adamianis uflebaTa prioriteti

Transcrição

adamianis uflebaTa prioriteti
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
adamianTa
P r i o r i t y
usafrTxoeba
darRveulia
– 2008 w. agvistos omis Sedegad
dazaralebul
e.w. sasazRvre soflebSi
monitoringis
Sedegebi
ergneTi,
tyviavi,
mereTi, gugutianTkari, koSka, karbi
ivlisi-oqtomberi 2009
29 oqtomberi, 2009
Tbilisi, saqarTvelo
1
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
ras vgulisxmobT adamianTa usafrTxoebaSi mocemul dokumentSi
dRevandel dRes isev grZeldeba diskusia imis Taobaze, Tu ra aris adamianTa
usafrTxoeba
da
rogoria
misi
Semadgeneli
komponentebi.
sxvadasxva
saerTaSoriso Tu samTavroboTSoris organizacias gansxvavebuli midgomebi
aqvT Semusavebuli, romelsac eyrdnobian am sferoSi samuSaod.
gaero-s ganviTarebis programa (UNDP) adamianTa usafrTxoebis mimarTulebiT
adgens 7 komponents, romelTac eyrdnoba kvlevisas: ekonomikuri, sasursaTo,
janmrTeloba,
usafrTxoeba.
garemo,
personaluri,
politikuri
da
saTemo/socialuri
amaTgan, yveli komponenti eyrdnoba konkretuli problemis
arsebobas 1 .
•
ekonomikuri usafrTxoeba gamowveuli siRaribiT;
•
sasursaTo usafrTxoeba gamowveuli SimSiliTa da naxevradSimSiliT;
•
janmrTelobis usafrTxoeba gamowveuli dazianebebiTa da daavadebebiT;
•
garemos usafrTxoeba gamowveuli dabinZurebiT, garemos degradaciiTa
da gamofitviT;
•
personaluri usafrTxoeba gamowveuli Zaladobis sxvadasxva formiT;
•
politikuri usafrTxoeba gamowveuli politikuri represiebiT;
•
saTemo/socialuri usafrTxoeba gamowveuli socialuri areulobebiT,
arastabilurobiT
mniSvnelovania,
adamianTa
komponentebze
usafrTxoebaze.
urTierTdakavSirebul
dafuZnebuli
magaliTad,
qvesistemas
midgoma,
Jorj
adamianTa
rodesac
nefi 2
vsaubrobT
aRwers
usafrTxoebaSi:
xuT
ekosistema,
ekonomika, sazogadoeba, xelisufleba da kultura.
1
United Nations Development Programme, 1994, ‘New Dimensions of Human Security’, Human Development
Report 1994, New York, Oxford University Press
2
J. Nef, 2003, Human Security and Mutual Vulnerability, The Global Political Economy of Development and
Underdevelopment (second edition), Ottawa, IDRC Books
2
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
adamianTa
R i g h t s
usafrTxoebis
farTe
P r i o r i t y
koncefciaSi
mesame,
gansakuTrebuli
mniSvnelobis atributia pirdapiri fokusi wevrTa (liderebis, individebis)
ZiriTad Smadgenlobaze. es mniSvnelovania raTa gavmijnoT cnebebi “adamianTa
usafrTxoeba”
da
“adamianis
ganviTareba”.
es
ukanaskneli
ufro
metad
dakavSirebulia “karg(ad) yofasTan (yofnasTan)”, vidre “saswrafo, kritikul
mdgomareobasTan”.
adamianTa usafrTxoebis damoukidebeli komisia 3 , romelic Seiqmna iaponiis
mTavrobis
iniciativiT,
prioritetulad
ayenebs
adamianTa
usafrTxoebis
fokusis mimarTvas wevrTa (liderebis, individebis) ZiriTad Semadgenlobaze,
maT Sefasebebze da ara zianis gamomwvev problemaze. nacvlad imisa, rom
komisias waredgina problemaTa mogvarebis gzebis sia, man daadgina mTavari
kriteriumi,
rom
rogorc
ki
problema
wevrTa
ZiriTadi
Semadgenlobis
mxridan wamoiwia, is unda identificirdes da mogvardes, rogorc adamianTa
usafrTxoebis Semadgeneli nawili. komisia agreTve adgens, rom Sesabamisi
institutebi da organizaciebi ra Tqma unda ver daicaven xalxs yvela
SesaZlo zianisagan, magram maT aucileblad unda mianiWon didi mniSvneloba
yvela im problemas, romelic SeiZleba arc ki iyos adamianis sicocxlisaTvis
safrTxis Semcveli.
arsebobs
usafrTxoebis
tradiciuli
tradiciuli
usafrTxoeba
exeba
da
usafrTxoebis 4
adamianTa
saxelmwifos
mTlianobas.
gageba.
adamianTa
usafrTxoeba ki gulisxmobs individs, adamians, adamianTa jgufs, mis/maT
mTlianobas,
adamianis
romelic
uflebaTa
dgas
daavadebaTa,
Selaxvisa
da
siRaribis,
zewolis
Zaladobis,
problemaTa
winaSe,
naRmebis,
an
ukve
ganicdis maT.
zemoT
moyvanili
adamianTa
sami
usafrTxoebis
midgomis
farTe
mimoxilvis
koncefcia,
Semdeg
ufro
romelic
unda
naTeli
xdeba
mijnavdes
mis
3
Commission on Human Security, 2003, Human Security Now:
The Human Security Commission Report, New York, at <www.humansecurity-chs.org/>.
4
HUMAN RIGHTS, HUMAN SECURITY AND DISARMAMENT, 2004
3
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
Semadgenel komponentebs usafrTxoebis sxvadasxva tipebisagan, raTa SevZloT,
rom cal-calke gamovaidentificiroT da Semdeg, gavamaxviloT yuradReba.
am midgomaSi adamianebi da ara saxelmwifoa usafrTxoebis strategiis fokusi.
adamianTa usafrTxoebam unda uzrunvelyos adamianis, individis, da Temis,
sazogadoebis fizikuri dacva da mTlianoba da ara gaamagros sazRvrebi
gareSe safrTxeebisgan. adamianTa usafrTxoebis strategiebi proaqtiuria da
ara reaqtiuri.
da bolos, adamianTa usafrTxoebis sakiTxiT SegviZlia rogorc saxelmwifos
usafrTxoebis gazomva, aseve, imavdroulad misi ganmsazRvrelia.
4
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
monitoringis Sedegebi e.w. sasazRvre soflebSi:
e r g n e T i 5, t y v i a v i , m e r e T i 6, g u g u t i a n T k a r i 7,
k o S k a 8, k a r b i 9
2009 wlis ivlisi-oqtombris mdgomareobiT
sofeli mereTi
“neta, iaraRi momca . . .” (sofeli mereTis 18 wlis mkvidri)
“imedis momcemi kaci ar aris” (baiaZe kolia 87 wlis)
sasoflo sameuneo miwis nakveTebi da saqoneli
soflis
mcxovreblebis
mTavar
problemad rCeba osuri mxaris mier
kontrolirebad
teritoriaze
darCenil, soflidan 200-300 metriT
daSorebul maTi kuTvnil sasoflosameurneo miwis nakveTebSi Sesvla.
miuxedavad amisa, is adamianebi visi
baRebic sasazRvro zolis miRma darCa
drodadro mainc gadadian kuTvnil
nakveTSi,
Tumca
xSir
SemTxvevaSi
xdebian osuri mxaris muqarisa da
Zaladobis msxverpli. rogorc gairkva,
mereTSi
saqonlis
gatacebis
SemTxvevebic xSiria.
rogorc CvenTan saubrisas 18
wlis axalgazrdam Tqva - rom
ara
Cveni
policiis
mkacri
gafrTxileba,
osuri
mxaris
mxridan wamosuli provokaciebis
Tavidan
acilebasTan
dakavSirebiT,
igi
iaraRs
aiRebda
da
gayrida
Tavisi
kuTvnili nakveTebidan osebs.
