alerta - Belun
Transcrição
alerta - Belun
ALERTA Belun Nia Sistema Atensaun no Responde Sedu (AtReS) INSIDENTE SÉRIU ENTRE OKNUM PNTL NO MEMBRU F-FDTL IHA AINARO Dili, 29 Agostu 2016 Iha loron 26 Agostu 2016, maizumenus tuku 10.00 kalan akontese Membru PNTL Ida hanesan mós Ofisiál Polisia Suku (OPS) ho pistola tiru Membru F-FDTL ida ne’ebé uza roupa sivíl iha Ainaro Villa, Munisipiu Ainaro hodi rezulta kanek todan. Insidente ne’e hahú ho membru OPS ida ho farda ba joga bola guling iha feira (pameran) ne’ebé hala’o husi Ministériu Administrasaun Estatal (MAE) iha lokraik, maibé Membru OPS ne’e lakon osan dollar Amerikanu kuaze $400, entaun iha kalan nia frustradu hodi hemu tua to’o lanu no halo arbiru hasoru ema seluk iha fatin feira nian. Momentu ne’ebá membru FFDTL ida ne’ebé la uza farda mós ba asiste feira ne’e no nia haree atitude membru OPS ne’ebé lanu no halo arbiru. Entaun membru F-FDTL hirus no haksesuk malu ho Membru OPS ne’ebé lanu. Joven balun ne’ebé haree, tenta akalma Membru OPS, maibé nia fila tata no liki joven sira, no derrepente Membru OPS ne’ebé refere hasai pistola hodi karrega no tiru kedas ba membru F-FDTL iha kabun. Membru OPS ne’e mós tenta atu tiru tan, maibé tanba lanu todan entaun nia monu rasik no kilat musan semo ba leten. Komunidade sira ne’ebé asiste feira ne’e halai namkari ho ta’uk no fila ba sira ida-idak nia uma. Tuir mai membru OPS ne’ebé husi Suku Mulo, Postu Administrativu Hatubuiliko ne’e ba entrega-an iha Adjuntu Komandante Munisipiu Ainaro no kontinua lori kedas mai Dili hodi entrega ba Komandu PNTL Nasionál, enkuantu Membru F-FDTL lori ba Ospitál hodi halo tratamentu, depois kontinua lori mai Dili no agora halo hela tratamentu iha Hospital Nasionál Guido Valadares Dili (HNGV). Hafoin akontesimentu, Membru F-FDTL sira ne’ebé koloka iha Postu Ainaro Villa ba kedas fatin akontesimentu no hetan fali membru PNTL ida, nune’e sira halo asaltu fíziku ba Membru PNTL ne’e, maibé komunidade sira fó informasaun katak, la’ós nia mak autór no Membru PNTL ne’e mak ajuda Membru F-FDTL ne’ebé kanek, entaun Membru F-FDTL sira husik fali membru PNTL ne’e. Maizumenus oras 3 liu tiha, Polisia Militár (PM) husi Dili mós ho karreta 3 to’o kedas iha fatin akontesimentu hodi akalma situasaun no prevene insidente seluk ne’ebé bele akontese. Loron tuir mai iha Sábadu (27/08/2016) Komandu Jerál PNTL no Komandu F-FDTL halo kedas konferénsia imprensa konjunta iha Kuartél Jerál F-FDTL Fatuhada - Dili relasiona ho akontesimentu Membru OPS tiru Membru F-FDTL. Komandante Jerál PNTL Komisáriu Polísia Júlio da Costa Hornay deklara katak, akontesimentu ne’e la’ós entre PNTL no FFDTL hanesan instituisaun estadu, maibé insidente ne’e envolve indivídu ka Oknum PNTL hanesan suspeitu no F-FDTL hanesan vítima. Tanba ne’e, Komisáriu Júlio da Costa Hornay hodi Komandu PNTL nia naran husu deskulpa ba Komandu FFDTL no mós família vítima, no esplika katak Membru OPS ne’e sei hasees husi servisu hodi submete ba prosesu kriminál no sei hasai husi Instituisaun PNTL. Komandu husi Instituisaun rua mós husu ba sira nia membru ida-idak iha munisipiu hotu no diresaun hotu atu kontinua hala’o kna’ar estadu nian normal hanesan baibain. Belun liu husi Sistema Atensaun no Responde Sedu (AtReS) iha tinan 2016 rejista insidente violénsia entre Membru PNTL no Membru F-FDTL hamutuk 3, ne’ebé inklui ho insidente ida iha Ainaro Villa iha fulan Juñu no insidente ida seluk iha Maliana foin lalais. Iha Maliana akontese Membru F-FDTL na’in tolu ho kondisaun lanu ba akampamentu Batallaun Orden Públika (BOP) iha Maliana hodi buka sira nia kolega ida ne’ebé hanesan mós membru BOP, maibé mosu dezentendimentu hodi hamosu haksesuk malu no baku malu. Iha Ainaro Villa, iha Juñu akontese Membru F-FDTL sira baku membru PNTL ida ne’ebé ho motor halai korta bainhira Membru F-FDTL ne’e halo hela jimnástiku. Membru F-FTL sira baku Membru PNTL