versão experimental ba jornal parlamento nacional timor

Transcrição

versão experimental ba jornal parlamento nacional timor
VERSÃO EXPERIMENTAL BA JORNAL PARLAMENTO
NACIONAL TIMOR-LESTE
I. Série ― Número:
Segunda-feira, 17 de Março de 2014
III LEGISLATURA 2.a SESAUN LEGISLATIVA ANO LEGISLATIVO (2013-2014)
SORUMUTU PLENÁRIA, 24 de Fevereiro de 2014
Presidente
Vice-presidente
Vice-presidente
Secretária
Vice-secretária
Vice-secretária
Ex. mo Sr. Vicente da Silva Guterres
Ex. mo Sr. Adérito Hugo da Costa
:
:
:
:
:
:
Ex. ma Sr.a Maria Fernanda Lay
Ex. ma Sr.a Angélica Sarmento
Súmula
nune’e Presidente fó parabéns ba Deputado Arão Noé
Sr. Presidente hahú loke sessão plenária iha tuku 9
ne’ebé eleito nu’udar Presidente da Comissão A.
liu minuto 42 dadeer.
Ikusmai, nia convida Bancada Parlamentar haat ne’e
atu halo declaração política no nia fó uluk biban ne’e ba
Sr. Presidente inicia plenária hodi lê agenda de
trabalho ba loron ne’e nian.
Bancada Parlamentar CNRT.
Sr. Vice-Presidente (Adriano do Nascimento) halo
Sr. Presidente da Bancada CNRT (Natalino dos
leitura ba justificação das faltas husi Sr. Deputado
Santos) informa katak loron tuirmai (aban) mak Bancada
Adriano do Nascimento, Maria Rosa da Câmara no
CNRT halo declaração política.
Aurélio Freitas.
Sr. Presidente convida fali Bancada Parlamentar
Sr. Presidente hato’o katak Deputado ida-idak iha
FRETILIN atu halo declaração política.
ona cópia texto ba eleição Presidente da Comissão A,
i
Sr.
Aniceto
Longuinhos
Guterres
Lopes
Nia hatutan comunidade Aileu nia preocupação hodi
(FRETILIN) hato’o katak sira retira. Nia hatete katak
husu katak molok tama ba 20 de maio, Ministério das
loron tuirmai (aban) mak Bancada FRETILIN sei halo
Obras Públicas bele tau matan ba estrada ne’ebé aat
declaração política.
husi Díli ba Aileu.
Hato’o katak estudante sira iha dificuldade boot
Sr. Presidente convida tan fali Bancada PD atu halo
bainhira sira estuda iha universidade, tanba área estudo
iha universidade la a par ho sira-nia talento ne’ebé
declaração política.
Sra. Presidente da Bancada PD (Maria de Lurdes
hatudu durante ensino secundário. Tan ne’e, nia husu ba
Bessa) hato’o katak sira retira no muda ba loron tuirmai
Ministério da Educação atu avalia estudante sira-ne’e
(aban).
tuir ida-idak nia talento ne’ebé iha.
Ikusliu nia husu ba Ministério do Comércio, Industria
Sra.
Presidente
da
Bancada
FM
(Benvinda
e Ambiente (MCIA) atu explica kona-ba Loja do Povo ba
Catarina Rodrigues) hato’o katak sira mós retira no
povo sira iha base, nune’e sira bele compreende lala’ok
dehan katak loron tuirmai (aban) mak Bancada FM halo
loja ne’e nian.
declaração política.
Sr. Inácio Freitas Moreira (FRETILIN) husu ba
Sra. Albina Marçal Freitas (CNRT) informa katak
Deputado husi Bloco atu urgentemente buka solução ba
lafaek iha subdistrito Lautém ne’e tata ona ema barak.
problema ró nian, tanba foin lailais iha passageiro
Liga ba ida-ne’e, nia hatete katak iha discussão
hamutuk 298 mak iha ró ne’ebé mout nia laran. Tan ne’e
Orçamento Geral do Estado 2014 ne’e aprova ona osan
nia sugere ba ministério competente atu hola lailais ró
atu harii centro de crocodilos. Tan ne’e, nia husu molok
foun.
atu harii centro ne’e tem que urgentemente atende lailais
Nia hatutan tan katak ró mout ne’e tanba nia la iha
ba problema ne’e.
capacidade ba via marítima, maibé serve de’it iha rio.
