The following report examines areas for improvement in the
Transcrição
Tvisobrivi kvlevis angariSi turizmis ganviTarebisaTvis saWiro resursebis Sefasebis proeqti Semajamebeli mimoxilva winamdebare angariSi mimoixilavs, rogorc saqarTvelos turistul industriaSi arsebul sferoebs, romelTa gaumjobeseba gaxlavT aucilebeli, ase mcire da saSualo sawarmoebis ganviTarebis SesaZleblobebs. dokumentSi moyvanili daskvnebi da rekomendaciebi gaxlavT im kvlevis nawili, romelic amerikis savaWro palatam (AmCham) 2007 wlis ivnisSi ganaxorciela USAID-is mier dafinansebuli mcire da saSualo biznesis ganviTarebis (SME) proeqtis farglebSi. aRniSnuli kvlevis Sedegad gamovlinda ramdenime ZiriTadi sfero, romelic unda ganviTardes an gaumjobesdes, rac Tavis mxriv gamoavlens mcire da saSualo sawarmoebis (SME) ganviTarebis SesaZleblobebs: 1. infrastruqturuli Seusabamoba gzebi, tualetebi, Robeebi, skamebi, soflis gzebi 2. turistuli mimaniSnebeli niSnebis arasworad ganTavseba da informaciis gavrcelebis nakleboba inglisurenovani masalebis SezRuduli gavrceleba 3. garemos degradacia dabinZureba, mitovebuli Senobebi, gaJonvebi kanalizaciidan, gafuWebuli milebi 4. mcire da saSualo sawarmoebis ganviTarebis gamouyenebeli SesaZleblobebi movaWreebis mier organizaciuli sakiTxebis cudad mogvareba da susti marketingi (inglisuris an momxmarebelTa momsaxurebis arcodna) produqciis araswori SeTavazeba / distribuciis efeqturi arxebis ararseboba 5. turistebis saWiroebebisa da gemovnebis arasworad gageba aramimzidveli da araadeqvaturi sastumroebis momravleba saTanado komunaluri momsaxurebis miwodebis SezRuduli saSualeba 1 aRniSnuli naklovanebebis gaTvaliswinebiT, warmoCindeba mTeli rigi konkretuli SesaZleblobebi mcire da saSualo sawarmoebis ganviTarebisaTvis: 1) suvenirebi - gaumjobesebuli marketingi (gaumjobesebuli sadistribucio qseli, organizebuli bazrebi konkretul TemSi) - Sesabamisi produqtebis SeTavazeba (maRalxarisxiani, unikaluri xelnakeTi nivTebi, romelTa transportireba advilia) - produqtis diversificireba regionebSi (mag. mcire mewarmeebis treningi erTi regionidan, raTa awarmoos saqoneli meore regionSi) 2) turistuli saagentoebi - erTgvarovani momsaxurebisaTvis standartebis SemuSaveba gidebisaTvis - mogzaurobis Semdgomi kvlevis Catareba, raTa ukeT dakmayofildes turistTa saWiroebebi da survilebi - transportis gaumjobeseba (amortizatorebi, kondicioneri, sivrce, erTnairi manqanebi) 3) turustuli adgilebis gaumjobeseba - meti informacia turistuli adgilis Sesaxeb (inglisuri bukletebi gasayidad) - mcodne da pasuxismgeblobis grZnobiT savse menejmenti (xelnakeTi nivTebis dacvis uzrunvelyofa) - Semowirulobebis/mcire mosakreblebis dawesebis propaganda Semdgomi ganviTarebis mizniT 4) sastumros tipis saxlebi (gesThauzebi) da sastumroebi - ufro meti momsaxurebis SeTavazeba (mTis velosipedebi, cxeniT gaseirneba, suvenirebi) - meqanizmis Seqmna, raTa moxdes informaciis gacvla sastumros tipis saxlebsa da sastumroebs Soris - stumrebis mier azris gamoTqmis xelSewyoba da waxaliseba 5) turizmis bazris niSebis SemoqmedebiTi ganviTareba - turebi Sav zRvaze, sabWoTa istoriuli janmrTelobisaTvis / mineraluri wylebi, sxv. turebi, turebi miuxedavad imisa, rom saqarTvelos turizmis seqtors sxvadasxva Zlieri mxareebi da udidesi potenciali aqvs, misi ganviTarebisaTvis namdvilad bevri ram aris saWiro. 2 saqarTvelos turizmis departaments SeuZlia turizmis seqtoris ganviTarebaSi ufro aqtiurad CaerTos, xolo mcire da saSualo sawarmoebis xelSewyoba umniSvnelovanesi faqtoria ara mxolod saerTod saqarTvelos ekonomikis gaZlierebis mizniT, aramed qveyanaSi mogzaurobis dros turistebSi dadebiTi emociebis gamosawvevad (romlebic aseT SemTxvevaSi, savaraudod, albaT dabrundebian da amis Sesaxeb mTels msoflios acnobeben). turizmis departamentis moklevadian da SedarebiT naklebxarjian strategias dauyovneblivi zegavlenis motana SeuZliaT. aseT iniciativad SesaZloa miCneul iqnas sanagve urnebisa da skamebis ganTavseba, nagvisgan gawmenda da ukeTesi turistuli niSnebis ganTavseba saqarTvelos ZiriTad gzebze. grZelvadiani zegavlenis misaRwevad gansaxorcielebeli politika moicavs infrastruqturis mniSvnelovnad ganviTarebas, sazogadoebasTan urTierTobis kampaniis warmoebas, rogorc saqarTvelos mosaxleobis, aseve sastumroebis personalis gasanaTleblad saqarTvelos ekonomikisaTvis turizmis mniSvnelobis Sesaxeb, SeRavaTiani sasesxo programebis ganxorcielebas mcire da saSualo sawamoebisaTvis, mTavrobis mier dafinansebuli parkis reinjerebisa da turistuli bazris konkretuli niSis SemoqmedebiTad ganviTarebas. aRniSnul angariSSi gadmocemulia, rom saitebis gaumjobeseba sakmaod frTxilad mosagvarebeli amocanaa, ramdenadac turizmisa da kurortebis departaments mWidro koordinacia dasWirdeba sxva sajaro saagentoebTan, administraciul erTeulebsa da kerZo firmebTan. Tumca, mocemul angariSSi Tavmoyrili masalis nawili am amocanis SesrulebisaTvis gamosadegi namdvilad gaxdeba. masStabi da meTodi winamdebare proeqti warmoadgens ucxoeli mogzaurebis mier saqarTvelos turistuli adgilebis daTvalierebis dros gamoTqmul mosazrebebs da maT Sejerebas. misi mizania, gamoavlinos arsebuli SesaZleblobebi mcire da saSualo sawarmoebis ganviTarebisaTvis. am kvlevis ganxorcielebaSi saqarTveloSi macxovrebelma Tormetma eqspatriatma rezidentma monawileoba miiRo ordRian mogzaurobebSi saqarTvelos eqvs yvelaze saukeTeso turistul adgilas, ris Sedegadac gamoyves is sakiTxebi, romelic maTi azriT yvelaze ufro mniSvnelovania Sesabamisi momsaxurebisa da turistebisaTvis dasamaxsovrebeli STabeWdilebis, aseve iseTi momsaxurebis Sesaqmnelad, romelzec isini Tanxas daxarjavdnen da romelic Tavis mxriv, kargi SesaZlebloba gaxdeboda mcire da saSualo sawarmoebis ganviTarebisaTvis. 