aprili 4–mayi 1, 2016

34567
FEBRUARI 2 0 16
MASOLO YA KULONGUKA NA:
APRILI 4 –MAYI 1, 2016
LUTITI YA ZULU:
NTALU YA BANTU
´
B ENIN
10 703 000
´
Na bwala Hetin, bantu ke tungaka banzo mingi na
mwa zulu, sambu masa kukotila bo ve; bo ke tambulaka mpi na babwatu. Bansamuni 215 mpi bapasudinzila 28, yina kele na mabundu 3, vandaka na kiese
ntangu bantu 1600 vukanaka na Lusungiminu ya mvu
2014
BANSAMUNI
12 167
BAPASUDI-NZILA YA
NTANGU YONSO
1 492
MASOLO YA KE NA KATI
3
MPOSO YA APRILI 4-10
9
MPOSO YA APRILI 11-17
Yehowa Bingaka Yandi “Nduku na
Mono”
26
DISOLO YA LUZINGU
Yehowa Me Sadisaka Mono Mingi na
Kisalu na Yandi
Landa Mbandu ya Banduku ya Yehowa
Masolo yai ta sadisa beto na kukuma banduku ya
ngolo ya Yehowa. Disolo ya ntete ta tubila luzingu ya
Abrahami mpi mambu yina yo ke longa beto. Disolo
ya zole ta tubila luzingu ya Ruti, Ezekiasi, mpi Maria
mama ya Yezu, mpi malongi yina beto lenda baka.
30
Landa Kusadila Yehowa na Kiese
14
MPOSO YA APRILI 18-24
20
MPOSO YA APRILI 25–MAYI 1
Vanda Kwikama na Yehowa
Landa Mbandu ya Bansadi ya Kwikama
ya Yehowa
Na masolo yai, beto ta longuka masolo ya Biblia
ya ke tubila Ntotila Davidi mpi bantu ya nkaka ya
ntangu na yandi. Bambandu na bo ta sadisa beto
na kubikala ya kwikama na Yehowa ata na bantangu
ya mpasi.
34567
Mukanda yai kele ve ya kuteka.
Kubasika na yo kele mosi ya mitindu ya
kisalu ya kulonga bantu Biblia na ntoto
ya mvimba ya me simbama na makabu ya
luzolo ya mbote.
Kana beto me zabisa yo ve, mikapu ya Biblia me katuka na Biblia—Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa ya Kikongo
ya bilumbu yai.
February 2016
Vol. 137, No. 3 KONGO
The Watchtower (ISSN 0043-1087) Issue 3 February
2016 is published monthly with an additional
issue published in January, March, May, July, September, and November by Watchtower Bible and Tract
Society of New York, Inc.; L. Weaver, Jr., President;
G. F. Simonis, Secretary-Treasurer; 1000 Red Mills
Road, Wallkill, NY 12589-3299, and printed by Watch
Tower Bible and Tract Society of South Africa NPC,
1 Robert Broom Drive East, Rangeview, Krugersdorp,
1739. 5 2016 Watch Tower Bible and Tract Society of
Pennsylvania. Printed in South Africa.
Yehowa Bingaka Yandi
“Nduku na Mono”
“Nge, O Izraele, nge kele nsadi na mono, O Yakobi,
nge muntu yina mono me solaka, bana ya Abrahami
nduku na mono.”—YEZAYA 41:8.
BANDA na lubutuku tii na lufwa, beto ke sosaka nde bantu kuzola beto. Bantu ke zolaka kuvanda ti banduku ya ngolo, yina
ke zola bo na ntima ya mvimba. Kansi beto ke vandaka ntetentete na mfunu ya zola ya Yehowa. Bantu mingi ke ndimaka ve
nde muntu lenda kuma nduku ya ngolo ya Nzambi mpi Nzambi
kuzola yandi, sambu Nzambi ke monanaka ve mpi yandi kele
nkwa-ngolo yonso. Kansi beto me zaba nde yo kele mpidina ve.
2 Biblia ke monisa nde bantu ya nkaka kumaka banduku ya
Nzambi. Yo yina, beto fwete landa mbandu na bo. Sambu na
nki? Sambu kinduku ti Nzambi kele kima ya kuluta mfunu na
luzingu ya muntu. Beto baka mbandu ya Abrahami. (Tanga Yakobo 2:23.) Inki sadisaka yandi na kukuma nduku
ya Nzambi? Lukwikilu na yandi; nkutu Biblia ke bingaka yandi
“tata ya bantu yonso yina kele ti lukwikilu.” (Baroma 4:11)
1, 2. (a) Inki mutindu beto me zaba nde bantu lenda kuma banduku ya Nzambi? (b) Beto ta longuka nki na disolo yai?
BANKUNGA: 91, 22
INKI MVUTU NGE TA PESA?
Inki mutindu nzayilu ya Abrahami mpi mambu yina Nzambi
sadilaka yandi kumisaka lukwikilu na yandi ngolo?
Abrahami salaka nki sambu
na kukumisa kinduku na yandi
ti Nzambi ngolo?
Inki mutindu nge lenda landa
mbandu ya Abrahami mpi kukuma nduku ya Yehowa?
3
KINDUKU YA ABRAHAMI TI YEHOWA
NTANGU YANDI VANDAKA NA URE
Ntangu nge ke tadila mbandu na yandi, kudiyula nde, ‘Nki mutindu mono lenda landa
mbandu ya Abrahami sambu na kukuma
nduku ya ngolo ya Yehowa?’
Abrahami lemfukilaka
Nzambi, kansi yandi salaka
yo ve kukonda kuyindula
MUTINDU ABRAHAMI KUMAKA
NDUKU YA YEHOWA
Meka kumona na mabanza mutindu
Abrahami ke mata ngumba malembemalembe; yandi kele ti bamvula 125.[1]
(Tala noti na nsuka ya disolo.) Yandi ke kwenda ti mwana na yandi Izaki, yina kele ti bamvula kiteso ya 25. Izaki ke nata bankuni,
Abrahami ke nata mbele ti bima ya nkaka ya
kupedisila tiya. Ziku yo vandaka nzietelo
mosi ya kuluta mpasi na luzingu ya Abrahami. Yo vandaka ve sambu yandi kumaka
mbuta; sambu na ntangu yina, yandi vandaka kaka ti ngolo na nitu. Nzietelo va3
3, 4. (a) Inki mekaka ngolo lukwikilu ya Abrahami?
(b) Inki mutindu lukwikilu sadisaka Abrahami ntangu
Nzambi lombaka yandi na kutambika mwana na yandi?
4
NZOZULU YA NKENGI
Yehowa me tanina
Abrahami ti Sara
ntangu bo ke sala nzietelo
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
Abrahami me lemfukila
Nzambi mpi ke katuka
na Ure
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
Abrahami ti Sara me zaba Yehowa mpi me
kuma kusambila yandi
Abrahami me lemfuka mpi
me yotisa babakala yonso
yina vandaka ti yandi
YANDI KE KWENDA
NA KANANA
ndaka mpasi sambu Yehowa lombaka yandi
na kutambika mwana na yandi!—Kuyantika
22:1-8.
4 Ntembe kele ve nde yo mekaka ngolo lukwikilu ya Abrahami. Bantu ya nkaka ke tubaka nde Nzambi kele nku mutindu yandi lombaka Abrahami na kutambika mwana na
yandi. Bankaka ke tubaka nde Abrahami
ndimaka sambu yandi vandaka kuzola ve
mwana na yandi. Bantu ke tubaka mpidina
sambu bo me konda lukwikilu mpi bo me
zaba ve lukwikilu ya kieleka; bo me zaba mpi
ve mambu yina lukwikilu ke pusaka muntu
na kusala. (1 Bakorinto 2:14-16) Abrahami
lemfukilaka Nzambi, kansi yandi salaka yo
ve kukonda kuyindula. Yandi lemfukaka sambu yandi vandaka ti lukwikilu ya kieleka.
Yandi zabaka nde Yehowa lenda lomba yandi
ve ata fioti kima mosi yina ta pesaka yandi
mpasi kukonda nsuka. Abrahami zabaka
nde kana yandi lemfuka, Yehowa ta sakumuna yandi ti mwana na yandi. Inki sadisaka
Abrahami na kukuma ti lukwikilu yai ya ngolo? Nzayilu mpi mambu yina Nzambi sadilaka yandi.
5 Nzayilu. Abrahami yelaka na mbanza
Ure. Bantu ya Ure mpi tata na yandi vandaka
kusambila banzambi ya luvunu. (Yozue
5. Inki mutindu Abrahami zabaka Yehowa, mpi nki
mutindu nzayilu yina sadisaka yandi?
Yehowa me sakumuna Abrahami ti Sara;
bo me buta mwana-bakala
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
Abrahami me monisa lukwikilu
mpi me ndima kutambika Izaki
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
Yehowa me monisa
ntima-nda mpi ke widikila
Abrahami ntangu yandi
ke kudiyangisa sambu na
lufwa ya Sodome
Abrahami fwaka “na nima ya kuzinga luzingu mosi
ya mbote mpi ya nda, yandi kumaka mununu mpi
vandaka na luzingu ya kiese”
LUZINGU NA YANDI NA KANANA
24:2) Kansi nki mutindu Abrahami zabaka
Yehowa? Biblia ke monisa nde Semi, mwana
ya Noa, vandaka mpangi ya Abrahami. Yandi
vandaka na luzingu tii ntangu Abrahami lungisaka bamvula 150. Semi vandaka ti lukwikilu ya ngolo, mpi ziku yandi longaka bampangi na yandi mambu ya Yehowa. Yo ke
monana nde yandi muntu longaka mpi Abrahami mambu ya Yehowa; kansi Biblia ke tubila yo mpenza ve. Nzayilu yina sadisaka
Abrahami na kuzola Yehowa mpi na kukuma
ti lukwikilu ya ngolo.
6 Mambu yina Nzambi salaka. Inki mutindu mambu yina Yehowa sadilaka Abrahami
kumisaka lukwikilu na yandi ngolo? Bantu
ke tubaka nde, mambu yina kele na ntima ke
pusaka muntu na kusala mambu. Sambu ntima ya Abrahami fulukaka ti mambu ya Nzambi, yandi yantikaka kuzitisa ngolo “Yehowa Nzambi ya Kuluta Zulu, Muntu yina
salaka zulu ti ntoto.” (Kuyantika 14:22) Na
Biblia, luzitu ya mutindu yina ke tendula
“kuwa Nzambi boma.” (Baebreo 5:7) Sambu
na kusala kinduku ya ngolo ti Nzambi, beto
fwete wa yandi boma. (Nkunga 25:14) Kikalulu yai sadisaka Abrahami na kulemfukila
Yehowa.
7 Nzambi zabisaka Abrahami ti Sara na ku-
katuka na mbanza Ure mpi kukwenda na insi
ya nzenza. Ata bo kumaka bambuta, yo lombaka nde bo yantika kuzinga na batenta.
Abrahami zabaka nde yandi lenda kutana ti
bigonsa mingi; kansi yandi lemfukilaka Yehowa. Yo yina Nzambi sakumunaka mpi taninaka yandi. Mu mbandu, ntangu bo vandaka kusosa kubotula Abrahami nkento na
yandi ya kitoko, Sara, mpi kufwa Abrahami,
Yehowa taninaka bo zole mbala mingi na
mutindu ya kuyituka. (Kuyantika 12:10-20;
20:2-7, 10-12, 17, 18) Mambu yina Nzambi
sadilaka Abrahami kumisaka lukwikilu na
yandi ngolo.
8 Keti beto lenda sala kinduku ya ngolo ti
Yehowa? Ee! Kansi beto fwete longuka ntete
mambu ya Yehowa bonso Abrahami. Beto
mpi, beto lenda kuma ti nzayilu ya me fwana mpi kutula dikebi na mambu yina Nzambi ke sadilaka beto. Beto me zaba mambu
mingi bubu yai kuluta Abrahami. (Daniele
12:4; Baroma 11:33) Biblia me fuluka ti nzayilu ya “Muntu yina salaka zulu ti ntoto.”
Mambu yina beto ke longukaka ke sadisaka
beto na kuzola Yehowa mpi kuzitisa yandi
mingi. Kuzola Nzambi mpi kuzitisa yandi ke
sadisaka beto na kulemfukila yandi. Kana
beto sala mpidina, yandi ta tanina mpi ta
6, 7. Inki mutindu mambu yina Nzambi sadilaka
Abrahami kumisaka lukwikilu na yandi ngolo?
8. Inki mutindu beto lenda kuma ti nzayilu mpi kuzaba mambu mingi ya Yehowa, yina ta kumisa kinduku
na beto ti yandi ngolo?
FEBRUARI 2016
5
sakumuna beto; beto ta zaba diaka mambu
mingi ya Nzambi mpi yo ta kumisa lukwikilu
na beto ngolo. Kusadila Yehowa na ntima ya
mvimba ta pesa beto kiese mpi ngemba.
(Nkunga 34:8; Bingana 10:22) Kana beto
kele ti nzayilu ya mingi mpi ke tula dikebi na
mambu yina Nzambi ke sadila beto, kinduku
na beto ti yandi ta kuma diaka ngolo.
Kinduku kele bonso
kintuntu yina bo fwete
losilaka masa mpi
kutanina sambu yo yela
MUTINDU ABRAHAMI TANINAKA KINDUKU
NA YANDI TI NZAMBI
Kinduku ya ngolo kele bonso kimvwama.