5 dRes arsebuli oficialuri informaciiT sofel ergneTSi mosaxleoba dReis mdgomareobiT Seadgens 183 ojaxs.
sofelSi aseve cxovrobs 24 devnili ojaxi, es ojaxebia I (pirveli) etapis devnilebi cxinvalidan.
6 dRes arsebuli oficialuri informaciiT sofel mereTSi 445 ojaxia, 1125 suli;
7
dRes arsebuli oficialuri informaciiT sofel gugtianTkarSi – 76 ojaxia, 229 suli
8
dRes arsebuli oficialuri informaciiT sofel koSkaSi – 116 ojaxia, 315 suli;
9
dRes arsebuli oficialuri informaciiT sofel karbSi – 293 ojaxia, 867 suli;
5
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
Semosavlebi, pensia
sapensio asakis mosaxleobas mereTSi pensiis aRebis problema ar aqvs. TveSi
erTxel pensioneri iRebs kuTvnil pensias.
agvistos omamde mosaxleobisTvis Semosavlis erTaderT wyaros sasoflo
sameurno saqmianoba warmoadgenda. dRes ki kuTvnili baRebis didi nawili
osuri mxaris mier aris dakavebuli.
miRebuli daxmarebebi
mosaxleoba dRemde iRebs IOCC-s mier Semotanil produqts. 2008 wlis
Tebervlis TveSi, registraciis gavlis Semdeg, mosaxleobam gaerosagan
erTjeradad miiRo Tanxa 420 dolaris odenobiT. amas garda igive principiT,
gaerom qalebze gasca 150 lari (Tumca, es Semweoba yvelam ver miiRo).
saxelmwifo
programis
farglebSi
SekeTda
dazianebuli
saxlebi
(analogiurad, SekeTda dazianebuli saxlebis mxolod nawili).
sarwyavi da sasmeli wyali, eleqtroenergia
sofel mereTSi gamokiTxuli mosaxleobis mier dasalevsa da sarwyav wyalze
mowodebuli informacia didad ar gansxvavdeboda rwmunebulisgan miRebuli
cnobebisagan. maTi TqmiT, glexi wvimis imedad Tu iqneba, Torem osuri
mxarisgan wylis gadaketva ukve tradiciad iqca. mosaxleobam aseve
daadastura b-ni vasiko TevdoraSvilis naTqvami sasmel wyalTan dakavSirebiT.
soflis macxovreblebi saxelmwifos mier gakeTebuli WaburRilebidan iReben
sasmel wyals.
rac Seexeba eleqtroenergias, mosaxleobam daadastura rwmunebulis naTqvami,
rom saxelmwifom erTjeradad gamoyo 150 kv. eleqtroenergia. Tumca, es
maTTvis sakmarisi ar aris. aqve aRsaniSnavia is faqti, rom mosaxleobis
nawili amasTan dakavSirebiT ar aris informirebuli. am mxriv aris kidev
erTi problema – mosaxleobas sofelSi ar hyavs eleqtroteqnikosi. roca
eleqtroenergias raime problema aqvs, soflis erT-erTi mkvidri adis Suqis
e.w. anZaze da akeTebs.
jandacva
mosaxleobis TqmiT, sofel mereTSi arsebul ambulatoriaSi samedicino
momsaxureobis
xarisxi
saSualoze
dabalia.
rom
araferi
vTqvaT
dawesebulebaSi medikamentebis deficitze, mouclelobis gamo mTavari eqimi
ambulatoriaSi kviraSi erTxel midis. mosaxleobasTan saubris dros, erTerTma imave dRis SemTxveva gaixsena – soflis erT-erTi mkvidri –
guluaSvili SoTa quCaSi daeca da goneba dakarga. ambulatoriaSi
miyvanisTanave aRmoCnda, rom eqimi adgilze ar iyo, ris gamoc iZulebulebi
iyvnen avadmyofi tyviavis ambulatoriaSi waeyvanaT. eqimis saWiro dros
adgilze aryofna, soflelebis TqmiT, iSviaTobas ar warmoadgens.
6
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
rac Seexeba medikamentebs, mereTSi afTiaqis arqonis gamo sasursaTe maRaziis
mepatrones saWiro wamlebi goridan amoaqvs da mosaxleobaSo yidis. rogorc
soflis
gamokiTxuli
mkvidrebi
amboben,
fasebi
sakmaod
maRalia.
(magaliTisTvis mogviyvanes tkivilgamayuCebeli wamali – citramoni, romelis
safasuri soflis sasursaTe maRaziaSi 50 TeTrs Seadgens, xolo gorSi igive
wamali 30 TeTri Rirs).
komunikaciis saSualebebi, media, transporti
sofel mereTSi fiWuri telefoni ar iWers. televizori TiTqmis yvela ojaxs
aqvs. satelevizio arxebidan mxolos imedsa da TrialeTs gadmocems. presa
soflelebisTvis xelmisawvdomi ar aris.
satransporto saSualebebidan dadis rogorc avtobusi, ise samarSuto taqsi.
omamde da omis Semdeg mgzavrobis Rirebuleba 1.50 lars Seadgens, rac
soflelebis TqmiT sakmaod Zviria. transportis zemoTnaxsenebi saSualebebi
dReSi oTxjer amodis sofelSi da ukan brundeba (11:00, 12:00, 14.00 da 15.00).
adgilobrivi TviTmmarTveloba
mereTSi mosaxleoba sxva soflebTan SedarebiT (koSka, gugtianTkari, karbi,
qere) rwmunebuls yvelaze ufro xSirad xedavs. igi amave sofelis mkvidria
da TiTqmis yoveldRe soflis e.w. ‘birJaze’ modis da esaubreba soflis
mcxovreblebs.
sursaTi - mereTSi yofnis dros adgilze movinaxuleT ori maRazia. maRaziis
mepatronem gviTxra, rom sofelSi sul rva maRaziaa, romeleSic sursaTis
garda SesaZlebelia sayofacxovrebo nivTebisa da tanisamosis SeZena. maRazias
saqoneli ZiriTadad gorSi yidulobs. fasebs rac Seexeba, gansxvaveba gorSi
SeZenil saqonelsa da adgilze gayidul Soris 10-20 TeTria.
puri -----gorSi 40 TeTri – mereTSi 50 TeTri;
zeTi ------gorSi 2.30 lari – mereTSi 2.50 lari;
wiwibura ------- gorSi 1.10 lari – mereTSi 1.30 lari;
marili -------- gorSi 40 TeTri – mereTSi 50 TeTri;
Saqari 1 kg. ------- gorSi 60 TeTri – mereTSi 1.70 lari.
kvercxi --------- gorSi 20 TeTri - mereTSi 30 TeTri;
maRaziebi sofelSi ZiriTadad e.w. nisiebze muSaoben. mosaxleoba erTi Tvis
Tavze abrunebs vals anu maSin, roca pensias an xelfasebs iReben.
yvelaze xSirad puri da sigareti iyideba.
ganaTleba
skola omis dros ar dangreula. dRes ganaTlebis miRebis procesi
normalurad mimdinareobs, Tumca axalgazrdebis TqmiT, saxelmZRvaneloebis
safasuri maRalia.
7
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
am sakiTxebze visaubreT sofel mereTis mkvidrebTan. gasaubrebis Semdeg,
davarigeT Cveni sakontaqto furclebi da soflis yvela Sekrebis adgilze
gavavrceleT gancxadebebi.
sofeli gugutianTkari da sofeli koSka
“sapensio asakis minda viyo” (sofeli koSkas mkvidri 51 wlis lia gugutiSvili)
sasoflo sameuneo miwis nakveTebi da saqoneli
soflebSi koSka da gugtianTkari, mosaxleobas iseve rogorc mereTSi
kuTvnil miwis nakveTebSi Sesvla eSinia. saqonlis gatacebis faqtebi aqac
xSiria.
