Livreto Espanhol 17/03_Layout 1

Transcrição

Livreto Espanhol 17/03_Layout 1
Sérgio Amaral
Capa certa_Layout 1 05/04/11 15:32 Page 1
Sérgio Amaral/OTCA
Capa certa_Layout 1 05/04/11 15:32 Page 2
Quiénes Somos/About Us
Secretario General/Secretary General
Embajador/Ambassador Alejandro A. Gordillo (Perú) - 2011
[email protected]
Director Ejecutivo/Executive Director
Embajador/Ambassador Mauricio Dorfler (Bolivia) - 2009
[email protected].
Director Administrativo/Administrative Director
Carlos Aragón (Brasil) – 2011
[email protected]
Coordinador de Infraestructura, Transporte, Comunicación y Turismo/
Infrastructure, Transport, Communication and Tourism Coordinator
Donald Sinclair (Guyana) - 2006
[email protected]
Coordinador de Asuntos Indígenas/Indigenous Affairs Coordinator
Jan Tawjoeram (Suriname) - 2007
[email protected].
Coordinador de Medio Ambiente/Environment Coordinator
Antonio Matamoros (Ecuador) - 2009
[email protected].
Coordinador de Salud/Health Coordinator
Antonio Restrepo (Colombia) - 2010
[email protected]
Coordinador de Ciencia, Tecnología y Educación/Science, Technology and Education Coordinator
Germán Gómez (Venezuela) - 2010
[email protected]
Contáctenos/Contact us
La Secretaría Permanente de la Organización del Tratado de Cooperación Amazónica
(SP/OTCA) está ubicada en el SHIS QI 5 Conjunto 16 Casa 21, Lago Sul, Brasilia-DF,
Brasil – CEP: 71615-160. Teléfonos: (55 61) 3248-4119/4132 - Fax: (55 61) 3248-4238
The Permanent Secretariat of the Amazon Cooperation Treaty Organization (ACTO/PS)
is located at SHIS QI 5 Conjunto 16 Casa 21, Lago Sul, Brasilia-DF, Brazil CEP: 71615160 / Phone Numbers: (55 61) 3248-4119/4132 - Fax: (55 61) 3248-4238
www.otca.info
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 3
La Amazonía,
una presentación
Todo lo que se dice respecto a la Amazonía es inmenso, grande,
desafiante y muchas veces inmensurable.
Los retos del pasado y del futuro se nos imponen en el presente. Para
actuar en beneficio de la región es imprescindible conocer sus
peculiaridades y características.
La Amazonía representa el 6% de la superficie del planeta y ocupa el
40% del territorio de América Latina y el Caribe.
Sus dimensiones entre 5.1 y 8.1 millones de kilómetros cuadrados
impresionan.
Sus ríos aportan aproximadamente 20% del agua dulce del planeta
en los océanos, cantidad mayor que los ríos Missouri-Missisipi, Nilo e
Yangtzê juntos. Su cuenca posee 25 mil kilómetros de ríos navegables.
El río Amazonas tiene 6,9 mil kilómetros de extensión y es el mayor
del mundo. Cuenta con más de mil afluentes y alrededor de 220 mil
metros cúbicos de agua vertida por segundo.
Al menos 40 mil especies de plantas han sido identificadas en la
Cuenca Amazónica. De ese total, 2 mil han sido clasificadas por su
utilidad, como alimentos, medicinas y para otros fines.
La diversidad cultural es una de las principales características de la
región. Viven en la Amazonía 420 diferentes pueblos indígenas y tribales
que hablan 86 lenguas y 650 dialectos. Al menos 60 pueblos viven en
condición total de aislamiento.
Sus 38,7 millones de habitantes responden por el 11% de la
población de los ocho países amazónicos.
3
Foto: Archico/OTCA
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 4
El Tratado de Cooperación Amazónica
El Tratado de Cooperación Amazónica (TCA), firmado en julio de 1978 por
Bolivia, Brasil, Colombia, Ecuador, Guyana, Perú, Suriname y Venezuela, es el
instrumento jurídico que reconoce la naturaleza transfronteriza de la Amazonía.
La preservación del medio ambiente hasta la década de 1970 no pasaba de
un mero compromiso político a la luz de la Declaración de Estocolmo de 1972
que consideraba la protección del medio ambiente como una de las futuras
prioridades de la humanidad.
Reafirma la soberanía de los países amazónicos e incentiva, institucionaliza
y orienta el proceso de cooperación regional entre los mismos.
Prevé el incremento de la investigación científica y tecnológica, el
intercambio de informaciones, la utilización racional de los recursos naturales,
la libertad de navegación, la preservación del patrimonio cultural, los cuidados
con la salud, la creación de centros de investigación, el establecimiento de una
adecuada infraestructura de transportes y comunicaciones, y el incremento del
turismo y del comercio fronterizo.
Tiene como objetivo central, la promoción del desarrollo armónico de la
Amazonía, y la incorporación de sus territorios a las respectivas economías
nacionales, lo que es fundamental para el mantenimiento del equilibrio entre
crecimiento económico y preservación del medio ambiente.
En 1995, los países amazónicos decidieron fortalecer institucionalmente al
Tratado de Cooperación Amazónica con la creación de una Secretaría
Permanente dotada de personalidad jurídica.
La decisión fue implementada en 1998, con la aprobación del Protocolo
de Enmienda al TCA que instituyó oficialmente la Organización del Tratado
de Cooperación Amazónica (OTCA) como mecanismo responsable por el
perfec cionamiento y fortalecimiento del proceso de cooperación
desarrollado en el ámbito del Tratado.
4
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 5
LA OTCA
Foto: OTCA
Como organismo internacional, la OTCA a través de su Secretaría Permanente,
coordina los procedimientos en el marco del TCA y dinamiza de la ejecución de sus
decisiones.
Las varias dimensiones de la actuación de la OTCA – político-diplomática, estratégica
y técnica – corresponden a las diferentes instancias del Tratado y garantizan el
cumplimiento de los propósitos tanto del TCA como de la propia Organización.
Sin lugar a dudas, la OTCA es un instrumento contemporáneo del TCA con una
amplia visión del proceso de cooperación Sur-Sur, que fortalece la vocación de sus
gobiernos en construir sinergias con otros actores, naciones, organismos multilaterales,
agencias de fomento, movimientos sociales, comunidad científica, sectores productivos
y la sociedad en su conjunto.
La OTCA coordina estudios y proyectos pilotos sobre las potencialidades económicas
generadoras de renta y oportunidades para la región amazónica proporcionando así, la
efectiva cooperación – integración de los
Países Miembros del Tratado.
Una de sus funciones como organismo
regional es coordinarse con las demás
iniciativas que existen en el espacio
territorial que abarca la Amazonía, sea en
materia de infraestructura, transporte o
comunicaciones. Un elemento importante
para conseguir este objetivo es una
adecuada interrelación con las acciones de
la Unión de Naciones Suramericanas
(Unasur).
La Secretaría Permanente
Desde el principio, la OTCA se ha empeñado en construir una institucionalidad capaz
de contribuir a la superación de los desafíos presentes al desarrollo sostenible de la región
amazónica y en la constitución de un espacio político de diálogo regional capaz de
construir consenso y convergencia.
En el marco de esos esfuerzos y retos, el 13 de diciembre de 2002, se inauguró en
Brasília, la sede de la OTCA donde se instala su Secretaría Permanente (SP).
La Secretaria Permanente de la OTCA estableció como línea estratégica de su directriz,
políticas para minimizar las discontinuidades geográficas a través de puentes de diálogo,
y representa una fuerte aliada de los países amazónicos en cuanto a la protección de los
intereses regionales.
5
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 6
Mecanismos de Aplicación
del Tratado de Cooperación
Amazónica (TCA)
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 7
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 8
Reunión de Presidentes
La Reunión de los Presidentes de los Países Amazónicos no es una instancia
ordinaria del TCA. Se trata de un foro fundamental para el diálogo sobre los intereses
comunes, el intercambio de opiniones acerca de los temas que afectan la zona, y el
consenso en cuanto a las acciones orientadas a lograr el desarrollo de la región por
medio de políticas y estrategias conjuntas.
Los Jefes de Estado se han reunido tres veces en Manaos (Brasil).
El mes de mayo de 1989 discutieron el futuro de la cooperación para el desarrollo
y la protección del patrimonio de sus respectivos territorios amazónicos; en febrero de
1992, abordaron la preparación a la Conferencia de las Naciones Unidas para el Medio
Ambiente y el Desarrollo, y en 2009, otorgaron un claro mandato para el relanzamiento
de la OTCA y expresaron su firme respaldo a la gestión de la Secretaría Permanente de
la Organización (SP/OTCA).
Reunión de Ministros
La Reunión de Ministros de Relaciones Exteriores es el órgano supremo del Tratado
de Cooperación Amazónica y las reuniones ocurren siempre que los Cancilleres lo
juzguen conveniente, a fin de fijar las directrices básicas de la política común, apreciar
y evaluar la marcha del proceso de Cooperación Amazónica y adoptar las decisiones
tendientes a la realización de los fines propuestos.
Las reuniones se celebran por iniciativa de cualquiera de las Partes siempre que
cuente con el apoyo de por lo menos otros cuatro Países Miembros. Generalmente son
precedidas por reuniones del Consejo de Cooperación Amazónica.
En conmemoración a los 30 años de vigencia del TCA, los Ministros de Relaciones
Exteriores del Tratado de Cooperación Amazónica realizaron su décima reunión en la
ciudad de Lima, Perú, el 30 de noviembre de 2010.
En la ocasión, los Cancilleres suscribieron la Declaración de Lima que reitera el
renovado rol de la OTCA como un foro de cooperación, intercambio, conocimiento y
proyección conjunta para enfrentar los nuevos desafíos internacionales. Asimismo,
adoptaron una nueva Agenda Estratégica de Cooperación Amazónica que norteará
los trabajos de la Organización en el corto, mediano y largo plazo.
8
Foto: Sérgio Amaral/OTCA
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 9
9
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 10
Declaración de Lima
Los Ministros de Relaciones Exteriores del Estado Plurinacional de Bolivia, de la
República Federativa del Brasil, de la República de Colombia, de la República del
Ecuador, de la República Cooperativa de Guyana, de la República del Perú, de la
República de Suriname y de la República Bolivariana de Venezuela, reunidos en la
ciudad de Lima el 30 de noviembre de dos mil diez, con motivo de su X Reunión y en
conmemoración del trigésimo aniversario de la entrada en vigencia del Tratado de
Cooperación Amazónica:
SEGUROS de que a treinta años de la vigencia del Tratado de Cooperación
Amazónica los Países Miembros han realizado significativos avances en el contexto de
un inédito proceso de cooperación, que necesita ser decididamente impulsado y
relanzado para pro- fundizar, fortalecer y ampliar la integración de los países de la
región amazónica;
DECIDIDOS a adoptar medidas que impulsen y reafirmen el renovado rol de la
Organización del Tratado de Cooperación Amazónica (OTCA) como un foro de
coo peración, intercambio, conocimiento y proyección conjunta para enfrentar los
nuevos desafíos internacionales;
CONVENCIDOS de la urgente necesidad de adoptar medidas financieras que
permitan dotar a la estructura institucional de la OTCA de los medios apropiados que
le permitan cumplir con los mandatos y solicitudes de los Países Miembros;
DECIDIDOS a fortalecer, profundizar y ampliar el diálogo para continuar conservando
y protegiendo integralmente sus territorios amazónicos, facilitar el acercamiento entre
sus pueblos y promover el desarrollo armónico, participativo y sostenible de los
mismos;
CONSCIENTES que la Amazonía contiene un valioso potencial para el desarrollo
integral sostenible de los países, y fortalece las capacidades de las respectivas economías
nacionales;
PERSUADIDOS de la importancia de la riqueza histórica y socio-cultural heredada
y viva en los pueblos que tradicionalmente habitan la región amazónica;
CONVENCIDOS que el desarrollo de los respectivos territorios amazónicos debe
estar caracterizado por criterios de sostenibilidad y conservación del ambiente,
10
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 11
considerando en todo momento los valores culturales y sociales, así como los
conocimientos y saberes ancestrales de los pueblos indígenas y otras comunidades
asentadas en la región.