(Tanga Bingana 17:17.) Yo kele ve bonso
dilonga mosi ya ntalu yina bo me tula na nzo
kaka sambu na kukumisa nzo kitoko. Kinduku kele bonso kintuntu yina bo fwete losilaka masa mpi kutanina sambu yo yela. Abrahami vandaka kutanina kinduku na yandi ti
Yehowa mpi kubaka yo na mbalu. Inki mutindu?
10 Abrahami kumaka diaka kuwa Nzambi
boma mingi mpi kulemfukila yandi. Mu
mbandu, ntangu yandi kumaka na Kanana ti
dibuta mpi bansadi na yandi, yandi vandaka
kulanda kaka lutwadisu ya Yehowa sambu na
kubaka balukanu ya nene to ya fioti. Ntangu
Abrahami vandaka ti bamvula 99, disongidi9
9, 10. (a) Bantu ke salaka nki sambu na kukumisa kinduku na bo ngolo? (b) Inki ke monisa nde Abrahami
vandaka kubaka kinduku na yandi ti Yehowa na mbalu mpi kukumisa yo ngolo?
6
NZOZULU YA NKENGI
la mvula mosi na ntwala nde Izaki kubutuka,
Yehowa lombaka yandi na kuyotisa babakala yonso yina vandaka ti yandi. Keti Abrahami lemfukilaka Yehowa, to yandi pesaka
bikuma sambu na kubuya? Ve, yandi tudilaka Yehowa ntima mpi lemfukilaka yandi
na “kilumbu yina kibeni.”—Kuyantika 17:1014, 23.
11 Sambu Abrahami vandaka kulemfukila
Nzambi ntangu yonso ata na mambu ya
fioti-fioti, kinduku na bo kumaka ngolo. Yandi vandaka ve na keti-keti ya kulomba Nzambi konso kima yina, ata lusadisu na ntangu
ya mpasi. Mu mbandu, Abrahami waka mpasi ntangu Yehowa tubaka nde yandi fwete
fwa bambanza Sodome mpi Gomore. Sambu na nki? Yandi yindulaka nde Nzambi ta
fwa bantu ya mbote ti bantu ya mbi. Ziku
Abrahami vandaka kuwa boma sambu mwana-mpangi na yandi Loti ti dibuta na yandi
vandaka na Sodome. Kansi Abrahami tulaka ntima na Yehowa, “Zuzi ya ntoto ya
mvimba;” yo yina, na kudikulumusa yonso,
yandi zabisaka Yehowa susi na yandi. Yehowa vandaka ntima-nda ntangu yandi vandaka kuwidikila nduku na yandi; yandi monisaka Abrahami nde yandi kele Nzambi ya
mawa. Yehowa tendudilaka yandi mpi nde,
kana yandi me baka lukanu ya kufwa kimvuka mosi ya bantu, yandi ke vilaka ve bantu ya
mbote mpi ke gulusaka bo.—Kuyantika 18:
22-33.
12 Yo ke pwelele nde nzayilu mpi mambu
yina Yehowa sadilaka Abrahami sadisaka ya11. Sambu na nki lufwa ya Sodome mpi Gomore pesaka Abrahami mpasi, mpi nki mutindu Yehowa sadisaka yandi?
12, 13. (a) Inki mutindu nzayilu ya Abrahami mpi mambu yina Yehowa sadilaka yandi sadisaka yandi?
(b) Inki ke monisa nde Abrahami vandaka kutudila Yehowa ntima?
Abrahami vandaka ti
lukwikilu nde Yehowa
lenda futumuna Izaki
sambu na kulungisa
balusilu na yandi yonso
ndi na kukumisa kinduku na yandi ti Yehowa ngolo. Yo yina, ntangu Yehowa songaka
Abrahami na kutambika mwana na yandi,
Abrahami vilaka ve nde Yehowa kele Nzambi
ya ntima-nda, ya mawa, ya bantu fwete tudila ntima, mpi ya ke taninaka. Abrahami vandaka ti kivuvu nde Yehowa lenda soba
ve na kintulumukina mpi kukuma nku to
ntima-mbi! Inki ke pusa beto na kutuba mpidina?
13 Na ntwala ya kukwenda na ngumba,
Abrahami zabisaka bansadi na yandi nde:
“Beno bikala awa ti mpunda, kansi mono ti
mwana, beto ta kwenda kuna mpi ta sambila, na nima beto ta kwisa kuvutuka na
beno.” (Kuyantika 22:5) Inki Abrahami zolaka kutuba? Mutindu Abrahami zabaka nde
yandi ke kwenda kutambika Izaki, keti yandi
kusaka ntangu yandi tubaka nde yandi ta vutuka ti Izaki? Ve. Biblia ke tuba nde Abrahami zabaka nde ata Izaki kufwa, Yehowa ta
futumuna yandi. (Tanga Baebreo 11:19.)
Abrahami zabaka nde Yehowa pesaka yandi
mwana ata yandi ti Sara lutisaka bamvula ya
kubuta. (Baebreo 11:11, 12, 18) Yo yina yandi
bakisaka nde Yehowa kele ti ngolo ya kusala
mambu yonso. Abrahami zabaka ve mambu
yina zolaka kusalama kilumbu yango. Kansi
yandi vandaka ti lukwikilu nde Yehowa lenda
futumuna Izaki sambu na kulungisa balusilu
na yandi yonso. Yo yina, Biblia ke bingaka
Abrahami “tata ya bantu yonso yina kele ti
lukwikilu.”
14 Bubu yai Yehowa ke lombaka beto ve na
kutambika bana na beto, kansi yandi ke lombaka beto na kuzitisa bansiku na yandi.
Bantangu ya nkaka beto lenda bakisa ve
mbote bansiku yango to kumona yo mpasi.
Keti mambu yai me kuminaka nge? Mu mbandu, bampangi ya nkaka ke monaka kisalu
ya kusamuna mpasi. Ziku bo ke vandaka
nsoni-nsoni mpi ke kukaka ve kusolula ti bantu ya bo me zaba ve. Bampangi ya nkaka ke
waka boma ya kuvanda ya kuswaswana ti banduku ya kisalu to ya nzo-nkanda. (Kubasika 23:2; 1 Batesalonika 2:2) Kana nge
ke kuka ve kusala kima mosi ya Nzambi
ke lomba nge, yindula mbandu ya mbote
ya lukwikilu mpi ya kikesa ya Abrahami.
Kuyindulula bambandu ya babakala mpi bankento ya lukwikilu, ya ntangu ya ntama, ta
pusa beto na kulanda mbandu na bo mpi kukwenda pene-pene ya Nduku na beto, Yehowa.—Baebreo 12:1, 2.
KINDUKU TI NZAMBI KE NATILAKA BETO
BALUSAKUMUNU
Keti na nima, Abrahami waka mpasi na
ntima mutindu yandi zitisaka bansiku ya Yehowa? Biblia ke tuba nde Abrahami “fwaka
na nima ya kuzinga luzingu mosi ya mbote
mpi ya nda, yandi kumaka mununu mpi vandaka na luzingu ya kiese.” (Kuyantika 25:8)
Ntangu Abrahami kumaka ti bamvula 175,
15
14. Inki mambu nge ke monaka mpasi na kisalu ya Yehowa, mpi nki mutindu mbandu ya Abrahami lenda
sadisa nge?
15. Sambu na nki beto lenda tuba nde Abrahami
waka ve mpasi na nima, mutindu yandi lemfukilaka Yehowa?
FEBRUARI 2016
7
yandi lendaka kuyibuka luzingu na yandi ya
nda mpi kuwa kiese. Sambu na nki? Sambu
kinduku na yandi ti Yehowa vandaka kima
mosi ya kuluta mfunu kibeni. Kansi, ntangu
Biblia ke tuba nde Abrahami ‘zingaka luzingu mosi ya nda mpi kumaka mununu,’ yo
ke tendula ve nde yandi vandaka diaka ve ti
nzala ya kuzinga mingi.
16 Biblia ke tuba nde Abrahami “vandaka
kuvingila mbanza yina kele ti bafondasio ya
kieleka, yina Nzambi salaka pula na yo mpi
tungaka.” (Baebreo 11:10) Abrahami vandaka ti kivuvu nde kilumbu mosi yandi ta mona
mbanza yina, Kimfumu ya Nzambi yina ta
yala ntoto. Ee yandi ta mona yo! Yindula kiese yina Abrahami ta wa ntangu yandi ta
zinga na Paladisu awa na ntoto mpi ta landa
na kukumisa ngolo kinduku na yandi ti Nzambi. Yandi ta vanda na kiese ya kuzaba nde
lukwikilu na yandi sadisaka bansadi ya Nzambi na nsungi ya bamvula mingi. Na Paladisu, yandi ta bakisa nde kimenga yina Nzambi
lombaka yandi na Ngumba ya Moria vandaka kifwani ya kimenga mosi ya nene. (Baebreo 11:19) Yandi ta zaba mpi nde, mpasi
yina yandi waka ntangu yandi vandaka kudibongisa sambu na kutambika mwana na
16. Inki mambu ta pesa Abrahami kiese na Paladisu?
NTENDULA
YA BANGOGO
YA NKAKA
yandi Izaki, me sadisaka bantu mingi ya kwikama; bo me bakisaka nde, bonso Abrahami, Yehowa waka mpasi ntangu yandi pesaka
kimenga ya Mwana na yandi Yezu Kristu sambu na kugulusa bantu. (Yoane 3:16) Mbandu ya Abrahami ke sadisaka beto na kuvanda na ntonda sambu na nkudulu, dikabu
ya ke monisaka zola ya kuluta nene ya Nzambi!
17 Beto fwete baka lukanu ya kuvanda ti lukwikilu bonso Abrahami. Beto fwete vanda
ti nzayilu mpi kuyibuka mambu yina Nzambi
me sadilaka beto. Kana beto ke landa kulonguka mambu ya Yehowa mpi ke lemfukila
yandi, yandi ta sakumuna mpi ta tanina
beto. (Tanga Baebreo 6:10-12.) Bika Yehowa kuvanda nduku na beto ya mvula na
mvula! Na disolo yina ke landa, beto ta longuka bambandu ya bantu tatu ya kwikama yina kumaka banduku ya ngolo ya Nzambi.
17. Inki lukanu nge me baka, mpi nki beto ta longuka
na disolo yina ke landa?
NOTI NA NSUKA YA DISOLO:
[1] (paragrafe 3) Bazina na bo vandaka ntete Abrami
mpi Sarai. Kansi na disolo yai, beto ta binga bo na bazina yai ya Nzambi pesaka bo: Abrahami mpi Sara.
Sambu na kukuma nduku ya Nzambi, beto fwete zaba yandi
mbote-mbote. Kana beto ke longuka mambu na yandi, beto
ta kuma kuzola yandi mingi mpi kuzitisa yandi. Beto ta kuma
kutudila yandi ntima mpi kulemfukila yandi. Kana beto ke tanina kinduku na beto ti Yehowa, yo ta zinga mvula na mvula
Landa Mbandu ya
Banduku ya Yehowa
“Kinduku ya ngolo ti Yehowa kele sambu na bantu yina
ke waka yandi boma.”—NKUNGA 25:14.
BIBLIA ke bingaka Abrahami nduku ya Nzambi, na baverse
tatu. (2 Bansangu 20:7; Yezaya 41:8; Yakobo 2:23) Yandi mpamba muntu Biblia ke bingaka na mutindu ya pwelele nde nduku ya Nzambi. Keti yo ke tendula nde Abrahami mpamba muntu kele nduku ya Yehowa? Ve. Biblia ke monisa nde beto
yonso lenda kuma banduku ya Yehowa.
2 Ndinga ya Nzambi me fulukaka ti masolo ya babakala mpi
bankento ya kwikama, yina vandaka kuwa Yehowa boma mpi
kukwikila na yandi; na nima, bo kumaka banduku na yandi ya
ngolo. (Tanga Nkunga 25:14.) Bo kele na kati ya bantu yina
Polo bingaka ‘dituti ya nene ya bambangi.’ Bantu yai yonso vandaka banduku ya Nzambi.—Baebreo 12:1.
3 Beto tadila ntangu yai mbandu ya banduku tatu ya Yehowa
yina Biblia ke tubila: (1) Ruti ya bwala Moabi; yandi vandaka
toko mpi mufwidi mosi ya kwikama (2) Ezekiasi, ntotila mosi
ya kwikama ya Yuda, mpi (3) Maria, mama ya Yezu mpi nkento
BANKUNGA: 106, 118
INKI MVUTU NGE TA PESA?
Kinduku ya Ruti ti Nzambi ke
longa beto nki?
Sambu na nki Ntotila Ezekiasi
kumaka nduku ya ngolo ya
Yehowa?
Inki bikalulu sadisaka Maria,
mama ya Yezu, na kukuma
nduku ya Yehowa Nzambi?
1-3. (a) Inki ke ndimisa beto nde beto lenda kuma banduku ya Nzambi?
(b) Beto ta tubila banani na disolo yai?
9
mosi ya kudikulumusa. Mambu ya bo salaka
sambu na kukuma banduku ya Nzambi ke longa beto nki?
YANDI MONISAKA ZOLA YA KWIKAMA
Naomi ti babokilo na yandi, Ruti mpi
Orpa, katukaka na Moabi sambu na kukwenda na Izraele. Yo vandaka nzietelo mosi ya
nda. Na nzila, Orpa bakaka lukanu ya kuvutuka na Moabi. Kansi Naomi vandaka ti lukanu ya kuvutuka na bwala na yandi Izraele.
