na ol - Wantok Niuspepa
Transcrição
na ol - Wantok Niuspepa
Namba 76 Prais 104 Trinde, 19 Septemba 1973 TOLIMAN I DAI PIN1S Taim Mista Matias Toliman i Minista bilong Edukesen, em i kamap papa tru bilong 01 skulmanki bilong olgeta hap bilong Papua Nu Gini. Mista Matias Toliman, Tokman bilong Yunaitet P.ati na Lida bilong Oposisen, I dai pinis long apinun bilong Fon de, de námba 6 bilong mun Septemba. Em i gat 48 krismas tasol. Em I stap insait long kibung bilong Haus Asem bli na I laik go dringim wanpéla glas wara long liklik rum kaikai. Hia em i plum nogut na I pundaun. Dokta Taureka, Minista bilong Helt, na bikbrata Stanis Toliman tupela i bringim Matias I go kwiktaim long haus sik.Tasol ol dokta i no map stretim sik bilong hat o pam bilong em na em i dai long hap pas tn. Spika,Mista Holloway, i kisim dispela nius na i tok save long ol mem ba i stap kibung yet long Haus Asembli. 01 i kalap noguttruna wantu i stapim kibung bilong ol. Planti i ran i go long haus sik bilong lukim Matias Toliman. Long neks de Asbisop Copas bilong Port More s by I mekim wanpela bik pela lotu misa na plan ti blkpela man na memba I stap long en. Long Sarere balus I karim bodi bilong Mista Toliman I go 1on Rabaul na taim ol I kamap,sam ting olsem 7000 pipel I sanap krai na son. Monsignor George Bata Nantha tu bilong DaiosIs Publ.by Wantok Publications bilong Rabaul I iekim bikpela misa bilong planim man long Papara tava na ol i planim bo di bilong Mista Toliman long Bitakapuk matmat klostu long Kokopo. Mista Mornison,Minis ta bilong ol Tenitori bilong Australia, wan taim Mista Johnson Nam ba Wan Gavman bilong yumi, Namba Wan Minista Mista Somare,na 22 memba bilong Haus Asembli i bin kamap pinls long son wantaim Matilda To liman na 7-pela pikinini Planti planti .gutpela tok amarnas na son i kam long olgeta kain bikpela man bilong Pa pua Nu GininaAustralia bilong onaim Mista Ma- Inc. P.O.Box 396,Wewak. Phone 86.2488 tlas Tollman. Mama i bin kanim Ma tias long yIa 1925 long Bltakapuk.Em I skul long katolik misin na I laik goskul long pris.Tasol woa I kamap na pasIm rot bilong em. Long yla 1953 em I tnen long tlsa. Dlspela taim sik I daunim em, Tasol em i kirap bek na I stap long wok katekis na tlsa map long 18 yIa olgeta. Mista Toliman I bin wlnlm ileksen olgeta talm em I nesis long kamap memba bllong gay man. Namba wan talm em I win long 1964, blhain gen long 1968, na long 1972 tu. Kwlktaim tnu em i bin kislm bikpela namba na wok ‘Insait long dipat men bilong edmlnistreta na bilong dlpatmen bI long ediikesen. Em I kamap namba wan Mlnista bilong Edukesen long Papua Nu GinI. Long yia 1971 em I klslm wanpela medal ol I kolim CBE long han bilong kwln, long wanem emibin meklm planti kaln gutpela wok bilong helpim pipel na kantnl. tru I Bikpela son bin daunlm olgeta pipel bilong Papua Nu GinI long dispela Indai bI long Mista Toliman. 01geta plak I flal namel long plak mas map wan pela de olgeta.Em I mak bllong son bilong gav man long wanpela bik pela man Indal pinis. God i ken bleslm Mis ta Toliman, em man bi long hatwok tnu. yu gat tok,yu raitim sotpela tasol. Sapos yu raitim longpela, bai mipela i sotim. Yu mas raitim nem bilong yu tru long olgeta pas i kam long mipela. Sapos yu no laik mipela i prinim nem bilong yu tru,orait yu raitim wanpela Sapos narapela nem bilong yu. BEKIM TOK BILONG BISOP Dia Edita.- Mi C.P. Nisbet I laik tok bek long ol bisop bilong Misin bilong Luteran. Nogut planti yupela i bilong mi lukim pas long Wantok Niuspepa na mekim pianti toktok tu mas. Mi bin mekim tok long mekim em i tru mi popala. Tasol hap tok ml mekim em i stret tu, bikos mi hanim sampela tok long maus bilong sampela man, na tu mi lukim sainpela pepa tu. Olsem na ml rait long Wantok Nius. Na sapos kain tok olsem ml rait long Nu Gini Luteran baxnbai ol ± rausim. Mi save gut long Nu Gini Luteran em i save rausim planti iok i go long Nu Gin± Luteran. Nau mi laik tokim brata Dadok Tamasen. Yu brata Dadok yu ‘na mi, mitupela I save mekim wok misin bilong yumi bihainim arere bilong naznbis tasol. Sapos yu na ml lusim nambis na I go insait long bus, bal Luteran memba long Madang Distrik bai I kamap planti. Yu lukim 3-pela Patrol Pos long bus bilong Madang, Bun dl, Aiom, Simnbai, Ramu Sap Distrik. Husat bal ± wok long dispela? A ting yu na ml tasol yu ml no iai]c lusim gutpe la sup bliong pis,.Olsem na yuini I stap long namnbis tasol. Mi iuk±m wok bllong Lae na Flnschhaf en em ± go insalt long bus. Lae Dis trik nau ± skruim gut insait long hap bilong Papua,na ol Finschhafen WANTOK - Trlnde, sd, ml save ml wanpela Kristen man, memba bilong Elcong. Olsem na wanem samting ml lukim long sios bilong yumi, I mekim wok m±sln I kam ml gat rait long toktok i go insait tru long long leta na I go long Madang Distrik. Insait Wantok. Tasol long Nu long Sa±dor Sap Distrik Gini Luteran ml no map wanpela Serket Tapen em salim leta. ples wok bilong Madang, MR. C.P. Nisbet, na hap bllong Banara Madang. Seketem tu hap wok bI longyu Madang. Tasol yu ± stap we? Pies bi long wok misin bilong yu Madang em ± l±klik DIa Edita.Nau ml tru arere long soiwara wan tru tasol. gat bikpela Nau ml askim yu, bra- long Papua Nu Gini ± ta Dadok Tamasen. ‘Hamas laik kisim seip Gavman wokman bll9ng Madang ol na independens. I wok mls±n long 3-pela Long wanem ml wan brata distrik long Hal olsem? 01 Minista Namba lans, Goroka, Chimbu na wan, o namnba tu o plan- WAR! LONG SELP GAVMAN Mt. Hagen? Sapos yu sa ve long ol, orait tokim mi. Yes brata Dadok Tama sen, ml tokim yu, yu i no bin wok bipo long Nu Gini Luteran. Yu jolnim dispela tasol. wok long 1972 Olsem na yu no save gut long sampela pas na tok ± go long Nu GInI Luteran na edita ± no putim na ± no stret im tu na -rauslm tasol. Na narapel samtlng edita i no stietlm sam pela popaia bliong em long Nu Glnl Luteran. Mi save long yu,yu stat long dispela wok asde tasol. Trü ml no wokman ta- 19 Septemba 1973 Pes 2 ti bikman bilong Papua Nu Gini ol I no save long Insait long viles pipel. 01 i no save long wanem kain wan o hevl I stap long ol.Wa nemn kain pilim ± stap long bel bilong ol, ol i no save tu. Oralt, long dispela pasln ml save ólsem;Man ± go pas long Papua Nu G±ni ol I go raun long bikpela taun olsem Lae, Madang, Wewak, Rabaul, Goroka, Buka, Mt. Hagen Daru, Popondetta ol I lukim plantl wokman na men bllong Papua Nu GInI na ol I tlngtlng long ol map tru. Long dlspela samtlng ml soni tnu. Long wanem ml gat son olsem? 