Teniendo en cuenta los mandatos de la Declaración de los Jefes de Estado sobre
la OTCA, adoptada en la ciudad de Manaos, el veintiséis de noviembre del año dos mil
nueve.
Declaran y ratifican:
1. La urgencia e importancia del relanzamiento de la OTCA;
2. La voluntad política de sus respectivos gobiernos con los principios, propósitos,
objetivos y disposiciones del Tratado suscrito el tres de julio de mil novecientos
setentaiocho y su Protocolo de Enmienda, de catorce de diciembre de mil novecientos
noventiocho;
3. La importancia del nuevo rol y misión de la Organización y de su Secretaría
Permanente, promoviendo el pleno cumplimiento de los objetivos del Tratado y los
mandatos de las instancias pertinentes;
4. Su interés por contar con una Organización moderna y dinámica, reconocida en
los Países Parte y posicionada a nivel internacional, que genere resultados efectivos y
atienda las expectativas regionales;
5. La relevancia e importancia de la aprobación de la nueva Agenda Estratégica de
Cooperación Amazónica, que en sus ocho áreas temáticas, fortalece el accionar
conjunto de los Estados Miembros;
6. Su decisión de asegurar el fortalecimiento de la Secretaría Permanente para llevar
a cabo todos los mandatos otorgados por los Países Miembros;
7. El derecho soberano de cada país sobre sus recursos naturales, teniendo en
cuenta que la promoción del desarrollo económico y social de los respectivos pueblos
asentados en la Amazonía debe enmarcarse en los planes nacionales de desarrollo
pertinentes, siguiendo criterios de equilibrio entre el crecimiento económico y la
conservación del ambiente;
8. La importancia de fortalecer las diversas vertientes de cooperación entre las
instancias nacionales responsables del desarrollo de sus respectivos territorios
11
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 12
amazónicos, mediante la profundización y ampliación de sus mecanismos de intercambio
de experiencias, información y nuevas tecnologías a través de las Comisiones Nacionales
Permanentes (CNP) y de reuniones de autoridades sectoriales del más alto nivel;
9. El propósito de continuar el proceso de reactivación y fortalecimiento de las CNP
de cada uno de los Países Miembros, en su rol de instancias encargadas de la
implementación en sus respectivos territorios nacionales del Tratado;
10. El objetivo de fortalecer la identidad amazónica de los Países Miembros de la
OTCA, los que se caracterizan por poseer ecosistemas megadiversos que constituyen
un excepcional patrimonio natural;
11. La necesidad de proteger y promover, en el marco de las respectivas legislaciones
nacionales y el derecho internacional, los conocimientos tradicionales de los pueblos
indígenas y otras comunidades tribales amazónicas, garantizándoles el derecho a la
consulta previa e informada y a la participación justa y equitativa de los beneficios
generados por tales conocimientos, que constituyen una riqueza inmaterial que debe
ser reconocida;
12. Que la lucha contra el hambre y la pobreza son temas transversales que forman
parte de los desafíos que afectan el desarrollo sostenible de los Países Miembros de la
Organización;
13. La interrelación esencial y dinámica entre las regiones andina y amazónica,
teniendo en cuenta su desarrollo integral y los aspectos complementarios de las
respectivas economías nacionales. Conforme a ello, acuerdan reforzar las acciones de
cooperación en el marco de las agendas temáticas sectoriales acordadas regionalmente;
14. La necesidad de profundizar la cooperación e intercambio de experiencias y
buenas prácticas de los Países Miembros: en los ámbitos científico y tecnológico
mediante el establecimiento de redes institucionales y académicas regionales, de
mecanismos de comunicación e información; en el mejoramiento de la calidad y
ampliación de la cobertura de los servicios básicos en salud, educación, agua potable
y saneamiento para los pueblos indígenas y otras comunidades tribales;
15. La prioridad que le otorgan a las negociaciones en curso para dotar a las Partes
de un Reglamento sobre Navegación Comercial, en cumplimiento de los principios
consagrados en el Tratado, que deberá tener en cuenta la conservación del ambiente,
que está llamado a constituirse en herramienta práctica y efectiva de comercio y
conexión, entre los diversos territorios nacionales amazónicos;
12
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 13
16. La importancia que otorgan al proceso de consultas políticas sobre los
convenios, procesos y negociaciones internacionales en curso, principalmente en los
temas bosque, biodiversidad, protección de especies en peligro de extinción así como
en cambio climático, asuntos en los que la OTCA – através de su Secretaria Permanente
– está llamada a ejercer un rol de articulación y apoyo, según el interés y mandato de
los Países Miembros;
17. Su agradecimiento a los gobiernos y organismos internacionales que prestan
asistencia técnica y financiera a la OTCA;
18. La necesidad de que la Secretaría Permanente amplíe la identificación de fuentes
de cooperación para la ejecución y desarrollo de programas, proyectos y actividades
estratégicas, en el marco de las prioridades aprobadas por los Países Miembros, sin
perjuicio de fuentes de financiamiento provenientes de los propios países, siguiendo lo
contemplado en la Declaración de Jefes de Estado de Manaus del año 2009.
Foto:OTCA
Suscrita en la ciudad de Lima, a los treinta días del mes de noviembre del año dos
mil diez , en cuatro ejemplares en los idiomas español, holandés, inglés y portugués.
13
Foto: Sérgio Amaral/OTCA
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 14
Consejo de Cooperación Amazónica
El Consejo de Cooperación Amazónica (CCA) es integrado por los representantes
diplomáticos de alto nivel de los Países Miembros del Tratado.
El Consejo tiene como atribuciones: velar por el cumplimiento de los objetivos y
finalidades del Tratado y por el cumplimiento de las decisiones adoptadas en las
reuniones de Ministros de Relaciones Exteriores; recomendar a las Partes la
conveniencia u oportunidad de celebrar reuniones de Cancilleres y preparar la agenda
correspondiente; considerar las iniciativas y proyectos que presenten las Partes e
implementar las decisiones que correspondan a la realización de estudios y proyectos
bilaterales y multilaterales; y evaluar el cumplimiento de los proyectos de interés.
Comisión de Coordinación
del Consejo de Cooperación Amazónica
La Comisión de Coordinación del Consejo de Cooperación Amazónica (CCOOR), está
conformada por los representantes de los Países Miembros acreditados ante la OTCA.
Es un órgano consultivo y auxiliar del Consejo de Cooperación Amazónica. Realiza el
seguimiento de la planificación, programación y ejecución presupuestaria de la Secretaría
Permanente y evalúa las actividades desarrolladas en el ámbito del Tratado.
Comisiones Nacionales Permanentes
Las Comisiones Nacionales Permanentes (CNPs) son las instancias encargadas de
aplicar las disposiciones del Tratado de Cooperación Amazónica, ejecutar proyectos y
14
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 15
programas e implementar las decisiones adoptadas por las reuniones de los Ministros
de Relaciones Exteriores y por el Consejo de Cooperación Amazónica.
Tienen el propósito de reunir todas las entidades responsables por el desarrollo y
cooperación amazónica en sus respectivos territorios. Las Cancillerías presiden las
Comisiones Nacionales Permanentes.
En la Declaración sobre la OTCA aprobada el 2009 en Manaos, los Presidentes de
los países amazónicos reafirmaron la importancia que, de acuerdo al artículo 23 del
Tratado de Cooperación Amazónica, los Países Miembros establezcan o reactiven las
Comisiones Nacionales Permanentes como instancias encargadas de la ejecución de
las decisiones emanadas de las Reuniones de Ministros de Relaciones Exteriores.
En ese sentido, Los Cancilleres de los Países Miembros de la OTCA, en su Décima
Reunión de Ministros de Relaciones Exteriores, aprobaron una resolución para apoyar
la reactivación de las ocho Comisiones Nacionales Permanentes de los Países Miembros.
Comisiones Especiales de la Amazonía
Las Comisiones Especiales de la Amazonía, están destinadas al estudio y
proposición de soluciones para problemas de la región, y la búsqueda de oportunidades
para implementar proyectos en sus áreas de actuación.
Reúnen a las instituciones nacionales competentes en cada sector, conformando
una red de comunicación regional.
Se desarrollan en el nivel operativo y están destinadas a la promoción de actividades
de carácter específico: medio ambiente, educación, ciencia y tecnología, asuntos
indígenas, salud, transportes, comunicaciones e infraestructura y turismo.
También las Comisiones Especiales apoyan, articulan y supervisan los proyectos
desarrollados en el ámbito de la Secretaría Permanente de la OTCA.
15
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 16
Fotos: Sérgio Amaral/OTCA
La Coyuntura Actual
Desde julio de 2009, la Secretaría Permanente de la OTCA, por mandato de los Países
Miembros, inició la revisión de su Plan Estratégico 2004 – 2012 entendiendo la necesidad
de actualizar las prioridades nacionales sobre el espacio amazónico.
En ese contexto, en la Decima Reunión de Ministros de Relaciones Exteriores del TCA,
los Cancilleres aprobaron la nueva Agenda Estratégica de Cooperación Amazónica, con
acciones especificas a corto, mediano y largo plazo que reafirman los vínculos de
cooperación que los países mantienen desde hace 30 años y relanzando a la Organización
en el nuevo escenario regional de sus Países Miembros.
16
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 17
Cooperación Internacional
La importancia de la Cooperación Internacional para el funcionamiento de la
Organización del Tratado de Cooperación Amazónica (OTCA) es reconocida por los
países Miembros que decidieron en reunión del Consejo de Cooperación Amazónica
(CCA), realizada en Río de Janeiro, Brasil, el 14 de mayo de 2010, perfeccionar y
fortalecer institucionalmente ese proceso.
En ese sentido, los Ministros de Relaciones Exteriores, en su décima reunión,
aprobaron una Resolución de suscripción de acuerdos y lineamientos para la relación
con la Cooperación Internacional, que destaca el establecimiento de procedimientos,
mecanismos y términos para la consideración, negociación y la firma de propuestas de
acuerdo entre la Secretaría Permanente y terceros países, organismos internacionales
y/u otras entidades.
La OTCA firmó diversos memorandos de entendimiento con numerosas entidades
y se relaciona con algunas de las principales agencias de cooperación del mundo, tales
como:
ABC: Agencia Brasileña de Cooperación
BMZ: Ministerio Federal de Cooperación Económica y Desarrollo, de Alemania
BID: Banco Interamericano de Desarrollo
BIRD: Banco Mundial
CAF: Corporación Andina de Fomento
DGIS: Dirección General de la Cooperación para el Desarrollo, de Holanda
FAO: Organización de las Naciones Unidas para la Agricultura y Alimentación
GEF: Fondo Mundial para el Medio Ambiente
GIZ: Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH
OEA: Organización de los Estados Americanos
OIMT: Organización Internacional de Maderas Tropicales
PNUD: Programa de las Naciones Unidas para el Desarrollo
PNUMA: Programa de las Naciones Unidas para el Medio Ambiente
SCDB: Secretaría del Convenio sobre la Diversidad Biológica
KFW: Banco Alemán de Desarrollo
UICN: Unión Internacional para la Conservación de la Naturaleza
UE: Unión Europea
WWF: Fondo Mundial para la Vida Salvaje y la Naturaleza
17
Foto: Sérgio Amaral/OTCA
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 18
Biodiversidad
El Programa Biodiversidad (2006 – 2010) fue desarrollado en el marco de la Cooperación
Técnica Regional No Reembolsable No. ATN/OC-9251-RG, Iniciativa para la Promoción de
Bienes Públicos Regionales: “Fortalecimiento de la Gestión Regional Conjunta para el
Aprovechamiento Sostenible de la Biodiversidad Amazónica” del Banco Interamericano de
Desarrollo –BID, con el objetivo coordinar y estimular el conocimiento sobre la biodiversidad
regional en la Amazonía y sobre sus usos potenciales, apoyando tareas de conservación y
aprovechamiento sostenible que requerían la colaboración entre los países de la Cuenca
Amazónica y que beneficiara a todos ellos.
