MEW Verzeichnis

Transcrição

MEW Verzeichnis
MARX/ENGELS-VERZEICHNIS
BRIEFE • POSTKARTEN • TELEGRAMME
MARX
ENGELS
VERZEICHNIS
ZWEITER BAND
BRIEFE
POSTKARTEN
TELEGRAMME
(ff
DIETZ VERLAG BERLIN
1971
Znsammengestellt und bearbeitet von Manfred Kliem
nnd Richard Sperl
VORBEMERKUNG
Zum 150. Geburtstag von Karl Marx wurde in der Deutschen Demokratischen Republik
die Herausgabe der Werke von Karl Marx und Friedrich Engels in 40 Bänden (43 Büchern)
abgeschlossen. Mit dieser umfassenden Ausgabe der Schriften und Briefe der Begründer
des wissenschaftlichen Sozialismus erreichte die systematische, zielstrebige Tätigkeit der
Sozialistischen Einheitspartei Deutschlands zur Erschließung und Verbreitung des literarischen Erbes von Marx und Engels ihren bisherigen Höhepunkt.
In den Bänden 27 bis 39 der Werkausgabe werden alle bisher bekannt gewordenen Briefe
von Marx und Engels erstmals in deutscher Sprache vollständig und geschlossen veröffentlicht. Eine Reihe Briefefindensich auch in den Bänden I bis 26 und dem Ergänzungsband mit Schriften und Briefen bis zum Jahre 1844. Darüber hinaus wurden seit 1945 zahlreiche Briefe von Marx und Engels in Auswahl- und Sammelbänden sowie Einzelausgaben
des Dietz Verlages Berlin publiziert.
Nachdem bereits 1966 (zweite, ergänzte Auflage 1968) ein Verzeichnis aller in der
Marx/Engels-Werkausgabe enthaltenen Werke, Schriften und Artikel erschienen ist, wird
mit dem vorliegenden Verzeichnis dem Leser die Möglichkeit gegeben, sich rasch über die
vorhandenen Briefe, Postkarten und Telegramme aus der Feder von Marx und Engels zu
informieren. Das Briefverzeichnis soll dem Benutzer unter verschiedenen Gesichtspunkten
das Auffinden bestimmter Briefe in den ihm zu Gebote stehenden Ausgaben erleichtern.
Den Hauptteil des Marx/Engels-Briefverzeichnisses bildet das Inhaltsvergleichsregister,
das die in den Werken, Auswahl-, Sammel- und Einzelausgaben des Dietz Verlages Berlin
wiedergegebenen Briefe nachweist.1 Es ist untergliedert in den Briefwechsel zwischen Marx
und Engels und in die Briefe von Marx und Engels an dritte Personen. Die Benutzung des
chronologisch geordneten Inhaltsvergleichsregisters wird durch ein alphabetisches Verzeichnis der Briefempfänger und -absender, ein Verzeichnis der Empfängerorte und ein
Verzeichnis der neudatierten Marx/Engels-Briefe erleichtert. In einem Anhang findet der
Leser Briefe von Marx' Familienangehörigen sowie bemerkenswerte Briefe dritter Personen
an und über Marx und Engels verzeichnet, soweit sie in der Werkausgabe enthalten sind.
Die Abkürzungen, die im Inhaltsvergleichsregister für die Titel der verschiedenen Ausgaben benutzt werden mußten, sind in einem besonderen Sigleverzeichnis erläutert. Hinweise für den Aufbau und die Benutzung der einzelnen.Register befinden sich jeweils auf
der Rückseite der Zwischentitelblätter. Möge dieses Verzeichnis dazu beitragen, daß der
reiche theoretische Gehalt und der unerschöpfliche revolutionäre Erfahrungsschatz, der in
den Briefen von Marx und Engels enthalten ist, allseitig erschlossen und für die Lösung
der aktuellen Aufgaben genutzt werden kann.
1
In Sammclbänden enthaltene kurze Auszüge und Zitate aus Briefen bleiben in diesem Register unberücksichtigt. Größere zusammenhängende Auszüge, die Aufnahme fanden, sind durch Sternchen hinter der Seitenzahl besonders gekennzeichnet.
nPEflMCJIOBHE
K 150 - JieTHK» co ;Q;HH pojKAeHHH Kapjia Mapnca B TepMaHCKOö
pecnyöjniKe 6HJIO 3aBepmeH0 H3aaHHe ConnHeHHö Kapjia M a p n c a H
9Hrejitca B 4 0 - X TOMax (43-x KHHrax). 9 T O HaHÖoJiee nojiHoe H3npOH3BefleHHÜ H IIHCeM OCHOBOIIOJIOJKHHKOB Haj^IHOrO K0MMyHH3Ma
KyjibMHHamiOHHHM nyHKTOM B CHCTeMaTH^ecKOü H ijeneycTpeMneHneHTejibHOCTH C E I i r no pacKptrrHio H pacnpocTpaHeHHio icaTepaTypHoro
MapKca H BmenBca.
B 27-39 TOMax CoiHHeHnE BnepBHe nooiHOCTBio coßpaHii H H3HaHH Ha HeMei(KOM H3HKe Bce no CHX n o p H3BecTHHe nacBMa Mapnca H SHreJiBca. P H H
naceM ysce ony6jiHKOBaH B 1-26 TOMax, a TaKHte B HononHHTejiBHOM TOMe
H nnceivi AO 1844 ro«a. KpoMe Toro, 3a nepHop; nocne 1945 r o ^ a
HTI; BepraiH onyßnHKOBano MHoroHHCJieHHBie nHCBMa M a p n c a
H ÖHre^BCa B H36paHHBIX COlHHeHHHX H CÖOpHHKaX, a TaKHte B
B TO BpeMH KaK yme BHiitea;inHä B CBCT B 1966 rofly (BTopoe j;onoJiHeHHoe
H3HaHHe B 1968 roay) YKasaTenB BKnionmi B ceÖH Bce HMeiomnecH B CoiHHeHHHX npoH3Bep;eHHH H CTaTBH, HacTOHmHö yKa3aTejii> co^epHtHT HH$opiviar(HK)
o Bcex HMeiomHxcH nncBMax HJIH noraeji;niHx RO Hac oTKpHTKax H TenerpaMMax,
H3-nofl n e p a Mapnca H SHrejibca, H no3BonHT HHTaTerao 6acTpo
, oSjierian TeM caMUM B cooTBeTCTBHH c ero 3anpocaMH,
noncKH onpe^eneHHBix niiceM B yste HMeromnxcH H3HaHHHx.
TnaBHoä nacTBK) yKa3aTena imceM MapKca-9Hrera.ca HBJIHBTCH CpaBUHTenBHHfi yKa3aTejiB Tex nHceM, KOTopae ÖBIJIH HaneiaTaHH B BBuneflmHX B H3fl;aTeitBCTBe flHTB; BepUHH COTHHeHHHX, H36paHHBIX npOH3BefleHHHX, CÖOpHHKaX
H OTHenBHHX HSflaHHHX.1
O H HMeeT ppa pa3flena: nepenHCKy MeHKjjy MapKCOM H 3Hrera>coM H HX DHCBMa K pa3HBiM jiimaM. Am|)aBHTHHH yKa3aTeJiB nepeqeHB nocuyHaTejieß H OTnpanHceM, nepeneHB MecT Ha3HaneHHH KoppecnoHfleHB(HH H nepeneHb
nHceM MapKca H 9HrenBca oönersaeT paßoTy c pacnonoB xpoHonoriraecKOM nopaflKe MaTepHanoM CpaBHHTenBHoro YKa3aB IIpHJiOHteHHH HHTaTejiK ßyffyr npejiCTaBJieHH nHCBMa po^HHX M a p n c a
H HaHÖoJiee Ba*HHe nncBMa pa3HBix JIHH, O MapKce H 8HrejiBce, nocKOJiBKy OHH
BOmJIH B CoiHHeHHH.
H, HcnonB3yeMHe B CpaBHHTenBHOM yKa3aTejie H^IH Ha3BaHHH
, oötHCHeHBi B cneijHajiBHOM yKa3aiejie ycJioBHtrx
BranoieHBtie B CÖOPHHKH KopoTKne BtwepjKKH H Ep-mru, H 3 naceu B 3TOM
. Bontnme BHuepatim oraeieHH SBeanoHKoä PHHOM c COHJIKOÜ Ha
*L
H BOHdBJ\[ XBJ41OHH 3 OH8hOUCHB8
aodoxoH ' B I H H O OJOHHOHhomoaad BSIOXBJOO, OJoroaBndahonaH H BHirejKdaWo»
ojOHoahnxadoai ojOHogjfirj OJOX wangodn xHHqirBvfiHB BHHamad Birtt BHHBaoe
-iitonoH H BHindsoBd oaaHHodoxoaoa airaK a xaiKOKOu iicaxB8Bn^ xoie «ixo^n
•BK9XB8BH^ OJOH
OJOHJKBH BXOHIC oJOHaBifJBS axodopo B H xatfjjBH iitaxBXHii H K H
H H3Ka.iB8BH£ xHHqiralo'xo HHHaodioon o BHHBSBHÄ aHHiifBHhang -
PREFACE
On the occasion of Karl Marx's 150th birthday the edition of the Marx/Engels-Werke in
40 volumes (43 books) was completed in the German Democratic Republic. With this
comprehensive edition of the writings and letters composed by the founders of scientific
communism the systematic, purposive activity performed by the Socialist Unity Party of
Germany for making the literary heritage of Marx and Engels accessible and propagating
it, reached its climax so far.
In the volumes 27-39 of the Marx/Engels-Werke-edition all letters by Marx and Engels
that have become known so far, are published for the first time in the German language
complete and compact. A number of letters will also be found in the volumes 1-26 and in
the supplementary volume with writings and letters up to the year 1844. Moreover
numerous letters by Marx and Engels were already published since 1945 in selected and
compiled volumes as well as in individual editions of the Dietz Verlag, Berlin.
After Publishing already in 1966 (second, completed edition 1968) an index of all the
works, writings, and articles contained in the edition of the Marx/Engels-Werke, this present index is to give the reader the possibility to inform himself quickly about the existing
letters, postcards, and telegrams from the pen of Marx and Engels. The index of the letters
shall facilitate thefindingof certain letters under various aspects in those editions available
to the user.
The main part of the index of the Marx/Engels' letters is formed by the comparative
index which informs about the letters contained in the Werke, in the selected, compiled,
and individual editions of the Dietz Verlag, Berlin.1 It is subdivided into the correspondence between Marx and Engels and into the letters by Marx and Engels to other persons.
The use of the chronologically arranged comparative index is facilitated by an alphabetic
index of the addressees and the writers of the letters, an index of the addressees' places, and
an index of the new-dated Marx-Engels' letters. In a Supplement the reader will find an
index of the letters from Marx's relatives as well as remarkable letters from other persons
about Marx and Engels as far as they are contained in the Marx/Engels-Werke.
The abbreviations that had to be used in the comparative index for the titles of the
various editions are explained in a Special logogram index. Explanations about arrangement and use of the different indices are given on the backs of the interleaves. May this
index contribute to the aimthat the rieh theoretical Contents and the inexhaustible treasure
of revolutionary experience contained in the letters by_Marx and Engels can be comprehensively made accessible and usefull for the solution of the actual tasks.
1
Short extracts or quotations from letters contained in the works by Marx and Engels are not mentioned in this
index. Longer extracts from such editions which have been included will be especially marked by an asterisk after the
pafe-number.
REMARQUES PRELIMINAIRES
En Republique Democratique Allemande, le 150e anniversaire de la naissance de Karl
Marx a ete marque1 par la publication des derniers volumes des CEuvres de Marx et Engels,
ce qui porte ä 43 livres en 40 volumes I'edition complete de leurs ecrits et de leur correspondance. Les longues recherches systematiques du S.E.D., qui se propose d'expliquer et de
divulguer l'heritage philosophique de Marx et Engels, des fondateurs du communisme
scientifique, ont trouve leur aboutissement dans cette edition.
Les volumes 27 k 39 de I'edition des oeuvres sont reserves aux lettres de Marx et Engels
connues jusqu'ä präsent, qui se trouvent de ce fait, publiees sentierement en allemand.
Vous trouverez egalement toute une serie de lettres dans les volumes 1 a 26 et dans le
volume complementaire qui contient une partie des ecrits et de la correspondance anterieurs ä 1844. Le Dietz Verlag (Berlin) publie en outre depuis 1945 des lettres de Marx et
Engels dans des textes choisis, des recueils et des editions particulieres.
Nous avons fait paraitre en 1966 et, dans une seconde edition remaniee en 1968 un
catalogue des oeuvres, des ecrits et des articles que contenait I'edition des oeuvres. Le present catalogue doit vous permettre de vous reporter aisement aux lettres, aux cartes postales
et aux telegrammes qu'echangerent Marx et Engels. Nous avons concu ce catalogue de
Sorte que vous puissiez retrouver de facon diversifiee des lettres dans les editions que vous
avez ä votre disposition.
La partie la plus importante du catalogue de la correspondance de Marx et Engels est
l'index de comparaison qui vous donne un resume de la qorrespondance que vous retrouverez dans I'edition des oeuvres les textes choisis, les recueils et les editions particulieres du
Dietz Verlag (Berlin).1
La premiere partie est consacree ä la correspondance qu'echangerent Marx et Engels, la
seconde ä la correspondance de Marx et Engels avec d'autres personnes. Ann de vous
rendre la täche plus aisee, nous avons complete cet index chronologique de comparaison
par un index alphabetique des destinataires et des expediteurs, par un index des lieux de
destination et par une liste des pieces de correspondance que nous avons du redater. Nous
avons ajoute ä cet ensemble un appendice qui donne un apercu de la correspondance de la
famillede Marx ainsi que des lettres les plus interessantes sur Marx et Engels qui sont
contenues dans I'edition des oeuvres.
Nous vous prions de vous reporter au registre des sigles, pour tout ce qui concerne les
abreviations des titres des differentes oeuvres. Vous trouverez au verso des pages hors-texte,
des explications relatives a la constitution et ä l'utilisation des index. Permettez-nous pour
terfniner de formuler le voeu que le tresor inepuisable des experiences revolutionnaires que
recele la correspondance de Marx et Engels servirontäsolutionnerlesproblemesactuels!
1
Notre index laisse de cöte les extraits courts et les citations de la correspondance que vous trouvez danz les
recueils. Nous avons toutefois tenu a reprendre dans cette edition les extraits plus importants; ä votre Intention,
nous avons muni d'une astärisque le num^ro de la page oü ils sr- trouvent.
OBSERVACIONES PRELIMINARES
En ocasiön del 150 aniversario del nacimiento de Karl Marx fue terminada en la Repüblica Democrätica Alemana la edicion de las obras de Karl Marx y Friedrich Engels en 40
tomos (43 volümenes). Esta amplia edicion de los escritos y cartas de los fundadores del
comunismo cientifico constituye, hasta akora, la culminacion de la labor sistemätica y
metödicamente orientada del Partido Socialista Unificado de Alemania para hacer accesible
y divulgar ei Iegado literario de Marx y Engels.
Los tomos XXVII a XXXIX de las Obras reunen por primera vez, completamente y en
conjunto, la publicaciön en idioma alemän de todas las cartas de Marx y Engels conocidas
hasta la fecha. Un buen nümero de cartas se encuentra tambien en los tomos I a XXVI y en
ei tomo suplementario que contiene escritos y cartas hasta 1844. Ademäs, se han publicado
a partir de 1945 numerosas cartas de Marx y Engels en obras escogidas, antologias y
separatas de la editorial „Dietz Verlag Berlin".
Despues de la publicaciön, en 1966 (segunda edicion perfeccionada en 1968), de un
fndice de todos los trabajos, escritos y artfculos contenidos en las Obras de Marx y Engels,
con ei presente indice se ofrece al lector la posibilidad de orientarse räpidamente acerca de
las cartas, tarjetas postales y telegramas existentes, escritos por Marx y Engels. El fndice
de cartas tiene por objeto facilitarle, bajo distintos puntos de vista, encontrar las cartas que
busque en las ediciones que tenga a su disposiciön.
La parte principal del fndice de las cartas de Marx y Engels es el fndice comparativo que
registra las cartas publicadas en las Obras, en obras escogidas, antologias y separatas de la
Dietz Verlag (Berlin).1 Se subdivide en dos partes: correspondencia entre Marx y Engels y
cartas de Marx y Engels a terceras personas. El uso del fndice comparativo cronologico es
facilitado por un fndice alfabetico de los destinatarios y remitentes de las cartas, un fndice
de los lugares de destino y un fndice de las cartas de Marx y Engels con fechas verificadas.
En un apendice encontrarä el lector aquellas cartas de los parientes de Marx y cartas
dignas de interes de terceras personas sobre Marx y Engels, que han sido incluidas en las
Obras.
Las abreviaturas que se han tenido que emplear en el indice comparativo para los tftulos
de las diferentes ediciones, son explicadas en un fndice especial de siglas. Las explicaciones
sobre la estructura y el uso de los diferentes registros se encuentran en cada caso al dorso de
los tftulos intermedios. Esperamos que este fndice ayude a hacer accesible a todos los
interesados el rico contenido teörico y el inagotable caudal de experiencias revolucionarias
que ofrecen las cartas de Marx y Engels y ponerlo al servicio de la soluciön de los problemas
actuales.
1
En este indice no se han tenido en cuenta los pequenos extractos o citas de los trabajos de Marx y Engels que
aparecen en las antologfas. Los extractos mäs extensos de tales ediciones se han senalado con un asterisco colocado
junto al nümero de la pägina.
10*
SIGLEVERZEICHNIS
I. SIGLEN DER MARX/ENGELS-AUSGABEN
18—25
Zwischen 18 und 25. Jugendbriefe von Friedrich Engels.
Zusammengestellt und eingeleitet von Hannes Skambraks
Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
1.Auflage 1965
Alltag
Karl Marx: Englischer Alltag. Zusammengestellt und eingeleitet
von Richard Sperl. Illustrationen von Elizabeth Shaw
Die Marx-Texte wurden vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der
SED autorisiert
I.Auflage 1968
BdK
Der Bund der Kommunisten. Dokumente und Materialien
Herausgegeben vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED und
vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der KPdSU
Bandl: 1836-1849
I.Auflage 1970
Band 2: 1849-1852
I.Auflage (in Vorbereitung)
Bebel
Friedrich Engels: Briefe an Bebel
Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der S E D
I.Auflage 1958
Bracke
Karl Marx/Friedrich Engels: Briefwechsel mit Wilhelm Bracke
(1869-1880)
Im Auftrag des Instituts für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED herausgegeben und eingeleitet von Heinrieb Gemkow
Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 62
I.Auflage 1963
Br. Kap.
Karl Marx/Friedrich Engels: Briefe über „Das Kapital"
Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
I.Auflage 1954
Bureau
Friedrich Engels: Zwischen Bureau und Barrikade. Ein Leben
in Briefen^ Zusammengestellt und eingeleitet von Käte Schwank
und Lotti Reiher
Die Engels-Texte wurden vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK
der SED autorisiert
1. Aufl. 1970
11*
Einfuhr.
Friedrich Engels: Einführungen in „Das Kapital" von Karl Marx
Kleine Bücherei des Marxismus-Leninismus
I.Auflage 1967
2.Auflage 1968
3. Auflege (in Vorbereitung)
Elend
Karl Marx: Das Elend der Philosophie. Antwort auf Proudhons
„Philosophie des Elends"
I.Auflage 1947
(ab 2.Auflage: Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 2)
2.Auflage 1952
3.Auflage 1956
4.AufIage I960
5. Auflage (in Vorbereitung)
Frankel
Magda Aranyossi: Leo Frankel
I.Auflage 1957
Frühzeit
Friedrich Engels: Zur Geschichte und Sprache der deutschen
Frühzeit
Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 35
1.Aufläse 1952
2.Auflage 1963
Goth. Programm
Karl Marx: Kritik des Gothaer Programms. Mit Schriften und
Briefen von Marx, Engels und Lenin zu den Programmen der
deutschen Sozialdemokratie. Anhang: Programmdokumente
I.Auflage 1946
(ab 2 . Auflage: Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 20)
2.Auflage 1955
3., verbesserte Auflage 1963
4.Auflage 1965
5.Auflage 1969
Grundsätze
Friedrich Engels: Grundsätze des Kommunismus.
Kleine Bücherei des Marxismus-Leninismus
I.Auflage 1955
2.Auflage 1955
Ab 3. Auflage: Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
3.Auflage 1963
4., ergänzte Auflage 1968
5., neubearbeitete Auflage (in Vorbereitung)
Gründung IAA
Karl Marx und die Gründung der I. Internationale. Dokumente
und Materialien
Im Auftrag des Instituts für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED herausgegeben und eingeleitet von Richard Sperl und Günter Wisotzki
I.Auflage 1964
IAA in Dt.
Die I.Internationale in Deutschland (1864-1872). Dokumente
und Materialien
Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der KPdSU
I.Auflage 1964
12*
Kapital
Karl Marx: Das Kapital. Kritik der politischen Ökonomie.
Herausgegeben von Friedrich Engels. Volksausgabe
Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der KPdSU
Erster Band
Buch I: Der Produktionsprozeß des Kapitals
1. Auflage 1947
2.Auflage 1951
3. Auflage 1953
4. Auflage 1953
5.Auflage 1955
6.Au«age 1955
7.Auflage 1957
8. Auflage 1959
9. Aufläse 1960
10.Auflage 1961
Ab 11. Auflage: Herausgegeben vom Institut für Marxismus-Leninismus beim
ZK der SED. Nach der vierten, von Friedrich Engels durchgesehenen und herausgegebenen Auflage, Hamburg 1890. (Diese Ausgabe ist identisch mit Band 23
der Werke von Marx und Engels)
U.Auflage 1962
12.Auflage 1964
13-Auflage 1966
14. Auflage 1967
15. Auflage 1969
16. Auflage (in Vorbereitung)
Krit.Pol.Ök.
Karl Marx: Zur Kritik der Politischen Ökonomie.
Erstes Heft
I.Auflage 1947
(ab 2.Auflage: Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 15)
2.Auflage 1951
3.Auflage 1958
4., verbesserte Auflage 1963
5. Auflage (in Vorbereitung)
Kugelmann
Karl Marx: Briefe an Kugelmann. Im Anhang: Vorwort von
W.I.Lenin zur russischen Ausgabe 1907
I.Auflage 1947
(ab 2. Auflage: Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 33)
2.Auflage 1952
Kunst
Karl Marx/Friedrich Engels: Über Kunst und Literatur. In
zwei Bänden. Auswahl und Redaktion: Manfred Kliem
Die Marx/Engels-Texte wurden vom Institut für Marxismus-Leninismus beim
ZK der SED autorisiert
Erster Band
l.Auflage 1967
Zweiter Band
I.Auflage 1968
13*
Malthus
Marx und Engels über Malthus. Herausgeber: Ronald L.Meek
I.Auflage 1956
MEAB
Karl Marx/Friedrich Engels: Ausgewählte Briefe
Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
I.Auflage 1953
2.Auflage 1953
MEAS
Karl Marx/Friedrich Engels: Ausgewählte Schriften. In zwei
Bänden
Bandl ,
I.Auflage 1951
2.Auflege 1952
3. Auflage 1953
4. Auflage 1953
5.Auflaje 1955
6.Auflage 1955
7.Auflage 1957
8.Auflage 1958
9.Auflage 1959
10. Auflage 1960
11. Aufläse 1961
12.Auflage 1963
13., durchgesehene Auflage 1964
14.Auflage 1964
15.Auflaee 1965
l6.Auflage 1966
17. Auflage 1968
Band II
I.Auflage 1952
2.AufIage 1952
3.Auflage 1953
4. Auflage 1953
5.Auflage 1955
6.Auflage 1955
7.Auflage 1957
8.Auflage 1958
9. AuflageI958
lO.Auflage 1960
1 I.Auflage 1961
IZAuflage 1963
13.. durchgesehene Auflage 1964
14.Auflage 1964
l5.Auflage 1965
16. Auflage 1966
17.Auflage 1968
14*
MEAW
Karl Marx/Friedrich Engels: AusgewählteWerke in sechs Bänden
Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
Bandl
I.Auflage 1970
Band II
I.Auflage 1970
Band III
1. Aufläse (in Vorbereitung)
Band IV
I.Auflage (in Vorbereitung)
BandV
I.Auflage (in Vorbereitung)
Band VI
I.Auflage Gn Vorbereitung)
MEBW
Karl Marx/Friedrich Engels: Briefwechsel
Diese Ausgabe ist, mit Ausnahme des Vorworts in Band I, ein unveränderter
Nachdruck der im Jahre 1935 vom Marx-Engels-Lenin- Institut, Moskau, besorgten Ausgabe
I.Band: 1844-1853
1.Auflast 1949
II.Band: 1854-1860
I.Auflagt 1949
III.Band: 1861-1867
1.Aufläse 1950
IV.Band: 1868-1883
I.Auflage 1950
MEW
Karl Marx/Friedrich Engels: Werke
Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
Band 1:1839-1844
I.Auflage
2.Auflage
3.Auflage
4.Auflage
5. Auflage
6-Auflage
7. Auflage
1956
1957
1958
1961
1964
1969
(in Vorbereitung)
15*
Band 2: 1844-1846
I.Auflage
2.Auflage
3. Auflage
4.Auflage
5.Auflage
1957
1958
1959
1962
1969
6. Auflage (in Vorbereitung)
Band 3: 1845-1846
l.Auflage 1959
2. Aufläse 1959
3.Auflage 1964
4. Auflage 1969
Band 4: Mai 1846-März 1848
I.Auflage
2. Auflage
3. Auflage
4.AufIage
1959
1959
1964
1969
Band 5: März 1848-November 1848
I.Auflage
2. Auflage
3. Auflage
4.Auflage
1959
1959
1964
1969
Band 6: November 1848-Juli 1849
1.Auflage 1959
2. Auflage 1961
S.Auflage 1968
Band 7: August 1849-Juni 1851
I.Auflage 1960
2. Auflage 1964
3.Auflage 1969
Band 8: August 1851-März 1853
l.Auflage 1960
2.Auflage 1969
Band 9: März 1853-Dezember 1853
I.Auflage 1960
2. Auflage (in Vorbereitung)
Band 10: Januar 1854-Januar 1855
l.Auflage 1961
2. Auflage 1962
3. Auflage (in Vorbereitung)
Band 11: Januar 1855-April 1856
I.Auflage 1961
2. Auflage 1963
3. Auflage 1969
16*
Band 12: April 1856-Januar 1859
I.Aufläse 1961
2. Auflage 1963
3. Auflage 1969
Band 13: Januar 1859-Februar 1860
I.Auflage 1961
2. Aufläse 1964
S.Auflage 1969
Band 14: Juli 1857-November 1860
1.Aufläse 1961
2. Auflage 1964
3.Auflage 1969
Band 15: Januar 1860-September 1864
I.Auflage 1961
2.Auflage 1964
3. Aufläse 1969
Band 16: September 1864-Juli 1870
I.Auflage 1962
2.AufIage 1964
3. Auflage 1968
Band 17: Juli 1870-Februar 1872
I.Auflage 1962
2.Auflage 1964
3.Auflage 1968
Band 18: März 1872- Mai 1875
I.Auflage 1962
2.Auflage 1964
3. Auflage 1969
Band 19: März I875-Mai 1883
I.Auflage 1962
2. Auflage 1969
Band 20: Friedrich Engels, „Anti-Dühring" und „Dialektik der
Natur"
1.Auflage 1962
2.Auflage 1969
Band21: Mai 1883-Dezember 1889
I.Auflage 1962
2.Auflage 1969
Band 22: Januar 1890-August 1895
I.Auflage 1963
2. Auflage (in Vorbereitung)
17*
Band 23: Karl Marx, „Das Kapital". Erster Band
I.Auflage 1962
2. Auflage 1968
3. Auflage (in Vorbereitung)
Band 24: Karl Marx, „Das Kapital". Zweiter Band
I.Auflage 1963
2.Auflage 1968
3. Auflage (in Vorbereitung)
Band 25: Karl Marx, „Das Kapital". Dritter Band
I.Auflage 1964
2. Auflage 1969
3. Auflage (in Vorbereitung)
Band 26.1: Karl Marx, „Theorien über den Mehrwert" (Vierter
Band des „Kapitals"). Erster Teil
I.Auflage 1965
Band 26.2: Karl Marx, „Theorien über den Mehrwert" (Vierter
Band des „Kapitals"). Zweiter Teil
I.Auflage 1967
Band 26.3: Karl Marx, „Theorien über den Mehrwert" (Vierter
Band des „Kapitals"). Dritter Teil
I.Auflage 1968
Band 27: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe
Februar 1842-Dezember 1851
I.Auflage 1963
2-, durchgesehene und verbesserte Auflage 1965
3. Auflage (in Vorbereitung)
Band 28: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe
Januar 1852-Dezember 1855
1. Auflage 1963
2.Auflage 1966
3.Auflage (in Vorbereitung)
Band 29: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe
Januar 1856-Dezember 1859
1. Aufläge 1963
2.Auflage 1967
3.AufIage (in Vorbereitung)
Band 30: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe
Januar 1860 -September 1864
I.Auflage 1964
Band 31: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe
Oktober 1864-Dezember 1867
I.Auflage 1965
18*
Band 32: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe
Januar 1868-Mitte Juli 1870
I.Auflage 1965
Band 33: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe
Juli 1870-Dezember 1874
I.Auflage 1966
Band 34: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe
Januar 1875-Dezember 1880
1.Auflage 1966
Band 35: Karl Marx und Friedrich Engels, Briefe
Januar 1881-März 1883
1. Auflage 1967
Band 36: Friedrich Engels, Briefe
April 1883-Dezember 1887
1. Auf läge 1967
Band 37: Friedrich Engels, Briefe
Januar 1888-Dezember 1890
(.Auflage 1967
Band 38: Friedrich Engels, Briefe
Januar 1891-Dezember 1892
I.Auflage 1968
Band 39: Friedrich Engels, Briefe
Januar 1893-Juli 1895
I.Auflage 1968
MEWEB
Karl Marx/Friedrich Engels: Werke, Ergänzungsbände
Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
Ergänzungsband: Schriften, Manuskripte, Briefe bis 1844.
Erster Teil: Karl Marx
I.Auflage 1968
Ergänzungsband: Schriften, Manuskripte, Briefe bis 1844.
Zweiter Teil: Friedrich Engels
I.Auflage 1968
Prol. Int.
Marx/Engels/Lenin: Über proletarischen Internationalismus
Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 54
I.Auflage 1959
Reisen
Friedrich Engels: Auf Reisen. Zusammengestellt und eingeleitet
von Renate Schack
Die Engels-Texte wurden vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der
SED autorisiert
1. Auflage 1966
19*
Religion
Karl Marx/Friedrich Engels: Über Religion
Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
1. Auflage 1958
Schriften bis 1844
Karl Marx/Friedrich Engels: Schriften bis 1844. In vier Bänden
Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
I. Auflage (in Vorbereitung)
Schwiegersohn
Karl Marx: Wie ich meinen Schwiegersohn erzog. Zusammengestellt und eingeleitet von Ruth Stolz
Die Marx-Texte wurden vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK
der SED autorisiert
I.Auflage 1969
Über China
Karl Marx: Über China
Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 46
1. Auflage 1955
Ursprung
Friedrich Engels: Der Ursprung der Familie, des Privateigentums und des Staats. Im Anschluß an Lewis H.Morgans Forschungen
1. Auf läge 1946
(ab 2.Auflage: Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 11)
2. Auflage 1949
3. Aufläse 1950
4.Aufla«e 1951
5.Auflage 1952
6.Auflage 1953
7., verbesserte und erweiterte Auflage 1964
8. Auflage 1969
Vogt
Karl Marx: Herr Vogt. Mit Originaldokumenten von Marx und
Engels im Anhang
Bücherei des Marxismus-Leninismus, Band 38
I.Auflage 1953
Wirkung Kap.
Rolf DIubek/Hannes Skambraks: „Das Kapital" von Karl Marx
in der deutschen Arbeiterbewegung (1867 bis 1878). Abriß und
Zeugnisse der Wirkungsgeschichte
Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
I.Auflage 1967
Zur dt. Gesch.
Marx/Engels/Lenin/Stalin: Zur deutschen Geschichte. Aus Werken, Schriften, Briefen. In 3 Bänden
Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
Band I: Von der Frühzeit bis zum 18. Jahrhundert
1. Auflage 1953
2. Auflage 1953
3. Auf läge 1956
Ab 4.AufIage u. d. T .
20*
Karl Marx/Friedrich Engels: Über Deutschland und die deutsche Arbeiterbewegung. Aus Werken, Schriften, Briefen. In drei
Bänden
Besorgt vom Institut für Marasmus-Leninismus beim ZK der SED
Band 1: Von der Frühzeit bis zum 18. Jahrhundert
4. Autloge 1961
Marx/Engels/Lenin/Stahn: Zur deutschen Geschichte. Aus
Werken, Schriften, Briefen. In 3 Bänden
Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
Band II, 1.Halbband: Das 19.Jahrhundert
I.Auflage 1954
Neuausgabe u. d. T.
Karl Marx/Friedrich Engels: Über Deutschland und die deutsche Arbeiterbewegung. Aus Werken, Schriften, Briefen. In drei
Bänden
Band 2: Die erste Hälfte des 19. Jahrhunderts
I.Auflage 1970
Marx/Engels/Lenin/Stalin: Zur deutschen Geschichte. Aus
Werken, Schriften, Briefen. In 3 Bänden
Besorgt vom Institut für Marxismus-Leninismus beim ZK der SED
Band II, 2.Halbband: Das 19. Jahrhundert
I.Auflage 1954
Neuausgabe u. d. T.
Karl Marx/Friedrich Engels: Über Deutschland und die deutsche Arbeiterbewegung. Aus Werken, Schriften, Briefen. In drei
Bänden
Band 3: Die zweite Hälfte des 19. Jahrhunderts
I.Auflage (in Vorbereitung)
21'
2.SIGLEN DER SPRACHEN
Bulg.
Bulgarisch
D
E
Deutsch
Englisch
F
I
Französisch
Poln.
Polnisch
R
Russisch
Rum.
Rumänisch
Span.
Spanisch
Ung.
Ungarisch
Italienisch
WEITERHIN VERWENDETE ABKÜRZUNGEN
ADAV
Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein
BdG
Bund der Gerechten
BdK
Bund der Kommunisten
IAA
Internationale Arbeiterassoziation
KKK
Kommunistisches Korrespondenzkomitee
MdR
Mitglied des Deutschen Reichstages
SAPD
Sozialistische Arbeiterpartei Deutschlands
SDAP
Sozialdemokratische Arbeiterpartei
SPD
Sozialdemokratische Partei Deutschlands
22*
INHALTSVERGLEICHSREGISTER
DER WERKE
UND EINZELAUSGABEN
CPABHHTEJILHtlll yKA3ATEJIB
HA3BAHHH IIPOHSBEßEHHft
H OTflEJILHLIX H3flAHHH
COMPARATIVE INDEX
OF THE MARX-ENGELS-WERKE
AND OF OTHER EDITIONS
OF INDIVIDUAL WORKS
INDEX DE COMPARAISON
DES (EUVRES
ET EDITIONS PARTICULIERES
INDICE COMPARATIVO
DE LAS OBRAS Y SEPARATAS
Das Inhaltsvergleichsregister enthält alle in der Werkausgabe und in den Einzelausgaben des Dietz Verlages Berlin
veröffentlichten Briefe, Postkarten und Telegramme aus der Feder von Marx und Engels. Es ist untergliedert in den
Briefwechsel zwischen Marx und Engels und in die Korrespondenzen von Marx und Engels mit dritten Personen.
In beiden Teilen sind die Briefe, Postkarten und Telegramme chronologisch nach dem Datum ihrer Abfassung angeordnet. Redaktionelle Ergänzungen oder Berichtigungen bei der Orts- und Datumsangabe sind in eckige Klammern
gesetzt; andere Zusätze der Redaktion folgen nach der Datumsangabe in Kleindruck. Jede Korrespondenz hat in
diesem Verzeichnis eine Nummer erhalten, unter der sie auch in den anderen Verzeichnissen dieses Bandes geführt
wird. Gekürzte Wiedergaben von Korrespondenzen in verschiedenen Ausgaben sind durch ein hochgestelltes
Sternchen hinter der Seitenangabe gekennzeichnet.
yKa3aTeJii> co^epsKHT Bce onyöJinKOBaHHHe H3flaTeJibCTB0M
BepjiHH B CotmHeHHflx H OTÄejrbHtix H3RaHHHX nncfcMa, OTKPBITKH H TenerpaMMH,
H3-noff n e p a MapKca H 3Hrenbca. O H coßepjKirr pa3fleJi nepenHCKH Men^y MapKcOM n
3Hreni.coM H pa3ßeji HX KOppecnoHReHnHH c paaHUMH JiHnaMH. ÜHCBMa, OTKPHTKH TU.
oßonx pa3aejioß pacnoJiojKeHbi B xpoHOJionrrecKOM nopff^Ke no saTaM E X
aonojiHeHHH HJIH nonpaBKH K Ha3BaHHHM MecT Ha3Ha^eHHH
B KBanpaTHHe CROÖKH; Bce nponite aon
MCJIKHM IHPH$TOM nocjie ^ a i t i . KajKHOMy n n c t u y , OTKpHTKe H TenerpaMMe
cooTBeTCTByeT CBOH oTfleJiLHHfi HOMep, noa KOTopuM OHH npHBOHHTCH H B ß p y r n x yKasaTeJIHX 3T0r0 TOMa. BHRepJKKH H3 KOppeCIIOHfleHD;Hä, nOMemeHHHX B pa3JIH*rabIX H3flaHE[flX,
PHÄOM co CCHJIKOS Ha CTpa
The comparative index contains all the letters, postcards, and telegrams from the pen of Marx and Engels published in the Marx/Engels-Werke-edition as well as in the individual editions of the Dietz Verlag, Berlin. It is subdivided into the correspondence between Marx and Engels and into that of Marx and Engels with other persons. In both
parts the letters, postcards, and telegrams are listed chronologically according to the date of their composition.
Editorial Supplements or corrections referring to the places and dates named there are included in Square brackets;
other editorial supplementary remarks follow the date in small print. Each correspondence got a number in this
index which is the same as in all the other indices of this volume. Abridged correspondences in various editions are
marked by an asterisk after the page-number.
Vous trouverez dans I'index de comparaison toute la correspondance de Marx et Engels (lettres, cartes postales,
t^ldgrammes) que le Dietz Verlag (Berlin) a publie'e dans l'^dition des oeuvres ou dans les editions particulieres.
La premiere partie est consacr^e aux lettres quYchangerent Marx et Engels, Ia seconde ä. la correspondance de Marx
et Engels avec d'autres personnes. Dans chacune des deux parties les lettres sont classees par ordre chronologique
selon la date de rddaction. Nous avons mis entre parentheses les compldments d'information ou les corrections
concernant les Iieux et les dates; nous avons donnl les autres renseignements utiles en petits caracteres d'imprimerie,
imm^diatement apres l'^nonci des dates. Ann de vous rendre les comparaisons moins ardues, nous avons repris ici,
pour chaque piece de correspondance, le num^ro sous lequel eile est classäe dans les autres index. Pour vous permettre de reconnaitre aisdment le pieces qui se retrouvent dans plusieurs editions, nous avons muni d'une ast^risque
le num^ro de la page correspondante.
EI indice comparativo comprende todas las cartas, tarjetas postales y telegramas de Marx y Engels publicados en
las Obras y en separatas de Ia editorial »Dietz Verlag Berlin*1. Se subdivide en dos partes: correspondencia entre
Marx y Engels y correspondencia de Marx y Engels con terceras personas. En ambas partes, las cartas, tarjetas
postales y telegramas han sido ordenados cronolögicamente segün las fechas de creaciön. Los suplementos redaccionales o correcciones de nombres de poblaciones o fechas han sido anadidos en par£ntesis angulares; otros suplementos
de Ia redacciön se encuentran en letras mas pequenas despu6s de Ia fecha. Cada pieza de correspondencia en este
fndice tiene un nümero que vuelve a aparecer en los demas registros del presente tomo. Extractos abreviados de
correspondencias en diferentes edidones se han senalado con un asterisco colocado junto al nümero de la pagina.
ERSTER TEIL
DERBRIEFWECHSEL
ZWISCHEN KARL MARX
UND FRIEDRICH ENGELS
*IACTB IIEPBAH
ÜEPEIIHCKA
ME5K^y K. MAPKCOM
H <D. BHTEJILCOM
FIRST PART
THE CORRESPONDENCE
BETWEEN KARL MARX
AND FRIEDRICH ENGELS
PREMIERE PARTIE
LA CORRESPONDANCE
ENTRE KARL MARX
ET FRIEDRICH ENGELS
PRIMERA PARTE
CORRESPONDENCIA
ENTRE KARL MARX
Y FRIEDRICH ENGELS
Der erste Teil des Inhaltsvergleichsregisters enthält die zwischen Marx und Engels gewechselten Briefe, Postkarten und Telegramme in chronologischer Reihenfolge. Bei jeder Korrespondenz werden Absender, Empfänger,
Empfängerort, Absenderort, Datierung und Originalsprache angegeben. Weiterhin ist in Kleindruck vermerkt,
welche Besonderheiten die betreffende Korrespondenz aufweist: ob es sich um einen Entwurf oder ein Fragment
handelt, welche Datierung in früheren Ausgaben vorgenommen wurde, ob Nachschriften oder Notizen vorhanden
sind, welche Deck- oder Kosenamen verwendet wurden.
CpaBHETejitHoro yKa3aTejm coaepjKUT pacnojiojKeimBie B
nopflßKe iracLMa, OTKPHTKH H TejierpaMMH, cocTaBrnnomne nepenHCKy MapKca
K KaatnoMy aKceMiurapy KoppecnoHfleHijHH ßaioTCH yKaaaHHH oö oTnpasHTejie, ajjpecaTe,
n x ajjpecax, a Taione yKa3HBaioTCH R&IS. HanncaHHH H H3LIK opnrHHaira.
KpoMe Toro, MCJIKHM HIPH$TOM flacrcu oötHCHeHHe ocoöeHHOCTefi: aBJiHeTCfl JIH aaHHLiiä
TeKCT HaSpOCKOM HJIH <J)parMeHTOM; KaKHM ^HCHOM ^aTHpOBaH yKa3aHHWÜ AOKyMeHT B
npe^biffymHX H3AaHHax; HMewTCH n n KaKHe - JIH6O npnnnCKH HJIH saaieTKH; Kairae nceBfloHHMLI HJIM npO3EHHia GblJIH HCn0JIb30BaHH.
The first part of the comparative index contains the letters, postcards, and telegrams which Marx and Engels
wrote to each other in chronological order. With each correspondence the writers of the letters, the addressees,
their respective places, the dates, and the original Ianguage are listed. Furthermore the feature of the respective
correspondence is marked in small print: Whether it is a draft or a fragment, how it is dated in former editions,
whether there exist postscripts or notes, what pseudonyms or pet names were used.
Dans la premiere partie, nous avons ordonni chronologiquement les lettres, les cartes postales et les tel£grammes
que Marx et Engels se sont envoyls. Pour chaque piece, nous avons donne" des indications pr^cises sur l'exp^diteur,
le destinataire, le lieu de destination, le Heu d'envoi, la date et la langue d'origine. Nous avons de plus indique1 en
petits caracteres d'itnprimerie les particularite's de chaque piece: s'il s'agit d'un projet ou d'un fragment, quelle date
on peut retrouver dans les Iditions antärieures, si on ditient des notes compUmentaires, quels pseudonymes et
noms familiers on peut rencontrer.
La primera parte del fndice comparativo registra, en orden cronolögico, las cartas, tarjetas postales y telegramas
intercambiados entre Marx y Engels. En cada comunicaciön se ha registrado el remitente, el destinatario, el lugar de
destino, el lugar de envio, Ia fecha y el idioma original. Ademas se senala en letras mäs pequenas qu£ particularidades
presenta la respectiva comunicaciön: si se trata de un borrador o un fragmento, qu£ fecha se le ha dado en ediciones
anteriores, si existen copias o notas, qu£ seudönimos o apodos han sido usados.
Engels an Marx
in Paris
[Barmen, Anfang Okt. 1844] (D)
1
Engels an Marx
in Brüssel
Barmen, 22.-26. Febr. [und 7. März] 1845 (D)
4
5
Engels an Marx
in Paris
[Barmen, 2O.Jan. 1845] (D)
3
Engels an Marx
in Brüssel
Barmen, 17. März 1845 (D)
Bisher datiert: 22.Febr.-7.M8rz 1845
Engels an Marx
in Paris
Barmen, 19.Nov. 1844 (D)
2
Bisher datiert: [ca. 8.-I0.Okt. 1844]
1844, Okt. bis 1845, März
Nr.
27
24
19
14
9
5
MEW
I
22
18
13
6
3
MEBW
19*
17*
MEAB
II 1219*
2 641*
2 636*
II 1218*
2 635*
Zur dt.
Gesch.
210
206
204
1196
BdK
11*
Br.Kap.
261
254
243
233
226
28*
25*
155*
18-25 Bureau
Nr.
6
7
8
9
10
11
1846, Juli bis Okt.
BdK
MEW
MEBW
27
29
I 27
Engels an Marx
in Brüssel
[Paris] 19. Aug. 1846 (D)
32
32
Engels an das Kommunistische Korrespondenz-Komitee
in Brüssel
[Paris] 19. Aug. 1846 (D)
36
36
I 398
Engels an das Kommunistische Korrespondenz-Komitee
in Brüssel
[Paris] lö.Sept. 1846 (D)
40
39
409
Engels an Marx
in Brüssel
[Paris] 18.Sept. 1846 (D)
47
47
Engels an Marx
in Brüssel
[Paris, Sept. 1846] (D)
53
50
55
53
Engels an Marx
in Brüssel
Ostende, 27. Juli 1846 (D)
MEAB
25*
Br. Kap.
15*
413
Bisher datiert: [Anfang Aug. 1846]
Fragment
12
Engels an Marx
in Brüssel
[Paris, 18.0kt. 1846] (D)
Bisher datiert: [Mitte Okt. 1846]
424
Engels an Marx
in Brüssel
[Paris, Dez. 1846] (D)
16
Bisher datiert: [Ende Dez. 1846]
Engels an Marx
in Brüssel
[Paris] 2. Nov. [1846] (Ö)
15
Engels an Marx
in Brüssel
[Paris, um den 23.0kt. 1846] (D)
Engels an das Kommunistische Korrespondenz-Komitee
in Brüssel
Paris, 23.0kt. 1846 (D)
13
14
1846, Okt. bis Dez.
Nr.
27
68
67
65
60
MEW
68
65
64
I 58
MEBW
28*
26*
MEAB
I 601
MEAW
441
430
I 425
BdK
Engels an Marx
in Brüssel
[Paris] 9,März [1847] (D)
Marx an Engels
in Paris
[Brüssel] 15.Mai [1847] (D)
18
19
Engels an Marx
in Holland
[Brüssel] 28.-30.Sept. 1847 (D)
Engels an Marx
in Brüssel
Paris, [25.-]26.Okt. 1847 (D)
Engels an Marx
in Brüssel
[Paris, 14.-]15.Nov. 1847 (D)
Engels an Marx
in Brüssel
[Paris. 23./24.Nov. 1847] (D)
20
21
22
23
Mit einer Nachschrift von Philippe Gigot
Engels an Marx
in Brüssel
[Paris] 15.Jan. 1847 (D)
1847, Jan. bis Nov.
17
Nr.
27
104
100
93
84
82
77
73
MEW
I
104
101
94
84
83
77
74
MEBW
55*
MEAB
79*
61*
Grundsätze
4. Aufl.
611
610
584
550
464
1463
BdK
Engels an Marx
in Brüssel
Paris [21.Jan. 1848] (D)
Engels an Marx
in Paris
[Brüssel] 9.März [1848] (D)
25
26
Marx an Engels
in Brüssel
[Paris] 16. März 1848 (D)
Engels an Marx
in Paris
[Brüssel, 18.März 1848] (D)
Marx an Engels
in Barmen
Köln [vor dem 25.April 1848] (D)
28
29
30
Bisher datiert: [ca. 24. April [848]
Marx an Engels
in Brüssel
Paris [um den 12. März 1848] (D)
27
Bisher datiert: 8.-9. März [1848]
Engels an Marx
in Brüssel
Paris, 14.Jan. 1848 (D)
1848, Jan. bis April
24
Nr.
124
121
119
118
115
113
27 109
MEW
119
117
115
115
112
110
I 107
MEBW
2 646*
Zur dt.
Gesch.
773
730
729
725
719
653
1650
BdK
Nr.
1848, April bis 1849, Juni
MEW
MEBW
BdK
31
Engels an Marx
in Köln
[Barmen] 25. April 1848 (D)
27 125
I 120
1773
Engels an Marx
in Köln
[Barmen] 9.Mai 1848 (D)
127
121
781
Marx an Engels
in Genf
[Köln, 26.0kt. 1848] (D)
128
122
858
129
123
869
Marx an Engels
in Bern
Köln, 29.Nov. 1848 (D)
131
124
875
Engels an Marx
in Köln
Bern, 28.Dez. [1848] (D)
132
125
Engels an Marx
in Köln
Bern, 7.[-8.] Jan. 1849 (D)
133
127
Marx an Engels
in Köln
Hamburg, 23.April 1849 (D)
135
129
Marx an Engels
in Köln
[zweite Aprilhälfte-Anfang
Mai 1849] (D)
136
128
137
129 .
32
33
Mit einer Nachschrift von Louis Schulz
Bisher datiert: [ca. 26. Okt. 1848]
34
Marx an Engels
in Lausanne
[Köln, Mitte Nov. 1848] (D)
Bisher dotiert: [ca. lO.Nov. 1848]
35
36
37
38
39
Bisher datiert: [März 1849]
40
10
Marx an Engels
in Kaiserslautern
Paris, 7Juni [1849] (D)
955
Nr.
41
1849, Aug. bis 1850, Dez.
MEW
Marx an Engels
in Morges
[Paris, um den 1 -Aug. 1849] (D) 27 139
MEBW
I 133
Bisherige Angabe des Adressatortes:
Vevey
42
Marx an Engels
in Morges
Paris, 17.Aug. [1849] (D)
140
134
Marx an Engels
in Lausanne
[Paris] 23. Aug. [1849] (D)
142
137
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19.Nov. 1850 (D)
143
138
Marx an Engels
in Manchester
London, 23.Nov. 1850 (D)
144
138
Engels an Marx
in London
[Manchester] 25.Nov. 1850 (D)
145
139
Marx an Engels
in Manchester
London, 2.Dez. [1850] (D)
146
140
154
148
Bisherige Angabe des Adressatortes:
Vevey
43
44
45
46
47
Mit einer Nachschrift von Jenny Marx
48
Engels an Marx
in London
Manchester, 17.Dez. 1850 (D)
11
Engels an Marx
in London
Manchester, 8.Jan. 1851 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22. Jan. 1851 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester, 25.Jan. 1851] (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Jan. 1851 (D)
51
52
53
54
55
Marx an Engels
in Manchester
London, 7.Jan. 1851 (D)
50
Engels an Marx
in London
[Manchester] 29.Jan. [1851] (D)
Mit einer Nachschrift von Wilhelm Pieper
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.Jan. [1851] (D)
1851, Jan.
49
Nr.
170
168
166
165
163
157
27 156
MEW
162
161
158
158
156
152
I 152
MEBW
63*
MEAB
44*
41*
Br. Kap.
67*
Bureau
Nr.
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
1851. Febr.
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3. Febr. 1851 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 5.Febr. 1851 (D)
MEW
MEBW
Br. Kap.
27 173
I 165
45*
178
170
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Febr. 1851 (D)
182
174
Marx an Engels
in Manchester
[London] 11.Febr. 1851 (D)
184
176
Engels an Marx
in London
[Manchester, 12.Febr. 1851] (D)
186
177
Engels an Marx
in London
[Manchester] 13.Febr. 1851 (D)
189
179
Marx an Engels
in Manchester
London, 23.Febr. [1851] (D)
192
182
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.Febr. 1851 (D)
198
188
Engels an Marx
in London
[Manchester] 25.Febr.[1851] (D)
200
189
Engels an Marx
in London
[Manchester] 26.Febr. [1851] (D)
203
191
Marx an Engels
in Manchester
[London, 26.Febr. 1851] (D)
206
194
i
50*
13
Nr.
1851, Febr. bis März
MEW
MEBW
67
Engels an Marx
in London
[Manchester, 26. Febr. 1851] (D)
27 208
I 199
Engels an Marx
in London
[Manchester] 27.Febr. 1851 (D)
209
199
Engels an Marx
in London
[Manchester, 28.Febr. 1851] (D)
210
200
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1.März 1851 (D)
212
202
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.März 1851 (D)
214
203
Engels an Marx
in London
[Manchester] lO.März 1851 (D)
216
204
Engels an Marx
in London
[Manchester] 17.März 1851 (D)
217
205
Marx an Engels
in Manchester
London, 17.MärzI851 (D)
219
206
Engels an Marx
in London
[Manchester] 19.März 1851 (D)
222
209
Marx an Engels
in Manchester
[London, 22.März 1851] (D)
224
211
68
69
70
71
In der Handschrift: 8. Febr. 1851
72
73
74
75
76
14
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.APril 1851 (D)
78
Engels an Marx
in London
[Manchester] 3.April [1851] (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] 11. April 1851 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] IS.April 1851 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 15.April [1851] (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] I.Mai 1851 (D)
79
80
81
82
83
In der Handschrift: 2. März 1851
Marx an Engels
in Manchester
[London] 31.März 1851 (D)
1851, März bis Mai
77
Nr.
240
239
237
235
230
228
27 226
MEW
227
226
224
219
217
1215
MEBW
52*
52*
Br. Kap.
2 653*
Zur dt.
Gesch.
Nr.
1851, Mai
MEW
MEBW
84
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.Mai 1851 (D)
27 243
1230
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.Mai [1851] (D)
245
232
Engels an Marx
in London
[Manchester, 6. oder 7.Mai 1851] (D)
248
235
250
237
Engels an Marx
in London
[Manchester] 9. Mai 1851 (D)
252
238
Engels an Marx
in London
[Manchester, 15.Mai 1851] (D)
256
ü 190
Marx an Engels
in Manchester
London, I6.Mai 1851 (D)
257
1242
Engels an Marx
in London
Manchester, 19.Mai 1851 (D)
259
244
Marx an Engels
in Manchester
London, 21.Mai 1851 (D)
262
246
Engels an Marx
in London
Manchester, 23.Mai 1851 (D)
265
249
85
86
Bisher datiert: K.Mai 1851]
87
Engels an Marx
in London
[Manchester] 8.Mai [1851] (D)
Ia der Handschrift: 8. Juni
88
89
Bisher datiert: [9.0kt. 1856]
90
91
92
93
16
Nr.
94
95
96
97
2
1851, Mai bis Juni
MEW
MEBW
27 269
1253
Engels an Marx
in London
[Manchester, 3. Juni 1851] (D)
272
255
Marx an Engels
in Manchester
[London] lö.Juni 1851 (D)
273
256
Engels an Marx
in London
[Manchester] 27.Juni 1851 (D)
274
256
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.Mai 1851 (D)
Marx/Engels-Verzeichnis II
17
00
Marx an Engels
in Manchester
[London, um den 17.Juli 1851] (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, I7.Juli 1851 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 2O.Juli 1851] (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] 30.Juli 1851 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 31. Juli 1851
101
102
103
104
Marx an Engels
in Manchester
[London] B.Juli 1851 (D)
99
100
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 6. Juli 1851] (D)
1851, Juli
98
Nr.
291
290
287
284
283
278
27 276
MEW
271
270
268
267
264
259
1258
MEBW
68*
66*
MEAB
653*
2 653*
Zur dt.
Gesch.
34*
Bureau
Nr.
105
MEW
MEBW
27 294
1275
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8. Aug. 1851 (D u. F)
296
277
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den
lO.Aug. 1851] (D)
305
287
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den
1 l.Aug. 1851] (D)
308
289
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14.Aug. 1851 (D)
312
293
Marx an Engels
in Manchester
[London, um den
2O.Aug. 1851] (D)
316
306
317
296
1851, Aug.
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den
l.Aug. I85I](D)
Br.Kap.
Bisher datiert: [ca. 2.Au S . 1851]
106
107
108
109
110
53*
Bisher datiert: [ca. 27. Aug. 1851]
111
Engels an Marx
in London
Manchester, 21. Aug. 1851 (D)
19
Nr.
112
113
114
115
116
117
118
20
MEW
MEBW
27 320
1299
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den
27. Aug. 1851] (D)
328
307
Marx an Engels
in Manchester
[London] 31. Aug. 1851 (D)
330
308
Engels an Marx
in London
[Manchester] l.Sept. [1851] (D)
334
312
Engels an Marx
in London
[Manchester] 8.Sept. [1851] (D)
336
314
Engels an Marx
in London
[Manchester]
11. Sept. [1851] (D)
338
316
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13.Sept. 1851 (D)
339
316
1851, Aug. bis Sept.
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25.Aug. 1851 (D)
MEAB
71*
Engels an Marx
in London
[Manchester] 19.Sept. [1851] (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 23.Sept. 1851 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23.Sept. 1851 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester, 25;]Sept. 1851 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester, 26.Sept. 1851] (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] !3.0kt. 1851 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] 15. Okt. 1851 (D)
120
121
122
123
124
125
1851, Sept. bis Okt.
119
Nr.
360
356
353
352
347
342
27 341
MEW
336
332
329
328
323
319
1318
MEBW
73*
72*
MEAB
56*
Br. K«p.
Nr.
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
22
1851, Okt. bis Dez.
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19.0kt. 1851 (D)
27 363
1339
Marx an Engels
in Manchester
[London] ' 25.0kt. 1851 (D)
366
342
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den
27.0kt. 1851] (D)
367
343
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.Nov. 1851 (D)
370
345
Engels an Marx
in London
[Manchester] 27.Nov. 1851 (D)
373
347
Marx an Engels
in Manchester
[London] I.Dez. 1851 (D)
376
350
Engels an Marx
in London
[Manchester] 3.Dez. 1851 (D)
379
352
74*
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.Dez. 1851 (D)
383
356
78*
Engels an Marx
in London
Manchester, I O.Dez. 1851 (D)
385
358
Engels an Marx
in London
Manchester, 11.Dez. 1851 (D)
387
360
Engels an Marx
in London
[Manchester] 16.Dez. 1851 (D)
391
363
MEAB
79
Nr.
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
1852, Jan. bis Febr.
Engels an Marx
in London
[Manchester] ö.Jan. 1852 CD)
MEW
28
MEBW
5
1367
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2O.Jan. 1852 (D)
7
373
Engels an Marx
in London
[Manchester] 22Jan. 1852 (D)
9
374
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.Jan. 1852 (D)
12
377
Engels an Marx
in London
Manchester, 28Jan. 1852 (D)
14
378
Engels an Marx
in London
Manchester, 29.Jan. 1852 (D)
15
382
Engels an Marx
in London
[Manchester] 2.Febr. 1852 (D)
17
383
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4.Febr. 1852 (D)
18
384
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6. Febr. 1852 (D)
22
388
Engels an Marx
in London
[Manchester] 17.Febr. 1852 (D)
23
388
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Febr. [1852] (D)
25
389
Bureau
36*
23
Nr.
1852, Febr. bis März
MEW
MEBW
148
Engels an Marx
in London
Manchester, 19. Febr. 1852 (D)
28 26
1390
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23. Febr. [1852] (D)
27
391
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Febr. 1852 (D)
30
394
Engels an Marx
in London
Manchester, 2.März 1852 (D)
33
396
Marx an Engels
in Manchester
London, 3.März [1852] (D)
37
399
Engels an Marx
in London
[Manchester] 18.März 1852 (D)
39
401
Marx an Engels
in Manchester
London, 3O.März 1852 (D)
43
404
149
150
151
152
153
154
24
MEAB
Bureau
87*
74*
Nr.
155
156
157
158
159
160
1852, April bis Mai
MEW
MEBW
Engels an Marx
in London
[Manchester] I.April 1852 (D)
28 46
1406
Marx an Engels
in Manchester
London, 5. April 1852 (D)
48
408
Marx an Engels
in Manchester
London, 14.April 1852 (D)
50
409
Engels an Marx
in London
[Manchester] 2O.APril 1852 (D)
51
410
Marx an Engels
in Manchester
London, 24.April 1852 (D)
54
412
Engels an Marx
in London
Manchester, 25. April 1852 (D)
56
413
in London
Manchester, 27. April 1852 (D)
58
415
Engels an Marx
in London
Manchester, 29.Apri11852 (D)
59
416
Marx an Engels
in Manchester
London, 30. April 1852 (D)
61
418
Engels an Marx
in London
Manchester, I.Mai 1852 (D)
64
420
Engels an Marx
in London
Manchester, 4. Mai 1852 (D)
66
422
161 Engels an Marx
162
163
164
165
25
Nr.
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
26
1852, Mai bis Juli
MEW
MEBW
28 68
1423
Engels an Marx
in London
Manchester, 7.Mai 1852 (D)
70
425
Marx an Engels
in Manchester
[London] B.Mai 1852 (D)
73
428
Engels an Marx
in London
Manchester, 19. Mai 1852 (D)
74
428
Engels an Marx
in London
Manchester, 21. Mai 1852 (D)
76
429
Engels an Marx
in London
Manchester, 22. Mai 1852 (D)
77
429
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Mai 1852 (D)
78
431
Engels an Marx
in London
Manchester, 24.Mai [1852] (D)
79
431
Engels an Marx
in London
Manchester, 30. Juni 1852 (D)
80
434
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3Juli 1852 (D)
81
434
Engels an Marx
in London
Manchester, 6.Juli 1852 (D)
85
438
Marx an Engels
in Manchester
London, 6. Mai 1852 (D)
Bureau
38*
Nr.
177
178
179
1852, Juli bis Aug.
MEW
MEBW
28 87
1439
Engels an Marx
in London
Manchester, 15.Juli 1852 (D)
90
441
Marx an Engels
in Manchester
London, 20. Juli 1852 (D)
92
443
94
445
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Aug. 1852 (D)
95
446
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.Aug. 1852 (D)
96
447
Engels an Marx
in London
[Manchester] 6. Aug. 1852 (D)
98
448
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.Aug. 1852 (D)
100
449
Engels an Marx
in London
[Manchester, 9. Aug. 1852] (D)
105
454
Marx an Engels
in Manchester
London, 10. Aug. 1852 (D)
106
454
Engels an Marx
in London
[Manchester] 16.Aug. 1852 (D)
110
458
Marx an Engels
in Manchester
[London] B.Juli 1852 (D)
In der Handschrift: 20. Aug. 1852
180
Engels an Marx
in London
Manchester, 22. Juli 1852 (D)
Bisher datiert: 22. Aus. 1852
181
182
183
184
185
186
187
27
Nr.
188
189
MEW
MEBW
28 112
1460
117
464
119
466
Marx an Engels
in Manchester
London, 3O.Aug. 1852 (D)
120
467
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Sept. 1852 (D)
124
471
Engels an Marx
in London
[Manchester] 7.Sept. 1852 (D)
126
473
Marx an Engels
in Manchester
London, 8.Sept. 1852 (D)
128
475
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.Sept. 1852 (D)
130
476
Engels an Marx
in London
[Manchester] 14. Sept. 1852 (D)
131
477
Marx an Engels
in Manchester
London, 18.Sept. 1852 (D)
133
478
Engels an Marx
in London
[Manchester] 20. Sept. 1852 (D)
134
479
1852, Aug. bis Sept.
Marx an Engels
in Manchester
London, I9.Aug. 1852 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester, 24.Aug. 1852] (D)
Bisher dauert: [2J.Au*. 1852]
190
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Aug. 1852 (D)
Bisher datiert: 24. Aug. 1852
191
192
193
194
195
196
197
198
28
Nr.
199
MEW
MEBW
28 136
1481
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23.Se P t. 1852 (D)
142
482
Engels an Marx
in London
[Manchester] 24.Sept. 1852 (D)
145
485
Marx an Engels
in Manchester
London, 28.Se P t. 1852 (D)
147
487
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den l.Okt. 1852] (D)
150
489
Engels an Marx
in London
[Manchester] 4.0kt. 1852 (D)
151
490
Engels an Marx
in London
[Manchester] lO.Okt. 1852 (D)
154
492°
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.0kt. [1852] (D)
156
494
157
494
Engels an Marx
in London
Manchester, 18. Okt. 1852 (D)
158
495
Marx an Engels
in Manchester
London, 20.Okt. 1852 (D)
159
496
1852, Sept. bis Okt.
Engels an Marx
in London
[Manchester, 23.Sept. 1852] (D)
Bisher datiert: [1 [.März 1853]
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
Engels an Marx
in London
[Manchester, 14.0kt. 1852] (D)
'
29
Nr.
210
211
212
18S2, Okt. bis Nov.
MEW
MEBW
Engels an Marx
in London
[Manchester, 22. Okt. 1852] (D)
28 160
1496
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. Okt. 1852 (D)
161
497
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26.0kt. [1852] (D)
164
499
Engels an Marx
in London
Manchester, 27.0kt. 1852 (D)
165
499
Marx an Engels
in Manchester
London, 27.0kt. 1852 (D)
167
501
Bisher datiert: 26.0kl. [1851]
213
214
215
216
217
218
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28. Okt. 1852 (D)
168
30 501*
502 :
Engels an Marx
in London
Manchester, 28.0kt. 1852 (D)
28 175
509
Engels an Marx
in London
Manchester, 28.0kt. 1852 (D)
176
510
Engels an Marx
in London
[Manchester, 31.Okt. 1852] (D)
178
512
182
516
Bisher datiert: [16. Okt. 1852]
219
30
Marx an Engels
in Manchester
London, 2.Nov. 1852 (D)
Nr.
220
1852, Nov. bis Dez.
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
London, 4.Nov. 1852 (D)
28 184
1518
185
518
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Nov. 1852 (D)
189
522
Marx an Engels
in Manchester
London, 16.Nov. 1852 (D)
194
526
195
30 491
527
28 196
527
Engels an Marx
in London
Manchester, 29.Nov. 1852 (D)
198
529
Marx an Engels
in Manchester
London, 3. Dez. 1852 (D)
200 '
531
Marx an Engels
in Manchester
London, 14-Dez. 1852 (D)
203
533
MEAB
Kunst
147
II278
Mit'einer Nachschrift von Jenny Marx
221
Engels an Marx
in London
[Manchester, 5.-6.Nov.] 1852
(D)
Bisher datiert: [ca. 12.Nov. 1852]
Jahreszahl von Engels eingesetzt
222
223
224
225
226
227
228
Marx an Engels
in Manchester
London, 19.Nov. 1852 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] 27.Nov. 1852 (D)
31
Nr.
229
230
231
232
233
234
1853, Jan. bis April
MEW
MEBW
Marx an Engels
in London
Manchester, 1 I.Jan. 1853 (D)
28 205
1535
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21.Jan. 1853 (D)
207
536
Marx an Engels
in Manchester
London, 29. Jan. 1853 (D)
208
537
Engels an Marx
in London
[Manchester] 11.Febr. 1853 (D)
212
540
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23. Febr. 1853 (D)
214
542
Engels an Marx
in London
[Manchester, 9.März 1853] (D)
217
545
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.März 1853 (D)
221
548
Engels an Marx
in London
[Manchester, 11.März 1853] (D)
225
552
228
555
232
558
Bisher datiert: [ca. 4. März 1853]
235
236
Bisher datiert: [I2.Mära 1853]
237
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.[-23.] März 1853 (D)
Bisher datiert: 22. März 1853
238
32
Engels an Marx
in London
[Manchester] 10. April [1853] (D)
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23.April 1853 (D)
28 234
1560
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26. April 1853 (D)
235
561
Engels an Marx
in London
[Manchester] 26.April 1853 (D)
238
563
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.April 1853 (D)
240
565
Nr.
239
240
241
242
3
1853. April
Manc/Eneels-Verzeichnis II
33
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.APril 1853 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] 2O.Mai 1853 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21. Mai 1853 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 26. Mai 1853] (D)
244
245
246
247
Engels an Marx
in London
Manchester, 31.Mai 1853 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester, 1. Juni 1853] (D)
248
249
Bisher datiert: [ca. 18. Mai 1853]
Engels an Marx
in London
[Manchester, 27.ApriI 1853] (D)
1853, April bis Juni
243
Nr.
249
248
245
244
243
242
28 241
MEW
572
571
567
570
569
566
1566
MEBW
94*
MEAB
95*
Religion
1240*
i
Kunst
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Juni 1853 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 6Juni [1853] (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 9.Juni 1853 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 14. Juni 1853 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.Juni 1853 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] .8. Juli 1853 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 9.Juli [1853] (D)
251
252
253
254
255
256
1853, Juni bis Juli
250
Nr.
273
272
270
264
262
255
28 250
MEW
592
591
590
584
583
578
1572
MEBW
100*
99*
96*
MEAB
63*
61*
61*
Br. Kap.
100*
97*
Religion
1336*
Kunst
76*
Bureau
Nr.
257
258
259
260
1853. Juli bis Okt.
MEW
MEBW
28 275
1594
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Aug. 1853 (D)
277
595
Engels an Marx
in London
[Manchester] 24.Aug. 1853 (D)
279
596
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.Sept. 1853 (D)
280
599
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Sept. 1853 (D)
286
606
Marx an Engels
in Manchester
[London] 17.Sept. 1853 (D)
289
609
Engels an Marx
in London
Manchester, 19.Sept. 1853 (D)
291
611
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.Sept. 1853 (D)
293
596
Engels an Marx
in London
[Manchester] 29.Sept. 1853 (D)
296
612
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3O.Sept. 1853 (D)
298
613
Marx an Engels
in Manchester
London, 8.0kt. 1853 (D)
300
614
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Juli 1853 (D)
Bisher datiert: 2.Sept. 1853
261
262
263
264
In der Handschrift: 28.Auj. 1853
265
266
267
36
Nr.
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
1853, Okt. bis 1854, Jan.
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.0kt. 1853 (D)
28 302
1617
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.0kt. 1853 (D)
304
618
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Nov. 1853 (D)
306
620
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.Nov. [1853] (D)
308
621
Marx an Engels
in Manchester
London, 21.Nov. 1853 (D)
309
622
Engels an Marx
in London
Manchester, 23.Nov. 1853 (D)
9 498
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23.Nov. 1853 (D)
28 310
622
311
623
313
625
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14.Dez. 1853 (D)
314
626
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.Jan, 1854 (D)
317
n 3
Marx an Engels
in Manchester
London, 2.Dez. 1853 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London, um den 12.Dez. 1853] (D)
,
37
Nr.
279
280
1854, Jan. bis April
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Jan. 1854 (D)
28 318
114
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18. Jan. 1854 (D)
319
4
Marx an Engels
in Manchester
London, 25. Jan. 1854 (D)
321
6
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.Febr. 1854 (D)
324
8
Marx an Engels
in Manchester
[London] 15.Febr. 1854 (D)
326
10
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.März 1854 (D)
327
10
Marx an Engels
in Manchester
[London, um den 11 .März 1854] (D)
329
14
Marx an Engels
in Manchester
[London] 17. März 1854 (D)
330
14
Engels an Marx
in London
Manchester, 23. März 1854 (D)
331
14
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.März 1854 (D)
333
16
Engels an Marx
in London
Manchester, 3.April 1854 (D)
336
19
Mit einer Nachschrift von Kinderhand
281
282
283
284
285
286
Bisher datiert: 14. März 1854
287
288
289
38
Nr.
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4.April 1854 (D)
28 338
1121
Marx an Engels
in Manchester
London, 19. April 1854 (D)
340
23
Engels an Marx
in London
Manchester, 20. April 1854 (D)
342
24
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 21 .April 1854] (D)
344
26
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22. April 1854 (D)
346
27
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 24. April 1854] (D)
349
30
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.April 1854 (D)
350
31
Engels an Marx
in London
Manchester, I.Mai 1854 (D)
351
31
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.Mai 1854 (D)
354
34
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.Mai 1854 (D)
357
37
Engels an Marx
in London
Manchester, 9.Mai 1854 (D)
359
39
1854, April bis Mai
39
Nr.
301
302
303
304
305
1854, Mai bis Juni
MEW
MEBW
28 362
II 41
Marx an Engels
in Manchester
London, 3Juni 1854 (D)
363
43
Engels an Marx
in London
Manchester, 1 O.Juni 1854 (D)
365
45
Marx an Engels
in Manchester
London, 13.Juni 1854 (D)
367
47
Engels an Marx
in London
[Manchester] 15. Juni 1854 (D)
369
50
370
48
Marx an Engels
in Manchester
London, 22.Mai 1854 (D)
Bisher datiert: 25.Juni 1854
306
40
Marx an Engels
in Manchester
London, 21.Juni 1854 (D)
314
313
312
311
310
308
307
Nr.
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27Juni 1854 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] ö.Juli 1854 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Juli 1854 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 2O.Juli 1854 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.JÜH 1854 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Juli 1854 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8. Aug. 1854
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26.Aug. 1854 (D)
1854, Juni bis Aug.
387
386
380
377
62
61
56
53
52
51
374
375
51
n 5i
MEBW
373
28 372
MEW
105*
MEAB
II 531*
MEAW
1595*
Zur dt,
Gesch.
I.-3. Aufl.
322
321
320
319
318
317
316
315
Nr.
Marx an Engels
in Manchester
London, 17.0kt. 1854 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25.0kt. 1854 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26.0kt. 1854 (D)
In der Handschrift: 10. Nov. 1854
Marx an Engels
in Manchester
London, 2.Sept. 1854 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 13.Sept. 1854 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 22.Sept. 1854 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 29.Sept. 1854 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, lO.Okt. 1854 (D)
1854, Sept. bis Okt.
404
403
398
395
394
393
391
28 389
MEW
II
73
73
68
80
67
66
65
63
MEBW
1597*
Zur dt.
Gesch.
1.-3. Aufl.
1581*
Kunst
Nr.
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
1854, Nov. bis 1855, Jan.
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
London, lO.Nov. 1854 P )
28 410
n so
Marx an Engels
in Manchester
London, 22.Nov. 1854 (D)
411
83
Marx an Engels
in Manchester
[London] 30.Nov. 1854 (D)
413
84
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Dez. 1854 (D)
415
86
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.Dez. 1854 (D)
419
89
Marx an Engels
in Manchester
[London] 15.Dez. 1854 (D)
420
89
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.Jan. 1855 (D)
422
91
Marx an Engels
in Manchester
London, 17. Jan. 1855 (D)
423
91
424
92
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.Jan. [1855] (D)
425
93
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3O.Jan. 1855 (D)
426
93
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19. Jan. 1855 (D)
,
43
Nr.
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
44
1855, Jan. bis April
MEW
MEBW
28 427
II 94
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Febr. 1855 (D)
432
99
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13.Febr. 1855 (D)
434
100
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.März 1855 (D)
436
102
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.März 1855 (D)
438
104
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16.März 1855 (D)
440
107
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.März 1855 (D)
441
108
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3O.März 1855 (D)
442
109
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.April 1855 (D)
443
110
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.April 1855 (D)
444
111
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16.April [1855] (D)
445
111
Marx an Engels
in Manchester
London, 31.Jan. 1855 (D)
Nr.
345
346
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16.Mai 1855 (D)
28 446
n 112
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Mai 1855 (D)
447
108
Marx an Engels
in Manchester
London, 15.Juni [1855] (D)
448
112
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26. Juni 1855 (D)
449
113
Marx an Engels
in Manchester
London, 29.Juni [1855] (D)
450
114
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3Juli 1855 (D)
451
115
Marx an Engels
in Manchester
[London] 17.Juli 1855 (D)
453
116
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Aug. 1855 (D)
455
Marx an Engels
in Manchester
Camberwell, l.Sept. 1855 (D)
456
118
Marx an Engels
in Manchester
Camberwell, 6.Sept. 1855 (D)
458
119
Marx an Engels
in Manchester
Camberwell, 11. Sept. 1855 (D)
460
120
1855, Mai bis Sept.
In der Handschrift: 18. März I8S5
347
348
349
350
351
352
353
354
355
45
Nr.
356
357
358
359
360
361
362
363
364
46
MEW
MEBW
28 461
II 121
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1 I.Dez. 1855 (D)
463
123
Engels an Marx
in London
Manchester, 12.Dez. 1855 (D)
464
123
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14.Dez. 1855 (D)
466
125
5
128
8
130
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.Febr. 1856 (D)
11
133
Marx an Engels
in Manchester
[London] B.Febr. 1856 (D)
16
138
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.Febr. 1856 (D)
19
140
1855, Dez. bis 1856, Febr.
Marx an Engels
in Manchester
London, 7. Dez. 1855 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Jan. 1856 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 7.Febr. 1856 (D)
29
Marx an Engels
in Manchester
[London, 25. März 1856] (D)
367
368
Engels an Marx
in London
Manchester, 7. März 1856 (D)
366
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.April 1856 (D)
Bisher ctolert: [15. April 1856]
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.März 1856 (D)
1856, März bis April
365
Nr.
37
32
30
29 23
MEW
153
159
151
II 144
MEBW
110*
MEAB
II 1228*
Zur dt.
Gesch.
330*
1329*
Kunst
376
375
374
373
372
371
370
369
Nr.
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23.Mai 1856 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 23. Mai 1856 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 26.Mai 1856 (D)
In der Handschrift: 8. April 1856
Engels an Marx
in London
Manchester, H.April 1856 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, lö.April [1856] (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 26.April 1856 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Mai 1856 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8. Mai 1856 (D)
1856, April bis Mai
59
56
54
52
51
49
44
29 41
MEW
174
171
170
168
168
167
164
II 157
MEBW
113
111*
MEAB
425*
423*
l3.Aufl.
ab
MEASII
1.—12.
Aufl.
II 536*
MEAW
164
Reisen
Nr.
377
1856, Mai bis Sept.
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.Mai 1856 (D)
MEW
MEBW
60
n 175
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5. Juni 1856 (D)
61
175
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6. Juni 1856 (D)
62
176
Marx an Engels
in Manchester
London, 28.Juli 1856 (D)
63
176
Marx an Engels
in Manchester
[London] l.Aug. 1856 (D)
66
178
Engels an Marx
in London
Manchester, 4. Aug. 1856 (D)
69
181
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Sept. 1856 (D)
71
183
Marx an Engels
in Manchester
London, 26.Sept. 1856 (D)
74
186
Engels an Marx
in London
[Manchester, nicht vor dem
27.Sept. 1856] (D)
77
188
29
Jahreszahl von Engels eingesetzt
378
379
380
381
382
383
384
385
Bisher datiert: [26.September 1856]
Fragment
4
Marx/Engels-Verzeichnis II
49
Nr.
386
387
388
389
390
391
50
1856. Okt. bis Dez.
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
London, I6.0kt. 1856 (D)
29 79
n i9i
Marx an Engels
in Manchester
[London] 30.Okt. 1856 (D)
81
192
Marx an Engels
in Manchester
[London] 30.Okt. 1856 (D)
82
192
Engels an Marx
in London
Manchester, 17. Nov. 1856 (D)
85
194
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Dez. 1856 (D)
88
197
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Dez. [185]6 (D)
91
200
MEAB
Zur dt.
Gesch.
1.-3. Aufl.
115*
115*
1599*
99
104
107
Engels an Marx
in London
[Manchester, 22. Jan. 1857] (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23.Jan. 1857 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.Febr. 1857 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16.Febr. 1857 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.Febr. [1857] (D)
395
396
399
398
397
96
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2O.Jan. 1857 (D)
394
103
101
95
Marx an Engels
in Manchester
[London] H.Jan. 1857 (D)
393
29 92
MEW
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Jan. 1857 (D)
1857, Jan. bis Febr.
392
Nr.
213
211
210
209
207
204
204
II 201
MEBW
68*
Br. Kap.
1453*
Kunst
162*
Bureau
Nr.
400
401
402
403
404
405
406
407
408
52
1857, März bis April
MEW
MEBW
Engels an Marx
in London
Manchester, 11 .März 1857 (D)
29 108
II 214
Marx an Engels
in Manchester
London, 18. März [1857] (D)
110
216
Engels an Marx
in London
Manchester, 2O.März 1857 (D)
113
219
Marx an Engels
in Manchester
London, 24.März 1857 (D)
115
220
Marx an Engels
in Manchester
London, 31.März 1857 (D)
117
222
Engels an Marx
in London
Manchester, 31.März 1857 (D)
119
224
Engels an Marx
in London
Manchester, 2.April 1857 (D)
122
226
Marx an Engels
in Manchester
London, 9.April 1857 (D)
123
227
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21. April 1857 (D)
125
231
Engels an Marx
in London
[Manchester, 22.April 1857] (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 23.April 1857 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8. Mai 1857 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] I j.Mai 1857 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 20. Mai 1857 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22. Mai 1857 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23. Mai 1857 (D)
410
411
412
413
414
415
1857, April bis Mai
409
Nr.
140
137
135
134
132
129
29 126
MEW
243
241
239
238
237
234
II 232
MEBW
69*
Br. Kap.
1362*
Kunst
Engels an Marx
in London
[London, 12.Juni 1857] (D)
417
Bisher datiert: [6. Nov. 1857]
Engels an Marx
in London
Manchester, 28. Mai 1857 (D)
1857, Mai bis Juni
416
Nr.
143
29 141
MEW
296
II244
MEBW
Nr.
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
MEW
MEBW
29 144
II 246
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29. Juni [1857] (D)
145
247
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.JuIi [1857] (D)
146
247
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.Juli [1857] (D)
147
248
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6. Juli 1857 (D)
148
248
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8. Juli 1857 (D)
150
249
Engels an Marx
in London
Manchester, [11.] Juli 1857 (D)
151
250
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1 I.Juli 1857 (D)
153
251
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14. Juli 1857 (D)
154
252
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16. Juli [1857] (D)
156
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.Juli 1857 (D)
157
1857, Juni bis Juli
Marx an Engels
[in London]
[London] 15. Juni 1857 (D)
.
253
254
55
Nr.
429
430
431
432
433
434
56
1857, Juli bis Aug.
MEW
MEBW
Engels an Marx
in London
Waterloo, 30. Juli 1857 (D)
29 158
II 255
Marx an Engels
in Waterloo
[London] 9.Aug. 1857 P )
159
257
Marx an Engels
in Waterloo
[London] 15.Aug. 1857 (D)
160
258
Engels an Marx
in London
Waterloo, 21. Aug. 1857 (D)
162
259
Engels an Marx
in London
Waterloo, 25. Aug. 1857 (D)
165
262
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26.Aug. 1857 (D)
168
264
Nr.
435
436
437
1857, Sept.
MEW
MEBW
29 170
II 266
Engels an Marx
in London
[Ryde] lO.Sept. [1857] (D)
172
267
Engels an Marx
in London
[Ryde, 11. oder 12. Sept. 1857]
173
Engels an Marx
in London
Ryde, 8. Sept. 1857 (D)
Zur dt.
Gesch.
Fragment
438
439
Marx an Engels
in Ryde
[London] I5.Sept. [1857] (D)
174
268
Marx an Engels
in Ryde
[London] 17.Sept. [1857] (D)
176
269
Engels an Marx
in London
Ryde, 18.Sept. 1857 (D)
177
270
Marx an Engels
in Ryde
[London] 21. Sept. 1857 (D)
179
272
Engels an Marx
in London
Ryde, 21.Sept. 1857 (D)
180
273
In der Handschrift: 17. April
440
441
442
H 1231*
57
Engels an Marx
in London
Ryde, 22.Sept. 1857 (D)
Marx an Engels
in Ryde
[London] 23.Sept. [1857] (D)
Engels an Marx
in London
Ryde, 24.SePt. 1857 (D)
Marx an Engels
in Ryde
[London] 25.Sept. 1857 (D)
444
445
446
1857, Sept.
443
Nr.
192
189
188
29 183
MEW
284
281
280
II 275
MEBW
119*
MEAB
427*
425*
I3.AU(I.
ab
MEAi S I I
I.-I2.
Auf.
MEAW
H 1233*
Zur dl.
Gesch.
Nr.
447
448
449
450
451
452
453
454
1857, Okt. bis Nov.
MEW
MEBW
29 194
II 286
196
288
198
289
Engels an Marx
in London
[St. Helier] 29.0kt. 1857 (D)
202
293
Marx an Engels
in St. Helier
[London] 31.Okt. [1857] (D)
205
295
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13.Nov. 1857 (D)
207
297
Engels an Marx
in London
Manchester, 15.Nov. 1857 (D)
208
297
Engels an Marx
in London
Manchester, 16.Nov. 1857 (D)
214
302
Engels an Marx
in London
St. Helier, 6.0kt. 1857 (D)
Engels an Marx
in London
[St. Helier] 19.0kt. 1857 (D)
Marx an Engels
in St. Helier
[London] 20.Okt. 1857 (D)
-
59
s
462
461
460
459
458
457
456
455
Nr.
Engels an M a «
in London
Manchester, 17.Nov. 1857 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.Nov. 1857 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 7. Dez. 1857 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.Dez. 1857 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 9. Dez. 1857 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 11. Dez. 1857 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 17. Dez. 1857 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Dez. 1857 (D)
1857, Nov. bis Dez.
232
230
227
226
222
219
216
29 215
MEW
320
318
316
315
311
308
304
II 304
MEBW
77*
76*
74*
73*
70*
Br.Kap.
119*
MEAB
Nr.
463
464
465
466
1857, Dez.
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Dez. 1857 (D)
29 234
II 321
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25.Dez. 1857 P )
236
323
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3O.Dez. [1857] (D)
241
327
Engels an Marx
in London
[Manchester] 31.Dez. 1857 (D)
242
328
61
ß
251
253
Engels an Marx
in London
Manchester, 6Jan. 1858 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 7.Jan. 1858 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Jan. 1858 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1 I.Jan. [1858] (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 14Jan. 1858 (D)
469
470
471
472
473
257
256
249
247
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.Jan. [1858] (D)
468
29 246
MEW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1. Jan. 1858 (D)
1858, Jan.
467
Nr.
340
339
337
335
333
332
II 332
MEBW
121*
MEAB
79*
Br. Kap.
Nr.
1858, Jan. bis Febr.
MEW
MEBW
474
Engels an Marx
in London
[Manchester] 15. Jan. 1858 (D)
29 258
II 343
259
340
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23. Jan. 1858 (D)
262
343
Engels an Marx
in London
Manchester, 25. Jan. 1858 (D)
264
344
Engels an Marx
in London
Manchester, 28. Jan. 1858 (D)
266
346
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28. Jan. [1858] (D)
267
346
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.Jan. 1858 (D)
269
347
Engels an Marx
in London
Manchester, 3O.Jan. 1858 (D)
271
349
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1.Febr. 1858 (D)
273
350
Engels an Marx
in London
Manchester, 8.Febr. 1858 P )
276
353
Marx an Engels
in Manchester
[London] 10. Febr. [1858] (D)
277
354
475
Marx an Engels
in Manchester
[London, um den 16.] Jan. 1858 (D)
MEAB
In der Handschrift: 14.Jan. 1858
476
477
478
479
480
481
482
483
484
121*
63
Nr.
1858, Febr. bis März
MEW
MEBW
485
Engels an Marx
in London
Manchester, 11 .Febr. 1858 (D)
29 278
II 355
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14.Febr. 1858 (D)
280
357
Engels an Marx
in London
[Manchester] 18.Febr.l858(D)
282
358
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Febr. 1858 (D)
284
360
Engels an Marx
in London
[Manchester] 24. Febr. 1858 P )
287
362
Engels an Marx
in London
Manchester, I.März 1858 (D)
289
364
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.März 1858 (D)
290
364
81*
Engels an Marx
in London
Manchester, 4.März 1858 (D)
293
367
82*
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5. März 1858 (D)
296
370
84*
Engels an Marx
in London
[Manchester] 11 .März 1858 (D)
299
373
486
487
488
489
490
491
492
493
494
64
MEAB
Bureau
111*
=
£
5
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19.März[1858](D)
498
501
500
499
Engels an Marx
in London
[Manchester] 17. März 1858 (D)
497
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29. März 1858 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.April 1858 (D)
Bisher datiert: [ca. 26.März 1858]
Engels an Marx
in London
[Manchester, 26. März 1858] (D)
Bisher datiert; 9. März [1858]
Engels an Marx
in London
[Manchester, 16. März 1858] (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 15.März [1858] (D)
1858, März bis April
496
495
f -
Nr
311
309
308
307
302
301
29 300
MEW
382
380
380
373
375
375
II 374
MEBW
125*
MEAB
II542*
MEAW
87*
Br.Kap.
225*
215*
ab
4. Aufl.
Krit. Pol. Ök.
1.-3.
Aufl.
Nr.
502
503
504
505
506
507
508
66
1858, April bis Juni
MEW
MEBW
29 319
Ü387
Engels an Marx
in London
Manchester, 22.April 1858 (D)
322
392
Marx an Engels
in Manchester
London, 29.April 1858 (D)
323
393
Engels an Marx
in London
Manchester, 30. April 1858 (D)
327
394
Marx an Engels
in Manchester
[London] I.Mai [1858] (E)
328
395
Marx an Engels
in Manchester
London, 31.Mai 1858 (D)
329
397
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7. Juni 1858 (D)
331
399
Engels an Marx
in London
Manchester, 9. April 1858 (D)
Br.Kap.
92*
Nr.
1858, Juni bis Aug.
MEW
MEBW
509
Engels an Marx
in London
[Manchester] 9. Juni 1858(D)
29 333
II400
Marx an Engels
in Manchester
London, 2. Juli 1858 (D)
335
402
Engels an Marx
in London
Manchester, 14. Juli 1858 (D)
337
403
• 340
406
Engels an Marx
m London
Manchester, 16. Juli 1858 (D)
344
410
Marx an Engels
in Manchester
London, 20. Juli 1858 (D)
346
411
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. Juli [1858] (D)
347
412
Marx an Engels
in Manchester
London, 8. Aug. 1858 (D)
348
412
Engels an Marx
in London
Manchester, 10. Aug. 1858 (D)
351
415
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13.Aug. 1858 (D)
352
416
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18. Aug. 1858 (D)
354
417
510
511
512
513
514
515
516
Marx an Engels
in Manchester
[London] I5.Juli 1858 (D)
MEAB
130*
Bureau
79*
In der Handschrift: 4-Aug. 1858
517
518
519
67
Nr.
. 1858. Sept. bis Okt.
MEW
MEBW
520
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21. Sept. 1858 (D)
29 355
II 418
Engels an Marx
in London
Manchester, 7.0kt. 1858 (D)
357
420
131*
Marx an Engels
in Manchester
London, 8. Okt. 1858 (D)
359
422
132*
521
522
8. Okt. von Engels eingesetzt
MEAB
S
Marx an Engels
in Manchester
[London, 22. Okt. 1858] (D)
524
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Nov. 1858 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Nov. 1858 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.Nov. 1858 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29. Nov. 1858 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1 I.Dez. 1858 (D)
525
526
527
528
529
Bisher datiert: [29.0kt. 1858]
Engels an Marx
in London
Manchester, 21.Okt. 1858 (D)
1858, Okt. bis Dez.
523
Nr.
373
371
369
367
366
365
29 362
MEW
433
431
429
428
428
427
II 425
MEBW
93*
Br.Kap.
II 253*
Kunst
Nr.
530
531
532
533
534
535
1858. Dez. bis 1859, Jan.
MEW
MEBW
29 375
II 434
Marx an Engels
in Manchester
[London] 17.Dez. [1858] (D)
376
435
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Dez. 1858 (D)
378
437
Marx an Engels
in Manchester
London, 28.Dez. 1858 (D)
379
438
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3O.Dez. 1858 (D)
380
438
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6. Jan. 1859 (D)
381
439
382
440
Marx an Engels
in Manchester
London, 16. Dez. 1858 (D)
In der Handschrift: 6.Jan. 1858
536
70
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8Jan. 1859 (D)
1859, Jan.
in Manchester
[London, 26. Jan. 1859] (D)
539 Marx an Engels
in Manchester
[London] 21. Jan. [1859] (D)
538 Marx an Engels
Bisher dotiert: [15. Jan. 1859]
in Manchester
[London zwischen dem 13. und 15. Jan. 1859] (D)
537 Marx an Engels
Nr.
387
385
29 383
MEW
442
441
II 440
MEBW
232*
231*
224*
223*
ab
4. Aul!.
Kril. Pol. Ök.
1.-3.
Aufl.
94*
Br.Kap.
Nr.
1859, Jan. bis Febr.
MEW
MEBW
Kunst
540
Engels an Marx
in London
[Manchester] 27Jan. 1859 (D)
29 388
H 442
II 255*
308*
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28. Jan. 1859 (D)
390
444
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Febr. 1859 (D)
391
444
Marx an Engels,
in Manchester
[London] 8. Febr. 1859 (D)
392
445
541
542
543
72
a
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.Febr. 1859 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, lO.Febr. 1859 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 14. Febr. 1859 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 15.Febr. 1859 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London, 21. Febr. 1859] (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Febr. 1859 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. Febr. 1859 (D)
544
545
546
547
548
549
550
Nr.
1859, Febr.
401
400
399
397
396
395
29 393
MEW
450
450
449
447
447
446
II 445
MEBW
96*
Br. Kap.
II 256*
Kunst
•
Nr.
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
74
MEW
MEBW
29 402
II 451
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3. März 1859 (D)
406
455
Engels an Marx
in London
[Manchester] 4.März 1859 (D)
408
456
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.März 1859 (D)
409
457
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16. März 1859 (D)
411
459
Marx an Engels
in Manchester
[London, 22.März 1859] (D)
412
459
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. März [1859] (D)
413
460
Marx an Engels
in Manchester
[London] I.April 1859 (D)
414
460
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.April 1859 (D)
415
461
Engels an Marx
in London
[Manchester] 11 .April 1859 (D)
417
463
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12. April 1859 (D)
418
463
1859, Febr. bis April
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25.Febr. 1859 (D)
Nr.
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
1859, April bis Mai
MEW
MEBW
Zur dtGesch.
Marx an Engels
in Manchester
London, 16.April[1859](D)
29 420
II 464
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19.April [1859] (D)
422
465
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.April 1859 (D)
423
466
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.Mai 1859 (D)
427
470
Marx an Engels
in Manchester
[London] lö.Mai 1859 (D)
430
473
Marx an Engels
in Manchester
[London]I8.Mail859(D)
431
474
Engels an Marx
in London
Manchester, 23.Mai 1859 (D)
438
481
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24. Mai 1859 (D)
440
482
442
483
444
485
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25.Mai 1859 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Mai [1859] (D)
,
1235*
75
Nr.
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
76
1859, Mai bis Juli
MEW
MEBW
29 445
II 486
Marx an Engels
in Manchester
[London] I.Juni 1859 (D)
446
486
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Juni [1859] (D)
448
488
Marx an Engels
in Manchester
London, 10. Juli 1859 (D)
450
490
Mafx an Engels
in Manchester
[London] M.Juli 1859] (D)
452
491
Engels an Marx
in London
[Manchester] M.Juli 1859 (D)
454
493
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18Juli 1859 (D)
455
493
Engels an Marx
in London
Manchester, 18Juli 1859 (D)
456
494
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19. Juli 1859 (D)
459
496
Engels an Marx
in London
[Manchester, 2O.Juli 1859] (D)
461
498
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Juli 1859 (D)
462
499
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.Mai [1859] (D)
Kunst
1217*
100*
Nr.
1859, Juli bis Sept.
MEW
MEBW
583
Engels an Marx
in London
Manchester, 25.Juli 1859 (D)
29 464
H 501
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1. Aug. 1859 (D)
466
503
Engels an Marx
in London
Manchester, 3. Aug. 1859 (D)
468
504
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8. Aug. 1859 (D)
470
505
Engels an Marx
in London
Manchester, 10. Aug. 1859 (D)
472
506
Marx an Engels
in Manchester
[London] I3.Aug. 1859 (D)
474
507
Marx an Engels
in Manchester
London, 26. Aug. [1859] (D)
476
509
Marx an Engels
in Manchester
[London, 5.Sept. 1859] (D)
478
510
479
510
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21.Sept. 1859 (D)
480
510
Engels an Marx
in London
Manchester, 22. Sept. 1859 (D)
481
511
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
Engels an Marx
in London
Manchester [8. Sept. 1859] (D)
.
77
MEW
MEBW
29 483
II 512
484
513
Marx an Engels
in Manchester
[London, 27.Sept. 1859] (D)
486
515
Marx an Engels
in Manchester
London, 28.Sept. [1859] (D)
487
515
Engels an Marx
in London
Manchester, 3. Okt. 1859 (D)
488
516
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.0kt. [1859] (D)
490
517
1859. Sept. bis Okt.
Nr.
594
595
Marx an Engels
in Manchester
London, 23.Sept. [1859] (D)
Engels an Marx
in London
Manchester [zwischen dem 23.
und 27.Sept. 1859] (D)
Bisher datiert: [ca. 25.Sept: 1859]
596
597
598
599
600
601
602
Marx an Engels
in Manchester
London, 10. Okt. 1859 (D)
521
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26.0kt. 1859 (D)
496
522
Engels an Marx
in London
Manchester, 28.Okt. 1859 (D)
498
523
Fragment
78
494
Nr.
603
604
605
606
607
1859, Nov. bis Dez.
MEW
MEBW
Kunst
29 499
II 524
II 258*
Engels an Marx
in London
Manchester, 4. Nov. 1859 (D)
502
527
Marx an Engels
in Manchester
London, 7.Nov. 1859 (D)
505
531
Marx an Engels
in Manchester
[London] lö.Nov. 1859 (D)
506
531
Marx an Engels
in Manchester
[London, 17.Nov. 1859] (D)
507
542
Engels an Marx
in London
Manchester, 17. Nov. 1859 (D)
508
532 .
311*
Marx an Engels
in Manchester
London, 19.Nov. 1859 P )
510
534
260*
Marx an Engels
in Manchester
London, 26.Nov. 1859 (D)
515
538
265*
Engels an Marx
in London
Manchester, 28.Nov. 1859 (D)
518
541
266*
Marx an Engels
in Manchester
London, 1 O.Dez. 1859 (D)
520
543
267*
Engels an Marx
[Manchester, 11. oder
12.Dez. 1859) (D)
524
547
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.Nov. 1859 (D)
Bisher datiert: [I.Dez. 1859]
608
609
610
611
612
613
Bisher datiert: [ca. 12. Dez. 1859]
79
Nr.
614
615
18S9, Dez.
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13.Dez. 1859 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester [19.Dez. 1859] (D)
MEW
MEBW
29 525
II 547
527
643
528
549
Bisher datiert: [8.Dez. 1860]
616
80
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2O.Dez. 1859 (D)
i
l
14
17
Engels an Marx
in London
Manchester, 26.Jan. 1860 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.Jan. [1860] (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 31. Jan. 1860 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 31. Jan. 1860 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] 1. Febr. 1860 (D)
619
620
621
622
623
19
11
9
8
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25.Jan. 1860 (D)
5
618
30
MEW
Marx an Engels
in Manchester
[London, nach dem 11 Jan. 1860] (D)
1860, Jan. bis Febr.
617
Nr.
564
562
560
557
555
555
II 553
MEBW
143*
MEAB
101*
Br. Kap.
II 271*
Kunst
Nr.
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
82
1860. Febr.
MEW
MEBW
30 20
II 565
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3. Febr. 1860 (D)
22
566
Engels an Marx
in London
[Manchester] 4.Febr. 1860 (D)
24
568
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4. Febr. 1860 (D)
26
569
Engels an Marx
in London
Manchester, 7. Febr. 1860 (D)
27
570
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Febr. 1860 (D)
28
571
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.Febr. 1860 (D)
29
572
Engels an Marx
in London
[Manchester] 9. Febr. 1860 (D)
36
579
Engels an Marx
in London
[Manchester] 12.Febr. 1860 (D)
37
580
38
581
40
582
Engels an Marx
in London
Manchester, 2.Febr. 1860 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13.Febr. 1860 P )
Marx an Engels
in Manchester
[London] M.Febr. 1860 (D)
:
Nr.
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
MEW
MEBW
30 41
II 583
Engels an Marx
in London
Manchester, 8.April 1860 (D)
42
584
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.April 1860 (D)
44
585
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.April 1860 (D)
45
586
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16. April 1860 (D)
46
587
Marx an Engels
in Manchester
[London] 17.AprilI860(D)
48
588
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24. April 1860 (D)
49
589
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7. Mai 1860 (D)
51
590
Engels an Marx
in London
[Manchester, 7. Mai 1860] (D)
52
591
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.Mai 1860 (D)
54
592
Engels an Marx
in London
Manchester, 10.Mai 1860 (D)
56
593
1860. Febr. bis Mai
Marx an Engels
in Manchester
[London] 15.Febr. 1860 (D)
83
Nr.
1860, Mai bis Juni
MEW
MEBW
646
Engels an Marx
in London
Manchester, 11. Mai 1860 (D)
30 57
II 594
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.Mai 1860 (D)
58
595
Engels an Marx
in London
Manchester, 31.Mai 1860 (D)
59
595
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Juni 1860 (D)
61
596
Marx an Engels
in Manchester
[London] KJuni 1860 (D)
62
597
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16. Juni 1860 (D)
63
597
Engels an Marx
in London
[Manchester] 20. Juni 1860 (D)
65
599
68
604
69
602
71
604
647
648
649
650
651
652
653
Engels an Marx
in London
[Manchester,
umden25.JuniI860](D)
Bisher datiert: [24. Juni 1860]
654
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. Juni 1860 (D)
In der Handschrift: 25. Juli 1860
655
84
Marx an Engels
in Manchester
[London, 26. Juni 1860] (D)
Kunst
1327*
Nr.
656
659
30 72
MEBW
§
658
Engels an Marx
in London
Manchester, 26. Juni 1860 (D)
MEW
B
657
1860, Juni bis Aug.
Engels an Marx
in London
[Manchester, 27. Juni 1860] (D)
73
605
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28. Juni 1860 (D)
74
605
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 28. Juni 1860] (D)
75
606
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.Juli [1860] (D)
76
607
Marx an Engels
in Manchester
[London] 17.Juli[1860](D)
77
607
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21. Juli 1860 (D)
78
608
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 23.Juli 1860] (D)
79
609
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. Juli [1860] (D)
81
610
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29. Juli [1860] (D)
82
610
Engels an Marx
in London
Manchester, l.Aug. [1860] (D)
83
611
Bisher datiert: [um den 29.Juni 1860]
660
661
662
663
664
665
Duo
85
Nr.
667
668
669
670
671
1860, Aug. bis Okt.
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4.Aug. [1860] (D)
30 84
n 6ii
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Aug. 1860 (D)
85
614
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29. Aug. 1860 (D)
86
615
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1.Sept. 1860 (D)
87
615
Marx an Engels
in Manchester
[London, Anfang Sept. 1860] (D)
88
616
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13.Sept. 1860 (D)
89
617
Marx an Engels
in Manchester
[London] 15.Sept. 1860 (D)
90
617
Engels an Marx
in London
Manchester, 15.Sept. 1860 (D)
92
618
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2O.Sept. [1860] (D)
94
620
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25.Sept. 1860 (D)
95
620
Engels an Marx
in London
Manchester, l.Okt. 1860 (D)
98
622
Bisher datiert: [8. Sept. 1860]
672
673
674
675
676
677
Nr.
678
679
680
681
682
683
684
1860, Okt. bis Nov.
MEW
MEBW
30 101
II 625
Engels an Marx
in London
Manchester, 5.0kt. 1860 P )
103
627
Marx an Engels
in Manchester
[London] 11.Okt. 1860 (D)
106
629
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. Okt. 1860 (D)
107
630
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.Nov. 1860 (D)
108
630
Marx an Engels
in Manchester
[London] B.Nov. 1860 (D)
109
631
Marx an Engels
in Manchester
[London] H.Nov. 1860 (D)
111
633
in Manchester
[London] 21. Nov. 1860 (D)
112
634
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23.Nov. 1860 (D)
113
634
, 115
635
117
637
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.0kt. 1860 (D)
685 Marx an Engels
686
687
688
Marx an Engels
m Manchester
[London] 26.Nov. [1860] (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.Nov. 1860 (D)
87
Nr.
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
MEW
MEBW
30 119
II 639
Engels an Marx
in London
[Manchester] 5.Dez. 1860 (D)
120
639
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.Dez. [1860] (D)
121
640
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.Dez. 1860 (D)
123
641
Marx an Engels
in Manchester
London, 12.Dez. [1860] (D)
125
644
Engels an Marx
in London
Manchester, 18.Dez. 1860 (D)
127
646
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Dez. 1860 (D)
128
647
Engels an Marx
in London
[Manchester] 19.Dez. 1860 (D)
129
647
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19.Dez. 1860 (D)
130
647
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23.Dez. 1860 (D)
132
649
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26.Dez. 1860 (D)
133
650
1860. Dez.
Engels an Marx
in London
Manchester, 3.Dez. 1860 (D)
Nr.
700
1860, Dez. bis 1861. Jan.
MEW
MEBW
Kunst
30 136
II 653
II 280*
in Manchester
[London] 3Jan. 1861 (D)
137
m 3
Engels an Marx
in London
Manchester, 7.Jan. 1861 (D)
138
4
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.Jan. 1861 (D)
140
5
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Jan. 1861 (D)
142
6
Marx an Engels
in Manchester
London, 18Jan. [1861] (D)
144
8
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Jan. [1861] (D)
146
10
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.Jan. 1861 (D)
148
11
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Dez. 1860 (D)
701 Marx an Engels
702
703
704
705
706
707
89
Nr.
708
709
710
711
712
713
714
90
MEW
MEBW
30 150
in 13
Engels an Marx
in London
[Manchester, 3I.Jan. 1861] (D)
151
13
Marx an Engels
in Manchester
London, 2.Febr. 1861 (D)
152
14
Engels an Marx
in London
[Manchester] 4.Febr. 1861 (D)
154
15
Engels an Marx
in London
Manchester, ö.Febr. 1861 (D)
155
15
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14.Febr. 1861 (D)
157
16
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Febr. 1861 (D)
159
18
1861, Jan. bis Febr.
Marx an Engels
in Manchester
[London] 31. Jan. [1861] (D)
MEAB
Kunst
150*
1382*
Nr.
715
716
717
718
719
1861, Mai bis Juli
MEW
MEBW
30 161
HI 20
Marx an Engels
in Manchester
[London] IO.Mai 1861 (D)
165
24
Marx an Engels
in Manchester
[London] I6.Mai 1861 (D)
169
28
Marx an Engels
in Manchester
[London] 10.Juni 1861 (D)
170
32
Engels an Marx
in London
Manchester, 12.Juni 1861 (D)
172
33
175
29
Marx an Engels
in Manchester
[London] I.Juli 1861 (D)
178
35
Engels an Marx
in London
[Manchester] 3.Juli 1861 (D)
181
38
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.Juli 1861 (D)
183
40
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.Juli 1861 (D)
188
45
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2O.Juli 1861 (D)
191
47
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Mai 1861 (D)
Fragment
720
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19Juni1861 (D)
In der Handschrift: 9.Juni 1861
721
722
723
724
725
91
Nr.
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
92
1861, Aug. bis Dez.
MEW
MEBW
30 193
ni49
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.Sept. 1861 (D)
194
49
Marx an Engels
in Manchester
[London] 30.Okt. 1861 (D)
196
51
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.Nov. 1861 (D)
198
53
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Nov.[1861](D)
199
54
Marx an Engels
in Manchester
[London] 20.Nov. [1861] (D)
201
55
Engels an Marx
in London
Manchester, 27.Nov. 1861 (D)
202
56
Engels an Marx
in London
[Manchester, 2.Dez. 1861] (D)
203
57
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.Dez. [1861] (D)
205
58
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.Dez. 1861 (D)
206
58
Marx an Engels
in Manchester
[London] I3.Dez. 1861 (D)
208
60
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.Aug. 1861 (D)
Nr.
737
738
739
740
741
742
743
744
1861, Dez. bis 1862, März
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19.Dez. 1861 (D)
30 209
m 6i
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Dez. 1861 (D)
212
64
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. Febr. 1862 (D)
213
66
Engels an Marx
in London
Manchester, 28. Febr. 1862 (D)
215
67
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.März 1862 (D)
216
68
Engels an Marx
in London
Manchester, 5.März 1862 (D)
218
70
Marx an Engels
in Manchester
[London] ö.März 1862 (D)
220
71
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 8. März 1862] (D)
225
75
226
76
Bisher datiert: [um den 10.März 1862]
745
Marx an Engels
in Manchester
[London] 15. März 1862 (D)
93
Nr.
746
747
748
749
750
751
752
94
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.April 1862 (D)
30 227
in 77
Engels an Marx
in London
Manchester, 5. Mai 1862 (D)
230
79
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.Mai [1862] (D)
234
82
Engels an Marx
in London
Manchester, 12.Mai 1862 (D)
236
84
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 18. Mai
1862] (D)
237
84
Marx an Engels
in Manchester
[London] I9.Mail862(D)
238
85
Engels an Marx
in London
Manchester, 23.Mai 1862 (D)
239
85
1862, April bis Mai
MEAB
153*
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Mai 1862 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 29. Mai 1862 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 4. Juni 1862 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London, um den ö.Juni 1862] (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Juni 1862 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 3. Juli 1862] (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.Juli [1862] (D)
754
755
756
757
758
759
1862, Mai bis Juli
753
Nr.
251
250
248
247
245
244
30 242
MEW
III
96
95
93
93
91
90
88
MEBW
155*
MEAB
105*
Br. Kap.
*
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1 I.Juli [1862] (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21. Juli [1862] (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 3O.Juli 1862 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3O.Juli [1862] (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester, 31. Juli 1862] (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 1. Aug. 1862 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Aug. 1862 (D)
761
762
763
764
765
766
1862, Juli bis Aug.
760
Nr.
263
261
260
257
254
253
30 252
MEW
105
103
103
100
97
97
III 97
MEBW
156
MEAB
105*
Br. Kap.
Engels an Marx
in London
Manchester, 8.Aug. 1862 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.Aug. 1862 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester, vor dem 12.Aug. 1862] (D)
768
769
770
278
27
Engels an Marx
in London
[Manchester, B.Aug. 1862] (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] H.Aug. 1862
Marx an Engels
in Manchester
London, 2O.Aug. [1862] (D)
772
773
277
276
27
272
30 269
MEW
771
Mit einer Notiz von Marx
Marx an Engels
in Manchester
London, 7.Aug. [1862] (D)
1862, Aug.
767
Nr.
118
117
117
116
115
113
III 110
MEBW
162*
161*
MEAB
112*
111*
Br.Kap.
Nr.
774
775
776
777
778
(
779
780
98
MEW
MEBW
30 282
m 120
Engels an Marx
in London
[Manchester, Anfang Sept. 1862] (D)
283
121
Engels an Marx
in London
Manchester, 9.Sept. 1862 (D)
284
121
Marx an Engels
in Manchester
London, lO.Sept. [1862] (D)
286
122
Engels an Marx
in London
Manchester, 16. Okt. 1862 (D)
288
124
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29. Okt. 1862 (D)
290
126
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4. Nov. 1862 (D)
293
128
1862, Aug. bis Noy.
Engels an Marx
in London
[Manchester, 21. Aug. 1862] (D)
Nr.
781
782
783
784
785
786
787
788
789
MEW
MEBW
30 294
HI 129
Marx an Engels
in Manchester
London, 9.Nov. [1862] (D)
296
130
Marx an Engels
in Manchester
[London, M.Nov. 1862] (D)
297
130
Engels an Marx
in London
Manchester, 15. Nov. 1862 (D)
298
131
Marx an Engels
in Manchester
[London] I7.Nov. [1862] (D)
300
133
Marx an Engels
in Manchester
[London] 20.Nov. 1862 (D)
302
135
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.Dez. 1862 (D)
303
135
Engels an Marx
in London
Manchester, 26.Dez. 1862 (D)
304
136
Engels an Marx
in London
Manchester, 3O.Dez. 1862 (D)
305
137
1862, Nov. bis Dez.
Engels an Marx
in London
Manchester, 5. Nov. 1862 (D)
MEAB
163*
99
8
Engels an Marx
in London
Manchester, 7. Jan. 1863 (D)
791
314
317
Engels an Marx
in London
Manchester, 13.Jan. 1863 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24Jan. 1863 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 26.Jan. 1863 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.Jan. 1863 (D)
793
794
795
796
319
312
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.Jan. 1863 (D)
310
309
30 306
MEW
792
In der Handschrift: 7.Jon. 1862
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Jan. 1863 (D)
1863. Jan.
790
Nr.
146
145
143
142
140
140
m 138
MEBW
166*
MEAB
Zur dt.
Gesch.
115* II 1238*
Br.Kap.
Nr.
797
798
799
1863, Febr.
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13.Febr. 1863 (D)
30 324
m i5i
Marx an Engels
in Manchester
London, 17.Febr. [1863] (D)
326
153
Engels an Marx
in London
Manchester, 17. Febr. 1863 (D)
327
153
Engels an Marx
m London
Manchester, 19.Febr. 1863 (D)
329
155
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2O.Febr. 1863 (D)
330
156
Engels an Marx
in,London
[Manchester, um den
21.Febr. 1863] (D)
331
156
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21.Febr. 1863 (D)
332
157
Fragment
800
801
802
803
101
Nr.
804
805
806
807
808
809
1863, März bis Mai
MEW
MEBW
30 334
m 158
Engels an Marx
in London
Manchester, 8. April 1863 (D)
337
160
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.April 1863 (D)
340
162
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18. April 1863 (D)
344
166
Engels an Marx
in London
Manchester, 21. April 1863 (D)
345
166
Engels an Marx
in London
Manchester, 20. Mai 1863 (D)
347
168
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.März 1863 (D)
Nr.
1863, Mai
MEW
MEBW
Br. Kap.
810
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29. Mai 1863
(D)
30 350
m 169
118*
102
MEAB
Zur dtGesch.
n 1239*
169*
Kunst
I 152*
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Juni 1863 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 1 I.Juni 1863 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.Juni 1863 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Juni 1863 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 24. Juni 1863 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 6Juli 1863 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 15.Aug. 1863 (D)
812
813
814
815
816
817
1863, Juni bis Aug.
811
Nr.
368
361
360
359
356
353
30 352
MEW
182
177
176
176
174
172
III 171
MEBW
171*
170*
MEAB
123*
120*
118*
Br. Kop.
Nr.
818
819
820
821
822
823
824
104
MEW
MEBW
30 371
m 185
Engels an Marx
in London
Manchester, 24.Nov. 1863 (D)
374
187
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Dez. 1863 (D)
376
188
Engels an Marx
in London
Manchester, 3.Dez. 1863 (D)
377
189
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4.Dez. 1863 (D)
378
190
Marx an Engels
in Manchester
Zalt-Bommel, 22.Dez. 1863 (D)
380
191
Marx an Engels
in Manchester
Zalt-Bommel, 27. Dez. 1863 (D)
382
193
1863, Sept. bis Dez.
Marx an Engels
in Manchester
[London] I2.Sept. 1863 (D)
Zur dt.
Gesch.
H 1239*
Nr.
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
1864, Jan. bis Mai
MEW
MEBW
30 384
m 195
Marx an Engels
in Manchester
Zalt-Bommel, 20. Jan. 1864 (D)
386
196
Marx an Engels
in Manchester
London, 25.Febr. 1864 (D)
388
198
Marx an Engels
in Manchester
[London, 11. März] 1864 (D)
389
198
Marx an Engels
in Manchester
London, 19. April 1864 (D)
390
199
Engels an Marx
in London
Manchester, 29. April 1864 (D)
392
200
Engels an Marx
in London
[Manchester] I.Mai 1864 (D)
394
202
Engels an Marx
in London
Manchester, 2. Mai 1864 (D)
396
204
Engels an Marx
in London
[Manchester, 2. Mai 1864] (D)
397
205
Marx an Engels
in Manchester
London, 23. Mai 1864 (D)
398
205
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26. Mai 1864 (D)
399
206
Engels an Marx
in Zalt-Bommel
Manchester, 3. Jan. 1864 (D)
105
Nr.
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
106
MEW
MEBW
30 400
IH207
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3Juni 1864 (D)
402
209
Engels an Marx
in London
Manchester, 3.Juni 1864 (D)
405
211
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7Juni 1864 (D)
407
212
Engels an Marx
in London
Manchester, 9.Juni 1864 (D)
410
214
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16Juni 1864 (D)
414
216
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1. Juli 1864 (D)
416
217
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4. Juli 1864 (D)
417
218
Engels an Marx
in London
Manchester, 5. Juli 1864 (D)
419
219
Marx an Engels
in Manchester
Ramsgate, 25. Juli 1864 (D)
421
220
1864, Mai bis Juli
Engels an Marx
in London
[Manchester] 3O.Mai 1864 (D)
Nr.
846
847
848
849
850
1864, Aug. bis Sept.
Marx an Engels
in Manchester
[London] 31. Aug. 1864 (D)
MEW
MEBW
30 423
m221
Engels an Marx
in London
Manchester, 2.Sept. 1864 (D)
425
223
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Sept. 1864 (D)
427
224
Engels an Marx
in London
Manchester, 4.Sept. 1864 (D)
429
225
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7. Sept. 1864 (D)
432
228
Reisen
174*
107
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Nov. 1864 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 2.Nov. 1864 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4. Nov. 1864 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 7. Nov. 1864 (D)
852
853
854
1864, Nov.
851
Nr.
17
9
6
31 5
MEW
239
233
230
III 230
MEBW
175*
MEAB
80*
Prol.
Int.
65*
59*
Gründung
IAA
174*
Auf
Reisen
Nr.
855
MEW
MEBW
31 19
HI240
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14.Nov. 1864 (D)
21
242
Engels an Marx
in London
Manchester, I6.Nov. 1864 (D)
23
243
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Nov. [1864] (D)
25
244
Engels an Marx
in London
Manchester, 22.Nov. 1864 (D)
29
248
Marx an Engels
in Manchester
[London, 24.Nov. 1864] (D)
30
248
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25.Nov. [1864] (D)
31
249
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Dez. 1864 (D)
33
251
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.Dez. 1864 (D)
36
253
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Dez. 1864 (D)
37
254
1864, Nov. bis Dez.
Engels an Marx
in London
Manchester, 9.Nov. 1864 (D)
Gründun?
IAA
Mit einer Notiz von Marx
856
857
858
859
860
861
862
863
864
91
109
Nr.
1864, Dez. bis 1865, Febr.
MEW
MEBW
865
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Dez. 1864 (D)
31 41
HI 257
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25.Jan. 1865 (D)
42
258
Engels an Marx
in London
Manchester, 27Jan. 1865 (D)
45
260
Marx an Engels
in Manchester
[London] 30.Jan. 1865 (D)
47
262
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1. Febr. 1865 (D)
49
264
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.Febr. 1865 (D)
52
267
Engels an Marx
in London
[Manchester] 5.Febr. 1865 (D)
55
269
Marx an Engels
in Manchester
[London, 6. Febr. 1865] (D)
58
866
867
868
869
870
871
872
Nachschrift auf dem Brief von Wilhelm
Liebknecht an Marx vom 4. Febr. 1865
873
874
875
110
Marx an Engels
in Manchester
[London] Ö.Febr. [1865] (D)
59
271
Engels an Marx
in London
Manchester, 7.Febr. 1865 (D)
61
273
Engels an Marx
in London
Manchester, 9. Febr. 1865 (D)
63
274
MEAB
189*
189
Nr.
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
Zur dt.
Gesch.
MEW
MEBW
31 64
DI 275
Marx an Engels
in Manchester
[London] 11.Febr. [1865] (D)
67
278
Engels an Marx
in London
[Manchester] 13. Febr. 1865 (D)
69
279
Marx an Engels
in Manchester
London, 13. Febr. 1865 (D)
70
280
H 1241*
Marx an Engels
in Manchester
[London, lö.Febr. 1865] (D)
74
283
II 1243*
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Febr. 1865 (D)
75
284
Engels an Marx
in London
[Manchester] 20. Febr. 1865 (D)
79
287
Engels an Marx
in London
Manchester, 22.Febr. 1865 (D)
80
288
Marx an Engels
in Manchester
[London, vor dem
22.Febr.l865](D)
81
Engels an Marx
in London
Manchester, 24.Febr. 1865 (D)
82
1865. Febr.
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Febr. 1865 (D)
MEAB
192
194
288
111
Nr.
886
887
888
889
890
891
MEW
MEBW
31 83
ffl289
Engels an Marx
in London
Manchester, 27.Febr. 1865 (D)
87
293
Engels an Marx
in London
Manchester, 3. März 1865 (D)
88
294
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4. März 1865 (D)
89
295
Engels an Marx
in London
Manchester, 6. März 1865 (D)
91
296
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7. März 1865 (D)
93
298
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.März [1865] (D)
95
300
Engels an Marx
in London
Manchester, 1 I.März 1865 (D)
96
300
99
302
Engels an Marx
in London
Manchester, 14. März 1865 (D)
102
307
Marx an Engels
in Manchester
[London] I8.März 1865 (D)
103
308
1865. Febr. bis März
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. Febr. 1865 (D)
In der Handschrift: 7.Mai 1865
892
893
In der Handschrift: 11.Febr. 1865
894
895
896
112
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13.März 1865 (D)
Nr.
897
898
899
900
901
902
903
904
905
1865, April bis Mai
MEW
MEBW
31 105
in 311
Engels an Marx
in London
Manchester, 12.April 1865 (D)
106
312
Engels an Marx
in London
[Manchester] Iö.April 1865 (D)
108
314
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.April 1865 (D)
109
314
Marx an Engels
in Manchester
[London] I.Mai 1865 (D)
110
315
Engels an Marx
in London
Manchester, 3.Mai 1865 (D)
113
317
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9. Mai 1865 (D)
115
319
Engels an Marx
in London
Manchester, 12. Mai 1865 (D)
118
321
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13. Mai 1865 (D)
120
323
Marx an Engels
in Manchester
London, 11. April [1865] (D)
8 Marx/Engels-Verzeichnis II
MEAB
205*
113
Marx an Engels
in Manchester
[London] 20. Mai 1865 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24Juni 1865 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] 15.Juli 1865 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] 25Juli 1865 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 31. Juli 1865 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 5.Aug. 1865 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 7.Aug. 1865 (D)
906
907
908
909
910
911
912
Nr.
1865, Mai bis Aug.
137
134
131
130
128
124
31 122
MEW
338
335
332
332
330
326
III 324
MEBW
206*
MEAB
127*
126*
125*
Br.K«p.
Nr.
913
914
915
916
917
918
919
920
MEW
MEBW
31 139
IH340
Engels an Marx
in London
Manchester, 16. Aug. 1865 (D)
141
342
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19.Aug. 1865 (D)
143
343
Engels an Marx
in London
Manchester, 21. Aug. 1865 (D)
146
346
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Aug. 1865 (D)
147
347
Engels an Marx
in London
[Manchester] 4.0kt. 1865 (D)
149
348
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19.0kt. 1865 (D)
150
349
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.Nov. 1865 (D)
151
350
1865, Aug. bis Nov.
Marx an Engels
in Manchester
[London, 9. Aug. 1865] (D)
115
Nr.
921
922
923
924
MEW
MEBW
31 153
m35i
Marx an Engels
in Manchester
[London] 15.Nov. 1865 (D)
154
351
Engels an Marx
in London
Manchester, 17. Nov. 1865 (D)
155
352
Marx an Engels
in Manchester
[London] 20. Nov. 1865 P )
156
353
Engels an Marx
in London
Manchester, l.Dez. 1865 (D)
159
355
Marx an Engels
in Manchester
[London, 2.Dez. 1865] (D)
161
356
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26. Dez. 1865 (D)
162
356
Marx an Engels
in Manchester
[London, Ende 1865-Anfang
1866] (D)
165
1865, Nov. bis 1866, Jan.
Engels an Marx
in London
[Manchester] B.Nov. 1865 (D)
In der Handschrift: 20. Okt. 1865
925
926
927
928
Beilage zu einem nicht erhalten gebliebenen
Brief, bezeichnet mit Appendix
929
Engels an Marx
in London
Manchester, 4. Jan. 1866 (D)
167
360
169
361
In der Handschrift: 4.Jan. 1865
930
116
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.Jan. 1866 (D)
Br.Kap.
127*
Nr.
1866, Jan. bis März
MEW
MEBW
931
Marx an Engels
in Manchester
[London] I5Jan. 1866 (D)
31 170
ffl362
Engels an Marx
in London
Manchester, 26. Jan. 1866 (D)
173
365
Marx an Engels
in Manchester
[London] 10. Febr. 1866 (D)
174
366
Engels an Marx
in London
Manchester, 10.Febr. 1866 (D)
176
367
129*
Marx an Engels
in Manchester
[London] B.Febr. 1866 (D)
178
369
130*
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14. Febr. 1866 (D)
180
370
Engels an Marx
in London
Manchester, 19.Febr. 1866 (D)
181
371
Marx an Engels
in Manchester
[London] 20. Febr. 1866 (D)
182
Engels an Marx
in London
Manchester, 22. Febr. 1866 (D)
184
372
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.März 1866 (D)
186
373
Engels an Marx
in London
Manchester, 5. März 1866 (D)
187
374
Br.Kap.
Bureau
In der Handschrift: 15. Jan. 186S
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
165*
117
Nr.
942
943
944
945
946
1866, März bis April
MEW
MEBW
31 188
IH 375
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 10. März 1866] (D)
189
375
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1 O.März 1866 (D)
190
376
Marx an Engels
in Manchester
[London] I5.März 1866 (E)
191
376
Marx an Engels
in Manchester
Margate [16.März 1866] (D)
192
377
Marx an Engels
in Manchester
Margate, 24. März 1866 (D)
193
377
Engels an Marx
in Margate
Manchester, 27. März 1866 (D)
196
380
Marx an Engels
in Manchester
Margate, 2. April 1866 (D)
197
381
Engels an Marx
in Margate
Manchester, 2.April 1866 (D)
200
383
Engels an Marx
in Margate
Manchester, ö.April 1866 (D)
202
385
Marx an Engels
in Manchester
[London] ö.März 1866 (D)
Zur dt.
Gesch-
Bisher datiert: [15. März 1866]
947
948
949
950
951
118
H 1249*
Nr.
952
953
954
955
957
958
959
960
961
1866, April bis Mai
MEW
MEBW
31 204
m 386
Engels an Marx
in Margate
Manchester, 1 O.April 1866 (D)
206
388
Engels an Marx
in Margate
[Manchester] B.April 1866 (D)
208
390
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23. April 1866 (D)
210
391
Engels an Marx
in London
Manchester, I.Mai 1866 (D)
212
393
Engels an Marx
in London
Manchester, 9. Mai 1866 (D)
214
395
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Mai 1866 (D)
215
395
Engels an Marx
in London
Manchester, 16. Mai 1866 (D)
217
397
Marx an Engels
in Manchester
[London] 17.Mai 1866 (D)
219
399
Engels an Marx
in London
[Manchester] 25. Mai 1866 (D)
220
400
Marx an Engels
in Manchester
Margate, 6.April 1866 (D)
MEAB
Zur
dt. Gesch.
208*
H 1250*
1251*
119
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9. Juni 1866 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 11. Juni 1866 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 20. Juni 1866 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] 4Juli 1866 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Juli 1866 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 9.Juli 1866 (D)
963
964
965
966
967
968
In der Handschrift: 9. Juni 1866
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7. Juni 1866 (D)
1866, Juni bis Juli
962
Nr.
235
232
230
228
226
224
31 222
MEW
413
410
409
407
405
404
III 402
MEBW
211*
209
209*
MEAB
89*
88*
Prol.
Int.
II 1252*
Zur dt.
Gesch.
MEAB
Zur dt.
Gesch.
417
212
H 1253*
242
419
214*
245
421
Nr.
1866, Juli bis Aug.
MEW
MEBW
969
Engels an Marx
in London
Manchester, 12Juli 1866 (D)
31 237
n i 415
238
416
Engels an Marx
in London
Manchester, 25. Juli 1866 (D)
240
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Juli 1866 (D)
970
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21. Juli 1866 (D)
In der Handschrift: 2I.Jan. 1866
971
972
In der Handschrift: 27. Aus. 1866
973
Nr.
974
975
976
Engels an Marx
in London
Manchester, 6. Aug. 1866 (D)
1866, Aug.
MEW
MEBW
Schwiegersohn
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Aug. 1866 (D)
31 247
I ü 423
29*
Engels an Marx
in London
Manchester, lO.Aug. 1866 (D)
250
425
Marx an Engels
in Manchester
[London] B.Aug. 1866 (D)
252
427
121
Nr.
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
122
MEW
MEBW
31 253
HI 427
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26. Sept. 1866 (D)
254
428
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1. Okt. 1866 (D)
255
429
Engels an Marx
in London
Manchester, 2. Okt. 1866 (D)
256
430
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.0kt. 1866 (D)
257
431
Engels an Marx
in London
Manchester, 5.0kt. 1866 (D)
259
432
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8. Nov. 1866 (D)
262
435
Marx an Engels
in Manchester
[London] 10. Nov. 1866 (D)
263
436
Engels an Marx
in London
[Manchester] ll.Nov. 1866 (D)
264
437
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.Dez. 1866 (D)
266
438
Engels an Marx
in London
Manchester, 14.Dez. 1866 (D)
267
440
1866, Aug. bis Dez.
Marx an Engels
in Manchester
London, 23. Aug. 1866 (D)
Nr.
988
989
990
991
992
993
994
995
996
1866, Dez. bis 1867, April
MEW
MEBW
31268
in 441
Engels an Marx
in London
Manchester, 21 .Dez. 1866 (D)
270
443
Marx an Engels
in Manchester
[London] 31.Dez. 1866 (D)
272
444
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19. Jan. 1867 (D)
273
446
Engels an Marx
in London
Manchester, 29. Jan. 1867 (D)
275
447
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21.Febr. 1867 (D)
277
449
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. Febr. 1867 (D)
278
449
Engels an Marx
in London
Manchester, B.März 1867 (D)
279
450
281
452
283
453
Marx an Engels
in Manchester
[London] I7.Dez. 1866 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2. April 1867 (D)
•
In der Handschrift: 27. März 1867
997
Engels an Marx
in London
Manchester, 4. April 1867 (D)
123
Nr.
998
999
1000
1001
1002
1003
124
1867, April bis Juni
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
Hamburg, B.April 1867 (D)
31 287
IÜ455
Marx an Engels
in Manchester
Hannover, 24. April 1867 (D)
289
457
Engels an Marx
in Hannover
Manchester, 27.April 1867 (D)
292
460
Marx an Engels
in Manchester
Hannover, 7. Mai 1867 (D)
296
463
Marx an Engels
in Manchester
Manchester [um den
22.Mai 1867] (D)
300
467
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3. Juni 1867 (D)
301
468
Zur dt.
Gesch.
Bureau
167*
II 1255*
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Juni 1867 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 24. Juni 1867 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 26. Juni 1867 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Juni 1867 (D)
1005
1006
1007
1008
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27Juni 1867 (D)
Marx an Engels
in Hannover
[London] 2O.Juli 1867 (D)
1009
1010
In der Handschrift: 27.Juli 1867
Engels an Marx
in London
Manchester, 16.Juni 1867 (D)
1867, Juni bis Juli
1004
Nr.
318
314
312
311
308
305
31 303
MEW
482
480
477
476
474
471
HI 469
MEBW
222*
220*
218
MEAB
141*
139*
139*
138*
136*
135*
Br. Kap.
322
323
324
326
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14.Aug. 1867 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 15.Aug. 1867 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] lö.Aug. 1867 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 23. Aug. 1867 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24. Aug. 1867 (D)
1013
1014
1015
1016
1017
321
320
Engels an Marx
in London
Manchester, 11. Aug. 1867 (D)
1012
31 319
MEW
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Aug. 1867 (D)
1867, Aug.
1011
Nr.
487
486
485
484
484
483
III 483
MEBW
224*
223
MEAB
in
MEAW
144*
143*
143*
Br. Kap.
Engels an Marx
in London
Manchester, 27.Aug. 1867 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 31. Aug. 1867 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 1 .Sept. 1867 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 2.Sept. 1867 (D)
1019
1020
1021
1022
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4. Sept. 1867 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7. Sept. 1867 (D)
1023
1024
Mit Notizen von Marx
Engels an Marx
in London
Manchester, 26.Aug. 1867 (D)
1867, Aug. bis Sept.
1018
Nr.
340
337
335
334
333
329
31 328
MEW
498
496
495
494
493
490
III 489
MEBW
149*
146*
145*
Br. Kap.
-
00
344
346
348
349
351
Engels an Marx
in London
Manchester, 11. Sept. 1867 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.Sept. 1867 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.Sept. 1867 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 12.Sept. 1867 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 13.Sept. 1867 (E)
1027
1028
1029
1030
1031
Telegramm
342
Marx an Engels
in Manchester
[London] 11. Sept. 1867 (D)
1026
31 341
MEW
Engels an Marx
in London
[Manchester, 9.Sept. 1867] (D)
1867, Sept.
1025
Nr.
506
505
505
503
501
499
in 499
MEBW
225*
MEAB
150*
150*
Br. Kap.
Nr.
1867, Okt.
MEW
MEBW
1032
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4. Okt. 1867 (D)
31 352
DI 506
Engels an Marx
in London
Manchester, 8.0kt. 1867 (D)
357
511
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.0kt. 1867 (D)
358
511
Marx an Engels
in Manchester
[London] 10.Okt.l867(D)
360
513
Engels an Marx
in London
Manchester, 11. Okt. 1867 (D)
361
513
Engels an Marx
in London
Manchester, 13. Okt. 1867 (D)
362
514
Marx an Engels
in Manchester
[London] H.Okt. 1867 (D)
364
516
Engels an Marx
in London
Manchester, 15. Okt. 1867 (D)
366
517
Engels an Marx
in London
Manchester, I8.0kt. 1867 (D)
367
517
Marx an Engels
in Manchester
London, 19. Okt. 1867 (D)
368
518
Engels an Marx
in London
Manchester, 22.0kt. 1867 (D)
371
521
In der Handschrift: 4. Okt. 1859 (von Engels
korrigiert)
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
9
Marx/Engels-Verzeichnis II
129
Nr.
1043
1044
1045
1046
1047
1048
MEW
MEBW
31373
m 522
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2.Nov. 1867 (D)
374
523
Engels an Marx
in London
Manchester, 5.Nov. 1867 (D)
377
526
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Nov. 1867 (D)
379
528
Engels an Marx
in London
Manchester, 8.Nov. 1867 (D)
381
530
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.Nov. 1867 (E)
383
531
Engels an Marx
in London
Manchester, 10. Nov. 1867 (D)
384
531
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14.Nov. 1867 (D)
386
533
Engels an Marx
in London
Manchester, 24. Nov. 1867 (D)
387
534
Engels an Marx
in London
Manchester, 26. Nov. 1867 (D)
388
535
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Nov. 1867 (D)
390
536
1867, Nov.
Engels an Marx
in London
Manchester, I.Nov. 1867 (D)
Mit einer Nachschrift von Laura Marx
1049
1050
1051
1052
1053
130
Prol. Int.
94*
Marx an Engels
in Manchester
London, 30.Nov. 1867 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 4. Dez:. 1867 (D)
1060
Bisher datiert: [30.Nov. 1867]
Engels an Marx
in London
Manchester [29.Nov. 1867] (D)
1059
1058
Notiz auf dem Brief von Ludwig Kugelmann an Engels vom 25. Nov. 1867
Marx an Engels
in Manchester
[London, 29.Nov. 1867] (D)
1057
1056
1055
Marx an Engels
in Manchester
London, 28. Nov. 1867 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 28. Nov. 1867 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.Nov. 1867 (D)
1867, Nov. bis Dez.
1054
Nr.
401
398
396
395
394
393
31 392
MEW
544
541
540
539
538
III 537
MEBW
226*
MEAB
95*
Prol.
Int.
403
406
407
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Dez. 1867 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Dez. 1867 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 12. Dez. 1867 (D)
1062
1063
1064
31 402
MEW
Engels an Marx
in London
Manchester, 6. Dez. 1867 (D)
1867, Dez.
1061
Nr.
. 549
548
546
ffl545
MEBW
154*
Br.Kop.
II 1256*
Zur dt.
Gesch.
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14.Dez. 1867 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] 16.Dez. 1867 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 17.Dez. 1867 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 19. Dez. 1867 (D)
1065
1066
1067
1068
Nr.
1867, Dez.
413
412
411
31 409
MEW
553
552
551
in 550
MEBW
Br.Kap.
48*
47*
Schwiegersohn
1868, Jan.
Engels an Marx
in London
Manchester, 6. Jan. 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 7Jan. 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.Jan. 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8Jan. 1868 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] lO.Jan. 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1 I.Jan. 1868 (D)
1071
1072
1073
1074
1075
Mit einer Nachschrift von Eleanor Marx
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3Jan. 1868 (D)
1070
1069
Nr.
17
15
11
9
8
7
32 5
MEW
IV
14
12
9
7
6
.5
4
MEBW
230*
MEAB
ni
MEAW
158*
157*
157*
Br.Kap.
Nr.
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1868, Jan. bis Febr.
MEW
MEBW
Engels an Marx
in London
Manchester, 16. Jan. 1868 (D)
32 20
IV 16
Engels an Marx
in London
Manchester, 23. Jan. 1868 (D)
22
18
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. Jan. 1868 (D)
24
20
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1.Febr. 1868 (D)
26
21
Engels an Marx
in London
Manchester, 2.Febr. 1868 (D)
27
22
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4.Febr. 1868 (D)
30
25
Engels an Marx
in London
Manchester, 11.Febr. 1868 (D)
32
26
135
Nr.
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
136
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 15.Febr. 1868 (D)
32 33
IV 27
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2O.Febr. 1868 (D)
34
28
Engels an Marx
in London
Manchester, 20. Febr. 1868 (D)
35
29
Engels an Marx
in London
[Manchester] I.März 1868 (D)
36
29
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4. März 1868 (D)
37
30
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6. März 1868 (D)
38
30
Engels an Marx
in London
Manchester, lO.März 1868 (D)
40
32
1868, Febr. bis März
Schwiegersohn
57*
45
46
47
48
50
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16. März 1868 (D)
Engels an Marx
; •
in London
Manchester, 17. März 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18. März 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 19. März 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23. März 1868 (D)
1093
1094
1095
1096
42
32 41
MEW
1092
:
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14. März 1868 (D)
1091
In der Handschrift: 14. Nov. 1868
Engels an Marx
in London
Manchester, B.März 1868 (D)
1868, März
1090
Nr.
39
38
37
36
36
33
IV 32
MEBW
160*
Br. Kap.
1604*
Zur dt.
Gesch.
1.-3. Aufl.
183*
Frühzeit
Marx an Engels
in Manchester
[London] 25. März 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 29. März 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 10. April 1868 (D)
1098
1099
1868, März bis April
1097
Nr.
56
54
32 51
MEW
43
42
IV 40
MEBW
233*
MEAB
163*
Br. Kap.
1605*
I.-3. Aufl.
Zur dl.
Gesch.
185*
Frühzeit
I486*
Kunst
Nr.
1100
1101
1102
1103
1868, April
MEW
MEBW
32 58
IV 45
Engels an Marx
in London
Manchester, 17.April 1868 (D)
60
46
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18. April 1868 (D)
62
48
Engels an Marx
in London
Manchester, 20. April 1868 (D)
63
49
Marx an Engels
in Manchester
London, 11. April 1868 (D)
Schwiegersohn
66*
139
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21. April 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 22.APriM868(D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 26. April 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 30. April 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 4.Mai 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 6. Mai 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7. Mai 1868 (D)
1105
1106
1107
1108
1109
1110
1868, April bis Mai
1104
Nr.
82
80
76
70
68
65
32 64
MEW
63
61
60
54
53
50
IV 49
MEBW
236*
MEAB
in
MEAW
175*
174*
173*
167*
167*
165*
Br. Kap.
II 1256*
Zur dt.
Gesch.
Nr.
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
1119
1120
1121
MEW
MEBW
Br. Kap.
Engels an Marx
in London
Manchester, lO.Mai 1868 (D)
32 83
IV 63
175*
Engels an Marx
in London
Manchester, 15.Mai 1868 (D)
86
66
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16. Mai 1868 (D)
87
66
Engels an Marx
in London
Manchester, 22.Mai 1868 (D)
89
68
Marx an Engels
in Manchester
London, 23. Mai 1868 (D)
91
69
Engels an Marx
in London
Manchester, 25.Mai 1868 (D)
94
72
Marx an Engels
in Manchester
London, 27. Mai 1868 (D)
95
72
Marx an Engels
in Manchester
[London] 20. Juni 1868 (D)
96
72
Engels an Marx
in London
Manchester, 22. Juni 1868 (D)
98
74
Marx an Engels
in Manchester
London, 23. Juni 1868 (D)
99
75
102
77
1868, Mai bis Juni
Engels an Marx
in London
Manchester, 24. Juni 1868 (D)
177*
177*
179*
141
Nr.
1122
1123
1124
1125
1126
1127
1128
1129
1130
1131
142
MEW
MEBW
32 103
IV 78
Engels an Marx
in London
Manchester, 25.Juni 1868 (D)
104
78
Marx an Engels
in Manchester
London, 26.Juni 1868 (D)
105
79
Engels an Marx
in London
Manchester, 26. Juni 1868 (D)
106
79
Marx an Engels
in Manchester
London, 27.Juni 1868 (D)
107
80
Engels an Marx
in London
Manchester, 28.Juni 1868 (D)
109
81
Marx an Engels
in Manchester
London, 29. Juni 1868 (D)
110
82
Marx an Engels
in Manchester
London, 2. Juli [1868] (D)
111
83
Engels an Marx
in London
[Manchester] 2. Juli 1868 (D)
112
84
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4.Juli 1868 (D)
113
84
1868, Juni bis Juli
Marx an Engels
in Manchester
London, 24Juni [1868] (D)
Bureau
170*
Nr.
1132
1133
1134
1135
1868, Juli bis Aug.
Marx an Engels
in Manchester
London, 7.Juli 1868 (D)
MEW
MEBW
32 114
IV 85
Engels an Marx
in London
Manchester, lO.Juli 1868 (D)
116
86
Marx an Engels
in Manchester
London, 11. Juli 1868 (D)
118
88
Engels an Marx
in London
Manchester, I4.Juli 1868 (D)
121
16
Engels an Marx
in London
Manchester, 21 Juli 1868 (D)
122
90
Marx an Engels
in Manchester
London, 23.Juli 1868 (D)
124
92
Engels an Marx
in London
Manchester, 29Juli 1868 (D)
126
93
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29Juli 1868 (D)
127
94
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4.Aug. 1868 (D)
130
96
Engels an Marx
in London
[Manchester] 6. Aug. 1868 (D)
132
98
Marx an Engels
in Manchester
London, lO.Aug. 1868 (D)
134
99
Br.Kap.
182*
In der Handschrift: 14. Jan. 1868
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
143
Nr.
1143
1144
1145
144
MEW
MEBW
Br.Kap.
32 135
IV 100
186*
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13.Aug. 1868 (D)
136
101
Engels an Marx
in London
[Manchester, um den 14. Aug. 1868]
(D)
137
102
1868, Aug.
Engels an Marx
in London
[Manchester] 12.Aug. 1868 (D)
=
Engels an Marx
in London
Bridlington Quay, 22.Aug. 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 26. Aug. 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 28. Aug. 1868 (D)
Marx an Engels
m Manchester
London, 29.Aug. 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, I.Sept. 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 9. Sept. 1868 (D)
1148
1149
1150
1151
1152
Marx an Engels
in Bridlington Quay
London, 21. Aug. 1868 (D)
1868, Aug. bis Sept.
1147
1146
Nr.
146
145
143
142
141
139
32 138
MEW
107
106
105
105
104
103
IV 102
MEBW
243*
MEAB
99*
Prol.
Int.
n 1257*
Zur dt.
Gesch.
Nr.
1153
1154
1155
1156
1157
1158
1159
146
MEW
MEBW
32 147
IV 107
Engels an Marx
in London
Manchester, lö.Sept. 1868 (D)
148
108
Marx an Engels
in Manchester
London, lö.Sept. 1868 (D)
150
110
Engels an Marx
in London
Manchester, 18. Sept. 1868 (D)
153
112
Marx an Engels
in Manchester
London, 19.Sept. 1868 (D)
155
114
Engels an Marx
m London
Manchester, 21.Sept. 1868 (D)
158
116
Marx an Engels
in Manchester
London, 23. Sept. 1868 (D)
160
117
1868, Sept.
Marx an Engels
in Manchester
London, 12.Sept. 1868 (D)
Zur dt.
Gesch.
H 1258*
Nr.
1160
1161
MEW
MEBW
32 161
IV 118
163
119
Marx an Engels
in Manchester
London, 25.Sept. 1868 (D)
164
121
Engels an Marx
in London
Manchester, 25.Sept. 1868 (D)
166
121
Marx an Engels
in Manchester
London, 26.Sept. 1868 (D)
167
122
Marx an Engels
in Manchester
London, 29.Sept. 1868 (D)
169
124
Engels an Marx
in London
Manchester, 3O.Sept. 1868 (D)
170
125
1868, Sept.
Engels an Marx
in London
Manchester, 24. Sept. 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 25.Sept. 1868 (D)
Vermutlich am 24. Sept. 1868 geschrieben
1162
1163
1164
1165
1166
147
Engels an Marx
in London
Manchester, 2.0kt. 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 4.0kt. 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 6. Okt. 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 8. Okt. 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 10. Okt. 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 12.0kt. 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 14.Okt. 1868 (D)
1167
1168
1169
1170
1171
1172
1173
Nr.
1868, Okt.
183
182
179
177
176
174
32 172
MEW
133
133
131
129
129
127
IV 126
MEBW
245*
MEAB
188*
Br. Kap.
189
192
193
194
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.0kt. 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 28.£>kt. 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4.Nov. 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 4. Nov. 1868 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 6. Nov. 1868 (D)
1176
1177
1178
1179
1180
195
187
Engels an Marx
in London
Manchester, 22.0kt. 1868 (D)
1175
32 185
MEW
Marx an Engels
in Manchester
London, 15.0kt. 1868 (D)
1868, Okt. bis Nov.
1174
Nr.
144
143
143
142
140
138
IV 135
MEBW
249*
MEAB
189*
Br.Kap.
202
204
Marx an Engels
in Manchester
London, H.Nov. 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 14.Nov. 1868 (D)
Marx an Engels
in Manchester1
[London] 18.Nov. 1868 (D)
1185
1186
1187
205
201
Engels an Marx
in London
Manchester, 13.Nov. 1868 (D)
1184
In der Handschrift: 18. Okt. 1868
200
Engels an Marx
in London
Manchester, lO.Nov. 1868 (D)
1183
199
32 197
MEW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8.Nov. [1868] (D)
In der Handschrift: 7. Nov. 1867
Marx an Engels
in Manchester
London, 7. Nov. 1868 (D)
1868, Nov.
1182
1181
Nr.
136
151
149
148
147
147
IV 145
MEBW
250*
MEAB
190*
190*
Br.Kap.
Nr.
1868, Nov. bis Dez.
MEW
MEBW
1188
Engels an Marx
in London
Manchester, 18.Nov. 1868 (D)
32 207
IV 151
Engels an Marx
in London
Manchester, 20.Nov. 1868 (D)
209
152
Marx an Engels
in Manchester
London, 23.Nov. 1868 (D)
211
154
Engels an Marx
in London
[Manchester] 23.Nov. [1868] (D)
213
155
Engels an Marx
in London
Manchester, 25.Nov. 1868 (D)
214
156
Engels an Marx
in London
Manchester, 29.Nov. 1868 (D)
215
156
Marx an Engels
in Manchester
London, 30.Nov. 1868 (D)
217
158
Marx an Engels
in Manchester
London, 5.Dez. 1868 (D)
219
159
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.Dez. 1868 (D)
220
160
Engels an Marx
in London
Manchester, 8. Dez. 1868 (D)
221
160
Marx an Engels
in Manchester
London, 9.Dez. 1868 (D)
222
161
1189
1190
1191
1192
1193
1194
1195
1196
1197
1198
Bureau
42*
151
Nr.
1199
1200
1201
MEW
MEBW
32 225
IV 163
Engels an Marx
in London
[Manchester]! I.Dez. 1868 (D)
226
164
Marx an Engels
in Manchester
London, 12.Dez. 1868 (D)
228
m 439
Engels an Marx
in London
Manchester, I3.Dez. 1868 (D)
230
IV 165
Marx an Engels
in Manchester
[London] H.Dez. 1868 (D)
232
167
Marx an Engels
in Manchester
London, 15.Dez. 1868 (D)
234
169
Engels an Marx
in London
Manchester, 18. Dez. 1868 (D)
235
170
Marx an Engels
in Manchester
London, 19.Dez. 1868 (D)
238
172
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23. Dez. 1868 (D)
239
173
1868, Dez.
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Dez. 1868 (D)
Kunst
In der Handschrift: 12. Dez. 1866
1202
1203
1204
1205
1206
1207
152
1530*
Nr.
1869, Jan.
1208
Marx an Engels
in Manchester
[London] I.Jan. 1869 (D)
1209
1210
1211
1212
1213
1214
MEW
MEBW
32 240
IV 174
Engels an Marx
in London
[Manchester] 3.Jan. 1869 (D)
241
175
Marx an Engels
in Manchester
London, 13.Jan. 1869 (D)
242
175
Engels an Marx
in London
Manchester, 19. Jan. 1869 (D)
246
179
Marx an Engels
in Manchester
London, 23.Jan. 1869 (D)
247
180
Engels an Marx
in London
Manchester, 25.Jan. 1869 (D)
248
180
Engels an Marx
in London
Manchester, 26.Jan. 1869 (D)
249
181
153
Nr.
1215
1216
1217
1218
1219
1220
1221
154
1869, Jan. bis Febr.
MEW
MEBW
32 250
IV 181
Engels an Marx
in London
Manchester, 29.Jan. 1869 (D)
251
182
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.Jan. 1869 (D)
254
184
Marx an Engels
in Manchester
[London] 13.Febr. 1869 (D)
255
185
Marx an Engels
in Manchester
[London] 15. Febr. 1869 (D)
256
185
Engels an Marx
in London
[Manchester] 17. Febr. 1869 (D)
257
186
Engels an Marx
in London
Manchester, 21.Febr. 1869 (D)
258
186
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.Jan. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24. Febr. 1869 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 25. Febr. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, I.März 1869(D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2. März 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 3. März 1869 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 3. März 1869 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 4. März 1869 (D)
1223
1224
1225
1226
1227
1228
1869, Febr. bis März
1222
Nr.
272
270
268
267
263
261
32 259
MEW
196
193
195
193
189
188
IV 187
MEBW
193*
Br. Kap.
79*
Schwiegersohn
Nr.
1229
1230
1231
1232
1233
1234
1235
1236
1237
1238
1239
156
MEW
MEBW
MEAB
32 273
IV 197
252*
Engels an Marx
in London
Manchester, 7. März 1869 (D)
276
199
Marx an Engels
in Manchester
London, RMärz 1869 (D)
278
201
Engels an Marx
in London
[Manchester] 15.März 1869 (D)
280
203
Engels an Marx
in London
Manchester, 18. März 1869 (D)
281
203
Marx an Engels
in Manchester
[London] 20. März 1869 (D)
283
204
Engels an Marx
in London
Manchester, 21.März 1869 (D)
286
207
Engels an Marx
in London
Manchester, 28.März 1869 (D)
288
208
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.März 1869 (D)
289
209
Engels an Marx
in London
Manchester, 2.April 1869 (D)
291
211
Engels an Marx
in London
Manchester, 4. April 1869 (D)
292
211
1869, März bis April
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.März 1869 (D)
Nr.
1240
1241
1242
1243
1244
1245
1246
1247
1248
1249
1869, April
MEW
MEBW
32 293
IV 212
Engels an Marx
in London
Manchester, ö.April 1869 (D)
295
214
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7. April 1869 (D)
296
215
Engels an Marx
in London
Manchester, 7. April 1869 (D)
297
216
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8. April 1869 (D)
299
216
Engels an Marx
in London
Manchester, H.April 1869 (D)
300
217
Marx an Engels
in Manchester
London, 15.April 1869 (D)
302
218
Engels an Marx
in London
Manchester, lö.April 1869 (D)
305
221
Marx an Engels
in Manchester
[London, 16. April 1869] (D)
306 ,
Engels an Marx
in London
Manchester, 19. April 1869 (D)
307
Marx an Engels
in Manchester
London, 5. April 1869 (D)
Kunst
1438*
222
157
Nr.
1250
1251
1252
1253
1254
1255
1256
1257
1258
1259
1260
158
MEW
MEBW
32 308
IV 223
Engels an Marx
in London
Manchester, 25. April 1869 (D)
309
223
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26.April 1869 (D)
310
224
Marx an Engels
in Manchester
[London] I.Mai 1869 (D)
311
224
Engels an Marx
in London
Manchester, 2.Mai 1869 (D)
312
225
Engels an Marx
in London
Manchester, 7. Mai 1869 (D)
313
226
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8. Mai 1869 (D)
314
226
Engels an Marx
in London
[Manchester, 10. Mai 1869] (D)
317
229
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14.Mai 1869 (D)
318
230
Engels an Marx
in London
Manchester, I9.Mai 1869 (D)
319
231
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2I.Mai 1869 (D)
320
231
1869, April bis Mai
Marx an Engels
in Manchester
London, 24. April 1869 (D)
Nr.
1869, Mai bis Juli
MEW
MEBW
1261
Engels an Marx
in London
Manchester, 23. Mai 1869 (D)
32 322
IV 233
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16. Juni 1869 (D)
323
233
Engels an Marx
in London
Manchester, 22. Juni 1869 (D)
324
234
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26. Juni 1869 (D)
326
236
Engels an Marx
in London
Manchester, 27. Juni 1869 (D)
328
237
Engels an Marx
in London
Manchester, I.Juli 1869 (D)
329
238
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.Juli 1869 (D)
331
239
Engels an Marx
in London
Manchester, 6. Juli 1869 (D)
334
242
1262
1263
1264
1265
1266
1267
1268
Kunst
I 413*
159
Nr.
1869, Juli
MEW
MEBW
Schwiegersohn
1269
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14. Juli 1869 (D)
32 337
IV 244
87*
Marx an Engels
in Manchester
[London] 17. Juli 1869 (D)
339
246
Engels an Marx
in London
Manchester, 18.Juli 1869 (D)
340
247
Engels an Marx
in London
Manchester, 21.Juli 1869 (D)
341
248
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22Juli 1869 (D)
343
249
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.Juli 1869 (D)
346
251
Engels an Marx
in London
Manchester, 25.Juli 1869 (D)
347
252
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27.Juli 1869 (D)
350
255
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.Juli 1869 (D)
352
256
1270
1271
1272
1273
1274
1275
1276
1277
160
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2. Aug. 1869 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 3.Aug. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4. Aug. 1869 (D)
1279
1280
1281
=
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Aug. 1869 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 12.Aug. 1869 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 16.Aug. 1869 (D)
1282
1283
1284
In der Handschrift: 3.Aug. 1869
Engels an Marx
in London
Manchester, 30. Juli 1869 (D)
1278
\.
>
1869, Juli bis Aug.
Nr.
ä
L
364
362
359
357
356
355
32 353
MEW
266
264
262
260
260
259
IV 257
MEBW
255*
MEAB
H 1264*
Zur dt.
Gesch.
1408*
Kunst
ß
Engels an Marx
in London
Manchester, 16. Aug. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 17.Aug. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18. Aug. 1869 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 5. Sept. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
Hannover, 25.Sept. 1869 (D)
Engels an Marx
in Hannover
Manchester, 27. Sept. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
Hannover, 30. Sept. 1869 (D)
1286
1287
1288
1289
1290
1291
1869, Aug. bis Sept.
1285
Nr.
375
373
371
369
367
366
32 365
MEW
275
273
272
270
268
267
IV 267
MEBW
168*
Reisen
98*
94*
Schwiegersohn
Nr.
1292
1293
1294
1295
1296
1297
1298
MEW
MEBW
32 376
IV 276
Marx an Engels
in Manchester
[London] 23.0kt. 1869 (D)
377
276
Engels an Marx
in London
Manchester, 24.0kt. 1869 (D)
378
277
Marx an Engels
in Manchester
London, 30. Okt. 1869 (D)
380
278
256*
Engels an Marx
in London
Manchester, 1. Nov. 1869 (D)
382
279
257*
Marx an Engels
in Manchester
London, 6-Nov. 1869 (D)
384
281
Engels an Marx
in London
Manchester, 9.Nov. 1869 (D)
386
282
1869, Okt. bis Nov.
Engels an Marx
in London
Manchester, 22.0kt. 1869 (D)
MEAB
163
390
392
395
401
406
408
Engels an Marx
in London
Manchester, 17. Nov. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] I8.N0V. 1869 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 19. Nov. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26. Nov. 1869 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 29. Nov. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4.Dez. 1869 (D)
1300
1301
1302
1303
1304
1305
32 388
MEW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.Nov. 1869 (D)
1869, Nov. bis Dez.
1299
Nr.
303
301
296
290
287
285
IV 284
MEBW
258
MEAB
204*
199*
195*
£r. Kup.
1408*
Kunst
413
417
418
419
421
Marx an Engels
in Manchester
London, lO.Dez. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.Dez. 1869 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, B.Dez. 1869 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, lö.Dez. 1869 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 17. Dez. 1869 (D)
1307
1308
1309
1310
1311
32 410
MEW
Engels an Marx
in London
Manchester, 9.Dez. 1869 (D)
1869, Dez.
1306
Nr.
315
313
312
312
308
IV 306
MEBW
265*
265*
MEAB
110*
Prol.
Int.
Nr.
1312
1313
1314
1315
1316
1317
1318
166
1870, Jan. bis Febr.
MEW
MEBW
32 424
IV 318
Engels an Marx
in London
Manchester, 19.Jan. 1870 (D)
426
320
Marx an Engels
in Manchester
[London] 22.Jan. 1870 (D)
428
322
Engels an Marx
in London
Manchester, 25. Jan. 1870 (D)
429
323
Marx an Engels
in Manchester
[London] 27. Jan. 1870 (D)
431
325
Engels an Marx
in London
[Manchester] 1. Febr. 1870 (D)
433
326
Engels an Marx
in London
Manchester, 9. Febr. 1870 (D)
435
328
Engels an Marx
in London
Manchester, 9. Jan. 1870 (D)
SS
439
442
445
448
450
451
Marx an Engels
in Manchester
[London] 12.Febr. 1870 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 17. Febr. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] !9.Febr. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 21. Febr. 1870 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 22.Febr. 1870 (D)1
1321
1322
1323
1324
1325
32 436
MEW
Engels an Marx
in London
Manchester, 11 .Febr. 1870 (D)
Mit einer Nachschrift von Eleanor Marx
Marx an Engels
in Manchester
[London] 10. Febr. 1870 (D)
1870, Febr.
1320
1319
Nr.
341
340
339
336
333
331
IV 328
MEBW
268*
MEAB
207*
Br.Kap.
n 1264*
Zur dt.
Gesch.
Nr.
1870, März
MEW
MEBW
1326
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5. März 1870 (D)
32 454
IV 343
Engels an Marx
in London
Manchester, 7. März 1870 (D)
456
345
Marx an Engels
in Manchester
[London] 9.März 1870 (D)
458
347
Marx an Engels
in Manchester
[London] 10.Märzl870(D)
459
347
Engels an Marx
in London
Manchester, B.März 1870 (D)
460
348
Marx an Engels
in Manchester
London, 19. März 1870 (D)
462
352
Engels an Marx
in London
Manchester, 21 .März 1870 (D)
464
354
1327
1328
1329
In der Handschrift: 9.Febr. 1870
(von Engels korrigiert)
1330
1331
1332
168
Bureau
171*
Nr.
1333
1334
1335
1870, März bis April
MEW
MEBW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 24.März 1870 (D)
32 466
IV 355
Marx an Engels
in Manchester
[London] 26.März 1870 (D)
468
357
Engels an Marx
in London
Manchester, 27. März 1870 (D)
469
357
Engels an Marx
in London
Manchester, 28. März 1870 (D)
471
359
Engels an Marx
in London
Manchester, 13.April 1870 (D)
472
360
Marx an Engels
in Manchester
[London] M.April 1870 (D)
473
361
208*
Engels an Marx
in London
Manchester, 15.April 1870 (D)
478
365
209*
Br.Kap.
In der Handschrift: 29.März 1870
1336
1337
1338
1339
169
Nr.
1870, April bis Mai
MEW
MEBW
1340
Engels an Marx
in London
Manchester, 19.ApriI 1870 (D)
32 481
IV 369
Marx an Engels
in Manchester
[London] 19. April 1870 (D)
482
369
Engels an Marx
in London
Manchester, 21 .April 1870 (D)
483
370
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.April 1870 (D)
485
372
Engels an Marx
in London
Manchester, 29. April 1870 (D)
489
375
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.April 1870 (D)
492
377
Engels an Marx
in London
[Manchester] 1. Mai 1870
493
378
Marx an Engels
in Manchester
[London] 7.Mai 1870 (D)
495
379
Engels an Marx
in London
Manchester, 8.Mai 1870 (D)
500
384
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Mai 1870 (D)
503
386
Engels an Marx
in London
Manchester, 11. Mai 1870 (D)
505
388
1341
1342
1343
1344
1345
1346
1347
1348
1349
1350
170
Nr.
1351
1352
1353
1870, Mai bis Juli
MEW
MEBW
32 507
IV 390
Engels an Marx
in London
Manchester, 15.Mai 1870 (D)
509
392
Marx an Engels
in Manchester
[London] 16.Mai 1870 (D)
512
350
Engels an Marx
in London
Manchester, 17. Mai 1870 (D)
514
394
Marx an Engels
in Manchester
[London] 18.Mai 1870 (D)
516
395
Engels an Marx
in London
Manchester, 19. Mai 1870 (D)
518
396
Marx an Engels
in Manchester
[London] 5.Juli 1870 (D)
519
397
Engels an Marx
in London
Manchester, 6Juli 1870 (D)
523
401
Engels an Marx
in London
Manchester, 7. Juli 1870 (D)
526
404
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8. Juli 1870 (D)
527
405
Marx an Engels
in Manchester
[London] 11. Mai 1870 (D)
MEAB
Bureau
Bisher datiert: 16. März 1870
1354
1355
1356
1357
274*
Mit einer Nachschrift von Jenny Marx
(Tochter)
1358
1359
1360
113*
171
8
11
14
15
20
23
25
Engels an Marx
in London
Manchester, 22.Juli 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 28.Juli 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 29.Juli 1870 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 3I.Juli 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 1. Aug. 1870 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 3.Aug. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 3.Aug. 1870 (D) '
1363
1364
1365
1366
1367
1368
5
1362
33
MEW
Marx an Engels
in Manchester
[London] 2O.Jüli 1870 (D)
1870, Juli bis Aug.
1361
Nr.
424
422
420
417
416
414
409
IV 407
MEBW
277*
MEAB
1444*
Kunst
82*
Bureau
30
31
37
38
39
Engels an Marx
in London
Manchester, 5.Aug. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 8. Aug. 1870 (D)
Engels an Marx
in Ramsgate
Manchester, 10. Aug. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
Ramsgate, 12.Aug. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[Ramsgate] 15.Aug. 1870 (D)
Engels an Maf x
in Ramsgate
Manchester, 15.Aug. 1870 (D)
1370
1371
1372
1373
1374
1375
34
33 29
Marx an Engels
in Manchester
[London] 4.Aug. [1870] (D)
1369
MEW
1870, Aug.
Nr.
438
437
435
433
429
428
IV 428
MEBW
278
MEAB
n 1266*
Zur dt.
Gesch.
126*
Prol.
Int.
Engels an Marx
in Ramsgate
Manchester, 20. Aug. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 22.Aug. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
Ramsgate, 3O.Aug. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, 2.Sept. 1870 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 4. Sept. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 6.Sept. 1870 (D)
1378
1379
1380
1381
1382
In der Handschrift: 17. April 1870
Marx an Engels
in Manchester
[Ramsgate] 17. Aug. 1870 (D)
1870, Aug. bis Sept.
1377
1376
Nr.
54
51
49
48
47
45
33 43
MEW
453
451
449
448
448
446
IV 443
MEBW
285
282
MEAB
II 1269*
Zur dt.
Gesch.
129*
Prol.
