MEW Verzeichnis
Transcrição
MEW Verzeichnis
MARX/ENGELS-VERZEICHNIS BRIEFE • POSTKARTEN • TELEGRAMME MARX ENGELS VERZEICHNIS ZWEITER BAND BRIEFE POSTKARTEN TELEGRAMME (ff DIETZ VERLAG BERLIN 1971 Znsammengestellt und bearbeitet von Manfred Kliem nnd Richard Sperl VORBEMERKUNG Zum 150. Geburtstag von Karl Marx wurde in der Deutschen Demokratischen Republik die Herausgabe der Werke von Karl Marx und Friedrich Engels in 40 Bänden (43 Büchern) abgeschlossen. Mit dieser umfassenden Ausgabe der Schriften und Briefe der Begründer des wissenschaftlichen Sozialismus erreichte die systematische, zielstrebige Tätigkeit der Sozialistischen Einheitspartei Deutschlands zur Erschließung und Verbreitung des literarischen Erbes von Marx und Engels ihren bisherigen Höhepunkt. In den Bänden 27 bis 39 der Werkausgabe werden alle bisher bekannt gewordenen Briefe von Marx und Engels erstmals in deutscher Sprache vollständig und geschlossen veröffentlicht. Eine Reihe Briefefindensich auch in den Bänden I bis 26 und dem Ergänzungsband mit Schriften und Briefen bis zum Jahre 1844. Darüber hinaus wurden seit 1945 zahlreiche Briefe von Marx und Engels in Auswahl- und Sammelbänden sowie Einzelausgaben des Dietz Verlages Berlin publiziert. Nachdem bereits 1966 (zweite, ergänzte Auflage 1968) ein Verzeichnis aller in der Marx/Engels-Werkausgabe enthaltenen Werke, Schriften und Artikel erschienen ist, wird mit dem vorliegenden Verzeichnis dem Leser die Möglichkeit gegeben, sich rasch über die vorhandenen Briefe, Postkarten und Telegramme aus der Feder von Marx und Engels zu informieren. Das Briefverzeichnis soll dem Benutzer unter verschiedenen Gesichtspunkten das Auffinden bestimmter Briefe in den ihm zu Gebote stehenden Ausgaben erleichtern. Den Hauptteil des Marx/Engels-Briefverzeichnisses bildet das Inhaltsvergleichsregister, das die in den Werken, Auswahl-, Sammel- und Einzelausgaben des Dietz Verlages Berlin wiedergegebenen Briefe nachweist.1 Es ist untergliedert in den Briefwechsel zwischen Marx und Engels und in die Briefe von Marx und Engels an dritte Personen. Die Benutzung des chronologisch geordneten Inhaltsvergleichsregisters wird durch ein alphabetisches Verzeichnis der Briefempfänger und -absender, ein Verzeichnis der Empfängerorte und ein Verzeichnis der neudatierten Marx/Engels-Briefe erleichtert. In einem Anhang findet der Leser Briefe von Marx' Familienangehörigen sowie bemerkenswerte Briefe dritter Personen an und über Marx und Engels verzeichnet, soweit sie in der Werkausgabe enthalten sind. Die Abkürzungen, die im Inhaltsvergleichsregister für die Titel der verschiedenen Ausgaben benutzt werden mußten, sind in einem besonderen Sigleverzeichnis erläutert. Hinweise für den Aufbau und die Benutzung der einzelnen.Register befinden sich jeweils auf der Rückseite der Zwischentitelblätter. Möge dieses Verzeichnis dazu beitragen, daß der reiche theoretische Gehalt und der unerschöpfliche revolutionäre Erfahrungsschatz, der in den Briefen von Marx und Engels enthalten ist, allseitig erschlossen und für die Lösung der aktuellen Aufgaben genutzt werden kann. 1 In Sammclbänden enthaltene kurze Auszüge und Zitate aus Briefen bleiben in diesem Register unberücksichtigt. Größere zusammenhängende Auszüge, die Aufnahme fanden, sind durch Sternchen hinter der Seitenzahl besonders gekennzeichnet. nPEflMCJIOBHE K 150 - JieTHK» co ;Q;HH pojKAeHHH Kapjia Mapnca B TepMaHCKOö pecnyöjniKe 6HJIO 3aBepmeH0 H3aaHHe ConnHeHHö Kapjia M a p n c a H 9Hrejitca B 4 0 - X TOMax (43-x KHHrax). 9 T O HaHÖoJiee nojiHoe H3npOH3BefleHHÜ H IIHCeM OCHOBOIIOJIOJKHHKOB Haj^IHOrO K0MMyHH3Ma KyjibMHHamiOHHHM nyHKTOM B CHCTeMaTH^ecKOü H ijeneycTpeMneHneHTejibHOCTH C E I i r no pacKptrrHio H pacnpocTpaHeHHio icaTepaTypHoro MapKca H BmenBca. B 27-39 TOMax CoiHHeHnE BnepBHe nooiHOCTBio coßpaHii H H3HaHH Ha HeMei(KOM H3HKe Bce no CHX n o p H3BecTHHe nacBMa Mapnca H SHreJiBca. P H H naceM ysce ony6jiHKOBaH B 1-26 TOMax, a TaKHte B HononHHTejiBHOM TOMe H nnceivi AO 1844 ro«a. KpoMe Toro, 3a nepHop; nocne 1945 r o ^ a HTI; BepraiH onyßnHKOBano MHoroHHCJieHHBie nHCBMa M a p n c a H ÖHre^BCa B H36paHHBIX COlHHeHHHX H CÖOpHHKaX, a TaKHte B B TO BpeMH KaK yme BHiitea;inHä B CBCT B 1966 rofly (BTopoe j;onoJiHeHHoe H3HaHHe B 1968 roay) YKasaTenB BKnionmi B ceÖH Bce HMeiomnecH B CoiHHeHHHX npoH3Bep;eHHH H CTaTBH, HacTOHmHö yKa3aTejii> co^epHtHT HH$opiviar(HK) o Bcex HMeiomHxcH nncBMax HJIH noraeji;niHx RO Hac oTKpHTKax H TenerpaMMax, H3-nofl n e p a Mapnca H SHrejibca, H no3BonHT HHTaTerao 6acTpo , oSjierian TeM caMUM B cooTBeTCTBHH c ero 3anpocaMH, noncKH onpe^eneHHBix niiceM B yste HMeromnxcH H3HaHHHx. TnaBHoä nacTBK) yKa3aTena imceM MapKca-9Hrera.ca HBJIHBTCH CpaBUHTenBHHfi yKa3aTejiB Tex nHceM, KOTopae ÖBIJIH HaneiaTaHH B BBuneflmHX B H3fl;aTeitBCTBe flHTB; BepUHH COTHHeHHHX, H36paHHBIX npOH3BefleHHHX, CÖOpHHKaX H OTHenBHHX HSflaHHHX.1 O H HMeeT ppa pa3flena: nepenHCKy MeHKjjy MapKCOM H 3Hrera>coM H HX DHCBMa K pa3HBiM jiimaM. Am|)aBHTHHH yKa3aTeJiB nepeqeHB nocuyHaTejieß H OTnpanHceM, nepeneHB MecT Ha3HaneHHH KoppecnoHfleHB(HH H nepeneHb nHceM MapKca H 9HrenBca oönersaeT paßoTy c pacnonoB xpoHonoriraecKOM nopaflKe MaTepHanoM CpaBHHTenBHoro YKa3aB IIpHJiOHteHHH HHTaTejiK ßyffyr npejiCTaBJieHH nHCBMa po^HHX M a p n c a H HaHÖoJiee Ba*HHe nncBMa pa3HBix JIHH, O MapKce H 8HrejiBce, nocKOJiBKy OHH BOmJIH B CoiHHeHHH. H, HcnonB3yeMHe B CpaBHHTenBHOM yKa3aTejie H^IH Ha3BaHHH , oötHCHeHBi B cneijHajiBHOM yKa3aiejie ycJioBHtrx BranoieHBtie B CÖOPHHKH KopoTKne BtwepjKKH H Ep-mru, H 3 naceu B 3TOM . Bontnme BHuepatim oraeieHH SBeanoHKoä PHHOM c COHJIKOÜ Ha *L H BOHdBJ\[ XBJ41OHH 3 OH8hOUCHB8 aodoxoH ' B I H H O OJOHHOHhomoaad BSIOXBJOO, OJoroaBndahonaH H BHirejKdaWo» ojOHoahnxadoai ojOHogjfirj OJOX wangodn xHHqirBvfiHB BHHamad Birtt BHHBaoe -iitonoH H BHindsoBd oaaHHodoxoaoa airaK a xaiKOKOu iicaxB8Bn^ xoie «ixo^n •BK9XB8BH^ OJOH OJOHJKBH BXOHIC oJOHaBifJBS axodopo B H xatfjjBH iitaxBXHii H K H H H3Ka.iB8BH£ xHHqiralo'xo HHHaodioon o BHHBSBHÄ aHHiifBHhang - PREFACE On the occasion of Karl Marx's 150th birthday the edition of the Marx/Engels-Werke in 40 volumes (43 books) was completed in the German Democratic Republic. With this comprehensive edition of the writings and letters composed by the founders of scientific communism the systematic, purposive activity performed by the Socialist Unity Party of Germany for making the literary heritage of Marx and Engels accessible and propagating it, reached its climax so far. In the volumes 27-39 of the Marx/Engels-Werke-edition all letters by Marx and Engels that have become known so far, are published for the first time in the German language complete and compact. A number of letters will also be found in the volumes 1-26 and in the supplementary volume with writings and letters up to the year 1844. Moreover numerous letters by Marx and Engels were already published since 1945 in selected and compiled volumes as well as in individual editions of the Dietz Verlag, Berlin. After Publishing already in 1966 (second, completed edition 1968) an index of all the works, writings, and articles contained in the edition of the Marx/Engels-Werke, this present index is to give the reader the possibility to inform himself quickly about the existing letters, postcards, and telegrams from the pen of Marx and Engels. The index of the letters shall facilitate thefindingof certain letters under various aspects in those editions available to the user. The main part of the index of the Marx/Engels' letters is formed by the comparative index which informs about the letters contained in the Werke, in the selected, compiled, and individual editions of the Dietz Verlag, Berlin.1 It is subdivided into the correspondence between Marx and Engels and into the letters by Marx and Engels to other persons. The use of the chronologically arranged comparative index is facilitated by an alphabetic index of the addressees and the writers of the letters, an index of the addressees' places, and an index of the new-dated Marx-Engels' letters. In a Supplement the reader will find an index of the letters from Marx's relatives as well as remarkable letters from other persons about Marx and Engels as far as they are contained in the Marx/Engels-Werke. The abbreviations that had to be used in the comparative index for the titles of the various editions are explained in a Special logogram index. Explanations about arrangement and use of the different indices are given on the backs of the interleaves. May this index contribute to the aimthat the rieh theoretical Contents and the inexhaustible treasure of revolutionary experience contained in the letters by_Marx and Engels can be comprehensively made accessible and usefull for the solution of the actual tasks. 1 Short extracts or quotations from letters contained in the works by Marx and Engels are not mentioned in this index. Longer extracts from such editions which have been included will be especially marked by an asterisk after the pafe-number. REMARQUES PRELIMINAIRES En Republique Democratique Allemande, le 150e anniversaire de la naissance de Karl Marx a ete marque1 par la publication des derniers volumes des CEuvres de Marx et Engels, ce qui porte ä 43 livres en 40 volumes I'edition complete de leurs ecrits et de leur correspondance. Les longues recherches systematiques du S.E.D., qui se propose d'expliquer et de divulguer l'heritage philosophique de Marx et Engels, des fondateurs du communisme scientifique, ont trouve leur aboutissement dans cette edition. Les volumes 27 k 39 de I'edition des oeuvres sont reserves aux lettres de Marx et Engels connues jusqu'ä präsent, qui se trouvent de ce fait, publiees sentierement en allemand. Vous trouverez egalement toute une serie de lettres dans les volumes 1 a 26 et dans le volume complementaire qui contient une partie des ecrits et de la correspondance anterieurs ä 1844. Le Dietz Verlag (Berlin) publie en outre depuis 1945 des lettres de Marx et Engels dans des textes choisis, des recueils et des editions particulieres. Nous avons fait paraitre en 1966 et, dans une seconde edition remaniee en 1968 un catalogue des oeuvres, des ecrits et des articles que contenait I'edition des oeuvres. Le present catalogue doit vous permettre de vous reporter aisement aux lettres, aux cartes postales et aux telegrammes qu'echangerent Marx et Engels. Nous avons concu ce catalogue de Sorte que vous puissiez retrouver de facon diversifiee des lettres dans les editions que vous avez ä votre disposition. La partie la plus importante du catalogue de la correspondance de Marx et Engels est l'index de comparaison qui vous donne un resume de la qorrespondance que vous retrouverez dans I'edition des oeuvres les textes choisis, les recueils et les editions particulieres du Dietz Verlag (Berlin).1 La premiere partie est consacree ä la correspondance qu'echangerent Marx et Engels, la seconde ä la correspondance de Marx et Engels avec d'autres personnes. Ann de vous rendre la täche plus aisee, nous avons complete cet index chronologique de comparaison par un index alphabetique des destinataires et des expediteurs, par un index des lieux de destination et par une liste des pieces de correspondance que nous avons du redater. Nous avons ajoute ä cet ensemble un appendice qui donne un apercu de la correspondance de la famillede Marx ainsi que des lettres les plus interessantes sur Marx et Engels qui sont contenues dans I'edition des oeuvres. Nous vous prions de vous reporter au registre des sigles, pour tout ce qui concerne les abreviations des titres des differentes oeuvres. Vous trouverez au verso des pages hors-texte, des explications relatives a la constitution et ä l'utilisation des index. Permettez-nous pour terfniner de formuler le voeu que le tresor inepuisable des experiences revolutionnaires que recele la correspondance de Marx et Engels servirontäsolutionnerlesproblemesactuels! 1 Notre index laisse de cöte les extraits courts et les citations de la correspondance que vous trouvez danz les recueils. Nous avons toutefois tenu a reprendre dans cette edition les extraits plus importants; ä votre Intention, nous avons muni d'une astärisque le num^ro de la page oü ils sr- trouvent. OBSERVACIONES PRELIMINARES En ocasiön del 150 aniversario del nacimiento de Karl Marx fue terminada en la Repüblica Democrätica Alemana la edicion de las obras de Karl Marx y Friedrich Engels en 40 tomos (43 volümenes). Esta amplia edicion de los escritos y cartas de los fundadores del comunismo cientifico constituye, hasta akora, la culminacion de la labor sistemätica y metödicamente orientada del Partido Socialista Unificado de Alemania para hacer accesible y divulgar ei Iegado literario de Marx y Engels. Los tomos XXVII a XXXIX de las Obras reunen por primera vez, completamente y en conjunto, la publicaciön en idioma alemän de todas las cartas de Marx y Engels conocidas hasta la fecha. Un buen nümero de cartas se encuentra tambien en los tomos I a XXVI y en ei tomo suplementario que contiene escritos y cartas hasta 1844. Ademäs, se han publicado a partir de 1945 numerosas cartas de Marx y Engels en obras escogidas, antologias y separatas de la editorial „Dietz Verlag Berlin". Despues de la publicaciön, en 1966 (segunda edicion perfeccionada en 1968), de un fndice de todos los trabajos, escritos y artfculos contenidos en las Obras de Marx y Engels, con ei presente indice se ofrece al lector la posibilidad de orientarse räpidamente acerca de las cartas, tarjetas postales y telegramas existentes, escritos por Marx y Engels. El fndice de cartas tiene por objeto facilitarle, bajo distintos puntos de vista, encontrar las cartas que busque en las ediciones que tenga a su disposiciön. La parte principal del fndice de las cartas de Marx y Engels es el fndice comparativo que registra las cartas publicadas en las Obras, en obras escogidas, antologias y separatas de la Dietz Verlag (Berlin).1 Se subdivide en dos partes: correspondencia entre Marx y Engels y cartas de Marx y Engels a terceras personas. El uso del fndice comparativo cronologico es facilitado por un fndice alfabetico de los destinatarios y remitentes de las cartas, un fndice de los lugares de destino y un fndice de las cartas de Marx y Engels con fechas verificadas. En un apendice encontrarä el lector aquellas cartas de los parientes de Marx y cartas dignas de interes de terceras personas sobre Marx y Engels, que han sido incluidas en las Obras. Las abreviaturas que se han tenido que emplear en el indice comparativo para los tftulos de las diferentes ediciones, son explicadas en un fndice especial de siglas. Las explicaciones sobre la estructura y el uso de los diferentes registros se encuentran en cada caso al dorso de los tftulos intermedios. Esperamos que este fndice ayude a hacer accesible a todos los interesados el rico contenido teörico y el inagotable caudal de experiencias revolucionarias que ofrecen las cartas de Marx y Engels y ponerlo al servicio de la soluciön de los problemas actuales. 1 En este indice no se han tenido en cuenta los pequenos extractos o citas de los trabajos de Marx y Engels que aparecen en las antologfas. Los extractos mäs extensos de tales ediciones se han senalado con un asterisco colocado junto al nümero de la pägina. 10* SIGLEVERZEICHNIS I. SIGLEN DER MARX/ENGELS-AUSGABEN 18—25 Zwischen 18 und 25. Jugendbriefe von Friedrich Engels. Zusammengestellt und eingeleitet von Hannes Skambraks Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED 1.Auflage 1965 Alltag Karl Marx: Englischer Alltag. Zusammengestellt und eingeleitet von Richard Sperl. Illustrationen von Elizabeth Shaw Die Marx-Texte wurden vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED autorisiert I.Auflage 1968 BdK Der Bund der Kommunisten. Dokumente und Materialien Herausgegeben vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED und vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der KPdSU Bandl: 1836-1849 I.Auflage 1970 Band 2: 1849-1852 I.Auflage (in Vorbereitung) Bebel Friedrich Engels: Briefe an Bebel Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der S E D I.Auflage 1958 Bracke Karl Marx/Friedrich Engels: Briefwechsel mit Wilhelm Bracke (1869-1880) Im Auftrag des Instituts für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED herausgegeben und eingeleitet von Heinrieb Gemkow Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 62 I.Auflage 1963 Br. Kap. Karl Marx/Friedrich Engels: Briefe über „Das Kapital" Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED I.Auflage 1954 Bureau Friedrich Engels: Zwischen Bureau und Barrikade. Ein Leben in Briefen^ Zusammengestellt und eingeleitet von Käte Schwank und Lotti Reiher Die Engels-Texte wurden vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED autorisiert 1. Aufl. 1970 11* Einfuhr. Friedrich Engels: Einführungen in „Das Kapital" von Karl Marx Kleine Bücherei des Marxismus-Leninismus I.Auflage 1967 2.Auflage 1968 3. Auflege (in Vorbereitung) Elend Karl Marx: Das Elend der Philosophie. Antwort auf Proudhons „Philosophie des Elends" I.Auflage 1947 (ab 2.Auflage: Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 2) 2.Auflage 1952 3.Auflage 1956 4.AufIage I960 5. Auflage (in Vorbereitung) Frankel Magda Aranyossi: Leo Frankel I.Auflage 1957 Frühzeit Friedrich Engels: Zur Geschichte und Sprache der deutschen Frühzeit Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 35 1.Aufläse 1952 2.Auflage 1963 Goth. Programm Karl Marx: Kritik des Gothaer Programms. Mit Schriften und Briefen von Marx, Engels und Lenin zu den Programmen der deutschen Sozialdemokratie. Anhang: Programmdokumente I.Auflage 1946 (ab 2 . Auflage: Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 20) 2.Auflage 1955 3., verbesserte Auflage 1963 4.Auflage 1965 5.Auflage 1969 Grundsätze Friedrich Engels: Grundsätze des Kommunismus. Kleine Bücherei des Marxismus-Leninismus I.Auflage 1955 2.Auflage 1955 Ab 3. Auflage: Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED 3.Auflage 1963 4., ergänzte Auflage 1968 5., neubearbeitete Auflage (in Vorbereitung) Gründung IAA Karl Marx und die Gründung der I. Internationale. Dokumente und Materialien Im Auftrag des Instituts für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED herausgegeben und eingeleitet von Richard Sperl und Günter Wisotzki I.Auflage 1964 IAA in Dt. Die I.Internationale in Deutschland (1864-1872). Dokumente und Materialien Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der KPdSU I.Auflage 1964 12* Kapital Karl Marx: Das Kapital. Kritik der politischen Ökonomie. Herausgegeben von Friedrich Engels. Volksausgabe Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der KPdSU Erster Band Buch I: Der Produktionsprozeß des Kapitals 1. Auflage 1947 2.Auflage 1951 3. Auflage 1953 4. Auflage 1953 5.Auflage 1955 6.Au«age 1955 7.Auflage 1957 8. Auflage 1959 9. Aufläse 1960 10.Auflage 1961 Ab 11. Auflage: Herausgegeben vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED. Nach der vierten, von Friedrich Engels durchgesehenen und herausgegebenen Auflage, Hamburg 1890. (Diese Ausgabe ist identisch mit Band 23 der Werke von Marx und Engels) U.Auflage 1962 12.Auflage 1964 13-Auflage 1966 14. Auflage 1967 15. Auflage 1969 16. Auflage (in Vorbereitung) Krit.Pol.Ök. Karl Marx: Zur Kritik der Politischen Ökonomie. Erstes Heft I.Auflage 1947 (ab 2.Auflage: Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 15) 2.Auflage 1951 3.Auflage 1958 4., verbesserte Auflage 1963 5. Auflage (in Vorbereitung) Kugelmann Karl Marx: Briefe an Kugelmann. Im Anhang: Vorwort von W.I.Lenin zur russischen Ausgabe 1907 I.Auflage 1947 (ab 2. Auflage: Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 33) 2.Auflage 1952 Kunst Karl Marx/Friedrich Engels: Über Kunst und Literatur. In zwei Bänden. Auswahl und Redaktion: Manfred Kliem Die Marx/Engels-Texte wurden vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED autorisiert Erster Band l.Auflage 1967 Zweiter Band I.Auflage 1968 13* Malthus Marx und Engels über Malthus. Herausgeber: Ronald L.Meek I.Auflage 1956 MEAB Karl Marx/Friedrich Engels: Ausgewählte Briefe Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED I.Auflage 1953 2.Auflage 1953 MEAS Karl Marx/Friedrich Engels: Ausgewählte Schriften. In zwei Bänden Bandl , I.Auflage 1951 2.Auflege 1952 3. Auflage 1953 4. Auflage 1953 5.Auflaje 1955 6.Auflage 1955 7.Auflage 1957 8.Auflage 1958 9.Auflage 1959 10. Auflage 1960 11. Aufläse 1961 12.Auflage 1963 13., durchgesehene Auflage 1964 14.Auflage 1964 15.Auflaee 1965 l6.Auflage 1966 17. Auflage 1968 Band II I.Auflage 1952 2.AufIage 1952 3.Auflage 1953 4. Auflage 1953 5.Auflage 1955 6.Auflage 1955 7.Auflage 1957 8.Auflage 1958 9. AuflageI958 lO.Auflage 1960 1 I.Auflage 1961 IZAuflage 1963 13.. durchgesehene Auflage 1964 14.Auflage 1964 l5.Auflage 1965 16. Auflage 1966 17.Auflage 1968 14* MEAW Karl Marx/Friedrich Engels: AusgewählteWerke in sechs Bänden Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED Bandl I.Auflage 1970 Band II I.Auflage 1970 Band III 1. Aufläse (in Vorbereitung) Band IV I.Auflage (in Vorbereitung) BandV I.Auflage (in Vorbereitung) Band VI I.Auflage Gn Vorbereitung) MEBW Karl Marx/Friedrich Engels: Briefwechsel Diese Ausgabe ist, mit Ausnahme des Vorworts in Band I, ein unveränderter Nachdruck der im Jahre 1935 vom Marx-Engels-Lenin- Institut, Moskau, besorgten Ausgabe I.Band: 1844-1853 1.Auflast 1949 II.Band: 1854-1860 I.Auflagt 1949 III.Band: 1861-1867 1.Aufläse 1950 IV.Band: 1868-1883 I.Auflage 1950 MEW Karl Marx/Friedrich Engels: Werke Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED Band 1:1839-1844 I.Auflage 2.Auflage 3.Auflage 4.Auflage 5. Auflage 6-Auflage 7. Auflage 1956 1957 1958 1961 1964 1969 (in Vorbereitung) 15* Band 2: 1844-1846 I.Auflage 2.Auflage 3. Auflage 4.Auflage 5.Auflage 1957 1958 1959 1962 1969 6. Auflage (in Vorbereitung) Band 3: 1845-1846 l.Auflage 1959 2. Aufläse 1959 3.Auflage 1964 4. Auflage 1969 Band 4: Mai 1846-März 1848 I.Auflage 2. Auflage 3. Auflage 4.AufIage 1959 1959 1964 1969 Band 5: März 1848-November 1848 I.Auflage 2. Auflage 3. Auflage 4.Auflage 1959 1959 1964 1969 Band 6: November 1848-Juli 1849 1.Auflage 1959 2. Auflage 1961 S.Auflage 1968 Band 7: August 1849-Juni 1851 I.Auflage 1960 2. Auflage 1964 3.Auflage 1969 Band 8: August 1851-März 1853 l.Auflage 1960 2.Auflage 1969 Band 9: März 1853-Dezember 1853 I.Auflage 1960 2. Auflage (in Vorbereitung) Band 10: Januar 1854-Januar 1855 l.Auflage 1961 2. Auflage 1962 3. Auflage (in Vorbereitung) Band 11: Januar 1855-April 1856 I.Auflage 1961 2. Auflage 1963 3. Auflage 1969 16* Band 12: April 1856-Januar 1859 I.Aufläse 1961 2. Auflage 1963 3. Auflage 1969 Band 13: Januar 1859-Februar 1860 I.Auflage 1961 2. Aufläse 1964 S.Auflage 1969 Band 14: Juli 1857-November 1860 1.Aufläse 1961 2. Auflage 1964 3.Auflage 1969 Band 15: Januar 1860-September 1864 I.Auflage 1961 2.Auflage 1964 3. Aufläse 1969 Band 16: September 1864-Juli 1870 I.Auflage 1962 2.AufIage 1964 3. Auflage 1968 Band 17: Juli 1870-Februar 1872 I.Auflage 1962 2.Auflage 1964 3.Auflage 1968 Band 18: März 1872- Mai 1875 I.Auflage 1962 2.Auflage 1964 3. Auflage 1969 Band 19: März I875-Mai 1883 I.Auflage 1962 2. Auflage 1969 Band 20: Friedrich Engels, „Anti-Dühring" und „Dialektik der Natur" 1.Auflage 1962 2.Auflage 1969 Band21: Mai 1883-Dezember 1889 I.Auflage 1962 2.Auflage 1969 Band 22: Januar 1890-August 1895 I.Auflage 1963 2. Auflage (in Vorbereitung) 17* Band 23: Karl Marx, „Das Kapital". Erster Band I.Auflage 1962 2. Auflage 1968 3. Auflage (in Vorbereitung) Band 24: Karl Marx, „Das Kapital". Zweiter Band I.Auflage 1963 2.Auflage 1968 3. Auflage (in Vorbereitung) Band 25: Karl Marx, „Das Kapital". Dritter Band I.Auflage 1964 2. Auflage 1969 3. Auflage (in Vorbereitung) Band 26.1: Karl Marx, „Theorien über den Mehrwert" (Vierter Band des „Kapitals"). Erster Teil I.Auflage 1965 Band 26.2: Karl Marx, „Theorien über den Mehrwert" (Vierter Band des „Kapitals"). Zweiter Teil I.Auflage 1967 Band 26.3: Karl Marx, „Theorien über den Mehrwert" (Vierter Band des „Kapitals"). Dritter Teil I.Auflage 1968 Band 27: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe Februar 1842-Dezember 1851 I.Auflage 1963 2-, durchgesehene und verbesserte Auflage 1965 3. Auflage (in Vorbereitung) Band 28: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe Januar 1852-Dezember 1855 1. Auflage 1963 2.Auflage 1966 3.Auflage (in Vorbereitung) Band 29: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe Januar 1856-Dezember 1859 1. Aufläge 1963 2.Auflage 1967 3.AufIage (in Vorbereitung) Band 30: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe Januar 1860 -September 1864 I.Auflage 1964 Band 31: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe Oktober 1864-Dezember 1867 I.Auflage 1965 18* Band 32: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe Januar 1868-Mitte Juli 1870 I.Auflage 1965 Band 33: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe Juli 1870-Dezember 1874 I.Auflage 1966 Band 34: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe Januar 1875-Dezember 1880 1.Auflage 1966 Band 35: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe Januar 1881-März 1883 1. Auflage 1967 Band 36: Friedrich Engels, Briefe April 1883-Dezember 1887 1. Auf läge 1967 Band 37: Friedrich Engels, Briefe Januar 1888-Dezember 1890 (.Auflage 1967 Band 38: Friedrich Engels, Briefe Januar 1891-Dezember 1892 I.Auflage 1968 Band 39: Friedrich Engels, Briefe Januar 1893-Juli 1895 I.Auflage 1968 MEWEB Karl Marx/Friedrich Engels: Werke, Ergänzungsbände Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED Ergänzungsband: Schriften, Manuskripte, Briefe bis 1844. Erster Teil: Karl Marx I.Auflage 1968 Ergänzungsband: Schriften, Manuskripte, Briefe bis 1844. Zweiter Teil: Friedrich Engels I.Auflage 1968 Prol. Int. Marx/Engels/Lenin: Über proletarischen Internationalismus Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 54 I.Auflage 1959 Reisen Friedrich Engels: Auf Reisen. Zusammengestellt und eingeleitet von Renate Schack Die Engels-Texte wurden vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED autorisiert 1. Auflage 1966 19* Religion Karl Marx/Friedrich Engels: Über Religion Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED 1. Auflage 1958 Schriften bis 1844 Karl Marx/Friedrich Engels: Schriften bis 1844. In vier Bänden Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED I. Auflage (in Vorbereitung) Schwiegersohn Karl Marx: Wie ich meinen Schwiegersohn erzog. Zusammengestellt und eingeleitet von Ruth Stolz Die Marx-Texte wurden vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED autorisiert I.Auflage 1969 Über China Karl Marx: Über China Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 46 1. Auflage 1955 Ursprung Friedrich Engels: Der Ursprung der Familie, des Privateigentums und des Staats. Im Anschluß an Lewis H.Morgans Forschungen 1. Auf läge 1946 (ab 2.Auflage: Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 11) 2. Auflage 1949 3. Aufläse 1950 4.Aufla«e 1951 5.Auflage 1952 6.Auflage 1953 7., verbesserte und erweiterte Auflage 1964 8. Auflage 1969 Vogt Karl Marx: Herr Vogt. Mit Originaldokumenten von Marx und Engels im Anhang Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 38 I.Auflage 1953 Wirkung Kap. Rolf DIubek/Hannes Skambraks: „Das Kapital" von Karl Marx in der deutschen Arbeiterbewegung (1867 bis 1878). Abriß und Zeugnisse der Wirkungsgeschichte Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED I.Auflage 1967 Zur dt. Gesch. Marx/Engels/Lenin/Stalin: Zur deutschen Geschichte. Aus Werken, Schriften, Briefen. In 3 Bänden Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED Band I: Von der Frühzeit bis zum 18. Jahrhundert 1. Auflage 1953 2. Auflage 1953 3. Auf läge 1956 Ab 4.AufIage u. d. T . 20* Karl Marx/Friedrich Engels: Über Deutschland und die deutsche Arbeiterbewegung. Aus Werken, Schriften, Briefen. In drei Bänden Besorgt vom Institut für Marasmus-Leninismus beim ZK der SED Band 1: Von der Frühzeit bis zum 18. Jahrhundert 4. Autloge 1961 Marx/Engels/Lenin/Stahn: Zur deutschen Geschichte. Aus Werken, Schriften, Briefen. In 3 Bänden Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED Band II, 1.Halbband: Das 19.Jahrhundert I.Auflage 1954 Neuausgabe u. d. T. Karl Marx/Friedrich Engels: Über Deutschland und die deutsche Arbeiterbewegung. Aus Werken, Schriften, Briefen. In drei Bänden Band 2: Die erste Hälfte des 19. Jahrhunderts I.Auflage 1970 Marx/Engels/Lenin/Stalin: Zur deutschen Geschichte. Aus Werken, Schriften, Briefen. In 3 Bänden Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED Band II, 2.Halbband: Das 19. Jahrhundert I.Auflage 1954 Neuausgabe u. d. T. Karl Marx/Friedrich Engels: Über Deutschland und die deutsche Arbeiterbewegung. Aus Werken, Schriften, Briefen. In drei Bänden Band 3: Die zweite Hälfte des 19. Jahrhunderts I.Auflage (in Vorbereitung) 21' 2.SIGLEN DER SPRACHEN Bulg. Bulgarisch D E Deutsch Englisch F I Französisch Poln. Polnisch R Russisch Rum. Rumänisch Span. Spanisch Ung. Ungarisch Italienisch WEITERHIN VERWENDETE ABKÜRZUNGEN ADAV Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein BdG Bund der Gerechten BdK Bund der Kommunisten IAA Internationale Arbeiterassoziation KKK Kommunistisches Korrespondenzkomitee MdR Mitglied des Deutschen Reichstages SAPD Sozialistische Arbeiterpartei Deutschlands SDAP Sozialdemokratische Arbeiterpartei SPD Sozialdemokratische Partei Deutschlands 22* INHALTSVERGLEICHSREGISTER DER WERKE UND EINZELAUSGABEN CPABHHTEJILHtlll yKA3ATEJIB HA3BAHHH IIPOHSBEßEHHft H OTflEJILHLIX H3flAHHH COMPARATIVE INDEX OF THE MARX-ENGELS-WERKE AND OF OTHER EDITIONS OF INDIVIDUAL WORKS INDEX DE COMPARAISON DES (EUVRES ET EDITIONS PARTICULIERES INDICE COMPARATIVO DE LAS OBRAS Y SEPARATAS Das Inhaltsvergleichsregister enthält alle in der Werkausgabe und in den Einzelausgaben des Dietz Verlages Berlin veröffentlichten Briefe, Postkarten und Telegramme aus der Feder von Marx und Engels. Es ist untergliedert in den Briefwechsel zwischen Marx und Engels und in die Korrespondenzen von Marx und Engels mit dritten Personen. In beiden Teilen sind die Briefe, Postkarten und Telegramme chronologisch nach dem Datum ihrer Abfassung angeordnet. Redaktionelle Ergänzungen oder Berichtigungen bei der Orts- und Datumsangabe sind in eckige Klammern gesetzt; andere Zusätze der Redaktion folgen nach der Datumsangabe in Kleindruck. Jede Korrespondenz hat in diesem Verzeichnis eine Nummer erhalten, unter der sie auch in den anderen Verzeichnissen dieses Bandes geführt wird. Gekürzte Wiedergaben von Korrespondenzen in verschiedenen Ausgaben sind durch ein hochgestelltes Sternchen hinter der Seitenangabe gekennzeichnet. yKa3aTeJii> co^epsKHT Bce onyöJinKOBaHHHe H3flaTeJibCTB0M BepjiHH B CotmHeHHflx H OTÄejrbHtix H3RaHHHX nncfcMa, OTKPBITKH H TenerpaMMH, H3-noff n e p a MapKca H 3Hrenbca. O H coßepjKirr pa3fleJi nepenHCKH Men^y MapKcOM n 3Hreni.coM H pa3ßeji HX KOppecnoHReHnHH c paaHUMH JiHnaMH. ÜHCBMa, OTKPHTKH TU. oßonx pa3aejioß pacnoJiojKeHbi B xpoHOJionrrecKOM nopff^Ke no saTaM E X aonojiHeHHH HJIH nonpaBKH K Ha3BaHHHM MecT Ha3Ha^eHHH B KBanpaTHHe CROÖKH; Bce nponite aon MCJIKHM IHPH$TOM nocjie ^ a i t i . KajKHOMy n n c t u y , OTKpHTKe H TenerpaMMe cooTBeTCTByeT CBOH oTfleJiLHHfi HOMep, noa KOTopuM OHH npHBOHHTCH H B ß p y r n x yKasaTeJIHX 3T0r0 TOMa. BHRepJKKH H3 KOppeCIIOHfleHD;Hä, nOMemeHHHX B pa3JIH*rabIX H3flaHE[flX, PHÄOM co CCHJIKOS Ha CTpa The comparative index contains all the letters, postcards, and telegrams from the pen of Marx and Engels published in the Marx/Engels-Werke-edition as well as in the individual editions of the Dietz Verlag, Berlin. It is subdivided into the correspondence between Marx and Engels and into that of Marx and Engels with other persons. In both parts the letters, postcards, and telegrams are listed chronologically according to the date of their composition. Editorial Supplements or corrections referring to the places and dates named there are included in Square brackets; other editorial supplementary remarks follow the date in small print. Each correspondence got a number in this index which is the same as in all the other indices of this volume. Abridged correspondences in various editions are marked by an asterisk after the page-number. Vous trouverez dans I'index de comparaison toute la correspondance de Marx et Engels (lettres, cartes postales, t^ldgrammes) que le Dietz Verlag (Berlin) a publie'e dans l'^dition des oeuvres ou dans les editions particulieres. La premiere partie est consacr^e aux lettres quYchangerent Marx et Engels, Ia seconde ä. la correspondance de Marx et Engels avec d'autres personnes. Dans chacune des deux parties les lettres sont classees par ordre chronologique selon la date de rddaction. Nous avons mis entre parentheses les compldments d'information ou les corrections concernant les Iieux et les dates; nous avons donnl les autres renseignements utiles en petits caracteres d'imprimerie, imm^diatement apres l'^nonci des dates. Ann de vous rendre les comparaisons moins ardues, nous avons repris ici, pour chaque piece de correspondance, le num^ro sous lequel eile est classäe dans les autres index. Pour vous permettre de reconnaitre aisdment le pieces qui se retrouvent dans plusieurs editions, nous avons muni d'une ast^risque le num^ro de la page correspondante. EI indice comparativo comprende todas las cartas, tarjetas postales y telegramas de Marx y Engels publicados en las Obras y en separatas de Ia editorial »Dietz Verlag Berlin*1. Se subdivide en dos partes: correspondencia entre Marx y Engels y correspondencia de Marx y Engels con terceras personas. En ambas partes, las cartas, tarjetas postales y telegramas han sido ordenados cronolögicamente segün las fechas de creaciön. Los suplementos redaccionales o correcciones de nombres de poblaciones o fechas han sido anadidos en par£ntesis angulares; otros suplementos de Ia redacciön se encuentran en letras mas pequenas despu6s de Ia fecha. Cada pieza de correspondencia en este fndice tiene un nümero que vuelve a aparecer en los demas registros del presente tomo. Extractos abreviados de correspondencias en diferentes edidones se han senalado con un asterisco colocado junto al nümero de la pagina. ERSTER TEIL DERBRIEFWECHSEL ZWISCHEN KARL MARX UND FRIEDRICH ENGELS *IACTB IIEPBAH ÜEPEIIHCKA ME5K^y K. MAPKCOM H <D. BHTEJILCOM FIRST PART THE CORRESPONDENCE BETWEEN KARL MARX AND FRIEDRICH ENGELS PREMIERE PARTIE LA CORRESPONDANCE ENTRE KARL MARX ET FRIEDRICH ENGELS PRIMERA PARTE CORRESPONDENCIA ENTRE KARL MARX Y FRIEDRICH ENGELS Der erste Teil des Inhaltsvergleichsregisters enthält die zwischen Marx und Engels gewechselten Briefe, Postkarten und Telegramme in chronologischer Reihenfolge. Bei jeder Korrespondenz werden Absender, Empfänger, Empfängerort, Absenderort, Datierung und Originalsprache angegeben. Weiterhin ist in Kleindruck vermerkt, welche Besonderheiten die betreffende Korrespondenz aufweist: ob es sich um einen Entwurf oder ein Fragment handelt, welche Datierung in früheren Ausgaben vorgenommen wurde, ob Nachschriften oder Notizen vorhanden sind, welche Deck- oder Kosenamen verwendet wurden. CpaBHETejitHoro yKa3aTejm coaepjKUT pacnojiojKeimBie B nopflßKe iracLMa, OTKPHTKH H TejierpaMMH, cocTaBrnnomne nepenHCKy MapKca K KaatnoMy aKceMiurapy KoppecnoHfleHijHH ßaioTCH yKaaaHHH oö oTnpasHTejie, ajjpecaTe, n x ajjpecax, a Taione yKa3HBaioTCH R&IS. HanncaHHH H H3LIK opnrHHaira. KpoMe Toro, MCJIKHM HIPH$TOM flacrcu oötHCHeHHe ocoöeHHOCTefi: aBJiHeTCfl JIH aaHHLiiä TeKCT HaSpOCKOM HJIH <J)parMeHTOM; KaKHM ^HCHOM ^aTHpOBaH yKa3aHHWÜ AOKyMeHT B npe^biffymHX H3AaHHax; HMewTCH n n KaKHe - JIH6O npnnnCKH HJIH saaieTKH; Kairae nceBfloHHMLI HJIM npO3EHHia GblJIH HCn0JIb30BaHH. The first part of the comparative index contains the letters, postcards, and telegrams which Marx and Engels wrote to each other in chronological order. With each correspondence the writers of the letters, the addressees, their respective places, the dates, and the original Ianguage are listed. Furthermore the feature of the respective correspondence is marked in small print: Whether it is a draft or a fragment, how it is dated in former editions, whether there exist postscripts or notes, what pseudonyms or pet names were used. Dans la premiere partie, nous avons ordonni chronologiquement les lettres, les cartes postales et les tel£grammes que Marx et Engels se sont envoyls. Pour chaque piece, nous avons donne" des indications pr^cises sur l'exp^diteur, le destinataire, le lieu de destination, le Heu d'envoi, la date et la langue d'origine. Nous avons de plus indique1 en petits caracteres d'itnprimerie les particularite's de chaque piece: s'il s'agit d'un projet ou d'un fragment, quelle date on peut retrouver dans les Iditions antärieures, si on ditient des notes compUmentaires, quels pseudonymes et noms familiers on peut rencontrer. La primera parte del fndice comparativo registra, en orden cronolögico, las cartas, tarjetas postales y telegramas intercambiados entre Marx y Engels. En cada comunicaciön se ha registrado el remitente, el destinatario, el lugar de destino, el lugar de envio, Ia fecha y el idioma original. Ademas se senala en letras mäs pequenas qu£ particularidades presenta la respectiva comunicaciön: si se trata de un borrador o un fragmento, qu£ fecha se le ha dado en ediciones anteriores, si existen copias o notas, qu£ seudönimos o apodos han sido usados. Engels an Marx in Paris [Barmen, Anfang Okt. 1844] (D) 1 Engels an Marx in Brüssel Barmen, 22.-26. Febr. [und 7. März] 1845 (D) 4 5 Engels an Marx in Paris [Barmen, 2O.Jan. 1845] (D) 3 Engels an Marx in Brüssel Barmen, 17. März 1845 (D) Bisher datiert: 22.Febr.-7.M8rz 1845 Engels an Marx in Paris Barmen, 19.Nov. 1844 (D) 2 Bisher datiert: [ca. 8.-I0.Okt. 1844] 1844, Okt. bis 1845, März Nr. 27 24 19 14 9 5 MEW I 22 18 13 6 3 MEBW 19* 17* MEAB II 1219* 2 641* 2 636* II 1218* 2 635* Zur dt. Gesch. 210 206 204 1196 BdK 11* Br.Kap. 261 254 243 233 226 28* 25* 155* 18-25 Bureau Nr. 6 7 8 9 10 11 1846, Juli bis Okt. BdK MEW MEBW 27 29 I 27 Engels an Marx in Brüssel [Paris] 19. Aug. 1846 (D) 32 32 Engels an das Kommunistische Korrespondenz-Komitee in Brüssel [Paris] 19. Aug. 1846 (D) 36 36 I 398 Engels an das Kommunistische Korrespondenz-Komitee in Brüssel [Paris] lö.Sept. 1846 (D) 40 39 409 Engels an Marx in Brüssel [Paris] 18.Sept. 1846 (D) 47 47 Engels an Marx in Brüssel [Paris, Sept. 1846] (D) 53 50 55 53 Engels an Marx in Brüssel Ostende, 27. Juli 1846 (D) MEAB 25* Br. Kap. 15* 413 Bisher datiert: [Anfang Aug. 1846] Fragment 12 Engels an Marx in Brüssel [Paris, 18.0kt. 1846] (D) Bisher datiert: [Mitte Okt. 1846] 424 Engels an Marx in Brüssel [Paris, Dez. 1846] (D) 16 Bisher datiert: [Ende Dez. 1846] Engels an Marx in Brüssel [Paris] 2. Nov. [1846] (Ö) 15 Engels an Marx in Brüssel [Paris, um den 23.0kt. 1846] (D) Engels an das Kommunistische Korrespondenz-Komitee in Brüssel Paris, 23.0kt. 1846 (D) 13 14 1846, Okt. bis Dez. Nr. 27 68 67 65 60 MEW 68 65 64 I 58 MEBW 28* 26* MEAB I 601 MEAW 441 430 I 425 BdK Engels an Marx in Brüssel [Paris] 9,März [1847] (D) Marx an Engels in Paris [Brüssel] 15.Mai [1847] (D) 18 19 Engels an Marx in Holland [Brüssel] 28.-30.Sept. 1847 (D) Engels an Marx in Brüssel Paris, [25.-]26.Okt. 1847 (D) Engels an Marx in Brüssel [Paris, 14.-]15.Nov. 1847 (D) Engels an Marx in Brüssel [Paris. 23./24.Nov. 1847] (D) 20 21 22 23 Mit einer Nachschrift von Philippe Gigot Engels an Marx in Brüssel [Paris] 15.Jan. 1847 (D) 1847, Jan. bis Nov. 17 Nr. 27 104 100 93 84 82 77 73 MEW I 104 101 94 84 83 77 74 MEBW 55* MEAB 79* 61* Grundsätze 4. Aufl. 611 610 584 550 464 1463 BdK Engels an Marx in Brüssel Paris [21.Jan. 1848] (D) Engels an Marx in Paris [Brüssel] 9.März [1848] (D) 25 26 Marx an Engels in Brüssel [Paris] 16. März 1848 (D) Engels an Marx in Paris [Brüssel, 18.März 1848] (D) Marx an Engels in Barmen Köln [vor dem 25.April 1848] (D) 28 29 30 Bisher datiert: [ca. 24. April [848] Marx an Engels in Brüssel Paris [um den 12. März 1848] (D) 27 Bisher datiert: 8.-9. März [1848] Engels an Marx in Brüssel Paris, 14.Jan. 1848 (D) 1848, Jan. bis April 24 Nr. 124 121 119 118 115 113 27 109 MEW 119 117 115 115 112 110 I 107 MEBW 2 646* Zur dt. Gesch. 773 730 729 725 719 653 1650 BdK Nr. 1848, April bis 1849, Juni MEW MEBW BdK 31 Engels an Marx in Köln [Barmen] 25. April 1848 (D) 27 125 I 120 1773 Engels an Marx in Köln [Barmen] 9.Mai 1848 (D) 127 121 781 Marx an Engels in Genf [Köln, 26.0kt. 1848] (D) 128 122 858 129 123 869 Marx an Engels in Bern Köln, 29.Nov. 1848 (D) 131 124 875 Engels an Marx in Köln Bern, 28.Dez. [1848] (D) 132 125 Engels an Marx in Köln Bern, 7.[-8.] Jan. 1849 (D) 133 127 Marx an Engels in Köln Hamburg, 23.April 1849 (D) 135 129 Marx an Engels in Köln [zweite Aprilhälfte-Anfang Mai 1849] (D) 136 128 137 129 . 32 33 Mit einer Nachschrift von Louis Schulz Bisher datiert: [ca. 26. Okt. 1848] 34 Marx an Engels in Lausanne [Köln, Mitte Nov. 1848] (D) Bisher dotiert: [ca. lO.Nov. 1848] 35 36 37 38 39 Bisher datiert: [März 1849] 40 10 Marx an Engels in Kaiserslautern Paris, 7Juni [1849] (D) 955 Nr. 41 1849, Aug. bis 1850, Dez. MEW Marx an Engels in Morges [Paris, um den 1 -Aug. 1849] (D) 27 139 MEBW I 133 Bisherige Angabe des Adressatortes: Vevey 42 Marx an Engels in Morges Paris, 17.Aug. [1849] (D) 140 134 Marx an Engels in Lausanne [Paris] 23. Aug. [1849] (D) 142 137 Marx an Engels in Manchester [London] 19.Nov. 1850 (D) 143 138 Marx an Engels in Manchester London, 23.Nov. 1850 (D) 144 138 Engels an Marx in London [Manchester] 25.Nov. 1850 (D) 145 139 Marx an Engels in Manchester London, 2.Dez. [1850] (D) 146 140 154 148 Bisherige Angabe des Adressatortes: Vevey 43 44 45 46 47 Mit einer Nachschrift von Jenny Marx 48 Engels an Marx in London Manchester, 17.Dez. 1850 (D) 11 Engels an Marx in London Manchester, 8.Jan. 1851 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 22. Jan. 1851 (D) Engels an Marx in London [Manchester, 25.Jan. 1851] (D) Marx an Engels in Manchester [London] 27.Jan. 1851 (D) 51 52 53 54 55 Marx an Engels in Manchester London, 7.Jan. 1851 (D) 50 Engels an Marx in London [Manchester] 29.Jan. [1851] (D) Mit einer Nachschrift von Wilhelm Pieper Marx an Engels in Manchester [London] 6.Jan. [1851] (D) 1851, Jan. 49 Nr. 170 168 166 165 163 157 27 156 MEW 162 161 158 158 156 152 I 152 MEBW 63* MEAB 44* 41* Br. Kap. 67* Bureau Nr. 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 1851. Febr. Marx an Engels in Manchester [London] 3. Febr. 1851 (D) Engels an Marx in London Manchester, 5.Febr. 1851 (D) MEW MEBW Br. Kap. 27 173 I 165 45* 178 170 Marx an Engels in Manchester [London] lO.Febr. 1851 (D) 182 174 Marx an Engels in Manchester [London] 11.Febr. 1851 (D) 184 176 Engels an Marx in London [Manchester, 12.Febr. 1851] (D) 186 177 Engels an Marx in London [Manchester] 13.Febr. 1851 (D) 189 179 Marx an Engels in Manchester London, 23.Febr. [1851] (D) 192 182 Marx an Engels in Manchester [London] 24.Febr. 1851 (D) 198 188 Engels an Marx in London [Manchester] 25.Febr.[1851] (D) 200 189 Engels an Marx in London [Manchester] 26.Febr. [1851] (D) 203 191 Marx an Engels in Manchester [London, 26.Febr. 1851] (D) 206 194 i 50* 13 Nr. 1851, Febr. bis März MEW MEBW 67 Engels an Marx in London [Manchester, 26. Febr. 1851] (D) 27 208 I 199 Engels an Marx in London [Manchester] 27.Febr. 1851 (D) 209 199 Engels an Marx in London [Manchester, 28.Febr. 1851] (D) 210 200 Marx an Engels in Manchester [London] 1.März 1851 (D) 212 202 Marx an Engels in Manchester [London] 8.März 1851 (D) 214 203 Engels an Marx in London [Manchester] lO.März 1851 (D) 216 204 Engels an Marx in London [Manchester] 17.März 1851 (D) 217 205 Marx an Engels in Manchester London, 17.MärzI851 (D) 219 206 Engels an Marx in London [Manchester] 19.März 1851 (D) 222 209 Marx an Engels in Manchester [London, 22.März 1851] (D) 224 211 68 69 70 71 In der Handschrift: 8. Febr. 1851 72 73 74 75 76 14 Marx an Engels in Manchester [London] 2.APril 1851 (D) 78 Engels an Marx in London [Manchester] 3.April [1851] (D) Engels an Marx in London [Manchester] 11. April 1851 (D) Marx an Engels in Manchester [London] IS.April 1851 (D) Engels an Marx in London Manchester, 15.April [1851] (D) Engels an Marx in London [Manchester] I.Mai 1851 (D) 79 80 81 82 83 In der Handschrift: 2. März 1851 Marx an Engels in Manchester [London] 31.März 1851 (D) 1851, März bis Mai 77 Nr. 240 239 237 235 230 228 27 226 MEW 227 226 224 219 217 1215 MEBW 52* 52* Br. Kap. 2 653* Zur dt. Gesch. Nr. 1851, Mai MEW MEBW 84 Marx an Engels in Manchester [London] 3.Mai 1851 (D) 27 243 1230 Marx an Engels in Manchester [London] 5.Mai [1851] (D) 245 232 Engels an Marx in London [Manchester, 6. oder 7.Mai 1851] (D) 248 235 250 237 Engels an Marx in London [Manchester] 9. Mai 1851 (D) 252 238 Engels an Marx in London [Manchester, 15.Mai 1851] (D) 256 ü 190 Marx an Engels in Manchester London, I6.Mai 1851 (D) 257 1242 Engels an Marx in London Manchester, 19.Mai 1851 (D) 259 244 Marx an Engels in Manchester London, 21.Mai 1851 (D) 262 246 Engels an Marx in London Manchester, 23.Mai 1851 (D) 265 249 85 86 Bisher datiert: K.Mai 1851] 87 Engels an Marx in London [Manchester] 8.Mai [1851] (D) Ia der Handschrift: 8. Juni 88 89 Bisher datiert: [9.0kt. 1856] 90 91 92 93 16 Nr. 94 95 96 97 2 1851, Mai bis Juni MEW MEBW 27 269 1253 Engels an Marx in London [Manchester, 3. Juni 1851] (D) 272 255 Marx an Engels in Manchester [London] lö.Juni 1851 (D) 273 256 Engels an Marx in London [Manchester] 27.Juni 1851 (D) 274 256 Marx an Engels in Manchester [London] 28.Mai 1851 (D) Marx/Engels-Verzeichnis II 17 00 Marx an Engels in Manchester [London, um den 17.Juli 1851] (D) Engels an Marx in London Manchester, I7.Juli 1851 (D) Engels an Marx in London [Manchester, um den 2O.Juli 1851] (D) Engels an Marx in London [Manchester] 30.Juli 1851 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 31. Juli 1851 101 102 103 104 Marx an Engels in Manchester [London] B.Juli 1851 (D) 99 100 Engels an Marx in London [Manchester, um den 6. Juli 1851] (D) 1851, Juli 98 Nr. 291 290 287 284 283 278 27 276 MEW 271 270 268 267 264 259 1258 MEBW 68* 66* MEAB 653* 2 653* Zur dt. Gesch. 34* Bureau Nr. 105 MEW MEBW 27 294 1275 Marx an Engels in Manchester [London] 8. Aug. 1851 (D u. F) 296 277 Engels an Marx in London [Manchester, um den lO.Aug. 1851] (D) 305 287 Engels an Marx in London [Manchester, um den 1 l.Aug. 1851] (D) 308 289 Marx an Engels in Manchester [London] 14.Aug. 1851 (D) 312 293 Marx an Engels in Manchester [London, um den 2O.Aug. 1851] (D) 316 306 317 296 1851, Aug. Engels an Marx in London [Manchester, um den l.Aug. I85I](D) Br.Kap. Bisher datiert: [ca. 2.Au S . 1851] 106 107 108 109 110 53* Bisher datiert: [ca. 27. Aug. 1851] 111 Engels an Marx in London Manchester, 21. Aug. 1851 (D) 19 Nr. 112 113 114 115 116 117 118 20 MEW MEBW 27 320 1299 Engels an Marx in London [Manchester, um den 27. Aug. 1851] (D) 328 307 Marx an Engels in Manchester [London] 31. Aug. 1851 (D) 330 308 Engels an Marx in London [Manchester] l.Sept. [1851] (D) 334 312 Engels an Marx in London [Manchester] 8.Sept. [1851] (D) 336 314 Engels an Marx in London [Manchester] 11. Sept. [1851] (D) 338 316 Marx an Engels in Manchester [London] 13.Sept. 1851 (D) 339 316 1851, Aug. bis Sept. Marx an Engels in Manchester [London] 25.Aug. 1851 (D) MEAB 71* Engels an Marx in London [Manchester] 19.Sept. [1851] (D) Engels an Marx in London Manchester, 23.Sept. 1851 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 23.Sept. 1851 (D) Engels an Marx in London [Manchester, 25;]Sept. 1851 (D) Engels an Marx in London [Manchester, 26.Sept. 1851] (D) Marx an Engels in Manchester [London] !3.0kt. 1851 (D) Engels an Marx in London [Manchester] 15. Okt. 1851 (D) 120 121 122 123 124 125 1851, Sept. bis Okt. 119 Nr. 360 356 353 352 347 342 27 341 MEW 336 332 329 328 323 319 1318 MEBW 73* 72* MEAB 56* Br. K«p. Nr. 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 22 1851, Okt. bis Dez. MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 19.0kt. 1851 (D) 27 363 1339 Marx an Engels in Manchester [London] ' 25.0kt. 1851 (D) 366 342 Engels an Marx in London [Manchester, um den 27.0kt. 1851] (D) 367 343 Marx an Engels in Manchester [London] 24.Nov. 1851 (D) 370 345 Engels an Marx in London [Manchester] 27.Nov. 1851 (D) 373 347 Marx an Engels in Manchester [London] I.Dez. 1851 (D) 376 350 Engels an Marx in London [Manchester] 3.Dez. 1851 (D) 379 352 74* Marx an Engels in Manchester [London] 9.Dez. 1851 (D) 383 356 78* Engels an Marx in London Manchester, I O.Dez. 1851 (D) 385 358 Engels an Marx in London Manchester, 11.Dez. 1851 (D) 387 360 Engels an Marx in London [Manchester] 16.Dez. 1851 (D) 391 363 MEAB 79 Nr. 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 1852, Jan. bis Febr. Engels an Marx in London [Manchester] ö.Jan. 1852 CD) MEW 28 MEBW 5 1367 Marx an Engels in Manchester [London] 2O.Jan. 1852 (D) 7 373 Engels an Marx in London [Manchester] 22Jan. 1852 (D) 9 374 Marx an Engels in Manchester [London] 24.Jan. 1852 (D) 12 377 Engels an Marx in London Manchester, 28Jan. 1852 (D) 14 378 Engels an Marx in London Manchester, 29.Jan. 1852 (D) 15 382 Engels an Marx in London [Manchester] 2.Febr. 1852 (D) 17 383 Marx an Engels in Manchester [London] 4.Febr. 1852 (D) 18 384 Marx an Engels in Manchester [London] 6. Febr. 1852 (D) 22 388 Engels an Marx in London [Manchester] 17.Febr. 1852 (D) 23 388 Marx an Engels in Manchester [London] 18.Febr. [1852] (D) 25 389 Bureau 36* 23 Nr. 1852, Febr. bis März MEW MEBW 148 Engels an Marx in London Manchester, 19. Febr. 1852 (D) 28 26 1390 Marx an Engels in Manchester [London] 23. Febr. [1852] (D) 27 391 Marx an Engels in Manchester [London] 27.Febr. 1852 (D) 30 394 Engels an Marx in London Manchester, 2.März 1852 (D) 33 396 Marx an Engels in Manchester London, 3.März [1852] (D) 37 399 Engels an Marx in London [Manchester] 18.März 1852 (D) 39 401 Marx an Engels in Manchester London, 3O.März 1852 (D) 43 404 149 150 151 152 153 154 24 MEAB Bureau 87* 74* Nr. 155 156 157 158 159 160 1852, April bis Mai MEW MEBW Engels an Marx in London [Manchester] I.April 1852 (D) 28 46 1406 Marx an Engels in Manchester London, 5. April 1852 (D) 48 408 Marx an Engels in Manchester London, 14.April 1852 (D) 50 409 Engels an Marx in London [Manchester] 2O.APril 1852 (D) 51 410 Marx an Engels in Manchester London, 24.April 1852 (D) 54 412 Engels an Marx in London Manchester, 25. April 1852 (D) 56 413 in London Manchester, 27. April 1852 (D) 58 415 Engels an Marx in London Manchester, 29.Apri11852 (D) 59 416 Marx an Engels in Manchester London, 30. April 1852 (D) 61 418 Engels an Marx in London Manchester, I.Mai 1852 (D) 64 420 Engels an Marx in London Manchester, 4. Mai 1852 (D) 66 422 161 Engels an Marx 162 163 164 165 25 Nr. 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 26 1852, Mai bis Juli MEW MEBW 28 68 1423 Engels an Marx in London Manchester, 7.Mai 1852 (D) 70 425 Marx an Engels in Manchester [London] B.Mai 1852 (D) 73 428 Engels an Marx in London Manchester, 19. Mai 1852 (D) 74 428 Engels an Marx in London Manchester, 21. Mai 1852 (D) 76 429 Engels an Marx in London Manchester, 22. Mai 1852 (D) 77 429 Marx an Engels in Manchester [London] 22.Mai 1852 (D) 78 431 Engels an Marx in London Manchester, 24.Mai [1852] (D) 79 431 Engels an Marx in London Manchester, 30. Juni 1852 (D) 80 434 Marx an Engels in Manchester [London] 3Juli 1852 (D) 81 434 Engels an Marx in London Manchester, 6.Juli 1852 (D) 85 438 Marx an Engels in Manchester London, 6. Mai 1852 (D) Bureau 38* Nr. 177 178 179 1852, Juli bis Aug. MEW MEBW 28 87 1439 Engels an Marx in London Manchester, 15.Juli 1852 (D) 90 441 Marx an Engels in Manchester London, 20. Juli 1852 (D) 92 443 94 445 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Aug. 1852 (D) 95 446 Marx an Engels in Manchester [London] 5.Aug. 1852 (D) 96 447 Engels an Marx in London [Manchester] 6. Aug. 1852 (D) 98 448 Marx an Engels in Manchester [London] 6.Aug. 1852 (D) 100 449 Engels an Marx in London [Manchester, 9. Aug. 1852] (D) 105 454 Marx an Engels in Manchester London, 10. Aug. 1852 (D) 106 454 Engels an Marx in London [Manchester] 16.Aug. 1852 (D) 110 458 Marx an Engels in Manchester [London] B.Juli 1852 (D) In der Handschrift: 20. Aug. 1852 180 Engels an Marx in London Manchester, 22. Juli 1852 (D) Bisher datiert: 22. Aus. 1852 181 182 183 184 185 186 187 27 Nr. 188 189 MEW MEBW 28 112 1460 117 464 119 466 Marx an Engels in Manchester London, 3O.Aug. 1852 (D) 120 467 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Sept. 1852 (D) 124 471 Engels an Marx in London [Manchester] 7.Sept. 1852 (D) 126 473 Marx an Engels in Manchester London, 8.Sept. 1852 (D) 128 475 Marx an Engels in Manchester [London] 9.Sept. 1852 (D) 130 476 Engels an Marx in London [Manchester] 14. Sept. 1852 (D) 131 477 Marx an Engels in Manchester London, 18.Sept. 1852 (D) 133 478 Engels an Marx in London [Manchester] 20. Sept. 1852 (D) 134 479 1852, Aug. bis Sept. Marx an Engels in Manchester London, I9.Aug. 1852 (D) Engels an Marx in London [Manchester, 24.Aug. 1852] (D) Bisher dauert: [2J.Au*. 1852] 190 Marx an Engels in Manchester [London] 27.Aug. 1852 (D) Bisher datiert: 24. Aug. 1852 191 192 193 194 195 196 197 198 28 Nr. 199 MEW MEBW 28 136 1481 Marx an Engels in Manchester [London] 23.Se P t. 1852 (D) 142 482 Engels an Marx in London [Manchester] 24.Sept. 1852 (D) 145 485 Marx an Engels in Manchester London, 28.Se P t. 1852 (D) 147 487 Engels an Marx in London [Manchester, um den l.Okt. 1852] (D) 150 489 Engels an Marx in London [Manchester] 4.0kt. 1852 (D) 151 490 Engels an Marx in London [Manchester] lO.Okt. 1852 (D) 154 492° Marx an Engels in Manchester [London] 12.0kt. [1852] (D) 156 494 157 494 Engels an Marx in London Manchester, 18. Okt. 1852 (D) 158 495 Marx an Engels in Manchester London, 20.Okt. 1852 (D) 159 496 1852, Sept. bis Okt. Engels an Marx in London [Manchester, 23.Sept. 1852] (D) Bisher datiert: [1 [.März 1853] 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 Engels an Marx in London [Manchester, 14.0kt. 1852] (D) ' 29 Nr. 210 211 212 18S2, Okt. bis Nov. MEW MEBW Engels an Marx in London [Manchester, 22. Okt. 1852] (D) 28 160 1496 Marx an Engels in Manchester [London] 25. Okt. 1852 (D) 161 497 Marx an Engels in Manchester [London] 26.0kt. [1852] (D) 164 499 Engels an Marx in London Manchester, 27.0kt. 1852 (D) 165 499 Marx an Engels in Manchester London, 27.0kt. 1852 (D) 167 501 Bisher datiert: 26.0kl. [1851] 213 214 215 216 217 218 Marx an Engels in Manchester [London] 28. Okt. 1852 (D) 168 30 501* 502 : Engels an Marx in London Manchester, 28.0kt. 1852 (D) 28 175 509 Engels an Marx in London Manchester, 28.0kt. 1852 (D) 176 510 Engels an Marx in London [Manchester, 31.Okt. 1852] (D) 178 512 182 516 Bisher datiert: [16. Okt. 1852] 219 30 Marx an Engels in Manchester London, 2.Nov. 1852 (D) Nr. 220 1852, Nov. bis Dez. MEW MEBW Marx an Engels in Manchester London, 4.Nov. 1852 (D) 28 184 1518 185 518 Marx an Engels in Manchester [London] lO.Nov. 1852 (D) 189 522 Marx an Engels in Manchester London, 16.Nov. 1852 (D) 194 526 195 30 491 527 28 196 527 Engels an Marx in London Manchester, 29.Nov. 1852 (D) 198 529 Marx an Engels in Manchester London, 3. Dez. 1852 (D) 200 ' 531 Marx an Engels in Manchester London, 14-Dez. 1852 (D) 203 533 MEAB Kunst 147 II278 Mit'einer Nachschrift von Jenny Marx 221 Engels an Marx in London [Manchester, 5.-6.Nov.] 1852 (D) Bisher datiert: [ca. 12.Nov. 1852] Jahreszahl von Engels eingesetzt 222 223 224 225 226 227 228 Marx an Engels in Manchester London, 19.Nov. 1852 (D) Engels an Marx in London [Manchester] 27.Nov. 1852 (D) 31 Nr. 229 230 231 232 233 234 1853, Jan. bis April MEW MEBW Marx an Engels in London Manchester, 1 I.Jan. 1853 (D) 28 205 1535 Marx an Engels in Manchester [London] 21.Jan. 1853 (D) 207 536 Marx an Engels in Manchester London, 29. Jan. 1853 (D) 208 537 Engels an Marx in London [Manchester] 11.Febr. 1853 (D) 212 540 Marx an Engels in Manchester [London] 23. Febr. 1853 (D) 214 542 Engels an Marx in London [Manchester, 9.März 1853] (D) 217 545 Marx an Engels in Manchester [London] lO.März 1853 (D) 221 548 Engels an Marx in London [Manchester, 11.März 1853] (D) 225 552 228 555 232 558 Bisher datiert: [ca. 4. März 1853] 235 236 Bisher datiert: [I2.Mära 1853] 237 Marx an Engels in Manchester [London] 22.[-23.] März 1853 (D) Bisher datiert: 22. März 1853 238 32 Engels an Marx in London [Manchester] 10. April [1853] (D) MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 23.April 1853 (D) 28 234 1560 Marx an Engels in Manchester [London] 26. April 1853 (D) 235 561 Engels an Marx in London [Manchester] 26.April 1853 (D) 238 563 Marx an Engels in Manchester [London] 27.April 1853 (D) 240 565 Nr. 239 240 241 242 3 1853. April Manc/Eneels-Verzeichnis II 33 Marx an Engels in Manchester [London] 28.APril 1853 (D) Engels an Marx in London [Manchester] 2O.Mai 1853 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 21. Mai 1853 (D) Engels an Marx in London [Manchester, um den 26. Mai 1853] (D) 244 245 246 247 Engels an Marx in London Manchester, 31.Mai 1853 (D) Engels an Marx in London [Manchester, 1. Juni 1853] (D) 248 249 Bisher datiert: [ca. 18. Mai 1853] Engels an Marx in London [Manchester, 27.ApriI 1853] (D) 1853, April bis Juni 243 Nr. 249 248 245 244 243 242 28 241 MEW 572 571 567 570 569 566 1566 MEBW 94* MEAB 95* Religion 1240* i Kunst Marx an Engels in Manchester [London] 2.Juni 1853 (D) Engels an Marx in London Manchester, 6Juni [1853] (D) Engels an Marx in London Manchester, 9.Juni 1853 (D) Marx an Engels in Manchester London, 14. Juni 1853 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 29.Juni 1853 (D) Marx an Engels in Manchester [London] .8. Juli 1853 (D) Engels an Marx in London Manchester, 9.Juli [1853] (D) 251 252 253 254 255 256 1853, Juni bis Juli 250 Nr. 273 272 270 264 262 255 28 250 MEW 592 591 590 584 583 578 1572 MEBW 100* 99* 96* MEAB 63* 61* 61* Br. Kap. 100* 97* Religion 1336* Kunst 76* Bureau Nr. 257 258 259 260 1853. Juli bis Okt. MEW MEBW 28 275 1594 Marx an Engels in Manchester [London] 18.Aug. 1853 (D) 277 595 Engels an Marx in London [Manchester] 24.Aug. 1853 (D) 279 596 Marx an Engels in Manchester [London] 3.Sept. 1853 (D) 280 599 Marx an Engels in Manchester [London] 7.Sept. 1853 (D) 286 606 Marx an Engels in Manchester [London] 17.Sept. 1853 (D) 289 609 Engels an Marx in London Manchester, 19.Sept. 1853 (D) 291 611 Marx an Engels in Manchester [London] 28.Sept. 1853 (D) 293 596 Engels an Marx in London [Manchester] 29.Sept. 1853 (D) 296 612 Marx an Engels in Manchester [London] 3O.Sept. 1853 (D) 298 613 Marx an Engels in Manchester London, 8.0kt. 1853 (D) 300 614 Marx an Engels in Manchester [London] 18.Juli 1853 (D) Bisher datiert: 2.Sept. 1853 261 262 263 264 In der Handschrift: 28.Auj. 1853 265 266 267 36 Nr. 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 1853, Okt. bis 1854, Jan. MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 12.0kt. 1853 (D) 28 302 1617 Marx an Engels in Manchester [London] 28.0kt. 1853 (D) 304 618 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Nov. 1853 (D) 306 620 Marx an Engels in Manchester [London] 6.Nov. [1853] (D) 308 621 Marx an Engels in Manchester London, 21.Nov. 1853 (D) 309 622 Engels an Marx in London Manchester, 23.Nov. 1853 (D) 9 498 Marx an Engels in Manchester [London] 23.Nov. 1853 (D) 28 310 622 311 623 313 625 Marx an Engels in Manchester [London] 14.Dez. 1853 (D) 314 626 Marx an Engels in Manchester [London] 5.Jan, 1854 (D) 317 n 3 Marx an Engels in Manchester London, 2.Dez. 1853 (D) Marx an Engels in Manchester [London, um den 12.Dez. 1853] (D) , 37 Nr. 279 280 1854, Jan. bis April MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] lO.Jan. 1854 (D) 28 318 114 Marx an Engels in Manchester [London] 18. Jan. 1854 (D) 319 4 Marx an Engels in Manchester London, 25. Jan. 1854 (D) 321 6 Marx an Engels in Manchester [London] 9.Febr. 1854 (D) 324 8 Marx an Engels in Manchester [London] 15.Febr. 1854 (D) 326 10 Marx an Engels in Manchester [London] 9.März 1854 (D) 327 10 Marx an Engels in Manchester [London, um den 11 .März 1854] (D) 329 14 Marx an Engels in Manchester [London] 17. März 1854 (D) 330 14 Engels an Marx in London Manchester, 23. März 1854 (D) 331 14 Marx an Engels in Manchester [London] 29.März 1854 (D) 333 16 Engels an Marx in London Manchester, 3.April 1854 (D) 336 19 Mit einer Nachschrift von Kinderhand 281 282 283 284 285 286 Bisher datiert: 14. März 1854 287 288 289 38 Nr. 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 4.April 1854 (D) 28 338 1121 Marx an Engels in Manchester London, 19. April 1854 (D) 340 23 Engels an Marx in London Manchester, 20. April 1854 (D) 342 24 Engels an Marx in London [Manchester, um den 21 .April 1854] (D) 344 26 Marx an Engels in Manchester [London] 22. April 1854 (D) 346 27 Engels an Marx in London [Manchester, um den 24. April 1854] (D) 349 30 Marx an Engels in Manchester [London] 29.April 1854 (D) 350 31 Engels an Marx in London Manchester, I.Mai 1854 (D) 351 31 Marx an Engels in Manchester [London] 3.Mai 1854 (D) 354 34 Marx an Engels in Manchester [London] 6.Mai 1854 (D) 357 37 Engels an Marx in London Manchester, 9.Mai 1854 (D) 359 39 1854, April bis Mai 39 Nr. 301 302 303 304 305 1854, Mai bis Juni MEW MEBW 28 362 II 41 Marx an Engels in Manchester London, 3Juni 1854 (D) 363 43 Engels an Marx in London Manchester, 1 O.Juni 1854 (D) 365 45 Marx an Engels in Manchester London, 13.Juni 1854 (D) 367 47 Engels an Marx in London [Manchester] 15. Juni 1854 (D) 369 50 370 48 Marx an Engels in Manchester London, 22.Mai 1854 (D) Bisher datiert: 25.Juni 1854 306 40 Marx an Engels in Manchester London, 21.Juni 1854 (D) 314 313 312 311 310 308 307 Nr. Marx an Engels in Manchester [London] 27Juni 1854 (D) Engels an Marx in London [Manchester] ö.Juli 1854 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 7.Juli 1854 (D) Engels an Marx in London Manchester, 2O.Juli 1854 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 22.JÜH 1854 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 27.Juli 1854 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 8. Aug. 1854 Marx an Engels in Manchester [London] 26.Aug. 1854 (D) 1854, Juni bis Aug. 387 386 380 377 62 61 56 53 52 51 374 375 51 n 5i MEBW 373 28 372 MEW 105* MEAB II 531* MEAW 1595* Zur dt, Gesch. I.-3. Aufl. 322 321 320 319 318 317 316 315 Nr. Marx an Engels in Manchester London, 17.0kt. 1854 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 25.0kt. 1854 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 26.0kt. 1854 (D) In der Handschrift: 10. Nov. 1854 Marx an Engels in Manchester London, 2.Sept. 1854 (D) Marx an Engels in Manchester London, 13.Sept. 1854 (D) Marx an Engels in Manchester London, 22.Sept. 1854 (D) Marx an Engels in Manchester London, 29.Sept. 1854 (D) Marx an Engels in Manchester London, lO.Okt. 1854 (D) 1854, Sept. bis Okt. 404 403 398 395 394 393 391 28 389 MEW II 73 73 68 80 67 66 65 63 MEBW 1597* Zur dt. Gesch. 1.-3. Aufl. 1581* Kunst Nr. 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 1854, Nov. bis 1855, Jan. MEW MEBW Marx an Engels in Manchester London, lO.Nov. 1854 P ) 28 410 n so Marx an Engels in Manchester London, 22.Nov. 1854 (D) 411 83 Marx an Engels in Manchester [London] 30.Nov. 1854 (D) 413 84 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Dez. 1854 (D) 415 86 Marx an Engels in Manchester [London] 8.Dez. 1854 (D) 419 89 Marx an Engels in Manchester [London] 15.Dez. 1854 (D) 420 89 Marx an Engels in Manchester [London] 12.Jan. 1855 (D) 422 91 Marx an Engels in Manchester London, 17. Jan. 1855 (D) 423 91 424 92 Marx an Engels in Manchester [London] 24.Jan. [1855] (D) 425 93 Marx an Engels in Manchester [London] 3O.Jan. 1855 (D) 426 93 Marx an Engels in Manchester [London] 19. Jan. 1855 (D) , 43 Nr. 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 44 1855, Jan. bis April MEW MEBW 28 427 II 94 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Febr. 1855 (D) 432 99 Marx an Engels in Manchester [London] 13.Febr. 1855 (D) 434 100 Marx an Engels in Manchester [London] 3.März 1855 (D) 436 102 Marx an Engels in Manchester [London] 8.März 1855 (D) 438 104 Marx an Engels in Manchester [London] 16.März 1855 (D) 440 107 Marx an Engels in Manchester [London] 27.März 1855 (D) 441 108 Marx an Engels in Manchester [London] 3O.März 1855 (D) 442 109 Marx an Engels in Manchester [London] 6.April 1855 (D) 443 110 Marx an Engels in Manchester [London] 12.April 1855 (D) 444 111 Marx an Engels in Manchester [London] 16.April [1855] (D) 445 111 Marx an Engels in Manchester London, 31.Jan. 1855 (D) Nr. 345 346 MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 16.Mai 1855 (D) 28 446 n 112 Marx an Engels in Manchester [London] 18.Mai 1855 (D) 447 108 Marx an Engels in Manchester London, 15.Juni [1855] (D) 448 112 Marx an Engels in Manchester [London] 26. Juni 1855 (D) 449 113 Marx an Engels in Manchester London, 29.Juni [1855] (D) 450 114 Marx an Engels in Manchester [London] 3Juli 1855 (D) 451 115 Marx an Engels in Manchester [London] 17.Juli 1855 (D) 453 116 Marx an Engels in Manchester [London] 7.Aug. 1855 (D) 455 Marx an Engels in Manchester Camberwell, l.Sept. 1855 (D) 456 118 Marx an Engels in Manchester Camberwell, 6.Sept. 1855 (D) 458 119 Marx an Engels in Manchester Camberwell, 11. Sept. 1855 (D) 460 120 1855, Mai bis Sept. In der Handschrift: 18. März I8S5 347 348 349 350 351 352 353 354 355 45 Nr. 356 357 358 359 360 361 362 363 364 46 MEW MEBW 28 461 II 121 Marx an Engels in Manchester [London] 1 I.Dez. 1855 (D) 463 123 Engels an Marx in London Manchester, 12.Dez. 1855 (D) 464 123 Marx an Engels in Manchester [London] 14.Dez. 1855 (D) 466 125 5 128 8 130 Marx an Engels in Manchester [London] 12.Febr. 1856 (D) 11 133 Marx an Engels in Manchester [London] B.Febr. 1856 (D) 16 138 Marx an Engels in Manchester [London] 29.Febr. 1856 (D) 19 140 1855, Dez. bis 1856, Febr. Marx an Engels in Manchester London, 7. Dez. 1855 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 18.Jan. 1856 (D) Engels an Marx in London Manchester, 7.Febr. 1856 (D) 29 Marx an Engels in Manchester [London, 25. März 1856] (D) 367 368 Engels an Marx in London Manchester, 7. März 1856 (D) 366 Marx an Engels in Manchester [London] lO.April 1856 (D) Bisher ctolert: [15. April 1856] Marx an Engels in Manchester [London] 5.März 1856 (D) 1856, März bis April 365 Nr. 37 32 30 29 23 MEW 153 159 151 II 144 MEBW 110* MEAB II 1228* Zur dt. Gesch. 330* 1329* Kunst 376 375 374 373 372 371 370 369 Nr. Marx an Engels in Manchester [London] 23.Mai 1856 (D) Engels an Marx in London Manchester, 23. Mai 1856 (D) Engels an Marx in London Manchester, 26.Mai 1856 (D) In der Handschrift: 8. April 1856 Engels an Marx in London Manchester, H.April 1856 (D) Marx an Engels in Manchester London, lö.April [1856] (D) Marx an Engels in Manchester London, 26.April 1856 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 7.Mai 1856 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 8. Mai 1856 (D) 1856, April bis Mai 59 56 54 52 51 49 44 29 41 MEW 174 171 170 168 168 167 164 II 157 MEBW 113 111* MEAB 425* 423* l3.Aufl. ab MEASII 1.—12. Aufl. II 536* MEAW 164 Reisen Nr. 377 1856, Mai bis Sept. Marx an Engels in Manchester [London] 29.Mai 1856 (D) MEW MEBW 60 n 175 Marx an Engels in Manchester [London] 5. Juni 1856 (D) 61 175 Marx an Engels in Manchester [London] 6. Juni 1856 (D) 62 176 Marx an Engels in Manchester London, 28.Juli 1856 (D) 63 176 Marx an Engels in Manchester [London] l.Aug. 1856 (D) 66 178 Engels an Marx in London Manchester, 4. Aug. 1856 (D) 69 181 Marx an Engels in Manchester [London] 22.Sept. 1856 (D) 71 183 Marx an Engels in Manchester London, 26.Sept. 1856 (D) 74 186 Engels an Marx in London [Manchester, nicht vor dem 27.Sept. 1856] (D) 77 188 29 Jahreszahl von Engels eingesetzt 378 379 380 381 382 383 384 385 Bisher datiert: [26.September 1856] Fragment 4 Marx/Engels-Verzeichnis II 49 Nr. 386 387 388 389 390 391 50 1856. Okt. bis Dez. MEW MEBW Marx an Engels in Manchester London, I6.0kt. 1856 (D) 29 79 n i9i Marx an Engels in Manchester [London] 30.Okt. 1856 (D) 81 192 Marx an Engels in Manchester [London] 30.Okt. 1856 (D) 82 192 Engels an Marx in London Manchester, 17. Nov. 1856 (D) 85 194 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Dez. 1856 (D) 88 197 Marx an Engels in Manchester [London] 22.Dez. [185]6 (D) 91 200 MEAB Zur dt. Gesch. 1.-3. Aufl. 115* 115* 1599* 99 104 107 Engels an Marx in London [Manchester, 22. Jan. 1857] (D) Marx an Engels in Manchester [London] 23.Jan. 1857 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 6.Febr. 1857 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 16.Febr. 1857 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 24.Febr. [1857] (D) 395 396 399 398 397 96 Marx an Engels in Manchester [London] 2O.Jan. 1857 (D) 394 103 101 95 Marx an Engels in Manchester [London] H.Jan. 1857 (D) 393 29 92 MEW Marx an Engels in Manchester [London] lO.Jan. 1857 (D) 1857, Jan. bis Febr. 392 Nr. 213 211 210 209 207 204 204 II 201 MEBW 68* Br. Kap. 1453* Kunst 162* Bureau Nr. 400 401 402 403 404 405 406 407 408 52 1857, März bis April MEW MEBW Engels an Marx in London Manchester, 11 .März 1857 (D) 29 108 II 214 Marx an Engels in Manchester London, 18. März [1857] (D) 110 216 Engels an Marx in London Manchester, 2O.März 1857 (D) 113 219 Marx an Engels in Manchester London, 24.März 1857 (D) 115 220 Marx an Engels in Manchester London, 31.März 1857 (D) 117 222 Engels an Marx in London Manchester, 31.März 1857 (D) 119 224 Engels an Marx in London Manchester, 2.April 1857 (D) 122 226 Marx an Engels in Manchester London, 9.April 1857 (D) 123 227 Marx an Engels in Manchester [London] 21. April 1857 (D) 125 231 Engels an Marx in London [Manchester, 22.April 1857] (D) Marx an Engels in Manchester London, 23.April 1857 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 8. Mai 1857 (D) Engels an Marx in London [Manchester] I j.Mai 1857 (D) Engels an Marx in London Manchester, 20. Mai 1857 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 22. Mai 1857 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 23. Mai 1857 (D) 410 411 412 413 414 415 1857, April bis Mai 409 Nr. 140 137 135 134 132 129 29 126 MEW 243 241 239 238 237 234 II 232 MEBW 69* Br. Kap. 1362* Kunst Engels an Marx in London [London, 12.Juni 1857] (D) 417 Bisher datiert: [6. Nov. 1857] Engels an Marx in London Manchester, 28. Mai 1857 (D) 1857, Mai bis Juni 416 Nr. 143 29 141 MEW 296 II244 MEBW Nr. 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 MEW MEBW 29 144 II 246 Marx an Engels in Manchester [London] 29. Juni [1857] (D) 145 247 Marx an Engels in Manchester [London] 3.JuIi [1857] (D) 146 247 Marx an Engels in Manchester [London] 3.Juli [1857] (D) 147 248 Marx an Engels in Manchester [London] 6. Juli 1857 (D) 148 248 Marx an Engels in Manchester [London] 8. Juli 1857 (D) 150 249 Engels an Marx in London Manchester, [11.] Juli 1857 (D) 151 250 Marx an Engels in Manchester [London] 1 I.Juli 1857 (D) 153 251 Marx an Engels in Manchester [London] 14. Juli 1857 (D) 154 252 Marx an Engels in Manchester [London] 16. Juli [1857] (D) 156 Marx an Engels in Manchester [London] 24.Juli 1857 (D) 157 1857, Juni bis Juli Marx an Engels [in London] [London] 15. Juni 1857 (D) . 253 254 55 Nr. 429 430 431 432 433 434 56 1857, Juli bis Aug. MEW MEBW Engels an Marx in London Waterloo, 30. Juli 1857 (D) 29 158 II 255 Marx an Engels in Waterloo [London] 9.Aug. 1857 P ) 159 257 Marx an Engels in Waterloo [London] 15.Aug. 1857 (D) 160 258 Engels an Marx in London Waterloo, 21. Aug. 1857 (D) 162 259 Engels an Marx in London Waterloo, 25. Aug. 1857 (D) 165 262 Marx an Engels in Manchester [London] 26.Aug. 1857 (D) 168 264 Nr. 435 436 437 1857, Sept. MEW MEBW 29 170 II 266 Engels an Marx in London [Ryde] lO.Sept. [1857] (D) 172 267 Engels an Marx in London [Ryde, 11. oder 12. Sept. 1857] 173 Engels an Marx in London Ryde, 8. Sept. 1857 (D) Zur dt. Gesch. Fragment 438 439 Marx an Engels in Ryde [London] I5.Sept. [1857] (D) 174 268 Marx an Engels in Ryde [London] 17.Sept. [1857] (D) 176 269 Engels an Marx in London Ryde, 18.Sept. 1857 (D) 177 270 Marx an Engels in Ryde [London] 21. Sept. 1857 (D) 179 272 Engels an Marx in London Ryde, 21.Sept. 1857 (D) 180 273 In der Handschrift: 17. April 440 441 442 H 1231* 57 Engels an Marx in London Ryde, 22.Sept. 1857 (D) Marx an Engels in Ryde [London] 23.Sept. [1857] (D) Engels an Marx in London Ryde, 24.SePt. 1857 (D) Marx an Engels in Ryde [London] 25.Sept. 1857 (D) 444 445 446 1857, Sept. 443 Nr. 192 189 188 29 183 MEW 284 281 280 II 275 MEBW 119* MEAB 427* 425* I3.AU(I. ab MEAi S I I I.-I2. Auf. MEAW H 1233* Zur dl. Gesch. Nr. 447 448 449 450 451 452 453 454 1857, Okt. bis Nov. MEW MEBW 29 194 II 286 196 288 198 289 Engels an Marx in London [St. Helier] 29.0kt. 1857 (D) 202 293 Marx an Engels in St. Helier [London] 31.Okt. [1857] (D) 205 295 Marx an Engels in Manchester [London] 13.Nov. 1857 (D) 207 297 Engels an Marx in London Manchester, 15.Nov. 1857 (D) 208 297 Engels an Marx in London Manchester, 16.Nov. 1857 (D) 214 302 Engels an Marx in London St. Helier, 6.0kt. 1857 (D) Engels an Marx in London [St. Helier] 19.0kt. 1857 (D) Marx an Engels in St. Helier [London] 20.Okt. 1857 (D) - 59 s 462 461 460 459 458 457 456 455 Nr. Engels an M a « in London Manchester, 17.Nov. 1857 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 24.Nov. 1857 (D) Engels an Marx in London Manchester, 7. Dez. 1857 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 8.Dez. 1857 (D) Engels an Marx in London Manchester, 9. Dez. 1857 (D) Engels an Marx in London Manchester, 11. Dez. 1857 (D) Engels an Marx in London Manchester, 17. Dez. 1857 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 18.Dez. 1857 (D) 1857, Nov. bis Dez. 232 230 227 226 222 219 216 29 215 MEW 320 318 316 315 311 308 304 II 304 MEBW 77* 76* 74* 73* 70* Br.Kap. 119* MEAB Nr. 463 464 465 466 1857, Dez. MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 22.Dez. 1857 (D) 29 234 II 321 Marx an Engels in Manchester [London] 25.Dez. 1857 P ) 236 323 Marx an Engels in Manchester [London] 3O.Dez. [1857] (D) 241 327 Engels an Marx in London [Manchester] 31.Dez. 1857 (D) 242 328 61 ß 251 253 Engels an Marx in London Manchester, 6Jan. 1858 (D) Engels an Marx in London Manchester, 7.Jan. 1858 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 7.Jan. 1858 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 1 I.Jan. [1858] (D) Engels an Marx in London Manchester, 14Jan. 1858 (D) 469 470 471 472 473 257 256 249 247 Marx an Engels in Manchester [London] 5.Jan. [1858] (D) 468 29 246 MEW Marx an Engels in Manchester [London] 1. Jan. 1858 (D) 1858, Jan. 467 Nr. 340 339 337 335 333 332 II 332 MEBW 121* MEAB 79* Br. Kap. Nr. 1858, Jan. bis Febr. MEW MEBW 474 Engels an Marx in London [Manchester] 15. Jan. 1858 (D) 29 258 II 343 259 340 Marx an Engels in Manchester [London] 23. Jan. 1858 (D) 262 343 Engels an Marx in London Manchester, 25. Jan. 1858 (D) 264 344 Engels an Marx in London Manchester, 28. Jan. 1858 (D) 266 346 Marx an Engels in Manchester [London] 28. Jan. [1858] (D) 267 346 Marx an Engels in Manchester [London] 29.Jan. 1858 (D) 269 347 Engels an Marx in London Manchester, 3O.Jan. 1858 (D) 271 349 Marx an Engels in Manchester [London] 1.Febr. 1858 (D) 273 350 Engels an Marx in London Manchester, 8.Febr. 1858 P ) 276 353 Marx an Engels in Manchester [London] 10. Febr. [1858] (D) 277 354 475 Marx an Engels in Manchester [London, um den 16.] Jan. 1858 (D) MEAB In der Handschrift: 14.Jan. 1858 476 477 478 479 480 481 482 483 484 121* 63 Nr. 1858, Febr. bis März MEW MEBW 485 Engels an Marx in London Manchester, 11 .Febr. 1858 (D) 29 278 II 355 Marx an Engels in Manchester [London] 14.Febr. 1858 (D) 280 357 Engels an Marx in London [Manchester] 18.Febr.l858(D) 282 358 Marx an Engels in Manchester [London] 22.Febr. 1858 (D) 284 360 Engels an Marx in London [Manchester] 24. Febr. 1858 P ) 287 362 Engels an Marx in London Manchester, I.März 1858 (D) 289 364 Marx an Engels in Manchester [London] 2.März 1858 (D) 290 364 81* Engels an Marx in London Manchester, 4.März 1858 (D) 293 367 82* Marx an Engels in Manchester [London] 5. März 1858 (D) 296 370 84* Engels an Marx in London [Manchester] 11 .März 1858 (D) 299 373 486 487 488 489 490 491 492 493 494 64 MEAB Bureau 111* = £ 5 Marx an Engels in Manchester [London] 19.März[1858](D) 498 501 500 499 Engels an Marx in London [Manchester] 17. März 1858 (D) 497 Marx an Engels in Manchester [London] 29. März 1858 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 2.April 1858 (D) Bisher datiert: [ca. 26.März 1858] Engels an Marx in London [Manchester, 26. März 1858] (D) Bisher datiert; 9. März [1858] Engels an Marx in London [Manchester, 16. März 1858] (D) Marx an Engels in Manchester [London] 15.März [1858] (D) 1858, März bis April 496 495 f - Nr 311 309 308 307 302 301 29 300 MEW 382 380 380 373 375 375 II 374 MEBW 125* MEAB II542* MEAW 87* Br.Kap. 225* 215* ab 4. Aufl. Krit. Pol. Ök. 1.-3. Aufl. Nr. 502 503 504 505 506 507 508 66 1858, April bis Juni MEW MEBW 29 319 Ü387 Engels an Marx in London Manchester, 22.April 1858 (D) 322 392 Marx an Engels in Manchester London, 29.April 1858 (D) 323 393 Engels an Marx in London Manchester, 30. April 1858 (D) 327 394 Marx an Engels in Manchester [London] I.Mai [1858] (E) 328 395 Marx an Engels in Manchester London, 31.Mai 1858 (D) 329 397 Marx an Engels in Manchester [London] 7. Juni 1858 (D) 331 399 Engels an Marx in London Manchester, 9. April 1858 (D) Br.Kap. 92* Nr. 1858, Juni bis Aug. MEW MEBW 509 Engels an Marx in London [Manchester] 9. Juni 1858(D) 29 333 II400 Marx an Engels in Manchester London, 2. Juli 1858 (D) 335 402 Engels an Marx in London Manchester, 14. Juli 1858 (D) 337 403 • 340 406 Engels an Marx m London Manchester, 16. Juli 1858 (D) 344 410 Marx an Engels in Manchester London, 20. Juli 1858 (D) 346 411 Marx an Engels in Manchester [London] 25. Juli [1858] (D) 347 412 Marx an Engels in Manchester London, 8. Aug. 1858 (D) 348 412 Engels an Marx in London Manchester, 10. Aug. 1858 (D) 351 415 Marx an Engels in Manchester [London] 13.Aug. 1858 (D) 352 416 Marx an Engels in Manchester [London] 18. Aug. 1858 (D) 354 417 510 511 512 513 514 515 516 Marx an Engels in Manchester [London] I5.Juli 1858 (D) MEAB 130* Bureau 79* In der Handschrift: 4-Aug. 1858 517 518 519 67 Nr. . 1858. Sept. bis Okt. MEW MEBW 520 Marx an Engels in Manchester [London] 21. Sept. 1858 (D) 29 355 II 418 Engels an Marx in London Manchester, 7.0kt. 1858 (D) 357 420 131* Marx an Engels in Manchester London, 8. Okt. 1858 (D) 359 422 132* 521 522 8. Okt. von Engels eingesetzt MEAB S Marx an Engels in Manchester [London, 22. Okt. 1858] (D) 524 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Nov. 1858 (D) Marx an Engels in Manchester [London] lO.Nov. 1858 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 24.Nov. 1858 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 29. Nov. 1858 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 1 I.Dez. 1858 (D) 525 526 527 528 529 Bisher datiert: [29.0kt. 1858] Engels an Marx in London Manchester, 21.Okt. 1858 (D) 1858, Okt. bis Dez. 523 Nr. 373 371 369 367 366 365 29 362 MEW 433 431 429 428 428 427 II 425 MEBW 93* Br.Kap. II 253* Kunst Nr. 530 531 532 533 534 535 1858. Dez. bis 1859, Jan. MEW MEBW 29 375 II 434 Marx an Engels in Manchester [London] 17.Dez. [1858] (D) 376 435 Marx an Engels in Manchester [London] 22.Dez. 1858 (D) 378 437 Marx an Engels in Manchester London, 28.Dez. 1858 (D) 379 438 Marx an Engels in Manchester [London] 3O.Dez. 1858 (D) 380 438 Marx an Engels in Manchester [London] 6. Jan. 1859 (D) 381 439 382 440 Marx an Engels in Manchester London, 16. Dez. 1858 (D) In der Handschrift: 6.Jan. 1858 536 70 Marx an Engels in Manchester [London] 8Jan. 1859 (D) 1859, Jan. in Manchester [London, 26. Jan. 1859] (D) 539 Marx an Engels in Manchester [London] 21. Jan. [1859] (D) 538 Marx an Engels Bisher dotiert: [15. Jan. 1859] in Manchester [London zwischen dem 13. und 15. Jan. 1859] (D) 537 Marx an Engels Nr. 387 385 29 383 MEW 442 441 II 440 MEBW 232* 231* 224* 223* ab 4. Aul!. Kril. Pol. Ök. 1.-3. Aufl. 94* Br.Kap. Nr. 1859, Jan. bis Febr. MEW MEBW Kunst 540 Engels an Marx in London [Manchester] 27Jan. 1859 (D) 29 388 H 442 II 255* 308* Marx an Engels in Manchester [London] 28. Jan. 1859 (D) 390 444 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Febr. 1859 (D) 391 444 Marx an Engels, in Manchester [London] 8. Febr. 1859 (D) 392 445 541 542 543 72 a Marx an Engels in Manchester [London] 9.Febr. 1859 (D) Engels an Marx in London Manchester, lO.Febr. 1859 (D) Engels an Marx in London Manchester, 14. Febr. 1859 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 15.Febr. 1859 (D) Marx an Engels in Manchester [London, 21. Febr. 1859] (D) Marx an Engels in Manchester [London] 22.Febr. 1859 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 25. Febr. 1859 (D) 544 545 546 547 548 549 550 Nr. 1859, Febr. 401 400 399 397 396 395 29 393 MEW 450 450 449 447 447 446 II 445 MEBW 96* Br. Kap. II 256* Kunst • Nr. 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 74 MEW MEBW 29 402 II 451 Marx an Engels in Manchester [London] 3. März 1859 (D) 406 455 Engels an Marx in London [Manchester] 4.März 1859 (D) 408 456 Marx an Engels in Manchester [London] lO.März 1859 (D) 409 457 Marx an Engels in Manchester [London] 16. März 1859 (D) 411 459 Marx an Engels in Manchester [London, 22.März 1859] (D) 412 459 Marx an Engels in Manchester [London] 25. März [1859] (D) 413 460 Marx an Engels in Manchester [London] I.April 1859 (D) 414 460 Marx an Engels in Manchester [London] 9.April 1859 (D) 415 461 Engels an Marx in London [Manchester] 11 .April 1859 (D) 417 463 Marx an Engels in Manchester [London] 12. April 1859 (D) 418 463 1859, Febr. bis April Marx an Engels in Manchester [London] 25.Febr. 1859 (D) Nr. 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 1859, April bis Mai MEW MEBW Zur dtGesch. Marx an Engels in Manchester London, 16.April[1859](D) 29 420 II 464 Marx an Engels in Manchester [London] 19.April [1859] (D) 422 465 Marx an Engels in Manchester [London] 22.April 1859 (D) 423 466 Marx an Engels in Manchester [London] 6.Mai 1859 (D) 427 470 Marx an Engels in Manchester [London] lö.Mai 1859 (D) 430 473 Marx an Engels in Manchester [London]I8.Mail859(D) 431 474 Engels an Marx in London Manchester, 23.Mai 1859 (D) 438 481 Marx an Engels in Manchester [London] 24. Mai 1859 (D) 440 482 442 483 444 485 Marx an Engels in Manchester [London] 25.Mai 1859 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 27.Mai [1859] (D) , 1235* 75 Nr. 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 76 1859, Mai bis Juli MEW MEBW 29 445 II 486 Marx an Engels in Manchester [London] I.Juni 1859 (D) 446 486 Marx an Engels in Manchester [London] 7.Juni [1859] (D) 448 488 Marx an Engels in Manchester London, 10. Juli 1859 (D) 450 490 Mafx an Engels in Manchester [London] M.Juli 1859] (D) 452 491 Engels an Marx in London [Manchester] M.Juli 1859 (D) 454 493 Marx an Engels in Manchester [London] 18Juli 1859 (D) 455 493 Engels an Marx in London Manchester, 18Juli 1859 (D) 456 494 Marx an Engels in Manchester [London] 19. Juli 1859 (D) 459 496 Engels an Marx in London [Manchester, 2O.Juli 1859] (D) 461 498 Marx an Engels in Manchester [London] 22.Juli 1859 (D) 462 499 Marx an Engels in Manchester [London] 28.Mai [1859] (D) Kunst 1217* 100* Nr. 1859, Juli bis Sept. MEW MEBW 583 Engels an Marx in London Manchester, 25.Juli 1859 (D) 29 464 H 501 Marx an Engels in Manchester [London] 1. Aug. 1859 (D) 466 503 Engels an Marx in London Manchester, 3. Aug. 1859 (D) 468 504 Marx an Engels in Manchester [London] 8. Aug. 1859 (D) 470 505 Engels an Marx in London Manchester, 10. Aug. 1859 (D) 472 506 Marx an Engels in Manchester [London] I3.Aug. 1859 (D) 474 507 Marx an Engels in Manchester London, 26. Aug. [1859] (D) 476 509 Marx an Engels in Manchester [London, 5.Sept. 1859] (D) 478 510 479 510 Marx an Engels in Manchester [London] 21.Sept. 1859 (D) 480 510 Engels an Marx in London Manchester, 22. Sept. 1859 (D) 481 511 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 Engels an Marx in London Manchester [8. Sept. 1859] (D) . 77 MEW MEBW 29 483 II 512 484 513 Marx an Engels in Manchester [London, 27.Sept. 1859] (D) 486 515 Marx an Engels in Manchester London, 28.Sept. [1859] (D) 487 515 Engels an Marx in London Manchester, 3. Okt. 1859 (D) 488 516 Marx an Engels in Manchester [London] 5.0kt. [1859] (D) 490 517 1859. Sept. bis Okt. Nr. 594 595 Marx an Engels in Manchester London, 23.Sept. [1859] (D) Engels an Marx in London Manchester [zwischen dem 23. und 27.Sept. 1859] (D) Bisher datiert: [ca. 25.Sept: 1859] 596 597 598 599 600 601 602 Marx an Engels in Manchester London, 10. Okt. 1859 (D) 521 Marx an Engels in Manchester [London] 26.0kt. 1859 (D) 496 522 Engels an Marx in London Manchester, 28.Okt. 1859 (D) 498 523 Fragment 78 494 Nr. 603 604 605 606 607 1859, Nov. bis Dez. MEW MEBW Kunst 29 499 II 524 II 258* Engels an Marx in London Manchester, 4. Nov. 1859 (D) 502 527 Marx an Engels in Manchester London, 7.Nov. 1859 (D) 505 531 Marx an Engels in Manchester [London] lö.Nov. 1859 (D) 506 531 Marx an Engels in Manchester [London, 17.Nov. 1859] (D) 507 542 Engels an Marx in London Manchester, 17. Nov. 1859 (D) 508 532 . 311* Marx an Engels in Manchester London, 19.Nov. 1859 P ) 510 534 260* Marx an Engels in Manchester London, 26.Nov. 1859 (D) 515 538 265* Engels an Marx in London Manchester, 28.Nov. 1859 (D) 518 541 266* Marx an Engels in Manchester London, 1 O.Dez. 1859 (D) 520 543 267* Engels an Marx [Manchester, 11. oder 12.Dez. 1859) (D) 524 547 Marx an Engels in Manchester [London] 3.Nov. 1859 (D) Bisher datiert: [I.Dez. 1859] 608 609 610 611 612 613 Bisher datiert: [ca. 12. Dez. 1859] 79 Nr. 614 615 18S9, Dez. Marx an Engels in Manchester [London] 13.Dez. 1859 (D) Engels an Marx in London Manchester [19.Dez. 1859] (D) MEW MEBW 29 525 II 547 527 643 528 549 Bisher datiert: [8.Dez. 1860] 616 80 Marx an Engels in Manchester [London] 2O.Dez. 1859 (D) i l 14 17 Engels an Marx in London Manchester, 26.Jan. 1860 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 28.Jan. [1860] (D) Engels an Marx in London Manchester, 31. Jan. 1860 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 31. Jan. 1860 (D) Engels an Marx in London [Manchester] 1. Febr. 1860 (D) 619 620 621 622 623 19 11 9 8 Marx an Engels in Manchester [London] 25.Jan. 1860 (D) 5 618 30 MEW Marx an Engels in Manchester [London, nach dem 11 Jan. 1860] (D) 1860, Jan. bis Febr. 617 Nr. 564 562 560 557 555 555 II 553 MEBW 143* MEAB 101* Br. Kap. II 271* Kunst Nr. 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 82 1860. Febr. MEW MEBW 30 20 II 565 Marx an Engels in Manchester [London] 3. Febr. 1860 (D) 22 566 Engels an Marx in London [Manchester] 4.Febr. 1860 (D) 24 568 Marx an Engels in Manchester [London] 4. Febr. 1860 (D) 26 569 Engels an Marx in London Manchester, 7. Febr. 1860 (D) 27 570 Marx an Engels in Manchester [London] 7.Febr. 1860 (D) 28 571 Marx an Engels in Manchester [London] 9.Febr. 1860 (D) 29 572 Engels an Marx in London [Manchester] 9. Febr. 1860 (D) 36 579 Engels an Marx in London [Manchester] 12.Febr. 1860 (D) 37 580 38 581 40 582 Engels an Marx in London Manchester, 2.Febr. 1860 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 13.Febr. 1860 P ) Marx an Engels in Manchester [London] M.Febr. 1860 (D) : Nr. 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 MEW MEBW 30 41 II 583 Engels an Marx in London Manchester, 8.April 1860 (D) 42 584 Marx an Engels in Manchester [London] 9.April 1860 (D) 44 585 Marx an Engels in Manchester [London] 12.April 1860 (D) 45 586 Marx an Engels in Manchester [London] 16. April 1860 (D) 46 587 Marx an Engels in Manchester [London] 17.AprilI860(D) 48 588 Marx an Engels in Manchester [London] 24. April 1860 (D) 49 589 Marx an Engels in Manchester [London] 7. Mai 1860 (D) 51 590 Engels an Marx in London [Manchester, 7. Mai 1860] (D) 52 591 Marx an Engels in Manchester [London] 8.Mai 1860 (D) 54 592 Engels an Marx in London Manchester, 10.Mai 1860 (D) 56 593 1860. Febr. bis Mai Marx an Engels in Manchester [London] 15.Febr. 1860 (D) 83 Nr. 1860, Mai bis Juni MEW MEBW 646 Engels an Marx in London Manchester, 11. Mai 1860 (D) 30 57 II 594 Marx an Engels in Manchester [London] 28.Mai 1860 (D) 58 595 Engels an Marx in London Manchester, 31.Mai 1860 (D) 59 595 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Juni 1860 (D) 61 596 Marx an Engels in Manchester [London] KJuni 1860 (D) 62 597 Marx an Engels in Manchester [London] 16. Juni 1860 (D) 63 597 Engels an Marx in London [Manchester] 20. Juni 1860 (D) 65 599 68 604 69 602 71 604 647 648 649 650 651 652 653 Engels an Marx in London [Manchester, umden25.JuniI860](D) Bisher datiert: [24. Juni 1860] 654 Marx an Engels in Manchester [London] 25. Juni 1860 (D) In der Handschrift: 25. Juli 1860 655 84 Marx an Engels in Manchester [London, 26. Juni 1860] (D) Kunst 1327* Nr. 656 659 30 72 MEBW § 658 Engels an Marx in London Manchester, 26. Juni 1860 (D) MEW B 657 1860, Juni bis Aug. Engels an Marx in London [Manchester, 27. Juni 1860] (D) 73 605 Marx an Engels in Manchester [London] 28. Juni 1860 (D) 74 605 Engels an Marx in London [Manchester, um den 28. Juni 1860] (D) 75 606 Marx an Engels in Manchester [London] 9.Juli [1860] (D) 76 607 Marx an Engels in Manchester [London] 17.Juli[1860](D) 77 607 Marx an Engels in Manchester [London] 21. Juli 1860 (D) 78 608 Engels an Marx in London [Manchester, um den 23.Juli 1860] (D) 79 609 Marx an Engels in Manchester [London] 25. Juli [1860] (D) 81 610 Marx an Engels in Manchester [London] 29. Juli [1860] (D) 82 610 Engels an Marx in London Manchester, l.Aug. [1860] (D) 83 611 Bisher datiert: [um den 29.Juni 1860] 660 661 662 663 664 665 Duo 85 Nr. 667 668 669 670 671 1860, Aug. bis Okt. MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 4.Aug. [1860] (D) 30 84 n 6ii Marx an Engels in Manchester [London] 27.Aug. 1860 (D) 85 614 Marx an Engels in Manchester [London] 29. Aug. 1860 (D) 86 615 Marx an Engels in Manchester [London] 1.Sept. 1860 (D) 87 615 Marx an Engels in Manchester [London, Anfang Sept. 1860] (D) 88 616 Marx an Engels in Manchester [London] 13.Sept. 1860 (D) 89 617 Marx an Engels in Manchester [London] 15.Sept. 1860 (D) 90 617 Engels an Marx in London Manchester, 15.Sept. 1860 (D) 92 618 Marx an Engels in Manchester [London] 2O.Sept. [1860] (D) 94 620 Marx an Engels in Manchester [London] 25.Sept. 1860 (D) 95 620 Engels an Marx in London Manchester, l.Okt. 1860 (D) 98 622 Bisher datiert: [8. Sept. 1860] 672 673 674 675 676 677 Nr. 678 679 680 681 682 683 684 1860, Okt. bis Nov. MEW MEBW 30 101 II 625 Engels an Marx in London Manchester, 5.0kt. 1860 P ) 103 627 Marx an Engels in Manchester [London] 11.Okt. 1860 (D) 106 629 Marx an Engels in Manchester [London] 25. Okt. 1860 (D) 107 630 Marx an Engels in Manchester [London] 5.Nov. 1860 (D) 108 630 Marx an Engels in Manchester [London] B.Nov. 1860 (D) 109 631 Marx an Engels in Manchester [London] H.Nov. 1860 (D) 111 633 in Manchester [London] 21. Nov. 1860 (D) 112 634 Marx an Engels in Manchester [London] 23.Nov. 1860 (D) 113 634 , 115 635 117 637 Marx an Engels in Manchester [London] 2.0kt. 1860 (D) 685 Marx an Engels 686 687 688 Marx an Engels m Manchester [London] 26.Nov. [1860] (D) Marx an Engels in Manchester [London] 28.Nov. 1860 (D) 87 Nr. 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 MEW MEBW 30 119 II 639 Engels an Marx in London [Manchester] 5.Dez. 1860 (D) 120 639 Marx an Engels in Manchester [London] 5.Dez. [1860] (D) 121 640 Marx an Engels in Manchester [London] 6.Dez. 1860 (D) 123 641 Marx an Engels in Manchester London, 12.Dez. [1860] (D) 125 644 Engels an Marx in London Manchester, 18.Dez. 1860 (D) 127 646 Marx an Engels in Manchester [London] 18.Dez. 1860 (D) 128 647 Engels an Marx in London [Manchester] 19.Dez. 1860 (D) 129 647 Marx an Engels in Manchester [London] 19.Dez. 1860 (D) 130 647 Marx an Engels in Manchester [London] 23.Dez. 1860 (D) 132 649 Marx an Engels in Manchester [London] 26.Dez. 1860 (D) 133 650 1860. Dez. Engels an Marx in London Manchester, 3.Dez. 1860 (D) Nr. 700 1860, Dez. bis 1861. Jan. MEW MEBW Kunst 30 136 II 653 II 280* in Manchester [London] 3Jan. 1861 (D) 137 m 3 Engels an Marx in London Manchester, 7.Jan. 1861 (D) 138 4 Marx an Engels in Manchester [London] 8.Jan. 1861 (D) 140 5 Marx an Engels in Manchester [London] lO.Jan. 1861 (D) 142 6 Marx an Engels in Manchester London, 18Jan. [1861] (D) 144 8 Marx an Engels in Manchester [London] 22.Jan. [1861] (D) 146 10 Marx an Engels in Manchester [London] 29.Jan. 1861 (D) 148 11 Marx an Engels in Manchester [London] 27.Dez. 1860 (D) 701 Marx an Engels 702 703 704 705 706 707 89 Nr. 708 709 710 711 712 713 714 90 MEW MEBW 30 150 in 13 Engels an Marx in London [Manchester, 3I.Jan. 1861] (D) 151 13 Marx an Engels in Manchester London, 2.Febr. 1861 (D) 152 14 Engels an Marx in London [Manchester] 4.Febr. 1861 (D) 154 15 Engels an Marx in London Manchester, ö.Febr. 1861 (D) 155 15 Marx an Engels in Manchester [London] 14.Febr. 1861 (D) 157 16 Marx an Engels in Manchester [London] 27.Febr. 1861 (D) 159 18 1861, Jan. bis Febr. Marx an Engels in Manchester [London] 31. Jan. [1861] (D) MEAB Kunst 150* 1382* Nr. 715 716 717 718 719 1861, Mai bis Juli MEW MEBW 30 161 HI 20 Marx an Engels in Manchester [London] IO.Mai 1861 (D) 165 24 Marx an Engels in Manchester [London] I6.Mai 1861 (D) 169 28 Marx an Engels in Manchester [London] 10.Juni 1861 (D) 170 32 Engels an Marx in London Manchester, 12.Juni 1861 (D) 172 33 175 29 Marx an Engels in Manchester [London] I.Juli 1861 (D) 178 35 Engels an Marx in London [Manchester] 3.Juli 1861 (D) 181 38 Marx an Engels in Manchester [London] 5.Juli 1861 (D) 183 40 Marx an Engels in Manchester [London] 12.Juli 1861 (D) 188 45 Marx an Engels in Manchester [London] 2O.Juli 1861 (D) 191 47 Marx an Engels in Manchester [London] 7.Mai 1861 (D) Fragment 720 Marx an Engels in Manchester [London] 19Juni1861 (D) In der Handschrift: 9.Juni 1861 721 722 723 724 725 91 Nr. 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 92 1861, Aug. bis Dez. MEW MEBW 30 193 ni49 Marx an Engels in Manchester [London] 28.Sept. 1861 (D) 194 49 Marx an Engels in Manchester [London] 30.Okt. 1861 (D) 196 51 Marx an Engels in Manchester [London] 6.Nov. 1861 (D) 198 53 Marx an Engels in Manchester [London] 18.Nov.[1861](D) 199 54 Marx an Engels in Manchester [London] 20.Nov. [1861] (D) 201 55 Engels an Marx in London Manchester, 27.Nov. 1861 (D) 202 56 Engels an Marx in London [Manchester, 2.Dez. 1861] (D) 203 57 Marx an Engels in Manchester [London] 5.Dez. [1861] (D) 205 58 Marx an Engels in Manchester [London] 9.Dez. 1861 (D) 206 58 Marx an Engels in Manchester [London] I3.Dez. 1861 (D) 208 60 Marx an Engels in Manchester [London] 3.Aug. 1861 (D) Nr. 737 738 739 740 741 742 743 744 1861, Dez. bis 1862, März MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 19.Dez. 1861 (D) 30 209 m 6i Marx an Engels in Manchester [London] 27.Dez. 1861 (D) 212 64 Marx an Engels in Manchester [London] 25. Febr. 1862 (D) 213 66 Engels an Marx in London Manchester, 28. Febr. 1862 (D) 215 67 Marx an Engels in Manchester [London] 3.März 1862 (D) 216 68 Engels an Marx in London Manchester, 5.März 1862 (D) 218 70 Marx an Engels in Manchester [London] ö.März 1862 (D) 220 71 Engels an Marx in London [Manchester, um den 8. März 1862] (D) 225 75 226 76 Bisher datiert: [um den 10.März 1862] 745 Marx an Engels in Manchester [London] 15. März 1862 (D) 93 Nr. 746 747 748 749 750 751 752 94 MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 28.April 1862 (D) 30 227 in 77 Engels an Marx in London Manchester, 5. Mai 1862 (D) 230 79 Marx an Engels in Manchester [London] 6.Mai [1862] (D) 234 82 Engels an Marx in London Manchester, 12.Mai 1862 (D) 236 84 Engels an Marx in London [Manchester, um den 18. Mai 1862] (D) 237 84 Marx an Engels in Manchester [London] I9.Mail862(D) 238 85 Engels an Marx in London Manchester, 23.Mai 1862 (D) 239 85 1862, April bis Mai MEAB 153* Marx an Engels in Manchester [London] 27.Mai 1862 (D) Engels an Marx in London Manchester, 29. Mai 1862 (D) Engels an Marx in London Manchester, 4. Juni 1862 (D) Marx an Engels in Manchester [London, um den ö.Juni 1862] (D) Marx an Engels in Manchester [London] 18.Juni 1862 (D) Engels an Marx in London [Manchester, um den 3. Juli 1862] (D) Marx an Engels in Manchester [London] 5.Juli [1862] (D) 754 755 756 757 758 759 1862, Mai bis Juli 753 Nr. 251 250 248 247 245 244 30 242 MEW III 96 95 93 93 91 90 88 MEBW 155* MEAB 105* Br. Kap. * Marx an Engels in Manchester [London] 1 I.Juli [1862] (D) Marx an Engels in Manchester [London] 21. Juli [1862] (D) Engels an Marx in London Manchester, 3O.Juli 1862 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 3O.Juli [1862] (D) Engels an Marx in London [Manchester, 31. Juli 1862] (D) Engels an Marx in London Manchester, 1. Aug. 1862 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 2.Aug. 1862 (D) 761 762 763 764 765 766 1862, Juli bis Aug. 760 Nr. 263 261 260 257 254 253 30 252 MEW 105 103 103 100 97 97 III 97 MEBW 156 MEAB 105* Br. Kap. Engels an Marx in London Manchester, 8.Aug. 1862 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 9.Aug. 1862 (D) Engels an Marx in London [Manchester, vor dem 12.Aug. 1862] (D) 768 769 770 278 27 Engels an Marx in London [Manchester, B.Aug. 1862] (D) Marx an Engels in Manchester [London] H.Aug. 1862 Marx an Engels in Manchester London, 2O.Aug. [1862] (D) 772 773 277 276 27 272 30 269 MEW 771 Mit einer Notiz von Marx Marx an Engels in Manchester London, 7.Aug. [1862] (D) 1862, Aug. 767 Nr. 118 117 117 116 115 113 III 110 MEBW 162* 161* MEAB 112* 111* Br.Kap. Nr. 774 775 776 777 778 ( 779 780 98 MEW MEBW 30 282 m 120 Engels an Marx in London [Manchester, Anfang Sept. 1862] (D) 283 121 Engels an Marx in London Manchester, 9.Sept. 1862 (D) 284 121 Marx an Engels in Manchester London, lO.Sept. [1862] (D) 286 122 Engels an Marx in London Manchester, 16. Okt. 1862 (D) 288 124 Marx an Engels in Manchester [London] 29. Okt. 1862 (D) 290 126 Marx an Engels in Manchester [London] 4. Nov. 1862 (D) 293 128 1862, Aug. bis Noy. Engels an Marx in London [Manchester, 21. Aug. 1862] (D) Nr. 781 782 783 784 785 786 787 788 789 MEW MEBW 30 294 HI 129 Marx an Engels in Manchester London, 9.Nov. [1862] (D) 296 130 Marx an Engels in Manchester [London, M.Nov. 1862] (D) 297 130 Engels an Marx in London Manchester, 15. Nov. 1862 (D) 298 131 Marx an Engels in Manchester [London] I7.Nov. [1862] (D) 300 133 Marx an Engels in Manchester [London] 20.Nov. 1862 (D) 302 135 Marx an Engels in Manchester [London] 24.Dez. 1862 (D) 303 135 Engels an Marx in London Manchester, 26.Dez. 1862 (D) 304 136 Engels an Marx in London Manchester, 3O.Dez. 1862 (D) 305 137 1862, Nov. bis Dez. Engels an Marx in London Manchester, 5. Nov. 1862 (D) MEAB 163* 99 8 Engels an Marx in London Manchester, 7. Jan. 1863 (D) 791 314 317 Engels an Marx in London Manchester, 13.Jan. 1863 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 24Jan. 1863 (D) Engels an Marx in London Manchester, 26.Jan. 1863 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 28.Jan. 1863 (D) 793 794 795 796 319 312 Marx an Engels in Manchester [London] 8.Jan. 1863 (D) 310 309 30 306 MEW 792 In der Handschrift: 7.Jon. 1862 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Jan. 1863 (D) 1863. Jan. 790 Nr. 146 145 143 142 140 140 m 138 MEBW 166* MEAB Zur dt. Gesch. 115* II 1238* Br.Kap. Nr. 797 798 799 1863, Febr. MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 13.Febr. 1863 (D) 30 324 m i5i Marx an Engels in Manchester London, 17.Febr. [1863] (D) 326 153 Engels an Marx in London Manchester, 17. Febr. 1863 (D) 327 153 Engels an Marx m London Manchester, 19.Febr. 1863 (D) 329 155 Marx an Engels in Manchester [London] 2O.Febr. 1863 (D) 330 156 Engels an Marx in,London [Manchester, um den 21.Febr. 1863] (D) 331 156 Marx an Engels in Manchester [London] 21.Febr. 1863 (D) 332 157 Fragment 800 801 802 803 101 Nr. 804 805 806 807 808 809 1863, März bis Mai MEW MEBW 30 334 m 158 Engels an Marx in London Manchester, 8. April 1863 (D) 337 160 Marx an Engels in Manchester [London] 9.April 1863 (D) 340 162 Marx an Engels in Manchester [London] 18. April 1863 (D) 344 166 Engels an Marx in London Manchester, 21. April 1863 (D) 345 166 Engels an Marx in London Manchester, 20. Mai 1863 (D) 347 168 Marx an Engels in Manchester [London] 24.März 1863 (D) Nr. 1863, Mai MEW MEBW Br. Kap. 810 Marx an Engels in Manchester [London] 29. Mai 1863 (D) 30 350 m 169 118* 102 MEAB Zur dtGesch. n 1239* 169* Kunst I 152* Marx an Engels in Manchester [London] lO.Juni 1863 (D) Engels an Marx in London Manchester, 1 I.Juni 1863 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 12.Juni 1863 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 22.Juni 1863 (D) Engels an Marx in London Manchester, 24. Juni 1863 (D) Marx an Engels in Manchester London, 6Juli 1863 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 15.Aug. 1863 (D) 812 813 814 815 816 817 1863, Juni bis Aug. 811 Nr. 368 361 360 359 356 353 30 352 MEW 182 177 176 176 174 172 III 171 MEBW 171* 170* MEAB 123* 120* 118* Br. Kop. Nr. 818 819 820 821 822 823 824 104 MEW MEBW 30 371 m 185 Engels an Marx in London Manchester, 24.Nov. 1863 (D) 374 187 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Dez. 1863 (D) 376 188 Engels an Marx in London Manchester, 3.Dez. 1863 (D) 377 189 Marx an Engels in Manchester [London] 4.Dez. 1863 (D) 378 190 Marx an Engels in Manchester Zalt-Bommel, 22.Dez. 1863 (D) 380 191 Marx an Engels in Manchester Zalt-Bommel, 27. Dez. 1863 (D) 382 193 1863, Sept. bis Dez. Marx an Engels in Manchester [London] I2.Sept. 1863 (D) Zur dt. Gesch. H 1239* Nr. 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 1864, Jan. bis Mai MEW MEBW 30 384 m 195 Marx an Engels in Manchester Zalt-Bommel, 20. Jan. 1864 (D) 386 196 Marx an Engels in Manchester London, 25.Febr. 1864 (D) 388 198 Marx an Engels in Manchester [London, 11. März] 1864 (D) 389 198 Marx an Engels in Manchester London, 19. April 1864 (D) 390 199 Engels an Marx in London Manchester, 29. April 1864 (D) 392 200 Engels an Marx in London [Manchester] I.Mai 1864 (D) 394 202 Engels an Marx in London Manchester, 2. Mai 1864 (D) 396 204 Engels an Marx in London [Manchester, 2. Mai 1864] (D) 397 205 Marx an Engels in Manchester London, 23. Mai 1864 (D) 398 205 Marx an Engels in Manchester [London] 26. Mai 1864 (D) 399 206 Engels an Marx in Zalt-Bommel Manchester, 3. Jan. 1864 (D) 105 Nr. 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 106 MEW MEBW 30 400 IH207 Marx an Engels in Manchester [London] 3Juni 1864 (D) 402 209 Engels an Marx in London Manchester, 3.Juni 1864 (D) 405 211 Marx an Engels in Manchester [London] 7Juni 1864 (D) 407 212 Engels an Marx in London Manchester, 9.Juni 1864 (D) 410 214 Marx an Engels in Manchester [London] 16Juni 1864 (D) 414 216 Marx an Engels in Manchester [London] 1. Juli 1864 (D) 416 217 Marx an Engels in Manchester [London] 4. Juli 1864 (D) 417 218 Engels an Marx in London Manchester, 5. Juli 1864 (D) 419 219 Marx an Engels in Manchester Ramsgate, 25. Juli 1864 (D) 421 220 1864, Mai bis Juli Engels an Marx in London [Manchester] 3O.Mai 1864 (D) Nr. 846 847 848 849 850 1864, Aug. bis Sept. Marx an Engels in Manchester [London] 31. Aug. 1864 (D) MEW MEBW 30 423 m221 Engels an Marx in London Manchester, 2.Sept. 1864 (D) 425 223 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Sept. 1864 (D) 427 224 Engels an Marx in London Manchester, 4.Sept. 1864 (D) 429 225 Marx an Engels in Manchester [London] 7. Sept. 1864 (D) 432 228 Reisen 174* 107 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Nov. 1864 (D) Engels an Marx in London Manchester, 2.Nov. 1864 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 4. Nov. 1864 (D) Engels an Marx in London Manchester, 7. Nov. 1864 (D) 852 853 854 1864, Nov. 851 Nr. 17 9 6 31 5 MEW 239 233 230 III 230 MEBW 175* MEAB 80* Prol. Int. 65* 59* Gründung IAA 174* Auf Reisen Nr. 855 MEW MEBW 31 19 HI240 Marx an Engels in Manchester [London] 14.Nov. 1864 (D) 21 242 Engels an Marx in London Manchester, I6.Nov. 1864 (D) 23 243 Marx an Engels in Manchester [London] 18.Nov. [1864] (D) 25 244 Engels an Marx in London Manchester, 22.Nov. 1864 (D) 29 248 Marx an Engels in Manchester [London, 24.Nov. 1864] (D) 30 248 Marx an Engels in Manchester [London] 25.Nov. [1864] (D) 31 249 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Dez. 1864 (D) 33 251 Marx an Engels in Manchester [London] 8.Dez. 1864 (D) 36 253 Marx an Engels in Manchester [London] lO.Dez. 1864 (D) 37 254 1864, Nov. bis Dez. Engels an Marx in London Manchester, 9.Nov. 1864 (D) Gründun? IAA Mit einer Notiz von Marx 856 857 858 859 860 861 862 863 864 91 109 Nr. 1864, Dez. bis 1865, Febr. MEW MEBW 865 Marx an Engels in Manchester [London] 22.Dez. 1864 (D) 31 41 HI 257 Marx an Engels in Manchester [London] 25.Jan. 1865 (D) 42 258 Engels an Marx in London Manchester, 27Jan. 1865 (D) 45 260 Marx an Engels in Manchester [London] 30.Jan. 1865 (D) 47 262 Marx an Engels in Manchester [London] 1. Febr. 1865 (D) 49 264 Marx an Engels in Manchester [London] 3.Febr. 1865 (D) 52 267 Engels an Marx in London [Manchester] 5.Febr. 1865 (D) 55 269 Marx an Engels in Manchester [London, 6. Febr. 1865] (D) 58 866 867 868 869 870 871 872 Nachschrift auf dem Brief von Wilhelm Liebknecht an Marx vom 4. Febr. 1865 873 874 875 110 Marx an Engels in Manchester [London] Ö.Febr. [1865] (D) 59 271 Engels an Marx in London Manchester, 7.Febr. 1865 (D) 61 273 Engels an Marx in London Manchester, 9. Febr. 1865 (D) 63 274 MEAB 189* 189 Nr. 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 Zur dt. Gesch. MEW MEBW 31 64 DI 275 Marx an Engels in Manchester [London] 11.Febr. [1865] (D) 67 278 Engels an Marx in London [Manchester] 13. Febr. 1865 (D) 69 279 Marx an Engels in Manchester London, 13. Febr. 1865 (D) 70 280 H 1241* Marx an Engels in Manchester [London, lö.Febr. 1865] (D) 74 283 II 1243* Marx an Engels in Manchester [London] 18.Febr. 1865 (D) 75 284 Engels an Marx in London [Manchester] 20. Febr. 1865 (D) 79 287 Engels an Marx in London Manchester, 22.Febr. 1865 (D) 80 288 Marx an Engels in Manchester [London, vor dem 22.Febr.l865](D) 81 Engels an Marx in London Manchester, 24.Febr. 1865 (D) 82 1865. Febr. Marx an Engels in Manchester [London] lO.Febr. 1865 (D) MEAB 192 194 288 111 Nr. 886 887 888 889 890 891 MEW MEBW 31 83 ffl289 Engels an Marx in London Manchester, 27.Febr. 1865 (D) 87 293 Engels an Marx in London Manchester, 3. März 1865 (D) 88 294 Marx an Engels in Manchester [London] 4. März 1865 (D) 89 295 Engels an Marx in London Manchester, 6. März 1865 (D) 91 296 Marx an Engels in Manchester [London] 7. März 1865 (D) 93 298 Marx an Engels in Manchester [London] lO.März [1865] (D) 95 300 Engels an Marx in London Manchester, 1 I.März 1865 (D) 96 300 99 302 Engels an Marx in London Manchester, 14. März 1865 (D) 102 307 Marx an Engels in Manchester [London] I8.März 1865 (D) 103 308 1865. Febr. bis März Marx an Engels in Manchester [London] 25. Febr. 1865 (D) In der Handschrift: 7.Mai 1865 892 893 In der Handschrift: 11.Febr. 1865 894 895 896 112 Marx an Engels in Manchester [London] 13.März 1865 (D) Nr. 897 898 899 900 901 902 903 904 905 1865, April bis Mai MEW MEBW 31 105 in 311 Engels an Marx in London Manchester, 12.April 1865 (D) 106 312 Engels an Marx in London [Manchester] Iö.April 1865 (D) 108 314 Marx an Engels in Manchester [London] 22.April 1865 (D) 109 314 Marx an Engels in Manchester [London] I.Mai 1865 (D) 110 315 Engels an Marx in London Manchester, 3.Mai 1865 (D) 113 317 Marx an Engels in Manchester [London] 9. Mai 1865 (D) 115 319 Engels an Marx in London Manchester, 12. Mai 1865 (D) 118 321 Marx an Engels in Manchester [London] 13. Mai 1865 (D) 120 323 Marx an Engels in Manchester London, 11. April [1865] (D) 8 Marx/Engels-Verzeichnis II MEAB 205* 113 Marx an Engels in Manchester [London] 20. Mai 1865 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 24Juni 1865 (D) Engels an Marx in London [Manchester] 15.Juli 1865 (D) Engels an Marx in London [Manchester] 25Juli 1865 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 31. Juli 1865 (D) Marx an Engels in Manchester London, 5.Aug. 1865 (D) Engels an Marx in London Manchester, 7.Aug. 1865 (D) 906 907 908 909 910 911 912 Nr. 1865, Mai bis Aug. 137 134 131 130 128 124 31 122 MEW 338 335 332 332 330 326 III 324 MEBW 206* MEAB 127* 126* 125* Br.K«p. Nr. 913 914 915 916 917 918 919 920 MEW MEBW 31 139 IH340 Engels an Marx in London Manchester, 16. Aug. 1865 (D) 141 342 Marx an Engels in Manchester [London] 19.Aug. 1865 (D) 143 343 Engels an Marx in London Manchester, 21. Aug. 1865 (D) 146 346 Marx an Engels in Manchester [London] 22.Aug. 1865 (D) 147 347 Engels an Marx in London [Manchester] 4.0kt. 1865 (D) 149 348 Marx an Engels in Manchester [London] 19.0kt. 1865 (D) 150 349 Marx an Engels in Manchester [London] 8.Nov. 1865 (D) 151 350 1865, Aug. bis Nov. Marx an Engels in Manchester [London, 9. Aug. 1865] (D) 115 Nr. 921 922 923 924 MEW MEBW 31 153 m35i Marx an Engels in Manchester [London] 15.Nov. 1865 (D) 154 351 Engels an Marx in London Manchester, 17. Nov. 1865 (D) 155 352 Marx an Engels in Manchester [London] 20. Nov. 1865 P ) 156 353 Engels an Marx in London Manchester, l.Dez. 1865 (D) 159 355 Marx an Engels in Manchester [London, 2.Dez. 1865] (D) 161 356 Marx an Engels in Manchester [London] 26. Dez. 1865 (D) 162 356 Marx an Engels in Manchester [London, Ende 1865-Anfang 1866] (D) 165 1865, Nov. bis 1866, Jan. Engels an Marx in London [Manchester] B.Nov. 1865 (D) In der Handschrift: 20. Okt. 1865 925 926 927 928 Beilage zu einem nicht erhalten gebliebenen Brief, bezeichnet mit Appendix 929 Engels an Marx in London Manchester, 4. Jan. 1866 (D) 167 360 169 361 In der Handschrift: 4.Jan. 1865 930 116 Marx an Engels in Manchester [London] 5.Jan. 1866 (D) Br.Kap. 127* Nr. 1866, Jan. bis März MEW MEBW 931 Marx an Engels in Manchester [London] I5Jan. 1866 (D) 31 170 ffl362 Engels an Marx in London Manchester, 26. Jan. 1866 (D) 173 365 Marx an Engels in Manchester [London] 10. Febr. 1866 (D) 174 366 Engels an Marx in London Manchester, 10.Febr. 1866 (D) 176 367 129* Marx an Engels in Manchester [London] B.Febr. 1866 (D) 178 369 130* Marx an Engels in Manchester [London] 14. Febr. 1866 (D) 180 370 Engels an Marx in London Manchester, 19.Febr. 1866 (D) 181 371 Marx an Engels in Manchester [London] 20. Febr. 1866 (D) 182 Engels an Marx in London Manchester, 22. Febr. 1866 (D) 184 372 Marx an Engels in Manchester [London] 2.März 1866 (D) 186 373 Engels an Marx in London Manchester, 5. März 1866 (D) 187 374 Br.Kap. Bureau In der Handschrift: 15. Jan. 186S 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 165* 117 Nr. 942 943 944 945 946 1866, März bis April MEW MEBW 31 188 IH 375 Engels an Marx in London [Manchester, um den 10. März 1866] (D) 189 375 Marx an Engels in Manchester [London] 1 O.März 1866 (D) 190 376 Marx an Engels in Manchester [London] I5.März 1866 (E) 191 376 Marx an Engels in Manchester Margate [16.März 1866] (D) 192 377 Marx an Engels in Manchester Margate, 24. März 1866 (D) 193 377 Engels an Marx in Margate Manchester, 27. März 1866 (D) 196 380 Marx an Engels in Manchester Margate, 2. April 1866 (D) 197 381 Engels an Marx in Margate Manchester, 2.April 1866 (D) 200 383 Engels an Marx in Margate Manchester, ö.April 1866 (D) 202 385 Marx an Engels in Manchester [London] ö.März 1866 (D) Zur dt. Gesch- Bisher datiert: [15. März 1866] 947 948 949 950 951 118 H 1249* Nr. 952 953 954 955 957 958 959 960 961 1866, April bis Mai MEW MEBW 31 204 m 386 Engels an Marx in Margate Manchester, 1 O.April 1866 (D) 206 388 Engels an Marx in Margate [Manchester] B.April 1866 (D) 208 390 Marx an Engels in Manchester [London] 23. April 1866 (D) 210 391 Engels an Marx in London Manchester, I.Mai 1866 (D) 212 393 Engels an Marx in London Manchester, 9. Mai 1866 (D) 214 395 Marx an Engels in Manchester [London] lO.Mai 1866 (D) 215 395 Engels an Marx in London Manchester, 16. Mai 1866 (D) 217 397 Marx an Engels in Manchester [London] 17.Mai 1866 (D) 219 399 Engels an Marx in London [Manchester] 25. Mai 1866 (D) 220 400 Marx an Engels in Manchester Margate, 6.April 1866 (D) MEAB Zur dt. Gesch. 208* H 1250* 1251* 119 Marx an Engels in Manchester [London] 9. Juni 1866 (D) Engels an Marx in London Manchester, 11. Juni 1866 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 20. Juni 1866 (D) Engels an Marx in London [Manchester] 4Juli 1866 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 7.Juli 1866 (D) Engels an Marx in London Manchester, 9.Juli 1866 (D) 963 964 965 966 967 968 In der Handschrift: 9. Juni 1866 Marx an Engels in Manchester [London] 7. Juni 1866 (D) 1866, Juni bis Juli 962 Nr. 235 232 230 228 226 224 31 222 MEW 413 410 409 407 405 404 III 402 MEBW 211* 209 209* MEAB 89* 88* Prol. Int. II 1252* Zur dt. Gesch. MEAB Zur dt. Gesch. 417 212 H 1253* 242 419 214* 245 421 Nr. 1866, Juli bis Aug. MEW MEBW 969 Engels an Marx in London Manchester, 12Juli 1866 (D) 31 237 n i 415 238 416 Engels an Marx in London Manchester, 25. Juli 1866 (D) 240 Marx an Engels in Manchester [London] 27.Juli 1866 (D) 970 Marx an Engels in Manchester [London] 21. Juli 1866 (D) In der Handschrift: 2I.Jan. 1866 971 972 In der Handschrift: 27. Aus. 1866 973 Nr. 974 975 976 Engels an Marx in London Manchester, 6. Aug. 1866 (D) 1866, Aug. MEW MEBW Schwiegersohn Marx an Engels in Manchester [London] 7.Aug. 1866 (D) 31 247 I ü 423 29* Engels an Marx in London Manchester, lO.Aug. 1866 (D) 250 425 Marx an Engels in Manchester [London] B.Aug. 1866 (D) 252 427 121 Nr. 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 122 MEW MEBW 31 253 HI 427 Marx an Engels in Manchester [London] 26. Sept. 1866 (D) 254 428 Marx an Engels in Manchester [London] 1. Okt. 1866 (D) 255 429 Engels an Marx in London Manchester, 2. Okt. 1866 (D) 256 430 Marx an Engels in Manchester [London] 3.0kt. 1866 (D) 257 431 Engels an Marx in London Manchester, 5.0kt. 1866 (D) 259 432 Marx an Engels in Manchester [London] 8. Nov. 1866 (D) 262 435 Marx an Engels in Manchester [London] 10. Nov. 1866 (D) 263 436 Engels an Marx in London [Manchester] ll.Nov. 1866 (D) 264 437 Marx an Engels in Manchester [London] 8.Dez. 1866 (D) 266 438 Engels an Marx in London Manchester, 14.Dez. 1866 (D) 267 440 1866, Aug. bis Dez. Marx an Engels in Manchester London, 23. Aug. 1866 (D) Nr. 988 989 990 991 992 993 994 995 996 1866, Dez. bis 1867, April MEW MEBW 31268 in 441 Engels an Marx in London Manchester, 21 .Dez. 1866 (D) 270 443 Marx an Engels in Manchester [London] 31.Dez. 1866 (D) 272 444 Marx an Engels in Manchester [London] 19. Jan. 1867 (D) 273 446 Engels an Marx in London Manchester, 29. Jan. 1867 (D) 275 447 Marx an Engels in Manchester [London] 21.Febr. 1867 (D) 277 449 Marx an Engels in Manchester [London] 25. Febr. 1867 (D) 278 449 Engels an Marx in London Manchester, B.März 1867 (D) 279 450 281 452 283 453 Marx an Engels in Manchester [London] I7.Dez. 1866 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 2. April 1867 (D) • In der Handschrift: 27. März 1867 997 Engels an Marx in London Manchester, 4. April 1867 (D) 123 Nr. 998 999 1000 1001 1002 1003 124 1867, April bis Juni MEW MEBW Marx an Engels in Manchester Hamburg, B.April 1867 (D) 31 287 IÜ455 Marx an Engels in Manchester Hannover, 24. April 1867 (D) 289 457 Engels an Marx in Hannover Manchester, 27.April 1867 (D) 292 460 Marx an Engels in Manchester Hannover, 7. Mai 1867 (D) 296 463 Marx an Engels in Manchester Manchester [um den 22.Mai 1867] (D) 300 467 Marx an Engels in Manchester [London] 3. Juni 1867 (D) 301 468 Zur dt. Gesch. Bureau 167* II 1255* Marx an Engels in Manchester [London] 22.Juni 1867 (D) Engels an Marx in London Manchester, 24. Juni 1867 (D) Engels an Marx in London Manchester, 26. Juni 1867 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 27.Juni 1867 (D) 1005 1006 1007 1008 Marx an Engels in Manchester [London] 27Juni 1867 (D) Marx an Engels in Hannover [London] 2O.Juli 1867 (D) 1009 1010 In der Handschrift: 27.Juli 1867 Engels an Marx in London Manchester, 16.Juni 1867 (D) 1867, Juni bis Juli 1004 Nr. 318 314 312 311 308 305 31 303 MEW 482 480 477 476 474 471 HI 469 MEBW 222* 220* 218 MEAB 141* 139* 139* 138* 136* 135* Br. Kap. 322 323 324 326 Marx an Engels in Manchester [London] 14.Aug. 1867 (D) Engels an Marx in London Manchester, 15.Aug. 1867 (D) Marx an Engels in Manchester [London] lö.Aug. 1867 (D) Engels an Marx in London Manchester, 23. Aug. 1867 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 24. Aug. 1867 (D) 1013 1014 1015 1016 1017 321 320 Engels an Marx in London Manchester, 11. Aug. 1867 (D) 1012 31 319 MEW Marx an Engels in Manchester [London] lO.Aug. 1867 (D) 1867, Aug. 1011 Nr. 487 486 485 484 484 483 III 483 MEBW 224* 223 MEAB in MEAW 144* 143* 143* Br. Kap. Engels an Marx in London Manchester, 27.Aug. 1867 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 31. Aug. 1867 (D) Engels an Marx in London Manchester, 1 .Sept. 1867 (D) Engels an Marx in London Manchester, 2.Sept. 1867 (D) 1019 1020 1021 1022 Marx an Engels in Manchester [London] 4. Sept. 1867 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 7. Sept. 1867 (D) 1023 1024 Mit Notizen von Marx Engels an Marx in London Manchester, 26.Aug. 1867 (D) 1867, Aug. bis Sept. 1018 Nr. 340 337 335 334 333 329 31 328 MEW 498 496 495 494 493 490 III 489 MEBW 149* 146* 145* Br. Kap. - 00 344 346 348 349 351 Engels an Marx in London Manchester, 11. Sept. 1867 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 12.Sept. 1867 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 12.Sept. 1867 (D) Engels an Marx in London Manchester, 12.Sept. 1867 (D) Marx an Engels in Manchester London, 13.Sept. 1867 (E) 1027 1028 1029 1030 1031 Telegramm 342 Marx an Engels in Manchester [London] 11. Sept. 1867 (D) 1026 31 341 MEW Engels an Marx in London [Manchester, 9.Sept. 1867] (D) 1867, Sept. 1025 Nr. 506 505 505 503 501 499 in 499 MEBW 225* MEAB 150* 150* Br. Kap. Nr. 1867, Okt. MEW MEBW 1032 Marx an Engels in Manchester [London] 4. Okt. 1867 (D) 31 352 DI 506 Engels an Marx in London Manchester, 8.0kt. 1867 (D) 357 511 Marx an Engels in Manchester [London] 9.0kt. 1867 (D) 358 511 Marx an Engels in Manchester [London] 10.Okt.l867(D) 360 513 Engels an Marx in London Manchester, 11. Okt. 1867 (D) 361 513 Engels an Marx in London Manchester, 13. Okt. 1867 (D) 362 514 Marx an Engels in Manchester [London] H.Okt. 1867 (D) 364 516 Engels an Marx in London Manchester, 15. Okt. 1867 (D) 366 517 Engels an Marx in London Manchester, I8.0kt. 1867 (D) 367 517 Marx an Engels in Manchester London, 19. Okt. 1867 (D) 368 518 Engels an Marx in London Manchester, 22.0kt. 1867 (D) 371 521 In der Handschrift: 4. Okt. 1859 (von Engels korrigiert) 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 9 Marx/Engels-Verzeichnis II 129 Nr. 1043 1044 1045 1046 1047 1048 MEW MEBW 31373 m 522 Marx an Engels in Manchester [London] 2.Nov. 1867 (D) 374 523 Engels an Marx in London Manchester, 5.Nov. 1867 (D) 377 526 Marx an Engels in Manchester [London] 7.Nov. 1867 (D) 379 528 Engels an Marx in London Manchester, 8.Nov. 1867 (D) 381 530 Marx an Engels in Manchester [London] 9.Nov. 1867 (E) 383 531 Engels an Marx in London Manchester, 10. Nov. 1867 (D) 384 531 Marx an Engels in Manchester [London] 14.Nov. 1867 (D) 386 533 Engels an Marx in London Manchester, 24. Nov. 1867 (D) 387 534 Engels an Marx in London Manchester, 26. Nov. 1867 (D) 388 535 Marx an Engels in Manchester [London] 27.Nov. 1867 (D) 390 536 1867, Nov. Engels an Marx in London Manchester, I.Nov. 1867 (D) Mit einer Nachschrift von Laura Marx 1049 1050 1051 1052 1053 130 Prol. Int. 94* Marx an Engels in Manchester London, 30.Nov. 1867 (D) Engels an Marx in London Manchester, 4. Dez:. 1867 (D) 1060 Bisher datiert: [30.Nov. 1867] Engels an Marx in London Manchester [29.Nov. 1867] (D) 1059 1058 Notiz auf dem Brief von Ludwig Kugelmann an Engels vom 25. Nov. 1867 Marx an Engels in Manchester [London, 29.Nov. 1867] (D) 1057 1056 1055 Marx an Engels in Manchester London, 28. Nov. 1867 (D) Engels an Marx in London Manchester, 28. Nov. 1867 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 29.Nov. 1867 (D) 1867, Nov. bis Dez. 1054 Nr. 401 398 396 395 394 393 31 392 MEW 544 541 540 539 538 III 537 MEBW 226* MEAB 95* Prol. Int. 403 406 407 Marx an Engels in Manchester [London] 7.Dez. 1867 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 7.Dez. 1867 (D) Engels an Marx in London Manchester, 12. Dez. 1867 (D) 1062 1063 1064 31 402 MEW Engels an Marx in London Manchester, 6. Dez. 1867 (D) 1867, Dez. 1061 Nr. . 549 548 546 ffl545 MEBW 154* Br.Kop. II 1256* Zur dt. Gesch. Marx an Engels in Manchester [London] 14.Dez. 1867 (D) Engels an Marx in London [Manchester] 16.Dez. 1867 (D) Marx an Engels in Manchester London, 17.Dez. 1867 (D) Engels an Marx in London Manchester, 19. Dez. 1867 (D) 1065 1066 1067 1068 Nr. 1867, Dez. 413 412 411 31 409 MEW 553 552 551 in 550 MEBW Br.Kap. 48* 47* Schwiegersohn 1868, Jan. Engels an Marx in London Manchester, 6. Jan. 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 7Jan. 1868 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 8.Jan. 1868 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 8Jan. 1868 (D) Engels an Marx in London [Manchester] lO.Jan. 1868 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 1 I.Jan. 1868 (D) 1071 1072 1073 1074 1075 Mit einer Nachschrift von Eleanor Marx Marx an Engels in Manchester [London] 3Jan. 1868 (D) 1070 1069 Nr. 17 15 11 9 8 7 32 5 MEW IV 14 12 9 7 6 .5 4 MEBW 230* MEAB ni MEAW 158* 157* 157* Br.Kap. Nr. 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1868, Jan. bis Febr. MEW MEBW Engels an Marx in London Manchester, 16. Jan. 1868 (D) 32 20 IV 16 Engels an Marx in London Manchester, 23. Jan. 1868 (D) 22 18 Marx an Engels in Manchester [London] 25. Jan. 1868 (D) 24 20 Marx an Engels in Manchester [London] 1.Febr. 1868 (D) 26 21 Engels an Marx in London Manchester, 2.Febr. 1868 (D) 27 22 Marx an Engels in Manchester [London] 4.Febr. 1868 (D) 30 25 Engels an Marx in London Manchester, 11.Febr. 1868 (D) 32 26 135 Nr. 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 136 MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 15.Febr. 1868 (D) 32 33 IV 27 Marx an Engels in Manchester [London] 2O.Febr. 1868 (D) 34 28 Engels an Marx in London Manchester, 20. Febr. 1868 (D) 35 29 Engels an Marx in London [Manchester] I.März 1868 (D) 36 29 Marx an Engels in Manchester [London] 4. März 1868 (D) 37 30 Marx an Engels in Manchester [London] 6. März 1868 (D) 38 30 Engels an Marx in London Manchester, lO.März 1868 (D) 40 32 1868, Febr. bis März Schwiegersohn 57* 45 46 47 48 50 Marx an Engels in Manchester [London] 16. März 1868 (D) Engels an Marx ; • in London Manchester, 17. März 1868 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 18. März 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 19. März 1868 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 23. März 1868 (D) 1093 1094 1095 1096 42 32 41 MEW 1092 : Marx an Engels in Manchester [London] 14. März 1868 (D) 1091 In der Handschrift: 14. Nov. 1868 Engels an Marx in London Manchester, B.März 1868 (D) 1868, März 1090 Nr. 39 38 37 36 36 33 IV 32 MEBW 160* Br. Kap. 1604* Zur dt. Gesch. 1.-3. Aufl. 183* Frühzeit Marx an Engels in Manchester [London] 25. März 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 29. März 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 10. April 1868 (D) 1098 1099 1868, März bis April 1097 Nr. 56 54 32 51 MEW 43 42 IV 40 MEBW 233* MEAB 163* Br. Kap. 1605* I.-3. Aufl. Zur dl. Gesch. 185* Frühzeit I486* Kunst Nr. 1100 1101 1102 1103 1868, April MEW MEBW 32 58 IV 45 Engels an Marx in London Manchester, 17.April 1868 (D) 60 46 Marx an Engels in Manchester [London] 18. April 1868 (D) 62 48 Engels an Marx in London Manchester, 20. April 1868 (D) 63 49 Marx an Engels in Manchester London, 11. April 1868 (D) Schwiegersohn 66* 139 Marx an Engels in Manchester [London] 21. April 1868 (D) Marx an Engels in Manchester London, 22.APriM868(D) Engels an Marx in London Manchester, 26. April 1868 (D) Marx an Engels in Manchester London, 30. April 1868 (D) Marx an Engels in Manchester London, 4.Mai 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 6. Mai 1868 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 7. Mai 1868 (D) 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1868, April bis Mai 1104 Nr. 82 80 76 70 68 65 32 64 MEW 63 61 60 54 53 50 IV 49 MEBW 236* MEAB in MEAW 175* 174* 173* 167* 167* 165* Br. Kap. II 1256* Zur dt. Gesch. Nr. 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 MEW MEBW Br. Kap. Engels an Marx in London Manchester, lO.Mai 1868 (D) 32 83 IV 63 175* Engels an Marx in London Manchester, 15.Mai 1868 (D) 86 66 Marx an Engels in Manchester [London] 16. Mai 1868 (D) 87 66 Engels an Marx in London Manchester, 22.Mai 1868 (D) 89 68 Marx an Engels in Manchester London, 23. Mai 1868 (D) 91 69 Engels an Marx in London Manchester, 25.Mai 1868 (D) 94 72 Marx an Engels in Manchester London, 27. Mai 1868 (D) 95 72 Marx an Engels in Manchester [London] 20. Juni 1868 (D) 96 72 Engels an Marx in London Manchester, 22. Juni 1868 (D) 98 74 Marx an Engels in Manchester London, 23. Juni 1868 (D) 99 75 102 77 1868, Mai bis Juni Engels an Marx in London Manchester, 24. Juni 1868 (D) 177* 177* 179* 141 Nr. 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 142 MEW MEBW 32 103 IV 78 Engels an Marx in London Manchester, 25.Juni 1868 (D) 104 78 Marx an Engels in Manchester London, 26.Juni 1868 (D) 105 79 Engels an Marx in London Manchester, 26. Juni 1868 (D) 106 79 Marx an Engels in Manchester London, 27.Juni 1868 (D) 107 80 Engels an Marx in London Manchester, 28.Juni 1868 (D) 109 81 Marx an Engels in Manchester London, 29. Juni 1868 (D) 110 82 Marx an Engels in Manchester London, 2. Juli [1868] (D) 111 83 Engels an Marx in London [Manchester] 2. Juli 1868 (D) 112 84 Marx an Engels in Manchester [London] 4.Juli 1868 (D) 113 84 1868, Juni bis Juli Marx an Engels in Manchester London, 24Juni [1868] (D) Bureau 170* Nr. 1132 1133 1134 1135 1868, Juli bis Aug. Marx an Engels in Manchester London, 7.Juli 1868 (D) MEW MEBW 32 114 IV 85 Engels an Marx in London Manchester, lO.Juli 1868 (D) 116 86 Marx an Engels in Manchester London, 11. Juli 1868 (D) 118 88 Engels an Marx in London Manchester, I4.Juli 1868 (D) 121 16 Engels an Marx in London Manchester, 21 Juli 1868 (D) 122 90 Marx an Engels in Manchester London, 23.Juli 1868 (D) 124 92 Engels an Marx in London Manchester, 29Juli 1868 (D) 126 93 Marx an Engels in Manchester [London] 29Juli 1868 (D) 127 94 Marx an Engels in Manchester [London] 4.Aug. 1868 (D) 130 96 Engels an Marx in London [Manchester] 6. Aug. 1868 (D) 132 98 Marx an Engels in Manchester London, lO.Aug. 1868 (D) 134 99 Br.Kap. 182* In der Handschrift: 14. Jan. 1868 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 143 Nr. 1143 1144 1145 144 MEW MEBW Br.Kap. 32 135 IV 100 186* Marx an Engels in Manchester [London] 13.Aug. 1868 (D) 136 101 Engels an Marx in London [Manchester, um den 14. Aug. 1868] (D) 137 102 1868, Aug. Engels an Marx in London [Manchester] 12.Aug. 1868 (D) = Engels an Marx in London Bridlington Quay, 22.Aug. 1868 (D) Marx an Engels in Manchester London, 26. Aug. 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 28. Aug. 1868 (D) Marx an Engels m Manchester London, 29.Aug. 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, I.Sept. 1868 (D) Marx an Engels in Manchester London, 9. Sept. 1868 (D) 1148 1149 1150 1151 1152 Marx an Engels in Bridlington Quay London, 21. Aug. 1868 (D) 1868, Aug. bis Sept. 1147 1146 Nr. 146 145 143 142 141 139 32 138 MEW 107 106 105 105 104 103 IV 102 MEBW 243* MEAB 99* Prol. Int. n 1257* Zur dt. Gesch. Nr. 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 146 MEW MEBW 32 147 IV 107 Engels an Marx in London Manchester, lö.Sept. 1868 (D) 148 108 Marx an Engels in Manchester London, lö.Sept. 1868 (D) 150 110 Engels an Marx in London Manchester, 18. Sept. 1868 (D) 153 112 Marx an Engels in Manchester London, 19.Sept. 1868 (D) 155 114 Engels an Marx m London Manchester, 21.Sept. 1868 (D) 158 116 Marx an Engels in Manchester London, 23. Sept. 1868 (D) 160 117 1868, Sept. Marx an Engels in Manchester London, 12.Sept. 1868 (D) Zur dt. Gesch. H 1258* Nr. 1160 1161 MEW MEBW 32 161 IV 118 163 119 Marx an Engels in Manchester London, 25.Sept. 1868 (D) 164 121 Engels an Marx in London Manchester, 25.Sept. 1868 (D) 166 121 Marx an Engels in Manchester London, 26.Sept. 1868 (D) 167 122 Marx an Engels in Manchester London, 29.Sept. 1868 (D) 169 124 Engels an Marx in London Manchester, 3O.Sept. 1868 (D) 170 125 1868, Sept. Engels an Marx in London Manchester, 24. Sept. 1868 (D) Marx an Engels in Manchester London, 25.Sept. 1868 (D) Vermutlich am 24. Sept. 1868 geschrieben 1162 1163 1164 1165 1166 147 Engels an Marx in London Manchester, 2.0kt. 1868 (D) Marx an Engels in Manchester London, 4.0kt. 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 6. Okt. 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 8. Okt. 1868 (D) Marx an Engels in Manchester London, 10. Okt. 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 12.0kt. 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 14.Okt. 1868 (D) 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 Nr. 1868, Okt. 183 182 179 177 176 174 32 172 MEW 133 133 131 129 129 127 IV 126 MEBW 245* MEAB 188* Br. Kap. 189 192 193 194 Marx an Engels in Manchester [London] 24.0kt. 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 28.£>kt. 1868 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 4.Nov. 