Tan ne’e nia husu tanbasá mak sei la bele resolve
Sr. Manuel de Castro (FRETILIN) informa katak iha
problema refere, maski aprova ona osan.
suco
Deputado ne’e mós exige atu buka solução lailais ba
Uatulári,
subdistrito
ró Nakroma, tanba aprova tiha osan ba ró refere.
subdistrito
ne’ebá
fa’an
Vemasse,
foos
Administrador
Governo
nian
ba
comunidade ho folin $14 kedas, ho razão katak hetan
Nia husu ba Presidente da Comissão E atu convida
despacho husi MCIA. Nune’e, nia hakarak hatene, karik
ministério competente hodi discute iha Comissão E,
iha decreto-lei ka resolução ruma ne’ebé fó poder ba
nune’e bele buka solução ba problema ró refere.
Administrador subdistrito sira hodi fa’an foos.
Liga ba Ministério dos Transportes e Comunicações,
Nia husu atu Ministro da Administração Estatal
nia hato’o katak iha problema boot iha serviço portuário,
explica loloos kona-ba osan ba custo operacional PNDS
tanba la valoriza trabalhador sira no fó serviço ne’e hili
(Programa Nacional de Desenvolvimento dos Sucos)
malu de’it. Ne’e mosu tanba falta capacidade de gestão
nian ne’ebé aprova ona 2013 ho montante 2,6 milhões
husi ministério ne’e rasik.
no Ministro ne’e hatete katak orçamento ne’e aloca tiha
Nia lamenta ho projeto bee dalan iha Colmera
ona ba suco sira hotu, maibé iha realidade suco balu la
ne’ebé companhia promete dehan sei remata iha fim de
hetan osan refere.
Fevereiro, maibé to’o ohin loron seidauk hotu nafatin.
Nia hatutan tan lamentação Padre Locatelli ninian
Nia hatutan tan katak esgoto iha Audian mós hamosu
kona-ba natar husi Seixal to’o Uaibobo ne’ebé Ministro
inundação iha fatin refere.
da Agricultura la tau atenção no daudaun ne’e, Padre
ne’e mak usa ninia escavadora hodi hatama bee ba
Sr. Paulino Monteiro (PD) hato’o katak edifício
população nia natar. Tan ne’e, nia husu ba ministério
Terras e Propriedades nian ne’ebé halo husi 2012 to’o
competente atu tau atenção ba questão refere.
agora seidauk hotu nafatin no husik hela de’it. Nune’e
Nia hatete tan katak iha Vemasse, iha projeto PDD
duni mak funcionário sira iha-ne’ebá husu ba Secretário
(Programa de Desenvolvimento Descentralizado) ida
de Estado das Obras Públicas atu haree ba assunto
ne’ebé halo muro proteção ba bee iha parte kraik de’it no
refere.
bee sei ameaça nafatin atu estraga natar no estrada iha-
ii
ne’ebá bainhira la halo intervenção lailais. Tan ne’e, nia
Sr. Leonel Lisboa Marçal (FRETILIN) hato’o povo
husu ba Ministério das Obras Públicas atu haree ba
Aileu nia preocupação hodi husu katak atu comemora
problema ne’e no mós ba mota Laleia ninian.
loron 28 de novembro ba tinan ne’e iha Aileu, Governo,
liuhosi Ministério das Obras Públicas, tem que hahú
Sra. Jacinta Abucau Pereira (PD) husu atu acelera
hadi’a ona estrada husi Díli ba Aileu ho qualidade di’ak
lailais processo sosa ró, nune’e bele resolve problema
hodi bele sai hanesan recordação iha futuro. Tuir nia,
passageiro sira-nian.