Int.
I 166*
Kunst
Engels an Marx
in London
Manchester, 7.Sept. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] lO.Sept. 1870 (D)
Engels an Marx
in London
Manchester, 12.Sept. 1870 (D)
Engels an Marx
in London
[Manchester] l3.Sept. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
[London] 14.Sept. 1870 (D)
Marx an Engels
in Manchester
London, lö.Sept. 1870 (D)
Engels an Marx
in Brighton
[London] 18.Aug. 1871 (D)
1384
1385
1386
1387
1388
1389
1870, Sept. bis 1871, Aug.
1383
Nr.
67
66
64
63
61
59
33 56
MEW
466
465
463
462
459
457
IV 455
MEBW
287*
MEAB
II 1270*
Zur dt.
Gesch.
137*
Prol.
Int.
70
73
75
Engels an Marx
in Brighton
London, 23.Aug. 1871 (D)
Marx an Engels
in London
[Brighton] 24.Aug. [1871] (D)
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 8.Sept. 1871 (D)
Marx an Engels
in London
Manchester, 23.Mai [1873] (D)
Engels an Marx
in Manchester
London, 24.Mai 1873 (D)
1392
1393
1394
1395
1396
76
72
69
Marx an Engels
in London
[Brighton] 21. Aug. 1871 (D)
1391
33 68
MEW
Marx an Engels
in London
Brighton, 19.Aug. 1871 (D)
1871, Aug. bis 1873, Mai
1390
Nr.
473
473
471
471
470
469
IV 467
MEBW
s
1
78
80
82
85
87
88
Engels an Marx
in Manchester
[London] 26.Mai [1873] (D)
Engels an Marx
in Manchester
[London] 3O.Mai 1873 (D)
Marx an Engels
in London
[Manchester] 31.Mai 1873 (D)
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 29.Aug. 1873 (D)
Engels an Marx
in London
Ramsgate, 30. Aug. 1873 (D)
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 3O.Aug. 1873 (D)
1398
1399
1400
1401
1402
1403
33 77
MEW
Marx an Engels
in London
[Manchester] 25.Mai 1873 (D)
1873, Mai bis Aug.
1397
Nr.
484
483
481
478
476
475
IV 474
MEBW
334
MEAB
Br.Kap.
Engels an Marx
in London
Ramsgate, 3. Sept. 1873 (D)
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 9. Sept. 1873 (D)
Engels an Marx
in Harrogate
[London] 29.Nov. 1873 (D)
Marx an Engels
in London
[Harrogate] 30. Nov. 1873 (D)
Engels an Marx
in Harrogate
L[ondon] 5.Dez. 1873 (D)
Marx an Engels
in London
[Harrogate] 7.Dez. 1873 (D)
Engels an Marx
in Harrogate
London, 10. Dez. 1873 (D)
1405
1406
1407
1408
1409
1410
1873, Sept. bis Dez.
1404
Nr.
101
99
97
95
93
92
33 90
MEW
495
493
491
489
487
487
IV 485
MEBW
340
MEAB
222*
Br.Kap.
Nr.
1411
1412
1413
1414
1873, Dez. bis 1874, Sept.
MEW
MEBW
33 102
IV 496
Marx an Engels
in Ramsgate
Ryde, 15. Juli 1874 (D)
103
497
Engels an Marx
in Ryde
Ramsgate, 21. Juli 1874 (D)
106
499
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 4.Aug. 1874 (D)
108
578
109
481
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 14. Aug. 1874 (D)
110
501
Marx an Engels
in London
Karlsbad, 1.Sept. 1874 (D)
112
502
Engels an Marx
in Karlsbad
London, 5.Sept. 1874 (D)
114
503
Marx an Engels
in London
Karlsbad, 18.Sept. 1874 (D)
116
505
Engels an Marx
in Hamburg
London, 21.Sept. 1874 (D)
118
507
Marx an Engels
in London
Harrogate, 11. Dez. 1873 (D)
Bisher datiert: 4.Aug. 1879
1415
Engels an Marx
in London
Ramsgate, 12.Aug. [1874] (D)
Bisher datiert: 12. Aug. [1873]
1416
1417
1418
1419
1420
179
Marx an Engels
in Ramsgate
Karlsbad, 21. Aug. 1875 (D)
Marx an Engels
in Ramsgate
Karlsbad, 8.Sept. 1875 (D)
Engels an Marx
in London
Ramsgate, 24. Mai 1876 (D)
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 25.Mai 1876 (D)
Engels an Marx
in London
Ramsgate, 28. Mai 1876 (D)
1423
1424
1425
1426
Notiz auf dem Titelblatt einer Broschüre
Marx an Engels
in London
[London, Febr./März 1875] (D)
1875, Febr. bis 1876, Mai
1422
1421
Nr.
34
17
14
12
10
6
5
MEW
521
518
517
515
IV 511
MEBW
360
MEAB
IV
MEAW
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 26.Juli 1876 (D)
1428
28
29
Engels an Marx
in Karlsbad
Ramsgate, 25.Aug. 1876 (D)
Marx an Engels
in London
[London] 11. Dez. 1876 (D)
Engels an Marx
in London
Brighton,23.Febr. 1877 (D)
1430
1431
1432
26
Marx an Engels
in Ramsgate
Karlsbad, 19.Aug. 1876 (D)
23
21
34 20
MEW
1429
In der Handschrift: 26. Juni 1876
Engels an Marx
in London
Ramsgate, 25.Juli 1876 (D)
1876, Juli bis 1877, Febr.
1427
Nr.
533
531
529
526
525
IV 524
MEBW
MEAW
34 32
34
36
37
39
42
44
Marx an Engels •
in Brighton
[London] 3. März 1877 (D)
Marx an Engels
in Brighton
[London] 5. März 1877 (D)
Engels an Marx
in London
Brighton, 6. März 1877 (D)
Marx an Engels
in Brighton
[London] 7. März 1877 (D)
Engels an Marx
in London
Brighton, 27.Mai 1877 (D)
Marx an Engels
in Brighton
[London] 3I.Mai 1877 (D)
1434
1435
1436
1437
1438
1439
MEW
Engels an Marx
in London
Brighton, 2.März 1877 (D)
1877, März bis Mai
1433
Nr.
543
542
539
538
537
536
IV 535
MEBW
232*
231*
Br.Kap.
MEAW
Nr.
1440
1441
1442
1443
1444
1445
1446
1447
1448
1449
1450
1877, Juli bis Aug.
MEW
MEBW
Engels an Marx
in London
Ramsgate, 15. Juli 1877 (D)
34 46
IV 545
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 18. Juli 1877 (D)
48
547
Engels an Marx
in London
Ramsgate, 19. Juli 1877 (D)
50
548
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 23.Juli 1877 (D)
52
550
Engels an Marx
in London
Ramsgate, 24.Juli 1877 (D)
56
553
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 25.Juli 1877 (D)
59
555
Engels an Marx
in London
[Ramsgate] 31. Juli 1877 (D)
63
559
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] l.Aug. 1877 (D)
65
560
Marx an Engels
in Ramsgate
[London] 8.Aug. 1877 (D)
68
563
Marx an Engels
in Ramsgate
Neuenahr, 17. Aug. 1877 (D)
71
564
Engels an Marx
in Neuenahr
Ramsgate, 25. Aug. 1877 (D)
73
566
Br. Kap.
234*
234*
183
Nr.
1877, Ende bis 1879, Aug.
MEW
MEBW
1451
Engels an Marx
in London
[London, Ende 1877/Anfang
1878] (D)
34 76
IV 532
Bisher datiert: [1876]
1452
Marx an Engels
in Littlehampton
[London] 17. Sept. 1878 (D)
77
569
1453
Engels an Marx
in London
Littlehampton, 18. Sept. 1878
(D)
80
571
Marx an Engels
in Littlehampton
[London] 18.Sept.l878(D)
82
573
(D)
85
575
Engels an Marx
in London
Littlehampton, 21. Sept. 1878 (D)
86
576
Marx an Engels
in Littlehampton
[London] 24.Sept. 1878 (D)
87
576
Marx an Engels
in London
St.Aubin's, 14.Aug. 1879 (D)
89
578
Engels an Marx
in St. Helier
Eastbourne, 20. Aug. 1879 (D)
92
581
Engels an Marx
in Ramsgate
Eastbourne, 25.Aug. 1879 (D)
94
582
Marx an Engels
in Eastbourne
Ramsgate, 25. Aug. 1879 (D)
96
584
1454
1455
1456
1457
1458
1459
1460
1461
184
Engels an Marx
in London
[Littlehampton] 19. Sept. 1878
Nr.
1462
1463
1464
1465
1466
1467
1468
1469
1470
1471
MEW
MEBW
34 98
IV 585
Marx an Engels
in Eastbourne
Ramsgate, 27. Aug. 1879 (D)
100
587
Marx an Engels
in London
[Ramsgate] 28. Aug. 1879 (D)
101
588
Marx an Engels
in London
Ramsgate, 3.Sept. 1879 (D)
102
588
Marx an Engels
in London
Ramsgate, 9.Sept. 1879 (D)
103
589
Engels an Marx
in Ramsgate
London, 9. Sept. 1879 (D)
104
590
Marx an Engels
in London
Ramsgate, 10. Sept. 1879 (D)
107
592
Engels an Marx
in Ramsgate
London, 11.Sept. 1879 (D)
109
594
Marx an Engels
in London
[Ramsgate] 11. Sept. 1879 (D)
110
594
Marx an Engels
in London
[Ramsgate] 12.Sept. 1879 (D)
111
595
112
596
1879, Aug. bis Okt.
Engels an Marx
in Ramsgate
Eastbourne, 26. Aug. 1879 (D)
In der Handschrift: 14.Sept. 1879
1472
Engels an Marx
in London
[London, nach dem
8.0kt. 1879] (D)
Notiz auf dem Brief Maltman Barrys
an Engels vom 8. Okt. 1879
185
Nr.
1473
1474
1475
1476
1477
1478
1479
1480
1481
1482
186
MEW
MEBW
Engels an Marx
in London
Bridlington Quay,
I3.Sept. 1880 (D)
34 113
IV 597
Engels an Marx
in Eastbourne
[London] 7. Juli 1881 (D)
35
1880, Sept. bis 1881, Aug.
5
598
Marx an Engels
in London
Argenteuil, 27.Juli 1881 (D)
7
599
Engels an Marx
in Argenteuil
Bridlington Quay, 29Juli 1881
(D)
9
600
Marx an Engels
in Bridlington Quay
Argenteuil, 3. Aug. 1881 (D)
11
601
Engels an Marx
in Argenteuil
Bridlington Quay, 6.Aug. 1881
(D)
14
604
Marx an Engels
in Bridlington Quay
[Argenteuil] 9.Aug. 1881 (D)
16
605
Engels an Marx
in Argenteuil
Bridlington Quay, 11 .Aug.
1881 (D)
19
608
Marx an Engels
in Bridlington Quay
[Argenteuil] lö.Aug. 1881 (D)
21
609
Engels an Marx
in London
Bridlington Quay, 17. Aug.
1881 (D)
22
610
Nr.
1483
1484
1485
1881, Aug. bis 1882, März
MEW
MEBW
Bureau
Engels an Marx
in London
Bridlington Quay, 18. Aug.
1881 (D)
35 23
IV 610
87*
Marx an Engels
in Bridlington Quay
[London] 18.Aug. 1881 (D)
26
612
Marx an Engels
in Bridlington Quay
[London] 19.Aug. [1881] (F)
29
615
Marx an Engels
in London
Ventnor, 5. Jan. 1882 (D)
30
616
Engels an Marx
in Ventnor
London, 8. Jan. 1882 (D)
32
618
Marx an Engels
in London
Ventnor, 12.Jan. 1882 (D)
34
619
Engels an Marx
in Ventnor
London, 13. Jan. 1882 (D)
37
621
Marx an Engels
in London
[Ventnor] 15. Jan. 1882 (D)
39
623
Marx an Engels
in London
Marseille, 17. Febr. 1882 (D)
40
624
Marx an Engels
in London
Algier, 21.Febr. 1882 (D)
43
626
44
627
Postkart«
1486
1487
1488
1489
1490
1491
1492
Postkarte
1493
Marx an Engels
in London
Algier, I.März 1882 (D)
187
Nr.
1882, März bis Mai
MEW
MEBW
1494
Marx an Engels
in London
[Algier] 3.März 1882 (D)
35 47
IV 630
48
633
49
634
52
637
53
631
Marx an Engels
in London
[Algier] 18.April 1882 (D)
56
638
Marx an Engels
in London
[Algier] 28. April 1882 (D)
59
640
Marx an Engels
in London
Monte Carlo, 8. Mai 1882 (D)
61
641
Marx an Engels
in London
Monte Carlo, 2O.Mai 1882 (D)
63
643
Marx an Engels
in London
[Monte Carlo] 30. Mai 1882 (D)
66
646
Postkarte
1495
Marx an Engels
in London
[Algier] 23.März [1882] (D)
Postkarte
1496
Marx an Engels
in London
[Algier] 28.-3I.März 1882 (D)
Bisher datiert: 31.März 1882
1497
Marx an Engels
in London
[Algier] 4. April 1882 (D)
Postkarte
1498
Marx an Engels
in London
[Algier] 8. April 1882 (D)
In der Handschrift: 8. März 1882
1499
1500
1501
1502
1503
188
Nr.
1504
1882, Juni bis Aug.
MEBW
Marx an Engels
in London
Cannes, 5.Juni 1882 (D)
1505
MEW
Marx an Engels
in London
Argenteuil, 9.Juni 1882 (D)
35 68
71
IV 647
72
648
Marx an Engels
in London
[Argenteuil] 22. Juni 1882 (D)
73
649
Marx an Engels
in London
[Argenteuil] 24.Juni 1882 (D)
74
650
75
651
Marx an Engels
in London
Argenteuil, 3. Aug. 1882 (D)
76
652
1511
Marx an Engels
in London
[Argenteuil] 10. Aug. 1882 (D)
80
656
1512
Engels an Marx
in Argenteuil
Great Yarmouth, 2O.Aug. 1882
(D)
Marx an Engels
in Great Yarmouth
Argenteuil, 21. Aug. 1882 (D)
82
657
83
658
Marx an Engels
in Great Yarmouth
Lausanne, 24.Aug. 1882 (D)
85
659
Postkarte
1506
Marx an Engels
in London
[Argenteuil] I5.Juni 1882 (D)
Postkarte
1507
1508
Bisher datiert: 29. Juni 1882
Postkarte
1509
Marx an Engels
in London
[Argenteuil] 4. Juli 1882 (D)
Postkarte
1510
1513
1514
189
MEW
MEBW
35 87
IV 660
Engels an Marx
in Lausanne
Great Yarmouth, 26.Aug.
1882 (D)
88
661
Marx an Engels
in London
Vevey, 4.Sept. 1882 (D)
91
664
Engels an Marx
in Vevey
London, I2.Sept. 1882 (D)
92
665
Marx an Engels
in London
Vevey, 16-Sept. 1882 (D)
95
667
Engels an Marx
in Vevey
London, 18.Sept. 1882 (D)
97
669
Marx an Engels
in London
Paris, 28.Sept. 1882 (D)
98
670
Marx an Engels
in London
Paris, 3O.Sept. 1882 (D)
99
670
101
686
102
672
Nr.
1882, Aug. bis Nov.
1515
Engels an Marx
in Lausanne
Great Yarmouth, 25. Aug. 1882
P)
1516
1517
Bureau
Postkarte
1518
1519
1520
1521
1522
1523
Engels an Marx
in Ventnor
[London, 1.Nov. 1882] (D)
Bisher datiert: [29.Nov. 1882]
Postkarte
1524
190
Engels an Marx
in Ventnor
[London] 3.Nov. [1882] (D)
176*
Nr.
1525
1526
1527
1528
1529
1530
1531
1532
1533
1534
1535
MEW
MEBW
35 103
IV 672
Marx an Engels
in London
[Ventnor] 8.Nov. 1882 (D)
104
673
Engels an Marx
in Ventnor
London, 11. Nov. 1882 (D)
107
676
Marx an Engels
in London
[Ventnor] 11. Nov. 1882 (D)
109
678
Marx an Engels
in London
[Ventnor] 20.Nov. 1882 (D)
111
679
Engels an Marx
in Ventnor
London, 21.Nov. 1882 (D)
112
680
Marx an Engels
in London
Ventnor, 22.Nov. 1882 (D)
114
681
Engels an Marx
in Ventnor
London, 22.Nov. 1882 (D)
116
682
Engels an Marx
in Ventnor
London, 23.Nov. 1882 (D)
118
684
Marx an Engels
in London
[Ventnor] 27.Nov. 1882 (D)
120
686
Engels an Marx
in Ventnor
London, 30.Nov. 1882 (D)
121
687
1882, Nov.
Engels an Marx
in Ventnor
London, 6.Nov. 1882 (D)
Bureau
91*
191
"
Marx an Engels
in London
[Poststempel: Ventnor, 8.Dez. 1882] (D)
1537
127
Engels an Marx
in Ventnor
[London, B.Dez. 1882] (D)
1539
128
130
Engels an Marx
in Ventnor
London, 15.Dez. 1882 (D)
Engels an Marx
in Ventnor
London, 16.Dez. 1882 (D)
1540
1541
Nachschrift auf dem Brief von Laura Lafargue an Engels
vom 12. Dez. 1882
125
Engels an Marx
in Ventnor
London, 8. Dez. 1882 (D)
124
35 123
MEW
1538
Postkarte
Marx an Engels
in London
[Ventnor] 4.Dez. 1882 (D)
1882, Dez.
1536
Nr.
693
691
689
689
IV 688
MEBW
426*
425
MEAB
274*
Br.Kap.
93*
Bureau
I
S1
35 132
133
136
138
140
Engels an Marx
in Ventnor
London, 19. Dez. 1882 (D)
Engels an Marx
in Ventnor
London, 22. Dez. 1882 (D)
Engels an Marx
in Ventnor
London, 9.Jan. 1883 (D)
Marx an Engels
in London
[Ventnor] lO.Jan. 1883 (D)
1543
1544
1545
1546
MEW
Marx an Engels
in London
[Ventnor] 18.Dez. 1882 (D)
1832, Dez. bis 1883, Jan.
1542
Nr.
701
700
697
695
IV 694
MEBW
ZWEITERTEIL
DIE BRIEFE
VON KARL MARX
UND FRIEDRICH ENGELS
AN DRITTE PERSONEN
MACTb BTOPAH
ÜEPEIIHCKA
K. MAPKCA H <D. aHTEJIbCA
G PA3HBIMH JIHIJAMH
SECOND PART
CORRESPONDENCE
OF KARL MARX AND FRIEDRICH ENGELS
WITH OTHER PERSONS
DEUXIEME PARTIE
LA CORRESPONDANCE
QU'ECHANGERENT KARL MARX, FRIEDRICH ENGELS
AVEC D'AUTRES PERSONNES
SEGUNDA PARTE
CORRESPONDENCIA
DE KARL MARX Y FRIEDRICH ENGELS
CON TERCERAS PERSONAS
Der zweite Teil des Inhaltsvergleichsregisters enthält die Briefe, Postkarten und Telegramme, die von Marx und
Engels an dritte Personen gerichtet wurden. Er ist nochmals untergliedert in:
Briefe von Marx an dritte Personen bis August 1844.
Briefe von Engels an dritte Personen bis August 1844.
Briefe von Marx und Engels an dritte Personen ab September 1844.
Innerhalb der einzelnen Abschnitte sind die Korrespondenzen chronologisch angeordnet. Es werden jeweils Absender, Empfänger, Empfängerort, Absenderort, Datierung und Originalsprache angegeben. Weiterhin ist in
Kleindruck vermerkt, welche Besonderheiten die betreffende Korrespondenz aufweist: ob es sich um einen Entwurf oder ein Fragment handelt, welche Datierung in früheren Ausgaben vorgenommen wurde, ob Nachschriften
•oder Notizen vorhanden sind, welche Deck- oder Kosenamen verwendet wurden.
BTopan nacTb CpaBHHTentHoro yKaaaTeJiH coftepJKHT, nncbMa, OTKPBITKH H TejierpaMMtr,
KOTopue MapKC H anrejibc a^pecoBajin ^pyrHM jnmaM. 9Ta iacTb VKa3aTeJiH B CBOK> o^epeßfe
#e;iiHTCH n a cJienyiomHe paajjejibi :'
ÜHCbMa MapKca K pacHHM jran.aM #o aßrycTa 1844.
ÜHCbMa S s r e J i t c a K pacHbiM mactaM «o aBrycTa 1844.
ÜHCbMa MapKca H 9Hrejn>ca K pacHtiM jli^aM c ceHTHöpfl 1844.
B KaHt^oü nacTH HMeeT MecTO xpOHOJiornqecKoe pacnpeaejieHHe KOppecnoHaeHUHH c
cooTBeTCTByiomHMH yKa3aHHHMH 06 OTnpaBHrejie, aapecaTe, E X aapecax, a TaiuKe c yKaaaHHHMH ^aTH HanHcaHHH H H3tiKa opHTHHajia. MejiKHM nipH$TOM cneJiaHH npHMeqaHHH 06
OCOÖeHHOCTHX JT.aHHOÜ KOppecnOHfteHnHH: HBJIfleTCH JIH OHa HaCpOCKOM HHH
KaKHM IHCJIOM OHa GbiJia naTHpoBaHa B npe^BiHyinHx nsaaHHHx HMeioTcn JIH
npHHHCKH HJIH 3aMeTKH, KaKHe nceBHOHHMtl HJIH HpOSBHma GbIJIH HCH0JIb30BaHH.
The second part of the comparative index comprises the letters, postcards, and telegrams written by Marx and
Engels to other persons. It is still subdivided into:
Letters by Marx to other persons up to August 1844.
Letters by Engels to other persons up to August 1844.
Letters by Marx and Engels to other persons since September 1844. .
Within the individual parts the correspondences are arranged in chronological order. The respective writers, the
addressees, their pkces, dates, and the original Ianguage are listed. Furthermore the feature of the respective correspondence is marked in small print: Whether it is a draft or a fragment, how it is dated in f ormer editions, whether
there exist postscripts or notes, what pseudonyms or pet names were used.
La deuxieme partie est rtserv^e ä. la r^capitulation des lettres, des cartes postales et des tiligrammes que Marx et
Engels ont envoye's k d'autres personnes. Pur plus de clart£ dans l'exposition nous avons a nouveau ^ubdivise cette
partie de la fa?on suivante:
les lettres que Marx envoya ä d'autres personnes avant le mois d'aoüt 1844;
les lettres qu'Engels envoya k d'autres personnes avant le mois d'aoüt 1844;
les lettres que Marx et Engels envoyerent k d'autres personnes k partir du mois de septembre 1844.
Nous avons e'galement ordonne les pieces de fagon chronologique. Pour chaque piece, nous avons donn£ des indications pr£cises sur l'expiditeur, le destinataire, le Iieu de destination, le lieu d*envoi, la date et la langue d'origine.
Nous avons de plus indiqui en petits caracteres d'imprimerie les particularitis de chaque piece: s'il s'agit d'un
projet ou d'un fragment, quelle date on peur retrouveur dans les iditions ant£rieures, si on d£tient des copies ou des
notes complämentaires, quels pseudonymes ou noms familiers on peut rencontrer.
La segunda parte del mdice comparativo registra las cartas, tarjetas postales y telegramas dirigidos por Marx y
Engels a terceras personas. Estä subdividido por su parte en:
Cartas de Marx a terceras personas hasta agosto de 1844.
Cartas de Engels a terceras personas hasta agosto de 1844.
Cartas de Marx y Engels a terceras personas a partir de septiemore de 1844.
En cada una de las secciones la correspondencia ha sido ordenada cronolögicamente. Se registran, en cada caso, el
remitente, el destinatario, el lugar de destino, ei lugar de envio, la fecha y ei idioma original. Ademäs se senala en
Ietra mas pequena que particularidades presenta la respectiva comunicaciön: si se trata de un borrador o un fragmento, qu6 fecha se le ha dado en ediciones anteriores, si existen copi&s o notas, qu£ seudönimos o apodos han sido
usados.
196
Marx an Heinrich Marx
in Trier
Berlin, IO.NOV. [1837] (D)
Marx an Carl Friedrich Bachmann
in Jena
Berlin, 6.April 1841 (D)
Marx an Oscar Ludwig Bernhard Wolfi
in Jena
Berlin, 7.April 1841 (D)
Marx an Arnold Rüge
in Dresden
Trier, lO.Febr. [1842] (D)
Marx an Arnold Rüge
in Dresden
Trier, 5.März [1842] (D^
1548
1549
1550
1551
1837, Nov. bis 1842, März
1547
Nr.
397
27 395
375
374
EBI 3
MEW
Schriften
bis 1844
23
Farn.
Marx
Marx an Arnold Rüge
in Dresden
Trier, 9.Juli [1842] (D)
Marx an Dagobert Oppenheim
in Köln
[Bonn, um den 25.Aug. 1842] (D)
[Marx] An den Oberpräsidenten der Rheinprovinz
von Schaper
in Köln
[Köln, 17. Nov. 1842] (D)
1554
1555
1556
1557
Marx an Arnold Rüge
in Dresden
Bonn, 27.April [1842] (D)
1553
Marx an Arnold Rüge
in Dresden
Köln, 30.Nov. [1842] (D)
Geschrieben im Auftrag des Verlegers der »Rheinischen Zeitung und
unlerzeichnet von Joseph Engelbert Renard
Eingabe; Entwurf (von Marx) und Reinschrift
Marx an Arnold Rüge
in Dresden
Trier, 20. März [1842] (D)
1842, März bis Nov.
1552
Nr.
27 411
EBI394
409
405
402
27 399
MEW
Schriften
bis 1844
II 631*
Zur
dt. Gesch.
ab 4.Aufl.
•3
1564
1563
1562
1561
1560
1559
1558
Nr.
Marx an Julius Fröbel
in Zürich
Paris, 21.Nov. 1843 (D)
Bisher datiert: 30.Okt. 1843
Marx an Arnold Rüge
in Dresden
Köln, 13.März [1843] (D)
Marx an Arnold Rüge
in [...?...]
Auf der Treckschuit nach D.
im März 1843 (D)
Marx an Arnold Rüge
in [...?...]
Köln, im. Mai 1843 (D)
Marx an Arnold Rüge
in [...?...]
Kreuznach, im Sept. 1843 (D)
Marx an Ludwig Feuerbach
in Bruckberg
Kreuznach, 3.0kt. 1843 (D)
In der Handschrift: 25. Dez.
Marx an Arnold Rüge
in Dresden
Köln, 25.Januar [1843] (D)
1843, Jan. bis Nov.
422
27 419
343
338
1 337
416
27 414
MEW
Schriften
bis 1844
15
MEAB
II 1217*
1.-3. Aufl.
633*
II 632*
ab 4. Aufl.
Zur dt. Gesch.
1566
1565
Nr.
Marx an Ludwig Feuerbach
in Bruckberg
Paris, 1 I.August [1844] (D)
Zeilungsabdruck
Marx an die Redaktion der „Allgemeinen Zeitung"
in Augsburg
Paris, l4.APril 1844 (D)
1844, April bis Aug.
425
27 424
MEW
Schriften
bis 1844
I 193
BdK
328
330
333
340
344
Engels an Friedrich und Wilhelm Graeber
in Elberfeld
[Bremen] 1.Sept. [1838] (D)
Engels an Marie Engels
in Barmen
[Bremen] 11.Sept. [1838] (D)
Engels an Friedrich und Wilhelm Graeber
in Barmen
[Bremen] 17./18.Sept. [1838] (D)
Engels an Marie Engels
in Barmen
Bremen, 9./10. Okt. 1838 (D)
Engels an Marie Engels
in Barmen
Bremen, 13. Nov. 1838 (D)
1568
1569
1570
1571
1572
EBII325
MEW
Engels an Marie Engels
in Barmen
Bremen, 28./29. Aug. 1838 (D)
1838, Aug. bis Nov.
1587
Nr.
Schriften
bis 1844
43
31
28
29*
18-25 Reisen
II 368*
II 367*
Kunst
357
359
Engels an Hermann Engels
in Barmen
Bremen, 11.Febr. 1839 (D)
Engels an Marie Engels
in Barmen
Bremen, 12.Febr. 1839 (D)
1576
1577
In der Handschrift: 12. März 1839
350
Engels an Friedrich Graeber
in Berlin
[Bremen, 2O.Jan. 1839] (D)
1575
348
Engels an Marie Engels
in Barmen
[Bremen] 7.Jan. 1839 (D)
1574
EBII346
MEW
Engels an Marie Engels
in Barmen
[Bremen, um Weihnachten 1838] (D)
1838, Dez. bis 1839, Febr.
1573
Nr.
-
Schrillen
bis 1844
64
62
51
18-25
II 373*
Kunst
8
Engels an Friedrich Graeber
in Berlin
[Bremen, 19.Febr. 1839] (D)
Engels an Friedrich Graeber
in Berlin
[Bremen] 8.[/9.]April 1839 (D)
Engels an Marie Engels
in Barmen
Bremen, lO.April 1839 (D)
Engels an Friedrich Graeber
in Barmen
[Bremen, um den 23. April-] I.Mai 1839 (D)
Engels an Marie Engels
in Barmen
[Bremen] 28. April 1839 (D)
Engels an Wilhelm Graeber
in Barmen
[Bremen, um den 28.-30. April 1839] (D)
Engels an Marie Engels
in Barmen
Bremen, 23. Mai 1839 (D)
1579
1580
1581
1582
1583
1584
1839, Febr. bis Mai
1578
Nr.
394
389
384
371
369
365
EBII361
MEW
Schriften
bis 1844
89
81
77*
71
65
18-25
31*
18*
Reisen
388*
106*
II 386*
Kunst
Bureau
403
410
417
419
Engels an Friedrich Graeber
in Berlin
[Bremen] 12.-27. Juli [1839] (D)
Engels an Friedrich Graeber
in Berlin
[Bremen, Ende Juli oder Anfang Aug. 1839] (D)
Engels an Wilhelm Graeber
in Berlin
Bremen, 3O.Juli 1839 (D)
Engels an Marie Engels
in Barmen
Bremen, 28. Sept. 1839 (D)
Engels an Wilhelm Graeber
in Berlin
[Bremen] 8. Okt. 1839 (D)
1587
1588
1589
1590
1591
412
399
Engels an Friedrich Graeber
in Berlin
[Bremen] 15.Juni [1839] (D)
1586
EBII395
MEW
Engels an Wilhelm Graeber
in Berlin
[Bremen] 24.Mai-[15.Juni 1839] (D)
1839, Mai bis Okt.
1585
Nr.
Schriften
bis 18-14
122
120
118
106
98
91
18-25
Reisen
398*
393*
II 390*
Kunst
Engels an Wilhelm Graeber
in Berlin
[Bremen] 20./2I.Okt. [1839] (D)
Engels an Friedrich Graeber
in Bonn
[Bremen] 29.0kt. [1839] (D)
Engels an Wilhelm Graeber
in Berlin
[Bremen] 13.[-20.] Nov. 1839 (D)
Engels an Friedrich Graeber
in Bonn
[Bremen] 9.Dez. [1839]-5.Febr. [1840] (D)
1593
1594
1595
1839, Okt. bis 1840, Febr.
1592
Nr.
437
431
425
EBII423
MEW
Schritten
bis 1844
140
130
128
18-25
55*
Reisen
420*
II410*
Kunst
Nr.
1596
1597
1598
1599
1600
1601
1602
1603
1604
1605
206
1840, Juni bis Dez.
MEW
Schriften
bis 1844
18-25
Reisen
35*
Engels an Levin Schücking
in Münster
Bremen, 18. Juni 1840 (D)
EBÜ444
Engels an Levin Schücking
in Münster
Bremen, 2. Juli 1840 (D)
447
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Bremen, 7.-9. Juli 1840 (D)
449
153
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Bremen, 4. Aug. 1840 (D)
452
158
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Bremen, 20.-25. Aug. 1840
(D)
457
161
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Bremen, 18.[/19.]Sept.l840 (D)
458
167
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Bremen, 29. Okt. 1840 (D)
462
172
Engels an Wilhelm Graeber
in Barmen [Bonn]
Bremen, 20.Nov. 1840 (D)
465
179
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Bremen, 6.-9. Dez. 1840 (D)
468
184
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Bremen, 2I.-28.Dez.1840 (D)
472
188
31*
481
484
485
487
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Bremen, 8.-1 I.März 1841 (D)
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Barmen, 5.April 1841 (D)
Engels an Marie Engels
in Mannheim
[Barmen, etwa Anfang Mai 1841] (D)
Engels an Marie Engels
in Mannheim
[Barmen, etwa Ende Aug. 1841] (D)
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Barmen, 9.Sept. 1841 (D) ,
1608
1609
1610
1611
1612
488
478
Engels an Friedrich Graeber
in Bonn
Bremen, 22.Febr. 1841 (D)
1607
EBII475
MEW
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Bremen, 18.Febr. 1841 (D)
1841, Febr. bis Sept.
1606
Nr.
Schriften
bis 18-14
207
202
197
192
18-25
71*
Reisen
484*
II 484*
Kunst
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Berlin, 14.-16.ApriI 1842 (D)
Engels an Arnold Rüge
in Dresden
Berlin, 15.Juni 1842 (D)
Engels an Marie Engels
in [...?...]
[Berlin, Sommer 1842] (D)
1614
1615
1616
Engels an Marie Engels
in Bonn
Berlin, 2. Juli 1842 (D)
Engels an Arnold Rüge
in Dresden
Berlin, 26.Juli 1842 (D)
Engels an Marie Engels
in Ostende
Berlin, 2.-8. Aug. 1842 (D)
1617
1618
1619
Fragment
Engels an Marie Engels
in Mannheim
Berlin, 5.[-6.] Jan. 1842 (D)
1842, Jan. bis Aug.
1613
Nr.
EBII500
27 408
498
EBII497
27 404
494
EBII490
MEW
Schriften
bis 1844
219
218
214
216
208
18-25
65*
107*
Bureau
l
Marx an Heinrich Börnstein
in Paris
[Paris, Herbst 1844] (D)
Marx an Heinrich Börnstein
in Paris
[Paris, Herbst 1844] (D)
Marx an Heinrich Börnstein
in Paris
[Paris, Dez. 1844] (D)
1622
1623
In 1. und 2. Aufl. von MEW, Bd. 27 als Fragment; ab 3. Aul!,
vollständige. Fassung
Marx an Julius Campe
in Hamburg
Paris, 7.0kt. [1844] (D)
1844, Okt. bis Dez.
1621
1620
Nr.
432
431
430
27 429
MEW
II 231
Kunst
Nr.
1624
1625
1626
1627
1628
1845, Jan. bis Nov.
Marx an Arnold Rüge
in Paris
[Paris januar] 1845 (D)
MEW
18-25
Kunst
Bureau
27 433
Marx an Heinrich Heine
in Paris
Paris, 12.Januar 1845 (D)
434
Marx an König Leopold I.
in Brüssel
Brüssel, 7. Febr. 1845 (F)
601
Marx an Heinrich Heine
in Paris
Brüssel, [24.März 1845] (D)
435
233*
Marx an Zacharias Löwenthal
in Frankfurt a.M.
Brüssel, 9.Mai [1845] (D)
436
234*
II 233*
Mit einer Nachschrift von Engels
1629
1630
1631
1632
210
Engels an Marie Engels
in Barmen
Brüssel, 31.Mai 1845 (D)
437
269
Engels an Julius Campe
in Hamburg
Brüssel, 14. Okt. 1845 (D)
439
272
Marx an Oberbürgermeister Görtz
in Trier
Brüssel, 17.0kt. [1845] (D)
602
Marx an Oberbürgermeister Görtz
in Trier
Brüssel, lO.Nov. 1845 (D)
603
31*
Marx an Heinrich Heine
in Paris
Brüssel [um den 5.April 1846] (D)
Marx an Pierre-Joseph Proudhon
in Paris
Brüssel, 5. Mai 1846 (F)
1634
1635
1638
Verfaßt im Auftrag des Kommunistischen
Korrespondenzkomitees
Marx/Engels an Feargus O'Connor
in London
Brüssel, 17. Juli 1846 (E)
4 24
4 20
Marx/Engels an Gustav Adolph Köttgen
in Elberfeld
Brüssel, 15.Juni 1846 (D)
1637
Verfaßt im Auftrag des Kommunistischen
Korrespondenzkomitees
39 515
Marx an Joseph Weydemeyer
in Schildesche bei Bielefeld
Brüssel, 14. Mai [1846] (D)
442
441
27 440
MEW
1636
Mit Nachschriften von Philippe Gigot und Engels
Engels an Emil Blank
in London
Brüssel, 3. April 1846 (D)
1846, April bis Juli
1633
Nr.
22
MEAB
II 1221
II 664
Zur dt. Gesch.
1.-3. Aufl.
ab 4. Aufl.
38*
Prol. Ir.t.
II 234*
Kunst
I 317
BdK
1641
1640
1639
Nr.
MEW
Marx an Pawel Wassiljewitsch
Annenkow
in Paris
Brüssel, 28. Dez. [1846] (F)
Entwurf
Bisher angegebener Adressat: Carl Wilhelm Leske
Marx an Karl Friedrich Julius
Leske in Darmstadt
[Brüssel] 1.Aug. [1846] (D)
Bisher datiert: 27. Juli 1846
451
4 547
447
Engels und Marx an Moses Heß
in Köln
Ostende, 27.Juli 1846;
[Brüssel, um den 28. Juli 1846] (D) 27 445
1846, Juli bis Dez.
30
MEAB
16*
13*
Br. Kap.
413
411
ab
13. Aufl.
M E / kSII
I.—12.
Aufl.
I 607
MEAW
25
I.Aufl.
5
2.-3.
Aull.
Elend
5
ab
4. Aull.
t-o
Marx an Moses Heß
in Brüssel
[Brüssel] 2.Sept. [1847] (D)
Engels an Lucien-Leopold Jottrand
in Brüssel
[Brüssel, 3O.Sept. 1847] (F)
Engels an die Arbeiter-Redakteure des „Ateliei"
in Paris
[Paris, etwa 25. Okt. 1847] (F)
Marx an Georg Herwegh
in Paris
Brüssel, 26.Okt. [1847] (D)
1645
1646
1647
1648
27 470
4 328
90
469
468
466
1644
Mit einer Nachschrift von Jenny Marx
465
Marx an Georg Herwegh
in Paris
Brüssel, 8.Aug. [1847] (D)
27 464
Marx an Georg Herwegh
in Paris
Brüssel, 27.Juli [1847] (D)
1643
MEW
Marx an Roland Daniels
in Köln
[Brüssel] 7. März [1847] (D)
1847, März bis Okt.
1642
Nr.
287*
286*
II 286*
Kunst
1462
BdK
1652
1651
Das Komitee der Demokratischen Gesellschaft an die Fraternal
Democrats
in London
Brüssel, 13.Febr. 1848 (E)
1650
Neben Marx unterzeichnet von Lucien-Leopold Jotlrand, Franc.ois
Mellinet, Joachim Lelewel, Charlcs-Louis Spilthoorn, Karl-Guslave
Maynz, Felix Ballin, Adam Ballaille, Jean Pellering und Jean-Louis Labiaux
Das Komitee der Demokratischen Gesellschaft an George Julian
Harney, Redakteur der Zeitung „The Northern Star", Sekretär der
Gesellschaft „Fraternal Democrats"
in London
Brüssel, 28.Febr. 1848 (F)
Neben Marx unterzeichnet von Lucien-Leopold Jottrand, Francois
Mellinet, Joachim Lelewcl, Charles-Louis Spilthoorn, Karl-Gustave Maynz,
Felix Ballin, Adam Battaiile, Jean Pellering und Jean-Louis Labiaux
Das Komitee der Demokratischen Gesellschaft an die Provisorische
Regierung der Französischen Republik
in Paris
Brüssel, 28.Febr. 1848 (F)
Neben Marx unterzeichnet von Lucien-Leopold Jottrand und Auguste
Picard
Marx an Pawel Wassiljewitsch Annenkow
in Paris
London, 9.Dez. [1847] (D)
1847, Dez. bis 1848, Febr.
1649
Nr.
604
605
4 601
27 472
MEW
672
1631
BdK
1659
1658
1657
1656
1655
16S4
1653
Nr.
Marx und Engels an Etienne Cabet
in Paris
Paris, 5.APril 1848 (F)
Kopie, geschrieben von Engels
Engels an den Redakteur der Zeitung „The Northern Star"
[George Julian Harney]
in London
Brüssel, 5.März [1848] (E)
Marx an den Redakteur der Zeitung „La Reformc"
in Paris
[Paris, vor dem 8. März 1848] (F)
Engels an Emil Blank
in London
Paris, 26. März 1848 (D)
Engels an Emil Blank
in London
Paris, 28.März 1848 (D)
Marx/Engels an fitienne Cabet
in Paris
[Paris, Ende März 1848] (F)
Marx/Engels an Adalbert von Bornstedt und Freunde
[Georg Herwegh und Karl Börnstein]
in Paris
Paris, I.April 1848 (D)
1848, März bis April
6
480
27 479
5
476
27 474
536
4 531
MEW
57*
MEAB
I 622
MEAW
I 748
BdK
Marx an den Redakteur der Zeitung „L'Alba"
in Florenz
[Köln, Ende Mai 1848] (I)
1663
8
27 482
Engels an Emil Blank
in London
Köln, 24. Mai 1848 (D)
1662
5
27 481
39 518
MEW
Engels an Emil Blank
in London
Barmen, 15.April 1848 (D)
Entwurf und Reinschrift
Marx an die Polizeidirektion
in Köln
Köln, 13.April 1848 (D)
1848, April bis Mai
1661
1660
Nr.
58
60*
MEAB
II 1223
648
II 649
Zur dt. Gesch.
1.-3. Aufl.
ab 4. Aufl.
53
Prol. Int.
Engels an Karl Friedrich Koppen
in Berlin
Köln, 1.Sept. 1848 (D)
Adresse an die Preußische Nationalversammlung
in Berlin
Köln, 13. Sept. 1848 (D)
1666
1667
1668
Marx an den Minister des Innern Kühlwetter
in Berlin
Köln, 22.Aug. 1848 (D)
1665
in Worringen bei Köln
Verfaßt von Engels im Auftrag der Volksversammlung
Zeitungsabdruck
Adresse an die Deutsche Nationalversammlung
in Frankfurt a.M.
Worringen, 17. Sept. 1848 (D)
Zeitungsabdruclc
Verfaßt von Engels im Auftrag der Volksversammlung
auf dem Frankenplatz in Köln
Marx an den Polizeidirektor Geiger
in Köln
Köln, 5.Aug. 1848 (D)
1848, Aug. bis Sept.
1664
Nr.
496
5 493
27 484
5 382
39 519
MEW
00
Marx an Eduard von Müller-Tellering
in Wien
[Köln, 5. Dez. 1848] (D)
Engels an den Deutschen Arbeiterverein
in Vivis
Bern, [um den 25.] Dez. 1848 (D)
1671
1672
1674
1673
Engels an die Direktion der Justiz und Polizei des Kantons Bern
in Bern
Bern, 15. Nov. 1848
1670
Verfaßt im Namen der Zentralkommission der deutschen Arbeitervereine der Schweiz
Engels an den Vorstand des Märzvereins
in Frankfurt a.M.
Bern, Dez. 1848
Entwurf
Marx an Wilhelm Stieber
in Berlin
[Köln, um den 29. Dez. 1848] (D)
Entwurf
Verfaßt im Auftrag und Namen der Zentralkommission der deutschen
Vereine der Schweiz
Marx an Ferdinand Lassalle
in Düsseldorf
[Köln, B.Nov. 1848] (D)
1848, Nov. bis Dez.
1669
Nr.
490
489
486
27 485
6 571
39 520
MEW
I 866
BdK
Nr.
1675
1676
1849, Jan. bis Juni
Marx an Eduard von Müller-Tellering
in Ratibor
Köln, 15.Jan. [1849] (D)
Marx an Ernst Dronke
in Paris
Köln, 3.Febr. [1849] (D)
MEW
BdK
27 492
493
1905
Mit einer Nachschrift von Wilhelm Wolff
1677
1678
Engels an Daniel Fenner von Fenneberg
in [...?...]
Köln, I.März 1849 (D)
495
Marx an den Obersten Engels
in Köln
Köln, 3.März [1849] (D)
496
Entwurf
1679
Marx an den Obersten Engels
in Köln
[Köln, um den 5. März 1849] (D)
498
Entwurf
1630
Marx an Hermann Brehmer
in Breslau
Hamburg, 6.Mai 1849 (D)
940
Empfehlungsschreiben
1681
Marx an Eduard von Müller-Tellering
in Berlin
Hamburg, 6.Mai 1849 (D)
941
Empfehlungsschreiben
1632
Marx und Engels an die Redaktion des
„Frankfurter Journals"
in Frankfurt a.M.
Bingen,31.Mai[1849](D)
6 523
Entwurf
1683
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
[Bingen, I.Juni 1849] (D)
27 499
219
Engels an Jenny Marx
in Paris
Vevey, 25.Juli 1849 (D)
Marx an den Redakteur der Zeitung „ La Presse"
in Paris
[Paris, vor dem 30Juli 1849] (F)
1685
1686
Marx an Ferdinand Freiligrath
in Köln
[Paris] 31. Juli [1849] (D)
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
[Paris, um den 1. Aug. 1849]
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
[Paris, Mitte Aug. 1849] (D)
Engels an Jakob Schabelitz
in Basel
Lausanne, 24. Aug. 1849 (D)
1687
1688
1689
1690
Zeitungsabdruck
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
Paris, 13.Juli [1849] (D)
1849, Juli bis Aug.
1684
Nr.
509
508
506
27 503
6 529
501
27 500
MEW
61
MEAB
I 131
MEBW
II 1224*
II 651
Zur dl Gesch.
ab 4. Aufl.
1.-3. Aufl.
1965
BdK
158
Bureau
Nr.
1691
1692
1693
1694
1695
1849, Aug. bis 1850, Jan.
MEW
Engels an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
Lausanne, 25. Aug. 1849 (D)
27 511
Marx an Ferdinand Freiligrath
in Köln
London, 5. Sept. [1849] (D)
512
Engels an George Julian Harney
in London
Genua, 6. Okt. 1849 (E)
513
Engels an den Redakteur der Zeitung
„The Northern Star" [George Julian
Harney]
in London
London, 28.Nov. 1849 (E)
Marx an Louis Bauer
in London
London, 30.Nov. [1849] (D)
7
Kunst
II 247*
7
27 514
Entwurf
1696
1697
1698
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
London, I9.Dez. [1849] (D)
515
Engels an Jakob Schabelitz
in Basel
London, 22-Dez. 1849 (D)
518
Marx an Eduard von Müller-Tellering
in London
[London] I.Jan. 1850 (D)
520
Kopie, geschrieben von Engels
1699
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
[London, 8. Jan. 1850] (D)
607
Nachschrift zu einem Brief von Konract Schramm
an Joseph Weydemeyer vom 8. Jan. 1850
1700
Marx an Ferdinand Freiligrath
in Köln
London, lO.Jan. [1850] (D)
521
248*
221
Nr.
1701
1850, Febr. bis April
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
London, 4. Febr. 1850 (D)
MEW
27 522
Rückübersetzung aus dem Russischen, da das
deutsche Original nicht auffindbar
1702
1703
Engels an Eduard von Müller-Tellering
in London
[London, 7. Febr. 1850] (D)
523
Engels an das ungarische Flüchtlingskomitee
in London
[London, Ende Febr. 1850] (D)
524
Entwurf
1704
Engels an Julius Schuberth
in Hamburg
[London] 4. März 1850 (D)
525
Entwurf
1705
Engels an Theodor Hagen
in Hamburg
[London] 4. März 1850 (D)
525
Entwurf
1706
Engels an Stephan Adolph Naut
in Köln
[London] 4. März 1850 (D)
525
Entwurf
1707
Marx an Eduard von Müller-Tellering
in London
London, 12.März 1850 (D)
526
Entwurf
1708
1709
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
London, 9.April [1850] (D)
528
Engels an Julius Schuberth
in Hamburg
[London, um den 1 I.April 1850] (D)
529
Entwurf
222
Nr.
1850, April bis Juni
MEW-
1710
Engels an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
London, 22.April 1850 (D)
27 530
Engels an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
London, 25. April [1850] (D)
531
Engels/Marx an F.Pardigon
in London
London, 6. Mai 1850 (F)
533
1711
1712
•
Entwurf
1713
1714
Engels an Theodor Schuster
in Frankfurt a.M.
London, 13.Mai 1850
Marx/Engels an den Redakteur der
Zeitung „The Times"
in London
[London] 24.Mai 1850 (E)
534
7 305
Entwurf
Verfaßt im Namen des Demokratisch-Sozialistischen Komitees für deutsche politische Flüchtlinge
1715
1716
Marx, Engels und Willich an Freiherrn
Christian Karl Josias von Bunsen
in London
[London] 3O.Mai 1850 (D)
39 521
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
[London] 8.Juni [1850] (D)
27 535
In der Handschrift: 8. Mai
1717
Marx, Engels und Willich an den
Redakteur der Zeitung „The Sun"
in London
[London] 17. Juni 1850 (E)
. 7 313
Zeitungsabdruck
223
1850, Juni bis Okt.
Nr.
1718
Marx/Engels an den Redakteur der
Zeitung „The Spectator"
in London
[London, 14. Juni 1850] (E)
MEW
7 315
Entwurf
1719
1720
1721
1722
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Globe"
in London
[London, Mitte Juni 1850] (E)
320
Marx/Engels an den Redakteur der
„Neuen Deutschen Zeitung"
in Frankfurt a.M.
London, 25.Juni 1850 (D)
323
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
London, 27.Juni [1850] (D)
Marx an den Vorsitzenden einer Versammlung französischer Emigranten
in London
[London] 30. Juni [1850] (F)
27 536
537
Entwurf
1723
1724
Marx/Engels an die Redaktion der
„Weser-Zeitung"
in Bremen
London, 2.Juli 1850 (D)
Marx an Karl Blind
in Paris
London, 17. Juli 1850 (D)
7 325
27 538
Entwurf
1725
1726
224
Marx, Engels und Harney an Adam,
Barthe'lemy und Vidil
in London
London, 9.0kt. 1850 (E)
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
London, 29.0kt. 1850 (D)
7 415
27 540
Nr.
1727
1728
1729
1850, Dez. bis 1851, März
Marx an Hermann Becker
in Köln
London, 2. Dez. [1850] (D)
Engels an Emil Blank
in Barmen
Manchester, 2.Dez. 1850 (D)
27 541
542
Marx an Hermann Becker
in Köln
London, B.Dez. 1850 (D)
Inhaltsangabe der preußischen Polizei
1730
Marx an Hermann Becker
in Köln
[London, um den l.Febr. 1851] (D)
544
Fragment (Auszug in „Anklageschrift gegen
P.G.Roeser, J.G.H.Bürgers, P.Nothjung,
W.J.Reiff, H.H.Becker, R.Daniels, C.W.Otto,
AJacobi, I.J.Klein. F.Freiligrath", Köln 1852)
1731
Marx an Hermann Becker
in Köln
London, 8. Febr. 1851 (D)
545
Fragment (Auszug in »Anklageschrift gegen
P.G.Roeser, J.G.H.Bürgers, P.Nothjung,
W.J.Reiff, H.H.Becker, R.Daniels, C.W.Otto.
AJacobi, I.J.Klein, F.Freiligrath". Köln 1852)
1732
Marx an Hermann Becker
in Köln
[London] 28.Febr. [1851] (D)
546
Fragment (Auszug in »Anklageschrift gegen
P.G.Roeser, J.G.H.Bürgers, P.Nothjung,
W.J.Reiff. H.H.Becker, RDaniels, C.W.Otto,
A-Jacobi, I.J.Klein. F.Freiligrath". Köln 1852)
1733
Engels an den Redakteur der Zeitung
„The Times"
in London
[London, 5.März 1851] (E)
7 466
Entwurf
15 Marx/Engels-Verzeichnis II
225
Nr.
1734
1851, April bis Aug.
Marx an Hermann Becker
in Köln
[London] 9. April 1851 (D)
MEW
MEAW
Bureau
27 549
Fragment (Auszug in „Anklageschrift gegen
P.G.Roeser, J.G.H. Bürgers, P.Nothjung,
W.J.Reifl. H.H.Becker, RDaniels, C.W.Otto,
A.Jacohi, I.J.Klein, F.Freiligrath", Köln 1852)
1735
1736
Engels an Wilhelm WolfF
in Zürich
[Manchester, I.Mai 1851] (D)
550
Marx an Roland Daniels
in Köln
[London, Mai 1851] (D)
553
II 521
Fragment (Auszug im Brief von Roland Daniels
an Marx vom I.Juni 1851)
1737
1738
1739
1740
1741
1742
1743
Engels an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
Manchester, 19. Juni 1851 (D)
554
Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
[London] 27. Juni 1851 (D)
558
Engels an Ernst Dronke
in Genf
Manchester, 9. Juli 1851 (D)
561
Marx an Joseph Weydemeyer
in Zürich
[London] 2.Aug. 1851 (D)
565
Engels an Wilhelm Wolff
in London
Manchester, 6. Aug. 1851 (D)
568
Engels an Joseph Weydemeyer
in Zürich
Manchester, 7. Aug. 1851 (D)
569
Marx an Hermann Ebner
in Frankfurt a.M.
[London, zweite Hälfte Aug. 1851] (D)
572
Fragment (auszugsweise Abschrift der österreichischen Polizei)
226
69*
Nr.
1744
1745
1746
1851, Sept. bis Dez.
Marx an Joseph Weydemeyer
in Zürich
[London] 11.Sept. [1851] (D)
Marx an die Redaktion der
„Allgemeinen Zeitung"
in Augsburg
London, 4. Okt. 1851 (D)
MEW
MEAB
27 579
70*
8 109
Marx an Amalie Daniels
in Köln
[London, zwischen dem
4. und 8. Okt. 1851] (D)
27 581
Nachschrift zu einem Brief von Jenny Marx
Zeitungsabdruck
1747
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
London, 16. Okt. 1851 (D)
582
Mit einer Nachschrift von Jenny Marx
1748
1749
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
London, 31.Okt. 1851 (D)
584
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, Anfang Dez. 1851] (D)
586
Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an
Joseph Weydemeyer vom 20. Dez. 1851)
1750
Marx an Hermann Ebner
in Frankfurt a.M.
[London, 2.Dez. 1851] (D)
Fragment (Anfang fehlt)
1751
Engels an Marie Blank
in London
Manchester, 15.Dez. 1851 (D)
587
'
592
227
Nr.
1851, Dez. bis 1852, Jan.
MEW
MEBW
1752
Engels an Jenny Marx
in London
[Manchester, 18.Dez. 1851] (D)
27 594
1365
1753
1754
1755
1756
1757
1758
1759
1760
1761
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
[London] 19.Dez. 1851 (D)
595
Marx an Ferdinand Freiligrath
in London
[London] 27.Dez. 1851 (D)
597
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
[London] I.Jan. 1852 (D)
28 471
Engels an Jenny Marx
in London
Manchester, 14. Jan. 1852 (D)
473
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
London, 16Jan. 1852 (D)
475
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
[London] 23.Jan. 1852 (D)
477
Engels an Joseph Weydemeyer
in New York
Manchester, 23. Jan. 1852 (D)
480
Marx an Ferdinand Freiligrath
m London
[London] 26.Jan. 1852 (D)
484
Marx/Engels an den
Redakteur der Zeitung
„The Times"
in London
London, 29. Jan. 1852 (E)
Entwurf
228
8 219
Kunst
Ü249
1371
251*
252*
Nr.
1762
1763
1764
1852, Jan. bis Febr.
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
[London] 30. Jan. 1852 (D)
MEW
28 486
Engels an Joseph Weydemeyer
in New York
[Manchester] 30. Jan. 1852 (D)
487
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
[London] 13.Febr. 1852 (D)
489
Mit einer Nachschrift von Jenny Marx
1765
1766
1767
1768
Engels an Joseph Weydemeyer
in New York
Manchester, 19. Febr. 1852 (D)
491
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
[London] 20. Febr. 1852 (D)
492
Marx an Ferdinand Lassalle
in Düsseldorf
London, 23. Febr. 1852 (D)
495
Engels an Joseph Weydemeyer
in New York
Manchester, 27.Febr. 1852 (D)
500
229
Engels an Joseph Weydemeyer
in New York
Manchester, 16. April 1852 (D)
Marx an Adolf Cluß
in Washington
London, 22,April 1852 (D)
1771
1772
1773
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
London, 25. März 1852 (D)
1770
Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer
vom 8. Mai 1852)
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, 23. April 1852] (D)
Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer
vom 6. Juni 1852)
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
London, 5. März 1852 (D)
1852, März bis April
1769
Nr.
517
515
513
510
28 503
MEW
83
MEAB
MEt
425
I.—12.
Aufl.
423
ab
13. Aufl.
II 522*
MEAW
58*
Br. Kop.
I 55*
Kunst
Nr.
1852, April bis Juli
MEW
1774
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
London, 3O.April 1852 (D)
28 518
1775
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, um den 10. Mai 1852] (D)
MEBW
521
Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß
an Joseph Weydemeyer vom 31. Mai 1852)
1776
1777
Marx/Engels an Joseph Weydemeyer
in New York
Manchester, 28. Mai 1852 (D)
525
Marx an Jenny Marx
in London
Manchester, 11. Juni 1852 (D)
527
I 432
Mit einer Nachschrift von Engels
Bisher datiert: 18. Juni 1852
1778
1779
Engels an Joseph Weydemeyer
in New York
Manchester, 11.Juni 1852 (D)
529
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[Manchester, vor dem
26.Juni 1852] (D)
534
(728)
Fragment (Auszug und Inhaltsangabe weiterer
Teile im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom B.Juli 1852)
17S0
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, 20. Juli 1852] (D)
Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an
Joseph Weydemeyer vom 6. Aug. 1852)
1781
Marx an Gottfried Kinkel
in London
[London] 22.Juli 1852 (D)
Entwurf und Wiedergabe im Brief von Marx an
Engels vom 6. Aug. 1852
535
,
538
100
450
231
Nr.
1782
1852, Juli bis Okt.
Marx an Gottfried Kinkel
in London
[London] 24. Juli 1852 (D)
Wiedergabe in den Briefen von Marx an
Engels vom 6. Aug. 1852 und Marx an Adolf Cluß
vom 30. Juli 1852
1783 ^ Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London] 30. Juli 1852 (D)
MEW
MEBW
28 540
101
I 450
539
Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an
Joseph Weydemeyer vom 16-Auy. 1852)
1784
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, Anfang Aug. 1852] (D)
545
Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyervom 15. Okt. 1852)
1785
1786
1787
Marx an Heinrich Brockhaus
in Leipzig
London, 19.Aug. 1852 (D)
546
Marx an Peter Imandt
in London
[London] 27. Aug. 1852 (D)
547
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London] 3.Sept. 1852 (D)
549
Fragment (Auszüge in den Briefen von Adolf Cluß an Joseph
Weydemeyer vom 28. Sept. 1852 und 26. März 1853)
1788
1789
1790
Marx an Adolf Cluß
in Washington
London, 5. Okt. 1852 (D)
552
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London] 8.0kt. 1852 (D)
553
Marx an A. Baron von Brüningk
in London
[London] 18.0kt. 1852 (D)
556
Entwurf
232
1852, Okt. bis Nov.
Nr..
1791
Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung
„The People's Paper"
in London
London, 28.0kt. 1852 (E)
MEW
8 379
Zeitungsabdruck
1792
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Morning Advertiser"
in London
London, 30.Okt. 1852 (E)
381
Zeitungsabdruck
1793
Marx an den Redakteur der
„New-York Daily Tribüne"
in New York
London, 16.Nov. 1852 (E)
392
Zeitungsabdruck
1794
Marx, Engels, Freiligrath und W.Wolff an den
Redakteur der Zeitung „The Morning Advertiser"
in London
London, 20. Nov. 1852 (E)
Zeitungsabdruck
Erklärung zum Abschluß des Kölner Prozesses
1795
1798
394
Engels an Marie Blank
in London
Manchester, 22.Nov. 1852 (D)
39 522
Marx an Karl Eduard Vehse
in Dresden
[London, Ende Nov. 1852] (D)
28 557
Entwurf
233
Nr.
1797
1852, Dez.
Marx an Jänos Bangya
in London
London, 3.Dez. 1852 (D)
Entwurf und Wiedergabe im Brief von Marx an Engels
vom 3. Dez. 1852
1798
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London] 7.Dez. 1852 (D)
MEW
28 558
201
560
Fragment (Auszüge in den Briefen von Adolf Cluß an
Joseph Weydemeyer vom 6. und 7. Jan. 1853)
1799
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London] 14. Dez. 1852 (D)
565
Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph
Weydemeyer vom 7. Jan. 1853)
1800
Marx an den Redakteur der
„New-York Daily Tribüne"
in New York
London, I4.Dez. 1852 (E)
8 478
Zeitungsabdruclc
1801
Marx an Gustav Zerffi
in Paris
London, 28.Dez. 1852 (D)
Gezeichnet mit Ch.Wilb'ems (Deckname von Marx)
234
Br.
Kap.
28 567
60*
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, 17.April 1853] (D)
1806
Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer
vom 3. Mai 1853)
Engels an Joseph Weydemeyer
in New York
Manchester, 12.April 1853 (D)
In der Handschrift: 25. März 1852
Marx an Adolf Cluß
in Washington
London, 25. März 1853 (D)
Fragment (Inhaltsangabe im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 14. Juni 1853)
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, etwa Mitte Febr. 1853] (D)
Fragment (Aus2ug im Brief von Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer
vom l7.Febr. 1853)
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London] 21. Jan. 1853 (D)
1853, Jan. bis April
1805
1804
1803
1802
Nr.
583
575
572
648
28 571
MEW
90*
MEAB
II 525
MEAW
II 1226*
Zur dt.
Gesch.
1.-3. Aufl.
1810
Fragment (Auszug und Inhaltsangabe weiterer Teile im Brief von
Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom 28,Juni 1853)
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, um den 14Juni 1853] (D)
589
733
646
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[Manchester, um den I.Mai 1853] (D)
1809
Fragment (Auszug und Inhaltsangabe weiterer Teile im Brief von
Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer vom l5.Mai 1853)
587
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
[London] 26. April 1853 (D)
1808
586
MEW
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, 26.April 1853] (D)
1853, April bis Juni
1807
Nr.
Nr.
1811
1853, Aug. bis Okt.
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Morning Advertiser"
in London
London, 3O.Aug. 1853 (E)
Zeitungsabdruck
1812
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The People's Paper"
in London
London, 7.Sept. [1853] (E)
Zeitungsabdruck und Auszüge im Brief von Marx an
Engels vom 3. Sept. 1853
1813
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London] 15.Sept. 1853 (D)
MEW
Br.
Kap.
9 294
28 281*
9 300
28284*
591
67*
Fragment (Auszug im Brief von Adolf Cluß an Joseph
Weydemeyer vom 3. Okt. 1853)
1814
1815
Marx an Karl Blind
in London
[London} 26.Sept. 1853 (D)
593
Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
[London, Anfang Okt. 1853] (D)
594
Fragment
1816
1817
Marx an Karl Blind
in London
London, 13.0kt. 1853 (D)
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, Mitte Okt. 1853] (D)
Fragment (Auszüge in den Briefen von Adolf Cluß an
Joseph Weydemeyer vom 2. und 4. Nov. 1853)
595
596
650
237
Nr.
1853, Nov. bis 1854, Dez.
1818
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, Mitte Nov. 1853] (D)
Fragment (Auszug und Inhaltsangabe weiterer
Teile im Brief von Adolf Cluß an Joseph
Weydemeyer vom 7. Dez. 1853)
1819
Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, 28.Nov. 1853] (D)
MEW
MEAW
Alltag
II451
251
Bureau
28 598
734
652
Fragment (Auszüge und Inhaltsangabe
weiterer Teile im Brief von Adolf Cluß an
Joseph Weydemeyer vom l2.Dez. 1853)
1820
1821
Marx an das Arbeiterparlament
in Manchester
London, 9.März 1854 (E)
10 125
Engels an den Redakteur der Zeitung
„The Daily News" Henry John Lincoln
in London
Manchester, 30. März 1854 (E)
28 600
Entwurf
1822
1823
1824
238
Marx an Ferdinand Lassalle
in Düsseldorf
London, 6. April 1854 (D)
604
Marx an Ferdinand Lassalle
in Düsseldorf
London, I.Juni 1854 (D)
607
Marx an Moritz Eisner
in Breslau
London, 2O.Dez. 1854 (D)
610
73*
Nr.
1825
1855, Jan. bis 1856, Juni
Marx an Ferdinand Lassalle
in Düsseldorf
[London] 23.Jan. 1855 (D)
MEW
Fam. Marx
28 612
Fragment (Schluß fehlt)
1826
1827
1828
1829
1830
1831
1832
1833
1834
Marx an Moritz Eisner
in Breslau
[London] 17.Aprill855(D)
616
Marx an Ferdinand Lassalle
in Paris
London-Camberwell, 28. Juli 1855 (D)
617
Marx an Amalie Daniels
in Köln
London-Camberwell, 6. Sept. 1855 (D)
618
Marx an Moritz Eisner
in Breslau
London-Camberwell, 11.Sept. 1855 (D)
620
Marx an Moritz Eisner
in Breslau
Manchester, 8.Nov. 1855 (D)
622
Marx an Ferdinand Lassalle
in Düsseldorf
Manchester, 8. Nov. 1855 (D)
624
Engels an Wilhelm Steffen
in Brighton
Manchester, 15.April 1856 (D)
29 531
Marx an Jenny Marx
in Trier
Manchester, 21. Juni 1856 (D)
532
Marx an Isaac Ironside
in Sheffield
Manchester, 21. Juni 1856 (E)
537
71
Entwurf (unvollendet)
239
Nr.
1835
1856, Juli bis 1857, Dez.
Marx an William Cyples
in Sheffield
[London] 22.Juli 1856 (E)
Wiedergabe im Brief von Marx an
Engels vom 28. Juli 1856
1836
1837
MEW
MEBW
29 539
64
n 177
Marx an Jenny Marx
in Trier
[London] 8.Aug. 1856 (D)
540
Marx an Charles Dobson Collet
in London
London, 11. Aug. 1856 (E)
541
Entwurf
1838
Marx an Charles Dobson Collet
in London
[London] 23. Okt. 1856 (E)
542
Entwurf
1839
Marx an Charles Dobson Collet
in London
[London] 25.März 1857 (E)
543
Entwurf
1840
1841
Engels an Jenny Marx
in London
[Manchester, um den
16. April 1857] (D)
544
Marx an Konrad Schramm
in St.Helier
London, 8.Dez. [1857](D)
545
Nachschrift zu einem Brief von Jenny Marx
an Konrad Schramm
1842
240
Marx an Ferdinand Lassalle
in Düsseldorf
London, 21.Dez. 1857 (D)
547
II 230
Marx an Ferdinand Lassalle
in Düsseldorf
London, 22. Febr. 1858 (D)
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 11. März 1858 (D)
Engels an Jenny Marx
in London
Manchester, 14.April 1858 (D)
1844
1845
1858, Febr. bis April
1843
Nr.
555
553
29 549
MEW
II 391
MEBW
123*
MEAB
86*
80*
Br. Kap.
223*
213*
ab
4. Aufl.
Krit. P ol. Ök.
1.-3.
Aufl.
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 31.Mai 1858 (D)
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, lO.Juni 1858 (D)
Marx an den Redakteur der Zeitschrift „Die Neue Zeit"
in London
[London, nicht später als 12. Juli 1858] (D)
1849
1850
1851
1852
Engels an Jenny und Laura Marx
in London
Manchester, 1 I.Mai 1858 (D)
1848
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 12.Nov. 1858 (D)
Zeitungsabdruck
Engels an Jenny Marx
in London
Manchester, 1 I.Mai 1858 (D)
Entwurf
Engels an Rudolf Schramm
in London
Manchester, 6. Mai 1858 (D)
1858, Mai bis Nov.
1847
1846
Nr.
566
564
562
560
559
558
29 557
MEW
93*
Br. Kap.
396
-II 396
MEBW
230*
221*
ob
4. Aull.
Krit.P ol.ök.
1.-3.
Aull.
öS
574
575
39 525
29 579
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 2.Febr. 1859 (D)
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 4. Febr. 1859 (D)
Marx an Franz Duncker
in Berlin
London, 23.Febr. 1859 (D)
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 23. Febr. 1859 (D)
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 25,Febr. 1859 (D)
1855
1856
1857
1858
1859
580
570
29 568
MEW
Marx an Joseph Weydemeyer
in Milwaukee
London, 1. Febr. 1859 (D)
Entwurf (unvollendet)
Engels an Ferdinand Freiligrath
in London
Manchester, 25. Jan. 1859 (D)
1859, Jan. bis Febr.
1854
1853
Nr.
135*
MEAB
94*
Br. Knp.
233*
225*
ab 4.
Aufl.
Krit.P ol. Ölt.
1.-3.
Aufl.
II 254*
Kunst
Engels an Ferdinand Lassalle
in Berlin
Manchester, 14. März 1859 (D)
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 16. März 1859 (D)
Marx an Franz Duncker
in Berlin
[London] 17. März 1859 (D)
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 28. März 1859 (D)
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 4.April 1859 (D)
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 19. April 1859 (D)
Engels an Elisabeth Engels
in Engelskirchen
Manchester, 20. April 1859 (D)
1861
1862
1863
1864
1865
1866
1859, März bis April
1860
Nr.
594
590
589
29 586
39 526
584
29 582
MEW
137*
MEAB
II 550*
MEAW
1600*
Zur dl.
Gesch.
1.-3. Aufl.
I 179*
Kunst
es
1873
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London] 10.Junil859(D)
Marx an Franz Duncker
in Berlin
London, 28.Mai 1859 (D)
Marx an Franz Duncker
in Berlin
London, 2.Juni 1859 (D)
1871
1872
Marx an Franz Duncker
in Berlin
London, 21.Mai [1859] (D)
1870
29 606
529
528
39 527
600
Engels an Ferdinand Lassalle
in Berlin
Manchester, 18. Mai 1859 (D)
1869
Fragment
599
Marx an Max Friedländer
in Wien
London, 16.Mai 1859 (D)
1868
29 598
MEW
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 5.Mai 1859 (D)
18S9, Mai bis Juni
1867
Nr.
139*
MEAB
II 554
MEAW
I 602*
Zur dt.
Gesch.
1.-3. Aufl.
I 182*
Kunst
Nr.
1874
1875
1876
1859, Juni bis Nov.
MEW
Marx an Franz Duncker
in Berlin
Manchester, 22. Juni [1859] (D)
39 530
Marx an Wilhelm Liebknecht
in London
London, 17.Sept. 1859 (D)
29 607
Marx an Bertalan Szemere
in Paris
London, 26.Sept. 1859 (E)
Br.Kap.
MEBW
Vom
610
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von
Marx)
1877
1878
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London [2. Okt. 1859] (D)
612
Marx an Bertalan Szemere
in Paris
London, 8. Okt. 1859 (E)
614
Gezeichnet mit Williams (Deckname von
Marx)
1879
1880
1881
246
Marx an den Redakteur der
„Allgemeinen Zeitung" in Augsburg
London, 19.0kt. 1859 (D)
Engels an Jenny Marx
in London
Manchester, 5.Nov. 1859 (D)
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 6.Nov. 1859 (D)
14 687
30 466
II 529
29 616
618
100*
363*
Marx an Ferdinand Freiligrath
in London
[London] 23.Nov. 1859 (D)
Marx an Ferdinand Freiligrath
in London
[London, 28.Nov. 1859] (D)
1886
1887
1888
632
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London] 22. Nov. 1859 (D)
1885
Engels an Jenny Marx
in London
Manchester, 22. Dez. 1859 (D)
Wiedergabe im Brief von Marx an Engels vom lO.Dez. 1859
629
Engels an Emil Engels
in Engelskirchen
Manchester, 16.Nov. 1859 (D)
1884
636
635
522
627
626
29 623
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London] 15. Nov. 1859 (D)
1883
MEW
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 14. Nov. 1859 (D)
1859, Nov. bis Dez.
1882
Nr.
550
II 545
MEBW
368*
Vo B t
269*
II 264*
Kunst
Nr.
1889
1860, Jan. bis Febr.
Marx an Bertalan Szemere
in Paris
London, 12.Jan. 1860 (E)
MEW
Vogt
30 437
Gezeichnet mit A.W[ilIiams] (Deckname von Marx)
1890
1891
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 3O.Jan. 1860 (D)
438
Marx an Bertalan Szemere
in Paris
London, 31. Jan. 1860 (E)
440
Gezeichnet mit A-Williams] (Oeckname von Marx)
1892
Marx an Joachim Lelewel
in Brüssel
London, 3. Febr. 1860 (F)
442
Entwurf
1893
1894
1895
1896
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Free Press"
in London
London, 4. Febr. 1860 (E)
Marx an die Redaktion der „Volks-Zeitung"
in Berlin
London, 6. Febr. 1860 (D)
14 694
696
Marx an Franz Duncker
in Berlin
London, 6. Febr. 1860 (D)
30 443
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Daily Telegraph"
in London
London, 6. Febr. 1860 (E)
14 697
Zeitungsabdruck
1897
Marx an Ferdinand Freiligrath
in London
London, 8. Febr. 1860 (D)
1898
Marx an Justizrat Weber
in Berlin
London, 13.Febr. 1860 (D)
248
370
30 444
448
372
Nr.
1899
1900
1901
1902
1860, Febr.
MEW
Engels an Franz Duncker
in Berlin
Manchester, 20. Febr. 1860 (D)
30 454
Engels an Ferdinand Lassalle
in Berlin
Manchester, 2O.Febr. 1860 (D)
455
Marx an Justizrat Weber
in Berlin
Manchester, 21.Febr. 1860 (D)
457
Marx an die Redaktion der
„Allgemeinen Zeitung"
in Augsburg
Manchester, 21.Febr. 1860 (D)
14 698
Von
373
249
CD
1909
1908
1907
1906
1905
1904
1903
Nr.
Marx an Ferdinand Freiligrath
in London
Manchester, 29.Febr. 1860 (D)
Entwurf
Marx an Muzembini
in London
Manchester, 27. Febr. 1860 (E)
Entwurf
Marx an Karl Schapper
in London
Manchester, 27. Febr. 1860 (D)
Entwurf
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
Manchester, 23. Febr. 1860 (D)
Marx an Justizrat Weber
in Berlin
Manchester, 24. Febr. 1860 (D)
Marx an Wilhelm Liebknecht
in London
Manchester, 27.Febr. 1860 (D)
In der Handschrift: 23.Febr. 1850 j
Marx an Ferdinand Freiligrath
in London
Manchester, 23. Febr. 1860 (D)
1860, Febr.
488
487
485
484
465
463
30 459
MEW
144*
MEAB
377*
374
Vogt
275*
II 272*
Kunst
Nr.
1910
1911
1912
MEW
Vogt
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
Manchester, 3. März 1860 (D)
30 496
382*
Marx an Justizrat Weber
in Berlin
Manchester, 3. März 1860 (D)
500
Marx an Charles Dobson Collet
in London
Manchester, 7. März 1860 (E)
512
1860, März
Abschrift von Marx' Hand
1913
Marx an Bertalan Szemere
in Paris
Manchester, 13. März 1860 (E)
514
Abschrift von Marx' Hand
Gezeichnet mit Williams (Deckname von Marx)
1914
1915
Marx an Lucien-Leopold-Jottrand
in Brüssel
Manchester, 13.März 1860 (E)
515
Engels an Ferdinand Lassalle
in Berlin
Manchester, 15. März 1860 (D)
517
In der Handschrift: 15.Februar 1860
Bisher datiert: Mär? 1860
1916
Marx an Justizrat Weber
in Berlin
London, 27.März 1860 (D)
519
251
Nr.
1860, April
MEW
1917
Marx an Bertalan Szemere
in Paris
London, 4. April 1860 (E)
30 520
Kunst
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx)
1918
1919
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 9.April 1860 (D)
521
Marx an Georg Lommel
in Genf
[London] 9. Aprill 860 (D)
523
Entwurf
1920
1921
1922
1923
252
Marx an Johann Philipp Becker
m Paris
London, 9. April 1860 (D)
526
Engels an Emil Engels
in Engelskirchen
Manchester, 1 I.April 1860 (D)
528
Marx an Justizrat Weber
in Berlin
London, I3.April 1860 (D)
529
Marx an Mor Perczel
in St. Helier
London, 16.April 1860 (D)
39 531
II 305*
Nr.
1924
1860, April
Engels an Gottfried Ermen
in Manchester
Manchester, 19. April 1860 (E)
MEW
30 530
Entwurf
1925
1926
Marx an Justizrat Weber
in Berlin
London, 21. April 1860 (D)
531
Marx an Georg Rheinländer
in London
[London] 24. April 1860 (D)
532
Mit einer Notiz, wahrscheinlich von Georg Rheinländer
1927
1928
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 24.April 1860 (D)
533
Marx an Justizrat Weber
in Berlin
London, 24.April 1860 (D)
535
Bisher datiert: 27. April 1860
1929
Engels an Emil Engels
in Barmen
Manchester, 25. April 1860 (D)
536
Telegramm
253
Nr.
1930
1860, Mai bis Aug.
Marx an Eduard Fischel
in Berlin
[London] 8.Mai 1860 (D)
MEW
MEBW
30 537
Abschrift von Marx' Hand
1931
1932
Marx an Carl Siebel
in Manchester
[London] 15.Mai [1860] (D)
677
Marx an Eduard Fischel
in Berlin
[London] I.Juni 1860 (D)
538
Abschrift von Marx' Hand
1933
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London, um den 2. Juni 1860] (D)
540
Bisher datiert: [2.Juni 1860]
1934
Marx an Bertalan Szemere
in Paris
[London] 2. Juni 1860 (E)
550
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx)
1935
Marx an Johann Philipp Becker
in Paris
[London] 23. Juni 1860 (D)
552
In der Handschrift: 23.Jan. 1860
1936
193T
254
Marx an Justizrat Weber
in Berlin
London, 2. Aug. 1860 (D)
553
Engels an Jenny Marx
in London
Manchester, 15. Aug. 1860 (D)
554
n 6i2
Nr.
1938
1860, Aug. bis Nov.
Marx an Justizrat Weber
in Berlin
London, 20. Aug. 1860 (D)
MEW
30 556
Mit dem Entwurf der Antwort Justizrat Webers
1939
Marx an Bertalan Szemere
in Paris
London, 21. Aug. 1860 (E)
557
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx)
1940
1941
1942
1943
Engels an die Redaktion der „Allgemeinen
Militär-Zeitung"
in Darmstadt
Manchester, 24. Aug. 1860 (D)
559
Marx an Ferdinand Lassalle
in Aachen
London, 7.Sept. 1860 (D)
561
Marx an Ferdinand Lassalle
in Aachen
[London] 15.Sept. 1860 (D)
564
Marx an Ferdinand Lassalle
in Aachen
[London, 15.Sept. 1860] (D)
567
Zusatz zu einem Brief von Ferdinand Freiligrath an
Marx vom 15. Sept. 1860
1944
1945
1946
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London] 2.0kt. 1860 (D)
568
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London] 23. Okt. 1860 (D)
570
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 5.Nov. 1860 (D)
571
255
Nr.
1947
1948
1949
1860, Nov. bis 1861, Febr.
MEW
Marx an Bertalan Szemere
in London
[London] 2I.Nov. 1860 (E)
30 572
Marx an Bertalan Szemere
in London
[London] 22.Nov. 1860 (E)
573
Marx an Franz Duncker
in Berlin
London, 24.Nov. 1860 (D)
574
MEBW
Mit einem Zusatz von Franz Duncker vom 28. Nov.
1860 für Ferdinand Lassalle
1950
Marx an den Redakteur der „Reform"
in Berlin
London, 24.Nov. 1860 (D)
115
II 636
Beilage zum Brief an Engels vom 26. Nov. 1860
1951
1952
1953
1954
1955
1956
1957
256
Marx an Carl Siebel
in Elberfeld
London, 3.Jan. 1861 (D)
575
Marx an Carl Siebel
in Barmen
[London] 3.Jan. 1861 (D)
576
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 16. Jan. 1861 (D)
577
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London] 28Jan. 1861 (D)
580
Marx an Ferdinand Freiligrath
in London
[London] 7.Febr. 1861 (D)
581
Engels an Elisabeth Engels
in Barmen
Manchester, 13.Febr. 1861 (D)
582
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London] I5.Febr. 1861
584
150*
MEW
Bureau
Engels an Elisabeth Engels
in Barmen
Manchester, 27. Febr. 1861 (D)
30 585
40*
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
Zalt-Bommel, 7.März 1861 (D)
587
Nr.
1958
1959
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1861, Febr. bis April
Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten
Freiherrn von Zedlitz-Neukirch
in Berlin
Berlin, 19.März 1861 (D)
15 623
Marx an Antoinette Philips
in Zalt-Bommel
Berlin, 24.März 1861 (E)
30 589
Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten
Freiherrn von Zedlitz-Neukirch
in Berlin
Berlin, 25'. März 1861 (D)
15 624
Marx an Carl Siebel
in Barmen
Berlin, 28.März 1861 (D)
30 592
Marx an Carl Siebel
in Barmen
[Berlin] 2.April 1861 (D)
593
Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten
Freiherrn von Zedlitz-Neukirch
in Berlin
Berlin, 6.April 1861 (D)
Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten '
Freiherrn von Zedlitz-Neukirch
in Berlin
Berlin, 11. April 1861 (D)
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
Berlin, I2.April 1861 (D)
15 627
636
30 690
Vollmacht
17
Mant/Eneels-Verzeichnis II
257
Nr.
1968
1969
1861, April bis Nov.
Marx an Antoinette Philips
in Zalt-Bommel
Elberfeld, 13. April 1861 (E)
Engels an das Direktorium der SchillerAnstalt
in Manchester
[Manchester, um den 3. Mai 1861] (D)
MEW
Kunst
30 594
596
Entwurf
1970
Marx an Lion Philips
in Zalt-Bommel
London, 6.Mai 1861 (D)
599
In der Handschrift: 6. Mai 1851
1971
1972
1973
1974
1975
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 8.Mai 1861 (D)
602
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London] 29.Mai 1861 (D)
605
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London] II.Juni 1861 (D)
607
Marx an Antoinette Philips
in Zalt-Bommel
[London] 17.Julil861 (E)
609
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London] 22.Juli 1861
613
In der Handschrift: 22. Juli 1862
1976
1977
258
Marx an Antoinette Philips
in Zalt-Bommel
[London] 24.Sept. 1861 (E)
616
Marx an Louis Watteau
in Brüssel
[London] lO.Nov. 1861 (F)
617
1219*
Nr.
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1862, Jan. bis Aug.
Marx an Josef Valentin Weber
in London
[London] 15Jan. [1862] (D)
MEW
MEAB
Br.
Kap.
30 618
Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 26. Febr. 1862 (D)
619
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 28.April 1862 (D)
621
Engels an Carl Siebel
in Barmen
Manchester, 4. Juni 1862 (D)
624
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
[London] 16. Juni 1862 (D)
626
Engels an Ferdinand Lassalle
in London
Manchester, 23.Juli 1862 (D)
629
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 13. Aug. [1862] (D)
630
152*
103*
259
Nr.
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
260
1862, Aug. bis Dez.
Marx an Ferdinand Lassalle
in Wildbad
London, 14.Aug. 1862 (D)
MEW
Br.
Kap.
Kugelmann
113*
17
30 631
Marx an den Präsidenten der Weltausstellung Wilhelm Schwarz
in London
London, 19. Aug. 1862 (D)
632
Marx an Ferdinand Lassalle
in Zürich
London, 20. Aug. [1862] (D)
633
Engels an Ferdinand Lassalle
in Berlin
Manchester, 21 .Aug. 1862 (D)
634
Marx an Wilhelm Wolff
in Manchester
[London] 4. Okt. 1862 (D)
635
Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 7.Nov. 1862 (D)
636
Marx an Ferdinand Freiligrath
in London
[London] 15.Dez. 1862 (D)
638
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 28.Dez. 1862 (D)
639
Nr.
1863, April bis 1864, Mai
MEW
1993
Marx an die Redaktion der „Berliner Reform"
in Berlin
London, I3.April 1863
15 575
Farn.
Marx
Zeitungsabdruck
1994
Marx an Josef Valentin Weber
in London
[London] 22. April 1863 (D)
1995
Marx an Jenny Marx
in London
Trier, 15.Dez. 1863 (D)
643
Marx an Ferdinand Freiligrath
in London
Zalt-Bommel, 23.Dez. 1863 (D)
645
1996
1997
Engels an den Redakteur des „Manchester
Guardian"
in Manchester
[Manchester, vor dem lö.Febr. 1864] (E)
30 642
77
15 578
Zeitungsabdruck
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Marx an Lion Philips
in Zalt-Bommel
London, 20. Febr. [1864] (D)
30 646
Marx an Lion Philips
in Aachen
London [29.März 1864] (D)
649
Marx an Lion Philips
in Zalt-Bommel
London, H.April 1864 (D)
652
Marx an Jenny Marx
in London
[Manchester] 9.Mai 1864 (D)
655
Marx an Jenny Marx
in London
[Manchester] lO.Mai 1864 (D)
656
Marx an Jenny Marx
in London
[Manchester] B.Mai 1864 (D)
659
261
Nr.
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
262
1864, Mai bis Sept.
Marx an Jenny Marx (Tochter)
in London
[Manchester] 17. Mai 1864 (E)
MEW
30 661
Engels an Hermann Engels
in Barmen
Manchester, 24.Mai 1864 (D)
663
Marx an Lion Philips
in Zalt-Bommel
London, 25. Juni 1864 (D)
665
Marx an Ferdinand Freiligrath
in London
[London] 12Juli 1864 (D)
668
Marx an Lion Philips
in Zalt-Bommel
London, 17.Aug. 1864 (D)
669
Marx an Jenny Marx
in Brighton
[London] 2.Sept. 1864 (D)
671
Marx an Sophie von Hatzfeldt
in Berlin
London, 12.Sept. 1864 (D)
673
Engels an Hermann Engels
in Barmen
Manchester, 2. Nov. 1864 (D)
Engels an Joseph Weydemeyer
in St. Louis
Manchester, 24. Nov. 1864 (D)
Marx an Sophie von Hatzfeldt
in Berlin
[London] 26.Nov. 1864 (D)
Marx an Sophie von Hatzfeldt
in Berlin
London, 28.Nov. 1864 (D)
Marx an den Redakteur des „Beobachters"
in Stuttgart
London, 28.Nov. 1864 (D)
2014
2015
2016
2017
Fragment (Abschrift)
Marx an Sophie von Hatzfeldt
in Berlin
London, 16.0kt. 1864 (D)
Entwurf
Marx an Carl Klings
in Solingen
London, 4. Okt. 1864 (D)
1864, Okt. bis Nov.
2013
2012
2011
Nr.
16 21
427
426
423
420
419
31 417
MEW
179*
MEAB
17
IAA
in Dt.
18
Gründung
IAA
Marx an Lion Philips
in Zalt-Bommel
London, 29.Nov. 1864 (D)
Marx an Sophie von Hatzfeldt
in Berlin
London, 22.Dez. 1864 (D)
2021
2022
2023
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 29.Nov. 1864 (D)
2020
Marx an Carl Siebel
in Elberfeld
London, 22. Dez. 1864 (D)
Entwurf
Marx an Joseph Weydemeyer
in St. Louis
London, 29.Nov. 1864 (D)
Kopie; geschrieben von Jenny Marx
Zeitungsabdruclc
Marx an den Redakteur des „Beobachters"
in Stuttgart
London, 28. Nov. 1864 (D)
1864, Nov. bis Dez.
2019
2018
Nr.
436
434
431
430
31 428
16 22
MEW
II 1241*
Zur dt.
Gesch.
l.-3.Autl.
20
Kuge mann
I.Aufl. 2. Aufl.
22
IAA
in Dt.
99
81
79
76
Gründun?
IAA
87*
Prol.
Int.
Kl
2028
2027
Zeitungsabdruck
ÜberP. J.Proudhon
Marx an Johann Baptist von Schweitzer
in Berlin
London, 24.Jan. 1865 (D)
Entwurf
Marx an Johann Baptist von Schweitzer
in Berlin
London, 16.Jan. 1865 (D)
16 25
444
442
Marx an Jenny Marx (Tochter)
in London
Manchester, 11.Jan. 1865 (E)
2026
Fragment (Schluß fehlt)
440
Engels an Rudolf Engels
in Barmen
[Manchester] lO.Jan. 1865 (D)
2025
31 438
MEW
Marx an Hermann Jung
in London
Manchester [um den 8.Jan. 1865] (E)
1865, Jan.
2024
Nr.
181
MEAB
364
1.-12.
Aufl.
362
ab 13.
Aufl.
iS I
III
MEAW
1221*
435*
Kunst
Engels an Otto Meißner
in Hamburg
Manchester, 22. Febr. 1865 (D)
Marx/Engels an die Redaktion des „SocialDemokrat"
London und Manchester, 23. Febr. 1865 (D)
2032
2033
Entwurf (Beilage zu Marx' Brief an Engels vom
18. Febr. 1865)
Zeitungsabdruck
Marx an Victor Le Lubez
in London
[London] 15. Febr. 1865 (E, F)
Fragment (Auszug im Brief von Marx an Engels
vom m.Febr. 1865)
Marx an Johann Baptist von Schweitzer
in Berlin
[London, 13.Febr. 1865] (D)
2031
2030
Marx/Engels an die Redaktion des „SocialDemokrat"
in Berlin
London und Manchester [6.Febr. 1865] (D)
2029
Entwurf (Beilage zu Marx' Brief an Engels vom
6.Febr. 1865)
Zeitungsabdruck
186S, Febr.
Nr.
16 77
79
449
447
31445
31 60
16 35
MEW
196
192
MEAB
m
MEAW
31
29
28
IAA
in Dt.
451
456
458
Engels an Carl Siebel
in Elberfeld Manchester, 27. Febr. 1865 (D)
Engels an Joseph Weydemeyer
in St. Louis
Manchester, 10. März 1865 (D)
2036
2037
31 83
450
MEW
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 23.Febr. 1865 (D)
Fragment (Auszug im Brief von Marx an Engels
vom 25.Febr. 1865)
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Hannover
[London, 23. Febr. 1865] (D)
1865, Febr. bis März
2035
2034
Nr.
197
MEAB
428*
426*
ab 13.
Aufl.
MEA S II
1.-12.
Aufl.
1248*
II 1245*
Zur dt.
Gesch.
1.-3. Aufl.
38
32
IAA
in Dt.
21
Kuge mann
2. Aufl.
I.Aufl.
Nr.
2038
2039
1865, März bis Mai
Marx an Hermann Jung
in London
[London] B.März 1865 (E)
Engels an Friedrich Albert Lange
in Duisburg
Manchester, 29.März 1865 (D)
MEW
31 463
465
Abschrift von unbekannter Hand
2040
2041
2042
Marx an Sophie von Hatzfeldt
in Berlin
London, lO.April 1865 (D)
469
Marx an Hermann Jung
in London
[London] B.April 1865 (E)
470
Marx an Leon Fontaine
in Brüssel
London, 15.ApriI 1865 (F)
473
Entwurf
2043
2044
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 25.April 1865 (D)
474
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
[London, zwischen dem 9. und
25.Mai 1865] (D)
475
Bisher datiert: [Ende Nov. 1864]
268
MEAB
201
Nr.
2045
2046
1865, Juni bis Sept.
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
[London] 24. Juni 1865 (D)
Marx an eine seiner Töchter
in London
[London] 3. Juli 1865 (E)
MEW
Farn.
Marx
31 476
477
83
Gezeichnet mit Dr. Wunderlich
Mutmaßlicher Empfänger: Eleanor Marx
2047
Marx an Leon Fontaine
in Brüssel
[London] 25.Juli 1865 (F)
478
Entwurf
2048
2049
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 11.Sept. 1865 (D)
480
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 2O.Sept. 1865 (E)
481
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx)
2050
2051
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
Manchester, 21. Sept. 1865 (D)
482
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 3O.Sept. [1865] (D)
483
269
Nr.
2052
2053
2054
2055
1865, Nov.
Marx an Salomon Fuld
in Frankfurt a. Main
London, 9.Nov. 1865 (D)
MEW
31 484
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 15.Nov. 1865 (E)
485
Marx an Hermann Jung1
in London
[London] 20.Nov. 1865 (E, F)
486
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 21.Nov. 1865 (E)
488
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname
von Marx)
2056
Marx an Cesar De Paepe
in Brüssel
[London, vor dem 25.Nov. 1865]
(F)
Fragment (Auszug im Protokoll der Sitzung
der Brüsseler Sektion der IAA vom
25.Nov. 1865)
270
IAA
in Dt.
491
91
500
Marx an Friedrich Leßner
in London
[London] H.Febr. 1866 (D)
2061
Marx an Jenny Marx (Tochter)
in London
Margate, 16. März 1866 (E)
501
499
Marx an Sigfrid Meyer
in Berlin
[London] 24. Jan. 1866 (D)
2060
2062
497
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 15. Jan. 1866 (D)
2059
Mit einer Notiz Friedrich Leßners vom Jan. 1901
495
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 15.Jan. 1866 (D)
2058
31 492
MEW
Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
London [um den B.Jan. 1866] (D)
1866, Jan. bis März
2057
Nr.
207*
MEAB
85
Fam.
Marx
26
26
Kuge mann
I.Aufl. 2. Aufl.
99
96
IAA
in Dt.
Engels an Hermann Engels
in Barmen
Manchester, 22. März 1866 (D)
Engels an Hermann Engels
in Barmen
Manchester, ö.April 1866 (D)
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
Margate, 6.April 1866 (E)
2067
2068
Gezeichnet mit Meister (Spitzname von Marx)
Marx an Laura Marx
in London
Margate, 20. März 1866 (E)
Neben Engels unterzeichnet von J.G. Wehner und A.Burkhard
Gedrucktes Zirkular
Das Direktorium an alle Mitglieder der Schiller-Anstalt
in Manchester
Manchester, 19. März 1866 (D)
Gezeichnet mit Bloch (d. i. Marx)
Marx an Antoinette Philips
in Zalt-Bommel
Margate, 18. März 1866 (E)
1866, März bis April
2066
2065
2064
2063
Nr.
513
511
509
506
598
31 503
MEW
87
Fam.
Marx
25
Schwiegersohn
IAA
in Dt.
2072
2071
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 4. Mai 1866 (E)
2070
Marx an Paul Lafargue
in London
London, 13. Aug. 1866 (F)
I2.Jan. 1878)
Fragment (Auszug im Brief von Engels an Enrico Bignami vom
Engels an einen Unbekannten
in [...?...]
.
[Manchester, etwa zweite Maihälfte 1866] (D)
Gezeichnet mit A.Williams (Deckname von Marx)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
Margate, 6. April 1866 (D)
1866, April bis Aug.
2069
Nr.
31 518
19 113
516
31 514
MEW
Farn.
Marx
28
28
2. Aufl.
Kuge Imann
I.Aufl.
30
Schwiegersohn
115
IAA
in Dt.
528
529
Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
[London] 31. Aug. 1866 (D)
Marx an Laura Marx
in Hastings
[London, Sept. 1866] (E)
Marx an Jenny Marx (Tochter)
in Hastings
[London] 5.Sept. 1866 (E)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 9. Okt. 1866 (D)
2076
2077
2078
2079
In der Handschrift: 9.Nov. 1866
523
Marx an Laura Marx
in Hastings
[London] 28.Aug. 1866 (E)
2075
526
524
522
Engels an Emil Engels
in Engelskirchen
Manchester, 23. Aug. 1866 (D)
2074
31 520
MEW
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 23.Aug. 1866 (D)
1866, Aug. bis Okt.
2073
Nr.
215
MEAB
432*
430*
ab
B.Aull.
ME \SI1
1.-12.
Aufl.
92
Fam.
Marx
31
29
1. Au«.
31
29
2. Aufl.
Kuge Imann
92*
Prol.
Int.
35
33
Schwiegersohn
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 13.0kt. 1866 (D)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 25.0kt. 1866 (D)
Marx an Francis Lafargue
in Bordeaux
London, 12.Nov. 1866 (F)
Marx an Paul Lafargue
in London
[London] 7. Dez. 1866 (F)
2081
2082
2083
1866, Okt. bis Dez.
2080
Nr.
538
536
535
31 533
MEW
131*
Br.Kap.
35
33
I.Aufl-
35
33
2. Aufl.
Kuge mann
43
41
Schwiegersohn
540
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
Hamburg, 16.April 1867 (D)
2086
541
542
544
546
Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
Hannover, 17. April 1867 (D)
Marx an Sigfrid Meyer
in New York
Hannover, 30. April 1867 (D)
Marx an Ludwig Büchner
in Darmstadt
Hannover, I.Mai 1867 (D)
Marx an Jenny Marx (Tochter)
in London
Hannover, 5. Mai 1867 (E)
2087
2088
2089
2090
Telegramm
31 539
16 205
MEW
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London, 18.Febr. 1867] (D)
Zeitungsabdruck
Marx an die Redaktion der „Zeitung für Norddeutschland"
in Hannover
London, 18. Febr. 1867 (D)
1867, Febr. bis Mai
2085
2084
Nr.
217
MEAB
134*
133*
133*
Br. Kap.
94
Fam.
Marx
36
37
I.Aufl.
36
36
2. Aufl.
Kuge mann
Das Direktorium der Schiller-Anstalt an die Unterzeichner
zum Fonds für den Bau einer neuen Schiller-Anstalt
in Manchester
Manchester, 28. Juni 1867 (D)
2093
Marx an Ferdinand Freiligrath
in London
[London] 20.Juli 1867 (D)
2095
Abschrift von Marx* Hand
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 13Julil867(D)
2094
Neben Engels unterzeichnet von J.G. Wehner und A.Davisson
Gedrucktes Zirkular
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, lO.Juni 1867 (D)
Gezeichnet mit Meister Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Laura Marx
in London
Hannover, l3.Mai 1867 (E)
1867, Mai bis Juli
2092
2091
Nr.
554
552
601
550
31 548
MEW
97
Fam.
Marx
39
37
37
2. Au'l.
Kuge mann
l.Aufl.
44
Schwiegersohn
Nr.
2096
2097
2098
2099
2100
2101
2102
2103
2104
2105
1867, Aug. bis Nov.
Ku*e mann
Br. Kap.
Marx an einen Buchhändler
(unbekannt)
in London
[London] 14. Aug. 1867 (E)
31 555
Marx an Auguste Vermorel
in Paris
London, 27.Aug. 1867 (F)
556
Marx an Sigfrid Meyer
in New York
London, 27.Aug. 1867 (D)
558
Engels an Laura Marx
in London
Manchester, 23. Sept. 1867 (D)
559
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 11. Okt. 1867 (D)
560
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
Manchester, 12.0kt. 1867 (D)
563
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 15. Okt. 1867 (D)
564
Engels an Hermann Meyer
in Liverpool
Manchester, 18.0kt. 1867 (D)
566
151*
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
Manchester,8.und20.Nov.l867(D)
567
151*
Marx an Carl Siebel
auf Madeira
London, lO.Nov. 1867 (D)
570
Eintragung ins Widmungsexemplar des
Ersten Bandes des «Kapitals**
Rückübersetzung aus dem Russischen,
da das deutsche Original nicht auffindbar
278
MEW
151*
I.Aufl.
2. Aufl.
41
41
44
44
Nr.
2106
2107
1867, Nov. bis Dez.
Engels an Hermann Engels
in Barmen
Manchester, 28. Nov. 1867 (D)
Marx an Victor Schily
in Paris
London, 30.Nov. 1867 (D)
Kuge mann
MEW
MEAW
31 571
m
Br.Kap.
573
153*
575
153*
I.Aufl.
2. Aufl.
45
45
47
47
Gezeichnet mit A. Williams
(Deckname von Marx)
2108
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 30. Nov. 1867 (D)
Mit einer Nachschrift von Eleanor
Marx
2109
2110
2111
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 7.Dez. 1867 (D)
577
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
Manchester, 12. Dez. 1867 (D)
578
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
Manchester, 13. Dez. 1867 (D)
580
279
533
535
538
540
542
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 11. Jan. 1868 (D)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 3O.Jan. 1868 (D)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 6. März 1868 (D)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 17.März 1868 (D)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 6. April 1868 (D)
2113
2114
2115
2116
2117
32 531
MEW
Engels an Jenny Marx
in London
Manchester, 3.Jan. 1868 (D)
1868, Jan. bis April
2112
Nr.
IV 3
MEBW
235*
231
MEAB
162*
159*
Br.Kap.
61
58
56
53
51
1. Aufl.
61
58
56
53
51
2. Aufl.
Kugel mann
Marx an Joseph Dietzgen
in Petersburg
[London, 9. Mai 1868] (D)
2121
Fragment (Auszug in Joseph Dietzgens Artikel
nSozialdemokratische Philosophie" in »Der Volksstaat"
vom 9. Jan. 1876)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 17.April 1868 (D)
Nachschrift zum Brief von Marx an Laura Lafargue
vom II.April 1868
Marx an Paul Lafargue
in Paris
London, 11. April 1868 (D)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Laura Lafargue
in Paris
London, 11.April 1868 (E)
1868, April bis Mai
2120
2119
2118
Nr.
547
546
545
32 544
MEW
102
100
Fam.
Marx
64
I.Aufl.
64
2. Aufl.
Kuge mann
65
63
Schwiegersohn
549
550
551
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 2Juli 1868 (D)
Marx an Sigfrid Meyer
in New York
London, 4.Juli 1868 (D)
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in New York
London, 4. Juli 1868 (E)
2123
2124
2125
552
555
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 11. Juli 1868 (D)
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
York, 31. Juli 1868 (D)
2126
2127
Vollmacht
32 548
MEW
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 24.Juni 1868 (D)
1868, Juni bis Juli
2122
Nr.
241
MEAB
433*
431*
ab 13.
Aufl.
MEA SII
1.—12.
Aufl.
III
MEAW
184*
181*
Br. Kap.
66
66
65
I.Aufl.
66
66
65
2- Aufl.
Kuge mann
32 558
Marx an Georg Eccarius und Friedrich Leßner
in Brüssel
London, lO.Sept. 1868 (D)
2131
560
562
Marx an Sigfrid Meyer
in New York
London, 14. Sept. 1868 (D)
Marx an Hermann Jung
in London
London, 14.Sept. 1868 (D)
2132
2133
Bisher datiert: 10. Au«. 1868
16 316
Marx an den Präsidenten und Vorstand des Allgemeinen
Deutschen Arbeitervereins
in Berlin
London, 18.Aug. 1868 (D)
2130
557
Marx an Friedrich Leßner
in London
London, 11. Aug. 1868 (D)
2129
32 556
MEW
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, lO.Aug. 1868 (D)
1868, Aug. bis Sept.
2128
Nr.
244
MEAB
69
I.Aufl.
69
2. Aufl.
Kuge mann
233
IAA
in Dt.
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 22.Sept. 1868 (D)
2135
Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 7.0kt. 1868 (D)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 12.0kt. 1868 (D)
2136
2137
Vollmacht
Engels an das Direktorium der Schiller-Anstalt
in Manchester
Manchester, lö.Sept. 1868 (D)
1868, Sept. bis Okt.
2134
Nr.
566
32 563
16 324
MEW
188*
Br. Kap.
71
l.Aufl-
-
71
2. Aufl-
Kugel mann
572
573
574
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 26.0kt. 1868 (D)
Marx an Sigfrid Meyer und August Vogt
in New York
London, 28. Okt. 1868 (D)
2141
2142
575
32 568
MEW
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 19.0kt. 1868 (D)
vom 28. Okt. 1868
Beilaffe zum Brief von Marx an Sigfrid Meyer und August Vogt
Assoziation
Verfaßt im Auftrag des Generalrats der Internationalen Arbeiter-
Vollmacht
Marx an August Vogt
in New York
[London] 13.0kt. 1868 (D)
Entwurf
Marx an Johann Baptist von Schweitzer
in Berlin
London, 13.0kt. 1868 (D)
1868, Okt.
2140
2139
2138
Nr.
246*
MEAB
n 1259*
Zur dt.
Gesch.
1.-3. Aufl.
Kuge mann
73
73
I. Aufl. 2. Aufl.
275
IAA
in Dt.
Marx an Bassot
in Paris
London, 30.Okt. 1868 (F)
Marx an Hermann Jung
in London
London, H.Nov. 1868 (D)
2145
Abschrift von Sigfrid Meyer
Marx an William Jessup
in New York
London, 28.0kt. 1868 (E)
1868, Okt. bis Nov.
2144
2143
Nr.
578
577
32 576
MEW
Nr.
2146
2147
2148
2149
1868, Nov. bis Dez.
MEW
Zur dt.
Gesch.
l.-3.Aufl.
Ku gelmann
I.Aufl.
2. Aufl.
Marx an Carl Speyer
in London
London, 23.Nov. 1868 (D)
16 337
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 5.Dez. 1868 (D)
32 579
74
74
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 12.Dez. 1868 (D)
582
77
77
H 1262
Marx an Asher & Co.
in London
[London, nach dem 12.Dez. 1868]
(E)
584
Entwürfe
2150
2151
Engels an Hermann Engels
in Barmen
Manchester, 18.Dez. 1868 (D)
585
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 28.Dez. 1868 (D)
587
287
589
591
Marx an Laura und Paul Lafargue
in Paris
London, 15.Febr. 1869 (E)
2153
2154
Engels an Friedrich Leßner
in London
Manchester, 4. April 1869 (D)
599
598
Marx an Heinrich Oberwinder
in Wien
London, 3.März 1869 (D)
2157
2153
596
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 3. März 1869 (D)
2156
Entwurf
595
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 17. Febr. 1869 (D)
2155
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
32 588
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 11. Febr. 1869 (D)
MEW
Engels an Emil Blank
in Engelskirchen
Manchester, 4. Febr. 1869 (D)
1869, Febr. bis April
2152
Nr.
251*
MEAB
192*
Br. Kap-
81
78
81
78
2. Aufl.
Kugelmann
I.Aufl-
194
Bureau
2165
2164
2163
2162
2161
l 2160
r
P
I- 2159
Nr.
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Jenny Marx (Tochter)
in London
Manchester, 10. Juni 1869 (E)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Jenny Marx (Tochter)
in London
[Manchester] 2. Juni 1869 (E)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Paul Lafargue
in Paris
Manchester, 2. Juni 1869 (E)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 1 I.Mai 1869 (D)
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
Manchester, B.Mai 1869 (D)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an John Malcolm Ludlow
in London
[London] lO.April 1869 (E)
Marx an Eleanor Marx
in Paris
[London] 26. April 1869 (E)
1869, April bis Juni
612
611
608
605
603
601
32 600
MEW
193*
Br. Kap.
106
103
Fam.
Marx
83
83
2. Aufl.
Kugelmann
I.Aull.
1580*
Kunst
81
Schwiegersohn
32 615
618
619
622
624
625
629
Marx an Francois Lafargue
in Bordeaux
London, 7. Juli 1869 (F)
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
Manchester, lO.Juli 1869 (D)
Marx an Francois Lafargue
in Bordeaux
Paris, 10. Juli 1869 (F)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 15.Juli 1869 (D)
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
Manchester, 15.Juli 1869 (D)
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
Manchester, 28.Juli 1869 (D)
2167
2168
2169
2170
2171
2172
MEW
Engels an Elisabeth Engels
in Engelskirchen
Manchester, I.Juli 1869 (D)
1869, Juli
2166
Nr.
254*
MEAB
II 1263*
Zur dt.
Gesch.
1.-3. Aufl.
85
85
2. Aufl.
Kugel menn
I.Aufl.
86
Schwiegersohn
45*
Bureau
32 630
631
632
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 3O.Juli 1869 (D)
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 13.Aug. [1869] (E)
Marx an Laura Lafargue
in London
Hannover, 25.Sept. 1869 (E)
2173
2174
2175
2178
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 29.Nov. 1869 (D)
637
635
Marx an Paul und Laura Lafargue
in Paris
London, 18.0kt. 1869 (E)
2177
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Mit einer Notiz von Paul Lafargue
634
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 12.0kt. 1869 (D)
2176
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
MEW
1869, Juli bis Nov.
Nr.
263*
MEAB
III
MEAW
111
Fam.
Marx
87
87
86
I.Aufl.
87
87
86
2-Aud.
Kugc mann
108*
Prol.
Im.
98
96
Schwiegersohn
Engels an Carl Klein und
Friedrich Moll
in Solingen
Manchester, 8.Febr. 1870 (D)
2182
2183
Marx an Ce'sar De Paepe
in Brüssel
London, 24. Jan. 1870 (E)
2181
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 17. Febr. 1870 (D)
Reinschrift und Notiz über ein
Antwortschreiben
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 8. Jan. 1870 (E)
Von Marx verfaßt im Auftrag des
Generalrats der Internationalen ArbeiterAssoziation
Der Generalrat an den
Föderalrat der romanischen
Schweiz
[London, um den I.Jan. I87O](F)
1870, Jan. bis Febr.
2180
2179
———
Nr.
649
646
784
641
32 640
16 384
MEW
269*
MEAB
71
I.Aufl.
90
2. Aufl.
Kuge mann
443
I.Int.
206*
112*
Br.Kap. Prol. Int.
2188
2187
2186
Von Marx verfaßt im Auftrag des
Generalrats der Internationalen ArbeiterAssoziation
Engels an Rudolf Engels
in Engelskirchen
Manchester, 8. März 1870 (D)
Der Generalrat der
Internationalen Arbeiter-Assoziation an die Mitglieder des
Komitees der russischen Sektion
in Genf
London, 24.März 1870 (R)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname
von Marx)
Marx an Laura und Paul Lafargue
in Paris
London, 5. März 1870 (E)
Fragment (Schluß fehlt)
Marx an Charles Dobson Collet
in London
London, 19. Febr. 1870 (E)
Marx an Peter Imandt
in Dundee
[London] 23. Febr. 1870 (D)
2184
2185
1870, Febr. bis März
Nr.
16 407
660
655
654
32 652
MEW
114
Farn.
Marx
114
106
Prol. Int. Schwiegersohn
663
664
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 28. März 1870 (D)
2192
662
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 26. März 1870 (D)
Abschrift von unbekannter Hand
Marx an Philippe Coenen
in Antwerpen
London, 24. März 1870 (F)
2191
2190
32 661
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
[London, 24. März 1870] (D)
2189
Fragment (Auszug in Wilhelm Bracke,
„Der Braunschweiger Ausschuß der
social-demoltratischen Arbeiter-Partei
in Lötzen und vor dem Gericht",
Braunschweig 1872)
MEW
1870, März
Nr.
MEAB
75
74
94
93
2. Aufl.
Kuge mann
I.Aufl.
34
Bracke
450*
I. Int.
-
2196
Marx an Paul und Laura Lafargue
in Paris
[London] 18.April 1870 (E)
2195
Gezeichnet mit OH Nick (Spitzname
von Marx)
Marx an Paul und Laura Lafargue
in Paris
London, 19.April 1870 (E)
Unterschrift abgerissen
Marx an Sigfrid Meyer und August Vogt
in New York
London, 9. April 1870 (D)
Beilage zum Brief von Marx an Ludwig Kugelmann vom
28.März 1870
Marx, Konfidentielle Mitteilung [an den Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei
in Braunschweig]
[London, 28. März 1870] (D)
1870, März bis April
2194
2193
Nr.
673
671
32 665
16 409
MEW
270*
MEAB
75
94
2.Aufl.
Kugel mann
l'.Aufl.
451
I.Int.
116*
118
108
Prol. Int. Schwiegersohn
Marx an Victor-P. Le Lubez
in London
Manchester, 14. Juni 1870 (E)
2201
Entwurf
Marx/Engels, an den Ausschuß
der Sozialdemokratischen deutschen
Arbeiterpartei
in Braunschweig
London, H.Juni 1870 (D)
von Marx)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname
Marx an seine Tochter Jenny
in London
Manchester, 3I.Mai 1870 (E)
Bisher datiert: [um den 5.Mai 1870]
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London, 8.Mai 1870] (D)
Fragment (Gekürzter Zeitungsabdruck)
Engels an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
[Manchester, 28.April 1870] (D)
1870, April bis Juni
2200
2199
2198
2197
Nr.
32 684
16 427
682
681
32 679
MEW
88
110
2. Aufl.
Kuge mann
I.AuIl.
220
35
Bracke
II 1265
Zur dt.
Gesch.
1 . - 3 . Auf].
485
469*
I. Int.
119
Farn.
Marx
16 430
[Marx] Der Generalrat an das
Romanische Föderalkomitee
[Resolution des Generalrats über
das Föderalkomitee der romanischen
Schweiz]
London, 29.Juni 1870 (F)
2205
Unterzeichnet von Hermann Jung
32 685
16 575
MEW
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 27. Juni 1870 (D)
Inhaltsangabe der Leipziger Polizei
Marx an den Ausschuß der
Sozialdemokratischen Arbeiterpartei
in Braunschweig
[London, 27. Juni 1870] (D)
Fragment (Auszug im Brief von German
Alexandrowitsch Lopatin an Pjotr Lawrowitsch Lawrow vom 6. Juli 1870)
Engels an German Alexandrowitsch Lopatin
in Montreux
[London, Juni 1870] (F)
1870, Juni
2204
2203
2202
Nr.
275
MEAB
l.Aufl.
110
2. Aufl.
Kugelmann
223
210*
Bracke Br. Kap.
1445*
Kunst
Marx an Eugen Oswald
in London
[London] 26.Juli 1870 (D)
Marx an Paul und Laura Lafargue
in Paris
[London] 28-Juli 1870 (E)
2207
2208
2211
Marx an den Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei
[in Braunschweig]
London, 2.Aug. 1870 (D)
2210
Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
[London] 2.Aug. 1870 (D)
Fragment (Auszug in Wilhelm Bracke, „Der Braunschweiger Ausschuß
der social-demokratischen Arbeiter-Partei in Lötzen und vor dem Gericht", Braunschweig 1872)
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 29. Juli 1870 (D)
2209
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Hermann Jung
in London
[London] H.Juli 1870 (Eu.F)
1870, Juli bis Aug.
2206
Nr.
33 128
17 265
127
124
33 123
32 687
MEW
277*
MEAB
224
Bracke
532
I. Int.
129
Schwiegersohn
Nr.
1870, Aug. bis Sept.
MEW
2212
Marx an Eugen Oswald
in London
[London] 2. Aug. 1870 (D)
33 131
MEAB
Bracke
Prol.
Int.
225
131
Maschinengeschriebene Abschrift
2213
2214
2215
2216
2217
2218
2219
Marx an Eugen Oswald
in London
[London] 3. Aug. 1870 (D)
132
Marx an Eugen Oswald
in London
London, 5.Aug. 1870 (D)
133
Marx an Hermann Jung
in London
[London], 6. Aug. 1870 (E)
134
Marx an Eugen Oswald
in London
London, 7. Aug. 1870 (D)
135
Marx an Hermann Jung
in London
Ramsgate, I2.Aug. 1870 (D)
136
Engels an Jenny Marx
in Ramsgate
Manchester, 15. Aug. 1870 (D)
137
Marx/Engels an den Ausschuß
der Sozialdemokratischen
Arbeiterpartei
in Braunschweig
[London, zwischen dem 22.
und 30.Aug. 1870] (D)
17 268
' 283
Fragment (Auszüge im »Manifest
des Ausschusses der social-demokratischen Arbeiter-Partei" vom 5. Sept.
1870)
2220
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 1. Sept. 1870 (D)
33 139
299
Nr.
2221
2222
2223
2224
2225
2226
1870, Sept. bis Okt.
MEW
Marx an Sigfrid Meyer
in Hoboken
London, 2.Sept. 1870 (D)
33 141
Marx an Eugen Oswald
in London
London, 4.Sept. 1870 (D)
142
Marx an Edward Spencer Beesly
in London
[London] I2.Sept. 1870 (E)
143
Marx an Cesar De Paepe
in Brüssel
[London] M.Sept. 1870 (F)
146
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] M.Sept. 1870 (D)
149
Marx an Eugen Oswald
in London
[London] M.Sept. 1870 (D)
150
MEAB
Maschinengeschriebene Abschrift
2227
2228
2229
2230
Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
[London] 14-Sept. 1870 (D)
151
Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
[London, 15.Sept. 1870] (D)
152
Marx an Edward Spencer Beesly
in London
London, 16.Sept. 1870 (E)
153
Marx an Eugen Oswald
in London
[London] 23.Sept. 1870 (D)
156
Maschinengeschriebene Abschrift
2231
300
Marx an Edward Spencer Beesly
in London
[London] 19. Okt. 1870 (E)
158
289
Kugel mann
I.Aufl.
2. Aufl.
90
112
162
166
Marx an die holländischen und
flämischen Mitglieder der Internationale
in Brüssel
[London, zwischen dem 3. und
9. Dez. 1870] (F)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 13.Dez. [1870] (D)
Engels an Frederic Greenwood
in London
[London] 17. Dez. [1870] (E)
Engels an Natalie Liebknecht
in Leipzig
London, 19. Dez. 1870 (D)
2233
2234
2235
2236
167
161
33 160
Marx an Peter Imandt
in Dundee
[London] 11.Nov. 1870 (D)
2232
MEW
1870, Nov. bis Dez.
Nr.
290*,
MEAB
90
I.Aufl.
113
2. Aufl.
Kugel mann
1272
II 1270*
Zur dt.
Gesch.
556
I. Int.
195
Bureau
Engels an den 6. Kongreß der belgischen Sektionen der' Internationalen Arbeiter-Assoziation
in Brüssel
London, 23. Dez. 1870 (F)
2237
2241
2240
Marx an den Redakteur der Zeitung „The Daily News"
in London
London, 16.Jan.1871 (E)
2239
Marx an Sigfrid Meyer
in New York
[London] 21.Jan. 1871 (D)
In der Handschrift: 17.Jan. 1871
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 18.Jan. 1871 (E)
Zeitungsabdruck
Die Preß- und Redefreiheit in Deutschland
Marx an Natalie Liebknecht
in Leipzig
London, B.Jan. 1871 (D)
2238
Verfaßt im Auftrag des Generalrats der
Internationalen Arbeiter-Assoziation
1870, Dez. bis 1871, Jan.
Nr.
172
33 170
17 283
33 169
17 281
MEW
297
295
MEAB
97
l.Aufl.
121
2. Aufl.
Kuge mann
558
I. Int.
213*
Br. Kap.
1233*
II 285*
Kunst
s
176
Marx an Paul Lafargue
in Bordeaux
[London] 4.Febr. 1871 (E)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 4.Febr. 1871 (D)
2243
2244
180
175
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 21. Jan. 1871 (D)
2242
MEW
1871, Jan. bis Febr.
Nr.
298
MEAB
94
116
2. Aufl.
Kugel mann
I.Aufl.
I. Int.
Br. Kap.
Kunst
L>0
s
Engels an den Spanischen Föderalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation
in Madrid
London, B.Febr. 1871 (F)
2246
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 27.Febr. 1871 (F)
Marx an Natalie Liebknecht
in Leipzig
London, 2.März 1871 (D)
Engels an Carl Klein und Friedrich Moll
in Solingen
London, lO.März 1871 (D)
Engels an Rudolf Engels
in Engelskirchen
London, 10. März 1871 (D)
2247
2248
2249
2250
Verfaßt im Auftrag des Generalrats der Internationalen ArbeiterAssoziation
Marx an Johann Jacoby
in Königsberg
London, 4.Febr. 1871 (D)
1871, Febr. bis März
2245
Nr.
190
188
186
33 185
17 287
33 184
MEW
303
MEAB
II 1273*
Zur dt.
Gesch.
1 . - 3 . Aufl.
139
Prol.Int.
198
Bureau
1871, März
2256
2255
2254
2253
2252
Marx an Paul Lafargue
in Bordeaux
London, 23.März 1871 (E u. F)
Marx an Peter Imandt
in Dundee
[London] 3O.März 1871 (D)
Zeitungsabdruck
Marx an die Redaktion der Zeitung ;,Der Volksstaat"
in Leipzig
London, 23.März 1871 (D)
Unterzeichnet von J. George Eccarius
Zeitungsabdruck
[Erklärung des Generalrats an die Redaktionen der n Times" und anderer Zeitungen]
[Marx] An den Redakteur der Zeitung „The Times"
in London
London, 22.März [1871] (E)
Entwurf und Zeitungsabdruck
Marx/Engels, An den Redakteur der Zeitung „The Times"
in London
[London, 21. März 1871 ] (E)
Zeitungsabdruck
Die Lage in Rußland
in London
[London, Mitte März 1871] (E)
% 2251 Engels an den Redakteur der „Pall Mall Gazette" [Frederic Greenwood]
Nr.
196
33 193
298
296
295
17 291
MEW
Zeitungsabdruck
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Times"
in London
London, 3.April [1871] (E)
Entwurf und Zeitungsabdruck
Marx an die Redaktion der Zeitung
„De Werker"
in Antwerpen
London, 31.März 1871 (F)
1871, März bis April
2262
2261
In der Handschrift: 14. März 1871
in Leipzig
London, 5.April 1871 (D)
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 6.April 1871 (D)
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, [um den lO.April] 1871 (D)
2260 Engels an Wilhelm Liebknecht
Abschrift von unbekannter Hand
in Antwerpen
[London] 5.April 1871 (F)
2259 Engels an Philippe Coenen
2258
2257
Nr.
203
200
199
33 197
302
17 301
MEW
306*
MEAB
567
I. Int.
208
2269
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 2O.April 1871 (D)
Notizen über ein Antwortschreiben
Engels an Johann Georg Eccarius
in London
[London] 19.April 1871 (E)
Engels an Francisco Mora
in Madrid
[London, um den 20. April 1871] (D)
2267
2268
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 17. April 1871 (D)
2266
213
212
210
209
207
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London, 13.APril 1871] (D)
2265
Bisher datiert: [um den 15. April 1871]
33 205
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 13.April 1871 (D)
2264
MEW
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 12.April 1871 (D)
1871, April
2263
Nr.
308
307
MEAB
101
100
l.Aufl.
ab 13.
Aufl.
MEAS
1.—12.
Aufl.
125
436
434
124 II435* II433*
2. Aufl.
Kugelmann
IV
IV
MEAW
577
575
570
1. Int.
214*
Br. Kap.
145
143*
Pro],
Int.
Nr.
2270
1871, April bis Mai
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London, um den 2O.April 1871] (D)
MEW
Frankel
I. Int.
33 215
Bisher datiert: [Ende Febr. 1871]
2271
Marx an Leo Frankel
in Paris
[London, um den 26.April 1871] (F)
216
263
Entwurf
2272
2273
308
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 28.April 1871 (D)
218
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 4.Mai 1871 (D)
220
585
226
Marx an Leo Frankel und
Louis-Eugene Varlin
in Paris
[London] B.Mai 1871 (F)
2277
Zeitungsabdruck
Marx an den Redakteur der „Pall Mall
Gazette" [Frederic Greenwood]
in London
[London] 8.Juni 1871 (E)
17 366
224
Engels an Hermann Jung
in London
[London] lO.Mai 1871 (E)
2276
2278
223
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 5. Mai 1871 (D)
227S
Entwurf
33 222
MEW
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London]4. Mai 1871 (D)
1871, Mai bis Juni
2274
Nr.
310
MEAB
267
Franltel
Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 13.Juni 1871 (D)
Marx an seine Töchter Jenny, Laura
und Eleanor
in Bagneres-de-Luchon
[London] B.Juni 1871 (E)
2281
2282
Engels an Elisabeth Engels
in Engelskirchen
London, 16.Juni 1871 (D)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 18.Juni [1871] (D)
2283
2284
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Edward Spencer Beesly
in London
London, 12.Juni 1871 (D)
Unterzeichnet von John Haies
[Erklärung des Generalrats anläßlich des Rund'
schreihens von Jules Favre]
[Marx/Engels] An den Redakteur der
Zeitung „The Times"
in London
London, I2.juni 1871 (E)
1871, Juni
2280
2279
Nr.
238
235
233
231
33 228
17 364
367
MEW
•
311
MEAB
102
103
126
127
2. Aufl.
Kuge mann
1. Aufl.
214
Br. Kap.
122
Fam.
Marx
140
Schwiegersohn
Nr.
2285
MEW
1871, Juni
Marx an die Zeitung „The Times"
in London
[London, um den 20. Juni 1871] (E)
I. Int.
17 369
Entwurf
[Erklärung des Generalrats an die Redaktion
der »Times"]
2286
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Standard"
in London
[London, um den 2O.Juni 1871] (E)
371
Entwurf
[Erklärung des Generalrats an die Redaktion
des „Standard"]
2287
[Engels] An den Redakteur der Zeitung
„The Daily News" in London
London, 21. Juni 1871 (E)
372
Unterzeichnet von John Haies
Entwurf und Zeitungsabdruck
[Erklärung des Generalrats zum Brief von
Holyoake]
2288
Engels an den Redakteur der Zeitung „The
Spectator" (resp. „Examiner")
in London
[London, um den 21. Juni 1871] (E)
374
Entwurf
[Brief des Generalrats an die Redaktionen des
„Spectator" und „Examiner"]
2289
2290
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 22.Juni 1871 (D)
Marx, an den Redakteur der Zeitung
„The Daily News" in London
[London] 26.Juni 1871 (E)
Zeitungsabdruck
2291
33 239
Engels an den Redakteur der Zeitung
„The Daily News"
in London
[London, 27.Juni 1871] (E)
600
17 375
'
377
Unterzeichnet von John Haies
Entwurf und Zeitungsabdruck
[Erklärung des Generalrats zu den Briefen
von Holyoake und Lucraft]
311
Nr.
2292
1871, Juni bis Juli
Marx an den Redakteur der „Neuen Freien
Presse" [Max Friedländer]
in Wien
London, 3O.Juni 1871 (D)
MEW
17 379
Entwurf und Zeitungsabdruck
2293
Marx an den Redakteur der „Pall Mall
Gazette" [Frederic Greenwood]
in London
[London] 30. Juni 1871 (E)
380
Zeitungsabdruck
2294
Engels an Carlo Cafiero
in Barletta
London, 1.[-3.] Juli 1871 (I)
33 665
Übersetzung der neapolitanischen Polizei
2295
2296
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] lO.Juli 1871 (D)
Marx an Leon Bigot
in Paris
[London, 11. Juli 1871] (F)
Entwurf (F) und Kopie des Briefes in Marx' Notizbuch (F)
2297
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Morning Advertiser"
in London
[London] 1 I.Juli 1871 (E)
242
244
753
17 388
Zeitungsabdruck
2298
2299
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] I2.Juli 1871 (F)
245
Marx an A. 0 . Rutson
in London
[London] 12Juli 1871 (F)
246
Entwurf
312
Nr.
2300
1871, Juli
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Standard"
in London
London, 13.Juli [1871] (E)
MEW
17 389
Zeitungsabdruck
2301
Engels an Carlo Cafiero
in Neapel
London, 16Juli 1871 (I)
33 661
Übersetzung der neapolitanischen Polizei
2302
Marx an Eugen Oswald
in London
[London] 21. Juli [1871] (D)
248
Maschinengeschriebene Abschrift
2303
Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
[London] 22Juli [1871] (E)
249
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx)
2304
Marx an Eugen Oswald
in London
[London] 24.Juli 1871 (D)
250
313
1871, Juli
Engels an Carlo Cafiero
in Neapel
London, 28.JuIi 1871 (I)
2310
Übersetzung der neapolitanischen Polizei
Marx an Adolphe Hubert
in London
[London] 28.Juli 1871 (F)
Entwurf
Marx an Nikolai Isaakowitsch Utin
in Genf
[London] 27.Juli 1871 (F)
Biiher datiert: [Sept. 1871]
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London, nicht nach dem 27. Juli 1871] (D)
Datum in der Handschrift von Ludwig Kugelmann
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 27.Juli [1871] (D)
Notiz über ein Antwortschreiben
Marx an Charles Caron
in New Orleans
[London] 26Juli 1871 (E)
2309
2308
2307
2306
2305
Nr.
664
257
255
254
252
33 251
MEW
106
131
2. Aufl.
Kugel mann
l.Aufl.
2315
2314
2313
2312
2311
Nr.
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 9.Aug. 1871 (F)
Entwurf
Gezeichnet mit Justitia (d. i. Engels)
Engels an den Redakteur der Zeitung „The Times"
in London
London, 7. Aug. 1871 (E)
Entwurf
Marx an den Redakteur der Zeitung „The Times"
in London
[London] 7.Aug. 1871 (E)
Abschrift von unbekannter Hand
Engels an Philippe Coenen
in Antwerpen
[London] 4.Aug. 1871 (F)
Bisher datiert; [um den 15. Aug. 18711
Entwurf
Engels an die Oberin des Klosters „Schwestern der Vorsehung"
in Hampstead
[London, Anfang Aug. 1871] (F)
1871, Aug.
33 261
394
17 393
259
33 258
MEW
2317
2316
Nr.
Entwurf
Marx an Adolphe Hubert
in London
[London] lO.Aug. 1871 (F)
Bisher datiert: lO.Aug. [1869]
Entwurf
Marx an Theodor Koll
in London
[London] lO.Aug. [1871] (D)
1871, Aug.
264
33 263
MEW
315*
MEAB
148*
Prol.
Int.
Nr.
2318
2319
1871, Aug.
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 14. Aug. 1871 (E)
Marx an Adolphe Hubert
in London
[London, nicht vor dem 14. Aug. 1871] (F)
MEW
33 267
268
Entwurf
2320
2321
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London, Mitte Aug. 1871] (D)
Marx an den Redakteur der Zeitung
„ L' International"
in London
London, 17.Aug. 1871 (F)
269
17 396
Entwurf
2322
Marx an den Redakteur der Zeitung
„New York Herald"
in New York
London, 17.Aug. 1871 (E)
399
Zeitunffsabdruck
2323
Marx an den Redakteur der Zeitschrift
„Public Opinion"
in London
[London] 19. Aug. 1871 (E)
I. Privatbrief
397
Entwurf
2324
Marx an den Redakteur der Zeitschrift
„Public Opinion"
in London
[London] 19. Aug. 1871 (E)
398
Zeitungsabdruck
2325
Marx an den Redakteur der Zeitung
„Le Gaulois"
in Paris
Brighton, 24.Aug. 1871 (Fu.E)
399
Zeitungsabdruck
317
Nr.
2326
1871, Aug. bis Sept.
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Sun" [Charles Dana]
in New York
Brighton, 25.Aug. 1871 (E)
MEW
Schwiegersohn
33 400
142
Farn. Marx
Zeitungsabdruck
2327
2328
2329
Marx an Friedrich Bolte
in New York
Brighton, 25.Aug. 1871 (D)
270
Marx an Jenny Marx
in London
[Brighton] 25.Aug. 1871 (D)
33 272
Marx an Moncure Daniel Conway
in London
[London, 29.Aug. 1871] (E)
274
Entwurf
2330
Marx an den Redakteur der Zeitung
„Le Verite"
in Paris
London, 3O.Aug. 1871 (F)
17 403
Entwurf
2331
2332
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 3.Sept. 1871 (F)
33 275
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Evening Standard"
in London
[London] 4.Sept. 1871 (E)
17 405
Zeitungsab druck
2333
2234
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 5.Sept. 1871 (D)
Marx an Charles Dobson Collet
in London
[London] 6.Sept. 1871 (E)
Entwurf
318
33 276
277
125
Nr.
2335
1871, Sept.
Engels an die Firma Miller & Richard
in London
[London, nach dem 9. Sept. 1871] (E)
MEW
33 279
Entwurf
Bisher datiert: [um den lO.Sept. 1871]
2336
2337
2338
2339
2340
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 11.Sept. 1871 (D)
280
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 12.Sept. 1871 (D)
282
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 12.Sept. 1871 (F)
283
Marx an Hermann Jung
in London
[London] B.Sept. 1871 (D)
284
Marx an Adolphe Hubert
in London
[London] 15.Sept. 1871 (F)
285
319
Marx an die Herausgeberinnen der Zeitschrift
„Woodhull& Claflin's Weekly"
in New York
London, 23.Sept. 1871 (E)
2341
Marx an Gustav Kwasniewski
in Berlin
Ramsgate, 29.Sept. 1871 (D)
2343
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 11.Okt. 1871 (E)
Engels an Enrico Bignami
in Lodi
London, 13.0kt. [1871] (I)
2345
2346
Zeitungsabdruck
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 5. Okt. 1871 (F)
2344
Abschrift des Berliner Polizeipräsidiums
Marx an Jenny Marx
in Ramsgate
[London] 23.Sept. 1871 (D)
2342
Zeitungsabdruck
1871, Sept. bis Okt.
Nr.
292
291
289
287
33 286
17 431
MEW
H 129
MEBW
II 1273
Zur dt.
Gesch.
129
Farn.
Marx
297
298
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 20.Okt. 1871 (E)
Engels an die Redaktion der Zeitung „11 Gazzettino Rosa"
in Mailand
London, 20.Okt. 1871 (I)
2351
2352
Engels an Elisabeth Engels
in Engelskirchen
London, 21.Okt. 1871 (D)
299
296
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 19.0kt. 1871 (E)
2350
2353
295
Marx an Edward Spencer Beesly
in London
[London, 19.0kt. 1871] (E)
2349
Zeitungsabdruck
294
Marx an John Haies
in London
[London] 14.0kt. 1871 (E)
2348
33 293
MEW
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 13.0kt. 1871 (D)
1871, Okt.
2347
Nr.
Bureau
49*
u>
2356
2355
2354
Nr.
Verfaßt im Auftrag de9 Generalrats der Intefnationalen Arbeiter-Assoziation;
unterzeichnet von John Haies
Zeitungsabdruck
[Erklärung des Generalrats zum Brief von Cochrane
[Engels] An den Redakteur der Zeitung „The Eastern Post"
in London
[London, 31. Okt. 1871] (E)
Bisher datiert: [Anfang Juni 1871]
Marx an Hermann Jung
in London
[London, Ende Okt. 1871] (D)
Bisher datiert: [Ende Okt. 1871]
Marx an Hermann Jung
in London
[London, um den 25.0kt. 1871] (D)
1871, Okt.
17 456
303
33 302
MEW
2362
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 9.Nov. 1871 (D)
Gezeichnet mit A.Williams (Deckname von Marx)
Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
[London] 9.Nov. 1871 (D)
314
311
309
Marx an Ferdinand Jozewicz
in Berlin
[London] 6.Nov. 1871 (D)
2360
2361
308
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 6.Nov. 1871 (D)
2359
Abschrift des Berliner Polizeipräsidiums
307
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 4.Nov. 1871 (D)
2358
33 304
MEW
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 4.Nov. 1871 (D)
1871, Nov.
2357
Nr.
616
I. Int.
215
Br. Kap.
I 598*
Kunst
317
319
321
322
324
325
Marx an Carl Speyer
in New York
London, lO.Nov. 1871 (D)
Engels an Theodor Cuno
in Mailand
London, 13.Nov. 1871 (D)
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 16.Nov. 1871 (D)
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 17.Nov. 1871 (D)
Marx an Jules Johannard
in London
London, 18. Nov. 1871 (F)
Marx an Hermann Jung
in London
[London] I8.N0V. 1871 (D)
2364
2365
2366
2367
2368
2369
33 316
MEW
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 9. Nov. 1871 (D)
1871, Nov.
2363
Nr.
107
132
2. Aufl.
Kugel mann
I.Aufl.
Verfaßt im Namen des Generalrats der
Internationalen Arbeiter-Assoziation
Zeitungsabdruck
Marx an die Redaktion der
„Frankfurter Zeitung und Handelsblatt"
in Frankfurt a.M.
[London, 24.Nov. 1871] (D)
17 466
334
Engels an Carmelo Palladino
in Neapel
London, 23.Nov. 1871 (F)
2372
2373
327
Marx an Friedrich Bolte
in New York
[London] 23.Nov. 1871 (D)
2371
Entwurf
33 326
MEW
Marx an Adolphe Hubert
in London
[London] 22.Nov. 1871 (F)
1871, Nov.
2370
Nr.
II437* II435*
ah. 13.
Aufl.
ME AS
I.—12.
Aufl.
316*
MEAB
154*
Prol.
Int.
87*
I.Aufl.
98*
2. Aufl.
Goth. P ogramm
Nr.
2374
2375
1871, Nov.
Marx an Cesar De Paepe
in Brüssel
London, 24.Nov. 1871 (F)
Marx an Laura und Paul Lafargue
in San Sebastian
24.[-25.] Nov. 1871 (Eu.F)
MEW
MEAB
Prol.
Int.
33 338
341
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname
von Marx)
2376
Engels an Paul Lafargue
in San Sebastian
[London, 25.Nov. 1871] (F)
348
Nachschrift zum Brief von Marx an
Laura und Paul Lafargue vom
24. [-25.] Nov. 1871
2377
Engels an den Sp anischen
Föderalrat
in Madrid
London, 25. Nov. 1871 (Span.)
17 467
Entwurf
2378
2379
2380
Marx an Julian Baiaszewicz-Potocki
in London
[London] 25.Nov. 187] (E)
33 349
Marx an Julian Baiaszewicz-Potocki
in London
[London] 29.Nov. 1871 (E)
350
Engels an die Redaktion der
Zeitung „ 11 Proletario Italiano"
in Turin
[London] 29.Nov. 1871 (I)
Verfaßt im Namen des Generalrats
der Internationalen Arbeiter-Assoziation
Entwurf
[Erklärung des Generalrats an die
Redaktion des »Proletario Italiano"]
326.
17 468
321*
157
Nr.
2381
2382
2383
1871, Nov. bis Dez.
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 29.Nov. 1871 (E)
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 29.Nov. 1871 (F)
Engels an Giuseppe Boriani
[Associazione Internazionale degli Operai]
in Ferrara
London, 30.Nov. 1871 (I)
MEW
33 351
354
17 470
Vollmacht
Verfaßt im Auftrag und im Namen des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation
2384
Engels an Enrico Bignami .
in Lodi
[London, Anfang Dez. 1871] (I)
471
Gekürzter Zeitungsabdruck, ungezeichnet, mit dem Vermerk
„Un membro dell'Internazionale ci scriveda Londra"
2385
Engels an die Redaktion der Zeitung
„La Roma del Popolo"
in Rom
London, 5.Dez. 1871 (I)
17 472
Verfaßt im Auftrag und im Namen des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation
Entwurf und Zeitungsabdruck
[Erklärung des Generalrats an die Redaktionen
italienischer Zeitungen anläßlich der Artikel
Mazzinis gegen die Internationale]
2386
Engels an den Direktor der Zeitung „La Roma
del Popolo"
in Rom
London, 6. Dez. 1871 (I)
472
Verfaßt im Auftrag und im Namen des Gcneralrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation
Zeitungsabdruck
327
Nr.
2387
2388
2389
1871, Dez. bis 1872, Jan.
Engels an Paul Lafargue
in San Sebastian
London, 9.Dez. 1871 (F)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 15.Dez. 1871 (D)
Marx an Laura Lafargue
in San Sebastian
[London] 18.Dez. 1871 (E)
MEW
MEAB
MEAW
Prol
Int.
33 356
359
131
363
Gezeichnet mit Kakadous alter Meister
(d. i. Marx)
2390
Marx an den Redakteur der
Zeitung „The Eastern Post"
in London
London, 2O.Dez. 1871 (E)
17 474
Zeitungsabdruck
2391
2392
Engels an Paul Lafargue
in Madrid
London, 3O.Dez. 1871 (F)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 2. Jan. 1872 (D)
33 364
367
In der Handschrift: 2. Jan. 1871
2393
2394
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 3. Jan. 1872 (D)
Marx an Maltman Barry
in London
[London] 7. Jan. 1872 (E)
369
370
Entwurf
2395
Engels an Carlo Terzaghi
in Turin
London, Jan. 1872(1)
Erster Entwurf ([um den 6.] Jan. 1872)
Zweiter Entwurf ( 1 4 . H 5 J Jan. 1872)
Bisher datiert: 14. Jan. 1872
2396
Marx an den Redakteur der
Zeitung „The Eastern Post"
in London
[London] 16.Jan. 1872 (E)
Zeitungsabdruck
328
Farn.
Marx
371
371
17 481
324
IV
164
381
Engels an Paul Lafargue
in Madrid
London, 19.Jan. 1872 (F)
2399
386
387
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 19. Jan. 1872 (E)
Engels an Theodor Cuno
in Mailand
London, 24.Jan. 1872 (D)
2400
2401
Gezeichnet mit Der"General (Spitzname von Engels)
380
33 376
MEW
Engels an Pjotr Lawfowitsch Lawi'ow
in Paris
London, 19. Jan. 1872 (F)
In der Handschrift: I8.jan. 1871
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 18.Jan. 1872 (D)
1872, Jan.
2398
2397
Nr.
327
MEAB
II 439* II 437*
ab 13.
Aufl.
ME AS
1.-12.
Aufl.
628
I. Int.
167*
Prol. Int.
90*
101*
2. Aufl.
Goth. Pi ogTamm
I.Aufl.
Nr.
2402
1872, Jan. bis Febr.
Engels an die Seccion de dependientes
del Comercio
in Barcelona
[London, um den 26.Jan. 1872] (Sp)
MEW
Kunst
33 394
Entwurf
2403
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Eastern Post"
in London
[London, um den 27.Jan. 1872] (E)
17 482
Zeitungsabdruck
2404
Engels an Carlo Terzaghi
in Turin
[London, 29. Jan. 1872] (I)
33 395
Entwurf
2405
Marx an Ferdinand Jozewicz
in Berlin
[London] 1. Febr. 1872 (D)
397
Abschrift des Berliner Polizeipräsidiums
2406
2407
2408
Marx an Hermann Jung
in London
[London] I.Febr. 1872 (E)
Engels an den Direktor der Zeitung
„II Gazettino Rosa"
in Mailand
London, 7. Febr. [1872] (I)
Engels an den Direktor der Zeitung
„II Libero Pensiero", Luigi Stefanoni
in Florenz
[London, 7.Febr. 1872] (I)
398
17 484
485
Zeitungsabdruck
Verfaßt im Auftrag des Generalrats der Internationalen Arbeiterassoziation
2409
Marx an Editeurs, Maurice Lachätre et Cie.
in Paris
London, 9. Febr. 1872 (F)
Abschrift von unbekannter Hand
330
33 399
1357*
Nr.
2410
2411
2412
2413
1872, Febr. bis März
Marx an Adolphe Hubert
in London
[London] 12. Febr. 1872 (F)
MEW
33 400
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, I5.Febr. 1872 (D)
401
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 16. Febr. 1872 (D)
404
Engels an Giuseppe Benedetti
in Pisa
[London, 18.Febr. 1872] (I)
406
Entwurf
Bisher datiert: [Jon. 1872]
2414
Marx an Ferdinand Jozewicz
in Berlin
[London], 24. Febr. 1872 (D)
408
Abschrift des Berliner Polizeipräsidiums
2415
2416
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 26.Febr. 1872 (D)
410
Marx an Laura Lafargue
in Madrid
[London] 28.Febr. 1872 (E)
411
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
2417
Engels an Sigismund Borkheim
in London
[London, Anfang März 1872] (D)
413
Fragment (Auszug im Brief von Sigismund Borkheim an Friedrich Adolph Sorge vom 15. März 1872)
2418
2419
Engels an Louis Albert Francois Pio
in Kopenhagen
[London] 7. März 1872 (D)
414
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 7. März 1872 (E)
418
331
Nr.
2420
2421
2422
1872, März
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 8.März 1872 (D)
MEW
Br. Kap.
Bureau
33 419
Marx an EVnile Eudes
in London
[London] 9. März 1872 (F)
423
Engels an Paul Lafargue
in Madrid
London, 11 .März 1872 (E u. F)
424
Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels)
2423
2424
Engels an Laura Lafargue
in Madrid
London, 11. März 1872 (D)
Marx an den Redakteur der Zeitung
„La Liberte"
in Paris
London, 12.März 1872 (F)
174*
426
18 55
Zeitungsabdruck
2425
Engels an Louis Albert Francois Pio
in Kopenhagen
[London, Mitte März 1872] (E u. Dan.)
33 428
200
Bisher datiert: [Ende April 1872]
2426
2427
2428
2429
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 15. März 1872 (E)
430
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 17. März 1872 (D)
432
Marx an Maurice Lachätre
in San Sebastian
London, 18. März 1872 (F)
434
23 31
Engels an Cesare Bert
in Turin
London, 21.März 1872(1)
Entwurf
332
33 435
216
Nr.
2430
1872, März bis April
Marx an Paul Lafargue
in Madrid •
London, 21. März 1872 (F)
MEW
Prol.
Int.
33 436
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von
Marx)
2431
Engels an Carlo Terzaghi
in Turin
London, 21.März 1872(1)
443
Entwurf
2432
Engels an den Spanischen Föderalrat
in Madrid
[London, 27. März 1872] (Span.)
18 57
Verfaßt im Auftrag des Generalrats der
Internationalen Arbeiter-Assoziation
Entwurf
2433
Engels an die Bürger Delegierten des
spanischen Landeskongresses
in Saragossa
London, 3. April 1872 (Span.)
63
176
Verfaßt im Auftrag des Generalrats der
Internationalen Arbeiter-Assoziation
2434
Engels an den Kongreß
in Saragossa
London, 6. April [1872] (Span.)
65
Telegramm
Verfaßt im Namen der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
2435
Engels an die Societä dei
Lavoratori Ferraresi
in Ferrara
[London, 16. April 1872] (I)
72
Entwurf
Verfaßt im Namen der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
2436
Engels an Gennaro Bovio
in Trani
London, 16. April 1872 (I)
33 444
178
Entwurf und Reinschrift
2437
Engels an Theodor Cuno
in Düsseldorf
London, 22.-23. April 1872
(D)
446
333
Nr.
1872, April bis Mai
2438
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 23. Aprill 872 (D)
Marx an Johann Georg Eccarius
in London
[London] 3. Mai 1872 (D)
2439
MEW
Engels an Theodor Cuno
in Seraing
[London] 7.-8. Mai 1872 (D)
458
2442
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 9. Mai 1872 (D)
463
2443
Engels an die Societä dei
Lavoratori Ferraresi
in Ferrara
[London] lO.Mai [1872] (D)
464
180*
ü 1274*
Notiz über ein Antwortschreiben
Verfaßt im Namen der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
2444
2445
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 15.[-22.] Mai 1872 (D)
Marx an den Redakteur der
Zeitung „ II Gazettino Rosa"
in Mailand
London, 23.Mai 1872 (I)
465
18 85
Noch einmal Stefanoni und
die Internationale
2446
Marx an die Redaktion der
Zeitung „Der Volksstaat"
in Leipzig
London, 23.Mai 1872 (D)
89
[Antwort auf den ersten Artikel
Brentanos]
2447
334
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 23.Mai 1872 (D)
Prol.
Int.
453
455
2441
I. Int.
33 450
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 7. Mai 1872 (D)
2440
Zur
dt. Gesch.
33 469
649
Nr.
1872, Mai bis Juni
MEW
2448
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 27.Mai 1872 (D)
33 471
2449
2450
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 27.-28. Mai 1872 (D)
472
Marx an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
London, 28. Mai 1872 (D)
477
Br.Kap.
Kunst
217*
Gezeichnet mit A. WKlliams] (Deckname von Marx)
2451
2452
2453
2454
2455
2456
Marx an Cesar De Paepe
in Brüssel
[London] 28.Mai 1872 (F)
479
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 29. Mai 1872 (D)
481
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 5.-6. Juni 1872 (D)
482
Engels an Theodor Cuno
in Lüttich
London, lO.Juni 1872 (D)
484
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 14. Juni 1872 (D)
486
Engels an Carlo Cafiero
in Neapel
[London] M.Juni 1872 (I)
488
II 226*
Entwurf
2457
Engels an die Societä d'Emancipazione del Proletario
in Turin
[London, I4.Juni 1872] (I)
490
Entwurf
Bisher datiert: [Ende Mai 1872]
335
Nr.
1872, Juni bis Juli
MEW
Kugel mann
I.Aufl.
2458
2459
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 21. Juni 1872 (D)
Engels an Adolf Hepner
33 491
218*
in Leipzig
2460
2461
2462
2463
London, 2. Juli 1872 (D)
Engels an Theodor Cuno
in Lüttich
London, 5. Juli 1872 (D)
Engels an Adolf Hepner
in Leipzig
[London] 9.Juli 1872 (D)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 9. Juli 1872 (D)
Engels an Ugo Bartorelli
in Florenz
[London, 18. Juli 1872] (I)
494
497
500
501
107
133
108
134
502
Entwurf
2464
Engels an das Comitato per
l'Emancipazione delle Classi
Lavoratrici
in Parma
[London, 18.Juli 1872] (I)
18 104
Entwurf
2465
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 23.Juli 1872 (D)
33 504
2466
Engels an den Spanischen
Föderalrat
in Madrid
London, 24.Juli 1872 (Span.)
18 122
Verfaßt im Namen des Generalrats der
Internationalen Arbeiter-Assoziation
2467
Marx an die Redaktion der Zeitung „Der Volksstaat"
in Leipzig
London, 28. Juli 1872 (D)
[Antwort auf den zweiten Artikel
Brentanos]
336
108
Br.Kap.
2. Aufl.
Nr.
2468
2469
Kuselmann
1872, Juli bis Aug.
Marx an Ludwig Kugelmann
m Hannover
[London] 29.Juli 1872 (D)
Marx an Hermann Jung
in London
[London, Ende Juli 1872] (D)
33 505
l.Aufl.
2. Aufl.
109
134
506
Bisher datiert: [um den 18. Okt. 1872]
2470
2471
2472
2473
Engels an Adolf Hepner
in Leipzig
London, 4. Aug. 1872 (D)
Engels an Theodor Cuno
in Lüttich
London, 4.Aug. 1872 (D)
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 5. Aug. 1872 (D)
Engels an Walery Wroblewski
in London
London, 7.Aug. 1872 (F)
508
510
512
515
Entwurf
2474
[Marx/Engels] An die spanischen
Sektionen der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
London, 8. Aug. 1872 (Span.)
18 122
Verfaßt im Auftrag des Exekutivkomitees des
Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation; unterzeichnet von den Mitgliedern des
Exekutivko tnitees
Zeitungsabdruck
2475
[Engels] Der Generalrat an die Neue
Madrider Föderation [Nueva Federa^
cion Madrilefia]
in Madrid
London, 15.Aug. 1872 (Span.)
125
Verfaßt im Namen des Exekutivkomitees des
Generalrats der Internationalen ArbeiterAssoziation
Zeitungsabdruck
2476
Marx an Nikolai Franzewitsch
Damelson
in Petersburg
[London] 15.Aug. 1872 (E)
33 516
Gezeichnet mit A.Williams (Deckname von Marx)
22 Marx/Engels-Verzeichnis II
337
Nr.
2477
1872, Aug. bis Okt.
Marx an den Redakteur der Zeitung
The „Times" in London
[London] 15.Aug. [1872] (E)
MEW
Kugel mann
l.Aufl.
2.Aufl.
109
134
33 517
Zeitungsabdruck
2478
Engels an E.Glaser de Willebrord
in Brüssel
[London] 19. Aug. 1872 (F)
518
Fragment (Auszug in Max Nettlau, .Michael
Bakunin. Eine Biographie", Bd. 3, London
1898)
2479
Engels an die italienischen Sektionen
der Internationalen Arbeiter-Assoziation zur Konferenz
in Rimini
London, 23.Aug. 1872 (I)
18 126
Verfaßt im Namen und Auftrag des Generalrats der Internationalen Arbeiter-Assoziation
Entwurf und Zeitungsabdruck
2480
2481
2482
2483
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Hubertusburg
London, 24. Aug. 1872 (D)
33 520
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 26. Aug. 1872 (D)
521
Engels an Hermann Jung
in London
[Den Haag, Anfang Sept. 1872] (E)
522
Marx, an den Redakteur der Zeitung
„Le Corsaire"
in Paris
Den Haag, 12.Sept. 1872 (F)
18 162
Zeitungsabdruck
2484
Marx, an den Redakteur der Zeitung
„The Daily News"
in London
[London] 17.Sept. [1872]
164
Zeitungsabdruck
2485
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 21 .Sept. 1872 (D)
338
33 523
Nr.
2486
1872, Okt. bis Nov.
Engels an Enrico Bignami
in Turm
London, 1. Okt. 1872(1)
MEW
18 165
Zeitungsabdruck
(Der Haag« Kongreß)
2487
2488
2489
Engels an Hermann Jung
in London
[London] l.Olrt. 1872 (E)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 5. Okt. 1872 (D)
33 528
529
Marx an einen Unbekannten
in San Sebastian
London, 12.0kt. 1872
Vermutlicher Empfänger: Maurice Lachatre
2490
2491
Marx an Hermann Jung
in London
[London] 14.0kt. 1872 (D)
Engels an den Britischen Föderalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation
in London
London, 16. Okt. 1872 (E)
531
18 179
Entwurf
(Weg[en] portugiesischer] Strikes)
2492
2493
Engels an Friedrich Leßner
in London
London, [16. Okt. 1872] (D)
33 532
Marx an die Redaktion der Zeitung „Der Volksstaat"
in Leipzig
London, 20. Okt. 1872 (D)
18 180
Zeitungsabdruck
2494
2495
Engels an Theodor Cuno
in New York
London, 29. Okt. 1872 (D)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 2.Nov. 1872 (D)
33 533
535
339
Nr.
2496
1872, Nov.
Engels an die Associazione degli Operai e degli
Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Internazionale)
in Lodi
London, 13-Nov. 1872 (I)
MEW
18 187
Zeitungsabdruck
2497
2498
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 16.Nov. 1872 (D)
Engels an Jenny Longuet
in Oxford
[London] 19.Nov. 1872 (E)
33 537
542
Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels)
2499
Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
[London] 25.Nov. 1872 (E)
G ezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx)
340
543
Nr.
1872, Dez.
MEW
2500
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 7.Dez. 1872 (D)
33 544
2501
Engels an Auguste Serraillier
in London
[London] 9.Dez. 1872 (F)
Br.Kap.
Kunst
219*
1607*
547
Entwurf
2502
Marx an Nikolai Franzewitsch
Damelson
in Petersburg
[London] 12.Dez. 1872 (D)
548
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname
von Marx)
2503
2504
2505
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 14.Dez. 1872 (D)
Engels/Marx an den Redakteur
der Zeitung „International Herald"
in London
[London, 2O.Dez. 1872] (E)
[Engels] Die Manchester Foreign
Section an alle Sektionen und
Mitglieder der Britischen
Föderation
[London, vor dem 21 .Dez. 1872] (E)
550
18 194
197
Verfaßt im Auftrag der Manchester
Foreign Section der Internationalen
Arbeiter-Assoziation; unterzeichnet von
P. Zürcher, F. Kupper, O. Wyss
Flugblatt
2506
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 21.Dez. 1872 (D)
33 551
341
Nr.
1872, Dez. bis 1873, Febr.
MEW
2507
[Marx] An die Sektionen, Zweige,
angeschlossenen Gesellschaften
und Mitglieder [der Britischen
Föderation der Internationale]
London, 23. Dez. 1872 (E)
18 202
Br. Kap.
Kunst
221="
1607*
Verfaßt im Auftrag des Britischen
Födcralrats der Internationalen ArbeiterAssoziation; unterzeichnet von den Mitgliedern des Britischen Föderalrats
Flugblatt
2508
Engels an Adolf Hepner
in Leipzig
London, 3O.Dez. 1872 (D)
33 553
Fragment
2509
Marx an den Redakteur der
Zeitung „The Times"
in London
[London] 2.Jan. [1873] (E)
18 288
Zeitungsabdruck
2510
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 4. Jan. 1873 (D)
33 555
In der Handschrift: 4. Jan. 1872
2511
Marx an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
[London] 18Jan. 1873 (D)
559
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname
von Marx)
2512
2513
342
Engels an Eugen Oswald
in London
[London] 29.Jan. 1873 (D)
561
Marx an Fanton
in [...?...]
London, 1. Febr. 1873 (F)
562
Nr.
2514
1873, Febr. bis März
Engels an den Generalrat der
Internationalen Arbeiter-Assoziation
in New York
L[ondon]8.Febr. 1873(D)
MEW
Br. Kap.
Kunst
18 314
In der Handschrift: 8. Febr. 1872
(Notizen für den G[eneral-] Rat)
2515
2516
2517
2518
2519
2520
2521
Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
[London] 11. Febr. 1873 (D)
33 563
Marx an Friedrich Bolte
in New York
London, 12.Febr. 1873 (D)
564
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Hubertusbuf g
London, 12.Febr. 1873 (D)
567
Engels an Natalie Liebknecht
in Leipzig
London, 11. März 1873 (D)
569
Engels an Eugen Oswald
in London
[London] 18. März 1873 (D)
571
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 20. März 1873 (D)
572
Marx an Nikolai Franzewitsch
Damelson
in Petersburg
London, 22. März 1873 (E)
577
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname
von Marx)
2522
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 22. März 1873 (D)
578
343
Engels an den Generalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation
in New York
London, l5.April 1873 (E)
Engels an Adolf Hepner
in Leipzig
[London, Ende April 1873] (D)
2524
2525
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 3. Mai 1873 (D)
Engels an den Generalrat der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
in New York
London, 14. Juni 1873 (E)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 14.Juni 1873 (D)
2526
2527
2528
[Zu den Artikeln im „Neuen Sozial-Demolerat"]
Fragment (Auszug in „Der Volksstaat" vom 7. Mai 1873)
Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
[London] 7.April 1873 (D)
1873, April bis Juni
2523
Nr.
33 585
18 326
33 580
319
18 317
33 579
MEW
Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 12.Aug. 1873 (E)
2533
2534
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 26.Jul"i 1873 (D)
2532
Unterzeichnet von A.Seraillier
[Engels] An die Bürger Delegierten des 6. Kongresses
der Internationalen Arbeiter-Assoziation
in Genf
London, 3.Sept. 1873 (F)
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname von Marx)
595
Marx an Just Vernouillet
in Paris
[London] lO.Juli 1873 (F)
2531
18 694
600
596
593
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, I.Juli 1873 (D)
2530
33 588
MEW
Engels an August Bebel
in Hubertusburg
London, 20. Juni 1873 (D)
1873, Juni bis Sept.
2529
Nr.
336
MEAB
II 445
ab 13.
Aufl.
II 443
ME AS
I.-I2.
Aufl.
9
Bebel
190*
Pro!.
Int.
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 27.Sept. 1873 (D)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 25. Nov. 1873 (D)
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] I9.Jan. 1874 (D)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Hubertusburg
London, 27. Jan. 1874 (D)
2538
2539
2540
2541
Abschrift
Marx an Eugen Oswald
in London
[London, 24.Sept. 1873] (D)
2537
Maschinengeschriebene
Marx an Eugen Oswald
in London
[London] 20. Sept. 1873 (F)
Entwurf
Engels an John De Morgan
in London
[London, um den 18.Sept. 1873] (E)
1873, Sept. bis 1874, Jan.
2536
2535
Nr.
613
611
608
605
604
603
33 601
MEW
339*
MEAB
II 1275*
Zur dt.
Gesch.
109
135
2. Aufl.
Kuge mann
l.Aufl.
Nr.
1874, Febr. bis Juni
MEW
Kuge mann
l.Aufl.
2542
2543
2544
2545
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 14.Febr. 1874 (D)
Fam.
Marx
2. Aufl.
33 616
Engels an Wilhelm Bios
in Leipzig
London, 21.Febr. 1874 (D)
617
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 27. Febr. 1874 (D)
618
Marx an George Moore
in London
London, 26. März 1874 (E)
619
Entwurf
2546
Marx an George Moore
in London
[London] 28. März 1874 (E)
621
Entwurf
2547
2548
Marx an Jenny Marx
in London
Ramsgate [19.April 1874] (D)
623
Marx an Jenny Longuet
in London
[Ramsgate, zwischen dem 20. und
24.April 1874] (D)
625
-
132
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname
von Marx)
2549
2550
2551
Marx an Maurice Lachätre
in Brüssel
[London] 12.Mai 1874 (F)
626
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 18.Mai 1874 (D)
627
Engels an Gottfried Ermen
in Manchester
London, I.Juni 1874 (E)
630
110
136
347
Nr.
2552
2553
2554
2555
2556
2557
1874, Juni bis Aug.
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 24. Juni 1874 (D)
33 632
Kuge mann
l.Aufl.
2. Aufl.
112
138
Engels an Jenny Longuet
in London
Ramsgate, 2.Aug. 1874 (E)
633
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 4.Aug. 1874 (D)
634
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 4. Aug. 1874 (D)
637
113
138
Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 10. Aug. 1874 (D)
638
114
139
Marx an Jenny Longuet
in Ramsgate
[London] 14.Aug. 1874 (D)
639
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname
von Marx)
348
MEW
Farn.
Marx
134
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 12.-17. Sept. 1874 (D)
Marx an Max Oppenheim
in Prag
Karlsbad, 20. Sept. 1874 (D)
Engels an Laura Lafargue
in London
[London] 15.0kt. 1874 (E)
Marx an Max Oppenheim
in Prag
London, 17. Okt. 1874 (D)
Engels an German Alexandrowitsch Lopatin
in Paris
[London, um den 20. Okt. 1874] (E)
2558
2559
2560
2561
2562
Fragment (Auszug im Brief von German Alexandrowitsch
Lopalin an Pjotr Lawrowitsch Lawrow vom 27. Okt. 1874)
1874, Sept. bis Okt.
Nr.
649
648
647
646
33 641
MEW
II 448* II 446*
eb 13.
Aufl.
ME AS
1.-12.
Aufl.
341*
MEAB
II 1276*
Zur dt.
Gesch.
199
Prol.
Int.
92*
1. Aufl.
103*
2. Aufl.
Goth. Pi ogramm
Nr.
2563
1875, Jan. bis Febr.
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 7Jan. 1875 (D)
MEW
34 117
Bisher datiert: I.Jan. 1875
2564
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 9. Jan. 1875 (D)
118
Bisher datiert: 3. Jan. 1875 '
Gezeichnet mit Mohr (Spitzname von Marx)
2565
2566
2567
Marx an Max Oppenheim
in Prag
London, 20. Jan. 1875 (D)
119
Marx an Maurice LachStre
in Brüssel
London, 3O.Jan. 1875 (D)
120
Marx an Carl Hirsch
in Paris
[London] 31.Jan. 1875 (F)
503
Inhaltsangabe der Pariser Polizei
2568
Marx an Just Vernouillet
in Paris
London, 3. Febr. 1875 (F)
Fragment (Auszug im Brief von Emil Hirsch
an Dr. Pappenheim vom 9. Sept. 1899)
350
121
Engels an Rudolf Engels
in Barmen
London, 22.März 1875 (D)
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
London, 5. Mai 1875 (D)
2573
2574
Engels an August Bebel
in Zwickau
London, 18.-28. März 1875 (D)
Notizen über ein Antwortschreiben
Engels an Hermann Ramm
in Leipzig
[London] 18.März [1875] (D)
2572
2571
Fragment (Auszug in nBnepegIu vom
15.Febr. 1875)
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 11.Febr. 1875 (F)
Marx an Walerian Nikolajewltsch
Smirnow
in London
[London, Febr. 1875] (D)
2S69
2570
1875, Febr. bis Mai
Nr.
125
3
19
137
13
34 132
19
34 124
18 760
34 122
MEW
119
119
II29 II29
ob 13.
Aufl.
MEAS
1.—12.
Aufl.
350
343
MEAB
14
Bebe]
45
Bracl«
223*
Br. Kap,
201 •
Pro!.
Int.
II 956*
Zur dt.
Gesch.
12
37
15
41
2.
Auf],
15
41
ab 3.
Aufl.
Gotb. Programm
I.
Aufl.
Nr.
2575
2576
2577
2578
1875, Mai bis Sept.
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 8. Mai 1875 (F)
MEW
Br. Kap.
34 139
Engels an Eugen Oswald
in London
[London] 8.Mai 1875 (D)
140
Marx an Jenny Marx
in Shanklin
[London] lO.Mai 1875 (D)
141
Engels an Patrick John Coleman
in London
[London] 20. Mai 1875 (E)
143
138
Entwurf
2579
Engels an A.Gouppy
in Manchester
[London] 14. Juni 1875 (F)
144
Entwurf
2580
2581
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 18. Juni 1875 (F)
145
Marx an Matilda Betham-Edwards
in London
[London] H.Juli 1875 (E)
146
Fragment (Auszüge aus dem Antiquariatskatalog der Firma Sotheby& Co, London 1952)
2582
2583
2584
352
Fam.