Está cooperación OTCA/BID posibilitó la elaboración de un Plan de Acción Regional para
la Biodiversidad Amazónica de acuerdo con los lineamientos previstos en el Convenio sobre
Diversidad Biológica –CDB , que refleja el compromiso de los países de la región para articular
políticas que garanticen la protección de la biodiversidad amazónica con acciones de corto,
mediano y largo plazo en los siguientes temas: Investigación, Tecnología e Innovación en
Biodiversidad Amazónica; Áreas Protegidas Amazónicas; Gestión, Monitoreo y Control de
Especies de Fauna y Flora Silvestres Amenazadas por el Comercio; y Uso Sostenible de la
Biodiversidad y el Biocomercio. Este Plan de Acción pasó a formar parte de la Agenda
Estratégica de Cooperación Amazónica aprobada en la X Reunión de Cancilleres.
18
Livreto Espanhol 17/03_Layout 1 05/04/11 16:33 Page 19
Programa Regional Amazonía
El Programa Uso Sostenible y Conservación de los Bosques y de la Biodiversidad en
la Región Amazónica, denominado Programa Regional Amazonía – PRA, nació de una
cooperación conjunta entre la Organización del Tratado de Cooperación Amazónica
(OTCA), la Cooperación Internacional de Holanda (DGIS) y la Cooperación para el
Desarrollo de Alemania (BMZ/GTZ), hoy denominada GIZ.
El objetivo del Programa Regional Amazonía es: la Secretaría Permanente de la OTCA
y las organizaciones, instituciones y redes relevantes logran establecer una política
regional de recursos naturales para el espacio amazónico, orientada al desarrollo
sostenible.
El programa responde a la necesidad de fortalecer la cooperación para el manejo
sostenible de los recursos naturales de la región amazónica en cinco áreas: conservación
y uso sostenible de los recursos naturales; integración y competitividad regional; gestión
del conocimiento y transferencia tecnológica; y fortalecimiento institucional. Además
abarca los temas de turismo sostenible, biocomercio y asuntos indígenas.
19
Photo: ACTO
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 1
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 21
Amazonia,
an Introduction
Everything that is said about the Amazon describes it is immense,
large, challenging and often immeasurable.
Past and future challenges impinge upon the present. In order to act
for the benefit of the region it is essential to know its peculiarities and
characteristics.
The Amazon covers 6% of the planet's surface and occupies 40%
of the Latin American and Caribbean territory. Its dimensions - between
5.1 and 8.1 million kilometers - are impressive. Its rivers discharge
approximately 20% of the world's fresh water to the oceans, more than
the Missouri-Mississippi, Nile and Yangtze rivers together. Its basin has
25 thousand kilometers of navigable rivers.
With its 6.9 thousand kilometers of extension, the Amazon River is
the longest in the world. It has over a thousand tributaries and
discharges nearly 220 thousand square meters per second.
At least 40 thousand plant species have been identified in the
Amazon Basin. Of this total, 2 thousand were classified as being used
for food, medicine or other purposes.
Cultural diversity is one of the main characteristics of the region. The
Amazon is inhabited by 420 different indigenous and tribal peoples that
speak 86 languages and 650 dialects. At least 60 peoples live in
complete isolation.
Its 38.7 million inhabitants account for 11% of the population of the
eight Amazon countries.
21
Photo: Archive/ACTO
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 22
The Amazon Cooperation Treaty
The Amazon Cooperation Treaty (ACT), signed on July 1978 by Bolivia, Brazil,
Colombia, Ecuador, Guyana, Peru, Suriname and Venezuela, is a legal instrument
that recognizes the transboundary nature of the Amazon.
Until the 1970's, environmental preservation was no more than a commitment
in light of the 1972 Stockholm Declaration that considered environmental protection
one of the future priorities of mankind.
The ACT reaffirms the Amazon countries' sovereignty and encourages,
institutionalizes and guides regional cooperation among them. It also foresees
increased scientific and technological research, information exchange, natural
resources use, freedom of navigation, preservation of cultural heritage, healthcare,
creation of research centers, establishment of adequate transport and
communication infrastructure, and enhanced tourism and trade along the borders.
The main purpose of the ACT is to promote the harmonious development of
the Amazon while incorporating the countries' Amazonian territories into their
respective national economies, an essential condition for reconciling economic
growth with environmental preservation.
In 1995 the Amazon countries decided to institutionally strengthen the Amazon
Cooperation Treaty by creating a Permanent Secretariat endowed with legal
personality.
The decision was enforced in 1998 with the approval of the ACTO Protocol of
Amendment that officially instituted the Amazon Cooperation Treaty Organization
(ACTO) as a mechanism responsible for enhancing and strengthening cooperation
processes developed in the context of the Treaty.
22
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 23
ACTO
Photo: ACTO
As an international organization, ACTO coordinates procedures in the
framework of the ACT and expedites the execution of its decisions through its
Permanent Secretariat.
The various dimensions of its operations - political-diplomatic, strategic and
technical - correspond to the different spheres of the Treaty and ensure compliance
with the purposes of the ACT and of the Organization itself.
ACTO is without doubt a contemporaneous instrument of the ACT with a broad
vision of South-South cooperation that strengthens its governments' vocation to build
synergies with other players, nations, multilateral bodies, development agencies, social
movements, scientific community, productive sectors and society in general.
ACTO coordinates studies and pilot projects on economic perspectives capable
of generating income and opportunities for the Amazon region, thus fostering
effective cooperation and integration among the Party Countries of the Treaty.
One of its functions as a
regional entity is liaising with
ongoing initiatives in the
Amazonian territory in areas like
infrastructure, transport and
communications. One important
element in the attainment of this
goal is ensuring an adequate
interconnection with actions
developed by the Union of South
American Nations (Unasur).
The Permanent Secretariat
Ever since it was created, ACTO has strived to build an institutionality capable of
contributing solutions to the challenges of sustainable Amazonian development,
establishing a regional political and dialogue space able to build consensus and
convergence.
In the context of these efforts and challenges, the ACTO headquarters was inaugurated
on 13 December 2002 with the installation of its Permanent Secretariat (PS).
The ACTO Permanent Secretariat based its strategy on formulating policies to minimize
geographical discontinuities through forum for dialogue, thus functioning as a strong ally
of the Amazon countries in protecting regional interests.
23
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 24
Act Enforcement
Mechanisms the Amazon
Cooperation Treaty (TAC)
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 25
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 26
Meeting of Presidents
The Meeting of Presidents of the Amazon Countries is not an ordinary sphere
of the ACT. It is a fundamental forum for dialogue on common interests, exchange
of opinions on topics that affect the zone, and consensus on actions geared to
achieving regional development through common policies and strategies.
The Heads of State met three times in Manaus (Brazil). In May 1989 they
discussed the future of cooperation for development and protection of their
respective Amazonian territories. In February 1992 they addressed preparations
for the United Nations Conference on Environment and Development, and in
2009 they gave a clear mandate for the re-launching of ACTO and expressed their
firm support to the administration of the Organization's Permanent Secretariat
(ACTO/PS).
Meeting of Ministers
The Meeting of Ministers of Foreign Affairs is the supreme body of the Amazon
Cooperation Treaty. Its meetings are convened whenever deemed convenient by
the Ministers to set basic directives for common policy, appraise and evaluate the
Amazonian cooperation process and adopt the necessary decisions to achieve
its ends.
The meetings are convened by initiative of any of the parties so long as they
are supported by at least four Party Countries. They are usually preceded by
meetings of the Amazon Cooperation Council.
In commemoration of 30 years of the ACT, the Ministers of Foreign Affairs of
the Amazon Cooperation Treaty held its tenth meeting in Lima, Peru, on
November 30, 2010. On the occasion, the Ministers signed the Declaration of
Lima which reiterates the renewed role of the ACTO as a forum for joint
cooperation, exchange, knowledge and joint to confront new international
challenges. They also adopted a new Strategic Agenda of Amazon Cooperation
that guides the work of the Organization in the short, medium and long term.
26
Foto: Sérgio Amaral/OTCA
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 27
27
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 28
Lima declaration
The Foreign Affairs Ministers of the Plurinational State of Bolivia, the
Federative Republic of Brazil, the Republic of Colombia, the Republic of
Ecuador, the Cooperative Republic of Guyana, the Republic of Peru, the
Republic of Suriname and the Bolivarian Republic of Venezuela, together in
Lima the 30th of November 2010 on occasion of their 10th Meeting and
celebrating the 30th anniversary of the entry into force of the Amazon
Cooperation Treaty:
CERTAIN that after thirty years of validity of the Amazon Cooperation Treaty
advances have been made in the context of an unprecedented cooperation
process that needs to be decisively driven and relaunched to enhance,
strengthen and expand the integration of the countries of the Amazon region;
DETERMINED to adopt measures that drive and reaffirm the renewed role
of the Amazon Cooperation Treaty Organization (ACTO) as a cooperation,
exchange, knowledge and joint projection forum to face the new international
challenges;
CONVINCED of the urgent need to adopt financial measures to endow the
institutional structure of ACTO with appropriate means that allow it to fulfill
the mandates and requests of the Member Countries;
DETERMINED to strengthen, deepen and expand dialogue, to continue
integrally protecting and conserving their Amazonian territories, to facilitate
closer ties between the peoples and to promote their harmonious, participatory
and sustainable development;
AWARE that the Amazon presents a valuable potential for the integral
sustainable development of the countries that strengthens the capacities of
their respective national economies;
PERSUADED of the importance of the inherited historical and socio-cultural
wealth that is alive in the peoples that traditionally inhabit the Amazon region;
CONVINCED that the development of the respective Amazonian territories
must be underpinned by criteria of environmental sustainability and
conservation, and must take into account the cultural and social values and
28
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 29
ancestral knowledge and wisdom of the indigenous peoples and other
communities that inhabit the region;
In view of the mandates of the Declaration of Heads of State on ACTO
adopted in Manaus on 26 November 2009:
Declare and ratify:
1. The urgency and importance of relaunching ACTO.
2. The political will of their respective Governments to respect the principles,
purposes, objectives and provisions of the Treaty signed on 3 July 1978 and its
Amendment Protocol signed on 14 December 1998.
3. The importance of the new role and mission assigned to the Organization
and its Permanent Secretariat, promoting full compliance with the objectives
of the Treaty and the mandates of the relevant bodies.
4. Their interest in counting with a modern and dynamic organization
recognized by the Member Countries and well positioned in the international
sphere that produces effective results and meets regional expectations.
5. The relevance and importance of the approval of the new Strategic
Agenda of Amazon Cooperation that, in its eight subject areas, strengthens
the joint actions of the Members States;
6. Their decision to strength the Permanent Secretariat to fulfill all the
mandates issued by the Member Countries;
7. The sovereign right of each country over its natural resources, taking into
account that promoting the economic and social development of the settlers
of the Amazon must be framed in the relevant national development plans,
reconciling economic growth and environmental conservation;
8. The importance of strengthening the various cooperation lines between
the national bodies responsible for the development of their respective
Amazonian territories by enhancing and expanding their mechanisms to share
experience, information and new technologies through the Permanent National
Commissions (PNCs) and sectoral ministerial meetings at the highest level.
29
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 30
9. The purpose of continuing the process of reactivating and strengthening
the PNCs of all the Member Countries in their role of instances in charge of
implementing the Treaty in their corresponding territories.
10. The goal of strengthening the Amazonian identity of the Member
Countries of ACTO, characterized by possessing megadiverse ecosystems that
constitute an exceptional natural heritage.
11. The need of protect and promote – within the framework of their
respective national legislations and international law - the traditional
knowledge of Amazonian indigenous peoples and other tribal communities,
ensuring their rights to prior informed consultation and equitable sharing of
the benefits derived of such knowledge, which constitutes intangible wealth
that must be recognized.
12. That the fight against hunger and poverty is a crosscutting topic that is
part of the challenges that affect the sustainable development of the
Organization’s Member Countries.
13. The essential and dynamic inter-relation between the Andean and
Amazonian regions, taking into account the region's integral development and
the complementary aspects of their respective national economies. In view of
the above, they agree to reinforce the cooperation actions in the framework
of the regionally concerted sectoral thematic agendas.
