cre bahia-brasil
Transcrição
cre bahia-brasil
cre9.qxp 23/11/13 01:15 Página 1 cre9.qxp 23/11/13 01:15 Página 2 cre9b.qxp 24/11/13 20:54 Página 3 Sumário 4 11 14 16 18 20 23 27 29 3 Nordeste Cre Bahia-Brasil por Jose Vidal Rivas, Presidente do CRE-Bahia e CGRE-Brasil. Não é hora de omissão por Fernando Barreiro. Clube Espanhol - Galícia Esporte Clube - Cine Galego na UFBA - Curso de Baile Galego em Salvador - Hospital Espanhol - Culinária galega - Visita de José Rivas a Galícia São Paulo Gracias, bienvenidos por Arturo Chao, Presidente do CRE-São Paulo O Jabaquara celebra 100 anos - Consulado General de España en São Paulo - Casa de Espanha de Sorocaba - Excursión do Centro Rosalía de Castro - La columna de Xavier Martí. Rio de Janeiro Hospital Espanhol do Rio - Curso de culinária en Niteroi - Centro Social de Mayores da Casa de Espanha - Diretoria da Casa de España - Retrospectiva de Dalí Entrevista Jorge Fontes Hereda, Presidente da Caixa Econômica Federal do Brasil Reportagem Passeio da Arte em Madri Atualidade Brasil-Espanha BOLETIM INFORMATIVO Nº 9 NOVEMBRO 2014 TIRAGEM: 12.500 Editorial: A VilaVisual Produções LTDA Rua Humberto de Campos,293-Graça Cep: 40.150-130 Salvador – Bahia - Brasil e-mail: [email protected] Co-edição: CRE-BA Nordeste 12 de octubre, Fiesta Nacional de España en Brasil - Novo recorde de turistas na Espanha - Turismo LGTB na Espanha - Instituto Cervantes Gráfica: GRASB Organismos oficiais Diretor de editoriação: Paco Vila Seminario sobre emigración gallega - El presidente del CRE de São Paulo en la Secretaría de Emigración - Derecho a la asistencia sanitaria pública en España - Consejo General de la Ciudadanía Española en el Exterior - Reencontros na Terra 2014 Diretora Comercial: Mari Fernández Cultura Redação: CRE-Brasil Equipe da VilaVisual Comunicação - Instituções Nélida Piñón en la Real Academia Galega - Aberta ao público a casa de Jorge Amado - Éxito del Womex'14 - Cine español en la Mostra de São Paulo - O grupo Leilía fez sucesso no Pelourinho - O Apóstolo en Animamundi - Trocas: danza y educación Mundo empresarial La Cámara de Comercio Brasil-España cumple 90 años - Nuevo contrato de Sacyr en el metro de São Paulo - ACCIONA Windpower continuará suministrando aerogeneradores en Brasil - Nueva web sobre oportunidades de negocio en Brasil - Telefônica Vivo compra GVT - La demanda de electricidad en Brasil - Encuentro en Porto Alegre Este Boletim se nutre de fontes de informações oficiais. A editora se compromete a divulgar com rigor, as informações extraídas ou enviadas desde essas fontes oficiais, mas não se faz responsável das opiniões colocadas pelos particulares que escrevam na revista. Os artigos de opinião estarão devidamente assinados. Design: Manuel Xestoso Desenho Capa - Publicidade: Lidia Nokonoko Assesoría Linguística: David Rodríguez Lorenzo Contato com a revista [email protected] CRE-Bahia: Presidente José Vidal Rivas Secretária Mª de Fátima Lorenzo Conselheiros Benjamín Casales Martínez, Fernando Antonio Castro Barreiro, Delia Cerviño, Maria de Fátima Barral, José Luis Garrido Hermida, CRE São Paulo: Presidente Arturo Chao Maceiras Secretário Andrés Betancor Vera Conselheiros D. Casto Vieitez Fernández, D. Joaquín Barrio Vázquez, D. Manuel Fernández García, D. Manuel Enríquez Casal, Dª Ana Maria Torres Álvarez, D. José Luis González Alonso, D. Cayo Miguel Ángel Martin Cristóbal, D. Roberto Hernando Barco, D. Arturo Frank Calvo Da Silva CRE Rio de Janeiro: Presidente Augusto José Dominguez Villar Secretario D. Luis Martínez Blanco Vocais Dª Marisol Gómez Lago, Dª Mônica Gabriela Fernández Mosquera, Dª Maria Consuelo Pérez Lemos, D. Constante Pérez Fernández, Dª Áurea Piñón Bouzas cre9b.qxp 24/11/13 20:54 Página 4 4 Nordeste CRE BAHIA-BRASIL Caros amigos, foi encerrado o funcionamento do Hospital Espanhol e apesar da situação financeira do mesmo, espero que algum grupo José Vidal Rivas empresarial Presidente assuma a gesdo CRE Bahia-Brasil tão, saneando as dívidas e, sobretudo, retornando a prestação de assistência sanitária aos associados, inclusive expandindo o atendimento. Tenho conhecimento de ao menos três grupos que devem apresentar propostas nesta segunda quinzena de novembro. Espero que quando os senhores e senhoras estiverem recebendo esta revista já tenhamos definida esta situação. Ressalto a importante contribuição que o fórum permanente tem dado a este processo, acom- panhando as ações e promovendo uma maior divulgação de informações aos associados. O Clube Espanhol reabriu suas portas aos associados com diversas atividades esportivas, inclusive com partida de futebol semanal de um grupo de filhos de espanhóis. É óbvio que o clube é de todos os associados, mas é muito bom ver o reencontro dos filhos de espanhóis naquele espaço, da mesma maneira que vi e participei na minha infância e juventude. Seguimos colaborando em eventos da colônia realizados no TEA, como o ocorrido na festa de Nossa Senhora dos Remédios ,e também colaboraremos na Festa das Gerações. Estive, no mês de setembro, representando os espanhóis residentes no Brasil no encontro anual em Madri, onde reivindicamos mais uma vez o fim do voto rogado, a garantia sem restrições a nacionalidade aos filhos de espanhóis, melhor atendimento sanitário aos que viajam à Espanha, entre outras demandas. Também na Galícia, com Alberto Núñez Feijóo, Presidente da Xunta, Alfonso Rueda, VicePresidente da Xunta, Antonio Miranda Secretário de Migrações e Nava Castro, Secretária de Turismo da Xunta que, como sempre, me receberam carinhosamente e solícitos às demandas de nossa coletividade e revelaram estar preocupados com a situação do Hospital Espanhol. Participei na Embaixada, em Brasília, da Festa Nacional da Espanha onde pude, além de confraternizar com o Embaixador, conselheiros e funcionários, manter encontros com empresários e autoridades espanholas. Sem dúvida, foi um ano muito difícil, porém tenho fé en que no próximo haja novidades positivas e, com saúde, possamos continuar a lutar para que tenhamos uma qualidade de vida melhor. Feliz Natal e próspero ano novo !! Não é hora de omissão Tal qual crônica de uma morte anunciada, o Hospital Espanhol fechou. Como já tinha escrito neste espaço em algumas edições anteriores, a falta de profissionalisFernando Antonio mo administratiCastro Barreiro vo, a ausência de Conselheiro humildade em do CRE-BA r e c o n h e c e r- s e incapaz de resolver as questões da moderna gestão hospitalar e o excesso de orgulho em ter um cargo diretivo em alguma instituição espanhola em nosso estado contribuíram muito para este final melancólico. Em poucas palavras, incompetência para exercer cargo em uma organização centenária, orgulho que foi desta comunidade perante o Brasil e a Espanha. Não desejo remeter-me a insinuações frequentemente feitas por diversas pes- soas em nossa chamada «colônia espanhola». Sobram acusações de lado a lado, sem demonstrações de provas concretas para que possamos ir até o final com investigações sérias e profícuas. Deveremos ter, sim, auditorias para que cheguemos às verdades que necessitamos: como deixaram soçobrar um hospital deste porte, tradição e respeito? Quem são os responsáveis? Houve desvio de recursos? Como a coletividade pode responsabilizar os autores destes atos e repatriar os valores desviados? O que nos preocupa neste momento é o destino dos associados da RSEB. Onde serão atendidos? Aqueles que acreditaram na perenidade do Hospital Espanhol e que não possuem planos de saúde (e não conseguirão fazê-lo, pela idade), como ficarão? Um grupo de associados criou o FISACHE (Fórum Independente de Sócios, Amigos e Colaboradores do Hospital Espanhol). Atua no intuito de minorar as consequências deste fechamento. Trabalha constantemente em várias frentes: jurídica, administrativa e sanitária. Realiza reuniões periódicas e possui endereço eletrônico para a comunicação com os associados e colaboradores: www.fisache.com.br A comunidade espanhola na Bahia, conhecida por ter como características muita reclamação, pouca participação e submissão aos denominados caciques, que se revezam no comando das entidades, necessita assumir as rédeas de seu destino e não mais aguardar que outros determinem o que fazer. Precisamos estar atentos aos passos que estão sendo dados pela diretoria do hospital. Necessitamos pressioná-la para que ela revele quais empresas estão interessadas em adquirir o hospital e agir para que os direitos dos associados se preserven. Não duvidem: somos fortes quando estamos juntos. Dispersos, perderemos. O Hospital Espanhol, local onde nasci, assim como meus filhos, e onde me despedi de minha querida avó e de meus pais, fechou. Em respeito a eles, estou nesta luta. cre9b.qxp 24/11/13 20:55 Página 5 5 Nordeste De volta: atividades esportivas e shows selam o retorno definitivo do Clube Espanhol Momento da I Corrida Santiago de Compostela, organizada pelo Clube Espanhol nas celebrações do 25 de Xulho. No centro, milhares de pessoas assistiram aos espectaculos no Clube como neste concerto do É Tchan. À direita, as instalações de esportes-Tenis. Desde a manhã do dia 13 de junho de 2014, quando reabriu as portas oficialmente para seus associados, o Centro Espanhol só tem motivos para comemorar. Mesmo restando cerca de 10% das obras por concluir, as atividades no Clube estão em plena capacidade, tanto no novo setor esportivo quanto na área de entretenimento, em que o Espanhol sempre teve grande apreço por sediar grandes eventos. Desde o dia 18 de agosto já estão em plenas atividades o clube de corrida, tênis, natação, hidroginástica, futebol, karatê, judô, jiu-jitsu, muay thai, boxe, aikidô e a academia de ginástica. Em breve, os sócios poderão desfrutar também da quadra poliesportiva, que vai ser usada para as escolinhas de basquete e vôlei. «Estão sendo reimplantadas todas as atividades que já existiam no Clube, acrescidas de outras novas. Uma grande novidade em Salvador é a inédita escolinha de rugby, já de olho na inclusão do esporte nas Olimpíadas do Rio em 2016. Todas as atividades olímpicas estão sendo avaliadas para agregar ainda mais valor ao Clube», afirma o Superintendente de Esportes Roberto D’Autilia. A Superintendência de Esportes, uma acertada criação nesse novo momento, já chegou tocando o seu primeiro projeto a todo o vapor. Misturando bem-estar e tradição, a I Corrida Santiago de Compostela foi um sucesso absoluto e, segundo Roberto, foi apenas o início de uma nova era. O próximo projeto já tem data marcada. Será a Caminhada Espanhol-Bonfim, que acontece no dia 7 de dezembro. Além disso, o Clube também abriu espaço para os amantes do Tênis de Mesa. No Centro Espanhol, a escolinha de Tênis de Mesa conta com salões de ótima qualidade para a prática, academia e profissionais especializados, que vão aplicar metodologias e dispor dos materiais mais adequados para cada faixa etária. Além de toda modernização do setor esportivo, refletido em projetos de grande porte saindo do papel, o Clube Espanhol voltou definitivamente ao circuito dos grandes eventos de entretenimento e quem ganha com isso é a população baiana, que agora tem mais uma opção para sediar grandes shows, e os sócios, que, estando com mensalidades em dia, têm acesso gratuito aos eventos realizados na sede. Entre outubro e novembro, o Clube era destino certo nas noites de sexta e domingo, com o sucesso absoluto dos ensaios da Nata do Samba e do É Tcham, que reuniram milhares de pessoas e convidados para lá de ilustres no palco montado na nova estrutura do Clube. Além disso, o Espanhol também sediou apresentações de ícones da música popular brasileira, como Vanessa da Mata. Com a chegada do verão, a tendência é que o movimento nesse ramo cresça ainda mais. Rafael Louzán em Salvador Mesmo em plena atividade, com quase 90% da sua nova estrutura à disposição dos seus associados, o Centro Espanhol não deixou para trás o seu lado tradicional, com enorme bom gosto para cerimônias. O Clube planeja agora uma inauguração da Praça de Compostela, que homenageia o padroeiro da Galícia e liga as áreas de lazer e convivência. Para a cerimônia, que deve marcar a conclusão total das obras, o Centro Espanhol aguarda a ilustre visita de D. Rafael Louzán Abal, Presidente da Deputación de Pontevedra e Presidente da Comissão de Meio Ambiente da Federação dos Bairros e Províncias Espanholas. Os detalhes da visita serão divulgados em breve. Caminhada Clube Espanhol-Igreja do Bomfim No presente ano, o Centro Espanhol promete realizar a maior de todas as caminhadas. O evento começou pelas mãos da antiga Turma do Farol com o nome Caminhada Farol da Barra x Igreja do Bonfim, que sempre contava com o apoio do Clube a cada edição. Ameaçada de extinção por motivos diversos e após um período de reestruturação do Clube, o Espanhol volta a abraçar a causa, que é beneficente, e no dia 07 de dezembro realizará mais uma edição da tradicional caminhada com novo nome: Caminhada Clube Espanhol-Igreja do Bonfim. O grupo se concentrará no Clube Espanhol e partirá em dire- ção à Colina Sagrada por volta das 07:00 h. Durante o trajeto, os participantes contam com um ônibus executivo com ar e banheiro, uma ambulância UTI móvel e carro de apoio distribuindo água, energético e barrinhas de cereais em locais estratégicos. Na chegada, os atletas serão recebidos com um delicioso café da manhã que será oferecido no Centro Comunitário do Bonfim. Em seguida, a turma voltará em ônibus executivos até a sede do Clube, em Ondina, onde serão recebidos ao som do melhor samba baiano, saboreando uma bela feijoada com OPEN BAR (refrigerante, água, cerveja). cre9b.qxp 24/11/13 15:34 Página 6 6 Nordeste Galícia Esporte Clube em 2014 Estamos chegando ao fim de mais um ano, o ano que marcou o retorno do Demolidor de Campeões à elite do futebol baiano. Em janeiro de 2014, o Galícia Esporte Clube voltou a participar da Primeira Divisão do Campeonato Baiano depois de 15 anos e não decepcionou. Nosso Granadeiro fez uma bela campanha, terminando na quinta posição, e sendo o único dos participantes a derrotar o campeão, o Bahia, com uma bela vitória de virada por 2 x 1 na Arena Fonte Nova. Além disso, teve uma participação ainda melhor no Campeonato Baiano de Juniores, conquistando a terceira posição, o que lhe valeu um inédito convite para disputar a principal competição nacional da categoria, a Copa São Paulo de Juniores, em janeiro de 2015. No segundo semestre, o time iniciou sua participação em mais uma Copa Governador do Estado, disputando vagas para a Copa do Brasil e o Campeonato Brasileiro 2015. Na estreia azulina, em 21 de outubro, mais uma vitória contra o Bahia na Arena Fonte Nova, desta vez por 1 x 0. Até o fechamento desta edição, o Galícia ocupava a primeira posição no