adamianis uflebaTa prioriteti
Transcrição
adamianis uflebaTa prioriteti
adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s adamianTa P r i o r i t y usafrTxoeba darRveulia – 2008 w. agvistos omis Sedegad dazaralebul e.w. sasazRvre soflebSi monitoringis Sedegebi ergneTi, tyviavi, mereTi, gugutianTkari, koSka, karbi ivlisi-oqtomberi 2009 29 oqtomberi, 2009 Tbilisi, saqarTvelo 1 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y ras vgulisxmobT adamianTa usafrTxoebaSi mocemul dokumentSi dRevandel dRes isev grZeldeba diskusia imis Taobaze, Tu ra aris adamianTa usafrTxoeba da rogoria misi Semadgeneli komponentebi. sxvadasxva saerTaSoriso Tu samTavroboTSoris organizacias gansxvavebuli midgomebi aqvT Semusavebuli, romelsac eyrdnobian am sferoSi samuSaod. gaero-s ganviTarebis programa (UNDP) adamianTa usafrTxoebis mimarTulebiT adgens 7 komponents, romelTac eyrdnoba kvlevisas: ekonomikuri, sasursaTo, janmrTeloba, usafrTxoeba. garemo, personaluri, politikuri da saTemo/socialuri amaTgan, yveli komponenti eyrdnoba konkretuli problemis arsebobas 1 . • ekonomikuri usafrTxoeba gamowveuli siRaribiT; • sasursaTo usafrTxoeba gamowveuli SimSiliTa da naxevradSimSiliT; • janmrTelobis usafrTxoeba gamowveuli dazianebebiTa da daavadebebiT; • garemos usafrTxoeba gamowveuli dabinZurebiT, garemos degradaciiTa da gamofitviT; • personaluri usafrTxoeba gamowveuli Zaladobis sxvadasxva formiT; • politikuri usafrTxoeba gamowveuli politikuri represiebiT; • saTemo/socialuri usafrTxoeba gamowveuli socialuri areulobebiT, arastabilurobiT mniSvnelovania, adamianTa komponentebze usafrTxoebaze. urTierTdakavSirebul dafuZnebuli magaliTad, qvesistemas midgoma, Jorj adamianTa rodesac nefi 2 vsaubrobT aRwers usafrTxoebaSi: xuT ekosistema, ekonomika, sazogadoeba, xelisufleba da kultura. 1 United Nations Development Programme, 1994, ‘New Dimensions of Human Security’, Human Development Report 1994, New York, Oxford University Press 2 J. Nef, 2003, Human Security and Mutual Vulnerability, The Global Political Economy of Development and Underdevelopment (second edition), Ottawa, IDRC Books 2 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n adamianTa R i g h t s usafrTxoebis farTe P r i o r i t y koncefciaSi mesame, gansakuTrebuli mniSvnelobis atributia pirdapiri fokusi wevrTa (liderebis, individebis) ZiriTad Smadgenlobaze. es mniSvnelovania raTa gavmijnoT cnebebi “adamianTa usafrTxoeba” da “adamianis ganviTareba”. es ukanaskneli ufro metad dakavSirebulia “karg(ad) yofasTan (yofnasTan)”, vidre “saswrafo, kritikul mdgomareobasTan”. adamianTa usafrTxoebis damoukidebeli komisia 3 , romelic Seiqmna iaponiis mTavrobis iniciativiT, prioritetulad ayenebs adamianTa usafrTxoebis fokusis mimarTvas wevrTa (liderebis, individebis) ZiriTad Semadgenlobaze, maT Sefasebebze da ara zianis gamomwvev problemaze. nacvlad imisa, rom komisias waredgina problemaTa mogvarebis gzebis sia, man daadgina mTavari kriteriumi, rom rogorc ki problema wevrTa ZiriTadi Semadgenlobis mxridan wamoiwia, is unda identificirdes da mogvardes, rogorc adamianTa usafrTxoebis Semadgeneli nawili. komisia agreTve adgens, rom Sesabamisi institutebi da organizaciebi ra Tqma unda ver daicaven xalxs yvela SesaZlo zianisagan, magram maT aucileblad unda mianiWon didi mniSvneloba yvela im problemas, romelic SeiZleba arc ki iyos adamianis sicocxlisaTvis safrTxis Semcveli. arsebobs usafrTxoebis tradiciuli tradiciuli usafrTxoeba exeba da usafrTxoebis 4 adamianTa saxelmwifos mTlianobas. gageba. adamianTa usafrTxoeba ki gulisxmobs individs, adamians, adamianTa jgufs, mis/maT mTlianobas, adamianis romelic uflebaTa dgas daavadebaTa, Selaxvisa da siRaribis, zewolis Zaladobis, problemaTa winaSe, naRmebis, an ukve ganicdis maT. zemoT moyvanili adamianTa sami usafrTxoebis midgomis farTe mimoxilvis koncefcia, Semdeg ufro romelic unda naTeli xdeba mijnavdes mis 3 Commission on Human Security, 2003, Human Security Now: The Human Security Commission Report, New York, at <www.humansecurity-chs.org/>. 4 HUMAN RIGHTS, HUMAN SECURITY AND DISARMAMENT, 2004 3 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y Semadgenel komponentebs usafrTxoebis sxvadasxva tipebisagan, raTa SevZloT, rom cal-calke gamovaidentificiroT da Semdeg, gavamaxviloT yuradReba. am midgomaSi adamianebi da ara saxelmwifoa usafrTxoebis strategiis fokusi. adamianTa usafrTxoebam unda uzrunvelyos adamianis, individis, da Temis, sazogadoebis fizikuri dacva da mTlianoba da ara gaamagros sazRvrebi gareSe safrTxeebisgan. adamianTa usafrTxoebis strategiebi proaqtiuria da ara reaqtiuri. da bolos, adamianTa usafrTxoebis sakiTxiT SegviZlia rogorc saxelmwifos usafrTxoebis gazomva, aseve, imavdroulad misi ganmsazRvrelia. 4 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y monitoringis Sedegebi e.w. sasazRvre soflebSi: e r g n e T i 5, t y v i a v i , m e r e T i 6, g u g u t i a n T k a r i 7, k o S k a 8, k a r b i 9 2009 wlis ivlisi-oqtombris mdgomareobiT sofeli mereTi “neta, iaraRi momca . . .” (sofeli mereTis 18 wlis mkvidri) “imedis momcemi kaci ar aris” (baiaZe kolia 87 wlis) sasoflo sameuneo miwis nakveTebi da saqoneli soflis mcxovreblebis mTavar problemad rCeba osuri mxaris mier kontrolirebad teritoriaze darCenil, soflidan 200-300 metriT daSorebul maTi kuTvnil sasoflosameurneo miwis nakveTebSi Sesvla. miuxedavad amisa, is adamianebi visi baRebic sasazRvro zolis miRma darCa drodadro mainc gadadian kuTvnil nakveTSi, Tumca xSir SemTxvevaSi xdebian osuri mxaris muqarisa da Zaladobis msxverpli. rogorc gairkva, mereTSi saqonlis gatacebis SemTxvevebic xSiria. rogorc CvenTan saubrisas 18 wlis axalgazrdam Tqva - rom ara Cveni policiis mkacri gafrTxileba, osuri mxaris mxridan wamosuli provokaciebis Tavidan acilebasTan dakavSirebiT, igi iaraRs aiRebda da gayrida Tavisi kuTvnili nakveTebidan osebs. 