Musika da Bavshvebi.indd

Transcrição

Musika da Bavshvebi.indd
maia oTiaSvili
nana valiSvili
musika da bavSvebi
I klasis musikis maswavleblis wigni
pirveli gamocema
.
” ” 2005-06 `wyarosTvali~
Tbilisi, 2006 weli
1
winaTqma
musika adamianis sulieri enaa. bavSvs pataraobidanve
esmis musika, Taviseburad intonirebs, mReris, cekvavs,
sabavSvo) _ 5-10 wuTi;
5.
musikaluri gantvirTva _ 10-15 wuTi.
TamaSobs... magram ramdenadac sufTa, faqizi da laRia
bavSvis buneba, imdenad mniSvnelovania, rogor musikas
pirveli aqtivoba _ `mxiaruli notebi~: musikalu-
ismens is. xSirad masobrivi sainformacio saSualebe-
ri da aramusikaluri bgerebis amocnoba; xmamaRla da
biT maRalmxatvrulis, Rirebulis nacvlad, ugemovno,
xmadabla, gadabmulad da mowyvetiT gamisa da martivi
mdare musika JRers. amitom didi mniSvneloba eniWeba
intonaciuri savarjiSoebis gamRereba, bgeraTsimaRlis
skolebSi musikis swavlebas, gansakuTrebiT, dawyebiT
cvla...
etapze. ganaTlebis axali erovnuli programiT Se-
meore aqtivoba _ `ritmul-intonaciuri savarji-
moTavazebuli standarti sruliad axali etapia am
Soebi~: martivi ritmebis gameoreba taSiT, kakuniT, erT
sagnis swavlebaSi. mravalmxrivi midgomiT, gamoxatvis
tonze (`ta-ta-ta~-ze) simReriT; intonaciuri savar-
mravalsaxovnebiT da SemoqmedebiTi TavisuflebiT igi
jiSos gamRerebisas orwiladi da samwiladi ritmebis
kargad esadageba Tanamedrove bavSvis fsiqo-fiziolo-
gamosaxva _ Zlieri drois gamoyofa taSiT, fexis an
giur Taviseburebebs da sworad warmarTavs momavali
xelis dartymiT...
Taobis harmoniul aRzrdas.
mesame aqtivoba _ `gantvirTva-TamaSi~: relaqsaciu-
bavSvi pirvel klasSi Tavisi zRapruli samyaroTi,
ri varjiSebis daxmarebiT bavSvis fsiqikur-emociuri
ocnebebiT, miswrafebebiT modis. maswavlebeli movalea,
gantvirTva, axali Zalebis stimulacia da gakveTilis
ar daurRvios bavSvs es samyaro _ iseTive lamazi,
Semdegi etapisaTvis momzadeba.
mSvenieri, xalisiani garemo Seuqmnas, es ki TamaSis
meoTxe aqtivoba _ `simReris Seswavla~ _ marto
procesSia SesaZlebeli. musikis gakveTilebze bavSvSi
da sxvebTan erTad (gundSi, akompanementiT) simRera;
unda ganvaviTaroT SemoqmedebiTi niWi, fantazia, inter-
integrirebuli mecadineobis saSualebiT (mSobliuri
esi, gemovneba, amave dros mivaniWoT Tavisufleba.
ena, istoria, buneba, geografia, maTematika, xatva, ap-
saxelmZRvaneloze muSaobisas, erTi mxriv, veyrdno-
likacia, cekva, TamaSi, zRapari) kognituri procesebis
bodiT im mravalwlian nayofier praqtikul gamocdile-
(interesi, nebisyofa, logikuri azrovneba, mexsiereba,
bas, romelic me-6 saavtoro germanul skolaSi Cveni
metyveleba) gamowveva-gaaqtiureba.
muSaobisas dagvigrovda (direqtorebi: mixeil mindaZe
mexuTe aqtivoba _ `musikaluri gantvirTva~: musikis
_ 1987-1991 da nino ramiSvili _ 1998-2002 wlebi),
mosmenisas sakuTari damokidebulebis gamoxatva (Tama-
meore mxriv _ erovnuli saswavlo programis stand-
Si, saferxulo qmedeba, cekva, xatva, aplikacia); zRapris
artebs.
Terapia, artTerapia, avtorelaqsacia...
saxelmZRvanelo, sabavSvo wignis Sesaferisad, mar-
aseTi struqtura maswavlebels mravalferovani,
tivi, gasagebi da feradovania, raTa maswavlebels
improvizebuli, saintereso da xalisiani gakveTilebis
gauadvildes bavSvis samyaroSi SeRweva da srulfas-
CatarebaSi exmareba, bavSvs _ SemoqmedebiT TviTgamov-
ovani gakveTilis Catareba.
lenaSi.
mTeli wlis masala gakveTilebad nawildeba. TiToeuli gakveTili ramdenime aqtivobas moicavs:
wigns daerTvis audio kaseta, romelzec, gakveTilebis mixedviT, mTeli wlis Sesaswavli da mosasmeni
musikaluri masalaa Cawerili.
1.
mxiaruli notebi (gamRereba) _ 5 wuTi;
2.
ritmul-intonaciuri savarjiSoebi _
wigns aseve daerTvis `saTamaSo rveuli~ bavSvebisa3-5
wuTi;
4
Tvis. rveuli Tanmimdevrulad misdevs wignis Sinaarss,
SemecnebiTia (sakravebis fotoebi, saqarTvelos ruka
3.
gantvirTva-TamaSi _ 3-5 wuTi;
da droSa) da moicavs xatvis, aplikaciis, konturis
4.
simReris Seswavla (xalxuri an Tanamedrove
gaferadebis da sxva SemoqmedebiT aqtivobebs; maswav-
lebels exmareba gakveTilis interaqtiuri procesis
erTmaneTis codnas, Semoqmedebas, yofa-qcevas (sxvisi
Sinaarsianad da sainteresod warmarTvaSi, bavSvebs _
azrisa da Semoqmedebis pativiscema).
wignis `gmirebis~ axlo gacnobaSi, masalis ukeT aRqma-
musikis gakveTilze Zalze mniSvnelovania gaocebisa
gacnobierebaSi, SemoqmedebiTi niWis ganviTarebasa da
da gakvirvebis momenti: romelime kompozitorisa Tu
mxatvruli gemovnebis CamoyalibebaSi... rveuli bavSve-
nawarmoebis Sesaxeb bavSvebs vuambobT zRapris formiT,
bisaTvis `sayvareli saTamaSo~ gaxdeba.
ubralod, martivi da gasagebi eniT.
sabavSvo simRerebis umetesoba avtorisaa (maia
wignSi, klasikur musikasa da sabavSvo simRerebT-
oTiaSvili): jer erTi, moverideT uneburad sxvaTa
an erTad, xalxur simRerasac mniSvnelovani adgi-
saavtoro uflebebis darRvevas, da meorec: es simRere-
li uWiravs. albaT dagveTanxmebiT: iakob gogebaSvi-
bi Tavis droze ganaTlebis saministros mier umcrosi
lis pedagogiuri naazrevi `ar sdevs JamTa cvlas~
asakis bavSvTa saswavlo programebSia damtkicebuli
_ TandaTan ufro aqtualuri da Tanaedrove xdeba.
da mravali welia, maT patarebi siamovnebiT mRerian.