ida-ne’e halo atu labele repete tan erro ne’ebé halo ona
Nia hato’o katak iha aldeia Aiassa, suco Leohito,
ba construção entrada sira iha Luak no Crarás ne’ebé
subdistrito Balibó, comunidade sira susar tebes atu
condição lad’iak iha comemoração loron boot sira liubá.
acesso ba estrada, tanba estrada ne’e nia condição aat
Nia mós
hato’o
professor voluntário
sira nia
tebetebes. Ho estrada aat ne’e, impede mós serviço
preocupação kona-ba sira-nia naran ne’ebé la mosu iha
companhia ida-ne’ebé dada fio eletricidade nian. Tan
lista verificação ne’ebé Ministério da Educação haruka
ne’e, nia husu ba Secretário de Estado SEPFOPE nian
ba iha-ne’ebá.
hodi bele loke dalan ba aldeia refere.
Deputado ne’e hato’o povo sira-nia preocupação
Deputada hatutan tan katak escola filial iha Aiassa
kona-ba carreta funerário iha Aileu ne’ebé susar tebes
sei falta cadeira no mesa. Nune’e, nia husu ba Ministério
atu sira bele acesso hodi tula mate-isin ba suco no dala
da Educação atu facilita escola filial ne’ebé temi.
barak mak sira aluga fali carreta privado hodi tula mate-
Iha sorin seluk, nia informa katak companhia dada
isin. Tan ne’e, nia husu ba Ministério da Solidariedade
tiha fio elétrico iha Katrai-Leten, maibé la aparo ai boot
Social atu fó orientação momoos ba estrutura Ministério
iha estrada ninin. Ikusmai, fio hirak- ne’e monu hotu ba
nian iha distrito atu tau matan ba povo nia necessidade.
estrada, nune’e susar ba motor no carreta atu liu. Ho
Nia mós husu ba Ministério da Educação atu halo
ida-ne’e mak nia husu atu ministério competente chama
investigação ba professor Escola Básica Central iha
atenção ba companhia ne’e.
subdistrito Fatuberlio ne’ebé lori régua hodi baku aluno
sira no horas-ne’e labarik na’in-rua mak la’o lad’iak tanba
Sra. Maria Rosa da Câmara "Bisoi" (CNRT)
hetan baku iha ain kloor.
lamenta tebes Hospital Nacional Guido Valadares
(HNGV) ne'ebé nia condição no atendimento lad’iak
Sr. Presidente sugere atu halo uluk tratamento ba
tebetebes, tanba sabão la iha, iha casa de banho balu
aluno ne’ebé moras.
bee sulin estraga de’it, balu fali bee maran no odamatan
lad’iak, ho tan cortina ba paciente mós la iha. Nune’e,
Sr. Domingos de Carvalho Araújo (CNRT) informa
nia husu ba Comissão F atu urgentemente bá haree ba
katak uma MDGs (Millennium Development Goals) iha
problema refere.
Aileu ne’e aat hotu ona tanba anin boot.
La'ós ne’e de’it, Deputada ne’e mós lamenta tebes
Nia clarifica katak problema dada ahi ne’e la’ós
ho condição cama ne’ebé nakonu ho raan mak fó fali ba
veterano sira mak hadau malu, maibé companhia mak
labarik ne’ebé nia lori ba hodi toba.
soran veterano sira tanba la iha orçamento atu selu obra
Informa mós katak paciente javanesa ida ain lolo
ne’ebé hotu ona no fó fali projeto ne’e ba companhia
loos de’it, maibé la tau soru no fó ai-moruk ba paciente
seluk mak kaer.
ne’e.
Ikusliu, nia lamenta tebes ba estrada iha cruzamento
Nia husu mós atu fó formação ba enfermeira sira,
Remexio nian ne’ebé kotu hodi dificulta transporte
nune’e sira bele muda sira-nia mentalidade, tanba
rodoviário atu liu, maski Obras Públicas halo ona
durante ne’e sira fó assistência ne’ebé ladi’ak ba
intervenção hodi fura estrada ne’e.
paciente sira.