5 dRes arsebuli oficialuri informaciiT sofel ergneTSi mosaxleoba dReis mdgomareobiT Seadgens 183 ojaxs. sofelSi aseve cxovrobs 24 devnili ojaxi, es ojaxebia I (pirveli) etapis devnilebi cxinvalidan. 6 dRes arsebuli oficialuri informaciiT sofel mereTSi 445 ojaxia, 1125 suli; 7 dRes arsebuli oficialuri informaciiT sofel gugtianTkarSi – 76 ojaxia, 229 suli 8 dRes arsebuli oficialuri informaciiT sofel koSkaSi – 116 ojaxia, 315 suli; 9 dRes arsebuli oficialuri informaciiT sofel karbSi – 293 ojaxia, 867 suli; 5 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y Semosavlebi, pensia sapensio asakis mosaxleobas mereTSi pensiis aRebis problema ar aqvs. TveSi erTxel pensioneri iRebs kuTvnil pensias. agvistos omamde mosaxleobisTvis Semosavlis erTaderT wyaros sasoflo sameurno saqmianoba warmoadgenda. dRes ki kuTvnili baRebis didi nawili osuri mxaris mier aris dakavebuli. miRebuli daxmarebebi mosaxleoba dRemde iRebs IOCC-s mier Semotanil produqts. 2008 wlis Tebervlis TveSi, registraciis gavlis Semdeg, mosaxleobam gaerosagan erTjeradad miiRo Tanxa 420 dolaris odenobiT. amas garda igive principiT, gaerom qalebze gasca 150 lari (Tumca, es Semweoba yvelam ver miiRo). saxelmwifo programis farglebSi SekeTda dazianebuli saxlebi (analogiurad, SekeTda dazianebuli saxlebis mxolod nawili). sarwyavi da sasmeli wyali, eleqtroenergia sofel mereTSi gamokiTxuli mosaxleobis mier dasalevsa da sarwyav wyalze mowodebuli informacia didad ar gansxvavdeboda rwmunebulisgan miRebuli cnobebisagan. maTi TqmiT, glexi wvimis imedad Tu iqneba, Torem osuri mxarisgan wylis gadaketva ukve tradiciad iqca. mosaxleobam aseve daadastura b-ni vasiko TevdoraSvilis naTqvami sasmel wyalTan dakavSirebiT. soflis macxovreblebi saxelmwifos mier gakeTebuli WaburRilebidan iReben sasmel wyals. rac Seexeba eleqtroenergias, mosaxleobam daadastura rwmunebulis naTqvami, rom saxelmwifom erTjeradad gamoyo 150 kv. eleqtroenergia. Tumca, es maTTvis sakmarisi ar aris. aqve aRsaniSnavia is faqti, rom mosaxleobis nawili amasTan dakavSirebiT ar aris informirebuli. am mxriv aris kidev erTi problema – mosaxleobas sofelSi ar hyavs eleqtroteqnikosi. roca eleqtroenergias raime problema aqvs, soflis erT-erTi mkvidri adis Suqis e.w. anZaze da akeTebs. jandacva mosaxleobis TqmiT, sofel mereTSi arsebul ambulatoriaSi samedicino momsaxureobis xarisxi saSualoze dabalia. rom araferi vTqvaT dawesebulebaSi medikamentebis deficitze, mouclelobis gamo mTavari eqimi ambulatoriaSi kviraSi erTxel midis. mosaxleobasTan saubris dros, erTerTma imave dRis SemTxveva gaixsena – soflis erT-erTi mkvidri – guluaSvili SoTa quCaSi daeca da goneba dakarga. ambulatoriaSi miyvanisTanave aRmoCnda, rom eqimi adgilze ar iyo, ris gamoc iZulebulebi iyvnen avadmyofi tyviavis ambulatoriaSi waeyvanaT. eqimis saWiro dros adgilze aryofna, soflelebis TqmiT, iSviaTobas ar warmoadgens. 6 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y rac Seexeba medikamentebs, mereTSi afTiaqis arqonis gamo sasursaTe maRaziis mepatrones saWiro wamlebi goridan amoaqvs da mosaxleobaSo yidis. rogorc soflis gamokiTxuli mkvidrebi amboben, fasebi sakmaod maRalia. (magaliTisTvis mogviyvanes tkivilgamayuCebeli wamali – citramoni, romelis safasuri soflis sasursaTe maRaziaSi 50 TeTrs Seadgens, xolo gorSi igive wamali 30 TeTri Rirs). komunikaciis saSualebebi, media, transporti sofel mereTSi fiWuri telefoni ar iWers. televizori TiTqmis yvela ojaxs aqvs. satelevizio arxebidan mxolos imedsa da TrialeTs gadmocems. presa soflelebisTvis xelmisawvdomi ar aris. satransporto saSualebebidan dadis rogorc avtobusi, ise samarSuto taqsi. omamde da omis Semdeg mgzavrobis Rirebuleba 1.50 lars Seadgens, rac soflelebis TqmiT sakmaod Zviria. transportis zemoTnaxsenebi saSualebebi dReSi oTxjer amodis sofelSi da ukan brundeba (11:00, 12:00, 14.00 da 15.00). adgilobrivi TviTmmarTveloba mereTSi mosaxleoba sxva soflebTan SedarebiT (koSka, gugtianTkari, karbi, qere) rwmunebuls yvelaze ufro xSirad xedavs. igi amave sofelis mkvidria da TiTqmis yoveldRe soflis e.w. ‘birJaze’ modis da esaubreba soflis mcxovreblebs. sursaTi - mereTSi yofnis dros adgilze movinaxuleT ori maRazia. maRaziis mepatronem gviTxra, rom sofelSi sul rva maRaziaa, romeleSic sursaTis garda SesaZlebelia sayofacxovrebo nivTebisa da tanisamosis SeZena. maRazias saqoneli ZiriTadad gorSi yidulobs. fasebs rac Seexeba, gansxvaveba gorSi SeZenil saqonelsa da adgilze gayidul Soris 10-20 TeTria. puri -----gorSi 40 TeTri – mereTSi 50 TeTri; zeTi ------gorSi 2.30 lari – mereTSi 2.50 lari; wiwibura ------- gorSi 1.10 lari – mereTSi 1.30 lari; marili -------- gorSi 40 TeTri – mereTSi 50 TeTri; Saqari 1 kg. ------- gorSi 60 TeTri – mereTSi 1.70 lari. kvercxi --------- gorSi 20 TeTri - mereTSi 30 TeTri; maRaziebi sofelSi ZiriTadad e.w. nisiebze muSaoben. mosaxleoba erTi Tvis Tavze abrunebs vals anu maSin, roca pensias an xelfasebs iReben. yvelaze xSirad puri da sigareti iyideba. ganaTleba skola omis dros ar dangreula. dRes ganaTlebis miRebis procesi normalurad mimdinareobs, Tumca axalgazrdebis TqmiT, saxelmZRvaneloebis safasuri maRalia. 