3 turistebi ewvivnen imereTisa da kaxeTis regionebs, borjoms, quTaisisa da dmanisis arqeologiuri gaTxrebis adgils. es mogzauroba organizebuli iyo levon Trevelisa da kavkasus Trevelis mier. jgufebi sam yvelaze mniSvnelovan turistuli adgilebis kategorias ewvivnen: kulturul/istoriuls, religiurs da arqeologiurs. winamdebare angariSi mcire da saSualo biznesis mxardaWeris proeqtis mier momzadebuli angariSebis erTgvari damatebaa, magram amavdroulad damoukideblad warmogvidgens im ZiriTad rekomendaciebs, romlebic mniSvnelovania mcire da saSualo sawarmoebis ganviTarebis meSveobiT mimzidveli turistuli adgilebis Sesaqmnelad. rekomendaciebis ramdenime angriSSi Tanxvedra ufro TvalsaCinos xdis am sakiTxebis mogvarebis saWiroebas. vinaidan mcire da saSualo sawarmoebis ganviTarebisaTvis aucilebelia turistebis raodenobis gazrda konkretul adgilebze, angariSSi aseve mocemulia zogadi SeniSvnebi aseTi adgilebis Sesaxeb. am sakiTxebis mogvareba aucilebelia biznesis warmatebiT ganviTarebisaTvis. mocemuli adgilebis mniSvnelovani gaumjobesebis gareSe mcire da saSualo sawarmoebis ganviTareba ver moxerxdeba. winamdebare angariSi warmogvidgens Zlier da sust mxareebs, aseve SesaZleblobebs (gansakuTrebiT mcire da saSualo sawarmoebisaTvis) da zogierT, didi masStabis safrTxes. es midgoma SeirCa im mizniT, rom ukeT yofiliyo warmodgenili im viTarebis masStabi, romelSic qarTul turizms uxdeba funqcionireba. Mmopovebuli informacia Zlieri mxareebi monawileebma aRniSnes, rom maT moewonaT is RonisZiebebi da mogzaurobis is aspeqtebi, romelsac WeSmaritad qarTuli saxe hqonda – qarTul Temaze agebuli patara sastumroebi, iseTi kulturuli RonisZiebebi, rogoricaa kalaTebis dawvna da CurCxelebis amovleba, qalebis mier qarTuli lavaSebis cxobis procesis dakvirveba da qarTuli simRerebisa da cekvebis Sesrulebaze daswreba. turistebma araerTi STabeWdileba miiRes qarTuli stumarTmoyvareobis Sesaxeb, vinaidan Semxvedrebi maT yvels, Rvinosa Tu WaWas sTavazobdnen. 4 CurCxelis demonstracia Tixis bazari puris cxoba rac Seexeba sastumroebs, monawileebis umravlesoba SedarebiT kmayofili iyo, xolo ukmayofilebis SemTxvevaSi maT hqondaT sastumros Secvlis saSualeba. dadebiTi momentebi iyo stumrebis Casvlis dros sastumros keTilganwyobili TanamSromlebis mier Caisa da namcxvrebis SemoTavazeba (imereTi). sastumros sapirfareSoebi zogadad akmayofilebda dasavlur standartebs, magram maTi raodenoba yovelTvis ar Seesabameboda stumrebis ricxvs. ramdenime saojaxo tipis sastumroSi (kaxeTi da imereTi) iyo iseTi damatebiTi momsaxureba, rogoricaa pirsaxocebi, saponi da Sampuni. dekoraciebi zogadad mimzidveli iyo, xolo loginis TeTreuli ki sufTa, miuxedavad imisa, rom erTgvarad gacveTili gaxldaT. 5 sastumro, imereTi restornebis TvalsazrisiT iyo rogorc Zalian kargi, aseve arcTu ise kargi gamocdileba. turistebma upiratesoba mianiWes mTavari trasidan moSorebiT, Ria cis qveS gawyobil sufras, rac aseve bunebiT datkbobis saSualebas iZleoda. zog adgilebSi restornebis TanamSromlebi swrafad emsaxurebodnen klientebs da yuradRebas (zRapari) iCendnen, magram zogan momsaxureba neli da arc Tu Tavaziani gaxldaT. sakvebi zogadad gemrieli da axali iyo, magram maTac ki, romelTac hqondaT meniu, ar poepovebodaT misi inglisuri varianti. erT adgilas 4 adamianisagan Semdgar jgufs 180 lari gadaaxdevines msubuq sadilSi da ver SeZles detaluri angariSis warmodgena, ris gamoc, bunebrivia, turistebi ukmayofiloebi darCnen. monawileTa komentarebidan gamomdinare, sasiamovno StabeWdilebis misaRebad saWiroa saTanado codnis mqone da sasiamovno gidi, sasurvelia iumoris grZnobis mqone. erTi gidi istoriis fakultetis studenti iyo, romelmac Zalian bevri icoda konkretuli turistuli adgilebis Sesaxeb da es monawileebma Seafases, rogorc Zalian Zvirfasi gamocdileba. rac Seexeba transportirebas, manqanis mdgomareoba da marTvis xarisxi mniSvnelovan cvlad faqtors warmoadgens. monawileebis TqmiT, kargi iqneboda manqanaSi moqmedi fanjrebis an kondicirebis, aseve fexis gasaSlelad sakmarisi adgilis arseboba. gzebis cudi mdgomareobis gamo ormoebis Tavidan acilebis mcdeloba mgzavrobis process Znelad asatans xdida. monawileebs moewonaT maTi mZRolebis krTilganwyoba da gaCerebis SesaZlebloba suraTebis gadasaRebad. monawileebma araerTxel aRniSnes, rom saqarTveloSi peizaJi yvelaze metad STambeWdavia da aucilebelia am bunebrivi resursis SenarCuneba. zogadi konsensusi iyo, rom saqarTveloSi turizmis ganviTarebis TvalsazrisiT didi potenciali arsebobs, xolo ufro konkretuli rekomendaciebi mocemulia dokumentis Semdeg 6 nawilebSi. SeniSvnis saxiT monawileebma Tqves, rom usafrTxod grZnobdnen Tavs da ar awuxebdaT jibis qurdebi. turistebma turistuli industriis naklebad ganviTareba erTgvarad "mimzidveladac" miiCnies, vinaidan aman maTTvis zogierTi adgili xelmisawvdomi da zedmetad xelmisawvdomic ki gaxada. susti mxareebi yvelaze did uaryofiT mxared miCneul iqna nagvis Zalian didi raodenoba da sanagve yuTebis ararseboba, romelSic SesaZlebeli iqneboda nagvis Cayra. erTma monawilem Tqva: "ver vijereb ramdenad danagvianebulia es qveyana". erT-erT adgili nagavsayrelsac ki miamsgavsa. ulamazes panoramul xeds dangreuli Senobebi afuWebda. mogzaurebs diskomforts uqmnida ara mxolod gzebze arsebuli nagavi, aramed gzis gaswvriv arsebuli uzarmazari Jangiani Senobebi da mitovebuli qarxnebi, rac bunebas amaxinjebda. monawileebma aRniSnes, rom zogierT adgilas SedarebiT sisufTave igrZnoboda, magram ufro kargad daTvalierebis dros aRmoCnda, rom nagavi xSirad mimaluli iyo kedlebisa da gadasaxedebis ukan. es problema Zalian mniSvnelovania da misi mougvareblobis SemTxvevaSi SeiZleba turistebis raodenoba Semcirdes. ufro metic, mcire da saSualo sawarmoebis ganviTarebas SeuZlia am problemis kidev ufro gamwvaveba, vinaidan meti ekonomikuri saqmianoba meti nagvis arsebobas gamoiwvevs. problemas warmoadgens gzebze araswori miniSnebebi an maTi ararseboba da es turistebis damoukideblad mogzaurobas saqarTveloSi TiTqmis SeuZlebels xdis. xSirad qalaqebis miniSnebebi Zalian axlos iyo ganTavsebuli gadasaxvevebTan, xolo ZiriTadi gzebidan gadaxvevis SemTxvevaSi ki saerTod aRar gvxvdeboda raime niSnebi. gzebis mdgomareoba ufro uaresdeboda mTavari trasidan gadaxvevis dros, gansakuTrebiT ki quTaisSi SemovliT gzaze. erT-erT mZRols