ACTA APOSTOLICAE SEDIS
Transcrição
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE AN. ET VOL. X C V TYPIS VATICANIS MMIII An. et vol. XCV 7 Ianuarii 2003 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI P P . II EPISTULA APOSTOLICA Episcopis clero fidelibus de Mariali Rosario data PROOEMIUM 1. Rosarium Virginis Mariae paulatim altero in millennio sub Dei Spiritus afflatu enucleatum pluribus Sanctis precatio amatissima exsistit atque ipso Magisterio Ecclesiae adiuta. Sua in simplici profundaque structura etiam tertio hoc nuper incohato Millennio manet magnae efficaciae oratio quae sanctitatis est allatura fructus. Optime quidem cum spiritali itinere quadrat christianae religionis quae post annorum duo milia nihil sane amisit originum suarum vigoris seseque impelli a Dei Spiritu percipit ut « ducat in altum » et Christum toti orbi repraesentet, quin immo "proclamet" Dominum et Servatorem, uti «viam, veritatem et vitam» (cfrIo 14, 6), tamquam «finem humanae historiae, punctum in quod historiae et civilizationis desideria vergunt Etenim quantumvis figura mariali sua signetur Rosarium, precatio tamen ex animo oritur christologico. Suarum enim in partium sobrietate colligit in se totius Evangelici nuntii altitudinem, cuius est veluti breviarium. Resonat quidem in ea Mariae ipsius oratio, perennis eius cantus Magnificat, propter Incarnationis redimentis opus in virginali ipsius sinu inceptum. Christianus populus per illud Mariae ingreditur scholam ut ad contemplationem se perduci sinat venustatis vultus Christi nec non ad magnitudinis amoris illius experientiam. Nam per Rosarium abundantiam gratiarum credens fidelis haurit, quasi ipsis de manibus Matris Redemptoris eas suscipiens. 2 1 2 Cfr Const. past., de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 4 5 . VI, Adhort. Ap. Marialis cultus, 4 2 : AAS 6 6 ( 1 9 7 4 ) , 1 5 3 . PAULUS 6 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Pontifices Romani ac Mariale Rosarium 2. Tot Nostri Decessores magnum huic precationi adsignaverunt momentum. Qua in re optime meritus est Pontifex Leo XIII qui Kalendis Septembribus anno MDCCCLXXXIII, Encyclicas Litteras Supremi apostolatus officio* emisit declarationem quidem celsam qua alias simul praenuntiant sententias hac de Mariali precatione, cum eam efficax designaret spiritale instrumentum contra societatis mala. Recentiores vero inter Pontifices Concilii tempore, qui Rosarii fautores eminuerunt, commemorare cupimus beatum Ioannem XXIII, at in primis Paulum VI qui sua in Apostolica Adhortatione Marialis cultus indolem evangelicam Rosarii eiusque notionem christologicam extulit, cum Concilii Oecumenici Vaticani II hortationibus consentiens. Nos praeterea Ipsi nullam omisimus opportunitatem quin ad crebram Rosarii recitationem incitemus. Iam inde ab iuvenilibus vitae annis precatio haec Nostra in spiritali vita praecipuum locum habuit. Huius memoriam recreavit recens Nostrum in Poloniam iter maximeque salutatio apud Sanctuarium Kalvariae. Temporibus enim laetitiae sicut et tristitiae Nos est corona haec p recatona comitata, cui tot commendavimus sollicitudines, in qua magnam semper repperimus consolationem. Viginti quattuor abhinc annos, die XXIX mensis Octobris anno MCMLXXVIII, duabus vix hebdomadis ab electione Petri ad Sedem, aperientes animum fere Nostrum sic sumus elocuti: «Carissima Nobis precatio Rosarium est. Oratio mirabilis! Miranda nempe sua in simplicitate atque etiam altitudine [...]. Dici quodammodo potest Rosarium commentatio et oratio extremi capituli Constitutionis Lumen gentium Concilii Oecumenici Vaticani II, quae singularem Matris Dei praesentiam pertractat tum Christi in mysterio tum Ecclesiae. Etenim post Ave Maria sonitum ante oculos animi principales vitae Iesu Christi transeunt eventus. Colliguntur enim in summa mysteriorum gaudiosorum, dolorosorum et gloriosorum nosque consociant vivo modo cum Iesu ipso per Matris Eius Cor — si ita loqui licet —. Eodem autem tempore concludere potest animus noster in has Rosarii décades cuncta eventa quae vitam singulorum hominum et familiae, nationis ipsius, Ecclesiae et totius hominum generis constituunt: uniuscuiusque hominis eventus tum etiam proximi atque praesertim eorum qui nobis proximi sunt magisque sunt cordi. Simplex igitur Rosarii precatio eundem ictum ac vitae humanae pulsat ». 4 5 3 4 Cfr Acta Leonis XIII, 3 (1884), 280-289 Memoratu perdigna praesertim est Epistula ipsius Apostolica super Rosario cui titulus Il religioso convegno (29 Septembris 1961): AAS 53 (1961), 641-647. Angelus 29 Octobris 1978: Insegnamenti, I, 1978, 75-76. 5 Acta Ioannis Pauli Pp. 7 II Fratres et sorores carissimi, hisce vocibus ipsis in cursum cotidianum Rosarii inseruimus Pontificatus Nostri annum primum. Hodie, anno ineunte XXV ministerii Nostri tamquam Petri Successoris, tantundem efficere gestimus. Quot his superioribus annis per Rosarium Nos a Virgine Sancta accepimus gratias: Magnificat anima mea Dominum! Gratum sic animum Nostrum Domino testari cupimus Ipsius Sanctissimae Matris vocabulis, cuius tutelae Petrinum Nostrum ministerium concredidimus: Totus tuusl Rosarii Annus: a mense Octobri MMII ad Octobrem MMIII 3. Hanc ob causam permoti Nos deliberatione illa in Apostolica Epistula Novo millennio ineunte, ubi Dei populum iubilarem celebrationem iam expertum hortati sumus ut « a Christo iterum procederet » necesse esse sensimus meditationem de Rosario enodare veluti coronam Marialem eiusdem Apostolicae Epistulae unde incitare omnes possimus ad Christi contemplandum vultum in ipsa societate atque schola Matris Sanctissimae eius. Persolvere enim Rosarium Mariale nihil aliud plane est nisi Christi vultum una cum Maria contueri. Quo plus autem ponderis huic hortationi addatur, opportunitate capta venturae memoriae anniversariae cxx ab Litteris Leonis XIII editis, volumus ut volvente hoc anno precatio haec maxime proponatur et varias apud communitates christianas aestimetur. Quocirca annum a mense hoc Octobri ad anni MMIII Octobrem mensem Rosarii Annum indicimus. 6 Singulis vero ecclesialibus communitatibus hanc pastoralem incitationem commendamus earumque propriis inceptis. Nolumus autem impedire, sed complere potius et confirmare ecclesiarum particularium pastoralia consilia. Fore confidimus ut magno promptoque animo ipsa suscipiatur. Nam si suam plenam secundum significationem denuo Rosarium invenitur, ad medullam quasi vitae christianae inducit occasionemque ordinariam sicut etiam fecundam praebet indolis spiritalis et paedagogicae ad singulorum hominum contemplationem, Dei populi educationem nec non evangelizationem novam. Inculcare id etiam iuvat ob alterius anniversariae memoriae gaudium: quadragesimus completur annus ab incohato Concilio Oecumenico Vaticano II (xi Octobris MMII), quae fuit «gratia permagna» a Dei Spiritu praeparata nostri temporis Ecclesiae. 7 6 AAS 93 (2001), 285. Annis Concilium praecedentibus non omiserat communitatem christianam Pontifex Ioannes XXIII ad Rosarium recitandum cohortari ut eventus hic ecclesialis feliciter transigeretur: 7 cfr Epistula Cardinali Vicario reddita die 28 Septembris 1960: AAS 52 (1960), 814-817. 8 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Obiectationes Rosario factae 4. Idonea occasio huius Nostri incepti variis profluit ex rationibus. Prima quidem urgentem tangit necessitatem occurrendi cuidam certo huius precationis discrimini quae in hodiernis historiae ac theologiae adiunctis periculum est ne perperam suo in momento minuatur ideoque rarius novo saeculo proponatur. Sunt qui putent primarium Liturgiae locum, merito quidem a Concilio Oecumenico Vaticano II laudatum, secum necessario deminutum importare Rosarii momentum. Verumtamen, quemadmodum Paulus VI explanavit, haec oratio non modo se Liturgiae Sacrae non opponit, sed illi etiam tamquam fulcrum deservit, quandoquidem introducit eam atque repetit dum plena interiore participatione permittit ut ea vivatur eiusque percipiantur cotidiana in vita fructus. Forsitan etiam quidam metuat ne suam propter naturam manifesto Marianam evadere possit minus oecumenica. Re autem vera, lucido potius collocatur in prospectu Matris Dei cultus quem Concilium ipsum descripsit: cultum videlicet ad christologicum fidei christianae cor directum ita ut «cum Mater honoratur, Filius [...] rite noscatur, ametur, glorificetur». Si consentaneo modo iterum detegitur Rosarium, adiumentum est, nullum vero oecumenismi impedimentum! 8 Contemplationis via 5. Attamen multo gravior causa cur Rosarii consuetudo vehementer inculcetur inde exsistit quod efficacissimum exhibet instrumentum ad iuvandum illud officium contemplandi christianum mysterium intra fidelium communitatem, quod ipsi Nos in Apostolica Epistula Novo millennio ineunte exhibuimus tamquam "sanctitatis paedagogiam": «Indiget [...] affectu christiano qui cum primis arte precationis praecellit ». Nova intra societatem hodiernam, licet tot impediatur repugnantiis, cooriente spiritualitatis postulatione, quae aliarum religionum impulsionibus provocatur, plus quam alias umquam oportet christianae nostrae communitates «germanae scholae orationis » efficiantur. In optima profecto probatissimaque contemplationis christianae traditione ipsum reponitur Rosarium. In occidentali orbe natum et progressum, illud 9 10 8 9 10 Const.. dogm de Ecclesia Lumen gentium, 66. N. 32: AAS 93 (2001), 288., Ibid., 33, ] m . 289, Acta Ioannis Pauli Pp II 9 manet oratio proprie meditativa et quadamtenus « orationi cordis » vel etiam « Iesu precationi » respondet quae in christiani Orientis orbis humo effloruit. Pro pace familiaque prex 6. Quaedam historiae adiuncta huc accedunt unde maior praestantia Rosario denuo provehendo addatur. Inter ea primum quidem numeratur premens necessitas a Deo pacis donum flagitandi. Saepius enim et a Decessoribus Nostris et a Nobismet Ipsis ostensum tamquam precatio est pro pace. Ad Millennii principium, quod terrificis iniit eventibus illius sceleris diei xi mensis Septembris anno MMI quodque singulis ferme diebus tot in orbis regionibus novas sanguinis et violentiae spectat scaenas, Rosarium denuo reperire significat in contemplationem mysterii Ipsius sese immitere qui « est pax nostra, qui fecit utraque unum et medium parietem maceriae solvit, inimicitiam» (Eph 2, 14). Recitare proinde Rosarium non licet quin certo quodam officio quis obligari se sentiat paci ipsi inserviendi, animo praesertim in terram Iesu Nazareni intento quae adhuc tam vehementer affligitur tamque christianorum affectui est cara. Simile officii atque precationis urgens onus ex alia temporis nostri parte praecipua exoritur, nempe humanae familiae, cellulae ipsius societatis cui magis magisque disgregantes vires tum philosophiae tum usus cotidiani insidiantur; hae enim efficiunt ut futura aetas huius principalis et inexstinguibilis institutionis in periculum adducatur simulque universae societatis fortuna. Christianis in familiis Rosarii restitutio, intra fines latioris cuiusdam actionis pastoralis pro familia, sese veluti efficax praestat auxilium unde exitiosi huius memorabilis discriminis effectus arceantur. «Ecce mater tua!» (Io 19, 27) 7. Commonstrant indicia plura quantopere etiam hodie cupiat Virgo Sanctissima per hanc proprie precationem exsequi maternam illam sollicitudinem cui iamiam moriturus Redemptor omnes Ecclesiae filios ac filias in praedilecti discipuli persona credidit: «Mulier, ecce filius tuus!» (Io 19, 26). Diversae iam condiciones innotuerunt inter undevicesimum et vicesimum saeculum, quibus quodammodo Christi Mater sua praesentia fecit ut perciperetur et sua pariter vox qua Dei Populum ad hanc orationis contemplativae instigabat formam. Nominatim commemorare volumus visiones Lapurdi ac Fatimae propter gravem impulsum quem adhuc in christianorum vitam adservant nec non propter approbationem magna cum auctoritate ab Eccle- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 10 11 sia receptam; earum nunc Sanctuaria metae sunt plurimorum peregrinatorum consolationem ac spem quaerentium. In testium vestigiis 8. Haud licet innumerabilem Caelitum multitudinem recensere qui veram sanctificationis viam in Rosario reppererunt. Satis meminisse est sanctum Ludovicum Mariam Grignion de Montfort, qui super Rosario opus magni pretii contexuit, ac nobis propiorem nempe patrem Pium de Pietrelcina quem nuperius Nobis admodum iuvit inter caelitos sanctos adnumerare. Peculiarem praeterea gratiam habuit uti verus Rosarii apostolus beatus Bartholus Longo. Innititur eius sanctitatis semita affirmationi in intimo perceptae animo: «Salvus quicumque Rosarium disséminât». Post hoc fundamentum destinari se intellexit ad excitandum Pompéis templum Virgini ipsi Rosarii sancti dicatum iuxta antiquae urbis rudera quam christianus modo tetigit nuntius priusquam eadem civitas anno LXXIX conflagratione Vesuvii est sepulta atque multis post saeculis suis de cineribus eruta in testificationem luminum atque umbrarum classicae humanitatis. Suis operibus omnibus ac praesertim consuetudine «quindecim sabbatorum» mentem christologicam et Rosarii contemplativam enodavit Bartholus Longo, impulsus maxime ac sustentus a Leone XIII, «Rosarii Pontifice». 12 13 CAPUT I CUM MARIA CONTEMPLARI CHRISTUM Splendida facies sicut sol 9. «Et transfiguratus est ante eos; et resplenduit facies eius sicut sol» (Mt 17, 2). Evangelica Transfigurationis Christi scaena, ubi tres videlicet apostoli Petrus, Iacobus et Ioannes Redemptoris pulchritudine quasi rapti videntur, tamquam contemplationis christianae imago accipi potest. Etenim in Christi vultum oculos figere, ipsius mysterium in communi et acerbo huma11 Constat estque repetendum privatas revelationes haud eiusdem esse naturae ac revelationem publicam quae universae Ecclesiae statuit normam. Magisterii ipsius est distinguere et agnoscere tum veritatem tum etiam privatarum revelationum utilitatem ad christifidelium pietatem. Le secret admirable du très saint Rosaire pour se convertir et se sauver: S. Louis MARIE GRIGNION D E MONTFORT, Œuvres complètes, Paris ( 1 9 6 6 ) , pp. 2 6 3 - 3 8 9 , BEATUS BARTHOLUS LONGO, Storia del Santuario di Pompei, Pompéis 1 9 9 0 , p. 59,. 12 1 3 Acta Ioannis Pauli Pp. II 11 nitatis eius itinere agnoscere, ita ut divinus splendor in perpetuum ostentatus apud Resuscitatum ad dexteram Patris sedentem comprehendatur, munus cuiusvis Christi discipuli est; nostrum propterea etiam officium. Hanc namque contemplantes faciem aperimus nos ipsos ad vitae trinitariae suscipiendum mysterium, ut nova semper ratione Patris amorem experiamur Spiritusque Sancti laetitia efferamur. Ita etiam nobis sancti Pauli affirmatio impletur: « Gloriam Domini spéculantes, in eandem imaginem transformamur a claritate in claritatem tamquam a Domini Spiritu» (2 Cor 3, 18). Contemplationis exemplar Maria 10. Reperit in Maria Christi contemplatio specimen insuperabile suum. Filii enim facies peculiari omnino ad eam pertinet titulo. In utero enim ipsius conformatus erat humanamque ab illa recepit similitudinem quae spiritalem etiam multo maiorem coniunctionem elicit. Nemo tanto impendio umquam se quanto Maria Christi vultui contemplando dedidit. Cordis enim eius aspectus quadamtenus in ipsum iam ab Annuntiatione collineatur, cum Spiritu operante Sancto eum concepit; sequentibus vero mensibus incipit eius persentire praesentiam illiusque pariter iam tractus oris praesentire. Cum denique tandem apud Bethlehem in lucem eum prodidit, carnei etiam oculi eius in Filii faciem tenere conversi sunt dum pannis eum involvit et reclinat eum in praesepio (cfr Lc 2, 7). Quo ex tempore conspectus eius semper adoranti quodam stupore repletus ab eo amplius numquam divelletur. Nonnumquam erit intuitus interrogationis, quemadmodum in eventu Filii in templo amissi: «Fili, quid fecisti nobis sic? » (Lc 2, 48); semper tamen erit penetrans intuitus, qui in intimis Iesu sensibus legere valet, quin immo et absconditus percipere affectus et voluntatem etiam divinare, perinde ac in nuptiis Canae (cfr Io 2, 5); alias erit intuitus perdolens, potissimum sub cruce, ubi erit iterum quodammodo aspectus "parturientis", quoniam non solum particeps erit Maria passionis mortisque Unigeniti, verum novum quoque excipiet filium sibi in discípulo praedilecto traditum (cfr Io 19, 26-27); in Paschatis deinde aurora intuitus radiatus propter Resurrectionis gaudium erit ac denique per Spiritus effusionem die Pentecostes erit ardens prospectus (cfr Act 1, 14). Mariae recordationes 11. Oculis in Christo defixis vivit iam Maria magnique facit quodque eius verbum: « Maria autem conservabat omnia verba haec conferens in corde suo » 12 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale (Lc 2, 19; cfr 2, 51). De Iesu memoriae ipsius insculptae in animo Mariam comitatae sunt omni in vitae eventu eamque siverunt cogitationibus varia tempora percurrere suae iuxta Filium vitae. Illae namque recordationes aliquo modo "Rosarium" confecerunt quod perpetuo suae terrestris vitae diebus Ipsamet persolvit. Nunc similiter inter laetificos Hierosolymorum caelestium cantus gratiae ipsius laudisque causae nihil mutatae persistunt. Maternam enim eius sollicitudinem excitant erga peregrinantem Ecclesiam in qua suae uti evangelizatricis "nuntiationis" iter producit. Filii enim sui "mysteria" sine intermissione credentibus exhibere pergit Maria, optans nempe ut ea contemplentur unde omnis eorum salvifica virtus erumpere possit. Recitans ideo Rosarium concordat christiana communitas cum recordatione Mariae atque intuitione. Rosarium contemplativa precatio 12. Initio a Mariae ipsius experientia facto, Corona Marialis exsistit prex praecipue contemplativa. Hac sublata ratione, suam amitteret naturam, proinde ac monuit Paulus VI: «(Contemplatio) si deest, corpori sine anima Rosarium assimulatur estque periculum, ne recitatio evadat iteratio formularum atque hortamento repugnet Iesu Christi, qui dixit: Orantes autem, nolite multum loqui sicut ethnici; putant enim quod in multiloquio suo exaudiantur (Mt 6, 7). Rosarium enim natura sua requirit, ut tranquilla precatione et quasi cogitabunda tarditate volvatur, quo facilius orans meditationi insistat mysteriorum vitae Christi, velut corde illius perspectorum, quae Domino omnium proxima fuit, utque eorundem mysteriorum investigabiles divitiae reserentur ». Praestat immorari nos hac in alta Pauli VI cogitatione ut quidam Rosarii aspectus emergant quibus melius natura eius propria christologicae contemplationis illuminatur. 14 De Christo cum Maria recordari 13. Mariae contemplatio — quemadmodum iam diximus — in primis est recordatio. Haec autem dicta sensu biblico memoriae (zakar) sunt comprehendenda; illa enim opus a Deo in salutis historia peractum repraesentat. Nam Biblia Sacra narrationes salutarium eventuum sunt qui ipso in Christo suum attingunt cacumen. Non solum eventus illi efficiunt tempus "hesternum"; etiam salutis sunt "hodierna". Haec temporum adimpletio praesertim in Liu Adhort. Ap, Marialis cultus (2 Februarii 1974) 47: AAS 66 (1974), 156, Acta Ioannis Pauli Pp.. II 13 turgia sacra contingit: id nempe quod Deus plura abhinc saecula perfecit non solos respicit proximos eventuum testes verum proprio gratiae dono hominem cuiusvis afficiunt temporis. Hoc aliquo modo valet de omni alio devoto eosdem ad eventus accessu: eorum celebrare in fide et amore «memoriam» significat semetipsum illi gratiae aperire quam nobis suis vitae mysteriis et mortis et resurrectionis Christus impetravit. Quam ob causam, dum iterum asseveratur praeeunte Concilio Oecumenico Vaticano II Liturgiam sacram, uti officii sacerdotalis Christi cultusque publici exercitationem, esse «culmen ad quod actio Ecclesiae tendit et simul fons unde omnis eius virtus emanat», meminisse illud quoque oportet videlicet: « Vita spiritualis non unius sacrae Liturgiae participatione continetur. Christianus ad communiter orandum vocatus, nihilominus debet etiam intrare in cubiculum suum ut Patrem in abscondito oret (cfr Mt 6, 6), immo, docente Apostolo, sine intermissione orare (cfr 1 Thess 5, 17) ». Sua ex proprietate collocatur Rosarium hac in multiplici summa precationis "sine intermissione", et si Liturg Christi nec non Ecclesiae actio, est salutifera ante omnia actio, uti "meditatio" cum Maria de Christo Rosarium ipsum evadit contemplatio salutaris. Etenim in Redemptoris vitam de mysterio in mysterium dum immergitur, sic accidit ut, quantumcumque operatus ille est atque Liturgia praesens reddit, penitus recipiatur et cuiusque vitam conformet. 