Semosavlebi, pensia, kreditebi
koSkasa da gugutianTkarSi Semosavalis erTaderT wyaros, iseve rogorc
mereTSi, omamde soflis meurneoba warmoadgenda, magram dRes sarwyavi wylis
deficitisa da osuri mxaris mier maTi kuTvnili miwis nakveTebis dakavebis
gamo, mosaxleoba miwebis damuSavebas ver axerxebs. pensiis miwodeba droulad
xdeba.
Tumca, saubris dros aRmoCnda, rom soflis mcxovrebi arasapensio asakis
mosaxleoba sapensio asakis miRwevas natrobs. pensionrebi ki Tavis mxriv
pensiis odenobiT ukmayofiloni arian. Tvidan Tvemde pensia ar hyofniT da
gansakuTrebuli
SemTxvevebisTvisac
izogaven.
soflis
macxovreblebi
mezoblis gardacvalebis an gabednierebis SemTxvevaSi rom ar Sercxvnen,
pensias izogaven.
omamde, mosaxleobis garkveul nawils aRebuli hqonda agro-krediti 300
laris odenobiT. omis Semdeg, saxelmwifos mxridan maTTvis araviTari
SeRavaTi gakeTebula. dRemde yovelTviurad ixdian procentebs. erT-erTi
qalbatonis TqmiT, igi dRemde ixdis 30 lars.
miRebuli daxmarebebi
mosaxleoba dRemde iRebs IOCC 10 -s mier Semotanil produqts. 2008 wlis
Tebervlis TveSi, registraciis gavlis Semdeg, mosaxleobam gaero-sagan
erTjeradad Tanxa 420 dolari ver miiRo. amas garda, gaero-s mier igive
principiT gacemuli 150 lari koSkasa da gugtianTkarSi ar auRiaT. soflis
10
IOCC – saqarTvelos sapatriarqos sasursaTo daxmarebis programa
8
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
erT-erTi mkvidris informaciiT, man am Tanxis aReba VTB bankidan erTi dRiT
daagviana, ris gamoc igi (banki VTB-s TqmiT) e.w. “Sav siaSi” aRmoCnda da
kuTvnili fuli ver miiRo.
saxelmwifo programis farglebSi gugutianTkarSi 8 damwvari saxlidan
arcerTi SekeTebula. mosaxleobis TqmiT, maT soflebSi TiTqmis yvela saxli
dazianebulia.
mereTisgan
gansxvavebiT,
koSkasa
da
gugutianTkarSi
dazianebuli fanjris Camtvreuli SuSebic ki ar SeucvliaT.
usafrTxoeba
mosaxleobis informaciiT, sofeli gugutianTkaridan 500 metrSi arsebuli
sofeli zemo qere osurma mxarem daikava. amis gamo, usafrTxoebis problema
aqtualuria. miuxedavad imisa, rom sofelebSi gugutianTkari da koSka
sapatrulo policia moZraobs, mosaxleoba mainc ar aris daculi. Ramis
ganmavlobaSi srolebi xSiria. srolis xma ZiriTadad osuri mxaris
ganlagebis adgilidan ismis. qarTuli mxare sapasuxod arasdros isvris.
adamianebisa da saqonlis gatacebis faqtebi ar fiqsirdeba.
sarwyavi da sasmeli wyali, eleqtroenergia
sasmeli wyali soflebs koSka da gugutianTkari arc agvistos omamde
miewodeboda. mxolod ramdenime ojaxs aqvs sasmeli wylis sakuTari Wa.
sarwyavi wylis problema am soflebSi iseTive simZafriT dgas, rogorc
mereTSi. mosaxleoba aqac wvimis imedzea.
rac Seexeba eleqtroenergias, mosaxleobam daadastura rwmunebulis naTqvami,
rom saxelmwifom erTjeradad gamoyo 150 kv. eleqtroenergia. Tumca, es
maTTvis sakmarisi ar aris.
jandacva
soflebSi koSka da gugutianTkari ar aris ambulatoria. saWiroebis
SemTxvevaSi midian an gorSi an tyviavSi. Tumca gadadgileba usaxsrobis, xanac
janmrTelobis mdgomareobis gamo bevrs uWirs. saWiroebis SemTxvevaSi,
urekaven goris saswrafo daxmarebas. medikamentebze xeli ar miuwvdebaT. imis
gamo, rom sofelSi afTiaqi ar aris, iZulebulni arian, wavidnen an mereTSi an
gorSi.
komunikaciis saSualebebi, media, transporti
televizori mosaxleobis SezRudul raodenobas aqvs. iseve, rogorc mereTSi,
soflebSi koSka da gugutianTkari satelevizio arxebidan mxolod imedi da
TrialeTi iWers. miuxedavad imisa, rom mobiluri telefoni bevrs ar aqvs,
saWiroebis SemTxvevaSi mezoblebi erTmaneTs exmarebian da sakuTari
telefonebidan rekaven saWiro informaciis misaRrebad. kavSirgabmulobis
problema am soflebSi ar aris. transporti iseTive intensivobiT ar dadis,
rogorc sofel mereTSi. bolo samarSuto taqsi 17:00 saaTze gadis.
Rirebuleba 1.50 lars Seadgens, rac mosaxleobis TqmiT, Zviria.
9
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
adgilobrivi TviTmmarTveloba
soflebSi koSka da gugutianTkari, rwmunebulsa da gamgebels iseTi sixSiriT
ver naxuloben, rogorc es sofel mereTSi xdeba. aqvT Sexeba gamgeblis
moadgilesTan q-n mzia turaSvilTan, romelic marTalia, ismens maT
problemebs, magram realurad ver exmareba.
ganaTleba
skola omamdec ver funqcionirebda. amis gamo, moswavleebi iZulebulni arian
sofel mereTSi iaron. soflis mcxovreblebma saswavlo wignebis fasebTan
dakavSirebiT ukmayofileba gamoxates.
sofeli karbi
“arvinaa Cveni patroni” – soflis mkvidrTa Civili
sasoflo sameuneo miwis nakveTebi da saqoneli
sofel
karbSi,
mosaxleobas
iseve
rogorc
mereTSi,
gugutianTkarSi kuTvnil miwis nakveTebSi Sesvla eSinia.
koSkasa
da
Semosavlebi, pensia, kreditebi
mosaxleoba pensias droze iRebs. omamde aRebul kreditebze dRes aranairi
SeRavaTi ar vrceldeba. mosaxleobis did nawils kreditebi ZiriTadad VTB
bankidan aqvs aRebuli.
miRebuli daxmarebebi
zemoTxsenebuli daxmarebebidan sofel karbis mosaxleobas araferi miuRia.
Tumca, IOCC-s mier Semotanil produqtebs sofeli yovelTviurad iRebs. rom
ara es daxmareba, cxovreba ufro rTuli iqneboda maTTvis. amas garda, omis
dros dangreuli saxlebis mcire raodenoba aRdga. xolo maT ki visac
Camtvreuli fanjrebi Causves, amolesva ar gaakeTes,
ris gamoc mTeli
zamTaris ganmavlobaSi saxlebSi Tovli da wvima Sedioda.
usafrTxoeba
mosaxleobas usafrTxoebis SegrZneba ar aqvs. rogorc zemoT aRiniSna, yoveli
meore saxli karbSi im mTebs uyurebs, sadac mosaxleobis TqmiT e.w.
