lesen - Lesestart
Transcrição
lesen - Lesestart
Komm, wir lesen! Ein Ratgeber für Eltern mit Kindern in der ersten Klasse Một cẩm nang dành cho phụ huynh có con vào lớp Một Vietnamesisch | tiếng Việt Nào, chúng ta cùng đọc ! Prominente -Botschafterinnen und -Botschafter machen sich für das Vorlesen stark: Ranga Yogeshwar, Wissenschaftsjournalist und Buchautor: Das Vorlesen ist die persönlichste Art der Wissensvermittlung, geprägt von Zuneigung und Offenheit. Wer seinen Kindern vorliest, weckt ihre Neugier und öffnet ihnen Türen ins Leben. » « The BossHoss, Musiker: Lesen ist für uns persönlich enorm wichtig und auch im Alltag unverzichtbar. Aber auch darüber hinaus sollten wir alle öfter ein Buch zur Hand nehmen und einfach mal abschalten. Daher unterstützen wir die Arbeit der Stiftung Lesen, damit kleine und große Cowboys beim Lesen fest im Sattel sitzen! » Steffi Jones, Welt- und Europameisterin im Fußball: Lesen fördert nicht nur die Sprache und die Rechtschreibung, es regt auch die Fantasie an. Was gibt es Schöneres, als ein spannendes oder lustiges Buch zu lesen und anschließend zu erzählen, welche Geschichten die Helden und Heldinnen in den Büchern erleben? » « Motsi Mabuse, Tänzerin: » Lesen ist für die eigene Bildung unglaublich wichtig! Ich komme aus Südafrika und weiß, wie wichtig, aber auch schwierig es ist, eine andere Sprache zu lernen. Lesen hat mir dabei sehr gut geholfen. Außerdem kann ich beim Lesen entspannen und bekomme meinen Kopf (nach einem stressigen Tag) wieder frei. « Bilder: ©Herby Sachs, ©Olaf Heine, Universal Musik, ©fotoFlexx, ©Olivier Favre « INHALT Vorwort ........................................................................................................... 2 Kinder wollen (lesen) lernen! ....................................................................... 4 Vorlesen für Grundschulkinder ..................................................................... 6 Leseförderung im Familienalltag ................................................................. 8 Ran an die Bücher ........................................................................................10 Gemeinsam alle Medien entdecken .......................................................... 13 Diesen Ratgeber gibt es in vielen weiteren Sprachen auf www.lesestart.de Vietnamesisch | tiếng Việt ....... 14 Vorwort Liebe Eltern, endlich geht es los! Der Schulstart ist für Sie und Ihr Kind der Beginn einer neuen, aufregenden Lebensphase – und zugleich auch eine besondere Herausforderung. Denn der Grundstein für den Erfolg in der Schule wird nicht zuletzt in der Familie gelegt. Vielleicht kennen Sie Lesestart bereits von Besuchen in Ihrer Kinderarztpraxis oder in Ihrer Bibliothek. Mit diesem aktuellen Ratgeber wollen wir Ihnen praktische Tipps und Anregungen rund um das das Thema (Vor-)Lesen geben. Von nun an wird Ihr Kind in der Schule jeden Tag mit Buchstaben und Lesen zu tun haben. Das alleine genügt aber nicht, um dauerhaft seine Freude am Lesen zu wecken. Dafür braucht es Ihre Unterstützung. Fördern Sie die Neugierde und den Forscherdrang Ihres Kindes im Alltag, indem Sie gemeinsam spannende Geschichten entdecken. Wenn Sie geduldig auf seine Fragen eingehen und sich über die vielen neuen Erlebnisse im Schulalltag unterhalten, zeigen Sie, dass Lesen und Lernen viel Spaß machen. 