Marx
Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation
in New York
London, 13. Aug. 1875 (D)
19 33
Marx an Max Oppenheim
in Prag
Karlsbad, 1.Sept. 1875 (D)
34 148
Marx an Max Oppenheim
in Prag
Karlsbad, 6. Sept. 1875 (D)
149
225*
Nr.
2585
2586
2587
2588
1875, Sept.
Marx an Max Oppenheim
in Prag
Karlsbad, 9.Sept. 1875 (D)
MEW
34 150
Marx an Hermann Schumacher
in Zarchlin
London, 21.Sept. 1875 (D)
151
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 24.Sept. 1875 (F)
152
Marx an Peter Imandt
in Dundee
London, 27. Sept. 1875 (D)
153
23 Marx/Engels-VerzeishnisII
353
158
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 12. Okt. 1875 (D)
2591
2593
Engels an Philipp Pauli
in Rheinau
London, 8.Nov. 1875 (D)
Fragment (Anfang fehlt)
Mit einer Notiz von August Bebel: „Zu
Engels'Brief vom 12. Okt. 1875"; deshalb
möglicherweise Schlußteil des vorhergehenden Briefes, der dann zu datieren
wäre: 12.-15.Aug. 1875
Engels an August Bebel
in Leipzig
[London] 15. Okt. 1875 (D)
164
161
155
Engels an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
London, 11.Okt. 1875 (D)
2590
2592
34 154
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 8.0kt. 1875 (D)
2589
Fragment (Auszüge in August Bebel,
„Aus meinem Leben", 2. Teil, Stuttgart 1911)
MEW
1875, Okt. bis Nov.
Nr.
354
352
MEAB
1278*
II 1276*
Zur dl.
Gesch.
22
20
Bebel
81
Bracke
Br. Kap.
47*
44
51"
48
2.Aufl.
52
49
ab 3.
Aufl.
Goth. Programm
I.Aufl.
34 165
166
169
173
174
Engels an Rudolf Engels
in Barmen
London, 9.Nov. 1875 (D)
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
London, 12.-17. Nov. 1875 (D)
Engels an Paul Kersten
in London
[London] 24. Nov. 1875 (D)
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 3. Dez. 1875 (F)
2595
2596
2597
2598
MEW
Engels an Philipp Pauli
in Rheinau
London, 9. Nov. 1875 (D)
1875, Nov. bis Dez.
2594
Nr.
356
MEAB
226*
Br. Kap.
Nr.
2599
2600
1875, Dez. bis 1876, Juni
Engels an Walery Wröblewski
in London
[London] 4.Dez. 1875 (F)
Marx an Carl Hirsch
in Paris
[London] 10. Dez. 1875 (F)
MEW
Br.
BCap.
205
34 175
503
Inhaltsangabe der Pariser Polizei
2601
2602
Engels an Friedrich Leßner
in London
[London] 16.Dez. 1875 (D)
176
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[Poststempel: London, I7.Dez. 1875]
(F)
177
Postkarte
Bisher datiert: [um den I5.Mai 1875]
2603
Marx an Carl Hirsch
in Paris
[London] 16. Febr. 1876 (F)
503
Inhaltsangabe der Pariser Polizei
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 4. April 1876 (D)
178
2605
Engels an Philipp Pauli
in Rheinau
London, 25. April 1876 (D)
180
2606
Marx an Carl Hirsch
in Paris
[London] 4.Mai 1876 (F)
503
2604
Inhaltsangabe der Pariser Polizei
2607
2608
356
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 18. Mai 1876 (F)
182
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[Poststempel: London, 14.Juni 1876]
(D)
183
Pro!..
Int.
230*
Nr.
2609
2610
2611
2612
2613
2614
2615
2616
2617
2618
2619
2620
1876, Juni bis Sept.
MEW
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 14. Juni 1876 (F)
34 184
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 15. Juni 1876 (F)
185
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 16. Juni 1876 (F)
187
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
London, 30. Juni 1876 (F)
188
Engels an Philipp Pauli
in Rheinau
Ramsgate, 1 l.Aug. 1876 (D)
189
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
Ramsgate, 15.Aug. 1876 (F)
190
Engels an Ida Pauli
in Rheinau
Ramsgate, 27. Aug. 1876 (D)
191
Marx an Jenny Longuet
in Hastings
[Karlsbad, Ende Aug./Anfang Sept.
1876] (D)
193
Marx an Max Oppenheim
in Prag
Karlsbad, 3O.Aug. 1876 (D)
194
Marx an Max Oppenheim
in Prag
[Karlsbad] 1.Sept. 1876 (D)
195
Marx an Max Oppenheim
in Prag
[Karlsbad] 6. Sept. 1876 (D)
196
Marx an Max Oppenheim
in Prag
[Karlsbad] 9.Sept. 1876 (D)
197
Farn.
Marx
Reisen
197
140
357
Nr.
1876, Sept. bis Okt.
MEW
2621
Marx an Ida Pauli
in Rheinau
[Karlsbad] lO.Sept. 1876 (D)
34 198
2622
2623
2624
Marx an Max Oppenheim
in Prag
Karlsbad, 12.Sept. 1876 (D)
199
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 15.Sept. 1876 (F)
200
Marx an Ferdinand Fleckles
in Karlsbad
Liege (Belgique), 21.Sept. 1876 (D)
201
Bracke
Frankel
Mit einer Nachschrift von Eleanor Marx
2625
Marx an Carl Hirsch
in Paris
[London] 23.Sept. 1876 (F)
503
Inhaltsangabe der Pariser Polizei
2626
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
London, 23. Sept. 1876 (D)
203
93
2627
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
[London] 30. Sept. 1876 (D)
205
97
2628
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 7. Okt. 1876 (F)
207
2629
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 7. Okt. 1876 (D)
209
2630
Marx an Leo Frankel
in Budapest
[London] 13.0kt. 1876 (D)
212
Zeitungsabdruck
Rückübersetzung aus dem Ungarischen,
da das Original nicht auffindbar
2631
Engels an Ernst Dronke
in Waterloo
[London, 15. Okt. 1876] (D)
Notiz über ein Antwortschreiben
358
214
288
1876, Okt. bis Nov.
Nr.
2632
Engels an Emil Blank
in Leutesdorf
[London] lö.Okt. 1876 (D)
MEW
Bracke
34 215
Abschrift (von Engels)
2633
Engels an Thomas Allsop
in London
London, 17. Okt. 1876 (E)
2634
Engels an Ernst Dronke
in Waterloo
[London] 20.0k. 1876 (D)
216
Abschrift (von Engels)
2635
2636
2637
Engels an "Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 20.Okt. 1876 (D)
217
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 21.Okt. 1876 (F)
219
Engels an Ernst Dronke
in Waterloo
[London] 1.Nov. 1876 (D)
221
Entwurf
2638
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
London, 6.Nov. 1876 (D)
223
102
359
Nr.
2639
1876, Nov. bis 1877, Jan.
Engels an Ernst Dronke
in Waterloo
[London] 13.Nov. 1876 (D)
MEW
Bracke
34 224
Entwurf
2640
2641
2642
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
[London] 20. Nov. 1876 (D)
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 20.Nov. 1876 (D)
Engels an Gustav Rasch
in Wien
[London, Ende Nov. 1876] (D)
225
107
226
229
Entwurf
Bisher datiert: [um den 20. Nov. 1876]
2643
2644
2645
2646
Engels an Philipp Pauli
in Rheinau
London, 16-Dez. 1876 (D)
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
London, 18.Dez. 1876 (D)
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 21.Dez. 1876 (D)
Marx an Maxim Maximowitsch Kowalewski
in Moskau
London, 9. Jan. 1877 (F)
232
234
236
238
Entwurf und Reinschrift
2647
2648
2649
2650
360
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 9.Jan. 1877 (D)
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
London, 9.Jan. 1877 (D)
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
[London] 21. Jan. 1877 (D)
Marx an Ferdinand Fleckles
in Karlsbad
[London] 21. Jan. 1877 (D)
239
240
242
243
108
1877, Jan. bis März
Nr.
2651
2652
2653
Marx an Wilhelm Alexander Freund
in Breslau
London, 21. Jan. 1877 (D)
MEW
Bracke
1533*
34 245
Marx an Frederick Harrison
in London
[London] 21. Jan. 1877 (E)
247
Marx an Gabriel Deville
in Paris
London, 23.Jan. 1877 (F)
248
Kunst
Entwurf
2654
2655
2656
2657
Engels an Hermann Ramm
in Leipzig
London, 25.Jan. 1877 (D)
250
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
[London] 14. Febr. 1877 (D)
251
Engels an Ida Pauli
in Rheinau
London, 14.Febr. 1877 (D)
252
Engels an Enrico Bignami
in Mailand
[London, 23.Febr. 1877] (I)
•
116
19 89
Bisher datiert: [lO.Febr. 1877]
[Brief an Bignami über die deutschen
Wahlen von 1877]
2658
2659
2660
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 24. Febr. 1877 (F)
34 254
Engels an Friedrich Leßner
in London
Brighton,4.März1877(D)
255
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 16. März 1877 (F)
256
361
Nr.
2661
2662
2663
2664
1877, März bis April
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 23.März 1877 (F)
MEW
34 257
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 24.März 1877] (D)
258
Engels an Philipp Pauli
in Rheinau
[London, 26.März 1877] (D)
260
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[Poststempel: London,
27. März 1877] (F)
261
Postkarte
Bisher dotiert: [29.März 1877]
2665
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[Poststempel: 29.März 1877] (F)
262
Postkarte
Bisher datiert: [27. März 1877]
2666
Marx an Carl Hirsch
in Paris
[London] lO.April 1877 (F)
Inhaltsangabe der Pariser Polizei
362
503
Nr.
1877, April
MEW
Bracke
2667
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
[London] 1 I.April 1877 (D)
34 263
118
2668
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London, 11. April 1877] (D)
265
Entwurf
2669
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 17. April 1877 (F)
266
2670
Marx an Thomas Allsop
in London
[London] 2O.April 1877 (E)
2671
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
[London] 2I.April 1877 (D)
267
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[Poststempel: London, 21. April 1877] (F)
270
2672
123
Postkarte
2673
Engels an B.Lindheimer
in London
[London] 21. April 1877 (D)
271
Entwurf
2674
2675
2676
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 23. April 1877 (F)
272
Engels an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
London, 24.April 1877 (D)
273
Engels an B.Lindheimer
in London
[London] 26. April 1877 (D)
275
126
Entwurf
In der Handschrift: 26. April 1876
363
Nr.
2677
1877, Mai bis Aug.
Engels an B.Lindheimef
in London
[London, 3. oder 4.Mai 1877] (D)
MEW
Bracke
34 276
Entwurf
Bisher datiert: [um den 5.Mai 1877]
2678
Marx an Carl Hirsch
in Paris
[London] H.Mai 1877 (F)
504
Inhaltsangabe der Pariser Polizei
2679
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
[London] 26. Mai 1877 (D)
277
133
279
140
In der Handschrift: 26.Mai 1876
2680
2681
Engels an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
London, 25.Juni 1877 (D)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
2682
London, 2.Juli 1877 (D)
281
Engels an Franz Wiede
in Zürich
[Ramsgate, 25. Juli 1877] (D)
283
Entwurf
Bisher datiert: [zweite Julihälfte 1877]
2683
2684
28SÖ
364
Engels an Natalie Liebknecht
in Leipzig
Ramsgate, 31. Juli 1877 (D)
284
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
Ramsgate, 31. Juli 1877 (D)
285
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
[London] 1. Aug. 1877 (D)
287
143
Nr.
2686
1877, Aug. bis Okt.
Marx an Carl Hirsch
in Paris
London, 1. Aug. 1877 (F)
MEW
MEAB
Bracke
•
34 504
Inhaltsangabe der französischen Polizei
2687
2688
2689
2690
2691
2692
2693
2694
2695
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
London, 8. Aug. 1877 (D)
288
Marx an Maltman Barry
in London
[Neuenahr] 15. Aug. 1877 (E)
289
Marx an Wilhelm Bracke
in Ems
[Neuenahr] 18. Aug. 1877 (D)
290
147
Marx an Wilhelm Bracke
in Ems
Neuenahr, 24. Aug. 1877 (D)
291
148
Engels an Natalie Liebknecht
in Leipzig
London, 4.Sept. 1877 (D)
292
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 27.Sept. 1877 (D)
294
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
London, 5. Okt. 1877 (D)
298
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 12.0kt. 1877 (D)
300
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
London, B.Okt. 1877 (D)
301
146
363
365
Marx an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
[London] 23. Okt. 1877 (D)
Marx an Sibylle Heß
in Paris
London. 25.0kt. 1877 (D)
Marx an die Redaktion der
2697
2698
2699
Marx an Sigmund Schott
in Frankfurt a.M.
London, 3.Nov. 1877 (D)
Marx an Wilhelm Bios
in Hamburg
London, 10. Nov. 1877 (D)
2700
2701
Entwurf
[„Otetschestwennyje Sapiski"]
in Petersburg
[London, etwa Nov. 1877] (F)
[I]
II
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 19. Okt. 1877 (D)
1877, Okt. bis Nov.
2696
Nr.
308
34 307
19 107
107
108
306
305
34 302
MEW
369
368
364*
MEAB
II 1280*
Zur dt.
Gesch.
152
Brocke
235*
Br.Kap.
151*
I 599*
Kunst
94*
I.Aufl.
104*
2.Aufl.
ab 3- Aufl.
c5oth. Prog ramm
Marx an Sibylle Heß
in Paris
London, 29.Nov. 1877 (D)
Marx an die Redaktion einer ungenannten demokratischen Zeitung
in [...?...]
[London] 19.Dez. 1877 (D)
2703
2704
314
313
34 312
Engels an Ernst Dronke
in Waterloo
[London] 20.Nov. [1877] (D)
2702
Notiz über ein Antwortschreiben
MEW
1877, Nov. bis Dez.
Nr.
MEAB
Zur dl.
Gesch.
Bracke
Br. Kap.
Kunst
I.Aufl.
2.Au(l.
ab 3. Aufl.
(joth. Prosramm
Nr.
2705
2706
1878, Jan. bis März
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, II.Jan. 1878 (D)
34 315
Engels an Enrico Bignami
in Lodi
[London, 12.Jan. 1878] (I)
19 113
Gekürzter Zeitungsabdruck, ungezeichnet, mit
der Bemerkung »Da una lunga ed importante
nostra corrispondenza londinese, togliamo pa~
recchi brani ehe siriferisconoalla odiema situazione politico-sociale"
[Die Läse der Arbeiterbewegung in Deutschland, Frankreich, den Vereinigten Staaten und
Rußland]
2707
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 4.Febr. 1878 (D)
34 317
Fragment (Auszug in Wilhelm Liebknecht,
„Zur orientalischen Frage". Zweite, vermehrte
Auflage, Leipzig 1878)
2708
Marx an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London] 11.Febr. 1878 (D)
320
Fragment (Auszüge in Wilhelm Liebknecht,
»Zur orientalischen Frage, Zweite, vermehrte
Auflage, Leipzig 1878)
2709
Marx an Carl Hirsch
in Paris
[London] 20. Febr. 1878 (F)
504
Inhaltsangabe der Pariser Polizei
2710
368
Marx an Walerian Nikolajewitsch Smirnow
in London
[London] 29.März 1878 (D)
325
1281
Nr.
1878, April bis Juli
MEW
2711
Engels an Carl Hirsch
in Paris
London, 3. Aprill 878 (D)
34 326
2712
Engels an German Alexandrowitsch
Lopatin
in Montreux
[London, 3. April 1878] (F)
Fragment (Auszug im Brief von German Alexandrowitsch Lopatin an Piotr
Lawrowitsch Lawrow vom 17. April
1878) und Inhaltsangabe weiterer Teile
des Briefes
2713
2714
2715
Zur <h.
Gesch.
Bracke
H 1282*
236*
327
598
Marx an Thomas Allsop
in Exmouth (Devon)
[London] 28. April 1878 (E)
39 533
Engels an Wilhelm Bracke
in Braunschweig
London, 3O.April 1878 (D)
34 328
Marx an den Redakteur der
„Daily News"
in London
London, 12.Juni [1878] (D)
19 138
Zeitungsabdruck
(Herr Bucher)
2716
2717
2718
2719
24
Marx an Carl Hirsch
in Paris
[London] 26. Juni 1878 (D)
34 330
Marx an Sigmund Schott
in Frankfurt a.M.
[London] 13.Juli 1878 (D)
331
Marx an Sigmund Schott
in Frankfurt a.M.
[London] 15. Juli 1878 (D)
332
Engels anWalerian Nikolajewitsch
Smirnow
in London
[London] 16. Juli 1878 (F)
333
Marx/Engels-Verzeichnis 11
369
Nr.
2720
1878. Juli bis Okt.
Engels an Oscar Schmidt
in Straßburg
[London, 19. Juli 1878] (D)
MEW
34 334
Entwurf
Bisher datiert: [um den 18.Juli 1878]
2721
2722
2723
2724
2725
2726
2727
Engels an Philipp Pauli
in Rheinau
London, 30. Juli 1878 (D),
335
Engels an Pjotr Lawrowitsch
Lawrow
in Paris
London, 10. Aug. 1878 (F)
337
Marx an George Rivers
in London
[London] 24. Aug. 1878 (E)
339
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 4.Sept. 1878 (D)
340
Engels an Friedrich Leßner
in London
[London] 12.Sept. 1878 (D)
341
Engels an Rudolf Engels
in Barmen
London, 12.Sept. 1878 (D)
342
Marx an Jenny Longuet
in Malvern
[Poststempel:
London, 16. Sept. 1878] (D)
343
Postkarte
2728
2729
Marx an Jenny Marx
in Malvern
[London] 17.Sept. 1878 (D)
344
Marx an Moritz Kaufmann
in Birkenhead
[London, 3.0kt. 1878] (E)
346
Entwurf
370
Nr.
1878, Okt. bis Nov.
MEW
2730
Marx an Moritz Kaufmann
in Birkenhead
London, lO.Okt. 1878 (E)
34 347
Br.Kap.
Kunst
237*
I 610*
Entwurf
2731
Engels an Hermann Arnoldt
in Königsberg
[London] 21.Okt. 1878 (D)
349
Entwurf
2732
2733
Marx an einen Unbekannten
in [...?...]
London, 4. Nov. 1878 (D)
350
Marx an Alfred Talandier
in Paris
[London, um den 10. Nov. 1878] (F)
351
Entwurf
Bisher datiert: 1878
2734
Marx an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
London, 15.Nov. 1878 (E)
358
Gezeichnet mit A. W[illiams]
(Deckname von Marx)
2735
Engels an Ernst Dronke
in Liverpool
London, I9.Nov. 1878 (E)
361
Abschrift (von Engels)
2736
Marx an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
London, 28.Nov. 1878 (E)
362
Gezeichnet mit A. Williams
(Deckname von Marx)
2737
Engels an Ernst Dronke
in Liverpool
London, 29.Nov. 1878 (E)
364
Entwurf
371
1878, Dez. bis 1879, April
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 3O.Jan. 1879 (D)
2742
2741
Gezeichnet mit A.Williams (Deckname
von Marx)
MarxanNikolaiFranzewitschDanielson
in Petersburg
London, lO.April 1879 (E)
Fragment (Ausiugin H. KapeeB.ÜHCbMO
Kapjia MapKca K M. M. KoBaJieBcKOMy o C&H3H0KpaTax. In: Bujioe,
No. 20. 1922)
Russische Wiedergabe einer mündlichen
Übersetzung
Marx an Maxim Maximowitsch
Kowalewski
in Moskau
[London, April 1879] (E)
in Leipzig
London, I.März 1879 (D)
2740 Engels an Wilhelm Liebknecht
2739
in Genf
London, I2.Dez. 1878 (D)
2738 Engels an Johann Philipp Becker
Nr.
370
506
369
367
34 365
MEW
377*
JMEAB
341*
Br.Kap.
I 144*
Kunst
384
Entwurf
382
Marx an Carlo Cafiero
in Neapel
London, 29.Juli 1879 (F)
2748
379
378
377
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, I.Juli 1879 (D)
Entwurf
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 26. Juni 1879 (D)
Entwurf
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London] 17. Juni [1879] (D)
Entwurf
Engels an J.Gugenheim
in London
[London] lö.Juni 1879 (D)
2747
2746
2745
2744
34 376
Marx an Rudolph Meyer
in London
[London] 28. Mai 1879 (D)
2743
Entwurf
MEW
1879, Mai bis Juli
Nr.
383*
382*
MEAB
H 1283*
Zur dt.
Gesch.
251*
Br. Kap.
95*
I.Aufl.
105*
2. Aufl.
ab 3. Aufl.
Coth. Progi amm
2750
2749
Nr.
Marx an Rudolph Meyer
in London
[London] 7.Aug. 1879 (D)
Entwurf und Abschrift (von Engels)
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 4.Aug. 1879 (D)
1879, Aug.
387
34 385
MEW
25
Bebel
390
392
394
19 150
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 15.Sept. 1879 (D)
Marx/Engels an August Bebel,
Wilhelm Liebknecht, Wilhelm
Bracke u.a. [Friedrich Wilhelm
Fritzsche, Bruno Geiser, Wilhelm
Hasenclever]
in Leipzig (Zirkularbrief)
[London, 17.-18.Sept. 1879] (D)
2754
2755
389
34 388
MEW
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 8.Sept. 1879 (D)
Entwurf und Reinschrift
Engels an Karl Höchberg
in Scheveningen
Eastbourne, 26.Aug. 1879 (D)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname
von Marx)
Marx an Jenny Longuet
in Ramsgate
St.Helier, 19.Aug. 1879 (D)
1879, Aug. bis Sept.
2753
2752
2751
Nr.
26
Bebel
187
Bracke
142
Fam.
Man
106*
ab
3.AuB
Golh. Programm
I.Auf]. 2.Aufl.
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 19. Sept. 1879 (D)
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 24.Sept. 1879 (D)
2759
Gezeichnet mit A.Williams
(Deckname von Marx)
Marx an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
London, 19. Sept. 1879 (E)
Postkarte
Marx an Carl Hirsch
in London
[London] 18. Sept. 1879 (D)
Entwurf
I. Die Verhandlungen mit
C.Hirsch
II. Die beabsichtigte Haltung
des Blattes
III. Das Manifest der drei
Züricher
1879, Sept.
2758
2757
2756
Nr.
394
150
398
156
401
159
415
410
34 409
39 534
34
19
34
19
34
19
MEW
391*
384
MEAB
II450* II447*
ab 13.
Aufl.
ME AS
1.—12.
Aufl.
H 1284*
Zur dt.
Gesch.
197
193
30
34
187
Bracke
27
Bebel
96*
106*
Got K. Progra mm
ab
3. Aufl.
I.Aufl. 2.Aufl.
423
427
428
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 24.Nov. 1879 (D)
Marx an Achille Loria
in Mantua
London, 3.Dez. 1879 (D)
Marx an einen Unbekannten
in London
[London] 1 I.Dez. 1879 (E)
Engels an Thomas Allsop
in London
[London] 14.Dez. 1879 (E)
2763
2764
2765
2766
Bisher datiert: 19.Nov. 1879
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 14.Nov. 1879 (D)
422
417
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 14.Nov. 1879 (D)
2761
2762
34 416
Marx an Berta Augusti
in Koblenz
[London] 25.0kt. 1879 (D)
2760
Entwurf und Reinschrift
MEW
1879, Okt. bis Dez.
Nr.
392*
MEAB
47
42
Bebel
ab
Go h.Progri mm
103* 114*
I.Aufl. 2. Aufl. 3. Aufl-
Engels an Ame'lie Engel
in London
[London, etwa 1879/1880] (D)
2769
Engels an Carl Hirsch
in London
[London] 17.Febr. 1880 (D)
Marx an Bernhard Kraus
in London
[London] 26. März 1880 (D)
2771
2772
Abschrift von unbekannter Hand mit Auktionsvermerk
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, lO.Jan. 1880 (D)
2770
Entwurf
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 19.Dez. 1879 (D)
Entwurf der ersten fünf Abschnitte und Reinschrift
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 16.Dez. 1879 (D)
1879, Dez. bis 1880, März
2768
2767
Nr.
34 438
39 535
436
435
432
34 429
MEW
393
MEAB
H 1288*
Zur dt.
Gesch.
50
Bebel
Marx an Paul Lafargue
in London
[London, 4. oder 5. Mai 1880] (F)
2776
2778
2777
Engels an Paul Lafargue
in London
London, 4. Mai 1880 (F)
2775
Marx an Ferdinand Domela Nieuwenhuis
in Den Haag
London, 27.Juni 1880 (D)
Fragment (Anfang fehlt)
Engels an August Bebel
in Leipzig
[London, Anfang Mai 1880] (D)
Notiz am Schluß der Vorbemerkung zur französischen Ausgabe von Engels*
»Entwicklung des Sozialismus von der Utopie zur Wissenschaft"
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 1. April 1880 (D)
Entwurf
Engels an H.Meyer
in London
[London, Ende März 1880] (D)
1880, März bis Juni
2774
2773
Nr.
447
445
444
443
440
34 439
MEW
53
Bebel
253*
Br. Kap.
Nr.
2779
1880. Juli bis Sept.
MEW
Engels an Minna Karlowna Gorbunowa
in Biarritz
London, 22. Juli 1880 (D)
34 448
Engels an Minna Karlowna Gorbunowa
in Biarritz
London, 2. Aug. 1880 (D)
450
2781
Engels an Minna Karlowna Gorbunowa
in Paris
London, 5. Aug. 1880 (D)
451
2782
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
Ramsgate, 17.Aug. 1880 (D)
454
2783
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[Ramsgate] 30.Aug. 1880 (D)
455
Engels an Laura Lafargue
in London
[Bridlington Quay] 3. Sept. 1880 (E)
456
Engels an Paul Lafargue
in London
Bridlington Quay, 3.Sept. 1880 (F)
458
Engels an Paul Lafargue
in London
Bridlington Quay, 9.Sept. 1880 (F)
459
Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
Ramsgate, 12.Sept. 1880 (E)
463
2780
2784
2785
2786
2787
Gezeichnet mit A. Williams (Deckname
von Marx)
2788
Marx an Louise Michel
in [...?...]
[London, etwa Sept. 1880] (F)
Inhaltsangabe der französischen Polizei
2789
380
Engels an Paul Lafargue
in London
Bridlington Quay, 12.Sept. 1880 (E)
465
MEAB
394
Nr.
2790
2791
1880, Sept. bis Okt.
Marx an Ferdinand Fleckles
in Karlsbad
[London] 29.Sept. 1880 (D)
Engels an Eugen Oswald
in London
[London] 5.0kt. 1880 (E)
MEW
34 468
469
Maschinengeschriebene Abschrift
2792
Engels an einen Unbekannten
in London
[London] 5. Okt. I880(E)
469
Maschinengeschriebene Abschrift
2793
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 12. Okt. 1880 (D)
470
381
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 5. Nov. 1880 (D)
Marx an Ferdinand Fleckles
in Karlsbad
[London, 12.Nov. 1880] (D)
2797
2798
2799
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 5. Nov. 1880 (D)
2796
Marx an Achille Loria
in Mantua
London, I3.Nov. 1880 (F)
Fragment (Auszug in Egon Erwin Kisch, »Karl Marx in Karlsbad".
In: Aufbau, 5.Jg. 1949, H.6)
Marx an John Swinton
in New York
London, 4.Nov. 1880 (E)
Entwurf
Engels an Harry Kaulitz
in London
[London] 28.Okt. 1880 (D)
1880, Okt. bis Nov.
2795
2794
Nr.
481
480
479
474
472
34 471
MEW
397*
MEAB
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 24.Dez. 1880 (D)
Marx an Carl Hirsch
in London
[London] 29.Dez. 1880 (D)
2802
2803
Postkarte
Marx an Henry Mayers Hyndman
in London
[London] 8.Dez. 1880 (E)
Grußadresse; unterzeichnet auch von Paul Lafargue und Friedrich Leßner
Abdruck in der Broschüre „Sprawozdanie z mi^dzynarodowego zebrania zwolanego w
50-letm3 rocznic^ Listopadowego powstani^",
Genf 1881
Marx/Engels an das Meeting, einberufen zur Erinnerung an den
50. Jahrestag der polnischen Revolution von 1830
in Genf
London, 27. Nov. 1880 (Poln.)
1880, Nov. bis Dez.
2801
2800
Nr.
485
484
34 482
19 239
MEW
n 1289*
Zur dt.
Gesch.
211
Prol.
Int.
Marx an einen Unbekannten
in London
[London] 31. Jan. 1881 (E)
2805
150
153
154
159
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 1.Febr. 1881 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 2.Febr. 1881 (D)
Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 19. Febr. 1881 (E)
Marx an Ferdinand Domela Nieuwenhuis
in Den Haag
London, 22.Febr. 1881 (D)
2807
2808
2809
149
35 145
MEW
2806
Wahrscheinlicher Empfänger: George Rivers
Marx an Charles Longuet
in Paris
[London] 4.Jan. 1881 (E)
1881, Jan. bis Febr.
2804
Nr.
406*
403*
MEAB
Br.
256*
255*
Kap.
l
2813
2812
2811
2810
Nr.
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 12.März 1881 (D)
Entwurf
Engels an S.F.Kaufmann
in London
[London] 11.März 1881 (D)
[Erster Entwurf]
[Zweiter Entwurf]
[Dritter Entwurf]
[Vierter Entwurf]
Brief
Marx an Vera Iwanowna Sassulitsch
in Genf
London, 8.März 1881 (F)
Fragment
Engels an Jenny Longuet
in Paris
[London] 24.Febr. 1881 (E)
1881, Febr. bis März
169
35 168
384
396
401
[572]
35 166
19 242
166
19 242
35 162
MEW
410*
409
MEAB
I 608*
609*
Zur dt.
Gesch.
264*
262*
Br.
Kap.
1227*
Kunst
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 3O.März 1881 (D)
Marx/Engels an den Redakteur der Zeitung
„The Daily News"
in London
[London, 31. März 1881] (E)
2816
2817
Entwurf und Zeitungsabdruclc
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 28.März 1881 (D)
Entwurf
Marx/Engels an den Vorsitzenden des
Slawischen Meetings [Lew Nikolajewitsch
Hartmann], einberufen am 21.März 1881
zum Jahrestag der Pariser Kommune
in London
[London, 21.März 1881] (E)
1881, März
2815
2814
Nr.
19 246
174
35 173
19 244
MEW
411
MEAB
55
Bebel
214
Prol.
Int.
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
[London] ll.ApriM881(D)
2819
184
186
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 28.April 1881 (D)
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
[London] 29.APril 1881 (E)
2821
2822
188
191
Engels an Jenny Longuet
in Argenteuil
London, 31.Mai 1881 (E)
Marx an John Swinton
in New York
London, 2.Juni 1881 (E)
2823
2824
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
182
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, M.April 1881 (D)
177
35 176
MEW
2820
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 4.April 1881 (D)
1881, April bis Juni
2818
Nr.
II 1290*
Zur dt.
Gesch.
57
Bebel
143
Fam.
Marx
Engels an Jenny Longuet
in Argenteuil
London, 17.Juni 1881 (E)
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 2O.Juni 1881 (D)
2829
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
[London] Ö.Juni 1881 (E)
Empfehlungsschreiben
Zeitungsabdruck
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 2.Juni 1881 (E)
2828
2827
2826
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 2.Juni 1881 (E)
2825
Empfehlungsschreiben
Zeitungsabdruck
1881, Juni
Nr.
198
196
194
193
35 192
MEW
412*
MEAB
266*
Br.Kap.
147
-
Farn.
Marx
Nr.
1881, Juli bis Aug.
MEW
2830
Marx an Henry Mayers Hyndman
in London
Eastbourne, 2. Juli 1881 (E)
35 202
Entwurf
2831
Engels an Norris A.Clowes
in New York
London, 22.Juli 1881 (E)
204
Entwurf
2832
Engels an die Redaktion der
Zeitung „Freiheit"
in London
[London] 22.Juli 1881 (D)
205
Entwurf
2833
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
[London] 22Juli 1881 (E)
206
Gezeichnet mit Old Nick
(Spitzname von Marx)
2834
Marx an Carl Hirsch
in Paris
Argenteuil, 6. Aug. 1881 (D)
207
In der Handschrift: 6.Juli 1881
2835
Marx an Laura Lafargue
in London
[Argenteuil] 9. Aug. 1881 (D)
208
Gezeichnet mit Old Nick
(Spitzname von Marx)
2836
Engels an George Shipton
in London
Bridlington Quay,
10. Aug. 1881 (E)
209
Entwurf; mit einer Notiz von Engels
2837
Engels an George Shipton
in London
Bridlington Quay,
15. Aug. 1881 (E)
211
Entwurf
389
Nr.
2838
2839
2840
1881, Aug.
Marx an Pjotr Lawrowitsch
Lawrow
in Paris
[Argenteuil] lö.Aug. 1881 (E)
MEW
Bebe!
Kunst
35 213
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
Bridlington Quay,
17. Aug. 1881 (D)
214
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
[London] 18. Aug. 1881 (E)
218
II 314*
150
Gezeichnet mit Old Nick
(Spitzname von Marx)
2841
2842
390
Fam.
Marx
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 25. Aug. 1881 (D)
220
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 27. Aug. 1881 (D)
223
58
319*
235
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
[London] 4.Nov. 1881 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 30.Nov. 1881 (D)
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
[London] 7.Dez. 1881 (D)
2846
2847
2848
240
237
228
in
35 226
MEW
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 25.0kt. 1881 (D)
Beilage zum Brief von Marx an Karl Kautsky vom I.Okt. 1881
Marx an Minna Kautsky
in Paris
London, 1.Okt. 1881 (D)
Bisher datiert: 3.Okt. 1881
Marx an Karl Kautsky
in Zürich
[London] 1. Okt. 1881 (D)
1881, Okt. bis Dez.
2845
2844
2843
Nr.
414*
MEAB
n 1290*
Zur dt.
Gesch.
I 144*
II 320*
Kunst
152
Fam.
Marx
vO
N>
2853
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
London, 17.Dez. 1881 (D)
2852
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 18. Dez. 1881 (D)
Gezeichnet mitOld Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 15.Dez. 1881 (D)
Gezeichnet mit A.Williams (Deckname von Marx)
Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 13. Dez. 1881 (E)
Postkarte
Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
London, lO.Dez. 1881 (D)
1881, Dez.
2851
2850
2849
Nr.
252
250
247
245
35 244
MEW
157
Farn.
Marx
-
Engels an Lew Nikolajewitsch Hartmann
in London
[London, Ende Dez. 1881] (R)
2855
Bisher datiert: [Dez. 1882]
Entwurf
Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis
in Den Haag
London, 29.Dez. 1881 (Holl.)
1881, Dez.
2854
Nr.
254
35 253
MEW
259
261
262
265
Engels an Emil Engels
in Engelskirchen
London, 12. Jan. 1882 (D)
Marx an Amalie Daniels
in Köln
IsleofWight, 12.Jan. 1882 (D)
Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 23.Jan. 1882 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 25.-31. Jan. 1882 (D)
2858
2859
2860
2861
Bisher datiert: 25. Jan. I8B2
257
35 255
MEW
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 6.Jan. 1882 (D)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Laura Lafargue
in London
Ventnor, 4.Jan. 1882 (D)
1882, Jan.
2857
2856
Nr.
417*
MEAB
II 1293*
Zur dl.
Gesch.
269*
Br.Kap.
160
Farn.
Marx
287
Postkarte
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
286
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
[Algier] 23. Febr. 1882 (E) '
2867
278
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 23.Febr. 1882 (Fu.E)
Bisher datiert: 22. Febr. 1882
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 22.-25. Febr. 1882 (D)
277
274
35 269
MEW
2866
2865
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] 18. Febr. 1882 (F)
2864
Postkarte
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, lO.Febr. 1882 (D)
Bisher datiert: 7.-15.Febr. 1882
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 7.Febr. 1882 (D)
1882, Febr.
2863
2862
Nr.
418*
MEAB
270*
Br.Kap.
1508*
Kunst
219*
216*
Prol.
Int.
2872
2871
2870
2869
2868
Nr.
Wahrscheinlich ein Entwurf
Bisher datiert: [1882]
Engels an Henry Mayers Hyndman
in London
[London, um den 31.März 1882] (E)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
[Algier] 27. März 1882 (E)
Fragment (Auszug in Engels, „Ursprung der Familie,
des Privateigentums und des Staats")
Marx an Charles Bonnier
in Oxford
[London, Frühjahr 1882] (D)
Rückübersetzung aus dem Russischen* da das
Original nicht auffindbar
Marx an Paul Lafargue
in Paris
[Algier] 2O.März [1882] (F)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
[Algier] 16. März 1882 (D)
1882, März
297
35 295
21 43
294
35 288
MEW
II186 II 182
ME AS
1.—12. ab 13.
Aufl.
Aufl.
1316
Kunst
18
I.Aufl.
-
38
2.-6.
Aufl.
Ursprung
43
ab 7.
Aufl.
163
Farn.
Marx
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
[Algier] 6.-7. April 1882 (E)
2873
2878
2877
2876
Engels an Berthold Sparr
in London
[London] 12.April 1882 (D)
2875
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 17.APrill882(D)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Laura Lafargue
in London
[Algier] 13.-14.April 1882 (D)
Postkarte
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London, 13.April 1882] (D)
Entwurf
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in London
[London] lO.April 1882 (F)
2874
Bisher datiert: 6. April 1882
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
1882. April
Nr.
312
305
304
303
302
35 298
MEW
1453*
Kunst
166
Farn.
Marx
Nr.
1882, April bis Mai
MEW
2879
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 21. April 1882 (D)
35 313
2880
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
[Algier] 28.ApriI 1882 (E)
Zur
dt. Gesch.
Bebel
Br. Kap.
314
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
2881
2882
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 3. Mai 1882 (D)
315
Marx an Laura Lafargue
in London
Monte Carlo, 6.Mai 1882 (E)
317
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
2883
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
Monte Carlo, 8. Mai 1882 (D)
318
Gezeichnet mit Old Mohr (Spitzname von Marx)
2884
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, lO.Mai 1882 (D)
319
271*
In der Handschrift: 10. März 1882
2885
2886
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 16.Mai 1882 (D)
322
Marx an Eleanor Marx
in London
Monte Carlo, 21. Mai 1882 (E)
325
Postkarte
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
2887
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
Monte Carlo, 26.Mai 1882 (E)
Postkarte
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
326
H 1294*
61
334
337
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London, 26.Juni 1882] (D)
2893
Fragment
Bisher datiert: [Anfang Aug. 1882]
332
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 2I.Juni 1882 (D)
2892
331
330
35 327
MEW
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 20. Juni 1882 (D)
Postkarte
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Laura Lafargue
in London
Argenteuil, 17. Juni 1882 (D)
Postkarte
Gezeichnet mit O[ld] N[iclt] (Spitzname von Marx)
Marx an Jenny Longuet
in Argenteuil
Cannes, 4. Juni 1882 (E)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Eleanor Marx
in London
Monte Carlo, 28. Mai 1882 (D)
1882, Mai bis Juni
2891
2890
2889
2888
Nr.
63
Bebel
I 145*
Kunst
172
Farn.
Marx
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 9.Aug. 1882 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 9.Aug. 1882 (D)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, lO.Aug. 1882 (D)
2898
2899
Postkarte
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
[London, 31. Juli 1882] (F)
2897
2896
Engels an Adolf Hepner
in New York
London, 25.Juli 1882 (D)
2895
Entwurf
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 15.Juli 1882 (D)
1882, Juli bis Aug.
2894
Nr.
351
348
347
346
344
35 342
MEW
=
I
%
354
356
359
362
365
368
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 12.Sept. 1882 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, B.Sept. 1882 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Vevey
London, 20. Sept. 1882 (E)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 22. Sept. 1882 (D)
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 23. Sept. 1882 (D)
2902
2903
2904
2905
2906
2901
2900
Engels an Jenny Longuet
in Argenteuil
Great Yarmouth, 27.Aug. 1882 (E)
MEW
35 352
1882, Aug. bis Sept.
Engels an Emil Engels jun.
in Engelskirchen
Great Yarmouth, 2O.Aug. 1882 (D)
Nr.
420
MEAB
1610*
Zur dl.
Gesch.
66
Bebel
273*
Br.Kap.
222*
Prol.
Int.
1882, Okt. bis Nov.
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 20. Okt. 1882 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 21. Okt. 1882 (E)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 27. Okt. 1882 (D)
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 28. Okt. 1882 (D)
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 30.Okt. 1882 (F)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 2.-3.Nov. 1882 (D)
2909
2910
2911
2912
2913
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Laura Lafargue
in Paris
[London] 9. Okt. 1882 (D)
2908
2907
Nr.
386
384
381
378
376
373
35 371
MEW
423*
421*
MEAB
68
Bebel
177
Farn.
Marx
399
401
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London. 28. Nov. 1882 (D)
2919
399
397
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, I5.Nov. 1882 (D)
Telegramm
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 15. Nov. 1882 (D)
Inder Handschrift: lO.Febr. 1882
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Eleanor Marx
in London
[Ventnor] lO.Nov. 1882 (D)
395
35 391
MEW
2918
2917
2916
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 9.-16.Nov. 1882 (D)
2915
Bisher datiert: 9. Nov. 1882
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 4.Nov. 1882 (D)
1882, Nov.
2914
Nr.
179
Farn.
Marx
Marx an Laura Lafargue
in Paris
Ventnor, 14.Dez. 1882 (D)
2921
413
415
418
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 16.Dez. 1882 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, lö.Dez. 1882 (D)
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 22.Dez. 1882 (D)
Marx an Eleanor Marx
in London
[Ventnor, 23.Dez. 1882] (D)
2923
2924
2925
2926
Postkarte
411
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 15. Dez. 1882 (E)
409
407
35 406
MEW
2922
Gezeichnet mit Nick (verkürzter Spitzname von Marx)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, H.Dez. 1882 (E)
1882, Dez.
2920
Nr.
1614*
Zur
dt. Gesch.
70
Bebel
182
Farn.
Marx
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, I8.Jan. 1883 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 8. Febr. 1883 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, lO.Febr. 1883 (D)
2931
2932
Fragment
Marx an Eleanor Marx
in London
[Ventnor] lO.Jan. 1883 (D)
Gezeichnet mit Old Nick (SpitznBme von Marx)
Marx an Eleanor Marx
in London
[Ventnor] 9.Jan. 1883 (D)
Gezeichnet mit Old Nick (Spitzname von Marx)
Marx an Eleanor Marx
in London
Ventnor, 8.Jan. 1883 (D)
1883, Jan. bis Febr.
2930
2929
2928
2927
Nr.
430
427
424
423
421
35 419
MEW
428*
MEAB
276*
275*
Br.Kap.
185
183
Farn.
Marx
Engels an Laura Lafargue
2934
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 27.Febr.-I.März 1883 (D)
2936
450
452
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 2.März 1883 (D)
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 7. März 1883 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, lO.März 1883 (E)
2938
2939
447
441
438
434
35 431
MEW
2937
Bisher datiert: 27. Febr. 1883
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 27. Febr. 1883 (D)
2935
Fragment
London, 16.-17.Febr. 1883 (E)
in Paris
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, lO.Febr. 1883 (D)
1883, Febr. bis März
2933
Nr.
429*
MEAB
1296*
II 1295*
Zur dt.
Gesch.
74
Bebel
456
457
458
459
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, H.März 1883 (D)
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 15. März 1883 (D)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 15.März 1883 (D)
2943
2944
2945
455
35 454
MEW
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, H.März 1883 (D)
Telegramm
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, H.März 1883 (E)
Telegramm
Engels an Charles Longuet
in Argenteuil
London, H.März [1883] (E)
1883, März
2942
2941
2940
Nr.
430
430
MEAB
Nr.
2946
2947
1883. März bis April
MEW
Engels an Friedrich Leßner
in London
London, 15.März 1883 (D)
35 462
Engels an die „New Yorker
Volkszeitung"
in New York
London, I6.März 1883 (D)
463
Br. Kap.
Telegramm
Zeitungsabdruck
2948
2949
2950
2951
2952
2953
2954
Engels an Pjotr Lawrowitsch
Lawrow
in Paris
London, 24.März 1883 (F)
464
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 25. März 1883 (E)
465
Engels an Theodor Cuno
in New York
London, 29. März 1883 (D)
466
Engels an Pjotr Lawrowitsch
Lawrow
in Paris
London, 2.Aprill 883 (F)
3
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 11. April 1883 (E)
5
Engels an Ferdinand Domela
Nieuwenhuis
in Den Haag
London, 11. April 1883 (D)
7
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, H.April 1883 (D)
Bisher datiert: 18. April 1883
408
36
277*
278*
•
9
Nr.
2955
1883, April
Engels an James Knowles
in London
[London] 17.April 1883 (E)
MEW
MEAB
Bebel
36 10
Entwurf
2956
Engels an Philip Van Patten
in New York
London, 18.April 1883 (E)
Entwurf und Übersetzung von Engels
ins Deutsche
2957
Engels an die Redaktion der
„New Yorker Volkszeitung"
in New York
[London] 18.April 1883 (D)
11
19 344*
432
36 13
Entwurf
2958
Engels an James Knowles
in London
[London] 20.April 1883 (E)
14
Entwurf
2959
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London] 23.Apri11883 (D)
15
Postkarte
2960
2961
2962
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 24.April 1883 (D)
16
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 28. April 1883 (D)
18
Engels an Achille Loria
in Mantua
[London, Ende April 1883] (I)
Entwurf und Zeitungsabdruck
Bisher datiert: [Mai 1883] und [20. Mai 1883]
2963
Engels an August Bebel
in Borsdorf bei Leipzig
London, 3O.APril 1883 (D)
19
19 346*
36 21
76
409
24
25
28
30
31
33
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 10. Mai 1883 (D)
Engels an August Bebel
in Borsdorf bei Leipzig
London, 10.-1 I.Mai 1883 (D)
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 22.Mai 1883 (D)
Engels an Ludwig Klopfer
in Genf
London, 22. Mai 1883 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 22.Mai 1883 (E)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 2.Juni 1883 (E)
2965
2966
2967
2968
2969
2970
36 23
MEW
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 1. Mai 1883 (D)
1883, Mai bis Juni
2964
Nr.
II 1297*
Zur dt.
Gesch.
77
Bebel
40
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 19.Juni 1883 (I)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 22. Juni 1883 (D)
Engels an Laura Lafargue
m Paris
London, 24.Juni 1883 (E)
2972
2973
2974
42
41
36 35
MEW
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 12.-13. Juni 1883 (D)
1883, Juni
2971
Nr.
II 1297*
Zur dt.
Gesch.
II 295*
Kunst
—
49
51
52
53
56
Engels an Laura Lafargue
in Paris
Eastbourne, 19. Aug. 1883 (E)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
[Eastbourne] 21. Aug. 1883 (D)
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
Eastbourne, 22.Aug. 1883 (I)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
Eastbourne, 27.Aug. 1883 (D)
Engels an August Bebel
in Borsdorf bei Leipzig
Eastbourne, 30. Aug. 1883 (D)
2977
2978
2979
2980
2981
48
Engels an Gabriel Deville
in Paris
London, l2.Aug. 1883 (F)
2976
36 45
MEW
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 29.Juni 1883 (D)
1883, Juni bis Aug.
2975
Nr.
434*
MEAB
80
Bebel
279*
278*
Br. KQP.
II 237*
I 229*
Kunst
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 19.Sept. 1883 (E)
2983
64
66
68
69
70
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 3. Okt. 1883 (E)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 15.0kt. 1883 (E)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 8.Nov. 1883 (D)
Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch
in Genf
London, B.Nov. 1883 (F)
Engels an Max Quarck
in Rudolstadt
London, B.Nov. 1883 (D)
2985
2986
2987
2988
62
36 59
MEW
2984
Gezeichnet mit Le g£n&ral pour Tire (d. i. Engels)
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 18.Sept. 1883 (D)
1883, Sept. bis Nov.
2982
Nr.
279*
Br. Kap.
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 30. Nov. 1883 (D)
Engels an Karl Kautsky
in London
[London, I.Dez. 1883] (D)
2990
2991
2994
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, I.Jan. 1884 (D)
78
77
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London, 22. Dez. 1883] (D)
2993
Postkarte
75
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 13. Dez. 1883 (E)
74
73
36 71
MEW
2992
Postkarte
Bisher datiert: [23. April 1883]
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 13.Nov. 1883 (D)
1883, Nov. bis 1884, Jan.
2989
Nr.
436*
MEAB
I 589*
Kunst
90
Engels an Charles Fitzgerald
in London
[London, zwischen dem 26. und 28. Jan. 1884] (E)
2999
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 28.Jan. 1884 (D)
91
89
Engels an August Bebel
in Borsdorf bei Leipzig
London, 23.Jan. 1884 (D)
2998
3000
86
Engels an August Bebel
in Borsdorf bei Leipzig
London, 18Jan. 1884 (D)
2997
Entwurf
Bisher datiert: [etwa 28. Jan. 1884]
83
36 81
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 14Jan. 1884 (E)
In der Handschrift: 9.Jan. 1883
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 9.Jan. 1884 (D)
1884, Jan.
2996
2995
Nr.
87
84
Bebel
I 513*
Kunst
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 28.Jan. 1884 (F)
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 4.Febr. 1884 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 5.Febr. 1884 (D)
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 5.Febr. 1884 (F)
3003
3004
3005
Entwurf
Engels an Ludwik Krzywicki
in Borsdorf bei Leipzig
London, 28Jan. 1884 (D)
1884, Jan. bis Febr.
3002
3001
Nr.
99
97
96
94
36 93
MEW
283*
281*
Br.
Kap.
1229*
II 224*
Kunst
1
113
Entwurf
111
Engels an John Darbyshire
in Manchester
[London, nach dem 17.Febr. 1884] (E)
3012
108
107
105
104
36 101
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 16. Febr. 1884 (E)
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 14. Febr. 1884 (D)
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 14. Febr. 1884 (F)
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, lö.Febr. 1884 (D)
Entwurf
Bisher datiert: [etwa 12. Febr. 1884]
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 5. Febr. 1884 (E)
Engels an Heinrich Nonne
in Paris
[London, zwischen dem 9. und 21.Febr. 1884] (D)
1884, Febr.
3011
3010
3009
3008
3007
3006
Nr-
437*
MEAB
II 1299*
Zur
dt. Gesell.
oo
Engels an Heinrich Nonne
in Paris
[London, um den 26.Febr. 1884] (D)
3014
122
125
Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch
in Genf
London, 6.März 1884 (F)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 7.März 1884 (D)
Engels an Paul Lafargue
in Paris
[London] 11. März 1884 (F)
3017
3018
3019
119
118
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
[London] 3. März 1884 (F)
3016
Postkarte
117
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 3.März 1884 (D)
116
36 114
MEW
3015
Entwurf
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 21. Febr. 1884 (E)
1884. Febr. bis März
3013
Nr.
440
MEAB
1234*
Kunst
129
130
133
135
137
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 24. März 1884 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 31.März 1884 (E)
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 11. April 1884 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London,! I.April 1884 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 18. April1884 (E)
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 18. April 1884 (F)
3021
3022
3023
3024
3025
3026
140
36 127
MEW
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 24.März 1884 (D)
1884, März bis April
3020
Nr.
442*
MEAB
285*
Br.
Kap.
•
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 26.A P ril 1884 (D)
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 4.Mai 1884 (D)
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 10. Mai 1884 (F)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London] 17.Mai 1884 (D)
Engels an Eduard Bernstein und Karl Kautsky
in Zürich
London, 22.Mai 1884 (D)
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
[London] 23. Mai 1884 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 23. Mai 1884 (D)
3028
3029
3030
3031
3032
3033
1884, April bis Mai
3027
Nr.
150
148
147
146
145
144
36 142
MEW
444*
443*
MEAB
II 1300*
Zur dl.
Gesch.
287*
286*
Br.
Kap.
204*
203
Ursprung
ob 7.Aufl.
158
Engels an August Bebel
in Borsdorf bei Leipzig
London, 6.Juni 1884 (D)
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 20. Juni 1884 (D)
3036
3037
162
155
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 5Juni 1884 (D)
3035
36 153
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 26.Mai 1884 (E)
1884, Mai bis Juni
3034
Nr.
445*
MEAB
87
Bebel
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 26. Juni 1884 (D)
Engels an Jewgenija Eduardowna Papritz
in London
[London] 26.Juni 1884 (F)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 29.Juni 1884 (D)
Engels an Sarah Allen
in London
[London, nach dem 6. Juli 1884] (E)
3039
3040
3041
3042
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
3044
London, 19.Juli 1884 (D)
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 11. Juli 1884 (D)
3043
Entwurf
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 21.-22. Juni 1884 (D)
1884, Juni bis Juli
3038
Nr.
176
174
173
171
169
167
36 164
MEW
447
449
MEAB
I 615*
Zur dt.
Gesch.
288*
288*
Br.Kap.
I 145*
1227*
II 299*
1598*
Kunst
185
Engels an James Leigh Joynes
in London
[London] 3O.Juli 1884 (E)
3049
Bisher datiert: [Sept. 1864]
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London, Juli 1884] (D)
186
184
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
[London] 28JuIi 1884 (D)
3048
3050
183
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 26.Juli 1884 (E)
3047
Entwurf
181
36 179
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 22.Juli 1884 (E)
Bisher datiert: [Sept. 1884]
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London, nach dem 2I.Juli 1884] (D)
1884, Juli
3046
3045
Nr.
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, I.Aug. 1884 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
Worthing, 6. Aug. 1884 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
Worthing, 6.Aug. 1884 (E)
3052
3053
3054
3056
Engels an Georg Heinrich von Vollmar
in München
Worthing, B.Aug. 1884 (D)
3055' Engels an Paul Lafargue
in Paris
[Worthing, 11. Aug. 1884] (F)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 1. Aug. 1884 (E)
1884, Aug.
3051
Nr.
199
194
193
191
190
36 188
MEW
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 13.-15. Sept. 1884 (D)
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 2O.Sept. 1884 (D)
3062
Postkarte
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
[Worthing, 30. Aug. 1884] (D)
3061
3060
209
206
205
204
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[Worthing, 22.Aug. 1884] (D)
3059
Fragment (vermutlich Beilage zum Brief von Engels an Karl Kautsky vom
22.Auir. 1884)
Bisher datiert: [Aug. 1884]
202
36 201
MEW
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
Worthing, 22.Aug. 1884 (D)
Entwurf
Bisher datiert: [Sept. 1884]
Engels an Maria Jankowska
in Genf
[Worthing, Mitte Aug. 1884] (F)
1884, Aug. bis Sept.
3058
3057
Nr.
451*
MEAB
291*
290*
291*
Br. Kap.
1405*
Kunst
1884, Okt.
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
[London] 13. Okt. 1884 (D)
3066
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 15.0kt. 1884 (D)
3068
In der Handschrift: 15. Aug. 1884
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 15.0kt. 1884 (D)
3067
Postkarte
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 11.Okt. 1884 (D)
Postkarte
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
[London] 3. Okt. 1884 (D)
Postkarte
Bisher datiert: [4.0kt. 1884]
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
[London, 1. Okt. 1884] (D)
3065
3064
3063
Nr.
220
218
217
214
213
36 212
MEW
91
Bebel
223
225
226
in
229
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 22. Okt. 1884 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 23. Okt. 1884 (D)
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 29.0kt. 1884 (D)
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 8.Nov. 1884 (D)
3071
3072
3073
3074
36 222
MEW
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
London, 20.Okt. 1884 (D)
Postkarte
Engels an Karl Kautsky
in Zürich
[London] 17. Okt. 1884 (D)
1884, Okt. bis Nov.
3070
3069
Nr.
II 1300*
Zur dt.
Gesch.
94
Bebel
II 317*
Kunst
233
236
238
242
246
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
London, 11. Nov. 1884 (D)
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 18.Nov. 1884 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 23. Nov. 1884 (E)
Engels an John Lincoln Mahon
in London
London, 28. Nov. 1884 (E)
3077
3078
3079
3080
36 232
MEW
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 11.Nov. 1884 (D)
Entwurf und Reinschrift
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 8.Nov. 1884(1)
1884, Nov.
3076
3075
Nr.
1304*
11 1302*
Zur dt.
Gesch.
96
-
Bebel
3083
3082
3081
Nr.
Bisher datiert: 11.Dez. 1884
Engels an August Bebel
in Leipzig
London, 11.-12. Dez. 1884 (D)
Postkarte
Engels an Karl Kautsky
in Wien
[London, 9. Dez. 1884] (D)
Zeilschridenabdruclt
Engels an Charlotte Engels
in Engelskirchen
London, I.Dez. 1884 (D)
1884, Dez.
250
249
36 247
MEW
452*
MEAB
II 1307*
Zur dt.
Gesch.
99
Bebel
Nr.
3084
1884, Dez. bis 1885, Jan.
Engels an Paul Lafargue
in Paris
[London, Mitte Dez. 1884] (F)
MEW
Bebet
Kunst
36 255
Fragment (Auszug im „Lyon-Socialiste"
vom 2I.Dez. 1884)
3085
3086
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 29.Dez. 1884 (D)'
256
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
[London, 29. Dez. 1884] (D)
259
Fragment (Auszug in »Der Sozialdemokrat" vom 8. Jan. 1885)
3087
3088
3089
3090
3091
3092
3093
430
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 30. Dez. 1884 (D)
260
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 3O.Dez. 1884(1)
263
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 31.Dez. 1884 (D)
264
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, I.Jan. 1885 (E)
266
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, I.Jan. 1885 (D)
268
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 13.Jan. 1885 (D)
270
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 13Jan. 1885 (D)
271
II 314*
103
Nr.
3094
3095
3096
1885, Jan. bis Febr.
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 17.Jan. 1885 (D)
MEW
36 272
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 19.Jan. 1885 (D)
273
Engels an Pau 1 Lafargue
in Paris
[London, um den 25.Jan. 1885] (F)
276
Fragment (Auszug in »Le Cri du Peuple"
vom3I.Jan. 1885)
3097
3098
Engels an Florence KelleyWischnewetzky
in New York
London, 4.Febr. 1885 (E)
278
Engels an Wilhelm Liebknecht
m Leipzig
London, 4. Febr. 1885 (D)
279
431
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 11. Febr. 1885 (E)
3100
Engels an Karl Kautsky
in London
[London] 14. Febr. 1885 (D)
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 22. Febr. 1885 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 8. März 1885 (E)
Engels an Richard Stegemann
in Tübingen
[London] 26. März 1885 (D)
3102
3103
3104
3105
Entwurf
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 12. Febr. 1885 (F)
3101
Gezeichnet mit F. Rosher (Deckname von Engels)
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, lO.Febr. 1885 (E)
1885, Febr. bis März
3099
Nr.
Br.Kap.
289
286
285
284
282 293*
281
36 280
MEW
8
297
301
Engels an Karl Kautsky
in London
[London] lÖ.April 1885 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 16.-17.April 1885 (E)
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 23. April 1885 (E)
3109
3110
3111
Gezeichnet mit P.W.Rosher (Deckname von Engels)
295
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 11. April 1885(1)
3108
296
292
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 4.April 1885 (D)
3107
36 290
MEW
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 2.April 1885 (D)
1885, April
3106
Nr.
n 1308*
Zur dt.
Gesch.
107
Bebel
294*
Br.Kap.
3115
3114
3113
3112
Nr.
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 15. Mai 1885 (D)
Bisher datiert: [Anfang Juni 1885]
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London, vor dem 15. Mai 1885] (D)
Entwurf
Engels an Richard Stegemann
in Tübingen
[London] 5. Mai 1885 (D)
Entwurf und Reinschrift
Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch
in Genf
London, 23.April 1885 (F)
1885, April bis Mai
311
310
308
36 303
MEW
457
MEAB
I 533*
Kunst
224*
Prol.
Int.
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
[London, 19.Mai 1885] (I)
3118
Engels an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
London, 3.Juni 1885 (E)
3120
Engels)
Gezeichnet mit P.W. Rosher (Deckname von
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 29.Mai 1885 (E)
3119
Bisher datiert: [1885]
schrift
Entwurf und Teilabschrift mit Engels' Unter-
Engels an Paul Lafafgue
in Paris
London, l9.Mai 1885 (F)
322
320 •
319
316
36 314
3116 Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 15.Mai 1885 (D)
3117
MEW
1885. Mai bis Juni
Nr.
294*
Br.
Kap.
1230*
0 218*
Kunst
326
327
329
330
333
335
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, B.Juni 1885 (I)
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 15.Juni 1885 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, lö.Juni 1885 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, lö.Juni 1885 (E)
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, lö.Juni 1885 (D)
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 22.-24.Juni 1885 (D)
3122
3123
3124
3125
3126
3127
36 323
MEW
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 3. Juni 1885 (D)
1885, Juni
3121
Nr.
n 1309*
I 616*
Zur dt.
Gesch.
109
Bebel
296*
296*
Br.
Kap.
I 146*
Kunst
95*
116*
ab
2. Aud. 3. Aud.
Go th. Progra um
1. Aud.
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, I.Juli 1885 (D)
1885, Juli
3130
Entwurf
Engels an Gertrud Guillaume-Schack
in Beuthen/Oder
[London, um den 5. Juli 1885] (D)
3129 Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 4.JuIi]885(E)
3128
Nr.
341
339
36 338
MEW
460*
MEAB
Nr.
3131
3132
3133
3134
1885, Juli bis Aug.
MEW
Engels an Laura Lafafgue
in Pans
London, 23.Juli 1885 (E)
36 342
Engels an August Bebel
in Zürich
London, 24. Juli 1885 (D)
347
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London, 24.Juli 1885] (D)
350
Engels an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
London, 8.Aug. 1885 (E)
351
Gezeichnet mit P.W.Rosher (Deckname
von Engels)
3135
3136
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 8. Aug. 1885 (E)
352
Engels an Karl Kautsky
in Eastbourne
[Jersey, 16.Aug. 1885] (D)
354 '
Postkarte
Bisher datiert: [23. Aug. 1885]
3137
Engels an die Redaktion des
„CeBepmiä BecTHHK" [„Sewerny
Westnik"]
in Petersburg
[London, um den 25.Aug. 1885] (F)
21205
Entwurf
3138
Engels an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
Jersey, 25.Aug. 1885 (E)
Gezeichnet mit P.W.R[osher] (Dedmame
von Engels)
438
36 355
Bebel
Br. Kap.
111
297*
Nr.
1885, Aug. bis Okt.
MEW
3139
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
Jersey, 26. Aug. 1885 (D)
36 356
Postkarte
3140
3141
Engels an Karl Kautsky
in London.
[Jersey] 6.Sept. 1885 (D)
357
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
Jersey, 9.Sept. 1885 (D)
358
Postkarte
3142
3143
3144
3145
3146
Engels an Karl Kautsky
in London
[Jersey, lO.Sept. 1885] (D)
359
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 22.Sept. 1885 (E)
360
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 23.Sept. 1885 (D)
362
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 8.0kt. 1885 (D)
364
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 9.0kt. 1885 (D)
367
•
439
372
373
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
[London] 20. Okt. 1885 (F)
3150
19 227
36 374
376
Engels an das Redaktionskollegium der Zeitung „Le Socialiste"
in Paris
London, 21.0kt. 1885 (F)
Engels an Salo Faerber
in Breslau
London, 22.0kt. 1885 (D)
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 28. Okt. 1885 (D)
3151
3152
3153
Postkarte
370
Engels an Karl Kautsky
in London
[London, H.Okt. 1885] (D)
3149
36 368
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 13.0kt. 1885 (E)
Fragment (Auszug in n Le Socialiste" vom 17. Okt. 1885)
Engels an Paul Lafargue
in Paris
[London, 12.0kt. 1885] (F)
1885. Okt.
3148
3147
Nr.
461*
MEAB
114
Bebel
384
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 13.Nov. 1885 (E)
3156
387
390
392.
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 14.Nov. 1885 (F)
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 17.Nov. 1885 (D)
Engels an Minna Kautsky
in Wien
London, 26.Nov. 1885 (D)
3157
3158
3159
Gezeichnet mit P. W. R[osher] (Deckname von Engels)
382
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 11. Nov. 1885 (D)
3155
36 380
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 7.Nov. 1885 (E)
1885, Nov.
3154
Nr.
467*
464
MEAB
118
Bebel
298*
Br.Kap.
I 153*
155*
484*
II 320
Kunst
Nr.
3160
1885, Dez.
Engels an Paul Lavigne
in Paris
[London] I.Dez. 1885 (F)
MEW
36 395
Entwurf
3161
3162
3163
3164
3165
3166
3167
3168
3169
442
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, I.Dez. 1885 (D)
396
Engels an Karl Kautsky
in London
[London] 2. Dez. 1885 (D)
399
Engels an Johann Philipp Beckei
in Genf
London, 5. Dez. 1885 (D)
400
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, 5.Dez. 1885 (D)
402
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 7.Dez. 1885 (D)
403
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 7. Dez. 1885 (F)
405
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 7.Dez. 1885 (D)
408
Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis
in Den Haag
London, 19.Dez. 1885 (D)
409
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 21.Dez. 1885(1)
410
1885, Dez. bis 1886, Jan.
Nr.
3170
3171
3172
3173
3174
3175
3176
3177
3178
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 21.Dez. 1885 (D)
MEW
Bebel
36 411
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 22.Dez. 1885 (E)
413
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 28. Dez. 1885 (D)
415
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 28.Dez. 1885 (D)
417
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in Zürich
London, 7.Jan. 1886 (E)
418
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, 7.Jan. 1886 (D)
419
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 17. Jan. 1886 (E)
421
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 20.-23. Januar 1886 (D)
424
Engels an Edward R.Pease
in London
[London] 27.Jan. 1886 (E)
429
121
Entwurf
3179
Engels an Friedrich Adolph Sor^e
in Hoboken
London, 29.Jan. 1886 (D)
430
443
1886, Febr.
Nr.
3180
3181
3182
Engels an Florence KelleyWischnewetzky
in Zürich
London, 3.Febr. 1886 (E)
MEW
Bebel
36 432
Engels an Ferdinand Domela
Nieuwenhuis
in Den Haag
London, 4.Febr. 1886 (D)
434
Engels an Pjotr Lawrowitsch LawTow
in Paris
[London] 7. Febr. 1886 (F)
436
Postkarte
3183
Engels an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
London, 8. Febr. 1886 (E)
437
Gezeichnet mit P. W. Rosher (Deckname von
Engels)
3184
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 9. Febr. 1886 (D)
440
Postkarte
3185
3186
3187
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 9.Febr. 1886 (E)
441
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 15.Febr. 1886 (D)
444
Engels an Paul Lafargue
in Paris
[London] 16. Febr. 1886 (F)
448
Fragment (Auszug in „Le Socialiste" vom
24. Nov. 1900)
3188
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London, 24.Febr. 1886] P )
Postkarte
444
450
126
Nr.
3189
3190
3191
3192
3193
1886, Febr. bis März
MEW
Engels an Florence KelleyWischnewetzky
in Zürich
London, 25.Febr. 1886 (E)
36 451
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 25.Febr. 1886 (D)
453
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
[London] 3.März 1886 (D)
455
Engels an Florence KelleyWischnewetzky
in Zürich
London, 12.März 1886 (E)
456
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
[London, 12.März 1886] (I)
457
Prol.
Int.
Entwurf und Reinschrift
3194
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 12.März 1886 (D)
458
Bisher datiert: 12. Mai 1886
3195
3196
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 15.-16. März 1886 (E)
Engels an den Sekretär der Agglomeration Parisienne
in Paris
[London, 15.März 1886] (F)
460
21257
228
Zeitungsabdruck
[Zum 15. Jahrestag der Pariser Kommune]
445
473
476
Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch
in Genf
London, 3I.März 1886 (F)
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 12.April 1886 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 28. April 1886 (E)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 29. Aprill 886 (D)
3199
3200
3201
3202
470
469
467
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 2O.März 1886 (F)
3198
36 463
MEW
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 18. März 1886 (D)
1886, März bis April
3197
Nr.
132
129
Bebel
300*
Br.
Kap.
315*
227*
n ii*
Kunst
3207
3206
3205
3204
3203
Nr.
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 22. Mai 1886 (D)
Entwurf
Engels an F. H. Nestler & Melle's Verlag
in Hamburg
[London] 13.Mai 1886 (D)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 12.Mai 1886 (D)
Fragment (Auszug in «Le Socialiste" vom 24. Nov. 1900)
Engels an Paul Lafargue
in Paris
[London] 7. Mai 1886 (F)
Entwurf (Beilage zu Engels' Brief an Friedrich Adolph Sorge vom 29. April 1886)
Zeitungsabdruck
(Eine Erklärung an die Redaktion der „New Yorker Volkszeitung")
Engels an die Redaktion der „New Yorker Volkszeitung"
in New York
London, 29. April 1886 (D)
1886, April bis Mai
486
484
482
36 481
21 308
36 480
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 23. Mai 1886 (E)
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in Zürich
[London] 3.Juni 1886 (E)
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London,3. Juni 1886(D)
Engels an Karl Kautsky
in London
[Eastbourne] 2.Juli 1886 (D)
Engels an Karl Kautsky
in London
[Eastbourne, 4.Juli 1886] (D)
3209
3210
3211
3212
1886, Mai bis Juli
3208
Nr.
494
493
492
490
36 488
MEW
I
500
Engels an Karl Kautsky
in Deal
London, 31. Juli 1886 (D)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Mount Desert
[London] 3. Aug. 1886 (D)
3216
3217
501
502
Engels an Karl Kautsky
in Deal
London, 6.Aug. 1886 (D)
Engels an Karl Kautsky
in London
Eastbourne, 11. Aug. 1886 (D)
3219
498
3218
Postkarte
499
Engels an Karl Kautsky
in Deal
London, 26Juli 1886 (D)
3215
496
Engels an Johann Philipp Becker
in Genf
London, 9.Juli 1886 (D)
3214
36 495
MEW
Engels an Karl Kautsky
in London
[London, 8.Juli 1886] (D)
1886, Juli bis Aug.
3213
Nr.
36 503
506
507
511
513
514.
516
Engels an Florence Kelley^Wischnewetzky
in Zürich
Eastbourne, 13.-14.Aug. 1886 (E)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
Eastbourne, 14.Aug. 1886 (D)
Engels an August Bebel
in Borsdorf bei Leipzig
Eastbourne, 18.Aug. 1886 (D)
Engels an Karl Kautsky
in London
Eastbourne, 20. Aug. 1886 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[Eastbourne] 20. Aug. 1886 (D)
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
Eastbourne, 20. Aug. 1886 (D)
Engels an Karl Kautsky
in London
[Eastbourne] 23.Aug. 1886 (D)
3220
3221
3222
3223
3224
3225
3226
Postkarte
MEW
1886, Aug.
Nr.
II 1309*
Zur dt.
Gesch.
135
Bebel
300*
Br. Kap.
Nr.
3227
3228
3229
3230
3231
1886, Aug. bis Sept.
MEW
Engels an Karl Kautsky
in London
Eastbourne, 24.Aug. 1886 (D)
36 517
Engels an Laura Lafargue
in Paris
Eastbourne, 24. Aug. 1886 (E)
518
Engels an Karl Kautsky
in London
Eastbourne, 25. Aug. 1886 (D)
519
Engels an Karl Kautsky
in London
Eastbourne, 26. Aug. 1886 (D)
520
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 6. Sept. 1886 (D)
521
Bebe!
Postkarte
3232
Engels an F. H. Nestler & Melle's
Verlag
in Hamburg
[London, 11. Sept. 1886] (D)
522
Entwurf
Bisher datiert: [Sept.] 1886
3233
3234
3235
3236
Engels an August Bebel
in Borsdorf bei Leipzig
London, 13-I4.Sept. 1886 (D)
524
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 13.Sept. 1886 (E)
529
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 16.-17.Sept. 1886 (D)
532
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
[London] I7.Sept. 1886 (D)
535
138
451
Nr.
1886, Sept. bis Okt.
MEW
3237
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 24.Sept. 1886 (E)
36 536
3238
3239
3240
3241
3242
3243
452
Engels an Natalie Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 25.Sept. 1886 (D)
538
Engels an Laura Lafargue1
in Paris
London, 2.0kt. 1886 (E)
539
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 8.0kt. 1886 (D)
541
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 9.0kt. 1886 (D)
544
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 22. Okt. 1886 (D)
548
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 23. Okt. 1886 (E)
550
Bebel
143
Kunst
n 306*
Nr.
3244
3245
3246
3247
MEW
Bebel
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 23.-25.Okt. 1886 (D)
36 553
145
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 25.-26. Okt. 1886 (F)
21310
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 2.Nov. 1886 (E)
36 565
1886, Okt. bis Nov.
Engels an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
London, 9.Nov. 1886 (E)
556
566
Gezeichnet mit P.W.Rtosher] (Deckname von Engels)
3248
Engels an E.T.
in London
[London, vor dem 13.November
1886] (E)
568
Zeitungsabdruck
3249
3250
3251
3252
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 23.Nov. 1886 (E)
569
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 24.Nov. 1886 (E)
570
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 26.Nov. 1886 (D)
574
Engels an Karl Kautsky
in London
London, 29.Nov. 1886 (D)
577
Bisher datiert: 19. Nov. 1886
453
Nr.
1886. Nov. bis 1887, Jan.
MEW
3253
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 29.Nov. 1886 (D)
36 578
3254
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
[London] 7.Dez. 1886 (D)
MEAB
469
582
Postkarte
3255
3256
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 13. Dez. 1886 (E)
583
Engels an Emil Engels jun.
in Engelskirchen
London, 22.Dez. 1886 (D)
586
Bisher datiert: 22. Okt. 1886
3257
3258
Engels an Florence KelleyWischnewetzky
in New York
London, 28. Dez. 1886 (E)
588
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 11. Jan. 1887 (D)
591
Postkarte
454
474*
-n
Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis
in Den Haag
London, 11. Jan. 1887 (D)
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 18.Jan. 1887 (D)
3259
3260
597
599
602
605
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
[London] 27.Jan. 1887 (E)
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 28. Jan. 1887 (F)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 2.Febr. 1887 (E)
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, 6. Febr. 1887 (E)
3262
3263
3264
3265
Telegramm
595
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 26.Jan. 1887 (I)
594
36 592
MEW
3261
Fragment
1887, Jan. bis Febr.
Nr.
478*
MEAB
230*
Prol.
Int.
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 12.Febr. 1887 (D)
Engels an das Organisationskomitee des internationalen Festes
in Paris
London, 13. Febr. 1887 (D)
3267
3268
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 19.Febr. 1887 (E)
3270
619
622
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 24.Febr. 1887 (E)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 3. März 1887 (D)
3272
617
36 614
21 344
3271
Gezeichnet mit P. W. Rosher (Deckname von Engels)
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 16.Febr. 1887 (F)
3269
Zeitungsabdruck
36 605
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, 9. Febr. 1887 (E)
3266
611
MEW
1887, Febr. bis März
Nr.
302*
Br. Kap.
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 10. März 1887 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, lO.März 1887 (E)
Engels an Julie Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 12.März 1887 (D)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, lö.März 1887 (D)
3274
3275
3276
1887, März
3273
Nr.
629
627
626
36 624
MEW
149
Bebel
303*
Br. Kap.
1887, März bis April
Nr.
3277
Engels an Federation socialiste revolutionnaire du
centre du Parti ouvrier
in Paris
London, 18. März [1887] (F)
MEW
36 631
Zeitungsabdruck
3278
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
[London, 19. März 1887]
632
Fragment (Auszug in »Pionier. IllustrirterVolks-Kalenä'er für 1902")
3279
3280
3281
3282
3283
3284
3285
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 21.März 1887 (E)
633
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 6. April 1887 (D)
635
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 9. April 1887 (D)
637
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 11. April) 887 (F)
639
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 13. April 1887 (F)
640
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 23. April 1887 (D)
642
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 24.April 1887 (E)
644
Gezeichnet mit P.W.Rosher (Deckname von Engels)
3286
458
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 26. April 1887 (E)
645
Nr.
3287
3288
3289
3290
3291
3292
3293
1887, Mai bis Juni
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 4.Mai 1887 (D)
MEW
36 648
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 5. Mai 1887 (D)
650
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, 7.Mai 1887 (E)
653
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 7.Mai 1887 (D)
655
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 21. Mai 1887 (D)
657
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 21. Mai 1887 (E)
659
Engels an Karl Kautsky
in London
[London, 27. Mai 1887] (D)
661
Postkarte
3294
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
[London] 28. Mai 1887 (E)
662
Postkarte
3295
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London] 28. Mai 1887 (D)
663
Postkarte
3296
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, 31. Mai 1887 (E)
664
3297
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 4.Juni 1887 (D)
665
459
Nr.
3298
3299
3300
3301
3302
3303
3304
3305
3306
3307
3308
460
1887, Juni bis Juli
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 7.Juni 1887 (E)
36 668
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 11. Juni 1887 (E)
671
Engels an Karl Kautsky
in London
[London] 15. Juni 1887 (D)
673
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 18. Juni 1887 (D)
674
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 20. Juni 1887 (D)
676
Engels an John Lincoln Mahon
in London
London, 22.Juni 1887 (E)
677
Engels an John Lincoln Mahon
in London
London, 23. Juni 1887 (E)
678
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Mount Desert
London, 30. Juni 1887 (D)
680
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 15. Juli 1887 (E)
682
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
[London] 20. Juli 1887 (E)
683
Engels an Karl Kautsky
in Ventnor
London, 22. Juli 1887 (D)
684
Nr.
1887, Juli bis Sept.
MEW
3309
Engels an John Lincoln Mahon
in London
Eastbourne, 26. Juli 1887 (E)
36 685
3310
3311
3312
3313
3314
3318
3316
3317
3318
3319
Engels an Karl Kautsky
in Ventnor
Eastbourne, I.Aug. 1887 (D)
686
Engels an Karl Kautsky
in Ventnor
[Eastbourne] 4. Aug. 1887 (D)
687
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Mount Desert
Eastbourne, 8. Aug. 1887 (D)
688
Engels an Laura Lafargue
in Paris
Eastbourne, 9. Aug. 1887 (E)
691
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
Eastbourne, I3.Aug. 1887 (D)
694
Engels an Karl Kautsky
in London
Eastbourne, 17. Aug. 1887 (D)
696
Engels an Bruno Schoenlank
in Nürnberg
Eastbourne, 29. Aug. 1887 (D)
697
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
Eastbourne, 30. Aug. 1887 (D)
698
Engels an Karl Kautsky
in London
[London, 3.Sept. 1887] (D)
699
Engels an Pjotr Lawrowitsch LawTow
in Paris
London, 3. Sept. 1887 (F)
700
Bebel
150
152
Postkarte
461
Nr.
3320
3321
3322
1887, Sept. bis Nov.
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, 15.Sept. 1887 (E)
MEW
36 701
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Rochester
London, 16.Sept. 1887 (D)
704
Engels an Hugo Koch
in London
[London, um den 22.Sept. 1887] (D)
706
Entwurf
3323
Engels an Johann Weiß
in London
[London, um den 10. Okt. 1887] (D)
707
Entwarf
3324
3325
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 11. Okt. 1887 (E)
708
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Rochester
[London] 29. Okt. 1887 (D)
711
Postkarte
3326
Engels an Paul Lafargue
in Paris
[London, Ende Okt. 1887] (F)
712
Fragment (Auszug in „Le Populaire de Paris"
vom 29. Nov. 1920)
3327
3328
3329
462
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 12.Nov.1887 (E)
713
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, lö.Nov. 1887 (F)
716
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 23.Nov. 1887 (F)
719
Nr.
3330
3331
3332
3333
3334
3335
3336
3337
3338
1887, Nov. bis Dez.
Engels an Conrad Schmidt
in Königsberg
London, 26.Nov. 1887 (D)
MEW
Kunst
36 721
II 237*
Engels an Natalie Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 29.Nov. 1887 (D)
723
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Rochester
[London, Nov. 1887] (D)
725
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, 3.Dez. 1887 (E)
726
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 5.Dez. 1887 (F)
728
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 7.Dez. 1887 (D)
730
Engels an Karl Kautsky
in London
London, 2O.Dez. 1887 (D)
732
Engels an Laura Lafargue
in Paris
London, 24.Dez. 1887 (E)
733
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 29.Dez. 1887 (F)
,
735
463
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Rochester
London, 7Jan. 1888 (D)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 10. Jan. 1888 (D)
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 10. Jan. 1888 (D)
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 10. Jan. 1888 (D)
3342
3343
3344
Gezeichnet mit P. W. Rosher (Deckname von Engels)
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 5. Jan. 1888 (E)
Entwurf (F) und Zeitschriftenahdruck (Rum.)
Engels an Ion Nädejde
in Jassy
London, 4.Jan. 1888 (F)
1888, Jan.
3341
3340
3339
Nr.
37
17
15
13
10
7
3
MEW
304*
Br.Kap.
232*
Prol.
Int.
Engels an Hermann Schlüter
Hottingen-Zürich
[London] 23Jan. 1888 (D)
Engels an Paul Lafai'guc
in Le Perreux
London, 7. Febr. 1888 (F)
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 12. Febr. 1888 (D)
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 19. Febr. 1888 (D)
Engels an Friedrich Adolph Soi'ge
in Rochester
London, 22. Febr. 1888 (D)
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, 22.Febr. 1888 (E)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 23. Febr. 1888 (D)
3346
3347
3348
3349
3350
3351
1888, Jan. bis Febr.
3345
Nr.
29
26
24
23
22
20
37 19
MEW
II 315*
Kunst
38
39
42
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, 17. März 1888 (D)
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 19. März 1888 (F)
Engels an Margaret Harkness
in London
[London, Anfang April 1888] (E)
3355
3356
3357
Entwurf
36
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 29. Febr. 1888 (D)
3354
33
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 25. Febr. 1888 (E)
3353
37 31
MEW
Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis
in Den Haag
London, 23.Febr. 1888 (D)
1888, Febr. bis April
3352
Nr.
482
MEAB
I 157*
Kunst
50
53
55
57
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 12.APriI 1888 (D)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 16;April 1888 (D)
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 2O.April 1888 (D)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
[London, um den 29. April 1888] (D)
3360
3361
3362
3363
Bisher datiert: [Ende April 1888]
48
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, 11. April 1888 (E)
3359
37 45
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 10.-11.April 1888 (E)
1888, April
3358
Nr.
II 1310*
Zur
dt. Gesch.
153
Bebel
65
66
Engels an Eleanor Marx-Aveling
in London
[London]! O.Mail 888 (E)
Engels an Hermann Schlüter
in Hottingen-Zürich
London, lO.Mai 1888 (D)
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, 16.Mai 1888 (E)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 3. Juni 1888 (E)
3366
3367
3368
3369
64
63
60
Engels an Laufa Lafargue
in Le Perreux
London, 9.Mai 1888 (E)
3365
37 58
MEW
Engels an Flofence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, 2. Mai 1888 (E)
1888, Mai bis Juni
3364
Nr.
593*
Kunst
Nr.
3370
3371
3372
3373
1888, Juni bis Aug.
Engels an Hermann Schlüter
in London
[London] 15. Juni 1888 (D)
MEW
Kunst
37 68
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 30. Juni 1888 (F)
69
Engels an Karl Kautsky
in St. Gilgen
[London, vor dem 6. Juli 1888] (D)
70
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 6. Juli 1888 (E)
71
In der Handschrift: 6.Aug. I8S8
3374
3375
3376
3377
3378
3379
3380
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 11. Juli 1888 (D)
73
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 15. Juli 1888 (E)
74
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 23Juli 1888 (E)
76
Engels an Hermann Schlüter
in London
[London, 21. oder 28.Juli 1888] (D)
78
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 3O.Juli 1888 (E)
79
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 4.Aug. 1888 (D)
81
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 6. Aug. 1888 (E)
82
II 315*
469
Nr.
3381
1888, Aug.
Engels an Eduard Bernstein
in London
[„City of Berlin"] 9.Aug. 1888 (D)
MEW
37 84
Postkarte
3382
3383
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
„City of Berlin", zwischen Liverpool
und Queenstown, 9.Aug. 1888 (D)
85
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[Poststempel: Boston, 28. Aug. 1888] (D)
86
Postkarte
3384
3385
470
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
Boston, 31. Aug. 1888 (D)
87
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
Boston, 31. Aug. 1888 (D)
89
95
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
Plattsburg, N.Y., 12.Sept. 1888 (D)
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
New York, 18.Sept. 1888 (E)
Engels an die Redaktion der „New Yorker Volkszeitung"
in New York
Hoboken, 18.Sept. 1888 (D)
3389
3390
3391
Entwurf
94
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[Plattsburg, N.Y.] 11. Sept. 1888 (D)
3388
98
96
93
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
Montreal, lO.Sept. 1888 (D)
3387
37 96
MEW
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[Niagara Falls, N.Y.] 4. Sept. 1888 (D)
1888, Sept.
3386
Nr.
207
204
Reisen
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, lO.Okt. 1888 (D)
Engels an Louise Kautsky
in Wien
London, 11. Okt. 1888 (D)
3395
3396
3397
Engels an Conrad Schmidt
in Berlin
London, 8.0kt. 1888 (D)
3394
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 13.0kt. 1888 (E)
Entwurf
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
„City of New York", 27.-28.Sept. 1888 (D)
Entwurf
Engels an die Redaktion der „Chicagoer Arbeiter-Zeitung"
in Chicago
[Hoboken, 18.Sept. 1888] (D)
1888, Sept. bis Okt.
3393
3392
Nr.
108
106
104
102
100
37 99
MEW
306*
Br.Kap.
II 316*
Kunst
Nr.
1888, Okt. bis 1889, Jan.
MEW
3398
Engels anNikolaiFranzewitschDanielson
in Petersburg
London, 15.0kt. 1888 (E)
37 111
Bebel
Br.Kap.
307*
Gezeichnet mit P. W. R[osher] (Deckname
von Engels)
3399
3400
3401
3402
3403
3404
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 17. Okt. 1888 (D)
114
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 25.0kt. 1888 (D)
117
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 24.Nov. 1888 (E)
120
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 4.Dez. 1888 (F)
122
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 15.Dez. 1888 (D)
125
Engels an F.Walter
in London
[London] 21.Dez. 1888 (D)
126
155
Entwurf
3405
3406
3407
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 2. Jan. 1889 (E)
, 127
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 5.Jan. 1889 (D)
130
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, lO.Jan. 1889 (D)
132
158
473
Nr.
3408
3409
3410
3411
3412
3413
3414
3415
3416
474
1889, Jan. bis Febr.
Engels an Conrad Schmidt
in Zürich
London, 11. Jan. 1889 (D)
MEW
Br. Kap.
37 133
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 12Jan. 1889 (D)
136
Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky
in New York
London, 12. Jan. 1889 (E)
139
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 14. Jan. 1889 (F)
140
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 18.Jan. 1889 (D)
142
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 28. Jan. 1889 (D)
143
Engels an Hermann Schlüter
in London
[London] 31Jan. 1889 (D)
146
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 4.Febr. 1889 (E)
147
Engels an Karl Kautsky
in Wien
[London] 7.Febr. 1889 (D)
150
313*
Nr.
3417
3418
3419
3420
3421
3422
3423
3424
3425
3426
3427
18S9, Febr. bis März
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 11.Febr. 1889 (E)
MEW
MEAB
37 151
Engels an John Lincoln Mahon
in London
[London] H.Febr. 1889 (E)
153
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 20. Febr. 1889 (D)
154
Engels an John Lincoln Mahon
in London
[London] 21.Febr. 1889 (E)
159
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 23. Febr. 1889 (D)
160
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 12.März 1889 (F)
162
Engels an Conrad Schmidt
in Berlin
London, 12.März 1889 (D)
164
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
[London] 21.März 1889 (F)
166
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 23.März 1889 (F)
168
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 25.März 1889 (F)
170
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 27. März 1889 (F)
172
486
475
Nr.
1889, April
MEW
3428
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, I.April 1889 (F)
37 175
3429
3430
3431
3432
476
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 4. April 1889 (D)
177
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 5. April 1889 (D)
179
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, lO.April 1889 (F)
182
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 17.Aprill889(D)
185
Nr.
3433
3434
3435
1889, April bis Mai
MEW
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 20. April 1889 (D)
37 187
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 30. April 1889 (F)
189
[Engels] An die Redaktion der Zeitung
„The Labour Elector"
in London
[London, Ende April 1889] (E)
21 523
Gezeichnet mit dem Absender Charles Bonnier
Zeitungsabdruck
3436
3437
3438
3439
3440
3441
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, I.Mai 1889 (F)
37 192
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 2.Mai 1889 (F)
194
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 7. Mai 1889 (E)
197
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 11. Mai 1889 (D)
200
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 1 I.Mai 1889 (F)
202
Engels an Eleanor Marx-Aveling
in London
[London, um den 13. Mai 1889] (E)
205
Nachschrift zum Briet von Laura Lafargue an
Engels vom 12. Mai 1889, den dieser an Eleanor
Marx-Aveling weitersandte
3442
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, H.Mai 1889 (E)
206
477
Nr.
1889, Mai
MEW
Kunst
3443
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 16. Mai 1889 (F)
37 209
II 316*
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 17. Mai 1889 (F)
212
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 2O.Mai 1889 (F)
214
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 2I.Mai 1889 (D)
216
Engels an A.F.Robinson
in London
[London] 21. Mai 1889 (E)
220
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 24.Mai 1889 (F)
221
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 25.Mai 1889 (F)
224
3444
3445
3446
3447
3448
3449
478
238
240
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux London, 1 I.Juni 1889 (E)
Engels an Conrad Schmidt
in Berlin
London, 12.Juni 1889 (D)
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 15.Juni 1889 (F)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 28.Juni 1889 (E)
3453
.3454
3455
3456
236
233
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 8. Juni 1889 (D)
3452
37 229
21 376
Engels an den Redakteur der Zeitschrift „The Labour Leader"
[James Keir Hardie]
in Edinburgh
[London, Ende Mai 1889] (E)
3451
Zeitungsabdruck
37 225
MEW
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
[London] 27.Mai 1889 (F)
1889, Mai bis Juni
3450
Nr.
491*
MEAB
233*
Prol.
Im.
37 243
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 4. Juli 1889 (E)
248
249
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 9.Juli 1889 (D)
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 15.Juli 1889 (E)
3459
3460
250
252
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 17.Julil889(D)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Mount Desert
London, 2O.Juli 1889 (D)
3461
3462
Gezeichnet mit P. W. R[osher] (Deckname von Engels)
245
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 5.Juli 1889 (F)
Gezeichnet mit P. W.R[osher] (Deckname von Engels)
MEW
1889, Juli
3458
3457
Nr. •
-
314*
Br. Kap.
1
<
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 2O.JuIi 1889 (D)
Engels an Walerian Nikolajewitsch Smirnow
in London
London, 25Juli 1889 (F)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Mount-Desert
Eastbourne, 17:Aug. 1889 (D)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
Eastbourne, 17. Aug. 1889 (D)
Engels an Eduard Bernstein
in London
Eastbourne, 22.Aug. 1889 (D)
3464
346S
3466
3467
1889, Juli bis Aug.
3463
Nr.
260
258
255
37 254
MEW
Nr.
3468
3469
3470
3471
3472
3473
1889, Aug. bis Okt.
MEW
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
Eastbourne, 22. Aug. 1889 (D)
37 262
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
Eastbourne, 27.Aug. 1889 (E)
264
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
[Eastbourne] 1.Sept. 1889 (E)
268
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 9.Sept. 1889 (E)
271
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 15.Sept. 1889 (D)
273
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 26. Sept. 1889 (D)
276
Postkarte
3474
3475
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 3.0kt. 1889 (F)
277
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
[London] 3.0kt. 1889 (D)
281
Entwurf
3476
3477
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 8.0kt. 1889 (E)
283
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] I2.0kt. 1889 (D)
287
Postkarte
482
Zur dt
Gesch.
Br.Kap.
1617*
315*
Nr.
3478
3479
3480
3481
1889, Okt.
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 17. Okt. 1889 (E)
37 288
Engels an Conrad Schmidt
in Berlin
London, 17.Okt. 1889 (D)
290
Engels an Max Hildebrand
in Berlin
London, 22.0kt. 1889 (D)
292
Engels an O.Adolph Ellissen
in Einbeck
London, 22.0kt. 1889 (D)
294
Notiz über ein Antwortschreiben und
maschinengeschriebene Abschrift (offensichtlich der Reinschrift)
3482
3483
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 29.0kt. 1889 (E)
295
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
London, 29.0kt. 1889 (D)
298
483
305
Engels an die Firma John Henry Johnson, Son & Ellis
in London
[London, I5.Nov. 1889] (E)
3486
306
308
311
312
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 16.Nov. 1889 (F)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, lö.Nov. 1889 (E)
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 18. Nov. 1889 (F)
Engels an Jules Guesde
in Paris
London, 20.Nov. 1889 (F)
3487
3488
3489
3490
Entwurf
302
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 15.Nov. 1889 (D)
3485
37 300
MEW
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 9.Nov. 1889 (D)
1889, Nov.
3484
Nr.
160
Bebel
233*
1232*
Kunst
319
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 5. Dez. 1889 (E)
3493
324
326
Engels an Conrad Schmidt
in Berlin
London, 9.Dez. 1889 (D)
Engels an Gerson Trier
in Kopenhagen
London, 18.Dez. 1889 (D)
3495
3496
Entwurf
320
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 7.Dez. 1889 (D)
3494
Gezeichnet mit P.W.Rosher (Deckname von Engels)
317
Engels an Victor Adler
in'Wien
London, 4.Dez. 1889 (D)
3492
37 316
MEW
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 30.Nov. 1889 (D)
1889. Nov. bis Dez.
3491
Nr.
496*
494*
492
MEAB
II316*
Kunst
331
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 30. Dez. 1889 (D)
3498
Postkarte
37 329
MEW
Engels an Natalie Liebknecht
in Leipzig
London, 24.Dez. 1889 (D)
1889, Dez.
3497
Nr.
1896, Jan.
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 8. Jan. 1890 (E)
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
London, 9.Jan. 1890 (D)
Engels an Hermann Schlüter
in New York
London, 11.Jan. 1890 (D)
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 13.Jan. 1890 (D)
3502
3503
3504
In der Handschrift: 3. Jen. 1689
Engels an Sergej Michailowitsch Krawtschinski (Stepniak)
in London
[London] 3.Jan. 1890 (E)
Entwurf
Engels an Frau Zadek
in London
[London, Anfang Jan. 1890] (D)
3501
3500
3499
Nr.
343
340
338
334
333
37 332
MEW
1233*
Kunst
3509
3508
3507
3506
•*&:•
Nr.
:
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 23. Jan. 1890 (D)
Entwurf
Engels an Charles Rosher
in London
;
:
[London, vor dem 19Jan. 1890] (E)
Postkarte
Engels an Hermann Schlüter
in New York
[London] 15.Jan. 1890 (D)
Nachschrift auf dem Brief von Charles Bonnier an Engels vom I4.jan.
1890, den dieser an Eleanor Marx-Aveling weitersandte
Engels an Eleanor Marx-Aveling
in London
[London, 14.Jan. 1890] (E)
Empfehlungsschreiben
Beilage zum Brief Von Engels an Pasquale Martignetti vom 13. Jan. 1890
Lngels an einen Unbekannten
in Buones Aires
London, 13.Jan. 1890 (D)
1890, Jan.
349
348
347
346
37 344
MEW
163
Bebel
•
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 8.Febr. 1890 (D)
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 17.Febi\ 1890 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 26. Febr. 1890 (E)
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 7. März 1890 (F)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Dresden
London, 9. März 1890 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, H.März 1890 (E)
3511
3512
3513
3514
3515
1890, Febr. bis März
3510
Nr.
368
365
362
359
356
37 352
MEW
H 1312*
Zur dt.
Gesch.
166
Bebel
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, I.April 1890(D)
Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz
in Stuttgart
London, I.April 1890 (D)
Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch
in Mornex
London, 3.April 1890 (F)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 4.April 1890 (D)
3518
3519
3520
3521
Postkarte
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 30. März 1890 (D)
Entwurf
Engels an Antonio Labriola
in Rom
London, 3O.März 1890 (D)
1890, März bis April
3517
3516
Nr.
376
374
373
372
371
37 370
MEW
*:
1890, April
Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis
in Den Haag
London, 9. April 1890 (D)
Engels an Karl Kautsky
in Wien
London, 11. April 1890 (D)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 12. April 1890 (D)
Engels an Conrad Schmidt
in Berlin
London, 12.April 1890 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 16. April 1890 (E)
Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch
in Mornex
London, 17. April 1890 (F)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 19.April 1890 (D)
Nr.
3522
3523
3524
3525
3526
3527
3528
393
390
386
383
380
379
37 377
MEW
II 1314*
Zur dt.
Gesch.
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 3O.Apri11890 (D)
Engels an August Bebel
in Plauen bei Dresden
London, 9. Mai 1890 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 10. Mai 1890 (E)
3531
3532
Gekürzter Zeitungsabdruck
(Über den Antisemitismus. Aus einem Brief nach Wien)
Engels an Isidor Ehrenfreund
in Wien
London, 19.April 1890 (D)
1890, April bis Mai
3530
3529
Nr.
403
399
37 396
22 49
MEW
169
_
Bebel
240*
235*
Prol.
Int.
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
[London] 24. Mai 1890 (D)
3534
3538
3537
Engels an Paul Ernst
in Berlin
London, 5. Juni 1890 (D)
3536
Engels an Hermann Schlüter
in New York
London, 14.Juni 1890 (D)
Gezeichnet mit P.W. Rosher (Deckname von Engels)
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, lO.Juni 1890 (E)
Entwurf und gekürzter Zeitungsabdruck
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 29.Mai 1890 (D)
3535
Postkarte
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 2I.Mai 1890 (F)
1890, Mai bis Juni
3533
Nr.
416
37 414
411
22 80*
408
407
37 405
MEW
498*
MEAB
1617*
Zur dt.
Gesch.
Nr.
3539
3540
1890, Juni bis Juli
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, 19.Juni 1890 (D)
Engels an Natalie Liebknecht
in Berlin
London, 19Juni 1890 (D)
MEW
Reisen
37 417
419
Bisher datiert: Sept. 1890
3541
3542
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 30. Juni 1890 (D)
421
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
[London] 30. Juni 1890 (D)
422
Postkarte
3543
3544
3545
3546
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
[Odde]4.Julil890(E)
423
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
Drontheim, 8. Juli 1890 (D)
425
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Borsdorf bei Leipzig
Steam Yacht „Ceylon", Reede von
Bergen, 22. Juli 1890 (D)
426
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Mount-Desert
[London] 3O.Juli 1890 (D)
428
Postkarte
3547
494
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 3O.Juli 1890 (E)
429
217
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 5. Aug. 1890 (D)
Engels an Conrad Schmidt
in Berlin
London, 5.Aug. 1890 (D)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Mount-Desert
London, 9. Aug. 1890 (D)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
London, 10. Aug. 1890 (D)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
Folkestone, 15.Aug. 1890 (D)
3550
3551
3552
3553
3554
Postkarte
Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz
in Stuttgart
London, 5.Aug. 1890 (D)
Postkarte
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Leipzig
[London, 1. Aug. 1890] (D)
1890, Aug.
3549
3548
Nr.
446
444
439
435
433
432
37 431
MEW
II454*
ab 13.
Aufl.
MEAS
II456*
I.—12.
Aufl.
500*
MEAB
II 1314*
Zur dt.
Gesch.
172
Kunst
220*
Reisen
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
Folkestone, 27.Aug. 1890 (D)
3556
3559
3558
3557
Engels an Otto v. Boenigk
in Breslau
Folkestone,21.Aug. 1890 (D)
3555
Entwurf und Zeitungsabdruck
Engels an die Redaktion der
„Sächsischen Arbeiter-Zeitung"
in Dresden
London, 7. Sept. 1890 (D)
Zeitungsabdruck
Engels an die Redaktion der Zeitung
„Der Sozialdemokrat"
in London
[London, 7.Sept. 1890] (D)
Bisher datiert: 27.0kl. 1890
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
Folkestone, 27. Aug. 1890 (F)
Postkarte
1890» Aug. bis Sept.
Nr.
22
66
68
68
450
449
37 447
MEW
I 147*
Kunst
f
n
i
s
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart London, 18.Sept. 1890 (D)
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 19.Sept. 1890 (F)
Engels an Charles Caron
in Paris
[London, 2O.Sept. 1890] (F)
3562
3563
3564
Entwurf
Bisher datierl: [Zweite Septemberhälfte 1890]
Engels an Paul Lafafgue
in Le Perreux
London, 15.Sept. 1890 (F)
Zeitungsabdruck
[Abschiedsbrief an die Leser des „Sozialdemokrat"]
Engels an die Redaktion der Zeitung „Der Sozialdemokrat"
in London
[London, zwischen 12. und 18.Sept. 1890] (D)
1890, Sept.
3561
3560
Nr.
460
457
454
37 452
22 76
MEW
222*
Reisen
Engels an Joseph Bloch
in Königsberg
London, 21.-22. Sept. 1890 (D)
3566
Zeitschriftenabdruck
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 2O.Sept. 1890 (F)
1890, Sept.
3565
Nr.
462
37 461
MEW
II458*
II456*
ab
13. Aufl.
MEAS
I.—12.
Aufl.
502*
MEAB
220
Religio
Nr.
3567
3568
1890, Sept. bis Okt.
MEW
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
[London] 22.Sept. 1890 (D)
37 466
Engels an Jaldns
in London
[London, 23.Sept. 1890] (E)
467
Kunst
Entwurf
3569
Engels an Strutt & Parker
in London
[London] 23.Sept. 1890 (E)
468
Entwurf
3570
Engels an Strutt & Parker
in London
[London] 23.Sept. 1890 (E)
468
Entwurf
Kündigungsschreiben; Beilage zum Brief von Engels
an Strutt & Parker vom 23. Sept. 1890
3571
Engels an Jules Guesde
in Paris
London, 25. Sept. 1890 (F)
469
In der Handschrift: 25. Juni 1890
3572
3573
3574
3575
3576
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 25.Sept. 1890 (E)
470
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 25.Sept. 1890 (F)
472
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 26. Sept. 1890 (E)
•
474
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 27.Sept. 1890 (D)
476
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 4. Okt. 1890 (D)
479
I 146*
Postkarte
499
Nr.
3577
3578
3579
1890, Okt.
MEW
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[London] 5.0kt. 1890 (D)
37 480
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, 7.0kt. 1890 (D)
481
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] I8.0kt. 1890 (D)
482
Postkarte
3580
3581
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 19.0kt. 1890 (E)
483
Engels an Eduard Bernstein
in London
[London, 20.Okt. 1890] (D)
486
Nachschrift zu dem Brief von Eleanor MarxAveling an Engels vom 16. Okt. 1890, den er an
Bernstein weitersandte
3582
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, 25.0kt. 1890 (D)
Postkarte
500
487
498
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 5.Nov. 1890 (D)
3585
500
Engels an Louise Kautsky
in Wien
[London, 9. Nov. 1890] (D)
3587
Fragment (Auszüge in Gustav Mayer,
„Friedrich Engels. Eine Biographie", Bd. 2,
Den Haag 1934)
499
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[London] 5.Nov. 1890 (D)
3586
Postkarte
490
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 2.Nov. 1890 (F)
3584
37 488
MEW
Engels an Conrad Schmidt
in Berlin
London, 27.0kt. 1890 (D)
1890, Okt. bis Nov.
3583
Nr.
ME AS
ab 13.
Aufl.
n 46i* II 459*
1.—12.
Aufl.
504*
pvlEAB
317*
Br. Kap.
I 95*
99*
147*
Kunst
224
Religion
8
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 17. Nov. 1890 (D)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 26.Nov. 1890 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, I.Dez. 1890 (E)
Engels an die Redaktion des
„Berliner Volksblatts"
in Berlin
London, 2.Dez. 1890 (D)
3589
3590
3591
3592
3593
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 15. Nov. 1890 (D)
3588
Zeitungsabdruck
Engels an den Nationalrat der
französischen Arbeiterpartei
in Paris
London, 2. Dez. 1890 (F)
Zeitungsabdruck
1890, Nov. bis Dez.
Nr.
87
22 86
507
505
502
37 501
MEW
241
Prol.
Int.
512
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, 4. Dez. 1890 (D)
Engels an Edouard Vaillant
in Paris
London, 5. Dez. 1890 (F)
3597
3598
513
511
37 509
22 88
MEW
Engels an Amand Goegg
in Renchen (Baden)
London, 4.Dez. 1890 (D)
Entwurf und Reinschrift
Engels an Ferdinand Domela
Nieuwenhuis
in Den Haag
London, 3. Dez. 1890 (D)
Zeitungsabdruck
Engels an die Redaktionen der
„Arbeiter-Wochen-Chronik"
und der „Ne'pszava"
in Budapest
London, 3. Dez. 1890 (D)
1890, Dez.
3596
3595
3594
Nr.
242
Prol.
Int.
Nr.
1890, Dez.
MEW
3599
Engels anPjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 5.Dez. 1890 (F)
37 515
3600
3601
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, 8.Dez. 1890 (D)
516
Engels an Mohrhenn
in Barmen
London, 9.Dez. 1890 (D)
517
Kunst
Frankel
Zeltungsabdruck
3602
3603
3604
3605
3606
3607
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 12.Dez. 1890 (D)
519
Engels an Johann Heinrich
Wilhelm Dietz
in Stuttgart
London, 13. Dez. 1890 (D)
521
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 13.Dez. 1890 (D)
522
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 17.Dez. 1890 (E)
524
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, 18. Dez. 1890 (D)
527
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 2O.Dez. 1890 (D)
529
1534*
Postkarte
3608
Engels an Leo Frankel
in Paris
London, 25.Dez. 1890 (D)
530
Rückübersetzung aus dem Ungarischen,
da das Original nicht auffindbar
3609
504
Engels an G.Blume
in Hamburg
London, 27.Dez. 1890 (D)
533
372
Nr.
3610
1891, Jan.
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 3. Jan. 1891 (D)
MEW
Goth. Programm
I.Aufl. 2. Aufl. ab 3. Aufl.
38 3
In der Handschrift: 3.Jan. 1890
3611
3612
3613
3614
3615
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 7.Jan. 189] (D)
5
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 9. Jan. 1891 (D)
7
Engels an Stanislaw Mendelson
in London
[London] B.Jan. 1891 (F)
9
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 15.Jan. 1891 (D)
10
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 17.Jan. 1891 (D)
12
49*
53*
55*
50*
54*
57*
Postkarte
3616
3617
3618
3619
Engels an Stanislaw Mendelson
in London
[London] 18Jan. 1891 (F)
13
Engels an Carl Schorlemmer
in Manchester
London, 27.Jan. 1891 (D)
14
Engels an Heinrich Scheu
in London
[London] 27. Jan. 1891 (D)
15
Engels an Hermann Schlüter
in Hoboken
London, 29. Jan. 1891 (D)
16
505
Nr.
3620
1891, Jan. bis Febr.
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 31.Jan. 1891 (F)
MEW
Go h. Prograrnm
I.Au«.
2. Aufl. ab3.AulI.
38 19
In der Handschrift: 3O.Jan. 1891
3621
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 3.Febr. 1891 (D)
22
Bisher datiert: 5.Febr. 1891 '
3622
3623
3624
506
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
[London] 5.Febr. 1891 (E)
24
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, Ö.Febr. 1891 (F)
25
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, lO.Febr. 1891 (F)
27
51
55
58
42
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[London] 23.Febr. 1891 (D)
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 23. Febr. 1891 (D)
Engels an Antonio. Labriola
in Rom
London, 27.Febr. 1891 (D)
3628
3629
3630
Fragment (Auszug in einer Abschrift von
unbekannter Hand)
39
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 21. Febr. 1891 (D)
3627
38
37
34
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 11.Febr. 1891 (D)
3626
38 30
MEW
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 11. Febr. 1891 (D)
1891, Febr.
3625
Nr.
II 37
II 36
ab 13.
Aufl.
ME AS
I.—12.
Aufl.
512
MEAB
1316*
II 1315*
Zur dt.
Gesch.
56
52
55*
60
57
59*
2. Aufl.
65
63
60*
ab
3. Aufl.
Go h. Prograrnm
1. Aufl.
Engels an Henri Rave
in Poitiers
[London] Ö.März [1891] (E)
3633
Engels an Henri Rave
in Poitiers
[London, Mitte März 1891] (D)
3636
Notizen über ein Antwortschreiben
Engels an Filippo Turati
in Mailand
London, 7. März 1891 (F)
Postkarte
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, Ö.März 1891 (D)
3635
3634
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 6.März 1891 (F)
3632
Notizen über ein Antwortschreiben
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 4.März 1891 (D)
1891, März
3631
Nr.
55
53
52
51
48
38 45
MEW
II 1319*
Zur dt.
Gesch.
324*
Br. Kap.
•
59*
63*
2. Aufl.
69*
ab
3. Aufl.
Got h. Progrannm
I.Aufl.
Nr.
3637
3638
1891, März bis April
MEW
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 17.März 1891 (D)
38 56
Engels an die Redaktion
der Zeitung „Le Socialiste"
in Paris
London, 17.März [1891] (F)
22 186
MEAB
Br.
Kap.
Bebel
324*
Zeitungsabdruck
[Grußadresse an die französischen
Arbeiter zum 2 0 . Jahrestag der
Pariser Kommune]
3639
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 21. März 1891 (D)
3640
Engels an Hermann Schlüter
in Hoboken
London, 21. März 1891 (D)
61
3641
Engels an Max Oppenheim
in Dresden
London, 24.März 1891 (D)
63
3642
Engels an Jose Mesa
in Madrid
London, 24.März 1891 (Span.)
38 59
-
22 200
324*
516
Zeitungsabdruck
[Zur spanischen Ausgabe von Karl
Marx' „Elend der Philosophie"]
3643
3644
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 30. März 1891 (E)
66
Engels an Stanislaw Mendelson
in London
[London] 31. März 1891 (F)
69
Entwurf
3645
Engels an August Bebel
in Berlin
[London, Anfang April 1891] (D)
70
173
Entwurf
3646
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 2.April 1891 (D)
71
509
3647
3648
1891, April
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 2.APriI 1891 (D)
Engels an Romualdo Fantuzzi
in Mailand
[London] 2.April [1891] (F)
MEW
Frankel
Nr.
Prol.
Int.
38 72
73
Entwurf
3649
3650
3651
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 3.April 1891 (F)
74
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[London] 7.April 1891 (D)
77
Engels an Henri Rave
in Poitiers
[London] 7.April [1891] (F)
78
Entwurf
3652
3653
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 8.April 1891 (D)
Engels an das Organisationskomitee des
internationalen Meetings für die Rechte
der Arbeit
in Mailand
London, 9.April 1891 (F)
79
245
22 201
Entwurf
3654
Engels an Walery Wroblewski
in Nizza
[London] 9.April 1891 (F)
38 82
Entwurf
3655
3656
Engels an Heinrich Scheu
in London
[London] 1 O.April 1891 (D)
83
Engels an Leo Frankel
in Paris
London, 24.ApriI 1891 (D)
84
Rückübersetzung aus dem Ungarischen, da das
Original nicht auffindbar
510
375
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 1.-2.Mai 1891 (D)
3659
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 4.Mai 1891 (E)
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 19.Mai 1891 (F)
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 29.Mai 1891 (F)
3660
3661
3662
Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 3O.April 1891 (D)
Fragment (Auszug im Brief von Engels
an Karl Kautsky vom 30. April 1891)
Engels an Henri Rave
in Poitiers
[London, vor dem 30. April 1891] (F)
1891, April bis Mai
3658
3657
Nr.
107
104
98
89
86
38 86
MEW
H 1319*
Zur dt.
Gesch.
174
Bebel
152*
I 150*
381*
1381
Kunst
60*
I.Aufl.
64*
2. Aufl.
70*
ab
3, Aufl.
Go tb- Progra nm
Ul
111
113
116
119
120
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 13.Juni 1891 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 13.Juni 1891 (E)
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 16.Juni 1891 (D)
Engels an Pasquale Martignetti
in Bergamo
London, 19.Juni 1891 (D)
3665
3666
3667
36S8
38 110
MEW
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, lO.Juni 1891 (D)
Mitteilung auf einer Visitenkarte
Engels an Franz Mehring
in Berlin
London, 5.Juni 1891 (D)
1891, Juni
3664
3663
Nr.
125
128
131
133
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[Ryde, 29Juni 1891] (D)
Engels an Conrad Schmidt
in Zürich
Ryde, I.Juli 1891 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
[London] 7.Juli 1891 (E)
Engels an Johann Gustav Vogt
in Leipzig
London, 8.Juli 1891 (D)
3671
3672
3673
3674
Entwurf
38 122
38 121
22 223
MEW
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
Ryde, 28.Juni 1891 (F)
Entwurf
Zeilungsabdruck [Grußadresse an den 2. Parteita? der
Sozialdemokralischen Partei Österreichs]
[London, 26.Juni 1891] (D)
Engels an Victor Adler
in Wien
1891, Juni bis Juli
3670
3669
Nr.
517*
MEAB
326*
Br.Kap.
245
Prol.
Int.
67*
l.Aull.
73*
2.Aull.
79*
ab 3.
Aufl.
Go h. Prograrnm
Nr.
3675
3676
3677
3678
3679
3680
3681
1891, Juli bis Sept.
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, I2.Juli 1891 (E)
38 135
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 2O.Juli 1891 (E)
138
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 22.Juli 1891 (D)
140
Engels an Emma Adler
in Wien
London, 22.Juli 1891 (D)
141
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Mount Desert
Ryde, 9.-11. Aug. 1891 (D)
142
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
Ryde, 17.Aug. 1891 (E)
145
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 2.Sept. 1891 (E)
148
Gezeichnet mit P. W. Rosher (Deckname von Engels)
3682
3683
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 2.Sept. 1891 (D)
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 2.Sept. 1891 (F)
Reinschrift und leicht gekürzter Zeitungsabdruck
[Über den Brüsseler Kongreß und die Lage in Europa]
3684
514
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
Helensburg (Schottland), 14.Sept. 1891 (D)
149
151
22 241
38 154
Nr.
3685
3686
1891, Sept. bis Okt.
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 28.Sept. 1891 (D)
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 29.Sept.-l.Okt. 1891 (D)
MEW
38 156
159
Bisher datiert: 29.Sept. 1891 und I.Okt. 1891
3687
3688
Bebel
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 3O.Sept. 1891 (D)
167
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 2. Okt. 1891 (E)
168
180
185
Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky
3689
3690
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 6. Okt. 1891 (D)
170
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 13.0kt. 1891 (F)
172
187
515
38 174
177
179
181
182
185
190
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 13.0kt. 1891 (E)
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 14. Okt. 1891 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
[London] 22. Okt. 1891 (E)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 24.0kt. 1891 (D)
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 24.-26. Okt. 1891 (D)
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 25.-26. Okt. 1891 (D)
3692
3693
3694
3695
3696
3697
MEW
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 13.0kt. 1891 (D)
1891, Okt.
3691
Nr.
517
MEAB
191
188
Bebel
88
2. Aufl.
96
ab
3.Aufl.
Gotb. P roaremm
Engels an Conrad Schmidt
in Zürich
London, 1.Nov. 1891 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 9.Nov. 1891 (E)
3702
3703
Mit einer Nachschrift von Louise Kaut3ky
Engels an Paul Lafargue
in Paris
London, 31.Okt. 1891 (F)
Gezeichnet mit P.W. Rosher (Deckname von Engels)
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
[London] 29.0kt. 1891 (E)
3701
3700
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
[London] 29.0kt. 1891 (D)
3699
Postkarte
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 27.0kt. 1891 (E)
1891, Okt. bis Nov.
3698
Nr.
206
203
198
195
194
38 192
MEW
524*
521
MEAB
332*
327*
Br. Kap.
1597*
Kunst
Nr.
3704
3705
1891, Nov.
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 9.-10. Nov. 1891 (D)
Engels an Oscar Heidfeld
in Liverpool
[London] I2.Nov.l891(E)
MEW
38 209
214
Fragment (Abschrift von Engels)
3706
Engels an die Redaktion der Zeitung
„Der Volksfreund"
in Brunn
London, I3.Nov. 1891 (D)
22 261
Grußadresse
Zeitungsabdruck
3707
3708
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 14.Nov. 1891 (D)
38 215
Engels an den Redakteur der Zeitung
„The Daily Chronicle"
in London
[London, 17.Nov. 1891] (E)
22 262
Entwurf
3709
Engels an den Redakteur der Zeitung
„The Daily Chronicle"
in London
[London] 17.Nov. [1891] (E)
Zeitungsabdrudc
(Die verstorbene Frau Marx)
518
263
Bebel
Nr.
3710
3711
3712
3713
3714
3715
3716
3717
3718
1891, Nov. bis Dez.
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 21. Nov. 1891 (D)
MEW
Bebel
Br.Kap.
38 217
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 25.Nov. 1891 (D)
219
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 27.Nov. 1891 (E)
223
Engels an den Sängerverein des Kommunistischen
Arbeiterbildungsvereins, Tottenham Street
in London
[London] 28.Nov. 1891 (D)
22 264
Engels an August Bebel
in Berlin
London, I.Dez. 1891 (D)
38 225
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, I.Dez. 1891 (E)
229
Engels an Natalie Liebknecht
in Berlin
London, 2.Dez. 1891 (D)
231
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 3.Dez. 1891 (D)
233
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 3.Dez. 1891 (F)
236
201
204
332*
Bisher datiert: 28.Nov. 1891
3719
3720
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 19.-20.Dez. 1891 (E)
238
Engels an Eduard Bernstein
in London
[London] 23.Dez. [1891] (D)
240
Bisher datiert: 29. Dez. 1891
519
Nr.
3721
3722
1891, Dez. bis 1892. Jan.
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 27.Dez. 1891 (D)
Engels an Familie Liebknecht
in Berlin
[London, I.Jan. 1892] (D)
MEW
MEAB
38 241
Br.Kap.
Kunst
333*
244
Postkarte
Neben Engels unterzeichnet von Louise
Kautsky, Regina Bernstein, Eugen Oswald,
Eleanor Marx-Aveling, Edward Aveling
und Eduard Bernstein
3723
3724
3725
3726
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 6Jan. 1892 (D)
245
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 6Jan. 1892 (E)
248
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 2O.Jan. 1892 (E)
251
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 26.Jan. 1892 (D)
254
Gezeichnet mit General (Spitzname
von Engels)
3727
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[London] 28.Jan. 1892 (D)
256
Gezeichnet mit General (Spitzname
von Engels)
3728
3729
520
Engels an Hermann Engels
in Barmen
London, 28.Jan. 1892 (D)
257
Engels an Hermann Engels
in Barmen
London, 29. Jan. 1892 (D)
259
527*
II317*
38 260
261
265
267
270
272
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 2. Febr. 1892 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 3.Febr. 1892 (E)
Engels an Conrad Schmidt
in Zürich
London, 4.Febr. 1892 (D)
Engels an Hermann Engels
in Barmen
London, 4.Febr. 1892 (D)
Engels an Filippo Turati
in Mailand
London, 6. Febr. 1892 (F)
3731
3732
3733
3734
3735
MEW
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 1.Febr. 1892 (D)
1892, Febr.
3730
Nr.
1618*
Zur dt.
Gesch.
208
Bebel
334*
Br.Kap.
1593*
Kunst
m
278
281
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 19. Febr. 1892 (D)
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 19.Febr. 1892 (D)
3740
3741
275
Engels an Hermann Engels
in Barmen
[London] l7.Febr,1892(D)
Entwurf
Bisher datiert: [Mitte Febr. 1892]
Engels an Edward Aveling
in London
[London, erste Februarhälfte 1892] (E)
274
38 273
MEW
3739
3738
Engels an Filippo Turati
in Mailand
London, den 13. Febr. 1892(1)
3737
Postkarte
Engels an Stanislaw Mendelson
in London
London, II.Febr. 1892 (F)
1892, Febr.
3736
Nr.
528*
MEAB
H 1323*
Zur dt.
Gesch.
211
Bebel
•
8
38 285
287
289
292
297
299
303
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 5. März 1892 (D)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Berlin
London, 8. März 1892 (D)
Engels an August Bebel
in Berlin
London 8. März 1892 (D)
Engels an Julie Bebel
in Berlin
London, 8. März 1892 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
[London] H.März 1892 (E)
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, I5.März 1892 (E)
3743
3744
374S
3746
3747
3748
MEW
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 5.März 1892 (E)
1892, März
3742
Nr.
529
MEAB
n 1234*
Zur dt.
Gesch.
215
217
Bebel
337*
336*
Br. Kap.
I 149*
Kunst
3753
3752
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 30. März 1892 (D)
Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels)
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 30. März 1892 (D)
Postkarte
Engels an Filippo Turati
in Mailand
[London] 18.März 1892 (F)
312
310
38 309
22 284
Engels an die Redaktion der Zeitung
„Le Socialiste"
in Paris
London, 17. März [1892] (F)
3750
3751
38 307
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 16.März1892(D)
3749
Zeitungsab druck
[Grußadresse an die französischen Arbeiter zum
21. Jahrestag der Pariser Kommune]
MEW
1892, März
Nr.
1618
Zur dt.
Gesch.
221
Bebel
342*
248
Br.Kap. Prol. Int.
Nr.
3754
1892. März bis April
Engels an Hermann Schlüter
in New York
London, 3O.März 1892 (D)
MEW
Bebel
Prol. Int.
250*
38 313
Mit einer fragmentarischen Nachschrift von
Louise Kautsky
3755
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 4. April 1892 (E)
316
Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels)
3756
Engels an Henri Brissac
in Paris
[London, nach dem 7. April 1892] (F)
318
Entwurf
Bisher datiert: [um den 10. April 1892]
3757
Engels an August Bebel
in St. Gallen
London, 16. April 1892 (D)
319
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
[London] 19. April 1892 (E)
321
3759
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 20. April 1892 (D)
325
3760
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 21. April 1892 (D)
327
3761
Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz
in Stuttgart
London, 23.April 1892 (D)
3758
Notizen über ein Antwortschreiben und Reinschrift
329
630
3762
Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz
in Stuttgart
London, 23.April 1892 (D)
330
3763
Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz
in Stuttgart
London, 27. April 1892 (D)
630
Notiz über ein Antwortschreiben und Reinschrift
In der Handschrift: 26.April 1892
224
631
525
Nr.
3764
3765
3766
1892, Mai
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 3.Mai 1892 (E)
MEW
38 332
Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz
in Stuttgart
London, 5.Mai 1892 (D)
334
Engels an August Bebel'
in Berlin
London, 7.Mai 1892 (D)
335
Bisher datiert: 6. Mai 1892
3767
3768
3769
3770
3771
3772
526
Bebel
Engels an Johann Heinrich Wilhelm Dietz
in Stuttgart
London, 12.Mai 1892 (D)
337
Engels an Stanislaw Mendelson
in London
[London] 14.Mai 1892 (F)
338
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 17.Mai 1892 (D)
339
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, 17. Mai 1892 (D)
341
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 19.Mai 1892 (D)
343
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London. 19.Mai 1892 (F)
345
225
1892, Mai bis Juni
Nr.
3773
3774
3775
3776
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, I9.Mai 1892 P )
MEW
38 348
Engels an Paul und Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 27. Mai 1892 (F u. E)
349
Engels an August Siegel
in Muirlrirk
London, 28.Mai 1892 (D)
351
Engels an Henry Enfield Roscoe
in London
[London] 28.Mai [1892] (E)
353
Entwurf
3777
3778
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, 28. Mai 1892 (D)
Engels an die Redaktion der „Arbeiter-Zeitung"
in Wien
354
22 312
London, 31. Mai 1892 (D),
Zeitungsabdruck
Grußadresse (An den österreichischen Parteikongreß zu Wien)
Wahrscheinlich Beilage zu einem nichtüberlieferten Brief
von Engels an Victor Adler
3779
3780
3781
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, 5.Juni 1892 (D)
38 356
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 9.Juni 1892 (E)
358
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 11. Juni 1892 (D)
360
Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels)
3782
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, 16. Juni 1892 (D)
362
527
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 2O.Juni 1892 (D)
3785
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 25. Juni 1892 (D)
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[London] 27.Juni 1892 (D)
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
Manchester, 30. Juni 1892 (D)
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
[Manchester] I.Juli 1892 (D)
3786
3787
3788
3789
Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels)
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 18. Juni 1892 (D)
Gezeichnet mit P. W. Rosher (Deckname von Engels)
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 18. Juni 1892 (E)
1891, Juni bis Juli
3784
3783
Nr.
381
379
378
375
372
369
38 363
MEW
536*
MEAB
II 1325*
Zur dt.
Gesch.
227
Bebe!
343*
Br. Kap.
1608*
Kunst
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 5. Juli 1892 (D)
3792
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 7.JuIi 1892 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 7. Juli 1892 (E)
3795
Mit Nachschriften von Louise Kautsky und Engels
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 6.juli 1892 (D)
3794
3793
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 5. Juli 1892 (D)
3791
1892, Juli
Gezeichnet mit Genera] (Spitzname von Engels)
Engels an Stanislaw Mendelson
in London
[London] 4.Juli 1892 (F)
3790
Nr.
395
392
389
386
384
38 383
MEW
n 1326*
Zur dt.
Gesch.
233
231
229
Bebel
II 318*
Kunst
Nr.
3796
1892, Juli
Engels an Panajionis Argyriades
in Paris
[London, Anfang Juli 1892] (F)
MEW
Bebel
38 398
Entwurf
3797
3798
3799
3800
Engels an Hermann Engels
in Barmen
London, I2.Juli 1892 (D)
399
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
London, 14. Juli 1892 (D)
400
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 22. Juli 1892 (F)
403
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 23. Juli 1892 (D)
406
Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels)
3801
Engels an Regina Bernstein
in Zürich
London, 25. Juli 1892 (D)
409
Gezeichnet mit General (Spitzname von Engels)
3802
3803
3804
530
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 25. Juli 1892 (D)
411
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, 25-Juli 1892 (D)
412
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 26.Juli 1892 (E)
415
235
Nr.
3805
1892, Juli bis Aug.
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
Ryde, 28.Juli 1892 (D)
MEW
Bebet
38 416
Mit einer Nachschrift von Mary Ellen Rosher
3806
3807
3808
3809
3810
3811
Engels an Hermann Engels
in Barmen
Ryde, 28.Juli 1892 (D)
418
Engels an August Bebel
in Berlin
Ryde, 8.Aug. 1892 (D)
419
Engels an Hermann Engels
in Engelskirchen
Ryde, 8. Aug. 1892 (D)
421
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
Ryde, 12. Aug. 1892 (D)
422
Engels an August Bebel
in Berlin
Ryde, I4.Aug. 1892 (D)
425
Engels an Regina Bernstein
in Zürich
Ryde, 15. Aug. 1892 (D)
428
237
-
239
531
433
436
438
Engels an August Bebel
in St. Gallen
Ryde, 2O.Aug. 1892 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
Ryde, 22. Aug. 1892 (E)
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
Ryde, 22.Aug. 1892 (D)
3813
3814
3815
439
442
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
Ryde, 23. Aug. 1892 (D)
Engels an August Bebel
in Lunz
Ryde, 25.Aug. 1892 (D)
3816
3817
Postkarte
Fragment (durch Beschädigung der Postkarte)
38 430
MEW
Engels an Victor Adler
in Lunz
Ryde, 19.Aug. 1892 (D)
1892, Aug.
3812
Nr.
243
241
Bebel
1594*
609*
Kunst
228*
Reisen
449
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[Ryde, 5. Sept. 1892] (D)
3820
451
454
457
Engels an Ludwig Kugelmann
in Ahlbeck
Ryde, 5.Sept.l892 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 11. Sept. 1892 (E)
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 11.Sept. 1892 (D)
Engels an Conrad Schmidt
in Zürich
London, 12.Sept. 1892 (D)
3821
3822
3823
3824
450
446
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
Ryde, 4.Sept. 1892 (D)
3819
Bisher datiert: I.Juli 1891
38 444
MEW
Engels an Victor Adler
in Lunz
Ryde.30.Aug. 1892(D)
1892, Aug. bis Sept.
3818
Nr.
538*
MEAB
II 1327*
Zur dt.
Gesch.
245
Bebel
351*
Br.Kap.
n 318*
Kunst
Nr.
1892, Sept.
MEW
3825
Engels an das Nationalkomitee der
Spanischen Sozialistischen Arbeiterpartei
in Madrid
[London, 16.Sept. 1892] (Span.)
22 332
Bebel
Br.Kap.
Entwurf
3826
3827
3828
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 16.Sept. 1892 (D)
38 460
Engels an Regina Bernstein
in Zürich
London, 17.Sept. 1892 (D)
462
Engels an Eduard Bernstein
in Zürich
[London, 17.Sept. 1892] (D)
463
Nachschrift zum Brief von Engels an Regina Bernstein
vom 17. Sept. 1892
3829
3830
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 17.Sept. 1892 (F u. E)
465
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 22.Sept. 1892 (E)
467
352*
Gezeichnet mit P.W. Rosher (Deckname für Engels)
3831
3832
3833
3834
534
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 25.Sept. 1892 (D)
471
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 26. Sept. 1892 (D)
474
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 26. Sept. 1892 (D)
475
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 27. Sept. 1892 (D)
479
248
Nr.
3835
3836
3837
3838
3839
3840
1892, Sept. bis Okt.
MEW
MEAB
Engels an Franz Mehring
in Berlin
London, 28. Sept. 1892 (D)
38 480
540*
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 29.Sept. 1892 (D)
483
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 4. Okt. 1892 (D)
485
Engels an Hugo Lindemann und
Carl Stegmann
in London
London, 6.0kt. 1892 (D)
486
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 7.0kt. 1892 (D)
487
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] lO.Okt. 1892 (D)
491
Bebel
Kunst
1488*
252
Postkarte
3841
3842
3843
3844
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, H.Okt. 1892 (E)
492
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, I8.0kt. 1892 (D)
495
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, 18. Okt. 1892 (D)
496
Engels an Charles Bonnier
in Oxford
[London, Mitte] Okt. 1892 (F)
498
Entwurf
Bisher datiert: [2. Oktoberhälfte] 1892
535
Nr.
3845
3846
1892, Okt. bis Nov.
MEW
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 23. Okt. 1892 (D)
38 501
Engels an Charles Bonnier
in London
[London] 24.0kt. 1892 (F)
503
Bebet
Prol. Int.
255
252*
Entwurf
3847
3848
3849
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 3.Nov. 1892 (F)
504
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 4.Nov. 1892 (E)
506
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 5.Nov. 1892 (D)
507
Postkarte
3850
3851
3852
3853
536
Engels an Sergej Michailowitsch
Krawtschinski (Stepniak)
in London
[London] 5.Nov. 1892 (E)
508
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 6.Nov. 1892 (D)
509
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 12.Nov. 1892 (F)
513
Engels an die Redaktion der
„Berliner Volks-Tribüne"
in Berlin
London, 15.Nov. 1892 (D)
22 346
517
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 19. Nov. 1892 (D)
3856
520
522
524
Engels an Paul'Lafargue
in Le Perreux
London, 22.Nov. 1892 (F)
Engels an Julie Bebel
in Berlin
London, 29.Nov. 1892 (D)
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 29.Nov. 1892 (D)
3857
3858
3859
Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky
516
38 515
MEW
Engels an Sergej Michailowitsch Krawtschinski (Stepniak)
in London
[London] 15.Nov. 1892 (E)
Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 15.Nov. 1892 (D)
1892, Nov.
3855
3854
Nr.
263
262
259
258
Bebel
II 318*
Kunst
254*
Prol.
Int.
Nr.
3860
3861
1892, Nov. bis Dez.
Engels an einen Unbekannten
in [...?...]
[London] 29.Nov. 1892 (E)
Engels an das Sekretariat der Sozialdemokratischen Partei Deutschlands
in Berlin
London, 29.Nov. 1892 (D)
MEW
Bebel
Kunst
38 525
526
Mit Nachschriften von Louise Kautsky und Engels
3862
3863
3864
Engels an Paul Stumpf
in Mainz
London, 30.Nov. 1892 (D)
527
Engels an Natalie Liebknecht
in Berlin
London, I.Dez. 1892 (D)
528
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, I.Dez. 1892 (D)
529
Nachschrift zum Brief von Engels an Natalio Liebknecht
vom I.Dez. 1892
3865
3866
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, I.Dez. 1892 (D)
530
Engels an Charles Bonnier
in Oxford
[London, 3.Dez. 1892] (F)
532
Entwurf
3867
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 3.Dez. 1892 (D)
534
264
Mit Nachschriften von Louise Kautsky und Engels
3868
3869
538
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 4.Dez. 1892 (D)
539
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 5.Dez. 1892 (F)
541
1593*
Nr.
3870
3871
3872
3873
1892, Dez.
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 5.Dez. 1892 (E)
MEW
MEAB
Bebel
38 544
Engels an Fanny Markowna
Krawtschinskaja (Stepniak)
in London
[London] 6.Dez. 1892 (E)
547
Engels an Pjotr Lawrowitsch
Lawrow
m Paris
London, H.Dez. 1892 (F)
548
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 20. Dez. 1892 (E)
550
Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky
3874
3875
3876
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 22.Dez. 1892 (D)
552
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 24.Dez. 1892 (D)
557
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, 28.Dez. 1892 (D)
558
268
• Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky
an Natalie Liebknecht
3877
3878
Engels an Friedrich Adolph Sorge
m Hoboken
London, 31 .Dez. 1892 (D)
560
Engels an Karl Henckell
in Zürich
[London, Ende 1892] (D)
566
543*
Fragment (Auszug in „Buch der Freiheit",
Berlin 1893)
3879
Engels an einen Unbekannten
in [...?...]
[London, Ende Dez. 18921 (E)
574
539
Nr.
3880
1893, Jan.
Engels an den Vorstand der
Sozialdemokratischen Partei
Ungarns
in Budapest
[London, Anfang Jan. 1893] (D)
MEW
MEAB
22 355
Entwurf
3881
3882
Engels an Filippo Turati
in Mailand
[London] 7.Jan. 1893 (F)
Engels an Maria Mendelsonowa
in London
[London] lO.Jan. 1893 (F)
39
3
4
Postkarte
3883
3884
3885
3886
Engels an Philipp Pauli
in Frankfurt a.M.
London, 1 I.Jan. 1893 (D)
5
Engels an Maria Mendelsonowa
in London
[London] 16.Jan. 1893 (F)
6
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 18. Jan. 1893 (D)
7
Engels an Louis Heritier
in Genf
[London] 20. Jan. 1893 (F)
Entwurf
540
11
546*
17
19
20
21
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 26. Jan. 1893 (D)
Engels an Hermann Engels
in Barmen
London, 26.Jan. 1893 (D)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, 29.Jan. 1893 (D)
Engels an Filippo Turati
in Mailand
London, 3O.Jan. 1893 (F)
3889
3890
3891
3892
Kartenbrief
16
Engels an Maria Mendelsonowa
in London
[London] 24.Jan. 1893 (F)
3888
39 13
MEW
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 24.Jan. 1893 (D)
1893, Jan.
3887
Nr.
547*
MEAB
273
Bebel
359*
Br.Kap.
Engels an Maria Mendelsonowa
in London
[London] 7.Febr. 1893 (F)
Engels an Wladimir Jakowlewitsch Schmuilow
in Dresden
London, 7.Febr. 1893 (D)
3894
3895
Abschrift von W.J.Schmuilow
Engels an Filippo Turati
in Mailand
[London, 1. Febr. 1893] (F)
1893, Febr.
3893
Nr.
24
23
39 22
MEW
360*
Br.Kap.
Nr.
3896
3897
3898
3899
1893, Febr.
MEW
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 9.Febr. 1893 (D)
39 26
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 12.Febr. 1893 (E)
31
Engels an August Bebel
in Berlin
[London] 24. Febr. 1893 (D)
34
Engels an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
London, 24.Febr. 1893 (E)
36
Bebel
276
281
Gezeichnet mit P.W.Rfesher]
(Deckname von Engels)
3900
3901
3902
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 25.Febr. 1893 (F)
39
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 25. Febr. 1893 (E)
42
Engels an Thomas Cook & Son
in London
[Eastbourne, um den 6. März
1893](E)
43
Entwurf
Empfehlungsschreiben
3903
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
Eastbourne, 7. März 1893 (D)
44
Postkarte
3904
Engels an Filippo Turati
in Mailand
[Eastbourne] I2.März 1893 (F)
45
Postkarte
543
Nr.
3905
1893, März
Engels an Richard Fischer
in Berlin
[London] B.März 1893 (D)
MEW
Kunst
22 401
Grußadresse [Den deutschen Arbeitern
zum I.Mai 1893]
Abdruck in der Mai-Festschrift, Berlini 893
3906
Engels an Michael Schacherl
in Wien
[London, März-Anfang April
1893] (D)
402
Grußadresse [Den österreichischen Arbeitern j u m 1. Mai 1893]
Abdruck in der Mai-Festschrift, Wien 1893
3907
Engels an F.Wiesen
in Baird
London, M.März 1893 (D)
39 46
Entwurf, Reinschrift und Abschrift
von Engels
3908
3909
3910
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
Eastbourne, 14. März 1893 (E)
47
Engels an Maria Mendelsonowa
in London
Eastbourne, 15.März 189[3] (F)
50
Engels an Henry Demarest Lloyd
in Chicago
[London, Mitte März 1893] (E)
51
Entwurf
3911
3912
3913
544
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 18. März 1893 (D)
52
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 20. März 1893 (D)
55
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 21. März 1893 (E)
57
II 319*
Engels an den Redakteur der Zeitung „Sociälni Demokrat"
[Josef Krapka-Nächodsky]
in Prag
London [8.APril 1893] (D)
3916
3918
3917
Engels an Julie Bebel
in Berlin
London, 31.März 1893 (D)
3915
Engels an George William Lamplugh
in Port Erin
London, 11.April 1893 (E)
Entwurf
Engels an M.R.Cotar
in Paris
[London] 8. April 1893 (D)
Grußadresse [Den tschechischen Genossen zu ihrer Maifeier eine Erinnerung aus dem Jahr
1848]
Entwurf (D) und Zeitungsabdruclr (Tschechisch)
Engels an August Radimsky
in Wien
London, 21. März 1893 (D)
1893, März bis April
3914
Nr.
63
39 62
22 403
60
39 59
MEW
282
Bebe!
256
Prol.
Int.
3922
Engels an den Redakteur der Zeitung „Le Socialiste"
in Paris
London, M.April 1893 (F)
3921
Entwurf
Engels an Pablo Iglesias
in Madrid
[London, Mitte April 1893] (Span.)
Entwurf und Zeitungsabdruck
(Trotz ailedeml [Grußadresse an die französischen Arbeiter zum I. Mai 1893])
Beilage zum Brief von Engels an Jules Guesde vom 14. April 1893
Engels an Jules Guesde
in Paris
[London] H.April 1893 (F)
Abichrift von Franz Mehring
Engels an Franz Mehring
in Berlin
London, 11.April 1893 (D)
1893, April
3920
3919
Nr.
39 66
22 404
65
39 64
MEW
1619*
Zur dt.
Gesch.
Nr.
3923
1893, April bis Juni
Engels an den Redakteur der Zeitung
„El Socialista"
in Madrid
[London, Mitte April 1893] (F)
MEW
Prol. Int.
22 405
257
Entwurf (F) und Zeitungsabdruck (Span.)
Grußadresse
[Den spanischen Arbeitern zum 1. Mai 1893]
Beilage zum Brief von Engels an Pablo Iglesias
von Mitte April 1893
3924
3925
3926
3927
3928
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 25.April 1893 (E)
39 67
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, 29. April 1893 (D)
69
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 17.Mai 1893 (D)
71
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 21. Mai 1893 (F)
74
Engels an Isaak Adolfowitsch Gurwitsch
in Chicago
London, 27. Mai 1893 (E)
75
Maschinengeschriebene Abschrift
3929
Engels an Henry Demarest Lloyd
in Chicago
London, 27.Mai 1893 (E)
3930
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, I.Juni 1893 (D)
76
Engels an Hermann Bahr
in London
[London, Anfang Juni 1893] (D)
79
3931
Entwurf
3932
Engels an Filippo Turati
in Mailand
London, 6. Juni 1893 (F)
80
547
Nr.
3933
1893, Juni bis Juli
3935
Engels an Stojan Nokoff
in Genf
London, 9. Juni 1893 (F)
Engels an die Redaktion der Zeitschrift „Coi^Haitb-fleMOKpaTt"
[„Sozial-Demokrat"]
in Sevlijevo
London, 9Juni 1893 (D)
22 407
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 13.Juni 1893 (D)
39 84
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 20. Juni 1893 (E)
85
Gezeichnet mit General (Spitzname von
Engels)
3938
3939
3940
548
547
258
83
Neben Engels unterzeichnet von Louise
Kautsky, Eleanor Marx-Aveling und
Edward Aveliny
3937
Prol.
Int.
39 82
Beilage zum Brief von Engels an Stojan
NokoHvom9.Juni 1893
3936
MEAB
Engels an Giovanni Domanico
in Prati (Toscana)
[London] 7.Juni [1893] (I)
Entwurf
3934
MEW
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 27. Juni 1893 (F)
88
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 29. Juni 1893 (F)
93
Engels an Filippo Turati
in Mailand
London, 12.Juli 1893 (F)
94
3947
3946
3945
3944
3943
3942
3941
Nr.
in Darmstadt
London, 31. Juli 1893 (D)
Engels an Ludwig Schorlemmer
Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky
in Berlin
Eastbourne, 27.Juli 1893 (D)
Engels an Natalie Liebknecht
in Berlin
Eastbourne, 27. Juli 1893 (D)
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Mailand
London, 2O.JuIi 1893 (F)
Engels an Filippo Turati
in Le Perreux
London, 2O.Juli 1893 (E)
Engels an Laura Lafargue
Fragment (unvollständiger Zeitschriftenabdruck)
Engels an Rudolph Meyer
in Prühonice bei Prag
London, 19. Juli 1893 (D)
in Berlin
London, 14. Juli 1893 (D)
Engels an Franz Mehring
1893, Juli
111
110
109
107
105
101
39 96
MEW
548
MEAB
II 467*
II465*
l.-l2.Aufl. ab l3.Aufl.
MEAS
I 619*
Zur dt.
Gesch.
361*
Br. Kap.
196
Kunst
Nr.
3948
3949
1893, Aug. bis Okt.
MEW
Engels an Hermann Engels
in Thusis (Graubünden)
Hottingen-Zürich, 16. Aug. 1893 (D)
39 112
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
Zürich-Hottingen, 21. Aug. 1893 (E)
114
Bebel
Kunst
Reisen
Gezeichnet mit General (Spitzname von
Engels)
3950
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
Zürich, 31. Aug. 1893 (E)
118
3951
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
Berlin, 18.Sept. 1893 (E)
120
3952
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
Berlin, 25.Sept. 1839 (D)
123
3953
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 30. Sept. 1893 (E)
124
II 324*
Gezeichnet mit General (Spitzname von
Engels)
3954
Engels an Julie Bebel
in Berlin
London, 3. Okt. 1893 (D)
126
284
Mit einer Nachschrift von Louise Kautslcy
3955
3956
Engels an Hermann Blocher
in Basel
London, 3.0kt. 1893 (D)
Engels an John B.Shipley
in London
[London] 3. Okt. 1893 (E)
129
130
Entwurf
3957
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 7. Okt. 1893 (D)
131
Mit einer Nachschrift von Louise Kautsky
3958
550
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 11. Okt. 1893 (D)
134
230*
MEW
39 138
143
146
148
151
153
157
1893, Okt.
Engels an August Bebel
in Berlin
London, 12.0kt. 1893 (D)
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 13.0kt. 1893 (F)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 14. Okt. 1893 (E)
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 17. Okt. 1893 (E)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 18. Okt. 1893 (E)
Engels an August Bebel
in Köln
London, 18.-21.Okt. 1893 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 27.0kt. 1893 (E)
Nr.
3959
3960
3961
3962
3963
3964
3965
II 471
ab 13.
Aufl.
II 469
M E AS
1- —12.
Aufl.
553
MEAB
291
286
Bebel
Nr.
3966
1893, Okt. bis Dez.
Engels an Ferdinand Wolff
in Oxford
[London, Ende Okt. 1893] (D)
MEW
Br.Kap.
39 159
Entwurf
3967
3968
3969
3970
3971
3972
3973
3974
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 3.Nov. 1893 (D)
160
Engels an Victor Adler
in Wien
London, lO.Nov. 1893 (D)
164
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 11.Nov. 1893 (D)
166
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 19. Nov. 1893 (F)
168
Engels an den Deutschen Bildungsverein
für Arbeiter
in London
London, I.Dez. 1893 (D)
22 414
Engels an Natalie Liebknecht
in Berlin
London, I.Dez. 1893 (D)
39 170
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 2.Dez. 1893 (D)
172
Engels an.Herrnann Schlüter
in Hoboken
[London] 2.Dez. 1893 (D)
175
Postkarte
3975
Engels an Hermann Schlüter
in Hoboken
[London] 2. Dez. 1893 (D)
Postkarte
552
176
363<
Nr.
3976
3977
1893, Dez.
MEW
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 4.Dez. 1893 (D)
39 177
Engels an Paul Arndt
in London
[London] 5.Dez. 1893 (D)
180
Entwurf
3978
Engels an den Internationalen Kongreß
sozialistischer Studenten
in Genf
London, 19.Dez. 1893 (F)
22 415
Zeitungsabdruck
3979
3980
3981
3982
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, I9.Dez. 1893 (E)
39 181
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Stuttgart
London, 19.Dez. 1893 (D)
184
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
London, 21. Dez. 1893 (D)
186
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 3O.Dez. 1893 (D)
187
553
Nr.
3983
3984
3985
1894, Jan.
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 3.Jan. 1894 (F)
MEW
Kunst
39 190
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 4Jan. 1894 (F)
193
Engels an Giuseppe Canepa
in Diano Marina
[London, 9. Jan. 1894] (F)
194
1354*
Entwurf
Bisher datiert: [Jan. 1894]
3986
3987
3988
3989
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 9. Jan. 1894 (D)
195
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 1 O.Jan. 1894 (F)
197
Engels an George William Lamplugh
in London
London, 10. Jan. 1894 (E)
198
Engels an Henri Rave
in Poitiers
[London] 10.Jan. 1894 (F)
199
Entwurf
3990
3991
3992
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 11. Jan. 1894 (D)
200
Engels an George William Lamplugh
in London
[London] I2.Jan. 1894 (E)
203
Engels an Albert Delon
in Nimes
[London, um den 21.Jan. 1894] (D)
204
Notiz über ein Antwortschreiben
554
404*
210
Engels an Georg von Gizycki
in Berlin
Eastbourne, 17.Febr. 1894 (D)
3997
Entwurf
209
39 208
22 439
39 205
MEW
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[Eastbourne] 13.Febr. 1894 (D)
Wahrscheinlich Fragment
Engels an Richard Fischer
in Berlin
London, 1. Febr. 1894 (D)
die Sozialistische Partei]
[Die künftige italienische Revolution und
Entwurf und gekürzter Zeitschriftenabdruck
Engels an Filippo Turati
in Mailand
London, 26. Jan. 1894 (F)
Zeitschriftenabdruck
Bisheriger Adressat: Heinz Starkenburg
Engels an Walthei" Borgius
in Breslau
London, 25.Jan. 1894 (D)
1894, Jan. bis Febr.
3996
3995
3994
3993
Nr.
n 474* II472*
M E AS
1.—12.
ab
l3.Aufl.
Aufl.
562
559*
MEAB
1624*
Zur dt.
Gesch-
365*
Br.Kap.
I 95*
102*
Kunst
Nr.
3998
1894, Febr. bis März
Engels an Eduard Bernstein
in London
[Eastbourne, 22.Febr. 1894] (D)
MEW
MEAB
Kunst
39 211
Postkarte
3999
4000
4001
4002
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
Eastbourne, 23. Febr. 1894 (D)
212
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 6. März 1894 (F)
214
Engels an August Momberger
in Wiesbaden
London, 9. März 1894 (D)
217
Engels .an den Nationalrat der
französischen Arbeiterpartei [zum
23. Jahrestag der Pariser Kommune]
in Paris
London, 18. März 1894 (F)
573*
22 443
Grußadresse
Zeitungsabdruclc
4003
4004
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 20. März 1894 (D)
Engels an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
London, 20. März 1894 (E)
39 219
221
Gezeichnet mit L. Klautsky] (Deckname
von Engels)
4005
Engels an Panait Mujoiu
in Bukarest
London, 20. März 1894 (D)
222
Entwurf und Reinschrift
Bisher datiert: Anfang März 1894
4006
556
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 21. März 1894 (D)
223
II 323*
Nr.
1894, März bis April
MEW
4007
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 22.März 1894 (D)
39 226
Engels an den vierten österreichischen Parteitag
in Wien
London, 22. März 1894 (D)
22 444
4008
Grußadresse
Beilage zum Brief von Engels an
Victor Adler vom 22.März 1894
Abdruck in „Verhandlungen des vierten
österreichischen sozialdemokratischen
Parteitages«, Wien 1894
4009
Engels an Pablo Iglesias
in Madrid
[London, 26. März 1894] (Fu.Span.)
39 228
Entwurf
4010
4011
Engels an Benno Karpeles
in Wien
London, 29.März 1894 (D)
231
Engels an John Hunter Watts
in London
[London] 3.April 1894 (E)
232
Entwurf
4012
4013
4014
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 11. April 1894 (E)
233
Engels an Filippo Turati
in Mailand
London, 12.April 1894 (F)
236
Engels an Henry William Lee
in London
[London] lö.April 1894 (E)
237
Entwurf
557
Nr.
4015
1894, April bis Mai
Engels an den Redakteur einer
französischen sozialistischen
Zeitung
London, 24. April 1894 (F)
MEW
39 238
Vermutlicher Empfänger: Redakteur
des „Reveil ouvrier" (Calais)
Entwurf
4016
Engels an Carl Eberle
in Barmen
London, 24.April 1894 (D)
239
Entwurf und Reinschrift
4017
4018
4019
4020
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 11. Mai 1894 (E)
240
Engels an Filippo Turati
in Mailand
London, 11.Mai 1894 (F)
242
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, I2.Mai 1894 (D)
243
Engels an den Vorstand der Sozialdemokratischen
Partei Ungarns [zum dritten Parteitag]
in Budapest
London, 15.Mai 1894 (D)
22 445
Grußadresse
Entwurf und Zeitungsabdruck
4021
Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski
in Weggis
[London] 2O.Mai 1894 (D)
39 246
Entwurf
4022
4023
558
Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow
in Mornex
London, 21. Mai 1894 (F)
247
Engels an Stanislaw Mendelson
in London
[London] 22.Mai 1894 (F)
249
Nr.
4024
4025
1894. Mai bis Juli
Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow
in Mornex
London, 22.Mai 1894 (F)
Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski
in Weggis
London, 31. Mai 1894 (D)
MEW
39 250
251
Entwurf
4026
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 1. Juni 1894 (E)
252
Gezeichnet mit L. K[autsky] (Deckname von Engels)
4027
4028
4029
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 2. Juni 1894 (F)
254
Engels an Witold Jodko-Narkiewicz
in London
[London] 5. Juni 1894 (F)
257
Engels an Stanislaw Zablocki
in Wien
[London] 7.Jum 1894 (D)
258
Entwurf
4030
4031
4032
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 19. Juni 1894 (D)
259
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 26.-27. Juni 1894 (D)
260
Engels an Otto Wachs
in Berlin
[London, Ende Juni/Anfang Juli 1894] (D)
262
Entwurf
559
Nr.
4033
1894, Juli
Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski
in Weggis .
[London, Juli 1894] (D)
MEW
Kunst
39 263
Entwurf
Bisher datiert: (Ende Juni 1894]
4034
Engels an Natalie Liebknecht
in Berlin
[London, I.Juli 1894] (D)
539
Postkarte
Mitunterzeichnet von Friedrich Leßner, Will
Thome, Eduard Bernstein, Wilhelm Liebknecht,
Frederick Demuth, Maria Mendelsonowa, Otto
Wittelshöfer, Louise Freyberger, Regina Bern'
stein, Stanislaw Mendelson, Julius Motteier und
Ludwig Freyberger
4035
4036
4037
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 4. Juli 1894 (E)
264
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, 5. Juli 1894 (D)
265
Engels an die Redaktion der Zeitschrift
„Die Neue Zeit"
in Stuttgart
[London] 9.Juli 1894 (D)
267
Postkarte
4038
4039
4040
4041
560
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 16.Juli 1894 (D)
268
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 17. Juli 1894 (D)
269
Engels an Julius Motteier
in London
[London] 2I.Juli 1894 (D)
275
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 28. Juli 1894 (D)
276
I 148*
Nr.
4042
4043
4044
4045
1894, Juli bis Aug.
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 28. Juli 1894 (E)
MEW
39 278
Engels an Filippo Turati
in Mailand
London, 3I.Juli 1894 (F)
281
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 4. Aug. 1894 P )
282
Engels an die englischen sozialistischen
und Arbeiterorganisationen
[London, 6. Aug. 1894] (E)
Kunst
22 474
Entwurf; verfaßt im Auftrag von Pablo Iglesias
und im Namen des Exekutivrats der Spanischen
Sozialistischen Arbeiterpartei
4046
Engels an Pablo Iglesias
in Madrid
[London, zwischen dem 9. und
16.Aug. 1894] (Span.)
39 283
Entwurf
Bisher datiert: [Anfang Aug. 1894]
4047
4048
Engels an Eduard Bernstein
in Broadstairs
Eastbourne, 14.Aug. 1894 (D)
285
Engels an Thomas Clarke
in London
[London, nicht vor dem 15. Aug. 1894] (E)
287
Entwurf
Empfehlungsschreiben
4049
36
Engels an Filippo Turati
in Mailand
Eastbourne, 16.Aug. 1894 (F)
Marx/Engels-Verzeichnis II
288
561
Engels an Carlo Dell'Avalle
in Rom
Eastboume, 6. [Sept. 1894] (F)
4051
4055
4054
Engels an Eduard Bernstein
in London
[London] 18. Sept. 1894 (D)
4053
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 23.Sept. 1894 (D)
Fragment
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
[London, zweite Septemberhälfte 1894] (E)
Postkarte
Engels an Eduard Bernstein
in London
Eastbourne, ö.Sept. 1894 (D)
4052
Brief an Dell'Avalle]
[An den dritten Kongreß der Sozialistischen Partei der italienischen Werktätigen.
Entwurf (F) und gekürzter Zeitunitsabdruck (I)
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
Eastboume, 22.Aug. 1894 (F)
1894, Aug. bis Sept.
4050
Nr.
300
298
297
39 296
22 475
39 292
MEW
368*
Br.Kap.
261
Prol.
Int.
Engels an die Redaktion der „Critica Sociale"
in Mailand
London, 27.Okt. 1894 (F)
4059
Entwurf (F) und Zeitschriftenabdruck (I)
(Der internationale Sozialismus und der italienische Sozialismus)
Engels an Maria Mendelsonowa
in London
London, 26. Okt. 1894 (F)
Entwurf
Bisher datiert: [zweite Oktoberhälfte 1894]
Engels an Emile Vandervelde
in Brüssel
[London, nach dem 21.Okt. 1894] (F)
Entwurf (F) und Zeitungsabdruck (I)
[Grußadresse an die Sozialisten Siziliens, gerichtet an die Zeitung „La Giustizia Sociale"
und die Sizilianische Sozialistische Partei]
Engels an den Redakteur der Zeitung „La Riscossa Sodalista"
[Muzio Colnago]
in Palermo
[London, 26.Sept. 1894] (F)
1894, Sept. bis Okt.
4058
4057
4056
Nr.
22 478
304
39 302
22 476
MEW
1288*
Kunst
Nr.
1894, Nov.
MEW
4060
Engels an Georgi Walentinowitsch
Plechanow
in London
[London] 1. Nov. 1894 (F)
39 305
4061
Engels an Carl Hirsch
in Köln
[London] 8.Nov. 1894 (D)
MEAB
Bebel
306
Postkarte
4062
4063
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, lO.Nov. 1894 (D)
Engels an die Redaktion des
„Vorwärts"
in Berlin
London, 12. Nov. 1894 (D)
307
574*
22 480
Zeitungsabdruck
4064
4065
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 12.Nov. 1894 (E)
Engels an seine Testamentsvollstrecker [Samuel Moore, Eduard
Bernstein und Louise Freyberger]
in London
London, 14.Nov. 1894 (E)
39 312
507
Ergänzungsbrief zum Testament von
Engels vom 29. Juli 1893
Abschrift von Eduard Bernstein und
Louise Freyberger
Mit einer Notiz von August Bebel
4066
Engels an August Bebel
und Paul Singer
in Berlin
London, 14. Nov. 1894 (D)
316
Ergänzungsbrief zum Testament von
Engels vom 29. Juli 1893
4067
Engels an Eduard Bernstein
in London
London, 14. Nov. 1894 (D)
Postkarte
564
317
295
Nr.
4068
1894, Nov.
Engels an Laura Lafargue
und Eleanor Marx-Aveling
London, 14. Nov. 1894 (E)
MEW
39 318
Ergänzungsbrief zum Testament von
Engels vom 29. Juli 1893
4069
4070
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[London] 15. Nov. 1894 (D)
320
Engels an Eduard Bernstein
in London
[London] 20. Nov. 1894 (D)
321
Postkarte
565
Nr.
4071
4072
4073
1894, Nov. bis Dez.
MEW
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 22.Nov. 1894 (D)
39 322
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 22.Nov. 1894 (F)
324
Engels an Jossif Nersessowitsch Atabekjanz
in Stuttgart
London, 23.Nov. 1894 (D)
327
Zur dt.
Gesch.
Entwurf und Reinschrift
4074
Engels an Nikolai Franzewitsch
Danielson
in Petersburg
London, 24.Nov. 1894 (E)
328
Gezeichnet mit L. K[autsky] (Deckname von Engels)
4075
Engels an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
[London] 24.Nov. 1894 (D)
330
Maschinengeschriebene Abschrift
4076
4077
4078
4079
Engels an Frau Karpeles
in Wien
[London] 30.Nov. 1894 (D)
333
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 4.Dez. 1894 (D)
334
Engels an Filippo TuTati
in Mailand
[London] 4.Dez. 1894 (F)
337
Engels an den Deutschen Bildungsverein für Arbeiter
in London
London, 6. Dez. 1894 (D)
22 507
Entwurf
4080
566
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 12.Dez. 1894 (D)
39 338
n 1327*
Nr.
1894, Dez.
MEW
4081
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 14.Dez. 1894 (D)
39 340
4082
4083
4084
Engels an Witold Jodko-Narkiewicz
in London
[London] I4.Dez. 1894 (D)
345
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
[London] I7.Dez. 1894 (E)
346
Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
in Paris
London, 18. Dez. 1894 (F)
349
Kartenbrief
4085
4086
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
'London, 18. Dez. 1894 (F)
350
Engels an George William Lamplugh
in London
[London] 21.Dez. 1894 (E)
352
Postkarte
4087
4088
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 22.Dez. 1894 (D)
Engels an Victor Adler
in Wien
[London, 27.Dez. 1894] (D)
Entwurf und Zeitungsabdruck [Grußadresse an
die österreichischen Arbeiter zum täglichen Erscheinen der Wiener „Arbeiter-Zeitung"]
Bisher datiert: [Anfang Jan. 1895]
353
39 355
22 508
567
Nr.
4089
4090
4091
4092
4093
4094
4095
4096
4097
1894, Dez. bis 1895, Jan.
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 29.Dez. 1894 (E)
MEW
39 356
Engels an Emma Adler
in Wien
London, I.Jan. 1895 (D)
358
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, I.Jan. 1895 (D)
359
Engels an Hermann Schlüter
in Hoboken
London, 1. Jan. 1895 (D)
361
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 3.Jan. 1895 (D)
363
Engels an Ludwig Schorlemmer
in Darmstadt
London, 3Jan. 1895 (D)
365
Engels an Paul Stumpf
in Mainz
London, 3. Jan. 1895 (D)
367
Engels an Pasquale Martignetti
in Benevento
London, 8Jan. 1895 (D)
369
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 9.Jan. 1895 (D)
371
Mit einer Nachschrift von Louise Freyberger
4098
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 9. Jan. 1895 (E)
Gezeichnet mit L. K[autsky] (Deckname von Engels)
568
Zur dt.
Gesch.
374
n 1329*
Nr.
4099
4100
4101
4102
4103
1895, Jan.
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 9.Jan. 1895 (D)
MEW
39 375
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 12.Jan. 1895 (D)
376
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[London] I2Jan. 1895 (D)
378
Engels an Hermann Engels
in Barmen
London, 12.Jan. 1895 (D)
379
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 13.-14. Jan. 1895 (F)
382
569
Nr.
1895, Jan. bis Febr.
MEW
4104
Engels an Friedrich Adolph Sorge
in Hoboken
London, 16. Jan. 1895 (D)
39 385
4105
4106
4107
4108
4109
4110
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 19.Jan. 1895 (E)
388
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 22.Jan. 1895 (F)
391
Engels an Ferdinand Tönnies
in Kiel
London, 24. Jan. 1895 (D)
394
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 25.Jan. 1895 (D)
397
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 28. Jan. 1895 (D)
398
Engels an Vera Iwanowna
Sassulitsch
in London
[London] 30.Jan. 1895 (F)
401
Kartenbrief
4111
4112
4113
570
Engels an Witold Jodko-Narkiewicz
in London
[London] 2: Febr. 1895 (D)
402
Engels an Richard Fischer
in Berlin
London, 2. Febr. 1895 (D)
403
Engels an Georgi Walentinowitsch Plechanow
in Zürich
London, 8. Febr. 1895 (F)
405
MEAB
577*
Nr.
4114
4115
4116
4117
4118
4119
1895, Febr.
MEW
Engels an Hermann Engels
in Barmen
London, 8. Febr. 1895 (D)
39 407
Engels an Richard Fischer
in Berlin
London, 12.Febr. 1895 (D)
409
Engels an Richard Fischer
in Berlin
London, 13.Febr. 1895 (D)
410
Engels an Julius Motteier
in London
[London] 23.Febr. 1895 (D)
411
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
[London] 26. Febr. 1895 (F)
412
Engels an Georgi Walentinowitsch
Plechanow
in Genf
London, 26.Febr. 1895 (F)
416
MEAB
Br. Kap.
578*
369*
571
Nr.
4120
4121
4122
1895, März
MEW
Engels an Julius Motteier
in London
[London] 2.März 1895 (D)
39 418
Engels an Edouard Vaillant
in Paris
London, 5. März 1895 (F)
419
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 5.März 1895 (E)
422
MEAB
Br. Kap.
Gezeichnet mit L. K[autsky] (Deckname von Engels)
4123
4124
Engels an Richard Fischer
in Berlin
[London] 8.März 1895 (D)
Engels an den Vorstand des Deutschen
Bildungsvereins für Arbeiter
in London
[London] 11. März 1895 (D)
424
22 528
Entwurf
4125
4126
4127
Engels an Werner Sombart
in Breslau
London, 11.März 1895 (D)
39 427
Engels an Conrad Schmidt
in Zürich
London, 12. März 1895 (D)
430
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[London] 13.März 1895 (D)
435
581*
371*
585*
374*
Postkarte
4128
4129
Engels an Victor Adler
in Wien
London, 16. März 1895 (D)
436
Engels an Pablo Iglesias
in Madrid
[London, lö.März 1895] (Span.)
439
Entwurf
Bisher datiert: [16.Febr. 1895]
572
444
445
446
449
Engels an Hermann Engels
in Barmen
London, 2O.März 1895 (D)
Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch
in London
[London] 22. März 1895 (F)
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 25. März 1895 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 28.März 1895 (E)
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
[London] I.April 1895 (D)
4132
4133
4134
4135
4136
452
443
39 441
MEW
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 19. März 1895 (D)
Maschinengeschriebene Abschrift
Engels an Carl Hirsch
in Köln
London, 19.März 1895 (D)
1895, März bis April
4131
4130
Nr.
586*
MEAB
383*
Frankel
n 1330*
Zur dt.
Gesch.
Nr.