erTi dRis ganmavlobaSi 7 saburavi gzebze arsebuli uamravi ormos gamo orjer gauskda. gzebis cudi mdgomareobisa da mZRolebis mier manqanebis araadeqvaturad an saerTod ardamuxruWeba mgzavrobas xSirad arakomfortuls da arasasiamovnos xdida. naxevrad dazianebuli niSani rogorc ukve aRiniSna, gidebi zogadad kargebi iyvnen, magram erT-erTi maTgani isaqmebda buCqebSi ‘marSrutkis’ gverdiT, rac imaze miuTiTebs, rom saukeTeso firmebis zogierT gids jer kidev arasworad esmis Tu ra saxis qceva aris miCneuli misaRebad. zogierT adgilas fexiT misvla xSirad Zalian rTuli iyo (da albaT SeuZlebeli iqneboda xanSiSesuli an susti fizikuri momzadebis mqone turistebisaTvis) SeukeTebeli da saSiSi gzebis gamo, romelic savse iyo nagviT da saTanadod daculi ar iyo. mowameTaSi turistebma Tqves, rom eklesiamde misasvleli gza daxeTqili da binZuri iyo, damcavi jebirebis gareSe da savse nagviT. moSlili jebiri, ufliscixe talaxiani gza, kaxeTi 8 nagviani Sesasvleli Zvel SuamTaSi adgili Sesaxeb informaciis araseboba inglisurad Tu sxva romelime enaze udides problemas warmoadgenda. zogierT SemTxvevaSi saerTod ar iyo raime axsna, Tu ras warmoadgenda es adgili, xolo zog SemTxvevaSi ki mocemuli informacia absoluturad Seusabamo iyo. dmanisis arqeologiuri gaTxrebis vizitis dros erTma monawilem aRniSna, rom adgilze ukiduresad mcire informacia iyo mocemuli imis Sesaxeb Tu ra adgilia es da man amis Sesaxeb gacilebiT meti gaigo National Geographic Jurnalidan, romelic saqarTveloSi wamosvlamde waikiTxa. kidev erT did saCivars tualetebis mdgomareoba warmoadgenda. turistebi Zalian ukmayofilo darCnen Turquli stilis tualetebiT, magram ufro asatanad miiCnies, roca isini SedarebiT sufTa mdgomareobaSi iyo. maTi azriT, tualetebis mdgomareoba ara mxolod miuRebeli, aramed janmrTelobisaTvis saSiSic ki iyo. saerTo tualeti varZiaSi 9 gamoJonili kanalizacia da nagavi, bakuriani parkingi aseve problemas warmoadgenda, vinaidan taqsebi, marSutkebi Tu avtobusebi qaoturad iyvnen gaCerebulebi sxvadasxva adgilebSi. am sakiTxis mogvareba SesaZlebelia parkingis adgilebSi personalis ganTavsebiT da mcire Tanxis gadaxdiT. monawileebs ar moewonaT suvenirebis SeZenis naklebi saSualeba. movaWreebi umetes SemTxvevaSi ver saubrobdnen inglisurad, xSirad ar hqondaT gamokruli fasebi da sruliad ar esmodaT klientebis momsaxurebis koncefcia. yvela turistma aRniSna, rom surda fulis daxarjva, magram ubralod saamiso adgili ver ipoves. suvenirebis gamosafeni adgili, Zveli SuamTa 10 SemaSfoTebeli iyo istoriuli Zeglebis daucvelobis xarisxi. muzeumebi savse iyo nestiT. quTaisis erT-erT muzeumSi wignebsa da freskebs pirdapiri Sexeba hqondaT sxvadasxva elementebTan da aqtiurad ziandeboda. erT-erTma turistma aRniSna, rom es "Zalian fantavda yuradRebas". varZiaSi erT-erTi vizitis dros gidma daiwyo kedlebis gamongreva, raTa eCvenebina rogor kveTdnen gamoqvabulebs saukuneebis win. zogierT sastumroSi arasakmarisi pirobebi iyo. imereTSi oTaxebi ganiavebuli ar iyo da saWiro gaxda fanjrebis gaReba miuxedavad imisa, rom am fanjrebze gisosebi ar iyo, rac qurdebs Semosvlas gauadvilebda. bakurianis sastumro iyo erTaderTi, romelSic iyo informacia turistebisaTvis, xolo sasturoebis umetesobas ar hqonda telefonebi, romlis gamoyenebasac stumrebi SeZlebdnen. zogierT abazanaSi erTad iyo ganTavsebuli tualeti da Sxapi. Sesabamisad, roca erTi adamiani miiRebda Sxaps, mTeli abazana savse iyo TmebiT Tu mas droulad ar gawmendnen. monawileebma aRniSnes, rom bevr abazanaSi saSxape yurmilis damagrebis saSualeba ar iyo. zogadad, naTeli iyo rom zogierT adgilas remonti sakmaod swrafad iyo gakeTebuli, magram detalebze meti yuradRebis daTmoba sastumros ufro sasiamovnos gaxdida. komentarebi konkretuli adgilebis Sesaxeb qvemoT mocemuli komentarebi konkretuli adgilebis Sesaxeb namvilad ar aris amomwuravi da rekomendaciebis umravlesoba yvela adgilis mimarT SeiZleba iqnas gamoyenebuli. bevri moxseniebuli problema sistemur xasiaTs atarebs, rac ufro vrcel midgomas saWiroebs. mniSvnelovania aRiniSnos isic, rom am proeqtis mizani aris gamokveTos iseTi problemebi, romlebic universaluria da erTian midgomas moiTxovs da ara iseTi, romelTa mogvareba izolirebulad SeiZleba. dmanisi me-5 saukunis arqeologiuri adgilis daucvelobis done SemaSfoTebeli iyo. TviTon adgili Zalian lamazi, magram mouvlelia, xolo mocemuli mcire informacia ki Zalian zogadi iyo. monawileebi gaocebuli darCnen, ramdenad advili iyo Zvlebze xelis Sexeba da erTma Tqva: "TiTqos bazarSi viyavi... me aviReb Zvlebs da kbilebs..." meorem Tqva, rom "gancvifrebuli davrCi, ramdenad bevri turisti iyo am unikalur arqeologiur adgilas. me megona, rom arqeologiuri adgilebi daculi da xelSeuxebeli unda darCes." Zvlebi da istoriuli aRmoCenebi advilad xelmisawvdomi iyo rogorc sxvadasxva nivTierebebisaTvis, aseve adamianebisaTvis. ar arsebobda raime barierebi da monawileebi xedavdnen, Tu rogor abijebdnen adgilobrivi turisti bavSvebi saukuneebis winandel adgilebs. 11 daucveli istoriuli masalebi, dmanisi dmanisisaTvis umniSvnelovanesia, rom iq arsebuli eqsponatebis mTlianoba SenarCundes, aseve uzrunvelyofil iqnas ufro detaluri inglisurenovani masala am obieqtis istoriisa da mniSvnelobis Sesaxeb. borjomi varZia erTma turistma aRniSna: "Cven ver vnaxavdiT adgils fulis dasaxarjad 3 dRec rom gvecada". varZiaSi muzeumis "direqtori" ver gviwevda raime daxmarebas da saitze ar arsebobda raime gamosadegi informacia. ar iyo sakmarisi Crdili, ase rom kargi iqneboda erTgvari karavis mowyoba. erTma monawilem aRniSna, rom "varZia mxolod Zalian mondomebuli turistebisTvisaa... Zalian Sorsaa Tbilisidan da gzebic Zalian cudia... gzaze sxva araferia saintereso sanaxavi an gasakeTebeli da normaluri kafec ki arsad aris." meorem aRniSna, rom "varZia Zalian mniSvnelovania qarTuli kulturisaTvis, magram aq ar aris araferi, rac amaze miuTiTebda. ar aris raime miniSnebebi, gza imdenad pataraa, rom SeiZleba gamogrCes da roca iqamde mixval, araferi gxvdeba garda erTi mTvrali kacisa, romelsac aqvs yvela