2 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 2 www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 21.04.16 16:26 ww art Es ist gut, wenn das Vorlesen weiterhin einen festen Platz in Ihrem Familienalltag hat. Denn auch wenn Ihr Kind nun selbst lesen lernt, liebt es Ihr Kind, wenn Sie ihm weiterhin Geschichten vorlesen, gemeinsam in Zeitschriften blättern oder sich zusammen spielerisch mit anderen Medien beschäftigen. So unterstützen Sie Ihr Kind und helfen ihm, sich gut in der Schule zurechtzufinden. Wir wünschen Ihnen viel Freude mit den neuen Lesestart-Materialien und hoffen, dass Sie im Ratgeber viele Tipps finden, um zusammen mit Ihrem Kind in neue spannende Leseabenteuer einzutauchen. Gemeinsamer Lesespaß ist doppelter Lesespaß – und eine wichtige Investition in die Zukunft Ihrer Kinder! Ihr Bundesministerium für Bildung und Forschung www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 3 Ihr Lesestart-Team der Stiftung Lesen 3 21.04.16 16:26 Kinder wollen (lesen) lernen! Da stehen sie nun: die frischgebackenen Erstklässlerinnen und Erstklässler, aufgeregt und auch ein bisschen stolz! Schon auf den ersten Blick erkennt man viele Unterschiede: Manche Kinder sind groß, andere eher klein, die einen sehr selbstbewusst, die anderen eher ein bisschen schüchtern. Aber eines haben alle Kinder gemeinsam: Sie sind unendlich neugierig und wollen alles ganz genau wissen! Neugierde ist die beste Grundlage Kinder wollen ihre Welt entdecken und verstehen. Das sind die besten Voraussetzungen, um in der Schule u. a. selbst lesen zu lernen. Dabei können Sie Ihr Kind zuhause ganz leicht unterstützen, indem Sie zum Beispiel vorlesen. AKTIONSTIPP: Was passt dazu? Wenn Sie ein Buch über die Wüste lesen, sammeln Sie gemeinsam weitere Begriffe, die zum Thema „Wüste“ passen (z. B. Kamel, Sand, heiß, Oase usw. ) 4 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 4 Mit gutem Beispiel vorangehen Wenn Ihr Kind Sie selbst beim Lesen erlebt, steigert das seine Lust, lesen zu lernen. Das kann beim morgendlichen Zeitunglesen, dem Blättern in einer Zeitschrift, dem Schmökern in einem spannenden Krimi oder Roman sein. Die Rezeptsuche in einem Kochbuch, das Lesen am Computer oder in einem Fachbuch zählen genauso dazu. Ihr Kind orientiert sich stark an dem, was Sie tun. Es wird auch versuchen, Ihnen in Sachen Lesen nachzueifern. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 21.04.16 16:26 ww art In vielen Familien ist das Vorlesen Frauensache. Aber gerade Väter spielen hier eine besondere Rolle. Sie sind ein wichtiges (Lese-) Vorbild. Interesse zeigen Kinder lieben es, über das, was sie gelesen, gehört oder im Fernsehen gesehen haben, zu sprechen. Nehmen Sie sich Zeit und lassen Sie sich den Inhalt einer Geschichte, eines Hörbuchs oder eines Films erzählen. Auch der Familienalltag bietet viele Gesprächsanlässe. „Lisa will alles über Pferde wissen, da kann sie gar nicht genug bekommen …“ (Tom, Vater) Interesse wecken Ihr Kind hat ein besonderes Hobby oder interessiert sich für ein bestimmtes Thema, z. B. für Tiere oder das Wetter? Das ist ein guter Ausgangspunkt, um sein Interesse am Lesen zu steigern. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 5 AKTIONSTIPP: Was sagst du dazu? Fragen Sie, wie eine Geschichte ausgegangen ist, was Ihrem Kind gefallen hat oder welche Figur es besonders gerne mag. So erfahren Sie etwas über die Lesevorlieben Ihres Kindes und über das, was es beschäftigt. 5 21.04.16 16:26 Vorlesen für Grundschulkinder Vorlesen: Was? Die Geschichten, die ein Kind in der ersten Klasse eigenständig lesen kann, sind am Anfang einfach gehalten. Wenn Sie auch weiterhin vorlesen, können Sie die Leselust Ihres Kindes fördern. Aktuelle Studien zeigen, dass Kinder, denen regelmäßig vorgelesen wird, mehr Freude am Lesen haben, häufiger lesen und durchschnittlich besser in der Schule mitkommen. Besonders für die ersten Jahre in der Grundschule ist die Kombination von Vor- und Selberlesen ideal. 6 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 6 Vorlesen: Wie? Ihr Kind hört gerne lustige oder spannende Geschichten. Lesen Sie lebendig, mit passender Betonung vor. Es macht ihm auch großen Spaß, sich beim Lesen mit Ihnen abzuwechseln und erste Wörter und später kleine Texte selbst zu lesen. AKTIONSTIPP: Du bist die und ich bin der … Geben Sie den Figuren in der Geschichte unterschiedliche Stimmen. Wenn Ihr Kind die Geschichte kennt, kann es selbst eine Rolle übernehmen. So können Sie die Geschichte abwechselnd lesen. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 21.04.16 16:26 ww art Beim gemeinsamen (Vor-)Lesen und Erzählen motivieren Sie Ihr Kind zum Selberlesen, wenn Sie eine lockere, angenehme und gemütliche Atmosphäre schaffen, ihm Ihre ganze Aufmerksamkeit schenken, ihm zuhören, gemeinsam mit ihm den Lesestoff auswählen, die Textlänge und den Schwierigkeitsgrad ganz langsam steigern, abwechselnd lesen, Ihr Kind loben, mit Begeisterung bei der Sache sind. Nicht vergessen: Jedes Kind ist anders und hat unterschiedliche Wünsche und Bedürfnisse, die sich im Laufe der Zeit ändern. Sie wissen am besten, was Ihr Kind mag und was ihm guttut! www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 7 7 21.04.16 16:27 „Elyas ist ganz stolz, dass er seinen Geschwistern etwas vorlesen kann.“ (Nuran, Mutter) Leseförderung im Familienalltag Zuhören und sprechen Zuhören schafft einen Zugang zur Sprache an sich, zu ihrem Aufbau und zu ihren Feinheiten. Erzählen Sie von Ihren eigenen Erfahrungen in der Schule. Das ist wichtig, damit Ihr Kind nacherleben kann, wie es Ihnen AKTIONSTIPP: Aufgepasst und mitgemacht Zu wichtigen Wörtern aus der Geschichte kann Ihr Kind ein Geräusch oder ein Zeichen machen, wenn es dieses Wort hört (z. B. klatschen, wenn es den Namen der Hauptfigur hört). 8 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 8 selbst in der ersten Klasse erging. Das hilft Ihrem Kind, sich in andere hineinzuversetzen. Indem Sie mit Ihrem Kind erzählen, gemeinsam mit ihm lesen oder sich etwas von ihm berichten lassen, schulen Sie sein Sprachgefühl und die Lust am Erzählen. Ein Kind, das gut zuhören kann, kann sich auch besser konzentrieren. Das ist auch in der Schule wichtig. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 21.04.16 16:27 ww art Viele Tipps für Bücher, Hörbücher, Apps in verschiedenen Sprachen finden Sie auch auf www.lesestart.de „Ich lese und singe am liebsten auf Spanisch vor, da fühle ich mich am sichersten.“ (Daniel, Vater) Das gemeinsame Singen unterstützt das Sprachgefühl und das Sprachverständnis Ihres Kindes. Rituale schaffen Der Alltag und die Freizeit von Kindern sind heutzutage ganz schön turbulent. Umso besser ist es, wenn es im Alltag auch ruhige Phasen gibt, die sich sehr gut für gemeinsamen Leseund Vorlesespaß eignen. Am besten richten Sie feste Zeiten dafür ein. (Vor-)Lesen geht in jeder Sprache Lesen Sie Ihrem Kind in der Sprache vor, in der Sie auch sonst mit ihm reden. Beim bekannten Sprachklang fühlt Ihr Kind sich wohl, lernt neue Wörter kennen und stellt Zusammenhänge her. Vieles, was Ihr Kind beim gemeinsamen Lesen und und Erzählen lernt, ist nicht an eine bestimmte Sprache gebunden. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 9 Nach wie vor liebt Ihr Kind Rituale und braucht diese auch! Lesen Sie z. B. regelmäßig in der Woche eine Geschichte vor. Oft findet sich dafür abends eine gute Gelegenheit. Für die Schulanfänger kann das ruhig schon ein längeres Buch sein. Ein paar Minuten genügen – das Kind weiß ja, dass die Fortsetzung folgt. Nutzen Sie z. B. auch den Sonntagnachmittag zum Geschichtenerzählen oder lesen Sie morgens gemeinsam den Comic in der Zeitung. 9 21.04.16 16:27 Ran an die Bücher Das Lesestart-Buch Erstlesereihen Haben Sie und Ihr Kind schon das Buch im Lesestart-Set entdeckt? Damit wollen wir Ihr Kind beim Lesenlernen unterstützen und gleichzeitig Ihre Freude am gemeinsamen Lesen im Familienalltag stärken. Viele Kinderbuchverlage bieten spezielle Reihen für Leseanfänger an. Als Orientierung geben viele Verlage an, für welche Lesestufe die Bücher geeignet sind. Zum Vorlesen können Sie auch schon nach Titeln für fortgeschrittene Leser greifen. Zum Selberlesen eignen sich für die Erstklässler Titel der ersten Lesestufe. In dem Buch, das extra für Lesestart entwickelt wurde, finden Sie Geschichten in unterschiedlichen Textarten: Mal ist es eine Geschichte zum Vorlesen, mal eine mit Bildern, die