Ebuna Ruti? Yo lombaka nde yandi baka lukanu mosi ya mpasi kibeni. Keti yandi fwete
vutuka na fami na yandi na Moabi, to kukangama ti bokilo na yandi Naomi sambu na
kukwenda na Betelemi?—Ruti 1:1-8, 14.
5 Fami ya Ruti vandaka na Moabi. Kana yandi vutukaka kuna, ziku bo zolaka kusadisa
yandi. Yandi zabaka bantu ya Moabi, ndinga
na bo mpi luzingu na bo. Naomi lendaka ve
kuzabisa Ruti nde yandi ta zwa mambu yina
na Betelemi. Nkutu Naomi vandaka kumona
nde yandi ta kuka ve kuzwila Ruti bakala to
nzo. Yo yina yandi zabisaka Ruti na kuvutuka na Moabi. Mutindu beto tubaka, Orpa
vutukaka na “bantu na yandi mpi na banzambi na yandi.” (Ruti 1:9-15) Kansi Ruti buyaka kuvutuka na bantu na yandi mpi na banzambi na bo ya luvunu.
6 Ziku Naomi to bakala ya Ruti bantu longaka Ruti mambu ya Yehowa. Yandi zabaka nde Yehowa me swaswana ti banzambi
ya Moabi. Yandi vandaka kuzola Yehowa
sambu yandi bakisaka nde yandi fwete zola
4
4, 5. Inki lukanu ya mpasi yo lombaka nde Ruti kubaka, mpi sambu na nki yo vandaka mpasi? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)
6. (a) Inki lukanu ya mbote Ruti bakaka? (b) Sambu
na nki Bozi tubaka nde Ruti sosaka lutaninu na nsi ya
mapapu ya Yehowa?
10
NZOZULU YA NKENGI
Yehowa mpi kusambila yandi. Ruti bakaka
lukanu mosi ya mbote kibeni. Yandi zabisaka Naomi nde: “Bantu na nge ta vanda bantu
na mono, mpi Nzambi na nge Nzambi na
mono.” (Ruti 1:16) Beto ke waka kiese kibeni ntangu beto ke yindulaka zola yina Ruti
vandaka na yo sambu na Naomi. Kansi kima
ya ke yitukisaka mingi kele zola ya Ruti sambu na Yehowa. Yo yitukisaka mpi Bozi; yo
yina yandi sikisaka Ruti mutindu yandi ‘sosaka lutaninu na nsi ya mapapu ya Yehowa.’
(Tanga Ruti 2:12.) Mambu yina Bozi tubaka ke yibusa beto mutindu mwana ya ndeke
ke sosaka lutaninu na nsi ya mapapu ya
mama na yandi. (Nkunga 36:7; 91:1-4) Yehowa taninaka mpi Ruti na zola yonso mpi
sakumunaka yandi sambu na lukwikilu na
yandi. Ruti bakisaka nde lukanu yina yandi
bakaka vandaka ya mbote.
7 Bantu mingi ke longukaka mambu ya Yehowa; kansi bo ke sosaka ve lutaninu na yandi. Bo ke waka boma ya kudipesa na yandi
mpi kubaka mbotika. Kana nge ke waka mpi
boma yina, sosa kuzaba bikuma. Konso muntu ke vandaka ti nzambi yina yandi ke sambilaka. (Yozue 24:15) Kansi muntu ya mayele ke sosaka kusambila Nzambi ya kieleka.
Kana nge kudipesa na Yehowa, nge ta monisa nde nge ke kwikilaka nde yandi lenda tanina nge. Yandi ta sadisa nge mpi na kulanda
kusadila yandi ata na bantangu ya mpasi,
mutindu yandi sadisaka Ruti.
“YANDI KANGAMAKA NGOLO NA YEHOWA”
Luzingu ya Ezekiasi vandaka ve bonso ya
Ruti. Ezekiasi vandaka na dikanda yina ku8
7. Inki lenda sadisa bantu yina ke waka boma ya kudipesa na Yehowa?
8. Tubila luzingu ya Ezekiasi.
dipesaka na Nzambi. Kansi bantu ya nkaka
ya Izraele vandaka ve ya kwikama. Ntotila Ahazi, tata ya Ezekiasi, vandaka muntu ya
mbi. Yandi vandaka kuzitisa ve tempelo ya
Nzambi mpi pusaka bantu na kusambila banzambi ya luvunu. Nkutu Ahazi tambikaka bampangi ya nkaka ya Ezekiasi bonso kimenga na banzambi ya luvunu. Ezekiasi
yelaka na dibuta mosi ya mbi kibeni!—2 Bantotila 16:2-4, 10-17; 2 Bansangu 28:1-3.
9 Bikalulu ya mbi ya Ahazi lendaka kubebisa bikalulu ya mwana na yandi Ezekiasi to
kupusa yandi na kuwila Yehowa makasi. Bampasi yina Ezekiasi kutanaka ti yo me luta
ya bampangi mingi bubu yai ya ke yindulaka
nde bo kele ti bikuma ya mbote ya kuwila Yehowa to dibundu na yandi makasi. (Bingana
19:3) Bankaka ke yindulaka nde bikalulu ya
mbi ya dibuta na bo lenda pusa bo mpi na
kusala mbi to kusala bifu yina bibuti na bo
salaka. (Ezekiele 18:2, 3) Keti yo kele mpidina?
9, 10. (a) Inki lendaka kupusa Ezekiasi na kukuma
muntu ya mbi? (b) Sambu na nki beto fwete wila ve
Nzambi makasi? (c) Sambu na nki beto fwete yindula
ve nde bikalulu ya bantu ya nkaka fwete bebisa beto
kaka?
Luzingu ya Ezekiasi ke monisa nde yo ke
mpidina ve! Ata muntu mosi ve kele ti kikuma ya mbote ya kuwila Yehowa makasi, sambu yandi ke sadilaka ve bantu mambu
ya mbi. (Yobi 34:10) Ya kieleka, bibuti lenda
longa bana na bo na kusala mambu ya mbote to ya mbi. (Bingana 22:6; Bakolosai 3:21)
Kansi yo ke tendula ve nde bikalulu ya bantu
ya dibuta na beto fwete soba beto kaka. Sambu na nki? Yehowa me pesaka beto kimpwanza ya kupona, disongidila kubaka lukanu ya kusala mambu ya mbote to ya mbi.
(Kulonga 30:19) Inki mutindu Ezekiasi sadilaka dikabu yai ya mbalu?
11 Ata tata na yandi vandaka ntotila mosi
ya kuluta mbi na Yuda, Ezekiasi kumaka
ntotila mosi ya kuluta mbote. (Tanga 2 Bantotila 18:5, 6.) Yandi landaka ve mbandu
ya mbi ya tata na yandi. Kansi yandi widikilaka na dikebi yonso baprofete ya Yehowa, mu mbandu Yezaya, Mika, mpi Ozea.
Yandi ndimaka bandongisila mpi bantuma
yina bo pesaka yandi. Yo sadisaka yandi
na kuyidika mambu ya mbi yina tata na
10
11. Inki sadisaka Ezekiasi na kukuma ntotila mosi ya
kuluta mbote ya Yuda?
Batoko mingi ke ndima
kieleka ata bo me yelaka
na mabuta yina bantu
kele ti bikalulu ya mbi
(Tala baparagrafe 9, 10)
mabuta yina bibuti me konda zola. (2 Timoteo 3:1-5) Ata bampangi na beto mingi me
yelaka na mabuta ya mbi, bo me bakaka lukanu ya kukuma banduku ya Yehowa. Bonso
Ezekiasi, bo ke bikaka ve nde bikalulu ya bantu ya mabuta na bo kukumisa bo bantu ya
mbi. Nzambi me pesaka beto kimpwanza ya
kupona; bonso Ezekiasi, beto lenda baka lukanu ya kusadila yandi mpi kukumisa yandi.
‘TALA MPIKA YA YEHOWA!’
Bamvula mingi na nima ya Ezekiasi, Maria, toko mosi ya kudikulumusa, kumaka
nduku ya ngolo ya Yehowa mpi bakaka mukumba mosi ya mfunu mingi. Maria bakaka
divumu, butaka mwana ya Nzambi, mpi sansaka yandi! Mukumba ya lukumu yina Yehowa pesaka Maria ke monisa kibeni nde
yandi vandaka kuzola Maria mpi kutudila
yandi ntima! Kansi nki mutindu Maria kudiwaka na mbala ya ntete yina bo zabisaka yandi mukumba yina?
14 Mbala mingi beto ke tubilaka kaka mukumba ya lukumu yina Maria bakaka. Kansi
nki mambu ya nkaka lendaka kupesa yandi
boma? Wanzio Gabriele zabisaka yandi nde
yandi ta baka divumu kukonda kuvukisa
nitu ti bakala. Kansi Gabriele tendudilaka ve
dibuta ya Maria to bantu ya nkaka mambu
yina. Bo zolaka kutuba inki? Inki mutindu
yandi zolaka kundimisa Yozefi nde yandi me
sala ve bizumba? Diaka, yandi bakaka mukumba ya nene ya kusansa Mwana ya Nzambi! Beto me zaba ve kibeni mambu yonso
yina yangisaka Maria; kansi beto me zaba
mambu yina yandi zabisaka Gabriele. Yandi
tubaka nde: “Tala mpika ya Yehowa ya nke13
‘Tala mpika ya Yehowa!’
(Tala baparagrafe 13, 14)
yandi salaka. Yandi katulaka bima ya mvindu
na tempelo, lombaka Nzambi na kulolula
bantu, mpi fwaka banzambi ya biteki na
Izraele. (2 Bansangu 29:1-11, 18-24; 31:1)
Na nima, ntangu Senakeribi, ntotila ya Asiria sosaka kunwanisa Yeruzalemi, Ezekiasi
salaka mambu na kikesa yonso mpi ti lukwikilu. Yandi tulaka ntima nde Yehowa ta tanina yandi, mpi yandi pesaka bantu ya Yuda
kikesa. (2 Bansangu 32:7, 8) Na nima, Ezekiasi kumaka lulendo; kansi ntangu Yehowa sungikaka yandi, yandi kudikulumusaka.
(2 Bansangu 32:24-26) Ya kieleka, Ezekiasi
me bikilaka beto mbandu mosi ya mbote kibeni. Yandi bikaka ve nde bikalulu ya mbi ya
dibuta na yandi kubebisa yandi. Yandi monisaka nde yandi vandaka kibeni nduku ya Yehowa.
12 Bubu yai bantu mingi me kuma nku mpi
me konda zola; bana mingi mpi ke yela na
12. Inki mutindu bampangi mingi bubu yai ke monisaka nde bo kele banduku ya Yehowa bonso Ezekiasi?
12
NZOZULU YA NKENGI
13, 14. Sambu na nki mukumba ya Maria vandaka
mpasi mingi, kansi nki yandi zabisaka Gabriele?
nto! Bika yo salama sambu na mono mutindu nge me tuba.”—Luka 1:26-38.
15 Maria vandaka ti lukwikilu ya ngolo kibeni! Yandi vandaka kundima konso kisalu
yina bo vandaka kupesa yandi, kaka bonso
mpika. Yandi tulaka ntima nde Yehowa ta sadisa mpi ta tanina yandi. Inki kumisaka lukwikilu ya Maria ngolo mpidina? Beto ke butukaka ve ti lukwikilu. Kansi beto lenda
kuma ti lukwikilu kana beto ke sala bikesa
mpi ke lomba Nzambi na kusadisa beto. (Bagalatia 5:22; Baefezo 2:8) Maria salaka bikesa sambu na kukumisa lukwikilu na yandi ngolo. Inki mutindu beto me zaba yo?
Beto tadila mutindu yandi vandaka kuwidikila mpi mambu yina yandi vandaka kutuba.
16 Mutindu Maria vandaka kuwidikila.
Biblia ke tuba nde beto ‘fwete wa nswalu,
mpi beto fwete nwanina ve na kutuba.’ (Yakobo 1:19) Maria vandaka kuwidikila mbote.
Biblia ke monisa nde yandi vandaka kuwidikila na dikebi yonso mambu yina bantu vandaka kutuba, mingi-mingi mambu ya Yehowa. Yandi vandaka mpi kuyindulula mambu
yina ya mfunu. Mu mbandu, ntangu Yezu
butukaka, bangungudi zabisaka Maria nsangu yina bawanzio songaka bo. Yandi widikilaka bo na dikebi yonso. Na nima, ntangu
Yezu kumaka ti bamvula 12, yandi tubaka
kima mosi yina bendaka dikebi ya Maria. Na
mabaku yai zole, Maria widikilaka mambu
yina bo songaka yandi, yibukaka yo, mpi
yindululaka na dikebi yonso.—Tanga Luka
2:16-19, 49, 51.
Mambu yina Maria tubaka. Na Biblia,
bo me sonikaka ve mambu mingi yina Maria
tubaka. Kisika yina Maria ke tuba mingi na
Biblia, kele kaka na Luka 1:46-55. Mambu
yina Maria tubaka ke monisa nde yandi zabaka mbote Masonuku ya Kiebreo. Inki ke
ndimisa beto? Mambu yango me fwanana
ti ya kisambu ya Ana, mama ya Samuele.