gasaRebi da mxolod rusulad SeuZlia mogviyves am adgilis Sesaxeb. ra Tqma unda, TavisTavad es Zalian STambeWdavi adgilia... magram ver xdeba misi mowodeba saTanado doneze". monawileebi ewvivnen oqros/spilenZis sabados da wylis dasalevad SeCerdnen "wyarosTan", magram Tqves, rom milebi daJanguli iyo da milebis cudi 12 infrastruqturisa da uyuradRebobis gamo wyaro nagviT iyo savse. maT araerTi aseTi dazianebuli mili naxes. erT-erT jgufs SekveTili hqonda oTaxebi borjomis sastumroSi, romelic aRweres rogorc "sabWoTa kavSiris droindeli sastumro Tanamedrove masalebiT" (sastumro "olimpi"). sastumro araefeqturi, oTaxebi saSualo donis, xolo restorani ki Cabnelebuli iyo. jgufi gadavida bakurianSi, sadac mZRolma icoda sxva sastumro (sastumro evrika), romelic jgufis wevrebma aRweres rogorc "fantastikuri". monawileebma aRniSnes, rom miuxedavad imisa, rom Sendeba uamravi sastumro (da fasic Zalian Zviria), maTi stili arc Tu ise kargia da akliaT originaloba da momxibvleloba. axali Senobebi xSirad uxarisxoa. yvela aRniSnavda, rom TiTqos sastumroebis mepatroneebi am sabWoTa tipis saSineli Senobebis agebiT inarCuneben erTian iersaxes da didad ar esmiT ra esaWiroebaT an moswonT dasavlel stumrebs. araerTxel aRiniSna, rom bevri sastumro ar aqcevda yuradRebas imas, Tu ramdenad sasiamovno xedi iSleboda maTi fanjrebidan. ra Tqma unda, mogzaurebs sastumros nomridan mxolod nagavsayrelebis, Jangiani da mitovebuli narCenebis danaxva ar surT. 13 xedi borjomis sastumros fanjridan sabWoTa stilis sastumro, borjomi 14 imereTis regioni isini, vinc ewvivnen imereTis regions, aseve ukmayofiloebi darCnen gzebis cudi mdgomareobiT, gansakuTrebiT ki ormoebiTa da adgilze manqanebisa da avtobusebis mier erTmaneTis savali nawilis dablokviT. gzebi unda SekeTdes, raTa ufro meti turisti moizidos am teritoriaze samogzaurod. gori zogadad yvelas moewona stalinis muzeumi, Tumca erTma monawilem aRniSna, rom sagzao miniSnebebis ararsebobis gamo SeuZlebelia adamianma damoukideblad miagnos muzeums kiTxvis gareSe. TviT muzeumSi teqsti TiTqmis mTlianad qarTulad da rusulad iyo mocemuli, Tu ar CavTvliT ramdenime araswori inglisuriT da wvrili asoebiT daweril suraTebis aRweras. aseve, sapirfareSoebSi wyali ar modioda. erTi gidi cotas saubrobda inglisurad da eqskursia Zalian "sabWoTa" stilSi Catarda, rac albaT unitereso iqneba Cveulebrivi turistisaTvis (Tumca, iyo garkveuli saintereso momentebic). muzeumis axlandel direqtors kargad unda urCion, rom gamofenili eqsponatebis saTaurebi ganaaxlos, ufro meti suveniri SesTavazos turistebs da aseve tualetebic moawesrigos. amis miRweva SesaZlebelia muzeumSi Sesasvleli gadasaxadis gazrdiT, radgan monawileebma aRniSnes, rom isini amgvar gadasaxads gadaixdidnen. Tavad muzeumi sakmaod dabinZurebuli iyo da kargi dalageba da gaprialeba esaWiroeboda. muzeumis gareT kafeebis deficiti iyo imasTan SedarebiT, ra raodenobis turistic Cadis stalinis muzeumSi, rac kidev erT SesaZleblobas warmoadgens mcire da saSualo sawarmoebis ganviTarebisaTvis. maSinac ki, Tu vaWrebi sasmelebisa da sakvebis minimum odenobas SesTavazebdnen turistebs gareT mowyobili magidebiTa da skamebiT, es am adgils gansakuTrebulad mimzidvels gaxdida. ufliscixe aq stumrobis dros yvelaze SemaSfoTebeli iyo is uyuradReboba, romlis gamoc saukuneebis winandeli Rvinis sawuri ludis boTlebiTa da nagviT iyo savse. swrafi gasufTaveba da patara RobiT SemoRobva sakmarisi iqneboda im STabeWdilebis Sesaqmnelad, rom am adgils kargad uvlian. 15 nagavi Rvinis uZveles sawurSi, ufliscixe SesaZleblobebi mogzaurobis dros gamoikveTa araerTi biznes-SesaZlebloba, romelic SeiZleba ganxorcieldes, Tundac suvenirebis gayidva, mTavar trasaze sakvebis SeTavazeba Tu xelnakeTobebis demonstrireba. mocemuli adgilebis "TanamSromlebs" absoluturad ar SeeZloT warmatebiT warmoeCinaT TavianTi adgili, xolo movaWreebi TavianTi saqonlis reklamirebas (kidec rom yofiliyo Rirebuli maTi yidva) ver axerxebdnen. monawileebis TqmiT, imereTis erT-erTi monastris berebi gansakuTrebulad cudad ganwyobilebi iyvnen. SesaZlo suvenirebad SeiZleba ganxiluli iqnas mocemuli arealis rukebi – mTeli qveyana, uaxloesi qalaqi, uaxloes teritoriaze ganlagebuli Saragzebi an axlomdebare turistuli adgilebi. monawileebma aRniSnes, rom moewonaT xarisxiani da unikaluri adgilobrivi xelnakeTi nivTebi, rogoricaa magnitebi, samkaulebi, Tixis nawarmi, kalaTebi da Sesabamisad dasuraTebuli Ria baraTebi (ramdenimem aRniSna, rom sxvadasxva adgilebSi, maT Soris monastrebSi, Ria baraTebi iyideboda Tbilisis xedebiT). magaliTad, miuxedavad imisa, rom gorsa da stalinis muzeumSi didi potenciali arsebobs turistebis mizidvis kuTxiT, gorSi ar iyideboda raime wigni stalinis Sesaxeb. 16 SeiniSneboda Teqis produqciis simcire maSin, roca Teqa SeiZleba gamoyenebul iqnas Zalian sasiamovno da mosaxerxebeli suvenirebis dasamzadeblad (isini warmatebiT iyideba yazaxeTSi da aseve xelmisawvdomia saqarTveloSi). ucxoeli mogzaurisaTvis Teqis nawarmi (qudebi, CanTebi, dasafenebi da sxv.) ufro mimzidvelia, vidre Tixis nawarmi an kalaTebi, vinaidan isini ufro mCate da naklebad problemuria da maTi moTavseba bargSi ufro advilia. ukeTesi iqneboda centraluri maRaziis Seqmna borjomis maxloblad sofelSi, sadac mosaxleoba gzis gaswvriv hyidda hamakebsa da loginebs. mogzaurTa azriT, Zalian arapraqtikuli iyo loginebis gayidva gzis piras, vinaidan turistebs namdvilad ar aqvT SesaZlebloba maTi transportirebisaTvis. axali SuamTa iyo erTaderTi adgili, sadac xarisxiani suvenirebis SeZena SeiZleboda. monawileebma aRniSnes, rom naxatebi, xatebi da Ria baraTebi iyides. zogierT adgilebSi Tafli iyideba, magram maTi warmomavloba gaurkvevelia. ufro metic, isini did qilebSi raime etiketis gareSe iyideba da xSirad Txeli saxuravi aqvs. es SeiZleba saintereso iyos adgilobrivi gamoyenebis dros, magram ver akmayofilebs ucxoeli mogzauris moTxovnilebas, romelsac ufro patara da kargad Tavdaxuruli qila esaWiroeba ufro specifiuri aRweriT, sadac xazgasmulia misi, rogorc suveniris