4137
1895, April
Engels an Harry Quelch
in London
[London] 2.April 1895 (E)
MEW
MEAB
Br.Kap
39 453
Entwurf
4138
4139
4140
4141
4142
4143
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
London, 3. April 1895 (F)
454
Engels an Richard Fischer
in Berlin
London, 5.ApriI 1895 (D)
459
Engels an Conrad Schmidt
in Zürich
London, 6. April 1895 (D)
461
376*
Engels an Stephan Bauer
in Brunn
London, 1 O.April 1895 (D)
462
377*
Engels an Hermann Engels
in Barmen
London, I2.April 1895 (D)
463
Engels an Krastju Rakowski
in Nancy
London, 13.ApriI 1895 (wahrsch. F)
465
586*
Zeitungsabdruck (Bulsr.)
4144
Engels an Richard Fischer
in Berlin
London, 15.April 1895 (D)
4145
Engels an das Komitee der Independent
Labour Party
in London
[London, zweite Aprilhälfte 1895] (E)
466
22 529
Entwurf
4146
4147
574
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, I7.April 1895 (E)
Engels an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 18.April 1895 (D)
39 468
470
377*
472
473
475
476
477
Engels an Stanislaw Mendelson
in London
[London] 23.April 1895 (F)
Engels an Franz Mehring
in Berlin
London [Ende April 1895] (D)
Engels an Richard Fischer
in Berlin
London, 9. Mai 1895 (D)
Engels an Franz Mehring
in Berlin
London, 9. Mai 1895 (D)
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
London, 14. Mai 1895 (E)
4149
4150
4151
4152
4153
39 471
MEW
Engels an Richard Fischer
in Berlin
London, 18.APril 1895 (D)
1895, April bis Mai
4148
Nr.
II 324*
Kunst
4159
Engels an Richard Fischer
in Berlin
[London] 29.Mai 1895 (D)
4158
Gezeichnet mit L. K[autsky] (Deckname von Engels)
Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson
in Petersburg
London, 4. Juni 1895 (E)
Postkarte
Engels an die Redaktion der „Rheinischen Zeitung"
in Köln
London, 22. Mai 1895 (D)
Telegramm
Engels an Carl Hirsch
in Köln
London, 22.Mai 1895 (D)
4157
4156
Engels an Karl Kautsky
in Stuttgart
London, 21.Mai 1895 (D)
4155
Entwurf und Reinschrift
Engels an Carl Hirsch
in Köln
London, 2O.Mai 1895 (D)
1895, Mai bis Juni
4154
Nr.
488
487
485
485
481
39 479
MEW
587*
MEAB
I 624*
Zur dt.
Gesch.
377*
Br. Kap.
1374*
Kunst
Nr.
4160
4161
4162
4163
1895, Juni bis Juli
Engels an Eduard Bernstein
in London
Eastbourne, 18. Juni 1895 (D)
MEW
Br.Kap.
Kunst
379*
I 149*
39 489
Engels an Boleslaw Antoni Jedrzejowski
in London
Eastbourne, 28. Juni 1895 (D)
Engels an Filippo Turati
in Mailand
Eastbourne, 28. Juni 1895 (F)
491
Engels an Paul Lafargue
in Le Perreux
[Eastbourne, 29.Juni 1895] (F)
493
490
Ansichtskarte
Neben Engels gezeichnet von Eleanor Marx-Aveling,
Edward Aveling und Laura Lafargue
4164
Engels an Richard Fischer
in Berlin
Eastbourne, 29. Juni 1895 (D)
494
Postkarte
4165
4166
4167
Engels an Louise Freyberger
in London
Eastbourne, I.Juli 1895 (D)
495
Engels an Eduard Bernstein
in London
Eastbourne, 4Juli 1895 (D)
496
Engels an Filippo Turati
in Mailand
Eastbourne, 4. Juli 1895 (I)
497
Ansichtskarte
4168
Engels an Antonio Labriola
in Rom
Eastbourne [vor dem 8.Juli 1895] (I)
498
Fragment (Auszug in ttLa Critica", Neapel 1938)
4169
4170
Engels an Eleanor Marx-Aveling
in London
Eastbourne, 9. Juli 1895 (E)
499
Engels an Laura Lafargue
in Le Perreux
Eastbourne, 23.Juli 1895 (E)
500
37 Mant/Engels-Verzeichnis II
577
4171
Engels an Ludwig Siebold
in Säle (Ceshire)
[London, 28.Juli 1895]
Abschrift von Louise Kautsky
Entwurf von Engels
578
39 544
VERZEICHNIS.
DER EMPFÄNGER UND ABSENDER
IIEPEHEHB
AflPECATOB H OTÜPABHTE JIEH
INDEX
OF ADDRESSEES AND WRITERS
INDEX
DES DESTINATAIRES ET DES EXPEDITEURS
INDICE
DE DESTINATARIOS Y REMITENTES
Die Übersicht über die Empfänger und Absender verzeichnet sämtliche als Adressaten von Marx/Engels-Briefen»
-Postkarten und -Telegrammen bekannten Einzelpersonen, Parteien, Vereine, Zeitungen, Zeitschriften, Verlage,
Firmen, Gesellschaften usw. Die Namen und Bezeichnungen sind alphabetisch angeordnet. Die Zuordnung der
einzelnen Korrespondenzen erfolgt jeweils unter dem in den Marx/Engels-Werken genannten Adressaten, jedoch
sind zahlreiche Verweisungen eingefügt worden, um das Auffinden von Korrespondenzen mit versteckten Empfängerangaben zu erleichtern. Die Angaben bei den Verweisungen stehen in Winkelklammern. Die einzelnen Briefe, Postkarten und Telegramme werden unter dem jeweiligen Adressaten in folgender Kurzform genannt: laufende Nummer,
Absender (in runden Klammern), Datum der Abfassung, Nummer der betreffenden Korrespondenz im Inhaltsvergleichsregister, wo sich alle näheren Angaben finden.
a^pecaTOB H oTnpaBHTejieä BKJno^aeT B ceön Bcex cTaBimax H3BecTHUMH H3
M, OTKPHTOK H TenerpaMM MapKca H 9Hrejn>ca pa3Hux m m , Bce napTHH, oöteflimeHHfl,
ra3eTH, wypHajiH, H3AaTeJiBCTBa, ignxpM&i, oßmecTBa H T.JJ. Bce HMeHa H HasBaHHH pacnojioffieHHno aji$aBHTy. PacnpeaeJieHHe OTflejibHtix KOppecnOHßeHEtnH npoHBBeaeHO B COOTBCTCTBHH c HaaBaHHfiMH a;npecaTOB B Co^HHeHHHx MapKca H 3HreJiBca, npH 3TOM aaioTCH MHoroHHCJieHHHe Hono^UHHTeJibHHe ccuJiKH EJIH Toro, HTOÖH oßjierqHTb HOHCKH KoppecnoHAeHAHä
co CKpHTbtM yKa3aHneM Ha Toro HJIH HHoro ajtpecaTa.
B cctuiKax, aaKJuo^eHti B yraoBHe CKOÖKH. IlHCtMa, OTKPHTKH HJIH
oa Ha3BaHHeM aapecaTa B cnep;yiomeH coKpameHHoa $opaie:
p, oTnpaBHTejrb (B Kpyrjmx cKOßKax), naTa HaimcaHHH, HOMep B CpaBHHTejitHOM YKaaaTejie, r ^ e HMCIOTCH Goaiee no^poCHHe saHHtie.
The index of the addressees and writers comprises all individual persons, parties, unions, papers, periodicals,
Publishing houses,firms,societies etc. known as addressees of letters, postcards, and telegrams by Marx and Engels.
The names are arranged in alphabetical order. The arrangement of the individual correspondences is made according
to the addressees named in the Marx/Engels-Werke, but numerous references have been included in order to facilitate the finding of correspondences that bear hidden particulars of the addressees. The particulars belonging to the
references are put in pointed brackets. The individual letters, postcards, and telegrams are named under the respective addressee in the following form of abbreviation: Running number, writer (in parentheses), date of composition,
number of the respective correspondence in the comparative index where all the detailed Information is to be found.
La liste des destinataires et des explditeurs vous donnera un apenju d^taillä des correspondants de Marx et Engels»
qu'il s'agisse de personnes priv^es, de partis, d'associations, de maisons de presse, de maisons d'6dition, de firmes,
de sociele's etc. Nous avons suivi l'ordre alphab&ique, pour constituer cette liste. Nous avons attribue" les diff^rentes
pieces au correspondant que nous indique I'^dition des ceuvres de Marx et Engels; dans certains cas nous avons du
toutefois ajouter des comple*ments entre parentheses, afin de faciliter I'identification de pieces dont Ie destinataire
n'^tait pas d^termin^ de fagon certaine. Pour ce qui est des indications relatives aux lettres, aux cartes postales et
aux t^Ugrammes, nous avons adoptö l'ordre suivant: num^ro de classement, expäditeur (entre parentheses), date de
rldaction, num^ro de Ia piece en question dans I'index de comparaison qui donne les plus amples renseignements.
EI registro de destinatarios y remitentes relaciona todas las personas, partidos, asociaciones, periddicos. revistas,
editoriales, firmas, sociedades etc. conocidos co mo destinatarios de cartas, tarjetas postales y telegramas de Marx y
Engels. Los nombres han sido registrados por orden alfab£tico, tal como aparecen en las Obras de Marx y Engels,
pero se han anadido numerosas notas de referencia para facilitar Ia Iocalizaciön de comunicaciones cuyo destinatario
es dificil de definir. Esas indicaciones aparecen en par£ntesis angulares. Las cartas, tarjetas postales y telegramas
han sido registrados, bajo el nombre del respectivo destinatario, del siguiente modo abreviado: nümero corrido,
remitente (en par^ntesis redondos), fecha de creacidn, nümero de Ia respectiva correspondencia en el Indice comparativo, donde el lector encuentra todos los demas datos.
Adam
französischer Arbeiter, Blanquist; 1850 einer
der Führer der französischen blanquistischen
Emigrantenvereinigung in London.
1 - (Marx/Engels und Harney) <9.0kt. 1850)
siehe unter Adam, Emmanuel Barihäemy
UndJtdesVidil
Adam, Emmanuel Barthelemy und Jules
Vidil
I - (Marx/Engels und Harney) 9. Okt. 1850.
1725
ADAV
Siehe Unter Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein
Adler, Emma
(1858-1935) Frau von Victor Adler, in der
österreichischen proletarischen Frauenbewegung tätig.
1-(Engels) 22.Juli 1891. 3678
2-(Engels) I.Jan. 1895.4090
Adler, Victor
(1852-1918) österreichischer Arzt, Mitbegründer (1881) und langjähriger Führer der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei Österreichs; in
den neunziger Jahren zugleich Redakteur der
Wiener „Arbeiter-Zeitung"; enger Freund
von Engels; später Vertreter des opportunistischen Flügels der österreichischen Sozialdemokratie und der II. Internationale.
1 - (Engels) 4.Dez. 1889.3492
2 - (Engels) 15. Nov. 1890.3588
3 - (Engels) 17. Nov. 1890. 3589
4-(Engels) 12. Dez. 1890.3602
5-(Engels) [26.Juni 1891.] 3669
6-(Engels) 22.Juli 1891. 3677
7 - (Engels) 19.Febr. 1892. 3740
8 - (Engels) 19. Mai 1892. 3771
9 - (Engels) 19.Aug. 1892.3812
10-(Engels) 3O.Aug. 1892. 3818
II - (Engels) 25.Se P t. 1892.3831
12 - (Engels) 27.Sept. 1892. 3834
13 - (Engels) 23.0kt. 1892.3845
14-(Engels) 11.Okt. 1893.3958
15 - (Engels) lO.Nov. 1893.3968
16-(Engels)! I.Jan. 1894.3990
17 - (Engels) 20. März 1894.4003
18 - (Engels) 22. März 1894. 4007
19-(Engels) 17.Juli 1894. 4039
20 - (Engels) 4. Aug. 1894. 4044
21 - (Engels) 14.Dez. 1894.4081
22 - (Engels) 22. Dez. 1894. 4087
23 - (Engels) [27. Dez. 1894 J 4088
24 - (Engels) 9.Jan. 1895. 4097
25 - (Engels) 12. Jan. 1895. 4100
26-(Engels) 28. Jan. 1895.4109
27 - (Engels) 16. März 1895. 4128
Siehe auch unter „Arbeiter-Zeitung" (Wien)
%LAlba" (Florenz)
'talienische demokratische Zeitung, die von
1847 bis 1849 in Florenz unter der Redaktion
von Lafarina erschien.
1 - (Marx) [Ende Mai 1848.] 1663
Allen, Sarah
Hausbesitzerin in London.
1 - (Engels) [nach dem 6. Juli 1884.] 3042
„Allgemeine Militär-Zeitung" (Dannstadt und Leipzig)
führende deutsche und internationale Militärzeitschrift, Organ der Gesellschaft deutscher
Offiziere und Militärbeamten; erschien von
1826 bis 1902 in Darmstadt und Leipzig; in
den sechziger Jahren veröffentlichte die Zeitschrift einige Artikel von Engels.
I - (Engels) 24.Aug. 1860. 1940
»Allgemeine Zeitung" (Augsburg)
bürgerliche Tageszeitung; 1798 gegründet, erschien von 1810 bis 1852 in Augsburg; unterstützte in den fünfziger und sechziger Jahren
die Pläne zur nationalen Einigung Deutschlands unter der Vorherrschaft Österreichs.
1 - (Marx) H.April 1844. 1565
2 - (Marx) 4. Okt. 1851. 1745
3-(Marx)19.Okt. 1859. 1879
4-(Marx) 21.Febr. 1860. 1902
Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein
(ADAV)
1863 in Leipzig gegründet, bedeutete die
Wiedererweckung der Arbeiterbewegung nach
der Niederlage der Revolution von 1848/1849
und ihre Lostrennung von der Bourgeoisie;
an seine Spitze stellte sich Ferdinand Lassalle;
seine Arbeiteragitation stützte sich auf den
Lassalleanismus; vor allem das selbstherrliche
Auftreten Lassalles und seiner Nachfolger sowie die Auswirkungen der lassalleanischen Anschauungen trugen immer mehr dazu bei, die
581
proletarische antilassalleanische Opposition
aus dem ADAV hinauszudrängen und den
ADAV zu einer Sektenorganisation zu machen; seitdem sich 1869 die Eisenacher Partei
herausgebildet hatte, trat der ADAV in sein
Zerfallsstadium ein; 1875 vereinigten sich
Eisenacher und ADAV in der SAPD.
1 - (Marx) 18.Aug. 1868.2130
Annenkow, Pawel Wassiljewitsch
(1812-1887) russischer Gutsbesitzer, liberaler
Kritiker und Publizist; schloß 1846 mit Marx
Bekanntschaft, nahm am 30. März 1847 an der
Aussprache mit Wilhelm Weitling im KKK in
Brüssel teil.
1-(Marx) 28.Dez. [1846.] 1641
2 - (Marx) 9.Dez. [1847.] 1649
Allsop, Thomas
(1795-1880) englischer Börsenmakler, Publizist, schloß sich den Chartisten an; unterstützte Marx 1871 aktiv bei der Hilfsaktion für
die geflüchteten Pariser Kommunarden; unterhielt auch in den folgenden Jahren freundschaftliche Beziehungen zur Familie Marx.
1-(Engels) 17. Okt. 1876.2633
2-(Marx) 2O.April 1877. 2670
3-(Marx) 28.April 1878. 2713
4 - (Engels) 14.Dez. 1879.2766
Arbeiterbund, Region Toskana-Florenz
Siehe unter Fascio Operaio, Regione ToscanaFirenze
„Almanach de la Question Sociale"
(Paris)
sozialistisches Jahrbuch; erschien von 1891 bis
1903 in Paris unter der Redaktion von Panajionis (Paul) Argyriades; in ihm wurden Berichte über die internationale Arbeiterbewegung veröffentlicht.
1 - (Engels) <[Anfang Juli 1892]) siehe unter
Argyriades, Paul
Amerikanische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation
1865 bildeten sich in den USA die ersten
Gruppen der IAA, die unter dem maßgebli"
chen Einfluß von Friedrich Adolph Sorge zu
Sektionen organisiert wurden; es bildeten sich
getrennte Sektionen der Englisch sprechenden
Arbeiter („Englische Sektionen"), der Französisch sprechenden Arbeiter („Französische
Sektionen") und der Deutsch sprechenden Arbeiter („Deutsche Sektionen"); deshalb gab es
seit 1865 im Generalrat der IAA einen Korrespondierenden Sekretär für Amerika (für die
USA): Leon Lewis (1865). Peter Fox (1866/
1867), Robert Shaw (1867-1869), Johann Georg Eccarius (1870-1872 für die Englischen
Sektionen) und Edouard [Vaillant (1871/1872
für die Französischen Sektionen).
SieAe unter Sorge, Friedrich Adolph
582
Arbeitergesellschaft von Ferrara
Siehe unter Socieiä dei Lavaratori ferraresi
Arbeiterorganisationen, englische sozialistische und
Organisationen, mit denen Engels in den neunziger Jahren in England zusammenarbeitete
und auf die er Einfluß nahm; dazu gehörten die
Legal Eight Hours and International Labour
League, die Social Democratic Federation,
die Independent Labour Party, die Fabian
Society, das Parliamentary Committee of the
Trades Unions Congress und die Gas Workers' and General Labourers' Union.
1 - (Engels) [6.Aug. 1894.] 4045
Arbeiterparlament in Manchester
(6.-18. März 1854) auf Initiative der linken
Chartisten um Ernest Jones im Ergebnis einer
Massenstreikbewegung gebildet; an ihm beteiligten sich Chartisten, Arbeiter der TradeUnions und nichtorganisierte Arbeiter; Marx
war als Ehrendelegierter eingeladen; es beschloß das Programm der Massenbewegung
und schuf eine Exekutive aus 5 Mitgliedern;
die Absicht, nach diesem ersten Arbejterparlament weitere jährlich einzuberufen,
scheiterte.
1 - (Marx) 9. März 1854. 1820
Arbeiterparteien
Siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen
Arbeiterpartei in Braurischvleig; Fabian Society;
Independent Labour Party; Italienische Sozialistische Partei; Parti Ouvrier francais; SizilianischeSozialistischePartei;SocialDemocratic
Federation; Sozialdemokratische Arbeiterpartei
Österreichs; Sozialdemokratische Partei Däne-
marks;SozialdemokratischeParteiDeutschlands;
Sozialdemokratische Partei Ungarns; Spanische
Sozialistische Arbeiterpartei
Arbeitervereine
Siehe Unter Deutscher Arbeiterbildungsverein in
London; Deutscher Arbeiterverein in Viva
(VeveylSchweiz);
Vereine
„Arbeiter-Wochen-Chronik" (Budapest)
sozialistische Wochenzeitung, Organ der Sozialdemokratischen Partei Ungarns in deutscher Sprache; erschien von 1873 bis 1890 in
Budapest und wurde 1891 bis 1894 fortgesetzt
unter dem Titel „Arbeiterpresse".
1 - (Engels) <3.Dez. 1890) siehe unter „Arbeiter-Wochen-Chronik" und „Nepszava" Budapest)
„Arbeiter-Wochen-Chronik" und „Nepszava" (Budapest)
1-(Engels) 3. Dez. 1890. 3594
„Arbeiter-Zeitung" (Wien)
sozialistische Zeitung, Organ der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei Österreichs; erschien von 1889 bis 1893 wöchentlich, seit
1894 zweimal wöchentlich und seit 1. Januar
1895 täglich in Wien; Redakteur war in den
neunziger Jahren Victor Adler.
I-(Engels) 31.Mai 1892. 3778
2 - (Engels) [27.Dez. 1894.] 4088
Siehe auch unter Adler, Victor
Argyriades, Paul (Panajionis)
(1849-1901) französischer Advokat und Publizist, Blanquist, gebürtig aus Mazedonien; in
den neunziger Jahren Herausgeber des „AImanach de la Question Sociale" (Paris).
1 - (Engels) [Anfang Juli 1892.] 37%
Arndt, Paul
deutscher Journalist, Sozialdemokrat; lebte
lange in Frankreich; Mitglied des revolutionären Zentralkomitees derBlanquisten; in den
neunziger Jahren Korrespondent des „Vorwärts. Berliner Volksblatt" in Paris.
1-(Engels) 5. Dez. 1893.3977
Arnoldt, Hermann
Sozialdemokrat; Ende der siebziger Jahre
Mitglied des Königsberger Lokalkomitees der
„Johann-Jacoby-Stiftung".
1-(Engels) 21. Okt. 1878.2731
Asher & Co., Foreign Bookseilers & Publisher (London)
Verlagsbuchhandlung in London.
1 - (Marx) [nach dem 12.Dez. 1868.] 2149
Associazione degli Operai e degli Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione"
Internazionale) di Lodi
(Gesellschaft der Arbeiter und Ackerbauern
der Unteren Lombardei (Sektion der Internationale) in Lodi) italienische Sektion der
IAA, die die Linie des Generalrats verfocht;
bestand von Oktober 1872 bis Anfang 1873
und wurde ideologisch geleitet von Enrico
Bignami; polizeiliche Verfolgungen führten
zur Einstellung der Tätigkeit dieser Sektion.
1 - (Engels) 13. Nov. 1872. 2496
Siehe auch unter Bignami, Enrico
Associazione Democratica Internazionale
(Pisa)
(Internationale Demokratische Gesellschaft)
italienische bakunistische Organisation in
Pisa, die Anspruch auf Anerkennung als
Sektion der IAA erhob.
1-(Engels) <[18.Febr. 1872]) siehe unter
Benedetti, Giuseppe
Associazione Internazionale degli Operai
(Ferrara)
(Internationale Arbeiter-Assoziation) eine auf
dem Boden der IAA stehende Arbeiterorganisation in Ferrara; ihr Begründer und Führer
war Giuseppe Boriani.
1-(Engels) <30. Nov. 1871) siehe unter
Boriani, Giuseppe
Atabekjanz, Jossif Nersessowitsch
(1870-1916) armenischer Agronom, Sozialdemokrat; übersetzte das „Manifest der Kommunistischen Partei" ins Armenische.
1-(Engels) 23.Nov. 1894.4073
„L" Atelier" (Paris)
Monatsschrift, erschien von 1840 bis 1850 in
Paris; Organ von Handwerkern und Arbeitern,
die unter dem Einfluß der Ideen des christ-
583
liehen Sozialismus standen; die Mitglieder der
Redaktion wurden aus Arbeitervertretern jeweils für drei Monate gewählt.
1 - (Engels) [etwa 25. Okt. 1847.] 1647
Augusti, Bertha
(1827-1886) deutsche Schriftstellerin; mit
Marx seit den vierziger Jahren bekannt.
1 - (Marx) 25.0kt. 1879.2760
Ausschuß der Sozialdemokratischen
Arbeiterpartei in Braunschweig
gewählter Ausschuß, der nach dem Eisenacher
Kongreß (1869) die Geschäfte der Parteiführung der SDAP wahrnahm; ihm gehörten
an: Leonhard von Bonhorst (1869 und 1870),
Wilhelm Bracke (1869 und 1870), Ehlers (1869
und 1870), Heinrich Gralle (1870), Kühn
(1870), Neidel (1869 und 1870) und Samuel
Spier (1869 und 1870); die Mitglieder des
Ausschusses waren angeklagt im Braunschweiger Hochverratsprozeß.
i - ( M a r x ) [28. März 1870] Konfidentielle
Mitteilung. 2193
2 - (Marx) 14. Juni 1870. 2200
3 - (Marx) [27. Juni 1870.] 2203
4-(Marx) 2.Aug. 1870.2210
5 - (Marx) [zwischen dem 22. und 30. Aug.
1870.] 2219
Aveling, Edward
(1851-1898) englischer Arzt und Schriftsteller, Sozialist; Mitglied der Social Democratic Federation (seit 1884), Mitbegründer
und Mitglied der Socialist League (1884 bis
1889); seit Ende der achtziger Jahre einer der
Organisatoren der New Model Unions;
Lebensgefährte von Marx' Tochter Eleanor
(seit 1884).
1 - (Engels) [1. Februarhälfte 1892.] 3738
Aveling, Eleanor
Siehe unter Marx-Aveling, Eleanor
Bachmann, Carl Friedrich
(1785-1855) Philosoph und Hochschullehrer;
Anfang der vierziger Jahre Professor an der
Universität in Jena.
1 - (Marx) 6.ApriI1841. 1548
Bahr, Hermann
(1863-1934) österreichischer Kunst- und
584
Literaturkritiker, Schriftsteller und Dramaturg; zunächst auf dem antisemitischen Flügel
des sog. Großdeutschtums in Österreich,
brach unter dem Einfluß seiner persönlichen
Bekanntschaft mit August Bebel, Wilhelm
Liebknecht u.a. mit diesem und näherte sich
marxistischen Positionen, die er aber nur zum
Teil rezipierte.
1 - (Engels) [Anfang Juni 1893.] 3931
Balaszewicz-Potocki, Julian
(Albert Graf Potocki)
1 - (Marx) 25.Nov. 1871.2378
2 - (Marx) 29.Nov. 1871.2379
Alexander
Bangya, Jänos (Johann)
(1817-1868) ungarischer Offizier und Journalist; 1849 Offizier der ungarischen Revolutionsarmee; nach deren Niederlage Emissär
Kossuths im Ausland, gleichzeitig Polizeiagent; schlich sich Februar 1852 bis Februar
1853 in Marx' Vertrauen ein; später in türkischen Militärdiensten (1853-1858).
1 -(Marx)3.Dez. 1852.1797
Barry, Maltman
(1842-1909) englischer Journalist, kurze Zeit
aktives Mitglied der IAA, in der er auf Marx'
Seite stand; in den achtziger und neunziger
Jahren als Agent sozialkonservativer Kreise in
der englischen Arbeiterbewegung entlarvt.
1 - (Marx) 7.Jan. 1872. 2394
2 - (Marx) 15.Aug. 1877.2688
Barthelemy, Emmanuel
(etwa 1820-1855) französischer Arbeiter,
Blanquist; Mitglied revolutionärer Geheimgesellschaften während der Julimonarchie und
Teilnehmer am Juniaufstand 1848 in Paris;
emigrierte nach England und wurde einer der
Führer der französischen blanquistischen
Emigrantenvereinigung in London.
1 - (Marx/Engels und Harney) <9.0kt. 1850>
siehe unter Adam, Emmanuel Barthelemy und
Jules Vidil
Bartorelli, Ugo
italienischer Bakunist, Anfang der siebziger
Jahre Sekretär des Fascio operaio in Florenz.
1 - (Engels) [18.Juh" 1872.] 2463
Bassot
Nachlaßpfleger des Pariser Verlegers A. Frank,
der 1847 zusammen mit dem Brüsseler Verleger CG.Vogler Marx' „Misere de la Philosophie" herausgebracht hatte.
1 - (Marx) 30. Okt. 1868.2144
Bauer, Edgar
(1820-1886) Publizist, Junghegelianer; nach
1849 Emigrant in England; kehrte 1861 - nach
der Amnestie - nach Preußen zurück und
wurde Beamter im Staatsdienst.
1 -(Marx) <[nicht später als 12.Juli 1858]>
siehe unter „Die Neue Zeit" (London)
Bauer, Louis (Ludwig)
Arzt, Demokrat; 1848 Abgeordneter der
Preußischen Nationalversammlung (linker
Flügel); seit 1849 Emigrant in London, behandelte von September bis November 1849
die Familie Marx; schloß sich Ende 1849 den
kleinbürgerlichen Kreisen der Emigration an,
was zum Bruch mit Marx führte.
1 - (Marx) 30.Nov. [1849]. 1695
Bauer, Stephan
(1865-1934) aus Wien gebürtiger Ökonom
und Statistiker; Redakteur der „Zeitschrift
für Social- und Wirtschaftsgeschichte";
Professor an der Technischen Hochschule in
Brunn (Brno), später in Basel und Chicago.
1 - (Engels) 10. April 1895. 4142
Bebel, August
(1840-1913) Drechsler, einer der bedeutendsten Führer der deutschen und der internationalen Arbeiterbewegung, Freund und
Schüler von Marx und Engels; 1863 Mitbegründer und seit 1867 Präsident des Verbandes Deutscher Arbeitervereine; Mitglied
der IAA (seit 1866); Mitbegründer der SDAP
(1869) und ihrer Nachfolgeparteien SAPD
(1875), SPD (1890); Mitglied des Norddeutschen Reichstags (1867-1870) und MdR
(1871-1881 und 1883-1913).
1 - (Engels) 20. Juni 1873. 2529
2 - (Engels) 18.-28. März 1875. 2572
3-(Engels) 12. Okt. 1875. 2591
4 - (Engels) 15.0kt. 1875. 2592
5 - (Engels) 4. Aug. 1879. 2749
6 - (Marx/Engels) <I7.-18.Sept. 1879>
siehe unter Bebel, August, Wilhelm Liebknecht, Wilhelm Bracke u.a. (Zirkularbriej)
7-(Engels) 14. Nov. 1879. 2761
8 - (Engels) 24. Nov. 1879. 2763
9 - (Engels) 16. Dez. 1879. 2767
10 - (Engels) [Anfang Mai 1880.] 2777
11 - (Engels) 3O.März 1881. 2816
12 - (Engels) 28. April 1881. 2821
13-(Engels) 25. Aug. 1881.2841
14 - (Engels) 16. Mai 1882. 2885
1 5 - (Engels) 21 Juni 1882. 2892
16 - (Engels) 23.Se P t. 1882.2906
17-(Engels) 28. Okt. 1882.2911
18 - (Engels) 22.Dez. 1882.2925
19 - (Engels) 7. März 1883. 2938
20 - (Engels) 3O.April 1883. 2963
21 - (Engels) 10.-11.Mai 1883. 2966
22 - (Engels) 30.Aug. 1883. 2981
23 - (Engels) 18. Jan. 1884. 2997
24 - (Engels) 23. Jan. 1884. 2998
25 - (Engels) 6. Juni 1884. 3036
26 - (Engels) 1 l.Okt. 1884.3066
27 - (Engels) 29. Okt. 1884. 3074
28 - (Engels) 18. Nov. 1884. 3079
29 - (Engels) 1 l.-12.Dez. 1884.3084
30 - (Engels) 30. Dez. 1884. 3088
31 - (Engels) 19.Jan. 1885.3096
3 2 - (Engels) 4.ApriI 1885. 3108
33 - (Engels) 22.-24.Juni 1885. 3128
3 4 - (Engels) 24. Juli 1885. 3133
35 - (Engels) 28. Okt. 1885.3154
36-(Engels) 17. Nov. 1885.3159
37 - (Engels) 20.-23.Jan. 1886. 3178
38 - (Engels) 15.Febr. 1886. 3187
39 - (Engels) 18. März 1886. 3197
40 - (Engels) 12.April 1886. 3200
41 - (Engels) 18.Aug. 1886.3222
42 - (Engels) 13.-14.Sept. 1886. 3233
43 - (Engels) 8. Okt. 1886. 3240
44 - (Engels) 23.-25. Okt. 1886. 3244
45 - (Engels) 13. Aug. 1887. 3314
46 - (Engels) 30. Aug. 1887. 3317
47 - (Engels) 12. April 1888. 3360
48 - (Engels) 25.0kt. 1888. 3400
49 - (Engels) 5. Jan. 1889. 3406
50 - (Engels) 15.Nov. 1889. 3485
51 - (Engels) 23. Jan. 1890. 3509
52-(Engels) 17. Febr. 1890.3511
53 - (Engels) 9. Mai 1890. 3531
54 - (Engels) [Anfang April 1891.] 3645
55 - (Engels) 1.-2. Mai 1891.3659
56 - (Engels) 29.Sept. - l.Okt. 1891. 3686
585
57-(Engels) 6. Okt. 1891.3689
58-(Engels) 13.0kt. 1891.3691
59 - (Engels) 24.-26. Okt. 1891.3696
60 - (Engels) 9.-10. Nov. 1891. 3704
6 1 - (Engels) 25.Nov. 1891. 3711
62-(Engels) I.Dez. 1891.3714
63 - (Engels) 2.Febr. 1892. 3731
64 - (Engels) 19.Febr. 1892. 3741
65 - (Engels) 8.März 1892.3745
66 - (Engels) 16.März 1892. 3749
67 - (Engels) 16. April 1892. 3757
6 8 - (Engels) 7. Mai 1892. 3766
69-(Engels) 20. Juni 1892. 3785
70-(Engels) 5.Juli 1892. 3791
7 1 - (Engels) 6. Juli 1892.3793
7 2 - (Engels) 7.Juli 1892. 3794
7 3 - (Engels) 23.Juli 1892. 3800
74 - (Engels) 8.Aug. 1892.3807
75 - (Engels) H.Aug. 1892.3810
76 - (Engels) 2O.Aug. 1892.3813
77 - (Engels) 25.Aug. 1892. 3817
78 - (Engels) 11. Sept. 1892.3823
79 - (Engels) 26. Sept. 1892. 3833
80-(Engels) 7.0kt. 1892.3839
81 - (Engels) 6.Nov. 1892.3851
82 - (Engels) 15.Nov. 1892.3854
83 - (Engels) 19.Nov. 1892.3856
84 - (Engels) 29.Nov. 1892.3859
85 - (Engels) 3.Dez. 1892.3867
86 - (Engels) 22. Dez. 1892. 3874
87 - (Engels) 24.Jan. 1893. 3887
88 - (Engels) 9. Febr. 1893. 3896
89 - (Engels) 24.Febr. 1893. 3898
90 - (Engels) 12. Okt. 1893. 3959
91 - (Engels) 18.-21. Okt. 1893.3964
92 - (Engels) <14.Nov. 1894) siehe ttnterBebel,
August und Paul Singer
•
Bebet, August und Paul Singer
1 - (Engels) H.Nov. 1894.4066
Bebel, August, Wilhelm Liebknecht, Wilhelm Bracke u.a. [Friedrich Wilhelm
Fritzsche, Bruno Geiser und Wilhelm Hasenclever] (Zirkularbrief)
1 - (Marx/Engels) 17.-18. Sept. 1879.2755
Bebel, Johanna Caroline Julie
(1843-1910) seit 1866 Frau und Kampfgefährtin von August Bebel.
1 - (Engels) 12. März 1887.3275
586
2345-
(Engels) 8. März 1892. 3746
(Engels) 29.Nov. 1892.3858
(Engels) 31. März 1893.3915
(Engels) 3. Okt. 1893. 3954
Becker, Hermann Heinrich
(1820-1885) Jurist, Publizist, erst Demokrat,
dann Kommunist, schließlich Linksliberaler;
1849/1850 Redakteur der „Westdeutschen Zeitung"; seit 1850 Mitglied des BdK; einer der
Hauptangeklagten im Kölner Kommunistenprozeß (1852), zu Festungshaft verurteilt; seit
Ende der fünfziger Jahre Mitglied der Fortschrittspartei, Abgeordneter des Preußischen
Abgeordnetenhauses (seit 1862); 1872 ins
Herrenhaus berufen; Mitglied des Norddeutschen Reichstags (1867-1871), MdR (1871
bis 1874); Bürgermeister von Dortmund (1870),
Oberbürgermeister von Köln (1875-1885).
1 - (Marx) 2.Dez. [1850]. 1727
2 - (Marx) 13.Dez. 1850. 1729
3 - (Marx) [um den I.Febr. 1851.] 1730
4-(Marx) 8. Febr. 1851.1731
5 - (Marx) 28.Febr. [1851]. 1732
6 - (Marx) 9.APril 1851.1734
Becker, Johann Philipp
(1809-1886) Bürstenbinder aus der Pfalz, zunächst Demokrat, später bedeutender Vertreter der Schweizer, der deutschen und der
internationalen Arbeiterbewegung; Redner
auf dem Hambacher Fest (1832); Oberbefehlshaber der badischen Volkswehr (1849); seit
1860 Freund und Kampfgefährte von Marx
und Engels; Mitglied der IAA und Mitbegründer ihrer Genfer Sektion (1864), 1865 Präsident der deutschen Abteilung des Zentralkomitees der IAA für die Schweiz, seit 1866
Präsident der Sektionsgruppe deutscher Sprache der IAA; Redakteur der Monatsschrift
„Der Vorbote" (1866-1871); bis zu seinem
Tode in der Arbeiterbewegung tätig.
1 - (Marx) 9.April 1860. 1920
2 - (Marx) 23. Juni 1860. 1935
3 - (Marx) 26. Febr. 1862. 1979
4 - (Marx) [um den 13. Jan. 1866J 2057
5 - (Marx) 31. Aug. 1866. 2076
6 - (Marx) 17. April 1867. 2087
7 - (Marx) 2. Aug. 1870. 2211
8-(Marx)14.Se P t. 1870.2227
9 (Marx) [15. Sept. 1870.] 2228
10 - (Engels) 16. Febr. 1872. 2412
11- (Engels) 9. Mai 1872. 2442
12 - (Engels) 14. Juni 1872. 2455
13 - (Engels) 5. Aug. 1872. 2472
14-(Marx) 11. Febr. 1873. 2515
15 - (Marx) 7. April 1873. 2523
16 - (Engels) 20. Nov. 1876. 2641
- 17-(Engels) 21.Dez. 1876.2645
18 - (Engels) 24. März 1877. 2662
19-(Engels)! I.Jan. 1878. 2705
20-(Engels) 12. Dez. 1878.2738
21 - (Engels) 30. Jan. 1879. 2739
22 - (Engels) I.Juli 1879. 2747
23 - (Engels) 8.Se P t. 1879.2753
24 - (Engels) 15.SePt. 1879. 2754
25 - (Engels) 24. Sept. 1879. 2759
26-(Engels) 19.Dez. 1879. 2768
27-(Engels) I.April 1880. 2774
28 - (Engels) 17. August 1880. 2782
29-(Engels) 12. Okt. 1880.2793
30 - (Engels) 24.Dez. 1880. 2802
31-(Engels) 28.März 1881. 2815
3 2 - (Engels) 4. April 1881. 2818
33 - (Engels) 4.Nov. 1881.2846
34 - (Marx) lO.Dez. 1881. 2849
35 - (Engels) 10. Febr. 1882. 2863
36 - (Engels) 9.Aug. 1882.2897
37 - (Engels) 16.Dez. 1882.2923
38 - (Engels) 15.März 1883.2944
39 - (Engels) 22. Mai 1883. 2967
40 - (Engels) 30.Nov. 1883. 2990
41 - (Engels) 14.Febr. 1884. 3008
42 - (Engels) 2O.Juni 1884. 3037
43 - (Engels) 15.0kt. 1884.3068
44-(Engels) 2.April 1885. 3107
45-(Engels) 15.Juni 1885. 3124
46 - (Engels) 5.Dez. 1885.3164
47 - (Engels) 28.Dez. 1885. 3174
48-(Engels) 9.Juli 1886. 3214
Beesly, Edward Spencer
(1831-1915) englischer Historiker und Politiker, bürgerlicher Radikaler; Professor an der
Londoner Universität; 1864 Vorsitzender der
Gründungsversammlung der IAA; trat 1870/
1871 in der englischen Presse für die IAA und
die Pariser Kommune ein; gehörte zu den
„Scientific Friends" von Marx.
1 - (Marx) 12. Sept. 1870. 2223
2 - (Marx) 16.Sept. 1870.2229
3 - (Marx) 19. Okt. 1870. 2231
4 - (Marx) 12. Juni 1871. 2280
5 - (Marx) [19.0kt. 1871.] 2349
Belgische Sektionen der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
Seit 1864/1865 bildeten sich in Belgien
Gruppen der IAA, gesondert organisiert nach
französisch sprechenden Belgiern und Flamen;
unter maßgeblichem Einfluß Ce'sar De Paepes
entwickelten sie sich 1866/1867 zu Sektionen,
die halbjährlich nationale Kongresse veranstalteten; Korrespondierende Sekretäre für
Belgien im Generalrat waren: Leon Fontaine
(1865 zeitweilig), Charles Longuet (1866),
Alexandre Besson(l 866-1868), Marie Bernard
(September 1868-November 1869), Auguste
Seraillier (1870), zeitweilig stellvertretend
Friedrich Engels (1870/1871), Alfred Herman
(Oktober 1871-1872).
1 - (Engels) <[zwischen dem 3. und 9.Dez.
1870] An die holländischen und flämischen
Mitglieder der Internationalen ArbeiterAssoziation) siehe unter Internationale
Arbeiter-Assoziation
2 - (Engels, im Auftrag des Generalrats)
23. Dezember 1870; An den 6. Kongreß
der belgischen Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation. 2237
Benedetti, Giuseppe
italienischer Anarchist, einer der Führer der
bakunistischen Associazione Democratica Internazionale in Pisa, die Anspruch auf Anerkennung als Sektion der IAA erhob.
1 - (Engels) [18.Febr. 1872.] 2413
„Der Beobachter" (Stuttgart)
Tageszeitung, die unter diesem Titel ab 1833
in Stuttgart erschien; war in den sechziger
Jahren des 19. Jahrhunderts ein Organ der
kleinbürgerlichen Demokratie.
1 - (Marx) 28.Nov. 1864. 2017
2 - (Marx) 28.Nov. 1864 (2.Brief). 2018
„Berliner Reform" (Berlin)
Tageszeitung, die von 1861 bis 1868 in Berlin
erschien; Organ der kleinbürgerlichen Demokraten.
1 - (Marx) 13. April 1863. 1993
587
„Berliner Volksblatt" (Berlin)
sozialdemokratische Tageszeitung; gegründet
1884, auf Beschluß des Parteitags in Halle
(1890) Parteiorgan; erschien ab 1891 als Zentralorgan der Sozialdemokratischen Partei
Deutschlands unter dem Titel „Vorwärts.
Berliner Volksblatt"; Chefredakteur war
Wilhelm Liebknecht.
1 - (Engels) 2.Dez. 1890.3592
Siehe auch unter Liebknecht, Wilhelm und
„Vorwärts. Berliner Volksblatt" (Berlin)
„Berliner Volks-Tribüne" (Berlin)
sozialdemokratisches Wochenblatt mit sozialpolitischem Inhalt; erschien von 1887 bis
1892 in Berlin; stand der halbanarchistischen
Gruppe der „Jungen" nahe.
I -(Engels) 15. Nov. 1892.3853
Bernstein, Eduard
(1850-1932) Bankangestellter, Redakteur und
Publizist, Sozialdemokrat, einer der Führer
des opportunistischen Flügels der deutschen
Sozialdemokratie und der II.Internationale;
Mitglied der SDAP (seit 1872) und ihrer Nachfolgeparteien (SAPD und SPD); ging 1878
als literarischen Sekretär Karl Höchbergs nach
Zürich; seit Dezember 1880 mit Marx und Engels bekannt, entwickelte sich unter deren Einfluß zu einemAnhänger des Marxismus; Redakteur des „Sozialdemokrat" (1881 bis 1890); trat
seit 1896 offen als Revisionist hervor und wurde
der theoretische Begründer des Revisionismus.
1 - (Engels) 17. Juni [1879]. 2746
2 - (Engels) 26. Juni 1879. 2747
3 - (Engels) 2.Febr. 1881. 2807
4 - (Engels) 12. März 1881. 2813
5 - (Engels) KApril 1881. 2820
6 - (Engels) 17.Aug. 1881. 2839
7 - (Engels) 25.0kt. 1881. 2845
8-(Engels) 30.Nov. 1881. 2847
9 - (Engels) 6. Jan. 1882. 2857
10 - (Engels) 25.-31.Jan. 1882. 2861
I1 - (Engels)
12- (Engels)
13 - (Engels)
14- (Engels)
15-(Engels)
22.-25.Febr. 1882. 2865
17. April 1882. 2878
21.April 1882. 2879
3. Mai 1882.2881
lO.Mai 1882. 2884
16 - (Engels) [26. Juni 1882.] 2893
17 - (Engels) 15. Juli 1882. 2894
18 - (Engels) 9. Aug. 1882.2898
588
19 - (Engels) B.Sept. 1882. 2903
20 - (Engels) 22. Sept. 1882. 2905
21 - (Engels) 20.Okt. 1882. 2908
2 2 - (Engels) 27. Okt. 1882. 2910
23 - (Engels) 2.-3.Nov. 1882. 2913
24-(Engels) 4.Nov. 1882. 2914
25 - (Engels) 28.Nov. 1882. 2919
26 - (Engels) 16. Dez. 1882.2924
27-(Engels) IS.Jan. 1883. 2930
28-(Engels) 8.Febr. 1883. 2931
29 - (Engels) lO.Febr. 1883. 2932
30 - (Engels) 27.Febr. 1883. 2935
31 - (Engels) 27.Febr.-l.März 1883. 2936
32 - (Engels) H.März 1883. 2942
33 - (Engels) H.April 1883. 2954
34 - (Engels) 23.April 1883. 2959
35 - (Engels) 28.April 1883. 2961
36 - (Engels) 12.-13. Juni 1883. 2971
37 - (Engels) 22.Juni 1883. 2973
38 - (Engels) 27.Aug. 1883. 2980
39 - (Engels) 8. Nov. 1883. 2986
40 - (Engels) 13.Nov. 1883. 2989
41 - (Engels) [22.Dez. 1883.] 2993
42-(Engels) I.Jan. 1884.2994
43-(Engels) 28.Jan. 1884. 3000
44 - (Engels) 5.Febr. 1884. 3004
45 - (Engels) 24. März 1884.3020
46 - (Engels) 11 .April 1884.3024
47 - (Engels) 17. Mai 1884. 3030
48 - (Engels) <22.Mai 1884) siehe Unter Bernstein, Eduard und Karl Kantsky
49 - (Engels) 23.Mai 1884. 3033
50 - (Engels) 5.Juni 1884. 3035
51 - (Engels) 29. Juni 1884. 3041
52 - (Engels) [nach dem 21. Juli 1884.] 3045
53 - (Engels) [Juli 1884.] 3050
54 - (Engels) 6. Aug. 1884. 3053
55 - (Engels) [22. Aug. 1884.] 3059.
56 - (Engels) 13.-15.Sept. 1884. 3062
57 - (Engels) 22. Okt. 1884. 3072
58 - (Engels) 23.0kt. 1884.3073
59-(Engels) 11.Nov. 1884.3077
60 - (Engels) 29.Dez. 1884. 3086
61 - (Engels) [vor dem 15.Mai 1885.] 3115
62 - (Engels) 15.Mai 1885. 3116
63 - (Engels) 16.Juni 1885. 3125
64 - (Engels) [24. Juli 1885.] 3134
65 - (Engels) 8. Okt. 1885. 3146
66 - (Engels) 7.Dez. 1885.3166
67 - (Engels) [24.Febr. 1886.] 3189
6 8 - (Engels) 22. Mai 1886. 3207
69 - (Engels) H.Aug. 1886.3221
70 - (Engels) 20. Aug. 1886. 3224
71 - (Engels) 9.0kt. 1886.3241
72 - (Engels) 22. Okt. 1886.3242
73 - (Engels) 5. Mai 1887. 3288
74 - (Engels) 28. Mai 1887- 3295
75 - (Engels) 9.Aug. 1888. 3381
76 - (Engels) 22. Aug. 1889. 3467
77 - (Engels) [20. Okt. 1890]. 3581
78 - (Engels) 23.Dez. [1891]. 3720
79-(Engels) H.Juli 1892. 3798
80 - (Engels) < 17. Sept. 1892> siehe unter
Bernstein, Regina und Eduard Bernstein
81 - (Engels) [17.Sept. 1892.] 3828
82 - (Engels) [22. Febr. 1894.] 3998
83 - (Engels) H.Aug. 1894.4047
84 - (Engels) 6. Sept. 1894. 4052
85 - (Engels) 18. Sept. 1894.4053
86 - (Engels) 14. Nov. 1894.4067
87-(Engels) <H.Nov. 1894> siehe unter
Testamentsvollstrecker
88 - (Engels) 20. Nov. 1894. 4070
89 - (Engels) 18.Juni 1895. 4160
9 0 - (Engels) 4. Juli 1895. 4166
Siehe auch unter „Der Sozialdemokrat"
(London)
Vorkämpfer der italienischen Arbeiterbewegung; Teilnehmer am nationalen Befreiungskampf in Italien unter Garibaldi; Gründer der
Sektion der IAA in Lodi (Associazione degli
Operai e degli Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Internazionale) di Lodi);
Herausgeber der Zeitung „La Plebe" (Mailand) (1868-1882); kämpfte für die Schaffung
einer unabhängigen Arbeiterpartei in Italien,
trat gegen die Anarchisten auf.
1-(Engels) 13.0kt. [1871]. 2346
2 - (Engels) [Anfang Dez. 1871.] 2384
3-(Engels)!. Okt. 1872.2486
4-(Engels) 5. Okt. 1872.
5-(Engels) <13.Nov. 1872> siehe unter
Associazione degli Operai e degli Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Internazionale) di Lodi
6 - (Engels) 13.Febr. 1877. 2657
7 - (Engels) [12.Jan. 1878.] 2706
Bigot, Leon
(1826-1872) Advokat und Publizist, linker Republikaner; nach der Niederschlagung der Pariser Kommune einer der Verteidiger der Kommunarden vor dem Versailler Kriegsgericht.
1-(Marx) 1 I.Juli 1871. 2296
Bernstein, Eduard und Karl Kautsky
Blank, Karl Emil
1 - (Engels) 22.Mai 1884.3031
(1817-1893) Kaufmann, in Barmen, später in
London; stand in den vierziger und fünfziger
Jahren sozialistischen Auffassungen nahe;
verheiratet mit Engels' Lieblingsschwester
Marie (seit 1846).
1 - (Engels) 3.April 1846. 1633
2 - (Engels) 26. März 1848. 1655
3 - (Engels) 28. März 1848.1656
4 - (Engels) b.April 1848.1661
5 - (Engels) 24. Mai 1848. 1662
6 - (Engels) 3. Dez. 1850. 1728
7 - (Engels) 4. Febr. 1869. 2152
8 - (Engels) 16. Okt. 1876. 2632
Bernstein, Regina (gesch. Schattner)
seit 1887 Frau von Eduard Bernstein.
1 - (Engels) 25.Juli 1892. 3801
2 - (Engels) 15.Aug. 1892.3811
3 - (Engels) < 17. Sept. 1892> siehe unter Bernstein, Regina und Eduard Bernstein
Bernstein, Regina und Eduard Bernstein
1 - (Engels) 17.SePt. 1892. 3827 u. 3828
Bert, Cesare
Mechaniker; Mitbegründer der Turiner Sektion der IAA, unterstützte 1870/1871 den
Generalrat, schloß sich jedoch seit 1872/1873
den Anarchisten an.
1-(Engels) 21.März 1872. 2429
Betham-Edwards, Matilda Barbara
(1836-1919) englische Schriftstellerin.
1-(Marx) H.Juli 1875. 2581
Bignami, Enrico
(1846-1921) Journalist, Republikaner, später
Blank, Marie (geb. Engels)
(1824-1901)
1 -(Engels) <28.-29.Aug. 1838) siehe unter
Engels, Marie
2-(Engels) <11.Sept. 1838> siehe unter
Engels, Marie
3-(Engels) <9.-10.Okt. 1838) siehe unter
Engels, Marie
589
4-(Engels) <13.Nov. 1838> sieAe unter
Engels, Marie
5 - (Engels) {[um Weihnachten 1838] > siehe
unter Engels, Marie
6 - (Engels) <7. Jan. 1839) siehe tinter Engels,
Marie
7-(Engels) <12.Febr. 1839> sieAe unter
Engels, Marie
8-(Engels) OO.April 1839) siehe unter
Engels, Marie
9-(Engels) <28.April 1839> siehe unter
Engels, Marie
10-(Engels) <23.Mail839> siehe unter
Engels, Marie
11-(Engels) <28.Sept. 1839) siehe unter
Engels, Marie
12 - (Engels)<7.-9. Juli 1839) siehe Unter
Engels, Marie
13 - (Engels) <4.Aug. 1840> siehe unter
Engels, Marie
14 - (Engels) <20.-25.Aug. 1840) sieAe unter
Engels, Marie
15 - (Engels) <18.-19. Sept. I840>sieAe unter
Engels, Marie
16 - (Engels) <29.Okt. 1840> sieAe unter
Engels, Marie
17-(Engels)<6.-9.Dez. 1840> sieAe unter
Engels, Marie
18 -(Engels) <21.-28.Dez. 1840> sieAe unter
Engels, Marie
19 - (Engels) <18. Febr. 1841 > sieAe unter
Engels, Marie
20-(Engels) <8.-l I.März 1841) sieAe unter
Engels, Marie
21 -(Engels) <5.April 1841 > sieAe unter
Engels, Marie
22 - (Engels)<[etwa Anfang Mai 1841]>
sieAe unter Engels, Marie
23 - (Engels) <[etwa Ende Aug. I841]> sieAe
unter Engels, Marie
24 - (Engels) <9.Sept. 1841 > sieAe unter
Engels, Marie
25 - (Engels) <5.-6. Jan. 1842> sieAe unter
Engels, Marie
26-(Engels) <[14.-16.April 1842]) sieAe
unter Engels, Marie
27-(Engels) ([Sommer 1842]) sieAe unter
Engels, Marie
28 - (Engels) <2. Juli 1842) sieAe unter Engels,
Marie
590
29 - (Engels) <2.-8.Aug. 1842) sieAe unter
Engels, Marie
30-(Engels) 01.Mai 1845) sieAe unter
Engels, Marie
31-(Engels) 15.Dez. 1851. 1751
32 - (Engels) 22. Nov. 1852.1795
Blind, Karl
(1826-1907) Publizist.kleinbürgerlicher Demokrat; Teilnehmer am badisch-pfälzischen
Aufstand 1849; in den fünfziger Jahren einer
der Führer der kleinbürgerlichen Emigration
in London; ab 1869 Nationalliberaler.
1 - (Marx) 17. Juli 1850.1724
2 - (Marx) 26.Sept. 1853. 1814
3-(Marx) 13.Okt. 1853.1816
Bloch, Joseph
(1871-1936) Student der Mathematik an der
Berliner Universität (1892-1897); Redakteur
der Zeitschrift „Der Sozialistische Akademiker" (1895-1897) und ihrer Fortsetzung
„Sozialistische Monatshefte" (seit 1897);
Revisionist.
1 - (Engels) 21.-22. Sept. 1890.3566
Blocher, Hermann
(1867-1942) Schweizer Publizist, Sozialdemokrat; entfernte sich später von der Arbeiterbewegung.
1 - (Engels) 3.0kt. 1893.3955
Bios, Wilhelm
(1849-1927) Journalist und Historiker, Sozialdemokrat; einer der Redakteure des „Volksstaats" (1872-1874); MdR (1877/1878, 1881
bis 1887, 1900-1906 und 1912-1918);
während des Ersten Weltkriegs Sozialchauvinist; nach der Novemberrevolution württembergischer Staats- und Ministerpräsident
(1918-1920).
1-(Engels) 21. Febr. 1874.2543
2-(Marx) 10. Nov. 1877.2701
Blume, G.
Sozialdemokrat; 1891 Vorsitzender des „Kongresses freier und auf Grund landesrechtlicher
Vorschriften errichteter Hülfskassen".
1 - (Engels) 27.Dez. 1890. 3609
Boenigk, Otto von
(1867-1930) Student der Volkswirtschaft in
Breslau (1889-1892) und Heidelberg (1892),
später Syndikus der Industrie- und Handelskammer in Halle/Saale.
1 - (Engels) 21.Aug. 1890.3555
Bolte, Friedrich
Zigarrenmacher, Vertreter der amerikanischen
Arbeiterbewegung; Generalsekretär des Föderalrats der nordamerikanischen Sektionen
der IAA (1872) und Mitglied der Redaktion
der New-Yorker „Arbeiter-Zeitung"; Mitglied des Generalrats der IAA (1872-1874);
1874 aus der IAA ausgeschlossen.
1 - (Marx) 25.Aug. 1871.2327
2 - (Marx) 23.Nov. 1871.2371
3-(Marx) 12.Febr. 1873. 2516
Bonhorst, Leonhard von
(geb. 1840) Techniker und Konstrukteur,
führendes Mitglied der deutschen Sozialdemokratie; Bevollmächtigter des ADAV
in Wiesbaden (Herbst 1867); trennte
sich 1869 vom ADAV und wurde Mitbegründer der SDAP; Mitglied des Braunschweiger Ausschusses der SDAP (1869 und
1870), Angeklagter im Braunschweiger Hochverratsprozeß; zog sich später von der politischen Tätigkeit zurück.
i - ( M a r x ) <[28. März 1870] Konfidentielle
Mitteilung) siehe unter Aasschuß der
Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in
Braunschweig
2-(Marx) <14.Junil870> siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
3 - (Marx) <[27.Juni 1870]> siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
4-(Marx) <[2. August 1870] > siehe unter
Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
5 - (Marx) < [zwischen dem 22. und 30. Aug.
1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
Bonnier, Charles
(geb. 1863) französischer Schriftsteller und
Journalist, Sozialist; lebte lange Zeit in England und gehörte in den siebziger Jahren zum
Freundeskreis von Engels; Mitglied der
Parti Ouvrier francais (seit 1880); Mitarbeiter
an mehreren sozialistischen Presseorganen;
enger Freund von Jules Guesde.
1 - (Marx) [Frühjahr 1882.] 2870
2 - (Engels) [Mitte] Okt. 1892.3844
3-(Engels) 24. Okt. 1892.3846
4 - (Engels) [3. Dez. 1892.] 3866
Borgius, Walther
Student der Rechtswissenschaften an der
Breslauer Universität (1893-1895).
1 - (Engels) 25.Jan. 1894.3993
Boriani, Giuseppe
einer der Begründer und Führer der Associazione Intemazionale degli Operai und späteren
Societä dei Lavoratori ferraresi der IAA.
1-(Engels) 30. Nov. 1871.2383
Siehe auch unter Societä dei Lavoratori
jerraresi
Borkheim, Sigismund
Ludwig
(1825-1885) Kaufmann und Schriftsteller,
revolutionärer Demokrat; Teilnehmer am
Berliner Zeughaussturm (1848) und am badisch-pfälzischen Aufstand (1849); Emigrant
in der Schweiz und in Frankreich, seit 1851
in London; bekannt mit Engels seit 1849,
stand seit 1860 in freundschaftlichen Beziehungen zu Marx und Engels; übersetzte
Schriften russischer Revolutionäre.
1 - (Engels) [Anfang März 1872.] 2417
Bomstedt, Adalbert von
(1808-1851) ehemaliger preußischer PremierLieutenant, in der deutschen demokratischen
und Arbeiterbewegung tätig; zusammen mit
Marx und Engels Herausgeber der „DeutschenBrüsseler-Zeitung" (1847); Mitglied des BdK.
wurde als Geheimagent der preußischen
Polizei entlarvt und im März 1848 aus dem
Bund ausgeschlossen; einer der Anführer der
Deutschen Demokratischen Gesellschaft und
der Deutschen Legion in Paris (1848).
1 -(Marx/Engels) <1.April 1848) siehe unter
Bomstedt, Adalbert von, und Freunde
Bomstedt, Adalbert von, und Freunde
[d.s. Georg Herwegh und Karl Börnstein]
1 - (Marx/Engels) 1. April 1848. 1658
Börnstein, Heinrich
(1805-1892) Publizist und Schriftsteller,
kleinbürgerlicher Demokrat; Begründer des
591
Pariser „Vorwärts!" (1844), an dem Marx und
Engels mitarbeiteten; nach 1848 Emigrant in
Amerika, Teilnehmer am Nordamerikanischen
Bürgerkrieg auf Seiten der Nordstaaten.
1-(Marx) [Herbst I844J 1621
2-(Marx) [Herbst 1844.] 1622
3-(Marx) [Dez. 1844.] 1623
Börnstein, Arnold Bernhard Karl
(1808-1849) Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat; gehörte zur Führung der Deutschen
Legion in Paris (1848), nahm im April 1848
am Badischen Aufstand teil; Bruder von Heinrich Börnstein.
,
1 - (Marx/Engels) <1. April 1848) siehe unter
Bornstedt, Adalbert von, lind Freunde
Bovio, Gennario
Professor, bürgerlicher Demokrat; linker
Mazzinist; während der Zeit der IAA Mitglied der Societä Generale di mutuo soccörso
e d'istruzione degli Operai (Trani); trat 1871
für die Pariser Kommune ein.
1 - (Engels) 16. April 1872. 2436
Bracke, Wilhelm
(1842-1880) Verleger und Buchhändler, einer
der Führer der deutschen Sozialdemokratie;
Begründer der Braunschweiger Gemeinde des
ADAV (1865), seit 1867 Hauptkassierer des
ADAV und Führer der antilassalleanischen
Opposition; Mitbegründer der SDAP (1869),
einer der konsequentesten Führer der SDAP
und der SAPD; gründete 1871 eine Druckerei,
einen Verlag („Verlag W.Bracke jr. Braunschweig") und eine Sortiments- und Versandbuchhandlung, die er in den Dienst der Partei
stellte; Herausgeber des „Braunschweiger
Volksfreundes" (1871-1878) und des „VolksKalenders" (1876 und 1877); MdR (1877 bis
1879); enger Vertrauter von Marx und
Engels.
schaß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
6-(Marx)<[2.Augustl870]>
siehe unter
Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
7 - (Marx) ([zwischen dem 22. und 30. Aug.
1870] )sieAe unterAusschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
8 - (Marx) 5.Mai 1875; mit Beilage: Randglossen zum Programm der deutschen
Arbeiterpartei. 2574
9-(Engels) 11. Okt. 1875.2590
10 - (Marx) 23. Sept. 1876.2626
11 - (Marx) 30. Sept. 1876. 2627
12 - (Marx) 6. Nov. 1876. 2638
13 - (Marx) 20. Nov. 1876. 2640
14-(Marx) 21. Jan. 1877.2649
15 - (Marx) 14. Febr. 1877. 2655
16 - (Marx) 11 .April 1877. 2667
17 - (Marx) 21. April 1877. 2671
18 - (Engels) 24. April 1877. 2675
1 9 - (Marx) 26. Mai 1877. 2679
2 0 - (Engels) 25. Juni 1877. 2680
21-(Marx) I.Aug. 1877. 2685
22 - (Marx) 8. Aug. 1877. 2687
23 - (Marx) 18. Aug. 1877. 2689
24 - (Marx) 24.Aug. 1877. 2690
25 - (Marx) 23. Okt. 1877. 2697
26 - (Engels) 3O.April 1878. 2714
27 - (Marx/Engels) <[17.-18.Sept. 1879)
siehe unter Bebel, August, Wilhelm
Liebknecht, Wilhelm Bracke u.a. (Zirkularbrief)
Braunschweiger Ausschuß
Siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen
Arbeiterpartei in Braunschweig
Brehmer, Hermann
Demokrat, stand dem BdK zumindest nahe;
spielte während der Revolution von 1848/1849
in der demokratischen Bewegung in Breslau
eine bedeutende Rolle, war dort auch führendes Mitglied des „Sozialdemokratischen
Arbeitervereins".
1 - (Marx) 6. Mai 1849. 1680
1-(Marx) [24.März 1870.] 2189
2 - (Marx); <[28.März 1870] Konfidentielle
Mitteilung) siehe Unter Ausschuß der
Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in
Braunschweig
Brissac, Henri
3 - (Engels) [28.April 1870.] 2197
(1823-1906) Publizist, Sozialist; Mitglied der
4 - (Marx) <14.Juni 1870) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiter- Pariser Kommune, Generalsekretär des Exekutivkomitees, später des WohlfahrtausPartei in Braunschweig
5 - (Marx) <[27.Juni 1870]) siehe unter Aus- schusses, nach Niederschlagung der Kom-
592
mune nach Neukaledonien verbannt; kehrte
nach der Amnestie (1880) nach Frankreich
zurück; Mitglied der Parti Ouvrier francais
(seit 1880) und der Redaktion der „figalite"
(seit 1882); Freund von Jules Guesde.
1 - (Engels) [nach dem 7. April 1892.] 3756
Britische Föderation der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
Siehe Unter British Federation of the International Working Men's Associatiori
Britischer Föderalrat der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
Siehe unter British Federal Council of the International Working Men's Association
British Federal Council of the International Working Men's Association
(Britischer Föderalrat der Internationalen
Arbeiter-Assoziation) im Herbst 1871 auf
Beschluß der Londoner Konferenz der IAA
gebildeter nationaler Rat, bestehend aus
den Vertretern der englischen Sektionen
und der Trade-Unions, die der IAA angehörten; von Anfang an trat in ihm eine Gruppe
von Reformisten auf, die von dem Sekretär
des Generalrats Haies geführt wurde; 1871
kam es zu starken Auseinandersetzungen über
die Politik des proletarischen Internationalismus, wobei sich die Reformisten mit den
Anarchisten in der Schweiz und den bürgerlich-reformistischen Elementen in den USA
verbündeten; 1872 erkannte der reformistische
Teil der Führer die Beschlüsse des Haager
Kongresses nicht an, Anfang Dezember 1872
kam es zur Spaltung des Föderalrats; der
Teil, der den Haager Beschlüssen treu blieb,
konstituierte sich als Britischer Föderalrat
neu und stellte die Verbindungen zum neuen
New-Yorker Generalrat her; er arbeitete bis
Ende 1874.
1 -(Engels) 16. Okt. 1872. 2491
2 - (Engels) <[20.Dez. W2])sieheunterRiley,
William
British Federation of the International
Working Men's Association
(Britische Föderation der Internationalen
Arbeiter-Assoziation) Dachverband der englischen Sektionen und der Trade-Unions,
die der IAA angehörten; an seiner Spitze
38 Marx/Enjels-Verzeichnis II
stand der Britische Föderalrat (British
Federal Council); ihren ersten Kongreß
führte die Föderation im Juli 1872 in
Nottingham durch, wo sie die Notwendigkeit
des politischen Kampfes und damit der
Schaffung einer selbständigen Arbeiterpartei
anerkannte; der zweite Kongreß tagte im
Juni 1873 in Manchester und faßte Beschlüsse
zur Verbesserung der politischen Wirksamkeit der IAA in England, die die Grundlage
für eine selbständige britische Arbeiterpartei
bilden sollte.
1 - (Engels) [vor dem 21. Dez. 1872] Schreiben der Manchester Foreign Section. 2505
2-(Marx) 23.Dez. 1872; Schreiben des
Britischen Föderalrats. 2507
Brockhaus, Heinrich
(1804-1874) Inhaber des F. A. Brockhaus Verlags in Leipzig; zuerst (1823-1849) zusammen
mit seinem Bruder Heinrich Brockhaus, danach (1849-1874) alleiniger Inhaber; unter
seiner Leitung vertrat der Verlag einen gemäßigten Liberalismus; Marx bemühte sich
in den fünfziger Jahren bei Brockhaus sowohl
einzelne Artikel als auch politökonomische
Schriften unterzubringen.
I - (Marx) <19.Aug. 1852> sieAe unter F.A.
Brockhaus Verlag
Brüningk, A. Baron von
seit 1851 in London ansässig, wo er und seine
Frau Maria Beziehungen zu deutschen kleinbürgerlichen Emigranten unterhielten.
I-(Marx)18.Okt. 1852. 1790
Büchner, Ludwig
(1824-1899) Physiologe, Naturwissenschaftler
und Philosoph; Teilnehmer an der Revolution
von 1848/1849, gehörte zum äußersten linken
Flügel der kleinbürgerlichen Demokratie; in
den sechziger Jahren Mitglied der IAA,
lehnte die selbständige Arbeiterbewegung ab;
Vertreter des mechanischen Materialismus.
1-(Marx) I.Mai 1867. 2089
Buchverlag Lachätre (Paris)
Siehe untertäditeurs,Maurice Lachätre et de.
(Paris)
Bunsen, Christian Karl Josias (seit 1857
Freiherr von)
(1791-1860) preußischer Diplomat, Publizist
593
und Theologe; 1823 Legationsrat; preußischer Ministerresident beim päpstlichen Stuhl
(1837-1839); Gesandter bei der Eidgenossenschaft in Bern (1839-1842); Gesandter in
London (1842-1854).
1 - (Marx/Engels und Willich) 3O.Mai 1850.
1715
Cabet, £tienne
(1788-1856) Jurist und Publizist, Vertreter
des französischen utopischen Kommunismus.
1 - (Marx/Engels) [Ende März 1848.] 1657
2 - (Marx/Engels) 5.April 1848. 1659
Cafiero, Carlo
(1846-1892) Publizist, Vertreter der italienischen Arbeiterbewegung; in den sechziger
Jahren Mitglied der IAA, während des Briefwechsels mit Engels (1871) führte er die Linie
des Generalrats in Italien durch; von 1872 bis
Ende der siebziger Jahre einer der Führer der
italienischen anarchistischen Organisationen.
1 - (Engels) 1.-3. Juli 1871.2294
2-(Engels) 16.Juli 1871. 2301
3-(Engels) 28.Juli 1871. 2310
4 - (Engels) H.Juni 1872. 2456
5 - (Engels) 29. Juli 1879.2748
Campe, Johann Julius Wilhelm
(1792-1867) Buchhändler und Verleger; Demokrat; Inhaber der Sortimentsbuchhandlung
„Hoffmann und Campe" in Hamburg (1823
bis 1867), mit der er in der Folge einen starken
Verlag vereinigte; brachte in den dreißiger
Jahren die Schriften von Heinrich Heine und
des Jungen Deutschland heraus; verlegte in
den vierziger Jahren Arbeiten zahlreicher
Vormärzdichter.
1 - (Marx) [7. Okt. 1844.] 1620
2 - (Engels) 14. Okt. 1845. 1630
Canepa, Giuseppe
(1865-1948) Advokat, Sozialist; vertrat in der
italienischen Arbeiterbewegung reformistische
Ansichten, während des Ersten Weltkriegs
Sozialchauvinist.
1 - (Engels) [9. Jan. 1894.] 3985
Carl W.Leske Verlagsbuchhandlung
(Darmstadt)
fortschrittlicher Verlag in Darmstadt (1827
594
bis 1867); zuerst geleitet von Carl Wilhelm
Leske (bis 1842), danach von dessen Sohn
Karl Friedrich Julius Leske (bis 1867), der
ihn 1867 aus finanziellen Gründen aufgab.
Siehe vnier Leske, Karl Friedrich Julius
Caron, Charles
Präsident des Club International et Republicain in New Orleans (USA), der als amerikanische Sektion 15 in die IAA aufgenommen
wurde.
1 - (Marx) 26. Juli 1871. 2305
Caron, Charles
französischer Verleger, Herausgeber
„Revue politique et litteVaire" (Paris).
1 - (Engels) [20. Sept. 1890.] 3564
der
„Chicagoer Arbeiter-Zeitung" (Chicago)
amerikanische sozialistische Zeitung in deutscher Sprache; erschien seit 1876 in Chicago,
zunächst dreimal wöchentlich (1876-1879),
danach täglich.
1 - (Engels) [18.Sept. 1888.] 3392
Claflin, Tennessee Celeste (geb. Woodhüll)
(1845-1923) Publizistin, Vertreterin der amerikanischen bürgerlichen Frauenrechtsbewegung; versuchte Anfang der siebziger Jahre
die Organisation der IAA in den USA für ihre
Interessen auszunutzen; gab zusammen mit
ihrer Schwester Victoria Woodhull die Zeitung
„Woodhull & Claflins Weekly" (New York)
heraus.
Siehe unter „Woodhull & Claflins Weekjy"
(New York)
Clarke, Thomas
Hausbesitzer in London.
1 (Engels) [nicht vor dem 15. Aug. 1894.]
4048
Clowes, Norris A.
amerikanischer Journalist.
1-(Engels) 22.Juli 1881. 2831
Cluß, Adolph
(gest. nach 1889) Ingenieur, in der deutschen
und deutsch-amerikanischen Arbeiterbewegung tätig; Mitglied des BdK; Sekretär des
Arbeiterbildungsvereins in Mainz (1848);
emigrierte 1849 in die USA; Angestellter in
der Admiralität von Washington; arbeitete an
verschiedenen deutschen, englischen und
amerikanischen demokratischen und Arbeiterzeitungen mit; enger Freund von Joseph
Weydemeyer, zog sich nach dessen Tod von
der Arbeiterbewegung zurück.
1 - (Marx) [Anfang Dez. 1851.] 1749
2 - (Marx) 22. April 1852. 1772
3 - (Marx) [23. April 1852.] 1773
4 - (Marx) [um den I O.Mai 1852.] 1775
5 - (Marx) [vor dem 26. Juni 1852.] 1779
6 - (Marx) [20.Juli 1852.] 1780
7-(Marx) 30. Juli 1852. 1783
8 - (Marx) [Anfang Aug. 1852.] 1784
9-(Marx) 3. Sept. 1852. 1787
10 - (Marx) 5. Okt. 1852. 1788
11-(Marx) 8 . 0 h . 1852.1789
12-(Marx)7.Dez. 1852. 1798
13-(Marx)14.Dez. 1852. 1799
14-(Marx) 21. Jan. 1853. 1802
15 - (Marx) [etwa Mitte Febr. 1853.] 1803
16 - (Marx) 25. März 1853. 1804
17 - (Marx) [17. April 1853.] 1806
18 - (Marx) [26. April 1853.] 1807
19 - (Marx) [um den I.Mai 1853.] 1809
20 - (Marx) [um den H.Juni 1853.] 1810
21 - (Marx) 15.Sept. 1853. 1813
22 - (Marx) [Mitte Okt. 1853.] 1817
23 - (Marx) [Mitte Nov. 1853.] 1818
24 - (Marx) 28.Nov. 1853.1819
Coenen, Philippe
Schuhmacher, Journalist; Redaktionssekretär
der Zeitung „De Werker" (Antwerpen); in den
sechziger Jahren Mitglied der IAA, später
Mitbegründer der belgischen Arbeiterpartei.
1 - (Marx) 24.März 1870. 2190
2-(Marx) <31.März 1871 > siehe unter „De
Werker" (Antwerpen)
3 - (Engels) 5. April 1871. 2259
4 - (Engels) 4.Aug. 1871.2312
Coleman, Patrick John
Korrespondierender Sekretär einer der irischen Sektionen der IAA in London, „Anhänger von MacDonnell zur Zeit der Internationale" (Engels).
1 - (Engels) 20. Mai 1875. 2578
Collet, Charles Dobson
radikaler Journalist und Politiker; Herausgeber und Redakteur des Organs der Ur-
quhartisten „Free Press" und seit 1866 der
Zeitschrift „Diplomatie Review" (London).
1-(Marx) 11. Aug. 1856.1837
2-(Marx) 23. Okt. 1856. 1838
3 - (Marx) 25.März 1857. 1839
4-(Marx) 7. März 1860. 1912
5-(Marx) 19.Febr. 1870.2184
6-(Marx) 6. Sept. 1871.2334
Colnago, Muzio
Publizist; Redakteur und Mitarbeiter an verschiedenen italienischen Arbeiterzeitungen;
Sozialdemokrat.
Siehe tmler „LaRiscossaSocialista1 (Palermo)
Comitato per l'Emancipazione delle
Classi Lavoratrici (Parma)
(Komitee für die Befreiung der arbeitenden
Klassen) Arbeiterkomitee in Parma, das sich
zum Ziel stellte (1872), eine Gesellschaft zur
Befreiung der arbeitenden Klassen zu gründen; wurde Mitglied der IAA.
1 - (Engels) [18. Juli 1872.] 2464
„Le Corsaire" (Paris)
bürgerlich-republikanische Tageszeitung; gegründet 1871 in Paris.
1-(Marx) 12. Sept. 1872.2483
Conway, Moncure Daniel
(1832-1907) amerikanischer radikaler Schriftsteller, Methodistenprediger, der in seinen
Predigten und Arbeiten gegen die Negersklaverei auftrat; lebte viele Jahre in
Europa (1863-1884); während des DeutschFranzösischen Krieges Korrespondent der
„New-York World" (New York).
1 - (Marx) [29.Aug. 1871J 2329
Cook, Thomas
Chef des Anwaltsbüros „Thomas Cook &
Son" in London.
Siehe unter Thomas Cook & Son (London)
Cotar, M.R.
französischer Sozialist.
1 - (Engels) 8.APriI 1893. 3917
„Le Courrier francais" (Paris)
französische politische Wochenzeitung, ab
18. Juni 1867 Tageszeitung der linken Republikaner; erschien in Paris (1861-1868); Organ
595
der IAA in Frankreich; Redakteur war 1866
bis 1867 der Proudhonist Auguste Vermorel.
1 -(Marx) <27.Aug. 1867> siehe unter Vermorel, Auguste
„Critica Sociale" (Mailand)
theoretische Zeitschrift der Sozialistischen
Partei Italiens; erschien in Mailand zweimal
im Monat unter der Redaktion von Filippo
Turati (1891-1926); trug wesentlich zur Verbreitung des Marxismus in Italien bei.
1 - (Engels) 27. Okt. 1894.4059
Siehe auch unter Turati, Filippo
Cuno, Theodor Friedrich
(1847-1934) Maschinenbauingenieur, in der
österreichischen, italienischen und amerikanischen Arbeiterbewegung tätig; Mitglied des
Wiener Arbeiterbildungsvereins (1870); Gründer der Mailänder Sektion der IAA (1871);
emigrierte in die USA, seit 1872 auch dort für
die IAA tätig; einer der Führer der amerikanischen Arbeiterorganisation The Knights of
Labor; Mitarbeiter der „New-Yorker Volkszeitung" (New York).
1 - (Engels) 13. Nov. 1871. 2365
2 - (Engels) 24.Jan. 1872.2401
3 - (Engels) 22.-23.April 1872. 2437
4 - (Engels) 7.-8. Mai 1872. 2441
5-(Engels) lO.Juni 1872. 2454
6 - (Engels) 5.Juli 1872. 2460
7-(Engels) 4. Aug. 1872. 2471
8 - (Engels) 29.0kt. 1872. 2494
9-(Engels) 29.März 1883. 2950
Cyples, William
(1831-1882) Journalist und Politiker, Urquhartist; Mitarbeiter der „Sheffield Free
Press" (Sheffield) (1856) und Sekretär des
Sheffielder Komitees für auswärtige Angelegenheiten.
1 - (Marx) 22.Juli 1856.1835
„The Daily Chronicle" (London)
liberale Tageszeitung; erschien in London
(1855-1930), seit 1877 unter diesem Titel;
Ende der achtziger und Anfang der neunziger
Jahre brachte sie Artikel über die englische
Arbeiterbewegung.
1 - (Engels) [17.Nov. 1891.] 3707
2 - (Engels) 17.Nov. [1891]. 3708
596
„The Daily News" (London)
liberale Tageszeitung; erschien in London
(1846-1930); Organ der Industriebourgeoisie; Redakteur war Anfang der fünfziger
Jahre Henry John Lincoln.
1-(Engels) <30.März 1854> siehe uiter
Lincoln, Henry John
2-(Engels) 16. Jan. 1871.2239
3 - (Engels) 21. Juni 1871. 2287
4-(Marx) 26.Juni 1871. 2230
5-(Engels) 27.Juni 1871. 2291
6 - (Marx) 17.Sept. [1872]. 2484
7-(Marx) 12.Juni [1878]. 2715
8 - (Marx/Engels) 31. März 1881. 2817
„The Daily Telegraph" (London)
Tageszeitung, zuerst liberal, seit den achtziger
Jahren konservativ; erschien in London (1855
bis 1937); verschmolz 1937 mit „The Morning
Post" (London) zum „Daily Telegraph and
Morning Post".
1-(Marx) 6. Febr. 1860. 1896
Dana, Charles Anderson
(1819-1897) fortschrittlicher amerikanischer
Journalist, Fourierist; Redakteur (Managing
Editor) der „New-York Daily Tribüne"
(New York) (1842-1861), später der New
Yorker „Sun".
1 - (Marx) 25.Aug. 1871.
Siehe auch unter „New-York Daily Tribüne"
und „The Sun" (New York)
Daniels, Amalie
(1820-1895) Frau von Roland Daniels.
1 - (Marx) [zwischen dem 4. und 8. Okt.
1851.] 1746
2 - (Marx) 6.Se P t. 1855.1828
3-(Marx) 12.Jan. 1882. 2859
Daniels, Roland
(1819-1855) Arzt in Köln, proletarischer Revolutionär; durch Heinrich Bürgers mit Marx
bekannt geworden (1844); von Köln aus Mitarbeit im Kommunistischen KorrespondenzKomitee (1846); Mitglied des BdK (1847 bis
1852) und seit 1850 seiner Kölner Zentralbehörde; sicherte nach Marx' Ausweisung
Mai 1849 aus Preußen dessen Bibliothek;
1851/1852 in Untersuchungshaft, Mitangeklagter im Kölner Kommunistenprozeß (1852),
vom Schwurgericht freigesprochen; starb an
den Folgen der Gefängnisbehandlung.
1 - (Marx) 7.März [1847]. 1642
2-(Marx) [Mai 1851.] 1736
Danielson, Nikolai Franzewitsch
(1844-1918) russischer Schriftsteller und
Ökonom, in der russischen revolutionären Bewegung tätig; einer der Ideologen der Volkstümler (achtziger und neunziger Jahre); übersetzte die drei Bände des „Kapitals" von Marx
ins Russische, den ersten Band gemeinsam
mit German Alexandrowitsch Lopatin.
1 - (Marx) 7. Okt. 1868. 2136
2-(Marx) B.Juni 1871. 2281
3-(Marx) 22.Juli [1871]. 2303
4 - (Marx) 9.Nov. 1871.2361
5 - (Marx) 28. Mai 1872. 2450
6-(Marx)15.Aug. 1872. 2476
7 - (Marx) 25.Nov. 1872. 2499
8-(Marx) 12.Dez. 1872. 2502
9-(Marx)18.Jan. 1873. 2511
10- (Marx) 22. März 1873. 2521
11-(Marx) 12.Aug. 1873.2533
12 - (Marx) 15.Nov. 1878. 2734
13 - (Marx) 28.Nov. 1878.2736
14 - (Marx) lO.April 1879. 2742
15 - (Marx) 19.Sept. 1879.2757
16 - (Marx) 12.Sept. 1880. 2787
17 - (Marx) 19. Febr. 1881.2808
18-(Marx) B.Dez. 1881.2850
19-(Engels) 11.Febr. 1885.3101
20 - (Engels) 23.Apri11885.3112
21-(Engels) 3.Juni 1885. 3121
22 - (Engels) 8.Aug. 1885.3135
23 - (Engels) 25.Aug. 1885.3139
24 - (Engels) B.Nov. 1885.3157
25 - (Engels) 8.Febr. 1886. 3184
26 - (Engels) 9.Nov. 1886. 3247
27 - (Engels) 19. Febr. 1887. 3270
28 - (Engels) 24. April 1887. 3285
29 - (Engels) 5. Jan. 1888. 3340
30 - (Engels) 15. Okt. 1888. 3398
3 1 - (Engels) 5-Juli 1889 3457
32 - (Engels) 15.Juli 1889.3460
33 - (Engels) 5. Dez. 1889. 3493
34 - (Engels) 10. Juni 1890.3537
35-(Engels) 2.Sept. 1891.3681
36 - (Engels) 29.-31 .Okt. 1891.3700
37 - (Engels) 15. März 1892. 3748
38 - (Engels) 18. Juni 1892. 3783
39 - (Engels) 22. Sept. 1892. 3830
40 - (Engels) 24. Febr. 1893. 3899
41 - (Engels) 17. Okt. 1893. 3962
42 - (Engels) 20. März 1894. 4004
43 - (Engels) I.Juni 1894. 4026
44 - (Engels) 24. Nov. 1894. 4074
45 - (Engels) 9.Jan. 1895.4098
46 - (Engels) 5.März 1895. 4122
47-(Engels) 4.Juni 1895. 4159
Darbyshire, John
Mitglied der IAA, organisiert in der Manchester Sektion; bildete 1884 in Manchester
ein Komitee aus Engländern, Iren, Wallisern
und Schotten, um die Internationale neu zu
beleben.
1 - (Engels) [nach dem 17. Febr. 1884.] 3012
DelTAvalle, Carlo
führender Vertreter der italienischen sozialistischen Bewegung; 1894 Mitglied der
Führung der Sozialistischen Partei der italienischen Werktätigen.
1 - (Engels) 6. [Sept. 1894.] 4051
Delon, Albert
(geb. 1857) französischer Journalist, Sozialist,
anfangs Possibilist; Mitglied der Parti Ouvrier
francais (seit den achtziger Jahren), seit 1893
Anhänger von Jules Guesde; arbeitete an
zahlreichen sozialistischen Zeitschriften mit
und vulgarisierte in seinen Artikeln den
Marxismus.
1 - (Engels) [um den 21. Jan. 1894.] 3992
De Morgan, John
irischer Sozialist; Mitglied der IAA (sechziger
und siebziger Jahre), führendes Mitglied der
Britischen Föderation; unterstützte den Generalrat im Kampf gegen die Reformisten.
1 - (Engels) [um den 18.Sept. 1873.] 2535
De Paepe, Ce"sar
(1842-1890) belgischer Schriftsetzer, später
Arzt (Dr. med.); Mitglied der allgemeinen
föderativen Vereinigung Belgiens, Mitbegründer der belgischen Sektionen der IAA; nach
dem Haager Kongreß (1872) unterstützte er
eine Zeitlang die Bakunisten; Mitbegründer
der belgischen Arbeiterpartei (1885).
1 - (Marx) [vordem 25.Nov. 1865.] 2056
2-(Marx) 24. Jan. 1870.2181
3 - (Marx) 14. Sept. 1870. 2224
597
4 - (Engels) {[zwischen dem 3. und 9.Dez.
1870] An die holländischen und flämischen Mitglieder der Internationalen
Arbeiter-Assoziation) siehe Unter Internationale Arbeiter-Assoziation
5 - (Engels) <[23.Dez. 1870; An den 6.Kon~
greß der belgischen Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation]) siehe
unter Belgische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation
6 - (Marx) 24.Nov. 1871. 2374
7 - (Marx) 28. Mai 1872. 2451
Deutscher Arbeiterbildungsverein in
London
geselliges, bildungsmäßiges und zeitweilig
auch politisches Zentrum der deutschen
Arbeiter in London (1840-1918); während der
Leitung durch Karl Schapper, Joseph Moll
und Heinrich Bauer vollkommen unter dem
Einfluß des BdG (vierziger Jahre), danach der
örtlichen Gemeinden des BdK (1847-1850);
Marx und Engels waren 1847 und 1849/1850
aktiv im Verein tätig; bei der Spaltung der
Zentralbehörde und danach des BdK (September 1850) stellte sich der Bildungsverein
auf die Seite der kleinbürgerlichen Fraktion
Willich-Schapper; seit 1856 nahm Marx wieder an der Tätigkeit des Vereins teil; seit
Gründung der IAA bildete der Verein die
deutsche Sektion der IAA in London (1864
bis 1871), seit Ende 1871 war er eine Sektion
der Britischen Föderation; nach dem Aufschwung der deutschen Sozialdemokratie
stand er unter deren Einfluß (SDAP, SAPD
und SPD); seit den siebziger Jahren, besonders in den neunziger Jahren hielt Engels
enge Verbindung zum Verein.
1-(Engels) <28.Nov. 1891) siehe Unter
Sängerverein des Kommunistischen Arbeiterbildungsvereins, Tottenham Street
2-(Engels) I.Dez. 1893.3971
3 - (Engels) 6.Dez. 1894. 4079
4 - (Engels) 11. März 1895. 4125
Siehe auch unter Gugenheim, ].; Koll, Theodor;
Meyer, H.; Weber, Josef Valentin
Deutscher Arbeiterverein in Vivis
(Vev ey/Schweiz)
politische Lokalorganisation von Arbeitern
und Handwerksgesellen in Vevey/Schweiz
598
(Ende der vierziger Jahre); stand unter dem
Einfluß des demokratischen Wehrbunds
„Hilf Dir", der von Johann Philipp Becker
geleitet wurde; beteiligte sich nicht an dem
Kongreß der deutschen Vereine in der
Schweiz (Dezember 1848), unterstellte sich
danach auch nicht der Zentralkommission der
Vereinigung{jder deutschen^Vereine in der
Schweiz.
I - (Engels, im Namen der Zentralkommission) [um den 25.] Dez. 1848. 1672
„Deutsche Zeitung" (Wien)
reaktionäre österreichische Tageszeitung antisemitischer Richtung; gegründet 1871 in
Wien; Redakteur war in den neunziger Jahren
Hermann Bahr.
1 - (Engels) <[Anfang Juni 1893]> siehe unter
Bahr, Hermann
Deville, Gabriel
(1854-1940) französischer Publizist, Sozialist;
Verfasser einer populären Darlegung des
ersten Bandes des „Kapitals" von Marx und
verschiedener philosophischer, ökonomischer
und historischer Arbeiten; zog sich später von
der Arbeiterbewegung zurück und trat in den
diplomatischen Dienst der Französischen
Republik.
1-(Marx) 23. Jan. 1877.2653
2-(Engels) 12.Aug. 1883. 2976
Dietz, Johann Heinrich Wilhelm
(1843-1922) Schriftsetzer und Verleger,
Sozialdemokrat; Gründer des Verlages
J.H.W.Dietz, des späteren Parteiverlags der
deutschen Sozialdemokratie; MdR (1881 bis
1918), nahm in seinen letzten Lebensjahren
eine versöhnlerische Haltung gegenüber dem
Opportunismus und Revisionismus ein.
1-(Engels) I.April 1890. 3519
2 - (Engels) 5. Aug. 1890. 3549
3-(Engels) 13. Dez. 1890.3603
4 - (Engels) 23.April 1892. 3761
5 - (Engels) 23.April 1892 [2.Brief]. 3762
6 - (Engels) 27. April 1892. 3763
7 - (Engels) 5. Mai 1892. 3765
8 - (Engels) 12. Mai 1892. 3767
Dietzgen, Joseph
(1828-1888) Lohgerber, Arbeiterphilosoph,
Sozialdemokrat; Teilnehmer an der Revolu-
tion von 1848/1849; gelangte selbständig zu
den Grundsätzen des dialektischen Materialismus; Gründer der Siegburger Sektion der
IAA; arbeitete zeitweilig in Rußland; emigrierte nach Erlaß des Sozialistengesetzes
(1878) in die USA, Chefredakteur der deutschsprachigen revolutionären Arbeiterpresse in
New York und später in Chicago; hervorragender Propagandist des Marxismus.
1 - (Marx) [9.Mai 1868.] 2121
Direktion der Justiz und Polizei des
Kantons Bern
1 - (Engels) b.Nov. 1848. 1670
Domanico, Giovanni
(1855-1919) italienischer Sozialist, dann
Anarchist und später Mitglied der Italienischen Sozialistischen Partei (bis 1899).
1 - (Engels) 7.Juni [1893]. 3933
Dronke, Ernst
(1822-1891) Kaufmann, Publizist und Schriftsteller, in der deutschen Arbeiterbewegung
tätig; Mitte der vierziger Jahre „wahrer"
Sozialist; Mitglied des BdK (1847-1852); Mitglied des Redaktionskomitees der „Neuen
Rheinischen Zeitung" (Köln) (1848/1849);
Emigrant in der Schweiz (1849-1851), danach
in England; unterstützte Marx bei der Abfassung verschiedener Schriften; blieb bei der
Spaltung des BdK (September 1850) Anhänger von Marx und Engels; zog sich Mitte
der fünfziger Jahre von der politischen Arbeit
zurück.
1 - (Marx) 3.Febr. [1849]. 1676
2 - (Engels) 9. Juli 1851. 1739
3 - (Engels) [15. Okt. 1876.] 2631
4-(Engels) 20.Okt. 1876.2634
5 - (Engels) 1. Nov. 1876.2637
6-(Engels) 13.Nov. 1876. 2639
7 - (Engels) 20.Nov. [1877]. 2702
8 - (Engels) 19. Nov. 1878. 2735
9 - (Engels) 29. Nov. 1878. 2737
Duncker, Franz Gustav
(1822-1888) Publizist und Verleger; brachte
1859 Marx' „Zur Kritik der Politischen Ökonomie" heraus; Mitglied der bürgerlichen
Fortschrittspartei; Mitbegründer der HirschDunckerschen Gewerkvereine (1868).
1-(Marx) 23. Febr. 1859. 1857
23456789-
(Marx) 17.März 1859. 1862
(Marx) 21.Mai [1859]. 1870
(Marx) 28.Mai 1859.1871
(Marx) 2.Juni 1859.1872
(Marx) 22.Juni [1859]. 1874
(Marx) 6. Febr. 1860. 1895
(Engels) 20. Febr. 1860. 1899
(Marx) 24. Nov. 1860. 1949
„The Eastern Post" (London)
englische Arbeiterwochenzeitung; erschien in
London (1868-1873), war von Februar 1871
bis Juni 1872 Organ des Generalrats der IAA.
1-(Marx) [nach dem 27. Juni 1871] siehe
unter „The Daily News" (London)
2 - (Marx) [nach dem 27. Juni 1871] siehe
Unter „The Daily News" (London)
3 - (Marx) [nach dem I.Juli 1871] siehe unter
„Pall Mall Gazette" (London)
4-(Engels) 31.Okt. 1871.2356
5-(Marx) 20. Dez. 1871.2390
6-(Marx) 16. Jan. 1872.2396
7 - (Marx) [um den 27. Jan. 1872.] 2403
Eberle, Carl
Vorsitzender des Sozialdemokratischen Vereins in Barmen (Mitte der neunziger Jahre).
1-(Engels) 24.April 1894. 4016
Ebner, Hermann
Journalist, gab sich als Demokrat; in den
vierziger und fünfziger Jahren Geheimagent
der österreichischen Polizei.
1 - (Marx) [zweite Augusthälfte 1851.] 1746
2 - (Marx) [2. Dez. 1851.] 1750
Eccarius, Johann Georg (anglisiert John
George)
(1818-1889) Schneider, Publizist, proletarischer Revolutionär; lebte fast ausschließlich
in der Emigration in England; Mitglied des
BdG (Ende der dreißiger Jahre-1847) und des
Kommunistischen Arbeiterbildungsvereins in
London (1840-1850 und seit 1856); Mitglied
des BdK (1847-1852); Mitglied der IAA
(1864-1871), zeitweise Generalsekretär und
eines der aktivsten Mitglieder des Generalrats;
paktierte 1871/1872 mit den reformistischen
Führern der Trade-Unions; gehörte bis dahin
zum engeren Freundeskreis von Marx.
599
1 - (Marx) <10.Sept. 1868> siehe unter Eccarius, Georg und Friedrich Leßner
2 - (Engels) 19. April 1871. 2267
3 - (Marx) 3. Mai 1872. 2439
Eccarius, Georg und Friedrich Leßner
1-(Marx) 10. Sept. 1868. 2131
Editeurs, Maurice Lachätre et Cie. (Paris)
1870 von Maurice Lachätre gegründeter
Buchverlag, proletarisch orientiert; stand seit
1871 unter Sequester, da sich Lachätre an der
Pariser Kommune beteiligt hatte und geflohen war; als Treuhandleiter des Verlags
fungierte Just Vernouillet; bei Lachätre erschien 1872-1875 der erste Band des „Kapitals" von Marx in französischer Übersetzung.
1-(Marx) 9. Febr. 1872.2409
2 - ( M a r x ) <12.0kt. 1872> siehe unter Unbekannt
3 - (Marx) < 18. März 1872) sieAe unter Lachätre, Maurice
4 - ( M a r x ) <10.Juli 1873> siehe unter Vernouillet, Just
5 - (Marx) <12.Mai 1874> siehe unter Lachätre, Maurice
6 - (Marx) <30.Jan. 1875> sieAe unter Lachätre, Maurice
7 - (Marx)<3.Febr. 1875> siehe Unter Vernouillet, Just
Ehlers
1869 und 1870 Mitglied des Ausschusses der
Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig; Angeklagter im Braunschweiger
Höchverratsprozeß.
1 - (Marx) <[28.März 1870[ Konfidentielle
Mitteilung) siehe unter Ausschuß der
Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in
Braunschweig
2 - ( M a r x ) <14.Juni 1870) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
3 - (Marx) <[27.Juni 1870] > siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
4 - (Marx) <[2.Aug. 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
5 - (Marx) <[zwischen dem 22. und 30. Aug.
1870]) sieAe unter Ausschuß der Sozial-
600
demokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
Ehrenfreund, Isidor
Bankangestellter; Mitglied des Klubs der
Wiener Bank- und Kreditinstitute (neunziger
Jahre).
1 - (Engels) 19. April 1890. 3529
Ellis, George Belowe
englischer Vertreter amerikanischer Industriefirmen in London; Teilhaber der Firma „John
Henry Johnson, Son & Ellis", die unter
anderem Zirkulationspumpen für den Schiffsbau lieferte.
1-(Engels) <[15.Nov. 1889]) siehe unier
John Henry Johnson, Son & Ellis (London)
Ellissen, O.Adolph
Gymnasiallehrer in Einbeck bei Hamburg; bereitete Ende der achtziger Jahre eine Ausgabe
der Briefe Friedrich Albert Langes vor.
1-(Engels) 22. Okt. 1889.3481
Eisner, Karl Friedrich Moritz
(1809-1894) schlesischer radikaler Publizist,
Demokrat; Abgeordneter der Preußischen
Nationalversammlung (linker Flügel) (1848);
Redakteur der „Neuen Oder-Zeitung" (Breslau), an der Marx 1855/1856 mitarbeitete.
1 - (Marx) 2O.Dez. 1854. 1824
2-(Marx)17.April 1855. 1826
3 - ( M a r x ) 11. Sept. 1855. 1829
4 - ( M a r x ) 8 . N o v . 1855.1830
Engel, Amelie
1 - (Engels) [etwa 1879/1880.] 2769
Engels
Oberst der Königlich Preußischen Armee,
aggregiert dem 16. Infanterie-Regiment; zweiter Kommandant von Köln (1848/1849).
1 - (Marx) 3.März [1849]. 1678
2 - (Marx) [um den 5.März 1849.] 1679
Engels, Charlotte (geb. Bredt)
(1833-1912) Frau von Emil Engels, dem Bruder von Engels.
1 - (Engels) 1. Dez. 1884.3082
Engels, Elisabeth
Franziska Mauritia
(geb. van Haar)
(1797-1873) Mutter von Engels.
1 - (Engels) 20. April 1859. 1866
2 - (Engels) 13. Febr. 1861. 1956
3 - (Engels) 27. Febr. 1861. 1958
4-(Engels) I.Juli 1869. 2166
5 - (Engels) 16. Juni 1871. 2283
6-(Engels) 21.Okt. 1871.2353
Engels, Emil
(1828-1884) Teilhaber der Firma „Ermen &
Engels, Engelskirchen"; Bruder von Engels.
1-(Engels) 16. Nov. 1859. 1884
2-(Engels)! I.April 1860. 1921
3 - (Engels) 25.April1860. 1929
4 - (Engels) 23.Aug. 1866. 2074
5-(Engels) 21.Okt. 1871.2353
6-(Engels) 12.Jan. 1882.2858
Engels, Emil jun*
(1858-1907) Sohn von Emil Engels; seit 1884
Prokurist, seit 1889 Teilhaber der Firma
„Ermen & Engels, Engelskirchen"; Neffe von
Engels.
1 - (Engels) 2O.Aug. 1882.2900
2 - (Engels) 22.Dez. 1886. 3256
Engels, Friedrich
(1820-1895)
1 - (Marx) 15.Mai [1847]. 19
2 - (Marx) [um den 12. März 1848.] 27
3 - (Marx) 16. März 1848. 28
4 - (Marx) [vor dem 25.April 1848.] 30
5-(Marx) [26.Okt. 1848.] 33
6 - (Marx) [Mitte Nov. 1848.] 34
7-(Marx) 29. Nov. 1848. 35
8-(Marx)23.ApriI1849.38
9 - (Marx) [zweite Aprilhälfte - Anfang
Mai 1849.] 39
1O-(Marx)7.Juni[1849].4O
11 - (Marx) [um den I.Aug. 1849.] 41
12-(Marx) 17. Aug. [1849]. 42
13-(Marx)23.Aug. [1849].43
14-(Marx)19.Nov.l850.44
15 - (Marx) 23.Nov. 1850.45
16-(Marx)2.Dez. [1850]. 47
17-(Marx)6.Jan. [1851]. 49
18 - (Marx) 7.Jan. 1851.50
19 - (Marx) 22.Jan. 1851.52
20-(Marx) 27.Jan. 1851.54
21 - (Marx) 3.Febr. 1851.56
22-(Marx) 10. Febr. 1851.58
23-(Marx) 11. Febr. 1851.59
24-(Marx)23.Febr.[1851].62
25-(Marx) 24. Febr. 1851.63
26-(Marx) [26. Febr. 1851.] 66
27-(Marx) I.März 1851. 70
28-(Marx)8.März1851.71
29-(Marx)17.März1851.74
30 - (Marx) [22. März 1851.] 76
31-(Marx)31.Märzl851.77
32-(Marx)2.April1851.78
33-(Marx)15.Aprill851.81
34-(Marx)3.Mai1851.84
35-(Marx)5.Mai[1851].85
36-(Marx)16.Mai1851.90
37-(Marx)21.Mai1851.92
38-(Marx)28.MaM851.94
39-(Marx)16.Junil851.96
40-(Marx)13.Juli1851.99
41 - (Marx) [um den 17.Juli 1851.] 100
4 2 - (Marx) 31. Juli 1851.104
43-(Marx) 8. Aug. 1851.106
44-(Marx) 14. Aug. 1851.109
45 - (Marx) [um den 20. Aug. 1851.] 110
46 - (Marx) 25.Aug. 1851.112
47-(Marx) 31. Aug. 1851.114
48-(Marx)13.Sept. 1851.118
49 - (Marx) 23.Sept. 1851.121
50-(Marx) 13. Okt. 1851.124
51-(Marx) 19.0kt. 1851.126
52 - (Marx) 25.0kt. 1851.127
53 - (Marx) 24.Nov. 1851.129
54-(Marx) I.Dez. 1851.131
55 - (Marx) 9.Dez. 1851.133
56 - (Marx) 2O.Jan. 1852. 138
57 - (Marx) 24. Jan. 1852.140
58-(Marx) 4. Febr. 1852. 144
59-(Marx) 6.Febr. 1852. 145
60 - (Marx) 18.Febr. [1852]. 147
61 - (Marx) 23.Febr. [1852]. 149
62-(Marx) 27.Febr. 1852. 150
63 - (Marx) 3.März [1852]. 152
64 - (Marx) 3O.März 1852. 154
65 - (Marx) 5.APril 1852.156
66 - (Marx) RApril 1852. 157
67 - (Marx) 24.April 1852. 159
68 - (Marx) 30. April 1852. 163
69 - (Marx) 6. Mai 1852.166
70 - (Marx) 13.Mai 1852. 168
71 - (Marx) 22. Mai 1852. 172
72 - (Marx) 3. Juli 1852.175
73 - (Marx) 13. Juli 1852. 177
74 - (Marx) 20. Juli 1852. 179
601
75 - (Marx) 2.Aug. 1852. 181
76 - (Marx) 5.Aug. 1852. 182
77-(Marx) 6.Aug. 1852. 184
78 - (Marx) lO.Aug. 1852.186
79- (Marx) 19. Aug. 1852. 188
80 - (Marx) 27.Aug. 1852.190
81 - (Marx) 3O.Aug. 1852. 191
82-(Marx) 2. Sept. 1852. 192
83-(Marx) 8. Sept. 1852. 194
84-(Marx) 9.Sept. 1852.195
85 86 87 88 -
(Marx) 18. Sept. 1852. 197
(Marx) 23. Sept. 1852. 200
(Marx) 28. Sept. 1852. 202
(Marx) 12.Okt. [1852]. 206 '
89 - (Marx) 20. Okt. 1852. 209
90-(Marx) 25. Okt. 1852. 211
91 - (Marx) 26. Okt. [1852]. 212
92 - (Marx) 27.0kt. 1852. 214
93-(Marx) 28. Okt. 1852. 215
94 - (Marx) 2.Nov. 1852.219
95 - (Marx) 4.Nov. 1852.220
96-(Marx) 10. Nov. 1852.222
97-(Marx) 16. Nov. 1852.223
98 - (Marx) 19.Nov. 1852.224
99-(Marx) 3. Dez. 1852.227
100-(Marx) H.Dez. 1852. 228
101 - (Marx) 11.Jan. 1853.229
102-(Marx) 21. Jan. 1853. 230
103-(Marx) 29. Jan. 1853. 231
104 - (Marx) 23. Febr. 1853. 233
105 - (Marx) lO.März 1853. 235
106 - (Marx) 22.-23. März 1853.237
107-(Marx) 23.April 1853.239
108-(Marx) 26.April 1853. 240
109 - (Marx) 27.Apri] 1853. 242
110- (Marx) 28. April 1853. 244
1 1 1 - (Marx) 21. Mai 1853. 246
112- (Marx) 2. Juni 1853. 250
113-(Marx) H.Juni 1853. 253
114- (Marx) 29. Juni 1853. 254
115- (Marx) 8. Juli 1853. 255
116- (Marx) 18. Juli 1853. 257
117-(Marx)18.Aug. 1853.258
118- (Marx) 3. Sept. 1853.260
119- (Marx) 7.Sept. 1853.261
120 - (Marx) 17. Sept. 1853. 262
121 - (Marx) 28.Sept. 1853. 264
122 - (Marx) 3O.Sept. 1853. 266
123-(Marx) 8. Okt. 1853.267
124-(Marx) 12. Okt. 1853.268
602
125 - (Marx) 28.0kt. 1853.269
126-(Marx) 2.Nov. 1853. 270
127- (Marx) 6.Nov. [1853]. 271
128-(Marx) 21.Nov. 1853.272
129 - (Marx) 23.Nov. 1853.274
130-(Marx)2.Dez. 1853. 275
131 - (Marx) [um den 12.Dez. 1853.] 276
132- (Marx) H.Dez. 1853. 277
133-(Marx) 5.Jan. 1854.278
134-(Marx) 10. Jan. 1854.279
135 - (Marx) 18.Jan. 1854.280
136 - (Marx) 25.Jan. 1854.281
137 - (Marx) 9. Febr. 1854. 282
138 - (Marx) 15. Febr. 1854. 283
139-(Marx) 9.März 1854. 284
140 - (Marx) [um den 1 I.März 1854.] 285
141 - (Marx) 17.März 1854. 286
142 - (Marx) 29.März 1854. 288
143 - (Marx) 4. April 1854. 290
144 - (Marx) 19.April 1854.291
145 - (Marx) 22. April 1854.294
146- (Marx) 29. April 1854.296
147-(Marx) 3.Mai 1854. 298
148- (Marx) 6. Mai 1854.299
149-(Marx) 22.Mai 1854. 301
150-(Marx) 3.Juni 1854. 302
151-(Marx) B.Juni 1854. 304
152 - (Marx) 21. Juni 1854. 306
153 - (Marx) 27. Juni 1854. 307
154- (Marx) 7. Juli 1854. 309
155-(Marx) 22.Juli 1854.311
156- (Marx) 27. Juli 1854. 312
157-(Marx) 8. Aug. 1854.313
158 - (Marx) 26. Aug. 1854. 314
159 - (Marx) 2.Se P t. 1854.315
160 - (Marx) 13. Sept. 1854.316
161 - (Marx) 22.Sept. 1854.317
162 - (Marx) 29.Se P t. 1854.318
163 - (Marx) lO.Okt. 1854.319
164 - (Marx) 17.0kt. 1854.320
165 - (Marx) 25.0kt. 1854.321
166 - (Marx) 26. Okt. 1854. 322
167 - (Marx) lO.Nov. 1854. 323
168 - (Marx) 22.Nov. 1854.324
169-(Marx) 30.Nov. 1854. 325
T70 - (Marx) 2.Dez. 1854. 326
171-(Marx) 8.Dez. 1854. 327
172 - (Marx) 15.Dez. 1854. 328
173-(Marx) 12. Jan. 1855.329
174 - (Marx) 17.Jan. 1855.330
175-(Marx) 19. Jan. 1855. 331
176-(Marx) 24.Jan. [1855]. 332
177 - (Marx) 3O.Jan. 1855.333
178-(Marx) 3 I.Jan. 1855.334
179-(Marx) 2. Febr. 1855.335
180 - (Marx) 13. Febr. 1855. 336
181-(Marx) 3.März 1855.337
182 - (Marx) 8. März 1855. 338
183 - (Marx) 16. März 1855. 339
184 - (Marx) 27. März 1855. 340
185 - (Marx) 3O.März 1855.341
186 - (Marx) 6. April 1855. 342
187- (Marx) 12. April 1855. 343
188 - (Marx) 16.April [1855]. 344
189- (Marx) 16. Mai 1855. 345
190- (Marx) 18. Mai 1855. 346
191-(Marx) 15.Juni [1855]. 347
192-(Marx) 26.Juni 1855. 348
193 - (Marx) 29. Juni [1855]. 349
194- (Marx) 3. Juli 1855.350
195-(Marx) 17.Juli 1855. 351
196 - (Marx) 7.Aug. 1855.352
197 - (Marx) I.Sept. 1855.353
198-(Marx) 6.Sept. 1855.354
199- (Marx) 11.Sept. 1855.355
200-(Marx) 7.Dez. 1855.356
201 -(Marx) 11. Dez. 1855.357
202 - (Marx) 14.Dez. 1855.359
203 - (Marx) 18.Jan. 1856.360
204-(Marx) 12. Febr. 1856.362
205-(Marx) 13.Febr. 1856.363
206 - (Marx) 29. Febr. 1856.364
207 - (Marx) 5. März 1856. 365
208 - (Marx) [25. März 1856.] 367
2 0 9 - (Marx) 10. April 1856. 368
210- (Marx) 16. April [1856]. 370
211-(Marx) 26.April 1856. 371
212- (Marx) 7. Mai 1856. 372
213-(Marx) 8.Mai 1856. 373
214 - (Marx) 23.Mai 1856.374
215-(Marx) 29.Mai 1856. 377
216- (Marx) 5.Juni 1856. 378
217- (Marx) 6. Juni 1856. 379
218-(Marx) 28.Juli 1856. 380
219 - (Marx) l.Aug. 1856.381
220-(Marx) 22. Sept. 1856.383
221-(Marx) 26. Sept. 1856.384
222-(Marx) 16. Okt. 1856.386
223 - (Marx) 30. Okt. 1856. 387
224 - (Marx) 30.Okt. 1856 [2.Brief]. 388
225-(Marx) 2.Dez. 1856.390
226 - (Marx) 22. Dez. [185]6. 391
227-(Marx) 10. Jan. 1857.392
228-(Marx) 14. Jan. 1857.393
229 - (Marx) 2O.Jan. 1857.394
230 - (Marx) 23. Jan. 1857. 396
231 - (Marx) 6. Febr. 1857.397
232 - (Marx) 16. Febr. 1857. 398
233 - (Marx) 24.Febr. [1857]. 399
234 - (Marx) 18.März [1857]. 401
235 - (Marx) 24. März 1857. 403
236 - (Marx) 31 .März 1857. 404
237 - (Marx) 9. April 1857. 407
238 - (Marx) 21. April 1857.408
239 - (Marx) 23.April 1857. 410
2 4 0 - (Marx) 8. Mai 1857. 411
241 - (Marx) 22.Mai 1857.414
242-(Marx) 23.Mai 1857. 415
243-(Marx) 15.Juni 1857. 418
244 - (Marx) 29.Juni [1857]. 419
245 - (Marx) 3. Juli [1857]. 420
246 - (Marx) 3.Juli [1857] [2.Brief].'421
2 4 7 - (Marx) 6. Juli 1857. 422
248 - (Marx) 8. Juli 1857. 423
2 4 9 - (Marx) 11. Juli 1857. 425
250 - (Marx) 14. Juli 1857.426
251-(Marx) I6.JuU [1857]. 427
252 - (Marx) 24. Juli 1857. 428
253 - (Marx) 9.Aug. 1857. 430
254 - (Marx) 15.Aug. 1857. 431
255-(Marx) 26. Aug. 1857.434
256 - (Marx) 15.Sept. (1857]. 438
257 - (Marx) 17.Sept. [1857]. 439
258 - (Marx) 21.Sept. 1857.441
259 - (Marx) 23.Sept. [1857]. 444
260 - (Marx) 25.Se P t. 1857. 446
261-(Marx) 20. Okt. 1857.449
262- (Marx) 31.Okt. [1857]. 451
263 - (Marx) 13. Nov. 1857.452
264 - (Marx) 24.Nov. 1857.456
265 - (Marx) 8. Dez. 1857. 458
266 - (Marx) 18. Dez. 1857. 462
267 - £Marx) 22. Dez. 1857. 463
268 - (Marx) 25.Dez. 1857. 464
269 - (Marx) 3O.Dez. [1857]. 465
270-(Marx) I.Jan. 1858.467
271 - (Marx) 5.Jan. [1858]. 468
272-(Marx) 7.Jan. 1858.471
273-(Marx) 11. Jan. [1858]. 472
274 - (Marx) [um den 16. Jan. 1858.] 475
603
275 - (Marx) 23.Jan. 1858. 476
276 - (Marx) 28.Jan. [1858]. 479
277 - (Marx) 29. Jan. 1858. 480
278 - (Marx) 1 .Febr. 1858. 482
279 - (Marx) 10. Febr. [1858]. 484
280 - (Marx) 14. Febr. 1858. 486
281-(Marx) 22. Febr. 1858.488
282- (Marx) 2. März 1858. 491
2 8 3 - (Marx) 5.März 1858.493
284 - (Marx) 15. März [1858]. 495
285 - (Marx) 19.März [1858]. 498
286 - (Marx) 29. März 1858. 500
2 8 7 - (Marx) 2. April 1858.501
288 - (Marx) 29.April 1858. 504
289-(Marx) I.Mai [1858]. 506
290 - (Marx) 31 .Mai 1858. 507
291 - (Marx) 7. Juni 1858. 508
292-(Marx) 2.Juli 1858. 510
293-(Marx) 15.Juli 1858. 512
294 - (Marx) 20. Juli 1858.514
295 - (Marx) 25.Juli [1858]. 515
296 - (Marx) 8.Aug. 1858.516
297-(Marx) 13.Aug. 1858.518
298 - (Marx) 18. Aug. 1858. 519
299 - (Marx) 21.Sept. 1858.520
300 - (Marx) 8. Okt. 1858. 522
301 - (Marx) [22. Okt. 1858.] 524
302 - (Marx) 2. Nov. 1858. 525
303 - (Marx) 10. Nov. 1858. 526
304 - (Marx) 24. Nov. 1858. 527
305 - (Marx) 29. Nov. 1858. 528
306 - (Marx) 11 .Dez. 1858. 529
307 - (Marx) 16. Dez. 1858. 530
308 - (Marx) 17. Dez. [1858]. 531
3 0 9 - (Marx) 22.Dez. 1858.532
310 - (Marx) 28.Dez. 1858.533
311 - (Marx) 3O.Dez. 1858.534
312 - (Marx) Ö.Jan. 1859.535
313-(Marx) 8.Jan. 1859.536
314 - (Marx) [zwischen dem 13. und 15. Jan.
1859.] 537
315-(Marx) 21Jan. [1859]. 538
316 - (Marx) [26.Jan. 1859.] 539
317 - (Marx) 28.Jan. 1859.541
318 - (Marx) 2. Febr. 1859. 542
319 - (Marx) 8.Febr. 1859.543
320-(Marx) 9. Febr. 1859.544
321 - (Marx) b.Febr. 1859.547
322 - (Marx) [21. Febr. 1859.] 548
323 - (Marx) 22. Febr. 1859. 549
604
324 - (Marx) 25. Febr. 1859. 550
325 - (Marx) 25.Febr. 1859 [2.Brief]. 551
326-(Marx) 3.März 1859. 552
327-(Marx) lO.März 1859. 554
3 2 8 - (Marx) 16. März 1859. 555
329 - (Marx) [22. März 1859.] 556
330 - (Marx) 25. März [1859]. 557
331 -(Marx) I.April 1859.558
332 - (Marx) 9. April 1859.559
333 - (Marx) 12.April 1859. 561
334 - (Marx) 16. April [1859]. 562
335 - (Marx) 19.APril [1859]. 563
336 - (Marx) 22. April 1859. 564
337 - (Marx) 6. Mai 1859. 565
338 - (Marx) 16. Mai 1859.566
339 - (Marx) 18. Mai 1859. 567
340 - (Marx) 24. Mai 1859. 569
341 - (Marx) 25.Mai 1859. 570
342 - (Marx) 27. Mai [1859]. 571
343 - (Marx) 28.Mai [1859]. 572
344-(Marx) I.Juni 1859. 573
345-(Marx) 7.Juni 1859.574
346 - (Marx) 10. Juni 1859.'575
3 4 7 - (Marx) 14. Juli 1859. 576
3 4 8 - (Marx) 18. Juli 1859. 578
349-(Marx) 19.Juli 1859. 580
3 5 0 - (Marx) 22. Juli 1859. 582
351 - (Marx) 1. Aug. 1859.584
352 - (Marx) 8.Aug. 1859.586
353 - (Marx) 13.Aug. 1859.588
354 - (Marx) 26.Aug. [1859.] 589
355 - (Marx) [5. Sept. 1859.] 590
356 - (Marx) 21. Sept. 1859. 592
357 - (Marx) 23. Sept. [1859]. 594
358 - (Marx) [27. Sept. 1859]. 596
359 - (Marx) 28. Sept. [1859]. 597
360 - (Marx) 5. Okt. [1859]. 599
361-(Marx) 10. Okt. 1859.600;
362 - (Marx) 26. Okt. 1859. 601
363 - (Marx) 3.Nov. 1859.603
364-(Marx) 7. Nov. 1859.605
365 - (Marx) 16.Nov. 1859.606
366 - (Marx) [17.Nov. 1859.] 607
367 - (Marx) 19.Nov. 1859.609
368 - (Marx) 26. Nov. 1859. 610
369 - (Marx) 10. Dez. 1859. 612
370 - (Marx) 13. Dez. 1859. 614
371 - (Marx) 2O.Dez. 1859.616
372 - (Marx) [nach dem 1 I.Jan. 1860.] 617
373 - (Marx) 25.Jan. 1860.618
374 - (Marx) 28. Jan. [1860]. 620
375-(Marx) 31.Jan. 1860.622
376 - (Marx) 3.Febr. 1860.625
377 - (Marx) 4. Febr. 1860. 627
378 - (Marx) 7. Febr. 1860. 629
379 - (Marx) 9. Febr. 1860. 630
380 - (Marx) 13. Febr. 1860. 633
381-(Marx) 14. Febr. 1860.634
382-(Marx) 15. Febr. 1860.635
383 - (Marx) 9. April 1860. 637
3 8 4 - (Marx) 12. April 1860. 638
385 - (Marx) 16. April 1860. 639
386 - (Marx) 17. April 1860. 640
387-(Marx) 24.April 1860. 641
3 8 8 - (Marx) 7. Mai 1860. 642
3 8 9 - (Marx) 8. Mai 1860. 644
390 - (Marx) 28. Mai 1860. 647
3 9 1 - (Marx) 2. Juni 1860. 649
392-(Marx) 14.Juni 1860. 650
3 9 3 - (Marx) 16. Juni 1860. 651
394 - (Marx) 25. Juni 1860. 654
395-(Marx) [26.Juni 1860]. 655
396-(Marx) 28.Juni 1860. 658
3 9 7 - (Marx) 9-Juli [1860]. 660
3 9 8 - (Marx) 17. Juli [1860]. 661
3 9 9 - (Marx) 21. Juli 1860. 662
4 0 0 - (Marx) 25.Juli 1860. 664
4 0 1 - (Marx) 29. Juli 1860. 665
402 - (Marx) 4.Aug. [1860]. 667
403-(Marx) 27. Aug. 1860.668
404 - (Marx) 29.Aug. 1860.669
405-(Marx) I.Sept. 1860. 670
406 - (Marx) [Anfang Sept. 1860.] 671
407-(Marx) 13. Sept. 1860.672
408 - (Marx) 15.Sept. 1860.673
409 - (Marx) 2O.Sept. [1860]. 675
410 - (Marx) 25.Sept. 1860.676
411-(Marx) 2.Okt. 1860.678
412-(Marx) 11.Okt. 1860.680
413-(Marx) 25. Okt. 1860.681
414 - (Marx) 5.Nov. 1860.682
415-(Marx 13. Nov. 1860.683
416 - (Marx) 14.Nov. 1860.684
417-(Marx) 21.Nov. 1860. 685
418 - (Marx) 23.Nov. 1860.686
419 - (Marx) 26.Nov. [1860]. 687
420 - (Marx) 28. Nov. 1860. 688
421-(Marx) 5. Dez. [1860]. 691
422 - (Marx) 6. Dez. 1860. 692
423 -(Marx) 12. Dez. [1860]. 693
424 - (Marx) 18. Dez. 1860. 695
425 - (Marx) 19. Dez. 1860. 697
426 - (Marx) 23. Dez. 1860. 698
427 - (Marx) 26. Dez. 1860. 699
428 - (Marx) 27. Dez. 1860. 700
429-(Marx) 3. Jan. 1861.701
430-(Marx) 8. Jan. 1861.703
431 - (Marx) 10. Jan. 1861.704
432-(Marx) 18.Jan. [1861]. 705
433-(Marx) 22.Jan. [1861]. 706
434-(Marx) 29. Jan. 1861.707
435-(Marx) 31.Jan. 1861.708
436 - (Marx) 2.Febr. 1861.710
437-(Marx) 14.Febr. 1861.713
438 - (Marx) 27.Febr. 1861.714
4 3 9 - (Marx) 7.Mai 1861. 715
440-(Marx) lO.Mai 1861. 716
441 - (Marx) 16-Mai 1861. 717
442-(Marx) lO.Juni 1861. 718
4 4 3 - (Marx) 19. Juni 1861. 720
444-(Marx) I.Juli 1861. 721
4 4 5 - (Marx) 5. Juli 1861. 723
446-(Marx) 12.Juli 1861. 724
4 4 7 - (Marx) 20. Juli 1861. 725
448-(Marx) 3.Aug. 1861.726
449 - (Marx) 28.Sept. 1861.727
450 - (Marx) 30. Okt. 1861. 728
451-(Marx) 6. Nov. 1861.729
452-(Marx) 18.Nov. [1861]. 730
453 - (Marx) 20.Nov. [1861]. 731
454 - (Marx) 5.Dez. [1861]. 734
455 - (Marx) 9.Dez. 1861.735
456-(Marx) 13. Dez. 1861.736
457-(Marx) 19. Dez. 1861.737
458 - (Marx) 27.Dez. 1861.738
459 - (Marx) 25.Febr. 1862. 739
460 - (Marx) 3. März 1862. 741
4 6 1 - (Marx) 6.März 1862. 743
462-(Marx) 15.März 1862. 745
463 - (Marx) 28.April 1862. 746
4 6 4 - (Marx) 6. Mai [1862]. 748
465-(Marx) 19.Mai 1862. 751
4 6 6 - (Marx) 27. Mai 1862. 753
467 - (Marx) [um den 6. Juni 1862.] 756
468 - (Marx) 18. Juni 1862. 757
469 - (Marx) 5.Juli [1862]. 759
470 - (Marx) 1 I.Juli [1862]. 760
471 - (Marx) 21. Juli [1862]. 761
4 7 2 - (Marx) 30. Juli [1862]. 763
473 - (Marx) 2.Aug. 1862. 766
605
474 - (Marx) 7. Aug. [1862]. 767
475 - (Marx) 9.Aug. 1862. 769
476 - (Marx) 14. Aug. 1862.772
477 - (Marx) 2O.Aug. [1862]. 773
478 - (Marx) lO.Sept. [1862]. 777
479-(Marx) 29. Okt. 1862.779
480 - (Marx) 4. Nov. 1862. 780
481 - (Marx) 9.Nov. [1862]. 782
482 - (Marx) [I4.Nov. 1862]. 783
483 - (Marx) 17.Nov. [1862]. 785
484 - (Marx) 20. Nov. 1862. 786
485-(Marx) 24.Dez. 1862.787
486-(Marx) 2. Jan. 1863.790
487 - (Marx) 8.Jan. 1863.792
488-(Marx) 24. Jan. 1863.794
489-(Marx) 28. Jan. 1863.796
490-(Marx) 13. Febr. 1863.797
491 - (Marx) 17. Febr. [1863]. 798
492-(Marx) 20. Febr. 1863.801
493-(Marx) 21. Febr. 1863.803
494 - (Marx) 24. März 1863. 804
495 - (Marx) 9.April 1863. 806
496 - (Marx) 18. April 1863. 807
4 9 7 - (Marx) 29.Mai 1863. 810
4 9 8 - (Marx) 10. Juni 1863. 811
4 9 9 - (Marx) 12. Juni 1863. 813
5 0 0 - (Marx) 22. Juni 1863. 814
501-(Marx) Ö.Juli 1863. 816
502 - (Marx) 15.Aug. 1863.817
503 - (Marx) 12.Sept. 1863.818
5 0 4 - (Marx) 2. Dez. 1863. 820
505-(Marx) 4. Dez. 1863.822
506 - (Marx) 22. Dez. 1863. 823
507 - (Marx) 27,Dez. 1863. 824
508 - (Marx) 20. Jan. 1864. 826
509 - (Marx) 25. Febr. 1864.827
510 - (Marx) [11 .März] 1864.828
511 - (Marx) 19. April 1864. 829
512 - (Marx) 23. Mai 1864. 834
513-(Marx) 26.Mai 1864.835
514-(Marx) 3.Juni 1864. 837
515-(Marx) 7.Juni 1864. 839
5 1 6 - (Marx) 16. Juni 1864. 841
517-(Marx) I.Juli 1864. 842
518-(Marx)4.Julil864.843
519 - (Marx) 25.Juli 1864.845
520 - (Marx) 31. Aug. 1864. 846
521 - (Marx) 2.Sept. 1864. 848
522-(Marx) 7.Sept. 1864.850
523 - (Marx) 2.Nov. 1864. 851
606
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
446
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
- (Marx) 4.Nov. 1864.853
- (Marx) H.Nov. 1864.856
- (Marx) 18.NOT. [1864]. 858
- (Marx) [24.Nov. 1864.]860
- (Marx) 25.Nov. [1864]. 861
- (Marx) 2. Dez. 1864. 862
-(Marx) 8. Dez. 1864.863
-(Marx) 10. Dez. 1864.864
-(Marx) 22.Dez. 1864. 865
- (Marx) 25Jan. 1865.866
-(Marx) 30. Jan. 1865.868
- (Marx) I.Febr. 1865. 869
-(Marx) 3. Febr. 1865.870
- (Marx) [Ö.Febr. 1865.] 872
- (Marx) 6.Febr. [1865]. 873
- (Marx) 10. Febr. 1865. 876
- (Marx) 1 I.Febr. [1865]. 877
- (Marx) B.Febr. 1865. 879
- (Marx) [16.Febr. 1865.] 880
- (Marx) 18.Febr. 1865.881
• (Marx) [vor dem 22. Febr. 1865.] 884
- (Marx) 25.Febr. 1865. 886
- (Marx) 4. März 1865.889
- (Marx) 7.März 1865. 891
- (Marx) lO.März [1865]. 892
-(Marx) B.März 1865. 894
- (Marx) 18.März 1865.896
- (Marx) 11.April [1865]. 897
- (Marx) 22. April 1865. 900
-(Marx) I.Mai 1865. 901
- (Marx) 9.Mai 1865. 903
- (Marx) 13.Mai 1865. 905
- (Marx) 2O.Mai 1865. 906
- (Marx) 24. Juni 1865. 907
• (Marx) 31. Juli 1865. 910
- (Marx) 5.Aug. 1865.911
- (Marx) [9. Aug. 1865.] 913
- (Marx) 19.Aug. 1865. 915
- (Marx) 22.Aug. 1865.917
- (Marx) 19.0kt. 1865.919
- (Marx) 8.Nov. 1865. 920
• (Marx) 15.Nov. 1865. 922
• (Marx) 20.Nov. 1865. 924
• (Marx) [2. Dez. 1865.] 926
• (Marx) 26.Dez. 1865. 927
• (Marx) [Ende 1865 - Anfang 1866.]
928
570 • (Marx) 5. Jan. 1866. 930
571 • (Marx) 15. Jan. 1866. 931
572 • (Marx) lO.Febr. 1866.933
573 - (Marx) 13. Febr. 1866. 935
574 - (Marx) 14. Febr. 1866. 936
575 - (Marx) 20. Febr. 1866. 938
576 - (Marx) 2. März 1866. 940
577 - (Marx) 6. März 1866. 942
578 - (Marx) 10. März 1866. 944
579-(Marx) 15.März 1866. 945
580 - (Marx) [I6.Msrz 1866.] 946
581 - (Marx) 24. März 1866. 947
582 - (Marx) 2. April 1866. 949
583 - (Marx) 6. April 1866. 952
584 - (Marx) 23.April 1866. 955
585- (Marx) 10. Mai 1866. 958
586 - (Marx) 17.Mai 1866. 960
587 - (Marx) 7. Juni 1866. 962
588- (Marx) 9. Juni 1866.963
589 - (Marx) 20. Juni 1866. 965
590 - (Marx) 7. Juli 1866. 967
5 9 1 - (Marx) 21. Juli 1866. 970
592 - (Marx) 27. Juli 1866. 972
593 - (Marx) 7. Aug. 1866. 974
594 - (Marx) 13.Aug. 1866. 976
595 - (Marx) 23.Aug. 1866.977
596 - (Marx) 26.Sept. 1866. 978
597-(Marx)1.Okt. 1866.979
598-(Marx) 3.0kt. 1866. 981
599 - (Marx) 8.Nov. 1866.983
600 - (Marx) lO.Nov. 1866.984
601-(Marx) 8.Dez. 1866. 986
602-(Marx) 17.Dez. 1866. 988
603-(Marx) 31.Dez. 1866.990
604-(Marx) 19. Jan. 1867. 991
605 - (Marx) 21. Febr. 1867. 993
606 - (Marx) 25.Febr. 1867. 994
607- (Marx) 2. April 1867. 996
608- (Marx) 13. April 1867. 998
609 - (Marx) 24.April 1867. 999
610 - (Marx) 7. Mai 1867.1001
611 - (Marx) [um den 22. Mai 1867.] 1002
612 - (Marx) 3.Juni 1867. 1003
613 - (Marx) 22. Juni 1867. 1005
614- (Marx) 27. Juni 1867. 1008
615 - (Marx) 27.Juni 1867 [2.Brief]. 1009
616 - (Marx) 2O.Juli 1867. 1010
617 - (Marx) lO.Aug. 1867. 1011
618-(Marx) KAug. 1867.1013
619 - (Marx) 16.Aug. 1867.1015
620 - (Marx) 24.Aug. 1867. 1017
621 - (Marx) 31. Aug. 1867. 1020
622 - (Marx) 4. Sept. 1867. 1023
623 - (Marx) 7. Sept. 1867. 1024
624-(Marx) 11. Sept. 1867. 1026
625-(Marx) 12. Sept. 1867. 1028
626-(Marx) 12. Sept. 1867. 1029
627 - (Marx) 13.Sept. 1867. 1031
628 - (Marx) 4. Okt. 1867. 1032
629-(Marx) 9.Okt. 1867.1034
630- (Marx) 10. Okt. 1867. 1035
631 - (Marx) 14. Okt. 1867. 1038
632 - (Marx) 19. Okt. 1867. 1041
633 - (Marx) 2.Nov. 1867. 1044
634-(Marx) 7.Nov. 1867.1046
635-(Marx) 9. Nov. 1867. 1048
636-(Marx) H . N O T . 1867. 1050
637 - (Marx) 27. Nov. 1867. 1053
638 - (Marx) 28. Nov. 1867. 1054
639 - (Marx) 29.Nov. 1867.1056
640 - (Marx) [29. Nov. 1867.] 1057
641 - (Marx) 30. Nov. 1867. 1059
642 - (Marx) 7. Dez. 1867.1062
643 - (Marx) 7.Dez. 1867 [2.Brief]. 1063
644- (Marx) H.Dez. 1867. 1065
645-(Marx) 17.Dez. 1867. 1067
646-(Marx) 3. Jan. 1868. 1069
647-(Marx) 8. Jan. 1868. 1072.
648 - (Marx) 8Jan. 1868 [2.Brief]. 1073
649-(Marx) 11.Jan. 1868. 1074
650 - (Marx) 25. Jan. 1868. 1078
651-(Marx) 1. Febr. 1868. 1079
652-(Marx) 4. Febr. 1868. 1081
653 - (Marx) 15.Febr. 1868.1083
654 - (Marx) 2O.Febr. 1868. 1084
655 - (Marx) 4. März 1868.1087
656 - (Marx) 6. März 1868. 1088
657-(Marx) H.März 1868. 1091
658 - (Marx) 16. März 1868. 1092
659- (Marx) 18. März 1868. 1094
660 - (Marx) 23.März 1868. 1096
661 - (Marx) 25.März 1868. 1097
662-(Marx) 11. April 1868.1100
663 - (Marx) 18.Aprill868. 1102
664-(Marx) 21.April 1868.1104
665 - (Marx) 22.April 1868.1105
666 - (Marx) 3O.April 1868. 1107
667 - (Marx) 4. Mai 1868. 1108
668 - (Marx) 7.Mai 1868.1110
669 - (Marx) 16. Mai 1868.1113
670 - (Matx) 23. Mai 1868. 1115
671 - (Marx) 27. Mai 1868. 1117
672 - (Marx) 20. Juni 1868. 1118
607
673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 -
(Marx) 23. Juni 1868.1120
(Marx) 24. Juni [1868]. 1122
(Marx) 26. Juni 1868. 1124
(Marx) 27. Juni 1868. 1126
(Marx) 29.Juni 1868. 1128
(Marx) 2. Juli [1868]. 1129
(Marx) 4.JuU 1868.1131
(Marx) 7.Juli 1868. 1132
(Marx) 11 .Juli 1868. 1134
(Marx) 23. Juü 1868. 1137
(Marx) 29. Juli 1868.1139
(Marx) 4. Aug. 1868.1140
(Marx) 10. Aug. 1868. 1142
(Marx) 13. Aug. 1868.1144
(Marx) 21 .Aug. 1868. 1146
(Marx) 26. Aug. 1868.1148
(Marx) 29. Aug. 1868. 1150
(Marx) 9. Sept. 1868.1152
691 -(Marx) 12.Sept. 1868. 1153
692 - (Marx) 16. Sept. 1868.1155
693 - (Marx) 19. Sept. 1868. 1157
694 - (Marx) 23. Sept. 1868.1159
695 - (Marx) 25.Sept. 1868. 1161
696 697 698 699 -
(Marx)
(Marx)
(Marx)
(Marx)
25.Sept. 1868 [2.Brief]. 1162
26. Sept. 1868.1164
29. Sept. 1868.1165
4. Okt. 1868.1168
700 - (Marx) 10. Okt. 1868.1171
701-(Marx) 15. Okt. 1868. 1174
702 - (Marx) 24. Okt. 1868. 1176
703 - (Marx) 4. Nov. 1868.1178
704 - (Marx) 7.Nov. 1868. 1181
705 - (Marx) 8. Nov. [1868]. 1182
706 - (Marx) 14. Nov. 1868. 1185
707 - (Marx) 14.Nov. 1868 [2.Brief]. 1186
708 - (Marx) 18. Nov. 1868. 1187
709 - (Marx) 23.Nov. 1868.1190
710 - (Marx) 30. Nov. 1868.1194
711-(Marx) 5.Dez. 1868. 1195
712-(Marx) 6.Dez. 1868. 1196
713-(Marx) 9.Dez. 1868. 1198
714 - (Marx) lO.Dez. 1868. 1199
715 - (Marx) 12.Dez. 1868. 120]
716-(Marx) H.Dez. 1868.1203
717 - (Marx) 15.Dez. 1868. 1204
718 - (Marx) 19. Dez. 1868.1206
719 - (Marx) 23.Dez. 1868. 1207
720-(Marx) I.Jan. 1869. 1208
721 - (Marx) 13. Jan. 1869. 1210
722 - (Marx) 23.Jan. 1869. 1212
608
723 - (Marx) 28.Jan. 1869. 1215
724 - (Marx) 29.Jan. 1869. 1217
725 - (Marx) 13. Febr. 1869. 1218
726 - (Marx) 15.Febr. 1869. 1219
727 - (Marx) 24. Febr. 1869. 1222
728 - (Marx) l.März 1869. 1224
729 - (Marx) 2. März 1869.1225
730 - (Marx) 3. März 1869. 1226
731 - (Marx) 5. März 1869. 1229
732 - (Marx) 14. März 1869. 1231
733 - (Marx) 20. März 1869. 1234
734 - (Marx) 29. März 1869. 1237
735 - (Marx) 5. April 1869. 1240
736 - (Marx) 7. April 1869. 1242
737 - (Marx) 8. April 1869. 1244
738 - (Marx) 15.April 1869.1246
739 - (Marx) [16-April 1869.] 1248
740 - (Marx) 24. April 1869.1250
741 - (Marx) 26. April 1869. 1252
742-(Marx) I.Mai 1869.1253
743 - (Marx) 8. Mai 1869.1256
744-(Marx) H.Mai 1869. 1258
745 - (Marx) 21. Mai 1769. 1260
746 - (Marx) 16. Juni 18[69]. 1262
747 - (Marx) 26. Juni 1869. 1264
748 - (Marx) 3. Juli 1869. 1267
749 - (Marx) H.Juli 1869.1269
750 - (Marx) 17. Juli 1869. 1270
751 - (Marx) 22. Juli 1869. 1273
752 - (Marx) 24. Juli 1869. 1274
753 - (Marx) 27. Juli 1869. 1276
754 - (Marx) 29. Juli 1869.1277
755 - (Marx) 2.Aug. 1869. 1279
756 - (Marx) 4.Aug. 1869.1281
757 - (Marx) 10. Aug. 1869. 1282
758 - (Marx) 17.Aug. 1869. 1286
759 - (Marx) 18. Aug. 1869.1287
760-(Marx) 25.Sept. 1869. 1289
761 - (Marx) 30. Sept. 1869. 1291
762 - (Marx) 23. Okt. 1869. 1293
763-(Marx) 30. Okt. 1869. 1295
764-(Marx) 6.Nov. 1869. 1297
765-(Marx) 12.Nov. 1869. 1299
766 - (Marx) 18.Nov. 1869.1301
767 - (Marx) 26. Nov. 1869. 1303
768 - (Marx) 4. Dez. 1869. 1305
769 - (Marx) 10. Dez. 1869. 1307
770 - (Marx) 12. Dez. 1869. 1308
771-(Marx) 17.Dez. 1869. 1311
772-(Marx) 22.Jan. 1870. 1314
773 - (Marx) 27. Jan. 1870. 1316
774- (Marx) 10. Febr. 1870. 1319
775 - (Marx) 12. Febr. 1870. 1321
776 - (Marx) 19. Febr. 1870. 1323
777 - (Marx) 21. Febr. 1870. 1324
778 - (Marx) 5. März 1870. 1326
779 - (Marx) 9.März 1870.1328
780 - (Marx) 10. März 1870. 1329
781 - (Marx) 19. März 1870. 1331
782 - (Marx) 24. März 1870.1333
783 - (Marx) 26. März 1870. 1334
7 8 4 - (Marx) H.April 1870. 1338
785 - (Marx) 19.Apri11870. 1341
786 - (Marx) 28. April 1870.1343
787 - (Marx) 29. April 1870. 1345
788 - (Marx) 7. Mai 1870.1347
789 - (Marx) 10. Mai 1870. 1349
790 - (Marx) 11.Mai 1870.1351
791 - (Marx) 16.Mai 1870. 1353
7 9 2 - (Marx) 18. Mai 1870. 1355
793 - (Marx) 5.JuIi 1870. 1357
794 - (Marx) 8. Juli 1870. 1360
795 - (Marx) 2O.Juli 1870. 1361
796 - (Marx) 28. Juli 1870. 1363
797 - (Marx) 29. Juli 1870. 1364
798 - (Marx) I.Aug. 1870. 1366
799 - (Marx) 3. Aug. 1870.1368
800 - (Marx) 4. Aug. [1870]. 1369
801 - (Marx) 8. Aug. 1870. 1371
8 0 2 - (Marx) 12. Aug. 1870. 1373
803-(Marx) 15.Aug. 1870.1374
804 - (Marx) 17.Aug. 1870.1376
805 - (Marx) 22.Aug. 1870.1378
806 - (Marx) 3O.Aug. 1870. 1379
807 - (Marx) 2. Sept. 1870. 1380
808 - (Marx) 6. Sept. 1870.1382
809 - (Marx) 10. Sept. 1870. 1384
810 - (Marx) R S e p t . 1870. 1387
811 - (Marx) 16.Sept. 1870. 1388
8 1 2 - (Marx) 19.Aug. 1871.1390
813 - (Marx) 21. Aug. 1871. 1391
814 - (Marx) 24. Aug. 1871. 1393
815 - (Marx) 8.Sept. 1871. 1394
816 - (Marx) 23.Mai [1873]. 1395
817 - (Marx) 25.Mai 1873.1397
818 - (Marx) 31. Mai 1873.1400
819-(Marx) 29.Aug. 1873.1401
820 - (Marx) 30. Aug. 1873. 1403
821 - (Marx) 9.Se P t. 1873.1405
822 - (Marx) 30. Nov. 1873. 1407
39 Marx/Engels-Verzeichnis II
823 - (Marx) 7. Dez. 1873. 1409
824-(Marx) 11. Dez. 1873. 1411
825-(Marx) 15.Juli 1874. 1412
826 - (Marx) 4. Aug. 1874. 1414
827 - (Marx) 14. Aug. 1874. 1416
828 - (Marx) l.Sept. 1874. 1417
829-(Marx) 18.SePt. 1874.1419
830 - (Marx) [Febr./März 1875.] 1421
831 - (Marx) 21.Aug. 1875. 1422
832 - (Marx) 8.Sept. 1875. 1423
833 - (Marx) 25. Mai 1876. 1425
834 - (Marx) 26. Juli 1876. 1428
835-(Marx) 19. Aug. 1876.1429
836 - (Marx) 11. Dez. 1876. 1431
837 - (Marx) 3. März 1877. 1434
838 - (Marx) 5.März 1877.1435
839 - (Marx) 7. März 1877.1437
840 - (Marx) 3I.Mai 1877.1439
841 - (Marx) 18.Juli 1877. 1441
842 - (Marx) 23. Juli 1877.1443
843 - (Marx) 25. Juli 1877. 1445
844 - (Marx) I.Aug. 1877. 1447
845 - (Marx) 8. Aug. 1877.1448
846 - (Marx) 17. Aug. 1877. 1449
847 - (Marx) 17.Sept. 1878. 1452
848 - (Marx) 18.Sept. 1878. 1454
849 - (Marx) 24.Sept. 1878. 1457
850 - (Marx) 14.Aug. 1879. 1458
851-(Marx) 25.Aug. 1879. 1461
852 - (Marx) 27.Aug. 1879. 1463
853 - (Marx) 28. Aug. 1879.1464
854 - (Marx) 3.Se P t. 1879.1465
855 - (Marx) 9. Sept. 1879. 1466
856 - (Marx) 10. Sept. 1879.1468
857-(Marx) 1 l.Sept. 1879. 1470
858 - (Marx) 12.Sept. 1879.1471
8 5 9 - (Marx) 27. Juli 1881.1475
8 6 0 - (Marx) 3. Aug. 1881. 1477
861-(Marx) 9.Aug. 1881. 1479
862-(Marx) 16. Aug. 1881.1481
863-(Marx) 18.Aug. 1881.1484
864 - (Marx) 19.Aug. [1881]. 1485
865 - (Marx) 5.Jan. 1882.1486
866 - (Marx) 12.Jan. 1882. 1488
867 - (Marx) 15. Jan. 1882. 1490
868 - (Marx) 17.Febr. 1882. 1491
869 - (Marx) 21. Febr. 1882. 1492
870 - (Marx) I.März 1882. 1493
871 - (Marx) 3. März 1882.1494
872 - (Marx) 23. März [1882]. 1495
609
873 - (Marx) 28.-3I.März 1882.1496
874 - (Marx) 4. April 1882. 1497
875 - (Marx) 8.April 1882. 1498
876 - (Marx) 18. April 1882.1499
877 - (Marx) 28.April 1882. 1500
878-(Marx) 8. Mai 1882. 1501
879 - (Marx) 20. Mai 1882. 1502
880 - (Marx) 30. Mai 1882. 1503
881 - (Marx) 5.Juni 1882. 1504
882 - (Marx) 9. Juni 1882. 1505
883 - (Marx) 15. Juni 1882. 1506
884 - (Marx) 22. Juni 1882.1507 .
885 - (Marx) 24. Juni 1882.1508
886 - (Marx) 4.Juli 1882. 1509
887-(Marx) 3. Aug. 1882. 1510
888-(Marx) 10. Aug. 1882. 1511
889 - (Marx) 21. Aug. 1882. 1513
890 - (Marx) 24.Aug. 1882.1514
891 -(Marx) 4.Sept. 1882. 1517
892 - (Marx) 16. Sept. 1882. 1519
893 - (Marx) 28. Sept. 1882. 1521
894 - (Marx) 30. Sept. 1882.1522
895 - (Marx) 8.Nov. 1882.1526
896-(Marx) 11. Nov. 1882. 1528
897 - (Marx) 20.Nov. 1882. 1529
898-(Marx) 22. Nov. 1882. 1531
899 - (Marx) 27.Nov. 1882.1534
900-(Marx) 4. Dez. 1882. 1536
901 - (Marx) [8.Dez. 1882]. 1537
902 - (Marx) 18. Dez. 1882. 1542
903-(Marx) 10.Jan. 1883. 1546
Engels, Hennann
(1822-1905) Fabrikant; bis zum Tode des
Vaters (1860) in den väterlichen Firmen tätig;
seit 1860/1861 Geschäftsführer der Mutter
(bis 1873), danach Leitung und Hauptteilhaberschaft an den Firmen „Friedr. Engels &
Co., Barmen" und „Ermen & Engels, Engelskirchen" ; Bruder von Engels.
1 -(Engels) 11. Febr. 1839. 1576
2 - (Engels) 24. Mai 1864. 2005
3 - (Engels) 2. Nov. 1864. 2013
4 - (Engels) 22. März 1866. 2066
5 - (Engels) 6. April 1866. 2067
6 - (Engels) 28.Nov. 1867. 2106
7 - (Engels) 18.Dez. 1868.2150
8 - (Engels) 13. Mai 1869. 2162
9-(Engels) 15.Juli 1869. 2171
10 - (Engels) 18. Dez. 1876. 2644
610
11-(Engels)
12-(Engels)
13 - (Engels)
14 - (Engels)
15 - (Engels)
16 - (Engels)
17-(Engels)
18 - (Engels)
9.Jan. 1877.2648
5.0kt. 1877. 2693
13.0kt. 1877. 2695
11.Nov. 1884. 3078
9. Aug. 1888.3382
27.-28. Sept. 1888. 3393
22. Aug. 1889.3468
9.Jan. 1890.3502
19-(Engels) 8.Juli 1890.3544
20 - (Engels) 22. Sept. 1890. 3567
21 - (Engels) 28.Jan. 1892.3728
22-(Engels) 29. Jan. 1892.3729
23-(Engels) 4. Febr. 1892.3734
24 - (Engels) 17. Febr. 1892. 3739
25- (Engels) 12. Juli 1892. 3797
26- (Engels) 28. Juli 1892. 3806
27 - (Engels) 8. Aug. 1892. 3808
28-(Engels) 26.Jan. 1893.3890
29 - (Engels) 16.Aug. 1893.3948
30-(Engels) 12. Jan. 1895.4102
31 - (Engels) 8.Febr. 1895.4114
32 - (Engels) 2O.März 1895. 4132
3 3 - (Engels) 12. April 1895. 4142
Engels, Marie
(1824-1901) Lieblingsschwester von Engels,
seit 1846 mit dem Barmer Kaufmann Karl
Emil Blank verheiratet.
1 - (Engels) 28.-29. Aug. 1838. 1567
2 - (Engels) 11.Sept. [1838]. 1569
3 - (Engels) 9.-10. Okt. 1838. 1571
4-(Engels) 13. Nov. 1838. 1572
5 - (Engels) [um Weihnachten 1838.] 1573
6 - (Engels) 7. Jan. 1839. 1574
7 - (Engels) 12. Febr. 1839. 1577
8 - (Engels) 10. April 1839. 1580
9 - (Engels) 28. April 1839. 1582
10 - (Engels) 23. Mai 1839. 1584
11 - (Engels) 28. Sept. 1839. 1590
12 - (Engels) 7.-9. Juli 1839.1598
13-(Engels) 4. Aug. 1840. 1599
14 - (Engels) 20.-25.Aug. 1840. 1600
15 - (Engels) 18.-19.Sept. 1840. 1601
16-(Engels) 29.0kt. 1840. 1602
17 - (Engels) 6.-9.Dez. 1840. 1604
18- (Engels) 21.-28.Dez. 1840. 1605
19 - (Engels) 18.Febr. 1841.1606
20-(Engels) 8.-11.März 1841. 1608
21 - (Engels) 5.April 1841. 1609
22 - (Engels) [etwa Anfang Mai 1841.] 1610
23 - (Engels)
24-(Engels)
25 - (Engels)
26 - (Engels)
27 - (Engels)
[etwa Ende Aug. 1841.] 1611
9. Sept. 1841.1612
5.-6.Jan. 1842. 1613
14.-16. April 1842. 1614
[Sommer 1842.] 1616
28 - (Engels) 2. Juli 1842. 1617
29 - (Engels) 2.-8. Aug. 1842. 1619
30 - (Engels) 31. Mai 1845. 1629
31 -(Engels) <15.Dez.1851>sfeAeunfcrß/anfc
Marie (geb. Engels)
32 - (Engels) <22.Nov. \852}sieheunterBlank,
Marie (geb. Engels)
Engels, Rudolf
(1831-1903) Teilhaber der Firmen „Ermen &
Engels, Engelskirchen" (seit 1861) und
„Friedr. Engels & Co., Barmen"; Stellvertreter seines Bruders Hermann Engels bei der
Geschäftsführung der Familienunternehmen;
Bruder von Engels.
1 - (Engels) lO.Jan. 1865. 2025
2 - (Engels) 8. März 1870. 2187
3 - (Engels) 10. März 1871. 2250
4 - (Engels) 22. März 1875. 2573
5 - (Engels) 9.Nov. 1875. 2595
6-(Engels) 12. Sept. 1878.2726
Ermen, Gottfried (anglisiert Godfrey)
(1812-1899) englischer Fabrikant deutscher
Herkunft; gründete 1841 zusammen mit
seinem Bruder Anton Ermen und Friedrich
Engels senior die Firma „Ermen & Engels,
Engelskirchen"; später Hauptteilhaber der
1837 ins Leben gerufenen Firma „Ermen &
Engels, Manchester", leitete diese (1851 bis
1875); begründete 1874/1875 zusammen mit
Henry John Roby die Firma „Ermen & Roby,
Manchester"; Prinzipal von Engels (1851 bis
1864), danach gemeinsame Geschäftsführung
mit Engels (1864-1870),
1 - (Engels) 19.April 1860. 1924
2-(Engels) I.Juni 1874. 2551
Ernst, Paul
(1866-1933) Publizist und Schriftsteller, anfangs Sozialdemokrat; trat unter den Bedingungen der Illegalität Ende der achtziger
Jahre der deutschen Sozialdemokratie bei;
wurde als ein Führer der halbanarchistischen
Opposition der „Jungen" 1891 aus der Partei
ausgeschlossen; seit dem Ersten Weltkrieg
geistiger Wegbereiter des Faschismus.
1 - (Engels) 5. Juni 1890. 3536
„Ethische Kultur" (Berlin)
deutsche Monatszeitschrift, Organ der „Deutschen Gesellschaft für ethische Kultur"; begründet und in den neunziger Jahren herausgegeben durch Georg von Gizycki.
Siehe unter Gizycki, Georg von
Eudes, Emile
(1843-1888) französischer Revolutionär, Blanquist; Mitglied des Zentralkomitees der
Nationalgarde (1870/1871), Mitglied und
General der Pariser Kommune (1871); danach
Emigrant in der Schweiz, später in England;
kehrte nach der Amnestie (1880) nach Frankreich zurück, einer der Organisatoren des
blanquistischen Zentralkomitees.
1 - (Marx) 9. März 1872. 2421
„The Evening Standard" (London)
Abendausgabe der englischen Zeitung „The
Standard" (London); erschien in London
(1857-1905).
1 - (Marx) 4. Sept. 1871.2332
Siehe auch unter „The Standard" (London)
„The Examiner" (London)
liberale Wochenzeitung; erschien in London
(1808-1881).
1 - (Marx) [um den 21. Juni 1871.] 2288
Fabian Society
englische sozialreformerische Gesellschaft
kleinbürgerlicher Intellektueller; gegründet
am 4. Januar 1884 mit der Zielsetzung, die
sozialen Mißstände in der bürgerlichen Gesellschaft zu lösen und reformerische Wege
zur Überwindung des Kapitalismus zu
suchen; wurde dadurch zu einer Agentur der
Bourgeoisie; ihre Ideen schufen eine der
ideologischen Grundlagen für den Reformismus in der englischen Arbeiterbewegung; sie
besteht heute noch und ist kollektiv Mitglied
der Labour Party.
1 - (Engels) <[6.Aug. \&94]> siehe unter Arbeiterorganisationen, englische sozialistische und
F. A. Brockhaus Verlag (Leipzig)
bekanntes Verlagshaus; gegründet 1805 in
Amsterdam durch Friedrich Arnold Brockhaus; kaufte 1808 das 1796 von R.G.Löbel
und C.W.Franke begonnene unvollendete
611
Konversationslexikon; 1811 übersiedelte der
Verlag nach Altenburg, 1817/1818 nach Leipzig
und wurde mit einer eigenen Druckerei gekoppelt; seit 1823 wurde er als Familienunternehmen geführt und von den Brüdern
Friedrich Brockhaus von 1823-1849 und
Heinrich Brockhaus von 1823(1849H 874 geleitet; Marx bemühte sich in den fünfziger
Jahren bei Brockhaus sowohl Artikel als auch
politökonomische Schriften unterzubringen.
1 - (Marx) 19.Aug. 1852. 1785
Faerber, Salt»
Kaufmann aus Breslau; in den achtziger
Jahren Sozialdemokrat.
1 - (Engels) 22.0kt. 1885.3153
Fanton, Aristide
Bekannter der Familie Marx.
1-(Marx) 1. Febr. 1873. 2513
Fantuzzi, Romualdo
Bruder des italienischen Verlegers Flaminio
Fantuzzi in Mailand; brachte 1892 die italienische Übersetzung von Engels' „Die Entwicklung des Sozialismus von der Utopie zur
Wissenschaft" heraus.
1 - (Engels) 2.April [1891]. 3648
Fascio Operaio, RegioneToscana-Firenze
(Arbeiterbund, Region Toskana-Florenz) italienische Arbeitervereinigung; gegründet Anfang der siebziger Jahre; stand unter der
Leitung des Bakunisten Ugo Bartorelli; bemühte sich im Sommer 1872 um die Anerkennung als Sektion der IAA.
1-(Engels) <[18.Juli 1872] > siehe unter
Baitorelli, Ugo
Föderation socialiste revolutionnaire da
centre du Parti Ouvrier francais
(Revolutionäre sozialistische Föderation der
Parti Ouvrier francais in der Hauptstadt)
Pariser Organisation der Parti Ouvrier
francais, die 1880 gegründet worden war.
1 - (Engels) I8.März [1887]. 3277
Federazione Operaia (Turin)
(Arbeiter-Föderation) italienische Arbeitervereinigung; konstituierte sich am 8. Oktober
1871, Sekretär war Carlo Terzaghi; stand
unter dem Einfluß der Mazzinisten; Spaltung
im Dezember 1871, der proletarische Teil
612
schloß sich in der neuen Gesellschaft L'Emancipazione del Proletario zusammen, die als
Sektion in die IAA aufgenommen wurde;
Terzaghi wurde später als Polizeiagent entlarvt.
Siehe unter Terzaghi, Carlo
Fenner von Fenneberg, Daniel
(1820-1863) revolutionär gesinnter österreichischer Offizier; bis 1848 in der österreichischen Armee tätig, 1848 Kommandeur
der Wiener Nationalgarde, 1849 kurze Zeit
Kommandeur der pfälzischen Revolutionsarmee; nach der Niederlage der badischpfälzischen Bewegung Emigrant in verschiedenen Ländern, zum Teil in der kleinbürgerlichen Emigrantenbewegung tätig.
1-(Engels) I.März 1849. 1677
Feuerbach, Ludwig
(1804-1872) deutscher Philosoph, Demokrat;
steht als Materialist am Ausgang der klassischen deutschen Philosophie, Ideologe der
radikalsten und demokratischsten Schichten
der deutschen Bourgeoisie; begann sich in
seinen letzten Lebensjahren für die sozialistische Literatur zu interessieren und trat
1870 der SDAP bei.
1 - (Marx) 3.0kt. 1843.1563
2-(Marx) 11.Aug. [1844]. 1566
F.H.Nestler & Melle's Verlag (Hamburg)
bürgerlicher Verlag in Hamburg, der 1886
beabsichtigte, mit Engels als Redakteur eine
„Handbibliothek der Social-Oekonomie" herauszubringen.
1 - (Engels) 13. Mai 1886. 3206
2-(Engels) 11.Sept. 1886.3232 .
Fischel, Eduard
(1826-1863) bürgerlicher Publizist, Mitglied
der Fortschrittspartei; seit 1858 Assessor am
Berliner Stadtgericht, 1859/1860 Redakteur
des „Neuen Portfolio" in Berlin; übte scharfe
Kritik an der Außenpolitik Palmerstons und
Napoleons III., unterstützte Marx bei der
Entlarvung Karl Vogts.
1 - (Marx) 8. Mai 1860. 1930
2 - (Marx) l.Juni 1860. 1932
Fischer, Richard
(1855-1926) Schriftsetzer, Redakteur und
Publizist, Sozialdemokrat; Mitarbeiter des
illegalen „Sozialdemokrat" (1879-1890), danach Schriftführer (1890-1892) und Sekretär
im Parteivorstand der SPD (1892-1894); Geschäftsführer der „Vorwärts"-Druckerei und
Verlagsbuchhandlung in Berlin (1902-1922);
MdR (1893-1926); ging seit der Jahrhundertwende auf revisionistische Positionen über.
1 - (Engels) B.März 1893. 3905
2-(Engels)!. Febr. 1894.3995
3-(Engels) 2. Febr. 1895.4112
4 - (Engels) 12. Febr. 1895. 4115
5-(Engels) 13.Febr. 1895.4116
6 - (Engels) 8. März 1895. 4123
7 - (Engels) 5.April 1895. 4139
8 - (Engels) 15.April 1895. 4144
9-(Engels) 18.April 1895.4148
10 - (Engels) 9.Mai 1895. 4151
1 1 - (Engels) 29. Mai 1895. 4158
1 2 - (Engels) 29. Juni 1895. 4164
Fitzgerald, Charles L.
englischer Journalist; schloß sich in den
achtziger Jahren der britischen sozialistischen
Bewegung an; stellvertretender Sekretär der
Social Democratic Federation (1884/1885),
einer der Redakteure der „Justice" in London.
1 - (Engels) [zwischen dem 26. und 28. Jan.
1884.] 2999
Fleckles, Ferdinand
(1836-1894) Arzt; bis 1864 Spitalsarzt des
K.K. allgemeinen Krankenhauses in Wien,
danach Bäderarzt in Karlsbad (Karlovy Vary)
(1864-1886); Redakteur des „Sprudel"; Bekannter von Marx.
1-(Marx) 21. Sept. 1876.2624
2-(Marx) 21.Jan. 1877. 2650
3-(Marx) 29. Sept. 1880.2790
4 - (Marx) 12. Nov. 1880. 2798
Herausgeber der französischen Ausgabe von
Herzens „Kolokol" (1862-1865).
1 - (Marx) 15.April 1865. 2042
2 - (Marx) 25. Juli 1865. 2047
Frankel, Leo
(1844-1896) Goldschmied deutsch-ungarischer Herkunft, bedeutender Vertreter der
ungarischen und der internationalen Arbeiterbewegung; Mitglied der Pariser Kommune
(1871); Mitglied des Generalrats der IAA und
Korrespondierender Sekretär für Ungarn und
Österreich (1871/1872); Mitbegründer und
einer der Führer der Ungarländischen Allgemeinen Arbeiterpartei (1880).
1 - (Marx) [um den 26. April 1871.] 2271
2-(Marx) <13.Mail871> siehe unter Fronkel, Leo und Louis-Eugene
Varliri
3-(Marx) 13. Okt. 1876.2630
4-(Engels) 25. Dez. 1890.3608
5-(Engels) 24.APril 1891.3656
Frankel, Leo und Louis-Eugene Varlin
1 - (Marx) 13. Mai 1871. 2277
Frankfurter Journal (Frankfurt a. Main)
Tageszeitung, die vom 17. Jahrhundert bis
1903 in Frankfurt a. Main erschien; vertrat
in den vierziger Jahren des 19. Jahrhunderts
eine bürgerlich-liberale Richtung.
1 -(Marx/Engels) 31.Mai [1849]. 1682
Frankfurter Zeitung und Handelsblatt
(Frankfurt a. Main)
Tageszeitung kleinbürgerlich-demokratischer
Richtung; erschien von 1859 (ab 1866 unter
o. a. Titel) bis 1943 in Frankfurt a. Main;
Gründer und erster Redakteur war der bürgerliche Demokrat Leopold Sonnemann.
1-(Marx) [24.Nov. 1871.] 2373
Französische Regierung
Föderalrat der romanischen Schweiz
1 - (Marx, im Auftrag des Generalrats) [um
den I.Jan. 1870.] 2179
2 - (Marx, im Auftrag des Generalrats)
29.Juni 1870. 2205
Fontaine, Leon
belgischer Journalist, Demokrat, aktives Mitglied der IAA; Korrespondierender Sekretär
des Zentralrats der IAA für Belgien (1865),
Delegierter des Brüsseler Kongresses (1868);
siehe unter Regierung der Französischen
blik, Provisorische
Repu-
Fraternal Democrats
(Brüderliche Demokraten) internationale demokratische Gesellschaft, 1845 von Vertretern der linken Chartisten und revolutionären Emigranten gegründet, um enge Verbindungen zwischen den demokratischen Bewegungen der einzelnen Länder herzustellen;
Marx und Engels hatten an der Gründung
613
und an der Arbeit der Gesellschaft erheblichen
Anteil; löste sich 1859 - zusammen mit den
letzten Chartistenorganisationen - auf.
1 - (Marx, Jottrand und Picard, im Auftrag
des Komitees der Demokratischen Gesellschaft in Brüssel) 13. Febr. 1848. 1650
2 - (Marx, Jottrand, Mellinet, Lelewel, Spilthoorn, Maynz, Ballin, Battaille, Pellering
und Labiaux, im Auftrag des Komitees
der Demokratischen Gesellschaft in
Brüssel) 28.Febr. 1848. 1652
„Free Press" („The Free Press") (London)
bürgerliche Zeitung, erschien von 1855 bis
1865 in London; Herausgeber war David
Urquhart.
1 - (Marx) 4.Febr. 1860. 1893
SzeAe auch vnter Ironside, Issaac
„Freiheit" (verschiedene Herausgeber*
orte)
anarchistische Wochenzeitung; gegründet
Anfang 1879 von Johann Most in London als
Organ der anarchistischen Gruppe der SAPD
um Most und Hasselmann; erschien in London (1879-1882), in der Schweiz (1882) und in
New York (1882-1908).
1 - (Engels) 22.Juli 1881. 2832
Siehe auch unter Most, Johann
Freiligrath, Ferdinand
(1810-1876) revolutionärer Dichter; Mitredakteur der „Neuen Rheinischen Zeitung"
(1848/1849), Mitglied des Bundes der Kommunisten; nach der Niederlage der Revolution Bankangestellter und Emigrant in London; zog sich Ende der fünfziger Jahre vom
revolutionären Kampf zurück.
1 - (Marx) 3I.Juli [1849]. 1687
2 - (Marx) 5.Sept. [1849]. 1692
3-(Marx) 10. Jan. [1850]. 1700
4-(Marx) 27. Dez. 1851.1754
5 - (Marx) 26.Jan. 1852. 1760
6 - (Engels) 25. Jan. 1859. 1853
7 - (Marx) 23.Nov. 1859. 1886
8 - (Marx) [28.Nov. 1859.] 1887
9-(Marx) 8. Febr. 1860. 1897
10-(Marx)23.Febr. 1860.1903
11 - (Marx) 29. Febr. 1860. 1909
12 - (Marx) 7.Febr. 1861.1955
13-(Marx)15.Dez. 1862.1991
614
14-(Marx)23.Dez. 1863. 1996
15 - (Marx) 12. Juli 1864. 2007
16 - (Marx) 20. Juli 1867. 2095
Freund, Wilhelm Alexander
(1833-1918) Gynäkologe, Privatdozent an der
Universität Breslau; mit Marx bekannt geworden bei dessen letzter Karlsbader Kur
(1876).