01 dispela man i go pas long plpel I stap long sab dlstnik ol ± no tingting, oll no ting Im ol plpel 1 stap Insalt long ol Patrol Pos na ol i no tingim olpe la man bllong bipo. 01 i no gat save na ol I doti man tnu. Na tu ol i no tlng ting long ol sampela pipel ol I no gat skul. 01 a. r ba.kpe la taun,tasol ol buska- naka maski, yum± bal I stap gut. Tasol dIspeia long taim ml bilip olsem. Bai blkpeia trabel 1 kirap na kllim man na baut na l i no map tru long ol wanskIn bI long 01. I tru, gavman I gat pawa na ol bal I bihalnim lo tasol 11k- 11k taim tasol bal pait I km na ol I sindaun olsem bipo. Toktok bllong palt sampela taim ml yet ml harlm long yau bilong ml tu. Planti taim ml hanim long redlo na ol taun ol ± kllim man na baut, ol draiva tu ± bamim ka nabaut. Ml billp olsem dispe la ol I putim dinau long ol arapela laIn. Anapela ± laik kilim laIn bilong em oralt, arapela 1 laik I laik beklm dispela bai pait I go blkpela tru. Tasol wanpela samting bilong tu, ol kaunsil ples ol I go long mi ting, orait ol 1 go sindaun nating na harim maus bliong wanpela strongpela kaunsll ± laik nupela rot. Na tu, memba bilong Haus Asembli em ± go sindaun na ting long Pont Noresby na hanim tok bilong namnba wan man i go pas long Papua Nu GIni. Maus bilong em I nesa BILIPIM TRU na ol memba natlng I no gat toktok. Long wanem ol I pret long ol blk man bllong ol. MI tlngting lopg dls pela na ml save ianI tnu long wanem blhain mipela bal slndaun gut o ml no save tasol. Dispela wan bllong ml, ml autim. Em tasol warl na bèl hevi bilong ml. Yapua Kinapeasi Usa/Kagua. S.H.D. KAIJNSIL NO BRUKIM LO Dia Edita.Mi gat wanpela wan long ol kaunsil, i save pulim ol mankl long takis long ples. Sapos wanpela skulboi I olsem 13 yia o olsem 12 yla, na em i bin pinisim standet 6 bI long em na em I stap long ples na em bal I Eakis. Tasol em I no stnet. Na olsem wanem em I ken painlm mani we na em I ken takis. Em I manki na em i no map long wok long tim ba. 01 bikpela man ol ± ken wok na tu ol. map long bairn takls. Sapos wanpela man ± laik bekim pas b±long long ml, welkam tasol Tebno em. Salmon, Ramu Riva. WAN PAPA NA WAN MAMA Wanpela Dia Edita.samting oltaim ml putim yau long Redlo Monobe na mi hanim long pas I kam long ol pipel. Siasi 01 man bilong na sampela nambis ma?i olsem Bukawa, oltaim ol ± kros long singsing sia bilong ol. Na mlpela man bilong bus, mipela I amamas tasol long hanim sing sing sia bllong ol. Long wanm mipela I no save long as bilong Sia. Olsem na ml toktok ol S em. Slngsing em ± no bi long kinaplm kantn±, tnu singsing em i bi long Nu GIni yet. Tasol yumi no ken knos long arapela bnata. Yumi mas pas wantaim na kamap wan bnata wan mama wan papa na wan lain. Dispela tasol bai i kinapim kantni i go het strong moa. S. Yamansang/Yakam, Wantoat/Lae. HAISKUL MAS T!NGTING GUT Dia Edita.Mi lukim wanpela pasin i no stnet long mi, olsem na mi nait long yu. Mi laikim dispel’a tok bilong ml yu ken pninim long Wantok Nius na ol I ken lukim. Tok bilong mi I ol sem: Nau yumi tok long TUMINITTINGTING TOK I GAT LAIP "B±kpela, bal mipela I go long husat? Yu gat tok bilong laip I stap gut oltaim." Jon 6:68 Dispela stori i kamap long de bihain long taim Jisas i givim kaikai long 5000 man. 01 man i lukim dispela mirakel na ol i amamas tru long Jisas na i laik mekim em i kamap man hilong givim nating bret long ol. Tasol Jisas i noamamas. Em i askim ol: "Dispela tok i bagarapim tingting bilong yupe la, a?" Em wanem tok? Yes, em i tok long bodi bilong em i kaikai tru, na blut hilong em i samting tru bilong dring. Wok Jisas i mekim long givim kaikai long planti man, em i laik ol i lukim na hilip long dispela tok, "Mi yet, mi bret bilong laip." Tasol planti 01 no laik bilip. Long wanem: ol i save, em i Pikinini bilong Josep. Em i Kamda. Olsem na ol i lsim em na i no wokabaut wantaim Jisas moa. Na Jisas i askim ol l2-pela disaipel, "Yupe la olsem wanem? Bai yupela lusim mi tu?" Kwiktaim Pita i bekim tok, "I tru, mipela i no klia gut long tok bilong yu, tasol mipela i bin lukim planti pasin bilong yu, na p1 anti tok yu bin autim klia long mipela. Olsem dis pela tok tu, bai mipela laik bilipim. Mipela no ken lusim yu." kislm selp gavman na Independens long 73 na’ 74. Na ol ± tok, Tok Ples bilong yumi em ± tok Pisin. Tasol sampela skul I skul long Tok Ingl±s, sampela I kul long Tok Ples bilong yumi stnet. Olsem na sampela Hal skul I mekim pasln I no stnet long ol Tok Ples Skul. Long taim so ± kamap long Mt Hagen, ol Hal skul I bosim dua. 01 1 lanim, ol Ingl±s Skul tasol I ken go Insait long so. Na ol I nausim ol Tok Ples Skul I go ausait long dua. Na ol ± tok long ol I mas ba im. Olsem na ml tok, Tok Ples Skul tasol I gat moa manl na ol I ken bairn dua na ol ± ken go insa±t, na ol ana?ela skul ± no gat? Em Tok Ples Skul na Inglis Skul tupela I wanka4.n. Na bllong wa nem ol I nausIm Tok Ples Skul I go ausalt? Nau yumi tok klslm selp gavman na Independens, na tok ples bI long dispela kantrl hia ol I Tok Pisin wanpela tasol I stap. Mi ting long dispela na ml naltim dispela pas. Sapos wanpela inglls I laik bekim dispela askim bllong ml ,onalt, em I ken beklrn. Bal ml luklrn long Wantok. Mi wanpela bllong Tok Ples Skul long Kentagl Mt. Hagen. Biniec Wane. Mt. Hagen. Dispela naispela tingting i kam long wan pela naispela buk ol i kolim WOK4BAUT WAN TAIM JISAS. Pasto Yanadabing APO i edita, na Kristen Buk Senta, Madang i save salim. I gut yu kisim wanpela. WANTOK - Tninde, 19 Septemba 1973 Pes 3 stori bilongtumbuná Talinga I Kamap We Pastaim long em i katim na ± klslm I go tromoi long man bllong em I stap long singsing. Wanpela men I kanim Em I tnomol ± go annupela pikinInI na I tap long gras bllong slip I stap long haus. em na em i tlng wanem Man bllong em I go wan samting ± pundaun long tairn ol sampela plpel het bIlong em. Na em I ol I go slngsing long klsim luklrn na I tok o wanpela ples. menl bllong ml ± nogut Long nait blakbkis I plnis.Mobeta ml mas go. di kam kaikalpikInIni Oralt em I kislm susa wai anene long haus b±na I go long pies. Em I long em. I no blakbokIs go na i luklm meme bI tnu em I dewel I kam long saksak na I subim glaxnan long em olsem na susa aninit long meme menl I ting em blakbo bllong saksak. Na em I kis na I knosim em. Na dewel ± tokim em yu go long haus lukim menl Na em I go kukim hap sospen long i no stap. klslm bek ± lalk susa dispela me pala. Onait tasol nogat I kamap ol sospen ri ± kuklm hap sem Talinga. blak long paia nau. Na Olsent na nau I gat bokisI tok hap i tan talinga long meme bi I no tan na men I I hap long saksak talm ol bai ± kai tok o dewel menl I wasim saksak. Na blakbokls kal ml ya. Stoni bllong mi i kam insalt long haus Magdalena N. Tango, em tupela I pawantaim Yandugen/Nuku/WSD C M. tru. it nogut Na dewel I klllm em I 4 41!