xasiaTi. sakvirvelia Tu ratom aris koncentrirebuli konkretuli produqcia saqarTvelos konkretul adgilebSi: kalaTebi aris mxolod erT adgilas, hamakebi meore adgilas, xolo Tixis nawarmi ki aseve erT wertilSi. cxvris bewvis qudebi da Salis windebi ZiriTadad gudaurisaken mimaval gzaze iyideba. kargi iqneba ufro Sereuli saqonlis SeTavazeba sxvadasxva adgilas da amaSi Sedis is ugemrielesi nazuqic, romelic mxolod suramSi iyideba. sxva adgilebSi (vTqvaT, kaxeTSi) mcxovrebi mcire mewarmeebisaTvis am nazuqis cxobis teqnikis swavleba SeiZleba amgvari produqtebis gavrcelebisa da mimzidveli arCevanis Seqmnis erT-erTi gza iyos. jgufis wevrebma informaciis xelmisawvdomobis sakiTxi arareTxel ganixiles. fokusuri jgufebis wevrebi gamoTqvamdnen TavianT mosazrebebs, Tu rodis aris yvelaze xelsayreli dro mocemuli adgilebis Sesaxeb informaciis gavrcelebis kuTxiT. amJamad zogadad turistebs esaWiroebaT Tavad SeZlon informaciis moZieba saitis Sesaxeb da es xSirad arc ise advilia specialuri mogzaurTa wignebis gareSe (mag. Lonely Planet). saitebze darigebis (an mcire fasad gasayidad) mizniT sakmaod advili unda iyos sainformacio masalebis inglisurad dabeWdva. turistul saagentoebsac unda SeeZloT msgavsi inglisurenovani masalebis gavrceleba. imereTis 17 regionSi iyo mxolod erTi sainformacio dafa, sadac Sveicariis ganviTarebis saagentos mier mocemuli adgilis ruka iyo gamokruli inglisuri miniSnebebiT. Sveicariis ganviTarebis saagentos mier dafinansebuli sainformacio dafa, samcxe-javaxeTi ramdenime monawilem moisurva saqarTvelos florisa da faunis Sesaxeb informaciis arseboba misi simdidrisa da mravalferovnebidan gamomdinare. ramdenime aseTi wigni arsebobs, magaliTad, kargad Sesrulebuli ornitologiuri saxelmZRvanelo (ix. www.gccw.org), magram igi mxolod Tbilisis 1 an 2 maRaziaSi iyideba, xolo umetesoba mxolod erT wignis maRaziaSia Tavmoyrili. ufro zogadad rom vTqvaT, es pretenziebi miuTiTebs, rom arsebobs gavrcelebis qselis problema: miuxedavad imisa, rom arsebobs mimzidveli produqcia (wignebi, rukebi, naxatebi, suvenirebi), igi adgilobriv saitebamde iSviaTad aRwevs. rogorc dasawyisSi aRiniSna, es nawilobriv dabali moTxovnis bralic aris. Tumca, es aseve mniSvnelovani SesaZleblobacaa, vinaidan distributorebs SeuZliaT zogierTi aseTi mimzidveli produqti adgilobriv calobiT movaWreebs mihyidon, raTa maT arsebuli produqciis maragi ufro gaamdidron. Tumca, es mainc frTxilad pilotirebas saWiroebs, vinaidan unda gairkves, Tu vin iRebs risks da distributorebi Tanxas winaswar/naRdi fulis saxiT miiReben Tu produqciis gayidvis Semdeg. rac Seexeba moqnil infrastruqturas, ori yvelaze mniSvnelovani rekomendacia gaxlavT adgilebze sanagve yuTebisa da skamebis mowyoba. aseve saWiroa Robeebisa da sasiarulo gzebis usafrTxoebis gaumjobeseba. saSiSi asasvlelis an bilikis arseboba Cveulebriv turists afrTxobs. iseTi adgilebi, rogoricaa dmanisi da 18 istoriuli da kulturuli memkvidreobis mqone muzeumebi, daculi unda iyos amindisa da sxvagvari zemoqmedebisagan maTi bunebidan gamomdinare. monawileebma aRniSnes, rom zogierTi qalaqi, romelsac isini damoukideblad ewvivnen, kargad iyo dasufTavebuli. gzebze mdebare restornebs xSirad ar aqvT Sesabamisi abra an normaluri meniu, xolo sapirfareSoebi ki Turquli stilis dabinZurebul tualetebs warmoadgens. restornebis irgvliv mawanwala cxovelebi xSirad gvxvdeba. standartebisa da turistTa survilebis menejmenti imisaTvis, rom turistulma saagentoebma TavianTi movaleoba kargad Seasrulon da kmayofili klientura hyavdeT, mogzaurobis monawileebs sTxoves adgilebis daTvalierebis Semdeg SeevsoT kiTxvarebi maTi azrebis da STabeWdilebebis gagebis mizniT. (saqarTveloSi am kiTxvarebs iyenebda anabel bedli, roca is zaal qiqoZesTan erTad muSaobda, magram kompania zaalis gardacvalebis Semdeg daixura). kargi turistuli saagentoebi Zalian mniSvnelovan rols TamaSoben saqarTvelos turizmis industriaSi im sirTuleebis gaTvaliswinebiT, romelic turistebs aqvT marto mogzaurobis dros. turistulma saagentoebma kargad unda gaiazron da gaiTvaliwinon klientebis saWiroebebi. rogorc erTma turistma Tqva, "Tu Cven maT codnas vendobiT, maSin kargi adgili unda mogviZebnon dasarCenad! Cven ar gvinda barSi wasvla saWmelad. gidma unda icodes ufro sanaxaobrivi adgili, da ara advilad misadgomi. borjomSi kinaRam saSinel sastumroSi mogviwia darCena. ra Tqma unda, aravis unda cixis msgavs adgilas Ramis gaTeva. maT mivyavarT im adgilas imitom, rom iq maTi megobrebi arian da ara imitom, rom es adgili saukeTesoa turistebisaTvis." yvela Tanaxma iyo, rom individualuri gidebis piradi manqanis gamoyenebis magivrad kargi iqneboda, Tu turistul saagentoebs sakuTari axali manqanebi eyolebodaT. Zalian bevr adgilas Zneli iyo valutis gadamcvleli jixuris turistebis mier nivTebis SeZenis SesaZleblobas aseve aferxebs. moZebna, rac turistuli bazris niSa, romelic SeiZleba kidev ufro ganviTardes, moicavs arqeologiur da RvinosTan dakavSirebul mogzaurobebs, monastrebis daTvalierebas, Savi zRvis regions, qarTul "kulturul" eqspediciebs da SeiZleba "sabWoTa istoriul turs", rodesac turistebi imogzaureben saqarTvelos irgvliv da naxaven sabWoTa periodisaTvis damaxasiaTebel adgilebs, maT Soris gorsa da rusTavs, rogorc sabWoTa gamocdilebis warmomadgenlebs. 