Ikusliu, nia lamenta tebes, tanba suco Camea la
Sr. Eládio Faculto de Jesus (FRETILIN) husu atu
hetan bee moos, maski tau ona tanque boboot iha
haree ba declaração Mauk Moruk nian ne’ebé hatún
Fatuahi. Tan ne’e husu ba Comissão E atu hola atenção
integridade política entidade
ba ida-ne’e.
hotu-hotu
nian, liuliu
FRETILIN. Ho ida-ne’e nia husu ba Parlamento Nacional
iii
Sra. Maria Adozinda Pires da Silva (FM) hato’o nia
hodi buka dalan atu halo defesa ba integridade política
ne’e.
sentimento de condolência ba jovem ne’ebé ema oho iha
Nia husu membro sira resistência nian ne’ebé halo
Ministério dos Negócios Estrangeiros e Cooperação
declaração iha mídia atu respeita resistência tomak no
(MNEC) nia oin no husu ba PNTL (Polícia Nacional de
buka solução ba problema iha organização futebol nia
Timor-Leste) atu halo investigação hodi buka tuir autor
laran ho didi’ak.
ba caso ne’e.
Nia mós apoia intervenção ne’ebé hato’o husi
Nia mós preocupa ho vendedor ambulante sira-
Deputada Bisoi kona-ba atendimento iha HNGV ne’ebé
ne’ebé fa’an sasán iha área Praia dos Coqueiros ninian
ladi’ak no husu ba Ministro da Saúde atu resigna an
no husu ba Governo atu cria cooperativa hodi facilita
bainhira labele resolve problema iha hospital refere.
vendedor sira-ne’e.
Nia informa katak iha suco Haufú, subdistrito
Letefoho, labele hetan acesso ba eletricidade tanba de’it
Sr.
António
Ximenes
(CNRT)
preocupa
ho
comunidade sira radical ba Partido FRETILIN. Tan ne’e,
mentalidade povo nian ne’ebé gosta halo cano kuak hodi
nia husu ba EDTL (Eletricidade de Timor-Leste) atu
hasai bee, liga ahi-eletricidade ilegalmente no soe fo’er
labele halo discriminação ba povo sira.
arbiru iha fatin público. Nune’e, nia husu ba Governo atu
Ikusliu nia husu ba Governo atu fó educação cívica
fó educação cívica hodi transforma tiha mentalidade aat
ba instituição Governo nian hodi nune’e sira bele
ne’e.
conhece sistema governação no na’i-ulun sira.
Nia mós crítica comunidade balu iha Manatuto tanba
usa fali trator ne’ebé Ministério da Agricultura e Pescas
Sr. Francisco da Costa (CNRT) informa kona-ba
fahe para halai natar hodi tula fali ema, ai, fatuk, foos no
grupo ilegal balu ne’ebé halo propaganda política iha
passageiro ba festa.
Baucau hodi bosok povo katak: Timor-Leste seidauk
Nia mós informa katak iha Escola Ensino Básico
ukun-an, F-FDTL (FALINTIL-Forças de Defesa de Timor-
Central Uaidoe, Laleia, professor sira halo cobrança ba
Leste) ne’e força ONU (Organização das Nações
aluno sira-nia inan-aman atu halo cerca ba escola.
Unidas) nian no osan ne’ebé povo simu, aban bainrua
Ikusliu, nia husu ba Parlamento Nacional atu bá
dada tiha carreta ne’ebé nia usa, ne’ebé agora tau hela
sei selu tusan.
iha oficina no seidauk hadi’a, tanba se lae ema bele
Iha sorin seluk, nia hatete katak iha funcionário husi
Ministério da Educação Regional Baucau nian ne’ebé la
sobu tiha carreta ne’e nia material balu.
serviço kleur ona, maibé continua simu salário hanesan
baibain. Nune’e, nia husu ba Ministério da Educação atu
Sra. Aurora Ximenes (FRETILIN) husu atu halo
halo investigação ba caso ne’e.
investigação ba individuo husi F-FDTL ne’ebé halo
Deputado ne’e mós fó apoio ba declaração ne’ebé
agregação física hasoru jovem na’in-rua ne’ebé hanesan
Deputado Osório Florindo hato’o kona-ba atu hadi’a uluk
mós mártires nia oan.