7 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y am sakiTxebze visaubreT sofel mereTis mkvidrebTan. gasaubrebis Semdeg, davarigeT Cveni sakontaqto furclebi da soflis yvela Sekrebis adgilze gavavrceleT gancxadebebi. sofeli gugutianTkari da sofeli koSka “sapensio asakis minda viyo” (sofeli koSkas mkvidri 51 wlis lia gugutiSvili) sasoflo sameuneo miwis nakveTebi da saqoneli soflebSi koSka da gugtianTkari, mosaxleobas iseve rogorc mereTSi kuTvnil miwis nakveTebSi Sesvla eSinia. saqonlis gatacebis faqtebi aqac xSiria. Semosavlebi, pensia, kreditebi koSkasa da gugutianTkarSi Semosavalis erTaderT wyaros, iseve rogorc mereTSi, omamde soflis meurneoba warmoadgenda, magram dRes sarwyavi wylis deficitisa da osuri mxaris mier maTi kuTvnili miwis nakveTebis dakavebis gamo, mosaxleoba miwebis damuSavebas ver axerxebs. pensiis miwodeba droulad xdeba. Tumca, saubris dros aRmoCnda, rom soflis mcxovrebi arasapensio asakis mosaxleoba sapensio asakis miRwevas natrobs. pensionrebi ki Tavis mxriv pensiis odenobiT ukmayofiloni arian. Tvidan Tvemde pensia ar hyofniT da gansakuTrebuli SemTxvevebisTvisac izogaven. soflis macxovreblebi mezoblis gardacvalebis an gabednierebis SemTxvevaSi rom ar Sercxvnen, pensias izogaven. omamde, mosaxleobis garkveul nawils aRebuli hqonda agro-krediti 300 laris odenobiT. omis Semdeg, saxelmwifos mxridan maTTvis araviTari SeRavaTi gakeTebula. dRemde yovelTviurad ixdian procentebs. erT-erTi qalbatonis TqmiT, igi dRemde ixdis 30 lars. miRebuli daxmarebebi mosaxleoba dRemde iRebs IOCC 10 -s mier Semotanil produqts. 2008 wlis Tebervlis TveSi, registraciis gavlis Semdeg, mosaxleobam gaero-sagan erTjeradad Tanxa 420 dolari ver miiRo. amas garda, gaero-s mier igive principiT gacemuli 150 lari koSkasa da gugtianTkarSi ar auRiaT. soflis 10 IOCC – saqarTvelos sapatriarqos sasursaTo daxmarebis programa 8 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y erT-erTi mkvidris informaciiT, man am Tanxis aReba VTB bankidan erTi dRiT daagviana, ris gamoc igi (banki VTB-s TqmiT) e.w. “Sav siaSi” aRmoCnda da kuTvnili fuli ver miiRo. saxelmwifo programis farglebSi gugutianTkarSi 8 damwvari saxlidan arcerTi SekeTebula. mosaxleobis TqmiT, maT soflebSi TiTqmis yvela saxli dazianebulia. mereTisgan gansxvavebiT, koSkasa da gugutianTkarSi dazianebuli fanjris Camtvreuli SuSebic ki ar SeucvliaT. usafrTxoeba mosaxleobis informaciiT, sofeli gugutianTkaridan 500 metrSi arsebuli sofeli zemo qere osurma mxarem daikava. amis gamo, usafrTxoebis problema aqtualuria. miuxedavad imisa, rom sofelebSi gugutianTkari da koSka sapatrulo policia moZraobs, mosaxleoba mainc ar aris daculi. Ramis ganmavlobaSi srolebi xSiria. srolis xma ZiriTadad osuri mxaris ganlagebis adgilidan ismis. qarTuli mxare sapasuxod arasdros isvris. adamianebisa da saqonlis gatacebis faqtebi ar fiqsirdeba. sarwyavi da sasmeli wyali, eleqtroenergia sasmeli wyali soflebs koSka da gugutianTkari arc agvistos omamde miewodeboda. mxolod ramdenime ojaxs aqvs sasmeli wylis sakuTari Wa. sarwyavi wylis problema am soflebSi iseTive simZafriT dgas, rogorc mereTSi. mosaxleoba aqac wvimis imedzea. rac Seexeba eleqtroenergias, mosaxleobam daadastura rwmunebulis naTqvami, rom saxelmwifom erTjeradad gamoyo 150 kv. eleqtroenergia. Tumca, es maTTvis sakmarisi ar aris. jandacva soflebSi koSka da gugutianTkari ar aris ambulatoria. saWiroebis SemTxvevaSi midian an gorSi an tyviavSi. Tumca gadadgileba usaxsrobis, xanac janmrTelobis mdgomareobis gamo bevrs uWirs. saWiroebis SemTxvevaSi, urekaven goris saswrafo daxmarebas. medikamentebze xeli ar miuwvdebaT. imis gamo, rom sofelSi afTiaqi ar aris, iZulebulni arian, wavidnen an mereTSi an gorSi. komunikaciis saSualebebi, media, transporti televizori mosaxleobis SezRudul raodenobas aqvs. iseve, rogorc mereTSi, soflebSi koSka da gugutianTkari satelevizio arxebidan mxolod imedi da TrialeTi iWers. miuxedavad imisa, rom mobiluri telefoni bevrs ar aqvs, saWiroebis SemTxvevaSi mezoblebi erTmaneTs exmarebian da sakuTari telefonebidan rekaven saWiro informaciis misaRrebad. kavSirgabmulobis problema am soflebSi ar aris. transporti iseTive intensivobiT ar dadis, rogorc sofel mereTSi. bolo samarSuto taqsi 17:00 saaTze gadis. Rirebuleba 1.50 lars Seadgens, rac mosaxleobis TqmiT, Zviria. 9 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y adgilobrivi TviTmmarTveloba soflebSi koSka da gugutianTkari, rwmunebulsa da gamgebels iseTi sixSiriT ver naxuloben, rogorc es sofel mereTSi xdeba. aqvT Sexeba gamgeblis moadgilesTan q-n mzia turaSvilTan, romelic marTalia, ismens maT problemebs, magram realurad ver exmareba. ganaTleba skola omamdec ver funqcionirebda. amis gamo, moswavleebi iZulebulni arian sofel mereTSi iaron. soflis mcxovreblebma saswavlo wignebis fasebTan dakavSirebiT ukmayofileba gamoxates. sofeli karbi “arvinaa Cveni patroni” – soflis mkvidrTa Civili sasoflo sameuneo miwis nakveTebi da saqoneli sofel karbSi, mosaxleobas iseve rogorc mereTSi, gugutianTkarSi kuTvnil miwis nakveTebSi Sesvla eSinia. koSkasa da Semosavlebi, pensia, kreditebi mosaxleoba pensias droze iRebs. omamde aRebul kreditebze dRes aranairi SeRavaTi ar vrceldeba. mosaxleobis did nawils kreditebi ZiriTadad VTB bankidan aqvs aRebuli. miRebuli daxmarebebi zemoTxsenebuli daxmarebebidan sofel karbis mosaxleobas araferi miuRia. Tumca, IOCC-s mier Semotanil produqtebs sofeli yovelTviurad iRebs. rom ara es daxmareba, cxovreba ufro rTuli iqneboda maTTvis. amas garda, omis dros dangreuli saxlebis mcire raodenoba aRdga. xolo maT ki visac Camtvreuli fanjrebi Causves, amolesva ar gaakeTes, ris gamoc mTeli zamTaris ganmavlobaSi saxlebSi Tovli da wvima Sedioda. usafrTxoeba mosaxleobas usafrTxoebis SegrZneba ar aqvs. rogorc zemoT aRiniSna, yoveli meore saxli karbSi im mTebs uyurebs, sadac mosaxleobis TqmiT e.w. 10 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y ‘snaiperebi’ dganan. RamiT yvela erideba