19 monawileebma bevri imsjeles imis Taobaze, Tu rogor unda mieceT turistebs is, rac maT undaT; maTi azriT, qarTul turistul industrias es namdvilad aklia. erTma Tqva: "adamianebs ar undaT naxevari saqarTvelo gadaiaron varZiis sanaxavad. yvelas unda miiRos hidromasaJis abazanebi. Cvens manqanaSi yvelas undoda es. ase rom, Cven wavediT yvelaze axlo adgilas – bakurianis hidromasaJis abazanaSi da jakuzSi..." saWiroa erTgvari saganmanaTleblo kampaniis Catareba sastumroebis mepatroneebisa da gidebisaTvis im sakiTxze, Tu ra undaT turistebs. soflebSi ganTavsebuli sastumroebis mepatroneebs SeiZleba ar esmodeT Tu ras moiTxoven dasavleli stumrebi maTi sastumroebidan da Semogarenidan. iyo SemTxveva, roca daqorwinebul wyvils surda ufro didi zomis sawoli, ris gamoc mepatroneebma maT sakuTari oTaxi dauTmes, sadac yvelgan dayrili iyo maTi tanisamosi. es ar warmoadgens sastumroSi problemebis mogvarebis karg saSualebas. (arsebobs masalebi aseTi kampaniebsiaTvis. bibliografiaSi mocemulia Zalian kargi ilustrirebuli resursebi saqarTvelos turizmis seqtoris TanamSromlebisaTvis, romelic Seqmnilia treningebisa da konsultaciis centris mier). ufro metic, kargi iqneba Tu sastumroebis personali ifiqrebs damatebiTi momsaxurebis SeTavazebaze (mTis velosipedebi, eqskursia cxenebiT, rukebi, suvenirebi, wignebi), raTa ufro didxans SeinarCunon stumrebi da amiT gazardon sakuTari Semosavali. aseve unda arsebobdes sastumroebs Soris informaciis gaziarebis meqanizmi imis Sesaxeb, Tu ra muSaobs kargad. rekomendaciebi mTavrobis mier gasatarebeli zomebis Sesaxeb moklevadiani taqtika SeiZleba moicavdes vaWrebisaTvis xelis Sewyobas maTi produqciis gayidvis mizniT, rogoricaa maTTvis gadaxuruli adgilebis mowyoba. zogierTi turistis azriT saWiroa mTavrobis turizmis mimarT damokidebulebis detalurad gadaxedva – aucilebelia turizmis departamentma da ekonomikuri ganviTarebis saministrom proaqtiuli roli Seasrulon saqarTvelos turizmis industriis gaZlierebaSi. sxva SemTxvevaSi kerZo seqtori ver SeZlebs am sferoSi Semosvlas, vinaidan mocemul momentSi fulis keTebis saSualeba ar aris. erTma turistma aRniSna, rom "is, vinc pasuxismgebelia turizmis organizebaze saqarTveloSi, ar uTmobs sakmaris yuradRebas amas... zogadad rCeba STabeWdileba, rom saqarTvelos turizmi ar ainteresebs." 20 mTavrobam "memkvidreobis adgilebis" damaxasiaTebeli niSnebi unda Seqmnas, romelic miuTiTebs, rom istoriul adgils uaxlovdebi. magaliTad, did britaneTSi naxavT ara mxolod qalaqebis miniSnebebs masTan miaxlovebis dros, aramed miniSnebebs cixesimagreebsa da sxva adgilebTan miaxloebisas, romelic am adgilisaken mimaval gzas aCvenebs. mTavrobam (an bankebma an saerTaSoriso organizaciebma) ufro dabali saprocento ganakveTis mqone sesxi unda SesTavazos kerZo pirebs da daemaros maT mcire biznesis ganviTarebaSi. im sesxebsa da grantebze, romelic axla gaicema sastumroebze prokredit bankTan erTad ganxorcielebuli programis farglebSi, SeiZleba dawesdes winapiroba, rom msesxeblebi miiReben monawileobas treningebSi, raTa ukeT gaigon potenciuri klientebis saWiroebebi sanam sesxis mopovebisaTvis saWiro saaplikacio procesSi miiReben monawileobas. erTma adamianma aRniSna, rom sxva qveynebSi benzogasamarT sadgurebze kargi sapirfareSoebi (es xandaxan kanonis moTxovnaa, xolo zogi am servisisaTvis safasurs awesebs) da xSirad mcire maRaziebi aris, sadac mogzaurebs SeuZliaT SeiZinon sakvebi da wyali (saqarTveloSi amgvari momsaxurebis Camoyalibeba ukve daiwyo zogierTma benzo-gasamarTma sadgurma). saWiroa mTavrobis mier zogadi sazogadoebrivi kampaniis Catareba, raTa saqarTvelos mosaxleobas gaacnos, Tu ramdenad mniSvnelovania turizmi zogadi ekonomikuri ganviTarebisaTvis. iyo SemoTavazeba, rom mTavrobis daqvemdebarebis qveS myofi da religiuri mniSvnelobis mqone adgilebi calke yofiliyo ganxiluli. dabolos, mTavrobam unda uzrunvelyos turistul adgilebTan miniSnebebis ganTavseba, romelic mouwodebs turistebs ar dayaron nagavi. saWiroa sajaro politikis gamkacreba da dabinZurebis winaaRmdeg arsebuli kanonebis amuSaveba, raTa am adgilebSi movizidoT turistebi. rekomendebulia konkretul adgilebze Semowirulobebis mozidva am adgilis mowesrigebis mizniT. fokus jgufis monawileebma Tqves, rom siamovnebiT gaiRebdnen kontribucias zogadi sisufTavisa da movlisaTvis. Tumca, aucilebelia amis profesionalurad ganxorcieleba, raTa ar gaCndes eWvebi, Tu sad midis es fuli. amisaTvis SesaZlebelia naCvenebi iyos, Tu ras moxmarda ukve miRebuli Tanxebi. aRsaniSnavia, rom am konteqstSi yofili sabWoTa kavSiris zogierTi sxva qveyana, magaliTad yirgizeTi, istoriul adgilebSi Sesvlis dros mcire safasurs iTxovs, romelic Semdgom am adgilebis dasufTavebisaTvis gamoiyeneba. 21 monawileebis azriT, aucilebelia garkveuli standartebis Camoyalibeba turistuli gidebisaTvis. maTive rekomendaciaa, mTavrobam daasaqmos da Sesabamisad gamowvrTnas parkis reinjerebis kadrebi, romlebic sxvadasxva adgilebSi ganTavsdebian, waruZRvebian adamianebs da mouyvebian istorias. garda amisa, isini pasuxismgeblebi iqnebian dabinZunrebis minimumamde dayvanaze. kidev erTi rekomendacia Seexeba sastumroebis sareitingo sistemis SemoRebas, romlis farglebSic turizmis departamenti da ekonomikuri ganviTarebis saministro yvela sastumros Seamowmebs da maT garkveul xarisxs mianiWebs (qrTamis aRebis gareSe), an Camoayalibebs sistemas, sasurvelia internetSi ganTavsebuls, sadac stumrebs SeeZlebaT komentarebis ganTavseba TavianTi gamocdilebis Sesaxeb. erT-erT SesaZleblobad aseve dasaxelda "dajildovebis" sistema, romlis farglebSic moxdeba mocemuli adgilis, soflisa Tu sxvaTa aRiareba im ZalisxmevisaTvis, romlis meSveobiTac maT mocemuli adgilis turistebisaTvis mimzidvel adgilad gadaqceva moaxerxes. am adgilebis aRiarebisa da dajildovebis Semdeg isini savaraudod ecdebian aseve warmatebiT gaagrZelon saqmianoba da sxvebsac mouwodon Sesabamisi qmedebisaken. es aRiareba sajarod popularizirebuli iqneba, rac am regionSi turizmis metad ganviTarebas xels Seuwyobs. informaciis gavrceleba monawileebis mier SemoTavazebuli iyo turizmis departamentisa da ekonomikuri ganviTarebis saministoris mier turistuli kioskebis (turistuli sainformacio erTeulebis) sponsoroba sul mcire TbilisSi, baTumsa da borjomSi. informacia RonisZiebebis, festivlebisa da saqarTveloSi mimdinare sxva RonisZiebebis Sesaxeb xSirad danawevrebulia da kiTxvis niSnis qveS dgeba samogzauro ganrigis Camoyalibeba iseTi adgilebisaTvis, romlebic ar aris Setanili samogzauro wignebSi. veb-gverdebi, romlebzec mocemulia informacia saqarTveloSi mimdinare movlenebis Sesaxeb, ZiriTadad uyuradRebod aris darCenili da qrinikulad daZvelebulia. Tu mTavroba Camoayalibebda turistul kiosks Tavisuflebis moedanze, misi funqcionirebisaTvis saWiro iqneboda 2-3 adamiani da es adgili saqarTveloSi Camosuli turistebis centraluri sainformacio resursi gaxdeboda. monawileebis azriT, is adamianebi, romlebic turistulad Camodian saqarTveloSi, ukve erTgvarad damoukidebel da Tavgadasavlebis gzas adganan da maTi kargi rukiTa da informaciis soliduri wyaroTi uzrunvelyofa Zalian mniSvnelovani iqneboda. kioskis irgvliv SeiZleba morigeobdnen gidebi, romlebic turistebs daxmarebas SesTavazebdnen da amiT sakuTari dasaqmebis sakiTxebsac moagvarebdnen. 