14. The need of deepen cooperation between the Member Countries and
share experience and good practices in science and technology by establishing
regional academic and institutional networks and information and communication
mechanisms, in addition to improving quality and expanding coverage of basic
services in health, education, safe water and sanitation for indigenous peoples
and other tribal communities.
15. The priority assigned to ongoing negotiations to endow the Parties with
Commercial Navigation Regulations, in compliance with the principles
enshrined in the Treaty. These must take into account environmental conservation
and are expected to become a practical and effective tool for trade and
connection between the various Amazonian national territories.
16. The importance assigned to internal political consultation processes on
30
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 31
ongoing international negotiations, processes and conventions - especially
concerning forests, biodiversity, protecting endangered species and climate
change - for which ACTO, through its Permanent Secretariat, is called on to
exercise a liaising and supportive role, according to the interests and mandates
of the Member Countries.
17. Their recognition to the governments and international organizations
that offer technical and financial cooperation to ACTO.
18. The need for the Permanent Secretariat to intensify the identification
of cooperation sources for the execution and development of strategic
programs, projects and activities in the framework of the priorities approved
by the Member Countries, without prejudice of funding from the countries
themselves following the provisions of the Statement of Manaus of Heads of
States of 2009.
Photo: ACTO
Signed in Lima on 30 November 2010 in four copies in Spanish, Dutch,
English and Portuguese.
31
Photo: Sérgio Amaral/ACTO
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 32
Amazon Cooperation Council
The Amazon Cooperation Council (CCA) is formed by high level diplomatic
representatives of the Member Countries of the Treaty.
Among the Council's attributions are to: foster compliance with the objectives
and purposes of the Treaty, and with the decisions adopted in meetings of Foreign
Affairs Ministers; recommend the convenience and timeliness of holding these
meetings and prepare the corresponding agenda; consider the initiatives and
projects presented by the Parties and implement decisions related to the
conduction of bilateral and multilateral studies and projects; and evaluate the
implementation of projects of interest.
Coordinating Commission of
the Amazon Cooperation Council
The Coordinating Commission of the Amazon Cooperation Council is formed
by representatives of the Member Countries accredited before ACTO.
It is a consultative and auxiliary body of the Amazon Cooperation Council. The
Council is in charge of monitoring the planning, programming and execution of
the Permanent Secretariat's budget and evaluates the activities developed in the
framework of the Treaty.
Permanent National Commissions
The Permanent National Commissions (PNCs) are the entities responsible for
applying the provisions of the Amazon Cooperation Treaty, executing projects and
32
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 33
programs and implementing the decisions adopted by the meetings of Foreign
Affairs Ministers and by the Amazon Cooperation Council.
Their purpose is to gather all the entities responsible for developing Amazonian
cooperation in their respective territories.
The Ministries of Foreign Affairs chair the Permanent National Commissions.
In the Declaration on ACTO approved in 2009 in Manaus, Brazil, pursuant to
Article 23 of the Amazon Cooperation Treaty, the Presidents of the Amazon
countries reaffirmed the importance of establishing or reactivating the Permanent
National Commissions of the Member Countries as the entities in charge of
executing the decisions issued from the Meetings of Foreign Affairs Ministers.
In this regard, the Foreign Ministers of the Member Countries of the ACTO,
at this Tenth Meeting of Ministers of Foreign Affairs, approved a resolution to
support and reactivate the eight National Permanent Commissions of the Member
Countries.
Special Commissions for the Amazon
The Special Commissions for the Amazon study and propose solutions for
regional problems, seeking opportunities to implement projects in their areas of
action.
They bring together national competent entities of all sectors to form a
regional communication network.
The Commissions function at the operational level and promote activities in
specific areas like environment, education, science and technology, indigenous
affairs, health, transport, communication, infrastructure and tourism.
The Special Commissions also support, coordinate and supervise projects
developed within the framework of the ACTO Permanent Secretariat.
33
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 34
Photo: Sérgio Amaral/ACTO
Current Situation
The ACTO Permanent Secretariat began reviewing its 2004-2012 Strategic Plan
in 2009 as per mandate of its Member Countries, understanding the need to update
the countries’ priorities for the Amazonian space.
In this context, in the Tenth Meeting of Ministers of Foreign Affairs of the ACTO,
the Ministers approved the new Strategic Agenda of Amazon Cooperation, with
specific actions of short, medium and long term that reaffirm the bonds of cooperation
the countries have for 30 years and relaunching the Organization in the new regional
scenario of its Member Countries.
34
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:37 Page 35
International Cooperation
Recognizing the importance of international cooperation for the functioning
of the Amazon Cooperation Treaty Organization, the Member Countries agreed
to institutionally strengthen cooperation during the Amazon Cooperation Council
(CCA) meeting held on 14 May 2010 in Rio de Janeiro, Brazil.
In this context, the Foreign Ministers adopted at its tenth meeting, a resolution
of signed agreements and guidelines for the relationship with International
Cooperation, which included the establishment of procedures, mechanisms and
terms for consideration, negotiation and signing of proposals of agreements
between the Permanent Secretariat and third countries, international
organizations and/or other entities.
ACTO has signed memoranda of understanding with countless entities and
liaises with some of the world's main cooperation agencies, among them:
ABC: Brazilian Cooperation Agency
BMZ: Federal Ministry for Economic Cooperation Development of Germany
CAF: Andean Development Corporation
DGIS: Netherlands Directorate-General of Development Cooperation
EU: European Union
FAO: United Nations Food and Agriculture Organization
GEF: Global Environment Fund
GIZ: Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH
IBRD: World Bank
IDB: Inter-American Development Bank
ITTO: International Tropical Timber Organization
IUCN: International Union for Conservation of Nature
KFW: German Development Bank
OAS: Organization of American States
SCBD: Secretariat of the Convention on Biological Diversity
UNDP: United Nations Development Programme
UNEP: United Nations Environment Programme
WWF: World Wildlife Fund
35
Foto: Sérgio Amaral/OTCA
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:38 Page 36
ACTO/IDB Biodiversity Program
The Biodiversity Program (2006 -2010) was developed in the context of the Non
Reimbursable Technical Cooperation Agreement ATN/OC-9251-RG: Inter-American
Development Bank –IDB project “Strengthen the Joint Regional Management for
Sustainable Use of Amazon Biodiversity", has contributed to coordinate and
stimulate knowledge on regional biodiversity in the Amazon and its potential uses
by supporting conservation and sustainable development tasks that require
collaboration between the countries of the Amazon basin and benefit them all.
The agreement called for the formulation of an Amazon Regional Biodiversity
Action Plan in accordance with the Convention on Biological Diversity -CDB
guidelines, and reflects the countries' commitment towards coordinating policies
that guarantee Amazonian biodiversity protection through short, medium and long
term actions in the following themes: Research, Technology and Innovation in
Amazonian Biodiversity; Amazon Protected Areas; Management, Monitoring and
Control of Wild Fauna and Flora Species Endangered by Trade; and Sustainable Use
of Biodiversity and Biotrade. This Plan of Action was included as part of the new
Strategic Agenda of Amazon Cooperation approved in Lima in the tenth Meeting
of Foreign Ministries.
36
Photo: Sérgio Amaral/ACTO
Livreto Ing 17-03_Layout 1 05/04/11 16:38 Page 37
Regional Amazon Program
The Program for Sustainable Use of Forests and Biodiversity in the Amazon
Region or Regional Amazon Program (PRA for its name in Spanish) was developed
through cooperation between ACTO, Netherlands Development Cooperation (DGIS)
and German Development Cooperation (BMZ/GTZ), renamed GIZ.
The main objective is: ACTO’s Permanent Secretariat (PS) and relevant
organizations, institutions and networks achieve the creation and implementation
of a regional, sustainability-oriented natural resources policy for the Amazon region.
The program responds to the need to strengthen cooperation for sustainable
natural resources management in five areas: conservation and sustainable use of
natural resources; regional integration and competitiveness; knowledge
management and technological exchange; and institutional strengthening.
37
Foto: OOAS
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:42 Page 1
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:42 Page 39
Het amazonegebied
– een presentatie
Als men het heeft over het Amazonegebied zegt men: enorm, groot,
overtreffend en heel vaak onmetelijk.
De uitdagingen van het verleden en van de toekomst doen zich in het
heden gelden. Om ten behoeve van de regio actie te ondernemen, is het
noodzakelijk om haar bijzonderheden en karakteristieken te kennen.
Het Amazonegebied vertegenwoordigt 6% van de landoppervlakte van
de planeet en beslaat 40% van het grondgebied van Latijns-Amerika en
het Caribisch Gebied.
Haar dimensies, tussen 5,1 en 8,1 miljoen vierkante kilometers, zijn
indrukwekkend.
Haar rivieren dragen bij aan ongeveer 20% van het zoetwater van de
planeet dat uitstroomt in de oceanen, een hoeveelheid die groter is dan
die van de rivieren Missouri–Mississippi, Nijl en Yangtze samen. Haar
bekken bevat 25.000 kilometer aan bevaarbare rivieren.
De Amazonerivier strekt zich uit over 6,9 kilometer en is de grootste
rivier ter wereld. Het heeft meer dan duizend zijtakken en een uitstroom
van ongeveer 220.000 kubieke meter water per seconde.
Er zijn ten minste 40.000 soorten planten geïdentificeerd in het
Amazonebekken. Van dit totaal zijn 2.000 geclassificeerd naar hun gebruik,
zoals voeding, medicament of voor andere doeleinden.
De culturele diversiteit is een van de voornaamste karakteristieken van
de regio. Er wonen in het Amazonegebied 420 verschillende inheemse en
tribale volken die 86 talen en 650 dialecten spreken.
Ten minste 60 volken leven in volledige isolatie.
Haar 38,7 miljoen inwoners komen overeen met 11% van de bevolking
van de acht Amazonische landen.
39
Foto: Archief/OOAS
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:42 Page 40
Het Overeenkomst voor
Amazonische Samenwerking
Het Overeenkomst voor Amazonische Samenwerking (OAS), getekend in juli 1978
door Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Guyana, Peru, Suriname en Venezuela, is het
juridisch instrument dat het grensoverschrijdende karakter van het Amazonegebied
erkent.
Het behoud van het milieu was tot de jaren zeventig niet meer dan een politieke
belofte, tot de Verklaring van Stockholm van 1972 die de bescherming van het milieu
als een van de toekomstige prioriteiten van de mensheid beschouwde.
Het herbevestigt de soevereiniteit van de Amazonische landen en stimuleert,
institutionaliseert en oriënteert het proces van regionale samenwerking tussen deze
landen.
Het voorziet een groei van wetenschappelijk en technologisch onderzoek, de
uitwisseling van informatie, het rationeel gebruik van natuurlijke hulpbronnen, vrije
scheepvaart, behoud van cultureel erfgoed, gezondheidszorg, oprichting van
onderzoekscentra, zorgen voor een adequate transport– en communicatie-infrastructuur,
en de groei van toerisme en grenshandel.
Het Verdrag heeft als centrale doelstelling, de bevordering van de harmonische
ontwikkeling van het Amazonegebied, en de incorporatie van zijn grondgebieden in de
respectieve nationale economieën, hetgeen fundamenteel is voor het behoud van het
evenwicht tussen economische groei en behoud van het milieu.
In 1995 besloten de Amazonische landen het Verdrag inzake Amazonische
Samenwerking institutioneel te versterken middels de oprichting van een Permanent
Secretariaat met rechtspersoonlijkheid.
Dit besluit werd geïmplementeerd in 1998, met de goedkeuring van het Protocol tot
Wijziging van het OAS, dat officieel Organisatie van de Overeenkomst voor Amazonische
Samenwerking (OOAS) in het leven riep als mechanisme verantwoordelijk voor de
perfectionering en versterking van het proces van samenwerking in het kader van het
Verdrag.
40
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 41
De OOAS
Foto: Archief/OOAS
Zijnde een internationale organisatie, coördineert de OOAS, via haar Permanent
Secretariaat, de processen binnen het kader van het OAS en bespoedigt de uitvoering van
zijn besluiten.