(1 Samuele 2:1-10) Yo ke monana nde Maria
vutukilaka bangogo ya Ana mbala kiteso ya
20. Yo ke pwelele nde yandi vandaka na kiese ya kutubila kieleka ya yandi longukaka na
yina me tala Yehowa, Nduku na yandi ya kuluta nene.
18 Bonso Maria, bantangu ya nkaka Yehowa lenda pesa beto mikumba yina ke monana mpasi mingi. Yo ta vanda mbote na kulanda mbandu ya Maria; beto fwete ndima
yo na kudikulumusa yonso mpi kutula ntima nde Yehowa ta sadisa beto. Beto lenda
landa diaka mbandu ya lukwikilu ya Maria
kana beto ke widikila Yehowa na dikebi yonso mpi ke yindulula mambu ti balukanu na
yandi yina beto me longukaka. Na nima,
beto lenda zabisa bantu ya nkaka na kiese
yonso mambu yango.—Nkunga 77:11, 12;
Luka 8:18; Baroma 10:15.
19 Ya kieleka, Ruti, Ezekiasi, mpi Maria
vandaka banduku ya Yehowa, kaka bonso
Abrahami. Bo kele na kati ya ‘dituti ya nene
ya bambangi’ yina vandaka mpi banduku ya
Nzambi. Bika beto landa mbandu ya mbote
ya bantu yai ya lukwikilu. (Baebreo 6:11, 12)
Mpidina, beto ta vanda banduku ya Yehowa
mvula na mvula!
15. Sambu na nki lukwikilu ya Maria ke yitukisaka
beto?
16. Inki ke monisa nde Maria vandaka ti kikalulu ya kuwidikila?
17. Mutindu ya kutuba ya Maria ke longa beto nki?
18. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Maria?
19. Inki mambote beto ta baka kana beto ke landa
mbandu ya bantu ya lukwikilu yina Biblia ke tubila?
17
FEBRUARI 2016
13
Vanda ya Kwikama
na Yehowa
“Yehowa kuvanda na kati na nge ti mono mpi na kati ya
bana na nge ti bana na mono kimakulu.”—1 SAMUELE 20:42.
BANKUNGA: 125, 62
INKI MVUTU NGE TA PESA?
Inki mutindu Yonatani, mwana ya Ntotila Saule, monisaka
kwikama na Yehowa?
Inki mutindu beto lenda bikala ya kwikama na Nzambi
ntangu muntu mosi ya kele ti
kiyeka ke sala beto mbi?
Inki lenda sadisa beto na
kuvanda ya kwikama na Yehowa ata bantu ya nkaka ke
bakisa beto ve to ke pesa
beto mpasi?
14
YO FWETE vanda nde Yonatani yitukaka na kumona kikesa ya
Davidi. Davidi fwaka Goliati, Mufilistia mosi ya nene kibeni,
mpi nataka ntu na yandi na Ntotila Saule, tata ya Yonatani.
(1 Samuele 17:57) Yonatani bakisaka kibeni nde Nzambi vandaka ti Davidi, mpi banda pana yandi kumaka nduku ya Davidi ya
ngolo. Bo salaka lusilu ya kubikala banduku kimakulu. (1 Samuele 18:1-3) Yonatani bikalaka ya kwikama na Davidi luzingu
na yandi ya mvimba.
2 Yonatani bikalaka ya kwikama na Davidi, ata Yehowa ponaka Davidi na kukuma ntotila na kisika ya Saule, kansi Yonatani
ve. Diaka, ntangu Saule sosaka kufwa Davidi, Yonatani kudiyangisaka mingi sambu na nduku na yandi. Yonatani zabaka nde
Davidi bumbanaka na ntoto ya zelo na zelo na Oresha; yandi
kwendaka kusiamisa Davidi na kulanda kutudila Yehowa ntima.
Yonatani songaka Davidi nde: “Kuwa boma ve, sambu tata na
1, 2. Sambu na nki kinduku ya Yonatani ti Davidi ke longa beto kwikama ya
kieleka?
mono Saule ta mona nge ve; nge ta vanda
ntotila ya Izraele, mpi mono ta vanda muntu
ya zole na nima na nge.”—1 Samuele 23:
16, 17.
3 Beto ke zolaka mingi bantu ya kwikama.
Keti beto ke sepelaka ti Yonatani kaka sambu yandi vandaka kwikama na Davidi? Ve;
ntete-ntete sambu yandi vandaka kumona
nde, kukangama na Nzambi kele kima ya kuluta mfunu. Yo pusaka Yonatani na kukangama na Davidi mpi kuwila yandi ve kimpala,
ata Nzambi ponaka Davidi na kukuma ntotila kansi yandi ve. Yonatani sadisaka mpi Davidi na kutudila Yehowa ntima. Bo vandaka
banduku ya ngolo mpi bo bikalaka ya kwikama na Yehowa. Bo zitisaka lusilu na bo yai:
“Yehowa kuvanda na kati na nge ti mono
mpi na kati ya bana na nge ti bana na mono
kimakulu.”—1 Samuele 20:42.
4 Beto fwete vanda mpi ya kwikama na dibuta na beto, na banduku na beto, mpi na
bampangi na beto na dibundu. (1 Batesalonika 2:10, 11) Kansi kuvanda ya kwikama na
Yehowa kele kima ya kuluta mfunu, sambu
yandi muntu me gangaka beto! (Kusonga 4:
11) Kuvanda ya kwikama na Yehowa ke pesaka kiese mingi kibeni. Kansi beto me zaba
nde beto fwete kangama na Nzambi ata
na bantangu ya mpasi. Na disolo yai, beto
ta mona mutindu mbandu ya Yonatani lenda
sadisa beto na kubikala ya kwikama na Yehowa ntangu: (1) muntu mosi ya kele ti kiyeka
ke sala mambu ya mbi, (2) ntangu yo ke lomba nde beto pona na nani beto fwete vanda ya kwikama, (3) ntangu mpangi mosi ya
3. Sambu na Yonatani, nki vandaka mfunu mingi kuluta kwikama na yandi na Davidi, mpi nki mutindu
beto me zaba yo? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)
4. (a) Inki ke pesaka beto kiese mingi kibeni? (b) Inki
beto ta longuka na disolo yai?
kele ti mukumba ke bakisa beto ve to ke sala
beto mbi, mpi (4) ntangu yo me kuma mpasi na kulungisa lusilu na beto.
NTANGU MUNTU MOSI YA KELE TI KIYEKA KE
SALA BETO MBI
Yonatani mpi bantu ya Izraele vandaka
na mpasi. Ntotila Saule, tata ya Yonatani, zitisaka ve Yehowa, mpi Yehowa losaka yandi.
(1 Samuele 15:17-23) Kansi Nzambi pesaka
Saule nswa ya kuyala diaka bamvula mingi.
Yo yina yo vandaka mpasi na kuvanda ya
kwikama na Nzambi sambu ntotila yina “vandaka na kiti ya kimfumu ya Yehowa” vandaka kusala mambu ya mbi kibeni.—1 Bansangu 29:23.
6 Yonatani bikalaka ya kwikama na Yehowa. Yindula mambu yina yandi salaka ntangu Saule yantikaka kukolama na Nzambi.
(1 Samuele 13:13, 14) Na ntangu yina, basoda mingi ya Filistia kwisaka ti bapusu-pusu
30 000 sambu na kunwanisa Izraele. Saule
vandaka kaka ti basoda 600, mpi kaka yandi
ti Yonatani bantu vandaka ti bambele ya
bitumba. Ata mpidina, Yonatani waka ve
boma. Yandi yibukaka mambu profete Samuele tubaka: “Sambu na zina na yandi ya
nene, Yehowa ta yambula ve bantu na yandi.” (1 Samuele 12:22) Yonatani zabisaka soda ya nkaka nde: “Kima mosi ve lenda kanga Yehowa nzila ya kugulusa na
nsadisa ya bantu mingi to ya bantu fioti.” Yo
yina bo kwendaka bo zole kunwanisa kimvuka mosi ya basoda ya Filistia mpi bo
fwaka basoda 20 na kati na bo. Yonatani
tudilaka Yehowa ntima mpi Yehowa sakumunaka yandi. Yehowa nikisaka ntoto mpi
5
5. Sambu na nki yo vandaka mpasi na kuvanda ya
kwikama na Nzambi ntangu Saule vandaka ntotila?
6. Inki ke monisa nde Yonatani bikalaka ya kwikama
na Yehowa?
FEBRUARI 2016
15
Mutindu ya nkaka ya kubikala ya kwikama na Yehowa kele kuzitisa nkwelani na beto,
ata yandi kele ve Mbangi ya Yehowa
(Tala paragrafe 9)
basoda ya Filistia waka boma. Na nima, bo
nwanaka bo na bo mpi fwaka bampangi na
bo mosi; bantu ya Izraele nungaka bitumba
yina.—1 Samuele 13:5, 15, 22; 14:1, 2, 6, 14,
15, 20.
7 Ata Saule kolamaka mingi na Yehowa,
Yonatani vandaka kaka kulemfukila yandi na
mutindu ya me fwana. Mu mbandu, yandi
vukanaka ti tata na yandi sambu na kunwanina bantu ya Yehowa.—1 Samuele 31:1, 2.
8 Bonso Yonatani, beto lenda vanda ya
7. Inki mutindu Yonatani vandaka kutadila tata na yandi?
8, 9. Inki mutindu beto ke monisaka kwikama na
Nzambi ntangu beto ke zitisaka bantu yina kele ti kiyeka?
16
NZOZULU YA NKENGI
kwikama na Yehowa kana beto ke lemfukila
bamfumu ya leta na mutindu ya me fwana. Yehowa me pesaka ‘bamfumu yai ya
nene’ nzila ya kuyala beto; yandi ke lomba beto mpi na kuzitisa bo. (Tanga Baroma 13:1, 2.) Yo yina ntangu beto ke solula ti
mfumu mosi ya leta, beto fwete vanda luzitu ata beto me zaba nde yandi kele muntu
mosi ya luvunu to ya mbi. Beto fwete zitisa
bantu yonso yina Yehowa me pesaka kiyeka.
—1 Bakorinto 11:3; Baebreo 13:17.
9 Olga, mpangi-nkento mosi ya Amerika ya
Sudi, vandaka kuzitisa bakala na yandi sambu na kumonisa kwikama na yandi na Yehowa, ata bakala yango vandaka kusala yandi mbi.[1] (Tala noti na nsuka ya disolo.)
Bantangu ya nkaka bakala yina vandaka kutubisa yandi ve to kutubila yandi mambu ya
mbi, kaka sambu yandi kele Mbangi ya Yehowa. Nkutu yandi zabisaka mpangi Olga nde
yandi ta fwa makwela mpi ta kwenda ti bana.
Kansi Olga vutulaka ve mbi na mbi. Yandi salaka yonso sambu na kuvanda nkento ya
mbote. Yandi vandaka kulambila bakala, kuyobisila yandi bilele, mpi kusadisa bampangi
ya bakala na yandi. (Baroma 12:17) Yandi
vandaka mpi kukwenda kufidisa bakala sambu na kutala dibuta mpi banduku na yandi.
Mu mbandu, ntangu papa ya bakala na yandi
fwaka, Olga muntu yidikaka bima yonso
yina bo kwendaka ti yo na mafwa. Ntangu
bantu nataka mvumbi na nzo-nzambi na bo,
Olga vingilaka bakala na yandi na nganda.
Na nima ya bamvula mingi, bakala yantikaka kusadila yandi mambu ya mbote sambu
Olga vandaka ntima-nda mpi vandaka kaka
kuzitisa yandi. Bubu yai, bakala ke siamisaka Olga na kukwenda na balukutakanu mpi
ke kwendaka kubaka yandi. Nkutu bantangu
ya nkaka yandi ke kwendaka ti Olga na balukutakanu.—1 Piere 3:1.
NTANGU YO KE LOMBA NDE BETO PONA NA
NANI BETO FWETE VANDA YA KWIKAMA
Ntangu Saule tubaka nde yandi fwete
fwa Davidi, yo vandaka mpasi sambu Yonatani kubaka lukanu. Keti yandi fwete kangama na tata na yandi to na Davidi? Yonatani
zabaka nde Nzambi vandaka ti Davidi kansi
ve ti tata na yandi; yo yina yandi bikalaka ya
kwikama na Davidi. Yandi songaka Davidi na
kubumbana; na nima, yandi bondilaka Saule na kufwa ve Davidi.—Tanga 1 Samuele
19:1-6.
10
10. Inki mutindu Yonatani zabaka muntu yina yandi
fwete kangama na yandi?
Mpangi-nkento Alice na Australie vandaka na mfunu ya kuzaba na nani yandi
fwete vanda ya kwikama. Ntangu yandi vandaka kulonguka Biblia, yandi zabisaka bantu ya dibuta na yandi mambu yina yandi ke
longuka. Yandi songaka bo mpi nde yandi ta
salaka diaka ve feti ya Noel¨ mpi yandi monisaka bo kikuma. Na luyantiku, bo monaka
yo mbi, mpi nsuka-nsuka bo wilaka yandi
makasi. Bo monaka nde Alice vandaka diaka
ve kudibanza sambu na bo. Nkutu mama na
yandi zabisaka yandi nde yandi ke zola diaka
ve kumona yandi. Alice tubaka nde: “Yo pesaka mono mpasi mingi sambu mono vandaka kuzola dibuta na mono mingi . Ata mpidina, lukanu na mono vandaka ya kuzola
ntete Yehowa ti Mwana na yandi; yo yina na
lukutakanu ya nene yina landaka, mono bakaka mbotika.”—Matayo 10:37.