$ 4*kaikaim em wantaim nu pela plklnlni na em I putim bun bilong tupela Na susa bilong haus. . 4. J’ 4i. SKUL BILONG STUAKIPA Kopnatlv Koles Port Moresby I long 17 Septemba bk Amamas Long Kaunsil givim skul long ol man na men I save bosim tnetstua. Skul hja baI go map long 4 wik naolmanmenl I lalk kam I mas balm long $40. Long Wewak I gat kain stuaklpa I skul bilong bin winim wan yla pinis Anek, Mista Paulus Mlnlsta bilong Tok Save I tenkyu na tok.amamas gavman long ol lokal kaunsll long wanem ol I wok gut wantalmol lokal redlo stesIn. 01 tu I bnlnglm wan na ting ting bllong ol manmenl I kajn long stesin. JISAS BUK 4 NAU EM I REDI tn mun tn mun. Olsem na nau dispela em namba foa hap map yu stat long Oktoba I go map long Desemba na bal I pinis. WANTAIM WOKABAUT JISAS em i wanpela gutpela buk tru na em I bin kamap long hatwok bilong yumi Papuà Niugini yet. Pasto Vanadabing Apo em i wok edita long en. Dispela buk em I bilong helpim olgeta Kristen famili long lotu bi, Vu ken bairn dispela buk long dispela 4.pela bukstua: WOK ABA UT TAI .1Ift Ahri4’ 14 ;WL long ol long olgeta de. Na dispela buk em bal I kamap 4.pela hap map olsem - Tninde, 19 Septemba 1973 Pes 4 stua long stat long WOKABAUT WANTAIM WANTOK na I nanim 2-pela nau. I go gut tnu. KRISTEN BUK SENTA P.O. BOX 222, MADANG P.O. BOX 215, KUNDIAWA P.O. BOX 718, LAE MT. HAG’N CHRISTIAN BOOKSHOP P.O.B0X78 MT. HAGEN Order No. 121 Price: 3O SWIT A! Dispela marasin bliong kllnim tis, ol I kolim long "COLGATE". Smel bilong em i switmoa yet. COLGATE I nap long rausim ol Iiklik pipia bilong kaikai i pas long tis bilong yu. I klinim tu retpela pipia bilong buai long tis. Sopos yu usim COLGATE bilong klinim tis bilong yu long olgeta del, bal tis bilong yu I stap kiln oltaim. Yu nap painim dispela marasin COLGATE bilong klinim tis long planti stua long hap yu stap. Em I gutpela marasin tru bilong lukautim oltaim tis biIong yu. Sopos yu go long stua yu askim long COLGATE marasin bilong klinim tis. WANTOK - Trinde, 19 Septemba 1973 Pes 5 stori bilong tumbuna 6 I Namba wan samting bin helplm Nu GInI I kamap wanpela kantrl em Itok pisln. Pastaim ol tisa na katekls na e I pnet tru vansells pipel bilong Hagen na Enga na Simbu na Wahgi I bin bung singsing wantaim. Bipo long 10pela yla yuml no map mekim kain pilal olsem. long goaut long ol p1pel I gat nanapela tok Bilong wanem? pies. Long wanem sapos yuml hanlm sampela man I sknaplm narapela pies tok na yumI no map hanim, yumi ting ol i sutIm tok long yumI o I tok egens long yumi. Long mun Ogas yumi lukim blkpela Hagen So. Samting olsem 100,000 Long wa nem nau 01 map toktok wantaim. Bipo nogat. Em tok pisin I mekim. PISIN BUNGIM OL. Long bigin yet,tok pisir I kinapim dispela wok long bungim ol kaln kaln plpel. Long yla 1901 katolik misin long hap bildng Madang I gat wokboi bilong 24 kain kain tok pies I katirn lain long plantesin.Sa pos i no gat tok pisin, ol i no Inap wok long waneni ol i no map tok tok wantaim. 01 dispela plnistalm boi I bringim dispela MI save kisirn 5 dola na putlm long tebol na ml grisIm na traim ol. Mi tokim oi : sapos wanyupeia oi peia bliong man biiong tok Inglls em map long kolim 5- nupela tok I’nglis I no kamap long narapeia tok pies, tok bol I go long pies bilong ol. Na 01 tu I putim arnpela nupela tok insait TOK long tok pisin yet. Em hia sampela tok I kamap long ol kain kain tok pies biiong Nu Ginj: masalai, sumatin, kau kau, sanguma, limbum, buka, kiau, iikiik. Oisem yumi lukim tok plsin I bungim olgeta kain insait tok pies long en. BEKIM SAMPELATOK Orait, nau iT laik tnalm bekim tok bilong sampela waitman 01 1 no Marasin bilong Olkain man men pikinini I mas kisim strong. lalklm tru tok plsln. Sampela man hia I sa ve lap long en na tok em i no tok pies tru... em i hapkas samting, em I glaman samtlng na em I wanpela iespasln bI long paulim tok Inglls tasol. Long oigeta 10pela tok o wot long tok plsln,8-peia I kam long tok ingils tasol. Olsem na oi dlspeia bIrua bliong tok I tok: yu luklm. knanki tok ingils na I luk na i krai . Yu ken tanim wantaim olkain kaikai plsin .em I tasoi long yau olsem tok bilong oi pikinlni. KRANKI TOKINGLIS NO Taim ml hanim dispela kaln mauswara bliong oi dlspela kain savenian,mi save kirapim wanpela pilal bilong semim ol. peia toko wot orait, em i ken dlspela 5 dola. 01 1 traim sol ol i no long tok inglls. Orait, nau ml tanim kwesten I go long ol: Oisem wanem? Nau yupela I laik tok, tok inglls em I no wanpela trupeia tok pies long wanem em I kisim kloctii olge ta tok long ol I no gat asua long en. Onait,na ml klslm bek 5 doia bliong ml, map nau ml no Mn lusim $5 ols em. Henganofi ileksen Sikispeia man i bin putlm nem bliong kamap kendidet bilong Henga nofi kiostu long Goroka long wanem memba bIiong ol, Mista Atlheml KImi I bIn dai long bagarap em I bin klsim long trak I bamim em. Nem bliong 01 em hia: Oto Tove, Eseyamu Pa slngireha,Bono Azanlfa, Tove Tooe, Kabaya Jano, Aro Habahetihafa. MA WANTOK - Tninde, 19 Septemba 1973 Pes 6 MG ASPR LAWAN QLt ?vARASM TP MICROFINLO ‘ASPRQ’ ,‘1/ %o arapela tok pies? 01 1 no gat tok. Na ml skruim tok I go olsem: oralt, tok pisin tu em i wankãin. Bft.ON Tg41wvs traim ta map. Yu na I gat samting olsem 800 tausen tok o wot EM I N MT OLAO MAMA HE? BIL.otg I PEN MOA MO.