15 16 Christum a Maria discere 14. Magister est Christus praestantissimus, simul Revelator ipse simul Revelatio. Non modo ea discere interest quae ille docuit verum etiam «discere eum ipsum ». Atqui hic quae magistra peritior est Maria? Si autem divina ex parte Spiritus interior est Magister qui plenam ad Christi veritatem nos perducit (cfr Io 14, 26; 15, 26; 16, 13), nemo inter creaturas melius Christum novit quam Illa, nemo sicut Mater ipsa altiorem nos inducere valet ad mysterii ipsius cognitionem. Sese omnino in magistrae forma nobis praebet ante primum "signorum" a Iesu completorum, nempe aquae in vinum commutationem apud Cananenses nuptias, dum servos ea cohortatur ut Christi voluntates exsequantur (cfr Io 2, 5). Fingere etiam animo possumus idem officium Mariam pro discipulis absolvisse post Iesu Ascensionem, cum inter eos Spiritum Sanctum exspectans remaneret eosque prima confirmaret in apostolica missione. Per Rosarii sta15 Const. de Sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 10.. 16 Ibid., 12 14 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tiones cum Maria transire idem fere est ac Mariae adsistere "scholae" ut Christus legatur, eius inspiciantur secreta, nuntius ipsius intellegatur. Haec Mariae schola eo est efficacior si ipsa existimatur scholam explicare, Spiritus Sancti dona nobis abundanter obtinens simulque exemplum proponens illa «in peregrinatione fidei» cuius est incomparanda doctrix. Coram singulis Filii mysteriis nos Maria hortatur, sicut suae Annuntiationis tempore, ut humili animo interrogationes ponamus quae nos ad lucem aperiant, ut semper ex fidei oboedientia sermonem concludat: «Ecce ancilla Domini; fiat mihi secundum verbum tuum» (Lc 1, 38). 17 Christo configurari cum Maria 15. Tamquam constitutivam suam proprietatem habet christiana doctrina spiritalis illud discipuli officium ut plenius usque suo se Magistro "conformet" (cfr Rom 8, 29; Philp 3, 10.21). Sancti Spiritus in baptismate effusio credentem veluti palmitem in vitem quae Christus est inserit (cfr Io 15, 5), eumque Corporis mystici eius efficit membrum (cfr 1 Cor 12, 12; Rom 12, 5). Huic tamen incipienti consociationi respondeat oportet crescentis semper cum eo assimilationis iter quod discipuli nempe mores magis magisque ad "logicam" Christi rationem moderetur: «Hoc sentite in vobis, quod et in Christo Iesu» (Philp 2, 5). Necesse praeterea est ex Apostoli verbis «induere dominum Iesum Christum» (cfr Rom 13, 14; Gal 3, 27). Hoc in spiritali Rosarii cursu, qui perpetuam persequitur — una cum Maria — vultus Christi contemplationem, hoc propositum, quod conformationem cum Ipso postulat, contenditur per semitam quam appellare possumus "amicalem". Naturaliter enim nos in Christi vitam inducit sinitque simul eius "respirare" sensus. Hac de re affirmat beatus Bartholus Longo: «Haud secus atque amici duo, crebro simul convenientes, sese etiam propriis moribus conformare solent, ita profecto et nos cum Iesu familiariter viventes et cum Virgine, dum Rosarii ponderamus Mysteria unamque, et eandem per Communionem vitam constituentes, evadere possumus illis similes, quantum quidem humilitas nostra permittit, et a supremis his exemplaribus modum comprehendere vivendi humilem et pauperem, absconditum, patientem et perfectum». Toto porro in hoc nos Christo configurandi opere per Rosarium, maternae Virginis Sanctissimae opitulationi in primis nos committimus. Ipsa enim quae Christi est Mater, quantumvis ad Ecclesiam « ut supereminens prorsusque sin18 17 18 CONC.. OECUM. VAT. II, Const.. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 58. / Quindici Sabati del Santissimo Rosario, 27 ed., Pompeis 1916, p. 27. Acta Ioannis Pauli Pp. II 15 19 guiare membrum» pertinet, eodem tamen tempore "Mater Ecclesiae est". Talis enim ut Mater continenter filios filiasque Corpori mystico Filii sui "generat". Id quidem deprecatione sua perficit cum inexhaustam Spiritus in eos effusionem implorat. Ecclesiae maternitatis imago perfecta est illa. Mystica ratione iuxta Mariam Rosarium nos ipsos transfert diligenter quae studet nempe progressionem Christi humanam in Nazarethana domo prosequi. Hoc illi permittit ut nos vicissim educet eademque sollicitudine instituat donec «formetur Christus» (Gal 4, 19) penitus in nobis. Hic Mariae actus, qui totus ad Christum adnititur funditusque ei subicitur, «unionem autem immediatam credentium cum Christo nullo modo impedit sed fovet ». Fulgidum est hoc a Concilio Oecumenico Vaticano II declaratum principium quod tam valide Nostra experti sumus in vita, cum rationem episcopalis Nostri insignis haberemus: Totus tuus. Uti constat, hoc enuntiatum doctrina sancti Ludovici Mariae Grignion de Montfort penetratur, qui partes Mariae ita in processu conformationis cum Christo pro unoquoque nostrum definivit: 20 21 «In eo omnis nostra consistit perfectio quod conformes, coniuncti Iesu Christo consecrati sumus. Quocirca omnium devotionis formarum perfectissima sine dubitatione illa est quae conformat, coniungit Iesu Christo nos perfectiusque consecrat. Cum autem sit Maria creatura Iesu Christo maxime conformis, sequitur inde ut universas inter pietatis consuetudines habeatur pietas erga Mariam eius Matrem illa scilicet quae devovet et configurat Domino nostro animam nostram, et ut quanto magis ei consecretur anima tanto Iesu Christo ea dedicetur». Numquam sic uti in Rosario ipso Christi via atque Mariae ita alte cohaerere videntur. Non enim vivit Maria nisi in Christo ac pro Christo! 22 Cum Maria supplicare Christo 16. Hortatur nos Christus ut ad Deum instanter fidenterque convertantur ut exaudiamur: «Petite, et dabitur vobis; quaerite et invenietis; pulsate, et aperietur vobis» (Mt 1,1). Huius precandi efficacitatis causa bonitas Patris est, verum etiam apud eum intercessio Christi ipsius (cfr 1 Io 2, 1) nec non Spiritus Sancti motio, qui «interpellat pro nobis» secundum Deum (cfr Rom 8, 26-27). Nam «quid oremus, sicut oportet, nescimus» (Rom 8, 26), immo nonnumquam idcirco quod "male petimus" haud exaudimur (cfr Iac 4, 2-3). 1 9 CONC. OECUM. VAT. II, Const dogm., de Ecclesia Lumen gentium, 53. 20 Ibid., 6 0 , 21 Cfr Primus radiophonicus nuntius Urbi et orbi ( 1 7 Octobris 1 9 7 8 ) : AAS Traite de la vraie dévotion à Marie, n. 1 2 0 , Paris ( 1 9 6 6 ) pp. 5 6 2 - 5 6 3 22 7 0 (1978), 927. 16 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ad precationem sustinendam, quae Christus et Spiritus faciunt ut nostro ex animo consurgat, maternis suis precibus intervenit Maria. « Oratio Ecclesiae quasi ab oratione fertur Mariae». Re quidem vera si unicus Mediator Iesus nostrae precis exsistit Via, Maria perlucida Ipsius imago illam demonstrat Viam atque « inde ab hac singulari Mariae cooperatione actioni Spiritus Sancti, Ecclesiae ad sanctam Matrem Dei excoluerunt orationem, eam ad Personam Christi, in Eius mysteriis manifestatam, dirigentes quasi ad centrum». Deprecationis verum Mariae efficaciam Evangelium comprobat in nuptiis Canae, quae humanarum necessitatum se apud Iesum praestat interpretem: «Vinum non habent» (Io 2, 3). Meditatio simul et supplicatio est Rosarium. Instans enim Matris Dei flagitatio ex illa oritur fiducia, ipsius nempe maternam intercessionem omnia in Filii corde efficere posse. Ipsa enim « omnipotens per gratiam » est quemadmodum sua in Supplicatione ad Virginem beatus Bartholus Longo asseverabat audaci quidem locutione quae bene intellegitur. Haec praeterea certitudo ab Evangelio profecta per populi christiani experientiam est corroborata. Summus enim poeta Dantes mirabiliter eam ad sancti Bernardi mentem interpretatur decantans: « Domina, tam magna es tantum que vales ut quicumque gratiam velit et ad te non decurrat sua voluntate volare sine alis cupiat». Sancti Spiritus mulier (cfr Lc 1, 35) in Rosario Maria, cum a nobis imploratur, ante Patrem pro nobis statuitur qui gratia eam cumulavit et ante Filium suo natum ex gremio nobiscum precans atque pro nobis. 23 24 25 20 Christum cum Maria annuntiare 17. Curriculum annuntiationis et inquisitionis est etiam Rosarium in quo Christi mysterium continenter variis in experientiae christianae ordinibus praebetur. Specimen est alicuius demonstrationis orantis simul et contemplantis quae eo spectat ut secundum Christi animum christianus ipse componatur. Reapse, si in recitando Rosario omnia ad efficacem meditationem elementa convenienter aestimantur, inde praesertim in communitaria recitatione apud paroecias et sanctuaria enascitur significans opportunitas catechetica quam Pastores scire debent apte adhibere. Rosarii enim Virgo etiam hoc 23 21 Catechismus Catholicae Ecclesiae, 2679. Md., 2675. Supplicatio ad Reginam Sancti Rosarii, quae sollemniter bis in anno mense Maio atque Octobri persolvitur, a beato Bartholo Longo anno 1883 conscripta est tamquam responsio Pontifici Leoni XIII catholicos concitanti suis primis in Encyclicis Litteris de Rosario ad spiritalem operam qua societatis malis occurrere possent. Divina Commedia, Par. XXXIII, 13-15. 25 20 Acta Ioannis Pauli Pp. II 17 modo producit suum Christi annuntiandi opus. Rosarii annales luculenter ostendunt quo more praesertim a Dominicanis sodalibus haec prex usurpata sit temporibus Ecclesiae difficilibus propter diffusas haeresias. Consistimus autem hodie novas ante provocationes. Cur igitur Coronam precatoriam in manum non sumimus cum eorum fide qui nos antecesserunt? Suam universam virtutem servat Rosarium manetque vis et ops non negligenda pastorali in instrumento omnis probati evangelizatoris. CAPUT II CHRISTI MYSTERIA - MYSTERIA MATRIS « Evangelii compendium » Rosarium 18. Ad Christi contemplandum vultum nemo adducitur nisi Patris voce in Spiritu audienda, quoniam «nemo novit Filium nisi Pater» (Mt 11, 27). Apud locum Caesareae Philippi, reddita a Petro confessione, tam lucidi suae naturae intuitus originem designavit Iesus: «Caro et sanguis non revelavit tibi, sed Pater meus, qui in caelis est» (Mt 16, 17). Quapropter revelatio superna necessaria est. Verum ut ipsa percipiatur, pariter oportet aures praebere: «Silentii precationisque experientia dumtaxat aptam fert condicionem, in qua absolvi et evolvi verissima potest cognitio, adhaerens congruensque, illius mysterii». Una exstat Rosarium ex viis traditis christianae precationis quae ad vultus Christi adhibetur contemplationem. Ita enim eam descripsit Paulus VI: «Rosarium igitur cum in Evangelio innitatur et ad mysterium Incarnationis hominumque redemptionem tamquam ad centrum pertineat, oratio est putanda, quae ad rem christologicam prorsus convertitur. Id enim quod eiusdem proprium est et peculiare, videlicet angelicae salutationis litanica iteratio Ave, Maria in Christi quoque laudem indesinentem cedit, ad quem ut ad terminum extremum respicit Angeli nuntium ac matris Baptistae salutatio: Benedictus fructus ventris tui (Lc 1, 42). Quin immo, iteratio verborum Ave, Maria velut textura est, in qua mysteriorum contemplatio progreditur. Etenim qui Christus in unaquaque salutatione angelica significatur, 27 2 7 IOANNES PAULUS (2001), 279.. II, Epist. Ap. Novo millennio ineunte (6 Ianuarii 2001), 20: AAS 93 18 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale idem ipse est, quem ex ordine enuntiata mysteria ut Filium Dei proponunt et ut Filium Virginis». 28 Complementum opportunum 19. Tot vitae Christi mysteriorum quaedam dumtaxat indicat Rosarium, quemadmodum compositum est in latissimo pietatis usu auctoritate ecclesiali comprobato. Electio haec imposita est prístina huius precationis forma, quae secundum numerum centesimum quinquagesimum constituta est Psalmorum videlicet numero respondentem. Nihilominus ut christologica Rosarii substantia augeatur, consentaneam esse arbitramur aliquam perfectionem quae, libero singulorum atque communitatum iudicio relictam, eam sinat etiam mysteria publicae vitae Christi Baptismum inter et Passionem complecti. Intra horum enim mysteriorum complexionem partes personae Christi praecipuas contemplamur veluti ultimi Dei revelatoris. Ipse enim, Filius dilectus Patris in Baptismate apud Iordanem declaratus, Regni nuntiat adventum, quem operibus suis testatur cuiusque postulata praedicat. Annis quidem publicae vitae Christi mysterium peculiari titulo demonstratur tamquam lucis mysterium: « Quamdiu in mundo sum, lux sum mundi» (Io 9, 5). Ut autem plenius appellari possit Rosarium "Evangelii compendium" expedit ut, commemoratis Incarnatione ac vita Christi abscondita (quae sunt gaudii mysteria), et priusquam suppliciis passionis insistatur (quae sunt doloris mysteria), nec non resurrectionis triumphus (quae sunt gloriae mysteria), nos perducere meditatio debet quaedam ad excellentiora vitae publicae eventa (quae sunt lucis mysteria). Haec mysteriorum novorum expletio, non detrahens ullam necessariam rem traditae huius precationis formulae, illuc potius spectat ut ea renovato studio in spiritualitate christiana vivatur tamquam vera initiatio in cordis Christi altitudinem quod est gaudii et lucis, doloris et gloriae abyssus. Gaudii mysteria 20. Primus circulus, qui est "mysteriorum gaudiosorum", signatur revera laetitia ex Incarnationis eventu effulgente. Hoc iam ab ipsa patet Annuntiatio- ne ubi Gabrielis salutatio Virgini Nazarethanae data cum adhortatione coniungitur ad messianicum gaudium: «Laetare, Maria». Hunc accedit ad nuntium universa salutis historia, immo vero tota orbis quadamtenus historia. Si 28 Adhort Ap. Marialis cultus (2 Februarii 1974), 46: AAS 66 (1974), 155. Acta Ioannis Pauli Pp. II 19 enim Patris id est consilium ut omnia in Christo recapitulentur (cfr Eph 1, 10), cunctus orbis aliquo modo attingitur benefìcio divino quo in Mariam Pater inclinatur ut sui Filii Mater reddatur. Omne vicissim hominum genus in illo fiat concluditur quo alacriter Dei voluntati Ipsa respondet. Sub exsultationis signo agitur etiam congressio cum Elisabeth, ubi ipsa Mariae vox Christique eius in utero praesentia efficiunt ut Ioannes « exsultet in gaudio» (cfr Lc 1, 44). Spectaculum similiter Bethlemiticum laetitia perfunditur, ubi Parvuli divini, hominum Servatoris, nativitas ab angelis cantatur pastoribusque renuntiatur prorsus uti «gaudium magnum» {Lc 2, 10). Haec vero duo posteriora mysteria quamvis gaudium prae se ferant, indicia tamen dramatis praedicunt. Infantis enim praesentatio in templo, dum consecrationis eius exprimit laetitiam senemque Simeonem in iubilationem immergit, vaticinium nihilominus indicat tum «signi contradictionis» quod erit Israeli Infans tum etiam gladii qui Matris transibit animam (cfr Lc 2, 3435). Eventus de Iesu duodecim annorum in templo laetificus simul est et dramaticus. Qui sua in divina sapientia comparet auscultans nempe et interr o g a t , maxime eminet in vestitu alicuius "docentis". Mysterii eius tamquam Filii negotiis Patris omnino dediti revelatio est simul illius evangelicae gravitatis nuntiatio qua in discrimen etiam carissima hominis vincula ducuntur coram absolutis Regni postulationibus. Ipsi Ioseph et Maria, trepidi anxiique, «non intellexerunt» illius verba (Lc 2, 50). Significat igitur "gaudiosa" ponderare mysteria, nempe in ultimas intrare rationes significationemque christianae laetitiae intimam. Significat etiam oculos in veritatem concretam dirigere Incarnationis mysterii atque etiam in mysterii salvifici doloris praenuntiationem obscuriorem. Eo ducit nos Maria ut gaudii christiani secretum comprehendamus et reminiscamur christianum nomen in primis esse euangelion, "nuntium bonum", quod medium suum elementum immo ipsum suum magisterium in Christi persona, qui est Verbum caro factum, unicus orbis Salvator. Lucis mysteria 21. Ab infantia et vita Nazarethana ad publicam Iesu vitam transiens contemplatio ad ea mysteria nos conducit quae peculiari nomine nuncupari licet "lucis mysteria". Re quidem vera, totum Christi mysterium lumen est. Ipse est « lux mundi » (Io 8, 12). Haec tamen emergit pars potissimum publicae vitae per annos, nuntiante Illo Regni Evangelium. Si communitati christianae significare cupimus quinque praecipua tempora — mysteria videlicet luminosa — huius vitae Christi intervalli, designari apte credimus haec: 1. Eius in 20 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Baptismate apud Iordanem; 2. in sui ipsius autorevelatione apud Canense matrimonium; 3. in Regni Dei proclamatione coniuncta cum invitamento ad conversionem; 4. Ipsius in Transfiguratione ac denique 5. in Eucharistiae institutione, quae nempe sacramentalis est paschalis mysterii declaratio. Horum quodque mysteriorum est Regni iam instituti in ipsa Iesu persona revelatio. Mysterium lucis ante omnia est Baptismus lordane in flumine. Ibi enim, descendente Christo uti viro innocente qui se pro nobis "peccatum" fecit (cfr 2 Cor 5, 21) in aquam fluminis, aperitur caelum et Patris eum vox Filium dilectum nominat (cfr Mt 3, 13 par), dum super eum Spiritus descendit quem munere eum initiet quod manet. Lucis mysterium est signorum initium apud Canam (cfr Io 2, 1-12), cum Christus in vinum aquam commutans animum discipulorum fidei recludit propter Mariae intercessionem, credentium scilicet primae. Est insuper lucis mysterium ipsa praedicatio qua Dei Regni nuntiat adventum atque ad conversionem hortatur (cfr Me 1, 15), eorum condonans peccata qui humili fiducia ad Eum accedunt (cfr Me 2, 313; Lc 7, 47-48); hoc initium fuit misericordiae ministerii quod usque ad mundi terminum exercere perget praesertim per Reconciliationis sacramentum Ecclesiae suae concreditum (cfr Io 20, 22-23). Suam dein ob excellentiam eminet lucis mysterium illa Transfiguratio quae secundum traditionem in Monte Tabor contigit. Divinitatis enim gloria Christi in vultu erumpit, cum apostolis extra se fere versantibus illum Pater commendat ut eum « audiant » (cfr Lc 9, 35) atque cum Illo se praeparent ad dolorosum Passionis tempus transigendum unde ad gloriam Resurrectionis cum Illo adveniant vitamque a Spiritu Sancto transfiguratam. Lucis postremo mysterium est Eucharistiae institutio, qua cibum se reddit Christus Corpore ac Sanguine suo sub panis et vini signis suam testatus dilectionem in homines «in finem» (Io 13, 1), quorum in salutem se mox oblaturus erat in sacrificio. Hisce in mysteriis, excepto Cananensi eventu, in umbra manet Mariae praesentia. Leviter tantum indicant Evangelia praesentiam quandam eius hoc aliove praedicationis Iesu tempore (cfrMe 3, 31-35; Io 2, 12) neque quidquam de ea forsitan in Cenáculo adstante cum Eucharistia institueretur. Tamen munus ipsum quod apud Canam absolvit totum quodammodo Christi iter comitatur. In ipsius ore Canae iam invenitur revelatio, quae a Patre recta via edita est in Baptismate apud Iordanem quaeque a Ioanne Baptista est repetita et haec magna evadit monitio materna quam omnium temporum Ecclesiae Ipsa aperit: « Quodcumque dixerit vobis, facite» (Io 2, 5). Haec praeterea hortatio quae verba Christi signaque inducit publicam per Eius vitam, quasi picturae fundum Marialem statuit omnium "lucis mysteriorum". Acta Ioannis Pauli Pp. II Doloris 21 mysteria 22. Magnum quidem pondus Christi mysteriis doloris tribuunt Evangelia. A primis iam temporibus christiana pietas, praesertim Quadragesimae tempore, per pium Viae Crucis usum, singulis commoratur in Passionis eventibus, quoniam hic revelationis amoris ipsum culmen esse intellegit et hic etiam salutis nostrae originem. Quaedam dumtaxat Passionis momenta eligit Rosarium in quae precantem movet ut animi oculos convertat et eadem vivat. Meditationis cursus ab hortis Gethsemani proficiscitur ubi discrimen maxime dolorosum perpatitur