1-(Marx) 21. Jan. 1877.2651
Freyberger, Louise (gesch. Kautsky)
(1860-1950)
Hebamme, österreichischer
Herkunft; Sozialdemokrat; erste Frau von
Karl Kautsky (bis 1889); lebte seit 1890 in
London; Engels' Sekretärin und Wirtschafterin (1890-1895); ab 1894 mit dem österreichischen Arzt Ludwig Freyberger verheiratet; in den neunziger Jahren Mitglied
der Redaktion der Wiener „ArbeiterinnenZeitung", später auch Mitarbeiterin anderer
sozialdemokratischer Organe in Osterreich.
1 - (Engels) <l 1. Okt. 1888) siehe unter Kautsky. Louise
2 - (Engels) < 9. Nov. 1890> siehe Unter Kautshy, Louise
3-(Engels) <14.Nov. 1894) siehe unter
Testamentsvollstrecker
4-(Engels) I.Juli 1895. 4166
Friedländer, Max
(1829-1872) Publizist, bürgerlicher Demokrat; in den fünfziger Jahren Redaktionsmitglied der „Neuen Oder-Zeitung", in den
sechziger Jahren der „Wiener Presse", 1870 bis
1871 der „Neuen Freien Presse" in Wien;
Vetter von Ferdinand Lassalle, der auch die
Bekanntschaft mit Marx vermittelte.
1 - (Marx) 16. Mai 1859. 1868
2 - (Marx) [30. Juni 1871.] 2292
Fritzsche, Friedrich Wilhelm
(1825-1905) Tabakarbeiter, Sozialdemokrat;
Teilnehmer der Revolution von 1848/1849;
Mitbegründer des ADAV (1863) und des
Allgemeinen Deutschen Zigarrenarbeiterverbandes (1865); Mitglied der IAA, Mitbegründer der SDAP (1869); Mitglied des
Norddeutschen Reichstags (1868-1871) und
MdR (1877-1881); emigrierte 1881 wegen des
Sozialistengesetzes nach den USA.
1 - (Marx/Engels) <[17.-18. Sept. 1879] > siehe suchungsrichter, dann Polizeidirektor
unter Bebel, Augast, Wilhelm Liebknecht, WilKöln.
helm Bracke u.a. (Zirkularbrief)
1 - (Marx) 5.Aug. 1848. 1664
Fröbel, Julius
(1805-1893) Publizist, Verleger, kleinbürgerlicher Demokrat; Teilnehmer der Revolution
von 1848/1849, Abgeordneter der Frankfurter
Nationalversammlung (linker Flügel); nach
der Niederlage der Revolution Emigrant in
den USA (bis 1857); später Liberaler.
1-(Marx) 21. Nov. 1843. 1564
Fuld, Salomon
Jurist in Frankfurt a.M.; regelte für Marx die
Erbschaftsangelegenheit Esther Koseis, der
Tante von Marx.
1 - (Marx) 9.Nov. 1865.2052
Gartman, Lew Nikolajewitsch
Siehe unter Hartmann, Lew Nikplajewilsch
Gas Workers' and General Labourers'
Union
eine der nach 1890 entstandenen New Model
Trade-Unions, die auch den politischen
Kampf führten; stand unter dem Einfluß von
Eleanor Marx-Aveling und Edward Aveling.
1-(Engels) <[6.Aug. 1894]> siehe unter
Arbeiterorganisationen, englische sozialistische und
„Le Gaulois" (Paris)
Tageszeitung; erschien 1867-1929 in Paris;
konservativ-monarchistisch ausgerichtet, Organ der Großbourgeoisie und der Aristokratie.
1 - (Marx) 24.Aug. 1871.2325
„II Gazzettino Rosa" (Mailand)
Tageszeitung; erschien von 1867 bis 1873 in
Mailand (Milano); Organ der linken Mazzinisten, verteidigte 1871/1872 die Pariser
Kommune, veröffentlichte Berichte und Dokumente der IAA; geriet 1872 unter den Einfluß der Bakunisten.
1 -(Engels) 20. Okt. 1871.2352
2 - (Engels) 7.Febr. [1872]. 2407
3 - (Marx) 23. Mai 1872. 2445
Geiger, Wilhelm Arnold
preußischer Polizeibeamter;
1848 Unter-
in
Geiser, Bruno
(1846-1898) Journalist, Sozialdemokrat; Mitglied der SDAP (seit 1869) und ihrer Nachfolgeparteien SAPD und SPD; Mitglied der
IAA (1872); Redakteur am „Volksstaat"
(1875), danach der „Neuen Welt" (1877 bis
1886); MdR (1881-1887); stark opportunistisch eingestellt; Schwiegersohn von Wilhelm
Liebknecht.
1 - (Marx/Engels) <[17.-18.Sept. I879]«Wze>
unter Bebel, Augast, Wilhelm Liebknecht,
Wilhelm Bracke u.a. (Zirkularbrief)
Generalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation (New York)
geschäftsführendes höchstes Organ der Internationalen Arbeiter-Assoziation zwischen den
Jahreskongressen; befand sich seit dem Haager
Kongreß von 1872 in New York, Generalsekretär war Friedrich Adolph Sorge (1872
bis 1874).
1 - (Engels) 8.Febr. 1873.2514
2 - (Engels) 15.Apri11873. 2524
3-(Engels) H.Juni 1873. 2527
4 - (Engels) <3.Sept. 1873) sieAe unter Internationale Arbeiter-Assoziation
5 - (Engels) 13.Aug. 1875. 2582
Siehe auch unter Sorge, Friedrich Adolph
Georgiev, Krastju
Siehe unter RakptcskU Christian
German Cooperative Printing and Publishing Co. (London)
Verlag der deutschen Sozialdemokratie
während der letzten Zeit des Sozialistengesetzes (1889-1890), hatte seinen Sitz in
London und verbreitete seine Literatur illegal
in Deutschland; Nachfolger der Volksbuchhandlung
Hottingen-Zürich;
geschäftsführender Leiter war Eduard Bernstein, der
zugleich den „Sozialdemokrat" redigierte.
Siehe unter Bernstein, Eduard
Gesellschaft der Arbeiter und Ackerbauern der Unteren Lombardei (Sektion
der Internationale) in Lodi
Siehe unter Associazione degli Operai e degli
615
Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione
Internazionale) di Lodi
Gesellschaft der Befreiung des Proletariats (Turin)
Siehe unter Societä d'Emanzipazione del
Proletario (Turin)
Girardin, Emile de
(1806-1881) französischer Publizist und Politiker; Redakteur der Zeitung „La Presse"
(1836-1857); in seiner Politik prinzipienlos;
bis 1848 in Opposition zur Regierung Guizot,
dann bürgerlicher Republikaner (1848/1849),
Deputierter der Gesetzgebenden Nationalversammlung (1850/1851), später Bonapartist.
Siehe unter „La Presse" (Paris)
„Giustizia Sociale" (Palermo)
1 -(Engels) <[26.Sept. 1894]) Siehe unter
„La Riscossa Socialista" {Palermo)
Gizycki, Georg von
(1851-1895) Philosoph, Hochschullehrer, tendierte zur Sozialdemokratie; in den neunziger
Jahren Professor an der Friedrich-WilhelmsUniversität Berlin; Mitbegründer der „Deutschen Gesellschaft für ethische Kultur" und
Herausgeber der Zeitschrift „Ethische Kultur".
I-(Engels) 17. Febr. 1894.3997
Glaser de Willebrord, E.
Vertreter der belgischen Arbeiterbewegung;
Mitglied der IAA, gehörte der Brüsseler Sektion an.
I - (Engels) 19.Aug. 1872. 2478
„The Globe and Traveller" (London)
Tageszeitung; erschien bis 1903 in London;
Organ der Whigs, seit 1866 Organ der Konservativen.
1 - (Marx) [Mitte Juni 1850.] 1719
Goegg, Amand
(1820-1897) Journalist, kleinbürgerlicher Demokrat; Mitglied der badischen provisorischen Regierung (1849), danach Emigrant in
verschiedenen Ländern; einer der Führer der
Friedens- und Freiheitsliga in Genf, Mitglied des Zentralkomitees der deutschen
Arbeiterbildungsvereine der Schweiz in Genf
(1869); schloß sich 1872 der SDAP an.
1 - (Engels) 4.Dez. 1890.3596
616
Gorbunowa, Minna Karlowna
russische Statistikerin und Ökonomin, Gewerbeschullehrerin, Volkstümler; studierte im
Ausland die Organisation der Berufsausbildung; Mitarbeiterin der „Otetschestwennije
Sapiski"; in zweiter Ehe hieß sie Kablukowa.
1 - (Engels) 22. Juli 1880. 2779
2 - (Engels) 2. Aug. 1880. 2780
3 - (Engels) 5.Aug. 1880. 2781
Görtz
Landrat und Oberbürgermeister der Stadt
Trier (Mitte der vierziger Jahre des ^.Jahrhunderts); besorgte Marx' Entlassung aus
dem preußischen Untertanenverband (1845).
1-(Marx)17.Okt. [1845]. 1631
2-(Marx) 10. Nov. 1845. 1632
Gouppi, A.
französischer Emigrant in Manchester, befreundet mit Eugene Dupont, dem Korrespondierenden Sekretär der IAA für Frankreich.
1-(Engels) 14. Juni 1875. 2579
Graeber, Friedrich Christian Ludwig
(1822-1895) Mitschüler und Jugendfreund
von Engels; Student der Theologie in Berlin
(1838/1839) und in Bonn (1839-1841), später
Pfarrer in Issum, Kreis Geldern (1846-1885).
1-(Engels) <1.Sept. [1838]> siehe unter
Graeber, Friedrich Christian Ludwig und
Wilhelm Heinrich Graeber
2-(Engels) <17.-18.Sept.[1838]> siehe
unter Graeber, Friedrich Christian Lud'
toig und Wilhelm Heinrich Graeber
3 - (Engels)
4 -'(Engels)
5 - (Engels)
6 - (Engels)
1581
7-(Engels)
8 - (Engels)
9 - (Engels)
[20. Jan. 1839.] 1575
[19.Febr. 1839.] 1578
8.[-9J April 1839.1579
[um den 23.April-]I.Mai 1839.
I5.Juni [1839.] 1586
12.-27. Juli [1839]. 1587
[Ende Juli oder Anfang Aug.
1839.] 1588
10 - (Engels) 29.0kt. [1839]. 1593
11 - (Engels) 9.Dez. [1839]-5.Febr. [1840].
1595
12-(Engels) 22.Febr. 1841.1607
Graeber, FriedrichChristian Ludwig und
Wilhelm Heinrich Graeber
I - (Engels) l.Sept. [1838]. 1568
2-(Engels) 17.-18.Sept. [1838]. 1570
Graeber, Wilhelm Heinrich
(1820-1895) Mitschüler und Jugendfreund
von Engels; Student der Theologie in Berlin
(1838-1840) und in Bonn (1840/1841), später
Pfarrer in Elberfeld, Eickel und Essen.
I-(Engels) < 1. Sept. [1838] > sieAe unter
Graeber, Friedrich Christian. Ludwig und
Wilhelm Heinrich Graeber
2 - (Engels) <17.-18.Sept. [1838]> siehe unter
Graeber, Friedrich Christian Ludwig und
Wilhelm Heinrich Graeber
3 - (Engels) [um den 28.-30. April 1839.] 1583
4-(Engels) 24.Mai-I5. Juni [1839]. 1585
5 - (Engels) 3O.Juli 1839.1589
6-(Engels) 8.Okt. 1839.1591
7 - (Engels) 20.-21.Okt. [1839]. 1592
8 - (Engels) 13.-20. Nov. 1839.1594
9 - (Engels) 20. Nov. 1840.1603
Gralle, Heinrich
Zimmermann, Vertreter der deutschen Sozialdemokratie; 1870 Mitglied des Braunschweiger Ausschusses der SDAP, in Vorbereitung des Braunschweiger Hochverratsprozesses im September 1870 verhaftet, blieb
ohne Anklageerhebung bis März 1871 in
Untersuchungshaft.
l - ( M a r x ) < [28. März 1870] Konfidentielle
Mitteilung) siehe unter Ausschaß der
Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in
Braunschweig
2-(Marx) <14.Juni 1870) siehe unter Aussckuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
3 - (Marx) <[27.Juni 1870]> siehe unter Ausschaß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
4-(Marx) <[2.Aug. 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
5 - (Marx) ([zwischen dem 22. und 30.Aug.
1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
Greenwood, Frederic
(1830-1909) englischer Journalist und Schriftsteller, Konservativer; Redakteur der „Pall
Mall Gazette" (1865-1880).
1-(Engels) 17.Dez. [1870]. 2235
2-(Marx) 8. Juni 1871.
3-(Marx) 30. Juni 1871.
Guesde, Jules (Mathieu-Basile)
(1845-1922) bedeutender Vertreter der französischen und der internationalen Arbeiterbewegung; zuerst bürgerlicher Republikaner,
Anfang der siebziger Jahre Anarchist; zusammen mit Paul Lafargue Begründer der
Parti Ouvrier francais (1879), Propagandist
des Marxismus in Frankreich, Führer des
revolutionären Flügels der französischen sozialistischen Bewegung; während des Ersten
Weltkrieges Sozialchauvinist.
1-(Engels) 20. Nov. 1889.3490
2 - (Engels) 25.Sept. 1890.3571
3 - (Engels) H.April 1893. 3920
Siehe auch unter „Le Socialiste" (Paris)
Gugenheim, J.
Sekretär des Deutschen Arbeiterbildungsvereins in London (seit April 1879).
1 - (Engels) 16.Juni 1879. 2744
Guillaume-Schack, Gertrud (geb. Gräfin
Schack)
(1845-1905) Frauenrechtlerin, schriftstellerisch tätig; zunächst in der bürgerlichen
Frauenrechtsbewegung tätig; in den achtziger
Jahren Übergang zur proletarischen Frauenbewegung, in der sie in Berlin zeitweise
führend wirkte; ging 1886 nach England, verkehrte kurze Zeit in Engels' Haus; wandte sich
schließlich dem Anarchismus zu.
1 - (Engels) [um den 5. Juli 1885.] 3131
Gurwitsch, Isaak Adolfowitsch (amerikanisiert Hourwich, Isaac)
(1860-1924) russischer Ökonom, Hochschullehrer, tendierte zur Sozialdemokratie; Emigrant in den USA (seit 1891), Privatdozent an
der Universität Chicago (1893/1894), beteiligte sich an der amerikanischen sozialistischen Bewegung; später Revisionist.
1 - (Engels) 27. Mai 1893.3928
Hagen, Theodor
(1823-1871) Kaufmann und Verleger, in der
deutschen Arbeiterbewegung tätig; Teilhaber
am Verlag Schuberth & Co., Hamburg und
New York; Mitglied des BdK in Hamburg.
1 - (Engels) 4. März 1850. 1705
617
Haies, John
(geb. 1839) Weber, einer der Führer der
Trade-Unions; Mitglied des Generalrats der
IAA (1866-1872) und Sekretär des Rats
(Mai 1871-Juli 1872); Mitglied des Exekutivkomitees der Reform League und der Leitung
der Land and Labour League; stand seit Anfang 1872 an der Spitze des reformistischen
Flügels des Britischen Föderalrats; wegen
seiner Intrigen gegen die marxistische Führung der IAA wurde er auf Beschluß des
Generalrats 1873 aus der IAA ausgeschlossen.
1-(Marx) 14. Okt. 1871.2348
Hardie, James Keir
(1856-1915) Bergarbeiter, später Publizist;
einer der Führer der britischen Arbeiterbewegung; Begründer und Führer der Schottischen Labour Party (seit 1888) und der
Independent Labour Party (seit 1893), später
einer der aktivsten Führer der Labour Party;
Mitglied des Parlaments (1892-1895).
1 -(Engels) <[Ende Mai 1889]> siehe unter
„The Labour Leader" (Edinburgh)
Harkness, Margaret (Pseudonym John
Law)
(1825-1897) englische Schriftstellerin, Sozialistin; schrieb Erzählungen aus dem Arbeiterleben; Mitglied der Social Democratic Federation und Mitarbeiterin der „Justice".
1 - (Engels) [Anfang April 1888.] 3357
Harney, George Julian
(1817-1897) englischer Redakteur und Arbeiterführer, Sozialist; stand in den vierziger
und fünfziger Jahren zusammen mit Ernest
Jones an der Spitze des linken Flügels der
Chartisten; Mitglied des Londoner Korrespondenz-Komitees (1846), Mitbegründer
der Fraternal Democrats (1847), Mitglied des
BdK (1847-1852), später der IAA (1865 bis
1876), lebte von 1863-1888 in den USA;
enger Freund von Marx und Engels.
1 - (Marx, Jottrand, Mellinet, Lelewel,
Spilthoorn, Maynz, Ballin, Battaille,
Pellering und Labiaux, im Auftrag des
Komitees der Demokratischen Gesellschaft in Brüssel) 28. Febr. 1848. 1652
2 - (Engels) <5.März 1848) siehe unter Jhe
Northern Star" (Leeds, später London)
618
3 - (Engels) <28.Nov. 1848) siehe unter „The
Northern Star" (Leeds, später London)
4-(Engels) 5.0kt. 1849.1693
Harrison, Frederick
(1831-1923) Jurist und Historiker, bürgerlicher Radikaler, Positivist; nahm aktiv an der
demokratischen Bewegung der sechziger
Jahre teil; Mitglied der IAA, unterstützte
Marx 1871/1872 bei der Hilfsaktion für die
geflüchteten Kommunarden.
1-(Marx) 21. Jan. 1877.2652
Hartmann, Lew Nikolajewitsch (eingedeutschter Vorname Leo)
(1850-1908) russischer Revolutionär, Volkstümler; beteiligte sich 1879 an einem Attentat
der Narodnaja Wolja auf Zar Alexander II.;
danach Emigrant in Frankreich, später in
England, seit 1881 in den USA; gehörte in
London zum Freundeskreis von Engels, 1881
Vorsitzender des Slawischen Meetings in
London.
1 - (Engels) 21.März 1881. 2814
2 - (Engels) [Ende Dez. 1881.] 2855
Hasenclever, Wilhelm
(1837-1889) Lohgerber und Journalist, Lassalleaner; im ADAV Mitglied (1863-1875),
Sekretär (1866-1870), Kassierer (1870) und
Präsident (1871); Mitredakteur des „SozialDemokrat" (ab 1870); nach dem Gothaer
Vereinigungsparteitag einer der beiden Vorsitzenden der SAPD (1875/1876), leitete mit
Wilhelm Liebknecht das Parteiorgan „Vorwärts" (1876-1878); Mitglied des Norddeutschen Reichstags (1869-1871) und MdR
(1874-1878 und 1879-1888), gehörte zum
nichtmarxistischen Flügel der sozialdemokratischen Reichstagsfraktion.
1 - (Marx/Engels) <[17.-18.Septemberl879]>
siehe unter Bebel, August, Wilhelm Liebknecht, WilhelmBrackeu.a. (Zirkularbrief)
Hatzfeldt, Sophie Gräfin von (geb. Gräfin
von Hatzfeldt)
(1805-1881) Freundin und Anhängerin Lassalles, bekannt geworden durch den sich Jahre
hinschleppenden Ehescheidungsprozeß mit
dem Grafen von Hatzfeldt; begründete 1867
neben dem ADAV als lassalleanische Splittergruppe den Lassalleanischen ADAV.
1 -(Marx) 12.Sept. 1864. 2010
2-(Marx) 16. Okt. 1864.2012
3 - (Marx) 26.Nov. 1864.2015
4 - (Marx) 28.Nov. 1864.2016
5-(Marx) 22.Dez. 1864.2022
6 - (Marx) 10. April 1865. 2040
Heidfeld, Oscar
deutscher Kaufmann in Liverpool; mit Ernst
Dronke in dessen letzten Lebensjahren befreundet.
1 -(Engels) 12. Nov. 1891.3705
Heine, Heinrich
(1797-1856) Dichter und Schriftsteller, entschiedener Demokrat; lebte seit 1831 in Paris
in der Emigration, seine Schriften waren
durch den Deutschen Bund verboten; seit
1843 mit der Familie Marx befreundet.
1 -(Marx) 12. Jan. 1845. 1625
2 - (Marx) [24. März 1845.] 1627
3 - (Marx) [um den 5.April 1846.] 1634
Henckell, Karl
(1864-1929) deutschsprachiger Schweizer
Dichter, bürgerlicher Demokrat; begann Anfang der neunziger Jahre die herrschende
Klasse zu kritisieren, verfaßte sozialkritische
Gedichte; übersiedelte nach 1900 nach Berlin,
entwickelte sich zum weitabgewandten Individualisten.
1 -(Engels) [Ende 1892.] 3878
Hepner, Adolf
(1846-1923) Redakteur, Vertreter der deutschen und der deutsch-amerikanischen Arbeiterbewegung; Mitbegründer der SDAP
(1869), Redaktionsmitglied des Parteiorgans
„Der Volksstaat" (1869-1873); Mitangeklagter
im Leipziger Hochverratsprozeß (1872); Mitglied der IAA; emigrierte unter dem Druck
des Sozialistengesetzes 1882 nach den USA;
seit 1908 wieder in Deutschland, Mitglied der
SPD, stand seit dem Ersten Weltkrieg auf den
Positionen der rechten SPD-Führer.
1 - (Engels) 2.Juli 1872. 2459
2 - (Engels) 9.Juli 1872. 2461
3-(Engels) 4. Aug. 1872.2470
4 - (Engels) 30.Dez. 1872.2508
5 - (Engels) [Ende April 1873.] 2525
6 - (Engels) 25. Juli 1882. 2895
Heritier, Louis
(1863-1898) Schweizer Publizist, Sozialist;
Verfasser mehrerer Arbeiten über die sozialistische Bewegung.
1 - (Engels) 2O.Jan. 1893.3886
Herwegh, Georg
(1817-1875) Vormärzdichter, kleinbürgerlicher Demokrat; nach der Februarrevolution
1848 einer der Führer der Deutschen demokratischen Gesellschaft und der Deutschen
Legion in Paris, die sich am Badischen Aufstand beteiligte; schloß sich in den sechziger
Jahren Lassalle an.
1 - (Marx) 27. Juli [1847]. 1643
2 - (Marx) 8.Aug. [1847]. 1644
3-(Marx) 26. Okt. [1847]. 1648
4-(Marx) <1.April 1848> siehe Unter Bornstedt, Adalbert von, und Freunde
Heß, Moses
(1812-1875) Philosoph und Publizist, Vertreter der deutschen Arbeiterbewegung; Mitte
der vierziger Jahre einer der Hauptvertreter
des „wahren" Sozialismus; Mitglied des BdK
(1847-1850), schloß sich bei der Spaltung
1850 der kleinbürgerlichen Fraktion WillichSchapper an; seit den sechziger Jahren Lassalleaner.
1 - (Engels/Marx) 27. Juli 1846 [um den
28.Juli 1846]. 1639
2 - (Marx) 2.Sept. [1847]. 1645
Heß, Sybille (geb. Pesch)
(1820-1903)' Schauspielerin, Gattin
Moses Heß.
1-(Marx) 25. Okt. 1877.2698
2-(Marx) 29.Nov. 1877.2703
von
Hildebrand, Max
Volksschullehrer in Berlin; erwarb sich Verdienste um die Stirner-Forschung.
1-(Engels) 22. Okt. 1889.3480
Hirsch, Carl
(1841-1900) Journalist, Sozialdemokrat; in
den sechziger Jahren Mitglied des ADAV,
Austritt 1868, wurde Mitbegründer des Demokratischen Arbeitervereins in Berlin; Mitglied der IAA; Mitbegründer der SDAP
619
(1869), danach Redakteur (1869-1872) und
Pariser Korrespondent der sozialdemokratischen Presse (1872-1878); Herausgeber der
„Laterne" (1878/1879); lebte seit 1879 in der
Emigration in London und in Frankreich,
1896 Rückkehr nach Deutschland, zog sich
danach von der aktiven politischen Tätigkeit
zurück.
1 - (Marx) 31. Jan. 1875.2567
2 - (Marx) lO.Dez. 1875.2600
3 - (Marx) 16. Febr. 1876. 2603
4 - (Marx) 4. Mai 1876. 2606
5 - (Marx) 23. Sept. 1876. 2625
6 - (Marx) 1 O.April 1877. 2666
'
7-(Marx) H.Mai 1877. 2678
8 - (Marx) 1. Aug. 1877. 2686
9 - (Marx) 20. Febr. 1878. 2709
10 - (Engels) 3.April 1878. 2711
11 - (Marx) 26. Juni 1878. 2716
12 - (Marx) 18. Sept. 1879. 2756
13 - (Engels) 17. Febr. 1880.2771
14- (Marx) 29. Dez. 1880. 2803
15-(Marx) 6.Aug. 1881.2834
16 - (Engels) 8.Nov. 1894.4061
17 - (Engels) 19. März 1895. 4130
18-(Engels) 2O.Mai 1895.4154
1 9 - (Engels) 22. Mai 1895.4158
20-(Engels) <22. Mail 895 > siehe unter
„Rheinische Zeitung" (Köln)
21-(Engels) <22.Mai 1895) siehe unter
„Rheinische Zeitung" (Köln)
Höchberg, Karl
(1853-1885) Schriftsteller und Verleger,
Sozialreformist; Mitglied der SAPD (seit
1876), unterstützte die Partei in starkem Maße
finanziell; Herausgeber der „Zukunft" (1877
bis 1878) und des „Jahrbuchs für Sozialwissenschaft und Sozialpolitik" (1879-1881); Vertreter eines ethischen Sozialismus.
1 - (Engels) 26. Aug. 1879. 2752
Hoffmann und Campe (Hamburg), Verlag
Verlag in Hamburg, zu seinem Literaturprogramm gehören Belletristik und Geschichte; gegründet 1781 durch B.G.Hoffmann und F. A. Campe; brachte die Originalausgaben von Heinrich Heine, Ludwig Börne
und Friedrich Hebbel heraus.
Siehe unter Campe, Julius
620
Holländische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation
1865/1866 bildeten sich in den Niederlanden
die ersten Gruppen der IAA, die unter dem
maßgeblichen Einfluß von Philippe Coenen zu
Sektionen organisiert wurden; im Generalrat
waren Korrespondierende Sekretäre für Holland: Jacques Van Rijen (1866), N.P.Hansen
(1867; nebenamtlich), Derkinderen (1867),
Charles Rochat (Oktober 1871-Mai 1872) und
Fre'de'ric Cournet (1872).
1 - (Engels) ^[zwischen dem 3. und 9.Dez.
1870; An die holländischen und flämischen
Mitglieder der Internationalen ArbeiterAssoziation) siehe unter Internationale
Arbeiter-Assoziation
Hourwich, Isaac
Siehe unter Garwitsch, Isaak Adolfoißitsch
Hubert, Adolphe
Teilnehmer der Pariser Kommune; nach
deren Niederschlagung Emigrant in London;
Mitglied der IAA.
1 - (Marx) 28. Juli 1871. 2309
2-(Marx) 10. Aug. 1871.2317
3 - (Marx) [nicht vor dem 14. Aug. 1871.]
2319
4 - (Marx) 15.Sept. 1871.2340
5 - (Marx) 22.Nov. 1871.2370
6-(Marx) 12. Febr. 1872. 2410
Hyndman, Henry Mayers
(1842-1921) Rentier, Sozialreformist; Gründer (1881) und Führer der Social Democratic
Federation; gehörte seit 1906 zu den Führern
der Labour Party, aus der er 1916 wegen
imperialistischer Kriegspropaganda ausgeschlossen wurde; trat in den achtziger Jahren
unter dem Pseudonym John Broadhouse auf.
1-(Marx) 8. Dez. 1880. 28.01
2 - (Marx) 2. Juli 1881. 2830
3 - (Engels) [um den 31. März 1882.] 2872
IAA
Siehe unter Internationale Arbeiter-Assoziation
Iglesias, Pablo
(1850-1925) Druckereiarbeiter und Publizist,
Vertreter der spanischen und der internationalen Arbeiterbewegung; Mitglied der IAA
(etwa 1866-1876) und des Spanischen Föderalrats (1871/1872); nach dessen offenem Bekenntnis zum Bakunismus Mitglied der
Neuen Madrider Föderation (1872/1873); Mitbegründer der Sozialistischen Arbeiterpartei
Spaniens (1879), später ein Führer ihres reformistischen Flügels.
1 - (Engels) [Mitte April 1893.] 3922
2 - (Engels) [26. März 1894.] 4009
3 - (Engels) [zwischen dem 9. und 16. Aug.
1894.] 4046
4 - (Engels) [16.März I895J 4129
Siehe auch unter „El Socialista" (Madrid)
Imandt, Peter
Lehrer, Demokrat; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; danach Emigrant in der
Schweiz und in England; Mitglied des BdK
(1850-1852); in den sechziger Jahren Mitglied der IAA; bis 1875 mit Marx in Briefwechsel.
1 - (Marx) 27.Aug. 1852. 1786
2 - (Marx) 23.Febr. 1870.2185
3-(Marx) 11. Nov. 1870.2232
4-(Marx) 3O.März 1871. 2256
5 - (Marx) 27.Sept. 1875.2588
Independent Labour Party
gegründet im Januar 1893 in Bradford unter
Führung von Keir Hardie; ihre Mitglieder
rekrutierten sich aus den alten und neuen
Trade-Unions, der Fabian Society, der Social
Democratic Federation und anderen sozialistischen Vereinigungen; Engels begrüßte ihre
Gründung in der Hoffnung, daß es ihr gelingen werde, die dogmatischen und sektiererischen Fehler der Social Democratic
Federation zu vermeiden und sich zu einer
marxistischen Partei zu entwickeln; die Entwicklung der Partei rechtfertigte zunächst
diese Auffassung, doch glitt sie in der zweiten
Hälfte der neunziger Jahre in den Reformismus ab und traf nach 1900 sogar Vereinbarungen mit der Liberalen Partei.
1-(Engels) <[6.Aug. 1894]> siehe unter
Arbeiterorganisationen,
listische und
englische
sozia-
2 - (Engels) [zweite Aprilhälfte 1895.] 4145
„L International" (London)
Tageszeitung, die von 1863-1871 in London
erschien; Sprachrohr der bonapartistischen
französischen Regierung.
1 -(Marx) 17. Aug. 1871.2321
Internationale Arbeiter-Assoziation
internationale Massenorganisation des Proletariats, gegründet 1864 auf einem Meeting in
London, St.Martin's Hall; Programm und
Statuten wurden von Marx verfaßt, der auch
im Generalrat, dem obersten Organ zwischen
den Kongressen, der unumstrittene Führer
war; im Kampf gegen den Proudhonismus,
den Trade-Unionismus und den Bakunismus
verhalf die IAA dem Marxismus zum entscheidenden Sieg über alle vormarxistischen
Strömungen in der internationalen Arbeiterbewegung; im Gefolge der IAA entstanden in
allen Ländern marxistische nationale Arbeiterparteien; 1876 auf dem Kongreß in Philadelphia wurde die IAA aufgelöst.
' - (Marx, im Auftrag des Generalrats)
[zwischen dem 3. und 9.Dez. 1870] An
die holländischen und flämischen Mitglieder der Internationalen ArbeiterAssoziation. 2233
2 - (Engels, im Auftrag des Generalrats)
3. Sept. 1873; An die Bürger Delegierten
des 6. Kongresses der Internationalen
Arbeiter-Assoziation. 2534
Siehe auch unter Amerikanische Sektionen der
Internationalen Arbeiter-Assoziation; Associazione degli Operai e degli Agricoltori della
Bassa Lombardia (Sezione Internazionale) di
Lodi; Belgische Sektionen der Internationalen
Arbeiter-Assoziation; Benedetti, Giuseppe; Boriani, Giuseppe; British Federal Council oj ihe
International Working Men's Association; British Federation oj ihe International Working
Mens Association; Comitato per l'Emancipazione delle Classi Lavoratrici (Parma); Cuno,
Theodor ;Federazione Operaia (Turin) ; Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation
(New NorkJ; Italienische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation (zur Konferenz
inRimini); NuevaFederaciönMadrilena; Riley,
William; Russische Sektion der Internationalen
Arbeiter-Assoziation; Secciön de dependientes
del Comercio (Barcelona); Sezione Napoletana
dell'Associazione Internazionale dei Lavoratori;
Societä d'Emancipazione delProletario (Turin);
621
Societä dei Lavoratori ferraresi; Spanischer
1 - (Engels, im Auftrag des Generalrats)
Föderalrat der Internationalen Arbeiter-Asso23.Aug. 1872. 2479
ziation; Spanische Sektionen der Internationalen
Italienische Sozialistische Partei
Arbeiter-Assoziation; Sorge, Friedrich Adolph;
Siehe unter Turati, Filippo
Utin, Nikplai Isaakpwitsch
Jacoby, Johann
Internationale Arbeiter-Assoziation
(1805-1877) Arzt (Dr. med.) und Publizist,
(Ferrara)
konsequenter kleinbürgerlicher Demokrat;
Siehe unter Associazione Internazionale degli
während der Revolution von 1848/1849 AbOperai (Ferrara)
geordneter der Berliner und der Frankfurter
Nationalversammlung; 1863 Mitglied des
„The International Herald" (London)
Preußischen Abgeordnetenhauses; entschieWochenzeitung; erschien von März 1872 bis
dener Gegner des preußisch-deutschen
Oktober 1873 in London; von Mai J872 bis
Militarismus und der Annexionspolitik BisMai 1873 war sie das offizielle Organ des Britimarcks; schloß sich 1872 der SDAP an; nach
schen Föderalrats der IAA und spielte eine
seinem Tode wurde in Königsberg die Joentscheidende Rolle im Kampf gegen die
hann-Jacoby-Stiftung gegründet.
Reformisten; Herausgeber und Redakteur
1-(Marx) 4. Febr. 1871.2245
war William Riley.
1 - (Engels/Marx) < [20. Dez. 1872]) siehe Siehe auch unter Arnoldt, Hermann
unter Riley, William
Jakins
seit 1890 Besitzer des Grundstücks 122,
Ironside, Isaac
Regent's Park Road, auf dem Engels von 1870
englischer Journalist, Urquhartist; in den
bis 1894 wohnte; das Wohnhaus gehörte der
fünfziger Jahren Redakteur der „Sheffield
Firma Strutt & Parker in London.
Free Press" und Mitredakteur der Londoner
1 - (Engels) [23. Sept. 1890.] 3568
„Free Press".
1 - (Marx) 21. Juni 1856. 1834
Jankowska, Maria (geb. Zaleska, in zweiter Ehe Mendelsonowa)
Italienische Sektionen der Internationalen
(1850-1909) Publizistin, Sozialistin; lebte in
Arbeiter-Assoziation (zur Konferenz in
den achtziger und neunziger Jahren in der
Rimini)
Emigration; heiratete 1889 den polnischen
Gruppen der Internationalen Arbeiter-AssoSozialisten Stanislaw Mendelson; tätig in der
ziation in Italien bildeten sich seit 1865/1866,
II. Internationale; nahm am Gründungsnachdem bereits 1864 die Mazzinisten an der
parteitag der Polnischen Sozialistischen Partei
Gründung der Internationale teilgenommen
in Paris teil (1892); schrieb unter den Pseudhatten; im Kampf - zunächst gegen den kleinonymen Stefan Leonowicz, Maria Schopar,
bürgerlichen Mazzinismus, später gegen den
Sofia Schopar.
Bakunismus - bildeten vor allem unter dem
Einfluß von Theodor Cuno und Vitale Regis
1 - (Engels) [Mitte Aug. 1884.] 3057
italienische Sektionen heraus; sie waren im
2 - (Engels) <10.Jan. 1893) siehe unter MenGeneralrat durch Korrespondierende Sekredelsonoioa, Maria
täre für Italien vertreten: James Carter
3 - (Engels) <16.Jan. 1893> siehe unter Men(1866/1867), Jules Johannard (1868/1869),
delsonowa, Maria
J.Agossa (Mai-Juni 1870), Giovanni Bora
4 - (Engels) <24.Jan. 1893) siehe unter Men(Juli 1870-Mai 1871) und Friedrich Engels
delsonowa, Maria
(September 1871-1872); auf der Konferenz
5 - (Engels) <7. Febr. 1893 > siehe unter Men
von Rimini im August 1872 trennten sich die
delsonowa, Maria
anarchistischen Gruppen von den Sektionen
6-(Engels) <15.März 189[3]> siehe unter
der IAA in Mailand, Turin, Ferrara und Rom
Mendelsonowa
und bildeten eine gesamtitalienische baku7 - (Engels) <26.Okt. 1894> siehe unter Mennistische Vereinigung.
delsonowa, Maria
622
J^drzejowski, Boleslaw Antoni
(1867-1914) polnischer Publizist und Arbeiterführer; Mitbegründer und einer der Führer
der Partei „Proletariat" und der Polnischen
Sozialistischen Partei (1892); seit 1891 Emigrant in London; Teilnehmer der Revolution
von 1905-1907, danach Führer des rechten
Flügels der Partei.
1 - (Engels) 28. Juni 1895. 4161
Johannard, Jules
(1843-1888) Lithograph, Blanquist; Mitglied
der IAA und ihres Generalrats (1868/1869
und 1871/1872), Korrespondierender Sekretär
für Italien (1868/1869); gründete 1870 in
Saint-Denis eine Sektion der IAA; Mitglied
der Pariser Kommune (1871); danach Emigrant in London.
1-(Marx) 18. Nov. 1871.2368
Jessup, William J.
Schiffszimmermann, amerikanischer Arbeiterführer; seit 1866 Vizepräsident und seit 1867
Korrespondierender Sekretär der National
Labor Union im Staate New York, Vorsitzender der New-Yorker Working-Men's Assembly; trat für deren Anschluß an die IAA ein.
1 -(Marx) 28. Okt. 1868.2143
Johann-Jacoby-Stiftung (Königsberg)
Siehe unter Arnoldt, Hermann
J.H.W.Dietz Verlag (Stuttgart)
1881 in Stuttgart von Johann Heinrich Wilhelm Dietz gegründet, zunächst vollkommen
in Privathand, obwohl nach der Verkündung
des Sozialistengesetzes Teile des Parteibesitzes der SAPD von Dietz übernommen
worden waren; 1897 wurden August Bebel und
Paul Singer als Mitglieder des Parteivorstandes Miteigentümer; der Verlag nannte
sich seitdem öfter J.H.W.Dietz Nachfolger
GmbH; im Dezember 1904 wurde der Verlag
offiziell von der SPD als Parteiverlag übernommen und trug seit 1905 die Bezeichnung
Verlag von J.H.W.Dietz Nachf.; 1921 erfolgte sein Zusammenschluß mit der „Vorwärts"-VerIagsbuchhandlung Berlin zum Verlag von J.H.W.Dietz Nachf. GmbH Stuttgart und Berlin; 1933 von den Nazis aufgelöst.
Siehe unter Dietz, Johann Heinrich Wilhelm
Jodko-Narkiewicz, Witold
(1864-1924) Publizist und Politiker, Sozialist;
Mitbegründer der Polnischen Sozialistischen
Partei (1892) und einer der Führer ihres
rechten Flügels (seit 1906); nach der Unabhängigkeitserklärung Polens Minister in der
Regierung Pilsudski (1918), ab 1920 im polnischen diplomatischen Dienst.
1 -(Engels) 5.Juni 1894. 4028
2-(Engels) 14. Dez. 1894.4082
3-(Engels) 2.Febr. 1895.4111
John Henry Johnson, Son & Ellis (London)
Vertreterfirma für amerikanische Industriefirmen in England; lieferte u.a. Zirkulationspumpen für den Schiffsbau.
I - (Engels) [15.Nov. 1889.]3486
Johnson, James J.
Teilhaber der Firma „John Henry Johnson,
Son & Ellis" (London^, Sohn von John Henry
Johnson.
1 -(Engels) <[15.Nov. 1889]) siehe unter John
Henry Johnson, Son & Ellis (London)
Johnson, John Henry
Chef der Firma „John Henry Johnson, Son
& Ellis" (London), gleichzeitig Hauptassocie.
1-(Engels) <[15.Nov. 1889]) siehe unter
John Henry Johnson, Son & Ellis (London)
Jottrand, Lucien-Leopold
(1804-1877) Jurist und Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat; Präsident der Association
d&nocratique in Brüssel (1847/1848).
1 - (Marx) [3O.Sept. 1847.] 1646
2 - (Marx) 13. März 1860. 1914
Joynes, James Leigh
(1853-1893) Hochschullehrer, Journalist und
Verfasser sozialistischer Kampflieder; einer
der Führer der Social Democratic Federation;
Redakteur und Mitarbeiter zahlreicher Presseorgane; übersetzte Marx' „Lohnarbeit und
Kapital" ins Englische.
1-(Engels) 3O.Juli 1884. 3049
Jozewicz, Ferdinand
Arbeiter, Sozialdemokrat; bis Mitte 1872
Korrespondierender Sekretär der Berliner
Sektion der IAA, zu der die Berliner Organisation der SDAP und der Sozialdemokratische
Arbeiterverein in Berlin gehörten.
623
1-(Marx) 6. Nov. 1871.2360
2 - ( M a r x ) ! . Febr. 1872.2405
3 - (Marx) 24.Febr. 1872. 2414
Jung, Hermann
(1830-1901) Uhrmacher, Vertreter der Schweizer und der internationalen Arbeiterbewegung;
lebte in London; Mitglied der IAA und ihres
Generalrats, Korrespondierender Sekretär für
die Schweiz (November 1864-September
1872), Schatzmeister des Generalrats (1871/
1872); vertrat bis zum Haager Kongreß 1872
einen marxistischen Standpunkt; schloß sich
später den reformistischen Führern der
Trade-Unions an.
1 - (Marx) [um den 8. Jan. 1865.] 2024
2-(Marx) B.März 1865. 2038
3 - (Marx) 13. April 1865.2041
4 - (Marx) 25.April 1865. 2043
5-(Marx) 3O.SePt. [1865]. 2051
6 - (Marx) 15. Nov. 1865.2053
7 - (Marx) 20. Nov. 1865. 2054
8 - (Marx) H.Sept. 1868.2133
9 - (Marx) 19.0kt. 1868.2140
10-(Marx) H.Nov. 1868. 2145
11 - (Marx) 28.Dez. 1868.2151
1 2 - (Marx) 17. Febr. 1869. 2155
1 3 - (Marx) 13.Aug. [1869]. 2174
14 - (Marx) 8.Jan. 1870.2180
15-(Marx) 14.Juli 1870. 2206
16 - (Marx) 6.Aug. 1870.2215
17-(Marx) 12.Aug. 1870. 2217
18-(Marx) 18. Jan. 1871.2240
1 9 - (Engels) 10. Mai 1871. 2276
20 - (Marx) 14.Aug. 1871. 2318
21-(Marx) B.Sept. 1871. 2339
22-(Marx) 11-Okt. 1871. 2345
23-(Marx) 13.0k. 1871.2347
2 4 - (Marx) 19.0kt. 1871. 2350
25 - (Marx) 20.Okt. 1871.2351
26 - (Marx) [um den 25.0kt. 1871.] 2354
27 - (Marx) [Ende Okt. 1871.] 2355
28 - (Marx) 4.Nov. 1871.2358
29-(Marx)16.Nov. 1871.2366
30 - (Marx) 18. Nov. 1871. 2369
31 - (Marx) 19.Jan. 1872.2400
32 - (Marx) l.Febr. 1872. 2406
33 - (Marx) 26. Febr. 1872. 2415
3 4 - (Marx) 7. März 1872. 2419
35 - (Marx) [Ende Juli 1872.] 2469
624
36 - (Marx) [Anfang Sept. 1872.] 2482
37-(Engels)!. Okt. 1872.2487
38 - (Marx) 14.0kt. 1872.2490
„Justice" (London)
sozialdemokratische Wochenzeitung, Organ
der Social Democratic Federation; erschien
von 1884 bis 1925 in London unter der Redaktionsleitung von Harry Quelch.
1 - (Engels) ([zwischen dem 26. und 28. Jan.
1884] > siehe unter Fitzgerald, Charles L.
2 - (Engels) <2. April 1895 > siehe tinter
Quelch, Harry
Karpeles, Benno
Jurist, österreichischer Sozialdemokrat.
1 - (Engels) 29. März 1894. 4010
Karpeles
Gattin von Benno Karpeles.
1 - (Engels) 30. Nov. 1894.4076
Kaufmann, Moritz
(1839-nach 1914) englischer Geistlicher, verfaßte mehrere Bücher über sozialistische
Lehren.
1-(Marx) 3. Okt. 1878.2729
2-(Marx) lO.Okt. 1878.2730
Kaufmann, S.F.
deutscher Emigrant in London, Mitglied des
Deutschen Arbeiterbildungsvereins in London.
1-(Engels) 1 I.März 1881. 2812
Kaulitz, Harry
Kaufmann, Sozialdemokrat; erwarb sich Verdienste um die sozialdemokratische Agitation
im Saargebiet, wurde auf Betreiben des ultrareaktionären Großindustriellen von StummHalberg 1877 zu zweieinhalb Jahren Gefängnis
verurteilt; seit 1880 Emigrant in London.
1-(Engels) 2 8 . 0 k . 1880.2793
Kautsky, Karl
(1854-1938) Schriftsteller und Redakeur, bekannter Vertreter der deutschen und der internationalen Arbeiterbewegung; zunächst Vulgärsozialist, seit Ende der siebziger Jahre
Marxist; Redakeur der „Neuen Zeit" (1883
bis 1917); entwickelte sich in den neunziger
Jahren zum Theoretiker der SPD und der
II. Internationale; trug zunächst viel zur Verbreitung des Marxismus bei, wurde später,
besonders ab 1910, Wortführer des Zentrismus; verriet während des Ersten Weltkriegs
den Marxismus und wurde zum Gegner der
revolutionären Arbeiterbewegung.
1 - (Engels) 1. Febr. 1881. 2806
2 - (Engels) 27.Aug. 1881. 2842
3 - (Marx) 1. Okt. 1881.2843
4 - (Engels) 18. Dez. 1881. 2853
5 - (Engels) 7. Febr. 1882. 2862
6 - (Engels) 12. Sept. 1882. 2902
7 - (Engels) 15. Nov. 1882. 2917
8 - (Engels) 15. Nov. 1882. 2918
9 - (Engels) 10. Febr. 1883. 2933
10 - (Engels) 2. März 1883. 2937
11 - (Engels) 18. Sept. 1883. 2982
12 - (Engels) [1. Dez. 1883.] 2991
13 - (Engels) 9. Jan. 1884. 2995
14 - (Engels) 4. Febr. 1884. 3003
15 - (Engels) lö.Febr. 1884. 3010
16 - (Engels) 3. März 1884.3015
17 - (Engels) 24. März 1884. 3021
18 - (Engels) 11. April 1884. 3023
19 - (Engels) 26. April 1884. 3027
20 - <22. Mai 1884) sieAe unter Bernstein,
Eduard and Karl Kautsky
.
21 - (Engels) 23.Mai 1884.3032
22 - (Engels) 21.-22.Juni 1884. 3038
23 - (Engels) 26. Juni 1884. 3039
24 - (Engels) 11. Juli 1884. 3043
25 - (Engels) 19. Juli 1884. 3044
26 - (Engels) 1 .Aug. 1884.3052
27 - (Engels) 22.Aug. 1884.3058
28 - (Engels) [3O.Aug. 1884.] 3061
29 - (Engels) 20. Sept. 1884. 3063
30 - (Engels) 13.-15.Okt. 1884. 3067
31 - (Engels) 15. Okt. 1884.3069
32 - (Engels) 17. Okt. 1884. 3070
33 - (Engels) 20. Okt. 1884. 3071
34 - (Engels) 8. Nov. 1884. 3075
35 - (Engels) [9. Dez. 1884.] 3083
36 - (Engels) 13. Jan. 1885.3093
37 - (Engels) 14. Febr. 1885. 3103
38 - (Engels) 16-April 1885. 3110
39 - (Engels) [16.Aug. 1885.] 3137
40 - (Engels) 6.Se P t. 1885. 3141
41 - (Engels) [lO.Sept. 1885.] 3143
42 - (Engels) [14.0kt. 1885.] 3150
43 - (Engels) 2. Dez. 1885. 3163
44 - (Engels) 2. Juli 1886. 3211
45 - (Engels) [4. Juli 1886.] 3212
40 Marx/Engels-Verzeichnis
46 - (Engels) [8.Juli 1886.] 3213
47 - (Engels) 26. Juli 1886. 3215
48 - (Engels) 31. Juli 1886. 3216
49 - (Engels) ö.Aug. 1886.3218
50 -(Engels) 11. Aug. 1886.3219
51 -(Engels) 20.Aug. 1886.3223
52 -(Engels) 23. Aug. 1886.3226
53 - (Engels) 24. Aug. 1886. 3227.
54 - (Engels) 25.Aug. 1886.3229
55 - (Engels) 26.Aug. 1886.3230
56 •(Engels) 29. Nov. 1886.3252
57 - (Engels) [27. Mai 1887.] 3293
58 - (Engels) 15. Juni 1887.3300
59 - (Engels) 22. Juli 1887. 3308
60 • (Engels) 1. Aug. 1887. 3310
61 - (Engels) 5.Aug. 1887.3311
62 •• (Engels) 17.Aug. 1887.3315
63 •• (Engels) [3.Sept. 1887.] 3318
64 •• (Engels) 2O.Dez. 1887.3336
65 •• (Engels) [vor dem 6. Juli 1888.] 3372
66 • (Engels) 17. Okt. 1888.3399
67 - (Engels) 18.Jan. 1889.3412
68 •(Engels) 28. Jan. 1889.3413
69 •(Engels) 7.Febr. 1889.3416
70 •-(Engels) 20.Febr. 1889.3419
71 •• (Engels) 20. April 1889. 3433
72 •• (Engels) 21. Mai 1889. 3446
73 • (Engels) 15.Sept. 1889.3472
74 •• (Engels) 1. April 1890. 3518
75 •• (Engels) 11.April 1890. 3523
76 •• (Engels) 5.Aug. 1890.3550
77 • (Engels) 18. Sept. 1890.3562
78 • (Engels) 5. Okt. 1890.3577
79 •• (Engels) 5.Nov. 1890.3586
80 • (Engels) 13. Dez. 1890.3604
81 • (Engels) 7. Jan. 1891.3611
82 • (Engels) 15. Jan. 1891.3614
83 • - (Engels) 3.Febr. 1891.3621
84 • (Engels) 11. Febr. 1891.3626
85 • (Engels) 21. Febr. 1891.3627
86 • (Engels) 23. Febr. 1891.3628
87 • • (Engels) 23.Febr. 1891 [2.Brief]. 3629
88 • • (Engels) 17. März 1891. 3637
89 • • (Engels) 2. April 1891. 3646
90 •• (Engels) 7.April 1891. 3650
91 •• (Engels) 3O.April 1891. 3658
92 •• (Engels) 13. Juni 1891. 3665
93 • • (Engels) 16.Juni 1891. 3667
94 •• (Engels) [29.Juni 1891]. 3671
95 • (Engels) 28. Sept. 1891.3685
625
96 - (Engels) 14.0kt. 1891.3693
97 - (Engels) 25.[-26.]Okt. 1891. 3697
98-(Engels) 3. Dez. 1891.3717
99 - (Engels) 27.Dez. 1891.3721
100-(Engels) 26. Jan. 1892.3726
101 - (Engels) 28Jan. 1892.3727
102 - (Engels) I.Febr. 1892. 3730
103 - (Engels) 5.März 1892. 3743
104 - (Engels) 30. März 1892. 3752
105 - (Engels) 20. April 1892. 3759
106-(Engels) 17.Mai 1892. 3769
107- (Engels) 11. Juni 1892. 3781
108 - (Engels) 25. Juni 1892. 3786
109 - (Engels) 27.Juni 1892. 3787
110-(Engels) 5.Juli 1892. 3792
111-(Engels) 12.Aug. 1892.3809
112 - (Engels) 4. Sept. 1892.3819
113 - (Engels) [5.Sept. 1892.] 3820
114 - (Engels) 16.Sept. 1892. 3826
115 - (Engels) 26.SePt. 1892.3832
116 - (Engels) 29.Sept. 1892. 3836
117-(Engels) 4. Dez. 1892.3868
118 - (Engels) 24. Dez. 1892. 3875
119 - (Engels) 26. Jan. 1893. 3889
120 - (Engels) 2O.März 1893. 3912
121-(Engels) I.Juni 1893. 3930
122 - (Engels) 25. Sept. 1893.3952
123 - (Engels) 3.Nov. 1893. 3967
124-(Engels) 4.Dez. 1893.3976
125 - (Engels) 9.Jan. 1894.3986
126 - (Engels) B.Febr. 1894. 3996
127-(Engels) 19.Juni 1894. 4030
128 - (Engels) 26.[-27J Juni 1894. 4031
129- (Engels) <9.Juli 1894> ,iehe unter „Die
Neue Zeit" (Stuttgart)
130 - (Engels) 16. Juli 1894. 4038
131 - (Engels) 28.Juli 1894. 4041
132 - (Engels) 23. Sept. 1894. 4055
133 - (Engels) 15.Nov. 1894. 4069
134 - (Engels) 22.Nov. 1894.4071
135 - (Engels) 3.Jan. 1895.4093
136 - (Engels) 12.Jan. 1895.4101
137 - (Engels) B.März 1895. 4127
138 - (Engels) 25. März 1895.4134
139 (Engels) 1.April! 895. 4136
140 (Engels) 21. Mail 895. 4155
Kautsky, Louise (in zweiter Ehe Freyberger)
(1860-1950)Hebamme, Sozialdemokrat; öster626
reichischer Herkunft; erste Frau von Karl
Kautsky (bis 1889); lebte seit 1890 in London;
Engels' Sekretärin und Wirtschafterin (1890
bis 1895); ab 1894 mit dem österreichischen
Arzt Ludwig Freyberger verheiratet; in den
neunziger Jahren Mitglied der Redaktion der
Wiener „Arbeiterinnen-Zeitung", später auch
Mitarbeiterin anderer sozialdemokratischer
Organe in Österreich.
1-(Engels) il.Okt. 1888.3396
2-(Engels) 9.Nov. 1890.3587
3 - (Engels) <14.Nov. 1894> siehe unter
Testamentsvollstrecker
4 - (Engels) <1. Juli 1895>sfeAe unter Freyberger, Louise
Kautsky, Minna (geb. Jaich)
(1837-1912) österreichische Schriftstellerin,
Sozialdemokrat; Mutter von Karl Kautsky.
1-(Marx) I.Okt. 1881.2844
2 - (Engels) 26.Nov. 1895.3160
Kelley, Florence
Siehe unter Kelley-Wischnewetzky, Florence
Kelley-Wischnewetzky, Florence (eigentlich Wischnewetzky, Florence, geb. Kelley)
(1859-1932) amerikanische Übersetzerin und
Schriftstellerin, Sozialistin, später Reformistin; Übersetzerin von Engels* „Lage der
arbeitenden Klasse in England" ins Englische; Frau von Lazar Wischnewetzky, einem
polnischen Emigranten in den USA.
1 - (Engels) 4. Febr. 1885. 3098
2 - (Engels) lO.Febr. 1885. 3100
3-(Engels) 7.Jan. 1886.3175
4-(Engels) 3.Febr. 1886.3181
5 - (Engels) 25.Febr. 1886. 3190
6 - (Engels) 12. März 1886. 3193
7 - (Engels) 3. Juni 1886. 3209
8 - (Engels) 13.-14. Aug. 1886. 3220
9 - (Engels) 28.Dez. 1886.3257
10-(Engels) 27.Jan. 1887.3262
11 - (Engels) 6. Febr. 1887. 3265
12 - (Engels) 9. Febr. 1887. 3266
13-(Engels) 7.Mai 1887. 3289
14 - (Engels) 28. Mai 1887. 3294
15 - (Engels) 3I.Mai 1887. 3296
16 - (Engels) 20. Juli 1887. 3307
17 - (Engels) 15. Sept. 1887. 3320
18 - (Engels) 3.Dez. 1887. 3333
19-(Engels) 22. Febr. 1888.3350
20 - (Engels) 11 .April 1888. 3359
21 - (Engels) 2. Mai 1888. 3364
22 - (Engels) 16. Mai 1888. 3368
23 - (Engels) 18. Sept. 1888.3390
24 - (Engels) 12.Jan. 1889. 3410
Kersten, Paul
Bildhauer, Sozialdemokrat.
I - (Engels) 24. Nov. 1875. 2597
Kinkel, Gottfried
(1815-1882) Dichter und Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat; 1849 Teilnehmer am
Badisch-Pfälzischen Aufstand, vom preußischen Kriegsgericht zu lebenslänglicher
Festungshaft verurteilt; flüchtete 1852 und
emigrierte nach England; einer der Führer der
kleinbürgerlichen Emigration in London; bekämpfte Marx und Engels.
1 - (Marx) 22. Juli 1852. 1781
2 - (Marx) 24. Juli 1852.1782
Klein, Carl Wilhelm
Arbeiter, Vertreter der frühen deutschen
Arbeiterbewegung; nahm 1849 an den Aufständen in Elberfeld und Solingen teil; Mitglied des BdK; seit 1852 Emigrant in den
USA; nach der Amnestie Rückkehr nach
Preußen; Mitglied des ADAV (seit 1863),
Mitbegründer der Solinger Eisen- und Stahlwaren-Genossenschaft, Mitglied der IAA und
Mitbegründer ihrer Solinger Sektion.
1 - (Engels) <8.Febr. 1870) siehe unter Klein,
Karl und Friedrich Moll
2 - (Engels) <10.März 1871 > siehe unter Klein,
Karl und Friedrich Moll
Klein, Carl und Friedrich Moll
1 -(Engels) 8. Febr. 1870. 2182
2 - (Engels) lO.März 1871. 2249
Klings, Carl
(etwa 1825-nach 1874) Metallarbeiter, Vertreter der frühen deutschen Arbeiterbewegung;
Mitglied des BdK; im Mai 1863 bei der Gründung des ADAV Mitglied des Vorstandes,
gehörte später zur proletarischen antilassalleanischen Opposition; seit 1865 Emigrant in den
USA, Mitglied der IAA in der Chicagoer
Sektion.
1-(Marx) 4. Okt. 1864.2011
Klopfer, Ludwig
deutscher Sozialdemokrat, lebte in der Zeit
des Sozialistengesetzes in der Schweiz.
1 - (Engels) 22. Mai 1883. 2968
Kloster „Schwestern der Vorsehung" in
Hampstead
Siehe unter Nunnery „Sisters of Providence"
iri Hampstead
Knowles, James
(1831-1908) Architekt und Verleger in London; Gründer und seit 1877 Redakteur der
Zeitschrift „Nineteenth Century".
1-(Engels) 17.April 1883. 2955
2 - (Engels) 20. April 1883. 2958
Koch, Hugo
deutscher Sozialdemokrat; in der Zeit des
Sozialistengesetzes Emigrant in London;
Sekretär der Zeitungskommission der „Londoner Arbeiter-Zeitung".
1 - (Engels) [um den 22. Sept. 1887.] 3322
Kolb, Gustav Eduard
(1798-1865) Journalist (Dr. phil.), Redakteur
der Augsburger „Allgemeinen Zeitung" in
den vierziger Jahren.
Siehe unter „Allgemeine Zeitung (Augsburg) "
Koll, Theodor
deutscher Emigrant in London, Anfang der
siebziger Jahre Kassierer des Kommunistischen Arbeiter-Bildungsvereins in London.
1 - (Engels) 10. Aug. [1871]. 2316
Komitee der Independent Labour Party
Siehe unter Independent Labour Party
Komitee für die Befreiung der arbeiten«
den Klassen in Parma
Siehe unter Comitato per rEmancipazione delle
Classi Lavoratrici (Parma)
Kommunistischer Arbeiter-Bildungsverein (London)
Siehe unter Deutscher Arbeiterbildungsverein
in London
Kommunistisches Korrespondenz-Komitee (Brüssel)
unmittelbarer Vorläufer der ersten proletarischen Partei; diente dem ideologischen und
organisatorischen Zusammenschluß der Sozialisten und fortschrittlichen Arbeiter verschiedener Länder sowie dem Kampf gegen
627
die dem Proletariat fremden Richtungen in
der Arbeiterbewegung; begründet und geführt von Marx, Engels, Philippe Gigot und
Wilhelm Wolff; nach dem Brüsseler Beispiel
bildeten sich Korrespondenz-Komitees in
Deutschland, Frankreich und England.
1 - (Engels) 19.Aug. 1846. 8
2 - (Engels) 16.Sept. 1846.9
3-(Engels) 23.Okt. 1846.13
Konfidentieüe Mitteilung
1 - (Marx) <[28.März 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunsckweig
Kongreß
1 -(Marx) 9.März 1854 [An das Arbeiterparlament zu Manchester]. 1820
2 - (Engels) 23.Dez. 1870; An den 6.Kongreß
der belgischen Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation. 2237
3-(Engels) 3. April 1872; An die Bürger
Delegierten des Spanischen Landeskongresses in Saragossa. 2433
4-(Engels) 6. April 1872 [An den Kongreß
von Saragossa]. 2434
5 - (Engels, im Auftrag des Generalrats)
3. Sept. 1873; An die Bürger Delegierten
des 6. Kongresses der Internationalen
Arbeiter-Assoziation. 2534
6-(Engels) < 19. Dez. 1893 [An den Internationalen Kongreß sozialistischer Studenten] ) siehe unter Sozialistische Studenten
Koppen, Carl Friedrich
(1808-1863) Gymnasiallehrer (Dr. phil.), radikaler Publizist und Historiker; in den
vierziger Jahren Junghegelianer, lernte im
Berliner Doktorklub Marx kennen, dessen
Freund er zeitlebens blieb; Mitarbeiter an den
„Hallischen Jahrbüchern" (1841) und der
„Rheinischen Zeitung" (1842); während der
Revolution von 1848/1849 in der demokratischen Bewegung tätig; wurde bekannt durch
sein Buch „Die Religion des Buddha und ihre
Entstehung".
1-(Marx) 1. Sept. 1848. 1666
Köttgen (Koettgen), Gustav Adolph
(1805-1882) rheinischer Maler und Dichter;
nahm in den vierziger Jahren an der Arbeiter-
628
bewegung teil, stand dem „wahren" Sozialismus nahe.
1 - (Marx/Engels, im Auftrag des Kommunistischen Korrespondenz-Komitees)
15.Juni 1846. 1637
Kowalewski, Maxim Maximowitsch
(1851-1916) russischer Soziologe, Historiker,
Ethnograph und Jurist, Hochschullehrer,
Politiker bürgerlich-liberaler Richtung; zählte
in den siebziger Jahren zu Marx' Scientific
friends.
1-(Marx) 9. Jan. 1877.2646
2-(Marx) [April 1879.] 2741
Krapka, Josef
sozialdemokratischer Redakteur, in den neunziger Jahren am „Socialni Demokrat" in Prag.
Siehe unter „Socidlni Demokrat" (Prag)
Kraus, Bernhard
(1828-1887) Arzt (Dr. med.); Gründer und
Herausgeber der „Allgemeinen Wiener medizinischen Zeitschrift" (1856-1887).
1 - (Marx) 26. März 1880. 2772
Krawtschinskaja (Stepniak), Fanny Markowna
(etwa 1853-1945) russische Revolutionärin;
nahm in den siebziger Jahren an der Volkstümlerbewegung teil, gehörte später zur
Gruppe „Free Russia" (1890-1895); Frau von
Sergej Michailowitsch Krawtschinski; schrieb
zusammen mit ihrem Mann unter dem
Pseudonym Stepniak.
1 - (Engels) 6.Dez. 1892.3871
Krawtschinski (Stepniak), Sergej Michailowitsch
(1851-1895) russischer Revolutionär, Schriftsteller und Publizist; in den siebziger Jahren
bedeutender Vertreter der Volkstümler, verübte 1878 ein Attentat auf den Chef der
Gendarmerie von Petersburg; seitdem Emigrant, lebte seit 1884 in England; Mitbegründer und Führer der Gruppe „Free Russia"
(1890-1895); stand in freundschaftlichen Beziehungen zu Engels und zu Eleanor MarxAveling; schrieb zusammen mit seiner Frau
unter dem Pseudonym Stepniak.
1 -(Engels) 3. Jan. 1890. 3500
2 - (Engels) 5.Nov. 1892. 3850
3 - (Engels) 15.Nov. 1892.3855
Kritschewski, Boris Naumowitsch
(1866-1919) russischer Publizist, Sozialdemokrat; emigrierte Anfang der neunziger
Jahre in die Schweiz, schloß sich in Genf der
Gruppe „Befreiung der Arbeit" an; einer der
Führer der Ökonomisten; zog sich 1903 von
der revolutionären Tätigkeit zurück.
1 - (Engels) 20. Mai 1894. 4021
2 - (Engels) 31. Mai 1894. 4025
3-(Engels) [Juli 1894.] 4033
Krzywicki, Ludwik Joachim Franciszek
(1859-1941) Soziologe, Ökonom und Publizist; hatte großen Anteil an der Verbreitung
des Marxismus in Polen; einer der Übersetzer
des ersten Bandes des „Kapitals" ins Polnische.
I - (Engels) 28.Jan. 1884.3001
Kugelmann, Ludwig (Louis)
(1828-1902) Arzt, Gynäkologe, Sozialdemokrat; stand dem BdK nahe, möglicherweise
sogar Mitglied; Teilnehmer der Revolution
von 1848/1849; Mitglied der IAA, aktiv in
Hannover tätig; trug wesentlich zur Verbreitung des „Kapitals" in Deutschland bei;
Mitglied der SDAP (seit 1869), der SAPD
(seit 1875) und der SPD (seit 1890); mit Marx
und Engels eng befreundet.
1 - (Marx) 28.Dez. 1862. 1992
2 - (Marx) 29. Nov. 1864. 2020
3-(Marx) 23. Febr. 1865.2035
4 - (Marx) 15. Jan. 1866. 2058
5 - (Marx) 6. April 1866. 2069
6 - (Marx) 23.Aug. 1866.2073
7-(Marx) 9. Okt. 1866.2079
8 - (Marx) 13. Okt. 1866. 2080
9-(Marx) 25.Okt. 1866.2081
10 - (Marx) [18.Febr. 1867.] 2085
1 1 - (Marx) lö.April 1867. 2086
12- (Marx) 10. Juni 1867. 2092
13-(Marx) 13.Juli 1867. 2094
14-(Marx) 11.Okt. 1867.2100
15 - (Engels) 12. Okt. 1867.2101
16 - (Marx) 15. Okt. 1867.2102
17 - (Engels) 8. und 20.Nov. 1867. 2104
18-(Marx) 30.Nov. 1867. 2108
19-(Marx) 7.Dez. 1867. 2109
20 - (Engels) 12.Dez. 1867. 2110
21-(Engels) 13.Dez. 1867.2111
22 - (Marx) 11.Jan. 1868.2113
23-(Marx) 30. Jan. 1868.2114
24 - (Marx) 6. März 1868. 2115
25 - (Marx) 17. März 1868. 2116
26 - (Marx) 6. April 1868. 2117
27 - (Marx) 17.April 1868. 2120
28 - (Marx) 24. Juni 1868. 2122
29 - (Marx) 2. Juli 1868. 2123
30 - (Marx) 1 I.Juli 1868. 2126
31-(Engels) 31.Juli 1868. 2127
3 2 - (Marx) 10. Aug. 1868. 2128
33-(Marx) 12.0kt. 1868. 2137
34 - (Marx) 26. Okt. 1868. 2141
35-(Marx) 5. Dez. 1868. 2147
36 - (Marx) 12. Dez. 1868. 2148
37 - (Marx) 11. Febr. 1869. 2153
3 8 - (Marx) 3. März 1869. 2156
39-(Marx) ll.Mai 1869. 2161
40-(Engels) lO.Juli 1869. 2168
4 1 - (Marx) 15. Juli 1869. 2170
42-(Engels) 28.Juli 1869. 2172
4 3 - (Marx) 30. Juli 1869. 2173
44-(Marx) 12. Okt. 1869.2176
45 - (Marx) 29.Nov. 1869. 2178
46 - (Marx) 17.Febr. 1870. 2183
47 - (Marx) 26.März 1870. 2191
48 - (Marx) 28.März 1870. 2192
4 9 - (Marx) [8.Mai 1870.] 2198
50 - (Marx) 27. Juni 1870. 2204
51 - (Marx) R S e p t . 1870. 2225
52 - (Marx) 13.Dez. [1870]. 2234
53-(Marx) 4.Febr. 1871.2244
5 4 - (Marx) 12. April 1871. 2263
55-(Marx) 17.April 1871. 2266
56 - (Engels) 28.April 1871. 2272
57-(Marx) 18.Juni [1871]. 2284
58 - (Marx) 27.Juli [1871]. 2306
59 - (Marx) 9.Nov. 1871. 2363
60 - (Marx) 9. Juli 1872. 2462
6 1 - (Marx) 23. Juli 1872. 2465
62 - (Marx) 29. Juli 1872. 2468
63 - (Marx) 26. Aug. 1872. 2481
64-(Engels) I.Juli 1873. 2530
65 - (Marx) 19. Jan. 1874. 2540
66 - (Marx) 18. Mai 1874. 2550
67 - (Marx) 24. Juni 1874. 2552
68 - (Marx) 4. Aug. 1874. 2555
69-(Marx)10.Aug. 1874. 2556
70-(Engels) 20. Okt. 1876.2635
71-(Engels) 12. Okt. 1877.2694
7 2 - (Engels) 4.Mai 1884. 3028
629
73 - (Engels)
74 - (Engels)
75-(Engels)
76 - (Engels)
77-(Engels)
78-(Engels)
79-(Engels)
80 - (Engels)
81 - (Engels)
82 - (Engels)
83 - (Engels)
10. Jan. 1889. 3407
30. Dez. 1889.3498
3O.Juni 1890. 3541
5.Sept. 1892.3821
4. Okt. 1892.3837
10. Okt. 1892.3840
I.Jan. 1895.4091
9.Jan. 1895. 4099
25. Jan. 1895. 4108
19.März 1895. 4131
18.April 1895. 4147
Kühlwetter, Friedrich Christian
Hubert von
(1809-1882) preußischer Beamter und Staatsmann; Innenminister (Juni-September 1848).
1 - (Marx) 22. Aug. 1848. 1665
Kühn, Johann August Karl
(geb. etwa 1829) Mitglied des Braunschweiger
Ausschusses der SDAP (1870), Angeklagter im
Braunschweiger Hochverratsprozeß; zog sich
später von der politischen Tätigkeit zurück.
i - ( M a r x ) <[28.März 1870] Konfidentielle
Mitteilung) siehe unter Ausschuß der
Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in
Braunschweig
2-(Marx) <14.Juni 1870) siehe Unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
3 - (Marx) < [27. Juni 1870]) siehe Unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
4-(Marx) <[2.Aug. 1870]) siehe Unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
5 - (Marx) ([zwischen dem 22. und 30. Aug.
1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
Kwasniewski, Gustav
(1833-1902) Lehrer und Publizist, Sozialdemokrat; in den sechziger Jahren Mitbegründer und aktives Mitglied des Demokratischen Arbeitervereins in Berlin; Mitglied
der IAA in der Berliner Sektion; Mitglied der
SDAP (seit 1869); wirkte für die Verbreitung
des „Kapitals" und des Marxismus in
Deutschland; Redakteur des „Crimmitschauer
Bürger- und Bauernfreunds" (1871-1875);
630
zog sich später von der Arbeiterbewegung
zurück.
1 - (Marx) 29.Sept. 1871.2343
„The Labour Elector" (London)
Wochenblatt sozialistischer Richtung, erschien von Juni 1888 bis Juli 1894 in
London.
1 - (Engels) [Ende April 1889.] 3425
„The Labour Leader" (Edinburgh)
sozialistische Monatsschrift; begründet u.d.T.
„The Miner" 1887, seit 1889 unter o.a.
Zeitungstitel;Organ der schottischen Arbeiterpartei, seit 1893 offizielles Organ der Independent Labour Party; erschien seit 1894 wöchentlich; Redakteur war 1887 bis 1904 James Keir
Hardy.
1 - (Engels) [Ende Mai 1889.] 3451
„The Labour Standard" (London)
Wochenzeitung, Organ der Trade-Unions;
erschien in London von 1881-1885; Redakteur war George Shipton; vom 7. Mai bis
6. August 1881 arbeitete Engels an der Zeitung
mit.
SieAe unter Shipton, George
Labriola, Antonio
(1843-1904) Philosoph und Publizist (Dr.
phil.), Hochschullehrer, Sozialist; einer der
ersten Propagandisten des Marxismus in
Italien; trat gegen den Revisionismus Bernsteins auf, erkannte jedoch nicht dessen Gefährlichkeit.
1-(Engels) 30.März 1890. 3516
2-(Engels) 27. Febr. 1891.3630
3 - (Engels) [vor dem 8. Juli 1895.] 4168
Lachätre (La Chätre), Maurice
(1814-1900) fortschrittlicher französischer
Journalist und Verleger; Eigentümer von
Editeurs, Maurice Lachätre et Cie., in dem
die französische Übersetzung des „Kapitals"
von 1872 bis 1875 erschien; Teilnehmer der
Pariser Kommune (1871), mußte nach deren
Niederlage flüchten; sein Verlag wurde
sequestriert.
1 - (Marx) 18. März 1872. 2428
2 - ((Marx) 12. Okt. 1872) siehe unter Unbekannt
3 - (Marx) 12. Mai 1874. 2549
4 - (Marx) 30. Jan. 1875. 2566
Siehe auch unter Bditeurs, Maurice Lachdtre et
de. (Paris) sowie Vernouillet, Just
Lafargue, Francois
(1806-1870) Vater von Paul Lafargue.
I - (Marx) 12. Nov. 1866. 2082
2 - (Marx) 7. Juli 1869. 2167
3 - (Marx) lO.Juli 1869. 2169
Lafargue, Laura (geb. Marx)
(1845-1911) zweite Tochter von Jenny und
Karl Marx; bedeutende Vertreterin der
französischen Arbeiterbewegung; seit 1868
Frau von Paul Lafargue.
1 - (Marx) <11 .Mai 1858> sieAe unter Marx,
Jenny und Laura Marx
2 - (Marx) <20. März 1866> siehe unter Marx,
Laura
3 - (Marx) <28. Aug. 1866 > siehe unter Marx,
Laura
4 - (Marx) <[Sept. 1866]) siehe unter Marx,
Laura
5 - (Marx) <I3.Mai 1867> siehe Unter Marx,
Laura
6 - (Marx) <23.Sept. 1867) sieheunter Marx,
Laura
7 - (Marx) <15.Febr. 1868) sieAe unter LaJargue, Paul und Laura
8 - (Marx) 11. April 1868. 2118
9 - (Marx) <18.0kt. 1868> siehe unttr LaJargue, Paul und Laura
10 - (Marx) 25.Sept. 1869. 2175
II -(Marx) <5.März 1870) siehe unter LaJargue, Laura und Paul
12 - (Marx) <28.Juli 1870) sieAe unter LaJargue, Paul Und Laura
13 - (Marx) <13. Juni 1871 > sieAe unter Marx,
Jenny; Laura Lajargue und Eleanor Marx
14 - (Marx)<24.-25.Nov. 1871) siehe unter
Lajargue, Paul und Laura
15 - (Marx) 18. Dez. 1871. 2389
16 - (Marx) 28. Febr. 1872. 2416
17 - (Marx) 11. März 1872. 2423
18 - (Engels) 15.0kt. 1874. 2560
19 - (Engels) 3. Sept. 1880. 2784
20 - (Marx) 9.Aug. 1881. 2835
21 - (Marx) 4.Jan. 1882.2856
22 - (Marx) 13.-14. April 1882. 2877
23 •- (Marx) 6. Mai 1882. 2882
24 •- (Marx) 17. Juni 1882. 2890
25 •- (Engels) 20. Sept. 1882. 2904
26 •-(Marx) 9. Okt. 1882.2907
27- -(Engels) 21.Okt. 1882.2909
28 --(Engels) H.Dez. 1882.2920
29 -- (Marx) 14.Dez. 1882. 2921
30 •- (Engels) 15.Dez. 1882.2922
3 1 -- (Engels) 16.-17. Febr. 1883. 2934
32 -- (Engels) lO.März 1883. 2939
33- - (Engels) 25.März 1883. 2949
34 •- (Engels) 11.April 1883. 2952
35 -- (Engels) 22. Mai 1883. 2969
36 •- (Engels) 2. Juni 1883. 2970
37 •- (Engels) 24. Juni 1883. 2974
38 •-(Engels) 19.Aug. 1883. 2977
39 .-(Engels) 19.Sept. 1883. 2983
40 •- (Engels) 3.Okt. 1883. 2984
41 .- (Engels) 15. Okt. 1883.2985
42 -(Engels) 13.Dez. 1883. 2992
43-(Engels) H.Jan. 1884. 2996
44 -(Engels) 5.Febr. 1884.3006
45 -(Engels) 16. Febr. 1884.3011
46 -(Engels) 21.Febr. 1884.3013
47 - (Engels) 3I.März 1884. 3022
48 - (Engels) 18. April 1884.3025
49 - (Engels) 26.Mai 1884. 3034
50 - (Engels) 22. Juli 1884. 3046
5] - (Engels) 26. Juli 1884.3047
52 - (Engels) 1. Aug. 1884. 3051
53 -(Engels) 6.Aug. 1884.3054
54 - (Engels) 23.Nov. 1884.3080
55 - (Engels) 1. Jan. 1885.3091
56 - (Engels) 8.März 1885. 3105
57 - (Engels) 16.-17.April 1885. 3111
58 - (Engels) 29.Mai 1885. 3120
59 - (Engels) 16.Juni 1885. 3126
60 - (Engels) 4.Juli 1885. 3130
61 - (Engels) 23.Juli 1885. 3132
62 - (Engels) 8. Aug. 1885. 3136
63 - (Engels) 22.Sept. 1885.3144
64 -(Engels) 13.0k. 1885.3149
65 - (Engels) 7.Nov. 1885.3155
66 - (Engels) 22.Dez. 1885.3172
67 -(Engels) 17. Jan. 1886.3177
68 -(Engels) 9.Febr. 1886.3186
69 - (Engels) 15.-16.März 1886. 3196
70 - (Engels) 28.April 1886. 3201
71 - (Engels) 23.Mai 1886. 3208
72 - (Engels) 24.Aug. 1886.3228
631
73 - (Engels) 13. Sept. 1886. 3234
74 - (Engels) 24. Sept. 1886. 3237
75 - (Engels) 2. Okt. 1886. 3239
76 - (Engels) 23. Okt. 1886. 3243
77 - (Engels) 2.Nov. 1886.3246
78 - (Engels) 23. Nov. 1886. 3249
79 - (Engels) 24.Nov. 1886. 3250
80 - (Engels) B.Dez. 1886. 3255
81 - (Engels) 2.Febr. 1887.3264
82 - (Engels) 24. Febr. 1887. 3271
83 - (Engels) 10.März 1887. 3274
84 - (Engels) 21 .März 1887. 3279
85 - (Engels) 26. April 1887. 3286
86 - (Engels) 21.Mai 1887. 3292
87 - (Engels) 7. Juni 1887. 3298
88 - (Engels) 11 .Juni 1887. 3299
89 - (Engels) 15.Juli 1887. 3306
90 - (Engels) 9.Aug. 1887. 3313
91 - (Engels) 11. Okt. 1887. 3324
92 - (Engels) 12. Nov. 1887. 3327
93 - (Engels) 24.Dez. 1887. 3337
94 - (Engels) 25.Febr. 1888.3353
95 - (Engels) 10.-1 I.April 1888. 3358
96 - (Engels) 9. Mai 1888.3365
97 - (Engels) 3. Juni 1888. 3369
98-(Engels) 6.Juli 1888.3373
99 - (Engels) 15.Juli 1888. 3375
100 - (Engels) 23.Juli 1888. 3376
101 - (Engels) 3O.Juli 1888. 3378
102 - (Engels) 6. Aug. 1888. 3380
103 - (Engels) 13. Okt. 1888.3397
104 - (Engels) 24. Nov. 1888. 3401
105 - (Engels) 2. Jan. 1889. 3405
106 - (Engels) 4. Febr. 1889. 3415
107-(Engels) 11. Febr. 1889.3417
108 - (Engels) 7. Mai 1889. 3438
109-(Engels) H.Mai 1889. 3442
110 - (Engels) 11 Juni 1889. 3453
111 - (Engels) 28. Juni 1889. 3456
112 - (Engels) 27. Aug. 1889. 3469
113 - (Engels) l.Sept. 1889. 3470
114 - (Engels) 9. Sept. 1889. 3471
115 - (Engels) 8. Okt. 1889. 3476
116 - (Engels) 17. Okt. 1889. 3478
117 - (Engels) 29. Okt. 1889. 3482
118-(Engels) 16.Nov. 1889.3488
119-(Engels) 8.Jan. 1890.3501
120 - (Engels) 26. Febr. 1890. 3512
121 - (Engels) H.März 1890. 3515
122 - (Engels) 16. April 1890. 3526
632
123- (Engels) 10.Mai 1890. 3532
124-(Engels) 4.Juli 1890. 3543
125-(Engels) 3O.Juli 1890. 3547
126 - (Engels) 25.Sept. 1890. 3572
127 - (Engels) 26. Sept. 1890.3574
128 - (Engels) 19. Okt. 1890.3580
129 - (Engels) 1 .Dez. 1890. 3591
130 - (Engels) 17. Dez. 1890. 3605
131 - (Engels) 5.Febr. 1891.3622
132 - (Engels) 3O.März 1891. 3643
133 - (Engels) 4.Mai 1891.3660
134-(Engels) B.Juni 1891.3666
135- (Engels) 7. Juli 1891.3673
136 - (Engels) 12. Juli 1891. 3675
137- (Engels) 20. Juli 1891. 3676
138 - (Engels) 17.Aug. 1891.3680
139 - (Engels) 2.0kt. 1891. 3688
140-(Engels) 13. Okt. 1891.3692
141-(Engels) 22.Okt. 1891.3694
142 - (Engels) 27. Okt. 1891. 3698
143 - (Engels) 9.Nov. 1891.3703
144 - (Engels) 27. Nov. 1891. 3712
145-(Engels) I.Dez. 1891.3715
146 - (Engels) 19.-20.Dez. 1891. 3719
147-(Engels) 6. Jan. 1892.3724
148 149 150 151 152 153 154 155 -
(Engels) 2O.Jan. 1892. 3725
(Engels) 3. Febr. 1892. 3732
(Engels) 5.März 1892. 3742
(Engels) H.März 1892. 3747
(Engels) 4.April 1892. 3755
(Engels) 19. April 1892.3758
(Engels) 3.Mai 1892. 3764
(Engels) <27.Mai 1892> siehe unter Lafargae, Paul und Laura
156- (Engels) 9. Juni 1892. 3780
157- (Engels) 7. Juli 1892. 3795
158-(Engels) 26.Juli 1892. 3804
159 - (Engels) 22. Aug. 1892. 3814
160 - (Engels) 11 .Sept. 1892. 3822
161 - (Engels) 14. Okt. 1892.3841
162 - (Engels) 4.Nov. 1892. 3848
163 - (Engels) 5. Dez. 1892. 3870
164 - (Engels) 20. Dez. 1892. 3873
165 - (Engels) 12. Febr. 1893. 3897
166 - (Engels) 25. Febr. 1893. 3901
167 - (Engels) H.März 1893. 3908
168 - (Engels) 21. März 1893. 3913
169 - (Engels) 25.April 1893. 3924
170 - (Engels) 2O.Juni 1893. 3937
171-(Engels) 2O.Juli 1893. 3943
172 - (Engels) 21.Aug. 1893. 3949
173 - (Engels) 31.Aug. 1893.3950
174 - (Engels) 18. Sept. 1893. 3951
175 - (Engels) 30. Sept. 1893.3953
176-(Engels) 14. Okt. 1893.3961
177-(Engels) 18. Okt. 1893.3963
178 - (Engels) 27. Okt. 1893. 3965
179 - (Engels) 19.Dez. 1893.3979
180 - (Engels) 11 .April 1894. 4012
181 - (Engels) 11. Mai 1894. 4017
182-(Engels) 4.Juli 1894.4035
183 - (Engels) 28.Juli 1894. 4042
184 - (Engels) [zweite Septemberhälfte 1894.]
4054
185 - (Engels) 12.Nov. 1894.4064
186-(Engels) <14.Nov. 1894> siehe Unter
Lafargue, Laura und Eleanor MarxAveling
187 - (Engels) 17. Dez. 1894. 4083
188 - (Engels) 29.Dez. 1894.4089
189 - (Engels) 19.Jan. 1895.4105
190 - (Engels) 28.März 1895. 4135
191-(Engels) 17.April 1895. 4146
192-(Engels) H.Mai 1895.4153
193-(Engels) 23Juli 1895. 4170
Lafargue, Laura und Eleanor Marx-Ave»
ling
1 - (Engels) 14. Nov. 1894. 4068
Lafargue, Laura und Paul
1-(Engels) 15.Febr. 1868. 2154
2-(Engels) <18.0kt. 1868> siehe unter Lafargue, Paul und Laura
3 - (Marx) 5. März 1870. 2186
4 - (Marx) <18.Apri11870> siehe unter Lafargue, Paul und Laura
5-(Marx)<19.April1870>sieAe unter Lafargüe, Paul und Laura
6 - (Marx) <28.Juli 1870> siehe unter Lafargue, Paul und Laura
7 - (Marx) 24.-25.Nov. 1871. 2375
8-(Engels) <27.Mai1892> siehe unter Lafargue, Paul und Laura
Lafargue, Paul (Pablo)
(1842-1911) Arzt, hervorragender Vertreter
der französischen und der internationalen
Arbeiterbewegung, Propagandist des Marxismus in Frankreich und Spanien, Schüler und
Kampfgefährte von Marx und Engels; Mitglied der IAA und ihres Generalrats (1866 bis
1868), Mitbegründer der Sektionen der IAA
in Frankreich (1869/1870) sowie in Spanien
und Portugal (1871/1872); zusammen mit
Jules Guesde Begründer der Parti Ouvrier
francais (1880); einer der Führer der II. Internationale; seit 1868 mit Marx' Tochter Laura
verheiratet.
1 - (Marx) 13.Aug. 1866.2072
2-(Marx) 7.Dez. 1866.2083
3-(Marx) <15.Febr. 1868> siehe unter
Lafargue, Laura und Paul
4-(Marx) 11.April 1868. 2119
5-(Marx) <18.0kt. 1868> siehe unter Lafargue, Laura und Paul
6-(Marx) 2.Juni 1869. 2163
7-(Marx) <5. März 1870) siehe unter Lafargue, Laura und Paul
8 - (Marx) < 18. April 1870> siehe unter Lafargue, Paul und Laura
9 - (Marx) <19.April 1870> siehe unter Lafargue, Paul und Laura
10-(Marx)<28. Juli 1870) siehe unter Lafargue, Paul und Laura
11 - (Marx) 4.Febr. 1871.2243
12-(Marx) 23.März 1871. 2255
13-(Marx) <24.-25.Nov. 1871 > siehe unter
Lafargue, Laura und Paul
14-(Marx)[25.Nov.] 1871. 2376
15 - (Engels) 9.Dez. 1871.2387
16 - (Engels) 30. Dez. 1871.2391
17-(Engels) 19. Jan. 1872.2399
18 - (Marx) 11 .März 1872. 2422
1 9 - (Marx) 21. März 1872. 2430
20-(Engels) 4.Mai 1880. 2775
21 - (Marx) [4. oder 5. Mai 1880.] 2776
22 - (Engels) 3.Sept. 1880.2785
23 - (Engels) 9.Se P t. 1880. 2786
24 - (Engels) 12.Sept. 1880. 2789
25 - (Marx) 20. März [1882]. 2869
26-(Engels) 30. Okt. 1882.2912
27-(Engels) 1 I.März 1884. 3019
28 - (Engels) I8.A P ril 1884. 3026
29 - (Engels) lO.Mai 1884.3029
30 - (Engels) [1 l.Aug. 1884.] 3055
31 - (Engels) [Mitte Dez. 1884.] 3085
32 - (Engels) [um den 25. Jan. 1885.] 3097
33-(Engels) 19.Mai 1885. 3118
34 - (Engels) [12.0kt. 1885.] 3148
35 - (Engels) 14.Nov. 1885.3158
36 - (Engels) 7.Dez. 1885.3167
633
37 - (Engels) lö.Febr. 1886.3188
38 - (Engels) 2O.März 1886. 3198
39-(Engels) 7.Mai 1886.3204
40 - (Engels) 25.-26.Okt. 1886. 3245
4 1 - (Engels) 28. Jan. 1887. 3263
42 - (Engels) 16.Febr. 1887. 3269
43 - (Engels) 11. April 1887. 3282
44 - (Engels) 13. April 1887. 3283
45 - (Engels) [Ende Okt. 1887.] 3326
46 -(Engels) 16. Nov. 1887.3328
47 - (Engels) 23.Nov. 1887. 3329
48 - (Engels) 5.Dez. 1887.3334
49 - (Engels) 29. Dez. 1887.3338
50-(Engels) 7. Febr. 1888.3346 •
5 1 - (Engels) 19. März 1888. 3356
5 2 - (Engels) 30. Juni 1888. 3371
53 - (Engels) 4.Dez. 1888.3402
54 - (Engels) 14. Jan. 1889. 3411
55 - (Engels) 12.März 1889. 3422
56 - (Engels) 21. März 1889. 3424
57 - (Engels) 23. März 1889. 3425
58 - (Engels) 25. März 1889.3426
59 - (Engels) 27. März 1889. 3427
60 - (Engels) l.April 1889. 3428
6 1 - (Engels) 10. April 1889. 3431
62 - (Engels) 30. April 1889. 3434
63-(Engels) I.Mai 1889. 3436
64-(Engels) 2. Mai 1889.3437
65-(Engels) 1 I.Mai 1889.3440
66 - (Engels) 16. Mai 1889. 3443
6 7 - (Engels) 17. Mai 1889. 3444
6 8 - (Engels) 20. Mai 1889. 3445
6 9 - (Engels) 24. Mai 1889. 3448
70 - (Engels) 25. Mai 1889. 3449
7 1 - (Engels) 27. Mai 1889. 3450
72-(Engels) 15.Juni 1889. 3455
7 3 - (Engels) 5. Juli 1889. 3458
74 - (Engels) 3.0kt. 1889.3474
75-(Engels) 16.Nov. 1889.3487
76 - (Engels) 18. Nov. 1889. 3489
77-(Engels) 7.März 1890. 3513
78 - (Engels) 21 .Mai 1890.3533
79 - (Engels) 27. Aug. 1890. 3557
80-(Engels) 15. Sept. 1890.3561
81 - (Engels) 19.Sept. 1890. 3563
82 - (Engels) 20. Sept. 1890. 3565
83 - (Engels) 25.Sept. 1890. 3573
84 - (Engels) 2. Nov. 1890. 3584
85 - (Engels) 3I.Jan. 1891. 3620
86-(Engels) 6. Febr. 1891.3623
634
87 - (Engels) 10. Febr. 1891. 3624
88 - (Engels) 6. März 1891. 3632
89 - (Engels) 3. April 1891.3649
90 - (Engels) 19.Mai 1891. 3661
91-(Engels) 29.Mai 1891. 3662
9 2 - (Engels) 28.Juni 1891. 3670
93 - (Engels) 2.Sept. 1891.3683
94 - (Engels) 13.0kt. 1891. 3690
95 - (Engels) 31 .Okt. 1891.3701
96 - (Engels) 3.Dez. 1891.3718
97 - (Engels) 19. Mai 1892. 3772
98-(Engels) < 27. Mai 1892) siehe unter
Lafargue, Paul und Laura
9 9 - (Engels) 22. Juli 1892. 3799
100 - (Engels) 17.Sept. 1892. 3829
101-(Engels) 3.Nov. 1892.3847
102 - (Engels) 12.Nov. 1892. 3852
103 - (Engels) 22. Nov. 1892. 3857
104 - (Engels) 5.Dez. 1892.3869
105 - (Engels) 25. Febr. 1893. 3900
106 - (Engels) 27. Juni 1893. 3938
107 - (Engels) 29.Juni 1893. 3939
108 - (Engels) B.Okt. 1893. 3960
109 - (Engels) 19. Nov. 1893. 3970
110-(Engels) 3. Jan. 1894.3983
111- (Engels) 6. März 1894. 4000
112 -(Engels) 2. Juni 1894. 4027
113 - (Engels) 22. Aug. 1894.4050
114 - (Engels) 22. Nov. 1894. 4072
115- (Engels) 18. Dez. 1894.4085
116 - (Engels) 13.-14.Jan. 1895. 4103
117-(Engels) 22. Jan. 1895.4106
118-(Engels) 26.Febr. 1895.4118
119- (Engels) 3. April 1895. 4138
120 - (Engels) [29. Juni 1895.] 4163
Siehe auch unter Parti Ouvrier franfais und
unter „Le Socialiste" (Paris)
Lafargue, Paul und Laura
1 - (Engels) < 15.Febr. 1868) siehe unter
Lafargue, Laura und Paul
2-(Engels) 18. Okt. 1868.2177
3 - (Marx) <5.März 1870> siehe unter Lafargue, Laura und Paul
4 - (Marx) 18. April 1870. 2195
5 - (Marx) 19. April 1870. 2196
6 - (Marx) 28. Juli 1870. 2208
7 - (Marx) <24.-25.Nov. 1871 > siehe unter
Lafargue, Laura und Paul
8 - (Engels) 27. Mai 1892.3774
Lafarina
italienischer Journalist, entschiedener Demokrat; Redakteur der Zeitung „L'Alba"
(1847-1849).
Si'eAe unter „L'Alba" (Florenz)
Lamplugh, George William
(1859-1926) englischer Geologe.
I-(Engels) 1 I.April 1893. 3918
2 - (Engels) 10. Januar 1894. 3988
3 - (Engels) 12. Januar 1894. 3991
4-(Engels) 21. Dez. 1894.4086
Lange, Friedrich Albert
(1828-1875) Philosoph und Sozialökonom,
Journalist und Hochschullehrer; bedeutender
kleinbürgerlicher Demokrat; Sekretär der
Handelskammer in Duisburg (bis 1864); Mitglied des Ständigen Ausschusses des Verbandes deutscher Arbeitervereine (1864-1866);
Mitglied der IAA; ging 1866 in die Schweiz,
wo er Mitarbeiter verschiedener Zeitungen
wurde; ab 1872 Professor in Zürich, ab 1872
in Marburg.
I - (Engels) 29.März 1865. 2039
Lassalle, Ferdinand
(1825-1864) Philosoph und Nationalökonom,
Journalist und Schriftsteller; zunächst kleinbürgerlicher Demokrat; später führender
Vertreter der deutschen Arbeiterbewegung;
nahm an der Revolution von 1848/1849 teil
und war seitdem mit Marx und Engels bekannt; stellte sich 1862/1863 an die Spitze der
zur Selbständigkeit von der Bourgeoisie
strebenden Arbeiterbewegung, wurde diktatorischer Führer des ADAV (1863/1864);
Begründer des Lassalleanismus, der von seinen
Schülern dogmatisiert wurde; paktierte mit
Bismarck und unterstützte die Einigung
Deutschlands unter der Hegemonie Preußens.
1 - (Marx) [13.Nov. 1848.] 1669
2-(Marx) 23.Febr. 1852. 1767
3 - (Marx) 6.April 1854. 1822
4 - (Marx) l.Juni 1854. 1823
5 - (Marx) 23.Jan. 1855. 1825
6 - (Marx) 28. Juli 1855. 1827
7 - (Marx) 8.Nov. 1855.1831
8-(Marx) 21.Dez. 1857. 1842
9 - (Marx) 22. Febr. 1858.1843
10 - (Marx) 11.März 1858. 1844
II - (Marx) 31. Mai 1858.1849
12 - (Marx) 10. Juni 1858. 1850
13-(Marx)12.Nov. 1858.1852
14-(Marx)2.Febr. 1859. 1855
15-(Marx)4.Febr. 1859. 1856
16-(Marx)23.Febr. 1859. 1858
17 - (Marx) 25. Febr. 1859. 1859
18 - (Engels) I4.März 1859. 1860
19 - (Marx) 16.März 1859. 1861
20 - (Marx) 28.März 1859. 1863
21 - (Marx) 4.April 1859. 1864
2 2 - (Marx) 19. April 1859. 1865
23 - (Marx) 5. Mai 1859. 1867
24 - (Engels) 18. Mai 1859.1869
25 - (Marx) 10. Juni 1859.1873
26 - (Marx) [2. Okt. 1859.] 1877
27-(Marx) 6. Nov. 1859. 1881
28-(Marx) 14. Nov. 1859. 1882
29 - (Marx) 15.Nov. 1859. 1883
30 - (Marx) 22. Nov. 1859. 1885
31 - (Marx) 30. Jan. 1860. 1890
32 - (Engels) 20. Febr. 1860. 1900
33 - (Marx) 23. Febr. 1860. 1904
34 - (Marx) 3. März 1860. 1910
35 - (Engels) 15. März 1860. 1915
36-(Marx) 9.April 1860. 1918
37 - (Marx) 24. April 1860. 1927
38 - (Marx) [um den 2. Juni 1860.] 1933
39-(Marx) 7.Sept. 1860. 1941
40 - (Marx) 15. Sept. 1860. 1942
41 - (Marx) [15.Sept. 1860.] 1943
42-(Marx) 2. Okt. 1860. 1944
43-(Marx) 23.Okt. 1860.1945
44-(Marx) 5. Nov. 1860.1946
45-(Marx) 16. Jan. 1861.1953
46-(Marx) 28. Jan. 1861.1954
47 - (Marx) 15.Febr. 1861. 1957
4 8 - (Marx) 7. März 1861. 1959
49 - (Marx) 12.April 1861. 1967
5 0 - (Marx) 8. Mai 1861. 1971
5 1 - (Marx) 29. Mai 1861. 1972
5 2 - (Marx) 11. Juni 1861. 1973
5 3 - (Marx) 22. Juli 1861.1975
54 - (Marx) 28. April 1862. 1980
55 - (Marx) 16. Juni 1862. 1982
56 - (Engels) 23. Juli 1862. 1983
57 - (Marx) 13. Aug. [1862]. 1984
58 - (Marx) 14.Aug. 1862.1985
59 - (Marx) 2O.Aug. [1862]. 1987
60-(Engels) 21.Aug. 1862.1988
61 - (Marx) 7.Nov. 1862. 1990
635
Lavigne, Paul
französischer Sozialist.
I - (Engels) 1.Dez. 1885.3161
Lavroff, Paul
Siehe unter Lawrow, Pjotr LawroWitsch
Law, John
Siehe unter Harkness, Margaret
Lawrow, Pjotr Lawrowitsch
(1823-1900) Soziologe und Publizist, bekannter Vertreter der russischen und der
internationalen Arbeiterbewegung; einer der
Ideologen der Volkstümler; Mitglied der
IAA; lebte seit 1870 in der Emigration; Teilnehmer der Pariser Kommune (1871); trat
danach zeitweise gegen die marxistische
Führung der IAA auf; Redakteur der Zeitschrift „Wperjod!" (1873-1876) und der
gleichnamigen Zeitung (1875/1876); einer der
Vizepräsidenten des Internationalen Sozialistischen Arbeiterkongresses von 1889, auf
dem die II. Internationale begründet wurde.
1-(Marx) 27. Febr. 1871.2247
2 - (Marx) 12. Juli 1871. 2298
3 - (Engels) 9.Aug. 1871.2315
4 - (Engels) 3.Sept. 1871.2331
5-(Marx) 12.Sept. 1871.2338
6-(Engels) 5.Okt. 1871.2344
7 - (Engels) 29. Nov. 1871. 2382
8-(Engels) 19. Jan. 1872. 2398
9-(Marx) 11. Febr. 1875.2569
10 - (Marx) 8. Mai 1875. 2575
II - (Marx) 18. Juni 1875. 2580
12 - (Engels) 24.Sept. 1875. 2587
13-(Marx) 8. Okt. 1875.2589
14 - (Engels) 12.-17.Nov. 1875. 2596
15 - (Marx) 3.Dez. 1875.2598
16 - (Marx) [17. Dez. 1875.] 2602
17- (Marx) 18. Mai 1876. 2607
18-(Marx) H.Juni 1876. 2609
19 - (Marx) 15.Juni 1876. 2610
20 - (Engels) 16. Juni 1876. 2611
2 1 - (Engels) 3O.Juni 1876. 2612
22 - (Engels) 15. Aug. 1876. 2614
23 - (Engels) 15.Sept. 1876. 2623
24 - (Marx) 7. Okt. 1876. 2628
25 - (Marx) 21 .Okt. 1876. 2636
26 - (Marx) 24. Febr. 1877. 2658
27 - (Marx) 16. März 1877. 2660
636
28 - (Marx) 23. März 1877. 2661
29 - (Marx) [27. März 1877.] 2664
30 - (Marx) [29. März 1-877.] 2665
31 - (Marx) 17. April 1877. 2669
32 - (Marx) [21. April 1877.] 2672
3 3 - (Marx) 23. April 1877.2674
34 - (Engels) 10. Aug. 1878. 2722
35-(Marx) 16. Aug. 1881.2838
36 - (Marx) 23.Jan. 1882.2860
37 - (Engels) 18. Febr. 1882. 2864
38 - (Engels) 23. Febr. 1882. 2866
39 - (Engels) 10. April 1882. 2874
40 - (Engels) [3I.Juli 1882.] 2896
41 - (Engels) 24. März 1883.2948
42 - (Engels) 2. April 1883. 2951
43 - (Engels) 28.Jan. 1884.3002
44 - (Engels) 5. Febr. 1884. 3005
45 - (Engels) H.Febr. 1884. 3009
46 - (Engels) 3. März 1884. 3016
47 - (Engels) 12.Febr. 1885. 3102
48 - (Engels) 20.Okt. 1885.3151
49 - (Engels) 7.Febr. 1886.3183
50 - (Engels) 3.Sept. 1887.3319
51 - (Engels) 5.Dez. 1890.3599
52-(Engels) 14. Dez. 1892.3872
5 3 - (Engels) 21.Mai 1893. 3927
5 4 - (Engels) 13. Juni 1893.3936
55-(Engels) 4. Jan. 1894.3984
56 - (Engels) lO.Jan. 1894.3987
57 - (Engels) 18. Dez. 1894. 4084
Lee, Henry William
(1865-1932) Sozialist, Reformist, Mitglied der
Social Democratic Federation, später ihr
Sekretär (1885-1913).
1 - (Engels) 16.April 1894. 4014
Legal Eight Hours and International
Labour League
(Legale Achtstunden- und internationale
Arbeits-Liga) englische Arbeiterorganisation
(1890-1893); geschaffen von einer Gruppe
englischer Sozialisten unter Mitwirkung von
Engels (Juli 1890); kämpfte für die Befreiung der Arbeiterklasse auf der Basis der
Beschlüsse desPariser Kongresses der II. Internationale; Vertreter der Liga nahmen 1893
an der Gründung der Independent Labour
Party teil.
Siehe unter Arbeiterorganisationen, englische
sozialistische und
Lelewel, Joachim
(1786-1861) polnischer Historiker und Revolutionär; Führer des bürgerlich-demokratischen Flügels im polnischen Aufstand von
1830/1831; danach Führer der demokratischen polnischen Emigration, begründete
1837 die Vereinigung der polnischen Emigranten, die sich 1846 der Polnischen Demokratischen Gesellschaft anschloß.
1-(Marx) 3.Febr. 1860. 1892
Le Lubez, Firfo#--Paul
(geb. etwa 1834) französischer Emigrant in
London, stand mit bürgerlich-demokratischen
und radikalen Kräften in Frankreich und
England in Verbindung; Mitbegründer der
IAA (1864) und Mitglied ihres Zentralrats
(1864-1866); 1866 vom Genfer Kongreß
wegen seiner Intrigen und Verleumdungen
aus dem Zentralrat ausgeschlossen.
1 - (Marx) 15. Febr. 1865. 2031
2 - ( M a r x ) H.Juni 1870. 2201
Leonowicz, S[tefan]
Siehe unter Jarikpwska, Maria (geb. Zaleska, in
zweiter Ehe Mendelsonouia)
Leopold I. von Belgien
(1790-1865) König von Belgien (1831-1865),
berüchtigt durch die grausame Kolonisierung
des Kongo; erteilte Marx 1845 die Aufenthaltserlaubnis für Belgien.
1-(Marx) 7. Febr. 1845. 1626
Leske, Karl Friedrich Julius
(1821-1886) Verlagsbuchhändler und Redakteur, bürgerlicher Demokrat; Inhaber der Verlagsbuchhandlung C. Leske Darmstadt (1842
bis 1867); in den sechziger Jahren Mitglied
der Fortschrittspartei; Redakteur (1862-1864)
und Verleger der „Hessischen Landeszeitung.
Organ der Fortschrittspartei"; gab 1867 den
Verlag auf und begründete die Buchdruckerei
Leske, Darmstadt.
1 - (Marx) 1. August [1846]. 1640
Leßner, Friedrich
(1825-1910) Schneider, hervorragender Vertreter der deutschen und der internationalen
Arbeiterbewegung; Mitglied des BdG, danach
des BdK; Teilnehmer der Revolution von
1848/1849; im Kölner Kommunistenprozeß
(1852) zu drei Jahren Festungshaft verurteilt;
seit 1856 Emigrant in London; Mitglied des
Kommunistischen Arbeiterbildungsvereins in
London; Mitglied der IAA und ihres Generalrats (1864-1872); eingeschriebenes Mitglied
der deutschen Sozialdemokratie (SDAP, SAPD
und SPD); Mitglied des Britischen Föderalrats (1872-1874); Mitbegründer der IndependentLabour Party (1893).
I - (Marx) H.Febr. 1866.2061
2-(Marx) 11.Aug. 1868. 2129
3 - (Marx) <10.Sept. 1868> siehe unter Eccanus, Georg und Friedrich Leßner
4 - (Engels) 4.Apri11869.2158
5 - (Engels) [16.0kt. 1872.] 2492
6 - (Engels) 16.Dez. 1875. 2601
7 - (Engels) 4. März 1877. 2659
8 - (Engels) 12. Sept. 1878. 2725
9 - (Engels) 15. März 1883. 2946
„La Liberte" (Bruxelles)
demokratische Zeitung, erschien von 1865 bis
1873 in Brüssel; 1872/1873 als Wochenschrift;
seit 1867 ein Organ der IAA in Belgien.
I - (Marx) 12. März 1872. 2424
Liebknecht, Familie
1 - (Engels) [I.Jan. 1892.] 3722
Liebknecht, Natalie
(1835-1909) seit 1868 zweite Frau und Kampfgefährtin von Wilhelm Liebknecht.
1-(Engels) 19. Dez. 1870. 2236
2-(Engels) 13. Jan. 1871.2238
3-(Engels) 2.März 1871. 2248
4-(Engels) 1 I.März 1873. 2518
5 - (Engels) 31. Juli 1877. 2683
6-(Engels) 4. Sept. 1877.2691
7 - (Engels) 25.Sept. 1886.3238
8 - (Engels) 29. Nov. 1887. 3331
9 - (Engels) 24. Dez. 1889. 3497
10-(Engels) 19.Juni 1890. 3540
II - (Engels) 2.Dez. 1891.3716
12-(Engels) < [I.Jan. 1892] > siehe unter
Liebknecht, Familie
13-(Engels) I.Dez. 1892.3863
14-(Engels) 27.JuU 1893.3946
15-(Engels) I.Dez. 1893. 3972
16 - (Engels, Leßner, Thorne, Eduard Bernstein, Liebknecht, Demuth, Mendelsonowa, Wittelshöfer, Louise Freyberger,
Regina Bernstein, Mendelson, Motteier,
Ludwig Freyberger) [I.Juli 1894.] 4034
637
Liebknecht, Natalie und Wilhelm
I - (Engels) <[l.Jan. I892]> siehe witer Liebknecht, Familie
2-(Engels) I.Dez. 1892.
Liebknecht, Wilhelm
(1826-1900) Philologe, Publizist und Schriftsteller, bedeutender Vertreter der deutschen
und der internationalen Arbeiterbewegung;
Mitglied der putschistischen kleinbürgerlichen
Demokratischen Gesellschaft in Paris (Februar/März 1848), Soldat in der Deutschen
Legion Herweghs (April 1848); Teilnehmer
der Revolution von 1848/1849; Soldat in der
badisch-pfälzischen Revolutionsarmee (Mai
bis Juli 1849); danach Emigrant in der Schweiz
(1849/1850) und in England (1850-1862); Mitglied des BdK (wahrscheinlich seit 1847); Mitglied im Kommunistischen Arbeiterbildungsverein in London (1850 und 1856-1862); seit
1851 Londoner Korrespondent der Augsburger „Allgemeinen Zeitung"; nach der Amnestie Rückkehr nach Deutschland (1862);
politisch führend tätig im ADAV, im Verband
deutscher Arbeitervereine und in der Sächsischen Volkspartei; Mitbegründer der SDAP
(1869) und einer der bedeutendsten Führer
der deutschen Sozialdemokratie (SDAP, SAPD
und SPD), hervorragender Propagandist des
Marxismus in Deutschland; Mitglied des
Norddeutschen Reichstags (1867-1870) und
MdR (1874-1900); Mitbegründer und einer
der Führer der II. Internationale (seit 1889).
1234-
(Marx) 17. Sept. 1859. 1875
(Marx) 27. Febr. 1860. 1906
(Marx) [23. Febr. 1865.] 2034
(Marx) [zwischen dem 9. und 25. Mai
1865.] 2044
5 - (Marx) 24.Juni 1865. 2045
6-(Marx) II.Sept. 1865. 2048
7 - (Marx) 20. Sept. 1865. 2049
8 - (Engels) 21. Sept. 1865. 2050
9-(Marx) 21.Nov. 1865. 2055
10-(Marx) 15.Jan. 1866. 2059
II - (Marx) 6. April 1866. 2068
12-(Marx) 4.Mai 1866. 2070
13-(Marx, als Mitunterzeichner) 22. Sept.
1868. 2135
14- (Marx) 29. Juli 1870. 2209
15-(Marx) 5.April 1871.2260
638
16- (Marx) 6. April 1871. 2261
17 - (Marx) [um den lO.April] 1871. 2262
18 - (Marx) B.April 1871. 2264
19 - (Engels) [13-April 1871.] 2265
20 - (Engels) 2O.April 1871. 2269
2 1 - (Marx) 4.Mai 1871. 2273
22-(Engels) 4.Mai 1871. 2274
23-(Marx) 5.Mai 1871. 2275
24 - (Engels) 22. Juni 1871. 2289
2 5 - (Engels) 10. Juli 1871. 2295
26 - (Engels) [nicht nach dem 27. Juli 1871.]
2307
27 - (Marx) [Mitte Aug. 1871.] 2320
28-(Engels) 11.Sept. 1871.2336
29 - (Engels) 4.Nov. 1871.2357
30-(Marx) 17.Nov. 1871. 2367
31 - (Engels) 15.Dez. 1871. 2388
32 - (Engels) 2.Jan. 1872.2392
33-(Engels) 3. Jan. 1872.2393
34 - (Engels) 18. Jan. 1872. 2397
35 - (Engels) 15. Febr. 1872. 2411
36 - (Engels) 23. April 1872. 2438
37 - (Engels) 7. Mai 1872. 2440
3 8 - (Engels) 15.-22. Mai 1872. 2444
39 - (Engels) 27.-28. Mai 1872. 2449
40 - (Engels) 5.-6. Juni 1872. 2453
41 - (Engels) 24. Aug. 1872. 2480
42 - (Marx) <20.Okt. 1872) siehe unter „Der
Volksstaat" (Leipzig)
43 - (Engels) 12. Febr. 1873. 2517
44 - (Engels) 27.Jan. 1874. 2541
45-(Marx) 7.Jan. 1875. 2563
46 - (Marx) 9. Jan. 1875. 2564
47-(Marx) 7. Okt. 1876. 2639
48 49 50 51 52 53 54 55 -
(Engels) 9. Jan. 1877. 2647
(Engels) [11. April 1877.] 2668
(Engels) 2. Juli 1877. 2681
(Engels) 3I.Juli 1877. 2684
(Marx) 4.Febr. 1878. 2707
(Marx) 11. Febr. 1878. 2708
(Engels) I.März 1879. 2740
(Marx/Engels) <17.-18.Sept. 1879) siehe
unter Bebel, Augast, Wilhelm Liebknecht,
Wilhelm Bracketl.a. (Zir^ularbrief)
56 - (Engels) 10. Jan. 1880. 2770
57 - (Engels) H.März 1883. 2943
5 8 - (Engels) 10. Mai 1883. 2965
59-(Engels) 21.Aug. 1883.2978
60 - (Engels) [29.Dez. 1884.] 3087
61 - (Engels) 4.Febr. 1885.3099
62-(Engels) I.Dez. 1885.3162
63 - (Engels) 5.Dez. 1885.3165
64 - (Engels) 28.Dez. 1885.3173
65 - (Engels) 7.Jan. 1886.3176
66 - (Engels) 25.Febr. 1886.3191
67 - (Engels) 12. Mai 1886. 3205
68 - (Engels) lO.Jan. 1888.3342
69 - (Engels) 23. Febr. 1888. 3351
70 - (Engels) 29. Febr. 1888. 3354
71 - (Engels) lö.April 1888. 3361
72 - (Engels) [um den 29.April 1888.] 3363
73-(Engels) 31.Aug. 1888.3385
74 - (Engels) 4. April 1889. 3429
75-(Engels) 5.April 1889. 3430
76 - (Engels) 17.April 1889. 3432
77-(Engels) 17. Aug. 1889.3466
78-(Engels) 3. Okt. 1889.3475
79 - (Engels) 29. Okt. 1889.3483
80 - (Engels) 9.März 1890.3514
81-(Engels) 19Juni 1890.3539
82 - (Engels) 30. Juni 1890. 3542
83-(Engels) 22.Juli 1890.3545
84 - (Engels) I.Aug. 1890. 3548
85 - (Engels) 10. Aug. 1890. 3553
86 - (Engels) 15.Aug. 1890. 3554
87-(Engels) 7. Okt. 1890.3578
88 - (Engels) 25. Okt. 1890. 3582
89 - (Engels) <2.Dez. 1890> siehe unter „Berliner Volkshlatf (Berlin)
90 - (Engels) 8.Dez. 1890.3600
9 1 - (Engels) 18.Dez. 1890. 3606
92-(Engels) <[1.Jan. 1892] > sieht Unter
Liebknecht, Familie
93 - (Engels) I.Dez. 1892. 3864
94 - (Engels) 28. Dez. 1892.3876
95-(Engels) 29.Jan. 1893. 3891
9 6 - (Engels) 7. März 1893.3903
97 - (Engels) 27.Juli 1893. 3945
98 - (Engels) 21.Dez. 1893. 3981
99-(Engels) < 12. Nov. 1894> siehe unter
„Vorwärts. Berliner Volksblatt"' (Berlin)
100 - (Engels) 24.Nov. 1894.4075
Siehe auch unter „Der Volksstaat" (Leipzig);
„Vorwärts. Berliner Volksblatt" (Berlin)
Lincoln, Henry John
Redakteur der englischen Tageszeitung „The
Daily News" (Anfang der fünfziger Jahre).
1 - (Engels) 30. März 1854. 1821
Siehe auch unter „The Daily News" (London)
Lindemann, Carl Hugo
(1867-1950) Schriftsteller, Ökonom, Sozialdemokrat; lebte in den neunziger Jahren in
London; Mitverfasser des „Handbuchs des
Socialismus"; MdR (1903-1906); später Geheimrat in Stuttgart, seit 1920 Professor in
Köln.
1 - (Engels) <6.0kt. 1892> siehe unter Lindemann, Hugo und Carl Stegmann
Lindemann, Hugo und Carl Stegmann
1 - (Engels) 6.0kt. 1892.3838
Lindheimer, B.
deutscher Sozialdemokrat.
1 - (Engels) 21. April 1877.2673
2 - (Engels) 26.April 1877.2676
3 - (Engels) [3. oder 4. Mai 1877.] 2677
Lloyd, Henry Demarest
(1847-1903) amerikanischer Publizist, schrieb
mehrere Bücher über ökonomische Fragen;
trat gegen die Monopolisten und für die
Unterstützung des Kampfes der amerikanischen Arbeiterklasse auf.
1 - (Engels) [Mitte März 1893.] 3910
2 - (Engels) 27. Mai 1893. 3929
Loening, Carl Friedrich
Si'eAe unter Löwenthal, Zacharias
Lommel, Georg
kleinbürgerlicher Demokrat; war im April
1848 am badischen Aufstand beteiligt; emigrierte danach in die Schweiz; half Marx beim
Sammeln von Material für dessen Streitschrift
„Herr Vogt".
1 - (Marx) 9. April 1860. 1919
„Londoner Arbeiter-Zeitung" (London)
deutschsprachige Wochenzeitung, die in den
achtziger Jahren in London erschien; an der
Spitze der Zeitung stand eine Zeitungskommission.
Siehe Unter Koch, Hugo
Longuet, Charles
(1839-1903) Journalist, Vertreter der französischen Arbeiterbewegung; zunächst Proudhonist, entwickelte sich unter dem Einfluß von
Marx zum Marxismus hin; Mitglied der IAA
und ihres Generalrats (1866/1867 und 1871,
1872); Mitglied der Pariser Kommune (1871);
nach deren Niederschlagung Emigrant in
London; seit 1872 mit Marx' Tochter Jenny
639
verheiratet; schloß sich später den Possibilisten an.
1-(Marx) 4. Jan. 1881.2804
2 - (Engels) H.März [1883]. 2940
Longuet, Jenny (geb. Marx)
(1844-1883) älteste Tochter von Jenny und
Karl Marx; Journalistin, Vertreterin der internationalen Arbeiterbewegung; spielte eine bedeutende Rolle bei der Unterstützung des irischen Unabhängigkeitskampfes; seit 1872 als
Frau und Kampfgefährtin von Charles Longuet in der französischen Arbeiterbewegung
tätig.
1 - (Marx) < 17. Mai 1864> siehe unter Marx,
Jenny (Tochter)
2-(Marx) <11.Jan. 1865 > siehe unter Marx.
Jenny (Tochter)
3 - (Marx) <16.März 1866) siehe unter Marx,
Jenny (Tochter)
4 - (Marx) <5. Sept. 1866 > siehe unter Marx,
Jenny (Tochter)
5 - (Marx) <5.Mai 1867> siehe unter Marx,
Jenny (Tochter)
6 - (Marx) <2.Juni 1869) siehe unter Marx,
Jenny (Tochter)
7 - (Marx) <10.Juni 1869> sieAe unter Marx,
Jenny (Tochter)
8 - (Marx) <31 .Mai 1870> siehe unter Marx,
Jenny (Tochter)
9 - (Marx) <13. Juni 1871 > sieAe unter Marx,
Jenny; Laura Lafargue und Eleanor Marx
10 - (Engels) 19. Nov. 1872. 2498
11 - (Marx) [zwischen dem 20. und 24. April
1874.] 2548
12-(Engels) 2.Aug. 1874.2553
13 - (Marx) H.Aug. 1874.2557
14 - (Marx) [Ende August/Anfang Sept. 1876.]
2616
15 - (Marx) [16.Sept. 1878.] 2727
16-(Marx) 19.Aug. 1879. 2751
17 - (Engels) 24. Febr. 1881.2810
18 - (Marx) 1 I.April 1881. 2819
19-(Marx) 29.April 1881. 2822
20 - (Engels) 31. Mai 1881. 2823
21-(Marx) 6-Juni 1881. 2827
22 - (Engels) 17. Juni 1881. 2828
23 - (Marx) 22. Juli 1881. 2833
24 - (Marx) 18. Aug. 1881. 2840
25 - (Marx) 7.Dez. 1881.2848
640
26-(Marx)17.Dez. 1881.2852
27 - (Marx) 23.Febr. 1882. 2867
2 8 - (Marx) 16. März 1882. 2868
29 - (Marx) 27. März 1882. 2871
30 - (Marx) 6.-7. April 1882. 2873
31 - (Marx) 28. April 1882. 2880
32 - (Marx) 8. Mai 1882. 2883
3 3 - (Marx) 26. Mai 1882. 2887
3 4 - (Marx) 4. Juni 1882. 2889
35 - (Engels) 27.Aug. 1882. 2901
Lopatin (Lopatine), German Alexandrowitsch
(1845-1918) russischer Revolutionär; Volkstümler; emigrierte aus Rußland, um sich den
Verfolgungen des Zarismus zu entziehen;
lebte in London (1870) und in Paris (1873 bis
1878); Mitglied der IAA und ihres Generalrats (1870); übersetzte einen großen Teil des
ersten Bandes des „Kapitals" ins Russische.
1-(Engels) [Juni 1870.] 2202
2 - (Engels) [um den 20. Okt. 1874.] 2562
3-(Engels) [3.April 1878.] 2712
Loria, Achille
(etwa 1857 - etwa 1943) italienischer Soziologe und Ökonom; Verfälscher des Marxismus.
1-(Marx) 3.Dez. 1879. 2764
2-(Marx) 13.Nov. 1880. 2799
3 - (Engels) [Ende April 1883.] 2962
Löwenthal, Zacharias (seit 1857 Loening,
Carl Friedrich)
(1810-1884) Verlagsbuchhändler, bürgerlicher
Demokrat; Inhaber von „C. Löwenthals Verlagsbuchhandlung" in Mannheim (1835/1836);
1836 Maßregelung wegen der Herausgabe der
Schriften des Jungen Deutschlands; später zusammen mit J. Rütten Inhaber der „Literarischen Anstalt J. Rütten" in Frankfurt a,M.
(1843-1878), die seit 1858 „Literarische Anstalt Rütten & Loening" heißt; 1857 Übertritt
zum Protestantismus und Namensänderung.
1 - (Marx) 9. Mai [1845]. 1628
Lubez, Victor
unter he Lubez, Victor'Paul
Ludlow, John Malcolm Forbes
(1821-1911) Advokat und Publizist, christ-
licher Sozialist; war in der englischen Kooperativbewegung tätig.
1 - (Marx) lO.April 1869. 2159
Lupus
SieAe unter Wolß, Friedrich Wilhelm
Magyar Bizottsag
ungarisches Flüchtlingskomitee, das sich nach
der Niederlage der ungarischen Befreiungsbewegung in der Revolution von 1848/1849
gebildet hatte; tonangebend waren die kleinbürgerlich-demokratischen Kräfte, Sitz war
London.
1 - (Engels) [Ende Febr. 1850.] 1703
Mahon, John Lincoln
(1865-1933) Mechaniker, führender Vertreter
der britischen Arbeiterbewegung; Mitglied
des Exekutivkomitees der Social Democratic
Federation (1884); seit Dezember 1884 Mitglied der Socialist League und 1885 ihr Sekretär; einer der Organisatoren der „North of
England Socialist Federation" (1887); Verfasser
der Schrift „A Labour Programm"; mit Engels
auch persönlich gut bekannt.
1 - (Engels) 28.Nov. 1884.3081
2 - (Engels) 22. Juni 1887. 3303
. 3 - (Engels) 23. Juni 1887. 3303
4 - (Engels) 26. Juli 1887. 3309
5 - (Engels) 14. Febr. 1889. 3418
6 - (Engels) 21. Febr. 1889. 3420
Mailänder Sektion der Internationalen
Arbeiter«Assoziation
Siehe unter Cuno, Theodor Friedrich
„The Manchester Guardian" (Manchester)
Tageszeitung, erscheint seit 1821 in Manchester; Organ der Anhänger des Freihandels,
später Organ der Liberalen.
1 -(Engels), [vordem 16.Febr. 1864.] 1997
Martignetti, Pasquale
(1844-1920) Beamter, aufrechter Sozialist;
übersetzte zahlreiche Arbeiten von Marx und
Engels ins Italienische; blieb bis an sein Lebensende dem revolutionären Sozialismus
treu.
1 - (Engels) 19. Juni 1883. 2972
2-(Engels) 22.Aug. 1883.2979
41 Mant/Engels-Verzeichnis II
3 - (Engels) 8.Nov. 1884. 3076
4-(Engels) 30. Dez. 1884.3089
5 - (Engels) 11.April 1885. 3109
6-(Engels)[19.Mai1885.]3119
7-(Engels) B.Juni 1885. 3123
8-(Engels) 21.Dez. 1885.3170
9 - (Engels) [12.März 1886.] 3194
10 - (Engels) 17.Sept. 1886.3236
11-(Engels) 18. Jan. 1887.3260
12 - (Engels) 26.Jan. 1887. 3261
13- (Engels) 21. Mai 1887. 3291
14 - (Engels) 20. Juni 1887. 3302
15 - (Engels) 10. Jan. 1888. 3344
16 - (Engels) 20. April 1888.3362
17- (Engels) 9. Juli 1889. 3459
18 - (Engels) 20. Juli 1889. 3463
19 - (Engels) 9. Nov. 1889. 3484
20 - (Engels) 30. Nov. 1889. 3491
21 - (Engels) 13.Jan. 1890. 3504
22 - (Engels) 30. März 1890.3517
23 - (Engels) 24. Mai 1890. 3534
24 - (Engels) 9.Jan. 1891.3612
25 - (Engels) 6. März 1891. 3634
26 - (Engels) 2. April 1891. 3647
27 - (Engels) 19.Juni 1891. 3668
28 - (Engels) 30. März 1892. 3753
29 - (Engels) 21. April 1892. 3760
30 - (Engels) 25. Juli 1892.3802
31 - (Engels) 22. Aug. 1892. 3815
32-(Engels) 18. Okt. 1892.3842
33 - (Engels) 8.Jan. 1895.4096
Marx, Eleanor
(1856-1898) jüngste Tochter von Jenny und
Karl Marx; Hauslehrerin, zeitweilig Schauspielerin, Journalistin; bedeutende Vertreterin
der englischen Arbeiterbewegung; seit 1884
Lebens- und Kampfgefährtin von Edward
Aveling, nannte sich seitdem Marx-Aveling.
1 - (Marx) 3. Juli 1865. 2046
2 - (Marx) 5.Se P t. 1865.
3-(Marx) 26.April 1869. 2160
4 - (Marx) <13.Juni 1871 > siehe taiter Marx,
Jenny; Laura Lafargüe und Eleanor Marx
5 - (Marx) 21. Mai 1882. 2886
6 - (Marx) 28. Mai 1882. 2888
7-(Marx) 10.Nov. 1882. 2916
8 - (Marx) [23.Dez. 1882.] 2926
9-(Marx) 8. Jan. 1883.2927
10 - (Marx) 9.Jan. 1883.2928
641
1 1 - (Marx) 10. Jan. 1883.2929
12 - (Engels) <10.Mai1888>sieAetfn/er MarxAveling, Eleanor
13 - (Engels) <[um den 13.Mai 1889]> siehe
unter Marx-Aveling, Eleanor
14 - (Engels) <[14.Jan.1890]>sieAetfnferMarcAveling, Eleanor
15-(Engels) <14.Nov. 1894) siehe unter
Lafargue, Laura Und Eleanor Marx-Aveling
16 - (Engels) <9.Juli 1895) siehe unter MarxAveling, Eleanor
Marx, Heinrich
(1777-1838) Advokatanwalt und Justizrat in
Trier, Vater von Karl Marx.
1-(Marx) 10.Nov. [1837]. 1547
Marx, Jenny (Frau) (geb. von Westphalen)
(1814-1881) seit 1843 Frau und Kampfgefährtin von Karl Marx.
1 - (Engels) 25.Juli 1849.1685
2 - (Engels) [18. Dez. 1852.] 1752
3 - (Engels) 14.Jan. 1852. 1756
4-(Marx)! I.Juni 1852. 1777
5 - (Marx) 21. Juni 1856. 1833
6 - (Marx) 8.Aug. 1856.1836
7 - (Engels) [um den 16. April 1857.] 1840
8 - (Engels) H.April 1858.1845
9 - (Engels) 11.Mai 1858. 1847
10-(Engels) 5.Nov. 1859. 1880
11 - (Engels) 22. Dez. 1859. 1888
12-(Engels) 15.Aug. 1860. 1937
13-(Marx)15.Dez. 1863.1995
14 - (Marx) 9.Mai 1864. 2001
15-(Marx) lO.Mai 1864. 2002
16-(Marx) 13.Mai 1864. 2003
17 - (Marx) 2. Sept. 1864. 2009
18-(Engels) 3.Jan. 1868. 2112
19-(Engels) 15. Aug. 1870.2218
20 - (Marx) 25.Aug. 1871. 2328
21 - (Marx) 23.Sept. 1871.2342
22 - (Marx) [19.April 1874.] 2547
23-(Marx) tO.Mai 1875. 2577
24 - (Marx) 17. Sept. 1878. 2728
Marx, Jenny (Tochter) (seit 1872 Longuet,
Jenny)
(1844-1883) älteste Tochter von Jenny und
Karl Marx; Journalistin, Vertreterin der internationalen Arbeiterbewegung; spielte eine be-
642
deutende Rolle bei der Unterstützung des irischen Unabhängigkeitskampfes; seit 1872 als
Frau und Kampfgefährtin von Charles Longuet in der französischen Arbeiterbewegung
tätig.
1 - (Marx) 17.Mai 1864. 2004
2-(Marx) 11. Jan. 1865.2026
3 - (Marx) 16. März 1866. 2062
4-(Marx) 5.Sept. 1866. 2078
5 - (Marx) 5.Mai 1867. 2090
6 - (Marx) 2. Juni 1869. 2164
7 - (Marx) lO.Juni 1869. 2165
8 - (Marx) 31. Mai 1870. 2199
9 - (Marx) <13. Juni 1871 > sieAe unter Marx,
Jenny; Laura Lafargue und Eleanor Marx
10 - (Engels) <19.Nov. 1872) siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
11 - (Marx) ([zwischen dem 20. und 24. April
1874]) sieAe unter Longuet, Jenny (geb.
Marx)
1 2 - (Engels) <2.Aug. 1874) sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
13 - (Marx) (H.Aug. 1874) siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
14 - (Marx) <[EndeAug./AnfangSept.1876]>
sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
15 - (Marx) <16.Sept. 1878) sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
16 - (Marx) <19.Aug. 1879) sieAe Unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
17 - (Engels) <24. Febr. 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
18 - (Marx) <11 .April 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
19 - (Marx) <29.April 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
20 - (Engels) <3I.Mai 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
21 - (Marx) (6. Juni 1881) sieAe unter Longuet,
Jenny (geb. Marx)
22 - (Engels) <17. Juni 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
23 - (Marx) <22.Juli 1881) sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
24 - (Marx) <18.Aug. 1881 > sieAe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
25-(Marx) <7.Dez. 1881) sieAe Unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
26 - (Marx) < 17. Dez. 1881 > sieAe unter Longuet, Jinriy (geb. Marx)
27 - (Marx) <23.Febr. 1882> siehe unter Longaet, Jenny (geb. Marx)
28 - (Marx) <16.März 1882> siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
29 - (Marx) <27.März 1882> sieAe unter Longuei, Jenny (geb. Marx)
30-(Marx) <6.-7.April 1882> siehe unier
Longuet, Jenny (geb. Marx)
31 - (Marx) <28.April 1882) siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
32 - (Marx) <8.Mai 1882> siehe Unter Longuet,
Jenny (geb. Marx)
33 - (Marx) <26.Mai 1882> siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
34 - (Marx) <4. Juni 1882) siehe unter Longuet,
Jenny (geb. Marx)
35 - (Engels) <27.Aug. 1882) siehe unter Longuet, Jenny (geb. Marx)
Marx, Jenny, Laura Lafargue und Eleanor
Marx
1 - (Marx) 13. Juni 1871. 2282
Marx, Jenny und Laura Marx
1 - (Engels) 1 I.Mai 1858. 1848
Marx, Karl
(1818-1883)
1 - (Engels) [Anfang Okt. 1844.] 1
2 - (Engels) 19.Nov. 1844.2
3 - (Engels) [20. Jan. 1845.] 3
4-(Engels) 22.-26. Febr. und 7. März
1845.4
5-(Engels) 17.März 1845. 5
6 - (Engels) 27.Juli 1846. 6
7 - (Engels) 19.Aug. 1846.7
8 - (Engels) I8.Sept. 1846. 10
9-(Engels) [Sept. 1846.] 11
10 - (Engels) [18.0kt. 1846.] 12
11 - (Engels) [um den 23. Okt. 1846.] 14
12 - (Engels) 2.Nov. [1846]. 15
13-(Engels) [Dez. 1846.] 16
14 - (Engels) 15. Jan. 1847. 17
15 - (Engels) 9.März [1847]. 18
16 - (Engels) 28.-30. Sept. 1847. 20
17 - (Engels) 25.-26. Okt. 1847. 21
18 - (Engels) 14.-15.Nov. 1847. 22
19 - (Engels) [23./24.Nov. 1847.] 23
20-(Engels) H.Jan. 1848. 24
21 - (Engels) [21Jan. 1848J 25
22 - (Engels) 9.März [1848]. 26
23 - (Engels) [18.März 1848.] 29
24 - (Engels) 25.April 1848. 31
2 5 - (Engels) 9. Mai 1848. 32
26 - (Engels) 28.Dez. [1848]. 36
27 - (Engels) 7.-8. Jan. 1849. 37
28-(Engels) 25. Nov. 1850.46
29-(Engels) 17. Dez. 1850.48
30-(Engels) 8. Jan. 1851.51
31 - (Engels) [25.Jan. 1851.] 53
3 2 - (Engels) 29. Jan. [1851]. 55
33-(Engels) 5. Febr. 1851.57
34 - (Engels) [12. Febr. 1851.] 60
35-(Engels) 13.Febr. 1851.61
36 - (Engels) 25.Febr. [1851]. 64
37 - (Engels) 26. Febr. [1851]. 65
38 - (Engels) [26.Febr. 1851]. 67
39 - (Engels) 27. Febr. 1851. 68
40-(Engels) [28.Febr. 1851.] 69
4 1 - (Engels) 10. März 1851. 72
4 2 - (Engels) 17. März 1851. 73
4 3 - (Engels) 19. März 1851. 75
44-(Engels) 3.April [1851]. 79
45-(Engels)! I.April 1851. 80
46-(Engels) 15.April 1851. 82
47-(Engels) I.Mai 1851. 83
48 - (Engels) [6. oder 7.Mai 1851.] 86
49-(Engels) 8.Mai [1851]. 87
5 0 - (Engels) 9.Mai 1851. 88
51-(Engels) [15.Mai 1851.] 89
52 - (Engels) 19.Mai 1851.91
5 3 - (Engels) 23. Mai 1851. 93
5 4 - (Engels) [3. Juni 1851.] 95
5 5 - (Engels) 27. Juni 1851. 97
56 - (Engels) [um den 6.Juli 1851.] 98
57 - (Engels) 17-Juli 1851. 101
58 - (Engels) [um den 20. Juli 1851.] 102
59 - (Engels) 30. Juli 1851. 103
60 - (Engels) [um den I.Aug. 1851.] 105
61 - (Engels) [um den lO.Aug. 1851.] 107
6 2 - (Engels) [um den 1 I.Aug. 1851.] 108
63-(Engels) 21. Aug. 1851.111
64 - (Engels) [um den 27. Aug. 1851.] 113
65 - (Engels) 1.Sept. [1851.] 115
66 - (Engels) 8.Sept. [1851.] 116
67-(Engels) 11. Sept. [1851]. 117
68 - (Engels) 19.Sept. [1851]. 119
69 - (Engels) 23.Sept. 1851.120
70-(Engels) [25.] Sept. 1851. 122
71 - (Engels) [26.Sept. 1851.] 123
72 - (Engels) 15.0kt. 1851.125
73 - (Engels) [um den 27. Okt. 1851.J 128
643
74 - (Engels) 27. Nov. 1851. 130
75 - (Engels) 3.Dez. 1851.132
76-(Engels) 10. Dez. 1851.134
77-(Engels) 11.Dez. 1851. 135
78-(Engels) 16. Dez. 1851.136
79-(Engels) 6. Jan. 1852. 137
80-(Engels) 22. Jan. 1852. 139
81 - (Engels) 28. Jan. 1852. 141
82-(Engels) 29. Jan. 1852. 142
83 - (Engels) 2. Febr. 1852. 143
84 - (Engels) 17.Febr. 1852. 146
85 - (Engels) 19.Febr. 1852. 148
86 - (Engels) 2.März 1852. 151
87 - (Engels) 18.März 1852. 153
88-(Engels) I.April 1852. 155
89 - (Engels) 2O.April 1852. 158
90 - (Engels) 25.April 1852. 160
91 - (Engels) 27.April 1852. 161
92 - (Engels) 29.April 1852. 162
93 - (Engels) l.Mai 1852. 164
94 - (Engels) 4. Mai 1852.165
95 - (Engels) 7. Mai 1852.167
96 - (Engels) 19. Mai 1852. 169
97 - (Engels) 21. Mai 1852. 170
98 - (Engels) 22.Mai 1852. 171
99 - (Engels) 24. Mai [1852]. 173
100 - (Engels) 30. Juni 1852. 174
101 - (Engels) 6.Juli 1852. 176
102 - (Engels) 15.Juli 1852.178
103 - (Engels) 22. Juli 1852. 180
104 - (Engels) 6. Aug. 1852.183
•
105 - (Engels) [9.Aug. 1852.]185
106 - (Engels) 16. Aug. 1852. 187
107 - (Engels) [24. Aug. 1852.] 189
108 - (Engels) 7. Sept. 1852. 193
109 - (Engels) K S e p t . 1852. 196
110-(Engels) 2O.Sept. 1852. 198
111-(Engels) [23.Sept. 1852.] 199
112 - (Engels) 24.Sept. 1852. 201
113 - (Engels) [um den 1 .Okt. 1852.] 203
114- (Engels) 4. Okt. 1852.204
115-(Engels) 10.Okt. 1852.205
116 - (Engels) [14. Okt. 1852.] 207
117 - (Engels) 18. Okt. 1852. 208
118 - (Engels) [22. Okt. 1852.] 210
119- (Engels) 27. Okt. 1852.213
120 - (Engels) 28. Okt. 1852. 216
121 - (Engels) 28.Okt. 1852 [2.Brief]. 217
122 - (Engels) [31. Okt. 1852.] 218
123 - (Engels) [5.-6.Nov.] 1852. 221
644
124 - (Engels) 27. Nov. 1852. 225
125 - (Engels) 29.Nov. 1852. 226
126-(Engels) 11. Febr. 1853.232
127 - (Engels) [9. März 1853.] 234
128 - (Engels) [1 I.März 1853.] 236
129 - (Engels) lO.April [1853]. 238
130- (Engels) 26. April 1853. 241
131 - (Engels) [27.April 1853.] 243
132- (Engels) 20. Mai 1853. 245
133 - (Engels) [um den 26. Mai 1853.] 247
134 - (Engels) 31. Mai 1853. 248
135 - (Engels) [l.Juni 1853.] 249
136-(Engels) 6.Juni [1853]. 251
137 - (Engels) 9. Juni 1853. 252
138 - (Engels) 9. Juli [1853]. 256
139 - (Engels) 24. Aug. 1853. 259
140 - (Engels) 19. Sept. 1853. 263
141 - (Engels) 29.Sept. 1853. 265
142 - (Engels) 23.Nov. 1853. 273
143 - (Engels) 23. März 1854. 287
144-(Engels) 3.APril 1854. 289
145 - (Engels) 2O.April 1854. 292
146 - (Engels) [um den 2I.April 1854.] 293
147 - (Engels) [um den 24. April 1854J 295
148-(Engels) l.Mai 1854. 297
149 - (Engels) 9. Mai 1854. 300
150- (Engels) lO.Juni 1854. 303
151-(Engels) 15.Juni 1854. 305
152- (Engels) 6. Juli 1854. 308
153- (Engels) 20-Juli 1854. 310
154 - (Engels) 12.Dez. 1855.358
155 - (Engels) 7.Febr. 1856.361
156- (Engels) 7. März 1856. 366
157- (Engels) KApril 1856. 369
158-(Engels) 23.Mai 1856. 375
159- (Engels) 26. Mai 1856. 376
160 - (Engels) 4. Aug. 1856.382
161 - (Engels) [nicht vor dem 27. Sept. 1856.]
385
162 - (Engels) 17.Nov. 1856.389
163 - (Engels) [22. Jan. 1857.] 395
164 - (Engels) 11 .März 1857. 400
165 - (Engels) 20. März 1857. 402
166- (Engels) 31.März 1857. 405
167 - (Engels) 2. April 1857. 406
168 - (Engels) [22. April 1857.] 409
169-(Engels) 1 I.Mai 1857. 412
170 - (Engels) 20. Mai 1857. 413
171 - (Engels) 28. Mai 1857. 416
172- (Engels) [12. Juni 1857.] 417
173 - (Engels) [11.] Juli 1857. 424
174- (Engels) 30. Juli 1857.429
175 - (Engels) 21.Aug. 1857.432
176-(Engels) 25. Aug. 1857.433
177 - (Engels) 8.Se P t. 1857.435
178- (Engels) lO.Sept. [1857]. 436
179 - (Engels) [11. oder 12. Sept. 1857.] 437
180 - (Engels) 18. Sept. 1857. 440
181 - (Engels) 21.Sept. 1857.442
182 - (Engels) 22. Sept. 1857. 443
183 - (Engels) 24. Sept. 1857. 445
184 - (Engels) 6. Okt. 1857. 447
185 - (Engels) 19.0kt. 1857.448
186-(Engels) 29. Okt. 1857.450
187 - (Engels) b.Nov. 1857.453
188 - (Engels) 16. Nov. 1857. 454
189 - (Engels) 17. Nov. 1857.455
190 - (Engels) 7.Dez. 1857. 457
191 - (Engels) 9. Dez. 1857. 459
192 - (Engels) 11 .Dez. 1857. 460
193 - (Engels) 17. Dez. 1857. 461
194 - (Engels) 31. Dez. 1857. 466
195 - (Engels) 6. Jan. 1858. ,469
196-(Engels) 7. Jan. 1858. 470
197 - (Engels) H.Jan. 1858. 473
198 - (Engels) 15.Jan. 1858. 474
199 - (Engels) 25. Jan. 1858. 477
200 - (Engels) 28. Jan. 1858. 478
201 - (Engels) 3O.Jan. 1858. 481
202-(Engels) 8. Febr. 1858.483
203-(Engels) 11. Febr. 1858.485
204 - (Engels) 18. Febr. 1858. 487
205 - (Engels) 24. Febr. 1858. 489
206 - (Engels) I.März 1858. 490
207 - (Engels) 4. März 1858. 492
208 - (Engels) 11. März 1858. 494
209 - (Engels) [16.März 1858.] 496
210 - (Engels) 17.März 1858. 497 211 - (Engels) [26. März 1858.] 499
212-(Engels) 9.April 1858. 502
213- (Engels) 22. April 1858. 503
214 - (Engels) 3O.APri11858.505
215- (Engels) 9. Juni 1858. 509
216- (Engels) 14. Juli 1858.511
217 - (Engels) 16JuH 1858. 513
218 - (Engels) lO.Aug. 1858. 517
219-(Engels) 7.Okt. 1858. 521
220 - (Engels) 21.Okt. 1858. 523
221 - (Engels) 27.Jan. 1859. 540
222 - (Engels) 10. Febr. 1859. 545
223 - (Engels) 14. Febr. 1859. 546
224 - (Engels) 4. März 1859. 553
225 - (Engels) 11 .April 1859. 560
226 - (Engels) 23. Mai 1859. 568
227 - (Engels) 14. Juli 1859. 577
228 - (Engels) 18. Juli 1859. 579
229 - (Engels) [20. Juli 1859.] 581
230-(Engels) 25.JuIi 1859.583
231 - (Engels) 3.Aug. 1859.585
232 - (Engels) 10. Aug. 1859. 587
233 - (Engels) [8.Se P t. 1859.] 591
234 - (Engels) 22.Sept. 1859. 593
235 - (Engels) [zwischen dem 23.und27.Sept.
1859.] 595
236-(Engels) 3. Okt. 1859.598
237 - (Engels) 28. Okt. 1859. 602
238 - (Engels) 4. Nov. 1859. 604
239 - (Engels) 17.Nov. 1859. 608
240 - (Engels) 28. Nov. 1859. 611
241 - (Engels) [11. oder 12.Dez. 1859.] 613
242 - (Engels) [19.Dez. 1859.] 615
243 - (Engels) 26.Jan. 1860. 619
244 - (Engels) 31. Jan. 1860. 621
245 - (Engels) I.Febr. 1860. 623
246 - (Engels) 2. Febr. 1860. 624
247 - (Engels) 4. Febr. 1860. 626
248 - (Engels) 7. Febr. 1860. 628
249 - (Engels) 9.Febr. 1860.631
250 - (Engels) 12. Febr. 1860. 632
251 - (Engels) 8.April 1860. 636
252 - (Engels) [7. Mai 1860.] 643
253 - (Engels) 10. Mai 1860. 645
254- (Engels) 11.Mai 1860. 646
255- (Engels) 31. Mai 1860. 648
256- (Engels) 20. Juni 1860. 652
257 - (Engels) [um den 25.Juni 1860.] 653
258 - (Engels) 26. Juni 1860.656
259 - (Engels) [27. Juni 1860.] 657
260 - (Engels) [um den 28. Juni 1860.] 659
261 - (Engels) [um den 23. Juli 1860.] 663
262 - (Engels) l.Aug. [1860]. 666
263 - (Engels) 15. Sept. 1860. 674
264 - (Engels) I.Okt. 1860. 677
265-(Engels) 5.Okt. 1860.679
266 - (Engels) 3.Dez. 1860.689
267-(Engels) 5.Dez. 1860.690
268-(Engels) 18.Dez. 1860. 694
269 - (Engels) 19. Dez. 1860. 696
270 - (Engels) 7.Jan. 1861. 702
271 - (Engels) [31.Jan. 1861.] 709
645
272-(Engels) 4.Febr. 1861. 711
273 - (Engels) 6.Febr. 1861.712
274 - (Engels) l l j u n i 1861. 719
275-(Engels) 3.Juli 1861. 722
276 - (Engels) 27. Nov. 1861. 732
277 - (Engels) [2.Dez. 1861.] 733
278 - (Engels) 28. Febr. 1862. 740
279 - (Engels) 5. März 1862. 742
280 - (Engels) [um den 8. März 1862.] 744
281 - (Engels) 5.Mai 1862. 747
282 - (Engels) 12. Mai 1862. 749
283 - (Engels) [um den 18.Mai 1862J 750
284 - (Engels) 23. Mai 1862. 752
285 - (Engels) 29. Mai 1862. 754
286 - (Engels) 4. Juni 1862. 755
287 - (Engels) [um den 3-Juli 1862.] 758
288 - (Engels) 30. Juli 1862. 762
289 - (Engels) [31. Juli 1862.] 764
290- (Engels) l.Aug. 1862.765
291 - (Engels) 8.Aug. 1862.768
292 - (Engels) [vor dem 12. Aug. 1862.] 770
293 - (Engels) [13.Aug. 1862.] 771
294 - (Engels) [21 .Aug. 1862.] 774
295 - (Engels) [Anfang Sept. 1862.] 775
296 - (Engels) 9.Sept. 1862.776
297-(Engels) 16. Okt. 1862.778
298 - (Engels) 5.Nov. 1862. 781
299 - (Engels) 15. Nov. 1862. 784
300 - (Engels) 26. Dez. 1862. 788
301 - (Engels) 30. Dez. 1862. 789
302 - (Engels) 7. Jan. 1863. 791
303 - (Engels) 13.Jan. 1863. 793
304 - (Engels) 26. Jan. 1863. 795
305 - (Engels) 17. Febr. 1863. 799
306 - (Engels) 19. Febr. 1863. 800
307 - (Engels) [um den 21 .Febr. 1863.] 802
308 - (Engels) 8. April 1863. 805
309 - (Engels) 21 .April 1863. 808
310 - (Engels) 20. Mai 1863.809
311- (Engels) 11. Juni 1863. 812
312-(Engels) 24.Juni 1863. 815
313 - (Engels) 24.Nov. 1863.819
314 - (Engels) 3.Dez. 1863.821
315 - (Engels) 3.Jan. 1864.825
316 - (Engels) 29.April 1864. 830
317 - (Engels) l.Mai 1864. 831
318 - (Engels) 2. Mai 1864. 832
319-(Engels) [2.Mai 1864.] 833
320 - (Engels) 30. Mai 1864. 836
321 - (Engels) 3.Juni 1864. 838
646
322-(Engels)9.Juni 1864. 840
323 - (Engels) 5. Juli 1864.844
324 - (Engels) 2. Sept. 1864. 847
325 - (Engels) 4. Sept. 1864.849
326 - (Engels) 2. Nov. 1864. 852
327 - (Engels) 7.Nov. 1864.854
328 - (Engels) 9.Nov. 1864.855
329 - (Engels) 16.Nov. 1864. 857
330 - (Engels) 22.Nov. 1864.859
331 - (Engels) 27.Jan. 1865. 867
332 - (Engels) 5.Febr. 1865.871
333 - (Engels) 7. Febr. 1865.874
334 - (Engels) 9. Febr. 1865. 875
335 - (Engels) 13.Febr. 1865. 878
336 - (Engels) 20. Febr. 1865. 882
337 - (Engels) 22. Febr. 1865.883
338 - (Engels) 24. Febr. 1865. 885
339 - (Engels) 27. Febr. 1865. 887
340 - (Engels) 3.März 1865.888
341- (Engels) 6. März 1865. 890
342 - (Engels) 11 .März 1865. 893
343 - (Engels) 14. März 1865. 895
344 - (Engels) 12.April 1865. 898
345 - (Engels) 16. April 1865. 899
346 - (Engels) 3. Mai 1865. 902
347-(Engels) 12.Mai 1865. 904
348- (Engels) 15. Juli 1865. 908
349 - (Engels) 25.Juli 1865. 909
350-(Engels) 7.Aug. 1865. 912
351 - (Engels) 16.Aug. 1865.914
352 - (Engels) 21.Aug. 1865.916
353-(Engels) 4. Okt. 1865.918
354 - (Engels) 13.Nov. 1865. 921
355 - (Engels) 17.Nov. 1865. 923
356 - (Engels) 1.Dez. 1865.925
357 - (Engels) 4.Jan. 1866.929
358 - (Engels) 26.Jan. 1866. 932
359 - (Engels) 10. Febr. 1866. 934
360 - (Engels) 19.Febr. 1866. 937
361 - (Engels) 22. Febr. 1866. 939
362 - (Engels) 5. März 1866.941
363 - (Engels) [um den 10. März 1866.] 943
364 - (Engels) 27. März 1866. 948
365 - (Engels) 2. April 1866. 950
366 - (Engels) 6.April 1866. 951
367 - (Engels) lO.April 1866. 953
368 - (Engels) 13.APril 1866. 954
369-(Engels) I.Mai 1866. 956
370 - (Engels) 9. Mai 1866. 957
371 - (Engels) 16.Mai 1866. 959
372 - (Engels) 25.Mai 1866. 961
373 - (Engels) 11. Juni 1866. 964
374 - (Engels) 4. Juli 1866. 966
375 - (Engels) 9.Juli 1866. 968
376 - (Engels) 12.Juli 1866. 969
377 - (Engels) 25.Juli 1866. 971
378 - (Engels) 6. Aug. 1866. 973
379 - (Engels) 10. Aug. 1866. 975
380 - (Engels) 2. Okt. 1866. 980
381 - (Engels) 5.0kt. 1866. 982
382 - (Engels) 1 l.Nov. 1866. 985
383 - (Engels) 14. Dez. 1866. 987
384 - (Engels) 21. Dez. 1866. 989
385-(Engels) 29. Jan. 1867.992
386 - (Engels) 13. März 1867. 995
387- (Engels) 4.April 1867. 997
388 - (Engels) 27.April 1867.1000
389 - (Engels) 16. Juni 1867.1004
390 - (Engels) 24. Juni 1867.1006
391 - (Engels) 26. Juni 1867. 1007
392 - (Engels) 1 l.Aug. 1867. 1012
393 - (Engels) 15.Aug. 1867. 1014
394 - (Engels) 23. Aug. 1867. 1016
395 - (Engels) 26.Aug. 1867.1018
396 - (Engels) 27.Aug. 1867. 1019
397 - (Engels) l.Sept. 1867. 1021
398 - (Engels) 2. Sept. 1867. 1022
399 - (Engels) [9. Sept. 1867.] 1025
400 - (Engels) 1 l.Sept. 1867. 1027
401 - (Engels) 12.SePt. 1867.1030
402 - (Engels) 8. Okt. 1867. 1033
403 - (Engels) 11. Okt. 1867. 1036
404 - (Engels) 13. Okt. 1867.1037
405 - (Engels) 15. Okt. 1867. 1039
406 - (Engels) 18.0kt. 1867.1040
407 - (Engels) 22.0kt. 1867. 1042
408 - (Engels) l.Nov. 1867.1043
409 - (Engels) 5.Nov. 1867. 1045
410-(Engels) 8.Nov. 1867. 1047
411 - (Engels) lO.Nov. 1867. 1049
412 - (Engels) 24.Nov. 1867. 1051
413 - (Engels) 26.Nov. 1867. 1052
414 - (Engels) 28.Nov. 1867.1055
415 - (Engels) [29.Nov. 1867.] 1058
416 - (Engels) 4. Dez. 1867.1060
417 - (Engels) 6. Dez. 1867.1061
418 - (Engels) 12. Dez. 1867.1064
419 - (Engels) 16. Dez. 1867.1066
420 - (Engels) 19. Dez. 1867. 1068
421 - (Engels) 6. Jan. 1868. 1070
422-(Engels) 7. Jan. 1868. 1071
423 -(Engels) 10. Jan. 1868. 1074
424 (Engels) 16. Jan. 1868. 1076
425 -(Engels) 23. Jan. 1868. 1077
426 -(Engels) 2. Febr. 1868. 1080
427- (Engels) 11. Febr. 1868. 1082
428 (Engels) 20. Febr. 1868. 1085
429 (Engels) I.März 1868. 1086
430 (Engels) 10. März 1868. 1089
431 -(Engels) 13. März 1868. 1090
432 (Engels)
17.März 1868. 1093
433 -(Engels) 19. März 1868. 1095
434 - (Engels) 29. März 1868. 1098
435- (Engels) lO.April 1868. 1099
436 - (Engels) 17. April 1868. 1101
437- (Engels) 20. April 1868. 1103
438 - (Engels) 26.April 1868. 1106
439 - (Engels) 6. Mai 1868. 1109
440 - (Engels) lO.Mai 1868. 1111
441 - (Engels) 15.Mai 1868. 1112
442 - (Engels) 22. Mai 1868. 1114
443 - (Engels) 25. Mai 1868. 1116
444 - (Engels) 22. Juni 1868. 1119
445 -(Engels) 24. Juni 1868. 1121
446 -(Engels) 25. Juni 1868. 1123
447 -(Engels) 26. Juni 1868. 1125
448 (Engels) 28. Juni 1868. 1127
449 (Engels)
2. Juli 1868. 1130
450 (Engels)
10. Juli 1868. 1133
451 -(Engels) H.Juli 1868. 1135
452 -(Engels) 21. Juli 1868. 1136
453 -(Engels) 29.Juli 1868. 1138
454 -(Engels) 6. Aug. 1868. 1141
455 -(Engels) 12.Aug. 1868. 1143
456 -(Engels) [um den 14. Aug. 1868.] 1145
457 -(Engels) 22. Aug. 1868. 1147
458 -(Engels) 28. Aug. 1868. 1149
459 -(Engels) l.Sept. 1868. 1151
460- (Engels) 16.Sept. 1868. 1154 '
461 -(Engels) 18.Sept. 1868. 1156
462 -(Engels) 21.Sept. 1868. 1158
463 -(Engels) 24. Sept. 1868. 1160
464 -(Engels) 25.Sept. 1868. 1163
465 -(Engels) 30. Sept. 1868. 1166
466 •(Engels) 2. Okt. 1868.1167
467 •(Engels) 6. Okt. 1868.1169
468 -(Engels) 8. Okt. 1868. 1170
469 •(Engels) 12. Okt. 1868. 1172
470 •• (Engels) 14. Okt. 1868. 1173
471 •(Engels) 22. Okt. 1868.1175
647
472 - (Engels) 28. Okt. 1868. 1177
473 - (Engels) 4. Nov. 1868. 1179
474 - (Engels) 6. Nov. 1868. 1180
475 - (Engels) lO.Nov. 1868. 1183
476 - (Engels) B.Nov. 1868.1184
477 - (Engels) 18. Nov. 1868. 1188
478 - (Engels) 20.Nov. 1868. 1189
479 - (Engels) 23.Nov. [1868]. 1191
480 - (Engels) 25.Nov. 1868.1192
481 - (Engels) 29.Nov. 1868. 1193
482 - (Engels) 8. Dez. 1868. 1197
483 - (Engels) 1 l.Dez. 1868. 1200
484-(Engels) B.Dez. 1868.1202
485 - (Engels) 18. Dez. 1868. 1205
486 - (Engels) 3. Jan. 1869. 1209
487 - (Engels) 19. Jan. 1869. 1211
488 - (Engels) 25.Jan. 1869. 1213
489 - (Engels) 26. Jan. 1869. 1214
490 - (Engels) 29. Jan. 1869. 1216
491 - (Engels) 17.Febr. 1869. 1220
492 - (Engels) 21.Febr. 1869. 1221
493 - (Engels) 25. Febr. 1869. 1223
494 - (Engels) 3. März 1869. 1227
495 - (Engles) 4. März 1869.1228
496 - (Engels) 7.März 1869. 1230
497 - (Engels) 15.März 1869. 1232
498-(Engels) 18.Märzl869.1233
499 - (Engels) 21 .März 1869. 1235
500 - (Engels) 28.März 1869. 1236
501 - (Engels) 2.April 1869.1238
502 - (Engels) 4.April 1869.1239
503 - (Engels) 6.April 1869. 1241
504 - (Engels) 7. April 1869. 1243
505 - (Engels) H.April 1869.1245
506 - (Engels) 16.APril 1869. 1247
507 - (Engels) 19.APril 1869. 1249
508 - (Engels) 25.April 1869.1251
509 - (Engels) 2. Mai 1869. 1254
510 - (Engels) 7. Mai 1869. 1255
511 - (Engels) [lO.Mai 1869.] 1257
512 - (Engels) 19.Mai 1869. 1259
513 - (Engels) 23.Mai 1869. 1261
514 - (Engels) 22.Juni 1869. 1263
515 - (Engels) 27.Juni 1869.1265
516 - (Engels) l.Juli 1869. 1266
517 - (Engels) 6. Juli 1869.1268
518 - (Engels) 18. Juli 1869. 1271
519 - (Engels) 21.Juli 1869. 1272
520 - (Engels) 25.Juli 1869.1275
521 - (Engels) 3O.Juli 1869. 1278
648
522 523 524525 526 527 528 -
(Engels) 3.Aug. 1869. 1280
(Engels) 12. Aug. 1869. 1283
(Engels) 16.Aug. 1869. 1284
(Engels) 16.Aug. 1869 [2.Brief]. 1285
(Engels) 5. Sept. 1869.1288
(Engels) 27. Sept. 1869. 1290
(Engels) 22.0kt. 1869.1292
529 - (Engels) 24. Okt. 1869. 1294
530-(Engels) 1. Nov. 1869. 1296
531-(Engels) 9. Nov. 1869. 1298
532 - (Engels) 17. Nov. 1869.1300
533 - (Engels) 19. Nov. 1869. 1302
534- (Engels) 29. Nov. 1869. 1304
535 - (Engels) 9. Dez. 1869. 1306
536- (Engels) 13. Dez. 1869.1309
537 - (Engels) 16. Dez. 1869. 1310
538-(Engels) 9. Jan. 1870. 1312
539 - (Engels) 19. Jan. 1870. 1313
540 - (Engels) 25. Jan. 1870. 1315
541 - (Engels) l.Febr. 1870. 1317
542 - (Engels) 9. Febr. 1870. 1318
543 - (Engels) 1 l.Febr. 1870. 1320
544 - (Engels) 17.Febr. 1870. 1322
545 - (Engels) 22. Febr. 1870. 1325
546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 -
(Engels) 7. März 1870. 1327
(Engels) 13. März 1870. 1330
(Engels) 21. März 1870. 1332
(Engels) 27. März 1870. 1335
(Engels) 28. März 1870. 1336
(Engels) B.April 1870.1337
(Engels) 15. April 1870.1339
(Engels) 19. Mai 1870. 1340
(Engels) 21. April 1870. 1342
(Engels) 29. April 1870.1344
(Engels) l.Mai 1870. 1346
(Engels) 8. Mai 1870. 1348
(Engels) 11.Mai 1870. 1350
(Engels) 15. Mai 1870.1352
(Engels) 17. Mai 1870. 1354
(Engels) 19.Mai 1870.1356
(Engels) 6. Juli 1870. 1358
(Engels) 7. Juli 1870.1359
(Engels) 22. Juli 1870.1362
(Engels) 31. Juli 1870.1365
(Engels) 3. Aug. 1870. 1367
567 - (Engels) 5.Aug. 1870. 1370
568-(Engels) lO.Aug. 1870.1372
569-(Engels) 15.Aug. 1870. 1375
570 - (Engels) 20. Aug. 1870. 1377
571 - (Engels) 4.Sept. 1870. 1381
572 - (Engels) 7.SePt. 1870. 1383
573 - (Engels) 12. Sept. 1870. 1385
5 7 4 - (Engels) 13.Sept. 1870.1386
575-(Engels) 18.Aug. 1871. 1389
576 - (Engels) 23.Aug. 1871. 1392
577 - (Engels) 24. Mai 1873. 1396
578 - (Engels) 26.Mai [1873]. 1398
579 - (Engels) 30. Mai 1873. 1399
580 - (Engels) 3O.Aug. 1873. 1402
581 - (Engels) 3.Sept. 1873. 1404
582 - (Engels) 29.Nov. 1873. 1406
583 - (Engels) 5.Dez. 1873. 1408
5 8 4 - (Engels) lO.Dez. 1873. 1410
585 - (Engels) 21.JuIi 1874. 1413
586 - (Engels) 12.Aug. 1874. 1415
587-(Engels) 5.SePt. 1874.1418
588 - (Engels) 21.Sept. 1874. 1420
589 - (Engels) 24.Mai 1876.1424
590 - (Engels) 28. Mai 1876. 1426
591 - (Engels) 25.Juli 1876. 1427
592 - (Engels) 25.Aug. 1876. 1430
593 - (Engels) 23.Febr. 1877. 1432
594 - (Engels) 2. März 1877.1433
595 - (Engels) H.März 1877. 1436
596 - (Engels) 27.Mai 1877. 1438
597 - (Engels) 15.Juli 1877. 1440
598 - (Engels) 19.Juli 1877.1442
599 - (Engels) 24. Juli 1877.1444
600 - (Engels) 31. Juli 1877.1446
601 - (Engels) 25.Aug. 1877. 1450
602 - (Engels) [Ende 1877/Anfang 1878.] 1451
603 - (Engels) 18. Sept. 1878.1453
604 - (Engels) 19. Sept. 1878. 1455
605 - (Engels) 21. Sept. 1878.1456
606 - (Engels) 2O.Aug. 1879.1459
607 - (Engels) 25.Aug. 1879.1460
608 - (Engels) 26.Aug. 1879. 1462
609 - (Engels) 9. Sept. 1879. 1467
610-(Engels) 11.Sept. 1879. 1469
611 - (Engels) [nach dem 8.01ct. 1879.] 1472
612-(Engels) 13.Sept. 1880. 1473
6 1 3 - (Engels) 7.Julil881. 1474
614-(Engels) 29.Juli 1881. 1476
615-(Engels) 6. Aug. 1881.1478
616 - (Engels) II.Aug. 1881.1480
617 - (Engels) 17.Aug. 1881.1482
618 - (Engels) 18.Aug. 1881.1483
619 - (Engels) 8. Jan. 1882. 1487
620-(Engels) 13. Jan. 1882. 1489
621 - (Engels) 2O.Aug. 1882. 1512
622 - (Engels) 25.Aug. 1882. 1515
623 - (Engels) 26. Aug. 1882. 1516
624- (Engels) 12. Sept. 1882.1518
625 - (Engels) 18.Sept. 1882. 1520
626 - (Engels) [I.Nov. 1882.] 1523
627 - (Engels) 3.Nov. [1882]. 1524
628 - (Engels) 6.Nov. 1882.1525
629 - (Engels) 11.Nov. 1882. 1527
630 - (Engels) 21 .Nov. 1882. 1530
631 - (Engels) 22.Nov. 1882. 1532
632 - (Engels) 23. Nov. 1882. 1533
633 - (Engels) 30. Nov. 1882. 1535
634 - (Engels) 8. Dez. 1882. 1538
635 - (Engels) 13.Dez. 1882.1539
636 - (Engels) 15.Dez. 1882. 1540
637 - (Engels) 16. Dez. 1882. 1541
638 - (Engels) 19. Dez. 1882. 1543
639 - (Engels) 22. Dez. 1882. 1544
640 - (Engels) 9. Jan. 1883. 1545
Marx, Laura (seit 1868 Lafargue, Laura)
(1845-1911) zweite Tochter von Jenny und
Karl Marx; bedeutende Vertreterin der
französischen Arbeiterbewegung; seit 1868
Frau und Kampfgefährtin von Paul Lafargue.