& YT klsIm Inap luklm: ol I no painlm 5-pela tok tasol Mi.. EM I 7 bliong ,P4 PNS . MAMA U SMATThrAc.. Australia Soldia Helpim Papua Nu Gini Poto antap long rait i soim Situm ban sait Poto antap long lep han salt I soim ol man I rausim banis I stap long tupela bos kaving. bos Tupela keying hia i sanap long maus bilong rot, I olsem due na go bilong go insait long Situm Skul. Dispela Situm Skul ± stap samting olsern 18 mail longwe long Taun b±long Lae. 01 ± kirapim d±spela skul long nem bilong namba 7 lain sold±a bi ± bin long Australia stap pait long bikpela long woa na ± dai hia Papua Nu G±ni. Wanpela asos±esen bi sol long namnba 7 lain dia ± stap long Austra lia ± bungim mani na ol ± wokim d±spela skul. Olsem nau ol ± bin opim p±n±s dispela skul Biha±n long op±m d±s pela skul ol ± g±v±m d±sela skul long Gayman bilong Papua Nu Gi ni. Na em i mm olsem, dispela skul ±bilong Papua Nu GIn±. Dispela gutpela wok bilong ol soldia bilong Australia i soim olsem, ol ± laik helpim yumi. Mipela heipim kantri asde tude turnóra 01 ba1usbilong mipela i save flai moa long 200 taim long wik. Mipela save flai i go long 40 pies balus insait long olgeta hap bi long Papua Nu Gini. Mipela i gat sampela pailot i bin drai vim balus map 18,000 aua. Olsem tasol, mipela I pilim mipela i save moa long flai long apua Nu Gini. Na wanem, em i pies tru bilong mipela Ansett. Servrig the country-sterday today & IL rrv ANSEr AIRLINES OF PARUA NEW GUINEA in conjunction with ANSETT AIRLINES OF AUSTRALIA AP112 WANTOK - Tninde, 19 Septemba 1972 Pes 7 Mista Matias Toliman talm em I Mlnista bilong Edukesen, I luklm nupela masln bliong tilim pe long ol tlsa. Mlsta McKinnon I stap wantaim em. ELEPAN yumI luklm long iephan em I bin stap long Hagen So. Hia eiw I kamap long hip kaikal bliong em. Kaukau hla em map long pulaplm bel bllOng 100 man. Ta sol em I wanpela kaikai bilong dispela elepan strét long wanpeia taim. Elepan hIa I bin go long sip na kamap long hap bilong Rabaui. Em I laiklm tru long stap long kantni bllong yuml. Mista Toilman em I memba bliong Gazelle long hap bliong Rabaul.HIa em I slndaun klbung wantalm oi wantok na I hanlm wani bllong ol. WANTOK - Trinde, 19 Septemba 1973 Pes 8 poto i k Namba wan gavman, Mist 3-pela nupela mlnlsta. tin Mlnista bilong Lo, ol Wok, na Mista PIta Lu Mista Michael Somare I man bllong Konos long ha lukim 01 dlspela hap bii NIUS LONG POTO Long mun Ogas long Murray Bareks long Port Moresby Leptenan Tom Niaga bilong Ambunti long Is Sepik Distrik I marit long haus lotu bilong, ol soldia. Men bilong em, em Mis Maria Dambui, em tu I bilong Ambunti yet. Maria em I wanpela nes long Port Moresby Medikal Koles. 01 arapela ofisa I go sambai long Leptenan Niaga, poroman bilong 01. Em i pasin bilong ami na ol soldia. 01 1 putim narapela kain yunifom bilas I ohnson, I sanap wantaim gat retpela pus. long lephan Mista Kapu Yano Belo Minista bilong Long poto daunbilo yuini lukim tupela einsinia ofisa bilong ami, em Lep sta bilong ol Pus. tenan Gabriel Brawa namel bilong Kundiawa na Leptenan Moses Reu bilong Kavieng. Tupela,i bilong ami bilong Papua Nu Gini tasol nau tupela istap toktok wantaim ol. wok long Casula klostu long Sydney. Em i namba wan taim tupela ofisa bilong ng Nu Allan taim em i go Papua Nu Gini I go long dispela skul bilong ol ensinia. I gat soldia tu I ntri. kam long Australia, Nu Silan, Indonesia, na Singapore. GO 01 LIKLIK HAP NIUS ISI ISILIKLIK Long klbung bilong Lokal Gavman Asosiesen long Port Moresby sam pela man i autim wan bilongolnaltokol i no laik gavman i harlap tumas long rausIm ol RAIT put waitman na harlap im lokal man long wok bilong em bipo em I gat save tru. Olsem tasol bal plantl wok i pun daun. 011 tok long dipat men bIlong helt na bi long edukesen ol I bin pilim pinis dispela wa nI. Long Is Sepik Distrik ol map groim planti rais. Nau olgeta BROTKASkantri i sot long rals na olsem prais bilong en i go antap moa. MOA LONGPISIN Long resis bilong rait long dispela yia I ga’t 614 poem I bin kam ap. Long yia i go pas I gat 35 tasol ol i bin raitim long tok pisln na dispela taim I gat 94 poem long tok pisin. Mista Arek, Minista bilong Tok Save, PIPEL I tok em i soim I gat moa man I laik raIt long tok plsin olsem bipo. GINIRAIS NU LAIKIM Mista Jeebang Slfuya, dairekta bilong ol kop rativ asoslesen, I lalk LONGPLES KALABUS bal Papua Nu Gini yet i Dokta Guise I orait mas planlm moa rais. long wokim sampela ka Long wanpela yiayumi labus long ol sampela save balm i!nap 47,800 smolpela ples bal ol I tan rals na yumI lusim no Xmas westim mani long $6,300,000 dola long en. bnlngim ol kalabusman I Mipela map wokim go longwe na kalabus. Em i tok sampela Se vis plisman 0. woda map long bosim dispela ol smolpela kalabus. kaunsil na samting ol sem. .Nem bilong ol muvi em hia:Bugla Yunggu stoni bilong Chimbu, Nesenel De 1972.01 i1eksenl972 Goroka Lokal Gavman Kaunsil; olkain wok bi long Pos na Telegrap. AIDIA Mista Paulus Arek,Mi nista bilong Tok Save, 1 tok: bihain long selp NO bilong GAT SPEAPAT gavman o1 stesin Minista bilong Wok ABC bai brotkas i go long olgeta hap bilong Didinian, Mista lambakey Okuk,l kros long 01 man Papua Nu GIni. wantaim. Na ol lokal stesin I salim olkaIn trak na bilong gavmanbai skruim I nogatspea pat bllong wok bilong brotkasim 01 ol. Olsem tasol plantl kain kain wok na lokal nius dnalva I lush insait long wan wan tnak I stap nating. dlstrik. Tasol wanpela blsnls man bilong Hagen I tok, LAIKIM FILM I gat plantl a*sua bi Moa olsem 2000 pipel long dispela trabel. I bin kam lukim 6-pela Wanpela hia em J man nupela muvi I fIlm Di I no save long pasin patmen bilong Nius na bllong odaim ol spea Tok Save I bin redim. pat. 01 1 luslm tIng 01 plpel I laikim tu long namba.Na tu ol sip mas. Nau ol I redi long na baus i no save go aut long ol skul na brlngim ol i kam kwik. nupela bisnis 1 stat Autim laik bilongyu tas.ol olkain sia olkain tebol olkain basket blainpangal OLKAIN SAMTING LONG CANE INDUSTRY PES-AITAPE, W.S.D. KANDA Mipela ken salim long sip obalus. Raittasol igo long: Bisnis bilong ol lokal pip& stret luj<im ol prais hia Mista Waosi Wekina hetman bilong Kopratif I yusim namba wan sok Papua Nu Gini yet I woidm. Hia long Papua Nu Gi- na, dispe1a bisnis sok I ni I gat nupela bisnis kamap. i stat pinis. Masin bilong wokim. Dispela bisnis hia I sok, Mista Eric Hovey I bilong wokim sok. Sok odaim yet long Japan. em I wanpela kahn sam Mista Eric Hovey emi ting olgeta de ol tisa wanpela ofisa bilong ol i save yusim na raitirn Dipatmen blong ol Bis olkain samtinq long blakbot. Long hatwok bilong Mista Eric Hovey olsem WANTOK - Trinde, 19 Septemba 1973 Pes 10 nis Devélopmen Senta long Port Moresby. 