Christus ob Patris voluntatem, cui carnis infirmitas ad rebellionem sollicitantur. Ibi enim Christus se in contextu omnium temptationum hominum collocat nec non ante omnia hominum peccata ut Patri dicat: « Non mea voluntas sed tua fiat » (Lc 22, 42 par). Haec eius "affirmatio" "negationi" protoparentum in hortis Eden opponitur. Et sequentibus ex mysteriis elucet quanti hic cum Patris voluntate consensus ei constiterit in quibus per flagellationem et spinarum coronationem, ad Cal variam ascensionem mortemque in cruce in maximam Ille proicitur animi abiectionem: Ecce homo\ Recluditur in hac humilitate non modo Dei amor, verum ipsa etiam hominis significatio. Ecce homo: qui hominem cognoscere cupit, eiusdem hominis sensum radicem complementum agnoscere debet in Christo, Deo nempe illo qui ex amore humiliavit semetipsum «usque ad mortem, mortem autem crucis» (Philp 2, 8). Adducunt credentem doloris mysteria ut Iesu mortem iterum vivendo experiatur seque iuxta Mariam infra crucem collocet, ut in profundum Dei amorem erga homines cum Ea pervadat omnemque illius percipiat regenerantem virtutem. Gloriae mysteria 23. «Sistere haud potest eius Christi vultus contemplatio ad Ipsius cruci adfixi imaginem. Etenim est Ille Resuscitatus! ». Iam hanc fidei conscientiam semper exprimit Rosarium cum credentes incitat ut ultra Passionis obscuritatem procedant suosque animos in Christi gloriam Resurrectionis et Ascensionis dirigant. Resuscitatum enim Dominum contemplans suae causas fidei detegit iterum christianus (cfr 1 Cor 15, 14), rursusque percipit non solum gaudium eorum quibus se spectandum dedit Christus — Apostolis, Mariae Magdalenae, discipulis Emmaus —, sed etiam Mariae laetitiam, quae 29 2 9 284. IOANNES PAULUS II, Epist. Ap.. Novo millennio ineunte (6 Ianuarii 2 0 0 1 ) 28: AAS 93 (2001), 22 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale non minus vehementer experiri debuit novam Filii sui glorificati vitam. Hanc postea ad gloriam, qua per Ascensionem Iesus ad Patris collocatur dexteram, Ipsa per Assumptionem attolletur per privilegium singulare illuc adveniens ut sortem omnibus iustis ex carnis resurrectione reservatam praecipiat. Gloria ad extremum coronata — quemadmodum postremo patet in glorioso mysterio — tamquam Angelorum Sanctorumque resplendet Regina veluti anticipatio et consummatio eschatologici Ecclesiae status. In medium huius cursus gloriae Filii Matrisque locum inserit Rosaria corona nempe tertio in glorioso mysterio ipsam Pentecosten quae Ecclesiae speciem tamquam familiae cum Maria consociatae praebet, quae efficaci Spiritus effusione reiicitur ad munusque evangelizandi componitur. Huius mysterii contemplatio, sicut et ceterorum mysteriorum gaudiosorum, credentes eo movere debet ut magis semper vivam sibi conscientiam sumant novae suae in Christo vitae, verum nihilominus intra Ecclesiae statum, cuius quidem vitae Pentecostes eventus magnam efficit "imaginem". Sic enim in credentibus nutriunt mysteria gloriosa metae eschatologicae spem ad quam uti Populi Dei per historiam peregrinantis membra progrediuntur. Hoc facere non potest quin eos ad animosam impellat illius « laeti nuntii » testificationem quae omni eorum vitae significationem adiungit. De "mysteriis" ad "Mysterium": Mariae via 24. Non totum certe argumentum exhauriunt hi meditationis Sancti Rosarii circuli, verum res necessarias sive essentiales revocant, hominum animos ad gustum Christi conscientiae perducentes quae de puris locorum Evangelicorum fontibus deducitur. Ex Christi enim vita singula elementa, quemadmodum ab Evangelistis narrantur, illius nempe mysterii, quae superat omnium scientiam (cfr Eph 3, 19), emicant. Mysterium enim est Verbi carnis facti in quo «inhabitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter» (Col 2, 9). Qua de causa Catechismus Catholicae Ecclesiae tantum Christi mysteriis tribuit momentum docens: « Totum in vitae Iesu signum est Eius mysterii ». Illud « due in altum » Ecclesiae tertii Millennii ad christianorum aptatur facultatem penetrandi perfectam «in agnitionem mysterii Dei, Christi, in quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi» (Col 2, 2-3). Etenim omnibus baptizatis fervidum adfertur optatum Epistulae Pauli ad Ephesios: «Habitare Christum per fidem in cordibus vestris, in caritate radicati et 30 30 N. 515. Acta Ioannis Pauli Pp. II 23 fundati, ut valeatis comprehendere [...] supereminentem scientiae caritatem Christi, ut impleamini in omnem plenitudinem Dei» (3, 17-19). Huic proposito deservire vult Marialis corona, instrumentum praebens seu "secretum" unde quis altae et rapienti Christi cognitioni se aperiat. Appellare illud licet Mariae viam. Via namque est Virginis Nazarethanae exempli quae fidei et silentii et auscultationis fuit mulier. Pietatis Marianae item est via quae conscientia movetur indelebilis coniunctionis qua Christus suae Matri Sanctissimae coniungitur: Christi mysteria etiam quodammodo mysteria Matris sunt etiam quotiens non directo ibi occupatur idcirco nempe quod ex Ipso et pro Ipso Ea vivit. In oratione Angelica Ave Maria sermones Angeli Gabrielis nec non sanctae Elisabethae nostros dum facimus, instigan etiam percipimus nos ut in Maria, in brachiis videlicet eius atque animo, «benedictum fructum ventris eius» (cfr Lc 1, 42) quaeramus. Mysterium Christi - hominis mysterium 25. In testimonio anni MCMLXXVIII de Rosario tamquam carissima Nobis prece notionem protulimus ad quam nunc redire placet. Diximus enim eo tempore «simplex igitur Rosarii precatio eundem ictum ac vitae humanae pulsat ». Praefulgentibus cogitationibus de Christi mysteriis iam explicatis, altius non difficile est hanc Rosarii anthropologicam rationem perscrutari. Haec coniunctio altior est quam primo intuitu videtur. Quicumque enim Christum contemplans eiusque vitae percurrens eventa, non facere potest quin in Ipso etiam de homine veritatem deprehendat. Magna est haec Concilii Oecumenici Vaticani II affirmatio quam Nos iam inde a Litteris Encyclicis Redemptor hominis magisterii Nostri argumentum saepissime fecimus: «Reapse nonnisi in mysterio Verbi incarnati mysterium hominis vere clarescit ». Ad hanc lucem adiuvat Rosarium ut pateamus. Christi iter persequens, quo hominis via « recapitulatur » et recluditur et redimitur, sese ante hominis veri imaginem collocat credens. Sanctitatem vitae discit ipsius ponderanda nativitate; domo Nazarethana inspicienda priscam capit veritatem de humana familia secundum Dei consilium; vitae publicae in mysteriis audiens Magistrum percipit lumen unde in Regnum Dei ingrediatur et in via ad Calvariam eum subsequens doloris salvifici intellegit sensum. Denique tandem Christum illiusque Matrem in gloria contuens introspicit quoque finem ad quem nostrum 31 32 33 31 32 33 Angelus diei 29 Octobris 1978: Insegnamenti I (1978), 76. Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 22 Cfr S. IRENAEUS LUGDUNENSIS, Adversus haereses, I I I , 18, 1: PG 7, 932. 24 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale unusquisque destinatur, si se a Spiritu Sancto sanari sinit ac transforman. Ita quidem Rosarii mysterium unumquodque, recte ponderatum, dici potest in hominis mysterium lucem proicere. Eodem autem tempore natura fit ut ad hanc cum sancta Redemptoris humanitate congressionem aliae difficultates et curae, fatigationes et proposita adferantur quibus vita nostra signatur. «Iacta super Dominum curam tuam, et ipse te enutriet » (Ps 55, 23). Affectui clementi Christi eiusque Matris credere nostras sollicitudines significat cum Rosario meditari. Iam post viginti quattuor annos, repetitis animo doloribus qui neque ministerii Nostri Petrini exercitationi defuerunt, Nostrum esse iterum inculcare arbitramur tamquam fervidam omnibus factam cohortationem ut idem ipsi singillatim experiantur; ita est, revera, Rosarium «ictum vitae humanae pulsat», ut cum vitae divinae ictu congruat in laeta Sanctissimae Trinitatis communione, fine ac vitae nostrae desiderio. CAPUT III « MIHI VIVERE CHRISTUS EST » Rosarium: mysterii assimilandi via 26. Mysteriorum Christi ponderatio in Rosario propria ratione proponitur quae suapte natura eorum favet assimilationi. Haec ratio in repetitione innititur. Hoc in primis pertinet ad precationem Ave Maria, quae decies sub unoquoque iteratur mysterio. Si leviter tantum hanc quis repetitionem considerat, Rosarium facile habere potest consuetudinem ieiunam et molestam. Aliud omnino e contra iudicium excoli potest de Corona hac precatoria, si aestimatur illa tamquam amoris significatio qui numquam ad amatam redire cessat personam declarationibus quae licet aspectu similes novae semper sunt propter affectum eas penetrantem. Revera « cor carneum » in Christo Deus assumpsit. Non divinum dumtaxat cor habet, misericordia indulgentiaque dives, sed etiam humanum cor, aptum ad omnes affectuum motiones. Si opus hac in re est Evangelii testificatione, non difficulter invenitur in colloquio illo permovente quidem Christi cum Petro post Resurrectionem: «Simon Ioannis, diligis me?». Ter quidem eadem ponitur interrogatio quibus ter item respondetur: «Domine, tu scis quia amo te» (cfr Io 21, 15-17). Ultra propriam huius loci significationem, qui tantum ad Petri munus valet, neminem sane pulchritudo praeterit, cuius triplicis repetitionis, ubi instans rogatio ac responsio reddita vocabulis bene Acta Ioannis Pauli Pp. II 25 notis in universali humani amoris experimento exprimuntur. Ut Rosarium intellegatur, oportet in actuosam psychologiam amoris propriam ingredi. Hoc unum patet: si precis Ave Maria iteratio recta via in Mariam dirigitur, cum Ipsa et per Ipsam denique amoris actus ad Iesum pervenit. Alitur enim repetitio ipsa voluntate sese plenius usque conformandi cum Christo qui est vitae christianae vera "forma". Hanc iam sanctus Paulus formam enuntiavit fervidis illis vocibus: « Mihi enim vivere Christus est et mori lucrum » (Philp 1, 21). Et alias: « Vivo autem iam non ego, vivit vero in me Christus » (Gal 2, 20). Ut crescamus in hac conformatione adiuvat Rosarium nos usque ad sanctitatis metam. Ratio valida ... 27. Nihil sane mirandum quod necessitudo cum Christo uti etiam aliqua ratione seu methodo potest. Cum homine enim Deus communicat, modum essendi nostrae naturae observans eiusque motus vitales. Quam ob rem christiana spiritualitas, formas etiam maxime sublimes mystici silentii comprehendens, quibus imagines universae et voces et gestus tamquam vi ipsa coniunctionis ineffabilis hominis cum Deo exceduntur, plerumque distinguitur implicatione totius personae secundum veritatem ipsius multiplicem tum in corpore et in animo, tum in necessitudinibus cum aliis. Luculenter hoc in Liturgia elucet. Pluribus enim ritibus Sacramenta et Sacramentalia contexuntur quae varios personae humanae aspectus attingunt. Etiam precatio non liturgica eandem aperit necessitatem. Hoc inde confirmatur quod in Orbe Orientali precatio maxime propria christologicae meditationis quae videlicet in verbis vertitur «Iesu, Christe, Fili Dei, Domine, miserere mei, peccatoris! », plerumque coniungitur cum ipsa pulmonum respiratione, quae dum constantiam invocationis corroborat, veluti corpoream soliditatem illi desiderio adiungit ut Christus ipse spiritus et anima et "summa" totius fiat vitae. 34 ... quae tamen melior reddi potest 28. Litteris in Nostris Novo millennio ineunte memoravimus etiam hodie in Orbe Occidentali novam meditationis necessitatem emergere, quae nonnumquam aliis etiam in religionibus significationes admodum allicientès reperit. Non desunt christiani qui conscientia carentes traditionis istius christianae 35 34 86 Catechismus Catholicae Ecclesiae, 2616.. Cfr n. 33: AAS 93 (2001), 289. 26 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale contemplativae se capi patiuntur illis sententiis. Quamquam elementa prae se ferunt positiva et christianam experientiam complentia, illae tamen saepius in se fundamentum ideologicum haud acceptandum abscondunt. Iis etiam in experientiis multum frequentatur ratio et via quae altae spiritalis intentionis finem respicientes utuntur modis alicuius indolis psycho-physicae, qui repetuntur et symbola secum afferunt. In hunc prospectum communem phaenomenologiae religiosae ingreditur Rosarium verumtamen suis fingitur cum proprietatibus quae postulatis respondent christianae proprietatis. Non ipsum quidem aliud est revera quam contemplandi via. Et tamquam talis via adhibenda est solum finem respiciens neque finis ex se ipsa fieri potest. At cum fructus sit experimentorum per saecula haec via non minoris aestimari debet. Pro ea innumerabilium Sanctorum testatur experientia. Id autem non vetat quin in novam transeat melioremque formam. Illuc quidem spectat completio in mysteriorum circuitu per novam seriem mysteriorum lucis, una cum propriis consiliis de eorum recitatione quae his proponimus in Litteris. Hinc nempe plurimum iam confirmatam huius precationis structuram Nos reverentes volumus tamen fideles adiuvare ut eam in symbolis etiam propriis intellegant cumque vitae cotidianae necessitatibus coniungant. Hoc nisi fit, periculum imminet ne Rosarium spiritales effectus non modo generare nequeat optatos, sed etiam ut eadem Corona precatoria, quacum recitari solet, percipiatur tamquam amuletum vel magicum quoddam instrumentum, significatione eius et munere penitus inverso. Mysterii proclamatio 29. Mysterium enuntiare ac forsitan etiam opportunitatem habere eadem in re imaginem statuere, quae illud mysterium ostendat, est tamquam scaenam aperire in quam animus dirigatur. Vim mentis atque affectum verba ipsa inclinant illud in certum eventum vel vitae Christi momentum. Spiritalem intra doctrinam, quae in Ecclesia enucleata est, simul veneratio imaginum simul plures pietatis formae sensibilibus elementis copiosae, quemadmodum etiam ipsa ratio a sancto Ignatio de Loyola in Spiritalibus Exercitiis exhibita, ad partem quandam visivam et prospectivam (quae compositio loci nuncupatur), decurrunt quippe quam admodum utilem esse censeant ad fovendam animi intentionem in mysterium ipsum. Est via praeterea quae structurae Incarnationis logicae ipsi convenit: in Iesu enim decrevit Deus hominis induere formas. Per corpoream eius veritatem illuc adducimur ut mysterium ipsius divinum contingamus. Acta Ioannis Pauli Pp. II 27 Variorum Rosarii mysteriorum nuntiatio huic rerum solidarum necessitati respondet. Nimirum non in Evangelii sufficiuntur locum neque omnes illius quidem repetunt paginas. Quapropter non removetur Rosario lectio divina, immo contra poscit eam provehitque. At, si mysteria in Rosario ponderata, additis etiam lucis mysteriis, vitae Christi praecipuis circumscribuntur lineamentis, inde tamen facile potest per reliquum Evangelium mens divagali, praesertim cum persolvitur Rosarium quibusdam longioris silentii temporibus. Verbi Dei auditio 30. Ut biblicum fundamentum maiorque meditationi altitudo adiungatur, expedit mysterii pronuntiationem augeri cuiusdam loci respondentis biblici lectione qui, secundum adiuncta, longior breviorve esse potest. Numquam enim consequuntur aliena verba sermonis inspirati propriam efficacitatem. Hic enim audiatur oportet, cum certo constet Verbum esse Dei in hodiernum tempus ac «pro me» prolatum. Sic acceptus sermo divinus in ipsam repetitionis Rosarii ingreditur viam neque taedium gignit quod simplici appellatione ad rerum notitias iam diu comparatas gigneretur. Nullo modo: non interest in memoriam revocare rei cuiusdam cognitionem, verum Deum "loqui" sinere. Aliqua data sollemni et communitaria opportunitate illustrari convenienter hic sermo divinus brevi commentatione potest. Silentium 31. Silentio aluntur auditio ac meditatio. Consentaneum est ut mysterio nuntiato Verboque proclamato aliquamdiu consistatur ut mens in mysterium propositum dirigatur, priusquam vocalis precatio incipiat. Silentii utilitas iterum detecta unum est ex secretis ad contemplationem et meditationem exercitandam. Intra societatis limites, quae technologia funditus permeatur instrumentisque universalis communicationis, patet etiam difficilius usque evadere ipsum silentium. Sicut enim in Liturgia silentii commendantur intervalla, ita etiam in Rosarii recitatione brevior mora opportuna est post Verbum Dei auditum, dum nempe in certi cuiusdam mysterii doctrina animus immoratur. « Pater noster » 32. Sermone divino auscultato ac mysterio diligenter inspecto, iam natura fit ut ad Patrem animus ascendat. Suo namque in omni mysterio ad Patrem Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 28 Iesus nos semper reducit, ad quem continenter Ipse se convertit, quoniam in "sinu" Patris requiescit (Io 1, 18). In intimam Patris consortionem nos inducere vult ut cum Ipso dicamus «Abba, Pater» (Rom 8, 15; Gal 4, 6). Ad Patrem spectans nos Ipse suos fratres facit inter nosque etiam fratres, Spiritum communicans qui eius simulque Patris est. Oratio « Pater noster », tamquam meditationis christologico-marianae fundamentum posita quae per repetitam precem Ave Maria progreditur, in experimentum ecclesiale convertit totam mysterii meditationem, etiam cum in solitudine agitur. Décades «Ave Maria» 33. Haec pars Rosarii solidissima est eodemque tempore illud efficit praecipue Marialem precationem. Verum sub lumine eiusdem Ave Maria recte intellectae clare animadvertitur indolem Marianam non solum christologicae rationi opponi verum ipsam efferre et extollere. Nam prior precationis Ave Maria pars, desumpta ex verbis Mariae ab Angelo Gabriele nec non sancta Elisabetha prolatis, adorans est mysterii contemplatio quod in Nazarethana peragitur Virgine. Ut ita dicamus, admirationem caeli terraeque declarant et quodammodo efficiunt ut Dei ipsius miratio eluceat contemplantis nempe praestantissimum suum opus — Filii in virginali Mariae sinu Incarnationem — secundum laetificum illum libri Genesis prospectum (cfr Gn 1, 31), secundum pristinam animi « commotionem qua Deus illucescente creatione suarum manuum opus respexit ». Repetitio Ave Maria in Rosario immittit 36 nos in Dei a d m i r a t i o n e m : i u b i l a t i o est et S t u p o r et a g n i t i o s i m u l maximi totius historiae miraculi. Est vaticinii Mariae impletio: «Ex hoc beatam me d i c e n t o m n e s g e n e r a t i o n e s » (Lc 1, 48). Medium maxime punctum Ave Maria, quasi prioris et posterioris partis cardo est Iesu nomen. Nonnumquam in festina recitatione hoc nos fugit punctum eodemque propterea tempore coniunctio cum Christi mysterio quod contemplamur. Tamen ex ipsa plane vi quae Iesu nomini eiusque mysterio tribuitur denotatur significans et frugifera Rosarii persolutio. Iam Paulus VI in Adhortatione apostolica Marialis cultus consuetudinem commemoravit quibusdam in regionibus adhibitam ut nomen Christi peculiari poneretur in luce, sententia ibi addita quae mysterium meditandum celebrat. Laudabilis profecto consuetudo praesertim cum Rosarium publice recitatur. Vehemen37 IOANNES PAULUS I I , Epistula artificibus inscripta ( 4 Aprilis 1 9 9 9 ) , 1: AAS 9 1 ( 1 9 9 9 ) , 1 1 5 5 . ' Cfr n. 4 6 : AAS 6 6 ( 1 9 7 4 ) , 1 5 5 . Nuperius hic etiam usus a Congregatione de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum est laudatus, videlicet in opere Direttorio su pietà popolare e liturgia. Principi e orientamenti ( 1 7 Decembris 2 0 0 1 ) , 2 0 1 , in Civitate Vaticana 2 0 0 2 , p. 165. 