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 4. Nov. 1868 (D) Engels an Marx in London Manchester, 6. Nov. 1868 (D) 1176 1177 1178 1179 1180 195 187 Engels an Marx in London Manchester, 22.0kt. 1868 (D) 1175 32 185 MEW Marx an Engels in Manchester London, 15.0kt. 1868 (D) 1868, Okt. bis Nov. 1174 Nr. 144 143 143 142 140 138 IV 135 MEBW 249* MEAB 189* Br.Kap. 202 204 Marx an Engels in Manchester London, H.Nov. 1868 (D) Marx an Engels in Manchester London, 14.Nov. 1868 (D) Marx an Engels in Manchester1 [London] 18.Nov. 1868 (D) 1185 1186 1187 205 201 Engels an Marx in London Manchester, 13.Nov. 1868 (D) 1184 In der Handschrift: 18. Okt. 1868 200 Engels an Marx in London Manchester, lO.Nov. 1868 (D) 1183 199 32 197 MEW Marx an Engels in Manchester [London] 8.Nov. [1868] (D) In der Handschrift: 7. Nov. 1867 Marx an Engels in Manchester London, 7. Nov. 1868 (D) 1868, Nov. 1182 1181 Nr. 136 151 149 148 147 147 IV 145 MEBW 250* MEAB 190* 190* Br.Kap. Nr. 1868, Nov. bis Dez. MEW MEBW 1188 Engels an Marx in London Manchester, 18.Nov. 1868 (D) 32 207 IV 151 Engels an Marx in London Manchester, 20.Nov. 1868 (D) 209 152 Marx an Engels in Manchester London, 23.Nov. 1868 (D) 211 154 Engels an Marx in London [Manchester] 23.Nov. [1868] (D) 213 155 Engels an Marx in London Manchester, 25.Nov. 1868 (D) 214 156 Engels an Marx in London Manchester, 29.Nov. 1868 (D) 215 156 Marx an Engels in Manchester London, 30.Nov. 1868 (D) 217 158 Marx an Engels in Manchester London, 5.Dez. 1868 (D) 219 159 Marx an Engels in Manchester [London] 6.Dez. 1868 (D) 220 160 Engels an Marx in London Manchester, 8. Dez. 1868 (D) 221 160 Marx an Engels in Manchester London, 9.Dez. 1868 (D) 222 161 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 Bureau 42* 151 Nr. 1199 1200 1201 MEW MEBW 32 225 IV 163 Engels an Marx in London [Manchester]! I.Dez. 1868 (D) 226 164 Marx an Engels in Manchester London, 12.Dez. 1868 (D) 228 m 439 Engels an Marx in London Manchester, I3.Dez. 1868 (D) 230 IV 165 Marx an Engels in Manchester [London] H.Dez. 1868 (D) 232 167 Marx an Engels in Manchester London, 15.Dez. 1868 (D) 234 169 Engels an Marx in London Manchester, 18. Dez. 1868 (D) 235 170 Marx an Engels in Manchester London, 19.Dez. 1868 (D) 238 172 Marx an Engels in Manchester [London] 23. Dez. 1868 (D) 239 173 1868, Dez. Marx an Engels in Manchester [London] lO.Dez. 1868 (D) Kunst In der Handschrift: 12. Dez. 1866 1202 1203 1204 1205 1206 1207 152 1530* Nr. 1869, Jan. 1208 Marx an Engels in Manchester [London] I.Jan. 1869 (D) 1209 1210 1211 1212 1213 1214 MEW MEBW 32 240 IV 174 Engels an Marx in London [Manchester] 3.Jan. 1869 (D) 241 175 Marx an Engels in Manchester London, 13.Jan. 1869 (D) 242 175 Engels an Marx in London Manchester, 19. Jan. 1869 (D) 246 179 Marx an Engels in Manchester London, 23.Jan. 1869 (D) 247 180 Engels an Marx in London Manchester, 25.Jan. 1869 (D) 248 180 Engels an Marx in London Manchester, 26.Jan. 1869 (D) 249 181 153 Nr. 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 154 1869, Jan. bis Febr. MEW MEBW 32 250 IV 181 Engels an Marx in London Manchester, 29.Jan. 1869 (D) 251 182 Marx an Engels in Manchester [London] 29.Jan. 1869 (D) 254 184 Marx an Engels in Manchester [London] 13.Febr. 1869 (D) 255 185 Marx an Engels in Manchester [London] 15. Febr. 1869 (D) 256 185 Engels an Marx in London [Manchester] 17. Febr. 1869 (D) 257 186 Engels an Marx in London Manchester, 21.Febr. 1869 (D) 258 186 Marx an Engels in Manchester [London] 28.Jan. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 24. Febr. 1869 (D) Engels an Marx in London Manchester, 25. Febr. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester London, I.März 1869(D) Marx an Engels in Manchester [London] 2. März 1869 (D) Marx an Engels in Manchester London, 3. März 1869 (D) Engels an Marx in London Manchester, 3. März 1869 (D) Engels an Marx in London Manchester, 4. März 1869 (D) 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1869, Febr. bis März 1222 Nr. 272 270 268 267 263 261 32 259 MEW 196 193 195 193 189 188 IV 187 MEBW 193* Br. Kap. 79* Schwiegersohn Nr. 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 156 MEW MEBW MEAB 32 273 IV 197 252* Engels an Marx in London Manchester, 7. März 1869 (D) 276 199 Marx an Engels in Manchester London, RMärz 1869 (D) 278 201 Engels an Marx in London [Manchester] 15.März 1869 (D) 280 203 Engels an Marx in London Manchester, 18. März 1869 (D) 281 203 Marx an Engels in Manchester [London] 20. März 1869 (D) 283 204 Engels an Marx in London Manchester, 21.März 1869 (D) 286 207 Engels an Marx in London Manchester, 28.März 1869 (D) 288 208 Marx an Engels in Manchester [London] 29.März 1869 (D) 289 209 Engels an Marx in London Manchester, 2.April 1869 (D) 291 211 Engels an Marx in London Manchester, 4. April 1869 (D) 292 211 1869, März bis April Marx an Engels in Manchester [London] 5.März 1869 (D) Nr. 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1869, April MEW MEBW 32 293 IV 212 Engels an Marx in London Manchester, ö.April 1869 (D) 295 214 Marx an Engels in Manchester [London] 7. April 1869 (D) 296 215 Engels an Marx in London Manchester, 7. April 1869 (D) 297 216 Marx an Engels in Manchester [London] 8. April 1869 (D) 299 216 Engels an Marx in London Manchester, H.April 1869 (D) 300 217 Marx an Engels in Manchester London, 15.April 1869 (D) 302 218 Engels an Marx in London Manchester, lö.April 1869 (D) 305 221 Marx an Engels in Manchester [London, 16. April 1869] (D) 306 , Engels an Marx in London Manchester, 19. April 1869 (D) 307 Marx an Engels in Manchester London, 5. April 1869 (D) Kunst 1438* 222 157 Nr. 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 158 MEW MEBW 32 308 IV 223 Engels an Marx in London Manchester, 25. April 1869 (D) 309 223 Marx an Engels in Manchester [London] 26.April 1869 (D) 310 224 Marx an Engels in Manchester [London] I.Mai 1869 (D) 311 224 Engels an Marx in London Manchester, 2.Mai 1869 (D) 312 225 Engels an Marx in London Manchester, 7. Mai 1869 (D) 313 226 Marx an Engels in Manchester [London] 8. Mai 1869 (D) 314 226 Engels an Marx in London [Manchester, 10. Mai 1869] (D) 317 229 Marx an Engels in Manchester [London] 14.Mai 1869 (D) 318 230 Engels an Marx in London Manchester, I9.Mai 1869 (D) 319 231 Marx an Engels in Manchester [London] 2I.Mai 1869 (D) 320 231 1869, April bis Mai Marx an Engels in Manchester London, 24. April 1869 (D) Nr. 1869, Mai bis Juli MEW MEBW 1261 Engels an Marx in London Manchester, 23. Mai 1869 (D) 32 322 IV 233 Marx an Engels in Manchester [London] 16. Juni 1869 (D) 323 233 Engels an Marx in London Manchester, 22. Juni 1869 (D) 324 234 Marx an Engels in Manchester [London] 26. Juni 1869 (D) 326 236 Engels an Marx in London Manchester, 27. Juni 1869 (D) 328 237 Engels an Marx in London Manchester, I.Juli 1869 (D) 329 238 Marx an Engels in Manchester [London] 3.Juli 1869 (D) 331 239 Engels an Marx in London Manchester, 6. Juli 1869 (D) 334 242 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 Kunst I 413* 159 Nr. 1869, Juli MEW MEBW Schwiegersohn 1269 Marx an Engels in Manchester [London] 14. Juli 1869 (D) 32 337 IV 244 87* Marx an Engels in Manchester [London] 17. Juli 1869 (D) 339 246 Engels an Marx in London Manchester, 18.Juli 1869 (D) 340 247 Engels an Marx in London Manchester, 21.Juli 1869 (D) 341 248 Marx an Engels in Manchester [London] 22Juli 1869 (D) 343 249 Marx an Engels in Manchester [London] 24.Juli 1869 (D) 346 251 Engels an Marx in London Manchester, 25.Juli 1869 (D) 347 252 Marx an Engels in Manchester [London] 27.Juli 1869 (D) 350 255 Marx an Engels in Manchester [London] 29.Juli 1869 (D) 352 256 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 160 Marx an Engels in Manchester [London] 2. Aug. 1869 (D) Engels an Marx in London Manchester, 3.Aug. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 4. Aug. 1869 (D) 1279 1280 1281 = Marx an Engels in Manchester [London] lO.Aug. 1869 (D) Engels an Marx in London Manchester, 12.Aug. 1869 (D) Engels an Marx in London Manchester, 16.Aug. 1869 (D) 1282 1283 1284 In der Handschrift: 3.Aug. 1869 Engels an Marx in London Manchester, 30. Juli 1869 (D) 1278 \. > 1869, Juli bis Aug. Nr. ä L 364 362 359 357 356 355 32 353 MEW 266 264 262 260 260 259 IV 257 MEBW 255* MEAB H 1264* Zur dt. Gesch. 1408* Kunst ß Engels an Marx in London Manchester, 16. Aug. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 17.Aug. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 18. Aug. 1869 (D) Engels an Marx in London Manchester, 5. Sept. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester Hannover, 25.Sept. 1869 (D) Engels an Marx in Hannover Manchester, 27. Sept. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester Hannover, 30. Sept. 1869 (D) 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1869, Aug. bis Sept. 1285 Nr. 375 373 371 369 367 366 32 365 MEW 275 273 272 270 268 267 IV 267 MEBW 168* Reisen 98* 94* Schwiegersohn Nr. 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 MEW MEBW 32 376 IV 276 Marx an Engels in Manchester [London] 23.0kt. 1869 (D) 377 276 Engels an Marx in London Manchester, 24.0kt. 1869 (D) 378 277 Marx an Engels in Manchester London, 30. Okt. 1869 (D) 380 278 256* Engels an Marx in London Manchester, 1. Nov. 1869 (D) 382 279 257* Marx an Engels in Manchester London, 6-Nov. 1869 (D) 384 281 Engels an Marx in London Manchester, 9.Nov. 1869 (D) 386 282 1869, Okt. bis Nov. Engels an Marx in London Manchester, 22.0kt. 1869 (D) MEAB 163 390 392 395 401 406 408 Engels an Marx in London Manchester, 17. Nov. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester [London] I8.N0V. 1869 (D) Engels an Marx in London Manchester, 19. Nov. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 26. Nov. 1869 (D) Engels an Marx in London Manchester, 29. Nov. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 4.Dez. 1869 (D) 1300 1301 1302 1303 1304 1305 32 388 MEW Marx an Engels in Manchester [London] 12.Nov. 1869 (D) 1869, Nov. bis Dez. 1299 Nr. 303 301 296 290 287 285 IV 284 MEBW 258 MEAB 204* 199* 195* £r. Kup. 1408* Kunst 413 417 418 419 421 Marx an Engels in Manchester London, lO.Dez. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 12.Dez. 1869 (D) Engels an Marx in London Manchester, B.Dez. 1869 (D) Engels an Marx in London Manchester, lö.Dez. 1869 (D) Marx an Engels in Manchester London, 17. Dez. 1869 (D) 1307 1308 1309 1310 1311 32 410 MEW Engels an Marx in London Manchester, 9.Dez. 1869 (D) 1869, Dez. 1306 Nr. 315 313 312 312 308 IV 306 MEBW 265* 265* MEAB 110* Prol. Int. Nr. 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 166 1870, Jan. bis Febr. MEW MEBW 32 424 IV 318 Engels an Marx in London Manchester, 19.Jan. 1870 (D) 426 320 Marx an Engels in Manchester [London] 22.Jan. 1870 (D) 428 322 Engels an Marx in London Manchester, 25. Jan. 1870 (D) 429 323 Marx an Engels in Manchester [London] 27. Jan. 1870 (D) 431 325 Engels an Marx in London [Manchester] 1. Febr. 1870 (D) 433 326 Engels an Marx in London Manchester, 9. Febr. 1870 (D) 435 328 Engels an Marx in London Manchester, 9. Jan. 1870 (D) SS 439 442 445 448 450 451 Marx an Engels in Manchester [London] 12.Febr. 1870 (D) Engels an Marx in London Manchester, 17. Febr. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester [London] !9.Febr. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 21. Febr. 1870 (D) Engels an Marx in London Manchester, 22.Febr. 1870 (D)1 1321 1322 1323 1324 1325 32 436 MEW Engels an Marx in London Manchester, 11 .Febr. 1870 (D) Mit einer Nachschrift von Eleanor Marx Marx an Engels in Manchester [London] 10. Febr. 1870 (D) 1870, Febr. 1320 1319 Nr. 341 340 339 336 333 331 IV 328 MEBW 268* MEAB 207* Br.Kap. n 1264* Zur dt. Gesch. Nr. 1870, März MEW MEBW 1326 Marx an Engels in Manchester [London] 5. März 1870 (D) 32 454 IV 343 Engels an Marx in London Manchester, 7. März 1870 (D) 456 345 Marx an Engels in Manchester [London] 9.März 1870 (D) 458 347 Marx an Engels in Manchester [London] 10.Märzl870(D) 459 347 Engels an Marx in London Manchester, B.März 1870 (D) 460 348 Marx an Engels in Manchester London, 19. März 1870 (D) 462 352 Engels an Marx in London Manchester, 21 .März 1870 (D) 464 354 1327 1328 1329 In der Handschrift: 9.Febr. 1870 (von Engels korrigiert) 1330 1331 1332 168 Bureau 171* Nr. 1333 1334 1335 1870, März bis April MEW MEBW Marx an Engels in Manchester [London] 24.März 1870 (D) 32 466 IV 355 Marx an Engels in Manchester [London] 26.März 1870 (D) 468 357 Engels an Marx in London Manchester, 27. März 1870 (D) 469 357 Engels an Marx in London Manchester, 28. März 1870 (D) 471 359 Engels an Marx in London Manchester, 13.April 1870 (D) 472 360 Marx an Engels in Manchester [London] M.April 1870 (D) 473 361 208* Engels an Marx in London Manchester, 15.April 1870 (D) 478 365 209* Br.Kap. In der Handschrift: 29.März 1870 1336 1337 1338 1339 169 Nr. 1870, April bis Mai MEW MEBW 1340 Engels an Marx in London Manchester, 19.ApriI 1870 (D) 32 481 IV 369 Marx an Engels in Manchester [London] 19. April 1870 (D) 482 369 Engels an Marx in London Manchester, 21 .April 1870 (D) 483 370 Marx an Engels in Manchester [London] 28.April 1870 (D) 485 372 Engels an Marx in London Manchester, 29. April 1870 (D) 489 375 Marx an Engels in Manchester [London] 29.April 1870 (D) 492 377 Engels an Marx in London [Manchester] 1. Mai 1870 493 378 Marx an Engels in Manchester [London] 7.Mai 1870 (D) 495 379 Engels an Marx in London Manchester, 8.Mai 1870 (D) 500 384 Marx an Engels in Manchester [London] lO.Mai 1870 (D) 503 386 Engels an Marx in London Manchester, 11. Mai 1870 (D) 505 388 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 170 Nr. 1351 1352 1353 1870, Mai bis Juli MEW MEBW 32 507 IV 390 Engels an Marx in London Manchester, 15.Mai 1870 (D) 509 392 Marx an Engels in Manchester [London] 16.Mai 1870 (D) 512 350 Engels an Marx in London Manchester, 17. Mai 1870 (D) 514 394 Marx an Engels in Manchester [London] 18.Mai 1870 (D) 516 395 Engels an Marx in London Manchester, 19. Mai 1870 (D) 518 396 Marx an Engels in Manchester [London] 5.Juli 1870 (D) 519 397 Engels an Marx in London Manchester, 6Juli 1870 (D) 523 401 Engels an Marx in London Manchester, 7. Juli 1870 (D) 526 404 Marx an Engels in Manchester [London] 8. Juli 1870 (D) 527 405 Marx an Engels in Manchester [London] 11. Mai 1870 (D) MEAB Bureau Bisher datiert: 16. März 1870 1354 1355 1356 1357 274* Mit einer Nachschrift von Jenny Marx (Tochter) 1358 1359 1360 113* 171 8 11 14 15 20 23 25 Engels an Marx in London Manchester, 22.Juli 1870 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 28.Juli 1870 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 29.Juli 1870 (D) Engels an Marx in London Manchester, 3I.Juli 1870 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 1. Aug. 1870 (D) Engels an Marx in London Manchester, 3.Aug. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 3.Aug. 1870 (D) ' 1363 1364 1365 1366 1367 1368 5 1362 33 MEW Marx an Engels in Manchester [London] 2O.Jüli 1870 (D) 1870, Juli bis Aug. 1361 Nr. 424 422 420 417 416 414 409 IV 407 MEBW 277* MEAB 1444* Kunst 82* Bureau 30 31 37 38 39 Engels an Marx in London Manchester, 5.Aug. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 8. Aug. 1870 (D) Engels an Marx in Ramsgate Manchester, 10. Aug. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester Ramsgate, 12.Aug. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester [Ramsgate] 15.Aug. 1870 (D) Engels an Maf x in Ramsgate Manchester, 15.Aug. 1870 (D) 1370 1371 1372 1373 1374 1375 34 33 29 Marx an Engels in Manchester [London] 4.Aug. [1870] (D) 1369 MEW 1870, Aug. Nr. 438 437 435 433 429 428 IV 428 MEBW 278 MEAB n 1266* Zur dt. Gesch. 126* Prol. Int. Engels an Marx in Ramsgate Manchester, 20. Aug. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester London, 22.Aug. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester Ramsgate, 3O.Aug. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester London, 2.Sept. 1870 (D) Engels an Marx in London Manchester, 4. Sept. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 6.Sept. 1870 (D) 1378 1379 1380 1381 1382 In der Handschrift: 17. April 1870 Marx an Engels in Manchester [Ramsgate] 17. Aug. 1870 (D) 1870, Aug. bis Sept. 1377 1376 Nr. 54 51 49 48 47 45 33 43 MEW 453 451 449 448 448 446 IV 443 MEBW 285 282 MEAB II 1269* Zur dt. Gesch. 129* Prol. Int. I 166* Kunst Engels an Marx in London Manchester, 7.Sept. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester [London] lO.Sept. 1870 (D) Engels an Marx in London Manchester, 12.Sept. 1870 (D) Engels an Marx in London [Manchester] l3.Sept. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester [London] 14.Sept. 1870 (D) Marx an Engels in Manchester London, lö.Sept. 1870 (D) Engels an Marx in Brighton [London] 18.Aug. 1871 (D) 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1870, Sept. bis 1871, Aug. 1383 Nr. 67 66 64 63 61 59 33 56 MEW 466 465 463 462 459 457 IV 455 MEBW 287* MEAB II 1270* Zur dt. Gesch. 137* Prol. Int. 70 73 75 Engels an Marx in Brighton London, 23.Aug. 1871 (D) Marx an Engels in London [Brighton] 24.Aug. [1871] (D) Marx an Engels in Ramsgate [London] 8.Sept. 1871 (D) Marx an Engels in London Manchester, 23.Mai [1873] (D) Engels an Marx in Manchester London, 24.Mai 1873 (D) 1392 1393 1394 1395 1396 76 72 69 Marx an Engels in London [Brighton] 21. Aug. 1871 (D) 1391 33 68 MEW Marx an Engels in London Brighton, 19.Aug. 1871 (D) 1871, Aug. bis 1873, Mai 1390 Nr. 473 473 471 471 470 469 IV 467 MEBW s 1 78 80 82 85 87 88 Engels an Marx in Manchester [London] 26.Mai [1873] (D) Engels an Marx in Manchester [London] 3O.Mai 1873 (D) Marx an Engels in London [Manchester] 31.Mai 1873 (D) Marx an Engels in Ramsgate [London] 29.Aug. 1873 (D) Engels an Marx in London Ramsgate, 30. Aug. 1873 (D) Marx an Engels in Ramsgate [London] 3O.Aug. 1873 (D) 1398 1399 1400 1401 1402 1403 33 77 MEW Marx an Engels in London [Manchester] 25.Mai 1873 (D) 1873, Mai bis Aug. 1397 Nr. 484 483 481 478 476 475 IV 474 MEBW 334 MEAB Br.Kap. Engels an Marx in London Ramsgate, 3. Sept. 1873 (D) Marx an Engels in Ramsgate [London] 9. Sept. 1873 (D) Engels an Marx in Harrogate [London] 29.Nov. 1873 (D) Marx an Engels in London [Harrogate] 30. Nov. 1873 (D) Engels an Marx in Harrogate L[ondon] 5.Dez. 1873 (D) Marx an Engels in London [Harrogate] 7.Dez. 1873 (D) Engels an Marx in Harrogate London, 10. Dez. 1873 (D) 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1873, Sept. bis Dez. 1404 Nr. 101 99 97 95 93 92 33 90 MEW 495 493 491 489 487 487 IV 485 MEBW 340 MEAB 222* Br.Kap. Nr. 1411 1412 1413 1414 1873, Dez. bis 1874, Sept. MEW MEBW 33 102 IV 496 Marx an Engels in Ramsgate Ryde, 15. Juli 1874 (D) 103 497 Engels an Marx in Ryde Ramsgate, 21. Juli 1874 (D) 106 499 Marx an Engels in Ramsgate [London] 4.Aug. 1874 (D) 108 578 109 481 Marx an Engels in Ramsgate [London] 14. Aug. 1874 (D) 110 501 Marx an Engels in London Karlsbad, 1.Sept. 1874 (D) 112 502 Engels an Marx in Karlsbad London, 5.Sept. 1874 (D) 114 503 Marx an Engels in London Karlsbad, 18.Sept. 1874 (D) 116 505 Engels an Marx in Hamburg London, 21.Sept. 1874 (D) 118 507 Marx an Engels in London Harrogate, 11. Dez. 1873 (D) Bisher datiert: 4.Aug. 1879 1415 Engels an Marx in London Ramsgate, 12.Aug. [1874] (D) Bisher datiert: 12. Aug. [1873] 1416 1417 1418 1419 1420 179 Marx an Engels in Ramsgate Karlsbad, 21. Aug. 1875 (D) Marx an Engels in Ramsgate Karlsbad, 8.Sept. 1875 (D) Engels an Marx in London Ramsgate, 24. Mai 1876 (D) Marx an Engels in Ramsgate [London] 25.Mai 1876 (D) Engels an Marx in London Ramsgate, 28. Mai 1876 (D) 1423 1424 1425 1426 Notiz auf dem Titelblatt einer Broschüre Marx an Engels in London [London, Febr./März 1875] (D) 1875, Febr. bis 1876, Mai 1422 1421 Nr. 34 17 14 12 10 6 5 MEW 521 518 517 515 IV 511 MEBW 360 MEAB IV MEAW Marx an Engels in Ramsgate [London] 26.Juli 1876 (D) 1428 28 29 Engels an Marx in Karlsbad Ramsgate, 25.Aug. 1876 (D) Marx an Engels in London [London] 11. Dez. 1876 (D) Engels an Marx in London Brighton,23.Febr. 1877 (D) 1430 1431 1432 26 Marx an Engels in Ramsgate Karlsbad, 19.Aug. 1876 (D) 23 21 34 20 MEW 1429 In der Handschrift: 26. Juni 1876 Engels an Marx in London Ramsgate, 25.Juli 1876 (D) 1876, Juli bis 1877, Febr. 1427 Nr. 533 531 529 526 525 IV 524 MEBW MEAW 34 32 34 36 37 39 42 44 Marx an Engels • in Brighton [London] 3. März 1877 (D) Marx an Engels in Brighton [London] 5. März 1877 (D) Engels an Marx in London Brighton, 6. März 1877 (D) Marx an Engels in Brighton [London] 7. März 1877 (D) Engels an Marx in London Brighton, 27.Mai 1877 (D) Marx an Engels in Brighton [London] 3I.Mai 1877 (D) 1434 1435 1436 1437 1438 1439 MEW Engels an Marx in London Brighton, 2.März 1877 (D) 1877, März bis Mai 1433 Nr. 543 542 539 538 537 536 IV 535 MEBW 232* 231* Br.Kap. MEAW Nr. 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1877, Juli bis Aug. MEW MEBW Engels an Marx in London Ramsgate, 15. Juli 1877 (D) 34 46 IV 545 Marx an Engels in Ramsgate [London] 18. Juli 1877 (D) 48 547 Engels an Marx in London Ramsgate, 19. Juli 1877 (D) 50 548 Marx an Engels in Ramsgate [London] 23.Juli 1877 (D) 52 550 Engels an Marx in London Ramsgate, 24.Juli 1877 (D) 56 553 Marx an Engels in Ramsgate [London] 25.Juli 1877 (D) 59 555 Engels an Marx in London [Ramsgate] 31. Juli 1877 (D) 63 559 Marx an Engels in Ramsgate [London] l.Aug. 1877 (D) 65 560 Marx an Engels in Ramsgate [London] 8.Aug. 1877 (D) 68 563 Marx an Engels in Ramsgate Neuenahr, 17. Aug. 1877 (D) 71 564 Engels an Marx in Neuenahr Ramsgate, 25. Aug. 1877 (D) 73 566 Br. Kap. 234* 234* 183 Nr. 1877, Ende bis 1879, Aug. MEW MEBW 1451 Engels an Marx in London [London, Ende 1877/Anfang 1878] (D) 34 76 IV 532 Bisher datiert: [1876] 1452 Marx an Engels in Littlehampton [London] 17. Sept. 1878 (D) 77 569 1453 Engels an Marx in London Littlehampton, 18. Sept. 1878 (D) 80 571 Marx an Engels in Littlehampton [London] 18.Sept.l878(D) 82 573 (D) 85 575 Engels an Marx in London Littlehampton, 21. Sept. 1878 (D) 86 576 Marx an Engels in Littlehampton [London] 24.Sept. 1878 (D) 87 576 Marx an Engels in London St.Aubin's, 14.Aug. 1879 (D) 89 578 Engels an Marx in St. Helier Eastbourne, 20. Aug. 1879 (D) 92 581 Engels an Marx in Ramsgate Eastbourne, 25.Aug. 1879 (D) 94 582 Marx an Engels in Eastbourne Ramsgate, 25. Aug. 1879 (D) 96 584 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 184 Engels an Marx in London [Littlehampton] 19. Sept. 1878 Nr. 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 MEW MEBW 34 98 IV 585 Marx an Engels in Eastbourne Ramsgate, 27. Aug. 1879 (D) 100 587 Marx an Engels in London [Ramsgate] 28. Aug. 1879 (D) 101 588 Marx an Engels in London Ramsgate, 3.Sept. 1879 (D) 102 588 Marx an Engels in London Ramsgate, 9.Sept. 1879 (D) 103 589 Engels an Marx in Ramsgate London, 9. Sept. 1879 (D) 104 590 Marx an Engels in London Ramsgate, 10. Sept. 1879 (D) 107 592 Engels an Marx in Ramsgate London, 11.Sept. 1879 (D) 109 594 Marx an Engels in London [Ramsgate] 11. Sept. 1879 (D) 110 594 Marx an Engels in London [Ramsgate] 12.Sept. 1879 (D) 111 595 112 596 1879, Aug. bis Okt. Engels an Marx in Ramsgate Eastbourne, 26. Aug. 1879 (D) In der Handschrift: 14.Sept. 1879 1472 Engels an Marx in London [London, nach dem 8.0kt. 1879] (D) Notiz auf dem Brief Maltman Barrys an Engels vom 8. Okt. 1879 185 Nr. 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 186 MEW MEBW Engels an Marx in London Bridlington Quay, I3.Sept. 1880 (D) 34 113 IV 597 Engels an Marx in Eastbourne [London] 7. Juli 1881 (D) 35 1880, Sept. bis 1881, Aug. 5 598 Marx an Engels in London Argenteuil, 27.Juli 1881 (D) 7 599 Engels an Marx in Argenteuil Bridlington Quay, 29Juli 1881 (D) 9 600 Marx an Engels in Bridlington Quay Argenteuil, 3. Aug. 1881 (D) 11 601 Engels an Marx in Argenteuil Bridlington Quay, 6.Aug. 1881 (D) 14 604 Marx an Engels in Bridlington Quay [Argenteuil] 9.Aug. 1881 (D) 16 605 Engels an Marx in Argenteuil Bridlington Quay, 11 .Aug. 1881 (D) 19 608 Marx an Engels in Bridlington Quay [Argenteuil] lö.Aug. 1881 (D) 21 609 Engels an Marx in London Bridlington Quay, 17. Aug. 1881 (D) 22 610 Nr. 1483 1484 1485 1881, Aug. bis 1882, März MEW MEBW Bureau Engels an Marx in London Bridlington Quay, 18. Aug. 1881 (D) 35 23 IV 610 87* Marx an Engels in Bridlington Quay [London] 18.Aug. 1881 (D) 26 612 Marx an Engels in Bridlington Quay [London] 19.Aug. [1881] (F) 29 615 Marx an Engels in London Ventnor, 5. Jan. 1882 (D) 30 616 Engels an Marx in Ventnor London, 8. Jan. 1882 (D) 32 618 Marx an Engels in London Ventnor, 12.Jan. 1882 (D) 34 619 Engels an Marx in Ventnor London, 13. Jan. 1882 (D) 37 621 Marx an Engels in London [Ventnor] 15. Jan. 1882 (D) 39 623 Marx an Engels in London Marseille, 17. Febr. 1882 (D) 40 624 Marx an Engels in London Algier, 21.Febr. 1882 (D) 43 626 44 627 Postkart« 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 Postkarte 1493 Marx an Engels in London Algier, I.März 1882 (D) 187 Nr. 1882, März bis Mai MEW MEBW 1494 Marx an Engels in London [Algier] 3.März 1882 (D) 35 47 IV 630 48 633 49 634 52 637 53 631 Marx an Engels in London [Algier] 18.April 1882 (D) 56 638 Marx an Engels in London [Algier] 28. April 1882 (D) 59 640 Marx an Engels in London Monte Carlo, 8. Mai 1882 (D) 61 641 Marx an Engels in London Monte Carlo, 2O.Mai 1882 (D) 63 643 Marx an Engels in London [Monte Carlo] 30. Mai 1882 (D) 66 646 Postkarte 1495 Marx an Engels in London [Algier] 23.März [1882] (D) Postkarte 1496 Marx an Engels in London [Algier] 28.-3I.März 1882 (D) Bisher datiert: 31.März 1882 1497 Marx an Engels in London [Algier] 4. April 1882 (D) Postkarte 1498 Marx an Engels in London [Algier] 8. April 1882 (D) In der Handschrift: 8. März 1882 1499 1500 1501 1502 1503 188 Nr. 1504 1882, Juni bis Aug. MEBW Marx an Engels in London Cannes, 5.Juni 1882 (D) 1505 MEW Marx an Engels in London Argenteuil, 9.Juni 1882 (D) 35 68 71 IV 647 72 648 Marx an Engels in London [Argenteuil] 22. Juni 1882 (D) 73 649 Marx an Engels in London [Argenteuil] 24.Juni 1882 (D) 74 650 75 651 Marx an Engels in London Argenteuil, 3. Aug. 1882 (D) 76 652 1511 Marx an Engels in London [Argenteuil] 10. Aug. 1882 (D) 80 656 1512 Engels an Marx in Argenteuil Great Yarmouth, 2O.Aug. 1882 (D) Marx an Engels in Great Yarmouth Argenteuil, 21. Aug. 1882 (D) 82 657 83 658 Marx an Engels in Great Yarmouth Lausanne, 24.Aug. 1882 (D) 85 659 Postkarte 1506 Marx an Engels in London [Argenteuil] I5.Juni 1882 (D) Postkarte 1507 1508 Bisher datiert: 29. Juni 1882 Postkarte 1509 Marx an Engels in London [Argenteuil] 4. Juli 1882 (D) Postkarte 1510 1513 1514 189 MEW MEBW 35 87 IV 660 Engels an Marx in Lausanne Great Yarmouth, 26.Aug. 1882 (D) 88 661 Marx an Engels in London Vevey, 4.Sept. 1882 (D) 91 664 Engels an Marx in Vevey London, I2.Sept. 1882 (D) 92 665 Marx an Engels in London Vevey, 16-Sept. 1882 (D) 95 667 Engels an Marx in Vevey London, 18.Sept. 1882 (D) 97 669 Marx an Engels in London Paris, 28.Sept. 1882 (D) 98 670 Marx an Engels in London Paris, 3O.Sept. 1882 (D) 99 670 101 686 102 672 Nr. 1882, Aug. bis Nov. 1515 Engels an Marx in Lausanne Great Yarmouth, 25. Aug. 1882 P) 1516 1517 Bureau Postkarte 1518 1519 1520 1521 1522 1523 Engels an Marx in Ventnor [London, 1.Nov. 1882] (D) Bisher datiert: [29.Nov. 1882] Postkarte 1524 190 Engels an Marx in Ventnor [London] 3.Nov. [1882] (D) 176* Nr. 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 MEW MEBW 35 103 IV 672 Marx an Engels in London [Ventnor] 8.Nov. 1882 (D) 104 673 Engels an Marx in Ventnor London, 11. Nov. 1882 (D) 107 676 Marx an Engels in London [Ventnor] 11. Nov. 1882 (D) 109 678 Marx an Engels in London [Ventnor] 20.Nov. 1882 (D) 111 679 Engels an Marx in Ventnor London, 21.Nov. 1882 (D) 112 680 Marx an Engels in London Ventnor, 22.Nov. 1882 (D) 114 681 Engels an Marx in Ventnor London, 22.Nov. 1882 (D) 116 682 Engels an Marx in Ventnor London, 23.Nov. 1882 (D) 118 684 Marx an Engels in London [Ventnor] 27.Nov. 1882 (D) 120 686 Engels an Marx in Ventnor London, 30.Nov. 1882 (D) 121 687 1882, Nov. Engels an Marx in Ventnor London, 6.Nov. 1882 (D) Bureau 91* 191 " Marx an Engels in London [Poststempel: Ventnor, 8.Dez. 1882] (D) 1537 127 Engels an Marx in Ventnor [London, B.Dez. 1882] (D) 1539 128 130 Engels an Marx in Ventnor London, 15.Dez. 1882 (D) Engels an Marx in Ventnor London, 16.Dez. 1882 (D) 1540 1541 Nachschrift auf dem Brief von Laura Lafargue an Engels vom 12. Dez. 1882 125 Engels an Marx in Ventnor London, 8. Dez. 1882 (D) 124 35 123 MEW 1538 Postkarte Marx an Engels in London [Ventnor] 4.Dez. 1882 (D) 1882, Dez. 1536 Nr. 693 691 689 689 IV 688 MEBW 426* 425 MEAB 274* Br.Kap. 93* Bureau I S1 35 132 133 136 138 140 Engels an Marx in Ventnor London, 19. Dez. 1882 (D) Engels an Marx in Ventnor London, 22. Dez. 1882 (D) Engels an Marx in Ventnor London, 9.Jan. 1883 (D) Marx an Engels in London [Ventnor] lO.Jan. 1883 (D) 1543 1544 1545 1546 MEW Marx an Engels in London [Ventnor] 18.Dez. 1882 (D) 1832, Dez. bis 1883, Jan. 1542 Nr. 701 700 697 695 IV 694 MEBW ZWEITERTEIL DIE BRIEFE VON KARL MARX UND FRIEDRICH ENGELS AN DRITTE PERSONEN MACTb BTOPAH ÜEPEIIHCKA K. MAPKCA H <D. aHTEJIbCA G PA3HBIMH JIHIJAMH SECOND PART CORRESPONDENCE OF KARL MARX AND FRIEDRICH ENGELS WITH OTHER PERSONS DEUXIEME PARTIE LA CORRESPONDANCE QU'ECHANGERENT KARL MARX, FRIEDRICH ENGELS AVEC D'AUTRES PERSONNES SEGUNDA PARTE CORRESPONDENCIA DE KARL MARX Y FRIEDRICH ENGELS CON TERCERAS PERSONAS Der zweite Teil des Inhaltsvergleichsregisters enthält die Briefe, Postkarten und Telegramme, die von Marx und Engels an dritte Personen gerichtet wurden. Er ist nochmals untergliedert in: Briefe von Marx an dritte Personen bis August 1844. Briefe von Engels an dritte Personen bis August 1844. Briefe von Marx und Engels an dritte Personen ab September 1844. Innerhalb der einzelnen Abschnitte sind die Korrespondenzen chronologisch angeordnet. Es werden jeweils Absender, Empfänger, Empfängerort, Absenderort, Datierung und Originalsprache angegeben. Weiterhin ist in Kleindruck vermerkt, welche Besonderheiten die betreffende Korrespondenz aufweist: ob es sich um einen Entwurf oder ein Fragment handelt, welche Datierung in früheren Ausgaben vorgenommen wurde, ob Nachschriften •oder Notizen vorhanden sind, welche Deck- oder Kosenamen verwendet wurden. BTopan nacTb CpaBHHTentHoro yKaaaTeJiH coftepJKHT, nncbMa, OTKPBITKH H TejierpaMMtr, KOTopue MapKC H anrejibc a^pecoBajin ^pyrHM jnmaM. 9Ta iacTb VKa3aTeJiH B CBOK> o^epeßfe #e;iiHTCH n a cJienyiomHe paajjejibi :' ÜHCbMa MapKca K pacHHM jran.aM #o aßrycTa 1844. ÜHCbMa S s r e J i t c a K pacHbiM mactaM «o aBrycTa 1844. ÜHCbMa MapKca H 9Hrejn>ca K pacHtiM jli^aM c ceHTHöpfl 1844. B KaHt^oü nacTH HMeeT MecTO xpOHOJiornqecKoe pacnpeaejieHHe KOppecnoHaeHUHH c cooTBeTCTByiomHMH yKa3aHHHMH 06 OTnpaBHrejie, aapecaTe, E X aapecax, a TaiuKe c yKaaaHHHMH ^aTH HanHcaHHH H H3tiKa opHTHHajia. MejiKHM nipH$TOM cneJiaHH npHMeqaHHH 06 OCOÖeHHOCTHX JT.aHHOÜ KOppecnOHfteHnHH: HBJIfleTCH JIH OHa HaCpOCKOM HHH KaKHM IHCJIOM OHa GbiJia naTHpoBaHa B npe^BiHyinHx nsaaHHHx HMeioTcn JIH npHHHCKH HJIH 3aMeTKH, KaKHe nceBHOHHMtl HJIH HpOSBHma GbIJIH HCH0JIb30BaHH. The second part of the comparative index comprises the letters, postcards, and telegrams written by Marx and Engels to other persons. It is still subdivided into: Letters by Marx to other persons up to August 1844. Letters by Engels to other persons up to August 1844. Letters by Marx and Engels to other persons since September 1844. . Within the individual parts the correspondences are arranged in chronological order. The respective writers, the addressees, their pkces, dates, and the original Ianguage are listed. Furthermore the feature of the respective correspondence is marked in small print: Whether it is a draft or a fragment, how it is dated in f ormer editions, whether there exist postscripts or notes, what pseudonyms or pet names were used. La deuxieme partie est rtserv^e ä. la r^capitulation des lettres, des cartes postales et des tiligrammes que Marx et Engels ont envoye's k d'autres personnes. Pur plus de clart£ dans l'exposition nous avons a nouveau ^ubdivise cette partie de la fa?on suivante: les lettres que Marx envoya ä d'autres personnes avant le mois d'aoüt 1844; les lettres qu'Engels envoya k d'autres personnes avant le mois d'aoüt 1844; les lettres que Marx et Engels envoyerent k d'autres personnes k partir du mois de septembre 1844. Nous avons e'galement ordonne les pieces de fagon chronologique. Pour chaque piece, nous avons donn£ des indications pr£cises sur l'expiditeur, le destinataire, le Iieu de destination, le lieu d*envoi, la date et la langue d'origine. Nous avons de plus indiqui en petits caracteres d'imprimerie les particularitis de chaque piece: s'il s'agit d'un projet ou d'un fragment, quelle date on peur retrouveur dans les iditions ant£rieures, si on d£tient des copies ou des notes complämentaires, quels pseudonymes ou noms familiers on peut rencontrer. La segunda parte del mdice comparativo registra las cartas, tarjetas postales y telegramas dirigidos por Marx y Engels a terceras personas. Estä subdividido por su parte en: Cartas de Marx a terceras personas hasta agosto de 1844. Cartas de Engels a terceras personas hasta agosto de 1844. Cartas de Marx y Engels a terceras personas a partir de septiemore de 1844. En cada una de las secciones la correspondencia ha sido ordenada cronolögicamente. Se registran, en cada caso, el remitente, el destinatario, el lugar de destino, ei lugar de envio, la fecha y ei idioma original. Ademäs se senala en Ietra mas pequena que particularidades presenta la respectiva comunicaciön: si se trata de un borrador o un fragmento, qu6 fecha se le ha dado en ediciones anteriores, si existen copi&s o notas, qu£ seudönimos o apodos han sido usados. 196 Marx an Heinrich Marx in Trier Berlin, IO.NOV. [1837] (D) Marx an Carl Friedrich Bachmann in Jena Berlin, 6.April 1841 (D) Marx an Oscar Ludwig Bernhard Wolfi in Jena Berlin, 7.April 1841 (D) Marx an Arnold Rüge in Dresden Trier, lO.Febr. [1842] (D) Marx an Arnold Rüge in Dresden Trier, 5.März [1842] (D^ 1548 1549 1550 1551 1837, Nov. bis 1842, März 1547 Nr. 397 27 395 375 374 EBI 3 MEW Schriften bis 1844 23 Farn. Marx Marx an Arnold Rüge in Dresden Trier, 9.Juli [1842] (D) Marx an Dagobert Oppenheim in Köln [Bonn, um den 25.Aug. 1842] (D) [Marx] An den Oberpräsidenten der Rheinprovinz von Schaper in Köln [Köln, 17. Nov. 1842] (D) 1554 1555 1556 1557 Marx an Arnold Rüge in Dresden Bonn, 27.April [1842] (D) 1553 Marx an Arnold Rüge in Dresden Köln, 30.Nov. [1842] (D) Geschrieben im Auftrag des Verlegers der »Rheinischen Zeitung und unlerzeichnet von Joseph Engelbert Renard Eingabe; Entwurf (von Marx) und Reinschrift Marx an Arnold Rüge in Dresden Trier, 20. März [1842] (D) 1842, März bis Nov. 1552 Nr. 27 411 EBI394 409 405 402 27 399 MEW Schriften bis 1844 II 631* Zur dt. Gesch. ab 4.Aufl. •3 1564 1563 1562 1561 1560 1559 1558 Nr. Marx an Julius Fröbel in Zürich Paris, 21.Nov. 1843 (D) Bisher datiert: 30.Okt. 1843 Marx an Arnold Rüge in Dresden Köln, 13.März [1843] (D) Marx an Arnold Rüge in [...?...] Auf der Treckschuit nach D. im März 1843 (D) Marx an Arnold Rüge in [...?...] Köln, im. Mai 1843 (D) Marx an Arnold Rüge in [...?...] Kreuznach, im Sept. 1843 (D) Marx an Ludwig Feuerbach in Bruckberg Kreuznach, 3.0kt. 1843 (D) In der Handschrift: 25. Dez. Marx an Arnold Rüge in Dresden Köln, 25.Januar [1843] (D) 1843, Jan. bis Nov. 422 27 419 343 338 1 337 416 27 414 MEW Schriften bis 1844 15 MEAB II 1217* 1.-3. Aufl. 633* II 632* ab 4. Aufl. Zur dt. Gesch. 1566 1565 Nr. Marx an Ludwig Feuerbach in Bruckberg Paris, 1 I.August [1844] (D) Zeilungsabdruck Marx an die Redaktion der „Allgemeinen Zeitung" in Augsburg Paris, l4.APril 1844 (D) 1844, April bis Aug. 425 27 424 MEW Schriften bis 1844 I 193 BdK 328 330 333 340 344 Engels an Friedrich und Wilhelm Graeber in Elberfeld [Bremen] 1.Sept. [1838] (D) Engels an Marie Engels in Barmen [Bremen] 11.Sept. [1838] (D) Engels an Friedrich und Wilhelm Graeber in Barmen [Bremen] 17./18.Sept. [1838] (D) Engels an Marie Engels in Barmen Bremen, 9./10. Okt. 1838 (D) Engels an Marie Engels in Barmen Bremen, 13. Nov. 1838 (D) 1568 1569 1570 1571 1572 EBII325 MEW Engels an Marie Engels in Barmen Bremen, 28./29. Aug. 1838 (D) 1838, Aug. bis Nov. 1587 Nr. Schriften bis 1844 43 31 28 29* 18-25 Reisen II 368* II 367* Kunst 357 359 Engels an Hermann Engels in Barmen Bremen, 11.Febr. 1839 (D) Engels an Marie Engels in Barmen Bremen, 12.Febr. 1839 (D) 1576 1577 In der Handschrift: 12. März 1839 350 Engels an Friedrich Graeber in Berlin [Bremen, 2O.Jan. 1839] (D) 1575 348 Engels an Marie Engels in Barmen [Bremen] 7.Jan. 1839 (D) 1574 EBII346 MEW Engels an Marie Engels in Barmen [Bremen, um Weihnachten 1838] (D) 1838, Dez. bis 1839, Febr. 1573 Nr. - Schrillen bis 1844 64 62 51 18-25 II 373* Kunst 8 Engels an Friedrich Graeber in Berlin [Bremen, 19.Febr. 1839] (D) Engels an Friedrich Graeber in Berlin [Bremen] 8.[/9.]April 1839 (D) Engels an Marie Engels in Barmen Bremen, lO.April 1839 (D) Engels an Friedrich Graeber in Barmen [Bremen, um den 23. April-] I.Mai 1839 (D) Engels an Marie Engels in Barmen [Bremen] 28. April 1839 (D) Engels an Wilhelm Graeber in Barmen [Bremen, um den 28.-30. April 1839] (D) Engels an Marie Engels in Barmen Bremen, 23. Mai 1839 (D) 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1839, Febr. bis Mai 1578 Nr. 394 389 384 371 369 365 EBII361 MEW Schriften bis 1844 89 81 77* 71 65 18-25 31* 18* Reisen 388* 106* II 386* Kunst Bureau 403 410 417 419 Engels an Friedrich Graeber in Berlin [Bremen] 12.-27. Juli [1839] (D) Engels an Friedrich Graeber in Berlin [Bremen, Ende Juli oder Anfang Aug. 1839] (D) Engels an Wilhelm Graeber in Berlin Bremen, 3O.Juli 1839 (D) Engels an Marie Engels in Barmen Bremen, 28. Sept. 1839 (D) Engels an Wilhelm Graeber in Berlin [Bremen] 8. Okt. 1839 (D) 1587 1588 1589 1590 1591 412 399 Engels an Friedrich Graeber in Berlin [Bremen] 15.Juni [1839] (D) 1586 EBII395 MEW Engels an Wilhelm Graeber in Berlin [Bremen] 24.Mai-[15.Juni 1839] (D) 1839, Mai bis Okt. 1585 Nr. Schriften bis 18-14 122 120 118 106 98 91 18-25 Reisen 398* 393* II 390* Kunst Engels an Wilhelm Graeber in Berlin [Bremen] 20./2I.Okt. [1839] (D) Engels an Friedrich Graeber in Bonn [Bremen] 29.0kt. [1839] (D) Engels an Wilhelm Graeber in Berlin [Bremen] 13.[-20.] Nov. 1839 (D) Engels an Friedrich Graeber in Bonn [Bremen] 9.Dez. [1839]-5.Febr. [1840] (D) 1593 1594 1595 1839, Okt. bis 1840, Febr. 1592 Nr. 437 431 425 EBII423 MEW Schritten bis 1844 140 130 128 18-25 55* Reisen 420* II410* Kunst Nr. 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 206 1840, Juni bis Dez. MEW Schriften bis 1844 18-25 Reisen 35* Engels an Levin Schücking in Münster Bremen, 18. Juni 1840 (D) EBÜ444 Engels an Levin Schücking in Münster Bremen, 2. Juli 1840 (D) 447 Engels an Marie Engels in Mannheim Bremen, 7.-9. Juli 1840 (D) 449 153 Engels an Marie Engels in Mannheim Bremen, 4. Aug. 1840 (D) 452 158 Engels an Marie Engels in Mannheim Bremen, 20.-25. Aug. 1840 (D) 457 161 Engels an Marie Engels in Mannheim Bremen, 18.[/19.]Sept.l840 (D) 458 167 Engels an Marie Engels in Mannheim Bremen, 29. Okt. 1840 (D) 462 172 Engels an Wilhelm Graeber in Barmen [Bonn] Bremen, 20.Nov. 1840 (D) 465 179 Engels an Marie Engels in Mannheim Bremen, 6.-9. Dez. 1840 (D) 468 184 Engels an Marie Engels in Mannheim Bremen, 2I.-28.Dez.1840 (D) 472 188 31* 481 484 485 487 Engels an Marie Engels in Mannheim Bremen, 8.-1 I.März 1841 (D) Engels an Marie Engels in Mannheim Barmen, 5.April 1841 (D) Engels an Marie Engels in Mannheim [Barmen, etwa Anfang Mai 1841] (D) Engels an Marie Engels in Mannheim [Barmen, etwa Ende Aug. 1841] (D) Engels an Marie Engels in Mannheim Barmen, 9.Sept. 1841 (D) , 1608 1609 1610 1611 1612 488 478 Engels an Friedrich Graeber in Bonn Bremen, 22.Febr. 1841 (D) 1607 EBII475 MEW Engels an Marie Engels in Mannheim Bremen, 18.Febr. 1841 (D) 1841, Febr. bis Sept. 1606 Nr. Schriften bis 18-14 207 202 197 192 18-25 71* Reisen 484* II 484* Kunst Engels an Marie Engels in Mannheim Berlin, 14.-16.ApriI 1842 (D) Engels an Arnold Rüge in Dresden Berlin, 15.Juni 1842 (D) Engels an Marie Engels in [...?...] [Berlin, Sommer 1842] (D) 1614 1615 1616 Engels an Marie Engels in Bonn Berlin, 2. Juli 1842 (D) Engels an Arnold Rüge in Dresden Berlin, 26.Juli 1842 (D) Engels an Marie Engels in Ostende Berlin, 2.-8. Aug. 1842 (D) 1617 1618 1619 Fragment Engels an Marie Engels in Mannheim Berlin, 5.[-6.] Jan. 1842 (D) 1842, Jan. bis Aug. 1613 Nr. EBII500 27 408 498 EBII497 27 404 494 EBII490 MEW Schriften bis 1844 219 218 214 216 208 18-25 65* 107* Bureau l Marx an Heinrich Börnstein in Paris [Paris, Herbst 1844] (D) Marx an Heinrich Börnstein in Paris [Paris, Herbst 1844] (D) Marx an Heinrich Börnstein in Paris [Paris, Dez. 1844] (D) 1622 1623 In 1. und 2. Aufl. von MEW, Bd. 27 als Fragment; ab 3. Aul!, vollständige. Fassung Marx an Julius Campe in Hamburg Paris, 7.0kt. [1844] (D) 1844, Okt. bis Dez. 1621 1620 Nr. 432 431 430 27 429 MEW II 231 Kunst Nr. 1624 1625 1626 1627 1628 1845, Jan. bis Nov. Marx an Arnold Rüge in Paris [Paris januar] 1845 (D) MEW 18-25 Kunst Bureau 27 433 Marx an Heinrich Heine in Paris Paris, 12.Januar 1845 (D) 434 Marx an König Leopold I. in Brüssel Brüssel, 7. Febr. 1845 (F) 601 Marx an Heinrich Heine in Paris Brüssel, [24.März 1845] (D) 435 233* Marx an Zacharias Löwenthal in Frankfurt a.M. Brüssel, 9.Mai [1845] (D) 436 234* II 233* Mit einer Nachschrift von Engels 1629 1630 1631 1632 210 Engels an Marie Engels in Barmen Brüssel, 31.Mai 1845 (D) 437 269 Engels an Julius Campe in Hamburg Brüssel, 14. Okt. 1845 (D) 439 272 Marx an Oberbürgermeister Görtz in Trier Brüssel, 17.0kt. [1845] (D) 602 Marx an Oberbürgermeister Görtz in Trier Brüssel, lO.Nov. 1845 (D) 603 31* Marx an Heinrich Heine in Paris Brüssel [um den 5.April 1846] (D) Marx an Pierre-Joseph Proudhon in Paris Brüssel, 5. Mai 1846 (F) 1634 1635 1638 Verfaßt im Auftrag des Kommunistischen Korrespondenzkomitees Marx/Engels an Feargus O'Connor in London Brüssel, 17. Juli 1846 (E) 4 24 4 20 Marx/Engels an Gustav Adolph Köttgen in Elberfeld Brüssel, 15.Juni 1846 (D) 1637 Verfaßt im Auftrag des Kommunistischen Korrespondenzkomitees 39 515 Marx an Joseph Weydemeyer in Schildesche bei Bielefeld Brüssel, 14. Mai [1846] (D) 442 441 27 440 MEW 1636 Mit Nachschriften von Philippe Gigot und Engels Engels an Emil Blank in London Brüssel, 3. April 1846 (D) 1846, April bis Juli 1633 Nr. 22 MEAB II 1221 II 664 Zur dt. Gesch. 1.-3. Aufl. ab 4. Aufl. 38* Prol. Ir.t. II 234* Kunst I 317 BdK 1641 1640 1639 Nr. MEW Marx an Pawel Wassiljewitsch Annenkow in Paris Brüssel, 28. Dez. [1846] (F) Entwurf Bisher angegebener Adressat: Carl Wilhelm Leske Marx an Karl Friedrich Julius Leske in Darmstadt [Brüssel] 1.Aug. [1846] (D) Bisher datiert: 27. Juli 1846 451 4 547 447 Engels und Marx an Moses Heß in Köln Ostende, 27.Juli 1846; [Brüssel, um den 28. Juli 1846] (D) 27 445 1846, Juli bis Dez. 30 MEAB 16* 13* Br. Kap. 413 411 ab 13. Aufl. M E / kSII I.—12. Aufl. I 607 MEAW 25 I.Aufl. 5 2.-3. Aull. Elend 5 ab 4. Aull. t-o Marx an Moses Heß in Brüssel [Brüssel] 2.Sept. [1847] (D) Engels an Lucien-Leopold Jottrand in Brüssel [Brüssel, 3O.Sept. 1847] (F) Engels an die Arbeiter-Redakteure des „Ateliei" in Paris [Paris, etwa 25. Okt. 1847] (F) Marx an Georg Herwegh in Paris Brüssel, 26.Okt. [1847] (D) 1645 1646 1647 1648 27 470 4 328 90 469 468 466 1644 Mit einer Nachschrift von Jenny Marx 465 Marx an Georg Herwegh in Paris Brüssel, 8.Aug. [1847] (D) 27 464 Marx an Georg Herwegh in Paris Brüssel, 27.Juli [1847] (D) 1643 MEW Marx an Roland Daniels in Köln [Brüssel] 7. März [1847] (D) 1847, März bis Okt. 1642 Nr. 287* 286* II 286* Kunst 1462 BdK 1652 1651 Das Komitee der Demokratischen Gesellschaft an die Fraternal Democrats in London Brüssel, 13.Febr. 1848 (E) 1650 Neben Marx unterzeichnet von Lucien-Leopold Jotlrand, Franc.ois Mellinet, Joachim Lelewel, Charlcs-Louis Spilthoorn, Karl-Guslave Maynz, Felix Ballin, Adam Ballaille, Jean Pellering und Jean-Louis Labiaux Das Komitee der Demokratischen Gesellschaft an George Julian Harney, Redakteur der Zeitung „The Northern Star", Sekretär der Gesellschaft „Fraternal Democrats" in London Brüssel, 28.Febr. 1848 (F) Neben Marx unterzeichnet von Lucien-Leopold Jottrand, Francois Mellinet, Joachim Lelewcl, Charles-Louis Spilthoorn, Karl-Gustave Maynz, Felix Ballin, Adam Battaiile, Jean Pellering und Jean-Louis Labiaux Das Komitee der Demokratischen Gesellschaft an die Provisorische Regierung der Französischen Republik in Paris Brüssel, 28.Febr. 1848 (F) Neben Marx unterzeichnet von Lucien-Leopold Jottrand und Auguste Picard Marx an Pawel Wassiljewitsch Annenkow in Paris London, 9.Dez. [1847] (D) 1847, Dez. bis 1848, Febr. 1649 Nr. 604 605 4 601 27 472 MEW 672 1631 BdK 1659 1658 1657 1656 1655 16S4 1653 Nr. Marx und Engels an Etienne Cabet in Paris Paris, 5.APril 1848 (F) Kopie, geschrieben von Engels Engels an den Redakteur der Zeitung „The Northern Star" [George Julian Harney] in London Brüssel, 5.März [1848] (E) Marx an den Redakteur der Zeitung „La Reformc" in Paris [Paris, vor dem 8. März 1848] (F) Engels an Emil Blank in London Paris, 26. März 1848 (D) Engels an Emil Blank in London Paris, 28.März 1848 (D) Marx/Engels an fitienne Cabet in Paris [Paris, Ende März 1848] (F) Marx/Engels an Adalbert von Bornstedt und Freunde [Georg Herwegh und Karl Börnstein] in Paris Paris, I.April 1848 (D) 1848, März bis April 6 480 27 479 5 476 27 474 536 4 531 MEW 57* MEAB I 622 MEAW I 748 BdK Marx an den Redakteur der Zeitung „L'Alba" in Florenz [Köln, Ende Mai 1848] (I) 1663 8 27 482 Engels an Emil Blank in London Köln, 24. Mai 1848 (D) 1662 5 27 481 39 518 MEW Engels an Emil Blank in London Barmen, 15.April 1848 (D) Entwurf und Reinschrift Marx an die Polizeidirektion in Köln Köln, 13.April 1848 (D) 1848, April bis Mai 1661 1660 Nr. 58 60* MEAB II 1223 648 II 649 Zur dt. Gesch. 1.-3. Aufl. ab 4. Aufl. 53 Prol. Int. Engels an Karl Friedrich Koppen in Berlin Köln, 1.Sept. 1848 (D) Adresse an die Preußische Nationalversammlung in Berlin Köln, 13. Sept. 1848 (D) 1666 1667 1668 Marx an den Minister des Innern Kühlwetter in Berlin Köln, 22.Aug. 1848 (D) 1665 in Worringen bei Köln Verfaßt von Engels im Auftrag der Volksversammlung Zeitungsabdruck Adresse an die Deutsche Nationalversammlung in Frankfurt a.M. Worringen, 17. Sept. 1848 (D) Zeitungsabdruclc Verfaßt von Engels im Auftrag der Volksversammlung auf dem Frankenplatz in Köln Marx an den Polizeidirektor Geiger in Köln Köln, 5.Aug. 1848 (D) 1848, Aug. bis Sept. 1664 Nr. 496 5 493 27 484 5 382 39 519 MEW 00 Marx an Eduard von Müller-Tellering in Wien [Köln, 5. Dez. 1848] (D) Engels an den Deutschen Arbeiterverein in Vivis Bern, [um den 25.] Dez. 1848 (D) 1671 1672 1674 1673 Engels an die Direktion der Justiz und Polizei des Kantons Bern in Bern Bern, 15. Nov. 1848 1670 Verfaßt im Namen der Zentralkommission der deutschen Arbeitervereine der Schweiz Engels an den Vorstand des Märzvereins in Frankfurt a.M. Bern, Dez. 1848 Entwurf Marx an Wilhelm Stieber in Berlin [Köln, um den 29. Dez. 1848] (D) Entwurf Verfaßt im Auftrag und Namen der Zentralkommission der deutschen Vereine der Schweiz Marx an Ferdinand Lassalle in Düsseldorf [Köln, B.Nov. 1848] (D) 1848, Nov. bis Dez. 1669 Nr. 490 489 486 27 485 6 571 39 520 MEW I 866 BdK Nr. 1675 1676 1849, Jan. bis Juni Marx an Eduard von Müller-Tellering in Ratibor Köln, 15.Jan. [1849] (D) Marx an Ernst Dronke in Paris Köln, 3.Febr. [1849] (D) MEW BdK 27 492 493 1905 Mit einer Nachschrift von Wilhelm Wolff 1677 1678 Engels an Daniel Fenner von Fenneberg in [...?...] Köln, I.März 1849 (D) 495 Marx an den Obersten Engels in Köln Köln, 3.März [1849] (D) 496 Entwurf 1679 Marx an den Obersten Engels in Köln [Köln, um den 5. März 1849] (D) 498 Entwurf 1630 Marx an Hermann Brehmer in Breslau Hamburg, 6.Mai 1849 (D) 940 Empfehlungsschreiben 1681 Marx an Eduard von Müller-Tellering in Berlin Hamburg, 6.Mai 1849 (D) 941 Empfehlungsschreiben 1632 Marx und Engels an die Redaktion des „Frankfurter Journals" in Frankfurt a.M. Bingen,31.Mai[1849](D) 6 523 Entwurf 1683 Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. [Bingen, I.Juni 1849] (D) 27 499 219 Engels an Jenny Marx in Paris Vevey, 25.Juli 1849 (D) Marx an den Redakteur der Zeitung „ La Presse" in Paris [Paris, vor dem 30Juli 1849] (F) 1685 1686 Marx an Ferdinand Freiligrath in Köln [Paris] 31. Juli [1849] (D) Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. [Paris, um den 1. Aug. 1849] Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. [Paris, Mitte Aug. 1849] (D) Engels an Jakob Schabelitz in Basel Lausanne, 24. Aug. 1849 (D) 1687 1688 1689 1690 Zeitungsabdruck Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. Paris, 13.Juli [1849] (D) 1849, Juli bis Aug. 1684 Nr. 509 508 506 27 503 6 529 501 27 500 MEW 61 MEAB I 131 MEBW II 1224* II 651 Zur dl Gesch. ab 4. Aufl. 1.-3. Aufl. 1965 BdK 158 Bureau Nr. 1691 1692 1693 1694 1695 1849, Aug. bis 1850, Jan. MEW Engels an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. Lausanne, 25. Aug. 1849 (D) 27 511 Marx an Ferdinand Freiligrath in Köln London, 5. Sept. [1849] (D) 512 Engels an George Julian Harney in London Genua, 6. Okt. 1849 (E) 513 Engels an den Redakteur der Zeitung „The Northern Star" [George Julian Harney] in London London, 28.Nov. 1849 (E) Marx an Louis Bauer in London London, 30.Nov. [1849] (D) 7 Kunst II 247* 7 27 514 Entwurf 1696 1697 1698 Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. London, I9.Dez. [1849] (D) 515 Engels an Jakob Schabelitz in Basel London, 22-Dez. 1849 (D) 518 Marx an Eduard von Müller-Tellering in London [London] I.Jan. 1850 (D) 520 Kopie, geschrieben von Engels 1699 Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. [London, 8. Jan. 1850] (D) 607 Nachschrift zu einem Brief von Konract Schramm an Joseph Weydemeyer vom 8. Jan. 1850 1700 Marx an Ferdinand Freiligrath in Köln London, lO.Jan. [1850] (D) 521 248* 221 Nr. 1701 1850, Febr. bis April Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. London, 4. Febr. 1850 (D) MEW 27 522 Rückübersetzung aus dem Russischen, da das deutsche Original nicht auffindbar 1702 1703 Engels an Eduard von Müller-Tellering in London [London, 7. Febr. 1850] (D) 523 Engels an das ungarische Flüchtlingskomitee in London [London, Ende Febr. 1850] (D) 524 Entwurf 1704 Engels an Julius Schuberth in Hamburg [London] 4. März 1850 (D) 525 Entwurf 1705 Engels an Theodor Hagen in Hamburg [London] 4. März 1850 (D) 525 Entwurf 1706 Engels an Stephan Adolph Naut in Köln [London] 4. März 1850 (D) 525 Entwurf 1707 Marx an Eduard von Müller-Tellering in London London, 12.März 1850 (D) 526 Entwurf 1708 1709 Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. London, 9.April [1850] (D) 528 Engels an Julius Schuberth in Hamburg [London, um den 1 I.April 1850] (D) 529 Entwurf 222 Nr. 1850, April bis Juni MEW- 1710 Engels an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. London, 22.April 1850 (D) 27 530 Engels an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. London, 25. April [1850] (D) 531 Engels/Marx an F.Pardigon in London London, 6. Mai 1850 (F) 533 1711 1712 • Entwurf 1713 1714 Engels an Theodor Schuster in Frankfurt a.M. London, 13.Mai 1850 Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung „The Times" in London [London] 24.Mai 1850 (E) 534 7 305 Entwurf Verfaßt im Namen des Demokratisch-Sozialistischen Komitees für deutsche politische Flüchtlinge 1715 1716 Marx, Engels und Willich an Freiherrn Christian Karl Josias von Bunsen in London [London] 3O.Mai 1850 (D) 39 521 Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. [London] 8.Juni [1850] (D) 27 535 In der Handschrift: 8. Mai 1717 Marx, Engels und Willich an den Redakteur der Zeitung „The Sun" in London [London] 17. Juni 1850 (E) . 7 313 Zeitungsabdruck 223 1850, Juni bis Okt. Nr. 1718 Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung „The Spectator" in London [London, 14. Juni 1850] (E) MEW 7 315 Entwurf 1719 1720 1721 1722 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Globe" in London [London, Mitte Juni 1850] (E) 320 Marx/Engels an den Redakteur der „Neuen Deutschen Zeitung" in Frankfurt a.M. London, 25.Juni 1850 (D) 323 Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. London, 27.Juni [1850] (D) Marx an den Vorsitzenden einer Versammlung französischer Emigranten in London [London] 30. Juni [1850] (F) 27 536 537 Entwurf 1723 1724 Marx/Engels an die Redaktion der „Weser-Zeitung" in Bremen London, 2.Juli 1850 (D) Marx an Karl Blind in Paris London, 17. Juli 1850 (D) 7 325 27 538 Entwurf 1725 1726 224 Marx, Engels und Harney an Adam, Barthe'lemy und Vidil in London London, 9.0kt. 1850 (E) Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. London, 29.0kt. 1850 (D) 7 415 27 540 Nr. 1727 1728 1729 1850, Dez. bis 1851, März Marx an Hermann Becker in Köln London, 2. Dez. [1850] (D) Engels an Emil Blank in Barmen Manchester, 2.Dez. 1850 (D) 27 541 542 Marx an Hermann Becker in Köln London, B.Dez. 1850 (D) Inhaltsangabe der preußischen Polizei 1730 Marx an Hermann Becker in Köln [London, um den l.Febr. 1851] (D) 544 Fragment (Auszug in „Anklageschrift gegen P.G.Roeser, J.G.H.Bürgers, P.Nothjung, W.J.Reiff, H.H.Becker, R.Daniels, C.W.Otto, AJacobi, I.J.Klein. F.Freiligrath", Köln 1852) 1731 Marx an Hermann Becker in Köln London, 8. Febr. 1851 (D) 545 Fragment (Auszug in »Anklageschrift gegen P.G.Roeser, J.G.H.Bürgers, P.Nothjung, W.J.Reiff, H.H.Becker, R.Daniels, C.W.Otto. AJacobi, I.J.Klein, F.Freiligrath". Köln 1852) 1732 Marx an Hermann Becker in Köln [London] 28.Febr. [1851] (D) 546 Fragment (Auszug in »Anklageschrift gegen P.G.Roeser, J.G.H.Bürgers, P.Nothjung, W.J.Reiff. H.H.Becker, RDaniels, C.W.Otto, A-Jacobi, I.J.Klein. F.Freiligrath". Köln 1852) 1733 Engels an den Redakteur der Zeitung „The Times" in London [London, 5.März 1851] (E) 7 466 Entwurf 15 Marx/Engels-Verzeichnis II 225 Nr. 1734 1851, April bis Aug. Marx an Hermann Becker in Köln [London] 9. April 1851 (D) MEW MEAW Bureau 27 549 Fragment (Auszug in „Anklageschrift gegen P.G.Roeser, J.G.H. Bürgers, P.Nothjung, W.J.Reifl. H.H.Becker, RDaniels, C.W.Otto, A.Jacohi, I.J.Klein, F.Freiligrath", Köln 1852) 1735 1736 Engels an Wilhelm WolfF in Zürich [Manchester, I.Mai 1851] (D) 550 Marx an Roland Daniels in Köln [London, Mai 1851] (D) 553 II 521 Fragment (Auszug im Brief von Roland Daniels an Marx vom I.Juni 1851) 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 Engels an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. Manchester, 19. Juni 1851 (D) 554 Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. [London] 27. Juni 1851 (D) 558 Engels an Ernst Dronke in Genf Manchester, 9. Juli 1851 (D) 561 Marx an Joseph Weydemeyer in Zürich [London] 2.Aug. 1851 (D) 565 Engels an Wilhelm Wolff in London Manchester, 6. Aug. 1851 (D) 568 Engels an Joseph Weydemeyer in Zürich Manchester, 7. Aug. 1851 (D) 569 Marx an Hermann Ebner in Frankfurt a.M. [London, zweite Hälfte Aug. 1851] (D) 572 Fragment (auszugsweise Abschrift der österreichischen Polizei) 226 69* Nr. 1744 1745 1746 1851, Sept. bis Dez. Marx an Joseph Weydemeyer in Zürich [London] 11.Sept. [1851] (D) Marx an die Redaktion der „Allgemeinen Zeitung" in Augsburg London, 4. Okt. 1851 (D) MEW MEAB 27 579 70* 8 109 Marx an Amalie Daniels in Köln [London, zwischen dem 4. und 8. Okt. 1851] (D) 27 581 Nachschrift zu einem Brief von Jenny Marx Zeitungsabdruck 1747 Marx an Joseph Weydemeyer in New York London, 16. Okt. 1851 (D) 582 Mit einer Nachschrift von Jenny Marx 1748 1749 Marx an Joseph Weydemeyer in New York London, 31.Okt. 1851 (D) 584 Marx an Adolf Cluß in Washington [London, Anfang Dez. 1851] (D) 586 Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 20. Dez. 1851) 1750 Marx an Hermann Ebner in Frankfurt a.M. [London, 2.Dez. 1851] (D) Fragment (Anfang fehlt) 1751 Engels an Marie Blank in London Manchester, 15.Dez. 1851 (D) 587 ' 592 227 Nr. 1851, Dez. bis 1852, Jan. MEW MEBW 1752 Engels an Jenny Marx in London [Manchester, 18.Dez. 1851] (D) 27 594 1365 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 Marx an Joseph Weydemeyer in New York [London] 19.Dez. 1851 (D) 595 Marx an Ferdinand Freiligrath in London [London] 27.Dez. 1851 (D) 597 Marx an Joseph Weydemeyer in New York [London] I.Jan. 1852 (D) 28 471 Engels an Jenny Marx in London Manchester, 14. Jan. 1852 (D) 473 Marx an Joseph Weydemeyer in New York London, 16Jan. 1852 (D) 475 Marx an Joseph Weydemeyer in New York [London] 23.Jan. 1852 (D) 477 Engels an Joseph Weydemeyer in New York Manchester, 23. Jan. 1852 (D) 480 Marx an Ferdinand Freiligrath m London [London] 26.Jan. 1852 (D) 484 Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung „The Times" in London London, 29. Jan. 1852 (E) Entwurf 228 8 219 Kunst Ü249 1371 251* 252* Nr. 1762 1763 1764 1852, Jan. bis Febr. Marx an Joseph Weydemeyer in New York [London] 30. Jan. 1852 (D) MEW 28 486 Engels an Joseph Weydemeyer in New York [Manchester] 30. Jan. 1852 (D) 487 Marx an Joseph Weydemeyer in New York [London] 13.Febr. 1852 (D) 489 Mit einer Nachschrift von Jenny Marx 1765 1766 1767 1768 Engels an Joseph Weydemeyer in New York Manchester, 19. Febr. 1852 (D) 491 Marx an Joseph Weydemeyer in New York [London] 20. Febr. 1852 (D) 492 Marx an Ferdinand Lassalle in Düsseldorf London, 23. Febr. 1852 (D) 495 Engels an Joseph Weydemeyer in New York Manchester, 27.Febr. 1852 (D) 500 229 Engels an Joseph Weydemeyer in New York Manchester, 16. April 1852 (D) Marx an Adolf Cluß in Washington London, 22,April 1852 (D) 1771 1772 1773 Marx an Joseph Weydemeyer in New York London, 25. März 1852 (D) 1770 Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 8. Mai 1852) Marx an Adolf Cluß in Washington [London, 23. April 1852] (D) Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 6. Juni 1852) Marx an Joseph Weydemeyer in New York London, 5. März 1852 (D) 1852, März bis April 1769 Nr. 517 515 513 510 28 503 MEW 83 MEAB MEt 425 I.—12. Aufl. 423 ab 13. Aufl. II 522* MEAW 58* Br. Kop. I 55* Kunst Nr. 1852, April bis Juli MEW 1774 Marx an Joseph Weydemeyer in New York London, 3O.April 1852 (D) 28 518 1775 Marx an Adolf Cluß in Washington [London, um den 10. Mai 1852] (D) MEBW 521 Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 31. Mai 1852) 1776 1777 Marx/Engels an Joseph Weydemeyer in New York Manchester, 28. Mai 1852 (D) 525 Marx an Jenny Marx in London Manchester, 11. Juni 1852 (D) 527 I 432 Mit einer Nachschrift von Engels Bisher datiert: 18. Juni 1852 1778 1779 Engels an Joseph Weydemeyer in New York Manchester, 11.Juni 1852 (D) 529 Marx an Adolf Cluß in Washington [Manchester, vor dem 26.Juni 1852] (D) 534 (728) Fragment (Auszug und Inhaltsangabe weiterer Teile im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom B.Juli 1852) 17S0 Marx an Adolf Cluß in Washington [London, 20. Juli 1852] (D) Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 6. Aug. 1852) 1781 Marx an Gottfried Kinkel in London [London] 22.Juli 1852 (D) Entwurf und Wiedergabe im Brief von Marx an Engels vom 6. Aug. 1852 535 , 538 100 450 231 Nr. 1782 1852, Juli bis Okt. Marx an Gottfried Kinkel in London [London] 24. Juli 1852 (D) Wiedergabe in den Briefen von Marx an Engels vom 6. Aug. 1852 und Marx an Adolf Cluß vom 30. Juli 1852 1783 ^ Marx an Adolf Cluß in Washington [London] 30. Juli 1852 (D) MEW MEBW 28 540 101 I 450 539 Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 16-Auy. 1852) 1784 Marx an Adolf Cluß in Washington [London, Anfang Aug. 1852] (D) 545 Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyervom 15. Okt. 1852) 1785 1786 1787 Marx an Heinrich Brockhaus in Leipzig London, 19.Aug. 1852 (D) 546 Marx an Peter Imandt in London [London] 27. Aug. 1852 (D) 547 Marx an Adolf Cluß in Washington [London] 3.Sept. 1852 (D) 549 Fragment (Auszüge in den Briefen von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 28. Sept. 1852 und 26. März 1853) 1788 1789 1790 Marx an Adolf Cluß in Washington London, 5. Okt. 1852 (D) 552 Marx an Adolf Cluß in Washington [London] 8.0kt. 1852 (D) 553 Marx an A. Baron von Brüningk in London [London] 18.0kt. 1852 (D) 556 Entwurf 232 1852, Okt. bis Nov. Nr.. 1791 Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung „The People's Paper" in London London, 28.0kt. 1852 (E) MEW 8 379 Zeitungsabdruck 1792 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Morning Advertiser" in London London, 30.Okt. 1852 (E) 381 Zeitungsabdruck 1793 Marx an den Redakteur der „New-York Daily Tribüne" in New York London, 16.Nov. 1852 (E) 392 Zeitungsabdruck 1794 Marx, Engels, Freiligrath und W.Wolff an den Redakteur der Zeitung „The Morning Advertiser" in London London, 20. Nov. 1852 (E) Zeitungsabdruck Erklärung zum Abschluß des Kölner Prozesses 1795 1798 394 Engels an Marie Blank in London Manchester, 22.Nov. 1852 (D) 39 522 Marx an Karl Eduard Vehse in Dresden [London, Ende Nov. 1852] (D) 28 557 Entwurf 233 Nr. 1797 1852, Dez. Marx an Jänos Bangya in London London, 3.Dez. 1852 (D) Entwurf und Wiedergabe im Brief von Marx an Engels vom 3. Dez. 1852 1798 Marx an Adolf Cluß in Washington [London] 7.Dez. 1852 (D) MEW 28 558 201 560 Fragment (Auszüge in den Briefen von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 6. und 7. Jan. 1853) 1799 Marx an Adolf Cluß in Washington [London] 14. Dez. 1852 (D) 565 Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 7. Jan. 1853) 1800 Marx an den Redakteur der „New-York Daily Tribüne" in New York London, I4.Dez. 1852 (E) 8 478 Zeitungsabdruclc 1801 Marx an Gustav Zerffi in Paris London, 28.Dez. 1852 (D) Gezeichnet mit Ch.Wilb'ems (Deckname von Marx) 234 Br. Kap. 28 567 60* Marx an Adolf Cluß in Washington [London, 17.April 1853] (D) 1806 Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 3. Mai 1853) Engels an Joseph Weydemeyer in New York Manchester, 12.April 1853 (D) In der Handschrift: 25. März 1852 Marx an Adolf Cluß in Washington London, 25. März 1853 (D) Fragment (Inhaltsangabe im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 14. Juni 1853) Marx an Adolf Cluß in Washington [London, etwa Mitte Febr. 1853] (D) Fragment (Aus2ug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom l7.Febr. 1853) Marx an Adolf Cluß in Washington [London] 21. Jan. 1853 (D) 1853, Jan. bis April 1805 1804 1803 1802 Nr. 583 575 572 648 28 571 MEW 90* MEAB II 525 MEAW II 1226* Zur dt. Gesch. 1.-3. Aufl. 1810 Fragment (Auszug und Inhaltsangabe weiterer Teile im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 28,Juni 1853) Marx an Adolf Cluß in Washington [London, um den 14Juni 1853] (D) 589 733 646 Marx an Adolf Cluß in Washington [Manchester, um den I.Mai 1853] (D) 1809 Fragment (Auszug und Inhaltsangabe weiterer Teile im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom l5.Mai 1853) 587 Marx an Joseph Weydemeyer in New York [London] 26. April 1853 (D) 1808 586 MEW Marx an Adolf Cluß in Washington [London, 26.April 1853] (D) 1853, April bis Juni 1807 Nr. Nr. 1811 1853, Aug. bis Okt. Marx an den Redakteur der Zeitung „The Morning Advertiser" in London London, 3O.Aug. 1853 (E) Zeitungsabdruck 1812 Marx an den Redakteur der Zeitung „The People's Paper" in London London, 7.Sept. [1853] (E) Zeitungsabdruck und Auszüge im Brief von Marx an Engels vom 3. Sept. 1853 1813 Marx an Adolf Cluß in Washington [London] 15.Sept. 1853 (D) MEW Br. Kap. 9 294 28 281* 9 300 28284* 591 67* Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 3. Okt. 1853) 1814 1815 Marx an Karl Blind in London [London} 26.Sept. 1853 (D) 593 Marx an Joseph Weydemeyer in New York [London, Anfang Okt. 1853] (D) 594 Fragment 1816 1817 Marx an Karl Blind in London London, 13.0kt. 1853 (D) Marx an Adolf Cluß in Washington [London, Mitte Okt. 1853] (D) Fragment (Auszüge in den Briefen von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 2. und 4. Nov. 1853) 595 596 650 237 Nr. 1853, Nov. bis 1854, Dez. 1818 Marx an Adolf Cluß in Washington [London, Mitte Nov. 1853] (D) Fragment (Auszug und Inhaltsangabe weiterer Teile im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 7. Dez. 1853) 1819 Marx an Adolf Cluß in Washington [London, 28.Nov. 1853] (D) MEW MEAW Alltag II451 251 Bureau 28 598 734 652 Fragment (Auszüge und Inhaltsangabe weiterer Teile im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom l2.Dez. 1853) 1820 1821 Marx an das Arbeiterparlament in Manchester London, 9.März 1854 (E) 10 125 Engels an den Redakteur der Zeitung „The Daily News" Henry John Lincoln in London Manchester, 30. März 1854 (E) 28 600 Entwurf 1822 1823 1824 238 Marx an Ferdinand Lassalle in Düsseldorf London, 6. April 1854 (D) 604 Marx an Ferdinand Lassalle in Düsseldorf London, I.Juni 1854 (D) 607 Marx an Moritz Eisner in Breslau London, 2O.Dez. 1854 (D) 610 73* Nr. 1825 1855, Jan. bis 1856, Juni Marx an Ferdinand Lassalle in Düsseldorf [London] 23.Jan. 1855 (D) MEW Fam. Marx 28 612 Fragment (Schluß fehlt) 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 Marx an Moritz Eisner in Breslau [London] 17.Aprill855(D) 616 Marx an Ferdinand Lassalle in Paris London-Camberwell, 28. Juli 1855 (D) 617 Marx an Amalie Daniels in Köln London-Camberwell, 6. Sept. 1855 (D) 618 Marx an Moritz Eisner in Breslau London-Camberwell, 11.Sept. 1855 (D) 620 Marx an Moritz Eisner in Breslau Manchester, 8.Nov. 1855 (D) 622 Marx an Ferdinand Lassalle in Düsseldorf Manchester, 8. Nov. 1855 (D) 624 Engels an Wilhelm Steffen in Brighton Manchester, 15.April 1856 (D) 29 531 Marx an Jenny Marx in Trier Manchester, 21. Juni 1856 (D) 532 Marx an Isaac Ironside in Sheffield Manchester, 21. Juni 1856 (E) 537 71 Entwurf (unvollendet) 239 Nr. 1835 1856, Juli bis 1857, Dez. Marx an William Cyples in Sheffield [London] 22.Juli 1856 (E) Wiedergabe im Brief von Marx an Engels vom 28. Juli 1856 1836 1837 MEW MEBW 29 539 64 n 177 Marx an Jenny Marx in Trier [London] 8.Aug. 1856 (D) 540 Marx an Charles Dobson Collet in London London, 11. Aug. 1856 (E) 541 Entwurf 1838 Marx an Charles Dobson Collet in London [London] 23. Okt. 1856 (E) 542 Entwurf 1839 Marx an Charles Dobson Collet in London [London] 25.März 1857 (E) 543 Entwurf 1840 1841 Engels an Jenny Marx in London [Manchester, um den 16. April 1857] (D) 544 Marx an Konrad Schramm in St.Helier London, 8.Dez. [1857](D) 545 Nachschrift zu einem Brief von Jenny Marx an Konrad Schramm 1842 240 Marx an Ferdinand Lassalle in Düsseldorf London, 21.Dez. 1857 (D) 547 II 230 Marx an Ferdinand Lassalle in Düsseldorf London, 22. Febr. 1858 (D) Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 11. März 1858 (D) Engels an Jenny Marx in London Manchester, 14.April 1858 (D) 1844 1845 1858, Febr. bis April 1843 Nr. 555 553 29 549 MEW II 391 MEBW 123* MEAB 86* 80* Br. Kap. 223* 213* ab 4. Aufl. Krit. P ol. Ök. 1.-3. Aufl. Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 31.Mai 1858 (D) Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, lO.Juni 1858 (D) Marx an den Redakteur der Zeitschrift „Die Neue Zeit" in London [London, nicht später als 12. Juli 1858] (D) 1849 1850 1851 1852 Engels an Jenny und Laura Marx in London Manchester, 1 I.Mai 1858 (D) 1848 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 12.Nov. 1858 (D) Zeitungsabdruck Engels an Jenny Marx in London Manchester, 1 I.Mai 1858 (D) Entwurf Engels an Rudolf Schramm in London Manchester, 6. Mai 1858 (D) 1858, Mai bis Nov. 1847 1846 Nr. 566 564 562 560 559 558 29 557 MEW 93* Br. Kap. 396 -II 396 MEBW 230* 221* ob 4. Aull. Krit.P ol.ök. 1.-3. Aull. öS 574 575 39 525 29 579 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 2.Febr. 1859 (D) Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 4. Febr. 1859 (D) Marx an Franz Duncker in Berlin London, 23.Febr. 1859 (D) Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 23. Febr. 1859 (D) Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 25,Febr. 1859 (D) 1855 1856 1857 1858 1859 580 570 29 568 MEW Marx an Joseph Weydemeyer in Milwaukee London, 1. Febr. 1859 (D) Entwurf (unvollendet) Engels an Ferdinand Freiligrath in London Manchester, 25. Jan. 1859 (D) 1859, Jan. bis Febr. 1854 1853 Nr. 135* MEAB 94* Br. Knp. 233* 225* ab 4. Aufl. Krit.P ol. Ölt. 1.-3. Aufl. II 254* Kunst Engels an Ferdinand Lassalle in Berlin Manchester, 14. März 1859 (D) Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 16. März 1859 (D) Marx an Franz Duncker in Berlin [London] 17. März 1859 (D) Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 28. März 1859 (D) Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 4.April 1859 (D) Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 19. April 1859 (D) Engels an Elisabeth Engels in Engelskirchen Manchester, 20. April 1859 (D) 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1859, März bis April 1860 Nr. 594 590 589 29 586 39 526 584 29 582 MEW 137* MEAB II 550* MEAW 1600* Zur dl. Gesch. 1.-3. Aufl. I 179* Kunst es 1873 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London] 10.Junil859(D) Marx an Franz Duncker in Berlin London, 28.Mai 1859 (D) Marx an Franz Duncker in Berlin London, 2.Juni 1859 (D) 1871 1872 Marx an Franz Duncker in Berlin London, 21.Mai [1859] (D) 1870 29 606 529 528 39 527 600 Engels an Ferdinand Lassalle in Berlin Manchester, 18. Mai 1859 (D) 1869 Fragment 599 Marx an Max Friedländer in Wien London, 16.Mai 1859 (D) 1868 29 598 MEW Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 5.Mai 1859 (D) 18S9, Mai bis Juni 1867 Nr. 139* MEAB II 554 MEAW I 602* Zur dt. Gesch. 1.-3. Aufl. I 182* Kunst Nr. 1874 1875 1876 1859, Juni bis Nov. MEW Marx an Franz Duncker in Berlin Manchester, 22. Juni [1859] (D) 39 530 Marx an Wilhelm Liebknecht in London London, 17.Sept. 1859 (D) 29 607 Marx an Bertalan Szemere in Paris London, 26.Sept. 1859 (E) Br.Kap. MEBW Vom 610 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 1877 1878 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London [2. Okt. 1859] (D) 612 Marx an Bertalan Szemere in Paris London, 8. Okt. 1859 (E) 614 Gezeichnet mit Williams (Deckname von Marx) 1879 1880 1881 246 Marx an den Redakteur der „Allgemeinen Zeitung" in Augsburg London, 19.0kt. 1859 (D) Engels an Jenny Marx in London Manchester, 5.Nov. 1859 (D) Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 6.Nov. 1859 (D) 14 687 30 466 II 529 29 616 618 100* 363* Marx an Ferdinand Freiligrath in London [London] 23.Nov. 1859 (D) Marx an Ferdinand Freiligrath in London [London, 28.Nov. 1859] (D) 1886 1887 1888 632 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London] 22. Nov. 1859 (D) 1885 Engels an Jenny Marx in London Manchester, 22. Dez. 1859 (D) Wiedergabe im Brief von Marx an Engels vom lO.Dez. 1859 629 Engels an Emil Engels in Engelskirchen Manchester, 16.Nov. 1859 (D) 1884 636 635 522 627 626 29 623 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London] 15. Nov. 1859 (D) 1883 MEW Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 14. Nov. 1859 (D) 1859, Nov. bis Dez. 1882 Nr. 550 II 545 MEBW 368* Vo B t 269* II 264* Kunst Nr. 1889 1860, Jan. bis Febr. Marx an Bertalan Szemere in Paris London, 12.Jan. 1860 (E) MEW Vogt 30 437 Gezeichnet mit A.W[ilIiams] (Deckname von Marx) 1890 1891 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 3O.Jan. 1860 (D) 438 Marx an Bertalan Szemere in Paris London, 31. Jan. 1860 (E) 440 Gezeichnet mit A-Williams] (Oeckname von Marx) 1892 Marx an Joachim Lelewel in Brüssel London, 3. Febr. 1860 (F) 442 Entwurf 1893 1894 1895 1896 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Free Press" in London London, 4. Febr. 1860 (E) Marx an die Redaktion der „Volks-Zeitung" in Berlin London, 6. Febr. 1860 (D) 14 694 696 Marx an Franz Duncker in Berlin London, 6. Febr. 1860 (D) 30 443 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Daily Telegraph" in London London, 6. Febr. 1860 (E) 14 697 Zeitungsabdruck 1897 Marx an Ferdinand Freiligrath in London London, 8. Febr. 1860 (D) 1898 Marx an Justizrat Weber in Berlin London, 13.Febr. 1860 (D) 248 370 30 444 448 372 Nr. 1899 1900 1901 1902 1860, Febr. MEW Engels an Franz Duncker in Berlin Manchester, 20. Febr. 1860 (D) 30 454 Engels an Ferdinand Lassalle in Berlin Manchester, 2O.Febr. 1860 (D) 455 Marx an Justizrat Weber in Berlin Manchester, 21.Febr. 1860 (D) 457 Marx an die Redaktion der „Allgemeinen Zeitung" in Augsburg Manchester, 21.Febr. 1860 (D) 14 698 Von 373 249 CD 1909 1908 1907 1906 1905 1904 1903 Nr. Marx an Ferdinand Freiligrath in London Manchester, 29.Febr. 1860 (D) Entwurf Marx an Muzembini in London Manchester, 27. Febr. 1860 (E) Entwurf Marx an Karl Schapper in London Manchester, 27. Febr. 1860 (D) Entwurf Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin Manchester, 23. Febr. 1860 (D) Marx an Justizrat Weber in Berlin Manchester, 24. Febr. 1860 (D) Marx an Wilhelm Liebknecht in London Manchester, 27.Febr. 1860 (D) In der Handschrift: 23.Febr. 1850 j Marx an Ferdinand Freiligrath in London Manchester, 23. Febr. 1860 (D) 1860, Febr. 488 487 485 484 465 463 30 459 MEW 144* MEAB 377* 374 Vogt 275* II 272* Kunst Nr. 1910 1911 1912 MEW Vogt Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin Manchester, 3. März 1860 (D) 30 496 382* Marx an Justizrat Weber in Berlin Manchester, 3. März 1860 (D) 500 Marx an Charles Dobson Collet in London Manchester, 7. März 1860 (E) 512 1860, März Abschrift von Marx' Hand 1913 Marx an Bertalan Szemere in Paris Manchester, 13. März 1860 (E) 514 Abschrift von Marx' Hand Gezeichnet mit Williams (Deckname von Marx) 1914 1915 Marx an Lucien-Leopold-Jottrand in Brüssel Manchester, 13.März 1860 (E) 515 Engels an Ferdinand Lassalle in Berlin Manchester, 15. März 1860 (D) 517 In der Handschrift: 15.Februar 1860 Bisher datiert: Mär? 1860 1916 Marx an Justizrat Weber in Berlin London, 27.März 1860 (D) 519 251 Nr. 1860, April MEW 1917 Marx an Bertalan Szemere in Paris London, 4. April 1860 (E) 30 520 Kunst Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 1918 1919 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 9.April 1860 (D) 521 Marx an Georg Lommel in Genf [London] 9. Aprill 860 (D) 523 Entwurf 1920 1921 1922 1923 252 Marx an Johann Philipp Becker m Paris London, 9. April 1860 (D) 526 Engels an Emil Engels in Engelskirchen Manchester, 1 I.April 1860 (D) 528 Marx an Justizrat Weber in Berlin London, I3.April 1860 (D) 529 Marx an Mor Perczel in St. Helier London, 16.April 1860 (D) 39 531 II 305* Nr. 1924 1860, April Engels an Gottfried Ermen in Manchester Manchester, 19. April 1860 (E) MEW 30 530 Entwurf 1925 1926 Marx an Justizrat Weber in Berlin London, 21. April 1860 (D) 531 Marx an Georg Rheinländer in London [London] 24. April 1860 (D) 532 Mit einer Notiz, wahrscheinlich von Georg Rheinländer 1927 1928 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 24.April 1860 (D) 533 Marx an Justizrat Weber in Berlin London, 24.April 1860 (D) 535 Bisher datiert: 27. April 1860 1929 Engels an Emil Engels in Barmen Manchester, 25. April 1860 (D) 536 Telegramm 253 Nr. 1930 1860, Mai bis Aug. Marx an Eduard Fischel in Berlin [London] 8.Mai 1860 (D) MEW MEBW 30 537 Abschrift von Marx' Hand 1931 1932 Marx an Carl Siebel in Manchester [London] 15.Mai [1860] (D) 677 Marx an Eduard Fischel in Berlin [London] I.Juni 1860 (D) 538 Abschrift von Marx' Hand 1933 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London, um den 2. Juni 1860] (D) 540 Bisher datiert: [2.Juni 1860] 1934 Marx an Bertalan Szemere in Paris [London] 2. Juni 1860 (E) 550 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 1935 Marx an Johann Philipp Becker in Paris [London] 23. Juni 1860 (D) 552 In der Handschrift: 23.Jan. 1860 1936 193T 254 Marx an Justizrat Weber in Berlin London, 2. Aug. 1860 (D) 553 Engels an Jenny Marx in London Manchester, 15. Aug. 1860 (D) 554 n 6i2 Nr. 1938 1860, Aug. bis Nov. Marx an Justizrat Weber in Berlin London, 20. Aug. 1860 (D) MEW 30 556 Mit dem Entwurf der Antwort Justizrat Webers 1939 Marx an Bertalan Szemere in Paris London, 21. Aug. 1860 (E) 557 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 1940 1941 1942 1943 Engels an die Redaktion der „Allgemeinen Militär-Zeitung" in Darmstadt Manchester, 24. Aug. 1860 (D) 559 Marx an Ferdinand Lassalle in Aachen London, 7.Sept. 1860 (D) 561 Marx an Ferdinand Lassalle in Aachen [London] 15.Sept. 1860 (D) 564 Marx an Ferdinand Lassalle in Aachen [London, 15.Sept. 1860] (D) 567 Zusatz zu einem Brief von Ferdinand Freiligrath an Marx vom 15. Sept. 1860 1944 1945 1946 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London] 2.0kt. 1860 (D) 568 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London] 23. Okt. 1860 (D) 570 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 5.Nov. 1860 (D) 571 255 Nr. 1947 1948 1949 1860, Nov. bis 1861, Febr. MEW Marx an Bertalan Szemere in London [London] 2I.Nov. 1860 (E) 30 572 Marx an Bertalan Szemere in London [London] 22.Nov. 1860 (E) 573 Marx an Franz Duncker in Berlin London, 24.Nov. 1860 (D) 574 MEBW Mit einem Zusatz von Franz Duncker vom 28. Nov. 1860 für Ferdinand Lassalle 1950 Marx an den Redakteur der „Reform" in Berlin London, 24.Nov. 1860 (D) 115 II 636 Beilage zum Brief an Engels vom 26. Nov. 1860 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 256 Marx an Carl Siebel in Elberfeld London, 3.Jan. 1861 (D) 575 Marx an Carl Siebel in Barmen [London] 3.Jan. 1861 (D) 576 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 16. Jan. 1861 (D) 577 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London] 28Jan. 1861 (D) 580 Marx an Ferdinand Freiligrath in London [London] 7.Febr. 1861 (D) 581 Engels an Elisabeth Engels in Barmen Manchester, 13.Febr. 1861 (D) 582 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London] I5.Febr. 1861 584 150* MEW Bureau Engels an Elisabeth Engels in Barmen Manchester, 27. Febr. 1861 (D) 30 585 40* Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin Zalt-Bommel, 7.März 1861 (D) 587 Nr. 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1861, Febr. bis April Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten Freiherrn von Zedlitz-Neukirch in Berlin Berlin, 19.März 1861 (D) 15 623 Marx an Antoinette Philips in Zalt-Bommel Berlin, 24.März 1861 (E) 30 589 Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten Freiherrn von Zedlitz-Neukirch in Berlin Berlin, 25'. März 1861 (D) 15 624 Marx an Carl Siebel in Barmen Berlin, 28.März 1861 (D) 30 592 Marx an Carl Siebel in Barmen [Berlin] 2.April 1861 (D) 593 Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten Freiherrn von Zedlitz-Neukirch in Berlin Berlin, 6.April 1861 (D) Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten ' Freiherrn von Zedlitz-Neukirch in Berlin Berlin, 11. April 1861 (D) Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin Berlin, I2.April 1861 (D) 15 627 636 30 690 Vollmacht 17 Mant/Eneels-Verzeichnis II 257 Nr. 1968 1969 1861, April bis Nov. Marx an Antoinette Philips in Zalt-Bommel Elberfeld, 13. April 1861 (E) Engels an das Direktorium der SchillerAnstalt in Manchester [Manchester, um den 3. Mai 1861] (D) MEW Kunst 30 594 596 Entwurf 1970 Marx an Lion Philips in Zalt-Bommel London, 6.Mai 1861 (D) 599 In der Handschrift: 6. Mai 1851 1971 1972 1973 1974 1975 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 8.Mai 1861 (D) 602 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London] 29.Mai 1861 (D) 605 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London] II.Juni 1861 (D) 607 Marx an Antoinette Philips in Zalt-Bommel [London] 17.Julil861 (E) 609 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London] 22.Juli 1861 613 In der Handschrift: 22. Juli 1862 1976 1977 258 Marx an Antoinette Philips in Zalt-Bommel [London] 24.Sept. 1861 (E) 616 Marx an Louis Watteau in Brüssel [London] lO.Nov. 1861 (F) 617 1219* Nr. 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1862, Jan. bis Aug. Marx an Josef Valentin Weber in London [London] 15Jan. [1862] (D) MEW MEAB Br. Kap. 30 618 Marx an Johann Philipp Becker in Genf London, 26. Febr. 1862 (D) 619 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 28.April 1862 (D) 621 Engels an Carl Siebel in Barmen Manchester, 4. Juni 1862 (D) 624 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin [London] 16. Juni 1862 (D) 626 Engels an Ferdinand Lassalle in London Manchester, 23.Juli 1862 (D) 629 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 13. Aug. [1862] (D) 630 152* 103* 259 Nr. 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 260 1862, Aug. bis Dez. Marx an Ferdinand Lassalle in Wildbad London, 14.Aug. 1862 (D) MEW Br. Kap. Kugelmann 113* 17 30 631 Marx an den Präsidenten der Weltausstellung Wilhelm Schwarz in London London, 19. Aug. 1862 (D) 632 Marx an Ferdinand Lassalle in Zürich London, 20. Aug. [1862] (D) 633 Engels an Ferdinand Lassalle in Berlin Manchester, 21 .Aug. 1862 (D) 634 Marx an Wilhelm Wolff in Manchester [London] 4. Okt. 1862 (D) 635 Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 7.Nov. 1862 (D) 636 Marx an Ferdinand Freiligrath in London [London] 15.Dez. 1862 (D) 638 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 28.Dez. 1862 (D) 639 Nr. 1863, April bis 1864, Mai MEW 1993 Marx an die Redaktion der „Berliner Reform" in Berlin London, I3.April 1863 15 575 Farn. Marx Zeitungsabdruck 1994 Marx an Josef Valentin Weber in London [London] 22. April 1863 (D) 1995 Marx an Jenny Marx in London Trier, 15.Dez. 1863 (D) 643 Marx an Ferdinand Freiligrath in London Zalt-Bommel, 23.Dez. 1863 (D) 645 1996 1997 Engels an den Redakteur des „Manchester Guardian" in Manchester [Manchester, vor dem lö.Febr. 1864] (E) 30 642 77 15 578 Zeitungsabdruck 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Marx an Lion Philips in Zalt-Bommel London, 20. Febr. [1864] (D) 30 646 Marx an Lion Philips in Aachen London [29.März 1864] (D) 649 Marx an Lion Philips in Zalt-Bommel London, H.April 1864 (D) 652 Marx an Jenny Marx in London [Manchester] 9.Mai 1864 (D) 655 Marx an Jenny Marx in London [Manchester] lO.Mai 1864 (D) 656 Marx an Jenny Marx in London [Manchester] B.Mai 1864 (D) 659 261 Nr. 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 262 1864, Mai bis Sept. Marx an Jenny Marx (Tochter) in London [Manchester] 17. Mai 1864 (E) MEW 30 661 Engels an Hermann Engels in Barmen Manchester, 24.Mai 1864 (D) 663 Marx an Lion Philips in Zalt-Bommel London, 25. Juni 1864 (D) 665 Marx an Ferdinand Freiligrath in London [London] 12Juli 1864 (D) 668 Marx an Lion Philips in Zalt-Bommel London, 17.Aug. 1864 (D) 669 Marx an Jenny Marx in Brighton [London] 2.Sept. 1864 (D) 671 Marx an Sophie von Hatzfeldt in Berlin London, 12.Sept. 1864 (D) 673 Engels an Hermann Engels in Barmen Manchester, 2. Nov. 1864 (D) Engels an Joseph Weydemeyer in St. Louis Manchester, 24. Nov. 1864 (D) Marx an Sophie von Hatzfeldt in Berlin [London] 26.Nov. 1864 (D) Marx an Sophie von Hatzfeldt in Berlin London, 28.Nov. 1864 (D) Marx an den Redakteur des „Beobachters" in Stuttgart London, 28.Nov. 1864 (D) 2014 2015 2016 2017 Fragment (Abschrift) Marx an Sophie von Hatzfeldt in Berlin London, 16.0kt. 1864 (D) Entwurf Marx an Carl Klings in Solingen London, 4. Okt. 1864 (D) 1864, Okt. bis Nov. 2013 2012 2011 Nr. 16 21 427 426 423 420 419 31 417 MEW 179* MEAB 17 IAA in Dt. 18 Gründung IAA Marx an Lion Philips in Zalt-Bommel London, 29.Nov. 1864 (D) Marx an Sophie von Hatzfeldt in Berlin London, 22.Dez. 1864 (D) 2021 2022 2023 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 29.Nov. 1864 (D) 2020 Marx an Carl Siebel in Elberfeld London, 22. Dez. 1864 (D) Entwurf Marx an Joseph Weydemeyer in St. Louis London, 29.Nov. 1864 (D) Kopie; geschrieben von Jenny Marx Zeitungsabdruclc Marx an den Redakteur des „Beobachters" in Stuttgart London, 28. Nov. 1864 (D) 1864, Nov. bis Dez. 2019 2018 Nr. 436 434 431 430 31 428 16 22 MEW II 1241* Zur dt. Gesch. l.-3.Autl. 20 Kuge mann I.Aufl. 2. Aufl. 22 IAA in Dt. 99 81 79 76 Gründun? IAA 87* Prol. Int. Kl 2028 2027 Zeitungsabdruck ÜberP. J.Proudhon Marx an Johann Baptist von Schweitzer in Berlin London, 24.Jan. 1865 (D) Entwurf Marx an Johann Baptist von Schweitzer in Berlin London, 16.Jan. 1865 (D) 16 25 444 442 Marx an Jenny Marx (Tochter) in London Manchester, 11.Jan. 1865 (E) 2026 Fragment (Schluß fehlt) 440 Engels an Rudolf Engels in Barmen [Manchester] lO.Jan. 1865 (D) 2025 31 438 MEW Marx an Hermann Jung in London Manchester [um den 8.Jan. 1865] (E) 1865, Jan. 2024 Nr. 181 MEAB 364 1.-12. Aufl. 362 ab 13. Aufl. iS I III MEAW 1221* 435* Kunst Engels an Otto Meißner in Hamburg Manchester, 22. Febr. 1865 (D) Marx/Engels an die Redaktion des „SocialDemokrat" London und Manchester, 23. Febr. 1865 (D) 2032 2033 Entwurf (Beilage zu Marx' Brief an Engels vom 18. Febr. 1865) Zeitungsabdruck Marx an Victor Le Lubez in London [London] 15. Febr. 1865 (E, F) Fragment (Auszug im Brief von Marx an Engels vom m.Febr. 1865) Marx an Johann Baptist von Schweitzer in Berlin [London, 13.Febr. 1865] (D) 2031 2030 Marx/Engels an die Redaktion des „SocialDemokrat" in Berlin London und Manchester [6.Febr. 1865] (D) 2029 Entwurf (Beilage zu Marx' Brief an Engels vom 6.Febr. 1865) Zeitungsabdruck 186S, Febr. Nr. 16 77 79 449 447 31445 31 60 16 35 MEW 196 192 MEAB m MEAW 31 29 28 IAA in Dt. 451 456 458 Engels an Carl Siebel in Elberfeld Manchester, 27. Febr. 1865 (D) Engels an Joseph Weydemeyer in St. Louis Manchester, 10. März 1865 (D) 2036 2037 31 83 450 MEW Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 23.Febr. 1865 (D) Fragment (Auszug im Brief von Marx an Engels vom 25.Febr. 1865) Marx an Wilhelm Liebknecht in Hannover [London, 23. Febr. 1865] (D) 1865, Febr. bis März 2035 2034 Nr. 197 MEAB 428* 426* ab 13. Aufl. MEA S II 1.-12. Aufl. 1248* II 1245* Zur dt. Gesch. 1.-3. Aufl. 38 32 IAA in Dt. 21 Kuge mann 2. Aufl. I.Aufl. Nr. 2038 2039 1865, März bis Mai Marx an Hermann Jung in London [London] B.März 1865 (E) Engels an Friedrich Albert Lange in Duisburg Manchester, 29.März 1865 (D) MEW 31 463 465 Abschrift von unbekannter Hand 2040 2041 2042 Marx an Sophie von Hatzfeldt in Berlin London, lO.April 1865 (D) 469 Marx an Hermann Jung in London [London] B.April 1865 (E) 470 Marx an Leon Fontaine in Brüssel London, 15.ApriI 1865 (F) 473 Entwurf 2043 2044 Marx an Hermann Jung in London [London] 25.April 1865 (D) 474 Marx an Wilhelm Liebknecht in Berlin [London, zwischen dem 9. und 25.Mai 1865] (D) 475 Bisher datiert: [Ende Nov. 1864] 268 MEAB 201 Nr. 2045 2046 1865, Juni bis Sept. Marx an Wilhelm Liebknecht in Berlin [London] 24. Juni 1865 (D) Marx an eine seiner Töchter in London [London] 3. Juli 1865 (E) MEW Farn. Marx 31 476 477 83 Gezeichnet mit Dr. Wunderlich Mutmaßlicher Empfänger: Eleanor Marx 2047 Marx an Leon Fontaine in Brüssel [London] 25.Juli 1865 (F) 478 Entwurf 2048 2049 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 11.Sept. 1865 (D) 480 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 2O.Sept. 1865 (E) 481 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 2050 2051 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig Manchester, 21. Sept. 1865 (D) 482 Marx an Hermann Jung in London [London] 3O.Sept. [1865] (D) 483 269 Nr. 2052 2053 2054 2055 1865, Nov. Marx an Salomon Fuld in Frankfurt a. Main London, 9.Nov. 1865 (D) MEW 31 484 Marx an Hermann Jung in London [London] 15.Nov. 1865 (E) 485 Marx an Hermann Jung1 in London [London] 20.Nov. 1865 (E, F) 486 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 21.Nov. 1865 (E) 488 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 2056 Marx an Cesar De Paepe in Brüssel [London, vor dem 25.Nov. 1865] (F) Fragment (Auszug im Protokoll der Sitzung der Brüsseler Sektion der IAA vom 25.Nov. 1865) 270 IAA in Dt. 491 91 500 Marx an Friedrich Leßner in London [London] H.Febr. 1866 (D) 2061 Marx an Jenny Marx (Tochter) in London Margate, 16. März 1866 (E) 501 499 Marx an Sigfrid Meyer in Berlin [London] 24. Jan. 1866 (D) 2060 2062 497 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 15. Jan. 1866 (D) 2059 Mit einer Notiz Friedrich Leßners vom Jan. 1901 495 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 15.Jan. 1866 (D) 2058 31 492 MEW Marx an Johann Philipp Becker in Genf London [um den B.Jan. 1866] (D) 1866, Jan. bis März 2057 Nr. 207* MEAB 85 Fam. Marx 26 26 Kuge mann I.Aufl. 2. Aufl. 99 96 IAA in Dt. Engels an Hermann Engels in Barmen Manchester, 22. März 1866 (D) Engels an Hermann Engels in Barmen Manchester, ö.April 1866 (D) Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig Margate, 6.April 1866 (E) 2067 2068 Gezeichnet mit Meister (Spitzname von Marx) Marx an Laura Marx in London Margate, 20. März 1866 (E) Neben Engels unterzeichnet von J.G. Wehner und A.Burkhard Gedrucktes Zirkular Das Direktorium an alle Mitglieder der Schiller-Anstalt in Manchester Manchester, 19. März 1866 (D) Gezeichnet mit Bloch (d. i. Marx) Marx an Antoinette Philips in Zalt-Bommel Margate, 18. März 1866 (E) 1866, März bis April 2066 2065 2064 2063 Nr. 513 511 509 506 598 31 503 MEW 87 Fam. Marx 25 Schwiegersohn IAA in Dt. 2072 2071 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 4. Mai 1866 (E) 2070 Marx an Paul Lafargue in London London, 13. Aug. 1866 (F) I2.Jan. 1878) Fragment (Auszug im Brief von Engels an Enrico Bignami vom Engels an einen Unbekannten in [...?...] . [Manchester, etwa zweite Maihälfte 1866] (D) Gezeichnet mit A.Williams (Deckname von Marx) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover Margate, 6. April 1866 (D) 1866, April bis Aug. 2069 Nr. 31 518 19 113 516 31 514 MEW Farn. Marx 28 28 2. Aufl. Kuge Imann I.Aufl. 30 Schwiegersohn 115 IAA in Dt. 528 529 Marx an Johann Philipp Becker in Genf [London] 31. Aug. 1866 (D) Marx an Laura Marx in Hastings [London, Sept. 1866] (E) Marx an Jenny Marx (Tochter) in Hastings [London] 5.Sept. 1866 (E) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 9. Okt. 1866 (D) 2076 2077 2078 2079 In der Handschrift: 9.Nov. 1866 523 Marx an Laura Marx in Hastings [London] 28.Aug. 1866 (E) 2075 526 524 522 Engels an Emil Engels in Engelskirchen Manchester, 23. Aug. 1866 (D) 2074 31 520 MEW Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 23.Aug. 1866 (D) 1866, Aug. bis Okt. 2073 Nr. 215 MEAB 432* 430* ab B.Aull. ME \SI1 1.-12. Aufl. 92 Fam. Marx 31 29 1. Au«. 31 29 2. Aufl. Kuge Imann 92* Prol. Int. 35 33 Schwiegersohn Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 13.0kt. 1866 (D) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 25.0kt. 1866 (D) Marx an Francis Lafargue in Bordeaux London, 12.Nov. 1866 (F) Marx an Paul Lafargue in London [London] 7. Dez. 1866 (F) 2081 2082 2083 1866, Okt. bis Dez. 2080 Nr. 538 536 535 31 533 MEW 131* Br.Kap. 35 33 I.Aufl- 35 33 2. Aufl. Kuge mann 43 41 Schwiegersohn 540 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover Hamburg, 16.April 1867 (D) 2086 541 542 544 546 Marx an Johann Philipp Becker in Genf Hannover, 17. April 1867 (D) Marx an Sigfrid Meyer in New York Hannover, 30. April 1867 (D) Marx an Ludwig Büchner in Darmstadt Hannover, I.Mai 1867 (D) Marx an Jenny Marx (Tochter) in London Hannover, 5. Mai 1867 (E) 2087 2088 2089 2090 Telegramm 31 539 16 205 MEW Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London, 18.Febr. 1867] (D) Zeitungsabdruck Marx an die Redaktion der „Zeitung für Norddeutschland" in Hannover London, 18. Febr. 1867 (D) 1867, Febr. bis Mai 2085 2084 Nr. 217 MEAB 134* 133* 133* Br. Kap. 94 Fam. Marx 36 37 I.Aufl. 36 36 2. Aufl. Kuge mann Das Direktorium der Schiller-Anstalt an die Unterzeichner zum Fonds für den Bau einer neuen Schiller-Anstalt in Manchester Manchester, 28. Juni 1867 (D) 2093 Marx an Ferdinand Freiligrath in London [London] 20.Juli 1867 (D) 2095 Abschrift von Marx* Hand Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 13Julil867(D) 2094 Neben Engels unterzeichnet von J.G. Wehner und A.Davisson Gedrucktes Zirkular Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, lO.Juni 1867 (D) Gezeichnet mit Meister Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Laura Marx in London Hannover, l3.Mai 1867 (E) 1867, Mai bis Juli 2092 2091 Nr. 554 552 601 550 31 548 MEW 97 Fam. Marx 39 37 37 2. Au'l. Kuge mann l.Aufl. 44 Schwiegersohn Nr. 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 1867, Aug. bis Nov. Ku*e mann Br. Kap. Marx an einen Buchhändler (unbekannt) in London [London] 14. Aug. 1867 (E) 31 555 Marx an Auguste Vermorel in Paris London, 27.Aug. 1867 (F) 556 Marx an Sigfrid Meyer in New York London, 27.Aug. 1867 (D) 558 Engels an Laura Marx in London Manchester, 23. Sept. 1867 (D) 559 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 11. Okt. 1867 (D) 560 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover Manchester, 12.0kt. 1867 (D) 563 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 15. Okt. 1867 (D) 564 Engels an Hermann Meyer in Liverpool Manchester, 18.0kt. 1867 (D) 566 151* Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover Manchester,8.und20.Nov.l867(D) 567 151* Marx an Carl Siebel auf Madeira London, lO.Nov. 1867 (D) 570 Eintragung ins Widmungsexemplar des Ersten Bandes des «Kapitals** Rückübersetzung aus dem Russischen, da das deutsche Original nicht auffindbar 278 MEW 151* I.Aufl. 2. Aufl. 41 41 44 44 Nr. 2106 2107 1867, Nov. bis Dez. Engels an Hermann Engels in Barmen Manchester, 28. Nov. 1867 (D) Marx an Victor Schily in Paris London, 30.Nov. 1867 (D) Kuge mann MEW MEAW 31 571 m Br.Kap. 573 153* 575 153* I.Aufl. 2. Aufl. 45 45 47 47 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 2108 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 30. Nov. 1867 (D) Mit einer Nachschrift von Eleanor Marx 2109 2110 2111 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 7.Dez. 1867 (D) 577 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover Manchester, 12. Dez. 1867 (D) 578 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover Manchester, 13. Dez. 1867 (D) 580 279 533 535 538 540 542 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 11. Jan. 1868 (D) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 3O.Jan. 1868 (D) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 6. März 1868 (D) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 17.März 1868 (D) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 6. April 1868 (D) 2113 2114 2115 2116 2117 32 531 MEW Engels an Jenny Marx in London Manchester, 3.Jan. 1868 (D) 1868, Jan. bis April 2112 Nr. IV 3 MEBW 235* 231 MEAB 162* 159* Br.Kap. 61 58 56 53 51 1. Aufl. 61 58 56 53 51 2. Aufl. Kugel mann Marx an Joseph Dietzgen in Petersburg [London, 9. Mai 1868] (D) 2121 Fragment (Auszug in Joseph Dietzgens Artikel nSozialdemokratische Philosophie" in »Der Volksstaat" vom 9. Jan. 1876) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 17.April 1868 (D) Nachschrift zum Brief von Marx an Laura Lafargue vom II.April 1868 Marx an Paul Lafargue in Paris London, 11. April 1868 (D) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Laura Lafargue in Paris London, 11.April 1868 (E) 1868, April bis Mai 2120 2119 2118 Nr. 547 546 545 32 544 MEW 102 100 Fam. Marx 64 I.Aufl. 64 2. Aufl. Kuge mann 65 63 Schwiegersohn 549 550 551 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 2Juli 1868 (D) Marx an Sigfrid Meyer in New York London, 4.Juli 1868 (D) Marx an Friedrich Adolph Sorge in New York London, 4. Juli 1868 (E) 2123 2124 2125 552 555 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 11. Juli 1868 (D) Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover York, 31. Juli 1868 (D) 2126 2127 Vollmacht 32 548 MEW Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 24.Juni 1868 (D) 1868, Juni bis Juli 2122 Nr. 241 MEAB 433* 431* ab 13. Aufl. MEA SII 1.—12. Aufl. III MEAW 184* 181* Br. Kap. 66 66 65 I.Aufl. 66 66 65 2- Aufl. Kuge mann 32 558 Marx an Georg Eccarius und Friedrich Leßner in Brüssel London, lO.Sept. 1868 (D) 2131 560 562 Marx an Sigfrid Meyer in New York London, 14. Sept. 1868 (D) Marx an Hermann Jung in London London, 14.Sept. 1868 (D) 2132 2133 Bisher datiert: 10. Au«. 1868 16 316 Marx an den Präsidenten und Vorstand des Allgemeinen Deutschen Arbeitervereins in Berlin London, 18.Aug. 1868 (D) 2130 557 Marx an Friedrich Leßner in London London, 11. Aug. 1868 (D) 2129 32 556 MEW Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, lO.Aug. 1868 (D) 1868, Aug. bis Sept. 2128 Nr. 244 MEAB 69 I.Aufl. 69 2. Aufl. Kuge mann 233 IAA in Dt. Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 22.Sept. 1868 (D) 2135 Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 7.0kt. 1868 (D) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 12.0kt. 1868 (D) 2136 2137 Vollmacht Engels an das Direktorium der Schiller-Anstalt in Manchester Manchester, lö.Sept. 1868 (D) 1868, Sept. bis Okt. 2134 Nr. 566 32 563 16 324 MEW 188* Br. Kap. 71 l.Aufl- - 71 2. Aufl- Kugel mann 572 573 574 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 26.0kt. 1868 (D) Marx an Sigfrid Meyer und August Vogt in New York London, 28. Okt. 1868 (D) 2141 2142 575 32 568 MEW Marx an Hermann Jung in London [London] 19.0kt. 1868 (D) vom 28. Okt. 1868 Beilaffe zum Brief von Marx an Sigfrid Meyer und August Vogt Assoziation Verfaßt im Auftrag des Generalrats der Internationalen Arbeiter- Vollmacht Marx an August Vogt in New York [London] 13.0kt. 1868 (D) Entwurf Marx an Johann Baptist von Schweitzer in Berlin London, 13.0kt. 1868 (D) 1868, Okt. 2140 2139 2138 Nr. 246* MEAB n 1259* Zur dt. Gesch. 1.-3. Aufl. Kuge mann 73 73 I. Aufl. 2. Aufl. 275 IAA in Dt. Marx an Bassot in Paris London, 30.Okt. 1868 (F) Marx an Hermann Jung in London London, H.Nov. 1868 (D) 2145 Abschrift von Sigfrid Meyer Marx an William Jessup in New York London, 28.0kt. 1868 (E) 1868, Okt. bis Nov. 2144 2143 Nr. 578 577 32 576 MEW Nr. 2146 2147 2148 2149 1868, Nov. bis Dez. MEW Zur dt. Gesch. l.-3.Aufl. Ku gelmann I.Aufl. 2. Aufl. Marx an Carl Speyer in London London, 23.Nov. 1868 (D) 16 337 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 5.Dez. 1868 (D) 32 579 74 74 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 12.Dez. 1868 (D) 582 77 77 H 1262 Marx an Asher & Co. in London [London, nach dem 12.Dez. 1868] (E) 584 Entwürfe 2150 2151 Engels an Hermann Engels in Barmen Manchester, 18.Dez. 1868 (D) 585 Marx an Hermann Jung in London [London] 28.Dez. 1868 (D) 587 287 589 591 Marx an Laura und Paul Lafargue in Paris London, 15.Febr. 1869 (E) 2153 2154 Engels an Friedrich Leßner in London Manchester, 4. April 1869 (D) 599 598 Marx an Heinrich Oberwinder in Wien London, 3.März 1869 (D) 2157 2153 596 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 3. März 1869 (D) 2156 Entwurf 595 Marx an Hermann Jung in London [London] 17. Febr. 1869 (D) 2155 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 32 588 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 11. Febr. 1869 (D) MEW Engels an Emil Blank in Engelskirchen Manchester, 4. Febr. 1869 (D) 1869, Febr. bis April 2152 Nr. 251* MEAB 192* Br. Kap- 81 78 81 78 2. Aufl. Kugelmann I.Aufl- 194 Bureau 2165 2164 2163 2162 2161 l 2160 r P I- 2159 Nr. Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Jenny Marx (Tochter) in London Manchester, 10. Juni 1869 (E) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Jenny Marx (Tochter) in London [Manchester] 2. Juni 1869 (E) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Paul Lafargue in Paris Manchester, 2. Juni 1869 (E) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 1 I.Mai 1869 (D) Engels an Hermann Engels in Engelskirchen Manchester, B.Mai 1869 (D) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an John Malcolm Ludlow in London [London] lO.April 1869 (E) Marx an Eleanor Marx in Paris [London] 26. April 1869 (E) 1869, April bis Juni 612 611 608 605 603 601 32 600 MEW 193* Br. Kap. 106 103 Fam. Marx 83 83 2. Aufl. Kugelmann I.Aull. 1580* Kunst 81 Schwiegersohn 32 615 618 619 622 624 625 629 Marx an Francois Lafargue in Bordeaux London, 7. Juli 1869 (F) Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover Manchester, lO.Juli 1869 (D) Marx an Francois Lafargue in Bordeaux Paris, 10. Juli 1869 (F) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 15.Juli 1869 (D) Engels an Hermann Engels in Engelskirchen Manchester, 15.Juli 1869 (D) Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover Manchester, 28.Juli 1869 (D) 2167 2168 2169 2170 2171 2172 MEW Engels an Elisabeth Engels in Engelskirchen Manchester, I.Juli 1869 (D) 1869, Juli 2166 Nr. 254* MEAB II 1263* Zur dt. Gesch. 1.-3. Aufl. 85 85 2. Aufl. Kugel menn I.Aufl. 86 Schwiegersohn 45* Bureau 32 630 631 632 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 3O.Juli 1869 (D) Marx an Hermann Jung in London [London] 13.Aug. [1869] (E) Marx an Laura Lafargue in London Hannover, 25.Sept. 1869 (E) 2173 2174 2175 2178 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 29.Nov. 1869 (D) 637 635 Marx an Paul und Laura Lafargue in Paris London, 18.0kt. 1869 (E) 2177 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Mit einer Notiz von Paul Lafargue 634 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 12.0kt. 1869 (D) 2176 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) MEW 1869, Juli bis Nov. Nr. 263* MEAB III MEAW 111 Fam. Marx 87 87 86 I.Aufl. 87 87 86 2-Aud. Kugc mann 108* Prol. Im. 98 96 Schwiegersohn Engels an Carl Klein und Friedrich Moll in Solingen Manchester, 8.Febr. 1870 (D) 2182 2183 Marx an Ce'sar De Paepe in Brüssel London, 24. Jan. 1870 (E) 2181 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 17. Febr. 1870 (D) Reinschrift und Notiz über ein Antwortschreiben Marx an Hermann Jung in London [London] 8. Jan. 1870 (E) Von Marx verfaßt im Auftrag des Generalrats der Internationalen ArbeiterAssoziation Der Generalrat an den Föderalrat der romanischen Schweiz [London, um den I.Jan. I87O](F) 1870, Jan. bis Febr. 2180 2179 ——— Nr. 649 646 784 641 32 640 16 384 MEW 269* MEAB 71 I.Aufl. 90 2. Aufl. Kuge mann 443 I.Int. 206* 112* Br.Kap. Prol. Int. 2188 2187 2186 Von Marx verfaßt im Auftrag des Generalrats der Internationalen ArbeiterAssoziation Engels an Rudolf Engels in Engelskirchen Manchester, 8. März 1870 (D) Der Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation an die Mitglieder des Komitees der russischen Sektion in Genf London, 24.März 1870 (R) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Laura und Paul Lafargue in Paris London, 5. März 1870 (E) Fragment (Schluß fehlt) Marx an Charles Dobson Collet in London London, 19. Febr. 1870 (E) Marx an Peter Imandt in Dundee [London] 23. Febr. 1870 (D) 2184 2185 1870, Febr. bis März Nr. 16 407 660 655 654 32 652 MEW 114 Farn. Marx 114 106 Prol. Int. Schwiegersohn 663 664 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 28. März 1870 (D) 2192 662 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 26. März 1870 (D) Abschrift von unbekannter Hand Marx an Philippe Coenen in Antwerpen London, 24. März 1870 (F) 2191 2190 32 661 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig [London, 24. März 1870] (D) 2189 Fragment (Auszug in Wilhelm Bracke, „Der Braunschweiger Ausschuß der social-demoltratischen Arbeiter-Partei in Lötzen und vor dem Gericht", Braunschweig 1872) MEW 1870, März Nr. MEAB 75 74 94 93 2. Aufl. Kuge mann I.Aufl. 34 Bracke 450* I. Int. - 2196 Marx an Paul und Laura Lafargue in Paris [London] 18.April 1870 (E) 2195 Gezeichnet mit OH Nick (Spitzname von Marx) Marx an Paul und Laura Lafargue in Paris London, 19.April 1870 (E) Unterschrift abgerissen Marx an Sigfrid Meyer und August Vogt in New York London, 9. April 1870 (D) Beilage zum Brief von Marx an Ludwig Kugelmann vom 28.März 1870 Marx, Konfidentielle Mitteilung [an den Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig] [London, 28. März 1870] (D) 1870, März bis April 2194 2193 Nr. 673 671 32 665 16 409 MEW 270* MEAB 75 94 2.Aufl. Kugel mann l'.Aufl. 451 I.Int. 116* 118 108 Prol. Int. Schwiegersohn Marx an Victor-P. Le Lubez in London Manchester, 14. Juni 1870 (E) 2201 Entwurf Marx/Engels, an den Ausschuß der Sozialdemokratischen deutschen Arbeiterpartei in Braunschweig London, H.Juni 1870 (D) von Marx) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname Marx an seine Tochter Jenny in London Manchester, 3I.Mai 1870 (E) Bisher datiert: [um den 5.Mai 1870] Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London, 8.Mai 1870] (D) Fragment (Gekürzter Zeitungsabdruck) Engels an Wilhelm Bracke in Braunschweig [Manchester, 28.April 1870] (D) 1870, April bis Juni 2200 2199 2198 2197 Nr. 32 684 16 427 682 681 32 679 MEW 88 110 2. Aufl. Kuge mann I.AuIl. 220 35 Bracke II 1265 Zur dt. Gesch. 1 . - 3 . Auf]. 485 469* I. Int. 119 Farn. Marx 16 430 [Marx] Der Generalrat an das Romanische Föderalkomitee [Resolution des Generalrats über das Föderalkomitee der romanischen Schweiz] London, 29.Juni 1870 (F) 2205 Unterzeichnet von Hermann Jung 32 685 16 575 MEW Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 27. Juni 1870 (D) Inhaltsangabe der Leipziger Polizei Marx an den Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig [London, 27. Juni 1870] (D) Fragment (Auszug im Brief von German Alexandrowitsch Lopatin an Pjotr Lawrowitsch Lawrow vom 6. Juli 1870) Engels an German Alexandrowitsch Lopatin in Montreux [London, Juni 1870] (F) 1870, Juni 2204 2203 2202 Nr. 275 MEAB l.Aufl. 110 2. Aufl. Kugelmann 223 210* Bracke Br. Kap. 1445* Kunst Marx an Eugen Oswald in London [London] 26.Juli 1870 (D) Marx an Paul und Laura Lafargue in Paris [London] 28-Juli 1870 (E) 2207 2208 2211 Marx an den Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei [in Braunschweig] London, 2.Aug. 1870 (D) 2210 Marx an Johann Philipp Becker in Genf [London] 2.Aug. 1870 (D) Fragment (Auszug in Wilhelm Bracke, „Der Braunschweiger Ausschuß der social-demokratischen Arbeiter-Partei in Lötzen und vor dem Gericht", Braunschweig 1872) Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 29. Juli 1870 (D) 2209 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Hermann Jung in London [London] H.Juli 1870 (Eu.F) 1870, Juli bis Aug. 2206 Nr. 33 128 17 265 127 124 33 123 32 687 MEW 277* MEAB 224 Bracke 532 I. Int. 129 Schwiegersohn Nr. 1870, Aug. bis Sept. MEW 2212 Marx an Eugen Oswald in London [London] 2. Aug. 1870 (D) 33 131 MEAB Bracke Prol. Int. 225 131 Maschinengeschriebene Abschrift 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 Marx an Eugen Oswald in London [London] 3. Aug. 1870 (D) 132 Marx an Eugen Oswald in London London, 5.Aug. 1870 (D) 133 Marx an Hermann Jung in London [London], 6. Aug. 1870 (E) 134 Marx an Eugen Oswald in London London, 7. Aug. 1870 (D) 135 Marx an Hermann Jung in London Ramsgate, I2.Aug. 1870 (D) 136 Engels an Jenny Marx in Ramsgate Manchester, 15. Aug. 1870 (D) 137 Marx/Engels an den Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig [London, zwischen dem 22. und 30.Aug. 1870] (D) 17 268 ' 283 Fragment (Auszüge im »Manifest des Ausschusses der social-demokratischen Arbeiter-Partei" vom 5. Sept. 1870) 2220 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 1. Sept. 1870 (D) 33 139 299 Nr. 2221 2222 2223 2224 2225 2226 1870, Sept. bis Okt. MEW Marx an Sigfrid Meyer in Hoboken London, 2.Sept. 1870 (D) 33 141 Marx an Eugen Oswald in London London, 4.Sept. 1870 (D) 142 Marx an Edward Spencer Beesly in London [London] I2.Sept. 1870 (E) 143 Marx an Cesar De Paepe in Brüssel [London] M.Sept. 1870 (F) 146 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] M.Sept. 1870 (D) 149 Marx an Eugen Oswald in London [London] M.Sept. 1870 (D) 150 MEAB Maschinengeschriebene Abschrift 2227 2228 2229 2230 Marx an Johann Philipp Becker in Genf [London] 14-Sept. 1870 (D) 151 Marx an Johann Philipp Becker in Genf [London, 15.Sept. 1870] (D) 152 Marx an Edward Spencer Beesly in London London, 16.Sept. 1870 (E) 153 Marx an Eugen Oswald in London [London] 23.Sept. 1870 (D) 156 Maschinengeschriebene Abschrift 2231 300 Marx an Edward Spencer Beesly in London [London] 19. Okt. 1870 (E) 158 289 Kugel mann I.Aufl. 2. Aufl. 90 112 162 166 Marx an die holländischen und flämischen Mitglieder der Internationale in Brüssel [London, zwischen dem 3. und 9. Dez. 1870] (F) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 13.Dez. [1870] (D) Engels an Frederic Greenwood in London [London] 17. Dez. [1870] (E) Engels an Natalie Liebknecht in Leipzig London, 19. Dez. 1870 (D) 2233 2234 2235 2236 167 161 33 160 Marx an Peter Imandt in Dundee [London] 11.Nov. 1870 (D) 2232 MEW 1870, Nov. bis Dez. Nr. 290*, MEAB 90 I.Aufl. 113 2. Aufl. Kugel mann 1272 II 1270* Zur dt. Gesch. 556 I. Int. 195 Bureau Engels an den 6. Kongreß der belgischen Sektionen der' Internationalen Arbeiter-Assoziation in Brüssel London, 23. Dez. 1870 (F) 2237 2241 2240 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Daily News" in London London, 16.Jan.1871 (E) 2239 Marx an Sigfrid Meyer in New York [London] 21.Jan. 1871 (D) In der Handschrift: 17.Jan. 1871 Marx an Hermann Jung in London [London] 18.Jan. 1871 (E) Zeitungsabdruck Die Preß- und Redefreiheit in Deutschland Marx an Natalie Liebknecht in Leipzig London, B.Jan. 1871 (D) 2238 Verfaßt im Auftrag des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation 1870, Dez. bis 1871, Jan. Nr. 172 33 170 17 283 33 169 17 281 MEW 297 295 MEAB 97 l.Aufl. 121 2. Aufl. Kuge mann 558 I. Int. 213* Br. Kap. 1233* II 285* Kunst s 176 Marx an Paul Lafargue in Bordeaux [London] 4.Febr. 1871 (E) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 4.Febr. 1871 (D) 2243 2244 180 175 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 21. Jan. 1871 (D) 2242 MEW 1871, Jan. bis Febr. Nr. 298 MEAB 94 116 2. Aufl. Kugel mann I.Aufl. I. Int. Br. Kap. Kunst L>0 s Engels an den Spanischen Föderalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation in Madrid London, B.Febr. 1871 (F) 2246 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 27.Febr. 1871 (F) Marx an Natalie Liebknecht in Leipzig London, 2.März 1871 (D) Engels an Carl Klein und Friedrich Moll in Solingen London, lO.März 1871 (D) Engels an Rudolf Engels in Engelskirchen London, 10. März 1871 (D) 2247 2248 2249 2250 Verfaßt im Auftrag des Generalrats der Internationalen ArbeiterAssoziation Marx an Johann Jacoby in Königsberg London, 4.Febr. 1871 (D) 1871, Febr. bis März 2245 Nr. 190 188 186 33 185 17 287 33 184 MEW 303 MEAB II 1273* Zur dt. Gesch. 1 . - 3 . Aufl. 139 Prol.Int. 198 Bureau 1871, März 2256 2255 2254 2253 2252 Marx an Paul Lafargue in Bordeaux London, 23.März 1871 (E u. F) Marx an Peter Imandt in Dundee [London] 3O.März 1871 (D) Zeitungsabdruck Marx an die Redaktion der Zeitung ;,Der Volksstaat" in Leipzig London, 23.März 1871 (D) Unterzeichnet von J. George Eccarius Zeitungsabdruck [Erklärung des Generalrats an die Redaktionen der n Times" und anderer Zeitungen] [Marx] An den Redakteur der Zeitung „The Times" in London London, 22.März [1871] (E) Entwurf und Zeitungsabdruck Marx/Engels, An den Redakteur der Zeitung „The Times" in London [London, 21. März 1871 ] (E) Zeitungsabdruck Die Lage in Rußland in London [London, Mitte März 1871] (E) % 2251 Engels an den Redakteur der „Pall Mall Gazette" [Frederic Greenwood] Nr. 196 33 193 298 296 295 17 291 MEW Zeitungsabdruck Marx an den Redakteur der Zeitung „The Times" in London London, 3.April [1871] (E) Entwurf und Zeitungsabdruck Marx an die Redaktion der Zeitung „De Werker" in Antwerpen London, 31.März 1871 (F) 1871, März bis April 2262 2261 In der Handschrift: 14. März 1871 in Leipzig London, 5.April 1871 (D) Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 6.April 1871 (D) Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, [um den lO.April] 1871 (D) 2260 Engels an Wilhelm Liebknecht Abschrift von unbekannter Hand in Antwerpen [London] 5.April 1871 (F) 2259 Engels an Philippe Coenen 2258 2257 Nr. 203 200 199 33 197 302 17 301 MEW 306* MEAB 567 I. Int. 208 2269 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 2O.April 1871 (D) Notizen über ein Antwortschreiben Engels an Johann Georg Eccarius in London [London] 19.April 1871 (E) Engels an Francisco Mora in Madrid [London, um den 20. April 1871] (D) 2267 2268 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 17. April 1871 (D) 2266 213 212 210 209 207 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London, 13.APril 1871] (D) 2265 Bisher datiert: [um den 15. April 1871] 33 205 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 13.April 1871 (D) 2264 MEW Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 12.April 1871 (D) 1871, April 2263 Nr. 308 307 MEAB 101 100 l.Aufl. ab 13. Aufl. MEAS 1.—12. Aufl. 125 436 434 124 II435* II433* 2. Aufl. Kugelmann IV IV MEAW 577 575 570 1. Int. 214* Br. Kap. 145 143* Pro], Int. Nr. 2270 1871, April bis Mai Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London, um den 2O.April 1871] (D) MEW Frankel I. Int. 33 215 Bisher datiert: [Ende Febr. 1871] 2271 Marx an Leo Frankel in Paris [London, um den 26.April 1871] (F) 216 263 Entwurf 2272 2273 308 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 28.April 1871 (D) 218 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 4.Mai 1871 (D) 220 585 226 Marx an Leo Frankel und Louis-Eugene Varlin in Paris [London] B.Mai 1871 (F) 2277 Zeitungsabdruck Marx an den Redakteur der „Pall Mall Gazette" [Frederic Greenwood] in London [London] 8.Juni 1871 (E) 17 366 224 Engels an Hermann Jung in London [London] lO.Mai 1871 (E) 2276 2278 223 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 5. Mai 1871 (D) 227S Entwurf 33 222 MEW Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London]4. Mai 1871 (D) 1871, Mai bis Juni 2274 Nr. 310 MEAB 267 Franltel Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 13.Juni 1871 (D) Marx an seine Töchter Jenny, Laura und Eleanor in Bagneres-de-Luchon [London] B.Juni 1871 (E) 2281 2282 Engels an Elisabeth Engels in Engelskirchen London, 16.Juni 1871 (D) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 18.Juni [1871] (D) 2283 2284 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Edward Spencer Beesly in London London, 12.Juni 1871 (D) Unterzeichnet von John Haies [Erklärung des Generalrats anläßlich des Rund' schreihens von Jules Favre] [Marx/Engels] An den Redakteur der Zeitung „The Times" in London London, I2.juni 1871 (E) 1871, Juni 2280 2279 Nr. 238 235 233 231 33 228 17 364 367 MEW • 311 MEAB 102 103 126 127 2. Aufl. Kuge mann 1. Aufl. 214 Br. Kap. 122 Fam. Marx 140 Schwiegersohn Nr. 2285 MEW 1871, Juni Marx an die Zeitung „The Times" in London [London, um den 20. Juni 1871] (E) I. Int. 17 369 Entwurf [Erklärung des Generalrats an die Redaktion der »Times"] 2286 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Standard" in London [London, um den 2O.Juni 1871] (E) 371 Entwurf [Erklärung des Generalrats an die Redaktion des „Standard"] 2287 [Engels] An den Redakteur der Zeitung „The Daily News" in London London, 21. Juni 1871 (E) 372 Unterzeichnet von John Haies Entwurf und Zeitungsabdruck [Erklärung des Generalrats zum Brief von Holyoake] 2288 Engels an den Redakteur der Zeitung „The Spectator" (resp. „Examiner") in London [London, um den 21. Juni 1871] (E) 374 Entwurf [Brief des Generalrats an die Redaktionen des „Spectator" und „Examiner"] 2289 2290 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 22.Juni 1871 (D) Marx, an den Redakteur der Zeitung „The Daily News" in London [London] 26.Juni 1871 (E) Zeitungsabdruck 2291 33 239 Engels an den Redakteur der Zeitung „The Daily News" in London [London, 27.Juni 1871] (E) 600 17 375 ' 377 Unterzeichnet von John Haies Entwurf und Zeitungsabdruck [Erklärung des Generalrats zu den Briefen von Holyoake und Lucraft] 311 Nr. 2292 1871, Juni bis Juli Marx an den Redakteur der „Neuen Freien Presse" [Max Friedländer] in Wien London, 3O.Juni 1871 (D) MEW 17 379 Entwurf und Zeitungsabdruck 2293 Marx an den Redakteur der „Pall Mall Gazette" [Frederic Greenwood] in London [London] 30. Juni 1871 (E) 380 Zeitungsabdruck 2294 Engels an Carlo Cafiero in Barletta London, 1.[-3.] Juli 1871 (I) 33 665 Übersetzung der neapolitanischen Polizei 2295 2296 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] lO.Juli 1871 (D) Marx an Leon Bigot in Paris [London, 11. Juli 1871] (F) Entwurf (F) und Kopie des Briefes in Marx' Notizbuch (F) 2297 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Morning Advertiser" in London [London] 1 I.Juli 1871 (E) 242 244 753 17 388 Zeitungsabdruck 2298 2299 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] I2.Juli 1871 (F) 245 Marx an A. 0 . Rutson in London [London] 12Juli 1871 (F) 246 Entwurf 312 Nr. 2300 1871, Juli Marx an den Redakteur der Zeitung „The Standard" in London London, 13.Juli [1871] (E) MEW 17 389 Zeitungsabdruck 2301 Engels an Carlo Cafiero in Neapel London, 16Juli 1871 (I) 33 661 Übersetzung der neapolitanischen Polizei 2302 Marx an Eugen Oswald in London [London] 21. Juli [1871] (D) 248 Maschinengeschriebene Abschrift 2303 Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg [London] 22Juli [1871] (E) 249 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 2304 Marx an Eugen Oswald in London [London] 24.Juli 1871 (D) 250 313 1871, Juli Engels an Carlo Cafiero in Neapel London, 28.JuIi 1871 (I) 2310 Übersetzung der neapolitanischen Polizei Marx an Adolphe Hubert in London [London] 28.Juli 1871 (F) Entwurf Marx an Nikolai Isaakowitsch Utin in Genf [London] 27.Juli 1871 (F) Biiher datiert: [Sept. 1871] Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London, nicht nach dem 27. Juli 1871] (D) Datum in der Handschrift von Ludwig Kugelmann Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 27.Juli [1871] (D) Notiz über ein Antwortschreiben Marx an Charles Caron in New Orleans [London] 26Juli 1871 (E) 2309 2308 2307 2306 2305 Nr. 664 257 255 254 252 33 251 MEW 106 131 2. Aufl. Kugel mann l.Aufl. 2315 2314 2313 2312 2311 Nr. Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 9.Aug. 1871 (F) Entwurf Gezeichnet mit Justitia (d. i. Engels) Engels an den Redakteur der Zeitung „The Times" in London London, 7. Aug. 1871 (E) Entwurf Marx an den Redakteur der Zeitung „The Times" in London [London] 7.Aug. 1871 (E) Abschrift von unbekannter Hand Engels an Philippe Coenen in Antwerpen [London] 4.Aug. 1871 (F) Bisher datiert; [um den 15. Aug. 18711 Entwurf Engels an die Oberin des Klosters „Schwestern der Vorsehung" in Hampstead [London, Anfang Aug. 1871] (F) 1871, Aug. 33 261 394 17 393 259 33 258 MEW 2317 2316 Nr. Entwurf Marx an Adolphe Hubert in London [London] lO.Aug. 1871 (F) Bisher datiert: lO.Aug. [1869] Entwurf Marx an Theodor Koll in London [London] lO.Aug. [1871] (D) 1871, Aug. 264 33 263 MEW 315* MEAB 148* Prol. Int. Nr. 2318 2319 1871, Aug. Marx an Hermann Jung in London [London] 14. Aug. 1871 (E) Marx an Adolphe Hubert in London [London, nicht vor dem 14. Aug. 1871] (F) MEW 33 267 268 Entwurf 2320 2321 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London, Mitte Aug. 1871] (D) Marx an den Redakteur der Zeitung „ L' International" in London London, 17.Aug. 1871 (F) 269 17 396 Entwurf 2322 Marx an den Redakteur der Zeitung „New York Herald" in New York London, 17.Aug. 1871 (E) 399 Zeitunffsabdruck 2323 Marx an den Redakteur der Zeitschrift „Public Opinion" in London [London] 19. Aug. 1871 (E) I. Privatbrief 397 Entwurf 2324 Marx an den Redakteur der Zeitschrift „Public Opinion" in London [London] 19. Aug. 1871 (E) 398 Zeitungsabdruck 2325 Marx an den Redakteur der Zeitung „Le Gaulois" in Paris Brighton, 24.Aug. 1871 (Fu.E) 399 Zeitungsabdruck 317 Nr. 2326 1871, Aug. bis Sept. Marx an den Redakteur der Zeitung „The Sun" [Charles Dana] in New York Brighton, 25.Aug. 1871 (E) MEW Schwiegersohn 33 400 142 Farn. Marx Zeitungsabdruck 2327 2328 2329 Marx an Friedrich Bolte in New York Brighton, 25.Aug. 1871 (D) 270 Marx an Jenny Marx in London [Brighton] 25.Aug. 1871 (D) 33 272 Marx an Moncure Daniel Conway in London [London, 29.Aug. 1871] (E) 274 Entwurf 2330 Marx an den Redakteur der Zeitung „Le Verite" in Paris London, 3O.Aug. 1871 (F) 17 403 Entwurf 2331 2332 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 3.Sept. 1871 (F) 33 275 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Evening Standard" in London [London] 4.Sept. 1871 (E) 17 405 Zeitungsab druck 2333 2234 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 5.Sept. 1871 (D) Marx an Charles Dobson Collet in London [London] 6.Sept. 1871 (E) Entwurf 318 33 276 277 125 Nr. 2335 1871, Sept. Engels an die Firma Miller & Richard in London [London, nach dem 9. Sept. 1871] (E) MEW 33 279 Entwurf Bisher datiert: [um den lO.Sept. 1871] 2336 2337 2338 2339 2340 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 11.Sept. 1871 (D) 280 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 12.Sept. 1871 (D) 282 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 12.Sept. 1871 (F) 283 Marx an Hermann Jung in London [London] B.Sept. 1871 (D) 284 Marx an Adolphe Hubert in London [London] 15.Sept. 1871 (F) 285 319 Marx an die Herausgeberinnen der Zeitschrift „Woodhull& Claflin's Weekly" in New York London, 23.Sept. 1871 (E) 2341 Marx an Gustav Kwasniewski in Berlin Ramsgate, 29.Sept. 1871 (D) 2343 Marx an Hermann Jung in London [London] 11.Okt. 1871 (E) Engels an Enrico Bignami in Lodi London, 13.0kt. [1871] (I) 2345 2346 Zeitungsabdruck Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 5. Okt. 1871 (F) 2344 Abschrift des Berliner Polizeipräsidiums Marx an Jenny Marx in Ramsgate [London] 23.Sept. 1871 (D) 2342 Zeitungsabdruck 1871, Sept. bis Okt. Nr. 292 291 289 287 33 286 17 431 MEW H 129 MEBW II 1273 Zur dt. Gesch. 129 Farn. Marx 297 298 Marx an Hermann Jung in London [London] 20.Okt. 1871 (E) Engels an die Redaktion der Zeitung „11 Gazzettino Rosa" in Mailand London, 20.Okt. 1871 (I) 2351 2352 Engels an Elisabeth Engels in Engelskirchen London, 21.Okt. 1871 (D) 299 296 Marx an Hermann Jung in London [London] 19.0kt. 1871 (E) 2350 2353 295 Marx an Edward Spencer Beesly in London [London, 19.0kt. 1871] (E) 2349 Zeitungsabdruck 294 Marx an John Haies in London [London] 14.0kt. 1871 (E) 2348 33 293 MEW Marx an Hermann Jung in London [London] 13.0kt. 1871 (D) 1871, Okt. 2347 Nr. Bureau 49* u> 2356 2355 2354 Nr. Verfaßt im Auftrag de9 Generalrats der Intefnationalen Arbeiter-Assoziation; unterzeichnet von John Haies Zeitungsabdruck [Erklärung des Generalrats zum Brief von Cochrane [Engels] An den Redakteur der Zeitung „The Eastern Post" in London [London, 31. Okt. 1871] (E) Bisher datiert: [Anfang Juni 1871] Marx an Hermann Jung in London [London, Ende Okt. 1871] (D) Bisher datiert: [Ende Okt. 1871] Marx an Hermann Jung in London [London, um den 25.0kt. 1871] (D) 1871, Okt. 17 456 303 33 302 MEW 2362 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 9.Nov. 1871 (D) Gezeichnet mit A.Williams (Deckname von Marx) Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg [London] 9.Nov. 1871 (D) 314 311 309 Marx an Ferdinand Jozewicz in Berlin [London] 6.Nov. 1871 (D) 2360 2361 308 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 6.Nov. 1871 (D) 2359 Abschrift des Berliner Polizeipräsidiums 307 Marx an Hermann Jung in London [London] 4.Nov. 1871 (D) 2358 33 304 MEW Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 4.Nov. 1871 (D) 1871, Nov. 2357 Nr. 616 I. Int. 215 Br. Kap. I 598* Kunst 317 319 321 322 324 325 Marx an Carl Speyer in New York London, lO.Nov. 1871 (D) Engels an Theodor Cuno in Mailand London, 13.Nov. 1871 (D) Marx an Hermann Jung in London [London] 16.Nov. 1871 (D) Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 17.Nov. 1871 (D) Marx an Jules Johannard in London London, 18. Nov. 1871 (F) Marx an Hermann Jung in London [London] I8.N0V. 1871 (D) 2364 2365 2366 2367 2368 2369 33 316 MEW Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 9. Nov. 1871 (D) 1871, Nov. 2363 Nr. 107 132 2. Aufl. Kugel mann I.Aufl. Verfaßt im Namen des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation Zeitungsabdruck Marx an die Redaktion der „Frankfurter Zeitung und Handelsblatt" in Frankfurt a.M. [London, 24.Nov. 1871] (D) 17 466 334 Engels an Carmelo Palladino in Neapel London, 23.Nov. 1871 (F) 2372 2373 327 Marx an Friedrich Bolte in New York [London] 23.Nov. 1871 (D) 2371 Entwurf 33 326 MEW Marx an Adolphe Hubert in London [London] 22.Nov. 1871 (F) 1871, Nov. 2370 Nr. II437* II435* ah. 13. Aufl. ME AS I.—12. Aufl. 316* MEAB 154* Prol. Int. 87* I.Aufl. 98* 2. Aufl. Goth. P ogramm Nr. 2374 2375 1871, Nov. Marx an Cesar De Paepe in Brüssel London, 24.Nov. 1871 (F) Marx an Laura und Paul Lafargue in San Sebastian 24.[-25.] Nov. 1871 (Eu.F) MEW MEAB Prol. Int. 33 338 341 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 2376 Engels an Paul Lafargue in San Sebastian [London, 25.Nov. 1871] (F) 348 Nachschrift zum Brief von Marx an Laura und Paul Lafargue vom 24. [-25.] Nov. 1871 2377 Engels an den Sp anischen Föderalrat in Madrid London, 25. Nov. 1871 (Span.) 17 467 Entwurf 2378 2379 2380 Marx an Julian Baiaszewicz-Potocki in London [London] 25.Nov. 187] (E) 33 349 Marx an Julian Baiaszewicz-Potocki in London [London] 29.Nov. 1871 (E) 350 Engels an die Redaktion der Zeitung „ 11 Proletario Italiano" in Turin [London] 29.Nov. 1871 (I) Verfaßt im Namen des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation Entwurf [Erklärung des Generalrats an die Redaktion des »Proletario Italiano"] 326. 17 468 321* 157 Nr. 2381 2382 2383 1871, Nov. bis Dez. Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 29.Nov. 1871 (E) Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 29.Nov. 1871 (F) Engels an Giuseppe Boriani [Associazione Internazionale degli Operai] in Ferrara London, 30.Nov. 1871 (I) MEW 33 351 354 17 470 Vollmacht Verfaßt im Auftrag und im Namen des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation 2384 Engels an Enrico Bignami . in Lodi [London, Anfang Dez. 1871] (I) 471 Gekürzter Zeitungsabdruck, ungezeichnet, mit dem Vermerk „Un membro dell'Internazionale ci scriveda Londra" 2385 Engels an die Redaktion der Zeitung „La Roma del Popolo" in Rom London, 5.Dez. 1871 (I) 17 472 Verfaßt im Auftrag und im Namen des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation Entwurf und Zeitungsabdruck [Erklärung des Generalrats an die Redaktionen italienischer Zeitungen anläßlich der Artikel Mazzinis gegen die Internationale] 2386 Engels an den Direktor der Zeitung „La Roma del Popolo" in Rom London, 6. Dez. 1871 (I) 472 Verfaßt im Auftrag und im Namen des Gcneralrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation Zeitungsabdruck 327 Nr. 2387 2388 2389 1871, Dez. bis 1872, Jan. Engels an Paul Lafargue in San Sebastian London, 9.Dez. 1871 (F) Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 15.Dez. 1871 (D) Marx an Laura Lafargue in San Sebastian [London] 18.Dez. 1871 (E) MEW MEAB MEAW Prol Int. 33 356 359 131 363 Gezeichnet mit Kakadous alter Meister (d. i. Marx) 2390 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Eastern Post" in London London, 2O.Dez. 1871 (E) 17 474 Zeitungsabdruck 2391 2392 Engels an Paul Lafargue in Madrid London, 3O.Dez. 1871 (F) Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 2. Jan. 1872 (D) 33 364 367 In der Handschrift: 2. Jan. 1871 2393 2394 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 3. Jan. 1872 (D) Marx an Maltman Barry in London [London] 7. Jan. 1872 (E) 369 370 Entwurf 2395 Engels an Carlo Terzaghi in Turin London, Jan. 1872(1) Erster Entwurf ([um den 6.] Jan. 1872) Zweiter Entwurf ( 1 4 . H 5 J Jan. 1872) Bisher datiert: 14. Jan. 1872 2396 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Eastern Post" in London [London] 16.Jan. 1872 (E) Zeitungsabdruck 328 Farn. Marx 371 371 17 481 324 IV 164 381 Engels an Paul Lafargue in Madrid London, 19.Jan. 1872 (F) 2399 386 387 Marx an Hermann Jung in London [London] 19. Jan. 1872 (E) Engels an Theodor Cuno in Mailand London, 24.Jan. 1872 (D) 2400 2401 Gezeichnet mit Der"General (Spitzname von Engels) 380 33 376 MEW Engels an Pjotr Lawfowitsch Lawi'ow in Paris London, 19. Jan. 1872 (F) In der Handschrift: I8.jan. 1871 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 18.Jan. 1872 (D) 1872, Jan. 2398 2397 Nr. 327 MEAB II 439* II 437* ab 13. Aufl. ME AS 1.-12. Aufl. 628 I. Int. 167* Prol. Int. 90* 101* 2. Aufl. Goth. Pi ogTamm I.Aufl. Nr. 2402 1872, Jan. bis Febr. Engels an die Seccion de dependientes del Comercio in Barcelona [London, um den 26.Jan. 1872] (Sp) MEW Kunst 33 394 Entwurf 2403 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Eastern Post" in London [London, um den 27.Jan. 1872] (E) 17 482 Zeitungsabdruck 2404 Engels an Carlo Terzaghi in Turin [London, 29. Jan. 1872] (I) 33 395 Entwurf 2405 Marx an Ferdinand Jozewicz in Berlin [London] 1. Febr. 1872 (D) 397 Abschrift des Berliner Polizeipräsidiums 2406 2407 2408 Marx an Hermann Jung in London [London] I.Febr. 1872 (E) Engels an den Direktor der Zeitung „II Gazettino Rosa" in Mailand London, 7. Febr. [1872] (I) Engels an den Direktor der Zeitung „II Libero Pensiero", Luigi Stefanoni in Florenz [London, 7.Febr. 1872] (I) 398 17 484 485 Zeitungsabdruck Verfaßt im Auftrag des Generalrats der Internationalen Arbeiterassoziation 2409 Marx an Editeurs, Maurice Lachätre et Cie. in Paris London, 9. Febr. 1872 (F) Abschrift von unbekannter Hand 330 33 399 1357* Nr. 2410 2411 2412 2413 1872, Febr. bis März Marx an Adolphe Hubert in London [London] 12. Febr. 1872 (F) MEW 33 400 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, I5.Febr. 1872 (D) 401 Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 16. Febr. 1872 (D) 404 Engels an Giuseppe Benedetti in Pisa [London, 18.Febr. 1872] (I) 406 Entwurf Bisher datiert: [Jon. 1872] 2414 Marx an Ferdinand Jozewicz in Berlin [London], 24. Febr. 1872 (D) 408 Abschrift des Berliner Polizeipräsidiums 2415 2416 Marx an Hermann Jung in London [London] 26.Febr. 1872 (D) 410 Marx an Laura Lafargue in Madrid [London] 28.Febr. 1872 (E) 411 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 2417 Engels an Sigismund Borkheim in London [London, Anfang März 1872] (D) 413 Fragment (Auszug im Brief von Sigismund Borkheim an Friedrich Adolph Sorge vom 15. März 1872) 2418 2419 Engels an Louis Albert Francois Pio in Kopenhagen [London] 7. März 1872 (D) 414 Marx an Hermann Jung in London [London] 7. März 1872 (E) 418 331 Nr. 2420 2421 2422 1872, März Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 8.März 1872 (D) MEW Br. Kap. Bureau 33 419 Marx an EVnile Eudes in London [London] 9. März 1872 (F) 423 Engels an Paul Lafargue in Madrid London, 11 .März 1872 (E u. F) 424 Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) 2423 2424 Engels an Laura Lafargue in Madrid London, 11. März 1872 (D) Marx an den Redakteur der Zeitung „La Liberte" in Paris London, 12.März 1872 (F) 174* 426 18 55 Zeitungsabdruck 2425 Engels an Louis Albert Francois Pio in Kopenhagen [London, Mitte März 1872] (E u. Dan.) 33 428 200 Bisher datiert: [Ende April 1872] 2426 2427 2428 2429 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 15. März 1872 (E) 430 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 17. März 1872 (D) 432 Marx an Maurice Lachätre in San Sebastian London, 18. März 1872 (F) 434 23 31 Engels an Cesare Bert in Turin London, 21.März 1872(1) Entwurf 332 33 435 216 Nr. 2430 1872, März bis April Marx an Paul Lafargue in Madrid • London, 21. März 1872 (F) MEW Prol. Int. 33 436 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 2431 Engels an Carlo Terzaghi in Turin London, 21.März 1872(1) 443 Entwurf 2432 Engels an den Spanischen Föderalrat in Madrid [London, 27. März 1872] (Span.) 18 57 Verfaßt im Auftrag des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation Entwurf 2433 Engels an die Bürger Delegierten des spanischen Landeskongresses in Saragossa London, 3. April 1872 (Span.) 63 176 Verfaßt im Auftrag des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation 2434 Engels an den Kongreß in Saragossa London, 6. April [1872] (Span.) 65 Telegramm Verfaßt im Namen der Internationalen Arbeiter-Assoziation 2435 Engels an die Societä dei Lavoratori Ferraresi in Ferrara [London, 16. April 1872] (I) 72 Entwurf Verfaßt im Namen der Internationalen Arbeiter-Assoziation 2436 Engels an Gennaro Bovio in Trani London, 16. April 1872 (I) 33 444 178 Entwurf und Reinschrift 2437 Engels an Theodor Cuno in Düsseldorf London, 22.