`deda enaSi~ xalxuri simRerebis CarTviT gogebaS-
`miTiTeba~, `informacia~, `leqsikoni~,
vilma, faqtobrivad, udidesi problema gadaWra: bavS-
`siaxle~ maswavlebels gakveTilis irgvliv damatebiT
vebi, mSobliur enasTan erTad, mSobliur intonaciasac
informacias awvdis. Tumca, maswavlebels SeuZlia, bavS-
aziara. dRes ki, samwuxarod, Cvens samusiko skolebSi
vebis interesebisa da aRqmis unaris gaTvaliswinebiT,
qarTveli bavSvebi solfejios gakveTilebze musikis
rasac saWirod CaTvlis, gamartivebulad miawodos.
ana-banas jer kidev mxolod rusuli xalxuri simR-
rubrikebi
`fortesa~ da `pianos~ viyenebT mxolod rogorc
erebis magaliTze swavloben!.. es alogikuroba, ra Tqma
Sesrulebis xerxs, maT simboloebs (G
(G Q)
Q) bavSvebs ar
unda, Tavisebur stress iwvevs patarebis fsiqikaSi da
vacnobT, radgan patarebma wera-kiTxva jer kidev ar
adreul asakSive musikis Seswavlas xSirad swored
ician.
am mizeziT anebeben Tavs. es maSin, roca qarTuli
ritmuli savarjiSoebis grafikuli Canaweric mx-
xalxuri simRera msoflio aramaterialuri kultur-
notebis
is Zegladaa aRiarebuli!.. samwuxarod, dRemde aravin
grafikul gamosaxvasa da Caweras I klasis standarti
fiqrobs samusiko skolebis reformaze. erovnuli sas-
ar iTvaliswinebs, amitom dauSvebelia am savarjiSoeb-
wavlo gegmis standartebis gaTvaliswinebiTa da Cvens
is dafaze dawera da am xerxiT bavSvebisaTvis gacnoba.
praqtikul gamocdilebaze dayrdnobiT, Cveni koncef-
olod
maswavleblebisTvisaa
gankuTvnili.
ritmul savarjiSoebs mxolod zepirad vameorebinebT
cia myaria: qarTuli intonacia, Serwymuli msoflio
da smeniT vamaxsovrebinebT!
musikalur monapovarTan _ mxolod am gziT mivaRw-
periodulad, aTi-Tormeti gakveTilis Semdeg, TamaSis an dResaswaulis (Semodgomis, Sobis, gazafxulis...)
evT ganaTlebuli, niWieri, gemovnebiani momavali Taobis,
msoflio moqalaqeTa aRzrdas.
saxiT, Sejamdeba da Sefasdeba SeZenili codna. bavSvebi
imsaxureben maswavleblis Seqebas. es SeiZleba iyos
sityvieri da gamoixatos erTgvari `wamaxalisebeli~
maia oTiaSvili
niSnebiTac (gadasatani suraTebi: mze, mTvare, varskv-
nana valiSvili
lavi, yvavili...). garda amisa, bavSvebi Tavadac afaseben
5
Sinaarsisa da miznebis ruka
gakveTili
mizani
aqtivoba
standarti
1
mxiaruli notebi
musikaluri gacnoba~ _ wignis mTavar gmirebTan Sexvedra; sxvebTan erTad simReris unar-Cvevis ganviTareba;
musikis mosmenisas sakuTari damokidebulebis gamoxatva
maswavlebelTan erTad mReris martiv
erTxmian simReras; musikis mosmeniT
gamowveul ganwyobas gamoxatavs taSiT,
plastikiT
mus.I.2
mus.I.5
2-3
TeTri CoCori
sxvebTan erTad simReris, sakuTari ganwyobis gamoxatvis unar-Cvevebis ganviTareba
mReris erTxmian simReras akompanementis
(fonogramis) TanxlebiT; ganwyobas gamoxatavs plastikiT
mus.I.2
mus.I.3
4
mze Sina da
mze gareTa
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
eorebs martiv ritmebs; mReris unisonsxvebTan erTad simReris unar-Cvevebis
Si bavSvebTan da maswavlebelTan erTad;
ganviTareba; musikis mosmena da sakumusikis mosmeniT gamowveul ganwyobas
Tari damokidebulebis gamoxatva
akavSirebs naxatTan
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
marto da sxvebTan erTad simReris,
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis
unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis
gacnoba; musikis mosmenisas ganwyobis
plastikiT gamoxatva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris gundSi
martiv erTxmian simReras; ecnoba sakravis
formasa da JReradobas, taSiT, cekviT ahyveba Canawers
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.10
#
5
wiko-wiko
6
musikaluri kibe
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis, taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imswori intonirebis _ bgeraTsimaRlis eorebs martiv ritmebs; savarjiSos incvlis _ unar-Cvevebis ganviTareba
tonirebisas cvlis bgeraTsimaRles
mus.I.1
mus.I.2
patara amadeusi
sxvebTan erTad simReris, ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis unar-Cvevebis
ganviTareba; sakravis gacnoba; musikis
mosmena da sakuTari damokidebulebis
gadmocema
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris gundSi;
ecnoba sakravis formasa da JReradobas;
musikis mosmenisas damokidebulebas gadmoscems naxatiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.10
8-9
mamli muxasa
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
sxvebTan erTad simReris unar-Cvevebis
ganviTareba; simReris Sesrulebisas
ganwyobis moZraobiT gadmocema
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris gundSi da
imeorebs cekvis (ferxulis) martiv ileTebs
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.3
10
Conguri Tu
fanduri?
marto da sxvebTan erTad simReris,
ritmis SegrZnebisa da gamoxatvis
unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis
gacnoba; musikis mosmenisas damokidebulebis gamoxatva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris gundSi;
ecnoba sakravis formasa da JReradobas,
taSiT, cekviT ahyveba Canawers
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.10
11
nana, Svilo, nanina
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevis ganviTareba; musikis mosmenisas sakuTari damokidebulebis
gamoxatva; sxvisi azrisa da Semoqmedebis mimarT pativiscema; codnis
Sejameba
mReris akompanementis TanxlebiT da gundTan erTad; musikis mosmenisas mimikiT,
saqcieliT gamoxatavs ganwyobas; icavs
qcevis normebs sxvisi simReris, saubris
dros, ufrTxildeba sxvis Semoqmedebas
(naxats)
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.8
12
Semodgomis
dResaswauli
klasis zeimSi monawileoba: marto da
sxvebTan erTad simReris, cekvis, auditoriis winaSe wardgenis unar-Cvevebis
ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis mimarT pativiscema; codnis Sefaseba
monawileobs klasis RonisZiebaSi; mReris
akompanementis TanxlebiT da gundTan erTad; icavs qcevis normebs sxvisi simReris,
saubris dros, ufrTxildeba sxvis Semoqmedebas (naxats);
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.7
mus.I.8
welo, welo, axalo
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
sxvebTan erTad simReris, plastikiT
ganwyobis gadmocemis unar-Cvevebis ganviTareba; musikis mosmenisas sakuTari
damokidebulebis naxatiT gadmocema
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris gundSi da
akompanementis TanxlebiT; Jestis, moZraobis saSualebiT gamoxatavs ganwyobas; xatavs STabeWdilebiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.5
ia-batonebi
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
sxvebTan erTad (gundSi) simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; axali terminis gacnoba; xmis JReradobis xangrZlivobis
gansazRvra;
siuJetis
daxmarebiT
xalxuri
simRerisadmi
interesisa da siyvarulis gamowveva;
musikis mosmena
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris gundSi;
gansazRvravs xmis JReradobis xangrZlivobas; sworad warmoTqvams naswavl termins;
musikis mosmenisas damokidebulebas gadmoscems naxatiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.6
mus.I.11
mwyemsi biWis
salamuri
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis
unar-Cvevis
ganviTareba;
siuJetis
daxmarebiT sakravis gacnoba; musikis
mosmenisas ganwyobis plastikiT gamoxatva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; savarjiSos intonirebisas cvlis bgeraTsimaRles; ecnoba
xalxuri sakravis formasa da JReradobas;
taSiT, cekviT ahyveba Canawers
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.10
7
13
14-15
16
9
CiCilaki
zRapris daxmarebiT bavSvebSi musikisadmi interesisa da siyvarulis
gamowveva; sxvebTan erTad simRera
ixsenebs da mReris nacnob simRerebs; akavSirebs zRaprisa da simRerebis personaJebs
mus.I.2
mus.I.9
alilo
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
sxvebTan erTad (gundSi) simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetis
daxmarebiT
xalxuri
simRerisadmi
interesisa da siyvarulis gamowveva;
musikis mosmena
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris unisonSi
maswavlebelTan da bavSvebTan; musikis
mosmenisas sakuTar damokidebulebas gadmoscems naxatiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
19
jadosnuri fleita
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
sxvebTan erTad simReris unar-Cvevebis ganviTareba; xmis JReradobis
xangrZlivobis gansazRvra; siuJetis
daxmarebiT axali sakravis gacnoba;
musikis mosmena
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; gansazRvravs xmis
JReradobis xangrZlivobas; ecnoba sakravis
formasa da JReradobas; sworad warmoTqvams naswavl termins; musikis mosmenisas
damokidebulebas gadmoscems naxatiT
20
mxiaruli zamTari
21
17
18
22
23
24
25
26-27
28
29-30
31
10
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.6
mus.I.10
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT immarto da sxvebTan erTad simReris
eorebs martiv ritmebs; mReris gundSi
unar-Cvevebis ganviTareba
mus.I.1
mus.I.2
simfoniuri
orkestri
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
sxvebTan erTad simReris unar-Cvevebis
ganviTareba; axali terminis gacnoba;
musikis mosmena
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris gundSi;