gareT siaruls da saxlebSi Suqis anTebas. eSiniaT, vinmem srola ar daiwyos. sarwyavi da sasmeli wyali, eleqtroenergia sofel karbSi am mxriv mosaxleobas igive problema aqvs, rac soflebSi mereTi, koSka da gugutianTkari arsebobs. rac Seexeba eleqtroenergias, mosaxleoba daadastura rwmunebulis naTqvami, rom saxelmwifom erTjeradad gamoyo 150 kv. eleqtroenergia. Tumca, es maTTvis sakmarisi ar aris. amasTan, unda aRiniSnos is faqtic, rom es moculoba TiTqmis yvela mosaxles ukve gaxarjuli aqvT. gasaTvaliswinebelia is faqti, rom am raionSi gazificireba ar momxdara da el.energiis gamoyeneba uwevT sakvebis mosamzadeblad. jandacva adgilze ambulatoria ar aris. amis gamo, mosaxleobas mereTSi an gorSi Casvla uwevs. komunikaciis saSualebebi, media, transporti telefonebi da televizorebi mosaxleobas aqvs. miReba SeuZliaT – ‚TrialeTi’ da ‚imedi’). (mxolod 2 tele arxis adgilobrivi TviTmmarTveloba soflis mosaxleobas gamoTqmula. gansakuTrebuli pretenziebi am mimarTulebiT ar ganaTleba skola omis dros daingra. misi nawilobrivi aRdgena erT-erTma saerTaSoriso organizaciam (organizaciis saxeli aravin icis) SeZlo. soflis mkvidrebs aSfoTebs saxelmZRvanelobis safasuri. sofeli ergneTi “me mgoni, Cveni sofeli ukve saqarTvelos rukazec aRar aris aRniSnuli.” (soflis 40 wlis mkvidri qalbatoni) personaluri usafrTxoeba gamokiTxuli mosaxleobis informaciiT, sofel ergneTSi Ramis ganmavlobaSi xSirad ismis srolebi. baRebSi ganaRmviTi samuSaoebi ar Catarebula. rac Seexeba qarTuli policiis mier patrulirebas, dRisa da Ramis ganmavlobaSi 11 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y sofelSi sapatrulo policiis manqanebi siaruls erideba, radgan osebis eSinia. moZraoben. mosaxleoba baRebSi TviTmmarTveloba mosaxleoba varaudobs, rom sofeli saqarTvelos rukaze aRar aris aRniSnuli da rom isini mTavrobis warmomadgenlebs aRar axsovT. rwmunebuli TiTqmis arasdros adis ergneTSi. gamokiTxulma soflis macxovreblebma Tqves, rom Ria weriliT mimarTes saqarTvelos prezidents gamoeyo maTTvis sayofacxovrebo nivTebi da saojaxo teqnika. miuxedavad araerTgzis mimarTvisa, dasaxelebul werilze miRebuli pasuxi maTTvis dRemde ar mouwodebia soflis rwmunebuls. sasmeli da sarwyavi wyali, soflis meurneoba, eleqtroenergia iseve rogorc sxva soflebSi, ergneTSic sarwyavi wlis problema dgas. saxelmwifos mier gakeTebuli sasmeli wylis WaburRilebi an ezoebSi aqvT an quCebSi. mosaxleoba ezoebSi arsebul mcire zomis bostnebs qilebSi avsebuli sasmeli wyliT rwyaven. sarwyavi wyali zafxulidan moyolebuli dawyvetilia da ar modis. mosaxleoba Civis imasTan dakavSirebiT, rom maT ar aqvT xis yuTebi raTa vaSlis didi raodenobis mosavali aiRon. saxelmwifom aqac erTjeradad gamoyo 150 kv. eleqtroenergia. medikamenterbi, sursaTi, higiena ergneTSi sasursaTo maRazia ar aris. saWiroebis SemTxvevaSi, mereTSi an gorSi midian. maTTvis tyviavis saavadmyofo aris medikamentebiT uzrunvelyofis erT-erTi mniSvnelovani wyaro. sxva SemTxvevaSi, saWiro wamlebs gorSi yiduloben. amas garda, soflis mosaxleobas, romlbic aRricxulni arian socialurad daucvelTa ojaxebis monacemTa erTian bazaSi, ar daurigdaT sadazRvevo polisebi. higienis mxriv, mosaxleoba Zalian cud mdgomareobaSia. wiTeli jvris mier Setanili higienuri saSualebebis Semdeg 11 , sofelSi am mimarTulebiT aranairi daxmareba ar gacemula. transporti sofelSi aris samarSruto taqsebis gaCereba. isini yovel 10 wuTSi erTxel gadian goris mimarTulebiT. mgzavrobis safasuri 1.00 lars Seadgens. ganaTleba soflis skola omis Semdeg saqarTvelos bankis dafinansebiT aRdga. skolaSi mosaxleobis TqmiT, Zalian kargi pirobebia. pedagogebs xelfasebs 11 rogorc soflis mkvidrma qalebma gviTxres, daaxloebiT 2009 wlis gazafxulis miwuruls Seitanes higienuri saSualebebi bolos. 12 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y saaTobrivad uxdian. skolaSi me-5 klasamde 50-mde moswavle swavlobs. skolas hyavs dacva. masawavleblebi droulad iReben xelfasebs. sayuradReboa skolis sapirfareSoebis mdebareoba. sapirfareSoebi ganlagebulia skolis Senobis ukana mxares. vinaidan skolis sapirfareSoebi Zalian axlosaa wiTel zonasTan, maswavleblebs eSiniaT mowafeebis marto gaSveba da uwevT gayola. komunikacia, media sofelSi 3-4 ojaxs aqvs mobiluri telefoni. saWiroebis SemTxvevaSi, yvela maT mimarTavs. ergneTSi mxolod erT ojaxs aqvs televizori. Sesabamisad mosaxleobas uWirs informaciis miReba. rogorc TviTon amboben, absolutur informaciul vakuumSi arian. sofelSi ar aqvT Jurnal-gazeTebi. saWiroebebi sofelSi dgas dasaqmebis problema. amas garda, zamTris dakavSirebiT, moTxovnaa Tbil tanisamosze da fexsacmelze. dadgomasTan Setanili daxmarebebi maTTvis ucnobma arasamTavrobo organizaciam Seagrova xelmowerebi, CainiSnes piradobis mowmobis nomrebi da Sepirdnen cocxali qaTmebis Seyvanas. dRemde ar gamoCenilan. CARE-ma Seitana SeSa, gazis balonebi da kasrebi. DRC-im damwvari saxlis patronebs sayofacxovrebo nivTebi dauriga. garda amisa, am organizaciam maT kotejebi auSena ezoebSi. sofeli tyviavi jandacva tyviavis ambulatoria aris gamgeobis SenobaSi. ambulatoriaSi sul dasaqmebulia oTxi eqimi. or saswrafo brigadaSi Sedis or-ori samedicino personali. or brigadaze aris TiTo aparatura. 12 Sesabamisad, orive brigadis eqimebs erTdroulad ar SeuZliaT avadmyofisaTvis samedicino daxmarebis aRmoCena. amas garda, isini ojaxis eqimebad registrirebulebi arian, rogorc fizikuri pirebi. omamde moxda soflis eqimis programis farglebSi maTi aRWurva, Tumca arasrulyofilad. Tuki tyviavis ambulatoriaSi ar aris Sesabamisi aparatura, moqalaqem wesiT, unda mimarTos dicis saavadmyofos, romelic 12 magaliTad, wnevis gasazomi da sisxlSi Saqris sazomi aparati. 