-23. April 1872 (D) 446 333 Nr. 1872, April bis Mai 2438 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 23. Aprill 872 (D) Marx an Johann Georg Eccarius in London [London] 3. Mai 1872 (D) 2439 MEW Engels an Theodor Cuno in Seraing [London] 7.-8. Mai 1872 (D) 458 2442 Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 9. Mai 1872 (D) 463 2443 Engels an die Societä dei Lavoratori Ferraresi in Ferrara [London] lO.Mai [1872] (D) 464 180* ü 1274* Notiz über ein Antwortschreiben Verfaßt im Namen der Internationalen Arbeiter-Assoziation 2444 2445 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 15.[-22.] Mai 1872 (D) Marx an den Redakteur der Zeitung „ II Gazettino Rosa" in Mailand London, 23.Mai 1872 (I) 465 18 85 Noch einmal Stefanoni und die Internationale 2446 Marx an die Redaktion der Zeitung „Der Volksstaat" in Leipzig London, 23.Mai 1872 (D) 89 [Antwort auf den ersten Artikel Brentanos] 2447 334 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 23.Mai 1872 (D) Prol. Int. 453 455 2441 I. Int. 33 450 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 7. Mai 1872 (D) 2440 Zur dt. Gesch. 33 469 649 Nr. 1872, Mai bis Juni MEW 2448 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 27.Mai 1872 (D) 33 471 2449 2450 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 27.-28. Mai 1872 (D) 472 Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 28. Mai 1872 (D) 477 Br.Kap. Kunst 217* Gezeichnet mit A. WKlliams] (Deckname von Marx) 2451 2452 2453 2454 2455 2456 Marx an Cesar De Paepe in Brüssel [London] 28.Mai 1872 (F) 479 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 29. Mai 1872 (D) 481 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 5.-6. Juni 1872 (D) 482 Engels an Theodor Cuno in Lüttich London, lO.Juni 1872 (D) 484 Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 14. Juni 1872 (D) 486 Engels an Carlo Cafiero in Neapel [London] M.Juni 1872 (I) 488 II 226* Entwurf 2457 Engels an die Societä d'Emancipazione del Proletario in Turin [London, I4.Juni 1872] (I) 490 Entwurf Bisher datiert: [Ende Mai 1872] 335 Nr. 1872, Juni bis Juli MEW Kugel mann I.Aufl. 2458 2459 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 21. Juni 1872 (D) Engels an Adolf Hepner 33 491 218* in Leipzig 2460 2461 2462 2463 London, 2. Juli 1872 (D) Engels an Theodor Cuno in Lüttich London, 5. Juli 1872 (D) Engels an Adolf Hepner in Leipzig [London] 9.Juli 1872 (D) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 9. Juli 1872 (D) Engels an Ugo Bartorelli in Florenz [London, 18. Juli 1872] (I) 494 497 500 501 107 133 108 134 502 Entwurf 2464 Engels an das Comitato per l'Emancipazione delle Classi Lavoratrici in Parma [London, 18.Juli 1872] (I) 18 104 Entwurf 2465 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 23.Juli 1872 (D) 33 504 2466 Engels an den Spanischen Föderalrat in Madrid London, 24.Juli 1872 (Span.) 18 122 Verfaßt im Namen des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation 2467 Marx an die Redaktion der Zeitung „Der Volksstaat" in Leipzig London, 28. Juli 1872 (D) [Antwort auf den zweiten Artikel Brentanos] 336 108 Br.Kap. 2. Aufl. Nr. 2468 2469 Kuselmann 1872, Juli bis Aug. Marx an Ludwig Kugelmann m Hannover [London] 29.Juli 1872 (D) Marx an Hermann Jung in London [London, Ende Juli 1872] (D) 33 505 l.Aufl. 2. Aufl. 109 134 506 Bisher datiert: [um den 18. Okt. 1872] 2470 2471 2472 2473 Engels an Adolf Hepner in Leipzig London, 4. Aug. 1872 (D) Engels an Theodor Cuno in Lüttich London, 4.Aug. 1872 (D) Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 5. Aug. 1872 (D) Engels an Walery Wroblewski in London London, 7.Aug. 1872 (F) 508 510 512 515 Entwurf 2474 [Marx/Engels] An die spanischen Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation London, 8. Aug. 1872 (Span.) 18 122 Verfaßt im Auftrag des Exekutivkomitees des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation; unterzeichnet von den Mitgliedern des Exekutivko tnitees Zeitungsabdruck 2475 [Engels] Der Generalrat an die Neue Madrider Föderation [Nueva Federa^ cion Madrilefia] in Madrid London, 15.Aug. 1872 (Span.) 125 Verfaßt im Namen des Exekutivkomitees des Generalrats der Internationalen ArbeiterAssoziation Zeitungsabdruck 2476 Marx an Nikolai Franzewitsch Damelson in Petersburg [London] 15.Aug. 1872 (E) 33 516 Gezeichnet mit A.Williams (Deckname von Marx) 22 Marx/Engels-Verzeichnis II 337 Nr. 2477 1872, Aug. bis Okt. Marx an den Redakteur der Zeitung The „Times" in London [London] 15.Aug. [1872] (E) MEW Kugel mann l.Aufl. 2.Aufl. 109 134 33 517 Zeitungsabdruck 2478 Engels an E.Glaser de Willebrord in Brüssel [London] 19. Aug. 1872 (F) 518 Fragment (Auszug in Max Nettlau, .Michael Bakunin. Eine Biographie", Bd. 3, London 1898) 2479 Engels an die italienischen Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation zur Konferenz in Rimini London, 23.Aug. 1872 (I) 18 126 Verfaßt im Namen und Auftrag des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation Entwurf und Zeitungsabdruck 2480 2481 2482 2483 Engels an Wilhelm Liebknecht in Hubertusburg London, 24. Aug. 1872 (D) 33 520 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 26. Aug. 1872 (D) 521 Engels an Hermann Jung in London [Den Haag, Anfang Sept. 1872] (E) 522 Marx, an den Redakteur der Zeitung „Le Corsaire" in Paris Den Haag, 12.Sept. 1872 (F) 18 162 Zeitungsabdruck 2484 Marx, an den Redakteur der Zeitung „The Daily News" in London [London] 17.Sept. [1872] 164 Zeitungsabdruck 2485 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 21 .Sept. 1872 (D) 338 33 523 Nr. 2486 1872, Okt. bis Nov. Engels an Enrico Bignami in Turm London, 1. Okt. 1872(1) MEW 18 165 Zeitungsabdruck (Der Haag« Kongreß) 2487 2488 2489 Engels an Hermann Jung in London [London] l.Olrt. 1872 (E) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 5. Okt. 1872 (D) 33 528 529 Marx an einen Unbekannten in San Sebastian London, 12.0kt. 1872 Vermutlicher Empfänger: Maurice Lachatre 2490 2491 Marx an Hermann Jung in London [London] 14.0kt. 1872 (D) Engels an den Britischen Föderalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation in London London, 16. Okt. 1872 (E) 531 18 179 Entwurf (Weg[en] portugiesischer] Strikes) 2492 2493 Engels an Friedrich Leßner in London London, [16. Okt. 1872] (D) 33 532 Marx an die Redaktion der Zeitung „Der Volksstaat" in Leipzig London, 20. Okt. 1872 (D) 18 180 Zeitungsabdruck 2494 2495 Engels an Theodor Cuno in New York London, 29. Okt. 1872 (D) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 2.Nov. 1872 (D) 33 533 535 339 Nr. 2496 1872, Nov. Engels an die Associazione degli Operai e degli Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Internazionale) in Lodi London, 13-Nov. 1872 (I) MEW 18 187 Zeitungsabdruck 2497 2498 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 16.Nov. 1872 (D) Engels an Jenny Longuet in Oxford [London] 19.Nov. 1872 (E) 33 537 542 Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) 2499 Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg [London] 25.Nov. 1872 (E) G ezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 340 543 Nr. 1872, Dez. MEW 2500 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 7.Dez. 1872 (D) 33 544 2501 Engels an Auguste Serraillier in London [London] 9.Dez. 1872 (F) Br.Kap. Kunst 219* 1607* 547 Entwurf 2502 Marx an Nikolai Franzewitsch Damelson in Petersburg [London] 12.Dez. 1872 (D) 548 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 2503 2504 2505 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 14.Dez. 1872 (D) Engels/Marx an den Redakteur der Zeitung „International Herald" in London [London, 2O.Dez. 1872] (E) [Engels] Die Manchester Foreign Section an alle Sektionen und Mitglieder der Britischen Föderation [London, vor dem 21 .Dez. 1872] (E) 550 18 194 197 Verfaßt im Auftrag der Manchester Foreign Section der Internationalen Arbeiter-Assoziation; unterzeichnet von P. Zürcher, F. Kupper, O. Wyss Flugblatt 2506 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 21.Dez. 1872 (D) 33 551 341 Nr. 1872, Dez. bis 1873, Febr. MEW 2507 [Marx] An die Sektionen, Zweige, angeschlossenen Gesellschaften und Mitglieder [der Britischen Föderation der Internationale] London, 23. Dez. 1872 (E) 18 202 Br. Kap. Kunst 221=" 1607* Verfaßt im Auftrag des Britischen Födcralrats der Internationalen ArbeiterAssoziation; unterzeichnet von den Mitgliedern des Britischen Föderalrats Flugblatt 2508 Engels an Adolf Hepner in Leipzig London, 3O.Dez. 1872 (D) 33 553 Fragment 2509 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Times" in London [London] 2.Jan. [1873] (E) 18 288 Zeitungsabdruck 2510 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 4. Jan. 1873 (D) 33 555 In der Handschrift: 4. Jan. 1872 2511 Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg [London] 18Jan. 1873 (D) 559 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 2512 2513 342 Engels an Eugen Oswald in London [London] 29.Jan. 1873 (D) 561 Marx an Fanton in [...?...] London, 1. Febr. 1873 (F) 562 Nr. 2514 1873, Febr. bis März Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation in New York L[ondon]8.Febr. 1873(D) MEW Br. Kap. Kunst 18 314 In der Handschrift: 8. Febr. 1872 (Notizen für den G[eneral-] Rat) 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 Marx an Johann Philipp Becker in Genf [London] 11. Febr. 1873 (D) 33 563 Marx an Friedrich Bolte in New York London, 12.Febr. 1873 (D) 564 Engels an Wilhelm Liebknecht in Hubertusbuf g London, 12.Febr. 1873 (D) 567 Engels an Natalie Liebknecht in Leipzig London, 11. März 1873 (D) 569 Engels an Eugen Oswald in London [London] 18. März 1873 (D) 571 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 20. März 1873 (D) 572 Marx an Nikolai Franzewitsch Damelson in Petersburg London, 22. März 1873 (E) 577 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 2522 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 22. März 1873 (D) 578 343 Engels an den Generalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation in New York London, l5.April 1873 (E) Engels an Adolf Hepner in Leipzig [London, Ende April 1873] (D) 2524 2525 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 3. Mai 1873 (D) Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation in New York London, 14. Juni 1873 (E) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 14.Juni 1873 (D) 2526 2527 2528 [Zu den Artikeln im „Neuen Sozial-Demolerat"] Fragment (Auszug in „Der Volksstaat" vom 7. Mai 1873) Marx an Johann Philipp Becker in Genf [London] 7.April 1873 (D) 1873, April bis Juni 2523 Nr. 33 585 18 326 33 580 319 18 317 33 579 MEW Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 12.Aug. 1873 (E) 2533 2534 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 26.Jul"i 1873 (D) 2532 Unterzeichnet von A.Seraillier [Engels] An die Bürger Delegierten des 6. Kongresses der Internationalen Arbeiter-Assoziation in Genf London, 3.Sept. 1873 (F) Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 595 Marx an Just Vernouillet in Paris [London] lO.Juli 1873 (F) 2531 18 694 600 596 593 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover London, I.Juli 1873 (D) 2530 33 588 MEW Engels an August Bebel in Hubertusburg London, 20. Juni 1873 (D) 1873, Juni bis Sept. 2529 Nr. 336 MEAB II 445 ab 13. Aufl. II 443 ME AS I.-I2. Aufl. 9 Bebel 190* Pro!. Int. Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 27.Sept. 1873 (D) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 25. Nov. 1873 (D) Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] I9.Jan. 1874 (D) Engels an Wilhelm Liebknecht in Hubertusburg London, 27. Jan. 1874 (D) 2538 2539 2540 2541 Abschrift Marx an Eugen Oswald in London [London, 24.Sept. 1873] (D) 2537 Maschinengeschriebene Marx an Eugen Oswald in London [London] 20. Sept. 1873 (F) Entwurf Engels an John De Morgan in London [London, um den 18.Sept. 1873] (E) 1873, Sept. bis 1874, Jan. 2536 2535 Nr. 613 611 608 605 604 603 33 601 MEW 339* MEAB II 1275* Zur dt. Gesch. 109 135 2. Aufl. Kuge mann l.Aufl. Nr. 1874, Febr. bis Juni MEW Kuge mann l.Aufl. 2542 2543 2544 2545 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 14.Febr. 1874 (D) Fam. Marx 2. Aufl. 33 616 Engels an Wilhelm Bios in Leipzig London, 21.Febr. 1874 (D) 617 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 27. Febr. 1874 (D) 618 Marx an George Moore in London London, 26. März 1874 (E) 619 Entwurf 2546 Marx an George Moore in London [London] 28. März 1874 (E) 621 Entwurf 2547 2548 Marx an Jenny Marx in London Ramsgate [19.April 1874] (D) 623 Marx an Jenny Longuet in London [Ramsgate, zwischen dem 20. und 24.April 1874] (D) 625 - 132 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 2549 2550 2551 Marx an Maurice Lachätre in Brüssel [London] 12.Mai 1874 (F) 626 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 18.Mai 1874 (D) 627 Engels an Gottfried Ermen in Manchester London, I.Juni 1874 (E) 630 110 136 347 Nr. 2552 2553 2554 2555 2556 2557 1874, Juni bis Aug. Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 24. Juni 1874 (D) 33 632 Kuge mann l.Aufl. 2. Aufl. 112 138 Engels an Jenny Longuet in London Ramsgate, 2.Aug. 1874 (E) 633 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 4.Aug. 1874 (D) 634 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 4. Aug. 1874 (D) 637 113 138 Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 10. Aug. 1874 (D) 638 114 139 Marx an Jenny Longuet in Ramsgate [London] 14.Aug. 1874 (D) 639 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 348 MEW Farn. Marx 134 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 12.-17. Sept. 1874 (D) Marx an Max Oppenheim in Prag Karlsbad, 20. Sept. 1874 (D) Engels an Laura Lafargue in London [London] 15.0kt. 1874 (E) Marx an Max Oppenheim in Prag London, 17. Okt. 1874 (D) Engels an German Alexandrowitsch Lopatin in Paris [London, um den 20. Okt. 1874] (E) 2558 2559 2560 2561 2562 Fragment (Auszug im Brief von German Alexandrowitsch Lopalin an Pjotr Lawrowitsch Lawrow vom 27. Okt. 1874) 1874, Sept. bis Okt. Nr. 649 648 647 646 33 641 MEW II 448* II 446* eb 13. Aufl. ME AS 1.-12. Aufl. 341* MEAB II 1276* Zur dt. Gesch. 199 Prol. Int. 92* 1. Aufl. 103* 2. Aufl. Goth. Pi ogramm Nr. 2563 1875, Jan. bis Febr. Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 7Jan. 1875 (D) MEW 34 117 Bisher datiert: I.Jan. 1875 2564 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 9. Jan. 1875 (D) 118 Bisher datiert: 3. Jan. 1875 ' Gezeichnet mit Mohr (Spitzname von Marx) 2565 2566 2567 Marx an Max Oppenheim in Prag London, 20. Jan. 1875 (D) 119 Marx an Maurice LachStre in Brüssel London, 3O.Jan. 1875 (D) 120 Marx an Carl Hirsch in Paris [London] 31.Jan. 1875 (F) 503 Inhaltsangabe der Pariser Polizei 2568 Marx an Just Vernouillet in Paris London, 3. Febr. 1875 (F) Fragment (Auszug im Brief von Emil Hirsch an Dr. Pappenheim vom 9. Sept. 1899) 350 121 Engels an Rudolf Engels in Barmen London, 22.März 1875 (D) Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig London, 5. Mai 1875 (D) 2573 2574 Engels an August Bebel in Zwickau London, 18.-28. März 1875 (D) Notizen über ein Antwortschreiben Engels an Hermann Ramm in Leipzig [London] 18.März [1875] (D) 2572 2571 Fragment (Auszug in nBnepegIu vom 15.Febr. 1875) Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 11.Febr. 1875 (F) Marx an Walerian Nikolajewltsch Smirnow in London [London, Febr. 1875] (D) 2S69 2570 1875, Febr. bis Mai Nr. 125 3 19 137 13 34 132 19 34 124 18 760 34 122 MEW 119 119 II29 II29 ob 13. Aufl. MEAS 1.—12. Aufl. 350 343 MEAB 14 Bebe] 45 Bracl« 223* Br. Kap, 201 • Pro!. Int. II 956* Zur dt. Gesch. 12 37 15 41 2. Auf], 15 41 ab 3. Aufl. Gotb. Programm I. Aufl. Nr. 2575 2576 2577 2578 1875, Mai bis Sept. Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 8. Mai 1875 (F) MEW Br. Kap. 34 139 Engels an Eugen Oswald in London [London] 8.Mai 1875 (D) 140 Marx an Jenny Marx in Shanklin [London] lO.Mai 1875 (D) 141 Engels an Patrick John Coleman in London [London] 20. Mai 1875 (E) 143 138 Entwurf 2579 Engels an A.Gouppy in Manchester [London] 14. Juni 1875 (F) 144 Entwurf 2580 2581 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 18. Juni 1875 (F) 145 Marx an Matilda Betham-Edwards in London [London] H.Juli 1875 (E) 146 Fragment (Auszüge aus dem Antiquariatskatalog der Firma Sotheby& Co, London 1952) 2582 2583 2584 352 Fam. Marx Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation in New York London, 13. Aug. 1875 (D) 19 33 Marx an Max Oppenheim in Prag Karlsbad, 1.Sept. 1875 (D) 34 148 Marx an Max Oppenheim in Prag Karlsbad, 6. Sept. 1875 (D) 149 225* Nr. 2585 2586 2587 2588 1875, Sept. Marx an Max Oppenheim in Prag Karlsbad, 9.Sept. 1875 (D) MEW 34 150 Marx an Hermann Schumacher in Zarchlin London, 21.Sept. 1875 (D) 151 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 24.Sept. 1875 (F) 152 Marx an Peter Imandt in Dundee London, 27. Sept. 1875 (D) 153 23 Marx/Engels-VerzeishnisII 353 158 Engels an August Bebel in Leipzig London, 12. Okt. 1875 (D) 2591 2593 Engels an Philipp Pauli in Rheinau London, 8.Nov. 1875 (D) Fragment (Anfang fehlt) Mit einer Notiz von August Bebel: „Zu Engels'Brief vom 12. Okt. 1875"; deshalb möglicherweise Schlußteil des vorhergehenden Briefes, der dann zu datieren wäre: 12.-15.Aug. 1875 Engels an August Bebel in Leipzig [London] 15. Okt. 1875 (D) 164 161 155 Engels an Wilhelm Bracke in Braunschweig London, 11.Okt. 1875 (D) 2590 2592 34 154 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 8.0kt. 1875 (D) 2589 Fragment (Auszüge in August Bebel, „Aus meinem Leben", 2. Teil, Stuttgart 1911) MEW 1875, Okt. bis Nov. Nr. 354 352 MEAB 1278* II 1276* Zur dl. Gesch. 22 20 Bebel 81 Bracke Br. Kap. 47* 44 51" 48 2.Aufl. 52 49 ab 3. Aufl. Goth. Programm I.Aufl. 34 165 166 169 173 174 Engels an Rudolf Engels in Barmen London, 9.Nov. 1875 (D) Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London London, 12.-17. Nov. 1875 (D) Engels an Paul Kersten in London [London] 24. Nov. 1875 (D) Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 3. Dez. 1875 (F) 2595 2596 2597 2598 MEW Engels an Philipp Pauli in Rheinau London, 9. Nov. 1875 (D) 1875, Nov. bis Dez. 2594 Nr. 356 MEAB 226* Br. Kap. Nr. 2599 2600 1875, Dez. bis 1876, Juni Engels an Walery Wröblewski in London [London] 4.Dez. 1875 (F) Marx an Carl Hirsch in Paris [London] 10. Dez. 1875 (F) MEW Br. BCap. 205 34 175 503 Inhaltsangabe der Pariser Polizei 2601 2602 Engels an Friedrich Leßner in London [London] 16.Dez. 1875 (D) 176 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [Poststempel: London, I7.Dez. 1875] (F) 177 Postkarte Bisher datiert: [um den I5.Mai 1875] 2603 Marx an Carl Hirsch in Paris [London] 16. Febr. 1876 (F) 503 Inhaltsangabe der Pariser Polizei Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 4. April 1876 (D) 178 2605 Engels an Philipp Pauli in Rheinau London, 25. April 1876 (D) 180 2606 Marx an Carl Hirsch in Paris [London] 4.Mai 1876 (F) 503 2604 Inhaltsangabe der Pariser Polizei 2607 2608 356 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 18. Mai 1876 (F) 182 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [Poststempel: London, 14.Juni 1876] (D) 183 Pro!.. Int. 230* Nr. 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 1876, Juni bis Sept. MEW Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 14. Juni 1876 (F) 34 184 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 15. Juni 1876 (F) 185 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 16. Juni 1876 (F) 187 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London London, 30. Juni 1876 (F) 188 Engels an Philipp Pauli in Rheinau Ramsgate, 1 l.Aug. 1876 (D) 189 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London Ramsgate, 15.Aug. 1876 (F) 190 Engels an Ida Pauli in Rheinau Ramsgate, 27. Aug. 1876 (D) 191 Marx an Jenny Longuet in Hastings [Karlsbad, Ende Aug./Anfang Sept. 1876] (D) 193 Marx an Max Oppenheim in Prag Karlsbad, 3O.Aug. 1876 (D) 194 Marx an Max Oppenheim in Prag [Karlsbad] 1.Sept. 1876 (D) 195 Marx an Max Oppenheim in Prag [Karlsbad] 6. Sept. 1876 (D) 196 Marx an Max Oppenheim in Prag [Karlsbad] 9.Sept. 1876 (D) 197 Farn. Marx Reisen 197 140 357 Nr. 1876, Sept. bis Okt. MEW 2621 Marx an Ida Pauli in Rheinau [Karlsbad] lO.Sept. 1876 (D) 34 198 2622 2623 2624 Marx an Max Oppenheim in Prag Karlsbad, 12.Sept. 1876 (D) 199 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 15.Sept. 1876 (F) 200 Marx an Ferdinand Fleckles in Karlsbad Liege (Belgique), 21.Sept. 1876 (D) 201 Bracke Frankel Mit einer Nachschrift von Eleanor Marx 2625 Marx an Carl Hirsch in Paris [London] 23.Sept. 1876 (F) 503 Inhaltsangabe der Pariser Polizei 2626 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig London, 23. Sept. 1876 (D) 203 93 2627 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig [London] 30. Sept. 1876 (D) 205 97 2628 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 7. Okt. 1876 (F) 207 2629 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 7. Okt. 1876 (D) 209 2630 Marx an Leo Frankel in Budapest [London] 13.0kt. 1876 (D) 212 Zeitungsabdruck Rückübersetzung aus dem Ungarischen, da das Original nicht auffindbar 2631 Engels an Ernst Dronke in Waterloo [London, 15. Okt. 1876] (D) Notiz über ein Antwortschreiben 358 214 288 1876, Okt. bis Nov. Nr. 2632 Engels an Emil Blank in Leutesdorf [London] lö.Okt. 1876 (D) MEW Bracke 34 215 Abschrift (von Engels) 2633 Engels an Thomas Allsop in London London, 17. Okt. 1876 (E) 2634 Engels an Ernst Dronke in Waterloo [London] 20.0k. 1876 (D) 216 Abschrift (von Engels) 2635 2636 2637 Engels an "Ludwig Kugelmann in Hannover London, 20.Okt. 1876 (D) 217 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 21.Okt. 1876 (F) 219 Engels an Ernst Dronke in Waterloo [London] 1.Nov. 1876 (D) 221 Entwurf 2638 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig London, 6.Nov. 1876 (D) 223 102 359 Nr. 2639 1876, Nov. bis 1877, Jan. Engels an Ernst Dronke in Waterloo [London] 13.Nov. 1876 (D) MEW Bracke 34 224 Entwurf 2640 2641 2642 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig [London] 20. Nov. 1876 (D) Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 20.Nov. 1876 (D) Engels an Gustav Rasch in Wien [London, Ende Nov. 1876] (D) 225 107 226 229 Entwurf Bisher datiert: [um den 20. Nov. 1876] 2643 2644 2645 2646 Engels an Philipp Pauli in Rheinau London, 16-Dez. 1876 (D) Engels an Hermann Engels in Engelskirchen London, 18.Dez. 1876 (D) Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 21.Dez. 1876 (D) Marx an Maxim Maximowitsch Kowalewski in Moskau London, 9. Jan. 1877 (F) 232 234 236 238 Entwurf und Reinschrift 2647 2648 2649 2650 360 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 9.Jan. 1877 (D) Engels an Hermann Engels in Engelskirchen London, 9.Jan. 1877 (D) Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig [London] 21. Jan. 1877 (D) Marx an Ferdinand Fleckles in Karlsbad [London] 21. Jan. 1877 (D) 239 240 242 243 108 1877, Jan. bis März Nr. 2651 2652 2653 Marx an Wilhelm Alexander Freund in Breslau London, 21. Jan. 1877 (D) MEW Bracke 1533* 34 245 Marx an Frederick Harrison in London [London] 21. Jan. 1877 (E) 247 Marx an Gabriel Deville in Paris London, 23.Jan. 1877 (F) 248 Kunst Entwurf 2654 2655 2656 2657 Engels an Hermann Ramm in Leipzig London, 25.Jan. 1877 (D) 250 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig [London] 14. Febr. 1877 (D) 251 Engels an Ida Pauli in Rheinau London, 14.Febr. 1877 (D) 252 Engels an Enrico Bignami in Mailand [London, 23.Febr. 1877] (I) • 116 19 89 Bisher datiert: [lO.Febr. 1877] [Brief an Bignami über die deutschen Wahlen von 1877] 2658 2659 2660 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 24. Febr. 1877 (F) 34 254 Engels an Friedrich Leßner in London Brighton,4.März1877(D) 255 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 16. März 1877 (F) 256 361 Nr. 2661 2662 2663 2664 1877, März bis April Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 23.März 1877 (F) MEW 34 257 Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 24.März 1877] (D) 258 Engels an Philipp Pauli in Rheinau [London, 26.März 1877] (D) 260 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [Poststempel: London, 27. März 1877] (F) 261 Postkarte Bisher dotiert: [29.März 1877] 2665 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [Poststempel: 29.März 1877] (F) 262 Postkarte Bisher datiert: [27. März 1877] 2666 Marx an Carl Hirsch in Paris [London] lO.April 1877 (F) Inhaltsangabe der Pariser Polizei 362 503 Nr. 1877, April MEW Bracke 2667 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig [London] 1 I.April 1877 (D) 34 263 118 2668 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London, 11. April 1877] (D) 265 Entwurf 2669 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 17. April 1877 (F) 266 2670 Marx an Thomas Allsop in London [London] 2O.April 1877 (E) 2671 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig [London] 2I.April 1877 (D) 267 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [Poststempel: London, 21. April 1877] (F) 270 2672 123 Postkarte 2673 Engels an B.Lindheimer in London [London] 21. April 1877 (D) 271 Entwurf 2674 2675 2676 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 23. April 1877 (F) 272 Engels an Wilhelm Bracke in Braunschweig London, 24.April 1877 (D) 273 Engels an B.Lindheimer in London [London] 26. April 1877 (D) 275 126 Entwurf In der Handschrift: 26. April 1876 363 Nr. 2677 1877, Mai bis Aug. Engels an B.Lindheimef in London [London, 3. oder 4.Mai 1877] (D) MEW Bracke 34 276 Entwurf Bisher datiert: [um den 5.Mai 1877] 2678 Marx an Carl Hirsch in Paris [London] H.Mai 1877 (F) 504 Inhaltsangabe der Pariser Polizei 2679 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig [London] 26. Mai 1877 (D) 277 133 279 140 In der Handschrift: 26.Mai 1876 2680 2681 Engels an Wilhelm Bracke in Braunschweig London, 25.Juni 1877 (D) Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig 2682 London, 2.Juli 1877 (D) 281 Engels an Franz Wiede in Zürich [Ramsgate, 25. Juli 1877] (D) 283 Entwurf Bisher datiert: [zweite Julihälfte 1877] 2683 2684 28SÖ 364 Engels an Natalie Liebknecht in Leipzig Ramsgate, 31. Juli 1877 (D) 284 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig Ramsgate, 31. Juli 1877 (D) 285 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig [London] 1. Aug. 1877 (D) 287 143 Nr. 2686 1877, Aug. bis Okt. Marx an Carl Hirsch in Paris London, 1. Aug. 1877 (F) MEW MEAB Bracke • 34 504 Inhaltsangabe der französischen Polizei 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig London, 8. Aug. 1877 (D) 288 Marx an Maltman Barry in London [Neuenahr] 15. Aug. 1877 (E) 289 Marx an Wilhelm Bracke in Ems [Neuenahr] 18. Aug. 1877 (D) 290 147 Marx an Wilhelm Bracke in Ems Neuenahr, 24. Aug. 1877 (D) 291 148 Engels an Natalie Liebknecht in Leipzig London, 4.Sept. 1877 (D) 292 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 27.Sept. 1877 (D) 294 Engels an Hermann Engels in Engelskirchen London, 5. Okt. 1877 (D) 298 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 12.0kt. 1877 (D) 300 Engels an Hermann Engels in Engelskirchen London, B.Okt. 1877 (D) 301 146 363 365 Marx an Wilhelm Bracke in Braunschweig [London] 23. Okt. 1877 (D) Marx an Sibylle Heß in Paris London. 25.0kt. 1877 (D) Marx an die Redaktion der 2697 2698 2699 Marx an Sigmund Schott in Frankfurt a.M. London, 3.Nov. 1877 (D) Marx an Wilhelm Bios in Hamburg London, 10. Nov. 1877 (D) 2700 2701 Entwurf [„Otetschestwennyje Sapiski"] in Petersburg [London, etwa Nov. 1877] (F) [I] II Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 19. Okt. 1877 (D) 1877, Okt. bis Nov. 2696 Nr. 308 34 307 19 107 107 108 306 305 34 302 MEW 369 368 364* MEAB II 1280* Zur dt. Gesch. 152 Brocke 235* Br.Kap. 151* I 599* Kunst 94* I.Aufl. 104* 2.Aufl. ab 3- Aufl. c5oth. Prog ramm Marx an Sibylle Heß in Paris London, 29.Nov. 1877 (D) Marx an die Redaktion einer ungenannten demokratischen Zeitung in [...?...] [London] 19.Dez. 1877 (D) 2703 2704 314 313 34 312 Engels an Ernst Dronke in Waterloo [London] 20.Nov. [1877] (D) 2702 Notiz über ein Antwortschreiben MEW 1877, Nov. bis Dez. Nr. MEAB Zur dl. Gesch. Bracke Br. Kap. Kunst I.Aufl. 2.Au(l. ab 3. Aufl. (joth. Prosramm Nr. 2705 2706 1878, Jan. bis März Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, II.Jan. 1878 (D) 34 315 Engels an Enrico Bignami in Lodi [London, 12.Jan. 1878] (I) 19 113 Gekürzter Zeitungsabdruck, ungezeichnet, mit der Bemerkung »Da una lunga ed importante nostra corrispondenza londinese, togliamo pa~ recchi brani ehe siriferisconoalla odiema situazione politico-sociale" [Die Läse der Arbeiterbewegung in Deutschland, Frankreich, den Vereinigten Staaten und Rußland] 2707 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 4.Febr. 1878 (D) 34 317 Fragment (Auszug in Wilhelm Liebknecht, „Zur orientalischen Frage". Zweite, vermehrte Auflage, Leipzig 1878) 2708 Marx an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London] 11.Febr. 1878 (D) 320 Fragment (Auszüge in Wilhelm Liebknecht, »Zur orientalischen Frage, Zweite, vermehrte Auflage, Leipzig 1878) 2709 Marx an Carl Hirsch in Paris [London] 20. Febr. 1878 (F) 504 Inhaltsangabe der Pariser Polizei 2710 368 Marx an Walerian Nikolajewitsch Smirnow in London [London] 29.März 1878 (D) 325 1281 Nr. 1878, April bis Juli MEW 2711 Engels an Carl Hirsch in Paris London, 3. Aprill 878 (D) 34 326 2712 Engels an German Alexandrowitsch Lopatin in Montreux [London, 3. April 1878] (F) Fragment (Auszug im Brief von German Alexandrowitsch Lopatin an Piotr Lawrowitsch Lawrow vom 17. April 1878) und Inhaltsangabe weiterer Teile des Briefes 2713 2714 2715 Zur <h. Gesch. Bracke H 1282* 236* 327 598 Marx an Thomas Allsop in Exmouth (Devon) [London] 28. April 1878 (E) 39 533 Engels an Wilhelm Bracke in Braunschweig London, 3O.April 1878 (D) 34 328 Marx an den Redakteur der „Daily News" in London London, 12.Juni [1878] (D) 19 138 Zeitungsabdruck (Herr Bucher) 2716 2717 2718 2719 24 Marx an Carl Hirsch in Paris [London] 26. Juni 1878 (D) 34 330 Marx an Sigmund Schott in Frankfurt a.M. [London] 13.Juli 1878 (D) 331 Marx an Sigmund Schott in Frankfurt a.M. [London] 15. Juli 1878 (D) 332 Engels anWalerian Nikolajewitsch Smirnow in London [London] 16. Juli 1878 (F) 333 Marx/Engels-Verzeichnis 11 369 Nr. 2720 1878. Juli bis Okt. Engels an Oscar Schmidt in Straßburg [London, 19. Juli 1878] (D) MEW 34 334 Entwurf Bisher datiert: [um den 18.Juli 1878] 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 Engels an Philipp Pauli in Rheinau London, 30. Juli 1878 (D), 335 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 10. Aug. 1878 (F) 337 Marx an George Rivers in London [London] 24. Aug. 1878 (E) 339 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 4.Sept. 1878 (D) 340 Engels an Friedrich Leßner in London [London] 12.Sept. 1878 (D) 341 Engels an Rudolf Engels in Barmen London, 12.Sept. 1878 (D) 342 Marx an Jenny Longuet in Malvern [Poststempel: London, 16. Sept. 1878] (D) 343 Postkarte 2728 2729 Marx an Jenny Marx in Malvern [London] 17.Sept. 1878 (D) 344 Marx an Moritz Kaufmann in Birkenhead [London, 3.0kt. 1878] (E) 346 Entwurf 370 Nr. 1878, Okt. bis Nov. MEW 2730 Marx an Moritz Kaufmann in Birkenhead London, lO.Okt. 1878 (E) 34 347 Br.Kap. Kunst 237* I 610* Entwurf 2731 Engels an Hermann Arnoldt in Königsberg [London] 21.Okt. 1878 (D) 349 Entwurf 2732 2733 Marx an einen Unbekannten in [...?...] London, 4. Nov. 1878 (D) 350 Marx an Alfred Talandier in Paris [London, um den 10. Nov. 1878] (F) 351 Entwurf Bisher datiert: 1878 2734 Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 15.Nov. 1878 (E) 358 Gezeichnet mit A. W[illiams] (Deckname von Marx) 2735 Engels an Ernst Dronke in Liverpool London, I9.Nov. 1878 (E) 361 Abschrift (von Engels) 2736 Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 28.Nov. 1878 (E) 362 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 2737 Engels an Ernst Dronke in Liverpool London, 29.Nov. 1878 (E) 364 Entwurf 371 1878, Dez. bis 1879, April Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 3O.Jan. 1879 (D) 2742 2741 Gezeichnet mit A.Williams (Deckname von Marx) MarxanNikolaiFranzewitschDanielson in Petersburg London, lO.April 1879 (E) Fragment (Ausiugin H. KapeeB.ÜHCbMO Kapjia MapKca K M. M. KoBaJieBcKOMy o C&H3H0KpaTax. In: Bujioe, No. 20. 1922) Russische Wiedergabe einer mündlichen Übersetzung Marx an Maxim Maximowitsch Kowalewski in Moskau [London, April 1879] (E) in Leipzig London, I.März 1879 (D) 2740 Engels an Wilhelm Liebknecht 2739 in Genf London, I2.Dez. 1878 (D) 2738 Engels an Johann Philipp Becker Nr. 370 506 369 367 34 365 MEW 377* JMEAB 341* Br.Kap. I 144* Kunst 384 Entwurf 382 Marx an Carlo Cafiero in Neapel London, 29.Juli 1879 (F) 2748 379 378 377 Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, I.Juli 1879 (D) Entwurf Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 26. Juni 1879 (D) Entwurf Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London] 17. Juni [1879] (D) Entwurf Engels an J.Gugenheim in London [London] lö.Juni 1879 (D) 2747 2746 2745 2744 34 376 Marx an Rudolph Meyer in London [London] 28. Mai 1879 (D) 2743 Entwurf MEW 1879, Mai bis Juli Nr. 383* 382* MEAB H 1283* Zur dt. Gesch. 251* Br. Kap. 95* I.Aufl. 105* 2. Aufl. ab 3. Aufl. Coth. Progi amm 2750 2749 Nr. Marx an Rudolph Meyer in London [London] 7.Aug. 1879 (D) Entwurf und Abschrift (von Engels) Engels an August Bebel in Leipzig London, 4.Aug. 1879 (D) 1879, Aug. 387 34 385 MEW 25 Bebel 390 392 394 19 150 Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 15.Sept. 1879 (D) Marx/Engels an August Bebel, Wilhelm Liebknecht, Wilhelm Bracke u.a. [Friedrich Wilhelm Fritzsche, Bruno Geiser, Wilhelm Hasenclever] in Leipzig (Zirkularbrief) [London, 17.-18.Sept. 1879] (D) 2754 2755 389 34 388 MEW Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 8.Sept. 1879 (D) Entwurf und Reinschrift Engels an Karl Höchberg in Scheveningen Eastbourne, 26.Aug. 1879 (D) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Jenny Longuet in Ramsgate St.Helier, 19.Aug. 1879 (D) 1879, Aug. bis Sept. 2753 2752 2751 Nr. 26 Bebel 187 Bracke 142 Fam. Man 106* ab 3.AuB Golh. Programm I.Auf]. 2.Aufl. Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 19. Sept. 1879 (D) Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 24.Sept. 1879 (D) 2759 Gezeichnet mit A.Williams (Deckname von Marx) Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 19. Sept. 1879 (E) Postkarte Marx an Carl Hirsch in London [London] 18. Sept. 1879 (D) Entwurf I. Die Verhandlungen mit C.Hirsch II. Die beabsichtigte Haltung des Blattes III. Das Manifest der drei Züricher 1879, Sept. 2758 2757 2756 Nr. 394 150 398 156 401 159 415 410 34 409 39 534 34 19 34 19 34 19 MEW 391* 384 MEAB II450* II447* ab 13. Aufl. ME AS 1.—12. Aufl. H 1284* Zur dt. Gesch. 197 193 30 34 187 Bracke 27 Bebel 96* 106* Got K. Progra mm ab 3. Aufl. I.Aufl. 2.Aufl. 423 427 428 Engels an August Bebel in Leipzig London, 24.Nov. 1879 (D) Marx an Achille Loria in Mantua London, 3.Dez. 1879 (D) Marx an einen Unbekannten in London [London] 1 I.Dez. 1879 (E) Engels an Thomas Allsop in London [London] 14.Dez. 1879 (E) 2763 2764 2765 2766 Bisher datiert: 19.Nov. 1879 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 14.Nov. 1879 (D) 422 417 Engels an August Bebel in Leipzig London, 14.Nov. 1879 (D) 2761 2762 34 416 Marx an Berta Augusti in Koblenz [London] 25.0kt. 1879 (D) 2760 Entwurf und Reinschrift MEW 1879, Okt. bis Dez. Nr. 392* MEAB 47 42 Bebel ab Go h.Progri mm 103* 114* I.Aufl. 2. Aufl. 3. Aufl- Engels an Ame'lie Engel in London [London, etwa 1879/1880] (D) 2769 Engels an Carl Hirsch in London [London] 17.Febr. 1880 (D) Marx an Bernhard Kraus in London [London] 26. März 1880 (D) 2771 2772 Abschrift von unbekannter Hand mit Auktionsvermerk Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, lO.Jan. 1880 (D) 2770 Entwurf Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 19.Dez. 1879 (D) Entwurf der ersten fünf Abschnitte und Reinschrift Engels an August Bebel in Leipzig London, 16.Dez. 1879 (D) 1879, Dez. bis 1880, März 2768 2767 Nr. 34 438 39 535 436 435 432 34 429 MEW 393 MEAB H 1288* Zur dt. Gesch. 50 Bebel Marx an Paul Lafargue in London [London, 4. oder 5. Mai 1880] (F) 2776 2778 2777 Engels an Paul Lafargue in London London, 4. Mai 1880 (F) 2775 Marx an Ferdinand Domela Nieuwenhuis in Den Haag London, 27.Juni 1880 (D) Fragment (Anfang fehlt) Engels an August Bebel in Leipzig [London, Anfang Mai 1880] (D) Notiz am Schluß der Vorbemerkung zur französischen Ausgabe von Engels* »Entwicklung des Sozialismus von der Utopie zur Wissenschaft" Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 1. April 1880 (D) Entwurf Engels an H.Meyer in London [London, Ende März 1880] (D) 1880, März bis Juni 2774 2773 Nr. 447 445 444 443 440 34 439 MEW 53 Bebel 253* Br. Kap. Nr. 2779 1880. Juli bis Sept. MEW Engels an Minna Karlowna Gorbunowa in Biarritz London, 22. Juli 1880 (D) 34 448 Engels an Minna Karlowna Gorbunowa in Biarritz London, 2. Aug. 1880 (D) 450 2781 Engels an Minna Karlowna Gorbunowa in Paris London, 5. Aug. 1880 (D) 451 2782 Engels an Johann Philipp Becker in Genf Ramsgate, 17.Aug. 1880 (D) 454 2783 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [Ramsgate] 30.Aug. 1880 (D) 455 Engels an Laura Lafargue in London [Bridlington Quay] 3. Sept. 1880 (E) 456 Engels an Paul Lafargue in London Bridlington Quay, 3.Sept. 1880 (F) 458 Engels an Paul Lafargue in London Bridlington Quay, 9.Sept. 1880 (F) 459 Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg Ramsgate, 12.Sept. 1880 (E) 463 2780 2784 2785 2786 2787 Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx) 2788 Marx an Louise Michel in [...?...] [London, etwa Sept. 1880] (F) Inhaltsangabe der französischen Polizei 2789 380 Engels an Paul Lafargue in London Bridlington Quay, 12.Sept. 1880 (E) 465 MEAB 394 Nr. 2790 2791 1880, Sept. bis Okt. Marx an Ferdinand Fleckles in Karlsbad [London] 29.Sept. 1880 (D) Engels an Eugen Oswald in London [London] 5.0kt. 1880 (E) MEW 34 468 469 Maschinengeschriebene Abschrift 2792 Engels an einen Unbekannten in London [London] 5. Okt. I880(E) 469 Maschinengeschriebene Abschrift 2793 Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 12. Okt. 1880 (D) 470 381 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 5. Nov. 1880 (D) Marx an Ferdinand Fleckles in Karlsbad [London, 12.Nov. 1880] (D) 2797 2798 2799 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 5. Nov. 1880 (D) 2796 Marx an Achille Loria in Mantua London, I3.Nov. 1880 (F) Fragment (Auszug in Egon Erwin Kisch, »Karl Marx in Karlsbad". In: Aufbau, 5.Jg. 1949, H.6) Marx an John Swinton in New York London, 4.Nov. 1880 (E) Entwurf Engels an Harry Kaulitz in London [London] 28.Okt. 1880 (D) 1880, Okt. bis Nov. 2795 2794 Nr. 481 480 479 474 472 34 471 MEW 397* MEAB Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 24.Dez. 1880 (D) Marx an Carl Hirsch in London [London] 29.Dez. 1880 (D) 2802 2803 Postkarte Marx an Henry Mayers Hyndman in London [London] 8.Dez. 1880 (E) Grußadresse; unterzeichnet auch von Paul Lafargue und Friedrich Leßner Abdruck in der Broschüre „Sprawozdanie z mi^dzynarodowego zebrania zwolanego w 50-letm3 rocznic^ Listopadowego powstani^", Genf 1881 Marx/Engels an das Meeting, einberufen zur Erinnerung an den 50. Jahrestag der polnischen Revolution von 1830 in Genf London, 27. Nov. 1880 (Poln.) 1880, Nov. bis Dez. 2801 2800 Nr. 485 484 34 482 19 239 MEW n 1289* Zur dt. Gesch. 211 Prol. Int. Marx an einen Unbekannten in London [London] 31. Jan. 1881 (E) 2805 150 153 154 159 Engels an Karl Kautsky in Wien London, 1.Febr. 1881 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 2.Febr. 1881 (D) Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 19. Febr. 1881 (E) Marx an Ferdinand Domela Nieuwenhuis in Den Haag London, 22.Febr. 1881 (D) 2807 2808 2809 149 35 145 MEW 2806 Wahrscheinlicher Empfänger: George Rivers Marx an Charles Longuet in Paris [London] 4.Jan. 1881 (E) 1881, Jan. bis Febr. 2804 Nr. 406* 403* MEAB Br. 256* 255* Kap. l 2813 2812 2811 2810 Nr. Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 12.März 1881 (D) Entwurf Engels an S.F.Kaufmann in London [London] 11.März 1881 (D) [Erster Entwurf] [Zweiter Entwurf] [Dritter Entwurf] [Vierter Entwurf] Brief Marx an Vera Iwanowna Sassulitsch in Genf London, 8.März 1881 (F) Fragment Engels an Jenny Longuet in Paris [London] 24.Febr. 1881 (E) 1881, Febr. bis März 169 35 168 384 396 401 [572] 35 166 19 242 166 19 242 35 162 MEW 410* 409 MEAB I 608* 609* Zur dt. Gesch. 264* 262* Br. Kap. 1227* Kunst Engels an August Bebel in Leipzig London, 3O.März 1881 (D) Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung „The Daily News" in London [London, 31. März 1881] (E) 2816 2817 Entwurf und Zeitungsabdruclc Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 28.März 1881 (D) Entwurf Marx/Engels an den Vorsitzenden des Slawischen Meetings [Lew Nikolajewitsch Hartmann], einberufen am 21.März 1881 zum Jahrestag der Pariser Kommune in London [London, 21.März 1881] (E) 1881, März 2815 2814 Nr. 19 246 174 35 173 19 244 MEW 411 MEAB 55 Bebel 214 Prol. Int. Marx an Jenny Longuet in Argenteuil [London] ll.ApriM881(D) 2819 184 186 Engels an August Bebel in Leipzig London, 28.April 1881 (D) Marx an Jenny Longuet in Argenteuil [London] 29.APril 1881 (E) 2821 2822 188 191 Engels an Jenny Longuet in Argenteuil London, 31.Mai 1881 (E) Marx an John Swinton in New York London, 2.Juni 1881 (E) 2823 2824 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 182 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, M.April 1881 (D) 177 35 176 MEW 2820 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 4.April 1881 (D) 1881, April bis Juni 2818 Nr. II 1290* Zur dt. Gesch. 57 Bebel 143 Fam. Marx Engels an Jenny Longuet in Argenteuil London, 17.Juni 1881 (E) Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 2O.Juni 1881 (D) 2829 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Jenny Longuet in Argenteuil [London] Ö.Juni 1881 (E) Empfehlungsschreiben Zeitungsabdruck Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 2.Juni 1881 (E) 2828 2827 2826 Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 2.Juni 1881 (E) 2825 Empfehlungsschreiben Zeitungsabdruck 1881, Juni Nr. 198 196 194 193 35 192 MEW 412* MEAB 266* Br.Kap. 147 - Farn. Marx Nr. 1881, Juli bis Aug. MEW 2830 Marx an Henry Mayers Hyndman in London Eastbourne, 2. Juli 1881 (E) 35 202 Entwurf 2831 Engels an Norris A.Clowes in New York London, 22.Juli 1881 (E) 204 Entwurf 2832 Engels an die Redaktion der Zeitung „Freiheit" in London [London] 22.Juli 1881 (D) 205 Entwurf 2833 Marx an Jenny Longuet in Argenteuil [London] 22Juli 1881 (E) 206 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 2834 Marx an Carl Hirsch in Paris Argenteuil, 6. Aug. 1881 (D) 207 In der Handschrift: 6.Juli 1881 2835 Marx an Laura Lafargue in London [Argenteuil] 9. Aug. 1881 (D) 208 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 2836 Engels an George Shipton in London Bridlington Quay, 10. Aug. 1881 (E) 209 Entwurf; mit einer Notiz von Engels 2837 Engels an George Shipton in London Bridlington Quay, 15. Aug. 1881 (E) 211 Entwurf 389 Nr. 2838 2839 2840 1881, Aug. Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris [Argenteuil] lö.Aug. 1881 (E) MEW Bebe! Kunst 35 213 Engels an Eduard Bernstein in Zürich Bridlington Quay, 17. Aug. 1881 (D) 214 Marx an Jenny Longuet in Argenteuil [London] 18. Aug. 1881 (E) 218 II 314* 150 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 2841 2842 390 Fam. Marx Engels an August Bebel in Leipzig London, 25. Aug. 1881 (D) 220 Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 27. Aug. 1881 (D) 223 58 319* 235 Engels an Johann Philipp Becker in Genf [London] 4.Nov. 1881 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 30.Nov. 1881 (D) Marx an Jenny Longuet in Argenteuil [London] 7.Dez. 1881 (D) 2846 2847 2848 240 237 228 in 35 226 MEW Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 25.0kt. 1881 (D) Beilage zum Brief von Marx an Karl Kautsky vom I.Okt. 1881 Marx an Minna Kautsky in Paris London, 1.Okt. 1881 (D) Bisher datiert: 3.Okt. 1881 Marx an Karl Kautsky in Zürich [London] 1. Okt. 1881 (D) 1881, Okt. bis Dez. 2845 2844 2843 Nr. 414* MEAB n 1290* Zur dt. Gesch. I 144* II 320* Kunst 152 Fam. Marx vO N> 2853 Marx an Jenny Longuet in Argenteuil London, 17.Dez. 1881 (D) 2852 Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 18. Dez. 1881 (D) Gezeichnet mitOld Nick (Spitzname von Marx) Marx an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 15.Dez. 1881 (D) Gezeichnet mit A.Williams (Deckname von Marx) Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 13. Dez. 1881 (E) Postkarte Marx an Johann Philipp Becker in Genf London, lO.Dez. 1881 (D) 1881, Dez. 2851 2850 2849 Nr. 252 250 247 245 35 244 MEW 157 Farn. Marx - Engels an Lew Nikolajewitsch Hartmann in London [London, Ende Dez. 1881] (R) 2855 Bisher datiert: [Dez. 1882] Entwurf Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis in Den Haag London, 29.Dez. 1881 (Holl.) 1881, Dez. 2854 Nr. 254 35 253 MEW 259 261 262 265 Engels an Emil Engels in Engelskirchen London, 12. Jan. 1882 (D) Marx an Amalie Daniels in Köln IsleofWight, 12.Jan. 1882 (D) Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 23.Jan. 1882 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 25.-31. Jan. 1882 (D) 2858 2859 2860 2861 Bisher datiert: 25. Jan. I8B2 257 35 255 MEW Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 6.Jan. 1882 (D) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Laura Lafargue in London Ventnor, 4.Jan. 1882 (D) 1882, Jan. 2857 2856 Nr. 417* MEAB II 1293* Zur dl. Gesch. 269* Br.Kap. 160 Farn. Marx 287 Postkarte Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 286 Marx an Jenny Longuet in Argenteuil [Algier] 23. Febr. 1882 (E) ' 2867 278 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 23.Febr. 1882 (Fu.E) Bisher datiert: 22. Febr. 1882 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 22.-25. Febr. 1882 (D) 277 274 35 269 MEW 2866 2865 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] 18. Febr. 1882 (F) 2864 Postkarte Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, lO.Febr. 1882 (D) Bisher datiert: 7.-15.Febr. 1882 Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 7.Febr. 1882 (D) 1882, Febr. 2863 2862 Nr. 418* MEAB 270* Br.Kap. 1508* Kunst 219* 216* Prol. Int. 2872 2871 2870 2869 2868 Nr. Wahrscheinlich ein Entwurf Bisher datiert: [1882] Engels an Henry Mayers Hyndman in London [London, um den 31.März 1882] (E) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Jenny Longuet in Argenteuil [Algier] 27. März 1882 (E) Fragment (Auszug in Engels, „Ursprung der Familie, des Privateigentums und des Staats") Marx an Charles Bonnier in Oxford [London, Frühjahr 1882] (D) Rückübersetzung aus dem Russischen* da das Original nicht auffindbar Marx an Paul Lafargue in Paris [Algier] 2O.März [1882] (F) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Jenny Longuet in Argenteuil [Algier] 16. März 1882 (D) 1882, März 297 35 295 21 43 294 35 288 MEW II186 II 182 ME AS 1.—12. ab 13. Aufl. Aufl. 1316 Kunst 18 I.Aufl. - 38 2.-6. Aufl. Ursprung 43 ab 7. Aufl. 163 Farn. Marx Marx an Jenny Longuet in Argenteuil [Algier] 6.-7. April 1882 (E) 2873 2878 2877 2876 Engels an Berthold Sparr in London [London] 12.April 1882 (D) 2875 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 17.APrill882(D) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Laura Lafargue in London [Algier] 13.-14.April 1882 (D) Postkarte Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London, 13.April 1882] (D) Entwurf Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in London [London] lO.April 1882 (F) 2874 Bisher datiert: 6. April 1882 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 1882. April Nr. 312 305 304 303 302 35 298 MEW 1453* Kunst 166 Farn. Marx Nr. 1882, April bis Mai MEW 2879 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 21. April 1882 (D) 35 313 2880 Marx an Jenny Longuet in Argenteuil [Algier] 28.ApriI 1882 (E) Zur dt. Gesch. Bebel Br. Kap. 314 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 2881 2882 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 3. Mai 1882 (D) 315 Marx an Laura Lafargue in London Monte Carlo, 6.Mai 1882 (E) 317 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 2883 Marx an Jenny Longuet in Argenteuil Monte Carlo, 8. Mai 1882 (D) 318 Gezeichnet mit Old Mohr (Spitzname von Marx) 2884 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, lO.Mai 1882 (D) 319 271* In der Handschrift: 10. März 1882 2885 2886 Engels an August Bebel in Leipzig London, 16.Mai 1882 (D) 322 Marx an Eleanor Marx in London Monte Carlo, 21. Mai 1882 (E) 325 Postkarte Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 2887 Marx an Jenny Longuet in Argenteuil Monte Carlo, 26.Mai 1882 (E) Postkarte Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) 326 H 1294* 61 334 337 Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London, 26.Juni 1882] (D) 2893 Fragment Bisher datiert: [Anfang Aug. 1882] 332 Engels an August Bebel in Leipzig London, 2I.Juni 1882 (D) 2892 331 330 35 327 MEW Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 20. Juni 1882 (D) Postkarte Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Laura Lafargue in London Argenteuil, 17. Juni 1882 (D) Postkarte Gezeichnet mit O[ld] N[iclt] (Spitzname von Marx) Marx an Jenny Longuet in Argenteuil Cannes, 4. Juni 1882 (E) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Eleanor Marx in London Monte Carlo, 28. Mai 1882 (D) 1882, Mai bis Juni 2891 2890 2889 2888 Nr. 63 Bebel I 145* Kunst 172 Farn. Marx Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 9.Aug. 1882 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 9.Aug. 1882 (D) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, lO.Aug. 1882 (D) 2898 2899 Postkarte Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris [London, 31. Juli 1882] (F) 2897 2896 Engels an Adolf Hepner in New York London, 25.Juli 1882 (D) 2895 Entwurf Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 15.Juli 1882 (D) 1882, Juli bis Aug. 2894 Nr. 351 348 347 346 344 35 342 MEW = I % 354 356 359 362 365 368 Engels an Karl Kautsky in Wien London, 12.Sept. 1882 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, B.Sept. 1882 (D) Engels an Laura Lafargue in Vevey London, 20. Sept. 1882 (E) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 22. Sept. 1882 (D) Engels an August Bebel in Leipzig London, 23. Sept. 1882 (D) 2902 2903 2904 2905 2906 2901 2900 Engels an Jenny Longuet in Argenteuil Great Yarmouth, 27.Aug. 1882 (E) MEW 35 352 1882, Aug. bis Sept. Engels an Emil Engels jun. in Engelskirchen Great Yarmouth, 2O.Aug. 1882 (D) Nr. 420 MEAB 1610* Zur dl. Gesch. 66 Bebel 273* Br.Kap. 222* Prol. Int. 1882, Okt. bis Nov. Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 20. Okt. 1882 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 21. Okt. 1882 (E) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 27. Okt. 1882 (D) Engels an August Bebel in Leipzig London, 28. Okt. 1882 (D) Engels an Paul Lafargue in Paris London, 30.Okt. 1882 (F) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 2.-3.Nov. 1882 (D) 2909 2910 2911 2912 2913 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Laura Lafargue in Paris [London] 9. Okt. 1882 (D) 2908 2907 Nr. 386 384 381 378 376 373 35 371 MEW 423* 421* MEAB 68 Bebel 177 Farn. Marx 399 401 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London. 28. Nov. 1882 (D) 2919 399 397 Engels an Karl Kautsky in Wien London, I5.Nov. 1882 (D) Telegramm Engels an Karl Kautsky in Wien London, 15. Nov. 1882 (D) Inder Handschrift: lO.Febr. 1882 Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Eleanor Marx in London [Ventnor] lO.Nov. 1882 (D) 395 35 391 MEW 2918 2917 2916 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 9.-16.Nov. 1882 (D) 2915 Bisher datiert: 9. Nov. 1882 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 4.Nov. 1882 (D) 1882, Nov. 2914 Nr. 179 Farn. Marx Marx an Laura Lafargue in Paris Ventnor, 14.Dez. 1882 (D) 2921 413 415 418 Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 16.Dez. 1882 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, lö.Dez. 1882 (D) Engels an August Bebel in Leipzig London, 22.Dez. 1882 (D) Marx an Eleanor Marx in London [Ventnor, 23.Dez. 1882] (D) 2923 2924 2925 2926 Postkarte 411 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 15. Dez. 1882 (E) 409 407 35 406 MEW 2922 Gezeichnet mit Nick (verkürzter Spitzname von Marx) Engels an Laura Lafargue in Paris London, H.Dez. 1882 (E) 1882, Dez. 2920 Nr. 1614* Zur dt. Gesch. 70 Bebel 182 Farn. Marx Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, I8.Jan. 1883 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 8. Febr. 1883 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, lO.Febr. 1883 (D) 2931 2932 Fragment Marx an Eleanor Marx in London [Ventnor] lO.Jan. 1883 (D) Gezeichnet mit Old Nick (SpitznBme von Marx) Marx an Eleanor Marx in London [Ventnor] 9.Jan. 1883 (D) Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx) Marx an Eleanor Marx in London Ventnor, 8.Jan. 1883 (D) 1883, Jan. bis Febr. 2930 2929 2928 2927 Nr. 430 427 424 423 421 35 419 MEW 428* MEAB 276* 275* Br.Kap. 185 183 Farn. Marx Engels an Laura Lafargue 2934 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 27.Febr.-I.März 1883 (D) 2936 450 452 Engels an Karl Kautsky in Wien London, 2.März 1883 (D) Engels an August Bebel in Leipzig London, 7. März 1883 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris London, lO.März 1883 (E) 2938 2939 447 441 438 434 35 431 MEW 2937 Bisher datiert: 27. Febr. 1883 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 27. Febr. 1883 (D) 2935 Fragment London, 16.-17.Febr. 1883 (E) in Paris Engels an Karl Kautsky in Wien London, lO.Febr. 1883 (D) 1883, Febr. bis März 2933 Nr. 429* MEAB 1296* II 1295* Zur dt. Gesch. 74 Bebel 456 457 458 459 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, H.März 1883 (D) Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 15. März 1883 (D) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 15.März 1883 (D) 2943 2944 2945 455 35 454 MEW Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, H.März 1883 (D) Telegramm Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, H.März 1883 (E) Telegramm Engels an Charles Longuet in Argenteuil London, H.März [1883] (E) 1883, März 2942 2941 2940 Nr. 430 430 MEAB Nr. 2946 2947 1883. März bis April MEW Engels an Friedrich Leßner in London London, 15.März 1883 (D) 35 462 Engels an die „New Yorker Volkszeitung" in New York London, I6.März 1883 (D) 463 Br. Kap. Telegramm Zeitungsabdruck 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 24.März 1883 (F) 464 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 25. März 1883 (E) 465 Engels an Theodor Cuno in New York London, 29. März 1883 (D) 466 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 2.Aprill 883 (F) 3 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 11. April 1883 (E) 5 Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis in Den Haag London, 11. April 1883 (D) 7 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, H.April 1883 (D) Bisher datiert: 18. April 1883 408 36 277* 278* • 9 Nr. 2955 1883, April Engels an James Knowles in London [London] 17.April 1883 (E) MEW MEAB Bebel 36 10 Entwurf 2956 Engels an Philip Van Patten in New York London, 18.April 1883 (E) Entwurf und Übersetzung von Engels ins Deutsche 2957 Engels an die Redaktion der „New Yorker Volkszeitung" in New York [London] 18.April 1883 (D) 11 19 344* 432 36 13 Entwurf 2958 Engels an James Knowles in London [London] 20.April 1883 (E) 14 Entwurf 2959 Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London] 23.Apri11883 (D) 15 Postkarte 2960 2961 2962 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 24.April 1883 (D) 16 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 28. April 1883 (D) 18 Engels an Achille Loria in Mantua [London, Ende April 1883] (I) Entwurf und Zeitungsabdruck Bisher datiert: [Mai 1883] und [20. Mai 1883] 2963 Engels an August Bebel in Borsdorf bei Leipzig London, 3O.APril 1883 (D) 19 19 346* 36 21 76 409 24 25 28 30 31 33 Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 10. Mai 1883 (D) Engels an August Bebel in Borsdorf bei Leipzig London, 10.-1 I.Mai 1883 (D) Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 22.Mai 1883 (D) Engels an Ludwig Klopfer in Genf London, 22. Mai 1883 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 22.Mai 1883 (E) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 2.Juni 1883 (E) 2965 2966 2967 2968 2969 2970 36 23 MEW Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 1. Mai 1883 (D) 1883, Mai bis Juni 2964 Nr. II 1297* Zur dt. Gesch. 77 Bebel 40 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 19.Juni 1883 (I) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 22. Juni 1883 (D) Engels an Laura Lafargue m Paris London, 24.Juni 1883 (E) 2972 2973 2974 42 41 36 35 MEW Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 12.-13. Juni 1883 (D) 1883, Juni 2971 Nr. II 1297* Zur dt. Gesch. II 295* Kunst — 49 51 52 53 56 Engels an Laura Lafargue in Paris Eastbourne, 19. Aug. 1883 (E) Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig [Eastbourne] 21. Aug. 1883 (D) Engels an Pasquale Martignetti in Benevento Eastbourne, 22.Aug. 1883 (I) Engels an Eduard Bernstein in Zürich Eastbourne, 27.Aug. 1883 (D) Engels an August Bebel in Borsdorf bei Leipzig Eastbourne, 30. Aug. 1883 (D) 2977 2978 2979 2980 2981 48 Engels an Gabriel Deville in Paris London, l2.Aug. 1883 (F) 2976 36 45 MEW Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 29.Juni 1883 (D) 1883, Juni bis Aug. 2975 Nr. 434* MEAB 80 Bebel 279* 278* Br. KQP. II 237* I 229* Kunst Engels an Laura Lafargue in Paris London, 19.Sept. 1883 (E) 2983 64 66 68 69 70 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 3. Okt. 1883 (E) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 15.0kt. 1883 (E) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 8.Nov. 1883 (D) Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch in Genf London, B.Nov. 1883 (F) Engels an Max Quarck in Rudolstadt London, B.Nov. 1883 (D) 2985 2986 2987 2988 62 36 59 MEW 2984 Gezeichnet mit Le g£n&ral pour Tire (d. i. Engels) Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 18.Sept. 1883 (D) 1883, Sept. bis Nov. 2982 Nr. 279* Br. Kap. Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 30. Nov. 1883 (D) Engels an Karl Kautsky in London [London, I.Dez. 1883] (D) 2990 2991 2994 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, I.Jan. 1884 (D) 78 77 Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London, 22. Dez. 1883] (D) 2993 Postkarte 75 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 13. Dez. 1883 (E) 74 73 36 71 MEW 2992 Postkarte Bisher datiert: [23. April 1883] Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 13.Nov. 1883 (D) 1883, Nov. bis 1884, Jan. 2989 Nr. 436* MEAB I 589* Kunst 90 Engels an Charles Fitzgerald in London [London, zwischen dem 26. und 28. Jan. 1884] (E) 2999 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 28.Jan. 1884 (D) 91 89 Engels an August Bebel in Borsdorf bei Leipzig London, 23.Jan. 1884 (D) 2998 3000 86 Engels an August Bebel in Borsdorf bei Leipzig London, 18Jan. 1884 (D) 2997 Entwurf Bisher datiert: [etwa 28. Jan. 1884] 83 36 81 MEW Engels an Laura Lafargue in Paris London, 14Jan. 1884 (E) In der Handschrift: 9.Jan. 1883 Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 9.Jan. 1884 (D) 1884, Jan. 2996 2995 Nr. 87 84 Bebel I 513* Kunst Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 28.Jan. 1884 (F) Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 4.Febr. 1884 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 5.Febr. 1884 (D) Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 5.Febr. 1884 (F) 3003 3004 3005 Entwurf Engels an Ludwik Krzywicki in Borsdorf bei Leipzig London, 28Jan. 1884 (D) 1884, Jan. bis Febr. 3002 3001 Nr. 99 97 96 94 36 93 MEW 283* 281* Br. Kap. 1229* II 224* Kunst 1 113 Entwurf 111 Engels an John Darbyshire in Manchester [London, nach dem 17.Febr. 1884] (E) 3012 108 107 105 104 36 101 MEW Engels an Laura Lafargue in Paris London, 16. Febr. 1884 (E) Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 14. Febr. 1884 (D) Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 14. Febr. 1884 (F) Engels an Karl Kautsky in Zürich London, lö.Febr. 1884 (D) Entwurf Bisher datiert: [etwa 12. Febr. 1884] Engels an Laura Lafargue in Paris London, 5. Febr. 1884 (E) Engels an Heinrich Nonne in Paris [London, zwischen dem 9. und 21.Febr. 1884] (D) 1884, Febr. 3011 3010 3009 3008 3007 3006 Nr- 437* MEAB II 1299* Zur dt. Gesell. oo Engels an Heinrich Nonne in Paris [London, um den 26.Febr. 1884] (D) 3014 122 125 Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch in Genf London, 6.März 1884 (F) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 7.März 1884 (D) Engels an Paul Lafargue in Paris [London] 11. März 1884 (F) 3017 3018 3019 119 118 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris [London] 3. März 1884 (F) 3016 Postkarte 117 Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 3.März 1884 (D) 116 36 114 MEW 3015 Entwurf Engels an Laura Lafargue in Paris London, 21. Febr. 1884 (E) 1884. Febr. bis März 3013 Nr. 440 MEAB 1234* Kunst 129 130 133 135 137 Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 24. März 1884 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 31.März 1884 (E) Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 11. April 1884 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London,! I.April 1884 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 18. April1884 (E) Engels an Paul Lafargue in Paris London, 18. April 1884 (F) 3021 3022 3023 3024 3025 3026 140 36 127 MEW Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 24.März 1884 (D) 1884, März bis April 3020 Nr. 442* MEAB 285* Br. Kap. • Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 26.A P ril 1884 (D) Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 4.Mai 1884 (D) Engels an Paul Lafargue in Paris London, 10. Mai 1884 (F) Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London] 17.Mai 1884 (D) Engels an Eduard Bernstein und Karl Kautsky in Zürich London, 22.Mai 1884 (D) Engels an Karl Kautsky in Zürich [London] 23. Mai 1884 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 23. Mai 1884 (D) 3028 3029 3030 3031 3032 3033 1884, April bis Mai 3027 Nr. 150 148 147 146 145 144 36 142 MEW 444* 443* MEAB II 1300* Zur dl. Gesch. 287* 286* Br. Kap. 204* 203 Ursprung ob 7.Aufl. 158 Engels an August Bebel in Borsdorf bei Leipzig London, 6.Juni 1884 (D) Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 20. Juni 1884 (D) 3036 3037 162 155 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 5Juni 1884 (D) 3035 36 153 MEW Engels an Laura Lafargue in Paris London, 26.Mai 1884 (E) 1884, Mai bis Juni 3034 Nr. 445* MEAB 87 Bebel Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 26. Juni 1884 (D) Engels an Jewgenija Eduardowna Papritz in London [London] 26.Juni 1884 (F) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 29.Juni 1884 (D) Engels an Sarah Allen in London [London, nach dem 6. Juli 1884] (E) 3039 3040 3041 3042 Engels an Karl Kautsky in Zürich 3044 London, 19.Juli 1884 (D) Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 11. Juli 1884 (D) 3043 Entwurf Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 21.-22. Juni 1884 (D) 1884, Juni bis Juli 3038 Nr. 176 174 173 171 169 167 36 164 MEW 447 449 MEAB I 615* Zur dt. Gesch. 288* 288* Br.Kap. I 145* 1227* II 299* 1598* Kunst 185 Engels an James Leigh Joynes in London [London] 3O.Juli 1884 (E) 3049 Bisher datiert: [Sept. 1864] Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London, Juli 1884] (D) 186 184 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich [London] 28JuIi 1884 (D) 3048 3050 183 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 26.Juli 1884 (E) 3047 Entwurf 181 36 179 MEW Engels an Laura Lafargue in Paris London, 22.Juli 1884 (E) Bisher datiert: [Sept. 1884] Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London, nach dem 2I.Juli 1884] (D) 1884, Juli 3046 3045 Nr. Engels an Karl Kautsky in Zürich London, I.Aug. 1884 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich Worthing, 6. Aug. 1884 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris Worthing, 6.Aug. 1884 (E) 3052 3053 3054 3056 Engels an Georg Heinrich von Vollmar in München Worthing, B.Aug. 1884 (D) 3055' Engels an Paul Lafargue in Paris [Worthing, 11. Aug. 1884] (F) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 1. Aug. 1884 (E) 1884, Aug. 3051 Nr. 199 194 193 191 190 36 188 MEW Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 13.-15. Sept. 1884 (D) Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 2O.Sept. 1884 (D) 3062 Postkarte Engels an Karl Kautsky in Zürich [Worthing, 30. Aug. 1884] (D) 3061 3060 209 206 205 204 Engels an Eduard Bernstein in Zürich [Worthing, 22.Aug. 1884] (D) 3059 Fragment (vermutlich Beilage zum Brief von Engels an Karl Kautsky vom 22.Auir. 1884) Bisher datiert: [Aug. 1884] 202 36 201 MEW Engels an Karl Kautsky in Zürich Worthing, 22.Aug. 1884 (D) Entwurf Bisher datiert: [Sept. 1884] Engels an Maria Jankowska in Genf [Worthing, Mitte Aug. 1884] (F) 1884, Aug. bis Sept. 3058 3057 Nr. 451* MEAB 291* 290* 291* Br. Kap. 1405* Kunst 1884, Okt. Engels an Karl Kautsky in Zürich [London] 13. Okt. 1884 (D) 3066 Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 15.0kt. 1884 (D) 3068 In der Handschrift: 15. Aug. 1884 Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 15.0kt. 1884 (D) 3067 Postkarte Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 11.Okt. 1884 (D) Postkarte Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich [London] 3. Okt. 1884 (D) Postkarte Bisher datiert: [4.0kt. 1884] Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich [London, 1. Okt. 1884] (D) 3065 3064 3063 Nr. 220 218 217 214 213 36 212 MEW 91 Bebel 223 225 226 in 229 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 22. Okt. 1884 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 23. Okt. 1884 (D) Engels an August Bebel in Leipzig London, 29.0kt. 1884 (D) Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 8.Nov. 1884 (D) 3071 3072 3073 3074 36 222 MEW Engels an Karl Kautsky in Zürich London, 20.Okt. 1884 (D) Postkarte Engels an Karl Kautsky in Zürich [London] 17. Okt. 1884 (D) 1884, Okt. bis Nov. 3070 3069 Nr. II 1300* Zur dt. Gesch. 94 Bebel II 317* Kunst 233 236 238 242 246 Engels an Hermann Engels in Engelskirchen London, 11. Nov. 1884 (D) Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 18.Nov. 1884 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 23. Nov. 1884 (E) Engels an John Lincoln Mahon in London London, 28. Nov. 1884 (E) 3077 3078 3079 3080 36 232 MEW Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 11.Nov. 1884 (D) Entwurf und Reinschrift Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 8.Nov. 1884(1) 1884, Nov. 3076 3075 Nr. 1304* 11 1302* Zur dt. Gesch. 96 - Bebel 3083 3082 3081 Nr. Bisher datiert: 11.Dez. 1884 Engels an August Bebel in Leipzig London, 11.-12. Dez. 1884 (D) Postkarte Engels an Karl Kautsky in Wien [London, 9. Dez. 1884] (D) Zeilschridenabdruclt Engels an Charlotte Engels in Engelskirchen London, I.Dez. 1884 (D) 1884, Dez. 250 249 36 247 MEW 452* MEAB II 1307* Zur dt. Gesch. 99 Bebel Nr. 3084 1884, Dez. bis 1885, Jan. Engels an Paul Lafargue in Paris [London, Mitte Dez. 1884] (F) MEW Bebet Kunst 36 255 Fragment (Auszug im „Lyon-Socialiste" vom 2I.Dez. 1884) 3085 3086 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 29.Dez. 1884 (D)' 256 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin [London, 29. Dez. 1884] (D) 259 Fragment (Auszug in »Der Sozialdemokrat" vom 8. Jan. 1885) 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 430 Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 30. Dez. 1884 (D) 260 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 3O.Dez. 1884(1) 263 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 31.Dez. 1884 (D) 264 Engels an Laura Lafargue in Paris London, I.Jan. 1885 (E) 266 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, I.Jan. 1885 (D) 268 Engels an Karl Kautsky in Wien London, 13.Jan. 1885 (D) 270 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 13Jan. 1885 (D) 271 II 314* 103 Nr. 3094 3095 3096 1885, Jan. bis Febr. Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 17.Jan. 1885 (D) MEW 36 272 Engels an August Bebel in Berlin London, 19.Jan. 1885 (D) 273 Engels an Pau 1 Lafargue in Paris [London, um den 25.Jan. 1885] (F) 276 Fragment (Auszug in »Le Cri du Peuple" vom3I.Jan. 1885) 3097 3098 Engels an Florence KelleyWischnewetzky in New York London, 4.Febr. 1885 (E) 278 Engels an Wilhelm Liebknecht m Leipzig London, 4. Febr. 1885 (D) 279 431 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 11. Febr. 1885 (E) 3100 Engels an Karl Kautsky in London [London] 14. Febr. 1885 (D) Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 22. Febr. 1885 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 8. März 1885 (E) Engels an Richard Stegemann in Tübingen [London] 26. März 1885 (D) 3102 3103 3104 3105 Entwurf Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 12. Febr. 1885 (F) 3101 Gezeichnet mit F. Rosher (Deckname von Engels) Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York London, lO.Febr. 1885 (E) 1885, Febr. bis März 3099 Nr. Br.Kap. 289 286 285 284 282 293* 281 36 280 MEW 8 297 301 Engels an Karl Kautsky in London [London] lÖ.April 1885 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 16.-17.April 1885 (E) Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 23. April 1885 (E) 3109 3110 3111 Gezeichnet mit P.W.Rosher (Deckname von Engels) 295 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 11. April 1885(1) 3108 296 292 Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 4.April 1885 (D) 3107 36 290 MEW Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 2.April 1885 (D) 1885, April 3106 Nr. n 1308* Zur dt. Gesch. 107 Bebel 294* Br.Kap. 3115 3114 3113 3112 Nr. Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 15. Mai 1885 (D) Bisher datiert: [Anfang Juni 1885] Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London, vor dem 15. Mai 1885] (D) Entwurf Engels an Richard Stegemann in Tübingen [London] 5. Mai 1885 (D) Entwurf und Reinschrift Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch in Genf London, 23.April 1885 (F) 1885, April bis Mai 311 310 308 36 303 MEW 457 MEAB I 533* Kunst 224* Prol. Int. Engels an Pasquale Martignetti in Benevento [London, 19.Mai 1885] (I) 3118 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 3.Juni 1885 (E) 3120 Engels) Gezeichnet mit P.W. Rosher (Deckname von Engels an Laura Lafargue in Paris London, 29.Mai 1885 (E) 3119 Bisher datiert: [1885] schrift Entwurf und Teilabschrift mit Engels' Unter- Engels an Paul Lafafgue in Paris London, l9.Mai 1885 (F) 322 320 • 319 316 36 314 3116 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 15.Mai 1885 (D) 3117 MEW 1885. Mai bis Juni Nr. 294* Br. Kap. 1230* 0 218* Kunst 326 327 329 330 333 335 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, B.Juni 1885 (I) Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 15.Juni 1885 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, lö.Juni 1885 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris London, lö.Juni 1885 (E) Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, lö.Juni 1885 (D) Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 22.-24.Juni 1885 (D) 3122 3123 3124 3125 3126 3127 36 323 MEW Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 3. Juni 1885 (D) 1885, Juni 3121 Nr. n 1309* I 616* Zur dt. Gesch. 109 Bebel 296* 296* Br. Kap. I 146* Kunst 95* 116* ab 2. Aud. 3. Aud. Go th. Progra um 1. Aud. Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, I.Juli 1885 (D) 1885, Juli 3130 Entwurf Engels an Gertrud Guillaume-Schack in Beuthen/Oder [London, um den 5. Juli 1885] (D) 3129 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 4.JuIi]885(E) 3128 Nr. 341 339 36 338 MEW 460* MEAB Nr. 3131 3132 3133 3134 1885, Juli bis Aug. MEW Engels an Laura Lafafgue in Pans London, 23.Juli 1885 (E) 36 342 Engels an August Bebel in Zürich London, 24. Juli 1885 (D) 347 Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London, 24.Juli 1885] (D) 350 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 8.Aug. 1885 (E) 351 Gezeichnet mit P.W.Rosher (Deckname von Engels) 3135 3136 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 8. Aug. 1885 (E) 352 Engels an Karl Kautsky in Eastbourne [Jersey, 16.Aug. 1885] (D) 354 ' Postkarte Bisher datiert: [23. Aug. 1885] 3137 Engels an die Redaktion des „CeBepmiä BecTHHK" [„Sewerny Westnik"] in Petersburg [London, um den 25.Aug. 1885] (F) 21205 Entwurf 3138 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg Jersey, 25.Aug. 1885 (E) Gezeichnet mit P.W.R[osher] (Dedmame von Engels) 438 36 355 Bebel Br. Kap. 111 297* Nr. 1885, Aug. bis Okt. MEW 3139 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich Jersey, 26. Aug. 1885 (D) 36 356 Postkarte 3140 3141 Engels an Karl Kautsky in London. [Jersey] 6.Sept. 1885 (D) 357 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich Jersey, 9.Sept. 1885 (D) 358 Postkarte 3142 3143 3144 3145 3146 Engels an Karl Kautsky in London [Jersey, lO.Sept. 1885] (D) 359 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 22.Sept. 1885 (E) 360 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 23.Sept. 1885 (D) 362 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 8.0kt. 1885 (D) 364 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 9.0kt. 1885 (D) 367 • 439 372 373 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris [London] 20. Okt. 1885 (F) 3150 19 227 36 374 376 Engels an das Redaktionskollegium der Zeitung „Le Socialiste" in Paris London, 21.0kt. 1885 (F) Engels an Salo Faerber in Breslau London, 22.0kt. 1885 (D) Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 28. Okt. 1885 (D) 3151 3152 3153 Postkarte 370 Engels an Karl Kautsky in London [London, H.Okt. 1885] (D) 3149 36 368 MEW Engels an Laura Lafargue in Paris London, 13.0kt. 1885 (E) Fragment (Auszug in n Le Socialiste" vom 17. Okt. 1885) Engels an Paul Lafargue in Paris [London, 12.0kt. 1885] (F) 1885. Okt. 3148 3147 Nr. 461* MEAB 114 Bebel 384 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 13.Nov. 1885 (E) 3156 387 390 392. Engels an Paul Lafargue in Paris London, 14.Nov. 1885 (F) Engels an August Bebel in Berlin London, 17.Nov. 1885 (D) Engels an Minna Kautsky in Wien London, 26.Nov. 1885 (D) 3157 3158 3159 Gezeichnet mit P. W. R[osher] (Deckname von Engels) 382 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 11. Nov. 1885 (D) 3155 36 380 MEW Engels an Laura Lafargue in Paris London, 7.Nov. 1885 (E) 1885, Nov. 3154 Nr. 467* 464 MEAB 118 Bebel 298* Br.Kap. I 153* 155* 484* II 320 Kunst Nr. 3160 1885, Dez. Engels an Paul Lavigne in Paris [London] I.Dez. 1885 (F) MEW 36 395 Entwurf 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 442 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, I.Dez. 1885 (D) 396 Engels an Karl Kautsky in London [London] 2. Dez. 1885 (D) 399 Engels an Johann Philipp Beckei in Genf London, 5. Dez. 1885 (D) 400 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, 5.Dez. 1885 (D) 402 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 7.Dez. 1885 (D) 403 Engels an Paul Lafargue in Paris London, 7. Dez. 1885 (F) 405 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 7.Dez. 1885 (D) 408 Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis in Den Haag London, 19.Dez. 1885 (D) 409 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 21.Dez. 1885(1) 410 1885, Dez. bis 1886, Jan. Nr. 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 21.Dez. 1885 (D) MEW Bebel 36 411 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 22.Dez. 1885 (E) 413 Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 28. Dez. 1885 (D) 415 Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 28.Dez. 1885 (D) 417 Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in Zürich London, 7.Jan. 1886 (E) 418 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, 7.Jan. 1886 (D) 419 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 17. Jan. 1886 (E) 421 Engels an August Bebel in Berlin London, 20.-23. Januar 1886 (D) 424 Engels an Edward R.Pease in London [London] 27.Jan. 1886 (E) 429 121 Entwurf 3179 Engels an Friedrich Adolph Sor^e in Hoboken London, 29.Jan. 1886 (D) 430 443 1886, Febr. Nr. 3180 3181 3182 Engels an Florence KelleyWischnewetzky in Zürich London, 3.Febr. 1886 (E) MEW Bebel 36 432 Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis in Den Haag London, 4.Febr. 1886 (D) 434 Engels an Pjotr Lawrowitsch LawTow in Paris [London] 7. Febr. 1886 (F) 436 Postkarte 3183 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 8. Febr. 1886 (E) 437 Gezeichnet mit P. W. Rosher (Deckname von Engels) 3184 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 9. Febr. 1886 (D) 440 Postkarte 3185 3186 3187 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 9.Febr. 1886 (E) 441 Engels an August Bebel in Berlin London, 15.Febr. 1886 (D) 444 Engels an Paul Lafargue in Paris [London] 16. Febr. 1886 (F) 448 Fragment (Auszug in „Le Socialiste" vom 24. Nov. 1900) 3188 Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London, 24.Febr. 1886] P ) Postkarte 444 450 126 Nr. 3189 3190 3191 3192 3193 1886, Febr. bis März MEW Engels an Florence KelleyWischnewetzky in Zürich London, 25.Febr. 1886 (E) 36 451 Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 25.Febr. 1886 (D) 453 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich [London] 3.März 1886 (D) 455 Engels an Florence KelleyWischnewetzky in Zürich London, 12.März 1886 (E) 456 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento [London, 12.März 1886] (I) 457 Prol. Int. Entwurf und Reinschrift 3194 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 12.März 1886 (D) 458 Bisher datiert: 12. Mai 1886 3195 3196 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 15.-16. März 1886 (E) Engels an den Sekretär der Agglomeration Parisienne in Paris [London, 15.März 1886] (F) 460 21257 228 Zeitungsabdruck [Zum 15. Jahrestag der Pariser Kommune] 445 473 476 Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch in Genf London, 3I.März 1886 (F) Engels an August Bebel in Berlin London, 12.April 1886 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 28. April 1886 (E) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 29. Aprill 886 (D) 3199 3200 3201 3202 470 469 467 Engels an Paul Lafargue in Paris London, 2O.März 1886 (F) 3198 36 463 MEW Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 18. März 1886 (D) 1886, März bis April 3197 Nr. 132 129 Bebel 300* Br. Kap. 315* 227* n ii* Kunst 3207 3206 3205 3204 3203 Nr. Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 22. Mai 1886 (D) Entwurf Engels an F. H. Nestler & Melle's Verlag in Hamburg [London] 13.Mai 1886 (D) Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 12.Mai 1886 (D) Fragment (Auszug in «Le Socialiste" vom 24. Nov. 1900) Engels an Paul Lafargue in Paris [London] 7. Mai 1886 (F) Entwurf (Beilage zu Engels' Brief an Friedrich Adolph Sorge vom 29. April 1886) Zeitungsabdruck (Eine Erklärung an die Redaktion der „New Yorker Volkszeitung") Engels an die Redaktion der „New Yorker Volkszeitung" in New York London, 29. April 1886 (D) 1886, April bis Mai 486 484 482 36 481 21 308 36 480 MEW Engels an Laura Lafargue in Paris London, 23. Mai 1886 (E) Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in Zürich [London] 3.Juni 1886 (E) Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London,3. Juni 1886(D) Engels an Karl Kautsky in London [Eastbourne] 2.Juli 1886 (D) Engels an Karl Kautsky in London [Eastbourne, 4.Juli 1886] (D) 3209 3210 3211 3212 1886, Mai bis Juli 3208 Nr. 494 493 492 490 36 488 MEW I 500 Engels an Karl Kautsky in Deal London, 31. Juli 1886 (D) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Mount Desert [London] 3. Aug. 1886 (D) 3216 3217 501 502 Engels an Karl Kautsky in Deal London, 6.Aug. 1886 (D) Engels an Karl Kautsky in London Eastbourne, 11. Aug. 1886 (D) 3219 498 3218 Postkarte 499 Engels an Karl Kautsky in Deal London, 26Juli 1886 (D) 3215 496 Engels an Johann Philipp Becker in Genf London, 9.Juli 1886 (D) 3214 36 495 MEW Engels an Karl Kautsky in London [London, 8.Juli 1886] (D) 1886, Juli bis Aug. 3213 Nr. 36 503 506 507 511 513 514. 516 Engels an Florence Kelley^Wischnewetzky in Zürich Eastbourne, 13.-14.Aug. 1886 (E) Engels an Eduard Bernstein in Zürich Eastbourne, 14.Aug. 1886 (D) Engels an August Bebel in Borsdorf bei Leipzig Eastbourne, 18.Aug. 1886 (D) Engels an Karl Kautsky in London Eastbourne, 20. Aug. 1886 (D) Engels an Eduard Bernstein in Zürich [Eastbourne] 20. Aug. 1886 (D) Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich Eastbourne, 20. Aug. 1886 (D) Engels an Karl Kautsky in London [Eastbourne] 23.Aug. 1886 (D) 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 Postkarte MEW 1886, Aug. Nr. II 1309* Zur dt. Gesch. 135 Bebel 300* Br. Kap. Nr. 3227 3228 3229 3230 3231 1886, Aug. bis Sept. MEW Engels an Karl Kautsky in London Eastbourne, 24.Aug. 1886 (D) 36 517 Engels an Laura Lafargue in Paris Eastbourne, 24. Aug. 1886 (E) 518 Engels an Karl Kautsky in London Eastbourne, 25. Aug. 1886 (D) 519 Engels an Karl Kautsky in London Eastbourne, 26. Aug. 1886 (D) 520 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 6. Sept. 1886 (D) 521 Bebe! Postkarte 3232 Engels an F. H. Nestler & Melle's Verlag in Hamburg [London, 11. Sept. 1886] (D) 522 Entwurf Bisher datiert: [Sept.] 1886 3233 3234 3235 3236 Engels an August Bebel in Borsdorf bei Leipzig London, 13-I4.Sept. 1886 (D) 524 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 13.Sept. 1886 (E) 529 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 16.-17.Sept. 1886 (D) 532 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento [London] I7.Sept. 1886 (D) 535 138 451 Nr. 1886, Sept. bis Okt. MEW 3237 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 24.Sept. 1886 (E) 36 536 3238 3239 3240 3241 3242 3243 452 Engels an Natalie Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 25.Sept. 1886 (D) 538 Engels an Laura Lafargue1 in Paris London, 2.0kt. 1886 (E) 539 Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 8.0kt. 1886 (D) 541 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 9.0kt. 1886 (D) 544 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 22. Okt. 1886 (D) 548 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 23. Okt. 1886 (E) 550 Bebel 143 Kunst n 306* Nr. 3244 3245 3246 3247 MEW Bebel Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 23.-25.Okt. 1886 (D) 36 553 145 Engels an Paul Lafargue in Paris London, 25.-26. Okt. 1886 (F) 21310 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 2.Nov. 1886 (E) 36 565 1886, Okt. bis Nov. Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 9.Nov. 1886 (E) 556 566 Gezeichnet mit P.W.Rtosher] (Deckname von Engels) 3248 Engels an E.T. in London [London, vor dem 13.November 1886] (E) 568 Zeitungsabdruck 3249 3250 3251 3252 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 23.Nov. 1886 (E) 569 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 24.Nov. 1886 (E) 570 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 26.Nov. 1886 (D) 574 Engels an Karl Kautsky in London London, 29.Nov. 1886 (D) 577 Bisher datiert: 19. Nov. 1886 453 Nr. 1886. Nov. bis 1887, Jan. MEW 3253 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 29.Nov. 1886 (D) 36 578 3254 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich [London] 7.Dez. 1886 (D) MEAB 469 582 Postkarte 3255 3256 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 13. Dez. 1886 (E) 583 Engels an Emil Engels jun. in Engelskirchen London, 22.Dez. 1886 (D) 586 Bisher datiert: 22. Okt. 1886 3257 3258 Engels an Florence KelleyWischnewetzky in New York London, 28. Dez. 1886 (E) 588 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 11. Jan. 1887 (D) 591 Postkarte 454 474* -n Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis in Den Haag London, 11. Jan. 1887 (D) Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 18.Jan. 1887 (D) 3259 3260 597 599 602 605 Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York [London] 27.Jan. 1887 (E) Engels an Paul Lafargue in Paris London, 28. Jan. 1887 (F) Engels an Laura Lafargue in Paris London, 2.Febr. 1887 (E) Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York London, 6. Febr. 1887 (E) 3262 3263 3264 3265 Telegramm 595 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 26.Jan. 1887 (I) 594 36 592 MEW 3261 Fragment 1887, Jan. bis Febr. Nr. 478* MEAB 230* Prol. Int. Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 12.Febr. 1887 (D) Engels an das Organisationskomitee des internationalen Festes in Paris London, 13. Febr. 1887 (D) 3267 3268 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 19.Febr. 1887 (E) 3270 619 622 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 24.Febr. 1887 (E) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 3. März 1887 (D) 3272 617 36 614 21 344 3271 Gezeichnet mit P. W. Rosher (Deckname von Engels) Engels an Paul Lafargue in Paris London, 16.Febr. 1887 (F) 3269 Zeitungsabdruck 36 605 Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York London, 9. Febr. 1887 (E) 3266 611 MEW 1887, Febr. bis März Nr. 302* Br. Kap. Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 10. März 1887 (D) Engels an Laura Lafargue in Paris London, lO.März 1887 (E) Engels an Julie Bebel in Plauen bei Dresden London, 12.März 1887 (D) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, lö.März 1887 (D) 3274 3275 3276 1887, März 3273 Nr. 629 627 626 36 624 MEW 149 Bebel 303* Br. Kap. 1887, März bis April Nr. 3277 Engels an Federation socialiste revolutionnaire du centre du Parti ouvrier in Paris London, 18. März [1887] (F) MEW 36 631 Zeitungsabdruck 3278 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich [London, 19. März 1887] 632 Fragment (Auszug in »Pionier. IllustrirterVolks-Kalenä'er für 1902") 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 21.März 1887 (E) 633 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 6. April 1887 (D) 635 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 9. April 1887 (D) 637 Engels an Paul Lafargue in Paris London, 11. April) 887 (F) 639 Engels an Paul Lafargue in Paris London, 13. April 1887 (F) 640 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 23. April 1887 (D) 642 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 24.April 1887 (E) 644 Gezeichnet mit P.W.Rosher (Deckname von Engels) 3286 458 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 26. April 1887 (E) 645 Nr. 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 1887, Mai bis Juni Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 4.Mai 1887 (D) MEW 36 648 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 5. Mai 1887 (D) 650 Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York London, 7.Mai 1887 (E) 653 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 7.Mai 1887 (D) 655 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 21. Mai 1887 (D) 657 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 21. Mai 1887 (E) 659 Engels an Karl Kautsky in London [London, 27. Mai 1887] (D) 661 Postkarte 3294 Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York [London] 28. Mai 1887 (E) 662 Postkarte 3295 Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London] 28. Mai 1887 (D) 663 Postkarte 3296 Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York London, 31. Mai 1887 (E) 664 3297 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 4.Juni 1887 (D) 665 459 Nr. 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 460 1887, Juni bis Juli MEW Engels an Laura Lafargue in Paris London, 7.Juni 1887 (E) 36 668 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 11. Juni 1887 (E) 671 Engels an Karl Kautsky in London [London] 15. Juni 1887 (D) 673 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 18. Juni 1887 (D) 674 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 20. Juni 1887 (D) 676 Engels an John Lincoln Mahon in London London, 22.Juni 1887 (E) 677 Engels an John Lincoln Mahon in London London, 23. Juni 1887 (E) 678 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Mount Desert London, 30. Juni 1887 (D) 680 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 15. Juli 1887 (E) 682 Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York [London] 20. Juli 1887 (E) 683 Engels an Karl Kautsky in Ventnor London, 22. Juli 1887 (D) 684 Nr. 1887, Juli bis Sept. MEW 3309 Engels an John Lincoln Mahon in London Eastbourne, 26. Juli 1887 (E) 36 685 3310 3311 3312 3313 3314 3318 3316 3317 3318 3319 Engels an Karl Kautsky in Ventnor Eastbourne, I.Aug. 1887 (D) 686 Engels an Karl Kautsky in Ventnor [Eastbourne] 4. Aug. 1887 (D) 687 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Mount Desert Eastbourne, 8. Aug. 1887 (D) 688 Engels an Laura Lafargue in Paris Eastbourne, 9. Aug. 1887 (E) 691 Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden Eastbourne, I3.Aug. 1887 (D) 694 Engels an Karl Kautsky in London Eastbourne, 17. Aug. 1887 (D) 696 Engels an Bruno Schoenlank in Nürnberg Eastbourne, 29. Aug. 1887 (D) 697 Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden Eastbourne, 30. Aug. 1887 (D) 698 Engels an Karl Kautsky in London [London, 3.Sept. 1887] (D) 699 Engels an Pjotr Lawrowitsch LawTow in Paris London, 3. Sept. 1887 (F) 700 Bebel 150 152 Postkarte 461 Nr. 3320 3321 3322 1887, Sept. bis Nov. Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York London, 15.Sept. 1887 (E) MEW 36 701 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Rochester London, 16.Sept. 1887 (D) 704 Engels an Hugo Koch in London [London, um den 22.Sept. 1887] (D) 706 Entwurf 3323 Engels an Johann Weiß in London [London, um den 10. Okt. 1887] (D) 707 Entwarf 3324 3325 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 11. Okt. 1887 (E) 708 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Rochester [London] 29. Okt. 1887 (D) 711 Postkarte 3326 Engels an Paul Lafargue in Paris [London, Ende Okt. 1887] (F) 712 Fragment (Auszug in „Le Populaire de Paris" vom 29. Nov. 1920) 3327 3328 3329 462 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 12.Nov.1887 (E) 713 Engels an Paul Lafargue in Paris London, lö.Nov. 1887 (F) 716 Engels an Paul Lafargue in Paris London, 23.Nov. 1887 (F) 719 Nr. 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 1887, Nov. bis Dez. Engels an Conrad Schmidt in Königsberg London, 26.Nov. 1887 (D) MEW Kunst 36 721 II 237* Engels an Natalie Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 29.Nov. 1887 (D) 723 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Rochester [London, Nov. 1887] (D) 725 Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York London, 3.Dez. 1887 (E) 726 Engels an Paul Lafargue in Paris London, 5.Dez. 1887 (F) 728 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 7.Dez. 1887 (D) 730 Engels an Karl Kautsky in London London, 2O.Dez. 1887 (D) 732 Engels an Laura Lafargue in Paris London, 24.Dez. 1887 (E) 733 Engels an Paul Lafargue in Paris London, 29.Dez. 1887 (F) , 735 463 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Rochester London, 7Jan. 1888 (D) Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 10. Jan. 1888 (D) Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 10. Jan. 1888 (D) Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 10. Jan. 1888 (D) 3342 3343 3344 Gezeichnet mit P. W. Rosher (Deckname von Engels) Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 5. Jan. 1888 (E) Entwurf (F) und Zeitschriftenahdruck (Rum.) Engels an Ion Nädejde in Jassy London, 4.Jan. 1888 (F) 1888, Jan. 3341 3340 3339 Nr. 37 17 15 13 10 7 3 MEW 304* Br.Kap. 232* Prol. Int. Engels an Hermann Schlüter Hottingen-Zürich [London] 23Jan. 1888 (D) Engels an Paul Lafai'guc in Le Perreux London, 7. Febr. 1888 (F) Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 12. Febr. 1888 (D) Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 19. Febr. 1888 (D) Engels an Friedrich Adolph Soi'ge in Rochester London, 22. Febr. 1888 (D) Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York London, 22.Febr. 1888 (E) Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 23. Febr. 1888 (D) 3346 3347 3348 3349 3350 3351 1888, Jan. bis Febr. 3345 Nr. 29 26 24 23 22 20 37 19 MEW II 315* Kunst 38 39 42 Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, 17. März 1888 (D) Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 19. März 1888 (F) Engels an Margaret Harkness in London [London, Anfang April 1888] (E) 3355 3356 3357 Entwurf 36 Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 29. Febr. 1888 (D) 3354 33 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 25. Febr. 1888 (E) 3353 37 31 MEW Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis in Den Haag London, 23.Febr. 1888 (D) 1888, Febr. bis April 3352 Nr. 482 MEAB I 157* Kunst 50 53 55 57 Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 12.APriI 1888 (D) Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 16;April 1888 (D) Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 2O.April 1888 (D) Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig [London, um den 29. April 1888] (D) 3360 3361 3362 3363 Bisher datiert: [Ende April 1888] 48 Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York London, 11. April 1888 (E) 3359 37 45 MEW Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 10.-11.April 1888 (E) 1888, April 3358 Nr. II 1310* Zur dt. Gesch. 153 Bebel 65 66 Engels an Eleanor Marx-Aveling in London [London]! O.Mail 888 (E) Engels an Hermann Schlüter in Hottingen-Zürich London, lO.Mai 1888 (D) Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York London, 16.Mai 1888 (E) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 3. Juni 1888 (E) 3366 3367 3368 3369 64 63 60 Engels an Laufa Lafargue in Le Perreux London, 9.Mai 1888 (E) 3365 37 58 MEW Engels an Flofence Kelley-Wischnewetzky in New York London, 2. Mai 1888 (E) 1888, Mai bis Juni 3364 Nr. 593* Kunst Nr. 3370 3371 3372 3373 1888, Juni bis Aug. Engels an Hermann Schlüter in London [London] 15. Juni 1888 (D) MEW Kunst 37 68 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 30. Juni 1888 (F) 69 Engels an Karl Kautsky in St. Gilgen [London, vor dem 6. Juli 1888] (D) 70 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 6. Juli 1888 (E) 71 In der Handschrift: 6.Aug. I8S8 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 11. Juli 1888 (D) 73 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 15. Juli 1888 (E) 74 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 23Juli 1888 (E) 76 Engels an Hermann Schlüter in London [London, 21. oder 28.Juli 1888] (D) 78 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 3O.Juli 1888 (E) 79 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 4.Aug. 1888 (D) 81 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 6. Aug. 1888 (E) 82 II 315* 469 Nr. 3381 1888, Aug. Engels an Eduard Bernstein in London [„City of Berlin"] 9.Aug. 1888 (D) MEW 37 84 Postkarte 3382 3383 Engels an Hermann Engels in Engelskirchen „City of Berlin", zwischen Liverpool und Queenstown, 9.Aug. 1888 (D) 85 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [Poststempel: Boston, 28. Aug. 1888] (D) 86 Postkarte 3384 3385 470 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken Boston, 31. Aug. 1888 (D) 87 Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig Boston, 31. Aug. 1888 (D) 89 95 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken Plattsburg, N.Y., 12.Sept. 1888 (D) Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York New York, 18.Sept. 1888 (E) Engels an die Redaktion der „New Yorker Volkszeitung" in New York Hoboken, 18.Sept. 1888 (D) 3389 3390 3391 Entwurf 94 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [Plattsburg, N.Y.] 11. Sept. 1888 (D) 3388 98 96 93 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken Montreal, lO.Sept. 1888 (D) 3387 37 96 MEW Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [Niagara Falls, N.Y.] 4. Sept. 1888 (D) 1888, Sept. 3386 Nr. 207 204 Reisen Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, lO.Okt. 1888 (D) Engels an Louise Kautsky in Wien London, 11. Okt. 1888 (D) 3395 3396 3397 Engels an Conrad Schmidt in Berlin London, 8.0kt. 1888 (D) 3394 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 13.0kt. 1888 (E) Entwurf Engels an Hermann Engels in Engelskirchen „City of New York", 27.-28.Sept. 1888 (D) Entwurf Engels an die Redaktion der „Chicagoer Arbeiter-Zeitung" in Chicago [Hoboken, 18.Sept. 1888] (D) 1888, Sept. bis Okt. 3393 3392 Nr. 108 106 104 102 100 37 99 MEW 306* Br.Kap. II 316* Kunst Nr. 1888, Okt. bis 1889, Jan. MEW 3398 Engels anNikolaiFranzewitschDanielson in Petersburg London, 15.0kt. 1888 (E) 37 111 Bebel Br.Kap. 307* Gezeichnet mit P. W. R[osher] (Deckname von Engels) 3399 3400 3401 3402 3403 3404 Engels an Karl Kautsky in Wien London, 17. Okt. 1888 (D) 114 Engels an August Bebel in Berlin London, 25.0kt. 1888 (D) 117 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 24.Nov. 1888 (E) 120 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 4.Dez. 1888 (F) 122 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 15.Dez. 1888 (D) 125 Engels an F.Walter in London [London] 21.Dez. 1888 (D) 126 155 Entwurf 3405 3406 3407 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 2. Jan. 1889 (E) , 127 Engels an August Bebel in Berlin London, 5.Jan. 1889 (D) 130 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover London, lO.Jan. 1889 (D) 132 158 473 Nr. 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 474 1889, Jan. bis Febr. Engels an Conrad Schmidt in Zürich London, 11. Jan. 1889 (D) MEW Br. Kap. 37 133 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 12Jan. 1889 (D) 136 Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky in New York London, 12. Jan. 1889 (E) 139 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 14. Jan. 1889 (F) 140 Engels an Karl Kautsky in Wien London, 18.Jan. 1889 (D) 142 Engels an Karl Kautsky in Wien London, 28. Jan. 1889 (D) 143 Engels an Hermann Schlüter in London [London] 31Jan. 1889 (D) 146 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 4.Febr. 1889 (E) 147 Engels an Karl Kautsky in Wien [London] 7.Febr. 1889 (D) 150 313* Nr. 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 18S9, Febr. bis März Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 11.Febr. 1889 (E) MEW MEAB 37 151 Engels an John Lincoln Mahon in London [London] H.Febr. 1889 (E) 153 Engels an Karl Kautsky in Wien London, 20. Febr. 1889 (D) 154 Engels an John Lincoln Mahon in London [London] 21.Febr. 1889 (E) 159 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 23. Febr. 1889 (D) 160 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 12.März 1889 (F) 162 Engels an Conrad Schmidt in Berlin London, 12.März 1889 (D) 164 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux [London] 21.März 1889 (F) 166 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 23.März 1889 (F) 168 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 25.März 1889 (F) 170 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 27. März 1889 (F) 172 486 475 Nr. 1889, April MEW 3428 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, I.April 1889 (F) 37 175 3429 3430 3431 3432 476 Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 4. April 1889 (D) 177 Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 5. April 1889 (D) 179 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, lO.April 1889 (F) 182 Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 17.Aprill889(D) 185 Nr. 3433 3434 3435 1889, April bis Mai MEW Engels an Karl Kautsky in Wien London, 20. April 1889 (D) 37 187 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 30. April 1889 (F) 189 [Engels] An die Redaktion der Zeitung „The Labour Elector" in London [London, Ende April 1889] (E) 21 523 Gezeichnet mit dem Absender Charles Bonnier Zeitungsabdruck 3436 3437 3438 3439 3440 3441 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, I.Mai 1889 (F) 37 192 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 2.Mai 1889 (F) 194 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 7. Mai 1889 (E) 197 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 11. Mai 1889 (D) 200 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 1 I.Mai 1889 (F) 202 Engels an Eleanor Marx-Aveling in London [London, um den 13. Mai 1889] (E) 205 Nachschrift zum Briet von Laura Lafargue an Engels vom 12. Mai 1889, den dieser an Eleanor Marx-Aveling weitersandte 3442 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, H.Mai 1889 (E) 206 477 Nr. 1889, Mai MEW Kunst 3443 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 16. Mai 1889 (F) 37 209 II 316* Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 17. Mai 1889 (F) 212 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 2O.Mai 1889 (F) 214 Engels an Karl Kautsky in Wien London, 2I.Mai 1889 (D) 216 Engels an A.F.Robinson in London [London] 21. Mai 1889 (E) 220 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 24.Mai 1889 (F) 221 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 25.Mai 1889 (F) 224 3444 3445 3446 3447 3448 3449 478 238 240 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 1 I.Juni 1889 (E) Engels an Conrad Schmidt in Berlin London, 12.Juni 1889 (D) Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 15.Juni 1889 (F) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 28.Juni 1889 (E) 3453 .3454 3455 3456 236 233 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 8. Juni 1889 (D) 3452 37 229 21 376 Engels an den Redakteur der Zeitschrift „The Labour Leader" [James Keir Hardie] in Edinburgh [London, Ende Mai 1889] (E) 3451 Zeitungsabdruck 37 225 MEW Engels an Paul Lafargue in Le Perreux [London] 27.Mai 1889 (F) 1889, Mai bis Juni 3450 Nr. 491* MEAB 233* Prol. Im. 37 243 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 4. Juli 1889 (E) 248 249 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 9.Juli 1889 (D) Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 15.Juli 1889 (E) 3459 3460 250 252 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 17.Julil889(D) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Mount Desert London, 2O.Juli 1889 (D) 3461 3462 Gezeichnet mit P. W. R[osher] (Deckname von Engels) 245 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 5.Juli 1889 (F) Gezeichnet mit P. W.R[osher] (Deckname von Engels) MEW 1889, Juli 3458 3457 Nr. • - 314* Br. Kap. 1 < Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 2O.JuIi 1889 (D) Engels an Walerian Nikolajewitsch Smirnow in London London, 25Juli 1889 (F) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Mount-Desert Eastbourne, 17:Aug. 1889 (D) Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig Eastbourne, 17. Aug. 1889 (D) Engels an Eduard Bernstein in London Eastbourne, 22.Aug. 1889 (D) 3464 346S 3466 3467 1889, Juli bis Aug. 3463 Nr. 260 258 255 37 254 MEW Nr. 3468 3469 3470 3471 3472 3473 1889, Aug. bis Okt. MEW Engels an Hermann Engels in Engelskirchen Eastbourne, 22. Aug. 1889 (D) 37 262 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux Eastbourne, 27.Aug. 1889 (E) 264 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux [Eastbourne] 1.Sept. 1889 (E) 268 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 9.Sept. 1889 (E) 271 Engels an Karl Kautsky in Wien London, 15.Sept. 1889 (D) 273 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 26. Sept. 1889 (D) 276 Postkarte 3474 3475 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 3.0kt. 1889 (F) 277 Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig [London] 3.0kt. 1889 (D) 281 Entwurf 3476 3477 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 8.0kt. 1889 (E) 283 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] I2.0kt. 1889 (D) 287 Postkarte 482 Zur dt Gesch. Br.Kap. 1617* 315* Nr. 3478 3479 3480 3481 1889, Okt. MEW Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 17. Okt. 1889 (E) 37 288 Engels an Conrad Schmidt in Berlin London, 17.Okt. 1889 (D) 290 Engels an Max Hildebrand in Berlin London, 22.0kt. 1889 (D) 292 Engels an O.Adolph Ellissen in Einbeck London, 22.0kt. 1889 (D) 294 Notiz über ein Antwortschreiben und maschinengeschriebene Abschrift (offensichtlich der Reinschrift) 3482 3483 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 29.0kt. 1889 (E) 295 Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig London, 29.0kt. 1889 (D) 298 483 305 Engels an die Firma John Henry Johnson, Son & Ellis in London [London, I5.Nov. 1889] (E) 3486 306 308 311 312 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 16.Nov. 1889 (F) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, lö.Nov. 1889 (E) Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 18. Nov. 1889 (F) Engels an Jules Guesde in Paris London, 20.Nov. 1889 (F) 3487 3488 3489 3490 Entwurf 302 Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 15.Nov. 1889 (D) 3485 37 300 MEW Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 9.Nov. 1889 (D) 1889, Nov. 3484 Nr. 160 Bebel 233* 1232* Kunst 319 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 5. Dez. 1889 (E) 3493 324 326 Engels an Conrad Schmidt in Berlin London, 9.Dez. 1889 (D) Engels an Gerson Trier in Kopenhagen London, 18.Dez. 1889 (D) 3495 3496 Entwurf 320 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 7.Dez. 1889 (D) 3494 Gezeichnet mit P.W.Rosher (Deckname von Engels) 317 Engels an Victor Adler in'Wien London, 4.Dez. 1889 (D) 3492 37 316 MEW Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 30.Nov. 1889 (D) 1889. Nov. bis Dez. 3491 Nr. 496* 494* 492 MEAB II316* Kunst 331 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 30. Dez. 1889 (D) 3498 Postkarte 37 329 MEW Engels an Natalie Liebknecht in Leipzig London, 24.Dez. 1889 (D) 1889, Dez. 3497 Nr. 1896, Jan. Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 8. Jan. 1890 (E) Engels an Hermann Engels in Engelskirchen London, 9.Jan. 1890 (D) Engels an Hermann Schlüter in New York London, 11.Jan. 1890 (D) Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 13.Jan. 1890 (D) 3502 3503 3504 In der Handschrift: 3. Jen. 1689 Engels an Sergej Michailowitsch Krawtschinski (Stepniak) in London [London] 3.Jan. 1890 (E) Entwurf Engels an Frau Zadek in London [London, Anfang Jan. 1890] (D) 3501 3500 3499 Nr. 343 340 338 334 333 37 332 MEW 1233* Kunst 3509 3508 3507 3506 •*&:• Nr. : Engels an August Bebel in Berlin London, 23. Jan. 1890 (D) Entwurf Engels an Charles Rosher in London ; : [London, vor dem 19Jan. 1890] (E) Postkarte Engels an Hermann Schlüter in New York [London] 15.Jan. 1890 (D) Nachschrift auf dem Brief von Charles Bonnier an Engels vom I4.jan. 1890, den dieser an Eleanor Marx-Aveling weitersandte Engels an Eleanor Marx-Aveling in London [London, 14.Jan. 1890] (E) Empfehlungsschreiben Beilage zum Brief Von Engels an Pasquale Martignetti vom 13. Jan. 1890 Lngels an einen Unbekannten in Buones Aires London, 13.Jan. 1890 (D) 1890, Jan. 349 348 347 346 37 344 MEW 163 Bebel • Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 8.Febr. 1890 (D) Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 17.Febi\ 1890 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 26. Febr. 1890 (E) Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 7. März 1890 (F) Engels an Wilhelm Liebknecht in Dresden London, 9. März 1890 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, H.März 1890 (E) 3511 3512 3513 3514 3515 1890, Febr. bis März 3510 Nr. 368 365 362 359 356 37 352 MEW H 1312* Zur dt. Gesch. 166 Bebel Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, I.April 1890(D) Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz in Stuttgart London, I.April 1890 (D) Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch in Mornex London, 3.April 1890 (F) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 4.April 1890 (D) 3518 3519 3520 3521 Postkarte Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 30. März 1890 (D) Entwurf Engels an Antonio Labriola in Rom London, 3O.März 1890 (D) 1890, März bis April 3517 3516 Nr. 376 374 373 372 371 37 370 MEW *: 1890, April Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis in Den Haag London, 9. April 1890 (D) Engels an Karl Kautsky in Wien London, 11. April 1890 (D) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 12. April 1890 (D) Engels an Conrad Schmidt in Berlin London, 12.April 1890 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 16. April 1890 (E) Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch in Mornex London, 17. April 1890 (F) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 19.April 1890 (D) Nr. 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 393 390 386 383 380 379 37 377 MEW II 1314* Zur dt. Gesch. Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 3O.Apri11890 (D) Engels an August Bebel in Plauen bei Dresden London, 9. Mai 1890 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 10. Mai 1890 (E) 3531 3532 Gekürzter Zeitungsabdruck (Über den Antisemitismus. Aus einem Brief nach Wien) Engels an Isidor Ehrenfreund in Wien London, 19.April 1890 (D) 1890, April bis Mai 3530 3529 Nr. 403 399 37 396 22 49 MEW 169 _ Bebel 240* 235* Prol. Int. Engels an Pasquale Martignetti in Benevento [London] 24. Mai 1890 (D) 3534 3538 3537 Engels an Paul Ernst in Berlin London, 5. Juni 1890 (D) 3536 Engels an Hermann Schlüter in New York London, 14.Juni 1890 (D) Gezeichnet mit P.W. Rosher (Deckname von Engels) Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, lO.Juni 1890 (E) Entwurf und gekürzter Zeitungsabdruck Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 29.Mai 1890 (D) 3535 Postkarte Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 2I.Mai 1890 (F) 1890, Mai bis Juni 3533 Nr. 416 37 414 411 22 80* 408 407 37 405 MEW 498* MEAB 1617* Zur dt. Gesch. Nr. 3539 3540 1890, Juni bis Juli Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, 19.Juni 1890 (D) Engels an Natalie Liebknecht in Berlin London, 19Juni 1890 (D) MEW Reisen 37 417 419 Bisher datiert: Sept. 1890 3541 3542 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 30. Juni 1890 (D) 421 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin [London] 30. Juni 1890 (D) 422 Postkarte 3543 3544 3545 3546 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux [Odde]4.Julil890(E) 423 Engels an Hermann Engels in Engelskirchen Drontheim, 8. Juli 1890 (D) 425 Engels an Wilhelm Liebknecht in Borsdorf bei Leipzig Steam Yacht „Ceylon", Reede von Bergen, 22. Juli 1890 (D) 426 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Mount-Desert [London] 3O.Juli 1890 (D) 428 Postkarte 3547 494 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 3O.Juli 1890 (E) 429 217 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 5. Aug. 1890 (D) Engels an Conrad Schmidt in Berlin London, 5.Aug. 1890 (D) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Mount-Desert London, 9. Aug. 1890 (D) Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig London, 10. Aug. 1890 (D) Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig Folkestone, 15.Aug. 1890 (D) 3550 3551 3552 3553 3554 Postkarte Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz in Stuttgart London, 5.Aug. 1890 (D) Postkarte Engels an Wilhelm Liebknecht in Leipzig [London, 1. Aug. 1890] (D) 1890, Aug. 3549 3548 Nr. 446 444 439 435 433 432 37 431 MEW II454* ab 13. Aufl. MEAS II456* I.—12. Aufl. 500* MEAB II 1314* Zur dt. Gesch. 172 Kunst 220* Reisen Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken Folkestone, 27.Aug. 1890 (D) 3556 3559 3558 3557 Engels an Otto v. Boenigk in Breslau Folkestone,21.Aug. 1890 (D) 3555 Entwurf und Zeitungsabdruck Engels an die Redaktion der „Sächsischen Arbeiter-Zeitung" in Dresden London, 7. Sept. 1890 (D) Zeitungsabdruck Engels an die Redaktion der Zeitung „Der Sozialdemokrat" in London [London, 7.Sept. 1890] (D) Bisher datiert: 27.0kl. 1890 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux Folkestone, 27. Aug. 1890 (F) Postkarte 1890» Aug. bis Sept. Nr. 22 66 68 68 450 449 37 447 MEW I 147* Kunst f n i s Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 18.Sept. 1890 (D) Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 19.Sept. 1890 (F) Engels an Charles Caron in Paris [London, 2O.Sept. 1890] (F) 3562 3563 3564 Entwurf Bisher datierl: [Zweite Septemberhälfte 1890] Engels an Paul Lafafgue in Le Perreux London, 15.Sept. 1890 (F) Zeitungsabdruck [Abschiedsbrief an die Leser des „Sozialdemokrat"] Engels an die Redaktion der Zeitung „Der Sozialdemokrat" in London [London, zwischen 12. und 18.Sept. 1890] (D) 1890, Sept. 3561 3560 Nr. 460 457 454 37 452 22 76 MEW 222* Reisen Engels an Joseph Bloch in Königsberg London, 21.-22. Sept. 1890 (D) 3566 Zeitschriftenabdruck Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 2O.Sept. 1890 (F) 1890, Sept. 3565 Nr. 462 37 461 MEW II458* II456* ab 13. Aufl. MEAS I.—12. Aufl. 502* MEAB 220 Religio Nr. 3567 3568 1890, Sept. bis Okt. MEW Engels an Hermann Engels in Engelskirchen [London] 22.Sept. 1890 (D) 37 466 Engels an Jaldns in London [London, 23.Sept. 1890] (E) 467 Kunst Entwurf 3569 Engels an Strutt & Parker in London [London] 23.Sept. 1890 (E) 468 Entwurf 3570 Engels an Strutt & Parker in London [London] 23.Sept. 1890 (E) 468 Entwurf Kündigungsschreiben; Beilage zum Brief von Engels an Strutt & Parker vom 23. Sept. 1890 3571 Engels an Jules Guesde in Paris London, 25. Sept. 1890 (F) 469 In der Handschrift: 25. Juni 1890 3572 3573 3574 3575 3576 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 25.Sept. 1890 (E) 470 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 25.Sept. 1890 (F) 472 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 26. Sept. 1890 (E) • 474 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 27.Sept. 1890 (D) 476 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 4. Okt. 1890 (D) 479 I 146* Postkarte 499 Nr. 3577 3578 3579 1890, Okt. MEW Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [London] 5.0kt. 1890 (D) 37 480 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, 7.0kt. 1890 (D) 481 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] I8.0kt. 1890 (D) 482 Postkarte 3580 3581 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 19.0kt. 1890 (E) 483 Engels an Eduard Bernstein in London [London, 20.Okt. 1890] (D) 486 Nachschrift zu dem Brief von Eleanor MarxAveling an Engels vom 16. Okt. 1890, den er an Bernstein weitersandte 3582 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, 25.0kt. 1890 (D) Postkarte 500 487 498 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 5.Nov. 1890 (D) 3585 500 Engels an Louise Kautsky in Wien [London, 9. Nov. 1890] (D) 3587 Fragment (Auszüge in Gustav Mayer, „Friedrich Engels. Eine Biographie", Bd. 2, Den Haag 1934) 499 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [London] 5.Nov. 1890 (D) 3586 Postkarte 490 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 2.Nov. 1890 (F) 3584 37 488 MEW Engels an Conrad Schmidt in Berlin London, 27.0kt. 1890 (D) 1890, Okt. bis Nov. 3583 Nr. ME AS ab 13. Aufl. n 46i* II 459* 1.—12. Aufl. 504* pvlEAB 317* Br. Kap. I 95* 99* 147* Kunst 224 Religion 8 Engels an Victor Adler in Wien London, 17. Nov. 1890 (D) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 26.Nov. 1890 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, I.Dez. 1890 (E) Engels an die Redaktion des „Berliner Volksblatts" in Berlin London, 2.Dez. 1890 (D) 3589 3590 3591 3592 3593 Engels an Victor Adler in Wien London, 15. Nov. 1890 (D) 3588 Zeitungsabdruck Engels an den Nationalrat der französischen Arbeiterpartei in Paris London, 2. Dez. 1890 (F) Zeitungsabdruck 1890, Nov. bis Dez. Nr. 87 22 86 507 505 502 37 501 MEW 241 Prol. Int. 512 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, 4. Dez. 1890 (D) Engels an Edouard Vaillant in Paris London, 5. Dez. 1890 (F) 3597 3598 513 511 37 509 22 88 MEW Engels an Amand Goegg in Renchen (Baden) London, 4.Dez. 1890 (D) Entwurf und Reinschrift Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis in Den Haag London, 3. Dez. 1890 (D) Zeitungsabdruck Engels an die Redaktionen der „Arbeiter-Wochen-Chronik" und der „Ne'pszava" in Budapest London, 3. Dez. 1890 (D) 1890, Dez. 3596 3595 3594 Nr. 242 Prol. Int. Nr. 1890, Dez. MEW 3599 Engels anPjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 5.Dez. 1890 (F) 37 515 3600 3601 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, 8.Dez. 1890 (D) 516 Engels an Mohrhenn in Barmen London, 9.Dez. 1890 (D) 517 Kunst Frankel Zeltungsabdruck 3602 3603 3604 3605 3606 3607 Engels an Victor Adler in Wien London, 12.Dez. 1890 (D) 519 Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz in Stuttgart London, 13. Dez. 1890 (D) 521 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 13.Dez. 1890 (D) 522 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 17.Dez. 1890 (E) 524 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, 18. Dez. 1890 (D) 527 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 2O.Dez. 1890 (D) 529 1534* Postkarte 3608 Engels an Leo Frankel in Paris London, 25.Dez. 1890 (D) 530 Rückübersetzung aus dem Ungarischen, da das Original nicht auffindbar 3609 504 Engels an G.Blume in Hamburg London, 27.Dez. 1890 (D) 533 372 Nr. 3610 1891, Jan. Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 3. Jan. 1891 (D) MEW Goth. Programm I.Aufl. 2. Aufl. ab 3. Aufl. 38 3 In der Handschrift: 3.Jan. 1890 3611 3612 3613 3614 3615 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 7.Jan. 189] (D) 5 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 9. Jan. 1891 (D) 7 Engels an Stanislaw Mendelson in London [London] B.Jan. 1891 (F) 9 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 15.Jan. 1891 (D) 10 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 17.Jan. 1891 (D) 12 49* 53* 55* 50* 54* 57* Postkarte 3616 3617 3618 3619 Engels an Stanislaw Mendelson in London [London] 18Jan. 1891 (F) 13 Engels an Carl Schorlemmer in Manchester London, 27.Jan. 1891 (D) 14 Engels an Heinrich Scheu in London [London] 27. Jan. 1891 (D) 15 Engels an Hermann Schlüter in Hoboken London, 29. Jan. 1891 (D) 16 505 Nr. 3620 1891, Jan. bis Febr. Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 31.Jan. 1891 (F) MEW Go h. Prograrnm I.Au«. 2. Aufl. ab3.AulI. 38 19 In der Handschrift: 3O.Jan. 1891 3621 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 3.Febr. 1891 (D) 22 Bisher datiert: 5.Febr. 1891 ' 3622 3623 3624 506 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux [London] 5.Febr. 1891 (E) 24 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, Ö.Febr. 1891 (F) 25 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, lO.Febr. 1891 (F) 27 51 55 58 42 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [London] 23.Febr. 1891 (D) Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 23. Febr. 1891 (D) Engels an Antonio. Labriola in Rom London, 27.Febr. 1891 (D) 3628 3629 3630 Fragment (Auszug in einer Abschrift von unbekannter Hand) 39 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 21. Febr. 1891 (D) 3627 38 37 34 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 11.Febr. 1891 (D) 3626 38 30 MEW Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 11. Febr. 1891 (D) 1891, Febr. 3625 Nr. II 37 II 36 ab 13. Aufl. ME AS I.—12. Aufl. 512 MEAB 1316* II 1315* Zur dt. Gesch. 56 52 55* 60 57 59* 2. Aufl. 65 63 60* ab 3. Aufl. Go h. Prograrnm 1. Aufl. Engels an Henri Rave in Poitiers [London] Ö.März [1891] (E) 3633 Engels an Henri Rave in Poitiers [London, Mitte März 1891] (D) 3636 Notizen über ein Antwortschreiben Engels an Filippo Turati in Mailand London, 7. März 1891 (F) Postkarte Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, Ö.März 1891 (D) 3635 3634 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 6.März 1891 (F) 3632 Notizen über ein Antwortschreiben Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 4.März 1891 (D) 1891, März 3631 Nr. 55 53 52 51 48 38 45 MEW II 1319* Zur dt. Gesch. 324* Br. Kap. • 59* 63* 2. Aufl. 69* ab 3. Aufl. Got h. Progrannm I.Aufl. Nr. 3637 3638 1891, März bis April MEW Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 17.März 1891 (D) 38 56 Engels an die Redaktion der Zeitung „Le Socialiste" in Paris London, 17.März [1891] (F) 22 186 MEAB Br. Kap. Bebel 324* Zeitungsabdruck [Grußadresse an die französischen Arbeiter zum 2 0 . Jahrestag der Pariser Kommune] 3639 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 21. März 1891 (D) 3640 Engels an Hermann Schlüter in Hoboken London, 21. März 1891 (D) 61 3641 Engels an Max Oppenheim in Dresden London, 24.März 1891 (D) 63 3642 Engels an Jose Mesa in Madrid London, 24.März 1891 (Span.) 38 59 - 22 200 324* 516 Zeitungsabdruck [Zur spanischen Ausgabe von Karl Marx' „Elend der Philosophie"] 3643 3644 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 30. März 1891 (E) 66 Engels an Stanislaw Mendelson in London [London] 31. März 1891 (F) 69 Entwurf 3645 Engels an August Bebel in Berlin [London, Anfang April 1891] (D) 70 173 Entwurf 3646 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 2.April 1891 (D) 71 509 3647 3648 1891, April Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 2.APriI 1891 (D) Engels an Romualdo Fantuzzi in Mailand [London] 2.April [1891] (F) MEW Frankel Nr. Prol. Int. 38 72 73 Entwurf 3649 3650 3651 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 3.April 1891 (F) 74 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [London] 7.April 1891 (D) 77 Engels an Henri Rave in Poitiers [London] 7.April [1891] (F) 78 Entwurf 3652 3653 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 8.April 1891 (D) Engels an das Organisationskomitee des internationalen Meetings für die Rechte der Arbeit in Mailand London, 9.April 1891 (F) 79 245 22 201 Entwurf 3654 Engels an Walery Wroblewski in Nizza [London] 9.April 1891 (F) 38 82 Entwurf 3655 3656 Engels an Heinrich Scheu in London [London] 1 O.April 1891 (D) 83 Engels an Leo Frankel in Paris London, 24.ApriI 1891 (D) 84 Rückübersetzung aus dem Ungarischen, da das Original nicht auffindbar 510 375 Engels an August Bebel in Berlin London, 1.-2.Mai 1891 (D) 3659 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 4.Mai 1891 (E) Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 19.Mai 1891 (F) Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 29.Mai 1891 (F) 3660 3661 3662 Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 3O.April 1891 (D) Fragment (Auszug im Brief von Engels an Karl Kautsky vom 30. April 1891) Engels an Henri Rave in Poitiers [London, vor dem 30. April 1891] (F) 1891, April bis Mai 3658 3657 Nr. 107 104 98 89 86 38 86 MEW H 1319* Zur dt. Gesch. 174 Bebel 152* I 150* 381* 1381 Kunst 60* I.Aufl. 64* 2. Aufl. 70* ab 3, Aufl. Go tb- Progra nm Ul 111 113 116 119 120 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 13.Juni 1891 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 13.Juni 1891 (E) Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 16.Juni 1891 (D) Engels an Pasquale Martignetti in Bergamo London, 19.Juni 1891 (D) 3665 3666 3667 36S8 38 110 MEW Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, lO.Juni 1891 (D) Mitteilung auf einer Visitenkarte Engels an Franz Mehring in Berlin London, 5.Juni 1891 (D) 1891, Juni 3664 3663 Nr. 125 128 131 133 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [Ryde, 29Juni 1891] (D) Engels an Conrad Schmidt in Zürich Ryde, I.Juli 1891 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux [London] 7.Juli 1891 (E) Engels an Johann Gustav Vogt in Leipzig London, 8.Juli 1891 (D) 3671 3672 3673 3674 Entwurf 38 122 38 121 22 223 MEW Engels an Paul Lafargue in Le Perreux Ryde, 28.Juni 1891 (F) Entwurf Zeilungsabdruck [Grußadresse an den 2. Parteita? der Sozialdemokralischen Partei Österreichs] [London, 26.Juni 1891] (D) Engels an Victor Adler in Wien 1891, Juni bis Juli 3670 3669 Nr. 517* MEAB 326* Br.Kap. 245 Prol. Int. 67* l.Aull. 73* 2.Aull. 79* ab 3. Aufl. Go h. Prograrnm Nr. 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 1891, Juli bis Sept. MEW Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, I2.Juli 1891 (E) 38 135 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 2O.Juli 1891 (E) 138 Engels an Victor Adler in Wien London, 22.Juli 1891 (D) 140 Engels an Emma Adler in Wien London, 22.Juli 1891 (D) 141 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Mount Desert Ryde, 9.-11. Aug. 1891 (D) 142 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux Ryde, 17.Aug. 1891 (E) 145 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 2.Sept. 1891 (E) 148 Gezeichnet mit P. W. Rosher (Deckname von Engels) 3682 3683 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 2.Sept. 1891 (D) Engels an Paul Lafargue in Paris London, 2.Sept. 1891 (F) Reinschrift und leicht gekürzter Zeitungsabdruck [Über den Brüsseler Kongreß und die Lage in Europa] 3684 514 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken Helensburg (Schottland), 14.Sept. 1891 (D) 149 151 22 241 38 154 Nr. 3685 3686 1891, Sept. bis Okt. Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 28.Sept. 1891 (D) Engels an August Bebel in Berlin London, 29.Sept.-l.Okt. 1891 (D) MEW 38 156 159 Bisher datiert: 29.Sept. 1891 und I.Okt. 1891 3687 3688 Bebel Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 3O.Sept. 1891 (D) 167 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 2. Okt. 1891 (E) 168 180 185 Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky 3689 3690 Engels an August Bebel in Berlin London, 6. Okt. 1891 (D) 170 Engels an Paul Lafargue in Paris London, 13.0kt. 1891 (F) 172 187 515 38 174 177 179 181 182 185 190 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 13.0kt. 1891 (E) Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 14. Okt. 1891 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux [London] 22. Okt. 1891 (E) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 24.0kt. 1891 (D) Engels an August Bebel in Berlin London, 24.-26. Okt. 1891 (D) Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 25.-26. Okt. 1891 (D) 3692 3693 3694 3695 3696 3697 MEW Engels an August Bebel in Berlin London, 13.0kt. 1891 (D) 1891, Okt. 3691 Nr. 517 MEAB 191 188 Bebel 88 2. Aufl. 96 ab 3.Aufl. Gotb. P roaremm Engels an Conrad Schmidt in Zürich London, 1.Nov. 1891 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 9.Nov. 1891 (E) 3702 3703 Mit einer Nachschrift von Louise Kaut3ky Engels an Paul Lafargue in Paris London, 31.Okt. 1891 (F) Gezeichnet mit P.W. Rosher (Deckname von Engels) Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg [London] 29.0kt. 1891 (E) 3701 3700 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken [London] 29.0kt. 1891 (D) 3699 Postkarte Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 27.0kt. 1891 (E) 1891, Okt. bis Nov. 3698 Nr. 206 203 198 195 194 38 192 MEW 524* 521 MEAB 332* 327* Br. Kap. 1597* Kunst Nr. 3704 3705 1891, Nov. Engels an August Bebel in Berlin London, 9.-10. Nov. 1891 (D) Engels an Oscar Heidfeld in Liverpool [London] I2.Nov.l891(E) MEW 38 209 214 Fragment (Abschrift von Engels) 3706 Engels an die Redaktion der Zeitung „Der Volksfreund" in Brunn London, I3.Nov. 1891 (D) 22 261 Grußadresse Zeitungsabdruck 3707 3708 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 14.Nov. 1891 (D) 38 215 Engels an den Redakteur der Zeitung „The Daily Chronicle" in London [London, 17.Nov. 1891] (E) 22 262 Entwurf 3709 Engels an den Redakteur der Zeitung „The Daily Chronicle" in London [London] 17.Nov. [1891] (E) Zeitungsabdrudc (Die verstorbene Frau Marx) 518 263 Bebel Nr. 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 1891, Nov. bis Dez. Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 21. Nov. 1891 (D) MEW Bebel Br.Kap. 38 217 Engels an August Bebel in Berlin London, 25.Nov. 1891 (D) 219 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 27.Nov. 1891 (E) 223 Engels an den Sängerverein des Kommunistischen Arbeiterbildungsvereins, Tottenham Street in London [London] 28.Nov. 1891 (D) 22 264 Engels an August Bebel in Berlin London, I.Dez. 1891 (D) 38 225 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, I.Dez. 1891 (E) 229 Engels an Natalie Liebknecht in Berlin London, 2.Dez. 1891 (D) 231 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 3.Dez. 1891 (D) 233 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 3.Dez. 1891 (F) 236 201 204 332* Bisher datiert: 28.Nov. 1891 3719 3720 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 19.