3 6 s ! Acta Ioannis Pauli Pp.. II 29 ter enim christologicam fidem declarat variis vitae Redemptoris temporibus applicatam. Fidei professio est simulque adiumentum unde meditatio sustineatur et permittatur munus assimilationis exsequi quod inest in Ave Maria iteratione super Christi mysterio. Nominis enim Iesu frequentatio — quod unicum est datum in hominibus in quo oportet nos salvos fieri (cfr Act 4, 12) — contexta cum Mariae Sanctissimae nomine, cui Ipsi licet illud nobis suadere, viam assimilationis efficit illuc quidem spectantem ut altius usque in Christi vitam introeamus. Ex peculiari nempe necessitudine cum Christo, quae Mariam Dei Matrem constituit, Theotòkon, potentia supplicationis colligitur qua ad eam in altera precationis parte convertimur eiusque Maternae deprecationi nostram vitam committimus atque etiam mortis horam. « Gloria » 34. Finis omnis christianae contemplationis est trinitaria doxologia. Via namque Christus est quae in Spiritu nos ducit ad Patrem. Hanc si usque ad extremum percurrimus viam, continenter ante mysterium trium Personarum divinarum consistimus quae laudandae sunt adorandaeque et quibus referendae gratiae. Interest valde ut invocatio Gloria, contemplationis culmen, clara reponatur in luce intra ipsum Rosarium. In publica autem recitatione cantari etiam potest ut opportuna vehementia accedat ad hanc partem structurae et proprietatis omnium christianarum precum. Quatenus mysterii meditatio attenta est et alta et viva — de Ave in Ave — ex amore scilicet erga Christum et Mariam, eatenus Trinitatis glorificatio in unaquaque decade tam longe abest ut ad celerem redigatur conclusionem ut suum rectum contemplativum modum obtineat, velut si ad Paradisi altitudinem levetur mens et quodammodo experientia montis Tabor iterum vivatur, quae est futurae contemplationis praenuntiatio: «Bonum est nos hic esse! » {Lc 9, 33). Postrema elocutio 35. Hodierna in Rosarii celebratione post trinitariam doxologiam perbrevis sequitur exclamatio quae secundum usus passim variatur. Nihil quidem detrahentes utilitati harum invocationum, opportunum tamen arbitramur hoc inculcare: mysteriorum contemplatio totam suam melius significare poterit fecunditatem, si opera dabitur ut unumquodque terminetur mysterium prece facta ut effectus proprii meditationis eiusdem mysterii impetrentur. Hoc pacto efficacius valebit suum cum vita christiana vinculum Rosarium testi- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 30 ficari. Hoc etiam suadet pulchra liturgica precatio quae nos instigat ut petamus unde possimus mysteria Rosarii meditantes eo advenire ut «imitemur quod continent, et quod promittunt assequamur ». Talis ad finem invocatio legitima ditari potest varietate, sicut iam accidit. Sic enim figuram sibi induit Rosarium magis accommodatam ad diversas traditiones spiritales tum etiam ad varias christianas communitates. Hac in re optatur ut consentaneo pastorali iudicio disseminentur maioris momenti proposita, fortasse iam probata in locis et sacellis Marianis ubi Rosarii usus praesertim colitur ita ut Dei Populus inde valeat omnibus veris spiritalibus divitiis perfrui ac alimentum contemplationis singillatim percipere. 38 "Corona" 36. Instrumentum ad Rosarii recitationem traditum est nempe precatoria corona. Secundum usum quendam leviorem, saepius evadit haec corona tantummodo numerandi instrumentum ut preces Ave Maria sibi succedentes computentur. Tamen utilis etiam est ad signum aliquod exhibendum quo plenior substantia contemplationi addatur. Qua in re primum notandum est quomodo ad Crucifixum corona appropinquet, quoniam ita aperit clauditque ipsum orationis cursum. In Christo enim vertuntur vita credentium et preces. Omnia ab Ipso procedunt ad Eumque contendunt; omnia per Illum in Spiritu Sancto ad Patrem perveniunt. In hoc numerandi instrumento, quae progredientem signat precationem, numquam cessans contemplationis perfectionisque christianae iter indicat eadem corona. Eam etiam tamquam "catenam" beatus Bartholus Longo habebat quae nos cum Deo alligat. Catena quidem est verum dulcis; coniunctionem semper ea revelat cum Deo qui est Pater. Catena insuper est "filialis" quae nos cum Maria concinere sinit, «ancilla Domini» (Lc 1, 38) et ad extremum cum Christo ipso qui, licet Deus esset, « servum » ob nostri amorem sese fecit (cfr Philp 2, 7). Significationem symboli in corona etiam placet extendere ad necessitudinem inter nos mutuam dum ibi conspicitur communionis fraternitatisque vinculum quod universos nos consociat in Christo. 38 « .. concede, quaesumus, ut haec mysteria sacratissimo beatae Mariae Virginis Rosario recolentes, et imitemur quod continent, et quod promittunt assequamur »: Missale Romanum 1 9 6 0 , In festo B.M. Virginis a Rosario. Acta Ioannis Pauli Pp II 31 Inceptio atque conclusio 37. In vigente Ecclesiae usu multiplices exstant modi Rosarium inducendi secundum diversa adiuncta ecclesialia. Quibusdam locis Rosarium incipi solet invocatione Psalmi 69: «Deus, in adiutorium meum intende; Domine, ad adiuvandum me festina», ut in orante quasi humilis conscientia propriae indigentiae nutriatur; alibi contra, principium fit per symbolum apostolicum Credo tamquam si fidei professio iaciatur uti viae contemplativae fundamentum quae suscipitur. Hi et similes modi quatenus mentem recte ad contemplationem conformant sunt pariter liciti. Terminatur deinde prece secundum Pontificis mentem ut precantis oculi in latissimum prospectum aperiantur Ecclesiae totius necessitatum. Et ut haec ecclesialis Rosarii ratio proveheretur, voluit illud Ecclesia sanctis indulgentiis locupletare pro debito modo recitantibus. Si ita vivendo completur Rosarium, revera curriculum spirituale evadit ubi se praestat matrem, magistram, ducem Maria fideles sua valida deprecatione sustentans. Quid igitur mirandum si necesse sibi esse animus arbitratur, expleta nempe hac precatione ubi interiorem Mariae maternitatis experientiam fecit, in laudes Virginis Sanctae sese proicere tum illius splendidae formulae Salve Regina tum etiam in versus Litaniarum Lauretanarumi Est enim interioris peregrinationis consummatio quae ad consortium vivum cum Christi mysterio eiusque sanctissimae Matris promovit fideles. Temporis partitio 38. Totum cotidie recitari licet Rosarium nec desunt qui id faciant. Sic enim precatione replet dies tot contemplativorum hominum atque infirmos et senes comitatur quibus satis est temporis. Patet tamen — et magis hoc valet si novus circuitus additur mysteriorum lucis — plures non persolvere posse nisi partem tantum secundum certum quendam hebdomadis ordinem. Haec tandem divisio singulis hebdomadae diebus dabit suum quendam "colorem" spiritualem, perinde ac Liturgia sacra ipsa facit variis anni liturgici temporibus. Communem secundum consuetudinem, destinantur «gaudii mysteriis» dies Lunae et Iovis, Martis ac Veneris dies «mysteriis doloris», Mercurii, Saturni et Solis dies «gloriae mysteriis». Ubi igitur «lucis mysteria» collocabuntur? Quandoquidem gloriosa mysteria et Saturni et Solis diebus imponuntur, et Saturni dies secundum traditionem praecipuam habet indolem Marialem, suadendum videtur ut in diem Saturni altera hebdomadalis mysteriorum gaudii meditatio differatur, in quibus nempe Mariae praesentia 32 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale magis significatur. Sic enim superest Iovis dies omnino ad lucis mysteriorum ponderationem. Non vult tamen hoc consilium libertatem consentaneam in singulorum atque communitatum meditatione circumscribere, videlicet secundum spiritales pastoralesque necessitates at in primis liturgicas celebrationes quae aptationes suadere possunt opportuniores. Id tamen quod summi interest hoc est, ut semper magis concipiatur et vivatur Rosarium tamquam contemplationis via. Per illam enim, perficiens ea quae in Liturgia sacra aguntur, christianorum hebdomada ad diem Dominicum nempe Resurrectionis adhaerens transit in cursum quendam per vitae Christi mysteria, atque Ille sic se in vita suorum discipulorum affirmat veluti temporis historiaeque Dominum. CONCLUSIO « Benedictum Mariae Rosarium - vinculum nos coniungens cum Deo dulcissimum » 39. Quae adhuc sunt omnia dicta, affatim divitias huius traditae precationis declarant, quae popularis quidem precis prae se fert simplicitatem verum precationis etiam theologicam altitudinem iis nempe idoneam qui maturioris cuiusdam contemplationis sentiunt necessitatem. Peculiarem semper tribuit Ecclesia efficaciam huic precationi cui casus difficillimos eiusque chorali recitationi et usui perpetuo commisit. Cum christiano ipsi nomini maxima imminerent pericula, huius precationis virtuti declinatum periculum adscribebatur atque Rosarii Virgo tamquam salutis conciliat rix salutabatur. Eiusdem huius precis efficacitati libenter — quemadmodum principio ediximus — causam commendamus pacis in orbe nec non omnium familiarum. Pax 40. Quas universi orbis prospectus hoc novo ingrediente Millennio difficultates ostentat, adducunt nos ut credamus solam ex Alto intercessionem facere posse ut minus obscurum nos posthac tempus speremus, quoniam animos illa sola moderari potest eorum qui in disputationum condicionibus versantur nec non qui Nationum sortes gubernant. Suapte natura ad pacem intenditur precatio Rosarii quia ipsa in Christi contemplatione constat qui Princeps est pacis et «nostra pax» (Eph 2, 14). Qui Christi mysterium sibi assimilât — et hoc omnino efficere vult Rosarium —, Acta Ioannis Pauli Pp. II 33 pacis comprehendit secretum suaeque inde facit vitae propositum. Sua ex meditandi natura, singulis Ave Maria placide progredientibus, Rosarium afficit ipsos orantes affectu pacifico qui aptos eos reddit ad suscipiendam experiendamque suo intimo in animo ac diffundendam circa se veram illam pacem quae Resuscitati Domini praecipuum est munus (cfr Io 14, 27; 20, 21). Pacis etiam oratio est propter caritatis fructus quos gignit. Si bene enim recitatur Rosarium uti meditativa precatio, provehens nempe congressionem cum Christo ipso eius in mysteriis, facere non potest quin etiam Christi vultum in fratribus sororibusque indicet, praesertim maxime patientibus. Quo enim pacto in gaudii mysteriis cogitari potest Infantuli apud Bethlehem orti mysterium quin etiam simul voluntas sentiatur suscipiendi defendendi promovendi vitam ipsam, in se doloribus omnium per orbis regiones infantium receptis? Quomodo Christi passus sequi revelatoris in lucis mysteriis licet, quin etiam in cotidiana vita testimonium ipsius « beatitudinibus » retribuatur? Et quis Christum cruce oneratum ipsumque crucifixum contemplari valet quin simul se oportere iudicet « Cyrenaeum » esse cunctis dolore adflictis fratribus et sororibus desperationeve oppressis? Quomodo tandem in gloriam Christi resuscitati inque Mariam Reginam coronatam quis oculos intendere potest qui simul etiam non cupiditatem persentiat hunc mundum pulchriorem iustiorem Deique consilio propiorem efficiendi? Ad summam: dum nos cogit in Christum mentem intendere, etiam pacis in orbe opifices nos Rosarium constituit. Sua namque repetitionis constantis et choralis proprietate, dum Christo obsequitur hortanti ut «semper oremus et non deficiamus» (cfr Lc 18, 1), permittit nobis ut etiam hodie speremus victoriam de "proelio" tam difficili, quam est pacis ipsius reportari posse. Nihil quidem huius mundi difficultates fugiens e contrario impellit nos Rosarium, ut eas conscio et magnanimo sensu inspiciamus, nobisque simul vires suppetit unde ad illas reverti possimus adiumento Dei confisi firmiterque intenti ad omni tempore testandam «caritatem, quod est vinculum perfectionis» (Col 3, 14). Familia: parentes ... 41. Pro pace precatio Rosarium est etiam semper oratio ipsius familiae et pro familia. Aliquando erat haec prex praesertim familiis christianis carissima earumque certe fovebat cohaerentiam. Hanc magni pretii hereditatem perdere dedecet. Redire oportet ad precationem in familia et pro familia, etiam hac precandi usurpanda forma. Si Epistula Nostra in Apostolica Novo millennio ineunte hortati sumus ut Liturgiam horarum etiam laici in cotidiana vita communitatum paroecialium Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 34 39 variorumque coetuum christianorum peragerent, idem profecto de Rosario monere cupimus. Non de duabus agitur viis diversis, sed inter se complentibus christianae contemplationis. A singulis igitur petimus, qui operae pastorali apud familias se dedunt, ut magna cum persuasione Rosarii recitationem proponant. Quae iuncta precatur familia remanet coniuncta. Ex pristina traditione sanc- tum se Rosarium exhibet uti precationem in qua familia se consociatam invenit. Eius enim singula membra, Iesum nempe unum spectantia, facultatem etiam recuperant ut inter se denuo respiciant, ut communicent, consentiant, mutuo ignoscant, ut ex foedere amoris a Dei Spiritu renovato iterum procedant. Familiarum huius temporis complures quaestiones praesertim in Nationibus oeconomica ratione progressis inde profluunt quod difficilius semper communicare evadit. Simul consistere non possunt et fortasse rariores simul conversandi opportunitates imaginibus apparatus televisifici obscurantur. Si vero iterum incipiunt Rosarium in familia persolvere, inicere possunt cotidianam in vitam alias omnino imagines, eas videlicet quae salutem afferunt: imaginem Redemptoris, eiusque Matris sanctissimae speciem. Familia quae una simul Rosarium recitat aliquo modo ambitum recreat Nazarethanae domus: in medio Iesus locatur cum eoque communicantur gaudia et dolores, eius praeterea curis commendantur necessitates et propositiones, ab eo spes hauritur et fortitudo pro reliquo itinere. ...ac proles 42. Iucundum est atque frugiferum iter incrementi filiorum similiter huic precationi commendare. Nonne forsitan etiam Rosarium est vitae Christi iter a conceptione usque ad mortem ac deinde ad resurrectionem et gloriam? Difficilius hodie parentibus usque fit liberos variis in vitae statibus sequi. In technologiae progressae societate nec non instrumentorum communicationis nec non universalis in globum compactionis omnia ita velocia facta sunt et hiatus inter culturae formas in ipsis generationibus maior fit in dies. Latius spatium semper occupant varia nuntia et experimenta magis semper improvisa in vita puerorum et adulescentium parentibusque nonnumquam anxietas maxima est periculis obviam progredi quibus obiciuntur. Crebrius amarissime decipiuntur, cum proprios filios falsos esse comprobant coram medicamentorum illecebris, hedonismi effrenati invitamentis, ad violentiam impulsionibus, diversissimis sensus nullius desperationisque significationibus. 39 Cfr n. 34: AAS 93 (2001), 290.. Acta Ioannis Pauli Pp.. II 35 Rosarii recitatio pro filiis, et magis etiam cum liberis — dum a teneris etiam annis ad cotidianum hoc educantur tempus « orantis intervalli » familiae — non certe est omnium difficultatum dissolutio, adiumentum tamen spiritale est non despiciendum. Obici potest Rosarium precationem videri minus gustui iuvenum et puerorum huius temporis aptam. Sed haec obiectatio rationem fortasse ducit alicuius modi quo recitatur Rosarium haudquaquam accommodate. Ceterum, postquam in tuto collocata eius structura est, nihil prohibet quin pro pueris et iuvenibus Rosarii recitatio — tum in familia tum in coetibus — locupletetur consentaneis quibusdam indiciis signorum et usuum unde Rosarii intellegentia aestimatioque adiuvetur. Cur experiri non licet? Actio pastoralis in iuvenes intenta, quae nihil negat sed fervet resque efficit — sicut Dies Mundiales Iuventutis abunde Nobis persuaserunt! — perficere adiuvante Deo res reapse praeclaras potest. Sapienter si praebeatur Rosarium, certo scimus ipsos adulescentes posse etiam aliquando admirationem adultis inicere, cum hanc precationem suam faciant eamque studio aetatis suae proprio frequentent. Rosarium iterum detegendus thesaurus 43. Carissimi fratres ac sorores! Adeo facilis precatio eodemque tempore sic dives reapse dignissima est ut a communitate christiana denuo reperiatur. Hoc potissimum anno id faciamus, dum idem propositum accipimus veluti confirmationem sententiae iam in Epistula Apostolica Novo millennio ineunte delineata, secundum quam tot Ecclesiarum particularium pastoralia consilia iam promota sunt ad venturi temporis etiam statuenda officia. Ad vos nominatim, cari in episcopatu Fratres, sacerdotes et diaconi nec non variis in ministeriis pastorales operatores convertimur ut ipsi singillatim Rosarii pulchritudinem experti eiusdem fautores evadatis studiosi. Vobis pariter, theologi, confidimus ut deliberationem adhibentes strictam simul et sapientem, quae Dei Verbo innititur populique christiani vitam persentit, faciatis ut huius traditae precationis fundamenta biblica tum etiam spiritales divitiae ac pastoralis efficacia deprehendantur. In vobis plurimum reponimus, consecrati viri mulieresque consecratae, qui nomine proprio ad Christi vultum in Mariae schola contemplandum destinamini. Vos omnes, cuiuslibet condicionis fratres sororesque, spectamus, sicut etiam vos, familiae christianae, tum etiam aegrotantes et senes ac vos iuvenes respicimus: in manus fidenter sumite denuo Rosarii coronam, sub Sacrarum 36 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Scripturarum lumine eam rursum invenientes, cum Liturgia sacra congruentem atque cum vita cotidiana consentí entern. Utinam ne appellatio haec Nostra surdis cadat auribus! Vicesimo enim quinto Pontificatus Nostri ingrediente anno, hanc Apostolicam Nostram Epistulam manibus Virginis Mariae sapientibus tradimus, spiritali affectu ipsius coram imagine Nos prosternentes Sanctuario in splendido illo a beato Bartholo Longo ei aedificato, Rosarii apostolo. Nostras libenter voces permoventes illas facimus quibus pernotam claudit Supplicationem ad Virginem Rosarii Sancti: « O benedictum Mariae Rosarium, dulcis cum Deo nos alligans catena, amoris nos vinculum cum Angelis coniungens, salutis turris contra inferorum impetus, tutus communi in naufragio portus, te non amplius deseremus umquam. In agoniae hora nobis eris solacio. A te extremum vitae evanescentis osculum. Et postremum labiorum nostrorum erit effatum suave tuum nomen, o Regina Rosarii Pompeiani, o cara Mater nostra, o peccatorum Refugium, o Princeps maerentium consolatrix. Esto ubique benedicta, et hodie et in sempiternum, terris item atque in caelis ». Ex Aedibus Vaticanis, die xvi mensis Octobris, anno bismillesimo altero, vicesimi quinti Pontificatus Nostri principio. IOANNES PAULUS PP. II CONSTITUTIO APOSTOLICA RODRIGUENSIS In Mauritio novus conditur Vicariatus Apostolicus Rodriguensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Ad aptius consulendum evangelizationis operi in Mauritio, Congregatio pro Gentium Evangelizatione, omnibus mature perpensis habitoque faventi voto Venerabilis Fratris Brunonis Musarò, Archiepiscopi titulo Abaritani atque in eadem Natione Apostolici Nuntii, censuit ibidem novum Vicariatum Apostolicum esse condendum. Nos igitur, Qui gravissimo fungimur munere Pastoris et Patris universi populi Dei, talem sententiam ratam habentes, summa Nostra potestate sequentia decernimus. In Mauritii insula patrio Acta Ioannis Pauli Pp. II 37 sermone « Rodrigues » nuncupata novum constituimus Vicariatum Apostolicum Rodriguensem, quem, separatum a dioecesi Portus Ludovici, ipsius Sedis concredimus curae atque iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione subicimus cuiusque Pro-Cathedram episcopalem ponimus in templo Sancti Archangeli Gabrielis, quod in urbe « Saint-Gabriel » exstat. Haec omnia perficienda committimus Venerabili Fratri Brunoni Musarò, quem diximus, onere imposito authenticum exemplar actus peractae exsecutionis memoratae Congregationi remittendi. Hanc denique Apostolicam Constitutionem nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die undecimo mensis Octobris, anno Domini bis millesimo secundo, Pontificatus Nostri vicesimo quarto. 