Nia preocupa ho lixo ne’ebé ema soe arbiru iha
uma laran, molok fiscaliza instituição de Estado sira
cidade laran ne’ebé bele afeta ba saúde ema nian no
seluk.
Ikusliu, nia husu ba Governo atu controla ema
cria susuk hodi hamosu moras dengue. Iha sorin seluk,
ne’ebé fa’an sasán, liuliu fa’an-na’in sira iha Mercado
nia mós husu ba Ministério da Administração Estatal atu
Baucau ne’ebé fa’an sasán tama to’o estrada klaran.
halo socialização kona-ba lei ambiental.
Tuirmai, nia preocupa ho dívidas husi Ministério da
ho
Saúde iha Hospital Sutomo, Indonésia, tanba ne’e bele
segurança iha rai laran relaciona ho declaração ne’ebé
afeta ba tratamento saúde paciente timoroan nian iha-
hasai husi Mauk Moruk, tanba ida-ne’e bele cria
ne’ebá.
Sr.
Manuel
Gaspar
(FRETILIN) preocupa
instabilidade. Nia hatutan tan katak tuir lei organização
Sra. Bendita Moniz Magno (CNRT) halo crítica ba
Mauk nian ne’e ilegal.
declaração Mauk Moruk nian ne’ebé dehan katak Lei
Preocupa ho fatin histórico Waimori ne’ebé to’o
Timor ne’e barak mak cópia de’it husi Portugal nian. Nia
hatete katak ema ne’ebé mak hakarak ukun, nia tem que
agora seidauk hetan acesso ba estrada no eletricidade.
harii partido.
iv
Nia
halo
crítica
serviço
HNGV
nian
tanba
Sr. Paulo Moniz Maia (FRETILIN) halo crítica no
atendimento público ne’ebé la satisfaz ba paciente sira.
condena maka’as liafuan Mauk Moruk nian ne’ebé
Nia mós husu ba Ministro da Saúde atu resigna an
dehan katak «Lu-Olo bosok-teen, halo lei la hatene,
bainhira labele ona atu halo gestão ba hospital ne’e.
cópia husi Portugal mak barak».
Nia condena maka’as hahalok indivíduo F-FDTL
ne’ebé halo agregação física ba jovem ne’ebé mártir nia
Sr. César Valente Jesus "Piloto" (CNRT) preocupa
oan no kona-ba caso hanesan ne’ebé afeta ba Deputada
ho camioneta sira ne’ebé para iha estrada ponte Comoro
ne’e rasik, maibé la iha resultado investigação ne’ebé
nia ninin tanba contribui ba engarrafamento. Nune’e, nia
claro.
husu ba Governo atu tau iha consideração.
Iha sorin seluk, nia preocupa mós ba rai rahun
Sr. Antoninho Bianco (FRETILIN) husu ba Governo
ne’ebé companhia sira ne’ebé halo estrada husik hela
atu tau iha consideração hodi hadi’a estrada direção
iha Maubara ba Loes, basá ida-ne’e bele estraga ema
Aileu ba Ainaro nian, tanba condição estrada ne’e nian
nia saúde, liuliu ba infeção respiratória.
miserável tebetebes.
Nia
Deputado ne’e husu ba MCIA atu hadi’a condição
husu
Comissão
de
ba
Comissão
Recolha
dos
de
Homenagem
Restos
Mortais
ho
atu
mercado sira iha Díli laran molok atu aloca vendedor
estabelece critério ruma hodi determina ema ne’ebé
ambulante sira ba fa’an iha-ne’ebá.
merece atu sai hanesan mártir no ne’ebé la bele, se lae
Nia hato’o mós ninia preocupação ba segurança iha
ema hotu-hotu sai mártir maski nia mate tanba moras.
rai laran, liuliu iha cidade Díli ne’ebé maten iha tempo
kalan tanba la iha segurança atu patrulha hodi fó
Sr.
segurança ba povo sira.