13 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y mosaxleobis TqmiT, ar aris srulyofilad aRWurvili. Tuki pacients sWirdeba eqoskopia, maSin tyviavis ambulatoria iZulebulia, gadaamisamarTos goris saavadmyofoSi. ambulatorias jandacvis saministrosTan ar aqvT aranairi Sexeba. saxelmwifo programebze informirebulebi Zalian naklebad arian. gvTxoves, Cvens xelT arsebuli informaciis maTTvis gadacema. medikamentebi samedicino forma 100is saSualebiT gaicema. saxelmwifo maT xelfasis saxiT uxdis 456 lars (daricxuli), saidanac xelze asaRebi Tanxaa 360 lari. mdgomareoba iseTia, rom maT sakuTari xelfasidan uxdebaT samsaxuris saqmianobisTvis xarjis gaweva, raTa dafaron medikamentebis, eleqtroenergiis, mwyobridan gamosuli aparaturis SekeTebis xarjebi. ori ambulatoriis eqimi mimagrebulia samidan - eqvss soflamde. medpersonali TiToeul sofelze Semdegnairad aris ganawilebuli: dici, arbo, qordi - 2/2 eqimi; browleTi, meRvrekisi - 2/2 eqimi; tirZnisi, Tergvisi – 2/2 eqimi; mereTi, koSka, zardiaanTkari, karbi, mere da gugutianTkari – 2/2 eqimi. daskvnis magier: adamianTa usafrTxoeba e.w. sasazRvre soflebSi darRveulia I. personaluri usafrTxoeba gamokiTxuli mosaxleobis informaciiT, sasazRvro soflebSi Ramis ganmavlobaSi xSirad ismis srolebi. garda amisa, yoveli meore saxli 13 im mTebs uyurebs, sadac, mosaxleobis varaudiT, osuri mxaris snaiperebi dganan. RamiT yvela erideba gareT siaruls da saxlebSi sinaTlis anTebas. eSiniaT, vinmem srola ar daiwyos maTi mimarTulebiT 14 . adamianebi baRebSi 15 siaruls eridebian, radgan, maTive TqmiT, osebis eSiniaT. 13 sofeli karbi soflebi gugutianTkari, koSka 15 baRi – adgilobrivi mosaxleoba sakuTar sakarmidamo nakveTs ase eZaxis. 14 14 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y baRebSi ganaRmviTi samuSaoebi ar Catarebula an Catarda nawilobriv 16 . rac Seexeba qarTuli policiis mier patrulirebas, dRisa da Ramis gabmavlobaSi sofelSi sapatrulo policiis manqanebi moZraoben. sayuradReboa ergneTis skolis problema, romelic ki garemontda, magram skolis ezoSi ganlagebuli sapirfareSoebi mdebareobs skolis Senobis ukana mxares. vinaidan skolis sapirfareSoebi Zalian axlosaa wiTel zonasTan 17 , maswavleblebs eSiniaT mowafeebis marto gaSveba da uwevT gayola, radgan SesaZlebelia afeTqdes naRmi, an gaisrolos osma snaiperma. sofeli mereTi mereTSi mosaxleobaSi daZabulobis xarisxi dabalia. maT sxva gamokiTxul soflebTan SedarebiT yvelaze xSirad aqvT Sexeba rwmunebulTan. II xelisufleba (TviTmmarTveloba) mosaxleobis TqmiT, rwmunebuli TiTqmis arasdros adis ergneTSi. Sesabamisad, komunikacia mosaxleobasa da rwmunebuls Soris darRveulia 18 . Cveni SefasebiT, soflebSi koSka da gugutianTkari, rwmunebulsa da gamgebels iseTi sixSiriT ver naxuloben, rogorc es sofel mereTSi xdeba, vinaidan rwmunebuli aris xsenebuli soflis mkvidri. samagierod, mosaxleobas Sexeba aqvs gamgeblis moadgilesTan qalbaton mzia turaSvilTan, romelic marTalia, ismens maT problemebs, magram realurad ver exmareba. 19 aRsaniSnavia is faqti, rom karbSi Cveni vizitis dros, rodesac vxvdebodiT mosaxleobas da varkvevdiT maT problemebs, soflis centrSi, e.w. birJaze, gamoCnda soflis rwmunebuli. misi gamoCenis Semdeg mosaxleobis ZiriTadma nawilma Tavi Seikava xmamaRla pretenziebis gamoTqmisagan. nawilma Secvala kidec pozicia da piriqiT, kmayofileba gamoTqva. mosaxleobis darCenilma nawilma ki pirdapir wauyena pretenziebi soflis rwmunebuls. III sasmeli da sarwyavi wyali soflebSi mwvaved dgas sarwyavi wlis problema. saxelmwifos mier gakeTebuli sasmeli wylis WaburRilebi an ezoebSi aqvT an quCebSi. mosaxleoba ezoebSi arsebul mcire zomis bostnebs qilebSi avsebuli sasmeli wyliT rwyaven. sofelebSi sarwyavi wyali zafxulidan moyolebuli dawyvetilia da ar modis. 16 soflebi ergneti, variani. varianidan Camosuli iyo ori soflis mkvidri, romlebmac mogvawodes informacia, rom miwis nakveTebis umetesi nawili ar aris xarisxianad ganaRmuli. 4 wlis bavSma moaxerxa bariT naRmis amoTxra da aRniSnuli Seitana saxlSi. 17 Mmosaxleoba ase uwodebs sazRvrispira teritorias. 18 magaliTad soflis macxovreblebma Ria weriliT mimarTes saqarTvelos prezidents gamoeyo da gaegzavna maTTvis sayofacxovrebo nivTebi da saojaxo teqnika. miuxedavad araerTgzis mimarTvisa, dasaxelebul werilze miRebuli pasuxi soflis rwmunebuls maTTvis dRemde ar mouwodebia. 19 soflis mosaxleoba. 15 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n IV eleqtroenergia R i g h t s da SeSa rac Seexeba eleqtroenergias, saxelmwifom erTjeradad gamoyo 150 kv. Tumca, es maTTvis sakmarisi ar aris. miTufro, rom es raodenoba TiTqmis ukve gaxarjes, radgan gazificireba ar arsebobs im raionSi da sakvebis momzadebac eleqtroenergiis gamoyenebiT uxdebaT xolme. 20 P r i o r i t y koSka da gugutianTkari koSkasa da gugutianTkarSi gamokiTxvis dros qalebs tirili sicilSi gadasdiodaT da piriqiT. SeimCneoda daZabuloba. Tumca sxva gamokiTxul soflebTan SedarebiT, soflis mkvidrni erTmaneTis mimarT ufro metad gamoxatavdnen mxardaWerasa da TanagrZnobas. sofel gugutianTkarSi vizitis dros, mosaxleobam gviTxra, rom maTTvis ucnobma organizaciam daariga SeSa. SeSis raodenoba iyo SezRuduli da ar pasuxobda maT moTxovnas. TiTo ojaxze gaica daaxloebiT 3 mcire zomis mori. sxva soflebSi am mxriv situacia TiTqmis igivea. 21 V soflis meurneoba sasazRvre soflebis macxovreblebisaTvis mTavar problemad rCeba osuri mxaris mier kontrolirebad teritoriaze darCenil, soflidan 200-300 metriT daSorebul maTi kuTvnil sasoflo-sameurneo miwis nakveTebSi Sesvla. miuxedavad amisa, is adamianebi visi baRebic sasazRvro zolis miRma darCa drodadro mainc gadadian kuTvnil nakveTSi, Tumca xSir SemTxvevaSi xdebian osuri mxaris muqarisa da Zaladobis msxverpli. 