sworad warmosTqvams naswavl termins;
musikis mosmenisas `diriJorobs~
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.6
Widaobas ra unda
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis mimarT pativiscemis gamoxatva; axali terminis gacnoba; TamaSis
gziT codnis Sejameba; musikis mosmena
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto;
icavs qcevis normebs sxvisi simReris
dros; sworad warmoTqvams naswavl termins; musikis mosmenisas ganwyobas gamoxatavs moZraobiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.6
mus.I.8
Sobis dResaswauli
klasis zeimSi monawileoba: marto da
sxvebTan erTad simReris, cekvis, inscenirebis, auditoriis winaSe wardgenis
unar-Cvevebis ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis mimarT pativiscema; codnis
Sefaseba
monawileobs klasis RonisZiebaSi; mReris
da cekvavs; icavs qcevis normebs sxvisi
simReris, saubris dros, ufrTxildeba
sxvis Semoqmedebas (naxats)
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.7
mus.I.8
maknatuna
siuJetisa da mosmenili nawarmoebis
yoveldRiurobasTan dakavSireba; axali terminis gacnoba; musikis mosmena
da damokidebulebis gamoxatva
svams kiTxvebs nawarmoebis Sesaxeb; sworad warmoTqvams naswavl termins; musikis
mosmenisas sakuTar damokidebulebas naxatiT gadmoscems
mus.I.5
mus.I.6
mus.I.9
ai ia
ritmis SegrZneba da gamoxatva; marto
da sxvebTan erTad simRera; musikaluri smenis ganviTareba _ swori intonireba; musikis mosmena da damokidebulebis gamoxatva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; maswavlebelTan
erTad gaimRerebs axal intonaciur savarjiSos; musikis mosmenisas damokidebulebas plastikiT gadmoscems
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mai lamazi baCaCebi
ritmis SegrZnebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; simReris
Sesrulebisas gamoxatvis sxvadasxva
formebis, cekvis umartivesi ileTebis
gamoyeneba
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
gundTan monacvleobiT; gaiTamaSebs inscenirebas; simReris Sesrulebisas iyenebs
cekvis (ferxulis) umartives ileTebs
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.9
gudastviri
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; xalxuri
sakravis gacnoba; mosmenili nawarmoebis yoveldRiurobasTan dakavSireba
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; ecnoba sakravis
formasa da JReradobas; amoicnobs adre
mosmenil musikalur nawarmoebs
Cemi xatia
samSoblo
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; axali terminis gacnoba; bavSvebSi samSoblos
siyvarulis gamowveva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
unisonSi gundTan; sworad warmoTqvams naswavl termins; musikis mosmeniT gamowveul
STabeWdilebas akavSirebs naxatTan
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.6
Sen xar venaxi
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetis
daxmarebiT bavSvebSi samSoblosadmi,
musikisadmi interesisa da siyvarulis
gamowveva; musikis mosmena
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto
da gundTan unisonSi; musikis mosmenisas
gadmoscems sakuTar damokidebulebas naxatiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.6
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.9
mus.I.10
doli
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; xalxuri
sakravis gacnoba; yoveldRiurobasTan
mosmenili nawarmoebis dakavSireba
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
gundTan unisonSi; ecnoba sakravis formasa
da JReradobas; amoicnobs adre mosmenil
nawarmoebs; musikis mosmenisas `cekvavs~
patara gedebis
cekva
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis
ganviTareba;
musikis
mosmenisas sakuTari damokidebulebis
gadmocema
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; gaimRerebs musikalur frazebs; mReris marto da gundSi;
musikis mosmenisas sakuTar damokidebulebas gadmoscems naxatiTa da plastikiT
34
fifqis gacileba
marto da sxvebTan erTad simReris,
cekvis, auditoriis winaSe wardgenis
unar-Cvevebis ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis mimarT pativiscema; codnis
Sefaseba
mReris da cekvavs sxvebTan erTad; icavs
qcevis normebs sxvisi simReris, saubris
dros, gamoTqvams sakuTar azrs (`afasebs~)
da ufrTxildeba sxvis Semoqmedebas (naxats)
35
`iavnana~ Tu
`arabuli cekva~?
siuJetisa da mosmenili nawarmoebis
yoveldRiurobasTan dakavSireba; marto da sxvebTan erTad simReris, inscenirebis unar-Cvevebis ganviTareba;
musikis mosmena
svams kiTxvebs mosmenili (Seswavlili)
simReris Sesaxeb; mReris unisonSi maswavlebelTan;
gaiTamaSebs
`musikalur
etiuds~; musikis mosmenisas sakuTar damokidebulebas gadmoscems naxatiT
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.5
mus.I.9
Citi da mefe
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis
ganviTareba;
naxatiT
STabeWdilebis gadmocema; zRapris inscenireba
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
gundSi; monawileobs intonirebul TamaSSi; STabeWdilebas gadmoscems naxatiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.5
mZinare mzeTunaxavi
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetisa
da mosmenili nawarmoebis yoveldRiurobasTan dakavSireba; musikis mosmenisas damokidebulebis gamoxatva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
gundSi; svams kiTxvebs mosmenili nawarmoebis Sesaxeb; musikis mosmenisas sakuTar
damokidebulebas gadmoscems naxatiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
Wrelo pepela
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis
ganviTareba;
musikis
mosmenisas sakuTari damokidebulebis
gadmocema
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; martivi samwiladi
ritmis gaoxatvas Seusabamebs melodias;
musikis mosmenisas sakuTar damokidebulebas gadmoscems plastikiT (`cekvavs~)
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
Cemi lamazi pepela
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
sxvebTan erTad simReris unar-Cvevebis
ganviTareba; musikis mosmenisas sakuTari damokidebulebis gamoxatva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
gundSi; musikis mosmenisas xatavs STabeWdilebiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
eorebs martiv ritmebs; mReris gundSi;
marto da sxvebTan erTad simReris
CamoTvlis nacnob sakravebs, ecnoba axali
unar-Cvevebis ganviTareba; xalxuri
sakravis formasa da JReradobas; taSiTa
sakravis gacnoba
da plastikiT ahyveba musikas
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.10
musikaluri
imitacia: `bziki~
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris unar-Cvevebis ganviTareba; axali
terminis gacnoba; musikis mosmeniT
gamowveuli ganwyobis naxatTan dakavSireba; garemoSi xmebis garCeva-mibaZva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; sworad iyenebs
axal termins; akavSirebs garemo xmebsa da
musikas, musikis mosmeniT gamowveuli ganwyobasa da naxats
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.11
es akvani xaratuli
ritmis SegrZnebisa da gamoxatvis, marto da sxvebTan erTad _ monacvleobiT
simReris unar-Cvevebis ganviTareba;
simReris Sesrulebisas gamoxatvis sxvadasxva formebis, cekvis umartivesi
ileTebis gamoyeneba
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
sxvebTan monacvleobiT; simReras asrulebs
cekviT (ferxuliT)
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.4
Cemi Tbilisi
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetisa
da mosmenili nawarmoebis yoveldRiurobasTan dakavSireba; musikisadmi
sakuTari damokidebulebis gamoxtva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
sxvebTan erTad; icnobs musikalur nawarmoebTan dakavSirebul vizualur masalas;
musikisadmi sakuTar damokidebulebas gadmoscems plastikiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.9
kaxuri Sairebi
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis
JReradobis amocnoba; musikis mosmenisas damokidebulebis gamoxatva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
gundSi; amoicnobs naswavl sakravs formiTa da JReradobiT; mosmenisas musikas ahyveba taSiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.10
32
33
36
37
38
39
40
41
42
43
44
daira
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.9
mus.I.10
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.7
mus.I.8
11
45
46
47
48
49-50
51
52-53
54
55
56
57
58-59
12
variaciebi `ai ias~
Temaze
ritmis damaxsovreba da gamoxatva;
marto da sxvebTan erTad simRera;
musikis mosmenisas damokidebulebis
gamoxatva; avtorelaqsacia
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; gaimRerebs axal
intonaciur savarjiSos; musikis mosmenisas sakuTar damokidebulebas gadmoscems
qmedebiT, naxatiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
beThoveni
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; avtorelaqsacia
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
gundSi; musikis mosmenisas sakuTar damokidebulebas gadmoscems qmedebiT, naxatiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
JuJuna wvima
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; musikis mimarT sakuTari damokidebulebis gadmocema.