De gevarieerde dimensies van het werk van de OOAS – politiekdiplomatiek; strategisch
en technisch – komen overeen met de verschillende instanties van het Verdrag en garanderen
het bereiken van de doelen, zowel die van het OOAS als van de Organisatie zelf.
Zonder twijfel is de OOAS een contemporain instrument van het OAS, met een brede
visie over het Zuid-Zuid samenwerkingsproces, dat het streven van haar regeringen versterkt
om synergieën te creëren met andere actoren, naties, multilaterale organisaties,
hulporganisaties, sociale bewegingen, wetenschappelijke gemeenschap, productieve
sectoren en de gemeenschap als geheel.
De OOAS coördineert studies en proefprojecten over het inkomengenererende,
economisch potentieel en mogelijkheden voor de Amazonische regio, aldus de effectieve
samenwerking en integratie van de Lidlanden van
het Verdrag stimulerende.
Een van zijn functies als regionaal orgaan is het
coördineren van de andere initiatieven die bestaan
binnen het grondgebied dat de Amazoneregio
omvat, zij het op het gebied van infrastructuur,
transport of communicatie. Een belangrijk element
om dit doel te bereiken is een adequate onderlinge
relatie met de acties van de Unie van ZuidAmerikaanse Naties (Unasur).
Het permanent secretariaat
Vanaf haar oprichting heeft de OOAS zich toegelegd op het creëren van een
organisatorische inrichting die in staat is tot het bijdragen aan het overstijgen van de
uitdagingen die zich voordoen tegenover de duurzame ontwikkeling van de Amazone regio
en bij het vestigen van een politiek forum voor regionale dialoog, dat geschikt is voor het
bereiken van consensus en convergentie.
In het kader van deze inspanningen en uitdagingen werd op 13 december 2002 in
Brasilia het hoofdkantoor van de OOAS geïnaugureerd, alwaar het Permanent Secretariaat
gevestigd is.
Het Permanent Secretariaat van de OOAS heeft als strategische richtlijn een beleid
vastgesteld gericht op het minimaliseren van de geografische discontinuïteit middels het
maken van bruggen van dialoog.
Het Permanent Secretariaat vormt een sterke partner van de Amazonische landen wat
betreft de bescherming van de regionale belangen.
41
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 42
Mechanismen voor
de Tenuitvoerlegging
van het OAS
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 43
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 44
Vergadering van Presidenten
De Vergadering van de Presidenten van de Amazonische Landen is geen reguliere
instantie van het OAS. Het betreft een fundamenteel forum voor de dialoog over de
gemeenschappelijke belangen, de uitwisseling van opinies over thema’s die van invloed
zijn op de regio, en de consensus met betrekking tot de acties gericht op het bereiken
van ontwikkeling in de regio middels gezamenlijk beleid en gemeenschappelijke
strategieën.
De Staatshoofden hebben drie keer vergaderd in Manaus (Brazilië).
In mei 1989 bespraken zij de toekomst van de samenwerking voor ontwikkeling
en bescherming van het erfgoed van hun respectieve Amazonische grondgebieden; in
februari 1992 betrof het de voorbereiding op de VN Conferentie over Milieu en
Ontwikkeling, en in 2009 spraken zij over de Klimaattop en gaven uitdrukking aan
hun ferme steun aan het beheer door het Permanent Secretariaat van de Organisatie
(PS/OOAS).
Vergadering van Ministers
De Vergadering van Ministers van Buitenlandse Zaken is het hoogste orgaan van
het Verdrag inzake Amazonische Samenwerking. Haar vergaderingen vinden plaats
steeds wanneer de Ministers van Buitenlandse Zaken dat wenselijk achten, teneinde
de basisbeleidslijnen vast te stellen van het gemeenschappelijk beleid, de voortgang
van het proces van Amazonische Samenwerking te beoordelen en te evalueren, en
beslissingen te nemen inzake de realisatie van de voorgestelde doelen.
De vergaderingen vinden plaats op initiatief van één der Partijen, mits ten minste
vier andere Lidlanden hun ondersteuning daaraan geven. Over het algemeen worden
ze voorafgegaan door vergaderingen van de Raad inzake Amazonische Samenwerking.
Ter herdenking van het 30-jarig bestaan van het OAS hebben de Ministers van
Buitenlandse Zaken van het Verdrag inzake Amazonische Samenwerking hun tiende
vergadering gehouden in Lima, Peru, op 30 november 2010.
Bij deze gelegenheid hebben de Ministers de Verklaring van Lima aangenomen
waarin de rol van de OOAS als een forum voor samenwerking, uitwisseling, kennis en
gezamenlijke planning om de nieuwe internationale uitdagingen aan te gaan, wordt
onderstreept. Tevens namen zij een nieuwe Strategische Agenda voor Amazonische
Samenwerking aan, die het werk van de Organisatie op korte, middellange en lange
termijn richting geeft.
44
Foto: Sérgio Amaral/OOAS
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 45
45
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 46
Verklaring van Lima
De Ministers van Buitenlandse Zaken van de Plurinationale Staat van Bolivia, de
Federale Republiek van Brazilië, de Republiek van Colombia, de Republiek van Ecuador,
de Coöperatieve Republiek van Guyana, de Republiek van Peru, de Republiek van
Suriname en de Bolivariaanse Republiek van Venezuela, bijeengekomen op 30 november
2010 in Lima, ter gelegenheid van de 10de Vergadering en de viering van de dertigste
verjaardag van de inwerkingtreding van het Verdrag voor Amazonische Samenwerking:
ERVAN VERZEKERD ZIJNDE dat in de dertig jaar dat het Verdrag inzake
Amazonische Samenwerking van kracht is, de Lidstaten significante vooruitgang
hebben geboekt in de context van dit unieke samenwerkingsproces, dat beslist een
nieuwe impuls en stimulans vereist ter verdieping, versterking en uitbreiding van het
proces van Zuid-Amerikaanse integratie;
VASTBERADEN om maatregelen aan te nemen die de hernieuwde rol van de
Organisatie van het Verdrag inzake Amazonische Samenwerking (OOAS) als forum
voor samenwerking, uitwisseling, kennis en gezamenlijke toekomstplanning stimuleren
en herbevestigen, teneinde de nieuwe internationale uitdagingen aan te gaan;
OVERTUIGD van de urgente noodzaak om financiële maatregelen aan te nemen
die toelaten om aan de institutionele structuur van de OOAS de geschikte middelen te
geven om te kunnen voldoen aan haar mandaten en verzoeken vanuit de Lidlanden;
VASTBERADEN om de dialoog te versterken, verdiepen en uit te breiden teneinde
voort te kunnen gaan met het integraal behouden en beschermen van de Amazonische
grondgebieden, het ondersteunen van de toenadering tussen de volken en het
bevorderen van hun harmonieuze, participatieve en duurzame ontwikkeling;
ZICH ERVAN BEWUST ZIJNDE dat het Amazonegebied een waardevol potentieel
bevat voor de duurzame integrale ontwikkeling van de landen, en voor het versterken
van de capaciteit van de respectievelijke nationale economieën;
OVERTUIGD van het belang van de overgeërfde en levende historische en sociaalculturele rijkdom van de volken die de Amazonische regio traditioneel bewonen;
OVERTUIGD dat de ontwikkeling van de respectieve Amazonische gebieden
gekenmerkt dient te worden door criteria voor duurzaamheid en milieubescherming, daarbij
voortdurend de culturele en sociale waarden alsook de traditionele kennis en wijsheid van
46
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 47
de inheemse volken en andere gemeenschappen die wonen in de regio, in acht nemend.
Met inachtneming van de mandaten van de Verklaring van Staatshoofden over de
OOAS, goedgekeurd op 26 november 2009 te Manaus:
Verklaren en Bekrachtigen:
1. De noodzaak en het belang van een herlancering van de OOAS;
2. De politieke bereidwilligheid van de respectievelijke Overheden inzake de
principes, uitgangspunten, doelstellingen en bepalingen van het Verdrag ondertekend
op 3 juli 1978 en het Protocol tot Wijziging, van 14 december 1998.
3. Het belang van de nieuwe rol en missie van de Organisatie en haar Permanente
Secretariaat, ter stimulering van de volledige naleving van de doelen van het Verdrag
en de mandaten van de pertinente instanties;
4. Hun belang om te kunnen rekenen op een moderne en dynamische Organisatie,
erkend in de Lidstaten en internationaal gepositioneerd, die effectieve resultaten
oplevert en voldoet aan de verwachtingen van de regio;
5. De relevantie en belang van de goedkeuring van een nieuwe Strategische
Agenda inzake de Amazonische Samenwerking, die in haar 8 thematische
ondwerperpen, de gezamelijke acties van de Lidstaten verterkt;
6. Hun besluit om het Permanente Secretariaat te versterken teneinde alle
mandaten die aan hem worden opgedragen door de Lidlanden te kunnen uitvoeren;
7. Het soeverein recht van elk land over zijn natuurlijke hulpbronnen, met
inachtneming van het feit dat de economische en sociale ontwikkeling van de
respectieve volken woonachtig in het Amazonegebied deel moet uitmaken van de
desbetreffende nationale ontwikkelingsplannen, op basis van een evenwicht tussen
economische groei en milieubehoud;
8. Het belang van het versterken van de verschillende samenwerkingsinitiatieven
tussen de nationale instanties die verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling in hun
respectievelijk Amazonegebied, middels de verdieping en verbreding van mechanismen
voor het uitwisselen van ervaringen, informatie en nieuwe technologieën via de
Permanente Nationale Commissies (PNC) en de vergaderingen van sectorale
autoriteiten op het hoogste niveau;
47
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 48
9. Het voornemen om het proces van heractivering en versterking van de PNCs
voort te zetten in elk der Lidlanden, in hun rol van instanties belast met de uitvoering
in hun desbetreffende nationale grondgebiedenvan het Verdrag;
10. Het doel van versterken van de Amazonische identiteit van de Lidstaten van de
OVAS, die zich onderscheiden door hun enorme verscheidenheid in ecosystemen die
een uitzonderlijk natuurlijk erfgoed vormen.
11. Het belang van de bescherming en promotie – in het kader van nationale
wetgeving en internationaal recht - van de traditionele kennis van inheemse volken en
andere tribale Amazonische gemeenschappen, hen daarbij waarborgend het recht op
voorafgaande en goed geïnformeerde consultaties en op een rechtvaardige en
gelijkwaardige deelname in de voordelen die voortkomen uit deze kennis, die een
immateriele rijkdom vormt die erkenning verdient.
12. Dat de strijd tegen honger en armoede transversale thema’s zijn die onderdeel
zijn van de uitdagingen die de duurzame ontwikkeling van de Lidstaten beïnvloeden.
13. De essentiële en dynamische betrekkingen tussen de Andes– en
Amazonegebieden, met inachtneming van hun integrale ontwikkeling en de
complementaire aspecten van de respectieve nationale economieën. In deze context,
komen de Lidstaten overeen de samenwerking te versterken in het kader van sectorale
thematische agenda’s die regionaal worden overeengekomen.
14. De noodzaak tot het verdiepen van de samenwerking en het uitwisselen van
ervaringen en best practices tussen de Lidstaten: op het gebied van wetenschap en
technologie middels het instellen van regionale institutionele en academische
netwerken en van mechanismen voor communicatie en informatie; het verbeteren van
de kwaliteit en uitbreiden van het bereik van basisvoorzieningen in de
gezondheidszorg, onderwijs, drinkwater en sanitaire voorzieningen voor inheemse
volken en en andere tribale gemeenschappen;
15. De prioriteit van de lopende onderhandelingen over het invoeren van een
Reglement voor de Commerciële Scheepvaart, in naleving van de fundamentele
principes van het Verdrag, met inachtneming van de bescherming van het milieu,
teneinde een praktisch en effectief instrument te ontwikkelen voor de handel en
verbinding tussen de verschillende nationale Amazonische grondgebieden, en tussen
de regio en de Atlantische Oceaan.