seu grupo na fase de classificação, destacando-se na luta por uma vaga nas semifinais. O ano já foi vitorioso para o clube da Cruz de Santiago, que despertou novamente o interesse da mídia e voltou a proporcionar alegrias e esperanças para os seus dedicados e fiéis torcedores, aque- les que, como diz o nosso hino, são, além de modestos e ordeiros, muito animados, e, com seus gritos, ajudam o clube a conquistar bons resultados. Esperemos que essa vibração continue em 2015, quando disputaremos mais uma vez o Campeonato Baiano com o desejo de obter um resultado ainda melhor que este ano. Além disso, trabalharemos por uma boa participação na Copa São Paulo de Juniores, mostrando ao país por que nosso clube é reconhecido como um tradicional revelador de talentos. Em nome do Presidente Dario Rego e de toda a diretoria, agradeço a nossos parceiros, torcedores e simpatizantes por todo o apoio que nos foi dado este ano, desejando a todos Boas Festas e um Feliz 2015 Azulino, com muitas conquistas! E que nos encontremos muitas vezes nos estádios, para comemorar juntos muitos e muitos gols granadeiros! Arriba, Galícia! Beto Boullosa, Diretor de Comunicação www.galiciaec.com.br Curso de Baile Galego em Salvador Cine Galego na UFBA Visando aprimorar o conhecimento dos amantes da cultura galega, se realizaram em Salvador os cursos de Baile Galego que organiza a Xunta de Galícia. As aulas foram dadas pelo maestro Xurxo Fernández, e aconteceram Grupo de assistentes ao Curso de Baile Galego entre o 16 ao 30 de setembro. Houve grande participação, pois estiveram, além do corpo de baile da a Associação Caballeros de Santiago, que acolheu o curso, os integrantes da Edace, Escola de dança e Cultura Galega e Española. No curso, os grupos aprenderam os bailes de distintas regiões da Galícia e as coreografias Jota de Calvos, Muiñeira de Ledeuzo e Muiñeira da Baña entre outras. O cinema é talvez uma das disciplinas que melhor refletem a realidade de um povo. Por isso, em colaboração com o PET-Letras, o Centro de Estudos da Língua e Cultura Galegas (CELGA), apresentou o Galícia em Projeção - I Mostra Audiovisual Galega, que nasceu com vontade de servir como uma janela aberta aos olhos curiosos daquelas pessoas que quiseram se achegar e conhecer esta terra através das suas produções cinematográficas. Desde o 25 de setembro e ata o 30 de outubro, cada semana foi exposta no Labimagem do Instituto de Letras da Univer alguma peça audiovisual galega, incluindo documentais, obras de ficção e vídeos musicais. Foram projetadas obras atuais como O Apóstolo ou Costa da Morte, além de filmes já clássicos como 13 badaladas, baseado no romance homônimo de Suso de Toro. Após cada visionado teve um tempo aberto para o debate entre todos os presentes. cre9b.qxp 24/11/13 20:56 Página 7 7 Nordeste Entrevista a Demétrio Moreira, Presidente do Hospital Espanhol O Presidente do Hospital Espanhol de Salvador, D. Demétrio Moreira, concedeu esta entrevista a finais de Outubro com a intenção de comunicar a situação da entidade e as perspectivas de futuro. Qual é a situação real do Hospital neste momento? Hoje, infelizmente estamos com todos os serviços paralisados. Mas dentro da dificuldade, estamos cuidando do patrimônio, com pessoal de manutenção trabalhando para preservar as unidades que necessitam de conservação, como por exemplo, UTI, emergência e hemodinâmica. Que é necessário para o funcionamento do Hospital? Investimento. Estamos aguardando propostas de empresas investidoras. Estas serão analisadas pelos Conselhos Administrativo e Deliberativo e posteriormente, apresentada a Assembleia dos Sócios. Ressaltamos que é prioridade da direção do HE preservar o direito dos sócios, para que estes sejam mantidos ou melhorados e que também não haja aumento de custos aos associados. Entendemos a preocupação do associado de perder os seus direitos, mas estamos empenhados em preservar o bem-estar dos sócios. Que medidas estão sendo tomadas para avançar nessas negociações? Todas as medidas já foram tomadas. O repasse das informações financeiras, de faturamento, de infraestrutura e demais dados solicitados pelos potenciais investidores foram apresentados aos interessados. Hoje o HE tem o cuidado de manter seus equipamentos e instalações em manutenção permanente para que não haja desgaste ou perdas de suma importância na unidade hospitalar. A preocupação com a conservação é importante para a agilidade da reabertura da unidade já que os equipamentos estarão preservados. Qual é a situação dos idosos que estão sendo atendidos no hospital? Até o presente momento estamos conseguindo mantê-los, com atenção, dedicação de enfermagem, nutrição e higienização. Tem que dar menção especial á dedicação das enfermeiras que estão fazendo rodízio para vir a atender aos idosos. Reconheço que o momento é critico e podemos ter algumas dificuldades no atendimento, mas estamos empenhados em não deixar os idosos desamparados. Explique a desapropriação do Hospital feito pelo Governo da Bahia Durante todo o processo de crise do Hospital houve propostas do ramo imobiliário. Algumas empresas interessadas no excelente potencial do terreno onde está localizado o HE, mas jamais a direção do Hospital cogitou a venda ou qualquer outro tipo de negociação. Alguma coisa mais a colocar? Para fechar, pedir paciência aos sócios e que estejamos unidos. Agora, mais que nunca, é o momento de cuidar da nossa colônia. Grupos que estão surgindo, como o Foro dos sócios, são movimentos positivos que vem para fortalecer e ajudar no momento delicado que estamos passando. Agora temos que estar todos unidos na procura de soluções. Fórum de Amigos do Hospital Espanhol Com a grave crise financeira e institucional que ocasionou o fechamento do Hospital Espanhol (HE), um grupo de pessoas criou o FISACHE – Fórum Independente de Sócios, Amigos e Colaboradores do Hospital Espanhol. Comprometidos única e exclusivamente em preservar os direitos dos 4.470 sócios da Real Sociedade Espanhola de Beneficencia (RSEB), mantenedora do hospital, o fórum atua em diversas áreas. Levanta as pendências judiciais da instituição e busca, junto à diretoria do HE, informações a respeito de possíveis adquirentes. A atual diretoria firmou compromisso com o FISACHE de nos manter atualizados a respeito de possível venda do hospital e sobre como as questões a respeito dos direitos dos sócios serão tratados em hipotéticas negociações. Também atua no plano político, visto que hoje os bens patrimoniais da RSEB são considerados, pelo Governo do Estado, de utilidade pública para fins de desapropriação. Em reuniões com presença de associados e colaboradores, a primeira no Clube Espanhol e as demais no próprio hospital (como forma de marcarmos presença e dizer: estamos aqui!), o FISACHE, juntamente com os presentes, elabora propostas e soluções, com decisões tomadas em conjunto. Discutir com os interessados as questões que impactarão na assistência à saúde dos associados é a proposta do fórum. O FISACHE possui um site para informações aos associados e contatos: www.fisache.com.br Solicitamos aos interessados em colaborar que compareçam às reuniões para que possamos chegar às soluções que desejamos. Curso de culinária galega O Centro Recreativo União do Rio Tea, realizou o curso de Culinária Galega 2014 do programa da Xunta de Galicia. As aulas foram dadas mais uma vez pelo chef galego Marco Santamaria Somoza. O curso teve a colaboração da Empresa Perini da Pituba e do Centro Caballeros de Santiago. No encerramento esteve o Presidente do Centro Recreativo União Rio Tea, Luis Fernando Pereira –que entregou os diplomas aos asistentes–, o chef e outros representantes de entidades colaboradoras (na foto). cre9.qxp 23/11/13 01:15 Página 8 cre9.qxp 23/11/13 01:15 Página 9 cre9b.qxp 24/11/13 15:38 Página 10 10 Nordeste Visita de José Rivas à Galícia A Exposição «Os adeuses» será movimentada pelo CRE no Brasil Jose Rivas junto ao Presidente da Xunta Alberto Nuñez Feijoo, a Diretora de Turismo Nava Castro e o Secretario de Emigracão Antonio Rodríguez Miranda, numa reunião em Santiago de Compostela O Presidente do Conselho de Residentes Espanhóis da Bahia-Brasil, D. José Vidal Rivas, aproveitou a sua assistência ao Pleno da Cidadania Espanhola no Exterior que aconteceu em Madri para visitar Galícia e se reunir com algumas autoridades. Jose Rivas acudiu ao Pleno como Conselheiro pelo Brasil, mas antes visitou a Galícia, onde teve ocasião de falar com o Presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijoo, e o Vicepresidente, Alfonso Rueda, e também com o Secretario de Emigração, a Diretora de Turismo e os responsáveis do Conselho da Cultura de Galícia. Em reunião com o Gerente do Conse- Atendimento do CRE Foram encerradas no dia 30 de novembro as solicitações para inscrições e renovações das ajudas econômicas para para idosos e pessoas com incapacidade, oferecidas pelo Ministerio de Empleo y Seguridad Social. As Conselheiras do CRE Bahia, Fátima Barral e Fátima Lorenzo (foto), estiveram na Asc. Caballeros de Santiago ajudando os idosos no preenchimento dos formulários e juntada dos documentos, tendo este ano a incluisão da Certidão Negativa de Bens e Imoveis emitida pela SEFAZ (Secretaria da Fazenda do Estado da Bahia). A Secretária do CRE, Fátima Lorenzo declara que os candidatos ás ajudas estão muito idosos, com problemas de saúde, e a maioria deles necessita de acompanhamento familiar devido a dificuldade de deslocamento, e outros encontam-se acamados, mas mostram-se preocupados com a renovação dessas ajudas. lho da Cultura, Marcelino Fernández e a responsável de Ação no Exterior, Emilia García, foi acordado que o CRE Bahia se responsabilizasse no Brasil da exposição «Os Adeuses», que será movimentada por todo país. A exposição, que consta de fotografias sobre a emigração galega, estará em dezembro no Instituto Cervantes de São Paulo e, posteriormente, se movimentará por Brasília, Rio de Janeiro e Porto Alegre, entre outros destinos. O Presidente do CRE também teve oportunidade de se reunir com um grupo de prefeitos da Província de Pontevedra, com quem intercambiou opiniões sobre os galegos no exterior. Air Europa tem novo endereço em Salvador Air Europa muda a sua sede em Salvador - Bahia. A abertura das novas instalações foi realizada no início de novembro. A sede, com o endereço na Rua Augusto Frederico Schmith, nº1 Jardim Brasil, no bairro da Barra, dispõe de um estacionamento exclusivo para clientes. cre9b.qxp 24/11/13 15:35 Página 11 11 São Paulo GRACIAS, BIENVENIDOS Arturo Chao Maceiras Presidente del CRE-São Paulo Si en la edición anterior de la revista CRE Brasil, este espacio fue dedicado a defender nuestros derechos exigiendo la revocación del voto rogado, en esta edición es tiempo para agradecer y dar la bienvenida. Agradecer a María Cristina Aguilar Jiménez y Norma María Sánchez Arias, que durante los últimos años han ejercido, respectivamente, las funciones de Cónsul Adjunta y Canciller en el Consulado General de São Paulo. En nombre del CRE y de toda la colectividad española de São Paulo, quiero manifestar nuestro más sincero agradecimiento a Cristina y Norma por la dedicación y profesionalidad con que desempeñaron sus funciones, conquistando el respecto y la admiración de todos. El trabajo de Cristina y Norma ha recibido el justo reconocimiento del Estado Español a través de la concesión por Su Majestad el Rey Felipe VI, de la Cruz de Dama de la Orden de Isabel la Católica a Cristina Aguilar y de la Cruz de Oficial de la Orden del Mérito Civil a Norma Sánchez. Para ocupar el cargo de Cónsul Adjunto se ha incorporado recientemente Xavier Martí Martí (Ulldecona, 1980) a la representación consular de España en São Paulo. Es licenciado en Ciencias Políticas y de la Administración por la Universitat Autònoma de Barcelona, con un posgrado en Relaciones Internacionales por la Universitat de Barcelona y un máster en Estudios de Asia Oriental por la Universitat Oberta de Catalunya. Ingresó a la Carrera Diplomática en 2006 y ha estado destinado en la Dirección General de Asuntos y Asistencia Consulares, donde ocupó varios puestos en la Unidad de Emergencia Consular y en la Subdirección General de Asuntos de Extranjería (2006-2010), y en el Consulado General de España en Lima (2010- 2014). Ejerce el cargo de Cónsul Adjunto en São Paulo desde agosto de 2014. El nuevo Canciller del Consulado de São Paulo es David Nieto Vado (Madrid, 1977), licenciado en Ciencias Políticas y de la Administración por la Universidad Complutense de Madrid, con un máster en Recursos Humanos y Dirección de Empresas por el Colegio de Politólogos y Sociólogos de Madrid. Ingresó en el Cuerpo de Gestión de la Administración General del Estado en 2008 y ha estado destinado en los departamentos de recursos humanos del Servicio Público de Empleo Estatal (20082010) y de la Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo (2010-2014). Ejerce el cargo de Canciller del Consulado General en São Paulo desde agosto de 2014. A Cristina y Norma les deseamos muchas felicidades y un gran éxito en sus nuevas actividades profesionales. A Xavier y David les damos nuestra más cordial bienvenida. Arturo Chao Maceiras Presidente CRE SP O Jabaquara celebra 100 anos Fundado em 1914 o Jabaquara Atlético Clube é um dos clubes de fubebol mais tradicionais de São Paulo. Localizado na cidade de Santos, o time (antes chamado de Hespanha), é um dos membros fundadores da Federação Paulista de Futebol. Nas celebrações dos 100 anos aconteceram diversos atos: espectáculo musical no Teatro Guaranay, atos solemnes com autoridades, exposição fotográfica, torneio de Tênis de Mesa e jantar com baile. História. No início do século XX, os emigrantes europeus na cidade de Santos se uniam em torno de associações esportivas que permitiam a convivência e minorava as saudades da pátria distante. O interesse por uma nova modalidade de esportes –o foot-ball– e a nacionalidade comum deram origem ao clube do bairro do Jabaquara. Em 1914 nasce o Hespanha Foot-Ball Club que em 1917 disputou o primeiro campeonato oficial. Nos anos seguintes já atraía a simpatia dos santistas e disputou a Taça Grande Café D’Oeste, sagrando-se campeão em 1918, 1919 e 1920, o que lhe valeu a posse definitiva da taça. Em novembro de 1924 foi construído um novo estádio batizado com o nome de Estádio Antônio Alonso. Em 1935 é criada a Federação Paulista de Futebol, e o Espanha está entre os times fundadores. A troca de nome. 1942, coa Segunda Guerra Mundial trouxe uma Lei Federal que proibiu a utilização de nomes de países nas denominação de clubes. Para substituir o nome «Espanha», prevaleceu a idéia de homenagear o bairro do Jabaquara, onde germinou a idéia inicial do Clube: assim, passou