12 Beto fwete vanda ya kwikama na Yehowa
kuluta na konso kima ya nkaka, mu mbandu
ekipe mosi ya nkweso, nzo-nkanda, to insi
na beto. Beto tadila mbandu ya Henry. Yandi vandaka kuzola kubula nsaka mosi ya
´
kele bonso dame (echecs)
na ekipe ya ekole
na bo; yandi vandaka mpi kuzola kunungisa
ekole na bo. Sambu yandi vandaka kubula
yo konso mposo, ntangu ya kusamuna mpi
ya kukwenda na balukutakanu vandaka diaka ve. Henry tubaka nde, yandi kumaka kudipesa mingi na mambu ya ekole kansi na
Nzambi ve. Yo yina yandi bakaka lukanu ya
kubula diaka ve nsaka yina na ekole.—Matayo 6:33.
13 Bantangu ya nkaka, yo ke vandaka mpasi na kukangama ti bampangi yonso ya
11
11, 12. Inki mutindu zola sambu na Nzambi ke sadisaka beto na kubaka lukanu ya kuvanda ya kwikama
na yandi?
13. Inki mutindu kuvanda ya kwikama na Nzambi ke
sadisaka beto na kuyidika makambu ya dibuta?
FEBRUARI 2016
17
Kana beto ke sala mumbongo ti muntu, kwikama na beto na Nzambi
ta pusa beto na kusala mambu kaka mutindu beto wakanaka
(Tala paragrafe 16)
dibuta na beto. Ken ke tuba nde: “Mama na
mono me kumaka mbuta; mono vandaka
kusepela kukwenda kutala yandi mbala na
mbala mpi kubinga yandi na kuvanda ti beto
bantangu ya nkaka. Kansi mama ti nkento
na mono va wakana mbote ve.” Yandi ke
yika nde: “Mu lendaka ve kukotila mosi mpi
kubuya ya nkaka.” Ken yibukaka minsiku ya
Biblia; yandi bakisaka nde yandi fwete kangama ti nkento na yandi mpi kuzola yandi.
Yo yina, yandi bakaka lukanu yina sepedisaka nkento na yandi. Na nima, yandi tendudilaka nkento na yandi mfunu ya kuzinga mbote ti mama na yandi. Yandi monisaka mpi
mama na yandi mfunu ya kuzitisa nkento na
yandi.—Tanga Kuyantika 2:24; 1 Bakorinto 13:4, 5.
18
NZOZULU YA NKENGI
NTANGU MPANGI MOSI KE BAKISA BETO VE
TO KE SALA BETO MBI
Beto lenda bikala ya kwikama na Yehowa
ata mpangi mosi ya kele ti mukumba ke sala
beto mbi. Nzambi pesaka Ntotila Saule kiyeka; kansi Saule vandaka kusala mwana
na yandi mbi. Yandi bakisaka ve kikuma
yina Yonatani vandaka kuzola Davidi. Yo
yina, ntangu Yonatani sadisaka Davidi, Saule waka makasi mpi pesaka yandi nsoni na
meso ya bantu. Ata mpidina, Yonatani vandaka kaka kuzitisa tata na yandi; yandi bikalaka mpi ya kwikama na Yehowa ti na Davidi, ntotila ya mpa ya Izraele yina Yehowa
ponaka na kisika ya tata na yandi.—1 Samuele 20:30-41.
14
14. Inki mambu ya mbi Saule salaka Yonatani?
Bampangi yina ke twadisaka mabundu
na beto bubu yai ke salaka bikesa sambu na
kusadila bampangi yonso mambu ya mbote.
Kansi sambu bo kele bantu ya kukonda kukuka, bantangu ya nkaka bo lenda bakisa ve
sambu na nki beto me sala kima mosi buna.
(1 Samuele 1:13-17) Yo yina ata bo me bakisa beto ve, beto fwete vanda kaka ya kwikama na Yehowa.
15
NTANGU YO ME KUMA MPASI
NA KULUNGISA LUSILU NA BETO
Saule zolaka nde Yonatani kukuma ntotila na kisika na yandi, kansi Davidi ve. (1 Samuele 20:31) Kansi Yonatani vandaka kuzola Yehowa mpi kukangama na yandi. Na
kisika ya kusosa kaka mambote na yandi
mosi, Yonatani kumaka nduku ya Davidi mpi
salaka mambu yina yandi silaka Davidi. Ya
kieleka, muntu yina ke zolaka Yehowa mpi
ke kangamaka na yandi “ke lungisaka lusilu
na yandi, ata kana yo kele mbi sambu na ya16
15. Inki beto fwete sala kana mpangi mosi me bakisa
beto ve?
16. Na nki mambu beto fwete vanda ya kwikama na
Yehowa mpi kusosa ve kaka mambote na beto mosi?
NTENDULA
YA BANGOGO
YA NKAKA
ndi.” (Nkunga 15:4) Beto ke lungisaka balusilu na beto sambu beto ke vandaka ya kwikama na Nzambi. Mu mbandu, kana beto ke
sala mumbongo ti muntu, beto fwete sala
mambu kaka mutindu beto wakanaka ata
mambu ya mpasi me basika. Kana mavwanga me basika na makwela na beto, beto
ta monisa nde beto ke zolaka Yehowa kana
beto ke kangama kaka na nkwelani na beto.
—Tanga Malaki 2:13-16.
17 Bonso Yonatani, beto fwete vanda ya
kwikama na Nzambi ata na ntangu ya mpasi.
Beto fwete kangama mpi ti bampangi na
beto, ata bo ke sala beto mbi. Kana beto sala
mpidina, Yehowa ta wa kiese; beto mosi mpi
ta wa kiese mingi. (Bingana 27:11) Beto fwete tula ntima nde yandi ta sadilaka beto kaka
mambu ya mbote mpi ta taninaka beto. Na
disolo ya ke landa, beto ta longuka bambandu ya bantu ya kwikama mpi ya kukonda kwikama ya ntangu ya Davidi.
17. Inki malongi nge me baka na disolo yai?
NOTI NA NSUKA YA DISOLO:
[1] (paragrafe 9) Beto me soba zina.
Kubikala ya kwikama na
“Bamfumu ya nene”:
Yehowa:
Yo ke tendula baluyalu mpi
Yo kele kuzola Yehowa mpi
bamfumu yina Yehowa me
kulemfukila yandi ntangu yo- pesaka nzila ya kuyala beto.
nso. Na bantangu ya mpasi,
Yehowa ke zolaka nde beto
beto ke sosaka kuzaba luzozitisa bo, ntangu bo ke lolo na yandi mpi beto ke lemba beto mambu yina ke
mfukilaka yandi sambu beto
fwa ve bansiku na yandi
ke zolaka yandi kuluta bima
yonso ya nkaka
Landa Mbandu ya Bansadi
ya Kwikama ya Yehowa
“Nki Yehowa ke lomba nge? Kaka kusala mambu na lunungu,
kuzola kwikama, mpi kutambula kukonda lulendo ti Nzambi
na nge!”—MIKA 6:8.
BANKUNGA: 63, 43
INKI MVUTU NGE TA PESA?
Na nani beto fwete vanda ya
kwikama?
Sambu na nki Yonatani sadilaka ve Davidi mambu bonso
Abnere?
Inki bikalulu ta sadisa beto na
kuvanda ya kwikama na Nzambi, mpi nki mutindu?
SAULE ti basoda na yandi 3 000 kwendaka kusosa Davidi na
ntoto ya zelo na zelo ya Yuda sambu na kufwa yandi. Kansi na
mpimpa mosi, Davidi ti bantu na yandi monaka Saule ti basoda na yandi. Bo yonso vandaka ya kulala; ebuna Davidi ti Abishai lutaka malembe basoda ya Saule mpi kumaka kisika Saule
lalaka. Abishai songaka Davidi nde: “Pesa mono nzila ya kukangisa yandi na ntoto ti dikonga, kaka mbala mosi, yo ta lomba
ve nde mono sala yo mbala zole.” Kansi Davidi buyaka mpi tubaka nde: “Kusala yandi mbi ve, sambu nani lenda nangula diboko na yandi sambu na kunwanisa muntu yina Yehowa me tulaka mafuta ebuna yandi baka ve ndola?” Davidi yikaka nde:
“Na kutadila mabanza ya Yehowa, ngindu lenda kwisila mono
ve ata fioti na kunangula diboko na mono sambu na kunwanisa muntu yina Yehowa me tulaka mafuta!”—1 Samuele 26:8-12.
1, 2. Inki mutindu Davidi monisaka kwikama na yandi na Nzambi? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)
20
Davidi bakisaka mambu yina yandi fwete
sala sambu na kubikala ya kwikama na Yehowa. Yandi zabaka nde yandi fwete zitisa Saule, mpi yandi vandaka ve ata fioti ti ngindu
ya kusala Saule mbi. Sambu na nki? Sambu
Nzambi muntu tulaka Saule ntotila ya Izraele. Bubu yai mpi, Yehowa ke zolaka nde bansadi na yandi yonso kuvanda ya kwikama
na yandi mpi kuzitisa bantu yina yandi me
bikaka nde bo yala.—Tanga Mika 6:8.
3 Abishai vandaka kuzitisa Davidi sambu
yandi zabaka nde Nzambi ponaka Davidi na
kuvanda ntotila. Kansi ntangu Davidi kumaka ntotila, yandi salaka masumu ya nene.
Yandi salaka bizumba ti nkento ya Uria; na
nima, yandi songaka Yoabi na kusala yonso
sambu Uria kufwa na bitumba. (2 Samuele
11:2-4, 14, 15; 1 Bansangu 2:16) Sambu Yoabi vandaka mpangi ya Abishai, ziku Abishai
waka mambu yina Davidi salaka; kansi yandi
vandaka kaka kuzitisa Davidi. Diaka, Abishai vandaka mpi mfumu ya basoda; yandi lendaka kusadila kiyeka na yandi yina sambu na kukuma ntotila; kansi yandi salaka
yo ve. Yandi landaka kusala ti Davidi mpi taninaka yandi na bambeni.—2 Samuele 10:10;
20:6; 21:15-17.
4 Davidi bikalaka ya kwikama na Yehowa
luzingu na yandi ya mvimba. Ntangu yandi
vandaka toko, yandi fwaka Goliati, muntu
mosi ya nene, yina vandaka kufinga Yehowa
mpi bantu ya Izraele. (1 Samuele 17:23, 26,
48-51) Ntangu Davidi vandaka ntotila yandi
salaka masumu mpi Natani, profete ya Yehowa, sungikaka yandi. Davidi ndimaka mbala
mosi masumu na yandi mpi balulaka ntima.
(2 Samuele 12:1-5, 13) Ntangu Davidi kuma-
Davidi. Kansi Davidi zabaka nde kufwa “muntu yina Yehowa me tulaka mafuta” kele
mbi; yo yina, yandi bikaka ve nde Abishai
kufwa ntotila. (1 Samuele 26:8-11) Yo ke longa beto nki? Kana beto ke bakisa ve na nani
beto fwete vanda ntete ya kwikama, beto
fwete tadila minsiku ya Biblia yina lenda sadisa beto.
6 Beto ke butukaka ti nzala ya kukangama
ti bantu ya beto ke zolaka, mu mbandu
3. Inki mutindu Abishai monisaka kwikama na Davidi?
4. (a) Inki mutindu mbandu ya Davidi ke sadisa beto
na kuvanda ya kwikama na Nzambi? (b) Inki bambandu ya nkaka beto ta tadila?
5. Kifu yina Abishai salaka ke longa beto nki?
6. Ata beto ke butukaka ti nzala ya kukangama ti banduku mpi bantu ya dibuta, sambu na nki beto fwete
keba?
2
ka mununu, yandi pesaka bima mingi ya ntalu sambu bo tunga tempelo ya Yehowa.
(1 Bansangu 29:1-5) Yo ke pwelele nde, ata
Davidi salaka masumu ya nene, yandi yambulaka ve Nzambi ata fioti. (Nkunga 51:4,
10; 86:2) Na disolo yai, beto ta tadila mbandu ya Davidi mpi ya bantu ya nkaka ya ntangu na yandi; beto ta longuka mpi mutindu
beto lenda kangama ngolo na Yehowa kuluta na bantu ya nkaka. Beto ta tadila mpi bikalulu ya nkaka yina ta sadisa beto na kuvanda ya kwikama.
KETI NGE TA VANDA YA KWIKAMA
NA YEHOWA?
Abishai zolaka kufwa Saule sambu na kusosa kumonisa nde yandi kele ya kwikama na
5
Kuvanda ya kwikama na
Yehowa me luta kuvanda
ya kwikama na konso
muntu yina
FEBRUARI 2016
21
Kana nge me zaba nde
nduku na nge me sala disumu
ya nene, keti nge ta zabisa
yandi yo mpi kuzikisa nde yandi
me solula ti bankuluntu
sambu bo sadisa yandi?
(Tala paragrafe 14)
banduku to bantu ya dibuta na beto. Kansi
sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka,
ntima lenda kusa beto. (Yeremia 17:9) Yo
yina, kana muntu mosi ya beto ke zolaka ke
sala mambu ya mbi mpi me buya kieleka,
beto fwete vila ve nde kwikama na beto na
Yehowa me luta kuvanda ya kwikama na konso muntu yina.—Tanga Matayo 22:37.
