Studium profilu zawodowego ZOZM

 Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” Museum Visitor Services Team (Zespół Obsługi Zwiedzających Muzeum) / Profil Zawodowy / Interpretacja badań przeprowadzonych w 2013 roku Kwestionariusz został wypełniony przez 14 muzeów z 7 krajów członkowskich Unii Europejskiej. Oto rezultaty: 01. Kategoria. Pod pojęciem Zespołu Obsługi Zwiedzających Muzeum (ZOZM)muzea rozumieją pracowników trzech kategorii, co odzwierciedla rzeczywistą sytuację występującą w Europie. Dla niektórych muzeów są nimi pracownicy ochrony w ścisłym rozumieniu tego słowa (kategoria A), których zadaniem jest przede wszystkim ochrona budynku i eksponatów oraz pomoc w sytuacjach wyjątkowych. Dla innych są nimi przewodnicy muzealni (kategoria C), grupa której poziom wykształcenia, kwalifikacji akademickich i przebytych dodatkowych szkoleń są z reguły wyższe. Niektóre z muzeów (na przykład odwiedzane przez nas Muzeum NRD w Berlinie) zatrudniają tylko pracowników tej kategorii. Jednak dla większości ankietowanych muzeów są nimi pracownicy kategorii B, określanymi jako opiekun galerii lub opiekun zwiedzających, będący równocześnie głównym celem projektu Work of Art. To równocześnie pokazuje, że muzea w różny sposób podchodzą do kwestii zatrudnienia z punktu widzenia relacji pomiędzy ochroną cennych dzieł sztuki a potrzebą przyciągania turystów i zapewnienia ich, że są mile widziani. Zważywszy na tę konkluzję zdecydowano się skupić na opiekunach ekspozycji, zgodnie z pierwotnym założeniem, wprowadzając równocześnie język, który mógłby być użyteczny również dla pozostałych dwóch kategorii. Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” 02. Zadania. Podobne podejście widoczne jest również przy pytaniu o zadania pracowników ZOZM: prawie połowa odpowiedzi dotyczy ochrony pomieszczeń, eksponatów i procedur w sytuacjach wyjątkowych, podczas gdy druga połowa odnosi się do usług skierowanych na odwiedzającego (komunikacji, informacji, wsparcia). 03. Personel własny lub zewnętrzny. Outsourcing wydaje się być rozwiązaniem wykorzystywanym najczęściej w kategorii A (służba ochrony), natomiast w odniesieniu do opiekunów ekspozycji lub przewodników muzalnych dominuje tendencja stawiania na pracowników wewnętrznych (etatowych). Naszą grupą docelową stali członkowie personelu własnego muzeum. Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” 04. Personel publicznego czy prywatnego sektora. Również w sytuacjach zatrudniania pracowników ochrony przez firmy zewnętrzne (przypadek Muzeum Miasta Berlina) większość opiekunów ekspozycji i przewodników muzealnych jest zatrudniana przez sektor publiczny, na przykład samo muzeum. W związku z tym, naszą grupą docelową jest zazwyczaj (choć nie zawsze) pracownik sektora publicznego. 05. Muzeum publiczne czy prywatne. Zdecydowana większość muzeów należy do sektora publicznego, choć są i całkowicie prywatne lub prywatne, ale finansowane z publicznych pieniędzy. Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” 06. System pracy. Podczas gdy prawie wszyscy przewodnicy muzealni pracują wg stałego harmonogramu, tak większość pracowników ochrony oraz opiekunów ekspozycji pracuje w systemie zmianowym, co musi rzutować na praktyczne zastosowanie rezultatów naszego projektu: zorganizowanie kursów językowych dla opiekunów ekspozycji w takim systemie będzie bardzo utrudnione. 06. Shift or fixed timetabl
e? 07. Wiek. Pracownicy ochrony reprezentują każdy przedział wiekowy, przewodnicy muzealni są z reguły młodsi. Opiekunowie ekspozycji – nasz główny cel – w większości mieszczą się w przedziale wiekowym 40 – 55 lat. Doświadczenie podpowiada, że może to stanowić przeszkodę w przyswajaniu języka obcego (mniejsza pewność siebie w nauce), co z kolei oznacza, że kursy i programy nauczania muszą być przystępne i przyjemne by przełamać tę barierę (równocześnie bezpośrednio związane z codziennymi potrzebami występującymi w pracy). Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” 08. Staż pracy. Staż pracy w grupie opiekunów ekspozycji wydaje się znaczny choć czasem niewymierny (odpowiedź: “długi”). Wielu z nich, mimo że trudno o jednoznaczne dowody, nie jest skłonna do zmian, szczególnie gdy wiążą się one z dodatkowymi szkoleniami. Może też to być założenie poczynione przez Działy Kadr, a nie rzeczywiste nastawienie opiekunów ekspozycji. 09. Oczekiwane umiejętności. Odpowiadając na pytanie o kluczowe umiejętności, jakich muzea
oczekują od pracowników każdej z trzech kategorii, w stosunku do opiekunów ekspozycji
wskazano z jednej strony zadania związane z bezpieczeństwem i ochroną, a z drugiej
umiejętności miękkie, takie jak zdolność do komunikacji oraz udzielania podstawowych
informacji o muzeum i eksponatach. Oba te obszary powinny określać ramy nauki języka.
Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” 10. Umiejętność komunikowania się z publicznością. Mimo dość precyzyjnego określenia
kluczowych umiejętności, jakich oczekuje się od opiekunów ekspozycji muzea mają problem z
oceną ich rzeczywistych zdolności do efektywnego komunikowania się ze zwiedzającymi, w
przeciwieństwie choćby do umiejętności przewodników. Stąd stawiana teza, że „powinni
umieć, ale nie jesteśmy pewni czy potrafią”, co jednoznacznie potwierdza konieczność uznania
opiekunów ekspozycji jako grupy o priorytetowej potrzebie szkoleń językowych, i co za tym
idzie, głównym celem tego projektu.