68 ANGELUS card. SODANO CRESCENTIUS Secretarius Status card. SEPE Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Franciscus Bruno, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 530.445 LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabili Dei Servo Sigismundo Gorazdowski Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — «Ego praecipio tibi, ut aperias manum fratri tuo egeno et pauperi» (Dt 15, 11). Venerabilis Dei Servus Sigismundus Gorazdowski, Dei voluntatem solummodo adimplere cupiens, clamantem lugentemque humilioris ordinis gentem auscultavit atque ad dolentium hominum levandas aerumnas totam vitam dicavit, cum in iis relatum Christi vultum videret. Die i mensis Novembris anno MDCCCXLV ipse in oppido Sanok dioecesis Premisliensis Latinorum in Polonia Meridiana a pientissima familia ortus est. Gymnasio completo, in studiorum Universitate Leopolitana iuris disciplinae dedit nomen, sed paulo 38 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale post decrevit se sacerdotem futuram atque illius urbis Seminarium ingressus est. Quamquam haud bona valetudine laborabat, die tamen xxv mensis Iulii anno MDCCCLXXI ordine sacro auctus est. Veluti vicarius paroecialis in agro tunc temporis Galiciae peculiarem in infimi ordinis homines dilectionem ostendit. Ingruente in oppido Wojnilów cholera morbo, perquam impigre aegrotis assedit, absque metu contagionis adiens periculum. Leopolim trans latus, complura de caritate incepta suscepit. Editoris et compositoris quoque sustinuit opus, plura scripta foram dans, ut magis magisque Evangelii nun tius inter homines diffunderetur itemque parentes magistrique in educationis provincia iuvarentur. Officium quoque ei commissum est secretarii Instituti Pauperum Christianorum atque, cum civium Leopolitanorum indicia cogno scere posset, multa ingeniose varieque suscepit incepta, ut omnium ordinum indigentes in animo et corpore iuvarentur: scilicet mendici, infirmi, matres familias pauperes, pueri deserti, viduae, studentes et opifices. Acta quoque catholica condere nisus est, sed ex hac re censurae et omnium generum of fensiones obvenerunt, quas ille fortiter et calumniatoribus ignoscens susti nuit. Ut condita instituta aptissime moderaretur, die XVII mensis Februarii anno MDCCCCLXXXIV Congregationem Sororum S. Ioseph fundavit, cuius sodales ex illius exemplo ad Christi misericordiam testificandam inducuntur. Dei Servus Leopoli die i mensis Ianuarii anno MCMXX de hoc mundo demigravit. Per sacrae Eucharistiae, Iesu Passionis, Beatae Virginis Mariae devotionem suam ipse firmam fidem aluit. Firmissima divinae misericordiae spe innixus, toto corde Dominum dilexit, in proximi beneficium suam tradens vitam. Studiose ut Dei regnum per catechetica incepta praesertim pro iuvenibus diffunderetur contendit. Tam ipse animose caritatis rebus operam dedit, ut « pater pauperum » et « tecto carentium sacerdos » vocaretur. Christianas ve ritates pure integreque docuit, Ecclesiae Magisterio religiose obtemperans. Usque prudens fuit atque in omnes aequus. Christum pauperem, castum, oboedientem sectatus est. Eius propter sanctitatis famam anno MCMLXXXIX dioecesana inquisitio inco llata est. Cunctis absolutis a iure statutis rebus, Nobis coram die xx mensis Decembris anno MCMXCIX Decretum de virtutibus heroum in modum exercitis prodiit, die autem xxiv mensis Aprilis anno MMI, Decretum de miraculo evul gatum est. Statuimus igitur ut Beatificationis ritus Leopoli die xxvi mensis Iunii eiusdem anni, Nostri pastoralis itineris tempore, celebraretur. Hodie igitur inter sacra hanc ediximus formulam: Spełniając życzenie naszego brata Mariana Jaworskiego, Arcybiskupa Lwowskiego Obrządku Łacińskiego jak również wielu innych braci w biskup- 39 Acta Ioannis Pauli Pp. II stwie, oraz licznych wiernych, za radą Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, naszą Władzą Apostolską zezwalamy, aby odtąd Czcigodnym Sługom Bożym: Józefowi Bilczewskiemu oraz Zygmuntowi Gorazdowskiemu przysługiwał tytuł błogosławionych, i aby ich święta obchodzono w miejscach i w sposób określony przez prawo. Dla Józefa Bilczewskiego będzie to corocznie 20 mar ca, a dla Zygmunta Gorazdowskiego 26 czerwca. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Actuositatem, liberalitatem, pietatem insignis huius viri extollere placet, qui sua opera luculenter in humilioris ordinis homines conferre studuit. Exop tamus igitur ut huius caelitis testificationibus incitati homines qui nunc sunt ad superna mansuraque certo gradu contendant. Quae autem his Litteris decrevimus nunc et in posterum rata et firma esse volumus, contrariis rebus minime obstantibus. Datum Leopoli, sub anulo Piscatoris, die xxvi mensis Iunii, anno MMI, Pontificatus Nostri tertio et vicesimo. De mandato Summi Pontificis 83 ANGELUS card. SODANO Loco 83 Sigilli In Secret Status tab., n, 499,983 II Nuntiatura Apostolica Benini ac Togi conditur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Quo expeditius efficiantur publicae ne cessitudinis rationes quae iam diu intercedunt feliciter inter hanc Apostoli cam Sedem et Beninensem ac Toganam Civitates simulque promptius consu latur evangelizationis operi atque spirituali saluti Christifidelium illic degentium, Nobis peropportunum videtur memoratis pro Nationibus Apo stolicam Nuntiaturam condere, seiungendo eas a competentia Nuntiaturae Apostolicae in Gana. Summa igitur Nostra potestate harumque Litterarum virtute Nuntiaturam Apostolicam Benini ac Togi constituimus, factis cunctis iuribus, privilegiis, honoribus, praerogativis et indultis, quae huiusmodi Legationum, praesertim earum sub iurisdictione Congregationis pro Gentium 40 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Evangelizatione positarum, propria sunt, mandantes ut ipsius sedes in urbe Cotonuensi, in Benino, ponatur. Has denique Litteras, in forma Brevis maio ris expeditas, iugiter ratas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petram, sub anulo Piscatoris, die xxiv mensis Octobris, anno MCMII, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. De mandato Summi Pontificis 83 ANGELUS card. SODANO Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 530.367 ALLOCUTIONES I Apud Cracoviam in dedicatione templi sanctuarii a Divina Misericordia.* 0 niepojęte i niezgłębione Miłosierdzie Boże, Kto Cię godnie uwielbić i wysławić może. Największy przymiocie Boga Wszechmocnego, Tyś słodka nadzieja dla człowieka grzesznego.1 1 Drodzy bracia i siostry! Powtarzam dzisiaj te proste i szczere słowa św. Faustyny, by wraz z nią i z wami wszystkimi uwielbić niepojętą i niezgłębio ną tajemnicę Bożego miłosierdzia. Podobnie jak ona, chcemy wyznać, że nie ma dla człowieka innego źródła nadziei, jak miłosierdzie Boga. Pragniemy z wiarą powtarzać: Jezu, ufam Tobie! To wyznanie, w którym wyraża się ufność we wszechmocną miłość Boga, jest szczególnie potrzebne w naszych czasach, w których człowiek doznaje zagubienia w obliczu wielorakich przejawów zła. Trzeba, aby wołanie o Boże miłosierdzie płynęło z głębi serc ludzkich, pełnych cierpienia, niepokoju i zwątpienia, poszukujących niezawodnego źródła nadziei. Dlatego przycho dzimy dziś tutaj, do łagiewnickiego sanktuarium, aby na nowo odkrywać w Chrystusie oblicze Ojca, który jest « Ojcem miłosierdzia oraz Bogiem wszel kiej pociechy ».2 Pragniemy oczyma duszy wpatrywać się w oczy Miłosiernego Jezusa, aby w głębi Jego spojrzenia znaleźć odbicie własnego życia oraz * Die 17 Augusti 2002 1 Dzienniczek, 951 2 por 2 Kor 1, 3 Acta Ioannis Pauli Pp. II 41 światło łaski, którą już po wielokroć otrzymaliśmy i którą Bóg zachowuje dla nas na każdy dzień i na dzień ostateczny. 2. Za chwilę dokonamy konsekracji tej nowej świątyni poświęconej miło sierdziu Bożemu. Zanim to nastąpi, pragnę serdecznie podziękować wszyst kim, którzy przyczynili się do jej powstania. Dziękuję szczególnie ks. kard. Franciszkowi, który tyle troski włożył w to dzieło, dając dowód osobistego nabożeństwa do miłosierdzia Bożego. Serdeczną myślą obejmuję siostry Mat ki Bożej Miłosierdzia, dziękuję im za dzieło rozpowszechniania przesłania, jakie pozostawiła św. Faustyna. Pozdrawiam obecnych tu kardynałów i bis kupów z Polski z Kardynałem Prymasem na czele, jak również biskupów z różnych stron świata. Cieszę się z obecności kapłanów diecezjalnych i zakon nych jak też seminarzystów. Serdecznie pozdrawiam wszystkich, którzy uczestniczą w tej liturgii, a szczególnie przedstawicieli Fundacji Sanktuarium Bożego Miłosierdzia, która administruje jego budową, jak też samych budowniczych z różnych przed siębiorstw. Wiem, że wielu spośród tu obecnych szczodrze wspierało mate rialnie tę budowę. Proszę Boga, aby wynagrodził waszą hojność i wasz trud swoim błogosławieństwem! 3. Bracia i siostry! Kiedy konsekrujemy tę nową świątynię, możemy za dawać sobie pytanie, jakie nurtowało króla Salomona, gdy oddawał Bogu na zamieszkanie świątynię jerozolimską: «Czy jednak naprawdę zamieszka Bóg na ziemi? Przecież niebo i niebiosa najwyższe nie mogą Cię ogarnąć, a tym mniej ta świątynia, którą zbudowałem ».3 Tak, na pierwszy rzut oka wiązanie obecności Boga z pewnym określonym miejscem może się wydawać niesto sowne. A jednak trzeba pamiętać, że czas i miejsce należą całkowicie do Boga. Choć każdy czas i cały świat można uważać za Jego « świątynię », to jednak są czasy i są miejsca, które Bóg obiera, aby w nich w sposób szczególny ludzie doświadczali Jego obecności i Jego łaski. A ludzie wiedzeni zmysłem wiary przychodzą do tych miejsc, bo mają pewność, że rzeczywiście stają przed Bogiem, który jest tam obecny. W tym samym duchu wiary przybyłem do Łagiewnik, aby konsekrować tę nową świątynię. Jestem bowiem przekonany, że jest to także szczególne miejsce, które Bóg obrał sobie, aby tu wylewać łaski i udzielać swego miło sierdzia. Modlę się, aby ten kościół był zawsze miejscem głoszenia orędzia o miłosiernej miłości Boga; miejscem nawrócenia i pokuty; miejscem sprawo wania ofiary eucharystycznej — źródła miłosierdzia; miejscem modlitwy — 3 1 Kri 8, 27. 42 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale wytrwałego błagania o miłosierdzie Boże dla nas i całego świata. Modlę się więc słowami Salomona: «0 Panie, Boże mój, (...) wysłuchaj to wołanie i tę modlitwę, w której dziś Twój sługa stara się ubłagać Ciebie o to, aby w nocy i w dzień Twoje oczy patrzyły na tę świątynię. (...) Wysłuchaj błagania Two jego sługi i Twojego ludu, (...) ilekroć modlić się będzie na tym miejscu. Ty zaś wysłuchaj w miejscu Twego przebywania — w niebie. Nie tylko wysłu chaj, ale też i przebacz! ».4 4. « Nadchodzi (...) godzina, owszem już jest, kiedy to prawdziwi czciciele będą oddawać cześć Ojcu w Duchu i prawdzie, a takich to czcicieli chce mieć Ojciec ».5 Kiedy odczytujemy te słowa Pana Jezusa w sanktuarium Miłosier dzia Bożego, w szczególny sposób uświadamiamy sobie, że tu człowiek nie może stanąć inaczej, jak w Duchu i prawdzie. To Duch Święty, Pocieszyciel i Duch Prawdy, wprowadza nas na drogi Bożego miłosierdzia. Przekonując świat « o grzechu, o sprawiedliwości i o sądzie »,6 równocześnie odsłania pełnię zbawienia w Chrystusie. To przekonywanie o grzechu dokonuje się w dwoja kim odniesieniu do Krzyża Chrystusa. Z jednej strony Duch Święty pozwala nam przez Krzyż Chrystusa poznać grzech, każdy grzech, w pełnej skali zła, jakie w sobie zawiera. Z drugiej strony, przez Krzyż Chrystusa Duch Święty pozwala nam zobaczyć grzech w świetle «mysterium pietatis », czyli miłosier nej, przebaczającej miłości Boga.7 Tak oto « przekonywanie o grzechu » staje się równocześnie przekonywa niem o tym, że grzech może być odpuszczony, a człowiek może odzyskać poczucie godności umiłowanego dziecka Bożego. Krzyż bowiem «stanowi naj głębsze pochylenie się Bóstwa nad człowiekiem (...). Krzyż stanowi jakby dotknięcie odwieczną miłością najboleśniejszych ran ziemskiej egzystencji 8 człowieka » — jak napisałem w Dives in misericordia. Tę prawdę będzie stale nam przypominał kamień węgielny tej świątyni, który został wzięty z góry Kalwarii — niejako spod krzyża, na którym Jezus Chrystus pokonał grzech i śmierć. Gorąco wierzę, iż ta nowa świątynia pozostanie na zawsze miejscem, w którym ludzie będą stawać przed Bogiem w Duchu i w prawdzie. Będą przy chodzić tu z ufnością, jaka towarzyszy każdemu, kto z pokorą otwiera swe serce na działanie miłosiernej miłości Boga — tej miłości, której największy 4 5 6 7 8 7 Kri 8, 28-30. J 4, 23. J 16, 8.. por. Dominum et vivificantem, 32. N. 8.. Acta Ioannis Pauli Pp. II 43 grzech nie zdoła przezwyciężyć. Tu w ogniu Bożej miłości ludzkie serca pałać będą pragnieniem nawrócenia, a każdy, kto szuka nadziei, znajdzie ukojenie. 5. « Ojcze Przedwieczny, ofiaruję Ci Ciało i Krew, Duszę i Bóstwo Two jego Syna Najmilszego, a Pana naszego Jezusa Chrystusa za grzechy nasze i świata całego; (...) dla Jego bolesnej Męki miej miłosierdzie dla nas i świata całego » — słowa z Dzienniczka Siostry Faustyny. 9 Dla nas i świata całego... Jak bardzo dzisiejszy świat potrzebuje Bożego miłosierdzia! Na wszystkich kontynentach z głębin ludzkiego cierpienia zdaje się wznosić wołanie o miłosierdzie. Tam, gdzie panuje nienawiść, chęć odwetu, gdzie wojna przynosi ból i śmierć niewinnych, potrzeba łaski miłosierdzia, która koi ludzkie umysły i serca i rodzi pokój. Gdzie brak szacunku dla życia i godności człowieka, potrzeba miłosiernej miłości Boga, w której świetle odsłania się niewypowiedziana wartość każdego ludzkiego istnienia. Po trzeba miłosierdzia, aby wszelka niesprawiedliwość na świecie znalazła kres w blasku prawdy. Dlatego dziś w tym sanktuarium chcę dokonać uroczystego aktu zawie rzenia świata Bożemu miłosierdziu. Czynię to z gorącym pragnieniem, aby orędzie o miłosiernej miłości Boga, które tutaj zostało ogłoszone za pośred nictwem Siostry Faustyny, dotarło do wszystkich mieszkańców ziemi i na pełniało ich serca nadzieją. Niech to przesłanie rozchodzi się z tego miejsca na całą naszą umiłowaną Ojczyznę i na cały świat. Niech się spełnia zobowiązu jąca obietnica Pana Jezusa, że stąd ma wyjść «iskra, która przygotuje świat na ostateczne Jego przyj scie»10 Trzeba tę iskrę Bożej łaski rozniecać. Trzeba przekazywać światu ogień miłosierdzia. W miłosierdziu Boga świat znajdzie pokój, a człowiek szczęście! To zadanie powierzam wam, drodzy bracia i siostry, Kościołowi w Krakowie i w Polsce oraz wszystkim czcicielom Bożego miłosierdzia, którzy tutaj przy bywać będą z Polski i z całego świata. Bądźcie świadkami miłosierdzia! 6. Boże, Ojcze Miłosierny, który objawiłeś swoją miłość w Twoim Synu Jezusie Chrystusie, i wylałeś ją na nas w Duchu Świętym, Pocieszycielu, Tobie zawierzamy dziś losy świata i każdego człowieka. Pochyl się nad nami grzesznymi, ulecz naszą słabość, 9 10 N. 476. por, Dzienniczek, 1732. 44 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale przezwycięż wszelkie zło, pozwól wszystkim mieszkańcom ziemi doświadczyć Twojego miłosierdzia, aby w Tobie, Trójjedyny Boże, zawsze odnajdywali źródło nadziei. Ojcze przedwieczny, dla bolesnej męki i zmartwychwstania Twojego Syna, miej miłosierdzie dla nas i całego świata! Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! II Cracoviae in beatificatione quattuor Servorum Dei.* 1. «To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem ».1 Drodzy Bracia i siostry! Te słowa Pana Jezusa, które słyszeliśmy przed chwilą, wpisują się w szczególny sposób w temat dzisiejszego liturgicznego spotkania na krakowskich Błoniach: «Bóg bogaty w miłosierdzie*. To hasło jest niejako streszczeniem całej prawdy o tej miłości Boga do człowieka, która przyniosła ludzkości odkupienie. «Bóg, będąc bogaty w miłosierdzie, przez wielką swą miłość, jaką nas umiłował, i to nas, umarłych na skutek występków, razem z Chrystusem przywrócił do życia ».2 Pełnia tej miłości objawiła się w ofierze krzyża. Nikt bowiem «nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich ».3 Taka jest miara miłosier nej miłości! Taka jest miara miłosierdzia Bożego! Kiedy uświadamiamy sobie tę prawdę, zdajemy sobie sprawę, iż Chrys tusowe wezwanie do miłości wzajemnej na wzór Jego miłości wyznacza nam wszystkim tę samą miarę. Doznajemy niejako przynaglenia, abyśmy korzys tając z daru miłosiernej miłości Boga, sami z dnia na dzień oddawali życie, czyniąc miłosierdzie wobec braci. Uświadamiamy sobie, że Bóg, okazując nam miłosierdzie, oczekuje, że będziemy świadkami miłosierdzia w dzisiej szym świecie. * Die 18 Augusti 2002 1 J 15, 12. 2 Ef 2, 4-5. s J 15, 13 Acta Ioannis Pauli Pp.. II 45 2. Wezwanie do dawania świadectwa miłosierdziu brzmi szczególnie wy mownie tu, w umiłowanym Krakowie, nad którym góruje sanktuarium Mi łosierdzia Bożego w Łagiewnikach — nowa świątynia, którą wczoraj było mi dane konsekrować. Tu to wezwanie brzmi znajomo, bo odwołuje się do wie lowiekowej tradycji tego miasta, której szczególnym znamieniem była zawsze gotowość do niesienia pomocy potrzebującym. Nie można zapomnieć, że z tej tradycji wyrosło wielu świętych, błogosławionych — kapłanów, osób konse krowanych i wiernych świeckich — którzy poświęcili swe życie posłudze miłosierdzia. Od biskupa Stanisława, Królowej Jadwigi Wawelskiej, Jana Kantego, Piotra Skargi SJ, aż do Brata Alberta, Anieli Salawy i kardynała Sapiehy kolejne pokolenia wiernych mieszkańców tego miasta podejmowały dziedzictwo miłosierdzia. Dziś to dziedzictwo zostało przekazane w nasze ręce i nie może pójść w zapomnienie. Dziękuję kard. Franciszkowi, że zechciał nam przypomnieć o tej tradycji w skierowanych do mnie słowach pozdrowienia. Jestem wdzięczny za zapro szenie do mojego Krakowa i za gościnę. Pozdrawiam wszystkich tu zebra nych z kardynałami i biskupami na czele, jak też tych, którzy uczestniczą w tej Eucharystii za pośrednictwem radia i telewizji. Pozdrawiam całą Polskę. W myślach przemierzam ten świetlisty szlak, na którym św. Faustyna Kowalska przygotowywała się do przyjęcia orędzia o miłosierdziu — szlak od Łodzi i Warszawy, przez Płock, Wilno, po Kraków — wspominając również tych, którzy na tym szlaku służyli św. Faustynie pomocą. Pragnę pozdrowić naszych gości. Słowa pozdrowienia kieruję do Pana Prezydenta Rzeczypospolitej, do Pana Premiera oraz przedstawicieli władz państwowych i terytorialnych. Sercem obejmuję wszystkich moich rodaków, szczególnie dotkniętych cierpieniem i chorobą. O mej duchowej bliskości i o stałym towarzyszeniu w modlitwie pragnę zapewnić wszystkich doświadczo nych wielorakimi trudnościami, zwłaszcza bezrobotnych, bezdomnych, ludzi w podeszłym wieku, ludzi samotnych, rodziny wielodzietne. Pozdrowieniem obejmuję naszych rodaków rozsianych po całym świecie. Serdecznie pozdra wiam również pielgrzymów, którzy przybyli tutaj z różnych krajów Europy i świata. Szczególne pozdrowienie kieruję do obecnych tutaj prezydentów Lit wy i Słowacji. 3. Kościół od początku swego istnienia, odwołując się do tajemnicy Krzy ża i zmartwychwstania, naucza o Bożym miłosierdziu, które jest rękojmią nadziei i źródłem zbawienia człowieka. Wydaje się jednak, że dzisiaj jest i 46 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale szczególnie wezwany, by głosić światu to orędzie. Nie może zaniechać tej misji, skoro wzywa go do tego sam Bóg przez świadectwo św. Faustyny. A wybrał Bóg do tego nasze czasy. Może dlatego, że wiek XX, mimo niewątpliwych osiągnięć w wielu dziedzinach, naznaczony był w szczególny sposób « misterium nieprawości ». Z tym dziedzictwem dobra, ale też i zła weszliśmy w nowe tysiąclecie. Przed ludzkością jawią się nowe perspektywy rozwoju, a równocześnie nowe zagrożenia. Człowiek nierzadko żyje tak, jak gdyby Boga nie było. Uzurpuje sobie prawo Stwórcy do ingerowania w ta jemnicę życia ludzkiego. Usiłuje decydować o jego zaistnieniu, wyznaczać jego kształt przez manipulacje genetyczne i w końcu określać granicę śmierci. Odrzucając Boże prawa i zasady moralne, otwarcie występuje się przeciw rodzinie. Na wiele sposobów usiłuje się zagłuszyć głos Boga w ludzkich ser cach, a Jego samego uczynić « wielkim nieobecnym » w kulturze i społecznej świadomości narodów. « Tajemnica nieprawości » wciąż wpisuje się w rzeczy wistość świata, w którym żyjemy. Doświadczając tej tajemnicy, człowiek przeżywa lęk przed przyszłością, przed pustką, przed cierpieniem, przed unicestwieniem. Może właśnie dlate go, przez świadectwo skromnej zakonnicy z Łagiewnik, Chrystus niejako wchodzi w nasze czasy, ażeby wyraźnie wskazać na to źródło ukojenia i nadziei, jakie jest w odwiecznym miłosierdziu Boga. Trzeba, ażeby Jego orędzie o miłosiernej miłości zabrzmiało z nową mocą. Świat potrzebuje tej miłości. Nadszedł czas, żeby Chrystusowe przesłanie dotarło do wszystkich, zwłaszcza do tych, których człowieczeństwo i godność zdają się zatracać w mysterium iniquitatis. Nadszedł czas, aby orędzie o Bo żym miłosierdziu wlało w ludzkie serca nadzieję i stało się zarzewiem nowej cywilizacji — cywilizacji miłości. 