-20.Dez. 1891 (E) 238 Engels an Eduard Bernstein in London [London] 23.Dez. [1891] (D) 240 Bisher datiert: 29. Dez. 1891 519 Nr. 3721 3722 1891, Dez. bis 1892. Jan. Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 27.Dez. 1891 (D) Engels an Familie Liebknecht in Berlin [London, I.Jan. 1892] (D) MEW MEAB 38 241 Br.Kap. Kunst 333* 244 Postkarte Neben Engels unterzeichnet von Louise Kautsky, Regina Bernstein, Eugen Oswald, Eleanor Marx-Aveling, Edward Aveling und Eduard Bernstein 3723 3724 3725 3726 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 6Jan. 1892 (D) 245 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 6Jan. 1892 (E) 248 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 2O.Jan. 1892 (E) 251 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 26.Jan. 1892 (D) 254 Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) 3727 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [London] 28.Jan. 1892 (D) 256 Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) 3728 3729 520 Engels an Hermann Engels in Barmen London, 28.Jan. 1892 (D) 257 Engels an Hermann Engels in Barmen London, 29. Jan. 1892 (D) 259 527* II317* 38 260 261 265 267 270 272 Engels an August Bebel in Berlin London, 2. Febr. 1892 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 3.Febr. 1892 (E) Engels an Conrad Schmidt in Zürich London, 4.Febr. 1892 (D) Engels an Hermann Engels in Barmen London, 4.Febr. 1892 (D) Engels an Filippo Turati in Mailand London, 6. Febr. 1892 (F) 3731 3732 3733 3734 3735 MEW Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 1.Febr. 1892 (D) 1892, Febr. 3730 Nr. 1618* Zur dt. Gesch. 208 Bebel 334* Br.Kap. 1593* Kunst m 278 281 Engels an Victor Adler in Wien London, 19. Febr. 1892 (D) Engels an August Bebel in Berlin London, 19.Febr. 1892 (D) 3740 3741 275 Engels an Hermann Engels in Barmen [London] l7.Febr,1892(D) Entwurf Bisher datiert: [Mitte Febr. 1892] Engels an Edward Aveling in London [London, erste Februarhälfte 1892] (E) 274 38 273 MEW 3739 3738 Engels an Filippo Turati in Mailand London, den 13. Febr. 1892(1) 3737 Postkarte Engels an Stanislaw Mendelson in London London, II.Febr. 1892 (F) 1892, Febr. 3736 Nr. 528* MEAB H 1323* Zur dt. Gesch. 211 Bebel • 8 38 285 287 289 292 297 299 303 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 5. März 1892 (D) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Berlin London, 8. März 1892 (D) Engels an August Bebel in Berlin London 8. März 1892 (D) Engels an Julie Bebel in Berlin London, 8. März 1892 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux [London] H.März 1892 (E) Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, I5.März 1892 (E) 3743 3744 374S 3746 3747 3748 MEW Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 5.März 1892 (E) 1892, März 3742 Nr. 529 MEAB n 1234* Zur dt. Gesch. 215 217 Bebel 337* 336* Br. Kap. I 149* Kunst 3753 3752 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 30. März 1892 (D) Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 30. März 1892 (D) Postkarte Engels an Filippo Turati in Mailand [London] 18.März 1892 (F) 312 310 38 309 22 284 Engels an die Redaktion der Zeitung „Le Socialiste" in Paris London, 17. März [1892] (F) 3750 3751 38 307 Engels an August Bebel in Berlin London, 16.März1892(D) 3749 Zeitungsab druck [Grußadresse an die französischen Arbeiter zum 21. Jahrestag der Pariser Kommune] MEW 1892, März Nr. 1618 Zur dt. Gesch. 221 Bebel 342* 248 Br.Kap. Prol. Int. Nr. 3754 1892. März bis April Engels an Hermann Schlüter in New York London, 3O.März 1892 (D) MEW Bebel Prol. Int. 250* 38 313 Mit einer fragmentarischen Nachschrift von Louise Kautsky 3755 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 4. April 1892 (E) 316 Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) 3756 Engels an Henri Brissac in Paris [London, nach dem 7. April 1892] (F) 318 Entwurf Bisher datiert: [um den 10. April 1892] 3757 Engels an August Bebel in St. Gallen London, 16. April 1892 (D) 319 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux [London] 19. April 1892 (E) 321 3759 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 20. April 1892 (D) 325 3760 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 21. April 1892 (D) 327 3761 Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz in Stuttgart London, 23.April 1892 (D) 3758 Notizen über ein Antwortschreiben und Reinschrift 329 630 3762 Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz in Stuttgart London, 23.April 1892 (D) 330 3763 Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz in Stuttgart London, 27. April 1892 (D) 630 Notiz über ein Antwortschreiben und Reinschrift In der Handschrift: 26.April 1892 224 631 525 Nr. 3764 3765 3766 1892, Mai Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 3.Mai 1892 (E) MEW 38 332 Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz in Stuttgart London, 5.Mai 1892 (D) 334 Engels an August Bebel' in Berlin London, 7.Mai 1892 (D) 335 Bisher datiert: 6. Mai 1892 3767 3768 3769 3770 3771 3772 526 Bebel Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz in Stuttgart London, 12.Mai 1892 (D) 337 Engels an Stanislaw Mendelson in London [London] 14.Mai 1892 (F) 338 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 17.Mai 1892 (D) 339 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, 17. Mai 1892 (D) 341 Engels an Victor Adler in Wien London, 19.Mai 1892 (D) 343 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London. 19.Mai 1892 (F) 345 225 1892, Mai bis Juni Nr. 3773 3774 3775 3776 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, I9.Mai 1892 P ) MEW 38 348 Engels an Paul und Laura Lafargue in Le Perreux London, 27. Mai 1892 (F u. E) 349 Engels an August Siegel in Muirlrirk London, 28.Mai 1892 (D) 351 Engels an Henry Enfield Roscoe in London [London] 28.Mai [1892] (E) 353 Entwurf 3777 3778 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, 28. Mai 1892 (D) Engels an die Redaktion der „Arbeiter-Zeitung" in Wien 354 22 312 London, 31. Mai 1892 (D), Zeitungsabdruck Grußadresse (An den österreichischen Parteikongreß zu Wien) Wahrscheinlich Beilage zu einem nichtüberlieferten Brief von Engels an Victor Adler 3779 3780 3781 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, 5.Juni 1892 (D) 38 356 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 9.Juni 1892 (E) 358 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 11. Juni 1892 (D) 360 Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) 3782 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, 16. Juni 1892 (D) 362 527 Engels an August Bebel in Berlin London, 2O.Juni 1892 (D) 3785 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 25. Juni 1892 (D) Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [London] 27.Juni 1892 (D) Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt Manchester, 30. Juni 1892 (D) Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt [Manchester] I.Juli 1892 (D) 3786 3787 3788 3789 Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 18. Juni 1892 (D) Gezeichnet mit P. W. Rosher (Deckname von Engels) Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 18. Juni 1892 (E) 1891, Juni bis Juli 3784 3783 Nr. 381 379 378 375 372 369 38 363 MEW 536* MEAB II 1325* Zur dt. Gesch. 227 Bebe! 343* Br. Kap. 1608* Kunst Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 5. Juli 1892 (D) 3792 Engels an August Bebel in Berlin London, 7.JuIi 1892 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 7. Juli 1892 (E) 3795 Mit Nachschriften von Louise Kautsky und Engels Engels an August Bebel in Berlin London, 6.juli 1892 (D) 3794 3793 Engels an August Bebel in Berlin London, 5. Juli 1892 (D) 3791 1892, Juli Gezeichnet mit Genera] (Spitzname von Engels) Engels an Stanislaw Mendelson in London [London] 4.Juli 1892 (F) 3790 Nr. 395 392 389 386 384 38 383 MEW n 1326* Zur dt. Gesch. 233 231 229 Bebel II 318* Kunst Nr. 3796 1892, Juli Engels an Panajionis Argyriades in Paris [London, Anfang Juli 1892] (F) MEW Bebel 38 398 Entwurf 3797 3798 3799 3800 Engels an Hermann Engels in Barmen London, I2.Juli 1892 (D) 399 Engels an Eduard Bernstein in Zürich London, 14. Juli 1892 (D) 400 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 22. Juli 1892 (F) 403 Engels an August Bebel in Berlin London, 23. Juli 1892 (D) 406 Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) 3801 Engels an Regina Bernstein in Zürich London, 25. Juli 1892 (D) 409 Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) 3802 3803 3804 530 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 25. Juli 1892 (D) 411 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, 25-Juli 1892 (D) 412 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 26.Juli 1892 (E) 415 235 Nr. 3805 1892, Juli bis Aug. Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt Ryde, 28.Juli 1892 (D) MEW Bebet 38 416 Mit einer Nachschrift von Mary Ellen Rosher 3806 3807 3808 3809 3810 3811 Engels an Hermann Engels in Barmen Ryde, 28.Juli 1892 (D) 418 Engels an August Bebel in Berlin Ryde, 8.Aug. 1892 (D) 419 Engels an Hermann Engels in Engelskirchen Ryde, 8. Aug. 1892 (D) 421 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart Ryde, 12. Aug. 1892 (D) 422 Engels an August Bebel in Berlin Ryde, I4.Aug. 1892 (D) 425 Engels an Regina Bernstein in Zürich Ryde, 15. Aug. 1892 (D) 428 237 - 239 531 433 436 438 Engels an August Bebel in St. Gallen Ryde, 2O.Aug. 1892 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux Ryde, 22. Aug. 1892 (E) Engels an Pasquale Martignetti in Benevento Ryde, 22.Aug. 1892 (D) 3813 3814 3815 439 442 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken Ryde, 23. Aug. 1892 (D) Engels an August Bebel in Lunz Ryde, 25.Aug. 1892 (D) 3816 3817 Postkarte Fragment (durch Beschädigung der Postkarte) 38 430 MEW Engels an Victor Adler in Lunz Ryde, 19.Aug. 1892 (D) 1892, Aug. 3812 Nr. 243 241 Bebel 1594* 609* Kunst 228* Reisen 449 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [Ryde, 5. Sept. 1892] (D) 3820 451 454 457 Engels an Ludwig Kugelmann in Ahlbeck Ryde, 5.Sept.l892 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 11. Sept. 1892 (E) Engels an August Bebel in Berlin London, 11.Sept. 1892 (D) Engels an Conrad Schmidt in Zürich London, 12.Sept. 1892 (D) 3821 3822 3823 3824 450 446 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart Ryde, 4.Sept. 1892 (D) 3819 Bisher datiert: I.Juli 1891 38 444 MEW Engels an Victor Adler in Lunz Ryde.30.Aug. 1892(D) 1892, Aug. bis Sept. 3818 Nr. 538* MEAB II 1327* Zur dt. Gesch. 245 Bebel 351* Br.Kap. n 318* Kunst Nr. 1892, Sept. MEW 3825 Engels an das Nationalkomitee der Spanischen Sozialistischen Arbeiterpartei in Madrid [London, 16.Sept. 1892] (Span.) 22 332 Bebel Br.Kap. Entwurf 3826 3827 3828 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 16.Sept. 1892 (D) 38 460 Engels an Regina Bernstein in Zürich London, 17.Sept. 1892 (D) 462 Engels an Eduard Bernstein in Zürich [London, 17.Sept. 1892] (D) 463 Nachschrift zum Brief von Engels an Regina Bernstein vom 17. Sept. 1892 3829 3830 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 17.Sept. 1892 (F u. E) 465 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 22.Sept. 1892 (E) 467 352* Gezeichnet mit P.W. Rosher (Deckname für Engels) 3831 3832 3833 3834 534 Engels an Victor Adler in Wien London, 25.Sept. 1892 (D) 471 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 26. Sept. 1892 (D) 474 Engels an August Bebel in Berlin London, 26. Sept. 1892 (D) 475 Engels an Victor Adler in Wien London, 27. Sept. 1892 (D) 479 248 Nr. 3835 3836 3837 3838 3839 3840 1892, Sept. bis Okt. MEW MEAB Engels an Franz Mehring in Berlin London, 28. Sept. 1892 (D) 38 480 540* Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 29.Sept. 1892 (D) 483 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 4. Okt. 1892 (D) 485 Engels an Hugo Lindemann und Carl Stegmann in London London, 6.0kt. 1892 (D) 486 Engels an August Bebel in Berlin London, 7.0kt. 1892 (D) 487 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] lO.Okt. 1892 (D) 491 Bebel Kunst 1488* 252 Postkarte 3841 3842 3843 3844 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, H.Okt. 1892 (E) 492 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, I8.0kt. 1892 (D) 495 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, 18. Okt. 1892 (D) 496 Engels an Charles Bonnier in Oxford [London, Mitte] Okt. 1892 (F) 498 Entwurf Bisher datiert: [2. Oktoberhälfte] 1892 535 Nr. 3845 3846 1892, Okt. bis Nov. MEW Engels an Victor Adler in Wien London, 23. Okt. 1892 (D) 38 501 Engels an Charles Bonnier in London [London] 24.0kt. 1892 (F) 503 Bebet Prol. Int. 255 252* Entwurf 3847 3848 3849 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 3.Nov. 1892 (F) 504 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 4.Nov. 1892 (E) 506 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 5.Nov. 1892 (D) 507 Postkarte 3850 3851 3852 3853 536 Engels an Sergej Michailowitsch Krawtschinski (Stepniak) in London [London] 5.Nov. 1892 (E) 508 Engels an August Bebel in Berlin London, 6.Nov. 1892 (D) 509 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 12.Nov. 1892 (F) 513 Engels an die Redaktion der „Berliner Volks-Tribüne" in Berlin London, 15.Nov. 1892 (D) 22 346 517 Engels an August Bebel in Berlin London, 19. Nov. 1892 (D) 3856 520 522 524 Engels an Paul'Lafargue in Le Perreux London, 22.Nov. 1892 (F) Engels an Julie Bebel in Berlin London, 29.Nov. 1892 (D) Engels an August Bebel in Berlin London, 29.Nov. 1892 (D) 3857 3858 3859 Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky 516 38 515 MEW Engels an Sergej Michailowitsch Krawtschinski (Stepniak) in London [London] 15.Nov. 1892 (E) Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky Engels an August Bebel in Berlin London, 15.Nov. 1892 (D) 1892, Nov. 3855 3854 Nr. 263 262 259 258 Bebel II 318* Kunst 254* Prol. Int. Nr. 3860 3861 1892, Nov. bis Dez. Engels an einen Unbekannten in [...?...] [London] 29.Nov. 1892 (E) Engels an das Sekretariat der Sozialdemokratischen Partei Deutschlands in Berlin London, 29.Nov. 1892 (D) MEW Bebel Kunst 38 525 526 Mit Nachschriften von Louise Kautsky und Engels 3862 3863 3864 Engels an Paul Stumpf in Mainz London, 30.Nov. 1892 (D) 527 Engels an Natalie Liebknecht in Berlin London, I.Dez. 1892 (D) 528 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, I.Dez. 1892 (D) 529 Nachschrift zum Brief von Engels an Natalio Liebknecht vom I.Dez. 1892 3865 3866 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, I.Dez. 1892 (D) 530 Engels an Charles Bonnier in Oxford [London, 3.Dez. 1892] (F) 532 Entwurf 3867 Engels an August Bebel in Berlin London, 3.Dez. 1892 (D) 534 264 Mit Nachschriften von Louise Kautsky und Engels 3868 3869 538 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 4.Dez. 1892 (D) 539 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 5.Dez. 1892 (F) 541 1593* Nr. 3870 3871 3872 3873 1892, Dez. Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 5.Dez. 1892 (E) MEW MEAB Bebel 38 544 Engels an Fanny Markowna Krawtschinskaja (Stepniak) in London [London] 6.Dez. 1892 (E) 547 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow m Paris London, H.Dez. 1892 (F) 548 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 20. Dez. 1892 (E) 550 Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky 3874 3875 3876 Engels an August Bebel in Berlin London, 22.Dez. 1892 (D) 552 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 24.Dez. 1892 (D) 557 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, 28.Dez. 1892 (D) 558 268 • Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky an Natalie Liebknecht 3877 3878 Engels an Friedrich Adolph Sorge m Hoboken London, 31 .Dez. 1892 (D) 560 Engels an Karl Henckell in Zürich [London, Ende 1892] (D) 566 543* Fragment (Auszug in „Buch der Freiheit", Berlin 1893) 3879 Engels an einen Unbekannten in [...?...] [London, Ende Dez. 18921 (E) 574 539 Nr. 3880 1893, Jan. Engels an den Vorstand der Sozialdemokratischen Partei Ungarns in Budapest [London, Anfang Jan. 1893] (D) MEW MEAB 22 355 Entwurf 3881 3882 Engels an Filippo Turati in Mailand [London] 7.Jan. 1893 (F) Engels an Maria Mendelsonowa in London [London] lO.Jan. 1893 (F) 39 3 4 Postkarte 3883 3884 3885 3886 Engels an Philipp Pauli in Frankfurt a.M. London, 1 I.Jan. 1893 (D) 5 Engels an Maria Mendelsonowa in London [London] 16.Jan. 1893 (F) 6 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 18. Jan. 1893 (D) 7 Engels an Louis Heritier in Genf [London] 20. Jan. 1893 (F) Entwurf 540 11 546* 17 19 20 21 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 26. Jan. 1893 (D) Engels an Hermann Engels in Barmen London, 26.Jan. 1893 (D) Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, 29.Jan. 1893 (D) Engels an Filippo Turati in Mailand London, 3O.Jan. 1893 (F) 3889 3890 3891 3892 Kartenbrief 16 Engels an Maria Mendelsonowa in London [London] 24.Jan. 1893 (F) 3888 39 13 MEW Engels an August Bebel in Berlin London, 24.Jan. 1893 (D) 1893, Jan. 3887 Nr. 547* MEAB 273 Bebel 359* Br.Kap. Engels an Maria Mendelsonowa in London [London] 7.Febr. 1893 (F) Engels an Wladimir Jakowlewitsch Schmuilow in Dresden London, 7.Febr. 1893 (D) 3894 3895 Abschrift von W.J.Schmuilow Engels an Filippo Turati in Mailand [London, 1. Febr. 1893] (F) 1893, Febr. 3893 Nr. 24 23 39 22 MEW 360* Br.Kap. Nr. 3896 3897 3898 3899 1893, Febr. MEW Engels an August Bebel in Berlin London, 9.Febr. 1893 (D) 39 26 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 12.Febr. 1893 (E) 31 Engels an August Bebel in Berlin [London] 24. Febr. 1893 (D) 34 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 24.Febr. 1893 (E) 36 Bebel 276 281 Gezeichnet mit P.W.Rfesher] (Deckname von Engels) 3900 3901 3902 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 25.Febr. 1893 (F) 39 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 25. Febr. 1893 (E) 42 Engels an Thomas Cook & Son in London [Eastbourne, um den 6. März 1893](E) 43 Entwurf Empfehlungsschreiben 3903 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin Eastbourne, 7. März 1893 (D) 44 Postkarte 3904 Engels an Filippo Turati in Mailand [Eastbourne] I2.März 1893 (F) 45 Postkarte 543 Nr. 3905 1893, März Engels an Richard Fischer in Berlin [London] B.März 1893 (D) MEW Kunst 22 401 Grußadresse [Den deutschen Arbeitern zum I.Mai 1893] Abdruck in der Mai-Festschrift, Berlini 893 3906 Engels an Michael Schacherl in Wien [London, März-Anfang April 1893] (D) 402 Grußadresse [Den österreichischen Arbeitern j u m 1. Mai 1893] Abdruck in der Mai-Festschrift, Wien 1893 3907 Engels an F.Wiesen in Baird London, M.März 1893 (D) 39 46 Entwurf, Reinschrift und Abschrift von Engels 3908 3909 3910 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux Eastbourne, 14. März 1893 (E) 47 Engels an Maria Mendelsonowa in London Eastbourne, 15.März 189[3] (F) 50 Engels an Henry Demarest Lloyd in Chicago [London, Mitte März 1893] (E) 51 Entwurf 3911 3912 3913 544 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 18. März 1893 (D) 52 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 20. März 1893 (D) 55 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 21. März 1893 (E) 57 II 319* Engels an den Redakteur der Zeitung „Sociälni Demokrat" [Josef Krapka-Nächodsky] in Prag London [8.APril 1893] (D) 3916 3918 3917 Engels an Julie Bebel in Berlin London, 31.März 1893 (D) 3915 Engels an George William Lamplugh in Port Erin London, 11.April 1893 (E) Entwurf Engels an M.R.Cotar in Paris [London] 8. April 1893 (D) Grußadresse [Den tschechischen Genossen zu ihrer Maifeier eine Erinnerung aus dem Jahr 1848] Entwurf (D) und Zeitungsabdruclr (Tschechisch) Engels an August Radimsky in Wien London, 21. März 1893 (D) 1893, März bis April 3914 Nr. 63 39 62 22 403 60 39 59 MEW 282 Bebe! 256 Prol. Int. 3922 Engels an den Redakteur der Zeitung „Le Socialiste" in Paris London, M.April 1893 (F) 3921 Entwurf Engels an Pablo Iglesias in Madrid [London, Mitte April 1893] (Span.) Entwurf und Zeitungsabdruck (Trotz ailedeml [Grußadresse an die französischen Arbeiter zum I. Mai 1893]) Beilage zum Brief von Engels an Jules Guesde vom 14. April 1893 Engels an Jules Guesde in Paris [London] H.April 1893 (F) Abichrift von Franz Mehring Engels an Franz Mehring in Berlin London, 11.April 1893 (D) 1893, April 3920 3919 Nr. 39 66 22 404 65 39 64 MEW 1619* Zur dt. Gesch. Nr. 3923 1893, April bis Juni Engels an den Redakteur der Zeitung „El Socialista" in Madrid [London, Mitte April 1893] (F) MEW Prol. Int. 22 405 257 Entwurf (F) und Zeitungsabdruck (Span.) Grußadresse [Den spanischen Arbeitern zum 1. Mai 1893] Beilage zum Brief von Engels an Pablo Iglesias von Mitte April 1893 3924 3925 3926 3927 3928 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 25.April 1893 (E) 39 67 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, 29. April 1893 (D) 69 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 17.Mai 1893 (D) 71 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 21. Mai 1893 (F) 74 Engels an Isaak Adolfowitsch Gurwitsch in Chicago London, 27. Mai 1893 (E) 75 Maschinengeschriebene Abschrift 3929 Engels an Henry Demarest Lloyd in Chicago London, 27.Mai 1893 (E) 3930 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, I.Juni 1893 (D) 76 Engels an Hermann Bahr in London [London, Anfang Juni 1893] (D) 79 3931 Entwurf 3932 Engels an Filippo Turati in Mailand London, 6. Juni 1893 (F) 80 547 Nr. 3933 1893, Juni bis Juli 3935 Engels an Stojan Nokoff in Genf London, 9. Juni 1893 (F) Engels an die Redaktion der Zeitschrift „Coi^Haitb-fleMOKpaTt" [„Sozial-Demokrat"] in Sevlijevo London, 9Juni 1893 (D) 22 407 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 13.Juni 1893 (D) 39 84 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 20. Juni 1893 (E) 85 Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) 3938 3939 3940 548 547 258 83 Neben Engels unterzeichnet von Louise Kautsky, Eleanor Marx-Aveling und Edward Aveliny 3937 Prol. Int. 39 82 Beilage zum Brief von Engels an Stojan NokoHvom9.Juni 1893 3936 MEAB Engels an Giovanni Domanico in Prati (Toscana) [London] 7.Juni [1893] (I) Entwurf 3934 MEW Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 27. Juni 1893 (F) 88 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 29. Juni 1893 (F) 93 Engels an Filippo Turati in Mailand London, 12.Juli 1893 (F) 94 3947 3946 3945 3944 3943 3942 3941 Nr. in Darmstadt London, 31. Juli 1893 (D) Engels an Ludwig Schorlemmer Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky in Berlin Eastbourne, 27.Juli 1893 (D) Engels an Natalie Liebknecht in Berlin Eastbourne, 27. Juli 1893 (D) Engels an Wilhelm Liebknecht in Mailand London, 2O.JuIi 1893 (F) Engels an Filippo Turati in Le Perreux London, 2O.Juli 1893 (E) Engels an Laura Lafargue Fragment (unvollständiger Zeitschriftenabdruck) Engels an Rudolph Meyer in Prühonice bei Prag London, 19. Juli 1893 (D) in Berlin London, 14. Juli 1893 (D) Engels an Franz Mehring 1893, Juli 111 110 109 107 105 101 39 96 MEW 548 MEAB II 467* II465* l.-l2.Aufl. ab l3.Aufl. MEAS I 619* Zur dt. Gesch. 361* Br. Kap. 196 Kunst Nr. 3948 3949 1893, Aug. bis Okt. MEW Engels an Hermann Engels in Thusis (Graubünden) Hottingen-Zürich, 16. Aug. 1893 (D) 39 112 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux Zürich-Hottingen, 21. Aug. 1893 (E) 114 Bebel Kunst Reisen Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) 3950 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux Zürich, 31. Aug. 1893 (E) 118 3951 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux Berlin, 18.Sept. 1893 (E) 120 3952 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart Berlin, 25.Sept. 1839 (D) 123 3953 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 30. Sept. 1893 (E) 124 II 324* Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels) 3954 Engels an Julie Bebel in Berlin London, 3. Okt. 1893 (D) 126 284 Mit einer Nachschrift von Louise Kautslcy 3955 3956 Engels an Hermann Blocher in Basel London, 3.0kt. 1893 (D) Engels an John B.Shipley in London [London] 3. Okt. 1893 (E) 129 130 Entwurf 3957 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 7. Okt. 1893 (D) 131 Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky 3958 550 Engels an Victor Adler in Wien London, 11. Okt. 1893 (D) 134 230* MEW 39 138 143 146 148 151 153 157 1893, Okt. Engels an August Bebel in Berlin London, 12.0kt. 1893 (D) Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 13.0kt. 1893 (F) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 14. Okt. 1893 (E) Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 17. Okt. 1893 (E) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 18. Okt. 1893 (E) Engels an August Bebel in Köln London, 18.-21.Okt. 1893 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 27.0kt. 1893 (E) Nr. 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 II 471 ab 13. Aufl. II 469 M E AS 1- —12. Aufl. 553 MEAB 291 286 Bebel Nr. 3966 1893, Okt. bis Dez. Engels an Ferdinand Wolff in Oxford [London, Ende Okt. 1893] (D) MEW Br.Kap. 39 159 Entwurf 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 3.Nov. 1893 (D) 160 Engels an Victor Adler in Wien London, lO.Nov. 1893 (D) 164 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 11.Nov. 1893 (D) 166 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 19. Nov. 1893 (F) 168 Engels an den Deutschen Bildungsverein für Arbeiter in London London, I.Dez. 1893 (D) 22 414 Engels an Natalie Liebknecht in Berlin London, I.Dez. 1893 (D) 39 170 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 2.Dez. 1893 (D) 172 Engels an.Herrnann Schlüter in Hoboken [London] 2.Dez. 1893 (D) 175 Postkarte 3975 Engels an Hermann Schlüter in Hoboken [London] 2. Dez. 1893 (D) Postkarte 552 176 363< Nr. 3976 3977 1893, Dez. MEW Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 4.Dez. 1893 (D) 39 177 Engels an Paul Arndt in London [London] 5.Dez. 1893 (D) 180 Entwurf 3978 Engels an den Internationalen Kongreß sozialistischer Studenten in Genf London, 19.Dez. 1893 (F) 22 415 Zeitungsabdruck 3979 3980 3981 3982 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, I9.Dez. 1893 (E) 39 181 Engels an Ludwig Schorlemmer in Stuttgart London, 19.Dez. 1893 (D) 184 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin London, 21. Dez. 1893 (D) 186 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 3O.Dez. 1893 (D) 187 553 Nr. 3983 3984 3985 1894, Jan. Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 3.Jan. 1894 (F) MEW Kunst 39 190 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 4Jan. 1894 (F) 193 Engels an Giuseppe Canepa in Diano Marina [London, 9. Jan. 1894] (F) 194 1354* Entwurf Bisher datiert: [Jan. 1894] 3986 3987 3988 3989 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 9. Jan. 1894 (D) 195 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 1 O.Jan. 1894 (F) 197 Engels an George William Lamplugh in London London, 10. Jan. 1894 (E) 198 Engels an Henri Rave in Poitiers [London] 10.Jan. 1894 (F) 199 Entwurf 3990 3991 3992 Engels an Victor Adler in Wien London, 11. Jan. 1894 (D) 200 Engels an George William Lamplugh in London [London] I2.Jan. 1894 (E) 203 Engels an Albert Delon in Nimes [London, um den 21.Jan. 1894] (D) 204 Notiz über ein Antwortschreiben 554 404* 210 Engels an Georg von Gizycki in Berlin Eastbourne, 17.Febr. 1894 (D) 3997 Entwurf 209 39 208 22 439 39 205 MEW Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [Eastbourne] 13.Febr. 1894 (D) Wahrscheinlich Fragment Engels an Richard Fischer in Berlin London, 1. Febr. 1894 (D) die Sozialistische Partei] [Die künftige italienische Revolution und Entwurf und gekürzter Zeitschriftenabdruck Engels an Filippo Turati in Mailand London, 26. Jan. 1894 (F) Zeitschriftenabdruck Bisheriger Adressat: Heinz Starkenburg Engels an Walthei" Borgius in Breslau London, 25.Jan. 1894 (D) 1894, Jan. bis Febr. 3996 3995 3994 3993 Nr. n 474* II472* M E AS 1.—12. ab l3.Aufl. Aufl. 562 559* MEAB 1624* Zur dt. Gesch- 365* Br.Kap. I 95* 102* Kunst Nr. 3998 1894, Febr. bis März Engels an Eduard Bernstein in London [Eastbourne, 22.Febr. 1894] (D) MEW MEAB Kunst 39 211 Postkarte 3999 4000 4001 4002 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken Eastbourne, 23. Febr. 1894 (D) 212 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 6. März 1894 (F) 214 Engels an August Momberger in Wiesbaden London, 9. März 1894 (D) 217 Engels .an den Nationalrat der französischen Arbeiterpartei [zum 23. Jahrestag der Pariser Kommune] in Paris London, 18. März 1894 (F) 573* 22 443 Grußadresse Zeitungsabdruclc 4003 4004 Engels an Victor Adler in Wien London, 20. März 1894 (D) Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 20. März 1894 (E) 39 219 221 Gezeichnet mit L. Klautsky] (Deckname von Engels) 4005 Engels an Panait Mujoiu in Bukarest London, 20. März 1894 (D) 222 Entwurf und Reinschrift Bisher datiert: Anfang März 1894 4006 556 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 21. März 1894 (D) 223 II 323* Nr. 1894, März bis April MEW 4007 Engels an Victor Adler in Wien London, 22.März 1894 (D) 39 226 Engels an den vierten österreichischen Parteitag in Wien London, 22. März 1894 (D) 22 444 4008 Grußadresse Beilage zum Brief von Engels an Victor Adler vom 22.März 1894 Abdruck in „Verhandlungen des vierten österreichischen sozialdemokratischen Parteitages«, Wien 1894 4009 Engels an Pablo Iglesias in Madrid [London, 26. März 1894] (Fu.Span.) 39 228 Entwurf 4010 4011 Engels an Benno Karpeles in Wien London, 29.März 1894 (D) 231 Engels an John Hunter Watts in London [London] 3.April 1894 (E) 232 Entwurf 4012 4013 4014 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 11. April 1894 (E) 233 Engels an Filippo Turati in Mailand London, 12.April 1894 (F) 236 Engels an Henry William Lee in London [London] lö.April 1894 (E) 237 Entwurf 557 Nr. 4015 1894, April bis Mai Engels an den Redakteur einer französischen sozialistischen Zeitung London, 24. April 1894 (F) MEW 39 238 Vermutlicher Empfänger: Redakteur des „Reveil ouvrier" (Calais) Entwurf 4016 Engels an Carl Eberle in Barmen London, 24.April 1894 (D) 239 Entwurf und Reinschrift 4017 4018 4019 4020 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 11. Mai 1894 (E) 240 Engels an Filippo Turati in Mailand London, 11.Mai 1894 (F) 242 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, I2.Mai 1894 (D) 243 Engels an den Vorstand der Sozialdemokratischen Partei Ungarns [zum dritten Parteitag] in Budapest London, 15.Mai 1894 (D) 22 445 Grußadresse Entwurf und Zeitungsabdruck 4021 Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski in Weggis [London] 2O.Mai 1894 (D) 39 246 Entwurf 4022 4023 558 Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow in Mornex London, 21. Mai 1894 (F) 247 Engels an Stanislaw Mendelson in London [London] 22.Mai 1894 (F) 249 Nr. 4024 4025 1894. Mai bis Juli Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow in Mornex London, 22.Mai 1894 (F) Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski in Weggis London, 31. Mai 1894 (D) MEW 39 250 251 Entwurf 4026 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 1. Juni 1894 (E) 252 Gezeichnet mit L. K[autsky] (Deckname von Engels) 4027 4028 4029 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 2. Juni 1894 (F) 254 Engels an Witold Jodko-Narkiewicz in London [London] 5. Juni 1894 (F) 257 Engels an Stanislaw Zablocki in Wien [London] 7.Jum 1894 (D) 258 Entwurf 4030 4031 4032 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 19. Juni 1894 (D) 259 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 26.-27. Juni 1894 (D) 260 Engels an Otto Wachs in Berlin [London, Ende Juni/Anfang Juli 1894] (D) 262 Entwurf 559 Nr. 4033 1894, Juli Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski in Weggis . [London, Juli 1894] (D) MEW Kunst 39 263 Entwurf Bisher datiert: (Ende Juni 1894] 4034 Engels an Natalie Liebknecht in Berlin [London, I.Juli 1894] (D) 539 Postkarte Mitunterzeichnet von Friedrich Leßner, Will Thome, Eduard Bernstein, Wilhelm Liebknecht, Frederick Demuth, Maria Mendelsonowa, Otto Wittelshöfer, Louise Freyberger, Regina Bern' stein, Stanislaw Mendelson, Julius Motteier und Ludwig Freyberger 4035 4036 4037 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 4. Juli 1894 (E) 264 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, 5. Juli 1894 (D) 265 Engels an die Redaktion der Zeitschrift „Die Neue Zeit" in Stuttgart [London] 9.Juli 1894 (D) 267 Postkarte 4038 4039 4040 4041 560 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 16.Juli 1894 (D) 268 Engels an Victor Adler in Wien London, 17. Juli 1894 (D) 269 Engels an Julius Motteier in London [London] 2I.Juli 1894 (D) 275 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 28. Juli 1894 (D) 276 I 148* Nr. 4042 4043 4044 4045 1894, Juli bis Aug. Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 28. Juli 1894 (E) MEW 39 278 Engels an Filippo Turati in Mailand London, 3I.Juli 1894 (F) 281 Engels an Victor Adler in Wien London, 4. Aug. 1894 P ) 282 Engels an die englischen sozialistischen und Arbeiterorganisationen [London, 6. Aug. 1894] (E) Kunst 22 474 Entwurf; verfaßt im Auftrag von Pablo Iglesias und im Namen des Exekutivrats der Spanischen Sozialistischen Arbeiterpartei 4046 Engels an Pablo Iglesias in Madrid [London, zwischen dem 9. und 16.Aug. 1894] (Span.) 39 283 Entwurf Bisher datiert: [Anfang Aug. 1894] 4047 4048 Engels an Eduard Bernstein in Broadstairs Eastbourne, 14.Aug. 1894 (D) 285 Engels an Thomas Clarke in London [London, nicht vor dem 15. Aug. 1894] (E) 287 Entwurf Empfehlungsschreiben 4049 36 Engels an Filippo Turati in Mailand Eastbourne, 16.Aug. 1894 (F) Marx/Engels-Verzeichnis II 288 561 Engels an Carlo Dell'Avalle in Rom Eastboume, 6. [Sept. 1894] (F) 4051 4055 4054 Engels an Eduard Bernstein in London [London] 18. Sept. 1894 (D) 4053 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 23.Sept. 1894 (D) Fragment Engels an Laura Lafargue in Le Perreux [London, zweite Septemberhälfte 1894] (E) Postkarte Engels an Eduard Bernstein in London Eastbourne, ö.Sept. 1894 (D) 4052 Brief an Dell'Avalle] [An den dritten Kongreß der Sozialistischen Partei der italienischen Werktätigen. Entwurf (F) und gekürzter Zeitunitsabdruck (I) Engels an Paul Lafargue in Le Perreux Eastboume, 22.Aug. 1894 (F) 1894, Aug. bis Sept. 4050 Nr. 300 298 297 39 296 22 475 39 292 MEW 368* Br.Kap. 261 Prol. Int. Engels an die Redaktion der „Critica Sociale" in Mailand London, 27.Okt. 1894 (F) 4059 Entwurf (F) und Zeitschriftenabdruck (I) (Der internationale Sozialismus und der italienische Sozialismus) Engels an Maria Mendelsonowa in London London, 26. Okt. 1894 (F) Entwurf Bisher datiert: [zweite Oktoberhälfte 1894] Engels an Emile Vandervelde in Brüssel [London, nach dem 21.Okt. 1894] (F) Entwurf (F) und Zeitungsabdruck (I) [Grußadresse an die Sozialisten Siziliens, gerichtet an die Zeitung „La Giustizia Sociale" und die Sizilianische Sozialistische Partei] Engels an den Redakteur der Zeitung „La Riscossa Sodalista" [Muzio Colnago] in Palermo [London, 26.Sept. 1894] (F) 1894, Sept. bis Okt. 4058 4057 4056 Nr. 22 478 304 39 302 22 476 MEW 1288* Kunst Nr. 1894, Nov. MEW 4060 Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow in London [London] 1. Nov. 1894 (F) 39 305 4061 Engels an Carl Hirsch in Köln [London] 8.Nov. 1894 (D) MEAB Bebel 306 Postkarte 4062 4063 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, lO.Nov. 1894 (D) Engels an die Redaktion des „Vorwärts" in Berlin London, 12. Nov. 1894 (D) 307 574* 22 480 Zeitungsabdruck 4064 4065 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 12.Nov. 1894 (E) Engels an seine Testamentsvollstrecker [Samuel Moore, Eduard Bernstein und Louise Freyberger] in London London, 14.Nov. 1894 (E) 39 312 507 Ergänzungsbrief zum Testament von Engels vom 29. Juli 1893 Abschrift von Eduard Bernstein und Louise Freyberger Mit einer Notiz von August Bebel 4066 Engels an August Bebel und Paul Singer in Berlin London, 14. Nov. 1894 (D) 316 Ergänzungsbrief zum Testament von Engels vom 29. Juli 1893 4067 Engels an Eduard Bernstein in London London, 14. Nov. 1894 (D) Postkarte 564 317 295 Nr. 4068 1894, Nov. Engels an Laura Lafargue und Eleanor Marx-Aveling London, 14. Nov. 1894 (E) MEW 39 318 Ergänzungsbrief zum Testament von Engels vom 29. Juli 1893 4069 4070 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [London] 15. Nov. 1894 (D) 320 Engels an Eduard Bernstein in London [London] 20. Nov. 1894 (D) 321 Postkarte 565 Nr. 4071 4072 4073 1894, Nov. bis Dez. MEW Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 22.Nov. 1894 (D) 39 322 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 22.Nov. 1894 (F) 324 Engels an Jossif Nersessowitsch Atabekjanz in Stuttgart London, 23.Nov. 1894 (D) 327 Zur dt. Gesch. Entwurf und Reinschrift 4074 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 24.Nov. 1894 (E) 328 Gezeichnet mit L. K[autsky] (Deckname von Engels) 4075 Engels an Wilhelm Liebknecht in Berlin [London] 24.Nov. 1894 (D) 330 Maschinengeschriebene Abschrift 4076 4077 4078 4079 Engels an Frau Karpeles in Wien [London] 30.Nov. 1894 (D) 333 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 4.Dez. 1894 (D) 334 Engels an Filippo TuTati in Mailand [London] 4.Dez. 1894 (F) 337 Engels an den Deutschen Bildungsverein für Arbeiter in London London, 6. Dez. 1894 (D) 22 507 Entwurf 4080 566 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 12.Dez. 1894 (D) 39 338 n 1327* Nr. 1894, Dez. MEW 4081 Engels an Victor Adler in Wien London, 14.Dez. 1894 (D) 39 340 4082 4083 4084 Engels an Witold Jodko-Narkiewicz in London [London] I4.Dez. 1894 (D) 345 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux [London] I7.Dez. 1894 (E) 346 Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow in Paris London, 18. Dez. 1894 (F) 349 Kartenbrief 4085 4086 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux 'London, 18. Dez. 1894 (F) 350 Engels an George William Lamplugh in London [London] 21.Dez. 1894 (E) 352 Postkarte 4087 4088 Engels an Victor Adler in Wien London, 22.Dez. 1894 (D) Engels an Victor Adler in Wien [London, 27.Dez. 1894] (D) Entwurf und Zeitungsabdruck [Grußadresse an die österreichischen Arbeiter zum täglichen Erscheinen der Wiener „Arbeiter-Zeitung"] Bisher datiert: [Anfang Jan. 1895] 353 39 355 22 508 567 Nr. 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 1894, Dez. bis 1895, Jan. Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 29.Dez. 1894 (E) MEW 39 356 Engels an Emma Adler in Wien London, I.Jan. 1895 (D) 358 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover London, I.Jan. 1895 (D) 359 Engels an Hermann Schlüter in Hoboken London, 1. Jan. 1895 (D) 361 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 3.Jan. 1895 (D) 363 Engels an Ludwig Schorlemmer in Darmstadt London, 3Jan. 1895 (D) 365 Engels an Paul Stumpf in Mainz London, 3. Jan. 1895 (D) 367 Engels an Pasquale Martignetti in Benevento London, 8Jan. 1895 (D) 369 Engels an Victor Adler in Wien London, 9.Jan. 1895 (D) 371 Mit einer Nachschrift von Louise Freyberger 4098 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 9. Jan. 1895 (E) Gezeichnet mit L. K[autsky] (Deckname von Engels) 568 Zur dt. Gesch. 374 n 1329* Nr. 4099 4100 4101 4102 4103 1895, Jan. Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 9.Jan. 1895 (D) MEW 39 375 Engels an Victor Adler in Wien London, 12.Jan. 1895 (D) 376 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [London] I2Jan. 1895 (D) 378 Engels an Hermann Engels in Barmen London, 12.Jan. 1895 (D) 379 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 13.-14. Jan. 1895 (F) 382 569 Nr. 1895, Jan. bis Febr. MEW 4104 Engels an Friedrich Adolph Sorge in Hoboken London, 16. Jan. 1895 (D) 39 385 4105 4106 4107 4108 4109 4110 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 19.Jan. 1895 (E) 388 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 22.Jan. 1895 (F) 391 Engels an Ferdinand Tönnies in Kiel London, 24. Jan. 1895 (D) 394 Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 25.Jan. 1895 (D) 397 Engels an Victor Adler in Wien London, 28. Jan. 1895 (D) 398 Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch in London [London] 30.Jan. 1895 (F) 401 Kartenbrief 4111 4112 4113 570 Engels an Witold Jodko-Narkiewicz in London [London] 2: Febr. 1895 (D) 402 Engels an Richard Fischer in Berlin London, 2. Febr. 1895 (D) 403 Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow in Zürich London, 8. Febr. 1895 (F) 405 MEAB 577* Nr. 4114 4115 4116 4117 4118 4119 1895, Febr. MEW Engels an Hermann Engels in Barmen London, 8. Febr. 1895 (D) 39 407 Engels an Richard Fischer in Berlin London, 12.Febr. 1895 (D) 409 Engels an Richard Fischer in Berlin London, 13.Febr. 1895 (D) 410 Engels an Julius Motteier in London [London] 23.Febr. 1895 (D) 411 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux [London] 26. Febr. 1895 (F) 412 Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow in Genf London, 26.Febr. 1895 (F) 416 MEAB Br. Kap. 578* 369* 571 Nr. 4120 4121 4122 1895, März MEW Engels an Julius Motteier in London [London] 2.März 1895 (D) 39 418 Engels an Edouard Vaillant in Paris London, 5. März 1895 (F) 419 Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 5.März 1895 (E) 422 MEAB Br. Kap. Gezeichnet mit L. K[autsky] (Deckname von Engels) 4123 4124 Engels an Richard Fischer in Berlin [London] 8.März 1895 (D) Engels an den Vorstand des Deutschen Bildungsvereins für Arbeiter in London [London] 11. März 1895 (D) 424 22 528 Entwurf 4125 4126 4127 Engels an Werner Sombart in Breslau London, 11.März 1895 (D) 39 427 Engels an Conrad Schmidt in Zürich London, 12. März 1895 (D) 430 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [London] 13.März 1895 (D) 435 581* 371* 585* 374* Postkarte 4128 4129 Engels an Victor Adler in Wien London, 16. März 1895 (D) 436 Engels an Pablo Iglesias in Madrid [London, lö.März 1895] (Span.) 439 Entwurf Bisher datiert: [16.Febr. 1895] 572 444 445 446 449 Engels an Hermann Engels in Barmen London, 2O.März 1895 (D) Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch in London [London] 22. März 1895 (F) Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 25. März 1895 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 28.März 1895 (E) Engels an Karl Kautsky in Stuttgart [London] I.April 1895 (D) 4132 4133 4134 4135 4136 452 443 39 441 MEW Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 19. März 1895 (D) Maschinengeschriebene Abschrift Engels an Carl Hirsch in Köln London, 19.März 1895 (D) 1895, März bis April 4131 4130 Nr. 586* MEAB 383* Frankel n 1330* Zur dt. Gesch. Nr. 4137 1895, April Engels an Harry Quelch in London [London] 2.April 1895 (E) MEW MEAB Br.Kap 39 453 Entwurf 4138 4139 4140 4141 4142 4143 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux London, 3. April 1895 (F) 454 Engels an Richard Fischer in Berlin London, 5.ApriI 1895 (D) 459 Engels an Conrad Schmidt in Zürich London, 6. April 1895 (D) 461 376* Engels an Stephan Bauer in Brunn London, 1 O.April 1895 (D) 462 377* Engels an Hermann Engels in Barmen London, I2.April 1895 (D) 463 Engels an Krastju Rakowski in Nancy London, 13.ApriI 1895 (wahrsch. F) 465 586* Zeitungsabdruck (Bulsr.) 4144 Engels an Richard Fischer in Berlin London, 15.April 1895 (D) 4145 Engels an das Komitee der Independent Labour Party in London [London, zweite Aprilhälfte 1895] (E) 466 22 529 Entwurf 4146 4147 574 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, I7.April 1895 (E) Engels an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 18.April 1895 (D) 39 468 470 377* 472 473 475 476 477 Engels an Stanislaw Mendelson in London [London] 23.April 1895 (F) Engels an Franz Mehring in Berlin London [Ende April 1895] (D) Engels an Richard Fischer in Berlin London, 9. Mai 1895 (D) Engels an Franz Mehring in Berlin London, 9. Mai 1895 (D) Engels an Laura Lafargue in Le Perreux London, 14. Mai 1895 (E) 4149 4150 4151 4152 4153 39 471 MEW Engels an Richard Fischer in Berlin London, 18.APril 1895 (D) 1895, April bis Mai 4148 Nr. II 324* Kunst 4159 Engels an Richard Fischer in Berlin [London] 29.Mai 1895 (D) 4158 Gezeichnet mit L. K[autsky] (Deckname von Engels) Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson in Petersburg London, 4. Juni 1895 (E) Postkarte Engels an die Redaktion der „Rheinischen Zeitung" in Köln London, 22. Mai 1895 (D) Telegramm Engels an Carl Hirsch in Köln London, 22.Mai 1895 (D) 4157 4156 Engels an Karl Kautsky in Stuttgart London, 21.Mai 1895 (D) 4155 Entwurf und Reinschrift Engels an Carl Hirsch in Köln London, 2O.Mai 1895 (D) 1895, Mai bis Juni 4154 Nr. 488 487 485 485 481 39 479 MEW 587* MEAB I 624* Zur dt. Gesch. 377* Br. Kap. 1374* Kunst Nr. 4160 4161 4162 4163 1895, Juni bis Juli Engels an Eduard Bernstein in London Eastbourne, 18. Juni 1895 (D) MEW Br.Kap. Kunst 379* I 149* 39 489 Engels an Boleslaw Antoni Jedrzejowski in London Eastbourne, 28. Juni 1895 (D) Engels an Filippo Turati in Mailand Eastbourne, 28. Juni 1895 (F) 491 Engels an Paul Lafargue in Le Perreux [Eastbourne, 29.Juni 1895] (F) 493 490 Ansichtskarte Neben Engels gezeichnet von Eleanor Marx-Aveling, Edward Aveling und Laura Lafargue 4164 Engels an Richard Fischer in Berlin Eastbourne, 29. Juni 1895 (D) 494 Postkarte 4165 4166 4167 Engels an Louise Freyberger in London Eastbourne, I.Juli 1895 (D) 495 Engels an Eduard Bernstein in London Eastbourne, 4Juli 1895 (D) 496 Engels an Filippo Turati in Mailand Eastbourne, 4. Juli 1895 (I) 497 Ansichtskarte 4168 Engels an Antonio Labriola in Rom Eastbourne [vor dem 8.Juli 1895] (I) 498 Fragment (Auszug in ttLa Critica", Neapel 1938) 4169 4170 Engels an Eleanor Marx-Aveling in London Eastbourne, 9. Juli 1895 (E) 499 Engels an Laura Lafargue in Le Perreux Eastbourne, 23.Juli 1895 (E) 500 37 Mant/Engels-Verzeichnis II 577 4171 Engels an Ludwig Siebold in Säle (Ceshire) [London, 28.Juli 1895] Abschrift von Louise Kautsky Entwurf von Engels 578 39 544 VERZEICHNIS. DER EMPFÄNGER UND ABSENDER IIEPEHEHB AflPECATOB H OTÜPABHTE JIEH INDEX OF ADDRESSEES AND WRITERS INDEX DES DESTINATAIRES ET DES EXPEDITEURS INDICE DE DESTINATARIOS Y REMITENTES Die Übersicht über die Empfänger und Absender verzeichnet sämtliche als Adressaten von Marx/Engels-Briefen» -Postkarten und -Telegrammen bekannten Einzelpersonen, Parteien, Vereine, Zeitungen, Zeitschriften, Verlage, Firmen, Gesellschaften usw. Die Namen und Bezeichnungen sind alphabetisch angeordnet. Die Zuordnung der einzelnen Korrespondenzen erfolgt jeweils unter dem in den Marx/Engels-Werken genannten Adressaten, jedoch sind zahlreiche Verweisungen eingefügt worden, um das Auffinden von Korrespondenzen mit versteckten Empfängerangaben zu erleichtern. Die Angaben bei den Verweisungen stehen in Winkelklammern. Die einzelnen Briefe, Postkarten und Telegramme werden unter dem jeweiligen Adressaten in folgender Kurzform genannt: laufende Nummer, Absender (in runden Klammern), Datum der Abfassung, Nummer der betreffenden Korrespondenz im Inhaltsvergleichsregister, wo sich alle näheren Angaben finden. a^pecaTOB H oTnpaBHTejieä BKJno^aeT B ceön Bcex cTaBimax H3BecTHUMH H3 M, OTKPHTOK H TenerpaMM MapKca H 9Hrejn>ca pa3Hux m m , Bce napTHH, oöteflimeHHfl, ra3eTH, wypHajiH, H3AaTeJiBCTBa, ignxpM&i, oßmecTBa H T.JJ. Bce HMeHa H HasBaHHH pacnojioffieHHno aji$aBHTy. PacnpeaeJieHHe OTflejibHtix KOppecnOHßeHEtnH npoHBBeaeHO B COOTBCTCTBHH c HaaBaHHfiMH a;npecaTOB B Co^HHeHHHx MapKca H 3HreJiBca, npH 3TOM aaioTCH MHoroHHCJieHHHe Hono^UHHTeJibHHe ccuJiKH EJIH Toro, HTOÖH oßjierqHTb HOHCKH KoppecnoHAeHAHä co CKpHTbtM yKa3aHneM Ha Toro HJIH HHoro ajtpecaTa. B cctuiKax, aaKJuo^eHti B yraoBHe CKOÖKH. IlHCtMa, OTKPHTKH HJIH oa Ha3BaHHeM aapecaTa B cnep;yiomeH coKpameHHoa $opaie: p, oTnpaBHTejrb (B Kpyrjmx cKOßKax), naTa HaimcaHHH, HOMep B CpaBHHTejitHOM YKaaaTejie, r ^ e HMCIOTCH Goaiee no^poCHHe saHHtie. The index of the addressees and writers comprises all individual persons, parties, unions, papers, periodicals, Publishing houses,firms,societies etc. known as addressees of letters, postcards, and telegrams by Marx and Engels. The names are arranged in alphabetical order. The arrangement of the individual correspondences is made according to the addressees named in the Marx/Engels-Werke, but numerous references have been included in order to facilitate the finding of correspondences that bear hidden particulars of the addressees. The particulars belonging to the references are put in pointed brackets. The individual letters, postcards, and telegrams are named under the respective addressee in the following form of abbreviation: Running number, writer (in parentheses), date of composition, number of the respective correspondence in the comparative index where all the detailed Information is to be found. La liste des destinataires et des explditeurs vous donnera un apenju d^taillä des correspondants de Marx et Engels» qu'il s'agisse de personnes priv^es, de partis, d'associations, de maisons de presse, de maisons d'6dition, de firmes, de sociele's etc. Nous avons suivi l'ordre alphab&ique, pour constituer cette liste. Nous avons attribue" les diff^rentes pieces au correspondant que nous indique I'^dition des ceuvres de Marx et Engels; dans certains cas nous avons du toutefois ajouter des comple*ments entre parentheses, afin de faciliter I'identification de pieces dont Ie destinataire n'^tait pas d^termin^ de fagon certaine. Pour ce qui est des indications relatives aux lettres, aux cartes postales et aux t^Ugrammes, nous avons adoptö l'ordre suivant: num^ro de classement, expäditeur (entre parentheses), date de rldaction, num^ro de Ia piece en question dans I'index de comparaison qui donne les plus amples renseignements. EI registro de destinatarios y remitentes relaciona todas las personas, partidos, asociaciones, periddicos. revistas, editoriales, firmas, sociedades etc. conocidos co mo destinatarios de cartas, tarjetas postales y telegramas de Marx y Engels. Los nombres han sido registrados por orden alfab£tico, tal como aparecen en las Obras de Marx y Engels, pero se han anadido numerosas notas de referencia para facilitar Ia Iocalizaciön de comunicaciones cuyo destinatario es dificil de definir. Esas indicaciones aparecen en par£ntesis angulares. Las cartas, tarjetas postales y telegramas han sido registrados, bajo el nombre del respectivo destinatario, del siguiente modo abreviado: nümero corrido, remitente (en par^ntesis redondos), fecha de creacidn, nümero de Ia respectiva correspondencia en el Indice comparativo, donde el lector encuentra todos los demas datos. Adam französischer Arbeiter, Blanquist; 1850 einer der Führer der französischen blanquistischen Emigrantenvereinigung in London. 1 - (Marx/Engels und Harney) <9.0kt. 1850) siehe unter Adam, Emmanuel Barihäemy UndJtdesVidil Adam, Emmanuel Barthelemy und Jules Vidil I - (Marx/Engels und Harney) 9. Okt. 1850. 1725 ADAV Siehe Unter Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein Adler, Emma (1858-1935) Frau von Victor Adler, in der österreichischen proletarischen Frauenbewegung tätig. 1-(Engels) 22.Juli 1891. 3678 2-(Engels) I.Jan. 1895.4090 Adler, Victor (1852-1918) österreichischer Arzt, Mitbegründer (1881) und langjähriger Führer der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei Österreichs; in den neunziger Jahren zugleich Redakteur der Wiener „Arbeiter-Zeitung"; enger Freund von Engels; später Vertreter des opportunistischen Flügels der österreichischen Sozialdemokratie und der II. Internationale. 1 - (Engels) 4.Dez. 1889.3492 2 - (Engels) 15. Nov. 1890.3588 3 - (Engels) 17. Nov. 1890. 3589 4-(Engels) 12. Dez. 1890.3602 5-(Engels) [26.Juni 1891.] 3669 6-(Engels) 22.Juli 1891. 3677 7 - (Engels) 19.Febr. 1892. 3740 8 - (Engels) 19. Mai 1892. 3771 9 - (Engels) 19.Aug. 1892.3812 10-(Engels) 3O.Aug. 1892. 3818 II - (Engels) 25.Se P t. 1892.3831 12 - (Engels) 27.Sept. 1892. 3834 13 - (Engels) 23.0kt. 1892.3845 14-(Engels) 11.Okt. 1893.3958 15 - (Engels) lO.Nov. 1893.3968 16-(Engels)! I.Jan. 1894.3990 17 - (Engels) 20. März 1894.4003 18 - (Engels) 22. März 1894. 4007 19-(Engels) 17.Juli 1894. 4039 20 - (Engels) 4. Aug. 1894. 4044 21 - (Engels) 14.Dez. 1894.4081 22 - (Engels) 22. Dez. 1894. 4087 23 - (Engels) [27. Dez. 1894 J 4088 24 - (Engels) 9.Jan. 1895. 4097 25 - (Engels) 12. Jan. 1895. 4100 26-(Engels) 28. Jan. 1895.4109 27 - (Engels) 16. März 1895. 4128 Siehe auch unter „Arbeiter-Zeitung" (Wien) %LAlba" (Florenz) 'talienische demokratische Zeitung, die von 1847 bis 1849 in Florenz unter der Redaktion von Lafarina erschien. 1 - (Marx) [Ende Mai 1848.] 1663 Allen, Sarah Hausbesitzerin in London. 1 - (Engels) [nach dem 6. Juli 1884.] 3042 „Allgemeine Militär-Zeitung" (Dannstadt und Leipzig) führende deutsche und internationale Militärzeitschrift, Organ der Gesellschaft deutscher Offiziere und Militärbeamten; erschien von 1826 bis 1902 in Darmstadt und Leipzig; in den sechziger Jahren veröffentlichte die Zeitschrift einige Artikel von Engels. I - (Engels) 24.Aug. 1860. 1940 »Allgemeine Zeitung" (Augsburg) bürgerliche Tageszeitung; 1798 gegründet, erschien von 1810 bis 1852 in Augsburg; unterstützte in den fünfziger und sechziger Jahren die Pläne zur nationalen Einigung Deutschlands unter der Vorherrschaft Österreichs. 1 - (Marx) H.April 1844. 1565 2 - (Marx) 4. Okt. 1851. 1745 3-(Marx)19.Okt. 1859. 1879 4-(Marx) 21.Febr. 1860. 1902 Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein (ADAV) 1863 in Leipzig gegründet, bedeutete die Wiedererweckung der Arbeiterbewegung nach der Niederlage der Revolution von 1848/1849 und ihre Lostrennung von der Bourgeoisie; an seine Spitze stellte sich Ferdinand Lassalle; seine Arbeiteragitation stützte sich auf den Lassalleanismus; vor allem das selbstherrliche Auftreten Lassalles und seiner Nachfolger sowie die Auswirkungen der lassalleanischen Anschauungen trugen immer mehr dazu bei, die 581 proletarische antilassalleanische Opposition aus dem ADAV hinauszudrängen und den ADAV zu einer Sektenorganisation zu machen; seitdem sich 1869 die Eisenacher Partei herausgebildet hatte, trat der ADAV in sein Zerfallsstadium ein; 1875 vereinigten sich Eisenacher und ADAV in der SAPD. 1 - (Marx) 18.Aug. 1868.2130 Annenkow, Pawel Wassiljewitsch (1812-1887) russischer Gutsbesitzer, liberaler Kritiker und Publizist; schloß 1846 mit Marx Bekanntschaft, nahm am 30. März 1847 an der Aussprache mit Wilhelm Weitling im KKK in Brüssel teil. 1-(Marx) 28.Dez. [1846.] 1641 2 - (Marx) 9.Dez. [1847.] 1649 Allsop, Thomas (1795-1880) englischer Börsenmakler, Publizist, schloß sich den Chartisten an; unterstützte Marx 1871 aktiv bei der Hilfsaktion für die geflüchteten Pariser Kommunarden; unterhielt auch in den folgenden Jahren freundschaftliche Beziehungen zur Familie Marx. 1-(Engels) 17. Okt. 1876.2633 2-(Marx) 2O.April 1877. 2670 3-(Marx) 28.April 1878. 2713 4 - (Engels) 14.Dez. 1879.2766 Arbeiterbund, Region Toskana-Florenz Siehe unter Fascio Operaio, Regione ToscanaFirenze „Almanach de la Question Sociale" (Paris) sozialistisches Jahrbuch; erschien von 1891 bis 1903 in Paris unter der Redaktion von Panajionis (Paul) Argyriades; in ihm wurden Berichte über die internationale Arbeiterbewegung veröffentlicht. 1 - (Engels) <[Anfang Juli 1892]) siehe unter Argyriades, Paul Amerikanische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation 1865 bildeten sich in den USA die ersten Gruppen der IAA, die unter dem maßgebli" chen Einfluß von Friedrich Adolph Sorge zu Sektionen organisiert wurden; es bildeten sich getrennte Sektionen der Englisch sprechenden Arbeiter („Englische Sektionen"), der Französisch sprechenden Arbeiter („Französische Sektionen") und der Deutsch sprechenden Arbeiter („Deutsche Sektionen"); deshalb gab es seit 1865 im Generalrat der IAA einen Korrespondierenden Sekretär für Amerika (für die USA): Leon Lewis (1865). Peter Fox (1866/ 1867), Robert Shaw (1867-1869), Johann Georg Eccarius (1870-1872 für die Englischen Sektionen) und Edouard [Vaillant (1871/1872 für die Französischen Sektionen). SieAe unter Sorge, Friedrich Adolph 582 Arbeitergesellschaft von Ferrara Siehe unter Socieiä dei Lavaratori ferraresi Arbeiterorganisationen, englische sozialistische und Organisationen, mit denen Engels in den neunziger Jahren in England zusammenarbeitete und auf die er Einfluß nahm; dazu gehörten die Legal Eight Hours and International Labour League, die Social Democratic Federation, die Independent Labour Party, die Fabian Society, das Parliamentary Committee of the Trades Unions Congress und die Gas Workers' and General Labourers' Union. 1 - (Engels) [6.Aug. 1894.] 4045 Arbeiterparlament in Manchester (6.-18. März 1854) auf Initiative der linken Chartisten um Ernest Jones im Ergebnis einer Massenstreikbewegung gebildet; an ihm beteiligten sich Chartisten, Arbeiter der TradeUnions und nichtorganisierte Arbeiter; Marx war als Ehrendelegierter eingeladen; es beschloß das Programm der Massenbewegung und schuf eine Exekutive aus 5 Mitgliedern; die Absicht, nach diesem ersten Arbejterparlament weitere jährlich einzuberufen, scheiterte. 1 - (Marx) 9. März 1854. 1820 Arbeiterparteien Siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braurischvleig; Fabian Society; Independent Labour Party; Italienische Sozialistische Partei; Parti Ouvrier francais; SizilianischeSozialistischePartei;SocialDemocratic Federation; Sozialdemokratische Arbeiterpartei Österreichs; Sozialdemokratische Partei Däne- marks;SozialdemokratischeParteiDeutschlands; Sozialdemokratische Partei Ungarns; Spanische Sozialistische Arbeiterpartei Arbeitervereine Siehe Unter Deutscher Arbeiterbildungsverein in London; Deutscher Arbeiterverein in Viva (VeveylSchweiz); Vereine „Arbeiter-Wochen-Chronik" (Budapest) sozialistische Wochenzeitung, Organ der Sozialdemokratischen Partei Ungarns in deutscher Sprache; erschien von 1873 bis 1890 in Budapest und wurde 1891 bis 1894 fortgesetzt unter dem Titel „Arbeiterpresse". 1 - (Engels) <3.Dez. 1890) siehe unter „Arbeiter-Wochen-Chronik" und „Nepszava" Budapest) „Arbeiter-Wochen-Chronik" und „Nepszava" (Budapest) 1-(Engels) 3. Dez. 1890. 3594 „Arbeiter-Zeitung" (Wien) sozialistische Zeitung, Organ der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei Österreichs; erschien von 1889 bis 1893 wöchentlich, seit 1894 zweimal wöchentlich und seit 1. Januar 1895 täglich in Wien; Redakteur war in den neunziger Jahren Victor Adler. I-(Engels) 31.Mai 1892. 3778 2 - (Engels) [27.Dez. 1894.] 4088 Siehe auch unter Adler, Victor Argyriades, Paul (Panajionis) (1849-1901) französischer Advokat und Publizist, Blanquist, gebürtig aus Mazedonien; in den neunziger Jahren Herausgeber des „AImanach de la Question Sociale" (Paris). 1 - (Engels) [Anfang Juli 1892.] 37% Arndt, Paul deutscher Journalist, Sozialdemokrat; lebte lange in Frankreich; Mitglied des revolutionären Zentralkomitees derBlanquisten; in den neunziger Jahren Korrespondent des „Vorwärts. Berliner Volksblatt" in Paris. 1-(Engels) 5. Dez. 1893.3977 Arnoldt, Hermann Sozialdemokrat; Ende der siebziger Jahre Mitglied des Königsberger Lokalkomitees der „Johann-Jacoby-Stiftung". 1-(Engels) 21. Okt. 1878.2731 Asher & Co., Foreign Bookseilers & Publisher (London) Verlagsbuchhandlung in London. 1 - (Marx) [nach dem 12.Dez. 1868.] 2149 Associazione degli Operai e degli Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione" Internazionale) di Lodi (Gesellschaft der Arbeiter und Ackerbauern der Unteren Lombardei (Sektion der Internationale) in Lodi) italienische Sektion der IAA, die die Linie des Generalrats verfocht; bestand von Oktober 1872 bis Anfang 1873 und wurde ideologisch geleitet von Enrico Bignami; polizeiliche Verfolgungen führten zur Einstellung der Tätigkeit dieser Sektion. 1 - (Engels) 13. Nov. 1872. 2496 Siehe auch unter Bignami, Enrico Associazione Democratica Internazionale (Pisa) (Internationale Demokratische Gesellschaft) italienische bakunistische Organisation in Pisa, die Anspruch auf Anerkennung als Sektion der IAA erhob. 1-(Engels) <[18.Febr. 1872]) siehe unter Benedetti, Giuseppe Associazione Internazionale degli Operai (Ferrara) (Internationale Arbeiter-Assoziation) eine auf dem Boden der IAA stehende Arbeiterorganisation in Ferrara; ihr Begründer und Führer war Giuseppe Boriani. 1-(Engels) <30. Nov. 1871) siehe unter Boriani, Giuseppe Atabekjanz, Jossif Nersessowitsch (1870-1916) armenischer Agronom, Sozialdemokrat; übersetzte das „Manifest der Kommunistischen Partei" ins Armenische. 1-(Engels) 23.Nov. 1894.4073 „L" Atelier" (Paris) Monatsschrift, erschien von 1840 bis 1850 in Paris; Organ von Handwerkern und Arbeitern, die unter dem Einfluß der Ideen des christ- 583 liehen Sozialismus standen; die Mitglieder der Redaktion wurden aus Arbeitervertretern jeweils für drei Monate gewählt. 1 - (Engels) [etwa 25. Okt. 1847.] 1647 Augusti, Bertha (1827-1886) deutsche Schriftstellerin; mit Marx seit den vierziger Jahren bekannt. 1 - (Marx) 25.0kt. 1879.2760 Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig gewählter Ausschuß, der nach dem Eisenacher Kongreß (1869) die Geschäfte der Parteiführung der SDAP wahrnahm; ihm gehörten an: Leonhard von Bonhorst (1869 und 1870), Wilhelm Bracke (1869 und 1870), Ehlers (1869 und 1870), Heinrich Gralle (1870), Kühn (1870), Neidel (1869 und 1870) und Samuel Spier (1869 und 1870); die Mitglieder des Ausschusses waren angeklagt im Braunschweiger Hochverratsprozeß. i - ( M a r x ) [28. März 1870] Konfidentielle Mitteilung. 2193 2 - (Marx) 14. Juni 1870. 2200 3 - (Marx) [27. Juni 1870.] 2203 4-(Marx) 2.Aug. 1870.2210 5 - (Marx) [zwischen dem 22. und 30. Aug. 1870.] 2219 Aveling, Edward (1851-1898) englischer Arzt und Schriftsteller, Sozialist; Mitglied der Social Democratic Federation (seit 1884), Mitbegründer und Mitglied der Socialist League (1884 bis 1889); seit Ende der achtziger Jahre einer der Organisatoren der New Model Unions; Lebensgefährte von Marx' Tochter Eleanor (seit 1884). 1 - (Engels) [1. Februarhälfte 1892.] 3738 Aveling, Eleanor Siehe unter Marx-Aveling, Eleanor Bachmann, Carl Friedrich (1785-1855) Philosoph und Hochschullehrer; Anfang der vierziger Jahre Professor an der Universität in Jena. 1 - (Marx) 6.ApriI1841. 1548 Bahr, Hermann (1863-1934) österreichischer Kunst- und 584 Literaturkritiker, Schriftsteller und Dramaturg; zunächst auf dem antisemitischen Flügel des sog. Großdeutschtums in Österreich, brach unter dem Einfluß seiner persönlichen Bekanntschaft mit August Bebel, Wilhelm Liebknecht u.a. mit diesem und näherte sich marxistischen Positionen, die er aber nur zum Teil rezipierte. 1 - (Engels) [Anfang Juni 1893.] 3931 Balaszewicz-Potocki, Julian (Albert Graf Potocki) 1 - (Marx) 25.Nov. 1871.2378 2 - (Marx) 29.Nov. 1871.2379 Alexander Bangya, Jänos (Johann) (1817-1868) ungarischer Offizier und Journalist; 1849 Offizier der ungarischen Revolutionsarmee; nach deren Niederlage Emissär Kossuths im Ausland, gleichzeitig Polizeiagent; schlich sich Februar 1852 bis Februar 1853 in Marx' Vertrauen ein; später in türkischen Militärdiensten (1853-1858). 1 -(Marx)3.Dez. 1852.1797 Barry, Maltman (1842-1909) englischer Journalist, kurze Zeit aktives Mitglied der IAA, in der er auf Marx' Seite stand; in den achtziger und neunziger Jahren als Agent sozialkonservativer Kreise in der englischen Arbeiterbewegung entlarvt. 1 - (Marx) 7.Jan. 1872. 2394 2 - (Marx) 15.Aug. 1877.2688 Barthelemy, Emmanuel (etwa 1820-1855) französischer Arbeiter, Blanquist; Mitglied revolutionärer Geheimgesellschaften während der Julimonarchie und Teilnehmer am Juniaufstand 1848 in Paris; emigrierte nach England und wurde einer der Führer der französischen blanquistischen Emigrantenvereinigung in London. 1 - (Marx/Engels und Harney) <9.0kt. 1850> siehe unter Adam, Emmanuel Barthelemy und Jules Vidil Bartorelli, Ugo italienischer Bakunist, Anfang der siebziger Jahre Sekretär des Fascio operaio in Florenz. 1 - (Engels) [18.Juh" 1872.] 2463 Bassot Nachlaßpfleger des Pariser Verlegers A. Frank, der 1847 zusammen mit dem Brüsseler Verleger CG.Vogler Marx' „Misere de la Philosophie" herausgebracht hatte. 1 - (Marx) 30. Okt. 1868.2144 Bauer, Edgar (1820-1886) Publizist, Junghegelianer; nach 1849 Emigrant in England; kehrte 1861 - nach der Amnestie - nach Preußen zurück und wurde Beamter im Staatsdienst. 1 -(Marx) <[nicht später als 12.Juli 1858]> siehe unter „Die Neue Zeit" (London) Bauer, Louis (Ludwig) Arzt, Demokrat; 1848 Abgeordneter der Preußischen Nationalversammlung (linker Flügel); seit 1849 Emigrant in London, behandelte von September bis November 1849 die Familie Marx; schloß sich Ende 1849 den kleinbürgerlichen Kreisen der Emigration an, was zum Bruch mit Marx führte. 1 - (Marx) 30.Nov. [1849]. 1695 Bauer, Stephan (1865-1934) aus Wien gebürtiger Ökonom und Statistiker; Redakteur der „Zeitschrift für Social- und Wirtschaftsgeschichte"; Professor an der Technischen Hochschule in Brunn (Brno), später in Basel und Chicago. 1 - (Engels) 10. April 1895. 4142 Bebel, August (1840-1913) Drechsler, einer der bedeutendsten Führer der deutschen und der internationalen Arbeiterbewegung, Freund und Schüler von Marx und Engels; 1863 Mitbegründer und seit 1867 Präsident des Verbandes Deutscher Arbeitervereine; Mitglied der IAA (seit 1866); Mitbegründer der SDAP (1869) und ihrer Nachfolgeparteien SAPD (1875), SPD (1890); Mitglied des Norddeutschen Reichstags (1867-1870) und MdR (1871-1881 und 1883-1913). 1 - (Engels) 20. Juni 1873. 2529 2 - (Engels) 18.-28. März 1875. 2572 3-(Engels) 12. Okt. 1875. 2591 4 - (Engels) 15.0kt. 1875. 2592 5 - (Engels) 4. Aug. 1879. 2749 6 - (Marx/Engels) <I7.-18.Sept. 1879> siehe unter Bebel, August, Wilhelm Liebknecht, Wilhelm Bracke u.a. (Zirkularbriej) 7-(Engels) 14. Nov. 1879. 2761 8 - (Engels) 24. Nov. 1879. 2763 9 - (Engels) 16. Dez. 1879. 2767 10 - (Engels) [Anfang Mai 1880.] 2777 11 - (Engels) 3O.März 1881. 2816 12 - (Engels) 28. April 1881. 2821 13-(Engels) 25. Aug. 1881.2841 14 - (Engels) 16. Mai 1882. 2885 1 5 - (Engels) 21 Juni 1882. 2892 16 - (Engels) 23.Se P t. 1882.2906 17-(Engels) 28. Okt. 1882.2911 18 - (Engels) 22.Dez. 1882.2925 19 - (Engels) 7. März 1883. 2938 20 - (Engels) 3O.April 1883. 2963 21 - (Engels) 10.-11.Mai 1883. 2966 22 - (Engels) 30.Aug. 1883. 2981 23 - (Engels) 18. Jan. 1884. 2997 24 - (Engels) 23. Jan. 1884. 2998 25 - (Engels) 6. Juni 1884. 3036 26 - (Engels) 1 l.Okt. 1884.3066 27 - (Engels) 29. Okt. 1884. 3074 28 - (Engels) 18. Nov. 1884. 3079 29 - (Engels) 1 l.-12.Dez. 1884.3084 30 - (Engels) 30. Dez. 1884. 3088 31 - (Engels) 19.Jan. 1885.3096 3 2 - (Engels) 4.ApriI 1885. 3108 33 - (Engels) 22.-24.Juni 1885. 3128 3 4 - (Engels) 24. Juli 1885. 3133 35 - (Engels) 28. Okt. 1885.3154 36-(Engels) 17. Nov. 1885.3159 37 - (Engels) 20.-23.Jan. 1886. 3178 38 - (Engels) 15.Febr. 1886. 3187 39 - (Engels) 18. März 1886. 3197 40 - (Engels) 12.April 1886. 3200 41 - (Engels) 18.Aug. 1886.3222 42 - (Engels) 13.-14.Sept. 1886. 3233 43 - (Engels) 8. Okt. 1886. 3240 44 - (Engels) 23.-25. Okt. 1886. 3244 45 - (Engels) 13. Aug. 1887. 3314 46 - (Engels) 30. Aug. 1887. 3317 47 - (Engels) 12. April 1888. 3360 48 - (Engels) 25.0kt. 1888. 3400 49 - (Engels) 5. Jan. 1889. 3406 50 - (Engels) 15.Nov. 1889. 3485 51 - (Engels) 23. Jan. 1890. 3509 52-(Engels) 17. Febr. 1890.3511 53 - (Engels) 9. Mai 1890. 3531 54 - (Engels) [Anfang April 1891.] 3645 55 - (Engels) 1.-2. Mai 1891.3659 56 - (Engels) 29.Sept. - l.Okt. 1891. 3686 585 57-(Engels) 6. Okt. 1891.3689 58-(Engels) 13.0kt. 1891.3691 59 - (Engels) 24.-26. Okt. 1891.3696 60 - (Engels) 9.-10. Nov. 1891. 3704 6 1 - (Engels) 25.Nov. 1891. 3711 62-(Engels) I.Dez. 1891.3714 63 - (Engels) 2.Febr. 1892. 3731 64 - (Engels) 19.Febr. 1892. 3741 65 - (Engels) 8.März 1892.3745 66 - (Engels) 16.März 1892. 3749 67 - (Engels) 16. April 1892. 3757 6 8 - (Engels) 7. Mai 1892. 3766 69-(Engels) 20. Juni 1892. 3785 70-(Engels) 5.Juli 1892. 3791 7 1 - (Engels) 6. Juli 1892.3793 7 2 - (Engels) 7.Juli 1892. 3794 7 3 - (Engels) 23.Juli 1892. 3800 74 - (Engels) 8.Aug. 1892.3807 75 - (Engels) H.Aug. 1892.3810 76 - (Engels) 2O.Aug. 1892.3813 77 - (Engels) 25.Aug. 1892. 3817 78 - (Engels) 11. Sept. 1892.3823 79 - (Engels) 26. Sept. 1892. 3833 80-(Engels) 7.0kt. 1892.3839 81 - (Engels) 6.Nov. 1892.3851 82 - (Engels) 15.Nov. 1892.3854 83 - (Engels) 19.Nov. 1892.3856 84 - (Engels) 29.Nov. 1892.3859 85 - (Engels) 3.Dez. 1892.3867 86 - (Engels) 22. Dez. 1892. 3874 87 - (Engels) 24.Jan. 1893. 3887 88 - (Engels) 9. Febr. 1893. 3896 89 - (Engels) 24.Febr. 1893. 3898 90 - (Engels) 12. Okt. 1893. 3959 91 - (Engels) 18.-21. Okt. 1893.3964 92 - (Engels) <14.Nov. 1894) siehe ttnterBebel, August und Paul Singer • Bebet, August und Paul Singer 1 - (Engels) H.Nov. 1894.4066 Bebel, August, Wilhelm Liebknecht, Wilhelm Bracke u.a. [Friedrich Wilhelm Fritzsche, Bruno Geiser und Wilhelm Hasenclever] (Zirkularbrief) 1 - (Marx/Engels) 17.-18. Sept. 1879.2755 Bebel, Johanna Caroline Julie (1843-1910) seit 1866 Frau und Kampfgefährtin von August Bebel. 1 - (Engels) 12. März 1887.3275 586 2345- (Engels) 8. März 1892. 3746 (Engels) 29.Nov. 1892.3858 (Engels) 31. März 1893.3915 (Engels) 3. Okt. 1893. 3954 Becker, Hermann Heinrich (1820-1885) Jurist, Publizist, erst Demokrat, dann Kommunist, schließlich Linksliberaler; 1849/1850 Redakteur der „Westdeutschen Zeitung"; seit 1850 Mitglied des BdK; einer der Hauptangeklagten im Kölner Kommunistenprozeß (1852), zu Festungshaft verurteilt; seit Ende der fünfziger Jahre Mitglied der Fortschrittspartei, Abgeordneter des Preußischen Abgeordnetenhauses (seit 1862); 1872 ins Herrenhaus berufen; Mitglied des Norddeutschen Reichstags (1867-1871), MdR (1871 bis 1874); Bürgermeister von Dortmund (1870), Oberbürgermeister von Köln (1875-1885). 1 - (Marx) 2.Dez. [1850]. 1727 2 - (Marx) 13.Dez. 1850. 1729 3 - (Marx) [um den I.Febr. 1851.] 1730 4-(Marx) 8. Febr. 1851.1731 5 - (Marx) 28.Febr. [1851]. 1732 6 - (Marx) 9.APril 1851.1734 Becker, Johann Philipp (1809-1886) Bürstenbinder aus der Pfalz, zunächst Demokrat, später bedeutender Vertreter der Schweizer, der deutschen und der internationalen Arbeiterbewegung; Redner auf dem Hambacher Fest (1832); Oberbefehlshaber der badischen Volkswehr (1849); seit 1860 Freund und Kampfgefährte von Marx und Engels; Mitglied der IAA und Mitbegründer ihrer Genfer Sektion (1864), 1865 Präsident der deutschen Abteilung des Zentralkomitees der IAA für die Schweiz, seit 1866 Präsident der Sektionsgruppe deutscher Sprache der IAA; Redakteur der Monatsschrift „Der Vorbote" (1866-1871); bis zu seinem Tode in der Arbeiterbewegung tätig. 1 - (Marx) 9.April 1860. 1920 2 - (Marx) 23. Juni 1860. 1935 3 - (Marx) 26. Febr. 1862. 1979 4 - (Marx) [um den 13. Jan. 1866J 2057 5 - (Marx) 31. Aug. 1866. 2076 6 - (Marx) 17. April 1867. 2087 7 - (Marx) 2. Aug. 1870. 2211 8-(Marx)14.Se P t. 1870.2227 9 (Marx) [15. Sept. 1870.] 2228 10 - (Engels) 16. Febr. 1872. 2412 11- (Engels) 9. Mai 1872. 2442 12 - (Engels) 14. Juni 1872. 2455 13 - (Engels) 5. Aug. 1872. 2472 14-(Marx) 11. Febr. 1873. 2515 15 - (Marx) 7. April 1873. 2523 16 - (Engels) 20. Nov. 1876. 2641 - 17-(Engels) 21.Dez. 1876.2645 18 - (Engels) 24. März 1877. 2662 19-(Engels)! I.Jan. 1878. 2705 20-(Engels) 12. Dez. 1878.2738 21 - (Engels) 30. Jan. 1879. 2739 22 - (Engels) I.Juli 1879. 2747 23 - (Engels) 8.Se P t. 1879.2753 24 - (Engels) 15.SePt. 1879. 2754 25 - (Engels) 24. Sept. 1879. 2759 26-(Engels) 19.Dez. 1879. 2768 27-(Engels) I.April 1880. 2774 28 - (Engels) 17. August 1880. 2782 29-(Engels) 12. Okt. 1880.2793 30 - (Engels) 24.Dez. 1880. 2802 31-(Engels) 28.März 1881. 2815 3 2 - (Engels) 4. April 1881. 2818 33 - (Engels) 4.Nov. 1881.2846 34 - (Marx) lO.Dez. 1881. 2849 35 - (Engels) 10. Febr. 1882. 2863 36 - (Engels) 9.Aug. 1882.2897 37 - (Engels) 16.Dez. 1882.2923 38 - (Engels) 15.März 1883.2944 39 - (Engels) 22. Mai 1883. 2967 40 - (Engels) 30.Nov. 1883. 2990 41 - (Engels) 14.Febr. 1884. 3008 42 - (Engels) 2O.Juni 1884. 3037 43 - (Engels) 15.0kt. 1884.3068 44-(Engels) 2.April 1885. 3107 45-(Engels) 15.Juni 1885. 3124 46 - (Engels) 5.Dez. 1885.3164 47 - (Engels) 28.Dez. 1885. 3174 48-(Engels) 9.Juli 1886. 3214 Beesly, Edward Spencer (1831-1915) englischer Historiker und Politiker, bürgerlicher Radikaler; Professor an der Londoner Universität; 1864 Vorsitzender der Gründungsversammlung der IAA; trat 1870/ 1871 in der englischen Presse für die IAA und die Pariser Kommune ein; gehörte zu den „Scientific Friends" von Marx. 1 - (Marx) 12. Sept. 1870. 2223 2 - (Marx) 16.Sept. 1870.2229 3 - (Marx) 19. Okt. 1870. 2231 4 - (Marx) 12. Juni 1871. 2280 5 - (Marx) [19.0kt. 1871.] 2349 Belgische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation Seit 1864/1865 bildeten sich in Belgien Gruppen der IAA, gesondert organisiert nach französisch sprechenden Belgiern und Flamen; unter maßgeblichem Einfluß Ce'sar De Paepes entwickelten sie sich 1866/1867 zu Sektionen, die halbjährlich nationale Kongresse veranstalteten; Korrespondierende Sekretäre für Belgien im Generalrat waren: Leon Fontaine (1865 zeitweilig), Charles Longuet (1866), Alexandre Besson(l 866-1868), Marie Bernard (September 1868-November 1869), Auguste Seraillier (1870), zeitweilig stellvertretend Friedrich Engels (1870/1871), Alfred Herman (Oktober 1871-1872). 1 - (Engels) <[zwischen dem 3. und 9.Dez. 1870] An die holländischen und flämischen Mitglieder der Internationalen ArbeiterAssoziation) siehe unter Internationale Arbeiter-Assoziation 2 - (Engels, im Auftrag des Generalrats) 23. Dezember 1870; An den 6. Kongreß der belgischen Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation. 2237 Benedetti, Giuseppe italienischer Anarchist, einer der Führer der bakunistischen Associazione Democratica Internazionale in Pisa, die Anspruch auf Anerkennung als Sektion der IAA erhob. 1 - (Engels) [18.Febr. 1872.] 2413 „Der Beobachter" (Stuttgart) Tageszeitung, die unter diesem Titel ab 1833 in Stuttgart erschien; war in den sechziger Jahren des 19. Jahrhunderts ein Organ der kleinbürgerlichen Demokratie. 1 - (Marx) 28.Nov. 1864. 2017 2 - (Marx) 28.Nov. 1864 (2.Brief). 2018 „Berliner Reform" (Berlin) Tageszeitung, die von 1861 bis 1868 in Berlin erschien; Organ der kleinbürgerlichen Demokraten. 1 - (Marx) 13. April 1863. 1993 587 „Berliner Volksblatt" (Berlin) sozialdemokratische Tageszeitung; gegründet 1884, auf Beschluß des Parteitags in Halle (1890) Parteiorgan; erschien ab 1891 als Zentralorgan der Sozialdemokratischen Partei Deutschlands unter dem Titel „Vorwärts. Berliner Volksblatt"; Chefredakteur war Wilhelm Liebknecht. 1 - (Engels) 2.Dez. 1890.3592 Siehe auch unter Liebknecht, Wilhelm und „Vorwärts. Berliner Volksblatt" (Berlin) „Berliner Volks-Tribüne" (Berlin) sozialdemokratisches Wochenblatt mit sozialpolitischem Inhalt; erschien von 1887 bis 1892 in Berlin; stand der halbanarchistischen Gruppe der „Jungen" nahe. I -(Engels) 15. Nov. 1892.3853 Bernstein, Eduard (1850-1932) Bankangestellter, Redakteur und Publizist, Sozialdemokrat, einer der Führer des opportunistischen Flügels der deutschen Sozialdemokratie und der II.Internationale; Mitglied der SDAP (seit 1872) und ihrer Nachfolgeparteien (SAPD und SPD); ging 1878 als literarischen Sekretär Karl Höchbergs nach Zürich; seit Dezember 1880 mit Marx und Engels bekannt, entwickelte sich unter deren Einfluß zu einemAnhänger des Marxismus; Redakteur des „Sozialdemokrat" (1881 bis 1890); trat seit 1896 offen als Revisionist hervor und wurde der theoretische Begründer des Revisionismus. 1 - (Engels) 17. Juni [1879]. 2746 2 - (Engels) 26. Juni 1879. 2747 3 - (Engels) 2.Febr. 1881. 2807 4 - (Engels) 12. März 1881. 2813 5 - (Engels) KApril 1881. 2820 6 - (Engels) 17.Aug. 1881. 2839 7 - (Engels) 25.0kt. 1881. 2845 8-(Engels) 30.Nov. 1881. 2847 9 - (Engels) 6. Jan. 1882. 2857 10 - (Engels) 25.-31.Jan. 1882. 2861 I1 - (Engels) 12- (Engels) 13 - (Engels) 14- (Engels) 15-(Engels) 22.-25.Febr. 1882. 2865 17. April 1882. 2878 21.April 1882. 2879 3. Mai 1882.2881 lO.Mai 1882. 2884 16 - (Engels) [26. Juni 1882.] 2893 17 - (Engels) 15. Juli 1882. 2894 18 - (Engels) 9. Aug. 1882.2898 588 19 - (Engels) B.Sept. 1882. 2903 20 - (Engels) 22. Sept. 1882. 2905 21 - (Engels) 20.Okt. 1882. 2908 2 2 - (Engels) 27. Okt. 1882. 2910 23 - (Engels) 2.-3.Nov. 1882. 2913 24-(Engels) 4.Nov. 1882. 2914 25 - (Engels) 28.Nov. 1882. 2919 26 - (Engels) 16. Dez. 1882.2924 27-(Engels) IS.Jan. 1883. 2930 28-(Engels) 8.Febr. 1883. 2931 29 - (Engels) lO.Febr. 1883. 2932 30 - (Engels) 27.Febr. 1883. 2935 31 - (Engels) 27.Febr.-l.März 1883. 2936 32 - (Engels) H.März 1883. 2942 33 - (Engels) H.April 1883. 2954 34 - (Engels) 23.April 1883. 2959 35 - (Engels) 28.April 1883. 2961 36 - (Engels) 12.-13. Juni 1883. 2971 37 - (Engels) 22.Juni 1883. 2973 38 - (Engels) 27.Aug. 1883. 2980 39 - (Engels) 8. Nov. 1883. 2986 40 - (Engels) 13.Nov. 1883. 2989 41 - (Engels) [22.Dez. 1883.] 2993 42-(Engels) I.Jan. 1884.2994 43-(Engels) 28.Jan. 1884. 3000 44 - (Engels) 5.Febr. 1884. 3004 45 - (Engels) 24. März 1884.3020 46 - (Engels) 11 .April 1884.3024 47 - (Engels) 17. Mai 1884. 3030 48 - (Engels) <22.Mai 1884) siehe Unter Bernstein, Eduard und Karl Kantsky 49 - (Engels) 23.Mai 1884. 3033 50 - (Engels) 5.Juni 1884. 3035 51 - (Engels) 29. Juni 1884. 3041 52 - (Engels) [nach dem 21. Juli 1884.] 3045 53 - (Engels) [Juli 1884.] 3050 54 - (Engels) 6. Aug. 1884. 3053 55 - (Engels) [22. Aug. 1884.] 3059. 56 - (Engels) 13.-15.Sept. 1884. 3062 57 - (Engels) 22. Okt. 1884. 3072 58 - (Engels) 23.0kt. 1884.3073 59-(Engels) 11.Nov. 1884.3077 60 - (Engels) 29.Dez. 1884. 3086 61 - (Engels) [vor dem 15.Mai 1885.] 3115 62 - (Engels) 15.Mai 1885. 3116 63 - (Engels) 16.Juni 1885. 3125 64 - (Engels) [24. Juli 1885.] 3134 65 - (Engels) 8. Okt. 1885. 3146 66 - (Engels) 7.Dez. 1885.3166 67 - (Engels) [24.Febr. 1886.] 3189 6 8 - (Engels) 22. Mai 1886. 3207 69 - (Engels) H.Aug. 1886.3221 70 - (Engels) 20. Aug. 1886. 3224 71 - (Engels) 9.0kt. 1886.3241 72 - (Engels) 22. Okt. 1886.3242 73 - (Engels) 5. Mai 1887. 3288 74 - (Engels) 28. Mai 1887- 3295 75 - (Engels) 9.Aug. 1888. 3381 76 - (Engels) 22. Aug. 1889. 3467 77 - (Engels) [20. Okt. 1890]. 3581 78 - (Engels) 23.Dez. [1891]. 3720 79-(Engels) H.Juli 1892. 3798 80 - (Engels) < 17. Sept. 1892> siehe unter Bernstein, Regina und Eduard Bernstein 81 - (Engels) [17.Sept. 1892.] 3828 82 - (Engels) [22. Febr. 1894.] 3998 83 - (Engels) H.Aug. 1894.4047 84 - (Engels) 6. Sept. 1894. 4052 85 - (Engels) 18. Sept. 1894.4053 86 - (Engels) 14. Nov. 1894.4067 87-(Engels) <H.Nov. 1894> siehe unter Testamentsvollstrecker 88 - (Engels) 20. Nov. 1894. 4070 89 - (Engels) 18.Juni 1895. 4160 9 0 - (Engels) 4. Juli 1895. 4166 Siehe auch unter „Der Sozialdemokrat" (London) Vorkämpfer der italienischen Arbeiterbewegung; Teilnehmer am nationalen Befreiungskampf in Italien unter Garibaldi; Gründer der Sektion der IAA in Lodi (Associazione degli Operai e degli Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Internazionale) di Lodi); Herausgeber der Zeitung „La Plebe" (Mailand) (1868-1882); kämpfte für die Schaffung einer unabhängigen Arbeiterpartei in Italien, trat gegen die Anarchisten auf. 1-(Engels) 13.0kt. [1871]. 2346 2 - (Engels) [Anfang Dez. 1871.] 2384 3-(Engels)!. Okt. 1872.2486 4-(Engels) 5. Okt. 1872. 5-(Engels) <13.Nov. 1872> siehe unter Associazione degli Operai e degli Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Internazionale) di Lodi 6 - (Engels) 13.Febr. 1877. 2657 7 - (Engels) [12.Jan. 1878.] 2706 Bigot, Leon (1826-1872) Advokat und Publizist, linker Republikaner; nach der Niederschlagung der Pariser Kommune einer der Verteidiger der Kommunarden vor dem Versailler Kriegsgericht. 1-(Marx) 1 I.Juli 1871. 2296 Bernstein, Eduard und Karl Kautsky Blank, Karl Emil 1 - (Engels) 22.Mai 1884.3031 (1817-1893) Kaufmann, in Barmen, später in London; stand in den vierziger und fünfziger Jahren sozialistischen Auffassungen nahe; verheiratet mit Engels' Lieblingsschwester Marie (seit 1846). 1 - (Engels) 3.April 1846. 1633 2 - (Engels) 26. März 1848. 1655 3 - (Engels) 28. März 1848.1656 4 - (Engels) b.April 1848.1661 5 - (Engels) 24. Mai 1848. 1662 6 - (Engels) 3. Dez. 1850. 1728 7 - (Engels) 4. Febr. 1869. 2152 8 - (Engels) 16. Okt. 1876. 2632 Bernstein, Regina (gesch. Schattner) seit 1887 Frau von Eduard Bernstein. 1 - (Engels) 25.Juli 1892. 3801 2 - (Engels) 15.Aug. 1892.3811 3 - (Engels) < 17. Sept. 1892> siehe unter Bernstein, Regina und Eduard Bernstein Bernstein, Regina und Eduard Bernstein 1 - (Engels) 17.SePt. 1892. 3827 u. 3828 Bert, Cesare Mechaniker; Mitbegründer der Turiner Sektion der IAA, unterstützte 1870/1871 den Generalrat, schloß sich jedoch seit 1872/1873 den Anarchisten an. 1-(Engels) 21.März 1872. 2429 Betham-Edwards, Matilda Barbara (1836-1919) englische Schriftstellerin. 1-(Marx) H.Juli 1875. 2581 Bignami, Enrico (1846-1921) Journalist, Republikaner, später Blank, Marie (geb. Engels) (1824-1901) 1 -(Engels) <28.-29.Aug. 1838) siehe unter Engels, Marie 2-(Engels) <11.Sept. 1838> siehe unter Engels, Marie 3-(Engels) <9.-10.Okt. 1838) siehe unter Engels, Marie 589 4-(Engels) <13.Nov. 1838> sieAe unter Engels, Marie 5 - (Engels) {[um Weihnachten 1838] > siehe unter Engels, Marie 6 - (Engels) <7. Jan. 1839) siehe tinter Engels, Marie 7-(Engels) <12.Febr. 1839> sieAe unter Engels, Marie 8-(Engels) OO.April 1839) siehe unter Engels, Marie 9-(Engels) <28.April 1839> siehe unter Engels, Marie 10-(Engels) <23.Mail839> siehe unter Engels, Marie 11-(Engels) <28.Sept. 1839) siehe unter Engels, Marie 12 - (Engels)<7.-9. Juli 1839) siehe Unter Engels, Marie 13 - (Engels) <4.Aug. 1840> siehe unter Engels, Marie 14 - (Engels) <20.-25.Aug. 1840) sieAe unter Engels, Marie 15 - (Engels) <18.-19. Sept. I840>sieAe unter Engels, Marie 16 - (Engels) <29.Okt. 1840> sieAe unter Engels, Marie 17-(Engels)<6.-9.Dez. 1840> sieAe unter Engels, Marie 18 -(Engels) <21.-28.Dez. 1840> sieAe unter Engels, Marie 19 - (Engels) <18. Febr. 1841 > sieAe unter Engels, Marie 20-(Engels) <8.-l I.März 1841) sieAe unter Engels, Marie 21 -(Engels) <5.April 1841 > sieAe unter Engels, Marie 22 - (Engels)<[etwa Anfang Mai 1841]> sieAe unter Engels, Marie 23 - (Engels) <[etwa Ende Aug. I841]> sieAe unter Engels, Marie 24 - (Engels) <9.Sept. 1841 > sieAe unter Engels, Marie 25 - (Engels) <5.-6. Jan. 1842> sieAe unter Engels, Marie 26-(Engels) <[14.-16.April 1842]) sieAe unter Engels, Marie 27-(Engels) ([Sommer 1842]) sieAe unter Engels, Marie 28 - (Engels) <2. Juli 1842) sieAe unter Engels, Marie 590 29 - (Engels) <2.-8.Aug. 1842) sieAe unter Engels, Marie 30-(Engels) 01.Mai 1845) sieAe unter Engels, Marie 31-(Engels) 15.Dez. 1851. 1751 32 - (Engels) 22. Nov. 1852.1795 Blind, Karl (1826-1907) Publizist.kleinbürgerlicher Demokrat; Teilnehmer am badisch-pfälzischen Aufstand 1849; in den fünfziger Jahren einer der Führer der kleinbürgerlichen Emigration in London; ab 1869 Nationalliberaler. 1 - (Marx) 17. Juli 1850.1724 2 - (Marx) 26.Sept. 1853. 1814 3-(Marx) 13.Okt. 1853.1816 Bloch, Joseph (1871-1936) Student der Mathematik an der Berliner Universität (1892-1897); Redakteur der Zeitschrift „Der Sozialistische Akademiker" (1895-1897) und ihrer Fortsetzung „Sozialistische Monatshefte" (seit 1897); Revisionist. 1 - (Engels) 21.-22. Sept. 1890.3566 Blocher, Hermann (1867-1942) Schweizer Publizist, Sozialdemokrat; entfernte sich später von der Arbeiterbewegung. 1 - (Engels) 3.0kt. 1893.3955 Bios, Wilhelm (1849-1927) Journalist und Historiker, Sozialdemokrat; einer der Redakteure des „Volksstaats" (1872-1874); MdR (1877/1878, 1881 bis 1887, 1900-1906 und 1912-1918); während des Ersten Weltkriegs Sozialchauvinist; nach der Novemberrevolution württembergischer Staats- und Ministerpräsident (1918-1920). 1-(Engels) 21. Febr. 1874.2543 2-(Marx) 10. Nov. 1877.2701 Blume, G. Sozialdemokrat; 1891 Vorsitzender des „Kongresses freier und auf Grund landesrechtlicher Vorschriften errichteter Hülfskassen". 1 - (Engels) 27.Dez. 1890. 3609 Boenigk, Otto von (1867-1930) Student der Volkswirtschaft in Breslau (1889-1892) und Heidelberg (1892), später Syndikus der Industrie- und Handelskammer in Halle/Saale. 1 - (Engels) 21.Aug. 1890.3555 Bolte, Friedrich Zigarrenmacher, Vertreter der amerikanischen Arbeiterbewegung; Generalsekretär des Föderalrats der nordamerikanischen Sektionen der IAA (1872) und Mitglied der Redaktion der New-Yorker „Arbeiter-Zeitung"; Mitglied des Generalrats der IAA (1872-1874); 1874 aus der IAA ausgeschlossen. 1 - (Marx) 25.Aug. 1871.2327 2 - (Marx) 23.Nov. 1871.2371 3-(Marx) 12.Febr. 1873. 2516 Bonhorst, Leonhard von (geb. 1840) Techniker und Konstrukteur, führendes Mitglied der deutschen Sozialdemokratie; Bevollmächtigter des ADAV in Wiesbaden (Herbst 1867); trennte sich 1869 vom ADAV und wurde Mitbegründer der SDAP; Mitglied des Braunschweiger Ausschusses der SDAP (1869 und 1870), Angeklagter im Braunschweiger Hochverratsprozeß; zog sich später von der politischen Tätigkeit zurück. i - ( M a r x ) <[28. März 1870] Konfidentielle Mitteilung) siehe unter Aasschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 2-(Marx) <14.Junil870> siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 3 - (Marx) <[27.Juni 1870]> siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 4-(Marx) <[2. August 1870] > siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 5 - (Marx) < [zwischen dem 22. und 30. Aug. 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig Bonnier, Charles (geb. 1863) französischer Schriftsteller und Journalist, Sozialist; lebte lange Zeit in England und gehörte in den siebziger Jahren zum Freundeskreis von Engels; Mitglied der Parti Ouvrier francais (seit 1880); Mitarbeiter an mehreren sozialistischen Presseorganen; enger Freund von Jules Guesde. 1 - (Marx) [Frühjahr 1882.] 2870 2 - (Engels) [Mitte] Okt. 1892.3844 3-(Engels) 24. Okt. 1892.3846 4 - (Engels) [3. Dez. 1892.] 3866 Borgius, Walther Student der Rechtswissenschaften an der Breslauer Universität (1893-1895). 1 - (Engels) 25.Jan. 1894.3993 Boriani, Giuseppe einer der Begründer und Führer der Associazione Intemazionale degli Operai und späteren Societä dei Lavoratori ferraresi der IAA. 1-(Engels) 30. Nov. 1871.2383 Siehe auch unter Societä dei Lavoratori jerraresi Borkheim, Sigismund Ludwig (1825-1885) Kaufmann und Schriftsteller, revolutionärer Demokrat; Teilnehmer am Berliner Zeughaussturm (1848) und am badisch-pfälzischen Aufstand (1849); Emigrant in der Schweiz und in Frankreich, seit 1851 in London; bekannt mit Engels seit 1849, stand seit 1860 in freundschaftlichen Beziehungen zu Marx und Engels; übersetzte Schriften russischer Revolutionäre. 1 - (Engels) [Anfang März 1872.] 2417 Bomstedt, Adalbert von (1808-1851) ehemaliger preußischer PremierLieutenant, in der deutschen demokratischen und Arbeiterbewegung tätig; zusammen mit Marx und Engels Herausgeber der „DeutschenBrüsseler-Zeitung" (1847); Mitglied des BdK. wurde als Geheimagent der preußischen Polizei entlarvt und im März 1848 aus dem Bund ausgeschlossen; einer der Anführer der Deutschen Demokratischen Gesellschaft und der Deutschen Legion in Paris (1848). 1 -(Marx/Engels) <1.April 1848) siehe unter Bomstedt, Adalbert von, und Freunde Bomstedt, Adalbert von, und Freunde [d.s. Georg Herwegh und Karl Börnstein] 1 - (Marx/Engels) 1. April 1848. 1658 Börnstein, Heinrich (1805-1892) Publizist und Schriftsteller, kleinbürgerlicher Demokrat; Begründer des 591 Pariser „Vorwärts!" (1844), an dem Marx und Engels mitarbeiteten; nach 1848 Emigrant in Amerika, Teilnehmer am Nordamerikanischen Bürgerkrieg auf Seiten der Nordstaaten. 1-(Marx) [Herbst I844J 1621 2-(Marx) [Herbst 1844.] 1622 3-(Marx) [Dez. 1844.] 1623 Börnstein, Arnold Bernhard Karl (1808-1849) Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat; gehörte zur Führung der Deutschen Legion in Paris (1848), nahm im April 1848 am Badischen Aufstand teil; Bruder von Heinrich Börnstein. , 1 - (Marx/Engels) <1. April 1848) siehe unter Bornstedt, Adalbert von, lind Freunde Bovio, Gennario Professor, bürgerlicher Demokrat; linker Mazzinist; während der Zeit der IAA Mitglied der Societä Generale di mutuo soccörso e d'istruzione degli Operai (Trani); trat 1871 für die Pariser Kommune ein. 1 - (Engels) 16. April 1872. 2436 Bracke, Wilhelm (1842-1880) Verleger und Buchhändler, einer der Führer der deutschen Sozialdemokratie; Begründer der Braunschweiger Gemeinde des ADAV (1865), seit 1867 Hauptkassierer des ADAV und Führer der antilassalleanischen Opposition; Mitbegründer der SDAP (1869), einer der konsequentesten Führer der SDAP und der SAPD; gründete 1871 eine Druckerei, einen Verlag („Verlag W.Bracke jr. Braunschweig") und eine Sortiments- und Versandbuchhandlung, die er in den Dienst der Partei stellte; Herausgeber des „Braunschweiger Volksfreundes" (1871-1878) und des „VolksKalenders" (1876 und 1877); MdR (1877 bis 1879); enger Vertrauter von Marx und Engels. schaß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 6-(Marx)<[2.Augustl870]> siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 7 - (Marx) ([zwischen dem 22. und 30. Aug. 1870] )sieAe unterAusschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 8 - (Marx) 5.Mai 1875; mit Beilage: Randglossen zum Programm der deutschen Arbeiterpartei. 2574 9-(Engels) 11. Okt. 1875.2590 10 - (Marx) 23. Sept. 1876.2626 11 - (Marx) 30. Sept. 1876. 2627 12 - (Marx) 6. Nov. 1876. 2638 13 - (Marx) 20. Nov. 1876. 2640 14-(Marx) 21. Jan. 1877.2649 15 - (Marx) 14. Febr. 1877. 2655 16 - (Marx) 11 .April 1877. 2667 17 - (Marx) 21. April 1877. 2671 18 - (Engels) 24. April 1877. 2675 1 9 - (Marx) 26. Mai 1877. 2679 2 0 - (Engels) 25. Juni 1877. 2680 21-(Marx) I.Aug. 1877. 2685 22 - (Marx) 8. Aug. 1877. 2687 23 - (Marx) 18. Aug. 1877. 2689 24 - (Marx) 24.Aug. 1877. 2690 25 - (Marx) 23. Okt. 1877. 2697 26 - (Engels) 3O.April 1878. 2714 27 - (Marx/Engels) <[17.-18.Sept. 1879) siehe unter Bebel, August, Wilhelm Liebknecht, Wilhelm Bracke u.a. (Zirkularbrief) Braunschweiger Ausschuß Siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig Brehmer, Hermann Demokrat, stand dem BdK zumindest nahe; spielte während der Revolution von 1848/1849 in der demokratischen Bewegung in Breslau eine bedeutende Rolle, war dort auch führendes Mitglied des „Sozialdemokratischen Arbeitervereins". 1 - (Marx) 6. Mai 1849. 1680 1-(Marx) [24.März 1870.] 2189 2 - (Marx); <[28.März 1870] Konfidentielle Mitteilung) siehe Unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig Brissac, Henri 3 - (Engels) [28.April 1870.] 2197 (1823-1906) Publizist, Sozialist; Mitglied der 4 - (Marx) <14.Juni 1870) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiter- Pariser Kommune, Generalsekretär des Exekutivkomitees, später des WohlfahrtausPartei in Braunschweig 5 - (Marx) <[27.Juni 1870]) siehe unter Aus- schusses, nach Niederschlagung der Kom- 592 mune nach Neukaledonien verbannt; kehrte nach der Amnestie (1880) nach Frankreich zurück; Mitglied der Parti Ouvrier francais (seit 1880) und der Redaktion der „figalite" (seit 1882); Freund von Jules Guesde. 1 - (Engels) [nach dem 7. April 1892.] 3756 Britische Föderation der Internationalen Arbeiter-Assoziation Siehe Unter British Federation of the International Working Men's Associatiori Britischer Föderalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation Siehe unter British Federal Council of the International Working Men's Association British Federal Council of the International Working Men's Association (Britischer Föderalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation) im Herbst 1871 auf Beschluß der Londoner Konferenz der IAA gebildeter nationaler Rat, bestehend aus den Vertretern der englischen Sektionen und der Trade-Unions, die der IAA angehörten; von Anfang an trat in ihm eine Gruppe von Reformisten auf, die von dem Sekretär des Generalrats Haies geführt wurde; 1871 kam es zu starken Auseinandersetzungen über die Politik des proletarischen Internationalismus, wobei sich die Reformisten mit den Anarchisten in der Schweiz und den bürgerlich-reformistischen Elementen in den USA verbündeten; 1872 erkannte der reformistische Teil der Führer die Beschlüsse des Haager Kongresses nicht an, Anfang Dezember 1872 kam es zur Spaltung des Föderalrats; der Teil, der den Haager Beschlüssen treu blieb, konstituierte sich als Britischer Föderalrat neu und stellte die Verbindungen zum neuen New-Yorker Generalrat her; er arbeitete bis Ende 1874. 1 -(Engels) 16. Okt. 1872. 2491 2 - (Engels) <[20.Dez. W2])sieheunterRiley, William British Federation of the International Working Men's Association (Britische Föderation der Internationalen Arbeiter-Assoziation) Dachverband der englischen Sektionen und der Trade-Unions, die der IAA angehörten; an seiner Spitze 38 Marx/Enjels-Verzeichnis II stand der Britische Föderalrat (British Federal Council); ihren ersten Kongreß führte die Föderation im Juli 1872 in Nottingham durch, wo sie die Notwendigkeit des politischen Kampfes und damit der Schaffung einer selbständigen Arbeiterpartei anerkannte; der zweite Kongreß tagte im Juni 1873 in Manchester und faßte Beschlüsse zur Verbesserung der politischen Wirksamkeit der IAA in England, die die Grundlage für eine selbständige britische Arbeiterpartei bilden sollte. 1 - (Engels) [vor dem 21. Dez. 1872] Schreiben der Manchester Foreign Section. 2505 2-(Marx) 23.Dez. 1872; Schreiben des Britischen Föderalrats. 2507 Brockhaus, Heinrich (1804-1874) Inhaber des F. A. Brockhaus Verlags in Leipzig; zuerst (1823-1849) zusammen mit seinem Bruder Heinrich Brockhaus, danach (1849-1874) alleiniger Inhaber; unter seiner Leitung vertrat der Verlag einen gemäßigten Liberalismus; Marx bemühte sich in den fünfziger Jahren bei Brockhaus sowohl einzelne Artikel als auch politökonomische Schriften unterzubringen. I - (Marx) <19.Aug. 1852> sieAe unter F.A. Brockhaus Verlag Brüningk, A. Baron von seit 1851 in London ansässig, wo er und seine Frau Maria Beziehungen zu deutschen kleinbürgerlichen Emigranten unterhielten. I-(Marx)18.Okt. 1852. 1790 Büchner, Ludwig (1824-1899) Physiologe, Naturwissenschaftler und Philosoph; Teilnehmer an der Revolution von 1848/1849, gehörte zum äußersten linken Flügel der kleinbürgerlichen Demokratie; in den sechziger Jahren Mitglied der IAA, lehnte die selbständige Arbeiterbewegung ab; Vertreter des mechanischen Materialismus. 1-(Marx) I.Mai 1867. 2089 Buchverlag Lachätre (Paris) Siehe untertäditeurs,Maurice Lachätre et de. (Paris) Bunsen, Christian Karl Josias (seit 1857 Freiherr von) (1791-1860) preußischer Diplomat, Publizist 593 und Theologe; 1823 Legationsrat; preußischer Ministerresident beim päpstlichen Stuhl (1837-1839); Gesandter bei der Eidgenossenschaft in Bern (1839-1842); Gesandter in London (1842-1854). 1 - (Marx/Engels und Willich) 3O.Mai 1850. 1715 Cabet, £tienne (1788-1856) Jurist und Publizist, Vertreter des französischen utopischen Kommunismus. 1 - (Marx/Engels) [Ende März 1848.] 1657 2 - (Marx/Engels) 5.April 1848. 1659 Cafiero, Carlo (1846-1892) Publizist, Vertreter der italienischen Arbeiterbewegung; in den sechziger Jahren Mitglied der IAA, während des Briefwechsels mit Engels (1871) führte er die Linie des Generalrats in Italien durch; von 1872 bis Ende der siebziger Jahre einer der Führer der italienischen anarchistischen Organisationen. 1 - (Engels) 1.-3. Juli 1871.2294 2-(Engels) 16.Juli 1871. 2301 3-(Engels) 28.Juli 1871. 2310 4 - (Engels) H.Juni 1872. 2456 5 - (Engels) 29. Juli 1879.2748 Campe, Johann Julius Wilhelm (1792-1867) Buchhändler und Verleger; Demokrat; Inhaber der Sortimentsbuchhandlung „Hoffmann und Campe" in Hamburg (1823 bis 1867), mit der er in der Folge einen starken Verlag vereinigte; brachte in den dreißiger Jahren die Schriften von Heinrich Heine und des Jungen Deutschland heraus; verlegte in den vierziger Jahren Arbeiten zahlreicher Vormärzdichter. 1 - (Marx) [7. Okt. 1844.] 1620 2 - (Engels) 14. Okt. 1845. 1630 Canepa, Giuseppe (1865-1948) Advokat, Sozialist; vertrat in der italienischen Arbeiterbewegung reformistische Ansichten, während des Ersten Weltkriegs Sozialchauvinist. 1 - (Engels) [9. Jan. 1894.] 3985 Carl W.Leske Verlagsbuchhandlung (Darmstadt) fortschrittlicher Verlag in Darmstadt (1827 594 bis 1867); zuerst geleitet von Carl Wilhelm Leske (bis 1842), danach von dessen Sohn Karl Friedrich Julius Leske (bis 1867), der ihn 1867 aus finanziellen Gründen aufgab. Siehe vnier Leske, Karl Friedrich Julius Caron, Charles Präsident des Club International et Republicain in New Orleans (USA), der als amerikanische Sektion 15 in die IAA aufgenommen wurde. 1 - (Marx) 26. Juli 1871. 2305 Caron, Charles französischer Verleger, Herausgeber „Revue politique et litteVaire" (Paris). 1 - (Engels) [20. Sept. 1890.] 3564 der „Chicagoer Arbeiter-Zeitung" (Chicago) amerikanische sozialistische Zeitung in deutscher Sprache; erschien seit 1876 in Chicago, zunächst dreimal wöchentlich (1876-1879), danach täglich. 1 - (Engels) [18.Sept. 1888.] 3392 Claflin, Tennessee Celeste (geb. Woodhüll) (1845-1923) Publizistin, Vertreterin der amerikanischen bürgerlichen Frauenrechtsbewegung; versuchte Anfang der siebziger Jahre die Organisation der IAA in den USA für ihre Interessen auszunutzen; gab zusammen mit ihrer Schwester Victoria Woodhull die Zeitung „Woodhull & Claflins Weekly" (New York) heraus. Siehe unter „Woodhull & Claflins Weekjy" (New York) Clarke, Thomas Hausbesitzer in London. 1 (Engels) [nicht vor dem 15. Aug. 1894.] 4048 Clowes, Norris A. amerikanischer Journalist. 1-(Engels) 22.Juli 1881. 2831 Cluß, Adolph (gest. nach 1889) Ingenieur, in der deutschen und deutsch-amerikanischen Arbeiterbewegung tätig; Mitglied des BdK; Sekretär des Arbeiterbildungsvereins in Mainz (1848); emigrierte 1849 in die USA; Angestellter in der Admiralität von Washington; arbeitete an verschiedenen deutschen, englischen und amerikanischen demokratischen und Arbeiterzeitungen mit; enger Freund von Joseph Weydemeyer, zog sich nach dessen Tod von der Arbeiterbewegung zurück. 1 - (Marx) [Anfang Dez. 1851.] 1749 2 - (Marx) 22. April 1852. 1772 3 - (Marx) [23. April 1852.] 1773 4 - (Marx) [um den I O.Mai 1852.] 1775 5 - (Marx) [vor dem 26. Juni 1852.] 1779 6 - (Marx) [20.Juli 1852.] 1780 7-(Marx) 30. Juli 1852. 1783 8 - (Marx) [Anfang Aug. 1852.] 1784 9-(Marx) 3. Sept. 1852. 1787 10 - (Marx) 5. Okt. 1852. 1788 11-(Marx) 8 . 0 h . 1852.1789 12-(Marx)7.Dez. 1852. 1798 13-(Marx)14.Dez. 1852. 1799 14-(Marx) 21. Jan. 1853. 1802 15 - (Marx) [etwa Mitte Febr. 1853.] 1803 16 - (Marx) 25. März 1853. 1804 17 - (Marx) [17. April 1853.] 1806 18 - (Marx) [26. April 1853.] 1807 19 - (Marx) [um den I.Mai 1853.] 1809 20 - (Marx) [um den H.Juni 1853.] 1810 21 - (Marx) 15.Sept. 1853. 1813 22 - (Marx) [Mitte Okt. 1853.] 1817 23 - (Marx) [Mitte Nov. 1853.] 1818 24 - (Marx) 28.Nov. 1853.1819 Coenen, Philippe Schuhmacher, Journalist; Redaktionssekretär der Zeitung „De Werker" (Antwerpen); in den sechziger Jahren Mitglied der IAA, später Mitbegründer der belgischen Arbeiterpartei. 1 - (Marx) 24.März 1870. 2190 2-(Marx) <31.März 1871 > siehe unter „De Werker" (Antwerpen) 3 - (Engels) 5. April 1871. 2259 4 - (Engels) 4.Aug. 1871.2312 Coleman, Patrick John Korrespondierender Sekretär einer der irischen Sektionen der IAA in London, „Anhänger von MacDonnell zur Zeit der Internationale" (Engels). 1 - (Engels) 20. Mai 1875. 2578 Collet, Charles Dobson radikaler Journalist und Politiker; Herausgeber und Redakteur des Organs der Ur- quhartisten „Free Press" und seit 1866 der Zeitschrift „Diplomatie Review" (London). 1-(Marx) 11. Aug. 1856.1837 2-(Marx) 23. Okt. 1856. 1838 3 - (Marx) 25.März 1857. 1839 4-(Marx) 7. März 1860. 1912 5-(Marx) 19.Febr. 1870.2184 6-(Marx) 6. Sept. 1871.2334 Colnago, Muzio Publizist; Redakteur und Mitarbeiter an verschiedenen italienischen Arbeiterzeitungen; Sozialdemokrat. Siehe tmler „LaRiscossaSocialista1 (Palermo) Comitato per l'Emancipazione delle Classi Lavoratrici (Parma) (Komitee für die Befreiung der arbeitenden Klassen) Arbeiterkomitee in Parma, das sich zum Ziel stellte (1872), eine Gesellschaft zur Befreiung der arbeitenden Klassen zu gründen; wurde Mitglied der IAA. 1 - (Engels) [18. Juli 1872.] 2464 „Le Corsaire" (Paris) bürgerlich-republikanische Tageszeitung; gegründet 1871 in Paris. 1-(Marx) 12. Sept. 1872.2483 Conway, Moncure Daniel (1832-1907) amerikanischer radikaler Schriftsteller, Methodistenprediger, der in seinen Predigten und Arbeiten gegen die Negersklaverei auftrat; lebte viele Jahre in Europa (1863-1884); während des DeutschFranzösischen Krieges Korrespondent der „New-York World" (New York). 1 - (Marx) [29.Aug. 1871J 2329 Cook, Thomas Chef des Anwaltsbüros „Thomas Cook & Son" in London. Siehe unter Thomas Cook & Son (London) Cotar, M.R. französischer Sozialist. 1 - (Engels) 8.APriI 1893. 3917 „Le Courrier francais" (Paris) französische politische Wochenzeitung, ab 18. Juni 1867 Tageszeitung der linken Republikaner; erschien in Paris (1861-1868); Organ 595 der IAA in Frankreich; Redakteur war 1866 bis 1867 der Proudhonist Auguste Vermorel. 1 -(Marx) <27.Aug. 1867> siehe unter Vermorel, Auguste „Critica Sociale" (Mailand) theoretische Zeitschrift der Sozialistischen Partei Italiens; erschien in Mailand zweimal im Monat unter der Redaktion von Filippo Turati (1891-1926); trug wesentlich zur Verbreitung des Marxismus in Italien bei. 1 - (Engels) 27. Okt. 1894.4059 Siehe auch unter Turati, Filippo Cuno, Theodor Friedrich (1847-1934) Maschinenbauingenieur, in der österreichischen, italienischen und amerikanischen Arbeiterbewegung tätig; Mitglied des Wiener Arbeiterbildungsvereins (1870); Gründer der Mailänder Sektion der IAA (1871); emigrierte in die USA, seit 1872 auch dort für die IAA tätig; einer der Führer der amerikanischen Arbeiterorganisation The Knights of Labor; Mitarbeiter der „New-Yorker Volkszeitung" (New York). 1 - (Engels) 13. Nov. 1871. 2365 2 - (Engels) 24.Jan. 1872.2401 3 - (Engels) 22.-23.April 1872. 2437 4 - (Engels) 7.-8. Mai 1872. 2441 5-(Engels) lO.Juni 1872. 2454 6 - (Engels) 5.Juli 1872. 2460 7-(Engels) 4. Aug. 1872. 2471 8 - (Engels) 29.0kt. 1872. 2494 9-(Engels) 29.März 1883. 2950 Cyples, William (1831-1882) Journalist und Politiker, Urquhartist; Mitarbeiter der „Sheffield Free Press" (Sheffield) (1856) und Sekretär des Sheffielder Komitees für auswärtige Angelegenheiten. 1 - (Marx) 22.Juli 1856.1835 „The Daily Chronicle" (London) liberale Tageszeitung; erschien in London (1855-1930), seit 1877 unter diesem Titel; Ende der achtziger und Anfang der neunziger Jahre brachte sie Artikel über die englische Arbeiterbewegung. 1 - (Engels) [17.Nov. 1891.] 3707 2 - (Engels) 17.Nov. [1891]. 3708 596 „The Daily News" (London) liberale Tageszeitung; erschien in London (1846-1930); Organ der Industriebourgeoisie; Redakteur war Anfang der fünfziger Jahre Henry John Lincoln. 1-(Engels) <30.März 1854> siehe uiter Lincoln, Henry John 2-(Engels) 16. Jan. 1871.2239 3 - (Engels) 21. Juni 1871. 2287 4-(Marx) 26.Juni 1871. 2230 5-(Engels) 27.Juni 1871. 2291 6 - (Marx) 17.Sept. [1872]. 2484 7-(Marx) 12.Juni [1878]. 2715 8 - (Marx/Engels) 31. März 1881. 2817 „The Daily Telegraph" (London) Tageszeitung, zuerst liberal, seit den achtziger Jahren konservativ; erschien in London (1855 bis 1937); verschmolz 1937 mit „The Morning Post" (London) zum „Daily Telegraph and Morning Post". 1-(Marx) 6. Febr. 1860. 1896 Dana, Charles Anderson (1819-1897) fortschrittlicher amerikanischer Journalist, Fourierist; Redakteur (Managing Editor) der „New-York Daily Tribüne" (New York) (1842-1861), später der New Yorker „Sun". 1 - (Marx) 25.Aug. 1871. Siehe auch unter „New-York Daily Tribüne" und „The Sun" (New York) Daniels, Amalie (1820-1895) Frau von Roland Daniels. 1 - (Marx) [zwischen dem 4. und 8. Okt. 1851.] 1746 2 - (Marx) 6.Se P t. 1855.1828 3-(Marx) 12.Jan. 1882. 2859 Daniels, Roland (1819-1855) Arzt in Köln, proletarischer Revolutionär; durch Heinrich Bürgers mit Marx bekannt geworden (1844); von Köln aus Mitarbeit im Kommunistischen KorrespondenzKomitee (1846); Mitglied des BdK (1847 bis 1852) und seit 1850 seiner Kölner Zentralbehörde; sicherte nach Marx' Ausweisung Mai 1849 aus Preußen dessen Bibliothek; 1851/1852 in Untersuchungshaft, Mitangeklagter im Kölner Kommunistenprozeß (1852), vom Schwurgericht freigesprochen; starb an den Folgen der Gefängnisbehandlung. 1 - (Marx) 7.März [1847]. 1642 2-(Marx) [Mai 1851.] 1736 Danielson, Nikolai Franzewitsch (1844-1918) russischer Schriftsteller und Ökonom, in der russischen revolutionären Bewegung tätig; einer der Ideologen der Volkstümler (achtziger und neunziger Jahre); übersetzte die drei Bände des „Kapitals" von Marx ins Russische, den ersten Band gemeinsam mit German Alexandrowitsch Lopatin. 1 - (Marx) 7. Okt. 1868. 2136 2-(Marx) B.Juni 1871. 2281 3-(Marx) 22.Juli [1871]. 2303 4 - (Marx) 9.Nov. 1871.2361 5 - (Marx) 28. Mai 1872. 2450 6-(Marx)15.Aug. 1872. 2476 7 - (Marx) 25.Nov. 1872. 2499 8-(Marx) 12.Dez. 1872. 2502 9-(Marx)18.Jan. 1873. 2511 10- (Marx) 22. März 1873. 2521 11-(Marx) 12.Aug. 1873.2533 12 - (Marx) 15.Nov. 1878. 2734 13 - (Marx) 28.Nov. 1878.2736 14 - (Marx) lO.April 1879. 2742 15 - (Marx) 19.Sept. 1879.2757 16 - (Marx) 12.Sept. 1880. 2787 17 - (Marx) 19. Febr. 1881.2808 18-(Marx) B.Dez. 1881.2850 19-(Engels) 11.Febr. 1885.3101 20 - (Engels) 23.Apri11885.3112 21-(Engels) 3.Juni 1885. 3121 22 - (Engels) 8.Aug. 1885.3135 23 - (Engels) 25.Aug. 1885.3139 24 - (Engels) B.Nov. 1885.3157 25 - (Engels) 8.Febr. 1886. 3184 26 - (Engels) 9.Nov. 1886. 3247 27 - (Engels) 19. Febr. 1887. 3270 28 - (Engels) 24. April 1887. 3285 29 - (Engels) 5. Jan. 1888. 3340 30 - (Engels) 15. Okt. 1888. 3398 3 1 - (Engels) 5-Juli 1889 3457 32 - (Engels) 15.Juli 1889.3460 33 - (Engels) 5. Dez. 1889. 3493 34 - (Engels) 10. Juni 1890.3537 35-(Engels) 2.Sept. 1891.3681 36 - (Engels) 29.-31 .Okt. 1891.3700 37 - (Engels) 15. März 1892. 3748 38 - (Engels) 18. Juni 1892. 3783 39 - (Engels) 22. Sept. 1892. 3830 40 - (Engels) 24. Febr. 1893. 3899 41 - (Engels) 17. Okt. 1893. 3962 42 - (Engels) 20. März 1894. 4004 43 - (Engels) I.Juni 1894. 4026 44 - (Engels) 24. Nov. 1894. 4074 45 - (Engels) 9.Jan. 1895.4098 46 - (Engels) 5.März 1895. 4122 47-(Engels) 4.Juni 1895. 4159 Darbyshire, John Mitglied der IAA, organisiert in der Manchester Sektion; bildete 1884 in Manchester ein Komitee aus Engländern, Iren, Wallisern und Schotten, um die Internationale neu zu beleben. 1 - (Engels) [nach dem 17. Febr. 1884.] 3012 DelTAvalle, Carlo führender Vertreter der italienischen sozialistischen Bewegung; 1894 Mitglied der Führung der Sozialistischen Partei der italienischen Werktätigen. 1 - (Engels) 6. [Sept. 1894.] 4051 Delon, Albert (geb. 1857) französischer Journalist, Sozialist, anfangs Possibilist; Mitglied der Parti Ouvrier francais (seit den achtziger Jahren), seit 1893 Anhänger von Jules Guesde; arbeitete an zahlreichen sozialistischen Zeitschriften mit und vulgarisierte in seinen Artikeln den Marxismus. 1 - (Engels) [um den 21. Jan. 1894.] 3992 De Morgan, John irischer Sozialist; Mitglied der IAA (sechziger und siebziger Jahre), führendes Mitglied der Britischen Föderation; unterstützte den Generalrat im Kampf gegen die Reformisten. 1 - (Engels) [um den 18.Sept. 1873.] 2535 De Paepe, Ce"sar (1842-1890) belgischer Schriftsetzer, später Arzt (Dr. med.); Mitglied der allgemeinen föderativen Vereinigung Belgiens, Mitbegründer der belgischen Sektionen der IAA; nach dem Haager Kongreß (1872) unterstützte er eine Zeitlang die Bakunisten; Mitbegründer der belgischen Arbeiterpartei (1885). 1 - (Marx) [vordem 25.Nov. 1865.] 2056 2-(Marx) 24. Jan. 1870.2181 3 - (Marx) 14. Sept. 1870. 2224 597 4 - (Engels) {[zwischen dem 3. und 9.Dez. 1870] An die holländischen und flämischen Mitglieder der Internationalen Arbeiter-Assoziation) siehe Unter Internationale Arbeiter-Assoziation 5 - (Engels) <[23.Dez. 1870; An den 6.Kon~ greß der belgischen Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation]) siehe unter Belgische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation 6 - (Marx) 24.Nov. 1871. 2374 7 - (Marx) 28. Mai 1872. 2451 Deutscher Arbeiterbildungsverein in London geselliges, bildungsmäßiges und zeitweilig auch politisches Zentrum der deutschen Arbeiter in London (1840-1918); während der Leitung durch Karl Schapper, Joseph Moll und Heinrich Bauer vollkommen unter dem Einfluß des BdG (vierziger Jahre), danach der örtlichen Gemeinden des BdK (1847-1850); Marx und Engels waren 1847 und 1849/1850 aktiv im Verein tätig; bei der Spaltung der Zentralbehörde und danach des BdK (September 1850) stellte sich der Bildungsverein auf die Seite der kleinbürgerlichen Fraktion Willich-Schapper; seit 1856 nahm Marx wieder an der Tätigkeit des Vereins teil; seit Gründung der IAA bildete der Verein die deutsche Sektion der IAA in London (1864 bis 1871), seit Ende 1871 war er eine Sektion der Britischen Föderation; nach dem Aufschwung der deutschen Sozialdemokratie stand er unter deren Einfluß (SDAP, SAPD und SPD); seit den siebziger Jahren, besonders in den neunziger Jahren hielt Engels enge Verbindung zum Verein. 1-(Engels) <28.Nov. 1891) siehe Unter Sängerverein des Kommunistischen Arbeiterbildungsvereins, Tottenham Street 2-(Engels) I.Dez. 1893.3971 3 - (Engels) 6.Dez. 1894. 4079 4 - (Engels) 11. März 1895. 4125 Siehe auch unter Gugenheim, ].; Koll, Theodor; Meyer, H.; Weber, Josef Valentin Deutscher Arbeiterverein in Vivis (Vev ey/Schweiz) politische Lokalorganisation von Arbeitern und Handwerksgesellen in Vevey/Schweiz 598 (Ende der vierziger Jahre); stand unter dem Einfluß des demokratischen Wehrbunds „Hilf Dir", der von Johann Philipp Becker geleitet wurde; beteiligte sich nicht an dem Kongreß der deutschen Vereine in der Schweiz (Dezember 1848), unterstellte sich danach auch nicht der Zentralkommission der Vereinigung{jder deutschen^Vereine in der Schweiz. I - (Engels, im Namen der Zentralkommission) [um den 25.] Dez. 1848. 1672 „Deutsche Zeitung" (Wien) reaktionäre österreichische Tageszeitung antisemitischer Richtung; gegründet 1871 in Wien; Redakteur war in den neunziger Jahren Hermann Bahr. 1 - (Engels) <[Anfang Juni 1893]> siehe unter Bahr, Hermann Deville, Gabriel (1854-1940) französischer Publizist, Sozialist; Verfasser einer populären Darlegung des ersten Bandes des „Kapitals" von Marx und verschiedener philosophischer, ökonomischer und historischer Arbeiten; zog sich später von der Arbeiterbewegung zurück und trat in den diplomatischen Dienst der Französischen Republik. 1-(Marx) 23. Jan. 1877.2653 2-(Engels) 12.Aug. 1883. 2976 Dietz, Johann Heinrich Wilhelm (1843-1922) Schriftsetzer und Verleger, Sozialdemokrat; Gründer des Verlages J.H.W.Dietz, des späteren Parteiverlags der deutschen Sozialdemokratie; MdR (1881 bis 1918), nahm in seinen letzten Lebensjahren eine versöhnlerische Haltung gegenüber dem Opportunismus und Revisionismus ein. 1-(Engels) I.April 1890. 3519 2 - (Engels) 5. Aug. 1890. 3549 3-(Engels) 13. Dez. 1890.3603 4 - (Engels) 23.April 1892. 3761 5 - (Engels) 23.April 1892 [2.Brief]. 3762 6 - (Engels) 27. April 1892. 3763 7 - (Engels) 5. Mai 1892. 3765 8 - (Engels) 12. Mai 1892. 3767 Dietzgen, Joseph (1828-1888) Lohgerber, Arbeiterphilosoph, Sozialdemokrat; Teilnehmer an der Revolu- tion von 1848/1849; gelangte selbständig zu den Grundsätzen des dialektischen Materialismus; Gründer der Siegburger Sektion der IAA; arbeitete zeitweilig in Rußland; emigrierte nach Erlaß des Sozialistengesetzes (1878) in die USA, Chefredakteur der deutschsprachigen revolutionären Arbeiterpresse in New York und später in Chicago; hervorragender Propagandist des Marxismus. 1 - (Marx) [9.Mai 1868.] 2121 Direktion der Justiz und Polizei des Kantons Bern 1 - (Engels) b.Nov. 1848. 1670 Domanico, Giovanni (1855-1919) italienischer Sozialist, dann Anarchist und später Mitglied der Italienischen Sozialistischen Partei (bis 1899). 1 - (Engels) 7.Juni [1893]. 3933 Dronke, Ernst (1822-1891) Kaufmann, Publizist und Schriftsteller, in der deutschen Arbeiterbewegung tätig; Mitte der vierziger Jahre „wahrer" Sozialist; Mitglied des BdK (1847-1852); Mitglied des Redaktionskomitees der „Neuen Rheinischen Zeitung" (Köln) (1848/1849); Emigrant in der Schweiz (1849-1851), danach in England; unterstützte Marx bei der Abfassung verschiedener Schriften; blieb bei der Spaltung des BdK (September 1850) Anhänger von Marx und Engels; zog sich Mitte der fünfziger Jahre von der politischen Arbeit zurück. 1 - (Marx) 3.Febr. [1849]. 1676 2 - (Engels) 9. Juli 1851. 1739 3 - (Engels) [15. Okt. 1876.] 2631 4-(Engels) 20.Okt. 1876.2634 5 - (Engels) 1. Nov. 1876.2637 6-(Engels) 13.Nov. 1876. 2639 7 - (Engels) 20.Nov. [1877]. 2702 8 - (Engels) 19. Nov. 1878. 2735 9 - (Engels) 29. Nov. 1878. 2737 Duncker, Franz Gustav (1822-1888) Publizist und Verleger; brachte 1859 Marx' „Zur Kritik der Politischen Ökonomie" heraus; Mitglied der bürgerlichen Fortschrittspartei; Mitbegründer der HirschDunckerschen Gewerkvereine (1868). 1-(Marx) 23. Febr. 1859. 1857 23456789- (Marx) 17.März 1859. 1862 (Marx) 21.Mai [1859]. 1870 (Marx) 28.Mai 1859.1871 (Marx) 2.Juni 1859.1872 (Marx) 22.Juni [1859]. 1874 (Marx) 6. Febr. 1860. 1895 (Engels) 20. Febr. 1860. 1899 (Marx) 24. Nov. 1860. 1949 „The Eastern Post" (London) englische Arbeiterwochenzeitung; erschien in London (1868-1873), war von Februar 1871 bis Juni 1872 Organ des Generalrats der IAA. 1-(Marx) [nach dem 27. Juni 1871] siehe unter „The Daily News" (London) 2 - (Marx) [nach dem 27. Juni 1871] siehe Unter „The Daily News" (London) 3 - (Marx) [nach dem I.Juli 1871] siehe unter „Pall Mall Gazette" (London) 4-(Engels) 31.Okt. 1871.2356 5-(Marx) 20. Dez. 1871.2390 6-(Marx) 16. Jan. 1872.2396 7 - (Marx) [um den 27. Jan. 1872.] 2403 Eberle, Carl Vorsitzender des Sozialdemokratischen Vereins in Barmen (Mitte der neunziger Jahre). 1-(Engels) 24.April 1894. 4016 Ebner, Hermann Journalist, gab sich als Demokrat; in den vierziger und fünfziger Jahren Geheimagent der österreichischen Polizei. 1 - (Marx) [zweite Augusthälfte 1851.] 1746 2 - (Marx) [2. Dez. 1851.] 1750 Eccarius, Johann Georg (anglisiert John George) (1818-1889) Schneider, Publizist, proletarischer Revolutionär; lebte fast ausschließlich in der Emigration in England; Mitglied des BdG (Ende der dreißiger Jahre-1847) und des Kommunistischen Arbeiterbildungsvereins in London (1840-1850 und seit 1856); Mitglied des BdK (1847-1852); Mitglied der IAA (1864-1871), zeitweise Generalsekretär und eines der aktivsten Mitglieder des Generalrats; paktierte 1871/1872 mit den reformistischen Führern der Trade-Unions; gehörte bis dahin zum engeren Freundeskreis von Marx. 599 1 - (Marx) <10.Sept. 1868> siehe unter Eccarius, Georg und Friedrich Leßner 2 - (Engels) 19. April 1871. 2267 3 - (Marx) 3. Mai 1872. 2439 Eccarius, Georg und Friedrich Leßner 1-(Marx) 10. Sept. 1868. 2131 Editeurs, Maurice Lachätre et Cie. (Paris) 1870 von Maurice Lachätre gegründeter Buchverlag, proletarisch orientiert; stand seit 1871 unter Sequester, da sich Lachätre an der Pariser Kommune beteiligt hatte und geflohen war; als Treuhandleiter des Verlags fungierte Just Vernouillet; bei Lachätre erschien 1872-1875 der erste Band des „Kapitals" von Marx in französischer Übersetzung. 1-(Marx) 9. Febr. 1872.2409 2 - ( M a r x ) <12.0kt. 1872> siehe unter Unbekannt 3 - (Marx) < 18. März 1872) sieAe unter Lachätre, Maurice 4 - ( M a r x ) <10.Juli 1873> siehe unter Vernouillet, Just 5 - (Marx) <12.Mai 1874> siehe unter Lachätre, Maurice 6 - (Marx) <30.Jan. 1875> sieAe unter Lachätre, Maurice 7 - (Marx)<3.Febr. 1875> siehe Unter Vernouillet, Just Ehlers 1869 und 1870 Mitglied des Ausschusses der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig; Angeklagter im Braunschweiger Höchverratsprozeß. 1 - (Marx) <[28.März 1870[ Konfidentielle Mitteilung) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 2 - ( M a r x ) <14.Juni 1870) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 3 - (Marx) <[27.Juni 1870] > siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 4 - (Marx) <[2.Aug. 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 5 - (Marx) <[zwischen dem 22. und 30. Aug. 1870]) sieAe unter Ausschuß der Sozial- 600 demokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig Ehrenfreund, Isidor Bankangestellter; Mitglied des Klubs der Wiener Bank- und Kreditinstitute (neunziger Jahre). 1 - (Engels) 19. April 1890. 3529 Ellis, George Belowe englischer Vertreter amerikanischer Industriefirmen in London; Teilhaber der Firma „John Henry Johnson, Son & Ellis", die unter anderem Zirkulationspumpen für den Schiffsbau lieferte. 1-(Engels) <[15.Nov. 1889]) siehe unier John Henry Johnson, Son & Ellis (London) Ellissen, O.Adolph Gymnasiallehrer in Einbeck bei Hamburg; bereitete Ende der achtziger Jahre eine Ausgabe der Briefe Friedrich Albert Langes vor. 1-(Engels) 22. Okt. 1889.3481 Eisner, Karl Friedrich Moritz (1809-1894) schlesischer radikaler Publizist, Demokrat; Abgeordneter der Preußischen Nationalversammlung (linker Flügel) (1848); Redakteur der „Neuen Oder-Zeitung" (Breslau), an der Marx 1855/1856 mitarbeitete. 1 - (Marx) 2O.Dez. 1854. 1824 2-(Marx)17.April 1855. 1826 3 - ( M a r x ) 11. Sept. 1855. 1829 4 - ( M a r x ) 8 . N o v . 1855.1830 Engel, Amelie 1 - (Engels) [etwa 1879/1880.] 2769 Engels Oberst der Königlich Preußischen Armee, aggregiert dem 16. Infanterie-Regiment; zweiter Kommandant von Köln (1848/1849). 1 - (Marx) 3.März [1849]. 1678 2 - (Marx) [um den 5.März 1849.] 1679 Engels, Charlotte (geb. Bredt) (1833-1912) Frau von Emil Engels, dem Bruder von Engels. 1 - (Engels) 1. Dez. 1884.3082 Engels, Elisabeth Franziska Mauritia (geb. van Haar) (1797-1873) Mutter von Engels. 1 - (Engels) 20. April 1859. 1866 2 - (Engels) 13. Febr. 1861. 1956 3 - (Engels) 27. Febr. 1861. 1958 4-(Engels) I.Juli 1869. 2166 5 - (Engels) 16. Juni 1871. 2283 6-(Engels) 21.Okt. 1871.2353 Engels, Emil (1828-1884) Teilhaber der Firma „Ermen & Engels, Engelskirchen"; Bruder von Engels. 1-(Engels) 16. Nov. 1859. 1884 2-(Engels)! I.April 1860. 1921 3 - (Engels) 25.April1860. 1929 4 - (Engels) 23.Aug. 1866. 2074 5-(Engels) 21.Okt. 1871.2353 6-(Engels) 12.Jan. 1882.2858 Engels, Emil jun* (1858-1907) Sohn von Emil Engels; seit 1884 Prokurist, seit 1889 Teilhaber der Firma „Ermen & Engels, Engelskirchen"; Neffe von Engels. 1 - (Engels) 2O.Aug. 1882.2900 2 - (Engels) 22.Dez. 1886. 3256 Engels, Friedrich (1820-1895) 1 - (Marx) 15.Mai [1847]. 19 2 - (Marx) [um den 12. März 1848.] 27 3 - (Marx) 16. März 1848. 28 4 - (Marx) [vor dem 25.April 1848.] 30 5-(Marx) [26.Okt. 1848.] 33 6 - (Marx) [Mitte Nov. 1848.] 34 7-(Marx) 29. Nov. 1848. 35 8-(Marx)23.ApriI1849.38 9 - (Marx) [zweite Aprilhälfte - Anfang Mai 1849.] 39 1O-(Marx)7.Juni[1849].4O 11 - (Marx) [um den I.Aug. 1849.] 41 12-(Marx) 17. Aug. [1849]. 42 13-(Marx)23.Aug. [1849].43 14-(Marx)19.Nov.l850.44 15 - (Marx) 23.Nov. 1850.45 16-(Marx)2.Dez. [1850]. 47 17-(Marx)6.Jan. [1851]. 49 18 - (Marx) 7.Jan. 1851.50 19 - (Marx) 22.Jan. 1851.52 20-(Marx) 27.Jan. 1851.54 21 - (Marx) 3.Febr. 1851.56 22-(Marx) 10. Febr. 1851.58 23-(Marx) 11. Febr. 1851.59 24-(Marx)23.Febr.[1851].62 25-(Marx) 24. Febr. 1851.63 26-(Marx) [26. Febr. 1851.] 66 27-(Marx) I.März 1851. 70 28-(Marx)8.März1851.71 29-(Marx)17.März1851.74 30 - (Marx) [22. März 1851.] 76 31-(Marx)31.Märzl851.77 32-(Marx)2.April1851.78 33-(Marx)15.Aprill851.81 34-(Marx)3.Mai1851.84 35-(Marx)5.Mai[1851].85 36-(Marx)16.Mai1851.90 37-(Marx)21.Mai1851.92 38-(Marx)28.MaM851.94 39-(Marx)16.Junil851.96 40-(Marx)13.Juli1851.99 41 - (Marx) [um den 17.Juli 1851.] 100 4 2 - (Marx) 31. Juli 1851.104 43-(Marx) 8. Aug. 1851.106 44-(Marx) 14. Aug. 1851.109 45 - (Marx) [um den 20. Aug. 1851.] 110 46 - (Marx) 25.Aug. 1851.112 47-(Marx) 31. Aug. 1851.114 48-(Marx)13.Sept. 1851.118 49 - (Marx) 23.Sept. 1851.121 50-(Marx) 13. Okt. 1851.124 51-(Marx) 19.0kt. 1851.126 52 - (Marx) 25.0kt. 1851.127 53 - (Marx) 24.Nov. 1851.129 54-(Marx) I.Dez. 1851.131 55 - (Marx) 9.Dez. 1851.133 56 - (Marx) 2O.Jan. 1852. 138 57 - (Marx) 24. Jan. 1852.140 58-(Marx) 4. Febr. 1852. 144 59-(Marx) 6.Febr. 1852. 145 60 - (Marx) 18.Febr. [1852]. 147 61 - (Marx) 23.Febr. [1852]. 149 62-(Marx) 27.Febr. 1852. 150 63 - (Marx) 3.März [1852]. 152 64 - (Marx) 3O.März 1852. 154 65 - (Marx) 5.APril 1852.156 66 - (Marx) RApril 1852. 157 67 - (Marx) 24.April 1852. 159 68 - (Marx) 30. April 1852. 163 69 - (Marx) 6. Mai 1852.166 70 - (Marx) 13.Mai 1852. 168 71 - (Marx) 22. Mai 1852. 172 72 - (Marx) 3. Juli 1852.175 73 - (Marx) 13. Juli 1852. 177 74 - (Marx) 20. Juli 1852. 179 601 75 - (Marx) 2.Aug. 1852. 181 76 - (Marx) 5.Aug. 1852. 182 77-(Marx) 6.Aug. 1852. 184 78 - (Marx) lO.Aug. 1852.186 79- (Marx) 19. Aug. 1852. 188 80 - (Marx) 27.Aug. 1852.190 81 - (Marx) 3O.Aug. 1852. 191 82-(Marx) 2. Sept. 1852. 192 83-(Marx) 8. Sept. 1852. 194 84-(Marx) 9.Sept. 1852.195 85 86 87 88 - (Marx) 18. Sept. 1852. 197 (Marx) 23. Sept. 1852. 200 (Marx) 28. Sept. 1852. 202 (Marx) 12.Okt. [1852]. 206 ' 89 - (Marx) 20. Okt. 1852. 209 90-(Marx) 25. Okt. 1852. 211 91 - (Marx) 26. Okt. [1852]. 212 92 - (Marx) 27.0kt. 1852. 214 93-(Marx) 28. Okt. 1852. 215 94 - (Marx) 2.Nov. 1852.219 95 - (Marx) 4.Nov. 1852.220 96-(Marx) 10. Nov. 1852.222 97-(Marx) 16. Nov. 1852.223 98 - (Marx) 19.Nov. 1852.224 99-(Marx) 3. Dez. 1852.227 100-(Marx) H.Dez. 1852. 228 101 - (Marx) 11.Jan. 1853.229 102-(Marx) 21. Jan. 1853. 230 103-(Marx) 29. Jan. 1853. 231 104 - (Marx) 23. Febr. 1853. 233 105 - (Marx) lO.März 1853. 235 106 - (Marx) 22.-23. März 1853.237 107-(Marx) 23.April 1853.239 108-(Marx) 26.April 1853. 240 109 - (Marx) 27.Apri] 1853. 242 110- (Marx) 28. April 1853. 244 1 1 1 - (Marx) 21. Mai 1853. 246 112- (Marx) 2. Juni 1853. 250 113-(Marx) H.Juni 1853. 253 114- (Marx) 29. Juni 1853. 254 115- (Marx) 8. Juli 1853. 255 116- (Marx) 18. Juli 1853. 257 117-(Marx)18.Aug. 1853.258 118- (Marx) 3. Sept. 1853.260 119- (Marx) 7.Sept. 1853.261 120 - (Marx) 17. Sept. 1853. 262 121 - (Marx) 28.Sept. 1853. 264 122 - (Marx) 3O.Sept. 1853. 266 123-(Marx) 8. Okt. 1853.267 124-(Marx) 12. Okt. 1853.268 602 125 - (Marx) 28.0kt. 1853.269 126-(Marx) 2.Nov. 1853. 270 127- (Marx) 6.Nov. [1853]. 271 128-(Marx) 21.Nov. 1853.272 129 - (Marx) 23.Nov. 1853.274 130-(Marx)2.Dez. 1853. 275 131 - (Marx) [um den 12.Dez. 1853.] 276 132- (Marx) H.Dez. 1853. 277 133-(Marx) 5.Jan. 1854.278 134-(Marx) 10. Jan. 1854.279 135 - (Marx) 18.Jan. 1854.280 136 - (Marx) 25.Jan. 1854.281 137 - (Marx) 9. Febr. 1854. 282 138 - (Marx) 15. Febr. 1854. 283 139-(Marx) 9.März 1854. 284 140 - (Marx) [um den 1 I.März 1854.] 285 141 - (Marx) 17.März 1854. 286 142 - (Marx) 29.März 1854. 288 143 - (Marx) 4. April 1854. 290 144 - (Marx) 19.April 1854.291 145 - (Marx) 22. April 1854.294 146- (Marx) 29. April 1854.296 147-(Marx) 3.Mai 1854. 298 148- (Marx) 6. Mai 1854.299 149-(Marx) 22.Mai 1854. 301 150-(Marx) 3.Juni 1854. 302 151-(Marx) B.Juni 1854. 304 152 - (Marx) 21. Juni 1854. 306 153 - (Marx) 27. Juni 1854. 307 154- (Marx) 7. Juli 1854. 309 155-(Marx) 22.Juli 1854.311 156- (Marx) 27. Juli 1854. 312 157-(Marx) 8. Aug. 1854.313 158 - (Marx) 26. Aug. 1854. 314 159 - (Marx) 2.Se P t. 1854.315 160 - (Marx) 13. Sept. 1854.316 161 - (Marx) 22.Sept. 1854.317 162 - (Marx) 29.Se P t. 1854.318 163 - (Marx) lO.Okt. 1854.319 164 - (Marx) 17.0kt. 1854.320 165 - (Marx) 25.0kt. 1854.321 166 - (Marx) 26. Okt. 1854. 322 167 - (Marx) lO.Nov. 1854. 323 168 - (Marx) 22.Nov. 1854.324 169-(Marx) 30.Nov. 1854. 325 T70 - (Marx) 2.Dez. 1854. 326 171-(Marx) 8.Dez. 1854. 327 172 - (Marx) 15.Dez. 1854. 328 173-(Marx) 12. Jan. 1855.329 174 - (Marx) 17.Jan. 1855.330 175-(Marx) 19. Jan. 1855. 331 176-(Marx) 24.Jan. [1855]. 332 177 - (Marx) 3O.Jan. 1855.333 178-(Marx) 3 I.Jan. 1855.334 179-(Marx) 2. Febr. 1855.335 180 - (Marx) 13. Febr. 1855. 336 181-(Marx) 3.März 1855.337 182 - (Marx) 8. März 1855. 338 183 - (Marx) 16. März 1855. 339 184 - (Marx) 27. März 1855. 340 185 - (Marx) 3O.März 1855.341 186 - (Marx) 6. April 1855. 342 187- (Marx) 12. April 1855. 343 188 - (Marx) 16.April [1855]. 344 189- (Marx) 16. Mai 1855. 345 190- (Marx) 18. Mai 1855. 346 191-(Marx) 15.Juni [1855]. 347 192-(Marx) 26.Juni 1855. 348 193 - (Marx) 29. Juni [1855]. 349 194- (Marx) 3. Juli 1855.350 195-(Marx) 17.Juli 1855. 351 196 - (Marx) 7.Aug. 1855.352 197 - (Marx) I.Sept. 1855.353 198-(Marx) 6.Sept. 1855.354 199- (Marx) 11.Sept. 1855.355 200-(Marx) 7.Dez. 1855.356 201 -(Marx) 11. Dez. 1855.357 202 - (Marx) 14.Dez. 1855.359 203 - (Marx) 18.Jan. 1856.360 204-(Marx) 12. Febr. 1856.362 205-(Marx) 13.Febr. 1856.363 206 - (Marx) 29. Febr. 1856.364 207 - (Marx) 5. März 1856. 365 208 - (Marx) [25. März 1856.] 367 2 0 9 - (Marx) 10. April 1856. 368 210- (Marx) 16. April [1856]. 370 211-(Marx) 26.April 1856. 371 212- (Marx) 7. Mai 1856. 372 213-(Marx) 8.Mai 1856. 373 214 - (Marx) 23.Mai 1856.374 215-(Marx) 29.Mai 1856. 377 216- (Marx) 5.Juni 1856. 378 217- (Marx) 6. Juni 1856. 379 218-(Marx) 28.Juli 1856. 380 219 - (Marx) l.Aug. 1856.381 220-(Marx) 22. Sept. 1856.383 221-(Marx) 26. Sept. 1856.384 222-(Marx) 16. Okt. 1856.386 223 - (Marx) 30. Okt. 1856. 387 224 - (Marx) 30.Okt. 1856 [2.Brief]. 388 225-(Marx) 2.Dez. 1856.390 226 - (Marx) 22. Dez. [185]6. 391 227-(Marx) 10. Jan. 1857.392 228-(Marx) 14. Jan. 1857.393 229 - (Marx) 2O.Jan. 1857.394 230 - (Marx) 23. Jan. 1857. 396 231 - (Marx) 6. Febr. 1857.397 232 - (Marx) 16. Febr. 1857. 398 233 - (Marx) 24.Febr. [1857]. 399 234 - (Marx) 18.März [1857]. 401 235 - (Marx) 24. März 1857. 403 236 - (Marx) 31 .März 1857. 404 237 - (Marx) 9. April 1857. 407 238 - (Marx) 21. April 1857.408 239 - (Marx) 23.April 1857. 410 2 4 0 - (Marx) 8. Mai 1857. 411 241 - (Marx) 22.Mai 1857.414 242-(Marx) 23.Mai 1857. 415 243-(Marx) 15.Juni 1857. 418 244 - (Marx) 29.Juni [1857]. 419 245 - (Marx) 3. Juli [1857]. 420 246 - (Marx) 3.Juli [1857] [2.Brief].'421 2 4 7 - (Marx) 6. Juli 1857. 422 248 - (Marx) 8. Juli 1857. 423 2 4 9 - (Marx) 11. Juli 1857. 425 250 - (Marx) 14. Juli 1857.426 251-(Marx) I6.JuU [1857]. 427 252 - (Marx) 24. Juli 1857. 428 253 - (Marx) 9.Aug. 1857. 430 254 - (Marx) 15.Aug. 1857. 431 255-(Marx) 26. Aug. 1857.434 256 - (Marx) 15.Sept. (1857]. 438 257 - (Marx) 17.Sept. [1857]. 439 258 - (Marx) 21.Sept. 1857.441 259 - (Marx) 23.Sept. [1857]. 444 260 - (Marx) 25.Se P t. 1857. 446 261-(Marx) 20. Okt. 1857.449 262- (Marx) 31.Okt. [1857]. 451 263 - (Marx) 13. Nov. 1857.452 264 - (Marx) 24.Nov. 1857.456 265 - (Marx) 8. Dez. 1857. 458 266 - (Marx) 18. Dez. 1857. 462 267 - £Marx) 22. Dez. 1857. 463 268 - (Marx) 25.Dez. 1857. 464 269 - (Marx) 3O.Dez. [1857]. 465 270-(Marx) I.Jan. 1858.467 271 - (Marx) 5.Jan. [1858]. 468 272-(Marx) 7.Jan. 1858.471 273-(Marx) 11. Jan. [1858]. 472 274 - (Marx) [um den 16. Jan. 1858.] 475 603 275 - (Marx) 23.Jan. 1858. 476 276 - (Marx) 28.Jan. [1858]. 479 277 - (Marx) 29. Jan. 1858. 480 278 - (Marx) 1 .Febr. 1858. 482 279 - (Marx) 10. Febr. [1858]. 484 280 - (Marx) 14. Febr. 1858. 486 281-(Marx) 22. Febr. 1858.488 282- (Marx) 2. März 1858. 491 2 8 3 - (Marx) 5.März 1858.493 284 - (Marx) 15. März [1858]. 495 285 - (Marx) 19.März [1858]. 498 286 - (Marx) 29. März 1858. 500 2 8 7 - (Marx) 2. April 1858.501 288 - (Marx) 29.April 1858. 504 289-(Marx) I.Mai [1858]. 506 290 - (Marx) 31 .Mai 1858. 507 291 - (Marx) 7. Juni 1858. 508 292-(Marx) 2.Juli 1858. 510 293-(Marx) 15.Juli 1858. 512 294 - (Marx) 20. Juli 1858.514 295 - (Marx) 25.Juli [1858]. 515 296 - (Marx) 8.Aug. 1858.516 297-(Marx) 13.Aug. 1858.518 298 - (Marx) 18. Aug. 1858. 519 299 - (Marx) 21.Sept. 1858.520 300 - (Marx) 8. Okt. 1858. 522 301 - (Marx) [22. Okt. 1858.] 524 302 - (Marx) 2. Nov. 1858. 525 303 - (Marx) 10. Nov. 1858. 526 304 - (Marx) 24. Nov. 1858. 527 305 - (Marx) 29. Nov. 1858. 528 306 - (Marx) 11 .Dez. 1858. 529 307 - (Marx) 16. Dez. 1858. 530 308 - (Marx) 17. Dez. [1858]. 531 3 0 9 - (Marx) 22.Dez. 1858.532 310 - (Marx) 28.Dez. 1858.533 311 - (Marx) 3O.Dez. 1858.534 312 - (Marx) Ö.Jan. 1859.535 313-(Marx) 8.Jan. 1859.536 314 - (Marx) [zwischen dem 13. und 15. Jan. 1859.] 537 315-(Marx) 21Jan. [1859]. 538 316 - (Marx) [26.Jan. 1859.] 539 317 - (Marx) 28.Jan. 1859.541 318 - (Marx) 2. Febr. 1859. 542 319 - (Marx) 8.Febr. 1859.543 320-(Marx) 9. Febr. 1859.544 321 - (Marx) b.Febr. 1859.547 322 - (Marx) [21. Febr. 1859.] 548 323 - (Marx) 22. Febr. 1859. 549 604 324 - (Marx) 25. Febr. 1859. 550 325 - (Marx) 25.Febr. 1859 [2.Brief]. 551 326-(Marx) 3.März 1859. 552 327-(Marx) lO.März 1859. 554 3 2 8 - (Marx) 16. März 1859. 555 329 - (Marx) [22. März 1859.] 556 330 - (Marx) 25. März [1859]. 557 331 -(Marx) I.April 1859.558 332 - (Marx) 9. April 1859.559 333 - (Marx) 12.April 1859. 561 334 - (Marx) 16. April [1859]. 562 335 - (Marx) 19.APril [1859]. 563 336 - (Marx) 22. April 1859. 564 337 - (Marx) 6. Mai 1859. 565 338 - (Marx) 16. Mai 1859.566 339 - (Marx) 18. Mai 1859. 567 340 - (Marx) 24. Mai 1859. 569 341 - (Marx) 25.Mai 1859. 570 342 - (Marx) 27. Mai [1859]. 571 343 - (Marx) 28.Mai [1859]. 572 344-(Marx) I.Juni 1859. 573 345-(Marx) 7.Juni 1859.574 346 - (Marx) 10. Juni 1859.'575 3 4 7 - (Marx) 14. Juli 1859. 576 3 4 8 - (Marx) 18. Juli 1859. 578 349-(Marx) 19.Juli 1859. 580 3 5 0 - (Marx) 22. Juli 1859. 582 351 - (Marx) 1. Aug. 1859.584 352 - (Marx) 8.Aug. 1859.586 353 - (Marx) 13.Aug. 1859.588 354 - (Marx) 26.Aug. [1859.] 589 355 - (Marx) [5. Sept. 1859.] 590 356 - (Marx) 21. Sept. 1859. 592 357 - (Marx) 23. Sept. [1859]. 594 358 - (Marx) [27. Sept. 1859]. 596 359 - (Marx) 28. Sept. [1859]. 597 360 - (Marx) 5. Okt. [1859]. 599 361-(Marx) 10. Okt. 1859.600; 362 - (Marx) 26. Okt. 1859. 601 363 - (Marx) 3.Nov. 1859.603 364-(Marx) 7. Nov. 1859.605 365 - (Marx) 16.Nov. 1859.606 366 - (Marx) [17.Nov. 1859.] 607 367 - (Marx) 19.Nov. 1859.609 368 - (Marx) 26. Nov. 1859. 610 369 - (Marx) 10. Dez. 1859. 612 370 - (Marx) 13. Dez. 1859. 614 371 - (Marx) 2O.Dez. 1859.616 372 - (Marx) [nach dem 1 I.Jan. 1860.] 617 373 - (Marx) 25.Jan. 1860.618 374 - (Marx) 28. Jan. [1860]. 620 375-(Marx) 31.Jan. 1860.622 376 - (Marx) 3.Febr. 1860.625 377 - (Marx) 4. Febr. 1860. 627 378 - (Marx) 7. Febr. 1860. 629 379 - (Marx) 9. Febr. 1860. 630 380 - (Marx) 13. Febr. 1860. 633 381-(Marx) 14. Febr. 1860.634 382-(Marx) 15. Febr. 1860.635 383 - (Marx) 9. April 1860. 637 3 8 4 - (Marx) 12. April 1860. 638 385 - (Marx) 16. April 1860. 639 386 - (Marx) 17. April 1860. 640 387-(Marx) 24.April 1860. 641 3 8 8 - (Marx) 7. Mai 1860. 