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
gundSi; musikis mosmenisas sakuTar damokidebulebas gadmoscems plastikiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
Wona
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetisa
da mosmenili nawarmoebis yoveldRiurobasTan dakavSireba; musikis mosmena
_ avtorelaqsacia
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mosmenil nawarmoebsa da ambavs akavSirebs yoveldRiurobasTan; musikis mosmenisas sakuTar
damokidebulebas gadmoscems konkretuli
qmedebiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.9
ori rezo
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
swori intonirebis, marto da sxvebTan
erTad simReris unar-Cvevebis ganviTareba; simReris Sesrulebisas gamoxatvis sxvadasxva formis gamoyeneba;
musikis mosmenisas sakuTari damokidebulebis gadmocema
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; gaimRerebs musikalur frazebs; mRris marto da unisonSi
TanatolebTan; mimikiT, JestiT, qmedebiT
gaiTamaSebs simReris siuJets; musikis
mosmenisas `diriJorobs~
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.5
spilo cekvavs
valss
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis, marto da sxvebTan erTad
simReris
unar-Cvevebis
ganviTareba; garemoSi xmebis garCeva-mibaZva;
musikis mosmeniT gamowveuli ganwyobis naxatTan dakavSireba
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto
da unisonSi; akavSirebs garemo xmebsa da
musikas, musikis mosmeniT gamowveuli ganwyobasa da naxats
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.11
cangala da gogona
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris,
cekvis unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetisa da Seswavlili simReris yoveldRiurobasTan dakavSireba; musikis
mosmenisas damokidebulebis gamoxatva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
gundSi; svams kiTxvebs simRerasa da siuJetTan dakavSirebiT; simReras asrulebs
cekviT; musikis mosmenisas sakuTar damokidebulebas gadmoscems naxatiT
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.9
di pli pito
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; xalxuri
sakravis gacnoba; musikis mosmenisas
sakuTari damokidebulebis gamoxatva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
gundSi; musikis mismenisas sakuTar damokidebulebas gamoxatavs plastikiT (`diriJoroba~)
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.10
Citis nali mi povnia
siuJetisa da Seswavlili simReris
yoveldRiurobasTan dakavSireba; ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis, TanatolebTan erTad simReris moZraobiT
Sesrulebis unar-Cvevebis ganviTareba
mosmenil zRaparsa da simReras akavSirebs
yoveldRiurobasTan; taSiT, kakuniT, erT
tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs;
mReris marto da gundTan monacvleobiT;
simReras asrulebs cekviT (ferxuliT)
a, e, i, o, u
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; musikaluri
da aramusikaluri bgerebis gansxvaveba
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; gaimRerebs axal
intonaciur savarjiSos; ganasxvavebs aramusikalur da musikalur bgerebs
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.11
skolobana
marto da sxvebTan erTad simReris,
cekvis, auditoriis winaSe wardgenis
unar-Cvevebis ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis mimarT pativiscema; musikis
mosmena da damokidebulebis gamoxatva;
codnis Sefaseba
monawileobs `musikalur TamaSSi~, inscenirebaSi; pativs scems sxvis azrs, afasebs
TanatolTa Semoqmedebas; musikis mosmenisas sakuTar damokidebulebas gadmoscems
plastikiT (`diriJorobs~)
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.4
mus.I.5
mus.I.8
noe babus kidobani
TanatolebTan erTad simReris, sakuTari ganwyobis gamoxatvis unar-Cvevis ganviTareba; siuJetis daxmarebiT
musikisadmi interesisa da siyvarulis
gamowveva; garemoSi xmebis garCevamibaZva; naxatiTa da plastikiT musikis
mimarT damokidebulebis gamoxatva
mReris marto da akomponementis (fonogramis) TanxlebiT; svams kiTxvebs siuJetisa da Seswavlili simReris irgvliv; akavSirebs garemo xmebsa da musikas;
plastikiT gadmoscems simReris Sinaarss;
musikiT gamowveul ganwyobas akavSirebs
naxatTan
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.4
mus.I.9
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.4
mus.I.5
mus.I.9
mus.I.11
pianino Tu
fortepiano
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis
gacnoba; naxatis meSveobiT musikis mimarT interesis gamowveva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
akomponementis TanxlebiT; CamoTvlis da
ganarCevs nacnob sakravebs, ecnoba axal
sakravs; musikiT gamowveul ganwyobas akavSirebs naxatTan
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.9
mus.I.10
61
musikaluri
imitacia: `viri~
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; musikis mosmena da damokidebulebis gamoxatva;
garemoSi xmebis garCeva-mibaZva; mosmenili nawarmoebis yoveldRiurobasTan
dakavSireba
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris martiv simRerebs marto an unisonur gundSi; akavSirebs garemo xmebsa da musikas, musikis
mosmeniT gamowveuli ganwyobasa da naxats
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
mus.I.9
mus.I.11
62
Tamar mefis ambavi
siuJetis meSveobiT interesisa da
siyvarulis gaRviveba; simReris Sesrulebis procesSi gamoxatvis sxvadasxva formebis gamoyeneba
monawileobs inscenirebaSi _ sxvebTan erTad gaiTamaSebs Teatralur etiuds; simReris Sesrulebisas
asrulebs martiv
moZraobebs
mus.I.3
63-64
ferxuli CavabaT,
biWo
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
TanatolebTan erTad simReris moZraobiT
Sesrulebis unar-Cvevis ganviTareba; inscenireba
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mReris marto da
gundSi; simReras asrulebs cekviT (ferxuli)
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
ai Cemi saqarTvelo
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; musikis mosmenisas damokidebulebis gamoxatva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; gaimRerebs axal intonaciur savarjiSos; musikiT gamowveul
ganwyobas akavSirebs naxatTan
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
inolas gitara
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetis
daxmarebiT axali sakravis gacnoba;
musikis mosmenias damokidebulebis
gamoxatva
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; ecnoba sakravis
formasa da JReradobas; amoicnibs naswavli sakravebis JReradobas; mosmenisas
taSiTa da plastikiT gamoxatavs damokidebulebas
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.5
67
jadosnuri qveyana
siuJetis daxmarebiT bavSvebSi SemoqmedebiTi fantaziis gaRviveba, musikisadmi, Tavisi qveynisa da kuTxisadmi
interesisa da siyvarulis gamowveva;
musikis mosmenisas damokidebulebis
sxvadasxva formiT gamoxatva
mosmenil nawarmoebsa da ambavs akavSirebs
yoveldRiurobasTan; mimikis, xmis, moZraobis saSualebiT gamoxatavs damokidebulebas; monawileobs inscenirebaSi
mus.I.3
mus.I.9
68
musikaluri
gaseirneba
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis,
marto da sxvebTan erTad simReris
unar-Cvevebis ganviTareba; musikis mosmena _ avtorelaqsacia; codnis Sejameba
taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs; mosmenisas gamoxatavs damokidebulebas qmedebiT; amoicnobs da yoveldRiurobasTan akavSirebs
sayvarel simRerebs
mus.I.1
mus.I.2
mus.I.5
69
gazafxulis
dResaswauli
marto da sxvebTan erTad simRera,
cekva, inscenireba, auditoriis winaSe
wardgena; sxvisi Semoqmedebis mimarT
pativiscema; codnis Sejameba-Sefaseba
monawileobs klasis RonisZiebaSi; mReris
da cekvavs sxvebTan erTad; icavs qcevis
normebs sxvisi simReris, saubris dros,
ufrTxildeba sxvis Semoqmedebas (naxats)
mus.I.2
mus.I.3
mus.I.4
mus.I.7
mus.I.8
60
65
66
13
15
gamarjoba, bavSvebo! me, patara diriJori,
viqnebi Tqveni megzuri musikis saocar samyaroSi...