10
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
‘snaiperebi’ dganan. RamiT yvela erideba gareT siaruls da saxlebSi Suqis
anTebas. eSiniaT, vinmem srola ar daiwyos.
sarwyavi da sasmeli wyali, eleqtroenergia
sofel karbSi am mxriv mosaxleobas igive problema aqvs, rac soflebSi
mereTi, koSka da gugutianTkari arsebobs. rac Seexeba eleqtroenergias,
mosaxleoba daadastura rwmunebulis naTqvami, rom saxelmwifom erTjeradad
gamoyo 150 kv. eleqtroenergia. Tumca, es maTTvis sakmarisi ar aris. amasTan,
unda aRiniSnos is faqtic, rom es moculoba TiTqmis yvela mosaxles ukve
gaxarjuli aqvT. gasaTvaliswinebelia is faqti, rom am raionSi gazificireba
ar momxdara da el.energiis gamoyeneba uwevT sakvebis mosamzadeblad.
jandacva
adgilze ambulatoria ar aris. amis gamo, mosaxleobas mereTSi an gorSi
Casvla uwevs.
komunikaciis saSualebebi, media, transporti
telefonebi da televizorebi mosaxleobas aqvs.
miReba SeuZliaT – ‚TrialeTi’ da ‚imedi’).
(mxolod 2 tele arxis
adgilobrivi TviTmmarTveloba
soflis mosaxleobas
gamoTqmula.
gansakuTrebuli
pretenziebi
am
mimarTulebiT
ar
ganaTleba
skola omis dros daingra. misi nawilobrivi aRdgena erT-erTma saerTaSoriso
organizaciam (organizaciis saxeli aravin icis) SeZlo. soflis mkvidrebs
aSfoTebs saxelmZRvanelobis safasuri.
sofeli ergneTi
“me mgoni, Cveni sofeli ukve saqarTvelos rukazec aRar aris aRniSnuli.”
(soflis 40 wlis mkvidri qalbatoni)
personaluri usafrTxoeba
gamokiTxuli mosaxleobis informaciiT, sofel ergneTSi Ramis ganmavlobaSi
xSirad ismis srolebi. baRebSi ganaRmviTi samuSaoebi ar Catarebula. rac
Seexeba qarTuli policiis mier patrulirebas, dRisa da Ramis ganmavlobaSi
11
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
sofelSi sapatrulo policiis manqanebi
siaruls erideba, radgan osebis eSinia.
moZraoben.
mosaxleoba
baRebSi
TviTmmarTveloba
mosaxleoba varaudobs, rom sofeli saqarTvelos rukaze aRar aris
aRniSnuli da rom isini mTavrobis warmomadgenlebs aRar axsovT. rwmunebuli
TiTqmis arasdros adis ergneTSi. gamokiTxulma soflis macxovreblebma
Tqves, rom Ria weriliT mimarTes saqarTvelos prezidents gamoeyo maTTvis
sayofacxovrebo nivTebi da saojaxo teqnika. miuxedavad araerTgzis
mimarTvisa, dasaxelebul werilze miRebuli pasuxi maTTvis dRemde ar
mouwodebia soflis rwmunebuls.
sasmeli da sarwyavi wyali, soflis meurneoba, eleqtroenergia
iseve rogorc sxva soflebSi, ergneTSic sarwyavi wlis problema dgas.
saxelmwifos mier gakeTebuli sasmeli wylis WaburRilebi an ezoebSi aqvT an
quCebSi. mosaxleoba ezoebSi arsebul mcire zomis bostnebs qilebSi avsebuli
sasmeli wyliT rwyaven. sarwyavi wyali zafxulidan moyolebuli dawyvetilia
da ar modis. mosaxleoba Civis imasTan dakavSirebiT, rom maT ar aqvT xis
yuTebi raTa vaSlis didi raodenobis mosavali aiRon. saxelmwifom aqac
erTjeradad gamoyo 150 kv. eleqtroenergia.
medikamenterbi, sursaTi, higiena
ergneTSi sasursaTo maRazia ar aris. saWiroebis SemTxvevaSi, mereTSi an
gorSi
midian.
maTTvis
tyviavis
saavadmyofo
aris
medikamentebiT
uzrunvelyofis erT-erTi mniSvnelovani wyaro. sxva SemTxvevaSi, saWiro
wamlebs gorSi yiduloben. amas garda, soflis mosaxleobas, romlbic
aRricxulni arian socialurad daucvelTa ojaxebis monacemTa erTian bazaSi,
ar daurigdaT sadazRvevo polisebi.
higienis mxriv, mosaxleoba Zalian cud mdgomareobaSia. wiTeli jvris mier
Setanili higienuri saSualebebis Semdeg 11 , sofelSi am mimarTulebiT aranairi
daxmareba ar gacemula.
transporti
sofelSi aris samarSruto taqsebis gaCereba. isini yovel 10 wuTSi erTxel
gadian goris mimarTulebiT. mgzavrobis safasuri 1.00 lars Seadgens.
ganaTleba
soflis skola omis Semdeg saqarTvelos bankis dafinansebiT aRdga. skolaSi
mosaxleobis
TqmiT,
Zalian
kargi
pirobebia.
pedagogebs
xelfasebs
11
rogorc soflis mkvidrma qalebma gviTxres, daaxloebiT 2009 wlis gazafxulis miwuruls
Seitanes higienuri saSualebebi bolos.
12
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
saaTobrivad uxdian. skolaSi me-5 klasamde 50-mde moswavle swavlobs. skolas
hyavs dacva. masawavleblebi droulad iReben xelfasebs.
sayuradReboa
skolis
sapirfareSoebis
mdebareoba.
sapirfareSoebi
ganlagebulia skolis Senobis ukana mxares. vinaidan skolis sapirfareSoebi
Zalian axlosaa wiTel zonasTan, maswavleblebs eSiniaT mowafeebis marto
gaSveba da uwevT gayola.
komunikacia, media
sofelSi 3-4 ojaxs aqvs mobiluri telefoni. saWiroebis SemTxvevaSi, yvela
maT mimarTavs. ergneTSi mxolod erT ojaxs aqvs televizori. Sesabamisad
mosaxleobas uWirs informaciis miReba. rogorc TviTon amboben, absolutur
informaciul vakuumSi arian. sofelSi ar aqvT Jurnal-gazeTebi.
saWiroebebi
sofelSi dgas dasaqmebis problema. amas garda, zamTris
dakavSirebiT, moTxovnaa Tbil tanisamosze da fexsacmelze.
dadgomasTan
Setanili daxmarebebi
maTTvis ucnobma arasamTavrobo organizaciam Seagrova xelmowerebi, CainiSnes
piradobis mowmobis nomrebi da Sepirdnen cocxali qaTmebis Seyvanas. dRemde
ar gamoCenilan. CARE-ma Seitana SeSa, gazis balonebi da kasrebi. DRC-im
damwvari saxlis patronebs sayofacxovrebo nivTebi dauriga. garda amisa, am
organizaciam maT kotejebi auSena ezoebSi.
sofeli tyviavi
jandacva
tyviavis ambulatoria aris gamgeobis SenobaSi.
ambulatoriaSi sul dasaqmebulia oTxi eqimi. or saswrafo brigadaSi Sedis
or-ori samedicino personali. or brigadaze aris TiTo aparatura. 12
Sesabamisad,
orive
brigadis
eqimebs
erTdroulad
ar
SeuZliaT
avadmyofisaTvis samedicino daxmarebis aRmoCena.
amas garda, isini ojaxis eqimebad registrirebulebi arian, rogorc fizikuri
pirebi. omamde moxda soflis eqimis programis farglebSi maTi aRWurva,
Tumca arasrulyofilad. Tuki tyviavis ambulatoriaSi ar aris Sesabamisi
aparatura, moqalaqem wesiT, unda mimarTos dicis saavadmyofos, romelic
12
magaliTad, wnevis gasazomi da sisxlSi Saqris sazomi aparati.