48
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 49
16. Het belang dat wordt gehecht aan politieke consultaties over actuele
internationale verdragen, procedures en onderhandelingen, voornamelijk op het
gebied van bossen, biodiversiteit, bescherming van met uitsterving bedreigde soorten
alsook klimaatverandering, onderwerpen waarin de OOAS – via haar Permanente
Secretariaat - geroepen is een rol van afstemming en ondersteuning rol te vervullen,
volgens de belangen en het mandaat van de Lidstaten.
17. De Lidstaten betuigen hun dank aan de overheden en internationale organen
die technische en niet-aflosbare financiële steun verlenen aan de OOAS;
18. De noodzaak voor het Permanent Secretariaat om de identificatie te vergroten
van bronnen van technische en financiële samenwerking en ontwikkeling ter uitvoering
van reeds lopende strategische programma’s, projecten en activiteiten, in het kader
van de geïdentificeerde prioriteiten die zijn goedgekeurd door de Lidlanden
overeenkomstig de van kracht zijnde procedures, alsook van bronnen van financiering
afkomstig van de lidlanden zelf, in overeenkomst met de Verklaring van de
Staathoofden van Manaus in het jaar 2009.
Foto: OOAS
Ondertekend te Lima, op de dertigste dag van de maand november in het jaar
tweeduizendtien, in vier versies: in het Spaans, Nederlands, Engels en Portugees.
49
Foto: Sérgio Amaral/OOAS
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 50
Raad inzake Amazonische Samenwerking
De Raad inzake Amazonische Samenwerking (RAS) bestaat uit de diplomatieke
vertegenwoordigers op hoog niveau van de Lidlanden van het Verdrag.
De Raad heeft als bevoegdheden: Toezien op het bereiken van het streven en de
doelstellingen van het Verdrag en op de naleving van de besluiten genomen door de
vergaderingen van de Ministers van Buitenlandse Zaken; aanbevelingen doen aan de
Partijen over de wenselijkheid of gelegenheid voor het houden van vergaderingen van
de Ministers van Buitenlandse Zaken en het voorbereiden van de bijbehorende agenda;
het beoordelen van initiatieven en projecten die de Partijen presenteren en het
implementeren van besluiten die gerelateerd zijn aan de realisatie van studies en bilaterale
en multilaterale projecten; en het evalueren van de uitvoering van belangrijke projecten.
Commissie voor Coördinatie van de
Raad inzake Amazonische Samenwerking
De Commissie voor Coördinatie van de Raad inzake Amazonische Samenwerking
(CCOOR) bestaat uit vertegenwoordigers van de Lidlanden die geaccrediteerd zijn bij de
OOAS.
Het is een consultatief en ondersteunend orgaan van de Raad inzake Amazonische
Samenwerking. Het zorgt voor het opvolging geven aan de budgettaire planning,
programmering en uitvoering van het Permanent Secretariaat en evalueert de
activiteiten die zijn ontwikkeld in het kader van het Verdrag.
Permanente Nationale Commissies
De Permanente Nationale Commissies (PNC’s) zijn de instanties belast met het
uitvoeren van de voorzieningen van het Verdrag inzake Amazonische Samenwerking,
50
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 51
het uitvoeren van projecten en programma’s en het implementeren van de besluiten
genomen door de vergaderingen van de Ministers van Buitenlandse Zaken en door de
Raad inzake Amazonische Samenwerking.
Ze streven ernaar om alle entiteiten, verantwoordelijk voor de Amazonische
ontwikkeling en samenwerking, bijeen te brengen in hun respectieve grondgebieden.
De Ministers van Buitenlandse Zaken zitten de Permanente Nationale Commissies voor.
In de Verklaring over de OOAS, goedgekeurd in 2009 te Manaus, onderschreven
de Presidenten van de Amazonische landen het belang om, ingevolge artikel 23 van
het Verdrag, de Permanente Nationale Commissies in te stellen of te heractiveren, als
instanties die belast zijn met de uitvoering van de besluiten afkomstig van de
Vergaderingen van Ministers van Buitenlandse Zaken.
In dit kader hebben de Ministers van Buitenlandse Zaken van de Lidlanden van de
OOAS tijdens hun Tiende Vergadering van de Ministers van Buitenlandse Zaken, een
Resolutie goedgekeurd ter reactivering van de acht Permanente Nationale Commissies
van de Lidlanden.
Speciale Commissies van het Amazonegebied
De Speciale Commissies van het Amazonegebied zijn gericht op de bestudering en
het voorstellen van oplossingen voor problemen van de regio, en het zoeken naar
mogelijkheden voor het uitvoeren van projecten in hun werkveld.
Ze bestaan uit de daartoe bevoegde nationale instituties in elke sector, aldus een
netwerk van regionale communicatie vormend.
Ze functioneren op operationeel niveau en richten zich op het stimuleren van activiteiten
met een specifiek karakter: milieu, onderwijs, wetenschap en technologie, inheemse
aangelegenheden,gezondheid, transport, communicatie, en infrastructuur en toerisme.
De Speciale Commissies verlenen tevens ondersteuning aan, werken samen met,
en houden toezicht op projecten die worden ontwikkeld in het werkgebied van het
Permanent Secretariaat van de OOAS.
51
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 52
Foto: Sérgio Amaral/OOAS
Huidige situatie
Sinds juli 2009 is het Permanent Secretariaat van de OOAS, bij mandaat van de
Lidlanden, begonnen met de herziening van het Strategisch Plan 2004 – 2012, de noodzaak
erkennend voor het actualiseren van de nationale prioriteiten inzake het Amazonisch
gebied.
In deze context heeft de Tiende Vergadering van de Ministers van Buitenlandse Zaken
een nieuwe Strategische Agenda voor Amazonische Samenwerking goedgekeurd, waarin
specifieke acties zijn opgenomen voor de korte, middellange en lange termijn die de
samenwerkingsverbanden die al 30 jaar worden onderhouden tussen de landen, te
heraffirmeren, en om de Organisatie te herlanceren binnen het nieuwe regionale scenario
van haar Lidlanden.
52
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 53
Internationale Samenwerking
Het belang van de Internationale Samenwerking voor de functionering van de
Organisatie van de Overeenkomst voor Amazonische Samenwerking (OOAS) wordt
erkend door de Lidlanden die tijdens de vergadering van de Raad inzake Amazonische
Samenwerking gehouden te Rio de Janeiro, Brazilië, op 14 mei 2010, besloten om dit
proces institutioneel te perfectioneren en versterken.
In het verlengde hiervan namen de Ministers van Buitenlandse Zaken tijdens hun
Tiende Vergadering een resolutie aan betreffende het aangaan van overeenkomsten en
richtlijnen voor de relatie met Internationale Samenwerkingsorganisaties, waarin de
procedures, mechanismen en voorwaarden worden vastgesteld voor het beoordelen,
voeren van onderhandelingen en ondertekenen van conceptovereenkomsten tussen
het Permanent Secretariaat en derde landen, internationale organisaties en/of andere
entiteiten.
De OOAS heeft diverse memoranda van overeenstemming (MOU’s) getekend met
vele entiteiten, en ze onderhoudt relaties met enkele van de voornaamste
samenwerkingsagentschappen in de wereld, zoals:
ABC: Braziliaans Agentschap voor Samenwerking
BMZ: Federaal Ministerie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling van Duitsland
IDB: Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank
IBRD: Wereldbank
CAF: Andes Ontwikkelingsmaatschappij
DGIS: Directoraat-Generaal voor Internationale Samenwerking van Nederland
FAO: Voedsel en Landbouworganisatie van de VN
GEF: Fonds voor het Wereldmilieu
GIZ: Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH
OAS: Organisatie van Amerikaanse Staten
ITTO: Internationale Organisatie voor Tropisch Hout
UNDP: Ontwikkelingsprogramma van de VN
UNEP: Milieuprogramma van de VN
KFW: Duitse Ontwikkelingsbank
IUCN: Internationale Unie voor Natuurbehoud
EU: Europese Unie
WWF: Wereld Natuurfonds
53
Foto: Sérgio Amaral/OOAS
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 54
Biodiversiteit
Het Programma voor Biodiversiteit (2006 – 2010) werd ontwikkeld in het kader van de
Regionale Technische Niet–Leningsondersteuning no. ATN/OC-9251-RG, Initiatief voor de
Bevordering van Regionale Publieke Goederen: “Versterking van het Gezamenlijke Regionaal
Beheer voor Duurzame Benutting van de Biodiversiteit van het Amazonegebied” van de
Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank – IDB, met als doel het coördineren en stimuleren van
kennis over regionale biodiversiteit in het Amazonegebied en over het potentiële gebruik
daarvan, hiermee ondersteuning gevend aan de taken voor behoud en duurzame benutting,
waarbij samenwerking tussen de landen van het Amazonebekken onontbeerlijk is en hen
allen ten goede zal komen.
Deze samenwerking OOAS/IDB heeft het opstellen van een Regionaal Actieplan voor
Amazonische Biodiversiteit mogelijk gemaakt, in overeenstemming met de richtlijnen zoals
voorzien in de Conventie inzake Biologische Diversiteit – CBD, die weerspiegelt de
vastberadenheid van de landen van de regio om een beleid te voeren dat garanties biedt
op de bescherming van de Amazonische biodiversiteit met acties op korte, middellange
en lange termijn op de gebieden van Onderzoek, Technologie en Innovatie in Amazonische
Biodiversiteit; Beschermde Gebieden; Beheer, Monitoring en Controle van door Handel
Bedreigde Oerwoudfauna en –Flora; en Duurzaam Gebruik van de Biodiversiteit en
Biohandel. Dit Actieplan is inmiddels opgenomen in de Strategische Agenda voor
Amazonische Samenwerking zoals goedgekeurd in de XE Vergadering van de Ministers
van Buitenlandse Zaken.
54
Foto: Sérgio Amaral/OOAS
Livreto Holan 17-03_Layout 1 05/04/11 16:43 Page 55
Regionaal Programma Amazonegebied
Het Programma Duurzaam Gebruik en Behoud van de Bossen en van de Biodiversiteit
in de Amazonische Regio, kortweg genoemd het Regionaal Programma Amazonegebied
(RPA) komt voort uit een gezamenlijke samenwerking tussen de Organisatie van de
Overeenkomst voor Amazonische Samenwerking (OOAS), het Directoraat-Generaal voor
Internationale Samenwerking van Nederland (DGIS) en het Duits Agentschap
voorOntwikkelingssamenwerking (BMZ/GTZ; nu GIZ genaamd).
Het doel van het Regionaal Programma Amazonegebied is: Het Permanent
Secretariaat van de OOAS en de relevante organisaties, instituten en netwerken slagen
erin een regionaal beleid te vormen voor natuurlijke hulpbronnen in het Amazonegebied,
gericht op duurzame ontwikkeling.
Het programma is een antwoord op de noodzaak tot het versterken van de
samenwerking voor het duurzaam beheer van de natuurlijke hulpbronnen van het
Amazonegebied op vijf gebieden: behoud en duurzaam gebruik van de natuurlijke
hulpbronnen; regionale integratie en competitiviteit;kennismanagement en overdracht
van technologie; en institutionele versterking. Bovendien beslaat het de thema’s
duurzaam toerisme, biohandel en inheemse aangelegenheden.
55
Foto: OTCA
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 1
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 57
Amazônia,
uma apresentação
Tudo o que se diz a respeito da Amazônia é imenso, grande,
desafiador e muitas vezes imensurável. Para atuar em benefício da região
é imprescindível conhecer suas peculiaridades e características, pois os
desafios do passado e do futuro se impõem no presente.
A Amazônia representa 6% da superfície do planeta e ocupa 40%
do território da América Latina e Caribe. Suas dimensões entre 5.1 e 8.1
milhões de quilômetros quadrados impressionam. O rio Amazonas tem
6,9 mil quilômetros de extensão e é o maior do mundo. Conta com mais
de mil afluentes e cerca de 220 mil metros cúbicos de água vertida por
segundo.
Seus rios despejam aproximadamente 20% da água doce do planeta
nos oceanos, quantidade maior que a dos rios Missouri-Missisipi, Nilo e
Yangtzê juntos.