a chamar-se Jabaquara Atlético Clube. O dia 31 de julho de 1957 entrou para a história. O Jabuca, como time convidado para a Vila Belmiro, derrotou o Santos, bicampeão paulista, de virada. A partida, noticiada pela imprensa como «Terremoto na Vila», desnorteou os santistas e levou ao delírio os jabaquarenses. O time do Santos, formado por Pelé, Pepe, Tite, Álvaro, Pagão, Fioti, Urubatão, Zito, Laércio, Hélvio e Ivan, se perdeu diante do Jabuca. Na final, Jabaquara 6 x 4 Santos. O estádio próprio, finalmente. No ano de 1976, o Jabaquara conclui a construção de seu campo que recebe o nome de Estádio Espanha. Em 1977 quer retornar ao cenário dos campeonatos profissionais, mas devido ao licenciamento em 1967, perde o direito de retornar ao lugar que ocupava. Em 1993, sagrou-se campeão paulista da Terceira Divisão e já, en 2002, campeão paulista da série B-3. Uma esperança que não acaba. Os torcedores do Jabaquara não se constrangem em admitir a paixão que têm pelo Clube. Até mesmo os torcedores do Santos e da Portuguesa sentem simpatia por esse leão bravo e teimoso. Sabe-se lá o que esse clube tem de especial para conquistar tantos corações! Mas o fato é que nenhum santista é indiferente ao Jabaquara. O povo de Santos até costuma usar a expressão: Olha que eu boto o Jabuca em campo! O time do Jabaquara em meados de 1950 cre9b.qxp 24/11/13 15:41 Página 12 12 São Paulo Consulado General de España en São Paulo El Consulado General de España en São Paulo es mucho más que un consulado; abarca ámbitos muy diversos, desde la diplomacia económica a la acción cultural, Ricardo Martínez como un pilar de Vázquez la «Marca EspaCónsul General ña», en esta de São Paulo región clave de São Paulo dentro de un país/continente como es Brasil. En este sentido, además de un consulado grande (con más de 80.000 españoles registrados y una superficie territorial que casi dobla la de España), somos una brazo importante de la Embajada de España en Brasilia a la hora de desarrollar las relaciones entre los dos países. Se trata de un gran consulado, sin duda. Abarca los estados de São Paulo, Paraná y Mato Grosso do Sul, con un total de 60 millones de habitantes y más de cien mil españoles entre los registrados y los demás. Más del 90% están en São Paulo, capital económica y cultural de Brasil y de toda América Latina. Los españoles aquí destacan por su integración en la sociedad y por su labor solidaria y comprometida. También por su papel en la vida económica de este país. Existen importantes ejemplos de instituciones asistenciales, como los centros Rosalía de Castro de Santos y de Sao Paulo, entre otros, y muchos centros regionales que dan fe de la riqueza y diversidad de la cultura y las tradiciones españolas. El trabajo consular es mucho y cada vez mayor. En los últimos diez años se ha doblado el número de españoles en esta demarcación consular. Nuestro desafío es mejorar cada día el servicio que prestamos a la colectividad española y a la ciudadanía en general ganando en eficacia y productividad, con los medios disponibles. Nos acercamos a la vertiginosa cifra de 10.000 pasaportes al año (el año pasado superamos los 7.000), cerca de 2.000 visados y más de 2.500 fes de vida anuales y las inscripciones en los libros del Registro Civil y los certificados se duplican por años; sin olvidar las actuaciones notariales, la atención a los presos y detenidos españoles y las ayudas a personas en situaciones extremas. Es un trabajo duro, pero muy gratificante y que todos en el equipo que formamos este Consulado General realizamos con ilusión y vocación de servicio, para mejorar y facilitar los trámites a los usuarios en la medida de lo posible. Para eso estamos impulsando todo tipo de medidas que faciliten los trámites por correo, por internet o a través de nuestras oficinas consulares honorarias (Santos, Campinas, Ribeirão Preto, Curitiba y Londrina). Además, estamos revitalizando nuestra página web con más énfasis en la información en todos los sentidos. Aquí quiero hacer una mención especial a la colaboración fundamental y leal del Consejo de Residentes Españoles (CRE), con el que compartimos todos los temas de interés, en especial los más problemáticos, para, juntos, buscar soluciones que favorezcan a los españoles residentes en esta demarcación, así como para todos los españoles en general. Quiero desde aquí agradecer sinceramente el apoyo y el magnífico trabajo de todos y cada uno de los miembros del CRE y personificarlo en su actual presidente, Don Arturo Chao Maceiras. ¡Gracias por ayudarnos a mejorar! Pero además del trabajo consular, es preciso apoyar a la Embajada de España en Brasil, de la que somos parte, y a la diplomacia pública española y a la «Marca España». São Paulo es un observatorio privilegiado para la economía y el comercio en toda América Latina. Este estado produce el 40% del PIB de todo Brasil, lo que supone más que Argentina o México. Y España cuenta con la inversión directa más importante en Brasil, después sólo de los Estados Unidos de América. La presencia y la actividad de tantas empresas españolas grandes, medianas y pequeñas, supone un desafío permanente en materia de diplomacia económica, para secundar y apoyar a la Oficina Comercial de la Embajada de España en São Paulo y a la Cámara Oficial Española de Comercio, también en São Paulo. Por último, y sin ánimo de ser exhaustivo, debo destacar la enorme diversidad que hace de São Paulo la capital artística, creativa, cultural, gastronómica y humana de Brasil y, me atrevería a decir incluso, de América Latina. Todo ello implica una labor de acción cultural ingente para dar a conocer nuestra cultura y, a través de la diplomacia cultural, acercar a los pueblos de Brasil y España para un mayor entendimiento. Contamos con dos Institutos Cervantes en nuestra demarcación -São Paulo y Curitiba- y con el Colegio Español Miguel de Cervantes; contamos también con un público brasileño entusiasta de la cultura española, como nos demuestra cada vez más. Juntos podemos ayudar a que nuestras culturas respectivas, brasileña y española, dejen de ser tan desconocidas por el otro y disfrutemos de lo mucho que nos une y nos acerca. Desde el Consulado asumimos todos estos desafíos con ilusión y entusiasmo. Juntos podemos ayudar a que España ocupe el lugar que le corresponde en Brasil, en São Paulo. El consulado general de São Paulo reorganiza sus servicios El Consulado General ha establecido un nuevo horario para la devolución de documentos. Los nuevos horarios de atención son los siguientes: -Devolución de documentos para ciudadanos españoles (pasaportes, permisos de conducir, certificados de residencia, fes de vida, libros de lamilia y otros documentos): de lunes a viernes, de 8:15 a 9:00 horas. -Devolución de documentos para solicitantes de visado: de lunes a viernes, de 12:15 a 13:00 horas. -Los usuarios podrán seguir acudiendo sin cita previa al Consulado General, cualquier día laborable, de 8:15 a 12:15 horas, para realizar trámites de Registro Civil, para inscribirse en el Registro de Matrícula Consular y para solicitar, entre otros, pasaportes, permisos de conducir, certificados de residencia, fes de vida y visados. Esta reorganización pretende disminuir los plazos de espera, tanto para los usuarios que acuden al Consulado a realizar trámites diversos como para aquellos que únicamente desean recoger documentos. Excepcionalmente, si un usuario tiene dificultades para presentarse dentro de la franja horaria establecida para la entrega de documentos, se le atenderá igualmente fuera de dicho horario, siempre que se presente entre las 8:15 y las 12:15 horas. cre9b.qxp 24/11/13 15:41 Página 13 13 São Paulo Casa de España de Sorocaba Os alunos podem conhecer a História de Espanha durante as visitas A casa de Espanha Felipe II em Sorocaba, é uma entidade com variadas atividades culturais e de ocio, dirigidas tanto aos sócios quanto aos alunos das escolas, que se aproximam, deste modo, à cultura espanhola. Durante os últimos meses aconteceram muitas dessas atividades. Almoço de domingo En agosto teve mais um tradicional almoço promovido pela Casa de España Don Felipe II movimentou o salão de festas Diplomata, reduto de espanhóis da cidade de Sorocaba. O prato principal, o «Bacalao a la Reina» foi um sucesso e recebeu elogios dos mais exigentes apreciadores da boa gastronomia. Marcos Hernandes, que fez o curso de técnicas de gastronomia espanhola pela Casa de España, comandou a cozinha ao lado de funcionários da Casa de España, estudantes do curso de gastronomiada Universidade de Sorocaba e amigos voluntários. Houve também apresentação de dança flamenca e música ao vivo. Visitas de escolas Como em várias ocasiões, a Casa de España foi visitada por 30 alunos da Escola Municipal Sorocaba Leste em sua sede. Durante a visita, os alunos receberam informações sobre a cultura e a gastronomia da Espanha. Tambem outro grupo de crianças entre 09 e 12 anos participaram na Casa de España Don Felipe II de um taller de língua española preparado especialmente para eles. Para se inscrever, foi necessária apenas a doação de um quilo de alimento não perecível que será entregue a uma instituição do bairro da Vila Hortência. Parceria cultural com a Prefeitura de Sorocaba Desde junho de 2012, a Casa de España em parceria com a Prefeitura de Sorocaba através da Secretaria de Educação passou a fazer parte do projeto Roteiro do Educador, recebendo semanalmente, em sua sede, crianças das escolas municipais de Sorocaba que acompanhados de funcionários da Casa de España recebem informações sobre a imigração espanhola de forma lúdica. Percorrem todos os espaços da Casa de España enquanto aprendem um pouco do idioma espanhol, curiosidades da gastronomia e algumas posturas da dança flamenca. De 2013 para cá, as visitas cresceram substancialmente, pois a Casa de España foi considerada como o ponto do roteiro que as crianças mais apreciam. Excursión do Centro Rosalía de Castro Visitando Expoflora em Holambra El pasado octubre, 46 afiliados del Centro Rosalía de Castro de São Paulo fueron a una excursión a la ciudad de Holambra. La primavera brasileña es la mejor época para visitar Holambra, que es conocida como la ciudad de las flores. Está situada a 140 km. de São Paulo y fue fundada en la década de los 50 por emigrantes holandeses, de cuya cultura ha here- dado una gran influencia. Holambra produce el 40% de las flores de Brasil. Posteriormente, los responsables del Centro Rosalia de Castro han querido homenajear a un matrimonio de la colonia española, Carlos y Merita, por sus donaciones a la entidad celebrando una comida de agradecimiento en conmemoración de sus 50 años de casados. Firmaron el libro de oro acompañados por el Presidente del Cre Arturo Chao y su esposa Ana María (en la foto ). La Sociedad Beneficiente Rosalia de Castro ya se está preparando para las fiestas de navidad. El 16 de diciembre serán distribuidas entre los mayores cestas «natalinas» donadas por el Colegio Miguel de Cervantes y por la empresa española de importación ESPABRA. Cómo no perder la nacionalidad española Desde el pasado mes de agosto ejerzo el cargo de Cónsul Adjunto en São Xavier Martí Paulo, donde tenemos Cónsul Adjunto registrados en estos de São Paulo momentos a poco más de 80.000 ciudadanos españoles. Algunos de ellos se han establecido en la demarcación consular en los últimos años, pero una gran mayoría reside en Brasil desde hace tiempo y muchos de ellos también nacieron aquí. Quiero aprovechar la oportunidad que me ofrece esta revista para tratar, en esta primera columna, de un problema que afecta especialmente a este último grupo de españoles. En 2002 se aprobó una modificación del Código Civil según la cual los españoles que han nacido y que residen en el extranjero cuyos padres españoles también nacieron en el extranjero perderán la nacionalidad española si son nacionales del país donde residen y no declaran su voluntad de conservarla ante el Encargado del Registro Civil en el plazo de tres años a contar desde su mayoría de edad o emancipación. Este precepto, que intenta evitar la perpetuación de estirpes de españoles en el extranjero, implica que sólo aquellas personas vinculadas con España y que efectúan dicho trámite acaban conservando la nacionalidad española. El problema es que el desconocimiento de esta obligación por parte de muchos españoles acaba suponiendo para algunos de ellos la pérdida involuntaria de la nacionalidad. Pare evitar este tipo de casos, desde el Consulado General intentamos dar la mayor difusión posible a la normativa vigente. Además de publicar notas en nuestros tablones de anuncios y colgar avisos y noticias periódicamente en nuestra página web, advertimos en ventanilla a los usuarios de nuestros servicios. Sin embargo, a pesar de nuestros esfuerzos, de vez en cuando nos vemos obligados a dar malas noticias, generalmente a jóvenes con poco más de veinte años que perdieron la nacionalidad por no realizar en plazo su declaración de conservación y que se enteran de ello al acudir al Consulado a renovar su pasaporte. Ojalá esta columna sirva para informar por lo menos a algunos de los posibles afectados y para evitar que pierdan involuntariamente la nacionalidad española mediante el trámite simple de declarar su voluntad de conservarla ante el Encargado del Registro Civil. cre9b.qxp 24/11/13 20:56 Página 14 14 Rio de Janeiro Hospital Espanhol do Rio: a consolidação de um projeto iniciado há mais de 150 anos Andrea Paredes, Presidente do Hospital Espanhol Considerado uma referência por suas instalações e serviços, na avaliação de médicos e pacientes, o Hospital Espanhol do Rio de Janeiro é o exemplo vivo de uma iniciativa beneficente que teve seus primeiros passos na segunda metade do século XIX. A Sociedade Espanhola de Beneficência (SEB), criada em 1859, para acolher os imigrantes da Espanha que chegavam à cidade, identificou e inseriu nas esferas civil e social cidadãos espanhóis na busca de novas oportunidades no Brasil. O fundamental era oferecer cuidados básicos assim como promover alicerces comuns de cultura, tradição e de adaptação e convergência a uma nova realidade. Este trabalho assistencial tinha um alcance muito maior: recepcionava imigrantes nos portos e oferecia acolhimen- to, e o que mais fosse necessário, identificava espanhóis em todos os estados do Brasil que estivessem precisando de algum suporte e auxiliou o Estado brasileiro no combate à febre amarela e à seca do Nordeste. O livro Sociedade Espanhola de Beneficência – 150 anos de História reúne, através de documentos históricos, a trajetória e todos os personagens que ajudaram a construir a SEB e, posteriormente, o Hospital. Alguns destes documentos estão disponíveis