Ihr Kind benennt, oder eine mit kurzen Sätzen, die Ihr Kind nach einer Weile selbst lesen kann. 10 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 10 www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 21.04.16 16:27 ww art Jungenbücher – Mädchenbücher Jungen finden z. B. häufig Bücher über Technik und Dinosaurier gut. Mädchen mögen oft Geschichten mit Prinzessinnen oder Pferden. Es gibt aber auch viele Kinderbücher, die Jungen und Mädchen gleichermaßen begeistern. Zum Beispiel Geschichten über Tiere oder eine Kinderbande. Da findet jedes Kind seine Identifikationsfigur. Sachbücher Kinder-Sachbücher sind oft fantasievoll und informativ. Gerade für die Schulanfänger gibt es viele Titel und Reihen, die zum Entdecken, Staunen, Vorlesen und zum ersten eigenständigen Lesen einladen. Sie regen Kinder zum Fragen und Nachdenken an. „Also ich finde, Jungs sind keine Lesemuffel. Unser Juri und sein Freund Max stöbern gerne in Sachbüchern.“ (Marek, Vater) Comics und Zeitschriften Viele Kinder lieben Comics und Zeitschriften. Die bunte Aufmachung, die vielen Bilder und die kurzen Texte sprechen gerade Leseanfänger an. Kinderzeitschriften verknüpfen Information mit Unterhaltung. Durch kleine Geschichten, Bastelanregungen, einfache Experimente, Rätsel und Spiele vermitteln sie Wissen zu vielen Themen. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 11 „Anna findet es super, dass sie jetzt Wörter und Sätze aus ihren alten Bilderbüchern selbst lesen kann.“ (Maria, Mutter) 11 21.04.16 16:27 Wie findet man ein gutes Kinderbuch? Eines ist sicher: Das „gute“ Buch gibt es nicht! Es gibt immer nur das Buch, das für ein bestimmtes Kind zu einem bestimmten Zeitpunkt genau das richtige ist. Und um dieses Buch zu finden, sollten Sie Ihr Kind immer mit einbeziehen. Gehen Sie gemeinsam in die Bibliothek oder Buchhandlung und lassen Sie Ihr Kind in Ruhe aussuchen. Auf www.lesestart.de und auf www.stiftunglesen.de können Sie sich regelmäßig über empfehlenswerte Neuerscheinungen auf dem Kinder- und Jugendmedienmarkt informieren. Gemeinsames Lesen – schafft Nähe, – hilft Ihrem Kind, seine Gefühle auszudrücken, – stärkt das soziale Verhalten, – hilft Ihrem Kind sich zu konzentrieren, – regt die Fantasie an … und gemeinsames Lesen macht einfach ganz viel Spaß! 12 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 12 www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 21.04.16 16:27 ww art Gemeinsam alle Medien entdecken „Meine Kinder könnten Stunden mit dem Tablet verbringen. Zum Glück gibt es tolle Buch-Apps, die Spielen und (Vor-)Lesen super verbinden.“ (Sara, Mutter) Bücher-Apps, TV, DVDs und Computerspiele sind aus dem Alltag von Kindern im Grundschulalter nicht mehr wegzudenken. Um den richtigen Umgang mit diesen Medien zu lernen, gibt es ein paar hilfreiche Regeln. Regeln sind wichtig: Legen Sie gemeinsam mit Ihrem Kind bestimmte Zeiten fest, zu denen es digitale Medien nutzen kann. Achten Sie darauf, dass die Inhalte der Medien dem Alter Ihres Kindes entsprechen. Wichtig ist, dass Sie sich als Eltern für die Medien, die Ihr Kind nutzt, interessieren. Lassen Sie sich z. B. einmal erklären, warum eine bestimmte Sendung oder ein Computerspiel so interessant ist, und schauen Sie sich diese Dinge gemeinsam an. Kinder können von allen Medien profitieren, wenn sie das Auswählen gelernt haben. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 03Lestart_Rat_DE_2016_02Ansicht-Korr02.indd 13 13 21.04.16 16:27 Các vị đại sứ tên tuổi của cực lực khuyến khích việc đọc sách: Ranga Yogeshwar, nhà báo khoa học và tác giả: Việc đọc sách là hình thức cá nhân nhất của việc chuyển giao kiến thức, thấm đẫm cảm tình và cởi mở. Ai chịu khó đọc cho con mình, sẽ đánh thức sự tò mò của chúng và mở ra cho chúng cánh cửa vào đời. » « The BossHoss, nhạc sỹ: Đọc, đối với cá nhân chúng tôi là cực kỳ quan trọng và cũng không thể bỏ qua trong thường nhật. Và hơn nữa, mọi người chúng ta nên thường xuyên cầm lên tay một quyển sách và bỏ qua hết mọi việc. Vì vậy chúng tôi ủng hộ việc làm của Hội Đọc Sách, để những chàng caobồi lớn nhỏ được ngồi vững trên yên trong lúc đọc ! » Steffi Jones, vô địch bóng đá Âu châu và Thế giới: Việc đọc không chỉ hỗ trợ cho ngôn ngữ và viết lách mà còn kích thích trí tưởng tượng. Còn gì đẹp đẽ cho bằng đọc một quyển sách hồi hộp và thú vị rồi sau đó kể lại những câu chuyện trải nghiệm của những vị anh hùng trong sách ? » « Motsi Mabuse, vũ công: » Việc đọc sách quan trọng không thể tưởng đối với nền giáo dục cá nhân. Tôi đến từ Nam Phi và tôi biết rằng, việc học một ngôn ngữ khác quan trọng như thế nào, mà cũng khó khăn ra sao. Việc đọc sách giúp đỡ tôi rất nhiều trong chuyện này. Ngoài ra, khi đọc sách tôi còn được thư giãn và lại được thoải mái đầu óc (sau một ngày căng thẳng). « 14 www.lesestart.de Anh: ©Herby Sachs, ©Olaf Heine, Universal Musik, ©fotoFlexx, ©Olivier Favre « facebook.com/Lesestart NỘI DUNG Lời nói đầu ........................................................................................... 16 Trẻ em luôn muốn học hỏi (đọc sách) ! .............................................. 18 Đọc sách cho trẻ em cấp một ............................................................. 20 Hỗ trợ việc đọc trong cuộc sống gia đình ......................................... 22 Đến với sách ........................................................................................ 24 Cùng nhau khám phá các phương tiện truyền thông ...................... 27 Cẩm nang này có bằng nhiều thứ tiếng trên trang mạng www.lesestart.de www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 15 Lời nói đầu Các bạn phụ huynh thân mến, Cuối cùng cũng đã vào cuộc ! Việc bắt đầu đi học đối với các bạn và con em mình là khởi đầu cho một giai đoạn cuộc sống mới và thú vị – đồng thời cũng là một thử thách đặc biệt. Bởi vì nền tảng cho sự thành công trong trường lớp rốt cuộc không phải được đặt trong gia đình. Có thể các bạn đã được biết đến Lesestart từ những lần đến phòng mạch bác sỹ nhi đồng hay ở thư viện của các bạn. Với cẩm nang này, chúng tôi muốn đưa đến các bạn những lời khuyên thiết thực và những đóng góp quanh chủ đề Đọc sách. Giờ đây, con các bạn sẽ phải học chữ và đọc ở trường mỗi ngày. Nhưng chỉ việc đó cũng chưa đủ để đánh thức lâu dài niềm vui đọc sách của chúng. Điều này cần sự hỗ trợ của các bạn. Các bạn hãy khuyến khích lòng tò mò và sự thôi thúc lòng tìm tòi của con các bạn trong cuộc sống thường nhật bằng cách các bạn cùng với con mình khám phá những câu chuyện hồi hộp. 16 www.lesestart.de facebook.com/Lesestart Khi các bạn kiên nhẫn đón nhận những câu hỏi của con cái và trò chuyện với chúng về nhiều trải nghiệm mới mẻ của mỗi ngày trong trường, các bạn cho thấy rằng, việc đọc sách và học hỏi sẽ mang lại niềm vui. Sẽ rất tốt nếu việc đọc sách tiếp tục chiếm giữ một vị trí vững chắc trong cuộc sống thường ngày trong gia đình. Vì ngay cả khi con cái các bạn rồi cũng học cách tự đọc, con các bạn vẫn yêu thích việc các bạn tiếp tục đọc các mẫu chuyện cho chúng, cùng nhau lật những tạp chí hay cùng chơi đùa với những phương tiện truyền thông khác. Qua đó, các bạn hỗ trợ cho con mình và giúp chúng định hướng tốt hơn trong trường học. Chúng tôi chúc các bạn nhiều niềm vui với những chất liệu của Lesestart và hy vọng rằng các bạn sẽ tìm được nhiều lời khuyên trong cẩm nang này, để cùng trao đổi với con cái các bạn trong cuộc phiêu lưu mới đày hồi hộp của việc đọc. Cùng nhau vui thú đọc sách là niềm vui đọc sách được nhân đôi – và là một đầu tư quan trọng cho tương lai của con cái các bạn ! Bộ Giáo dục và Nghiên cứu Liên bang www.lesestart.de facebook.com/Lesestart Nhóm Lesestart của Hiệp hội Đọc sách 17 Trẻ em luôn muốn học hỏi (đọc sách) ! Và chúng đây rồi: Những bé trai và bé gái mới toanh bước vào lớp Một, đầy căng thẳng và một chút tự hào ! Ngay từ cái nhìn đầu tiên đã thấy được rất nhiều khác biệt: Có