01 I ken wokim wait sok na kala sok tu. hilongyu kisiffi hamas mani OL ROT NABRIS: WOKIM Galp Distrlk. .$183,738 S. Distrik $393,362 M.Bay Distrik. .$125,042 Noten Dlstrik. $40,000 Sauten Hailans.$747,248 W.S.Distrjk Morobe Dis1rIk.$486,739 Madang Distrik.$923,980 I.S.Distrlk... .$427,l81 W.S.Dlstrlk $96,750 Isten Hallans. $793,931 Simbu Distrik. $374,022 W.Hallans... .$2,587,223 Manus Distrik... $3,638 Nu Allan $124,733 I.N.B.Distrik. .$63,335 W.N.D.Distrik. $254,587 Bougainville D.$348,966 WOKIM OL PLESBALUS: Westen Distrik. .$41,000 Galp Distrik. .$67,718 M.Bay Distrik. .$141,779 Sauten Hailans.. $3,158 $41,910 Simbu Distrik. $15,500 Westen Hailans.$106,000 Nu Allan $16,000 W.N.B.Distrik. .$194,952 Bougainville D. $15,239 WOKIM BRIS Westen Distrik. Gaip Distrik.. Sentral Distrik. M.Bay Distrik.. Noten Distrik. OL WOKIMHAUSPAWA: Westen Distrik.. $4,450 GaIp Distrik. .$12,7l5 Sauten Hailans. .$57,400 Morobe Distrik. .$26,652 I.S.Distrik $9,000 Madang Distrik..$14,000 Simbu Distrik... W.S.Distrlk .$6,000 Westen Hailans. .$94,997 W.N.B.Dlstrlk.. .$20,000 Manus Distrik.. $27,063 . . . . . . . . . . . . . . BILONGSIP: .$39,934 $39,000 .$1,4l3 $12,000 $4,431 $20,000 I.S.Distrik $27,123 Nu Allan $34,000 Bougainville D. .$10,000 . .. . . . PAMWARA: OLWOKIM S.Distrik $257,251 M.Bay Distrik.. .$50,000 Noten Dlstrik. $60,269 Isten Hallans. .$90,248 W.N.B.Distrik.. .$ll.005 . . . . .. . SUNJIGHT sop I wasirn ol samting klin tru; ol doti I raus tru. Nupela Memba Bilong Haus Nupela memba bhlong Yangoru Saussla Ilek toret em I Lainus He pau Jhnguan.Em I sanap olsem memba bllong Pe 11 Asoslesen; tasol em I no Peli tru.Em I bi long Seven Asoshesen, em I nupela lain bI long Matias Yallwan. Jlnguan I bin wokim ofls na haus kapa bI long ol Pell’ long Ma rambanja tasol bihaln em I lusim ol. Mista Jlnguan I gat 35 krlsmas.Em I no bI long Yangoru,tasol bi long pies Saure kiostu long Wewak. Em I skul map 2-pela yha long katollk mhsin long WIrul. Em I save rltim tok pisln. Long yla 1955 em I bin wok long Lae long CDW long masln I save bruklm ston. BIhain em i wok Inap i2-pela yia olsem plama long Wewak na long Lispela taim em i helpim ol long dist k *Lainus Hepau Jinguan wokim Boram haus sik na Moem Bareks. Merl bilong Lainus I dal plnls long yla 1967 na em I gat 3-pela p1kinlnl. Em I tok1 wok bliong em tru, em I bilong autlm olgeta as bhlong tok I stap long Balbel. Mlsta Jlnguan I kls Im 2,451 vot na em I winlm arapela 7-pela man I resls long klshm ples bhlong Matlas Yã liwan,em I no lalk moa long Haus Asembll. Putim ol doti kios i go daun insait long wanpela baket wara. WANTOK - Trinde, 19 Septemba 1973 Pes 11 taim sister lokal Sista holim stia nau Long dispela taim nau Sister Mary Veronica, C.S.N. i bosim ol lain sister bilong netif Bougainville Daioses. 01 dispela lain sis ter hia 01 kolim 01 long Sisters of Naza reth. Long bipo ol I bin statim pasin bilong Lokolaisesen namba wan Long yia i go pinis, Sister Mary Pauline, C.S.N. i stap narnba tu long em Sister Maurice, C.S.N. bosmeri bilong ol yang- pela Antap yu lukim tupela yangpela men i mekim kontrak bilong Novis long ai bilong Katolik Sios. bi1ong strongiml bun..4 bilongol liklik pikinini swit moa olsem loll WANTOK - pela men I laik kamap sister na kisim kios bilong ol netif sister. Nau em yet wantaim narapela sister nem bi- Trinde, 19 Septemba 1973 Pes 12 I save yangpela men i lalk kamap Long 30 Jun tupela yangpela men 01 1 kol im Novis i mekim kon Mary trak bilong tupela. em tu Long tok inglis ol ± skulim ol kolim long Profesen. Long dispela namba 2 poto hia i stap antap yü lukim tupela men i raitim nem bilong tupela namba wan taim long kisim kontrak bilong Novis. Yu ken lukim tu Sister Mary Veronica i raitim nem bilong em long hap pepa bilong toksave long tupela Novis i ken mekim kontrak bilong tupela. Las poto hia I stap long lephan salt i dispela tupela nupela Novis I kamap Sister pinis. Nem bilong tupela Sister Mary Gertrude Sister Mary Joanita. Tupela I kisim.klos Yu ken lukim tu namba tu bosmeri bilong ol Sister na bosmeni bilong ol Novis I stap hia tu. MOA STRONGPELA 10 Long 01 mun I go p1- Gavman I ken raushm meIs pianth palt na tra ri n famlll bllong em el tumas I bin kamap tu I go longwe. Sapos plantl palt na Lnsaht long oi taun.Ol gavman I les p1I kamap long ;em na stllpasin I laik woklm taun, gavman us na I ken tam anpela strongpela io buim ol manmerl long long ua oda bhl. BIhaIn ilk wokabaut blhaln Ilk bai oi I paltlm tok blknalt. Man I gat wok tong dlspela samtIng long dhspela talm em i Haus Asembli. mas hoilm pas o tlket. tong Bal ol I toktok long Sapos nogat, bal em i -pela lo. Em hla: kalabus, maskl em I no 1. BIlong rauslm 01 man mekim wanpela rorg. i save meklm trabel. 2.BIlOng tambulm ol man long go aus alt long haus Dihaln long blknalt. Namba trl lo I tok man I no gat wok na I meklm rong I mas balm kot Inap $50 dola na em 3. Long bosim ol kam I mas palnim sampela slndaun na pbpel I wltnes long em iian I se tlng na 1 no gat wok. bal sindaun gut. Sapos l3llong dabolhm pe nogat, bambal olgeta I bilong kot. luslm mani long em na Nambá. wan lo I givhm em I mas klia. strong long kot o gay I WINIM MANIGEN: uian long rauslm Inap sampela talm, kahn kahn Al bert Kuanu/Rabaul nan i save skrapim bel Herman Bal/Madang . bhlong phpel na skullni Dl long bruklm lo na saklm toT!z bllong kantrl. OL Elizabeth P./Minj Tim Ibanga/Goroka Malus Muren/E.S.D. RAUSIM Nambawan marasin bilongólgeta pen. WANTOK - Trinde, 19 Septemba 1973 Pes 13 jThe Phantom By Le Falk and bilong wanem anman i bung? Yu gat sampela pren i ken ripot long ml? no save. Ating i wan long sik Y 1:jki1impipe1. Mi no gat. Em ol man l Maski, miTLukaut, t mi g9J nogut yu nogut... I I gat sentri i Yoni kibung bilong ol tambaranman. Bai ol kilimyu.. .Mi go. - Guran. - Mimas cnn. 1 ‘I A IFantom i halt long ol wasman. i. go wantaim u Em i lukim ol.... ‘I king bilong ol i tok Antap long Inaunten ol tambarariinan i mekim singsing tainbaran. A sarap, WANTOK - Trinde, 19 Septeinba 1973 Pes 14 p Adres’ Areng AdrNejens: Embogo bogo insait long Noten Distrik. Kos bilong em i 25 tauen dola stret. Dlspela I skul bilong trenim ol yangpela boi long wokim ol rot na bris na ol pies bilong kisim wara p1 kaunsil ± save bosim na iukautim. Skul bai ± stat long mun Mas long neks yla. Pastaim bal asosiesen ± trenim 54 yangpele boi long dispela nupela Skul Kaunsil skul long Olgeta Lokal Gavman Kaunsil long Papua Nu Gini hal makim na salim çavman Asdsie kirapim pinis moa nupela jg Gavman Tren±ng Sen long taun bilong Em- Lokal ;en I :anpela . ol boi I pinisim stan- det 6 na Fom 2 long go mekim dispeia skul. KAUNSILA- Mipela Redi Lông Helpim Yupela allan. kain saveman I gat samting olsem 50 kàln bilong kantni Austria i wok nau long Papua misln. Tasol olI Nu Gini wantaim katolik gavman lai.klm tumas wok wantaim ol lokal kaunsil. 