642 3 8 9 - (Marx) 8. Mai 1860. 644 390 - (Marx) 28. Mai 1860. 647 3 9 1 - (Marx) 2. Juni 1860. 649 392-(Marx) 14.Juni 1860. 650 3 9 3 - (Marx) 16. Juni 1860. 651 394 - (Marx) 25. Juni 1860. 654 395-(Marx) [26.Juni 1860]. 655 396-(Marx) 28.Juni 1860. 658 3 9 7 - (Marx) 9-Juli [1860]. 660 3 9 8 - (Marx) 17. Juli [1860]. 661 3 9 9 - (Marx) 21. Juli 1860. 662 4 0 0 - (Marx) 25.Juli 1860. 664 4 0 1 - (Marx) 29. Juli 1860. 665 402 - (Marx) 4.Aug. [1860]. 667 403-(Marx) 27. Aug. 1860.668 404 - (Marx) 29.Aug. 1860.669 405-(Marx) I.Sept. 1860. 670 406 - (Marx) [Anfang Sept. 1860.] 671 407-(Marx) 13. Sept. 1860.672 408 - (Marx) 15.Sept. 1860.673 409 - (Marx) 2O.Sept. [1860]. 675 410 - (Marx) 25.Sept. 1860.676 411-(Marx) 2.Okt. 1860.678 412-(Marx) 11.Okt. 1860.680 413-(Marx) 25. Okt. 1860.681 414 - (Marx) 5.Nov. 1860.682 415-(Marx 13. Nov. 1860.683 416 - (Marx) 14.Nov. 1860.684 417-(Marx) 21.Nov. 1860. 685 418 - (Marx) 23.Nov. 1860.686 419 - (Marx) 26.Nov. [1860]. 687 420 - (Marx) 28. Nov. 1860. 688 421-(Marx) 5. Dez. [1860]. 691 422 - (Marx) 6. Dez. 1860. 692 423 -(Marx) 12. Dez. [1860]. 693 424 - (Marx) 18. Dez. 1860. 695 425 - (Marx) 19. Dez. 1860. 697 426 - (Marx) 23. Dez. 1860. 698 427 - (Marx) 26. Dez. 1860. 699 428 - (Marx) 27. Dez. 1860. 700 429-(Marx) 3. Jan. 1861.701 430-(Marx) 8. Jan. 1861.703 431 - (Marx) 10. Jan. 1861.704 432-(Marx) 18.Jan. [1861]. 705 433-(Marx) 22.Jan. [1861]. 706 434-(Marx) 29. Jan. 1861.707 435-(Marx) 31.Jan. 1861.708 436 - (Marx) 2.Febr. 1861.710 437-(Marx) 14.Febr. 1861.713 438 - (Marx) 27.Febr. 1861.714 4 3 9 - (Marx) 7.Mai 1861. 715 440-(Marx) lO.Mai 1861. 716 441 - (Marx) 16-Mai 1861. 717 442-(Marx) lO.Juni 1861. 718 4 4 3 - (Marx) 19. Juni 1861. 720 444-(Marx) I.Juli 1861. 721 4 4 5 - (Marx) 5. Juli 1861. 723 446-(Marx) 12.Juli 1861. 724 4 4 7 - (Marx) 20. Juli 1861. 725 448-(Marx) 3.Aug. 1861.726 449 - (Marx) 28.Sept. 1861.727 450 - (Marx) 30. Okt. 1861. 728 451-(Marx) 6. Nov. 1861.729 452-(Marx) 18.Nov. [1861]. 730 453 - (Marx) 20.Nov. [1861]. 731 454 - (Marx) 5.Dez. [1861]. 734 455 - (Marx) 9.Dez. 1861.735 456-(Marx) 13. Dez. 1861.736 457-(Marx) 19. Dez. 1861.737 458 - (Marx) 27.Dez. 1861.738 459 - (Marx) 25.Febr. 1862. 739 460 - (Marx) 3. März 1862. 741 4 6 1 - (Marx) 6.März 1862. 743 462-(Marx) 15.März 1862. 745 463 - (Marx) 28.April 1862. 746 4 6 4 - (Marx) 6. Mai [1862]. 748 465-(Marx) 19.Mai 1862. 751 4 6 6 - (Marx) 27. Mai 1862. 753 467 - (Marx) [um den 6. Juni 1862.] 756 468 - (Marx) 18. Juni 1862. 757 469 - (Marx) 5.Juli [1862]. 759 470 - (Marx) 1 I.Juli [1862]. 760 471 - (Marx) 21. Juli [1862]. 761 4 7 2 - (Marx) 30. Juli [1862]. 763 473 - (Marx) 2.Aug. 1862. 766 605 474 - (Marx) 7. Aug. [1862]. 767 475 - (Marx) 9.Aug. 1862. 769 476 - (Marx) 14. Aug. 1862.772 477 - (Marx) 2O.Aug. [1862]. 773 478 - (Marx) lO.Sept. [1862]. 777 479-(Marx) 29. Okt. 1862.779 480 - (Marx) 4. Nov. 1862. 780 481 - (Marx) 9.Nov. [1862]. 782 482 - (Marx) [I4.Nov. 1862]. 783 483 - (Marx) 17.Nov. [1862]. 785 484 - (Marx) 20. Nov. 1862. 786 485-(Marx) 24.Dez. 1862.787 486-(Marx) 2. Jan. 1863.790 487 - (Marx) 8.Jan. 1863.792 488-(Marx) 24. Jan. 1863.794 489-(Marx) 28. Jan. 1863.796 490-(Marx) 13. Febr. 1863.797 491 - (Marx) 17. Febr. [1863]. 798 492-(Marx) 20. Febr. 1863.801 493-(Marx) 21. Febr. 1863.803 494 - (Marx) 24. März 1863. 804 495 - (Marx) 9.April 1863. 806 496 - (Marx) 18. April 1863. 807 4 9 7 - (Marx) 29.Mai 1863. 810 4 9 8 - (Marx) 10. Juni 1863. 811 4 9 9 - (Marx) 12. Juni 1863. 813 5 0 0 - (Marx) 22. Juni 1863. 814 501-(Marx) Ö.Juli 1863. 816 502 - (Marx) 15.Aug. 1863.817 503 - (Marx) 12.Sept. 1863.818 5 0 4 - (Marx) 2. Dez. 1863. 820 505-(Marx) 4. Dez. 1863.822 506 - (Marx) 22. Dez. 1863. 823 507 - (Marx) 27,Dez. 1863. 824 508 - (Marx) 20. Jan. 1864. 826 509 - (Marx) 25. Febr. 1864.827 510 - (Marx) [11 .März] 1864.828 511 - (Marx) 19. April 1864. 829 512 - (Marx) 23. Mai 1864. 834 513-(Marx) 26.Mai 1864.835 514-(Marx) 3.Juni 1864. 837 515-(Marx) 7.Juni 1864. 839 5 1 6 - (Marx) 16. Juni 1864. 841 517-(Marx) I.Juli 1864. 842 518-(Marx)4.Julil864.843 519 - (Marx) 25.Juli 1864.845 520 - (Marx) 31. Aug. 1864. 846 521 - (Marx) 2.Sept. 1864. 848 522-(Marx) 7.Sept. 1864.850 523 - (Marx) 2.Nov. 1864. 851 606 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 446 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 - (Marx) 4.Nov. 1864.853 - (Marx) H.Nov. 1864.856 - (Marx) 18.NOT. [1864]. 858 - (Marx) [24.Nov. 1864.]860 - (Marx) 25.Nov. [1864]. 861 - (Marx) 2. Dez. 1864. 862 -(Marx) 8. Dez. 1864.863 -(Marx) 10. Dez. 1864.864 -(Marx) 22.Dez. 1864. 865 - (Marx) 25Jan. 1865.866 -(Marx) 30. Jan. 1865.868 - (Marx) I.Febr. 1865. 869 -(Marx) 3. Febr. 1865.870 - (Marx) [Ö.Febr. 1865.] 872 - (Marx) 6.Febr. [1865]. 873 - (Marx) 10. Febr. 1865. 876 - (Marx) 1 I.Febr. [1865]. 877 - (Marx) B.Febr. 1865. 879 - (Marx) [16.Febr. 1865.] 880 - (Marx) 18.Febr. 1865.881 • (Marx) [vor dem 22. Febr. 1865.] 884 - (Marx) 25.Febr. 1865. 886 - (Marx) 4. März 1865.889 - (Marx) 7.März 1865. 891 - (Marx) lO.März [1865]. 892 -(Marx) B.März 1865. 894 - (Marx) 18.März 1865.896 - (Marx) 11.April [1865]. 897 - (Marx) 22. April 1865. 900 -(Marx) I.Mai 1865. 901 - (Marx) 9.Mai 1865. 903 - (Marx) 13.Mai 1865. 905 - (Marx) 2O.Mai 1865. 906 - (Marx) 24. Juni 1865. 907 • (Marx) 31. Juli 1865. 910 - (Marx) 5.Aug. 1865.911 - (Marx) [9. Aug. 1865.] 913 - (Marx) 19.Aug. 1865. 915 - (Marx) 22.Aug. 1865.917 - (Marx) 19.0kt. 1865.919 - (Marx) 8.Nov. 1865. 920 • (Marx) 15.Nov. 1865. 922 • (Marx) 20.Nov. 1865. 924 • (Marx) [2. Dez. 1865.] 926 • (Marx) 26.Dez. 1865. 927 • (Marx) [Ende 1865 - Anfang 1866.] 928 570 • (Marx) 5. Jan. 1866. 930 571 • (Marx) 15. Jan. 1866. 931 572 • (Marx) lO.Febr. 1866.933 573 - (Marx) 13. Febr. 1866. 935 574 - (Marx) 14. Febr. 1866. 936 575 - (Marx) 20. Febr. 1866. 938 576 - (Marx) 2. März 1866. 940 577 - (Marx) 6. März 1866. 942 578 - (Marx) 10. März 1866. 944 579-(Marx) 15.März 1866. 945 580 - (Marx) [I6.Msrz 1866.] 946 581 - (Marx) 24. März 1866. 947 582 - (Marx) 2. April 1866. 949 583 - (Marx) 6. April 1866. 952 584 - (Marx) 23.April 1866. 955 585- (Marx) 10. Mai 1866. 958 586 - (Marx) 17.Mai 1866. 960 587 - (Marx) 7. Juni 1866. 962 588- (Marx) 9. Juni 1866.963 589 - (Marx) 20. Juni 1866. 965 590 - (Marx) 7. Juli 1866. 967 5 9 1 - (Marx) 21. Juli 1866. 970 592 - (Marx) 27. Juli 1866. 972 593 - (Marx) 7. Aug. 1866. 974 594 - (Marx) 13.Aug. 1866. 976 595 - (Marx) 23.Aug. 1866.977 596 - (Marx) 26.Sept. 1866. 978 597-(Marx)1.Okt. 1866.979 598-(Marx) 3.0kt. 1866. 981 599 - (Marx) 8.Nov. 1866.983 600 - (Marx) lO.Nov. 1866.984 601-(Marx) 8.Dez. 1866. 986 602-(Marx) 17.Dez. 1866. 988 603-(Marx) 31.Dez. 1866.990 604-(Marx) 19. Jan. 1867. 991 605 - (Marx) 21. Febr. 1867. 993 606 - (Marx) 25.Febr. 1867. 994 607- (Marx) 2. April 1867. 996 608- (Marx) 13. April 1867. 998 609 - (Marx) 24.April 1867. 999 610 - (Marx) 7. Mai 1867.1001 611 - (Marx) [um den 22. Mai 1867.] 1002 612 - (Marx) 3.Juni 1867. 1003 613 - (Marx) 22. Juni 1867. 1005 614- (Marx) 27. Juni 1867. 1008 615 - (Marx) 27.Juni 1867 [2.Brief]. 1009 616 - (Marx) 2O.Juli 1867. 1010 617 - (Marx) lO.Aug. 1867. 1011 618-(Marx) KAug. 1867.1013 619 - (Marx) 16.Aug. 1867.1015 620 - (Marx) 24.Aug. 1867. 1017 621 - (Marx) 31. Aug. 1867. 1020 622 - (Marx) 4. Sept. 1867. 1023 623 - (Marx) 7. Sept. 1867. 1024 624-(Marx) 11. Sept. 1867. 1026 625-(Marx) 12. Sept. 1867. 1028 626-(Marx) 12. Sept. 1867. 1029 627 - (Marx) 13.Sept. 1867. 1031 628 - (Marx) 4. Okt. 1867. 1032 629-(Marx) 9.Okt. 1867.1034 630- (Marx) 10. Okt. 1867. 1035 631 - (Marx) 14. Okt. 1867. 1038 632 - (Marx) 19. Okt. 1867. 1041 633 - (Marx) 2.Nov. 1867. 1044 634-(Marx) 7.Nov. 1867.1046 635-(Marx) 9. Nov. 1867. 1048 636-(Marx) H . N O T . 1867. 1050 637 - (Marx) 27. Nov. 1867. 1053 638 - (Marx) 28. Nov. 1867. 1054 639 - (Marx) 29.Nov. 1867.1056 640 - (Marx) [29. Nov. 1867.] 1057 641 - (Marx) 30. Nov. 1867. 1059 642 - (Marx) 7. Dez. 1867.1062 643 - (Marx) 7.Dez. 1867 [2.Brief]. 1063 644- (Marx) H.Dez. 1867. 1065 645-(Marx) 17.Dez. 1867. 1067 646-(Marx) 3. Jan. 1868. 1069 647-(Marx) 8. Jan. 1868. 1072. 648 - (Marx) 8Jan. 1868 [2.Brief]. 1073 649-(Marx) 11.Jan. 1868. 1074 650 - (Marx) 25. Jan. 1868. 1078 651-(Marx) 1. Febr. 1868. 1079 652-(Marx) 4. Febr. 1868. 1081 653 - (Marx) 15.Febr. 1868.1083 654 - (Marx) 2O.Febr. 1868. 1084 655 - (Marx) 4. März 1868.1087 656 - (Marx) 6. März 1868. 1088 657-(Marx) H.März 1868. 1091 658 - (Marx) 16. März 1868. 1092 659- (Marx) 18. März 1868. 1094 660 - (Marx) 23.März 1868. 1096 661 - (Marx) 25.März 1868. 1097 662-(Marx) 11. April 1868.1100 663 - (Marx) 18.Aprill868. 1102 664-(Marx) 21.April 1868.1104 665 - (Marx) 22.April 1868.1105 666 - (Marx) 3O.April 1868. 1107 667 - (Marx) 4. Mai 1868. 1108 668 - (Marx) 7.Mai 1868.1110 669 - (Marx) 16. Mai 1868.1113 670 - (Matx) 23. Mai 1868. 1115 671 - (Marx) 27. Mai 1868. 1117 672 - (Marx) 20. Juni 1868. 1118 607 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 - (Marx) 23. Juni 1868.1120 (Marx) 24. Juni [1868]. 1122 (Marx) 26. Juni 1868. 1124 (Marx) 27. Juni 1868. 1126 (Marx) 29.Juni 1868. 1128 (Marx) 2. Juli [1868]. 1129 (Marx) 4.JuU 1868.1131 (Marx) 7.Juli 1868. 1132 (Marx) 11 .Juli 1868. 1134 (Marx) 23. Juü 1868. 1137 (Marx) 29. Juli 1868.1139 (Marx) 4. Aug. 1868.1140 (Marx) 10. Aug. 1868. 1142 (Marx) 13. Aug. 1868.1144 (Marx) 21 .Aug. 1868. 1146 (Marx) 26. Aug. 1868.1148 (Marx) 29. Aug. 1868. 1150 (Marx) 9. Sept. 1868.1152 691 -(Marx) 12.Sept. 1868. 1153 692 - (Marx) 16. Sept. 1868.1155 693 - (Marx) 19. Sept. 1868. 1157 694 - (Marx) 23. Sept. 1868.1159 695 - (Marx) 25.Sept. 1868. 1161 696 697 698 699 - (Marx) (Marx) (Marx) (Marx) 25.Sept. 1868 [2.Brief]. 1162 26. Sept. 1868.1164 29. Sept. 1868.1165 4. Okt. 1868.1168 700 - (Marx) 10. Okt. 1868.1171 701-(Marx) 15. Okt. 1868. 1174 702 - (Marx) 24. Okt. 1868. 1176 703 - (Marx) 4. Nov. 1868.1178 704 - (Marx) 7.Nov. 1868. 1181 705 - (Marx) 8. Nov. [1868]. 1182 706 - (Marx) 14. Nov. 1868. 1185 707 - (Marx) 14.Nov. 1868 [2.Brief]. 1186 708 - (Marx) 18. Nov. 1868. 1187 709 - (Marx) 23.Nov. 1868.1190 710 - (Marx) 30. Nov. 1868.1194 711-(Marx) 5.Dez. 1868. 1195 712-(Marx) 6.Dez. 1868. 1196 713-(Marx) 9.Dez. 1868. 1198 714 - (Marx) lO.Dez. 1868. 1199 715 - (Marx) 12.Dez. 1868. 120] 716-(Marx) H.Dez. 1868.1203 717 - (Marx) 15.Dez. 1868. 1204 718 - (Marx) 19. Dez. 1868.1206 719 - (Marx) 23.Dez. 1868. 1207 720-(Marx) I.Jan. 1869. 1208 721 - (Marx) 13. Jan. 1869. 1210 722 - (Marx) 23.Jan. 1869. 1212 608 723 - (Marx) 28.Jan. 1869. 1215 724 - (Marx) 29.Jan. 1869. 1217 725 - (Marx) 13. Febr. 1869. 1218 726 - (Marx) 15.Febr. 1869. 1219 727 - (Marx) 24. Febr. 1869. 1222 728 - (Marx) l.März 1869. 1224 729 - (Marx) 2. März 1869.1225 730 - (Marx) 3. März 1869. 1226 731 - (Marx) 5. März 1869. 1229 732 - (Marx) 14. März 1869. 1231 733 - (Marx) 20. März 1869. 1234 734 - (Marx) 29. März 1869. 1237 735 - (Marx) 5. April 1869. 1240 736 - (Marx) 7. April 1869. 1242 737 - (Marx) 8. April 1869. 1244 738 - (Marx) 15.April 1869.1246 739 - (Marx) [16-April 1869.] 1248 740 - (Marx) 24. April 1869.1250 741 - (Marx) 26. April 1869. 1252 742-(Marx) I.Mai 1869.1253 743 - (Marx) 8. Mai 1869.1256 744-(Marx) H.Mai 1869. 1258 745 - (Marx) 21. Mai 1769. 1260 746 - (Marx) 16. Juni 18[69]. 1262 747 - (Marx) 26. Juni 1869. 1264 748 - (Marx) 3. Juli 1869. 1267 749 - (Marx) H.Juli 1869.1269 750 - (Marx) 17. Juli 1869. 1270 751 - (Marx) 22. Juli 1869. 1273 752 - (Marx) 24. Juli 1869. 1274 753 - (Marx) 27. Juli 1869. 1276 754 - (Marx) 29. Juli 1869.1277 755 - (Marx) 2.Aug. 1869. 1279 756 - (Marx) 4.Aug. 1869.1281 757 - (Marx) 10. Aug. 1869. 1282 758 - (Marx) 17.Aug. 1869. 1286 759 - (Marx) 18. Aug. 1869.1287 760-(Marx) 25.Sept. 1869. 1289 761 - (Marx) 30. Sept. 1869. 1291 762 - (Marx) 23. Okt. 1869. 1293 763-(Marx) 30. Okt. 1869. 1295 764-(Marx) 6.Nov. 1869. 1297 765-(Marx) 12.Nov. 1869. 1299 766 - (Marx) 18.Nov. 1869.1301 767 - (Marx) 26. Nov. 1869. 1303 768 - (Marx) 4. Dez. 1869. 1305 769 - (Marx) 10. Dez. 1869. 1307 770 - (Marx) 12. Dez. 1869. 1308 771-(Marx) 17.Dez. 1869. 1311 772-(Marx) 22.Jan. 1870. 1314 773 - (Marx) 27. Jan. 1870. 1316 774- (Marx) 10. Febr. 1870. 1319 775 - (Marx) 12. Febr. 1870. 1321 776 - (Marx) 19. Febr. 1870. 1323 777 - (Marx) 21. Febr. 1870. 1324 778 - (Marx) 5. März 1870. 1326 779 - (Marx) 9.März 1870.1328 780 - (Marx) 10. März 1870. 1329 781 - (Marx) 19. März 1870. 1331 782 - (Marx) 24. März 1870.1333 783 - (Marx) 26. März 1870. 1334 7 8 4 - (Marx) H.April 1870. 1338 785 - (Marx) 19.Apri11870. 1341 786 - (Marx) 28. April 1870.1343 787 - (Marx) 29. April 1870. 1345 788 - (Marx) 7. Mai 1870.1347 789 - (Marx) 10. Mai 1870. 1349 790 - (Marx) 11.Mai 1870.1351 791 - (Marx) 16.Mai 1870. 1353 7 9 2 - (Marx) 18. Mai 1870. 1355 793 - (Marx) 5.JuIi 1870. 1357 794 - (Marx) 8. Juli 1870. 1360 795 - (Marx) 2O.Juli 1870. 1361 796 - (Marx) 28. Juli 1870. 1363 797 - (Marx) 29. Juli 1870. 1364 798 - (Marx) I.Aug. 1870. 1366 799 - (Marx) 3. Aug. 1870.1368 800 - (Marx) 4. Aug. [1870]. 1369 801 - (Marx) 8. Aug. 1870. 1371 8 0 2 - (Marx) 12. Aug. 1870. 1373 803-(Marx) 15.Aug. 1870.1374 804 - (Marx) 17.Aug. 1870.1376 805 - (Marx) 22.Aug. 1870.1378 806 - (Marx) 3O.Aug. 1870. 1379 807 - (Marx) 2. Sept. 1870. 1380 808 - (Marx) 6. Sept. 1870.1382 809 - (Marx) 10. Sept. 1870. 1384 810 - (Marx) R S e p t . 1870. 1387 811 - (Marx) 16.Sept. 1870. 1388 8 1 2 - (Marx) 19.Aug. 1871.1390 813 - (Marx) 21. Aug. 1871. 1391 814 - (Marx) 24. Aug. 1871. 1393 815 - (Marx) 8.Sept. 1871. 1394 816 - (Marx) 23.Mai [1873]. 1395 817 - (Marx) 25.Mai 1873.1397 818 - (Marx) 31. Mai 1873.1400 819-(Marx) 29.Aug. 1873.1401 820 - (Marx) 30. Aug. 1873. 1403 821 - (Marx) 9.Se P t. 1873.1405 822 - (Marx) 30. Nov. 1873. 1407 39 Marx/Engels-Verzeichnis II 823 - (Marx) 7. Dez. 1873. 1409 824-(Marx) 11. Dez. 1873. 1411 825-(Marx) 15.Juli 1874. 1412 826 - (Marx) 4. Aug. 1874. 1414 827 - (Marx) 14. Aug. 1874. 1416 828 - (Marx) l.Sept. 1874. 1417 829-(Marx) 18.SePt. 1874.1419 830 - (Marx) [Febr./März 1875.] 1421 831 - (Marx) 21.Aug. 1875. 1422 832 - (Marx) 8.Sept. 1875. 1423 833 - (Marx) 25. Mai 1876. 1425 834 - (Marx) 26. Juli 1876. 1428 835-(Marx) 19. Aug. 1876.1429 836 - (Marx) 11. Dez. 1876. 1431 837 - (Marx) 3. März 1877. 1434 838 - (Marx) 5.März 1877.1435 839 - (Marx) 7. März 1877.1437 840 - (Marx) 3I.Mai 1877.1439 841 - (Marx) 18.Juli 1877. 1441 842 - (Marx) 23. Juli 1877.1443 843 - (Marx) 25. Juli 1877. 1445 844 - (Marx) I.Aug. 1877. 1447 845 - (Marx) 8. Aug. 1877.1448 846 - (Marx) 17. Aug. 1877. 1449 847 - (Marx) 17.Sept. 1878. 1452 848 - (Marx) 18.Sept. 1878. 1454 849 - (Marx) 24.Sept. 1878. 1457 850 - (Marx) 14.Aug. 1879. 1458 851-(Marx) 25.Aug. 1879. 1461 852 - (Marx) 27.Aug. 1879. 1463 853 - (Marx) 28. Aug. 1879.1464 854 - (Marx) 3.Se P t. 1879.1465 855 - (Marx) 9. Sept. 1879. 1466 856 - (Marx) 10. Sept. 1879.1468 857-(Marx) 1 l.Sept. 1879. 1470 858 - (Marx) 12.Sept. 1879.1471 8 5 9 - (Marx) 27. Juli 1881.1475 8 6 0 - (Marx) 3. Aug. 1881. 1477 861-(Marx) 9.Aug. 1881. 1479 862-(Marx) 16. Aug. 1881.1481 863-(Marx) 18.Aug. 1881.1484 864 - (Marx) 19.Aug. [1881]. 1485 865 - (Marx) 5.Jan. 1882.1486 866 - (Marx) 12.Jan. 1882. 1488 867 - (Marx) 15. Jan. 1882. 1490 868 - (Marx) 17.Febr. 1882. 1491 869 - (Marx) 21. Febr. 1882. 1492 870 - (Marx) I.März 1882. 1493 871 - (Marx) 3. März 1882.1494 872 - (Marx) 23. März [1882]. 1495 609 873 - (Marx) 28.-3I.März 1882.1496 874 - (Marx) 4. April 1882. 1497 875 - (Marx) 8.April 1882. 1498 876 - (Marx) 18. April 1882.1499 877 - (Marx) 28.April 1882. 1500 878-(Marx) 8. Mai 1882. 1501 879 - (Marx) 20. Mai 1882. 1502 880 - (Marx) 30. Mai 1882. 1503 881 - (Marx) 5.Juni 1882. 1504 882 - (Marx) 9. Juni 1882. 1505 883 - (Marx) 15. Juni 1882. 1506 884 - (Marx) 22. Juni 1882.1507 . 885 - (Marx) 24. Juni 1882.1508 886 - (Marx) 4.Juli 1882. 1509 887-(Marx) 3. Aug. 1882. 1510 888-(Marx) 10. Aug. 1882. 1511 889 - (Marx) 21. Aug. 1882. 1513 890 - (Marx) 24.Aug. 1882.1514 891 -(Marx) 4.Sept. 1882. 1517 892 - (Marx) 16. Sept. 1882. 1519 893 - (Marx) 28. Sept. 1882. 1521 894 - (Marx) 30. Sept. 1882.1522 895 - (Marx) 8.Nov. 1882.1526 896-(Marx) 11. Nov. 1882. 1528 897 - (Marx) 20.Nov. 1882. 1529 898-(Marx) 22. Nov. 1882. 1531 899 - (Marx) 27.Nov. 1882.1534 900-(Marx) 4. Dez. 1882. 1536 901 - (Marx) [8.Dez. 1882]. 1537 902 - (Marx) 18. Dez. 1882. 1542 903-(Marx) 10.Jan. 1883. 1546 Engels, Hennann (1822-1905) Fabrikant; bis zum Tode des Vaters (1860) in den väterlichen Firmen tätig; seit 1860/1861 Geschäftsführer der Mutter (bis 1873), danach Leitung und Hauptteilhaberschaft an den Firmen „Friedr. Engels & Co., Barmen" und „Ermen & Engels, Engelskirchen" ; Bruder von Engels. 1 -(Engels) 11. Febr. 1839. 1576 2 - (Engels) 24. Mai 1864. 2005 3 - (Engels) 2. Nov. 1864. 2013 4 - (Engels) 22. März 1866. 2066 5 - (Engels) 6. April 1866. 2067 6 - (Engels) 28.Nov. 1867. 2106 7 - (Engels) 18.Dez. 1868.2150 8 - (Engels) 13. Mai 1869. 2162 9-(Engels) 15.Juli 1869. 2171 10 - (Engels) 18. Dez. 1876. 2644 610 11-(Engels) 12-(Engels) 13 - (Engels) 14 - (Engels) 15 - (Engels) 16 - (Engels) 17-(Engels) 18 - (Engels) 9.Jan. 1877.2648 5.0kt. 1877. 2693 13.0kt. 1877. 2695 11.Nov. 1884. 3078 9. Aug. 1888.3382 27.-28. Sept. 1888. 3393 22. Aug. 1889.3468 9.Jan. 1890.3502 19-(Engels) 8.Juli 1890.3544 20 - (Engels) 22. Sept. 1890. 3567 21 - (Engels) 28.Jan. 1892.3728 22-(Engels) 29. Jan. 1892.3729 23-(Engels) 4. Febr. 1892.3734 24 - (Engels) 17. Febr. 1892. 3739 25- (Engels) 12. Juli 1892. 3797 26- (Engels) 28. Juli 1892. 3806 27 - (Engels) 8. Aug. 1892. 3808 28-(Engels) 26.Jan. 1893.3890 29 - (Engels) 16.Aug. 1893.3948 30-(Engels) 12. Jan. 1895.4102 31 - (Engels) 8.Febr. 1895.4114 32 - (Engels) 2O.März 1895. 4132 3 3 - (Engels) 12. April 1895. 4142 Engels, Marie (1824-1901) Lieblingsschwester von Engels, seit 1846 mit dem Barmer Kaufmann Karl Emil Blank verheiratet. 1 - (Engels) 28.-29. Aug. 1838. 1567 2 - (Engels) 11.Sept. [1838]. 1569 3 - (Engels) 9.-10. Okt. 1838. 1571 4-(Engels) 13. Nov. 1838. 1572 5 - (Engels) [um Weihnachten 1838.] 1573 6 - (Engels) 7. Jan. 1839. 1574 7 - (Engels) 12. Febr. 1839. 1577 8 - (Engels) 10. April 1839. 1580 9 - (Engels) 28. April 1839. 1582 10 - (Engels) 23. Mai 1839. 1584 11 - (Engels) 28. Sept. 1839. 1590 12 - (Engels) 7.-9. Juli 1839.1598 13-(Engels) 4. Aug. 1840. 1599 14 - (Engels) 20.-25.Aug. 1840. 1600 15 - (Engels) 18.-19.Sept. 1840. 1601 16-(Engels) 29.0kt. 1840. 1602 17 - (Engels) 6.-9.Dez. 1840. 1604 18- (Engels) 21.-28.Dez. 1840. 1605 19 - (Engels) 18.Febr. 1841.1606 20-(Engels) 8.-11.März 1841. 1608 21 - (Engels) 5.April 1841. 1609 22 - (Engels) [etwa Anfang Mai 1841.] 1610 23 - (Engels) 24-(Engels) 25 - (Engels) 26 - (Engels) 27 - (Engels) [etwa Ende Aug. 1841.] 1611 9. Sept. 1841.1612 5.-6.Jan. 1842. 1613 14.-16. April 1842. 1614 [Sommer 1842.] 1616 28 - (Engels) 2. Juli 1842. 1617 29 - (Engels) 2.-8. Aug. 1842. 1619 30 - (Engels) 31. Mai 1845. 1629 31 -(Engels) <15.Dez.1851>sfeAeunfcrß/anfc Marie (geb. Engels) 32 - (Engels) <22.Nov. \852}sieheunterBlank, Marie (geb. Engels) Engels, Rudolf (1831-1903) Teilhaber der Firmen „Ermen & Engels, Engelskirchen" (seit 1861) und „Friedr. Engels & Co., Barmen"; Stellvertreter seines Bruders Hermann Engels bei der Geschäftsführung der Familienunternehmen; Bruder von Engels. 1 - (Engels) lO.Jan. 1865. 2025 2 - (Engels) 8. März 1870. 2187 3 - (Engels) 10. März 1871. 2250 4 - (Engels) 22. März 1875. 2573 5 - (Engels) 9.Nov. 1875. 2595 6-(Engels) 12. Sept. 1878.2726 Ermen, Gottfried (anglisiert Godfrey) (1812-1899) englischer Fabrikant deutscher Herkunft; gründete 1841 zusammen mit seinem Bruder Anton Ermen und Friedrich Engels senior die Firma „Ermen & Engels, Engelskirchen"; später Hauptteilhaber der 1837 ins Leben gerufenen Firma „Ermen & Engels, Manchester", leitete diese (1851 bis 1875); begründete 1874/1875 zusammen mit Henry John Roby die Firma „Ermen & Roby, Manchester"; Prinzipal von Engels (1851 bis 1864), danach gemeinsame Geschäftsführung mit Engels (1864-1870), 1 - (Engels) 19.April 1860. 1924 2-(Engels) I.Juni 1874. 2551 Ernst, Paul (1866-1933) Publizist und Schriftsteller, anfangs Sozialdemokrat; trat unter den Bedingungen der Illegalität Ende der achtziger Jahre der deutschen Sozialdemokratie bei; wurde als ein Führer der halbanarchistischen Opposition der „Jungen" 1891 aus der Partei ausgeschlossen; seit dem Ersten Weltkrieg geistiger Wegbereiter des Faschismus. 1 - (Engels) 5. Juni 1890. 3536 „Ethische Kultur" (Berlin) deutsche Monatszeitschrift, Organ der „Deutschen Gesellschaft für ethische Kultur"; begründet und in den neunziger Jahren herausgegeben durch Georg von Gizycki. Siehe unter Gizycki, Georg von Eudes, Emile (1843-1888) französischer Revolutionär, Blanquist; Mitglied des Zentralkomitees der Nationalgarde (1870/1871), Mitglied und General der Pariser Kommune (1871); danach Emigrant in der Schweiz, später in England; kehrte nach der Amnestie (1880) nach Frankreich zurück, einer der Organisatoren des blanquistischen Zentralkomitees. 1 - (Marx) 9. März 1872. 2421 „The Evening Standard" (London) Abendausgabe der englischen Zeitung „The Standard" (London); erschien in London (1857-1905). 1 - (Marx) 4. Sept. 1871.2332 Siehe auch unter „The Standard" (London) „The Examiner" (London) liberale Wochenzeitung; erschien in London (1808-1881). 1 - (Marx) [um den 21. Juni 1871.] 2288 Fabian Society englische sozialreformerische Gesellschaft kleinbürgerlicher Intellektueller; gegründet am 4. Januar 1884 mit der Zielsetzung, die sozialen Mißstände in der bürgerlichen Gesellschaft zu lösen und reformerische Wege zur Überwindung des Kapitalismus zu suchen; wurde dadurch zu einer Agentur der Bourgeoisie; ihre Ideen schufen eine der ideologischen Grundlagen für den Reformismus in der englischen Arbeiterbewegung; sie besteht heute noch und ist kollektiv Mitglied der Labour Party. 1 - (Engels) <[6.Aug. \&94]> siehe unter Arbeiterorganisationen, englische sozialistische und F. A. Brockhaus Verlag (Leipzig) bekanntes Verlagshaus; gegründet 1805 in Amsterdam durch Friedrich Arnold Brockhaus; kaufte 1808 das 1796 von R.G.Löbel und C.W.Franke begonnene unvollendete 611 Konversationslexikon; 1811 übersiedelte der Verlag nach Altenburg, 1817/1818 nach Leipzig und wurde mit einer eigenen Druckerei gekoppelt; seit 1823 wurde er als Familienunternehmen geführt und von den Brüdern Friedrich Brockhaus von 1823-1849 und Heinrich Brockhaus von 1823(1849H 874 geleitet; Marx bemühte sich in den fünfziger Jahren bei Brockhaus sowohl Artikel als auch politökonomische Schriften unterzubringen. 1 - (Marx) 19.Aug. 1852. 1785 Faerber, Salt» Kaufmann aus Breslau; in den achtziger Jahren Sozialdemokrat. 1 - (Engels) 22.0kt. 1885.3153 Fanton, Aristide Bekannter der Familie Marx. 1-(Marx) 1. Febr. 1873. 2513 Fantuzzi, Romualdo Bruder des italienischen Verlegers Flaminio Fantuzzi in Mailand; brachte 1892 die italienische Übersetzung von Engels' „Die Entwicklung des Sozialismus von der Utopie zur Wissenschaft" heraus. 1 - (Engels) 2.April [1891]. 3648 Fascio Operaio, RegioneToscana-Firenze (Arbeiterbund, Region Toskana-Florenz) italienische Arbeitervereinigung; gegründet Anfang der siebziger Jahre; stand unter der Leitung des Bakunisten Ugo Bartorelli; bemühte sich im Sommer 1872 um die Anerkennung als Sektion der IAA. 1-(Engels) <[18.Juli 1872] > siehe unter Baitorelli, Ugo Föderation socialiste revolutionnaire da centre du Parti Ouvrier francais (Revolutionäre sozialistische Föderation der Parti Ouvrier francais in der Hauptstadt) Pariser Organisation der Parti Ouvrier francais, die 1880 gegründet worden war. 1 - (Engels) I8.März [1887]. 3277 Federazione Operaia (Turin) (Arbeiter-Föderation) italienische Arbeitervereinigung; konstituierte sich am 8. Oktober 1871, Sekretär war Carlo Terzaghi; stand unter dem Einfluß der Mazzinisten; Spaltung im Dezember 1871, der proletarische Teil 612 schloß sich in der neuen Gesellschaft L'Emancipazione del Proletario zusammen, die als Sektion in die IAA aufgenommen wurde; Terzaghi wurde später als Polizeiagent entlarvt. Siehe unter Terzaghi, Carlo Fenner von Fenneberg, Daniel (1820-1863) revolutionär gesinnter österreichischer Offizier; bis 1848 in der österreichischen Armee tätig, 1848 Kommandeur der Wiener Nationalgarde, 1849 kurze Zeit Kommandeur der pfälzischen Revolutionsarmee; nach der Niederlage der badischpfälzischen Bewegung Emigrant in verschiedenen Ländern, zum Teil in der kleinbürgerlichen Emigrantenbewegung tätig. 1-(Engels) I.März 1849. 1677 Feuerbach, Ludwig (1804-1872) deutscher Philosoph, Demokrat; steht als Materialist am Ausgang der klassischen deutschen Philosophie, Ideologe der radikalsten und demokratischsten Schichten der deutschen Bourgeoisie; begann sich in seinen letzten Lebensjahren für die sozialistische Literatur zu interessieren und trat 1870 der SDAP bei. 1 - (Marx) 3.0kt. 1843.1563 2-(Marx) 11.Aug. [1844]. 1566 F.H.Nestler & Melle's Verlag (Hamburg) bürgerlicher Verlag in Hamburg, der 1886 beabsichtigte, mit Engels als Redakteur eine „Handbibliothek der Social-Oekonomie" herauszubringen. 1 - (Engels) 13. Mai 1886. 3206 2-(Engels) 11.Sept. 1886.3232 . Fischel, Eduard (1826-1863) bürgerlicher Publizist, Mitglied der Fortschrittspartei; seit 1858 Assessor am Berliner Stadtgericht, 1859/1860 Redakteur des „Neuen Portfolio" in Berlin; übte scharfe Kritik an der Außenpolitik Palmerstons und Napoleons III., unterstützte Marx bei der Entlarvung Karl Vogts. 1 - (Marx) 8. Mai 1860. 1930 2 - (Marx) l.Juni 1860. 1932 Fischer, Richard (1855-1926) Schriftsetzer, Redakteur und Publizist, Sozialdemokrat; Mitarbeiter des illegalen „Sozialdemokrat" (1879-1890), danach Schriftführer (1890-1892) und Sekretär im Parteivorstand der SPD (1892-1894); Geschäftsführer der „Vorwärts"-Druckerei und Verlagsbuchhandlung in Berlin (1902-1922); MdR (1893-1926); ging seit der Jahrhundertwende auf revisionistische Positionen über. 1 - (Engels) B.März 1893. 3905 2-(Engels)!. Febr. 1894.3995 3-(Engels) 2. Febr. 1895.4112 4 - (Engels) 12. Febr. 1895. 4115 5-(Engels) 13.Febr. 1895.4116 6 - (Engels) 8. März 1895. 4123 7 - (Engels) 5.April 1895. 4139 8 - (Engels) 15.April 1895. 4144 9-(Engels) 18.April 1895.4148 10 - (Engels) 9.Mai 1895. 4151 1 1 - (Engels) 29. Mai 1895. 4158 1 2 - (Engels) 29. Juni 1895. 4164 Fitzgerald, Charles L. englischer Journalist; schloß sich in den achtziger Jahren der britischen sozialistischen Bewegung an; stellvertretender Sekretär der Social Democratic Federation (1884/1885), einer der Redakteure der „Justice" in London. 1 - (Engels) [zwischen dem 26. und 28. Jan. 1884.] 2999 Fleckles, Ferdinand (1836-1894) Arzt; bis 1864 Spitalsarzt des K.K. allgemeinen Krankenhauses in Wien, danach Bäderarzt in Karlsbad (Karlovy Vary) (1864-1886); Redakteur des „Sprudel"; Bekannter von Marx. 1-(Marx) 21. Sept. 1876.2624 2-(Marx) 21.Jan. 1877. 2650 3-(Marx) 29. Sept. 1880.2790 4 - (Marx) 12. Nov. 1880. 2798 Herausgeber der französischen Ausgabe von Herzens „Kolokol" (1862-1865). 1 - (Marx) 15.April 1865. 2042 2 - (Marx) 25. Juli 1865. 2047 Frankel, Leo (1844-1896) Goldschmied deutsch-ungarischer Herkunft, bedeutender Vertreter der ungarischen und der internationalen Arbeiterbewegung; Mitglied der Pariser Kommune (1871); Mitglied des Generalrats der IAA und Korrespondierender Sekretär für Ungarn und Österreich (1871/1872); Mitbegründer und einer der Führer der Ungarländischen Allgemeinen Arbeiterpartei (1880). 1 - (Marx) [um den 26. April 1871.] 2271 2-(Marx) <13.Mail871> siehe unter Fronkel, Leo und Louis-Eugene Varliri 3-(Marx) 13. Okt. 1876.2630 4-(Engels) 25. Dez. 1890.3608 5-(Engels) 24.APril 1891.3656 Frankel, Leo und Louis-Eugene Varlin 1 - (Marx) 13. Mai 1871. 2277 Frankfurter Journal (Frankfurt a. Main) Tageszeitung, die vom 17. Jahrhundert bis 1903 in Frankfurt a. Main erschien; vertrat in den vierziger Jahren des 19. Jahrhunderts eine bürgerlich-liberale Richtung. 1 -(Marx/Engels) 31.Mai [1849]. 1682 Frankfurter Zeitung und Handelsblatt (Frankfurt a. Main) Tageszeitung kleinbürgerlich-demokratischer Richtung; erschien von 1859 (ab 1866 unter o. a. Titel) bis 1943 in Frankfurt a. Main; Gründer und erster Redakteur war der bürgerliche Demokrat Leopold Sonnemann. 1-(Marx) [24.Nov. 1871.] 2373 Französische Regierung Föderalrat der romanischen Schweiz 1 - (Marx, im Auftrag des Generalrats) [um den I.Jan. 1870.] 2179 2 - (Marx, im Auftrag des Generalrats) 29.Juni 1870. 2205 Fontaine, Leon belgischer Journalist, Demokrat, aktives Mitglied der IAA; Korrespondierender Sekretär des Zentralrats der IAA für Belgien (1865), Delegierter des Brüsseler Kongresses (1868); siehe unter Regierung der Französischen blik, Provisorische Repu- Fraternal Democrats (Brüderliche Demokraten) internationale demokratische Gesellschaft, 1845 von Vertretern der linken Chartisten und revolutionären Emigranten gegründet, um enge Verbindungen zwischen den demokratischen Bewegungen der einzelnen Länder herzustellen; Marx und Engels hatten an der Gründung 613 und an der Arbeit der Gesellschaft erheblichen Anteil; löste sich 1859 - zusammen mit den letzten Chartistenorganisationen - auf. 1 - (Marx, Jottrand und Picard, im Auftrag des Komitees der Demokratischen Gesellschaft in Brüssel) 13. Febr. 1848. 1650 2 - (Marx, Jottrand, Mellinet, Lelewel, Spilthoorn, Maynz, Ballin, Battaille, Pellering und Labiaux, im Auftrag des Komitees der Demokratischen Gesellschaft in Brüssel) 28.Febr. 1848. 1652 „Free Press" („The Free Press") (London) bürgerliche Zeitung, erschien von 1855 bis 1865 in London; Herausgeber war David Urquhart. 1 - (Marx) 4.Febr. 1860. 1893 SzeAe auch vnter Ironside, Issaac „Freiheit" (verschiedene Herausgeber* orte) anarchistische Wochenzeitung; gegründet Anfang 1879 von Johann Most in London als Organ der anarchistischen Gruppe der SAPD um Most und Hasselmann; erschien in London (1879-1882), in der Schweiz (1882) und in New York (1882-1908). 1 - (Engels) 22.Juli 1881. 2832 Siehe auch unter Most, Johann Freiligrath, Ferdinand (1810-1876) revolutionärer Dichter; Mitredakteur der „Neuen Rheinischen Zeitung" (1848/1849), Mitglied des Bundes der Kommunisten; nach der Niederlage der Revolution Bankangestellter und Emigrant in London; zog sich Ende der fünfziger Jahre vom revolutionären Kampf zurück. 1 - (Marx) 3I.Juli [1849]. 1687 2 - (Marx) 5.Sept. [1849]. 1692 3-(Marx) 10. Jan. [1850]. 1700 4-(Marx) 27. Dez. 1851.1754 5 - (Marx) 26.Jan. 1852. 1760 6 - (Engels) 25. Jan. 1859. 1853 7 - (Marx) 23.Nov. 1859. 1886 8 - (Marx) [28.Nov. 1859.] 1887 9-(Marx) 8. Febr. 1860. 1897 10-(Marx)23.Febr. 1860.1903 11 - (Marx) 29. Febr. 1860. 1909 12 - (Marx) 7.Febr. 1861.1955 13-(Marx)15.Dez. 1862.1991 614 14-(Marx)23.Dez. 1863. 1996 15 - (Marx) 12. Juli 1864. 2007 16 - (Marx) 20. Juli 1867. 2095 Freund, Wilhelm Alexander (1833-1918) Gynäkologe, Privatdozent an der Universität Breslau; mit Marx bekannt geworden bei dessen letzter Karlsbader Kur (1876). 1-(Marx) 21. Jan. 1877.2651 Freyberger, Louise (gesch. Kautsky) (1860-1950) Hebamme, österreichischer Herkunft; Sozialdemokrat; erste Frau von Karl Kautsky (bis 1889); lebte seit 1890 in London; Engels' Sekretärin und Wirtschafterin (1890-1895); ab 1894 mit dem österreichischen Arzt Ludwig Freyberger verheiratet; in den neunziger Jahren Mitglied der Redaktion der Wiener „ArbeiterinnenZeitung", später auch Mitarbeiterin anderer sozialdemokratischer Organe in Osterreich. 1 - (Engels) <l 1. Okt. 1888) siehe unter Kautsky. Louise 2 - (Engels) < 9. Nov. 1890> siehe Unter Kautshy, Louise 3-(Engels) <14.Nov. 1894) siehe unter Testamentsvollstrecker 4-(Engels) I.Juli 1895. 4166 Friedländer, Max (1829-1872) Publizist, bürgerlicher Demokrat; in den fünfziger Jahren Redaktionsmitglied der „Neuen Oder-Zeitung", in den sechziger Jahren der „Wiener Presse", 1870 bis 1871 der „Neuen Freien Presse" in Wien; Vetter von Ferdinand Lassalle, der auch die Bekanntschaft mit Marx vermittelte. 1 - (Marx) 16. Mai 1859. 1868 2 - (Marx) [30. Juni 1871.] 2292 Fritzsche, Friedrich Wilhelm (1825-1905) Tabakarbeiter, Sozialdemokrat; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; Mitbegründer des ADAV (1863) und des Allgemeinen Deutschen Zigarrenarbeiterverbandes (1865); Mitglied der IAA, Mitbegründer der SDAP (1869); Mitglied des Norddeutschen Reichstags (1868-1871) und MdR (1877-1881); emigrierte 1881 wegen des Sozialistengesetzes nach den USA. 1 - (Marx/Engels) <[17.-18. Sept. 1879] > siehe suchungsrichter, dann Polizeidirektor unter Bebel, Augast, Wilhelm Liebknecht, WilKöln. helm Bracke u.a. (Zirkularbrief) 1 - (Marx) 5.Aug. 1848. 1664 Fröbel, Julius (1805-1893) Publizist, Verleger, kleinbürgerlicher Demokrat; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849, Abgeordneter der Frankfurter Nationalversammlung (linker Flügel); nach der Niederlage der Revolution Emigrant in den USA (bis 1857); später Liberaler. 1-(Marx) 21. Nov. 1843. 1564 Fuld, Salomon Jurist in Frankfurt a.M.; regelte für Marx die Erbschaftsangelegenheit Esther Koseis, der Tante von Marx. 1 - (Marx) 9.Nov. 1865.2052 Gartman, Lew Nikolajewitsch Siehe unter Hartmann, Lew Nikplajewilsch Gas Workers' and General Labourers' Union eine der nach 1890 entstandenen New Model Trade-Unions, die auch den politischen Kampf führten; stand unter dem Einfluß von Eleanor Marx-Aveling und Edward Aveling. 1-(Engels) <[6.Aug. 1894]> siehe unter Arbeiterorganisationen, englische sozialistische und „Le Gaulois" (Paris) Tageszeitung; erschien 1867-1929 in Paris; konservativ-monarchistisch ausgerichtet, Organ der Großbourgeoisie und der Aristokratie. 1 - (Marx) 24.Aug. 1871.2325 „II Gazzettino Rosa" (Mailand) Tageszeitung; erschien von 1867 bis 1873 in Mailand (Milano); Organ der linken Mazzinisten, verteidigte 1871/1872 die Pariser Kommune, veröffentlichte Berichte und Dokumente der IAA; geriet 1872 unter den Einfluß der Bakunisten. 1 -(Engels) 20. Okt. 1871.2352 2 - (Engels) 7.Febr. [1872]. 2407 3 - (Marx) 23. Mai 1872. 2445 Geiger, Wilhelm Arnold preußischer Polizeibeamter; 1848 Unter- in Geiser, Bruno (1846-1898) Journalist, Sozialdemokrat; Mitglied der SDAP (seit 1869) und ihrer Nachfolgeparteien SAPD und SPD; Mitglied der IAA (1872); Redakteur am „Volksstaat" (1875), danach der „Neuen Welt" (1877 bis 1886); MdR (1881-1887); stark opportunistisch eingestellt; Schwiegersohn von Wilhelm Liebknecht. 1 - (Marx/Engels) <[17.-18.Sept. I879]«Wze> unter Bebel, Augast, Wilhelm Liebknecht, Wilhelm Bracke u.a. (Zirkularbrief) Generalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation (New York) geschäftsführendes höchstes Organ der Internationalen Arbeiter-Assoziation zwischen den Jahreskongressen; befand sich seit dem Haager Kongreß von 1872 in New York, Generalsekretär war Friedrich Adolph Sorge (1872 bis 1874). 1 - (Engels) 8.Febr. 1873.2514 2 - (Engels) 15.Apri11873. 2524 3-(Engels) H.Juni 1873. 2527 4 - (Engels) <3.Sept. 1873) sieAe unter Internationale Arbeiter-Assoziation 5 - (Engels) 13.Aug. 1875. 2582 Siehe auch unter Sorge, Friedrich Adolph Georgiev, Krastju Siehe unter RakptcskU Christian German Cooperative Printing and Publishing Co. (London) Verlag der deutschen Sozialdemokratie während der letzten Zeit des Sozialistengesetzes (1889-1890), hatte seinen Sitz in London und verbreitete seine Literatur illegal in Deutschland; Nachfolger der Volksbuchhandlung Hottingen-Zürich; geschäftsführender Leiter war Eduard Bernstein, der zugleich den „Sozialdemokrat" redigierte. Siehe unter Bernstein, Eduard Gesellschaft der Arbeiter und Ackerbauern der Unteren Lombardei (Sektion der Internationale) in Lodi Siehe unter Associazione degli Operai e degli 615 Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Internazionale) di Lodi Gesellschaft der Befreiung des Proletariats (Turin) Siehe unter Societä d'Emanzipazione del Proletario (Turin) Girardin, Emile de (1806-1881) französischer Publizist und Politiker; Redakteur der Zeitung „La Presse" (1836-1857); in seiner Politik prinzipienlos; bis 1848 in Opposition zur Regierung Guizot, dann bürgerlicher Republikaner (1848/1849), Deputierter der Gesetzgebenden Nationalversammlung (1850/1851), später Bonapartist. Siehe unter „La Presse" (Paris) „Giustizia Sociale" (Palermo) 1 -(Engels) <[26.Sept. 1894]) Siehe unter „La Riscossa Socialista" {Palermo) Gizycki, Georg von (1851-1895) Philosoph, Hochschullehrer, tendierte zur Sozialdemokratie; in den neunziger Jahren Professor an der Friedrich-WilhelmsUniversität Berlin; Mitbegründer der „Deutschen Gesellschaft für ethische Kultur" und Herausgeber der Zeitschrift „Ethische Kultur". I-(Engels) 17. Febr. 1894.3997 Glaser de Willebrord, E. Vertreter der belgischen Arbeiterbewegung; Mitglied der IAA, gehörte der Brüsseler Sektion an. I - (Engels) 19.Aug. 1872. 2478 „The Globe and Traveller" (London) Tageszeitung; erschien bis 1903 in London; Organ der Whigs, seit 1866 Organ der Konservativen. 1 - (Marx) [Mitte Juni 1850.] 1719 Goegg, Amand (1820-1897) Journalist, kleinbürgerlicher Demokrat; Mitglied der badischen provisorischen Regierung (1849), danach Emigrant in verschiedenen Ländern; einer der Führer der Friedens- und Freiheitsliga in Genf, Mitglied des Zentralkomitees der deutschen Arbeiterbildungsvereine der Schweiz in Genf (1869); schloß sich 1872 der SDAP an. 1 - (Engels) 4.Dez. 1890.3596 616 Gorbunowa, Minna Karlowna russische Statistikerin und Ökonomin, Gewerbeschullehrerin, Volkstümler; studierte im Ausland die Organisation der Berufsausbildung; Mitarbeiterin der „Otetschestwennije Sapiski"; in zweiter Ehe hieß sie Kablukowa. 1 - (Engels) 22. Juli 1880. 2779 2 - (Engels) 2. Aug. 1880. 2780 3 - (Engels) 5.Aug. 1880. 2781 Görtz Landrat und Oberbürgermeister der Stadt Trier (Mitte der vierziger Jahre des ^.Jahrhunderts); besorgte Marx' Entlassung aus dem preußischen Untertanenverband (1845). 1-(Marx)17.Okt. [1845]. 1631 2-(Marx) 10. Nov. 1845. 1632 Gouppi, A. französischer Emigrant in Manchester, befreundet mit Eugene Dupont, dem Korrespondierenden Sekretär der IAA für Frankreich. 1-(Engels) 14. Juni 1875. 2579 Graeber, Friedrich Christian Ludwig (1822-1895) Mitschüler und Jugendfreund von Engels; Student der Theologie in Berlin (1838/1839) und in Bonn (1839-1841), später Pfarrer in Issum, Kreis Geldern (1846-1885). 1-(Engels) <1.Sept. [1838]> siehe unter Graeber, Friedrich Christian Ludwig und Wilhelm Heinrich Graeber 2-(Engels) <17.-18.Sept.[1838]> siehe unter Graeber, Friedrich Christian Lud' toig und Wilhelm Heinrich Graeber 3 - (Engels) 4 -'(Engels) 5 - (Engels) 6 - (Engels) 1581 7-(Engels) 8 - (Engels) 9 - (Engels) [20. Jan. 1839.] 1575 [19.Febr. 1839.] 1578 8.[-9J April 1839.1579 [um den 23.April-]I.Mai 1839. I5.Juni [1839.] 1586 12.-27. Juli [1839]. 1587 [Ende Juli oder Anfang Aug. 1839.] 1588 10 - (Engels) 29.0kt. [1839]. 1593 11 - (Engels) 9.Dez. [1839]-5.Febr. [1840]. 1595 12-(Engels) 22.Febr. 1841.1607 Graeber, FriedrichChristian Ludwig und Wilhelm Heinrich Graeber I - (Engels) l.Sept. [1838]. 1568 2-(Engels) 17.-18.Sept. [1838]. 1570 Graeber, Wilhelm Heinrich (1820-1895) Mitschüler und Jugendfreund von Engels; Student der Theologie in Berlin (1838-1840) und in Bonn (1840/1841), später Pfarrer in Elberfeld, Eickel und Essen. I-(Engels) < 1. Sept. [1838] > sieAe unter Graeber, Friedrich Christian. Ludwig und Wilhelm Heinrich Graeber 2 - (Engels) <17.-18.Sept. [1838]> siehe unter Graeber, Friedrich Christian Ludwig und Wilhelm Heinrich Graeber 3 - (Engels) [um den 28.-30. April 1839.] 1583 4-(Engels) 24.Mai-I5. Juni [1839]. 1585 5 - (Engels) 3O.Juli 1839.1589 6-(Engels) 8.Okt. 1839.1591 7 - (Engels) 20.-21.Okt. [1839]. 1592 8 - (Engels) 13.-20. Nov. 1839.1594 9 - (Engels) 20. Nov. 1840.1603 Gralle, Heinrich Zimmermann, Vertreter der deutschen Sozialdemokratie; 1870 Mitglied des Braunschweiger Ausschusses der SDAP, in Vorbereitung des Braunschweiger Hochverratsprozesses im September 1870 verhaftet, blieb ohne Anklageerhebung bis März 1871 in Untersuchungshaft. l - ( M a r x ) < [28. März 1870] Konfidentielle Mitteilung) siehe unter Ausschaß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 2-(Marx) <14.Juni 1870) siehe unter Aussckuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 3 - (Marx) <[27.Juni 1870]> siehe unter Ausschaß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 4-(Marx) <[2.Aug. 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 5 - (Marx) ([zwischen dem 22. und 30.Aug. 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig Greenwood, Frederic (1830-1909) englischer Journalist und Schriftsteller, Konservativer; Redakteur der „Pall Mall Gazette" (1865-1880). 1-(Engels) 17.Dez. [1870]. 2235 2-(Marx) 8. Juni 1871. 3-(Marx) 30. Juni 1871. Guesde, Jules (Mathieu-Basile) (1845-1922) bedeutender Vertreter der französischen und der internationalen Arbeiterbewegung; zuerst bürgerlicher Republikaner, Anfang der siebziger Jahre Anarchist; zusammen mit Paul Lafargue Begründer der Parti Ouvrier francais (1879), Propagandist des Marxismus in Frankreich, Führer des revolutionären Flügels der französischen sozialistischen Bewegung; während des Ersten Weltkrieges Sozialchauvinist. 1-(Engels) 20. Nov. 1889.3490 2 - (Engels) 25.Sept. 1890.3571 3 - (Engels) H.April 1893. 3920 Siehe auch unter „Le Socialiste" (Paris) Gugenheim, J. Sekretär des Deutschen Arbeiterbildungsvereins in London (seit April 1879). 1 - (Engels) 16.Juni 1879. 2744 Guillaume-Schack, Gertrud (geb. Gräfin Schack) (1845-1905) Frauenrechtlerin, schriftstellerisch tätig; zunächst in der bürgerlichen Frauenrechtsbewegung tätig; in den achtziger Jahren Übergang zur proletarischen Frauenbewegung, in der sie in Berlin zeitweise führend wirkte; ging 1886 nach England, verkehrte kurze Zeit in Engels' Haus; wandte sich schließlich dem Anarchismus zu. 1 - (Engels) [um den 5. Juli 1885.] 3131 Gurwitsch, Isaak Adolfowitsch (amerikanisiert Hourwich, Isaac) (1860-1924) russischer Ökonom, Hochschullehrer, tendierte zur Sozialdemokratie; Emigrant in den USA (seit 1891), Privatdozent an der Universität Chicago (1893/1894), beteiligte sich an der amerikanischen sozialistischen Bewegung; später Revisionist. 1 - (Engels) 27. Mai 1893.3928 Hagen, Theodor (1823-1871) Kaufmann und Verleger, in der deutschen Arbeiterbewegung tätig; Teilhaber am Verlag Schuberth & Co., Hamburg und New York; Mitglied des BdK in Hamburg. 1 - (Engels) 4. März 1850. 1705 617 Haies, John (geb. 1839) Weber, einer der Führer der Trade-Unions; Mitglied des Generalrats der IAA (1866-1872) und Sekretär des Rats (Mai 1871-Juli 1872); Mitglied des Exekutivkomitees der Reform League und der Leitung der Land and Labour League; stand seit Anfang 1872 an der Spitze des reformistischen Flügels des Britischen Föderalrats; wegen seiner Intrigen gegen die marxistische Führung der IAA wurde er auf Beschluß des Generalrats 1873 aus der IAA ausgeschlossen. 1-(Marx) 14. Okt. 1871.2348 Hardie, James Keir (1856-1915) Bergarbeiter, später Publizist; einer der Führer der britischen Arbeiterbewegung; Begründer und Führer der Schottischen Labour Party (seit 1888) und der Independent Labour Party (seit 1893), später einer der aktivsten Führer der Labour Party; Mitglied des Parlaments (1892-1895). 1 -(Engels) <[Ende Mai 1889]> siehe unter „The Labour Leader" (Edinburgh) Harkness, Margaret (Pseudonym John Law) (1825-1897) englische Schriftstellerin, Sozialistin; schrieb Erzählungen aus dem Arbeiterleben; Mitglied der Social Democratic Federation und Mitarbeiterin der „Justice". 1 - (Engels) [Anfang April 1888.] 3357 Harney, George Julian (1817-1897) englischer Redakteur und Arbeiterführer, Sozialist; stand in den vierziger und fünfziger Jahren zusammen mit Ernest Jones an der Spitze des linken Flügels der Chartisten; Mitglied des Londoner Korrespondenz-Komitees (1846), Mitbegründer der Fraternal Democrats (1847), Mitglied des BdK (1847-1852), später der IAA (1865 bis 1876), lebte von 1863-1888 in den USA; enger Freund von Marx und Engels. 1 - (Marx, Jottrand, Mellinet, Lelewel, Spilthoorn, Maynz, Ballin, Battaille, Pellering und Labiaux, im Auftrag des Komitees der Demokratischen Gesellschaft in Brüssel) 28. Febr. 1848. 1652 2 - (Engels) <5.März 1848) siehe unter Jhe Northern Star" (Leeds, später London) 618 3 - (Engels) <28.Nov. 1848) siehe unter „The Northern Star" (Leeds, später London) 4-(Engels) 5.0kt. 1849.1693 Harrison, Frederick (1831-1923) Jurist und Historiker, bürgerlicher Radikaler, Positivist; nahm aktiv an der demokratischen Bewegung der sechziger Jahre teil; Mitglied der IAA, unterstützte Marx 1871/1872 bei der Hilfsaktion für die geflüchteten Kommunarden. 1-(Marx) 21. Jan. 1877.2652 Hartmann, Lew Nikolajewitsch (eingedeutschter Vorname Leo) (1850-1908) russischer Revolutionär, Volkstümler; beteiligte sich 1879 an einem Attentat der Narodnaja Wolja auf Zar Alexander II.; danach Emigrant in Frankreich, später in England, seit 1881 in den USA; gehörte in London zum Freundeskreis von Engels, 1881 Vorsitzender des Slawischen Meetings in London. 1 - (Engels) 21.März 1881. 2814 2 - (Engels) [Ende Dez. 1881.] 2855 Hasenclever, Wilhelm (1837-1889) Lohgerber und Journalist, Lassalleaner; im ADAV Mitglied (1863-1875), Sekretär (1866-1870), Kassierer (1870) und Präsident (1871); Mitredakteur des „SozialDemokrat" (ab 1870); nach dem Gothaer Vereinigungsparteitag einer der beiden Vorsitzenden der SAPD (1875/1876), leitete mit Wilhelm Liebknecht das Parteiorgan „Vorwärts" (1876-1878); Mitglied des Norddeutschen Reichstags (1869-1871) und MdR (1874-1878 und 1879-1888), gehörte zum nichtmarxistischen Flügel der sozialdemokratischen Reichstagsfraktion. 1 - (Marx/Engels) <[17.-18.Septemberl879]> siehe unter Bebel, August, Wilhelm Liebknecht, WilhelmBrackeu.a. (Zirkularbrief) Hatzfeldt, Sophie Gräfin von (geb. Gräfin von Hatzfeldt) (1805-1881) Freundin und Anhängerin Lassalles, bekannt geworden durch den sich Jahre hinschleppenden Ehescheidungsprozeß mit dem Grafen von Hatzfeldt; begründete 1867 neben dem ADAV als lassalleanische Splittergruppe den Lassalleanischen ADAV. 1 -(Marx) 12.Sept. 1864. 2010 2-(Marx) 16. Okt. 1864.2012 3 - (Marx) 26.Nov. 1864.2015 4 - (Marx) 28.Nov. 1864.2016 5-(Marx) 22.Dez. 1864.2022 6 - (Marx) 10. April 1865. 2040 Heidfeld, Oscar deutscher Kaufmann in Liverpool; mit Ernst Dronke in dessen letzten Lebensjahren befreundet. 1 -(Engels) 12. Nov. 1891.3705 Heine, Heinrich (1797-1856) Dichter und Schriftsteller, entschiedener Demokrat; lebte seit 1831 in Paris in der Emigration, seine Schriften waren durch den Deutschen Bund verboten; seit 1843 mit der Familie Marx befreundet. 1 -(Marx) 12. Jan. 1845. 1625 2 - (Marx) [24. März 1845.] 1627 3 - (Marx) [um den 5.April 1846.] 1634 Henckell, Karl (1864-1929) deutschsprachiger Schweizer Dichter, bürgerlicher Demokrat; begann Anfang der neunziger Jahre die herrschende Klasse zu kritisieren, verfaßte sozialkritische Gedichte; übersiedelte nach 1900 nach Berlin, entwickelte sich zum weitabgewandten Individualisten. 1 -(Engels) [Ende 1892.] 3878 Hepner, Adolf (1846-1923) Redakteur, Vertreter der deutschen und der deutsch-amerikanischen Arbeiterbewegung; Mitbegründer der SDAP (1869), Redaktionsmitglied des Parteiorgans „Der Volksstaat" (1869-1873); Mitangeklagter im Leipziger Hochverratsprozeß (1872); Mitglied der IAA; emigrierte unter dem Druck des Sozialistengesetzes 1882 nach den USA; seit 1908 wieder in Deutschland, Mitglied der SPD, stand seit dem Ersten Weltkrieg auf den Positionen der rechten SPD-Führer. 1 - (Engels) 2.Juli 1872. 2459 2 - (Engels) 9.Juli 1872. 2461 3-(Engels) 4. Aug. 1872.2470 4 - (Engels) 30.Dez. 1872.2508 5 - (Engels) [Ende April 1873.] 2525 6 - (Engels) 25. Juli 1882. 2895 Heritier, Louis (1863-1898) Schweizer Publizist, Sozialist; Verfasser mehrerer Arbeiten über die sozialistische Bewegung. 1 - (Engels) 2O.Jan. 1893.3886 Herwegh, Georg (1817-1875) Vormärzdichter, kleinbürgerlicher Demokrat; nach der Februarrevolution 1848 einer der Führer der Deutschen demokratischen Gesellschaft und der Deutschen Legion in Paris, die sich am Badischen Aufstand beteiligte; schloß sich in den sechziger Jahren Lassalle an. 1 - (Marx) 27. Juli [1847]. 1643 2 - (Marx) 8.Aug. [1847]. 1644 3-(Marx) 26. Okt. [1847]. 1648 4-(Marx) <1.April 1848> siehe Unter Bornstedt, Adalbert von, und Freunde Heß, Moses (1812-1875) Philosoph und Publizist, Vertreter der deutschen Arbeiterbewegung; Mitte der vierziger Jahre einer der Hauptvertreter des „wahren" Sozialismus; Mitglied des BdK (1847-1850), schloß sich bei der Spaltung 1850 der kleinbürgerlichen Fraktion WillichSchapper an; seit den sechziger Jahren Lassalleaner. 1 - (Engels/Marx) 27. Juli 1846 [um den 28.Juli 1846]. 1639 2 - (Marx) 2.Sept. [1847]. 1645 Heß, Sybille (geb. Pesch) (1820-1903)' Schauspielerin, Gattin Moses Heß. 1-(Marx) 25. Okt. 1877.2698 2-(Marx) 29.Nov. 1877.2703 von Hildebrand, Max Volksschullehrer in Berlin; erwarb sich Verdienste um die Stirner-Forschung. 1-(Engels) 22. Okt. 1889.3480 Hirsch, Carl (1841-1900) Journalist, Sozialdemokrat; in den sechziger Jahren Mitglied des ADAV, Austritt 1868, wurde Mitbegründer des Demokratischen Arbeitervereins in Berlin; Mitglied der IAA; Mitbegründer der SDAP 619 (1869), danach Redakteur (1869-1872) und Pariser Korrespondent der sozialdemokratischen Presse (1872-1878); Herausgeber der „Laterne" (1878/1879); lebte seit 1879 in der Emigration in London und in Frankreich, 1896 Rückkehr nach Deutschland, zog sich danach von der aktiven politischen Tätigkeit zurück. 1 - (Marx) 31. Jan. 1875.2567 2 - (Marx) lO.Dez. 1875.2600 3 - (Marx) 16. Febr. 1876. 2603 4 - (Marx) 4. Mai 1876. 2606 5 - (Marx) 23. Sept. 1876. 2625 6 - (Marx) 1 O.April 1877. 2666 ' 7-(Marx) H.Mai 1877. 2678 8 - (Marx) 1. Aug. 1877. 2686 9 - (Marx) 20. Febr. 1878. 2709 10 - (Engels) 3.April 1878. 2711 11 - (Marx) 26. Juni 1878. 2716 12 - (Marx) 18. Sept. 1879. 2756 13 - (Engels) 17. Febr. 1880.2771 14- (Marx) 29. Dez. 1880. 2803 15-(Marx) 6.Aug. 1881.2834 16 - (Engels) 8.Nov. 1894.4061 17 - (Engels) 19. März 1895. 4130 18-(Engels) 2O.Mai 1895.4154 1 9 - (Engels) 22. Mai 1895.4158 20-(Engels) <22. Mail 895 > siehe unter „Rheinische Zeitung" (Köln) 21-(Engels) <22.Mai 1895) siehe unter „Rheinische Zeitung" (Köln) Höchberg, Karl (1853-1885) Schriftsteller und Verleger, Sozialreformist; Mitglied der SAPD (seit 1876), unterstützte die Partei in starkem Maße finanziell; Herausgeber der „Zukunft" (1877 bis 1878) und des „Jahrbuchs für Sozialwissenschaft und Sozialpolitik" (1879-1881); Vertreter eines ethischen Sozialismus. 1 - (Engels) 26. Aug. 1879. 2752 Hoffmann und Campe (Hamburg), Verlag Verlag in Hamburg, zu seinem Literaturprogramm gehören Belletristik und Geschichte; gegründet 1781 durch B.G.Hoffmann und F. A. Campe; brachte die Originalausgaben von Heinrich Heine, Ludwig Börne und Friedrich Hebbel heraus. Siehe unter Campe, Julius 620 Holländische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation 1865/1866 bildeten sich in den Niederlanden die ersten Gruppen der IAA, die unter dem maßgeblichen Einfluß von Philippe Coenen zu Sektionen organisiert wurden; im Generalrat waren Korrespondierende Sekretäre für Holland: Jacques Van Rijen (1866), N.P.Hansen (1867; nebenamtlich), Derkinderen (1867), Charles Rochat (Oktober 1871-Mai 1872) und Fre'de'ric Cournet (1872). 1 - (Engels) ^[zwischen dem 3. und 9.Dez. 1870; An die holländischen und flämischen Mitglieder der Internationalen ArbeiterAssoziation) siehe unter Internationale Arbeiter-Assoziation Hourwich, Isaac Siehe unter Garwitsch, Isaak Adolfoißitsch Hubert, Adolphe Teilnehmer der Pariser Kommune; nach deren Niederschlagung Emigrant in London; Mitglied der IAA. 1 - (Marx) 28. Juli 1871. 2309 2-(Marx) 10. Aug. 1871.2317 3 - (Marx) [nicht vor dem 14. Aug. 1871.] 2319 4 - (Marx) 15.Sept. 1871.2340 5 - (Marx) 22.Nov. 1871.2370 6-(Marx) 12. Febr. 1872. 2410 Hyndman, Henry Mayers (1842-1921) Rentier, Sozialreformist; Gründer (1881) und Führer der Social Democratic Federation; gehörte seit 1906 zu den Führern der Labour Party, aus der er 1916 wegen imperialistischer Kriegspropaganda ausgeschlossen wurde; trat in den achtziger Jahren unter dem Pseudonym John Broadhouse auf. 1-(Marx) 8. Dez. 1880. 28.01 2 - (Marx) 2. Juli 1881. 2830 3 - (Engels) [um den 31. März 1882.] 2872 IAA Siehe unter Internationale Arbeiter-Assoziation Iglesias, Pablo (1850-1925) Druckereiarbeiter und Publizist, Vertreter der spanischen und der internationalen Arbeiterbewegung; Mitglied der IAA (etwa 1866-1876) und des Spanischen Föderalrats (1871/1872); nach dessen offenem Bekenntnis zum Bakunismus Mitglied der Neuen Madrider Föderation (1872/1873); Mitbegründer der Sozialistischen Arbeiterpartei Spaniens (1879), später ein Führer ihres reformistischen Flügels. 1 - (Engels) [Mitte April 1893.] 3922 2 - (Engels) [26. März 1894.] 4009 3 - (Engels) [zwischen dem 9. und 16. Aug. 1894.] 4046 4 - (Engels) [16.März I895J 4129 Siehe auch unter „El Socialista" (Madrid) Imandt, Peter Lehrer, Demokrat; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; danach Emigrant in der Schweiz und in England; Mitglied des BdK (1850-1852); in den sechziger Jahren Mitglied der IAA; bis 1875 mit Marx in Briefwechsel. 1 - (Marx) 27.Aug. 1852. 1786 2 - (Marx) 23.Febr. 1870.2185 3-(Marx) 11. Nov. 1870.2232 4-(Marx) 3O.März 1871. 2256 5 - (Marx) 27.Sept. 1875.2588 Independent Labour Party gegründet im Januar 1893 in Bradford unter Führung von Keir Hardie; ihre Mitglieder rekrutierten sich aus den alten und neuen Trade-Unions, der Fabian Society, der Social Democratic Federation und anderen sozialistischen Vereinigungen; Engels begrüßte ihre Gründung in der Hoffnung, daß es ihr gelingen werde, die dogmatischen und sektiererischen Fehler der Social Democratic Federation zu vermeiden und sich zu einer marxistischen Partei zu entwickeln; die Entwicklung der Partei rechtfertigte zunächst diese Auffassung, doch glitt sie in der zweiten Hälfte der neunziger Jahre in den Reformismus ab und traf nach 1900 sogar Vereinbarungen mit der Liberalen Partei. 1-(Engels) <[6.Aug. 1894]> siehe unter Arbeiterorganisationen, listische und englische sozia- 2 - (Engels) [zweite Aprilhälfte 1895.] 4145 „L International" (London) Tageszeitung, die von 1863-1871 in London erschien; Sprachrohr der bonapartistischen französischen Regierung. 1 -(Marx) 17. Aug. 1871.2321 Internationale Arbeiter-Assoziation internationale Massenorganisation des Proletariats, gegründet 1864 auf einem Meeting in London, St.Martin's Hall; Programm und Statuten wurden von Marx verfaßt, der auch im Generalrat, dem obersten Organ zwischen den Kongressen, der unumstrittene Führer war; im Kampf gegen den Proudhonismus, den Trade-Unionismus und den Bakunismus verhalf die IAA dem Marxismus zum entscheidenden Sieg über alle vormarxistischen Strömungen in der internationalen Arbeiterbewegung; im Gefolge der IAA entstanden in allen Ländern marxistische nationale Arbeiterparteien; 1876 auf dem Kongreß in Philadelphia wurde die IAA aufgelöst. ' - (Marx, im Auftrag des Generalrats) [zwischen dem 3. und 9.Dez. 1870] An die holländischen und flämischen Mitglieder der Internationalen ArbeiterAssoziation. 2233 2 - (Engels, im Auftrag des Generalrats) 3. Sept. 1873; An die Bürger Delegierten des 6. Kongresses der Internationalen Arbeiter-Assoziation. 2534 Siehe auch unter Amerikanische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation; Associazione degli Operai e degli Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Internazionale) di Lodi; Belgische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation; Benedetti, Giuseppe; Boriani, Giuseppe; British Federal Council oj ihe International Working Men's Association; British Federation oj ihe International Working Mens Association; Comitato per l'Emancipazione delle Classi Lavoratrici (Parma); Cuno, Theodor ;Federazione Operaia (Turin) ; Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation (New NorkJ; Italienische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation (zur Konferenz inRimini); NuevaFederaciönMadrilena; Riley, William; Russische Sektion der Internationalen Arbeiter-Assoziation; Secciön de dependientes del Comercio (Barcelona); Sezione Napoletana dell'Associazione Internazionale dei Lavoratori; Societä d'Emancipazione delProletario (Turin); 621 Societä dei Lavoratori ferraresi; Spanischer 1 - (Engels, im Auftrag des Generalrats) Föderalrat der Internationalen Arbeiter-Asso23.Aug. 1872. 2479 ziation; Spanische Sektionen der Internationalen Italienische Sozialistische Partei Arbeiter-Assoziation; Sorge, Friedrich Adolph; Siehe unter Turati, Filippo Utin, Nikplai Isaakpwitsch Jacoby, Johann Internationale Arbeiter-Assoziation (1805-1877) Arzt (Dr. med.) und Publizist, (Ferrara) konsequenter kleinbürgerlicher Demokrat; Siehe unter Associazione Internazionale degli während der Revolution von 1848/1849 AbOperai (Ferrara) geordneter der Berliner und der Frankfurter Nationalversammlung; 1863 Mitglied des „The International Herald" (London) Preußischen Abgeordnetenhauses; entschieWochenzeitung; erschien von März 1872 bis dener Gegner des preußisch-deutschen Oktober 1873 in London; von Mai J872 bis Militarismus und der Annexionspolitik BisMai 1873 war sie das offizielle Organ des Britimarcks; schloß sich 1872 der SDAP an; nach schen Föderalrats der IAA und spielte eine seinem Tode wurde in Königsberg die Joentscheidende Rolle im Kampf gegen die hann-Jacoby-Stiftung gegründet. Reformisten; Herausgeber und Redakteur 1-(Marx) 4. Febr. 1871.2245 war William Riley. 1 - (Engels/Marx) < [20. Dez. 1872]) siehe Siehe auch unter Arnoldt, Hermann unter Riley, William Jakins seit 1890 Besitzer des Grundstücks 122, Ironside, Isaac Regent's Park Road, auf dem Engels von 1870 englischer Journalist, Urquhartist; in den bis 1894 wohnte; das Wohnhaus gehörte der fünfziger Jahren Redakteur der „Sheffield Firma Strutt & Parker in London. Free Press" und Mitredakteur der Londoner 1 - (Engels) [23. Sept. 1890.] 3568 „Free Press". 1 - (Marx) 21. Juni 1856. 1834 Jankowska, Maria (geb. Zaleska, in zweiter Ehe Mendelsonowa) Italienische Sektionen der Internationalen (1850-1909) Publizistin, Sozialistin; lebte in Arbeiter-Assoziation (zur Konferenz in den achtziger und neunziger Jahren in der Rimini) Emigration; heiratete 1889 den polnischen Gruppen der Internationalen Arbeiter-AssoSozialisten Stanislaw Mendelson; tätig in der ziation in Italien bildeten sich seit 1865/1866, II. Internationale; nahm am Gründungsnachdem bereits 1864 die Mazzinisten an der parteitag der Polnischen Sozialistischen Partei Gründung der Internationale teilgenommen in Paris teil (1892); schrieb unter den Pseudhatten; im Kampf - zunächst gegen den kleinonymen Stefan Leonowicz, Maria Schopar, bürgerlichen Mazzinismus, später gegen den Sofia Schopar. Bakunismus - bildeten vor allem unter dem Einfluß von Theodor Cuno und Vitale Regis 1 - (Engels) [Mitte Aug. 1884.] 3057 italienische Sektionen heraus; sie waren im 2 - (Engels) <10.Jan. 1893) siehe unter MenGeneralrat durch Korrespondierende Sekredelsonoioa, Maria täre für Italien vertreten: James Carter 3 - (Engels) <16.Jan. 1893> siehe unter Men(1866/1867), Jules Johannard (1868/1869), delsonowa, Maria J.Agossa (Mai-Juni 1870), Giovanni Bora 4 - (Engels) <24.Jan. 1893) siehe unter Men(Juli 1870-Mai 1871) und Friedrich Engels delsonowa, Maria (September 1871-1872); auf der Konferenz 5 - (Engels) <7. Febr. 1893 > siehe unter Men von Rimini im August 1872 trennten sich die delsonowa, Maria anarchistischen Gruppen von den Sektionen 6-(Engels) <15.März 189[3]> siehe unter der IAA in Mailand, Turin, Ferrara und Rom Mendelsonowa und bildeten eine gesamtitalienische baku7 - (Engels) <26.Okt. 1894> siehe unter Mennistische Vereinigung. delsonowa, Maria 622 J^drzejowski, Boleslaw Antoni (1867-1914) polnischer Publizist und Arbeiterführer; Mitbegründer und einer der Führer der Partei „Proletariat" und der Polnischen Sozialistischen Partei (1892); seit 1891 Emigrant in London; Teilnehmer der Revolution von 1905-1907, danach Führer des rechten Flügels der Partei. 1 - (Engels) 28. Juni 1895. 4161 Johannard, Jules (1843-1888) Lithograph, Blanquist; Mitglied der IAA und ihres Generalrats (1868/1869 und 1871/1872), Korrespondierender Sekretär für Italien (1868/1869); gründete 1870 in Saint-Denis eine Sektion der IAA; Mitglied der Pariser Kommune (1871); danach Emigrant in London. 1-(Marx) 18. Nov. 1871.2368 Jessup, William J. Schiffszimmermann, amerikanischer Arbeiterführer; seit 1866 Vizepräsident und seit 1867 Korrespondierender Sekretär der National Labor Union im Staate New York, Vorsitzender der New-Yorker Working-Men's Assembly; trat für deren Anschluß an die IAA ein. 1 -(Marx) 28. Okt. 1868.2143 Johann-Jacoby-Stiftung (Königsberg) Siehe unter Arnoldt, Hermann J.H.W.Dietz Verlag (Stuttgart) 1881 in Stuttgart von Johann Heinrich Wilhelm Dietz gegründet, zunächst vollkommen in Privathand, obwohl nach der Verkündung des Sozialistengesetzes Teile des Parteibesitzes der SAPD von Dietz übernommen worden waren; 1897 wurden August Bebel und Paul Singer als Mitglieder des Parteivorstandes Miteigentümer; der Verlag nannte sich seitdem öfter J.H.W.Dietz Nachfolger GmbH; im Dezember 1904 wurde der Verlag offiziell von der SPD als Parteiverlag übernommen und trug seit 1905 die Bezeichnung Verlag von J.H.W.Dietz Nachf.; 1921 erfolgte sein Zusammenschluß mit der „Vorwärts"-VerIagsbuchhandlung Berlin zum Verlag von J.H.W.Dietz Nachf. GmbH Stuttgart und Berlin; 1933 von den Nazis aufgelöst. Siehe unter Dietz, Johann Heinrich Wilhelm Jodko-Narkiewicz, Witold (1864-1924) Publizist und Politiker, Sozialist; Mitbegründer der Polnischen Sozialistischen Partei (1892) und einer der Führer ihres rechten Flügels (seit 1906); nach der Unabhängigkeitserklärung Polens Minister in der Regierung Pilsudski (1918), ab 1920 im polnischen diplomatischen Dienst. 1 -(Engels) 5.Juni 1894. 4028 2-(Engels) 14. Dez. 1894.4082 3-(Engels) 2.Febr. 1895.4111 John Henry Johnson, Son & Ellis (London) Vertreterfirma für amerikanische Industriefirmen in England; lieferte u.a. Zirkulationspumpen für den Schiffsbau. I - (Engels) [15.Nov. 1889.]3486 Johnson, James J. Teilhaber der Firma „John Henry Johnson, Son & Ellis" (London^, Sohn von John Henry Johnson. 1 -(Engels) <[15.Nov. 1889]) siehe unter John Henry Johnson, Son & Ellis (London) Johnson, John Henry Chef der Firma „John Henry Johnson, Son & Ellis" (London), gleichzeitig Hauptassocie. 1-(Engels) <[15.Nov. 1889]) siehe unter John Henry Johnson, Son & Ellis (London) Jottrand, Lucien-Leopold (1804-1877) Jurist und Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat; Präsident der Association d&nocratique in Brüssel (1847/1848). 1 - (Marx) [3O.Sept. 1847.] 1646 2 - (Marx) 13. März 1860. 1914 Joynes, James Leigh (1853-1893) Hochschullehrer, Journalist und Verfasser sozialistischer Kampflieder; einer der Führer der Social Democratic Federation; Redakteur und Mitarbeiter zahlreicher Presseorgane; übersetzte Marx' „Lohnarbeit und Kapital" ins Englische. 1-(Engels) 3O.Juli 1884. 3049 Jozewicz, Ferdinand Arbeiter, Sozialdemokrat; bis Mitte 1872 Korrespondierender Sekretär der Berliner Sektion der IAA, zu der die Berliner Organisation der SDAP und der Sozialdemokratische Arbeiterverein in Berlin gehörten. 623 1-(Marx) 6. Nov. 1871.2360 2 - ( M a r x ) ! . Febr. 1872.2405 3 - (Marx) 24.Febr. 1872. 2414 Jung, Hermann (1830-1901) Uhrmacher, Vertreter der Schweizer und der internationalen Arbeiterbewegung; lebte in London; Mitglied der IAA und ihres Generalrats, Korrespondierender Sekretär für die Schweiz (November 1864-September 1872), Schatzmeister des Generalrats (1871/ 1872); vertrat bis zum Haager Kongreß 1872 einen marxistischen Standpunkt; schloß sich später den reformistischen Führern der Trade-Unions an. 1 - (Marx) [um den 8. Jan. 1865.] 2024 2-(Marx) B.März 1865. 2038 3 - (Marx) 13. April 1865.2041 4 - (Marx) 25.April 1865. 2043 5-(Marx) 3O.SePt. [1865]. 2051 6 - (Marx) 15. Nov. 1865.2053 7 - (Marx) 20. Nov. 1865. 2054 8 - (Marx) H.Sept. 1868.2133 9 - (Marx) 19.0kt. 1868.2140 10-(Marx) H.Nov. 1868. 2145 11 - (Marx) 28.Dez. 1868.2151 1 2 - (Marx) 17. Febr. 1869. 2155 1 3 - (Marx) 13.Aug. [1869]. 2174 14 - (Marx) 8.Jan. 1870.2180 15-(Marx) 14.Juli 1870. 2206 16 - (Marx) 6.Aug. 1870.2215 17-(Marx) 12.Aug. 1870. 2217 18-(Marx) 18. Jan. 1871.2240 1 9 - (Engels) 10. Mai 1871. 2276 20 - (Marx) 14.Aug. 1871. 2318 21-(Marx) B.Sept. 1871. 2339 22-(Marx) 11-Okt. 1871. 2345 23-(Marx) 13.0k. 1871.2347 2 4 - (Marx) 19.0kt. 1871. 2350 25 - (Marx) 20.Okt. 1871.2351 26 - (Marx) [um den 25.0kt. 1871.] 2354 27 - (Marx) [Ende Okt. 1871.] 2355 28 - (Marx) 4.Nov. 1871.2358 29-(Marx)16.Nov. 1871.2366 30 - (Marx) 18. Nov. 1871. 2369 31 - (Marx) 19.Jan. 1872.2400 32 - (Marx) l.Febr. 1872. 2406 33 - (Marx) 26. Febr. 1872. 2415 3 4 - (Marx) 7. März 1872. 2419 35 - (Marx) [Ende Juli 1872.] 2469 624 36 - (Marx) [Anfang Sept. 1872.] 2482 37-(Engels)!. Okt. 1872.2487 38 - (Marx) 14.0kt. 1872.2490 „Justice" (London) sozialdemokratische Wochenzeitung, Organ der Social Democratic Federation; erschien von 1884 bis 1925 in London unter der Redaktionsleitung von Harry Quelch. 1 - (Engels) ([zwischen dem 26. und 28. Jan. 1884] > siehe unter Fitzgerald, Charles L. 2 - (Engels) <2. April 1895 > siehe tinter Quelch, Harry Karpeles, Benno Jurist, österreichischer Sozialdemokrat. 1 - (Engels) 29. März 1894. 4010 Karpeles Gattin von Benno Karpeles. 1 - (Engels) 30. Nov. 1894.4076 Kaufmann, Moritz (1839-nach 1914) englischer Geistlicher, verfaßte mehrere Bücher über sozialistische Lehren. 1-(Marx) 3. Okt. 1878.2729 2-(Marx) lO.Okt. 1878.2730 Kaufmann, S.F. deutscher Emigrant in London, Mitglied des Deutschen Arbeiterbildungsvereins in London. 1-(Engels) 1 I.März 1881. 2812 Kaulitz, Harry Kaufmann, Sozialdemokrat; erwarb sich Verdienste um die sozialdemokratische Agitation im Saargebiet, wurde auf Betreiben des ultrareaktionären Großindustriellen von StummHalberg 1877 zu zweieinhalb Jahren Gefängnis verurteilt; seit 1880 Emigrant in London. 1-(Engels) 2 8 . 0 k . 1880.2793 Kautsky, Karl (1854-1938) Schriftsteller und Redakeur, bekannter Vertreter der deutschen und der internationalen Arbeiterbewegung; zunächst Vulgärsozialist, seit Ende der siebziger Jahre Marxist; Redakeur der „Neuen Zeit" (1883 bis 1917); entwickelte sich in den neunziger Jahren zum Theoretiker der SPD und der II. Internationale; trug zunächst viel zur Verbreitung des Marxismus bei, wurde später, besonders ab 1910, Wortführer des Zentrismus; verriet während des Ersten Weltkriegs den Marxismus und wurde zum Gegner der revolutionären Arbeiterbewegung. 1 - (Engels) 1. Febr. 1881. 2806 2 - (Engels) 27.Aug. 1881. 2842 3 - (Marx) 1. Okt. 1881.2843 4 - (Engels) 18. Dez. 1881. 2853 5 - (Engels) 7. Febr. 1882. 2862 6 - (Engels) 12. Sept. 1882. 2902 7 - (Engels) 15. Nov. 1882. 2917 8 - (Engels) 15. Nov. 1882. 2918 9 - (Engels) 10. Febr. 1883. 2933 10 - (Engels) 2. März 1883. 2937 11 - (Engels) 18. Sept. 1883. 2982 12 - (Engels) [1. Dez. 1883.] 2991 13 - (Engels) 9. Jan. 1884. 2995 14 - (Engels) 4. Febr. 1884. 3003 15 - (Engels) lö.Febr. 1884. 3010 16 - (Engels) 3. März 1884.3015 17 - (Engels) 24. März 1884. 3021 18 - (Engels) 11. April 1884. 3023 19 - (Engels) 26. April 1884. 3027 20 - <22. Mai 1884) sieAe unter Bernstein, Eduard and Karl Kautsky . 21 - (Engels) 23.Mai 1884.3032 22 - (Engels) 21.-22.Juni 1884. 3038 23 - (Engels) 26. Juni 1884. 3039 24 - (Engels) 11. Juli 1884. 3043 25 - (Engels) 19. Juli 1884. 3044 26 - (Engels) 1 .Aug. 1884.3052 27 - (Engels) 22.Aug. 1884.3058 28 - (Engels) [3O.Aug. 1884.] 3061 29 - (Engels) 20. Sept. 1884. 3063 30 - (Engels) 13.-15.Okt. 1884. 3067 31 - (Engels) 15. Okt. 1884.3069 32 - (Engels) 17. Okt. 1884. 3070 33 - (Engels) 20. Okt. 1884. 3071 34 - (Engels) 8. Nov. 1884. 3075 35 - (Engels) [9. Dez. 1884.] 3083 36 - (Engels) 13. Jan. 1885.3093 37 - (Engels) 14. Febr. 1885. 3103 38 - (Engels) 16-April 1885. 3110 39 - (Engels) [16.Aug. 1885.] 3137 40 - (Engels) 6.Se P t. 1885. 3141 41 - (Engels) [lO.Sept. 1885.] 3143 42 - (Engels) [14.0kt. 1885.] 3150 43 - (Engels) 2. Dez. 1885. 3163 44 - (Engels) 2. Juli 1886. 3211 45 - (Engels) [4. Juli 1886.] 3212 40 Marx/Engels-Verzeichnis 46 - (Engels) [8.Juli 1886.] 3213 47 - (Engels) 26. Juli 1886. 3215 48 - (Engels) 31. Juli 1886. 3216 49 - (Engels) ö.Aug. 1886.3218 50 -(Engels) 11. Aug. 1886.3219 51 -(Engels) 20.Aug. 1886.3223 52 -(Engels) 23. Aug. 1886.3226 53 - (Engels) 24. Aug. 1886. 3227. 54 - (Engels) 25.Aug. 1886.3229 55 - (Engels) 26.Aug. 1886.3230 56 •(Engels) 29. Nov. 1886.3252 57 - (Engels) [27. Mai 1887.] 3293 58 - (Engels) 15. Juni 1887.3300 59 - (Engels) 22. Juli 1887. 3308 60 • (Engels) 1. Aug. 1887. 3310 61 - (Engels) 5.Aug. 1887.3311 62 •• (Engels) 17.Aug. 1887.3315 63 •• (Engels) [3.Sept. 1887.] 3318 64 •• (Engels) 2O.Dez. 1887.3336 65 •• (Engels) [vor dem 6. Juli 1888.] 3372 66 • (Engels) 17. Okt. 1888.3399 67 - (Engels) 18.Jan. 1889.3412 68 •(Engels) 28. Jan. 1889.3413 69 •(Engels) 7.Febr. 1889.3416 70 •-(Engels) 20.Febr. 1889.3419 71 •• (Engels) 20. April 1889. 3433 72 •• (Engels) 21. Mai 1889. 3446 73 • (Engels) 15.Sept. 1889.3472 74 •• (Engels) 1. April 1890. 3518 75 •• (Engels) 11.April 1890. 3523 76 •• (Engels) 5.Aug. 1890.3550 77 • (Engels) 18. Sept. 1890.3562 78 • (Engels) 5. Okt. 1890.3577 79 •• (Engels) 5.Nov. 1890.3586 80 • (Engels) 13. Dez. 1890.3604 81 • (Engels) 7. Jan. 1891.3611 82 • (Engels) 15. Jan. 1891.3614 83 • - (Engels) 3.Febr. 1891.3621 84 • (Engels) 11. Febr. 1891.3626 85 • (Engels) 21. Febr. 1891.3627 86 • (Engels) 23. Febr. 1891.3628 87 • • (Engels) 23.Febr. 1891 [2.Brief]. 3629 88 • • (Engels) 17. März 1891. 3637 89 • • (Engels) 2. April 1891. 3646 90 •• (Engels) 7.April 1891. 3650 91 •• (Engels) 3O.April 1891. 3658 92 •• (Engels) 13. Juni 1891. 3665 93 • • (Engels) 16.Juni 1891. 3667 94 •• (Engels) [29.Juni 1891]. 3671 95 • (Engels) 28. Sept. 1891.3685 625 96 - (Engels) 14.0kt. 1891.3693 97 - (Engels) 25.[-26.]Okt. 1891. 3697 98-(Engels) 3. Dez. 1891.3717 99 - (Engels) 27.Dez. 1891.3721 100-(Engels) 26. Jan. 1892.3726 101 - (Engels) 28Jan. 1892.3727 102 - (Engels) I.Febr. 1892. 3730 103 - (Engels) 5.März 1892. 3743 104 - (Engels) 30. März 1892. 3752 105 - (Engels) 20. April 1892. 3759 106-(Engels) 17.Mai 1892. 3769 107- (Engels) 11. Juni 1892. 3781 108 - (Engels) 25. Juni 1892. 3786 109 - (Engels) 27.Juni 1892. 3787 110-(Engels) 5.Juli 1892. 3792 111-(Engels) 12.Aug. 1892.3809 112 - (Engels) 4. Sept. 1892.3819 113 - (Engels) [5.Sept. 1892.] 3820 114 - (Engels) 16.Sept. 1892. 3826 115 - (Engels) 26.SePt. 1892.3832 116 - (Engels) 29.Sept. 1892. 3836 117-(Engels) 4. Dez. 1892.3868 118 - (Engels) 24. Dez. 1892. 3875 119 - (Engels) 26. Jan. 1893. 3889 120 - (Engels) 2O.März 1893. 3912 121-(Engels) I.Juni 1893. 3930 122 - (Engels) 25. Sept. 1893.3952 123 - (Engels) 3.Nov. 1893. 3967 124-(Engels) 4.Dez. 1893.3976 125 - (Engels) 9.Jan. 1894.3986 126 - (Engels) B.Febr. 1894. 3996 127-(Engels) 19.Juni 1894. 4030 128 - (Engels) 26.[-27J Juni 1894. 4031 129- (Engels) <9.Juli 1894> ,iehe unter „Die Neue Zeit" (Stuttgart) 130 - (Engels) 16. Juli 1894. 4038 131 - (Engels) 28.Juli 1894. 4041 132 - (Engels) 23. Sept. 1894. 4055 133 - (Engels) 15.Nov. 1894. 4069 134 - (Engels) 22.Nov. 1894.4071 135 - (Engels) 3.Jan. 1895.4093 136 - (Engels) 12.Jan. 1895.4101 137 - (Engels) B.März 1895. 4127 138 - (Engels) 25. März 1895.4134 139 (Engels) 1.April! 895. 4136 140 (Engels) 21. Mail 895. 4155 Kautsky, Louise (in zweiter Ehe Freyberger) (1860-1950)Hebamme, Sozialdemokrat; öster626 reichischer Herkunft; erste Frau von Karl Kautsky (bis 1889); lebte seit 1890 in London; Engels' Sekretärin und Wirtschafterin (1890 bis 1895); ab 1894 mit dem österreichischen Arzt Ludwig Freyberger verheiratet; in den neunziger Jahren Mitglied der Redaktion der Wiener „Arbeiterinnen-Zeitung", später auch Mitarbeiterin anderer sozialdemokratischer Organe in Österreich. 1-(Engels) il.Okt. 1888.3396 2-(Engels) 9.Nov. 1890.3587 3 - (Engels) <14.Nov. 1894> siehe unter Testamentsvollstrecker 4 - (Engels) <1. Juli 1895>sfeAe unter Freyberger, Louise Kautsky, Minna (geb. Jaich) (1837-1912) österreichische Schriftstellerin, Sozialdemokrat; Mutter von Karl Kautsky. 1-(Marx) I.Okt. 1881.2844 2 - (Engels) 26.Nov. 1895.3160 Kelley, Florence Siehe unter Kelley-Wischnewetzky, Florence Kelley-Wischnewetzky, Florence (eigentlich Wischnewetzky, Florence, geb. Kelley) (1859-1932) amerikanische Übersetzerin und Schriftstellerin, Sozialistin, später Reformistin; Übersetzerin von Engels* „Lage der arbeitenden Klasse in England" ins Englische; Frau von Lazar Wischnewetzky, einem polnischen Emigranten in den USA. 1 - (Engels) 4. Febr. 1885. 3098 2 - (Engels) lO.Febr. 1885. 3100 3-(Engels) 7.Jan. 1886.3175 4-(Engels) 3.Febr. 1886.3181 5 - (Engels) 25.Febr. 1886. 3190 6 - (Engels) 12. März 1886. 3193 7 - (Engels) 3. Juni 1886. 3209 8 - (Engels) 13.-14. Aug. 1886. 3220 9 - (Engels) 28.Dez. 1886.3257 10-(Engels) 27.Jan. 1887.3262 11 - (Engels) 6. Febr. 1887. 3265 12 - (Engels) 9. Febr. 1887. 3266 13-(Engels) 7.Mai 1887. 3289 14 - (Engels) 28. Mai 1887. 3294 15 - (Engels) 3I.Mai 1887. 3296 16 - (Engels) 20. Juli 1887. 3307 17 - (Engels) 15. Sept. 1887. 3320 18 - (Engels) 3.Dez. 1887. 3333 19-(Engels) 22. Febr. 1888.3350 20 - (Engels) 11 .April 1888. 3359 21 - (Engels) 2. Mai 1888. 3364 22 - (Engels) 16. Mai 1888. 3368 23 - (Engels) 18. Sept. 1888.3390 24 - (Engels) 12.Jan. 1889. 3410 Kersten, Paul Bildhauer, Sozialdemokrat. I - (Engels) 24. Nov. 1875. 2597 Kinkel, Gottfried (1815-1882) Dichter und Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat; 1849 Teilnehmer am Badisch-Pfälzischen Aufstand, vom preußischen Kriegsgericht zu lebenslänglicher Festungshaft verurteilt; flüchtete 1852 und emigrierte nach England; einer der Führer der kleinbürgerlichen Emigration in London; bekämpfte Marx und Engels. 1 - (Marx) 22. Juli 1852. 1781 2 - (Marx) 24. Juli 1852.1782 Klein, Carl Wilhelm Arbeiter, Vertreter der frühen deutschen Arbeiterbewegung; nahm 1849 an den Aufständen in Elberfeld und Solingen teil; Mitglied des BdK; seit 1852 Emigrant in den USA; nach der Amnestie Rückkehr nach Preußen; Mitglied des ADAV (seit 1863), Mitbegründer der Solinger Eisen- und Stahlwaren-Genossenschaft, Mitglied der IAA und Mitbegründer ihrer Solinger Sektion. 1 - (Engels) <8.Febr. 1870) siehe unter Klein, Karl und Friedrich Moll 2 - (Engels) <10.März 1871 > siehe unter Klein, Karl und Friedrich Moll Klein, Carl und Friedrich Moll 1 -(Engels) 8. Febr. 1870. 2182 2 - (Engels) lO.März 1871. 2249 Klings, Carl (etwa 1825-nach 1874) Metallarbeiter, Vertreter der frühen deutschen Arbeiterbewegung; Mitglied des BdK; im Mai 1863 bei der Gründung des ADAV Mitglied des Vorstandes, gehörte später zur proletarischen antilassalleanischen Opposition; seit 1865 Emigrant in den USA, Mitglied der IAA in der Chicagoer Sektion. 1-(Marx) 4. Okt. 1864.2011 Klopfer, Ludwig deutscher Sozialdemokrat, lebte in der Zeit des Sozialistengesetzes in der Schweiz. 1 - (Engels) 22. Mai 1883. 2968 Kloster „Schwestern der Vorsehung" in Hampstead Siehe unter Nunnery „Sisters of Providence" iri Hampstead Knowles, James (1831-1908) Architekt und Verleger in London; Gründer und seit 1877 Redakteur der Zeitschrift „Nineteenth Century". 1-(Engels) 17.April 1883. 2955 2 - (Engels) 20. April 1883. 2958 Koch, Hugo deutscher Sozialdemokrat; in der Zeit des Sozialistengesetzes Emigrant in London; Sekretär der Zeitungskommission der „Londoner Arbeiter-Zeitung". 1 - (Engels) [um den 22. Sept. 1887.] 3322 Kolb, Gustav Eduard (1798-1865) Journalist (Dr. phil.), Redakteur der Augsburger „Allgemeinen Zeitung" in den vierziger Jahren. Siehe unter „Allgemeine Zeitung (Augsburg) " Koll, Theodor deutscher Emigrant in London, Anfang der siebziger Jahre Kassierer des Kommunistischen Arbeiter-Bildungsvereins in London. 1 - (Engels) 10. Aug. [1871]. 2316 Komitee der Independent Labour Party Siehe unter Independent Labour Party Komitee für die Befreiung der arbeiten« den Klassen in Parma Siehe unter Comitato per rEmancipazione delle Classi Lavoratrici (Parma) Kommunistischer Arbeiter-Bildungsverein (London) Siehe unter Deutscher Arbeiterbildungsverein in London Kommunistisches Korrespondenz-Komitee (Brüssel) unmittelbarer Vorläufer der ersten proletarischen Partei; diente dem ideologischen und organisatorischen Zusammenschluß der Sozialisten und fortschrittlichen Arbeiter verschiedener Länder sowie dem Kampf gegen 627 die dem Proletariat fremden Richtungen in der Arbeiterbewegung; begründet und geführt von Marx, Engels, Philippe Gigot und Wilhelm Wolff; nach dem Brüsseler Beispiel bildeten sich Korrespondenz-Komitees in Deutschland, Frankreich und England. 1 - (Engels) 19.Aug. 1846. 8 2 - (Engels) 16.Sept. 1846.9 3-(Engels) 23.Okt. 1846.13 Konfidentieüe Mitteilung 1 - (Marx) <[28.März 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunsckweig Kongreß 1 -(Marx) 9.März 1854 [An das Arbeiterparlament zu Manchester]. 1820 2 - (Engels) 23.Dez. 1870; An den 6.Kongreß der belgischen Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation. 2237 3-(Engels) 3. April 1872; An die Bürger Delegierten des Spanischen Landeskongresses in Saragossa. 2433 4-(Engels) 6. April 1872 [An den Kongreß von Saragossa]. 2434 5 - (Engels, im Auftrag des Generalrats) 3. Sept. 1873; An die Bürger Delegierten des 6. Kongresses der Internationalen Arbeiter-Assoziation. 2534 6-(Engels) < 19. Dez. 1893 [An den Internationalen Kongreß sozialistischer Studenten] ) siehe unter Sozialistische Studenten Koppen, Carl Friedrich (1808-1863) Gymnasiallehrer (Dr. phil.), radikaler Publizist und Historiker; in den vierziger Jahren Junghegelianer, lernte im Berliner Doktorklub Marx kennen, dessen Freund er zeitlebens blieb; Mitarbeiter an den „Hallischen Jahrbüchern" (1841) und der „Rheinischen Zeitung" (1842); während der Revolution von 1848/1849 in der demokratischen Bewegung tätig; wurde bekannt durch sein Buch „Die Religion des Buddha und ihre Entstehung". 1-(Marx) 1. Sept. 1848. 1666 Köttgen (Koettgen), Gustav Adolph (1805-1882) rheinischer Maler und Dichter; nahm in den vierziger Jahren an der Arbeiter- 628 bewegung teil, stand dem „wahren" Sozialismus nahe. 1 - (Marx/Engels, im Auftrag des Kommunistischen Korrespondenz-Komitees) 15.Juni 1846. 1637 Kowalewski, Maxim Maximowitsch (1851-1916) russischer Soziologe, Historiker, Ethnograph und Jurist, Hochschullehrer, Politiker bürgerlich-liberaler Richtung; zählte in den siebziger Jahren zu Marx' Scientific friends. 1-(Marx) 9. Jan. 1877.2646 2-(Marx) [April 1879.] 2741 Krapka, Josef sozialdemokratischer Redakteur, in den neunziger Jahren am „Socialni Demokrat" in Prag. Siehe unter „Socidlni Demokrat" (Prag) Kraus, Bernhard (1828-1887) Arzt (Dr. med.); Gründer und Herausgeber der „Allgemeinen Wiener medizinischen Zeitschrift" (1856-1887). 1 - (Marx) 26. März 1880. 2772 Krawtschinskaja (Stepniak), Fanny Markowna (etwa 1853-1945) russische Revolutionärin; nahm in den siebziger Jahren an der Volkstümlerbewegung teil, gehörte später zur Gruppe „Free Russia" (1890-1895); Frau von Sergej Michailowitsch Krawtschinski; schrieb zusammen mit ihrem Mann unter dem Pseudonym Stepniak. 1 - (Engels) 6.Dez. 1892.3871 Krawtschinski (Stepniak), Sergej Michailowitsch (1851-1895) russischer Revolutionär, Schriftsteller und Publizist; in den siebziger Jahren bedeutender Vertreter der Volkstümler, verübte 1878 ein Attentat auf den Chef der Gendarmerie von Petersburg; seitdem Emigrant, lebte seit 1884 in England; Mitbegründer und Führer der Gruppe „Free Russia" (1890-1895); stand in freundschaftlichen Beziehungen zu Engels und zu Eleanor MarxAveling; schrieb zusammen mit seiner Frau unter dem Pseudonym Stepniak. 1 -(Engels) 3. Jan. 1890. 3500 2 - (Engels) 5.Nov. 1892. 3850 3 - (Engels) 15.Nov. 1892.3855 Kritschewski, Boris Naumowitsch (1866-1919) russischer Publizist, Sozialdemokrat; emigrierte Anfang der neunziger Jahre in die Schweiz, schloß sich in Genf der Gruppe „Befreiung der Arbeit" an; einer der Führer der Ökonomisten; zog sich 1903 von der revolutionären Tätigkeit zurück. 1 - (Engels) 20. Mai 1894. 4021 2 - (Engels) 31. Mai 1894. 4025 3-(Engels) [Juli 1894.] 4033 Krzywicki, Ludwik Joachim Franciszek (1859-1941) Soziologe, Ökonom und Publizist; hatte großen Anteil an der Verbreitung des Marxismus in Polen; einer der Übersetzer des ersten Bandes des „Kapitals" ins Polnische. I - (Engels) 28.Jan. 1884.3001 Kugelmann, Ludwig (Louis) (1828-1902) Arzt, Gynäkologe, Sozialdemokrat; stand dem BdK nahe, möglicherweise sogar Mitglied; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; Mitglied der IAA, aktiv in Hannover tätig; trug wesentlich zur Verbreitung des „Kapitals" in Deutschland bei; Mitglied der SDAP (seit 1869), der SAPD (seit 1875) und der SPD (seit 1890); mit Marx und Engels eng befreundet. 1 - (Marx) 28.Dez. 1862. 1992 2 - (Marx) 29. Nov. 1864. 2020 3-(Marx) 23. Febr. 1865.2035 4 - (Marx) 15. Jan. 1866. 2058 5 - (Marx) 6. April 1866. 2069 6 - (Marx) 23.Aug. 1866.2073 7-(Marx) 9. Okt. 1866.2079 8 - (Marx) 13. Okt. 1866. 2080 9-(Marx) 25.Okt. 1866.2081 10 - (Marx) [18.Febr. 1867.] 2085 1 1 - (Marx) lö.April 1867. 2086 12- (Marx) 10. Juni 1867. 2092 13-(Marx) 13.Juli 1867. 2094 14-(Marx) 11.Okt. 1867.2100 15 - (Engels) 12. Okt. 1867.2101 16 - (Marx) 15. Okt. 1867.2102 17 - (Engels) 8. und 20.Nov. 1867. 2104 18-(Marx) 30.Nov. 1867. 2108 19-(Marx) 7.Dez. 1867. 2109 20 - (Engels) 12.Dez. 1867. 2110 21-(Engels) 13.Dez. 1867.2111 22 - (Marx) 11.Jan. 1868.2113 23-(Marx) 30. Jan. 1868.2114 24 - (Marx) 6. März 1868. 2115 25 - (Marx) 17. März 1868. 2116 26 - (Marx) 6. April 1868. 2117 27 - (Marx) 17.April 1868. 2120 28 - (Marx) 24. Juni 1868. 2122 29 - (Marx) 2. Juli 1868. 2123 30 - (Marx) 1 I.Juli 1868. 2126 31-(Engels) 31.Juli 1868. 2127 3 2 - (Marx) 10. Aug. 1868. 2128 33-(Marx) 12.0kt. 1868. 2137 34 - (Marx) 26. Okt. 1868. 2141 35-(Marx) 5. Dez. 1868. 2147 36 - (Marx) 12. Dez. 1868. 2148 37 - (Marx) 11. Febr. 1869. 2153 3 8 - (Marx) 3. März 1869. 2156 39-(Marx) ll.Mai 1869. 2161 40-(Engels) lO.Juli 1869. 2168 4 1 - (Marx) 15. Juli 1869. 2170 42-(Engels) 28.Juli 1869. 2172 4 3 - (Marx) 30. Juli 1869. 2173 44-(Marx) 12. Okt. 1869.2176 45 - (Marx) 29.Nov. 1869. 2178 46 - (Marx) 17.Febr. 1870. 2183 47 - (Marx) 26.März 1870. 2191 48 - (Marx) 28.März 1870. 2192 4 9 - (Marx) [8.Mai 1870.] 2198 50 - (Marx) 27. Juni 1870. 2204 51 - (Marx) R S e p t . 1870. 2225 52 - (Marx) 13.Dez. [1870]. 2234 53-(Marx) 4.Febr. 1871.2244 5 4 - (Marx) 12. April 1871. 2263 55-(Marx) 17.April 1871. 2266 56 - (Engels) 28.April 1871. 2272 57-(Marx) 18.Juni [1871]. 2284 58 - (Marx) 27.Juli [1871]. 2306 59 - (Marx) 9.Nov. 1871. 2363 60 - (Marx) 9. Juli 1872. 2462 6 1 - (Marx) 23. Juli 1872. 2465 62 - (Marx) 29. Juli 1872. 2468 63 - (Marx) 26. Aug. 1872. 2481 64-(Engels) I.Juli 1873. 2530 65 - (Marx) 19. Jan. 1874. 2540 66 - (Marx) 18. Mai 1874. 2550 67 - (Marx) 24. Juni 1874. 2552 68 - (Marx) 4. Aug. 1874. 2555 69-(Marx)10.Aug. 1874. 2556 70-(Engels) 20. Okt. 1876.2635 71-(Engels) 12. Okt. 1877.2694 7 2 - (Engels) 4.Mai 1884. 3028 629 73 - (Engels) 74 - (Engels) 75-(Engels) 76 - (Engels) 77-(Engels) 78-(Engels) 79-(Engels) 80 - (Engels) 81 - (Engels) 82 - (Engels) 83 - (Engels) 10. Jan. 1889. 3407 30. Dez. 1889.3498 3O.Juni 1890. 3541 5.Sept. 1892.3821 4. Okt. 1892.3837 10. Okt. 1892.3840 I.Jan. 1895.4091 9.Jan. 1895. 4099 25. Jan. 1895. 4108 19.März 1895. 4131 18.April 1895. 4147 Kühlwetter, Friedrich Christian Hubert von (1809-1882) preußischer Beamter und Staatsmann; Innenminister (Juni-September 1848). 1 - (Marx) 22. Aug. 1848. 1665 Kühn, Johann August Karl (geb. etwa 1829) Mitglied des Braunschweiger Ausschusses der SDAP (1870), Angeklagter im Braunschweiger Hochverratsprozeß; zog sich später von der politischen Tätigkeit zurück. i - ( M a r x ) <[28.März 1870] Konfidentielle Mitteilung) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 2-(Marx) <14.Juni 1870) siehe Unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 3 - (Marx) < [27. Juni 1870]) siehe Unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 4-(Marx) <[2.Aug. 1870]) siehe Unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 5 - (Marx) ([zwischen dem 22. und 30. Aug. 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig Kwasniewski, Gustav (1833-1902) Lehrer und Publizist, Sozialdemokrat; in den sechziger Jahren Mitbegründer und aktives Mitglied des Demokratischen Arbeitervereins in Berlin; Mitglied der IAA in der Berliner Sektion; Mitglied der SDAP (seit 1869); wirkte für die Verbreitung des „Kapitals" und des Marxismus in Deutschland; Redakteur des „Crimmitschauer Bürger- und Bauernfreunds" (1871-1875); 630 zog sich später von der Arbeiterbewegung zurück. 1 - (Marx) 29.Sept. 1871.2343 „The Labour Elector" (London) Wochenblatt sozialistischer Richtung, erschien von Juni 1888 bis Juli 1894 in London. 1 - (Engels) [Ende April 1889.] 3425 „The Labour Leader" (Edinburgh) sozialistische Monatsschrift; begründet u.d.T. „The Miner" 1887, seit 1889 unter o.a. Zeitungstitel;Organ der schottischen Arbeiterpartei, seit 1893 offizielles Organ der Independent Labour Party; erschien seit 1894 wöchentlich; Redakteur war 1887 bis 1904 James Keir Hardy. 1 - (Engels) [Ende Mai 1889.] 3451 „The Labour Standard" (London) Wochenzeitung, Organ der Trade-Unions; erschien in London von 1881-1885; Redakteur war George Shipton; vom 7. Mai bis 6. August 1881 arbeitete Engels an der Zeitung mit. SieAe unter Shipton, George Labriola, Antonio (1843-1904) Philosoph und Publizist (Dr. phil.), Hochschullehrer, Sozialist; einer der ersten Propagandisten des Marxismus in Italien; trat gegen den Revisionismus Bernsteins auf, erkannte jedoch nicht dessen Gefährlichkeit. 1-(Engels) 30.März 1890. 3516 2-(Engels) 27. Febr. 1891.3630 3 - (Engels) [vor dem 8. Juli 1895.] 4168 Lachätre (La Chätre), Maurice (1814-1900) fortschrittlicher französischer Journalist und Verleger; Eigentümer von Editeurs, Maurice Lachätre et Cie., in dem die französische Übersetzung des „Kapitals" von 1872 bis 1875 erschien; Teilnehmer der Pariser Kommune (1871), mußte nach deren Niederlage flüchten; sein Verlag wurde sequestriert. 1 - (Marx) 18. März 1872. 2428 2 - ((Marx) 12. Okt. 1872) siehe unter Unbekannt 3 - (Marx) 12. Mai 1874. 2549 4 - (Marx) 30. Jan. 1875. 2566 Siehe auch unter Bditeurs, Maurice Lachdtre et de. (Paris) sowie Vernouillet, Just Lafargue, Francois (1806-1870) Vater von Paul Lafargue. I - (Marx) 12. Nov. 1866. 2082 2 - (Marx) 7. Juli 1869. 2167 3 - (Marx) lO.Juli 1869. 2169 Lafargue, Laura (geb. Marx) (1845-1911) zweite Tochter von Jenny und Karl Marx; bedeutende Vertreterin der französischen Arbeiterbewegung; seit 1868 Frau von Paul Lafargue. 1 - (Marx) <11 .Mai 1858> sieAe unter Marx, Jenny und Laura Marx 2 - (Marx) <20. März 1866> siehe unter Marx, Laura 3 - (Marx) <28. Aug. 1866 > siehe unter Marx, Laura 4 - (Marx) <[Sept. 1866]) siehe unter Marx, Laura 5 - (Marx) <I3.Mai 1867> siehe Unter Marx, Laura 6 - (Marx) <23.Sept. 1867) sieheunter Marx, Laura 7 - (Marx) <15.Febr. 1868) sieAe unter LaJargue, Paul und Laura 8 - (Marx) 11. April 1868. 2118 9 - (Marx) <18.0kt. 1868> siehe unttr LaJargue, Paul und Laura 10 - (Marx) 25.Sept. 1869. 2175 II -(Marx) <5.März 1870) siehe unter LaJargue, Laura und Paul 12 - (Marx) <28.Juli 1870) sieAe unter LaJargue, Paul Und Laura 13 - (Marx) <13. Juni 1871 > sieAe unter Marx, Jenny; Laura Lajargue und Eleanor Marx 14 - (Marx)<24.-25.Nov. 1871) siehe unter Lajargue, Paul und Laura 15 - (Marx) 18. Dez. 1871. 2389 16 - (Marx) 28. Febr. 1872. 2416 17 - (Marx) 11. März 1872. 2423 18 - (Engels) 15.0kt. 1874. 2560 19 - (Engels) 3. Sept. 1880. 2784 20 - (Marx) 9.Aug. 1881. 2835 21 - (Marx) 4.Jan. 1882.2856 22 - (Marx) 13.-14. April 1882. 2877 23 •- (Marx) 6. Mai 1882. 2882 24 •- (Marx) 17. Juni 1882. 2890 25 •- (Engels) 20. Sept. 1882. 2904 26 •-(Marx) 9. Okt. 1882.2907 27- -(Engels) 21.Okt. 1882.2909 28 --(Engels) H.Dez. 1882.2920 29 -- (Marx) 14.Dez. 1882. 2921 30 •- (Engels) 15.Dez. 1882.2922 3 1 -- (Engels) 16.-17. Febr. 1883. 2934 32 -- (Engels) lO.März 1883. 2939 33- - (Engels) 25.März 1883. 2949 34 •- (Engels) 11.April 1883. 2952 35 -- (Engels) 22. Mai 1883. 2969 36 •- (Engels) 2. Juni 1883. 2970 37 •- (Engels) 24. Juni 1883. 2974 38 •-(Engels) 19.Aug. 1883. 2977 39 .-(Engels) 19.Sept. 1883. 2983 40 •- (Engels) 3.Okt. 1883. 2984 41 .- (Engels) 15. Okt. 1883.2985 42 -(Engels) 13.Dez. 1883. 2992 43-(Engels) H.Jan. 1884. 2996 44 -(Engels) 5.Febr. 1884.3006 45 -(Engels) 16. Febr. 1884.3011 46 -(Engels) 21.Febr. 1884.3013 47 - (Engels) 3I.März 1884. 3022 48 - (Engels) 18. April 1884.3025 49 - (Engels) 26.Mai 1884. 3034 50 - (Engels) 22. Juli 1884. 3046 5] - (Engels) 26. Juli 1884.3047 52 - (Engels) 1. Aug. 1884. 3051 53 -(Engels) 6.Aug. 1884.3054 54 - (Engels) 23.Nov. 1884.3080 55 - (Engels) 1. Jan. 1885.3091 56 - (Engels) 8.März 1885. 3105 57 - (Engels) 16.-17.April 1885. 3111 58 - (Engels) 29.Mai 1885. 3120 59 - (Engels) 16.Juni 1885. 3126 60 - (Engels) 4.Juli 1885. 3130 61 - (Engels) 23.Juli 1885. 3132 62 - (Engels) 8. Aug. 1885. 3136 63 - (Engels) 22.Sept. 1885.3144 64 -(Engels) 13.0k. 1885.3149 65 - (Engels) 7.Nov. 1885.3155 66 - (Engels) 22.Dez. 1885.3172 67 -(Engels) 17. Jan. 1886.3177 68 -(Engels) 9.Febr. 1886.3186 69 - (Engels) 15.-16.März 1886. 3196 70 - (Engels) 28.April 1886. 3201 71 - (Engels) 23.Mai 1886. 3208 72 - (Engels) 24.Aug. 1886.3228 631 73 - (Engels) 13. Sept. 1886. 3234 74 - (Engels) 24. Sept. 1886. 3237 75 - (Engels) 2. Okt. 1886. 3239 76 - (Engels) 23. Okt. 1886. 3243 77 - (Engels) 2.Nov. 1886.3246 78 - (Engels) 23. Nov. 1886. 3249 79 - (Engels) 24.Nov. 1886. 3250 80 - (Engels) B.Dez. 1886. 3255 81 - (Engels) 2.Febr. 1887.3264 82 - (Engels) 24. Febr. 1887. 3271 83 - (Engels) 10.März 1887. 3274 84 - (Engels) 21 .März 1887. 3279 85 - (Engels) 26. April 1887. 3286 86 - (Engels) 21.Mai 1887. 3292 87 - (Engels) 7. Juni 1887. 3298 88 - (Engels) 11 .Juni 1887. 3299 89 - (Engels) 15.Juli 1887. 3306 90 - (Engels) 9.Aug. 1887. 3313 91 - (Engels) 11. Okt. 1887. 3324 92 - (Engels) 12. Nov. 1887. 3327 93 - (Engels) 24.Dez. 1887. 3337 94 - (Engels) 25.Febr. 1888.3353 95 - (Engels) 10.-1 I.April 1888. 3358 96 - (Engels) 9. Mai 1888.3365 97 - (Engels) 3. Juni 1888. 3369 98-(Engels) 6.Juli 1888.3373 99 - (Engels) 15.Juli 1888. 3375 100 - (Engels) 23.Juli 1888. 3376 101 - (Engels) 3O.Juli 1888. 3378 102 - (Engels) 6. Aug. 1888. 3380 103 - (Engels) 13. Okt. 1888.3397 104 - (Engels) 24. Nov. 1888. 3401 105 - (Engels) 2. Jan. 1889. 3405 106 - (Engels) 4. Febr. 1889. 3415 107-(Engels) 11. Febr. 1889.3417 108 - (Engels) 7. Mai 1889. 3438 109-(Engels) H.Mai 1889. 3442 110 - (Engels) 11 Juni 1889. 3453 111 - (Engels) 28. Juni 1889. 3456 112 - (Engels) 27. Aug. 1889. 3469 113 - (Engels) l.Sept. 1889. 3470 114 - (Engels) 9. Sept. 1889. 3471 115 - (Engels) 8. Okt. 1889. 3476 116 - (Engels) 17. Okt. 1889. 3478 117 - (Engels) 29. Okt. 1889. 3482 118-(Engels) 16.Nov. 1889.3488 119-(Engels) 8.Jan. 1890.3501 120 - (Engels) 26. Febr. 1890. 3512 121 - (Engels) H.März 1890. 3515 122 - (Engels) 16. April 1890. 3526 632 123- (Engels) 10.Mai 1890. 3532 124-(Engels) 4.Juli 1890. 3543 125-(Engels) 3O.Juli 1890. 3547 126 - (Engels) 25.Sept. 1890. 3572 127 - (Engels) 26. Sept. 1890.3574 128 - (Engels) 19. Okt. 1890.3580 129 - (Engels) 1 .Dez. 1890. 3591 130 - (Engels) 17. Dez. 1890. 3605 131 - (Engels) 5.Febr. 1891.3622 132 - (Engels) 3O.März 1891. 3643 133 - (Engels) 4.Mai 1891.3660 134-(Engels) B.Juni 1891.3666 135- (Engels) 7. Juli 1891.3673 136 - (Engels) 12. Juli 1891. 3675 137- (Engels) 20. Juli 1891. 3676 138 - (Engels) 17.Aug. 1891.3680 139 - (Engels) 2.0kt. 1891. 3688 140-(Engels) 13. Okt. 1891.3692 141-(Engels) 22.Okt. 1891.3694 142 - (Engels) 27. Okt. 1891. 3698 143 - (Engels) 9.Nov. 1891.3703 144 - (Engels) 27. Nov. 1891. 3712 145-(Engels) I.Dez. 1891.3715 146 - (Engels) 19.-20.Dez. 1891. 3719 147-(Engels) 6. Jan. 1892.3724 148 149 150 151 152 153 154 155 - (Engels) 2O.Jan. 1892. 3725 (Engels) 3. Febr. 1892. 3732 (Engels) 5.März 1892. 3742 (Engels) H.März 1892. 3747 (Engels) 4.April 1892. 3755 (Engels) 19. April 1892.3758 (Engels) 3.Mai 1892. 3764 (Engels) <27.Mai 1892> siehe unter Lafargae, Paul und Laura 156- (Engels) 9. Juni 1892. 3780 157- (Engels) 7. Juli 1892. 3795 158-(Engels) 26.Juli 1892. 3804 159 - (Engels) 22. Aug. 1892. 3814 160 - (Engels) 11 .Sept. 1892. 3822 161 - (Engels) 14. Okt. 1892.3841 162 - (Engels) 4.Nov. 1892. 3848 163 - (Engels) 5. Dez. 1892. 3870 164 - (Engels) 20. Dez. 1892. 3873 165 - (Engels) 12. Febr. 1893. 3897 166 - (Engels) 25. Febr. 1893. 3901 167 - (Engels) H.März 1893. 3908 168 - (Engels) 21. März 1893. 3913 169 - (Engels) 25.April 1893. 3924 170 - (Engels) 2O.Juni 1893. 3937 171-(Engels) 2O.Juli 1893. 3943 172 - (Engels) 21.Aug. 1893. 3949 173 - (Engels) 31.Aug. 1893.3950 174 - (Engels) 18. Sept. 1893. 3951 175 - (Engels) 30. Sept. 1893.3953 176-(Engels) 14. Okt. 1893.3961 177-(Engels) 18. Okt. 1893.3963 178 - (Engels) 27. Okt. 1893. 3965 179 - (Engels) 19.Dez. 1893.3979 180 - (Engels) 11 .April 1894. 4012 181 - (Engels) 11. Mai 1894. 4017 182-(Engels) 4.Juli 1894.4035 183 - (Engels) 28.Juli 1894. 4042 184 - (Engels) [zweite Septemberhälfte 1894.] 4054 185 - (Engels) 12.Nov. 1894.4064 186-(Engels) <14.Nov. 1894> siehe Unter Lafargue, Laura und Eleanor MarxAveling 187 - (Engels) 17. Dez. 1894. 4083 188 - (Engels) 29.Dez. 1894.4089 189 - (Engels) 19.Jan. 1895.4105 190 - (Engels) 28.März 1895. 4135 191-(Engels) 17.April 1895. 4146 192-(Engels) H.Mai 1895.4153 193-(Engels) 23Juli 1895. 4170 Lafargue, Laura und Eleanor Marx-Ave» ling 1 - (Engels) 14. Nov. 1894. 4068 Lafargue, Laura und Paul 1-(Engels) 15.Febr. 1868. 2154 2-(Engels) <18.0kt. 1868> siehe unter Lafargue, Paul und Laura 3 - (Marx) 5. März 1870. 2186 4 - (Marx) <18.Apri11870> siehe unter Lafargue, Paul und Laura 5-(Marx)<19.April1870>sieAe unter Lafargüe, Paul und Laura 6 - (Marx) <28.Juli 1870> siehe unter Lafargue, Paul und Laura 7 - (Marx) 24.-25.Nov. 1871. 2375 8-(Engels) <27.Mai1892> siehe unter Lafargue, Paul und Laura Lafargue, Paul (Pablo) (1842-1911) Arzt, hervorragender Vertreter der französischen und der internationalen Arbeiterbewegung, Propagandist des Marxismus in Frankreich und Spanien, Schüler und Kampfgefährte von Marx und Engels; Mitglied der IAA und ihres Generalrats (1866 bis 1868), Mitbegründer der Sektionen der IAA in Frankreich (1869/1870) sowie in Spanien und Portugal (1871/1872); zusammen mit Jules Guesde Begründer der Parti Ouvrier francais (1880); einer der Führer der II. Internationale; seit 1868 mit Marx' Tochter Laura verheiratet. 1 - (Marx) 13.Aug. 1866.2072 2-(Marx) 7.Dez. 1866.2083 3-(Marx) <15.Febr. 1868> siehe unter Lafargue, Laura und Paul 4-(Marx) 11.April 1868. 2119 5-(Marx) <18.0kt. 1868> siehe unter Lafargue, Laura und Paul 6-(Marx) 2.Juni 1869. 2163 7-(Marx) <5. März 1870) siehe unter Lafargue, Laura und Paul 8 - (Marx) < 18. April 1870> siehe unter Lafargue, Paul und Laura 9 - (Marx) <19.April 1870> siehe unter Lafargue, Paul und Laura 10-(Marx)<28. Juli 1870) siehe unter Lafargue, Paul und Laura 11 - (Marx) 4.Febr. 1871.2243 12-(Marx) 23.März 1871. 2255 13-(Marx) <24.-25.Nov. 1871 > siehe unter Lafargue, Laura und Paul 14-(Marx)[25.Nov.] 1871. 2376 15 - (Engels) 9.Dez. 1871.2387 16 - (Engels) 30. Dez. 1871.2391 17-(Engels) 19. Jan. 1872.2399 18 - (Marx) 11 .März 1872. 2422 1 9 - (Marx) 21. März 1872. 2430 20-(Engels) 4.Mai 1880. 2775 21 - (Marx) [4. oder 5. Mai 1880.] 2776 22 - (Engels) 3.Sept. 1880.2785 23 - (Engels) 9.Se P t. 1880. 2786 24 - (Engels) 12.Sept. 1880. 2789 25 - (Marx) 20. März [1882]. 2869 26-(Engels) 30. Okt. 1882.2912 27-(Engels) 1 I.März 1884. 3019 28 - (Engels) I8.A P ril 1884. 3026 29 - (Engels) lO.Mai 1884.3029 30 - (Engels) [1 l.Aug. 1884.] 3055 31 - (Engels) [Mitte Dez. 1884.] 3085 32 - (Engels) [um den 25. Jan. 1885.] 3097 33-(Engels) 19.Mai 1885. 3118 34 - (Engels) [12.0kt. 1885.] 3148 35 - (Engels) 14.Nov. 1885.3158 36 - (Engels) 7.Dez. 1885.3167 633 37 - (Engels) lö.Febr. 1886.3188 38 - (Engels) 2O.März 1886. 3198 39-(Engels) 7.Mai 1886.3204 40 - (Engels) 25.-26.Okt. 1886. 3245 4 1 - (Engels) 28. Jan. 1887. 3263 42 - (Engels) 16.Febr. 1887. 3269 43 - (Engels) 11. April 1887. 3282 44 - (Engels) 13. April 1887. 3283 45 - (Engels) [Ende Okt. 1887.] 3326 46 -(Engels) 16. Nov. 1887.3328 47 - (Engels) 23.Nov. 1887. 3329 48 - (Engels) 5.Dez. 1887.3334 49 - (Engels) 29. Dez. 1887.3338 50-(Engels) 7. Febr. 1888.3346 • 5 1 - (Engels) 19. März 1888. 3356 5 2 - (Engels) 30. Juni 1888. 3371 53 - (Engels) 4.Dez. 1888.3402 54 - (Engels) 14. Jan. 1889. 3411 55 - (Engels) 12.März 1889. 3422 56 - (Engels) 21. März 1889. 3424 57 - (Engels) 23. März 1889. 3425 58 - (Engels) 25. März 1889.3426 59 - (Engels) 27. März 1889. 3427 60 - (Engels) l.April 1889. 3428 6 1 - (Engels) 10. April 1889. 3431 62 - (Engels) 30. April 1889. 3434 63-(Engels) I.Mai 1889. 3436 64-(Engels) 2. Mai 1889.3437 65-(Engels) 1 I.Mai 1889.3440 66 - (Engels) 16. Mai 1889. 3443 6 7 - (Engels) 17. Mai 1889. 3444 6 8 - (Engels) 20. Mai 1889. 3445 6 9 - (Engels) 24. Mai 1889. 3448 70 - (Engels) 25. Mai 1889. 3449 7 1 - (Engels) 27. Mai 1889. 3450 72-(Engels) 15.Juni 1889. 3455 7 3 - (Engels) 5. Juli 1889. 3458 74 - (Engels) 3.0kt. 1889.3474 75-(Engels) 16.Nov. 1889.3487 76 - (Engels) 18. Nov. 1889. 3489 77-(Engels) 7.März 1890. 3513 78 - (Engels) 21 .Mai 1890.3533 79 - (Engels) 27. Aug. 1890. 3557 80-(Engels) 15. Sept. 1890.3561 81 - (Engels) 19.Sept. 1890. 3563 82 - (Engels) 20. Sept. 1890. 3565 83 - (Engels) 25.Sept. 1890. 3573 84 - (Engels) 2. Nov. 1890. 3584 85 - (Engels) 3I.Jan. 1891. 3620 86-(Engels) 6. Febr. 1891.3623 634 87 - (Engels) 10. Febr. 1891. 3624 88 - (Engels) 6. März 1891. 3632 89 - (Engels) 3. April 1891.3649 90 - (Engels) 19.Mai 1891. 3661 91-(Engels) 29.Mai 1891. 3662 9 2 - (Engels) 28.Juni 1891. 3670 93 - (Engels) 2.Sept. 1891.3683 94 - (Engels) 13.0kt. 1891. 3690 95 - (Engels) 31 .Okt. 1891.3701 96 - (Engels) 3.Dez. 1891.3718 97 - (Engels) 19. Mai 1892. 3772 98-(Engels) < 27. Mai 1892) siehe unter Lafargue, Paul und Laura 9 9 - (Engels) 22. Juli 1892. 3799 100 - (Engels) 17.Sept. 1892. 3829 101-(Engels) 3.Nov. 1892.3847 102 - (Engels) 12.Nov. 1892. 3852 103 - (Engels) 22. Nov. 1892. 3857 104 - (Engels) 5.Dez. 1892.3869 105 - (Engels) 25. Febr. 1893. 3900 106 - (Engels) 27. Juni 1893. 3938 107 - (Engels) 29.Juni 1893. 3939 108 - (Engels) B.Okt. 1893. 3960 109 - (Engels) 19. Nov. 1893. 3970 110-(Engels) 3. Jan. 1894.3983 111- (Engels) 6. März 1894. 4000 112 -(Engels) 2. Juni 1894. 4027 113 - (Engels) 22. Aug. 1894.4050 114 - (Engels) 22. Nov. 1894. 4072 115- (Engels) 18. Dez. 1894.4085 116 - (Engels) 13.-14.Jan. 1895. 4103 117-(Engels) 22. Jan. 1895.4106 118-(Engels) 26.Febr. 1895.4118 119- (Engels) 3. April 1895. 4138 120 - (Engels) [29. Juni 1895.] 4163 Siehe auch unter Parti Ouvrier franfais und unter „Le Socialiste" (Paris) Lafargue, Paul und Laura 1 - (Engels) < 15.Febr. 1868) siehe unter Lafargue, Laura und Paul 2-(Engels) 18. Okt. 1868.2177 3 - (Marx) <5.März 1870> siehe unter Lafargue, Laura und Paul 4 - (Marx) 18. April 1870. 2195 5 - (Marx) 19. April 1870. 2196 6 - (Marx) 28. Juli 1870. 2208 7 - (Marx) <24.-25.Nov. 1871 > siehe unter Lafargue, Laura und Paul 8 - (Engels) 27. Mai 1892.3774 Lafarina italienischer Journalist, entschiedener Demokrat; Redakteur der Zeitung „L'Alba" (1847-1849). Si'eAe unter „L'Alba" (Florenz) Lamplugh, George William (1859-1926) englischer Geologe. I-(Engels) 1 I.April 1893. 3918 2 - (Engels) 10. Januar 1894. 3988 3 - (Engels) 12. Januar 1894. 3991 4-(Engels) 21. Dez. 1894.4086 Lange, Friedrich Albert (1828-1875) Philosoph und Sozialökonom, Journalist und Hochschullehrer; bedeutender kleinbürgerlicher Demokrat; Sekretär der Handelskammer in Duisburg (bis 1864); Mitglied des Ständigen Ausschusses des Verbandes deutscher Arbeitervereine (1864-1866); Mitglied der IAA; ging 1866 in die Schweiz, wo er Mitarbeiter verschiedener Zeitungen wurde; ab 1872 Professor in Zürich, ab 1872 in Marburg. I - (Engels) 29.März 1865. 2039 Lassalle, Ferdinand (1825-1864) Philosoph und Nationalökonom, Journalist und Schriftsteller; zunächst kleinbürgerlicher Demokrat; später führender Vertreter der deutschen Arbeiterbewegung; nahm an der Revolution von 1848/1849 teil und war seitdem mit Marx und Engels bekannt; stellte sich 1862/1863 an die Spitze der zur Selbständigkeit von der Bourgeoisie strebenden Arbeiterbewegung, wurde diktatorischer Führer des ADAV (1863/1864); Begründer des Lassalleanismus, der von seinen Schülern dogmatisiert wurde; paktierte mit Bismarck und unterstützte die Einigung Deutschlands unter der Hegemonie Preußens. 1 - (Marx) [13.Nov. 1848.] 1669 2-(Marx) 23.Febr. 1852. 1767 3 - (Marx) 6.April 1854. 1822 4 - (Marx) l.Juni 1854. 1823 5 - (Marx) 23.Jan. 1855. 1825 6 - (Marx) 28. Juli 1855. 1827 7 - (Marx) 8.Nov. 1855.1831 8-(Marx) 21.Dez. 1857. 1842 9 - (Marx) 22. Febr. 1858.1843 10 - (Marx) 11.März 1858. 1844 II - (Marx) 31. Mai 1858.1849 12 - (Marx) 10. Juni 1858. 1850 13-(Marx)12.Nov. 1858.1852 14-(Marx)2.Febr. 1859. 1855 15-(Marx)4.Febr. 1859. 1856 16-(Marx)23.Febr. 1859. 1858 17 - (Marx) 25. Febr. 1859. 1859 18 - (Engels) I4.März 1859. 1860 19 - (Marx) 16.März 1859. 1861 20 - (Marx) 28.März 1859. 1863 21 - (Marx) 4.April 1859. 1864 2 2 - (Marx) 19. April 1859. 1865 23 - (Marx) 5. Mai 1859. 1867 24 - (Engels) 18. Mai 1859.1869 25 - (Marx) 10. Juni 1859.1873 26 - (Marx) [2. Okt. 1859.] 1877 27-(Marx) 6. Nov. 1859. 1881 28-(Marx) 14. Nov. 1859. 1882 29 - (Marx) 15.Nov. 1859. 1883 30 - (Marx) 22. Nov. 1859. 1885 31 - (Marx) 30. Jan. 1860. 1890 32 - (Engels) 20. Febr. 1860. 1900 33 - (Marx) 23. Febr. 1860. 1904 34 - (Marx) 3. März 1860. 1910 35 - (Engels) 15. März 1860. 1915 36-(Marx) 9.April 1860. 1918 37 - (Marx) 24. April 1860. 1927 38 - (Marx) [um den 2. Juni 1860.] 1933 39-(Marx) 7.Sept. 1860. 1941 40 - (Marx) 15. Sept. 1860. 1942 41 - (Marx) [15.Sept. 1860.] 1943 42-(Marx) 2. Okt. 1860. 1944 43-(Marx) 23.Okt. 1860.1945 44-(Marx) 5. Nov. 1860.1946 45-(Marx) 16. Jan. 1861.1953 46-(Marx) 28. Jan. 1861.1954 47 - (Marx) 15.Febr. 1861. 1957 4 8 - (Marx) 7. März 1861. 1959 49 - (Marx) 12.April 1861. 1967 5 0 - (Marx) 8. Mai 1861. 1971 5 1 - (Marx) 29. Mai 1861. 1972 5 2 - (Marx) 11. Juni 1861. 1973 5 3 - (Marx) 22. Juli 1861.1975 54 - (Marx) 28. April 1862. 1980 55 - (Marx) 16. Juni 1862. 1982 56 - (Engels) 23. Juli 1862. 1983 57 - (Marx) 13. Aug. [1862]. 1984 58 - (Marx) 14.Aug. 1862.1985 59 - (Marx) 2O.Aug. [1862]. 1987 60-(Engels) 21.Aug. 1862.1988 61 - (Marx) 7.Nov. 1862. 1990 635 Lavigne, Paul französischer Sozialist. I - (Engels) 1.Dez. 1885.3161 Lavroff, Paul Siehe unter Lawrow, Pjotr LawroWitsch Law, John Siehe unter Harkness, Margaret Lawrow, Pjotr Lawrowitsch (1823-1900) Soziologe und Publizist, bekannter Vertreter der russischen und der internationalen Arbeiterbewegung; einer der Ideologen der Volkstümler; Mitglied der IAA; lebte seit 1870 in der Emigration; Teilnehmer der Pariser Kommune (1871); trat danach zeitweise gegen die marxistische Führung der IAA auf; Redakteur der Zeitschrift „Wperjod!" (1873-1876) und der gleichnamigen Zeitung (1875/1876); einer der Vizepräsidenten des Internationalen Sozialistischen Arbeiterkongresses von 1889, auf dem die II. Internationale begründet wurde. 1-(Marx) 27. Febr. 1871.2247 2 - (Marx) 12. Juli 1871. 2298 3 - (Engels) 9.Aug. 1871.2315 4 - (Engels) 3.Sept. 1871.2331 5-(Marx) 12.Sept. 1871.2338 6-(Engels) 5.Okt. 1871.2344 7 - (Engels) 29. Nov. 1871. 2382 8-(Engels) 19. Jan. 1872. 2398 9-(Marx) 11. Febr. 1875.2569 10 - (Marx) 8. Mai 1875. 2575 II - (Marx) 18. Juni 1875. 2580 12 - (Engels) 24.Sept. 1875. 2587 13-(Marx) 8. Okt. 1875.2589 14 - (Engels) 12.-17.Nov. 1875. 2596 15 - (Marx) 3.Dez. 1875.2598 16 - (Marx) [17. Dez. 1875.] 2602 17- (Marx) 18. Mai 1876. 2607 18-(Marx) H.Juni 1876. 2609 19 - (Marx) 15.Juni 1876. 2610 20 - (Engels) 16. Juni 1876. 2611 2 1 - (Engels) 3O.Juni 1876. 2612 22 - (Engels) 15. Aug. 1876. 2614 23 - (Engels) 15.Sept. 1876. 2623 24 - (Marx) 7. Okt. 1876. 2628 25 - (Marx) 21 .Okt. 1876. 2636 26 - (Marx) 24. Febr. 1877. 2658 27 - (Marx) 16. März 1877. 2660 636 28 - (Marx) 23. März 1877. 2661 29 - (Marx) [27. März 1877.] 2664 30 - (Marx) [29. März 1-877.] 2665 31 - (Marx) 17. April 1877. 2669 32 - (Marx) [21. April 1877.] 2672 3 3 - (Marx) 23. April 1877.2674 34 - (Engels) 10. Aug. 1878. 2722 35-(Marx) 16. Aug. 1881.2838 36 - (Marx) 23.Jan. 1882.2860 37 - (Engels) 18. Febr. 1882. 2864 38 - (Engels) 23. Febr. 1882. 2866 39 - (Engels) 10. April 1882. 2874 40 - (Engels) [3I.Juli 1882.] 2896 41 - (Engels) 24. März 1883.2948 42 - (Engels) 2. April 1883. 2951 43 - (Engels) 28.Jan. 1884.3002 44 - (Engels) 5. Febr. 1884. 3005 45 - (Engels) H.Febr. 1884. 3009 46 - (Engels) 3. März 1884. 3016 47 - (Engels) 12.Febr. 1885. 3102 48 - (Engels) 20.Okt. 1885.3151 49 - (Engels) 7.Febr. 1886.3183 50 - (Engels) 3.Sept. 1887.3319 51 - (Engels) 5.Dez. 1890.3599 52-(Engels) 14. Dez. 1892.3872 5 3 - (Engels) 21.Mai 1893. 3927 5 4 - (Engels) 13. Juni 1893.3936 55-(Engels) 4. Jan. 1894.3984 56 - (Engels) lO.Jan. 1894.3987 57 - (Engels) 18. Dez. 1894. 4084 Lee, Henry William (1865-1932) Sozialist, Reformist, Mitglied der Social Democratic Federation, später ihr Sekretär (1885-1913). 1 - (Engels) 16.April 1894. 4014 Legal Eight Hours and International Labour League (Legale Achtstunden- und internationale Arbeits-Liga) englische Arbeiterorganisation (1890-1893); geschaffen von einer Gruppe englischer Sozialisten unter Mitwirkung von Engels (Juli 1890); kämpfte für die Befreiung der Arbeiterklasse auf der Basis der Beschlüsse desPariser Kongresses der II. Internationale; Vertreter der Liga nahmen 1893 an der Gründung der Independent Labour Party teil. Siehe unter Arbeiterorganisationen, englische sozialistische und Lelewel, Joachim (1786-1861) polnischer Historiker und Revolutionär; Führer des bürgerlich-demokratischen Flügels im polnischen Aufstand von 1830/1831; danach Führer der demokratischen polnischen Emigration, begründete 1837 die Vereinigung der polnischen Emigranten, die sich 1846 der Polnischen Demokratischen Gesellschaft anschloß. 1-(Marx) 3.Febr. 1860. 1892 Le Lubez, Firfo#--Paul (geb. etwa 1834) französischer Emigrant in London, stand mit bürgerlich-demokratischen und radikalen Kräften in Frankreich und England in Verbindung; Mitbegründer der IAA (1864) und Mitglied ihres Zentralrats (1864-1866); 1866 vom Genfer Kongreß wegen seiner Intrigen und Verleumdungen aus dem Zentralrat ausgeschlossen. 1 - (Marx) 15. Febr. 1865. 2031 2 - ( M a r x ) H.Juni 1870. 2201 Leonowicz, S[tefan] Siehe unter Jarikpwska, Maria (geb. Zaleska, in zweiter Ehe Mendelsonouia) Leopold I. von Belgien (1790-1865) König von Belgien (1831-1865), berüchtigt durch die grausame Kolonisierung des Kongo; erteilte Marx 1845 die Aufenthaltserlaubnis für Belgien. 1-(Marx) 7. Febr. 1845. 1626 Leske, Karl Friedrich Julius (1821-1886) Verlagsbuchhändler und Redakteur, bürgerlicher Demokrat; Inhaber der Verlagsbuchhandlung C. Leske Darmstadt (1842 bis 1867); in den sechziger Jahren Mitglied der Fortschrittspartei; Redakteur (1862-1864) und Verleger der „Hessischen Landeszeitung. Organ der Fortschrittspartei"; gab 1867 den Verlag auf und begründete die Buchdruckerei Leske, Darmstadt. 1 - (Marx) 1. August [1846]. 1640 Leßner, Friedrich (1825-1910) Schneider, hervorragender Vertreter der deutschen und der internationalen Arbeiterbewegung; Mitglied des BdG, danach des BdK; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; im Kölner Kommunistenprozeß (1852) zu drei Jahren Festungshaft verurteilt; seit 1856 Emigrant in London; Mitglied des Kommunistischen Arbeiterbildungsvereins in London; Mitglied der IAA und ihres Generalrats (1864-1872); eingeschriebenes Mitglied der deutschen Sozialdemokratie (SDAP, SAPD und SPD); Mitglied des Britischen Föderalrats (1872-1874); Mitbegründer der IndependentLabour Party (1893). I - (Marx) H.Febr. 1866.2061 2-(Marx) 11.Aug. 1868. 2129 3 - (Marx) <10.Sept. 1868> siehe unter Eccanus, Georg und Friedrich Leßner 4 - (Engels) 4.Apri11869.2158 5 - (Engels) [16.0kt. 1872.] 2492 6 - (Engels) 16.Dez. 1875. 2601 7 - (Engels) 4. März 1877. 2659 8 - (Engels) 12. Sept. 1878. 2725 9 - (Engels) 15. März 1883. 2946 „La Liberte" (Bruxelles) demokratische Zeitung, erschien von 1865 bis 1873 in Brüssel; 1872/1873 als Wochenschrift; seit 1867 ein Organ der IAA in Belgien. I - (Marx) 12. März 1872. 2424 Liebknecht, Familie 1 - (Engels) [I.Jan. 1892.] 3722 Liebknecht, Natalie (1835-1909) seit 1868 zweite Frau und Kampfgefährtin von Wilhelm Liebknecht. 1-(Engels) 19. Dez. 1870. 2236 2-(Engels) 13. Jan. 1871.2238 3-(Engels) 2.März 1871. 2248 4-(Engels) 1 I.März 1873. 2518 5 - (Engels) 31. Juli 1877. 2683 6-(Engels) 4. Sept. 1877.2691 7 - (Engels) 25.Sept. 1886.3238 8 - (Engels) 29. Nov. 1887. 3331 9 - (Engels) 24. Dez. 1889. 3497 10-(Engels) 19.Juni 1890. 3540 II - (Engels) 2.Dez. 1891.3716 12-(Engels) < [I.Jan. 1892] > siehe unter Liebknecht, Familie 13-(Engels) I.Dez. 1892.3863 14-(Engels) 27.JuU 1893.3946 15-(Engels) I.Dez. 1893. 3972 16 - (Engels, Leßner, Thorne, Eduard Bernstein, Liebknecht, Demuth, Mendelsonowa, Wittelshöfer, Louise Freyberger, Regina Bernstein, Mendelson, Motteier, Ludwig Freyberger) [I.Juli 1894.] 4034 637 Liebknecht, Natalie und Wilhelm I - (Engels) <[l.Jan. I892]> siehe witer Liebknecht, Familie 2-(Engels) I.Dez. 1892. Liebknecht, Wilhelm (1826-1900) Philologe, Publizist und Schriftsteller, bedeutender Vertreter der deutschen und der internationalen Arbeiterbewegung; Mitglied der putschistischen kleinbürgerlichen Demokratischen Gesellschaft in Paris (Februar/März 1848), Soldat in der Deutschen Legion Herweghs (April 1848); Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; Soldat in der badisch-pfälzischen Revolutionsarmee (Mai bis Juli 1849); danach Emigrant in der Schweiz (1849/1850) und in England (1850-1862); Mitglied des BdK (wahrscheinlich seit 1847); Mitglied im Kommunistischen Arbeiterbildungsverein in London (1850 und 1856-1862); seit 1851 Londoner Korrespondent der Augsburger „Allgemeinen Zeitung"; nach der Amnestie Rückkehr nach Deutschland (1862); politisch führend tätig im ADAV, im Verband deutscher Arbeitervereine und in der Sächsischen Volkspartei; Mitbegründer der SDAP (1869) und einer der bedeutendsten Führer der deutschen Sozialdemokratie (SDAP, SAPD und SPD), hervorragender Propagandist des Marxismus in Deutschland; Mitglied des Norddeutschen Reichstags (1867-1870) und MdR (1874-1900); Mitbegründer und einer der Führer der II. Internationale (seit 1889). 1234- (Marx) 17. Sept. 1859. 1875 (Marx) 27. Febr. 1860. 1906 (Marx) [23. Febr. 1865.] 2034 (Marx) [zwischen dem 9. und 25. Mai 1865.] 2044 5 - (Marx) 24.Juni 1865. 2045 6-(Marx) II.Sept. 1865. 2048 7 - (Marx) 20. Sept. 1865. 2049 8 - (Engels) 21. Sept. 1865. 2050 9-(Marx) 21.Nov. 1865. 2055 10-(Marx) 15.Jan. 1866. 2059 II - (Marx) 6. April 1866. 2068 12-(Marx) 4.Mai 1866. 2070 13-(Marx, als Mitunterzeichner) 22. Sept. 1868. 2135 14- (Marx) 29. Juli 1870. 2209 15-(Marx) 5.April 1871.2260 638 16- (Marx) 6. April 1871. 2261 17 - (Marx) [um den lO.April] 1871. 2262 18 - (Marx) B.April 1871. 2264 19 - (Engels) [13-April 1871.] 2265 20 - (Engels) 2O.April 1871. 2269 2 1 - (Marx) 4.Mai 1871. 2273 22-(Engels) 4.Mai 1871. 2274 23-(Marx) 5.Mai 1871. 2275 24 - (Engels) 22. Juni 1871. 2289 2 5 - (Engels) 10. Juli 1871. 2295 26 - (Engels) [nicht nach dem 27. Juli 1871.] 2307 27 - (Marx) [Mitte Aug. 1871.] 2320 28-(Engels) 11.Sept. 1871.2336 29 - (Engels) 4.Nov. 1871.2357 30-(Marx) 17.Nov. 1871. 2367 31 - (Engels) 15.Dez. 1871. 2388 32 - (Engels) 2.Jan. 1872.2392 33-(Engels) 3. Jan. 1872.2393 34 - (Engels) 18. Jan. 1872. 2397 35 - (Engels) 15. Febr. 1872. 2411 36 - (Engels) 23. April 1872. 2438 37 - (Engels) 7. Mai 1872. 2440 3 8 - (Engels) 15.-22. Mai 1872. 2444 39 - (Engels) 27.-28. Mai 1872. 2449 40 - (Engels) 5.-6. Juni 1872. 2453 41 - (Engels) 24. Aug. 1872. 2480 42 - (Marx) <20.Okt. 1872) siehe unter „Der Volksstaat" (Leipzig) 43 - (Engels) 12. Febr. 1873. 2517 44 - (Engels) 27.Jan. 1874. 2541 45-(Marx) 7.Jan. 1875. 2563 46 - (Marx) 9. Jan. 1875. 2564 47-(Marx) 7. Okt. 1876. 2639 48 49 50 51 52 53 54 55 - (Engels) 9. Jan. 1877. 2647 (Engels) [11. April 1877.] 2668 (Engels) 2. Juli 1877. 2681 (Engels) 3I.Juli 1877. 2684 (Marx) 4.Febr. 1878. 2707 (Marx) 11. Febr. 1878. 2708 (Engels) I.März 1879. 2740 (Marx/Engels) <17.-18.Sept. 1879) siehe unter Bebel, Augast, Wilhelm Liebknecht, Wilhelm Bracketl.a. (Zir^ularbrief) 56 - (Engels) 10. Jan. 1880. 2770 57 - (Engels) H.März 1883. 2943 5 8 - (Engels) 10. Mai 1883. 2965 59-(Engels) 21.Aug. 1883.2978 60 - (Engels) [29.Dez. 1884.] 3087 61 - (Engels) 4.Febr. 1885.3099 62-(Engels) I.Dez. 1885.3162 63 - (Engels) 5.Dez. 1885.3165 64 - (Engels) 28.Dez. 1885.3173 65 - (Engels) 7.Jan. 1886.3176 66 - (Engels) 25.Febr. 1886.3191 67 - (Engels) 12. Mai 1886. 3205 68 - (Engels) lO.Jan. 1888.3342 69 - (Engels) 23. Febr. 1888. 3351 70 - (Engels) 29. Febr. 1888. 3354 71 - (Engels) lö.April 1888. 3361 72 - (Engels) [um den 29.April 1888.] 3363 73-(Engels) 31.Aug. 1888.3385 74 - (Engels) 4. April 1889. 3429 75-(Engels) 5.April 1889. 3430 76 - (Engels) 17.April 1889. 3432 77-(Engels) 17. Aug. 1889.3466 78-(Engels) 3. Okt. 1889.3475 79 - (Engels) 29. Okt. 1889.3483 80 - (Engels) 9.März 1890.3514 81-(Engels) 19Juni 1890.3539 82 - (Engels) 30. Juni 1890. 3542 83-(Engels) 22.Juli 1890.3545 84 - (Engels) I.Aug. 1890. 3548 85 - (Engels) 10. Aug. 1890. 3553 86 - (Engels) 15.Aug. 1890. 3554 87-(Engels) 7. Okt. 1890.3578 88 - (Engels) 25. Okt. 1890. 3582 89 - (Engels) <2.Dez. 1890> siehe unter „Berliner Volkshlatf (Berlin) 90 - (Engels) 8.Dez. 1890.3600 9 1 - (Engels) 18.Dez. 1890. 3606 92-(Engels) <[1.Jan. 1892] > sieht Unter Liebknecht, Familie 93 - (Engels) I.Dez. 1892. 3864 94 - (Engels) 28. Dez. 1892.3876 95-(Engels) 29.Jan. 1893. 3891 9 6 - (Engels) 7. März 1893.3903 97 - (Engels) 27.Juli 1893. 3945 98 - (Engels) 21.Dez. 1893. 3981 99-(Engels) < 12. Nov. 1894> siehe unter „Vorwärts. Berliner Volksblatt"' (Berlin) 100 - (Engels) 24.Nov. 1894.4075 Siehe auch unter „Der Volksstaat" (Leipzig); „Vorwärts. Berliner Volksblatt" (Berlin) Lincoln, Henry John Redakteur der englischen Tageszeitung „The Daily News" (Anfang der fünfziger Jahre). 1 - (Engels) 30. März 1854. 1821 Siehe auch unter „The Daily News" (London) Lindemann, Carl Hugo (1867-1950) Schriftsteller, Ökonom, Sozialdemokrat; lebte in den neunziger Jahren in London; Mitverfasser des „Handbuchs des Socialismus"; MdR (1903-1906); später Geheimrat in Stuttgart, seit 1920 Professor in Köln. 1 - (Engels) <6.0kt. 1892> siehe unter Lindemann, Hugo und Carl Stegmann Lindemann, Hugo und Carl Stegmann 1 - (Engels) 6.0kt. 1892.3838 Lindheimer, B. deutscher Sozialdemokrat. 1 - (Engels) 21. April 1877.2673 2 - (Engels) 26.April 1877.2676 3 - (Engels) [3. oder 4. Mai 1877.] 2677 Lloyd, Henry Demarest (1847-1903) amerikanischer Publizist, schrieb mehrere Bücher über ökonomische Fragen; trat gegen die Monopolisten und für die Unterstützung des Kampfes der amerikanischen Arbeiterklasse auf. 1 - (Engels) [Mitte März 1893.] 3910 2 - (Engels) 27. Mai 1893. 3929 Loening, Carl Friedrich Si'eAe unter Löwenthal, Zacharias Lommel, Georg kleinbürgerlicher Demokrat; war im April 1848 am badischen Aufstand beteiligt; emigrierte danach in die Schweiz; half Marx beim Sammeln von Material für dessen Streitschrift „Herr Vogt". 1 - (Marx) 9. April 1860. 1919 „Londoner Arbeiter-Zeitung" (London) deutschsprachige Wochenzeitung, die in den achtziger Jahren in London erschien; an der Spitze der Zeitung stand eine Zeitungskommission. Siehe Unter Koch, Hugo Longuet, Charles (1839-1903) Journalist, Vertreter der französischen Arbeiterbewegung; zunächst Proudhonist, entwickelte sich unter dem Einfluß von Marx zum Marxismus hin; Mitglied der IAA und ihres Generalrats (1866/1867 und 1871, 1872); Mitglied der Pariser Kommune (1871); nach deren Niederschlagung Emigrant in London; seit 1872 mit Marx' Tochter Jenny 639 verheiratet; schloß sich später den Possibilisten an. 1-(Marx) 4. Jan. 1881.2804 2 - (Engels) H.März [1883]. 2940 Longuet, Jenny (geb. Marx) (1844-1883) älteste Tochter von Jenny und Karl Marx; Journalistin, Vertreterin der internationalen Arbeiterbewegung; spielte eine bedeutende Rolle bei der Unterstützung des irischen Unabhängigkeitskampfes; seit 1872 als Frau und Kampfgefährtin von Charles Longuet in der französischen Arbeiterbewegung tätig. 1 - (Marx) < 17. Mai 1864> siehe unter Marx, Jenny (Tochter) 2-(Marx) <11.Jan. 1865 > siehe unter Marx. Jenny (Tochter) 3 - (Marx) <16.März 1866) siehe unter Marx, Jenny (Tochter) 4 - (Marx) <5. Sept. 1866 > siehe unter Marx, Jenny (Tochter) 5 - (Marx) <5.Mai 1867> siehe unter Marx, Jenny (Tochter) 6 - (Marx) <2.Juni 1869) siehe unter Marx, Jenny (Tochter) 7 - (Marx) <10.Juni 1869> sieAe unter Marx, Jenny (Tochter) 8 - (Marx) <31 .Mai 1870> siehe unter Marx, Jenny (Tochter) 9 - (Marx) <13. Juni 1871 > sieAe unter Marx, Jenny; Laura Lafargue und Eleanor Marx 10 - (Engels) 19. Nov. 1872. 2498 11 - (Marx) [zwischen dem 20. und 24. April 1874.] 2548 12-(Engels) 2.Aug. 1874.2553 13 - (Marx) H.Aug. 1874.2557 14 - (Marx) [Ende August/Anfang Sept. 1876.] 2616 15 - (Marx) [16.Sept. 1878.] 2727 16-(Marx) 19.Aug. 1879. 2751 17 - (Engels) 24. Febr. 1881.2810 18 - (Marx) 1 I.April 1881. 2819 19-(Marx) 29.April 1881. 2822 20 - (Engels) 31. Mai 1881. 2823 21-(Marx) 6-Juni 1881. 2827 22 - (Engels) 17. Juni 1881. 2828 23 - (Marx) 22. Juli 1881. 2833 24 - (Marx) 18. Aug. 1881. 2840 25 - (Marx) 7.Dez. 1881.2848 640 26-(Marx)17.Dez. 1881.2852 27 - (Marx) 23.Febr. 1882. 2867 2 8 - (Marx) 16. März 1882. 2868 29 - (Marx) 27. März 1882. 2871 30 - (Marx) 6.-7. April 1882. 2873 31 - (Marx) 28. April 1882. 2880 32 - (Marx) 8. Mai 1882. 2883 3 3 - (Marx) 26. Mai 1882. 2887 3 4 - (Marx) 4. Juni 1882. 2889 35 - (Engels) 27.Aug. 1882. 2901 Lopatin (Lopatine), German Alexandrowitsch (1845-1918) russischer Revolutionär; Volkstümler; emigrierte aus Rußland, um sich den Verfolgungen des Zarismus zu entziehen; lebte in London (1870) und in Paris (1873 bis 1878); Mitglied der IAA und ihres Generalrats (1870); übersetzte einen großen Teil des ersten Bandes des „Kapitals" ins Russische. 1-(Engels) [Juni 1870.] 2202 2 - (Engels) [um den 20. Okt. 1874.] 2562 3-(Engels) [3.April 1878.] 2712 Loria, Achille (etwa 1857 - etwa 1943) italienischer Soziologe und Ökonom; Verfälscher des Marxismus. 1-(Marx) 3.Dez. 1879. 2764 2-(Marx) 13.Nov. 1880. 2799 3 - (Engels) [Ende April 1883.] 2962 Löwenthal, Zacharias (seit 1857 Loening, Carl Friedrich) (1810-1884) Verlagsbuchhändler, bürgerlicher Demokrat; Inhaber von „C. Löwenthals Verlagsbuchhandlung" in Mannheim (1835/1836); 1836 Maßregelung wegen der Herausgabe der Schriften des Jungen Deutschlands; später zusammen mit J. Rütten Inhaber der „Literarischen Anstalt J. Rütten" in Frankfurt a,M. (1843-1878), die seit 1858 „Literarische Anstalt Rütten & Loening" heißt; 1857 Übertritt zum Protestantismus und Namensänderung. 1 - (Marx) 9. Mai [1845]. 1628 Lubez, Victor unter he Lubez, Victor'Paul Ludlow, John Malcolm Forbes (1821-1911) Advokat und Publizist, christ- licher Sozialist; war in der englischen Kooperativbewegung tätig. 1 - (Marx) lO.April 1869. 2159 Lupus SieAe unter Wolß, Friedrich Wilhelm Magyar Bizottsag ungarisches Flüchtlingskomitee, das sich nach der Niederlage der ungarischen Befreiungsbewegung in der Revolution von 1848/1849 gebildet hatte; tonangebend waren die kleinbürgerlich-demokratischen Kräfte, Sitz war London. 1 - (Engels) [Ende Febr. 1850.] 1703 Mahon, John Lincoln (1865-1933) Mechaniker, führender Vertreter der britischen Arbeiterbewegung; Mitglied des Exekutivkomitees der Social Democratic Federation (1884); seit Dezember 1884 Mitglied der Socialist League und 1885 ihr Sekretär; einer der Organisatoren der „North of England Socialist Federation" (1887); Verfasser der Schrift „A Labour Programm"; mit Engels auch persönlich gut bekannt. 1 - (Engels) 28.Nov. 1884.3081 2 - (Engels) 22. Juni 1887. 3303 . 3 - (Engels) 23. Juni 1887. 3303 4 - (Engels) 26. Juli 1887. 3309 5 - (Engels) 14. Febr. 1889. 3418 6 - (Engels) 21. Febr. 1889. 3420 Mailänder Sektion der Internationalen Arbeiter«Assoziation Siehe unter Cuno, Theodor Friedrich „The Manchester Guardian" (Manchester) Tageszeitung, erscheint seit 1821 in Manchester; Organ der Anhänger des Freihandels, später Organ der Liberalen. 1 -(Engels), [vordem 16.Febr. 1864.] 1997 Martignetti, Pasquale (1844-1920) Beamter, aufrechter Sozialist; übersetzte zahlreiche Arbeiten von Marx und Engels ins Italienische; blieb bis an sein Lebensende dem revolutionären Sozialismus treu. 1 - (Engels) 19. Juni 1883. 2972 2-(Engels) 22.Aug. 1883.2979 41 Mant/Engels-Verzeichnis II 3 - (Engels) 8.Nov. 1884. 3076 4-(Engels) 30. Dez. 1884.3089 5 - (Engels) 11.April 1885. 3109 6-(Engels)[19.Mai1885.]3119 7-(Engels) B.Juni 1885. 3123 8-(Engels) 21.Dez. 1885.3170 9 - (Engels) [12.März 1886.] 3194 10 - (Engels) 17.Sept. 1886.3236 11-(Engels) 18. Jan. 1887.3260 12 - (Engels) 26.Jan. 1887. 3261 13- (Engels) 21. Mai 1887. 3291 14 - (Engels) 20. Juni 1887. 3302 15 - (Engels) 10. Jan. 1888. 3344 16 - (Engels) 20. April 1888.3362 17- (Engels) 9. Juli 1889. 3459 18 - (Engels) 20. Juli 1889. 3463 19 - (Engels) 9. Nov. 1889. 3484 20 - (Engels) 30. Nov. 1889. 3491 21 - (Engels) 13.Jan. 1890. 3504 22 - (Engels) 30. März 1890.3517 23 - (Engels) 24. Mai 1890. 3534 24 - (Engels) 9.Jan. 1891.3612 25 - (Engels) 6. März 1891. 3634 26 - (Engels) 2. April 1891. 3647 27 - (Engels) 19.Juni 1891. 3668 28 - (Engels) 30. März 1892. 3753 29 - (Engels) 21. April 1892. 3760 30 - (Engels) 25. Juli 1892.3802 31 - (Engels) 22. Aug. 1892. 3815 32-(Engels) 18. Okt. 1892.3842 33 - (Engels) 8.Jan. 1895.4096 Marx, Eleanor (1856-1898) jüngste Tochter von Jenny und Karl Marx; Hauslehrerin, zeitweilig Schauspielerin, Journalistin; bedeutende Vertreterin der englischen Arbeiterbewegung; seit 1884 Lebens- und Kampfgefährtin von Edward Aveling, nannte sich seitdem Marx-Aveling. 1 - (Marx) 3. Juli 1865. 2046 2 - (Marx) 5.Se P t. 1865. 3-(Marx) 26.April 1869. 2160 4 - (Marx) <13.Juni 1871 > siehe taiter Marx, Jenny; Laura Lafargüe und Eleanor Marx 5 - (Marx) 21. Mai 1882. 2886 6 - (Marx) 28. Mai 1882. 2888 7-(Marx) 10.Nov. 1882. 2916 8 - (Marx) [23.Dez. 1882.] 2926 9-(Marx) 8. Jan. 1883.2927 10 - (Marx) 9.Jan. 1883.2928 641 1 1 - (Marx) 10. Jan. 1883.2929 12 - (Engels) <10.Mai1888>sieAetfn/er MarxAveling, Eleanor 13 - (Engels) <[um den 13.Mai 1889]> siehe unter Marx-Aveling, Eleanor 14 - (Engels) <[14.Jan.1890]>sieAetfnferMarcAveling, Eleanor 15-(Engels) <14.Nov. 1894) siehe unter Lafargue, Laura Und Eleanor Marx-Aveling 16 - (Engels) <9.Juli 1895) siehe unter MarxAveling, Eleanor Marx, Heinrich (1777-1838) Advokatanwalt und Justizrat in Trier, Vater von Karl Marx. 1-(Marx) 10.Nov. [1837]. 1547 Marx, Jenny (Frau) (geb. von Westphalen) (1814-1881) seit 1843 Frau und Kampfgefährtin von Karl Marx. 1 - (Engels) 25.Juli 1849.1685 2 - (Engels) [18. Dez. 1852.] 1752 3 - (Engels) 14.Jan. 1852. 1756 4-(Marx)! I.Juni 1852. 1777 5 - (Marx) 21. Juni 1856. 1833 6 - (Marx) 8.Aug. 1856.1836 7 - (Engels) [um den 16. April 1857.] 1840 8 - (Engels) H.April 1858.1845 9 - (Engels) 11.Mai 1858. 1847 10-(Engels) 5.Nov. 1859. 1880 11 - (Engels) 22. Dez. 1859. 1888 12-(Engels) 15.Aug. 1860. 1937 13-(Marx)15.Dez. 1863.1995 14 - (Marx) 9.Mai 1864. 2001 15-(Marx) lO.Mai 1864. 2002 16-(Marx) 13.Mai 1864. 2003 17 - (Marx) 2. Sept. 1864. 2009 18-(Engels) 3.Jan. 1868. 2112 19-(Engels) 15. Aug. 1870.2218 20 - (Marx) 25.Aug. 1871. 2328 21 - (Marx) 23.Sept. 1871.2342 22 - (Marx) [19.April 1874.] 2547 23-(Marx) tO.Mai 1875. 2577 24 - (Marx) 17. Sept. 1878. 2728 Marx, Jenny (Tochter) (seit 1872 Longuet, Jenny) (1844-1883) älteste Tochter von Jenny und Karl Marx; Journalistin, Vertreterin der internationalen Arbeiterbewegung; spielte eine be- 642 deutende Rolle bei der Unterstützung des irischen Unabhängigkeitskampfes; seit 1872 als Frau und Kampfgefährtin von Charles Longuet in der französischen Arbeiterbewegung tätig. 1 - (Marx) 17.Mai 1864. 2004 2-(Marx) 11. Jan. 1865.2026 3 - (Marx) 16. März 1866. 2062 4-(Marx) 5.Sept. 1866. 2078 5 - (Marx) 5.Mai 1867. 2090 6 - (Marx) 2. Juni 1869. 2164 7 - (Marx) lO.Juni 1869. 2165 8 - (Marx) 31. Mai 1870. 2199 9 - (Marx) <13. Juni 1871 > sieAe unter Marx, Jenny; Laura Lafargue und Eleanor Marx 10 - (Engels) <19.Nov. 1872) siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 11 - (Marx) ([zwischen dem 20. und 24. April 1874]) sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 1 2 - (Engels) <2.Aug. 1874) sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 13 - (Marx) (H.Aug. 1874) siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 14 - (Marx) <[EndeAug./AnfangSept.1876]> sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 15 - (Marx) <16.Sept. 1878) sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 16 - (Marx) <19.Aug. 1879) sieAe Unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 17 - (Engels) <24. Febr. 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 18 - (Marx) <11 .April 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 19 - (Marx) <29.April 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 20 - (Engels) <3I.Mai 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 21 - (Marx) (6. Juni 1881) sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 22 - (Engels) <17. Juni 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 23 - (Marx) <22.Juli 1881) sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 24 - (Marx) <18.Aug. 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 25-(Marx) <7.Dez. 1881) sieAe Unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 26 - (Marx) < 17. Dez. 1881 > sieAe unter Longuet, Jinriy (geb. Marx) 27 - (Marx) <23.Febr. 1882> siehe unter Longaet, Jenny (geb. Marx) 28 - (Marx) <16.März 1882> siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 29 - (Marx) <27.März 1882> sieAe unter Longuei, Jenny (geb. Marx) 30-(Marx) <6.-7.April 1882> siehe unier Longuet, Jenny (geb. Marx) 31 - (Marx) <28.April 1882) siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 32 - (Marx) <8.Mai 1882> siehe Unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 33 - (Marx) <26.Mai 1882> siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 34 - (Marx) <4. Juni 1882) siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) 35 - (Engels) <27.Aug. 1882) siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx) Marx, Jenny, Laura Lafargue und Eleanor Marx 1 - (Marx) 13. Juni 1871. 2282 Marx, Jenny und Laura Marx 1 - (Engels) 1 I.Mai 1858. 1848 Marx, Karl (1818-1883) 1 - (Engels) [Anfang Okt. 1844.] 1 2 - (Engels) 19.Nov. 1844.2 3 - (Engels) [20. Jan. 1845.] 3 4-(Engels) 22.-26. Febr. und 7. März 1845.4 5-(Engels) 17.März 1845. 5 6 - (Engels) 27.Juli 1846. 6 7 - (Engels) 19.Aug. 1846.7 8 - (Engels) I8.Sept. 1846. 10 9-(Engels) [Sept. 1846.] 11 10 - (Engels) [18.0kt. 1846.] 12 11 - (Engels) [um den 23. Okt. 1846.] 14 12 - (Engels) 2.Nov. [1846]. 15 13-(Engels) [Dez. 1846.] 16 14 - (Engels) 15. Jan. 1847. 17 15 - (Engels) 9.März [1847]. 18 16 - (Engels) 28.-30. Sept. 1847. 20 17 - (Engels) 25.-26. Okt. 1847. 21 18 - (Engels) 14.-15.Nov. 1847. 22 19 - (Engels) [23./24.Nov. 1847.] 23 20-(Engels) H.Jan. 1848. 24 21 - (Engels) [21Jan. 1848J 25 22 - (Engels) 9.März [1848]. 26 23 - (Engels) [18.März 1848.] 29 24 - (Engels) 25.April 1848. 31 2 5 - (Engels) 9. Mai 1848. 32 26 - (Engels) 28.Dez. [1848]. 36 27 - (Engels) 7.-8. Jan. 1849. 37 28-(Engels) 25. Nov. 1850.46 29-(Engels) 17. Dez. 1850.48 30-(Engels) 8. Jan. 1851.51 31 - (Engels) [25.Jan. 1851.] 53 3 2 - (Engels) 29. Jan. [1851]. 55 33-(Engels) 5. Febr. 1851.57 34 - (Engels) [12. Febr. 1851.] 60 35-(Engels) 13.Febr. 1851.61 36 - (Engels) 25.Febr. [1851]. 64 37 - (Engels) 26. Febr. [1851]. 65 38 - (Engels) [26.Febr. 1851]. 67 39 - (Engels) 27. Febr. 1851. 68 40-(Engels) [28.Febr. 1851.] 69 4 1 - (Engels) 10. März 1851. 72 4 2 - (Engels) 17. März 1851. 73 4 3 - (Engels) 19. März 1851. 75 44-(Engels) 3.April [1851]. 79 45-(Engels)! I.April 1851. 80 46-(Engels) 15.April 1851. 82 47-(Engels) I.Mai 1851. 83 48 - (Engels) [6. oder 7.Mai 1851.] 86 49-(Engels) 8.Mai [1851]. 87 5 0 - (Engels) 9.Mai 1851. 88 51-(Engels) [15.Mai 1851.] 89 52 - (Engels) 19.Mai 1851.91 5 3 - (Engels) 23. Mai 1851. 93 5 4 - (Engels) [3. Juni 1851.] 95 5 5 - (Engels) 27. Juni 1851. 97 56 - (Engels) [um den 6.Juli 1851.] 98 57 - (Engels) 17-Juli 1851. 101 58 - (Engels) [um den 20. Juli 1851.] 102 59 - (Engels) 30. Juli 1851. 103 60 - (Engels) [um den I.Aug. 1851.] 105 61 - (Engels) [um den lO.Aug. 1851.] 107 6 2 - (Engels) [um den 1 I.Aug. 1851.] 108 63-(Engels) 21. Aug. 1851.111 64 - (Engels) [um den 27. Aug. 1851.] 113 65 - (Engels) 1.Sept. [1851.] 115 66 - (Engels) 8.Sept. [1851.] 116 67-(Engels) 11. Sept. [1851]. 117 68 - (Engels) 19.Sept. [1851]. 119 69 - (Engels) 23.Sept. 1851.120 70-(Engels) [25.] Sept. 1851. 122 71 - (Engels) [26.Sept. 1851.] 123 72 - (Engels) 15.0kt. 1851.125 73 - (Engels) [um den 27. Okt. 1851.J 128 643 74 - (Engels) 27. Nov. 1851. 130 75 - (Engels) 3.Dez. 1851.132 76-(Engels) 10. Dez. 1851.134 77-(Engels) 11.Dez. 1851. 135 78-(Engels) 16. Dez. 1851.136 79-(Engels) 6. Jan. 1852. 137 80-(Engels) 22. Jan. 1852. 139 81 - (Engels) 28. Jan. 1852. 141 82-(Engels) 29. Jan. 1852. 142 83 - (Engels) 2. Febr. 1852. 143 84 - (Engels) 17.Febr. 1852. 146 85 - (Engels) 19.Febr. 1852. 148 86 - (Engels) 2.März 1852. 151 87 - (Engels) 18.März 1852. 153 88-(Engels) I.April 1852. 155 89 - (Engels) 2O.April 1852. 158 90 - (Engels) 25.April 1852. 160 91 - (Engels) 27.April 1852. 161 92 - (Engels) 29.April 1852. 162 93 - (Engels) l.Mai 1852. 164 94 - (Engels) 4. Mai 1852.165 95 - (Engels) 7. Mai 1852.167 96 - (Engels) 19. Mai 1852. 169 97 - (Engels) 21. Mai 1852. 170 98 - (Engels) 22.Mai 1852. 171 99 - (Engels) 24. Mai [1852]. 173 100 - (Engels) 30. Juni 1852. 174 101 - (Engels) 6.Juli 1852. 176 102 - (Engels) 15.Juli 1852.178 103 - (Engels) 22. Juli 1852. 180 104 - (Engels) 6. Aug. 1852.183 • 105 - (Engels) [9.Aug. 1852.]185 106 - (Engels) 16. Aug. 1852. 187 107 - (Engels) [24. Aug. 1852.] 189 108 - (Engels) 7. Sept. 1852. 193 109 - (Engels) K S e p t . 1852. 196 110-(Engels) 2O.Sept. 1852. 198 111-(Engels) [23.Sept. 1852.] 199 112 - (Engels) 24.Sept. 1852. 201 113 - (Engels) [um den 1 .Okt. 1852.] 203 114- (Engels) 4. Okt. 1852.204 115-(Engels) 10.Okt. 1852.205 116 - (Engels) [14. Okt. 1852.] 207 117 - (Engels) 18. Okt. 1852. 208 118 - (Engels) [22. Okt. 1852.] 210 119- (Engels) 27. Okt. 1852.213 120 - (Engels) 28. Okt. 1852. 216 121 - (Engels) 28.Okt. 1852 [2.Brief]. 