no site www.hospitalespanholrj.com.br. Em 1926, a Casa de Saúde Criciúma foi adquirida pela SEB, onde hoje se encontra o Hospital Espanhol. Desde esta data, transformou-se numa referência não somente para seus associados mas para toda a população do Estado. A recente reforma do Centro Cirúrgico é apenas mais uma etapa da constante modernização e melhoria das instalações. Com uma entrada privativa, o Centro de Emergência funciona com a mais moderna tecnologia e referência de pronto atendimento do Centro do Rio. Os serviços do setor de emergência contam com equipamentos de última geração para pronto-socorro e com uma equipe médica altamente qualificada e treinada nos padrões ATLS (Advanced Trauma Life Support). Além disso, opera em horário integral (diariamente e 24 horas por dia) com equipe e instalações preparados para pequenas intervenções cirúrgicas, traumas e reanimação cardiorrespiratória. São nove leitos de repouso, uma central de oxigenoterapia e sala de curativos. Curso de culinária en Niteroi A principios de septiembre, el Centro Espanhol de Niteroi acogió un Curso de Cocina Gallega impartido por el Chef Marcos Santamaría. Este curso forma parte de los talleres formativos de folclore, artesanía, cocina y seminarios de cultura gallega, que se realizan en las entidades del exterior a través de la Secretaría de Emigración de la Xunta de Galicia. El encuentro gastronómico se realizó en el Hotel H, ubicado en Ingá-Niteroi donde, después del curso, se celebró una degustación de los platos y tapas elaborados en las jornadas. En el evento estuvieron alumnos del Prolem-UFF Pro- grama de Línguas Estrangeiras Modernas de la Universidad Federal Fluminense, que han sido invitados por el Club Español de Niterói. Posteriormente el curso se clausuró con una comida en las Instalaciones del Club. El Centro Español de Niteroi, fundado en el año 1964, es un punto clave de reunión de los gallegos en Rio de janeiro. Posee instalaciones con restaurante, aulas de formación, parque infantil y zona deportiva. Jose Manuel Gonzalez (Pablito), Presidente del Centro Espanhol junto al Chef Marcos Santamaría. O Centro de Terapia Intensiva – CTI oferece 30 leitos. Todos com monitor multiparamédico padronizado de última geração e ventilador (ou respirador) mecânico. O CTI obteve, em 2013, a Certificação 3M do Brasil de «Prevenção em Lesões de Pele», na Categoria Diamante, que reconhece o Hospital Espanhol como adepto das melhores práticas na área. Segundo Andrea Paredes, presidente da Sociedade Espanhola de Beneficência e do Hospital Espanhol, «o Hospital Espanhol passa por uma fase de modernização e a área de hotelaria faz parte deste processo. O nosso objetivo é transformar o período que o paciente fica internado numa experiência agradável e humana. Para que isto aconteça, estamos reformando os apartamentos e treinando uma equipe especialmente para oferecer serviços que são tradicionais nos hotéis como o check in personalizado, um valet que ajude o paciente com as malas, serviço de quarto com arrumadeiras e check out rápido. Não temos a pretensão de ser um hotel mas queremos que nossos pacientes se sintam mais à vontade durante o tempo da internação». Na área de Recursos Humanos, o Hospital deu início a uma campanha de comunicação interna com a meta de estimular o envolvimento entre equipes e facilitar a comunicação interdepartamentos. No que se refere ao público externo, tanto o site como as redes sociais foram redesenhadas com novo layout e informações atualizadas. cre9b.qxp 24/11/13 15:43 Página 15 15 Rio de Janeiro Centro Social de Mayores da Casa de España Momento do almoço nas instalações da Casa de Espanha. Abaixo, II Mostra de Talentos. O Centro Social de Mayores é um projeto de caráter socioeducativo que foi implantado em 2007, numa parceria do Governo Espanhol e Xunta de Galícia com a Casa de España de Rio de Janeiro, um modelo de Centro Dia desenvolvido na Europa, advindo de outras modalidades de associações como os clubes sociorrecreativos originados no século XIX na Inglaterra. O programa atende às especificidades e demandas dos imigrantes espanhóis, (junto com suas parelhas), que atingiram a idade madura e necessitam de um espaço de integração e convívio social, através de atividades que englobem as necessidades de seus associados. O projeto tem como objetivo promover, potencializar, fortalecer vínculos, garantir, prevenir a ocorrência de risco social, ampliar trocas culturais e vivenciais, desenvolver o sentimento de pertença e de identidade, incentivar, socializar e contribuir para a promoção de um envelhecimento saudável desenvolvendo a autonomia e a sociabilidade por meio de uma programação interdisciplinar. Suas atividades são planejadas tendo como elemento norteador o Estatuto do Idoso, as caraterísticas e os interesses do grupo e as demandas da faixa etária, a valorização da cultura e as experiências vividas pelo processo migratório. Desde sua implantação os maiores vêm participando de atividades planejadas e executadas por uma equipe de profis- sionais nas áreas de serviço social, medicina, enfermagem, educação física, fisioterapia, artes cênicas e psicologia, tendo como pressuposto uma abordagem inclusiva, que possa garantir ao idoso uma vida digna e com qualidade, sem perder de vista a trajetória de vida particular vivenciada por cada idoso imigrante. O Centro Social se tornou um espaço de encontros e reencontros de grupos de convívio, de amizades e de participação na vida social. As práticas desenvolvidas e compartilhadas pelos maiores vem estimulando-os a descobrir novas possibilidades de atuar e novos papéis sociais bem como a construir novos projetos de vida. II Mostra de Talentos Os dias 8 e 9 de outubro aconteceu com grande sucesso a II Mostra de Talentos nas Instalações da Casa de Espanha de Rio de Janeiro. A coordenadora do Centro de Mayores, Vera Lucia dos Santos, fala assim do evento: «Se o tempo é um horizonte de possibilidades, significa que alguém que já viveu 50, 60, 70, 80, 90... e muito mais, possui uma bagagem de experiências repleta de significados. Essas pessoas enfrentaram desafios, desenvolveram durante essa trajetória seus talentos, às vezes guardados, escondidos ou quem sabe, descobertos nesta etapa da vida». Foi pensando nesse grupo que se preparou a 2ª edição da Mostra de Talentos. E além dos associados do CSM, se recebeu inscrições de grupos externos desejando participar. Mais de cem pessoas acudiram nos dous dias da Mostra, que este ano teve a parceria da TV Espanhola, que contribuiu com a reportagem do evento. A Mostra de Talentos se compoe de apresentações de Música, Dança, Teatro, Fotografia, Literatura, Tecnologia, Artes Visuais e outras linguagens afins e tem o intuito de dar visibilidade e fomentar a socialização cultural na maturidade. A Exposição de Artes Visuais teve muitos quadros pintados a óleo, objetos em porcelana, artigos em crochê, um trabalho com mosaico e desenhos feitos a mão. No ato participaram a Coral da Asastel e a Coral Vozes do Outono. Também hoube apresentações de dança cigana, dança de salão, canto, piano, poesia, jogral com uma poesia de Carlos Drummond de Andrade, Esquete Teatral e Os gaiteiros. La retrospectiva de Dalí bate récords históricos en Rio de Janeiro La retrospectiva de Dalí ha sido visitada por cerca de un millón de personas (978.171), la mayor cifra registrada en el mundo en una exposición de la obra del artista del surrealismo. La exposición viajó hasta São Paulo el día 17 de octubre, donde se prevé que siga batiendo récords de visitas. La muestra, patrocinada por Abertis a través de su filial en Brasil, Arteris, es ya la exposición del artista más visitada en la historia. Su paso por la ciudad de Rio de Janeiro, ha contado con cerca de un millón de visitas, y supera los anteriores récords registrados. La exposición Salvador Dalí es también el mayor éxito registrado en los 25 años de historia del Centro Cultural Banco de Brasil, que acogió la muestra en la ciudad carioca entre el 29 de mayo y el 22 de septiembre, coincidiendo con el Mundial de Fútbol. Esta retrospectiva es la mayor muestra antológica de obra original de Dalí que viaja a Latinoamérica, con un total de 220 piezas, con una especial incidencia en la época surrealista. La exposición continúa su viaje en Brasil en el Instituto Tomie Ohtake de São Paulo. Segundo mandato na Casa de Espanha Em função do fim do primeiro mandato e do início do segundo, a diretoria da Casa de España fez balanço dos trabalhos realizados. As conquistas foram numerosas obras,triunfos no esporte e avanços nos apartados culturais e sociais. O Presidente, Alexandre Bouzón Miguez, dá conta de toda a gestião numa «carta aberta» que pode ser lida na web oficial da entidade No final da carta, o Presidente fala assim: «Temos certeza que ainda há muito a fazer e, por isso, peço e conto com o apoio de todos. Obrigado a todos pelo apoio nos últimos dois anos, esperando poder contar novamente com ele por mais dois anos». cre9b.qxp 24/11/13 20:57 Página 16 16 Entrevista Jorge Fontes Hereda, Presidente da Caixa Econômica Federal do Brasil: «Em dez anos, 22 milhões de pessoas foram resgatadas da miséria» Nasceu em Salvador no dia 27 de setembro de 1956. É formado em Arquitetura pela Universidade Federal da Bahia (UFBA) com mestrado em Urbanismo em São Paulo. Ocupou cargos em diversas secretarias de São Paulo relacionadas com o urbanismo. Teve cargo executivo como Secretário de Habitação do Ministério das Cidades entre os anos 2003 e 2005. Em 2005 ocupou o cargo de Vice-presidente da Caixa Econômica Federal do Brasil, até março de 2011, quando passou a presidir a entidade. Seus avós foram emigrantes da Galícia, na Espanha. Fale-nos um pouco da sua história familiar. Apesar das dificuldades no início, como todos os imigrantes tiveram quando chegam em um novo país, meus avós sempre lutaram para manter seu objetivo que era a busca de uma vida melhor para todos. Nasci e cresci em Salvador, e pude aproveitar o que de bom proporcionaram as culturas baianas e espanholas. De um lado, a força de enfrentar as dificuldades com um colorido da vida e de outro, a perseverança em alcançar os objetivos traçados. Que importância acha que têm as muitas associações que os emigrantes criaram no Brasil? As associações foram fundamentais de início para executar trabalho de auxílio mútuo, depois exerceram importante papel para difundir e preservar a cultura dos seus antepassados e ainda para criar laços nas comunidades interna e externa. É muito importante preservar as raízes culturais do seu país de origem e divulgar seus valores mais positivos, como a cultura ao trabalho, ao fortalecimento dos laços comunitários. Os centros são importantes espaços para essa propagação e poderiam servir de locais para o resgate das tradições e do fortalecimento da comunidade hispânica no Brasil. A Caixa Econômica Federal é considerada como o primeiro banco público da America Latina. Qual é a chave do sucesso e que perspectivas tem para o futuro? De 2011 para cá, nenhuma instituição bancária contribuiu tanto para oferta de crédito para manter a economia brasileira irrigada de recursos para funcionar. Foi uma estratégia planejada passo a passo que deu certo. Por 20 trimestres consecutivos lideramos o crescimento da carteira de crédito entre os grandes bancos. Já somos o terceiro maior banco do país. Nosso desafio era o de alcançar essa meta em 2022 e a conquistamos oito anos antes. Estamos realizando cada vez mais o maior sonho da vida dos brasileiros: todos os dias, em média, oito mil famílias assinam contratos de compra de imóvel pela Caixa. Grande parte do desempenho na habitação se deve à execução do Minha Casa Minha Vida. Desde o lançamento do programa do governo federal, a Caixa já contratou mais de três milhões de unidades e entregou mais de 1,7 milhão de moradias. É o mesmo que dizer que a Caixa contratou mais do que o total dos domicílios da cidade do Rio de Janeiro e entregou praticamente duas cidades de Brasília. Todo esse esforço se refletiu no aumento da base de clientes, que hoje passa de 75 milhões, um número que equivale à população da França. Nos últimos três anos, conquistamos mais 23,8 milhões de correntistas. Recentemente, o Bolsa Família completou 10 anos, reconhecido como a mais bem sucedida experiência mundial no combate à pobreza extrema. Nesse período, 22 milhões de pessoas foram resgatadas da miséria. O trabalho da Caixa em conseguir dispo- nibilizar essa transferência de renda, contribuiu para esta grande conquista da sociedade brasileira. É na execução dos programas sociais que reafirmamos nossa missão histórica. Como Presidente da Caixa nos faça uma pequena análise da economia do Brasil e a entrada de empresas estrangeiras. Apesar do cenário de crise internacional, principalmente a partir de 2008, o governo federal priorizou a manutenção do emprego e da renda dos brasileiros. Foi um esforço importante que priorizou a geração de postos de trabalho, a preservação do consumo no mercado interno e investimentos em infraestrutura em todo país. Acredito que esse processo continuará com maior dinamismo nos próximos anos e demandará novas oportunidades para empresas que queiram investir no Brasil. Qual é a sua mensagem para a coletividade emigrante? A vida gera oportunidades e isso proporciona maior incentivo para estarmos preparados para aproveitá-las assim que surgirem. Apesar dos sacrifícios, acredito que uma atitude positiva sempre é fundamental para atingirmos nossos objetivos e alcançarmos uma vida melhor para nós e a comunidade de maneira geral. cre9.qxp 23/11/13 01:15 Página 17 cre9b.qxp 24/11/13 20:57 Página 18 18 Reportagem Passeio da arte em Madri Uma rota de pouco mais de um quilômetro que permite percorrer um espléndido itinerário pela melhor Arte Ocidental O Paseo del Arte é um itinerário único no mundo, que decorre entre pintura e escultura, entre arquitetura e natureza, numa das zonas emblemáticas de Madri: o Paseo del Prado, um espaço muito apreciado pelos madrilenhos, que pode ser percorrido num agradável passeio a pé, e no qual se sucedem três dos mais importantes museus que existem em Espanha: o Museu do Prado, o Museu Thyssen-Bornemisza e o Museu Nacional Centro de Arte Reina Sofía. O Museu Nacional do Prado possui a melhor coleção do mundo de pintura espanhola, isto é, dos grandes génios da pintura universal El Greco, Velázquez ou Goya, e também da pintura flamenga e da italiana, sendo sua a coleção mais completa de Tiziano e de outros pintores da escola veneziana que um museu pode possuir. Após a inauguração do Museu Thyssen-Bornemisza verificou-se um encontro mágico entre as coleções de ambos os museus. Aquilo de que sentimos mais falta no Prado está