1 - (Marx) (li.Mai \858) siehe unter Marx,
Jenny und Laura Marx
2-(Marx) 2O.März 1866. 2065
3 - (Marx) 28. Aug. 1866. 2075
4-(Marx) [Sept. 1866.] 2077
5-(Marx) 13.Mai 1867. 2091
6 - (Marx) 23.Sept. 1867.2099
7-(Marx) <15.Febr. 1868> siehe unter
Lafargue, Paul und Laura
8-(Marx) <1 I.April 1868> siehe unter
Lafargue, Laura (geb. Marx)
9 - (Marx) <18.0kt. 1868> siehe unter Lafargue, Paul und Laura
10 - (Marx) <25.Sept. 1869) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
11 - (Marx) <5.März 1870> siehe unter Lafargue, Paul und Laura
12 - (Marx) <28. Juli 1870) sreAe unter Lafargue, Paul und Laura
13-(Marx) <13. Juni 1871) siehe unter
Marx, Jenny; Laura Lafargue und Eleanor Marx
14-(Marx) <24.-25.Nov. 1871) siehe Unter Lafargue, Paul und Laura
649
15 - (Marx) <18.Dez. 1871) siehe Lafargue,
Laura (geb. Marx)
16 - (Marx) <28.Febr. 1872) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
17-(Marx) (U.Min. W2} siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
18 - (Engels) <15.0kt. 1874) siehe unter Lafargae, Laura (geb. Marx)
19 - (Engels) <3.Sept. 1880> siehe unter Lajargue, Laura (geb. Marx)
20 - (Marx) <9.Aug. 1881 > siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
21 - (Marx) <4.Jan. 1882) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
'
22 - (Marx) <13.-14.April 1882) siehe unter
Lafargue, Laura (geb. Marx)
23 - (Marx) <6.Mai 1882> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
24 - (Marx) <17.Juni 1882) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
25-(Engels) <20.Sept. 1882> siehe unter
Lafargue, Laura (geb. Marx)
26 - (Marx) <9.Okt. 1882) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
27 - (Engels) <21.Okt. 1882> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
28 - (Engels) <14.Dez. 1882> sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
29 - (Marx) <14.Dez. 1882> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
30 - (Engels) <15.Dez. 1882> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
31 - (Engels) < 16.-17. Febr. 1883) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
32 - (Engels) <1 O.März 1883> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
33 - (Engels) <25.März \8&3) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
34 - (Engels) < 11. April 1883 > siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
35 - (Engels) <22.Mai 1883) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
36 - (Engels) <2.Juni 1883> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
37 - (Engels) <24.Juni 1883) riefte Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
38 - (Engels) < 19. Aug. 1883>riefteunter Lafargue, Laura (geb. Marx)
39-(Engels) < 19. Sept. 1883) riefte unter
Lafargue, Laura (geb. Marx)
650
40 - (Engels) <3.0kt. IS83> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
41 - (Engels) <15.0kt. 1883) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
42 - (Engels) < 13. Dez. I883> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
43 - (Engels) <14. Jan. 1884> riefte unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
44 - (Engels) <5.Febr. 1884) riefte unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
45 - (Engels) < 16. Febr. 1884> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
46 - (Engels) <2I.Febr. \884} siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
47 - (Engels) <31.März 1884>riefteUnter Lafargue, Laura (geb. Marx)
48 - (Engels) <18. April 1884)riefteunter Lafargue, Laura (geb. Marx)
49 - (Engels) <26.Mai 1884> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
50 - (Engels) <22.Juli 1884> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
51 - (Engels) <26.Juli 1884> riefte unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
52 - (Engels) <1. Aug. 1884> siefte unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
53 - (Engels) <6.Aug. 1884) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
54 - (Engels) <23.Aug. 1884>riefteunter Lafargue, Laura (geb. Marx)
55 - (Engels) <I.Jan. 1885) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
56 - (Engels) <8.März 1885> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
57-(Engels) <16.-17. April 1885 > siehe
unter Lafargue Laura (geb. Marx)
58 - (Engels) <29.Mai 1885> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
59 - (Engels) <16. Juni 1885> siehe unter Lafargue, Laura (gtb. Marx)
60 - (Engels) <4.Juli 1885) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
61 - (Engels) <23.Juli 1885> siefte unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
62 - (Engels) <8.Aug. 1885) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
63 - (Engels) <22.Sept. 1885>riefteunter Lafargue, Laura (geb. Marx)
64 - (Engels) < 13. Okt. 1885> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
65 - (Engels) <7.Nov. 1885) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
66 - (Engels) <22.Dez. 1885) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
67 - (Engels) <17. Jan. I886> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
68 - (Engels) <9.Febr. 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
69-(Engels) <15.-16. März 1886) siehe
unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
70 - (Engels) <28.April 1886> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
71 - (Engels) <23.Mai 1886> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
72 - (Engels) <24.Aug. 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
73-(Engels) <13.Sept. 1886) siehe unter
Lafargue, Laura (geb. Marx)
74 - (Engels) <24.Sept. 1886) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
75-(Engels) <2.Okt. 1886> siehe unter
Lafargue, Laura (geb. Marx)
76 - (Engels) <23.0kt. 1886> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
77 - (Engels) <2.Nov. 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
7 8 - (Engels) <23.Nov. 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
7 9 - (Engels) <24.Nov. 1886) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
8 0 - (Engels) <I3.Dez. 1886> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
81 - (Engels) <2.Febr. I887> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
8 2 - (Engels) <24.Febr. 1887) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
8 3 - (Engels) OO.März 1887> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
84 - (Engels) <2I.März 1887> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
85 - (Engels) <26.April 1887) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
86 - (Engels) <21 .Mai 1887) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
87 - (Engels) <7.Juni 1887) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
88 - (Engels) < II. Juni 1887 > siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
89 - (Engels) <I5. Juli 1887> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
90 - (Engels) <9.Aug. 1887) sieh, unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
91 - (Engels) <11.Okt. 1887> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
92 - (Engels) < 12. Nov. 1887> sieAe tinter Lafargue, Laura (geb. Marx)
93 - (Engels) <24.Dez. 1887> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
94 - (Engels) <25.Febr. 1888) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
95 - (Engels) <10.-Il. April 1888> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
9 6 - (Engels) <9.Mai I888> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
97 - (Engels) <3.Juni 1888) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
98 - (Engels) <6.Juli \888) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
99 - (Engels) <15. Juli 1888) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
100 - (Engels) <23.Juli 1888) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
101 - (Engels) <30.Juli 1888> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
102 - (Engels) <6.Aug. 1888) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
103 - (Engels) <13.0kt. 1888> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
104 - (Engels) <24.Nov. 1888> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
105 - (Engels) <2.Jan. 1889> sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
106 - (Engels) <4.Febr. 1889) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
107 - (Engels) <11. Febr. 1889) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
1 0 8 - (Engels) <7.Mai 1889> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
109 - (Engels) <14.Mai 1889) sieAe tinter Lafargue, Laura (geb. Marx)
110 - (Engels) <1 I.Juni 1889> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
111 - (Engels) <28.Juni 1889> sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
112 - (Engels) <27.Aug. 1889) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
113 - (Engels) <1.Sept. 1889) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
114 - (Engels) <9.Sept. 1889) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
651
115 - (Engels) <8.0kt. 1889> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
116 - (Engels) <17.0kt. 1889> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
117 - (Engels) <29.Okt. 1889> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
118 - (Engels) < 16. Nov. 1889) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
1 1 9 - (Engels) <8.Jan. 1890> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
120 - (Engels) <26.Febr. 1890> siehe unterLafargue, Laura (geb. Marx)
121 - (Engels) <14.März \890} siehe unterLafargue, Laura (geb. Marx)
122 - (Engels) <16.ApriI 1890> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
123 - (Engels) <10.Mai 1890) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
124 - (Engels) <4.Juli 1890> sieAe unterLafargue, Laura (geb. Marx)
125 - (Engels) <30.JuIi 1890) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
126 - (Engels) <25.Sept. 1890> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
127 - (Engels) <26.Sept. 1890> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
128 - (Engels) <19.0kt. 1890) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
129 - (Engels) <1.Dez. 1890> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
130 - (Engels) <17.Dez. 1890) siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
131 - (Engels) <5.Febr. 1891 > siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
132 - (Engels) <30.März 1891 > sieAe unterLafargue, Laura (geb. Marx)
140 - (Engels) <13.0kt. 1891 > siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
141 - (Engels) <22.Okt. 1891 > sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
142 - (Engels) <27.Okt. 1891 > siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
143 - (Engels) <9.Nov. 1891 > sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
144 - (Engels) <27.Nov. 1891 > sfeAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
145 - (Engels) <I.Dez. 1891 > sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
146-(Engels) <19.-20.Dez. 1891] sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
147 - (Engels) <6.Jan. 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
148 - (Engels) <20.Jan. 1892) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
149 - (Engels) <3.Febr. 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
150 - (Engels) <5.März 1892) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
151 - (Engels) < 14. März 1892) sieAe iffiferLafargae, Laura (geb. Marx)
152 - (Engels) <4.April 1892) sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
153 - (Engels) <19.April 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
154- (Engels) <3.Mai 1892> sieAe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
155 - (Engels) <27.Mai 1892> sieAe unter Lafargue, Paul und Laura
156 - (Engels) <9.Juni 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
157 - (Engels) <7.Juli 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (gib. Marx)
\3>3> - (Engels) <4.Mai 1891) sieAe unter La- 158 - (Engels) <26.Juli 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
fargue, Laura (geb. Marx)
134 - (Engels) <13. Juni 1891 > siehe unter La- 159-(Engels) <22. Aug. 1892) sieAe unter
fargue, Laura (geb. Marx)
Lafargue, Laura (geb. Marx)
135 - (Engels) <7. Juli 1891 > sieAe Unter Lafar- 160 - (Engels) <11.Sept. 1892 > sieAe unier Lague, Laura (geb. Marx)
fargue, Laura (geb. Marx)
136 - (Engels) <12. Juli 1891 > siehe Unter La- 161 - (Engels) < 14. Okt. 1892> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
fargue, Laura (geb. Marx)
137 - (Engels) <20. Juli 1891 > sieAe unter La- 162 - (Engels) <4.Nov. 1892> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
fargue, Laura (geb. Marx)
138 - (Engels) <17.Aug. 1891 > sieAe unterLa- 163 - (Engels) <5.Dez. 1892> sieAe unter Lafargae, Laura (geb. Marx)
fargue, Laura (geb. Marx)
139 - (Engels) <2.0kt. 1891 > sieAe unter La164 - (Engels) <20.Dez. 1892) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
fargue, Laura (geb. Marx)
652
165 - (Engels) <12.Febr. 1893) siehe unterLafargue, Laura (geb. Marx)
166 - (Engels) <25.Febr. 1893 ) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
167 - (Engels) <14.März 1893 ) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
168 - (Engels) <21.März 1893) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
169 - (Engels) <25.April 1893) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
170 - (Engels) <20.Juni 1893> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
171 - (Engels) <20.Juli 1893> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
172 - (Engels) <21.Aug. 1893> siehe unterLafargue, Laura (geb. Marx)
173 - (Engels) <31.Aug. 1893> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
174 - (Engels) <18.Sept. 1893) siehe unterLafargue, Laura (geb. Marx)
175 - (Engels) <30.Sept. 1893) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
176 - (Engels) < 14. Okt. 1893> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
177 - (Engels) < 18. Okt. 1893) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
178 - (Engels) <27.Okt. 1893> siehe unter Lafargue, Lama (geb. Marx)
179 - (Engels) < 19. Dez. 1893> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
180- (Engels) <1 I.April 1894) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
181 -(Engels) <ll.Mai 1894> sieAe tmterLafargue, Laura (geb. Marx)
182 - (Engels) <4.Juli 1894) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
183 - (Engels) <28.Juli 1894> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
184-(Engels)
([zweite Septemberhälfte
1894] > sieAe unter Lafargue, Laura (geb.
Marx)
185 - (Engels) <12.Nov. 1894> siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
186 - (Engels) <14.Nov. 1894> sieheunter Lafargue, Laura und Eleanor Marx-Aveling
187 - (Engels) <17.Dez. 189.4> siehe Unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
188 - (Engels) <29.Dez. 1894> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
189- (Engels) < 19. Jan. 1895> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
190 - (Engels) <28.März 1895) sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
191 - (Engels) <17.ApriI 1895) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
192 - (Engels) < 14. Mai I895> sieAe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
193 - (Engels) <23.Juli 1895) siehe unter Lafargue, Laura (geb. Marx)
Marx-Aveling, Eleanor (bis 1884 Marx,
Eleanor)
(1855-1898) jüngste Tochter von Jenny und
Karl Marx; Hauslehrerin, zeitweilig Schauspielerin, Journalistin, bedeutende Vertreterin
der englischen und der internationalen Arbeiterbewegung; seit 1884 Lebens- und Kampfgefährtin von Edward Aveling, nannte sich
seitdem Marx-Aveling; Mitglied der Social
Democratic Federation (seit 1884); Mitbegründerin der Socialist League (1884); Mitorganisatorin der Massenbewegung der ungelernten Arbeiter (1889) und der ersten New
Model Unions, insbesondere bei den Londoner
Hafen- und den Gasarbeitern (Anfang der
neunziger Jahre).
1 - (Marx) <3.Juli 1865> sieAe unter Marx,
Eleanor
2 - (Marx) <5.Sept. 1865) sieAe unter Marx,
Eleanor
3 - (Marx) <26.April 1869) sieAe unter Marx,
Eleanor
4 - (Marx) < 13. Juni 1871 > sieAe unter Marx,
Jenny; Laura Lafargue und Eleanor Marx
5 - (Marx) <21.Mai 1882> sieAe unter Marx,
Eleanor
6 - (Marx) <28.Mai 1882) siehe unter Marx,
Eleanor
7 - (Marx) <10.Nov. 19,82) siehe unter Marx,
Eleanor
8 - (Marx) ([23.Dez.1883]) sieheunter Marx,
Eleanor
9 - (Marx) <8.Jan. 1883) sieAe unter Marx,
Eleanor
10 - (Marx) <9.Jan. 1883> sieAe unter Marx,
Eleanor
11 - (Marx) <1 O.Jan. 1883) sieAe Unter Marx,
Eleanor
12-(Engels) lO.Mai 1888. 3368
653
13 - (Engels) [um den 13. Mai 1889.] 3441
14-(Engels) [H.Jan. 1890.] 3506
15 - (Engels) <14.Nov. 1894> siehe unter Lafargue, Laura und Eleanor Marx-Aveling
16- (Engels) 9. Juli 1895. 4170
Märzverein (Frankfurt a.M.)
Siehe unter ZentraUMärzverein (Frankfurt
ü.M.)
Meeting in Genf
Siehe unter Polnisches Meeting der Zeitung
„RovonoSi" (Genf)
Mehring, Franz
(1846-1919) marxistischer Historiker und Publizist, bedeutender Vertreter der deutschen
und der internationalen Arbeiterbewegung; anfänglich bürgerlich-radikaler Demokrat, schloß
sich in den achtziger Jahren der sozialdemokratischen Bewegung an; schrieb mehrere Geschichtswerke über Preußen, Deutschland und
die deutsche Sozialdemokratie, verfaßte die
bekannte Marx-Biographie; gehörte nach 1900
zu den Führern und Theoretikern der deutschen Linken, verfocht eine revolutionäre
Klassenpolitik und propagierte auch während
des Ersten Weltkrieges den Kampf gegen Militarismus und Krieg; Mitbegründer der KPD
(1918).
1 - (Engels) 5. Juni 1891. 3663
2 - (Engels) 28. Sept. 1892. 3835
3 - (Engels) 11. April 1893. 3919
4 - (Engels) 14. Juli 1893. 3941
5 - (Engels) [Ende April 1895.] 4150
6 - (Engels) 9. Mai 1895. 4152
Meißner, Otto Karl
(1819-1902) Hamburger Verleger, bürgerlicher
Demokrat; stand Ende der vierziger Jahre dem
BdK nahe; Inhaber des „Verlages von Otto
Meissner" (seit 1848), der zeitweilig auch als
„Otto Meißners Verlag" firmierte; gab „Das
Kapital" und andere Schriften von Marx und
Engels heraus.
1-(Engels) 22. Febr. 1865.2032
Meile
Teilhaber des bürgerlichen Hamburger „F.H.
Nestler & Melle's Verlages".
1 - (Engels) <13,Mai 1886> siehe unter F.H.
Nestler & Melle's Verlag (Hamburg)
654
2-(Engels) < 11. Sept. 1886> siehe unter
F.H. Nestler & Meile s Verlag (Hamburg)
Mendelson, Maria
siehe unter Mendelsonoma, Maria (geb. Zaleskfl,
gesch. Jankpwska)
Mendelson, Stanislaw
(1857-1913) Publizist, Mitbegründer der Polnischen Sozialistischen Partei (PPS) (1892);
zog sich Mitte der neunziger Jahre von der
Arbeiterbewegung zurück.
1-(Engels) 13.Jan. 1891.3613
2-(Engels) 18. Jan. 1891.3616
3 - (Engels) 31.März 1891. 3644
4 - (Engels) 11. Febr. 1892. 3736
5 - (Engels) 14. Mai 1892.3768
6- (Engels) 4. Juli 1892. 3790
7 - (Engels) 22. Mai 1894. 4023
8 - (Engels) 23.April 1895. 4149
Mendelsonowa, Maria (geb.Zaleska, gesch.
Jankowska)
(1850-1909) Publizistin, Sozialistin; lebte in
den achtziger und neunziger Jahren in der
Emigration; heiratete 1889 den polnischen Sozialisten Stanislaw Mendelson; tätig in der
II. Internationale; nahm am Gründungsparteitag der Polnischen Sozialistischen Partei teil
(1892); schrieb unter den Pseudonymen Stefan
Leonowicz, Maria Schopar, Sofia Schopar.
1 - (Engels) <[Mitte Aug. 1884]> siehe unter
Jankowska, Maria
2 - (Engels) 10.Jan. 1893. 3882
3-(Engels) 16.Jan. 1893. 3884
4 - (Engels) 24. Jan. 1893. 3888
5-(Engels) 7. Febr. 1893.3894
6 - (Engels) 15.März 189[3]. 3909
7-(Engels) 26.Okt. 1894.4058
Mesa, Jos£ (eigentlich Mesa y Leompart,
Jose)
(1840-1904) Druckereiarbeiter, Sozialist; gehörte zu den Organisatoren der Sektionen der
IAA in Spanien; Mitglied des Spanischen
Föderalrats (1871-1872), der Redaktion der
Zeitschrift,, La Emancipaciön" (1871 -1873) und
der marxistischen Neuen Madrider Föderation (1872/1873); kämpfte aktiv gegen den
Anarchismus, einer der ersten Propagandisten
des Marxismus in Spanien; Mitbegründer der
Spanischen Sozialistischen Arbeiterpartei
(1879); übersetzte mehrere Werke von Marx
und Engels ins Spanische.
1 - (Engels) 24. März 1891. 3642
Meyer, H.
Mitglied des Deutschen Arbeiter-Bildungsvereins in London.
1 - (Engels) [Ende März 1880J 2773
Meyer, Hermann
(1821-1875) Kaufmann, Vertreter der deutschen und der amerikanischen Arbeiterbewegung; Teilnehmer der Revolution von 1848/
1849 in Deutschland; seit 1852 Emigrant in
den USA; stand in den fünfziger und zu Beginn der sechziger Jahre an der Spitze des
Kampfes für die Negerbefreiung im USAStaate Alabama; Mitbegründer der Sektionen
der IAA in St. Louis; enger Freund von Joseph Weydemeyer.
1 -(Engels) 18. Okt. 1867.2103
Meyer, Rudolph Hermann
(1839-1899) Nationalökonom und Publizist,
Konservativer, Gegner Bismarcks; verkehrte
seit 1879 bei Marx und Engels.
1 - (Marx) 28. Mai 1879. 2743
2 - (Marx) 7. Aug. 1879. 2750
3-(Engels) 19.Juli 1893. 3942
Meyer, Sigfrid
(etwa 1840-1872) Bergingenieur, Vertreter der
deutschen und der amerikanischen Arbeiterbewegung; Mitglied der Berliner Gemeinde
des ADAV (seit 1863), gehörte zur proletarischen antilassalleanischen Opposition; Mitglied der IAA und Mitbegründer ihrer Berliner Sektion; gab 1866 auf eigene Kosten das
„Kommunistische Manifest" heraus; Auswanderung nach den USA (1866), Mitglied
des Deutschen Kommunisten-Klubs in New
York, einer der Organisatoren der Sektionen
der IAA in den USA.
1 -(Marx) 24.Jan. 1866. 2060
2 - (Marx) 3O.APril 1867. 2088
3 - (Marx) 27. Aug. 1867. 2098
4-(Marx) 4.Juli 1868. 2124
5 - (Marx) H.Sept. 1868.2132
6 - (Marx) <28.Okt. 1868) sieÄe unter Meyer,
Sigfrid und August Vogt
7 - (Marx) <9.April 1870) sieAe unter Meyer,
Sigfrid und August Vogt
8 - (Marx) 2.Sept. 1870.2221
9-(Marx) 21.Jan. 1871.2241
Meyer, Sigfrid und August Vogt
1 - (Marx) 28.0kt. 1868.2142
2 - (Marx) 9.April 1870. 2194
Michel, Louise
(1830-1905) französische Revolutionärin,
Schriftstellerin; Teilnehmerin an der Pariser
Kommune (1871), Vorkämpferin der Frauenemanzipation.
1 - (Marx) [etwa Sept. 1880.] 2788
Miller
Hauptteilhaber der Schriftgießerei Miller &
Richard in London.
1 - (Engels) <[ nach dem 9.Sept. 1871]> siehe
unter Miller & Richard (London)
Miller & Richard (London)
Schriftgießerei in London (siebziger Jahre).
1 - (Engels) [nach dem 9. Sept. 1871.] 2335
Mohrhenn
Sozialdemokrat aus Engels' Geburtsort Barmen.
1-(Engels) 9. Dez. 1890.3601
Moll, Friedrich
Wilhelm
(etwa 1835-1871) Metallarbeiter aus Solingen,
Sozialdemokrat; Mitglied des Vorstandes des
ADAV (1863); emigrierte 1864 in die USA,
Mitbegründer des ADAV in New York; Rückkehr nach Deutschland; Mitglied der Solinger
Eisen- und Stahlwaren-Genossenschaft; Mitglied der IAA, gehörte zu deren Solinger Sektion.
1 - (Engels) <8.Febr. 1870> siehe unter Klein,
Carl und Friedrich Moll
2 - (Engels) < 10. März 1871 > siehe unter
Klein, Carl und Friedrich Moll
Momberger, August
offensichtlich deutscher Sozialdemokrat, bemühte sich um die Verbreitung sozialistischen
Gedankenguts.
1 - (Engels) 9. März 1894. 4001
Moore, George
Graveur, betrieb mit Paul Lafargue und Le
Moussu ein Atelier für Photolithographie und
Gravierungen (1873/1874); nach Lafargues
Ausscheiden beteiligte sich Marx zeitweilig an
dem Geschäft.
655
1 - (Marx) 26. März 1874. 2545
2 - (Marx) 28. März 1874. 2546
1 - (Engels) <22.Juli 1881) siehe Unter „Freiheit" (verschiedene Heraasgeberorte)
Moore, Samuel
(etwa 1830-1911) Fabrikant, später Jurist, Sozialist; Mitglied der IAA; übersetzte das
„Manifest der Kommunistischen Partei" und
gemeinsam mit Edward Aveling den ersten
Band des „Kapitals" ins Englische; enger
Freund von Marx und Engels; einer der drei
Testamentsvollstrecker von Engels.
1-(Engels) <14.Nov. 1894) siehe unter
Testamentsvollstrecker
Motteier, Julias
(1838-1907) Tuchmacher und Buchhalter,
Sozialdemokrat; Mitglied des Verbandes
deutscher Arbeitervereine (seit 1863); Mitbegründer der Sächsischen Volkspartei (1866);
Mitglied der IAA; Mitbegründer der SDAP
(1869); MdR (1874-1878 und 1903-1907); in
der Zeit des Sozialistengesetzes „Roter Feldpostmeister"; 1888 unter dem Druck Bismarcks aus der Schweiz ausgewiesen; lebte
bis 1901 in London, danach in Leipzig; stand
in der Auseinandersetzung mit dem Revisionismus fest an der Seite August Bebeis.
1 - (Engels) 21. Juli 1894. 4040
2 - (Engels) 23. Febr. 1895. 4118
3 - (Engels) 2. März 1895. 4121
Mora, Francisco
(1842-1924) Schuhmacher, Mitbegründer der
Sektionen der IAA in Spanien und Portugal;
Mitglied des Spanischen Föderalrates (1870 bis
1872), der Redaktion der Zeitung „La Emancipacion" (1871-1873) und der marxistischen
Neuen Madrider Föderation (1872/1873);
kämpfte aktiv gegen den Anarchismus; einer
der Organisatoren der Spanischen Sozialistischen Arbeiterpartei (1879); Freund von Jos6
Mesa.
1 - (Engels) [um den 2O.April 1871.] 2269
Morgan, John de
Siehe unter De Morgan, John
„The Morning Advertiser" (London)
bürgerliche englische Tageszeitung, erschien
von 1794 bis 1934 in London; in den fünfziger und sechziger Jahren Organ der radikalen Bourgeoisie.
1 - (Marx) 30. Okt. 1852. 1792
2 - (Marx/Engels, Freiligrath und Wilhelm
Wolff) 20.Nov. 1852. 1794
3 - (Marx) 30. Aug. 1853.1811
4 - (Marx) 11. Juli 1871. 2297
Most, Johann
(1846-1906) Buchbinder, Redakteur, Sozialdemokrat, später Anarchist; Mitglied der
SDAP (seit 1871), in die SAPD (1875) übernommen, 1880 als Anarchist ausgeschlossen;
MdR (1874-1878); Redakteur der „Berliner
Freien Presse" (1876-1878); 1878 aus Berlin
ausgewiesen; Emigrant in London, Herausgeber und Redakteur der anarchistischen deutschen Wochenzeitung „Freiheit" (seit 1879);
übersiedelte 1882 in die USA und setzte dort
die anarchistische Propaganda fort.
656
Müller-Tellering, Eduard von
(geb. etwa 1808) Jurist und Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat; Korrespondent der
„Neuen Rheinischen Zeitung" (1848/1849);
nach 1849 Emigrant in England, trat in der
Presse und in Broschüren mit gehässigen Verleumdungen gegen Marx und Engels auf; emigrierte 1852 nach den USA.
1-(Marx) [5. Dez. 1848.] 1671
2-(Marx) 15. Jan. 1849. 1675
3-(Marx) 6. Mai 1849. 1681
4 - (Marx) 1. Jan. 1850. 1698
5-(Marx) [7. Febr. 1850.] 1702
6-(Marx) 12. März 1850.
Mujoiu, Panait
(1864-1944) Sozialist; einer der Redakteure
der Zeitung „Munca" und Mitarbeiter anderer rumänischer sozialistischer Organe; übersetzte das „Kommunistische Manifest" und
andere Werke von Marx und Engels ins Rumänische.
1 - (Engels) 20. März 1894. 4005
Muzembini
Bekannter von Marx in London; wahrscheinlich ein ungarischer Revolutionär, der nach
der Niederschlagung der Revolution von 1848/
1849 in London lebte; offensichtlich Bankangestellter.
1 - (Marx) 27. Februar 1860. 1908
Nädejde, Ion
(1854-1928) Publizist, Sozialdemokrat; übersetzte Arbeiten von Engels ins Rumänische;
in den neunziger Jahren Opportunist, schloß
sich 1899 der nationalliberalen Partei an und
trat gegen die Arbeiterbewegung auf.
I-(Engels) 4. Jan. 1888.3339
Nationalkomitee der Spanischen Sozialistischen Arbeiterpartei
SieAe unter Spanische Sozialistische Arbeiterpartei
Nationalrat der französischen Arbeiter«
partei
Siehe Unter Parii Ouvrier frangais
Nationalversammlung in Frankfurt a.M.
(18.Mai 1848-18.Juni 1849) auch Deutsche
Nationalversammlung oder Frankfurter Nationalversammlung genannt; entstand im Gefolge der siegreichen Märzrevolution in freier
und gleicher Wahl als gesamtnationales Vertretungsorgan zur Ausarbeitung einer deutschen Reichsverfassung und zur Berufung
einer deutschen Zentralgewalt; die liberale
Bourgeoisie, die in der Versammlung die Mehrheit besaß, beschränkte sich aber auf endlose
Beratungen und leistete durch ihre Unentschlossenheit und Feigheit den feudaljunkerlichen Kräften Vorschub.
1 - (Engels, im Auftrag der Volksversammlung in Worringen) 17. Sept. 1848. 1668
Nationalversammlung in Berlin
(22.Mai 1848-5.Dez. 1848) auch Preußische
oder Berliner Nationalversammlung genannt;
entstand im Gefolge der siegreichen Märzrevolution in indirekter Wahl als Vertretungsorgan Preußens zwecks Beratung des Entwurfs einer preußischen Verfassung; obwohl
die liberale Bourgeoisie, die die Mehrheit in
der Versammlung besaß, sich auf den Boden
der berüchtigten Vereinbarungstheorie stellte
und damit objektiv die Ergebnisse der Revolution verriet, setzte die starke demokratische
Linke einige progressive Beschlüsse durch;
deshalb wurde die Versammlung Anfang November 1848 nach Brandenburg verlegt und
schließlich aufgelöst.
1 - (Engels, im Auftrag der Volksversamm42 Marx/Engels-Verzeichnis II
lung auf dem Frankenplatz in Köln)
13.Sept. 1848. 1667
Naut, Stephan Adolf
Kaufmann in Köln, entschiedener Demokrat,
möglicherweise Mitglied des BdK; Geschäftsführer und verantwortlicher Herausgeber der
„Neuen Rheinischen Zeitung" (1848/1849).
1 - (Engels) 4. März 1850. 1706
Neidel
Mitglied des Braunschweiger Ausschusses der
SDAP (1869 und 1870), Angeklagter im
Braunschweiger Hochverratsprozeß; zog sich
später von der politischen Tätigkeit zurück.
l-(Marx) <[28. März 1870] Konfidentielle
Mitteilung) siehe unter Ausschuß der
Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in
Braunschweig
2-(Marx) <14.Juni 1870) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
3 - (Marx) <[27.Juni 1870]> siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschxoeig
4 - (Marx) <[2.Aug. 1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
5 - (Marx) {[zwischen dem 22. und 30. Aug.
1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
„Nepszava" (Budapest)
sozialistische Wochenzeitung, die 1872 in Budapest gegründet wurde; seit 1890 Organ der
Sozialdemokratischen Partei Ungarns.
1 -(Engels) <3.Dez. 1890) siehe unter „ATbeiter-Wochen-Chronik' und „Nepszava"
(Budapest)
Nestler & Melle's Verlag (Hamburg)
sieAe unter F. H. Nestler & Melle's Verlag
(Hamburg)
Nestler, F. H.
Hauptteilhaber des bürgerlichen F. H. Nestler
6 Melle's Verlages in Hamburg.
1 - (Engels) <13.Mai 1886) siehe unter F.H.
Nestler & Melle's Verlag (Hamburg)
2 - (Engels) <11 .Sept. 1886) siehe unter F.H.
Nestler & Melle's Verlag (Hamburg)
657
„Neue Deutsche Zeitung. Organ der Demokratie" (Darmstadt, später Frankfurt
a.M.)
demokratische Tageszeitung, die vom l.Juli
1848 bis zum 31 .März 1849 in Darmstadt und
vom I.April 1849 bis H.Dezember 1850 in
Frankfurt a.M. erschien; seit 9.September
1848 sah sie sich als „Organ der deutschen
Nationalversammlung" an und ordnete sich
eine Redaktionskommission aus fünf Abgeordneten der äußersten Linken bei; Redakteur war der kleinbürgerliche Demokrat Dr.
Otto Lüning, zweiter Redakteur war Joseph
Weydemeyer, der die proletarisch-revolutionären Bestrebungen in der Redaktion vertrat;
verschmolz ab 1. Oktober 1849 mit der von Robert Blum gegründeten „Deutschen Reichszeitung" in Frankfurt a.M. und übernahm
deren Redakteur Georg Günther.
1 - (Marx/Engels) 25.Juni 1850. 1720
Siehe auch unter Weydemeyer, Joseph
„Neue Freie Presse" (Wien)
bürgerliche Zeitung, erschien von 1864 bis
1939 in Wien; Redakteur war 1870/1871 Max
Friedländer, ein Verwandter Ferdinand Lassalles.
1 - (Marx) 30. Juni 1871. 2292
„Die Neue Gesellschaft. Monatsschrift für
Sozialwissenschaft" (Zürich)
reformistische Zeitschrift, erschien von Oktober 1877 bis März 1880 in Zürich; Herausgeber und Redakteur war Franz Wiede.
1 - (Marx) <25.Juli 1877) siehe unter Wiede,
Franz
Neue Madrider Föderation
Siehe unter Nueva Federaciön Madrileiia
„Neue Oder-Zeitung" (Breslau)
bürgerlich-demokratische Tageszeitung, die
von März 1849 bis November 1855 in Breslau
erschien; sie war hervorgegangen aus der seit
1846 erscheinenden oppositionellen katholischen „Allgemeinen Oder-Zeitung"; ihr
Herausgeber war Max Friedländer, ein Vetter
Ferdinand Lassalles, Redakteur Moritz Eisner; durch Lassalles Vermittlung wurde Marx
zur Mitarbeit an der Zeitung herangezogen.
Siehe unter Eisner, Moritz
658
„Die Neue Zeit" (London)
„Londoner deutsches Blättchen" (Marx), herausgegeben von Edgar Bauer; erschien von
Juni 1858 bis April 1859 als Sprachrohr der
deutschen linken Emigration.
i - ( M a r x ) [nicht später als 12. Juli 1858.]
1851
„Die Neue Zeit" (Stuttgart)
theoretische Zeitschrift der deutschen Sozialdemokratie; erschien in Stuttgart von 1883 bis
Oktober 1890 monatlich, danach bis zum
Herbst 1923 wöchentlich; Redakteur war von
1883 bis Oktober 1917 Karl Kautsky, von
1885 bis 1894 arbeitete Engels mit; vor und
während des Ersten Weltkriegs nahm die Zeitschrift eine zentristische Position ein und
unterstützte damit die Sozialchauvinisten.
1 - (Engels) 9. Juli 1894. 4037
Siehe auch unter Kautsky, Karl
„New-York Daily Trihune" (New York)
größte Tageszeitung im 19. Jahrhundert
(220000 Abonnenten 1855), erschien von 1841
bis 1924; gegründet von dem bekannten amerikanischen Journalisten und Politiker Horace
Greeley; bis Mitte der fünfziger Jahre Organ
des linken Flügels der amerikanischen Whigs,
danach Organ der Republikanischen Partei;
nahm in den vierziger und fünfziger Jahren
eine fortschrittliche Haltung ein und trat gegen
die Sklaverei auf; Marx war Europa- und England-Korrespondent des Blattes (August 1851
bis März 1862).
l-(Marx)16.Nov. 1852. 1793
2-(Marx) 14. Dez. 1852. 1800
Siehe auch unter Dana, Charles
„New York Herald" (New York)
Tageszeitung, Organ der Republikanischen
Partei; erschien von 1835 bis 1924 in New
York.
1-(Marx) 17. Aug. 1871.2322
„New-Yorker Volkszeitung" (New York)
sozialistische Tageszeitung, erschien von 1878
bis 1932 in New York in deutscher Sprache.
1 - (Engels) 16. März 1883. 2947
2 - (Engels) 18. April 1883. 2957
3 - (Engels) 29.April 1886. 3203
4 - (Engels) I8.Sept. 1888. 3391
Siehe auch unter Sorge, Friedrich Adolph
Nieuwenhuis, Ferdinand Domela
(1846-1919) Vertreter der niederländischen
Arbeiterbewegung; Mitbegründer und einer
der Führer des Sozialdemokratischen Bundes
und später der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei der Niederlande; Mitglied des Parlaments (seit 1888); seit den neunziger Jahren
Anarchist.
1 - (Marx) 27. Juni 1880. 2778
2-(Marx) 22.Febr. 1881.2809
3 - (Engels) 29.Dez. 1881. 2854
4 - (Engels) 11 .April 1883. 2953
5 - (Engels) 19.Dez. 1885.3169
6 - (Engels) 4.Febr. 1886.3182
7-(Engels) 11.Jan. 1887.3259
8 - (Engels) 23. Febr. 1888. 3352
9-(Engels) 9.A P ril 1890.3522
10 - (Engels) 3. Dez. 1890.3595
Nikolai-on
Siehe unter Danielson, Nikolai Franzewitsch
„The Nineteenth Century" (London)
liberale Monatsschrift, erschien unter diesem
Namen von 1877 bis 1900 in London; Herausgeber und Redakteur war James Knowles;
nach 1900 trug die Zeitschrift den Titel „The
Nineteenth Century & After", seit 1951 heißt
sie „The Twentieth Century".
Siehe unter Knowles, James
Nokoff, Stojan
(1872-1959) Sozialdemokrat; lebte von 1889
bis 1894 in Genf, einer der Gründer und Führer der bulgarischen sozialdemokratischen
Studentenorganisationen in der Schweiz;
kehrte 1894 nach Bulgarien zurück und arbeitete als Dorflehrer; seit 1944 Mitglied der Bulgarischen Kommunistischen Partei.
1 - (Engels) 9.Juni 1893. 3934
Nonne, Heinrich
Mitte der achtziger Jahre Kandidat der Philologie, studierte in Paris; tätig als preußischer
Polizeiagent, wurde im September 1884 entlarvt.
1 - (Engels) [zwischen dem 9. und 21. Febr.
1884.] 3007
2 - (Engels) [um den 26.Febr. 1884.] 3014
„The Northern Star" (Leeds, später London)
Wochenzeitung, erschien von 1837 bis 1852 in
Leeds und in London (ab November 1844);
Hauptorgan der Chartisten; die Redaktion befand sich in den Händen der linken Chartisten,
zuerst übte sie aus Feargus Edward O'Connor
(bis etwa 1844), danach George Julian Harney;
Engels zählte zu den Mitarbeitern des Blattes.
1 - (Engels) 5.März [1848]. 1653
2-(Engels) 28.Nov. 1849.1694
Siehe auch unter Harney, George Julian
Nueva Federaciön Madrilena
(Neue Madrider Föderation) spanische Föderation der IAA, gegründet am 8. Juli 1872 von
den Redaktionsmitgliedern der Zeitung „La
Emancipaciön" unter maßgeblichem Einfluß
von Jose1 Mesa, nachdem die anarchistische
Mehrheit sie aus der Madrider Föderation
ausgeschlossen hatte; an der Gründung und
Tätigkeit nahm Paul Lafargue großen Anteil;
vom Generalrat der IAA wurde sie am 15. August 1872 als offizielle Föderation in Spanien
anerkannt; sie bekämpfte entschieden den
anarchistischen Einfluß in Spanien.
1 - (Engels, im Auftrag des Generalrats der
IAA) 15. Aug. 1872. 2475
Nunnery „Sisters of Providence"
(Kloster „Schwestern der Vorsehung") Nonnenkloster in Hampstead, das ein Kinderheim und eine Schule unterhielt.
1 - (Engels) [Anfang Aug. 1871.] 2311
Oberwinder, Heinrich
(1846-1914) Journalist, anfangs Lassalleaner,
schloß sich später der SDAP an, zu deren Mitbegründern er gehörte; Redakteur der Arbeiterzeitungen „Volksstimme" (1869) und „Volkswille" (1870-1874); spielte in dieser Zeit eine
zwielichtige Rolle in der Arbeiterbewegung
und zog sich schließlich von ihr zurück.
1 - (Marx) 3.März 1869. 2157
O'Connor, Feargus Edward
(1794-1855) einer der Führer des linken Flügels der Chartistenbewegung; Gründer (1838)
und erster Redakteur des „Northern Star";
nach 1848 Reformist.
1 - (Marx/Engels, im Auftrag des Kommuni-
659
stischen Korrespondenz-Komitees in Brüssel). 17. Juli 1846. 1638
Oppenheim, Dagobert
(1809-1889) liberaler Publizist, Junghegelianer; 1842/1843 einer der Geranten der „Rheinischen Zeitung", nach dem Austritt von
Marx aus der Redaktion ab 17. Februar 1843
Redakteur; zog sich später von der politischen
Tätigkeit zurück.
I - (Marx) [um den 25.Aug. 1842.] 1555
Oppenheim, Max
Bruder von Gertrud Kugelmann, Käufmann
in Prag und Dresden; seit Marx' erstem Kuraufenthalt in Karlsbad (1874) mit diesem befreundet.
1 - (Marx) 2O.Sept. 1874.2559
2-(Marx) 17. Okt. 1874.2561
3 - (Marx) 20. Jan. 1875. 2565
4 - (Marx) 1. Sept. 1875.2583
5 - (Marx) 6.Sept. 1875. 2584
6-(Marx) 9.Sept. 1875.2585
7 - (Marx) 3O.Aug. 1876.2617
8 - (Marx) 1. Sept. 1876.2618
9-(Marx) 6.Sept. 1876. 2619
10 - (Marx) 9. Sept. 1876.2620
I1 - (Marx) 12. Sept. 1876. 2622
12 - (Engels) 24.März 1891. 3641
Organisationskomitee des internationalen Festes in Paris
gebildet auf Initiative einer Reihe von ausländischen Sozialisten in Frankreich zur Vorbereitung des Internationalen Festes am
19. Februar 1887; dieses Fest war Ausdruck
des Protestes gegen das Wettrüsten und die
Vorbereitung eines Krieges zwischen Deutschland und Frankreich.
1-(Engels) 13. Febr. 1887.3268
Organisationskomitee des internationalen Meetings in Mailand für die Rechte
der Arbeit
von demokratischen Organisationen Mailands
angeregt und von prominenten Vertretern der
sozialistischen und Arbeiterbewegung Italiens
gebildet zur Vorbereitung des Internationalen
Meetings am 12. April 1891; das Meeting
diente der Vertiefung der internationalen Solidarität der internationalen sozialistischen Be-
660
wegung, insbesondere der Durchsetzung des
l.Mai als Kampftag der Arbeiterklasse und
des Achtstundentages.
1-(Engels) 9.April 1891. 3653
Österreichische Sozialdemokratische
Partei
Siehe unter Sozialdemokratische Arbeiterpartei
Österreichs
Oswald, Eugen
(1826-1912) Journalist, kleinbürgerlicher Demokrat; nahm an der revolutionären Bewegung
in Baden 1848 und 1849 teil; nach der Niederlage der Revolution Emigrant in England, war
dort als Sprachlehrer tätig; unterstützte Marx
bei der Hilfsaktion für die geflüchteten Kommunarden (1871); gehörte in den achtziger
Jahren zu Engels' Freundeskreis.
1 - (Marx) 26.Juli 1870. 2207
2-(Marx) 2. Aug. 1870. 2212
3 - (Marx) 3.Aug. 1870. 2213
4-(Marx) 5. Aug. 1870.2214
5-(Marx) 7.Aug. 1870. 2216
6 - (Marx) 4.Sept. 1870.2222
7 - (Marx) 14. Sept. 1870. 2226
8 - (Marx) 23. Sept. 1870. 2230
9 - (Marx) 21. Juli [1871]. 2302
1 0 - (Marx) 24. Juli 1871. 2304
11-(Engels) 29.Jan. 1873. 2512
12 - (Engels) 18. März 1873. 2519
13 - (Marx) 20. Sept. 1873. 2536
14 - (Marx) [24. Sept. 1873.] 2537
15 - (Engels) 8. Mai 1875. 2576
1 6 - (Engels) 5. Okt. 1880. 2791
MOTeHecTBeHHHH3anHCKH"[„Otetsches-
twennyje Sapiski"] (Petersburg)
literarisch-politische Zeitschrift, erschien von
1820 bis 1884 in Petersburg; von 1839 an war
sie eines der besten fortschrittlichen Organe;
Redakteure waren N.A.Nekrassow und
M.I.Saltykow-Stschedrin (1868-1877); nach
Nekrassows Tode (1877) wurde sie zum
Sprachrohr der Volkstümler bis zu ihrem
Verbot durch die zaristische Regierung.
1 - (Marx) [etwa Nov. 1877. ] 2699
Outine, Nicolai Isaacowich
Siehe unter Utin, Nikolai Isaakovlitsch
Paepe, Cesar de
Siehe unter De Paepe, C&ar
Palladino, Carmelo
(1842-1896) Advokat, Anarchist; einer der
Führer der „Alliance de la D^mocratie Socialiste" (1868-1872), Mitbegründer der anarchistischen Organisationen in Italien; Mitglied
der neapolitanischen Sektion der IAA (Sezione
Napoletana dell'Associazione Internazionale
dei Lavoratori).
1-(Engels) 23. Nov. 1871.2372
„Pall Mall Gazette" (London)
Londoner Abendzeitung, erschien von 1865
bis 1920; in den sechziger Jahren konservativer Richtung; Marx und Engels standen von
Juli 1870 bis Juni 1871 mit ihr in Verbindung;
Redakteur war in dieser Zeit Frederic Greenwood.
I - (Engels) [Mitte März 1871.] 2251
2 - (Marx) 8. Juni 1871. 2278
3 - (Marx) 30. Juni 1871. 2293
Siehe auch unter Greenwood, Frederic
Papritz, Jewgenija Eduardowna
(1854-1919) russische Sängerin; sammelte, erforschte und verbreitete Volkslieder; gehörte
zur illegalen Moskauer „Gesellschaft der Übersetzer und Herausgeber" (1882-1884), übersetzte einige Werke von Marx und Engels ins
Russische; lebte längere Zeit in der Emigration (1884-1896); Frau des Volkstümlers
A.L.Linjow.
I - (Engels) 26. Juni 1884. 3040
Pardigon, F.
französischer Sozialist, Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; später Emigrant in
England; Anfang der fünfziger Jahre einer der
Führer der Blanquisten in London.
1 - (Engels/Marx) 6.Mai 1850. 1712
Parker
Teilhaber der Baufirma Strutt & Parker in
London.
1-(Engels) <23.Sept. 1890> siehe unter
Strutt & Pariser (London)
Parliamentary Committee of the Trades
Union Congress
(Parlamentarisches Komitee des Kongresses
der Trade-Unions) Vollzugsorgan des Ende
der sechziger Jahre entstandenen britischen
Gewerkschaftskongresses; seit 1871 wurde es
jährlich auf den Kongressen der TradeUnions gewählt und in der Zeit zwischen den
Kongressen als Führungszentrum betrachtet;
es stellte die Kandidaten der Trade-Unicns
für dasParlament auf, unterstützte die in ihrem
Interesse eingebrachten Gesetzentwürfe und
bereitete die Kongresse vor; im Komitee überwogen die reformistischen Elemente; 1921
wurde das Komitee ersetzt durch den Generalrat des britischen Kongresses der TradeUnions.
1 - (Engels) <[6.Aug. 1894]> siehe unter Arbeiterorganisationen, englische sozialistische
und
Parteien
siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen
Arbeiterpartei in Braunsckweig; Fabian Society;
Independent Labour Party; Italienische Sozialistische Partei; Parti Ouvrier francais; Sizilianische Sozialistische Partei; Social Democratic Federation; Sozialdemokratische Arbeiterpartei Österreichs; Sozialdemokratische
Partei Dänemarks; Sozialdemokratische Partei
Deutschlands; Sozialdemokratische Partei Ungarns; Spanische Sozialistische Arbeiterpartei
Parti Ouvrier francais
(Französische Arbeiterpartei) auf dem Marseiller Arbeiterkongreß 1879 von Anhängern
der marxistischen (kollektivistischen) Richtung gegründet; das Programm wurde im Mai
1880 von Jules Guesde und Paul Lafargue
unter maßgeblicher Mitwirkung von Marx
und Engels ausgearbeitet und 1880 auf dem
Kongreß in Le Havre angenommen sowie die
Partei in aller Form konstituiert; in den folgenden Jahren fanden harte ideologische Auseinandersetzungen statt, die 1882 zur Spaltung
der Partei in Marxisten (Guesdisten) und Possibilisten (Broussisten) führten.
1 - (Engels) < 18. März 1887) siehe unter Fidiration socialiste revolulionnaire du centre
du Parti Ouvrier francais
2-(Engels) 2.Dez. 1890.3593
3 - (Engels) 17. März [1891]. 3638
4 - (Engels) 17. März 1892. 3750
5 - (Engels) 18. März 1894. 4002
Siehe auch unter Guesde, Jules und unter
Lafargue, Paul
661
Patten, Philip van
Siehe unter Van Patten, Philip
Pauli, Ida
Frau von Philipp Victor Pauli in Rheinach.
I - (Engels) 27.Aug. 1876.2615
2-(Marx) 10.Sept. 1876. 2621
3-(Engels) H.Febr. 1877. 2656
Pauli, Philipp Victor
(1836-nach 1916) Chemiker, Sozialdemokrat; Freund von Carl Schorlemmer, stand in
enger Verbindung mit Marx und Engels; leitete eine chemische Fabrik in Rheinau bei
Mannheim (1871-1880).
1-(Engels) 8.Nov. 1875. 2593
2-(Engels) 9.Nov. 1875. 2594
3-(Engels) 25.April 1876. 2605
4-(Engels) 11. Aug. 1876.2613
5-(Engels) 16.Dez. 1876. 2643
6 - (Engels) [26. März 1877.] 2663
7 - (Engels) 3O.Juli 1878. 2721
8-(Engels) 11. Jan. 1893. 3883
Pease, Edward R.
(1857-1955) englischer Sozialist, Mitbegründer und Sekretär der Fabian Society (1884 bis
1912), Mitbegründer der Labour Party (1906).
1 - (Engels) 27. Jan. 1886. 3179
„The People's Paper" (London)
Wochenzeitung, wurde von 1852 bis 1858 von
Ernest Jones in London herausgegeben; Organ der linken Chartisten.
1 - (Marx/Engels) 28. Okt. 1852. 1791
2 - (Marx) 7.Sept. [1853]. 1812
Perczel, Mör
(1811-1899) ungarischer General; Teilnehmer
der Revolution von 1848/1849, mußte nach
der Niederlage der ungarischen Revolutionsarmee in die Türkei emigrieren; lebte seit 1851
in England.
1 - (Marx) 16.April 1860. 1923
Philips, Iion
(gest. 1866) holländischer Kaufmann, Onkel
von Marx; Vatei»des Begründers des PhilipsKonzerns.
1-(Marx) 6.Mai 1861. 1970
2 - (Marx) 2O.Febr. [1864]. 1998
3-(Marx) [29. März 1864.] 1999
4-(Marx) M.April 1864. 2000
662
5 - (Marx) 25.Juni 1864. 2006
6 - (Marx) 17. Aug. 1864. 2008
7 - (Marx) 29.Nov. 1864. 2021
Philips, Antoinette (Nannette)
(etwa 1837-1885) Tochter von Lion Philips,
Cousine von Marx; Mitglied der holländischen Sektion der IAA.
1 - (Marx) 24. März 1861. 1961
2-(Marx) B.April 1861. 1968
3-(Marx) 17. Juli 1861. 1974
4 - (Marx) 24.Sept. 1861.1976
5 - (Marx) 18. März 1866. 2063
Pio, Louis (eigentlich Louis Albert Francois)
(1841-1894) Publizist, Vertreter der dänischen Arbeiterbewegung, Propagandist des
Marxismus; Mitbegründer der dänischen Sektionen der IAA (1871); Redakteur der Zeitung
„Socialisten"; Mitbegründer der Dänischen
Sozialdemokratischen Partei (1876); emigrierte 1877 nach Amerika.
1 - (Engels) 7. März 1872. 2418
2 - (Engels) [Mitte März 1872.] 2425
„La Plebe" (Lodi, später Mailand)
italienische Zeitung, die 1868 bis 1875 in Lodi
und 1875 bis 1883 in Mailand unter der Redaktion von Enrico Bignami herauskam; anfangs
Organ des linken Flügels der bürgerlichdemokratischen Republikaner, von 1871 bis
1873 ein Organ der Sektionen der IAA und
führte die Linie des Generalrats durch; Engels
arbeitete an der Zeitung mit (1871-1873 und
1877-1879); die Zeitung schuf die Voraussetzungen für die erste selbständige Partei des
italienischen Proletariats, die 1879 entstand.
1-(Engels) 1.Okt. 1872.
2 - (Engels) <13.Nov. 1872> siehe unter Associazione degli Operai e degliAgricoltori della
Bassa Lombardia (Sezione Internazionale)
di Lodi
3-(Engels) 13. Febr. 1877.
Plechanow, Georgi Walentinowitsch
(1856-1918) Philosoph und Publizist, hervorragender Vertreter der russischen und der
internationalen Arbeiterbewegung; emigrierte
in die Schweiz; gründete die erste marxistische
Organisation „Befreiung der Arbeit"; bekämpfte in den achtziger und neunziger Jah-
ren die Volkstümlerbewegung und trat gegen
Opportunismus und Revisionismus in der
internationalen Arbeiterbewegung auf; seit
1903 Menschewik; während des Ersten Weltkrieges Sozialchauvinist.
1 - (Engels) 21. Mai 1894. 4022
2 - (Engels) 22. Mai 1894.4024
3 - (Engels) 1. Nov. 1894. 4060
4-(Engels) 8. Febr. 1895. 4113
5-(Engels) 26. Febr. 1895.4119
gerlichen Republikaner, 1849 unterstützte sie
kurze Zeit die Bonapartisten; nach dem Staatsstreich (1851) nahm sie gegenüber dem Zweiten Kaiserreich eine kritische Haltung ein;
Redakteur war Emile de Girardin (1836 bis
1857).
1 - (Marx) [vor dem 30. Juli 1849.] 1686
„II Proletario Italiano" (Turin)
italienische Zeitung, die ab 1871 zweimal
wöchentlich unter der Redaktion von Carlo
Polizeidirektion in Köln
Terzaghi (ab 1872 Polizeiagent) in Turin er1 - (Marx) 13. April 1848. 1660
schien; das Blatt trat für die Bakunisten, gegen
2 - (Marx) <5.Aug. 1848> siehe unter Geiger, den Generalrat und gegen die Beschlüsse der
Wilhelm Arnold
Londoner Konferenz der IAA (1871) auf; von
Polnisches Meeting der Zeitung „Röw- 1872-1874 lautete der Titel „II Proletario".
I - (Engels) 29. Nov. 1871. 2380
nosc" (Genf)
^Siehe
auch unter Terzaghi, Carlo
fand statt am 29. Nov. 1880 und war einberufen worden von der polnischen Zeitung
Proudhon, Pierre-Joseph
„RownoSc" zur Erinnerung an den 50. Jahres(1809-1865) französischer Publizist, Soziologe
tag der polnischen Revolution von 1830; stand
und Ökonom, Ideologe des Kleinbürgertums;
unter der Losung der internationalen Solidarieiner der theoretischen Begründer des Anartät und der Einheit der Ziele und Aufgaben
chismus.
der Werktätigen aller Länder in ihrem Kampf
1 - (Marx) 5. Mai 1846. 1635
gegen den Kapitalismus.
„Public Opinion" (London)
1 - (Marx/Engels) 27. Nov. 1880. 2800
bürgerlich-liberale Wochenzeitschrift, 1861
Potocki, Albert Graf
in London gegründet.
Siehe unter Balaszewicz'Potocki, Julian AlexanI - (Marx) 19. Aug. 1871; Privatbrief. 2323
der
2-(Marx) 19. Aug. 1871.2324
„Przedlwit" (Genf und London)
(„Morgendämmerung") polnische sozialistische Zeitschrift, die von 1881 bis 1918 in Genf
und London erschien; offizielles Organ des
Komitet Robotniczego Partii Soc.-Rew. Proletariat.
Siehe unter ]<sdrzejows\i, Boleslaw Antoni
„Die Presse" (Wien)
liberale Tageszeitung, erschien von 1848 bis
1896 in Wien; 1861/1862, als die Zeitung antibonapartistisch eingestellt war, veröffentlichte
sie auch Artikel und Korrespondenzen von
Marx; Redaktionsmitglied war in den sechziger Jahren Max Friedländer.
Siehe unter Friedländer, Max
„La Presse" (Paris)
Tageszeitung, erschien seit 1836 in Paris; trug
während der Julimonarchie oppositionellen
Charakter, 1848/1849 war sie Organ der bür-
Quarck, Max
(1860-1930) Rechtsanwalt (Dr. jur.) undPublizist, rechter Sozialdemokrat; während des Ersten Weltkrieges Sozialchauvinist; schrieb
zum Teil unter dem Pseudonym Freiwald
Thüringer.
1-(Engels) 13.Nov. 1883. 2988
Quelch, Harry
(1858-1913) Journalist, hervorragender Vertreter der englischen Arbeiterbewegung; einer
der Führer der New Model Unions und des
linken Flügels derSozialisten(neunziger Jahre);
Herausgeber der „Justice" (1884-1912) und
nach 1900 auch der „Twentieth Century
Press"; unterstützte nach 1889 die linken Strömungen in der II. Internationale.
I-(Engels) 2.April 1895. 4138
663
la Qestion Sociale" (Paris), „Arbeitet-Wochen-Chronik" (Budapest), „Arbeiter-Zeitung"
(Wien), „Berliner Volksblatt (Berlin), „Chicagoer Arbeiter-Zeitung" (Chicago), „Le Corsaire"
(Paris), „LeCourrierfrancais" (Paris),„Critica
Sociale" (Milano), „TheDailyChronicle" (London), „The Daily News" (London), „The Daily
Telegraph" (London), „Deutsche Zeitung"
Rakowski, Christian (eigentlich Krastju
(Wien), „The Eastern Post" (London), „EthiGeorgiev)
sche Kultur" (Berlin), „TheEveningStandard"
(1873-1941) bulgarischer Sozialist; Mitglied
(London), „The Examirier" (London), „Frankeiner sozialdemokratischen Gruppe bulgajurter Journal" (Frankfurt a.M.), „Frankrischer Studenten in Genf (neunziger Jahre);
furter Zeitung und Handelsblatt" (Frankfurt
Teilnehmer der Großen Sozialistischen Oka. M.), „The Free Press" (London), „Freikeit"
toberrevolution, seit 1917 Mitglied der Kom(verschiedene Herausgeberorte), „Le Gaulois"
munistischen Partei Rußlands (Bolschewiki);
(Paris), „II Gazettino Rosa" (Milano), „The
seit 1920 im sowjetischen diplomatischen
Globe and Traveller" (London), „VInternatioDienst tätig, später wegen aktiver Tätigkeit in
nal" (London), „The International Herold"
der trotzkistischen Organisation aus der Partei
(London), „Justice" (London), „Labour Elecausgeschlossen.
tor" (London), „The Labour Standard" (Lon1-(Engels) 13.April 1895. 4144
don), „La Liberte" (Bruxelles), „Londoner Arbeiter-Zeitung" (London), „The Morning AdRamm, Hermann
vertiser" (London), „Nepszava" (Budapest),
deutscher Sozialdemokrat, Redaktionsmitglied
„Neue Deutsche Zeitung. Organ der Demokratie
des „Volksstaats" (1875/1876), danach des
(Frankfurt a.M.), „Neue Freie Presse" (Wien),
„Vorwärts" (ab 1877).
„Die Neue Gesellschaft. Monatsschrift für So1-(Engels) 18. März 1875.
zialwissenschaft" (Zürich), „Neue Oder-Zei2 - (Engels) 25.Jan. 1877.2654
tung" (Breslau), „Die Neue Zeit" (London),
Rasch, Gustav
„Die Neue Zeit" (Stuttgart), „New York
(1825-1878) Publizist und Jurist, kleinbürgerHerold" (New York), „New-Yorker Volkslicher Demokrat; Teilnehmer der Revolution
zeitung" (New York), «The Nineteenth Cenvon 1848 in Berlin; nach der Niederlage der
tury" (London), „Otetschestwennyje Sapiski"
Revolution Emigrant in der Schweiz und in
(Petersburg), „Pall Mall Gazette" (London),
Frankreich; nach 1870 Mitglied der SDAP
„LaPlebe" (Lodi, später Mailand), „Przed&wit"
und seit 1875 der SAPD.
(Genf und London), „La Presse" (Paris), „Die
1-(Engels) 18.März [1875]. 2571
Presse" (Wien), „IIProletarioItaliano" (Turin),
2 - (Engels) [Ende Nov. 1876.] 2641
„Public Opinion" (London), „Reform" (HamRave, Henri
burg), „Rheinische Zeitung" (Köln), „LeRiveil
aus dem Elsaß gebürtiger französischer Jourouvrier" (Calais), „Revue politique et litte'raire"
nalist, übersetzte Arbeiten von Engels ins
(Paris), „La Roma delPopulo" (Rom), „RowFranzösische.
noic" (Genf), „Sewemy Westnik" (Petersburg),
1-(Engels) 6.März [1891]. 3633
„The Sheffield Free Press" (Sheffield), „Der
2 - (Engels) [Mitte März 1891.] 3636
Social-Demokrat" (Berlin), „The Speclator"
3-(Engels) 7.April [1891]. 3651
(London), „The Standard" (London), „The
4 - (Engels) [vor dem 30. April 1891.] 3657
Sun" (London), „TheSun" (New York), „The
Times" (London), unbekannte sozialdemokrati5 - (Engels) lO.Jan. 1894.3989
sche Zeitung, unbekannte französische ArbeiterRedaktionen
zeitung, „La Verite" (Paris), „Voice of the
sieAe unter „L'Alba" (Florenz), „Allgemeine
People"
(New York), „Volks-Anwalt" (CinZeitung" (Augsburg), „Allgemeine Militär-Zeitung" (Darmstadt und Leipzig), „Almanach de cinnati), „Der Volksfreund" (Brunn), „Der
Radimsky, August
(1862-1929) tschechischer Sozialdemokrat,
Journalist; einer der Redakteure der Wiener
„Arbeiter-Zeitung" (1891-1897); übersetzte
das „Kommunistische Manifest" ins Tschechische.
1 - (Engels) 21.März 1893. 3914
664
„Rheinische Zeitung" (Köln)
Volksstaat (Leipzig), „Die Volksstimme"
(Wien), „Volks-Zeitung" (Berlin), „Vorwärts. Hauptorgan der Sozialdemokratischen Partei
Deutschlands für den Bezirk „Obere RheinBerliner Volksblatt (Berlin), „Vorwärts!"
(Paris), „De Werker" (Antwerpen), „Woodhull provinz"; erschien von 1888 bis 1933 in Köln;
1894/1895 war Carl Hirsch Redakteur.
& Claflins Weekk" (New York), „Wperjod"
1 - (Engels) 22. Mai 1895. 4157
(London); „Zeitung für Norddeutschland"
2 - (Engels) 22.Mai 1895 [Brief]. 4158
(Hannover)
Siehe auch unter Hirsch, Carl
„Reform" (Hamburg)
liberale Tageszeitung, erschien von 1848 bis
1892 in Hamburg.
1-(Marx) 24. Nov. 1860. 1950
„La Reforme" (Paris)
radikale Tageszeitung, erschien von 1843 bis
1850 in Paris; Organ einer Gruppierung kleinbürgerlicher Demokraten und Republikaner
mit Ledru-RoIIin an der Spitze, der sich die
kleinbürgerlichen Sozialisten unter der Führung von Louis Blanc anschlössen; Engels arbeitete an der Zeitung mit (Oktober 1847 bis
Januar 1848).
1 - (Marx) [vor dem 8. März 1848.] 1654
Regierung der Französischen Republik,
Provisorische
gebildet nach Ausbruch der Pariser Februarrevolution unter dem Dichter und Politiker
Lamartine; in ihr waren auch kleinbürgerliche
Demokraten wie Ledru-Rollin und Louis
Blanc und der Arbeiter Albert vertreten; diese
Regierung machte die während der Julimonarchie über Marx verhängte Ausweisung
aus Frankreich rückgängig und berief ihn
ehrenvoll zurück.
1 - (Marx, Jottrand, Mellinet, Lelewel, Spilthoorn, Maynz, Ballin, Battaille, Pellering
und Labiaux im Auftrag des Komitees der
Demokratischen Gesellschaft) 28. Febr.
1848. 1651
Rheinländer, Georg Friedrich
Mitglied des Bundes der Geächteten in Paris
(Mitte der dreißiger Jahre), danach Emigrant
in London; Mitglied der Londoner Gruppe des
Nationalvereins (in den sechziger Jahren).
1 - (Marx) 24. April 1860. 1926
Richard
Teilhaber der Schriftgießerei Miller & Richard
in London.
I - (Engels) ([nach dem 9.Sept. 1871])
siehe unter Miller & Richard (London)
Riley, William Harrison
(geb. 1835) Journalist, Republikaner, Sozialist; Redakteur und Herausgeber der Zeitung
„The International Herald"; Mitglied des Britischen Föderalrats der IAA (1872/1873);
wandte sich gegen die Politik der Reformisten.
1-(Marx) [20. Dez. 1872.] 2504
„La Riscossa Socialista" (Palermo)
Parteiorgan der Sizilianischen Sozialistischen
Partei; erschien in Palermo; Redakteur war in
den neunziger Jahren Muzio Colnago.
1 - (Engels) [26.SePt. 1894.] 4056
Rivers, George
Buchhändler in London.
1 - (Marx) 24.Aug. 1878.2723
2-(Marx) <31. Jan. 1881 > siehe unter Unbekannt
„Le Reveil ouvier" (Calais)
Siehe unter Unbekannt (französische Arbeiterzeitung)
„Revue politique et litteraire" (Paris)
bürgerliche Zeitschrift, erschien Anfang der
neunziger Jahre in Paris; Herausgeber war
Charles Caron; dieser beabsichtigte, im Jahrgang 1890 Arbeiten von Marx und Engels abzudrucken.
Siehe unter Caron, Charles
Robinson, A.F.
englischer Sozialist, Mitglied der Socialist
League (Ende der achtziger Jahre).
1 - (Engels) 2I.Mai 1889. 3447
„La Roma del Populo" (Rom)
kleinbürgerlich-demokratische
Wochenzeitung für Fragen der religiösen Philosophie, Politik und Literatur, erschien von 1871 bis 1872
in Rom.
665
1 - (Engels) 5.Dez. 1871.2385
2-(Engels) 6. Dez. 1871.2386
Roscoe, Henry Enfield
(1833-1915) Chemiker, Professor in Manchester; Verfasser von Lehrbüchern der Chemie, zum Teil gemeinsam mit Carl Schorlemmer.
1 - (Engels) 28. Mai [1892]. 3776
Rosher, Charles
Kaufmann; Bruder des Mannes der Nichte
von Engels' Frau.
I - (Engels) [vor dem 19.Jan. 1890.] 3508
Rüge, Arnold
(1802-1880) radikaler Publizist, Junghegelianer, kleinbürgerlicher Demokrat; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; Mitglied der Frankfurter Nationalversammlung
(linker Flügel); nach 1849 Emigrant in England; einer der Führer der kleinbürgerlichen
Emigration; nach 1866 Nationalliberaler.
1-(Marx) 10.Febr. [1842]. 1550
2 - (Marx) 5.März [1842]. 1551
3 - (Marx) 2O.März [1842]. 1552
4 - (Marx) 27. April [1842]. 1553
5 - (Engels) 15.Juni 1842. 1615
6 - (Marx) 9.Juli [1842]. 1554
7 - (Engels) 26.Juli 1842. 1618
8 - (Marx) 30.Nov. [1842]. 1557
9 - (Marx) 25.Jan. [1843]. 1558
10 - (Marx) 13.März [1843]. 1559
I1 - (Marx) im März 1843. 1560
12-(Marx) im Mai 1843. 1561
13 - (Marx) im Sept. 1843. 1562
14-(Marx) [Jan. 1845.] 1624
Russische Sektion der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
von einer Gruppe russischer politischer Emigranten im Frühjahr 1870 in der Schweiz gebildet, am 22. März 1870 in die Internationale
aufgenommen; Marx wurde von der Sektion
zum Korrespondierenden Sekretär für Rußland vorgeschlagen, was vom Generalrat bestätigt wurde; 1872 zerfiel die Sektion.
1 - (Marx, im Auftrag des Generalrats)
24.März 1870. 2188
Rutson, A.O.
Privatsekretär des englischen Innenministers
666
H.A.Bruce (siebziger Jahre).
1 - (Marx) 12. Juli 1871. 2300
»Sächsische Arbeiterzeitung" (Dresden)
sozialdemokratische Tageszeitung; erschien
von 1890 bis 1908 in Dresden; wurde im Sommer 1890 von den „Jungen", einer halbanarchistischen Gruppe in der Sozialdemokratischen Partei Deutschlands, beherrscht.
1 - (Engels) 7. Sept. 1890. 3559
Sängerverein des Kommunistischen Ar«
bciterbildungsvereins, Tottenham Street
1 - (Engels) 28.Nov. 1891.3713
Sassulitsch, Vera Iwanowna
(1851-1919) aktive Teilnehmerin der Volkstümlerbewegung, später der sozialdemokratischen Bewegung Rußlands; Mitbegründerin
der ersten marxistischen Organisation „Befreiung der Arbeit" (1883); schloß sich später
den Menschewiki an (nach 1903).
1 - (Marx) 8. März 1881. 2811
2 - (Engels) B.Nov. 1883.2988
3 - (Engels) 6. März 1884. 3017
4 - (Engels) 23. April 1885. 3113
5 - (Engels) 3I.März 1886.3199
6 - (Engels) 3.April 1890. 3520
7 - (Engels) 17.April 1890. 3527
8-(Engels) 30. Jan. 1895.4111
9-(Engels) 22.März 1895. 4134
SDAP
Siehe unter Sozialdemokratische Arbeiterpartei
Schabelitz, Jakob (romanisiert Jacques)
(1827-1899) Schweizer Verleger und Buchhändler, bürgerlicher Radikaler, der dem BdK
zumindest nahestand; stand mit Marx und
Engels in Verbindung.
1 - (Engels) 24. Aug. 1849. 1690
2-(Engels) 22.Dez. 1849. 1697
Schacherl, Michael
österreichischer Sozialdemokrat; verantwortlicher Redakteur der Mai-Festschrift des Verlages der „Arbeiter-Zeitung" in Wien für den
I.Mai 1893.
1 - (Engels) [März-Anfang April 1893.] 3906
Schaper, von
Oberpräsident der Rheinprovinz (1842/1843).
1 - (Marx) [17.Nov. 1842.] 1556
Schapper, Karl
(1812-1870) Arbeiter, bekannter Vertreter der
deutschen Arbeiterbewegung; Forststudent,
Sprachlehrer, Korrektor; einer der Führer des
BdG, seit 1847 des BdK; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; Präsident des Kölner
Arbeitervereins (Februar bis Mai 1849); bei
der Spaltung des BdK (1850) zusammen mit
Willich Führer der gegen Marx und Engels
gerichteten kleinbürgerlichen Fraktion; seit
1856 wieder Kampfgefährte von Marx und
Engels; Mitglied des Zentralrats der IAA
(1865).
1 -(Marx) 27. Febr. 1860. 1907
Scheu, Heinrich
(1845-1926) österreichischer Sozialdemokrat,
emigrierte 1875 nach England, verkehrte bei
Marx und Engels.
1 - (Engels) 27.Jan. 1891.3618
2 - (Engels) 10. April 1891. 3655
Schiller-Anstalt zu Manchester
gegründet anläßlich des 100. Geburtstages von
Friedrich von Schiller (1859), pflegte deutsche
Sprache, Literatur und Geselligkeit; stand zunächst unter kleinbürgerlichem Einfluß; seit
1865 trat ihr Engels näher, wurde Direktoriumsmitglied und fungierte als Präsident
(1866/1867).
1 - (Engels) [um den 3.Mai 1861.] 1969
2 - (Engels, im Auftrag des Direktoriums der
Schiller-Anstalt) 19. März 1866. 2064
3 - (Engels, im Auftrag des Direktoriums der
Schiller-Anstalt) 28. Juni 1867. 2093
4 - (Engels) lö.Sept. 1868.2134
Schily, Victor
(1815-1875) Advokat, Demokrat; Teilnehmer
am badisch-pfälzischen Aufstand 1848; danach Emigrant in Frankreich; Mitglied der
IAA, unterstützte den Generalrat bei der Festigung der IAA in Paris.
1 - (Marx) 30.Nov. 1867.2107
Schlüter, Hermann
(gest. 1919) Vertreter der deutschen und der
amerikanischen Arbeiterbewegung; Leiter des
sozialdemokratischen Verlags der Volksbuchhandlung Hottingen-Zürich (1882-1888); be-
gründete das Archiv der deutschen Sozialdemokratie; 1888 aus der Schweiz ausgewiesen,
emigrierte er 1889 nach den USA; Redakteur
der „New-Yorker Volkszeitung" (seit 1889),
Verfasser von Arbeiten zur Geschichte der
englischen und der amerikanischen Arbeiterbewegung.
1 - (Engels) 28. Juli 1884. 3048
2 - (Engels) [l.Okt. 1884.] 3064
3 - (Engels) 3.0kt. 1884.3065
4-(Engels) I.Jan. 1885.3092
5 - (Engels) B.Jan. 1885.3094
6 - (Engels) 17.Jan. 1885.3095
7 - (Engels) 22.Febr. 1885.3104
8-(Engels)15.Mai1885.3117
9-(Engels) lö.Juni 1885. 3127
10 - (Engels) I.Juli 1885. 3129
11 - (Engels) 26. Aug. 1885. 3140
12 - (Engels) 9.Sept. 1885. 3142
13 - (Engels) 23.Se P t. 1885.3145
14-(Engels) 9.Okt. 1885.3147
15 - (Engels) II.Nov. 1885.3156
1 6 - (Engels) 7. Dez. 1885. 3168
17-(Engels) 21.Dez. 1885.3171
18 - (Engels) 3. März 1886. 3192
19-(Engels) 12.März 1886. 3195
2 0 - (Engels) 3. Juni 1886. 3210
21 - (Engels) 20. Aug. 1886. 3225
22 - (Engels) 26.Nov. 1886. 3251
23-(Engels) 7.Dez. 1886. 3254
24 - (Engels) [19. März 1887.] 3278
25-(Engels) 7. Dez. 1887.3335
2 6 - (Engels) 10. Jan. 1888. 3343
27-(Engels) 23. Jan. 1888.3345
28 - (Engels) 12. Febr. 1888. 3347
29 - (Engels) 19. Febr. 1888.3348
30 - (Engels) 17. März 1888. 3355
31 - (Engels) 10. Mai 1888. 3367
32 - (Engels) 15. Juni 1888. 3370
33 - (Engels) [21. oder 28. Juli 1888.] 3377
34-(Engels) 31. Jan. 1889.3414
35 - (Engels) 1 I.Jan. 1890. 3503
36 - (Engels) I5.Jan. 1890. 3507
37-(Engels) H.Juni 1890. 3538
38 - (Engels) 29.Jan. 1891.3619
39 - (Engels) 21. März 1891. 3640
40 - (Engels) 3O.März 1892. 3754
41-(Engels) 2. Dez. 1893.3974
42 - (Engels) 2.Dez. 1893 [2.Postkarte]. 3975
43 - (Engels) 1 .Jan. 1895. 4093
667
Schmidt, Conrad
(1863-1932) Ökonom und Philosoph, Hochschullehrer; Sozialdemokrat; redigierte 1890
die „ BerlinerVolks-Tribüne", danach Privatdozent in Zürich; vertrat anfangs die ökonomische Lehre von Marx, ging nach Engels' Tod
auf revisionistische Positionen über(Neukantianertum); später Professor der Philosophie.
1-(Engels) 26.Nov. 1887. 3330
2-(Engels) 8.Okt. 1888.3394
3-(Engels) 1 I.Jan. 1889.3408
4 - (Engels) 12. März 1889. 3423
5 - (Engels) 12. Juni 1889. 3454
6-(Engels) 17. Okt. 1889.3479
7-(Engels) 9. Dez. 1889.3495
8-(Engels) 12.April 1890. 3525
9 - (Engels) 5.Aug. 1890.3551
10 - (Engels) 27. Okt. 1890.3583
11-(Engels) l.Juli 1891. 3672
12-(Engels)!.Nov. 1891.3702
13 - (Engels) 4. Febr. 1892. 3733
1 4 - (Engels) 12.Sept. 1892. 3824
15-(Engels) 12.März 1895. 4127
1 6 - (Engels) 6.April 1895. 4141
Schmidt, Eduard Oscar
(1823-1886) Zoologe, Darwinist, Hochschullehrer; seit 1872 Professor in Straßburg.
1 - (Engels) [19. Juli 1878.] 2720
Schmuilow, Wladimir Jakowlewitsch
(geb. 1864) russischer Sozialdemokrat, nach
1887 Emigrant in Deutschland, nahm an der
revolutionären Bewegung in Deutschland teil;
Redaktionsmitglied einer sozialdemokratischen
Zeitung in Dresden (1892/1893); war mit der
russischen marxistischen Gruppe „Befreiung
der Arbeit" verbunden, beteiligte sich am
Versand ihrer Publikationen nach Rußland;
lebte in den neunziger Jahren in England.
1-(Engels) 7. Febr. 1893.3895
Schoenlank, Bruno
(1859-1901) Journalist, Sozialdemokrat; Redakteur verschiedener sozialdemokratischer
Zeitungen während des Sozialistengesetzes,
Redakteur des „Vorwärts" (1891-1893), Chefredakteur der „Leipziger Volkszeitung" (1894
bis 1901); MdR (1893-1901); vertrat vorwiegend marxistische Positionen, bekämpfte
den Revisionismus Bernsteins.
1 - (Engels) 29.Aug. 1887.3316
668
Schorlemmer, Carl
(1834-1892) Chemiker, Hochschullehrer, Sozialdemokrat; seit 1863 Privatassistent, seit
1871 Professor, seit 1874 Inhaber des ersten
Lehrstuhls für organische Chemie in England;
Spezialgebiet Chemie der Kohlenwasserstoffe,
gleichzeitig systematische Arbeiten und Lehrbücher zur gesamten organischen Chemie und
ihrer Geschichte; seit Beginn der sechziger
Jahre enger Freund und Kampfgefährte von
Marx und Engels, beteiligte sich aktiv an der
revolutionären Arbeit.
1-(Engels) 27. Jan. 1891.3617
Schorlemmer, Ludwig
Bruder von Carl Schorlemmer.
1 - (Engels) 4.Dez. 1890.3597
2-(Engels) 17.Mai 1892. 3770
3 - (Engels) 19. Mai 1892. 3773
4-(Engels) 28.Mai 1892.3777
5 - (Engels) 5. Juni 1892. 3779
6 - (Engels) 16. Juni 1892. 3782
7 - (Engels) 30. Juni 1892. 3788
8-(Engels) I.Juli 1892. 3789
9 - (Engels) 25. Juli 1892. 3803
10-(Engels) 28.Juli 1892. 3805
11-(Engels) 18. Okt. 1892. 3843
12-(Engels) I.Dez. 1892.3865
13 - (Engels) 29. April 1893. 3925
14 - (Engels) 31 .Juli 1893. 3947
15 - (Engels) 19.Dez. 1893.3980
16-(Engels) 5.Juli 1894. 4036
17 - (Engels) 3.Jan. 1895.4095
Schott, Sigmund
(1818-1895) württembergischer Schriftsteller
und bürgerlicher Politiker; Anhänger der Vereinigung Deutschlands unter der Hegemonie
Preußens; Mitbegründer des Nationalvereins
(1859).
1-(Marx) 3. Nov. 1877. 2700
2-(Marx) 13.Juli 1878. 2717
3 - (Marx) 15.Juli 1878. 2718
Schramm, Konrad
(etwa 1822-1858) aktiv in der deutschen Arbeiterbewegung tätig; Mitglied des BdK, seit
1849 Emigrant in London, dann auf der Insel
Jersey; verantwortlicher Herausgeber der
„Neuen Rheinischen Zeitung. Politisch-öko-
nomische Revue" (1850); Freund und Kampfgefährte von Marx und Engels.
I-(Marx) 8. Dez. [1857]. 1841
Schramm, Rudolf
(1813-1882) Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat; 1848 Abgeordneter der preußischen
Nationalversammlung (Linker Flügel); seit
1849 Emigrant in England; trat gegen Marx
auf; in den sechziger Jahren Anhänger Bismarcks; Bruder von Konrad Schramm.
1 - (Marx) 6. Mai 1858. 1846
Schuberth, Julius
Verleger in Hamburg, stand der Gemeinde
des BdK zumindest nahe; bei ihm erschien die
„Neue Rheinische Zeitung. Politisch-ökonomische Revue" (1850).
1 - (Engels) 4. März 1850. 1704
2 - (Engels) [um den 11 .April 1850.] 1709
Schuberth & Co. (Hamburg und NewYork)
Verlag in Hamburg, brachte 1850 die „Neue
Rheinische Zeitung. Politisch-ökonomische
Revue" heraus.
Siehe unter Schuberth, Julius; Hagen, Theodor
und Naut, Stephan Adolf
Schücking, Levin
(1814-1883) Schriftsteller; Mitarbeiter und
Feuilletonredakteur der „Kölnischen Zeitung"
(vierziger Jahre).
1 - (Engels) 18. Juni 1840. 1596
2 - (Engels) 2. Juli 1840.1597
Schumacher, Hermann
(etwa 1826-1904) deutscher bürgerlicher Ökonom.
1 - (Marx) 21. Sept. 1875.2586
Schuster, Theodor
deutscher kleinbürgerlicher Sozialist, Anhänger von Sismondi; leistete in den fünfziger
Jahren den deutschen Emigranten materielle
Hilfe.
1-(Engels) 13. Mai 1850. 1713
Schwarz, Wilhelm
Mitglied der Leitung und Präsident der Industrie-Weltausstellung von 1862 in London.
l-(Marx) I9.Aug.1862. 1986
Schweitzer, Johann Baptist von
(1834-1875) Rechtsanwalt, später Journalist
und Schriftsteller, Lassalleaner; Miteigentümer und Redakteur des „Social-Demokrat"
(1864-1867), seit 1868 alleiniger Eigentümer;
Mitglied (seit 1863) undPräsident (1867-1871)
des ADAV; unterstützte Bismarcks Politik der
Einigung Deutschlands unter der Hegemonie
Preußens; 1872 aus dem ADAV ausgeschlossen; hemmte den Anschluß der deutschen Arbeiterbewegung an die IAA und damit ihren
Übergang auf marxistische Positionen.
1-(Marx) 16. Jan. 1865. 2027
2 - (Marx) [13. Febr. 1865.] 2030
3-(Marx) 13. Okt. 1868.2138
Siehe auch unter „Der Social-Demokrat" (Berlin)
„Schwestern der Vorsehung", Kloster in
Hampstead
Siehe unter Nunnery „Sisters of Providence"
Secciön de dependientes del Comercio
(Barcelona)
(Sektion der Angestellten des Handels) Sektion der IAA in Barcelona.
1 - (Engels) [um den 26. Jan. 1872.] 2402
Sekretariat der Sozialdemokratischen
Partei Deutschlands
SieAe unter Sozialdemokratische Partei Deutschlands
Sektion der Angestellten des Handels
(Barcelona)
Siehe unter Secciön de dependientes del Comercio
(Barcelona)
Seraillier, Auguste
(geb. 1840) Leistenmacher, tätig in der französischen und in der internationalen Arbeiterbewegung; Mitkämpfer von Marx; Mitglied
der IAA (seit 1865) und ihres Generalrats
(1869-1872), Mitglied der Pariser Kommune
(1871), Mitglied des Britischen Föderalrats
(1873).
1-(Engels) 9. Dez. 1872.2501
„CeBepHHH BecTHHK" [„Sewerny Westnik"] (Petersburg)
literarisch-wissenschaftliche und politische
Zeitschrift liberaler Richtung, erschien von
1885 bis 1898 in Petersburg; Ende der achtziger Jahre wurden in ihr Aufsätze westeuropäischer Sozialisten veröffentlicht; ab 1891
wurde sie zu einem Organ der russischen Symbolisten und Dekadenten.
1 - (Engels) [um den 25.Aug. 1885.] 3138
669
Sezione Napoletana dell'Associazione
Internazionale dei Lavoratori
(Neapolitanische Sektion der Internationalen
Arbeiter-Assoziation) von den Bakunisten beherrschte Sektion der IAA, wurde geführt von
Carmelo Palladino.
Siehe unter Palladino, Carmelo
Siegel, August
(1856-1936) Bergarbeiter, Sozialdemokrat;
Mitorganisator der Generalkommission der
Gewerkschaften Deutschlands (1890); emigrierte 1891 nach Schottland und beteiligte
sich dort am gewerkschaftlichen Kampf der
Bergarbeiter.
1 - (Engels) 28. Mai 1892. 3775
„The Sheffield Free Press" (Sheffield)
Singer, Paul
urquhartistische Zeitung, in Sheffield unter
der Redaktion von Isaac Ironside herausgegeben (fünfziger Jahre).
Siehe unter Ironside, Isaac
(1844-1911) Textilfabrikant, führender Vertreter der deutschen Sozialdemokratie; entwickelte sich Ende der sechziger Jahre von
kleinbürgerlichen Demokraten zum Sozialdemokraten; Vorsitzender der sozialdemokratischen Reichstagsfraktion (seit 1885); 1886
aus Berlin ausgewiesen, seit 1887 Mitglied des
Ausschusses, seit 1890 gemeinsam mit Bebel
Vorsitzender der SPD; MdR (1884-1911);
kämpfte gegen Opportunismus und Revisionismus.
1 - (Engels) <14.Nov. 1894) siehe unter Bebel,
August und Paul Singer
Shipley, John B.
Bekannter von Engels in London.
I - (Engels) 3. Okt. 1893. 3956
Shipton, George
Sekretär der Trade-Union der Maler; Redakteur des „Labour Standard" (1881-1885); Sekretär des Londoner Trades Council (1871 bis
1896); Reformist.
1 - (Engels) lO.Aug. 1881.2836
2 - (Engels) 15.Aug. 1881.2837
Siebel, Carl
(1836-1868) Kaufmann, Dichter; Freund von
Marx und Engels, mit dem er entfernt verwandt war; trug viel zur Verbreitung der
Schriften von Marx und Engels, besonders des
ersten Bandes des „Kapitals", in Deutschland
bei.
1 - (Marx) 15.Mai [1860]. 1931
2 - (Marx) 3. Jan. 1861. 1951
3 - (Marx) 3.Jan. 1861 [2.Brief]. 1952
4 - (Marx) 28. März 1861. 1963
5 - (Marx) 2.April 1861. 1964
6-(Engels) 4.Juni 1861. 1981
7 - (Marx) 22. Dez. 1864. 2023
8 - (Engels) 27. Febr. 1865. 2036
9-(Marx) 10. Nov. 1867.2105
Siebold, Ludwig (Louis)
Chemiker, lebte in den neunziger Jahren in
Manchester, einer der Testamentsvollstrecker
von Carl Schorlemmer.
1 - (Engels) [28.Juli 1895.] 4172
670
Sizilianische Sozialistische Partei und
„Giustizia Sociale" (Palermo)
1 - (Engels) <[26.Sept. 1894]> siehe unter „La
Riscossa Socialista" (Palermo)
Smirnow, Walerian Nikolajewitsch
(1848-1900) russischer Arzt, Revolutionär,
Volkstümler; emigrierte zu Beginn der siebziger Jahre nach Zürich, später nach London,
Paris und Bern; Mitglied der IAA; einer der
Redakteure der Zeitung „Bnepeflfc!" [„Wperjod!"] und der gleichnamigen Zeitschrift.
1-(Marx) [Febr. 1875.] 2570
2-(Marx) 29.März 1878. 2710
3 - (Engels) 16. Juli 1878. 2719
4 - (Engels) 25. Juli 1889. 3464
Social Democratic Federation
(Sozialdemokratische Föderation) gegründet
im August 1884, stand unter der Leitung von
Henry Mayers Hyndman, der eine stark dogmatisch-sektiererische Politik betrieb; deswegen kam es im Dezember 1884 zur Parteispaltung; die zu Hyndman in Opposition
stehende Gruppe gründete eine selbständige
Organisation, die Socialist League; trotz
der Weiterführung der sektiererischen Politik
konnte die Federation in den neunziger Jahren
lienischen Sektionen der IAA, die die Politik
zahlreiche neue Mitglieder aufnehmen.
des Generalrats durchführten und die BakuI - (Engels) <16.Apri11894) siehe unter Lee,
nisten bekämpften.
Henry William
1-(Engels) [16.April 1872.] 2435
2 - (Engels) <[6.Aug. 1894]> siehe unter Ar2-(Engels) lO.Mai [1872.] 2443
beiterorganisationen, englische sozialistische
Societä d'Emancipazione del Proletario
und
(Turin)
„Der Social-Demokrat" (Berlin)
Arbeiterzeitung lassalleanischer Richtung; erschien dreimal wöchentlich vom 15. Dezember
1864 bis Ende 1871 in Berlin; offizielles Organ
des AD AV unter der Redaktion von Schweitzer
und Hofstetten; Marx und Engels arbeiteten
zeitweilig an dem Blatt mit und erreichten, daß
es einige wichtige Dokumente der IAA veröffentlichte.
1 - (Marx/Engels) [6. Febr. 1865.] 2029
2 - (Marx/Engels) [23. Febr. 1865.] 2033
Siehe auch unter Schweitzer, Johann Baptist Von
„El Socialista" (Madrid)
Tageszeitung, später Wochenblatt, Zentralorgan der Sozialistischen Arbeiterpartei Spaniens; von Pablo Iglesias in Madrid gegründet
(1885).
1 - (Engels) [Mitte April 1893J 3923
Siehe auch unter Iglesias, Pablo
„Le Socialiste" (Paris)
sozialdemokratische Wochenzeitung, von Jules Guesde in Paris gegründet (1885); bis 1902
Organ der Parti Ouvrier francais, von 1902 bis
1905 Organ der Parti Socialiste; in den achtziger und neunziger war Engels Mitarbeiter der
Zeitung.
1-(Engels) 21.Okt. 1885.3152
2 - (Engels) 17.März [1891]. 3638
3 - (Engels) 17.März [1892]. 3750
4-(Engels) H.April 1893. 3921
Siehe auch unter Guesde, Jules; Lafargue, Paul
und Parti Ouvrier francais
„Sociälni Demokrat" (Prag)
sozialdemokratische Zeitung, die im gleichnamigen Verlag in Prag erschien; Organ der
Sozialdemokratischen Partei Österreichs in
tschechischer Sprache; Redakteur war Josef
Krapka.
1-(Engels) [8.April 1893.] 3916
Societä dei Lavoratori ferraresi
(Arbeitergesellschaft von Ferrara) eine der ita-
(Gesellschaft der Befreiung des Proletariats)
eine der italienischen Sektionen der IAA, die
die Politik des Generalrats durchführten und
die Bakunisten bekämpften.
1 - (Engels) [H.Juni 1872.] 2457
Sombart, Werner
(1863-1941) Ökonom der jüngeren historischen Schule in Deutschland; Kathedersozialist, später Ideologe des deutschen Imperialismus, bekannte sich in seinen letzten Lebensjahren zum Faschismus.
1 - (Engels) 1 I.März 1895. 4126
Sonnemann, Leopold
(1831-1909) bürgerlicher Demokrat, Gründer
und erster Redakteur der „Frankfurter Zeitung und Handelsblatt"; MdR (1871 -1876 und
1878-1884).
Siehe unter „Frankfurter Zeitung und Handelsblatt (Frankfurt a.M.)
Sorge, Friedrich Adolph
(1828-1906) Journalist, proletarischer Revolutionär, später hervorragender Führer der
amerikanischen und der internationalen Arbeiterbewegung; Teilnehmer am badischpfälzischen Aufstand (1849); danach Emigrant
in den USA; Mitglied der IAA und Gründer
amerikanischer Sektionen, Mitbegründer des
Nordamerikanischen Zentralkomitees der IAA
(1870); Generalsekretär des Generalrats nach
dessen Verlegung nachNew York (1872-1874);
Mitarbeiter an zahlreichen sozialdemokratischen Presseorganen in Amerika und in Europa.
1 - (Marx) 4. Juli 1868. 2125
2 - (Marx) 1. Sept. 1870.2220
3-(Marx) 21.Jan. 1871.2242
4 - (Marx) [um den 2O.April 1871.] 2270
5 - (Marx) 5.Sept. 1871.2333
6-(Marx) 12. Sept. 1871.2337
7-(Marx) 6.Nov. 1871. 2359
8-(Marx) 9. Nov. 1871.2362
9 - (Marx) 29.Nov. 1871.2381
671
10 - (Marx) 8. März 1872. 2420
11 - (Marx) 15. März 1872. 2426
12 - (Engels) 17. März 1872. 2427
13 - (Marx) 23. Mai 1872. 2447
14 - (Marx) 27. Mai 1872. 2448
15 - (Marx) 29. Mai 1872. 2452
1 6 - (Marx) 21. Juni 1872. 2458
17 - (Engels) 21. Sept. 1872. 2485
18 - (Engels) 5. Okt. 1872.2488
19-(Engels) 2.Nov. 1872. 2495
20 - (Engels) 16. Nov. 1872. 2497
21 - (Engels) 7.Dez. 1872. 2500
22 - (Engels) H.Dez. 1872. 2503
23 - (Marx) 21 .Dez. 1872. 2506
'
24 - (Engels) 4. Jan. 1873. 2510
25-(Engels) <8.Febr. 1873) siehe unter
Generalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation (New York)
26-(Engels) 2O.März 1873. 2520
27 - (Engels) 22. März 1873. 2522
28-(Engels) <I5.April 1873> siehe unter
Generalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation (New York)
29 - (Engels) 3. Mai 1873. 2526
30 - (Engels) 14. Juni 1873. 2528
31 - (Engels) 26.Juli 1873. 2532
32 - (Marx) 27. Sept. 1873. 2538
33 - (Engels) 25. Nov. 1873. 2539
34 - (Engels) 14. Febr. 1874. 2542
35 - (Engels) 27. Febr. 1874. 2544
36 - (Marx) 4. Aug. 1874. 2554
37 - (Engels) 12.-17. Sept. 1874. 2558
38-(Engels) <13.Aug. 1875> siehe unter
54 - (Engels) 20. Juni 1882. 2891
55 - (Engels) lO.Aug. 1882. 2899
56 - (Engels) 9.-16. Nov. 1882.2915
57 - (Engels) H.März 1883. 2941
58 - (Engels) 15. März 1883. 2945
59 - (Engels) 24. April 1883. 2960
60- (Engels) l.Mai 1883. 2964
61 - (Engels) 29. Juni 1883. 2975
62 - (Engels) 7. März 1884. 3018
6 3 - (Engels) 31. Dez. 1884.3090
64 - (Engels) 3.Juni 1885. 3122
65 - (Engels) 29.Jan. 1886. 3180
66 - (Engels) 9.Febr. 1886. 3185
67 - (Engels) 29. April 1886. 3202
68 - (Engels) 3.Aug. 1886.3217
69- (Engels) 6. Sept. 1886. 3231
70 -(Engels) 16.-17. Sept. 1886. 3235
71 - (Engels) 29.Nov. 1886.3253
72- (Engels) 11. Jan. 1887.3258
73 - (Engels) 12. Febr. 1887.3267
74- (Engels) 3.März 1887. 3272
75 - (Engels) 10. März 1887.3273
76 - (Engels) 16. März 1887. 3276
77 - (Engels) 6. April 1887. 3280
78 - (Engels) 9.April 1887. 3281
79 - (Engels) 23. April 1887. 3284
80 - (Engels) 4. Mai 1887. 3287
81 - (Engels) 7.Mai 1887. 3290
82 - (Engels) 4. Juni 1887. 3297
83 - (Engels) 18. Juni 1887. 3301
84 - (Engels) 30. Juni 1887. 3305
85 - (Engels) 8.Aug. 1887.3312
86- (Engels) 16. Sept. 1887.3321
Generalrat der Internationalen ArbeiterAssoziation (New York)
39 - (Marx) 4. April 1876. 2604
40 - (Marx) [14. Juni 1876.] 2608
4 1 - ( M a r x ) 27.Sept. 1877. 2692
42 - (Marx)' 19. Okt. 1877. 2696
43 - (Marx) 4.Sept. 1878.2724
44 - (Marx) 19. Sept. 1879. 2758
45 - (Marx) 14.Nov. 1879. 2762
46 - (Marx) 30. Aug. 1880. 2783
47 - (Marx) 5. Nov. 1880. 2796
48 - (Marx) 5.Nov. 1880 [2.Brief]. 2797
49 - (Marx) 2. Juni 1881. 2825
50 - (Engels) 2. Juni 1881. 2826
51 - (Marx) 2O.Juni 1881. 2829
52 - (Marx) 15.Dez. 1881. 2851
53 - (Engels) [13. April 1882.] 2876
87 - (Engels) 29. Okt. 1887.3325
88 - (Engels) [Nov. 1887.] 3332
89 • (Engels) 7. Jan. 1888.3341
90 • (Engels) 22. Febr. 1888.3349
9 1 - • (Engels) 11.Juli 1888. 3374
92 •• (Engels) 4.Aug. 1888.3379
9 3 - • (Engels) [28.Aug. 1888.] 3383
94 • (Engels) 31. Aug. 1888.3384
95 • • (Engels) 4.Sept. 1888.3386
96 • (Engels) 10. Sept. 1888.3387
97 • (Engels) 11. Sept. 1888.3388
98 •• (Engels) 12.Sept. 1888.3389
99 • (Engels) 10. Okt. 1888.3395
100 •• (Engels) 15.Dez. 1888. 3403
101 • (Engels) 12. Jan. 1889. 3409
102 • (Engels) 23. Febr. 1889. 3421
103 •• (Engels) 1 l.Mai 1889. 3439
672
104- (Engels) 8. Juni 1889. 3452
105-(Engels) 17.Juli 1889.3461
106 - (Engels) 2O.Juli 1889. 3462
107 - (Engels) 17.Aug. 1889.3465
108 - (Engels) 26. Sept. 1889. 3473
109- (Engels) 12. Okt. 1889. 3477
110 - (Engels) 7. Dez. 1889. 3494
111 - (Engels) 8.Febr. 1890. 3510
112 - (Engels) 4.April 1890.352]
113 - (Engels) 12.April 1890.3524
114 - (Engels) 19.April 1890.3528
115 - (Engels) 30.April 1890.3530
116-(Engels) 29.Mai 1890.3535
117-(Engels) 3O.Juli 1890.3546
118-(Engels) 9.Aug. 1890.3552
119 - (Engels) 27.Aug. 1890.3556
120 - (Engels) 27.Se P t. 1890.3575
121 - (Engels) 4.0kt. 1890.3576
122 - (Engels) 18.0kt. 1890.3579
123 - (Engels) 5.Nov. 1890.3585
124 - (Engels) 26.Nov. 1890.3590
125 - (Engels) 2O.Dez. 1890. 3607
126-(Engels) 3. Jan. 1891.3610
127 - (Engels) 17.Jan. 1891.3615
128-(Engels) 11. Febr. 1891.3625
129 130 131 132 -
(Engels) 4.März 1891.3631
(Engels) 21 .März 1891.3639
(Engels) 8.April 1891.3652
(Engels) 10.Juni 1891.3664
133 - (Engels) 9.-11. Aug. 1891.3679
134 - (Engels) 2.Sept. 1891. 3682
135 - (Engels) 14. Sept. 1891.3684
136 - (Engels) 3O.Sept. 1891. 3687
137 - (Engels) 24. Okt. 1891. 3695
138 - (Engels) 29. Okt. 1891. 3699
139 - (Engels) H.Nov. 1891. 3709
140 - (Engels) 21.Nov. 1891. 3710
141 - (Engels) 6. Jan. 1892. 3723
142 - (Engels) 5. März 1892. 3744
143 - (Engels) 18. Juni 1892. 3784
144 - (Engels) 23.Aug. 1892. 3816
145 - (Engels) 5. Nov. 1892. 3849
146 - (Engels) 31.Dez. 1892. 3877
147-(Engels) 18.Jan. 1893. 3885
148 - (Engels) 18. März 1893. 3911
149 - (Engels)
150 - (Engels)
151-(Engels)
152- (Engels)
153 - (Engels)
17. Mai 1893. 3926
7.0kt. 1893.3957
II.Nov. 1893.3969
2.Dez. 1893. 3973
30.Dez. 1893. 3982
43 Marx/Engels-Verzeichnis II
154 - (Engels) 23. Febr. 1894. 3999
155 - (Engels) 21. März 1894. 4006
156- (Engels) 12. Mai 1894. 4019
157 - (Engels) lO.Nov. 1894. 4062
158 159 160 Siehe
(New
(Engels) 4.Dez. 1894.4077
(Engels) 12. Dez. 1894. 4080
(Engels) 16. Jan. 1895. 4104
auch unter „New- Yorker Volhszeitung"
York) und unter Schlüter, Hermann
[„Sozial-Demokrat"] (Sevlijevo)
literarische Zeitschrift, die 1892/1893 vierteljährlich in Sevlijevo erschien; propagierte den
Marxismus in Bulgarien, trat jedoch gegen die
marxistische Gruppe D.N.Blagojews auf, die
den Kampf für die Bildung einer revolutionären sozialdemokratischen Partei in Bulgarien
führte.
1-(Engels) 9.Juni 1893. 3935
„Der Sozialdemokrat" (London)
Zentralorgan der deutschen Sozialdemokratie,
erschien während des Sozialistengesetzes von
September 1879 bis September 1888 in Hottingen-Zürich und von Oktober 1888 bis 27. September 1890 in London und wurde in
Deutschland illegal vertrieben; Gründung und
Herausgabe der Zeitung wurden von Marx
und Engels aktiv unterstützt; seit 1881 zählten
sie zu ihren ständigen Mitarbeitern; Redakteur war 1881 bis 1890 Eduard Bernstein.
1 - (Engels) [7.Sept. 1890.] 3558
2 - (Engels) [zwischen 12. und 18. Sept. 1890.]
3560
Siehe auch unter Bernstein, Eduard
Sozialdemokratische Arbeiterpartei
erste nationale Arbeiterpartei auf marxistischer Grundlage; gegründet auf dem Allgemeinen Deutschen Sozialdemokratischen
Arbeiterkongreß (7.-9. August 1869) in Eisenach, deshalb in der Folgezeit auch Eisenacher
Partei oder die „Ehrlichen" genannt; stellte
sich auf den Boden der Internationalen Arbeiter-Assoziation; ging auf dem Vereinigungskongreß zu Gotha (22.-27. Mai 1875) in der
Sozialistischen Arbeiterpartei Deutschlands
auf.
Siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen
Arbeiterpartei in Braunschweig
673
Sozialdemokratische Arbeiterpartei
Österreichs
nationale österreichische Arbeiterpartei auf
marxistischer Grundlage; gegründet auf dem
Hainfelder Vereinigungsparteitag (30. Dezember 1888-1. Januar 1889) aus „Radikalen" und
„Gemäßigten"; ihre „Prinzipienerklärung"
stand auf dem Boden des „Kommunistischen
Manifests"; Engels nahm an ihrer Entwicklung
besonderen Anteil und stellte ihr auch seine
Honorare aus Veröffentlichungen zur Verfügung.
1 - (Engels) 26. Juni 1891. 3669
2 - (Engels) 31. Mai 1892. 3779
3 - (Engels) 22. März 1894. 4008
4 -(Engels) 27. Dez. 1894.4088
Siehe auch unter Adler, Victor und „ArbeiterZeitung" (Wien)
Sozialdemokratische Partei Dänemarks
Siehe unter Trier, Gerson
Sozialdemokratische Partei Deutschlands
nationale deutsche Arbeiterpartei auf marxistischer Grundlage; entstand nach der Aufhebung des Sozialistengesetzes (25. Januar
1890) und setzte die Arbeit der bis dahin illegal arbeitenden deutschen Sozialdemokratie
fort; gab sich auf dem Erfurter Parteitag (14.
bis 21. Oktober 1891) das Erfurter Programm,
dessen Ausarbeitung Engels beraten hatte und
das auch für die anderen nationalen Arbeiterparteien Maßstäbe setzte; bis zum Anfang dieses Jahrhunderts vertrat die SPD im wesentlichen revolutionäre Kampfpositionen und
zählte zu den führenden Parteien der II. Internationale.
An der Spitze der SPD standen zwei Vorsitzende (zumeist August Bebel und Paul Singer) und ein Parteivorstand; die laufenden Arbeiten zwischen den Parteitagen wurden vom
Parteivorstand und vom Parteisekretariat
wahrgenommen.
1 - (Engels) 29.Nov. 1892.3861
SieAe auch unter Bebel, August und Paul Singer.
Fischer, Richard; Kautsky, Karl und unter
Liebknecht, Wilhelm
Sozialdemokratische Partei Ungarns
nationale ungarische Arbeiterpartei auf marxistischer Grundlage; entstand in enger Anlehnung an die Sozialdemokratische Arbeiter-
674
Partei Österreichs auf dem Budapester Gründungsparteitag (7./8.Dezember 1890); in den
folgenden Jahren kam es zu heftigen Kämpfen
zwischen dem opportunistischen Flügel der
Partei, geführt von der Leitung der Allgemeinen Arbeiterkrankenkasse, und dem revolutionären Flügel unter Paul Engelmann; sie endeten auf dem 2. Budapester Parteitag (6.-8. Januar 1893) mit dem Ausschluß Engelmanns;
der im Januar 1894 die ungarische Sozialdemokratische Arbeiterpartei gründete; beide Parteien vereinigten sich - auf der Grundlage
revolutionärer Prinzipien - auf dem 3. Budapester Parteitag (13.-15.Mai 1894); der Einfluß der Opportunisten, der bis dahin in der
ungarischen sozialistischen und Arbeiterbewegung überwogen hatte, wurde seitdem
zurückgedrängt.
1 - (Engels) <3.Dez. 1890) siehe unter „Arbeiter-Wochen-Chronik" und „Ndpszava" (Budapest)
2 - (Engels) [Anfang Jan. 1893.] 3880
3 - (Engels) 15. Mai 1894. 4020
Sozialistische Studenten
Bewegung sozialdemokratischer Studenten
vor allem in den europäischen Ländern, die
sich auf dem Internationalen Kongreß Sozialistischer Studenten in Genf (22.-25. Dezember 1893) eine gemeinsame Plattform ausarbeiteten und sich im Internationalen Sekretariat
in Genf ein Organ schufen, um die Verbindungen zu den sozialistischen Studenten der verschiedenen Länder zu festigen; zu den Initiatoren gehörten Studenten Armeniens, Belgiens, Bulgariens, Deutschlands, Frankreichs,
Italiens, Polens, Rumäniens, Rußlands und
der Schweiz.
1-(Engels) 19. Dez. 1893 [An den Internationalen Kongreß sozialistischer Studenten]. 3978
Spanischer Föderalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation
Dachverband der spanischen Sektionen der
IAA; in ihm bildeten bis zum Kongreß der
spanischen Sektionen der IAA in Saragossa
(4.-11 .April 1872) die Anhänger des Generalrats und seiner revolutionären Linie die Mehrheit; nach diesem Kongreß geriet er unter den
Einfluß der Bakunisten, wurde vom General-
rat heftig kritisiert und schließlich aus der IAA
ausgeschlossen.
1 - (Engels, im Auftrag des Generalrats)
13. Febr. 1871.2246
2 - (Engels, im Auftrag des Generalrats)
25. Nov. 1872. 2377
3 - (Engels, im Auftrag des Generalrats)
(27. März 1872.] 2432
4 - (Engels, im Auftrag des Generalrats)
3. April 1872; An die Bürger Delegierten
des Spanischen Landeskongresses in Saragossa. 2433
5 - (Engels, im Auftrag des Generalrats)
6. April 1872 [An den Kongreß in Saragossa]. 2434
6 - (Engels, im Auftrag des Generalrats)
24.Juli 1872. 2466
Spanische Sektionen der Internationalen
Arbeiter'Assoziation
Seit 1864/1865 bildeten sich in Spanien Gruppen der IAA, die sich in der zweiten Hälfte der
sechziger Jahre unter maßgeblichem Einfluß
Jos£ Mesas zu Sektionen erweiterten; als
Dachverband der spanischen Sektionen entstand 1871 der Spanische Föderalrat; im Frühjahr und Sommer 1871 standen die Arbeiterorganisationen und Sektionen in Spanien unter
starkem Druck der Regierung, so daß die Mitglieder des Föderalrats Francisco Mora, Gonzales Morago und Anselmo Lorenzo nach
Portugal emigrieren mußten; hinzu kam seit
1871 das verstärkte Wirken der Bakunisten,
denen es gelang, die Mehrheit der spanischen
Sektionen und den Spanischen Föderalrat auf
ihre Seite zu ziehen; der Kongreß von Saragossa (4.-1 I.April 1872) widerspiegelte den
beherrschenden Einfluß der Bakunisten; lediglich die Zeitung „La Emancipaciön" und die
Neue Madrider Föderation (Nueva Federaciön Madrlena) vertraten in Spanien noch die
Politik des Generalrats; nach dem Ausschluß
der Spanischen Föderation aus der IAA wurde
die Neue Madrider Föderation am 15. August
1872 als offizielle Föderation der IAA anerkannt; im Generalrat gab es seit 1866 ein
ständiges Sekretariat für Spanien; Korrespondierende Sekretäre nacheinander waren:
Otto Ludwig Breitschwert (1866), Paul
Lafargue (1866-1869) und Friedrich Engels
(1871/1872).
1 - (Marx/Engels, im Auftrag des Generalrats)
8. Aug. 1872. 2474
Spanische Sozialistische Arbeiterpartei
nationale spanische Arbeiterpartei auf marxistischer Grundlage; entstand auf dem Kongreß von Barcelona (1888) unter dem führenden Einfluß von ]os6 Mesa.
1 - (Marx/Engels) 8. Aug. 1872. 2474
2 - (Engels) [16.Sept. 1892.] 3825
Sparr, Berthold
Jurist, Sozialdemokrat; 1881 auf Grund des
Sozialistengesetzes aus Berlin ausgewiesen,
1882 Emigrant in London.
1 - (Engels) 12. April 1882. 2875
„The Spectator" (London)
Wochenschrift liberaler Richtung, die seit
1828 in London erschien; gegenwärtig konservativ.
1 - (Marx/Engels) [H.Juni 1850.] 1718
2 - (Engels) [um den 21. Juni 1871.] 2288
Speyer, Carl
(geb. 1875) Tischler, in der deutschen und in
der internationalen Arbeiterbewegung tätig;
in den sechziger Jahren Sekretär des Kommunistischen Arbeiter-Bildungsvereins in London; Mitglied der IAA (seit 1865) und ihres
Generalrats (1872 und 1872-1874).
1-(Marx) 23. Nov. 1868.2146
2-(Marx) 10. Nov. 1871.2364
Spier, Samuel
(1838-1903) Lehrer, Sozialdemokrat; Mitglied des ADAV (1867-1869); Mitglied der
SDAP (seit 1869) und ihrer Nachfolgeparteien;
Mitglied der IAA in deren BraunschweigerSektion; Mitglied des Braunschweiger Ausschusses
der SDAP (1869 und 1870), Angeklagter im
Braunschweiger Hochverratsprozeß.
l-(Marx) <[28. März 1870] Konfidentielle
Mitteilung) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
2-(Marx) < 14. Juni 1870) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
675
3 - (Marx) <[27.Juni 1870]> siehe unier Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunsckweig
4 - (Marx) <[2.Aug. 1870]> siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
5 - (Marx) ([zwischen dem 22. und 30. Aug.
1870]) siehe unter Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei in Braunschweig
„The Standard" (London)
Tageszeitung konservativer Richtung, 1827 in
London gegründet; sie hatte auch eine Abendausgabe, betitelt „The Evening Standard"
(London).
1 - (Marx) [um den 2O.Juni 1871]. 2286
2-(Marx) B.Juli [1871]. 2300
Siehe auch unter „The Evening Standard"
(London)
Starkenburg, Heinz
deutscher Sozialdemokrat; Mitarbeiter der
Zeitschrift „Die Neue Zeit"; Redakteur der
Zeitschrift „Der Sozialistische Akademiker"
(1895). (Ihm wurde irrtümlich bis 1967
Engels' Brief vom 25. Jan. 1894 zugeschrieben,
der an Walther Borgius gerichtet war.)
Siehe unter Borgius, Walther
Stefanoni, Luigi
(1842-1905) italienischer Schriftsteller und
Publizist, kleinbürgerlicher Demokrat, Rationalist; nahm an den Feldzügen Garibaldis
teil; Begründer und Redakteur der Zeitschrift
„II Libero Pensiero"; unterstützte die Bakunisten.
1 - (Engels, im Auftrag des Generalrats)
[7. Febr. 1872.] 2408
Steffen, Wilhelm
ehemaliger preußischer Offizier, Entlastungszeuge im Kölner Kommunistenprozeß (1852),
emigrierte 1853 nach England, dann in die
USA; stand in den fünfziger Jahren Marx und
Engels nahe.
1 - (Marx) 15.April 1856. 1832
Stegemann, Richard
bürgerlicher Ökonom in Tübingen.
1 - (Engels) 26. März 1885. 3106
2-(Engels) 5.Mai 1885. 3114
676
Stegmann, Carl
Publizist, Sozialdemokrat; Mitverfasser des
„Handbuchs des Socialismus".
I - (Engels) <6.0kt. 1892) sieAe unter Lindemann, Hugo und Carl Stegmann
Stepniak
SieAe unter Krawtschinskaja (Stepniak), Fanny
Markowna und unter Krawtschinski (Stepniak),
Sergej Michailowitsch
Stieber, Wilhelm
(1818-1882) Jurist, berüchtigter Mitarbeiter
der preußischen politischen Polizei; Polizeirat
(seit 1851), Chef der preußischen politischen
Polizei (1852-1860); organisierte die Herstellung der Fälschungen, die als Belastungsmaterial gegen die Angeklagten im Kölner
Kommunistenprozeß dienten (1851/1852),
und fungierte als Hauptbelastungszeuge der
Anklage (1852); während der Kriege 1866 und
1870/1871 Chef der preußischen Militärpolizei sowie der deutschen Spionage und
Spionageabwehr.
1 - (Marx) [um den 29.Dez. 1848.] 1673
Strutt
Teilhaber der Baufirma „Strutt & Parker"
(London).
1-(Engels) <23. Sept. 1890) siehe unter
Strutt & Parker (London)
Strutt & Parker (London)
Londoner Baufirma, die u.a. das Grundstück
122, Regent's Park Road in London gepachtet
hatte und der das Haus gehörte, in dem
Engels von 1870-1894 wohnte.
1 - (Engels) 23.Se P t. 1890.3569
2 - (Engels) 23.Sept. 1890; Kündigungsschreiben. 3570
Stumpf, Paul
(etwa 1827-1912) Mechaniker, später Kaufmann, Vertreter der deutschen Arbeiterbewegung; Mitglied des Deutschen Arbeitervereins in Brüssel (1847) und des BdK (1847
bis 1852); Teilnehmer der Revolution 1848/
1849; Mitglied der IAA, Leiter der Mainzer
Sektion; Mitglied der SDAP (seit 1869) und
ihrer Nachfolgeparteien; enger Freund von
Marx und Engels.
1-(Engels) 30. Nov. 1892.3862
2-(Engels) 3. Jan. 1895.4096
„The Sun" (London)
bürgerlich-liberale Tageszeitung, die von 1792
bis 1871 in London erschien.
1 - (Marx, Engels und Wiffich) 14. Juni 1850.
1717
„The Sun" (New York)
fortschrittliche bürgerliche Zeitung, die 1833
in New York begründet wurde; Redakteure
waren Charles Anderson Dana (1868-1875)
und John Swinton (1875-1883).
I - (Marx) 25.Aug. 1871.2326
Siehe auch unter Dana, Charles und Swinton,
John
Swinton, John
(1829-1901) amerikanischer Journalist, gebürtiger Schotte; Redakteur der New-Yorker
Zeitung „The Sun" (1875-1883); Herausgeber und Redakteur der Wochenschrift
„John Swinton's Paper" (1883-1887).
1 - (Marx) 4. Nov. 1880. 2795
2-(Marx) 2.Juni 1881. 2824
Szemere, Bertalan (zeitweilig auch Bartholomäus)
(1812-1869) ungarischer Politiker und Publizist; Teilnehmer der Revolution von 1848/
1849; in der ungarischen Revolutionsregierung
Innenminister (1848), später Premierminister
(1849); nach der Niederlage der Revolution
Emigrant in England.
1 -(Marx) 26. Sept. 1859. 1876
2-(Marx) 8.Okt. 1859. 1878
3-(Marx) 12.Jan. 1860. 1889
4 - (Marx) 31. Jan. 1860. 1891
5 - (Marx) 13.März 1860. 1913
6 - (Marx) 4.April 1860. 1917
7 - (Marx) 2. Juni 1860. 1934
8-(Marx) 21. Aug. 1860.1939
9-(Marx) 21. Nov. 1860. 1947
10-(Marx)22.Nov. 1860.1948
T..E.
1 - (Engels) [vor dem 13. Nov. 1886.] 3248
Talandier, Pierre-Theodore-Alfred
(1822-1890) französischer Journalist, kleinbürgerlicher Demokrat; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; emigrierte nach dem
Staatsstreich (1851) nach London; Mitglied
der IAA (seit 1864) und ihres Zentralrats
(1864); Deputierter des französischen Parlaments (1876-1880 und 1881-1885).
1 - (Marx) [um den lO.Nov. 1878.] 2733
Tellering, Eduard von
Siehe unter Müller-Tellering, Eduard Von
Terzaghi, Carlo
(geb. etwa 1845) Advokat; Mitglied der IAA,
Sekretär der Turiner Federanzione Operaia,
wurde 1872 Polizeiagent; Redakteur von „II
Proletario Italiano" (Turin) (1871) und „II
Proletario" (1872-1874).
1 -(Engels) <29.Nov. 1871 > siehe unter „II
Proletario Italiano" (Turin)
2 - (Engels) [um den 6J Jan. 1872; erster Entwurf. 14./15.Jan. 1872; zweiter Entwurf. 2395
3 - (Engels) [29. Jan. 1872.] 2404
4 - (Engels) 21. März 1872. 2431
Testamentsvollstrecker
nach dem Engelsschen Testament vom
29. Juli 1893 zur Vollführung des Testaments
eingesetzte Freunde und Kampfgefährten:
Samuel Moore, Eduard Bernstein und Louise
Kautsky [-Freyberger].
1 - (Engels) H.Nov. 1894.4065
Thomas Cook & Son (London)
Anwaltsbüro in London, mit dem Engels in
Verbindung stand.
1 - (Engels) [um den 6. März 1893.] 3902
„The Times" (London)
Tageszeitung, gegründet I.Jan. 1785 m
London unter dem Titel „Daily Universal
Register"; erscheint seit I.Jan. 1788 unter
dem Namen „The Times"; größte englische
Zeitung konservativer Richtung.
1 - (Marx/Engels, im Namen des Demokratisch-Sozialistischen Komitees für
deutsche politische Flüchtlinge) 24. Mai
1850.1714
2 - (Marx) [5. März 1851.] 1733
3 - (Marx/Engels) 29.Jan. 1852. 1761
4 - (Marx/Engels) [21. März 1871.] 2252
5 - (Marx) 22. März [1871]. 2253
6 - (Marx) 3.April [1871]. 2258
7 - (Marx/Engels) 12.Juni 1871. 2279
8 - (Marx) [20. Juni 1871.] 2285
677
9-(Marx) 7. Aug. 1871.2313
10 - (Engels) 7.Aug. 1871.2314
11-(Marx) 15.Aug. [1872].2477
12 - (Marx) 2.Jan. [1873]. 2509
Tönnies, Ferdinand
(1855-1936) Soziologe und Philosoph, Hochschullehrer; gründete seine Forschungen auf
den Comtismus und eine Teilrezeption des
Marxismus; stand politisch dem Reformismus
und dem kleinbürgerlichen Genossenschaftswesen nahe.
I - (Engels) 24.Jan. 1895.4108
Trier, Gerson
(geb. 1851) Lehrer, einer der Führer der
revolutionären Minderheit der Sozialdemokratischen Partei Dänemarks; kämpfte gegen
die reformistische Politik des opportunistischen Flügels der Partei; übersetzte Arbeiten
von Engels ins Dänische.
1-(Engels) 18. Dez. 1889.3496
Turati, Filippo
(1857-1932) Advokat und Publizist, Vertreter
der italienischen Arbeiterbewegung; Mitbegründer und einer der Führer der Italienischen Sozialistischen Partei (1892); ab
1896 einer der Führer ihres rechten Flügels;
Herausgeber der „Critica Sociale" (Milano).
1 - (Engels) 7. März 1891. 3635
2-(Engels) 6. Febr. 1892.3735
3-(Engels) 13. Febr. 1892.3737
4 - (Engels) 18. März 1892. 3751
5-(Engels) 7.Jan. 1893.3881
6 - (Engels) 3O.Jan. 1893. 3892
7 - (Engels) [I.Febr. 1893.] 3893
8 - (Engels) 12. März 1893. 3904
9 - (Engels) 6. Juni 1893. 3932
10 - (Engels) 12. Juli 1893. 3940
11-(Engels) 2O.Juli 1893.3944
12-(Engels) 26. Jan. 1894.3994
1 3 - (Engels) 12. April 1894. 4013
14-(Engels) 11.Mai 1894. 4018
1 5 - (Engels) 31. Juli 1894. 4043
16 - (Engels) 16. Aug. 1894. 4049
17 - (Engels) <27.Okt. 1894> siehe unter
„Critica Sociale" (Milano)
18 - (Engels) 4. Dez. 1894. 4078
1 9 - (Engels) 28. Juni 1895. 4163
2 0 - (Engels) 4. Juli 1895. 4168
678
Unbekannt
unbekannte Adressaten von Marx/EngelsBriefen, sowohl Einzelpersonen wie auch
Institutionen, Redaktionen usw.
1 - (Engels) [etwa zweite Maihälfte 1866.]
2071
2-(Marx) 14. Aug. 1867; An einen Buchhändler (unbekannt). 2096
3-(Engels) I.Febr. 1872.
4-(Marx) 12. Okt. 1872; wahrscheinlicher
Adressat Maurice Lachatre. 2489
5 - (Marx) 19.Dez. 1877; An die Redaktion
einer ungenannten sozialdemokratischen
Zeitung. 2704
6-(Marx) 4. Nov. 1878.2732
7 - (Marx) 1 I.Dez. 1879.2765
8-(Marx)5.Okt. 1880. 2792
9-(Marx) 31. Jan. 1881; wahrscheinlicher
Adressat George Rivers. 2805
10-(Marx) ([Frühjahr 1882] > siehe unter
Bonnier, Charles
11 -(Engels) 13. Jan. 1890.3505
12-(Engels) 29. Nov. 1892.3860
13 - (Engels) [Ende Dez. 1892.] 3879
14 - (Engels) 24. April 1894 [An den Redakteur einer französischen sozialistischen
Zeitung]. 4015
Ungarisches Flüchtlingskomitee
Siehe unter Magyar Bizottsag
Utin, Nikolai Isaakowitsch
(1845-1883) russischer Revolutionär; Teilnehmer an der Studentenbewegung, Volkstümler; emigrierte 1863 nach England, später
in die Schweiz; Mitglied der IAA und Mitbegründer ihrer russischen Sektion (1870);
Redaktionsmitglied der Zeitung „Narodnoje
Djelo" (1868-1870), Redakteur der „Egalite"
(1870/1871), kämpfte gegen die Bakunisten;
zog sich Mitte der siebziger Jahre, nach seiner
Rückkehr nach Rußland, von der revolutionären Bewegung zurück.
1 - (Marx) 27. Juli 1871. 2308
Vandervelde, Emile
(1866-1938) belgischer rechter Sozialist, Mitbegründer der belgischen Arbeiterpartei,
später einer der Führer des opportunistischen
Flügels der II. Internationale; während des
Ersten Weltkriegs Sozialchauvinist; mehrmals
Minister.
1 - (Engels) [nach dem 21 .Okt. 1894.] 4057
Vaillant, Edouard
(1840-1915) Arzt, Sozialist, Blanquist; Mitglied der IAA (seit 1865) und ihres Generalrats (1871/1872); Mitglied der Pariser Kommune (1871); trat im Zusammenhang mit dem
Beschluß des Haager Kongresses (1872) über
die Verlegung des Generalrats nach den USA
aus der IAA aus; Vizepräsident des Internationalen Sozialistischen Arbeiterkongresses
(1889); Mitbegründer der Sozialistischen
Partei Frankreichs (1901); während des
Ersten Weltkriegs Sozialchauvinist.
I-(Engels) 5. Dez. 1890.3598
2-(Engels) 5.März 1895.4121
Van Patten, Philip
amerikanischer Bourgeois, der sich der Arbeiterbewegung anschloß; Sekretär der Working
Men's Party of America (1876) und der
Sozialistischen Arbeiter-Partei von NordAmerika (seit 1879); Redaktionsmitglied der
Zeitung „Voice of the People" (1883); trat
1883 von seinen Funktionen zurück und
wurde Staatsbeamter.
1-(Engels) 18.APril 1883. 2956
Internazionale) di Lodi, Associazione Democratica Internazionale (Pisa), Belgische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation,
Comitaio per l'Emancipazione delle Classi
Lavoratrici (Parma), DeutscherArbeiterbildungsverein in London, Deutscher Arbeiterverein in
Viva (VeveyjSchweiz), Fascio Operaio —
Regione Toscana Firenze, Federazione Operaia
(Turin), Holländische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation, Italienische
Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation zur Konferenz in Rimini, Sängerverein
des Kommunistischen Arbeiterbildungsvereins Tottenham Street, Sezione Napoletana dell'
Associazione Internazionale dei Lavoratori,
Schiller-Anstalt zu Manchester, Secciön de
dependientes del Comercio (Barcelona), Societa
dei Lavoratori jerraresi, Societa d'Emancipazione del Proletario (Turin), Spariische Sektionen der Internationalen Arbeiter-Assoziation, Zentral-Märzverein (Frankfurt a.M.)
„Le Verite" (Paris)
republikanische Tageszeitung, bürgerlichradikal eingestellt; erschien von Oktober 1870
bis3. September 1871 in Paris;unterstützte ursprünglich die Pariser Kommune, trat jedoch
später gegen ihre sozialen Maßnahmen auf.
1 - (Marx) 30.Aug. 1871.2330
Verlage
Siehe unter Asher&Co.-Foreign Booksellers &
Publisher (Lohdon); Becker, Hermann; Bracke,
Wilhelm; Brockhaus, Heinrich; Carl W.Leske
Verlagsbuchhandlung (Darmstadt); Caron,
Charles; Dietz, Johann Heinrich Wilhelm;
Duncker, Franz; JZditeurs, Maurice Ldchatre et
de. (Paris); F.A.Brockhaus Verlag (Leipzig);
F.H.Nestler & Meile s Verlag (Hamburg);
Fischer ,Richard; Fröbel, Julius; Cerman Cooperative Printing and Publishing Co. (London);
Hoffmann und Campe (Hamburg), Verlag;
Vehse, Karl Eduard
J.H.W.Dietz' Verlag (Stuttgart); Lachätre
(1802-1870) deutscher Historiker, Bekannter
(La Chätre), Maurice; Leske, Karl Friedrich
von Georg Weerth.
Julius; Löwenthal, Zacharias; Meißner, Otto;
1 - (Marx) [Ende Nov. 1852]. 1796
Schlüter, Hermann; Schuberth & Co. (HamVereine
burg und New York); Verlag von Otto Meisssiehe unter Allgemeiner Deutscher Arbeiter'
ner (Hamburg); Verlag W.Bracke jr. (Braunverein, Arbeiterorganisationen, englische sozia- schweig); Vernouillet, Just; Volksbuchhandlung
listische und, Associazione degli Operai e degli (Hottingen-Zürich); „Vorwärts"-Druckerei und
Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione
Verlagsbuchhandlung (Berlin)
Varlin, Louis-Eugene
(1839-1871) Buchbinder, linker Proudhonist,
bedeutender Führer der französischen Arbeiterbewegung; Mitglied der IAA, einer der
Führer der Sektionen der IAA in Frankreich;
Mitglied des Zentralkomitees der Nationalgarde und der Pariser Kommune (1871); von
den Versaillern nach der Niederschlagung der
Kommune erschossen.
1 - (Marx) < 13. Mai 1871 > sieAe unter Franhfil, Leo und Louis-Eugene Varlin
679
Verlag von Otto Meissner (Hamburg)
Siehe unter Meißner, Otto
Verlag W.Bracke jr. (Braunschweig)
Siehe unter Bracke, Wilhelm
Vennorel, Auguste-Jean-Matie
(1841-1871) Publizist, Proudhonist; Redakteur der Zeitung „Le Courrier francais"
(1866/1867); Mitglied der Pariser Kommune
(1871); wurde im Mai 1871 während der
Straßenkämpfe schwer verwundet und starb
in der Gefangenschaft.
I - (Marx) 27.Aug. 1867.2097
Vernouillet, Just
Leiter des Verlages Editeurs, Maurice Lachätre et Cie. (Paris) nach der Niederschlagung
der Pariser Kommune.
1-(Marx) lO.Juli 1873. 2531
2-(Marx) 3. Febr. 1875.2568
Siehe auch unter LachStre, Maurice
Vidil, Jules
französischer Offizier, Sozialist; 1850 einer der
Führer der französischen blanquistischen
Emigrantenvereinigung in London.
1 -(Marx/Engels) <9.0kt. 1850) siehe unter
Adam; Emmanuel Barthäemy und Jules
Vidil
Vogt, August
(etwa 1830-etwa 1883) Schuhmacher, Vertreter der deutschen und der amerikanischen
Arbeiterbewegung; Mitglied des BdK; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; Mitglied desADAV (seit 1863), führend in der
Berliner Gemeinde tätig, gehörte zur proletarischen Opposition; Mitglied der IAA (seit
1866); emigrierte 1867 nach den USA; Mitglied des Deutschen Kommunistischen Klubs
in New York; einer der Organisatoren der
amerikanischen Sektionen der IAA; Korrespondierender Sekretär für Amerika (seit
1872).
1 - (Marx) 13.0kt. 1868.2139
2 - (Marx) <28.Okt. 1868) siehe unter Meyer,
Sigfrid und August Vogt
3 - (Marx) <9. April 1870) sieAe unter Meyer,
Sigfrid und August Vogt
Vogt, Jobann Gustav
(1843-nach 1912) deutscher Philosoph, Ma-
680
terialist; Verfasser mehrerer Arbeiten über
Naturkunde.
1 - (Engels) 8. Juli 1891. 3674
„Voice of the People" (New York)
sozialistische Wochenzeitung, Organ der
Sozialistischen Arbeiter-Partei von NordAmerika; erschien seit Anfang 1883 in New
York; Redaktionsmitglied war Philip Van
Patten.
Siehe unter Van Patten, Philip
„Volks-Anwalt" (Cincinnati)
deutschsprachige Wochenzeitung, Organ der
Sozialistischen Arbeiter-Partei von NordAmerika; erschien von 1889 bis 1898, anfangs
in Cincinnati, später auch in Baltimore und
Cleveland.
Siehe unter Wiesen, F.
Volksbuchhandlung (Hottingen-Zürich)
Verlag der deutschen Sozialdemokratie
während des Bismarckschen Sozialistengesetzes; hatte seinen Sitz in Hottingen bei
Zürich und verbreitete seine Literatur illegal
in Deutschland; sein Leiter war Hermann
Schlüter; die Bezeichnungen des Verlages
wechselten wiederholt: Volksbuchhandlung
Hottingen-Zürich (bis 1882), Schweizerische
Vereinsbuchdruckerei und Volksbuchhandlung (1883-1885), Schweizerische Genossenschaftsbuchdruckerei und Volksbuchhandlung
(1886-1888); auf politischen Druck des
Deutschen Reiches wurden die deutschen
Mitarbeiter des Verlages 1888 aus der Schweiz
ausgewiesen; Nachfolgeverlag wurde die
German Cooperative Printing and Publishing
Co. (London).
Siehe unter Schlüter, Hermann
„Der Volksfreund" (Brunn)
deutschsprachige sozialdemokratische Zeitung, Organ der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei Österreichs; erschien seit 1881 in
Brunn (Brno).
1 - (Engels) 13.Nov. 1891.3706
„Der Volksstaat" (Leipzig)
sozialdemokratische Zeitung, Zentralorgan
der SDAP; erschien vom 2. Okt. 1869 bis zum
29. Sept. 1876 in Leipzig, anfangs zweimal, ab
Juli 1873 dreimal wöchentlich; die Gesamt-
leitung hatte Wilhelm Liebknecht; Marx
und Engels arbeiteten an der Zeitung mit.
1-(Marx) 23.Msrz 1871. 2254
2 - (Marx) 23. Mai 1872. 2446
3 - (Marx) 28. Juli 1872. 2467
4 - (Marx) 20. Okt. 1872. 2493
Siehe auch unter Liebknecht, Wilhelm
„Die Volksstimme" (Wien)
Arbeiterzeitung, Organ der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei Österreichs; erschien
vom 11. April bis 5. Dez. 1869 zweimal monatlich in Wien; unterstützte den Generalrat der
IAA.
Siehe unter Oberwinder, Heinrich
„Volks-Zeitung" (Berlin)
demokratische Tageszeitung, erschien seit
1853 in Berlin.
1-(Marx) 6. Febr. 1860. 1894
Vollmar, Georg Heinrich von
(1850-1922) Publizist, Sozialdemokrat; ehemaliger bayrischer Offizier; Redakteur des
„Dresdner Volksboten" (1877) und des „Sozialdemokrat" (1879/1880); MdR (1881-1887
und 1889-1918); seit den neunziger Jahren
einer der Wortführer des Opportunismus in
der deutschen Sozialdemokratie; während des
Ersten Weltkriegs Sozialchauvinist.
1 - (Engels) B.Aug. 1884.3056
Vorsitzender des Slawischen Meetings
in London
SreAe unter Hartmann, Lew Nikolajewitsch
Vorsitzender einer Versammlung der
Emigranten in London
1 - (Marx) 3O.Juni [1850]. 1722
Siehe auch unter Arndt, Paul und Liebknecht,
Wilhelm
„Vorwärts"-Druckerei und Verlagsbuchhandlung (Berlin)
Siehe unter Fischer, Richard
„Vorwärts!" (Paris)
Siehe unter Börnstein, Heinrich
Wachs, Otto
(1836-1913) Offizier und Militärschriftsteller; Mitte der neunziger Jahre Major im
preußischen Generalstab; mit Engels befreundet.
1 -(Engels) [Ende Juni/Anfang Juli 1894.]
4032
Walter, F.
deutscher Buchhändler, Anarchist; Ende der
achtziger Jahre Emigrant in London.
1 - (Engels) 21. Dez. 1888. 3404
Watteau, Louis
(geb. 1824) Arzt und Publizist, Blanquist;
Teilnehmer der revolutionären Bewegung in
Frankreich; seit den fünfziger Jahren Emigrant in Belgien; naher Freund von LouisAuguste Blanqui; Deckname Denonville.
1-(Marx) lO.Nov. 1861.1977
Watts, John Hunter
(gest. 1924) Sozialist, einer der Führer der
Social Democratic Federation; später Mitglied der British Socialist Party.
1 - (Engels) 3.April 1894. 4011
Weber, Josef Valentin
(1814-1895) Uhrmacher, Revolutionär; Teilnehmer der Revolution von 1848/1849; seit
Vorstand der Sozialdemokratischen Par1849 Emigrant in der Schweiz, danach in
tei Ungarns
Siehe unter Sozialdemokratische Partei Ungarns London; Mitglied des Deutschen Arbeiterbildungsvereins in London.
„Vorwärts. Berliner Volksblatt" (Berlin)
1 - (Marx) 15.Jan. [1862]. 1978
sozialdemokratische Tageszeitung; erschien
2 - (Marx) 22. April 1863.1994
von 1884 bis 1890 unter dem Titel „Berliner
Volksblatt"; auf Beschluß des Hallenser
Weber, Justizrat
Parteitags (Oktober 1890) wurde sie ab 1891
preußischer Jurist; Anwalt von Marx im Prozum Zentralorgan der Partei; ihr Chefredakzeß gegen die Berliner „National-Zeitung"
teur war Wilhelm Liebknecht (1884-1900);
(1860).
Engels arbeitete an der Zeitung mit und half
1-(Marx) 13. Febr. 1860. 1898
ihr im Kampf gegen den Opportunismus.
2-(Marx) 21.Febr. 1860. 1901
1 - (Engels) 12.Nov. 1894.4063
3 - (Marx) 24. Febr. 1860. 1905
681
4-(Marx)3.März1860. 1911
5 - (Marx) 27.März 1860. 1916
6 - (Marx) 13.April 1860. 1922
7 - (Marx) 21.April 1860. 1925
8 - (Marx) 24.APril 1860.1928
9 - (Marx) 2.Aug. 1860.1936
10 - (Marx) 20. Aug. 1860. 1938
Weiß, Johannes
Mitte der achtziger Jahre Medizinstudent in
Berlin; Freund von Conrad Schmidt; wanderte
nach Südamerika aus.
1 - (Engels) [um den 10. Okt. 1887.] 3323
„De Werker" (Antwerpen)
Zeitung der flämischen Sektion der IAA,
später Organ der Belgischen Sozialistischen
Partei; erschien inflämischerSprache von 1868
bis 1914 in Antwerpen; Redaktionssekretär
war Anfang der siebziger Jahre Philippe
Coenen; die Zeitung veröffentlichte Dokumente der IAA.
1 - (Marx) 31. März 1871. 2257
SieAe auch unter Coenen, Philippe
„Weser-Zeitung" (Bremen)
bürgerliche Wochenzeitung, erschien
Bremen.
1 - (Marx/Engels) 2. Juli 1850. 1723
in
Weydemeyer, Joseph
(1818-1866) Journalist, bedeutender Vertreter der deutschen und der amerikanischen
Arbeiterbewegung; preußischer
Offizier;
Mitte der vierziger Jahre vom „wahren"
Sozialismus beeinflußt, ging unter direktem
Einfluß von Marx und Engels auf die Positionen
des wissenschaftlichen Kommunismus über;
Mitglied des BdK und Leiter des Kreises
Frankfurt a.M. (1849-1851); Teilnehmer der
Revolution von 1848/1849; einer der verantwortlichen Redakteure der „Neuen Deutschen
Zeitung" (1849/1850); mußte auf Grund einer
Ausweisung 1851 nach den USA emigrieren;
während des Amerikanischen Bürgerkriegs
Oberst der Armee der Nordstaaten; legte den
Grundstein für die Verbreitung des Marxismus in den USA; naher Freund von Marx
und Engels.
1 - (Marx) 14.Mai [1846]. 1636
2-(Marx) [I.Juni 1849.] 1683
3 - (Marx) 13.Juli [1849]. 1685
682
4 - (Marx) [um den I.Aug. 1849.] 1688
5 - (Marx) [Mitte Aug. 1849.] 1689
6 - (Engels) 25. Aug. 1849.1691
7 - (Marx) 19.Dez. [1849]. 1696
8-(Marx) [8.Jan. 1850.] 1699
9-(Marx) 4. Febr. 1850. 1701
10 - (Marx) 9. April 1850. 1708
11 - (Engels) 22. April 1850. 1710
12 - (Engels) 25.April [1850]. 1711
13 - (Marx) 8.Juni [1850]. 1716
14 - (Marx/Engels) <25.Juni 1850>sicAe unter
„Neue Deutsche Zeitung. Organ der
Demokratie" (Frankfurt a.M.)
15 - (Marx) 27. Juni 1850. 1721
16-(Marx)29.Okt. 1850.1726
1 7 - (Engels) 19. Juni 1851. 1737
18-(Marx) 27.Juni 1851. 1738
19-(Marx) 2.Aug. 1851.1740
20 - (Engels) 7. Aug. 1851.1742
21-(Marx) 11.Sept. [1851]. 1744
22-(Marx)16.Okt. 1851.1747
23-(Marx) 31.Okt. 1851.1748
24-(Marx) 19. Dez. 1851.1753
25-(Marx) I.Jan. 1852. 1755
26-(Marx)16.Jan. 1852. 1757
27-(Marx) 23. Jan. 1852. 1758
28-(Engels) 23. Jan. 1852. 1759
29-(Marx) 30. Jan. 1852. 1762
30 - (Engels) 3O.Jan. 1852. 1763
31-(Marx)13.Febr. 1852. 1764
32-(Engels) 19. Febr. 1852. 1765
33 - (Marx) 20. Febr. 1852. 1766
34 - (Engels) 27. Febr. 1852. 1768
35 - (Marx) 5.März 1852. 1769
36 - (Marx) 25. März 1852. 1770
37 - (Engels) 16. April 1852. 1771
38 - (Marx) 30. April 1852. 1774
39 - (Marx/Engels) 28. Mai 1852. 1776
40 - (Engels) 11.Juni 1852. 1778
41 - (Engels) 12.APril 1853.1805
42-(Marx)26.April 1853. 1808
43 - (Marx) [Anfang Okt. 1853.] 1815
44 - (Marx) 1. Febr. 1859. 1854
45 - (Engels) 24.Nov. 1864. 2014
46 - (Marx) 29.Nov. 1864. 2019
4 7 - (Marx) 10. März 1865. 2037
Wiede, Franz
(geb. um 1857) bürgerlicher Journalist,
schwedischer Herkunft; Herausgeber und
Redakteur der sozialreformerischen Zeitschrift „Die Neue Gesellschaft" (Zürich)
(1877-1880); Mitredakteur der „Zukunft".
1 - (Marx) [25. Juli 1877.] 2682
Wiesen, F.
deutsch-amerikanischer Sozialist, Mitarbeiter
der Zeitung „Volks-Anwalt" in Cincinnati.
1 - (Engels) 14. März 1893. 3907
Willebrord, Glaser de, E.
Siehe unter Glaser de Willebrord, E.
Wischnewetzky, Florence (geb. Kelley)
Siehe unter Kelley-Wischnewetzhtj, Florence
Wolff, Ferdinand
(der rote Wolff, der Rote) (1812-1895) Journalist, proletarischer Revolutionär; Mitglied des
Brüsseler KKK (1847); Mitglied des BdK
(seit 1847); einer der Redakteure der „Neuen
Rheinischen Zeitung. Organ der Demokratie"
(1848/1849); danach Emigrant in Paris und
London; blieb bei der Spaltung des BdK
(1850) Anhänger von Marx und Engels; zog
sich später vom politischen Leben zurück.
1 - (Engels) [Ende Okt. 1893.] 3966
Wolff, Oscar Ludwig Bernhard
(1799-1851) Schriftsteller und Literaturhistoriker, Hochschullehrer; Professor an der
Universität in Jena (1830-1851); stand mit
mehreren Vertretern des „Jungen Deutschlands" in Verbindung; Freund von Heinrich
Heine.
1-(Marx) 7.Apri11841. 1549
Wolff, Friedrich
Wilhelm
(Lupus, Kasematten-Wolff)
(1809-1864)
Lehrer, proletarischer Revolutionär; seit 1831
als radikaler Burschenschafter politisch tätig;
deswegen Festungshaft (1834-1838); seit
Frühjahr 1846 Emigrant in Belgien, aktiv im
Brüsseler KKK tätig; Mitglied des BdG
(1847); Mitbegründer des BdK; Redakteur
(Redaktionssekretär) der „Neuen Rheinischen
Zeitung. Organ der Demokratie" (1848/1849);
als Nachfolgekandidat Abgeordneter der
Frankfurter Nationalversammlung (seit Mai
1849), Vertreter der äußersten Linken; emigrierte Juli 1849 in die Schweiz, Mitte 1851
nach England; Privatlehrer in Manchester
(1853-1864); engster Freund von Marx und
Engels.
1-(Engels) [I.Mai 1851.] 1735
2 - (Engels) 6.Aug. 1851.1741
3-(Marx)4.Okt. 1862. 1989
Woodhull, Victoria
(1838-1927) amerikanische bürgerlicheFrauenrechtlerin; versuchte, die Führung der Nordamerikanischen Föderation der IAA an sich
zu reißen (1871/1872), indem sie Sektionen
aus bürgerlichen und kleinbürgerlichen Elementen organisierte; leitete die Sektion 12, die
vom Generalrat und vom Haager Kongreß
(1872) aus der IAA ausgeschlossen wurde;
Schwester von Tennessee Claf lin.
Siehe unter „Woodhull & Claflins Weekly*
(New York)
„Woodhull&Claf lin's Weekly * (NewYork)
Wochenblatt, das von den amerikanischen
bürgerlichen Frauenrechtlerinnen Victoria
Woodhull und Tennessee Claf lin, zwei
Schwestern, von 1870 bis 1876 in New York
herausgegeben wurde; offizielles Organ der
amerikanischen Sektion Nr. 12 der IAA; diese
Sektion bestand aus Reformisten und wurde
1872 aus der IAA ausgeschlossen.
1 - (Marx) 23.Sept. 1871.2341
„Bnepejrb! HenepnojTHiecKoe oöo3paSHe" [..Wperjod!"] (London)
russische revolutionär-demokratische Zeitschrift; erschien in Zürich (1873/1874) und
London (1875-1877); ihre Redakteure waren:
Pjotr Lawrowitsch Lawrow (1873-1876),
Walerian Nikolajewitsch Smirnow und N.G.
Kuljabko-Koretzki (1877); brachte die Ansichten des rechten Flügels der revolutionären
Volkstümler zum Ausdruck.
Siehe unter Smirnow, Walerian Nikolajewitsch
Wröblewsky, Walery
(1836-1908) revolutionärer Demokrat, einer
der Führer des polnischen Befreiungsaufstandes von 1863/1864; General der Pariser
Kommune (1871); nach der Emigration nach
England Mitglied der IAA und ihres Generalrates sowie Korrespondierender Sekretär für
Polen (1871/1872); kämpfte aktiv gegen die
Bakunisten; stand in ständiger Verbindung
mit der polnischen revolutionären Bewegung;
lebte später in Nizza, dann in Paris in großer
683
Armut; kehrte nach der Revolution von 1905
nach Polen zurück.
1 - (Engels) 7.Aug. 1872.2473
2-(Engels) 4. Dez. 1875.2599
3 - (Engels) 9.April 1891.3654
ZaWocki, Stanislaw
Student; Mitte der neunziger Jahre Mitglied
einer polnischen sozialistischen Studentengruppe an der Universität Wien.
1 - (Engels) 7. Juni 1894. 4029
Zadek, Frau
(geb. 1820) Frau des Arztes Ignaz Zadek,
Sozialdemokrat; emigrierte mit ihrem Mann
während des Sozialistengesetzes aus Deutschland, lebte in London.
1 - (Engels) [Anfang Jan. 1890.] 3499
Zedlitz-Neukirch, Konstantin Freiherr
von
preußischer Beamter, Polizeipräsident von
Berlin (1860/1861).
1-(Marx) 19.März 1861. 1960
2 - (Marx) 25. März 1861. 1962
3 - (Marx) 6.April 1861. 1965
4-(Marx) 11. April 1861. 1966
Zeitschriften und Zeitungen
SieAe unter Redaktionen
„Zeitung für Norddeutschland"
(Hannover)
bürgerliche Tageszeitung, erschien seit den
684
sechziger Jahren des 19. Jahrhunderts in
Hannover.
1-(Marx) 18. Febr. 1867.2084
Zentral-Märzverein (Frankfurt a.M.)
Zentralstelle der deutschen Märzvereine, die
Ende November 1848 von Abgeordneten des
linken Flügels der Frankfurter Nationalversammlung gegründet wurde; ihr Ziel war
die Verteidigung der Märzerrungenschaften;
Führer waren die kleinbürgerlichen Demokraten Julius Fröbel, Arnold Rüge, Karl Vogt
und andere; sie ersetzten jedoch revolutionäres Handeln durch Phrasen und betrieben eine
zwiespältige und unentschlossene Politik;
Marx und Engels geißelten deshalb ihre
Haltung gegenüber der Reaktion.
1 - (Engels, im Auftrag der Zentralkommission der deutschen Vereine in der
Schweiz) [Dez. 1848].
Zerffi, Gustav
(geb. etwa 1820) ungarischer Journalist,
kleinbürgerlicher Demokrat; Teilnehmer der
Revolution von 1848/1849 in Ungarn; seit
1852 Emigrant in Paris, seit Anfang 1853 in
London; stand Anfang der fünfziger Jahre in
Verbindung mit Marx; später Anhänger von
Kinkel.
1 - (Marx) 28.Dez. 1852. 1801
Zirkularbrief
1 -(Marx/Engels) <[17.-18.Sept. 1879]> siehe
unter Bebel, August, Wilhelm Liebknecht,
Wilhelm Bracke u.a. (Zirhfdarlriej)
VERZEICHNIS DER EMPFÄNGERORTE
ÜEPEHEHB MECT HA3HAHEHHH
INDEX OF THE ADDRESSEES' PLACES
INDEX DES LIEUX DE DESTINATION
INDICE DE LUGARES DE DESTINO
Das Verzeichnis der Empfängerorte vermittelt einen Überblick über die Orte, in denen Personen wohnten, mit
denen Marx und Engels in Verbindung standen. Unter dem jeweiligen Empfängerort werden die einzelnen Korrespondenzen chronologisch nach dem Datum ihrer Abfassung angeführt. Sie werden in folgender Kurzform gebracht: laufende Nummer, Absender und Empfanger, Datum der Abfassung, Nummer der betreffenden Korrespondenz im Inhaltsvergleichsregister, wo sich alle näheren Angaben finden.
MecT HacHaieana aaeT BO3MO;KHOCTI> nojry^HTb npejjcTaBJieHHe o MecTe npeGbiTex JIHD;, C KOTOPBIMH noAAepjKHBaJin CBH3B MapKC H 3HreJibc. IIOA HaaBaHneM COOT-
BeTCTByiomero MecTa HaaHaieHHH OTji;eJibHHe KoppecnoH^eHn;HH HPHBOSHTCH B xpoHOJioriraeCKOM nopflflKe no jjaTe HanHcaHHH, H K cnesyiomeö conpameHHOä $opMe: nopflAKOBHfi HOMep,
OTnpaBHTeJib H aßpecaT, jjaTa HanncaHHH, HOMep H3 CpaBHirrejiKBoro yKa3aTejin, rseHMeIOTCH Gojiee noffpoÖBue cßeAeHHH.
The index of the addressees' places gives a survey of the places where persons Kved with whom Marx and Engels
had connection. Under the respective addressees' place the individual correspondences are arranged in chronological
order according to the date of their composition. They get the following abbreviated form: Running number, writer
and addressee, date of composition, number of the respective correspondence in the comparative index where all
detailed Information is to be found.
L'index des lieux de destination vous donne un aper^u des localite's oü habitaient les correspondants de Marx e
Engels. Nous avons classl de fagon chronologique selon la date de rldaction les diff^rentes pieces que nous avons
regroup£es autour de leur lieu de destination. Nous avons donnä les indications necessaires dans Fordre suivant:
num£ro de classement, explditeur et destinataire, date de r£daction, num^ro de la piece en question dans l'index de
comparaison qui donne les plus amples renseignements.
El mdice de los lugares de destino proporciona una visiön de conjunto de los lugares donde residfan las personas
relacionadas con Marx y Engels. Bajo el respectivo lugar de destino es registrada cronolögicamente la correspondencia, segün su fecha de creaciön. Aparece en la siguiente forma abreviada: numero corrido, remitente y destinatario,
fecha de creaciön, numero de la correspondencia respectiva en el registro comparativo, que proporciona todos los
demäs datos.
Aachen
1 - Marx an Ferdinand Lassalle, 7. Sept.
1860. 1941
2 - Marx an Ferdinand Lassalle, 15.Sept.
1860. 1942
3 - Marx an Ferdinand Lassalle, 15.Sept.
1860. 1943
4 - Marx an Lion Philips [29. März 1864].
1999
Ahlbeck
1 - Engels an Ludwig Kugelmann, 5.Sept.
1892.3821
Antwerpen
I - M a r x an Philippe Coenen, 24. März
1870.2190
2 - Marx an die Redaktion der Zeitung „De
Werker", 31.März 1871. 2257
3 - Engels an Philippe Coenen, 5. April
1871.2259
4 - Engels an Philippe Coenen, 4.Aug.
1871.2312
Argenteuil bei Paris
1 - Marx an Jenny Longuet, 11 .April
1881.2819
2 - Marx an Jenny Longuet, 29.ApriI
1881.2822
3-Engels an Jenny Longuet, 3I.Mai
1881.2823
4 - Marx an Jenny Longuet, 6. Juni 1881.
2827
5 - Engels an Jenny Longuet, 17. Juni
1881.2828
6 - Marx an Jenny Longuet, 22. Juli 1881.
2833
7 - Engels an Marx, 29. Juli 1881. 1476
8 - Engels an Marx, ö.Aug. 1881. 1478
9-Engels an Marx, 11.Aug. 1881.
1480
10-Marx an Jenny Longuet, 18. Aug.
1881.2840
11 - Marx an Jenny Longuet, 7. Dez. 1881.
2848
12 - Marx an Jenny Longuet, 17.Dez.1881.
2852
13-Marx an Jenny Longuet, 23.Febr.
1882.2867
14-Marx an Jenny Longuet, 16. März
1882.2868
15-Marx an Jenny Longuet, 27.März
1882.2871
16-Marx an Jenny Longuet, 6.-7. April
1882.2873
"<
17 —Marx an Jenny Longuet, 28.April
1882.2880
18 - Marx an Jenny Longuet, 8. Mai 1882.
2883
19 - Marx an Jenny Longuet, 26. Mai 1882.
2887
20 - Marx an Jenny Longuet, 4. Juni 1882.
2889
21 - Engels an Marx, 2O.Aug. 1882. 1512
22 — Engels an Jenny Longuet, 27.Aug.
1882.2901
23 - Engels an Charles Longuet, 14. März
[1883]. 2940
Augsburg
1 - Marx an die Redaktion der „Allgemeinen Zeitung", H.April 1844.1565
2 - Marx an die Redaktion der „Allgemeinen Zeitung", 4. Okt. 1851. 1745
3 - Marx an den Redakteur der „Allgemeinen Zeitung", 19.0kt. 1859.1879
4 - Marx an die Redaktion der „Allgemeinen Zeitung", 21. Febr. 1860. 1902
Bagneres-de-Luchon (Südfrankreich)
1 - Marx an Jenny, Laura und Eleanor
Marx, 13.Juni 1871. 2282
Baird (Texas)
1-Engels an F.Wiesen, H.März 1893.
3907
Barletta (Süditalien)
1 -Engels an Carlo Cafiero, I.[-3.] Juli
1871. 2294
687
Barmen
I - Engels an Marie Engels, 28./29.Aug.
1838.1567
2-Engels an Marie Engels, 11.Sept.
[1838]. 1569
3 - Engels an Friedrich und Wilhelm
Graeber, 17./18.Sept. [1838]. 1570
4-Engels an Marie Engels, 9./10.Okt.
1838.1571
5 -EngelsanMarieEngels,13.Nov. 1838.
1572
6 - Engels an Marie Engels [um Weihnachten 1838]. 1573
7 - Engels an Marie Engels, 7Jan. 1839.
1574
8 - Engels an Hermann Engels, 11. Febr.
1839. 1576
9-Engels an Marie Engels, 12.Febr.
1839. 1577
10-Engels an Marie Engels, lO.April
1839. 1580
11 - Engels an Friedrich Graeber, [um den
23.April-]l.Mai 1839.1581
12 - EngelsanMarieEngels,28.AprilI839.
1582
13 - Engels an Wilhelm Graeber [um den
28.-30. April 1839]. 1583
14 - Engels an Marie Engels, 23. Mai 1839.
1584
23 - MarxanCarlSiebel,2.Aprill861.1964
24 - Engels an Elisabeth Engels, 13. Febr.
1861. 1956
25 - Engels an Elisabeth Engels, 27. Febr.
1861. 1958
26-Engels an Carl Siebel, 4.Juni 1862.
1981.
27-Engels an Hermann Engels, 24.Mai
1864.2005
28 - Engels an Hermann Engels, 2.Nov.
1864.2013
29 - Engels anRudolf Engels, lO.Jan. 1865.
2025
30 - Engels an Hermann Engels, 22.März
1866.2066
31 - Engels an Hermann Engels, ö.April
1866.2067
32 - Engels an Hermann Engels, 28. Nov.
1867.2106
33-Engels an Hermann Engels, 18.Dez.
1868.2150
34-Engels an Rudolf Engels, 22.März
1875.2573
35 - Engels an Rudolf Engels, 9. Nov. 1875.
2595
36-Engels an Rudolf Engels, 12.Sept.
1878.2726
37-Engels an Mohrhenn, 9.Dez. 1890.
3601
15 - Engels an Marie Engels, 28. Sept. 1839. 38 — Engels an Hermann Engels, 28.Jan.
1590
1892.3728
16 - Engels an Wilhelm Graeber, 20.Nov. 39 - Engels an Hermann Engels, 29. Jan.
1840.1603
1892.3729
40-Engels an Hermann Engels, 4.Febr.
Siehe auch unter Bonn
1892. 3734
17 - Engels an Marie Engels, 31. Mai 1845.
1629
41 - Engels an Hermann Engels, 17. Febr.
18-Marx an Engels [vor dem 25.April
1892.3739
1848]. 30
42 - Engels an Hermann Engels, 12. Juli
19-Engels an Emil Blank, 2.Dez. 1850.
1892.3797
1728
43 - Engels an Hermann Engels, 28.Juli
20 - Engels an Emil Engels, 25. April 1860.
1892.3806
44 - Engels an Hermann Engels, 26. Jan.
1929
1893.3890
21 - MarxanCarlSiebel,3.Jan. 1861.1952
22 - Marx an Carl Siebel, 28.März 1861. 45 - Engels an Carl Eberle, 24. April 1894.
1963
4016
688
46 - Engels an Hermann Engels, 12. Jan.
1895.4102
47 - Engels an Hermann Engels, 8. Febr.
1895.4114
48 - Engels an Hermann Engels, 20. März
1895. 4132
49 - Engels an Hermann Engels, 12. April
1895. 4142
Barcelona
1 - Engels andieSecciön de dependientesdel
Comercio [um den26.Jan. 1872]. 2402
Basel
1 - Engels an Jakob Schabelitz, 24.Aug.
1849. 1690
2 - Engels an Jakob Schabelitz, 22.Dez.
1849. 1697
3-Engels an Hermann Blocher, 3.Okt.
1893.3955
Benevento (Italien)
1 - Engels an Pasquale
19. Juni 1883. 2972
2 - Engels an Pasquale
22. Aug. 1883.2979
3 - Engels an Pasquale
8.Nov. 1884.3075
4 - Engels an Pasquale
30. Dez. 1884. 3088
5 - Engels an Pasquale
1 I.April 1885.3108
6 - Engels an Pasquale
[I9.Mail885].31I8
7 - Engels an Pasquale
13Juni 1885.3122
8 - Engels an Pasquale
21.Dez. 1885.3169
9 - Engels an Pasquale
[12.März 1886]. 3193
10 - Engels an Pasquale
17.Sept. 1886.3236
11 - Engels an Pasquale
18Jan. 1887. 3260
12 - Engels an Pasquale
26Jan. 1887. 3261
44 Mara/Enjels-Verzeichnis II
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
13-Engels an Pasquale
21.Mai 1887.3291
14-Engels an Pasquale
20. Juni 1887. 3302
15-Engels an Pasquale
10. Jan. 1888.3344
16-Engels an Pasquale
2O.April 1888.3362
17-Engels an Pasquale
9Juli 1889. 3459
18 - Engels an Pasquale
2O.Juli 1889.3463
19-Engels an Pasquale
9.Nov. 1889.3484
20 - Engels an Pasquale
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
30.Nov. 1889. 3491
21 - Engels an Pasquale
13.Jan. 1890.3504
22 - Engels an Pasquale
3O.März 1890.3517
23 - Engels an Pasquale
24. Mai 1890.3534
24 - Engels an Pasquale
9Jan. 1891.3612
25 - Engels an Pasquale
6. März 1891.3634
26 - Engels an Pasquale
2. April 1891.3647
27 - Engels an Pasquale
3O.März 1892.3753
28 - Engels an Pasquale
21.April 1892.3760
29 - Engels an Pasquale
25.Juli 1892.3802
30 - Engels an Pasquale
22.Aug. 1892.3815
31 - Engels an Pasquale
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
Martignetti,
18. Okt. 1892.3842
32 - Engels an Pasquale
8. Jan. 1895.4096
Martignetti,
Bergamo (Norditalien)
1 -Engels an Pasquale Martignetti, 19. Juni
1891.3668
689
Berlin
1 - Engels an Friedrich Graeber [2O.Jan.
1839]. 1575
2 - Engels an Friedrich Graeber
[19.Febr. 1839]. 1578
3 - Engels an Friedrich Graeber,
8.[/9.] April 1839.1579
4 - Engels an Wilhelm Graeber, 24. Mai
[-15.Juni 1839]. 1585
5 - Engels an Friedrich Graeber, 15.Juni
[1839]. 1586
6 - Engels an Friedrich Graeber, 12. bis
27.Juli [1839]. 1587
7 - Engels an Friedrich Graeber [Ende
Juli/Anfang Aug. 1839]. 1588
8 - Engels an Wilhelm Graeber, 30. Juli
1839.1589
9 - Engels an Wilhelm Graeber, 8. Okt.
1839.1591
10-Engels an Wilhelm Graeber, 20./
21.Okt. [1839]. 1592
11 - Engels an Wilhelm Graeber, 13. [bis
20.] Nov. 1839. 1594
12-Marx an den Minister des Innern
Kühlwetter, 22. Aug. 1848.1665
13 - Engels an Karl Friedrich Koppen,
I.Sept. 1848. 1666
14 - Adresse an die Preußische Nationalversammlung, 13. Sept. 1848.1667
15 - Marx an Wilhelm Stieber [um den
29.Dez. 1848]. 1673
16 - Marx an Eduard von Müller-Tellering, 6. Mai 1849. 1681
17 - Marxan Ferdinand Lassalle, 11. März
1858.1844
18 - Marxan Ferdinand Lassalle, 3I.Mai
1858.1849
19 - Marxan Ferdinand Lassalle, 10. Juni
1858. 1850
20 - Marxan Ferdinand Lassalle, 12.Nov.
1858. 1852
21 - Marxan Ferdinand Lassalle, 2.Febr.
1859.1855
22 - Marx an Ferdinand Lassalle, 4. Febr.
1859. 1856
690
23-Marx an Franz Duncker, 23.Febr.
1859.1857
24 - Marx an Ferdinand Lassalle,23. Febr.
1859.1858
25 - MarxanFerdinandLassalle,25.Febr.