13
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
mosaxleobis TqmiT, ar aris srulyofilad aRWurvili. Tuki pacients
sWirdeba eqoskopia, maSin tyviavis ambulatoria iZulebulia, gadaamisamarTos
goris saavadmyofoSi.
ambulatorias jandacvis saministrosTan ar aqvT aranairi Sexeba. saxelmwifo
programebze informirebulebi Zalian naklebad arian. gvTxoves, Cvens xelT
arsebuli informaciis maTTvis gadacema. medikamentebi samedicino forma 100is saSualebiT gaicema. saxelmwifo maT xelfasis saxiT uxdis 456 lars
(daricxuli), saidanac xelze asaRebi Tanxaa 360 lari. mdgomareoba iseTia,
rom maT sakuTari xelfasidan uxdebaT samsaxuris saqmianobisTvis xarjis
gaweva, raTa dafaron medikamentebis, eleqtroenergiis, mwyobridan gamosuli
aparaturis SekeTebis xarjebi.
ori ambulatoriis eqimi mimagrebulia samidan - eqvss soflamde. medpersonali TiToeul sofelze Semdegnairad aris ganawilebuli:
dici, arbo, qordi - 2/2 eqimi; browleTi, meRvrekisi - 2/2 eqimi; tirZnisi,
Tergvisi – 2/2 eqimi; mereTi, koSka, zardiaanTkari, karbi, mere da
gugutianTkari – 2/2 eqimi.
daskvnis magier:
adamianTa usafrTxoeba e.w. sasazRvre soflebSi
darRveulia
I. personaluri usafrTxoeba
gamokiTxuli mosaxleobis informaciiT, sasazRvro soflebSi
Ramis
ganmavlobaSi xSirad ismis srolebi. garda amisa, yoveli meore saxli 13 im
mTebs uyurebs, sadac, mosaxleobis varaudiT, osuri mxaris snaiperebi dganan.
RamiT yvela erideba gareT siaruls da saxlebSi sinaTlis anTebas. eSiniaT,
vinmem srola ar daiwyos maTi mimarTulebiT 14 . adamianebi baRebSi 15 siaruls
eridebian, radgan, maTive TqmiT, osebis eSiniaT.
13
sofeli karbi
soflebi gugutianTkari, koSka
15
baRi – adgilobrivi mosaxleoba sakuTar sakarmidamo nakveTs ase eZaxis.
14
14
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
baRebSi ganaRmviTi samuSaoebi ar Catarebula an Catarda nawilobriv 16 . rac
Seexeba qarTuli policiis mier patrulirebas, dRisa da Ramis gabmavlobaSi
sofelSi sapatrulo policiis manqanebi moZraoben.
sayuradReboa
ergneTis
skolis
problema,
romelic
ki
garemontda,
magram
skolis
ezoSi
ganlagebuli
sapirfareSoebi
mdebareobs
skolis
Senobis ukana mxares. vinaidan skolis
sapirfareSoebi Zalian axlosaa wiTel
zonasTan 17 ,
maswavleblebs
eSiniaT
mowafeebis marto gaSveba da uwevT
gayola, radgan SesaZlebelia afeTqdes
naRmi, an gaisrolos osma snaiperma.
sofeli mereTi
mereTSi mosaxleobaSi
daZabulobis xarisxi
dabalia. maT sxva
gamokiTxul soflebTan
SedarebiT yvelaze xSirad
aqvT Sexeba rwmunebulTan.
II xelisufleba (TviTmmarTveloba)
mosaxleobis TqmiT, rwmunebuli TiTqmis arasdros adis ergneTSi. Sesabamisad,
komunikacia mosaxleobasa da rwmunebuls Soris darRveulia 18 . Cveni
SefasebiT, soflebSi koSka da gugutianTkari, rwmunebulsa da gamgebels
iseTi sixSiriT ver naxuloben, rogorc es sofel mereTSi xdeba, vinaidan
rwmunebuli aris xsenebuli soflis mkvidri. samagierod, mosaxleobas Sexeba
aqvs gamgeblis moadgilesTan qalbaton mzia turaSvilTan, romelic
marTalia, ismens maT problemebs, magram realurad ver exmareba. 19
aRsaniSnavia is faqti, rom karbSi Cveni vizitis dros, rodesac vxvdebodiT
mosaxleobas da varkvevdiT maT problemebs, soflis centrSi, e.w. birJaze,
gamoCnda soflis rwmunebuli. misi gamoCenis Semdeg mosaxleobis ZiriTadma
nawilma Tavi Seikava xmamaRla pretenziebis gamoTqmisagan. nawilma Secvala
kidec pozicia da piriqiT, kmayofileba gamoTqva. mosaxleobis darCenilma
nawilma ki pirdapir wauyena pretenziebi soflis rwmunebuls.
III sasmeli da sarwyavi wyali
soflebSi mwvaved dgas sarwyavi wlis problema. saxelmwifos mier
gakeTebuli sasmeli wylis WaburRilebi an ezoebSi aqvT an quCebSi.
mosaxleoba ezoebSi arsebul mcire zomis bostnebs qilebSi avsebuli
sasmeli wyliT rwyaven. sofelebSi sarwyavi wyali zafxulidan moyolebuli
dawyvetilia da ar modis.
16
soflebi ergneti, variani. varianidan Camosuli iyo ori soflis mkvidri, romlebmac
mogvawodes informacia, rom miwis nakveTebis umetesi nawili ar aris xarisxianad
ganaRmuli. 4 wlis bavSma moaxerxa bariT naRmis amoTxra da aRniSnuli Seitana saxlSi.
17
Mmosaxleoba ase uwodebs sazRvrispira teritorias.
18 magaliTad soflis macxovreblebma Ria weriliT mimarTes saqarTvelos prezidents gamoeyo
da gaegzavna maTTvis sayofacxovrebo nivTebi da saojaxo teqnika. miuxedavad araerTgzis
mimarTvisa, dasaxelebul werilze miRebuli pasuxi soflis rwmunebuls maTTvis dRemde ar
mouwodebia.
19 soflis mosaxleoba.
15
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
IV eleqtroenergia
R i g h t s
da SeSa
rac
Seexeba
eleqtroenergias,
saxelmwifom erTjeradad gamoyo 150 kv.
Tumca, es maTTvis sakmarisi ar aris.
miTufro, rom es raodenoba TiTqmis ukve
gaxarjes,
radgan
gazificireba
ar
arsebobs
im
raionSi
da
sakvebis
momzadebac eleqtroenergiis gamoyenebiT
uxdebaT xolme. 20
P r i o r i t y
koSka da gugutianTkari
koSkasa da gugutianTkarSi
gamokiTxvis dros qalebs
tirili sicilSi gadasdiodaT
da piriqiT. SeimCneoda
daZabuloba.
Tumca sxva gamokiTxul
soflebTan SedarebiT, soflis
mkvidrni erTmaneTis mimarT
ufro metad gamoxatavdnen
mxardaWerasa da TanagrZnobas.
sofel gugutianTkarSi vizitis dros, mosaxleobam gviTxra, rom maTTvis
ucnobma organizaciam daariga SeSa. SeSis raodenoba iyo SezRuduli da ar
pasuxobda maT moTxovnas. TiTo ojaxze gaica daaxloebiT 3 mcire zomis
mori. sxva soflebSi am mxriv situacia TiTqmis igivea. 21
V soflis meurneoba
sasazRvre soflebis macxovreblebisaTvis mTavar problemad rCeba osuri
mxaris mier kontrolirebad teritoriaze darCenil, soflidan 200-300 metriT
daSorebul maTi kuTvnil sasoflo-sameurneo miwis nakveTebSi Sesvla.
miuxedavad amisa, is adamianebi visi baRebic sasazRvro zolis miRma darCa
drodadro mainc gadadian kuTvnil nakveTSi, Tumca xSir SemTxvevaSi xdebian
osuri mxaris muqarisa da Zaladobis msxverpli. 22
amas garda mosaxleoba 23 Civis imasTan dakavSirebiT, rom maT ar aqvT xis
yuTebi raTa moweuli vaSlis didi raodenobis mosavali aiRon.