to’o monu iha Valetta laran no kapasete rahun, nune’e Komandu Operasaun Munisipiu ho nia membru balun ba sadik fali Membru F-FDTL iha sira nia postu maibé la iha reasaun ruma. Iha Balibar, Membru husi UEP halo agresaun fíziku ba Membru F-FDTL ida iha fulan Maiu ne’ebé rezulta kanek todan tanba para netik motor iha dalan atu tama ba fatin festa. Rekomendasaun no Asaun Imediatu: Belun apresia ho inisiativa ne’ebé Instituisaun PNTL no F-FDTL foti hodi responde ba insidente ne’ebé envolve membru instituisaun rua ho lalais no hamutuk, atu prevene insidente ne’ebé bele akontese tuir mai, maske nune’e Belun rekomenda: 1. Fó Lisaun ba Membru Seluk - Instituisaun PNTL no F-FDTL tenke foti medida forte hodi hasai membru sira ne’ebé komete krime ka abuzu grave seluk ne’ebé estraga instituisaun rua nia imajen (uza arma no farda ho kondisaun lanu) hodi submete ba prosesu judisiál ne’ebé relevante; Publikasaun ida ne’e konsege hala’o tanba hetan apoiu jenerozu husi Povu Amerikanu liu husi Ajénsia Estadus Unidus ba Dezenvolvimentu Internasionál (USAID), Uniaun Europeia, UNDP, Governu RDTL, Estadus Unidus Departamentu de Estadu no Organizasaun Internasionál ba Migrasaun (IOM) liu husi Award No. S-SJTIP-15-GR-1006). Opiniaun no kontextu husi konteúdu ne’e rasik responsabiliza husi NGO Belun no la nesesáriamente refleta vizaun husi USAID, Governu Estadus Unidus, Estadus Unidus Departamentu de Estadu, IOM, Uniaun Eropeia, UNDP no Governu RDTL. Atu hetan informasaun barak liu tan kona-ba programa AtReS ka atu hare publikasaun seluk, favor vizita: http://www.belun.tl 2. Hatudu Serteza ba Públiku - Komandu PNTL no F-FDTL tenke esplika ho klaru no komunika regular ba públiku kona-ba sansaun ka aktu disiplinár ne’ebé foti ba membru sira ne’ebé komete iha krime to’o kazu sira ne’e rezolvidu; 3. Dezenvolve Relasaun Entre Instituisaun Rua - PNTL no F-FDTL tenke kria interasaun kolaborativu ne’ebé regular entre membru sira iha nivel kraik no médiu, inklui liu husi asaun umanitaria konjunta ba komunidade sira hanesan halo atividade ki’ik, limpeza iha area públiku no atividade umanitaria seluk. Oportunidade sira ne’e sei kria fatin ne’ebé la iha kompetisaun no violénsia, nune’e bele dezenvolve relasaun entre instituisaun rua iha nivel hotu, no diferente ho inisiativa ka atividade sira iha pasadu ne’ebé envolve de’it sira iha operasaun konjunta ka desportu ne’ebé hamosu kompetisaun. Atu hetan informasaun liu tan, bele kontaktu ba Jestor Programa [email protected]. AtReS Sra. Marilia O. da Costa iha Publikasaun ida ne’e konsege hala’o tanba hetan apoiu jenerozu husi Povu Amerikanu liu husi Ajénsia Estadus Unidus ba Dezenvolvimentu Internasionál (USAID), Uniaun Europeia, UNDP, Governu RDTL, Estadus Unidus Departamentu de Estadu no Organizasaun Internasionál ba Migrasaun (IOM) liu husi Award No. S-SJTIP-15-GR-1006). Opiniaun no kontextu husi konteúdu ne’e rasik responsabiliza husi NGO Belun no la nesesáriamente refleta vizaun husi USAID, Governu Estadus Unidus, Estadus Unidus Departamentu de Estadu, IOM, Uniaun Eropeia, UNDP no Governu RDTL. Atu hetan informasaun barak liu tan kona-ba programa AtReS ka atu hare publikasaun seluk, favor vizita: http://www.belun.tl
Documentos relacionados
revista situasaun abríl 2015
kestaun prinsipál 3 mak sai abut ba insidente hirak ne’e mak hanesan; Atuasaun ho forsa ne’ebé maka’as liu husi Membru PNTL no F-FDTL, Komunidade Envolve iha Disputa Rai no Joven Envolve iha Konfli...
Leia maisSit Rev Jullu – Agus 2013 (FINAL Tetum)
Asaun violénsia husi ema deskoñesidu: Monitorizasaun husi relatóriu Jullu – Augustu 2013, asaun violénsia husi ema deskoñesidu. ...
Leia maisrevista situasaun agostu 2012
Insidente iha fronteira laos foin mak akontese iha fulan Agostu, maibé antes ne’e mos akontese iha Janeiru 1; Abril 1; Jullu 1; no Agostu 7. Maioria insidente ne’ebé akontese tanba Animal tama tos,...
Leia mais