A voltas coa lingua
Transcrição
A voltas coa lingua
A VOLTAS COA LINGUA A HISTÓRIA DE MARGINAÇOM DO NOSSO POVO No século XV a nobreza Galega apoiou a Joana a Beltraneja, a herdeira legítima do reino da Galiza, frente às pretensons imperiais de Castela representadas na figura de Isabel a Católica; a vitória definitiva da Católica consumará-se finalmente na Frouxeira, com a captura e a posterior decapitaçom do Marechal Pero Pardo de Cela. Esta data marcará o começo dos Séculos Obscuros e a decadência do galego como idioma e dos galegos como povo. Parte de aí também o desprezo dos vencedores, que a partir de entom se dirigirám a nós como povo de brutos, incultos e parvos. Mesmo os poetas e escritores da Espanha dos Séculos de Ouro (Góngora, López de Vega, etc...) utilizarám o nosso nome e o da nossa naçom para prostituí-la e ensanhar-se com ela. Esta é a história do nosso povo, como também o é a de outros, porque as naçons e comunidades étnicas mais desfavorecidas som contínuo branco de ataques, ataques que, por exemplo, se vem mui bem reflexos em múltiplas brincadeiras racistas e xenófobas. E nom há que remontar-se muito no tempo para poder vêlo: em 1994, sem ir mais longe, publicou-se na República Argentina um “Libro de chistes de gallegos” a cargo dumha editorial espanhola, a editorial Planeta, que se converteu rapidamente num autêntico éxito de vendas. A mesma editorial, visto o êxito no continente americano, pretendeu introduzir o mesmo livro no Estado Espanhol. Perante o silencio institucional só o nacionalismo galego resposta a esta agressom... Ainda hoje se podem mercar livros que contenham brincadeiras de tam “bom gosto” como o que segue: “En qué se diferencia un gallego de un mono? —En la mirada astuta del mono”. Nom mudou nada na Espanha da democracia. Um dia de curiosidade interessei-me polo nosso gentilício, por ver o que punha a Enciclopedia Encarta do que é ser galego/a e, ademais de dizer que galego é o habitante da Galiza, no meio das acepçons apareciam coisas como esta: “Gallego: tonto, falto de entendimiento o razón”. E naturalmente, quando vim isto caiu-me a moral polo chao, onde a pisan todos os espanhóis, como galego que som. O que quero dizer com isto é que estou farto de que se nos pise como se nom existíramos e nom passe nada. Também me quero dirigir aos professores de espanhol, aos que dam aulas na Galiza, para que na nossa terra evitem aos reconhecidos autores espanhóis que ferem o nosso orgulho de povo. Em definitiva, con isto quero que os unamos os e as galegas para intentar cambiar esta indignaçom, esta profanaçom, esta desesperaçom, esta descalificaçom e esta difamaçom. Para levantar o nosso nome e a nossa magestosa língua, que para o meu critério é o tesouro mais grande que alguém coma mim, ou coma ti leitor, pode ter ou adquirir. Por: Martinho Outeiral Seco 1 NORMAS ORTOGRÁFICAS E MORFOLÓXICAS DO IDIOMA GALEGO PRINCIPAIS NOVIDADES APROBADAS POA R.A.G. NO 2003 2 LÉXICO Os substantivos vocal e estudio pasan a vogal e estudo, e o verbo estudiar pasa a estudar. O ALFABETO Cambian o nome dalgunhas letras: <qu>que u; <ch>, ce hache; <ll> ele dobre; OS SIGNOS DE INTERROGACIÓN E ADMIRACIÓN O seu emprego é obrigatorio ao final do enunciado e recomendado ao seu inicio. Chegaches ben? Vaiche boa! GRUPOS –ct - e –cc- Suprímese a primeira consoante cando precede as vogais i e u:, condución, conflito, delito, ditado destrución, dicionario, tradutor, vitima, etc. GRUPO [Ks] (grafía x) Se na mesma palabra, aparece dúas veces x, pódese substituír o primeiro por s (esaxero, esixir) ou manter os dous x (exaxerar, exixir,...). TERMINACIÓNS: -za, -zo... Mantense Galicia e admítese tamén a forma Galiza. Engádense palabras como: diferenza, espazo, graza, licenza, presenza, servizo, etc... -BLE/- BEL Admítense as dúas: amábel, posíbel. -ARÍA / -ERÍA Admítense as dúas: cervexaría, zapataría, etc. A FORMACIÓN DO FEMININO A terminación -an /.-ana e -ón / -ona empréganse exclusivamente con valor pexorativo: larpán, larpana; abusón, abusona...). A SEGUNDA FORMA DO ARTIGO -LO(S), -LA(S) Pasa a ser de uso obrigatorio só despois da preposición por e do adverbio u. CONTRACCIÓNS DO ARTIGO COA CONXUNCIÓN CA Permítese facer a contracción ou non: O meu coche é mellor ca o /có teu. RELATIVOS Admítese o relativo posesivo cuxo/a. NUMERAIS CARDINAIS Tamén se escriben separados os numerais entre vinte e trinta: vinte e un, vinte e dúas... NUMERAIS MULTIPLICATIVOS Só se admiten triplo e tripla; elimínase triple. VERBO As persoas P4 e P5 dos pretéritos de subxuntivo pasa a ser esdrúxulas (andásemos, andásedes...). ADVERBIOS E LOCUCIÓNS ADVERBIAIS Engádense alén e aquén. Aglutínanse acotío, amodo, apenas devagar decontado, deseguida, enseguida e talvez. Elimínase entonces. PREPOSICIÓNS E LOCUCIÓNS PREPOSITIVAS Engádense a respecto de, alén de, após, aquén de, até, canto a. CONXUNCIÓNS E LOCUCIÓNS CONXUNTIVAS Elimínanse anque, nembargantes, sen embargo, anque e entonces. Engádense no entanto, porén. até que.
Documentos relacionados
A REVISTA 1:A REVISTA 1.qxd.qxd - Sei o que nos figestes... nos
Jerónimo Zurita, denominou a «doma e castraçom do Reino de Galiza». Um processo de centralizaçom política que podemos acoutar simbolicamente entre duas datas: o mês de Dezembro de 1483, em que o re...
Leia mais