VI jandacva
sasazRvre
soflebis
mosaxleobisaTvis
janmrTelobis
problemebis
SemTxvevaSi xelmisawvdomia tyviavis ambulatoria da saswrafo daxmareba.
sul ambulatoriaSi dasaqmebulia oTxi eqimi. or saswrafo brigadaSi Sedis
or-ori samedicino personali.
20
soflebi ergneTi, mereTi, tyviavi, karbi, koSka, gugutianTkari
ergneTi, mereTi, karbi, tyviavi, koSka.
22
mereTis, koSkasa, gugutianTkaris, karbisa da ergneTis mosaxleobis mier mowodebuli
iformacia.
23
ergneTi
21
16
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
or brigadaze aris TiTo aparatura 24 .
Sesabamisad, orive brigadis eqimebs
erTdroulad
ar
SeuZliaT
avadmyofisaTvis samedicino daxmarebis
aRmoCena. samuSaos anazRaurebisTvis
saxelmwifo maT uxdis 456 lars,
saidanac xelze asaRebi Tanxaa 360
lari.
mdgomareoba
iseTia,
rom
sakuTari xelfasidan maT uxdebaT
samsaxuris
saqmianobisTvis
xarjis
gaweva, raTa dafaron medikamentebis,
eleqtroenergiis, mwyobridan gamosuli
aparaturis SekeTebis xarjebi. 25 ori
ambulatoriis
eqimi
mimagrebulia
aseve
samidan
eqvss
soflamde. 26
sayuradReboa is faqti, rom tyviavis
ambulatoriis
eqimebi
ar
arian
informirebuli jandacvis saxelmwifo
referaluri programebis Sesaxeb da am
mxriv ver exmarebian mosaxleobas.
soflebSi
ganxorcielebulma
gamokiTxvam
aCvena,
rom
soflis
mosaxleobis
nawils,
romlic
aRricxulia socialurad daucvelTa
ojaxebis monacemTa erTian bazaSi, ar
daurigdaT sadazRvevo polisebi.
sofeli karbi
yvelaze ufro daZabuli mosaxleoba
sofel karbSi iyo.
sofel karbSi mosaxleobaSi aseve
SeimCneoda Sida ganxeTqilebis
arseboba. roca zogierTi soflis
mkvidri gagvesaubra, saubris dros igi
cdilobda sakuTari Wir-varamisaTvis
ufro metad gaesva xazi da amiT
garSemomyofebis problemebi
daeCrdila. iyo ori iseTi SemTxvevac,
roca soflelebis TavSeyris adgilze
Sekrebil adamianebTan saubris dros,
gamoCnda ucnobi qalbatoni, romelic
Sekrebilebis misamarTiT ilanZReboda.
ambobda, rom misgan gansxvavebiT yvelam
daxmareba miiRo da rom mis garda
yvela gamdidrda.
soflebSi vizitis dros, SevamCnieT,
rom dRes iq mxolod evrokavSiris
sadamkvireblo misiis manqana moZraobs.
miuxedavad imisa, rom wiTeli jvari am
soflebidan gamosulia, karbSi yofnis
dros erTxel Tvali movkariT wiTeli
jvris manqanas.
VII sursaTi
soflebSi ergneTi, koSka da gugutianTkari sasursaTo maRazia ar aris.
saWiroebis SemTxvevaSi, mereTSi an gorSi midian. mereTSi funqcionirebs rva
maRazia, sadac erTdroulad iyideba sursaTi, sayofacxovrebo nivTebi,
higienuri saSualebebi da tanisamosi. saqoneli ZiriTadad SeaqvT qalaq
goridan. Ggansxvaveba fasebSi aris 10-20 TeTri. maRaziebi ZiriTadad muSaoben
e.w. nisiaze, radgan mosaxleoba gadaxdisunariani ar aris. xolo rac Seexeba
tyviavs, iq funqcionirebs ramodenime maRazia, aseve Sereuli tipis.
VIII higiena
miuxedavad mwvave
miewodeba. 27
saWiroebisa,
higienuri
saSualebebi
mosaxleobas
ar
24
wnevis gasazomi aparati da sisxlSi Saqris sazomi aparati.
informacia miRebuli tyviavis ambulatoriaSi 2008 wlis 5 oqtombris vizitis dros.
26
dici, arbo, qordi - 2/2 eqimi; tirZnisi, browleTi, meRvrekisi, Tergvisi – 2/2 eqimi; mereTi,
koSka, zardiaanTkari, karbi, mere da gugutianTkari – 2/2 eqimi.
25
27
soflebi mereTi, koSka, gugutianTkari, ergneTi, tyviavi.
17
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
IX transporti, gadaadgileba
sofel
ergneTSi
aris
samarSruto
taqsebis gaCereba. isini yovel 10 wuTSi
erTxel gadian goris mimarTulebiT.
mgzavrobis
safasuri
1.00
lars
Seadgens. soflebSi mereTi da tyviavi
satransporto saSualebebidan dadian
rogorc avtobusebi, ise samarSuto
taqsebi.
omamde
da
omis
Semdeg
mgzavrobis
Rirebuleba
1.50
lars
Seadgens,
rac
soflelebis
TqmiT
sakmaod
Zviria.
transportis
zemoTnaxsenebi
saSualebebi
dReSi
oTxjer
adis
sofelSi
da
ukan
brundeba (11:00sT, 12:00sT, 14.00sT da
15.00sT).
sofeli ergneTi
sofeli ergneTis mosaxleobaSi agresia
aSkarad gamovlenili ar aris miuxedavad
Zalian mZime yofiTi pirobebisa.
ramodenime mkvidrma qalbatonma
gansakuTrebiT aRniSna, rom maTi
emociuri mdgomareoba kritikulia,
radgan Tavisi TvaliT naxes saomari
moqmedebebis dros maT mezoblebze,
nacnobebze ganxorcielebuli sastiki
formis Zaladobebi. soflis mosaxleoba
gansakuTrebuli TanagrZnobiT da
TanadgomiT iyo erTmaneTisadmi
ganwyobili.
gugutianTkarSi da koSkaSi transporti iseTive intensivobiT ar dadis,
rogorc sofel mereTSi da ergneTSi. aq bolo samarSuto taqsi 17:00 saaTze
gadis. Rirebuleba 1.50 lars Seadgens, rac mosaxleobis TqmiT, Zviria.
X ganaTleba
sofel ergneTis skola omis Semdeg saqarTvelos bankis dafinansebiT aRdga.
mosaxleobis TqmiT skolaSi Zalian kargi pirobebia. skolaSi me-5 klasamde
50-mde moswavle swavlobs. skolas hyavs dacva. pedagogebs xelfasebs saaTebis
mixedviT uxdian. masawavleblebi droulad iReben xelfasebs.
soflebSi koSka da gugutianTkari
skola, cudi pirobebis gamo omamde
daingra. amis gamo skolis moswavleebs
uxdebaR
sofel
mereTis
skolaSi
siaruli.
rac Seexeba sofel karbs, iq skola
omis dros daingra. misi nawilobrivi
aRdgena
erT-erTma
saerTaSoriso
organizaciam
(organizaciis
saxeli
mosaxleobam ar icis) SeZlo.
sofeli tyviavi
soflis mosaxleoba gamoxatavda
gaRizianebasa da SfoTvas omis dros
miyenebuli zaralisa da zianis gamo,
romelic dReisaTvis isev Seufasebeli da
aunazRaurebelia. maT hqondaT sakuTari
travmisa da tkivilis Sesaxeb
informaciis mowodebis
prioritetulobis gancda.
yvela sofelSi aris saxelmZRvaneloebis problema. ufasod rigdeba mxolod
pirveli
klasis
saxelmZRvaneloebi,
xolo
danarCeni
klasebisaTvis
mosaxleobas sakuTari xarjebiT uwevs saxelmZRvaneloebisa da saskolo
sakancelario nivTebis SeZena.