4. To orędzie Kościół pragnie niestrudzenie głosić nie tylko żarliwym słowem, ale także gorliwą praktyką miłosierdzia. Dlatego też nieustannie wskazuje na przykłady tych, którzy w imię miłości Boga i człowieka « szli i owoc przynosili ». Dziś dołącza do nich czworo nowych błogosławionych. Różne były czasy, w których żyli, różne były ich osobiste dzieje. Jednak jednoczy ich ten szczególny rys świętości, jakim jest oddanie sprawie miło sierdzia. Bł. Zygmunt Szczęsny Feliński, arcybiskup warszawski w trudnym czasie niewoli narodowej, wytrwale wzywał do ofiarności na rzecz ubogich, do ot wierania instytucji wychowawczych i zakładów dobroczynnych. Sam otwo rzył sierociniec i szkołę w stolicy, które oddał pod opiekę założonego przez siebie w 1857 r. Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi. Po Acta Ioannis Pauli Pp. II 47 upadku powstania styczniowego, wiedziony miłosierdziem wobec braci, ot warcie wystąpił w obronie prześladowanych. Ceną za tę wierność miłości było zesłanie w głąb Rosji, które trwało dwadzieścia lat. Również tam pamiętał o ludziach biednych i zagubionych, okazując im wielką miłość, cierpliwość i wyrozumiałość. Napisano o nim. że «w czasie swego wygnania, w ucisku wszechstronnym, w ubóstwie modlitwy trzymał się tylko ciągle u stóp krzyża i oddawał się miłosierdziu Bożemu ». Oto przykład duszpasterskiej posługi, który dziś w sposób szczególny pragnę powierzyć moim braciom w biskupstwie. Drodzy bracia, niech arcy biskup Feliński patronuje waszym wysiłkom mającym na celu tworzenie i realizację duszpasterskiego programu miłosierdzia. Ten program niech kształtuje wasze zaangażowanie w życie Kościoła, a także w życie społeczne, polityczne na arenie narodowej, europejskiej i światowej. W duchu tak pojmowanej miłości społecznej arcybiskup Feliński głęboko angażował się w obronę wolności narodowej. Potrzeba tego i dziś, kiedy różne siły — często kierujące się fałszywą ideologią wolności —- starają się ten teren zagospodarować dla siebie. Kiedy hałaśliwa propaganda liberalizmu, wolnoś ci bez prawdy i odpowiedzialności nasila się, również w naszym kraju, pas terze Kościoła nie mogą nie głosić jednej i niezawodnej filozofii wolności, jaką jest prawda Krzyża Chrystusowego. Taka filozofia wolności jest istotowo związana z dziejami naszego narodu. 5. Pragnienie niesienia miłosierdzia najbardziej potrzebującym zaprowa dziło bł. Jana Beyzyma — jezuitę, wielkiego misjonarza — na daleki Mada gaskar, gdzie z miłości do Chrystusa poświęcił swoje życie trędowatym. Słu żył dniem i nocą tym, którzy byli niejako wyrzuceni poza nawias życia społecznego. Przez swoje czyny miłosierdzia wobec ludzi opuszczonych i wzgardzonych dawał niezwykłe świadectwo Ewangelii. Najwcześniej odczy tał je Kraków, a potem cały kraj i emigracja. Zbierano fundusze na budowę na Madagaskarze szpitala pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej, który istnieje do dziś. Jednym z promotorów tej pomocy był św. Brat Albert. Cieszę się, że duch solidarności w miłosierdziu wciąż panuje w polskim Kościele, czego dowodem jest wiele dzieł pomocy społecznościom dotkniętym przez klęski żywiołowe w różnych regionach świata, czy też niedawna inicja tywa skupu nadwyżek zboża, aby można było przekazać je głodującym w Afryce. Mam nadzieję, że ta szlachetna idea doczeka się realizacji. Dobroczynna działalność bł. Jana Beyzyma była wpisana w jego pod stawową misję: niesienie Ewangelii tym, którzy jej nie znają. Oto najwięk szy dar — dar miłosierdzia — prowadzić ludzi do Chrystusa, pozwolić im 48 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale poznać i zakosztować Jego miłości. Proszę was zatem, módlcie się, aby w Kościele w Polsce rodziły się coraz liczniejsze powołania misyjne. W duchu miłosierdzia wspierajcie nieustannie misjonarzy pomocą i modlitwą. 6. Służbą miłosierdziu było również życie bł. Jana Balickiego. Jako ka płan miał zawsze otwarte serce dla wszystkich potrzebujących. Jego posłu ga miłosierdzia przejawiała się w niesieniu pomocy chorym i ubogim, ale szczególnie mocno wyraziła się przez posługę w konfesjonale. Zawsze z cier pliwością i pokorą starał się zbliżyć grzesznego człowieka do tronu Bożej łaski. Wspominając o tym, zwracam się do kapłanów i seminarzystów: proszę was, nie zapominajcie, że na was, szafarzach Bożego miłosierdzia, spoczywa wielka odpowiedzialność, ale też pamiętajcie, że sam Chrystus umacnia was obietnicą, którą przekazał przez św. Faustynę: « Powiedz Moim kapłanom, że zatwardziali grzesznicy kruszyć się będą pod ich słowami, kiedy będą mówić o niezgłębionym miłosierdziu Moim, o litości, jaką mam dla nich w sercu Swoim ».4 7. Dzieło miłosierdzia wyznaczało również drogę powołania zakonnego bł. Sancji Janiny Szymkowiak, serafitki. Już z domu rodzinnego wyniosła gorą cą miłość do Najświętszego Serca Jezusowego i w tym duchu była pełna dobroci dla wszystkich ludzi, a szczególnie dla najbiedniejszych i najbardziej potrzebujących. Przynależąc do Sodalicji Mariańskiej i Kółka Miłosierdzia św. Wincentego, niosła im konkretną pomoc, zanim jeszcze wstąpiła na drogę życia zakonnego, by potem jeszcze pełniej oddać się na służbę innym. Ciężkie czasy hitlerowskiej okupacji przyjęła jako okazję do całkowitego oddania siebie potrzebującym. Swoje powołanie zakonne zawsze uznawała za dar Bożego miłosierdzia. Pozdrawiając Zgromadzenie Córek Matki Bożej Bolesnej — serafitek, zwracam się do wszystkich sióstr zakonnych i osób konsekrowanych: niech bł. Sancja będzie wam przykładem, patronką. Przyjmijcie na swój sposób jej duchowy testament, który zawarła w jednym prostym zdaniu: « Jak się oddać Bogu, to oddać się na przepadle». 8. Bracia i siostry! Wpatrując się w postaci tych błogosławionych, pragnę przypomnieć raz jeszcze słowa, które napisałem w encyklice o Bożym miło sierdziu: « Człowiek dociera do miłosiernej miłości Boga, do Jego miłosierdzia o tyle, o ile sam przemienia się wewnętrznie w duchu podobnej miłości w * Dzienniczek, 1521 Acta Ioannis Pauli Pp. II 49 stosunku do bliźnich ».5 Obyśmy na tej drodze odkrywali coraz pełniej tajem nicę miłosierdzia Bożego i żyli nią na co dzień! W obliczu współczesnych form ubóstwa, których jak wiem nie brakuje w naszym kraju, potrzebna jest dziś — jak to określiłem w liście Novo millennio ineunte — « wyobraźnia miłosierdzia » w duchu solidarności z bliźnimi, dzięki której pomoc będzie « świadectwem braterskiej wspólnoty dóbr ».6 Niech tej « wyobraźni » nie zabraknie mieszkańcom Krakowa i całej naszej Ojczyzny. Niech wyznacza duszpasterski program Kościoła w Polsce. Niech orędzie o Bożym miłosierdziu zawsze znajduje odbicie w dziełach miłosierdzia ludzi. Trzeba spojrzenia miłości, aby dostrzec obok siebie brata, który wraz z utratą pracy, dachu nad głową, możliwości godnego utrzymania rodziny, wykształcenia dzieci doznaje poczucia opuszczenia, zagubienia i beznadziei. Potrzeba « wyobraźni miłosierdzia », aby przyjść z pomocą dziecku zaniedba nemu duchowo i materialnie; aby nie odwracać się od chłopca czy dziewczy ny, którzy zagubili się w świecie różnorakich uzależnień lub przestępstwa; aby nieść radę, pocieszenie, duchowe i moralne wsparcie tym, którzy podej mują wewnętrzną walkę ze złem. Potrzeba tej wyobraźni miłosierdzia wszę dzie tam, gdzie ludzie w potrzebie wołają do Ojca miłosierdzia: « Chleba na szego powszedniego daj nam dzisiaj ». Oby dzięki bratniej miłości tego chleba nikomu nie brakowało! « Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią ».7 9. Podczas mej pierwszej pielgrzymki do Ojczyzny w 1979 roku tu, na tych Błoniach mówiłem, że «gdy jesteśmy mocni Duchem Boga, jesteśmy także mocni wiarą w człowieka — wiarą, nadzieją i miłością: są one niero zerwalne i jesteśmy gotowi świadczyć sprawie człowieka wobec każdego, któremu ta sprawa prawdziwie leży na sercu ». Dlatego też prosiłem was wówczas, « abyście nigdy nie wzgardzili tą Miłością, która jest 'największa', która się wyraziła przez krzyż, a bez której życie ludzkie nie ma ani korze nia, ani sensu» — słowa te były powiedziane 10 czerwca 1979 r., a dziś je przypominam. Bracia i siostry! Dziś powtarzam to wezwanie: otwórzcie się na najwięk szy dar Boga, na Jego miłość, która przez krzyż Chrystusa objawiła się światu jako miłość miłosierna. Dzisiaj — już w innych czasach, na progu nowego wieku i tysiąclecia — nadal bądźcie « gotowi świadczyć sprawie człowieka ». Dziś z całą mocą proszę wszystkich synów i córki Kościoła, a 5 N. 14,. 6 por. n, 50. Mt 5, !.. 7 \ 50 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale także wszystkich ludzi dobrej woli, aby « sprawa człowieka » nie była nigdy, przenigdy odłączona od miłości Boga. Pomóżcie współczesnemu człowieko wi zaznawać miłosiernej miłości Boga! Niech w jej blasku i cieple ocala swoje człowieczeństwo! III Ad quosdam Brasiliae sacros praesules.* Veneráveis Irmãos no episcopado 1. E com grande alegria que vos dou as boas-vindas, Bispos do Regional Sul II do Brasil, ao vos reunir em Roma para a visita ad Limina Apostolorum. Ela está destinada a expressar o vínculo de comunhão que une cada um de vós e as vossas comunidades locais ao Sucessor de Pedro, chamado a confirmar os seus irmãos e irmãs na fé. E com afeto fraterno que vos saúdo com as palavras do Apóstolo: a graça e paz da parte de Deus, nosso Pai, e do Senhor Jesus Cristo estejam convosco. Através de vós dirijo esta mesma saudação aos sacerdotes, religiosos e fiéis leigos das Igrejas particulares do Paraná, sobre os quais presidis na caridade. 1 2 2. Agradeço as amáveis palavras do Senhor Arcebispo de Cascavel, D. Lúcio Ignacio Baumgaertner, que em representação do vosso Regional, quis dirigir-me, pois bem exprimem os sentimentos de fraterna união de todos os Bispos com o Sucessor de Pedro e com a Igreja que, dos quatro pontos cardeais, está unida a esta Sé Apostólica. Não foi este, porventura, o cerne de uma das conclusões que o Sínodo dos Bispos do ano passado quis manifestar? « Somente se for claramente perceptível — dizia eu na solene concelebração Eucarística de encerramento — uma profunda e convicta unidade dos Pastores entre si e com o Sucessor de Pedro, assim como dos Bispos com os seus sacerdotes, poderá dar-se uma resposta credível aos desafios que provêm do atual contexto cultural». A Igreja que está no Paraná enfrenta certamente as perspectivas lançadas pelas Diretrizes Gerais da Ação Evangelizadora do Brasil, como fruto da 3 * Die 31 Augusti 2002 ' Cf Lc 22, 32 Cf Rm 1, 7 2 3 Homilia, n. 4. Acta Ioannis Pauli Pp. II 51 Tertio millennio adveniente. Ao Ier os vossos relatórios quinquenais, pude constatar evidentes progressos na organização das dioceses e no desenvolvimento de numerosas pastorais, que cada Ordinário local, junto com os seus agentes de pastoral, vem assumindo com coragem e determinação, para fazer frente as exigências da nova evangelização. Disto quero referir-me sem dúvida, mas a premissa básica estará sempre naquela eclesiologia de comunhão preconizada insistentemente no último Sínodo. A Igreja universal quer recomeçar, neste início de milénio, unida com o Sucessor de Pedro e com os Bispos entre si. 3. Unidos para a missão! Em diversas ocasiões ao longo do Pontificado, quis referir as duas grandes colunas das exigências de comunhão: «conservar o depósito da fé na sua pureza e integridade», bem como a «unidade de todo o Colégio dos Bispos sob a autoridade do Sucessor de Pedro», visto que o pleno exercício do Primado de Pedro é fundamental para a identidade e a vitalidade da Igreja. De resto, é próprio da Conferência nacional dos Bispos do Brasil, manifestar a solicitude para com a Igreja e sua missão universal, por meio da comunhão e colaboração com a Sé Apostólica e pela atividade missionária, principalmente ad gentes. Por isso, cada Bispo deverá urgir que os evangelizadores da sua diocese, e sobretudo ele mesmo, sejam plenamente fiéis a doutrina católica, comprovando constantemente se a explicação da Palavra é conforme com a Revelação confiada pelo divino Mestre ao Magistério eclesiástico. Acrescente-se que tal identidade supõe uma clara sintonia disciplinar e doutrinal com o Episcopado mundial, para assim manter, junto com este, o vínculo essencial com o Papa. No marco dos projetos pastorais que poderão ser alinhavados nestes próximos anos decorrentes deste nosso encontro fraterno, e em consideração do Projeto de Evangelização da Igreja no Brasil, subordinado ao tema «Ser Igreja no novo milénio», aprovado pela CNBB em 2000, faço votos de que possa haver esse «caminho comum da Igreja inteira» que o episcopado brasileiro subscreveu. 4 4. «No alvorecer do terceiro milénio, a figura ideal do Bispo, com que a Igreja continua a contar, é a de Pastor que, configurado com Cristo na santidade da vida, se dedica generosamente em favor da Igreja que lhe foi 4 Cf. Exor. ap. pós-sinodal Ecclesia in America, 33 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 52 confiada tendo no coração, ao mesmo tempo, a solicitude por todas as Igrejas espalhadas pela terra». Desta afirmação surge o fundamento e a esperança daquilo que o Sínodo, rompendo as barreiras de uma formulação circunscrita a uma simples diocese ou a um país, quis propor a todos os Bispos, Sucessores dos Apóstolos. Due in altum, remai mar adentro! Lançai-vos a empresas corajosas, ousai grandes metas, certos de que Deus não perde batalhas! Mas, por sua vez, aspirai a carismas melhores; e qual não será o melhor dos carismas, senão o da santidade pessoal? 5 6 Retorna aqui a imagem do Bom Pastor, que dá a vida pelas suas ovelhas. O Bom Pastor, não é só o eficiente e organizado condutor das ovelhas, embora sejam estes elementos necessários em todo trabalho humano, e muito mais quando se trata de dirigir almas. Ele deve ser sobretudo bom. Todo e qualquer programa pastoral, a catequese em todos os níveis, a cura animarum em geral de todo o povo fiel, haurindo sua santidade em Jesus, supremo Pastor, deve ter na vida e testemunho do seu Bispo e do clero seu estímulo imediato, seu modelo orientador. Sem isto, todo trabalho será vão. «Só Deus é bom» diz o Senhor, mas por Ele, com Ele e n'Ele participamos da graça que nos foi dada, para fazê-la frutificar, não como propriedade mas como dom a administrar. Toda a bondade e todo o bem vem do Altíssimo, doador de todos os bens. 7 8 Com razão, o Bispo de Hipona notava a insistência do Senhor com Pedro ao perguntar: amas-Me? Apascenta as minhas ovelhas, pois constitui uma séria advertência, para todos os que têm responsabilidade de pastorear uma grei. «Quer dizer: se Me amas, não penses em apascentãr-te a ti mesmo, mas sim as minhas ovelhas: apascenta-as como minhas, não como tuas; procura nelas a minha glória e não a tua; a minha propriedade e não a tua; os meus interesses e não os teus; não sejas daqueles que nos tempos de perigo só se amam a si mesmos e tudo o que deriva deste princípio, que é a raiz de todo mal. Os que apascentam as ovelhas de Cristo não se amem a si mesmos; não as apascentem como próprias, mas como de Cristo ». Daí, a grande responsabilidade de saber como são administrados os bens que lhes forem entregues. 9 5 Cf. 2 Cor 11, 28; Homília no encerramento do Sínodo dos Bispos, 27/10/2001, LVsservatore Romano n 44, 3. Jo 10, 15. Mc 10, 18. Cf Tg 1, 17, Tratado sobre o Ev, de S. João, 123, 5; CCL 36, 678-680. 6 7 8 9 Acta Ioannis Pauli Pp, II 53 A cada quinquénio os Bispos vêm a Roma, não por mera questão de rotina administrativa a fim de apresentar um relatório sobre o estado da própria diocese. 0 que está ali, por detrás, é o estado da própria alma e, consequentemente, da santidade pessoal e a do seu rebanho. Não pode um Bispo esquivar-se daquela exigência divina redde rationem villicationis tuae: presta conta do teu ministério e das almas que te foram confiadas. Por isso, a fidelidade ao seu compromisso, os propósitos de ação, as experiências hauridas aqui na Sé Apostólica, hão de ser confiados ao divino Consolador, para que no futuro fortaleçam a alma de toda a diocese, levando-a a aproximar-se, sempre mais, da Pátria celestial. 10 5. Com estas premissas, volto a repetir-vos: Due in altum! 0 amor de Deus nos urge! «A vossa luz brilhe diante dos homens, para que vejam vossas boas obras e glorifiquem vosso Pai que está nos céus». Ao longo destes anos, muitas vezes tenho repetido o apelo a nova evangelização. E faço-o agora uma vez mais para inculcar sobretudo que é preciso reacender o zelo apostólico em todas as camadas da sociedade paranaense e de todo o Brasil, exortando indivíduos e comunidades a um compromisso diário de empenho missionário. A proposta seja feita — como já o dizia — «aos adultos, as famílias, aos jovens, as crianças, sem nunca esconder as exigências radicais da mensagem evangélica». Conheço bem o esforço deste Regional no serviço destinado a todos os homens e mulheres, particularmente aos pobres e marginalizados; no diálogo dirigido aos cristãos não católicos e aos de religiões e culturas diferentes; no verdadeiro e próprio anúncio, que tem como destinatários os católicos afastados; e no testemunho de comunhão eclesial, a ser vivido pelos que participam da vida da Igreja. Assim mesmo, nos diversos planos de ação pastoral pude constatar os destaques dados a juventude, a família, a catequese, as vocações e aos meios de comunicação social. Faço votos também que se prossiga no esforço por um adequado acompanhamento da Pastoral da Criança. Por outro lado, dentro do quadro do Regional Sul II, o episcopado paranaense tem-se distinguido na preparação dos planos e na sua execução, com boa organização, dinamismo, equilíbrio e afeto colegial, demonstrado nas assembleias, no trabalho conjunto, nas comemorações diocesanas, destacando-se a promoção vocacional e dos seminários. O Paraná, está bem servido de 11 12 10 11 12 Cf. Lc 16, Mt 5, 16 NMI, 40. 2. 54 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale clero, contribuindo, inclusive, distribuição dos novos presbíteros para além das suas fronteiras estaduais, e no assessoramento e intercâmbio com as comunidades nipo-brasileiras, tanto do Brasil como do Japão. Na linha desta ação, cabe também prosseguir no empenho pela Catequese a todos os níveis, de modo especial na vivência dos sacramentos. Sei que em algumas dioceses os fiéis preferem praticar as formas de religiosidade popular (procissões, novenas, e t c . ) , custando-lhes mais participar ativamente da liturgia. Por isso, renovo o apelo de que sejam postos todos os meios para que o povo possa aceder aos sacramentos, especialmente da Penitência e da Eucaristia, quando devidamente preparados. A presença de Movimentos apostólicos, numerosos e dinâmicos, quando atuam « em plena sintonia eclesial e obediência as diretrizes autorizadas dos Pastores», tem dado particular ajuda a Pastoral diocesana; sua ação pode ser, em muitos casos, determinante para contribuir para este processo permanente de conversão, que é próprio da evangelização e conseguir assim uma sociedade mais justa e reconciliada com Deus. Por isso, o apostolado dos leigos vem assumindo uma importância determinante para aproximar a Deus tantos homens e mulheres, pois é no ambiente que lhes é familiar — no trabalho, no lar e na sociedade em geral — onde o papel do leigo se torna imprescindível e, muitas vezes, insubstituível. 13 Tenham em conta, também, que o fenómeno da imigração, certamente não desconhecido há diversas gerações, recebe hoje o influxo crescente e fronteiriço de populações latino-americanas em busca do melhor teor de vida do vosso país. Dou graças a Deus, pela vossa constante preocupação em manter intercâmbios com as Conferências episcopais dos países vizinhos, a fim da harmonizar gradualmente as diversas pastorais e para uma acolhida generosa e digna dos mais carentes. A ação dos Pastores e presbíteros confio também a missão de vigiar contra toda influência deletéria das seitas, de um lado e de outro da fronteira. A índole boa e acolhedora da vossa gente, não pode deixar-se arrastar por uma visão conformista e utilitarista de soluções a curto prazo. Nunca é demais reiterar aqui que « é necessário fazer uma revisão dos métodos pastorais adotados, para que cada Igreja particular preste aos fiéis uma assistência religiosa mais personalizada, reforce as estruturas de comunhão e missão, e aproveite as possibilidades evangelizadoras que oferece uma religiosidade popular purificada, tornando assim mais viva a fé de todos os católicos em Jesus Cristo». 