những bé rất cao, những bé khác thấp hơn, có những bé rất tự tin, những bé khác hơi nhút nhát hơn. Nhưng tất cả những đứa trẻ có một điểm chung: Chúng đều tò mò vô hạn và muốn biết mọi điều thật chính xác ! Lòng tò mò là cơ sở tốt nhất Trẻ em muốn khám phá thế giới và hiểu được nó. Đó là những điều kiện tốt nhất để học cách tự đọc trong nhà trường. Các bạn có thể dễ dàng hỗ trợ con mình trong việc này ví dụ như bằng cách các bạn đọc cho chúng. LỜI KHUYÊN HÀNH ĐỘNG: Cái gì sẽ phù hợp với điều đó ? Khi các bạn đọc một quyển sách về sa mạc, các bạn hãy sưu tập tất cả những khái niệm phù hợp với chủ đề „sa mạc“ (ví dụ lạc đà, cát, nóng, ốc đảo …). 18 Tiến từng bước với ví dụ tốt Khi con các bạn tự trải nghiệm trong việc đọc, lòng hứng thú sẽ tăng lên trong việc tập đọc. Điều này có thể là việc đọc báo hàng sáng, lật những trang tạp chí, thả hồn trong một câu chuyện vụ án hồi hộp hay một quyển tiểu thuyết. Tìm tòi công thức trong một quyển sách dạy nấu ăn, đọc trên máy tính hay sách chuyên môn cũng được tính chung vào đó. Con các bạn tự định hướng rất mạnh theo những việc mà các bạn www.lesestart.de facebook.com/Lesestart làm. Chúng cũng sẽ cố gắng tranh đua với các bạn trong việc đọc. Trong nhiều gia đình, việc đọc sách cho con là việc của phụ nữ. Nhưng chính những người bố lại chiếm ở đây một vai trò đặc biệt. Họ là tấm gương (đọc sách) quan trọng. “Lisa muốn được biết mọi điều về các con ngựa, bởi vì bé nhận được không hề đủ …“ (Tom, bố) Khơi dậy sự quan tâm Chỉ ra sự quan tâm Trẻ em thích được nói về những gì chúng đã đọc, đã nghe hay đã xem trên truyền hình. Các bạn hãy dành thời gian để nghe kể về nội dung một câu truyện, một quyển sách âm thanh hay một cuốn phim. Cuộc sống thường nhật trong gia đình cũng tạo nhiều cơ hội trò chuyện. LỜI KHUYÊN HÀNH ĐỘNG: Bạn nói gì về điều này ? Các bạn hãy hỏi, câu chuyện này kết thúc như thế nào, con các bạn thích điều gì hay bé yêu nhân vật nào đặc biệt. Qua đó các bạn được biết về sở thích đọc sách của con các bạn và về những gì chúng đang bận rộn. Con các bạn có một sở thích đặc biệt hay quan tâm đến một chủ đề cụ thể, ví dụ đối với động vật hay thời tiết ? Đó là một khởi điểm tốt để tăng sự quan tâm của bé đối với đọc sách. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 19 Đọc sách cho trẻ em cấp một Đọc sách: Gì ? Những câu chuyện mà một đứa trẻ lớp Một có thể tự đọc rất đơn giản ở lúc đầu. Nếu các bạn cũng tiếp tục đọc cho bé, các bạn có thể hỗ trợ cho thú vui đọc sách của con mình. Các nghiên cứu gần đây cho thấy, những đứa trẻ được nghe đọc sách thường xuyên có nhiều niềm vui hơn trong việc đọc, đọc thường xuyên hơn và nhìn chung sẽ theo kịp tốt hơn trong trường. Đặc biệt trong những năm đầu tiên ở trường cấp Một, việc kết hợp giữa đọc cho và tự đọc là rất lý tưởng. 20 Đọc sách: Như thế nào ? Con bạn rất thích nghe những câu chuyện hài hước và hấp dẫn. Các bạn hãy đọc một cách sống động với những nhấn giọng thích hợp. Bé cũng sẽ rất vui được đổi vai với các bạn trong lúc đọc, và tự đọc những từ đầu tiên và sau đó là những đoạn ngắn. LỜI KHUYÊN HÀNH ĐỘNG: Ta là và ngươi là … Các bạn hãy cho những nhân vật trong câu chuyện những giọng khác nhau. Khi con các bạn đã biết câu chuyện, bé có thể tự mình nhận một vai. Như vậy các bạn có thể thay nhau đọc câu chuyện. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart Khi cùng nhau đọc (cho bé) và kể chuyện các bạn có thể động viên con mình tự đọc, nếu các bạn tạo ra một bầu không khí thoải mái, dễ chịu và ấm cúng, dành cho bé hoàn toàn sự chú ý, lắng nghe bé, cùng với bé chọn nội dung bài đọc, tăng thật chậm độ dài và độ khó của bài đọc, thay nhau đọc, khen ngợi con các bạn, nhiệt tình trong công việc. Đừng quên: Mỗi đứa trẻ đều khác biệt và có những mong muốn và nhu cầu khác nhau, thay đổi theo thời gian. Các bạn biết hơn ai hết, điều gì làm con các bạn thích và tốt cho chúng ! www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 21 “Elyas rất tự hào có thể đọc một cái gì đó cho các em của mình.