22 amas garda mosaxleoba 23 Civis imasTan dakavSirebiT, rom maT ar aqvT xis yuTebi raTa moweuli vaSlis didi raodenobis mosavali aiRon. VI jandacva sasazRvre soflebis mosaxleobisaTvis janmrTelobis problemebis SemTxvevaSi xelmisawvdomia tyviavis ambulatoria da saswrafo daxmareba. sul ambulatoriaSi dasaqmebulia oTxi eqimi. or saswrafo brigadaSi Sedis or-ori samedicino personali. 20 soflebi ergneTi, mereTi, tyviavi, karbi, koSka, gugutianTkari ergneTi, mereTi, karbi, tyviavi, koSka. 22 mereTis, koSkasa, gugutianTkaris, karbisa da ergneTis mosaxleobis mier mowodebuli iformacia. 23 ergneTi 21 16 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y or brigadaze aris TiTo aparatura 24 . Sesabamisad, orive brigadis eqimebs erTdroulad ar SeuZliaT avadmyofisaTvis samedicino daxmarebis aRmoCena. samuSaos anazRaurebisTvis saxelmwifo maT uxdis 456 lars, saidanac xelze asaRebi Tanxaa 360 lari. mdgomareoba iseTia, rom sakuTari xelfasidan maT uxdebaT samsaxuris saqmianobisTvis xarjis gaweva, raTa dafaron medikamentebis, eleqtroenergiis, mwyobridan gamosuli aparaturis SekeTebis xarjebi. 25 ori ambulatoriis eqimi mimagrebulia aseve samidan eqvss soflamde. 26 sayuradReboa is faqti, rom tyviavis ambulatoriis eqimebi ar arian informirebuli jandacvis saxelmwifo referaluri programebis Sesaxeb da am mxriv ver exmarebian mosaxleobas. soflebSi ganxorcielebulma gamokiTxvam aCvena, rom soflis mosaxleobis nawils, romlic aRricxulia socialurad daucvelTa ojaxebis monacemTa erTian bazaSi, ar daurigdaT sadazRvevo polisebi. sofeli karbi yvelaze ufro daZabuli mosaxleoba sofel karbSi iyo. sofel karbSi mosaxleobaSi aseve SeimCneoda Sida ganxeTqilebis arseboba. roca zogierTi soflis mkvidri gagvesaubra, saubris dros igi cdilobda sakuTari Wir-varamisaTvis ufro metad gaesva xazi da amiT garSemomyofebis problemebi daeCrdila. iyo ori iseTi SemTxvevac, roca soflelebis TavSeyris adgilze Sekrebil adamianebTan saubris dros, gamoCnda ucnobi qalbatoni, romelic Sekrebilebis misamarTiT ilanZReboda. ambobda, rom misgan gansxvavebiT yvelam daxmareba miiRo da rom mis garda yvela gamdidrda. soflebSi vizitis dros, SevamCnieT, rom dRes iq mxolod evrokavSiris sadamkvireblo misiis manqana moZraobs. miuxedavad imisa, rom wiTeli jvari am soflebidan gamosulia, karbSi yofnis dros erTxel Tvali movkariT wiTeli jvris manqanas. VII sursaTi soflebSi ergneTi, koSka da gugutianTkari sasursaTo maRazia ar aris. saWiroebis SemTxvevaSi, mereTSi an gorSi midian. mereTSi funqcionirebs rva maRazia, sadac erTdroulad iyideba sursaTi, sayofacxovrebo nivTebi, higienuri saSualebebi da tanisamosi. saqoneli ZiriTadad SeaqvT qalaq goridan. Ggansxvaveba fasebSi aris 10-20 TeTri. maRaziebi ZiriTadad muSaoben e.w. nisiaze, radgan mosaxleoba gadaxdisunariani ar aris. xolo rac Seexeba tyviavs, iq funqcionirebs ramodenime maRazia, aseve Sereuli tipis. VIII higiena miuxedavad mwvave miewodeba. 27 saWiroebisa, higienuri saSualebebi mosaxleobas ar 24 wnevis gasazomi aparati da sisxlSi Saqris sazomi aparati. informacia miRebuli tyviavis ambulatoriaSi 2008 wlis 5 oqtombris vizitis dros. 26 dici, arbo, qordi - 2/2 eqimi; tirZnisi, browleTi, meRvrekisi, Tergvisi – 2/2 eqimi; mereTi, koSka, zardiaanTkari, karbi, mere da gugutianTkari – 2/2 eqimi. 25 27 soflebi mereTi, koSka, gugutianTkari, ergneTi, tyviavi. 17 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y IX transporti, gadaadgileba sofel ergneTSi aris samarSruto taqsebis gaCereba. isini yovel 10 wuTSi erTxel gadian goris mimarTulebiT. mgzavrobis safasuri 1.00 lars Seadgens. soflebSi mereTi da tyviavi satransporto saSualebebidan dadian rogorc avtobusebi, ise samarSuto taqsebi. omamde da omis Semdeg mgzavrobis Rirebuleba 1.50 lars Seadgens, rac soflelebis TqmiT sakmaod Zviria. transportis zemoTnaxsenebi saSualebebi dReSi oTxjer adis sofelSi da ukan brundeba (11:00sT, 12:00sT, 14.00sT da 15.00sT). sofeli ergneTi sofeli ergneTis mosaxleobaSi agresia aSkarad gamovlenili ar aris miuxedavad Zalian mZime yofiTi pirobebisa. ramodenime mkvidrma qalbatonma gansakuTrebiT aRniSna, rom maTi emociuri mdgomareoba kritikulia, radgan Tavisi TvaliT naxes saomari moqmedebebis dros maT mezoblebze, nacnobebze ganxorcielebuli sastiki formis Zaladobebi. soflis mosaxleoba gansakuTrebuli TanagrZnobiT da TanadgomiT iyo erTmaneTisadmi ganwyobili. gugutianTkarSi da koSkaSi transporti iseTive intensivobiT ar dadis, rogorc sofel mereTSi da ergneTSi. aq bolo samarSuto taqsi 17:00 saaTze gadis. Rirebuleba 1.50 lars Seadgens, rac mosaxleobis TqmiT, Zviria. X ganaTleba sofel ergneTis skola omis Semdeg saqarTvelos bankis dafinansebiT aRdga. mosaxleobis TqmiT skolaSi Zalian kargi pirobebia. skolaSi me-5 klasamde 50-mde moswavle swavlobs. skolas hyavs dacva. pedagogebs xelfasebs saaTebis mixedviT uxdian. masawavleblebi droulad iReben xelfasebs. soflebSi koSka da gugutianTkari skola, cudi pirobebis gamo omamde daingra. amis gamo skolis moswavleebs uxdebaR sofel mereTis skolaSi siaruli. rac Seexeba sofel karbs, iq skola omis dros daingra. misi nawilobrivi aRdgena erT-erTma saerTaSoriso organizaciam (organizaciis saxeli mosaxleobam ar icis) SeZlo. sofeli tyviavi soflis mosaxleoba gamoxatavda gaRizianebasa da SfoTvas omis dros miyenebuli zaralisa da zianis gamo, romelic dReisaTvis isev Seufasebeli da aunazRaurebelia. maT hqondaT sakuTari travmisa da tkivilis Sesaxeb informaciis mowodebis prioritetulobis gancda. yvela sofelSi aris saxelmZRvaneloebis problema. ufasod rigdeba mxolod pirveli klasis saxelmZRvaneloebi, xolo danarCeni klasebisaTvis mosaxleobas sakuTari xarjebiT uwevs saxelmZRvaneloebisa da saskolo sakancelario nivTebis SeZena. 