mxiaruli notebi
mizani:
resursi:
`musikaluri gacnoba~ _ wignis mTavar gmirebTan Sexvedra; sxvebTan erTad simReris unar-Cvevis
ganviTareba; musikis mosmenisas sakuTari damokidebulebis gamoxatva; musikaluri terminebis
gacnoba.
`saTamaSo rveuli~; audioCanaweri.
xangrZlivoba: 35 wuTi.
mxiaruli notebis gacnoba – do maJoris gamRereba aRmavali da daRmavali mimarTulebiT
miTiTeba: maswavleblis TxovniT, bavSvebi gadaSlian `saTamaSo rveuls~ da ecnobian mTavar gmirs _
diriJors, romelic maT musikis saocar samyaroSi gauZRveba. Semdeg maswavlebeli dafaze xatavs `mxiarul notebs~ _ musikalur gmirebs _ da bavSvebs simReriT acnobs maTs saxelwodebebs.
maswavlebeli `mxiaruli notebs~ ar acalkevebs da bavSvebs awvdis
rogorc erT patara lamaz simReras. standartis Tanaxmad, pirvel
klasSi notebi ar iswavleba. am meTodiT bavSvebi notebs ecnobian rogorc `musikalur gmirebs~ da maTTan erTad `TamaSoben~:
`saTamaSo rveulSi~ aferadeben da Tan mRerian. naxatebi exmareba
maT `mxiaruli notebis~ advilad aRqmasa da damaxsovrebaSi.
da bolos:
yvelaze
umcrosi Zamiko
patara kudiani varskvlavi _ `patara eSmakuna~
meocnebe mTvare
yvelaze lamazi, kaSkaSa, mze
patara sofleli biWi
patara princesa
umcrosi Zamiko
yvelaze Wkviani, ufrosi Zamiko
16
_ bavSvebo, musikaSi gvaqvs Svidi mxiaruli noti. xelebiT maCveneT, ramdenia
Svidi?
bavSvebi aCveneben, Tan iTvlian. Semdeg
maswavlebelTan erTad ramdenjerme gaimRereben gamas (do maJori).
simReris Seswavla: qarTuli xalxuri simRera `lale~.
_ bavSvebo, ra hqvia Cvens samSoblos?
_ saqarTvelo, saqarTvelo!
maswavlebeli mReris:
lale, lale,
divli-dalalale,
Cemo lamazo samSoblo,
Sen ki genacvale.
miTiTeba: maswavlebeli orjer mReris, meored _ erTi toniT maRla, modulaciiT, rogorc notebSia.
modulacia niSnavs erTi tonalobidan meoreSi
gadasvlas, sayrdeni tonis Secvlas.
modulacia
bavSvebisTvis SeumCnevlad xdeba _ yuradRebis gamaxvilebis gareSe. msgavsi xerxi Semdeg mraval
simReraSi gamoiyeneba. es avarjiSebs bavSvis mexsierebas, xels uwyobs musikaluri smenisa da tonalobis
SegrZnebis ganviTarebas, diapazonis gazrdas. ramdenime gakveTilis Semdeg bavSvebi TviTonve aRiqvamen
cvlilebas _ simReram `feri icvala~.
musikaluri gantvirTva: maswavlebeli uxsnis bavSvebs: adamians, romelic mxiaruli notebis
saSualebiT igonebs, wers musikas, kompozitori hqvia. Semdeg bavSvebs asmeninebs Strausis
`radecki marSs~ (Canaweri #1): bavSvebi wamodgebian, musikas taSs ayoleben, adgilze moZraoben,
cekvaven, laRoben.
miTiTeba: pirvelive gakveTilze maswavlebeli Sedis mxiaruli, SemarTuli ganwyobiT. bavSvebi amas
mSvenivrad amCneven da es ganwyoba maTac gadaedebaT. pirvel klasSi bavSvi Tavisi zRapruli samyaroTi,
ocnebebiT, miswrafebebiT modis, rac TamaSis procesSi vlindeba. maswavlebeli movalea, ar daurRvios
es samyaro da bavSvs lamazi, xalisiani garemo Seuqmnas. musikis gakveTilebze bavSvebs unda ganuviTaroT SemoqmedebiTi niWi, fantazia, interesi, gemovneba, amave
dros mivaniWoT Sinagani Tavisufleba. maT unda igrZnon, rom maswavlebels Zalian uyvars musika, simRera da bavSvebi...
siaxle: `mxiaruli notebi;~ kompozitori; simRera `lale”.
daamuSava maia oTiaSvilma
17
18
TeTri CoCori
mizani:
resursi:
sxvebTan erTad simReris, plastikiT ganwyobis gamoxatvis unar-Cvevebis
ganviTareba.
`saTamaSo rveuli~; audioCanaweri.
xangrZlivoba: 70 wuTi.
mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali da daRmavali mimarTulebiT, xan xmamaRla, xan xmadabla.
simReris ganmeoreba: xalxuri simRera `lale~.
simReris Seswavla _ `TeTri CoCori~.
maswavlebeli dafaze xatavs CoCors _ bakunas. bavSvebi eZaxian:
_ bakuna, bakuna!
maswavlebeli ekiTxeba bavSvebs:
_ bavSvebo, risi Svilia CoCori?
_ viris! _ upasuxeben bavSvebi.
_ es CoCori yvelasagan gamorCeuli da zRaprulia, radgan TeTria!..
mReris TeTri CoCori:
me var TeTri CoCori,
fexebbakuna,
erTi cida qoCoriT,
yurebpartyuna.
misamReri: bakuna, bakuna, bakuna,
yurebpartyuna,
Cveni TeTri CoCori,
fexebbakuna.
bakibukiT davxtivar
da mixaria,
yvavilebi, peplebi
CemTan arian.
(misamReri)
male didi gavxdebi,
TeTri, xatula,
CemisTana lamazi
ar daxatula.