22 safrTxeebi zogadad, is, ramac SeiZleba zegavlena moaxdinos saqarTvelos ganviTarebad turizmze aris ara mxolod turistuli bazris mimarTulebis cvlileba, aramed saqarTvelos zogadi politikuri da ekonomikuri viTarebis cvlileba. aseve, Zalian mniSvnelovania usafrTxoebasTan dakavSirebuli sakiTxebi, vinaidan saqarTvelos mougvarebelma konfliqtis kerebma da CeCneTTan siaxlovem SeiZleba Searyios misi, rogorc usafrTxo turistuli adgilis reputacia. rogorc ukve aRiniSna, axali da Zalian Zviri sastumroebis garkveul stilSi aSeneba (romelic aRweres rogorc "cementis saSinelebebi") damafiqrebeli mimdinareobaa. erTma monawilem aRniSna: "me ufro siamovnebiT davrCebi qarTul xis ojaxur sastumroSi, magram is, rac Cven SemogvTavazes im mosazrebiT, rom es moewondebodaT turistebs, iyo absoluturad aramimzidveli. me vfiqrob, saqarTvelo cdilobs ucxoelebs daanaxos fufuneba, magram amiT igi kargavs Tavis Sarms – am usaxuri da maxinji sastumroebiT." arsebobs erTgvari tendencia, romlis mixedviTac progresis swrafad misaRwevad gamoiyeneba arasakmarisi da droebiTi RonisZiebebi. erTma turistma SeamCia gzebis gansakuTrebulad saSiSi adgilebis droebiTi da arakeTilsindisieri SekeTebis faqtebi, rasac gzis kidev ufro metad dazianeba da momavalSi ufro Zviri remontis saWiroeba SeuZlia gamoiwvios. am angariSis momzadebis dros naTeli gaxda, rom erTdroulad ramdenime msgavsi proeqti mimdinareobs, magram ar xdeba raime koordinacia am proeqtebis ganmaxorcieleblebs Soris da ar arsebobs informaciisa da saqmianobebis Sesaxeb erTiani sainformacio banki. es Tavis mxriv saqarTvelos ganviTarebas xels uSlis, vinaidan politikis Semqmnelebi, praqtikosebi da donorebi xelaxla igoneben velosipeds da ver axdenen arsebul codnaze zedSenebas. unda iyos saqmianobis koordinaciisa da informaciis gacvlis ufro sistematuri Zalisxmeva. TandarTul bibliografiaSi mocemulia ramdenime resursi, romelic Cven am angariSis momzadebis dros aRmovaCineT da romelsac am sferoSi momuSave yvela adamiani aucileblad unda gaecnos. 23 samomavlo RonisZiebebi proeqti industriis bevr aspeqts Seexo da Tavis mxriv bevri damatebiTi sakiTxi wamoWra. amJamad amerikis savaWro palatis turizmis komiteti saqarTveloSi, romelic mravalgvarad akavSirebs saqarTveloSi turizmis industriaSi CarTuli organizaciebis umetes nawils, mosurnea ganixilos ramdenime sakiTxi da ecados pasuxi gasces wamoWril SekiTxvebs. Cveni survilia, vipovoT gamosavali da rekomendaciebi mivceT mTavrobis Sesabamis warmomadgenlebs imis Sesaxeb, Tu rogor SeiZleba gadaiWras nagvis, gzebze aRmniSvneli warwerebis, sufTa tualetebis problemebi regionSi, asee dawesdes standartebi mniSvnelovani turistuli adgilebis/Zeglebis SenaCunebisaTvis, aseve sastumroebis/restornebisaTvis yvelaze efeqtiani gziT. aman SeiZleba saerTaSoriso gamocdilebis gaziareba da sxva ganviTarebuli qveynebis saukeTeso magaliTebis Seswavla moiTxovos. mosalodnelia, rom unda arsebobdes saWiroeba amgvari gamosavlis adaptaciisaTvis, raTa uzrunvelyofil iqnas, rom isini kargad ergeba saqarTveloSi arsebul konkretul garemos. unda ganvixiloT idea SesaZlo molaparakebebisa da daTmobebis Sesaxeb, razec mTavroba unda wamovides da rac xels Seuwyobs kerZo seqtors, raTa man mixedos da monawileoba miiRos turizmis industriisa da saqarTvelos saerTo keTildReobis gaumjobesebaSi. aRniSnuli Tema Zalian Rrmaa, savaraudod am momentisaTvis veravin SeZlebs gaiTvaliswinos im diskusiebis faqtobrivi Sedegebi, romlebsac komiteti gamarTavs Tavis Semdeg Sexvedrebze. Tumca, komitetma ar unda daagrovos Tavisi Zalisxmeva saukeTeso SesaZlo gamosavlis ZiebaSi. 24 Zlieri mxareebi o o sanaxaobrioba da geografiuli mravalferovneba o gamorCeuli qarTuli kultura, folklori da stumarTmoyvareoba o xarisxiani xelnakeTi nawarmi o mdidari kulturuli, istoriuli da arqeologiuri memkvidreoba o unikaluri turistuli saitebi (mag. stalinis muzeumi) o samzareulos da Rvinis kultura o kriminalis dabali done o zrdis udidesi SesaZlebloba o o o o o o o o o susti mxareebi SesaZleblobebi saSiSroebebi garemos degradacia/nagavi dabinZurebuli tualetebi♣♣ arasakmarisi informacia araadeqvaturi miniSnebebi cudi infrastruqtura, gansakuTrebiT ki gzebis TvalsazrisiT dasavleli turistebis survilebisa da saWiroebebis araswori gageba klientebis momsaxurebis deficiti (inglisuris arcodna, fasebis arqona) xelidan gaSvebuli komerciuli SesaZleblobebi, gansakuTrebiT ki suvenirebis kuTxiT (da xSirad am suvenirebis Zalian dabali xarisxi) saqarTveloSi turizmis profesionaluri marketingis nakleboba o nagvis yuTebisa da skamebis darigeba o infrastruqturis gaumjobeseba (gzebi, Robeebi, bilikebi da sxva) o sazogadoebis sainformacio kampaniis ganxorcieleba turizmis, rogorc saqarTvelos ekonomikisaTvis mniSvnelovani sferos warmosaCenad o sastumros mepatroneebisaTvis informaciis miwodeba, Tu rogor moemsaxuron dasavlel turistebs. o arsebuli sagzao niSnebis gaumjobeseba da maTi raodenobis gazrda, gansakuTrebiT ki inglisurad o turizmis niSis ufro metad ganviTareba (Rvino, jandacva, arqeologiuri, kulturuli, religiuri) o mTavrobis mier dafinansebuli park reinjerebi, romlebic Caatareben eqskursiebs da daicaven dabinZurebisagan (aseve Seqmnian standartebs turistuli gidebisaTvis) o inglisur-enovani informaciis metad gavrceleba o adgilobrivi da regionaluri turistuli da sastumros asociaciebis xelSewyoba o aramimzidveli sastumroebis kvlav Seneba o infrastruqturis swrafad da uxarisxod SekeTeba o saqarTveloSi turizmTan dakavSirebuli donorebis saqmianobis koordinaciis nakleboba o politikuri da