01 1 manmeni i save tru long olkain wok tisa na mekanik na nes na dldiman na bulmakau na kamda. 01 i save wok map 3-pela yla. N ol I no klslm blkpela pe: haus tasol na liklik manl bilong balm kaikai na lIklIk blas. Em tasol. 01 yet i balm rot bilong ol lalk save moalong I go i kam. 01 kaunsil I i ken rait I long: icing ,r, P .0. Box 448, Goroka. Dispela Medina Etpos I stap long poto antap em I bilong Tikana Lokal Gavman Kaunsil lông Nu Al lan Distnik. Dispela em I wanpela gutpela ek.am pel bilong 01 arapela Lokal Gavman kaunsil insalt long Papua Nu Gini i ken helpim 01 pipel a1 bilong hap bilong 01 0 Ilektonet bilong 01. Kaunsil hia jet I J:dn wokim dispela Medina Et pos long yla I go pinis. Em I kostim ol $2,500 2 tausen na 5 handet dola long wokim em. Etpos hia I save helpim ol viles pipel na ol man I save wok long ol plantesin, wantaim tupela haiskul na wan,pela praimeni skul long dispela Man, kas bilong dispela kaunsIhia. tausen dola long wokim Surumba rot na mekim em Wewak- But Ripot I kamap gutpela rot. Em hia sampela tingting bilong WewakBut Lokal Gavman Kaunsil. Kaunsil PABLIK NOTIS i bin YU askim SAVE gutpela rot long wokabaut bilong yu mi long olgeta de? Sapos Distrik Edukesen Bot pinis long kirapim wanpela pra±meri skul long hap bilong Kaunsli hia i tingting tu long yusim 2 yu laik kisim nating dispela buk, salim pas long Booklet, Box 1096, Boroko. I l9ng skul o longkaunsil 0 long pps kiap, mobeta yupela kisim planti WANTOI< I kam olgeta taim. Sapos yupela kisim o moa, bai pnai s I daun tru Yu rai t na a skim mipela tasol Hia nazi yu raitim yi long yu stret, I kam: stap wanpelayu. orait yu a1im .z kam tiket - Mi laik kisim WANTOK niuspepa map wan yia olgeta. Nau mi salim $4 foa dola i kam; Nenr Mi laikim Salim I kam long / WANTOK - pepa i kam olgeta taim Salim i kam long P.O. BOX396 - WANTOK WEWAK WANTOK - - Tinde, P.O. BOX396 - WEWAK 19 Septembà 1973 Pes 15 AM! BILONG 01 PIPEL PINISTAIM Em hia las kibung bi long ol man I stap In- P.N.G.V.R. salt long bilong Wewak. Published by Francis P.N.G.V.R. em I lain man I tien long sambal long heiplm ol soldha sapos woa I kamap Mihalic,P.O.Box long Papua Nu GIn1 bilong woa.Nau ol I tru long 407 memba bllong F 01 1 stat nal meklm bIk GInI. Tasol yla 1939 Nu nau long talm sevis pinls. pela wok tru 396,Wewak,at the Wanto] Publications Inc.office in Wirui,Wewak. Printed by Wirui Press,Wirui,Wew& RAGBI TIM BILONG WEWAK,YUNAITET 34 K NIUSSEPI11 wiNiM AMI 24 01 poto hia I soIm Yunaltet na ii nagbi tim i pilaim las nesis bilong wlnim sil. Tupela tim hia I bin pilal long 26 de bllong mun Ogas. YunaItet I win na Mista Edward Hicks ± glvim sIl long kepten bilong Yunaltet, Mista Paul Makis. Mista Edward Hicks i givim sil long Mista Peter Anasls. Em I gutpela pila±a bilong Ami nagbl tim. Mista Edward Hicks ± givim sll long Mlsta John Urnba. Em I gutpela pilala bilong Pus ragbl tim. 11 PAS I RISPEKTIM 01 MEMBA OLTAIM Dia Edita.Hia ml laik autim tingting bi long mi. Planti pIpel I save knal long ol memba bilong 01, long givim sampela ol toktok bi long Haus long pipel bilong hap bIlong ol, long wanem samting I save senis ±nsalt long kantni bilong mipela, na ol I save belhat tru long memba bllong ol. PlIs tru mIpela I mas tingtIng gut pastaim na bel hevi long gutpela memba bilong mlpela. Vu save tu? Planti memba I save stap Insait long olgeta dlpatmen na ol I gat. wok bilong ol yet bIlong mekim, na mlpela I save long memba bi long mlpela em I bos long wanem kain wok o em I stap long wanem dipatmen. Hia long Is Sepik DIstnik mlpela I save Michael Somare em i Rijonal memba tasol nau er i wanpela bikpela man bilong Papua Nu Gi ni. Mipela i gat askim long sampela 10 bllong kantni onait yumi ken askim em, bilong anem em I save long olgeta 10 bilong kantnl bllong KAM $: !A ‘ A y A f . 46A " ‘$4 Ø !A 4YA 41 LA A A LvJ A AgA ‘v’ I; kaikal long memba bi long mipela I save kal kai long en tasol. Mipela I glvim narapela ka±n kaika± long em bal em I no map long kai kai gut. Vu yet yu mas save, yu no save long kaikai em ± save kaikai long bal yu ± no Inap kaikai. taim mipela ± Olgeta tingting mas skelim na toktok. Sa pastalm yupela I gat wanem pos kain tingting long tok rait orait bilong ml, tasol long Wantok. Melchlor Sof I. Passam/E S.D. . SAMUEL ALASI VU DRIMAN A? - - stnet tru lo bllong manit. Man ± mas blhainim 0 lukautim gut men bi long em. Men tu I wankain. Em I mas bihainim gut man bilong em, long wokabaut bilong tupela long not o long taun o long ples bung 0 maket. Yu nanapela man ± no map bnuklm manit bi long tupela. Lo bilong God, I skul±m mipela plnis long Baibel, ol manmeni ± manit, ol I gat wanpela bodl tasol, ± no tupela bodi moa. Son Samuel Alasi, nating yu nong long tok sem long ol bnata bi long yu. Tenkyu Samuel Alasl. Lazarus Wani, Nuku/W.S .D. Trinde, 19 Septemba 1973 Pes 2 skul olgeta de 01 tisa I save wok hat tnu long skullm ol pikinini na ol I no lalk long lukim 5 ampel a tasol. 01 1 laiklm I mas planti manki na skul I mas pulap Wanpela samting moa ml lalkIm ol papa na mama bilong Wes Sepik I mas kam long ol skul bilong ol na helpim ol tlsa long lainim ol p1klninl long ol sampela samtlng bllong ples bi long ol stret I go long . ol pikInIni bllong o]. yet. Mipela I no lalkirn 01 long lusim ol samting bllong KAMAN WEKAP Dia Edlta.