(misamReri)
`plus~ fonogramaze (#2) maswavlebeli ramdenjerme mReris, Semdeg bavSvebic ahyvebian.
ase teqsti da melodia erTdroulad iswavleba. instrumentul epizodebSi bavSvebi fexze
dgebian da doinjSemoyrilni, CoCoris mibaZviT, xan erT fexs abakuneben, xan _ meores. SeiZleba
sxva saxis msubuqi moZraobebis Sesrulebac. bavSvebi bakunas _ TeTr CoCors _ `saTamaSo
rveulebSic~ pouloben da `eTamaSebian~.
miTiTeba: sasurvelia, maswavlebelma isaubros frinvelebisa da cxovelebis naSierze _ Svilebze: kata _
knuti, ZaRli _ lekvi, cxvari _ batkani, Zroxa _ xbo, cxeni _ kvici, kameCi _ zaqi, aqlemi _ kozaki, spilo
_ spliyvi, lomi _ bokveri, mtredi _ xundi (lapi), bati _ Wuki, arwivi _ marTve, Sveli _ nukri...
siaxle: simRera `TeTri CoCori~.
19
teqsti da musika maia oTiaSvilisa
20
mze Sina da mze gareTa
mizani:
resursi:
ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis, sxvebTan erTad (gundSi) simReris unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetis daxmarebiT bavSvebSi xalxuri musikisadmi interesisa da siyvarulis
gamowveva; musikis mosmeniT gamowveuli ganwyobis naxatTan dakavSireba.
`saTamaSo rveuli~; audioCanaweri.
xangrZlivoba: 35 wuTi.
mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali da daRmavali mimarTulebiT, xmamaRla
da xmadabla.
ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: maswavlebeli taSiT, fanqris dakakunebiT da simReriT
uCvenebs martiv ritmul-intonaciur savarjiSoebs. bavSvebi maswavlebelTan erTad imaves
imeoreben.
miTiTeba: xuTi-eqvsi wlis asakSi grZliobebis gacnobiereba bavSvisTvis rTulia da arc standartiTaa
gaTvaliswinebuli. amitom ritmul-intonaciur savarjiSoebs zepirad vaswavliT da smeniT vamaxsovrebinebT. wignSi mocemuli ritmuli savarjiSoebis grafikuli Canawerebi mxolod maswavleblebisTvisaa
gankuTvnili.
simRerebis ganmeoreba: `lale~, `TeTri CoCori~.
gantvirTva-TamaSi: bavSvebi wamodgebian da maswavleblis miTiTebiT, ori-sami wuTi, sxvadasxva imitaciur moZraobas asruleben: adgilze xtunaven, curaven...
miTiTeba: es procesi exmareba maswavlebels bavSvebis ukeT mobilizebaSi. bavSvebsac Zalian moswonT
aseTi
TamaSi.
gakveTilis amgvari
struqtura
Sinagan Tavisuflebas aZlevs maswavlebelsac
da bavSvebsac, gakveTils ki mravalferovansa da SemoqmedebiTs xdis.
axali simReris Seswavla: qarTuli xalxuri simRera `mze Sina da mze gareTa~.
maswavlebeli bavSvebs uxsnis, rom qarTvelebi uxsovari droidan WirSic, lxinSic da
brZolaSic mravalxmian simRerebs mRerodnen. vaJis dabadebisas `mze Sina~ imRereboda.
maswavlebeli ramdenjerme mReris `mze Sinas~ da TandaTan bavSvebic ahyvebian.
mze Sina
mzev, Sin
uyivlia
mzev, Sin
mze Sina
mzev, Sin
da mze gareTa,
Semodio,
mamalsao,
Semodio.
da mze gareTa,
Semodio,
Cven vaJi dagvbadebia,
mzev, Sin Semodio.
mze Sina da mze gareTa,
mzev, Sin Semodio,
mze dawva da mTvare Soba,
mzev, Sin Semodio.
Semdeg maswavlebeli bavSvebs asmeninebs sulxan cincaZis II simebiani kvartetis III
nawils (#3), romelSic kompozitorma gamoiyena `mze Sinas~ ulamazesi melodia. SedarebisTvis, gakveTilis bolos, bavSvebi `mze Sinas~ kompozitor nika memaniSviliseul versiasac
usmenen (#4), Tan saTamaSo rveulSi mzes aferadeben.
miTiTeba: SeiZleba, maswavlebelma daasaxelos sakravi violino, romelic `mze Sinas~ melodias asrulebs
da `saTamaSo rveulSi~ aCvenos violinos foto. am sakravs bavSvebi mogvianebiT gaecnobian.
21
informacia: unikaluri qarTuli xalxuri musika msoflio kulturis monapovaria. berZeni mogzauris
qsenofontes cnobiT (qristeSobamde IV saukune), qarTvelebi brZolas simRera-cekviT iwyebdnen. Cven
winaprebs odiTganve hqoniaT brZolis, Sromis, glovis, lxinis simRerebi, mzis, mTvaris, bunebis sxvadasxva movlenisadmi miZRvnili himnebi da sagaloblebi. dRes qarTuli simRera mTel msoflioSia
popularuli. `Cakrulo~, rogorc msoflio civilizaciis erT-erTi nimuSi, kosmosSi gauSves... qarTuli simReris mecnieruli kvleviTa da Seswavla-SesrulebiT msoflios mraval qveyanaSi dainteresdnen (aSS, iaponia, kanada, avstralia, germania, Sveicaria, inglisi, safrangeTi, dania, fineTi, belgia,
holandia, norvegia...). iaponiaSi Znelad aRsazrdel bavSvebs qarTul xalxur simReras asmenineben.
siaxle: ritmuli savarjiSo; xalxuri simRera `mze Sina~.
xalxuri
xalxuri
wiko-wiko
mizani:
resursi:
marto da sxvebTan erTad simReris, ritmis damaxsovrebisa da
gamoxatvis unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis gacnoba; musikis
mosmenisas ganwyobis plastikiT gamosaxva.
`saTamaSo rveuli~; audioCanaweri.
xangrZlivoba: 35 wuTi.
mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali da daRmavali mimarTulebiT, xmamaRla
da xmadabla.
ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: ritmuli naxazis gameoreba taSiT, fanqris dakakunebiT,
erT tonze (`ta-ta-ta~) simReriT da taSis ayolebiT.
22
simRerebis ganmeoreba: bavSvebi, maswavlebelTan erTad, imeoreben naswavl simRerebs: `mze
Sina,~ `lale~, `TeTri CoCori~.
qarTuli xalxuri sakravi `wiko-wiko~: maswavlebeli bavSvebs `saTamaSo rveulSi~ uCvenebs
patara garmonis fotos, asmeninebs Canawers _ `sacekvaos~ (#5), urigebs oTxkuTxed qaRaldebs da sTxovs, masTan erTad gaakeTon qaRaldis `wiko-wiko~. gakveTilis bolos bavSvebi
`sacekvaos~ TanxlebiT cekvaven.
miTiTeba: maswavlebeli sTxovs bavSvebs, klasSi dawyebuli qaRaldis `wiko-wikos~ keTeba saxlSi
daasrulon, gaukeTon saxelurebi da feradi fanqrebiT
moxaton.
siaxle: xalxuri sakravi `wiko-wiko~.
musikaluri kibe
mizani:
resursi:
musikaluri smenisa da yuradRebis mobilizeba _ bgeraTsimaRlis cvlis unar-Cvevis gamomuSaveba; ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis (Zlieri da susti dro) unar-Cvevis ganviTareba.
`saTamaSo rveuli~; audioCanaweri.
xangrZlivoba: 35 wuTi.
mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali da daRmavali mimarTulebiT, xmamaRla
da xmadabla.
ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: ritmuli naxazis gameoreba taSiT, fanqris dakakunebiT,
erT tonze (`ta-ta-ta~) simReriT da taSis ayolebiT.
musikaluri kibe: maswavlebeli bavSvebs umReris sam bgeras _ `do~, `mi~, `sol~. Semdeg
klass gayofs sam mwkrivad: erTi mReris `dos~, meore – `mis~, mesame – `sols~, magram, ise, rom
Yyvelas mouwios samive bgeris cal-calke mRera.