esplendidamente representado no Thyssen, pelo que a complementaridade é quase perfeita. Conclui-se com a obra-prima do nosso século –o Guernica de Picasso, que serve de elemento de articulação da Coleção de Arte do Século XX, que expõe o Museu Nacional Centro de Arte Reina Sofía, nomeadamente no que se refere à pintura e escultura espanholas: Picasso, Juan Gris, Miró, Dalí, Chillida e Tàpies, e que também dá oportunidade a formas de expressão mais recentes. Museu do Prado Os monarcas espanhóis, especialmente Carlos V (da Alemanha, e I de Espanha), Felipe II Arriba, a galería principal do Museu do Prado. Abaixo, Habitación de (Dom Filipe I, para hotel, de Edward Hopper, no Museu Thyssen. Portugal) e Felipe IV (Dom Filipe III), foram grandes coleciona- cem quadros que pintou, o Prado tem dores de arte: as primeiras obras expostas catalogados 51, contando-se entre eles no Museu provinham das Coleções Reais as suas mais grandes obras primas: Las do século XVI até princípios do século XIX. meninas e Las hilanderas. O facto de os Países Baixos terem inteO Museu do Prado reúne, no edifício construído por Villanueva, a mais comple- grado o grande império espanhol, durante ta coleção do mundo de pintura espanho- o chamado siglo de oro, explica a riqueza la dos séculos XI a XVIII, sendo a que lhe da coleção da escola flamenga no Museu concede o renome internacional que do Prado. A coleção alberga pintura de pinactualmente tem. Obedecendo a um cri- tores como Hieronymus Bosch, Bruegtério cronológico, o Prado expõe desde hel e Memling, tal como de Rubens, os murais românicos do século XII à pro- Rembrandt e Van Dyck. A coleção de pintura italiana alberga dução de Francisco Goya. Esta coleção alberga obras de pintores espanhóis de obras de artistas muito famosos como Fra fama internacional, Angelico, Antonello da Messina, como Sanchez Andrea Mantegna, Botticelli, Raffaello Cotán, Ribera, Sanzio ou Tiepolo. Podem observar-se, Ribalta, Zurbarán, para além destes, excelsas obras de TiziaMurillo, Veláz- no, Tintoretto, Veronèse, e Caravaggio . A coleção de pintura francesa deriva quez, El Greco... O lugar de das relações hispano-francesas no século honra pertence, XVII e reúne obras de pintores como sem qualquer dúvi- Nicolas Poussin e Claude Lorrain, bem da, a Velázquez, como de Watteau e Boucher, entre um pintor sevilha- outros. A coleção de pintura alemã, reduno que chegou a zida mas de grande qualidade, dedica Madrid em 1622, e diversas salas a pinturas capitais de que, apenas um Dürer, Lucas Cranach, Hans Baldung e ano depois, já tinha Anton Raphael Mengs. A coleção de escultura é composta por sido nomeado pintor da corte do rei mais de duzentas e vinte esculturas da Felipe IV (Dom Fili- Antiguidade Clássica, trazidas de Itália pe III), designação entre os séculos XVI e XIX e a pintura e a que conservaria escultura do século XIX estão expostas no até o final da sua Casón del Buen Retiro, um edifício anexo vida. Dos mais de ao Museu do Prado. cre9b.qxp 24/11/13 20:58 Página 19 19 Reportagem A esquerda, La maja desnuda e La maja vestida de Francisco de Goya en el Prado. No centro, Les Vessenots à Auvers de Van Gogh, no Museu Thyssen Bornemisza. Á direita, un grupo de visitantes contemplando o Guernika de Picasso, no Museu Reina Sofía. Museu Thyssen A coleção protegida, quer pelo Barão Hans Heinrich Thyssen-Bornemisza, ao longo de 70 anos, e que começou pela aquisição de arte antiga nos anos 20, quer pelo filho, que a continuou e aumentou incluindo, a partir da década de 60, pintura moderna, tornou-se, atualmente, num esplêndido itinerário pela História da Arte Ocidental. Desde 1992 podem ser contemplados definitivamente em Espanha as mais de 800 obras que compõem a referida coleção. Os destaques condizem exatamente com as vertentes menos desenvolvidas dos museus espanhóis. O Museu está instalado no neoclássico Palacio de Villahermosa, edifício de finais do século XVIII. A restruturação que sofreu para nele instalar o Museu Thyssen-Bornemisza esteve a cargo do arquiteto Rafael Moneo, premio Pritzker de Arquitetura. O primeiro andar reúne obras desde o cubismo e as primeiras vanguardas, até a Pop Art. Destacam-se algumas obras primas contemporâneas de Picasso, Georges Braque, Kandinsky, Mondrian, Chagall, Edward Hopper, Salvador Dalí, Jackson Pollock e Andy Warhol entre outros. O segundo andar conta com algumas obras do Realismo, Rococó, Neoclassicismo, Romantismo e Impressionismo: Tiepolo, Canaletto, Fragonard, Gainsborough, Goya, Courbet, Renoir, Van Gogh, Gauguin, Cézanne... Para além, está a coleção de pintura holandesa, desde Frans Hals e Rembrandt até Max Beckmann e George Grosz. No terceiro andar, obras de mestres italianos, alemães e holandeses do século XVI como Jan Van Eyck, Hans Memling, Duccio, Carpaccio, Hans Holbein e Dürer. Existe ainda uma galería dedicada a Tiziano, Tintoretto, El Greco, Bernini e Caravaggio, entre outros. Outro aspecto interessante do Museu são os seus retratos, entre os quais se encontram obras excepcionais como o de Giovanna Tornabuoni, de Ghirlandaio. Museu Nacional Centro de Arte Reina Sofía Este Museu, dedicado à arte do século XX, está situado num lugar de especial relevância citadina: a Glorieta de Carlos V, popularmente conhecida por Atocha, ocupando, neste espaço, o outrora, Hospital Geral, obra inacabada de Francisco Sabatini, o arquiteto predilecto, nos fins do século XVIII, de Carlos III. A primeira coisa que chama a atenção são as duas altas torres, transparentes, dos elevadores que dão acesso aos pisos superiores; torres essas concebidas por José Luis Íñiguez de Onzoño e Antonio Vázquez de Castro, em colaboração com o arquiteto britânico Ian Ritchie. A experiência de subir nesses elevadores, avistando rapidamente o variegado mosaico de velhos telhados madrilenos, bem como os pontos altos que dominam a cidade, serve para preparar o espectador para aquilo que, a seguir, lhe irá oferecer a incomparável extensão dos diversos espaços expositivos do Museu. Jean Nouvel foi o arquiteto encarregado de juntar edifícios tão díspares, como o de Sabatini e a sua própria e nova proposta, onde elementos como o vidro ou os materiais refletores, dissolvem os limites arquitetónicos e se integram no espaço envolvente, «abraçados» por uma grande cobertura sobrelevada, simbolizando a recuperação e a aceitação da História e do futuro da Arte Contemporânea. O Reina Sofía é, pelas suas características e pela multiplicidade de atividades, algo mais do que um museu. É, também, o museu madrilenho mais aberto aos interesses e desejos dos jovens; um museu com objetivos pedagógicos definidos no seu programa, de forma a fomentar, nos mais novos, o interesse pela arte e pela criatividade. Nas salas da coleção podem ser contempladas as obras primas das mais grandes figuras da vanguarda espanhola, com Picasso, Miró e Dalí em primeira linha. O célebre quadro de Picasso, Guernika, ocupa um lugar de honra, dada a importância histórica e artística da obra, símbolo não só das liberdades públicas, para várias gerações de espanhóis, como símbolo do início de uma nova convivência, também, desde que o quadro regressou a Espanha. Para além, destacam-se obras de Tàpies, Dalí, Le Corbusier, Kandinsky, Braque, Beuys, Yves Klein, Wolf Vostell, Mark Rothko, Roy Lichtenstein, Francis Bacon... entre outros mestres do século XX. O visitante será, ainda, agradavelmente surpreendido pelas numerosas exposições temporárias dedicadas a importantes artistas reconhecidos pela crítica ou a autores mais jovens que mereceram uma opinião, quer favorável, quer polémica pela radicalidade dos seus trabalhos. O Palacio de Velázquez e o Palacio de Cristal, ambos no Parque de El Retiro, são sedes complementares para exposições temporárias. As últimas produções cinematográficas ou de videoarte internacionais, as composições musicais de vanguarda, as últimas edições de livros e revistas de arte publicadas em todo o mundo, até um passeio pelo jardim interior, estão ao alcance de todos aqueles que desejam usufruir da proximidade da Arte. cre9b.qxp 24/11/13 15:47 Página 20 20 Atualidade Brasil-Espanha 12 de octubre, Fiesta Nacional de España en Brasil Con motivo de la Fiesta Nacional de España, la Embajada celebró una recepción a la que estuvieron invitados representantes de la vida política, económica y cultural de todo el país. Entre ellos se encontraban españoles destacados en Brasil y brasileños que mantienen una especial relación con nuestro país. Como es tradición en los últimos años, la fiesta homenajeó a una comunidad autónoma española, siendo Galicia la elegida en esta ocasión. Para reflejar la idiosincrasia de esta comunidad, la Embajada, con la colaboración de la Xunta de Galicia, preparó un programa que incluía la interpretación de los himnos nacionales con un grupo de gaita gallega, un pequeño concierto de la afamada intérprete de gaita Susana Seivane y la degustación de comida típica galaica, cuya preparación correspondió al prestigioso cocinero Pepe Solla, con la ayuda de Francisco Piñeiro. Todos ellos se desplazaron expresamente a Brasilia para participar de esta jornada. El Embajador de España en Brasil, Manuel de la Cámara, pronunció unas palabras para poner en valor la importancia de las relaciones entre ambos países. La Directora General de Turismo de la Xunta de Galicia, Nava Castro, también intervino para hablar de Galicia. La fiesta contó con el patrocinio de las principales empresas españolas establecidas en Brasil, que se esforzaron en hacer posible una noche perfecta para todos los invitados. São Paulo La colectividad española en la demarcación consular de São Paulo celebró el Día de la Fiesta Nacional en varios actos emblemáticos organizados con la participación del Consulado General de España. El 10 de octubre, en las propias instalaciones del Consulado, se ofreció una recepción a la que asistieron cerca de trescientos invitados. El sábado tuvo lugar, en el Clube de Campo de Sorocaba, una cena de gala organizada por la Casa de España Don Felipe II. Posteriormente, se celebró un evento en la sede del Centro Español y de Repatriación de Santos, con la asistencia de representantes de las principales instituciones y del Consulado General. El acto empezó con un homenaje a las banderas y una presentación del Grupo Caminos de España, seguido de una sesión solemne de la Cámara Municipal de Santos, en la que se entregó el Trofeo Don Quijote al Jabaquara Atlético Clube, fundado en 1914 por emigrantes españoles. A lo largo del fin de semana se celebraron otro actos en otras ciudades. Salvador-Bahia El consulado de España en Bahia celebró la Fiesta Nacional con un acto al que fueron invitadas las principales autoridades del Estado y representantes de la colectividad española. Entre los asistentes estaba el Secretario de Turismo de Bahia, que acompañó la entrega de los pasajes a España sorteados por Air Europa. Además de la recepción ofrecida por el Cónsul General, hubo otras celebraciones El Embajador de España en Brasil, D. Manuel de la Cámara, recibió de la Directora General de Turismo de Galicia, Nava Castro, un ejemplar del Códice Calixtino en los Caminos de Santiago, obra de Cándido Pazos inspirada el Códice Calixtino, libro manuscrito del siglo XII considerado la primera guía sobre el Camino. en la ciudad, como la misa en honor a la Virgen del Pilar y a Nossa Senhora Aparecida, patrona de Brasil. Rio de Janeiro El Consulado de Rio también celebró el 12 de octubre en la Casa de España, con un éxito de afluencia de público y autoridades. En la fiesta actuó el grupo de gaiteiros de la Casa de España y el Ballet flamenco de la Escuela de Mabel Martín. Además se presentó el proyecto «Espanha na Avenida» 2016, a cargo de Alexis de Vaulx, de Gomal Marketing e Eventos y se aprovechó la ocasión para imponer la condecoración «Cruz del Mérito Policial con distintivo Blanco» al Ilmo. Sr. Delegado de la Policía Federal Dr. Luiz Eduardo Melo de Castro. Izquierda: El Cónsul de São Paulo, D. Ricardo Martínez Vázquez, dirigiéndose a los asistentes durante la fiesta. Derecha: El Cónsul General de Rio de Janeiro, D. Alfonso Palazón, en la condecoración al Delegado de la Policia Federal, D. Luiz Melo de Castro. Arriba: el Vicecónsul D. Manuel Sierra, José Rivas Presidente del CRE, el Cónsul D. Daniel Chamorro y el Secretario de Turismo D. Pedro Galvão, durante la fiesta en Salvador. cre9b.qxp 24/11/13 20:59 Página 21 21 Atualidade Brasil-Espanha Novo recorde de turistas na Espanha Atendimento no Stand de Galícia em São Paulo Entre os meses de janeiro e setembro, a Espanha alcançou a cifra recorde de 52,4 milhões de turistas internacionais. Segundo a pesquisa Frontur - Movimentos Turísticos em Fronteira, elaborada pelo Instituto de Estudos Turísticos, o país apresentou nos primeiros nove meses do ano um crescimento de 7,4% em relação ao 2013, fortalecendo mais ainda a sua posição como um dos destinos mais procurados do mundo. Na Galícia, o turismo internacional conseguiu os seus máximos históricos, representando já o 34,4% do total da demanda. Presença do Turismo da Galícia no Brasil De outra parte, Turismo da Galícia participou em setembro na ABAV 2014 São Paulo: Feira de Turismo das Américas, também com um expositor dentro do stand da Turespaña, promocionando a oferta turística galega entre os profissionais do setor. ABAV é um certame exclusivamente profissional, organizado pela Associação Brasileira de Agências de Viagem, que nesse ano celebrou a sua 42ª edição, em que os recursos e produtos turísticos galegos já levam tempo se promocionando. Em novembro, a Galícia esteve presente também na 27ª edição da Feira de Turismo em Gramados, uma das mais importantes citas de negócios turísticos com o Trade Sul-Americano. Nuevos directores de Insitutos Cervantes en Brasil Óscar Pujol Riembaud (Barcelona, 1959), director del Insituto Cervantes de Río de Janeiro es doctor en Filología. Dirige el Cervantes de Porto Alegre desde 2012. Con anterioridad dirigió el centro de Nueva Delhi (India). Alberto Gascón Gonzalo (Zaragoza, 1977), nuevo director de Salvador de Bahía es licenciado en Ciencias de la Información y en Filología Hispánica y máster en Gestión de Proyectos y Políticas Culturales y en Relaciones Internacionales Iberoamericanas. Juan Carlos Vidal García, Director del Cervantes de São Paulo desde el pasado julio. Es Licenciado en Ciencias de la Información por la Universidad Complutense de Madrid. Fue Director y fundador del Instituto Cervantes de Varsovia, posteriormente estuvo en el Cervantes en Tel Aviv, Moscú, Chicago y Bucarest. Espanha de braços abertos para o turista LGBT brasileiro A Espanha está entre os cinco destinos favoritos da comunidade de Lésbicas, Gays, Bissexuais, Travestis, Transexuais