18 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y XI komunikacia, media sofel ergneTSi mxolod sam-oTx ojaxs aqvs mobiluri telefoni. saWiroebis SemTxvevaSi, yvela maT mimarTavs. ergneTSi mxolod erT ojaxs aqvs televizori. Sesabamisad, mosaxleobas uWirs informaciis miReba. rogorc TviTon amboben, absolutur informaciul vakuumSi arian. iseve, rogorc mereTSi, soflebSi koSka da gugutianTkari satelevizio arxebidan mxolod imedi da TrialeTi iWers. am soflebSi televizori mosaxleobis SezRudul raodenobas aqvs. arc erT sofelSi ar Sedis beWduri presa. 28 XII prioritetuli saWiroebebi soflebSi dgas dasaqmebis problema. aseve zamTris dadgomasTan dakavSirebiT, moTxovnaa Tbil tanisamossa da fexsacmelze. saxlebis dawvisa da gaZarcvis Sedegad, mosaxleoba darCa sayofacxovrebo nivTebis gareSe. XIII Setanili daxmarebebi soflebSi ergneTi, mereTi, karbi, tyviavi, koSka da gugutianTkari gaeros egidiT IOCC rva Tviani programis farglebSi sapatriarqo sasazRvro soflebSi mcxovreb mosaxleobas awvdis produqts TveSi erTxel. sapatriarqos daxmareba erT sul mosaxleze produqti: 4.50 kg. fqvili; 700 gr. lobio; 300 gr. Saqari; 4.50 kg. makaroni; 0.5 l. zeTi; 150 gr. marili. Tumca aqve aRsaniSnavia isic, rom dReis mdgomareobiT produqtebidan amoRebul iqna makaroni da marili. programa SeCerdeba 2009 wlis dekemberSi da organizacias ar aqvs informacia mis gagrZelebasTan dakavSirebiT. garda amisa, soflebSi mereTi, koSka da gugutianTkari 2008 wlis Tebervlis TveSi, registraciis gavlis Semdeg, mosaxleobam gaerosagan erTjeradad miiRo Tanxa 420 dolaris odenobiT. amas garda igive principiT, gaerom qalebze gasca 150 lari (Tumca, es Semweoba yvelam ver miiRo). saxelmwifo programis farglebSi SekeTda dazianebuli saxlebis mxolod nawili. sofel ergneTSi wiTeli jvris saerTaSoriso organizaciam xuTi Tvis win Seitana higienuri saSualebebi; aseve maTTvis ucnobi arasamTavrobo organizacia Seitana medikamentebi, rac yvelasTvis ar iyo sakmarisi. amas garda daniis ltolvilTa sabWo aaSena kotejebi da daariga sayofacxovrebo nivTebi. saqarTvelos bankma ki gaaremonta skolis Senoba, Seitana inventari. 28 mereTi, koSka, gugutianTkari, ergneTi, tyviavi da karbi. 19 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y XIV samarTlebrivi sakiTxebi damwvari saxlebis mepatroneebi acxadeben, rom maT ar hyofniT miRebuli sakompensacio Tanxa saxlis aRsadgenad da aseve maT mier gakeTebuli Sefasebis mixedviT, saxlebis Rirebuleba bevrad metia, vidre 15 000 lari, romelic maTze gaica saxelmwifos mxridan damwvari saxlebis sakompensaciod. aqedan gamomdinare, mosaxleoba moiTxovs maTi damwvari saxlebis srul kompensacias sasamarTlos meSveobiT. 29 aseve problema dgas mtkicebulebebTan dakavSirebiT. damwvari saxlis mepatroneebis umetesobas, omis dros sakuTrebis uflebis damadasturebeli dokumentacia daewva. garda amisa, maT ar gaaCniaT saojaxo da sayofacxovrebo nivTebis damadasturebeli dokumentacia. mosaxleobis danarCen nawils awuxebs dazianebuli saxlebis aRdgenis problema. maTi saxlebi aRadgines uxarisxod an saerTod ar aRudgeniaT. 30 sofel tyviavSi wamoiWra sakiTxi, rom sarCeli iqnes Setanili im kompaniis winaaRmdeg, romelmac uSualo iyo CarTuli aRdgeniT samuSaoebSi. 31 amas garda, sofel gugutianTkaris skolis SenobaSi cxovrobs 3 ojaxi, romelTac miuxedavad imisa, rom ar SeuZliaT soflidan ramdenime metriT moSorebul sakuTar saxlebSi Sesvla, imis gamo, rom saxlebi dgas osuri mxaris mier kontrolirebad teritoriaze, maT ar miuRiaT devnilis statusi. sofel gugutianTkarSi movinaxuleT is devnili ojaxebi, romelTa saxlebic sazRvris miRma darCa da amjamad soflis skolis SenobaSi cxovroben: 1. baramiZe qeTevan; 2. gugutiSvili dimitri; 3. biZinaSvili Tina; 4. gugutiSvili amirani; 5. gugutiSvili Corisi; 6. gugutiSvili eTeri am ojaxTa wevrebi drodadro cdiloben, moinaxulon sakuTari saxlebi, romlebic darCenilia arakontrolirebad teritoriaze. miuxedavad policiis gafrTxilebisa, rom ver uzrunvelyofs maT usafrTxoebas. isini mainc axerxeben movliTi gzebiT gadaiparin sakuTar saxlebSi rom raime mainc wamoiRon sakuTari saxlebidan. garda zemoTxsenebulisa, dgas socialuri Semweobis sakiTxic. Sida qarTlis teritoriidan devnili mosaxleoba, romelmac miiRo devnilis statusi, kerZo seqtorSi cxovrebis SemTxvevaSi iRebs socialur Semweobas 28 laris odenobiT, xolo kompaqturad Casaxlebis punqtebSi cxovrebis SemTxvevaSi ki 29 ergneTi soflebi tyviavi, karbi, gugutianTkari, koSka. 31 sofel tyviavis erTerTma mosaxlem ganacxada, rom misi saxlis aRdgeniTi samuSao Caatara samSeneblo kompania “sani”-m da aqvs survili mosTxovos maT kompensacia uxarisxod Catarebul samuSaosaTvis. 30 20 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y 24 lars. amas garda, meores mxriv arsebobs socialurad daucveli ojaxis statusi, romelis gacemis SemTxvevaSi saqarTvelos socialuri momsaxurebis saagento ojaxis yovel pirvel wevrs uniSnavs Semweobas 30 laris odenobiT, xolo yovel momdevno wevrs ki 24 lars. Tumca, aqve aRsaniSnavia isic, rom zogadi praqtikis mixedviT pirebi, romelTac aqvT devnilis statusi da amavdroulad absoluturad akmayofileben socialuri momsaxurebis saagentos mier SemuSavebul kriteriumebs, ver iReben am ukansknelisagan gacemul Semweobas devnilis Semweobis paralelurad. am SemTxvevaSi, piri dgeba arCevanis winaSe, Tu romel Semweobaze ganacxados uari. devnilTa Sesaxeb kanoni pirdapir axdens am sakiTxis daregulirebas da miuTiTebs, rom piri, romelic surs miiRos devnilis Semweoba da amvdroulad aris socialurad daucveli, mxolod socialur Semweobaze nebayoflobiT uaris Tqmis SemTxvevaSi miiRebs devnilis Semweobas. 