23
bavSvebi, maswavlebelTan erTad, damarcvliT mRerian: `da-Tvi-da-Tu-na“, `fi-so-fi-su-na”,
`Ta-gvi-Ta-gu-na~ da TandaTan amaRleben tons _ `kibeze adi-Cadian~.
miTiTeba: maswavlebeli dafaze xatavs `musikalur kibes~ da yovel safexurze im
cxovels, romlis saxelic imRereba. bavSvebi `saTamaSo rveulSi~ TiTs ayoleben `kibes~ da maswavlebelTan erTad mRerian. maswavlebeli TiToeul `safexurze~ maxviliT, xazgasmiT gamohyofs Zlier dros
da sayrden bgeras.
musikaluri gantvirTva: bavSvebi ismenen `TeTri CoCoris~ fonogramas da adgilze
`cekvaven~.
siaxle: intonaciuri savarjiSo `musikaluri kibe~.
patara amadeusi
mizani:
resursi:
sxvebTan erTad simReris, ritmis damaxsovrebisa da gamoxatvis unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis
gacnoba; musikis mosmenisas sakuTari damokidebulebis naxatiT gadmocema.
`saTamaSo rveuli~; audioCanaweri.
xangrZlivoba: 35 wuTi.
mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali da daRmavali mimarTulebiT, xmamaRla
da xmadabla.
musikaluri kibe: bavSvebi, maswavlebelTan erTad, simReriT `adi-Cadian kibeze~.
ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: ritmuli naxazis gameoreba taSiT, fanqris dakakunebiT,
erT tonze (`ta-ta-ta~) simReriT da taSis ayolebiT.
simRerebis ganmeoreba: bavSvebi maswavlebelTan erTad imeoreben naswavl
simRerebs: `mze Sina~, `lale~, `TeTri CoCori~.
gantvirTva-TamaSi varjiSiT: bavSvebi
wamodgebian
da
maswavleblis
miTiTebiT asruleben sxvadasxva imitaciur moZraobas (adgilze xtunaven,
curaven, frenen...).
`patara amadeusi~: maswavlebeli bavSvebs uambobs saocar biWze, amadeusze,
romelmac sami wlisam TviTon iswavla fortepianoze dakvra, Svidi wlisa ki
dasTan _ ana-mariasTan _ erTad mTel evropaSi koncertebs marTavda da yvelas akvirvebda. es iyo genialuri avstrieli kompozitori volfgang amadeus
mocarti. maswavlebeli Seaxsenebs bavSvebs kompozitoris mniSvnelobas. Semdeg
esaubreba klasikuri simebiani sakravis _ violinos _ Sesaxeb, uCvenebs sakravis
fotos an sakravs da asmeninebs mocartis `Ramis patara serenadis~ I nawils (#6). bavSvebi
usmenen am haerovan, gamWvirvale musikas da STabeWdilebebs xataven (Tavisufali xatva).
leqsikoni: `kompozicia~ niSnavs Txzvas, erTad aRebas, erTad dadgmas.
siaxle: violino.
24
mamli muxasa
mizani:
resursi:
ritmis SegrZnebisa da gamoxatvis, TanatolebTan erTad simReris moZraobiT (ferxuliT) Sesrulebis unar-Cvevebis ganviTareba.
`saTamaSo rveuli~; audioCanaweri.
xangrZlivoba: 70 wuTi.
mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali da daRmavali mimarTulebiT, xmamaRla
da xmadabla.
musikaluri kibe: bavSvebi, maswavlebelTan erTad, simReriT `adi-Cadian kibeze~.
ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: ritmuli naxazis gameoreba taSiT, fanqris dakakunebiT,
erT tonze (`ta-ta-ta~) simReriT da taSis ayolebiT.
simRerebis ganmeoreba: `lale~, `mze Sina~, `TeTri CoCori~.
gantvirTva-TamaSi: bavSvebi wamodgebian da maswavleblis miTiTebiT adgilze asruleben
imitaciur moZraobebs: dacunculeben, xtunaven, varjiSoben, frenen, curaven....
axali simReris Seswavla: `mamli muxasa~ _ xalxuri saferxulo simRera.
muxa wonwilebs, wonwilebs,
mamli muxasao,
wonwilebs da waiqceva,
mamli muxasao.
harale da, mamli muxasao,
harale da, mamli muxasao.
muxis
mamli
wyali
mamli
nadgomsa, Sen biWo,
muxasao,
dgeboda, Sen biWo,
muxasao.
harale da, mamli muxasao,
harale da, mamli muxasao.
bavSvebi xelixelCakidebuli dgebian wreSi, moZraoben da maswavleblis daxmarebiT mRerian.
wris SuagulSi dgas bavSvi an maswavlebeli. misamRerze Cerdebian, `haraleze~ aweven gaSlil
xelebs, majaSi ritmulad atrialeben da cekviT centrisken, `muxasTan~ midian, `mamli muxasao~ _ taSs ukraven. gameorebisas _ `harale da mamli muxasao~ _ cekva-cekviT ukan brundebian da imave moZraobebs akeTeben. cekva-TamaSi orive strofze meordeba.
25
miTiTeba: amjerad simReris mxolod or strofs vaswavliT. simReris Seswavlas or gakveTils vuTmobT:
pirvelze vaswavliT teqstsa da melodias, meoreze ki simReras `ferxuliT~ vasrulebT.
leqsikoni: ferxuli _ xelixelgadaxveuli an xelixelCakidebuli erTdrouli simRera da cekva. arsebobs wriuli, naxevarwriuli an sworxazovani ferxulebi.
wonwilebs _ qanaobs, irxeva.
siaxle: simRera `mamli muxasa~.
mesxuri
26
daamuSava maia oTiaSvilma
Conguri Tu fanduri?
mizani:
resursi:
marto da sxvebTan erTad simReris, ritmis SegrZnebisa da gamoxatvis unar-Cvevebis
ganviTareba; sakravis gacnoba; musikis mosmenisas damokidebulebis gamoxatva.
`saTamaSo rveuli~; audioCanaweri.
xangrZlivoba: 35 wuTi.
mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali da daRmavali mimarTulebiT,
xmadabla da xmamaRla.
musikaluri kibe: bavSvebi, maswavlebelTan erTad, simReriT `adi-Cadian kibeze~
(`da-Tvi-da-Tu-na~ da a. S.).
ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: ritmuli naxazis gameoreba taSiT, fanqris dakakunebiT, erT tonze (`ta-ta-ta~) simReriT da taSis ayolebiT.
simRerebis ganmeoreba: `mamli muxasa~, `mze Sina~, `lale~, `TeTri CoCori~.
gantvirTva-TamaSi: bavSvebi wamodgebian da maswavleblis miTiTebiT, adgilze,
asruleben imitaciur moZraobebs: dabajbajeben, dacunculeben, xtunaven, varjiSoben,
frenen, curaven....
`Conguri Tu fanduri?~ am gakveTilze maswavlebeli bavSvebs erTdroulad
acnobs qarTul xalxur simebian sakravebs _ Congursa da fandurs, radgan
saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi zogan fanduria gavrcelebuli, zogan _ Conguri. maswavlebeli bavSvebs martivad esaubreba maTs msgavsebasa da gansxvavebaze:
fanduri samsimiania, Conguri _ oTxsimiani. Conguri zomiT fandurze didia.
bavSvebi `saTamaSo rveulSi~ naxuloben sakravebis fotos. maswavlebeli
asmeninebs Canawerebs: saConguro `gandaganas~ (#7) da `safanduro melodiebs~ (#8). bavSvebi taSs ayoleben.
miTiTeba: sasurvelia, maswavlebelma bavSvebs aCvenos, xelSi daaWerinos, aaJRerebinos orive Tu ara, erT-erTi sakravi mainc. es ganuzomel sixaruls aniWebT
maT.
siaxle: fanduri da Conguri.