11. Oczekiwany poziom kwalifikacji. Wydaje się również, że wśród muzeów brak jednoznacznej
oceny poziomu kwalifikacji wymaganych na stanowisku opiekuna, począwszy od “żadne” na
jednym końcu skali po konieczność odbycia szkoleń zgodnych z wytycznymi programu
ECHOCAST na drugim.
Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” 12. Rzeczywisty poziom kwalifikacji. Rzeczywisty poziom kwalifikacji wydaje się to potwierdzać,
co sugeruje, że albo muzea nie określiły jeszcze wymaganych kwalifikacji (by nie pokazywać
zasadniczej rozbieżności między teorią a praktyką), albo że wymagania dopiero od niedawna
nabrały znaczenia choćby w związku ze zmianą priorytetów oczekiwań: z ochrony dzieł sztuki
(przed odwiedzającymi) w stronę obsługi klienta na właściwym poziomie.
13. Umiejętności językowe. Umiejętności językowe w ramach warunków stawianych opiekunom
albo nie istnieją albo istnieją jedynie jako “pożądane”, raz jeszcze w kontraqście do
przewodników muzealnych.
Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” 14. Umiejętności językowe – znajomość stanu rzeczy. W przypadku opiekunów ekspozycji ani
poziom umiejętności językowych ani to, które języki są potrzebne, nie były dotąd poważnie
analizowane.
14. Which languag
es? Which level of skills? 15. Rzeczywiste umiejętności językowe. Pytanie o rzeczywiste umiejętności językowe
potwierdza, że muzea znając dokładnie poziom umiejętności językowych swoich
przewodników, w odniesieniu do opiekunów ekspozycji albo ich nie znają, albo zakładają, że
są niskie lub ich brak. A przecież opiekunowie to pracownicy pierwszego kontaktu ze
zwiedzającymi.
Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” 16. Umiejętności ICT. Tylko niewielka ilość respondentów zawarła umiejętności ICT wśród wymagań stawianych kandydatom do pracy. 17. Rzeczywisty poziom umiejętności ICT. Muzea określają poziom umiejętności opiekunów
ekspozycji jako podstawowy, ale znaczna ich liczba wskazuje, że nie posiada takich informacji.
Płynie stąd wniosek, że informatyczne platformy do nauki języka, które mogą być częścią
naszego rozwiązania, muszą być proste i atrakcyjne, by nie potęgować istniejącego już strachu
przed uczeniem się.
Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” 18. Dokształcanie zawodowe. Dobrą wiadomością płynącą z tego badania jest powszechne potwierdzenie dostępności kształcenia zawodowego dla opiekunów ekspozycji. 19. Rodzaj szkoleń zawodowych stosowanych przez muzea. Większość szkoleń zawodowych
powiązana jest z kształceniem umiejętności potrzebnych do komunikacji ze zwiedzającymi, co
wskazuje na nowe podejście w tym zakresie. Nie dotyczy to niestety treningu językowego
stawiając zagranicznych zwiedzających w gorszej sytuacji w stosunku do zwiedzających
lokalnych.
19. Areas of VET activity (all categori
es): Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” 20. Korzystanie z e-learningu. Badanie wskazuje na brak posiadanych przea muzea informacji
lub brak możliwości zastosowania tej formy.
21. Udział w szkoleniach językowych. Muzea prawie nie zakładają stworzenia warunków do podnoszenia kwalifikacji językowych przez pracowników. Dotyczy to nawet przewodników, od których z założenia oczekuje się takich umiejętności. Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” 22. Przeszkody w dokształcaniu. W odniesieniu do opiekunów ekspozycji podawane przez muzea przeszkody są wielorakie. Najbardziej powszechną jest czas (zmianowy system pracy lub niechęć do uczestnictwa w kursach poza godzinami pracy) lub problemy kadrowe (niedobory w obsadzie ekspozycji). Kolejną przeszkodą wskazywaną przez muzea są problemy z finansowaniem szkoleń językowych, co stoi w sprzeczności z deklarowanym finansowaniem innych form treningu (patrz punkt 18). Wskazano też na czynniki motywacyjne: wiek, niechęć do zmian, brak zdolności, brak chęci i najsmutniejszy pogląd, że posiadanie umiejętności językowych nie wpłynie na wysokość zarobków ani warunków pracy opiekunów ekspozycji. Biorąc pod uwagę powyższe wydaje się, że rozwój umiejętności językowych wśród opiekunów ekspozycji jest częścią zmiany w postrzeganiu roli, jaką pełnią opiekunowie ekspozycji – od zadań polegających na ochronie ku obsłudze zwiedzających. Po drugie, nasz program treningu językowego musi być dostępny, atrakcyjny i odnoszący się do codziennych, zawodowych potrzeb językowych. Wreszcie na koniec, nasze rozwiązanie powinno zapewnić Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita. Lifelong Learning Programme | Leonardo da Vinci Partnerships Project 2012-­‐1-­‐PT1-­‐LEO04-­‐11978 1 “Work of Art” różne elementy uzupełniające, zarówno kursy prowadzone przez nauczycieli, jak i formy e-­‐
learningowe, uwzględniając profil uczących się oraz wskazywane przez nich przeszkody. John Walker Koordynator projektu Lisbona, Portugalia Projecto financiado com o apoio da Comissão Europeia. A informação contida nesta publicação (comunicação) vincula exclusivamente o autor, não sendo a Comissão responsável pela utilização que dela possa ser feita.