32 vis mivmarTeT zemoT aRweril problemebze saswrafo reagirebisaTvis gancxadebebiT mivmarTeT Semdeg saministroebs: 1. soflis meurneobis saministros – moTxovna iyo sasazRvro soflebSi mcxovrebi mosaxleobisaTvis saWiro sasoflo sameurneo inventaris gamoyofa. amave gancxadebaSi davsviT kiTxva aqvs Tu ara saministros raime mimdinare programa, romlis farglebSic SesaZlebeli iqneboda mosaxleobis xsenebuli inventariT uzrunvelyofa. 2. saqarTvelos sasjelaRsrulebis, probaciisa da iuridiuli daxmarebis saministros – gancxadeba mdgomareobda SemdegSi: sasazRvro soflebSi Catarebulma monitoringma gvaCvena, rom soflebSi agvistos omis dros mosaxleobisaTvis miyenebuli zaralis safuZvelze maTi sacxovrebeli pirobebi ukiduresad damZimda. maT ar gaaCnia Semosavlis aranairi wyaro. miuxedavad imisa, rom ukan dabrunebuli pirebi axerxeben xilis mokrefas, maT eqmnebaT mosavlis dabinavebisa da realizaciis problema. aqedan gamomdinare, vTxoveT saministros ecnobebina, aris Tu ara SesaZlebeli sasazRvre soflebSi mcxovrebi mosaxleobis mier moyvanili mosavlis penitencialur sistemaSi realizeba. 3. goris raionis municipalitetis gamgebels –gancxadeba mdgomareobda SemdegSi: sofel ergneTSi, kerZod doijaanTubanSi, specialuri komisiis mier Catarda dazianebuli saxlebis aRwera, Sefaseba da Sedegad, 32 devnilTa Sesaxeb kanonis me-5 muxlis me-5 punqti 21 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y dazianebuli saxlis aRsadgeni sxvadasxva odenobis Tanxis gacema komisiis mier aRwerili saxlebis mepatroneebze (ojaxebze). gamgeobas vTxoveT im normatiuli aqtis mowodeba, romelic safuZvlad daedo specialuri komisiis Seqmnas; im TariRis miTiTeba, rodesac dasaxelebuli samuSaoebi Catarda; kriteriumebis miTiTeba, ris safuZvelzec moxda dazianebebis Sefaseba; im ojaxebis CamonaTvali, romlebzec gaica dasaxelebuli Tanxa; da bolos, konkretuli Tanxis raodenoba, romelic am ojaxebze gaica. 4. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros (1) – gancxadeba mdgomareobda SemdegSi: vTxoveT saministros im programebis CamonaTvali, romelsac axorcielebs saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro socialurad daucveli jgufebisaTvis samedicino da sxva saxis daxmarebis gasawevad; am programebis maregulirebeli aqtebi; am normatiuli aqtebis aslebi. 5. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros (2) – gancxadeba mdgomareobda SemdegSi: saministros vacnobeT, rom sasazRvro soflebis mosaxleobis gamokiTxvis Sedegad gairkva, rom gamokiTxulTa umravlesobas gaaCnia janmrTelobasTan dakavSirebuli problemebi. maTi materialuri mdgomareoba aris ukiduresad mZime, ris gamoc maT xeli ar miuwvdebaT Sesabamis samedicino Semowmebasa da samedicino daxmarebasTan. sasazRvro soflebSi mcxovrebi mosaxleoba ar aris informirebuli jandacvis saxelmwifo programebis Sesaxeb da aseve ar ician, Tu vis mimarTon konkretul problemasTan dakavSirebiT. Sesabamisad, vTxoveT, saministros moewodebina infromacia imasTan dakavSirebiT Tu ratom Sewyda 2009 wlis 1 seqtembers jandacvis referaluri programa; informacia imasTan dakavSirebiT, apirebs Tu ara saministro am programis ganaxlebas; im programebis CamonaTvali, romlis farglebSic ‘buferul zonaSi’ mcxovreb moaxleobas SeuZlia ufaso samedicino momsaxurebis miReba; arsebobis SemTxvevaSi, am mocemuli jandacvis saxlemwifo programebis aslebi; informireba imasTan dakavSirebiT, apirebs Tu ara saministro specialuri jandacvis saxelmwifo programis SemuSavebam, romelic buferul zonaSi mcxovrebi mosaxleobis jandacvasTan dakavSirebuli problemebis mogvarebas. 6. saqarTvelos socialuri momsaxurebis saagentos – gancxadeba mdgomareobda SemdegSi: saministros avuxseniT, rom 2009 wlis 5/6 oqtombers e.w. sasazRvro soflebSi samuSao vizitisas gamokiTxuli mosaxleobis nawilma aRniSna, rom miuxedavad imisa, rom maT ekuTvniT janmrTelobis dazRvevis polisi, vinaidan miRebuli aqvT 70 000 qulaze naklebi, maTze vauCerebis gacema droebiT SeCerebulia. aqve aRsaniSnavia, rom mosaxleoba ar aris informirebuli sadazRveo polisis safuZvelze misaRebi samedicino momsaxurebis paketis Sesaxeb. saministros vTxoveT, ecnobebina gaicema Tu ara vauCerebi goris socialuri momsaxurebis centris mier. uaryofiTi pasuxis SemTxvevaSi, vTxoveT Sesabamisi axsnaganmartebis CvenTvis mowodeba; vTxoveT informaciis mowodeba imasTan dakavSirebiT, Tu rodis ganaxldeba vauCerebis gacemis procesi; aseve, 22 adamianis uflebaTa prioriteti H u m a n R i g h t s P r i o r i t y informacia im samedicino momsaxurebis sruli paketis Sesaxeb, romelic SesaZlebelia beneficiarma miiRos sadazRveo polisis safuZvelze. zemoT aRniSnul gagzavnil gancxadebebze oficialuri pasuxebi dRemde ar migviRia, miuxedavad imisa, rom saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsiT gaTvaliswinebuli vada sajaro informaciis gacemaze amoiwura. gamovTqvamT imeds, rom am dokumentSi aRwerili problemebi saTanado reagirebas gamoiwvevs. 23
Documentos relacionados
The following report examines areas for improvement in the
igrZnoboda, magram ufro kargad daTvalierebis dros aRmoCnda, rom nagavi xSirad mimaluli iyo kedlebisa da gadasaxedebis ukan. es problema Zalian mniSvnelovania da misi mougvareblobis SemTxvevaSi SeiZ...
Leia maisrezidenturis
muxli 3. rezidenturaSi profesiuli mzadebas srulad afinansebs saxelmwifo (stomatologiur specialobebSi dasaSvebia kerZo dafinanseba), saministros specialuri saxelmwifo programis _ `diplomisSemdgomi s...
Leia maisqeTevan jervaliZe minda giamboT anu oriode sityva Cemi da
baton rezis Cems warmosaxvaSi myis gmiris Saravandedi daedga. axla meore krebuli gadmoviRe, isev gamomcemloba `sabWoTa saqarTvelos~ mier gamocemuli, oRond ufro adre, 1973 wels. misi Semdgenlebi ari...
Leia mais