7 Kana bo me basisaka muntu ya dibuta na
beno na dibundu, nge lenda monisa Yehowa
nde nge kele kaka ya kwikama na Yandi. Beto
baka mbandu ya mama ya Anne, yina bo basisaka na dibundu. Kilumbu mosi yandi zabisaka Anne na telefone nde yandi ke zola
kukwenda kutala yandi.[1] (Tala noti na nsuka ya disolo.) Yandi tubaka nde yandi ke wa
mpasi kibeni mutindu bantu ya dibuta ke tubisaka yandi ve. Anne waka mpasi; yandi songaka mama na yandi nde yandi ta sonikila yandi mukanda. Na ntwala ya kusonika,
Anne tadilaka minsiku ya Biblia. (1 Bakorinto 5:11; 2 Yoane 9-11) Na nima, yandi sonikilaka mama na yandi mpi tendudilaka yandi
na mawete nde, yandi muntu buyaka dibuta
ntangu yandi salaka disumu mpi buyaka ku7. Inki mutindu mpangi-nkento mosi bikalaka ya kwikama na Nzambi ata na ntangu ya mpasi?
22
NZOZULU YA NKENGI
balula ntima. Anne songaka mama na yandi
nde, sambu na kuvanda na kiese, yandi fwete vutukila Yehowa.—Yakobo 4:8.
8 Na bilumbu ya Davidi, bansadi ya kwikama ya Nzambi vandaka mpi bantu ya kudikulumusa, ya mawete, mpi ya kikesa. Beto tadila mutindu bikalulu yai lenda sadisa beto
na kubikala ya kwikama na Yehowa.
BETO FWETE KUDIKULUMUSA
Yonatani mwana ya Saule mpi Abnere
mfumu ya basoda ya Izraele, monaka mutindu Davidi natilaka Ntotila Saule ntu ya Goliati. Yonatani kumaka nduku ya Davidi mpi
bikalaka ya kwikama na yandi. (1 Samuele
17:57–18:3) Kansi Abnere salaka ve mpidina.
Nkutu na nima, yandi vukanaka ti Saule ntangu Saule sosaka kufwa Davidi. (1 Samuele
26:1-5; Nkunga 54:3) Yonatani ti Abnere zabaka nde Nzambi ponaka Davidi na kukuma
ntotila na kisika ya Saule. Kansi ntangu Saule fwaka, Abnere vukanaka ve ti Davidi. Yandi sosaka nkutu kutula Ishe-bosheti, mwana ya Saule, ntotila. Yo lenda vanda nde
9
8. Inki bikalulu ta sadisa beto na kubikala ya kwikama
na Nzambi?
9. Sambu na nki Abnere sosaka kufwa Davidi?
Abnere vandaka mpi na nzala ya kukuma
ntotila; ziku yo yina yandi vukisaka nitu ti
nkento mosi ya Ntotila Saule. (2 Samuele 2:
8-10; 3:6-11) Sambu na nki Yonatani salaka
ve mambu bonso Abnere? Sambu yandi vandaka ya kwikama na Yehowa mpi vandaka
muntu ya kudikulumusa; kansi Abnere ve.
10 Absalomi, mwana ya Ntotila Davidi, kangamaka ve na Nzambi sambu yandi vandaka ve muntu ya kudikulumusa. Yandi sosaka kukuma ntotila; yo yina, yandi bakaka
‘pusu-pusu mosi, bampunda, mpi babakala
50 sambu na kubaka ntinu na ntwala na yandi.’ (2 Samuele 15:1) Yandi bendaka mpi
bantu mingi ya Izraele na kulanda yandi. Yandi sosaka nkutu kufwa tata na yandi Davidi, ata yandi zabaka nde Yehowa muntu kumisaka Davidi ntotila ya Izraele.—2 Samuele
15:13, 14; 17:1-4.
11 Kana muntu ke kudikulumusa ve mpi ke
zola kuvanda ti kiyeka mingi, yo ke vandaka
mpasi nde yandi bikala ya kwikama na Nzambi. Beto ke zolaka Yehowa, mpi beto ke so10. Inki ke monisa nde Absalomi vandaka ve ya kwikama na Nzambi?
11. Masolo ya Biblia ya ke tubila Abnere, Absalomi,
mpi Baruki ke longa beto nki?
saka ve kaka mambote na beto mosi; beto ke
vandaka mpi ve ntima-mbi bonso Abnere ti
Absalomi. Yo yina beto fwete sosa ve kuzwa
mbongo mingi to kisalu mosi yina ta kumisa
beto bantu ya lukumu. Yo ta bebisa bangwisana na beto ti Yehowa. Na nsungi mosi
buna, Baruki, sekretere ya Yeremia, kumaka
ti nzala ya bima yina yandi vandaka ve ti yo;
yandi vandaka kusadila diaka ve Yehowa na
kiese. Yehowa zabisaka Baruki nde: “Tala!
Mono ke bwisa bima yina mono tungaka,
mpi mono ke tumuna bima yina mono kunaka—insi ya mvimba. Kansi nge ke sosa bima
ya nene sambu na nge mosi. Bika kusosa
bima ya mutindu yai.” (Yeremia 45:4, 5) Baruki lemfukilaka Yehowa. Beto mpi, beto
fwete lemfukila Yehowa, sambu ntama mingi ve yandi ta fwa nsi-ntoto yai.
12 Mpangi Daniel na Mexique sosaka kuzaba na nani yandi fwete bikala ya kwikama.
Yandi zolaka kukwela nkento mosi yina vandaka ve Mbangi ya Yehowa. Daniel ke tuba
nde: “Ata ntangu mu kumaka mupasudinzila, mu vandaka kaka kusonikila yandi.”
12. Sambu na nki kusosa kaka mambote na beto
mosi ta monisa nde beto kele ve ya kwikama na Yehowa?
FEBRUARI 2016
23
Na nima, Daniel bakisaka nde yandi vandaka kusosa kaka mambote na yandi mosi. Yandi vandaka ve ya kwikama na Yehowa; yo
lombaka nde yandi kudikulumusa. Yandi songaka nkuluntu mosi mambu yango. Daniel ke tuba nde: “Yandi sadisaka mono na
Kana nge songa mpangi
mosi ya me sala disumu
na kusolula ti bankuluntu,
nge ta monisa nde nge
kele muntu ya mawete mpi
ya kwikama na Yehowa
kubakisa nde, sambu na kuvanda ya kwikama na Yehowa, mono fwete bika kusonikila
mwana-nkento yina. Na nima ya kusamba
mpi kudila mingi, mono sadilaka ndongisila na yandi. Ebuna mono kumaka kusamuna
na kiese mingi .” Bubu yai Daniel me kwelaka nkento yina ke zolaka Yehowa mpi yandi
kele nkengi ya nziunga.
KUVANDA YA KWIKAMA NA NZAMBI KE
KUMISAKA BETO BANTU YA MAWETE
Kana beto kele ya kwikama na Yehowa,
beto ta vanda mpi ya kwikama na bantu ya
nkaka mpi kusadisa bo mbote. Profete Natani bikalaka ya kwikama na Yehowa mpi na
Davidi. Ntangu Davidi salaka bizumba ti
nkento mosi mpi fwaka bakala na yandi, Yehowa tindaka Natani na kulongisila yandi.
Natani lemfukilaka Yehowa mpi salaka mambu ti kikesa. Yandi solulaka ti Davidi na
13
13. Inki mutindu Natani bikalaka ya kwikama na Yehowa mpi na Davidi?
24
NZOZULU YA NKENGI
mayele mpi na mawete yonso. Sambu na kusadisa Davidi na kubakisa nde yandi me sala
masumu ya nene, yandi telaka Davidi disolo
ya mvwama mosi, yina botulaka dimeme
mosi kaka ya nsukami mosi. Disolo yina pesaka Davidi makasi mingi. Na nima Natani
tubaka nde: “Muntu yango kele nge!” Davidi bakisaka nde yandi me sala disumu na
ntwala ya Yehowa.—2 Samuele 12:1-7, 13.
14 Kusala mambu na mawete ta sadisa nge
na kuvanda ya kwikama na Yehowa mpi na
bantu ya nkaka. Mu mbandu, nge lenda zaba
nde mpangi mosi me sala disumu ya nene.
Kana yandi kele nduku na nge to muntu ya
dibuta na beno, nge lenda sosa kutanina bangwisana na beno. Kansi nge me zaba mbote nde kuvanda ntete ya kwikama na Yehowa
kele kima ya kuluta mfunu. Bonso Natani,
lemfukila Yehowa mpi solula ti mpangi yina
na mawete yonso. Zabisa yandi na kusonga
bankuluntu nswalu sambu bo sadisa yandi.
Kana yandi me songa bankuluntu ve, kwenda kusonga bo. Kana nge sala mpidina, nge
ta bikala ya kwikama na Yehowa, mpi nge ta
sadila mpangi mambu na mawete yonso, sambu bankuluntu lenda sadisa yandi na kuvutukila bangwisana na yandi ti Yehowa. Bo ta
sungika yandi na zola mpi na mawete yonso.
—Tanga Levi 5:1; Bagalatia 6:1.
BETO FWETE VANDA KIKESA SAMBU NA
KUBIKALA YA KWIKAMA NA NZAMBI
Ushai vandaka nduku ya ngolo ya Ntotila Davidi. Ntangu bantu sosaka kukumisa
Absalomi ntotila, yo lombaka nde Ushai kuvanda kikesa sambu na kubikala ya kwikama
na Davidi mpi na Nzambi. Ushai zabaka nde
15
14. Inki mutindu nge lenda vanda ya kwikama na Yehowa mpi na banduku, to na bantu ya dibuta na nge?
15, 16. Sambu na nki yo lombaka nde Ushai kuvanda
kikesa sambu na kubikala ya kwikama na Nzambi?
Absalomi me kwisa dezia na Yeruzalemi ti
basoda na yandi mpi Davidi me tina. (2 Samuele 15:13; 16:15) Kansi nki Ushai salaka?
Keti yandi yambulaka Davidi mpi vukanaka
ti Absalomi? Ve. Ata Davidi kumaka mbuta
mingi mpi bantu vandaka kusosa kufwa yandi, Ushai bikalaka ya kwikama na Davidi,
ntotila yina Yehowa tulaka. Yo yina Ushai
kwendaka kukutana ti Davidi na Ngumba ya
Banti ya Olive.—2 Samuele 15:30, 32.
16 Davidi songaka Ushai na kuvutuka na
Yeruzalemi mpi kusala bonso nde yandi me
kuma nduku ya Absalomi; mpidina, Absalomi ta wa ndongisila na yandi na kisika ya kulanda ndongisila ya Ahitofele. Ushai monisaka kikesa mpi tulaka luzingu na yandi na
kigonsa sambu na kulemfukila Davidi mpi
kubikala ya kwikama na Yehowa. Davidi sambaka Yehowa na kusadisa Ushai, mpi Yehowa sadisaka yandi. Absalomi sadilaka ndongisila ya Ushai mpi buyaka ndongisila ya
Ahitofele.—2 Samuele 15:31; 17:14.
17 Beto fwete vanda kikesa sambu na kubikala ya kwikama na Yehowa mpi kulemfukila yandi na kisika ya kusala mambu yina
bantu ya dibuta, banduku ya kisalu to bamfumu ya luyalu ke songa beto. Beto baka
mbandu ya Taro, na Japon. Banda na kileki,
yandi vandaka kusala kaka mambu yina ke
sepedisa bibuti na yandi. Yandi vandaka kulemfukila bibuti na yandi na mambu yonso
sambu yandi vandaka kuzola bo. Kansi ntangu yandi yantikaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa, bibuti na yandi buyisaka
yandi. Yo pesaka yandi mpasi; yandi vandaka nkutu kukuka ve kuzabisa bo nde yandi
me baka lukanu ya kukwenda na balukutakanu. Taro ke tuba nde: “Bo waka makasi mingi mpi bamvula mingi bo buyaka nde mu
kwenda kutala bo. Mono lombaka Yehowa
kikesa ya kulungisa lukanu na mono. Bubu
yai bo me sobaka, mpi mono ke kwendaka
kutala bo mbala na mbala.”—Tanga Bingana 29:25.
18 Bonso Davidi, Yonatani, Natani mpi
Ushai, beto ta vanda na kiese kana beto kele
ya kwikama na Yehowa. Beto ke sosaka ve
ata fioti kuvanda bonso Abnere mpi Absalomi, bantu ya kukonda kwikama. Ya kieleka,
beto kele bantu ya kukonda kukuka mpi ke
salaka bifu. Kansi beto fwete monisa Yehowa nde, kubikala ya kwikama na yandi kele
kima ya kuluta mfunu na luzingu na beto.
17. Sambu na nki beto fwete vanda kikesa sambu na
kuvanda ya kwikama?
NOTI NA NSUKA YA DISOLO:
18. Nki malongi nge me baka na disolo yai?
[1] (paragrafe 7) Beto me soba zina.