18
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
XI komunikacia, media
sofel ergneTSi mxolod sam-oTx ojaxs aqvs mobiluri telefoni. saWiroebis
SemTxvevaSi, yvela maT mimarTavs. ergneTSi mxolod erT ojaxs aqvs
televizori. Sesabamisad, mosaxleobas uWirs informaciis miReba. rogorc
TviTon amboben, absolutur informaciul vakuumSi arian.
iseve, rogorc mereTSi, soflebSi koSka da gugutianTkari satelevizio
arxebidan mxolod imedi da TrialeTi iWers. am soflebSi televizori
mosaxleobis SezRudul raodenobas aqvs. arc erT sofelSi ar Sedis beWduri
presa. 28
XII prioritetuli saWiroebebi
soflebSi dgas dasaqmebis problema. aseve zamTris dadgomasTan dakavSirebiT,
moTxovnaa Tbil tanisamossa da fexsacmelze. saxlebis dawvisa da gaZarcvis
Sedegad, mosaxleoba darCa sayofacxovrebo nivTebis gareSe.
XIII Setanili daxmarebebi
soflebSi
ergneTi,
mereTi,
karbi,
tyviavi, koSka da gugutianTkari gaeros
egidiT IOCC rva Tviani programis
farglebSi
sapatriarqo
sasazRvro
soflebSi
mcxovreb
mosaxleobas
awvdis produqts TveSi erTxel.
sapatriarqos daxmareba erT sul mosaxleze produqti:
4.50 kg. fqvili;
700 gr. lobio;
300 gr. Saqari;
4.50 kg. makaroni;
0.5 l. zeTi;
150 gr. marili.
Tumca aqve aRsaniSnavia isic, rom dReis mdgomareobiT produqtebidan
amoRebul iqna makaroni da marili. programa SeCerdeba 2009 wlis dekemberSi
da organizacias ar aqvs informacia mis gagrZelebasTan dakavSirebiT.
garda amisa, soflebSi mereTi, koSka da gugutianTkari 2008 wlis Tebervlis
TveSi, registraciis gavlis Semdeg, mosaxleobam gaerosagan erTjeradad
miiRo Tanxa 420 dolaris odenobiT. amas garda igive principiT, gaerom
qalebze gasca 150 lari (Tumca, es Semweoba yvelam ver miiRo). saxelmwifo
programis farglebSi SekeTda dazianebuli saxlebis mxolod nawili.
sofel ergneTSi wiTeli jvris saerTaSoriso organizaciam xuTi Tvis win
Seitana higienuri saSualebebi; aseve maTTvis ucnobi arasamTavrobo
organizacia Seitana medikamentebi, rac yvelasTvis ar iyo sakmarisi.
amas
garda daniis ltolvilTa sabWo aaSena kotejebi da daariga sayofacxovrebo
nivTebi. saqarTvelos bankma ki gaaremonta skolis Senoba, Seitana inventari.
28
mereTi, koSka, gugutianTkari, ergneTi, tyviavi da karbi.
19
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
XIV samarTlebrivi sakiTxebi
damwvari saxlebis mepatroneebi acxadeben, rom maT ar hyofniT miRebuli
sakompensacio Tanxa saxlis aRsadgenad da aseve maT mier gakeTebuli
Sefasebis mixedviT, saxlebis Rirebuleba bevrad metia, vidre 15 000 lari,
romelic maTze gaica saxelmwifos mxridan damwvari saxlebis sakompensaciod.
aqedan gamomdinare, mosaxleoba moiTxovs maTi damwvari saxlebis srul
kompensacias sasamarTlos meSveobiT. 29
aseve problema dgas mtkicebulebebTan dakavSirebiT. damwvari saxlis
mepatroneebis umetesobas, omis dros sakuTrebis uflebis damadasturebeli
dokumentacia
daewva.
garda
amisa,
maT
ar
gaaCniaT
saojaxo
da
sayofacxovrebo nivTebis damadasturebeli dokumentacia.
mosaxleobis danarCen nawils awuxebs dazianebuli saxlebis aRdgenis
problema. maTi saxlebi aRadgines uxarisxod an saerTod ar aRudgeniaT. 30
sofel tyviavSi wamoiWra sakiTxi, rom sarCeli iqnes Setanili im kompaniis
winaaRmdeg, romelmac uSualo iyo CarTuli aRdgeniT samuSaoebSi. 31
amas garda, sofel gugutianTkaris
skolis SenobaSi cxovrobs 3 ojaxi,
romelTac miuxedavad imisa, rom ar
SeuZliaT soflidan ramdenime metriT
moSorebul sakuTar saxlebSi Sesvla,
imis gamo, rom saxlebi dgas osuri
mxaris
mier
kontrolirebad
teritoriaze,
maT
ar
miuRiaT
devnilis statusi.
sofel gugutianTkarSi movinaxuleT is
devnili ojaxebi, romelTa saxlebic
sazRvris miRma darCa da amjamad soflis
skolis SenobaSi cxovroben:
1. baramiZe qeTevan;
2. gugutiSvili dimitri;
3. biZinaSvili Tina;
4. gugutiSvili amirani;
5. gugutiSvili Corisi;
6. gugutiSvili eTeri
am ojaxTa wevrebi drodadro cdiloben,
moinaxulon sakuTari saxlebi, romlebic
darCenilia arakontrolirebad
teritoriaze. miuxedavad policiis
gafrTxilebisa, rom ver uzrunvelyofs maT
usafrTxoebas. isini mainc axerxeben
movliTi gzebiT gadaiparin sakuTar
saxlebSi rom raime mainc wamoiRon
sakuTari saxlebidan.
garda zemoTxsenebulisa, dgas socialuri Semweobis sakiTxic. Sida qarTlis
teritoriidan devnili mosaxleoba, romelmac miiRo devnilis statusi, kerZo
seqtorSi cxovrebis SemTxvevaSi iRebs socialur Semweobas 28 laris
odenobiT, xolo kompaqturad Casaxlebis punqtebSi cxovrebis SemTxvevaSi ki
29
ergneTi
soflebi tyviavi, karbi, gugutianTkari, koSka.
31 sofel tyviavis erTerTma mosaxlem ganacxada, rom misi saxlis aRdgeniTi samuSao Caatara
samSeneblo kompania “sani”-m da aqvs survili mosTxovos maT kompensacia uxarisxod
Catarebul samuSaosaTvis.
30
20
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
24 lars. amas garda, meores mxriv arsebobs socialurad daucveli ojaxis
statusi, romelis gacemis SemTxvevaSi saqarTvelos socialuri momsaxurebis
saagento ojaxis yovel pirvel wevrs uniSnavs Semweobas 30 laris odenobiT,
xolo yovel momdevno wevrs ki 24 lars. Tumca, aqve aRsaniSnavia isic, rom
zogadi praqtikis mixedviT pirebi, romelTac aqvT devnilis statusi da
amavdroulad absoluturad akmayofileben socialuri momsaxurebis saagentos
mier SemuSavebul kriteriumebs, ver iReben am ukansknelisagan gacemul
Semweobas devnilis Semweobis paralelurad. am SemTxvevaSi, piri dgeba
arCevanis winaSe, Tu romel Semweobaze ganacxados uari. devnilTa Sesaxeb
kanoni pirdapir axdens am sakiTxis daregulirebas da miuTiTebs, rom piri,
romelic surs miiRos devnilis Semweoba da amvdroulad aris socialurad
daucveli, mxolod socialur Semweobaze nebayoflobiT uaris Tqmis
SemTxvevaSi miiRebs devnilis Semweobas. 32
vis mivmarTeT zemoT aRweril problemebze
saswrafo reagirebisaTvis
gancxadebebiT mivmarTeT Semdeg saministroebs:
1. soflis meurneobis saministros – moTxovna iyo sasazRvro soflebSi
mcxovrebi mosaxleobisaTvis saWiro sasoflo sameurneo inventaris
gamoyofa. amave gancxadebaSi davsviT kiTxva aqvs Tu ara saministros
raime mimdinare programa, romlis farglebSic SesaZlebeli iqneboda
mosaxleobis xsenebuli inventariT uzrunvelyofa.