“ (Nuran, mẹ) Hỗ trợ việc đọc trong cuộc sống gia đình Lắng nghe và nói Lắng nghe tự nó sẽ tạo ra việc tiếp cận với ngôn ngữ, với việc xây dựng nó và với những tinh tế của nó. Các bạn hãy kể về những kinh nghiệm của chính bản thân mình trong nhà trường. Điều quan trọng là, để cho con các bạn có thể cảm nhận lại những gì chính các bạn đã từng trải qua trong lớp Một. Điều đó giúp cho con các bạn biết đặt mình vào người khác. Bằng cách cùng kể chuyện với con mình, đọc sách cùng với chúng hay nghe chúng thuật lại một điều gì 22 đó, các bạn sẽ đào tạo cảm giác với ngôn ngữ cho chúng và sự thích thú trong việc kể chuyện. Một đứa trẻ có thể lắng nghe tốt, cũng sẽ có thể tập trung tốt hơn. Điều này cũng quan trọng trong trường lớp. LỜI KHUYÊN HÀNH ĐỘNG: được chú ý và được làm cùng. Với những từ quan trọng trong câu chuyện, con các bạn có thể làm một tiếng động hay một cử chỉ khi bé nghe đến từ đó (ví dụ vỗ tay, khi nghe đến tên của nhân vật chính). www.lesestart.de facebook.com/Lesestart Các bạn tìm thấy nhiều chỉ dẫn cho sách vở, sách âm thanh, ứng dụng bằng những ngôn ngữ khác nhau trên trang mạng www.lesestart.de Tạo ra các thông lệ “Tôi thích nhất là đọc và hát bằng tiếng Tây Ban Nha, vì tôi cảm thấy chắn chắn nhất“ (Daniel, bố) Việc cùng hát hỗ trợ cho cảm giác đối với ngôn ngữ và sự hiểu biết về ngôn ngữ cho con các bạn. Đọc (cho nghe) được thực hiện bằng mọi ngôn ngữ. Hãy đọc cho con các bạn bằng ngôn ngữ mà bạn cũng trò chuyện với chúng. Với âm thanh ngôn ngữ quen thuộc, đứa trẻ cảm thấy dễ chịu, học được những từ mới và dựng ra được những ngữ cảnh. Nhiều điều mà con các bạn học được trong việc cùng đọc và cùng kể chuyện không hề bị trói buộc trong một ngôn ngữ nhất định. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart Cuộc sống thường nhật và thời gian giải trí của trẻ con ngày nay khá hỗn loạn. Tốt hơn hết là trong cuộc sống thương nhật cũng có những giai đoạn yên tĩnh rất thích hợp cho thú vui cùng nhau đọc và đọc cho nhau. Tốt nhất là các bạn hãy thiết lập thời gian cố định cho nó. Trước sau vẫn vậy,con các bạn thích những thông lệ và cũng cần điều này. Các bạn hãy đọc cho chúng một câu chuyện, ví dụ thường xuyên trong tuần. Thường buổi tối dễ có dịp tốt để làm việc này. Với những đứa trẻ mới đến trường, có thể yên tâm là một quyển sách dài. Chỉ vài phút là đủ - đứa bé biết rõ, sẽ có phần tiếp theo. Các bạn hãy sử dụng buổi chiều chủ nhật cho việc kể chuyện hay các bạn cùng đọc vào buổi sáng phần truyện tranh trên báo. 23 Đến với sách Quyển sách Lesestart Các bạn và con mình đã phát hiện được quyển sách trong bộ Lesestart chưa ? Qua đó chúng tôi muốn hỗ trợ con các bạn trong việc tập đọc và đồng thời tăng cường niềm vui của các bạn trong việc cùng đọc trong cuộc sống gia đình. Trong quyển sách được thiết kế riêng cho Lesestart các bạn sẽ tìm thấy những câu chuyện bằng nhiều hình thức khác nhau: Khi thì là một câu chuyện để đọc cho con, khi thì là một câu chuyện với hình ảnh để con bạn đặt tên, hay một câu 24 chuyện với những câu ngắn để một lúc sau con bạn có thể tự đọc. Thứ tự đọc đầu tiên Rất nhiều nhà xuất bản sách thiếu nhi cung cấp những bộ đặc biệt dành cho trẻ bắt đầu tập đọc. Để định hướng nhiều nhà xuất bản cho biết, những quyển sách thích hợp cho cấp độ người đọc nào. Để đọc cho con, các bạn cũng có thể dùng cả những đầu sách dành cho độc giả cấp cao hơn. Để tự đọc, những đầu sách dành cho độc giả cấp vỡ lòng sẽ phù hợp cho học sinh lớp Một. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart Sách cho con trai – Sách cho con gái chúng truyền tải kiến thức trong nhiều lĩnh vực. Những bé trai sẽ thấy ví dụ thông thường là những quyển sách về kỹ thuật và khủng long hay hơn. Những bé gái thường sẽ thích những câu chuyện về các công chúa hay mấy con ngựa. Cũng có nhiều sách thiếu nhi làm mê say đồng đều cả con trai lãn con gái. Ví dụ như những câu chuyện về động vật hay về một nhóm thiếu nhi. Vì mỗi đứa trẻ sẽ tìm thấy nhân vật định hình của mình. Sách chuyên môn Sách chuyên môn dành cho thiếu nhi thường tưởng tượng phong phú và nhiều thông tin. Chính dành cho những trẻ vỡ lòng, có những đầu sách và bộ sách mời gọi khám phá, kinh ngạc, được đọc cho nghe và bắt đầu tự đọc. Các bạn hãy kích thích con mình trong việc hỏi lại và tư duy. “Thế nên tôi nghĩ rằng bọn con trai không phải là đám chê bai việc đọc. Juri của chúng tôi và thằng Max bạn nó rất thích lục lọi trong đống sách chuyên môn.“ (Marek, bố) Truyện tranh và tạp chí Rất nhiều trẻ em thích truyện tranh và tạp chí. Bài vở nhiều màu sắc, nhiều hình ảnh và những đoạn văn ngắn gây thích chính với những độc giả vỡ lòng. Tạp chí thiếu nhi kết hợp thông tin với giải trí. Thông qua những mẫu chuyện ngắn, những ý tưởng thủ công, những thí nghiệm đơn giản, những câu đố và trò chơi, www.lesestart.de facebook.com/Lesestart “Anna thấy tuyệt vời khi giờ đây bé có thể tự đọc được những câu chữ trong những quyển sách hình cũ của mình.“ (Maria, mẹ) 25 Làm sao để tìm thấy một quyển sách thiếu nhi tốt ? Có một điều chắc chắn: Một quyển sách “tốt” là không có ! Chỉ luôn luôn có quyển sách phù hợp cho một đứa trẻ nhất định ở một thời điểm nhất định. Và để tìm được cuốn sách đó, các bạn luôn luôn nên lôi con mình vào cuộc. Các bạn hãy cùng đi đến thư viện hay hiệu sách và để con mình thư thả tìm kiếm. Trên các trang mạng www.lesestart.de và www.stiftunglesen.de các bạn có thể thường xuyên nhận thông tin về các ấn bản mới có giá trị trên thị trường truyền thông thanh thiếu niên. Cùng nhau đọc – tạo sự gần gũi, – giúp con các bạn thể hiện những cảm xúc của mình, – củng cố hành vi xã hội, – giúp con các bạn tập trung, – kích thích trí tưởng tượng … và đơn giản, việc cùng nhau đọc mang lại niềm vui ! 26 www.lesestart.de facebook.com/Lesestart Cùng nhau khám phá các phương tiện truyền thông “Các con tôi có thể dành hàng giờ cho máy tính bảng. May mắn là có ứng dụng sách kết nối tuyệt vời việc đọc (cho nghe) với những trò chơi.“ (Sara, mẹ) Những ứng dụng sách, truyền hình, DVD và trò chơi trên máy tính giờ đây là một phần không thể thiếu trong cuộc sống thường nhật của trẻ em ở độ tuổi cấp Một. Để học cách sử dụng đúng đắn những phương tiện truyền thông này, có một vài quy tắc hữu ích. Những quy định là quan trọng: Cùng với con mình, các bạn hãy đặt những thời gian cố định có thể sử dụng những phương tiện truyền thông kỹ thuật số. Các bạn hãy lưu ý rằng những nội dung của các phương tiện truyền thông phải phù hợp với độ tuổi của con mình. Điều quan trọng là, các bạn trên cương vị phụ huynh, cũng quan tâm đến những phương tiện truyền thông mà con mình sử dụng. Ví dụ như, các bạn hãy để cho con mình giải thích, tại sao một chương trình nào đó hay một trò chơi trên máy tính lại thú vị đến vậy, và rồi các bạn cùng xem nó. Trẻ em có thể tận dụng mọi phương tiện truyền thông, nếu chúng đã học được cách chọn lựa. www.lesestart.de facebook.com/Lesestart 27 Ausführliche Infos im Internet: www.lesestart.de Kontaktadresse Stiftung Lesen | Römerwall 40 | 55131 Mainz Kostenfreie Lesestart-Servicehotline: 0800 – 3103103 E-Mail: [email protected] Komm, wir lesen! Ein Ratgeber für Eltern mit Kindern in der ersten Klasse Impressum Herausgeber und Verleger: Stiftung Lesen, Römerwall 40, 55131 Mainz | Verantwortlich: Dr. Jörg F. Maas | Programme u. Projekte: Sabine Uehlein| Projektleitung: Sabine Bonewitz | Redaktion: Ulrike Annick Weber | Grafik/Illustration/Druckvorstufe: Hildegard Müller | Übersetzungen: Engin GmbH, Frankfurt | Fotos: Tamara Jung-König, außer S. 10/24/38/52: Oliver Rüther, S. 2: asife/Fotolia.com | Druck: pva, Druck und Medien-Dienstleistungen GmbH, Industriestraße 15, 76829 Landau in der Pfalz| Auflage: 780.000 ©Stiftung Lesen 2016 Facebook “f ” Logo CMYK / .eps Facebook “f ” Logo CMYK / .eps www.facebook.com/Lesestart •Besuchen Sie „Lesestart“ auf Facebook •Bạn hãy vào xem „Lesestart“ trên Facebook