NTENDULA YA BANGOGO YA NKAKA
Muntu ya kwikama mpi ya
kudikulumusa kele muntu
yina ke salaka kaka luzolo
ya Yehowa, kansi ya yandi
mosi ve
Muntu ya kwikama mpi ya
mawete, kele muntu yina
ke sadisaka bantu, mpi ke
sadilaka bo mambu mutindu Yehowa ke zolaka
Muntu ya kwikama mpi ya
kikesa, kele muntu yina ke
lemfukilaka Yehowa ata na
ntangu ya mpasi to ntangu
yandi ke wa boma
DISOLO YA LUZINGU
Yehowa Me
Sadisaka Mono
Mingi na Kisalu
na Yandi
DISOLO YA
CORWIN ROBISON
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
Mono zabisaka mfumu ya
basoda nde mono vandaka
dezia na boloko sambu mono
buyaka kunwana mvita. Mono
yulaka yandi nde, “Keti nge ke
zo vutula mono na boloko?”
Yo vandaka mbala ya zole ya
bo lombaka
´ mono na kukuma
soda ya Etats-Unis.
26
NZOZULU YA NKENGI
MONO butukaka na 1926
na bwala Crooksville, na
´
provense ya Ohio na Etats-Unis. Papa ti mama vandaka kutinda beto na nzo-nzambi, kansi bo mosi
vandaka kukwenda ve. Mono vandaka kukwenda na
´
dibundu ya Methodiste.
Ntangu mono kumaka ti bamvula 14, pastere pesaka mono kado sambu mono
vandaka kukwenda na nzo-nzambi konso lumingu.
Na ntangu yina, Mbangi ya Yehowa mosi, Margaret Walker, yantikaka kulonga Mama Biblia. Kilumbu
mosi mono bakaka lukanu ya kulonguka mpi ti bo.
Mama yindulaka nde mono ta bebisa kulonguka na
bo; yo yina yandi basisaka mono na nganda. Kansi
mono vandaka kaka kuwidikila masolo na bo. Kilumbu ya nkaka Margaret yulaka mono nde, “Nge me
zaba zina ya Nzambi?” Mono vutulaka nde, “Bantu
yonso me zaba nde, yo ke Nzambi.” Yandi tubaka
nde, “Baka Biblia na nge mpi tanga Nkunga 83:18.”
Mono tangaka, mpi mono monaka nde zina ya Nzambi kele Yehowa. Mono kwendaka ntinu kusonga banduku na mono nde, “Ntangu beno ta vutuka na nzo
na nkokila, beno tanga Nkunga 83:18; beno ta mona
zina ya Nzambi.” Ziku nge ta tuba nde mono yantikaka mbala mosi kusamuna.
Mono longukaka Biblia mpi bakaka mbotika na
1941. Ntangu fioti na nima, bo lombaka mono na kutwadisaka kulonguka ya mukanda ya dibundu. Mono
bingisaka mama mpi bantu ya dibuta na mono na lukutakanu; bo yantikaka kukwisa na kimvuka yina
mono vandaka. Kansi Papa buyaka.
MBANGIKA NA DIBUTA
Bo pesaka mono mikumba mingi na dibundu, mpi
mono kumaka ti mikanda mingi ya Bambangi ya Yehowa. Kilumbu mosi, Papa tubaka nde: “Nge ke
mono mutindu mikanda me fuluka na nzo yai? Basisa yo mpi kwenda.” Mono basikaka mpi kwendaka
kuzinga pene-pene ya mbanza Zanesville, na Ohio;
kansi mono vandaka kuvutuka na nzo sambu na kupesa dibuta na beto kikesa.
Papa sosaka kubuyisa Mama na kukwenda na balukutakanu. Bilumbu ya nkaka, kana Mama ke kwenda na lukutakanu, Papa vandaka kulanda yandi mpi
kuvutula yandi na nzo. Kansi Mama vandaka kubasika na kielo ya nkaka. Mono songaka Mama nde: “Kudiyangisa ve. Yandi ta lemba.” Na nima Papa lembaka, mpi mama kumaka kukwenda na balukutakanu
na ngemba yonso.
Mono vandaka na kati ya Bambangi ya Yehowa yina bo kangaka na mbanza Ashland,
na Kentucky, sambu beto buyaka kunwana mvita
Ntangu Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi yantikaka na 1943, mono kumaka kusala masolo na dibundu
na beto. Bandongisila yina bo vandaka kupesa mono
na nima ya konso disolo sadisaka mono na kukuma
mutubi ya mbote.
MONO BUYAKA KUNWANA MVITA
Na 1944, na Mvita ya Zole ya Ntoto ya Mvimba, bo
pusaka mono na ngolo na kukuma soda. Bo tindaka
mono na Fort Hayes, camp mosi ya basoda na mbanza Columbus, na Ohio. Bo salaka mono ekzame
mpi mono fulusaka formilere ya kisalu ya kisoda.
Mono songaka bamfumu nde mono ta kuma ve soda.
Bo yambulaka mono. Kansi bilumbu fioti na nima,
mfumu mosi ya basoda kwisaka na nzo mpi zabisaka
mono nde, “Corwin Robison, yai convocation na
nge.”
Bamposo zole na nima, zuzi mosi songaka mono
na tribinale nde: “Kana sambu na mono, nge lenda
basika ve na boloko. Nge kele ti kima ya kutuba?”
Mono vutulaka nde: “Mfumu, Mono kele nsadi ya
Nzambi. Mono ke longaka na banzo yonso mpi ke zabisaka bantu mingi nsangu ya mbote ya Kimfumu.”
Zuzi yina songaka bazuzi ya nkaka nde: “Beno kwisaka ve awa sambu na kuzaba kana yandi kele nsadi
ya Nzambi to ve, kansi sambu na kuzaba kana yandi ndimaka kukuma soda to ve.” Ntangu fioti na
nima, bazuzi zengilaka mono nkanu ya bamvula tanu
na boloko ya mbanza Ashland, na provense ya
Kentucky.
YEHOWA TANINAKA MONO NA BOLOKO
Mono salaka bamposo zole na boloko ya mbanza
Columbus, na Ohio; na kilumbu ya ntete bo tulaka
mono na kasho ya mono mosi. Mono sambaka Yehowa nde: “Mu ta kuka ve kusala bamvula tanu awa. Mu
ke zaba ve nki mu lenda sala.”
Na kilumbu yina landaka, bo basisaka mono na kasho yina. Mono kwendaka kisika muntu mosi ya boloko telamaka. Yandi vandaka bapake mpi ntulu
nene. Zina na yandi Paul. Beto telamaka na fenetre
mpi vandaka kutala na nganda. Yandi yulaka mono
nde, “Leke, nge me sala nki?” Mono tubaka nde,
“Mono kele Mbangi ya Yehowa.” Yandi yitukaka nde,
“Mbangi ya Yehowa? Ebuna nge ke sala nki awa?”
Mono tubaka nde, “Beto Bambangi ya Yehowa, beto
ke nwanaka ve mvita mpi ke fwaka ve bantu.” Yandi
tubaka nde, “Bo me kanga nge sambu nge me buya
kufwa bantu. Bantu ya nkaka, bo me kanga bo sambu bo fwaka bantu! Yo ke yitukisa!” Mono vutulaka nde, “Yo ke yitukisa mono mpi.”
Na nima yandi tubaka nde, “Mu tangaka mikanda
na beno ntangu mu vandaka na boloko ya nkaka; mu
salaka bamvula 15 kuna.” Ntangu mono waka mpidina, mono sambaka nde, “Yehowa, sadisa mu na kusolula mbote ti muntu yai.” Yandi tubaka nde: “Kana
muntu mosi ya boloko kusimba nge, binga mono. Yandi ta zaba mono.” Yo yina bantu yonso 50 ya boloko vandaka kuyangisa mono ve.
Ntangu bamfumu ya basoda tindaka mono na boloko ya Ashland, mono kutanaka ti bampangi ya
FEBRUARI 2016
27
Margaret Walker (nkento ya zole yantika
na diboko ya kimama) longaka mono
kieleka
Mono ke samuna ti Demetrius
Papageorge, mpangi mosi ya bo me
tulaka mafuta, yina yantikaka
kusadila Yehowa na 1913
nkaka ya kuyela na kimpeve. Bo sadisaka mono ti bampangi ya nkaka na kukangama ngolo na Yehowa.
Konso mposo, bo vandaka kupesa beto mikapu ya
Biblia; beto vandaka kuyidika bangiufula ti bamvutu
sambu na balukutakanu yina beto vandaka kubinga
Abeilles de la Bible. Beto vandaka na shambre mosi ya
nene yina vandaka ti bambeto. Mpangi mosi vandaka
kutwadisa beto. Yandi zabisaka mono nde: “Robison,
mbeto yai ti yina, kele teritware na nge. Nge ta solulaka ti konso muntu yina bo ta tula pana. Nge fwete
sala yonso sambu na kulonga yandi na ntwala nde bo
katula yandi.” Beto vandaka kusamuna mutindu
yina.
NTANGU MONO BASIKAKA NA BOLOKO
Mvita ya Zole ya Ntoto ya Mvimba manaka na
1945; kansi mono vandaka kaka na boloko. Mono vandaka kuyindula bampangi na mono sambu Papa zabisaka mono nde, “Mu ke sosa ntete kukatula nge
na nzo yai; na nima, mu ta tadila bampangi na nge.”
Kansi ntangu mono basikaka na boloko, kima mosi
yitukisaka mono. Ata Papa vandaka kuniokula beto,
bampangi na mono 7 vandaka kukwenda na balukutakanu, mpi mosi ya nkento bakaka mbotika.
´ nwanaka mvita na 1950,
Ntangu bantu ya Coree
bo lombaka mono diaka na kukuma soda. Bo tindaka mono na camp ya Fort Hayes. Ntangu mfumu ya
basoda monaka mayele ti ngolo na mono, yandi tubaka nde: “Nge ke ngolo mingi kuluta banduku na
nge.” Mono vutulaka nde, “Mersi, kansi mono ta
28
NZOZULU YA NKENGI
Na Betele ya Brooklyn, mono ke
sadila masini yina ke kumisaka
masa tiya
kuma ve soda.” Mono yibukaka 2 Timoteo 2:3 mpi
tubaka nde, “Mono kele dezia soda ya Kristu.” Yandi
vandaka pima ntangu ya nda, mpi tubaka nde, “Kwenda.”
Ntangu fioti na nima, beto salaka lukutakanu ya
nene na mbanza Cincinnati, na Ohio; mono kotaka
mpi lukutakanu ya bantu yina ke zola kusala na Betele. Mpangi Milton Henschel songaka beto nde Betele ke sosa bampangi yina ke zola kusala mingi
sambu na mambote ya Kimfumu. Mono fulusaka formilere ya Betele mpi bo ndimaka mono. Na Augusti
1954, mono yantikaka kusala na Betele ya Brooklyn;
tii bubu yai mono kele na Betele.
Na Betele, mono ke vandaka ti bisalu mingi. Na
nsungi ya bamvula mingi, mono vandaka kusala na
bamasini ya ke kumisaka masa tiya, mpi mono vandaka kuyidika bansapi. Mono vandaka mpi kusala na Nzo ya Balukutakanu ya Nene, na mbanza New
York.
Mono ke zolaka mingi mambu yina beto ke salaka
na Betele; mu mbandu lusambu ya suka, Kulonguka
ya Nzozulu ya Nkengi, mpi kusamuna ti bampangi ya
dibundu. Na kutuba masonga, mabuta yonso ya Bambangi ya Yehowa fwete sala mambu yai mbala na mbala. Ntangu bibuti mpi bana ke tadila mukapu ya kilumbu kumosi, ke sala Lusambu ya Dibuta
mbala na mbala, ke pesa bamvutu na balukutakanu,
mpi ke samuna ti kikesa, dibuta ya mvimba ta vanda
ngolo mpi ta kuma pene-pene ya Yehowa.
Mono me zwaka banduku mingi na Betele mpi na
dibundu. Bankaka vandaka Bakristu yina bo me tulaka mafuta mpi bo me kwendaka dezia na zulu. Bankaka vandaka ve Bakristu yina bo me tulaka mafuta. Kansi bansadi ya Yehowa yonso, ata bampangi ya
Betele, kele bantu ya kukonda kukuka. Kana mono
me wakana ve ti mpangi mosi, mono ke sosaka kutula ngemba. Mono ke yibukaka Matayo 5:23, 24 mpi
mutindu beto fwete yidika mambu yina me basika.
Yo ke vandaka ve pete na kulomba “pardo,” kansi yo
ke yidikaka mambu mingi.
MAMBOTE YINA MONO ME BAKAKA
Bubu yai, mono ke kukaka diaka ve kusamuna nzo
na nzo sambu mono me kuma mbuta, kansi mono
me yambulaka ve. Mono me longukaka ndambu ya
Kishinwa, mpi na bala-bala, mono ke vandaka na kiese ya kusolula ti bantu yina ke tubaka Kishinwa. Bilumbu ya nkaka na suka, mono ke kabulaka bazulunalu 30 to 40 na bantu yina ke sepelaka na nsangu.
Nkutu mono me salaka mvutukilu ya mpa na
Chine! Kilumbu mosi, mwana-nkento mosi monaka
mono mpi yandi yantikaka kuseka; yandi vandaka
kuluta mpi kuteka bambuma. Mono sekaka mpi pe´
saka yandi Nzozulu ya Nkengi ti Reveillez-vous
! ya Kishinwa. Yandi bakaka yo mpi yandi songaka mono
nde zina na yandi kele Katie. Na nima, ntangu beto
vandaka kukutana, Katie vandaka kukwisa kusolula
ti mono. Mono zabisaka yandi mutindu bo ke bingaka bambuma yina na Kingelesi mpi bima ya nkaka
yina yandi vandaka kuteka; yandi vandaka kumeka kubinga yo mutindu mono bingaka. Mono tangilaka yandi baverse ya Biblia mpi yandi ndimaka kubaka mukanda Biblia
Kelongaka. Kansi na nima ya bamposo, mono vandaka diaka kumona yandi ve.