- Mi lukim 3ispela pasin Insalt Long 01 sampela skul insait long Wes Sepik I rio stnet llkllk long tingting bilong ml. 01 papa na mama I no save lalklm long helpim sampela skul wantalm ol tisa na ol pikInini bi long ol long go nakat Im gras long skul enia. mentha tumbu.a hI- long yuml. Clement Kelly, Malol/W.S .D. engliken namba wan 01 PAPAMAMA Dia Edita.Nau ml Tasol ol sampela ha? laik bekim pas bilong ml save hanlm ol het Samuel Alasi bilong Laed tlsa I save amamas tnu Yes bnata Samuel, mi long 01 1 save helpim bin kisim Wantok na ml gut tnu ol skul bilong nitim na ml no klia ol. long tok bilong yu. Plis tnu ol papa na Vu tok olsem, man ± mama yupela I mas save save bihainlm men 01- olsem olgeta skul I Wanem nating stap long Wes Sepik em sem dok. yu tok long manmeni ± I skul bllong yupela na manit? Omanmeni I sin- yu?ela olgeta I mas wok gel? 0 sapos yu tok wantaim ol tisa bilong na yupela, ol meinba bilong long men I slngel, man I save blhainim em, P en C, na ol komitl mipela. Hia mi naitim wanpela long tok piksa. Mipela Sepik i save kalkal saksak, sapos wanpela man bilong AustralIa i kam nupela na mipela I tok yu save kaikai sak sak? Yu ting em bal I kalkal saksak? Mi ting olsem em bal I no map 1IkaI saksak, bllong pem long Australia i ijat saksak, na turn na singaut nating long em I stnet bilong em i no 01 men, ol Em bilong li1!em long kaikal bnata. long hainbak tasol. csak.. Na manmeni I manit nrQ1sWmpe1a tu ± mas, pinis, em ol ± bihainirn trtggii,t na givim SEPIK LONGSEPIK Wanpeia kaln beng bi long 01 Englikaen Sios 01 1 kollm Invesmen Ko ponesen I raun nabaut nau long Papua Nu GIni long palnim 01 man I gat mani na I lalk putim insalt long oikain iokai blsnis bal .01 1nap long statim blsnis. Engilken Sios I iaik solm em I bliip tru long Papua Nu GinI na long oikaIn wok I kirap Insalt long en. Olsem bai em I putim $60,000 insait long dispela kaln beng bllong helplm ol iokal wok bisnis. * cs c c:: C -, J bliong Bot ov Me- nesmen long ol skul bi long yupela. Mi akIm olgeta papa na mama I mas salim ol pikInIni bilong ol long C Ml fl C MaA Bilong HarimKot Kisim Kos Wanpela man bilongharim kot long Wewak, Mista Ronald Tovue i bin go pinis long bikpela yunive siti long Nairobi long Kenya insait long kantri bilong Afrika long mekim kos bilong harim olkain kot bilong famili plening na kirapim kantri. Papua Nu Gini long namba Mista Tovue i. lusim 21 de bilong mun Ogas na i statim kos bilong em long namba 26 de, i go map long namba 31 de. planti nupela we bilong kirapim Em i lainim bilong Papua Nu Gini i kamap populesen o pipel bikpela. Tupela wik em i go lukim kot long Kenya TneIarnerihar long em, olsem "Tasol, sapos ol i no bilip em? Na sapos ol i i singaut long wanera bai ol bai ol i Olsem wanem tok bilong em, no harim gat wanpela i Na sapos i no bilip long em? wanem bai ol i harim? ol,olsem autim tok long Na sapos God i no salim ol man bilong autim tok, olsem wanem bai ol i autim? Baibel i tok olsem: "01 man i bringim gutnius, olaman, lek Rom.10:14-15 bilong ol em i naispela tumasY’ Sapos y laik save moa, yu rait i go long: of theRosary, Sisters Wewak. Wirui, BAKSTUA BILONGOLKAIN MUSIK ol rekot teprikota kaset Sony redio olkain magasin komik niuspepa poskat WEWAK NEWS AGENCY SEPIK - Trinde,19 Sep temba 1973 Pes 3 ____ nau mak Madang Distrik MASTA MAK KISIM KOS Man hia em long Mista Lionel Bunari- bilong Popondetta insait long Noten Insait long dispela 6 mun kos bilong em, Mi sta Bünari i bin lainim rnoa long wok bilong ol masta Mista Bunari I pini sim Fom 3 long Australia 01 Papa Mama Yupela Mas Helpim 01 Pikinini Skul Long Rit Martys’ Haiskul long Popondetta. Bihain em i go mekim 2 yia trening long Fo restri Koles long Lae. Taim Mista Bunari I pinisim 2 yia trening MISTA LIONEL BUNARI bilong em, dipatmen hia i salim em i go wok long Long 1971, em i kam wok long Wewak I kam i nap Dispela dipatmen yet i bin bairn rot bilong Long namba 20 de bi long mun Ogas, wanpela man i wok olsem namba tu Masta Mak wantaim dipatmen bilong Bus na Diwai long Wewak, i bin em long go na kam tu... Mista Lionel Bunari i go. mekim 6 mun skul o kos long Kanbera long marit na i gat wanpela Mipela Sa!irn Olkain Gutpela P1kw Buk Bilong Pikinini WEWAK CHRISTIAN BOOKSIIOPBOX169, tasol. pikinini Wewak Pies Ba/us Kamap Bikpeia WEWAK CORDIALS... swit tumas Taim nek I dral, yu dringim dispela gut pela Ibliwara tasol. Planti kain I stap long olgeta stua. Olgeta de, dringim loliwara bilong WEWAK CORDIALS SEPIK - Trinde, 19 Septemba 1973 I gat 3-pela bikpela kampani turis bilong Amerika ± laik kirapirn bikpela bisnis long Pa pua Nu Cmi na i laik bai ol bikpela. balus ± ken karndaun long Wewak na ± no Port Moresby. Sapos gavrnan ± orait long dispela samting, ba± ol I mas wokirn ples balus bilong Wewak i go longpela moa map long ol srnokbalus ± ken karn daun. 01 turis kampani I tok Wewak i winim Port Moresby, long wanem We wak ± stap námel long kantri na kiostu long olkain sarntlng ol turis I laik lukirn na bairn. 01 kampani bilong A wokim rnerika I laik sarnpela hotel tu. I gat plantl ol Arne rlka ± gat planti rnan± i laik lukiuk raun long Japan na ol allan bllong Paslfik na Papua Nu CI ni em I nambawan tru bilong ol. Bal ol I ken flaI long allan Guam na karn stret long Wewak. Tasol ol I wetlm tok orait bilong gavman hia. Sapos gavman Ioralt, bal Wewak na ples balus bilong en I kamap namba wan tru bilong Papua Nu Cml. I gat Inap graun pinls bilóng en. Sapos Wewak I kamap namba wan ples turis, hal Sepik Distrlk I wlnirn ol arapeladis trlk, na map long wIn Irn planti mani rnoa yet. 01 Bikpela Sip Kam Long Wewak MWE GWE DE MUN Kavieng 9... .Oktoba.. .Port St. Lawrence.Madang. .Y’hama. Lae 9... .Oktoba.. .Meishusan Maru. .AlMadang. derjo Lombrum 7,...Novernba. Brisbane. .Slembe * .Lombrum 10.. .Novemba. * . * . .. Pes 4 long Wewak yet ol I bin winim. Nau I luk olsem ol sumatin bilong Kai I riru Allan I Y1C. NIUS Lottg narnba 8 de bi long dispelamun yet ol memba bilong Y.C. bi long Wewak i go pilai wantaim ol sumatin bi Xaviers’ Hai long St. skul long Kairiru Allan. 