1859.1859
26 - Engels an Ferdinand Lassalle,
14. März 1859.1860
27 - Marx an Ferdinand Lassalle,
16. März 1859.1861
28-Marx an Franz Duncker, 17.März
1859.1862
29 - Marx an Ferdinand Lassalle,
28.März 1859.1863
30 - Marx an Ferdinand Lassalle, 4. April
1859.1864
31 - Marx an Ferdinand Lassalle,
19. April 1859.1865
32 - Marx an Ferdinand Lassalle, 5. Mai
1859.1867
33 - Engels an Ferdinand Lassalle,
18. Mai 1859.1869
34-Marx an Franz Duncker, 2I.Mai
[1859]. 1870
35-Marx an Franz Duncker, 28.Mai
1859.1871
36 - Marxan FranzDuncker,2.Juni 1859.
1872
37 - Marxan Ferdinand Lassalle, 10.Juni
1859. 1873
38 - Marx an Franz Duncker, 22. Juni
[1859]. 1874
39 - Marx an Ferdinand Lassalle [2. Okt.
1859]. 1877
40 - Marx an Ferdinand Lassalle, 6. Nov.
1859.1881
41 - Marx an Ferdinand Lassalle, 14. Nov.
1859.1882
42 - Marxan FerdinandLassalle, 15.Nov.
1859.1883
43 - Marxan FerdinandLassalle, 13.Aug.
[1862]. 1984
44 - Marxan FerdinandLassalle, 22.Nov.
1859.1885
45 - Mai* an Justizrat Weber, 13. Febr.
1860. 1898
46 - Engels an Franz Duncker, 20. Febr.
1860.1899
47 - Engels an Ferdinand Lassalle,
20. Febr. 1860.1900
48-Marx an Justizrat Weber, 21. Febr.
1860. 1901
49 - Marx an Ferdinand Lassalle, 30. Jan.
1860. 1890
50 - Marx an die Redaktion der „VolksZeitung", 6. Febr. 1860.1894
51 -Marx an Franz Duncker, 6.Febr.
1860. 1895
52 - MarxanFerdinandLassalle,23.Febr.
1860.1904
53 - Marx an Justizrat Weber, 24. Febr.
1860.1905
54 - Marx an Ferdinand Lassalle. 3. März
1860.1910
55-Marx an Justizrat Weber, 3. März
1860.1911
56 - Engels an Ferdinand Lassalle,
15.März 1860.1915
57 - Marx an Justizrat Weber, 27. März
1860.1916
58 - Marx an Ferdinand Lassalle, 9. April
1860.1918
59 - Marx an Justizrat Weber, 13-April
1860.1922
60-Marx an Justizrat Weber, 21. April
1860.1925
61 - Marx an Ferdinand Lassalle, 24. April
1860. 1927
62 - Marx an Justizrat Weber, 24. April
1860.1928
63 - MarxanEduardFischel,8.Mai 1860.
1930
64 - Marx an Eduard Fischel, 1. Juni 1860.
1932
65 - Marx an Ferdinand Lassalle [um den
2.Juni 1860]. 1933
66-Marx an Johann Philipp Becker,
23. Juni 1860. 1935
67-Marx an Justizrat Weber, 2.Aug.
1860. 1936
68-Marx an Justizrat Weber, 20.Aug.
1860. 1938
69 - Marx an Ferdinand Lassalle, 2.Okt.
1860. 1944
70 - Marx an Ferdinand Lassalle, 23.0kt.
1860.1945
71 - Marx an Ferdinand Lassalle, 5.Nov.
1860.1946
72 - Marx an Franz Duncker, 24. Nov.
1860.1949
73 - Marx an den Redakteur der „Reform", 24. Nov. 1860. 1950
74 - Marx an Ferdinand Lassalle, 16. Jan.
1861.1953
75 - Marx an Ferdinand Lassalle, 28. Jan.
1861.1954
76 - Marx an Ferdinand Lassalle, 15.Febr.
1861. 1957
77 - Marx an Ferdinand Lassalle, 7. März
1861. 1959
78-Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten Freiherrn von ZedlitzNeukirch, 19.März 1861. 1960
79-Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten
Freiherrn
von
Zedlitz-Neukirch, 25. März 1861.
1962
80 - Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten Freiherrn von ZedlitzNeukirch, 6. April 1861. 1965
81 - Marx an den Königlichen Polizeipräsidenten
Freiherrn
von
Zedlitz-Neukirch, 1 I.April 1861.
1966.
82 - Marx an Ferdinand Lassalle, 12. April
1861.1967
83 - Marx an Ferdinand Lassalle, 8. Mai
1861. 1971
84 - Marx an Ferdinand Lassalle, 29. Mai
1861.1972
85 - Marx an Ferdinand Lassalle, 11 .Juni
1861.1973
691
86 - Marx an Ferdinand Lassalle, 22. Juli
1861.1975
87 - Marx an FerdinandLassalle, 28. April
1862.1980
88 - Marx an Ferdinand Lassalle, 16. Juni
1862.1982
89 - EngelsanFerdinandLassalle,21 .Aug.
1862.1988
90 - Marx an Ferdinand Lassalle, 7. Nov.
1862.1990
91 - Marx an den Redakteur der „Berliner Reform", B.April 1863. 1993
92 - Marx an Sophie von Hatzfeldt,
12.Sept. 1864. 2010
93 - Marx an Sophie von Hatzfeldt,
16.0kt. 1864.2012
107 - Marx an Johann Baptist von Schweitzer, 13.0kt. 1868.2138
108-Marx an Gustav Kwasniewski,
29.Sept. 1871.2343
109 - Marx an Ferdinand Jozewicz, 6. Nov.
1871.2360
110 - Marx an Ferdinand Jozewicz, LFebr.
1872.2405
111 - Marx an Ferdinand Jozewicz,
24. Febr. 1872.2414
112 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
[29.Dez. 1884]. 3086
113-Engels an August Bebel, 19.Jan.
1885.3095
114-Engels an August Bebel, 17.Nov.
1885. 3158
94 - Marx an Sophie von Hatzfeldt,
115-Engels an Wilhelm Liebknecht,
I.Dez. 1885.3161
26.Nov. 1864.2015
95 - Marx an Sophie von Hatzfeldt, 116-Engels an Wilhelm Liebknecht,
28.Nov. 1864.2016
5. Dez. 1885.3164
96 - Marx an Sophie von Hatzfeldt, 117 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
22. Dez. 1864.2022
7. Jan. 1886.3175
118-Engels an August Bebel, 20.[-23.]
97 - Marx an Johann Baptist von SchweitJanuar 1886. 3177
zer, 16. Jan. 1865. 2027
98 — Marx an Johann Baptist von Schwert- 119-Engels an August Bebel, 15. Febr.
1886.3186
zer, 24. Jan. 1865.2028
99 - Marx/Engels an die Redaktion des 120-Engels an August Bebel, 12.April
„Social-Demoki-at" [ö.Febr. 1865].
1886. 3200
2029
121 -Engels an Conrad Schmidt, 8.0kt.
1888. 3394
100 — Marx an Johann Baptist von Schwert122-Engels an August Bebel, 25. Okt.
zer [13.Febr. 1865]. 2030
101 - Marx/Engels an die Redaktion des
1888. 3400
„Social-Demokrat", 23. Febr. 1865. 123 - Engels an August Bebel, 5. Jan. 1889
2033
3406
102-Marx an Sophie von Hatzfeldt, 124 - Engels an Conrad Schmidt, 12.März
10. April 1865.2040
1889.3423
103 - Marx an Wilhelm Liebknecht [zwi- 125 -Engels an Conrad Schmidt, 12.Juni
1889.3454
schen dem 9. und 25.Mai 1865].2044
104 - MarxanWilhelmLiebknecht,24.Juni 126 - Engels an Conrad Schmidt, 17. Okt.
1865.2045
105 - MarxanSigfridMeyer.24.Jan. 1866.
2060
106 - Marx an den Präsidenten und Vorstand des Allgemeinen Deutschen
Arbeitervereins, I8.Aug. 1868. 2130
692
1889.3479
127 - Engels an Max Hildebrand, 22.0kt.
1889. 3480
128 - Engels an Conrad Schmidt, 9. Dez.
1889.3495
129 - Engels an August Bebel, 23. Jan.
1890.3509
130 - Engels an Conrad Schmidt, 12. April
1890. 3525
131 -Engels an Paul Ernst, 5Juni 1890.
3536
132-Engels an Wilhelm Liebknecht,
19. Juni 1890.3539
133 - Engels an Natalie Liebknecht,
19. Juni 1890. 3540
134-Engels an Wilhelm Liebknecht,
3O.Juni 1890. 3542
135-Engels an Conrad Schmidt, 5.Aug.
1890.3551
136-Engels an Wilhelm Liebknecht,
7. Okt. 1890.3578
137-Engels an Wilhelm Liebknecht,
25. Okt. 1890.3582
138 - Engels an Conrad Schmidt, 27.0kt.
1890.3583
139-Engels an die Redaktion des „Berliner Volksblatts", 2.Dez. 1890.
3592
140-Engels an Wilhelm Liebknecht,
8.Dez. 1890. 3600
141-Engels an Wilhelm Liebknecht,
18. Dez. 1890.3606
142 - Engels an August Bebel [Anfang
April 1891]. 3645
143-Engels an August Bebe], 1.-2.Mai
1891.3659
144-Engels an Franz Mehring, 5.Juni
1891.3663
145 - Engels an August Bebel, 29. Sept. bis
1.Okt. 1891.3686
146 - Engels an August Bebel,6.Okt. 1981.
3689
147-Engels an August Bebel, 13.0kt.
1891.3691
148 - Engels anAugustBebel, 24. [-26.] Okt.
1891.3696
149 - Engels an August Bebel, 9.-10. Nov.
1891.3704
150-Engels an August Bebel, 25.Nov.
1891.3711
151 - Engels an August Bebel, 1. Dez. 1891.
3714
152 - Engels an Natalie Liebknecht, 2. Dez.
1891.3716
153 - Engels an Familie Liebknecht [1 Jan.
1892]. 3722
154-Engels an August Bebel, 2. Febr.
1892.3731
155-Engels an August Bebel, 19.Febr.
1892.3741
156-Engels an August Bebel, 8.März
1892.3745
157 - Engels an Julie Bebel, 8. März 1892.
3746
158-Engels an August Bebel, 16. März
1892. 3749
159 - Engels an August Bebel, 7. Mai 1892.
3766
160-Engels an August Bebel, 20. Juni
1892.3785
161 - Engels an August Bebel, 5.Juli 1892.
3791
162 - Engels an August Bebel, 6. Juli 1892.
3793
163 - Engels an August Bebel, 7. Juli 1892.
3794
164 - Engels anAugustBebel, 23. Juli 1892.
3800
165 - Engels an August Bebel, 8. Aug. 1892.
3807
166-Engels an August Bebel, 14.Aug.
1892.3810
167-Engels an August Bebel, 11.Sept.
1892.3823
168-Engels an August Bebel, 26.Sept.
1892.3833
169-Engels an Franz Mehring, 28.Sept.
1892.3835
170 - Engels an August Bebel, 7. Okt. 1892.
3839
171 - Engelsan AugustBebel,6.Nov.l892.
3851
172 - Engels an die Redaktion der „Berliner Volks-Tribüne", 15.Nov. 1892.
3853
693
173-Engels an August Bebel, 15.Nov.
1892.3854
174-Engels an August Bebel, 19.Nov.
1892.3856
175 - Engels an Julie Bebel, 29.Nov. 1892.
3858
176-Engels an August Bebel, 29.Nov.
195-Engels an August Bebel, 12.0kt.
1893.3959
196 - Engels an Natalie Liebkriecht, I .Dez.
1893.3972
197-Engels an Wilhelm Liebknecht,
21.Dez. 1893.3981
198-Engels an Richard Fischer, I.Febr.
1892.3859
1894.3995
177 - Engels an das Sekretariat der Sozial- 199-Engels an Georg von Gizycki,
demokratischen Partei Deutschlands,
17. Febr. 1894.3997
29.Nov. 1892.3861
200 - Engels an Otto Wachs [Ende Juni/
178 - Engels an Natalie Liebknecht, 1 .Dez.
Anfang Juli 1894]. 4032
1892.3863
201 - Engels an Natalie Liebknecht [I .Juli
179 - EngelsanWilhelmLiebknecht,! .Dez.
1894J.4034
1892.3864
202 - Engels an die Redaktion des „Vor180 - Engels an AugustBebel, 3.Dez. 1892.
wärts", 12.Nov. 1894.4063
3867
203 - Engels an August Bebel und Paul
181-Engels an August Bebel, 22.Dez.
Singer, H.Nov. 1894.4066
1892.3874
204 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
182-Engels an Wilhelm Liebknecht,
24.Nov. 1894.4075
28.Dez. 1892.3876
205 - Engels an Richard Fischer, 2. Febr.
183-Engels an August Bebel, 24.Jan.
1895.4112
206 - Engels an Richard Fischer, 12.Febr.
1893.3887
184-Engels an Wilhelm Liebknecht,
1895.4115
29. Jan. 1893. 3891
207 - Engels an Richard Fischer, 13. Febr.
185-Engels an August Bebel, 9.Febr.
1895.4116
1893.3896
208 - Engels an Richard Fischer, 8. März
186-Engels an August Bebel, 24. Febr.
1895.4123
1893.3898
209 - Engels an Richard Fischer, 5. April
187-Engels an Wilhelm Liebknecht,
1895.4139
7.März 1893.3903
210 - Engels an Richard Fischer, 15. April
188 - Engels an Richard Fischer, 13. März
1895.4144
1893.3905
211 - Engels an Richard Fischer, 18.April
189 - Engels an Julie Bebel, 31 .März 1893.
1895.4148
3915
212 - Engels an Franz Mehring [Ende
190 - Engels an Franz Mehring, 11. April
April 1895]. 4150
213-Engels an Richard Fischer, 9.Mai
1893.3919
191 -Engels an Franz Mehring, 14.Juli
1895.4151
1893.3941
214-Engels an Franz Mehring, 9.Mai
192-Engels an Wilhelm Liebknecht,
1895.4152
27. Juli 1893.3945
215-Engels an Richard Fischer, 29.Mai
193 - Engels an Natalie Liebknecht, 27. Juli
1895.4158
216 - Engels an Richard Fischer, 29. Juni
1893.3946
1895.4164
194 - Engels an Julie Bebel, 3. Okt. 1893.
3954
694
Bern
1 - Marx an Engels, 29.Nov. 1848. 35
2 - Engels an die Direktion der Justiz und
Polizei des KantonsBern, 15.Nov.1848.
1670
Borsdorf bei Leipzig
1 - Engels an August Bebel, 3O.April
1883.2963
2 - EngelsanWilhelmLiebknecht, lO.Mai
1883.2965
3 - Engels an August Bebel, 10.—11 .Mai
Beuthen/Oder
1 - Engels an Gertrud Guillaume-Schack
[um den 5.Juli 1885]. 3130
Biarritz
1 - Engels an Minna KarlownaGorbunowa,
22.JuIi1880.2779
2 — Engels an Minna KarlownaGorbunowa,
2. Aug. 1880.2780
Birkenhead bei Liverpool
1-Marx an Moritz Kaufmann [3. Okt.
1878]. 2729
2 - M a r x an Moritz Kaufmann, lO.Okt.
1878.2730
Bonn
1 - Engels an Friedrich Graeber, 29. Okt.
[1839]. 1593
2 - Engels an Friedrich Graeber, 9. Dez.
[1839]-5.Febr. [1840]. 1595
3 - Engels an Wilhelm Graeber, 20. Nov.
1840.1603
Sieke auch unter Barmen
4 - Engels an Friedrich Graeber, 22. Febr.
1841. 1607
5 - Engels an Marie Engels, 2. Juli 1842.
1617
Bordeaux
1 -Marx an Francois Lafargue, 12.Nov.
1866.2082
2 - Marxan Francois Lafargue, 7. Juli 1869.
2167
3-Marx an Francois Lafargue, 10.Juli
1869.2169
4 - Marx an Paul Lafargue, 4.Febr. 1871.
2243
5 - Marx an Paul Lafargue, 23.März 1871.
2255
1883.2966
4-Engels an Wilhelm Liebknecht,
21 .Aug. 1883.2978
5 - Engels an August Bebel, 30. Aug.
1883.2981
6 - Engels an August Bebel, 18. Jan. 1884.
2997
7 - Engels an August Bebel, 23. Jan. 1884.
2998
8 - Engels an Ludwik Krzywicki, 28.Jan.
1884.3001
9 - Engels an August Bebel, 6. Juni 1884.
3036
10 - Engels
an
Wilhelm
Liebknecht,
28. Dez. 1885.3172
11 - Engels an August Bebel, 18. Aug. 1886.
3222
12 - Engels an August Bebel, 13.-14.Sept.
1886.3233
13 - Engels an NatalieLiebknecht,25.Sept.
1886.3238
14 - Engels an Natalie Liebknecht, 29.Nov.
1887.3331
15 - Engels an Wilhelm Liebknecht,! O.Jan.
1888.3342
16-Engels an Wilhelm Liebknecht,
23. Febr. 1888.3351
17 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
29. Febr. 1888.3354
18-Engels an Wilhelm
16. April 1888.3361
19-Engels an Wilhelm
[um den 29.April 1888].
20 - Engels an Wilhelm
31.Aug. 1888.3385
21 - Engels an Wilhelm
4. April 1889.3429
22 - Engels an Wilhelm
Liebknecht,
Liebknecht
3363
Liebknecht,
Liebknecht,
Liebknecht,
5-April 1889.3430
695
23 - Engels an Wilhelm
17. April 1889. 3432
24-Engels an Wilhelm
17. Aug. 1889. 3466
25 - Engels an Wilhelm
3.0kt. 1889.3475
26 - Engels an Wilhelm
29.0kt. 1889.3483
27 - Engels an Wilhelm
22. Juli 1890.3545
Liebknecht,
Liebknecht,
Liebknecht,
Liebknecht,
Liebknecht,
Braunschweig
1 - Marx an Wilhelm Bracke [24.März
1870]. 2189
2 - Marx, Konfidentielle Mitteilung [an
den Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei], [London,
28.März 1870]. 2193
3 - Engels an Wilhelm Bracke [28.April
1870]. 2197
4 - Marx/Engels an den Ausschuß der Sozialdemokratischen deutschen Arbeiterpartei, 14. Juni 1870.2200
5 - Marx an den Ausschuß der SozialdemokratischenArbeiterpartei[27.Juni
1870]. 2203
6 - Marx an den Ausschuß der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei, 2. Aug.
1870.2210
7 - Marx/Engels an den Ausschuß der
Sozialdemokratischen Arbeiterpartei
[zwischen dem 22. und 3O.Aug. 1870].
2219
8 - Marx an Wilhelm Bracke, 5.Mai 1875.
2574
9-Engels an Wilhelm Bracke, 11.Okt.
1875.2590
10-Marx an Wilhelm Bracke, 23. Sept.
1876.2626
11 - Marx an Wilhelm Bracke, 30. Sept.
1876.2627
12-Marx an Wilhelm Bracke, 6.Nov.
1876.2638
13 - Marx an Wilhelm Bracke, 20.Nov.
1876.2640
14-Marx an Wilhelm Bracke, 21.Jan.
1877.2649
15-Marx an Wilhelm Bracke, 14. Febr.
1877.2655
16-Marx an Wilhelm Bracke, II.April
187^.2667
17-Marx an Wilhelm Bracke, 21. April
1877. 2671
18 - Engels an Wilhelm Bracke, 24. April
1877.2675
19-Marx an Wilhelm Bracke, 26.Mai
1877.2679
20 - Engels an Wilhelm Bracke, 25.Juni
1577.2680
21-Marx an Wilhelm Bracke, l.Aug.
1877. 2685
22-Marx an Wilhelm Bracke, 8.Aug.
1877.2687
23-Marx an Wilhelm Bracke, 23. Okt.
1877.2697
24 - Engels an Wilhelm Bracke, 3O.April
1878.2714
Bremen
1 - Marx/Engels an die Redaktion der
„Weser-Zeitung", 2. Juli 1850. 1723
Breslau
1 - Marx an Hermann Brehmer, 6. Mai
1849.1680
2 - Marx an Moritz Eisner, 20. Dez. 1854.
1824
3 - Marx an Moritz Eisner, 17.April 1855.
1826
4 - Marx an Moritz Eisner, 11 .Sept. 1855.
1829
• 5 - Marx an Moritz Eisner, 8.Nov. 1855.
1830
6 - Marx an Wilhelm Alexander Freund,
21. Jan. 1877.2651
- 7 - Engels an Salo Faerber, 22. Okt. 1885.
3152
8-Engels an Otto v. Boenigk, 2l.Aug.
1890.3555
9 - Engels an Walther Borgius, 25. Jan.
4 - Engels an Marx, 27. Juli 1846. 6
5 - Engels an Marx, 19. Aug. 1846. 7
10 - Engels an Werner Sombart, 11 .März
6 — Engels an das Kommunistische Kor1895.4125
respondenz-Komitee, 19. Aug. 1846.8
7 - Engels an das Kommunistische KorBridlington Quay (Mittelengland)
respondenz-Komitee, 16. Sept. 1846.9
1 - Marx an Engels, 21. Aug. 1868. 1146
8 - Engels an Marx, 18.Sept. 1846. 10
2 - Marx an Engels, 3.Aug. 1881. 1477
9 - Engels an Marx [Sept. 1846]. 11
3 - Marx an Engels, 9.Aug. 1881. 1479
10 - Engels an Marx [18.0kt. 1846]. 12
4 - M a r x a n Engels, lö.Aug. 1881. 148!
11 - Engels an das Kommunistische Kor5 - Marx an Engels, 18.Aug. 1881. 1484
respondenz-Komitee, 23. Okt. 1846.
6 - Marx an Engels, 19.Aug. [1881]. 1485
13
12 - EngelsanMarx[umden23.Okt.1846].
Brighton (Südengland)
14
1 -Engels an Wilhelm Steffen, 15.April 13 - Engels an Marx, 2.Nov. [1846]. 15
1856.1832
14 - Engels an Marx [Dez. 1846]. 16
2 - M a r x an Jenny Marx, 2.Sept. 1864. 15 - Engels an Marx, 15. Jan. 1847. 17
2009
16 - Engels an Marx, 9. März [1847]. 18
3 - Engels an Maftc, 18. Aug. 1871. 1389
17 - Marx an Moses Heß, 2.Sept. [1847].
4 - Engels an Marx, 23.Aug. 1871. 1392
1645
5 - Marx an Engels, 3. März 1877. 1434
18 — Engels an Lucien-Leopold Jottrand
[3O.Sept. 1847]. 1646
6 - Marx an Engels, 5.März 1877. 1435
19-Engels an Marx [25.-]26.Okt. 1847.
7 - Marx an Engels, 7.März 1877. 1437
21
8 - Marx an Engels, 3I.Mai 1877. 1439
20-Engels an Marx [14.-]15.Nov. 1847.
22
Broadstairs (Südengland)
1 - Engels an Eduard Bernstein, 14. Aug. 21 - Engels an Marx [23./24. Nov. 1847].
1894.4047
23
22 - Engels an Marx, 14.Jan. 1848. 24
Brackberg (Main)
23 - Engels an Marx [21 Jan. 1848]. 25
1 -Marx an Ludwig Feuerbach, 3.Okt. 24 - Marx an Engels [um den 12.März
1848]. 27
1843. 1563
2 - Marx an Ludwig Feuerbach, II.Aug.
25 - Marx an Engels, 16. März 1848.28
26-Marx an Joachim Lelewel, 3.Febr.
1844.1566
1894.3993
1860. 1892
Brunn
1-Engels an Stephan Bauer, 10.April
1895.4141
27 - Marx an Lucien-Leopold Jottrand,
13.März 1860. 1914
28 - Marx an Louis Watteau, lO.Nov. 1861.
Brüssel
1 - Marx an König Leopold I., 7. Febr.
1845.1626
2-Engels an Marx, 22.-26.Febr. [und
7.März] 1845.4
3 - Engels an Marx, I7.März 1845. 5
29-Marx an Leon Fontaine, 15.April
1865.2042
30 - Marx an Leon Fontaine, 25. Juli 1865.
2047
31 - Marx an Cesar De Paepe [vor dem
25.Nov. 1865]. 2056
1977
697
32 - Marx an Georg Eccarius und Friedrich
Leßner, lO.Sept. 1868.2131
33-Marx an C&ar De Paepe, 24Jan.
1870.2181
34-Marx an Cesar De Paepe, 14.Sept.
1870.2224
35 - Marx an die holländischen und flämischen Mitglieder der Internationale
[zwischen dem 3. und 9.Dez. 1870].
2233
36 - Engels an den 6. Kongreß der belgischen Sektionen der Internationalen
Arbeiter-Assoziation, 23.Dez. 1870.
2237
37 - Marx an Cesar De Paepe, 24.Nov.
1871.2374
38-Marx an Cesar De Paepe, 28.Mai
1872.2451
39-Engels an E.Glaser de Willebrord,
19. Aug. 1872.2478
40 - Marx an Maurice Lachätre, 12.Mai.
1874.2549
41 - Marx an Maurice Lachätre, 30. Jan.
1875. 2566 ^
42 - Engels an Emile Vandervelde [nach
dem 21.Okt. 1894]. 4057
Budapest
1 - Marxan LeoFrankel,13.Okt.1876.2630
2 - Engels an die Redaktionen der „Arbeiter-Wochen-Chronik" und der „Nepszava", 3.Dez. 1890. 3594
3 - Engels an den Vorstand der Sozialdemokratischen Partei Ungarns [Anfang Jan. 1893]. 3880
4 - Engels an den Vorstand der Sozialdemokratischen
Partei
Ungarns,
15.Mai 1894.4020
Buenos Aires
I - Engels an einen Unbekannten, 13. Jan.
1890.3505
Bukarest
1 - Engels an Panait Musoiu, 20. März
1894.4005
698
Chicago
I - Engels an die Redaktion der „Chicagoer
Arbeiter-Zeitung" [18.Sept. 1888],
3392
2-Engels an Henry Demarest Lloyd
[Mitte März 1893]. 3910
3 - Engels an Isaak Adolfowitsch Gurwitsch,27.Mai 1893.3928
4 - Engels an Henry Demarest Lloyd,
27. Mai 1893.3929
Darmstadt
1 - Marx an Karl Friedrich Julius Leske,
l.Aug. [1846]. 1640
2 - Engels an die Redaktion der „Allgemeinen Militär-Zeitung", 24.Aug.
1860. 1940
3-Marx an Ludwig Büchner, I.Mai
1867.2089
4 - Engels an Ludwig Schorlemmer,
4.Dez. 1890.3597
5 - Engels an Ludwig Schorlemmer,
17. Mai 1892.3770
6 - Engels an Ludwig Schorlemmer,
19. Mai 1892. 3773
7-Engels an Ludwig Schorlemmer,
28.Mai 1892.3777
8 - Engels an Ludwig Schorlemmer,
5Juni 1892.3779
9 - Engels an Ludwig Schorlemmer,
16. Juni 1892.3782
10-Engels an Ludwig Schorlemmer,
3O.Juni 1892.3788
I1 - Engels an Ludwig Schorlemmer,
I.Juli 1892.3789
12-Engels an Ludwig Schorlemmer,
25. Juli 1892.3803
13-Engels an Ludwig Schorlemmer,
28.Juli 1892.3805
14-Engels an Ludwig Schorlemmer,
18. Okt. 1892.3843
15 - Engels an Ludwig Schorlemmer,
I.Dez. 1892.3865
16-Engels an Ludwig Schorlemmer,
29.April1893.3925
17 - Engels an Ludwig Schorlemmer,
31.Juli 1893.3947
18-Engels an Ludwig Schorlemmer,
5. Juli 1894.4036
19-Engels an Ludwig Schorlemmer,
3. Jan. 1895. 4094
Deal (Südengland)
1 - Engels an Karl Kautsky, 26. Juli 1886.
3215
2 - Engels an Karl Kautsky, 3I.Juli 1886.
3216
3 - Engels an Karl Kautsky, 6. Aug. 1886.
3218
Den Haag
1 - Marx an Ferdinand Domela Nieuwenhuis,27.Juni 1880. 2778
2 - Marx an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 22.Febr. 1881.2809
3 - EngelsanFerdinandDomelaNieuwenhuis,29.Dez. 1881.2854
4 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 11. April 1883.2953
5 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 19.Dez. 1885.3168
6 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 4.Febr. 1886. 3181
7 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 11.Jan. 1887.3259
8 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 9.April 1890.3522
9 - Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 23. Febr. 1888.3352
10-Engels an Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 3.Dez. 1890.3595
Diano Marina (Norditalien)
1 - Engels an Giuseppe Canepa [9.Jan.
1894]. 3985
Duisburg
1 - Engels an Friedrich Albert Lange,
29.März 1865.2039
Dundee (Schottland)
1 - Marx an Peter Imandt, 23. Febr. 1870.
2185.
2 - Marx an Peter Imandt, 11.Nov. 1870.
2232.
3 - Marx an Peter Imandt, 30. März 1871.
2256
4 - Marx an Peter Imandt, 27. Sept. 1875.
2588
Düsseldorf
1 - Marx an Ferdinand Lassalle [13.Nov.
1848]. 1669
2 - Marx an Ferdinand Lassalle, ö.April
1854.1822
3 - Marx an Ferdinand Lassalle, I.Juni
1854.1823
4 - Marx an Ferdinand Lassalle, 23. Jan.
1855.1825
5 - Marx an Ferdinand Lassalle, 8. Nov.
1855. 1831
6 - Marx an Ferdinand Lassalle, 21 .Dez.
1857.1842
7 - Marx an Ferdinand Lassalle, 22. Febr.
1858.1843
8 - Engels an Theodor Cuno, 22.-23. April
1872.2437
Dresden
1 - MarxanArnoldRuge,10.Febr.[1842].
1550
2 - Marx an Arnold Rüge, 5.MäTZ [1842].
1551
3 - MarxanArnoldRuge,20.März [1842].
1552
4 - MarxanArnoldRuge, 27.April[1842].
1553
5 - Engels an Arnold Rüge, 15. Juni 1842.
1615
6 - Marx an Arnold Rüge, 9. Juli [1842].
1554
7 - Engels an Arnold Rüge, 26. Juli 1842.
1618
8 - Marx anArnold Ruge,30.Nov. [1842].
1557
699
9 - Marx an Arnold Rüge, 25Jan. [1843].
1558
10 - Marx an Arnold Rüge, 13. März [1843].
1559
11 - Marx an Karl Eduard Vehse [Ende
Nov. 1852]. 1796
12-Engels an Wilhelm Liebknecht,
9.März 1890.3514
13 - Engels an die Redaktion der „Sächsischen Arbeiter-Zeitung", 7. Sept. 1890.
3559
14 - Engels an Max Oppenheim, 24. März
1891.3641
15 - Engels an die Redaktion der Zeitung
„Der Volksfreund", 13-Nov. 1891.
3706
16 - Engels an Wladimir Jakowlewitsch
Schmuilow, 7. Febr. 1893. 3895
Eastbourne (Südengland)
1 - Marx an Engels, 25.Aug. 1879. 1461
2 - Marx an Engels, 27.Aug. 1879. 1463
3 - Engels an Marx, 7Juli 1881. 1474
4 - Engels an Karl Kautsky [16. Aug. 1885].
3136
Edinburgh
1 - Engels an den Redakteur der Zeitschrift
„The Labour Leadef" [James KeirHardie] [Ende Mai 1889]. 3451
Einbeck
1 -Engels an O.Adolph Ellissen, 22.Okt.
1889.3481
Elberfeld
1 - Engels an Friedrich und Wilhelm Graeber,1.Sept. [1838]. 1568
2 - Marx/Engels an Gustav Adolph Köttgen, 15. Juni 1846. 1637
3 - Marx an Carl Siebel, 3. Jan. 1861. 1951
4-Marx an Carl Siebel, 22.Dez. 1864.
2023
5 - Engels an Carl Siebel, 27. Febr. 1865.
2036
700
Ems
1 - MarxanWilhelmBracke,18.Aug. 1877.
2689
2 - Marx an Wilhelm Bracke, 24. Aug. 1877.
2690
Engelskirchen bei Köln
1 - Engels an Elisabeth Engels, 20. April
1859.1866
2 - Engels an Emil Engels, lö.Nov. 1859.
1884
3 - Engels an Emil Engels, 11 .April 1860.
1921
4 - Engels an Emil Engels, 23. Aug. 1866.
• 2074
5 - Engels an Emil Blank, 4. Febr. 1869.
2152
6-Engels an Hermann Engels, 13.Mai
1869.2162
7-Engels an Elisabeth Engels, T.Juli
1869.2166
8-Engels an Hermann Engels, 15.Juli
1869.2171
9-Engels an Rudolf Engels, 8. März
1870.2187
10-Engels an Rudolf Engels, 10.März
1871.2250
II -Engels an Elisabeth Engels, 16.Juni
1871.2283
12-Engels an Elisabeth Engels, 21.Okt.
1871.2353
13-Engels an Hermann Engels, IS.Dez.
1876.2644
14-Engels an Hermann Engels, 9.Jan.
1877.2648
15-Engels an Hermann Engels, 5.Okt.
1877.2693
16-Engels an Hermann Engels, 13.0kt.
1877.2695
17 - Engels an Emil Engels, 12.Jan. 1882.
2858
18 - Engels an Emil Engels jun., 2O.Aug.
1882.2900
19 - Engels an Hermann Engels, 11.Nov.
1884.3077
20-Engels an Charlotte Engels, I.Dez.
1884.3081
21 - Engels an Emil Engels jun., 22. Dez.
1886.3256
22 - Engels an Hermann Engels, 9.Aug.
1888.3382
23 - Engels an Hermann Engels, 27. bis
28.Sept. 1888. 3393
24 - Engels an Hermann Engels, 22. Aug.
1889. 3468
25 - Engels an Hermann Engels, 9.Jan.
1890.3502
26 - Engels an Hermann Engels, 8.Juli
1890.3544
27 - Engels an Hermann Engels, 22.Sept.
1890.3567
28 - Engels an Hermann Engels, 8.Aug.
1892.3808
England
1 - [Engels] Die Manchester Foreign Section an alle Sektionen und Mitglieder
der Britischen Föderation, vor dem
21.Dez. 1872]. 2505
Exmouth (Devon)
1 - Marx an Thomas Allsop,28.April 1878.
2713
Ferrara
1 -Engels an Giuseppe Boriani, 30.Nov.
1871.2383
2 - Engels an die Societä dei Lavoratori
Ferraresi [16. April 1872]. 2435
3 - Engels an die Societä dei Lavoratori
Ferraresi, 10. Mai [1872]. 2443
Florenz
1 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„L/Alba" [Ende Mai 1848]. 1663
2 - Engels an den Direktor der Zeitung „ II
Libero Pensiero", Luigi Stefanoni
[7.Febr. 1872]. 2408
3 - Engels anUgo Bartorelli[18. Juli 1872].
2463
Frankfurt a.M.
1 - Marx an Zacharias Löwenthal, 9. Mai
[1845]. 1628
2 - Adresse an die Deutsche Nationalversammlung, I7.Sept. 1848. 1668
3 - Engels an den Vorstand des Märzvereins, Dez. 1848.1674
4 - Marx/Engels an die Redaktion des
„ FrankfurterJournals", 31. Mai [ 1849].
1682
5 - Marx an Joseph Weydemeyer [1 Juni
1849]. 1683
6 - Marx an Joseph Weydemeyer, 13. Juli
[1849]. 1684
7 - Marx an Joseph Weydemeyer [um den
I.Aug. 1849]. 1688
8 - Marx an Joseph Weydemeyer [Mitte
Aug. 1849]. 1689
9 - Engelsan JosephWeydemeyer,25.Aug.
1849.1691
10 - Marx an Joseph Weydemeyer, 19. Dez.
[1849]. 1696
11 - Marx an Joseph Weydemeyer [8. Jan.
1850]. 1699
12 - Marx an Joseph Weydemeyer, 4. Febr.
1850. 1701
13 - Marx an Joseph Weydemeyer, 9. April
[1850]. 1708
14-Engels an Joseph Weydemeyer,
22.April 1850.1710
15-Engels an Joseph Weydemeyer,
25. April [1850]. 1711
16 - Engels an Theodor Schuster, 13.Mai
1850. 1713
17 - Marx/Engels an den Redakteur der
„Neuen Deutschen Zeitung", 25. Juni
1850. 1720
18 - Marx an Joseph Weydemeyer, 27. Juni
[1850]. 1721
19 - Marx an Joseph Weydemeyer, 29. Okt.
1850. 1726
20 - Engels an Joseph Weydemeyer,
19. Juni 1851. 1737
21 - Marx an Joseph Weydemeyer, 27. Juni
1851.1738
701
22 - Marx an Her mann Ebner [zweite
Hälfte Aug. 1851]. 1743
23 - Marx an Hermann Ebner [2.Dez.
1851]. 1750
24 - Marx an Salomon Fuld, 9. Nov. 1865.
2052
25 - Marx an die Redaktion der „Frankfurter Zeitung und Handelsblatt"
[24.Nov. 1871]. 2373
26 - MarxanSigmundSchott,3.Nov. 1877.
2700
27 - MarxanSigmundSchott,13.Juli1878.
2717
28-Marx an Sigmund Schott, 15.Juli
1878.2718
29 - Engels an Philipp Pauli, 11 Jan. 1893.
3883
Genf
1-Marx an Engels [26.0kt. 1848.]
33
2 - Engels an Ernst Dronke, 9. Juli 1851.
1739
3 - Marx an GeorgLommel,9. April 1860.
1919
4 - Marx an Johann Philipp Becker,
26.Febr. 1862.1979
5 - Marx an Johann Philipp Becker [um
den 13.Jan. 1866]. 2057
6 - Marx an Johann Philipp Becker,
31.Aug. 1866.2076
7 - Marx an Johann Philipp Becker,
17.April 1867.2087
8 - [Marx] Der GeneralratandenFöderalrat der romanischen Schweiz [um den
I.Jan. 1870]. 2179
9 - [Marx] Der Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation an die Mitglieder des Komitees der russischen
Sektion, 24.März 1870.2188
10 - [Marx] Der Generalrat an das Romanische Föderalkomitee, 29. Juni 1870.
2205
11 - Marx an Johann Philipp Becker,
2. Aug. 1870.2211
702
12 - Marx an Nikolai Issaakowitsch Utin,
27.Juli 1871.2308
13-Engels an Johann Philipp Becker,
16.Febr. 1872.2412
14 - Engels an Johann Philipp Becker,
9.Mai 1872.2442
15-Engels an Johann Philipp Becker,
H.Juni 1872.2455
16 - Engels an Johann Philipp Becker,
5.Aug. 1872.2472
17 - Engels an Walery Wroblewski, 7. Aug.
1872.2473
18-Marx an Johann Philipp Becker,
11.Febr. 1873.2515
19-Marx an Johann Philipp Becker,
7. April 1873.2523
20 - [Engels] An die Bürger-Delegierten
des 6. Kongresses der Internationalen
Arbeiter-Assoziation, 3.Sept. 1873.
2534
21-Engels an Johann Philipp Becker,
20.Nov. 1876.2641
22 - Engels an Johann Philipp Becker,
21.Dez. 1876.2645
23 - Engels an Johann Philipp Becker,
24.März 1877. 2662
24 - Engels an Johann Philipp Becker,
11. Jan. 1878.2705
25 - Engels an Johann Philipp Becker,
12.Dez. 1878.2738
26 - Engels an Johann Philipp Becker,
30. Jan. 1879.2739
27 - Engels an Johann Philipp Becker,
l.Juli 1879.2747
28 — Engels an Johann Philipp Becker,
8.Sept. 1879.2753
29 - Engels an Johann Philipp Becker,
15.SePt. 1879.2754
30 - Engels an Johann Philipp Becker,
24.Sept. 1879.2759
31 - Engels an Johann Philipp Becker,
19.Dez. 1879.2768
32 — Engels an Johann Philipp Becker,
I.April 1880.2774
33 - Engels an Johann Philipp Becker,
17. Aug. 1880.2782
34 - Engels an Johann Philipp Becker,
12.0kt. 1880.2793
35 - Marx/Engels an das Meeting, einberufen Zur Erinnerung an den
50.Jahrestag der polnischen Revolution von 1830, 27. Nov. 1880.
2800
36 - Engels an Johann Philipp Becker,
24.Dez. 1880.2802
37 - Marx an Vera Iwanowna Sassulitsch,
8.März 1881.2811
38-Engels an Johann Philipp Becker,
28. März 1881.2815
39 - Engels an Johann Philipp Becker,
4.April 1881.2818
40 - Engels an Johann Philipp Becker,
4. Nov. 1881.2846
41 - Marx an Johann Philipp Becker,
lO.Dez. 1881.2849
42 - Engels an Johann Philipp Becker,
10. Febr. 1882.2863
43 - Engels an Johann Philipp Becker,
9. Aug. 1882.2897
44 - Engels an Johann Philipp Becker,
16.Dez. 1882.2923
45 - Engels an Johann Philipp Becker,
15.März 1883.2944
46 - Engels an Johann Philipp Becker,
22. Mai 1883.2967
47-Engels an Ludwig Klopfer. 22.Mai
1883.2968
48 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch,
13.Nov. 1883.2987
49 - Engels an Johann Philipp Becker,
30.Nov. 1883.2990
50 - Engels an Johann Philipp Becker,
14.Febr. 1884.3008
51 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch,
6.März 1884.3017
52 - Engels an Johann Philipp Becker,
2O.Juni 1884.3037
53 - Engels an Maria Jankowska [Mitte
Aug. 1884]. 3057
54 - Engels an Johann Philipp Becker
15. Okt. 1884.3067
55 - Engels an Johann Philipp Becker,
2.April 1885. 3106
56 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch,
23.April1885.3I12
57 - Engels an Johann Philipp Becker,
15. Juni 1885.3123
58 - Engels an Johann Philipp Becker,
5.Dez. 1885.3163
59 - Engels an Johann Philipp Becker,
28.Dez. 1885.3173
60 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch,
31.März 1886.3199
61 - Engels an Johann Philipp Becker,
9.Juli 1886.3214
62 -EngelsanLouisHeritier,20.Jan. 1893.
3886
63 - Engels an Stojan Nokoff, 9. Juni 1893.
3934
64 - Engels an den Internationalen Kongreß sozialistischer Studenten. 19. Dez.
1893.3978
65 - Engels an Georgi Walentinowitsch
Plechanow, 26. Febr. 1895.4119
Great Yarmouth (Norfolk)
1 - Marx an Engels, 21.Aug. 1882. 1513
2 - Marx an Engels, 24. Aug. 1882. 1514
Hamburg
1 - Marx an Julius Campe, 7.0kt. [1844].
1620
2 - Engels an Julius Campe, 14. Okt. 1845.
1630
3 -Engels an Julius Schuberth, 4.März
1850.1704
4 - Engels an Theodor Hagen, 4. März
1850.1705
5 - Engels an Julius Schuberth [um den
I I.April 1850]. 1709
6-Engels an Otto Meißner, 22.Febr.
1865.2032
7-Engels an Marx, 21.Sept. 1874.
1420
703
8 - Marx an Wilhelm Bios, lO.Nov. 1877.
2701
9 - Engels an F.H.Nestler& Melle's Verlag, 13.Mai 1886.3206
10 - Engels an F.H.Nestler& Melle's Verlag [11. Sept. 1886]. 3232
11 -Engels an G.Blume, 27.Dez. 1890.
3609
Hampstead bei London
I - Engels an Oberin des Klosters „Schwestern der Vorsehung" [Anfang Aug.
1871]. 2311
Hannover
1 - Engels an Marx, 27. April 1867. 1000
2-Marx an Engels, 20. Juli 1867.
1010
3 - Marx an Ludwig Kugelmann, 28. Dez.
1862. 1992
4 - Marx an Ludwig Kugelmann, 29. Nov.
1864.2020
5 - Marx an Wilhelm Liebknecht
[23.Febr. 1865]. 2034
6 - Marxan LudwigKugelmann,23.Febr.
1865.2035
7 - Marxan Ludwig Kugelmann, 15.Jan.
1866.2058
8 - Marx an Ludwig Kugelmann, 6. April
1866.2069
9 - Marxan Ludwig Kugelmann, 23. Aug.
1866.2073
10 - Marx an Ludwig Kugelmann, 9.0kt.
1866. 2079
I1 - Marxan Ludwig Kugelmann, 13.Okt.
1866.2080
12 - Marxan Ludwig Kugelmann, 25.Okt.
1866.2081
13 - Marx an die Redaktion der „Zeitung
für Norddeutschland", 18. Febr. 1867.
2084
14-Marx an Ludwig Kugelmann
[18.Febr. 1867]. 2085
15 - Marxan Ludwig Kugelmann, 16. April
1867.2086
704
16 - Marxan Ludwig Kugelmann, 1 O.Juni
1867.2092
17 - Marx an Ludwig Kugelmann, 13. Juli
1867.2094
18 - Marxan Ludwig Kugelmann, 11 .Okt.
1867.2100
19 - Engels an Ludwig Kugelmann, 12.0kt.
1867.2101
20 - Marxan Ludwig Kugelmann, 15.Okt.
1867.2102
21 - Engels an Ludwig Kugelmann,
8. und 20.Nov. 1867.2104
22 - Marxan Ludwig Kugelmann, 30.Nov.
1867. 2108
23 - Marx an Ludwig Kugelmann, 7.Dez.
1867.2109
24 - Engelsan Ludwig Kugelmann, 12.Dez.
1867.2110
25 - Engelsan LudwigKugelmann, 13.Dez.
1867.2111
26 - Marx an Ludwig Kugelmann, 11 .Jan.
1868.2113
27 - Marx an Ludwig Kugelmann, 30. Jan.
1868.2114
28 - Marx an Ludwig Kugelmann, 6. März
1868.2115
29 - Marx an Ludwig Kugelmann, 17. März
1868.2116
30 - Marx an Ludwig Kugelmann, 6. April
1868.2117
31-Marx an Ludwig Kugelmann,
17.April 1868.2120
32 - Marx an Ludwig Kugelmann, 24.Juni
1868.2122
33 - Marx an Ludwig Kugelmann, 2. Juli
1868. 2123
34 - Marx an Ludwig Kugelmann, 11 .Juli
1868.2126
35 - Engels an Ludwig Kugelmann, 31 .Juli
1868.2127
36 - Marxan Ludwig Kugelmann, 10. Aug.
1868.2128
37 - Marxan Ludwig Kugelmann, 12.Okt.
1868.2137
38 - Marx an Ludwig Kugelmann, 26. Okt.
1868.2141
39 - Marx an Ludwig Kugelmann, 5.Dez.
1868.2147
40 - Marx an Ludwig Kugelmann, 12. Dez.
1868.2148
41 - Marx an Ludwig Kugelmann, 11 .Febr.
1869.2153
42 - Marx an Ludwig Kugelmann, 3. März
1869.2156
43 - Marx an Ludwig Kugelmann, 11 .Mai
1869.2161
44 - Engels an Ludwig Kugelmann, 10. Juli
1869.2168
45 - Marx an Ludwig Kugelmann, 15. Juli
1869.2170
61 — Engels an Ludwig Kugelmann,
28.April 1871.2272
62 - Marx an Ludwig Kugelmann, 18. Juni
[1871]. 2284
63 — Marx an Ludwig Kugelmann, 27. Juli
[1871]. 2306
64 - Marx an Ludwig Kugelmann, 9. Nov.
1871.2363
65 - Marx an Ludwig Kugelmann, 9. Juli
1872.2462
66 - Marx an Ludwig Kugelmann, 23. Juli
1872.2465
67 - Marx an Ludwig Kugelmann, 29. Juli
1872.2468
68 — Marxan Ludwig Kugelmann, 26. Aug.
1872.2481
46 — Engels an Ludwig Kugelmann, 28. Juli 69 - Engels an Ludwig Kugelmann, 1 .Juli
1869.2172
47 - Marx an Ludwig Kugelmann, 30. Juli
1869.2173
48 - Engels an Marx, 27.Sept. 1869. 1290
49 - Marx an Ludwig Kugelmann, 12. Okt.
1869.2176
50 - Marx an Ludwig Kugelmann, 29.Nov.
1869.2178
51 - Marxan Ludwig Kugelmann, 17.Febr.
1870.2183
52 - Marxan Ludwig Kugelmann, 26. März
1870.2191
53 - Marxan Ludwig Kugelmann, 28.März
1870. 2192
54 - Marx an Ludwig Kugelmann [8. Mai
1870]. 2198
55 - Marx an Ludwig Kugelmann, 27. Juni
1870.2204
56 - Marxan Ludwig Kugelmann, 14. Sept.
1870.2225
57 - Marxan Ludwig Kugelmann, 13.Dez.
[1870]. 2234
58 - Marxan Ludwig Kugelmann, 4.Febr.
1871.2244
59 - Marxan Ludwig Kugelmann, 12. April
1871.2263
60 - Marxan Ludwig Kugelmann, 17. April
1873.2530
70 - Marx an Ludwig Kugelmann, 19. Jan.
1874.2540
71 - Marx an Ludwig Kugelmann, 18. Mai
1874.2550
72 - Marxan Ludwig Kugelmann, 24.Juni
1874.2552
73 - Marx an Ludwig Kugelmann, 4.Aug.
1874.2555
74 - Marxan Ludwig Kugelmann, 10. Aug.
1874.2556
75 - EngelsanLudwigKugelmann,20.Okt.
1876.2635
76 - Engels an Ludwig Kugelmann, 12.0kt.
1877.2694
77 — Engels an Ludwig Kugelmann, 4.Mai
1884.3028
78 - Engels an LudwigKugelmänn, lO.Jan.
1889.3407
79 — Engels anLudwig Kugelmann,30.Dez.
1889.3498
80 - Engels an Ludwig Kugelmann, 30. Juni
1890.3541
81 — Engels an Ludwig Kugelmann, 4.Okt.
1892.3837
82 - EngelsanLudwigKugelmann, lO.Okt.
1892.3840
1871:2266
45 Marx/Engels-Verzeichnis II
705
83 - Engels an Ludwig Kugelmann, 1 .Jan.
1895.4091
84 - Engels an Ludwig Kugelmann, 9. Jan.
1895.4099
85 - Engels an LudwigKugelmann,25. Jan.
1895.4108
86 - Engels
an
Ludwig
Kugelmann,
19.März 1895.4131
87 — Engels an Ludwig
18-Apr-il 1895.4147
Kugelmann,
Harrogate (York)
1 - Engels an Marx, 29.Nov. 1873. 1406
2 - Engels an Marx, 5.Dez. 1873. 1408
3 - Engels an Marx, lO.Dez. 1873. 1410
Hastings (Südensland)
I -Marx an Laura Marx, 28.Aug. 1866.
2075
2-Marx an Laura Marx [Sept. 1866].
2077
3 - Marxan Jenny Marx (Tochter), 5.Sept.
1866.2078
4 - Marx an Jenny Longuet [Ende Aug./
Anfang Sept. 1876]. 2616
Hoboken bei New York
1 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
1.Sept. 1870.2220
2 - Marxan SigfridMeyer, 2.Sept. 1870.
2221
3 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
21 Jan. 1871. 2242
4 - Marx an Friedrich Adolph Sorge
[um den 2O.April 1871]. 2270
5 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
5.Sept. 1871.2333
6 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
12.Sept. 1871.2337
7 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
7.Nov. 1871.2359
8 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
9.Nov. 1871.2362
9 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
29.Nov. 1871.2381
706
10-Marx an Friedrich Adolph Sorge,
8.März 1872.2420
11 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
15.März 1872.2426
12 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
17. März 1872.2427
13 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
23.Mai 1872.2447
14 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
27.Mai 1872.2448
15-Marx an Friedrich Adolph Sorge,
29.Mai 1872.2452
16-Marx an Friedrich Adolph Sorge,
21 Juni 1872.2458
17 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
21.Sept. 1872.2485
18-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
5.0kt. 1872.2488
19-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
2.Nov. 1872.2495
20 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
16.Nov. 1872.2497
21 -Engels an Friedrich Adolph Sorge,
7.Dez. 1872.2500
22 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
14.Dez. 1872.2503
23 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
21.Dez. 1872.2506
24 - Engels an Friedrich
4Jan. 1873.2510
25 - Engels an Friedrich
20. März 1873.2520
26 - Engels an Friedrich
22. März 1873.2522
27 - Engels an Friedrich
3.Mai 1873.2526
28 - Engels an Friedrich
I4Juni 1873.2528
29 - Engels an Friedrich
26Juli 1873.2532
30 - Marx an Friedrich
27.Sept. 1873.2538
31 -Engels an Friedrich
25.Nov. 1873.2539
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
32-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
14. Febr. 1874.2542
33 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
27. Febr. 1874.2544
34 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
4.Aug. 1874.2554
35 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
12.-17. Sept. 1874.2558
36 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
4. April 1876.2604
37 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
[14. Juni 1876]. 2608
38 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
27.Sept. 1877.2692
39 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
19. Okt. 1877. 2696
40 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
4.Sept. 1878.2724
41 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
I9.Sept. 1879.2758
42 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
14. Nov. 1879.2762
43 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
30. Aug. 1880.2783
44 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
5.Nov. 1880. 2796
45 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
5.Nov. 1880.2797
46-Marx an Friedrich Adolph Sorge,
2. Juni 1881.2825
47 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
2.Juni 1881.2826
48 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
20. Juni 1881.2829
49 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
15.Dez. 1881.2851
50 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
[13.APril 1882]. 2875
51 -Engels an Friedrich Adolph Sorge,
2O.Juni 1882.2891
52 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
lO.Aug. 1882.2899
53 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
9.-I6.Nov. 1882. 2915
54 - Engels an Friedrich Adolph
H.März 1883.2941
55 - Engels an Friedrich Adolph
15.März 1883.2945
56 - Engels an Friedrich Adolph
24. April 1883.2960
57 - Engels an Friedrich Adolph
I.Mai 1883.2964
58 - Engels an Friedrich Adolph
29. Juni 1883.2975
59 - Engels an Friedrich Adolph
7. März 1884.3018
60 - Engels an Friedrich Adolph
31.Dez. 1884.3089
61 - Engels an Friedrich Adolph
3.Juni 1885.3121
62 - Engels an Friedrich Adolph
29Jan. 1886.3179
63 - Engels an Friedrich Adolph
9.Febr. 1886.3184
64 - Engels an Friedrich Adolph
29.APril 1886.3202
65 - Engels an Friedrich Adolph
6. Sept. 1886.3231
66 - Engels an Friedrich Adolph
16.-17. Sept. 1886.3235
67 - Engels an Friedrich Adolph
29. Nov. 1886.3253
68 - Engels an Friedrich Adolph
I I.Jan. 1887.3258
69 - Engels an Friedrich Adolph
12.Febr. 1887.3267
70 - Engels an Friedrich Adolph
3. März 1887. 3272
71 - Engels an Friedrich Adolph
lO.März 1887. 3273
72 - Engels an Friedrich Adolph
16. März 1887.3276
73 - Engels an Friedrich Adolph
6. April 1887.3280
74 - Engels an Friedrich Adolph
9.April 1887. 3281
75 - Engels an Friedrich Adolph
23.April 1887.3284
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sofge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
Sorge,
707
76 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
4.Mai 1887. 3287
77 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
7. Mai 1887.3290
78 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
4. Juni 1887. 3297
79-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
18. Juni 1887. 3301
80 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
1 I.Juli 1888. 3374
81 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
4. Aug. 1888. 3379
82 - Engels an Friedrich Adolph Sorge
[28.Aug. 1888]. 3383
83 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
31. Aug. 1888.3384
84 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
4.Sept. 1888.3386
85 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
lO.Sept. 1888.3387
86 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
11.Sept. »888.3388
87 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
12.Sept. 1888.3389
88 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
10. Okt. 1888.3395
89 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
15.Dez. 1888.3403
90 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
12.Jan. 1889.3409
91 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
23.Febr. 1889.3421
92 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
11.Mai 1889.3439
93 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
8.Juni 1889. 3452
94 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
26.Sept. 1889.3473
95 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
12.01*. 1889. 3477
96 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
17. Juli 1889. 3461
97 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
7. Dez. 1889.3494
708
98 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
8. Febr. 1890.3510
99 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
4.April 1890.3521
100-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
12. April 1890.3524
101 -Engels an Friedrich Adolph Sorge,
19.April 1890. 3528
102-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
30. April 1890.3530
103-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
29.Mai 1890.3535
104-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
27.Aug. 1890. 3556
105-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
27. Sept. 1890.3575
106 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
4. Okt. 1890.3576
107-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
18. Okt. 1890.3579
108-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
5.Nov. 1890.3585
109-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
26.Nov. 1890.3590
110-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
2O.Dez. 1890. 3607
111 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
3. Jan. 1891.3610
112-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
17.Jan. 1891.3615
113 - Engels an Hermann Schlüter, 29.Jan.
1891.3619
114-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
11.Febr. 1891.3625
115 -Engels an Friedrich Adolph Sorge,
4.März 1891.3631
116-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
21. März 1891. 3639
117 - Engels an Hermann Schlüter,
21.März 1891. 3640
118-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
8.APril 1891.3652
119-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
10.Junil891.3664
120 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
2.Sept. 1891.3682
121 -Engels an Friedrich
14.Sept. 1891.3684
122-Engels an Friedrich
3O.Sept. 1891.3687
123 - Engels an Friedrich
24. Okt. 1891.3695
124 - Engels an Friedrich
29.0kt. 1891.3699
125 -Engels an Friedrich
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
14.Nov. 1891.3707
126 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
21.Nov. 1891.3710
127 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
6. Jan. 1892. 3723
128-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
5. März 1892.3744
129-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
18. Juni 1892.3784
130-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
23.Aug. 1892.3816
131 -Engels an Friedrich Adolph Sorge,
5.Nov. 1892.3849
132-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
31.Dez. 1892.3877
133 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
18. Jan. 1893.3885
134 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
18.März 1893.3911
135 -Engels an Friedrich Adolph Sorge,
17.Mai 1893.3926
136 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
7.0kt. 1893.3957
137 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
11.Nov. 1893.3969
138 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
2.Dez. 1893.3973
139 - Engels an Hermann Schlüter, 2.Dez.
1893.3974
140 - Engels an Hermann Schlüter, 2.Dez.
1893.3975
141 -Engels an Friedrich Adolph Sorge,
3O.Dez. 1893.3982
142 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
23.Febr. 1894.3999
143-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
21.März 1894.4006
144 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
I2.Mai 1894. 4019
145-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
lO.Nov. 1894.4062
146 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
London, 4.Dez. 1894.4077
147-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
12.Dez. 1894.4080
148 - Engels an Hermann Schlüter, I.Jan.
1895.4092
149-Engels an Friedrich Adolph Sorge,
lö.Jan. 1895. 4104
Holland
I - Engels an Marx, 28.-30. Sept. 1847. 20
Hottingen-Zürich
1 - Engels an Hermann Schlüter, 28. Juli
1884. 3048
2 - Engels an Hermann Schlüter [I.Okt.
1884]. 3063
3 - Engels an Hermann Schlüter, 3. Okt.
1884.3064
4-Engels an Hermann Schlüter, I.Jan.
1885.3091
5 - Engels an Hermann Schlüter, 13. Jan.
1885.3093
6 - Engels an Hermann Schlüter, 17. Jan.
1885.3094
7 - Engels an Hermann Schlüter, 22.Febr.
1885.3103
8 - Engels an Hermann Schlüter, 15. Mai
1885.3116
9 - Engels an Hermann Schlüter, 16. Juni
1885. 3126
10-Engels an Hermann Schlüter, I.Juli
1885.3128
I1 - Engels an Hermann Schlüter, 26. Aug.
1885.3139
12 - Engels an Hermann Schlüter; 9.Sept.
1885.3141
709
13 - Engels an Hermann Schlüter, 23. Sept.
1885.3144
14 - Engels an Hermann Schlüter, 9. Okt.
1885.3146
3 - Engels an August Bebel, 20. Juni 1873.
2529
4 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 27.Jan.
1874.2541
15 - Engels an Hermann Schlüter, ] 1 .Nov.
Jassy (Iasy)
1885.3155
16-Engels an Hermann Schlüter,7.Dez. 1 - Engels an Ion Nädejde, London, 4. Jan.
1885. 3167
1888.3339
17 - Engels an Hermann Schlüter, 21 .Dez.
1885.3170
Jena
18 - Engels an Hermann Schlüter, 3. März 1 - Marx an Carl Friedrich Bachmann,
1886.3191
6. April 1841. 1548
19 - Engels an Hermann Schlüter, 12. März 2 - Marx an Oscar Ludwig Bernhard Wolff,
1886.3194
7.April 1841.1549
20 - Engels an Hermann Schlüter, 3. Juni
Kaiserslautern
1886.3210
21 - Engels an Hermann Schlüter, 20. Aug. 1 - Marx an Engels, 7. Juni [1849]. 40
1886. 3225
22 - Engels an Hermann Schlüter, 26. Nov.
1886. 3251
23 - Engels an Hermann Schlüter, 7. Dez.
1886. 3254
24 - Engels
an
Hermann
Schlüter,
[19.März 1887]. 3278
25 - Engels an Hermann Schlüter, 7. Dez.
1887.3335
26 - Engels an Hermann Schlüter, I O.Jan.
1888.3343
27 - Engels an Hermann Schlüter, 23.Jan.
1888.3345
28 - Engels an Hermann Schlüter, 12.Febr.
1888.3347
29 - Engels an Hermann Schlüter,
19.Febr. 1888.3348
30 - Engels an Hermann Schlüter,
17. März 1888.3355
31 - Engels an Hermann Schlüter, 10. Mai
1888.3367
Hubertusburg (Sachsen)
1 - Engels an Wilhelm
24. Aug. 1872.2480
2 - Engels an Wilhelm
12.Febr. 1873.2517
Liebknecht,
Liebknecht,
Karlsbad
1 - Engels an Marx, 5.Sept. 1874. 1418
2 - Engels an Marx, 25. Aug. 1876. 1430
3 - Marx an Ferdinand Fleckles [21. Sept.
1876.2624
4-Marx an Ferdinand Fleckles, 21.Jan.
1877. 2650
5 - Marx an Ferdinand Fleckles, 29. Sept.
1880.2790
6 - Marx an Ferdinand Fleckles [12.Nov.
1880]. 2798
Kiel
1 - Engels an Ferdinand Tönnies, 24. Jan.
1895.4107
Koblenz
1 - Marx an Berta Augusti, 25. Okt. 1879.
2760
Köln
1 - Marx an Dagobert Oppenheim [um
den 25. Aug. 1842]. 1555
2 - [Marx] An den Oberpräsidenten der
Rheinprovinz von Schaper [17. Nov.
1842]. 1556
3 - Engels/Marx an Moses Heß, 27. [-28.
Juli] 1846. 1639
710
4-Marx an Roland Daniels, 7. März
[1847], 1642
5 - Marx an die Polizeidirektion, 13. April
1848. 1660
6 - Engels an Marx, 25. April 1848. 31
7 - Engels an Marx, 9. Mai 1848. 32
8 - Marx an den Polizeidirektor Geiger,
5. Aug. 1848. 1664
9 - Engels an Marx, 28.Dez. [1848]. 36
10 - Engels an Marx, 7.-[8J Jan. 1849. 37
11 - Marx an den Obersten Engels, 3. März
[1849]. 1678
12-Marx an den Obersten Engels [um
den 5. März 1849]. 1679
13 - Marx an Engels, 23. April 1849. 38
14-Marx an Engels [zweite Aprilhälfte
bis Anfang Mai 1849]. 39
15 - Marx an FerdinandFreiligrath,31 .Juli
[1849]. 1687
16 - MarxanFerdinandFreiligrath,5.Sept.
29 - Engels an August Bebel, 18.-21.Okt.
1893.3964
30 - Engels an Carl Hirsch, 8. Nov. 1894.
4061
31 - Engels an Carl Hirsch, I9.März 1895.
4130
32 - Engels an Carl Hirsch, 2O.Mai 1895.
4154
33 - Engels an die Redaktion der „Rheinischen Zeitung", 22.Mai 1895. 4156
34 - Engels an die Redaktion der „Rheinischen Zeitung", 22.Mai 1895.4157
Königsberg
1 - Marx an Johann Jacoby, 4. Febr. 1871.
2245
2-Engels an Hermann Afnoldt, 21.Okt.
1878.2731
3 - Engels an Conrad Schmidt, 26. Nov.
1887.3330
4 - Engels an Joseph Bloch, 21.-22. Sept.
17 - Marx an FerdinandFreiligrath, 1 O.Jan.
1890.3566
[1850]. 1700
18-Engels an Stephan Adolph Naut, Kopenhagen
4.März 1850.1706 •
1 - Engels an Louis Albert Francois Pio,
19-Marx an Hermann Becker, 2.Dez.
7.März 1872. 2418
2 - Engels an Louis Albert Francois Pio
[1850]. 1727
20-Marx an Hermann Becker, 13.Dez.
[Mitte März 1872]. 2425
1850.1729
3 - Engels an Gerson Trier, 18. Dez. 1889.
21 - Marx an Hermann Becker [um den
3496
I.Febr. 1851]. 1730
22-Marx an Hermann Becker, 8.Febr. Lausanne
1 -Marx an Engels [Mitte Nov. 1848].
1851. 1731
23 - Marx an Hermann Becker, 28. Febr.
34
[1851]. 1732
2 - Marx an Engels, 23.Aug. [1849]. 43
24 - Marx an Hermann Becker, 9.April 3 - Engels an Marx, 25.Aug. 1882. 1515
1851.1734
4 - Engels an Marx, 26. Aug. 1882. 1516
25 - Marx an Roland Daniels, Mai 1851.
Leipzig
1736
26-Marx an Amalie Daniels [zwischen
1 - Marx an Heinrich Brockhaus, 19. Aug.
dem4.und8.Okt. 1851]. 1746
1852.1785
27 - MarxanAmalieDaniels,6.Sept.l855.
2 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 11 .Sept.
[1849]. 1692
1828
28 - Marxan AmalieDaniels, 12.Jan. 1882.
2859
1865.2048
3 - Marx an Wilhelm
20. Sept. 1865.2049
Liebknecht,
711
4 - Engels
an
Wilhelm
Liebknecht,
21.Sept. 1865.2050
5 - MarxanWilhelmLiebknecht,21.Nov.
1865.2055
6 - Marxan Wilhelm Liebknecht, 15.Jan.
1866.2059
7 - Marx an Wilhelm Liebknecht, ö.April
1866.2068
8 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 4. Mai
1866.2070
9 - MarxanWilhelmLiebknecht,22.Sept.
1868.2135
10 - Marxan Wilhelm Liebknecht, 29.Juli
1870.2209
11 - Engels an NatalieLiebknecht, 19.Dez.
1870.2236
12 - Marx an Natalie Liebknecht, 13. Jan.
1871.2238
13 - Marx an Natalie Liebknecht, 2. März
1871.2248
14-Marx an die Redaktion der Zeitung
„Der Volksstaat", 23. März 1871.
2254
15 - Engels an WilhelmLiebknecht,5.April
1871.2260
16 - Marxan Wilhelm Liebknecht, ö.April
1871.2261
17 - Marx an Wilhelm Liebknecht [um
den 10. April] 1871.2262
18-Marx an Wilhelm Liebknecht,
13. April 1871.2264
19-Engels an Wilhelm Liebknecht,
13. April 1871. 2265
20-Engels an Wilhelm Liebknecht,
20. April 1871. 2269
21 -Marx an Wilhelm Liebknecht, 4. Mai
1871.2273
22 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 4.Mai
1871.2274
23 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 5.Mai
1871.2275
24 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 22.
Juni 1871. 2289
25-Engels an Wilhelm Liebknecht, 10.
Juli 1871.2295
712
26 - Engels an Wilhelm Liebknecht [nicht
nach dem 27.Juli 1871]. 2307
27 - Engels an Wilhelm Liebknecht [Mitte
Aug. 1871]. 2320
28-Engels an Wilhelm Liebknecht, 11.
Sept. 1871.2336
29 - Engels anWilhelmLiebknecht,4.Nov.
1871.2357
30 - Marxan Wilhelm Liebknecht, 17.Nov.
1871.2367
31 -Engels an Wilhelm Liebknecht, 15.
Dez. 1871.2388
32 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
2. Jan. 1872.2392
33 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 3. Jan.
1872.2393
34 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 18Jan.
1872.2397
35 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
15. Febr. 1872.2411
36 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
23.April1872.2438
37-Engels an Wilhelm Liebknecht,
7. Mai 1872.2440
38 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
15.[-22]. Mai 1872.2444
39 - Marx an die Redaktion der Zeitung
„Der Volksstaat", 23. Mai 1872.
2446
40 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 27. bis
28. Mai 1872.2449
41 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 5. bis
6. Juni 1872.2453
42 - Engels an Adolf Hepner, 2. Juli 1872.
2459
43 - Engels an Adolf Hepner, 9. Juli 1872.
2461
44 - Marx an die Redaktion der Zeitung
„Der Volksstaat", 28.Juli 1872. 2467
45 - Engels an Adolf Hepner, 4. Aug. 1872.
2470
46 - Marx an die Redaktion der Zeitung
„Der Volksstaat", 20. Okt. 1872.2493
47 - Engelsan AdolfHepner,30.Dez.l872.
2508
48 - EngelsanNatalieLiebknecht.1 I.März
1873.2518
49 - Engels an Adolf Hepner [Ende April
1873]. 2525
50-Engels an Wilhelm Bios, 21.Febr.
1874.2543
51 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 7.Jan.
1875.2563
52 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 9. Jan.
1875.2564
53 - Engels an Wilhelm Liebknecht
[11.April 1877]. 2668
54 - Engels an Hermann Ramm, 18. März
[1875]. 2571
55 - Engels an August Bebel, I2.Okt. 1875.
2591
56 - Engels an August Bebel, I5.Okt. 1875.
2592
57 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 7. Okt.
1876. 2629
58 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 9. Jan.
1877.2647
59 - Engels an Hermann Ramm, 25. Jan.
1877.2654
60 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 2. Juli
1877.2681
61 - Engels an Natalie Liebknecht, 31 .Juli
1877.2683
62 - Engels an Wilhelm Liebknecht, 31 .Juli
1877.2684
63 - Engels an Natalie Liebknecht, 4. Sept.
1877.2691
64 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 4.Febr.
1878.2707
65-Marx an Wilhelm Liebknecht, 11.
Febr. 1878.2708
66 - Engels an August Bebel, 4. Aug. 1879.
2749
67 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
I.März 1879.2740
68 - Marx/Engels an August Bebel, Wilhelm Liebknecht, Wilhelm Bracke u.a.
[Friedrich Wilhelm Fritzsche, Bruno
Geiser, Wilhelm Hasenclever] [17. bis
18.Sept. 1879]. 2755
69 - Engels an AugustBebel, 14. Nov. 1879.
2761
70 - Engels an August BebeI,24.Nov.I879.
2763
71 - Engels an August Bebel, 16.Dez. 1879.
2767
72 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
1 O.Jan. 1880. 2770
73 - Engels an August Bebel [Anfang Mai
1880]. 2777
74-Engels an August Bebel, 30. März
1881.2816
75 - Engels an August Bebel, 28.April
1881.2821
76 - Engels an August Bebel, 25.Aug.1881.
2841
77 - Engels an August Bebel, 16. Mai 1882.
2885
78 - Engels an August Bebel, 2 I.Juni 1882.
2892
79 - Engels an AugustBebel,23. Sept. 1882.
2906
80-Engels an August Bebel, 28. Okt.
1882.2911
81 -Engels an AugustBebel, 22.Dez. 1882.
2925
82 - Engels an August Bebel, 7. März 1883.
2938
83 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
H.März 1883.2943
84 - Engels an August Bebel, 11 .-12.Dez.
1884.3083
85 - EngelsanWilhelmLiebknecht, 4.Febr.
1885.3098
86-Engels an Wilhelm Liebknecht,
25.Febr. 1886.3190
87-Engels an Wilhelm Liebknecht,
12.Mai 1886.3205
88 - Engels an Natalie Liebknecht, 24.Dez.
1889.3497
89 - Engels an Wilhelm Liebknecht [1. Aug.
1890]. 3548
90 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
10. Aug. 1890.3553
713
91 - Engels an Wilhelm Liebknecht,
15.Aug. 1890.3554
92 - Engels an Johann Gustav Vogt, 8. Juli
1891.3674
Le Perreux bei Paris
1 -Engels an Paul Lafargue, 7.Febr.
1888.3346
2 - Engels an Laura Lafargue, 25. Febr.
1888.3353
3-Engels an Paul Lafargue, 19.März
1888.3356
4-Engels an Laura Lafargue, 10. bis
1 I.April 1888.3358
5 - Engels an Laura Lafargue, 9. Mai
1888.3365
6-Engels an Laura Lafargue, 3.Juni
1888. 3369
7 - Engels an Paul Lafargue, 30. Juni
1888.3371
8 - Engels an Laura Lafargue, 6. Juli
1888.3373
9 — Engels an Laura Lafargue, 15. Juli
1888.3375
10-Engels an Laura Lafargue, 23. Juli
1888.3376
11 - Engels an Laura Lafargue, 30. Juli
1888.3378
12-Engels an Laura Lafargue, 6. Aug.
1888.3380
13-Engels an Laura Lafargue, 13.Okt.
1888.3397
14 - Engels an Laura Lafargue, 24. Nov.
1888. 3401
15 - Engels an PaulLafargue,4.Dez. 1888.
3402
16 - Engels an Laura Lafargue, 2.Jan.
1889.3405
17 - EngeIsanPaulLafargue,14.Jan.1889.
3411
18-Engels an Laura Lafargue, 4. Febr.
1889.3415
19 - Engels an Laura Lafargue, 11 .Febr.
1889.3417
714
20 - Engels an Paul Lafargue, 12.März
1889.3422
21 -Engels an Paul Lafargue, 2I.März
1889.3424
22-Engels an Paul Lafargue, 23.März
1889.3425
23-Engels an Paul Lafargue, 25.März
1889.3426
24 - Engels an Paul Lafargue, 27. März
1889.3427
25 - Engels an Paul Lafargue, I .April
1889.3428
26-Engels an Paul Lafargue, 10.April
1889.3431
27 - Engels an Paul Lafargue, 30. April
1889. 3434
28 - Engels an Paul Lafargue, 1 .Mai 1889.
3436
29 - Engels an Paul Lafargue, 2.Mai 1889.
3437
30-Engels an Laura Lafargue, 7.Mai
1889.3438
31-Engels an Paul Lafargue, 11.Mai
1889.3440
32-Engels an Laura Lafargue, 14.Mai
1889.3442
33-Engels an Paul Lafargue, 16.Mai
1889. 3443
34-Engels an Paul Lafargue, 17.Mai
1889. 3444
35-Engels an Paul Lafargue, 20.Mai
1889. 3445
36 - Engels an Paul Lafargue, 24. Mai
1889.3448
37 - Engels an Paul Lafargue, 25.Mai
1889.3449
38 - Engels an Paul Lafargue, 27. Mai
1889.3450
39 — Engels an Laura Lafargue, 11 .Juni
1889.3453
40-Engels an Paul Lafargue, 15.Juni
1889.3455
41 - Engels an Laura Lafargue, 28.Juni
1889.3456
42 - Engels an Paul Lafargue, 5. Juli 1889.
3458
43 - Engels an Laura Lafargue, 27. Aug.
1889.3469
44-Engels an Laura Lafargue, l.Sept.
1889.3470
45-Engels an Laura Lafargue, 9.Sept.
1889.3471
46 - Engels anPaul Lafargue,3.Okt.l889.
3474
47-Engels an Laura Lafargue, 8.Okt.
1889.3476
48-Engels an Laura Lafargue, 17.0kt.
1889.3478
49-Engels an Laura Lafargue, 29.Okt.
1889.3482
50-Engels an Paul Lafargue, 16.Nov.
1889.3487
51 - Engels an Laura Lafargue, lö.Nov.
1889.3488
52 - Engels an Paul Lafargue, 18. Nov.
1889.3489
53 - Engels an Laura Lafargue, 8.Jan.
1890.3501
54 - Engels an Laura Lafargue, 26. Febr.
1890.3512
55-Engels an Paul Lafargue, 7.März
1890.3513
56 - Engels an Laura Lafargue, 14. März
1890.3515
57 - Engels an Laura Lafargue, 16. April
1890.3526
58 - Engels an Laura Lafargue, 10. Mai
1890.3532
59-Engels an Paul Lafargue, 2I.Mai
1890.3533
60 - Engels an Laura Lafargue, 4. Juli
1890.3543
61 - Engels an Laura Lafargue, 30. Juli
1890.3547
62 - Engels an Paul Lafargue, 27.Aug.
1890.3557
63-Engels an Paul Lafargue, 15.Sept.
1890.3561
64-Engels an Paul Lafargue, 19.Sept.
1890. 3563
65 - Engels an Paul Lafargue, 20. Sept.
1890.3565
66 — Engels an Laura Lafargue, 25.Sept.
1890.3572
67 — Engels an Paul Lafargue, 25. Sept.
1890.3573
68 - Engels an Laura Lafargue, 26. Sept.
1890. 3574
69-Engels an Laura Lafargue, 19.Okt.
1890.3580
70 - Engels an Paul Lafargue, 2.Nov.
1890.3584
71 —Engels an Laura Lafargue, I.Dez.
1890.3591.
72-Engels an Laura Lafargue, 17. Dez.
1890.3605
73 - Engels an Paul Lafargue, 3I.Jan.
1891.3620
74-Engels an Laura Lafargue, 5.Febr.
1891.3622
75-Engels an Paul Lafargue, 6.Febr.
1891.3623
76-Engels an Paul Lafargue, 10.Febr.
1891.3624
77 - Engels an Paul Lafargue, 6. März
1891.3632
78 - Engels an Laura Lafargue, 30. März
1891.3643
79 - Engels an Paul Lafargue, 3. April
1891.3649
80-Engels an Laura Lafargue, 4.Mai
1891.3660
81-Engels an Paul Lafargue, 19.Mai
1891.3661
82 - Engels an Paul Lafargue, 29. Mai
'1891.3662
83 - Engels an Laura Lafargue, 13. Juni
1891.3666
84 - Engels an Paul Lafargue, 28. Juni
1891.3670
85 - Engels an Laura Lafargue, 7. Juli
1891.3673
715
86 - Engels an Laura Lafargue, 12. Juli
1891.3675
87 - Engels an Laura Lafargue, 20. Juli
1891.3676
88 - Engels an Laura Lafargue, 17. Aug.
1891.3680
89-Engels an Laura Lafargue, 2.Okt.
1891.3688
90-Engels an Laura Lafargue, 13.Okt.
1891.3692
91 -Engels an Laura Lafargue, 22.Okt.
1891.3694
92 - Engels an Laura Lafargue, 27. Okt.
1891.3698
93 - Engels an Laura Lafargue, 9.Nov.
1891.3703
94 - Engels an Laura Lafargue, 27.Nov.
1891.3712
95 - Engels an Laura Lafargue, I.Dez.
1891.3715
108-Engels an Laura Lafargue, 9.Juni
1892.3780
109-Engels an Laura Lafargue, 7.Juli
1892.3795
110-Engels an Paul Lafargue, 22.Juli
1892.3799
111 - Engels an Laura Lafargue, 26. Juli
1892.3804
112 - Engels an Laura Lafargue, 22.Aug.
1892.3814
113 - Engels an Laufa Lafargue, 11 .Sept.
1892.3822
114-Engels an Paul Lafargue, 17.Sept.
1892. 3829
115-Engels an Laura Lafargue, 14. Okt.
1892.3841
116-Engels an Paul Lafargue, 3.Nov.
1892. 3847
117-Engels an Laura Lafargue, 4.Nov.
1892.3848
118-Engels an Paul Lafargue, 12. Nov.
1892.3852
119-Engels an Paul Lafargue, 22.Nov.
96 - Engels an Paul Lafargue, 3. Dez. 1891.
3718
97-Engels an Laura Lafargue, 19. bis
1892.3857
2O.Dez. 1891.3719
98 — Engels an Laura Lafargue, 6.Jan. 120 - Engels anPaul Lafargue, 5. Dez. 1892.
1892.3724
99 - Engels an Laura Lafargue, 2O.Jan.
1892.3725
100-Engels an Laura Lafargue, 3.Febr.
1892.3732
101 -Engels an Laura Lafargue, 5.März
1892.3742
102 - Engels an Laura Lafargue, H.März
1892.3747
103-Engels an Laura Lafargue, 4.April
1892.3755
104-Engels an Laura Lafargue, 19.April
1892.3758
105-Engels an Laura Lafargue, 3.Mai
1892.3764
106-Engels an Paul Lafargue, 19. Mai
1892.3772
107 - Engels an Paul und Laura Lafargue,
27.Mai 1892.3774
716
3869
121 -Engels an Laura Lafargue, 5.Dez.
1892. 3870
122-Engels an Laura Lafargue, 20.Dez.
1892. 3873
123 - Engels an Laura Lafargue, 12.Febr.
1893.3897
124-Engels an Paul Lafargue, 25.Febr.
1893. 3900
125 - Engels an Laura Lafargue, 25. Febr.
1893.3901
126 - Engels an Laura Lafargue, 14. März
1893.3908
127 - Engels an Laura Lafargue, 2I.März
1893.3913
128 - Engels an Laura Lafargue, 25. April
1893.3924
129-Engels an Laura Lafargue, 20. Juni
1893.3937
130 - Engels an Paul Lafargue, 27. Juni
1893.3938
131 - EngelsanPaulLafargue,29.Juni1893.
3939
132 - Engels an Laura Lafargue, 20. Juli
1893.3943
133 - Engels an Laura Lafargue, 21. Aug.
1893.3949
134-Engels an Laura Lafargue, 31. Aug.
1893.3950
135 - Engels an Laura Lafargue, 18. Sept.
1893.3951
136 - Engels an Laura Lafargue, 3O.Sept.
1893.3953
137-Engels an Paul Lafargue, 13.Okt.
1893. 3960
138-Engels an Laura Lafargue, 14.Okt.
1893.3961
139-Engels an Laura Lafargue, 18.Okt.
1893. 3963
140-Engels an Laura Lafargue, 27. Okt.
1893.3965
141 -Engels an Paul Lafargue, 19.Nov.
1893.3970
142-Engels an Laura Lafargue, 19.Dez.
1893.3979
143 - Engels an Paul Lafargue, 3. Jan. 1894.
3983
144-Engels an Paul Lafargue, 6. März
1894.4000
145 - Engels an Laura Lafargue, 11.April
1894.4012
146-Engels an Laura Lafargue, 1 I.Mai
1894.4017
147 - Engels an Paul Lafargue, 2. Juni 1894.
4027
148-Engels an Laura Lafargue, 4.Juli
1894. 4035
149-Engels an Laura Lafargue, 28.Juli
1894.4042
150-Engels an Paul Lafargue, 22.Aug.
1894.4050
151 -Engels an Laura Lafargue [zweite
Septemberhälfte 1894]. 4054
152 —Engels an Laura Lafargue, 12.Nov.
1894.4064
153 — Engels an Laura Lafargue und Eleanor Marx-Aveling, 14. Nov. 1894.4068
154-Engels an Paul Lafargue, 22.Nov.
1894.4072
155 - Engels an Laura Lafargue, 17. Dez.
1894.4083
156-Engels an Paul Lafargue, 18. Dez.
1894. 4085
157 - Engels an Laura Lafargue, 29. Dez.
1894.4089
158-Engels an Paul Lafargue, 13.[-14.]
Jan. 1895.4103
159-Engels an Laura Lafargue, 19.Jan.
1895.4105
160-Engels an Paul Lafargue, 22.Jan.
1895.4106
161 -Engels an Paul Lafargue, 26.Febr.
1895.4118
162 - Engels an Laura Lafargue, 28. März
1895.4135
163-Engels an Paul Lafargue, 3. April
1895.4138
164 - Engels an Laura Lafargue, 17. April
1895.4146
165-Engels an Laura Lafargue, I4.Mai
1895.4153
166-Engels an Paul Lafargue [29.Juni
1895]. 4163
167-Engels an Laura Lafargue, 23.Juli
1895.4170
Leutersdorf
1 -Engels an Emil Blank, 16.0kt. 1876.
2632
Littlehampton (Südengland)
1 - M a r x a n Engels, 17.Sept. 1878. 1452
2 - Marx an Engels, 18.Sept. 1878. 1454
3 - Marx an Engels, 24.Sept. 1878.1457
Liverpool
1-Engels an Hermann Meyer, 18. Okt.
1867.2103
717
2 - Engels an Ernst Dronke, 19. Nov. 1878.
2735
3 - Engels an Ernst Dronke, 29. Nov. 1878.
2737
4 -Engels anOscar Heidfeld, 12.Nov. 1891.
3705
Lodi bei Mailand
1 - Engels an Enrico Bignami, 13. Okt.
[1871]. 2346
2 - Engels an Enrico Bignami [Anfang Dez.
1871]. 2384
3 - Engels an die Associazione degli Operai
e degli Agricoltori della Bassa Lombardia (Sezione Internazionale), 13.Nov.
1872.2496
4 - Engels an Enrico Bignami [12. Jan.
1878]. 2706
London
1 - Engels an Emil Blank, 3.April 1846.
1633
2 - Marx/Engels an Feargus O'Connor,
17. Juli 1846.1638
3 - Das Komitee der Demokratischen
Gesellschaft an die Fraternal Democrats, 13.Febr. 1848.1650
4 - Das Komitee der Demokratischen
Gesellschaft an George Julian Harney,28.Febr. 1848. 1652
5 - Engels an den Redakteur der Zeitung
„TheNorthernStar", 5.März [1848].
1653
6 - Engels an Emil Blank, 26. März 1848.
1655
7 - Engels an Emil Blank, 28. März 1848.
1656
8 - Engels an Emil Blank, 15. April 1848.
1661
9 - Engels an Emil Blank, 24. Mai 1848.
1662
10 - Engels an George Julian Harney,
6. Okt. 1849.1693
11 - Engels an den Redakteur der Zeitung
„The Northern Star", 28.Nov. 1849.
1694
718
12 - MarxanLouisBauer,30.Nov. [1849].
1695
13 - Marx an Eduard von Müller-Tellering, I.Jan. 1850. 1698
14 - Engels an Eduard von Müller-Tellering[7.Febr. 1850]. 1702
15 - Engels an das ungarischeFlüchtlingskomitee [Ende Febr. 1850]. 1703
16 - Marx an Eduard von Müller-Tellering, 12.März 1850. 1707
17 - Engels/Marx an F.Pardigon, 6. Mai
1850.1712
18 - Marx/Engels an den Redakteur der
Zeitung „The Times", 24.Mai 1850.
1714
19 - Marx, Engels und Willich an Freiherrn Christian Karl Josias von Bunsen,30.Mai 1850. 1715
20 - Marx an Joseph Weydemeyer, 8.Juni
[1850]. 1716
21 - Marx, Engels und Willich an den
Redakteur der Zeitung „The Sun",
17Juni 1850. 1717
22 - Marx/Engels an den Redakteur der
Zeitung „The Spectator" [14. Juni
1850]. 1718
23 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Globe" [Mitte Juni 1850].
1719
24 - Marx an den Vorsitzenden einer Versammlung französischer Emigranten,
30.Juni [1850]. 1722
25 - Marx, Engels und Harney an Adam,
Barthelemy und Vidil, 9. Okt. 1850.
1725
26 - Engels an Marx, 25.Nov. 1850. 46
27 - Engels an Marx, 17.Dez. 1850. 48
28 - Engels an Marx, 8. Jan. 1851. 51
29 - Engels an Marx [25Jan. 1851]. 53
30 - Engels an Marx, 29. Jan. [1851]. 55
31 - Engels an Marx, 5.Febr. 1851. 57
32 - Engels an Marx [12.Febr. 1851]. 60
33 - Engels an Marx, B.Febr. 1851. 61
34 - Engels an Marx, 25.Febr. [1851]. 64
35 - Engels an Marx, 26.Febr. [1851]. 65
36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 -
Engels an Marx [26.Febr. 1851]. 67
Engels an Marx, 27. Febr. 1851. 68
Engels an Marx [28.Febr. 1851]. 69
Engels an den Redakteur der Zeitung
„The Times" [5.März 1851]. 1733
Engels an Marx, 10. März 1851. 72
Engels an Marx, 17.März 1851. 73
Engels an Marx, 19. März 1851. 75
Engels an Marx, 3.ApriI [1851]. 79
Engels an Marx, 11 .April 1851. 80
Engels an Marx, I5.April [1851]. 82
Engels an Marx, I.Mai 1851. 83
Engels an Marx [6. oder 7. Mai 1851 ].
86
Engels an Marx, 8.Mai [1851]. 87
Engels an Marx, 9. Mai 1851. 88
Engels an Marx [15.Mai 1851]. 89
Engels an Marx, 19. Mai 1851. 91
Engels an Marx, 23. Mai 1851. 93
Engels an Marx [3.Juni 1851]. 95
Engels an Marx, 27. Juni 1851.97
Engels anMarx [um den ö.Juli 1851].
98
Engels an Marx, I7.Juli 1851. 101
EngelsanMarx[umden20.JuliI851].
102
58 - Engels an Marx, 30. Juli 1851. 103
59 - Engels an Marx [um den 1 .Aug.
1851]. 105
60-Engels an Wilhelm Wolff, 6.Aug.
1851.1741
61 -Engels an Marx [um den 10.Aug.
1851]. 107
62 - Engels an Marx [um den 11 .Aug.
1851]. 108
63-Engels an Marx, 21.Aug. 1851.
111
64 - Engels an Marx [um den 27. Aug.
1851]. 113
65 66 67 68 69 70 -
Engels an Marx, 1 .Sept. [1851]. 115
Engels an Marx, 8.Sept. [1851]. 116
Engels an Marx, 1 l.Sept. [1851]. 117
Engels an Marx, 19.Sept. [1851]. 119
Engels an Marx, 23.Sept. 1851. 120
Engels an Marx, [25.] Sept. 1851.122
71 - Engels an Marx [26.Sept. 1851]. 123
72 - Engels an Marx, 15. Okt. 1851. 125
73-Engels an Marx [um den 27.Okt.
1851]. 128
74 - Engels an Marx, 27.Nov. 1851. 130
75 - Engels an Marx, 3.Dez. 1851. 132
76-Engels an Marx, 10-Dez. 1851. 134
77 - Engels an Marx, 11.Dez. 1851. 135
78-Engels an Marie Blank, 15.Dez.
1851.1751
79 - Engels an Marx, I6.Dez. 1851. 136
80 - Engelsan JennyMarx [18.Dez. 1851].
1752
81 - Marx an Ferdinand
Freiligrath,
27.Dez. 1851. 1754
82 - Engels an Marx, 6.Jan. 1852. 137
83 - Engels an Jenny Marx, 14.Jan. 1852.
1756
84 - Engels an Marx, 22. Jan. 1852. 139
85 - Marx an Ferdinand Freiligrath,
26. Jan. 1852.1760
86 - Engels an Marx, 28.Jan. 1852. 141
87 - Engels an Marx, 29. Jan. 1852.142
88 - Marx/Engels an den Redakteur der
Zeitung „The Times", 29. Jan. 1852.
1761
89 - Engels an Marx, 2.Febr. 1852.143
90 - Engels an Marx, 17. Febr. 1852. 146
91 -Engels an Marx, 19.Febr. 1852. 148
92 - Engels an Marx, 2.März 1852. 151
93 - Engels an Marx, 18. März 1852. 153
94 - Engels an Marx, I.April 1852. 155
95 - Engels an Marx, 2O.April 1852. 158
96 - Engels an Marx, 25.April 1852. 160
97 - Engels an Marx, 27.April 1852. 161
98 - Engels an Marx, 29. April 1852. 162
99 - Engels an Marx, I.Mai 1852. 164
100 - Engels an Marx, 4. Mai 1852. 165
101 - Engels an Marx, 7.Mai 1852. 167
102 - Engels an Marx, 19. Mai 1852.169
103 - Engels an Marx, 21.Mai 1852. 170
104 - Engels an Marx, 22.Mai 1852. 171
105 - Engels an Marx, 24.Mai [1852]. 173
106 - Marx an Jenny Marx, 11 Juni 1852.
1777
719
107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 -
Engels an Marx, 3O.Juni 1852. 174
Engels an Marx, 6. Juli 1852. 176
Engels an Marx, 15. Juli 1852.178
Engels an Marx, 22. Juli 1852. 180
Marx an Gottfried Kinkel, 22. Juli
1852.1781
Marx an Gottfried Kinkel, 24. Juli
1852.1782
Engels an Marx, 6.Aug. 1852. 183
Engels an Marx [9. Aug. 1852]. 185
Engels an Marx, 16. Aug. 1852. 187
Engels an Marx [24. Aug. 1852]. 189
Marx an Peter Imandt, 27.Äug. 1852.
139 - Engels an Marx, 27.Nov. 1852. 225
140 - Engels an Marx, 29.Nov. 1852. 226
141 - Marx an Jänos Bangya, 3. Dez. 1852.
1797
142 - Engels an Marx, 11 .Febr. 1853. 232
143 -Engels an Marx [9.März 1853]. 234
144 - Engels an Marx [11 .März 1853]. 236
145 - Engels an Marx, 10. April [1853]. 238
146 - Engels an Marx, 26. April 1853.241
147 - Engels an Marx [27.April 1853]. 243
148 - Engels an Marx, 20. Mai 1853. 245
149-Engels an Marx [um den 26.Mai
1786
150 151 152 153 154 155 156 -
Engels an Marx, 7.Sept. 1852.193
Engels an Marx, H.Sept. 1852. 196
Engels an Marx, 2O.Sept. 1852. 198
Engels an Marx [23.Sept. 1852]. 199
Engels an Marx, 24. Sept. 1852.201
Engels anMarx[umden1.Okt.1852].
203
124 - Engels an Marx, 4. Okt. 1852. 204
125 - Engels an Marx, lO.Okt. 1852. 205
126 - Engels an Marx [14.Okt. 1852]. 207
127 - Engels an Marx, 18. Okt. 1852.208
128 - Marx an A. Baron von Brüningk,
18. Okt. 1852.1790
129 - Engels an Marx [22.0kt. 1852]. 210
130 - Engels an Marx, 27.0kt. 1852.213
131 - Engels an Marx, 28.0kt. 1852. 216
132 - Engels an Marx, 28.0kt. 1852. 217
133 - Marx/Engels an den Redakteur der
Zeitung „The People's Paper",
28.0kt. 1852.1791
134 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Morning Advertiser", 30. Okt.
1852. 1792
135 - Engels an Marx [31 .Okt. 1852]. 218
136 - EngeIsanMarx,[5.-6.Nov.]1852.22I
137-Marx, Engels, Freiligrath und
W.Wolf! an den Redakteur der Zeitung „The Morning Advertiser",
20.Nov. 1852.1794
138 - Engels an MarieBlank,22.Nov. 1852.
1795
720
1853]. 247
Engels an Marx, 31 .Mai 1853. 248
Engels an Marx [I.Juni 1853]. 249
Engels an Marx, 6. Juni [1853]. 251
Engels an Marx, 9. Juni 1853. 252
Engels an Marx, 9Juli [1853]. 256
Engels an Marx, 24. Aug. 1853. 259
Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Morning Advertiser", 3O.Aug.
1853.1811
157 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„ThePeople'sPaper",7.Sept.[1853].
1812
158 - Engels an Marx, 19.Sept. 1853. 263
159 - Marx an Karl Blind, 26. Sept. 1853.
1814
160 - Engels an Marx, 29.Sept. 1853.265
161 -Marx an Karl Blind, 13.0kt. 1853.
1816
162 - Engels an Marx, 23.Nov. 1853. 273
163 - Engels an Marx, 23. März 1854.287
164 - Engels an den Redakteur der Zeitung
„The Daily News" Henry John Lincoln, 30. März 1854. 1821
165 - Engels an Marx, 3. April 1854. 289
166 - Engels an Marx, 20. April 1854. 292
167-Engels an Marx [um den 2I.April
1854]. 293
168-Engels an Marx [um den 24.April
1854]. 295
169 - Engels an Marx, 1 .Mai 1854. 297
170 - Engels an Marx, 9.Mai 1854. 300
171 - Engels an Marx, lO.Juni 1854. 303
172-Engels an Marx, 15. Juni 1854. 305
173 - Engels an Marx, 6. Juli 1854. 308
174 - Engels an Marx, 2O.Juli 1854. 310
175 - Engels an Marx, 12.Dez. 1855. 358
176 - Engels an Marx, 7. Febr. 1856. 361
177 - Engels an Marx, 7. März 1856. 366
178 - Engels an Marx, H.April 1856. 369
179 - Engels an Marx, 23.Mai 1856. 375
180 - Engels an Marx, 26.Mai 1856. 376
181 - Engels an Marx, 4.Aug. 1856. 382
182-Marx an Charles Dobson Collet,
ll.Aug. 1856. 1837
183-Engels an Marx [nicht vor dem
27.Sept. 1856]. 385
184-Marx an Charles Dobson Collet,
23. Okt. 1856. 1838
185 - Engels an Marx, 17.Nov. 1856. 389
186 - Engels an Marx [22. Jan. 1857]. 395
187 - Engels an Marx, 1 I.März 1857. 400
188 - Engels an Marx, 20. März 1857. 402
189-Marx an Charles Dobson Collet,
25.März 1857.1839
190 - Engels an Marx, 31.März 1857.405
191 - Engels an Marx, 2.April 1857. 406
192-Engels an Jenny Marx [um den
lö.April 1857]. 1840
193 - Engels an Marx [22.April 1857]. 409
194-Engels an Marx, II.Mai 1857.412
195 - Engels an Marx, 2O.Mai 1857. 413
196 - Engels an Marx, 28. Mai 1857. 416
197 - Engels an Marx [12. Juni 1857]. 417
198 - Engels an Marx, [11.] Juli 1857. 424
199 - Engels an Marx, 30. Juli 1857. 429
200 - Engels an Marx, 21. Aug. 1857. 432
201 -Engels an Marx, 25. Aug. 1857.433
202 - Engels an Marx, 8.Sept. 1857. 435
203 - Engels an Marx, 10.Sept.[1857]. 436
204-Engels an Marx [11. oder 12.Sept.
1857]. 437
205 206 207 208 209 210 -
Engels an Marx, 18.Sept. 1857. 440
Engels an Marx, 21.Sept. 1857. 442
Engels an Marx, 22.Sept. 1857.443
Engels an Marx, 24. Sept. 1857.445
Engels an Marx, 6. Okt. 1857. 447
Engels an Marx, 19.0kt. 1857. 448
46 Marx/Engels-Verzeichnis II
211 - Engels an Marx, 29.0kt. 1857. 450
212 - Engels an Marx, 15.Nov. 1857. 453
213 - Engels an Marx, 16. Nov. 1857. 454
214-Engels an Marx, 17.Nov. 1857. 455
215 - Engels an Marx, 7. Dez. 1857. 457
216 - Engels an Marx, 9.Dez. 1857.459
217 - Engels an Marx, 11 .Dez. 1857. 460
218 - Engels an Marx, 17.Dez. 1857. 461
219 - Engels an Marx, 31.Dez. 1857. 466
220 - Engels an Marx, 6. Jan. 1858. 469
221 - Engels an Marx, 7.Jan. 1858. 470
222 - Engels an Marx, 14. Jan. 1858. 473
223 - Engels an Marx, 15. Jan. 1858. 474
224 - Engels an Marx, 25Jan. 1858. 477
225 - Engels an Marx, 28. Jan. 1858. 478
226 - Engels an Marx, 30. Jan. 1858. 481
227 - Engels an Marx, 8. Febr. 1858.483
228 - Engels an Marx, 11 .Febr. 1858.485
229 - Engels an Marx, 18. Febr. 1858.487
330 - Engels an Marx, 24. Febr. 1858.489
331 - Engels an Marx, I.März 1858. 490
332 - Engels an Marx, 4.März 1858.492
333 - Engels an Marx, 11 .März 1858. 494
334 - Engels an Marx [16. März 1858]. 496
335 - Engels an Marx, 17. März 1858. 497
336 - Engels an Marx [26. März 1858]. 499
337 - Engels an Marx, 9.April 1858. 502
338 - Engels an Jenny Marx, 14. April 1858.
1845
339 - Engels an Marx, 22.April 1858. 503
340 - Engels an Marx, 30. April 1858. 505
341 - Engels an Rudolf Schramm, ö.Mai
1858.1846
342 - Engels an Jenny Marx, 11. Mai 1858.
1847
343 - Engels an Jenny und Laura Marx,
1,1. Mai 1858. 1848
344 - Engels an Marx, 9. Juni 1858. 509
345 - Marx an den Redakteur der Zeitschrift „Die Neue Zeit" [nicht später
als 12.Juli 1858]. 1851
346 - Engels an Marx, 14. Juli 1858.511
347 - Engels an Marx, 16. Juli 1858.513
348 - Engels an Marx, lO.Aug. 1858. 517
349 - Engels an Marx, 7.0kt. 1858. 521
721
350 - Engels an Marx, 21. Okt. 1858. 523
351 - Engels an Ferdinand Freiligrath,
25. Jan. 1859.1853
352 - Engels an Marx, 27. Jan. 1859. 540
353 - Engels an Marx, 10. Febr. 1859. 545
354 - Engels an Marx, 14. Febr. 1859. 546
355 - Engels an Marx, 4.März 1859. 553
356 - Engels an Marx, 11 .April 1859. 560
357 - Engels an Marx, 23. Mai 1859. 568
358 - Engels an Marx, 14-Juli 1859. 577
359 - Engels an Marx, 18. Juli 1859.579
360 - Engels an Marx [2O.Juli 1859]. 581
361 - Engels an Marx, 25.Juli 1859. 583
362 - Engels an Marx, 3.Aug. 1859. 585
363 - Engels an Marx, lO.Aug. 1859. 587
364 - Engels an Marx, [8.Sept.] 1859. 591
365-Marx an Wilhelm Liebknecht,
17.SePt. 1859. 1875
366 - Engels an Marx, 22.Sept. 1859. 593
367 - Engels an Marx [zwischen dem 23.
und 27. Sept. 1859]. 595
368 - Engels an Marx, 3. Okt. 1859. 598
369 - Engels an Marx, 28. Okt. 1859. 602
370 - Engels an Marx, 4.Nov. 1859. 604
371 - Engels an Jenny Marx, 5.Nov. 1859.
1880
372 - Engels an Marx, 17. Nov. 1859.608
373 - Marx an Ferdinand Freiligrath,
23. Nov. 1859.1886
374 - Marx an Ferdinand Freiligrath
[28.Nov. 1859]. 1887
375 - Engels an Marx, 28.Nov. 1859. 611
376-Engels an Marx [11. oder 12. Dez.
1859]. 613
377 - Engels an Marx [19.Dez. 1859]. 615
378 - Engels an Jenny Marx, 22.Dez. 1859.
1888
385 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Daily Telegraph", 6. Febr.
1860. 1896
385 - Engels an Marx, 7. Febr. 1860. 628
386-Marx an Ferdinand Freiligrath,
8.Febr. 1860.1897
387 - Engels an Marx, 9. Febr. 1860.631
388 - Engels an Marx, 12.Febr. 1860. 632
389 - Marx an Ferdinand Freiligrath,
23. Febr. 1860.1903
390 - Marx an Wilhelm Liebknecht, 27.
Febr.1860. 1906
391 -Marx an Karl Schapper, 27.Febr.
1860. 1907
392 - Marx an Muzembini, 27.Febr. 1860.
1908
393 - Marx an Ferdinand Freiligrath,
29. Febr. 1860.1909
394-Marx an Charles Dobson Collet,
7.März 1860. 1912
395 - Engels an Marx, 8. April 1860.636
396 - Marxan GeorgRheinländer,24.April
1860. 1926
397 - Engels an Marx, 10. Mai 1860.645
398 - Engels an Marx, 11 .Mai 1860. 646
399 - Engels an Marx, 31 .Mai 1860. 648
400 - Engels an Marx, 20. Juni 1860.652
401 -Engels an Marx [um den 25.Juni
1860]. 653
402 - Engels an Marx, 26. Juni 1860.656
403 - Engels an Marx [27.Juni 1860]. 657
404-Engels an Marx [um den 28.Juni
1860]. 659
405-Engels an Marx [um den 23.Juli
1860]. 663
406-Engels an Marx, l.Aug. [1860]. 666
407 - Engels an Jenny Marx, 15. Aug. 1860.
1937
408 - Engels an Marx, 15. Sept. 1860. 674
409 - Engels an Marx, 1. Okt. 1860.677
410 - Engels an Marx, 5. Okt. 1860. 679
411 -.Marx an Bertalan Szemere, 21.Nov.
379 - Engels an Marx, 26. Jan. 1860.619
380-EngelsanMarx,31.Jan. 1860.621
381 - Engels an Marx, I.Febr. 1860. 623
382 - Engels an Marx, 2.Febr. 1860. 624
383 - Engels an Marx, 4. Febr. 1860. 626
384 — Marx an den Redakteur der Zeitung
1860.1947
„The Free Press", 4.Febr. 1860. 412 - Marx an Bertalan Szemere, 22.Nov.
1893
1860.1948
722
413 - Engels an Marx, 3. Dez. 1860.689
414 - Engels an Marx, 5.Dez. 1860. 690
415 - Engels an Marx, 18. Dez. 1860. 694
416-Engels an Marx, 19.Dez. 1860. 696
417-Engels an Marx, 7. Jan. 1861.702
418-Engels an Marx [31.Jan. 1861]. 709
419-Engelsan Marx, 4.Febr. 1861- 711
420 - Engels an Marx, 6.Febr. 1861. 712
421 - Marx an Ferdinand Freiligrath,
7. Febr. 1861.1955
422 - Engels an Marx, 12. Juni 1861.719
423 - Engels an Marx, 3. Juli 1861. 722
424 - Engels an Marx, 27.Nov. 1861. 732
425 - Engels an Marx [2.Dez. 1861]. 733
426-Marx an Josef Valentin Weber,
15Jan. [1862]. 1978
427 - Engels an Marx, 28.Febr. 1862. 740
428 - Engels an Marx, 5.März 1862.742
429-Engels an Marx [um den 8. März
1862]. 744
430 - Engels an Marx, 5.Mai 1862. 747
431 - Engels an Marx, I2.Mai 1862.749
432-Engels an Marx [um den 18.Mai
1862]. 750
433 - Engels an Marx, 23.Mai 1862. 752
434 - Engels an Marx, 29.Mai 1862. 754
435 - Engels an Marx, 4. Juni 1862.755
436 - Engels an Marx [um den 3. Juli
1862]. 758
437 - Engels an Ferdinand Lassalle, 23. Juli
1862.1983
438 439 440 441 442 443 -
444 445 446 447 448 -
Engels an Marx, 30. Juli 1862. 762
Engels an Marx [31 Juli 1862]. 764
Engels an Marx, 1 .Aug. 1862. 765
Engels an Marx, 8.Aug. 1862. 768
Engels an Marx [13. Aug. 1862]. 771
Marx an den Präsidenten der
Weltausstellung Wilhelm Schwarz,
19. Aug. 1862.1986
Engels an Marx [21. Aug. 1862]. 774
Engels an Marx [Anfang Sept. 1862].
775
Engels an Marx, 9.Sept. 1862.776
Engels an Marx, 16. Okt. 1862.778
Engels an Marx, 5.Nov. 1862. 781
449-Engels an Marx, 15.Nov. 1862. 784
450 - Marx an Ferdinand Freiligrath,
15.Dez. 1862. 1991
451 - Engels an Marx, 26.Dez. 1862. 788
452 - Engels an Marx, 3O.Dez. 1862.789
453 - Engels an Marx, 7. Jan. 1863. 791
454 - Engels an Marx, 13. Jan. 1863. 793
455 - Engels an Marx, 26. Jan. 1863. 795
456 - Engels an Marx, 17. Febr. 1863. 799
457 - Engels an Marx, 19. Febr. 1863. 800
458-Engels an Marx [um den 21. Febr.
1863]. 802
459 - Engels an Marx, 8.April 1863.805
460 - Engels an Marx, 21. April 1863. 808
461 - Marx an Josef Valentin Weber,
22.April 1863. 1994
462 - Engels an Marx, 2O.Mai 1863. 809
463 - Engels an Marx, 11 Juni 1863.812
464 - Engels an Marx, 24. Juni 1863.815
465 - Engels an Marx, 24.Nov. 1863. 819
466 - Engels an Marx, 3.Dez. 1863. 821
467 - Marx an Jenny Marx, 15.Dez. 1863.
1995
468 - Marx an Ferdinand
Freiligrath,
23. Dez. 1863. 1996
469 470 471 472 473 -
Engels an Marx, 29.April 1864.830
Engels an Marx, 1 .Mai 1864.831
Engels an Marx, 2.Mai 1864.832
Engels an Marx [2. Mai 1864]. 833
Marx an Jenny Marx, 9. Mai 1864.
2001
474 - Marx an Jenny Marx, 10. Mai 1864.
2002
475 - Marx an Jenny Marx, 13. Mai 1864.
2003
476 - Marx an Jenny Marx (Tochter),
17. Mai 1864.2004
477 - Engels an Marx, 3O.Mai 1864.836
478 - Engels an Marx, 3. Juni 1864.838
479 - Engels an Marx, 9. Juni 1864.840
480 - Engels an Marx, 5 Juli 1864. 844
481 - Marx an Ferdinand Freiligrath,
12Juli 1864.2007
482 - Engels an Marx, 2.Sept. 1864. 847
483 - Engels an Marx, 4.Sept. 1864.849
723
484 485 486 487 488 489 -
Engels an Marx, 2.Nov. 1864. 852
Engels an Marx, 7.Nov. 1864. 854
Engels an Marx, 9.Nov. 1864. 855
Engels an Marx, lö.Nov. 1864.857
Engels an Marx, 22.Nov. 1864.859
Marx an Hermann Jung [um den
8Jan. 1865]. 2024
490-Marx an Jenny Marx (Tochter),
11.Jan. 1865. 2026
491 - Engels an Marx, 27Jan. 1865. 867
492 - Engels an Marx, 5.Febr. 1865.871
493 - Engels an Marx, 7. Febr. 1865. 874
494 - Engels an Marx, 9. Febr. 1865. 875
495 - Engels an Marx, 13. Febr. 1865. 878
496 - Marx an Victor Le Lubez, 15. Febr.
1865.2031
497 - Engels an Marx, 2O.Febr. 1865. 882
498 - Engels an Marx, 22. Febr. 1865. 883
499 - Engels an Marx, 24. Febr. 1865. 885
500 - Engels an Marx, 27. Febr. 1865. 887
501 - Engels an Marx, 3.März 1865.888
502 - Engels an Marx, 6.März 1865.890
503 - Engels an Marx, 11. März 1865. 893
504-Marx an Hermann Jung, 13.März
520 -- Engels an Marx, 17.Nov. 1865.923
521 -- Marx an Hermann Jung, 20.Nov.
1865.2054
522 -- Engels an Marx, I.Dez. 1865. 925
523 -- Engels an Marx, 4. Jan. 1866.929
524 -- Engels an Marx, 26. Jan. 1866.932
524a - Engels an Marx, 10. Febr. 1866.934
5 2 5 - Marx an Friedrich Leßner, 14. Febr.
1866.2061
526 - Engels an Marx, 19. Febr. 1866.937
527 - Engels an Marx, 22.Febr. 1866.939
528 -• Engels an Marx, 5. März 1866.941.
529 --Engels an Marx [um den 10.März
1866]. 943
530 - Marx an Jenny Marx (Tochter),
16. März 1866.2062
531 - Marx an Laura Marx, 20. März 1866.
2065
532 - Engels an Marx, I.Mai 1866. 956
533 - Engels an Marx, 9. Mai 1866.957
534 - Engels an Marx, 16. Mai 1866.959
535 - Engels an Marx, 25.Mai 1866.961
536 - Engels an Marx, 11 Juni 1866.964
5 3 7 - Engels an Marx, 4. Juli 1866. 966
1865.2038
5 3 8 - Engels an Marx, 9. Juli 1866. 968
505 - Engels an Marx, 14. März 1865. 895 539 - Engels an Marx, 12.Juli 1866. 969
506 - Marx an Hermann Jung, 13. April 540 - Engels an Marx, 25. Juli 1866. 971
1865.2041
541 - Engels an Marx, 6.Aug. 1866. 973
507 - Marx an Hermann Jung, 25. April 542 - Engels an Marx, lO.Aug. 1866. 975
1865.2043
542a - Marx an Paul Lafargue, 13. Aug.
508 - Engels an Marx, 3. Mai 1865. 902
1866. 2072
509-Engels an Marx, 12. Mai 1865.904 . 5 4 3 - Engels an Marx, 2. Okt. 1866. 980
510 - Marx an eine seiner Töchter, 3. Juli 544 -• Engels an Marx, 5. Okt. 1866. 982
1865.2046
5 4 5 -- Engels an Marx, 11.Nov. 1866. 985
511 - Engels an Marx, 15. Juli 1865. 908
546 -• Marx an Paul Lafargue, 7. Dez. 1866.
512 - Engels an Marx, 25. Juli 1865. 909
2083
513-Marx an Hermann Jung, 30. Sept. 547 —
• Engels an Marx, 14. Dez. 1866. 987
[1865]. 2051
5 4 8 -• Engels an Marx, 21.Dez. 1866. 989
514 - Engels an Marx, 7.Aug. 1865. 912
549 -• Engels an Marx, 29.Jan. 1867. 992
515 - Engels an Marx, 16. Aug. 1865. 914
550 - Engels an Marx, 13.März 1867.995
516 - Engels an Marx, 21. Aug. 1865. 916
551 -• Engels an Marx, 4. April 1867. 997
517-EngelsanMarx,4.Okt. 1865.918
552- Marx an Jenny Marx (Tochter),
518 - Engels an Marx, 13.Nov. 1865. 921
5. Mai 1867. 2090
519-Marx an Hermann Jung, 15.Nov. 553 - Marx an Laura Marx, 13.Mai 1867.
1865.2053
2091
724
554 555 556 557 -
Engels an Marx, 16Juni 1867. 1004
Engels an Marx, 24.Juni 1867. 1006
Engels an Marx, 26. Juni 1867. 1007
Marx an Ferdinand Ffeiligrath,
20. Juli 1867.2095
558 - Engels an Marx, I I.Aug. 1867. 1012
559 - Marx an einen Buchhändler, 14. Aug.
1867. 2096
560 - Engels an Marx, 15. Aug. 1867. 1014
561 - Engels an Marx, 23.Aug. 1867. 1016
562 - Engels an Marx, 26.Aug. 1867. 1018
563 - Engels an'Marx, 27.Aug. 1867. 1019
564 - Engels an Marx, 1 .Sept. 1867. 1021
565 - Engels an Marx, 2.Sept. 1867. 1022
566 - Engels an Marx [9.Sept. 1867]. 1025
567 - Engels an Marx, 11 .Sept. 1867. 1027
568 - Engels an Marx, 12.Sept. 1867. 1030
569-Engels an Laura Marx, 23. Sept.
1867.2099
570 - Engels an Marx, 8. Okt. 1867.1033
571 - Engels an Marx, 1 l.Okt. 1867. 1036
572 - Engels an Marx, 13. Okt. 1867. 1037
573 - Engels an Marx, I5.Okt. 1867. 1039
574-Engels an Marx, 18. Okt. 1867. 1040
575 - Engels an Marx, 22. Okt. 1867. 1042
576 - Engels an Marx, l.Nov. 1867. 1043
577 - Engels an Marx, 5.Nov. 1867. 1045
578 - Engels an Marx, 8.Nov. 1867. 1047
579 - Engels an Marx, IO.NOV. 1867. 1049
580 - Engels an Marx, 24.Nov. 1867.1051
581 - Engels an Marx, 26.Nov. 1867. 1052
582 - Engels an Marx, 28. Nov. 1867. 1055
583-Engels an Marx [29.Nov. 1867].
1058
584 - Engels an Marx, 4.Dez. 1867. 1060
585 - Engels an Marx, 6.Dez. 1867. 1061
586 - Engels an Marx, I2.Dez. 1867. 1064
587 - Engels an Marx, 16-Dez. 1867. 1066
588 - Engels an Marx, 19. Dez. 1867. 1068
589 - Engels an Jenny Marx, 3.Jan. 1868.
2112
590 - Engels an Marx, 6.Jan. 1868. 1070
591 -Engelsan Marx,7.Jan. 1868. 1071
592 - Engels an Marx, lO.Jan. 1868. 1074
593 - Engels an Marx, 16. Jan. 1868. 1076
594 - Engels an Marx, 23. Jan. 1868. 1077
595 - Engels an Marx, 2. Febr. 1868. 1080
596 - Engels an Marx, 11 .Febr. 1868.1082
597 - Engels an Marx, 20. Febr. 1868. 1085
598 - Engels an Marx, 1 .März 1868. 1086
599 - Engels an Marx, lO.März 1868.1089
600 - Engels an Marx, 13. März 1868.1090
601 - Engels an Marx, 17.März 1868.1093
602 - Engels an Marx, 19. März 1868. 1095
603 - Engels an Marx, 29.März 1868. 1098
604 - Engels an Marx, 10. April 1868.1099
605 - Engels an Marx, 17.April 1868.1101
606 - Engels an Marx, 20. April 1868. 1103
607 - Engels an Marx, 26. April 1868. 1106
608 - Engels an Marx, 6.Mai 1868. ] 109
609 - Engels an Marx, 10. Mai 1868. 1111
610 - Engels an Marx, 15. Mai 1868. 1112
611 - Engels an Marx, 22.Mai 1868. 1114
612 - Engels an Marx, 25. Mai 1868. 1116
613 - Engels an Marx, 22. Juni 1868.1119
614 - Engels an Marx, 24.Juni 1868. 1121
615 - Engels an Marx, 25.Juni 1868. 1123
616 - Engels an Marx, 26. Juni 1868. 1125
617 - Engels an Marx, 28. Juni 1868. 1127
618 - Engels an Marx, 2.Juli 1868. 1130
619 - Engels an Marx, lO.Juli 1868. 1133
620 - Engels an Marx, H.Juli 1868. 1135
621 - Engels an Marx, 21. Juli 1868. 1136
622 - Engels an Marx, 29Juli 1868. 1138
623 - Engels an Marx, 6.Aug. 1868. 1141
624 - Marx an Friedrich Leßner, 1 I.Aug.
1868.2129
625 - Engels an Marx, 12. Aug. 1868. 1143
626 - Engels an Marx [um den I4.Aug.
1868]. 1145
627 - Engels an Marx, 22.Aug. 1868. 1147
628 - Engels an Marx, 28. Aug. 1868. 1149
629 - Engels an Marx, I.Sept. 1868. 1151
630-Marx an Hermann Jung, I4.Sept.
1868.2133
631 -Engels an Marx, lö.Sept. 1868. 1154
632 - Engels an Marx, 18.Sept. 1868. 1156
633 - Engels an Marx, 21. Sept. 1868. 1158
634 - Engels an Marx, 24.Sept. 1868. 1160
635 - Engels an Marx, 25.Sept. 1868. 1163
725
636 - Engels an Marx, 3O.Sept. 1868.1166
637 - Engels an Marx, 2.0kt. 1868. 1167
638 - Engels an Marx, 6. Okt. 1868. 1169
639-Engels an Marx, 8.0kt. 1868.1170
640 - Engels an Marx, 12.0kt. 1868. 1172
641 - Engels an Marx, 14.0kt. 1868. 1173
642-Marx an Hermann Jung, 19. Okt.
1868.2140
643 - Engels an Marx, 22. Okt. 1868.1175
644 - Engels an Marx, 28. Okt. 1868. 1177
645 - Engels an Marx, 4.Nov. 1868. 1179
646 - Engels an Marx, 6.Nov. 1868. 1180
647 - Engels an Marx, lO.Nov. 1868. 1183
648 - Engels an Marx, 13.Nov. 1868. 1184
649-Marx an Hermann Jung, 14. Nov.
1868.2145
650 - Engels an Marx, 18.Nov. 1868.1188
651 - Engels an Marx, 20.Nov. 1868. 1189
652-Engels an Marx, 23.Nov. [1868].
674 - Engels an Marx, 15.März 1869. 1232
675 - Engelsan Marx, 18.März 1869. 1233
676 - Engels an Marx, 21 .März 1869. 1235
677-Engels an Marx, 28.März 1869.1236
678 - Engels an Marx, 2.April 1869. 1238
679 - Engels an Marx, 4.April 1869. 1239
680 - Engels an Friedrich Leßner, 4.April
1869.2158
681 -Engels an Marx, Ö.April 1869. 1241
682 - Engels an Marx, 7.April 1869. 1243
683 - Marx an John Malcolm Ludlow,
lO.April 1869.2159
684 - Engels an Marx, 14. April 1869. 1245
685 - Engels an Marx, 16-April 1869. 1247
686 - Engels an Marx, 19. April 1869.1249
687 - Engels an Marx, 25. April 1869.1251
688 - Engels an Marx, 2.Mai 1869.1254
689 - Engels an Marx, 7.Mai 1869.1255
690-Engels an Marx [10.Mai 1869].
1191
653 - Marx an Carl Speyer, 23.Nov. 1868.
2146
654 655 656 657 658 -
Engels an Marx, 25.Nov. 1868. 1192
Engels an Marx, 29.Nov. 1868. 1193
Engels an Marx, 8. Dez. 1868. 1197
Engels an Marx, 11 .Dez. 1868. 1200
Marx an Asher & Co. [nach dem
12.Dez. 1868]. 2149
659 - Engels an Marx, 13.Dez. 1868. 1202
660 - Engels an Marx, 18.Dez. 1868. 1205
661 - Marx an Hermann Jung, 28. Dez.
1868.2151
662 - Engels an Marx, 3. Jan. 1869. 1209
663 - Engels an Marx, 19.Jan. 1869. 1211
664 - Engels an Marx, 25. Jan. 1869. 1213
665 - Engels an Marx, 26.Jan. 1869. 1214
666 - Engels an Marx, 29.Jan. 1869. 1216
667 - Engels an Marx, 17.Febr. 1869.1220
668-Marx an Hermann Jung, 17.Febr.
1869.2155
669 670 671 672 673 726
Engelsan Marx, 21 .Febr. 1869.1221
Engelsan Marx, 25.Febr. 1869.1223
Engels an Marx, 3.März 1869. 1226
Engels an Marx, 4.März 1869. 1228
Engels an Marx, 7.März 1869. 1230
1257
691 -Engels an Marx, 19.Mai 1869. 1259
692 - Engels an Marx, 23.Mai 1869. 1261
693 - Marx an Jenny Marx (Tochter),
2.JunM869.2164
694-Marx an Jenny Marx (Tochter),
lO.Juni 1869.2165
695 - Engels an Marx, 22.Juni 1869. 1263
696 - Engels an Marx, 27.Juni 1869. 1265
697 - Engels an Marx, 1 Juli 1869. 1266
698 - Engels an Marx, ö.Juli 1869. 1269
699 - Engels an Marx, 18-Juli 1869. 1271
700 - Engels an Marx, 21 .Juli 1869. 1272
701 -Engels an Marx, 25.Juli 1869. 1275
702 - Engels an Marx, 3O.Juli 1869. 1278
703 - Engels an Marx, 3. Aug. 1869. 1280
704 - Engels an Marx, 12.Aug. 1869. 1283
705 - Marx an Hermann Jung, 13. Aug.
[1869]. 2174
706 707 708 709 -
Engels an Marx, 16. Aug. 1869. 1284
Engels an Marx, 16.Aug. 1869. 1285
Engels an Marx, 5.Sept. 1869. 1288
Marx an Laura Lafargue, 25.Sept.
1869.2175
710 - Engels an Marx, 22.Okt. 1869. 1292
711 - Engels an Marx, 24. Okt. 1869. 1294
712 - Engels an Marx, I.Nov. 1869.1296
713 - Engels an Marx, 9.Nov. 1869. 1298
714 - Engels an Marx, I7.Nov. 1869. 1300
715 - Engels an Marx, 19. Nov. 1869. 1302
716 - Engels an Marx, 29.Nov. 1869. 1304
717 - Engels an Marx, 9.Dez. 1869. 1306
718-Engels an Marx, I3.Dez. 1869. 1309
719 - Engels an Marx, 16.Dez. 1869. 1310
720 - Marx an Hermann Jung, 8. Jan. 1870.
2180
721 - Engels an Marx, 9Jan. 1870. 1312
722 - Engels an Marx, I9.Jan. 1870. 1313
723 - Engels an Marx, 25.Jan. 1870. 1315
724 - Engels an Marx, l.Febr. 1870. 1317
725 - Engels an Marx, 9. Febr. 1870. 1318
726 - Engels an Marx, 11 .Febr. 1870. 1320
727 - Engels an Marx, 17. Febr. 1870.1322
728-Marx an Charles Dobson Collet,
19. Febr. 1870.2184
729 - Engels an Marx, 22. Febr. 1870.1325
730 - Engels an Marx, 7. März 1870. 1327
731 -Engels an Marx, 13.März 1870.1330
732 - Engels an Marx, 21 .März 1870. 1332
733 - Engels an Marx, 27. März 1870. 1335
734 - Engels an Marx, 28.März 1870. 1336
735 - Engels an Marx, 13-April 1870. 1337
736 - Engels an Marx, 15. April 1870. 1339
737 - Engels an Marx, 19. April 1870.1340
738 - Engels an Marx, 21 .April 1870. 1342
739 - Engels an Marx, 29. April 1870. 1344
740 - Engels an Marx, 1 .Mai 1870. 1346
741 - Engels an Marx, 8.Mai 1870. 1348
742 - Engels an Marx, 1 I.Mai 1870. 1350
743 - Engels an Marx, 15.Mai 1870. 1352
744 - Engels an Marx, 17.Mai 1870. 1354
745 - Engels an Marx, 19. Mai 1870. 1356
746 - Marx an seine Tochter Jenny,
31.Mai 1870.2199
747 - MarxanVictor-P.LeLubez, 14. Juni
1870.2201
748 - Engels an Marx, 6JuIi 1870. 1358
749 - Engels an Marx, 7. Juli 1870. 1359
750-Marx an Hermann Jung, 14. Juli
1870.2206
751 - Engels an Marx, 22.Juli 1870. 1362
752-Marx an Eugen Oswald, 26. Juli
1870. 2207
753 - Engels an Marx, 3I.Juli 1870. 1365
754 - Marxan Eugen Oswald, 2.Aug. 1870.
2212
754a - Marx an Eugen Oswald, 3. Aug. 1870.
2213
755 - Engels an Marx, 3.Aug. 1870. 1367
756 - Engels an Marx, 5. Aug. 1870. 1370
757 - MarxanEugenOswald,5.Aug. 1870.
2214
758 - Marx an Hermann Jung, 6. Aug.
1870.2215
759 - Marxan Eugen Oswald, 7. Aug. 1870.
2216
760 - Marx an Hermann Jung, 12. Aug.
1870.2217
761 - Engels an Marx, 4.Sept. 1870. 1381
762 - Marx an Eugen Oswald, 4. Sept.
1870.2222
763 - Engels an Marx, 7. Sept. 1870. 1383
764 - Engels an Marx, I2.Sept. 1870.1385
765 - Marx an Edward Spencer Beesly,
I2.Sept. 1870.2223
766-Engels an Marx, 13.Sept. 1870.
1386
767-Marx an Eugen Oswald, 14.Sept.
1870.2226
768 - Marx an Johann Philipp Becker,
H.Sept. 1870.2227
769 - Marx an Johann Philipp Becker
[15.Sept. 1870]. 2228
770 - Marx an Edward Spencer Beesly,
16: Sept. 1870.2229
771 - M a r x an Eugen Oswald, 23.Sept.
1870.2230
772 - Marx an Edward Spencer Beesly,
19. Okt. 1870.2231
773 - Engels an Frederic Greenwood,
17.Dez. [1870]. 2235
774 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Daily News", lö.Jan. 1871.
2239
775-Marx an Hermann Jung, 18. Jan.
1871.2240
727
776 - Engels an den Redakteur der „Pall
Mall Gazette" [Frederic Greenwood] [Mitte März 1871]. 2251
777 - Marx/Engels an den Redakteur der
Zeitung „The Times" [21.März
1871]. 2252
778 - [Marx] An den Redakteur der Zeitung „The Times" [Erklärung des
Generalrats], 22.März [1871]. 2253
779 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Times", 3.April [1871]. 2258
780 - Engels an Johann Georg Eccarius,
19.ApriI1871.2267
781 -Engels an Hermann Jung, 10.Mai
1871.2276
782 - Marx an den Redakteur der „Pall
Mall Gazette" [Frederic Greenwood],
8. Juni 1871.2278
783 - [Marx/Engels] An den Redakteur der
Zeitung „The Times", 12. Juni 1871.
2279
784 - Marx an Edward Spencer Beesly,
12.Juni 1871.2280
785 - Marx an die Zeitung „The Times"
[um den 20.Juni 1871]. 2285
786 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Standard" [um den 2O.Juni
1871]. 2286
787 - [Engels] An den Redakteur der
Zeitung „The Daily News", 21 .Juni
1871.2287
788 - Engels an den Redakteur der Zeitung
„The Spectator" (resp. „Examiner")
[Brief des Generalrats] [um den
21.Juni 1871]. 2288
789 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Daily News", 26.Juni 1871.
2290
790 - [Engels] An den Redakteur der Zeitung „The Daily News" [Erklärung
des Generalrats] [27.Juni 1871].
2291
791 - Marx an den Redakteur der „Pall
Mall Gazette" [Frederic Greenwood],
30. Juni 1871. 2293
728
792 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Morning Advertiser", II.Juli
1871.2297
793 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
12.Juli1871.2298
794 - Marx an A.O.Rutson, 12.Juli 1871.
2299
795 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Standard", 13.Juli [1871].
2300
796-Marx an Eugen Oswald, 2 I.Juli
[1871]. 2302
7 9 7 - MarxanEugenOswald,24.Juli 1871.
2304
798 - Marx an Adolphe Hubert, 28. Juli
1871.2309
799 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Times", 7. Aug. 1871.2313
800 - Engels an die Redaktion der Zeitung
„The Times", 7.Aug. 1871.2314
801-Marx an Theodor Koll, 10.Aug.
[1871]. 2316
802-Marx an Adolphe Hubert, 10.Aug.
1871. 2317
803 - Marx an Hermann Jung, 14. Aug.
1871.2318
804 - Marx an Adolphe Hubert [nicht vor
dem 14.Aug. 1871]. 2319
805 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„L" International", 17.Aug. 1871.
2321
806 - Marx an den Redakteur der Zeitschrift „Public Opinion", 19.Aug.
1871.2323
807 - Marx an den Redakteur der Zeitschrift „Public Opinion", 19.Aug.
1871.2324
808-Marx an Engels, 19. Aug. 1871. 1390
809 - Marx an Engels, 21 .Aug. 1871. 1391
810-Marx an Engels, 24.Aug. [1871].
1393
811 - Marx an Jenny Marx, 25.Aug. 1871.
2328
812-Marx an Moncure Daniel Conway
[29.Aug. 1871]. 2329
813 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Evening Standard", 4. Sept.
1871.2332
814-Marx an Charles Dobson Collet,
6.Sept. 1871.2334
815 - Engels an die Firma Miller& Richard
[nach dem 9.Sept. 1871]. 2325
816-Marx an Hermann Jung, 13.Sept.
1871.2339
817 - Marx an Adolphe Hubert, 15.Sept.
1871.2340
818-Marx an Hermann Jung, 11.Okt.
1871.2345
819-Marx an Hermann Jung, 13.Okt.
1871.2347
8 2 0 - Marx an John Haies, 14.0kt. 1871.
2348
821 - Marx an Edward Spencer Beesly
[19.0kt. 1871]. 2349
822-Marx an Hermann Jung, 19.Okt.
1871.2350
823-Marx an Hermann Jung, 20. Okt.
1871.2351
824 - Marx an Hermann Jung [um den
25.0kt. 1871]. 2354
825 - Marx an Hermann Jung [Ende Okt.
1871]. 2355
826 - [Engels] An den Redakteur der Zeitung p ,The Eastern Post" [Erklärung
des Generalrats] [31 .Okt. 1871]. 2356
827 - Marx an Hermann Jung, 4. Nov.
1871.2358
828-Marx an Hermann Jung, 16. Nov.
1871.2366
829-Marx an Jules Johannard, 18. Nov.
1871.2368
830-Marx an Hermann Jung, 18.Nov.
1871.2369
831 - Marx an Adolphe Hubert, 22.Nov.
1871.2370
832 - Marx an Julian Balaszewicz-Potocki,
25.Nov. 1871.2378
833 - Marx an Julian Balaszewicz-Potocki,
29.Nov. 1871.2379
834 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Eastern Post", 2O.Dez. 1871.
2390
835-Marx an Maltman Barry, 7Jan.
1872.2394
836 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Eastern Post", 16.Jan. 1872.
2396
837-Marx an Hermann Jung, 19.Jan.
1872.2400
838 - Marx an den Redakteur der Zeitung,
„The Eastern Post" [um den 27. Jan.
1872]. 2403
839 - Marx an Hermann Jung, 1. Febr.
1872.2406
840 - Marx an Adolphe Hubert, 12.Febr.
1872.2410
841 - M a r x an Hermann Jung, 26.Febr.
1872.2415
842 - Engels an Sigismund Borkheim
[Anfang März 1872]. 2417
843-Marx an Hermann Jung, 7.März
1872.2419
844 - Marx an Emile Eudes, 9. März 1872.
2421
845 - Marx an Johann Georg Eccarius,
3. Mai 1872.2439
846 - Marx an Hermann Jung [Ende Juli
1872]. 2469
847 - Marx/Engels an die spanischen Sektionen der Internationalen ArbeiterAssoziation, 8. Aug. 1872.2474
848 - Marx an den Redakteur der Zeitung
. „TheTimes", 15.Aug. [1872].2477
849 - Engels an Hermann Jung [Anfang
Sept. 1872]. 2482
850 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Daily News", 17.Sept. [1872].
2484
851-Engels an Hermann Jung, I.Okt.
1872.2487
852-Marx an Hermann Jung, H.Okt.
1872.2490
853 - Engels an den Britischen Föderalrat
der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 16. Okt. 1872. 2491
729
854 - Engels an Friedrich Leßner [16. Okt.
1872]. 2492
855 - Engels an Auguste Serraillier, 9. Dez.
1872.2501
856 - Engels/Marx an den Redakteur des
„International Herald" [20.Dez.
1872]. 2504
857 - [Marx] An die Sektionen, Zweige,
angeschlossenen Gesellschaften und
Mitglieder [der Britischen Föderation der Internationale], 23. Dez.
1872. 2507
858 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Times", 2.Jan. [1873]. 2509
859-Engels an Eugen Oswald, 29Jan.
1873.2512
860-Engels an Eugen Oswald, 18. März
1873.2519
861 -MarxanEngels,23.Mai [1873]. 1395
862 - Marx an Engels, 25.Mai 1873.1397
863 - Marx an Engels, 3I.Mai 1873. 1400
864 - Engels an Marx, 3O.Aug. 1873. 1402
865 - Engels an Marx, 3. Sept. 1873. 1404
866 - Engels an John De Morgan [um den
18. Sept. 1873]. 2535
867-Marx an Eugen Oswald, 2O.Sept.
1873.2536
868 - Marx an Eugen Oswald [24.Sept.
1873]. 2537
869 - Marx an Engels, 30.Nov. 1873. 1407
870 - Marx an Engels, 7.Dez. 1873. 1409
871 - Marx an Engels, 11 .Dez. 1873. 1411
872-Marx an George Moore, 26.März
1874.2545
873-Marx an George Moore, 28.März
1874.2546
874-Marx an Jenny Marx [19.April
879 - Marx an Engels, 18.Sept. 1874. 1419
880-Engels an Laura Lafargue, 15.Okt.
1874.2560
881 - MarxanPjotr Lawrowitsch Lawrow,
11.Febr. 1875.2569
882-Marx an Walerian Nikolajewitsch
Smirnow [Febr. 1875]. 2570
883 - Marx an Engels [Febr./März 1875].
1421
884 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
8.Mai 1875.2575
885 - Engels an Eugen Oswald, 8. Mai 1875.
2576
886 - Engels an Patrick John Coleman,
20. Mai 1875.2578
887 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
18Juni 1875.2580
888 - Marx an Matilda Betham-Edwards,
14JuIi 1875.2581
889 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
24. Sept. 1875.2587
890 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
8. Okt. 1875.2589
891 - Engels anPjotrLawrowitschLawrow,
12.-17.Nov. 1875.2596
892-Engels an Paul Kersten, 24.Nov.
1875.2597
893 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
3.Dez. 1875. 2598
894 - Engels an WaleryWröblewski,4.Dez.
1875.2599
895 - Engels an Friedrich Leßner, 16. Dez.
1875.2601
896 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
[17.Dez. 1875]. 2602
897 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
18. Mai 1876. 2607
1874]. 2547
898 - Engels an Marx, 24.Mai 1876. 1424
875 — Marx an Jenny Longuet [zwischen 899 - Engels an Marx, 28.Mai 1876. 1426
900 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
dem 20. und 24. April 1874]. 2548
14.Juni 1876.2609
876 - Engels an Jenny Longuet, 2. Aug.
901 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
1874.2553 '
15.Juni 1876. 2610
877-Engels an Marx, 12.Aug. [1874].
902 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
1415
878 - Marx an Engels, I.Sept. 1874. 1417
16. Juni 1876. 2611
730
903 - Engels anPjotrLawrowitschLawrow,
30. Juni 1876.2612
904 - Engels an Marx, 25. Juli 1876. 1427
905 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow,
15. Aug. 1876.2614
906 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow,
15. Sept. 1876.2623
907 - MarxanPjotr Lawrowitsch Lawrow,
7. Okt. 1876.2628
908-Engels an Thomas Allsop, 17.Okt.
1876.2633
909 - MarxanPjotr Lawrowitsch Lawrow,
21.Okt. 1876.2636
910 - Marx an Engels, 11.Dez. 1876. 1431
911 - Marx an Frederick Harrison, 21 .Jan.
1877.2652
912 - Engels an Marx, 23. Febr. 1877.1432
913 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
24. Febr. 1877.2658
914 - Engels an Marx, 2.März 1877. 1433
915 - Engels an Friedrich Leßner, 4. März
1877.2659
916 - Engels an Marx, 6.März 1877. 1436
917 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
16. März 1877. 2660
918 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
23.März 1877.2661
919 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
[27.März 1877]. 2664
920 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
[29.März 1877]. 2665
921 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
17. April 1877. 2669
. 922 - Marx an Thomas Allsop, 20. April
1877.2670
923 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow
[21. April 1877]. 2672
924-Engels an B.Lindheimer, 21.April
1877.2673
925 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
23.April 1877.2674
926-Engels an B.Lindheimer, 26.April
1877.2676
927 - Engels an B.Lindheimer [3. oder
4. Mai 1877]. 2677
928 - Engels an Marx, 27.Mai 1877.1438
929 - Engels an Marx, 15. Juli 1877. 1440
930 - Engels an Marx, 19. Juli 1877. 1442
931 - Engels an Marx, 24. Juli 1877. 1444
932 - Engels an Marx, 3I.Juli 1877. 1446
933-Marx an Maltman Barry, 15.Aug.
1877.2688
934 - Engels an Marx [Ende 1877/Anfang
1878]. 1451
935 - Marx an Walerian Nikolajewitsch
Smirnow, 29.März 1878. 2710
936 - Marx an den Redakteur der „Daily
News", 12.Juni [1878]. 2715
937 - Engels an Walerian Nikolajewitsch
Smirnow, lö.Juli 1878. 2719
938-Marx an George Rivers, 24.Aug.
1878.2723
939 - Engels an Friedrich Leßner, 12. Sept.
1878.2725
940 941 942 943 -
Engels an Marx, 18.Sept. 1878. 1453
Engels an Marx, I9.Sept. 1878.1455
Engels an Marx, 21 .Sept. 1878.1456
Marx an Rudolph Meyer, 28. Mai
1879.2743
944-Engels an J.Gugenheim, 16.Juni
1879.2744
945 - Marx an Rudolph Meyer, 7.Aug.
1879.2750
946 - Marx an Engels, 14. Aug. 1879. 1458
947 - Marx an Engels, 28.Aug. 1879.1464
948 - Marx an Engels, 3.Sept. 1879. 1465
949 - Marx an Engels, 9.Sept. 1879. 1466
950 - Marx an Engels, lO.Sept. 1879.1468
951 - Marx an Engels, 11.Sept. 1879. 1470
952 - Marx an Engels, I2.Sept. 1879. 1471
953 - Marx an Carl Hirsch, 18.Sept. 1879.
2756
954-Engels an Marx [nach dem 8. Okt.
1879]. 1472
955 - Marxan einen Unbekannten, 11 .Dez.
1879.2765
956 - Engels an Thomas Allsop, 14. Dez.
1879.2766
957 - Engels an Amelie Engel [etwa 1879/
1880]. 2769
731
958-Engels an Carl Hirsch, 17.Febr.
1880.2771
959 - Marx an Bernhard Kraus, 26. März
1880. 2772
9 6 0 - E n g e l s an H.Meyer [Ende März
1880].2773
961 - Engels an Paul Lafargue, 4. Mai 1880.
2775.
962 - Marx an Paul Lafargue [4. oder
5.Mai 1880]. 2776
963 - Engels an Laura Lafargue, 3.Sept.
1880.2784
r
'
964 - Engels an Paul Lafargue, 3.Sept.
1880.2785
965 - Engels an Paul Lafargue, 9. Sept.
1880. 2786
966 - Engels an Paul Lafargue, 12.Sept.
1880.2789
967 - Engels an Marx, 13. Sept. 1880. 1473
968-Engels an Eugen Oswald, 5.Okt.
1880. 2791
969-Engels an einen Unbekannten, 5. Okt.
1880.2792
970-Engels an Harry Kaulitz, 28.Okt.
1880. 2794
971 - Marx an Henry Mayers Hyndman,
8.Dez. 1880.2801
972 - Marx an Carl Hirsch, 29.Dez. 1880.
2803
973 - Marx an einen Unbekannten, 31 .Jan.
1881.2805
9 7 4 - E n g e l s an S.F.Kaufmann, 1 I.März
1881.2812
975 - Marx/Engels an den Vorsitzenden
des Slawischen Meetings [Lew Nikolajewitsch Hartmann] Zum Jahrestag der Pariser Kommune [2I.März
1881]. 2814
976 - Marx/Engels an den Redakteur der
Zeitung „The Daily News" [31. März
1881]. 2817
977 - Marx an Henry Mayers Hyndman,
2. Juli 1881. 2830
978 - Engels an die Redaktion der „Freiheit", 2 2 J u l i 1881. 2832
732
979 - Marx an Engels, 27.Juli 1881. 1475
980 - Marx an Laura Lafargue, 9.Aug.
1881.2835
981 - Engels an George Shipton, 10. Aug.
1881.2836
982 - Engels an George Shipton, 15.Aug.
1881.2837
983 - Engels an Marx, 17.Aug. 1881.1482
984 - Engels an Marx, 18.Aug. 1881.1483
985 - Engels an Lew Nikolajewitsch Hartmann [Ende Dez. 1881]. 2855
986 - MarxanLauraLafargue,4.Jan.1882.
2856
987 - Marx an Engels, 5. Jan. 1882. 1486
988 - Marx an Engels, 12. Jan. 1882. 1488
989 - Marx an Engels, 15.Jan. 1882. 1490
990 - Marx an Engels, 17.Febr. 1882.1491
991 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 18. Febr. 1882.2864
992 - MarxanEngels,21 .Febr. 1882.1492
993 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow, 23.Febr. 1882.2866
994 - Marx an Engels, 1. März 1882.1493
995 - M a r x an Engels, 3. März 1882. 1494
9 9 6 - M a r x an Engels, 23. März [1882].
1495
997 - Marx an Engels, 28.-31 .März 1882.
1496
998 - Engels an Henry Mayers Hyndman
[um den 31.März 1882]. 2872
999 - Marx an Engels, 4. April 1882.1497
1000 - Marx an Engels, 8. April 1882.1498
1001 -Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow.1 O.April 1882.2874
1002 - Engels an Berthold Sparr, 12. April
1882.2875
1 0 0 3 - M a r x an Laura Lafargue, 13. bis
H.April 1882.2877
1 0 0 4 - M a r x an Engels, 18.April 1882.
1499
1 0 0 5 - M a r x an Engels, 28. April 1882.
1500
1 0 0 6 - M a r x an Laura Lafargue, 6. Mai
1882.2882
1007 - Marx an Engels, 8.Mai 1882. 1501
1008 - Marx an Engels, 2O.Mai 1882.1502
1 0 0 9 - M a r x an Eleanor Marx, 21.Mai
1882.2886
1 0 1 0 - M a r x an Eleanor Marx, 28. Mai
1882.2888
1011 - Marx an Engels, 3O.Mai 1882.1503
1012 - Marx an Engels, 5. Juni 1882. 1504
1013 - Marx an Engels, 9.Juni 1882. 1505
1014 - Marx an Engels, 15. Juni 1882.1506
1 0 1 5 - M a r x an Laura Lafargue, 17.Juni
1882.2890
1016 - Marx an Engels, 22. Juni 1882. 1507
1017 - Marx an Engels, 24.Juni 1882.1508
1018 - Marx an Engels, 4. Juli 1882.1509
1019 - Marx an Engels, 3. Aug. 1882. 1510
1020 - Marx an Engels, 10. Aug. 1882.1511
1021 - M a r x an Engels, 4. Sept. 1882. 1517
1 0 2 2 - M a r x an Engels, lö.Sept. 1882.
1519
1 0 2 3 - M a r x an Engels, 28. Sept. 1882.
1521
1 0 2 4 - M a r x an Engels, 3O.Sept. 1882.
1522
1025 - Marx an Engels, 8.Nov. 1882. 1526
1 0 2 6 - M a r x an Eleanor Marx, 10. Nov.
1882.2916
1 0 2 7 - M a r x an Engels, 11.Nov. 1882.
1528
1028 - Marxan Engels, 20.Nov. 1882.1529
1029 - MarxanEngels,22.Nov. 1882.1531
1 0 3 0 - M a r x an Engels, 27.Nov. 1882.
1534
1031 - Marx an Engels, 4.Dez. 1882. 1536
1 0 3 2 - M a r x an Engels [8. Dez. 1882].
1537
1 0 3 3 - M a r x an Engels, 18.Dez. 1882.
1542
1 0 3 4 - M a r x an Eleanor Marx [23.Dez.
1882]. 2926
1035 - Marx an Eleanor Marx, 8. Jan. 1883.
2927
1036 - Marxan Eleanor Marx, 9. Jan. 1883.
2928
1 0 3 7 - M a r x an Eleanor Marx, 10.Jan.
1883.2929
1038 - M a r x an Engels, lO.Jan. 1883.
1546
1039-Engels an Friedrich Leßner,
15.März 1883.2946
1040 - Engels an James Knowles, 17. April
1883.2955
1041 - Engels an James Knowles, 20. April
1883.2958
1042-Engels an Karl Kautsky [I.Dez.
1883]. 2991
1043 - Engels an Charles Fitzgerald [zwischen dem 26. und 28.Jan. 1884].
2999
1044-Engels an Jewgenija Eduardowna
Papritz, 26Juni 1884. 3040
1045 - Engels an Sarah Allen [nach dem
6. Juli 1884]. 3042
1046-Engels an James Leigh Joynes,
3O.Juli 1884. 3049
1047-Engels an John Lincoln Mahon,
28. Nov. 1884.3080
1048-Engels an Karl Kautsky, 14.Febr.
1885. 3102
1049-Engels an Karl Kautsky, 16.April
1885.3109
1050-Engels an Karl Kautsky, 6.Sept.
1885.3140
1051 - E n g e l s an Karl Kautsky [lO.Sept.
1885]. 3142
1052-Engels an Karl Kautsky [14.Okt.
1885]. 3149
1053-Engels an Karl Kautsky, 2.Dez.
1885.3162
1054 - Engels an Edward R.Pease, 27. Jan.
1886.3178
1055-EngelsanKarlKautsky,2.Julil886.
3211
1056-Engels an Karl Kautsky [4.Juli
1886]. 3212
1057-Engels an Karl Kautsky [8.Juli
1886]. 3213
1058-Engels an Karl Kautsky, II. Aug.
1886.3219
1059-Engels an Karl Kautsky, 20.Aug.
1886.3223
733
1060-Engels an Karl Kautsky, 23.Aug.
1886.3226
1061 -Engels an Karl Kautsky, 24.Aug.
1886.3227
1062-Engels an Karl Kautsky, 25.Aug.
1886.3229
1063 - Engels an Karl Kautsky, 26.Aug.
1886.3230
1064-Engels an E . T . [vor dem 13.November 1886]. 3248
1065-Engels an Karl Kautsky, 29.Nov.
1886.3252
1066-Engels an Karl Kautsky [27.Mai
1887]. 3293
1067-Engels an Karl Kautsky, 15.Juni
1887. 3300
1068-Engels an John Lincoln Mahon,
22. Juni 1887. 3303
1069-Engels an John Lincoln Mahon,
23.Juni1887.3304
1070 - Engels an John Lincoln Mahon,
26.Juli 1887.3309
1071 -Engels an Karl Kautsky, 17.Aug.
1887.3315
1072-Engels an Karl Kautsky ß.Sept.
1887]. 3318
1073-Engels an Hugo Koch [um den
22.Sept. 1887]. 3322
1074-Engels an Johann Weiß [um den
10. Okt. 1887]. 3323
1075-Engels an Karl Kautsky, 20.Dez.
1887.3336
1076 - Engels an Margaret Harkness [Anfang April 1888]. 3357
1077-Engels an Eleanor Marx-Aveling,
lO.Mai 1888.3366
1078-Engels an Hermann Schlüter,
15. Juni 1888.3370
1079-Engels an Hermann Schlüter [21.
oder 28.Juli 1888]. 3377
1080 - Engels an Eduard Bernstein, 9. Aug.
1888.3381
1081 -Engels an F.Walter, 21.Dez. 1888.
3404
734
1082 - EngelsanHermannSchlüter,31.Jan.
1889.3414
1083-Engels an John Lincoln Mahon,
I4.Febr. 1889. 3418
1084-Engels an John Lincoln Mahon,
21.Febr. 1889. 3420
1085 - [Engels] An die Redaktion der Zeitung „The Labour Elector" [Ende
April 1889]. 3435
1086 - Engels an Eleanor Marx-Aveling
[um den 13.Mai 1889]. 3441
1087-Engels an A.F.Robinson, 21.Mai
1889.3447
1088 - Engels an Walerian Nikolajewitsch
Smirnow, 25Juli 1889. 3464
1089 - EngelsanEduardBernstein,22.Aug.
1889.3467
1090-Engels an die Firma John Henry
Johnson, Son&EUis [15.Nov. 1889].
3486
1091 - Engels an FrauZadek [Anfang Jan.
1890]. 3499
1092-Engels an Sergej Michailowitsch
Krawtschinski (Stepniak), 3.Jan.
1890. 3500
1093-Engels an Eleanor Marx-Aveling
[14Jan. 1890]. 3506
1094 - Engels an Charles Rosher [vor dem
19. Jan. 1890]. 3508
1095 - Engels an die Redaktion der Zeitung
„Der Sozialdemokrat"
[7.Sept.
1890]. 3558
1096 - Engels an die Redaktion der Zeitung
„Der Sozialdemokrat" [zwischen 12.
und 18.Se P t. 1890]. 3560
1097-Engels an Jakins [23. Sept. 1890].
3568
1098 - Engels an Strutt & Parker, 23. Sept.
1890.3569
1199 - Engels an Strutt & Parker, 23.Sept.
1890.3570
1100 - EngelsanEduardBernstein[20.Okt.
1890]. 3581
1101-Engels an Stanislaw Mendelson,
13. Jan. 1891.3613
1102-Engels an Stanislaw Mendelson, 1121 - Engels an Maria Mendelsonowa,
I6.Jan. 1893.3884
I8.Jan. 1891.3616
1103 -Engels an Heinrich Scheu, 27.Jan. 1122 - Engels an Maria Mendelsonowa,
24. Jan. 1893.3888
1891.3618
1104 - Engels an Heinrich Scheu, 1 O.April 1123-Engels an Maria Mendelsonowa,
7. Febr. 1893. 3894
1891.3655
1105-Engels an Stanislaw Mendelson, 1124 - Engels an Thomas Cook& Son [um
den 6-März 1893]. 3902
31.März 1891.3644
1125 - Engels an Maria Mendelsonowa,
1106 - Engels an den Redakteur der Zei!5.März189[3].39O9
tung „The Daily Chronicle"
[17.Nov. 1891]. 3708
1126 - Engels an Hermann Bahr [Anfang
Juni 1893]. 3931
1107 - Engels an den Redakteur der Zei1127-Engels an John B.Shipley, 3.0kt.
tung „The Daily Chronicle",
1893.3956
17.Nov. [1891]. 3709
1108 — Engels an den Sängerverein des 1128 - Engels an den Deutschen Bildungsverein für Arbeiter, I.Dez. 1893.
KommunistischenArbeiterbildungs3971
vereins, 28.Nov. 1891.3713
1129 - Engels an Paul Arndt, 5. Dez. 1893.
1109 - EngelsanEduardBernstein,23.Dez.
3977
[1891]. 3720
1110-Engels an Stanislaw Mendelson, 1130 - Engels an George William Lamplugh, lO.Jan. 1894.3988
11.Febr. 1892.3736
1131 -Engels an George William Lamp1111 - Engels an Edward Aveling [erste
lugh, 12. Jan. 1894.3991
Februarhälfte 1892]. 3738
1132-Engels an Eduard Bernstein
1112-Engels an Stanislaw Mendelson,
[22.Febr. 1894]. 3998
14.Mai 1892. 3768
1133-Engels an John Hunter Watts,
1113-Engels an Henry Enfield Roscoe,
3-April 1894.4011
28. Mai [1892]. 3776
1114 - Engels an Stanislaw Mendelson, 1134-Engels an Henry William Lee,
16. April 1894.4014
4.Juli 1892. 3790
1135-Engels an Stanislaw Mendelson,
1115-Engels an Hugo Lindemann und
22.Mai 1894. 4023
Carl Stegmann, 6. Okt. 1892.
1136 - Engels an Witoldjodko-Narkiewicz,
3838
5.Juni 1894.4028
1116 - Engels an Charles Bonnier, 24.0kt.
1137-Engels an Julius Motteier, 2I.Juli
1892.3846
1894.4040
1117 - Engels an Sergej Michailowitsch
Krawtschinski (Stepniak), 5.Nov. 1138 - Engels an die englischen sozialistischen und Arbeiterorganisationen
1892.3850
1118-Engels an Sergej Michailowitsch
[6.Aug. 1894]. 4045
1139-Engels an Thomas Clarke [nicht
Krawtschinski (Stepniak), 15.Nov.
vordem 15.Aug. 1894]. 4048
1892.3855
1119 - Engels an Fanny Markowna Kraw1140 - Engels an EduardBernstein, ö.Sept.
1894.4052
tschinskaja (Stepniak), ö.Dez. 1892.
3871
1141 - EngelsanEduardBernstein, 18.Sept.
1120-Engels an Maria Mendelsonowa,
1894.4053
10.Jan. 1893. 3882
735
1142-Engels an Maria Mendelsonowa,
26.0kt. 1894.4058
1143 - Engels an Georgi Walentinowitsch
Plechanow, 1. Nov. 1894.4060
1144-Engels an seine Testamentsvollstrecker [Samuel Moore, Eduard
Bernstein und Louise Freyberger],
14.Nov. 1894.4065
1145 - Engels an Eduard Bernstein,
H.Nov. 1894.4067
1146 - Engels an Eduard Bernstein,
20.Nov. 1894. 4070
1147 - Engels an den Deutschen Bildungsverein für Arbeiter, 6. Dez. 1894.
4079
1148 - Engels an Witold Jodko-Narkiewicz,
14.Dez. 1894.4082
1149-Engels an George William Lamplugh, 21. Dez. 1894.4086
1150-Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch, 30.Jan. 1895.4110
1151 - Engels an Witold Jodko-Narkiewicz,
2.Febr. 1895.4111
1152 - Engels an Julius Motteier, 23. Febr.
1895.4117
II53-Engels an Julius Motteier,2.März
1895.4120
1154 - Engels an den Vorstand des Deutschen Bildungsvereins für Arbeiter,
1 I.März 1895. 4124
1155 - Engels an Conrad Schmidt, 12.März
1895.4126
1156-Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch,22.März 1895.4133
1157-Engels an Harry Quelch, 2.April
1895.4137
1158 - Engels an das Komitee der Indepen*
dent Labour Party [zweite Aprilhälfte 1895]. 4145
1159-Engels an Stanislaw Mendelson,
23. April 1895. 4149
1160-Engels an Eduard Bernstein,
18.Juni 1895. 4160
1161 - Engels an Boleslaw Antoni Jedrzejowski, 28.Juni 1895. 4161
736
1162 - Engels an Louise Freyberger, 1 .Juli
1895.4165
1163 - Engels an Eduard Bernstein, 4. Juli
1895.4166
1164-Engels an Eleanor Marx-Aveling,
9. Juli 1895.4169
Lunz (Österreich)
1 - Engels an Victor Adler, 19. Aug. 1892.
3812
2 - Engels an August Bebel, 25. Aug. 1892.
3817
3 - Engels an Victor Adler, 3O.Aug. 1892.
3818
Lüttich
1 - Engels an Theodor Cuno, 1 O.Juni 1872.
2454
2 - Engels an Theodor Cuno, 5. Juli 1872.
2460
3 - Engels an Theodor Cuno, 4. Aug. 1872.
2471
Madeira
1 -Marx an Carl Siebel, lO.Nov. 1867.
2105
Madrid
1 - Engels an den Spanischen Föderalrat
der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 13.Febr. 1871.2246
2 - Engels an Francisco Mora [um den
2O.April 1871]. 2268
3 - Engels an den Spanischen Föderalrat,
25.Nov. 1871.2377
4-Engels an Paul Lafargue, 30.Dez.
1871.2391
5 - Engels an Paul Lafargue, 19.Jan. 1872.
2399
6 - Marx an Laura Lafargue, 28. Febr.
1872.2416
7-Engels an Paul Lafargue, 11.März
1872.2422
8-Engels an Laura Lafargue, 11.März
1872.2423
9 - Marx an Paul Lafargue, 21 .März 1872.
2430
10 - Engels an den Spanischen Föderalrat
[27.März 1872]. 2432
11 - Engels an den Spanischen Föderalrat,
24JuIi 1872.2466
12 - [Engels] Der Generalrat an die Neue
Madrider Föderation, 15.Aug. 1872.
2475
13 - Engels an Jose Mesa, 24. März 1891.
3642
14-Engels an das Nationalkomitee der
Spanischen Sozialistischen Arbeiterpartei [lö.Sept. 1892]. 3825
15 - Engels an Pablo Iglesias [Mitte April
1893]. 3922
16 - Engels an den Redakteur der Zeitung
„El Socialista" [Mitte April 1893].
3923
17-Engels an Pablo Iglesias [26.März
1894]. 4009
18-Engels an Pablo Iglesias [zwischen
dem 9. und lö.Aug. 1894]. 4046
19-Engels an Pablo Iglesias [16.März
1895]. 4129
9 - Engels an das Organisationskomitee
des internationalen Meetings für die
Rechte der Arbeit, 9.April 1891.3653
10-Engels an Filippo Turati, ö.Febr.
1892.3735
11 - Engels an FilippoTurati.den 13.Febr.
1892.3737
12-Engels an Filippo Turati, 18.März
1892.3751
13 - Engels an Filippo Turati, 7.Jan. 1893.
3881
14 - Engels an FilippoTurati,30. Jan. 1893.
3892
15-Engels an Filippo Turati [I.Febr.
1893]. 3893
16-Engels an Filippo Turati, 12. März
1893.3904
17 - Engels an Filippo Turati, 6. Juni 1893.
3932
18-Engels »n Filippo Turati, I2.Juli
1893.3940
19 - Engels an Filippo Turati, 20. Juli 1893.
3944
20 - Engels an Filippo Turati, 26.Jan.1894.
3994
21 - Engels an Filippo Turati, 12. April
Mailand
1 - Engels an die Redaktion der Zeitung
„II Gazzettino Rosa", 20.Okt. 1871.
2352
2-Engels an Theodor Cuno, 13.Nov.
1871.2365
3 - Engels an Theodor Cuno, 24. Jan.
1872.2401
4 - Engels an den Direktor1 der Zeitung
„II Gazettino Rosa", 7. Febr. [1872].
2407
*>
5 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„IlGazettinoRosa",23.Mai1872.2445
6 - Engels an Enrico Bignami [23. Febr.
1877]. 2657
7 - Engels an FilippoTurati, 7.MärzI891.
3635
8 - Engels an Romualdo Fantuzzi, 2. April
[1891]. 3648
47 Marx/Engels-Verzeichnis II
1894.4013
22 - Engels an Filippo Turati, 11. Mai 1894.
4018
23 - Engels an Filippo Turati, 31 .Juli 1894.
4043
24-Engels an Filippo Turati, 16.Aug.
1894.4049
25 - Engels an die Redaktion der „Critica
Sociale", 27.0kt. 1894.4059
26 - Engels an Filippo Turati, 4.Dez. 1894.
4078
27 - Engels anFilippoTurati,28.Juni 1895.
4162
28 - Engels an Filippo Turati, 4. Juli 1895.
4167
Mainz
1 - Engels an Paul Stumpf, 30.Nov. 1892.
3862
737
2-Engels an Paul Stumpf, 3.Jan. 1895.
4095
Malvern (England)
1 - MarxanJennyLonguet[16.Sept.l878].
2727
2 - Marx an Jenny Marx, 17. Sept. 1878.
2728
Manchester
1 - Marx an Engels, 19.Nov, 1850. 44
2 - Marx an Engels, 23.Nov. 1850. 45
3 - Marx an Engels, 2. Dez. [1850]. 47
4 - Marx an Engels, 6.Jan. [1851]. 49
5 - Marx an Engels, 7. Jan. 1851. 50
6 - Marx an Engels, 22. Jan. 1851. 52
7 - Marx an Engels, 27.Jan. 1851. 54
8 - Marx an Engels, 3. Febr. 1851. 56
9 - Marx an Engels, 10. Febr. 1851. 58
10 - Marx an Engels, 11 .Febr. 1851. 59
11 - Marx an Engels, 23.Febr. [1851]. 62
12 - Marx an Engels, 24.Febr. 1851. 63
13 - Marx an Engels [26.Febr. 1851]. 66
14 - Marx an Engels, I .März 1851. 70
15 - Marx an Engels, 8. März 1851. 71
16 - Marx an Engels, 17.März 1851. 74
17 - Marxan Engels [22.März 1851]. 76
18 - Marx an Engels, 31 .März 1851. 77
19 - Marx an Engels, 2.April 1851. 78
20 - Marx an Engels, 15.April [1851]. 80
21 - Marxan Engels, 3.Mai 1851. 84
22 - Marx an Engels, 5.Mai [1851]. 85
23 - Marx an Engels, 16. Mai 1851. 90
24 - Marx an Engels, 21 .Mai 1851. 92
25 - Marx an Engels, 28.Mai 1851. 94
26 - Marx an Engels, 16. Juni 1851. 96
27 - Marx an Engels, 13. Juli 1851. 99
28 - Marx an Engels [um den 17. Juli
1851]. 100
29 30 31 32 -
Marxan Engels, 31.Juli 1851. 104
Marx an Engels, 8. Aug. 1851. 106
Marx an Engels, 14. Aug. 1851. 109
Marx an Engels [um den 2O.Aug.