A Bacia Amazônica possui 25 mil quilômetros de rios navegáveis. Nela
foram encontradas, pelo menos, 40 mil espécies de plantas. Desse total,
dois mil foram classificadas por sua utilidade como alimentos,
medicamentos e outros fins.
A diversidade cultural é uma das suas principais características da
região. Vivem na Amazônia 420 diferentes povos indígenas e tribais que
falam 86 línguas e 650 dialetos. Pelo menos 60 povos vivem em
condições de total isolamento.
Seus 38,7 milhões de habitantes respondem por 11% da população
dos oito países amazônicos.
57
Foto: Archico/OTCA
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 58
O Tratado de Cooperação Amazônica
O Tratado de Cooperação Amazônica (TCA), assinado em julho de 1978 por
Bolívia, Brasil, Colômbia, Equador, Guiana, Peru, Suriname e Venezuela, é o
instrumento jurídico que reconhece a natureza transfronteriça da Amazônia.
A preservação do meio ambiente até a década de 1970 não passava de um mero
compromisso à luz da Declaração de Estocolmo, de 1972, que considerava a
proteção do meio ambiente como uma das futuras prioridades da humanidade.
O Tratado reafirma a soberania dos países amazônicos e incentiva,
institucionaliza e orienta o processo de cooperação regional entre eles. Prevê o
incremento da pesquisa científica e tecnológica, o intercâmbio de informações, a
utilização racional dos recursos naturais, a liberdade de navegação, a preservação
do patrimônio cultural, os cuidados com a saúde, a criação de centros de pesquisa,
o estabelecimento de uma adequada infraestrutura de transportes e comunicações,
e o incremento do turismo e do comércio fronteiriço.
Tem como objetivo central, a promoção do desenvolvimento harmônico da
Amazônia, e a incorporação de seus territórios às respectivas economias nacionais,
o que é fundamental para a manutenção do equilíbrio entre crescimento econômico
e preservação do meio ambiente.
Em 1995, os países amazônicos decidiram fortalecer institucionalmente o
Tratado de Cooperação Amazônica com a criação de uma Secretaria Permanente
dotada de personalidade jurídica.
A decisão foi implementada, em 1998, com a aprovação do Protocolo de Emenda
ao TCA que instituiu oficialmente a Organização do Tratado de Cooperação
Amazônica (OTCA) como mecanismo responsável pelo aperfeiçoamento e
fortalecimento do processo de cooperação desenvolvido no âmbito do Tratado.
58
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 59
A OTCA
Foto: OTCA
Como organismo internacional, a OTCA por meio da sua Secretaria Permanente,
coordena os procedimentos no marco do TCA e dinamiza a execução das decisões.
As várias dimensões da atuação da OTCA – político-diplomática estratégica e
técnica – correspondem às diferentes instâncias do Tratado e garantem o
cumprimento dos propósitos tanto do TCA como da própria Organização.
Sem dúvida, a OTCA é um instrumento contemporâneo do TCA com uma
ampla visão do processo de cooperação Sul-Sul, que fortalece a vocação de seus
governos em construir sinergias com outros atores, nações, organismos multilaterais,
agências de fomento, movimentos sociais, comunidade científica, setores produtivos
e a sociedade em seu conjunto.
A OTCA coordena estudos e projetos piloto sobre as potencialidades econômicas
geradoras de renda e oportunidades para a região amazônica proporcionando
assim, a efetiva cooperação – integração dos países membros do Tratado.
Uma das funções como organismo
regional é a coordenação das demais
iniciativas que existem no espaço territorial
que abarca a Amazônia, seja em matéria
de infraestrutura, transporte ou
comunicações. Um elemento importante
para alcançar esse objetivo é uma
adequada interrelação com as ações da
União de Nações Sul-Americanas (Unasul).
A Secretaria Permanente
Desde o início, a OTCA se empenhou em construir uma institucionalidade capaz
de contribuir para a superação dos desafios presentes ao desenvolvimento
sustentável da região amazônica e na constituição de um espaço político de diálogo
regional capaz de construir consenso e convergência.
No marco desses esforços e desafios, em 13 de dezembro de 2002, inaugura-se
em Brasília (foto), a sede da OTCA onde se instala sua Secretaria Permanente (SP).
A Secretaria Permanente da OTCA estabeleceu como linha estratégica de sua
diretriz, políticas para minimizar as descontinuidades geográficas através de pontes
de diálogo, e representa uma forte aliada dos países amazônicos quanto à proteção
dos interesses regionais.
59
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 60
Mecanismos de Aplicação
do Tratado de Cooperação
Amazônica (TCA)
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 61
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 62
Reunião de Presidentes
A Reunião dos Presidentes dos Países Amazônicos não é uma instância
ordinária do TCA. Trata-se de um foro fundamental para o diálogo sobre os
interesses comuns, o intercâmbio de opiniões acerca dos temas que afetam a
zona, e o consenso quanto às ações orientadas a alcançar o desenvolvimento da
região por meio de políticas e estratégias comuns.
Os Chefes de Estado se reuniram três vezes em Manaus (Brasil). No mês de
maio de 1989, discutiram o futuro da cooperação para o desenvolvimento e a
proteção do patrimônio dos seus respectivos territórios amazônicos; em fevereiro
de 1992, abordaram a preparação da Conferência das Nações Unidas para o Meio
Ambiente e o Desenvolvimento; e em 2009, outorgaram um claro mandato para
o relançamento da OTCA e expressaram seu firme respaldo à gestão da Secretaria
Permanente da Organização (SP/OTCA).
Reunião de Ministros
A reunião de Ministros das Relações Exteriores é o órgão supremo do Tratado
de Cooperação Amazônica. As reuniões ocorrem sempre que os chanceleres
julguem conveniente, para fixar as diretrizes básicas da política comum, apreciar
e avaliar o processo de Cooperação Amazônica e adotar as decisões necessárias
em relação aos fins propostos.
Elas são realizadas por iniciativa de qualquer uma das partes sempre que conte
com o apoio de pelo menos quatro Países Membros. Geralmente, são precedidas
por reuniões do Conselho de Cooperação Amazônica.
Em comemoração aos 30 anos de vigência do TCA, os Ministros das Relações
Exteriores do Tratado de Cooperação Amazônica realizaram sua décima reunião
na cidade de Lima, Peru, no dia 30 de novembro de 2010.
Na ocasião, os chanceleres subscreveram a Declaração de Lima que reitera o
renovado papel da OTCA como um fórum de cooperação, intercâmbio,
conhecimento e projeção conjunta para enfrentar os novos desafios
internacionais. Também adotaram uma nova Agenda Estratégica de Cooperação
Amazônica que orientará os trabalhos da Organização no curto, médio e longo
prazo.
62
Foto: Sérgio Amaral/OTCA
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 63
63
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 64
Declaração de Lima
Os Ministros das Relações Exteriores do Estado Plurinacional da Bolívia, da
República Federativa do Brasil, da República da Colômbia, da República do Equador,
da República Cooperativa da Guiana, da República do Peru, da República do
Suriname e da República Bolivariana da Venezuela, reunidos na cidade de Lima em
30 de novembro de dois mil e dez, por ocasião de sua X Reunião e da comemoração
do trigésimo aniversário da entrada em vigor do Tratado de Cooperação Amazônica:
CONVENCIDOS de que, transcorridos trinta anos da entrada em vigor do Tratado
de Cooperação Amazônica, os Países Membros realizaram avanços significativos no
contexto de um processo de cooperação inédito, que requer ser impulsionado e
relançado com determinação para aprofundar, fortalecer e ampliar a integração dos
países da região amazônica;
DECIDIDOS a adotar medidas que impulsionem e reafirmem o papel renovado
da Organização do Tratado de Cooperação Amazônica (OTCA) como fórum de
cooperação, intercâmbio, conhecimento e projeção conjunta para fazer frente aos
novos desafios internacionais;
CONVENCIDOS da urgente necessidade de adotar medidas financeiras que
permitam dotar a estrutura institucional da OTCA dos meios apropriados para
cumprir os mandatos e solicitações dos Países Membros;
DECIDIDOS a fortalecer, aprofundar e ampliar o diálogo para continuar
conservando e protegendo integralmente seus territórios amazônicos, facilitar a
aproximação entre seus povos e promover seu desenvolvimento harmônico,
participativo e sustentável;
CONSCIENTES de que a Amazônia contém um valioso potencial para o
desenvolvimento integral sustentável dos países e fortalece as capacidades das
respectivas economias nacionais;
PERSUADIDOS da importância da riqueza histórica e sociocultural herdada e
viva nos povos que tradicionalmente habitam a região amazônica;
CONVENCIDOS de que o desenvolvimento dos respectivos territórios amazônicos
deve caracterizar-se por critérios de sustentabilidade e conservação do meio
ambiente, levando em consideração a todo instante os valores culturais e sociais e
64
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 65
os conhecimentos e saberes ancestrais dos povos indígenas e outras comunidades
assentados na região.
Levando em consideração os mandatos da Declaração dos Chefes de Estado
sobre a OTCA, adotada na cidade de Manaus, aos vinte e seis dias de novembro de
dois mil e nove;
Declaram e ratificam:
1. A urgência e importância do relançamento da OTCA;
2. A vontade política de seus respectivos governos quanto aos princípios,
propósitos, objetivos e disposições do Tratado firmado a três de julho de mil
novecentos e setenta e oito e de seu Protocolo de Emenda, de quatorze de dezembro
de mil novecentos e noventa e oito;
3. A importância do novo papel e da missão da Organização e de sua Secretaria
Permanente, promovendo o pleno cumprimento dos objetivos do Tratado e dos
mandatos das instâncias pertinentes;
4. Seu interesse em contar com uma Organização moderna e dinâmica,
reconhecida nos Países Membros e posicionada internacionalmente, que gere
resultados efetivos e que atenda às expectativas regionais;
5. A relevância e importância da aprovação da nova Agenda Estratégia de
Cooperação Amazônica, que em suas oito áreas temáticas, fortalece a ação conjunta
dos Países Membros.
6. Sua decisão de assegurar o fortalecimento da Secretaria Permanente para
realizar todos os mandatos conferidos pelos Países Membros;
7. O direito soberano de cada país sobre seus recursos naturais, levando em
consideração que a promoção do desenvolvimento econômico e social dos
respectivos povos assentados na Amazônia deve inserir-se nos planos nacionais de
desenvolvimento pertinentes, segundo critérios de equilíbrio entre o crescimento
econômico e a conservação do ambiente;
8. A importância de fortalecer as diversas vertentes de cooperação entre as
instâncias nacionais responsáveis pelo desenvolvimento de seus respectivos territórios
amazônicos, por meio do aprofundamento e da ampliação de seus mecanismos de
65
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 66
intercâmbio de experiências, informação e novas tecnologias através das Comissões
Nacionais Permanentes e das reuniões das autoridades setoriais do mais alto nivel;
9. O propósito de prosseguir com o processo de reativação e fortalecimento das
CNP de cada um dos Países Membros, no seu papel de instâncias encarregadas da
implantação do Tratado nos seus respectivos territórios nacionais;
10. O objetivo de fortalecer a identidade amazônica dos Países Membros da
OTCA, que se caracterizam por possuir ecossistemas megadiversos que constituem
um excepcional patrimônio natural;
11. A necessidade de proteger e promover – no marco das respectivas legislações
nacionais e do direito internacional – os conhecimentos tradicionais dos povos
indígenas e de outras comunidades tribais da Amazônia, assegurando seu direito à
consulta prévia e informada e à repartição justa e equitativa dos benefícios gerados
por tais conhecimentos, que constituem uma riqueza imaterial que deve ser
reconhecida;
12. Que a luta contra a fome e a pobreza são temas transversais que fazem parte
dos desafios que afetam o desenvolvimento sustentável dos Países Membros da
Organização;
13. A inter-relação essencial e dinâmica entre as regiões andina e amazônica,
levando em consideração seu desenvolvimento integral e a complementaridade das
respectivas economias nacionais. Por conseguinte, acordam reforçar as ações de
cooperação no âmbito das agendas temáticas setoriais acordadas regionalmente;
14. A necessidade de aprofundar a cooperação e o intercâmbio de experiências
e boas práticas entre os Países Membros, com a criação de redes institucionais e
acadêmicas regionais, de mecanismos de comunicação e informação, no que se
refere ao melhoramento da qualidade e à ampliação da cobertura dos serviços
básicos de saúde, educação, água potável e saneamento para os povos indígenas e
outras comunidades tribais;
15. A prioridade que atribuem às negociações em curso para dar às partes um
Regulamento relativo à Navegação Comercial, em conformidade com os princípios
consagrados no Tratado, que deverá levar em consideração a conservação do meio
ambiente - que está destinado a se tornar num instrumento prático e efetivo de
comércio e de conexão entre os diversos territórios nacionais da Amazônia;
66
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 67
16. A importância atribuída ao processo de consultas políticas sobre os convênios,
processos e negociações internacionais em curso, principalmente nos temas floresta,
biodiversidade, proteção de espécies ameaçadas de extinção e mudanças climáticas,
questões nas quais a OTCA – por meio de sua Secretaria Permanente – tem um papel
de articulação e de apoio a exercer, conforme o interesse e os mandatos dos Países
Membros.