14 13 14 NMI, 46. Ecclesia in America, 73. Acta Ioannis Pauli Pp II 55 Neste mesmo espírito de comunhão que deve nortear a vida pastoral de cada diocese, destacam-se as numerosas congregações religiosas que, mormente no campo educacional, têm dado uma fundamental contribuição na formação da juventude e, entre outras, na Pastoral vocacional. Conheço o esforço empregado pelos religiosos neste sentido, e particularmente na missão ad gentes. O Brasil poderá certamente ser o berço de generosas vocações missionárias para a Africa e a Asia. E se, as vezes, o Senhor permite que irriguem com o seu sangue aquelas terras, saiba toda a Igreja que o martírio, singular comunhão com Cristo Redentor, é fonte de inauditas graças para o Povo de Deus. 6. Queridos Irmãos, estas são as breves reflexões que hoje compartilho convosco, procurando oferecer-vos todo encorajamento no Senhor e animarvos no vosso ministério em prol do Seu povo. Tudo o que nestes anos realizastes é precioso aos olhos de Deus. A ocasião, porém, deste nosso encontro constitui um momento providencial para dar impulso ao vosso empenho pastoral. Oro com muito fervor para que obtenhais bom êxito nesta importante tarefa pastoral, de maneira que a Igreja que está no Paraná resplandeça com toda a sua glória, como Esposa de Cristo, que Ele escolheu com amor infinito. Ao confiar a vossa missão apostólica a intercessão da Virgem Maria, que em todas as épocas é a esplendente Estrela da Evangelização, concedo de coração a todos vós, aos sacerdotes, aos religiosos e aos fiéis leigos das vossas dioceses, a minha Bênção Apostólica. IV Ad quosdam Brasiliae episcopos.* Caros Irmãos no episcopado 1. Neste tempo forte do vosso ministério episcopal, que é a visita ad Limina, é para mim uma grande alegria acolher a vós que tendes o encargo pastoral da Igreja na Região Leste 1 do Brasil, da qual fazem parte as dioceses do Estado do Rio de Janeiro e a «União São João Maria Vianney», que eu quis constituir em Campos como Administração Apostólica Pessoal. Viestes recolher-vos junto ao túmulo dos Apóstolos Pedro e Paulo, para fazerdes crescer em vós o impulso apostólico que os animava e os conduziu * Die 5 Septembris 2002. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 56 até aqui, para serem as testemunhas do Evangelho de Cristo, aceitando para isto fazer o dom total da sua vida. Ao encontrardes o Bispo de Roma e os seus colaboradores, quereis também manifestar a vossa comunhão com o Sucessor de Pedro e a Igreja universal. O Senhor abençoe a vossa iniciativa e seja o vosso apoio no serviço ao povo que vos foi confiado. Ao agradecer ao Cardeal Eugênio Sales as palavras que me foram dirigidas, para exprimir sentimentos de afeto e de devoção, saúdo todos vós aqui presentes e, por vosso intermédio, dirijo meu pensamento aos sacerdotes, religiosos, religiosas, catequistas e demais leigos das vossas dioceses. O Senhor lhes dê força e audácia para serem, em todas as circunstâncias, vigilantes testemunhas do amor de Deus no meio dos seus irmãos! 2. Tanto a arquidiocese de Niterói quanto a do Rio de Janeiro possuem uma rica e dinâmica tradição. Nesta última, desde a aurora da história do Brasil, quando meu venerável predecessor, o Papa Gregório III, criou em 19 de Julho de 1575 a Prelazia de São Sebastião, até hoje, a Igreja católica incentivou numerosas iniciativas pastorais, graças à generosa dedicação de eminentes figuras como as dos Cardeais Arcoverde, Sebastião Leme, Jaime de Barros Câmara e Eugênio Sales, para não citar todos. Esta Sé de Pedro quer prestar homenagem a todos, Prelados, Bispos e Arcebispos de ambas arquidioceses, que serviram a causa do Reino de Deus entre o povo desta grande Nação, fazendo crescer as sementes do Verbo, até se transformar em árvore frondosa. Na esteira desta tradição, faço votos por que este Regional continue exercendo seu influxo positivo sobre toda a Igreja no Brasil, fomentando um intenso espírito de comunhão com o Episcopado nacional e com a Santa Sé. A ocasião me é propícia para estender também os meus votos de felicidades ao Senhor Arcebispo do Rio de Janeiro, D. Eusébio Oscar Scheid, agora que está iniciando sua missão como novo Pastor da arquidiocese. 1 3. E dentro do marco destes auspícios, que desejaria tecer algumas considerações a respeito dos Seminários na formação dos futuros presbíteros no Brasil, como absoluta prioridade para uma pastoral renovada e missionária. Ainda permanece viva na memória o grande encontro de 1992 em Santo Domingo, com o Episcopado Latino-Americano. Os temas abordados naquela ocasião abrangiam circunstâncias e situações da Igreja, que superavam os estreitos limites de uma ou de poucas nações. Neles eu retomava um dos principais motivos que exigiram aquela grande assembleia. Dizia naquela 1 Cf. Mt 13, 31-32. Acta Ioannis Pauli Pp. II 57 ocasião que é « condição indispensável para a nova evangelização, poder contar com evangelizadores numerosos e qualificados. Por isso, a promoção das vocações sacerdotais e religiosas, bem como de outros agentes de pastoral, há de ser uma prioridade dos Bispos e um compromisso de todo o povo de Deus ». Passados já quase dez anos, não há dúvida de que muito tem sido feito neste sentido, especialmente na vossa terra, onde o crescimento demográfico segue em ritmo acelerado, e as exigências de delimitar as novas fronteiras eclesiásticas têm procurado acompanhar, a duras penas, tal evolução. Pensando na imensidade do território brasileiro e na carência de sacerdotes, vossos imediatos colaboradores no ministério profético, sacerdotal e real, quero compartilhar convosco, como quem deve confirmar na fé os seus irmãos, este problema que é da Igreja universal. Nossos sentimentos devem ser os mesmos do Senhor que, «vendo a multidão, teve compaixão» e disse: «A messe é grande, mas os operários são poucos. Pedi, pois, ao Senhor da messe que envie operários». A fraqueza humana, pela oração, se transforma em potência divina, pois tudo podemos naquele que nos dá força. 2 3 4 Na força de Deus e no trabalho humano, feito com sabedoria, está o segredo para obterem-se bons resultados. São sábios os pastores que unem suas forças, através de seminários diocesanos abertos a alunos de outras dioceses, ou através de seminários interdiocesanos, desde que tenham uma orientação de clara e bem definida comunhão com as normas da Igreja universal. São sábios os Pastores que não hesitam em colocar na «sementeira de sacerdotes» seus melhores «agricultores» preparados intelectual, espiritual e pastoralmente, a fim de constituírem a equipe de formadores de que a Igreja necessita, em número adequado para cada seminário. E sabedoria potenciar os centros de formação, e louvável prudência não se descuidar da qualidade da formação ao buscar o aumento da quantidade, mesmo considerando a imensidade da messe. 4. Houve, sem dúvida, uma constante preocupação desta Sé Apostólica, em sintonia com os Pastores e a Conferência nacional dos Bispos do Brasil, para fazer frente às exigências de criação ou de revitalização de seminários em diversas Províncias Eclesiásticas. De fato, é na região norte-oriental do País, devido à precária situação económica dos territórios e, como conseqúên2 s 4 Discurso inaugural, n, 26. Mt 9, 37-38. Cf. Fl 4, 13. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 58 cia, à dificuldade real dos Bispos, de assegurar uma adequada e eficiente atividade e funcionalidade dos seminários, onde estão sendo concentrados os esforços mais prementes. Neste contexto, é certamente digno de louvor o empenho em poder dispor de estruturas, pelo menos mínimas, para o recrutamento, a seleção e a formação das vocações sacerdotais, de que teriam urgente necessidade. Por isso, tenho acompanhado a evolução do que poderia vir a ser uma verdadeira « campanha» em prol do seminário no Brasil. 5. Na realidade, este problema não é totalmente alheio às regiões onde existem melhores estruturas não só formativas, mas também materiais. Não basta, como eu dizia antes, potenciar os centros de formação, se não se procura insistir tanto sobre o espírito eclesial que deve reger o seminário, como também sobre a qualidade do ensino; a carência de meios económicos foi sempre suprida, com o esforço e a boa vontade de todos, inclusive das forças vivas de cada diocese; por isso, peço a Deus que queira recompensar a todos quantos não se pouparam, e não se poupam, para ajudar os seminários, que serão sempre deficitários em suas gestões. Cabe, porém, fixar um olhar de fé sobre a situação das vocações sacerdotais. Por um lado, encontramo-nos perante a confortadora realidade do aumento, em número e qualidade, de vocações sacerdotais. Existem muitas e válidas experiências novas, como jornadas vocacionais, discernimentos vocacionais, acompanhamento dos possíveis candidatos antes da sua entrada no seminário, e outras. Há também a consoladora experiência do aumento de vocações nas dioceses, cujos seminários procuram seguir com rigor a orientação do Concílio Vaticano II e da Santa Sé e, de modo especial, da aplicação da Exortação apostólica Pastores dabo vobis, que insiste sobre o cultivo das dimensões humano-afetiva, espiritual, intelectual e pastoral; as próprias Diretrizes Básicas da CNBB, têm proporcionado válidos subsídios para tal fim. Mas, por outro lado, o impacto que o mundo moderno, com sua tendência secularista e hedonista, exerce sobre os cristãos, mormente sobre os jovens, deverá ser enfrentado com maior decisão para evocar e cultivar nos vocacionados o profundo amor a Cristo e ao seu Reino. E fundamental uma sólida formação para a vida de oração e para a Liturgia pela qual, desde já, a Igreja participa da Liturgia na Glória do Céu. Neste sentido, a fidelidade à doutrina sobre o celibato sacerdotal pelo Reino dos Céus deve ser encarada «com grande estima pela Igreja, especial5 5 Cf. n 55, Acta Ioannis Pauli Pp, II 59 6 mente na vida sacerdotal », quando se trata de discernir nos candidatos ao sacerdócio a chamada a uma entrega incondicionada e plena. E necessário lembrar-lhes que o celibato não é um elemento extrínseco e inútil — uma superestrutura — ao seu sacerdócio, mas uma conveniência íntima para a participação na dignidade de Cristo e no serviço da nova humanidade que nele e por Ele dá origem e conduz à plenitude. E meu dever, portanto, encarecer uma renovada atenção na seleção das vocações para o seminário, pondo todos os meios a disposição para um adequado conhecimento dos candidatos, mormente sob os pontos de vista moral e afetivo. Que nenhum Bispo se sinta excluído desse dever de consciência, do qual deverá prestar contas diretamente a Deus; seria lamentável que, por uma tolerância mal entendida, chegassem a ser ordenados jovens imaturos, ou com evidentes sinais de desvios afetivos que, como é tristemente conhecido, poderiam causar graves anomalias na consciência do povo fiel, com evidente dano para toda a Igreja. A existência, em algumas escolas teológicas ou até em seminários, de professores pouco preparados, inclusive vivendo em desacordo com a Igreja, causa profundas tristeza e preocupação. Confiamos na misericórdia de Deus, que dirige as consciências dos jovens generosos, mas não é possível concordar que os formandos sejam expostos a desvios de formadores e professores sem explícita comunhão eclesial, e sem um testemunho claro de busca da santidade. As próprias visitas apostólicas aos seminários ficariam sem efeito significativo e duradouro, se os Bispos não assumissem decididamente a imediata introdução das mudanças solicitadas pelo Visitador. Convém, enfim, que os Bispos que enviam seminaristas para seminários de outra diocese ou província conheçam bem o espírito do seminário e o apoiem integralmente. 6. Nunca é demais repetir aqui que, através da «teologia, o futuro sacerdote adere à Palavra de Deus, cresce na vida espiritual e se dispõe a desempenhar o seu ministério sacerdotal ». Daí, a importância de que haja um acompanhamento atento e vigilante de toda a vida do seminarista, mas especialmente dos estudos teológicos, pois cabe ao Bispo zelar pela boa doutrina proporcionada no seminário. De modo especial, juntamente com a cristologia, a eclesiologia é hoje a pedra angular de uma formação sadia dos candidatos ao sacerdócio. 0 estudo e o ensino da teologia têm exigências hauridas da sua mesma natureza; uma 7 6 7 Cf Presbyterorum ordinis, 16 PD V, 51 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 60 delas, sem dúvida imprescindível, é que a teologia deve conservar na Igreja sua própria identidade, que não depende intrinsecamente do momento histórico que está atravessando. Os esforços, certamente legítimos e necessários, para unir a mensagem cristã à mentalidade e à sensibilidade do homem moderno, e de expor a verdade da fé com instrumentos extraídos da filosofia moderna, das ciências positivas, ou partindo da situação do homem e da sociedade contemporânea podem, se não forem devidamente controlados, comprometer a própria natureza da teologia e até mesmo o conteúdo da fé. E necessário que a razão, movida pela Palavra de Deus e pelo seu maior conhecimento, seja orientada a fim de evitar «percursos que poderiam conduzi-la para fora da Verdade revelada». Em algumas partes do mundo, e parece que também no Brasil, em certas Faculdades ou Institutos de Teologia, foi defendida uma visão mutilada da Igreja, segundo determinadas ideologias reinantes, esquecendo-se do essencial: que a Igreja é participação no mistério de Cristo encarnado. Eis por que urge insistir sobre a necessidade de a teologia conservar, na Igreja, sua própria identidade. Assumiu, portanto, um verdadeiro profetismo o princípio alcançado na Assembleia, conciliar segundo o qual o mistério de Cristo e a história da salvação devem constituir o centro de convergência das várias disciplinas teológicas. O tema da Igreja, como mistério divino, não é apenas o primeiro capítulo da Lumen gentium, mas é o que permeia todo o documento. Cabe aos Bispos uma atitude de vigilância, para que as aulas de teologia não se reduzam a uma visão humana da Igreja no meio dos homens. Isto não impede de confirmar a finalidade pastoral dos estudos teológicos, a fim de que «todos os aspectos da formação espiritual, intelectual e disciplinar sejam ordenados de forma harmónica para este fim pastoral, e todos os Superiores e professores, fielmente obedientes à autoridade do Bispo, se dêem à consecução deste fim, numa ação diligente e concorde». Isto leva, em última análise, ao elemento formal, que está no próprio âmago da teologia: o da mlssionariedade. O Concílio foi muito explícito a este respeito quando, no Decreto Aã gentes sobre a atividade missionária, exortou os professores de Seminários e Universidades a pôr sempre em evidência, de modo especial nas disciplinas dogmáticas, bíblicas, morais e histó8 9 10 8 9 10 Carta enc Fides et ratio, 73 Cf Decr Optatam totius, 16 Ibid , n 4 Acta Ioannis Pauli Pp. II 61 ricas, «aqueles aspectos missionários nelas contidos, para desse modo se ir formando a consciência missionária dos futuros sacerdotes» A adequada formação nos seminários será de grande benefício para a Igreja, tanto para a ação evangelizadora, como para uma autêntica promoção humana. 11 7. Caros Irmãos no episcopado, no final do nosso encontro, dirijo-me ainda ao vosso País bem amado e, de modo especial, aos filhos dessa terra do Estado do Rio e da sua Capital, cada um no nível de responsabilidade que lhe é próprio, para que se empenhem com resolução a edificar o Reino de Deus neste mundo. Neste início de milénio, desejo para todos um tempo de graça que está anunciando uma nova primavera de vida cristã e lhes permita responder com audácia aos apelos do Espírito. Confio à Virgem Maria, Mãe do Redentor, o vosso ministério e a vida das vossas comunidades eclesiais, a fim de que guie vossos passos para o seu Filho, Jesus. Do íntimo do coração, dou vos a Bênção Apostólica, que faço extensiva aos sacerdotes e seminaristas, religiosos, religiosas, catequistas e todos os fiéis diocesanos. V Ad quosdam Brasiliae antistites.* Queridos Irmãos no episcopado 1. Com prazer vos recebo hoje, Pastores da Igreja que está no Brasil, em representação dos Regionais Norte 1 e Noroeste da Conferência Nacional dos Bispos do Brasil. A visita ad Limina oferece a ocasião para vos encontrardes com o Sucessor de Pedro e os seus colaboradores, e receberdes deles o apoio necessário para a vossa ação pastoral. De todo o coração agradeço a D. Luiz Soares Vieira, Arcebispo de Manaus, as amáveis palavras que me dirigiu em nome de todos, para renovar as vossas expressões de afeto e estima e me fazer partícipe das preocupações e esperanças da Igreja que pastoreia naquela região. Por meio de vós, saúdo igualmente os sacerdotes, as religiosas, os religiosos e os fiéis das vossas dioceses. Levai-lhes a recordação cheia de afeto do Papa, que os tem presen11 N 39. * Die 14 Septembris 2002. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 62 tes na sua oração para que cresçam na fé em Cristo e na caridade com o próximo. 2. A nota distintiva da vossa missão de Pastores do povo que vos foi confiado é a de ser, antes de tudo, promotores e modelos de comunhão. Como a Igreja é una, assim também o Episcopado é um só e, como afirma o Concílio Vaticano II, o Papa constitui«o princípio e fundamento perpétuo e visível da unidade, não só dos Bispos mas também da multidão dos fiéis». Por isso, a união colegial do Episcopado entre si é um dos elementos constitutivos da unidade da Igreja. Esta união entre os Bispos é particularmente necessária nos nossos dias, uma vez que as iniciativas pastorais têm múltiplas formas e transcendem os limites da própria diocese. A comunhão deve concretizar-se, além disso, numa cooperação pastoral em programas e projetos comuns, «em temas de maior relevo, sobretudo naqueles que se referem aos pobres». A região amazônica é sem dúvida sensível aos problemas do desenvolvimento ligado ao aproveitamento das riquezas do seu subsolo, e é também conhecida como o celeiro da biodiversidade. Por isso, há um conjunto de fatores ligados ao homem e ao seu habitat que requerem a devida atenção, para proporcionar o justo amparo de boa parte de sua gente, inclusive daquela que vive nos limites ínfimos da pobreza. Por outro lado, as comunidades eclesiais necessitam de pastores que sejam homens de fé e estejam unidos entre si, capazes de enfrentar os desafios de uma sociedade cada vez mais propensa à secularização e ao consumismo. Com efeito, ainda que boa parte do povo tenha recebido o batismo na Igreja católica e pratique uma variada religiosidade popular, carece, às vezes, de uma fé sólida e esclarecida. Neste sentido, a falta de um vigor vivencial e eclesial da fé e a indiferença frente aos valores religiosos e aos princípios éticos são um forte obstáculo para a evangelização. Tudo isto se torna ainda mais difícil pela presença de seitas e de novos grupos pseudo-religiosos, cuja expansão tem lugar também em ambientes tradicionalmente católicos. Este fenómeno exige um profundo estudo «para se descobrir os motivos por que bastantes católicos abandonam a Igreja». 1 2 3 Como mestres da sã doutrina, chamados a indicar o caminho seguro que leva ao Pai, e como servidores da luz que é Cristo,«imagem de Deus invisível », 4 1 2 3 4 Lumen gentium, 23. Exor. ap. Ecclesia in America, 37. Ecclesia in America, 73. Cl 1, 15.. Acta Ioannis Pauli Pp. II 63 não deixeis de oferecer unidos, como sucessores dos Apóstolos, o ensinamento do Magistério eclesial. 