1851]. 110
33 - Marx an Engels, 25.Aug. 1851. 112
738
34 - Marx an Engels, 31 .Aug. 1851. 114
35 - Marx an Engels, 13. Sept. 1851. 118
36 - Marx an Engels, 23. Sept. 1851. 121
37 - Marx an Engels, 13.0kt. 185 1. 124
38 - Marx an Engels, 19.0kt. 185 1. 126
39 - Marx an Engels, 25.01rt. 185 1. 127
40 - Marx an Engels, 24.Nov. 1851. 129
41 -Marx an Engels, I.Dez. 1851. 131
42 - Marx an Engels, 9.Dez. 1851. 133
43 - Marx an Engels, 2O.Jan. 1852. 138
44 - Marx an Engels, 24. Jan. 1852. 140
45 - Marx an Engels, 4.Febr. 1852. 144
46 - Marx an Engels, 6. Febr. 1852. 145
47 - Marx an Engels, 18. Febr. 1852. 147
48 - Marx an Engels,23.Febr.[1852]. 149
49 - Marx an Engels, 27. Febr. 1852. 150
50 - Marx an Engels, 3. März 1852. 152
51 - Marx an Engels, 30. März 1852. 154
5 2 - Marx an Engels, 5. April 1852.156
5 3 - Marx an Engels, 14. April 1852.157
5 4 - Marx an Engels, 24. April 1852.159
5 5 - Marx an Engels, 30. April 1852. 163
5 6 - Marx an Engels, 6. Mai 1852.166
57 - Marx an Engels, 13. Mai 1852.168
58 - Marx an Engels, 22.Mai 1852. 172
59 - Marx an Engels, 3. Juli 1852. 175
60 - Marx an Engels, 13.Juli 1852. 177
61 - Marx an Engels, 20. Juli 1852. 179
62 - Marx an Engels, 2. Aug. 1852. 181
63 - Marx an Engels, 5.Aug. 1852. 182
64 - Marx an Engels, 6.Aug. 1852. 184
65 - Marxan Engels, 10.Aug. 1852. 186
66 - Marx an Engels, 19.Aug. 1852. 188
67 - Marx an Engels, 27. Aug. 1852. 190
68 - Marx an Engels, 3O.Aug. 1852. 191
69 - Marx an Engels, 2.Sept. 1852. 192
70 - Marx an Engels, 8. Sept. 1852. 194
71 - Marx an Engels, 9.Sept. 1852. 195
72 - Marx an Engels, 18.Sept. 1852. 197
73 - Marx an Engels, 23.Sept. 1852.200
74 - Marx an Engels, 28.Sept. 1852.202
75 - Marx an Engels, 12.0kt. [1852]. 206
76 - Marx an Engels, 20. Okt. 1852. 209
77 - Marx an Engels, 25.Okt. 1852. 211
78 - Marx an Engels, 26.0kt. [1852]. 212
79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 -
Marx an Engels, 27.Okt. 1852. 214
Marx an Engels, 2 8 . 0 b . 1852. 215
Marx an Engels, 2.Nov. 1852. 219
Marx an Engels, 4.Nov. 1852. 220
Marx an Engels, lO.Nov. 1852. 222
Marx an Engels, I6.Nov. 1852. 223
Marx an Engels, I9.Nov. 1852. 224
Marx an Engels, 3.Dez. 1852. 227
Marx an Engels, 14-Dez. 1852. 228
Marx an Engels, 1 I.Jan. 1853. 229
Marx an Engels, 21 J a n . 1853. 230
Marx an Engels, 29. Jan. 1853. 231
Marx an Engels, 23. Febr. 1853.233
Marx an Engels, lO.März 1853. 235
Marx an Engels, 22.[-23.]März'1853.
237
94 - Marx an Engels, 23. April 1853. 239
95 - Marx an Engels, 26. April 1853. 240
96 - Marx an Engels, 27. April 1853. 242
97 - Marx an Engels, 28. April 1853. 244
98 - Marx an Engels, 21 .Mai 1853. 246
99 - Marx an Engels, 2Juni 1853. 250
100 - Marx an Engels, H.Juni 1853. 253
101 - Marx an Engels, 29.Juni 1853. 254
102 - Marx an Engels, 8. Juli 1853. 255
103 - Marx an Engels, 18.Juli 1853.257
104 - Marx an Engels, 18.Aug. 1853. 258
105 - Marx an Engels, 3. Sept. 1853. 260
106 - Marx an Engels, 7.Sept. 1853. 261
107 - Marx an Engels, 17.Sept. 1853. 262
108 - Marx an Engels, 28.Sept. 1853.264
109 - Marx an Engels, 3O.Sept. 1853. 266
110 - Marx an Engels, 8. Okt. 1853. 267
111 - Marx an Engels, 12. Okt. 1853. 268
112 - Marx an Engels, 28. Okt. 1853. 269
113 - Marx an Engels, 2.Nov. 1853. 270
114 - Marx an Engels, 6.Nov. [1853]. 271
115 - Marx an Engels, 21 .Nov. 1853. 272
116 - Marx an Engels, 23.Nov. 1853. 274
117 - Marx an Engels, 2.Dez. 1853. 275
118 - Marx an Engels [um den 12.Dez.
1853]. 276
119 - Marx an Engels, H.Dez. 1853. 277
120 - Marx an Engels, 5. Jan. 1854. 278
121 - Marx an Engels, 1 O.Jan. 1854. 279
122 123 124 125 126 127 -
Marx an Engels, 18.Jan. 1854. 280
Marx an Engels, 25. Jan. 1854.281
Marx an Engels, 9.Febr. 1854. 282
Marx an Engels, 15. Febr. 1854. 283
Marx an Engels, 9.März 1854. 284
Marx an das Arbeiterparlament,
9. März; 1854.1820
128-Marx an Engels [um den 11.März
1854]. 285
129 - Marx an Engels, 17.März 1854.286
130 - Marx an Engels, 29.März 1854.288
131 - Marx an Engels, 4.April 1854. 290
132 - Marx an Engels, 19. April 1854. 291
133 - Marx an Engels, 22.A P ril 1854.294
134 - Marx an Engels, 29. April 1854. 296
135 - Marx an Engels, 3.Mai 1854. 298
136 - Marx an Engels, 6. Mai 1854. 299
137 - Marx an Engels, 22.Mai 1854. 301
138 - Marx an Engels, 3. Juni 1854. 302
139 - Marx an Engels, 13Juni 1854. 304
140 - Marx an Engels, 21. Juni 1854. 306
141 - Marx an Engels, 27.Juni 1854. 307
142 - Marx an Engels, 7. Juli 1854. 309
143 - Marx an Engels, 22. Juli 1854. 311
144 - Marx an Engels, 27. Juli 1854. 312
145 - Marx an Engels, 8. Aug. 1854. 313
146- Marx an Engels, 26.Aug. 1854. 314
147 - Marx an Engels, 2. Sept. 1854. 315
148 - Marx an Engels, 13. Sept. 1854. 316
149 - Marx an Engels, 22.Sept. 1854. 317
150 - Marx an Engels, 29.Sept. 1854. 318
151 - M a r x an Engels, 10. Okt. 1854.319
152 - Marx an Engels, 17.Okt. 1854. 320
153 - Marx an Engels, 25. Okt. 1854. 321
154 - Marx an Engels, 26. Okt. 1854.322
155 - Marx an Engels, lO.Nov. 1854. 323
156 - Marx an Engels, 22. Nov. 1854. 324
157 - Marx an Engels, 30.Nov. 1854. 325
158 - Marx an Engels, 2.Dez. 1854. 326
159 - Marx arfEngels, 8.Dez. 1854. 327
160 - Marx an Engels, 15.Dez. 1854.328
161 - M a r x an Engels, 12Jan. 1855.329
162 - Marx an Engels, 17. Jan. 1855. 330
163 - Marx an Engels, 19.Jan. 1855. 331
164 - Marx an Engels, 24. Jan. [1855]. 332
739
165 - Marx an Engels, 30. Jan. 1855. 333
166 - Marx an Engels, 31 Jan. 1855. 334
167 - Marx an Engels, 2. Febr. 1855. 335
168 - Marx an Engels, 13. Febr. 1855. 336
169 - Marx an Engels, 3. März 1855. 337
170 - Marx an Engels, 8.März 1855. 338
171 - Marx an Engels, lö.März 1855. 339
172 - Marxan Engels, 27.März 1855. 340
173 - Marxan Engels, 3O.März 1855. 341
174 - Marx an Engels, 6. April 1855.342
175 - Marx an Engels, 12.April 1855. 343
176 - Marxan Engels, 16.April[1855].344
177 - Marx an Engels, 16. Mai 1855. 345
178 - Marx an Engels, 18. Mai 1855. 346
179 - Marxan Engels, 15.Juni [1855]. 347
180 - Marx an Engels, 26. Juni 1855. 348
181 - Marx an Engels, 29. Juni [1855]. 349
182 - Marx an Engels, 3. Juli 1855. 350
183 - Marx an Engels, 17. Juli 1855. 351
184 - Marx an Engels, 7. Aug. 1855. 352
185 - Marx an Engels, 1 .Sept. 1855. 353
186 - Marx an Engels, 6.Sept. 1855. 354
187 - Marx an Engels, 11 .Sept. 1855. 355
188 - Marx an Engels, 7.Dez. 1855. 356
189 - Marx an Engels, 11 .Dez. 1855. 357
190 - Marx an Engels, H.Dez. 1855.359
191 - Marx an Engels, 18. Jan. 1856. 360
192 - Marx an Engels, 12.Febr. 1856. 362
193 - Marx an Engels, 13. Febr. 1856. 363
194 - Marx an Engels, 29. Febr. 1856. 364
195 - Marx an Engels, 5. März 1856. 365
196 - Marx an Engels [25.März 1856]. 367
197 - Marx an Engels, lO.April 1856. 368
198 - Marxan Engels, 16-April[1856].370
199 - Marx an Engels, 26. April 1856. 371
200 - Marx an Engels, 7.Mai 1856. 372
201 - Marx an Engels, 8.Mai 1856. 373
202 - Marx an Engels, 23.Mai 1856. 374
203 - Marx an Engels, 29.Mai 1856. 377
204 - Marx an Engels, 5. Juni 1856. 378
205 - Marx an Engels, 6. Juni 1856. 379
206 - Marx an Engels, 28. Juli 1856. 380
207 - Marxan Engels, 1. Aug. 1856. 381
208 - Marx an Engels, 22.Sept. 1856. 383
209 - Marx an Engels, 26. Sept. 1856. 384
740
210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 -
Marx an Engels, 16.0kt. 1856. 386
Marx an Engels, 30.Okt. 1856. 387
Marx an Engels, 30.Olct. 1856. 388
Marx an Engels, 2.Dez. 1856. 390
Marxan Engels, 22.Dez. [185]6. 391
Marx an Engels, lO.Jan. 1857. 392
Marx an Engels, 14.Jan. 1857. 393
Marx an Engels, 20. Jan. 1857. 394
Marx an Engels, 23. Jan. 1857. 396
Marx an Engels, Ö.Febr. 1857. 397
Marxan Engels, 16-Febr. 1857. 398
Marx an Engels,24.Febr.[1857].399
Marxan Engels, 18.März [1857]. 401
Marx an Engels, 24.März 1857.403
Marx an Engels, 31 .März 1857.404
Marx an Engels, 9. April 1857. 407
Marx an Engels, 21 .April 1857. 408
Marx an Engels, 23. April 1857. 410
Marx an Engels, [London] 8. Mai
1857.411
229 - Marx an Engels, 22.Mai 1857. 414
230 - Marx an Engels, 23.Mai 1857. 415
231 - Marxan Engels, 15.Juni 1857. 418
232 - Marx an Engels, 29Juni [1857]. 419
233 - Marx an Engels, 3. Juli [1857]. 420
234 - Marx an Engels, 3.Juli [1857]. 421
235 - Marx an Engels, Ö.Juli 1857. 422
236 - Marx an Engels, 8.Juli 1857. 423
237 - Marx an Engels, 11 Juli 1857. 425
238 - Marx an Engels, 14Juli 1857. 426
239 - Marx an Engels, lö.Juli [1857]. 427
240 - Marx an Engels, 24. Juli 1857.428
241 - Marx an Engels, 26. Aug. 1857. 434
242 - Marx an Engels, 13.Nov. 1857. 452
243 - Marx an Engels, 24.Nov. 1857.456
244 - Marx an Engels, 8.DeZ. 1857. 458
245 - Marx an Engels, 18.Dez. 1857. 462
246 - Marx an Engels, 22.Dez. 1857.463
247 - Marx an Engels, 25.Dez. 1857.464
248 - Marx an Engels, 3O.DeZ. 1857. 465
249 - Marx an Engels, 1 Jan. 1858. 467
250 - Marx an Engels, 5. Jan. [1858]. 468
251 - Marx an Engels, 7Jan. 1858. 471
252-Marx an Engels, 11. Jan. [1858].
472
253-Marx an Engels [um den 16.] Jan.
1858.475
254 - Marx an Engels, 23. Jan. 1858. 476
255 - Marx an Engels, 28.Jan. [1858]. 479
256 - Marx an Engels, 29. Jan. 1858. 480
257 - Marx an Engels, l.Febr. 1858. 482
258 - Marx an Engels, lO.Febr. [1858]. 484
259 - Marx an Engels, 14. Febr. 1858. 486
260 - Marx an Engels, 22.Febr. 1858. 488
261 - Marx an Engels, 2.März 1858. 491
262 - Marx an Engels, 5. März 1858. 493
263 - MarxanEngels, 15.März [1858].495
264 -Marx an Engels, I9.März [1858]. 498
265 - Marx an Engels, 29. März 1858. 500
266 - Marx an Engels, 2.April 1858. 501
267 - Marx an Engels, 29.ApriI 1858. 504
268 - Marx an Engels, 1 .Mai [1858]. 506
269 - Marx an Engels, 31. Mai 1858.507
270 - Marx an Engels, 7. Juni 1858. 508
271 - Marx an Engels, 2. Juli 1858. 510
272 - Marx an Engels, 15.Juli 1858. 512
273 - Marx an Engels, 2O.Juli 1858. 514
274 - Marx an Engels, 25. Juli [1858]. 515
275 - Marx an Engels, 8. Aug. 1858. 516
276 - Marx an Engels, B.Aug. 1858. 518
277 - Marx an Engels, 18. Aug. 1858. 519
278 - Marx an Engels, 21 .Sept. 1858. 520
279 - Marx an Engels, 8. Okt. 1858. 522
280 - Marx an Engels [22.0kt. 1858]. 524
281 - Marx an Engels, 2.Nov. 1858. 525
282 - Marx an Engels, lO.Nov. 1858. 526
283 - Marx an Engels, 24.Nov. 1858. 527
284 - Marx an Engels, 29.Nov. 1858. 528
285 - Marx an Engels, 11.Dez. 1858. 529
286 - Marx an Engels, I6.Dez. 1858. 530
287-Marx an Engels, 17.Dez. [1858]. 531
288 - Marx an Engels, 22.Dez. 1858. 532
289 - Marx an Engels, 28.Dez. 1858. 533
290 - Marx an Engels, 3O.Dez. 1858. 534
291 - Marx an Engels, 6. Jan. 1859. 535
292 - Marx an Engels, 8. Jan. 1859. 536
293 - Marx an Engels [zwischen dem 13.
und 15.Jan. 1859]. 537
294 - Marx an Engels, 21 Jan. [1859]. 538
295 - Marx an Engels [26. Jan. 1859]. 539
296 - Marx an Engels, 28.Jan. 1859.541
297 - Marx an Engels, 2.Febr. 1859. 542
298 - Marx an Engels, 8. Febr. 1859. 543
299 - Marx an Engels, 9. Febr. 1859. 544
300 - Marx an Engels, 15. Febr. 1859. 547
301 - Marx an Engels[2l.Febr. 1859]. 548
302 - Marx an Engels, 22. Febr. 1859. 549
303 - Marx an Engels, 25. Febr. 1859. 550
304 - Marxan Engels, 25.Febr. 1859. 551
305 - Marx an Engels, 3. März 1859. 552
306 - Marx an Engels, 10. März 1859. 554
307 - Marx an Engels, JÖ.MärZ 1859. 555
308 - Marx an Engels [22.März 1859]. 556
309 - Marx an Engels, 25. März [1859J.557
310 - Marx an Engels, I.April 1859. 558
311 - Marx an Engels, 9. April 1859. 559
312 - Marx an Engels, 12.April 1859. 561
313 - Marxan Engels, lö.April [1859]. 562
314 - Marxan Engels, 19.April [1859]. 563
315 - Marx an Engels, 22. April 1859. 564
316 - Marx an Engels, 6.Mai 1859. 565
317 - Marx an Engels, 16. Mai 1859. 566
318 - Marx an Engels, 18.Mai 1859. 567
319 - Marx an Engels, 24.Mai 1859.569
320 - Marx an Engels, 25. Mai 1859. 570
321 - Marx an Engels, 27.Mai [1859]. 571
322 - Marx an Engels, 28. Mai [1859]. 572
323 - Marx an Engels, 1 Juni 1859. 573
324 - Marx an Engels, 7Juni [1859]. 574
325 - Marx an Engels, I O.Juli 1859. 575
326 - Marx an Engels, H.Juli 1859. 576
327 - Marx an Engels, 18 Juli 1859. 578
328 - Marx an Engels, I9.Juli 1859. 580
329 - Marx an Engels, 22. Juli 1859. 582
330 - Marx an Engels, 1 .Aug. 1859. 584
331 - Marx an Engels, 8. Aug. 1859. 586
332 - Marx an Engels, B.Aug. 1859. 588
333 - Marx an Engels, 26.Aug. [1859]. 589
334 - Marx an Engels [5. Sept. 1859]. 590
335 - Marx an Engels, 21 .Sept. 1859. 592
336 - Marx an Engels, 23.Sept. [1859]. 594
337 - Marx an Engels [27.Sept. 1859]. 596
338 - Marx an Engels, 28.Sept. [1859].597
339 - Marx an Engels, 5. Okt. [1859]. 599
340 - Marx an Engels, lO.Okt. 1859. 600
741-
341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 -
367 368 369 370 -
Marx an Engels, 26. Okt. 1859. 601
Marx an Engels, 3.Nov. 1859. 603
Marx an Engels, 7.Nov. 1859.605
Marx an Engels, 16.Nov. 1859. 606
Marx an Engels [17.Nov. 1859]. 607
Marx an Engels, I9.Nov. 1859. 609
Marx an Engels, 26.Nov. 1859. 610
Marx an Engels, lO.Dez. 1859. 612
Marx an Engels, 13.Dez. 1859. 614
Marx an Engels, 2O.Dez. 1859.616
Marx an Engels [nach dem 11. Jan.
1860]. 617
Marx an Engels, 25.Jan. 1860. 618
Marx an Engels, 28. Jan. [1860]. 620
Marx an Engels, 31 .Jan. 1860. 622
Marx an Engels, 3. Febr. 1860. 625
Marx an Engels, 4. Febr. 1860. 627
Marx an Engels, 7. Febr. 1860. 629
Marx an Engels, 9.Febr. 1860.630
Marx an Engels, 13. Febr. 1860. 633
Marx an Engels, 14.Febr. 1860. 634
Marx an Engels, 15.Febr. 1860. 635
Marx an Engels, 9. April 1860. 637
Marx an Engels, 12. April 1860. 638
Marx an Engels, lö.April 1860. 639
Marx an Engels, 17.April 1860. 640
Engels an Gottfried Ermen, 19. April
1860.1924
Marx an Engels, 24. April 1860. 641
Marx an Engels, 7. Mai 1860.642
Marx an Engels, 8.Mai 1860. 644
Marx an Carl Siebel, 15.Mai [1860].
371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 -
Marx an
Marx an
Marx an
Marx an
Marx an
Marx an
Marx an
Marx an
Marx an
Marx an
Marx an
Marx an
352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 -
1931
742
Engels, 28.Mai 1860. 647
Engels, 2. Juni 1860.649
Engels, H.Juni 1860. 650
Engels, 16. Juni 1860.651
Engels, 25. Juni 1860. 654
Engels [26.Juni 1860]. 655
Engels, 28.Juni 1860. 658
Engels, 9Juli [1860]. 660
Engels, 17Juli [1860]. 661
Engels,2I.Juli 1860.662
Engels, 25Juli [1860]. 664
Engels, 29.Juli [1860]. 665
383 384 385 386 387 -
Marx an Engels, 4. Aug. [1860]. 667
Marx an Engels, 27. Aug. 1860. 668
Marx an Engels, 29. Aug. 1860.669
Marx an Engels, 1 .Sept. 1860.670
Marx an Engels [Anfang Sept. 1860].
671
388 - Marx an Engels, 13.Sept. 1860. 672
389 - Marx an Engels, I5.Sept. 1860. 673
390-Marx an Engels, 2O.Sept. [1860].
675
391 - Marx an Engels, 25.Sept. 1860. 676
392 - Marx an Engels, 2.0kt. 1860. 678
393 - Marx an Engels, 11 .Okt. 1860.680
394 - Marx an Engels, 25. Okt. 1860. 681
395 - Marx an Engels, 5.Nov. 1860. 682
396 - Marx an Engels, B.Nov. 1860. 683
397 - Marx an Engels, I4.Nov. 1860. 684
398 - Marx an Engels, 21.Nov. 1860. 685
399 - Marx an Engels, 23.Nov. 1860. 686
400 - Marx an Engels, 26.Nov. [1860]. 687
401 - Marx an Engels, 28.Nov. 1860. 688
402 - Marx an Engels, 5.Dez. [1860]. 691
403 - Marx an Engels, 6.Dez. 1860. 692
404 - Marx an Engels, 12.Dez. [1860]. 693
405 - Marx an Engels, I8.Dez. 1860. 695
406 - Marx an Engels, 19.Dez. 1860. 697
407 - Marx an Engels, 23.Dez. 1860. 698
408 - Marx an Engels, 26. Dez. 1860. 699
409 - Marx an Engels, 27.Dez. 1860. 700
410 - Marx an Engels, 3. Jan. 1861. 701
411 - Marx an Engels, 8. Jan. 1861.703
412 - Marx an Engels, lO.Jan. 1861. 704
413 - Marx an Engels, 18.Jan. [1861]. 705
414 - Marx an Engels, 22.Jan. [1861]. 706
415 - Marx an Engels, 29. Jan. 1861. 707
416-Marx an Engels, 31Jan. [1861].
708
417-Marx an Engels, 2.Febr. 1861.710
418 -Marx an Engels, 14.Febr. 1861.713
419 - Marx an Engels, 27. Febr. 1861. 714
420 - Engels an das Direktorium der
Schiller-Anstalt [umden 3. Mai 1861 ].
1969
421 - Marx an Engels, 7.Mai 1861. 715
422 - Marx an Engels, 10. Mai 1861. 716
423 - MarxanEngels, lö.Mai 1861. 717
424 - Marx an Engels, lO.Juni 1861. 718
425 - Marxan Engels, 19. Juni 1861. 720
426 - Marx an Engels, 1 Juli 1861. 721
427 - Marx an Engels, 5. Juli 1861. 723
428 - Marx an Engels, 12. Juli 1861. 724
429 - Marx an Engels, 20. Juli 1861. 725
430 - Marx an Engels, 3. Aug. 1861.726
431 - Marxan Engels, 28.Sept. 1861. 727
432 - Marx an Engels, 30. Okt. 1861. 728
433 - Marx an Engels, 6.Nov. 1861. 729
434 - Marx an Engels, 18.Nov. [1861]. 730
435 - Marxan Engels, 20.Nov. [1861]. 731
436 - Marx an Engels, 5.Dez. [1861]. 734
437 - Marx an Engels, 9.Dez. 1861. 735
438 - Marx an Engels, 13.Dez. 1861. 736
439 - Marx an Engels, 19.Dez. 1861. 737
440 - Marx an Engels, 27.Dez. 1861. 738
441 - Marx an Engels, 25. Febr. 1862. 739
442 - Marx an Engels, 3.März 1862.741
443 - Marx an Engels, 6. März 1862.743
444 - Marx an Engels, 15. März 1862. 745
445 - Marxan Engels, 28.April 1862. 746
446 - Marx an Engels, 6. Mai [1862]. 748
447 - Marx an Engels, 19. Mai 1862. 751
448 - Marx an Engels, 27.Mai 1862.753
449 - Marx an Engels [um den 6Juni
1862]. 756
450 - Marxan Engels, 18.Juni 1862.757
451 - Marxan Engels, 5.Juli [1862]. 759
452 - Marxan Engels, 1 I.Juli [1862]. 760
453 - Marxan Engels, 2I.Juli [1862]. 761
454 - Marx an Engels, 30. Juli [1862]. 763
455 - Marx an Engels, 2.Aug. 1862. 766
456 - Marx an Engels, 7.Aug. [1862]. 767
457 - Marx an Engels, 9. Aug. 1862. 769
458 - Marx an Engels, 14.Aug. 1862. 772
459 - Marx an Engels, 2O.Aug. [1862]. 773
460 - Marxan Engels, lO.Sept. [1862]. 777
461-Marx an Wilhelm WolfF, 4.0kt.
1862.1989
462 - Marxan Engels, 29.Okt. 1862.779
463 - Marx an Engels, 4.Nov. 1862. 780
464-Marx an Engels, 9.Nov. [1862]. 782
465 - Marxan Engels [14.Nov. 1862]. 783
466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 -
493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 -
Marxan Engels, 17.Nov. [1862]. 785
Marx an Engels, 20.Nov. 1862. 786
Marx an Engels, 24. Dez. 1862. 787
Marx an Engels, 2. Jan. 1863. 790
Marx an Engels, 8. Jan. 1863. 792
Marx an Engels, 24. Jan. 1863. 794
Marx an Engels, 28Jan. 1863. 796
Marx an Engels, 13. Febr. 1863. 797
Marx an Engels, 17.Febr.[1863].798
Marx an Engels, 2O.Febr. 1863. 801
Marxan Engels, 21.Febr. 1863. 803
Marx an Engels, 24. März 1863. 804
Marx an Engels, 9. April 1863.806
Marx an Engels, 18. April 1863. 807
Marx an Engels, 29.Mai 1863. 810
Marxan Engels, lO.Juni 1863.811
Marxan Engels, 12. Juni 1863.813
Marx an Engels, 22. Juni 1863.814
Marx an Engels, Ö.Juli 1863. 816
Marx an Engels, 15.Aug. 1863. 817
Marx an Engels, 12.Sept. 1863. 818
Marx an Engels, 2.Dez. 1863. 820
Marx an Engels, 4.DeZ. 1863. 822
Marx an Engels, 22.Dez. 1863. 823
Marx an Engels, 27.De2!. 1863. 824
Marx an Engels, 20. Jan. 1864.826
Engels an den Redakteur des „Manchester Guardian" [vor dem 16. Febr.
1864]. 1997
Marx an Engels, 25. Febr. 1864. 827
Marxan Engels, [11 .März] 1864.828
Marx an Engels, 19.April 1864. 829
Marx an Engels, 23. Mai 1864. 834
Marxan Engels, 26.Mai 1864.835
Marx an Engels, 3. Juni 1864.837
Marx an Engels, 7.Juni 1864. 839
Marx an Engels, 16. Juni 1864. 841
Marx an Engels, I.Juli 1864.842
Marxan Engels, 4.Juli 1864.843
Marx an Engels, 25. Juli 1864. 845
Marx an Engels, 31 .Aug. 1864.846
Marxan Engels, 2.Sept. 1864.848
Marx an Engels, 7. Sept. 1864.850
Marx an Engels, 2.Nov. 1864. 851
Marxan Engels, 4.NoV. 1864. 853
743
509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 -
Marx an Engels, 14.Nov. 1864. 856
Marx an Engels, 18.Nov. [1864]. 858
Marx an Engels [24.Nov. 1864]. 860
Marx an Engels, 25.Nov. [1864]. 861
Marx an Engels, 2.Dez. 1864. 862
Marx an Engels, 8.Dez. 1864. 863
Marx an Engels, lO.Dez. 1864. 864
Marx an Engels, 22.Dez. 1864. 865
Marx an Engels, 25.Jan. 1865.866
Marx an Engels, 30. Jan. 1865.868
Marx an Engels, 1. Febr. 1865.869
Marx an Engels, 3.Febr. 1865. 870
Marx an Engels [6. Febr. 1865]. 872
Marx an Engels, 6-Febr. [1865]. 873
Marx an Engels, lO.Febr. 1865. 876
Marx an Engels, 11.Febr [I865].877
Marx an Engels, 13.Febr. 1865. 879
Marx an Engels [I6.Febr. 1865]. 880
Marx an Engels, 18.Febr. 1865.881
Marx an Engels [vor dem 22. Febr.
1865]. 884
529 - Marx an Engels, 25.Febr. 1865. 886
530 - Marx an Engels, 4.März 1865.889
531 - Marx an Engels, 7.März 1865.891
532 - MarxanEngels, lO.März [1865].892
533 - Marx an Engels, 13.März 1865. 894
534 - Marx an Engels, 18.März 1865. 896
535-Marx an Engels, II. April [1865].
897
536 - Engels an Marx, 12.April 1865. 898
537 - Engels an Marx, lö.April 1865. 899
538 - Marx an Engels, 22. April 1865. 900
539-Marx an Engels, l.Mai 1865.901
540 - Marxan Engels, 9.Mai 1865.903
541 - MarxanEngels, 13.Mai 1865.905
542 - Marx an Engels, 2O.Mai 1865. 906
543 - Marx an Engels, 24.Juni 1865. 907
544 - Marxan Engels, 31.Juli 1865. 910
545 - Marx an Engels, 5.Aug. 1865.911
546 - Marx an Engels, 9.Aug. 1865. 913
547 - Marx an Engels, 19.Aug. 1865. 915
548 - Marx an Engels, 22. Aug. 1865. 917
549 - Marx an Engels, 19.0kt. 1865. 919
550 - Marx an Engels, 8.Nov. 1865.920
551 - Marxan Engels, 15.Nov. 1865. 922
744
552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 -
568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 -
Marx an Engels, 20.Nov. 1865. 924
Marx an Engels [2.Dez. 1865]. 926
Marx an Engels, 26.Dez. 1865. 927
Marx an Engels [Ende 1865-Anfang
1866]. 928
Marx an Engels, 5. Jan. 1866. 930
Marx an Engels, 15.Jan. 1866. 931
Marx an Engels, 10. Febr. 1866. 933
Marx an Engels, 13-Febr. 1866.935
Marx an Engels, 14.Febr. 1866.936
Marx an Engels, 2O.Febr. 1866. 938
Marx an Engels, 2.März 1866. 940
Marx an Engels, 6. März 1866.942
Marx an Engels, lO.März 1866.944
Marx an Engels, 15. März 1866. 945
Marx an Engels [16.März 1866]. 946
[Engels] Das Direktorium an alle
Mitglieder der Schiller-Anstalt,
19. März 1866.2064
Marx an Engels, 24. März 1866. 947
Marx an Engels, 2.April 1866.949
Marxan Engels, 6.April 1866.952
Marx an Engels, 23. April 1866.954
Marxan Engels, 10.Mai 1866.958
Marx an Engels, 17.Mai 1866. 960
Marx an Engels, 7. Juni 1866. 962
Marx an Engels, 9. Juni 1866. 963
Marx an Engels, 20. Juni 1866.965
Marx an Engels, 7. Juli 1866. 967
Marx an Engels, 21 .Juli 1866. 970
Marx an Engels, 27. Juli 1866. 972
Marx an Engels, 7. Aug. 1866. 974
Marx an Engels, 13. Aug. 1866.976
Marx an Engels, 23. Aug. 1866. 977
Marxan Engels, 26.Sept. 1866.978
Marx an Engels, I.Okt. 1866. 979
Marx an Engels, 3.0kt. 1866. 981
Marx an Engels, 8.Nov. 1866. 983
Marx an Engels, lO.Nov. 1866. 984
Marx an Engels, 8.Dez. 1866. 986
Marx an Engels, 17. Dez. 1866. 988
Marx an Engels, 31 .Dez. 1866. 990
Marx an Engels, 19. Jan. 1867.991
Marx an Engels, 21.Febr. 1867. 993
Marx an Engels, 25.Febr. 1867. 994
594 595 596 597 598 -
Marx an Engels, 2. April 1867. 996
Marx an Engels, 13. April 1867. 998
Marx an Engels, 24. April 1867. 999
Marx an Engels, 7.Mai 1867.1001
Marx an Engels [um den 22.Mai
1867]. 1002
599 - Marx an Engels, 3. Juni 1867. 1003
600 - Marx an Engels, 22. Juni 1867.1005
601 - Marx an Engels, 27.Juni 1867. 1008
602 - Marx an Engels, 27. Juni 1867. 1009
603 - [Engels] Das Direktorium der Schiller-Anstalt an die Unterzeichner Zum
Fonds für den Bau einer neuen
Schiller-Anstalt, 2 8 J u n i 1867. 2093
604 - Marx ai, Engels, lO.Aug. 1867. 1011
605 - Marx an Engels, 14. Aug. 1867. 1013
606 - Marx an Engels, 16. Aug. 1867. 1015
607 - Marx an Engels, 24. Aug. 1867. 1017
608 - Marx an Engels, 31 .Aug. 1867. 1021
609 - Marx an Engels, 4. Sept. 1867. 1023
610 - Marx an Engels, 7.Sept. 1867. 1024
611 - Marx an Engels, 11 .Sept. 1867.1026
612 - Marxan Engels, 12.Sept. 1867. 1028
613 - Marxan Engels, I2.Sept. 1867. 1029
614 - Marx an Engels, 13.Sept. 1867.1031
615 - Marx an Engels, 4 . 0 k . 1867. 1032
616 - Marx an Engels, 9 . 0 k . 1867. 1034
617 - Marx an Engels, 10. O k . 1867. 1035
618 - Marx an Engels, 1 4 . 0 k . 1867. 1038
619 - Marx an Engels, 1 9 . 0 k . 1867. 1041
620 - Marx an Engels, 2.Nov. 1867. 1044
621 - Marx an Engels, 7.Nov. 1867. 1046
622 - Marx an Engels, 9.Nov. 1867. 1048
623 - Marx an Engels, H.Nov. 1867. 1050
624 - Marx an Engels, 27.Nov. 1867.1053
625 - Marx an Engels, 28.Nov. 1867. 1054
626 - Marx an Engels, 29.Nov. 1867.1056
627 - Marx an Engels, 29.Nov. 1867. 1057
628 - Marx an Engels, 30.Nov. 1867. 1059
629 - Marx an Engels, 7.Dez. 1867. 1062
630 - Marx an Engels, 7.Dez. 1867. 1063
631 - Marx an Engels, 14.Dez. 1867. 1065
632 - Marx an Engels, 17.Dez. 1867. 1067
633 - Marxan Engels, 3.Jan. 1868. 1069
6 3 4 - M a r x an Engels, 8.Jan. 1868. 1072
635 ••Marx an Engels, 8.Jan. 1868. 1073
636 • • Marx an Engels, 1 I.Jan. 1868. 1075
637 - • Marx an Engels, 2 5 J a n . 1868. 1078
638 • Marx an Engels, I.Febr. 1868. 1079
639 • Marx an Engels, 4.Febr. 1868. 1081
640- Marx an Engels, 15.Febr.|l868.1083
641 - Marx an Engels, 20. Febr. 1868.1084
642 • Marx an Engels, 4. März 1868. 1087
643 - Marx an Engels, 6. März 1868. 1088
644 - Marxan Engels, H.März 1868. 1091
645 - Marx an Engels, 16. März 1868. 1092
646 - Marxan Engels, 18.März 1868. 1094
647 - Marx an Engels, 23. März 1868. 1096
648 - Marxan Engels, 25.März 1868. 1097
649 - Marxan Engels, I I.April 1868. 1100
650 - Marxan Engels, 18.April 1868. 1102
651 - Marx an Engels, 21 .April 1868.1104
652 - Marx an Engels, 22. April 1868. 1105
653 - Marx an Engels, 3O.April 1868.1107
654 - Marx an Engels, 4. Mai 1868. 1108
655 - Marx an Engels, 7.Mai 1868. 1110
656 - Marx an Engels, 16.Mai 1868. 1113
657 - Marx an Engels, 23. Mai 1868. 1115
658 - Marx an Engels, 27.Mai 1868. 1.117
659 - Marx an Engels, 2O.Juni 1868. 1118
660 • Marx an Engels, 23. Juni 1868. 1120
661 - Marx an Engels,24.Juni[1868]. 1122
662 - Marx an Engels, 26.Juni 1868. 1124
663 • Marx an Engels, 27.Juni 1868. 1126
664 - Marx an Engels, 29.Juni 1868. 1128
665 • Marx an Engels, 2 J u l i [1868]. 1129
666 - Marx an Engels, 4 J u l i 1868. 1131
667 - Marx an Engels, 7. Juli 1868. 1132
668 - Marx an Engels, 11 .Juli 1868. 1134
669 - Marx an Engels, 23. Juli 1868. 1137
670 - Marx an Engels, 29. Juli 1868. 1139
671 - Marx an Engels, 4. Aug. 1868. 1140
672 - Marx an Engels, lO.Aug. 1868. 1142
673 - Marx an Engels, 13.Aug. 1868. 1144
Marx an Engels, 26. Aug. 1868. 1148
674 Marx an Engels, 29.Aug. 1868. 1150
675 Marx an Engels, 9. Sept. 1868. 1152
676 Marx an Engels, 12.Sept. 1868.1153
677 Marx an Engels, 16. Sept. 1868.
678 1155
745
679 - Engels an das Direktorium der
Schiller-Anstalt, lö.Sept. 1868.2134
680 - Marx an Engels, 19.Söpt. 1868.1157
681 - Marx an Engels, 23.Sept. 1868. 1159
682 - Marx an Engels, 25. Sept. 1868.1161
683 - Marx an Engels, 25. Sept. 1868. 1162
684 - Marx an Engels, 26.Sept. 1868.1164
685 - Marx an Engels, 29. Sept. 1868. 1165
686 - Marx an Engels, 4. Okt. 1868. 1168
687 - Marx an Engels, lO.Okt. 1868. 117]
688 - Marx an Engels, 15.0kt. 1868. 1174
689 - Marx an Engels, 24.0kt. 1868. 1176
690 - Marx an Engels, 4.Nov. 1868. 1178
691 - Marx an Engels, 7.Nov. 1868. 1181
692 - Marx an Engels, 8.Nov. [1868]. 1182
693 - Marx an Engels, H.Nov. 1868. 1185
694 - Marx an Engels, H.Nov. 1868. 1186
695 - Marx an Engels, I8.Nov. 1868. 1187
696 - Marx an Engels, 23.Nov. 1868. 1190
697 - Marx an Engels, 30.Nov. 1868. 1194
698 - Marx an Engels, 5. Dez. 1868. 1195
699 - Marx an Engels, 6.Dez. 1868. 1196
700 - Marx an Engels, 9.Dez. 1868. 1198
701 - Marx an Engels, 10-Dez. 1868. 1199
702 - Marx an Engels, 12.Dez. 1868. 1201
703 - Marx an Engels, I4.Dez. 1868. 1203
704 - Marx an Engels, I5.DeZ. 1868. 1204
705 - Marx an Engels, 19.Dez. 1868. 1206
706 - Marx an Engels, 23.Dez. 1868. 1207
707 - Marx an Engels, 1 Jan. 1869. 1208
7 0 8 - Marx an Engels, 13-Jan. 1869.1210
709 - Marx an Engels, 23.Jan. 1869. 1212
710 - Marx an Engels, 28.Jan. 1869. 1215
711 - Marx an Engels, 29.Jan. 1869. 1217
712 - MarxanEngels, B.Febr. 1869.1218
713 - Marx an Engels, 15.Febr. 1869.1219
714 - Marx an Engels,24.Febr. 1869.1222
715 - Marx an Engels, I.März 1869. 1224
716 - Marxan Engels, 2.März 1869.1225
717 - Marx an Engels, 3.März 1869. 1226
718 - Marx an Engels, 5.März 1869. 1229
719 - Marxan Engels, H.März 1869.1231
720 - Marxan Engels, 20.März 1869. 1234
721 - Marx an Engels, 29.März 1869.1237
722-Marx an Engels, 5. April 1869. 1240
746
723 - Marx an Engels, 7. April 1869. 1242
724 - Marx an Engels, 8. April 1869. 1244
725 - Marx an Engels, 15. April 1869.1246
726 - MarxanEngels[16.April 1869]. 1248
727 - Marx an Engels, 24.April 1869. 1250
728 - Marx an Engels, 26. April 1869.1252
729-Marx an Engels, I.Mai 1869. 1253
730 - Marx an Engels, 8.Mai 1869. 1256
731 - Marx an Engels, H.Mai 1869. 1258
732 - Marx an Engels, 21.Mai 1869. 1260
733 - Marx an Engels, 16. Juni 1869. 1262
734 - Marx an Engels, 26Juni 1869. 1264
735 - Marx an Engels, 3. Juli 1869. 1267
736 - Marx an Engels, H.Juli 1869. 1269
737 - Marx an Engels, 17. Juli 1869. 1270
738 - Marx an Engels, 22. Juli 1869. 1273
739 - Marx an Engels, 24. Juli 1869. 1274
740 - Marx an Engels, 27. Juli 1869. 1276
741 - M a r x an Engels, 29. Juli 1869. 1277
742 - Marx an Engels, 2. Aug. 1869. 1279
743 - Marx an Engels, 4.Aug. 1869. 1281
744 - Marx an Engels, 10. Aug. 1869. 1282
745 - Marx an Engels, 17. Aug. 1869. 1286
746-Marx an Engels, 18.Aug. 1869.1287
747 - Marx an Engels, 25.Sept. 1869.1289
748 - Marx an Engels, 30. Sept. 1869.1291
749 - Marx an Engels, 23. Okt. 1869. 1293
750 - Marx an Engels, 30.Okt. 1869. 1295
751 - Marx an Engels, 6.Nov. 1869. 1297
752 - Marx an Engels, 12.Nov. 1869. 1299
753 - Marx an Engels, 18.Nov. 1869. 1301
754 - Marx an Engels, 26.Nov. 1869. 1303
755 - Marx an Engels, 4. Dez. 1869. 1305
756 - Marx an Engels, lO.Dez. 1869. 1307
757 - Marx an Engels, 12.Dez. 1869. 1308
758 - Marx an Engels, 17.Dez. 1869. 1311
759-Marx an Engels, 22. Jan. 1870.1314
760 - Marx an Engels, 27.Jan. 1870. 1316
761 - Marxan Engels, lO.Febr. 1870. 1319
762 - Marx an Engels, 12.Febr. 1870.1321
763 - Marxan Engels, 19.Febr. 1870.1323
764 - Marx an Engels,21. Febr. 1870.1324
765 - Marx an Engels, 5.März 1870. 1326
766 - Marx an Engels, 9. März 1870.1328
767 - Marx an Engels, 10. März 1870.1329
768 - Marx an Engels, 19.März 1870.1331 Mannheim
769 - Marx an Engels, 24.März 1870.1333
1 - Engels an Marie Engels, 7.-9. Juli
770 - Marx an Engels, 26. März 1870.1334
1840.1598
771 - Marx an Engels, H.April 1870.1338
2 - Engels an Marie Engels, 4. Aug. 1840:
772 - Marx an Engels, 19.April 1870. 1341
1599
773 - Marx an Engels, 28. April 1870.1343
3 - Engels an Marie Engels, 20.-25. Aug.
774 - Marx an Engels, 29.April 1870. 1345
1840.1600
775 - Marx an Engels, 7.Mai 1870.1347
4 - Engels an Marie Engels, 18./19. Sept.
776-Marx an Engels, 10. Mai 1870.
1840. 1601
1349
5 - Engels an Marie Engels, 19. Okt. 1840.
777-Marx an Engels, 11.Mai 1870. 1351
1602
778 - Marx an Engels, 16. Mai 1870. 1353
6 - Engels an Marie Engels, 6.-9. Dez.
779 - Marx an Engels, 18. Mai 1870. 1355
1840.1604
780 - Marx an Engels, 5. Juli 1870.1357
7 - Engels an Marie Engels, 21.-28. Dez.
781 - Marx an Engels, 8. Juli 1870. 1360
1840.1605
782 - Marx an Engels, 2O.Juli 1870. 1361
8-Engels an Marie Engels, 18.Febr.
783 - Marx an Engels, 28.JuIi 1870. 1363
1841. 1606
784 - Marx an Engels, 29. Juli 1870. 1364
9 - Engels an Marie Engels, 8.-1 I.März
785 - Marx an Engels, I.Aug. 1870. 1366
1841.1608
786 - Marx an Engels, 3. Aug. 1870. 1368
10 - Engels an Marie Engels, 5. April 1841.
787-Marx an Engels, 4.Aug. [1870].
1609
1369
11 - Engels an Marie Engels [etwa Anfang
788-Marx an Engels, 8.Aug. 1870.
Mai 1841]. 1610
1371
12-Engels an Marie Engels [etwa Ende
789 - Marx an Engels, 12. Aug. 1870.1373
Aug. 1841]. 1611
790 - Marx an Engels, 15. Aug. 1870. 1374 13 - Engels an Marie Engels, 9.Sept. 1841.
791 - Marx an Engels, 17.Aug. 1870. 1376
1612
792 - Marx an Engels, 22.Aug. 1870. 1378 14-Engels an Marie Engels, 5.-6.Jan.
793 - Marx an Engels, 30. Aug. 1870. 1379
1842.1613
794 - Marx an Engels, 2. Sept. 1870. 1380 15 - Engels an Marie Engels, 14.-16. April
795 - Marx an Engels, 6. Sept. 1870. 1382
1842.1614
796 - Marx an Engels, lO.Sept. 1870.1384
797 - Marx an Engels, H.Sept. 1870. 1387 Mantua
798 - Marx an Engels, I6.Sept. 1870. 1388 1 - MarxanAchilleLoria,3.Dez.1879.2764
799 - Engels an Marx, 24. Mai 1873. 1396 2 - Marx an Achille Loria, 13. Nov. 1880.
800 - Engels an Marx, 26. Mai [1873]. 1398
2799
801 -Engels an Marx, 3O.Mai 1873. 1399 3 - Engels an Achille Loria [Ende April
18831-2962
802 - Engels an Gottfried Ermen, 1 .Juni
1874.2551
803 - Engels an A.Gouppy, H.Juni 1875. • Margate (Südengland)
1 - Engels an Marx, 27. März 1866.948
2579
804 - Engels an John Darbyshire [nach 2 - Engels an Marx, 2. April 1866.950
dem 17.Febr. 1884]. 3012
3 - Engels an Marx, 4. April 1866. 951
805 - Engels an Carl Schorlemmer, 27. Jan. 4 - Engels an Marx, 10.April 1866.953
1891.3617
5 - Engels an Marx, B.April 1866. 954
747
Milwaukee(USA)
8 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
1 - Marx an Joseph Weydemeyer, 1 .Febr.
9.-11.Aug. 1891.3679
1859.1854
Muirkirk (Schottland)
Montreux (Schweiz)
1 - Engels an August Siegel, 28.Mai 1892.
1 - Engels an German Alexandrowitsch
3775
Lopatin [Juni 1870]. 2202
2 - Engels an German Alexandrowitsch München
Lopatin [3. April 1878]. 2712
1 - Engels an Georg Heinrich von Vollmar,
B.Aug. 1884.3056
Morges (Schweiz)
1 - Marx an Engels [um den 1 .Aug. 1849]. Münster
41
1 -Engels an Levin Schücking, 18.Juni
2 - MarxanEngels, 17.Aug. [1849]. 42
1840.1596
Mornex (Schweiz)
1 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch,
3.April 1890.3520
2 - Engels an Vera Iwanowna Sassulitsch,
17. April 1890.3527
3 - Engels an Georgi Walentinowitsch
Plechanow, 21.Mai 1894. 4022
4 - Engels an Georgi Walentinowitsch
Plechanow, 22.Mai 1894. 4024
Moskau
1 - Marx an Maxim Maximowitsch Kowalewski, 9. Jan. 1877.2646
2 - Marx an Maxim Maximowitsch Kowalewski [April 1879]. 2741
Mount Desert (USA)
1 - Engels an Friedrich
3. Aug. 1886. 3217
2 - Engels an Friedrich
30. Juni 1887.3305
3 - Engels an Friedrich
8.Aug. 1887.3312
4 - Engels an Friedrich
3O.Juli 1890. 3546
5 - Engels an Friedrich
20. Juli 1889.3462
6 - Engels an Friedrich
17. Aug. 1889.3465
7 - Engels an Friedrich
9.Aug. 1890.3552
748
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
2 - Engelsan LevinSchücking,2. Juli 1840.
1597
Nancy
1 -Engels an Krastju Rakowski, 13.April
1895.4143
Neapel
1 -Engels an Carlo Cafiero, 16.Juli 1871.
2301
2 - Engels an Carlo Cafiero, 28. Juli 1871.
2310
3 - Engels an Carmelo Palladino, 23.Nov.
1871.2372
4 - Engels an Carlo Cafiero, 14. Juni 1872.
2456
5 - Marx an Carlo Cafiero, 29. Juli 1879.
2748
Neuenahr
1 - Engels an Marx, 25.Aug. 1877. 1450
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
New Orleans
I - Marx an Charles Caron, 26. Juli 1871.
2305
Adolph Sorge,
Adolph Sorge,
New York
1 - Marxan Joseph Weydemeyer, 16.Okt.
Adolph Sorge,
2 - Marx an Joseph Weydemeyer, 31. Okt.
1851. 1747
1851. 1748
3 - Marx an Joseph Weydemeyer, 19. Dez. 25 - Marx an Joseph Weydemeyer [Anfang
1851.1753
Okt. 1853]. 1815
4 - Marx an Joseph Weydemeyer, 1 Jan, 26 - Marx an SigfridMeyer, 3O.April 1867.
1852.1755
2088
5 — Marx an Joseph Weydemeyer, 16. Jan. 27 - Marx an SigfridMeyer, 27.Aug. 1867.
1852.1757
2098
6 - Marx an Joseph Weydemeyer, 23. Jan. 28 - Marx an Sigfrid Meyer, 4. Juli 1868.
1852.1758
2124
7 - Engels an Joseph Weydemeyer, 29 - Marx an Friedrich Adolph Sorge,
23. Jan. 1852.1759
4.Juli 1868.2125
8 - Marx an Joseph Weydemeyer, 30. Jan. 30 - Marx an Sigfrid Meyer, H.Sept. 1868.
1852. 1762
9 - Engels an Joseph Weydemeyer, 30. Jan.
1852.1763
10-Marx an Joseph Weydemeyer,
13. Febr. 1852.1764
11 - Engels an Joseph Weydemeyer,
19. Febr. 1852.1765
12-Marx an Joseph
Weydemeyer,
20. Febr. 1852.1766
13 - Marx an Ferdinand Lassalle, 23. Febr.
1852.1767
2132
31 - Marx an August Vogt, 13. Okt. 1868.
2139
32 - Marx an Sigfrid Meyer und August
Vogt, 28. Okt. 1868.2142
33-Marx an William Jessup, 28. Okt.
1868.2143
34 - Marx an Sigfrid Meyer und August
Vogt, 9. April 1870.2194
35 - Marx an Sigfrid Meyer, 21Jan. 1871.
2241
36 - Marx an den Redakteur der Zeitung
»New York Herald", 17.Aug. 1871.
2322
37 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„The Sun" [Charles Dana], 25.Aug.
1871.2326
38-Marx an Friedrich Bolte, 25.Aug.
1871.2327
39 - Marx an die Herausgeberinnen der
Zeitschrift „Woodhull & Claflin's
Weekly", 23.Sept. 1871.2341
40 - Marx an Carl Speyer, 10. Nov. 1871.
2364
41 - Marx an Friedrich Bolte, 23.Nov.
14 - Engels an Joseph Weydemeyer,
27.Febr. 1852.1768
15 - Marx an Joseph Weydemeyer, 5. März
1852.1769
16 - Marx an Joseph Weydemeyer,
25.März 1852.1770
17 - Engels an Joseph Weydemeyer,
I6.ApriI 1852. 1771
18-Marx an Joseph Weydemeyer, 30.
April 1852.1774
19 - Marx/Engels an Joseph Weydemeyer,
28.Mai 1852.1776
20 - Engels an Joseph Weydemeyer,
1 I.Juni 1852.1778
21 - Marx an den Redakteur der „New1871.2371
York Daily Tribüne", 16.Nov. 1852. 42-Engels, an Theodor Cuno, 29. Okt.
1793
1872.2494
22 - MarxandenRedakteurder„New-York 43 - Engels an den Generalrat der Internationalen
Arbeiter-Assoziation,
Daily Tribüne", 14.Dez. 1852.1800
8.Febr. 1873.2514
23 — Engels an Joseph Weydemeyer,
44-Marx an Friedrich Bolte, 12.Febr.
12.April 1853.1805
1873. 2516
24 - Marx an Joseph Weydemeyer,
26. April 1853.1808
749
45 - Engels an den Generalrat der Internationalen
Arbeiter-Assoziation,
15.Aprill873.2524
46 - Engels an den Generalrat der Internationalen
Arbeiter-Assoziation,
14.Juni 1873.2527
47 - Engels an den Generalrat der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 13.
Aug. 1875.2582
48 - Marx an John Swinton, 4. Nov. 1880.
2795
49 - Marx an John Swinton, 2. Juni 1881.
2824
50 - Engels an Norris A.Clowes, 22. Juli
1881.2831
51-Engels an Adolf Hepner, 25.Juli
1882.2895
52 - Engels an die „New Yorker Volkszeitung", I6.März 1883.2947
53-Engels an Theodor Cuno, 29. März
1883.2950
54 - Engels an Philip Van Patten, 18. April
1883.2956
55 - Engels an die Redaktion „New Yorker
Volkszeitung", 18.April 1883. 2957
56 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 4.Febr. 1885. 3097
57 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 10. Febr. 1885.3099
58 - Engels an die Redaktion der „New
Yorker Volkszeitung", 29. April 1886.
3203
59 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 28. Dez. 1886.3257
60 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 27Jan. 1887.3262
61 -Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 6. Febr. 1887. 3265
62 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 9. Febr. 1887. 3266
63 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky,7.Mai 1887. 3289
64 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 28. Mai 1887. 3294
750
65 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky,31.Mai 1887. 3296
66 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 20. Juli 1887.3307
67 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 15. Sept. 1887. 3320
68 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 3. Dez. 1887.3333
69 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 22. Febr. 1888. 3350
70 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 11. April 1888. 3359
71 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 2.Mai 1888. 3364
72 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 16. Mai 1888. 3368
73 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 18. Sept. 1888.3390
74 - Engels an die Redaktion der „New
Yorker Volkszeitung", 18. Sept. 1888.
3391
75 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 12.Jan. 1889.3410
76 - Engels an Hermann Schlüter, 11 .Jan.
1890.3503
77 - Engels an Hermann Schlüter, 15. Jan.
1890. 3507
78 - Engels an Hermann Schlüter, 14. Juni
1890.3538
79 - Engels an Hermann Schlüter, 30. März
1892.3754
Nimes
1 - Engels an Albert Delon [um den
21.Jan. 1894]. 3992
Nizza
1 - Engels an Walery Wröblewski, 9. April
1891.3654
Nürnberg
1 — Engels an Bruno Schoenlank, 29. Aug.
1887. 3316
Ostende
1 - Engels an Marie Engels, 2.-8. Aug.
1842.1619
Oxford
I-Engels an Jenny Longuet, 19. Nov.
1872.2498
2 - Marx an Charles Bonnier [Frühjahr
1882]. 2870
3 - Engels an Charles Bonnier [Mitte] Okt.
1892.3844
4 - Engels an Charles Bonnier, [3.Dez.
1892]. 3866
5 - Engels an Ferdinand Wolff [Ende
Okt. 1893]. 3966
Palermo
I - Engels an den Redakteur der Zeitung
„La Riscossa Socialista" [Muzio Colnago] [26.Sept. 1894]. 4056
Paris
1 - Engels an Marx, [Anfang Okt. 1844].
2 - Engels an Marx, 19. Nov. 1844.2
3 - Marx an Heinrich Börnstein [Herbst
1844]. 1621
4 - Marx an Heinrich Börnstein [Herbst
1844]. 1622
5 - Marx an Heinrich Börnstein [Dez.
1844]. 1623
6 - Marx an Arnold Rüge, [Jan.] 1845.
1624
7 - Marx an Heinrich Heine, 12. Jan.
1845. 1625
8 - Engels an Marx [20.Jan. 1845]. 3
9-Marx an Heinrich Heine [24. März
1845]. 1627
10-Marx an Heinrich Heine [um den
5.April 1846]. 1634
11 - Marx an Pierre-Joseph Proudhon,
5.Mai 1846.1635
12 - MarxanPawelWassiljewitschAnnenkow,28.De2. [1846]. 1641
13 - Marx an Engels, 15. Mai [1847]. 19
14-Marx an Georg Herwegh, 27.Juli
[1847]. 1643
15-Marx an Georg Herwegh, 8. Aug.
[1847]. 1644
16-Engels an die Afbeiter-Redakteure
des „Atelier" [etwa 25.0kt. 1847].
1647
17-Marx an Georg Herwegh, 26. Okt.
[1847]. 1648
18 - MarxanPawelWassiljewitschAnnenkow, 9.Dez. [1847]. 1649
19 - Das Komitee der Demokratischen
Gesellschaft an die Provisorische Regierung der Französischen Republik,
28.Febr. 1848.1651
20 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„La Reforme" [vor dem 8.März
1848]. 1654
21 - Engels an Marx, 9.März [1848]. 26
22 - Engels an Marx [18.Mäfz 1848]. 29
23 - Marx/Engels anEtienne Gäbet [Ende
März 1848]. 1657
24 - Marx/Engels an Adalbert von Bornstedt und Freunde [Georg Herwegh
und Karl Börnstein], 1.April 1848.
1658
25 - Marx/Engels an Etienne Cabet,
5.April 1848. 1659
26-Marx an Ernst Dronke, 3.Febr.
[1849]. 1676
27 - Engels an Jenny Marx, 25. Juli 1849.
1685
28 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„La Presse" [vor dem 3O.Juli 1849].
1686
29-Marx an Karl Blind, 17. Juli 1850.
1724
30-Marx an Gustav Zerffi, 28. Dez.
1852.1801
31 - Marx an Ferdinand Lassalle, 28. Juli
1855. 1827
32 - Marx an Bertalan Szemere, 26.Sept.
1859.1876
33-Marx an Bertalan Szemere, 8. Okt.
1859.1878
34 - Marx an Bertalan Szemere, 12. Jan.
1860. 1889
35 - Marx an Bertalan Szemere, 3I.Jan.
1860.1891
751
36 - Marx an Bertalan Szemere, 13. März
1860. 1913
37 - Marx an Bertalan Szemere, 4.ApriI
1860.1917
38 - Marx an Johann Philipp Becker,
9.April 1860.1920
39 - Marx an Bertalan Szemere, 2. Juni
1860.1934
40 - Marx an Bertalan Szemere, 21. Aug.
1860.1939
41 - Marx an Auguste Vermorel, 27. Aug.
1867.2097
4 2 - Marx an Victor Schily, 30.Nov. 1867.
2107
43 - Marx an Laura Lafargue, 11. April
1868.2118
44 - Marx anPaul Lafargue.11 .April1868.
2119
45 - Marx an Bassot, 30. Okt. 1868.2144
46 - Marx an Laura und Paul Lafargue,
15.Febr. 1869.2154
47-Marx an Eleanor Marx, 26.April
1869.2160
48 - Marx an Paul Lafargue, 2. Juni 1869.
2163
49 - Marx an Paul und Laura Lafargue,
18. Okt. 1869.2177
50 - Marx an Laura und Paul Lafargue,
5.März 1870.2186
51 - Marx an Paul und Laura Lafargue,
18. April 1870.2195
52 - Marx an Paul und Laura Lafargue,
19. April 1870.2196
53 - Marx an Paul und Laura Lafargue,
28.Juli 1870.2208
54 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
27.Febr. 1871.2247
55 - Marx an Leo Frankel [um den
26.April1871J.2271
56 - Marx an Leo Frankel und LouisEugene Varlin, 13.Mai 1871.2277
57 - Marx an Leon Bigot [1 I.Juli 1871].
2296
58 - Engels anPjotr Lawrowitsch Lawrow,
9. Aug. 1871.2315
752
59 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„Le Gaulois", 24.Aug. 1871.2325
60 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„LeVerite"', 30. Aug. 1871.2330
61 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
3.Sept. 1871. 2331
62 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
12. Sept. 1871.2338
63 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
5.0kt. 1871.2344
64 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
29.Nov. 1871.2382
65 - Engels an Pjotr LawrowitschLawrow,
19.Jan. 1872.2398
66 - Marx an Editeurs, Maurice Lachatre
et Cie., 9.Febr. 1872. 2409
67 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„La Liberte", 12.März 1872.2424
68 - Marx an den Redakteur der Zeitung
„Le Corsaire", 12.Sept. 1872. 2483
69-Marx an Just Vernouillet, 10.Juli
1873.2531
70 - Engels an German Alexandrowitsch
Lopatin [um den 20.Okt. 1874].
2562
71 - Marx an Carl Hirsch, 3I.Jan. 1875.
2567
72-Marx an Just Vernouillet, 3.Febr.
1875.2568
73 - Marx an Carl Hirsch, lO.Dez. 1875.
2600
74 - Marx an Carl Hirsch, 16. Febr. 1876.
2603
75 - Marx an Carl Hirsch, 4. Mai 1876.
2606
76 - Marx an Carl Hirsch, 23.Sept. 1876.
2625
77 - Marx an Gabriel Deville, 23.Jan.
1877.2653
78 - Marx an Carl Hirsch, 10.April 1877.
2666
79 - Marx an Carl Hirsch, H.Mai 1877.
2678
80 - Marx an Carl Hirsch, I.Aug. 1877.
2686
81 - Marx an Sibylle Heß, 25.Okt. 1877.
2698
82 - Marx an Sibylle Heß, 29.Nov. 1877.
2703
83 - Marx an Carl Hirsch, 20. Febr. 1878.
2709
84 -Engels an Carl Hirsch, 3. April 1878.
2711
85 - Marx an Carl Hirsch, 26. Juni 1878.
2716
86 — EngelsanPjotrLawrowitschLawrow,
lO.Aug. 1878.2722
87 - Marx an Alfred Talandier [um den
lO.Nov. 1878].2733
88 - Engels an Minna Karlowna Gorbunowa, 5.Aug. 1880. 2781
89 - Marx an Charles Longuet, 4.Jan.
1881.2804
90-Engels an Jenny Longuet, 24. Febr.
1881.2810
91 - MarxanCarlHirsch,6.Aug.l88I.2834
92 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
16. Aug. 1881.2838
9 3 - M a r x an Minna Kautsky, I.Okt.
1881.2844
94 - Marx an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
23.Jan. 1882.2860
9 5 - M a r x an Paul Lafargue, 20. März
[1882]. 2869
96 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow
[31. Juli 1882]. 2896
9 7 - M a r x an Laura Lafargue, 9. Okt.
1882.2907
98-Engels an Laura Lafargue, 21.Okt.
1882.2909
99-Engels an Paul Lafargue, 30.Okt.
1882.2912
100-Engels an Laura Lafargue,} 14.Dez.
1882.2920
101 -Marx an Laura Lafargue, 14.Dez.
1882.2921
102-Engels an Laura Lafargue, 15.Dez.
1882.2922
103-Engels an Laura Lafargue, 16. bis
17. Febr. 1883.2934
43 Marx/Engels-Verzeichnis II
104-Engels an Laura Lafargue, 10.März
1883.2939
105 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow,
24. März 1883.2948
106-Engels an Laura Lafargue, 25.März
1883.2949
107 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow,
2.April 1883. 2951
108 - Engels an Laura Lafargue, 11 .April
1883. 2952
109-Engels an Laura Lafargue, 22.Mai
1883.2969
110-Engels an Laura Lafargue, 2. Juni
1883.2970
111 - Engels an Laura Lafargue, 24. Juni
1883.2974
112-Engels an Gabriel Deville, 12.Aug.
1883.2976
113-Engels an Laura Lafargue, 19.Aug.
1883.2977
114 - Engels an Laura Lafargue, 19. Sept.
1883. 2983
115-Engels an Laura Lafargue, 3.Okt.
1883.2984
116-Engels an Laura Lafargue, 15.Okt.
1883.2985
117-Engels an Laura Lafargue, 13.Dez.
1883.2992
118-Engels an Laura Lafargue, 14.Jan.
1884.2996
119 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow,
28.Jan. 1884.3002
120 - Engels an Pjotr Lawrowitsch Lawrow,
5. Febr. 1884.3005
121 -Engels an Laura Lafargue, 5.Febr.
1884.3006
122-Engels an Heinrich Nonne [zwischen dem 9. und 21. Febr. 1884].
3007
123 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow,
14. Febr. 1884.3009
124 - Engels an Laura Lafargue, 16. Febr.
1884.3011
125 - Engels an Laura Lafargue, 21. Febr.
1884.3013
753
126 - Engels an Heinrich Nonne [um den
26.Febr. 1884]. 3014
127 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow,
3.März 1884. 3016
128-Engels an Paul Lafargue, 11.März
1884.3019
129 - Engels an Laura Lafargue, 3I.März
1884.3022
130 - Engels an Laura Lafargue, 18. April
1884.3025
131 - Engels an Paul Lafargue, 18.April
1884.3026
132 -Engels an Paul Lafargue, 10. Mai
1884.3029
133-Engels an Laura Lafargue, 26.Mai
1884.3034
134-Engels an Laura Lafargue, 22.Juli
1884.3046
135-Engels an Laura Lafargue, 26.Juli
1884.3047
136-Engels an Laura Lafargue, I.Aug.
1884.3051
137-Engels an Laura Lafargue, 6. Aug.
1884.3054
138-Engels an Paul Lafargue [11.Aug.
1884]. 3055
139-Engels an Laura Lafargue, 23.Nov.
1884. 3079
140 - Engels an Paul Lafargue [Mitte Dez.
1884]. 3084
141-Engels an Laura Lafargue, I.Jan.
1885.3090
142-Engels an Paul Lafargue [um den
25.Jan. 1885]. 3096
143 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow,
12.Febr. 1885. 3101
144-Engels an Laura Lafargue, 8.März
1885. 3104
145-Engels an Laura Lafargue, 16. bis
17-AprII 1885. 31T0
146-Engels an Paul Lafargue, 19.Mai
1885.3117
147-Engels an Laura Lafargue, 29.Mai
1885.3119
754
148-Engels an Laura Lafargue, 16.Juni
1885.3125
149-Engels an Laura Lafargue, 4.Juli
1885.3129
150-Engels an Laura Lafargue, 23.Juli
1885.3131
151 -Engels an Laura Lafargue, 8.Aug.
1885.3135
152 - Engels an Laura Lafargue, 22.Sept.
1885.3143
153-Engels an Paul Lafargue [12.0kt.
1885]. 3147
154-Engels an Laura Lafargue, 13.0kt.
1885.3148
155 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow,
20.Okt. 1885.3150
156 - Engels an das Redaktionskollegium
der Zeitung „Le Socialiste", 21.Okt.
1885.3151
157 - Engels an Laura Lafargue, 7. Nov.
1885.3154
158-Engels an Paul Lafargue, 14.Nov.
1885.3157
159-Engels an Paul Lavigne, I.Dez. 1885.
3160 •
160-Engels an Paul Lafargue, 7.Dez.
1885.3166
161 -Engels an Laura Lafargue, 22.Dez.
1885.3171
162-Engels an Laura Lafargue, 17.Jan.
1886.3176
163 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow,
7.Febr. 1886.3182
164-Engels an Laura Lafargue, 9.Febr.
1886.3185
165-Engels an Paul Lafargue, 16.Febr.
1886.3187
166-Engels an Laura Lafargue, 15. bis
16.März 1886.3195
167 - Engels an den Sekretär der Agglomeration Parisienne [15. März 1886].
3196
168-Engels an Paul Lafargue, 20.März
1886. 3198
169-Engels an Laura Lafargue, 28. April
1886. 3201
170-Engels an Paul Lafargue, 7.Mai
1886. 3204
171 -Engels an Laura Lafargue, 23.Mai
1886. 3208
172 - Engels an Laura Lafargue, 24. Aug.
1886.3228
173 - Engels an Laura Lafargue, 13. Sept.
1886. 3234
174 - Engels an Laura Lafargue, 24. Sept.
1886.3237
175-Engels an Laura Lafargue, 2.Okt.
1886. 3239
176-Engels an Laura Lafargue, 23.Okt.
1886.3243
177 - Engels an Paul Lafargue, 25.-26. Okt.
1886. 3245
178-Engels an Laura Lafargue, 2.Nov.
1886. 3246
179 - Engels an Laura Lafargue, 23. Nov.
1886. 3249
180-Engels an Laura Lafargue, 24.Nov.
1886. 3250
181 -Engels an Laura Lafargue, 13.Dez.
1886. 3255
182 - Engels an Paul Lafargue, 28. Jan.
1887.3263
183-Engels an Laura Lafargue, 2. Febr.
1887.3264
184-Engels an das Organisationskomitee
des internationalen Festes, 13. Febr.
1887. 3268
185-Engels an Paul Lafargue, 16. Febr.
1887. 3269
186 - Engels an Laura Lafargue, 24. Febr.
1887. 3271
187 - Engels an Laura Lafargue, 10. März
1887.3274
188 - Engels an Föderation socialiste revolutionnaire du centre du Parti ouvrier,
18.März [1887]. 3277
189 - Engels an Laura Lafargue, 2I.März
1887.3279
190-Engels an Paul Lafargue, 11.April
1887.3282
191 -Engels an Paul Lafargue, 13.April
1887.3283
192 - Engels an Laura Lafargue, 26. April
1887. 3286
193-Engels an Laura Lafargue, 2I.Mai
1887.3292
194-Engels an Laura Lafargue, 7. Juni
1887.3298
195-Engels an Laura Lafargue, 1 I.Juni
1887. 3299
196-Engels an Laura Lafargue, 15.Juli
1887.3306
197-Engels an Laura Lafargue, 9.Aug.
1887.3313
198 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow,
3.Sept. 1887. 3319
199-Engels an Laura Lafargue, 11.Okt.
1887. 3324
200 - Engels an Paul Lafargue [Ende Okt.
1887]. 3326
201 -Engels an Laura Lafargue, 12.Nov.
1887.3327
202-Engels an Paul Lafargue, 16.Nov.
1887. 3328
203-Engels an Paul Lafargue, 23. Nov.
1887.3329
204-Engels an Paul Lafargue, 5.Dez.
1887.3334
205 - Engels an Laura Lafargue, 24. Dez.
1887. 3337
206-Engels an Paul Lafargue, 29.Dez.
1887. 3338
207 - Engels an Jules Guesde, 20>Nov.
1889. 3490
208 - Engels an Leo Frankel, 25.Dez. 1890.
3608
209 - Engels an Charles Caron [20. Sept.
1890]. 3564
210-Engels an Jules Guesde, 25.Sept.
1890.3571
211 - Engels an den Nationalrat der französischen Arbeiterpartei, 2.Dez.
1890.3593
755
212 -Engels an Edouard Vaillant, 5.Dez.
1890.3598
213 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow,
5.Dez. 1890.3599
214 - Engels an die Redaktion der Zeitung
„LeSocialiste",17.März[1891].3638
215-Engels an Leo Frankel, 24.April
1891.3656
216-Engels an Paul Lafargue, 2.Sept.
1891.3683
217-Engels an Paul Lafargue, 13.Okt.
1891.3690
218-Engels an Paul Lafargue, 31.Okt.
1891.3701
219 - Engels, An die Redaktion der Zeitung
„Le Socialiste", 17.März [1892].
3750
220 - Engels an Henri Brissac [nach dem
7.April 1892]. 3756
221 - Engels an Panajionis Argyriades
[Anfang Juli 1892]. 3796
222 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow,
14.Dez. 1892.3872
223 - Engels an M.R.Cotar, 8. April 1893.
3917
224-Engels an Jules Guesde, H.April
1893.3920
225 - Engels an den Redakteur der Zeitung „Le Socialiste", 14.April 1893.
3921
226 - Engels anPjotrLawrowitschLawrow,
21.Mai 1893. 3927
227 - Engels an PjotrLawrowitschLawrow,
13.Juni 1893.3936
228 - Engels anPjotrLawrowitschLawrow,
4. Jan.1894. 3984
229 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow,
lO.Jan. 1894. 3987
230 - Engels an den Nationalrat der französischen Arbeiterpartei, 18. März
1894.4002
231 - EngelsanPjotrLawrowitschLawrow,
18.Dez. 1894.4084
232 - Engels an Edouard Vaillant, 5.März
1895.4121
756
Parma
I - Engels an das Comitato per l'Emancipazione delle Classi Lavoratrici [18. Juli
1872]. 2464
Petersburg
1 - MarxanJosephDietzgen[9.Mai1868].
2121
2 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 7. Okt. 1868.2136
3 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 13.Juni 1871. 2281
4 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson,22.Juli [1871]. 2303
5 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson,9.Nov. 1871.2361
6 - Marx an Nikolai Franzewitsch Daniel son,28.Mai 1872.2450
7 - Marx an Nikolai Franzewitsch Daniel son, I5.Aug. 1872.2476
8 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson,25.Nov. 1872.2499
9 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 12.Dez. 1872.2502
10 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 18.Jan. 1873.2511
I1 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson,22.März 1873.2521
12 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 12.Aug. 1873.2533
13 - Marx an die Redaktion der „ OTeieCT.
BeHHHH3anHCKH" [„Otetschestwennyje Sapiski"] [etwa Nov. 1877]. 2699
14 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 15.Nov. 1878.2734
15 - Marx an Nikolai Franzewitsch Daniel son,28.Nov. 1878.2736
16 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson.l O.April 1879.2742
17 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 19. Sept. 1879.2757
18 - Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 12.SePt. 1880.2787
19 — Marx an Nikolai Franzewitsch Danielson, 19.Febr. 1881.2808
20 - Marx an Nikolai FranZewitsch Danielson, 13.Dez. 1881.2850
21 - Engels an Nikolai FranZewitsch Danielson, 11. Febr. 1885.3100
22 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson,23.Aprill885.3Ill
23 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 3.Juni 1885. 3120
24 - Engels an Nikolai FranZewitsch Danielson, 8.Aug. 1885. 3134
25 - Engels an die Redaktion des „CeBepHHÜ BecTHHK" [„SewernyWestnik"]
[um den 25.Aug. 1885]. 3137
26 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 25.Aug. 1885.3138
27 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 13.Nov. 1885. 3156
28 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 8. Febr. 1886. 3183
29 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 9.Nov. 1886.3247
30 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 19.Febr. 1887. 3270
31 -Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 24. April 1887.3285
32 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 5.Jan. 1888.3340
33 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 15.0kt. 1888.3398
34 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 4JuIi 1889. 3457
35 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 15. Juli 1889. 3460
36 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 5.Dez. 1889.3493
37 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, lO.Juni 1890. 3537
38 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 2.Sept. 1891.3681
39 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 29.0kt. 1891.3700
40 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson, 15. März 1892. 3748
41 - Engels an Nikolai Franzewitsch Danielson.18.Juni 1892. 3783
42 - Engels an Nikolai Franzewitsch
nielson ,22.Sept. 1892.3830
43 - Engels an Nikolai Franzewitsch
nielson., 24. Febr. 1893. 3899
44 - Engels an Nikolai Franzewitsch
nielson,, 17. Okt. 1893.3962
45 - Engels an Nikolai Franzewitsch
nielson,,20.März 1894.4004
46 - Engels an Nikolai Franzewitsch
nielson., I.Juni 1894. 4026
47 - Engels an Nikolai Franzewitsch
nielson,,24.Nov. 1894.4074
48 - Engels an Nikolai Franzewitsch
nielson., 9.Jan. 1895.4098
49 - Engels an Nikolai Franzewitsch
nielson,, 5.März 1895.4122
50 - Engels an Nikolai Franzewitsch
nielson,,4.Juni 1895.4159
DaDaDaDaDaDaDaDaDa-
Pisa
1 - EngeIsanGiuseppeBenedetti[18.Febr.
1872]. 2413
Plauen bei Dresden
1 - Engels an August Bebel, 11 .Okt. 1884.
3065
2-Engels an August Bebel, 18.Nov.
1884.3078
3 - Engels an August Bebel, 3O.Dez. 1884.
3087
4 - Engels an August Bebel, 4.April 1885.
3107
5 - Engels an August Bebel, 22.-24.Juni
1885.3127
6 - Engels an AugustBebel,28.Okt. 1885.
3153
7-Engels an August Bebel, 18.März
1886.3197
8 - Engels an August Bebel, 8. Okt. 1886.
3240
9 - Engels an August Bebel, 23.-25.Okt.
1886.3244
10 - Engels an Julie Bebel, 12.März 1887.
3275
757
11-Engels an August Bebel, 13.Aug.
1887.3314
12-Engels an August Bebel, 30.Aug.
1887.3317
13-Engels an August Bebel, 12.April
1888.3360
14-Engels an August Bebel, 15.Nov.
1889.3485
15-Engels an August Bebel, 17.Febr.
1890.3511
16 - Engels an August Bebel, 9.Mai 1890.
8-Marx an Max Oppenheim, I.Sept.
1876.2618
9 - Marx an Max Oppenheim, 6.Sept.
1876.2619
10-Marx an Max Oppenheim, 9.Sept.
1876.2620
11 -Marx an Max Oppenheim, 12.Sept.
1876.2622
12 - Engels an den Redakteur der Zeitung
„Sociälnf Demokrat" [Josef KrapkaNächodsky] [8.APril 1893]. 3916.
3531.
Poitiers (Westfrankreich)
1 - Engels an Henri Rave, 6.März [1891].
3633
2 - Engels an Henri Rave [Mitte März
1891]. 3636
3 - Engels an Henri Rave, 7.April [1891].
3651
4 - EngelsanHenriRave[vordem30.April
1891]. 3657
5-Engels an Henri Rave, lO.Jan. 1894.
3989
Port Erin (Insel Man)
1 - Engels an George William Lamplugh,
11.April 1893. 3918
Prag
1 -Marx an Max Oppenheim, 20.Sept.
1874.2559
2-Marx an Max Oppenheim, 17.0kt.
1874.2561
3 - Marx an Max Oppenheim, 2O.Jan.
1875.2565
4 - M a r x an Max Oppenheim, I.Sept.
1875.2583
5 - Marx an Max Oppenheim, ö.Sept.
1875.2584
6 - Marx an Max Oppenheim, 9.Sept.
1875.2585
7 - Marx an Max Oppenheim, 30. Aug.
1876.2617
758
Prati (Toscana)
1 - Engels an Giovanni Domanico, 7.Juni
[1893].3933
Prähonice bei Prag
I - Engels an Rudolph Meyer, 19. Juli 1893.
3942
Ramsgate (Südengland)
1 -Engels an Marx, 10.Aug. 1870. 1372
2 - Engels an Marx, 15. Aug. 1870. 1375
3 - Engels an Marx, 2O.Aug. 1870. 1377
4 - Marx an Engels, 8.Sept. 1871. 1394
5 - Engels an Jenny Marx, 15. Aug. 1870.
2218
6 - Marx an Jenny Marx, 23.Sept. 1871.
2342
7 - Marx an Engels, 29.Aug. 1873. 1401
8 - Marx an Engels, 3O.Aug. 1873. 1403
9 - Marx an Engels, 9.Sept. 1873. 1405
10 - Marx an Engels, 15.Juli 1874. 1412
I1 - Marx an Engels, 4.Aug. 1874.1414
12 - Marx an Engels, 14.Aug. 1874. 1416
13-Marx an Jenny Longuet, 14. Aug.
1874.2557
14 - Marx an Engels, 21 .Aug. 1875. 1422
15 - Marx an Engels, 8.Sept. 1875. 1423
16 - Marx an Engels, 25.Mai 1876.1425
17 - Marx an Engels, 26. Juli 1876.1428
18 - Marx an Engels, 19. Aug. 1876.1429
19 - Marx an Engels, 18. Juli 1877. 1441
20 - Marx an Engels, 23. Juli 1877. 1443
21 - Marx an Engels, 25.Juli 1877. 1445
22 - Marx an Engels, l.Aug. 1877. 1447
23 - MarxanEngels, 8.Aug. 1877.1448
2 4 - Marx an Engels, 17. Aug. 1877. 1449
25-Marx an Jenny Longuet, 19.Aug.
1879.2751
26 - Engels an Marx, 25. Aug. 1879. 1460
27 - Engels an Marx, 26. Aug. 1879. 1462
28 - Engels an Marx, 9.Sept. 1879. 1467
29 - Engels an Marx, li.Sept. 1879.1469
Ratibor
1 - Marx an Eduard von Müller-Tellering,
I5.Jan. [1849]. 1675
Renchen (Baden)
1 - Engels an Amand Goegg, 4. Dez. 1890.
3596
Rheinau
1 - Engels an Philipp Pauli, 8.Nov. 1875.
2593
2 - Engels an Philipp Pauli, 9.Nov. 1875.
2594
3 - Engels an Philipp Pauli, 25. April
1876.2605
4 - Engels an Philipp Pauli, 11 .Aug. 1876.
2613
5-Engels an Ida Pauli, 27. Aug. 1876.
2615
6-Marx an Ida Pauli, 10.Sept. 1876.
2621
7 - Engels an Philipp Pauli, 16. Dez. 1876.
2643
8-Engels an Ida Pauli, H.Febr. 1877.
2656
9-Engels an Philipp Pauli [26. März
1877]. 2663
10 - Engels an Philipp Pauli, 30. Juli 1878.
.
2721
Rimini
1 - Engels an die italienischen Sektionen
der Internationalen Arbeiter-Assoziation, 23. Aug. 1872. 2479
Rochester (USA)
1 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
16.Sept. 1887. 3321
2 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
29.0kt. 1887.3325
3 - Engels an Friedrich Adolph Sorge
[Nov. 1887]. 3332
4 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
7Jan. 1888.3341
5 - Engels an Friedrich Adolph Sorge,
22. Febr. 1888.3349
Rom
1 - Engels an die Redaktion der Zeitung
„La Roma del Popolo", 5.Dez. 1871.
2385
2 - Engels an den Direktor der Zeitung „La
Roma del Popolo", 6.Dez. 1871. 2386
3 - Engels an Antonio Labriola, 30. März
1890.3516
4-Engels an Antonio Labriola, 27.Febr.
1891.3630
5 - Engels an Carlo Dell'Avalle, 6. [Sept.
1894]. 4051
6 - Engels an Antonio Labriola [vor dem
8. Juli 1895]. 4168
Rudolstadt
1 - Engels an Max Quarck, 13. Nov. 1883.
2988
Ryde (Insel Wight)
1 - Marx an Engels, 15.Sept. [1857]. 438
2 - Marx an Engels, 17.Sept.[1857].439
3-MarxanEngels,21.Sept. 1857.441
4 - Marx an Engels, 23. Sept. [1857]. 444
5 - Marx an Engels, 25.Sept. 1857.446
6 - Engels an Marx, 21. Juli 1874. 1413
Säle (Ceshire)
1 - Engels an Ludwig Siebold [28.Juli
1895]. 4171
San Sebastian (Nordspanien)
1 - Marx an Laura und Paul Lafargue,
24.[-25.] Nov. 1871.2375
759
2 - Engels an Paul Lafargue [25.Nov.
1871]. 2376
3 - Engels an Paul Lafargue, 9.Dez. 1871.
2387
4 - Marx an Laura Lafargue, 18.Dez. 1871.
2389
5 - Marx an Maurice Lachätre, 18. März
Scheveningen (Holland)
1 - Engels an Karl Höchberg, 26.Aug.
1879.2752
Schildesche bei Bielefeld
1 - Marx an Joseph Weydemeyer, 14. Mai
[1846]. 1636
1872.2428
6 - Marx an einen Unbekannten, 12. Okt.
1872.2489
St. Gallen (Österreich)
1 -Engels an August Bebel, 16.April 1892.
3757
2 - Engels an August Bebel, 20. Aug. 1892.
3813
St. Gilgen (Österreich)
1 - Engels an Karl Kautsky [vor dem 6. Juli
1888J.3372
St. Heller (Insel Jersey)
1 - Marx an Engels, 20. Okt. 1857. 449
2 - Marx an Engels, 31. Okt. [1857]. 451
3 - Marx an Konrad Schramm, 8.Dez.
[1857]. 1841
4 - Marx an Mor Perczel, 16.April 1860.
1923
5 - Engels an Marx, 20. Aug. 1879. 1459
St. Louis (USA)
1 - Engels an Joseph Weydemeyer, 24. Nov.
1864. 2014
2 - Marx an Joseph Weydemeyer, 29. Nov.
1864.2019
3 - Engels an JosephWeydemeyerJ O.März
1865.2037
Saragossa
1 - Engels an die Bürger Delegierten des
spanischen Landeskongresses, 3.April
1872.2433
2 - Engels an den Kongreß, ö.April [1872].
2434
760
Seraing (Belgien)
1 - Engels an Theodor Cuno, 7.-8. Mai
1872.2441
Sevlijevo (Bulgarien)
1 - Engels an die Redaktion der Zeitschrift
„Con;Hajtb-fleMOKpaTb", 9.Juni 1893.
3935
Shanklin (Insel Wight)
1 - Marx an Jenny Marx, lO.Mai 1875.
2577
Sheffield
1 - Marx an Isaac Ironside, 21. Juni 1856.
1834
2 - Marx an William Cyples, 22. Juli 1856.
1835
Solingen
1 - MarxanCarlKlings,4.Okt. 1864.2011
2 - Engels an Carl Klein und Friedrich
Moll, 8. Febr. 1870.2182
3 - Engels an Carl Klein und Friedrich
Moll, 10. März 1871.2249
Straßburg
1 - Engelsan Oscar Schmidt [19. Juli 1878].
2720
Stuttgart
1 - Marx an den Redakteur des „Beobachters", 28.Nov. 1864.2017
2 - Marx an den Redakteur des „Beobachters", 28.Nov. 1864.2018
3-Engels an Karl Kautsky, 18.Sept.
1883.2982
4-Engels anKarlKautsky, I.April. 1890.
3518
5 - Engels an Johann Heinrich Wilhelm
Dietz, 1 .April 1890.3519
6 - Engels an Karl Kautsky, 5.0kt. 1890.
3577
7 - Engels an Karl Kautsky, 5.Nov. 1890.
3586
8 - Engels an Johann Heinrich Wilhelm
Dietz, 5.Aug. 1890.3549
9 - Engels an Karl Kautsky, 5.Aug. 1890.
3550
I0-Engels an Karl Kautsky, 18.Sept.
1890.3562
11 - Engels an Johann Heinrich Wilhelm
Dietz, 13.Dez. 1890.3603
12 - Engels an Karl Kautsky, 13. Dez. 1890.
3604
13 - Engels an Karl Kautsky, 7. Jan. 1891.
3611
14-Engels an Karl Kautsky, 15.Jan.189L
3614
15-Engels an Karl Kautsky, 3.Febr. 1891.
3621
I6-EngelsanKarlKautsky.il.Febr.1891.
3626
17-Engels an Karl Kautsky, 21.Febr.
1891.3627
18-Engels an Karl Kautsky, 23.Febr.
1891. 3628
19-Engels an Karl Kautsky, 23.Febr.
1891. 3629
20 - EngelsanKarlKautsky, 17.Märzl891.
3637
21 - Engels an Karl Kautsky, 2. April 1891.
3646
22 - Engels an Karl Kautsky, 7. April 1891.
3650
23-Engels an Karl Kautsky, 30. April
1891.3658
24 - Engels an Karl Kautsky, 13. Juni 1891.
3665
25-EngelsanKarlKautsky,16.Junil891.
3667
26-Engels an Karl Kautsky [29Juni
1891]. 3671
27 - Engels an Karl Kautsky, 28.Sept.
1891. 3685
28 - Engelsan KarlKautsky, 14.0kt. 1891.
3693
29 - Engels an Karl Kautsky, 25.-26.Okt.
1891.3697
30 - Engels an Karl Kautsky, 3. Dez. 1891.
3717
31 - Engelsan Karl Kautsky, 27. Dez. 1891.
3721
32 - Engels an Karl Kautsky, 26. Jan. 1892.
3726
33 - Engels an Karl Kautsky, 28. Jan. 1892.
3727
34 - Engels an Karl Kautsky, 1. Febr. 1892.
3730
35 - Engels an Karl Kautsky, 5.März 1892.
3743
36-Engels an Karl Kautsky, 3O.März
1892.3752
37 - Engels an Karl Kautsky, 2O.April
1892.3759
38-Engels an Johann Heinrich Wilhelm
Dietz, 23.April 1892. 3761
39 - Engels an Johann Heinrich Wilhelm
Dietz, 23.APril 1892. 3762
40-Engels an Johann Heinrich Wilhelm
Dietz, 27. April 1892. 3763
41-Engels an Johann Heinrich Wilhelm
Dietz, 5. M a i 1892. 3765
42 - Engels an Johann Heinrich Wilhelm
Dietz, 12.Mai 1892.3767
43 - Engels an Karl Kautsky, 17. Mai 1892.
3769
44 - Engels an Karl Kautsky, 11 .Juni 1892.
3781
45-Engels an Karl Kautsky, 25. Juni 1892.
3786
46 - Engels an Karl Kautsky, 27. Juni 1892.
3787
47-Engelsan KarlKautsky, 5.Juli 1892.
3792
761
48-EngeIsanKarlKautsky,12.Aug.l892.
3809
49 - Engelsan Karl Kautsky, 4.Sept. 1892.
3819
50-Engels an Karl Kautsky [5.Sept.
1892]. 3820
51-Engels an Karl Kautsky, lö.Sept.
1892.3826
52-Engels an Karl Kautsky, 26.Sept.
1892.3832
53-Engels an Karl Kautsky, 29.Sept.
1892.3836
54 - Engels an Karl Kautsky, 4.DeZ. 1892.
3868
55-EngelsanKarlKautsky,24.Dez.1892.
3875.
56 - Engels an Karl Kautsky, 26. Jan. 1893.
3889
57-Engels an Karl Kautsky, 2O.März
1893.3912
58 - Engels an Karl Kautsky, 1 Juni 1893.
3930
59-Engels an Karl Kautsky, 25.Sept.
1893.3952
60 - Engels an Karl Kautsky, 3.Nov. 18933967 • .
61-Engels an Karl Kautsky, 4.Dez. 1893.
3075
62-Engels an Ludwig Schorlemmer,
19.Dez. 1893.3980
63 - Engels an Karl Kautsky, 9. Jan. 1894.
3986
64-Engels an Karl Kautsky, 13.Febr.
1894.3996
65 -Engels an Karl Kautsky, 19Juni 1894.
4030
66 - Engels an Karl Kautsky, 26.-27.Juni
1894.4031
67-Engels an die Redaktion der Zeitschrift „Die Neue Zeit", 9.Juli 1894.
4037
68 - Engels an Karl Kautsky, 16. Juli 1894.
4038
69 - Engels an Karl Kautsky, 28. Juli 1894.
4041
762
70 - Engels an Karl Kautsky, 23.Sept.
1894.4055
71 - Engels anKarlKautsky, 15.Nov. 1894.
4069
72-EngeIsanKarlKautsky,22.Nov.l894.
4071
73 - Engels an Jossif Nersessowitsch Atabekjanz, 23.Nov. 1894.4073
74-Engels an Karl Kautsky, 3.Jan. 1895.
4093
75-Engels an Karl Kautsky, 12. Jan. 1895.
4102
76 - Engels an Karl Kautsky, 13.März
1895.4127
77-Engels an Karl Kautsky, 25.März
1895.4134
78 - Engels an Karl Kautsky, 1 .April 1895.
4136
79-Engels an Karl Kautsky, 2 I.Mai 1895.
4155
Thusis (Graubünden)
] _ E n g e l s a n Hermann Engels, 16-Aug.
1893.3948
Trani (Suditalien)
I-Engels an Gennaro Bovio, 16.April
1872.2436
Trier
1-Marx an Heinrich Marx, lO.Nov.
[1837]. 1547
2-Marx an Oberbürgermeister Görtz,
17. Okt. [1845]. 1631
3 - Marx an Oberbürgermeister Görtz,
1°-N°v-1845. 1632
4-Marx an Jenny Marx, 21.Juni 1856.
1833
5 - Marx an Jenny Marx, 8.Aug. 1856.
1836
Tübingen
1 - Engels an Richard Stegemann, 26.März
1885.3105
2 - Engels an Richard Stegemann, 5.Mai
1885.3113
Turin
I - Engels an die Redaktion der Zeitung
„IlProIetario Italiano", 29.Nov. 1871.
2380
2-Engels an Carlo Terzaghi, Jan. 1872.
2395
3-Engels an Carlo Terzaghi [29.Jan.
1872]. 2404
4 - Engels an Cesare Bert, 21.März 1872.
2429
5-Engels an Carlo Terzaghi, 2I.März
1872.2431
6 - Engels an die Societä d'Emancipazione
del Proletario [14.Juni 1872]. 2457
7 - Engels an Enrico Bignami, 1 .Okt. 1872.
2486
Unbekannte Orte
1 - Engels an Marie Engels [Sommer
1842]. 1616
2 - M a r x an Arnold Rüge, März 1843.
1560
3 - Marx an Arnold Rüge, Mai 1843.1561
4 - Marx an Arnold Rüge, Sept. 1843.
zösischen sozialistischen
24.April 1894.4015
Zeitung,
Ventnor (Insel Wight)
1 - Engels an Marx, 8.Jan. 1882. 1487
2 - Engels an Marx, 13. Jan. 1882. 1489
3 - Engels an Marx [I .Nov. 1882]. 1523
4 - Engels an Marx, 3.Nov. [1882]. 1524
5 - Engels an Marx, 6.Nov. 1882. 1525
6 - Engels an Marx, 11 .Nov. 1882. 1527
7 - Engels an Marx, 21.Nov. 1882. 1530
8 - Engels an Marx, 22.Nov. 1882.1532
9 - Engels an Marx, 23. Nov. 1882.1533
10 - Engels an Marx, 30.Nov. 1882. 1535
11 - Engels an Marx, 8. Dez. 1882. 1538
12 - Engels an Marx [13.Dez. 1882]. 1539
13 - Engels an Marx, 15.Dez. 1882. 1540
14 - Engels an Marx, 16.Dez. 1882. 1541
15 - Engels an Marx, 19.Dez. 1882. 1543
16 - Engels an Marx, 22.Dez. 1882. 1544
17 - Engels an Marx, 9. Jan. 1883. 1545
18 - Engels an Karl Kautsky, 22. Juli 1887.
3308
19 - Engels an Karl Kautsky, 1 .Aug. 1887.
3310
20 - Engels an Karl Kautsky, 4. Aug. 1887.
3311
1562
5 - Engels an Daniel Fenner von Fenneberg, I.März 1849. 1677
6 - Engels an einen Unbekannten [etwa
zweite Maihälfte 1866]. 2071
7 - Marx an Fanton, 1 .Febr. 1873. 2513
8 — Marx an die Redaktion einer ungenannten demokratischen Zeitung,
19.Dez. 1877.2704
9 - Marx an einen Unbekannten, 4. Nov.
1878.2732
10 - Marx an Louise Michel [etwa Sept.
1880]. 2788
I1 - Engels aneinenUnbekannten,29.Nov.
1892.3860
12 - Engels an einen Unbekannten [Ende
Dez. 1892]. 3879
13 - Engels an den Redakteur einer fran-
Vevey (Schweiz)
1 - Engels an Marx, I2.Sept. 1882. 1518
2 - Engels an Marx, 18. Sept. 1882. 1520
3 - Engels an Laura Lafargue, 20. Sept.
1882.2904
Siehe auch unter Vivis (Schweiz)
Vivis (Schweiz)
1 - Engels an den Deutschen Arbeiterverein [um den 25.] Dez. 1848. 1672
Siehe auch unter Vevey (Schweiz)
Washington
1 - Marx an Adolf Cluß [Anfang Dez.
1851]. 1749
2 - Marx an Adolf Cluß, 22.April 1852.
1772
763
3 - Marx an Adolf Cluß [25. April 1852].
1773
4 - Marx an Adolf Cluß [um den 10. Mai
1852]. 1775
5 - Marx an Adolf Cluß [vor dem 26. Juni
1852]. 1779
6-Marx an Adolf Cluß [20.Juli 1852].
1780
7-Marx an Adolf Cluß, 3O.JuIi 1852.
1783
8 - Marx an Adolf Cluß [Anfang Aug.
1852]. 1784
9-Marx an Adolf Cluß, 3. Sept. 1852.
1787
10-Marx an Adolf Cluß, 5.Okt. 1852.
1788
11-Marx an Adolf Cluß, 8.Okt. 1852.
1789
12-Marx an Adolf Cluß, 7.Dez. 1852.
1798
13 - Marx an Adolf Cluß, H.Dez. 1852.
1799
14-Marx an Adolf Cluß, 21.Jan. 1853.
1802
15-Marx an Adolf Cluß [etwa Mitte
Febr. 1853]. 1803
16 - Marx an Adolf Cluß, 25.März 1853.
1804
17 - Marx an Adolf Cluß [17.April 1853].
1806
18 - Marx an Adolf Cluß [26.April 1853].
1807
19 - Marx an Adolf Cluß [um den 1 .Mai
1853]. 1809
20 - Marx an Adolf Cluß [um den 14. Juni
1853]. 1810
21 - Marx an Adolf Cluß, 15.Sept. 1853.
1813
22 - Marxan Adolf Cluß [MitteOkt. 1853].
1817
23 - Marx an Adolf Cluß [Mitte Nov. 1853].
1818
24 - Marx an Adolf Cluß [28.Nov. 1853].
1819
764
Waterloo (England)
1 - Marx an Engels, 9. Aug. 1857. 430
2 - Marx an Engels, 15. Aug. 1857. 431
3 - Engels an Ernst Dronke [15.0kt. 1876].
2631
4 - Engels an Ernst Dronke, 20. Okt. 1876.
2634
5 - Engels an Ernst Dronke, I.Nov. 1876.
2637
6 - Engels an Ernst Dronke, 13.Nov. 1876.
2639
7-Engels an Ernst Dronke, 20.Nov.
[1877]. 2702
Weggis (Schweiz)
1 - Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski.20.Mai 1894. 4021
2 - Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski,31.Mai 1894. 4025
3 - Engels an Boris Naumowitsch Kritschewski [Juli 1894]. 4033
Wien
1 - Marx an Eduard von Müller-Teilering
[5.Dez. 1848]. 1671
2-Marx an Max Friedländer, 16. Mai
1859.1868
3 - Marx an Heinrich Oberwinder,
3.März 1869. 2157
4 - Marx an den Redakteur der „Neuen
Freien Presse" [Max Friedländer],
30. Juni 1871.2242
5 - Engels an Gustav Rasch [Ende Nov.
1876]. 2642
6 - Engels an KarlKautsky, 1 .Febr. 1881.
2806
7 - Engels an Karl Kautsky, 12.Sept.
1882.2902
8 - Engels an KarlKautsky, 15.Nov. 1882.
2917
9-Engels an Karl Kautsky, 15.Nov.
1882.2918
10-Engels an Karl Kautsky, 10.Febr.
1883. 2933
11 - Engels an Karl Kautsky, 2. März 1883.
2937
12 - Engels anKarlKautsky [9.Dez.1884].
3082
13 - Engelsan Karl Kautsky, 13.Jan. 1885.
3092
14-Engels an Minna Kautsky, 26.Nov.
1885. 3159
15-Engels an Louise Kautsky, 11.Okt.
1888.3396
16 - Engels an Karl Kautsky, 17. Okt. 1888.
3399
17 - Engels an Karl Kautsky, 18. Jan. 1889.
3412
33 - Engels an Emma Adler, 22. Juli 1891.
3678
34 - Engelsan Victor Adler, 19.Febr. 1892.
3740
35 - Engels an Victor Adler, I9.Mai 1892.
3771
36 - Engels an die Redaktion der „Arbeiter-Zeitung", 31 .Mai 1892.3778
37 - Engelsan Victor Adler, 25.Sept. 1892.
3831
38 - Engels an Victor Adler, 27. Sept. 1892.
3834
39 - Engels an Victor Adler, 23. Okt. 1892.
3845
18 - Engels an Karl Kautsky, 28. Jan. 1889. 40 - Engels an Michael Schachert [März
* 3413
bis Anfang April 1893]. 3906
19 - Engelsan Karl Kautsky, 7.Febr. 1889. 41 - Engels an August Radimsky, 21 .März
3416
1893.3914
20-Engels an Karl Kautsky, 2O.Febr. 42 - Engels an Victor Adler, 11.Okt. 1893.
1889.3419
3958
21-Engels an Karl Kautsky, 2O.April 43-Engelsan Victor Adler, 10. Nov. 1893.
1889.3433
3968
22 - Engels an Karl Kautsky, 21. Mai 1889. 44 - Engels an Victor Adler, 11 Jan. 1894.
3446
3990
23-Engels an Karl Kautsky, 15.Sept. 45-Engels an Victor Adler, 20. März 1894.
1889.3472
4003
24 - Engels an Victor Adler, 4.Dez. 1889. 46 - Engelsan Victor Adler,22.März 1894.
3492
4007
25 - Engels an Karl Kautsky, 11 .April 47 - Engels an den vierten österreichischen
1890. 3523
Parteitag, 22.März 1894. 4008
26 - Engels an Isidor Ehrenfreund,
48 - Engels an Benno Karpeles, 29. März
19. April 1890.3529
1894.4010
27 - Engels an Louise Kautsky [9. Nov. 49 - Engels an Stanislaw Zablocki, 7. Juni
1890]. 3587
1894.4029
28-EngelsanVictorAdler,15.Nov.1890.
50 - Engels an Victor Adler, 17.Juli 1894.
3588
4039
29-Engels an Victor Adler, 17.Nov. 1890. 51 - Engels an Victor Adler, 4. Aug. 1894.
3589
4044
30-Engels an Victor Adler, 12.Dez. 1890. 52 - Engels an Frau Karpeles, 30.Nov.
3602
1894.4076
31 - Engelsan Victor Adler [26.Juni 1891]. 53 - Engels an Victor Adler, 14.Dez. 1894.
3669
4081
32 - Engels an Victor Adler, 22. Juli 1891. 54 - Engels an Victor Adler, 22.Dez. 1894.
3677
4087
765
55 - Engels an VictorAdler [27.Dez. 1894].
4088
56 - Engels an Emma Adler, I.Jan. 1895.
4090
57 - Engels an Victor Adler, 9Jan. 1895.
4097
58 - Engels an Victor Adler, I2.Jan. 1895.
4100
59 - Engels an Victor Adler, 28. Jan. 1895.
4109
60 - Engels an Victor Adler, 16.März 1895.
4128
Wiesbaden
1 - Engels an August Momberger, 9.MärZ
1894.4001
Zarchlin (Mecklenburg)
1 - Marx an Hermann
21.Sept. 1875.2586
Schumacher,
Zürich
1 - Marxan Julius Fröbel,21.Nov.l843.
1564
2-Engels an Wilhelm Wolff [I.Mai
1851]. 1735
3 - Marxan JosephWeydemeyer, 2.Aug.
1851.1740
4 - Engels an Joseph Weydemeyer,
7.Aug. 1851.1742
5 - Marx an Joseph Weydemeyer,
ll.Sept. [1851]. 1744
6 - Marxan Ferdinand Lassalle, 20. Aug;
[1862]. 1987
Wildbad
I - Marx an Ferdinand Lassalle, 14. Aug.
1862.1985
Zalt-Bommel (Holland)
1 - Engels an Marx, 3. Jan. 1864. 825
2 - Marx an Antoinette Philips, 24. März
1861. 1961
3 - Marx an Antoinette Philips, 13.April
1861. 1968
4 - M a r x an Lion Philips,^6.Mai 1861.
1970
5-Marx an Antoinette Philips, 17. Juli
1861. 1974
6 - Marx an Antoinette Philips, 24.Sept.
1861.1976
7 - Marx an LionPhilips, 20. Febr. [1864].
1998
8 - Marx an Lion Philips, H.April 1864.
2000
9 - Marx an Lion Philips, 25. Juni 1864.
2006
10 - Marx an Lion Philips, 17. Aug. 1864.
2008
I1 - Marx an Lion Philips, 29. Nov. 1864.
2021
12 - Marx an Antoinette Philips, 18. März
1866.2063
766
7-Engels an Franz Wiede [25.Juli
1877]. 2682
8 - Engels an Eduard Bernstein, 17. Juli
[1879]. 2745
9 - Engels an Eduard Bernstein, 26. Juni
1879.2746
10 - Engels an Eduard Bernstein, 2.Febr.
1881.2807
11 - Engels an Eduard Bernstein, 12.März
1881.2813
12 - Engels an Eduard Bernstein, 14.April
1881.2820
13 - Engels an Eduard Bernstein, 17. Aug.
1881.2839
14-Engels an Karl Kautsky, 27. Aug.
1881.2842
15 - Marxan Karl Kautsky, I.Okt. 1881.
2843
16 - Engels an Eduard Bernstein, 25.Okt.
1881.2845
17 - Engels anEduardBernstein, 30.Nov.
1881.2847
18 - EngelsanKarlKautsky,18.Dez.1881.
2853
19 - Engels an Eduard Bernstein, 6. Jan.
1882.2857
20 - Engels an Eduard Bernstein, 25. bis
31.Jan. 1882.2861
21-Engels an Karl Kautsky, 7.Febr.
1882.2862
22 - Engels an Eduard Bernstein, 22. bis
25. Febr. 1882.2865
23 - Engels an Eduard Bernstein, 17. April
1882.2878
24 - Engels an EduardBernstein, 21 .April
1882.2879
25 - Engels an Eduard Bernstein, 3. Mai
1882. 2881
26 - Engels an Eduard Bernstein, 10. Mai
1882.2884
27 - Engels an Eduard Bernstein [26. Juni
1882]. 2893
28 - Engels an Eduard Bernstein, 15. Juli
1882.2894
29 - Engels an Eduard Bernstein, 9. Aug.
1882.2898
30 - Engels an Eduard Bernstein, 13.Sept.
1882.2903
31 - Engels an Eduard Bernstein,22.Sept1882.2905
32 - Engels an Eduard Bernstein, 20.Okt.
1882.2908
33 - Engels an Eduard Bernstein, 27. Okt.
1882.2910
34 - Engels an Eduard Bernstein, 2. bis
3.Nov. 1882.2913
35 - Engels an Eduard Bernstein, 4.Nov.
1882.2914
36 - Engels an Eduard Bernstein, 28.Novl
1882.2919
37 - Engels an Eduard Bernstein, 16.Dez.
1882.2924
38 - Engels an Eduard Bernstein, 18. Jan.
1883.2930
39 - Engels an Eduard Bernstein, 8. Febr.
1883.2931
40 - Engels an EduardBernstein, 10. Febr.
1883.2932
41 - Engels an EduardBemstein,27.Fetr.
1883.2935
42 - Engels an Eduard Bernstein,27.Febr.
bis I.März 1883.2936
43 - Engels an Eduard Bernstein, 14.März
1883.2942
44 - Engels an Eduard Bernstein, 14. April
1883.2954
45 - Engels an Eduard Bernstein, 23. April
1883.2959
46 - Engels an Eduard Bernstein, 28.April
1883.2961
47 - Engels an Eduard Bernstein, 12. bis
13Juni 1883. 2971
48 - Engels an Eduard Bernstein, 22Juni
1883. 2973
49 - Engels an Eduard Bernstein, 27. Aug.
1883.2980
50 - Engels an Eduard Bernstein, 8.Nov1883. 2986
51 - Engels an Eduard Bernstein, 13-Nov1883.2989
52 - Engels an EduardBernstein [22.Dez.
1883]. 2993
53 - Engels an Eduard Bernstein, 1 .Jan.
1884.2994
54 - Engels an Karl Kautsky, 9. Jan. 1884.
2995
55 - Engels an Eduard Bernstein, 28. Jan.
1884.3000
56 - Engels an Karl Kautsky, 4. Febr. 1884.
3003
57 - Engels an Eduard Bernstein, 5. Febr.
1884.3004
58-Engels an Karl Kautsky, 16.Febr.
1884.3010
59-Engels an Karl Kautsky, 3.März
1884.3015
60 - Engels an Eduard Bernstein, 24.März
1884. 3020
61 -Engels an Karl Kautsky, 24.März
1884.3021
62-Engels an Karl Kautsky, 11.April
1884.3023
63 - Engels an Eduard Bernstein, 11 .April
1884.3024
64 - Engels an Karl Kautsky, 26.April
1884.3027
767
65 -Engels an Eduard Bernstein, 17.Mai
1884.3030
66 - Engels an Eduard Bernstein und Karl
Kautsky, 22.Mai 1884.3031
67-Engels an Karl Kautsky, 23.Mai
1884.3032
68 - Engels an Eduard Bernstein, 23. Mai
1884. 3033
69 - Engels an Eduard Bernstein, 5. Juni
1884.3035
70 - Engels an Karl Kautsky, 21 .-22. Juni
1884.3038
71 - Engels an Karl Kautsky, 26.Juni
1884.3039
72 - Engels an Eduard Bernstein, 29. Juni
1884. 3041
73-Engels an Karl Kautsky, II.Juli
1884.3043
74-Engels an Karl Kautsky, 19.Juli
1884.3044
75 - Engels an Eduard Bernstein [nach
dem 21. Juli 1884]. 3045
76 - Engels an Eduard Bernstein [Juli
1884].3050
77-Engels an Karl Kautsky, l.Aug.
1884.3052
78 - Engels an Eduard Bernstein, 6.Aug.
1884.3053
79-Engels an Karl Kautsky, 22.Aug.
1884.3058
80 - Engels an Eduard Bernstein [22. Aug.
1884]. 3059
81 - Engels an Karl Kautsky [3O.Aug.
1884]. 3060
82 - Engels an Eduard Bernstein, 13. bis
15.SePt. 1884.3061
83 - Engels an Karl Kautsky, 2O.Sept.
1884.3062
84-Engels an Karl Kautsky, 13.Okt.
1884.3066
85-Engels an Karl Kautsky, 15.Okt.
1884.3068
86-Engels an Karl Kautsky, 17.Okt.
1884. 3069
768
87-Engels an Karl Kautsky, 20. Okt.
1884.3070
88 - Engels an Eduard Bernstein, 22.0kt.
1884.3071
89 - Engels an Eduard Bernstein, 23. Okt.
1884.3072
90-Engels an August Bebel, 29.0kt.
1884.3073
91 - Engels an Karl Kautsky, 8.Nov.
1884.3074
92 - Engels an Eduard Bernstein, 11 .Nov.
1884.3076
93 - Engels an Eduard Bernstein, 29.Dez.
1884.3085
94 - Engels an Eduard Bernstein [vor dem
15.Mai1885].3114
95 - Engels an Eduard Bernstein, 15. Mai
1885.3115
96 - Engels an Eduard Bernstein, 16. Juni
1885.3124
97 - Engels an August Bebel,24.Juli1885.
3132
98 - Engels an Eduard Bernstein [24. Juli
1885]. 3133
99 - Engels an Eduard Bernstein, 8. Okt.
1885.3145
100 - Engels an Eduard Bernstein, 7. Dez.
1885. 3165
101 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 7. Jan. 1886.3174
102 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 3.Febr. 1886.3180
103 - Engels an EduardBernstein[24.Febr.
1886]. 3188
104 - Engels an Florence Kelley-Wischne-
wetzky, 25. Febr. 1886. 3189
105 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 12.März 1886. 3192
106 - Engels an Eduard Bernstein, 22.Mai
1886.3207
107 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 3.Juni 1886. 3209
108 - Engels an Florence Kelley-Wischnewetzky, 13.-14. Aug. 1886. 3220
109 - Engels an Eduard Bernstein, 14. Aug.
1886. 3221
110 - Engels an Eduard Bernstein, 20. Aug.
1886.3224
111 - Engels an Eduard Bernstein. 9.0kt.
1886.3241
112-Engels an Eduard Bernstein,
22.0kt. 1886.3242
113 - Engels an Eduard Bernstein, 5. Mai
1887. 3288
114 - Engels an Eduard Bernstein,28.Mai
1887.3295
115 - Engels an Conrad Schmidt, 11 .Jan.
1889.3408
116-Engels an Conrad Schmidt, I.Juli
1891.3672
117-Engels an Conrad Schmidt, l.Nov.
1891.3702
118 - Engels an Conrad Schmidt, 4. Febr.
1892.3733
119 - Engels an Eduard Bernstein, 14. Juli
1892.3798
49 Marx/Engels -Verzeichnis II
120 - Engels an Regina Bernstein, 25. Juli
1892.3801
121 - Engels an Regina Bernstein, 15.Aug.
1892.3811
122 - Engels an Conrad Schmidt, 12.Sept.
1892.3824
123 - Engels an Regina Bernstein, 17. Sept.
1892.3827
124 - Engels an Eduard Bernstein [17.Sept.
1892]. 3828
125 - Engels an Karl Henckell [Ende 1892].
3878
126-Engels an Georgi Walentinowitsch
Plechanow, 8.Febr. 1895. 4113
127 - Engels an Conrad Schmidt, 6.April
1895.4140
Zwickau
1 - Engels an August Bebel, 18.-28. März
1875.2572
769
VERZEICHNIS
DER NEUDATIERTEN
MARX/ENGELS-BRIEFE
CIIHCOK HOBONATHPOBAHHLIX
nHCEM K. MAPKCA H (D.
INDEX OF THE LETTERS
BY KARL MARX AND FRIEDRICH ENGELS
WH ICH GOT A NEW DATE
INDEX DES LETTRES
DE KARL MARX ET FRIEDRICH ENGELS
QUE NOUS AVONS REDATEES
INDICE DE LAS CARTAS
DE KARL MARX Y FRIEDRICH ENGELS
EN LAS QUE HAN SIDO
VERIFICADAS LAS FECHAS
Das Verzeichnis der neudatierten Briefe führt diejenigen Briefe von Marx und Engels auf, deren Datierung in den
Marx/Engels-Werken gegenüber früheren Ausgaben verändert wurde. Auf sie ist im Inhaltsvergleichsregister bei
den einzelnen Korrespondenzen bereits hingewiesen worden.
CIIHCOK HOBoaaTHpoBaHHHx rmceM BKJiioiaeT B ceön Te imc&Ma MapKca H Ssrejibca,
pOBKa KOTOpHx B Co^HHeHHHx MapKca H 3Hrejn>ca Gtraa H3MeHeHa no cpaBHeHHio c n p e H3HaHHHMH, Ha ITO yiae ÖBUIO yKaaaHO npH nepe<racjieHnn KoppecnOHaenmm B
The index of the letters with new dates comprises those letters by Marx and Engels the dates of which were changed
in the Marx/Engels-Werke and vary from those in former editions. In the comparative index you will already find
references to them in the individual correspondences.
Cet index comprend le lettres de Marx et Engels dont la datefixeelors des publications ant6rieures, ne pouvait plus
etre retenue dans l'idition des ceuvres. Reportez-vous pour tous renseignements utiles, ä l'enumäration des difF^rentes pieces de correspondance dans l'index de comparaison.
El fndice de las cartas con fechas verificadas registra aquellas cartas de Marx y Engels que en las Obras aparecen
con otras fechas que las de ediciones anteriores. En el Indice comparativo se hace menciön de esas modificaciones en
los respectivos casos.
Nr.
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
Engels an Marie Engels
(In der Handschrift:
12.März 1839>
siehe unter 1577
Marx an Arnold Rüge
</n der Handschrift:
25. Dez. [1842]
siehe unter 1558
Marx an
Ludwig Feuerbach
<30.Okt. 1843>
siehe unter 1563
1
Engels an Marx
[ca. 8.-10. Okt. 1844]
[Anfang Okt. 1844]
4
Engels an Marx
22.Febr.-7.März 1845
22.-26. Febr. [und
7.März] 1845
Engels und Marx
an Moses Heß
<27.Juli 1846>
siehe unter 1639
11
Engels an Marx
[Anfang Aug. 1846]
[Sept. 1846]
12
Engels an Marx
[Mitte Okt. 1846]
[18.0kt. 1846]
16
Engels an Marx
[Ende Dez. 1846]
P e z . 1846]
26
Engels an Marx
8.-9.März[1848]
9. März [1848]
30
Marx an Engels
[ca.24.APrill848]
[vor dem 25. April 1848]
33
Marx an Engels
[ca. 26. Okt. 1848]
[26. Okt. 1848]
34
Marx an Engels
[ca. lO.Nov. 1848]
[Mitte Nov. 1848]
39
Marx an Engels
[März 1849]
[zweite Aprilhälfte bis
Anfang Mai 1849]
Marx an Ferdinand
Freiligrath
(Jn der Handschrift:
23. Febr. 1850> .
siehe unter 1903
Marx an
Joseph Weydemeyer
</n der Handschrift:
8.Mai [1850]>
siehe unter 1716
71
Marx an Engels
In der Handschrift:
8.Febr. 1851
8.März 1851
78
Marx an Engels
In der Handschrift:
2.März 1851
2. April 1851
773
Nr.
86
Bisherige Datierung
Engels an Marx
Marx an Lion Philips
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
[6.Mai 1851]
[6. oder 7.Mai 1851]
</n der Handschrift:
siehe unter 1970
6.Mail851>
87
Engels an Marx
In der Handschrift:
8.Mai [1851]
8Juni[1851]
89
Engels an Marx
[9.0kt. 1856]
[15.Mai 1851]
105
Engels an Marx
[ca.2.Aug.l851]
[um den 1. Aug. 1851]
110
Marx an Engels
[ca.27.Aug.1851]
[um den 20. Aug. 1851]
Marx an Engels
<26.Okt. [I851]>
sieAe unter 212
</n der Handschrift:
siehe unter 1804
Marx an Adolf Cluß
25.März 1852>
Marx an Jenny Marx
179
Marx an Engels
< 18. Juni 1852>
siehe unter 1777
In der Handschrift:
2O.Juli 1852
20. Aug. 1852
180
Engels an Marx
22.Aug. 1852
22.Juli 1852
189
Engels an Marx
[21. Aug. 1852]
[24.Aug. 1852]
Engels an Marx
<[22.Aug. 1852>
siehe unter 180
190
Marx an Engels
24. Aug. 1852
27. Aug. 1852
199
Engels an Marx
[11.März 1853]
[23.Sept. 1852]
Engels an Marx
<16.0kt. 1852]>
siehe unter 218
212
Marx an Engels
26.0kt. [1851]
26. Okt. [1852]
218
Engels an Marx
[16.0kt. 1852]
[31.Okt. 1852]
221
Engels an Marx
[ca. 12.Nov. 1852]
[5.-6.Nov.]1852
234
Engels an Marx
[ca.4.Märzl853]
[9.März 1853]
Engels an Marx
<[1 I.März 1853]>
siehe unter 199
774
Nr.
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
236
Engels an Marx
[I2.MSrz 1853]
[11.März 1853]
237
Marx an Engels
22.März 1853
22.[-23.] März 1853
247
Engels an Marx
[ca. 18. Mai 1853]
[umden26.Mail853]
Marx an Engels
</n der Handschrift:
28. Aug. 1853>
sieAe unter 264
260
Marx an Engels
2.Sept. 1853
3.SePt. 1853
264
Marx an Engels
In der Handschrift:
28.Aug. 1853
28.Sept. 1853
286
Marx an Engels
M.März 1854
17.März 1854
305
Engels an Marx
25. Juni 1854
15. Juni 1854
319
Marx an Engels
In der Handschrift:
lO.Nov. 1854
lO.Okt. 1854
346
Marx an Engels
In der Handschrift:
18.März 1855
18.Mai 1855
367
Marx an Engels
[15. April 1856]
[25.März 1856]
373
Marx an Engels
In der Handschrift:
8.April 1856
8.Mai 1856
385
Engels an Marx
[26.SePt. 1856]
[nicht vor dem 27. Sept.
1856]
Engels an Marx
<[9.0kt. 1856]>
siehe unter 89
Marx an Engels
</n der Handschrift:
17. April [1857]>
siehe unter 439
417
Engels an Marx
[6.Nov. 1857]
[12Juni 1857]
439
Marx an Engels
In der Handschrift:
I7.April[1857]
17.Sept.[1857]
Engels an Marx
<[6.Nov. 1857]>
siehe unter 417
775
Nr.
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
Marx an Engels
</n der Handschrift:
6.Jan.1858>
siehe unter 535
475
Marx an Engels
In der Handschrift:
14. Jan. 1858
[um den 16.] Jan. 1858
498
Marx an Engels
9.März[1858]
I9.März[1858]
499
Engels an Marx
[ca. 26. März 1858]
[26. März 1858]
516
Marx an Engels
In der Handschrift:
4.Aug. 1858
8. Aug. 1858
524
Marx an Engels
[29.0kt. 1858]
[22.0kt. 1858]
535
Marx an Engels
In der Handschrift:
6. Jan.1858
6. Jan.1859
537
Marx an Engels
[15. Jan. 1859]
[zwischen 13. und
15. Jan. 1859]
595
Engels an Marx
[ca.25.Sept.1859]
[zwischen 23. und
27.Sept. 1859]
Marx an Engels
</n der Handschrift:
4.0kt. 1859>
sieAe unter 1032
607
Marx an Engels
[I.Dez. 1859]
[I7.Nov. 1859]
613
Engels an Marx
[ca. 12.Dez. 1859]
[11.oderl2.Dez. 1859]
615
Engels an Marx
[8.Dez. 1860]
[19.Dez. 1859]
Marx an Johann
Philipp Becker
</n der Handschrift:
23.Jan.1860>
siehe unter 1935
Engels an
Ferdinand Lassalle
</n der Handschrift:
siehe unter 1915
15.Febr. 1860
Bisher datiert: März 1860>
776
Marx an Justizrat Weber <27. April 1860>
siehe unter 1928
Marx an
Ferdinand Lassalle
siehe unter 1933
<[2.Juni 1860]>
Nr.
Bisherige Datierung
653
Engels an Marx
654
Marx an Engels
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
[24.Juni 1860]
[um den 25. Juni 1860]
In der Handschrift:
25.Juni 1860
25Juli 1860
659
Engels an Marx
Marx an Engels
[um den 29. Juni 1860]
[um den 28. Juni 1860]
</n der Handschrift:
siehe unter 654
25.Juli 1860>
671
720
Marx an Engels
Engels an Marx
[8.Sept. 1860]
<[8.Dez. 1860]>
sieAe unter 615
[Anfang Sept. 1860]
Marx an Engels
In der Handschrift:
19. Juni 1861
9. Juni 1861
744
791
Engels an Marx
<7.Jan. I862>
siehe unter 791
Engels an Marx
[um den 10. März 1862]
[um den 8. März 1862]
Marx an Ferdinand
Lassalle
</n der Handschrift:
siehe unter 1975
22.Juli 1862>
Engels an Marx
In der Handschrift:
7.Jan. 1863
7.Jan. 1862
Marx an Wilhelm Liebknecht
Engels an Marx
<[EndeNov. 1864]>
siehe unter 2044
</n der Handschrift:
siehe unter 929
4.Jan. 1865>
Marx an Engels
</n der Handschrift:
I5.Jan. 1865>
891
Marx an Engels
siehe unter 931
,
In der Handschrift:
7.März 1865
7. Mai 1865
893
Engels an Marx
In der Handschrift:
11.März 1865
11.Febr. 1865
Marx an Engels
</n der Handschrift:
siehe unter 891
7.Mai 1865>
777
Bisherige Datierung
Nr.
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
924
Marx an Engels
In der Handschrift-'
20.0h. 1865
20. Nov. 1865
929
Engels an Marx
In der Handschrift:
4Jan. 1866
4. Jan. 1865
931
Marx an Engels
In der Handschrift:
15. Jan. 1866
15. Jan.1865
Marx an Engels
(In der Handschrift:
siehe unter 970
21.Jan.1866>
946
Marx an Engels
[15.März 1866]
[16. März 1866]
968
Engels an Marx
In der Handschrift:
9.Juli 1866
9. Juni 1866
970
Marx an Engels
In der Handschrift:
21. Juli 1866
21.Jan. 1866
972
Marx an Engels
In der Handschrift:
27JuIi 1866
27.Aug. 1866
Marx an Ludwig
Kugelmann
Marx an Engels
Marx an Engels
</n der Handschrift:
siehe unter 2079
9.Nov. 1866>
(In der Handschrift:
I2.Dez. 1866>
siehe unter 1201
In der Handschrift:
2.April 1867
27.März 1867
1008
Marx an Engels
In der Handschrift:
27.Juni 1867
27. Juli 1867
1032
Marx an Engels
Marx an Engels
In der Handschrift:
4. Okt. 1867
4. Okt. 1859
(von Engels korrigiert)
(In der Handschrift:
siehe unter 1181
7.Nov. 1867>
1058
Engels an Marx
[30.Nov. 1867]
[29.Nov. 1867]
Engels an Marx
(In der Handschrift:
siehe unter 1135
14.Jan. 1868>
778
Nr.
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
1091
Marx an Engels
In der Handschrift:
14.Nov. 1868
I4.März 1868
1135
Engels an Marx
In der Handschrift:
14. Jan. 1868
H.Juli 1868
Marx an Georg Eccarius < 10. Aug. I868>
und Friedrich Leßner
siehe unter 2131
Marx an Engels
In der Handschrift:
25. Sept. 1868
vermutlich 24. Sept. 1868
Marx an Engels
</n der Handschrift:
18.0kt. 1868>
siehe unter 1187
Marx an Engels
In der Handschrift:
7.Nov. 1867
7.Nov. 1868
Marx an Engels
</n der Handschrift:
14.Nov. I868>
siehe unter 1091
1187
Marx an Engels
In der Handschrift:
18. Okt. 1868
18.Nov. 1868
1201
Marx an Engels
In der Handschrift:
I2.Dez. 1866
12.Dez. 1868
1281
Marx an Engels
In der Handschrift:
3.Aug. 1869
4.Aug. 1869
Marx an Theodor Koll
<10.Aug.[1869]>
siehe unter 2316
Marx an Engels
In der Handschrift:
9. Febr. 1870
10. März 1870
{von Engels korrigiert)
Marx an Engels
<16.März 1870> ,
siehe unter 1353
Engels an Marx
In der Handschrift:
29.März 1870
27.März 1870
Marx an Engels
</n der Handschrift:
17. April 1870>
siehe unter 1376
Marx an Ludwig
Kugelmann
<[umden5.Mail870]>
siehe unter 2198
1161
1181
1329
1335
779
Nr.
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
1353
Marx an Engels
I6.März 1870
16.Mai 1870
1376
Marx an Engels
In der Handschrift:
17. Aug. 1870
17. April 1870
Engels an Wilhelm
Liebknecht
780
(In der Handschrift:
siehe unter 2392
2Jan. 1871 >
Marx an Hermann Jung (In der Handschrift:
17Jan. 187I>
siehe unter 2240
Engels an Wilhelm
Liebknecht
(In der Handschrift:
siehe unter 2397
Marx an Friedrich
Adolph Sorge
<[Ende Febr. 1871]>
siehe unter 2270
Marx an Wilhelm
Liebknecht
(.In der Handschrift:
siehe unter 2262
Engels an
Wilhelm Liebknecht
<[umdenI5.APrill871]>
18Jan. 1871>
H.März 1871 >
siehe unter 2265
Marx an Hermann Jung <[AnfangJuni1871]>
siehe unter 2355
Engels an die Oberin
des Klosters
„Schwestern der Vorsehung"
<[umdenl5.Aug.187I]>
siehe unter 2311
Engels an
Wilhelm Liebknecht
<[Sept. 187I]>
siehe unter 2307
Engels an die Firma
Miller & Richard
<[umdenI0.Sept.1871]>
siehe unter 2335
Marx an Hermann Jung <[Ende Okt. 187I]>
siehe unter 2354
Engels an
Giuseppe Benedetti
<Uan. 1872]>
siehe unter 2413
Engels an Friedrich
Adolph Sorge
(In der Handschrift:
4. Jan. 1872>
siehe unter 2510
Bisherige Datierung
Nr.
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
Engels an
Carlo Terzaghi
<14.Jan. 1872>
siehe unter 2395
Engels an den Generalrat der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
</n der Handschrift:
8. Febr. 1872>
siehe unter 2514
Engels an Louis
Albert Francois Pio
<[Ende April 1872]>
siehe unter 2425
Engels an die Societa
d'Emancipazione del
Proletario
<[Ende Mai 1872]>
siehe unter 2457
Marx an Hermann Jung <[umden18.0kt. 1872]>
siehe unter 2469
Engels an Marx
<I2.Aug. [1873]>
siehe unter 1415
1414
Marx an Engels
4. Aug. 1879
4.Aug. 1874
1415
Engels an Marx
12.Aug.[1873]
12. Aug. [1874]
Marx an
Wilhelm Liebknecht
<I.Jan.l875>
siehe unter 2563
Marx an
Wilhelm Liebknecht
<3.Jan.1875>
siehe unter 2564
Marx an Pjotr
Lawrowitsch Lawrow
<[umdenl5.Mail875]>
siehe unter 2602
Engels an Marx
<[I876]>
siehe unter 1451
Engels an B.Lindheimer
</n der Handschrift:
26.April I876> ,
siehe unter 2676
Marx an
Wilhelm Bracke
^/n der Handschrift:
26. Mai 1876>
siehe unter 2679
Marx an Engels
In der Handschrift:
26. Juni 1876
26.Julil876
1428
Engels an Gustav Rasch <[um den 20.Nov. 1876]> siehe unter 2642
781
Nr.
1451
1471
782
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
Engels an Enrico Bignami
<[10.Febr.l877]>
siehe unter 2657
Marx an Pjotr
Lawrowitsch LawTow
<[27.Mär* 1877]>
siehe unter 2665
Marx an Pjotr
Lawrowitsch Lawrow
<[29.März 1877]>
siehe unter 2664
Engels an
B.LJndheimer
<[umden5.MaiI877]>
siehe unter 2677
Engels an Franz Wiede
<[zweite Julihälfte 1877]> siehe unter 2682
Engels an Marx
[1876]
[Ende 1877/Anfang 1878]
Marx an
Alfred Talandier
<1878>
siehe unter 2733
Engels an
Oscar Schmidt
<[um den 18.Juli 1878]>
siehe unter 2720
Marx an Engels
<4.Aug. I879>
siehe unter 1414
Marx an Engels
In der Handschrift:
H.Sept. 1879
12.Sept.1879
Marx an Friedrich
Adolph Sorge
<19.Nov. 1879>
siehe unter 2762
Marx an Carl Hirsch
<6. Juli 1881 >
siehe unter 2834
Marx an Karl Kautsky
<3. Okt. 1881 >
siehe unter 2843
Engels an Henry
Mayers Hyndman
<[I882]>
siehe unter 2872
Engels an Eduard
Bernstein
<25.Jan. I882>
siehe unter 2861
Engels an Karl Kautsky
<7.-15.Febr. 1882>
siehe unter 2862
Marx an Eleanor Marx
</n der Handschrift:
10. Febr. I882>
siehe unter 2916
Bisherige Datierung
Nr.
1496
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
Engels an
Eduard Bernstein
<22.Febr. 1882>
siehe unter 2865
Marx an Engels
</n der Handschrift:
8.März I882>
siehe unter 1498
Engels an
Eduard Bernstein
</n der Handschrift:
1O.Märzl882>
siehe unter 2884
Marx an Engels
3 I.März 1882
28.-31.MärzI882
Marx an Jenny Longuet <6. April I882>
siehe unter 2873
1498
Marx an Engels
In der Handschrift:
8.März 1882
8. April 1882
1508
Marx an Engels
29.Juni 1882
24.Juni 1882
Engels an
Eduard Bernstein
<[Anfang Aug. 1882]>
siehe unter 2893
Engels an Friedrich
Adolph Sorge
<9.Nov. 1882>
siehe unter 2915
Engels an Marx
[29.Nov. 1882]
[l.Nov.1882]
Engels an Lew Nikolajewitsch Hartmann
<[Dez. 1882]>
siehe unter 2855
Engels an
Eduard Bernstein
<27.Febr. I883>
siehe unter 2936
1523
783
Nr.
1577
Bisherige Datierung
Engels an Marie Engels
In der Handschrift:
Genauer bestimmte Datierung
Verweist
12.Febr. 1839
12.März 1839
1558
Marx an Arnold Rüge
In der Handschrift:
25.Jan. 1843
25.Dez.[1842]
1563
1639
-
1716
Marx an
Ludwig Feuerbach
30.Okt. 1843
3. Okt. 1843
Engels an Marx
<[ca.8.-10.Okt.l844]>
siehe unter 1
Engels an Marx
<22.Febr.-7.März 1845>
siehe unter 4
Engels und Marx an
Moses Heß
27. Juli 1846
[um den 28. Juli 1846]
Engels an Marx
<[AnfangAug. 1846]>
siehe unter 11
Engels an Marx
<[Mitte Okt. 1846]>
siehe unter 12
Engels an Marx
<[Ende Dez. 1846] >
siehe unter 16
Engels an Marx
<8.-9.März[1848]>
siehe unter 26
Marx an Engels
<[ca. 24. April 1848] >
siehe unter 30
Marx an Engels
<[ca.26.Okt.l848]>
siehe unter 33
Marx an Engels
<[ca. lO.Nov. 1848]>
siehe unter 34
Marx an Engels
<[März 1849]>
siehe unter 39
Marx an
Ferdinand Freiligrath
<\In der Handschrift:
siehe unter 1903
23.Febr. 1850>
Marx an
Joseph Weydemeyer
8.Mai[I850]
Marx an Engels
In der Handschrift:
</n der Handschrift:
8. Juni [1850]
siehe unter 71
8.Febr.l85I>
Marx an Engels
</n der Handschrift:
siehe unter 78
2.MärzI851>
Engels an Marx
784
<[6.Mai 1851]>
siehe unter 86
Nr.
Bisherige Datierung
Marx an Lion Philips
</n der Handschrift:
Genauer bestimmte Datierung
Verwehe
siehe unter 1970
6.Mail851>
Engels an Marx
</n der Handschrift:
siehe unter 87
8.Juni[185I]>
Engels an Marx
<[ca.2.Aug.I851]>
siehe unter 105
Marx an Engels
<[ca.27.Aug. 1851]>
siehe unter 110
Marx an Engels
<26.Okt.[1851]>
siehe unter 212
<(/n der Handschrift:
siehe unter 1804
Marx an Adolph Cluß
25. März I852>
1777
1804
Marx an Jenny Marx
18. Juni 1852
11. Juni 1852
Marx an Engels
</n der Handschrift:
20. Aug. 1852>
siehe unter 179
Engels an Marx
<[21.Aug.l852]>
siehe unter 189
Engels an Marx
<22.Aug. 1852>
siehe unter 180
Marx an Engels
<24.Aug. 1852>
siehe unter 190
Engels an Marx
<II6.0kt. 1852]>
siehe unter 218
Engels an Marx
<[ca. 12.Nov. 1852]>
siehe unter 221
Engels an Marx
<[ca. 4.März 1853]>
siehe unter 234
Engels an Marx
<[1 I.März 1853]>
siehe unter 199
Engels an Marx
<[1.2.März 1853]>
siehe unter 236
Marx an Engels
<22.März 1853> '
siehe unter 237
In der Handschrift:
25.März 1853
Marx an Adolph Cluß
25.März 1852
Engels an Marx
Marx an Engels
<[ca. 18.Mai 1853]>
siehe unter 247
</n der Handschrift:
siehe unter 264
28.Aug. 1853>
50 Marx/Engels-Verzeichnis II
785
Nr.
786
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
Marx an Engels
<2.SePt. 1853>
siehe unter 260
Marx an Engels
<14.März 1854>
siehe unter 286
Engels an Marx
<25.Juni 1854>
siehe unter 305
Marx an Engels
<(/n der Handschrift-'
10.Nov.1854>
siehe unter 319
Marx an Engels
</n der Handschrift:
I8.März 1855>
siehe unter 346
Marx an Engels
<[15.April 1856]>
siehe unter 367
Marx an Engels
</n der Handschrift:
8.April 1856>
siehe unter 273
Engels an Marx
<[26.Sept. 1856]>
siehe unter 385
Engels an Marx
<[9.0kt. 1856]>
siehe unter 89
Marx an Engels
</n der Handschrift:
17. April [1857] >
siehe unter 439
Engels an Marx
<[6.Nov. 1857]>
siehe unter 417
Marx an Engels
</n der Handschrift:
6.Jan.1858>
siehe unter 535
Marx an Engels
</n der Handschrift:
I4.Jan. 1858>
siehe unter 475
Marx an Engels
<9.März[1858]>
siehe unter 498
Engels an Marx
<[ca.26.Märzl858]>
siehe unter 499
Marx an Engels
(Jn der Handschrift:
4.Aug. 1858>
siehe unter 516
Marx an Engels
<[29.Okt. 1858]>
siehe unter 524
Marx an Engels
<[15.Jan. 1859]>
siehe unter 537
Engels an Marx
<[ca.25.Sept.1859]>
siehe unter 595
Nr.
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
Marx an Engels
'(.In der Handschrift:
4.0kt. 1859>
siehe unter 1032
Marx an Engels
<[I.Dez.l859]>
siehe unter 607
Engels an Marx
<[ca. I2.Dez. 1859]>
siehe unter 613
Marx an Johann
Philipp Becker
</n der Handschrift:
23.Jan. I860>
siehe unter 1935
Engels an
Ferdinand Lassalle
</n der Handschrift:
siehe unter 1915
15. Febr. 1860
Bisher datiert: März 1860>
1903
Marx an
Ferdinand Freiligrath
In der Handschrift:
23. Febr. 1850
1915
Engels an Ferdinand
Lassalle
In der Handschrift:
15. März 1860
15.Febr. 1860
Bisher datiert: März 1860
1928
Marx an Justizrat Weber 27. April 1860
24.APril 1860
1933
Marx an
Ferdinand Lassalle
[2. Juni 1860]
[um den 2. Juni 1860]
1935
Marx an Johann
Philipp Becker
In der Handschrift:
23. Jan.1860
23. Juni 1860
Engels an Marx
<[24.Juni 1860]>
siehe unter 653
Engels an Marx
<[umden29.Junil860]>
siehe unter 659
Marx an Engels
</n der Handschrift:
25. Juli 1860>
siehe unter 654
Marx an Engels
<[8.Sept. 1860]>
siehe unter 671
Engels an Marx
<[8.Dez. I860]>
siehe unter 615
Marx an Lion Philips
In der Handschrift:
6.Mai 1851
6.Mai 1861
Marx an Engels
</n der Handschrift:
9. Juni 1861 >
siehe unter 720
1970
23.Febr. 1860
787
Bisherie Datierung
Nr.
1975
2044
2079
788
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
Marx an
Ferdinand Lassalle
In der Handschrift:
22. Juli 1862
22. Juli 1861
Engels an Marx
<7.Jan. 1862>
siehe unter 791
Engels an Marx
<[umdenlO.März1862]>
siehe unter 744
Martcan
Ferdinand Lassalle
(In der Handschrift:
22. Juli 1862>
siehe unter 1975
Marx an
Wilhelm Liebknecht
<[Ende Nov. 1864]>
siehe unter 2044
Engels an Marx
(In der Handschrift:
4. Jan.1865>
siehe unter 929
Marx an Engels
(In der Handschrift:
15.Jan.1865>
siehe unter 931
Engels an Marx
(In der Handschrift:
15.Febr.1865>
siehe unter 893
Marx an Engels
(In der Handschrift:
7.Mai 1865>
siehe unter 891
Marx an
Wilhelm Liebknecht
[Ende Nov. 1864]
[zwischen 9. und
25. Mai 1865]
Marx an Engels
(In der Handschrift:
20.Okt. I865>
siehe unter 924
Marx an Engels
(In der Handschrift:
21.Jan.1866>
siehe unter 970
Marx an Engels
<[15.März 1866]>
siehe unter 946
Engels an Marx
(In der Handschrift:
9. Juni 1866>
siehe unter 968
Marx an Engels
(In der Handschrift:
27. Aug. 1866>
siehe unter 972
Marx an
Ludwig Kugelmann
In der Handschrift:
9.Nov. 1866
9.0kt. 1866
Nr.
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
Marx an Engels
(In der Handschrift:
U.Dez. 1866>
siehe unter 1201
Marx an Engels
(In der Handschrift:
27.März I867>
siehe unter 996
Marx an Engels
(In der Handschrift:
27. Juli 1867>
stehe unter 1008
Marx an Engels
(In der Handschrift:
7.Nov. 1867>
siehe unter 1181
Engels an Marx
<[30.Nov. 1867]>
siehe unter 1058
Engels an Marx
In der Handschrift:
siehe unter 1135
H.Jan. 1868>
2131
Marx an Georg Eccarius
und Friedrich Leßner
Marx an Engels
lO.Aug. 1868
10.Sept.1868
</n der Handschrift:
siehe unter 1161
25.Sept. 1868>
Marx an Engels
(In der Handschrift:
siehe unter 1187
18.0kt.l868>
Marx an Engels
(In der Handschrift:
H.Nov. I868>
siehe unter 1091
Marx an Engels
(In der Handschrift:
3. Aug. 1869>
siehe unter 1281
Marx an Theodor KoU
<10.Aug. [I869]>
siehe unter 2316
Marx an Engels
(In der Handschrift:
9.Febr,1870>
siehe unter 1329
Marx an Engels
<16.März 1870>
siehe unter 1353
Engels an Marx
(In der Handschrift:
29. März 1870>
siehe unter 1335
Marx an Engels
(In der Handschrift:
17.April 1870>
siehe unter 1376
789
Nr.
2198
Bisherige Datierung
Marx an
Ludwig Kugelmann
Engels an
Wilhelm Liebknecht
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
[um den 5. Mai 1870]
[8.Mai 1870]
</n der Handschrift:
siehe unter 2392
2. Jan.1871>
Marx an Hermann Jung In der Handschrift :
17. Jan. 1871
18. Jan.1871
Engels an
Wilhelm Liebknecht
</n der Handschrift:
siehe unter 2397
Marx an Friedrich
Adolph Sorge
<[Ende Febr. I871]>
siehe unter 2270
Marx an
Wilhelm Liebknecht
In der Handschrift:
[um den 10. April 1871]
2265
Engels an Wilhelm
Liebknecht
[umdenl5.Aprill871]
[13.ApriI 1871]
2270
Marx an Friedrich
Adolph Sorge
[Ende Febr. 1871]
[um den 20. April 1871]
2240
2262
18. Jan. 187I>
H.März 1871
Marx an Hermann Jung <[AnfangJunil871]>
siehe unter 2355
2307
Engels an
Wilhelm Liebknecht
[Sept. 1871]
[nicht nach dem 27. Juli
1871]
2311
Engels an die Oberin
des Klosters
„Schwestern der Vorsehung"
[um den 15.Aug. 1871]
[Anfang Aug. 1871]
2316
Marx an Theodor Koll
1O.Aug.[1869]
lO.Aug. [1871]
Engels an die Oberin
des Klosters
„Schwestern der Vorsehung"
<[umden15.Aug.l871]>
siehe unter 2311
Engels an
Wilhelm Liebknecht
<[SePt. 1871]>
siehe unter 2307
790
Nr.
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
2335
Engels an die Firma
Miller& Richard
2354
Marx an Hermann Jung [Ende Okt. 1871]
[umden25.Okt.1871]
2355
Marx an Hermann Jung [Anfang Juni 1871]
[Ende Okt. 1871]
2392
Engels an
Wilhelm Liebknecht
2. Jan. 1872
2Jan. 1871
Engels an Friedrich
Adolph Sorge
4.Jan. 1872>
2395
Engels an
Carlo Terzaghi
[um den 10. Sept. 1871]
In der Handschrift:
</n der Handschrift:
H.Jan. 1872
[nach dem 9.Sept. 1871]
siehe unter 2510
Jan.1872
Erster Entwwf:
[um den 6.] Jan. 1872
Zweiter Entwurf:
14.[-15.] Jan. 1872
2397
Engels an
Giuseppe Benedetti
<üan. 1872]>
siehe unter 2413
Engels an
Wilhelm Liebknecht
In der Handschrift:
18.Jan. 1872
18. Jan.1871
Engels an den Generalrat der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
8.Febr. 1872>
2413
Engels an
Giuseppe Benedetti
[Jan. 1872]
[18.Febr. 1872]
2425
Engels an Louis Albert
Francois Pio
[Ende April 1872]
[Mitte März 1872]
2457
Engels an die Societä
d'Emancipazione del
Proletario
[Ende Mai 1872]
[14Juni 1872]
2469
Marx an Hermann Jung [umden18.Okt.I872]
[Ende Juli 1872]
2510
Engels an Friedrich
Adolph Sorge
4. Jan. 1873
</n der Handschrift:
In der Handschrift:
siehe unter 2514
4. Jan.1872
791
Nr.
2514
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
Engels an den Generalrat der Internationalen
Arbeiter-Assoziation
8.Febr. 1872
Engels an Marx
<12.Aug.[1873]>
siehe unter 1415
Marx an
Wilhelm Liebknecht
<l.Jan.l875>
siehe unter 2563
Marx an
Wilhelm Liebknecht
<3.Jan.1875>
siehe unter 2564
2563
Marx an
Wilhelm Liebknecht
I.Jan. 1875
7.Jan. 1875
2564
Marx an
Wilhelm Liebknecht
3. Jan. 1875
9. Jan. 1875
2602
Marx an Pjotr
Lawrowitsch Lawrow
[umdenl5.Mail875]
[17.Dez. 1875]
Engels an Marx
<[1876]>
sieAe unter 1451
In der Handschrift:
8.Febr. 1873
Engels an B.Lindheimer </n der Handschrift:
26.April I876>
siehe unter 2676
Marx an
Wilhelm Bracke
siehe unter 2679
Marx an Engels
<[/n der Handschrift:
26.Mai 1876>
</n der Handschrift:
siehe unter 1428
26.Juni 1876>
2642
Engels an Gustav Rasch [um den 20.Nov. 1876]
[Ende Nov. 1876]
2657
Engels an Enrico Bignami [lO.Febr. 1877]
[23.Febr. 1877]
Marx an Pjotr
Lawrowitsch Lawrow
<[27.März 1877]>
siehe unter 2665
2664
Marx an Pjotr
Lawrowitsch Lawrow
[29.März 1877]
[27.März 1877]
2665
Marx an Pjotr
Lawrowitsch Lawrow
[27.März 1877]
[29.März 1877]
792
Nr.
Bisherige Datierung
Marx an Pjotr
Lawrowitsch Lawrow
2676
Engels an
B.Lindheimer
Genauer bestimmte Datierung
Veraase
<[29.März 1877]>
siehe unter 2664
In der Handschrift:
26.APril 1877
26. April 1876
2677
Engels an
B.Lindheimer
2679
Marx an
Wilhelm Bracke
26.Mai 1876
Engels an Franz Wiede
[zweite Julihälfte 1877]
[25Juli 1877]
Marx an Alfred Talandier
<I878>
sieAe unter 2733
2720
Engels an
Oscar Schmidt
[um den 18. Juli 1878]
[19. Juli 1878]
2733
Marx an
Alfred Talandier
<1878>
[um den lO.Nov. 1878]
Marx an Engels
<4.Aug. I879>
siehe unter 1414
Marx an Engels
</n der Handschrift:
siehe unter 1471
2682
[um den 5. Mai 1877]
[3.oder4.Mail877]
In der Handschrift:
26.Mai 1877
M.Sept. 1879>
2762
Marx an Friedrich
Adolph Sorge
19.Nov. 1879
14-Nov. 1879
2834
Marx an Carl Hirsch
ö.Juli 1881
Ö.Aug. 1881
2843
Marx an Karl Kautsky
3.0kt. 1881
1.Okt. 1881
2855
Engels an Lew Nikolajewitsch Hartmann
[Dez. 1882]
[Ende Dez. 1881]
Engels an Henry Mayers <[1882]>
Hyndman
sieAe unter 2872
2861
Engels an
Eduard Bernstein
25.-31. Jan. 1882
2862
Engels an Karl Kautsky 7.-15. Febr. 1882
25. Jan.1882
7.Febr. 1882
793
Bisherige Datierung
Nr.
Engels an Eleanoi Maix In der Handschrift:
Genauer bestimmte Datierung
Verwehe
siehe unter 2916
lO.Febr. 1882
2865
Engels an
Eduard Bernstein
Marx an Engels
22.Febr. 1882
22.-25.Febr. 1882
</n der Handschrift:
sieAe unter 1498
8.März 1882>
Engels an
Eduard Bernstein
</n der Handschrift:
lO.März 1882>
siehe unter 2884
Marx an Engels
Ol.März I882>
siehe unter 1496
2872
Engels an Henry Mayers
Hyndman
2873
Marx an Jenny Longuet 6. April 1882
6.-7. April 1882
2884
Engels an
Eduard Bernstein
In der Handschrift:
lO.Mai 1882
Engels an
Eduard Bernstein
[Anfang Aug. 1882]
[26. Juni 1882]
Marx an Engels
29Juni 1882
siehe unter 1508
Engels an
Eduard Bernstein
<[AnfangAug. 1882]>
siehe unter 2893
2915
Engels an Friedrich
Adolph Sorge
9.Nov. 1882
9.-16.NovJ882
2916
Engels an Eleanor Marx In der Handschrift:
10. Febr. 1882
lO.Nov. 1882
Engels an
Karl Kautsky
siehe unter 2995
2893
2936
Engels an Eduard
Bernstein
2954 Engels an
Eduard Bernstein
794
[1882]
[umden31.März1882]
lO.März 1882
In der Handschrift:
9. Jan. 1883
27. Febr. 1883
27.Febr.-1.März 1883
18. April 1883
H.April 1883
Nr.
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
Engels an
Karl Kautsky
[23. April 1883]
siehe unter 2991
2962
Engels an Achille Loria
[Mai 1883] bzw.
[2O.Mai 1883]
[Ende April 1883]
2991
Engels an Karl Kautsky
[23. April 1883]
[I.Dez. 1883]
2995
Engels an Karl Kautsky
In der Handschrift:
9Jan. 1883
9.Jan. 1884
2999
Engels an Charles Fitzgerald
[etwa 28Jan. 1884]
[zwischen 26. und
28.Jan. 1884]
3007
Engels an
Heinrich Nonne
[etwa 12.Febr. 1884]
[zwischen 9. und
21.Febr. 1884]
3045
Engels an
Eduard Bernstein
[Sept. 1884]
[nach dem 21. Juli 1884]
3050
Engels an
Eduard Bernstein
[Sept. 1884]
[Juli 1884]
3057
Engels an
Maria Jankowska
[Sept. 1884]
[Mitte Aug. 1884]
Engels an Karl Kautsky
</n der Handschrift:
15.Aug. 1884>
siehe unter 3068
Engels an
Eduard Bernstein
[Aug. 1884]
[22. Aug. 1884]
Engels an
Eduard Bernstein
<[SePt. 1884]>
siehe unter 3045
Engels an
Eduard Bernstein
<[SePt. I884]>
siehe unter 3050
Engels an
Maria Jankowska
<[SePt. I884]>
siehe unter 3057
Engels an
Hermann Schlüter
[4.0kt. 1884]
[l.Okt.1884]
3059
3063
795
Nr.
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
3068
Engels an Karl Kautsky
3083
Engels an August Bebel 1 I.Dez. 1884
11.-12.Dez.1884
Engels an
Pasquale Martignetti
<[1885]>
siehe unter 3118
3114
Engels an
Eduard Bernstein
[Anfang Juni 1885]
[vor dem 15.Mai 1885]
3118
Engels an
Pasquale Martignetti
[1885]
[19.Mai 1885]
3136
Engels an Karl Kautsky
[23.Aug. 1885]
[16. Aug. 1885]
3194
Engels an
Hermann Schlüter
I2.Mai 1886
12.März 1886
3232
Engels an F. H.Nestler
& Melle's Verlag
[Sept.] 1886
[11. Sept. 1886]
Engels an Emil Engels
jun.
<22.Okt. 1886>
siehe tinter 3256
3252
Engels an Karl Kautsky
19.Nov. 1886
29.Nov. 1886
3256
Engels an Emil Engels
jun.
22. Okt. 1886
3363
Engels an
Wilhelm Liebknecht
[Ende April 1888]
[um den 29. April 1886]
3373
Engels an
Laura Lafargue
In der Handschrift:
6. Aug. 1888
6.Juli 1888
3500
Engels an Sergej
Michailowitsch Krawtschinski (Stepniak)
In der Handschrift:
3.Jan. 1889
3.Jan. 1890
Engels an Friedrich
Adolph Sorge
</n der Handschrift:
3. Jan. 1890>
siefte tmter 3610
Engels an
Natalie Liebknecht
Sept. 1890
19.Juni1890
3540
796
In der Handschrift:
15.Aug. 1884
15. Okt. 1884
22.Dez.1886
•
Nr.
Bisherige Datierung
Genauer bestimmte Datierung
Verweise
3564
Engels an Charles CaTon [zweite Septemberhälfte
1890]
[2O.Sept. 1890]
3610
Engels an Friedrich
Adolph Sorge
3. Jan. 1891
In der Handschrift:
3Jan. 1890
3620
Engels an Paul Lafargue
In der Handschrift:
3O.Jan. 1891
31.Jan. 1891
3621
Engels an Karl Kautsky
5.Febr. 1891
3. Febr. 1891
Engels an Karl Kautsky
O.Juli 1891 >
siehe unter 3820
3686
Engels an August Bebel
29.Sept. 1891 und
1.Okt. 1891
29.Sept.-1.Okt. 1891
3720
Engels an
Eduard Bernstein
29.Dez. 1891
23.Dez. [1891]
3738
Engels an EdwardAveling [Mitte Febr. 1892]
3756
Engels an Henri Brissac
3763
Engels an Johann Hein- In der Handschrift:
rich Wilhelm Dietz
26.April 1892
27.April 1892
3766
Engels an August Bebel
6.Mai 1892
7.Mai 1892
3820
Engels an Karl Kautsky
I.Juli 1891
[5.Sept. 1892]
3844
Engels an
Charles Bonnier
[zweite Oktoberhälfte]
1892
[Mitte] Okt. 1892
3985
Engels an
Giuseppe Canepa
[Jan. 1894]
[9. Jan. 1894]
4005
Engels an Panait Mujoiu Anfang März 1894
20.März.1894
4033
Engels an Boris Naumo- [Ende Juni 1894]
witsch Kritschewski
[Juli 1894]
4046
Engels an Pablo Iglesias
4057
Engels an Emile Vander- [zweite Oktoberhälfte
velde
1894]
4129
Engels an Pablo Iglesias
[umdenI0.Aprill892]
[Anfang Aug. 1894]
[16. Febr. 1895]
[erste Februarhälfte1892]
[nach dem 7.April 1892]
[zwischen 9. und
16.Aug. 1894]
[nach dem 21.Okt. 1894]
[16.März1895]
797
ANHANG
nPHJIOJKEHHE
SUPPLEMENT
APPENDICE
APENDICE
VERZEICHNIS VON BRIEFEN
DER FAMILIENANGEHÖRIGEN
VON KARL MARX
SOWIE VON BEMERKENSWERTEN
BRIEFEN ÜBER KARL MARX
UND FRIEDRICH ENGELS
IIHCBMA POflHBIX KAPJIA MAPKGA
H HAHEOJIEE BA5KHBIE IIHCBMA
0 K. MAPKCE H O. BHTEJIBCE
INDEX OF THE LETTERS
BY KARL MARX'S RELATIVES
AND INDEX OF REMARKABLE LETTERS
ABOUT KARL MARX AND FRIEDRICH ENGELS
INDEX CONTENANT UNE PARTIE
DES LETTRES DE LA FAMILLE DE KARL MARX
ET INDEX DES LETTRES LES PLUS INTERESSANTES
SUR KARL MARX ET FRIEDRICH ENGELS
INDICEDECARTAS
DE PARIENTES DE KARL MARX
Y INDICE DE CARTAS DIGNAS
DE INTERES SOBRE KARL MARX Y FRIEDRICH ENGELS
In den Anhang wurden Briefe von Familienangehörigen von Kar) Marx sowie bemerkenswerte Briefe über Marx
und Engels aufgenommen, soweit sie in den Marx/Engels-Werken enthalten sind. Ihre Anordnung erfolgt chronologisch.
B IIpiraoJKeHHH npHBOßffrcH B xpOHOJiornqecKOM nopuftKe rracbMa po^Htix Kapjia Mapnca,
a Tankte 3acJiyjKHBaioin;He ocoöoro BHHMaHHH nncbMa o Mapnce n 3HreJii>ce, nocKOJiBKy OHH
CtTJIH BKJIIOqeHbl B COqHHeHHH.
Letters by Karl Marx's relatives as well as remarkable letters about Marx and Engels were listed in the Supplement
as far as they are contained in the Marx/Engels-Werke. They are arranged in chronological order.
Vous trouverez dans cet appendice, classe'es par ordre chronologique, une partie des lettres de la famille de Karl
Marx ainsi qu'un choix interessant de lettres sur Marx et Engels, qui sont contenues dans l'edition des ceuvres.
En el ape"ndice han sido registradas cartas de parientes de Karl Marx y cartas dignas de interis sobre Marx y Engels*
siempre y cuando aparecen cn las Obres de Marx y Engels. Su ordenamiento es cronolögico.
Nr.
1*
MEW
Heinrich Marx an Marx
in Bonn
Trier, 18.Nov. 1835 (D)
EBI617
Mit einer Nachschrift von Henriette Marx vom 29. Nov. 1835
2*
Heinrich Marx an Marx
in Bonn
[Trier, Anfang 1836] (D)
620
Mit einer Nachschrift von Henriette Marx
3*
4*
5*
Heinrich Marx an Marx
in Berlin
Trier, 3. Febr. 1837 (D)
623
Heinrich Marx an Marx
in Berlin
Trier, 2.März 1837 (D)
626
Heinrich Marx an Marx
in Berlin
Trier, 16.Sept. 1837 (D)
630
Mit einer Nachschrift von Henriette Marx
6*
7*
Heinrich Marx an Marx
in Berlin
Trier, 9.Dez. 1837 (D)
635
Jenny von Westphalen an Marx
in Bonn
[Trier, 10. Aug. 1841] (D)
641
Brief trägt keine Unterschrift
8*
Jenny von Westphalen an Marx
in Köln
[Kreuznach, März 1843] (D)
644
Brief trägt keine Anrede und keine Unterschrift
9*
Jenny Marx an Marx
in Paris
[Trier, nach dem 20. Juni 1844] (D)
647
Brief trägt keine Anrede
Gezeichnet mit Schipp und Schrib
(Spitznamen von Jenny Marx (Tochter)
und Jenny Marx)
803
Nr.
10*
MEW
Jenny Marx an Marx
in Paris
[Trier, vor dem 10.Aug. 1844] (D)
EBI651
Fragment (Auszug in „Vorwärts!" vom 10. Aug. 1844)
11*
Jenny Marx an Marx
in Paris
[Trier, nach dem 11 .Aug. 1844] (D)
Brief trägt keine Unterschrift
804
'
652
Nr.
12*
13*
MEW
Jenny Marx an Joseph Weydemeyer
in Hamm
Paris [lö.März 1848] (D)
Konrad Schramm an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
London, 8.Jan. 1850 (D)
MEBW
27 605
606
Mit einer Nachschrift von Marx
14*
Jenny Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
London, 2O.Mai [1850] (D)
608
Brief trägt keine Unterschrift
15*
16*
17*
Jenny Marx an Joseph Weydemeyer
in Frankfurt a.M.
[London, um den 2O.Juni 1850] (D)
612
Jenny Marx an Engels
in Manchester
London, 19.Dez. [1850] (D)
613
I 150
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 11.] Jan. 1851 (D)
614
161
Bisher datiert: [ca. 25.]Jan. 1851
Jan. 1851 nachträglich von Engels eingesetzt
18*
19*
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 17.Dez. 1851] (D)
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 7.Jan. 1852] (D)
615
28 629
368.
Bisher datiert: Anfang Jan. 1852
Anfang Jan. 1852 nachträglich von Engels eingesetzt
20*
51
Jenny Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
[London, 9.Jan. 1852] (D)
Marx/Engels-Verzeichnis II
632
805
Nr.
21*
22*
23*
24*
25*
MEW
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, I6.Jan. 1852] (D)
MEBW
28 634
Jenny Marx an Joseph Weydemeyer
in New York
[London, 27.Febr. 1852] (D)
635
Jenny Marx an Adolf Cluß
in Washington
London, 15. Okt. 1852 (D)
637
Jenny Marx an Adolf Cluß
in Washington
[London, 28.0kt. 1852] (D)
640
Jenny Marx an Adolf Cluß
in Washington
London, lO.März [1853] (D)
643
Fragment (Auszug im Brief von Adolf Quß an
Joseph Weydemeyer vom 28. März 1853)
26*
27*
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 27. April 1853] (D)
645
Adolf Cluß an Joseph Weydemeyer
in New York
Washington, 2.Juni 1853 (D)
647
I 564
Auszug
28*
29*
30*
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 9.Sept. 1853] (D)
649
608
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 24.Nov. 1853] (D)
651
623
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, Ende März 1854] (D)
654
n 10
Bisher datiert: [ca. 26.Fobr. 1834]
806
Nr.
31*
32*
33*
34*
MEW
Edgar Marx an Marx
in London
Manchester, 3I.März 1854 (E)
MEBW
n 18
Jenny Marx an Engels
in Manchester
London, 13.Mai [1854] (D)
28 655
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 23. Mai 1854] (D)
656
42
29 641
106
643
229
644
256
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 28. März 1856] (D)
Bisher datiert: [ca. 10. März 1855]
35*
36*
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, um den 12. April 1857] (D)
Jenny Marx an Engels
in Waterloo
[London, zwischen 11. und 13. Aug. 1857]
(D)
Bisher datiert: [ca. 3.Aug. 1857]
37*
38*
39*
Jenny Marx an Konrad Schramm
in Jersey
[London] 8.Dez. [1857] (D)
645
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 9.April 1858] (D)
648
Jenny Marx an Ferdinand Lassalle
in Berlin
London, 9. April 1858 (D)
649
390
In der Handschrift: 9. April 1885
40*
Jenny Marx an Marx
in Manchester
[London, vor dem 9. Mai 1858] (D)
650
807
MEW
Nr.
41*
42*
43*
44*
45*
46*
47*
48*
49*
50*
51*
808
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, nach dem 13. Aug. 1859] (D)
29 651
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 4. Nov. 1859] (D)
652
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 23. oder 24.Dez. 1859] (D)
653
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 14.Aug. 1860] (D)
30 683
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, nach dem 5. Okt. 1860] (D)
684
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, vor dem lö.März 1861] (D)
685
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, Ende März 1861] (D)
686
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, Anfang April 1861] (D)
687
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, Anfang Nov. 1863] (D)
691
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, um den 24. Nov. 1863] (D)
692
Jenny Marx an Wilhelm Liebknecht
in Berlin
[London, um den 24. Nov. 1863] P )
MEBW
693
II 612
Nr.
52*
MEW
Jenny Marx an Moritz Eisner
in Breslau
[London, Mitte Juni 1864] (D)
MEBW
30 695
Bisher datiert: [Aus. 1864]
53*
54*
55*
56*
57*
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, um den 29.Nov. 1864] (D)
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 3O.März 1865] (D)
Jenny Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
[London, etwa 29. Jan. 1866] (D)
Jenny Marx an Sigfrid Meyer
in Berlin
[London, Anfang Febr. 1866] (D)
Jenny Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London, 26. Febr. 1866] (D)
31 583
584
IK310
586
16 510*
31 588
589
Datum von Kugelmann eingesetzt
58*
59*
Jenny Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] I.April 1866 (D)
591
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, 24. Dez. 1866] (D)
593
809
Nr.
60*
61*
MEW
Jenny Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
London [5. Okt. 1867] (D)
31 594
Jenny Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
London, [nach dem 5. Okt. 1867]
16 549
Zeitschriftenabdruck
62*
Jenny Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London, 24.Dez. 1867] (D)
31 595
24. Dez. 1868 von Kugelmann nachträglich eingesetzt
63*
Jenny Marx an Johann Philipp Becker
in Genf
[London, nach dem lO.Jan. 1868] (D)
32 691
Brief trägt keine Unterschrift
64*
65*
Laura Marx an Engels
in Manchester
[London] 13. Jan. 1868 (D)
694
Arnold Rüge an Steinthal
in Manchester
Brighton, 25.Jan. 1869 (D)
696
Beilage zu Marx* Brief an Ludwig Kugelmann vom 1 l.Febr. 1869
66*
67*
68*
810
Jenny Marx an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 15. Sept. [1869] (D)
697
Jenny Marx (Tochter) an Ludwig Kugelmann
in Hannover
[London] 30.Okt. 1869 (E)
699
Jenny Marx (Tochter) an Ludwig Kugelmann
in Hannover
London, 27.Dez. 1869 (E)
702
Nr.
69*
Jenny Marx an Engels
in Manchester
[London, um den 17.Jan. 1870] (D)
MEW
MEBW
32 705
I

Documentos relacionados