Francisco
Miranda
Branco
(FRETILIN)
secunda Deputado sira seluk nia intervenção kona-ba
desafio sira ne’ebé Estado hasoru hodi hatete katak
Sra. Brígida Antónia Correia (CNRT) secunda
hanesan Estado tem que hatán ba situação ida-ne’e.
Deputado Manuel de Castro hodi hato’o kona-ba
Nia preocupa ho sistema saúde pública ne’ebé
Administrador Subdistrito Vemasse ne’ebé fa’an foos
lad’iak
MCIA nian ho folin $15 ba saca ida no usa carreta
reagentes, maibé Ministro da Saúde sai ba encontro ho
Estado nian ba interesse privado hodi tula foos ba fa’an,
médico sira iha Hospital Siloan, iha Bali.
no
falta
facilidade
hanesan
ai-moruk
no
fatuk, hare no bebak. Nune’e, nia husu ba Ministério da
Relaciona ho ahi-eletricidade ne’ebé mate-lakan
Administração Estatal atu halo investigação hodi fó
hela de’it, nia hatete katak problema liu maka tem que
sanção ba administrador refere.
iha sustentabilidade atubele sustenta mega projeto
Iha sorin seluk, nia informa mós katak iha
eletricidade nian iha futuro.
Nia husu atu cria condição di’ak liu ba estrada Aileu
companhia balu tesi ai iha área protegida nian iha
nian ne’ebé bele liga ba Same no Viqueque.
Vatuboro mai Maubara no husu ba MAP (Ministério da
Nia lamenta ba programa fa’an foos ho folin $12
Agricultura e Pescas) atu hapara imediatamente hahalok
tesi ai ne’e.
(doze dólares) ba população sira iha Salau, ne’ebé foos
nia condição ladi’ak no bele estraga povo nia saúde.
Nia hatete katak atendimento público iha HNGV la
di’ak tanba diretor no chefe divisão sira iha hospital ne’e
rasik mak la halo serviço ho máximo hodi fó informação
Sra.
Secretária
de
Estado
dos
Assuntos
claro, halo monotorização no reunião ho divisão sira
Parlamentares (Maria Teresinha Viegas) informa katak
atubele atende ema moras sira, basá Ministro da Saúde
nia ausência iha semana rua nia laran iha Plenária tanba
labele halo gestão diretamente ba hospital ne’e.
nia atende encontro ba terceira reunião kona-ba
Hatán ba preocupação Sra. Aurora nian kona-ba
igualdade de género CPLP (Comunidade dos Países de
dívida Governo Timor-Leste nian iha hospital Sutomo
Língua Portuguesa) nian iha Maputo.
ne’e, nia hatete katak entre Governo rua assina ona
Relaciona ho Deputado sira-nia preocupação, nia
Memorando de Entendimento, katak paciente sira sei
hatete katak preocupação sira-ne’e baibain hato’o
hetan atendimento ne’ebé di’ak bainhira ba consulta iha-
beibeik ona hahú husi dezembro no janeiro.
ne’ebá.
v
Kona-ba Deputado Inácio no Deputada Jacinta nia
aprova tiha ona hodi bele consciencializa povo kona-ba
preocupação ba ró ne’ebé mout, nia hatete katak
ambiente ne’ebé moos.
bainhira nia simu informação ne’e, nia liga kedas ba
Liga ba Deputado Bianco nia preocupação kona-ba
mercado,
Estado de Segurança no mós ba Atapupo hodi husu
competência MCIA no Ministério da Administração
assistência segurança husi Indonésia. Nune’e, nia hein
Estatal atu haree ida-ne’e.
katak Comissão E bele marca encontro ho ministério
Ba
nia
hatete
Deputado
katak
ne’e
Ministro dos Transportes e Comunicações, Secretário de
sira-nia
halo
parte
preocupação
ba
kona-ba
educação, saúde no segurança, nia dehan katak ne’e
competente hodi buka solução ba problema ró nian.
mós problema ne’ebé nia parte preocupa tebetebes.