217 122 - (Engels) [31. Okt. 1852.] 218 123 - (Engels) [5.-6.Nov.] 1852. 221 644 124 - (Engels) 27. Nov. 1852. 225 125 - (Engels) 29.Nov. 1852. 226 126-(Engels) 11. Febr. 1853.232 127 - (Engels) [9. März 1853.] 234 128 - (Engels) [1 I.März 1853.] 236 129 - (Engels) lO.April [1853]. 238 130- (Engels) 26. April 1853. 241 131 - (Engels) [27.April 1853.] 243 132- (Engels) 20. Mai 1853. 245 133 - (Engels) [um den 26. Mai 1853.] 247 134 - (Engels) 31. Mai 1853. 248 135 - (Engels) [l.Juni 1853.] 249 136-(Engels) 6.Juni [1853]. 251 137 - (Engels) 9. Juni 1853. 252 138 - (Engels) 9. Juli [1853]. 256 139 - (Engels) 24. Aug. 1853. 259 140 - (Engels) 19. Sept. 1853. 263 141 - (Engels) 29.Sept. 1853. 265 142 - (Engels) 23.Nov. 1853. 273 143 - (Engels) 23. März 1854. 287 144-(Engels) 3.APril 1854. 289 145 - (Engels) 2O.April 1854. 292 146 - (Engels) [um den 2I.April 1854.] 293 147 - (Engels) [um den 24. April 1854J 295 148-(Engels) l.Mai 1854. 297 149 - (Engels) 9. Mai 1854. 300 150- (Engels) lO.Juni 1854. 303 151-(Engels) 15.Juni 1854. 305 152- (Engels) 6. Juli 1854. 308 153- (Engels) 20-Juli 1854. 310 154 - (Engels) 12.Dez. 1855.358 155 - (Engels) 7.Febr. 1856.361 156- (Engels) 7. März 1856. 366 157- (Engels) KApril 1856. 369 158-(Engels) 23.Mai 1856. 375 159- (Engels) 26. Mai 1856. 376 160 - (Engels) 4. Aug. 1856.382 161 - (Engels) [nicht vor dem 27. Sept. 1856.] 385 162 - (Engels) 17.Nov. 1856.389 163 - (Engels) [22. Jan. 1857.] 395 164 - (Engels) 11 .März 1857. 400 165 - (Engels) 20. März 1857. 402 166- (Engels) 31.März 1857. 405 167 - (Engels) 2. April 1857. 406 168 - (Engels) [22. April 1857.] 409 169-(Engels) 1 I.Mai 1857. 412 170 - (Engels) 20. Mai 1857. 413 171 - (Engels) 28. Mai 1857. 416 172- (Engels) [12. Juni 1857.] 417 173 - (Engels) [11.] Juli 1857. 424 174- (Engels) 30. Juli 1857.429 175 - (Engels) 21.Aug. 1857.432 176-(Engels) 25. Aug. 1857.433 177 - (Engels) 8.Se P t. 1857.435 178- (Engels) lO.Sept. [1857]. 436 179 - (Engels) [11. oder 12. Sept. 1857.] 437 180 - (Engels) 18. Sept. 1857. 440 181 - (Engels) 21.Sept. 1857.442 182 - (Engels) 22. Sept. 1857. 443 183 - (Engels) 24. Sept. 1857. 445 184 - (Engels) 6. Okt. 1857. 447 185 - (Engels) 19.0kt. 1857.448 186-(Engels) 29. Okt. 1857.450 187 - (Engels) b.Nov. 1857.453 188 - (Engels) 16. Nov. 1857. 454 189 - (Engels) 17. Nov. 1857.455 190 - (Engels) 7.Dez. 1857. 457 191 - (Engels) 9. Dez. 1857. 459 192 - (Engels) 11 .Dez. 1857. 460 193 - (Engels) 17. Dez. 1857. 461 194 - (Engels) 31. Dez. 1857. 466 195 - (Engels) 6. Jan. 1858. ,469 196-(Engels) 7. Jan. 1858. 470 197 - (Engels) H.Jan. 1858. 473 198 - (Engels) 15.Jan. 1858. 474 199 - (Engels) 25. Jan. 1858. 477 200 - (Engels) 28. Jan. 1858. 478 201 - (Engels) 3O.Jan. 1858. 481 202-(Engels) 8. Febr. 1858.483 203-(Engels) 11. Febr. 1858.485 204 - (Engels) 18. Febr. 1858. 487 205 - (Engels) 24. Febr. 1858. 489 206 - (Engels) I.März 1858. 490 207 - (Engels) 4. März 1858. 492 208 - (Engels) 11. März 1858. 494 209 - (Engels) [16.März 1858.] 496 210 - (Engels) 17.März 1858. 497 211 - (Engels) [26. März 1858.] 499 212-(Engels) 9.April 1858. 502 213- (Engels) 22. April 1858. 503 214 - (Engels) 3O.APri11858.505 215- (Engels) 9. Juni 1858. 509 216- (Engels) 14. Juli 1858.511 217 - (Engels) 16JuH 1858. 513 218 - (Engels) lO.Aug. 1858. 517 219-(Engels) 7.Okt. 1858. 521 220 - (Engels) 21.Okt. 1858. 523 221 - (Engels) 27.Jan. 1859. 540 222 - (Engels) 10. Febr. 1859. 545 223 - (Engels) 14. Febr. 1859. 546 224 - (Engels) 4. März 1859. 553 225 - (Engels) 11 .April 1859. 560 226 - (Engels) 23. Mai 1859. 568 227 - (Engels) 14. Juli 1859. 577 228 - (Engels) 18. Juli 1859. 579 229 - (Engels) [20. Juli 1859.] 581 230-(Engels) 25.JuIi 1859.583 231 - (Engels) 3.Aug. 1859.585 232 - (Engels) 10. Aug. 1859. 587 233 - (Engels) [8.Se P t. 1859.] 591 234 - (Engels) 22.Sept. 1859. 593 235 - (Engels) [zwischen dem 23.und27.Sept. 1859.] 595 236-(Engels) 3. Okt. 1859.598 237 - (Engels) 28. Okt. 1859. 602 238 - (Engels) 4. Nov. 1859. 604 239 - (Engels) 17.Nov. 1859. 608 240 - (Engels) 28. Nov. 1859. 611 241 - (Engels) [11. oder 12.Dez. 1859.] 613 242 - (Engels) [19.Dez. 1859.] 615 243 - (Engels) 26.Jan. 1860. 619 244 - (Engels) 31. Jan. 1860. 621 245 - (Engels) I.Febr. 1860. 623 246 - (Engels) 2. Febr. 1860. 624 247 - (Engels) 4. Febr. 1860. 626 248 - (Engels) 7. Febr. 1860. 628 249 - (Engels) 9.Febr. 1860.631 250 - (Engels) 12. Febr. 1860. 632 251 - (Engels) 8.April 1860. 636 252 - (Engels) [7. Mai 1860.] 643 253 - (Engels) 10. Mai 1860. 645 254- (Engels) 11.Mai 1860. 646 255- (Engels) 31. Mai 1860. 648 256- (Engels) 20. Juni 1860. 652 257 - (Engels) [um den 25.Juni 1860.] 653 258 - (Engels) 26. Juni 1860.656 259 - (Engels) [27. Juni 1860.] 657 260 - (Engels) [um den 28. Juni 1860.] 659 261 - (Engels) [um den 23. Juli 1860.] 663 262 - (Engels) l.Aug. [1860]. 666 263 - (Engels) 15. Sept. 1860. 674 264 - (Engels) I.Okt. 1860. 677 265-(Engels) 5.Okt. 1860.679 266 - (Engels) 3.Dez. 1860.689 267-(Engels) 5.Dez. 1860.690 268-(Engels) 18.Dez. 1860. 694 269 - (Engels) 19. Dez. 1860. 696 270 - (Engels) 7.Jan. 1861. 702 271 - (Engels) [31.Jan. 1861.] 709 645 272-(Engels) 4.Febr. 1861. 711 273 - (Engels) 6.Febr. 1861.712 274 - (Engels) l l j u n i 1861. 719 275-(Engels) 3.Juli 1861. 722 276 - (Engels) 27. Nov. 1861. 732 277 - (Engels) [2.Dez. 1861.] 733 278 - (Engels) 28. Febr. 1862. 740 279 - (Engels) 5. März 1862. 742 280 - (Engels) [um den 8. März 1862.] 744 281 - (Engels) 5.Mai 1862. 747 282 - (Engels) 12. Mai 1862. 749 283 - (Engels) [um den 18.Mai 1862J 750 284 - (Engels) 23. Mai 1862. 752 285 - (Engels) 29. Mai 1862. 754 286 - (Engels) 4. Juni 1862. 755 287 - (Engels) [um den 3-Juli 1862.] 758 288 - (Engels) 30. Juli 1862. 762 289 - (Engels) [31. Juli 1862.] 764 290- (Engels) l.Aug. 1862.765 291 - (Engels) 8.Aug. 1862.768 292 - (Engels) [vor dem 12. Aug. 1862.] 770 293 - (Engels) [13.Aug. 1862.] 771 294 - (Engels) [21 .Aug. 1862.] 774 295 - (Engels) [Anfang Sept. 1862.] 775 296 - (Engels) 9.Sept. 1862.776 297-(Engels) 16. Okt. 1862.778 298 - (Engels) 5.Nov. 1862. 781 299 - (Engels) 15. Nov. 1862. 784 300 - (Engels) 26. Dez. 1862. 788 301 - (Engels) 30. Dez. 1862. 789 302 - (Engels) 7. Jan. 1863. 791 303 - (Engels) 13.Jan. 1863. 793 304 - (Engels) 26. Jan. 1863. 795 305 - (Engels) 17. Febr. 1863. 799 306 - (Engels) 19. Febr. 1863. 800 307 - (Engels) [um den 21 .Febr. 1863.] 802 308 - (Engels) 8. April 1863. 805 309 - (Engels) 21 .April 1863. 808 310 - (Engels) 20. Mai 1863.809 311- (Engels) 11. Juni 1863. 812 312-(Engels) 24.Juni 1863. 815 313 - (Engels) 24.Nov. 1863.819 314 - (Engels) 3.Dez. 1863.821 315 - (Engels) 3.Jan. 1864.825 316 - (Engels) 29.April 1864. 830 317 - (Engels) l.Mai 1864. 831 318 - (Engels) 2. Mai 1864. 832 319-(Engels) [2.Mai 1864.] 833 320 - (Engels) 30. Mai 1864. 836 321 - (Engels) 3.Juni 1864. 838 646 322-(Engels)9.Juni 1864. 840 323 - (Engels) 5. Juli 1864.844 324 - (Engels) 2. Sept. 1864. 847 325 - (Engels) 4. Sept. 1864.849 326 - (Engels) 2. Nov. 1864. 852 327 - (Engels) 7.Nov. 1864.854 328 - (Engels) 9.Nov. 1864.855 329 - (Engels) 16.Nov. 1864. 857 330 - (Engels) 22.Nov. 1864.859 331 - (Engels) 27.Jan. 1865. 867 332 - (Engels) 5.Febr. 1865.871 333 - (Engels) 7. Febr. 1865.874 334 - (Engels) 9. Febr. 1865. 875 335 - (Engels) 13.Febr. 1865. 878 336 - (Engels) 20. Febr. 1865. 882 337 - (Engels) 22. Febr. 1865.883 338 - (Engels) 24. Febr. 1865. 885 339 - (Engels) 27. Febr. 1865. 887 340 - (Engels) 3.März 1865.888 341- (Engels) 6. März 1865. 890 342 - (Engels) 11 .März 1865. 893 343 - (Engels) 14. März 1865. 895 344 - (Engels) 12.April 1865. 898 345 - (Engels) 16. April 1865. 899 346 - (Engels) 3. Mai 1865. 902 347-(Engels) 12.Mai 1865. 904 348- (Engels) 15. Juli 1865. 908 349 - (Engels) 25.Juli 1865. 909 350-(Engels) 7.Aug. 1865. 912 351 - (Engels) 16.Aug. 1865.914 352 - (Engels) 21.Aug. 1865.916 353-(Engels) 4. Okt. 1865.918 354 - (Engels) 13.Nov. 1865. 921 355 - (Engels) 17.Nov. 1865. 923 356 - (Engels) 1.Dez. 1865.925 357 - (Engels) 4.Jan. 1866.929 358 - (Engels) 26.Jan. 1866. 932 359 - (Engels) 10. Febr. 1866. 934 360 - (Engels) 19.Febr. 1866. 937 361 - (Engels) 22. Febr. 1866. 939 362 - (Engels) 5. März 1866.941 363 - (Engels) [um den 10. März 1866.] 943 364 - (Engels) 27. März 1866. 948 365 - (Engels) 2. April 1866. 950 366 - (Engels) 6.April 1866. 951 367 - (Engels) lO.April 1866. 953 368 - (Engels) 13.APril 1866. 954 369-(Engels) I.Mai 1866. 956 370 - (Engels) 9. Mai 1866. 957 371 - (Engels) 16.Mai 1866. 959 372 - (Engels) 25.Mai 1866. 961 373 - (Engels) 11. Juni 1866. 964 374 - (Engels) 4. Juli 1866. 966 375 - (Engels) 9.Juli 1866. 968 376 - (Engels) 12.Juli 1866. 969 377 - (Engels) 25.Juli 1866. 971 378 - (Engels) 6. Aug. 1866. 973 379 - (Engels) 10. Aug. 1866. 975 380 - (Engels) 2. Okt. 1866. 980 381 - (Engels) 5.0kt. 1866. 982 382 - (Engels) 1 l.Nov. 1866. 985 383 - (Engels) 14. Dez. 1866. 987 384 - (Engels) 21. Dez. 1866. 989 385-(Engels) 29. Jan. 1867.992 386 - (Engels) 13. März 1867. 995 387- (Engels) 4.April 1867. 997 388 - (Engels) 27.April 1867.1000 389 - (Engels) 16. Juni 1867.1004 390 - (Engels) 24. Juni 1867.1006 391 - (Engels) 26. Juni 1867. 1007 392 - (Engels) 1 l.Aug. 1867. 1012 393 - (Engels) 15.Aug. 1867. 1014 394 - (Engels) 23. Aug. 1867. 1016 395 - (Engels) 26.Aug. 1867.1018 396 - (Engels) 27.Aug. 1867. 1019 397 - (Engels) l.Sept. 1867. 1021 398 - (Engels) 2. Sept. 1867. 1022 399 - (Engels) [9. Sept. 1867.] 1025 400 - (Engels) 1 l.Sept. 1867. 1027 401 - (Engels) 12.SePt. 1867.1030 402 - (Engels) 8. Okt. 1867. 1033 403 - (Engels) 11. Okt. 1867. 1036 404 - (Engels) 13. Okt. 1867.1037 405 - (Engels) 15. Okt. 1867. 1039 406 - (Engels) 18.0kt. 1867.1040 407 - (Engels) 22.0kt. 1867. 1042 408 - (Engels) l.Nov. 1867.1043 409 - (Engels) 5.Nov. 1867. 1045 410-(Engels) 8.Nov. 1867. 1047 411 - (Engels) lO.Nov. 1867. 1049 412 - (Engels) 24.Nov. 1867. 1051 413 - (Engels) 26.Nov. 1867. 1052 414 - (Engels) 28.Nov. 1867.1055 415 - (Engels) [29.Nov. 1867.] 1058 416 - (Engels) 4. Dez. 1867.1060 417 - (Engels) 6. Dez. 1867.1061 418 - (Engels) 12. Dez. 1867.1064 419 - (Engels) 16. Dez. 1867.1066 420 - (Engels) 19. Dez. 1867. 1068 421 - (Engels) 6. Jan. 1868. 1070 422-(Engels) 7. Jan. 1868. 1071 423 -(Engels) 10. Jan. 1868. 1074 424 (Engels) 16. Jan. 1868. 1076 425 -(Engels) 23. Jan. 1868. 1077 426 -(Engels) 2. Febr. 1868. 1080 427- (Engels) 11. Febr. 1868. 1082 428 (Engels) 20. Febr. 1868. 1085 429 (Engels) I.März 1868. 1086 430 (Engels) 10. März 1868. 1089 431 -(Engels) 13. März 1868. 1090 432 (Engels) 17.März 1868. 1093 433 -(Engels) 19. März 1868. 1095 434 - (Engels) 29. März 1868. 1098 435- (Engels) lO.April 1868. 1099 436 - (Engels) 17. April 1868. 1101 437- (Engels) 20. April 1868. 1103 438 - (Engels) 26.April 1868. 1106 439 - (Engels) 6. Mai 1868. 1109 440 - (Engels) lO.Mai 1868. 1111 441 - (Engels) 15.Mai 1868. 1112 442 - (Engels) 22. Mai 1868. 1114 443 - (Engels) 25. Mai 1868. 1116 444 - (Engels) 22. Juni 1868. 1119 445 -(Engels) 24. Juni 1868. 1121 446 -(Engels) 25. Juni 1868. 1123 447 -(Engels) 26. Juni 1868. 1125 448 (Engels) 28. Juni 1868. 1127 449 (Engels) 2. Juli 1868. 1130 450 (Engels) 10. Juli 1868. 1133 451 -(Engels) H.Juli 1868. 1135 452 -(Engels) 21. Juli 1868. 1136 453 -(Engels) 29.Juli 1868. 1138 454 -(Engels) 6. Aug. 1868. 1141 455 -(Engels) 12.Aug. 1868. 1143 456 -(Engels) [um den 14. Aug. 1868.] 1145 457 -(Engels) 22. Aug. 1868. 1147 458 -(Engels) 28. Aug. 1868. 1149 459 -(Engels) l.Sept. 1868. 1151 460- (Engels) 16.Sept. 1868. 1154 ' 461 -(Engels) 18.Sept. 1868. 1156 462 -(Engels) 21.Sept. 1868. 1158 463 -(Engels) 24. Sept. 1868. 1160 464 -(Engels) 25.Sept. 1868. 1163 465 -(Engels) 30. Sept. 1868. 1166 466 •(Engels) 2. Okt. 1868.1167 467 •(Engels) 6. Okt. 1868.1169 468 -(Engels) 8. Okt. 1868. 1170 469 •(Engels) 12. Okt. 1868. 1172 470 •• (Engels) 14. Okt. 1868. 1173 471 •(Engels) 22. Okt. 1868.1175 647 472 - (Engels) 28. Okt. 1868. 1177 473 - (Engels) 4. Nov. 1868. 1179 474 - (Engels) 6. Nov. 1868. 1180 475 - (Engels) lO.Nov. 1868. 1183 476 - (Engels) B.Nov. 1868.1184 477 - (Engels) 18. Nov. 1868. 1188 478 - (Engels) 20.Nov. 1868. 1189 479 - (Engels) 23.Nov. [1868]. 1191 480 - (Engels) 25.Nov. 1868.1192 481 - (Engels) 29.Nov. 1868. 1193 482 - (Engels) 8. Dez. 1868. 1197 483 - (Engels) 1 l.Dez. 1868. 1200 484-(Engels) B.Dez. 1868.1202 485 - (Engels) 18. Dez. 1868. 1205 486 - (Engels) 3. Jan. 1869. 1209 487 - (Engels) 19. Jan. 1869. 1211 488 - (Engels) 25.Jan. 1869. 1213 489 - (Engels) 26. Jan. 1869. 1214 490 - (Engels) 29. Jan. 1869. 1216 491 - (Engels) 17.Febr. 1869. 1220 492 - (Engels) 21.Febr. 1869. 1221 493 - (Engels) 25. Febr. 1869. 1223 494 - (Engels) 3. März 1869. 1227 495 - (Engles) 4. März 1869.1228 496 - (Engels) 7.März 1869. 1230 497 - (Engels) 15.März 1869. 1232 498-(Engels) 18.Märzl869.1233 499 - (Engels) 21 .März 1869. 1235 500 - (Engels) 28.März 1869. 1236 501 - (Engels) 2.April 1869.1238 502 - (Engels) 4.April 1869.1239 503 - (Engels) 6.April 1869. 1241 504 - (Engels) 7. April 1869. 1243 505 - (Engels) H.April 1869.1245 506 - (Engels) 16.APril 1869. 1247 507 - (Engels) 19.APril 1869. 1249 508 - (Engels) 25.April 1869.1251 509 - (Engels) 2. Mai 1869. 1254 510 - (Engels) 7. Mai 1869. 1255 511 - (Engels) [lO.Mai 1869.] 1257 512 - (Engels) 19.Mai 1869. 1259 513 - (Engels) 23.Mai 1869. 1261 514 - (Engels) 22.Juni 1869. 1263 515 - (Engels) 27.Juni 1869.1265 516 - (Engels) l.Juli 1869. 1266 517 - (Engels) 6. Juli 1869.1268 518 - (Engels) 18. Juli 1869. 1271 519 - (Engels) 21.Juli 1869. 1272 520 - (Engels) 25.Juli 1869.1275 521 - (Engels) 3O.Juli 1869. 1278 648 522 523 524525 526 527 528 - (Engels) 3.Aug. 1869. 1280 (Engels) 12. Aug. 1869. 1283 (Engels) 16.Aug. 1869. 1284 (Engels) 16.Aug. 1869 [2.Brief]. 1285 (Engels) 5. Sept. 1869.1288 (Engels) 27. Sept. 1869. 1290 (Engels) 22.0kt. 1869.1292 529 - (Engels) 24. Okt. 1869. 1294 530-(Engels) 1. Nov. 1869. 1296 531-(Engels) 9. Nov. 1869. 1298 532 - (Engels) 17. Nov. 1869.1300 533 - (Engels) 19. Nov. 1869. 1302 534- (Engels) 29. Nov. 1869. 1304 535 - (Engels) 9. Dez. 1869. 1306 536- (Engels) 13. Dez. 1869.1309 537 - (Engels) 16. Dez. 1869. 1310 538-(Engels) 9. Jan. 1870. 1312 539 - (Engels) 19. Jan. 1870. 1313 540 - (Engels) 25. Jan. 1870. 1315 541 - (Engels) l.Febr. 1870. 1317 542 - (Engels) 9. Febr. 1870. 1318 543 - (Engels) 1 l.Febr. 1870. 1320 544 - (Engels) 17.Febr. 1870. 1322 545 - (Engels) 22. Febr. 1870. 1325 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 - (Engels) 7. März 1870. 1327 (Engels) 13. März 1870. 1330 (Engels) 21. März 1870. 1332 (Engels) 27. März 1870. 1335 (Engels) 28. März 1870. 1336 (Engels) B.April 1870.1337 (Engels) 15. April 1870.1339 (Engels) 19. Mai 1870. 1340 (Engels) 21. April 1870. 1342 (Engels) 29. April 1870.1344 (Engels) l.Mai 1870. 1346 (Engels) 8. Mai 1870. 1348 (Engels) 11.Mai 1870. 1350 (Engels) 15. Mai 1870.1352 (Engels) 17. Mai 1870. 1354 (Engels) 19.Mai 1870.1356 (Engels) 6. Juli 1870. 1358 (Engels) 7. Juli 1870.1359 (Engels) 22. Juli 1870.1362 (Engels) 31. Juli 1870.1365 (Engels) 3. Aug. 1870. 1367 567 - (Engels) 5.Aug. 1870. 1370 568-(Engels) lO.Aug. 1870.1372 569-(Engels) 15.Aug. 1870. 1375 570 - (Engels) 20. Aug. 1870. 1377 571 - (Engels) 4.Sept. 1870. 1381 572 - (Engels) 7.SePt. 1870. 1383 573 - (Engels) 12. Sept. 1870. 1385 5 7 4 - (Engels) 13.Sept. 1870.1386 575-(Engels) 18.Aug. 1871. 1389 576 - (Engels) 23.Aug. 1871. 1392 577 - (Engels) 24. Mai 1873. 1396 578 - (Engels) 26.Mai [1873]. 1398 579 - (Engels) 30. Mai 1873. 1399 580 - (Engels) 3O.Aug. 1873. 1402 581 - (Engels) 3.Sept. 1873. 1404 582 - (Engels) 29.Nov. 1873. 1406 583 - (Engels) 5.Dez. 1873. 1408 5 8 4 - (Engels) lO.Dez. 1873. 1410 585 - (Engels) 21.JuIi 1874. 1413 586 - (Engels) 12.Aug. 1874. 1415 587-(Engels) 5.SePt. 1874.1418 588 - (Engels) 21.Sept. 1874. 1420 589 - (Engels) 24.Mai 1876.1424 590 - (Engels) 28. Mai 1876. 1426 591 - (Engels) 25.Juli 1876. 1427 592 - (Engels) 25.Aug. 1876. 1430 593 - (Engels) 23.Febr. 1877. 1432 594 - (Engels) 2. März 1877.1433 595 - (Engels) H.März 1877. 1436 596 - (Engels) 27.Mai 1877. 1438 597 - (Engels) 15.Juli 1877. 1440 598 - (Engels) 19.Juli 1877.1442 599 - (Engels) 24. Juli 1877.1444 600 - (Engels) 31. Juli 1877.1446 601 - (Engels) 25.Aug. 1877. 1450 602 - (Engels) [Ende 1877/Anfang 1878.] 1451 603 - (Engels) 18. Sept. 1878.1453 604 - (Engels) 19. Sept. 1878. 1455 605 - (Engels) 21. Sept. 1878.1456 606 - (Engels) 2O.Aug. 1879.1459 607 - (Engels) 25.Aug. 1879.1460 608 - (Engels) 26.Aug. 1879. 1462 609 - (Engels) 9. Sept. 1879. 1467 610-(Engels) 11.Sept. 1879. 1469 611 - (Engels) [nach dem 8.01ct. 1879.] 1472 612-(Engels) 13.Sept. 1880. 1473 6 1 3 - (Engels) 7.Julil881. 1474 614-(Engels) 29.Juli 1881. 1476 615-(Engels) 6. Aug. 1881.1478 616 - (Engels) II.Aug. 1881.1480 617 - (Engels) 17.Aug. 1881.1482 618 - (Engels) 18.Aug. 1881.1483 619 - (Engels) 8. Jan. 1882. 1487 620-(Engels) 13. Jan. 1882. 1489 621 - (Engels) 2O.Aug. 1882. 1512 622 - (Engels) 25.Aug. 1882. 1515 623 - (Engels) 26. Aug. 1882. 1516 624- (Engels) 12. Sept. 1882.1518 625 - (Engels) 18.Sept. 1882. 1520 626 - (Engels) [I.Nov. 1882.] 1523 627 - (Engels) 3.Nov. [1882]. 1524 628 - (Engels) 6.Nov. 1882.1525 629 - (Engels) 11.Nov. 1882. 1527 630 - (Engels) 21 .Nov. 1882. 1530 631 - (Engels) 22.Nov. 1882. 1532 632 - (Engels) 23. Nov. 1882. 1533 633 - (Engels) 30. Nov. 1882. 1535 634 - (Engels) 8. Dez. 1882. 1538 635 - (Engels) 13.Dez. 1882.1539 636 - (Engels) 15.Dez. 1882. 1540 637 - (Engels) 16. Dez. 1882. 1541 638 - (Engels) 19. Dez. 1882. 1543 639 - (Engels) 22. Dez. 1882. 1544 640 - (Engels) 9. Jan. 1883. 1545 Marx, Laura (seit 1868 Lafargue, Laura) (1845-1911) zweite Tochter von Jenny und Karl Marx; bedeutende Vertreterin der französischen Arbeiterbewegung; seit 1868 Frau und Kampfgefährtin von Paul Lafargue. 1 - (Marx) (li.Mai \858) siehe unter Marx, Jenny und Laura Marx 2-(Marx) 2O.März 1866. 2065 3 - (Marx) 28. Aug. 1866. 2075 4-(Marx) [Sept. 1866.] 2077 5-(Marx) 13.Mai 1867. 2091 6 - (Marx) 23.Sept. 1867.2099 7-(Marx) <15.Febr. 1868> siehe unter Lafargue, Paul und Laura 8-(Marx) <1 I.April 1868> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 9 - (Marx) <18.0kt. 1868> siehe unter Lafargue, Paul und Laura 10 - (Marx) <25.Sept. 1869) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 11 - (Marx) <5.März 1870> siehe unter Lafargue, Paul und Laura 12 - (Marx) <28. Juli 1870) sreAe unter Lafargue, Paul und Laura 13-(Marx) <13. Juni 1871) siehe unter Marx, Jenny; Laura Lafargue und Eleanor Marx 14-(Marx) <24.-25.Nov. 1871) siehe Unter Lafargue, Paul und Laura 649 15 - (Marx) <18.Dez. 1871) siehe Lafargue, Laura (geb. Marx) 16 - (Marx) <28.Febr. 1872) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 17-(Marx) (U.Min. W2} siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 18 - (Engels) <15.0kt. 1874) siehe unter Lafargae, Laura (geb. Marx) 19 - (Engels) <3.Sept. 1880> siehe unter Lajargue, Laura (geb. Marx) 20 - (Marx) <9.Aug. 1881 > siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 21 - (Marx) <4.Jan. 1882) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) ' 22 - (Marx) <13.-14.April 1882) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 23 - (Marx) <6.Mai 1882> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 24 - (Marx) <17.Juni 1882) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 25-(Engels) <20.Sept. 1882> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 26 - (Marx) <9.Okt. 1882) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 27 - (Engels) <21.Okt. 1882> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 28 - (Engels) <14.Dez. 1882> sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 29 - (Marx) <14.Dez. 1882> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 30 - (Engels) <15.Dez. 1882> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 31 - (Engels) < 16.-17. Febr. 1883) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 32 - (Engels) <1 O.März 1883> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 33 - (Engels) <25.März \8&3) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 34 - (Engels) < 11. April 1883 > siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 35 - (Engels) <22.Mai 1883) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 36 - (Engels) <2.Juni 1883> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 37 - (Engels) <24.Juni 1883) riefte Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 38 - (Engels) < 19. Aug. 1883>riefteunter Lafargue, Laura (geb. Marx) 39-(Engels) < 19. Sept. 1883) riefte unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 650 40 - (Engels) <3.0kt. IS83> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 41 - (Engels) <15.0kt. 1883) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 42 - (Engels) < 13. Dez. I883> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 43 - (Engels) <14. Jan. 1884> riefte unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 44 - (Engels) <5.Febr. 1884) riefte unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 45 - (Engels) < 16. Febr. 1884> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 46 - (Engels) <2I.Febr. \884} siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 47 - (Engels) <31.März 1884>riefteUnter Lafargue, Laura (geb. Marx) 48 - (Engels) <18. April 1884)riefteunter Lafargue, Laura (geb. Marx) 49 - (Engels) <26.Mai 1884> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 50 - (Engels) <22.Juli 1884> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 51 - (Engels) <26.Juli 1884> riefte unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 52 - (Engels) <1. Aug. 1884> siefte unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 53 - (Engels) <6.Aug. 1884) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 54 - (Engels) <23.Aug. 1884>riefteunter Lafargue, Laura (geb. Marx) 55 - (Engels) <I.Jan. 1885) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 56 - (Engels) <8.März 1885> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 57-(Engels) <16.-17. April 1885 > siehe unter Lafargue Laura (geb. Marx) 58 - (Engels) <29.Mai 1885> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 59 - (Engels) <16. Juni 1885> siehe unter Lafargue, Laura (gtb. Marx) 60 - (Engels) <4.Juli 1885) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 61 - (Engels) <23.Juli 1885> siefte unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 62 - (Engels) <8.Aug. 1885) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 63 - (Engels) <22.Sept. 1885>riefteunter Lafargue, Laura (geb. Marx) 64 - (Engels) < 13. Okt. 1885> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 65 - (Engels) <7.Nov. 1885) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 66 - (Engels) <22.Dez. 1885) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 67 - (Engels) <17. Jan. I886> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 68 - (Engels) <9.Febr. 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 69-(Engels) <15.-16. März 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 70 - (Engels) <28.April 1886> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 71 - (Engels) <23.Mai 1886> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 72 - (Engels) <24.Aug. 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 73-(Engels) <13.Sept. 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 74 - (Engels) <24.Sept. 1886) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 75-(Engels) <2.Okt. 1886> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 76 - (Engels) <23.0kt. 1886> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 77 - (Engels) <2.Nov. 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 7 8 - (Engels) <23.Nov. 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 7 9 - (Engels) <24.Nov. 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 8 0 - (Engels) <I3.Dez. 1886> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 81 - (Engels) <2.Febr. I887> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 8 2 - (Engels) <24.Febr. 1887) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 8 3 - (Engels) OO.März 1887> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 84 - (Engels) <2I.März 1887> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 85 - (Engels) <26.April 1887) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 86 - (Engels) <21 .Mai 1887) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 87 - (Engels) <7.Juni 1887) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 88 - (Engels) < II. Juni 1887 > siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 89 - (Engels) <I5. Juli 1887> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 90 - (Engels) <9.Aug. 1887) sieh, unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 91 - (Engels) <11.Okt. 1887> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 92 - (Engels) < 12. Nov. 1887> sieAe tinter Lafargue, Laura (geb. Marx) 93 - (Engels) <24.Dez. 1887> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 94 - (Engels) <25.Febr. 1888) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 95 - (Engels) <10.-Il. April 1888> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 9 6 - (Engels) <9.Mai I888> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 97 - (Engels) <3.Juni 1888) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 98 - (Engels) <6.Juli \888) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 99 - (Engels) <15. Juli 1888) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 100 - (Engels) <23.Juli 1888) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 101 - (Engels) <30.Juli 1888> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 102 - (Engels) <6.Aug. 1888) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 103 - (Engels) <13.0kt. 1888> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 104 - (Engels) <24.Nov. 1888> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 105 - (Engels) <2.Jan. 1889> sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 106 - (Engels) <4.Febr. 1889) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 107 - (Engels) <11. Febr. 1889) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 1 0 8 - (Engels) <7.Mai 1889> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 109 - (Engels) <14.Mai 1889) sieAe tinter Lafargue, Laura (geb. Marx) 110 - (Engels) <1 I.Juni 1889> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 111 - (Engels) <28.Juni 1889> sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 112 - (Engels) <27.Aug. 1889) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 113 - (Engels) <1.Sept. 1889) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 114 - (Engels) <9.Sept. 1889) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 651 115 - (Engels) <8.0kt. 1889> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 116 - (Engels) <17.0kt. 1889> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 117 - (Engels) <29.Okt. 1889> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 118 - (Engels) < 16. Nov. 1889) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 1 1 9 - (Engels) <8.Jan. 1890> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 120 - (Engels) <26.Febr. 1890> siehe unterLafargue, Laura (geb. Marx) 121 - (Engels) <14.März \890} siehe unterLafargue, Laura (geb. Marx) 122 - (Engels) <16.ApriI 1890> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 123 - (Engels) <10.Mai 1890) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 124 - (Engels) <4.Juli 1890> sieAe unterLafargue, Laura (geb. Marx) 125 - (Engels) <30.JuIi 1890) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 126 - (Engels) <25.Sept. 1890> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 127 - (Engels) <26.Sept. 1890> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 128 - (Engels) <19.0kt. 1890) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 129 - (Engels) <1.Dez. 1890> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 130 - (Engels) <17.Dez. 1890) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 131 - (Engels) <5.Febr. 1891 > siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 132 - (Engels) <30.März 1891 > sieAe unterLafargue, Laura (geb. Marx) 140 - (Engels) <13.0kt. 1891 > siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 141 - (Engels) <22.Okt. 1891 > sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 142 - (Engels) <27.Okt. 1891 > siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 143 - (Engels) <9.Nov. 1891 > sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 144 - (Engels) <27.Nov. 1891 > sfeAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 145 - (Engels) <I.Dez. 1891 > sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 146-(Engels) <19.-20.Dez. 1891] sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 147 - (Engels) <6.Jan. 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 148 - (Engels) <20.Jan. 1892) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 149 - (Engels) <3.Febr. 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 150 - (Engels) <5.März 1892) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 151 - (Engels) < 14. März 1892) sieAe iffiferLafargae, Laura (geb. Marx) 152 - (Engels) <4.April 1892) sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 153 - (Engels) <19.April 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 154- (Engels) <3.Mai 1892> sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 155 - (Engels) <27.Mai 1892> sieAe unter Lafargue, Paul und Laura 156 - (Engels) <9.Juni 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 157 - (Engels) <7.Juli 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (gib. Marx) \3>3> - (Engels) <4.Mai 1891) sieAe unter La- 158 - (Engels) <26.Juli 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) fargue, Laura (geb. Marx) 134 - (Engels) <13. Juni 1891 > siehe unter La- 159-(Engels) <22. Aug. 1892) sieAe unter fargue, Laura (geb. Marx) Lafargue, Laura (geb. Marx) 135 - (Engels) <7. Juli 1891 > sieAe Unter Lafar- 160 - (Engels) <11.Sept. 1892 > sieAe unier Lague, Laura (geb. Marx) fargue, Laura (geb. Marx) 136 - (Engels) <12. Juli 1891 > siehe Unter La- 161 - (Engels) < 14. Okt. 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) fargue, Laura (geb. Marx) 137 - (Engels) <20. Juli 1891 > sieAe unter La- 162 - (Engels) <4.Nov. 1892> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) fargue, Laura (geb. Marx) 138 - (Engels) <17.Aug. 1891 > sieAe unterLa- 163 - (Engels) <5.Dez. 1892> sieAe unter Lafargae, Laura (geb. Marx) fargue, Laura (geb. Marx) 139 - (Engels) <2.0kt. 1891 > sieAe unter La164 - (Engels) <20.Dez. 1892) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) fargue, Laura (geb. Marx) 652 165 - (Engels) <12.Febr. 1893) siehe unterLafargue, Laura (geb. Marx) 166 - (Engels) <25.Febr. 1893 ) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 167 - (Engels) <14.März 1893 ) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 168 - (Engels) <21.März 1893) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 169 - (Engels) <25.April 1893) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 170 - (Engels) <20.Juni 1893> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 171 - (Engels) <20.Juli 1893> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 172 - (Engels) <21.Aug. 1893> siehe unterLafargue, Laura (geb. Marx) 173 - (Engels) <31.Aug. 1893> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 174 - (Engels) <18.Sept. 1893) siehe unterLafargue, Laura (geb. Marx) 175 - (Engels) <30.Sept. 1893) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 176 - (Engels) < 14. Okt. 1893> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 177 - (Engels) < 18. Okt. 1893) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 178 - (Engels) <27.Okt. 1893> siehe unter Lafargue, Lama (geb. Marx) 179 - (Engels) < 19. Dez. 1893> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 180- (Engels) <1 I.April 1894) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 181 -(Engels) <ll.Mai 1894> sieAe tmterLafargue, Laura (geb. Marx) 182 - (Engels) <4.Juli 1894) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 183 - (Engels) <28.Juli 1894> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 184-(Engels) ([zweite Septemberhälfte 1894] > sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 185 - (Engels) <12.Nov. 1894> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 186 - (Engels) <14.Nov. 1894> sieheunter Lafargue, Laura und Eleanor Marx-Aveling 187 - (Engels) <17.Dez. 189.4> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 188 - (Engels) <29.Dez. 1894> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 189- (Engels) < 19. Jan. 1895> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 190 - (Engels) <28.März 1895) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 191 - (Engels) <17.ApriI 1895) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 192 - (Engels) < 14. Mai I895> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) 193 - (Engels) <23.Juli 1895) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx) Marx-Aveling, Eleanor (bis 1884 Marx, Eleanor) (1855-1898) jüngste Tochter von Jenny und Karl Marx; Hauslehrerin, zeitweilig Schauspielerin, Journalistin, bedeutende Vertreterin der englischen und der internationalen Arbeiterbewegung; seit 1884 Lebens- und Kampfgefährtin von Edward Aveling, nannte sich seitdem Marx-Aveling; Mitglied der Social Democratic Federation (seit 1884); Mitbegründerin der Socialist League (1884); Mitorganisatorin der Massenbewegung der ungelernten Arbeiter (1889) und der ersten New Model Unions, insbesondere bei den Londoner Hafen- und den Gasarbeitern (Anfang der neunziger Jahre). 1 - (Marx) <3.Juli 1865> sieAe unter Marx, Eleanor 2 - (Marx) <5.Sept. 1865) sieAe unter Marx, Eleanor 3 - (Marx) <26.April 1869) sieAe unter Marx, Eleanor 4 - (Marx) < 13. Juni 1871 > sieAe unter Marx, Jenny; Laura Lafargue und Eleanor Marx 5 - (Marx) <21.Mai 1882> sieAe unter Marx, Eleanor 6 - (Marx) <28.Mai 1882) siehe unter Marx, Eleanor 7 - (Marx) <10.Nov. 19,82) siehe unter Marx, Eleanor 8 - (Marx) ([23.Dez.1883]) sieheunter Marx, Eleanor 9 - (Marx) <8.Jan. 1883) sieAe unter Marx, Eleanor 10 - (Marx) <9.Jan. 1883> sieAe unter Marx, Eleanor 11 - (Marx) <1 O.Jan. 1883) sieAe Unter Marx, Eleanor 12-(Engels) lO.Mai 1888. 3368 653 13 - (Engels) [um den 13. Mai 1889.] 3441 14-(Engels) [H.Jan. 1890.] 3506 15 - (Engels) <14.Nov. 1894> siehe unter Lafargue, Laura und Eleanor Marx-Aveling 16- (Engels) 9. Juli 1895. 4170 Märzverein (Frankfurt a.M.) Siehe unter ZentraUMärzverein (Frankfurt ü.M.) Meeting in Genf Siehe unter Polnisches Meeting der Zeitung „RovonoSi" (Genf) Mehring, Franz (1846-1919) marxistischer Historiker und Publizist, bedeutender Vertreter der deutschen und der internationalen Arbeiterbewegung; anfänglich bürgerlich-radikaler Demokrat, schloß sich in den achtziger Jahren der sozialdemokratischen Bewegung an; schrieb mehrere Geschichtswerke über Preußen, Deutschland und die deutsche Sozialdemokratie, verfaßte die bekannte Marx-Biographie; gehörte nach 1900 zu den Führern und Theoretikern der deutschen Linken, verfocht eine revolutionäre Klassenpolitik und propagierte auch während des Ersten Weltkrieges den Kampf gegen Militarismus und Krieg; Mitbegründer der KPD (1918). 1 - (Engels) 5. Juni 1891. 3663 2 - (Engels) 28. Sept. 1892. 3835 3 - (Engels) 11. April 1893. 3919 4 - (Engels) 14. Juli 1893. 3941 5 - (Engels) [Ende April 1895.] 4150 6 - (Engels) 9. Mai 1895. 4152 Meißner, Otto Karl (1819-1902) Hamburger Verleger, bürgerlicher Demokrat; stand Ende der vierziger Jahre dem BdK nahe; Inhaber des „Verlages von Otto Meissner" (seit 1848), der zeitweilig auch als „Otto Meißners Verlag" firmierte; gab „Das Kapital" und andere Schriften von Marx und Engels heraus. 1-(Engels) 22. Febr. 1865.2032 Meile Teilhaber des bürgerlichen Hamburger „F.H. Nestler & Melle's Verlages". 1 - (Engels) <13,Mai 1886> siehe unter F.H. Nestler & Melle's Verlag (Hamburg) 654 2-(Engels) < 11. Sept. 1886> siehe unter F.H. Nestler & Meile s Verlag (Hamburg) Mendelson, Maria siehe unter Mendelsonoma, Maria (geb. Zaleskfl, gesch. Jankpwska) Mendelson, Stanislaw (1857-1913) Publizist, Mitbegründer der Polnischen Sozialistischen Partei (PPS) (1892); zog sich Mitte der neunziger Jahre von der Arbeiterbewegung zurück. 1-(Engels) 13.Jan. 1891.3613 2-(Engels) 18. Jan. 1891.3616 3 - (Engels) 31.März 1891. 3644 4 - (Engels) 11. Febr. 1892. 3736 5 - (Engels) 14. Mai 1892.3768 6- (Engels) 4. Juli 1892. 3790 7 - (Engels) 22. Mai 1894. 4023 8 - (Engels) 23.April 1895. 4149 Mendelsonowa, Maria (geb.Zaleska, gesch. Jankowska) (1850-1909) Publizistin, Sozialistin; lebte in den achtziger und neunziger Jahren in der Emigration; heiratete 1889 den polnischen Sozialisten Stanislaw Mendelson; tätig in der II. Internationale; nahm am Gründungsparteitag der Polnischen Sozialistischen Partei teil (1892); schrieb unter den Pseudonymen Stefan Leonowicz, Maria Schopar, Sofia Schopar. 1 - (Engels) <[Mitte Aug. 1884]> siehe unter Jankowska, Maria 2 - (Engels) 10.Jan. 1893. 3882 3-(Engels) 16.Jan. 1893. 3884 4 - (Engels) 24. Jan. 1893. 3888 5-(Engels) 7. Febr. 1893.3894 6 - (Engels) 15.März 189[3]. 3909 7-(Engels) 26.Okt. 1894.4058 Mesa, Jos£ (eigentlich Mesa y Leompart, Jose) (1840-1904) Druckereiarbeiter, Sozialist; gehörte zu den Organisatoren der Sektionen der IAA in Spanien; Mitglied des Spanischen Föderalrats (1871-1872), der Redaktion der Zeitschrift,, La Emancipaciön" (1871 -1873) und der marxistischen Neuen Madrider Föderation (1872/1873); kämpfte aktiv gegen den Anarchismus, einer der ersten Propagandisten des Marxismus in Spanien; Mitbegründer der Spanischen Sozialistischen Arbeiterpartei (1879); übersetzte mehrere Werke von Marx und Engels ins Spanische. 1 - (Engels) 24. März 1891. 3642 Meyer, H. Mitglied des Deutschen Arbeiter-Bildungsvereins in London. 1 - (Engels) [Ende März 1880J 2773 Meyer, Hermann (1821-1875) Kaufmann, Vertreter der deutschen und der amerikanischen Arbeiterbewegung; Teilnehmer der Revolution von 1848/ 1849 in Deutschland; seit 1852 Emigrant in den USA; stand in den fünfziger und zu Beginn der sechziger Jahre an der Spitze des Kampfes für die Negerbefreiung im USAStaate Alabama; Mitbegründer der Sektionen der IAA in St. Louis; enger Freund von Joseph Weydemeyer. 1 -(Engels) 18. Okt. 1867.2103 Meyer, Rudolph Hermann (1839-1899) Nationalökonom und Publizist, Konservativer, Gegner Bismarcks; verkehrte seit 1879 bei Marx und Engels. 1 - (Marx) 28. Mai 1879. 2743 2 - (Marx) 7. Aug. 1879. 2750 3-(Engels) 19.Juli 1893. 3942 Meyer, Sigfrid (etwa 1840-1872) Bergingenieur, Vertreter der deutschen und der amerikanischen Arbeiterbewegung; Mitglied der Berliner Gemeinde des ADAV (seit 1863), gehörte zur proletarischen antilassalleanischen Opposition; Mitglied der IAA und Mitbegründer ihrer Berliner Sektion; gab 1866 auf eigene Kosten das „Kommunistische Manifest" heraus; Auswanderung nach den USA (1866), Mitglied des Deutschen Kommunisten-Klubs in New York, einer der Organisatoren der Sektionen der IAA in den USA. 1 -(Marx) 24.Jan. 1866. 2060 2 - (Marx) 3O.APril 1867. 2088 3 - (Marx) 27. Aug. 1867. 2098 4-(Marx) 4.Juli 1868. 2124 5 - (Marx) H.Sept. 1868.2132 6 - (Marx) <28.Okt. 1868) sieÄe unter Meyer, Sigfrid und August Vogt 7 - (Marx) <9.April 1870) sieAe unter Meyer, Sigfrid und August Vogt 8 - (Marx) 2.Sept. 1870.2221 9-(Marx) 21.Jan. 1871.2241 Meyer, Sigfrid und August Vogt 1 - (Marx) 28.0kt. 1868.2142 2 - (Marx) 9.April 1870. 2194 Michel, Louise (1830-1905) französische Revolutionärin, Schriftstellerin; Teilnehmerin an der Pariser Kommune (1871), Vorkämpferin der Frauenemanzipation. 1 - (Marx) [etwa Sept. 1880.] 2788 Miller Hauptteilhaber der Schriftgießerei Miller & Richard in London. 1 - (Engels) <[ nach dem 9.Sept. 1871]> siehe unter Miller & Richard (London) Miller & Richard (London) Schriftgießerei in London (siebziger Jahre). 1 - (Engels) [nach dem 9. Sept. 1871.] 2335 Mohrhenn Sozialdemokrat aus Engels' Geburtsort Barmen. 1-(Engels) 9. Dez. 1890.3601 Moll, Friedrich Wilhelm (etwa 1835-1871) Metallarbeiter aus Solingen, Sozialdemokrat; Mitglied des Vorstandes des ADAV (1863); emigrierte 1864 in die USA, Mitbegründer des ADAV in New York; Rückkehr nach Deutschland; Mitglied der Solinger Eisen- und Stahlwaren-Genossenschaft; Mitglied der IAA, gehörte zu deren Solinger Sektion. 1 - (Engels) <8.Febr. 1870> siehe unter Klein, Carl und Friedrich Moll 2 - (Engels) < 10. März 1871 > siehe unter Klein, Carl und Friedrich Moll Momberger, August offensichtlich deutscher Sozialdemokrat, bemühte sich um die Verbreitung sozialistischen Gedankenguts. 1 - (Engels) 9. März 1894. 4001 Moore, George Graveur, betrieb mit Paul Lafargue und Le Moussu ein Atelier für Photolithographie und Gravierungen (1873/1874); nach Lafargues Ausscheiden beteiligte sich Marx zeitweilig an dem Geschäft. 655 1 - (Marx) 26. März 1874. 2545 2 - (Marx) 28. März 1874. 2546 1 - (Engels) <22.Juli 1881) siehe Unter „Freiheit" (verschiedene Heraasgeberorte) Moore, Samuel (etwa 1830-1911) Fabrikant, später Jurist, Sozialist; Mitglied der IAA; übersetzte das „Manifest der Kommunistischen Partei" und gemeinsam mit Edward Aveling den ersten Band des „Kapitals" ins Englische; enger Freund von Marx und Engels; einer der drei Testamentsvollstrecker von Engels. 1-(Engels) <14.Nov. 1894) siehe unter Testamentsvollstrecker Motteier, Julias (1838-1907) Tuchmacher und Buchhalter, Sozialdemokrat; Mitglied des Verbandes deutscher Arbeitervereine (seit 1863); Mitbegründer der Sächsischen Volkspartei (1866); Mitglied der IAA; Mitbegründer der SDAP (1869); MdR (1874-1878 und 1903-1907); in der Zeit des Sozialistengesetzes „Roter Feldpostmeister"; 1888 unter dem Druck Bismarcks aus der Schweiz ausgewiesen; lebte bis 1901 in London, danach in Leipzig; stand in der Auseinandersetzung mit dem Revisionismus fest an der Seite August Bebeis. 1 - (Engels) 21. Juli 1894. 4040 2 - (Engels) 23. Febr. 1895. 4118 3 - (Engels) 2. März 1895. 4121 Mora, Francisco (1842-1924) Schuhmacher, Mitbegründer der Sektionen der IAA in Spanien und Portugal; Mitglied des Spanischen Föderalrates (1870 bis 1872), der Redaktion der Zeitung „La Emancipacion" (1871-1873) und der marxistischen Neuen Madrider Föderation (1872/1873); kämpfte aktiv gegen den Anarchismus; einer der Organisatoren der Spanischen Sozialistischen Arbeiterpartei (1879); Freund von Jos6 Mesa. 1 - (Engels) [um den 2O.April 1871.] 2269 Morgan, John de Siehe unter De Morgan, John „The Morning Advertiser" (London) bürgerliche englische Tageszeitung, erschien von 1794 bis 1934 in London; in den fünfziger und sechziger Jahren Organ der radikalen Bourgeoisie. 1 - (Marx) 30. Okt. 1852. 1792 2 - (Marx/Engels, Freiligrath und Wilhelm Wolff) 20.Nov. 1852. 1794 3 - (Marx) 30. Aug. 1853.1811 4 - (Marx) 11. Juli 1871. 2297 Most, Johann (1846-1906) Buchbinder, Redakteur, Sozialdemokrat, später Anarchist; Mitglied der SDAP (seit 1871), in die SAPD (1875) übernommen, 1880 als Anarchist ausgeschlossen; MdR (1874-1878); Redakteur der „Berliner Freien Presse" (1876-1878); 1878 aus Berlin ausgewiesen; Emigrant in London, Herausgeber und Redakteur der anarchistischen deutschen Wochenzeitung „Freiheit" (seit 1879); übersiedelte 1882 in die USA und setzte dort die anarchistische Propaganda fort. 656 Müller-Tellering, Eduard von (geb. etwa 1808) Jurist und Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat; Korrespondent der „Neuen Rheinischen Zeitung" (1848/1849); nach 1849 Emigrant in England, trat in der Presse und in Broschüren mit gehässigen Verleumdungen gegen Marx und Engels auf; emigrierte 1852 nach den USA. 1-(Marx) [5. Dez. 1848.] 1671 2-(Marx) 15. Jan. 1849. 1675 3-(Marx) 6. Mai 1849. 1681 4 - (Marx) 1. Jan. 1850. 1698 5-(Marx) [7. Febr. 1850.] 1702 6-(Marx) 12. März 1850. Mujoiu, Panait (1864-1944) Sozialist; einer der Redakteure der Zeitung „Munca" und Mitarbeiter anderer rumänischer sozialistischer Organe; übersetzte das „Kommunistische Manifest" und andere Werke von Marx und Engels ins Rumänische. 1 - (Engels) 20. März 1894. 4005 Muzembini Bekannter von Marx in London; wahrscheinlich ein ungarischer Revolutionär, der nach der Niederschlagung der Revolution von 1848/ 1849 in London lebte; offensichtlich Bankangestellter. 1 - (Marx) 27. Februar 1860. 1908 Nädejde, Ion (1854-1928) Publizist, Sozialdemokrat; übersetzte Arbeiten von Engels ins Rumänische; in den neunziger Jahren Opportunist, schloß sich 1899 der nationalliberalen Partei an und trat gegen die Arbeiterbewegung auf. I-(Engels) 4. Jan. 1888.3339 Nationalkomitee der Spanischen Sozialistischen Arbeiterpartei SieAe unter Spanische Sozialistische Arbeiterpartei Nationalrat der französischen Arbeiter« partei Siehe Unter Parii Ouvrier frangais Nationalversammlung in Frankfurt a.M. (18.Mai 1848-18.Juni 1849) auch Deutsche Nationalversammlung oder Frankfurter Nationalversammlung genannt; entstand im Gefolge der siegreichen Märzrevolution in freier und gleicher Wahl als gesamtnationales Vertretungsorgan zur Ausarbeitung einer deutschen Reichsverfassung und zur Berufung einer deutschen Zentralgewalt; die liberale Bourgeoisie, die in der Versammlung die Mehrheit besaß, beschränkte sich aber auf endlose Beratungen und leistete durch ihre Unentschlossenheit und Feigheit den feudaljunkerlichen Kräften Vorschub. 1 - (Engels, im Auftrag der Volksversammlung in Worringen) 17. Sept. 1848. 1668 Nationalversammlung in Berlin (22.Mai 1848-5.Dez. 1848) auch Preußische oder Berliner Nationalversammlung genannt; entstand im Gefolge der siegreichen Märzrevolution in indirekter Wahl als Vertretungsorgan Preußens zwecks Beratung des Entwurfs einer preußischen Verfassung; obwohl die liberale Bourgeoisie, die die Mehrheit in der Versammlung besaß, sich auf den Boden der berüchtigten Vereinbarungstheorie stellte und damit objektiv die Ergebnisse der Revolution verriet, setzte die starke demokratische Linke einige progressive Beschlüsse durch; deshalb wurde die Versammlung Anfang November 1848 nach Brandenburg verlegt und schließlich aufgelöst. 1 - (Engels, im Auftrag der Volksversamm42 Marx/Engels-Verzeichnis II lung auf dem Frankenplatz in Köln) 13.Sept. 1848. 1667 Naut, Stephan Adolf Kaufmann in Köln, entschiedener Demokrat, möglicherweise Mitglied des BdK; Geschäftsführer und verantwortlicher Herausgeber der „Neuen Rheinischen Zeitung" (1848/1849). 1 - (Engels) 4. März 1850. 1706 Neidel Mitglied des Braunschweiger Ausschusses der SDAP (1869 und 1870), Angeklagter im Braunschweiger Hochverratsprozeß; zog sich später von der politischen Tätigkeit zurück. l-(Marx) <[28. März 1870] Konfidentielle Mitteilung) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 2-(Marx) <14.Juni 1870) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 3 - (Marx) <[27.Juni 1870]> siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschxoeig 4 - (Marx) <[2.Aug. 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 5 - (Marx) {[zwischen dem 22. und 30. Aug. 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig „Nepszava" (Budapest) sozialistische Wochenzeitung, die 1872 in Budapest gegründet wurde; seit 1890 Organ der Sozialdemokratischen Partei Ungarns. 1 -(Engels) <3.Dez. 1890) siehe unter „ATbeiter-Wochen-Chronik' und „Nepszava" (Budapest) Nestler & Melle's Verlag (Hamburg) sieAe unter F. H. Nestler & Melle's Verlag (Hamburg) Nestler, F. H. Hauptteilhaber des bürgerlichen F. H. Nestler 6 Melle's Verlages in Hamburg. 1 - (Engels) <13.Mai 1886) siehe unter F.H. Nestler & Melle's Verlag (Hamburg) 2 - (Engels) <11 .Sept. 1886) siehe unter F.H. Nestler & Melle's Verlag (Hamburg) 657 „Neue Deutsche Zeitung. Organ der Demokratie" (Darmstadt, später Frankfurt a.M.) demokratische Tageszeitung, die vom l.Juli 1848 bis zum 31 .März 1849 in Darmstadt und vom I.April 1849 bis H.Dezember 1850 in Frankfurt a.M. erschien; seit 9.September 1848 sah sie sich als „Organ der deutschen Nationalversammlung" an und ordnete sich eine Redaktionskommission aus fünf Abgeordneten der äußersten Linken bei; Redakteur war der kleinbürgerliche Demokrat Dr. Otto Lüning, zweiter Redakteur war Joseph Weydemeyer, der die proletarisch-revolutionären Bestrebungen in der Redaktion vertrat; verschmolz ab 1. Oktober 1849 mit der von Robert Blum gegründeten „Deutschen Reichszeitung" in Frankfurt a.M. und übernahm deren Redakteur Georg Günther. 1 - (Marx/Engels) 25.Juni 1850. 1720 Siehe auch unter Weydemeyer, Joseph „Neue Freie Presse" (Wien) bürgerliche Zeitung, erschien von 1864 bis 1939 in Wien; Redakteur war 1870/1871 Max Friedländer, ein Verwandter Ferdinand Lassalles. 1 - (Marx) 30. Juni 1871. 2292 „Die Neue Gesellschaft. Monatsschrift für Sozialwissenschaft" (Zürich) reformistische Zeitschrift, erschien von Oktober 1877 bis März 1880 in Zürich; Herausgeber und Redakteur war Franz Wiede. 1 - (Marx) <25.Juli 1877) siehe unter Wiede, Franz Neue Madrider Föderation Siehe unter Nueva Federaciön Madrileiia „Neue Oder-Zeitung" (Breslau) bürgerlich-demokratische Tageszeitung, die von März 1849 bis November 1855 in Breslau erschien; sie war hervorgegangen aus der seit 1846 erscheinenden oppositionellen katholischen „Allgemeinen Oder-Zeitung"; ihr Herausgeber war Max Friedländer, ein Vetter Ferdinand Lassalles, Redakteur Moritz Eisner; durch Lassalles Vermittlung wurde Marx zur Mitarbeit an der Zeitung herangezogen. Siehe unter Eisner, Moritz 658 „Die Neue Zeit" (London) „Londoner deutsches Blättchen" (Marx), herausgegeben von Edgar Bauer; erschien von Juni 1858 bis April 1859 als Sprachrohr der deutschen linken Emigration. i - ( M a r x ) [nicht später als 12. Juli 1858.] 1851 „Die Neue Zeit" (Stuttgart) theoretische Zeitschrift der deutschen Sozialdemokratie; erschien in Stuttgart von 1883 bis Oktober 1890 monatlich, danach bis zum Herbst 1923 wöchentlich; Redakteur war von 1883 bis Oktober 1917 Karl Kautsky, von 1885 bis 1894 arbeitete Engels mit; vor und während des Ersten Weltkriegs nahm die Zeitschrift eine zentristische Position ein und unterstützte damit die Sozialchauvinisten. 1 - (Engels) 9. Juli 1894. 4037 Siehe auch unter Kautsky, Karl „New-York Daily Trihune" (New York) größte Tageszeitung im 19. Jahrhundert (220000 Abonnenten 1855), erschien von 1841 bis 1924; gegründet von dem bekannten amerikanischen Journalisten und Politiker Horace Greeley; bis Mitte der fünfziger Jahre Organ des linken Flügels der amerikanischen Whigs, danach Organ der Republikanischen Partei; nahm in den vierziger und fünfziger Jahren eine fortschrittliche Haltung ein und trat gegen die Sklaverei auf; Marx war Europa- und England-Korrespondent des Blattes (August 1851 bis März 1862). l-(Marx)16.Nov. 1852. 1793 2-(Marx) 14. Dez. 1852. 1800 Siehe auch unter Dana, Charles „New York Herald" (New York) Tageszeitung, Organ der Republikanischen Partei; erschien von 1835 bis 1924 in New York. 1-(Marx) 17. Aug. 1871.2322 „New-Yorker Volkszeitung" (New York) sozialistische Tageszeitung, erschien von 1878 bis 1932 in New York in deutscher Sprache. 1 - (Engels) 16. März 1883. 2947 2 - (Engels) 18. April 1883. 2957 3 - (Engels) 29.April 1886. 3203 4 - (Engels) I8.Sept. 1888. 3391 Siehe auch unter Sorge, Friedrich Adolph Nieuwenhuis, Ferdinand Domela (1846-1919) Vertreter der niederländischen Arbeiterbewegung; Mitbegründer und einer der Führer des Sozialdemokratischen Bundes und später der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei der Niederlande; Mitglied des Parlaments (seit 1888); seit den neunziger Jahren Anarchist. 1 - (Marx) 27. Juni 1880. 2778 2-(Marx) 22.Febr. 1881.2809 3 - (Engels) 29.Dez. 1881. 2854 4 - (Engels) 11 .April 1883. 2953 5 - (Engels) 19.Dez. 1885.3169 6 - (Engels) 4.Febr. 1886.3182 7-(Engels) 11.Jan. 1887.3259 8 - (Engels) 23. Febr. 1888. 3352 9-(Engels) 9.A P ril 1890.3522 10 - (Engels) 3. Dez. 1890.3595 Nikolai-on Siehe unter Danielson, Nikolai Franzewitsch „The Nineteenth Century" (London) liberale Monatsschrift, erschien unter diesem Namen von 1877 bis 1900 in London; Herausgeber und Redakteur war James Knowles; nach 1900 trug die Zeitschrift den Titel „The Nineteenth Century & After", seit 1951 heißt sie „The Twentieth Century". Siehe unter Knowles, James Nokoff, Stojan (1872-1959) Sozialdemokrat; lebte von 1889 bis 1894 in Genf, einer der Gründer und Führer der bulgarischen sozialdemokratischen Studentenorganisationen in der Schweiz; kehrte 1894 nach Bulgarien zurück und arbeitete als Dorflehrer; seit 1944 Mitglied der Bulgarischen Kommunistischen Partei. 1 - (Engels) 9.Juni 1893. 3934 Nonne, Heinrich Mitte der achtziger Jahre Kandidat der Philologie, studierte in Paris; tätig als preußischer Polizeiagent, wurde im September 1884 entlarvt. 1 - (Engels) [zwischen dem 9. und 21. Febr. 1884.] 3007 2 - (Engels) [um den 26.Febr. 1884.] 3014 „The Northern Star" (Leeds, später London) Wochenzeitung, erschien von 1837 bis 1852 in Leeds und in London (ab November 1844); Hauptorgan der Chartisten; die Redaktion befand sich in den Händen der linken Chartisten, zuerst übte sie aus Feargus Edward O'Connor (bis etwa 1844), danach George Julian Harney; Engels zählte zu den Mitarbeitern des Blattes. 1 - (Engels) 5.März [1848]. 1653 2-(Engels) 28.Nov. 1849.1694 Siehe auch unter Harney, George Julian Nueva Federaciön Madrilena (Neue Madrider Föderation) spanische Föderation der IAA, gegründet am 8. Juli 1872 von den Redaktionsmitgliedern der Zeitung „La Emancipaciön" unter maßgeblichem Einfluß von Jose1 Mesa, nachdem die anarchistische Mehrheit sie aus der Madrider Föderation ausgeschlossen hatte; an der Gründung und Tätigkeit nahm Paul Lafargue großen Anteil; vom Generalrat der IAA wurde sie am 15. August 1872 als offizielle Föderation in Spanien anerkannt; sie bekämpfte entschieden den anarchistischen Einfluß in Spanien. 1 - (Engels, im Auftrag des Generalrats der IAA) 15. Aug. 1872. 2475 Nunnery „Sisters of Providence" (Kloster „Schwestern der Vorsehung") Nonnenkloster in Hampstead, das ein Kinderheim und eine Schule unterhielt. 1 - (Engels) [Anfang Aug. 1871.] 2311 Oberwinder, Heinrich (1846-1914) Journalist, anfangs Lassalleaner, schloß sich später der SDAP an, zu deren Mitbegründern er gehörte; Redakteur der Arbeiterzeitungen „Volksstimme" (1869) und „Volkswille" (1870-1874); spielte in dieser Zeit eine zwielichtige Rolle in der Arbeiterbewegung und zog sich schließlich von ihr zurück. 1 - (Marx) 3.März 1869. 2157 O'Connor, Feargus Edward (1794-1855) einer der Führer des linken Flügels der Chartistenbewegung; Gründer (1838) und erster Redakteur des „Northern Star"; nach 1848 Reformist. 1 - (Marx/Engels, im Auftrag des Kommuni- 659 stischen Korrespondenz-Komitees in Brüssel). 17. Juli 1846. 1638 Oppenheim, Dagobert (1809-1889) liberaler Publizist, Junghegelianer; 1842/1843 einer der Geranten der „Rheinischen Zeitung", nach dem Austritt von Marx aus der Redaktion ab 17. Februar 1843 Redakteur; zog sich später von der politischen Tätigkeit zurück. I - (Marx) [um den 25.Aug. 1842.] 1555 Oppenheim, Max Bruder von Gertrud Kugelmann, Käufmann in Prag und Dresden; seit Marx' erstem Kuraufenthalt in Karlsbad (1874) mit diesem befreundet. 1 - (Marx) 2O.Sept. 1874.2559 2-(Marx) 17. Okt. 1874.2561 3 - (Marx) 20. Jan. 1875. 2565 4 - (Marx) 1. Sept. 1875.2583 5 - (Marx) 6.Sept. 1875. 2584 6-(Marx) 9.Sept. 1875.2585 7 - (Marx) 3O.Aug. 1876.2617 8 - (Marx) 1. Sept. 1876.2618 9-(Marx) 6.Sept. 1876. 2619 10 - (Marx) 9. Sept. 1876.2620 I1 - (Marx) 12. Sept. 1876. 2622 12 - (Engels) 24.März 1891. 3641 Organisationskomitee des internationalen Festes in Paris gebildet auf Initiative einer Reihe von ausländischen Sozialisten in Frankreich zur Vorbereitung des Internationalen Festes am 19. Februar 1887; dieses Fest war Ausdruck des Protestes gegen das Wettrüsten und die Vorbereitung eines Krieges zwischen Deutschland und Frankreich. 1-(Engels) 13. Febr. 1887.3268 Organisationskomitee des internationalen Meetings in Mailand für die Rechte der Arbeit von demokratischen Organisationen Mailands angeregt und von prominenten Vertretern der sozialistischen und Arbeiterbewegung Italiens gebildet zur Vorbereitung des Internationalen Meetings am 12. April 1891; das Meeting diente der Vertiefung der internationalen Solidarität der internationalen sozialistischen Be- 660 wegung, insbesondere der Durchsetzung des l.Mai als Kampftag der Arbeiterklasse und des Achtstundentages. 1-(Engels) 9.April 1891. 3653 Österreichische Sozialdemokratische Partei Siehe unter Sozialdemokratische Arbeiterpartei Österreichs Oswald, Eugen (1826-1912) Journalist, kleinbürgerlicher Demokrat; nahm an der revolutionären Bewegung in Baden 1848 und 1849 teil; nach der Niederlage der Revolution Emigrant in England, war dort als Sprachlehrer tätig; unterstützte Marx bei der Hilfsaktion für die geflüchteten Kommunarden (1871); gehörte in den achtziger Jahren zu Engels' Freundeskreis. 1 - (Marx) 26.Juli 1870. 2207 2-(Marx) 2. Aug. 1870. 2212 3 - (Marx) 3.Aug. 1870. 2213 4-(Marx) 5. Aug. 1870.2214 5-(Marx) 7.Aug. 1870. 2216 6 - (Marx) 4.Sept. 1870.2222 7 - (Marx) 14. Sept. 1870. 2226 8 - (Marx) 23. Sept. 1870. 2230 9 - (Marx) 21. Juli [1871]. 2302 1 0 - (Marx) 24. Juli 1871. 2304 11-(Engels) 29.Jan. 1873. 2512 12 - (Engels) 18. März 1873. 2519 13 - (Marx) 20. Sept. 1873. 2536 14 - (Marx) [24. Sept. 1873.] 2537 15 - (Engels) 8. Mai 1875. 2576 1 6 - (Engels) 5. Okt. 1880. 2791 MOTeHecTBeHHHH3anHCKH"[„Otetsches- twennyje Sapiski"] (Petersburg) literarisch-politische Zeitschrift, erschien von 1820 bis 1884 in Petersburg; von 1839 an war sie eines der besten fortschrittlichen Organe; Redakteure waren N.A.Nekrassow und M.I.Saltykow-Stschedrin (1868-1877); nach Nekrassows Tode (1877) wurde sie zum Sprachrohr der Volkstümler bis zu ihrem Verbot durch die zaristische Regierung. 1 - (Marx) [etwa Nov. 1877. ] 2699 Outine, Nicolai Isaacowich Siehe unter Utin, Nikolai Isaakovlitsch Paepe, Cesar de Siehe unter De Paepe, C&ar Palladino, Carmelo (1842-1896) Advokat, Anarchist; einer der Führer der „Alliance de la D^mocratie Socialiste" (1868-1872), Mitbegründer der anarchistischen Organisationen in Italien; Mitglied der neapolitanischen Sektion der IAA (Sezione Napoletana dell'Associazione Internazionale dei Lavoratori). 1-(Engels) 23. Nov. 1871.2372 „Pall Mall Gazette" (London) Londoner Abendzeitung, erschien von 1865 bis 1920; in den sechziger Jahren konservativer Richtung; Marx und Engels standen von Juli 1870 bis Juni 1871 mit ihr in Verbindung; Redakteur war in dieser Zeit Frederic Greenwood. I - (Engels) [Mitte März 1871.] 2251 2 - (Marx) 8. Juni 1871. 2278 3 - (Marx) 30. Juni 1871. 2293 Siehe auch unter Greenwood, Frederic Papritz, Jewgenija Eduardowna (1854-1919) russische Sängerin; sammelte, erforschte und verbreitete Volkslieder; gehörte zur illegalen Moskauer „Gesellschaft der Übersetzer und Herausgeber" (1882-1884), übersetzte einige Werke von Marx und Engels ins Russische; lebte längere Zeit in der Emigration (1884-1896); Frau des Volkstümlers A.L.Linjow. I - (Engels) 26. Juni 1884. 3040 Pardigon, F. französischer Sozialist, Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; später Emigrant in England; Anfang der fünfziger Jahre einer der Führer der Blanquisten in London. 1 - (Engels/Marx) 6.Mai 1850. 1712 Parker Teilhaber der Baufirma Strutt & Parker in London. 1-(Engels) <23.Sept. 1890> siehe unter Strutt & Pariser (London) Parliamentary Committee of the Trades Union Congress (Parlamentarisches Komitee des Kongresses der Trade-Unions) Vollzugsorgan des Ende der sechziger Jahre entstandenen britischen Gewerkschaftskongresses; seit 1871 wurde es jährlich auf den Kongressen der TradeUnions gewählt und in der Zeit zwischen den Kongressen als Führungszentrum betrachtet; es stellte die Kandidaten der Trade-Unicns für dasParlament auf, unterstützte die in ihrem Interesse eingebrachten Gesetzentwürfe und bereitete die Kongresse vor; im Komitee überwogen die reformistischen Elemente; 1921 wurde das Komitee ersetzt durch den Generalrat des britischen Kongresses der TradeUnions. 1 - (Engels) <[6.Aug. 1894]> siehe unter Arbeiterorganisationen, englische sozialistische und Parteien siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunsckweig; Fabian Society; Independent Labour Party; Italienische Sozialistische Partei; Parti Ouvrier francais; Sizilianische Sozialistische Partei; Social Democratic Federation; Sozialdemokratische Arbeiterpartei Österreichs; Sozialdemokratische Partei Dänemarks; Sozialdemokratische Partei Deutschlands; Sozialdemokratische Partei Ungarns; Spanische Sozialistische Arbeiterpartei Parti Ouvrier francais (Französische Arbeiterpartei) auf dem Marseiller Arbeiterkongreß 1879 von Anhängern der marxistischen (kollektivistischen) Richtung gegründet; das Programm wurde im Mai 1880 von Jules Guesde und Paul Lafargue unter maßgeblicher Mitwirkung von Marx und Engels ausgearbeitet und 1880 auf dem Kongreß in Le Havre angenommen sowie die Partei in aller Form konstituiert; in den folgenden Jahren fanden harte ideologische Auseinandersetzungen statt, die 1882 zur Spaltung der Partei in Marxisten (Guesdisten) und Possibilisten (Broussisten) führten. 1 - (Engels) < 18. März 1887) siehe unter Fidiration socialiste revolulionnaire du centre du Parti Ouvrier francais 2-(Engels) 2.Dez. 1890.3593 3 - (Engels) 17. März [1891]. 3638 4 - (Engels) 17. März 1892. 3750 5 - (Engels) 18. März 1894. 4002 Siehe auch unter Guesde, Jules und unter Lafargue, Paul 661 Patten, Philip van Siehe unter Van Patten, Philip Pauli, Ida Frau von Philipp Victor Pauli in Rheinach. I - (Engels) 27.Aug. 1876.2615 2-(Marx) 10.Sept. 1876. 2621 3-(Engels) H.Febr. 1877. 2656 Pauli, Philipp Victor (1836-nach 1916) Chemiker, Sozialdemokrat; Freund von Carl Schorlemmer, stand in enger Verbindung mit Marx und Engels; leitete eine chemische Fabrik in Rheinau bei Mannheim (1871-1880). 1-(Engels) 8.Nov. 1875. 2593 2-(Engels) 9.Nov. 1875. 2594 3-(Engels) 25.April 1876. 2605 4-(Engels) 11. Aug. 1876.2613 5-(Engels) 16.Dez. 1876. 2643 6 - (Engels) [26. März 1877.] 2663 7 - (Engels) 3O.Juli 1878. 2721 8-(Engels) 11. Jan. 1893. 3883 Pease, Edward R. (1857-1955) englischer Sozialist, Mitbegründer und Sekretär der Fabian Society (1884 bis 1912), Mitbegründer der Labour Party (1906). 1 - (Engels) 27. Jan. 1886. 3179 „The People's Paper" (London) Wochenzeitung, wurde von 1852 bis 1858 von Ernest Jones in London herausgegeben; Organ der linken Chartisten. 1 - (Marx/Engels) 28. Okt. 1852. 1791 2 - (Marx) 7.Sept. [1853]. 1812 Perczel, Mör (1811-1899) ungarischer General; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849, mußte nach der Niederlage der ungarischen Revolutionsarmee in die Türkei emigrieren; lebte seit 1851 in England. 1 - (Marx) 16.April 1860. 1923 Philips, Iion (gest. 1866) holländischer Kaufmann, Onkel von Marx; Vatei»des Begründers des PhilipsKonzerns. 1-(Marx) 6.Mai 1861. 1970 2 - (Marx) 2O.Febr. [1864]. 1998 3-(Marx) [29. März 1864.] 1999 4-(Marx) M.April 1864. 2000 662 5 - (Marx) 25.Juni 1864. 2006 6 - (Marx) 17. Aug. 1864. 2008 7 - (Marx) 29.Nov. 1864. 2021 Philips, Antoinette (Nannette) (etwa 1837-1885) Tochter von Lion Philips, Cousine von Marx; Mitglied der holländischen Sektion der IAA. 1 - (Marx) 24. März 1861. 1961 2-(Marx) B.April 1861. 1968 3-(Marx) 17. Juli 1861. 1974 4 - (Marx) 24.Sept. 1861.1976 5 - (Marx) 18. März 1866. 2063 Pio, Louis (eigentlich Louis Albert Francois) (1841-1894) Publizist, Vertreter der dänischen Arbeiterbewegung, Propagandist des Marxismus; Mitbegründer der dänischen Sektionen der IAA (1871); Redakteur der Zeitung „Socialisten"; Mitbegründer der Dänischen Sozialdemokratischen Partei (1876); emigrierte 1877 nach Amerika. 1 - (Engels) 7. März 1872. 2418 2 - (Engels) [Mitte März 1872.] 2425 „La Plebe" (Lodi, später Mailand) italienische Zeitung, die 1868 bis 1875 in Lodi und 1875 bis 1883 in Mailand unter der Redaktion von Enrico Bignami herauskam; anfangs Organ des linken Flügels der bürgerlichdemokratischen Republikaner, von 1871 bis 1873 ein Organ der Sektionen der IAA und führte die Linie des Generalrats durch; Engels arbeitete an der Zeitung mit (1871-1873 und 1877-1879); die Zeitung schuf die Voraussetzungen für die erste selbständige Partei des italienischen Proletariats, die 1879 entstand. 1-(Engels) 1.Okt. 1872. 2 - (Engels) <13.Nov. 1872> siehe unter Associazione degli Operai e degliAgricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Internazionale) di Lodi 3-(Engels) 13. Febr. 1877. Plechanow, Georgi Walentinowitsch (1856-1918) Philosoph und Publizist, hervorragender Vertreter der russischen und der internationalen Arbeiterbewegung; emigrierte in die Schweiz; gründete die erste marxistische Organisation „Befreiung der Arbeit"; bekämpfte in den achtziger und neunziger Jah- ren die Volkstümlerbewegung und trat gegen Opportunismus und Revisionismus in der internationalen Arbeiterbewegung auf; seit 1903 Menschewik; während des Ersten Weltkrieges Sozialchauvinist. 1 - (Engels) 21. Mai 1894. 4022 2 - (Engels) 22. Mai 1894.4024 3 - (Engels) 1. Nov. 1894. 4060 4-(Engels) 8. Febr. 1895. 4113 5-(Engels) 26. Febr. 1895.4119 gerlichen Republikaner, 1849 unterstützte sie kurze Zeit die Bonapartisten; nach dem Staatsstreich (1851) nahm sie gegenüber dem Zweiten Kaiserreich eine kritische Haltung ein; Redakteur war Emile de Girardin (1836 bis 1857). 1 - (Marx) [vor dem 30. Juli 1849.] 1686 „II Proletario Italiano" (Turin) italienische Zeitung, die ab 1871 zweimal wöchentlich unter der Redaktion von Carlo Polizeidirektion in Köln Terzaghi (ab 1872 Polizeiagent) in Turin er1 - (Marx) 13. April 1848. 1660 schien; das Blatt trat für die Bakunisten, gegen 2 - (Marx) <5.Aug. 1848> siehe unter Geiger, den Generalrat und gegen die Beschlüsse der Wilhelm Arnold Londoner Konferenz der IAA (1871) auf; von Polnisches Meeting der Zeitung „Röw- 1872-1874 lautete der Titel „II Proletario". I - (Engels) 29. Nov. 1871. 2380 nosc" (Genf) ^Siehe auch unter Terzaghi, Carlo fand statt am 29. Nov. 1880 und war einberufen worden von der polnischen Zeitung Proudhon, Pierre-Joseph „RownoSc" zur Erinnerung an den 50. Jahres(1809-1865) französischer Publizist, Soziologe tag der polnischen Revolution von 1830; stand und Ökonom, Ideologe des Kleinbürgertums; unter der Losung der internationalen Solidarieiner der theoretischen Begründer des Anartät und der Einheit der Ziele und Aufgaben chismus. der Werktätigen aller Länder in ihrem Kampf 1 - (Marx) 5. Mai 1846. 1635 gegen den Kapitalismus. „Public Opinion" (London) 1 - (Marx/Engels) 27. Nov. 1880. 2800 bürgerlich-liberale Wochenzeitschrift, 1861 Potocki, Albert Graf in London gegründet. Siehe unter Balaszewicz'Potocki, Julian AlexanI - (Marx) 19. Aug. 1871; Privatbrief. 2323 der 2-(Marx) 19. Aug. 1871.2324 „Przedlwit" (Genf und London) („Morgendämmerung") polnische sozialistische Zeitschrift, die von 1881 bis 1918 in Genf und London erschien; offizielles Organ des Komitet Robotniczego Partii Soc.-Rew. Proletariat. Siehe unter ]<sdrzejows\i, Boleslaw Antoni „Die Presse" (Wien) liberale Tageszeitung, erschien von 1848 bis 1896 in Wien; 1861/1862, als die Zeitung antibonapartistisch eingestellt war, veröffentlichte sie auch Artikel und Korrespondenzen von Marx; Redaktionsmitglied war in den sechziger Jahren Max Friedländer. Siehe unter Friedländer, Max „La Presse" (Paris) Tageszeitung, erschien seit 1836 in Paris; trug während der Julimonarchie oppositionellen Charakter, 1848/1849 war sie Organ der bür- Quarck, Max (1860-1930) Rechtsanwalt (Dr. jur.) undPublizist, rechter Sozialdemokrat; während des Ersten Weltkrieges Sozialchauvinist; schrieb zum Teil unter dem Pseudonym Freiwald Thüringer. 1-(Engels) 13.Nov. 1883. 2988 Quelch, Harry (1858-1913) Journalist, hervorragender Vertreter der englischen Arbeiterbewegung; einer der Führer der New Model Unions und des linken Flügels derSozialisten(neunziger Jahre); Herausgeber der „Justice" (1884-1912) und nach 1900 auch der „Twentieth Century Press"; unterstützte nach 1889 die linken Strömungen in der II. Internationale. I-(Engels) 2.April 1895. 4138 663 la Qestion Sociale" (Paris), „Arbeitet-Wochen-Chronik" (Budapest), „Arbeiter-Zeitung" (Wien), „Berliner Volksblatt (Berlin), „Chicagoer Arbeiter-Zeitung" (Chicago), „Le Corsaire" (Paris), „LeCourrierfrancais" (Paris),„Critica Sociale" (Milano), „TheDailyChronicle" (London), „The Daily News" (London), „The Daily Telegraph" (London), „Deutsche Zeitung" Rakowski, Christian (eigentlich Krastju (Wien), „The Eastern Post" (London), „EthiGeorgiev) sche Kultur" (Berlin), „TheEveningStandard" (1873-1941) bulgarischer Sozialist; Mitglied (London), „The Examirier" (London), „Frankeiner sozialdemokratischen Gruppe bulgajurter Journal" (Frankfurt a.M.), „Frankrischer Studenten in Genf (neunziger Jahre); furter Zeitung und Handelsblatt" (Frankfurt Teilnehmer der Großen Sozialistischen Oka. M.), „The Free Press" (London), „Freikeit" toberrevolution, seit 1917 Mitglied der Kom(verschiedene Herausgeberorte), „Le Gaulois" munistischen Partei Rußlands (Bolschewiki); (Paris), „II Gazettino Rosa" (Milano), „The seit 1920 im sowjetischen diplomatischen Globe and Traveller" (London), „VInternatioDienst tätig, später wegen aktiver Tätigkeit in nal" (London), „The International Herold" der trotzkistischen Organisation aus der Partei (London), „Justice" (London), „Labour Elecausgeschlossen. tor" (London), „The Labour Standard" (Lon1-(Engels) 13.April 1895. 4144 don), „La Liberte" (Bruxelles), „Londoner Arbeiter-Zeitung" (London), „The Morning AdRamm, Hermann vertiser" (London), „Nepszava" (Budapest), deutscher Sozialdemokrat, Redaktionsmitglied „Neue Deutsche Zeitung. Organ der Demokratie des „Volksstaats" (1875/1876), danach des (Frankfurt a.M.), „Neue Freie Presse" (Wien), „Vorwärts" (ab 1877). „Die Neue Gesellschaft. Monatsschrift für So1-(Engels) 18. März 1875. zialwissenschaft" (Zürich), „Neue Oder-Zei2 - (Engels) 25.Jan. 1877.2654 tung" (Breslau), „Die Neue Zeit" (London), Rasch, Gustav „Die Neue Zeit" (Stuttgart), „New York (1825-1878) Publizist und Jurist, kleinbürgerHerold" (New York), „New-Yorker Volkslicher Demokrat; Teilnehmer der Revolution zeitung" (New York), «The Nineteenth Cenvon 1848 in Berlin; nach der Niederlage der tury" (London), „Otetschestwennyje Sapiski" Revolution Emigrant in der Schweiz und in (Petersburg), „Pall Mall Gazette" (London), Frankreich; nach 1870 Mitglied der SDAP „LaPlebe" (Lodi, später Mailand), „Przed&wit" und seit 1875 der SAPD. (Genf und London), „La Presse" (Paris), „Die 1-(Engels) 18.März [1875]. 2571 Presse" (Wien), „IIProletarioItaliano" (Turin), 2 - (Engels) [Ende Nov. 1876.] 2641 „Public Opinion" (London), „Reform" (HamRave, Henri burg), „Rheinische Zeitung" (Köln), „LeRiveil aus dem Elsaß gebürtiger französischer Jourouvrier" (Calais), „Revue politique et litte'raire" nalist, übersetzte Arbeiten von Engels ins (Paris), „La Roma delPopulo" (Rom), „RowFranzösische. noic" (Genf), „Sewemy Westnik" (Petersburg), 1-(Engels) 6.März [1891]. 3633 „The Sheffield Free Press" (Sheffield), „Der 2 - (Engels) [Mitte März 1891.] 3636 Social-Demokrat" (Berlin), „The Speclator" 3-(Engels) 7.April [1891]. 3651 (London), „The Standard" (London), „The 4 - (Engels) [vor dem 30. April 1891.] 3657 Sun" (London), „TheSun" (New York), „The Times" (London), unbekannte sozialdemokrati5 - (Engels) lO.Jan. 1894.3989 sche Zeitung, unbekannte französische ArbeiterRedaktionen zeitung, „La Verite" (Paris), „Voice of the sieAe unter „L'Alba" (Florenz), „Allgemeine People" (New York), „Volks-Anwalt" (CinZeitung" (Augsburg), „Allgemeine Militär-Zeitung" (Darmstadt und Leipzig), „Almanach de cinnati), „Der Volksfreund" (Brunn), „Der Radimsky, August (1862-1929) tschechischer Sozialdemokrat, Journalist; einer der Redakteure der Wiener „Arbeiter-Zeitung" (1891-1897); übersetzte das „Kommunistische Manifest" ins Tschechische. 1 - (Engels) 21.März 1893. 3914 664 „Rheinische Zeitung" (Köln) Volksstaat (Leipzig), „Die Volksstimme" (Wien), „Volks-Zeitung" (Berlin), „Vorwärts. Hauptorgan der Sozialdemokratischen Partei Deutschlands für den Bezirk „Obere RheinBerliner Volksblatt (Berlin), „Vorwärts!" (Paris), „De Werker" (Antwerpen), „Woodhull provinz"; erschien von 1888 bis 1933 in Köln; 1894/1895 war Carl Hirsch Redakteur. & Claflins Weekk" (New York), „Wperjod" 1 - (Engels) 22. Mai 1895. 4157 (London); „Zeitung für Norddeutschland" 2 - (Engels) 22.Mai 1895 [Brief]. 4158 (Hannover) Siehe auch unter Hirsch, Carl „Reform" (Hamburg) liberale Tageszeitung, erschien von 1848 bis 1892 in Hamburg. 1-(Marx) 24. Nov. 1860. 1950 „La Reforme" (Paris) radikale Tageszeitung, erschien von 1843 bis 1850 in Paris; Organ einer Gruppierung kleinbürgerlicher Demokraten und Republikaner mit Ledru-RoIIin an der Spitze, der sich die kleinbürgerlichen Sozialisten unter der Führung von Louis Blanc anschlössen; Engels arbeitete an der Zeitung mit (Oktober 1847 bis Januar 1848). 1 - (Marx) [vor dem 8. März 1848.] 1654 Regierung der Französischen Republik, Provisorische gebildet nach Ausbruch der Pariser Februarrevolution unter dem Dichter und Politiker Lamartine; in ihr waren auch kleinbürgerliche Demokraten wie Ledru-Rollin und Louis Blanc und der Arbeiter Albert vertreten; diese Regierung machte die während der Julimonarchie über Marx verhängte Ausweisung aus Frankreich rückgängig und berief ihn ehrenvoll zurück. 1 - (Marx, Jottrand, Mellinet, Lelewel, Spilthoorn, Maynz, Ballin, Battaille, Pellering und Labiaux im Auftrag des Komitees der Demokratischen Gesellschaft) 28. Febr. 1848. 1651 Rheinländer, Georg Friedrich Mitglied des Bundes der Geächteten in Paris (Mitte der dreißiger Jahre), danach Emigrant in London; Mitglied der Londoner Gruppe des Nationalvereins (in den sechziger Jahren). 1 - (Marx) 24. April 1860. 1926 Richard Teilhaber der Schriftgießerei Miller & Richard in London. I - (Engels) ([nach dem 9.Sept. 1871]) siehe unter Miller & Richard (London) Riley, William Harrison (geb. 1835) Journalist, Republikaner, Sozialist; Redakteur und Herausgeber der Zeitung „The International Herald"; Mitglied des Britischen Föderalrats der IAA (1872/1873); wandte sich gegen die Politik der Reformisten. 1-(Marx) [20. Dez. 1872.] 2504 „La Riscossa Socialista" (Palermo) Parteiorgan der Sizilianischen Sozialistischen Partei; erschien in Palermo; Redakteur war in den neunziger Jahren Muzio Colnago. 1 - (Engels) [26.SePt. 1894.] 4056 Rivers, George Buchhändler in London. 1 - (Marx) 24.Aug. 1878.2723 2-(Marx) <31. Jan. 1881 > siehe unter Unbekannt „Le Reveil ouvier" (Calais) Siehe unter Unbekannt (französische Arbeiterzeitung) „Revue politique et litteraire" (Paris) bürgerliche Zeitschrift, erschien Anfang der neunziger Jahre in Paris; Herausgeber war Charles Caron; dieser beabsichtigte, im Jahrgang 1890 Arbeiten von Marx und Engels abzudrucken. Siehe unter Caron, Charles Robinson, A.F. englischer Sozialist, Mitglied der Socialist League (Ende der achtziger Jahre). 1 - (Engels) 2I.Mai 1889. 3447 „La Roma del Populo" (Rom) kleinbürgerlich-demokratische Wochenzeitung für Fragen der religiösen Philosophie, Politik und Literatur, erschien von 1871 bis 1872 in Rom. 665 1 - (Engels) 5.Dez. 1871.2385 2-(Engels) 6. Dez. 1871.2386 Roscoe, Henry Enfield (1833-1915) Chemiker, Professor in Manchester; Verfasser von Lehrbüchern der Chemie, zum Teil gemeinsam mit Carl Schorlemmer. 1 - (Engels) 28. Mai [1892]. 3776 Rosher, Charles Kaufmann; Bruder des Mannes der Nichte von Engels' Frau. I - (Engels) [vor dem 19.Jan. 1890.] 3508 Rüge, Arnold (1802-1880) radikaler Publizist, Junghegelianer, kleinbürgerlicher Demokrat; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; Mitglied der Frankfurter Nationalversammlung (linker Flügel); nach 1849 Emigrant in England; einer der Führer der kleinbürgerlichen Emigration; nach 1866 Nationalliberaler. 1-(Marx) 10.Febr. [1842]. 1550 2 - (Marx) 5.März [1842]. 1551 3 - (Marx) 2O.März [1842]. 1552 4 - (Marx) 27. April [1842]. 1553 5 - (Engels) 15.Juni 1842. 1615 6 - (Marx) 9.Juli [1842]. 1554 7 - (Engels) 26.Juli 1842. 1618 8 - (Marx) 30.Nov. [1842]. 1557 9 - (Marx) 25.Jan. [1843]. 1558 10 - (Marx) 13.März [1843]. 1559 I1 - (Marx) im März 1843. 1560 12-(Marx) im Mai 1843. 1561 13 - (Marx) im Sept. 1843. 1562 14-(Marx) [Jan. 1845.] 1624 Russische Sektion der Internationalen Arbeiter-Assoziation von einer Gruppe russischer politischer Emigranten im Frühjahr 1870 in der Schweiz gebildet, am 22. März 1870 in die Internationale aufgenommen; Marx wurde von der Sektion zum Korrespondierenden Sekretär für Rußland vorgeschlagen, was vom Generalrat bestätigt wurde; 1872 zerfiel die Sektion. 1 - (Marx, im Auftrag des Generalrats) 24.März 1870. 2188 Rutson, A.O. Privatsekretär des englischen Innenministers 666 H.A.Bruce (siebziger Jahre). 1 - (Marx) 12. Juli 1871. 2300 »Sächsische Arbeiterzeitung" (Dresden) sozialdemokratische Tageszeitung; erschien von 1890 bis 1908 in Dresden; wurde im Sommer 1890 von den „Jungen", einer halbanarchistischen Gruppe in der Sozialdemokratischen Partei Deutschlands, beherrscht. 1 - (Engels) 7. Sept. 1890. 3559 Sängerverein des Kommunistischen Ar« bciterbildungsvereins, Tottenham Street 1 - (Engels) 28.Nov. 1891.3713 Sassulitsch, Vera Iwanowna (1851-1919) aktive Teilnehmerin der Volkstümlerbewegung, später der sozialdemokratischen Bewegung Rußlands; Mitbegründerin der ersten marxistischen Organisation „Befreiung der Arbeit" (1883); schloß sich später den Menschewiki an (nach 1903). 1 - (Marx) 8. März 1881. 2811 2 - (Engels) B.Nov. 1883.2988 3 - (Engels) 6. März 1884. 3017 4 - (Engels) 23. April 1885. 3113 5 - (Engels) 3I.März 1886.3199 6 - (Engels) 3.April 1890. 3520 7 - (Engels) 17.April 1890. 3527 8-(Engels) 30. Jan. 1895.4111 9-(Engels) 22.März 1895. 4134 SDAP Siehe unter Sozialdemokratische Arbeiterpartei Schabelitz, Jakob (romanisiert Jacques) (1827-1899) Schweizer Verleger und Buchhändler, bürgerlicher Radikaler, der dem BdK zumindest nahestand; stand mit Marx und Engels in Verbindung. 1 - (Engels) 24. Aug. 1849. 1690 2-(Engels) 22.Dez. 1849. 1697 Schacherl, Michael österreichischer Sozialdemokrat; verantwortlicher Redakteur der Mai-Festschrift des Verlages der „Arbeiter-Zeitung" in Wien für den I.Mai 1893. 1 - (Engels) [März-Anfang April 1893.] 3906 Schaper, von Oberpräsident der Rheinprovinz (1842/1843). 1 - (Marx) [17.Nov. 1842.] 1556 Schapper, Karl (1812-1870) Arbeiter, bekannter Vertreter der deutschen Arbeiterbewegung; Forststudent, Sprachlehrer, Korrektor; einer der Führer des BdG, seit 1847 des BdK; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; Präsident des Kölner Arbeitervereins (Februar bis Mai 1849); bei der Spaltung des BdK (1850) zusammen mit Willich Führer der gegen Marx und Engels gerichteten kleinbürgerlichen Fraktion; seit 1856 wieder Kampfgefährte von Marx und Engels; Mitglied des Zentralrats der IAA (1865). 1 -(Marx) 27. Febr. 1860. 1907 Scheu, Heinrich (1845-1926) österreichischer Sozialdemokrat, emigrierte 1875 nach England, verkehrte bei Marx und Engels. 1 - (Engels) 27.Jan. 1891.3618 2 - (Engels) 10. April 1891. 3655 Schiller-Anstalt zu Manchester gegründet anläßlich des 100. Geburtstages von Friedrich von Schiller (1859), pflegte deutsche Sprache, Literatur und Geselligkeit; stand zunächst unter kleinbürgerlichem Einfluß; seit 1865 trat ihr Engels näher, wurde Direktoriumsmitglied und fungierte als Präsident (1866/1867). 1 - (Engels) [um den 3.Mai 1861.] 1969 2 - (Engels, im Auftrag des Direktoriums der Schiller-Anstalt) 19. März 1866. 2064 3 - (Engels, im Auftrag des Direktoriums der Schiller-Anstalt) 28. Juni 1867. 2093 4 - (Engels) lö.Sept. 1868.2134 Schily, Victor (1815-1875) Advokat, Demokrat; Teilnehmer am badisch-pfälzischen Aufstand 1848; danach Emigrant in Frankreich; Mitglied der IAA, unterstützte den Generalrat bei der Festigung der IAA in Paris. 1 - (Marx) 30.Nov. 1867.2107 Schlüter, Hermann (gest. 1919) Vertreter der deutschen und der amerikanischen Arbeiterbewegung; Leiter des sozialdemokratischen Verlags der Volksbuchhandlung Hottingen-Zürich (1882-1888); be- gründete das Archiv der deutschen Sozialdemokratie; 1888 aus der Schweiz ausgewiesen, emigrierte er 1889 nach den USA; Redakteur der „New-Yorker Volkszeitung" (seit 1889), Verfasser von Arbeiten zur Geschichte der englischen und der amerikanischen Arbeiterbewegung. 1 - (Engels) 28. Juli 1884. 3048 2 - (Engels) [l.Okt. 1884.] 3064 3 - (Engels) 3.0kt. 1884.3065 4-(Engels) I.Jan. 1885.3092 5 - (Engels) B.Jan. 1885.3094 6 - (Engels) 17.Jan. 1885.3095 7 - (Engels) 22.Febr. 1885.3104 8-(Engels)15.Mai1885.3117 9-(Engels) lö.Juni 1885. 3127 10 - (Engels) I.Juli 1885. 3129 11 - (Engels) 26. Aug. 1885. 3140 12 - (Engels) 9.Sept. 1885. 3142 13 - (Engels) 23.Se P t. 1885.3145 14-(Engels) 9.Okt. 1885.3147 15 - (Engels) II.Nov. 1885.3156 1 6 - (Engels) 7. Dez. 1885. 3168 17-(Engels) 21.Dez. 1885.3171 18 - (Engels) 3. März 1886. 3192 19-(Engels) 12.März 1886. 3195 2 0 - (Engels) 3. Juni 1886. 3210 21 - (Engels) 20. Aug. 1886. 3225 22 - (Engels) 26.Nov. 1886. 3251 23-(Engels) 7.Dez. 1886. 3254 24 - (Engels) [19. März 1887.] 3278 25-(Engels) 7. Dez. 1887.3335 2 6 - (Engels) 10. Jan. 1888. 3343 27-(Engels) 23. Jan. 1888.3345 28 - (Engels) 12. Febr. 1888. 3347 29 - (Engels) 19. Febr. 1888.3348 30 - (Engels) 17. März 1888. 3355 31 - (Engels) 10. Mai 1888. 3367 32 - (Engels) 15. Juni 1888. 3370 33 - (Engels) [21. oder 28. Juli 1888.] 3377 34-(Engels) 31. Jan. 1889.3414 35 - (Engels) 1 I.Jan. 1890. 3503 36 - (Engels) I5.Jan. 1890. 3507 37-(Engels) H.Juni 1890. 3538 38 - (Engels) 29.Jan. 1891.3619 39 - (Engels) 21. März 1891. 3640 40 - (Engels) 3O.März 1892. 3754 41-(Engels) 2. Dez. 1893.3974 42 - (Engels) 2.Dez. 1893 [2.Postkarte]. 3975 43 - (Engels) 1 .Jan. 1895. 4093 667 Schmidt, Conrad (1863-1932) Ökonom und Philosoph, Hochschullehrer; Sozialdemokrat; redigierte 1890 die „ BerlinerVolks-Tribüne", danach Privatdozent in Zürich; vertrat anfangs die ökonomische Lehre von Marx, ging nach Engels' Tod auf revisionistische Positionen über(Neukantianertum); später Professor der Philosophie. 1-(Engels) 26.Nov. 1887. 3330 2-(Engels) 8.Okt. 1888.3394 3-(Engels) 1 I.Jan. 1889.3408 4 - (Engels) 12. März 1889. 3423 5 - (Engels) 12. Juni 1889. 3454 6-(Engels) 17. Okt. 1889.3479 7-(Engels) 9. Dez. 1889.3495 8-(Engels) 12.April 1890. 3525 9 - (Engels) 5.Aug. 1890.3551 10 - (Engels) 27. Okt. 1890.3583 11-(Engels) l.Juli 1891. 3672 12-(Engels)!.Nov. 1891.3702 13 - (Engels) 4. Febr. 1892. 3733 1 4 - (Engels) 12.Sept. 1892. 3824 15-(Engels) 12.März 1895. 4127 1 6 - (Engels) 6.April 1895. 4141 Schmidt, Eduard Oscar (1823-1886) Zoologe, Darwinist, Hochschullehrer; seit 1872 Professor in Straßburg. 1 - (Engels) [19. Juli 1878.] 2720 Schmuilow, Wladimir Jakowlewitsch (geb. 1864) russischer Sozialdemokrat, nach 1887 Emigrant in Deutschland, nahm an der revolutionären Bewegung in Deutschland teil; Redaktionsmitglied einer sozialdemokratischen Zeitung in Dresden (1892/1893); war mit der russischen marxistischen Gruppe „Befreiung der Arbeit" verbunden, beteiligte sich am Versand ihrer Publikationen nach Rußland; lebte in den neunziger Jahren in England. 1-(Engels) 7. Febr. 1893.3895 Schoenlank, Bruno (1859-1901) Journalist, Sozialdemokrat; Redakteur verschiedener sozialdemokratischer Zeitungen während des Sozialistengesetzes, Redakteur des „Vorwärts" (1891-1893), Chefredakteur der „Leipziger Volkszeitung" (1894 bis 1901); MdR (1893-1901); vertrat vorwiegend marxistische Positionen, bekämpfte den Revisionismus Bernsteins. 1 - (Engels) 29.Aug. 1887.3316 668 Schorlemmer, Carl (1834-1892) Chemiker, Hochschullehrer, Sozialdemokrat; seit 1863 Privatassistent, seit 1871 Professor, seit 1874 Inhaber des ersten Lehrstuhls für organische Chemie in England; Spezialgebiet Chemie der Kohlenwasserstoffe, gleichzeitig systematische Arbeiten und Lehrbücher zur gesamten organischen Chemie und ihrer Geschichte; seit Beginn der sechziger Jahre enger Freund und Kampfgefährte von Marx und Engels, beteiligte sich aktiv an der revolutionären Arbeit. 1-(Engels) 27. Jan. 1891.3617 Schorlemmer, Ludwig Bruder von Carl Schorlemmer. 1 - (Engels) 4.Dez. 1890.3597 2-(Engels) 17.Mai 1892. 3770 3 - (Engels) 19. Mai 1892. 3773 4-(Engels) 28.Mai 1892.3777 5 - (Engels) 5. Juni 1892. 3779 6 - (Engels) 16. Juni 1892. 3782 7 - (Engels) 30. Juni 1892. 3788 8-(Engels) I.Juli 1892. 3789 9 - (Engels) 25. Juli 1892. 3803 10-(Engels) 28.Juli 1892. 3805 11-(Engels) 18. Okt. 1892. 3843 12-(Engels) I.Dez. 1892.3865 13 - (Engels) 29. April 1893. 3925 14 - (Engels) 31 .Juli 1893. 3947 15 - (Engels) 19.Dez. 1893.3980 16-(Engels) 5.Juli 1894. 4036 17 - (Engels) 3.Jan. 1895.4095 Schott, Sigmund (1818-1895) württembergischer Schriftsteller und bürgerlicher Politiker; Anhänger der Vereinigung Deutschlands unter der Hegemonie Preußens; Mitbegründer des Nationalvereins (1859). 1-(Marx) 3. Nov. 1877. 2700 2-(Marx) 13.Juli 1878. 2717 3 - (Marx) 15.Juli 1878. 2718 Schramm, Konrad (etwa 1822-1858) aktiv in der deutschen Arbeiterbewegung tätig; Mitglied des BdK, seit 1849 Emigrant in London, dann auf der Insel Jersey; verantwortlicher Herausgeber der „Neuen Rheinischen Zeitung. Politisch-öko- nomische Revue" (1850); Freund und Kampfgefährte von Marx und Engels. I-(Marx) 8. Dez. [1857]. 1841 Schramm, Rudolf (1813-1882) Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat; 1848 Abgeordneter der preußischen Nationalversammlung (Linker Flügel); seit 1849 Emigrant in England; trat gegen Marx auf; in den sechziger Jahren Anhänger Bismarcks; Bruder von Konrad Schramm. 1 - (Marx) 6. Mai 1858. 1846 Schuberth, Julius Verleger in Hamburg, stand der Gemeinde des BdK zumindest nahe; bei ihm erschien die „Neue Rheinische Zeitung. Politisch-ökonomische Revue" (1850). 1 - (Engels) 4. März 1850. 1704 2 - (Engels) [um den 11 .April 1850.] 1709 Schuberth & Co. (Hamburg und NewYork) Verlag in Hamburg, brachte 1850 die „Neue Rheinische Zeitung. Politisch-ökonomische Revue" heraus. Siehe unter Schuberth, Julius; Hagen, Theodor und Naut, Stephan Adolf Schücking, Levin (1814-1883) Schriftsteller; Mitarbeiter und Feuilletonredakteur der „Kölnischen Zeitung" (vierziger Jahre). 1 - (Engels) 18. Juni 1840. 1596 2 - (Engels) 2. Juli 1840.1597 Schumacher, Hermann (etwa 1826-1904) deutscher bürgerlicher Ökonom. 1 - (Marx) 21. Sept. 1875.2586 Schuster, Theodor deutscher kleinbürgerlicher Sozialist, Anhänger von Sismondi; leistete in den fünfziger Jahren den deutschen Emigranten materielle Hilfe. 1-(Engels) 13. Mai 1850. 1713 Schwarz, Wilhelm Mitglied der Leitung und Präsident der Industrie-Weltausstellung von 1862 in London. l-(Marx) I9.Aug.1862. 1986 Schweitzer, Johann Baptist von (1834-1875) Rechtsanwalt, später Journalist und Schriftsteller, Lassalleaner; Miteigentümer und Redakteur des „Social-Demokrat" (1864-1867), seit 1868 alleiniger Eigentümer; Mitglied (seit 1863) undPräsident (1867-1871) des ADAV; unterstützte Bismarcks Politik der Einigung Deutschlands unter der Hegemonie Preußens; 1872 aus dem ADAV ausgeschlossen; hemmte den Anschluß der deutschen Arbeiterbewegung an die IAA und damit ihren Übergang auf marxistische Positionen. 1-(Marx) 16. Jan. 1865. 2027 2 - (Marx) [13. Febr. 1865.] 2030 3-(Marx) 13. Okt. 1868.2138 Siehe auch unter „Der Social-Demokrat" (Berlin) „Schwestern der Vorsehung", Kloster in Hampstead Siehe unter Nunnery „Sisters of Providence" Secciön de dependientes del Comercio (Barcelona) (Sektion der Angestellten des Handels) Sektion der IAA in Barcelona. 1 - (Engels) [um den 26. Jan. 1872.] 2402 Sekretariat der Sozialdemokratischen Partei Deutschlands SieAe unter Sozialdemokratische Partei Deutschlands Sektion der Angestellten des Handels (Barcelona) Siehe unter Secciön de dependientes del Comercio (Barcelona) Seraillier, Auguste (geb. 1840) Leistenmacher, tätig in der französischen und in der internationalen Arbeiterbewegung; Mitkämpfer von Marx; Mitglied der IAA (seit 1865) und ihres Generalrats (1869-1872), Mitglied der Pariser Kommune (1871), Mitglied des Britischen Föderalrats (1873). 1-(Engels) 9. Dez. 1872.2501 „CeBepHHH BecTHHK" [„Sewerny Westnik"] (Petersburg) literarisch-wissenschaftliche und politische Zeitschrift liberaler Richtung, erschien von 1885 bis 1898 in Petersburg; Ende der achtziger Jahre wurden in ihr Aufsätze westeuropäischer Sozialisten veröffentlicht; ab 1891 wurde sie zu einem Organ der russischen Symbolisten und Dekadenten. 1 - (Engels) [um den 25.Aug. 1885.] 3138 669 Sezione Napoletana dell'Associazione Internazionale dei Lavoratori (Neapolitanische Sektion der Internationalen Arbeiter-Assoziation) von den Bakunisten beherrschte Sektion der IAA, wurde geführt von Carmelo Palladino. Siehe unter Palladino, Carmelo Siegel, August (1856-1936) Bergarbeiter, Sozialdemokrat; Mitorganisator der Generalkommission der Gewerkschaften Deutschlands (1890); emigrierte 1891 nach Schottland und beteiligte sich dort am gewerkschaftlichen Kampf der Bergarbeiter. 1 - (Engels) 28. Mai 1892. 3775 „The Sheffield Free Press" (Sheffield) Singer, Paul urquhartistische Zeitung, in Sheffield unter der Redaktion von Isaac Ironside herausgegeben (fünfziger Jahre). Siehe unter Ironside, Isaac (1844-1911) Textilfabrikant, führender Vertreter der deutschen Sozialdemokratie; entwickelte sich Ende der sechziger Jahre von kleinbürgerlichen Demokraten zum Sozialdemokraten; Vorsitzender der sozialdemokratischen Reichstagsfraktion (seit 1885); 1886 aus Berlin ausgewiesen, seit 1887 Mitglied des Ausschusses, seit 1890 gemeinsam mit Bebel Vorsitzender der SPD; MdR (1884-1911); kämpfte gegen Opportunismus und Revisionismus. 1 - (Engels) <14.Nov. 1894) siehe unter Bebel, August und Paul Singer Shipley, John B. Bekannter von Engels in London. I - (Engels) 3. Okt. 1893. 3956 Shipton, George Sekretär der Trade-Union der Maler; Redakteur des „Labour Standard" (1881-1885); Sekretär des Londoner Trades Council (1871 bis 1896); Reformist. 1 - (Engels) lO.Aug. 1881.2836 2 - (Engels) 15.Aug. 1881.2837 Siebel, Carl (1836-1868) Kaufmann, Dichter; Freund von Marx und Engels, mit dem er entfernt verwandt war; trug viel zur Verbreitung der Schriften von Marx und Engels, besonders des ersten Bandes des „Kapitals", in Deutschland bei. 1 - (Marx) 15.Mai [1860]. 1931 2 - (Marx) 3. Jan. 1861. 1951 3 - (Marx) 3.Jan. 1861 [2.Brief]. 1952 4 - (Marx) 28. März 1861. 1963 5 - (Marx) 2.April 1861. 1964 6-(Engels) 4.Juni 1861. 1981 7 - (Marx) 22. Dez. 1864. 2023 8 - (Engels) 27. Febr. 1865. 2036 9-(Marx) 10. Nov. 1867.2105 Siebold, Ludwig (Louis) Chemiker, lebte in den neunziger Jahren in Manchester, einer der Testamentsvollstrecker von Carl Schorlemmer. 1 - (Engels) [28.Juli 1895.] 4172 670 Sizilianische Sozialistische Partei und „Giustizia Sociale" (Palermo) 1 - (Engels) <[26.Sept. 1894]> siehe unter „La Riscossa Socialista" (Palermo) Smirnow, Walerian Nikolajewitsch (1848-1900) russischer Arzt, Revolutionär, Volkstümler; emigrierte zu Beginn der siebziger Jahre nach Zürich, später nach London, Paris und Bern; Mitglied der IAA; einer der Redakteure der Zeitung „Bnepeflfc!" [„Wperjod!"] und der gleichnamigen Zeitschrift. 1-(Marx) [Febr. 1875.] 2570 2-(Marx) 29.März 1878. 2710 3 - (Engels) 16. Juli 1878. 2719 4 - (Engels) 25. Juli 1889. 3464 Social Democratic Federation (Sozialdemokratische Föderation) gegründet im August 1884, stand unter der Leitung von Henry Mayers Hyndman, der eine stark dogmatisch-sektiererische Politik betrieb; deswegen kam es im Dezember 1884 zur Parteispaltung; die zu Hyndman in Opposition stehende Gruppe gründete eine selbständige Organisation, die Socialist League; trotz der Weiterführung der sektiererischen Politik konnte die Federation in den neunziger Jahren lienischen Sektionen der IAA, die die Politik zahlreiche neue Mitglieder aufnehmen. des Generalrats durchführten und die BakuI - (Engels) <16.Apri11894) siehe unter Lee, nisten bekämpften. Henry William 1-(Engels) [16.April 1872.] 2435 2 - (Engels) <[6.Aug. 1894]> siehe unter Ar2-(Engels) lO.Mai [1872.] 2443 beiterorganisationen, englische sozialistische Societä d'Emancipazione del Proletario und (Turin) „Der Social-Demokrat" (Berlin) Arbeiterzeitung lassalleanischer Richtung; erschien dreimal wöchentlich vom 15. Dezember 1864 bis Ende 1871 in Berlin; offizielles Organ des AD AV unter der Redaktion von Schweitzer und Hofstetten; Marx und Engels arbeiteten zeitweilig an dem Blatt mit und erreichten, daß es einige wichtige Dokumente der IAA veröffentlichte. 1 - (Marx/Engels) [6. Febr. 1865.] 2029 2 - (Marx/Engels) [23. Febr. 1865.] 2033 Siehe auch unter Schweitzer, Johann Baptist Von „El Socialista" (Madrid) Tageszeitung, später Wochenblatt, Zentralorgan der Sozialistischen Arbeiterpartei Spaniens; von Pablo Iglesias in Madrid gegründet (1885). 1 - (Engels) [Mitte April 1893J 3923 Siehe auch unter Iglesias, Pablo „Le Socialiste" (Paris) sozialdemokratische Wochenzeitung, von Jules Guesde in Paris gegründet (1885); bis 1902 Organ der Parti Ouvrier francais, von 1902 bis 1905 Organ der Parti Socialiste; in den achtziger und neunziger war Engels Mitarbeiter der Zeitung. 1-(Engels) 21.Okt. 1885.3152 2 - (Engels) 17.März [1891]. 3638 3 - (Engels) 17.März [1892]. 3750 4-(Engels) H.April 1893. 3921 Siehe auch unter Guesde, Jules; Lafargue, Paul und Parti Ouvrier francais „Sociälni Demokrat" (Prag) sozialdemokratische Zeitung, die im gleichnamigen Verlag in Prag erschien; Organ der Sozialdemokratischen Partei Österreichs in tschechischer Sprache; Redakteur war Josef Krapka. 1-(Engels) [8.April 1893.] 3916 Societä dei Lavoratori ferraresi (Arbeitergesellschaft von Ferrara) eine der ita- (Gesellschaft der Befreiung des Proletariats) eine der italienischen Sektionen der IAA, die die Politik des Generalrats durchführten und die Bakunisten bekämpften. 1 - (Engels) [H.Juni 1872.] 2457 Sombart, Werner (1863-1941) Ökonom der jüngeren historischen Schule in Deutschland; Kathedersozialist, später Ideologe des deutschen Imperialismus, bekannte sich in seinen letzten Lebensjahren zum Faschismus. 1 - (Engels) 1 I.März 1895. 4126 Sonnemann, Leopold (1831-1909) bürgerlicher Demokrat, Gründer und erster Redakteur der „Frankfurter Zeitung und Handelsblatt"; MdR (1871 -1876 und 1878-1884). Siehe unter „Frankfurter Zeitung und Handelsblatt (Frankfurt a.M.) Sorge, Friedrich Adolph (1828-1906) Journalist, proletarischer Revolutionär, später hervorragender Führer der amerikanischen und der internationalen Arbeiterbewegung; Teilnehmer am badischpfälzischen Aufstand (1849); danach Emigrant in den USA; Mitglied der IAA und Gründer amerikanischer Sektionen, Mitbegründer des Nordamerikanischen Zentralkomitees der IAA (1870); Generalsekretär des Generalrats nach dessen Verlegung nachNew York (1872-1874); Mitarbeiter an zahlreichen sozialdemokratischen Presseorganen in Amerika und in Europa. 1 - (Marx) 4. Juli 1868. 2125 2 - (Marx) 1. Sept. 1870.2220 3-(Marx) 21.Jan. 1871.2242 4 - (Marx) [um den 2O.April 1871.] 2270 5 - (Marx) 5.Sept. 1871.2333 6-(Marx) 12. Sept. 1871.2337 7-(Marx) 6.Nov. 1871. 2359 8-(Marx) 9. Nov. 1871.2362 9 - (Marx) 29.Nov. 1871.2381 671 10 - (Marx) 8. März 1872. 2420 11 - (Marx) 15. März 1872. 2426 12 - (Engels) 17. März 1872. 2427 13 - (Marx) 23. Mai 1872. 2447 14 - (Marx) 27. Mai 1872. 2448 15 - (Marx) 29. Mai 1872. 2452 1 6 - (Marx) 21. Juni 1872. 2458 17 - (Engels) 21. Sept. 1872. 2485 18 - (Engels) 5. Okt. 1872.2488 19-(Engels) 2.Nov. 1872. 2495 20 - (Engels) 16. Nov. 1872. 2497 21 - (Engels) 7.Dez. 1872. 2500 22 - (Engels) H.Dez. 1872. 2503 23 - (Marx) 21 .Dez. 1872. 2506 ' 24 - (Engels) 4. Jan. 1873. 2510 25-(Engels) <8.Febr. 1873) siehe unter Generalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation (New York) 26-(Engels) 2O.März 1873. 2520 27 - (Engels) 22. März 1873. 2522 28-(Engels) <I5.April 1873> siehe unter Generalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation (New York) 29 - (Engels) 3. Mai 1873. 2526 30 - (Engels) 14. Juni 1873. 2528 31 - (Engels) 26.Juli 1873. 2532 32 - (Marx) 27. Sept. 1873. 2538 33 - (Engels) 25. Nov. 1873. 2539 34 - (Engels) 14. Febr. 1874. 2542 35 - (Engels) 27. Febr. 1874. 2544 36 - (Marx) 4. Aug. 1874. 2554 37 - (Engels) 12.-17. Sept. 1874. 2558 38-(Engels) <13.Aug. 1875> siehe unter 54 - (Engels) 20. Juni 1882. 2891 55 - (Engels) lO.Aug. 1882. 2899 56 - (Engels) 9.-16. Nov. 1882.2915 57 - (Engels) H.März 1883. 2941 58 - (Engels) 15. März 1883. 2945 59 - (Engels) 24. April 1883. 2960 60- (Engels) l.Mai 1883. 2964 61 - (Engels) 29. Juni 1883. 2975 62 - (Engels) 7. März 1884. 3018 6 3 - (Engels) 31. Dez. 1884.3090 64 - (Engels) 3.Juni 1885. 3122 65 - (Engels) 29.Jan. 1886. 3180 66 - (Engels) 9.Febr. 1886. 3185 67 - (Engels) 29. April 1886. 3202 68 - (Engels) 3.Aug. 1886.3217 69- (Engels) 6. Sept. 1886. 3231 70 -(Engels) 16.-17. Sept. 1886. 3235 71 - (Engels) 29.Nov. 1886.3253 72- (Engels) 11. Jan. 1887.3258 73 - (Engels) 12. Febr. 1887.3267 74- (Engels) 3.März 1887. 3272 75 - (Engels) 10. März 1887.3273 76 - (Engels) 16. März 1887. 3276 77 - (Engels) 6. April 1887. 3280 78 - (Engels) 9.April 1887. 3281 79 - (Engels) 23. April 1887. 3284 80 - (Engels) 4. Mai 1887. 3287 81 - (Engels) 7.Mai 1887. 3290 82 - (Engels) 4. Juni 1887. 3297 83 - (Engels) 18. Juni 1887. 3301 84 - (Engels) 30. Juni 1887. 3305 85 - (Engels) 8.Aug. 1887.3312 86- (Engels) 16. Sept. 1887.3321 Generalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation (New York) 39 - (Marx) 4. April 1876. 2604 40 - (Marx) [14. Juni 1876.] 2608 4 1 - ( M a r x ) 27.Sept. 1877. 2692 42 - (Marx)' 19. Okt. 1877. 2696 43 - (Marx) 4.Sept. 1878.2724 44 - (Marx) 19. Sept. 1879. 2758 45 - (Marx) 14.Nov. 1879. 2762 46 - (Marx) 30. Aug. 1880. 2783 47 - (Marx) 5. Nov. 1880. 2796 48 - (Marx) 5.Nov. 1880 [2.Brief]. 2797 49 - (Marx) 2. Juni 1881. 2825 50 - (Engels) 2. Juni 1881. 2826 51 - (Marx) 2O.Juni 1881. 2829 52 - (Marx) 15.Dez. 1881. 2851 53 - (Engels) [13. April 1882.] 2876 87 - (Engels) 29. Okt. 1887.3325 88 - (Engels) [Nov. 1887.] 3332 89 • (Engels) 7. Jan. 1888.3341 90 • (Engels) 22. Febr. 1888.3349 9 1 - • (Engels) 11.Juli 1888. 3374 92 •• (Engels) 4.Aug. 1888.3379 9 3 - • (Engels) [28.Aug. 1888.] 3383 94 • (Engels) 31. Aug. 1888.3384 95 • • (Engels) 4.Sept. 1888.3386 96 • (Engels) 10. Sept. 1888.3387 97 • (Engels) 11. Sept. 1888.3388 98 •• (Engels) 12.Sept. 1888.3389 99 • (Engels) 10. Okt. 1888.3395 100 •• (Engels) 15.Dez. 1888. 3403 101 • (Engels) 12. Jan. 1889. 3409 102 • (Engels) 23. Febr. 1889. 3421 103 •• (Engels) 1 l.Mai 1889. 3439 672 104- (Engels) 8. Juni 1889. 3452 105-(Engels) 17.Juli 1889.3461 106 - (Engels) 2O.Juli 1889. 3462 107 - (Engels) 17.Aug. 1889.3465 108 - (Engels) 26. Sept. 1889. 3473 109- (Engels) 12. Okt. 1889. 3477 110 - (Engels) 7. Dez. 1889. 3494 111 - (Engels) 8.Febr. 1890. 3510 112 - (Engels) 4.April 1890.352] 113 - (Engels) 12.April 1890.3524 114 - (Engels) 19.April 1890.3528 115 - (Engels) 30.April 1890.3530 116-(Engels) 29.Mai 1890.3535 117-(Engels) 3O.Juli 1890.3546 118-(Engels) 9.Aug. 1890.3552 119 - (Engels) 27.Aug. 1890.3556 120 - (Engels) 27.Se P t. 1890.3575 121 - (Engels) 4.0kt. 1890.3576 122 - (Engels) 18.0kt. 1890.3579 123 - (Engels) 5.Nov. 1890.3585 124 - (Engels) 26.Nov. 1890.3590 125 - (Engels) 2O.Dez. 1890. 3607 126-(Engels) 3. Jan. 1891.3610 127 - (Engels) 17.Jan. 1891.3615 128-(Engels) 11. Febr. 1891.3625 129 130 131 132 - (Engels) 4.März 1891.3631 (Engels) 21 .März 1891.3639 (Engels) 8.April 1891.3652 (Engels) 10.Juni 1891.3664 133 - (Engels) 9.-11. Aug. 1891.3679 134 - (Engels) 2.Sept. 1891. 3682 135 - (Engels) 14. Sept. 1891.3684 136 - (Engels) 3O.Sept. 1891. 3687 137 - (Engels) 24. Okt. 1891. 3695 138 - (Engels) 29. Okt. 1891. 3699 139 - (Engels) H.Nov. 1891. 3709 140 - (Engels) 21.Nov. 1891. 3710 141 - (Engels) 6. Jan. 1892. 3723 142 - (Engels) 5. März 1892. 3744 143 - (Engels) 18. Juni 1892. 3784 144 - (Engels) 23.Aug. 1892. 3816 145 - (Engels) 5. Nov. 1892. 3849 146 - (Engels) 31.Dez. 1892. 3877 147-(Engels) 18.Jan. 1893. 3885 148 - (Engels) 18. März 1893. 3911 149 - (Engels) 150 - (Engels) 151-(Engels) 152- (Engels) 153 - (Engels) 17. Mai 1893. 3926 7.0kt. 1893.3957 II.Nov. 1893.3969 2.Dez. 1893. 3973 30.Dez. 1893. 3982 43 Marx/Engels-Verzeichnis II 154 - (Engels) 23. Febr. 1894. 3999 155 - (Engels) 21. März 1894. 4006 156- (Engels) 12. Mai 1894. 4019 157 - (Engels) lO.Nov. 1894. 4062 158 159 160 Siehe (New (Engels) 4.Dez. 1894.4077 (Engels) 12. Dez. 1894. 4080 (Engels) 16. Jan. 1895. 4104 auch unter „New- Yorker Volhszeitung" York) und unter Schlüter, Hermann [„Sozial-Demokrat"] (Sevlijevo) literarische Zeitschrift, die 1892/1893 vierteljährlich in Sevlijevo erschien; propagierte den Marxismus in Bulgarien, trat jedoch gegen die marxistische Gruppe D.N.Blagojews auf, die den Kampf für die Bildung einer revolutionären sozialdemokratischen Partei in Bulgarien führte. 1-(Engels) 9.Juni 1893. 3935 „Der Sozialdemokrat" (London) Zentralorgan der deutschen Sozialdemokratie, erschien während des Sozialistengesetzes von September 1879 bis September 1888 in Hottingen-Zürich und von Oktober 1888 bis 27. September 1890 in London und wurde in Deutschland illegal vertrieben; Gründung und Herausgabe der Zeitung wurden von Marx und Engels aktiv unterstützt; seit 1881 zählten sie zu ihren ständigen Mitarbeitern; Redakteur war 1881 bis 1890 Eduard Bernstein. 1 - (Engels) [7.Sept. 1890.] 3558 2 - (Engels) [zwischen 12. und 18. Sept. 1890.] 3560 Siehe auch unter Bernstein, Eduard Sozialdemokratische Arbeiterpartei erste nationale Arbeiterpartei auf marxistischer Grundlage; gegründet auf dem Allgemeinen Deutschen Sozialdemokratischen Arbeiterkongreß (7.-9. August 1869) in Eisenach, deshalb in der Folgezeit auch Eisenacher Partei oder die „Ehrlichen" genannt; stellte sich auf den Boden der Internationalen Arbeiter-Assoziation; ging auf dem Vereinigungskongreß zu Gotha (22.-27. Mai 1875) in der Sozialistischen Arbeiterpartei Deutschlands auf. Siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 673 Sozialdemokratische Arbeiterpartei Österreichs nationale österreichische Arbeiterpartei auf marxistischer Grundlage; gegründet auf dem Hainfelder Vereinigungsparteitag (30. Dezember 1888-1. Januar 1889) aus „Radikalen" und „Gemäßigten"; ihre „Prinzipienerklärung" stand auf dem Boden des „Kommunistischen Manifests"; Engels nahm an ihrer Entwicklung besonderen Anteil und stellte ihr auch seine Honorare aus Veröffentlichungen zur Verfügung. 1 - (Engels) 26. Juni 1891. 3669 2 - (Engels) 31. Mai 1892. 3779 3 - (Engels) 22. März 1894. 4008 4 -(Engels) 27. Dez. 1894.4088 Siehe auch unter Adler, Victor und „ArbeiterZeitung" (Wien) Sozialdemokratische Partei Dänemarks Siehe unter Trier, Gerson Sozialdemokratische Partei Deutschlands nationale deutsche Arbeiterpartei auf marxistischer Grundlage; entstand nach der Aufhebung des Sozialistengesetzes (25. Januar 1890) und setzte die Arbeit der bis dahin illegal arbeitenden deutschen Sozialdemokratie fort; gab sich auf dem Erfurter Parteitag (14. bis 21. Oktober 1891) das Erfurter Programm, dessen Ausarbeitung Engels beraten hatte und das auch für die anderen nationalen Arbeiterparteien Maßstäbe setzte; bis zum Anfang dieses Jahrhunderts vertrat die SPD im wesentlichen revolutionäre Kampfpositionen und zählte zu den führenden Parteien der II. Internationale. An der Spitze der SPD standen zwei Vorsitzende (zumeist August Bebel und Paul Singer) und ein Parteivorstand; die laufenden Arbeiten zwischen den Parteitagen wurden vom Parteivorstand und vom Parteisekretariat wahrgenommen. 1 - (Engels) 29.Nov. 1892.3861 SieAe auch unter Bebel, August und Paul Singer. Fischer, Richard; Kautsky, Karl und unter Liebknecht, Wilhelm Sozialdemokratische Partei Ungarns nationale ungarische Arbeiterpartei auf marxistischer Grundlage; entstand in enger Anlehnung an die Sozialdemokratische Arbeiter- 674 Partei Österreichs auf dem Budapester Gründungsparteitag (7./8.Dezember 1890); in den folgenden Jahren kam es zu heftigen Kämpfen zwischen dem opportunistischen Flügel der Partei, geführt von der Leitung der Allgemeinen Arbeiterkrankenkasse, und dem revolutionären Flügel unter Paul Engelmann; sie endeten auf dem 2. Budapester Parteitag (6.-8. Januar 1893) mit dem Ausschluß Engelmanns; der im Januar 1894 die ungarische Sozialdemokratische Arbeiterpartei gründete; beide Parteien vereinigten sich - auf der Grundlage revolutionärer Prinzipien - auf dem 3. Budapester Parteitag (13.-15.Mai 1894); der Einfluß der Opportunisten, der bis dahin in der ungarischen sozialistischen und Arbeiterbewegung überwogen hatte, wurde seitdem zurückgedrängt. 1 - (Engels) <3.Dez. 1890) siehe unter „Arbeiter-Wochen-Chronik" und „Ndpszava" (Budapest) 2 - (Engels) [Anfang Jan. 1893.] 3880 3 - (Engels) 15. Mai 1894. 4020 Sozialistische Studenten Bewegung sozialdemokratischer Studenten vor allem in den europäischen Ländern, die sich auf dem Internationalen Kongreß Sozialistischer Studenten in Genf (22.-25. Dezember 1893) eine gemeinsame Plattform ausarbeiteten und sich im Internationalen Sekretariat in Genf ein Organ schufen, um die Verbindungen zu den sozialistischen Studenten der verschiedenen Länder zu festigen; zu den Initiatoren gehörten Studenten Armeniens, Belgiens, Bulgariens, Deutschlands, Frankreichs, Italiens, Polens, Rumäniens, Rußlands und der Schweiz. 1-(Engels) 19. Dez. 1893 [An den Internationalen Kongreß sozialistischer Studenten]. 3978 Spanischer Föderalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation Dachverband der spanischen Sektionen der IAA; in ihm bildeten bis zum Kongreß der spanischen Sektionen der IAA in Saragossa (4.-11 .April 1872) die Anhänger des Generalrats und seiner revolutionären Linie die Mehrheit; nach diesem Kongreß geriet er unter den Einfluß der Bakunisten, wurde vom General- rat heftig kritisiert und schließlich aus der IAA ausgeschlossen. 1 - (Engels, im Auftrag des Generalrats) 13. Febr. 1871.2246 2 - (Engels, im Auftrag des Generalrats) 25. Nov. 1872. 2377 3 - (Engels, im Auftrag des Generalrats) (27. März 1872.] 2432 4 - (Engels, im Auftrag des Generalrats) 3. April 1872; An die Bürger Delegierten des Spanischen Landeskongresses in Saragossa. 2433 5 - (Engels, im Auftrag des Generalrats) 6. April 1872 [An den Kongreß in Saragossa]. 2434 6 - (Engels, im Auftrag des Generalrats) 24.Juli 1872. 2466 Spanische Sektionen der Internationalen Arbeiter'Assoziation Seit 1864/1865 bildeten sich in Spanien Gruppen der IAA, die sich in der zweiten Hälfte der sechziger Jahre unter maßgeblichem Einfluß Jos£ Mesas zu Sektionen erweiterten; als Dachverband der spanischen Sektionen entstand 1871 der Spanische Föderalrat; im Frühjahr und Sommer 1871 standen die Arbeiterorganisationen und Sektionen in Spanien unter starkem Druck der Regierung, so daß die Mitglieder des Föderalrats Francisco Mora, Gonzales Morago und Anselmo Lorenzo nach Portugal emigrieren mußten; hinzu kam seit 1871 das verstärkte Wirken der Bakunisten, denen es gelang, die Mehrheit der spanischen Sektionen und den Spanischen Föderalrat auf ihre Seite zu ziehen; der Kongreß von Saragossa (4.-1 I.April 1872) widerspiegelte den beherrschenden Einfluß der Bakunisten; lediglich die Zeitung „La Emancipaciön" und die Neue Madrider Föderation (Nueva Federaciön Madrlena) vertraten in Spanien noch die Politik des Generalrats; nach dem Ausschluß der Spanischen Föderation aus der IAA wurde die Neue Madrider Föderation am 15. August 1872 als offizielle Föderation der IAA anerkannt; im Generalrat gab es seit 1866 ein ständiges Sekretariat für Spanien; Korrespondierende Sekretäre nacheinander waren: Otto Ludwig Breitschwert (1866), Paul Lafargue (1866-1869) und Friedrich Engels (1871/1872). 1 - (Marx/Engels, im Auftrag des Generalrats) 8. Aug. 1872. 2474 Spanische Sozialistische Arbeiterpartei nationale spanische Arbeiterpartei auf marxistischer Grundlage; entstand auf dem Kongreß von Barcelona (1888) unter dem führenden Einfluß von ]os6 Mesa. 1 - (Marx/Engels) 8. Aug. 1872. 2474 2 - (Engels) [16.Sept. 1892.] 3825 Sparr, Berthold Jurist, Sozialdemokrat; 1881 auf Grund des Sozialistengesetzes aus Berlin ausgewiesen, 1882 Emigrant in London. 1 - (Engels) 12. April 1882. 2875 „The Spectator" (London) Wochenschrift liberaler Richtung, die seit 1828 in London erschien; gegenwärtig konservativ. 1 - (Marx/Engels) [H.Juni 1850.] 1718 2 - (Engels) [um den 21. Juni 1871.] 2288 Speyer, Carl (geb. 1875) Tischler, in der deutschen und in der internationalen Arbeiterbewegung tätig; in den sechziger Jahren Sekretär des Kommunistischen Arbeiter-Bildungsvereins in London; Mitglied der IAA (seit 1865) und ihres Generalrats (1872 und 1872-1874). 1-(Marx) 23. Nov. 1868.2146 2-(Marx) 10. Nov. 1871.2364 Spier, Samuel (1838-1903) Lehrer, Sozialdemokrat; Mitglied des ADAV (1867-1869); Mitglied der SDAP (seit 1869) und ihrer Nachfolgeparteien; Mitglied der IAA in deren BraunschweigerSektion; Mitglied des Braunschweiger Ausschusses der SDAP (1869 und 1870), Angeklagter im Braunschweiger Hochverratsprozeß. l-(Marx) <[28. März 1870] Konfidentielle Mitteilung) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 2-(Marx) < 14. Juni 1870) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 675 3 - (Marx) <[27.Juni 1870]> siehe unier Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunsckweig 4 - (Marx) <[2.Aug. 1870]> siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig 5 - (Marx) ([zwischen dem 22. und 30. Aug. 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig „The Standard" (London) Tageszeitung konservativer Richtung, 1827 in London gegründet; sie hatte auch eine Abendausgabe, betitelt „The Evening Standard" (London). 1 - (Marx) [um den 2O.Juni 1871]. 2286 2-(Marx) B.Juli [1871]. 2300 Siehe auch unter „The Evening Standard" (London) Starkenburg, Heinz deutscher Sozialdemokrat; Mitarbeiter der Zeitschrift „Die Neue Zeit"; Redakteur der Zeitschrift „Der Sozialistische Akademiker" (1895). (Ihm wurde irrtümlich bis 1967 Engels' Brief vom 25. Jan. 1894 zugeschrieben, der an Walther Borgius gerichtet war.) Siehe unter Borgius, Walther Stefanoni, Luigi (1842-1905) italienischer Schriftsteller und Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat, Rationalist; nahm an den Feldzügen Garibaldis teil; Begründer und Redakteur der Zeitschrift „II Libero Pensiero"; unterstützte die Bakunisten. 1 - (Engels, im Auftrag des Generalrats) [7. Febr. 1872.] 2408 Steffen, Wilhelm ehemaliger preußischer Offizier, Entlastungszeuge im Kölner Kommunistenprozeß (1852), emigrierte 1853 nach England, dann in die USA; stand in den fünfziger Jahren Marx und Engels nahe. 1 - (Marx) 15.April 1856. 1832 Stegemann, Richard bürgerlicher Ökonom in Tübingen. 1 - (Engels) 26. März 1885. 3106 2-(Engels) 5.Mai 1885. 3114 676 Stegmann, Carl Publizist, Sozialdemokrat; Mitverfasser des „Handbuchs des Socialismus". I - (Engels) <6.0kt. 1892) sieAe unter Lindemann, Hugo und Carl Stegmann Stepniak SieAe unter Krawtschinskaja (Stepniak), Fanny Markowna und unter Krawtschinski (Stepniak), Sergej Michailowitsch Stieber, Wilhelm (1818-1882) Jurist, berüchtigter Mitarbeiter der preußischen politischen Polizei; Polizeirat (seit 1851), Chef der preußischen politischen Polizei (1852-1860); organisierte die Herstellung der Fälschungen, die als Belastungsmaterial gegen die Angeklagten im Kölner Kommunistenprozeß dienten (1851/1852), und fungierte als Hauptbelastungszeuge der Anklage (1852); während der Kriege 1866 und 1870/1871 Chef der preußischen Militärpolizei sowie der deutschen Spionage und Spionageabwehr. 1 - (Marx) [um den 29.Dez. 1848.] 1673 Strutt Teilhaber der Baufirma „Strutt & Parker" (London). 1-(Engels) <23. Sept. 1890) siehe unter Strutt & Parker (London) Strutt & Parker (London) Londoner Baufirma, die u.a. das Grundstück 122, Regent's Park Road in London gepachtet hatte und der das Haus gehörte, in dem Engels von 1870-1894 wohnte. 1 - (Engels) 23.Se P t. 1890.3569 2 - (Engels) 23.Sept. 1890; Kündigungsschreiben. 3570 Stumpf, Paul (etwa 1827-1912) Mechaniker, später Kaufmann, Vertreter der deutschen Arbeiterbewegung; Mitglied des Deutschen Arbeitervereins in Brüssel (1847) und des BdK (1847 bis 1852); Teilnehmer der Revolution 1848/ 1849; Mitglied der IAA, Leiter der Mainzer Sektion; Mitglied der SDAP (seit 1869) und ihrer Nachfolgeparteien; enger Freund von Marx und Engels. 1-(Engels) 30. Nov. 1892.3862 2-(Engels) 3. Jan. 1895.4096 „The Sun" (London) bürgerlich-liberale Tageszeitung, die von 1792 bis 1871 in London erschien. 1 - (Marx, Engels und Wiffich) 14. Juni 1850. 1717 „The Sun" (New York) fortschrittliche bürgerliche Zeitung, die 1833 in New York begründet wurde; Redakteure waren Charles Anderson Dana (1868-1875) und John Swinton (1875-1883). I - (Marx) 25.Aug. 1871.2326 Siehe auch unter Dana, Charles und Swinton, John Swinton, John (1829-1901) amerikanischer Journalist, gebürtiger Schotte; Redakteur der New-Yorker Zeitung „The Sun" (1875-1883); Herausgeber und Redakteur der Wochenschrift „John Swinton's Paper" (1883-1887). 1 - (Marx) 4. Nov. 1880. 2795 2-(Marx) 2.Juni 1881. 2824 Szemere, Bertalan (zeitweilig auch Bartholomäus) (1812-1869) ungarischer Politiker und Publizist; Teilnehmer der Revolution von 1848/ 1849; in der ungarischen Revolutionsregierung Innenminister (1848), später Premierminister (1849); nach der Niederlage der Revolution Emigrant in England. 1 -(Marx) 26. Sept. 1859. 1876 2-(Marx) 8.Okt. 1859. 1878 3-(Marx) 12.Jan. 1860. 1889 4 - (Marx) 31. Jan. 1860. 1891 5 - (Marx) 13.März 1860. 1913 6 - (Marx) 4.April 1860. 1917 7 - (Marx) 2. Juni 1860. 1934 8-(Marx) 21. Aug. 1860.1939 9-(Marx) 21. Nov. 1860. 1947 10-(Marx)22.Nov. 1860.1948 T..E. 1 - (Engels) [vor dem 13. Nov. 1886.] 3248 Talandier, Pierre-Theodore-Alfred (1822-1890) französischer Journalist, kleinbürgerlicher Demokrat; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; emigrierte nach dem Staatsstreich (1851) nach London; Mitglied der IAA (seit 1864) und ihres Zentralrats (1864); Deputierter des französischen Parlaments (1876-1880 und 1881-1885). 1 - (Marx) [um den lO.Nov. 1878.] 2733 Tellering, Eduard von Siehe unter Müller-Tellering, Eduard Von Terzaghi, Carlo (geb. etwa 1845) Advokat; Mitglied der IAA, Sekretär der Turiner Federanzione Operaia, wurde 1872 Polizeiagent; Redakteur von „II Proletario Italiano" (Turin) (1871) und „II Proletario" (1872-1874). 1 -(Engels) <29.Nov. 1871 > siehe unter „II Proletario Italiano" (Turin) 2 - (Engels) [um den 6J Jan. 1872; erster Entwurf. 14./15.Jan. 1872; zweiter Entwurf. 2395 3 - (Engels) [29. Jan. 1872.] 2404 4 - (Engels) 21. März 1872. 2431 Testamentsvollstrecker nach dem Engelsschen Testament vom 29. Juli 1893 zur Vollführung des Testaments eingesetzte Freunde und Kampfgefährten: Samuel Moore, Eduard Bernstein und Louise Kautsky [-Freyberger]. 1 - (Engels) H.Nov. 1894.4065 Thomas Cook & Son (London) Anwaltsbüro in London, mit dem Engels in Verbindung stand. 1 - (Engels) [um den 6. März 1893.] 3902 „The Times" (London) Tageszeitung, gegründet I.Jan. 1785 m London unter dem Titel „Daily Universal Register"; erscheint seit I.Jan. 1788 unter dem Namen „The Times"; größte englische Zeitung konservativer Richtung. 1 - (Marx/Engels, im Namen des Demokratisch-Sozialistischen Komitees für deutsche politische Flüchtlinge) 24. Mai 1850.1714 2 - (Marx) [5. März 1851.] 1733 3 - (Marx/Engels) 29.Jan. 1852. 1761 4 - (Marx/Engels) [21. März 1871.] 2252 5 - (Marx) 22. März [1871]. 2253 6 - (Marx) 3.April [1871]. 2258 7 - (Marx/Engels) 12.Juni 1871. 2279 8 - (Marx) [20. Juni 1871.] 2285 677 9-(Marx) 7. Aug. 1871.2313 10 - (Engels) 7.Aug. 1871.2314 11-(Marx) 15.Aug. [1872].2477 12 - (Marx) 2.Jan. [1873]. 2509 Tönnies, Ferdinand (1855-1936) Soziologe und Philosoph, Hochschullehrer; gründete seine Forschungen auf den Comtismus und eine Teilrezeption des Marxismus; stand politisch dem Reformismus und dem kleinbürgerlichen Genossenschaftswesen nahe. I - (Engels) 24.Jan. 1895.4108 Trier, Gerson (geb. 1851) Lehrer, einer der Führer der revolutionären Minderheit der Sozialdemokratischen Partei Dänemarks; kämpfte gegen die reformistische Politik des opportunistischen Flügels der Partei; übersetzte Arbeiten von Engels ins Dänische. 1-(Engels) 18. Dez. 1889.3496 Turati, Filippo (1857-1932) Advokat und Publizist, Vertreter der italienischen Arbeiterbewegung; Mitbegründer und einer der Führer der Italienischen Sozialistischen Partei (1892); ab 1896 einer der Führer ihres rechten Flügels; Herausgeber der „Critica Sociale" (Milano). 1 - (Engels) 7. März 1891. 3635 2-(Engels) 6. Febr. 1892.3735 3-(Engels) 13. Febr. 1892.3737 4 - (Engels) 18. März 1892. 3751 5-(Engels) 7.Jan. 1893.3881 6 - (Engels) 3O.Jan. 1893. 3892 7 - (Engels) [I.Febr. 1893.] 3893 8 - (Engels) 12. März 1893. 3904 9 - (Engels) 6. Juni 1893. 3932 10 - (Engels) 12. Juli 1893. 3940 11-(Engels) 2O.Juli 1893.3944 12-(Engels) 26. Jan. 1894.3994 1 3 - (Engels) 12. April 1894. 4013 14-(Engels) 11.Mai 1894. 4018 1 5 - (Engels) 31. Juli 1894. 4043 16 - (Engels) 16. Aug. 1894. 4049 17 - (Engels) <27.Okt. 1894> siehe unter „Critica Sociale" (Milano) 18 - (Engels) 4. Dez. 1894. 4078 1 9 - (Engels) 28. Juni 1895. 4163 2 0 - (Engels) 4. Juli 1895. 4168 678 Unbekannt unbekannte Adressaten von Marx/EngelsBriefen, sowohl Einzelpersonen wie auch Institutionen, Redaktionen usw. 1 - (Engels) [etwa zweite Maihälfte 1866.] 2071 2-(Marx) 14. Aug. 1867; An einen Buchhändler (unbekannt). 2096 3-(Engels) I.Febr. 1872. 4-(Marx) 12. Okt. 1872; wahrscheinlicher Adressat Maurice Lachatre. 2489 5 - (Marx) 19.Dez. 1877; An die Redaktion einer ungenannten sozialdemokratischen Zeitung. 2704 6-(Marx) 4. Nov. 1878.2732 7 - (Marx) 1 I.Dez. 1879.2765 8-(Marx)5.Okt. 1880. 2792 9-(Marx) 31. Jan. 1881; wahrscheinlicher Adressat George Rivers. 2805 10-(Marx) ([Frühjahr 1882] > siehe unter Bonnier, Charles 11 -(Engels) 13. Jan. 1890.3505 12-(Engels) 29. Nov. 1892.3860 13 - (Engels) [Ende Dez. 1892.] 3879 14 - (Engels) 24. April 1894 [An den Redakteur einer französischen sozialistischen Zeitung]. 4015 Ungarisches Flüchtlingskomitee Siehe unter Magyar Bizottsag Utin, Nikolai Isaakowitsch (1845-1883) russischer Revolutionär; Teilnehmer an der Studentenbewegung, Volkstümler; emigrierte 1863 nach England, später in die Schweiz; Mitglied der IAA und Mitbegründer ihrer russischen Sektion (1870); Redaktionsmitglied der Zeitung „Narodnoje Djelo" (1868-1870), Redakteur der „Egalite" (1870/1871), kämpfte gegen die Bakunisten; zog sich Mitte der siebziger Jahre, nach seiner Rückkehr nach Rußland, von der revolutionären Bewegung zurück. 1 - (Marx) 27. Juli 1871. 2308 Vandervelde, Emile (1866-1938) belgischer rechter Sozialist, Mitbegründer der belgischen Arbeiterpartei, später einer der Führer des opportunistischen Flügels der II. Internationale; während des Ersten Weltkriegs Sozialchauvinist; mehrmals Minister. 1 - (Engels) [nach dem 21 .Okt. 1894.] 4057 Vaillant, Edouard (1840-1915) Arzt, Sozialist, Blanquist; Mitglied der IAA (seit 1865) und ihres Generalrats (1871/1872); Mitglied der Pariser Kommune (1871); trat im Zusammenhang mit dem Beschluß des Haager Kongresses (1872) über die Verlegung des Generalrats nach den USA aus der IAA aus; Vizepräsident des Internationalen Sozialistischen Arbeiterkongresses (1889); Mitbegründer der Sozialistischen Partei Frankreichs (1901); während des Ersten Weltkriegs Sozialchauvinist. I-(Engels) 5. Dez. 1890.3598 2-(Engels) 5.März 1895.4121 Van Patten, Philip amerikanischer Bourgeois, der sich der Arbeiterbewegung anschloß; Sekretär der Working Men's Party of America (1876) und der Sozialistischen Arbeiter-Partei von NordAmerika (seit 1879); Redaktionsmitglied der Zeitung „Voice of the People" (1883); trat 1883 von seinen Funktionen zurück und wurde Staatsbeamter. 1-(Engels) 18.APril 1883. 2956 Internazionale) di Lodi, Associazione Democratica Internazionale (Pisa), Belgische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation, Comitaio per l'Emancipazione delle Classi Lavoratrici (Parma), DeutscherArbeiterbildungsverein in London, Deutscher Arbeiterverein in Viva (VeveyjSchweiz), Fascio Operaio — Regione Toscana Firenze, Federazione Operaia (Turin), Holländische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation, Italienische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation zur Konferenz in Rimini, Sängerverein des Kommunistischen Arbeiterbildungsvereins Tottenham Street, Sezione Napoletana dell' Associazione Internazionale dei Lavoratori, Schiller-Anstalt zu Manchester, Secciön de dependientes del Comercio (Barcelona), Societa dei Lavoratori jerraresi, Societa d'Emancipazione del Proletario (Turin), Spariische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation, Zentral-Märzverein (Frankfurt a.M.) „Le Verite" (Paris) republikanische Tageszeitung, bürgerlichradikal eingestellt; erschien von Oktober 1870 bis3. September 1871 in Paris;unterstützte ursprünglich die Pariser Kommune, trat jedoch später gegen ihre sozialen Maßnahmen auf. 1 - (Marx) 30.Aug. 1871.2330 Verlage Siehe unter Asher&Co.-Foreign Booksellers & Publisher (Lohdon); Becker, Hermann; Bracke, Wilhelm; Brockhaus, Heinrich; Carl W.Leske Verlagsbuchhandlung (Darmstadt); Caron, Charles; Dietz, Johann Heinrich Wilhelm; Duncker, Franz; JZditeurs, Maurice Ldchatre et de. (Paris); F.A.Brockhaus Verlag (Leipzig); F.H.Nestler & Meile s Verlag (Hamburg); Fischer ,Richard; Fröbel, Julius; Cerman Cooperative Printing and Publishing Co. (London); Hoffmann und Campe (Hamburg), Verlag; Vehse, Karl Eduard J.H.W.Dietz' Verlag (Stuttgart); Lachätre (1802-1870) deutscher Historiker, Bekannter (La Chätre), Maurice; Leske, Karl Friedrich von Georg Weerth. Julius; Löwenthal, Zacharias; Meißner, Otto; 1 - (Marx) [Ende Nov. 1852]. 1796 Schlüter, Hermann; Schuberth & Co. (HamVereine burg und New York); Verlag von Otto Meisssiehe unter Allgemeiner Deutscher Arbeiter' ner (Hamburg); Verlag W.Bracke jr. (Braunverein, Arbeiterorganisationen, englische sozia- schweig); Vernouillet, Just; Volksbuchhandlung listische und, Associazione degli Operai e degli (Hottingen-Zürich); „Vorwärts"-Druckerei und Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Verlagsbuchhandlung (Berlin) Varlin, Louis-Eugene (1839-1871) Buchbinder, linker Proudhonist, bedeutender Führer der französischen Arbeiterbewegung; Mitglied der IAA, einer der Führer der Sektionen der IAA in Frankreich; Mitglied des Zentralkomitees der Nationalgarde und der Pariser Kommune (1871); von den Versaillern nach der Niederschlagung der Kommune erschossen. 1 - (Marx) < 13. Mai 1871 > sieAe unter Franhfil, Leo und Louis-Eugene Varlin 679 Verlag von Otto Meissner (Hamburg) Siehe unter Meißner, Otto Verlag W.Bracke jr. (Braunschweig) Siehe unter Bracke, Wilhelm Vennorel, Auguste-Jean-Matie (1841-1871) Publizist, Proudhonist; Redakteur der Zeitung „Le Courrier francais" (1866/1867); Mitglied der Pariser Kommune (1871); wurde im Mai 1871 während der Straßenkämpfe schwer verwundet und starb in der Gefangenschaft. I - (Marx) 27.Aug. 1867.2097 Vernouillet, Just Leiter des Verlages Editeurs, Maurice Lachätre et Cie. (Paris) nach der Niederschlagung der Pariser Kommune. 1-(Marx) lO.Juli 1873. 2531 2-(Marx) 3. Febr. 1875.2568 Siehe auch unter LachStre, Maurice Vidil, Jules französischer Offizier, Sozialist; 1850 einer der Führer der französischen blanquistischen Emigrantenvereinigung in London. 1 -(Marx/Engels) <9.0kt. 1850) siehe unter Adam; Emmanuel Barthäemy und Jules Vidil Vogt, August (etwa 1830-etwa 1883) Schuhmacher, Vertreter der deutschen und der amerikanischen Arbeiterbewegung; Mitglied des BdK; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; Mitglied desADAV (seit 1863), führend in der Berliner Gemeinde tätig, gehörte zur proletarischen Opposition; Mitglied der IAA (seit 1866); emigrierte 1867 nach den USA; Mitglied des Deutschen Kommunistischen Klubs in New York; einer der Organisatoren der amerikanischen Sektionen der IAA; Korrespondierender Sekretär für Amerika (seit 1872). 1 - (Marx) 13.0kt. 1868.2139 2 - (Marx) <28.Okt. 1868) siehe unter Meyer, Sigfrid und August Vogt 3 - (Marx) <9. April 1870) sieAe unter Meyer, Sigfrid und August Vogt Vogt, Jobann Gustav (1843-nach 1912) deutscher Philosoph, Ma- 680 terialist; Verfasser mehrerer Arbeiten über Naturkunde. 1 - (Engels) 8. Juli 1891. 3674 „Voice of the People" (New York) sozialistische Wochenzeitung, Organ der Sozialistischen Arbeiter-Partei von NordAmerika; erschien seit Anfang 1883 in New York; Redaktionsmitglied war Philip Van Patten. Siehe unter Van Patten, Philip „Volks-Anwalt" (Cincinnati) deutschsprachige Wochenzeitung, Organ der Sozialistischen Arbeiter-Partei von NordAmerika; erschien von 1889 bis 1898, anfangs in Cincinnati, später auch in Baltimore und Cleveland. Siehe unter Wiesen, F. Volksbuchhandlung (Hottingen-Zürich) Verlag der deutschen Sozialdemokratie während des Bismarckschen Sozialistengesetzes; hatte seinen Sitz in Hottingen bei Zürich und verbreitete seine Literatur illegal in Deutschland; sein Leiter war Hermann Schlüter; die Bezeichnungen des Verlages wechselten wiederholt: Volksbuchhandlung Hottingen-Zürich (bis 1882), Schweizerische Vereinsbuchdruckerei und Volksbuchhandlung (1883-1885), Schweizerische Genossenschaftsbuchdruckerei und Volksbuchhandlung (1886-1888); auf politischen Druck des Deutschen Reiches wurden die deutschen Mitarbeiter des Verlages 1888 aus der Schweiz ausgewiesen; Nachfolgeverlag wurde die German Cooperative Printing and Publishing Co. (London). Siehe unter Schlüter, Hermann „Der Volksfreund" (Brunn) deutschsprachige sozialdemokratische Zeitung, Organ der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei Österreichs; erschien seit 1881 in Brunn (Brno). 1 - (Engels) 13.Nov. 1891.3706 „Der Volksstaat" (Leipzig) sozialdemokratische Zeitung, Zentralorgan der SDAP; erschien vom 2. Okt. 1869 bis zum 29. Sept. 1876 in Leipzig, anfangs zweimal, ab Juli 1873 dreimal wöchentlich; die Gesamt- leitung hatte Wilhelm Liebknecht; Marx und Engels arbeiteten an der Zeitung mit. 1-(Marx) 23.Msrz 1871. 2254 2 - (Marx) 23. Mai 1872. 2446 3 - (Marx) 28. Juli 1872. 2467 4 - (Marx) 20. Okt. 1872. 2493 Siehe auch unter Liebknecht, Wilhelm „Die Volksstimme" (Wien) Arbeiterzeitung, Organ der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei Österreichs; erschien vom 11. April bis 5. Dez. 1869 zweimal monatlich in Wien; unterstützte den Generalrat der IAA. Siehe unter Oberwinder, Heinrich „Volks-Zeitung" (Berlin) demokratische Tageszeitung, erschien seit 1853 in Berlin. 1-(Marx) 6. Febr. 1860. 1894 Vollmar, Georg Heinrich von (1850-1922) Publizist, Sozialdemokrat; ehemaliger bayrischer Offizier; Redakteur des „Dresdner Volksboten" (1877) und des „Sozialdemokrat" (1879/1880); MdR (1881-1887 und 1889-1918); seit den neunziger Jahren einer der Wortführer des Opportunismus in der deutschen Sozialdemokratie; während des Ersten Weltkriegs Sozialchauvinist. 1 - (Engels) B.Aug. 1884.3056 Vorsitzender des Slawischen Meetings in London SreAe unter Hartmann, Lew Nikolajewitsch Vorsitzender einer Versammlung der Emigranten in London 1 - (Marx) 3O.Juni [1850]. 1722 Siehe auch unter Arndt, Paul und Liebknecht, Wilhelm „Vorwärts"-Druckerei und Verlagsbuchhandlung (Berlin) Siehe unter Fischer, Richard „Vorwärts!" (Paris) Siehe unter Börnstein, Heinrich Wachs, Otto (1836-1913) Offizier und Militärschriftsteller; Mitte der neunziger Jahre Major im preußischen Generalstab; mit Engels befreundet. 1 -(Engels) [Ende Juni/Anfang Juli 1894.] 4032 Walter, F. deutscher Buchhändler, Anarchist; Ende der achtziger Jahre Emigrant in London. 1 - (Engels) 21. Dez. 1888. 3404 Watteau, Louis (geb. 1824) Arzt und Publizist, Blanquist; Teilnehmer der revolutionären Bewegung in Frankreich; seit den fünfziger Jahren Emigrant in Belgien; naher Freund von LouisAuguste Blanqui; Deckname Denonville. 1-(Marx) lO.Nov. 1861.1977 Watts, John Hunter (gest. 1924) Sozialist, einer der Führer der Social Democratic Federation; später Mitglied der British Socialist Party. 1 - (Engels) 3.April 1894. 4011 Weber, Josef Valentin (1814-1895) Uhrmacher, Revolutionär; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; seit Vorstand der Sozialdemokratischen Par1849 Emigrant in der Schweiz, danach in tei Ungarns Siehe unter Sozialdemokratische Partei Ungarns London; Mitglied des Deutschen Arbeiterbildungsvereins in London. „Vorwärts. Berliner Volksblatt" (Berlin) 1 - (Marx) 15.Jan. [1862]. 1978 sozialdemokratische Tageszeitung; erschien 2 - (Marx) 22. April 1863.1994 von 1884 bis 1890 unter dem Titel „Berliner Volksblatt"; auf Beschluß des Hallenser Weber, Justizrat Parteitags (Oktober 1890) wurde sie ab 1891 preußischer Jurist; Anwalt von Marx im Prozum Zentralorgan der Partei; ihr Chefredakzeß gegen die Berliner „National-Zeitung" teur war Wilhelm Liebknecht (1884-1900); (1860). Engels arbeitete an der Zeitung mit und half 1-(Marx) 13. Febr. 1860. 1898 ihr im Kampf gegen den Opportunismus. 2-(Marx) 21.Febr. 1860. 1901 1 - (Engels) 12.Nov. 1894.4063 3 - (Marx) 24. Febr. 1860. 1905 681 4-(Marx)3.März1860. 1911 5 - (Marx) 27.März 1860. 1916 6 - (Marx) 13.April 1860. 1922 7 - (Marx) 21.April 1860. 1925 8 - (Marx) 24.APril 1860.1928 9 - (Marx) 2.Aug. 1860.1936 10 - (Marx) 20. Aug. 1860. 1938 Weiß, Johannes Mitte der achtziger Jahre Medizinstudent in Berlin; Freund von Conrad Schmidt; wanderte nach Südamerika aus. 1 - (Engels) [um den 10. Okt. 1887.] 3323 „De Werker" (Antwerpen) Zeitung der flämischen Sektion der IAA, später Organ der Belgischen Sozialistischen Partei; erschien inflämischerSprache von 1868 bis 1914 in Antwerpen; Redaktionssekretär war Anfang der siebziger Jahre Philippe Coenen; die Zeitung veröffentlichte Dokumente der IAA. 1 - (Marx) 31. März 1871. 2257 SieAe auch unter Coenen, Philippe „Weser-Zeitung" (Bremen) bürgerliche Wochenzeitung, erschien Bremen. 1 - (Marx/Engels) 2. Juli 1850. 1723 in Weydemeyer, Joseph (1818-1866) Journalist, bedeutender Vertreter der deutschen und der amerikanischen Arbeiterbewegung; preußischer Offizier; Mitte der vierziger Jahre vom „wahren" Sozialismus beeinflußt, ging unter direktem Einfluß von Marx und Engels auf die Positionen des wissenschaftlichen Kommunismus über; Mitglied des BdK und Leiter des Kreises Frankfurt a.M. (1849-1851); Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; einer der verantwortlichen Redakteure der „Neuen Deutschen Zeitung" (1849/1850); mußte auf Grund einer Ausweisung 1851 nach den USA emigrieren; während des Amerikanischen Bürgerkriegs Oberst der Armee der Nordstaaten; legte den Grundstein für die Verbreitung des Marxismus in den USA; naher Freund von Marx und Engels. 1 - (Marx) 14.Mai [1846]. 1636 2-(Marx) [I.Juni 1849.] 1683 3 - (Marx) 13.Juli [1849]. 1685 682 4 - (Marx) [um den I.Aug. 1849.] 1688 5 - (Marx) [Mitte Aug. 1849.] 