e Transgêneros (LGTB) nos Estados Unidos e entre os três primeiros da Europa. Agora o país está mirando o grande mercado LGBT brasileiro, em parceria com a Associação Brasileira de Turismo para Gays, Lésbicas e Simpatizantes (ABRAT GLS). O país está apostando alto nun segmento que cresce em um ritmo superior a 10% ao ano, o dobro da média do receptivo de turistas internacionais em nível mundial e na atualidade já representa 10% do fluxo mundial de viajantes e algo mais de 15% do gasto turístico. O turismo LGTB é «estratégico» para a Espanha e não estão poupando esforços para convencer seus clientes de que esse é o melhor destino possível para viver experiências inesquecíveis e desfrutar. Prova disso foi a celebração em Madri, este ano, da Convenção Mundial de IGLTA (associação LGBT mais importante relacionada ao turismo e aos negócios), e da captação do World Pride de 2017, o festival mundial do Orgulho Gay que também terá lugar no país. «A Espanha tem tudo para receber bem aos LGBTs brasileiros. Foram pioneiros nos direitos desta população, aprovando o casamento igualitário e a adoção por casais do mesmo sexo, bem antes que muitos destinos famosos europeus. Além disso, tem uma combinação de destinos ícones gays como Madrid, Barcelona, Ibiza e Sitges, com tantos outros destinos lindíssimos que são muito amigáveis. Também realizam eventos LGBT de renome internacionais, tanto para gays como para lésbicas» diz a presidente da ABRAT GLS, Marta Dalla Chiesa. «Nossa parceria vai ajudar a divulgar tudo isto para o público e trade turístico brasileiro». «Com um padrão de consumo 30% maior do que os heterossexuais, com a mesma faixa de renda, o turismo se destaca entre uma das principais despesas do público gay. Os homossexuais viajam até quatro vezes mais do que os heterossexuais e queremos que na hora de pensar numa viagem internacional os turistas LGBTs brasileiros saibam que a Espanha os recebe de braços abertos» disse Elvira Marcos, diretora do Escritório de Turismo da Espanha no Brasil. Donación de libros del Instituto Cervantes en Curitiba El Instituto Cervantes en Curitiba, por mediación del Consejo de Residentes Españoles de São Paulo, hizo entrega de material didáctico a los colegios estatales Ferreira da Luz, Marechal Cãndido Rondon y João Bettega. En el acto celebrado el pasado septiembre, además del director del Cervantes en Curitiba, D. Pedro Eusebio Cuesta, estuvieron presentes el Cónsul Honorario D. Saturnino Hernando Gordo y los Consejeros del CRE de São Paulo, D. Roberto Hernando y D. Cayo M. Angel Martín. cre9.qxp 23/11/13 01:15 Página 22 cre9b.qxp 24/11/13 15:49 Página 23 23 Organismos oficiais Seminario sobre emigración gallega Miranda durante la conferencia El secretario xeral da Emigración, Antonio Rodríguez Miranda, participó en la clausura del seminario ‘Nuevas movilidades en un contexto de crisis. Retos de la Emigración para la sociedad gallega’, que se desarrolló a finales de Octubre en la sede del Consello da Cultura Gallega, organizador de esta cita. Miranda ofreció una conferencia bajo el título «Reflexiones sobre la Galicia exterior: galleguidad, emigración y ciudadanía», en la que el máximo responsable autonómico en esta materia explicó las diferencias, señaladas por los expertos nacionales e internacionales, entre el concepto tradicional de emigrante y los nuevos movimientos migratorios, formados por grupos heterogéneos en muchos aspectos, tales como la procedencia geográfica, el nivel formativo, o las motivaciones en su cambio de residencia, entre otros. El secretario xeral afirmó que «de los 477.181 gallegos residentes en el extranjero, el 67,40% son nacidos en el extranjero, frente a un 31% de nacidos en Galicia; pero es que además, de los 157.998 ciudadanos nacidos en Galicia, el 0,89% tienen menos de 16 años, el 38,87% tienen entre 16 y 64 años, y el 60,22% tienen más de 64 años. Desde la visión cuantitativa, el sector poblacional gallego que demanda más atención no es el de las y los jóvenes gallegos emigrantes, sino precisamente el de los mayores». Matices fundamentales Otro dato que deja a las claras hasta qué punto no se puede identificar aumento de personas inscritas en el PERE (Padrón de Españoles Residentes en el Extranjero) con número de emigrantes en sentido tradicional es la comparación entre países con mayor aumento de personas inscritas respecto del porcentaje de gallegas y gallegos anteriormente inscritos en alguna provincia de la Galicia territorial. Así, en 2013, y por aumento «bruto», subió el número de gallegas y gallegos en Argentina, Cuba, Brasil, Venezuela y Suiza; pero este quinto país encabeza en cambio el listado de ciudadanas y ciudadanos gallegos nacidos en Galicia que se registraron en el extranjero en 2013: Suiza, Venezuela, Argentina, Estados Unidos y Reino Unido (ídem, 352). «Lo que es necesario hacer es dar la dimensión adecuada a este fenómeno en su realidad numérica. La mayor parte de las nuevas incorporaciones de ciudadanos gallegos en el exterior no son producidas por un incremento de la emigración de gallegos procedentes de Galicia, sino por los procesos de obtención o recuperación de la nacionalidad», destacó Miranda. Espacio común A modo de conclusión, Miranda afirmó que «no estamos viviendo un nuevo ciclo migratorio con salidas masivas de la población gallega procedente de Galicia, hacia el exterior, coincidiendo con los datos y valoraciones de los expertos que participaron en estas jornadas anteriormente. Emigración hay, y seguirá habiendo. Es más: si hay una consolidación de la Unión Europea y de su espacio de movilidad el futuro muestra una intermovilidad, en el espacio europeo más amplia, con mayor número de ciudadanos gallegos viviendo, estudiando y trabajando en otras regiones europeas y en otros países del concierto internacional, y también más ciudadanos de otros países europeos viviendo en Galicia. Oponerse a esta realidad y a este futuro es ir contra la lógica de los tiempos y contra la integración plena de Galicia en su espacio natural de desarrollo». Por eso, el responsable autonómico en materia de Emigración terminó asegurando que, puesto que «las naciones responsables construyen su futuro desde lo que son, es importante que conozcamos nuestro presente, y en este caso nuestro presente migratorio y de movilidad para planificar nuestro futuro; y en él, no me cabe duda, nuestra población se asentará en un espacio común que es Europa». Con la charla de Miranda y el debate y clausura oficial posteriores, terminó un seminario que durante dos jornadas reunió a especialistas de España y Portugal. El presidente del CRE de São Paulo visita la secretaría de emigración El Secretario Xeral da Emigración, Antonio Rodríguez Miranda, mantiene en su agenda los contactos asiduos con organismos e instituciones de diversos lugares colaboradores de manera activa con las Comunidades Gallegas, para fortalecer estos lazos y potenciarlos en la medida en que sea posible. Entre las diversas visitas, el pasado octubre recibió en su despacho al presidente del Consejo de Residentes Españoles de São Paulo, Arturo Chao, con quien habló de la situación de la colectividad gallega y española en la metrópoli brasileña, y de las posibilidades de ahondar en la relación entre los organismos locales y la Secretaría Xeral da Emigración. Miranda con el Presidente del CRE de São Paulo, Arturo Chao cre9b.qxp 24/11/13 15:49 Página 24 24 Organismos oficiais Derecho a la asistencia sanitaria pública en España Página web de la Seguridad Social En los últimos años se han publicado y han entrado en vigor, una serie de normas que han modificado el ámbito de la nacionalidad española, la ciudadanía española en el exterior y la prestación de Asistencia Sanitaria a dispensar en España con recursos económicos públicos. El Convenio bilateral de Seguridad Social firmado entre España y Brasil, vigente en todos sus términos, incluye la prestación de Asistencia Sanitaria para las personas comprendidas en el mismo, pero de todos es bien sabido, que desde mayo de 2012, las autoridades sanitarias brasileñas no expiden el correspondiente formulario para que, quienes retornen o se desplazan temporalmente a España tengan derecho a esa prestación. Sin embargo, con la finalidad de no dejar desprotegidos a los españoles de origen, las autoridades competentes españolas han articulado la aplicación de una norma con carácter supletorio, mediante la cual se resolvió el problema planteado. Una de las características de hoy en día es la mayor movilidad tanto de los emigrantes de primera generación como los descendientes que han accedido a la nacionalidad española, movilidad motivada por razones de reencuentro con familiares, por viajes de turismo o por motivos laborales o de estudios. Las nuevas tecnologías de la información, principalmente a través de Internet y sus herramientas, páginas web y correo electrónico han acelerado e incrementado la demanda de información en general y, en particular, sobre la prestación de asistencia sanitaria y prestaciones de seguridad y asistencia social. En la actualidad, el ciudadano español está más informado y solicita información más clara y rigurosa. Por ello, hemos acogido con gran satisfacción esta oportunidad que nos brinda la Revista del CRE del Nordeste, pues permite a esta Consejería de Empleo y Seguridad Social cumplir nuestra obligación de informar y orientar a un mayor número de ciudadanos españoles, lo que pasamos a hacer de forma clara y esquemática, en los siguientes supuestos: 1. Beneficiarios de pensiones de la Seguridad Social española que residen en Brasil. Los beneficiarios de pensiones de la Seguridad Social española (jubilación, invalidez, viudedad, orfandad) que retornen definitivamente o se trasladen temporalmente a España, por el hecho de ser titulares de dicha pensión, tienen reconocido automáticamente el derecho a la prestación de asistencia sanitaria en España. A través de la página web de la Seguridad Social (www.seg-social.es), la persona titular de una pensión puede comprobar si está incluida en la base de datos en situación de alta en la condición de pensionista, a efectos de asistencia sanitaria. Si esta consulta no fuera posible por algún motivo, al llegar a España la persona pensionista deberá dirigirse a la Dirección Provincial del Instituto Nacional de la Seguridad Social, donde esté residiendo para regularizar la situación, por lo es con- veniente llevar algún documento que acredite que se es pensionista. Si al pensionista que se desplaza temporalmente a España le acompaña algún descendiente en primer grado, es decir, hijos menores de 26 años, también tendrá derecho a la Asistencia Sanitaria Pública; en este caso se aconseja, al llegar a España, dirigirse al la DP del INSS correspondiente. Si al pensionista que se desplaza temporalmente a España, le acompaña su cónyuge, este no tiene derecho a la Asistencia Sanitaria Pública. Según la información proporcionada por dicho Instituto, es intención del mismo que en un futuro tengan acceso a este derecho. Ahora bien, respecto a los cónyuges habrá que analizar las posibilidades de tener derecho a la prestación por derecho propio, es decir, «no por su relación civil de cónyuge», por lo que habrá que estudiar cada caso. 2. Trabajadores españoles desplazados por empresas españolas a trabajar en Brasil. Estos trabajadores, que lo son por cuenta ajena, desplazados por sus empresas para trabajar en Brasil y con visado de residencia, al estar cotizando a la Seguridad Social española, en sus desplazamientos temporales a España, tienen la condición de asegurados y, consecuentemente, derecho a la Asistencia Sanitaria Pública. Si con el trabajador se desplaza con su cónyuge e hijos, siempre que estén reconocidos por la Seguridad Social como beneficiarios, tendrán derecho a la Asistencia Sanitaria Pública. 3. Españoles de origen residentes en Brasil que retornan a España. Los españoles de origen residentes en Brasil que retornen a España tendrán derecho a la Asistencia Sanitaria Pública, según lo previsto en el artículo 2.1.b) del Real Decreto 1192/2012, del 3 de agosto. Los requisitos necesarios son los siguientes: -No tener la condición de asegurado a efectos de asistencia sanitaria. -No tener la condición de beneficiario de un asegurado a efectos de asistencia sanitaria. -No tener ingresos superiores en cómputo anual a cien mil euros. -Tener la nacionalidad española. cre9b.qxp 24/11/13 15:50 Página 25 25 Organismos oficiais -Residir en territorio español. Por tanto, el español que retorne deberá dirigirse a la Dirección Provincial del Instituto Nacional de la Seguridad Social, donde fije su residencia para solicitar el derecho a la Asistencia Sanitaria Pública. En este caso no es preciso realizar ningún trámite previo ante la Consejería de Empleo y Seguridad Social en Brasil ni sus Secciones. 4. Pensionistas y trabajadores por cuenta ajena, españoles de origen, residentes en Brasil que se desplazan temporalmente a España. Los pensionistas, españoles de origen, de la Seguridad Social brasileña y los trabajadores por cuenta ajena, españoles de origen (trabajador por cuenta ajena es la persona que trabaja en Brasil para una empresa bajo la legislación laboral brasileña y está incluido en el Régimen General de la Seguridad Social brasileña) tienen derecho a la Asistencia Sanitaria Pública española en sus desplazamientos temporales a España, ya que también se les aplica la Resolución antes mencionada del 25 de febrero de 2008. Si los pensionistas o trabajadores por cuenta ajena se desplazan acompañados por hijos menores de 26 años, los hijos también tendrán derecho a la Asistencia Sanitaria Pública española Esta norma no incluye a los cónyuges, pero al igual que en supuestos anteriores, habría que analizar cada caso y la posibilidad de acceder a la prestación por derecho propio, es decir, «no por su relación civil de cónyuge» También en estos supuestos es necesario hacer unos trámites previos al desplazamiento temporal a España. Aconsejamos que entren en contacto con la Consejería o sus Secciones, para que podamos comunicar qué documentación tienen que llevar a España y para la elaboración de un informe que entregamos a las personas que se van a desplazar. 