Liga ba condição estrada no preparativos ba
comemoração loron 28 de novembro iha Aileu, nia
Liga ba Deputado Eládio Faculto nia pedido atu fó
hatete katak sei insiste, liuliu ba Ministério das Obras
educação cívica ba funcionários públicos iha instituição
Públicas, Ministério da Administração Estatal no mós
Governo nian, nia lamenta hodi hatete katak tanba iha
husi parte segurança ninian hodi haree ba preparação
comemoração sira, agente Estado nian barak mak la
iha comemoração ne’e.
hatene Órgão de Soberania, liuliu representante Povo.
Ba Deputado Manuel de Castro nia preocupação ba
Nune’e, nia husu ba Deputado sira atu hola iha
fa’an foos nian, nia hato’o katak sei encaminha ba MCIA
consideração hodi haree filafali lei de protocolo ne’ebé
atu husu kona-ba declaração ka decreto-lei saida maka
halo tiha ona apreciação II Legislatura, maibé la
fó competência ba administrador subdistrito fa’an foos
continua.
ne’e.
Ba preocupação geral Deputado sira-nian, nia hatete
Kona fali ba lafaek ne’ebé tata ema iha Lospalos, nia
katak
sei
encaminha
nafatin
membro
Governo
hatete katak sei hato’o kedas ba Ministério do Comércio
competente no sei haka’as an hodi fó resposta la'ós
Industria e Ambiente no Secretário de Estado Segurança
escrita ne’ebé considera urgente iha tempo badak nia
atu hetan resposta ruma kona-ba situação iha terreno.
laran.
Liga ba assistência iha hospital ne’ebé ladi’ak, nia
Nia hatete katak liga ba lei orçamento nian cada
hatete katak problema ne’e baibain Deputado sira foti
ministério sei halo apresentação iha semana tuirmai hodi
beibeik ona no nia rasik mós hato’o beibeik ba Ministério
hatán
da Saúde, maibé ninia resposta mak ladún condiz ho
execução ba orçamento nian. Nune’e, iha apresentação
Deputado sira-nia pergunta. Nia promete katak sei
ne’e, Deputado sira bele rona diretamente resposta husi
encaminha filafali ba Ministro da Saúde.
membros do Governo ka ministério competente.
Ba Deputado Branco nia preocupação kona-ba
Sr.
ba Deputado
Francisco
sira relaciona ho calendário
Miranda
Branco
(FRETILIN)
encontro ne’ebé Ministro da Saúde atende iha Hospital
considera política atu transfere paciente ba rai-li’ur ne’e
Siloan, iha Bali, nia hato’o katak Ministro da Saúde mós
hanesan política hodi esvazia sistema saúde iha rai-
tuir reunião CPLP nian iha Maputo, nune’e bainhira fila,
laran no hanesan projeto ida. Iha sorin seluk cria mós
to’o iha Bali, karik nia aproveita hodi halo encontro ho
condição hodi privatiza saúde pública no la iha
Hospital Siloan atu haree ba cooperação iha futuro hodi
orientação atu fó assistência di’ak povo ne’ebé kbiit laek.
Maibé,
Deputado ne’e hatete katak Ministro da Saúde
haruka
paciente
representante
sira
Governo
ba
ne’e
iha-ne’ebá.
sei
preocupa liu hodi lori Secretaria oioin bá tuir reunião sira
encaminha nafatin preocupação husi Deputado sira ba
promete
katak
no haluha tiha nia função loloos iha área saúde nian ba
ministério competente
nação.