27
nana, Svilo, nanina
mizani:
resursi:
marto da sxvebTan erTad simReris unar-Cvevis ganviTareba;
mosmenisas Tavisi damokidebulebis gamoxatva; musikaluri ter
minebis sworad gamoyeneba; sxvisi azrisa da Semoqmedebis mi
marT pativiscema; codnis Sejameba.
audioCanaweri.
xangrZlivoba: 35 wuTi.
Semodgomis dResaswaulisaTvis mzadeba: bavSvebi, maswavleblis daxmarebiT,
TavianTi naxatebiT saklaso oTaxSi gamofenas awyoben.
repeticia: maswavlebeli ajamebs ganvlil masalas. bavSvebi imeoreben
simRerebs: `lale~, `mze Sina~, `TeTri CoCori~, `mamli muxasa~, cekvaven, TamaSoben... maswavlebeli bavSvebs ganumartavs: `repeticia~ ganmeorebas niSnavs.
musikaluri gantvirTva _ `nana, Svilo, nanina~: gakveTilis dasasruls, maswavlebeli bavSvebs eubneba: `gatyobT, daiRaleT; axla davsxdeT, xelisgulebi
erTmaneTs davadoT, TavqveS amovidoT da Tvalebi davxuWoT~... ismenen jansuR kaxiZis `iavnanas~ (#9) Tamar WoxoneliZis SesrulebiT.
miTiTeba: am gakveTilze `iavnanas~ mosmeniT moxdeba avtorelaqsaciis cnobili meTodis gamoyeneba _
bavSvis TviTmoduneba, fsiqoemociuri daZabulobis moxsna.
davaleba: maswavlebeli bavSvebs sTxovs, Tu SesaZlebelia, Semodgomis dResaswaulisaTvis moitanon
nigvzis, Txilis, Ciris an qiSmiSis acmebi CurCxelebis amosavlebad.
siaxle: sityva `repeticia~; `iavnanas~ mosmena.
Semodgomis dResaswauli
mizani:
resursi:
klasis zeimSi monawileoba: marto da sxvebTan erTad simReris, cekvis, auditoriis winaSe
wardgenis unar-Cvevebis ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis mimarT pativiscema; codnis Sefaseba.
audioCanaweri.
xangrZlivoba: 35 wuTi.
garemos aRwera: Semodgomis dResaswauli SeiZleba moewyos
saklaso oTaxSic da bunebis wiaRSic.
saklaso oTaxi carielia. kedlebze bavSvebis mier musikis
gakveTilebze an Tavisufal dros Sesrulebuli naxatebia
gamofenili. mSoblebi exmarebian maswavlebels dResaswaulis lamazad da organizebulad warmarTvaSi, aqeben da
axaliseben bavSvebs.
Semodgomis dResaswauli: bavSvebi dganan wreSi, mRerian
naswavl simRerebs, _ `lale~, `mze Sina~, `TeTri CoCori~,
`mamli muxasa~, _ survilisamebr amboben leqsebs da
`wiko-wikos~ xmaze cekvaven...
sasurvelia, dResaswaulis bolos maswavlebelma
winaswar gamzadebuli TaTara (felamuSi) Semoitanos
da bavSvebs aCvenos, rogor ivleba CurCxela. sulxan
cincaZis `sofluri sacekvaos~ (#10) fonze cekvaven
da mxiaruloben.
miTiTeba: maswavlebeli Seafaebs moswavleebs: SeqebiT,
waxalisebiT, saCuqrebiT. mSoblebic `mxars aubamen~
mas...
28
29
44
maknatuna
mizani:
resursi:
zRapris daxmarebiT bavSvebSi musikisadmi interesisa da siyvarulis gamowveva; axali
terminis gacnoba; musikis mosmenisas sakuTari damokidebulebis naxatiT gadmocema.
`saTamaSo rveuli~; audioCanaweri.
xangrZlivoba: 35 wuTi.
saSobao zRapari.
iyo da ara iyo ra... erT lamaz qalaqSi Stalbaumebis bednieri ojaxi cxovrobda. maTTan xSirad ikribebodnen da ilxendnen megobrebi. maTTvis Soba gansakuTrebuli dResaswauli iyo _ lamazi, mxiaruli, moulodnelobiT aRsavse.
dadga zamTari da male Sobis dResaswaulic movida... patara marisa da fric i s
ojaxSic saSobaod emzadebodnen: TandaTan modiodnen stumrebi da bavSvebisaTvis
nairnairi saCuqrebi mohqondaT. naTliam maris Tojinebi da sasacilo arseba _ jariskacis
samosiani Txilis satexi _ `maknatuna~ aCuqa. mari Zalian gaaxara am ucnaurma saCuqarma da
wuTiTac ar iSorebda.
daRamda... oTaxi mTvaris Suqma gaanaTa. maris naZvis xesTan CaeZina da daesizmra: varskvlavebiani cis qveS, zRaprul naZvis xesTan idga. Tavisi saTamaSoebic gazrdiliyvnen, gacocxlebuliyvnen da aq mosuliyvnen. maknatunac maris Tvalwin mSvenier ufliswulad gadaiqca...
Tovlis fifqebis ferxulSi varskvlavebi, Tojinebi, feriebi Cabmuliyvnen... uecrad Tagvebis
laSqari SemoiWra. ufliswulma iolad daamarcxa isini. marisa da ufliswuls, sxvebTan erTad, feria draJemac miuloca gamarjveba. isev lxini gaCaRda.
gogonam am saocnebo samefoSi Sobis mTeli Rame gaatara... diliT maris gaeRviZa da Tavis
Tojinebs miualersa.
ra aris baleti? `maknatunas~ zRapris gacnobis Semdeg maswavlebeli bavSvebs martivad,
gasagebad uxsnis baletis raobas.
rusma kompozitorma petre Caikovskim am zRapris mixedviT musika dawera. zRapris moqmedi gmirebi mis Sinaarss cekviT gadmoscemen (ganasaxiereben) da aseT warmodgenas baleti
ewodeba. baletis mocekvave gogonebs `balerinebi~ hqviaT. baletisaTvis mxatvari xatavs
da amzadebs scenas (dekoraciebs), ikereba ferad-feradi kostiumebi (tansacmeli personaJebisTvis), orkestri, diriJoris xelmZRvanelobiT, asrulebs kompozitoris mier Seqmnil
musikas... ai, aseTia baleti.
musikis mosmena: zRapris ganwyoba musikiTac grZeldeba _ bavSvebi ismenen `feria draJes
cekvas~ (#23) `maknatunadan~ da `saTamaSo
rveulSi~ feria draJes konturs aferadeben...
maswavlebeli sTxovs bavSvebs, `daSlili maknatuna~ saxlSi gamoWran, aawyon da Tavisufal
furcelze Caawebon.
informacia: baleti musikalur-dramatuli xelovnebis
Janria, romelSic gaerTianebulia literatura (siuJeturi pirvelwyaro), mxatvroba, scenografia da, rac mTavaria, musika da cekva. baletis gmirebi TavianT gancdebsa
da qmedebebs musikisa da cekvis saSualebiT gamoxataven.
`maknatuna~ rusi kompozitoris petre ilias Ze Caikovskis baletia. mas safuZvlad daedo germaneli mwerlis
ernst hofmanis zRapari Txilis satex patara Tojinajariskacze. aseve zRapris Temazea Seqmnili Caikovskis
sxva baletebi: `konkia~, `mZinare mzeTunaxavi~, `gedis
tba~.
siaxle: baleti.
scena baletidan `maknatuna~
45

Documentos relacionados

musika da bavSvebi maswavleblis wigni VI klasi

musika da bavSvebi maswavleblis wigni VI klasi gabmulad Sesrulebul ritmul figuras, harmoniul Tanmimdevrobas simReriT uxamebs sxvadasxva melodiur xmas, ritmul figuras.

Leia mais