17. O agradecimento aos governos e organismos internacionais que prestam
assistência técnica e financeira não reembolsável à OTCA;
18. A necessidade de que a Secretaria Permanente amplie a identificação de
fontes de cooperação para a execução de programas, projetos, e atividades
estratégicas, no plano das prioridades aprovadas pelos Países Membros, sem prejuízo
das fontes de financiamento provenientes dos próprios países, segundo as provisões
da Declaração dos Chefes de Estado de Manaus do ano 2009.
Foto: OTCA
Feita em Lima, em 30 de novembro de 2010, em quatro vias, nos idiomas
espanhol, holandês, inglês e português.
67
Foto: Sérgio Amaral/OTCA
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 68
Conselho de Cooperação Amazônica
O Conselho de Cooperação Amazônica (CCA) é integrado pelos
representantes diplomáticos de alto nível dos Países Membros do Tratado.
O Conselho tem como atribuições: velar pelo cumprimento dos objetivos e
finalidades do Tratado e pelo cumprimento das decisões adotadas nas reuniões
de Ministros das Relações Exteriores; recomendar às Partes a conveniência e
oportunidade de celebrar reuniões de Chanceleres e preparar a agenda
correspondente; considerar as iniciativas e projetos que apresentem as Partes e
implementar as decisões que correspondam a realização de estudos e projetos
bilaterais e multilaterais; e avaliar o cumprimento dos projetos de interesse.
Comissão de Coordenação do
Conselho de Cooperação Amazônica
A Comissão de Coordenação do Conselho de Cooperação Amazônica (CCOOR)
está integrada pelos representantes dos Países Membros filiados a OTCA. Ela é um
órgão consultivo e auxiliar do Conselho de Cooperação Amazônica. Realiza o
seguimento do planejamento, programação e execução orçamentária da Secretaria
Permanente e avalia as atividades desenvolvidas no âmbito do Tratado.
Comissões Nacionais Permanentes
As Comissões Nacionais Permanentes (CNPs) são as instâncias encarregadas
de aplicar as disposições do Tratado de Cooperação Amazônica, executar projetos
68
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 69
e programas e implementar as decisões adotadas pelas reuniões de Ministros das
Relações Exteriores e pelo Conselho de Cooperação Amazônica.
Têm o propósito de reunir todas as entidades responsáveis pelo
desenvolvimento e cooperação amazônica em seus respectivos territórios. As
Chancelarias presidem as Comissões Nacionais Permanentes.
Na Declaração sobre a OTCA aprovada em 2009, em Manaus, Brasil, os
presidentes dos países amazônicos reafirmaram a importância que, de acordo com
o artigo 23 do Tratado de Cooperação Amazônica, os Países Membros
estabeleçam ou reativem as Comissões Nacionais Permanentes como instâncias
encarregadas da execução das decisões emanadas das Reuniões de Ministros das
Relações Exteriores.
Nesse sentido, Os Ministros das Relações Exteriores dos Países Membros da
OTCA, na sua décima reunião, aprovaram una resolução para apoiar a reativação
das oito Comissões Nacionais Permanentes dos Países Membros.
Comissões Especiais da Amazônia
As Comissões Especiais da Amazônia estão destinadas a estudar e propor
soluções para os problemas da região, e a buscar oportunidades para implantação
de projetos em suas áreas de atuação.
Elas reúnem as instituições nacionais competentes em cada setor, formando
uma rede de comunicação regional. Desenvolve-se no nível operativo e estão
destinadas à promoção de atividades de caráter específico: meio ambiente,
educação, ciência e tecnologia, assuntos indígenas, saúde, transportes,
comunicação e infraestrutura e turismo.
Também as Comissões Especiais apóiam, articulam e supervisionam os projetos
desenvolvidos no âmbito da Secretaria Permanente da OTCA.
69
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 70
Fotos: Sérgio Amaral/OTCA
A Conjuntura Atual
Desde julho de 2009, a Secretaria Permanente da OTCA, por mandato dos Países
Membros, iniciou a revisão do seu Plano Estratégico 2004 – 2012 entendendo a
necessidade de atualizar as prioridades nacionais sobre o espaço amazônico.
Nesse contexto, na Décima Reunião de Ministros das Relações Exteriores do TCA,
os Chanceleres aprovaram a nova Agenda Estratégica de Cooperação Amazônica,
com ações específicas para o corto, médio e longo prazo que reafirmam os vínculos
de cooperação que os países mantêm há 30 anos e relançando à Organização no
novo cenário regional dos seus Países Membros.
70
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 71
Cooperação Internacional
A importância da Cooperação Internacional para o funcionamento da
Organização do Tratado de Cooperação Amazônica (OTCA) é reconhecida pelos
Países Membros que decidiram em reunião do Conselho de Cooperação
Amazônica (CCA), realizada em Rio de Janeiro, Brasil, no dia 14 de maio de 2010,
aperfeiçoar e fortalecer institucionalmente esse processo.
Nesse sentido, os chanceleres na sua décima reunião, aprovaram uma
resolução com diretrizes para a relação com a Cooperação Internacional, que
destaca o estabelecimento de procedimentos, mecanismos e termos para
consideração, negociação e a assinatura de propostas de acordo entre a Secretaria
Permanente e terceiros países, organismos internacionais e/ou outras entidades.
A OTCA assinou diversos memorandos de entendimento com muitas
entidades e se relaciona com algumas das principais agências de cooperação do
mundo, tais como:
ABC: Agência Brasileira de Cooperação
BMZ: Ministério Federal de Cooperação Econômica e Desenvolvimento, da Alemanha
BID: Banco Interamericano de Desenvolvimento
BIRD: Banco Mundial
CAF: Corporação Andina de Fomento
DGIS: Direção Geral da Cooperação para o Desenvolvimento, da Holanda
FAO: Organização das Nações Unidas para a Agricultura e a Alimentação
GEF: Fundo Mundial para o Meio Ambiente
GIZ: Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH
OEA: Organização dos Estados Americanos
OIMT: Organização Internacional de Madeiras Tropicais
PNUD: Programa das Nações Unidas para o Desenvolvimento
PNUMA: Programa das Nações Unidas para o Meio Ambiente
SCDB: Secretaria do Convênio sobre a Diversidade Biológica
KFW: Banco Alemão de Desenvolvimento
UICN: União Internacional para a Conservação da Natureza
UE: União Européia
WWF: Fundo Mundial para a Vida Selvagem e Natureza
71
Foto: Sérgio Amaral/OTCA
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 72
Programa OTCA/BID Biodiversidade
O Programa Biodiversidade (2006 – 2010) foi Implementado no âmbito do
Convênio de Assistência Técnica ATN/OC-9251-RG: Projeto de “Fortalecimento da
Gestão Regional Conjunta para o Aproveitamento Sustentável da Biodiversidade
Amazônica” do Banco Interamericano de Desenvolvimento-BID, como objetivo
coordenar e estimular o conhecimento sobre a biodiversidade regional na Amazônia
e sobre seus usos potenciais, apoiando tarefas de conservação e aproveitamento
sustentável que requeiram a colaboração entre os países da Bacia Amazônica e que
beneficiem a todos eles.
A cooperação OTCA/BID possibilitou a elaboração de um Plano de Ação
Regional de Biodiversidade Amazônica, alinhado com o Convênio de Diversidade
Biológica - CDB, e reflete o compromisso dos países da região para articular políticas
que garantam a proteção da biodiversidade amazônica com ações de curto, médio
e longo prazo nos seguintes temas: Pesquisa, Tecnologia e Inovação em
Biodiversidade Amazônica; Áreas Protegidas Amazônicas; Gestão, Monitoramento
e Controle de Espécies de Fauna e Flora Silvestres Ameaçadas pelo Comércio; e Uso
Sustentável da Biodiversidade e Biocomércio. O plano de Ação passou a fazer parte
da Agenda Estratégica de Cooperação Amazônica aprovada na décima reunião de
Ministros das Relações Exteriores do TCA.
72
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 73
Programa Regional Amazônia
O Programa Uso Sustentável e Conservação dos Bosques e da Biodiversidade na
Região Amazônica, denominado Programa Regional Amazônia – PRA, nasceu de uma
cooperação conjunta entre a Organização do Tratado de Cooperação Amazônica (OTCA),
a Cooperação Internacional da Holanda (DGIS) e a Cooperação para o Desenvolvimento
da Alemanha (BMZ/GTZ), hoje denominado GIZ.
O objetivo é a Secretaria Permanente da OTCA e as organizações, instituições e redes
relevantes estabelecer uma política regional de recursos naturais para o espaço
amazônico, orientada ao desenvolvimento sustentável.
O programa responde à necessidade de fortalecer a cooperação para o manejo
sustentável dos recursos naturais da região amazônica em cinco áreas: conservação e
uso sustentável dos recursos naturais; integração e competitividade regional; gestão do
conhecimento e transferência tecnológica; e fortalecimento institucional.
73
Foto: OTCA
Livreto Port 17-03_Layout 1 05/04/11 16:46 Page 74
Sérgio Amaral/OTCA
Capa certa_Layout 1 05/04/11 15:32 Page 2
Quiénes Somos/About Us
Secretario General/Secretary General
Embajador/Ambassador Alejandro A. Gordillo (Perú) - 2011
[email protected]
Director Ejecutivo/Executive Director
Embajador/Ambassador Mauricio Dorfler (Bolivia) - 2009
[email protected].
Director Administrativo/Administrative Director
Carlos Aragón (Brasil) – 2011
[email protected]
Coordinador de Infraestructura, Transporte, Comunicación y Turismo/
Infrastructure, Transport, Communication and Tourism Coordinator
Donald Sinclair (Guyana) - 2006
[email protected]
Coordinador de Asuntos Indígenas/Indigenous Affairs Coordinator
Jan Tawjoeram (Suriname) - 2007
[email protected].
Coordinador de Medio Ambiente/Environment Coordinator
Antonio Matamoros (Ecuador) - 2009
[email protected].
Coordinador de Salud/Health Coordinator
Antonio Restrepo (Colombia) - 2010
[email protected]
Coordinador de Ciencia, Tecnología y Educación/Science, Technology and Education Coordinator
Germán Gómez (Venezuela) - 2010
[email protected]
Contáctenos/Contact us
La Secretaría Permanente de la Organización del Tratado de Cooperación Amazónica
(SP/OTCA) está ubicada en el SHIS QI 5 Conjunto 16 Casa 21, Lago Sul, Brasilia-DF,
Brasil – CEP: 71615-160. Teléfonos: (55 61) 3248-4119/4132 - Fax: (55 61) 3248-4238
The Permanent Secretariat of the Amazon Cooperation Treaty Organization (ACTO/PS)
is located at SHIS QI 5 Conjunto 16 Casa 21, Lago Sul, Brasilia-DF, Brazil CEP: 71615160 / Phone Numbers: (55 61) 3248-4119/4132 - Fax: (55 61) 3248-4238
www.otca.info
Sérgio Amaral
Capa certa_Layout 1 05/04/11 15:32 Page 1

Documentos relacionados