Relaciona ho Ministério das Obras Públicas, água no
Sra. Ilda Maria da Conceição (FRETILIN) hato’o
eletricidade, nia sei insiste nafatin ba ministério sira hodi
bele resolve problema hirak-ne’e iha terreno.
katak Deputado sira precisa tebes livro kona-ba aumento
Hatán ba preocupação Deputada Aurora ninian
orçamento balu ba Orçamento Geral do Estado 2014
kona-ba lixo ne’ebé nakonu iha Díli laran, nia dehan
ne’ebé Primeiro-Ministro promete hela atu entrega ba
katak sei informa ba Ministério da Administração Estatal
Deputado sira.
hodi halo socialização ba decreto-lei ne’ebé Governo
vi
Sr. Eládio Faculto de Jesus (FRETILIN) husu ba
Kona-ba
carreta
Parlamento
nian
ne’ebé
Ex-
Secretária de Estado dos Assuntos Parlamentares atu
deputado sira usa hela, maibé seidauk selu, nia informa
trata urgentemente assunto kona-ba estabilidade no
katak Parlamento bele ko’alia ho sira hodi ko’a sira-nia
segurança país nian.
osan pensão vitalícia nian iha cada fulan.
Nia discorda ho Deputado balu ne’ebé hatete katak
diretor sira mak halo gestão ladi’ak iha HNGV. Maibé,
Ba carreta Deputada Brígida Correia no Deputado
tuir Deputado ne’e katak Ministro da Saúde mak iha
António Serpa nian ne’ebé hetan acidente, nia informa
competência liu atu resolve problema sira iha hospital
katak husi Secretariado-Geral tenta hela atu buka
ne’ebé temi.
solução ba problema sira-ne’e.
Kona-ba
calendarização
ba
ministro
sira-nia
presença iha Parlamento Nacional, nia hato’o katak sei
Sr. Presidente hatán ba Deputado Francisco da
Costa nia intervenção hodi hatete katak problema uma-
ko’alia
laran Parlamento Nacional nian ne’e, di’ak liu ko’alia de’it
Especializadas Permanentes hodi haree ba assunto ida-
iha órgãos próprios hanesan: Conferência dos Líderes,
ne’e, nune’e iha quinta-feira Conferência dos Líderes
Conselho de Administração ka ho Secretário-geral ka ho
bele fó sai resultado ruma.
Diretora da Administração e Finanças ka Presidente
Nia
Parlamento rasik depois mak foti iha Plenária.
ho
mesa
husu
ka
mós
Presidentes
ba
Comissões
das
Comissões
Especializadas
Permanentes atu halo calendário hodi bolu Ministro no
Nia hatutan tan katak problema balu ne’ebé
Secretário de Estado sira hodi hatán de’it iha Plenária
Deputado sira foti iha Parlamento, dalaruma ladún iha
atu Deputado sira bele hatene início atividades no plano
fundamento tanba la iha diálogo no aproximação ba
execução orçamento iha projeto sira, nune’e sira bele
órgãos
próprios
iha
Parlamento.
Tan
ne’e,
ho
acompanha.
intervenção Deputado sira-nian iha Plenária ne’e hafo’er
Ikusliu nia agradece ba Deputado sira no Secretária
imagem Parlamento nian iha li'ur.
de Estado dos Assuntos Parlamentares nia participação
iha debate ne’e.
Tuirmai, nia hatete tan katak CAC (Comissão AntiCorrupção) mós halo hela investigação ba caso balu iha
Sr. Presidente taka sessão plenária iha tuku 11 liu
Parlamento no processo ne’e la’o hela tanba buat hotu-
minuto 56.
hotu tem que tuir lei. Nune’e, nia husu ba Deputado sira
atu hein resultado investigação ba caso sira-ne’e.
vii

Documentos relacionados

Soromutu Plenária, 10 de fevereiro de 2014

Soromutu Plenária, 10 de fevereiro de 2014 Economia e Desenvolvimento) hatán ba pergunta husi Deputado sira katak café ne’ebé iha-ne’e la’ós híbrida, maibé café original ne’ebé considera hanesan tuan liu tanba haree

Leia mais