5. Españoles trabajadores por cuenta propia. Los españoles trabajadores por cuenta propia en Brasil, en sus desplazamientos temporales a España, para tener derecho ellos y sus familiares a la prestación de Asistencia Sanitaria Pública, deberán suscribir un Convenio Especial específico a estos fines. Dicho Convenio se suscribe en la Dirección Provincial de la Tesorería General de la Seguridad Social de la provincia en que se reside durante el desplazamiento. ¿Quién reconoce el derecho a la asistencia sanitaria pública en España? El reconocimiento de la condición de persona asegurada o beneficiaria de la Asistencia sanitaria en España, con cargo a fondos públicos, a través del Sistema Nacional de Salud, corresponde al Instituto Nacional de la Seguridad Social, o en su caso al Instituto Social de la Marina, a través de sus Direcciones Provinciales. Por eso aconsejamos que antes de desplazarse a España se pongan en contacto con la Consejería para poder proporcionarles la dirección y teléfono de la Dirección Provincial del INSS o del ISM a la que tendrá que dirigirse. ¿Cuáles son las competencias de la Consejería y sus Secciones? Ni la Consejería ni sus Secciones son competentes para el reconocimiento del derecho a la Asistencia Sanitaria Pública en España, pero sí informamos y orientamos a todas las personas que solicitan información. Además, en el supuesto del apartado IV, indicamos a las personas cuáles son los documentos que necesitamos para elaborar un informe, según la Resolución que se aplica. También informamos de cuáles son los documentos que tendrá que presentar en la Dirección Provincial del Instituto Nacional de la Seguridad Social que corresponda, en el momento de solicitar la tarjeta sanitaria. Ese informe que elaboramos se entrega a la persona que se va a desplazar a España y, al mismo tiempo, se envía por correo electrónico a los Servicios Centrales del INSS que, como ya se ha dicho, es quien ostenta la competencia para reconocer el derecho. Desde los Servicios Centrales, el informe se envía a la Dirección Provincial que corresponda, según donde se vaya a residir durante el traslado temporal. De esta forma, cuando la persona acude a la Dirección Provincial del INSS, esta ya tiene conocimiento de que la persona va a presentarse. Llegados a este punto de la exposición llevada a cabo, es factible estimado/a lector/lectora que piense que esta materia es muy complicada y se sienta medio confuso/a. No se preocupe Vd. si le surge esa idea. Debido a la variedad de situaciones que hemos visto, no es posible siempre dar la misma respuesta, así que Vd., si lo desea, tendrá que exponernos su propia situación personal, antes de que vaya Mapa consular de Brasil a viajar y desplazarse temporalmente a España, para poder proporcionarle una respuesta ajustada, dentro de las normas españolas. Nuestro trabajo es atenderles y orientarles. Por ello, si tienen alguna duda, diríjanse a esta Consejería, las personas que residan en las Demarcaciones Consulares de Brasilia, Salvador (BA) y Porto Alegre. Consejería de Empleo y Seguridad Social Embajada de España SES Av. Das Nações, Qd 811 – Lote 44 70429-900 BRASILIA DF Teléfono 61-3242-4515 e-mail [email protected] Web http://www.empleo.gob.es - Atención al ciudadano – El Ministerio en el mundo – Consejerías – Brasil Las personas que residen en la Demarcación de São Paulo pueden dirigirse a la: Sección de Empleo y Seguridad Social Rua Leôncio de Carvalho, 234 Salas 83 y 84 05003-010 SÃO PAULO (SP) Teléfono 11-3285-6854 e-mail: [email protected] Las personas que residen en la Demarcación de Río de Janeiro pueden dirigirse a la: Sección de Empleo y Seguridad Social Casa de España Rua Maria Eugênia, 300 – Humaitá 22261-080 RIO DE JANEIRO (RJ) Teléfono 21- 2543-3145 e-mail: [email protected] María Paz Barquero Doblas Jefa de Sección de la Consejería en Brasilia cre9b.qxp 24/11/13 15:51 Página 26 26 Organismos oficiais Pleno del Consejo General de la Ciudadanía Española en el Exterior Foto de familia del pleno del CGCE. La celebración en Madrid del tercer pleno del sexto mandato del Consejo General de la Ciudadanía Española en el Exterior ha tenido como ejes fundamentalesdos asuntos claves: uno de ellos es la supresión de la reforma de la LOREG (Ley Orgánica del Régimen Electoral General), que impone el voto rogado para los residentes en el exterior; el otro es la condonación por parte del ministerio de Hacienda de las deudas a la Agencia Tributaria de los emigrantes retornados que tienen una pensión del país al que emigraron. La Ministra de Empleo y Seguridad Social, Fátima Báñez aseguró que el 50% del presupuesto de la Secretaría General de Inmigración y Emigración se destinará a los españoles en el exterior. En materia sociolaboral cobra especial protagonismo una propuesta -aprobada por el pleno- en torno a la tributación de los emigrantes retornados en la que, en resumen, se solicita a la Agencia Tributaria mayor información con respecto a la obligación de tributación de las pensiones. En este capítulo se produjo también la comparecencia Rufino de la Rosa, Director General de Gestión Tributaria, quien aclaró el tema y especificó que «el Gobierno está impulsando una tramitación legal para exonerar el pago de sanciones a los emigrantes retornados que han recibido la comunicación de una multa por no haber declarado sus prestaciones del exterior». Hacienda abrirá un plazo entre el uno de enero y el 30 de junio de 2015 para que los afectados puedan regular su situación. Podrán acogerse a un aplazamiento o retraso de las cantidades que tienen que declarar «sin intereses de demora», o solicitar la posibilidad de hacer este pago en cuotas. Plan integral de Emigración Durante el Pleno, el Secretario Xeral de Emigración de la Xunta de Galicia, Antonio Rodríguez Miranda, expuso el Plan Integral de Emigración 2014-2016, dotado con 25.351.000 euros, y por el que el gobierno gallego se compromete a garantizar la necesaria atención, asistencia y protección de la ciudadanía gallega residente en el exterior, especialmente de aquellas y aquellos en situaciones de mayor precariedad. Como soporte necesario para esta acción del gobierno, el Plan incentiva la evolución de las entidades gallegas, de acuerdo con la Lei de Galeguidade, para la modernización en la prestación de servicios, orientándolas a las necesidades actuales de la diáspora. El Plan también contempla el papel de las comunidades gallegas como apoyo fundamental para la proyección exterior de Galicia. La protección del patrimonio histórico, cultural y documental de la Galeguidade en el mundo pasa a configurar un objetivo relevante de la acción de gobierno, como también el fomento del retorno, incentivando iniciativas para la transferencia de los conocimientos y experiencias a la Galicia territorial. Reencontros na Terra 2014 La recepción institucional tuvo lugar en el Museo do Pobo Galego, en Santiago de Compostela). A principios de octubre, el secretario xeral da Emigración, Antonio Rodríguez Miranda, y la Directora Xeral de Familia e Inclusión, Amparo González Méndez, presidieron en el Museo do Pobo Galego la recepción oficial a los 134 participantes en la edición de este año del programa «Reencontros na Terra». En el acto estu- vieron presentes al mismo tiempo el Secretario del propio Museo, Manuel Vilar, y el Subdirector Xeral da Emigración e das Comunidades Galegas, Ramón Brigos, y también habló Julio Pinilla, uno de los participantes en representación del grupo que se acoge a esta convocatoria. «Reencontros na Terra» tiene por finalidad favorecer el acercamiento a su tierra y a sus familias de las y los emigrantes gallegos de más de 65 años de edad. Participan en esta edición un total de 134 personas, este año procedentes de cinco países latinoamericanos: Argentina, Uruguay, Venezuela, Brasil y Cuba. Miranda les transmitió el reconocimiento y cariño de toda la sociedad gallega al trabajo y esfuerzo realizado por las gallegas y gallegos del Exterior a lo largo de las últimas décadas. Aunque todos los participantes son mayores de 65 años, condición sine qua non para beneficiarse del programa, la edad media supera ampliamente esta cifra, ya que se aproxima a los 75 años. Las cuatro de mayor edad proceden todas de Argentina, destacando una persona que cuenta con 89 años. Los grupos más numerosos son los procedentes de Argentina y Uruguay. El resto de las personas participantes son de Brasil, de Venezuela y de Cuba. Cerca del 32% de las personas participantes nacieron en la provincia de Pontevedra, el 31% en la de A Coruña, el 21% en la de Ourense y el 16% restante en la provincia de Lugo. La finalidad de esta iniciativa de la Xunta es que los participantes redescubran sus raíces, tanto de tipo cultural, social, gastronómico o folclórico, como sobre todo, familiar, poniéndose en contacto con la realidad de su país de origen y propiciando actividades que posibiliten el conocimiento de la Galicia actual, el encuentro con sus propias familias y el intercambio de experiencias con el resto de las y los participantes. cre9b.qxp 24/11/13 15:54 Página 27 27 Cultura Ingreso de Nélida Piñón en la Real Academia Galega En su discurso destacó la importancia de la memoria en su imaginario narrativo El acto, que tuvo lugar en la Academia el pasado 27 de septiembre, contó con la asistencia de numerosas personalidades de la cultura y representantes del gobierno gallego. El discurso fúnebre de Pericles y los relatos del abuelo Daniel al pie de la lareira ostentan una jerarquía semejante en el altar literario de Nélida Piñón, quien encontró en la experiencia de la emigración, conocida en segunda persona a partir del relato de su padre y su madre –emigrantes gallegos en el Brasil de primeros de siglo– un tema preferente en su escritura, que cristalizaría en 1984 con la publicación de A República dos sonhos. La nueva académica de honor centró buena parte de su discurso de ingreso, titulado A épica do corazâo, en la descripción de su proceso de descubrimiento y conocimiento de Galicia y, particularmente, del ayuntamiento natal de sus padres, Cotobade (Pontevedra). Ell contacto con la realidad de este pueblo y con sus gentes la dotó de un nuevo horizonte literario: «obrigando-me moralmente a lhes atribuir uma vida romancesca com o propósito de resgatá-los da obscuridade em que viveram». En su discurso de respuesta, el miembro de número de la Academia, Ramón Villares, después de definir a Nélida Piñón como una escritora «transcontinental» que supo trenzar en su escritura las dos orillas del Atlántico, describió A República dos sonhos como una epopeya migratoria que contribuyó a resituar la importancia de la emigración en la conformación de la identidad brasileña. Aberta ao público a casa de Jorge Amado Depois de 11 anos fechada, a casa de número 33 da rua Alagoinhas, no bairro do Rio Vermelho, onde viveu o casal de escritores Jorge Amado e Zélia Gattai, pode agora ser visitada pelo público. O imóvel foi totalmente reformado pela Prefeitura de Salvador, numa intervenção que contou com o apoio da Fundação Casa de Jorge Amado e da família do casal que encarna e simboliza a cultura baiana e o espírito libertário do povo da boa terra. «Mostrar aos baianos, brasileiros e turistas um pouco da intimidade de Jorge e Zélia é algo simplesmente emocionante e cativante, de um valor cultural inestimável. Estamos cuidando da memória de dois escritores que representam a essência desta terra e que continuam extremamente atuais. Esperamos que, além de resgatar um pouco da história de Salvador e da Bahia através de personagens, textos e relações de amizade ou convivência, a Casa do Rio Vermelho também possa inspirar cada vez mais o surgimento de novos e combativos talentos na literatura e nas artes de uma forma geral», avaliou o Interior da Casa de Jorge Amado e Zélia Gattai (Valter Pontes/Agecom) prefeito ACM Neto. Comprada em 1960 com dinheiro da venda dos direitos do livro Gabriela, Cravo e Canela, de Jorge Amado, para a MGM, a casa mais tarde se transformou no título do livro de Zélia Gattai publicado em 2002 contando a história vivida pelo casal quando residiu no imóvel. No local, os escritores receberam visitas ilustres, como Glauber Rocha, Pablo Neruda, Tom Jobim, Dorival Caymmi, Roman Polanski, Jack Nicholson, Sartre e Simone de Beauvoir, só para citar alguns. Éxito del Womex'14 El Conselleiro de Cultura, Educación y Ordenación Universitaria, Xesús Vázquez Abad, destacó esta mañana en rueda de prensa el «extraordinario impacto del Womex en la proyección de la música gallega en el exterior», con un balance de 400 reuniones de artistas y productoras gallegas con profesionales internacionales, abriéndose oportunidades en mercados tan interesantes como Estados Unidos, Reino Unido, Iberoamérica, Israel o Francia. Prueba del éxito de afluencia fue que esta edición marcó un récord en la historia de Womex en cuanto a número de stands en funcionamiento: 668 exhibidores de 47 países diferentes. A estas cifras hace falta sumar la presencia de 200 periodistas acreditados. Un número de profesionales de la comunicación que da una idea del efecto de la feria en la proyección de Galicia fuera de nuestras fronteras. El Conselleiro recordó que la organización se llevó a cabo con empresas locales y que implicó la contratación de 400 personas, entre empleos directos e indirectos. De hecho, nueve de cada diez euros invertidos en la organización de la que es feria de world music más importante del mundo tuvieron como destino empresas y profesionales gallegos. En cuanto a la presencia de la música gallega, Vázquez recordó el éxito de las actuaciones de artistas como Davide Salvado, Uxía, Germán Díaz y de Mercedes Peón, Xabier Díaz y Xosé Manuel Budiño durante el concierto de apertura. «Todos ellos lograron un Womex genuinamente gallego», aseguró el Conselleiro, felicitando a todos los artistas. De manera complementaria al Womex, Vázquez Abad destacó los buenos resultados del programa Focus Galicia, organizado por Agadic, y en el que 29 programadores de 17 países tuvieron la oportunidad de conocer de primera mano la realidad musical gallega, iniciándose negociaciones para la actuación de artistas gallegos en Japón, India, Brasil, Canadá, Marruecos, Irlanda o Portugal. Stands en el Festival Womex 2014 cre9b.qxp 24/11/13 21:00 Página 28 28 Cultura Cine español en la Mostra de São Paulo neo: Focus Spain, una selección de 22 largometrajes y 8 cortos, que han mostrado lo más reciente de nuestra cinemaA actriz Geraldine Chaplin recebeu o Prémio tografía. Humanidade no encerramento da Mostra. ParalelaLa 38ª Mostra Internacio- mente se proyectó un nal de Cine de São Paulo, segundo ciclo dedicado al se desarrolló hasta el 29 cine de autor, titulado Márde octubre. Durante dos genes, que giró alrededor semanas se exhibieron un de las propuestas de jóvetotal de 331 películas y nes directores españoles. cuatro programas de cor- A estas iniciativas también tos en 35 salas de 29 espa- se sumaron sendas retroscios culturales. La edición pectivas dedicadas a dos de este año homenajeó al de nuestros directores más consagrados: Pedro cine español. Dentro de la programa- Almodóvar y Víctor Erice. Por último, compleción destacó la