2. saqarTvelos sasjelaRsrulebis, probaciisa da iuridiuli daxmarebis
saministros – gancxadeba mdgomareobda SemdegSi: sasazRvro soflebSi
Catarebulma monitoringma gvaCvena, rom soflebSi agvistos omis dros
mosaxleobisaTvis miyenebuli zaralis safuZvelze maTi sacxovrebeli
pirobebi ukiduresad damZimda. maT ar gaaCnia Semosavlis aranairi
wyaro. miuxedavad imisa, rom ukan dabrunebuli pirebi axerxeben xilis
mokrefas, maT eqmnebaT mosavlis dabinavebisa da realizaciis problema.
aqedan gamomdinare, vTxoveT saministros ecnobebina, aris Tu ara
SesaZlebeli
sasazRvre
soflebSi
mcxovrebi
mosaxleobis
mier
moyvanili mosavlis penitencialur sistemaSi realizeba.
3. goris raionis municipalitetis gamgebels –gancxadeba mdgomareobda
SemdegSi: sofel ergneTSi, kerZod doijaanTubanSi, specialuri komisiis
mier Catarda dazianebuli saxlebis aRwera, Sefaseba da Sedegad,
32
devnilTa Sesaxeb kanonis me-5 muxlis me-5 punqti
21
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
dazianebuli saxlis aRsadgeni sxvadasxva odenobis Tanxis gacema
komisiis mier aRwerili saxlebis mepatroneebze (ojaxebze). gamgeobas
vTxoveT im normatiuli aqtis mowodeba, romelic safuZvlad daedo
specialuri
komisiis
Seqmnas;
im
TariRis
miTiTeba,
rodesac
dasaxelebuli
samuSaoebi
Catarda;
kriteriumebis
miTiTeba,
ris
safuZvelzec moxda dazianebebis Sefaseba; im ojaxebis CamonaTvali,
romlebzec gaica dasaxelebuli Tanxa; da bolos, konkretuli Tanxis
raodenoba, romelic am ojaxebze gaica.
4. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros
(1) – gancxadeba mdgomareobda SemdegSi: vTxoveT saministros im
programebis CamonaTvali, romelsac axorcielebs saqarTvelos Sromis,
janmrTelobisa
da
socialuri
dacvis
saministro
socialurad
daucveli jgufebisaTvis samedicino da sxva saxis daxmarebis gasawevad;
am programebis maregulirebeli aqtebi; am normatiuli aqtebis aslebi.
5. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros
(2) – gancxadeba mdgomareobda SemdegSi: saministros vacnobeT, rom
sasazRvro soflebis mosaxleobis gamokiTxvis Sedegad gairkva, rom
gamokiTxulTa umravlesobas gaaCnia janmrTelobasTan dakavSirebuli
problemebi. maTi materialuri mdgomareoba aris ukiduresad mZime, ris
gamoc maT xeli ar miuwvdebaT Sesabamis samedicino Semowmebasa da
samedicino daxmarebasTan. sasazRvro soflebSi mcxovrebi mosaxleoba
ar aris informirebuli jandacvis saxelmwifo programebis Sesaxeb da
aseve ar ician, Tu vis mimarTon konkretul problemasTan dakavSirebiT.
Sesabamisad, vTxoveT, saministros moewodebina infromacia imasTan
dakavSirebiT Tu ratom Sewyda 2009 wlis 1 seqtembers jandacvis
referaluri programa; informacia imasTan dakavSirebiT, apirebs Tu ara
saministro am programis ganaxlebas; im programebis CamonaTvali,
romlis farglebSic ‘buferul zonaSi’ mcxovreb moaxleobas SeuZlia
ufaso samedicino momsaxurebis miReba; arsebobis SemTxvevaSi, am
mocemuli jandacvis saxlemwifo programebis aslebi; informireba
imasTan dakavSirebiT, apirebs Tu ara saministro specialuri jandacvis
saxelmwifo programis SemuSavebam, romelic buferul zonaSi mcxovrebi
mosaxleobis jandacvasTan dakavSirebuli problemebis mogvarebas.
6. saqarTvelos
socialuri
momsaxurebis
saagentos
–
gancxadeba
mdgomareobda SemdegSi: saministros avuxseniT, rom 2009 wlis 5/6
oqtombers e.w. sasazRvro soflebSi samuSao vizitisas gamokiTxuli
mosaxleobis nawilma aRniSna, rom miuxedavad imisa, rom maT ekuTvniT
janmrTelobis dazRvevis polisi, vinaidan miRebuli aqvT 70 000 qulaze
naklebi, maTze vauCerebis gacema droebiT SeCerebulia. aqve aRsaniSnavia,
rom mosaxleoba ar aris informirebuli sadazRveo polisis safuZvelze
misaRebi samedicino momsaxurebis paketis Sesaxeb. saministros vTxoveT,
ecnobebina gaicema Tu ara vauCerebi goris socialuri momsaxurebis
centris mier. uaryofiTi pasuxis SemTxvevaSi, vTxoveT Sesabamisi axsnaganmartebis CvenTvis mowodeba; vTxoveT informaciis mowodeba imasTan
dakavSirebiT, Tu rodis ganaxldeba vauCerebis gacemis procesi; aseve,
22
adamianis uflebaTa prioriteti
H u m a n
R i g h t s
P r i o r i t y
informacia im samedicino momsaxurebis sruli paketis Sesaxeb, romelic
SesaZlebelia beneficiarma miiRos sadazRveo polisis safuZvelze.
zemoT aRniSnul gagzavnil gancxadebebze oficialuri pasuxebi dRemde ar
migviRia,
miuxedavad
imisa,
rom
saqarTvelos
zogadi
administraciuli
kodeqsiT gaTvaliswinebuli vada sajaro informaciis gacemaze amoiwura.
gamovTqvamT
imeds,
rom
am
dokumentSi
aRwerili
problemebi
saTanado
reagirebas gamoiwvevs.
23

Documentos relacionados

The following report examines areas for improvement in the

The following report examines areas for improvement in the igrZnoboda, magram ufro kargad daTvalierebis dros aRmoCnda, rom nagavi xSirad mimaluli iyo kedlebisa da gadasaxedebis ukan. es problema Zalian mniSvnelovania da misi mougvareblobis SemTxvevaSi SeiZ...

Leia mais

rezidenturis

rezidenturis muxli 3. rezidenturaSi profesiuli mzadebas srulad afinansebs saxelmwifo (stomatologiur specialobebSi dasaSvebia kerZo dafinanseba), saministros specialuri saxelmwifo programis _ `diplomisSemdgomi s...

Leia mais

qeTevan jervaliZe minda giamboT anu oriode sityva Cemi da

qeTevan jervaliZe minda giamboT anu oriode sityva Cemi da baton rezis Cems warmosaxvaSi myis gmiris Saravandedi daedga. axla meore krebuli gadmoviRe, isev gamomcemloba `sabWoTa saqarTvelos~ mier gamocemuli, oRond ufro adre, 1973 wels. misi Semdgenlebi ari...

Leia mais