1689 6 - (Engels) 25. Aug. 1849.1691 7 - (Marx) 19.Dez. [1849]. 1696 8-(Marx) [8.Jan. 1850.] 1699 9-(Marx) 4. Febr. 1850. 1701 10 - (Marx) 9. April 1850. 1708 11 - (Engels) 22. April 1850. 1710 12 - (Engels) 25.April [1850]. 1711 13 - (Marx) 8.Juni [1850]. 1716 14 - (Marx/Engels) <25.Juni 1850>sicAe unter „Neue Deutsche Zeitung. Organ der Demokratie" (Frankfurt a.M.) 15 - (Marx) 27. Juni 1850. 1721 16-(Marx)29.Okt. 1850.1726 1 7 - (Engels) 19. Juni 1851. 1737 18-(Marx) 27.Juni 1851. 1738 19-(Marx) 2.Aug. 1851.1740 20 - (Engels) 7. Aug. 1851.1742 21-(Marx) 11.Sept. [1851]. 1744 22-(Marx)16.Okt. 1851.1747 23-(Marx) 31.Okt. 1851.1748 24-(Marx) 19. Dez. 1851.1753 25-(Marx) I.Jan. 1852. 1755 26-(Marx)16.Jan. 1852. 1757 27-(Marx) 23. Jan. 1852. 1758 28-(Engels) 23. Jan. 1852. 1759 29-(Marx) 30. Jan. 1852. 1762 30 - (Engels) 3O.Jan. 1852. 1763 31-(Marx)13.Febr. 1852. 1764 32-(Engels) 19. Febr. 1852. 1765 33 - (Marx) 20. Febr. 1852. 1766 34 - (Engels) 27. Febr. 1852. 1768 35 - (Marx) 5.März 1852. 1769 36 - (Marx) 25. März 1852. 1770 37 - (Engels) 16. April 1852. 1771 38 - (Marx) 30. April 1852. 1774 39 - (Marx/Engels) 28. Mai 1852. 1776 40 - (Engels) 11.Juni 1852. 1778 41 - (Engels) 12.APril 1853.1805 42-(Marx)26.April 1853. 1808 43 - (Marx) [Anfang Okt. 1853.] 1815 44 - (Marx) 1. Febr. 1859. 1854 45 - (Engels) 24.Nov. 1864. 2014 46 - (Marx) 29.Nov. 1864. 2019 4 7 - (Marx) 10. März 1865. 2037 Wiede, Franz (geb. um 1857) bürgerlicher Journalist, schwedischer Herkunft; Herausgeber und Redakteur der sozialreformerischen Zeitschrift „Die Neue Gesellschaft" (Zürich) (1877-1880); Mitredakteur der „Zukunft". 1 - (Marx) [25. Juli 1877.] 2682 Wiesen, F. deutsch-amerikanischer Sozialist, Mitarbeiter der Zeitung „Volks-Anwalt" in Cincinnati. 1 - (Engels) 14. März 1893. 3907 Willebrord, Glaser de, E. Siehe unter Glaser de Willebrord, E. Wischnewetzky, Florence (geb. Kelley) Siehe unter Kelley-Wischnewetzhtj, Florence Wolff, Ferdinand (der rote Wolff, der Rote) (1812-1895) Journalist, proletarischer Revolutionär; Mitglied des Brüsseler KKK (1847); Mitglied des BdK (seit 1847); einer der Redakteure der „Neuen Rheinischen Zeitung. Organ der Demokratie" (1848/1849); danach Emigrant in Paris und London; blieb bei der Spaltung des BdK (1850) Anhänger von Marx und Engels; zog sich später vom politischen Leben zurück. 1 - (Engels) [Ende Okt. 1893.] 3966 Wolff, Oscar Ludwig Bernhard (1799-1851) Schriftsteller und Literaturhistoriker, Hochschullehrer; Professor an der Universität in Jena (1830-1851); stand mit mehreren Vertretern des „Jungen Deutschlands" in Verbindung; Freund von Heinrich Heine. 1-(Marx) 7.Apri11841. 1549 Wolff, Friedrich Wilhelm (Lupus, Kasematten-Wolff) (1809-1864) Lehrer, proletarischer Revolutionär; seit 1831 als radikaler Burschenschafter politisch tätig; deswegen Festungshaft (1834-1838); seit Frühjahr 1846 Emigrant in Belgien, aktiv im Brüsseler KKK tätig; Mitglied des BdG (1847); Mitbegründer des BdK; Redakteur (Redaktionssekretär) der „Neuen Rheinischen Zeitung. Organ der Demokratie" (1848/1849); als Nachfolgekandidat Abgeordneter der Frankfurter Nationalversammlung (seit Mai 1849), Vertreter der äußersten Linken; emigrierte Juli 1849 in die Schweiz, Mitte 1851 nach England; Privatlehrer in Manchester (1853-1864); engster Freund von Marx und Engels. 1-(Engels) [I.Mai 1851.] 1735 2 - (Engels) 6.Aug. 1851.1741 3-(Marx)4.Okt. 1862. 1989 Woodhull, Victoria (1838-1927) amerikanische bürgerlicheFrauenrechtlerin; versuchte, die Führung der Nordamerikanischen Föderation der IAA an sich zu reißen (1871/1872), indem sie Sektionen aus bürgerlichen und kleinbürgerlichen Elementen organisierte; leitete die Sektion 12, die vom Generalrat und vom Haager Kongreß (1872) aus der IAA ausgeschlossen wurde; Schwester von Tennessee Claf lin. Siehe unter „Woodhull & Claflins Weekly* (New York) „Woodhull&Claf lin's Weekly * (NewYork) Wochenblatt, das von den amerikanischen bürgerlichen Frauenrechtlerinnen Victoria Woodhull und Tennessee Claf lin, zwei Schwestern, von 1870 bis 1876 in New York herausgegeben wurde; offizielles Organ der amerikanischen Sektion Nr. 12 der IAA; diese Sektion bestand aus Reformisten und wurde 1872 aus der IAA ausgeschlossen. 1 - (Marx) 23.Sept. 1871.2341 „Bnepejrb! HenepnojTHiecKoe oöo3paSHe" [..Wperjod!"] (London) russische revolutionär-demokratische Zeitschrift; erschien in Zürich (1873/1874) und London (1875-1877); ihre Redakteure waren: Pjotr Lawrowitsch Lawrow (1873-1876), Walerian Nikolajewitsch Smirnow und N.G. Kuljabko-Koretzki (1877); brachte die Ansichten des rechten Flügels der revolutionären Volkstümler zum Ausdruck. Siehe unter Smirnow, Walerian Nikolajewitsch Wröblewsky, Walery (1836-1908) revolutionärer Demokrat, einer der Führer des polnischen Befreiungsaufstandes von 1863/1864; General der Pariser Kommune (1871); nach der Emigration nach England Mitglied der IAA und ihres Generalrates sowie Korrespondierender Sekretär für Polen (1871/1872); kämpfte aktiv gegen die Bakunisten; stand in ständiger Verbindung mit der polnischen revolutionären Bewegung; lebte später in Nizza, dann in Paris in großer 683 Armut; kehrte nach der Revolution von 1905 nach Polen zurück. 1 - (Engels) 7.Aug. 1872.2473 2-(Engels) 4. Dez. 1875.2599 3 - (Engels) 9.April 1891.3654 ZaWocki, Stanislaw Student; Mitte der neunziger Jahre Mitglied einer polnischen sozialistischen Studentengruppe an der Universität Wien. 1 - (Engels) 7. Juni 1894. 4029 Zadek, Frau (geb. 1820) Frau des Arztes Ignaz Zadek, Sozialdemokrat; emigrierte mit ihrem Mann während des Sozialistengesetzes aus Deutschland, lebte in London. 1 - (Engels) [Anfang Jan. 1890.] 3499 Zedlitz-Neukirch, Konstantin Freiherr von preußischer Beamter, Polizeipräsident von Berlin (1860/1861). 1-(Marx) 19.März 1861. 1960 2 - (Marx) 25. März 1861. 1962 3 - (Marx) 6.April 1861. 1965 4-(Marx) 11. April 1861. 1966 Zeitschriften und Zeitungen SieAe unter Redaktionen „Zeitung für Norddeutschland" (Hannover) bürgerliche Tageszeitung, erschien seit den 684 sechziger Jahren des 19. Jahrhunderts in Hannover. 1-(Marx) 18. Febr. 1867.2084 Zentral-Märzverein (Frankfurt a.M.) Zentralstelle der deutschen Märzvereine, die Ende November 1848 von Abgeordneten des linken Flügels der Frankfurter Nationalversammlung gegründet wurde; ihr Ziel war die Verteidigung der Märzerrungenschaften; Führer waren die kleinbürgerlichen Demokraten Julius Fröbel, Arnold Rüge, Karl Vogt und andere; sie ersetzten jedoch revolutionäres Handeln durch Phrasen und betrieben eine zwiespältige und unentschlossene Politik; Marx und Engels geißelten deshalb ihre Haltung gegenüber der Reaktion. 1 - (Engels, im Auftrag der Zentralkommission der deutschen Vereine in der Schweiz) [Dez. 1848]. Zerffi, Gustav (geb. etwa 1820) ungarischer Journalist, kleinbürgerlicher Demokrat; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849 in Ungarn; seit 1852 Emigrant in Paris, seit Anfang 1853 in London; stand Anfang der fünfziger Jahre in Verbindung mit Marx; später Anhänger von Kinkel. 1 - (Marx) 28.Dez. 1852. 1801 Zirkularbrief 1 -(Marx/Engels) <[17.-18.Sept. 1879]> siehe unter Bebel, August, Wilhelm Liebknecht, Wilhelm Bracke u.a. (Zirhfdarlriej) VERZEICHNIS DER EMPFÄNGERORTE ÜEPEHEHB MECT HA3HAHEHHH INDEX OF THE ADDRESSEES' PLACES INDEX DES LIEUX DE DESTINATION INDICE DE LUGARES DE DESTINO Das Verzeichnis der Empfängerorte vermittelt einen Überblick über die Orte, in denen Personen wohnten, mit denen Marx und Engels in Verbindung standen. Unter dem jeweiligen Empfängerort werden die einzelnen Korrespondenzen chronologisch nach dem Datum ihrer Abfassung angeführt. Sie werden in folgender Kurzform gebracht: laufende Nummer, Absender und Empfanger, Datum der Abfassung, Nummer der betreffenden Korrespondenz im Inhaltsvergleichsregister, wo sich alle näheren Angaben finden. MecT HacHaieana aaeT BO3MO;KHOCTI> nojry^HTb npejjcTaBJieHHe o MecTe npeGbiTex JIHD;, C KOTOPBIMH noAAepjKHBaJin CBH3B MapKC H 3HreJibc. IIOA HaaBaHneM COOT- BeTCTByiomero MecTa HaaHaieHHH OTji;eJibHHe KoppecnoH^eHn;HH HPHBOSHTCH B xpoHOJioriraeCKOM nopflflKe no jjaTe HanHcaHHH, H K cnesyiomeö conpameHHOä $opMe: nopflAKOBHfi HOMep, OTnpaBHTeJib H aßpecaT, jjaTa HanncaHHH, HOMep H3 CpaBHirrejiKBoro yKa3aTejin, rseHMeIOTCH Gojiee noffpoÖBue cßeAeHHH. The index of the addressees' places gives a survey of the places where persons Kved with whom Marx and Engels had connection. Under the respective addressees' place the individual correspondences are arranged in chronological order according to the date of their composition. They get the following abbreviated form: Running number, writer and addressee, date of composition, number of the respective correspondence in the comparative index where all detailed Information is to be found. L'index des lieux de destination vous donne un aper^u des localite's oü habitaient les correspondants de Marx e Engels. Nous avons classl de fagon chronologique selon la date de rldaction les diff^rentes pieces que nous avons regroup£es autour de leur lieu de destination. Nous avons donnä les indications necessaires dans Fordre suivant: num£ro de classement, explditeur et destinataire, date de r£daction, num^ro de la piece en question dans l'index de comparaison qui donne les plus amples renseignements. El mdice de los lugares de destino proporciona una visiön de conjunto de los lugares donde residfan las personas relacionadas con Marx y Engels. Bajo el respectivo lugar de destino es registrada cronolögicamente la correspondencia, segün su fecha de creaciön. Aparece en la siguiente forma abreviada: numero corrido, remitente y destinatario, fecha de creaciön, numero de la correspondencia respectiva en el registro comparativo, que proporciona todos los demäs datos. Aachen 1 - Marx an Ferdinand Lassalle, 7. Sept. 1860. 1941 2 - Marx an Ferdinand Lassalle, 15.Sept. 1860. 1942 3 - Marx an Ferdinand Lassalle, 15.Sept. 1860. 1943 4 - Marx an Lion Philips [29. März 1864]. 1999 Ahlbeck 1 - Engels an Ludwig Kugelmann, 5.Sept. 1892.3821 Antwerpen I - M a r x an Philippe Coenen, 24. März 1870.2190 2 - Marx an die Redaktion der Zeitung „De Werker", 31.März 1871. 2257 3 - Engels an Philippe Coenen, 5. April 1871.2259 4 - Engels an Philippe Coenen, 4.Aug. 1871.2312 Argenteuil bei Paris 1 - Marx an Jenny Longuet, 11 .April 1881.2819 2 - Marx an Jenny Longuet, 29.ApriI 1881.2822 3-Engels an Jenny Longuet, 3I.Mai 1881.2823 4 - Marx an Jenny Longuet, 6. Juni 1881. 2827 5 - Engels an Jenny Longuet, 17. Juni 1881.2828 6 - Marx an Jenny Longuet, 22. Juli 1881. 2833 7 - Engels an Marx, 29. Juli 1881. 1476 8 - Engels an Marx, ö.Aug. 1881. 1478 9-Engels an Marx, 11.Aug. 1881. 1480 10-Marx an Jenny Longuet, 18. Aug. 1881.2840 11 - Marx an Jenny Longuet, 7. Dez. 1881. 2848 12 - Marx an Jenny Longuet, 17.Dez.1881. 2852 13-Marx an Jenny Longuet, 23.Febr. 1882.2867 14-Marx an Jenny Longuet, 16. März 1882.2868 15-Marx an Jenny Longuet, 27.März 1882.2871 16-Marx an Jenny Longuet, 6.-7. April 1882.2873 "< 17 —Marx an Jenny Longuet, 28.April 1882.2880 18 - Marx an Jenny Longuet, 8. Mai 1882. 2883 19 - Marx an Jenny Longuet, 26. Mai 1882. 2887 20 - Marx an Jenny Longuet, 4. Juni 1882. 2889 21 - Engels an Marx, 2O.Aug. 1882. 1512 22 — Engels an Jenny Longuet, 27.Aug. 1882.2901 23 - Engels an Charles Longuet, 14. März [1883]. 2940 Augsburg 1 - Marx an die Redaktion der „Allgemeinen Zeitung", H.April 1844.1565 2 - Marx an die Redaktion der „Allgemeinen Zeitung", 4. Okt. 1851. 1745 3 - Marx an den Redakteur der „Allgemeinen Zeitung", 19.0kt. 1859.1879 4 - Marx an die Redaktion der „Allgemeinen Zeitung", 21. Febr. 1860. 1902 Bagneres-de-Luchon (Südfrankreich) 1 - Marx an Jenny, Laura und Eleanor Marx, 13.Juni 1871. 2282 Baird (Texas) 1-Engels an F.Wiesen, H.März 1893. 3907 Barletta (Süditalien) 1 -Engels an Carlo Cafiero, I.[-3.] Juli 1871. 2294 687 Barmen I - Engels an Marie Engels, 28./29.Aug. 1838.1567 2-Engels an Marie Engels, 11.Sept. [1838]. 1569 3 - Engels an Friedrich und Wilhelm Graeber, 17./18.Sept. [1838]. 1570 4-Engels an Marie Engels, 9./10.Okt. 1838.1571 5 -EngelsanMarieEngels,13.Nov. 1838. 1572 6 - Engels an Marie Engels [um Weihnachten 1838]. 1573 7 - Engels an Marie Engels, 7Jan. 1839. 1574 8 - Engels an Hermann Engels, 11. Febr. 1839. 1576 9-Engels an Marie Engels, 12.Febr. 1839. 1577 10-Engels an Marie Engels, lO.April 1839. 1580 11 - Engels an Friedrich Graeber, [um den 23.April-]l.Mai 1839.1581 12 - EngelsanMarieEngels,28.AprilI839. 1582 13 - Engels an Wilhelm Graeber [um den 28.-30. April 1839]. 1583 14 - Engels an Marie Engels, 23. Mai 1839. 1584 23 - MarxanCarlSiebel,2.Aprill861.1964 24 - Engels an Elisabeth Engels, 13. Febr. 1861. 1956 25 - Engels an Elisabeth Engels, 27. Febr. 1861. 1958 26-Engels an Carl Siebel, 4.Juni 1862. 1981. 27-Engels an Hermann Engels, 24.Mai 1864.2005 28 - Engels an Hermann Engels, 2.Nov. 1864.2013 29 - Engels anRudolf Engels, lO.Jan. 1865. 2025 30 - Engels an Hermann Engels, 22.März 1866.2066 31 - Engels an Hermann Engels, ö.April 1866.2067 32 - Engels an Hermann Engels, 28. Nov. 1867.2106 33-Engels an Hermann Engels, 18.Dez. 1868.2150 34-Engels an Rudolf Engels, 22.März 1875.2573 35 - Engels an Rudolf Engels, 9. Nov. 1875. 2595 36-Engels an Rudolf Engels, 12.Sept. 1878.2726 37-Engels an Mohrhenn, 9.Dez. 1890. 3601 15 - Engels an Marie Engels, 28. Sept. 1839. 38 — Engels an Hermann Engels, 28.Jan. 1590 1892.3728 16 - Engels an Wilhelm Graeber, 20.Nov. 39 - Engels an Hermann Engels, 29. Jan. 1840.1603 1892.3729 40-Engels an Hermann Engels, 4.Febr. Siehe auch unter Bonn 1892. 3734 17 - Engels an Marie Engels, 31. Mai 1845. 1629 41 - Engels an Hermann Engels, 17. Febr. 18-Marx an Engels [vor dem 25.April 1892.3739 1848]. 30 42 - Engels an Hermann Engels, 12. Juli 19-Engels an Emil Blank, 2.Dez. 1850. 1892.3797 1728 43 - Engels an Hermann Engels, 28.Juli 20 - Engels an Emil Engels, 25. April 1860. 1892.3806 44 - Engels an Hermann Engels, 26. Jan. 1929 1893.3890 21 - MarxanCarlSiebel,3.Jan. 1861.1952 22 - Marx an Carl Siebel, 28.März 1861. 45 - Engels an Carl Eberle, 24. April 1894. 1963 4016 688 46 - Engels an Hermann Engels, 12. Jan. 1895.4102 47 - Engels an Hermann Engels, 8. Febr. 1895.4114 48 - Engels an Hermann Engels, 20. März 1895. 4132 49 - Engels an Hermann Engels, 12. April 1895. 4142 Barcelona 1 - Engels andieSecciön de dependientesdel Comercio [um den26.Jan. 1872]. 2402 Basel 1 - Engels an Jakob Schabelitz, 24.Aug. 1849. 1690 2 - Engels an Jakob Schabelitz, 22.Dez. 1849. 1697 3-Engels an Hermann Blocher, 3.Okt. 1893.3955 Benevento (Italien) 1 - Engels an Pasquale 19. Juni 1883. 2972 2 - Engels an Pasquale 22. Aug. 1883.2979 3 - Engels an Pasquale 8.Nov. 1884.3075 4 - Engels an Pasquale 30. Dez. 1884. 3088 5 - Engels an Pasquale 1 I.April 1885.3108 6 - Engels an Pasquale [I9.Mail885].31I8 7 - Engels an Pasquale 13Juni 1885.3122 8 - Engels an Pasquale 21.Dez. 1885.3169 9 - Engels an Pasquale [12.März 1886]. 3193 10 - Engels an Pasquale 17.Sept. 1886.3236 11 - Engels an Pasquale 18Jan. 1887. 3260 12 - Engels an Pasquale 26Jan. 1887. 3261 44 Mara/Enjels-Verzeichnis II Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti Martignetti, Martignetti, Martignetti Martignetti, Martignetti, Martignetti, 13-Engels an Pasquale 21.Mai 1887.3291 14-Engels an Pasquale 20. Juni 1887. 3302 15-Engels an Pasquale 10. Jan. 1888.3344 16-Engels an Pasquale 2O.April 1888.3362 17-Engels an Pasquale 9Juli 1889. 3459 18 - Engels an Pasquale 2O.Juli 1889.3463 19-Engels an Pasquale 9.Nov. 1889.3484 20 - Engels an Pasquale Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, 30.Nov. 1889. 3491 21 - Engels an Pasquale 13.Jan. 1890.3504 22 - Engels an Pasquale 3O.März 1890.3517 23 - Engels an Pasquale 24. Mai 1890.3534 24 - Engels an Pasquale 9Jan. 1891.3612 25 - Engels an Pasquale 6. März 1891.3634 26 - Engels an Pasquale 2. April 1891.3647 27 - Engels an Pasquale 3O.März 1892.3753 28 - Engels an Pasquale 21.April 1892.3760 29 - Engels an Pasquale 25.Juli 1892.3802 30 - Engels an Pasquale 22.Aug. 1892.3815 31 - Engels an Pasquale Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, Martignetti, 18. Okt. 1892.3842 32 - Engels an Pasquale 8. Jan. 1895.4096 Martignetti, Bergamo (Norditalien) 1 -Engels an Pasquale Martignetti, 19. Juni 1891.3668 689 Berlin 1 - Engels an Friedrich Graeber [2O.Jan. 1839]. 1575 2 - Engels an Friedrich Graeber [19.Febr. 1839]. 1578 3 - Engels an Friedrich Graeber, 8.[/9.] April 1839.1579 4 - Engels an Wilhelm Graeber, 24. Mai [-15.Juni 1839]. 1585 5 - Engels an Friedrich Graeber, 15.Juni [1839]. 1586 6 - Engels an Friedrich Graeber, 12. bis 27.Juli [1839]. 1587 7 - Engels an Friedrich Graeber [Ende Juli/Anfang Aug. 1839]. 1588 8 - Engels an Wilhelm Graeber, 30. Juli 1839.1589 9 - Engels an Wilhelm Graeber, 8. Okt. 1839.1591 10-Engels an Wilhelm Graeber, 20./ 21.Okt. [1839]. 1592 11 - Engels an Wilhelm Graeber, 13. [bis 20.] Nov. 1839. 1594 12-Marx an den Minister des Innern Kühlwetter, 22. Aug. 1848.1665 13 - Engels an Karl Friedrich Koppen, I.Sept. 1848. 1666 14 - Adresse an die Preußische Nationalversammlung, 13. Sept. 1848.1667 15 - Marx an Wilhelm Stieber [um den 29.Dez. 1848]. 1673 16 - Marx an Eduard von Müller-Tellering, 6. Mai 1849. 1681 17 - Marxan Ferdinand Lassalle, 11. März 1858.1844 18 - Marxan Ferdinand Lassalle, 3I.Mai 1858.1849 19 - Marxan Ferdinand Lassalle, 10. Juni 1858. 1850 20 - Marxan Ferdinand Lassalle, 12.Nov. 1858. 1852 21 - Marxan Ferdinand Lassalle, 2.Febr. 1859.1855 22 - Marx an Ferdinand Lassalle, 4. Febr. 1859. 1856 690 23-Marx an Franz Duncker, 23.Febr. 1859.1857 24 - Marx an Ferdinand Lassalle,23. Febr. 1859.1858 25 - MarxanFerdinandLassalle,25.Febr. 1859.1859 26 - Engels an Ferdinand Lassalle, 14. März 1859.1860 27 - Marx an Ferdinand Lassalle, 16. März 1859.1861 28-Marx an Franz Duncker, 17.März 1859.1862 29 - Marx an Ferdinand Lassalle, 28.März 1859.1863 30 - Marx an Ferdinand Lassalle, 4. April 1859.1864 31 - Marx an Ferdinand Lassalle, 19. April 1859.1865 32 - Marx an Ferdinand Lassalle, 5. Mai 1859.1867 33 - Engels an Ferdinand Lassalle, 18. Mai 1859.1869 34-Marx an Franz Duncker, 2I.Mai [1859]. 1870 35-Marx an Franz Duncker, 28.Mai 1859.1871 36 - Marxan FranzDuncker,2.Juni 1859. 1872 37 - Marxan Ferdinand Lassalle, 10.Juni 1859. 1873 38 - Marx an Franz Duncker, 22. Juni [1859]. 1874 39 - Marx an Ferdinand Lassalle [2. Okt. 1859]. 1877 40 - Marx an Ferdinand Lassalle, 6. Nov. 1859.1881 41 - Marx an Ferdinand Lassalle, 14. Nov. 1859.1882 42 - Marxan FerdinandLassalle, 15.Nov. 1859.1883 43 - Marxan FerdinandLassalle, 13.Aug. [1862]. 1984 44 - Marxan FerdinandLassalle, 22.Nov. 1859.1885 45 - Mai* an Justizrat Weber, 13. Febr. 1860. 1898 46 - Engels an Franz Duncker, 20. Febr. 1860.1899 47 - Engels an Ferdinand Lassalle, 20. Febr. 1860.1900 48-Marx an Justizrat Weber, 21. Febr. 1860. 1901 49 - Marx an Ferdinand Lassalle, 30. Jan. 1860. 1890 50 - Marx an die Redaktion der „VolksZeitung", 6. Febr. 1860.1894 51 -Marx an Franz Duncker, 6.Febr. 1860. 1895 52 - MarxanFerdinandLassalle,23.Febr. 1860.1904 53 - Marx an Justizrat Weber, 24. Febr. 1860.1905 54 - Marx an Ferdinand Lassalle. 3. März 1860.1910 55-Marx an Justizrat Weber, 3. März 1860.1911 56 - Engels an Ferdinand Lassalle, 15.März 1860.1915 57 - Marx an Justizrat Weber, 27. März 1860.1916 58 - Marx an Ferdinand Lassalle, 9. April 1860.1918 59 - Marx an Justizrat Weber, 13-April 1860.1922 60-Marx an Justizrat Weber, 21. April 1860.1925 61 - Marx an Ferdinand Lassalle, 24. April 1860. 1927 62 - Marx an Justizrat Weber, 24. April 1860.1928 63 - MarxanEduardFischel,8.Mai 1860. 1930 64 - Marx an Eduard Fischel, 1. Juni 1860. 1932 65 - Marx an Ferdinand Lassalle [um den 2.Juni 1860]. 1933 66-Marx an Johann Philipp Becker, 23. Juni 1860. 1935 67-Marx an Justizrat Weber, 2.Aug. 1860. 1936 68-Marx an Justizrat Weber, 20.Aug. 1860. 1938 69 - Marx an Ferdinand Lassalle, 2.Okt. 1860. 1944 70 - Marx an Ferdinand Lassalle, 23.0kt. 1860.1945 71 - Marx an Ferdinand Lassalle, 5.Nov. 1860.1946 72 - Marx an Franz Duncker, 24. Nov. 1860.1949 73 - Marx an den Redakteur der „Reform", 24. Nov. 1860. 1950 74 - Marx an Ferdinand Lassalle, 16. Jan. 1861.1953 75 - Marx an Ferdinand Lassalle, 28. Jan. 1861.1954 76 - Marx an Ferdinand Lassalle, 15.Febr. 1861. 1957 77 - Marx an Ferdinand Lassalle, 7. März 1861. 1959 78-Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten Freiherrn von ZedlitzNeukirch, 19.März 1861. 1960 79-Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten Freiherrn von Zedlitz-Neukirch, 25. März 1861. 1962 80 - Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten Freiherrn von ZedlitzNeukirch, 6. April 1861. 1965 81 - Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten Freiherrn von Zedlitz-Neukirch, 1 I.April 1861. 1966. 82 - Marx an Ferdinand Lassalle, 12. April 1861.1967 83 - Marx an Ferdinand Lassalle, 8. Mai 1861. 1971 84 - Marx an Ferdinand Lassalle, 29. Mai 1861.1972 85 - Marx an Ferdinand Lassalle, 11 .Juni 1861.1973 691 86 - Marx an Ferdinand Lassalle, 22. Juli 1861.1975 87 - Marx an FerdinandLassalle, 28. April 1862.1980 88 - Marx an Ferdinand Lassalle, 16. Juni 1862.1982 89 - EngelsanFerdinandLassalle,21 .Aug. 1862.1988 90 - Marx an Ferdinand Lassalle, 7. Nov. 1862.1990 91 - Marx an den Redakteur der „Berliner Reform", B.April 1863. 1993 92 - Marx an Sophie von Hatzfeldt, 12.Sept. 1864. 2010 93 - Marx an Sophie von Hatzfeldt, 16.0kt. 1864.2012 107 - Marx an Johann Baptist von Schweitzer, 13.0kt. 1868.2138 108-Marx an Gustav Kwasniewski, 29.Sept. 1871.2343 109 - Marx an Ferdinand Jozewicz, 6. Nov. 1871.2360 110 - Marx an Ferdinand Jozewicz, LFebr. 1872.2405 111 - Marx an Ferdinand Jozewicz, 24. Febr. 1872.2414 112 - Engels an Wilhelm Liebknecht, [29.Dez. 1884]. 3086 113-Engels an August Bebel, 19.Jan. 1885.3095 114-Engels an August Bebel, 17.Nov. 1885. 3158 94 - Marx an Sophie von Hatzfeldt, 115-Engels an Wilhelm Liebknecht, I.Dez. 1885.3161 26.Nov. 1864.2015 95 - Marx an Sophie von Hatzfeldt, 116-Engels an Wilhelm Liebknecht, 28.Nov. 1864.2016 5. Dez. 1885.3164 96 - Marx an Sophie von Hatzfeldt, 117 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 22. Dez. 1864.2022 7. Jan. 1886.3175 118-Engels an August Bebel, 20.[-23.] 97 - Marx an Johann Baptist von SchweitJanuar 1886. 3177 zer, 16. Jan. 1865. 2027 98 — Marx an Johann Baptist von Schwert- 119-Engels an August Bebel, 15. Febr. 1886.3186 zer, 24. Jan. 1865.2028 99 - Marx/Engels an die Redaktion des 120-Engels an August Bebel, 12.April „Social-Demoki-at" [ö.Febr. 1865]. 1886. 3200 2029 121 -Engels an Conrad Schmidt, 8.0kt. 1888. 3394 100 — Marx an Johann Baptist von Schwert122-Engels an August Bebel, 25. Okt. zer [13.Febr. 1865]. 2030 101 - Marx/Engels an die Redaktion des 1888. 3400 „Social-Demokrat", 23. Febr. 1865. 123 - Engels an August Bebel, 5. Jan. 1889 2033 3406 102-Marx an Sophie von Hatzfeldt, 124 - Engels an Conrad Schmidt, 12.März 10. April 1865.2040 1889.3423 103 - Marx an Wilhelm Liebknecht [zwi- 125 -Engels an Conrad Schmidt, 12.Juni 1889.3454 schen dem 9. und 25.Mai 1865].2044 104 - MarxanWilhelmLiebknecht,24.Juni 126 - Engels an Conrad Schmidt, 17. Okt. 1865.2045 105 - MarxanSigfridMeyer.24.Jan. 1866. 2060 106 - Marx an den Präsidenten und Vorstand des Allgemeinen Deutschen Arbeitervereins, I8.Aug. 1868. 2130 692 1889.3479 127 - Engels an Max Hildebrand, 22.0kt. 1889. 3480 128 - Engels an Conrad Schmidt, 9. Dez. 1889.3495 129 - Engels an August Bebel, 23. Jan. 1890.3509 130 - Engels an Conrad Schmidt, 12. April 1890. 3525 131 -Engels an Paul Ernst, 5Juni 1890. 3536 132-Engels an Wilhelm Liebknecht, 19. Juni 1890.3539 133 - Engels an Natalie Liebknecht, 19. Juni 1890. 3540 134-Engels an Wilhelm Liebknecht, 3O.Juni 1890. 3542 135-Engels an Conrad Schmidt, 5.Aug. 1890.3551 136-Engels an Wilhelm Liebknecht, 7. Okt. 1890.3578 137-Engels an Wilhelm Liebknecht, 25. Okt. 1890.3582 138 - Engels an Conrad Schmidt, 27.0kt. 1890.3583 139-Engels an die Redaktion des „Berliner Volksblatts", 2.Dez. 1890. 3592 140-Engels an Wilhelm Liebknecht, 8.Dez. 1890. 3600 141-Engels an Wilhelm Liebknecht, 18. Dez. 1890.3606 142 - Engels an August Bebel [Anfang April 1891]. 3645 143-Engels an August Bebe], 1.-2.Mai 1891.3659 144-Engels an Franz Mehring, 5.Juni 1891.3663 145 - Engels an August Bebel, 29. Sept. bis 1.Okt. 1891.3686 146 - Engels an August Bebel,6.Okt. 1981. 3689 147-Engels an August Bebel, 13.0kt. 1891.3691 148 - Engels anAugustBebel, 24. [-26.] Okt. 1891.3696 149 - Engels an August Bebel, 9.-10. Nov. 1891.3704 150-Engels an August Bebel, 25.Nov. 1891.3711 151 - Engels an August Bebel, 1. Dez. 1891. 3714 152 - Engels an Natalie Liebknecht, 2. Dez. 1891.3716 153 - Engels an Familie Liebknecht [1 Jan. 1892]. 3722 154-Engels an August Bebel, 2. Febr. 1892.3731 155-Engels an August Bebel, 19.Febr. 1892.3741 156-Engels an August Bebel, 8.März 1892.3745 157 - Engels an Julie Bebel, 8. März 1892. 3746 158-Engels an August Bebel, 16. März 1892. 3749 159 - Engels an August Bebel, 7. Mai 1892. 3766 160-Engels an August Bebel, 20. Juni 1892.3785 161 - Engels an August Bebel, 5.Juli 1892. 3791 162 - Engels an August Bebel, 6. Juli 1892. 3793 163 - Engels an August Bebel, 7. Juli 1892. 3794 164 - Engels anAugustBebel, 23. Juli 1892. 3800 165 - Engels an August Bebel, 8. Aug. 1892. 3807 166-Engels an August Bebel, 14.Aug. 1892.3810 167-Engels an August Bebel, 11.Sept. 1892.3823 168-Engels an August Bebel, 26.Sept. 1892.3833 169-Engels an Franz Mehring, 28.Sept. 1892.3835 170 - Engels an August Bebel, 7. Okt. 1892. 3839 171 - Engelsan AugustBebel,6.Nov.l892. 3851 172 - Engels an die Redaktion der „Berliner Volks-Tribüne", 15.Nov. 1892. 3853 693 173-Engels an August Bebel, 15.Nov. 1892.3854 174-Engels an August Bebel, 19.Nov. 1892.3856 175 - Engels an Julie Bebel, 29.Nov. 1892. 3858 176-Engels an August Bebel, 29.Nov. 195-Engels an August Bebel, 12.0kt. 1893.3959 196 - Engels an Natalie Liebkriecht, I .Dez. 1893.3972 197-Engels an Wilhelm Liebknecht, 21.Dez. 1893.3981 198-Engels an Richard Fischer, I.Febr. 1892.3859 1894.3995 177 - Engels an das Sekretariat der Sozial- 199-Engels an Georg von Gizycki, demokratischen Partei Deutschlands, 17. Febr. 1894.3997 29.Nov. 1892.3861 200 - Engels an Otto Wachs [Ende Juni/ 178 - Engels an Natalie Liebknecht, 1 .Dez. Anfang Juli 1894]. 4032 1892.3863 201 - Engels an Natalie Liebknecht [I .Juli 179 - EngelsanWilhelmLiebknecht,! .Dez. 1894J.4034 1892.3864 202 - Engels an die Redaktion des „Vor180 - Engels an AugustBebel, 3.Dez. 1892. wärts", 12.Nov. 1894.4063 3867 203 - Engels an August Bebel und Paul 181-Engels an August Bebel, 22.Dez. Singer, H.Nov. 1894.4066 1892.3874 204 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 182-Engels an Wilhelm Liebknecht, 24.Nov. 1894.4075 28.Dez. 1892.3876 205 - Engels an Richard Fischer, 2. Febr. 183-Engels an August Bebel, 24.Jan. 1895.4112 206 - Engels an Richard Fischer, 12.Febr. 1893.3887 184-Engels an Wilhelm Liebknecht, 1895.4115 29. Jan. 1893. 3891 207 - Engels an Richard Fischer, 13. Febr. 185-Engels an August Bebel, 9.Febr. 1895.4116 1893.3896 208 - Engels an Richard Fischer, 8. März 186-Engels an August Bebel, 24. Febr. 1895.4123 1893.3898 209 - Engels an Richard Fischer, 5. April 187-Engels an Wilhelm Liebknecht, 1895.4139 7.März 1893.3903 210 - Engels an Richard Fischer, 15. April 188 - Engels an Richard Fischer, 13. März 1895.4144 1893.3905 211 - Engels an Richard Fischer, 18.April 189 - Engels an Julie Bebel, 31 .März 1893. 1895.4148 3915 212 - Engels an Franz Mehring [Ende 190 - Engels an Franz Mehring, 11. April April 1895]. 4150 213-Engels an Richard Fischer, 9.Mai 1893.3919 191 -Engels an Franz Mehring, 14.Juli 1895.4151 1893.3941 214-Engels an Franz Mehring, 9.Mai 192-Engels an Wilhelm Liebknecht, 1895.4152 27. Juli 1893.3945 215-Engels an Richard Fischer, 29.Mai 193 - Engels an Natalie Liebknecht, 27. Juli 1895.4158 216 - Engels an Richard Fischer, 29. Juni 1893.3946 1895.4164 194 - Engels an Julie Bebel, 3. Okt. 1893. 3954 694 Bern 1 - Marx an Engels, 29.Nov. 1848. 35 2 - Engels an die Direktion der Justiz und Polizei des KantonsBern, 15.Nov.1848. 1670 Borsdorf bei Leipzig 1 - Engels an August Bebel, 3O.April 1883.2963 2 - EngelsanWilhelmLiebknecht, lO.Mai 1883.2965 3 - Engels an August Bebel, 10.—11 .Mai Beuthen/Oder 1 - Engels an Gertrud Guillaume-Schack [um den 5.Juli 1885]. 3130 Biarritz 1 - Engels an Minna KarlownaGorbunowa, 22.JuIi1880.2779 2 — Engels an Minna KarlownaGorbunowa, 2. Aug. 1880.2780 Birkenhead bei Liverpool 1-Marx an Moritz Kaufmann [3. Okt. 1878]. 2729 2 - M a r x an Moritz Kaufmann, lO.Okt. 1878.2730 Bonn 1 - Engels an Friedrich Graeber, 29. Okt. [1839]. 1593 2 - Engels an Friedrich Graeber, 9. Dez. [1839]-5.Febr. [1840]. 1595 3 - Engels an Wilhelm Graeber, 20. Nov. 1840.1603 Sieke auch unter Barmen 4 - Engels an Friedrich Graeber, 22. Febr. 1841. 1607 5 - Engels an Marie Engels, 2. Juli 1842. 1617 Bordeaux 1 -Marx an Francois Lafargue, 12.Nov. 1866.2082 2 - Marxan Francois Lafargue, 7. Juli 1869. 2167 3-Marx an Francois Lafargue, 10.Juli 1869.2169 4 - Marx an Paul Lafargue, 4.Febr. 1871. 2243 5 - Marx an Paul Lafargue, 23.März 1871. 2255 1883.2966 4-Engels an Wilhelm Liebknecht, 21 .Aug. 1883.2978 5 - Engels an August Bebel, 30. Aug. 1883.2981 6 - Engels an August Bebel, 18. Jan. 1884. 2997 7 - Engels an August Bebel, 23. Jan. 1884. 2998 8 - Engels an Ludwik Krzywicki, 28.Jan. 1884.3001 9 - Engels an August Bebel, 6. Juni 1884. 3036 10 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 28. Dez. 1885.3172 11 - Engels an August Bebel, 18. Aug. 1886. 3222 12 - Engels an August Bebel, 13.-14.Sept. 1886.3233 13 - Engels an NatalieLiebknecht,25.Sept. 1886.3238 14 - Engels an Natalie Liebknecht, 29.Nov. 1887.3331 15 - Engels an Wilhelm Liebknecht,! O.Jan. 1888.3342 16-Engels an Wilhelm Liebknecht, 23. Febr. 1888.3351 17 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 29. Febr. 1888.3354 18-Engels an Wilhelm 16. April 1888.3361 19-Engels an Wilhelm [um den 29.April 1888]. 20 - Engels an Wilhelm 31.Aug. 1888.3385 21 - Engels an Wilhelm 4. April 1889.3429 22 - Engels an Wilhelm Liebknecht, Liebknecht 3363 Liebknecht, Liebknecht, Liebknecht, 5-April 1889.3430 695 23 - Engels an Wilhelm 17. April 1889. 3432 24-Engels an Wilhelm 17. Aug. 1889. 3466 25 - Engels an Wilhelm 3.0kt. 1889.3475 26 - Engels an Wilhelm 29.0kt. 1889.3483 27 - Engels an Wilhelm 22. Juli 1890.3545 Liebknecht, Liebknecht, Liebknecht, Liebknecht, Liebknecht, Braunschweig 1 - Marx an Wilhelm Bracke [24.März 1870]. 2189 2 - Marx, Konfidentielle Mitteilung [an den Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei], [London, 28.März 1870]. 2193 3 - Engels an Wilhelm Bracke [28.April 1870]. 2197 4 - Marx/Engels an den Ausschuß der Sozialdemokratischen deutschen Arbeiterpartei, 14. Juni 1870.2200 5 - Marx an den Ausschuß der SozialdemokratischenArbeiterpartei[27.Juni 1870]. 2203 6 - Marx an den Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei, 2. Aug. 1870.2210 7 - Marx/Engels an den Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei [zwischen dem 22. und 3O.Aug. 1870]. 2219 8 - Marx an Wilhelm Bracke, 5.Mai 1875. 2574 9-Engels an Wilhelm Bracke, 11.Okt. 1875.2590 10-Marx an Wilhelm Bracke, 23. Sept. 1876.2626 11 - Marx an Wilhelm Bracke, 30. Sept. 1876.2627 12-Marx an Wilhelm Bracke, 6.Nov. 1876.2638 13 - Marx an Wilhelm Bracke, 20.Nov. 1876.2640 14-Marx an Wilhelm Bracke, 21.Jan. 1877.2649 15-Marx an Wilhelm Bracke, 14. Febr. 1877.2655 16-Marx an Wilhelm Bracke, II.April 187^.2667 17-Marx an Wilhelm Bracke, 21. April 1877. 2671 18 - Engels an Wilhelm Bracke, 24. April 1877.2675 19-Marx an Wilhelm Bracke, 26.Mai 1877.2679 20 - Engels an Wilhelm Bracke, 25.Juni 1577.2680 21-Marx an Wilhelm Bracke, l.Aug. 1877. 2685 22-Marx an Wilhelm Bracke, 8.Aug. 1877.2687 23-Marx an Wilhelm Bracke, 23. Okt. 1877.2697 24 - Engels an Wilhelm Bracke, 3O.April 1878.2714 Bremen 1 - Marx/Engels an die Redaktion der „Weser-Zeitung", 2. Juli 1850. 1723 Breslau 1 - Marx an Hermann Brehmer, 6. Mai 1849.1680 2 - Marx an Moritz Eisner, 20. Dez. 1854. 1824 3 - Marx an Moritz Eisner, 17.April 1855. 1826 4 - Marx an Moritz Eisner, 11 .Sept. 1855. 1829 • 5 - Marx an Moritz Eisner, 8.Nov. 1855. 1830 6 - Marx an Wilhelm Alexander Freund, 21. Jan. 1877.2651 - 7 - Engels an Salo Faerber, 22. Okt. 1885. 3152 8-Engels an Otto v. Boenigk, 2l.Aug. 1890.3555 9 - Engels an Walther Borgius, 25. Jan. 4 - Engels an Marx, 27. Juli 1846. 6 5 - Engels an Marx, 19. Aug. 1846. 7 10 - Engels an Werner Sombart, 11 .März 6 — Engels an das Kommunistische Kor1895.4125 respondenz-Komitee, 19. Aug. 1846.8 7 - Engels an das Kommunistische KorBridlington Quay (Mittelengland) respondenz-Komitee, 16. Sept. 1846.9 1 - Marx an Engels, 21. Aug. 1868. 1146 8 - Engels an Marx, 18.Sept. 1846. 10 2 - Marx an Engels, 3.Aug. 1881. 1477 9 - Engels an Marx [Sept. 1846]. 11 3 - Marx an Engels, 9.Aug. 1881. 1479 10 - Engels an Marx [18.0kt. 1846]. 12 4 - M a r x a n Engels, lö.Aug. 1881. 148! 11 - Engels an das Kommunistische Kor5 - Marx an Engels, 18.Aug. 1881. 1484 respondenz-Komitee, 23. Okt. 1846. 6 - Marx an Engels, 19.Aug. [1881]. 1485 13 12 - EngelsanMarx[umden23.Okt.1846]. Brighton (Südengland) 14 1 -Engels an Wilhelm Steffen, 15.April 13 - Engels an Marx, 2.Nov. [1846]. 15 1856.1832 14 - Engels an Marx [Dez. 1846]. 16 2 - M a r x an Jenny Marx, 2.Sept. 1864. 15 - Engels an Marx, 15. Jan. 1847. 17 2009 16 - Engels an Marx, 9. März [1847]. 18 3 - Engels an Maftc, 18. Aug. 1871. 1389 17 - Marx an Moses Heß, 2.Sept. [1847]. 4 - Engels an Marx, 23.Aug. 1871. 1392 1645 5 - Marx an Engels, 3. März 1877. 1434 18 — Engels an Lucien-Leopold Jottrand [3O.Sept. 1847]. 1646 6 - Marx an Engels, 5.März 1877. 1435 19-Engels an Marx [25.-]26.Okt. 1847. 7 - Marx an Engels, 7.März 1877. 1437 21 8 - Marx an Engels, 3I.Mai 1877. 1439 20-Engels an Marx [14.-]15.Nov. 1847. 22 Broadstairs (Südengland) 1 - Engels an Eduard Bernstein, 14. Aug. 21 - Engels an Marx [23./24. Nov. 1847]. 1894.4047 23 22 - Engels an Marx, 14.Jan. 1848. 24 Brackberg (Main) 23 - Engels an Marx [21 Jan. 1848]. 25 1 -Marx an Ludwig Feuerbach, 3.Okt. 24 - Marx an Engels [um den 12.März 1848]. 27 1843. 1563 2 - Marx an Ludwig Feuerbach, II.Aug. 25 - Marx an Engels, 16. März 1848.28 26-Marx an Joachim Lelewel, 3.Febr. 1844.1566 1894.3993 1860. 1892 Brunn 1-Engels an Stephan Bauer, 10.April 1895.4141 27 - Marx an Lucien-Leopold Jottrand, 13.März 1860. 1914 28 - Marx an Louis Watteau, lO.Nov. 1861. Brüssel 1 - Marx an König Leopold I., 7. Febr. 1845.1626 2-Engels an Marx, 22.-26.Febr. [und 7.März] 1845.4 3 - Engels an Marx, I7.März 1845. 5 29-Marx an Leon Fontaine, 15.April 1865.2042 30 - Marx an Leon Fontaine, 25. Juli 1865. 2047 31 - Marx an Cesar De Paepe [vor dem 25.Nov. 1865]. 2056 1977 697 32 - Marx an Georg Eccarius und Friedrich Leßner, lO.Sept. 1868.2131 33-Marx an C&ar De Paepe, 24Jan. 1870.2181 34-Marx an Cesar De Paepe, 14.Sept. 1870.2224 35 - Marx an die holländischen und flämischen Mitglieder der Internationale [zwischen dem 3. und 9.Dez. 1870]. 2233 36 - Engels an den 6. Kongreß der belgischen Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 23.Dez. 1870. 2237 37 - Marx an Cesar De Paepe, 24.Nov. 1871.2374 38-Marx an Cesar De Paepe, 28.Mai 1872.2451 39-Engels an E.Glaser de Willebrord, 19. Aug. 1872.2478 40 - Marx an Maurice Lachätre, 12.Mai. 1874.2549 41 - Marx an Maurice Lachätre, 30. Jan. 1875. 2566 ^ 42 - Engels an Emile Vandervelde [nach dem 21.Okt. 1894]. 4057 Budapest 1 - Marxan LeoFrankel,13.Okt.1876.2630 2 - Engels an die Redaktionen der „Arbeiter-Wochen-Chronik" und der „Nepszava", 3.Dez. 1890. 3594 3 - Engels an den Vorstand der Sozialdemokratischen Partei Ungarns [Anfang Jan. 1893]. 3880 4 - Engels an den Vorstand der Sozialdemokratischen Partei Ungarns, 15.Mai 1894.4020 Buenos Aires I - Engels an einen Unbekannten, 13. Jan. 1890.3505 Bukarest 1 - Engels an Panait Musoiu, 20. März 1894.4005 698 Chicago I - Engels an die Redaktion der „Chicagoer Arbeiter-Zeitung" [18.Sept. 1888], 3392 2-Engels an Henry Demarest Lloyd [Mitte März 1893]. 3910 3 - Engels an Isaak Adolfowitsch Gurwitsch,27.Mai 1893.3928 4 - Engels an Henry Demarest Lloyd, 27. Mai 1893.3929 Darmstadt 1 - Marx an Karl Friedrich Julius Leske, l.Aug. [1846]. 1640 2 - Engels an die Redaktion der „Allgemeinen Militär-Zeitung", 24.Aug. 1860. 1940 3-Marx an Ludwig Büchner, I.Mai 1867.2089 4 - Engels an Ludwig Schorlemmer, 4.Dez. 1890.3597 5 - Engels an Ludwig Schorlemmer, 17. Mai 1892.3770 6 - Engels an Ludwig Schorlemmer, 19. Mai 1892. 3773 7-Engels an Ludwig Schorlemmer, 28.Mai 1892.3777 8 - Engels an Ludwig Schorlemmer, 5Juni 1892.3779 9 - Engels an Ludwig Schorlemmer, 16. Juni 1892.3782 10-Engels an Ludwig Schorlemmer, 3O.Juni 1892.3788 I1 - Engels an Ludwig Schorlemmer, I.Juli 1892.3789 12-Engels an Ludwig Schorlemmer, 25. Juli 1892.3803 13-Engels an Ludwig Schorlemmer, 28.Juli 1892.3805 14-Engels an Ludwig Schorlemmer, 18. Okt. 1892.3843 15 - Engels an Ludwig Schorlemmer, I.Dez. 1892.3865 16-Engels an Ludwig Schorlemmer, 29.April1893.3925 17 - Engels an Ludwig Schorlemmer, 31.Juli 1893.3947 18-Engels an Ludwig Schorlemmer, 5. Juli 1894.4036 19-Engels an Ludwig Schorlemmer, 3. Jan. 1895. 4094 Deal (Südengland) 1 - Engels an Karl Kautsky, 26. Juli 1886. 3215 2 - Engels an Karl Kautsky, 3I.Juli 1886. 3216 3 - Engels an Karl Kautsky, 6. Aug. 1886. 3218 Den Haag 1 - Marx an Ferdinand Domela Nieuwenhuis,27.Juni 1880. 2778 2 - Marx an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 22.Febr. 1881.2809 3 - EngelsanFerdinandDomelaNieuwenhuis,29.Dez. 1881.2854 4 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 11. April 1883.2953 5 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 19.Dez. 1885.3168 6 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 4.Febr. 1886. 3181 7 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 11.Jan. 1887.3259 8 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 9.April 1890.3522 9 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 23. Febr. 1888.3352 10-Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 3.Dez. 1890.3595 Diano Marina (Norditalien) 1 - Engels an Giuseppe Canepa [9.Jan. 1894]. 3985 Duisburg 1 - Engels an Friedrich Albert Lange, 29.März 1865.2039 Dundee (Schottland) 1 - Marx an Peter Imandt, 23. Febr. 1870. 2185. 2 - Marx an Peter Imandt, 11.Nov. 1870. 2232. 3 - Marx an Peter Imandt, 30. März 1871. 2256 4 - Marx an Peter Imandt, 27. Sept. 1875. 2588 Düsseldorf 1 - Marx an Ferdinand Lassalle [13.Nov. 1848]. 1669 2 - Marx an Ferdinand Lassalle, ö.April 1854.1822 3 - Marx an Ferdinand Lassalle, I.Juni 1854.1823 4 - Marx an Ferdinand Lassalle, 23. Jan. 1855.1825 5 - Marx an Ferdinand Lassalle, 8. Nov. 1855. 1831 6 - Marx an Ferdinand Lassalle, 21 .Dez. 1857.1842 7 - Marx an Ferdinand Lassalle, 22. Febr. 1858.1843 8 - Engels an Theodor Cuno, 22.-23. April 1872.2437 Dresden 1 - MarxanArnoldRuge,10.Febr.[1842]. 1550 2 - Marx an Arnold Rüge, 5.MäTZ [1842]. 1551 3 - MarxanArnoldRuge,20.März [1842]. 1552 4 - MarxanArnoldRuge, 27.April[1842]. 1553 5 - Engels an Arnold Rüge, 15. Juni 1842. 1615 6 - Marx an Arnold Rüge, 9. Juli [1842]. 1554 7 - Engels an Arnold Rüge, 26. Juli 1842. 1618 8 - Marx anArnold Ruge,30.Nov. [1842]. 1557 699 9 - Marx an Arnold Rüge, 25Jan. [1843]. 1558 10 - Marx an Arnold Rüge, 13. März [1843]. 1559 11 - Marx an Karl Eduard Vehse [Ende Nov. 1852]. 1796 12-Engels an Wilhelm Liebknecht, 9.März 1890.3514 13 - Engels an die Redaktion der „Sächsischen Arbeiter-Zeitung", 7. Sept. 1890. 3559 14 - Engels an Max Oppenheim, 24. März 1891.3641 15 - Engels an die Redaktion der Zeitung „Der Volksfreund", 13-Nov. 1891. 3706 16 - Engels an Wladimir Jakowlewitsch Schmuilow, 7. Febr. 1893. 3895 Eastbourne (Südengland) 1 - Marx an Engels, 25.Aug. 1879. 1461 2 - Marx an Engels, 27.Aug. 1879. 1463 3 - Engels an Marx, 7Juli 1881. 1474 4 - Engels an Karl Kautsky [16. Aug. 1885]. 3136 Edinburgh 1 - Engels an den Redakteur der Zeitschrift „The Labour Leadef" [James KeirHardie] [Ende Mai 1889]. 3451 Einbeck 1 -Engels an O.Adolph Ellissen, 22.Okt. 1889.3481 Elberfeld 1 - Engels an Friedrich und Wilhelm Graeber,1.Sept. [1838]. 1568 2 - Marx/Engels an Gustav Adolph Köttgen, 15. Juni 1846. 1637 3 - Marx an Carl Siebel, 3. Jan. 1861. 1951 4-Marx an Carl Siebel, 22.Dez. 1864. 2023 5 - Engels an Carl Siebel, 27. Febr. 1865. 2036 700 Ems 1 - MarxanWilhelmBracke,18.Aug. 1877. 2689 2 - Marx an Wilhelm Bracke, 24. Aug. 1877. 2690 Engelskirchen bei Köln 1 - Engels an Elisabeth Engels, 20. April 1859.1866 2 - Engels an Emil Engels, lö.Nov. 1859. 1884 3 - Engels an Emil Engels, 11 .April 1860. 1921 4 - Engels an Emil Engels, 23. Aug. 1866. • 2074 5 - Engels an Emil Blank, 4. Febr. 1869. 2152 6-Engels an Hermann Engels, 13.Mai 1869.2162 7-Engels an Elisabeth Engels, T.Juli 1869.2166 8-Engels an Hermann Engels, 15.Juli 1869.2171 9-Engels an Rudolf Engels, 8. März 1870.2187 10-Engels an Rudolf Engels, 10.März 1871.2250 II -Engels an Elisabeth Engels, 16.Juni 1871.2283 12-Engels an Elisabeth Engels, 21.Okt. 1871.2353 13-Engels an Hermann Engels, IS.Dez. 1876.2644 14-Engels an Hermann Engels, 9.Jan. 1877.2648 15-Engels an Hermann Engels, 5.Okt. 1877.2693 16-Engels an Hermann Engels, 13.0kt. 1877.2695 17 - Engels an Emil Engels, 12.Jan. 1882. 2858 18 - Engels an Emil Engels jun., 2O.Aug. 1882.2900 19 - Engels an Hermann Engels, 11.Nov. 1884.3077 20-Engels an Charlotte Engels, I.Dez. 1884.3081 21 - Engels an Emil Engels jun., 22. Dez. 1886.3256 22 - Engels an Hermann Engels, 9.Aug. 1888.3382 23 - Engels an Hermann Engels, 27. bis 28.Sept. 1888. 3393 24 - Engels an Hermann Engels, 22. Aug. 1889. 3468 25 - Engels an Hermann Engels, 9.Jan. 1890.3502 26 - Engels an Hermann Engels, 8.Juli 1890.3544 27 - Engels an Hermann Engels, 22.Sept. 1890.3567 28 - Engels an Hermann Engels, 8.Aug. 1892.3808 England 1 - [Engels] Die Manchester Foreign Section an alle Sektionen und Mitglieder der Britischen Föderation, vor dem 21.Dez. 1872]. 2505 Exmouth (Devon) 1 - Marx an Thomas Allsop,28.April 1878. 2713 Ferrara 1 -Engels an Giuseppe Boriani, 30.Nov. 1871.2383 2 - Engels an die Societä dei Lavoratori Ferraresi [16. April 1872]. 2435 3 - Engels an die Societä dei Lavoratori Ferraresi, 10. Mai [1872]. 2443 Florenz 1 - Marx an den Redakteur der Zeitung „L/Alba" [Ende Mai 1848]. 1663 2 - Engels an den Direktor der Zeitung „ II Libero Pensiero", Luigi Stefanoni [7.Febr. 1872]. 2408 3 - Engels anUgo Bartorelli[18. Juli 1872]. 2463 Frankfurt a.M. 1 - Marx an Zacharias Löwenthal, 9. Mai [1845]. 1628 2 - Adresse an die Deutsche Nationalversammlung, I7.Sept. 1848. 1668 3 - Engels an den Vorstand des Märzvereins, Dez. 1848.1674 4 - Marx/Engels an die Redaktion des „ FrankfurterJournals", 31. Mai [ 1849]. 1682 5 - Marx an Joseph Weydemeyer [1 Juni 1849]. 1683 6 - Marx an Joseph Weydemeyer, 13. Juli [1849]. 1684 7 - Marx an Joseph Weydemeyer [um den I.Aug. 1849]. 1688 8 - Marx an Joseph Weydemeyer [Mitte Aug. 1849]. 1689 9 - Engelsan JosephWeydemeyer,25.Aug. 1849.1691 10 - Marx an Joseph Weydemeyer, 19. Dez. [1849]. 1696 11 - Marx an Joseph Weydemeyer [8. Jan. 1850]. 1699 12 - Marx an Joseph Weydemeyer, 4. Febr. 1850. 1701 13 - Marx an Joseph Weydemeyer, 9. April [1850]. 1708 14-Engels an Joseph Weydemeyer, 22.April 1850.1710 15-Engels an Joseph Weydemeyer, 25. April [1850]. 1711 16 - Engels an Theodor Schuster, 13.Mai 1850. 1713 17 - Marx/Engels an den Redakteur der „Neuen Deutschen Zeitung", 25. Juni 1850. 1720 18 - Marx an Joseph Weydemeyer, 27. Juni [1850]. 1721 19 - Marx an Joseph Weydemeyer, 29. Okt. 1850. 1726 20 - Engels an Joseph Weydemeyer, 19. Juni 1851. 1737 21 - Marx an Joseph Weydemeyer, 27. Juni 1851.1738 701 22 - Marx an Her mann Ebner [zweite Hälfte Aug. 1851]. 1743 23 - Marx an Hermann Ebner [2.Dez. 1851]. 1750 24 - Marx an Salomon Fuld, 9. Nov. 1865. 2052 25 - Marx an die Redaktion der „Frankfurter Zeitung und Handelsblatt" [24.Nov. 1871]. 2373 26 - MarxanSigmundSchott,3.Nov. 1877. 2700 27 - MarxanSigmundSchott,13.Juli1878. 2717 28-Marx an Sigmund Schott, 15.Juli 1878.2718 29 - Engels an Philipp Pauli, 11 Jan. 1893. 3883 Genf 1-Marx an Engels [26.0kt. 1848.] 33 2 - Engels an Ernst Dronke, 9. Juli 1851. 1739 3 - Marx an GeorgLommel,9. April 1860. 1919 4 - Marx an Johann Philipp Becker, 26.Febr. 1862.1979 5 - Marx an Johann Philipp Becker [um den 13.Jan. 1866]. 2057 6 - Marx an Johann Philipp Becker, 31.Aug. 1866.2076 7 - Marx an Johann Philipp Becker, 17.April 1867.2087 8 - [Marx] Der GeneralratandenFöderalrat der romanischen Schweiz [um den I.Jan. 1870]. 2179 9 - [Marx] Der Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation an die Mitglieder des Komitees der russischen Sektion, 24.März 1870.2188 10 - [Marx] Der Generalrat an das Romanische Föderalkomitee, 29. Juni 1870. 2205 11 - Marx an Johann Philipp Becker, 2. Aug. 1870.2211 702 12 - Marx an Nikolai Issaakowitsch Utin, 27.Juli 1871.2308 13-Engels an Johann Philipp Becker, 16.Febr. 1872.2412 14 - Engels an Johann Philipp Becker, 9.Mai 1872.2442 15-Engels an Johann Philipp Becker, H.Juni 1872.2455 16 - Engels an Johann Philipp Becker, 5.Aug. 1872.2472 17 - Engels an Walery Wroblewski, 7. Aug. 1872.2473 18-Marx an Johann Philipp Becker, 11.Febr. 1873.2515 19-Marx an Johann Philipp Becker, 7. April 1873.2523 20 - [Engels] An die Bürger-Delegierten des 6. Kongresses der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 3.Sept. 1873. 2534 21-Engels an Johann Philipp Becker, 20.Nov. 1876.2641 22 - Engels an Johann Philipp Becker, 21.Dez. 1876.2645 23 - Engels an Johann Philipp Becker, 24.März 1877. 2662 24 - Engels an Johann Philipp Becker, 11. Jan. 1878.2705 25 - Engels an Johann Philipp Becker, 12.Dez. 1878.2738 26 - Engels an Johann Philipp Becker, 30. Jan. 1879.2739 27 - Engels an Johann Philipp Becker, l.Juli 1879.2747 28 — Engels an Johann Philipp Becker, 8.Sept. 1879.2753 29 - Engels an Johann Philipp Becker, 15.SePt. 1879.2754 30 - Engels an Johann Philipp Becker, 24.Sept. 1879.2759 31 - Engels an Johann Philipp Becker, 19.Dez. 1879.2768 32 — Engels an Johann Philipp Becker, I.April 1880.2774 33 - Engels an Johann Philipp Becker, 17. Aug. 1880.2782 34 - Engels an Johann Philipp Becker, 12.0kt. 1880.2793 35 - Marx/Engels an das Meeting, einberufen Zur Erinnerung an den 50.Jahrestag der polnischen Revolution von 1830, 27. Nov. 1880. 2800 36 - Engels an Johann Philipp Becker, 24.Dez. 1880.2802 37 - Marx an Vera Iwanowna Sassulitsch, 8.März 1881.2811 38-Engels an Johann Philipp Becker, 28. März 1881.2815 39 - Engels an Johann Philipp Becker, 4.April 1881.2818 40 - Engels an Johann Philipp Becker, 4. Nov. 1881.2846 41 - Marx an Johann Philipp Becker, lO.Dez. 1881.2849 42 - Engels an Johann Philipp Becker, 10. Febr. 1882.2863 43 - Engels an Johann Philipp Becker, 9. Aug. 1882.2897 44 - Engels an Johann Philipp Becker, 16.Dez. 1882.2923 45 - Engels an Johann Philipp Becker, 15.März 1883.2944 46 - Engels an Johann Philipp Becker, 22. Mai 1883.2967 47-Engels an Ludwig Klopfer. 22.Mai 1883.2968 48 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch, 13.Nov. 1883.2987 49 - Engels an Johann Philipp Becker, 30.Nov. 1883.2990 50 - Engels an Johann Philipp Becker, 14.Febr. 1884.3008 51 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch, 6.März 1884.3017 52 - Engels an Johann Philipp Becker, 2O.Juni 1884.3037 53 - Engels an Maria Jankowska [Mitte Aug. 1884]. 3057 54 - Engels an Johann Philipp Becker 15. Okt. 1884.3067 55 - Engels an Johann Philipp Becker, 2.April 1885. 3106 56 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch, 23.April1885.3I12 57 - Engels an Johann Philipp Becker, 15. Juni 1885.3123 58 - Engels an Johann Philipp Becker, 5.Dez. 1885.3163 59 - Engels an Johann Philipp Becker, 28.Dez. 1885.3173 60 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch, 31.März 1886.3199 61 - Engels an Johann Philipp Becker, 9.Juli 1886.3214 62 -EngelsanLouisHeritier,20.Jan. 1893. 3886 63 - Engels an Stojan Nokoff, 9. Juni 1893. 3934 64 - Engels an den Internationalen Kongreß sozialistischer Studenten. 19. Dez. 1893.3978 65 - Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow, 26. Febr. 1895.4119 Great Yarmouth (Norfolk) 1 - Marx an Engels, 21.Aug. 1882. 1513 2 - Marx an Engels, 24. Aug. 1882. 1514 Hamburg 1 - Marx an Julius Campe, 7.0kt. [1844]. 1620 2 - Engels an Julius Campe, 14. Okt. 1845. 1630 3 -Engels an Julius Schuberth, 4.März 1850.1704 4 - Engels an Theodor Hagen, 4. März 1850.1705 5 - Engels an Julius Schuberth [um den I I.April 1850]. 1709 6-Engels an Otto Meißner, 22.Febr. 1865.2032 7-Engels an Marx, 21.Sept. 1874. 1420 703 8 - Marx an Wilhelm Bios, lO.Nov. 1877. 2701 9 - Engels an F.H.Nestler& Melle's Verlag, 13.Mai 1886.3206 10 - Engels an F.H.Nestler& Melle's Verlag [11. Sept. 1886]. 3232 11 -Engels an G.Blume, 27.Dez. 1890. 3609 Hampstead bei London I - Engels an Oberin des Klosters „Schwestern der Vorsehung" [Anfang Aug. 1871]. 2311 Hannover 1 - Engels an Marx, 27. April 1867. 1000 2-Marx an Engels, 20. Juli 1867. 1010 3 - Marx an Ludwig Kugelmann, 28. Dez. 1862. 1992 4 - Marx an Ludwig Kugelmann, 29. Nov. 1864.2020 5 - Marx an Wilhelm Liebknecht [23.Febr. 1865]. 2034 6 - Marxan LudwigKugelmann,23.Febr. 1865.2035 7 - Marxan Ludwig Kugelmann, 15.Jan. 1866.2058 8 - Marx an Ludwig Kugelmann, 6. April 1866.2069 9 - Marxan Ludwig Kugelmann, 23. Aug. 1866.2073 10 - Marx an Ludwig Kugelmann, 9.0kt. 1866. 2079 I1 - Marxan Ludwig Kugelmann, 13.Okt. 1866.2080 12 - Marxan Ludwig Kugelmann, 25.Okt. 1866.2081 13 - Marx an die Redaktion der „Zeitung für Norddeutschland", 18. Febr. 1867. 2084 14-Marx an Ludwig Kugelmann [18.Febr. 1867]. 2085 15 - Marxan Ludwig Kugelmann, 16. April 1867.2086 704 16 - Marxan Ludwig Kugelmann, 1 O.Juni 1867.2092 17 - Marx an Ludwig Kugelmann, 13. Juli 1867.2094 18 - Marxan Ludwig Kugelmann, 11 .Okt. 1867.2100 19 - Engels an Ludwig Kugelmann, 12.0kt. 1867.2101 20 - Marxan Ludwig Kugelmann, 15.Okt. 1867.2102 21 - Engels an Ludwig Kugelmann, 8. und 20.Nov. 1867.2104 22 - Marxan Ludwig Kugelmann, 30.Nov. 1867. 2108 23 - Marx an Ludwig Kugelmann, 7.Dez. 1867.2109 24 - Engelsan Ludwig Kugelmann, 12.Dez. 1867.2110 25 - Engelsan LudwigKugelmann, 13.Dez. 1867.2111 26 - Marx an Ludwig Kugelmann, 11 .Jan. 1868.2113 27 - Marx an Ludwig Kugelmann, 30. Jan. 1868.2114 28 - Marx an Ludwig Kugelmann, 6. März 1868.2115 29 - Marx an Ludwig Kugelmann, 17. März 1868.2116 30 - Marx an Ludwig Kugelmann, 6. April 1868.2117 31-Marx an Ludwig Kugelmann, 17.April 1868.2120 32 - Marx an Ludwig Kugelmann, 24.Juni 1868.2122 33 - Marx an Ludwig Kugelmann, 2. Juli 1868. 2123 34 - Marx an Ludwig Kugelmann, 11 .Juli 1868.2126 35 - Engels an Ludwig Kugelmann, 31 .Juli 1868.2127 36 - Marxan Ludwig Kugelmann, 10. Aug. 1868.2128 37 - Marxan Ludwig Kugelmann, 12.Okt. 1868.2137 38 - Marx an Ludwig Kugelmann, 26. Okt. 1868.2141 39 - Marx an Ludwig Kugelmann, 5.Dez. 1868.2147 40 - Marx an Ludwig Kugelmann, 12. Dez. 1868.2148 41 - Marx an Ludwig Kugelmann, 11 .Febr. 1869.2153 42 - Marx an Ludwig Kugelmann, 3. März 1869.2156 43 - Marx an Ludwig Kugelmann, 11 .Mai 1869.2161 44 - Engels an Ludwig Kugelmann, 10. Juli 1869.2168 45 - Marx an Ludwig Kugelmann, 15. Juli 1869.2170 61 — Engels an Ludwig Kugelmann, 28.April 1871.2272 62 - Marx an Ludwig Kugelmann, 18. Juni [1871]. 2284 63 — Marx an Ludwig Kugelmann, 27. Juli [1871]. 2306 64 - Marx an Ludwig Kugelmann, 9. Nov. 1871.2363 65 - Marx an Ludwig Kugelmann, 9. Juli 1872.2462 66 - Marx an Ludwig Kugelmann, 23. Juli 1872.2465 67 - Marx an Ludwig Kugelmann, 29. Juli 1872.2468 68 — Marxan Ludwig Kugelmann, 26. Aug. 1872.2481 46 — Engels an Ludwig Kugelmann, 28. Juli 69 - Engels an Ludwig Kugelmann, 1 .Juli 1869.2172 47 - Marx an Ludwig Kugelmann, 30. Juli 1869.2173 48 - Engels an Marx, 27.Sept. 1869. 1290 49 - Marx an Ludwig Kugelmann, 12. Okt. 1869.2176 50 - Marx an Ludwig Kugelmann, 29.Nov. 1869.2178 51 - Marxan Ludwig Kugelmann, 17.Febr. 1870.2183 52 - Marxan Ludwig Kugelmann, 26. März 1870.2191 53 - Marxan Ludwig Kugelmann, 28.März 1870. 2192 54 - Marx an Ludwig Kugelmann [8. Mai 1870]. 2198 55 - Marx an Ludwig Kugelmann, 27. Juni 1870.2204 56 - Marxan Ludwig Kugelmann, 14. Sept. 1870.2225 57 - Marxan Ludwig Kugelmann, 13.Dez. [1870]. 2234 58 - Marxan Ludwig Kugelmann, 4.Febr. 1871.2244 59 - Marxan Ludwig Kugelmann, 12. April 1871.2263 60 - Marxan Ludwig Kugelmann, 17. April 1873.2530 70 - Marx an Ludwig Kugelmann, 19. Jan. 1874.2540 71 - Marx an Ludwig Kugelmann, 18. Mai 1874.2550 72 - Marxan Ludwig Kugelmann, 24.Juni 1874.2552 73 - Marx an Ludwig Kugelmann, 4.Aug. 1874.2555 74 - Marxan Ludwig Kugelmann, 10. Aug. 1874.2556 75 - EngelsanLudwigKugelmann,20.Okt. 1876.2635 76 - Engels an Ludwig Kugelmann, 12.0kt. 1877.2694 77 — Engels an Ludwig Kugelmann, 4.Mai 1884.3028 78 - Engels an LudwigKugelmänn, lO.Jan. 1889.3407 79 — Engels anLudwig Kugelmann,30.Dez. 1889.3498 80 - Engels an Ludwig Kugelmann, 30. Juni 1890.3541 81 — Engels an Ludwig Kugelmann, 4.Okt. 1892.3837 82 - EngelsanLudwigKugelmann, lO.Okt. 1892.3840 1871:2266 45 Marx/Engels-Verzeichnis II 705 83 - Engels an Ludwig Kugelmann, 1 .Jan. 1895.4091 84 - Engels an Ludwig Kugelmann, 9. Jan. 1895.4099 85 - Engels an LudwigKugelmann,25. Jan. 1895.4108 86 - Engels an Ludwig Kugelmann, 19.März 1895.4131 87 — Engels an Ludwig 18-Apr-il 1895.4147 Kugelmann, Harrogate (York) 1 - Engels an Marx, 29.Nov. 1873. 1406 2 - Engels an Marx, 5.Dez. 1873. 1408 3 - Engels an Marx, lO.Dez. 1873. 1410 Hastings (Südensland) I -Marx an Laura Marx, 28.Aug. 1866. 2075 2-Marx an Laura Marx [Sept. 1866]. 2077 3 - Marxan Jenny Marx (Tochter), 5.Sept. 1866.2078 4 - Marx an Jenny Longuet [Ende Aug./ Anfang Sept. 1876]. 2616 Hoboken bei New York 1 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 1.Sept. 1870.2220 2 - Marxan SigfridMeyer, 2.Sept. 1870. 2221 3 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 21 Jan. 1871. 2242 4 - Marx an Friedrich Adolph Sorge [um den 2O.April 1871]. 2270 5 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 5.Sept. 1871.2333 6 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 12.Sept. 1871.2337 7 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 7.Nov. 1871.2359 8 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 9.Nov. 1871.2362 9 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 29.Nov. 1871.2381 706 10-Marx an Friedrich Adolph Sorge, 8.März 1872.2420 11 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 15.März 1872.2426 12 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 17. März 1872.2427 13 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 23.Mai 1872.2447 14 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 27.Mai 1872.2448 15-Marx an Friedrich Adolph Sorge, 29.Mai 1872.2452 16-Marx an Friedrich Adolph Sorge, 21 Juni 1872.2458 17 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 21.Sept. 1872.2485 18-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 5.0kt. 1872.2488 19-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 2.Nov. 1872.2495 20 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 16.Nov. 1872.2497 21 -Engels an Friedrich Adolph Sorge, 7.Dez. 1872.2500 22 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 14.Dez. 1872.2503 23 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 21.Dez. 1872.2506 24 - Engels an Friedrich 4Jan. 1873.2510 25 - Engels an Friedrich 20. März 1873.2520 26 - Engels an Friedrich 22. März 1873.2522 27 - Engels an Friedrich 3.Mai 1873.2526 28 - Engels an Friedrich I4Juni 1873.2528 29 - Engels an Friedrich 26Juli 1873.2532 30 - Marx an Friedrich 27.Sept. 1873.2538 31 -Engels an Friedrich 25.Nov. 1873.2539 Adolph Sorge, Adolph Sorge, Adolph Sorge, Adolph Sorge, Adolph Sorge, Adolph Sorge, Adolph Sorge, Adolph Sorge, 32-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 14. Febr. 1874.2542 33 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 27. Febr. 1874.2544 34 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 4.Aug. 1874.2554 35 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 12.-17. Sept. 1874.2558 36 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 4. April 1876.2604 37 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, [14. Juni 1876]. 2608 38 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 27.Sept. 1877.2692 39 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 19. Okt. 1877. 2696 40 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 4.Sept. 1878.2724 41 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, I9.Sept. 1879.2758 42 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 14. Nov. 1879.2762 43 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 30. Aug. 1880.2783 44 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 5.Nov. 1880. 2796 45 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 5.Nov. 1880.2797 46-Marx an Friedrich Adolph Sorge, 2. Juni 1881.2825 47 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 2.Juni 1881.2826 48 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 20. Juni 1881.2829 49 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 15.Dez. 1881.2851 50 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, [13.APril 1882]. 2875 51 -Engels an Friedrich Adolph Sorge, 2O.Juni 1882.2891 52 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, lO.Aug. 1882.2899 53 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 9.-I6.Nov. 1882. 2915 54 - Engels an Friedrich Adolph H.März 1883.2941 55 - Engels an Friedrich Adolph 15.März 1883.2945 56 - Engels an Friedrich Adolph 24. April 1883.2960 57 - Engels an Friedrich Adolph I.Mai 1883.2964 58 - Engels an Friedrich Adolph 29. Juni 1883.2975 59 - Engels an Friedrich Adolph 7. März 1884.3018 60 - Engels an Friedrich Adolph 31.Dez. 1884.3089 61 - Engels an Friedrich Adolph 3.Juni 1885.3121 62 - Engels an Friedrich Adolph 29Jan. 1886.3179 63 - Engels an Friedrich Adolph 9.Febr. 1886.3184 64 - Engels an Friedrich Adolph 29.APril 1886.3202 65 - Engels an Friedrich Adolph 6. Sept. 1886.3231 66 - Engels an Friedrich Adolph 16.-17. Sept. 1886.3235 67 - Engels an Friedrich Adolph 29. Nov. 1886.3253 68 - Engels an Friedrich Adolph I I.Jan. 1887.3258 69 - Engels an Friedrich Adolph 12.Febr. 1887.3267 70 - Engels an Friedrich Adolph 3. März 1887. 3272 71 - Engels an Friedrich Adolph lO.März 1887. 3273 72 - Engels an Friedrich Adolph 16. März 1887.3276 73 - Engels an Friedrich Adolph 6. April 1887.3280 74 - Engels an Friedrich Adolph 9.April 1887. 3281 75 - Engels an Friedrich Adolph 23.April 1887.3284 Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sofge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, Sorge, 707 76 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 4.Mai 1887. 3287 77 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 7. Mai 1887.3290 78 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 4. Juni 1887. 3297 79-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 18. Juni 1887. 3301 80 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 1 I.Juli 1888. 3374 81 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 4. Aug. 1888. 3379 82 - Engels an Friedrich Adolph Sorge [28.Aug. 1888]. 3383 83 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 31. Aug. 1888.3384 84 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 4.Sept. 1888.3386 85 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, lO.Sept. 1888.3387 86 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 11.Sept. »888.3388 87 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 12.Sept. 1888.3389 88 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 10. Okt. 1888.3395 89 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 15.Dez. 1888.3403 90 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 12.Jan. 1889.3409 91 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 23.Febr. 1889.3421 92 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 11.Mai 1889.3439 93 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 8.Juni 1889. 3452 94 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 26.Sept. 1889.3473 95 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 12.01*. 1889. 3477 96 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 17. Juli 1889. 3461 97 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 7. Dez. 1889.3494 708 98 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 8. Febr. 1890.3510 99 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 4.April 1890.3521 100-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 12. April 1890.3524 101 -Engels an Friedrich Adolph Sorge, 19.April 1890. 3528 102-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 30. April 1890.3530 103-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 29.Mai 1890.3535 104-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 27.Aug. 1890. 3556 105-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 27. Sept. 1890.3575 106 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 4. Okt. 1890.3576 107-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 18. Okt. 1890.3579 108-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 5.Nov. 1890.3585 109-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 26.Nov. 1890.3590 110-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 2O.Dez. 1890. 3607 111 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 3. Jan. 1891.3610 112-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 17.Jan. 1891.3615 113 - Engels an Hermann Schlüter, 29.Jan. 1891.3619 114-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 11.Febr. 1891.3625 115 -Engels an Friedrich Adolph Sorge, 4.März 1891.3631 116-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 21. März 1891. 3639 117 - Engels an Hermann Schlüter, 21.März 1891. 3640 118-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 8.APril 1891.3652 119-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 10.Junil891.3664 120 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 2.Sept. 1891.3682 121 -Engels an Friedrich 14.Sept. 1891.3684 122-Engels an Friedrich 3O.Sept. 1891.3687 123 - Engels an Friedrich 24. Okt. 1891.3695 124 - Engels an Friedrich 29.0kt. 1891.3699 125 -Engels an Friedrich Adolph Sorge, Adolph Sorge, Adolph Sorge, Adolph Sorge, Adolph Sorge, 14.Nov. 1891.3707 126 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 21.Nov. 1891.3710 127 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 6. Jan. 1892. 3723 128-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 5. März 1892.3744 129-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 18. Juni 1892.3784 130-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 23.Aug. 1892.3816 131 -Engels an Friedrich Adolph Sorge, 5.Nov. 1892.3849 132-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 31.Dez. 1892.3877 133 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 18. Jan. 1893.3885 134 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 18.März 1893.3911 135 -Engels an Friedrich Adolph Sorge, 17.Mai 1893.3926 136 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 7.0kt. 1893.3957 137 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 11.Nov. 1893.3969 138 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 2.Dez. 1893.3973 139 - Engels an Hermann Schlüter, 2.Dez. 1893.3974 140 - Engels an Hermann Schlüter, 2.Dez. 1893.3975 141 -Engels an Friedrich Adolph Sorge, 3O.Dez. 1893.3982 142 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 23.Febr. 1894.3999 143-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 21.März 1894.4006 144 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, I2.Mai 1894. 4019 145-Engels an Friedrich Adolph Sorge, lO.Nov. 1894.4062 146 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, London, 4.Dez. 1894.4077 147-Engels an Friedrich Adolph Sorge, 12.Dez. 1894.4080 148 - Engels an Hermann Schlüter, I.Jan. 1895.4092 149-Engels an Friedrich Adolph Sorge, lö.Jan. 1895. 4104 Holland I - Engels an Marx, 28.-30. Sept. 1847. 20 Hottingen-Zürich 1 - Engels an Hermann Schlüter, 28. Juli 1884. 3048 2 - Engels an Hermann Schlüter [I.Okt. 1884]. 3063 3 - Engels an Hermann Schlüter, 3. Okt. 1884.3064 4-Engels an Hermann Schlüter, I.Jan. 1885.3091 5 - Engels an Hermann Schlüter, 13. Jan. 1885.3093 6 - Engels an Hermann Schlüter, 17. Jan. 1885.3094 7 - Engels an Hermann Schlüter, 22.Febr. 1885.3103 8 - Engels an Hermann Schlüter, 15. Mai 1885.3116 9 - Engels an Hermann Schlüter, 16. Juni 1885. 3126 10-Engels an Hermann Schlüter, I.Juli 1885.3128 I1 - Engels an Hermann Schlüter, 26. Aug. 1885.3139 12 - Engels an Hermann Schlüter; 9.Sept. 1885.3141 709 13 - Engels an Hermann Schlüter, 23. Sept. 1885.3144 14 - Engels an Hermann Schlüter, 9. Okt. 1885.3146 3 - Engels an August Bebel, 20. Juni 1873. 2529 4 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 27.Jan. 1874.2541 15 - Engels an Hermann Schlüter, ] 1 .Nov. Jassy (Iasy) 1885.3155 16-Engels an Hermann Schlüter,7.Dez. 1 - Engels an Ion Nädejde, London, 4. Jan. 1885. 3167 1888.3339 17 - Engels an Hermann Schlüter, 21 .Dez. 1885.3170 Jena 18 - Engels an Hermann Schlüter, 3. März 1 - Marx an Carl Friedrich Bachmann, 1886.3191 6. April 1841. 1548 19 - Engels an Hermann Schlüter, 12. März 2 - Marx an Oscar Ludwig Bernhard Wolff, 1886.3194 7.April 1841.1549 20 - Engels an Hermann Schlüter, 3. Juni Kaiserslautern 1886.3210 21 - Engels an Hermann Schlüter, 20. Aug. 1 - Marx an Engels, 7. Juni [1849]. 40 1886. 3225 22 - Engels an Hermann Schlüter, 26. Nov. 1886. 3251 23 - Engels an Hermann Schlüter, 7. Dez. 1886. 3254 24 - Engels an Hermann Schlüter, [19.März 1887]. 3278 25 - Engels an Hermann Schlüter, 7. Dez. 1887.3335 26 - Engels an Hermann Schlüter, I O.Jan. 1888.3343 27 - Engels an Hermann Schlüter, 23.Jan. 1888.3345 28 - Engels an Hermann Schlüter, 12.Febr. 1888.3347 29 - Engels an Hermann Schlüter, 19.Febr. 1888.3348 30 - Engels an Hermann Schlüter, 17. März 1888.3355 31 - Engels an Hermann Schlüter, 10. Mai 1888.3367 Hubertusburg (Sachsen) 1 - Engels an Wilhelm 24. Aug. 1872.2480 2 - Engels an Wilhelm 12.Febr. 1873.2517 Liebknecht, Liebknecht, Karlsbad 1 - Engels an Marx, 5.Sept. 1874. 1418 2 - Engels an Marx, 25. Aug. 1876. 1430 3 - Marx an Ferdinand Fleckles [21. Sept. 1876.2624 4-Marx an Ferdinand Fleckles, 21.Jan. 1877. 2650 5 - Marx an Ferdinand Fleckles, 29. Sept. 1880.2790 6 - Marx an Ferdinand Fleckles [12.Nov. 1880]. 2798 Kiel 1 - Engels an Ferdinand Tönnies, 24. Jan. 1895.4107 Koblenz 1 - Marx an Berta Augusti, 25. Okt. 1879. 2760 Köln 1 - Marx an Dagobert Oppenheim [um den 25. Aug. 1842]. 1555 2 - [Marx] An den Oberpräsidenten der Rheinprovinz von Schaper [17. Nov. 1842]. 1556 3 - Engels/Marx an Moses Heß, 27. [-28. Juli] 1846. 1639 710 4-Marx an Roland Daniels, 7. März [1847], 1642 5 - Marx an die Polizeidirektion, 13. April 1848. 1660 6 - Engels an Marx, 25. April 1848. 31 7 - Engels an Marx, 9. Mai 1848. 32 8 - Marx an den Polizeidirektor Geiger, 5. Aug. 1848. 1664 9 - Engels an Marx, 28.Dez. [1848]. 36 10 - Engels an Marx, 7.-[8J Jan. 1849. 37 11 - Marx an den Obersten Engels, 3. März [1849]. 1678 12-Marx an den Obersten Engels [um den 5. März 1849]. 1679 13 - Marx an Engels, 23. April 1849. 38 14-Marx an Engels [zweite Aprilhälfte bis Anfang Mai 1849]. 39 15 - Marx an FerdinandFreiligrath,31 .Juli [1849]. 1687 16 - MarxanFerdinandFreiligrath,5.Sept. 29 - Engels an August Bebel, 18.-21.Okt. 1893.3964 30 - Engels an Carl Hirsch, 8. Nov. 1894. 4061 31 - Engels an Carl Hirsch, I9.März 1895. 4130 32 - Engels an Carl Hirsch, 2O.Mai 1895. 4154 33 - Engels an die Redaktion der „Rheinischen Zeitung", 22.Mai 1895. 4156 34 - Engels an die Redaktion der „Rheinischen Zeitung", 22.Mai 1895.4157 Königsberg 1 - Marx an Johann Jacoby, 4. Febr. 1871. 2245 2-Engels an Hermann Afnoldt, 21.Okt. 1878.2731 3 - Engels an Conrad Schmidt, 26. Nov. 1887.3330 4 - Engels an Joseph Bloch, 21.-22. Sept. 17 - Marx an FerdinandFreiligrath, 1 O.Jan. 1890.3566 [1850]. 1700 18-Engels an Stephan Adolph Naut, Kopenhagen 4.März 1850.1706 • 1 - Engels an Louis Albert Francois Pio, 19-Marx an Hermann Becker, 2.Dez. 7.März 1872. 2418 2 - Engels an Louis Albert Francois Pio [1850]. 1727 20-Marx an Hermann Becker, 13.Dez. [Mitte März 1872]. 2425 1850.1729 3 - Engels an Gerson Trier, 18. Dez. 1889. 21 - Marx an Hermann Becker [um den 3496 I.Febr. 1851]. 1730 22-Marx an Hermann Becker, 8.Febr. Lausanne 1 -Marx an Engels [Mitte Nov. 1848]. 1851. 1731 23 - Marx an Hermann Becker, 28. Febr. 34 [1851]. 1732 2 - Marx an Engels, 23.Aug. [1849]. 43 24 - Marx an Hermann Becker, 9.April 3 - Engels an Marx, 25.Aug. 1882. 1515 1851.1734 4 - Engels an Marx, 26. Aug. 1882. 1516 25 - Marx an Roland Daniels, Mai 1851. Leipzig 1736 26-Marx an Amalie Daniels [zwischen 1 - Marx an Heinrich Brockhaus, 19. Aug. dem4.und8.Okt. 1851]. 1746 1852.1785 27 - MarxanAmalieDaniels,6.Sept.l855. 2 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 11 .Sept. [1849]. 1692 1828 28 - Marxan AmalieDaniels, 12.Jan. 1882. 2859 1865.2048 3 - Marx an Wilhelm 20. Sept. 1865.2049 Liebknecht, 711 4 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 21.Sept. 1865.2050 5 - MarxanWilhelmLiebknecht,21.Nov. 1865.2055 6 - Marxan Wilhelm Liebknecht, 15.Jan. 1866.2059 7 - Marx an Wilhelm Liebknecht, ö.April 1866.2068 8 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 4. Mai 1866.2070 9 - MarxanWilhelmLiebknecht,22.Sept. 1868.2135 10 - Marxan Wilhelm Liebknecht, 29.Juli 1870.2209 11 - Engels an NatalieLiebknecht, 19.Dez. 1870.2236 12 - Marx an Natalie Liebknecht, 13. Jan. 1871.2238 13 - Marx an Natalie Liebknecht, 2. März 1871.2248 14-Marx an die Redaktion der Zeitung „Der Volksstaat", 23. März 1871. 2254 15 - Engels an WilhelmLiebknecht,5.April 1871.2260 16 - Marxan Wilhelm Liebknecht, ö.April 1871.2261 17 - Marx an Wilhelm Liebknecht [um den 10. April] 1871.2262 18-Marx an Wilhelm Liebknecht, 13. April 1871.2264 19-Engels an Wilhelm Liebknecht, 13. April 1871. 2265 20-Engels an Wilhelm Liebknecht, 20. April 1871. 2269 21 -Marx an Wilhelm Liebknecht, 4. Mai 1871.2273 22 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 4.Mai 1871.2274 23 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 5.Mai 1871.2275 24 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 22. Juni 1871. 2289 25-Engels an Wilhelm Liebknecht, 10. Juli 1871.2295 712 26 - Engels an Wilhelm Liebknecht [nicht nach dem 27.Juli 1871]. 2307 27 - Engels an Wilhelm Liebknecht [Mitte Aug. 1871]. 2320 28-Engels an Wilhelm Liebknecht, 11. Sept. 1871.2336 29 - Engels anWilhelmLiebknecht,4.Nov. 1871.2357 30 - Marxan Wilhelm Liebknecht, 17.Nov. 1871.2367 31 -Engels an Wilhelm Liebknecht, 15. Dez. 1871.2388 32 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 2. Jan. 1872.2392 33 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 3. Jan. 1872.2393 34 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 18Jan. 1872.2397 35 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 15. Febr. 1872.2411 36 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 23.April1872.2438 37-Engels an Wilhelm Liebknecht, 7. Mai 1872.2440 38 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 15.[-22]. Mai 1872.2444 39 - Marx an die Redaktion der Zeitung „Der Volksstaat", 23. Mai 1872. 2446 40 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 27. bis 28. Mai 1872.2449 41 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 5. bis 6. Juni 1872.2453 42 - Engels an Adolf Hepner, 2. Juli 1872. 2459 43 - Engels an Adolf Hepner, 9. Juli 1872. 2461 44 - Marx an die Redaktion der Zeitung „Der Volksstaat", 28.Juli 1872. 2467 45 - Engels an Adolf Hepner, 4. Aug. 1872. 2470 46 - Marx an die Redaktion der Zeitung „Der Volksstaat", 20. Okt. 1872.2493 47 - Engelsan AdolfHepner,30.Dez.l872. 2508 48 - EngelsanNatalieLiebknecht.1 I.März 1873.2518 49 - Engels an Adolf Hepner [Ende April 1873]. 2525 50-Engels an Wilhelm Bios, 21.Febr. 1874.2543 51 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 7.Jan. 1875.2563 52 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 9. Jan. 1875.2564 53 - Engels an Wilhelm Liebknecht [11.April 1877]. 2668 54 - Engels an Hermann Ramm, 18. März [1875]. 2571 55 - Engels an August Bebel, I2.Okt. 1875. 2591 56 - Engels an August Bebel, I5.Okt. 1875. 2592 57 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 7. Okt. 1876. 2629 58 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 9. Jan. 1877.2647 59 - Engels an Hermann Ramm, 25. Jan. 1877.2654 60 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 2. Juli 1877.2681 61 - Engels an Natalie Liebknecht, 31 .Juli 1877.2683 62 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 31 .Juli 1877.2684 63 - Engels an Natalie Liebknecht, 4. Sept. 1877.2691 64 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 4.Febr. 1878.2707 65-Marx an Wilhelm Liebknecht, 11. Febr. 1878.2708 66 - Engels an August Bebel, 4. Aug. 1879. 2749 67 - Engels an Wilhelm Liebknecht, I.März 1879.2740 68 - Marx/Engels an August Bebel, Wilhelm Liebknecht, Wilhelm Bracke u.a. [Friedrich Wilhelm Fritzsche, Bruno Geiser, Wilhelm Hasenclever] [17. bis 18.Sept. 1879]. 2755 69 - Engels an AugustBebel, 14. Nov. 1879. 2761 70 - Engels an August BebeI,24.Nov.I879. 2763 71 - Engels an August Bebel, 16.Dez. 1879. 2767 72 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 1 O.Jan. 1880. 2770 73 - Engels an August Bebel [Anfang Mai 1880]. 2777 74-Engels an August Bebel, 30. März 1881.2816 75 - Engels an August Bebel, 28.April 1881.2821 76 - Engels an August Bebel, 25.Aug.1881. 2841 77 - Engels an August Bebel, 16. Mai 1882. 2885 78 - Engels an August Bebel, 2 I.Juni 1882. 2892 79 - Engels an AugustBebel,23. Sept. 1882. 2906 80-Engels an August Bebel, 28. Okt. 1882.2911 81 -Engels an AugustBebel, 22.Dez. 1882. 2925 82 - Engels an August Bebel, 7. März 1883. 2938 83 - Engels an Wilhelm Liebknecht, H.März 1883.2943 84 - Engels an August Bebel, 11 .-12.Dez. 1884.3083 85 - EngelsanWilhelmLiebknecht, 4.Febr. 1885.3098 86-Engels an Wilhelm Liebknecht, 25.Febr. 1886.3190 87-Engels an Wilhelm Liebknecht, 12.Mai 1886.3205 88 - Engels an Natalie Liebknecht, 24.Dez. 1889.3497 89 - Engels an Wilhelm Liebknecht [1. Aug. 1890]. 3548 90 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 10. Aug. 1890.3553 713 91 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 15.Aug. 1890.3554 92 - Engels an Johann Gustav Vogt, 8. Juli 1891.3674 Le Perreux bei Paris 1 -Engels an Paul Lafargue, 7.Febr. 1888.3346 2 - Engels an Laura Lafargue, 25. Febr. 1888.3353 3-Engels an Paul Lafargue, 19.März 1888.3356 4-Engels an Laura Lafargue, 10. bis 1 I.April 1888.3358 5 - Engels an Laura Lafargue, 9. Mai 1888.3365 6-Engels an Laura Lafargue, 3.Juni 1888. 3369 7 - Engels an Paul Lafargue, 30. Juni 1888.3371 8 - Engels an Laura Lafargue, 6. Juli 1888.3373 9 — Engels an Laura Lafargue, 15. Juli 1888.3375 10-Engels an Laura Lafargue, 23. Juli 1888.3376 11 - Engels an Laura Lafargue, 30. Juli 1888.3378 12-Engels an Laura Lafargue, 6. Aug. 1888.3380 13-Engels an Laura Lafargue, 13.Okt. 1888.3397 14 - Engels an Laura Lafargue, 24. Nov. 1888. 3401 15 - Engels an PaulLafargue,4.Dez. 1888. 3402 16 - Engels an Laura Lafargue, 2.Jan. 1889.3405 17 - EngeIsanPaulLafargue,14.Jan.1889. 3411 18-Engels an Laura Lafargue, 4. Febr. 1889.3415 19 - Engels an Laura Lafargue, 11 .Febr. 1889.3417 714 20 - Engels an Paul Lafargue, 12.März 1889.3422 21 -Engels an Paul Lafargue, 2I.März 1889.3424 22-Engels an Paul Lafargue, 23.März 1889.3425 23-Engels an Paul Lafargue, 25.März 1889.3426 24 - Engels an Paul Lafargue, 27. März 1889.3427 25 - Engels an Paul Lafargue, I .April 1889.3428 26-Engels an Paul Lafargue, 10.April 1889.3431 27 - Engels an Paul Lafargue, 30. April 1889. 3434 28 - Engels an Paul Lafargue, 1 .Mai 1889. 3436 29 - Engels an Paul Lafargue, 2.Mai 1889. 3437 30-Engels an Laura Lafargue, 7.Mai 1889.3438 31-Engels an Paul Lafargue, 11.Mai 1889.3440 32-Engels an Laura Lafargue, 14.Mai 1889.3442 33-Engels an Paul Lafargue, 16.Mai 1889. 3443 34-Engels an Paul Lafargue, 17.Mai 1889. 3444 35-Engels an Paul Lafargue, 20.Mai 1889. 3445 36 - Engels an Paul Lafargue, 24. Mai 1889.3448 37 - Engels an Paul Lafargue, 25.Mai 1889.3449 38 - Engels an Paul Lafargue, 27. Mai 1889.3450 39 — Engels an Laura Lafargue, 11 .Juni 1889.3453 40-Engels an Paul Lafargue, 15.Juni 1889.3455 41 - Engels an Laura Lafargue, 28.Juni 1889.3456 42 - Engels an Paul Lafargue, 5. Juli 1889. 3458 43 - Engels an Laura Lafargue, 27. Aug. 1889.3469 44-Engels an Laura Lafargue, l.Sept. 1889.3470 45-Engels an Laura Lafargue, 9.Sept. 1889.3471 46 - Engels anPaul Lafargue,3.Okt.l889. 3474 47-Engels an Laura Lafargue, 8.Okt. 1889.3476 48-Engels an Laura Lafargue, 17.0kt. 1889.3478 49-Engels an Laura Lafargue, 29.Okt. 1889.3482 50-Engels an Paul Lafargue, 16.Nov. 1889.3487 51 - Engels an Laura Lafargue, lö.Nov. 1889.3488 52 - Engels an Paul Lafargue, 18. Nov. 1889.3489 53 - Engels an Laura Lafargue, 8.Jan. 1890.3501 54 - Engels an Laura Lafargue, 26. Febr. 1890.3512 55-Engels an Paul Lafargue, 7.März 1890.3513 56 - Engels an Laura Lafargue, 14. März 1890.3515 57 - Engels an Laura Lafargue, 16. April 1890.3526 58 - Engels an Laura Lafargue, 10. Mai 1890.3532 59-Engels an Paul Lafargue, 2I.Mai 1890.3533 60 - Engels an Laura Lafargue, 4. Juli 1890.3543 61 - Engels an Laura Lafargue, 30. Juli 1890.3547 62 - Engels an Paul Lafargue, 27.Aug. 1890.3557 63-Engels an Paul Lafargue, 15.Sept. 1890.3561 64-Engels an Paul Lafargue, 19.Sept. 1890. 3563 65 - Engels an Paul Lafargue, 20. Sept. 1890.3565 66 — Engels an Laura Lafargue, 25.Sept. 1890.3572 67 — Engels an Paul Lafargue, 25. Sept. 1890.3573 68 - Engels an Laura Lafargue, 26. Sept. 1890. 3574 69-Engels an Laura Lafargue, 19.Okt. 1890.3580 70 - Engels an Paul Lafargue, 2.Nov. 1890.3584 71 —Engels an Laura Lafargue, I.Dez. 1890.3591. 72-Engels an Laura Lafargue, 17. Dez. 1890.3605 73 - Engels an Paul Lafargue, 3I.Jan. 1891.3620 74-Engels an Laura Lafargue, 5.Febr. 1891.3622 75-Engels an Paul Lafargue, 6.Febr. 1891.3623 76-Engels an Paul Lafargue, 10.Febr. 1891.3624 77 - Engels an Paul Lafargue, 6. März 1891.3632 78 - Engels an Laura Lafargue, 30. März 1891.3643 79 - Engels an Paul Lafargue, 3. April 1891.3649 80-Engels an Laura Lafargue, 4.Mai 1891.3660 81-Engels an Paul Lafargue, 19.Mai 1891.3661 82 - Engels an Paul Lafargue, 29. Mai '1891.3662 83 - Engels an Laura Lafargue, 13. Juni 1891.3666 84 - Engels an Paul Lafargue, 28. Juni 1891.3670 85 - Engels an Laura Lafargue, 7. Juli 1891.3673 715 86 - Engels an Laura Lafargue, 12. Juli 1891.3675 87 - Engels an Laura Lafargue, 20. Juli 1891.3676 88 - Engels an Laura Lafargue, 17. Aug. 1891.3680 89-Engels an Laura Lafargue, 2.Okt. 1891.3688 90-Engels an Laura Lafargue, 13.Okt. 1891.3692 91 -Engels an Laura Lafargue, 22.Okt. 1891.3694 92 - Engels an Laura Lafargue, 27. Okt. 1891.3698 93 - Engels an Laura Lafargue, 9.Nov. 1891.3703 94 - Engels an Laura Lafargue, 27.Nov. 1891.3712 95 - Engels an Laura Lafargue, I.Dez. 1891.3715 108-Engels an Laura Lafargue, 9.Juni 1892.3780 109-Engels an Laura Lafargue, 7.Juli 1892.3795 110-Engels an Paul Lafargue, 22.Juli 1892.3799 111 - Engels an Laura Lafargue, 26. Juli 1892.3804 112 - Engels an Laura Lafargue, 22.Aug. 1892.3814 113 - Engels an Laufa Lafargue, 11 .Sept. 1892.3822 114-Engels an Paul Lafargue, 17.Sept. 1892. 3829 115-Engels an Laura Lafargue, 14. Okt. 1892.3841 116-Engels an Paul Lafargue, 3.Nov. 1892. 3847 117-Engels an Laura Lafargue, 4.Nov. 1892.3848 118-Engels an Paul Lafargue, 12. Nov. 1892.3852 119-Engels an Paul Lafargue, 22.Nov. 96 - Engels an Paul Lafargue, 3. Dez. 1891. 3718 97-Engels an Laura Lafargue, 19. bis 1892.3857 2O.Dez. 1891.3719 98 — Engels an Laura Lafargue, 6.Jan. 120 - Engels anPaul Lafargue, 5. Dez. 1892. 1892.3724 99 - Engels an Laura Lafargue, 2O.Jan. 1892.3725 100-Engels an Laura Lafargue, 3.Febr. 1892.3732 101 -Engels an Laura Lafargue, 5.März 1892.3742 102 - Engels an Laura Lafargue, H.März 1892.3747 103-Engels an Laura Lafargue, 4.April 1892.3755 104-Engels an Laura Lafargue, 19.April 1892.3758 105-Engels an Laura Lafargue, 3.Mai 1892.3764 106-Engels an Paul Lafargue, 19. Mai 1892.3772 107 - Engels an Paul und Laura Lafargue, 27.Mai 1892.3774 716 3869 121 -Engels an Laura Lafargue, 5.Dez. 1892. 3870 122-Engels an Laura Lafargue, 20.Dez. 1892. 3873 123 - Engels an Laura Lafargue, 12.Febr. 1893.3897 124-Engels an Paul Lafargue, 25.Febr. 1893. 3900 125 - Engels an Laura Lafargue, 25. Febr. 1893.3901 126 - Engels an Laura Lafargue, 14. März 1893.3908 127 - Engels an Laura Lafargue, 2I.März 1893.3913 128 - Engels an Laura Lafargue, 25. April 1893.3924 129-Engels an Laura Lafargue, 20. Juni 1893.3937 130 - Engels an Paul Lafargue, 27. Juni 1893.3938 131 - EngelsanPaulLafargue,29.Juni1893. 3939 132 - Engels an Laura Lafargue, 20. Juli 1893.3943 133 - Engels an Laura Lafargue, 21. Aug. 1893.3949 134-Engels an Laura Lafargue, 31. Aug. 1893.3950 135 - Engels an Laura Lafargue, 18. Sept. 1893.3951 136 - Engels an Laura Lafargue, 3O.Sept. 1893.3953 137-Engels an Paul Lafargue, 13.Okt. 1893. 3960 138-Engels an Laura Lafargue, 14.Okt. 1893.3961 139-Engels an Laura Lafargue, 18.Okt. 1893. 3963 140-Engels an Laura Lafargue, 27. Okt. 1893.3965 141 -Engels an Paul Lafargue, 19.Nov. 1893.3970 142-Engels an Laura Lafargue, 19.Dez. 1893.3979 143 - Engels an Paul Lafargue, 3. Jan. 1894. 3983 144-Engels an Paul Lafargue, 6. März 1894.4000 145 - Engels an Laura Lafargue, 11.April 1894.4012 146-Engels an Laura Lafargue, 1 I.Mai 1894.4017 147 - Engels an Paul Lafargue, 2. Juni 1894. 4027 148-Engels an Laura Lafargue, 4.Juli 1894. 4035 149-Engels an Laura Lafargue, 28.Juli 1894.4042 150-Engels an Paul Lafargue, 22.Aug. 1894.4050 151 -Engels an Laura Lafargue [zweite Septemberhälfte 1894]. 4054 152 —Engels an Laura Lafargue, 12.Nov. 1894.4064 153 — Engels an Laura Lafargue und Eleanor Marx-Aveling, 14. Nov. 1894.4068 154-Engels an Paul Lafargue, 22.Nov. 1894.4072 155 - Engels an Laura Lafargue, 17. Dez. 1894.4083 156-Engels an Paul Lafargue, 18. Dez. 1894. 4085 157 - Engels an Laura Lafargue, 29. Dez. 1894.4089 158-Engels an Paul Lafargue, 13.[-14.] Jan. 1895.4103 159-Engels an Laura Lafargue, 19.Jan. 1895.4105 160-Engels an Paul Lafargue, 22.Jan. 1895.4106 161 -Engels an Paul Lafargue, 26.Febr. 1895.4118 162 - Engels an Laura Lafargue, 28. März 1895.4135 163-Engels an Paul Lafargue, 3. April 1895.4138 164 - Engels an Laura Lafargue, 17. April 1895.4146 165-Engels an Laura Lafargue, I4.Mai 1895.4153 166-Engels an Paul Lafargue [29.Juni 1895]. 4163 167-Engels an Laura Lafargue, 23.Juli 1895.4170 Leutersdorf 1 -Engels an Emil Blank, 16.0kt. 1876. 2632 Littlehampton (Südengland) 1 - M a r x a n Engels, 17.Sept. 1878. 1452 2 - Marx an Engels, 18.Sept. 1878. 1454 3 - Marx an Engels, 24.Sept. 1878.1457 Liverpool 1-Engels an Hermann Meyer, 18. Okt. 1867.2103 717 2 - Engels an Ernst Dronke, 19. Nov. 1878. 2735 3 - Engels an Ernst Dronke, 29. Nov. 1878. 2737 4 -Engels anOscar Heidfeld, 12.Nov. 1891. 3705 Lodi bei Mailand 1 - Engels an Enrico Bignami, 13. Okt. [1871]. 2346 2 - Engels an Enrico Bignami [Anfang Dez. 1871]. 2384 3 - Engels an die Associazione degli Operai e degli Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Internazionale), 13.Nov. 1872.2496 4 - Engels an Enrico Bignami [12. Jan. 1878]. 2706 London 1 - Engels an Emil Blank, 3.April 1846. 1633 2 - Marx/Engels an Feargus O'Connor, 17. Juli 1846.1638 3 - Das Komitee der Demokratischen Gesellschaft an die Fraternal Democrats, 13.Febr. 1848.1650 4 - Das Komitee der Demokratischen Gesellschaft an George Julian Harney,28.Febr. 1848. 1652 5 - Engels an den Redakteur der Zeitung „TheNorthernStar", 5.März [1848]. 1653 6 - Engels an Emil Blank, 26. März 1848. 1655 7 - Engels an Emil Blank, 28. März 1848. 1656 8 - Engels an Emil Blank, 15. April 1848. 1661 9 - Engels an Emil Blank, 24. Mai 1848. 1662 10 - Engels an George Julian Harney, 6. Okt. 1849.1693 11 - Engels an den Redakteur der Zeitung „The Northern Star", 28.Nov. 1849. 1694 718 12 - MarxanLouisBauer,30.Nov. [1849]. 1695 13 - Marx an Eduard von Müller-Tellering, I.Jan. 1850. 1698 14 - Engels an Eduard von Müller-Tellering[7.Febr. 1850]. 1702 15 - Engels an das ungarischeFlüchtlingskomitee [Ende Febr. 1850]. 1703 16 - Marx an Eduard von Müller-Tellering, 12.März 1850. 1707 17 - Engels/Marx an F.Pardigon, 6. Mai 1850.1712 18 - Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung „The Times", 24.Mai 1850. 1714 19 - Marx, Engels und Willich an Freiherrn Christian Karl Josias von Bunsen,30.Mai 1850. 1715 20 - Marx an Joseph Weydemeyer, 8.Juni [1850]. 1716 21 - Marx, Engels und Willich an den Redakteur der Zeitung „The Sun", 17Juni 1850. 1717 22 - Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung „The Spectator" [14. Juni 1850]. 1718 23 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Globe" [Mitte Juni 1850]. 1719 24 - Marx an den Vorsitzenden einer Versammlung französischer Emigranten, 30.Juni [1850]. 1722 25 - Marx, Engels und Harney an Adam, Barthelemy und Vidil, 9. Okt. 1850. 1725 26 - Engels an Marx, 25.Nov. 1850. 46 27 - Engels an Marx, 17.Dez. 1850. 48 28 - Engels an Marx, 8. Jan. 1851. 51 29 - Engels an Marx [25Jan. 1851]. 53 30 - Engels an Marx, 29. Jan. [1851]. 55 31 - Engels an Marx, 5.Febr. 1851. 57 32 - Engels an Marx [12.Febr. 1851]. 60 33 - Engels an Marx, B.Febr. 1851. 61 34 - Engels an Marx, 25.Febr. [1851]. 64 35 - Engels an Marx, 26.Febr. [1851]. 65 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 - Engels an Marx [26.Febr. 1851]. 67 Engels an Marx, 27. Febr. 1851. 68 Engels an Marx [28.Febr. 1851]. 69 Engels an den Redakteur der Zeitung „The Times" [5.März 1851]. 1733 Engels an Marx, 10. März 1851. 72 Engels an Marx, 17.März 1851. 73 Engels an Marx, 19. März 1851. 75 Engels an Marx, 3.ApriI [1851]. 79 Engels an Marx, 11 .April 1851. 80 Engels an Marx, I5.April [1851]. 82 Engels an Marx, I.Mai 1851. 83 Engels an Marx [6. oder 7. Mai 1851 ]. 86 Engels an Marx, 8.Mai [1851]. 87 Engels an Marx, 9. Mai 1851. 88 Engels an Marx [15.Mai 1851]. 89 Engels an Marx, 19. Mai 1851. 91 Engels an Marx, 23. Mai 1851. 93 Engels an Marx [3.Juni 1851]. 95 Engels an Marx, 27. Juni 1851.97 Engels anMarx [um den ö.Juli 1851]. 98 Engels an Marx, I7.Juli 1851. 101 EngelsanMarx[umden20.JuliI851]. 102 58 - Engels an Marx, 30. Juli 1851. 103 59 - Engels an Marx [um den 1 .Aug. 1851]. 105 60-Engels an Wilhelm Wolff, 6.Aug. 1851.1741 61 -Engels an Marx [um den 10.Aug. 1851]. 107 62 - Engels an Marx [um den 11 .Aug. 1851]. 108 63-Engels an Marx, 21.Aug. 1851. 111 64 - Engels an Marx [um den 27. Aug. 1851]. 113 65 66 67 68 69 70 - Engels an Marx, 1 .Sept. [1851]. 115 Engels an Marx, 8.Sept. [1851]. 116 Engels an Marx, 1 l.Sept. [1851]. 117 Engels an Marx, 19.Sept. [1851]. 119 Engels an Marx, 23.Sept. 1851. 120 Engels an Marx, [25.] Sept. 1851.122 71 - Engels an Marx [26.Sept. 1851]. 123 72 - Engels an Marx, 15. Okt. 1851. 125 73-Engels an Marx [um den 27.Okt. 1851]. 128 74 - Engels an Marx, 27.Nov. 1851. 130 75 - Engels an Marx, 3.Dez. 1851. 132 76-Engels an Marx, 10-Dez. 1851. 134 77 - Engels an Marx, 11.Dez. 1851. 135 78-Engels an Marie Blank, 15.Dez. 1851.1751 79 - Engels an Marx, I6.Dez. 1851. 136 80 - Engelsan JennyMarx [18.Dez. 1851]. 1752 81 - Marx an Ferdinand Freiligrath, 27.Dez. 1851. 1754 82 - Engels an Marx, 6.Jan. 1852. 137 83 - Engels an Jenny Marx, 14.Jan. 1852. 1756 84 - Engels an Marx, 22. Jan. 1852. 139 85 - Marx an Ferdinand Freiligrath, 26. Jan. 1852.1760 86 - Engels an Marx, 28.Jan. 1852. 141 87 - Engels an Marx, 29. Jan. 1852.142 88 - Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung „The Times", 29. Jan. 1852. 1761 89 - Engels an Marx, 2.Febr. 1852.143 90 - Engels an Marx, 17. Febr. 1852. 146 91 -Engels an Marx, 19.Febr. 1852. 148 92 - Engels an Marx, 2.März 1852. 151 93 - Engels an Marx, 18. März 1852. 153 94 - Engels an Marx, I.April 1852. 155 95 - Engels an Marx, 2O.April 1852. 158 96 - Engels an Marx, 25.April 1852. 160 97 - Engels an Marx, 27.April 1852. 161 98 - Engels an Marx, 29. April 1852. 162 99 - Engels an Marx, I.Mai 1852. 164 100 - Engels an Marx, 4. Mai 1852. 165 101 - Engels an Marx, 7.Mai 1852. 167 102 - Engels an Marx, 19. Mai 1852.169 103 - Engels an Marx, 21.Mai 1852. 170 104 - Engels an Marx, 22.Mai 1852. 171 105 - Engels an Marx, 24.Mai [1852]. 173 106 - Marx an Jenny Marx, 11 Juni 1852. 1777 719 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 - Engels an Marx, 3O.Juni 1852. 174 Engels an Marx, 6. Juli 1852. 176 Engels an Marx, 15. Juli 1852.178 Engels an Marx, 22. Juli 1852. 180 Marx an Gottfried Kinkel, 22. Juli 1852.1781 Marx an Gottfried Kinkel, 24. Juli 1852.1782 Engels an Marx, 6.Aug. 1852. 183 Engels an Marx [9. Aug. 1852]. 185 Engels an Marx, 16. Aug. 1852. 187 Engels an Marx [24. Aug. 1852]. 189 Marx an Peter Imandt, 27.Äug. 1852. 139 - Engels an Marx, 27.Nov. 1852. 225 140 - Engels an Marx, 29.Nov. 1852. 226 141 - Marx an Jänos Bangya, 3. Dez. 1852. 1797 142 - Engels an Marx, 11 .Febr. 1853. 232 143 -Engels an Marx [9.März 1853]. 234 144 - Engels an Marx [11 .März 1853]. 236 145 - Engels an Marx, 10. April [1853]. 238 146 - Engels an Marx, 26. April 1853.241 147 - Engels an Marx [27.April 1853]. 243 148 - Engels an Marx, 20. Mai 1853. 245 149-Engels an Marx [um den 26.Mai 1786 150 151 152 153 154 155 156 - Engels an Marx, 7.Sept. 1852.193 Engels an Marx, H.Sept. 1852. 196 Engels an Marx, 2O.Sept. 1852. 198 Engels an Marx [23.Sept. 1852]. 199 Engels an Marx, 24. Sept. 1852.201 Engels anMarx[umden1.Okt.1852]. 203 124 - Engels an Marx, 4. Okt. 1852. 204 125 - Engels an Marx, lO.Okt. 1852. 205 126 - Engels an Marx [14.Okt. 1852]. 207 127 - Engels an Marx, 18. Okt. 1852.208 128 - Marx an A. Baron von Brüningk, 18. Okt. 1852.1790 129 - Engels an Marx [22.0kt. 1852]. 210 130 - Engels an Marx, 27.0kt. 1852.213 131 - Engels an Marx, 28.0kt. 1852. 216 132 - Engels an Marx, 28.0kt. 1852. 217 133 - Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung „The People's Paper", 28.0kt. 1852.1791 134 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Morning Advertiser", 30. Okt. 1852. 1792 135 - Engels an Marx [31 .Okt. 1852]. 218 136 - EngeIsanMarx,[5.-6.Nov.]1852.22I 137-Marx, Engels, Freiligrath und W.Wolf! an den Redakteur der Zeitung „The Morning Advertiser", 20.Nov. 1852.1794 138 - Engels an MarieBlank,22.Nov. 1852. 1795 720 1853]. 247 Engels an Marx, 31 .Mai 1853. 248 Engels an Marx [I.Juni 1853]. 249 Engels an Marx, 6. Juni [1853]. 251 Engels an Marx, 9. Juni 1853. 252 Engels an Marx, 9Juli [1853]. 256 Engels an Marx, 24. Aug. 1853. 259 Marx an den Redakteur der Zeitung „The Morning Advertiser", 3O.Aug. 1853.1811 157 - Marx an den Redakteur der Zeitung „ThePeople'sPaper",7.Sept.[1853]. 1812 158 - Engels an Marx, 19.Sept. 1853. 263 159 - Marx an Karl Blind, 26. Sept. 1853. 1814 160 - Engels an Marx, 29.Sept. 1853.265 161 -Marx an Karl Blind, 13.0kt. 1853. 1816 162 - Engels an Marx, 23.Nov. 1853. 273 163 - Engels an Marx, 23. März 1854.287 164 - Engels an den Redakteur der Zeitung „The Daily News" Henry John Lincoln, 30. März 1854. 1821 165 - Engels an Marx, 3. April 1854. 289 166 - Engels an Marx, 20. April 1854. 292 167-Engels an Marx [um den 2I.April 1854]. 293 168-Engels an Marx [um den 24.April 1854]. 295 169 - Engels an Marx, 1 .Mai 1854. 297 170 - Engels an Marx, 9.Mai 1854. 300 171 - Engels an Marx, lO.Juni 1854. 303 172-Engels an Marx, 15. Juni 1854. 305 173 - Engels an Marx, 6. Juli 1854. 308 174 - Engels an Marx, 2O.Juli 1854. 310 175 - Engels an Marx, 12.Dez. 1855. 358 176 - Engels an Marx, 7. Febr. 1856. 361 177 - Engels an Marx, 7. März 1856. 366 178 - Engels an Marx, H.April 1856. 369 179 - Engels an Marx, 23.Mai 1856. 375 180 - Engels an Marx, 26.Mai 1856. 376 181 - Engels an Marx, 4.Aug. 1856. 382 182-Marx an Charles Dobson Collet, ll.Aug. 1856. 1837 183-Engels an Marx [nicht vor dem 27.Sept. 1856]. 385 184-Marx an Charles Dobson Collet, 23. Okt. 1856. 1838 185 - Engels an Marx, 17.Nov. 1856. 389 186 - Engels an Marx [22. Jan. 1857]. 395 187 - Engels an Marx, 1 I.März 1857. 400 188 - Engels an Marx, 20. März 1857. 402 189-Marx an Charles Dobson Collet, 25.März 1857.1839 190 - Engels an Marx, 31.März 1857.405 191 - Engels an Marx, 2.April 1857. 406 192-Engels an Jenny Marx [um den lö.April 1857]. 1840 193 - Engels an Marx [22.April 1857]. 409 194-Engels an Marx, II.Mai 1857.412 195 - Engels an Marx, 2O.Mai 1857. 413 196 - Engels an Marx, 28. Mai 1857. 416 197 - Engels an Marx [12. Juni 1857]. 417 198 - Engels an Marx, [11.] Juli 1857. 424 199 - Engels an Marx, 30. Juli 1857. 429 200 - Engels an Marx, 21. Aug. 1857. 432 201 -Engels an Marx, 25. Aug. 1857.433 202 - Engels an Marx, 8.Sept. 1857. 435 203 - Engels an Marx, 10.Sept.[1857]. 436 204-Engels an Marx [11. oder 12.Sept. 1857]. 437 205 206 207 208 209 210 - Engels an Marx, 18.Sept. 1857. 440 Engels an Marx, 21.Sept. 1857. 442 Engels an Marx, 22.Sept. 1857.443 Engels an Marx, 24. Sept. 1857.445 Engels an Marx, 6. Okt. 1857. 447 Engels an Marx, 19.0kt. 1857. 448 46 Marx/Engels-Verzeichnis II 211 - Engels an Marx, 29.0kt. 1857. 450 212 - Engels an Marx, 15.Nov. 1857. 453 213 - Engels an Marx, 16. Nov. 1857. 454 214-Engels an Marx, 17.Nov. 1857. 455 215 - Engels an Marx, 7. Dez. 1857. 457 216 - Engels an Marx, 9.Dez. 1857.459 217 - Engels an Marx, 11 .Dez. 1857. 460 218 - Engels an Marx, 17.Dez. 1857. 461 219 - Engels an Marx, 31.Dez. 1857. 466 220 - Engels an Marx, 6. Jan. 1858. 469 221 - Engels an Marx, 7.Jan. 1858. 470 222 - Engels an Marx, 14. Jan. 1858. 473 223 - Engels an Marx, 15. Jan. 1858. 474 224 - Engels an Marx, 25Jan. 1858. 477 225 - Engels an Marx, 28. Jan. 1858. 478 226 - Engels an Marx, 30. Jan. 1858. 481 227 - Engels an Marx, 8. Febr. 1858.483 228 - Engels an Marx, 11 .Febr. 1858.485 229 - Engels an Marx, 18. Febr. 1858.487 330 - Engels an Marx, 24. Febr. 1858.489 331 - Engels an Marx, I.März 1858. 490 332 - Engels an Marx, 4.März 1858.492 333 - Engels an Marx, 11 .März 1858. 494 334 - Engels an Marx [16. März 1858]. 496 335 - Engels an Marx, 17. März 1858. 497 336 - Engels an Marx [26. März 1858]. 499 337 - Engels an Marx, 9.April 1858. 502 338 - Engels an Jenny Marx, 14. April 1858. 1845 339 - Engels an Marx, 22.April 1858. 503 340 - Engels an Marx, 30. April 1858. 505 341 - Engels an Rudolf Schramm, ö.Mai 1858.1846 342 - Engels an Jenny Marx, 11. Mai 1858. 1847 343 - Engels an Jenny und Laura Marx, 1,1. Mai 1858. 1848 344 - Engels an Marx, 9. Juni 1858. 509 345 - Marx an den Redakteur der Zeitschrift „Die Neue Zeit" [nicht später als 12.Juli 1858]. 1851 346 - Engels an Marx, 14. Juli 1858.511 347 - Engels an Marx, 16. Juli 1858.513 348 - Engels an Marx, lO.Aug. 1858. 517 349 - Engels an Marx, 7.0kt. 1858. 521 721 350 - Engels an Marx, 21. Okt. 1858. 523 351 - Engels an Ferdinand Freiligrath, 25. Jan. 1859.1853 352 - Engels an Marx, 27. Jan. 1859. 540 353 - Engels an Marx, 10. Febr. 1859. 545 354 - Engels an Marx, 14. Febr. 1859. 546 355 - Engels an Marx, 4.März 1859. 553 356 - Engels an Marx, 11 .April 1859. 560 357 - Engels an Marx, 23. Mai 1859. 568 358 - Engels an Marx, 14-Juli 1859. 577 359 - Engels an Marx, 18. Juli 1859.579 360 - Engels an Marx [2O.Juli 1859]. 581 361 - Engels an Marx, 25.Juli 1859. 583 362 - Engels an Marx, 3.Aug. 1859. 585 363 - Engels an Marx, lO.Aug. 1859. 587 364 - Engels an Marx, [8.Sept.] 1859. 591 365-Marx an Wilhelm Liebknecht, 17.SePt. 1859. 1875 366 - Engels an Marx, 22.Sept. 1859. 593 367 - Engels an Marx [zwischen dem 23. und 27. Sept. 1859]. 595 368 - Engels an Marx, 3. Okt. 1859. 598 369 - Engels an Marx, 28. Okt. 1859. 602 370 - Engels an Marx, 4.Nov. 1859. 604 371 - Engels an Jenny Marx, 5.Nov. 1859. 1880 372 - Engels an Marx, 17. Nov. 1859.608 373 - Marx an Ferdinand Freiligrath, 23. Nov. 1859.1886 374 - Marx an Ferdinand Freiligrath [28.Nov. 1859]. 1887 375 - Engels an Marx, 28.Nov. 1859. 611 376-Engels an Marx [11. oder 12. Dez. 1859]. 613 377 - Engels an Marx [19.Dez. 1859]. 615 378 - Engels an Jenny Marx, 22.Dez. 1859. 1888 385 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Daily Telegraph", 6. Febr. 1860. 1896 385 - Engels an Marx, 7. Febr. 1860. 628 386-Marx an Ferdinand Freiligrath, 8.Febr. 1860.1897 387 - Engels an Marx, 9. Febr. 1860.631 388 - Engels an Marx, 12.Febr. 1860. 632 389 - Marx an Ferdinand Freiligrath, 23. Febr. 1860.1903 390 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 27. Febr.1860. 1906 391 -Marx an Karl Schapper, 27.Febr. 1860. 1907 392 - Marx an Muzembini, 27.Febr. 1860. 1908 393 - Marx an Ferdinand Freiligrath, 29. Febr. 1860.1909 394-Marx an Charles Dobson Collet, 7.März 1860. 1912 395 - Engels an Marx, 8. April 1860.636 396 - Marxan GeorgRheinländer,24.April 1860. 1926 397 - Engels an Marx, 10. Mai 1860.645 398 - Engels an Marx, 11 .Mai 1860. 646 399 - Engels an Marx, 31 .Mai 1860. 648 400 - Engels an Marx, 20. Juni 1860.652 401 -Engels an Marx [um den 25.Juni 1860]. 653 402 - Engels an Marx, 26. Juni 1860.656 403 - Engels an Marx [27.Juni 1860]. 657 404-Engels an Marx [um den 28.Juni 1860]. 659 405-Engels an Marx [um den 23.Juli 1860]. 663 406-Engels an Marx, l.Aug. [1860]. 666 407 - Engels an Jenny Marx, 15. Aug. 1860. 1937 408 - Engels an Marx, 15. Sept. 1860. 674 409 - Engels an Marx, 1. Okt. 1860.677 410 - Engels an Marx, 5. Okt. 1860. 679 411 -.Marx an Bertalan Szemere, 21.Nov. 379 - Engels an Marx, 26. Jan. 1860.619 380-EngelsanMarx,31.Jan. 1860.621 381 - Engels an Marx, I.Febr. 1860. 623 382 - Engels an Marx, 2.Febr. 1860. 624 383 - Engels an Marx, 4. Febr. 1860. 626 384 — Marx an den Redakteur der Zeitung 1860.1947 „The Free Press", 4.Febr. 1860. 412 - Marx an Bertalan Szemere, 22.Nov. 1893 1860.1948 722 413 - Engels an Marx, 3. Dez. 1860.689 414 - Engels an Marx, 5.Dez. 1860. 690 415 - Engels an Marx, 18. Dez. 1860. 694 416-Engels an Marx, 19.Dez. 1860. 696 417-Engels an Marx, 7. Jan. 1861.702 418-Engels an Marx [31.Jan. 1861]. 709 419-Engelsan Marx, 4.Febr. 1861- 711 420 - Engels an Marx, 6.Febr. 1861. 712 421 - Marx an Ferdinand Freiligrath, 7. Febr. 1861.1955 422 - Engels an Marx, 12. Juni 1861.719 423 - Engels an Marx, 3. Juli 1861. 722 424 - Engels an Marx, 27.Nov. 1861. 732 425 - Engels an Marx [2.Dez. 1861]. 733 426-Marx an Josef Valentin Weber, 15Jan. [1862]. 1978 427 - Engels an Marx, 28.Febr. 1862. 740 428 - Engels an Marx, 5.März 1862.742 429-Engels an Marx [um den 8. März 1862]. 744 430 - Engels an Marx, 5.Mai 1862. 747 431 - Engels an Marx, I2.Mai 1862.749 432-Engels an Marx [um den 18.Mai 1862]. 750 433 - Engels an Marx, 23.Mai 1862. 752 434 - Engels an Marx, 29.Mai 1862. 754 435 - Engels an Marx, 4. Juni 1862.755 436 - Engels an Marx [um den 3. Juli 1862]. 758 437 - Engels an Ferdinand Lassalle, 23. Juli 1862.1983 438 439 440 441 442 443 - 444 445 446 447 448 - Engels an Marx, 30. Juli 1862. 762 Engels an Marx [31 Juli 1862]. 764 Engels an Marx, 1 .Aug. 1862. 765 Engels an Marx, 8.Aug. 1862. 768 Engels an Marx [13. Aug. 1862]. 771 Marx an den Präsidenten der Weltausstellung Wilhelm Schwarz, 19. Aug. 1862.1986 Engels an Marx [21. Aug. 1862]. 774 Engels an Marx [Anfang Sept. 1862]. 775 Engels an Marx, 9.Sept. 1862.776 Engels an Marx, 16. Okt. 1862.778 Engels an Marx, 5.Nov. 1862. 781 449-Engels an Marx, 15.Nov. 1862. 784 450 - Marx an Ferdinand Freiligrath, 15.Dez. 1862. 1991 451 - Engels an Marx, 26.Dez. 1862. 788 452 - Engels an Marx, 3O.Dez. 1862.789 453 - Engels an Marx, 7. Jan. 1863. 791 454 - Engels an Marx, 13. Jan. 1863. 793 455 - Engels an Marx, 26. Jan. 1863. 795 456 - Engels an Marx, 17. Febr. 1863. 799 457 - Engels an Marx, 19. Febr. 1863. 800 458-Engels an Marx [um den 21. Febr. 1863]. 802 459 - Engels an Marx, 8.April 1863.805 460 - Engels an Marx, 21. April 1863. 808 461 - Marx an Josef Valentin Weber, 22.April 1863. 1994 462 - Engels an Marx, 2O.Mai 1863. 809 463 - Engels an Marx, 11 Juni 1863.812 464 - Engels an Marx, 24. Juni 1863.815 465 - Engels an Marx, 24.Nov. 1863. 819 466 - Engels an Marx, 3.Dez. 1863. 821 467 - Marx an Jenny Marx, 15.Dez. 1863. 1995 468 - Marx an Ferdinand Freiligrath, 23. Dez. 1863. 1996 469 470 471 472 473 - Engels an Marx, 29.April 1864.830 Engels an Marx, 1 .Mai 1864.831 Engels an Marx, 2.Mai 1864.832 Engels an Marx [2. Mai 1864]. 833 Marx an Jenny Marx, 9. Mai 1864. 2001 474 - Marx an Jenny Marx, 10. Mai 1864. 2002 475 - Marx an Jenny Marx, 13. Mai 1864. 2003 476 - Marx an Jenny Marx (Tochter), 17. Mai 1864.2004 477 - Engels an Marx, 3O.Mai 1864.836 478 - Engels an Marx, 3. Juni 1864.838 479 - Engels an Marx, 9. Juni 1864.840 480 - Engels an Marx, 5 Juli 1864. 844 481 - Marx an Ferdinand Freiligrath, 12Juli 1864.2007 482 - Engels an Marx, 2.Sept. 1864. 847 483 - Engels an Marx, 4.Sept. 1864.849 723 484 485 486 487 488 489 - Engels an Marx, 2.Nov. 1864. 852 Engels an Marx, 7.Nov. 1864. 854 Engels an Marx, 9.Nov. 1864. 855 Engels an Marx, lö.Nov. 1864.857 Engels an Marx, 22.Nov. 1864.859 Marx an Hermann Jung [um den 8Jan. 1865]. 2024 490-Marx an Jenny Marx (Tochter), 11.Jan. 1865. 2026 491 - Engels an Marx, 27Jan. 1865. 867 492 - Engels an Marx, 5.Febr. 1865.871 493 - Engels an Marx, 7. Febr. 1865. 874 494 - Engels an Marx, 9. Febr. 1865. 875 495 - Engels an Marx, 13. Febr. 1865. 878 496 - Marx an Victor Le Lubez, 15. Febr. 1865.2031 497 - Engels an Marx, 2O.Febr. 1865. 882 498 - Engels an Marx, 22. Febr. 1865. 883 499 - Engels an Marx, 24. Febr. 1865. 885 500 - Engels an Marx, 27. Febr. 1865. 887 501 - Engels an Marx, 3.März 1865.888 502 - Engels an Marx, 6.März 1865.890 503 - Engels an Marx, 11. März 1865. 893 504-Marx an Hermann Jung, 13.März 520 -- Engels an Marx, 17.Nov. 1865.923 521 -- Marx an Hermann Jung, 20.Nov. 1865.2054 522 -- Engels an Marx, I.Dez. 1865. 925 523 -- Engels an Marx, 4. Jan. 1866.929 524 -- Engels an Marx, 26. Jan. 1866.932 524a - Engels an Marx, 10. Febr. 1866.934 5 2 5 - Marx an Friedrich Leßner, 14. Febr. 1866.2061 526 - Engels an Marx, 19. Febr. 1866.937 527 - Engels an Marx, 22.Febr. 1866.939 528 -• Engels an Marx, 5. März 1866.941. 529 --Engels an Marx [um den 10.März 1866]. 943 530 - Marx an Jenny Marx (Tochter), 16. März 1866.2062 531 - Marx an Laura Marx, 20. März 1866. 2065 532 - Engels an Marx, I.Mai 1866. 956 533 - Engels an Marx, 9. Mai 1866.957 534 - Engels an Marx, 16. Mai 1866.959 535 - Engels an Marx, 25.Mai 1866.961 536 - Engels an Marx, 11 Juni 1866.964 5 3 7 - Engels an Marx, 4. Juli 1866. 966 1865.2038 5 3 8 - Engels an Marx, 9. Juli 1866. 968 505 - Engels an Marx, 14. März 1865. 895 539 - Engels an Marx, 12.Juli 1866. 969 506 - Marx an Hermann Jung, 13. April 540 - Engels an Marx, 25. Juli 1866. 971 1865.2041 541 - Engels an Marx, 6.Aug. 1866. 973 507 - Marx an Hermann Jung, 25. April 542 - Engels an Marx, lO.Aug. 1866. 975 1865.2043 542a - Marx an Paul Lafargue, 13. Aug. 508 - Engels an Marx, 3. Mai 1865. 902 1866. 2072 509-Engels an Marx, 12. Mai 1865.904 . 5 4 3 - Engels an Marx, 2. Okt. 1866. 980 510 - Marx an eine seiner Töchter, 3. Juli 544 -• Engels an Marx, 5. Okt. 1866. 982 1865.2046 5 4 5 -- Engels an Marx, 11.Nov. 1866. 985 511 - Engels an Marx, 15. Juli 1865. 908 546 -• Marx an Paul Lafargue, 7. Dez. 1866. 512 - Engels an Marx, 25. Juli 1865. 909 2083 513-Marx an Hermann Jung, 30. Sept. 547 — • Engels an Marx, 14. Dez. 1866. 987 [1865]. 2051 5 4 8 -• Engels an Marx, 21.Dez. 1866. 989 514 - Engels an Marx, 7.Aug. 1865. 912 549 -• Engels an Marx, 29.Jan. 1867. 992 515 - Engels an Marx, 16. Aug. 1865. 914 550 - Engels an Marx, 13.März 1867.995 516 - Engels an Marx, 21. Aug. 1865. 916 551 -• Engels an Marx, 4. April 1867. 997 517-EngelsanMarx,4.Okt. 1865.918 552- Marx an Jenny Marx (Tochter), 518 - Engels an Marx, 13.Nov. 1865. 921 5. Mai 1867. 2090 519-Marx an Hermann Jung, 15.Nov. 553 - Marx an Laura Marx, 13.Mai 1867. 1865.2053 2091 724 554 555 556 557 - Engels an Marx, 16Juni 1867. 1004 Engels an Marx, 24.Juni 1867. 1006 Engels an Marx, 26. Juni 1867. 1007 Marx an Ferdinand Ffeiligrath, 20. Juli 1867.2095 558 - Engels an Marx, I I.Aug. 1867. 1012 559 - Marx an einen Buchhändler, 14. Aug. 1867. 2096 560 - Engels an Marx, 15. Aug. 1867. 1014 561 - Engels an Marx, 23.Aug. 1867. 1016 562 - Engels an Marx, 26.Aug. 1867. 1018 563 - Engels an'Marx, 27.Aug. 1867. 1019 564 - Engels an Marx, 1 .Sept. 1867. 1021 565 - Engels an Marx, 2.Sept. 1867. 1022 566 - Engels an Marx [9.Sept. 1867]. 1025 567 - Engels an Marx, 11 .Sept. 1867. 1027 568 - Engels an Marx, 12.Sept. 1867. 1030 569-Engels an Laura Marx, 23. Sept. 1867.2099 570 - Engels an Marx, 8. Okt. 1867.1033 571 - Engels an Marx, 1 l.Okt. 1867. 1036 572 - Engels an Marx, 13. Okt. 1867. 1037 573 - Engels an Marx, I5.Okt. 1867. 1039 574-Engels an Marx, 18. Okt. 1867. 1040 575 - Engels an Marx, 22. Okt. 1867. 1042 576 - Engels an Marx, l.Nov. 1867. 1043 577 - Engels an Marx, 5.Nov. 1867. 1045 578 - Engels an Marx, 8.Nov. 1867. 1047 579 - Engels an Marx, IO.NOV. 1867. 1049 580 - Engels an Marx, 24.Nov. 1867.1051 581 - Engels an Marx, 26.Nov. 1867. 1052 582 - Engels an Marx, 28. Nov. 1867. 1055 583-Engels an Marx [29.Nov. 1867]. 1058 584 - Engels an Marx, 4.Dez. 1867. 1060 585 - Engels an Marx, 6.Dez. 1867. 1061 586 - Engels an Marx, I2.Dez. 1867. 1064 587 - Engels an Marx, 16-Dez. 1867. 1066 588 - Engels an Marx, 19. Dez. 1867. 1068 589 - Engels an Jenny Marx, 3.Jan. 1868. 2112 590 - Engels an Marx, 6.Jan. 1868. 1070 591 -Engelsan Marx,7.Jan. 1868. 1071 592 - Engels an Marx, lO.Jan. 1868. 1074 593 - Engels an Marx, 16. Jan. 1868. 1076 594 - Engels an Marx, 23. Jan. 1868. 1077 595 - Engels an Marx, 2. Febr. 1868. 1080 596 - Engels an Marx, 11 .Febr. 1868.1082 597 - Engels an Marx, 20. Febr. 1868. 1085 598 - Engels an Marx, 1 .März 1868. 1086 599 - Engels an Marx, lO.März 1868.1089 600 - Engels an Marx, 13. März 1868.1090 601 - Engels an Marx, 17.März 1868.1093 602 - Engels an Marx, 19. März 1868. 1095 603 - Engels an Marx, 29.März 1868. 1098 604 - Engels an Marx, 10. April 1868.1099 605 - Engels an Marx, 17.April 1868.1101 606 - Engels an Marx, 20. April 1868. 1103 607 - Engels an Marx, 26. April 1868. 1106 608 - Engels an Marx, 6.Mai 1868. ] 109 609 - Engels an Marx, 10. Mai 1868. 1111 610 - Engels an Marx, 15. Mai 1868. 1112 611 - Engels an Marx, 22.Mai 1868. 1114 612 - Engels an Marx, 25. Mai 1868. 1116 613 - Engels an Marx, 22. Juni 1868.1119 614 - Engels an Marx, 24.Juni 1868. 1121 615 - Engels an Marx, 25.Juni 1868. 1123 616 - Engels an Marx, 26. Juni 1868. 1125 617 - Engels an Marx, 28. Juni 1868. 1127 618 - Engels an Marx, 2.Juli 1868. 1130 619 - Engels an Marx, lO.Juli 1868. 1133 620 - Engels an Marx, H.Juli 1868. 1135 621 - Engels an Marx, 21. Juli 1868. 1136 622 - Engels an Marx, 29Juli 1868. 1138 623 - Engels an Marx, 6.Aug. 1868. 1141 624 - Marx an Friedrich Leßner, 1 I.Aug. 1868.2129 625 - Engels an Marx, 12. Aug. 1868. 1143 626 - Engels an Marx [um den I4.Aug. 1868]. 1145 627 - Engels an Marx, 22.Aug. 1868. 1147 628 - Engels an Marx, 28. Aug. 1868. 1149 629 - Engels an Marx, I.Sept. 1868. 1151 630-Marx an Hermann Jung, I4.Sept. 1868.2133 631 -Engels an Marx, lö.Sept. 1868. 1154 632 - Engels an Marx, 18.Sept. 1868. 1156 633 - Engels an Marx, 21. Sept. 1868. 1158 634 - Engels an Marx, 24.Sept. 1868. 1160 635 - Engels an Marx, 25.Sept. 1868. 1163 725 636 - Engels an Marx, 3O.Sept. 1868.1166 637 - Engels an Marx, 2.0kt. 1868. 1167 638 - Engels an Marx, 6. Okt. 1868. 1169 639-Engels an Marx, 8.0kt. 1868.1170 640 - Engels an Marx, 12.0kt. 1868. 1172 641 - Engels an Marx, 14.0kt. 1868. 1173 642-Marx an Hermann Jung, 19. Okt. 1868.2140 643 - Engels an Marx, 22. Okt. 1868.1175 644 - Engels an Marx, 28. Okt. 1868. 1177 645 - Engels an Marx, 4.Nov. 1868. 1179 646 - Engels an Marx, 6.Nov. 1868. 1180 647 - Engels an Marx, lO.Nov. 1868. 1183 648 - Engels an Marx, 13.Nov. 1868. 1184 649-Marx an Hermann Jung, 14. Nov. 1868.2145 650 - Engels an Marx, 18.Nov. 1868.1188 651 - Engels an Marx, 20.Nov. 1868. 1189 652-Engels an Marx, 23.Nov. [1868]. 674 - Engels an Marx, 15.März 1869. 1232 675 - Engelsan Marx, 18.März 1869. 1233 676 - Engels an Marx, 21 .März 1869. 1235 677-Engels an Marx, 28.März 1869.1236 678 - Engels an Marx, 2.April 1869. 1238 679 - Engels an Marx, 4.April 1869. 1239 680 - Engels an Friedrich Leßner, 4.April 1869.2158 681 -Engels an Marx, Ö.April 1869. 1241 682 - Engels an Marx, 7.April 1869. 1243 683 - Marx an John Malcolm Ludlow, lO.April 1869.2159 684 - Engels an Marx, 14. April 1869. 1245 685 - Engels an Marx, 16-April 1869. 1247 686 - Engels an Marx, 19. April 1869.1249 687 - Engels an Marx, 25. April 1869.1251 688 - Engels an Marx, 2.Mai 1869.1254 689 - Engels an Marx, 7.Mai 1869.1255 690-Engels an Marx [10.Mai 1869]. 1191 653 - Marx an Carl Speyer, 23.Nov. 1868. 2146 654 655 656 657 658 - Engels an Marx, 25.Nov. 1868. 1192 Engels an Marx, 29.Nov. 1868. 1193 Engels an Marx, 8. Dez. 1868. 1197 Engels an Marx, 11 .Dez. 1868. 1200 Marx an Asher & Co. [nach dem 12.Dez. 1868]. 2149 659 - Engels an Marx, 13.Dez. 1868. 1202 660 - Engels an Marx, 18.Dez. 1868. 1205 661 - Marx an Hermann Jung, 28. Dez. 1868.2151 662 - Engels an Marx, 3. Jan. 1869. 1209 663 - Engels an Marx, 19.Jan. 1869. 1211 664 - Engels an Marx, 25. Jan. 1869. 1213 665 - Engels an Marx, 26.Jan. 1869. 1214 666 - Engels an Marx, 29.Jan. 1869. 1216 667 - Engels an Marx, 17.Febr. 1869.1220 668-Marx an Hermann Jung, 17.Febr. 1869.2155 669 670 671 672 673 726 Engelsan Marx, 21 .Febr. 1869.1221 Engelsan Marx, 25.Febr. 1869.1223 Engels an Marx, 3.März 1869. 1226 Engels an Marx, 4.März 1869. 1228 Engels an Marx, 7.März 1869. 1230 1257 691 -Engels an Marx, 19.Mai 1869. 1259 692 - Engels an Marx, 23.Mai 1869. 1261 693 - Marx an Jenny Marx (Tochter), 2.JunM869.2164 694-Marx an Jenny Marx (Tochter), lO.Juni 1869.2165 695 - Engels an Marx, 22.Juni 1869. 1263 696 - Engels an Marx, 27.Juni 1869. 1265 697 - Engels an Marx, 1 Juli 1869. 1266 698 - Engels an Marx, ö.Juli 1869. 1269 699 - Engels an Marx, 18-Juli 1869. 1271 700 - Engels an Marx, 21 .Juli 1869. 1272 701 -Engels an Marx, 25.Juli 1869. 1275 702 - Engels an Marx, 3O.Juli 1869. 1278 703 - Engels an Marx, 3. Aug. 1869. 1280 704 - Engels an Marx, 12.Aug. 1869. 1283 705 - Marx an Hermann Jung, 13. Aug. [1869]. 2174 706 707 708 709 - Engels an Marx, 16. Aug. 1869. 1284 Engels an Marx, 16.Aug. 1869. 1285 Engels an Marx, 5.Sept. 1869. 1288 Marx an Laura Lafargue, 25.Sept. 1869.2175 710 - Engels an Marx, 22.Okt. 1869. 1292 711 - Engels an Marx, 24. Okt. 1869. 1294 712 - Engels an Marx, I.Nov. 1869.1296 713 - Engels an Marx, 9.Nov. 1869. 1298 714 - Engels an Marx, I7.Nov. 1869. 1300 715 - Engels an Marx, 19. Nov. 1869. 1302 716 - Engels an Marx, 29.Nov. 1869. 1304 717 - Engels an Marx, 9.Dez. 1869. 1306 718-Engels an Marx, I3.Dez. 1869. 1309 719 - Engels an Marx, 16.Dez. 1869. 1310 720 - Marx an Hermann Jung, 8. Jan. 1870. 2180 721 - Engels an Marx, 9Jan. 1870. 1312 722 - Engels an Marx, I9.Jan. 1870. 1313 723 - Engels an Marx, 25.Jan. 1870. 1315 724 - Engels an Marx, l.Febr. 1870. 1317 725 - Engels an Marx, 9. Febr. 1870. 1318 726 - Engels an Marx, 11 .Febr. 1870. 1320 727 - Engels an Marx, 17. Febr. 1870.1322 728-Marx an Charles Dobson Collet, 19. Febr. 1870.2184 729 - Engels an Marx, 22. Febr. 1870.1325 730 - Engels an Marx, 7. März 1870. 1327 731 -Engels an Marx, 13.März 1870.1330 732 - Engels an Marx, 21 .März 1870. 1332 733 - Engels an Marx, 27. März 1870. 1335 734 - Engels an Marx, 28.März 1870. 1336 735 - Engels an Marx, 13-April 1870. 1337 736 - Engels an Marx, 15. April 1870. 1339 737 - Engels an Marx, 19. April 1870.1340 738 - Engels an Marx, 21 .April 1870. 1342 739 - Engels an Marx, 29. April 1870. 1344 740 - Engels an Marx, 1 .Mai 1870. 1346 741 - Engels an Marx, 8.Mai 1870. 1348 742 - Engels an Marx, 1 I.Mai 1870. 1350 743 - Engels an Marx, 15.Mai 1870. 1352 744 - Engels an Marx, 17.Mai 1870. 1354 745 - Engels an Marx, 19. Mai 1870. 1356 746 - Marx an seine Tochter Jenny, 31.Mai 1870.2199 747 - MarxanVictor-P.LeLubez, 14. Juni 1870.2201 748 - Engels an Marx, 6JuIi 1870. 1358 749 - Engels an Marx, 7. Juli 1870. 1359 750-Marx an Hermann Jung, 14. Juli 1870.2206 751 - Engels an Marx, 22.Juli 1870. 1362 752-Marx an Eugen Oswald, 26. Juli 1870. 2207 753 - Engels an Marx, 3I.Juli 1870. 1365 754 - Marxan Eugen Oswald, 2.Aug. 1870. 2212 754a - Marx an Eugen Oswald, 3. Aug. 1870. 2213 755 - Engels an Marx, 3.Aug. 1870. 1367 756 - Engels an Marx, 5. Aug. 1870. 1370 757 - MarxanEugenOswald,5.Aug. 1870. 2214 758 - Marx an Hermann Jung, 6. Aug. 1870.2215 759 - Marxan Eugen Oswald, 7. Aug. 1870. 2216 760 - Marx an Hermann Jung, 12. Aug. 1870.2217 761 - Engels an Marx, 4.Sept. 1870. 1381 762 - Marx an Eugen Oswald, 4. Sept. 1870.2222 763 - Engels an Marx, 7. Sept. 1870. 1383 764 - Engels an Marx, I2.Sept. 1870.1385 765 - Marx an Edward Spencer Beesly, I2.Sept. 1870.2223 766-Engels an Marx, 13.Sept. 1870. 1386 767-Marx an Eugen Oswald, 14.Sept. 1870.2226 768 - Marx an Johann Philipp Becker, H.Sept. 1870.2227 769 - Marx an Johann Philipp Becker [15.Sept. 1870]. 2228 770 - Marx an Edward Spencer Beesly, 16: Sept. 1870.2229 771 - M a r x an Eugen Oswald, 23.Sept. 1870.2230 772 - Marx an Edward Spencer Beesly, 19. Okt. 1870.2231 773 - Engels an Frederic Greenwood, 17.Dez. [1870]. 2235 774 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Daily News", lö.Jan. 1871. 2239 775-Marx an Hermann Jung, 18. Jan. 1871.2240 727 776 - Engels an den Redakteur der „Pall Mall Gazette" [Frederic Greenwood] [Mitte März 1871]. 2251 777 - Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung „The Times" [21.März 1871]. 2252 778 - [Marx] An den Redakteur der Zeitung „The Times" [Erklärung des Generalrats], 22.März [1871]. 2253 779 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Times", 3.April [1871]. 2258 780 - Engels an Johann Georg Eccarius, 19.ApriI1871.2267 781 -Engels an Hermann Jung, 10.Mai 1871.2276 782 - Marx an den Redakteur der „Pall Mall Gazette" [Frederic Greenwood], 8. Juni 1871.2278 783 - [Marx/Engels] An den Redakteur der Zeitung „The Times", 12. Juni 1871. 2279 784 - Marx an Edward Spencer Beesly, 12.Juni 1871.2280 785 - Marx an die Zeitung „The Times" [um den 20.Juni 1871]. 2285 786 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Standard" [um den 2O.Juni 1871]. 2286 787 - [Engels] An den Redakteur der Zeitung „The Daily News", 21 .Juni 1871.2287 788 - Engels an den Redakteur der Zeitung „The Spectator" (resp. „Examiner") [Brief des Generalrats] [um den 21.Juni 1871]. 2288 789 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Daily News", 26.Juni 1871. 2290 790 - [Engels] An den Redakteur der Zeitung „The Daily News" [Erklärung des Generalrats] [27.Juni 1871]. 2291 791 - Marx an den Redakteur der „Pall Mall Gazette" [Frederic Greenwood], 30. Juni 1871. 2293 728 792 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Morning Advertiser", II.Juli 1871.2297 793 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 12.Juli1871.2298 794 - Marx an A.O.Rutson, 12.Juli 1871. 2299 795 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Standard", 13.Juli [1871]. 2300 796-Marx an Eugen Oswald, 2 I.Juli [1871]. 2302 7 9 7 - MarxanEugenOswald,24.Juli 1871. 2304 798 - Marx an Adolphe Hubert, 28. Juli 1871.2309 799 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Times", 7. Aug. 1871.2313 800 - Engels an die Redaktion der Zeitung „The Times", 7.Aug. 1871.2314 801-Marx an Theodor Koll, 10.Aug. [1871]. 2316 802-Marx an Adolphe Hubert, 10.Aug. 1871. 2317 803 - Marx an Hermann Jung, 14. Aug. 1871.2318 804 - Marx an Adolphe Hubert [nicht vor dem 14.Aug. 1871]. 2319 805 - Marx an den Redakteur der Zeitung „L" International", 17.Aug. 1871. 2321 806 - Marx an den Redakteur der Zeitschrift „Public Opinion", 19.Aug. 1871.2323 807 - Marx an den Redakteur der Zeitschrift „Public Opinion", 19.Aug. 1871.2324 808-Marx an Engels, 19. Aug. 1871. 1390 809 - Marx an Engels, 21 .Aug. 1871. 1391 810-Marx an Engels, 24.Aug. [1871]. 1393 811 - Marx an Jenny Marx, 25.Aug. 1871. 2328 812-Marx an Moncure Daniel Conway [29.Aug. 1871]. 2329 813 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Evening Standard", 4. Sept. 1871.2332 814-Marx an Charles Dobson Collet, 6.Sept. 1871.2334 815 - Engels an die Firma Miller& Richard [nach dem 9.Sept. 1871]. 2325 816-Marx an Hermann Jung, 13.Sept. 1871.2339 817 - Marx an Adolphe Hubert, 15.Sept. 1871.2340 818-Marx an Hermann Jung, 11.Okt. 1871.2345 819-Marx an Hermann Jung, 13.Okt. 1871.2347 8 2 0 - Marx an John Haies, 14.0kt. 1871. 2348 821 - Marx an Edward Spencer Beesly [19.0kt. 1871]. 2349 822-Marx an Hermann Jung, 19.Okt. 1871.2350 823-Marx an Hermann Jung, 20. Okt. 1871.2351 824 - Marx an Hermann Jung [um den 25.0kt. 1871]. 2354 825 - Marx an Hermann Jung [Ende Okt. 1871]. 2355 826 - [Engels] An den Redakteur der Zeitung p ,The Eastern Post" [Erklärung des Generalrats] [31 .Okt. 1871]. 2356 827 - Marx an Hermann Jung, 4. Nov. 1871.2358 828-Marx an Hermann Jung, 16. Nov. 1871.2366 829-Marx an Jules Johannard, 18. Nov. 1871.2368 830-Marx an Hermann Jung, 18.Nov. 1871.2369 831 - Marx an Adolphe Hubert, 22.Nov. 1871.2370 832 - Marx an Julian Balaszewicz-Potocki, 25.Nov. 1871.2378 833 - Marx an Julian Balaszewicz-Potocki, 29.Nov. 1871.2379 834 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Eastern Post", 2O.Dez. 1871. 2390 835-Marx an Maltman Barry, 7Jan. 1872.2394 836 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Eastern Post", 16.Jan. 1872. 2396 837-Marx an Hermann Jung, 19.Jan. 1872.2400 838 - Marx an den Redakteur der Zeitung, „The Eastern Post" [um den 27. Jan. 1872]. 2403 839 - Marx an Hermann Jung, 1. Febr. 1872.2406 840 - Marx an Adolphe Hubert, 12.Febr. 1872.2410 841 - M a r x an Hermann Jung, 26.Febr. 1872.2415 842 - Engels an Sigismund Borkheim [Anfang März 1872]. 2417 843-Marx an Hermann Jung, 7.März 1872.2419 844 - Marx an Emile Eudes, 9. März 1872. 2421 845 - Marx an Johann Georg Eccarius, 3. Mai 1872.2439 846 - Marx an Hermann Jung [Ende Juli 1872]. 2469 847 - Marx/Engels an die spanischen Sektionen der Internationalen ArbeiterAssoziation, 8. Aug. 1872.2474 848 - Marx an den Redakteur der Zeitung . „TheTimes", 15.Aug. [1872].2477 849 - Engels an Hermann Jung [Anfang Sept. 1872]. 2482 850 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Daily News", 17.Sept. [1872]. 2484 851-Engels an Hermann Jung, I.Okt. 1872.2487 852-Marx an Hermann Jung, H.Okt. 1872.2490 853 - Engels an den Britischen Föderalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 16. Okt. 1872. 2491 729 854 - Engels an Friedrich Leßner [16. Okt. 1872]. 2492 855 - Engels an Auguste Serraillier, 9. Dez. 1872.2501 856 - Engels/Marx an den Redakteur des „International Herald" [20.Dez. 1872]. 2504 857 - [Marx] An die Sektionen, Zweige, angeschlossenen Gesellschaften und Mitglieder [der Britischen Föderation der Internationale], 23. Dez. 1872. 2507 858 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Times", 2.Jan. [1873]. 2509 859-Engels an Eugen Oswald, 29Jan. 1873.2512 860-Engels an Eugen Oswald, 18. März 1873.2519 861 -MarxanEngels,23.Mai [1873]. 1395 862 - Marx an Engels, 25.Mai 1873.1397 863 - Marx an Engels, 3I.Mai 1873. 1400 864 - Engels an Marx, 3O.Aug. 1873. 1402 865 - Engels an Marx, 3. Sept. 1873. 1404 866 - Engels an John De Morgan [um den 18. Sept. 1873]. 2535 867-Marx an Eugen Oswald, 2O.Sept. 1873.2536 868 - Marx an Eugen Oswald [24.Sept. 1873]. 2537 869 - Marx an Engels, 30.Nov. 1873. 1407 870 - Marx an Engels, 7.Dez. 1873. 1409 871 - Marx an Engels, 11 .Dez. 1873. 1411 872-Marx an George Moore, 26.März 1874.2545 873-Marx an George Moore, 28.März 1874.2546 874-Marx an Jenny Marx [19.April 879 - Marx an Engels, 18.Sept. 1874. 1419 880-Engels an Laura Lafargue, 15.Okt. 1874.2560 881 - MarxanPjotr Lawrowitsch Lawrow, 11.Febr. 1875.2569 882-Marx an Walerian Nikolajewitsch Smirnow [Febr. 1875]. 2570 883 - Marx an Engels [Febr./März 1875]. 1421 884 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 8.Mai 1875.2575 885 - Engels an Eugen Oswald, 8. Mai 1875. 2576 886 - Engels an Patrick John Coleman, 20. Mai 1875.2578 887 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 18Juni 1875.2580 888 - Marx an Matilda Betham-Edwards, 14JuIi 1875.2581 889 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 24. Sept. 1875.2587 890 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 8. Okt. 1875.2589 891 - Engels anPjotrLawrowitschLawrow, 12.-17.Nov. 1875.2596 892-Engels an Paul Kersten, 24.Nov. 1875.2597 893 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 3.Dez. 1875. 2598 894 - Engels an WaleryWröblewski,4.Dez. 1875.2599 895 - Engels an Friedrich Leßner, 16. Dez. 1875.2601 896 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow [17.Dez. 1875]. 2602 897 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 18. Mai 1876. 2607 1874]. 2547 898 - Engels an Marx, 24.Mai 1876. 1424 875 — Marx an Jenny Longuet [zwischen 899 - Engels an Marx, 28.Mai 1876. 1426 900 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, dem 20. und 24. April 1874]. 2548 14.Juni 1876.2609 876 - Engels an Jenny Longuet, 2. Aug. 901 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 1874.2553 ' 15.Juni 1876. 2610 877-Engels an Marx, 12.Aug. [1874]. 902 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 1415 878 - Marx an Engels, I.Sept. 1874. 1417 16. Juni 1876. 2611 730 903 - Engels anPjotrLawrowitschLawrow, 30. Juni 1876.2612 904 - Engels an Marx, 25. Juli 1876. 1427 905 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow, 15. Aug. 1876.2614 906 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow, 15. Sept. 1876.2623 907 - MarxanPjotr Lawrowitsch Lawrow, 7. Okt. 1876.2628 908-Engels an Thomas Allsop, 17.Okt. 1876.2633 909 - MarxanPjotr Lawrowitsch Lawrow, 21.Okt. 1876.2636 910 - Marx an Engels, 11.Dez. 1876. 1431 911 - Marx an Frederick Harrison, 21 .Jan. 1877.2652 912 - Engels an Marx, 23. Febr. 1877.1432 913 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 24. Febr. 1877.2658 914 - Engels an Marx, 2.März 1877. 1433 915 - Engels an Friedrich Leßner, 4. März 1877.2659 916 - Engels an Marx, 6.März 1877. 1436 917 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 16. März 1877. 2660 918 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 23.März 1877.2661 919 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow [27.März 1877]. 2664 920 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow [29.März 1877]. 2665 921 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 17. April 1877. 2669 . 922 - Marx an Thomas Allsop, 20. April 1877.2670 923 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow [21. April 1877]. 2672 924-Engels an B.Lindheimer, 21.April 1877.2673 925 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 23.April 1877.2674 926-Engels an B.Lindheimer, 26.April 1877.2676 927 - Engels an B.Lindheimer [3. oder 4. Mai 1877]. 2677 928 - Engels an Marx, 27.Mai 1877.1438 929 - Engels an Marx, 15. Juli 1877. 1440 930 - Engels an Marx, 19. Juli 1877. 1442 931 - Engels an Marx, 24. Juli 1877. 1444 932 - Engels an Marx, 3I.Juli 1877. 1446 933-Marx an Maltman Barry, 15.Aug. 1877.2688 934 - Engels an Marx [Ende 1877/Anfang 1878]. 1451 935 - Marx an Walerian Nikolajewitsch Smirnow, 29.März 1878. 2710 936 - Marx an den Redakteur der „Daily News", 12.Juni [1878]. 2715 937 - Engels an Walerian Nikolajewitsch Smirnow, lö.Juli 1878. 2719 938-Marx an George Rivers, 24.Aug. 1878.2723 939 - Engels an Friedrich Leßner, 12. Sept. 1878.2725 940 941 942 943 - Engels an Marx, 18.Sept. 1878. 1453 Engels an Marx, I9.Sept. 1878.1455 Engels an Marx, 21 .Sept. 1878.1456 Marx an Rudolph Meyer, 28. Mai 1879.2743 944-Engels an J.Gugenheim, 16.Juni 1879.2744 945 - Marx an Rudolph Meyer, 7.Aug. 1879.2750 946 - Marx an Engels, 14. Aug. 1879. 1458 947 - Marx an Engels, 28.Aug. 1879.1464 948 - Marx an Engels, 3.Sept. 1879. 1465 949 - Marx an Engels, 9.Sept. 1879. 1466 950 - Marx an Engels, lO.Sept. 1879.1468 951 - Marx an Engels, 11.Sept. 1879. 1470 952 - Marx an Engels, I2.Sept. 1879. 1471 953 - Marx an Carl Hirsch, 18.Sept. 1879. 2756 954-Engels an Marx [nach dem 8. Okt. 1879]. 1472 955 - Marxan einen Unbekannten, 11 .Dez. 1879.2765 956 - Engels an Thomas Allsop, 14. Dez. 1879.2766 957 - Engels an Amelie Engel [etwa 1879/ 1880]. 2769 731 958-Engels an Carl Hirsch, 17.Febr. 1880.2771 959 - Marx an Bernhard Kraus, 26. März 1880. 2772 9 6 0 - E n g e l s an H.Meyer [Ende März 1880].2773 961 - Engels an Paul Lafargue, 4. Mai 1880. 2775. 962 - Marx an Paul Lafargue [4. oder 5.Mai 1880]. 2776 963 - Engels an Laura Lafargue, 3.Sept. 1880.2784 r ' 964 - Engels an Paul Lafargue, 3.Sept. 1880.2785 965 - Engels an Paul Lafargue, 9. Sept. 1880. 2786 966 - Engels an Paul Lafargue, 12.Sept. 1880.2789 967 - Engels an Marx, 13. Sept. 1880. 1473 968-Engels an Eugen Oswald, 5.Okt. 1880. 2791 969-Engels an einen Unbekannten, 5. Okt. 1880.2792 970-Engels an Harry Kaulitz, 28.Okt. 1880. 2794 971 - Marx an Henry Mayers Hyndman, 8.Dez. 1880.2801 972 - Marx an Carl Hirsch, 29.Dez. 1880. 2803 973 - Marx an einen Unbekannten, 31 .Jan. 1881.2805 9 7 4 - E n g e l s an S.F.Kaufmann, 1 I.März 1881.2812 975 - Marx/Engels an den Vorsitzenden des Slawischen Meetings [Lew Nikolajewitsch Hartmann] Zum Jahrestag der Pariser Kommune [2I.März 1881]. 2814 976 - Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung „The Daily News" [31. März 1881]. 2817 977 - Marx an Henry Mayers Hyndman, 2. Juli 1881. 2830 978 - Engels an die Redaktion der „Freiheit", 2 2 J u l i 1881. 2832 732 979 - Marx an Engels, 27.Juli 1881. 1475 980 - Marx an Laura Lafargue, 9.Aug. 1881.2835 981 - Engels an George Shipton, 10. Aug. 1881.2836 982 - Engels an George Shipton, 15.Aug. 1881.2837 983 - Engels an Marx, 17.Aug. 1881.1482 984 - Engels an Marx, 18.Aug. 1881.1483 985 - Engels an Lew Nikolajewitsch Hartmann [Ende Dez. 1881]. 2855 986 - MarxanLauraLafargue,4.Jan.1882. 2856 987 - Marx an Engels, 5. Jan. 1882. 1486 988 - Marx an Engels, 12. Jan. 1882. 1488 989 - Marx an Engels, 15.Jan. 1882. 1490 990 - Marx an Engels, 17.Febr. 1882.1491 991 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 18. Febr. 1882.2864 992 - MarxanEngels,21 .Febr. 1882.1492 993 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 23.Febr. 1882.2866 994 - Marx an Engels, 1. März 1882.1493 995 - M a r x an Engels, 3. März 1882. 1494 9 9 6 - M a r x an Engels, 23. März [1882]. 1495 997 - Marx an Engels, 28.-31 .März 1882. 1496 998 - Engels an Henry Mayers Hyndman [um den 31.März 1882]. 2872 999 - Marx an Engels, 4. April 1882.1497 1000 - Marx an Engels, 8. April 1882.1498 1001 -Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow.1 O.April 1882.2874 1002 - Engels an Berthold Sparr, 12. April 1882.2875 1 0 0 3 - M a r x an Laura Lafargue, 13. bis H.April 1882.2877 1 0 0 4 - M a r x an Engels, 18.April 1882. 1499 1 0 0 5 - M a r x an Engels, 28. April 1882. 1500 1 0 0 6 - M a r x an Laura Lafargue, 6. Mai 1882.2882 1007 - Marx an Engels, 8.Mai 1882. 1501 1008 - Marx an Engels, 2O.Mai 1882.1502 1 0 0 9 - M a r x an Eleanor Marx, 21.Mai 1882.2886 1 0 1 0 - M a r x an Eleanor Marx, 28. Mai 1882.2888 1011 - Marx an Engels, 3O.Mai 1882.1503 1012 - Marx an Engels, 5. Juni 1882. 1504 1013 - Marx an Engels, 9.Juni 1882. 1505 1014 - Marx an Engels, 15. Juni 1882.1506 1 0 1 5 - M a r x an Laura Lafargue, 17.Juni 1882.2890 1016 - Marx an Engels, 22. Juni 1882. 1507 1017 - Marx an Engels, 24.Juni 1882.1508 1018 - Marx an Engels, 4. Juli 1882.1509 1019 - Marx an Engels, 3. Aug. 1882. 1510 1020 - Marx an Engels, 10. Aug. 1882.1511 1021 - M a r x an Engels, 4. Sept. 1882. 1517 1 0 2 2 - M a r x an Engels, lö.Sept. 1882. 1519 1 0 2 3 - M a r x an Engels, 28. Sept. 1882. 1521 1 0 2 4 - M a r x an Engels, 3O.Sept. 1882. 1522 1025 - Marx an Engels, 8.Nov. 1882. 1526 1 0 2 6 - M a r x an Eleanor Marx, 10. Nov. 1882.2916 1 0 2 7 - M a r x an Engels, 11.Nov. 1882. 1528 1028 - Marxan Engels, 20.Nov. 1882.1529 1029 - MarxanEngels,22.Nov. 1882.1531 1 0 3 0 - M a r x an Engels, 27.Nov. 1882. 1534 1031 - Marx an Engels, 4.Dez. 1882. 1536 1 0 3 2 - M a r x an Engels [8. Dez. 1882]. 1537 1 0 3 3 - M a r x an Engels, 18.Dez. 1882. 1542 1 0 3 4 - M a r x an Eleanor Marx [23.Dez. 1882]. 2926 1035 - Marx an Eleanor Marx, 8. Jan. 1883. 2927 1036 - Marxan Eleanor Marx, 9. Jan. 1883. 2928 1 0 3 7 - M a r x an Eleanor Marx, 10.Jan. 1883.2929 1038 - M a r x an Engels, lO.Jan. 1883. 1546 1039-Engels an Friedrich Leßner, 15.März 1883.2946 1040 - Engels an James Knowles, 17. April 1883.2955 1041 - Engels an James Knowles, 20. April 1883.2958 1042-Engels an Karl Kautsky [I.Dez. 1883]. 2991 1043 - Engels an Charles Fitzgerald [zwischen dem 26. und 28.Jan. 1884]. 2999 1044-Engels an Jewgenija Eduardowna Papritz, 26Juni 1884. 3040 1045 - Engels an Sarah Allen [nach dem 6. Juli 1884]. 3042 1046-Engels an James Leigh Joynes, 3O.Juli 1884. 3049 1047-Engels an John Lincoln Mahon, 28. Nov. 1884.3080 1048-Engels an Karl Kautsky, 14.Febr. 1885. 3102 1049-Engels an Karl Kautsky, 16.April 1885.3109 1050-Engels an Karl Kautsky, 6.Sept. 1885.3140 1051 - E n g e l s an Karl Kautsky [lO.Sept. 1885]. 3142 1052-Engels an Karl Kautsky [14.Okt. 1885]. 3149 1053-Engels an Karl Kautsky, 2.Dez. 1885.3162 1054 - Engels an Edward R.Pease, 27. Jan. 1886.3178 1055-EngelsanKarlKautsky,2.Julil886. 3211 1056-Engels an Karl Kautsky [4.Juli 1886]. 3212 1057-Engels an Karl Kautsky [8.Juli 1886]. 3213 1058-Engels an Karl Kautsky, II. Aug. 1886.3219 1059-Engels an Karl Kautsky, 20.Aug. 1886.3223 733 1060-Engels an Karl Kautsky, 23.Aug. 1886.3226 1061 -Engels an Karl Kautsky, 24.Aug. 1886.3227 1062-Engels an Karl Kautsky, 25.Aug. 1886.3229 1063 - Engels an Karl Kautsky, 26.Aug. 1886.3230 1064-Engels an E . T . [vor dem 13.November 1886]. 3248 1065-Engels an Karl Kautsky, 29.Nov. 1886.3252 1066-Engels an Karl Kautsky [27.Mai 1887]. 3293 1067-Engels an Karl Kautsky, 15.Juni 1887. 3300 1068-Engels an John Lincoln Mahon, 22. Juni 1887. 3303 1069-Engels an John Lincoln Mahon, 23.Juni1887.3304 1070 - Engels an John Lincoln Mahon, 26.Juli 1887.3309 1071 -Engels an Karl Kautsky, 17.Aug. 1887.3315 1072-Engels an Karl Kautsky ß.Sept. 1887]. 3318 1073-Engels an Hugo Koch [um den 22.Sept. 1887]. 3322 1074-Engels an Johann Weiß [um den 10. Okt. 1887]. 3323 1075-Engels an Karl Kautsky, 20.Dez. 1887.3336 1076 - Engels an Margaret Harkness [Anfang April 1888]. 3357 1077-Engels an Eleanor Marx-Aveling, lO.Mai 1888.3366 1078-Engels an Hermann Schlüter, 15. Juni 1888.3370 1079-Engels an Hermann Schlüter [21. oder 28.Juli 1888]. 3377 1080 - Engels an Eduard Bernstein, 9. Aug. 1888.3381 1081 -Engels an F.Walter, 21.Dez. 1888. 3404 734 1082 - EngelsanHermannSchlüter,31.Jan. 1889.3414 1083-Engels an John Lincoln Mahon, I4.Febr. 1889. 3418 1084-Engels an John Lincoln Mahon, 21.Febr. 1889. 