01 man i bin pilai soka o kikbal na bas ketbal na ragb±. Na ol men ± bin pila± sofbal na basketbal. Na ol me ri bilong Y.C. hia long Wewak yet ol ± bin win im dispela tupela piiai. Na bilong ol man, ol sumatin bilong St.. yet ol I viers Haiskul bin winim tupela pilai olgeta. Em long soka na basketbal. Na ragbi em ol man bilong Y.C. bi winim tu pela pila± na ol memba bilong Y.C. bilong We wakol ± bin winim tn pela pilai olgeta. Long nait string ben bilong Y.C. ± bin pila im sampela gutpela musik na ol man wantaim ol men ol ± danis i go map long biknait tru. NABAUTNABAU NIUS Brata Petrik bipo em vais presiden I stap We bilong Y.C. bilong wak nau em ± go stap long Melbourne long Australia na mekim wanpela kain kos. ± kos bilong Dispela lainim olkain we na pasin bilong stap na wok wantaim ol yangpela man na men na pikinini. Brata Petrik bai mekim dispela kos o skul map long 4-pela mun olgeta. Pater Edward Baur, bosman bilong Y.C. bi long Wewak nau em i go stap kisim malolo bi long em long Arnenika. Em i bin raitim pas ± kam na tok olsem,em bai ± kam bek gen lbng We wak long naxnba 7 de bi long mun Oktoba. i kam bek gen long We wak long namba 7 de bI long mun Oktoba. Long olgeta Tninde nait ol Y.C. memba bilong Wew’ak ol i save pilai volibal na bas kethal, teboltenis na badminton. Dispela pilai badmin kain ton em i nupela pilai. Sapos husat ol pipel i laik lainim dispela pilal, ol i ken go long St. Francis Y.C. senta long Wewak long olgeta Trinde nait long lainim badminton. Resis bilong tebol tenis bai I stat gen long dispela mun. Husat ± laik go insait long tim bilong Y.C. ol I mas givim nem bilong ± go long Spot Komiti. GAl WOKHIA I GAT WOK NAU TASOL LONG 4-PELA MAN I WINIM APRENTIS PINIS 1. 2. 3. 4. Kamda Welda Mekanik Buk kipa 01 i lukautim tu man i winim fom 3 pinis na i laik kamap ap rentis kamda. Em i mas go long Marien berg map sampela taim bai ol i traim save bilong em. Sa pos ol i orait long em, baf em i kamap aprenti S. Yu kam toktok o rait i go long: Bruder Hubert Katolik Misin Wewak SMATPELA MAN RANIM HONDA Planti kain- planti prais- planti speapat C&B. DISTRIBUTORS, WEWAK SEPIK - WEL DISL Trinde, 19 Septemba 1973 Pes 5 I KIBUNG BILONG;oL PAPAMAMA KAMAP LONG Tupela poto antap hia ± soim het tisa bilong Sister St. Many’s Skul ± Mania Norma wok wantaim ol sumatin men bilong em. Sister Maria Norma i soim ol surnatin men long olkain pasin hilong wokim ol kain kain basket, na ol surnatin men tu ± save tumas long nolirn ol nop bi long wokim basket. Sister Mania Norma ± tok,long skul bilong em long St. Many’s, em ± save lainim na skulim ol sumat±n men long ol pasin bilong gutpela lukautim famili na kuk 01 men I go insait long dispela stua bilong bairn santa, skin wel,blak proksait, marasin bliong stretim gras. Man I save balm wel bilong gras na santa bilong putim bihain long sev. Sapos yu laik balm ol samting bilong inekim poto, yu go insait long dua long craithan, dua bllong Poto Shop. W EWAK PHAR MACYing IQng 862085 SEPIK - Tninde, 19 Septemba 1973 Pes 6 im gutpela kai’kai, na samapim kios, na planti ol arapela samting tu., Long namba 9 de long mun Septemba i bin gat ol papa miting bilong na mama bilong ol sumalong St. tin i go skul Mary’s Skul long Wirui. Dispela taim yet ± gat 70 manna men ± bin kamap long autim wan bilong ol na mekim toktok long helpim 01 pikinini b±long ol. Sister ± askim ol pa pa na mama sapos map ol tisa bilong em ± ken skulim ol sumatin lon.g ol gutpela samting bi long tumbuna long skul? Na olgeta papa na ma ma ± tok I orait long dispela tingting. Long wanem ol papa na mama ± ting olsem, em ± gutpe Olsem tasol ol la. sumatin ± ken save gut, na bihain ol man bilong arapela kantni I. laik save askim ol o ± laik long gutpasin long turn buna, bai ol i ken bek Moa stori long las ps _____ Saposyu laik hairim ka go long taksi o long bas Telipon: 86.2523 Sapos yu laik bairn smatpela DATSUN ka NISSAN trak yu go long 0 MR. MARIWA dairekta bilong B&G Motors B&G MOTORS - SEPIK - Tninde, 19 Septemba 1973 I Pes 7 Stori i kam long pes e 01 papa na mama ± tok em i gutpela im stret. Nogut bai ol olsen, tru.Mipela ± laik ± no save bai ol man askim i tok ol wanem kain senis hia pikin±ni save ± no b±long dispela wanem kain sarnting hia na kantni. tnu bai ± karnap lon9 01 papa na mama ± tok dispela taim bilong olsem, Tok Pisin gavman, tu em seip ± gutpela. Long wanem Wanem samting tru I so ol p±k±nini bilong ml im mipela olsem em ± pela ± no lusim mani na iaip bilong selp gavman save long en. Olsem Tok nau. Pisin ± mas tok pies Mista Albert Singer ± bilong Gi tru Papua Nu tok, nau yet gavrnan ± painim wanpela kain ni. mas askim ol pa bilong arapela Sister i film ± wok in pa na mama olsem, yupe- kantni em ol pikinini laip bi la I laikim ol is insait long na I biiong yupela ± stat long selp gavman, lokal pipel skul long wanem y±a? ken soim ol 01 ± tok, ol ± mas bilong Papua Nu Gini.Na lon9 ol stat skul long taim ± ken tok klia Olsem tapikinini ± gat 6 via. we na pasin. Yupe ken luk Sister ± askim. sol ol pipel ± la ol papa na mama, yu- im na save olsem em ± pela I ting wanem long laip bilong seli? gayselp gavman? man. Tupela Sepik Winim Prais Bongos i stat long te kewe olgeta msIn hilong en nau. 01 i no Inap palnim wel. Bal ol Uwaik bilong I stretim Felixbek ples ba St. Benedict’s Teacher lus nau wantalm buldosa winim bllong 01. College ± bin naniba tn prais $10 Na ol masln sarntlng na GuaniPeter bilong bilong ol bal ol I kar Chungnibu ± bin kisim im I go long wára Kerani spesel prais long $5 long hap lilong Kambot, long resis bilong penim I no longwe long Ango gutpela piksa bilong ram. Bai ol I tralm gen Nesenel De. long dlspela hap. I gat 18 boi na men sumatin ±LOKAL bin winim ma POSMASTA ni, Mista Ebia Olewale Hetman bi1on haus Minista bilong Edukesen pos long Rabaul em I ± bin tok. wanpela man bliong Buka nem bllong em Bacchus Wel Kampani Lusim Bongos Bikpela wel kampani I go tnaim painim wel anmit long graun long Kapapal. Em I gat 36 Krlsmas na I bin klslrn ples hilong Mista NIcholls. Milta Kapapal bipo I wok long Kokopo,Kavleng Buka na Lorengau. WEWAK P. N.G.V.R. HAUS BAI HAUS KAVING Long dispela poto yumi lukim 01 sampela man ± bilong P.N.G.V.R. bilong Wewak, taim ol ± polain stnet na kolim nem bilong ol las taim na Saiden Pat Mokseng ± katim long buk.Nau dispela hap ami I pinis na WewakBut Kaunsil I t dispela b±kpela haus bilong P.N.G.V seum 0 haüs kaving. 01 i namba wan minista bilong di