Muestra de Cine Español Contemporá- mentó la participación de España en la Mostra, la exposición «México fotografiado por Luis Buñuel», que ha sido coordinada por Acción Cultural Española (AC/E) y la Filmoteca Española, que, conjuntamente con la Cinemateca Brasileira, ofrecieron una selección de antiguas películas pertenecientes a sus fondos, recién restauradas. En el marco de la Mostra se desarrolló el Encuentro Hispano-Brasileño de Cine, cuyo objetivo fue aproximar a los profesionales del sector cinematográfico de ambos países para promover futuras colaboraciones y estimular la coproducción internacional entre los participantes, al tiempo que impulsar el conocimiento del cine español en Brasil. O Apóstolo, mellor longametraxe en Animamundi A película O Apóstolo recibiu o Premio á Mellor Película de Animación no Festival Internacional de Cine de Animación Animamundi de Brasil, considerado o segundo festival de animación máis importante do mundo por detrás do Annecy (Francia). Precisamente no festival galo a película do director galego Fernando Cortizo logrou o premio do público á Mellor Longametraxe. O Apóstolo quedou ás portas de ser unha das nomeadas para o Óscar a Mellor Animación deste ano. Trátase dun proxecto de gran orzamento de animación stop-motion desenvolvida baixo produción estereoscópica, na que actores da talla de Luis Tosar participan para dar voz e vida aos personaxes articulados que protagonizan a película. O filme, que saíu nas salas de cine o 31 de outubro de 2012, recibiu numerosos premios por todo o mundo. O grupo Leilía fez sucesso no Pelourinho Sob a curadoria de Alê Siqueira, Letieres Leite, José Miguel Wisnik e consultoria artística do crítico musical HagaO grupo Leilía em Salvador de Bahia m e n o n Nos dias 25 a 27 de julho, Brito, o PercPan contou o Terreiro de Jesus, no com aproximadamente 25 Pelourinho, foi palco de atrações nacionais e interum dos principais festivais nacionais. De acordo com o secrede música percussiva do mundo, o PercPan (Pano- tário municipal de Desenrama Percussivo Mundial). volvimento, Turismo e CulO espetáculo, que estava tura, Guilherme Bellintani, fora de Salvador há quatro a retomada do PercPan anos, integrou o Calendá- reforça a política pública rio Oficial de Eventos da cultural implantada por cidade, e cumpriu a pre- essa gestão, que consiste missa da ocupação dos nas parcerias com instituiespaços públicos, levando ções privadas para atração cultura e arte gratuitamen- de grandes eventos. «Depois de quatro anos te para a população. sem atuação em Salvador, estamos voltando com o Panorama Percussivo Mundial e, pela primeira vez, com apresentações gratuitas. Estamos mostrando que é possível ocupar a cidade com lazer e cultura para a população», destacou o secretário. No sábado 26, dedicado ao exuberante quadro atual de músicas percussivas feitas por mulheres o grupo Leilía (Galícia), obteve um enorme sucesso, e compartiu palco com as Ganhadeiras de Itapuã. Além das apresentações musicais, o PercPan contou com workshops e mesas redondas onde os convidados falaram, com exemplos concretos, sobre as suas experiências musicais e sobre os diálogos rítmicos que estiveram em cena ao longo do festival. Fernando Cortizo Trocas: danza y educación Acción Cultural Española se ha unido al Mercat de les Flors de Barcelona, centro de referencia en España en danza contemporánea, que ha concebido el proyecto Trocas. Danza y educación EspañaBrasil. Trocas lleva a Brasil a diversas compañías catalanas. En este proyecto también hay un conjunto de acciones de formación a partir de la maleta pedagógica del Mercat que viaja por diferentes teatros de Rio, São Paulo, Fortaleza y Belo Horizonte con el apoyo, entre otros, de la institución brasileña Funarte. El retorno es la programación que haremos esta temporada de compañías brasileñas. Este ciclo está comisariado por el Mercat con la colaboración de diversos festivales, en especial el Festival Panorama de Rio de Janeiro o el Fórum Internacional de Dança de Belo Horizonte, entre otros. cre9b.qxp 24/11/13 15:55 Página 29 29 Mundo empresarial La Cámara de Comercio Brasil-España cumple 90 años A lo largo de todo 2014 la Cámara de Comercio Brasil-España está celebrando su noventa aniversario. Durante estas nueve décadas de historia, cabe destacar algunos hitos importantes en las relaciones económicas empresariales entre España y Brasil. La creación de la CCBE en Madrid data de 1924. El nombramiento del primer Embajador de Brasil en nuestro país, Luiz Guimaraes Filho, tuvo lugar en 1927. Dos años después, en 1929, Brasil tuvo una destacada participación en la Exposición Universal de Sevilla. Estas relaciones se fueron afianzando y en 1932 se inaugura el ser- vicio telefónico entre los dos países. En 1941 se inaugura la que sería la Embajada definiiva de Brasil en España (Fernando El Santo, 6, Madrid). En 1946 se realiza el primer vuelo a Suramérica de Iberia, haciendo la ruta Madrid-NatalBuenos Aires. Un año más tarde, en 1947, la compañía Panair do Brasil inauguraba el vuelo Rio de Janeiro-Madrid. En 1956, el Presidente brasileño Juscelino Kubitschek viaja a España y se establece un acuerdo de cooperación. En 1962,como consecuencia de esta visita, se inaugura la Casa do Brasil (sede actual de la CCBE). Consolidando un club de negocios JOSÉ GASSET LORING, PRESIDENTE CCBE El futuro de la CCBE pasa por continuar ofreciendo servicios útiles para sus asociados y que sean capaces de proporcionarles un valor diferenciado. Siguiendo las líneas de nuestro Plan Estratégico, estamos haciendo un importante esfuerzo por la especialización, consolidando los comités sectoriales que dinamizan nuestro día a día. Grupos de trabajo que sirven de nexo de unión entre las empresas de los dos países, canalizando sus intereses, intercambiando experiencias y resolviendo problemas específicos de cada sector. Estamos consolidando un verdadero Club de Negocios con nuevos conceptos que aproximen a los socios y que están tejiendo una interesante red de networking. Todo para apoyar a las empresas y en especial a las Pymes de los dos países en su proceso de internacionalización. Por eso quisiera felicitar desde aquí a todos los que han contribuido a la consolidación de la Cámara en este largo periodo de tiempo, a los que lo hacen hoy un realidad, como son nuestros asociados, nuestra junta directiva y el equipo directivo. Parabéns! ¡Felicidades por esta trayectoria! PAULO C. DE OLIVEIRA CAMPOS, EMBAJADOR DE BRASIL EN ESPAÑA La Cámara de Comercio Brasil-España se ha convertido en un colaborador fundamental de la Embajada de Brasil en su labor de promoción de oportunidades de inversión en Brasil. Es una insitución fiable e idónea, con la cual pueden contar las empresas españolas y brasileñas a la hora de establecerse en cualquiera de los dos países. Aprovecho esta oportunidad para felicitar a la Cámara y a sus directivos y socios por esta trayectoria de 90 años de éxitos. ACCIONA Windpower continuará suministrando aerogeneradores en Brasil ACCIONA Windpower (AWP), filial del grupo ACCIONA dedicada al diseño, fabricación y venta de aerogeneradores, ha firmado en Brasil un contrato de suministro de turbinas con el holding de generación de energías renovables Atlantic Energias Renováveis por un total de 54 MW. El contrato comprende el suministro y montaje de 18 turbinas AW 125/3000, de 3 MW de potencia y 125 metros de diámetro de rotor, destinadas al Complexo Eólico Santa Vitória do Palmar, en el estado de Rio Grande do Sul. Los aerogeneradores –los de mayor tamaño diseñados por ACCIONA Windpower– irán asentados sobre torres de hormigón de 120 metros de altura. Este contrato complementa el suscrito con Atlantic la pasada primavera, por el que AWP suministrará 51 turbinas (153 MW) para el mismo complejo eólico. El acuerdo ahora firmado se deriva de la última subasta (A-3 2014) de compraventa de energía organizada por el Gobierno Federal de Brasil. Con este acuerdo, ACCIONA Windpower dispone ya de siete contratos de suministro de turbinas en Brasil y ulima el cierre de otro adicional, de 117 MW, que le permiirá alcanzar la cifra de 837 MW contratados en el país, su principal mercado en la actualidad en aerogeneradores de 3 MW. ACCIONA cuenta en Brasil con una planta de fabricación de bujes y una planta de fabricación de dovelas de hormigón para torres de aerogeneradores; tendrá operativa en el último trimestre de 2014 una planta de ensamblaje de nacelles, y cubre con empresas locales todos los suministros de componentes principales del aerogenerador como las palas, además de otros componentes menores. En el momento actual, la compañía ha creado o consolidado más de 1.000 empleos directos e indirectos en Brasil. Sacyr se adjudica un nuevo contrato de Metro en São Paulo por 490 millones de euros El grupo empresarial Sacyr, a través de su filial Somague, se ha adjudicado un nuevo contrato del Metro de São Paulo (Brasil) por un importe total de 490 millones de euros (1.474 billones de reales), con los que refuerza su posición en el relevante mercado brasileño. El consorcio, formado por Somague, Galvão Engenharia y SA Paulista, realizará la construcción del lote 1 del tramo de la línea 2 Verde entre Vila Prudente y Dutra para la compañía del Metropolitano de São Paulo. El contrato incluye la construcción de un túnel de vía doble de 7,8 km de longitud y 11,65 m de diámetro con tuneladora TBM; un conjunto de túneles de 1,8 km de longitud para el estacionamiento de convoyes que se ejecutarán por el método austriaco con tuneladora tipo EPBM que permite excavar en cualquier tipo de suelo y con la máxima garantía de estabilidad en la superficie y en el túnel; la estación de Vila Formosa; cinco pozos de venilación con diámetros entre 12 y 15 metros y una superestructura de vía permanente. cre9b.qxp 24/11/13 15:55 Página 30 30 Mundo empresarial Nueva web sobre oportunidades de negocio e inversiones en Brasil Promovida por la Agencia Brasileña de Promoción de Exportaciones e Inversiones y tres ministerios Los Ministerios de Relaciones Exteriores (MRE), de Agricultura, Ganadería y Abastecimiento (MAPA) y de Desarrollo, Industria y Comercio Exterior (MDIC) y la Agencia Brasileña de Promoción de Exportaciones e Inversiones (Apex-Brasil) lanzaron el pasado mes de julio, el Brasil Export – Guía de Comercio Exterior e Inversión, en ceremonia en el Palacio itamaraty, en Brasilia, con la participación de los ministros de las tres carteras. Brasil Export (www.brasilexport.gov.br) es un sitio informativo que busca la consolidación de los datos relacionados con la búsqueda de nuevos socios comerciales y de diversificación de la pauta de exportación, bien como con la captación inversiones extranjeras para el país. Esta nueva herramienta pretende optimizar el acceso a la información, resolver consultas y dar a conocer la oferta de servicios que faciliten actividades de importación, exportación e inversiones en Brasil. Estructurada en torno a tres aspectos fundamentales Comprar en Brasil, Invertir en Brasil y Conocer Brasil, está disponible en idioma castellano, además de en sus versiones portuguesa e inglesa. Telefônica Vivo compra GVT e reforça liderança no Brasil Edificio de Vivo-Telefónica en São Paulo A Telefônica Brasil e a Vivendi S.A. assinaram um acordo definitivo para a venda da GVT (Global Village Telecom). As negociações tiveram início em 29 de agosto e a operação inclui pagamento de € 4,663 bilhões, além de 12% do capital social da Telefônica Brasil, após sua integração com a GVT. Além disso, Vivendi aceitou a oferta da Telefônica S.A. para adquirir 1,1 bilhão de ações ordinárias da participação que a Telefônica detém na Telecom Itália. Esta participação representa atualmente 8,3% do capital com direito a voto da companhia italiana (equivalente a 5,7% do capital social) em troca de 4,5% do capital que a Vivendi receberá na sociedade resultante da aquisição da GVT pela Telefônica Brasil. A operação irá gerar sinergias de pelo menos € 4,7 bilhões. A nova Telefônica Brasil consolidará sua liderança como operadora integrada de comunicação no país, líder em receitas e rentabilidade e com perfil de cliente de alto valor. A operação permitirá ainda à Telefônica Vivo reforçar seu posicionamento em um mercado chave e melhorar seu perfil de crescimento e flexibilidade financeira. A GVT detém uma importante rede de nova geração com mais de 10,4 milhões de casas passadas em 21 estados brasileiros e mais de 2,6 milhões de clientes de banda larga, a maioria fora do Estado de São Paulo. La demanda de electricidad en Brasil se triplicará hasta el año 2050 Brasil va a necesitar invertir grandes cantidades de recursos económicos en su parque generador eléctrico hasta el año 2050 para satisfacer el enorme aumento de demanda que se avecina en las próximas décadas. Según el estudio divulgado a mediados de agosto por la Empresa de Pesquisa Energética (EPE), el consumo brasileño va a triplicarse, llegando hasta los 1.624 TWh. Este dato revela que dentro de 36 años Brasil tendrá un consumo de electricidad similar al que está verificado hoy en la Unión Europea, cercano a los 7.000 KWh por habitante al año. El estudio, «Demanda de Energía 2050», anuncia que el consumo total de energía en el país, incluyendo electricidad, gasolina y etanol, entre otros, se duplicará en este periodo de referencia. Para garantizar toda la energía que el escenario presentado por el estudio de la EPE prevé para 2050, ya están en marcha muchas inversiones en los últimos años tanto en generación como en transmisión, con plantas hidroeléctricas, eólicas, y con plataformas y sondas de explotación de petróleo y gas natural. Una de las fuentes que tendrá un papel importante en la futura generación de energía en Brasil es la eólica. Actualmente, la energía del viento es responsable apenas de un 2,2% del total suministrado por el parque generador eléctrico brasileño, pero ya ha doblado su participación con respecto al año pasado y se estima que seguirá creciendo hasta el año 2050. Su competitividad va en aumento, tanto por la reducción del coste de producción como por el hecho de ser una fuente limpia y renovable. Encuentro en Porto Alegre La Secretaría de Estado de Comercio de España organiza un Encuentro Empresarial en Porto Alegre, la capital del Estado de Rio Grande do Sul, los días 2, 3 y 4 de diciembre de 2014. El objetivo es facilitar la identificación de oportunidades de inversión y cooperación empresarial y que los representantes de las empresas participantes puedan mantener un contacto directo con empresarios brasileños interesados en establecer alianzas estratégicas. Más información en: http://www.icex.es cre9.qxp 23/11/13 01:16 Página 31 cre9.qxp 23/11/13 01:16 Página 32