3420 1085 - [Engels] An die Redaktion der Zeitung „The Labour Elector" [Ende April 1889]. 3435 1086 - Engels an Eleanor Marx-Aveling [um den 13.Mai 1889]. 3441 1087-Engels an A.F.Robinson, 21.Mai 1889.3447 1088 - Engels an Walerian Nikolajewitsch Smirnow, 25Juli 1889. 3464 1089 - EngelsanEduardBernstein,22.Aug. 1889.3467 1090-Engels an die Firma John Henry Johnson, Son&EUis [15.Nov. 1889]. 3486 1091 - Engels an FrauZadek [Anfang Jan. 1890]. 3499 1092-Engels an Sergej Michailowitsch Krawtschinski (Stepniak), 3.Jan. 1890. 3500 1093-Engels an Eleanor Marx-Aveling [14Jan. 1890]. 3506 1094 - Engels an Charles Rosher [vor dem 19. Jan. 1890]. 3508 1095 - Engels an die Redaktion der Zeitung „Der Sozialdemokrat" [7.Sept. 1890]. 3558 1096 - Engels an die Redaktion der Zeitung „Der Sozialdemokrat" [zwischen 12. und 18.Se P t. 1890]. 3560 1097-Engels an Jakins [23. Sept. 1890]. 3568 1098 - Engels an Strutt & Parker, 23. Sept. 1890.3569 1199 - Engels an Strutt & Parker, 23.Sept. 1890.3570 1100 - EngelsanEduardBernstein[20.Okt. 1890]. 3581 1101-Engels an Stanislaw Mendelson, 13. Jan. 1891.3613 1102-Engels an Stanislaw Mendelson, 1121 - Engels an Maria Mendelsonowa, I6.Jan. 1893.3884 I8.Jan. 1891.3616 1103 -Engels an Heinrich Scheu, 27.Jan. 1122 - Engels an Maria Mendelsonowa, 24. Jan. 1893.3888 1891.3618 1104 - Engels an Heinrich Scheu, 1 O.April 1123-Engels an Maria Mendelsonowa, 7. Febr. 1893. 3894 1891.3655 1105-Engels an Stanislaw Mendelson, 1124 - Engels an Thomas Cook& Son [um den 6-März 1893]. 3902 31.März 1891.3644 1125 - Engels an Maria Mendelsonowa, 1106 - Engels an den Redakteur der Zei!5.März189[3].39O9 tung „The Daily Chronicle" [17.Nov. 1891]. 3708 1126 - Engels an Hermann Bahr [Anfang Juni 1893]. 3931 1107 - Engels an den Redakteur der Zei1127-Engels an John B.Shipley, 3.0kt. tung „The Daily Chronicle", 1893.3956 17.Nov. [1891]. 3709 1108 — Engels an den Sängerverein des 1128 - Engels an den Deutschen Bildungsverein für Arbeiter, I.Dez. 1893. KommunistischenArbeiterbildungs3971 vereins, 28.Nov. 1891.3713 1129 - Engels an Paul Arndt, 5. Dez. 1893. 1109 - EngelsanEduardBernstein,23.Dez. 3977 [1891]. 3720 1110-Engels an Stanislaw Mendelson, 1130 - Engels an George William Lamplugh, lO.Jan. 1894.3988 11.Febr. 1892.3736 1131 -Engels an George William Lamp1111 - Engels an Edward Aveling [erste lugh, 12. Jan. 1894.3991 Februarhälfte 1892]. 3738 1132-Engels an Eduard Bernstein 1112-Engels an Stanislaw Mendelson, [22.Febr. 1894]. 3998 14.Mai 1892. 3768 1133-Engels an John Hunter Watts, 1113-Engels an Henry Enfield Roscoe, 3-April 1894.4011 28. Mai [1892]. 3776 1114 - Engels an Stanislaw Mendelson, 1134-Engels an Henry William Lee, 16. April 1894.4014 4.Juli 1892. 3790 1135-Engels an Stanislaw Mendelson, 1115-Engels an Hugo Lindemann und 22.Mai 1894. 4023 Carl Stegmann, 6. Okt. 1892. 1136 - Engels an Witoldjodko-Narkiewicz, 3838 5.Juni 1894.4028 1116 - Engels an Charles Bonnier, 24.0kt. 1137-Engels an Julius Motteier, 2I.Juli 1892.3846 1894.4040 1117 - Engels an Sergej Michailowitsch Krawtschinski (Stepniak), 5.Nov. 1138 - Engels an die englischen sozialistischen und Arbeiterorganisationen 1892.3850 1118-Engels an Sergej Michailowitsch [6.Aug. 1894]. 4045 1139-Engels an Thomas Clarke [nicht Krawtschinski (Stepniak), 15.Nov. vordem 15.Aug. 1894]. 4048 1892.3855 1119 - Engels an Fanny Markowna Kraw1140 - Engels an EduardBernstein, ö.Sept. 1894.4052 tschinskaja (Stepniak), ö.Dez. 1892. 3871 1141 - EngelsanEduardBernstein, 18.Sept. 1120-Engels an Maria Mendelsonowa, 1894.4053 10.Jan. 1893. 3882 735 1142-Engels an Maria Mendelsonowa, 26.0kt. 1894.4058 1143 - Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow, 1. Nov. 1894.4060 1144-Engels an seine Testamentsvollstrecker [Samuel Moore, Eduard Bernstein und Louise Freyberger], 14.Nov. 1894.4065 1145 - Engels an Eduard Bernstein, H.Nov. 1894.4067 1146 - Engels an Eduard Bernstein, 20.Nov. 1894. 4070 1147 - Engels an den Deutschen Bildungsverein für Arbeiter, 6. Dez. 1894. 4079 1148 - Engels an Witold Jodko-Narkiewicz, 14.Dez. 1894.4082 1149-Engels an George William Lamplugh, 21. Dez. 1894.4086 1150-Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch, 30.Jan. 1895.4110 1151 - Engels an Witold Jodko-Narkiewicz, 2.Febr. 1895.4111 1152 - Engels an Julius Motteier, 23. Febr. 1895.4117 II53-Engels an Julius Motteier,2.März 1895.4120 1154 - Engels an den Vorstand des Deutschen Bildungsvereins für Arbeiter, 1 I.März 1895. 4124 1155 - Engels an Conrad Schmidt, 12.März 1895.4126 1156-Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch,22.März 1895.4133 1157-Engels an Harry Quelch, 2.April 1895.4137 1158 - Engels an das Komitee der Indepen* dent Labour Party [zweite Aprilhälfte 1895]. 4145 1159-Engels an Stanislaw Mendelson, 23. April 1895. 4149 1160-Engels an Eduard Bernstein, 18.Juni 1895. 4160 1161 - Engels an Boleslaw Antoni Jedrzejowski, 28.Juni 1895. 4161 736 1162 - Engels an Louise Freyberger, 1 .Juli 1895.4165 1163 - Engels an Eduard Bernstein, 4. Juli 1895.4166 1164-Engels an Eleanor Marx-Aveling, 9. Juli 1895.4169 Lunz (Österreich) 1 - Engels an Victor Adler, 19. Aug. 1892. 3812 2 - Engels an August Bebel, 25. Aug. 1892. 3817 3 - Engels an Victor Adler, 3O.Aug. 1892. 3818 Lüttich 1 - Engels an Theodor Cuno, 1 O.Juni 1872. 2454 2 - Engels an Theodor Cuno, 5. Juli 1872. 2460 3 - Engels an Theodor Cuno, 4. Aug. 1872. 2471 Madeira 1 -Marx an Carl Siebel, lO.Nov. 1867. 2105 Madrid 1 - Engels an den Spanischen Föderalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 13.Febr. 1871.2246 2 - Engels an Francisco Mora [um den 2O.April 1871]. 2268 3 - Engels an den Spanischen Föderalrat, 25.Nov. 1871.2377 4-Engels an Paul Lafargue, 30.Dez. 1871.2391 5 - Engels an Paul Lafargue, 19.Jan. 1872. 2399 6 - Marx an Laura Lafargue, 28. Febr. 1872.2416 7-Engels an Paul Lafargue, 11.März 1872.2422 8-Engels an Laura Lafargue, 11.März 1872.2423 9 - Marx an Paul Lafargue, 21 .März 1872. 2430 10 - Engels an den Spanischen Föderalrat [27.März 1872]. 2432 11 - Engels an den Spanischen Föderalrat, 24JuIi 1872.2466 12 - [Engels] Der Generalrat an die Neue Madrider Föderation, 15.Aug. 1872. 2475 13 - Engels an Jose Mesa, 24. März 1891. 3642 14-Engels an das Nationalkomitee der Spanischen Sozialistischen Arbeiterpartei [lö.Sept. 1892]. 3825 15 - Engels an Pablo Iglesias [Mitte April 1893]. 3922 16 - Engels an den Redakteur der Zeitung „El Socialista" [Mitte April 1893]. 3923 17-Engels an Pablo Iglesias [26.März 1894]. 4009 18-Engels an Pablo Iglesias [zwischen dem 9. und lö.Aug. 1894]. 4046 19-Engels an Pablo Iglesias [16.März 1895]. 4129 9 - Engels an das Organisationskomitee des internationalen Meetings für die Rechte der Arbeit, 9.April 1891.3653 10-Engels an Filippo Turati, ö.Febr. 1892.3735 11 - Engels an FilippoTurati.den 13.Febr. 1892.3737 12-Engels an Filippo Turati, 18.März 1892.3751 13 - Engels an Filippo Turati, 7.Jan. 1893. 3881 14 - Engels an FilippoTurati,30. Jan. 1893. 3892 15-Engels an Filippo Turati [I.Febr. 1893]. 3893 16-Engels an Filippo Turati, 12. März 1893.3904 17 - Engels an Filippo Turati, 6. Juni 1893. 3932 18-Engels »n Filippo Turati, I2.Juli 1893.3940 19 - Engels an Filippo Turati, 20. Juli 1893. 3944 20 - Engels an Filippo Turati, 26.Jan.1894. 3994 21 - Engels an Filippo Turati, 12. April Mailand 1 - Engels an die Redaktion der Zeitung „II Gazzettino Rosa", 20.Okt. 1871. 2352 2-Engels an Theodor Cuno, 13.Nov. 1871.2365 3 - Engels an Theodor Cuno, 24. Jan. 1872.2401 4 - Engels an den Direktor1 der Zeitung „II Gazettino Rosa", 7. Febr. [1872]. 2407 *> 5 - Marx an den Redakteur der Zeitung „IlGazettinoRosa",23.Mai1872.2445 6 - Engels an Enrico Bignami [23. Febr. 1877]. 2657 7 - Engels an FilippoTurati, 7.MärzI891. 3635 8 - Engels an Romualdo Fantuzzi, 2. April [1891]. 3648 47 Marx/Engels-Verzeichnis II 1894.4013 22 - Engels an Filippo Turati, 11. Mai 1894. 4018 23 - Engels an Filippo Turati, 31 .Juli 1894. 4043 24-Engels an Filippo Turati, 16.Aug. 1894.4049 25 - Engels an die Redaktion der „Critica Sociale", 27.0kt. 1894.4059 26 - Engels an Filippo Turati, 4.Dez. 1894. 4078 27 - Engels anFilippoTurati,28.Juni 1895. 4162 28 - Engels an Filippo Turati, 4. Juli 1895. 4167 Mainz 1 - Engels an Paul Stumpf, 30.Nov. 1892. 3862 737 2-Engels an Paul Stumpf, 3.Jan. 1895. 4095 Malvern (England) 1 - MarxanJennyLonguet[16.Sept.l878]. 2727 2 - Marx an Jenny Marx, 17. Sept. 1878. 2728 Manchester 1 - Marx an Engels, 19.Nov, 1850. 44 2 - Marx an Engels, 23.Nov. 1850. 45 3 - Marx an Engels, 2. Dez. [1850]. 47 4 - Marx an Engels, 6.Jan. [1851]. 49 5 - Marx an Engels, 7. Jan. 1851. 50 6 - Marx an Engels, 22. Jan. 1851. 52 7 - Marx an Engels, 27.Jan. 1851. 54 8 - Marx an Engels, 3. Febr. 1851. 56 9 - Marx an Engels, 10. Febr. 1851. 58 10 - Marx an Engels, 11 .Febr. 1851. 59 11 - Marx an Engels, 23.Febr. [1851]. 62 12 - Marx an Engels, 24.Febr. 1851. 63 13 - Marx an Engels [26.Febr. 1851]. 66 14 - Marx an Engels, I .März 1851. 70 15 - Marx an Engels, 8. März 1851. 71 16 - Marx an Engels, 17.März 1851. 74 17 - Marxan Engels [22.März 1851]. 76 18 - Marx an Engels, 31 .März 1851. 77 19 - Marx an Engels, 2.April 1851. 78 20 - Marx an Engels, 15.April [1851]. 80 21 - Marxan Engels, 3.Mai 1851. 84 22 - Marx an Engels, 5.Mai [1851]. 85 23 - Marx an Engels, 16. Mai 1851. 90 24 - Marx an Engels, 21 .Mai 1851. 92 25 - Marx an Engels, 28.Mai 1851. 94 26 - Marx an Engels, 16. Juni 1851. 96 27 - Marx an Engels, 13. Juli 1851. 99 28 - Marx an Engels [um den 17. Juli 1851]. 100 29 30 31 32 - Marxan Engels, 31.Juli 1851. 104 Marx an Engels, 8. Aug. 1851. 106 Marx an Engels, 14. Aug. 1851. 109 Marx an Engels [um den 2O.Aug. 1851]. 110 33 - Marx an Engels, 25.Aug. 1851. 112 738 34 - Marx an Engels, 31 .Aug. 1851. 114 35 - Marx an Engels, 13. Sept. 1851. 118 36 - Marx an Engels, 23. Sept. 1851. 121 37 - Marx an Engels, 13.0kt. 185 1. 124 38 - Marx an Engels, 19.0kt. 185 1. 126 39 - Marx an Engels, 25.01rt. 185 1. 127 40 - Marx an Engels, 24.Nov. 1851. 129 41 -Marx an Engels, I.Dez. 1851. 131 42 - Marx an Engels, 9.Dez. 1851. 133 43 - Marx an Engels, 2O.Jan. 1852. 138 44 - Marx an Engels, 24. Jan. 1852. 140 45 - Marx an Engels, 4.Febr. 1852. 144 46 - Marx an Engels, 6. Febr. 1852. 145 47 - Marx an Engels, 18. Febr. 1852. 147 48 - Marx an Engels,23.Febr.[1852]. 149 49 - Marx an Engels, 27. Febr. 1852. 150 50 - Marx an Engels, 3. März 1852. 152 51 - Marx an Engels, 30. März 1852. 154 5 2 - Marx an Engels, 5. April 1852.156 5 3 - Marx an Engels, 14. April 1852.157 5 4 - Marx an Engels, 24. April 1852.159 5 5 - Marx an Engels, 30. April 1852. 163 5 6 - Marx an Engels, 6. Mai 1852.166 57 - Marx an Engels, 13. Mai 1852.168 58 - Marx an Engels, 22.Mai 1852. 172 59 - Marx an Engels, 3. Juli 1852. 175 60 - Marx an Engels, 13.Juli 1852. 177 61 - Marx an Engels, 20. Juli 1852. 179 62 - Marx an Engels, 2. Aug. 1852. 181 63 - Marx an Engels, 5.Aug. 1852. 182 64 - Marx an Engels, 6.Aug. 1852. 184 65 - Marxan Engels, 10.Aug. 1852. 186 66 - Marx an Engels, 19.Aug. 1852. 188 67 - Marx an Engels, 27. Aug. 1852. 190 68 - Marx an Engels, 3O.Aug. 1852. 191 69 - Marx an Engels, 2.Sept. 1852. 192 70 - Marx an Engels, 8. Sept. 1852. 194 71 - Marx an Engels, 9.Sept. 1852. 195 72 - Marx an Engels, 18.Sept. 1852. 197 73 - Marx an Engels, 23.Sept. 1852.200 74 - Marx an Engels, 28.Sept. 1852.202 75 - Marx an Engels, 12.0kt. [1852]. 206 76 - Marx an Engels, 20. Okt. 1852. 209 77 - Marx an Engels, 25.Okt. 1852. 211 78 - Marx an Engels, 26.0kt. [1852]. 212 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 - Marx an Engels, 27.Okt. 1852. 214 Marx an Engels, 2 8 . 0 b . 1852. 215 Marx an Engels, 2.Nov. 1852. 219 Marx an Engels, 4.Nov. 1852. 220 Marx an Engels, lO.Nov. 1852. 222 Marx an Engels, I6.Nov. 1852. 223 Marx an Engels, I9.Nov. 1852. 224 Marx an Engels, 3.Dez. 1852. 227 Marx an Engels, 14-Dez. 1852. 228 Marx an Engels, 1 I.Jan. 1853. 229 Marx an Engels, 21 J a n . 1853. 230 Marx an Engels, 29. Jan. 1853. 231 Marx an Engels, 23. Febr. 1853.233 Marx an Engels, lO.März 1853. 235 Marx an Engels, 22.[-23.]März'1853. 237 94 - Marx an Engels, 23. April 1853. 239 95 - Marx an Engels, 26. April 1853. 240 96 - Marx an Engels, 27. April 1853. 242 97 - Marx an Engels, 28. April 1853. 244 98 - Marx an Engels, 21 .Mai 1853. 246 99 - Marx an Engels, 2Juni 1853. 250 100 - Marx an Engels, H.Juni 1853. 253 101 - Marx an Engels, 29.Juni 1853. 254 102 - Marx an Engels, 8. Juli 1853. 255 103 - Marx an Engels, 18.Juli 1853.257 104 - Marx an Engels, 18.Aug. 1853. 258 105 - Marx an Engels, 3. Sept. 1853. 260 106 - Marx an Engels, 7.Sept. 1853. 261 107 - Marx an Engels, 17.Sept. 1853. 262 108 - Marx an Engels, 28.Sept. 1853.264 109 - Marx an Engels, 3O.Sept. 1853. 266 110 - Marx an Engels, 8. Okt. 1853. 267 111 - Marx an Engels, 12. Okt. 1853. 268 112 - Marx an Engels, 28. Okt. 1853. 269 113 - Marx an Engels, 2.Nov. 1853. 270 114 - Marx an Engels, 6.Nov. [1853]. 271 115 - Marx an Engels, 21 .Nov. 1853. 272 116 - Marx an Engels, 23.Nov. 1853. 274 117 - Marx an Engels, 2.Dez. 1853. 275 118 - Marx an Engels [um den 12.Dez. 1853]. 276 119 - Marx an Engels, H.Dez. 1853. 277 120 - Marx an Engels, 5. Jan. 1854. 278 121 - Marx an Engels, 1 O.Jan. 1854. 279 122 123 124 125 126 127 - Marx an Engels, 18.Jan. 1854. 280 Marx an Engels, 25. Jan. 1854.281 Marx an Engels, 9.Febr. 1854. 282 Marx an Engels, 15. Febr. 1854. 283 Marx an Engels, 9.März 1854. 284 Marx an das Arbeiterparlament, 9. März; 1854.1820 128-Marx an Engels [um den 11.März 1854]. 285 129 - Marx an Engels, 17.März 1854.286 130 - Marx an Engels, 29.März 1854.288 131 - Marx an Engels, 4.April 1854. 290 132 - Marx an Engels, 19. April 1854. 291 133 - Marx an Engels, 22.A P ril 1854.294 134 - Marx an Engels, 29. April 1854. 296 135 - Marx an Engels, 3.Mai 1854. 298 136 - Marx an Engels, 6. Mai 1854. 299 137 - Marx an Engels, 22.Mai 1854. 301 138 - Marx an Engels, 3. Juni 1854. 302 139 - Marx an Engels, 13Juni 1854. 304 140 - Marx an Engels, 21. Juni 1854. 306 141 - Marx an Engels, 27.Juni 1854. 307 142 - Marx an Engels, 7. Juli 1854. 309 143 - Marx an Engels, 22. Juli 1854. 311 144 - Marx an Engels, 27. Juli 1854. 312 145 - Marx an Engels, 8. Aug. 1854. 313 146- Marx an Engels, 26.Aug. 1854. 314 147 - Marx an Engels, 2. Sept. 1854. 315 148 - Marx an Engels, 13. Sept. 1854. 316 149 - Marx an Engels, 22.Sept. 1854. 317 150 - Marx an Engels, 29.Sept. 1854. 318 151 - M a r x an Engels, 10. Okt. 1854.319 152 - Marx an Engels, 17.Okt. 1854. 320 153 - Marx an Engels, 25. Okt. 1854. 321 154 - Marx an Engels, 26. Okt. 1854.322 155 - Marx an Engels, lO.Nov. 1854. 323 156 - Marx an Engels, 22. Nov. 1854. 324 157 - Marx an Engels, 30.Nov. 1854. 325 158 - Marx an Engels, 2.Dez. 1854. 326 159 - Marx arfEngels, 8.Dez. 1854. 327 160 - Marx an Engels, 15.Dez. 1854.328 161 - M a r x an Engels, 12Jan. 1855.329 162 - Marx an Engels, 17. Jan. 1855. 330 163 - Marx an Engels, 19.Jan. 1855. 331 164 - Marx an Engels, 24. Jan. [1855]. 332 739 165 - Marx an Engels, 30. Jan. 1855. 333 166 - Marx an Engels, 31 Jan. 1855. 334 167 - Marx an Engels, 2. Febr. 1855. 335 168 - Marx an Engels, 13. Febr. 1855. 336 169 - Marx an Engels, 3. März 1855. 337 170 - Marx an Engels, 8.März 1855. 338 171 - Marx an Engels, lö.März 1855. 339 172 - Marxan Engels, 27.März 1855. 340 173 - Marxan Engels, 3O.März 1855. 341 174 - Marx an Engels, 6. April 1855.342 175 - Marx an Engels, 12.April 1855. 343 176 - Marxan Engels, 16.April[1855].344 177 - Marx an Engels, 16. Mai 1855. 345 178 - Marx an Engels, 18. Mai 1855. 346 179 - Marxan Engels, 15.Juni [1855]. 347 180 - Marx an Engels, 26. Juni 1855. 348 181 - Marx an Engels, 29. Juni [1855]. 349 182 - Marx an Engels, 3. Juli 1855. 350 183 - Marx an Engels, 17. Juli 1855. 351 184 - Marx an Engels, 7. Aug. 1855. 352 185 - Marx an Engels, 1 .Sept. 1855. 353 186 - Marx an Engels, 6.Sept. 1855. 354 187 - Marx an Engels, 11 .Sept. 1855. 355 188 - Marx an Engels, 7.Dez. 1855. 356 189 - Marx an Engels, 11 .Dez. 1855. 357 190 - Marx an Engels, H.Dez. 1855.359 191 - Marx an Engels, 18. Jan. 1856. 360 192 - Marx an Engels, 12.Febr. 1856. 362 193 - Marx an Engels, 13. Febr. 1856. 363 194 - Marx an Engels, 29. Febr. 1856. 364 195 - Marx an Engels, 5. März 1856. 365 196 - Marx an Engels [25.März 1856]. 367 197 - Marx an Engels, lO.April 1856. 368 198 - Marxan Engels, 16-April[1856].370 199 - Marx an Engels, 26. April 1856. 371 200 - Marx an Engels, 7.Mai 1856. 372 201 - Marx an Engels, 8.Mai 1856. 373 202 - Marx an Engels, 23.Mai 1856. 374 203 - Marx an Engels, 29.Mai 1856. 377 204 - Marx an Engels, 5. Juni 1856. 378 205 - Marx an Engels, 6. Juni 1856. 379 206 - Marx an Engels, 28. Juli 1856. 380 207 - Marxan Engels, 1. Aug. 1856. 381 208 - Marx an Engels, 22.Sept. 1856. 383 209 - Marx an Engels, 26. Sept. 1856. 384 740 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 - Marx an Engels, 16.0kt. 1856. 386 Marx an Engels, 30.Okt. 1856. 387 Marx an Engels, 30.Olct. 1856. 388 Marx an Engels, 2.Dez. 1856. 390 Marxan Engels, 22.Dez. [185]6. 391 Marx an Engels, lO.Jan. 1857. 392 Marx an Engels, 14.Jan. 1857. 393 Marx an Engels, 20. Jan. 1857. 394 Marx an Engels, 23. Jan. 1857. 396 Marx an Engels, Ö.Febr. 1857. 397 Marxan Engels, 16-Febr. 1857. 398 Marx an Engels,24.Febr.[1857].399 Marxan Engels, 18.März [1857]. 401 Marx an Engels, 24.März 1857.403 Marx an Engels, 31 .März 1857.404 Marx an Engels, 9. April 1857. 407 Marx an Engels, 21 .April 1857. 408 Marx an Engels, 23. April 1857. 410 Marx an Engels, [London] 8. Mai 1857.411 229 - Marx an Engels, 22.Mai 1857. 414 230 - Marx an Engels, 23.Mai 1857. 415 231 - Marxan Engels, 15.Juni 1857. 418 232 - Marx an Engels, 29Juni [1857]. 419 233 - Marx an Engels, 3. Juli [1857]. 420 234 - Marx an Engels, 3.Juli [1857]. 421 235 - Marx an Engels, Ö.Juli 1857. 422 236 - Marx an Engels, 8.Juli 1857. 423 237 - Marx an Engels, 11 Juli 1857. 425 238 - Marx an Engels, 14Juli 1857. 426 239 - Marx an Engels, lö.Juli [1857]. 427 240 - Marx an Engels, 24. Juli 1857.428 241 - Marx an Engels, 26. Aug. 1857. 434 242 - Marx an Engels, 13.Nov. 1857. 452 243 - Marx an Engels, 24.Nov. 1857.456 244 - Marx an Engels, 8.DeZ. 1857. 458 245 - Marx an Engels, 18.Dez. 1857. 462 246 - Marx an Engels, 22.Dez. 1857.463 247 - Marx an Engels, 25.Dez. 1857.464 248 - Marx an Engels, 3O.DeZ. 1857. 465 249 - Marx an Engels, 1 Jan. 1858. 467 250 - Marx an Engels, 5. Jan. [1858]. 468 251 - Marx an Engels, 7Jan. 1858. 471 252-Marx an Engels, 11. Jan. [1858]. 472 253-Marx an Engels [um den 16.] Jan. 1858.475 254 - Marx an Engels, 23. Jan. 1858. 476 255 - Marx an Engels, 28.Jan. [1858]. 479 256 - Marx an Engels, 29. Jan. 1858. 480 257 - Marx an Engels, l.Febr. 1858. 482 258 - Marx an Engels, lO.Febr. [1858]. 484 259 - Marx an Engels, 14. Febr. 1858. 486 260 - Marx an Engels, 22.Febr. 1858. 488 261 - Marx an Engels, 2.März 1858. 491 262 - Marx an Engels, 5. März 1858. 493 263 - MarxanEngels, 15.März [1858].495 264 -Marx an Engels, I9.März [1858]. 498 265 - Marx an Engels, 29. März 1858. 500 266 - Marx an Engels, 2.April 1858. 501 267 - Marx an Engels, 29.ApriI 1858. 504 268 - Marx an Engels, 1 .Mai [1858]. 506 269 - Marx an Engels, 31. Mai 1858.507 270 - Marx an Engels, 7. Juni 1858. 508 271 - Marx an Engels, 2. Juli 1858. 510 272 - Marx an Engels, 15.Juli 1858. 512 273 - Marx an Engels, 2O.Juli 1858. 514 274 - Marx an Engels, 25. Juli [1858]. 515 275 - Marx an Engels, 8. Aug. 1858. 516 276 - Marx an Engels, B.Aug. 1858. 518 277 - Marx an Engels, 18. Aug. 1858. 519 278 - Marx an Engels, 21 .Sept. 1858. 520 279 - Marx an Engels, 8. Okt. 1858. 522 280 - Marx an Engels [22.0kt. 1858]. 524 281 - Marx an Engels, 2.Nov. 1858. 525 282 - Marx an Engels, lO.Nov. 1858. 526 283 - Marx an Engels, 24.Nov. 1858. 527 284 - Marx an Engels, 29.Nov. 1858. 528 285 - Marx an Engels, 11.Dez. 1858. 529 286 - Marx an Engels, I6.Dez. 1858. 530 287-Marx an Engels, 17.Dez. [1858]. 531 288 - Marx an Engels, 22.Dez. 1858. 532 289 - Marx an Engels, 28.Dez. 1858. 533 290 - Marx an Engels, 3O.Dez. 1858. 534 291 - Marx an Engels, 6. Jan. 1859. 535 292 - Marx an Engels, 8. Jan. 1859. 536 293 - Marx an Engels [zwischen dem 13. und 15.Jan. 1859]. 537 294 - Marx an Engels, 21 Jan. [1859]. 538 295 - Marx an Engels [26. Jan. 1859]. 539 296 - Marx an Engels, 28.Jan. 1859.541 297 - Marx an Engels, 2.Febr. 1859. 542 298 - Marx an Engels, 8. Febr. 1859. 543 299 - Marx an Engels, 9. Febr. 1859. 544 300 - Marx an Engels, 15. Febr. 1859. 547 301 - Marx an Engels[2l.Febr. 1859]. 548 302 - Marx an Engels, 22. Febr. 1859. 549 303 - Marx an Engels, 25. Febr. 1859. 550 304 - Marxan Engels, 25.Febr. 1859. 551 305 - Marx an Engels, 3. März 1859. 552 306 - Marx an Engels, 10. März 1859. 554 307 - Marx an Engels, JÖ.MärZ 1859. 555 308 - Marx an Engels [22.März 1859]. 556 309 - Marx an Engels, 25. März [1859J.557 310 - Marx an Engels, I.April 1859. 558 311 - Marx an Engels, 9. April 1859. 559 312 - Marx an Engels, 12.April 1859. 561 313 - Marxan Engels, lö.April [1859]. 562 314 - Marxan Engels, 19.April [1859]. 563 315 - Marx an Engels, 22. April 1859. 564 316 - Marx an Engels, 6.Mai 1859. 565 317 - Marx an Engels, 16. Mai 1859. 566 318 - Marx an Engels, 18.Mai 1859. 567 319 - Marx an Engels, 24.Mai 1859.569 320 - Marx an Engels, 25. Mai 1859. 570 321 - Marx an Engels, 27.Mai [1859]. 571 322 - Marx an Engels, 28. Mai [1859]. 572 323 - Marx an Engels, 1 Juni 1859. 573 324 - Marx an Engels, 7Juni [1859]. 574 325 - Marx an Engels, I O.Juli 1859. 575 326 - Marx an Engels, H.Juli 1859. 576 327 - Marx an Engels, 18 Juli 1859. 578 328 - Marx an Engels, I9.Juli 1859. 580 329 - Marx an Engels, 22. Juli 1859. 582 330 - Marx an Engels, 1 .Aug. 1859. 584 331 - Marx an Engels, 8. Aug. 1859. 586 332 - Marx an Engels, B.Aug. 1859. 588 333 - Marx an Engels, 26.Aug. [1859]. 589 334 - Marx an Engels [5. Sept. 1859]. 590 335 - Marx an Engels, 21 .Sept. 1859. 592 336 - Marx an Engels, 23.Sept. [1859]. 594 337 - Marx an Engels [27.Sept. 1859]. 596 338 - Marx an Engels, 28.Sept. [1859].597 339 - Marx an Engels, 5. Okt. [1859]. 599 340 - Marx an Engels, lO.Okt. 1859. 600 741- 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 - 367 368 369 370 - Marx an Engels, 26. Okt. 1859. 601 Marx an Engels, 3.Nov. 1859. 603 Marx an Engels, 7.Nov. 1859.605 Marx an Engels, 16.Nov. 1859. 606 Marx an Engels [17.Nov. 1859]. 607 Marx an Engels, I9.Nov. 1859. 609 Marx an Engels, 26.Nov. 1859. 610 Marx an Engels, lO.Dez. 1859. 612 Marx an Engels, 13.Dez. 1859. 614 Marx an Engels, 2O.Dez. 1859.616 Marx an Engels [nach dem 11. Jan. 1860]. 617 Marx an Engels, 25.Jan. 1860. 618 Marx an Engels, 28. Jan. [1860]. 620 Marx an Engels, 31 .Jan. 1860. 622 Marx an Engels, 3. Febr. 1860. 625 Marx an Engels, 4. Febr. 1860. 627 Marx an Engels, 7. Febr. 1860. 629 Marx an Engels, 9.Febr. 1860.630 Marx an Engels, 13. Febr. 1860. 633 Marx an Engels, 14.Febr. 1860. 634 Marx an Engels, 15.Febr. 1860. 635 Marx an Engels, 9. April 1860. 637 Marx an Engels, 12. April 1860. 638 Marx an Engels, lö.April 1860. 639 Marx an Engels, 17.April 1860. 640 Engels an Gottfried Ermen, 19. April 1860.1924 Marx an Engels, 24. April 1860. 641 Marx an Engels, 7. Mai 1860.642 Marx an Engels, 8.Mai 1860. 644 Marx an Carl Siebel, 15.Mai [1860]. 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 - Marx an Marx an Marx an Marx an Marx an Marx an Marx an Marx an Marx an Marx an Marx an Marx an 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 - 1931 742 Engels, 28.Mai 1860. 647 Engels, 2. Juni 1860.649 Engels, H.Juni 1860. 650 Engels, 16. Juni 1860.651 Engels, 25. Juni 1860. 654 Engels [26.Juni 1860]. 655 Engels, 28.Juni 1860. 658 Engels, 9Juli [1860]. 660 Engels, 17Juli [1860]. 661 Engels,2I.Juli 1860.662 Engels, 25Juli [1860]. 664 Engels, 29.Juli [1860]. 665 383 384 385 386 387 - Marx an Engels, 4. Aug. [1860]. 667 Marx an Engels, 27. Aug. 1860. 668 Marx an Engels, 29. Aug. 1860.669 Marx an Engels, 1 .Sept. 1860.670 Marx an Engels [Anfang Sept. 1860]. 671 388 - Marx an Engels, 13.Sept. 1860. 672 389 - Marx an Engels, I5.Sept. 1860. 673 390-Marx an Engels, 2O.Sept. [1860]. 675 391 - Marx an Engels, 25.Sept. 1860. 676 392 - Marx an Engels, 2.0kt. 1860. 678 393 - Marx an Engels, 11 .Okt. 1860.680 394 - Marx an Engels, 25. Okt. 1860. 681 395 - Marx an Engels, 5.Nov. 1860. 682 396 - Marx an Engels, B.Nov. 1860. 683 397 - Marx an Engels, I4.Nov. 1860. 684 398 - Marx an Engels, 21.Nov. 1860. 685 399 - Marx an Engels, 23.Nov. 1860. 686 400 - Marx an Engels, 26.Nov. [1860]. 687 401 - Marx an Engels, 28.Nov. 1860. 688 402 - Marx an Engels, 5.Dez. [1860]. 691 403 - Marx an Engels, 6.Dez. 1860. 692 404 - Marx an Engels, 12.Dez. [1860]. 693 405 - Marx an Engels, I8.Dez. 1860. 695 406 - Marx an Engels, 19.Dez. 1860. 697 407 - Marx an Engels, 23.Dez. 1860. 698 408 - Marx an Engels, 26. Dez. 1860. 699 409 - Marx an Engels, 27.Dez. 1860. 700 410 - Marx an Engels, 3. Jan. 1861. 701 411 - Marx an Engels, 8. Jan. 1861.703 412 - Marx an Engels, lO.Jan. 1861. 704 413 - Marx an Engels, 18.Jan. [1861]. 705 414 - Marx an Engels, 22.Jan. [1861]. 706 415 - Marx an Engels, 29. Jan. 1861. 707 416-Marx an Engels, 31Jan. [1861]. 708 417-Marx an Engels, 2.Febr. 1861.710 418 -Marx an Engels, 14.Febr. 1861.713 419 - Marx an Engels, 27. Febr. 1861. 714 420 - Engels an das Direktorium der Schiller-Anstalt [umden 3. Mai 1861 ]. 1969 421 - Marx an Engels, 7.Mai 1861. 715 422 - Marx an Engels, 10. Mai 1861. 716 423 - MarxanEngels, lö.Mai 1861. 717 424 - Marx an Engels, lO.Juni 1861. 718 425 - Marxan Engels, 19. Juni 1861. 720 426 - Marx an Engels, 1 Juli 1861. 721 427 - Marx an Engels, 5. Juli 1861. 723 428 - Marx an Engels, 12. Juli 1861. 724 429 - Marx an Engels, 20. Juli 1861. 725 430 - Marx an Engels, 3. Aug. 1861.726 431 - Marxan Engels, 28.Sept. 1861. 727 432 - Marx an Engels, 30. Okt. 1861. 728 433 - Marx an Engels, 6.Nov. 1861. 729 434 - Marx an Engels, 18.Nov. [1861]. 730 435 - Marxan Engels, 20.Nov. [1861]. 731 436 - Marx an Engels, 5.Dez. [1861]. 734 437 - Marx an Engels, 9.Dez. 1861. 735 438 - Marx an Engels, 13.Dez. 1861. 736 439 - Marx an Engels, 19.Dez. 1861. 737 440 - Marx an Engels, 27.Dez. 1861. 738 441 - Marx an Engels, 25. Febr. 1862. 739 442 - Marx an Engels, 3.März 1862.741 443 - Marx an Engels, 6. März 1862.743 444 - Marx an Engels, 15. März 1862. 745 445 - Marxan Engels, 28.April 1862. 746 446 - Marx an Engels, 6. Mai [1862]. 748 447 - Marx an Engels, 19. Mai 1862. 751 448 - Marx an Engels, 27.Mai 1862.753 449 - Marx an Engels [um den 6Juni 1862]. 756 450 - Marxan Engels, 18.Juni 1862.757 451 - Marxan Engels, 5.Juli [1862]. 759 452 - Marxan Engels, 1 I.Juli [1862]. 760 453 - Marxan Engels, 2I.Juli [1862]. 761 454 - Marx an Engels, 30. Juli [1862]. 763 455 - Marx an Engels, 2.Aug. 1862. 766 456 - Marx an Engels, 7.Aug. [1862]. 767 457 - Marx an Engels, 9. Aug. 1862. 769 458 - Marx an Engels, 14.Aug. 1862. 772 459 - Marx an Engels, 2O.Aug. [1862]. 773 460 - Marxan Engels, lO.Sept. [1862]. 777 461-Marx an Wilhelm WolfF, 4.0kt. 1862.1989 462 - Marxan Engels, 29.Okt. 1862.779 463 - Marx an Engels, 4.Nov. 1862. 780 464-Marx an Engels, 9.Nov. [1862]. 782 465 - Marxan Engels [14.Nov. 1862]. 783 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 - 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 - Marxan Engels, 17.Nov. [1862]. 785 Marx an Engels, 20.Nov. 1862. 786 Marx an Engels, 24. Dez. 1862. 787 Marx an Engels, 2. Jan. 1863. 790 Marx an Engels, 8. Jan. 1863. 792 Marx an Engels, 24. Jan. 1863. 794 Marx an Engels, 28Jan. 1863. 796 Marx an Engels, 13. Febr. 1863. 797 Marx an Engels, 17.Febr.[1863].798 Marx an Engels, 2O.Febr. 1863. 801 Marxan Engels, 21.Febr. 1863. 803 Marx an Engels, 24. März 1863. 804 Marx an Engels, 9. April 1863.806 Marx an Engels, 18. April 1863. 807 Marx an Engels, 29.Mai 1863. 810 Marxan Engels, lO.Juni 1863.811 Marxan Engels, 12. Juni 1863.813 Marx an Engels, 22. Juni 1863.814 Marx an Engels, Ö.Juli 1863. 816 Marx an Engels, 15.Aug. 1863. 817 Marx an Engels, 12.Sept. 1863. 818 Marx an Engels, 2.Dez. 1863. 820 Marx an Engels, 4.DeZ. 1863. 822 Marx an Engels, 22.Dez. 1863. 823 Marx an Engels, 27.De2!. 1863. 824 Marx an Engels, 20. Jan. 1864.826 Engels an den Redakteur des „Manchester Guardian" [vor dem 16. Febr. 1864]. 1997 Marx an Engels, 25. Febr. 1864. 827 Marxan Engels, [11 .März] 1864.828 Marx an Engels, 19.April 1864. 829 Marx an Engels, 23. Mai 1864. 834 Marxan Engels, 26.Mai 1864.835 Marx an Engels, 3. Juni 1864.837 Marx an Engels, 7.Juni 1864. 839 Marx an Engels, 16. Juni 1864. 841 Marx an Engels, I.Juli 1864.842 Marxan Engels, 4.Juli 1864.843 Marx an Engels, 25. Juli 1864. 845 Marx an Engels, 31 .Aug. 1864.846 Marxan Engels, 2.Sept. 1864.848 Marx an Engels, 7. Sept. 1864.850 Marx an Engels, 2.Nov. 1864. 851 Marxan Engels, 4.NoV. 1864. 853 743 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 - Marx an Engels, 14.Nov. 1864. 856 Marx an Engels, 18.Nov. [1864]. 858 Marx an Engels [24.Nov. 1864]. 860 Marx an Engels, 25.Nov. [1864]. 861 Marx an Engels, 2.Dez. 1864. 862 Marx an Engels, 8.Dez. 1864. 863 Marx an Engels, lO.Dez. 1864. 864 Marx an Engels, 22.Dez. 1864. 865 Marx an Engels, 25.Jan. 1865.866 Marx an Engels, 30. Jan. 1865.868 Marx an Engels, 1. Febr. 1865.869 Marx an Engels, 3.Febr. 1865. 870 Marx an Engels [6. Febr. 1865]. 872 Marx an Engels, 6-Febr. [1865]. 873 Marx an Engels, lO.Febr. 1865. 876 Marx an Engels, 11.Febr [I865].877 Marx an Engels, 13.Febr. 1865. 879 Marx an Engels [I6.Febr. 1865]. 880 Marx an Engels, 18.Febr. 1865.881 Marx an Engels [vor dem 22. Febr. 1865]. 884 529 - Marx an Engels, 25.Febr. 1865. 886 530 - Marx an Engels, 4.März 1865.889 531 - Marx an Engels, 7.März 1865.891 532 - MarxanEngels, lO.März [1865].892 533 - Marx an Engels, 13.März 1865. 894 534 - Marx an Engels, 18.März 1865. 896 535-Marx an Engels, II. April [1865]. 897 536 - Engels an Marx, 12.April 1865. 898 537 - Engels an Marx, lö.April 1865. 899 538 - Marx an Engels, 22. April 1865. 900 539-Marx an Engels, l.Mai 1865.901 540 - Marxan Engels, 9.Mai 1865.903 541 - MarxanEngels, 13.Mai 1865.905 542 - Marx an Engels, 2O.Mai 1865. 906 543 - Marx an Engels, 24.Juni 1865. 907 544 - Marxan Engels, 31.Juli 1865. 910 545 - Marx an Engels, 5.Aug. 1865.911 546 - Marx an Engels, 9.Aug. 1865. 913 547 - Marx an Engels, 19.Aug. 1865. 915 548 - Marx an Engels, 22. Aug. 1865. 917 549 - Marx an Engels, 19.0kt. 1865. 919 550 - Marx an Engels, 8.Nov. 1865.920 551 - Marxan Engels, 15.Nov. 1865. 922 744 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 - 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 - Marx an Engels, 20.Nov. 1865. 924 Marx an Engels [2.Dez. 1865]. 926 Marx an Engels, 26.Dez. 1865. 927 Marx an Engels [Ende 1865-Anfang 1866]. 928 Marx an Engels, 5. Jan. 1866. 930 Marx an Engels, 15.Jan. 1866. 931 Marx an Engels, 10. Febr. 1866. 933 Marx an Engels, 13-Febr. 1866.935 Marx an Engels, 14.Febr. 1866.936 Marx an Engels, 2O.Febr. 1866. 938 Marx an Engels, 2.März 1866. 940 Marx an Engels, 6. März 1866.942 Marx an Engels, lO.März 1866.944 Marx an Engels, 15. März 1866. 945 Marx an Engels [16.März 1866]. 946 [Engels] Das Direktorium an alle Mitglieder der Schiller-Anstalt, 19. März 1866.2064 Marx an Engels, 24. März 1866. 947 Marx an Engels, 2.April 1866.949 Marxan Engels, 6.April 1866.952 Marx an Engels, 23. April 1866.954 Marxan Engels, 10.Mai 1866.958 Marx an Engels, 17.Mai 1866. 960 Marx an Engels, 7. Juni 1866. 962 Marx an Engels, 9. Juni 1866. 963 Marx an Engels, 20. Juni 1866.965 Marx an Engels, 7. Juli 1866. 967 Marx an Engels, 21 .Juli 1866. 970 Marx an Engels, 27. Juli 1866. 972 Marx an Engels, 7. Aug. 1866. 974 Marx an Engels, 13. Aug. 1866.976 Marx an Engels, 23. Aug. 1866. 977 Marxan Engels, 26.Sept. 1866.978 Marx an Engels, I.Okt. 1866. 979 Marx an Engels, 3.0kt. 1866. 981 Marx an Engels, 8.Nov. 1866. 983 Marx an Engels, lO.Nov. 1866. 984 Marx an Engels, 8.Dez. 1866. 986 Marx an Engels, 17. Dez. 1866. 988 Marx an Engels, 31 .Dez. 1866. 990 Marx an Engels, 19. Jan. 1867.991 Marx an Engels, 21.Febr. 1867. 993 Marx an Engels, 25.Febr. 1867. 994 594 595 596 597 598 - Marx an Engels, 2. April 1867. 996 Marx an Engels, 13. April 1867. 998 Marx an Engels, 24. April 1867. 999 Marx an Engels, 7.Mai 1867.1001 Marx an Engels [um den 22.Mai 1867]. 1002 599 - Marx an Engels, 3. Juni 1867. 1003 600 - Marx an Engels, 22. Juni 1867.1005 601 - Marx an Engels, 27.Juni 1867. 1008 602 - Marx an Engels, 27. Juni 1867. 1009 603 - [Engels] Das Direktorium der Schiller-Anstalt an die Unterzeichner Zum Fonds für den Bau einer neuen Schiller-Anstalt, 2 8 J u n i 1867. 2093 604 - Marx ai, Engels, lO.Aug. 1867. 1011 605 - Marx an Engels, 14. Aug. 1867. 1013 606 - Marx an Engels, 16. Aug. 1867. 1015 607 - Marx an Engels, 24. Aug. 1867. 1017 608 - Marx an Engels, 31 .Aug. 1867. 1021 609 - Marx an Engels, 4. Sept. 1867. 1023 610 - Marx an Engels, 7.Sept. 1867. 1024 611 - Marx an Engels, 11 .Sept. 1867.1026 612 - Marxan Engels, 12.Sept. 1867. 1028 613 - Marxan Engels, I2.Sept. 1867. 1029 614 - Marx an Engels, 13.Sept. 1867.1031 615 - Marx an Engels, 4 . 0 k . 1867. 1032 616 - Marx an Engels, 9 . 0 k . 1867. 1034 617 - Marx an Engels, 10. O k . 1867. 1035 618 - Marx an Engels, 1 4 . 0 k . 1867. 1038 619 - Marx an Engels, 1 9 . 0 k . 1867. 1041 620 - Marx an Engels, 2.Nov. 1867. 1044 621 - Marx an Engels, 7.Nov. 1867. 1046 622 - Marx an Engels, 9.Nov. 1867. 1048 623 - Marx an Engels, H.Nov. 1867. 1050 624 - Marx an Engels, 27.Nov. 1867.1053 625 - Marx an Engels, 28.Nov. 1867. 1054 626 - Marx an Engels, 29.Nov. 1867.1056 627 - Marx an Engels, 29.Nov. 1867. 1057 628 - Marx an Engels, 30.Nov. 1867. 1059 629 - Marx an Engels, 7.Dez. 1867. 1062 630 - Marx an Engels, 7.Dez. 1867. 1063 631 - Marx an Engels, 14.Dez. 1867. 1065 632 - Marx an Engels, 17.Dez. 1867. 1067 633 - Marxan Engels, 3.Jan. 1868. 1069 6 3 4 - M a r x an Engels, 8.Jan. 1868. 1072 635 ••Marx an Engels, 8.Jan. 1868. 1073 636 • • Marx an Engels, 1 I.Jan. 1868. 1075 637 - • Marx an Engels, 2 5 J a n . 1868. 1078 638 • Marx an Engels, I.Febr. 1868. 1079 639 • Marx an Engels, 4.Febr. 1868. 1081 640- Marx an Engels, 15.Febr.|l868.1083 641 - Marx an Engels, 20. Febr. 1868.1084 642 • Marx an Engels, 4. März 1868. 1087 643 - Marx an Engels, 6. März 1868. 1088 644 - Marxan Engels, H.März 1868. 1091 645 - Marx an Engels, 16. März 1868. 1092 646 - Marxan Engels, 18.März 1868. 1094 647 - Marx an Engels, 23. März 1868. 1096 648 - Marxan Engels, 25.März 1868. 1097 649 - Marxan Engels, I I.April 1868. 1100 650 - Marxan Engels, 18.April 1868. 1102 651 - Marx an Engels, 21 .April 1868.1104 652 - Marx an Engels, 22. April 1868. 1105 653 - Marx an Engels, 3O.April 1868.1107 654 - Marx an Engels, 4. Mai 1868. 1108 655 - Marx an Engels, 7.Mai 1868. 1110 656 - Marx an Engels, 16.Mai 1868. 1113 657 - Marx an Engels, 23. Mai 1868. 1115 658 - Marx an Engels, 27.Mai 1868. 1.117 659 - Marx an Engels, 2O.Juni 1868. 1118 660 • Marx an Engels, 23. Juni 1868. 1120 661 - Marx an Engels,24.Juni[1868]. 1122 662 - Marx an Engels, 26.Juni 1868. 1124 663 • Marx an Engels, 27.Juni 1868. 1126 664 - Marx an Engels, 29.Juni 1868. 1128 665 • Marx an Engels, 2 J u l i [1868]. 1129 666 - Marx an Engels, 4 J u l i 1868. 1131 667 - Marx an Engels, 7. Juli 1868. 1132 668 - Marx an Engels, 11 .Juli 1868. 1134 669 - Marx an Engels, 23. Juli 1868. 1137 670 - Marx an Engels, 29. Juli 1868. 1139 671 - Marx an Engels, 4. Aug. 1868. 1140 672 - Marx an Engels, lO.Aug. 1868. 1142 673 - Marx an Engels, 13.Aug. 1868. 1144 Marx an Engels, 26. Aug. 1868. 1148 674 Marx an Engels, 29.Aug. 1868. 1150 675 Marx an Engels, 9. Sept. 1868. 1152 676 Marx an Engels, 12.Sept. 1868.1153 677 Marx an Engels, 16. Sept. 1868. 678 1155 745 679 - Engels an das Direktorium der Schiller-Anstalt, lö.Sept. 1868.2134 680 - Marx an Engels, 19.Söpt. 1868.1157 681 - Marx an Engels, 23.Sept. 1868. 1159 682 - Marx an Engels, 25. Sept. 1868.1161 683 - Marx an Engels, 25. Sept. 1868. 1162 684 - Marx an Engels, 26.Sept. 1868.1164 685 - Marx an Engels, 29. Sept. 1868. 1165 686 - Marx an Engels, 4. Okt. 1868. 1168 687 - Marx an Engels, lO.Okt. 1868. 117] 688 - Marx an Engels, 15.0kt. 1868. 1174 689 - Marx an Engels, 24.0kt. 1868. 1176 690 - Marx an Engels, 4.Nov. 1868. 1178 691 - Marx an Engels, 7.Nov. 1868. 1181 692 - Marx an Engels, 8.Nov. [1868]. 1182 693 - Marx an Engels, H.Nov. 1868. 1185 694 - Marx an Engels, H.Nov. 1868. 1186 695 - Marx an Engels, I8.Nov. 1868. 1187 696 - Marx an Engels, 23.Nov. 1868. 1190 697 - Marx an Engels, 30.Nov. 1868. 1194 698 - Marx an Engels, 5. Dez. 1868. 1195 699 - Marx an Engels, 6.Dez. 1868. 1196 700 - Marx an Engels, 9.Dez. 1868. 1198 701 - Marx an Engels, 10-Dez. 1868. 1199 702 - Marx an Engels, 12.Dez. 1868. 1201 703 - Marx an Engels, I4.Dez. 1868. 1203 704 - Marx an Engels, I5.DeZ. 1868. 1204 705 - Marx an Engels, 19.Dez. 1868. 1206 706 - Marx an Engels, 23.Dez. 1868. 1207 707 - Marx an Engels, 1 Jan. 1869. 1208 7 0 8 - Marx an Engels, 13-Jan. 1869.1210 709 - Marx an Engels, 23.Jan. 1869. 1212 710 - Marx an Engels, 28.Jan. 1869. 1215 711 - Marx an Engels, 29.Jan. 1869. 1217 712 - MarxanEngels, B.Febr. 1869.1218 713 - Marx an Engels, 15.Febr. 1869.1219 714 - Marx an Engels,24.Febr. 1869.1222 715 - Marx an Engels, I.März 1869. 1224 716 - Marxan Engels, 2.März 1869.1225 717 - Marx an Engels, 3.März 1869. 1226 718 - Marx an Engels, 5.März 1869. 1229 719 - Marxan Engels, H.März 1869.1231 720 - Marxan Engels, 20.März 1869. 1234 721 - Marx an Engels, 29.März 1869.1237 722-Marx an Engels, 5. April 1869. 1240 746 723 - Marx an Engels, 7. April 1869. 1242 724 - Marx an Engels, 8. April 1869. 1244 725 - Marx an Engels, 15. April 1869.1246 726 - MarxanEngels[16.April 1869]. 1248 727 - Marx an Engels, 24.April 1869. 1250 728 - Marx an Engels, 26. April 1869.1252 729-Marx an Engels, I.Mai 1869. 1253 730 - Marx an Engels, 8.Mai 1869. 1256 731 - Marx an Engels, H.Mai 1869. 1258 732 - Marx an Engels, 21.Mai 1869. 1260 733 - Marx an Engels, 16. Juni 1869. 1262 734 - Marx an Engels, 26Juni 1869. 1264 735 - Marx an Engels, 3. Juli 1869. 1267 736 - Marx an Engels, H.Juli 1869. 1269 737 - Marx an Engels, 17. Juli 1869. 1270 738 - Marx an Engels, 22. Juli 1869. 1273 739 - Marx an Engels, 24. Juli 1869. 1274 740 - Marx an Engels, 27. Juli 1869. 1276 741 - M a r x an Engels, 29. Juli 1869. 1277 742 - Marx an Engels, 2. Aug. 1869. 1279 743 - Marx an Engels, 4.Aug. 1869. 1281 744 - Marx an Engels, 10. Aug. 1869. 1282 745 - Marx an Engels, 17. Aug. 1869. 1286 746-Marx an Engels, 18.Aug. 1869.1287 747 - Marx an Engels, 25.Sept. 1869.1289 748 - Marx an Engels, 30. Sept. 1869.1291 749 - Marx an Engels, 23. Okt. 1869. 1293 750 - Marx an Engels, 30.Okt. 1869. 1295 751 - Marx an Engels, 6.Nov. 1869. 1297 752 - Marx an Engels, 12.Nov. 1869. 1299 753 - Marx an Engels, 18.Nov. 1869. 1301 754 - Marx an Engels, 26.Nov. 1869. 1303 755 - Marx an Engels, 4. Dez. 1869. 1305 756 - Marx an Engels, lO.Dez. 1869. 1307 757 - Marx an Engels, 12.Dez. 1869. 1308 758 - Marx an Engels, 17.Dez. 1869. 1311 759-Marx an Engels, 22. Jan. 1870.1314 760 - Marx an Engels, 27.Jan. 1870. 1316 761 - Marxan Engels, lO.Febr. 1870. 1319 762 - Marx an Engels, 12.Febr. 1870.1321 763 - Marxan Engels, 19.Febr. 1870.1323 764 - Marx an Engels,21. Febr. 1870.1324 765 - Marx an Engels, 5.März 1870. 1326 766 - Marx an Engels, 9. März 1870.1328 767 - Marx an Engels, 10. März 1870.1329 768 - Marx an Engels, 19.März 1870.1331 Mannheim 769 - Marx an Engels, 24.März 1870.1333 1 - Engels an Marie Engels, 7.-9. Juli 770 - Marx an Engels, 26. März 1870.1334 1840.1598 771 - Marx an Engels, H.April 1870.1338 2 - Engels an Marie Engels, 4. Aug. 1840: 772 - Marx an Engels, 19.April 1870. 1341 1599 773 - Marx an Engels, 28. April 1870.1343 3 - Engels an Marie Engels, 20.-25. Aug. 774 - Marx an Engels, 29.April 1870. 1345 1840.1600 775 - Marx an Engels, 7.Mai 1870.1347 4 - Engels an Marie Engels, 18./19. Sept. 776-Marx an Engels, 10. Mai 1870. 1840. 1601 1349 5 - Engels an Marie Engels, 19. Okt. 1840. 777-Marx an Engels, 11.Mai 1870. 1351 1602 778 - Marx an Engels, 16. Mai 1870. 1353 6 - Engels an Marie Engels, 6.-9. Dez. 779 - Marx an Engels, 18. Mai 1870. 1355 1840.1604 780 - Marx an Engels, 5. Juli 1870.1357 7 - Engels an Marie Engels, 21.-28. Dez. 781 - Marx an Engels, 8. Juli 1870. 1360 1840.1605 782 - Marx an Engels, 2O.Juli 1870. 1361 8-Engels an Marie Engels, 18.Febr. 783 - Marx an Engels, 28.JuIi 1870. 1363 1841. 1606 784 - Marx an Engels, 29. Juli 1870. 1364 9 - Engels an Marie Engels, 8.-1 I.März 785 - Marx an Engels, I.Aug. 1870. 1366 1841.1608 786 - Marx an Engels, 3. Aug. 1870. 1368 10 - Engels an Marie Engels, 5. April 1841. 787-Marx an Engels, 4.Aug. [1870]. 1609 1369 11 - Engels an Marie Engels [etwa Anfang 788-Marx an Engels, 8.Aug. 1870. Mai 1841]. 1610 1371 12-Engels an Marie Engels [etwa Ende 789 - Marx an Engels, 12. Aug. 1870.1373 Aug. 1841]. 1611 790 - Marx an Engels, 15. Aug. 1870. 1374 13 - Engels an Marie Engels, 9.Sept. 1841. 791 - Marx an Engels, 17.Aug. 1870. 1376 1612 792 - Marx an Engels, 22.Aug. 1870. 1378 14-Engels an Marie Engels, 5.-6.Jan. 793 - Marx an Engels, 30. Aug. 1870. 1379 1842.1613 794 - Marx an Engels, 2. Sept. 1870. 1380 15 - Engels an Marie Engels, 14.-16. April 795 - Marx an Engels, 6. Sept. 1870. 1382 1842.1614 796 - Marx an Engels, lO.Sept. 1870.1384 797 - Marx an Engels, H.Sept. 1870. 1387 Mantua 798 - Marx an Engels, I6.Sept. 1870. 1388 1 - MarxanAchilleLoria,3.Dez.1879.2764 799 - Engels an Marx, 24. Mai 1873. 1396 2 - Marx an Achille Loria, 13. Nov. 1880. 800 - Engels an Marx, 26. Mai [1873]. 1398 2799 801 -Engels an Marx, 3O.Mai 1873. 1399 3 - Engels an Achille Loria [Ende April 18831-2962 802 - Engels an Gottfried Ermen, 1 .Juni 1874.2551 803 - Engels an A.Gouppy, H.Juni 1875. • Margate (Südengland) 1 - Engels an Marx, 27. März 1866.948 2579 804 - Engels an John Darbyshire [nach 2 - Engels an Marx, 2. April 1866.950 dem 17.Febr. 1884]. 3012 3 - Engels an Marx, 4. April 1866. 951 805 - Engels an Carl Schorlemmer, 27. Jan. 4 - Engels an Marx, 10.April 1866.953 1891.3617 5 - Engels an Marx, B.April 1866. 954 747 Milwaukee(USA) 8 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 1 - Marx an Joseph Weydemeyer, 1 .Febr. 9.-11.Aug. 1891.3679 1859.1854 Muirkirk (Schottland) Montreux (Schweiz) 1 - Engels an August Siegel, 28.Mai 1892. 1 - Engels an German Alexandrowitsch 3775 Lopatin [Juni 1870]. 2202 2 - Engels an German Alexandrowitsch München Lopatin [3. April 1878]. 2712 1 - Engels an Georg Heinrich von Vollmar, B.Aug. 1884.3056 Morges (Schweiz) 1 - Marx an Engels [um den 1 .Aug. 1849]. Münster 41 1 -Engels an Levin Schücking, 18.Juni 2 - MarxanEngels, 17.Aug. [1849]. 42 1840.1596 Mornex (Schweiz) 1 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch, 3.April 1890.3520 2 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch, 17. April 1890.3527 3 - Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow, 21.Mai 1894. 4022 4 - Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow, 22.Mai 1894. 4024 Moskau 1 - Marx an Maxim Maximowitsch Kowalewski, 9. Jan. 1877.2646 2 - Marx an Maxim Maximowitsch Kowalewski [April 1879]. 2741 Mount Desert (USA) 1 - Engels an Friedrich 3. Aug. 1886. 3217 2 - Engels an Friedrich 30. Juni 1887.3305 3 - Engels an Friedrich 8.Aug. 1887.3312 4 - Engels an Friedrich 3O.Juli 1890. 3546 5 - Engels an Friedrich 20. Juli 1889.3462 6 - Engels an Friedrich 17. Aug. 1889.3465 7 - Engels an Friedrich 9.Aug. 1890.3552 748 Adolph Sorge, Adolph Sorge, 2 - Engelsan LevinSchücking,2. Juli 1840. 1597 Nancy 1 -Engels an Krastju Rakowski, 13.April 1895.4143 Neapel 1 -Engels an Carlo Cafiero, 16.Juli 1871. 2301 2 - Engels an Carlo Cafiero, 28. Juli 1871. 2310 3 - Engels an Carmelo Palladino, 23.Nov. 1871.2372 4 - Engels an Carlo Cafiero, 14. Juni 1872. 2456 5 - Marx an Carlo Cafiero, 29. Juli 1879. 2748 Neuenahr 1 - Engels an Marx, 25.Aug. 1877. 1450 Adolph Sorge, Adolph Sorge, New Orleans I - Marx an Charles Caron, 26. Juli 1871. 2305 Adolph Sorge, Adolph Sorge, New York 1 - Marxan Joseph Weydemeyer, 16.Okt. Adolph Sorge, 2 - Marx an Joseph Weydemeyer, 31. Okt. 1851. 1747 1851. 1748 3 - Marx an Joseph Weydemeyer, 19. Dez. 25 - Marx an Joseph Weydemeyer [Anfang 1851.1753 Okt. 1853]. 1815 4 - Marx an Joseph Weydemeyer, 1 Jan, 26 - Marx an SigfridMeyer, 3O.April 1867. 1852.1755 2088 5 — Marx an Joseph Weydemeyer, 16. Jan. 27 - Marx an SigfridMeyer, 27.Aug. 1867. 1852.1757 2098 6 - Marx an Joseph Weydemeyer, 23. Jan. 28 - Marx an Sigfrid Meyer, 4. Juli 1868. 1852.1758 2124 7 - Engels an Joseph Weydemeyer, 29 - Marx an Friedrich Adolph Sorge, 23. Jan. 1852.1759 4.Juli 1868.2125 8 - Marx an Joseph Weydemeyer, 30. Jan. 30 - Marx an Sigfrid Meyer, H.Sept. 1868. 1852. 1762 9 - Engels an Joseph Weydemeyer, 30. Jan. 1852.1763 10-Marx an Joseph Weydemeyer, 13. Febr. 1852.1764 11 - Engels an Joseph Weydemeyer, 19. Febr. 1852.1765 12-Marx an Joseph Weydemeyer, 20. Febr. 1852.1766 13 - Marx an Ferdinand Lassalle, 23. Febr. 1852.1767 2132 31 - Marx an August Vogt, 13. Okt. 1868. 2139 32 - Marx an Sigfrid Meyer und August Vogt, 28. Okt. 1868.2142 33-Marx an William Jessup, 28. Okt. 1868.2143 34 - Marx an Sigfrid Meyer und August Vogt, 9. April 1870.2194 35 - Marx an Sigfrid Meyer, 21Jan. 1871. 2241 36 - Marx an den Redakteur der Zeitung »New York Herald", 17.Aug. 1871. 2322 37 - Marx an den Redakteur der Zeitung „The Sun" [Charles Dana], 25.Aug. 1871.2326 38-Marx an Friedrich Bolte, 25.Aug. 1871.2327 39 - Marx an die Herausgeberinnen der Zeitschrift „Woodhull & Claflin's Weekly", 23.Sept. 1871.2341 40 - Marx an Carl Speyer, 10. Nov. 1871. 2364 41 - Marx an Friedrich Bolte, 23.Nov. 14 - Engels an Joseph Weydemeyer, 27.Febr. 1852.1768 15 - Marx an Joseph Weydemeyer, 5. März 1852.1769 16 - Marx an Joseph Weydemeyer, 25.März 1852.1770 17 - Engels an Joseph Weydemeyer, I6.ApriI 1852. 1771 18-Marx an Joseph Weydemeyer, 30. April 1852.1774 19 - Marx/Engels an Joseph Weydemeyer, 28.Mai 1852.1776 20 - Engels an Joseph Weydemeyer, 1 I.Juni 1852.1778 21 - Marx an den Redakteur der „New1871.2371 York Daily Tribüne", 16.Nov. 1852. 42-Engels, an Theodor Cuno, 29. Okt. 1793 1872.2494 22 - MarxandenRedakteurder„New-York 43 - Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation, Daily Tribüne", 14.Dez. 1852.1800 8.Febr. 1873.2514 23 — Engels an Joseph Weydemeyer, 44-Marx an Friedrich Bolte, 12.Febr. 12.April 1853.1805 1873. 2516 24 - Marx an Joseph Weydemeyer, 26. April 1853.1808 749 45 - Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 15.Aprill873.2524 46 - Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 14.Juni 1873.2527 47 - Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 13. Aug. 1875.2582 48 - Marx an John Swinton, 4. Nov. 1880. 2795 49 - Marx an John Swinton, 2. Juni 1881. 2824 50 - Engels an Norris A.Clowes, 22. Juli 1881.2831 51-Engels an Adolf Hepner, 25.Juli 1882.2895 52 - Engels an die „New Yorker Volkszeitung", I6.März 1883.2947 53-Engels an Theodor Cuno, 29. März 1883.2950 54 - Engels an Philip Van Patten, 18. April 1883.2956 55 - Engels an die Redaktion „New Yorker Volkszeitung", 18.April 1883. 2957 56 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 4.Febr. 1885. 3097 57 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 10. Febr. 1885.3099 58 - Engels an die Redaktion der „New Yorker Volkszeitung", 29. April 1886. 3203 59 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 28. Dez. 1886.3257 60 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 27Jan. 1887.3262 61 -Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 6. Febr. 1887. 3265 62 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 9. Febr. 1887. 3266 63 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky,7.Mai 1887. 3289 64 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 28. Mai 1887. 3294 750 65 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky,31.Mai 1887. 3296 66 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 20. Juli 1887.3307 67 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 15. Sept. 1887. 3320 68 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 3. Dez. 1887.3333 69 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 22. Febr. 1888. 3350 70 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 11. April 1888. 3359 71 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 2.Mai 1888. 3364 72 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 16. Mai 1888. 3368 73 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 18. Sept. 1888.3390 74 - Engels an die Redaktion der „New Yorker Volkszeitung", 18. Sept. 1888. 3391 75 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 12.Jan. 1889.3410 76 - Engels an Hermann Schlüter, 11 .Jan. 1890.3503 77 - Engels an Hermann Schlüter, 15. Jan. 1890. 3507 78 - Engels an Hermann Schlüter, 14. Juni 1890.3538 79 - Engels an Hermann Schlüter, 30. März 1892.3754 Nimes 1 - Engels an Albert Delon [um den 21.Jan. 1894]. 3992 Nizza 1 - Engels an Walery Wröblewski, 9. April 1891.3654 Nürnberg 1 — Engels an Bruno Schoenlank, 29. Aug. 1887. 3316 Ostende 1 - Engels an Marie Engels, 2.-8. Aug. 1842.1619 Oxford I-Engels an Jenny Longuet, 19. Nov. 1872.2498 2 - Marx an Charles Bonnier [Frühjahr 1882]. 2870 3 - Engels an Charles Bonnier [Mitte] Okt. 1892.3844 4 - Engels an Charles Bonnier, [3.Dez. 1892]. 3866 5 - Engels an Ferdinand Wolff [Ende Okt. 1893]. 3966 Palermo I - Engels an den Redakteur der Zeitung „La Riscossa Socialista" [Muzio Colnago] [26.Sept. 1894]. 4056 Paris 1 - Engels an Marx, [Anfang Okt. 1844]. 2 - Engels an Marx, 19. Nov. 1844.2 3 - Marx an Heinrich Börnstein [Herbst 1844]. 1621 4 - Marx an Heinrich Börnstein [Herbst 1844]. 1622 5 - Marx an Heinrich Börnstein [Dez. 1844]. 1623 6 - Marx an Arnold Rüge, [Jan.] 1845. 1624 7 - Marx an Heinrich Heine, 12. Jan. 1845. 1625 8 - Engels an Marx [20.Jan. 1845]. 3 9-Marx an Heinrich Heine [24. März 1845]. 1627 10-Marx an Heinrich Heine [um den 5.April 1846]. 1634 11 - Marx an Pierre-Joseph Proudhon, 5.Mai 1846.1635 12 - MarxanPawelWassiljewitschAnnenkow,28.De2. [1846]. 1641 13 - Marx an Engels, 15. Mai [1847]. 19 14-Marx an Georg Herwegh, 27.Juli [1847]. 1643 15-Marx an Georg Herwegh, 8. Aug. [1847]. 1644 16-Engels an die Afbeiter-Redakteure des „Atelier" [etwa 25.0kt. 1847]. 1647 17-Marx an Georg Herwegh, 26. Okt. [1847]. 1648 18 - MarxanPawelWassiljewitschAnnenkow, 9.Dez. [1847]. 1649 19 - Das Komitee der Demokratischen Gesellschaft an die Provisorische Regierung der Französischen Republik, 28.Febr. 1848.1651 20 - Marx an den Redakteur der Zeitung „La Reforme" [vor dem 8.März 1848]. 1654 21 - Engels an Marx, 9.März [1848]. 26 22 - Engels an Marx [18.Mäfz 1848]. 29 23 - Marx/Engels anEtienne Gäbet [Ende März 1848]. 1657 24 - Marx/Engels an Adalbert von Bornstedt und Freunde [Georg Herwegh und Karl Börnstein], 1.April 1848. 1658 25 - Marx/Engels an Etienne Cabet, 5.April 1848. 1659 26-Marx an Ernst Dronke, 3.Febr. [1849]. 1676 27 - Engels an Jenny Marx, 25. Juli 1849. 1685 28 - Marx an den Redakteur der Zeitung „La Presse" [vor dem 3O.Juli 1849]. 1686 29-Marx an Karl Blind, 17. Juli 1850. 1724 30-Marx an Gustav Zerffi, 28. Dez. 1852.1801 31 - Marx an Ferdinand Lassalle, 28. Juli 1855. 1827 32 - Marx an Bertalan Szemere, 26.Sept. 1859.1876 33-Marx an Bertalan Szemere, 8. Okt. 1859.1878 34 - Marx an Bertalan Szemere, 12. Jan. 1860. 1889 35 - Marx an Bertalan Szemere, 3I.Jan. 1860.1891 751 36 - Marx an Bertalan Szemere, 13. März 1860. 1913 37 - Marx an Bertalan Szemere, 4.ApriI 1860.1917 38 - Marx an Johann Philipp Becker, 9.April 1860.1920 39 - Marx an Bertalan Szemere, 2. Juni 1860.1934 40 - Marx an Bertalan Szemere, 21. Aug. 1860.1939 41 - Marx an Auguste Vermorel, 27. Aug. 1867.2097 4 2 - Marx an Victor Schily, 30.Nov. 1867. 2107 43 - Marx an Laura Lafargue, 11. April 1868.2118 44 - Marx anPaul Lafargue.11 .April1868. 2119 45 - Marx an Bassot, 30. Okt. 1868.2144 46 - Marx an Laura und Paul Lafargue, 15.Febr. 1869.2154 47-Marx an Eleanor Marx, 26.April 1869.2160 48 - Marx an Paul Lafargue, 2. Juni 1869. 2163 49 - Marx an Paul und Laura Lafargue, 18. Okt. 1869.2177 50 - Marx an Laura und Paul Lafargue, 5.März 1870.2186 51 - Marx an Paul und Laura Lafargue, 18. April 1870.2195 52 - Marx an Paul und Laura Lafargue, 19. April 1870.2196 53 - Marx an Paul und Laura Lafargue, 28.Juli 1870.2208 54 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 27.Febr. 1871.2247 55 - Marx an Leo Frankel [um den 26.April1871J.2271 56 - Marx an Leo Frankel und LouisEugene Varlin, 13.Mai 1871.2277 57 - Marx an Leon Bigot [1 I.Juli 1871]. 2296 58 - Engels anPjotr Lawrowitsch Lawrow, 9. Aug. 1871.2315 752 59 - Marx an den Redakteur der Zeitung „Le Gaulois", 24.Aug. 1871.2325 60 - Marx an den Redakteur der Zeitung „LeVerite"', 30. Aug. 1871.2330 61 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 3.Sept. 1871. 2331 62 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 12. Sept. 1871.2338 63 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 5.0kt. 1871.2344 64 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 29.Nov. 1871.2382 65 - Engels an Pjotr LawrowitschLawrow, 19.Jan. 1872.2398 66 - Marx an Editeurs, Maurice Lachatre et Cie., 9.Febr. 1872. 2409 67 - Marx an den Redakteur der Zeitung „La Liberte", 12.März 1872.2424 68 - Marx an den Redakteur der Zeitung „Le Corsaire", 12.Sept. 1872. 2483 69-Marx an Just Vernouillet, 10.Juli 1873.2531 70 - Engels an German Alexandrowitsch Lopatin [um den 20.Okt. 1874]. 2562 71 - Marx an Carl Hirsch, 3I.Jan. 1875. 2567 72-Marx an Just Vernouillet, 3.Febr. 1875.2568 73 - Marx an Carl Hirsch, lO.Dez. 1875. 2600 74 - Marx an Carl Hirsch, 16. Febr. 1876. 2603 75 - Marx an Carl Hirsch, 4. Mai 1876. 2606 76 - Marx an Carl Hirsch, 23.Sept. 1876. 2625 77 - Marx an Gabriel Deville, 23.Jan. 1877.2653 78 - Marx an Carl Hirsch, 10.April 1877. 2666 79 - Marx an Carl Hirsch, H.Mai 1877. 2678 80 - Marx an Carl Hirsch, I.Aug. 1877. 2686 81 - Marx an Sibylle Heß, 25.Okt. 1877. 2698 82 - Marx an Sibylle Heß, 29.Nov. 1877. 2703 83 - Marx an Carl Hirsch, 20. Febr. 1878. 2709 84 -Engels an Carl Hirsch, 3. April 1878. 2711 85 - Marx an Carl Hirsch, 26. Juni 1878. 2716 86 — EngelsanPjotrLawrowitschLawrow, lO.Aug. 1878.2722 87 - Marx an Alfred Talandier [um den lO.Nov. 1878].2733 88 - Engels an Minna Karlowna Gorbunowa, 5.Aug. 1880. 2781 89 - Marx an Charles Longuet, 4.Jan. 1881.2804 90-Engels an Jenny Longuet, 24. Febr. 1881.2810 91 - MarxanCarlHirsch,6.Aug.l88I.2834 92 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 16. Aug. 1881.2838 9 3 - M a r x an Minna Kautsky, I.Okt. 1881.2844 94 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 23.Jan. 1882.2860 9 5 - M a r x an Paul Lafargue, 20. März [1882]. 2869 96 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow [31. Juli 1882]. 2896 9 7 - M a r x an Laura Lafargue, 9. Okt. 1882.2907 98-Engels an Laura Lafargue, 21.Okt. 1882.2909 99-Engels an Paul Lafargue, 30.Okt. 1882.2912 100-Engels an Laura Lafargue,} 14.Dez. 1882.2920 101 -Marx an Laura Lafargue, 14.Dez. 1882.2921 102-Engels an Laura Lafargue, 15.Dez. 1882.2922 103-Engels an Laura Lafargue, 16. bis 17. Febr. 1883.2934 43 Marx/Engels-Verzeichnis II 104-Engels an Laura Lafargue, 10.März 1883.2939 105 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow, 24. März 1883.2948 106-Engels an Laura Lafargue, 25.März 1883.2949 107 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow, 2.April 1883. 2951 108 - Engels an Laura Lafargue, 11 .April 1883. 2952 109-Engels an Laura Lafargue, 22.Mai 1883.2969 110-Engels an Laura Lafargue, 2. Juni 1883.2970 111 - Engels an Laura Lafargue, 24. Juni 1883.2974 112-Engels an Gabriel Deville, 12.Aug. 1883.2976 113-Engels an Laura Lafargue, 19.Aug. 1883.2977 114 - Engels an Laura Lafargue, 19. Sept. 1883. 2983 115-Engels an Laura Lafargue, 3.Okt. 1883.2984 116-Engels an Laura Lafargue, 15.Okt. 1883.2985 117-Engels an Laura Lafargue, 13.Dez. 1883.2992 118-Engels an Laura Lafargue, 14.Jan. 1884.2996 119 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow, 28.Jan. 1884.3002 120 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 5. Febr. 1884.3005 121 -Engels an Laura Lafargue, 5.Febr. 1884.3006 122-Engels an Heinrich Nonne [zwischen dem 9. und 21. Febr. 1884]. 3007 123 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow, 14. Febr. 1884.3009 124 - Engels an Laura Lafargue, 16. Febr. 1884.3011 125 - Engels an Laura Lafargue, 21. Febr. 1884.3013 753 126 - Engels an Heinrich Nonne [um den 26.Febr. 1884]. 3014 127 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow, 3.März 1884. 3016 128-Engels an Paul Lafargue, 11.März 1884.3019 129 - Engels an Laura Lafargue, 3I.März 1884.3022 130 - Engels an Laura Lafargue, 18. April 1884.3025 131 - Engels an Paul Lafargue, 18.April 1884.3026 132 -Engels an Paul Lafargue, 10. Mai 1884.3029 133-Engels an Laura Lafargue, 26.Mai 1884.3034 134-Engels an Laura Lafargue, 22.Juli 1884.3046 135-Engels an Laura Lafargue, 26.Juli 1884.3047 136-Engels an Laura Lafargue, I.Aug. 1884.3051 137-Engels an Laura Lafargue, 6. Aug. 1884.3054 138-Engels an Paul Lafargue [11.Aug. 1884]. 3055 139-Engels an Laura Lafargue, 23.Nov. 1884. 3079 140 - Engels an Paul Lafargue [Mitte Dez. 1884]. 3084 141-Engels an Laura Lafargue, I.Jan. 1885.3090 142-Engels an Paul Lafargue [um den 25.Jan. 1885]. 3096 143 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow, 12.Febr. 1885. 3101 144-Engels an Laura Lafargue, 8.März 1885. 3104 145-Engels an Laura Lafargue, 16. bis 17-AprII 1885. 31T0 146-Engels an Paul Lafargue, 19.Mai 1885.3117 147-Engels an Laura Lafargue, 29.Mai 1885.3119 754 148-Engels an Laura Lafargue, 16.Juni 1885.3125 149-Engels an Laura Lafargue, 4.Juli 1885.3129 150-Engels an Laura Lafargue, 23.Juli 1885.3131 151 -Engels an Laura Lafargue, 8.Aug. 1885.3135 152 - Engels an Laura Lafargue, 22.Sept. 1885.3143 153-Engels an Paul Lafargue [12.0kt. 1885]. 3147 154-Engels an Laura Lafargue, 13.0kt. 1885.3148 155 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow, 20.Okt. 1885.3150 156 - Engels an das Redaktionskollegium der Zeitung „Le Socialiste", 21.Okt. 1885.3151 157 - Engels an Laura Lafargue, 7. Nov. 1885.3154 158-Engels an Paul Lafargue, 14.Nov. 1885.3157 159-Engels an Paul Lavigne, I.Dez. 1885. 3160 • 160-Engels an Paul Lafargue, 7.Dez. 1885.3166 161 -Engels an Laura Lafargue, 22.Dez. 1885.3171 162-Engels an Laura Lafargue, 17.Jan. 1886.3176 163 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow, 7.Febr. 1886.3182 164-Engels an Laura Lafargue, 9.Febr. 1886.3185 165-Engels an Paul Lafargue, 16.Febr. 1886.3187 166-Engels an Laura Lafargue, 15. bis 16.März 1886.3195 167 - Engels an den Sekretär der Agglomeration Parisienne [15. März 1886]. 3196 168-Engels an Paul Lafargue, 20.März 1886. 3198 169-Engels an Laura Lafargue, 28. April 1886. 3201 170-Engels an Paul Lafargue, 7.Mai 1886. 3204 171 -Engels an Laura Lafargue, 23.Mai 1886. 3208 172 - Engels an Laura Lafargue, 24. Aug. 1886.3228 173 - Engels an Laura Lafargue, 13. Sept. 1886. 3234 174 - Engels an Laura Lafargue, 24. Sept. 1886.3237 175-Engels an Laura Lafargue, 2.Okt. 1886. 3239 176-Engels an Laura Lafargue, 23.Okt. 1886.3243 177 - Engels an Paul Lafargue, 25.-26. Okt. 1886. 3245 178-Engels an Laura Lafargue, 2.Nov. 1886. 3246 179 - Engels an Laura Lafargue, 23. Nov. 1886. 3249 180-Engels an Laura Lafargue, 24.Nov. 1886. 3250 181 -Engels an Laura Lafargue, 13.Dez. 1886. 3255 182 - Engels an Paul Lafargue, 28. Jan. 1887.3263 183-Engels an Laura Lafargue, 2. Febr. 1887.3264 184-Engels an das Organisationskomitee des internationalen Festes, 13. Febr. 1887. 3268 185-Engels an Paul Lafargue, 16. Febr. 1887. 3269 186 - Engels an Laura Lafargue, 24. Febr. 1887. 3271 187 - Engels an Laura Lafargue, 10. März 1887.3274 188 - Engels an Föderation socialiste revolutionnaire du centre du Parti ouvrier, 18.März [1887]. 3277 189 - Engels an Laura Lafargue, 2I.März 1887.3279 190-Engels an Paul Lafargue, 11.April 1887.3282 191 -Engels an Paul Lafargue, 13.April 1887.3283 192 - Engels an Laura Lafargue, 26. April 1887. 3286 193-Engels an Laura Lafargue, 2I.Mai 1887.3292 194-Engels an Laura Lafargue, 7. Juni 1887.3298 195-Engels an Laura Lafargue, 1 I.Juni 1887. 3299 196-Engels an Laura Lafargue, 15.Juli 1887.3306 197-Engels an Laura Lafargue, 9.Aug. 1887.3313 198 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow, 3.Sept. 1887. 3319 199-Engels an Laura Lafargue, 11.Okt. 1887. 3324 200 - Engels an Paul Lafargue [Ende Okt. 1887]. 3326 201 -Engels an Laura Lafargue, 12.Nov. 1887.3327 202-Engels an Paul Lafargue, 16.Nov. 1887. 3328 203-Engels an Paul Lafargue, 23. Nov. 1887.3329 204-Engels an Paul Lafargue, 5.Dez. 1887.3334 205 - Engels an Laura Lafargue, 24. Dez. 1887. 3337 206-Engels an Paul Lafargue, 29.Dez. 1887. 3338 207 - Engels an Jules Guesde, 20>Nov. 1889. 3490 208 - Engels an Leo Frankel, 25.Dez. 1890. 3608 209 - Engels an Charles Caron [20. Sept. 1890]. 3564 210-Engels an Jules Guesde, 25.Sept. 1890.3571 211 - Engels an den Nationalrat der französischen Arbeiterpartei, 2.Dez. 1890.3593 755 212 -Engels an Edouard Vaillant, 5.Dez. 1890.3598 213 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow, 5.Dez. 1890.3599 214 - Engels an die Redaktion der Zeitung „LeSocialiste",17.März[1891].3638 215-Engels an Leo Frankel, 24.April 1891.3656 216-Engels an Paul Lafargue, 2.Sept. 1891.3683 217-Engels an Paul Lafargue, 13.Okt. 1891.3690 218-Engels an Paul Lafargue, 31.Okt. 1891.3701 219 - Engels, An die Redaktion der Zeitung „Le Socialiste", 17.März [1892]. 3750 220 - Engels an Henri Brissac [nach dem 7.April 1892]. 3756 221 - Engels an Panajionis Argyriades [Anfang Juli 1892]. 3796 222 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow, 14.Dez. 1892.3872 223 - Engels an M.R.Cotar, 8. April 1893. 3917 224-Engels an Jules Guesde, H.April 1893.3920 225 - Engels an den Redakteur der Zeitung „Le Socialiste", 14.April 1893. 3921 226 - Engels anPjotrLawrowitschLawrow, 21.Mai 1893. 3927 227 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow, 13.Juni 1893.3936 228 - Engels anPjotrLawrowitschLawrow, 4. Jan.1894. 3984 229 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow, lO.Jan. 1894. 3987 230 - Engels an den Nationalrat der französischen Arbeiterpartei, 18. März 1894.4002 231 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow, 18.Dez. 1894.4084 232 - Engels an Edouard Vaillant, 5.März 1895.4121 756 Parma I - Engels an das Comitato per l'Emancipazione delle Classi Lavoratrici [18. Juli 1872]. 2464 Petersburg 1 - MarxanJosephDietzgen[9.Mai1868]. 2121 2 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 7. Okt. 1868.2136 3 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 13.Juni 1871. 2281 4 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson,22.Juli [1871]. 2303 5 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson,9.Nov. 1871.2361 6 - Marx an Nikolai Franzewitsch Daniel son,28.Mai 1872.2450 7 - Marx an Nikolai Franzewitsch Daniel son, I5.Aug. 1872.2476 8 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson,25.Nov. 1872.2499 9 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 12.Dez. 1872.2502 10 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 18.Jan. 1873.2511 I1 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson,22.März 1873.2521 12 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 12.Aug. 1873.2533 13 - Marx an die Redaktion der „ OTeieCT. BeHHHH3anHCKH" [„Otetschestwennyje Sapiski"] [etwa Nov. 1877]. 2699 14 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 15.Nov. 1878.2734 15 - Marx an Nikolai Franzewitsch Daniel son,28.Nov. 1878.2736 16 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson.l O.April 1879.2742 17 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 19. Sept. 1879.2757 18 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 12.SePt. 1880.2787 19 — Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 19.Febr. 1881.2808 20 - Marx an Nikolai FranZewitsch Danielson, 13.Dez. 1881.2850 21 - Engels an Nikolai FranZewitsch Danielson, 11. Febr. 1885.3100 22 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson,23.Aprill885.3Ill 23 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 3.Juni 1885. 3120 24 - Engels an Nikolai FranZewitsch Danielson, 8.Aug. 1885. 3134 25 - Engels an die Redaktion des „CeBepHHÜ BecTHHK" [„SewernyWestnik"] [um den 25.Aug. 1885]. 3137 26 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 25.Aug. 1885.3138 27 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 13.Nov. 1885. 3156 28 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 8. Febr. 1886. 3183 29 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 9.Nov. 1886.3247 30 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 19.Febr. 1887. 3270 31 -Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 24. April 1887.3285 32 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 5.Jan. 1888.3340 33 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 15.0kt. 1888.3398 34 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 4JuIi 1889. 3457 35 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 15. Juli 1889. 3460 36 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 5.Dez. 1889.3493 37 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, lO.Juni 1890. 3537 38 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 2.Sept. 1891.3681 39 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 29.0kt. 1891.3700 40 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 15. März 1892. 3748 41 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson.18.Juni 1892. 3783 42 - Engels an Nikolai Franzewitsch nielson ,22.Sept. 1892.3830 43 - Engels an Nikolai Franzewitsch nielson., 24. Febr. 1893. 3899 44 - Engels an Nikolai Franzewitsch nielson,, 17. Okt. 1893.3962 45 - Engels an Nikolai Franzewitsch nielson,,20.März 1894.4004 46 - Engels an Nikolai Franzewitsch nielson., I.Juni 1894. 4026 47 - Engels an Nikolai Franzewitsch nielson,,24.Nov. 1894.4074 48 - Engels an Nikolai Franzewitsch nielson., 9.Jan. 1895.4098 49 - Engels an Nikolai Franzewitsch nielson,, 5.März 1895.4122 50 - Engels an Nikolai Franzewitsch nielson,,4.Juni 1895.4159 DaDaDaDaDaDaDaDaDa- Pisa 1 - EngeIsanGiuseppeBenedetti[18.Febr. 1872]. 2413 Plauen bei Dresden 1 - Engels an August Bebel, 11 .Okt. 1884. 3065 2-Engels an August Bebel, 18.Nov. 1884.3078 3 - Engels an August Bebel, 3O.Dez. 1884. 3087 4 - Engels an August Bebel, 4.April 1885. 3107 5 - Engels an August Bebel, 22.-24.Juni 1885.3127 6 - Engels an AugustBebel,28.Okt. 1885. 3153 7-Engels an August Bebel, 18.März 1886.3197 8 - Engels an August Bebel, 8. Okt. 1886. 3240 9 - Engels an August Bebel, 23.-25.Okt. 1886.3244 10 - Engels an Julie Bebel, 12.März 1887. 3275 757 11-Engels an August Bebel, 13.Aug. 1887.3314 12-Engels an August Bebel, 30.Aug. 1887.3317 13-Engels an August Bebel, 12.April 1888.3360 14-Engels an August Bebel, 15.Nov. 1889.3485 15-Engels an August Bebel, 17.Febr. 1890.3511 16 - Engels an August Bebel, 9.Mai 1890. 8-Marx an Max Oppenheim, I.Sept. 1876.2618 9 - Marx an Max Oppenheim, 6.Sept. 1876.2619 10-Marx an Max Oppenheim, 9.Sept. 1876.2620 11 -Marx an Max Oppenheim, 12.Sept. 1876.2622 12 - Engels an den Redakteur der Zeitung „Sociälnf Demokrat" [Josef KrapkaNächodsky] [8.APril 1893]. 3916. 3531. Poitiers (Westfrankreich) 1 - Engels an Henri Rave, 6.März [1891]. 3633 2 - Engels an Henri Rave [Mitte März 1891]. 3636 3 - Engels an Henri Rave, 7.April [1891]. 3651 4 - EngelsanHenriRave[vordem30.April 1891]. 3657 5-Engels an Henri Rave, lO.Jan. 1894. 3989 Port Erin (Insel Man) 1 - Engels an George William Lamplugh, 11.April 1893. 3918 Prag 1 -Marx an Max Oppenheim, 20.Sept. 1874.2559 2-Marx an Max Oppenheim, 17.0kt. 1874.2561 3 - Marx an Max Oppenheim, 2O.Jan. 1875.2565 4 - M a r x an Max Oppenheim, I.Sept. 1875.2583 5 - Marx an Max Oppenheim, ö.Sept. 1875.2584 6 - Marx an Max Oppenheim, 9.Sept. 1875.2585 7 - Marx an Max Oppenheim, 30. Aug. 1876.2617 758 Prati (Toscana) 1 - Engels an Giovanni Domanico, 7.Juni [1893].3933 Prähonice bei Prag I - Engels an Rudolph Meyer, 19. Juli 1893. 3942 Ramsgate (Südengland) 1 -Engels an Marx, 10.Aug. 1870. 1372 2 - Engels an Marx, 15. Aug. 1870. 1375 3 - Engels an Marx, 2O.Aug. 1870. 1377 4 - Marx an Engels, 8.Sept. 1871. 1394 5 - Engels an Jenny Marx, 15. Aug. 1870. 2218 6 - Marx an Jenny Marx, 23.Sept. 1871. 2342 7 - Marx an Engels, 29.Aug. 1873. 1401 8 - Marx an Engels, 3O.Aug. 1873. 1403 9 - Marx an Engels, 9.Sept. 1873. 1405 10 - Marx an Engels, 15.Juli 1874. 1412 I1 - Marx an Engels, 4.Aug. 1874.1414 12 - Marx an Engels, 14.Aug. 1874. 1416 13-Marx an Jenny Longuet, 14. Aug. 1874.2557 14 - Marx an Engels, 21 .Aug. 1875. 1422 15 - Marx an Engels, 8.Sept. 1875. 1423 16 - Marx an Engels, 25.Mai 1876.1425 17 - Marx an Engels, 26. Juli 1876.1428 18 - Marx an Engels, 19. Aug. 1876.1429 19 - Marx an Engels, 18. Juli 1877. 1441 20 - Marx an Engels, 23. Juli 1877. 1443 21 - Marx an Engels, 25.Juli 1877. 1445 22 - Marx an Engels, l.Aug. 1877. 1447 23 - MarxanEngels, 8.Aug. 1877.1448 2 4 - Marx an Engels, 17. Aug. 1877. 1449 25-Marx an Jenny Longuet, 19.Aug. 1879.2751 26 - Engels an Marx, 25. Aug. 1879. 1460 27 - Engels an Marx, 26. Aug. 1879. 1462 28 - Engels an Marx, 9.Sept. 1879. 1467 29 - Engels an Marx, li.Sept. 1879.1469 Ratibor 1 - Marx an Eduard von Müller-Tellering, I5.Jan. [1849]. 1675 Renchen (Baden) 1 - Engels an Amand Goegg, 4. Dez. 1890. 3596 Rheinau 1 - Engels an Philipp Pauli, 8.Nov. 1875. 2593 2 - Engels an Philipp Pauli, 9.Nov. 1875. 2594 3 - Engels an Philipp Pauli, 25. April 1876.2605 4 - Engels an Philipp Pauli, 11 .Aug. 1876. 2613 5-Engels an Ida Pauli, 27. Aug. 1876. 2615 6-Marx an Ida Pauli, 10.Sept. 1876. 2621 7 - Engels an Philipp Pauli, 16. Dez. 1876. 2643 8-Engels an Ida Pauli, H.Febr. 1877. 2656 9-Engels an Philipp Pauli [26. März 1877]. 2663 10 - Engels an Philipp Pauli, 30. Juli 1878. . 2721 Rimini 1 - Engels an die italienischen Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 23. Aug. 1872. 2479 Rochester (USA) 1 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 16.Sept. 1887. 3321 2 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 29.0kt. 1887.3325 3 - Engels an Friedrich Adolph Sorge [Nov. 1887]. 3332 4 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 7Jan. 1888.3341 5 - Engels an Friedrich Adolph Sorge, 22. Febr. 1888.3349 Rom 1 - Engels an die Redaktion der Zeitung „La Roma del Popolo", 5.Dez. 1871. 2385 2 - Engels an den Direktor der Zeitung „La Roma del Popolo", 6.Dez. 1871. 2386 3 - Engels an Antonio Labriola, 30. März 1890.3516 4-Engels an Antonio Labriola, 27.Febr. 1891.3630 5 - Engels an Carlo Dell'Avalle, 6. [Sept. 1894]. 4051 6 - Engels an Antonio Labriola [vor dem 8. Juli 1895]. 4168 Rudolstadt 1 - Engels an Max Quarck, 13. Nov. 1883. 2988 Ryde (Insel Wight) 1 - Marx an Engels, 15.Sept. [1857]. 438 2 - Marx an Engels, 17.Sept.[1857].439 3-MarxanEngels,21.Sept. 1857.441 4 - Marx an Engels, 23. Sept. [1857]. 444 5 - Marx an Engels, 25.Sept. 1857.446 6 - Engels an Marx, 21. Juli 1874. 1413 Säle (Ceshire) 1 - Engels an Ludwig Siebold [28.Juli 1895]. 4171 San Sebastian (Nordspanien) 1 - Marx an Laura und Paul Lafargue, 24.[-25.] Nov. 1871.2375 759 2 - Engels an Paul Lafargue [25.Nov. 1871]. 2376 3 - Engels an Paul Lafargue, 9.Dez. 1871. 2387 4 - Marx an Laura Lafargue, 18.Dez. 1871. 2389 5 - Marx an Maurice Lachätre, 18. März Scheveningen (Holland) 1 - Engels an Karl Höchberg, 26.Aug. 1879.2752 Schildesche bei Bielefeld 1 - Marx an Joseph Weydemeyer, 14. Mai [1846]. 1636 1872.2428 6 - Marx an einen Unbekannten, 12. Okt. 1872.2489 St. Gallen (Österreich) 1 -Engels an August Bebel, 16.April 1892. 3757 2 - Engels an August Bebel, 20. Aug. 1892. 3813 St. Gilgen (Österreich) 1 - Engels an Karl Kautsky [vor dem 6. Juli 1888J.3372 St. Heller (Insel Jersey) 1 - Marx an Engels, 20. Okt. 1857. 449 2 - Marx an Engels, 31. Okt. [1857]. 451 3 - Marx an Konrad Schramm, 8.Dez. [1857]. 1841 4 - Marx an Mor Perczel, 16.April 1860. 1923 5 - Engels an Marx, 20. Aug. 1879. 1459 St. Louis (USA) 1 - Engels an Joseph Weydemeyer, 24. Nov. 1864. 2014 2 - Marx an Joseph Weydemeyer, 29. Nov. 1864.2019 3 - Engels an JosephWeydemeyerJ O.März 1865.2037 Saragossa 1 - Engels an die Bürger Delegierten des spanischen Landeskongresses, 3.April 1872.2433 2 - Engels an den Kongreß, ö.April [1872]. 2434 760 Seraing (Belgien) 1 - Engels an Theodor Cuno, 7.-8. Mai 1872.2441 Sevlijevo (Bulgarien) 1 - Engels an die Redaktion der Zeitschrift „Con;Hajtb-fleMOKpaTb", 9.Juni 1893. 3935 Shanklin (Insel Wight) 1 - Marx an Jenny Marx, lO.Mai 1875. 2577 Sheffield 1 - Marx an Isaac Ironside, 21. Juni 1856. 1834 2 - Marx an William Cyples, 22. Juli 1856. 1835 Solingen 1 - MarxanCarlKlings,4.Okt. 1864.2011 2 - Engels an Carl Klein und Friedrich Moll, 8. Febr. 1870.2182 3 - Engels an Carl Klein und Friedrich Moll, 10. März 1871.2249 Straßburg 1 - Engelsan Oscar Schmidt [19. Juli 1878]. 2720 Stuttgart 1 - Marx an den Redakteur des „Beobachters", 28.Nov. 1864.2017 2 - Marx an den Redakteur des „Beobachters", 28.Nov. 1864.2018 3-Engels an Karl Kautsky, 18.Sept. 1883.2982 4-Engels anKarlKautsky, I.April. 1890. 3518 5 - Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz, 1 .April 1890.3519 6 - Engels an Karl Kautsky, 5.0kt. 1890. 3577 7 - Engels an Karl Kautsky, 5.Nov. 1890. 3586 8 - Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz, 5.Aug. 1890.3549 9 - Engels an Karl Kautsky, 5.Aug. 1890. 3550 I0-Engels an Karl Kautsky, 18.Sept. 1890.3562 11 - Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz, 13.Dez. 1890.3603 12 - Engels an Karl Kautsky, 13. Dez. 1890. 3604 13 - Engels an Karl Kautsky, 7. Jan. 1891. 3611 14-Engels an Karl Kautsky, 15.Jan.189L 3614 15-Engels an Karl Kautsky, 3.Febr. 1891. 3621 I6-EngelsanKarlKautsky.il.Febr.1891. 3626 17-Engels an Karl Kautsky, 21.Febr. 1891.3627 18-Engels an Karl Kautsky, 23.Febr. 1891. 3628 19-Engels an Karl Kautsky, 23.Febr. 1891. 3629 20 - EngelsanKarlKautsky, 17.Märzl891. 3637 21 - Engels an Karl Kautsky, 2. April 1891. 3646 22 - Engels an Karl Kautsky, 7. April 1891. 3650 23-Engels an Karl Kautsky, 30. April 1891.3658 24 - Engels an Karl Kautsky, 13. Juni 1891. 3665 25-EngelsanKarlKautsky,16.Junil891. 3667 26-Engels an Karl Kautsky [29Juni 1891]. 3671 27 - Engels an Karl Kautsky, 28.Sept. 1891. 3685 28 - Engelsan KarlKautsky, 14.0kt. 1891. 3693 29 - Engels an Karl Kautsky, 25.-26.Okt. 1891.3697 30 - Engels an Karl Kautsky, 3. Dez. 1891. 3717 31 - Engelsan Karl Kautsky, 27. Dez. 1891. 3721 32 - Engels an Karl Kautsky, 26. Jan. 1892. 3726 33 - Engels an Karl Kautsky, 28. Jan. 1892. 3727 34 - Engels an Karl Kautsky, 1. Febr. 1892. 3730 35 - Engels an Karl Kautsky, 5.März 1892. 3743 36-Engels an Karl Kautsky, 3O.März 1892.3752 37 - Engels an Karl Kautsky, 2O.April 1892.3759 38-Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz, 23.April 1892. 3761 39 - Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz, 23.APril 1892. 3762 40-Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz, 27. April 1892. 3763 41-Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz, 5. M a i 1892. 3765 42 - Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz, 12.Mai 1892.3767 43 - Engels an Karl Kautsky, 17. Mai 1892. 3769 44 - Engels an Karl Kautsky, 11 .Juni 1892. 3781 45-Engels an Karl Kautsky, 25. Juni 1892. 3786 46 - Engels an Karl Kautsky, 27. Juni 1892. 3787 47-Engelsan KarlKautsky, 5.Juli 1892. 3792 761 48-EngeIsanKarlKautsky,12.Aug.l892. 3809 49 - Engelsan Karl Kautsky, 4.Sept. 1892. 3819 50-Engels an Karl Kautsky [5.Sept. 1892]. 3820 51-Engels an Karl Kautsky, lö.Sept. 1892.3826 52-Engels an Karl Kautsky, 26.Sept. 1892.3832 53-Engels an Karl Kautsky, 29.Sept. 1892.3836 54 - Engels an Karl Kautsky, 4.DeZ. 1892. 3868 55-EngelsanKarlKautsky,24.Dez.1892. 3875. 56 - Engels an Karl Kautsky, 26. Jan. 1893. 3889 57-Engels an Karl Kautsky, 2O.März 1893.3912 58 - Engels an Karl Kautsky, 1 Juni 1893. 3930 59-Engels an Karl Kautsky, 25.Sept. 1893.3952 60 - Engels an Karl Kautsky, 3.Nov. 18933967 • . 61-Engels an Karl Kautsky, 4.Dez. 1893. 3075 62-Engels an Ludwig Schorlemmer, 19.Dez. 1893.3980 63 - Engels an Karl Kautsky, 9. Jan. 1894. 3986 64-Engels an Karl Kautsky, 13.Febr. 1894.3996 65 -Engels an Karl Kautsky, 19Juni 1894. 4030 66 - Engels an Karl Kautsky, 26.-27.Juni 1894.4031 67-Engels an die Redaktion der Zeitschrift „Die Neue Zeit", 9.Juli 1894. 4037 68 - Engels an Karl Kautsky, 16. Juli 1894. 4038 69 - Engels an Karl Kautsky, 28. Juli 1894. 4041 762 70 - Engels an Karl Kautsky, 23.Sept. 1894.4055 71 - Engels anKarlKautsky, 15.Nov. 1894. 4069 72-EngeIsanKarlKautsky,22.Nov.l894. 4071 73 - Engels an Jossif Nersessowitsch Atabekjanz, 23.Nov. 1894.4073 74-Engels an Karl Kautsky, 3.Jan. 1895. 4093 75-Engels an Karl Kautsky, 12. Jan. 1895. 4102 76 - Engels an Karl Kautsky, 13.März 1895.4127 77-Engels an Karl Kautsky, 25.März 1895.4134 78 - Engels an Karl Kautsky, 1 .April 1895. 4136 79-Engels an Karl Kautsky, 2 I.Mai 1895. 4155 Thusis (Graubünden) ] _ E n g e l s a n Hermann Engels, 16-Aug. 1893.3948 Trani (Suditalien) I-Engels an Gennaro Bovio, 16.April 1872.2436 Trier 1-Marx an Heinrich Marx, lO.Nov. [1837]. 1547 2-Marx an Oberbürgermeister Görtz, 17. Okt. [1845]. 1631 3 - Marx an Oberbürgermeister Görtz, 1°-N°v-1845. 1632 4-Marx an Jenny Marx, 21.Juni 1856. 1833 5 - Marx an Jenny Marx, 8.Aug. 1856. 1836 Tübingen 1 - Engels an Richard Stegemann, 26.März 1885.3105 2 - Engels an Richard Stegemann, 5.Mai 1885.3113 Turin I - Engels an die Redaktion der Zeitung „IlProIetario Italiano", 29.Nov. 1871. 2380 2-Engels an Carlo Terzaghi, Jan. 1872. 2395 3-Engels an Carlo Terzaghi [29.Jan. 1872]. 2404 4 - Engels an Cesare Bert, 21.März 1872. 2429 5-Engels an Carlo Terzaghi, 2I.März 1872.2431 6 - Engels an die Societä d'Emancipazione del Proletario [14.Juni 1872]. 2457 7 - Engels an Enrico Bignami, 1 .Okt. 1872. 2486 Unbekannte Orte 1 - Engels an Marie Engels [Sommer 1842]. 1616 2 - M a r x an Arnold Rüge, März 1843. 1560 3 - Marx an Arnold Rüge, Mai 1843.1561 4 - Marx an Arnold Rüge, Sept. 1843. zösischen sozialistischen 24.April 1894.4015 Zeitung, Ventnor (Insel Wight) 1 - Engels an Marx, 8.Jan. 1882. 1487 2 - Engels an Marx, 13. Jan. 1882. 1489 3 - Engels an Marx [I .Nov. 1882]. 1523 4 - Engels an Marx, 3.Nov. [1882]. 1524 5 - Engels an Marx, 6.Nov. 1882. 1525 6 - Engels an Marx, 11 .Nov. 1882. 1527 7 - Engels an Marx, 21.Nov. 1882. 1530 8 - Engels an Marx, 22.Nov. 1882.1532 9 - Engels an Marx, 23. Nov. 1882.1533 10 - Engels an Marx, 30.Nov. 1882. 1535 11 - Engels an Marx, 8. Dez. 1882. 1538 12 - Engels an Marx [13.Dez. 1882]. 1539 13 - Engels an Marx, 15.Dez. 1882. 1540 14 - Engels an Marx, 16.Dez. 1882. 1541 15 - Engels an Marx, 19.Dez. 1882. 1543 16 - Engels an Marx, 22.Dez. 1882. 1544 17 - Engels an Marx, 9. Jan. 1883. 1545 18 - Engels an Karl Kautsky, 22. Juli 1887. 3308 19 - Engels an Karl Kautsky, 1 .Aug. 1887. 3310 20 - Engels an Karl Kautsky, 4. Aug. 1887. 3311 1562 5 - Engels an Daniel Fenner von Fenneberg, I.März 1849. 1677 6 - Engels an einen Unbekannten [etwa zweite Maihälfte 1866]. 2071 7 - Marx an Fanton, 1 .Febr. 1873. 2513 8 — Marx an die Redaktion einer ungenannten demokratischen Zeitung, 19.Dez. 1877.2704 9 - Marx an einen Unbekannten, 4. Nov. 1878.2732 10 - Marx an Louise Michel [etwa Sept. 1880]. 2788 I1 - Engels aneinenUnbekannten,29.Nov. 1892.3860 12 - Engels an einen Unbekannten [Ende Dez. 1892]. 3879 13 - Engels an den Redakteur einer fran- Vevey (Schweiz) 1 - Engels an Marx, I2.Sept. 1882. 1518 2 - Engels an Marx, 18. Sept. 1882. 1520 3 - Engels an Laura Lafargue, 20. Sept. 1882.2904 Siehe auch unter Vivis (Schweiz) Vivis (Schweiz) 1 - Engels an den Deutschen Arbeiterverein [um den 25.] Dez. 1848. 1672 Siehe auch unter Vevey (Schweiz) Washington 1 - Marx an Adolf Cluß [Anfang Dez. 1851]. 1749 2 - Marx an Adolf Cluß, 22.April 1852. 1772 763 3 - Marx an Adolf Cluß [25. April 1852]. 1773 4 - Marx an Adolf Cluß [um den 10. Mai 1852]. 1775 5 - Marx an Adolf Cluß [vor dem 26. Juni 1852]. 1779 6-Marx an Adolf Cluß [20.Juli 1852]. 1780 7-Marx an Adolf Cluß, 3O.JuIi 1852. 1783 8 - Marx an Adolf Cluß [Anfang Aug. 1852]. 1784 9-Marx an Adolf Cluß, 3. Sept. 1852. 1787 10-Marx an Adolf Cluß, 5.Okt. 1852. 1788 11-Marx an Adolf Cluß, 8.Okt. 1852. 1789 12-Marx an Adolf Cluß, 7.Dez. 1852. 1798 13 - Marx an Adolf Cluß, H.Dez. 1852. 1799 14-Marx an Adolf Cluß, 21.Jan. 1853. 1802 15-Marx an Adolf Cluß [etwa Mitte Febr. 1853]. 1803 16 - Marx an Adolf Cluß, 25.März 1853. 1804 17 - Marx an Adolf Cluß [17.April 1853]. 1806 18 - Marx an Adolf Cluß [26.April 1853]. 1807 19 - Marx an Adolf Cluß [um den 1 .Mai 1853]. 1809 20 - Marx an Adolf Cluß [um den 14. Juni 1853]. 1810 21 - Marx an Adolf Cluß, 15.Sept. 1853. 1813 22 - Marxan Adolf Cluß [MitteOkt. 1853]. 1817 23 - Marx an Adolf Cluß [Mitte Nov. 1853]. 1818 24 - Marx an Adolf Cluß [28.Nov. 1853]. 1819 764 Waterloo (England) 1 - Marx an Engels, 9. Aug. 1857. 430 2 - Marx an Engels, 15. Aug. 1857. 431 3 - Engels an Ernst Dronke [15.0kt. 1876]. 2631 4 - Engels an Ernst Dronke, 20. Okt. 1876. 2634 5 - Engels an Ernst Dronke, I.Nov. 1876. 2637 6 - Engels an Ernst Dronke, 13.Nov. 1876. 2639 7-Engels an Ernst Dronke, 20.Nov. [1877]. 2702 Weggis (Schweiz) 1 - Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski.20.Mai 1894. 4021 2 - Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski,31.Mai 1894. 4025 3 - Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski [Juli 1894]. 4033 Wien 1 - Marx an Eduard von Müller-Teilering [5.Dez. 1848]. 1671 2-Marx an Max Friedländer, 16. Mai 1859.1868 3 - Marx an Heinrich Oberwinder, 3.März 1869. 2157 4 - Marx an den Redakteur der „Neuen Freien Presse" [Max Friedländer], 30. Juni 1871.2242 5 - Engels an Gustav Rasch [Ende Nov. 1876]. 2642 6 - Engels an KarlKautsky, 1 .Febr. 1881. 2806 7 - Engels an Karl Kautsky, 12.Sept. 1882.2902 8 - Engels an KarlKautsky, 15.Nov. 1882. 2917 9-Engels an Karl Kautsky, 15.Nov. 1882.2918 10-Engels an Karl Kautsky, 10.Febr. 1883. 2933 11 - Engels an Karl Kautsky, 2. März 1883. 2937 12 - Engels anKarlKautsky [9.Dez.1884]. 3082 13 - Engelsan Karl Kautsky, 13.Jan. 1885. 3092 14-Engels an Minna Kautsky, 26.Nov. 1885. 3159 15-Engels an Louise Kautsky, 11.Okt. 1888.3396 16 - Engels an Karl Kautsky, 17. Okt. 1888. 3399 17 - Engels an Karl Kautsky, 18. Jan. 1889. 3412 33 - Engels an Emma Adler, 22. Juli 1891. 3678 34 - Engelsan Victor Adler, 19.Febr. 1892. 3740 35 - Engels an Victor Adler, I9.Mai 1892. 3771 36 - Engels an die Redaktion der „Arbeiter-Zeitung", 31 .Mai 1892.3778 37 - Engelsan Victor Adler, 25.Sept. 1892. 3831 38 - Engels an Victor Adler, 27. Sept. 1892. 3834 39 - Engels an Victor Adler, 23. Okt. 1892. 3845 18 - Engels an Karl Kautsky, 28. Jan. 1889. 40 - Engels an Michael Schachert [März * 3413 bis Anfang April 1893]. 3906 19 - Engelsan Karl Kautsky, 7.Febr. 1889. 41 - Engels an August Radimsky, 21 .März 3416 1893.3914 20-Engels an Karl Kautsky, 2O.Febr. 42 - Engels an Victor Adler, 11.Okt. 1893. 1889.3419 3958 21-Engels an Karl Kautsky, 2O.April 43-Engelsan Victor Adler, 10. Nov. 1893. 1889.3433 3968 22 - Engels an Karl Kautsky, 21. Mai 1889. 44 - Engels an Victor Adler, 11 Jan. 1894. 3446 3990 23-Engels an Karl Kautsky, 15.Sept. 45-Engels an Victor Adler, 20. März 1894. 1889.3472 4003 24 - Engels an Victor Adler, 4.Dez. 1889. 46 - Engelsan Victor Adler,22.März 1894. 3492 4007 25 - Engels an Karl Kautsky, 11 .April 47 - Engels an den vierten österreichischen 1890. 3523 Parteitag, 22.März 1894. 4008 26 - Engels an Isidor Ehrenfreund, 48 - Engels an Benno Karpeles, 29. März 19. April 1890.3529 1894.4010 27 - Engels an Louise Kautsky [9. Nov. 49 - Engels an Stanislaw Zablocki, 7. Juni 1890]. 3587 1894.4029 28-EngelsanVictorAdler,15.Nov.1890. 50 - Engels an Victor Adler, 17.Juli 1894. 3588 4039 29-Engels an Victor Adler, 17.Nov. 1890. 51 - Engels an Victor Adler, 4. Aug. 1894. 3589 4044 30-Engels an Victor Adler, 12.Dez. 1890. 52 - Engels an Frau Karpeles, 30.Nov. 3602 1894.4076 31 - Engelsan Victor Adler [26.Juni 1891]. 53 - Engels an Victor Adler, 14.Dez. 1894. 3669 4081 32 - Engels an Victor Adler, 22. Juli 1891. 54 - Engels an Victor Adler, 22.Dez. 1894. 3677 4087 765 55 - Engels an VictorAdler [27.Dez. 1894]. 4088 56 - Engels an Emma Adler, I.Jan. 1895. 4090 57 - Engels an Victor Adler, 9Jan. 1895. 4097 58 - Engels an Victor Adler, I2.Jan. 1895. 4100 59 - Engels an Victor Adler, 28. Jan. 1895. 4109 60 - Engels an Victor Adler, 16.März 1895. 4128 Wiesbaden 1 - Engels an August Momberger, 9.MärZ 1894.4001 Zarchlin (Mecklenburg) 1 - Marx an Hermann 21.Sept. 1875.2586 Schumacher, Zürich 1 - Marxan Julius Fröbel,21.Nov.l843. 1564 2-Engels an Wilhelm Wolff [I.Mai 1851]. 1735 3 - Marxan JosephWeydemeyer, 2.Aug. 1851.1740 4 - Engels an Joseph Weydemeyer, 7.Aug. 1851.1742 5 - Marx an Joseph Weydemeyer, ll.Sept. [1851]. 1744 6 - Marxan Ferdinand Lassalle, 20. Aug; [1862]. 1987 Wildbad I - Marx an Ferdinand Lassalle, 14. Aug. 1862.1985 Zalt-Bommel (Holland) 1 - Engels an Marx, 3. Jan. 1864. 825 2 - Marx an Antoinette Philips, 24. März 1861. 1961 3 - Marx an Antoinette Philips, 13.April 1861. 1968 4 - M a r x an Lion Philips,^6.Mai 1861. 1970 5-Marx an Antoinette Philips, 17. Juli 1861. 1974 6 - Marx an Antoinette Philips, 24.Sept. 1861.1976 7 - Marx an LionPhilips, 20. Febr. [1864]. 1998 8 - Marx an Lion Philips, H.April 1864. 2000 9 - Marx an Lion Philips, 25. Juni 1864. 2006 10 - Marx an Lion Philips, 17. Aug. 1864. 2008 I1 - Marx an Lion Philips, 29. Nov. 1864. 2021 12 - Marx an Antoinette Philips, 18. März 1866.2063 766 7-Engels an Franz Wiede [25.Juli 1877]. 2682 8 - Engels an Eduard Bernstein, 17. Juli [1879]. 2745 9 - Engels an Eduard Bernstein, 26. Juni 1879.2746 10 - Engels an Eduard Bernstein, 2.Febr. 1881.2807 11 - Engels an Eduard Bernstein, 12.März 1881.2813 12 - Engels an Eduard Bernstein, 14.April 1881.2820 13 - Engels an Eduard Bernstein, 17. Aug. 1881.2839 14-Engels an Karl Kautsky, 27. Aug. 1881.2842 15 - Marxan Karl Kautsky, I.Okt. 1881. 2843 16 - Engels an Eduard Bernstein, 25.Okt. 1881.2845 17 - Engels anEduardBernstein, 30.Nov. 1881.2847 18 - EngelsanKarlKautsky,18.Dez.1881. 2853 19 - Engels an Eduard Bernstein, 6. Jan. 1882.2857 20 - Engels an Eduard Bernstein, 25. bis 31.Jan. 1882.2861 21-Engels an Karl Kautsky, 7.Febr. 1882.2862 22 - Engels an Eduard Bernstein, 22. bis 25. Febr. 1882.2865 23 - Engels an Eduard Bernstein, 17. April 1882.2878 24 - Engels an EduardBernstein, 21 .April 1882.2879 25 - Engels an Eduard Bernstein, 3. Mai 1882. 2881 26 - Engels an Eduard Bernstein, 10. Mai 1882.2884 27 - Engels an Eduard Bernstein [26. Juni 1882]. 2893 28 - Engels an Eduard Bernstein, 15. Juli 1882.2894 29 - Engels an Eduard Bernstein, 9. Aug. 1882.2898 30 - Engels an Eduard Bernstein, 13.Sept. 1882.2903 31 - Engels an Eduard Bernstein,22.Sept1882.2905 32 - Engels an Eduard Bernstein, 20.Okt. 1882.2908 33 - Engels an Eduard Bernstein, 27. Okt. 1882.2910 34 - Engels an Eduard Bernstein, 2. bis 3.Nov. 1882.2913 35 - Engels an Eduard Bernstein, 4.Nov. 1882.2914 36 - Engels an Eduard Bernstein, 28.Novl 1882.2919 37 - Engels an Eduard Bernstein, 16.Dez. 1882.2924 38 - Engels an Eduard Bernstein, 18. Jan. 1883.2930 39 - Engels an Eduard Bernstein, 8. Febr. 1883.2931 40 - Engels an EduardBernstein, 10. Febr. 1883.2932 41 - Engels an EduardBemstein,27.Fetr. 1883.2935 42 - Engels an Eduard Bernstein,27.Febr. bis I.März 1883.2936 43 - Engels an Eduard Bernstein, 14.März 1883.2942 44 - Engels an Eduard Bernstein, 14. April 1883.2954 45 - Engels an Eduard Bernstein, 23. April 1883.2959 46 - Engels an Eduard Bernstein, 28.April 1883.2961 47 - Engels an Eduard Bernstein, 12. bis 13Juni 1883. 2971 48 - Engels an Eduard Bernstein, 22Juni 1883. 2973 49 - Engels an Eduard Bernstein, 27. Aug. 1883.2980 50 - Engels an Eduard Bernstein, 8.Nov1883. 2986 51 - Engels an Eduard Bernstein, 13-Nov1883.2989 52 - Engels an EduardBernstein [22.Dez. 1883]. 2993 53 - Engels an Eduard Bernstein, 1 .Jan. 1884.2994 54 - Engels an Karl Kautsky, 9. Jan. 1884. 2995 55 - Engels an Eduard Bernstein, 28. Jan. 1884.3000 56 - Engels an Karl Kautsky, 4. Febr. 1884. 3003 57 - Engels an Eduard Bernstein, 5. Febr. 1884.3004 58-Engels an Karl Kautsky, 16.Febr. 1884.3010 59-Engels an Karl Kautsky, 3.März 1884.3015 60 - Engels an Eduard Bernstein, 24.März 1884. 3020 61 -Engels an Karl Kautsky, 24.März 1884.3021 62-Engels an Karl Kautsky, 11.April 1884.3023 63 - Engels an Eduard Bernstein, 11 .April 1884.3024 64 - Engels an Karl Kautsky, 26.April 1884.3027 767 65 -Engels an Eduard Bernstein, 17.Mai 1884.3030 66 - Engels an Eduard Bernstein und Karl Kautsky, 22.Mai 1884.3031 67-Engels an Karl Kautsky, 23.Mai 1884.3032 68 - Engels an Eduard Bernstein, 23. Mai 1884. 3033 69 - Engels an Eduard Bernstein, 5. Juni 1884.3035 70 - Engels an Karl Kautsky, 21 .-22. Juni 1884.3038 71 - Engels an Karl Kautsky, 26.Juni 1884.3039 72 - Engels an Eduard Bernstein, 29. Juni 1884. 3041 73-Engels an Karl Kautsky, II.Juli 1884.3043 74-Engels an Karl Kautsky, 19.Juli 1884.3044 75 - Engels an Eduard Bernstein [nach dem 21. Juli 1884]. 3045 76 - Engels an Eduard Bernstein [Juli 1884].3050 77-Engels an Karl Kautsky, l.Aug. 1884.3052 78 - Engels an Eduard Bernstein, 6.Aug. 1884.3053 79-Engels an Karl Kautsky, 22.Aug. 1884.3058 80 - Engels an Eduard Bernstein [22. Aug. 1884]. 3059 81 - Engels an Karl Kautsky [3O.Aug. 1884]. 3060 82 - Engels an Eduard Bernstein, 13. bis 15.SePt. 1884.3061 83 - Engels an Karl Kautsky, 2O.Sept. 1884.3062 84-Engels an Karl Kautsky, 13.Okt. 1884.3066 85-Engels an Karl Kautsky, 15.Okt. 1884.3068 86-Engels an Karl Kautsky, 17.Okt. 1884. 3069 768 87-Engels an Karl Kautsky, 20. Okt. 1884.3070 88 - Engels an Eduard Bernstein, 22.0kt. 1884.3071 89 - Engels an Eduard Bernstein, 23. Okt. 1884.3072 90-Engels an August Bebel, 29.0kt. 1884.3073 91 - Engels an Karl Kautsky, 8.Nov. 1884.3074 92 - Engels an Eduard Bernstein, 11 .Nov. 1884.3076 93 - Engels an Eduard Bernstein, 29.Dez. 1884.3085 94 - Engels an Eduard Bernstein [vor dem 15.Mai1885].3114 95 - Engels an Eduard Bernstein, 15. Mai 1885.3115 96 - Engels an Eduard Bernstein, 16. Juni 1885.3124 97 - Engels an August Bebel,24.Juli1885. 3132 98 - Engels an Eduard Bernstein [24. Juli 1885]. 3133 99 - Engels an Eduard Bernstein, 8. Okt. 1885.3145 100 - Engels an Eduard Bernstein, 7. Dez. 1885. 3165 101 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 7. Jan. 1886.3174 102 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 3.Febr. 1886.3180 103 - Engels an EduardBernstein[24.Febr. 1886]. 3188 104 - Engels an Florence Kelley-Wischne- wetzky, 25. Febr. 1886. 3189 105 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 12.März 1886. 3192 106 - Engels an Eduard Bernstein, 22.Mai 1886.3207 107 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 3.Juni 1886. 3209 108 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 13.-14. Aug. 1886. 3220 109 - Engels an Eduard Bernstein, 14. Aug. 1886. 3221 110 - Engels an Eduard Bernstein, 20. Aug. 1886.3224 111 - Engels an Eduard Bernstein. 9.0kt. 1886.3241 112-Engels an Eduard Bernstein, 22.0kt. 1886.3242 113 - Engels an Eduard Bernstein, 5. Mai 1887. 3288 114 - Engels an Eduard Bernstein,28.Mai 1887.3295 115 - Engels an Conrad Schmidt, 11 .Jan. 1889.3408 116-Engels an Conrad Schmidt, I.Juli 1891.3672 117-Engels an Conrad Schmidt, l.Nov. 1891.3702 118 - Engels an Conrad Schmidt, 4. Febr. 1892.3733 119 - Engels an Eduard Bernstein, 14. Juli 1892.3798 49 Marx/Engels -Verzeichnis II 120 - Engels an Regina Bernstein, 25. Juli 1892.3801 121 - Engels an Regina Bernstein, 15.Aug. 1892.3811 122 - Engels an Conrad Schmidt, 12.Sept. 1892.3824 123 - Engels an Regina Bernstein, 17. Sept. 1892.3827 124 - Engels an Eduard Bernstein [17.Sept. 1892]. 3828 125 - Engels an Karl Henckell [Ende 1892]. 3878 126-Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow, 8.Febr. 1895. 4113 127 - Engels an Conrad Schmidt, 6.April 1895.4140 Zwickau 1 - Engels an August Bebel, 18.-28. März 1875.2572 769 VERZEICHNIS DER NEUDATIERTEN MARX/ENGELS-BRIEFE CIIHCOK HOBONATHPOBAHHLIX nHCEM K. MAPKCA H (D. INDEX OF THE LETTERS BY KARL MARX AND FRIEDRICH ENGELS WH ICH GOT A NEW DATE INDEX DES LETTRES DE KARL MARX ET FRIEDRICH ENGELS QUE NOUS AVONS REDATEES INDICE DE LAS CARTAS DE KARL MARX Y FRIEDRICH ENGELS EN LAS QUE HAN SIDO VERIFICADAS LAS FECHAS Das Verzeichnis der neudatierten Briefe führt diejenigen Briefe von Marx und Engels auf, deren Datierung in den Marx/Engels-Werken gegenüber früheren Ausgaben verändert wurde. Auf sie ist im Inhaltsvergleichsregister bei den einzelnen Korrespondenzen bereits hingewiesen worden. CIIHCOK HOBoaaTHpoBaHHHx rmceM BKJiioiaeT B ceön Te imc&Ma MapKca H Ssrejibca, pOBKa KOTOpHx B Co^HHeHHHx MapKca H 3Hrejn>ca Gtraa H3MeHeHa no cpaBHeHHio c n p e H3HaHHHMH, Ha ITO yiae ÖBUIO yKaaaHO npH nepe<racjieHnn KoppecnOHaenmm B The index of the letters with new dates comprises those letters by Marx and Engels the dates of which were changed in the Marx/Engels-Werke and vary from those in former editions. In the comparative index you will already find references to them in the individual correspondences. Cet index comprend le lettres de Marx et Engels dont la datefixeelors des publications ant6rieures, ne pouvait plus etre retenue dans l'idition des ceuvres. Reportez-vous pour tous renseignements utiles, ä l'enumäration des difF^rentes pieces de correspondance dans l'index de comparaison. El fndice de las cartas con fechas verificadas registra aquellas cartas de Marx y Engels que en las Obras aparecen con otras fechas que las de ediciones anteriores. En el Indice comparativo se hace menciön de esas modificaciones en los respectivos casos. Nr. Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise Engels an Marie Engels (In der Handschrift: 12.März 1839> siehe unter 1577 Marx an Arnold Rüge </n der Handschrift: 25. Dez. [1842] siehe unter 1558 Marx an Ludwig Feuerbach <30.Okt. 1843> siehe unter 1563 1 Engels an Marx [ca. 8.-10. Okt. 1844] [Anfang Okt. 1844] 4 Engels an Marx 22.Febr.-7.März 1845 22.-26. Febr. [und 7.März] 1845 Engels und Marx an Moses Heß <27.Juli 1846> siehe unter 1639 11 Engels an Marx [Anfang Aug. 1846] [Sept. 1846] 12 Engels an Marx [Mitte Okt. 1846] [18.0kt. 1846] 16 Engels an Marx [Ende Dez. 1846] P e z . 1846] 26 Engels an Marx 8.-9.März[1848] 9. März [1848] 30 Marx an Engels [ca.24.APrill848] [vor dem 25. April 1848] 33 Marx an Engels [ca. 26. Okt. 1848] [26. Okt. 1848] 34 Marx an Engels [ca. lO.Nov. 1848] [Mitte Nov. 1848] 39 Marx an Engels [März 1849] [zweite Aprilhälfte bis Anfang Mai 1849] Marx an Ferdinand Freiligrath (Jn der Handschrift: 23. Febr. 1850> . siehe unter 1903 Marx an Joseph Weydemeyer </n der Handschrift: 8.Mai [1850]> siehe unter 1716 71 Marx an Engels In der Handschrift: 8.Febr. 1851 8.März 1851 78 Marx an Engels In der Handschrift: 2.März 1851 2. April 1851 773 Nr. 86 Bisherige Datierung Engels an Marx Marx an Lion Philips Genauer bestimmte Datierung Verweise [6.Mai 1851] [6. oder 7.Mai 1851] </n der Handschrift: siehe unter 1970 6.Mail851> 87 Engels an Marx In der Handschrift: 8.Mai [1851] 8Juni[1851] 89 Engels an Marx [9.0kt. 1856] [15.Mai 1851] 105 Engels an Marx [ca.2.Aug.l851] [um den 1. Aug. 1851] 110 Marx an Engels [ca.27.Aug.1851] [um den 20. Aug. 1851] Marx an Engels <26.Okt. [I851]> sieAe unter 212 </n der Handschrift: siehe unter 1804 Marx an Adolf Cluß 25.März 1852> Marx an Jenny Marx 179 Marx an Engels < 18. Juni 1852> siehe unter 1777 In der Handschrift: 2O.Juli 1852 20. Aug. 1852 180 Engels an Marx 22.Aug. 1852 22.Juli 1852 189 Engels an Marx [21. Aug. 1852] [24.Aug. 1852] Engels an Marx <[22.Aug. 1852> siehe unter 180 190 Marx an Engels 24. Aug. 1852 27. Aug. 1852 199 Engels an Marx [11.März 1853] [23.Sept. 1852] Engels an Marx <16.0kt. 1852]> siehe unter 218 212 Marx an Engels 26.0kt. [1851] 26. Okt. [1852] 218 Engels an Marx [16.0kt. 1852] [31.Okt. 1852] 221 Engels an Marx [ca. 12.Nov. 1852] [5.-6.Nov.]1852 234 Engels an Marx [ca.4.Märzl853] [9.März 1853] Engels an Marx <[1 I.März 1853]> siehe unter 199 774 Nr. Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise 236 Engels an Marx [I2.MSrz 1853] [11.März 1853] 237 Marx an Engels 22.März 1853 22.[-23.] März 1853 247 Engels an Marx [ca. 18. Mai 1853] [umden26.Mail853] Marx an Engels </n der Handschrift: 28. Aug. 1853> sieAe unter 264 260 Marx an Engels 2.Sept. 1853 3.SePt. 1853 264 Marx an Engels In der Handschrift: 28.Aug. 1853 28.Sept. 1853 286 Marx an Engels M.März 1854 17.März 1854 305 Engels an Marx 25. Juni 1854 15. Juni 1854 319 Marx an Engels In der Handschrift: lO.Nov. 1854 lO.Okt. 1854 346 Marx an Engels In der Handschrift: 18.März 1855 18.Mai 1855 367 Marx an Engels [15. April 1856] [25.März 1856] 373 Marx an Engels In der Handschrift: 8.April 1856 8.Mai 1856 385 Engels an Marx [26.SePt. 1856] [nicht vor dem 27. Sept. 1856] Engels an Marx <[9.0kt. 1856]> siehe unter 89 Marx an Engels </n der Handschrift: 17. April [1857]> siehe unter 439 417 Engels an Marx [6.Nov. 1857] [12Juni 1857] 439 Marx an Engels In der Handschrift: I7.April[1857] 17.Sept.[1857] Engels an Marx <[6.Nov. 1857]> siehe unter 417 775 Nr. Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise Marx an Engels </n der Handschrift: 6.Jan.1858> siehe unter 535 475 Marx an Engels In der Handschrift: 14. Jan. 1858 [um den 16.] Jan. 1858 498 Marx an Engels 9.März[1858] I9.März[1858] 499 Engels an Marx [ca. 26. März 1858] [26. März 1858] 516 Marx an Engels In der Handschrift: 4.Aug. 1858 8. Aug. 1858 524 Marx an Engels [29.0kt. 1858] [22.0kt. 1858] 535 Marx an Engels In der Handschrift: 6. Jan.1858 6. Jan.1859 537 Marx an Engels [15. Jan. 1859] [zwischen 13. und 15. Jan. 1859] 595 Engels an Marx [ca.25.Sept.1859] [zwischen 23. und 27.Sept. 1859] Marx an Engels </n der Handschrift: 4.0kt. 1859> sieAe unter 1032 607 Marx an Engels [I.Dez. 1859] [I7.Nov. 1859] 613 Engels an Marx [ca. 12.Dez. 1859] [11.oderl2.Dez. 1859] 615 Engels an Marx [8.Dez. 1860] [19.Dez. 1859] Marx an Johann Philipp Becker </n der Handschrift: 23.Jan.1860> siehe unter 1935 Engels an Ferdinand Lassalle </n der Handschrift: siehe unter 1915 15.Febr. 1860 Bisher datiert: März 1860> 776 Marx an Justizrat Weber <27. April 1860> siehe unter 1928 Marx an Ferdinand Lassalle siehe unter 1933 <[2.Juni 1860]> Nr. Bisherige Datierung 653 Engels an Marx 654 Marx an Engels Genauer bestimmte Datierung Verweise [24.Juni 1860] [um den 25. Juni 1860] In der Handschrift: 25.Juni 1860 25Juli 1860 659 Engels an Marx Marx an Engels [um den 29. Juni 1860] [um den 28. Juni 1860] </n der Handschrift: siehe unter 654 25.Juli 1860> 671 720 Marx an Engels Engels an Marx [8.Sept. 1860] <[8.Dez. 1860]> sieAe unter 615 [Anfang Sept. 1860] Marx an Engels In der Handschrift: 19. Juni 1861 9. Juni 1861 744 791 Engels an Marx <7.Jan. I862> siehe unter 791 Engels an Marx [um den 10. März 1862] [um den 8. März 1862] Marx an Ferdinand Lassalle </n der Handschrift: siehe unter 1975 22.Juli 1862> Engels an Marx In der Handschrift: 7.Jan. 1863 7.Jan. 1862 Marx an Wilhelm Liebknecht Engels an Marx <[EndeNov. 1864]> siehe unter 2044 </n der Handschrift: siehe unter 929 4.Jan. 1865> Marx an Engels </n der Handschrift: I5.Jan. 1865> 891 Marx an Engels siehe unter 931 , In der Handschrift: 7.März 1865 7. Mai 1865 893 Engels an Marx In der Handschrift: 11.März 1865 11.Febr. 1865 Marx an Engels </n der Handschrift: siehe unter 891 7.Mai 1865> 777 Bisherige Datierung Nr. Genauer bestimmte Datierung Verweise 924 Marx an Engels In der Handschrift-' 20.0h. 1865 20. Nov. 1865 929 Engels an Marx In der Handschrift: 4Jan. 1866 4. Jan. 1865 931 Marx an Engels In der Handschrift: 15. Jan. 1866 15. Jan.1865 Marx an Engels (In der Handschrift: siehe unter 970 21.Jan.1866> 946 Marx an Engels [15.März 1866] [16. März 1866] 968 Engels an Marx In der Handschrift: 9.Juli 1866 9. Juni 1866 970 Marx an Engels In der Handschrift: 21. Juli 1866 21.Jan. 1866 972 Marx an Engels In der Handschrift: 27JuIi 1866 27.Aug. 1866 Marx an Ludwig Kugelmann Marx an Engels Marx an Engels </n der Handschrift: siehe unter 2079 9.Nov. 1866> (In der Handschrift: I2.Dez. 1866> siehe unter 1201 In der Handschrift: 2.April 1867 27.März 1867 1008 Marx an Engels In der Handschrift: 27.Juni 1867 27. Juli 1867 1032 Marx an Engels Marx an Engels In der Handschrift: 4. Okt. 1867 4. Okt. 1859 (von Engels korrigiert) (In der Handschrift: siehe unter 1181 7.Nov. 1867> 1058 Engels an Marx [30.Nov. 1867] [29.Nov. 1867] Engels an Marx (In der Handschrift: siehe unter 1135 14.Jan. 1868> 778 Nr. Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise 1091 Marx an Engels In der Handschrift: 14.Nov. 1868 I4.März 1868 1135 Engels an Marx In der Handschrift: 14. Jan. 1868 H.Juli 1868 Marx an Georg Eccarius < 10. Aug. I868> und Friedrich Leßner siehe unter 2131 Marx an Engels In der Handschrift: 25. Sept. 1868 vermutlich 24. Sept. 1868 Marx an Engels </n der Handschrift: 18.0kt. 1868> siehe unter 1187 Marx an Engels In der Handschrift: 7.Nov. 1867 7.Nov. 1868 Marx an Engels </n der Handschrift: 14.Nov. I868> siehe unter 1091 1187 Marx an Engels In der Handschrift: 18. Okt. 1868 18.Nov. 1868 1201 Marx an Engels In der Handschrift: I2.Dez. 1866 12.Dez. 1868 1281 Marx an Engels In der Handschrift: 3.Aug. 1869 4.Aug. 1869 Marx an Theodor Koll <10.Aug.[1869]> siehe unter 2316 Marx an Engels In der Handschrift: 9. Febr. 1870 10. März 1870 {von Engels korrigiert) Marx an Engels <16.März 1870> , siehe unter 1353 Engels an Marx In der Handschrift: 29.März 1870 27.März 1870 Marx an Engels </n der Handschrift: 17. April 1870> siehe unter 1376 Marx an Ludwig Kugelmann <[umden5.Mail870]> siehe unter 2198 1161 1181 1329 1335 779 Nr. Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise 1353 Marx an Engels I6.März 1870 16.Mai 1870 1376 Marx an Engels In der Handschrift: 17. Aug. 1870 17. April 1870 Engels an Wilhelm Liebknecht 780 (In der Handschrift: siehe unter 2392 2Jan. 1871 > Marx an Hermann Jung (In der Handschrift: 17Jan. 187I> siehe unter 2240 Engels an Wilhelm Liebknecht (In der Handschrift: siehe unter 2397 Marx an Friedrich Adolph Sorge <[Ende Febr. 1871]> siehe unter 2270 Marx an Wilhelm Liebknecht (.In der Handschrift: siehe unter 2262 Engels an Wilhelm Liebknecht <[umdenI5.APrill871]> 18Jan. 1871> H.März 1871 > siehe unter 2265 Marx an Hermann Jung <[AnfangJuni1871]> siehe unter 2355 Engels an die Oberin des Klosters „Schwestern der Vorsehung" <[umdenl5.Aug.187I]> siehe unter 2311 Engels an Wilhelm Liebknecht <[Sept. 187I]> siehe unter 2307 Engels an die Firma Miller & Richard <[umdenI0.Sept.1871]> siehe unter 2335 Marx an Hermann Jung <[Ende Okt. 187I]> siehe unter 2354 Engels an Giuseppe Benedetti <Uan. 1872]> siehe unter 2413 Engels an Friedrich Adolph Sorge (In der Handschrift: 4. Jan. 1872> siehe unter 2510 Bisherige Datierung Nr. Genauer bestimmte Datierung Verweise Engels an Carlo Terzaghi <14.Jan. 1872> siehe unter 2395 Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation </n der Handschrift: 8. Febr. 1872> siehe unter 2514 Engels an Louis Albert Francois Pio <[Ende April 1872]> siehe unter 2425 Engels an die Societa d'Emancipazione del Proletario <[Ende Mai 1872]> siehe unter 2457 Marx an Hermann Jung <[umden18.0kt. 1872]> siehe unter 2469 Engels an Marx <I2.Aug. [1873]> siehe unter 1415 1414 Marx an Engels 4. Aug. 1879 4.Aug. 1874 1415 Engels an Marx 12.Aug.[1873] 12. Aug. [1874] Marx an Wilhelm Liebknecht <I.Jan.l875> siehe unter 2563 Marx an Wilhelm Liebknecht <3.Jan.1875> siehe unter 2564 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow <[umdenl5.Mail875]> siehe unter 2602 Engels an Marx <[I876]> siehe unter 1451 Engels an B.Lindheimer </n der Handschrift: 26.April I876> , siehe unter 2676 Marx an Wilhelm Bracke ^/n der Handschrift: 26. Mai 1876> siehe unter 2679 Marx an Engels In der Handschrift: 26. Juni 1876 26.Julil876 1428 Engels an Gustav Rasch <[um den 20.Nov. 1876]> siehe unter 2642 781 Nr. 1451 1471 782 Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise Engels an Enrico Bignami <[10.Febr.l877]> siehe unter 2657 Marx an Pjotr Lawrowitsch LawTow <[27.Mär* 1877]> siehe unter 2665 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow <[29.März 1877]> siehe unter 2664 Engels an B.LJndheimer <[umden5.MaiI877]> siehe unter 2677 Engels an Franz Wiede <[zweite Julihälfte 1877]> siehe unter 2682 Engels an Marx [1876] [Ende 1877/Anfang 1878] Marx an Alfred Talandier <1878> siehe unter 2733 Engels an Oscar Schmidt <[um den 18.Juli 1878]> siehe unter 2720 Marx an Engels <4.Aug. I879> siehe unter 1414 Marx an Engels In der Handschrift: H.Sept. 1879 12.Sept.1879 Marx an Friedrich Adolph Sorge <19.Nov. 1879> siehe unter 2762 Marx an Carl Hirsch <6. Juli 1881 > siehe unter 2834 Marx an Karl Kautsky <3. Okt. 1881 > siehe unter 2843 Engels an Henry Mayers Hyndman <[I882]> siehe unter 2872 Engels an Eduard Bernstein <25.Jan. I882> siehe unter 2861 Engels an Karl Kautsky <7.-15.Febr. 1882> siehe unter 2862 Marx an Eleanor Marx </n der Handschrift: 10. Febr. I882> siehe unter 2916 Bisherige Datierung Nr. 1496 Genauer bestimmte Datierung Verweise Engels an Eduard Bernstein <22.Febr. 1882> siehe unter 2865 Marx an Engels </n der Handschrift: 8.März I882> siehe unter 1498 Engels an Eduard Bernstein </n der Handschrift: 1O.Märzl882> siehe unter 2884 Marx an Engels 3 I.März 1882 28.-31.MärzI882 Marx an Jenny Longuet <6. April I882> siehe unter 2873 1498 Marx an Engels In der Handschrift: 8.März 1882 8. April 1882 1508 Marx an Engels 29.Juni 1882 24.Juni 1882 Engels an Eduard Bernstein <[Anfang Aug. 1882]> siehe unter 2893 Engels an Friedrich Adolph Sorge <9.Nov. 1882> siehe unter 2915 Engels an Marx [29.Nov. 1882] [l.Nov.1882] Engels an Lew Nikolajewitsch Hartmann <[Dez. 1882]> siehe unter 2855 Engels an Eduard Bernstein <27.Febr. I883> siehe unter 2936 1523 783 Nr. 1577 Bisherige Datierung Engels an Marie Engels In der Handschrift: Genauer bestimmte Datierung Verweist 12.Febr. 1839 12.März 1839 1558 Marx an Arnold Rüge In der Handschrift: 25.Jan. 1843 25.Dez.[1842] 1563 1639 - 1716 Marx an Ludwig Feuerbach 30.Okt. 1843 3. Okt. 1843 Engels an Marx <[ca.8.-10.Okt.l844]> siehe unter 1 Engels an Marx <22.Febr.-7.März 1845> siehe unter 4 Engels und Marx an Moses Heß 27. Juli 1846 [um den 28. Juli 1846] Engels an Marx <[AnfangAug. 1846]> siehe unter 11 Engels an Marx <[Mitte Okt. 1846]> siehe unter 12 Engels an Marx <[Ende Dez. 1846] > siehe unter 16 Engels an Marx <8.-9.März[1848]> siehe unter 26 Marx an Engels <[ca. 24. April 1848] > siehe unter 30 Marx an Engels <[ca.26.Okt.l848]> siehe unter 33 Marx an Engels <[ca. lO.Nov. 1848]> siehe unter 34 Marx an Engels <[März 1849]> siehe unter 39 Marx an Ferdinand Freiligrath <\In der Handschrift: siehe unter 1903 23.Febr. 1850> Marx an Joseph Weydemeyer 8.Mai[I850] Marx an Engels In der Handschrift: </n der Handschrift: 8. Juni [1850] siehe unter 71 8.Febr.l85I> Marx an Engels </n der Handschrift: siehe unter 78 2.MärzI851> Engels an Marx 784 <[6.Mai 1851]> siehe unter 86 Nr. Bisherige Datierung Marx an Lion Philips </n der Handschrift: Genauer bestimmte Datierung Verwehe siehe unter 1970 6.Mail851> Engels an Marx </n der Handschrift: siehe unter 87 8.Juni[185I]> Engels an Marx <[ca.2.Aug.I851]> siehe unter 105 Marx an Engels <[ca.27.Aug. 1851]> siehe unter 110 Marx an Engels <26.Okt.[1851]> siehe unter 212 <(/n der Handschrift: siehe unter 1804 Marx an Adolph Cluß 25. März I852> 1777 1804 Marx an Jenny Marx 18. Juni 1852 11. Juni 1852 Marx an Engels </n der Handschrift: 20. Aug. 1852> siehe unter 179 Engels an Marx <[21.Aug.l852]> siehe unter 189 Engels an Marx <22.Aug. 1852> siehe unter 180 Marx an Engels <24.Aug. 1852> siehe unter 190 Engels an Marx <II6.0kt. 1852]> siehe unter 218 Engels an Marx <[ca. 12.Nov. 1852]> siehe unter 221 Engels an Marx <[ca. 4.März 1853]> siehe unter 234 Engels an Marx <[1 I.März 1853]> siehe unter 199 Engels an Marx <[1.2.März 1853]> siehe unter 236 Marx an Engels <22.März 1853> ' siehe unter 237 In der Handschrift: 25.März 1853 Marx an Adolph Cluß 25.März 1852 Engels an Marx Marx an Engels <[ca. 18.Mai 1853]> siehe unter 247 </n der Handschrift: siehe unter 264 28.Aug. 1853> 50 Marx/Engels-Verzeichnis II 785 Nr. 786 Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise Marx an Engels <2.SePt. 1853> siehe unter 260 Marx an Engels <14.März 1854> siehe unter 286 Engels an Marx <25.Juni 1854> siehe unter 305 Marx an Engels <(/n der Handschrift-' 10.Nov.1854> siehe unter 319 Marx an Engels </n der Handschrift: I8.März 1855> siehe unter 346 Marx an Engels <[15.April 1856]> siehe unter 367 Marx an Engels </n der Handschrift: 8.April 1856> siehe unter 273 Engels an Marx <[26.Sept. 1856]> siehe unter 385 Engels an Marx <[9.0kt. 1856]> siehe unter 89 Marx an Engels </n der Handschrift: 17. April [1857] > siehe unter 439 Engels an Marx <[6.Nov. 1857]> siehe unter 417 Marx an Engels </n der Handschrift: 6.Jan.1858> siehe unter 535 Marx an Engels </n der Handschrift: I4.Jan. 1858> siehe unter 475 Marx an Engels <9.März[1858]> siehe unter 498 Engels an Marx <[ca.26.Märzl858]> siehe unter 499 Marx an Engels (Jn der Handschrift: 4.Aug. 1858> siehe unter 516 Marx an Engels <[29.Okt. 1858]> siehe unter 524 Marx an Engels <[15.Jan. 1859]> siehe unter 537 Engels an Marx <[ca.25.Sept.1859]> siehe unter 595 Nr. Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise Marx an Engels '(.In der Handschrift: 4.0kt. 1859> siehe unter 1032 Marx an Engels <[I.Dez.l859]> siehe unter 607 Engels an Marx <[ca. I2.Dez. 1859]> siehe unter 613 Marx an Johann Philipp Becker </n der Handschrift: 23.Jan. I860> siehe unter 1935 Engels an Ferdinand Lassalle </n der Handschrift: siehe unter 1915 15. Febr. 1860 Bisher datiert: März 1860> 1903 Marx an Ferdinand Freiligrath In der Handschrift: 23. Febr. 1850 1915 Engels an Ferdinand Lassalle In der Handschrift: 15. März 1860 15.Febr. 1860 Bisher datiert: März 1860 1928 Marx an Justizrat Weber 27. April 1860 24.APril 1860 1933 Marx an Ferdinand Lassalle [2. Juni 1860] [um den 2. Juni 1860] 1935 Marx an Johann Philipp Becker In der Handschrift: 23. Jan.1860 23. Juni 1860 Engels an Marx <[24.Juni 1860]> siehe unter 653 Engels an Marx <[umden29.Junil860]> siehe unter 659 Marx an Engels </n der Handschrift: 25. Juli 1860> siehe unter 654 Marx an Engels <[8.Sept. 1860]> siehe unter 671 Engels an Marx <[8.Dez. I860]> siehe unter 615 Marx an Lion Philips In der Handschrift: 6.Mai 1851 6.Mai 1861 Marx an Engels </n der Handschrift: 9. Juni 1861 > siehe unter 720 1970 23.Febr. 1860 787 Bisherie Datierung Nr. 1975 2044 2079 788 Genauer bestimmte Datierung Verweise Marx an Ferdinand Lassalle In der Handschrift: 22. Juli 1862 22. Juli 1861 Engels an Marx <7.Jan. 1862> siehe unter 791 Engels an Marx <[umdenlO.März1862]> siehe unter 744 Martcan Ferdinand Lassalle (In der Handschrift: 22. Juli 1862> siehe unter 1975 Marx an Wilhelm Liebknecht <[Ende Nov. 1864]> siehe unter 2044 Engels an Marx (In der Handschrift: 4. Jan.1865> siehe unter 929 Marx an Engels (In der Handschrift: 15.Jan.1865> siehe unter 931 Engels an Marx (In der Handschrift: 15.Febr.1865> siehe unter 893 Marx an Engels (In der Handschrift: 7.Mai 1865> siehe unter 891 Marx an Wilhelm Liebknecht [Ende Nov. 1864] [zwischen 9. und 25. Mai 1865] Marx an Engels (In der Handschrift: 20.Okt. I865> siehe unter 924 Marx an Engels (In der Handschrift: 21.Jan.1866> siehe unter 970 Marx an Engels <[15.März 1866]> siehe unter 946 Engels an Marx (In der Handschrift: 9. Juni 1866> siehe unter 968 Marx an Engels (In der Handschrift: 27. Aug. 1866> siehe unter 972 Marx an Ludwig Kugelmann In der Handschrift: 9.Nov. 1866 9.0kt. 1866 Nr. Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise Marx an Engels (In der Handschrift: U.Dez. 1866> siehe unter 1201 Marx an Engels (In der Handschrift: 27.März I867> siehe unter 996 Marx an Engels (In der Handschrift: 27. Juli 1867> stehe unter 1008 Marx an Engels (In der Handschrift: 7.Nov. 1867> siehe unter 1181 Engels an Marx <[30.Nov. 1867]> siehe unter 1058 Engels an Marx In der Handschrift: siehe unter 1135 H.Jan. 1868> 2131 Marx an Georg Eccarius und Friedrich Leßner Marx an Engels lO.Aug. 1868 10.Sept.1868 </n der Handschrift: siehe unter 1161 25.Sept. 1868> Marx an Engels (In der Handschrift: siehe unter 1187 18.0kt.l868> Marx an Engels (In der Handschrift: H.Nov. I868> siehe unter 1091 Marx an Engels (In der Handschrift: 3. Aug. 1869> siehe unter 1281 Marx an Theodor KoU <10.Aug. [I869]> siehe unter 2316 Marx an Engels (In der Handschrift: 9.Febr,1870> siehe unter 1329 Marx an Engels <16.März 1870> siehe unter 1353 Engels an Marx (In der Handschrift: 29. März 1870> siehe unter 1335 Marx an Engels (In der Handschrift: 17.April 1870> siehe unter 1376 789 Nr. 2198 Bisherige Datierung Marx an Ludwig Kugelmann Engels an Wilhelm Liebknecht Genauer bestimmte Datierung Verweise [um den 5. Mai 1870] [8.Mai 1870] </n der Handschrift: siehe unter 2392 2. Jan.1871> Marx an Hermann Jung In der Handschrift : 17. Jan. 1871 18. Jan.1871 Engels an Wilhelm Liebknecht </n der Handschrift: siehe unter 2397 Marx an Friedrich Adolph Sorge <[Ende Febr. I871]> siehe unter 2270 Marx an Wilhelm Liebknecht In der Handschrift: [um den 10. April 1871] 2265 Engels an Wilhelm Liebknecht [umdenl5.Aprill871] [13.ApriI 1871] 2270 Marx an Friedrich Adolph Sorge [Ende Febr. 1871] [um den 20. April 1871] 2240 2262 18. Jan. 187I> H.März 1871 Marx an Hermann Jung <[AnfangJunil871]> siehe unter 2355 2307 Engels an Wilhelm Liebknecht [Sept. 1871] [nicht nach dem 27. Juli 1871] 2311 Engels an die Oberin des Klosters „Schwestern der Vorsehung" [um den 15.Aug. 1871] [Anfang Aug. 1871] 2316 Marx an Theodor Koll 1O.Aug.[1869] lO.Aug. [1871] Engels an die Oberin des Klosters „Schwestern der Vorsehung" <[umden15.Aug.l871]> siehe unter 2311 Engels an Wilhelm Liebknecht <[SePt. 1871]> siehe unter 2307 790 Nr. Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise 2335 Engels an die Firma Miller& Richard 2354 Marx an Hermann Jung [Ende Okt. 1871] [umden25.Okt.1871] 2355 Marx an Hermann Jung [Anfang Juni 1871] [Ende Okt. 1871] 2392 Engels an Wilhelm Liebknecht 2. Jan. 1872 2Jan. 1871 Engels an Friedrich Adolph Sorge 4.Jan. 1872> 2395 Engels an Carlo Terzaghi [um den 10. Sept. 1871] In der Handschrift: </n der Handschrift: H.Jan. 1872 [nach dem 9.Sept. 1871] siehe unter 2510 Jan.1872 Erster Entwwf: [um den 6.] Jan. 1872 Zweiter Entwurf: 14.[-15.] Jan. 1872 2397 Engels an Giuseppe Benedetti <üan. 1872]> siehe unter 2413 Engels an Wilhelm Liebknecht In der Handschrift: 18.Jan. 1872 18. Jan.1871 Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation 8.Febr. 1872> 2413 Engels an Giuseppe Benedetti [Jan. 1872] [18.Febr. 1872] 2425 Engels an Louis Albert Francois Pio [Ende April 1872] [Mitte März 1872] 2457 Engels an die Societä d'Emancipazione del Proletario [Ende Mai 1872] [14Juni 1872] 2469 Marx an Hermann Jung [umden18.Okt.I872] [Ende Juli 1872] 2510 Engels an Friedrich Adolph Sorge 4. Jan. 1873 </n der Handschrift: In der Handschrift: siehe unter 2514 4. Jan.1872 791 Nr. 2514 Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation 8.Febr. 1872 Engels an Marx <12.Aug.[1873]> siehe unter 1415 Marx an Wilhelm Liebknecht <l.Jan.l875> siehe unter 2563 Marx an Wilhelm Liebknecht <3.Jan.1875> siehe unter 2564 2563 Marx an Wilhelm Liebknecht I.Jan. 1875 7.Jan. 1875 2564 Marx an Wilhelm Liebknecht 3. Jan. 1875 9. Jan. 1875 2602 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow [umdenl5.Mail875] [17.Dez. 1875] Engels an Marx <[1876]> sieAe unter 1451 In der Handschrift: 8.Febr. 1873 Engels an B.Lindheimer </n der Handschrift: 26.April I876> siehe unter 2676 Marx an Wilhelm Bracke siehe unter 2679 Marx an Engels <[/n der Handschrift: 26.Mai 1876> </n der Handschrift: siehe unter 1428 26.Juni 1876> 2642 Engels an Gustav Rasch [um den 20.Nov. 1876] [Ende Nov. 1876] 2657 Engels an Enrico Bignami [lO.Febr. 1877] [23.Febr. 1877] Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow <[27.März 1877]> siehe unter 2665 2664 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow [29.März 1877] [27.März 1877] 2665 Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow [27.März 1877] [29.März 1877] 792 Nr. Bisherige Datierung Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow 2676 Engels an B.Lindheimer Genauer bestimmte Datierung Veraase <[29.März 1877]> siehe unter 2664 In der Handschrift: 26.APril 1877 26. April 1876 2677 Engels an B.Lindheimer 2679 Marx an Wilhelm Bracke 26.Mai 1876 Engels an Franz Wiede [zweite Julihälfte 1877] [25Juli 1877] Marx an Alfred Talandier <I878> sieAe unter 2733 2720 Engels an Oscar Schmidt [um den 18. Juli 1878] [19. Juli 1878] 2733 Marx an Alfred Talandier <1878> [um den lO.Nov. 1878] Marx an Engels <4.Aug. I879> siehe unter 1414 Marx an Engels </n der Handschrift: siehe unter 1471 2682 [um den 5. Mai 1877] [3.oder4.Mail877] In der Handschrift: 26.Mai 1877 M.Sept. 1879> 2762 Marx an Friedrich Adolph Sorge 19.Nov. 1879 14-Nov. 1879 2834 Marx an Carl Hirsch ö.Juli 1881 Ö.Aug. 1881 2843 Marx an Karl Kautsky 3.0kt. 1881 1.Okt. 1881 2855 Engels an Lew Nikolajewitsch Hartmann [Dez. 1882] [Ende Dez. 1881] Engels an Henry Mayers <[1882]> Hyndman sieAe unter 2872 2861 Engels an Eduard Bernstein 25.-31. Jan. 1882 2862 Engels an Karl Kautsky 7.-15. Febr. 1882 25. Jan.1882 7.Febr. 1882 793 Bisherige Datierung Nr. Engels an Eleanoi Maix In der Handschrift: Genauer bestimmte Datierung Verwehe siehe unter 2916 lO.Febr. 1882 2865 Engels an Eduard Bernstein Marx an Engels 22.Febr. 1882 22.-25.Febr. 1882 </n der Handschrift: sieAe unter 1498 8.März 1882> Engels an Eduard Bernstein </n der Handschrift: lO.März 1882> siehe unter 2884 Marx an Engels Ol.März I882> siehe unter 1496 2872 Engels an Henry Mayers Hyndman 2873 Marx an Jenny Longuet 6. April 1882 6.-7. April 1882 2884 Engels an Eduard Bernstein In der Handschrift: lO.Mai 1882 Engels an Eduard Bernstein [Anfang Aug. 1882] [26. Juni 1882] Marx an Engels 29Juni 1882 siehe unter 1508 Engels an Eduard Bernstein <[AnfangAug. 1882]> siehe unter 2893 2915 Engels an Friedrich Adolph Sorge 9.Nov. 1882 9.-16.NovJ882 2916 Engels an Eleanor Marx In der Handschrift: 10. Febr. 1882 lO.Nov. 1882 Engels an Karl Kautsky siehe unter 2995 2893 2936 Engels an Eduard Bernstein 2954 Engels an Eduard Bernstein 794 [1882] [umden31.März1882] lO.März 1882 In der Handschrift: 9. Jan. 1883 27. Febr. 1883 27.Febr.-1.März 1883 18. April 1883 H.April 1883 Nr. Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise Engels an Karl Kautsky [23. April 1883] siehe unter 2991 2962 Engels an Achille Loria [Mai 1883] bzw. [2O.Mai 1883] [Ende April 1883] 2991 Engels an Karl Kautsky [23. April 1883] [I.Dez. 1883] 2995 Engels an Karl Kautsky In der Handschrift: 9Jan. 1883 9.Jan. 1884 2999 Engels an Charles Fitzgerald [etwa 28Jan. 1884] [zwischen 26. und 28.Jan. 1884] 3007 Engels an Heinrich Nonne [etwa 12.Febr. 1884] [zwischen 9. und 21.Febr. 1884] 3045 Engels an Eduard Bernstein [Sept. 1884] [nach dem 21. Juli 1884] 3050 Engels an Eduard Bernstein [Sept. 1884] [Juli 1884] 3057 Engels an Maria Jankowska [Sept. 1884] [Mitte Aug. 1884] Engels an Karl Kautsky </n der Handschrift: 15.Aug. 1884> siehe unter 3068 Engels an Eduard Bernstein [Aug. 1884] [22. Aug. 1884] Engels an Eduard Bernstein <[SePt. 1884]> siehe unter 3045 Engels an Eduard Bernstein <[SePt. I884]> siehe unter 3050 Engels an Maria Jankowska <[SePt. I884]> siehe unter 3057 Engels an Hermann Schlüter [4.0kt. 1884] [l.Okt.1884] 3059 3063 795 Nr. Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise 3068 Engels an Karl Kautsky 3083 Engels an August Bebel 1 I.Dez. 1884 11.-12.Dez.1884 Engels an Pasquale Martignetti <[1885]> siehe unter 3118 3114 Engels an Eduard Bernstein [Anfang Juni 1885] [vor dem 15.Mai 1885] 3118 Engels an Pasquale Martignetti [1885] [19.Mai 1885] 3136 Engels an Karl Kautsky [23.Aug. 1885] [16. Aug. 1885] 3194 Engels an Hermann Schlüter I2.Mai 1886 12.März 1886 3232 Engels an F. H.Nestler & Melle's Verlag [Sept.] 1886 [11. Sept. 1886] Engels an Emil Engels jun. <22.Okt. 1886> siehe tinter 3256 3252 Engels an Karl Kautsky 19.Nov. 1886 29.Nov. 1886 3256 Engels an Emil Engels jun. 22. Okt. 1886 3363 Engels an Wilhelm Liebknecht [Ende April 1888] [um den 29. April 1886] 3373 Engels an Laura Lafargue In der Handschrift: 6. Aug. 1888 6.Juli 1888 3500 Engels an Sergej Michailowitsch Krawtschinski (Stepniak) In der Handschrift: 3.Jan. 1889 3.Jan. 1890 Engels an Friedrich Adolph Sorge </n der Handschrift: 3. Jan. 1890> siefte tmter 3610 Engels an Natalie Liebknecht Sept. 1890 19.Juni1890 3540 796 In der Handschrift: 15.Aug. 1884 15. Okt. 1884 22.Dez.1886 • Nr. Bisherige Datierung Genauer bestimmte Datierung Verweise 3564 Engels an Charles CaTon [zweite Septemberhälfte 1890] [2O.Sept. 1890] 3610 Engels an Friedrich Adolph Sorge 3. Jan. 1891 In der Handschrift: 3Jan. 1890 3620 Engels an Paul Lafargue In der Handschrift: 3O.Jan. 1891 31.Jan. 1891 3621 Engels an Karl Kautsky 5.Febr. 1891 3. Febr. 1891 Engels an Karl Kautsky O.Juli 1891 > siehe unter 3820 3686 Engels an August Bebel 29.Sept. 1891 und 1.Okt. 1891 29.Sept.-1.Okt. 1891 3720 Engels an Eduard Bernstein 29.Dez. 1891 23.Dez. [1891] 3738 Engels an EdwardAveling [Mitte Febr. 1892] 3756 Engels an Henri Brissac 3763 Engels an Johann Hein- In der Handschrift: rich Wilhelm Dietz 26.April 1892 27.April 1892 3766 Engels an August Bebel 6.Mai 1892 7.Mai 1892 3820 Engels an Karl Kautsky I.Juli 1891 [5.Sept. 1892] 3844 Engels an Charles Bonnier [zweite Oktoberhälfte] 1892 [Mitte] Okt. 1892 3985 Engels an Giuseppe Canepa [Jan. 1894] [9. Jan. 1894] 4005 Engels an Panait Mujoiu Anfang März 1894 20.März.1894 4033 Engels an Boris Naumo- [Ende Juni 1894] witsch Kritschewski [Juli 1894] 4046 Engels an Pablo Iglesias 4057 Engels an Emile Vander- [zweite Oktoberhälfte velde 1894] 4129 Engels an Pablo Iglesias [umdenI0.Aprill892] [Anfang Aug. 1894] [16. Febr. 1895] [erste Februarhälfte1892] [nach dem 7.April 1892] [zwischen 9. und 16.Aug. 1894] [nach dem 21.Okt. 1894] [16.März1895] 797 ANHANG nPHJIOJKEHHE SUPPLEMENT APPENDICE APENDICE VERZEICHNIS VON BRIEFEN DER FAMILIENANGEHÖRIGEN VON KARL MARX SOWIE VON BEMERKENSWERTEN BRIEFEN ÜBER KARL MARX UND FRIEDRICH ENGELS IIHCBMA POflHBIX KAPJIA MAPKGA H HAHEOJIEE BA5KHBIE IIHCBMA 0 K. MAPKCE H O. BHTEJIBCE INDEX OF THE LETTERS BY KARL MARX'S RELATIVES AND INDEX OF REMARKABLE LETTERS ABOUT KARL MARX AND FRIEDRICH ENGELS INDEX CONTENANT UNE PARTIE DES LETTRES DE LA FAMILLE DE KARL MARX ET INDEX DES LETTRES LES PLUS INTERESSANTES SUR KARL MARX ET FRIEDRICH ENGELS INDICEDECARTAS DE PARIENTES DE KARL MARX Y INDICE DE CARTAS DIGNAS DE INTERES SOBRE KARL MARX Y FRIEDRICH ENGELS In den Anhang wurden Briefe von Familienangehörigen von Kar) Marx sowie bemerkenswerte Briefe über Marx und Engels aufgenommen, soweit sie in den Marx/Engels-Werken enthalten sind. Ihre Anordnung erfolgt chronologisch. B IIpiraoJKeHHH npHBOßffrcH B xpOHOJiornqecKOM nopuftKe rracbMa po^Htix Kapjia Mapnca, a Tankte 3acJiyjKHBaioin;He ocoöoro BHHMaHHH nncbMa o Mapnce n 3HreJii>ce, nocKOJiBKy OHH CtTJIH BKJIIOqeHbl B COqHHeHHH. Letters by Karl Marx's relatives as well as remarkable letters about Marx and Engels were listed in the Supplement as far as they are contained in the Marx/Engels-Werke. They are arranged in chronological order. Vous trouverez dans cet appendice, classe'es par ordre chronologique, une partie des lettres de la famille de Karl Marx ainsi qu'un choix interessant de lettres sur Marx et Engels, qui sont contenues dans l'edition des ceuvres. En el ape"ndice han sido registradas cartas de parientes de Karl Marx y cartas dignas de interis sobre Marx y Engels* siempre y cuando aparecen cn las Obres de Marx y Engels. Su ordenamiento es cronolögico. Nr. 1* MEW Heinrich Marx an Marx in Bonn Trier, 18.Nov. 1835 (D) EBI617 Mit einer Nachschrift von Henriette Marx vom 29. Nov. 1835 2* Heinrich Marx an Marx in Bonn [Trier, Anfang 1836] (D) 620 Mit einer Nachschrift von Henriette Marx 3* 4* 5* Heinrich Marx an Marx in Berlin Trier, 3. Febr. 1837 (D) 623 Heinrich Marx an Marx in Berlin Trier, 2.März 1837 (D) 626 Heinrich Marx an Marx in Berlin Trier, 16.Sept. 1837 (D) 630 Mit einer Nachschrift von Henriette Marx 6* 7* Heinrich Marx an Marx in Berlin Trier, 9.Dez. 1837 (D) 635 Jenny von Westphalen an Marx in Bonn [Trier, 10. Aug. 1841] (D) 641 Brief trägt keine Unterschrift 8* Jenny von Westphalen an Marx in Köln [Kreuznach, März 1843] (D) 644 Brief trägt keine Anrede und keine Unterschrift 9* Jenny Marx an Marx in Paris [Trier, nach dem 20. Juni 1844] (D) 647 Brief trägt keine Anrede Gezeichnet mit Schipp und Schrib (Spitznamen von Jenny Marx (Tochter) und Jenny Marx) 803 Nr. 10* MEW Jenny Marx an Marx in Paris [Trier, vor dem 10.Aug. 1844] (D) EBI651 Fragment (Auszug in „Vorwärts!" vom 10. Aug. 1844) 11* Jenny Marx an Marx in Paris [Trier, nach dem 11 .Aug. 1844] (D) Brief trägt keine Unterschrift 804 ' 652 Nr. 12* 13* MEW Jenny Marx an Joseph Weydemeyer in Hamm Paris [lö.März 1848] (D) Konrad Schramm an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. London, 8.Jan. 1850 (D) MEBW 27 605 606 Mit einer Nachschrift von Marx 14* Jenny Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. London, 2O.Mai [1850] (D) 608 Brief trägt keine Unterschrift 15* 16* 17* Jenny Marx an Joseph Weydemeyer in Frankfurt a.M. [London, um den 2O.Juni 1850] (D) 612 Jenny Marx an Engels in Manchester London, 19.Dez. [1850] (D) 613 I 150 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 11.] Jan. 1851 (D) 614 161 Bisher datiert: [ca. 25.]Jan. 1851 Jan. 1851 nachträglich von Engels eingesetzt 18* 19* Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 17.Dez. 1851] (D) Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 7.Jan. 1852] (D) 615 28 629 368. Bisher datiert: Anfang Jan. 1852 Anfang Jan. 1852 nachträglich von Engels eingesetzt 20* 51 Jenny Marx an Joseph Weydemeyer in New York [London, 9.Jan. 1852] (D) Marx/Engels-Verzeichnis II 632 805 Nr. 21* 22* 23* 24* 25* MEW Jenny Marx an Engels in Manchester [London, I6.Jan. 1852] (D) MEBW 28 634 Jenny Marx an Joseph Weydemeyer in New York [London, 27.Febr. 1852] (D) 635 Jenny Marx an Adolf Cluß in Washington London, 15. Okt. 1852 (D) 637 Jenny Marx an Adolf Cluß in Washington [London, 28.0kt. 1852] (D) 640 Jenny Marx an Adolf Cluß in Washington London, lO.März [1853] (D) 643 Fragment (Auszug im Brief von Adolf Quß an Joseph Weydemeyer vom 28. März 1853) 26* 27* Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 27. April 1853] (D) 645 Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer in New York Washington, 2.Juni 1853 (D) 647 I 564 Auszug 28* 29* 30* Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 9.Sept. 1853] (D) 649 608 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 24.Nov. 1853] (D) 651 623 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, Ende März 1854] (D) 654 n 10 Bisher datiert: [ca. 26.Fobr. 1834] 806 Nr. 31* 32* 33* 34* MEW Edgar Marx an Marx in London Manchester, 3I.März 1854 (E) MEBW n 18 Jenny Marx an Engels in Manchester London, 13.Mai [1854] (D) 28 655 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 23. Mai 1854] (D) 656 42 29 641 106 643 229 644 256 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 28. März 1856] (D) Bisher datiert: [ca. 10. März 1855] 35* 36* Jenny Marx an Engels in Manchester [London, um den 12. April 1857] (D) Jenny Marx an Engels in Waterloo [London, zwischen 11. und 13. Aug. 1857] (D) Bisher datiert: [ca. 3.Aug. 1857] 37* 38* 39* Jenny Marx an Konrad Schramm in Jersey [London] 8.Dez. [1857] (D) 645 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 9.April 1858] (D) 648 Jenny Marx an Ferdinand Lassalle in Berlin London, 9. April 1858 (D) 649 390 In der Handschrift: 9. April 1885 40* Jenny Marx an Marx in Manchester [London, vor dem 9. Mai 1858] (D) 650 807 MEW Nr. 41* 42* 43* 44* 45* 46* 47* 48* 49* 50* 51* 808 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, nach dem 13. Aug. 1859] (D) 29 651 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 4. Nov. 1859] (D) 652 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 23. oder 24.Dez. 1859] (D) 653 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 14.Aug. 1860] (D) 30 683 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, nach dem 5. Okt. 1860] (D) 684 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, vor dem lö.März 1861] (D) 685 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, Ende März 1861] (D) 686 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, Anfang April 1861] (D) 687 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, Anfang Nov. 1863] (D) 691 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, um den 24. Nov. 1863] (D) 692 Jenny Marx an Wilhelm Liebknecht in Berlin [London, um den 24. Nov. 1863] P ) MEBW 693 II 612 Nr. 52* MEW Jenny Marx an Moritz Eisner in Breslau [London, Mitte Juni 1864] (D) MEBW 30 695 Bisher datiert: [Aus. 1864] 53* 54* 55* 56* 57* Jenny Marx an Engels in Manchester [London, um den 29.Nov. 1864] (D) Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 3O.März 1865] (D) Jenny Marx an Johann Philipp Becker in Genf [London, etwa 29. Jan. 1866] (D) Jenny Marx an Sigfrid Meyer in Berlin [London, Anfang Febr. 1866] (D) Jenny Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London, 26. Febr. 1866] (D) 31 583 584 IK310 586 16 510* 31 588 589 Datum von Kugelmann eingesetzt 58* 59* Jenny Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] I.April 1866 (D) 591 Jenny Marx an Engels in Manchester [London, 24. Dez. 1866] (D) 593 809 Nr. 60* 61* MEW Jenny Marx an Johann Philipp Becker in Genf London [5. Okt. 1867] (D) 31 594 Jenny Marx an Johann Philipp Becker in Genf London, [nach dem 5. Okt. 1867] 16 549 Zeitschriftenabdruck 62* Jenny Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover [London, 24.Dez. 1867] (D) 31 595 24. Dez. 1868 von Kugelmann nachträglich eingesetzt 63* Jenny Marx an Johann Philipp Becker in Genf [London, nach dem lO.Jan. 1868] (D) 32 691 Brief trägt keine Unterschrift 64* 65* Laura Marx an Engels in Manchester [London] 13. Jan. 1868 (D) 694 Arnold Rüge an Steinthal in Manchester Brighton, 25.Jan. 1869 (D) 696 Beilage zu Marx* Brief an Ludwig Kugelmann vom 1 l.Febr. 1869 66* 67* 68* 810 Jenny Marx an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 15. Sept. [1869] (D) 697 Jenny Marx (Tochter) an Ludwig Kugelmann in Hannover [London] 30.Okt. 1869 (E) 699 Jenny Marx (Tochter) an Ludwig Kugelmann in Hannover London, 27.Dez. 1869 (E) 702 Nr. 69* Jenny Marx an Engels in Manchester [London, um den 17.Jan. 1870] (D) MEW MEBW 32 705 I