ekonomikuri arastabiluroba saqarTveloSi da regionSi o saerTaSoriso mosazrebebi saqarTvelos usafrTxoebis Sesaxeb o saqarTveloSi CamosvlisaTvis saWiro transportirebis Zviri xarjebi 25 bibliografia literatura qarTuli turizmis Sesaxeb “amerika-saqarTvelos biznes sabWos mier SemuSavebuli erovnuli turizmis strategia saqarTvelosaTvis,” amerika-saqarTvelos biznes sabWo internetSi, 2007 wlis 22 ivnisi (ixileT: http://www.agbdc.com/Notice1.asp, bolos naxes 2007 wlis 3 ivliss) “momxmarebelTa kvleva ertovnuli turizmis potencialis Sesaxeb: raodenobrivi kvleva,” momzadebuli saqarTvelos turizmis saministros mier 2007 wlis martSi. (ix: http://www.iesc.ge/index.php?article_id=235&clang=0. bolos naxes 2007 wlis 3 ivliss) Henze, Paul. “turizmi saqarTveloSi: aRmouCeneli potenciali ekonomikuri ganviTarebisaTvis” (ix: www.agbdc.com/publications/PaulHenzeTourism.doc. bolos naxes 2007 wlis 3 ivliss) International Executive Service Corps, IESC/SME mxardaWeris saqarTveloSi (www.iesc.ge/index.php?article_id=242&clang=0) proeqti - turizmi nino facuria, “mcire da saSualo sawarmoebis ganviTarebis fokusireba turizmsa da samuSao adgilebis Seqmnaze.” GeorgiaToday, 2007 wlis 8 ivnisi (ix: http://www.georgiatoday.ge/article_details.php?id=3012. bolos naxes 2007 wlis 3 ivliss) revaz ormocaZe. “Provide TA to BSOs on TOT for Tourism Development Year Two Work Plan Deliverable,” 2007 wlis 15 maisi (ix: http://www.iesc.ge/index.php?article_id=244&clang=0, bolos naxes 2007 wlis 3 ivliss) “regionuli kvleva kavkasiaSi saTemo turizmis Sesaxeb,” samxreT kavkasiis regioni, msoflio banki. (ix: http://lnweb18.worldbank.org/eca/eca.nsf/d1e666886eb626e2852567d100165168/780a475beed6 1c07852568fc005df707/$FILE/Regional%20Studies%20on%20CommunityBased%20Tourism%20in%20the%20Caucasus.pdf. bolos naxes 2007 wlis 3 ivliss) Stephl, Marion. “klasteruli midgoma memkvidreobiTi turizmisadmi saqarTveloSi: sicocxlisunariani turizmi, rogorc gardamavlobis periodSi myofi ekonomikis eqsport-diversifikaciis strategia” Diss. FHS Kufstein Tirol, 2004. (ix: 26 http://www.members.aon.at/mstephl/documents/htgeorgia.pdf. bolos naxes 2007 wlis 3 ivliss.) UNESCO-moskovis ofisi, “kulturuli menejmenti da inovaciuri kulturuli politika turizmisaTvis” mrgvali magidis angariSi, Tbilisi, 2005 (ix: www.unesco.ru/files/docs/georgiaseminareng.pdf. bolos naxes 2007 wlis 3 ivliss) angariSebi, romelTa miRebac SesaZlebelia moTxovnis SemTxvevaSi “saqarTvelos brendingi: erTiani xedvisaken,” fond evraziis mier dafinansebuli seminari, gudauri, 2005 wlis 27-29 oqtomberi. biznes sakonsultacio jgufi (www.bcng.ge), “saerTaSoriso mogzaurebis upiratesobebi: aeroportSi gamarTuli kvleva 1000 respondentTan", 2007 wlis maisi fondi evrazia, "donorebis saqmianoba turizmis ganviTarebis sferoSi", donorTa sakoordinacio Sexvedra, 2007 wlis 13 Tebervali fondi evrazia/treningebisa da konsultaciis centri, "mister predis mogzauroba saqarTveloSi" [ilustrirebuli saxelmZRvanelo saqarTvelos turizmis industriis TanamSromlebisaTvis ucxoeli stumrebis saWiroebis Sesaxeb], Tbilisi, 2006. fondi evraziis saqarTvelos ofisi: programireba turizmis sferoSi. 2006-2007 axlaxans dasrulebuli proeqtebi "turizmis seqtoris kvleva (donorebis matrica da TIC dokumenti)", saboloo angariSi. momzadebuli ACT International-isa da eqspert ivane vaSaymaZis mier fond evraziisaTvis, 2005 wlis dekemberi. "turizmis strategiuli ganviTareba saqarTveloSi," teqnikuri daxmareba Tanamegobrobis damoukidebeli qveynebisaTvis (TACIS) saboloo angariSi, 2002. turizmTan dakavSirebuli qarTuli veb-gverdebi samTavrobo gverdebi saqarTvelos turizmis departamenti www.tourism.gov.ge saqarTvelos sagareo saqmeTa saministro www.mfa.gov.ge aWaris regionis turistuli departamenti www.tourismajara.com 27 qarTuli gverdebi borjom-xaragaulis erovnuli parki www.nationalpark.ge kolxeTis erovnuli parki www.nkp.ge TuSeTis, vaSlovnis, lagodexis erovnuli parkebi www.gpadc.org erovnuli muzeumi www.museum.ge frinvelebis movla saqarTveloSi www.birding-georgia.com tur-operatorebi argo turi www.argotour.ge berika www.berika.ge kavkasus Treveli www.caucasustravel.com eqsturi www.exotour.ge eqsplor jorjia www.exploregeorgia.com jorjian disqaveri Tuarz www.gdt.ge jorjika Treveli www.georgica.caucasus.net levon Treveli www.levontravel.ge Tbilisis turistuli centri www.ttc.ge vizit jorjia www.visitgeorgia.ge lounli planet Turizm gaid http://www.lonelyplanet.com/worldguide/destinations/europe/georgia ieqsplore jorjia http://www.iexplore.com/dmap/Georgia+(Caucasus) www.etbilisi.com 28
Documentos relacionados
adamianis uflebaTa prioriteti
rom saxelmwifom erTjeradad gamoyo 150 kv. eleqtroenergia. Tumca, es maTTvis sakmarisi ar aris. aqve aRsaniSnavia is faqti, rom mosaxleobis nawili amasTan dakavSirebiT ar aris informirebuli. am mxri...
Leia maisRE/MAX Brasil
kāda veida garantijas vai pārstāvības. | Created by iList. Powered by GryphTech.
Leia maisnankineli qriste 1 Semodgomis Rame iyo nankinSi, Zivan Zes
nankinSi gautarebia Rame erT qristian meZavTan, da roca mas tkbilad CasZinebia, Cumad aTesila. amas winaT rom nankinSi viyavi, is swored Cems sastumroSi gaCerda, ase rom, misi saxe aqamde maxsovs. ...
Leia maisCveni misia adgilobrivi saTemo cxovrebis gaaqtiurebis xelSewyoba
kodis centri dRes proeqtis dasrulebis Semdeg centri daregistrirda da agrZelebs funqcionirebas, rogorc damoukidebeli arasamTavrobo organizacia. proeqtis farglebSi 4300-mde beneficiarma miiRo monawil...
Leia maisTbilisis kulturisa da turizmis koncefcia
Camosayalibebeli, rac Tavis mxriv kidev erTxel adasturebs koncefciisa da strategiis Seqmnis aucileblobas. zogadad Tbilisis kulturis mTavari niSan-Tviseba amgvarad SeiZleba aRiweros: qalaqis kulturi...
Leia maislist of implemented Projects of GTA_ GEO
1. kavkasiis turistuli gamofena (CTF) aprili 2008 saqarTvelos turizmis asociaciam aWaris da guriis turizmis asociaciebTan erTad monawileoba miiRo kavkasiis turstul gamofenaSi (CTF). RonisZiebis mxa...
Leia mais