Bangonda mingi na nima, mono
pesaka mwana-nkento ya nkaka yina
vandaka kuteka bambuma bazulunalu mpi yandi bakaka yo. Na mposo yina landaka, yandi pesaka mono
telefone na yandi mpi tubaka nde,
“Solula ti muntu mosi na Chine.”
Mono tubaka nde, “Mono me zaba
ve ata muntu mosi na Chine.” Kansi yandi songaka mono na kusolula
Mono ke longa Bashinwa na mbanza
Brooklyn, na New York
kaka; mono bakaka telefone mpi tubaka nde, “Mbote, yai Robison.” Muntu yango vutulaka nde, “Robby,
yai mono Katie. Mono me vutukaka na Chine.”
Mono tubaka nde, “Na Chine?” Katie vutulaka nde
“Ee. Robby, nge me zaba mwana-nkento yina me
pesa nge telefone? Yandi kele mpangi na mono. Nge
longaka mono mambu mingi ya mbote. Pardo, longa
yandi mpi Biblia.” Mono tubaka nde, “Katie, mono
ta longa yandi. Mersi mutindu nge me songa mu kisika nge kele.” Bilumbu fioti na nima, beto kutanaka
ti mpangi ya Katie na mbala ya nsuka. Mono ke tula
ntima nde bana-bankento yai ke landa kulonguka
mambu ya Yehowa.
Mono me sala bamvula 73 na kisalu ya Yehowa. Yandi me sadisaka mono na kuzinga na kiese, na kukota ve na mambu ya politiki, mpi na kubikala ya kwikama ata na boloko. Bampangi na mono zabisaka
mono mpi nde, ntangu Papa vandaka kuniokula
mono, kukanga ntima na mono pesaka bo kikesa. Na
nima ya bamvula, Mama ti bampangi na mono 6 bakaka mbotika. Papa sobaka fioti mabanza; nkutu yandi kumaka kukwenda na balukutakanu na ntwala nde yandi fwa.
Kana Nzambi me zola, bampangi mpi banduku na
mono yina me fwaka ta futumuka sambu na kuzinga
na nsi-ntoto ya mpa. Yindula mutindu beto ta vandaka na kiese ya kusambila Yehowa mvula na mvula kumosi ti bantu yina beto ke zolaka!1—Tala noti na nsi
ya lutiti.
1 Ntangu beto vandaka kuyidika disolo yai, Mpangi Corwin
Robison fwaka ya kwikama na Yehowa.
Landa Kusadila Yehowa
na Kiese
INKI kilumbu nge waka kiese mingi na luzingu na
nge? Keti yo kele kilumbu ya nge kwelaka to yina
mwana na nge ya ntete butukaka? Keti yo kele kilumbu ya nge bakaka mbotika? Ntembe kele ve nde
kilumbu ya mbotika kele kilumbu mosi ya kuluta
mfunu mpi ya kiese mingi. Bampangi vandaka na
kiese kilumbu yina sambu nge monisaka nde nge
ke zolaka Yehowa na ntima na nge ya mvimba, na
moyo na nge ya mvimba, mpi na mabanza na nge
yonso!—Marko 12:30.
Beto ke ndima nde nge ke sadilaka Yehowa na
kiese mingi banda nge me bakaka mbotika. Kansi
bampangi ya nkaka ke vandaka diaka ve ti kiese
yina. Sambu na nki? Sambu na nki beto fwete sadila Yehowa na kiese?
SAMBU NA NKI BAMPANGI YA NKAKA KE
VANDAKA DIAKA VE NA KIESE?
Nsangu ya Kimfumu ke pesaka beto kiese mingi.
Sambu na nki? Sambu Yehowa ke sila beto nde,
ntama mingi ve Kimfumu na yandi ta fwa nsintoto yai ya mbi mpi ta tula nsi-ntoto ya mpa.
´
Kuyibuka kivuvu ya Kimfumu ke sadisaka Hector na
kuzinga na kiese mpi kusala kaka kisalu ya Yehowa
Sefania 1:14 ke tuba nde: “Kilumbu ya nene ya Yehowa kele pene-pene! Yo kele pene-pene mpi yo ke
finama nswalu kibeni!” Kansi kana beto ke mona
nde bamvula me luta mingi banda beto ke vingila,
kiese na beto lenda mana. Beto lenda lemba mpi
na kisalu ya Nzambi.—Bingana 13:12.
Kana beto ke lutisa ntangu mingi ti bampangi na
beto, bo ta sadisa beto na kusadila Yehowa na kiese. Ziku bikalulu ya mbote ya Bambangi ya Yehowa kele kima yina bendaka beto na lusambu ya
kieleka mpi sadisaka beto na kuyantika kusadila
Nzambi na kiese. (1 Piere 2:12) Kansi nki lenda salama kana mpangi mosi me sala disumu mpi me
baka ndola na dibundu? Yo lenda lembisa bantu ya
nkaka mpi kumanisa kiese bo.
Kusosa kuvanda ti bima mingi ya kinsuni lenda
manisa beto mpi kiese. Inki mutindu? Nsi-ntoto ya
Satana ke pusaka beto na kusumba bima yina beto
kele na mfunu na yo mpenza ve. Yo ke yibusa beto
mambu yai Yezu tubaka: “Muntu mosi ve lenda
sala bonso mpika sambu na bamfumu zole; sambu
yandi ta menga mosi mpi ta zola ya nkaka to yandi
ta kangama na mosi mpi ta vweza ya nkaka. Beno
lenda sala ve bonso bampika sambu na Nzambi
mpi sambu na Kimvwama.” (Matayo 6:24) Beto ta
kuka ve kusadila Yehowa na kiese kana beto ke
sosa kaka kuzwa bima mingi na nsi-ntoto yai.
BETO SADILA YEHOWA NA KIESE YONSO
Kusadila Yehowa ke vandaka kilo ve sambu na
bantu yina ke zolaka yandi. (1 Yoane 5:3) Kuvila ve
bangogo yai ya Yezu: “Beno kwisa na mono, beno
yonso ya ke mona mpasi mpi ya ke nata kilo ya mingi, ebuna mono ta pesa beno kikesa. Beno baka
vangu na mono na mapeka na beno, mpi beno longuka na mono, sambu mono kele mawete mpi ya
kudikulumusa na ntima, ebuna beno ta baka kikesa sambu na beno mosi. Sambu vangu na mono
kele mpasi ve na kunata mpi kizitu na mono kele
kilo ve.” (Matayo 11:28-30) Kuvanda Mukristu
ya kieleka ke pesaka kikesa mpi kiese kibeni.
Beto kele ti bikuma mingi ya kusadila Yehowa na
kiese. Beto tadila ntangu yai bikuma tatu.—Habakuki 3:18.
Beto ke sadilaka Ngangi na beto; yandi kele
Nzambi ya kiese. (Bisalu 17:28; 1 Timoteo 1:11)
Beto me zaba nde Nzambi muntu salaka beto. Yo
yina beto fwete landa na kusadila yandi na kiese,
ata beto me bakaka mbotika banda bamvula mingi.
´
Beto baka mbandu ya Hector,
yina vandaka
nkengi-ntambudi bamvula 40. Yandi ke landa kusadila Yehowa “ata na kimununu.” (Nkunga 92:1214) Yandi ke salaka diaka ve kisalu ya ntangu yonso sambu na maladi ya nkento na yandi. Kansi
´
Hector
ke vandaka kaka na kiese. Yandi ke tuba
nde: “Ata maladi ya nkento na mono ke pesaka
mono mpasi, mono me bikaka ve nde yo katula
mono kiese ya kusadila Nzambi ya kieleka. Kuzaba nde Yehowa muntu me gangaka mono, mpi yandi salaka bantu ti kikuma, ke pusaka mono na kuzola yandi mingi mpi kusadila yandi na ntima ya
mvimba. Mono ke salaka bikesa sambu na kusamuna mbala na mbala; mono ke vilaka mpi ve kivuvu
ya Kimfumu; yo ke sadisaka mono na kuvanda
kaka na kiese.”
Nkudulu yina Yehowa me pesaka ke sadisaka
beto na kuzinga na kiese. Ya kieleka, “Nzambi
zolaka nsi-ntoto mingi kibeni yo yina yandi pesaka
Mwana na yandi mosi kaka ya kubutuka, sambu
konso muntu yina ke monisa lukwikilu na Mwana
kufwa ve kansi kubaka luzingu ya mvula na mvula.” (Yoane 3:16) Ee, kana beto ke monisa lukwikilu na nkudulu, dikabu ya zola ya Nzambi, yandi ta
lolula masumu na beto mpi beto ta baka luzingu ya
mvula na mvula. Yai kele kikuma ya nene ya kutonda Nzambi! Ntonda na beto sambu na nkudulu ta
pusa beto mpi na kusadila Yehowa na kiese.
´
Jesus yidikaka luzingu na yandi mpi
sadilaka Yehowa na kiese bamvula mingi
´ yina vandaka kuzinga na
Mpangi-bakala Jesus,
Mexique, tubaka nde: “Mu vandaka mpika ya kisalu; bantangu ya nkaka, mu vandaka kusala bisalu
tanu na mbala mosi, kaka sambu na kuzwa mbongo mingi. Na nima, mono zabaka Yehowa mpi
mutindu yandi tambikaka Mwana na yandi ya zola
sambu na bantu. Mu kumaka na nzala ya ngolo ya
kusadila yandi. Yo yina mu kudipesaka na Yehowa.
Mono katukaka na kompani mosi ya mono salaka
bamvula 28, mpi mono yantikaka kisalu ya ntangu
´ yantikaka kusadila Yehowa
yonso.” Mpidina Jesus
na kiese yonso.
Kuvanda ti bikalulu ya mbote ke pesaka beto
kiese. Keti nge ke yibuka mutindu nge vandaka na
ntwala ya kuzaba Yehowa? Ntumwa Polo yibusaka
Bakristu ya Roma nde, bo “vandaka ntete bampika ya disumu” kansi na nima, bo “kumaka bampika
FEBRUARI 2016
31
ya lunungu.” Sambu bo vandaka ti bikalulu ya
mbote, bo vandaka ti kivuvu ya kuzinga mvula na
mvula. (Baroma 6:17-22) Beto mpi, kana beto ke
zitisaka bansiku ya Yehowa, beto ta kutana ve ti
mambu ya mpasi yina ke kuminaka bantu ya mbi
to ya mubulu. Beto ta vanda na kiese kibeni!
Beto baka mbandu ya Jaime, boksere mosi yina
vandaka kukwikila ve nde Nzambi to Ngangi kele.
Kansi ntangu Jaime yantikaka kukwenda na balukutakanu ya Bambangi ya Yehowa, yandi yitukaka
na kumona zola na beto. Sambu na kusoba luzingu
na yandi, Jaime bondilaka Yehowa na kupesa
yandi lukwikilu. Yandi ke tuba nde, “Malembemalembe mono bakisaka nde Nzambi kele, mpi
yandi kele Tata ya zola mpi ya mawa. Kuzitisa
bansiku ya Yehowa me taninaka mono. Kana mono
sobaka ve, mono zolaka kufwa bonso baboksere ya
nkaka. Bamvula yina mono me lutisaka na kisalu
ya Yehowa ke pesaka mono kiese mingi.”
KUYAMBULA VE!
Inki mutindu beto fwete kudiwa ntangu beto ke
vingila nsuka ya nsi-ntoto yai ya mbi? Kuvila ve nde
beto ke sala luzolo ya Nzambi mpi ke vingila luzingu ya mvula na mvula. “Yo yina, beto yambula ve
kusala mambu ya mbote, sambu na ntangu yina
me fwana, beto ta katula bambuma kana beto yambula ve.” (Bagalatia 6:8, 9) Yehowa ta sadisa
beto na kukanga ntima mpi na kukuma ti bikalulu
ya mbote yina ta sadisa beto na kuguluka na “mpasi ya nene” mpi kulanda na kusadila yandi na kiese.—Kusonga 7:9, 13, 14; Yakobo 1:2-4.
Beto kele ti kivuvu nde, kana beto kanga ntima,
Yehowa ta sakumuna beto sambu yandi me zaba
kisalu na beto mpi mutindu beto ke zolaka yandi ti
zina na yandi. Kana beto ke sadila yandi na kiese,
beto ta tuba bonso muyimbi-bankunga Davidi:
“Mono ke tulaka Yehowa na ntwala na mono ntangu yonso. Sambu yandi kele na diboko na mono
ya kitata, mono ta nikana ve ata fioti. Yo yina ntima na mono ke yangalala, mono kele na kiese kibeni. Mpi mono ke zinga na lutaninu.”—Nkunga
16:8, 9.
s
n
o
Baka zulunalu yai mpi
mikanda ya nkaka ya
ofele na Internet
p
Nge lenda tanga mpi
Biblia—Mbalula ya
Nsi-Ntoto ya Mpa na
Internet
Kota na
www.jw.org,
to scanner
kidimbu yai
w16.02-MK
151029
“Bamvula ya mono me lutisaka na kisalu ya Yehowa
ke pesaka mono kiese mingi.”—Jaime