3. «0 cálice de bênção que benzemos, não é ele a comunhão do sangue de Cristo? E o pão que partimos, não é ele a comunhão do corpo de Cristo? Porque somos um só pão e um só corpo, apesar de muitos, pois todos participamos desse único pão ». Esta afirmação do Apóstolo das Gentes, dirigida precisamente a todo o Povo de Deus, adquire maior relevo quando se trata de referir àquela espiritualidade da comunhão entre os Bispos chamados a viver, com especial empenho, a colegialidade. A Igreja é Una como o Corpo de Cristo é Uno. A unidade da Igreja não é só uma «nota» para ser reconhecida no mundo, mas «sua mesma natureza». Desta forma, ela é o início da sua existência, seu fundamento e meta, dom original e tarefa para realizar e resolver. Os fiéis, « alimentados pelo Corpo de Cristo na Eucaristia, manifestam visivelmente a unidade do Povo de Deus, que neste augustissimo sacramento é perfeitamente significada e admiravelmente realizada». Não é só a comunidade local dos fiéis que se reúne diante do altar, mas verdadeiramente a Igreja católica, toda inteira e no seu conjunto, que se faz presente em cada celebração do sacramento da unidade. Unindo mais estreitamente os homens a Cristo, a Eucaristia faz deles um só Corpo, o Corpo Místico de Cristo, que é a Igreja, a ponto de poder chamar à Eucaristia, sacramentum unitatis. Recolhendo o ensinamento bíblico-patrístico, meu predecessor São Pio X afirmará com vigor que a «Eucaristia é símbolo, princípio e raiz da unidade católica, fator de concórdia entre os espíritos». O mesmo Concílio Vaticano II ressaltou, como sabemos, que ela é «sinal de unidade e vínculo de caridade». Estas conclusões, que certamente não vos escapam, quis recordá-las, pensando precisamente naquelas imensas regiões que vos são bem familiares e que, por obra e graça do Espírito Consolador, foram confiadas ao vosso zelo pastoral. Não deveis sentir-vos distantes uns dos outros, apesar da vastíssima superfície que frequentemente deveis percorrer, não só para atingir as zonas mais remotas do Estado, mas para manter esse contato necessário, aliás indispensável, no exercício do múnus episcopal. Desejo manifestar aqui 5 6 7 8 9 10 5 1 Cor 10, 16-17, 6 Cf. Carta ap. Novo millennio ineunte, 44 LG, 11. 7 8 Cf.. S, Tomás de Aquino, Supplementum, q 71, a. 9 9 Const.. ap. Tradita ab antiquis, de SS. Eucharistia promiscuo ritu sumenda: AAS 4/1912, 615 10 SC, 47,. 64 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale meu sincero apreço pelo grande esforço missionário realizado por vós e por tantos presbíteros, religiosos, religiosas e leigos nessas regiões do Norte brasileiro. Que Deus vos recompense, com abundantes frutos de alegria e de paz. n 4. Diz o Profeta Isaías, « non est abbreviata manus Domini », não se tornou mais curta a mão de Deus. Ele não é hoje menos poderoso do que em outras épocas, nem é menos verdadeiro seu amor pelos homens. Sua ação, também hoje, é uma realidade que o fiel sabe reconhecer à luz dòs sinais dos tempos, e à qual ele procura corresponder com júbilo e gratidão. Cristo deu à sua Igreja a segurança da doutrina, cuidou que houvesse pessoas que orientassem com sua luz, que conduzissem e trouxessem constantemente à memória o caminho por Ele traçado. Dispomos de um tesouro infinito de ciência: a Palavra de Deus, conservada pela Igreja; a graça de Cristo, confiada aos seus pastores, através da administração dos Sacramentos. E, como não recordar o testemunho e o exemplo dos que vivem com retidão ao nosso lado, e que souberam construir com suas vidas um caminho de fidelidade a Deus? Esta é a Igreja de Cristo, veneráveis Irmãos no episcopado, que nos gerou e que agora nos acompanha, perdoando nossos pecados e animando-nos para uma vida nova, confiantes naquele que «ressuscitou verdadeiramente». A esta Igreja é inevitável demonstrar-lhe nosso amor e nossa veneração. E a atitude natural de filhos pela própria mãe. Aos seus pastores cabe um amor de predileção, uma dedicação sem limites, um serviço abnegado, sentido-se capazes de renunciar a qualquer interesse pessoal para viver a mesma obediência com que Cristo padeceu no alto da Cruz. 12 5. Além desta dimensão da koinonia eclesial afetiva, cumpre também recordar a dimensão efetiva pois, como sabemos, existe uma única Igreja, que subsiste na Igreja católica, governada pelo sucessor de Pedro e pelos Bispos em comunhão com ele. Retorna aqui, veneráveis Irmãos no episcopado, a servir-nos de luz para este nosso encontro fraterno, a eclesiologia eucarística, de inegável transcendência, quando se trata de ressaltar que na unidade da Igreja está também radicada a unidade do episcopado. Ao aprovar a Carta que dirigi ao Episcopado mundial, precisamente sobre este tema, fazia minha a afirmação em que «a unidade da Eucaristia e a 11 59, 1. 12 Mt 28, 6. Acta Ioannis Pauli Pp.. II 65 unidade do episcopado com Pedro e sob Pedro não são raízes independentes da unidade da Igreja, porque Cristo instituiu a Eucaristia e o Episcopado como realidades essencialmente vinculadas. O Episcopado é um só, assim como uma só é a Eucaristia: o único Sacrifício do único Cristo morto e ressuscitado». E mais adiante, concluía-se: «Toda celebração válida da Eucaristia exprime esta comunhão com Pedro e com toda a Igreja... ». Com patente objetividade São Cipriano alertava: «Devemos manter e defender com toda energia esta unidade, especialmente nós bispos, que fomos colocados à frente da Igreja, para provar que o mesmo Episcopado é uno e indivisível». Por isso, esse vosso esforço em deslocar-vos a Roma para, «em obediência à fé», ir a Pedro e viver, no vosso ministério, sob Pedro, só poderá traduzir-se naquela unidade de espírito e de ação, que se convertirá em obras, para a maior edificação do Reino de Deus neste mundo. 13 14 15 16 6. Ao longo deste pontificado, o Senhor permitiu-me, na esteira dos meus imediatos predecessores na Sé de Pedro, avaliar com maior profundidade aquelas verdades que sempre estiveram implícitas na consciência eclesial, como o papel dos leigos na Igreja, a origem sacramental da potestade de jurisdição dos bispos, a necessidade de uma cristianização das estruturas terrestres e de uma «positivação » das diretrizes sobre os direitos do homem, da família, o respeito à vida, a relevância extraordinária de todas as sinceras manifestações da liberdade, etc... Poder-se-á dizer que são muitos os documentos publicados por esta Sé Apostólica, e, ante a urgência dos trabalhos pastorais, não há tempo para aprofundá-los, como seria de esperar. Como já tive ocasião de dizer, «o Pontífice Romano cumpre a sua missão universal, ajudado pelos organismos da Cúria Romana e em particular pela Congregação para a Doutrina da Fé, no que se refere à doutrina sobre a Fé e a Moral». Assim, compete aos Bispos explicitar autorizadamente, eles próprios ou através dos presbíteros e da catequese, essa missão intransferível de ensinar a Verdade evangélica. A ocasião me é propícia para recordar então a importância da prioridade na formação das vocações, através de uma adequada formação dos candidatos ao sacerdócio. Ao mesmo tempo, convém empenhar-se no acompanha17 18 13 Congr. para a Doutrina da fé: Carta aos Bispos da Igreja católica sobre alguns aspectos da Igreja entendida como comunhão, 14, Ibid. Sobre a unidade da Igreja católica, 4-6. Rm 1, 5. Cf Cons. ap. Pastor bonus, 28 6.1988, 48-55. Cf. Exor. ap Ecclesia in America, 40. 14 16 16 17 18 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 66 mento dos presbíteros nas suas funções ministeriais, com uma apropriada e permanente formação humana, espiritual, intelectual e pastoral, dentro dos limites das possibilidades de cada diocese, ou com iniciativas de caráter regional ou nacional. Enfim, às vezes, ouve-se dizer que o Papa desconhece a realidade local, ou aquela mais ampla do continente Latino-americano. Ele, porém, procura prestar a máxima atenção àquilo que os seus irmãos bispos lhe dizem periodicamente, nas visitas ad Limina. Além disso, as numerosas ocasiões em que, com a graça de Deus, Lhe foi possível visitar a América Latina, e manter contacto direto com as populações daquela terra rica de promessas evangelizadoras, asseguraram uma vez mais a confiança que o Sucessor de Pedro deposita na vossa missão de Pastores. Faço votos, portanto, de que as mensagens que vos são dirigidas possam colaborar na orientação dos fiéis daquele que é considerado o Continente da esperança. 7. Caros Irmãos no episcopado, somos chamados a ouvir como discípulos o que o Espírito está a dizer às Igrejas, a fim de falarmos como mestres em nome de Cristo, declarando repletos de alegria, como o fez São João Damasceno: «E vós, nobre vértice da mais íntegra pureza, ilustre assembleia da Igreja, que esperais a ajuda de Deus, vós, em quem Deus habita, recebeis das nossas mãos a doutrina da fé, que fortifica a Igreja, tal como no-la transmitiram os nossos pais» Peço a Deus que tenhais sucesso nesta importante tarefa pastoral, para que a Igreja no Brasil, e mais particularmente do Amazonas, resplandeça com toda a sua glória, como Esposa de Cristo, que Ele escolheu com amor infinito. Ao confiar vossa missão apostólica à intercessão da Virgem Maria, que em todas as épocas é a esplendente Estrela da Evangelização, concedo de coração a minha Bênção Apostólica a vós, aos sacerdotes, religiosas, religiosos e leigos das dioceses. 19 20 19 20 Cf. Ap 2, 7. Exposição sobre a fé, 1 Congregatio de Causis Sanctorum ACTA 67 CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM NEAPOLITANA Beatificationis et canonizationis Servae Dei Iuliae Salzano fundatricis Congregationis Sororum Doctrinae Christianae Institutricum a SS. Corde Iesu (1846-1929) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « In universum affirmari potest catechesim esse educationem in fide impertiendam pueris, iuvenibus, adultis, potissimum per institutionem doctrinae christianae, quae plerumque cohaerenti fit via atque ratione, eo nempe consilio ut credentes christianae vitae plenitudini initientur» (Ioannes Paulus II, Adhort. Apost. Catechesi tradendae, 18: AAS LXXI [1979], 1292). Famula Dei Iulia Salzano catechismo tradendo vitam suam dicavit utpote quae zelo Regni Christi dilatandi infiammata, missionem pastoralem Ecclesiae actuose participaret, hoc Domini Iesu mandatum ad se ipsam pertinere statuens, qui dixit: «Euntes docete omnes gentes» (Mt 28, 19); quapropter Congregationem Sororum Doctrinae Christianae Institutricum a SS. Corde Iesu condidit, quibus hoc officii praeceptum reliquit: «Soror Doctrinae Christianae Institutrix semper singulis horis paratam se debet sentire parvulos et indoctos erudire, neque rationem ducat incommodorum quae eiusmodi ministerium secum fert, quin immo percupere debet acta vitam amittere, si ita est placitum Deo ». Iulia Salzano, quarta e septem filiis, nata est die 13 mensis Octobris anno 1846 in oppido S. Mariae Capuae Veteris, intra fines archidioecesis Capuanae sito, e Didaco Salzano, praefecto equitum hastatorum exercitus Ferdinandi II, et Adelaide Valentino, qui eam religione christiana probe instituerunt. In sinu familiae infantia serena est usa, sed cum quartum ageret annum aetatis, patre orbata, in regium pupillorum Hospitium est recepta, cui titulus S. Mariae a Gratiis in loco S. Nicolai "La Strada", intra fines Casertanae provinciae, cuius cura Sororibus a Caritate erat commissa. Die 8 mensis Decem- 68 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale bris anno 1854, quo dogma Immaculatae Conceptionis B. M. V. est definitum, primum ad Eucharisticum convivium accessit. Cum cresceret aetate et gratia, ostendere coepit peculiarem propensionem ad tradendam doctrinam christianam seu catechesim, quam collegii sodalibus impertiit. In familiam anno 1881 reversa, pietatis officia persolvit, ad opera caritatis et ad studium incubuit, qua ex parte diploma magistrae ludi litterarii est adepta. Anno subsequente una cum familiaribus concessit in oppidum Casoriam, intra fines archidioecesis Neapolitanae situm, ubi munus magistrae municipalis gessit. Quamvis esset in flore aetatis, eximiam se praebuit educatricem, utpote quae totam se dederet institutioni alumnorum eorumque educationi humanae atque christianae. Extra horas scholares pueros puellasque in habitatione sua congregavit, quos christianam vitae rationem, precationem et participationem celebrationum liturgicarum doceret. Magna cum diligentia, animo patienti et suavi hunc obiit apostolatum, in paroecia ad varia incepta ineunda alios inflammavit, semper autem primas tribuit catechesi, pueris puellisque, adultis tradendae. Anno 1877 beatam Catharinam Volpicelli cognovit, quacum ultra decennium opus sociavit, devotionem erga SS. Cor Iesu atque auxilia, quae ecclesiis pauperibus ferrentur, promovendo. Divinitus etiam accidit ut beatum Ludovicum a Casoria conveniret, qui post congressionem cum ea dixit: « Cave ne in temptationem incidas eo pertinentem ut pueros dilecti nobis oppidi Casoriae derelinquas, quia in voluntate Dei est positum ut inter eos vivas et moriaris». Nimius labor ac rarior quies salutem Famulae Dei confecerunt, quae anno 1888 a docendi munere sese prudenter amovit. Deinde Iosepho Piccirelli S.I., eius moderatore spirituali, suadente, clarius perspexit a Deo se ad vitam Ei consecratam ducendam vocari. Postquam salutem recuperavit, apostolatui suo ardenter se dedidit. Ab auctoritate ecclesiastica facultatem est consecuta habendi domi suae oratorium privatum non solum ad cuiusvis precationes fundendas, sed etiam ad congregandos circa se pueros puellasque, quibus catechismi doctrina erat tradenda, necnon eas quae nomen dederant "Unioni Parvarum Ancillarum" e Consociationi Filiarum Mariae, cuius institutionem canonicam anno 1890 est consecuta. Quae statuerat vitam Domino eiusque Regno impendere, anno 1893 domum suam reliquit atque die 5 mensis Maii subsequentis anni Casoriae Piam Domum Catecheticam aperuit, probante Villelmo Cardinali Sanfelice, Archiepiscopo Neapolitano. Quamquam multae obstabant difficultates, opus est firmatum propter regimen prudens, humile, docile Famulae Dei, quae die 20 mensis Novembris anno 1905 habitum religiosum induit una cum aliquot feminis, quae eius erant discipulae, participes Congregatio de Causis Sanctorum 69 eius praeclari perfectionis studii et apostolicae navitatis. Anno 1907 Famula Dei una cum magistra novitiarum vota paupertatis, castitatis et oboedientiae est professa. Deus autem eam experiebatur et purificabat multis rebus adversis et cruciatibus moralibus, e quibus emersit firmior in persequendis propositis et in ministerio familiae religiosae a se conditae, quae anno 1910 hoc nomen est sortita: "Congregatio Sororum Christianae Doctrinae Institutricum a SS. Corde Iesu". Variae adulescentulae novo Instituto nomen dederunt habentes Matrem Iuliam exemplum vitae et educatricem fervore incensam. Eas ad missionem catecheticam componens, haec eas docuit: « Spiritus Christianae Doctrinae Institutricum proprie consistit in continuo se devovendi studio; Apostolos imitantes, non parcent laboribus vel incommodis, usque ad consummationem vitae, ut animas ad Iesum perducant ». Dum Institutum suum super solida fundamenta constituit, variis inceptis finem imposuit: complevit conscriptionem Regularum, a Iosepho Cardinali Prisco anno 1920 approbatarum; Casoriae construxit ecclesiam SS. Cordi Iesu dicatam, quae anno 1916 est dedicata; domos religiosas in locis Calvizzano (1922) et Striano (1928) constituit; operam contulit ad felicem exitum Primi Conventus Catechetici, Neapoli celebrati (1928). In omni incepto ineundo non se ipsam quaesivit, sed gloriam Dei et bonum animarum, quibus non solum apostolatu ad virtutem praeluxit, sed etiam exemplo vitae suae, penitus Deo consecratae, disseminando Evangelio impensae, et cotidie deditae sanctitati adipiscendae. Re quidem vera Famula Dei inde a teneris annis annisa est ut perfecta evaderet discipula Christi, vitam ducens cum Domino amore coniunctam atque virtutes christianas magnanimiter, perseveranter, laetanterque exercens. Inde a tempore, quo iuvenem egit ludi magistram municipalem, fides caput eius cogitationum, eius consiliorum, eius navitatis fuit. Credidit firmiter in Deum, veritates revelatas, Ecclesiae magisterium. Id quod credidit, in vitae usum traduxit et incessanter operam dedit, ut fidem inter incolas Casoriae disseminaret, praesertim ope catechismi. Scripsit haec verba: « Semper catechismum tradam, donec exiguum vitae spatium habebo. Ceterum vobis persuasum esse volo me contentissimam fore, si catechismum tradens moriar».. Ut vehemens desiderium efficeret eo pertinens ut Deus innotesceret, amaretur eique ministraretur subiit labores, iacturas, humiliationes, derisiones, etiam a quibusdam viris ecclesiasticis illatas, qui eius fundationem et apostolatum impediebant. Attamen amor, quo Famula Dei in Christum ferebatur, tam erat firmus ut omnia impedimenta superaret et usque ad mortem in missione sua perstaret. Utebatur omnibus rerum adiunctis, secundis et adversis, ut in oboedientia Dei voluntati adhibendae profice- 70 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ret et intimam coniunctionem cum Eo penitus experiretur. Alimenta eius animae fuerant SS. Eucharistia, Sacrae Scripturae, pietas in passionem Christi, in Beatam Mariam Virginem, praesertim vero in SS. Cor Iesu. Sorores Instituti sui monuit ut essent quasi totidem flammae ardentes amore in SS. Cor Iesu et subiunxit: « Confugite saepe ad fontem illum perennem Amoris, ad eam Arcem pacis, ad illud receptaculum gratiarum scilicet ad SS. Cor Iesu, et inde haurite vires et fortitudinem ut sanctitatem consequamini ». Caritas, qua Deum est complexa, fuit veluti fecunda humus, in qua nascebatur et florebat amor proximi. Exemplo Divini Pastoris, qui non venit ministrari, sed ministrare (cf. Mt 20, 28), adiuvavit familias, scholae alumnos, ecclesias pauperes, Sorores suas, oppidanos Casoriae et quoquot eam convenirent. Operibus caritatis et spiritualis patravit, non paucos peccatores ad bonam frugem reduxit, omnibus viam veritatis et salutis demonstravit. Non viribus suis neque patrocinio potentium huius saeculi est fisa, fiduciam in divina Providentia collocavit, quae ei adiumentum praebuit in rebus adversis. His verbis afflictos solari solebat: «Ne cogitemus lacrimas huius terrae, sed cogitemus paradisum, qui nos felices reddet in sempiternum ». Ad Sorores suas dixit: « Omne, quod non est aeternitas, vanitas est » quam ob rem bona aeterna affectavit, quae promereri est nisa bonis operibus, amore in crucem Christi necnon fidelitate, qua consecrationi suae religiosae et consiliis evangelicis haesit. Erat prudens in deligendis subsidiis idoneis ad suam sanctificationem, in apostolatu inter populum exercendo et in regimine Congregationis suae; erat tenax propositorum, perseverans in laboribus, fortis in casibus adversis, temperans in utendis bonis huius terrae, iusta respecta Dei et proximi. Usque ad vitae exitum Mater Iulia ambulavit cum Deo et cum Ecclesia. Die autem 17 mensis Maii anno 1929 lucernam ardentem gerens, in vitam aeternam est ingressa. Fama sanctitatis, qua, cum viveret, erat insignis, post eius mortem est aucta. Quapropter Archiepiscopus Neapolitanus inivit Causam beatificationis et canonizationis et Processum Ordinarium Informativum celebravit (1937-1954). Lato decreto super Causae Introductione (1974), institutus est Processus Apostolicus (1977-1978). Auctoritas et vis iuridica harum Inquisitionum Canonicarum a Congregatione de Causis Sanctorum decreto diei 12 mensis Iulii anno 1991 probatae sunt. Confecta Positione, disceptatum est ex norma an Serva Dei more heroum virtutes christianas exercuisset. Die 29 mensis Ianuarii huius anni 2002, prospero cum exitu, Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum factus est. Patres Cardinales porro et Episcopi in Sessione Ordinaria diei 5 mensis Martii subsequentis, audita relatione Exc.mi Laurentii Chiarinelli, Episcopi Viterbiensis, Causae Congregatio de Causis Sanctorum 71 Ponentis, professi sunt Servam Dei virtutes théologales, cardinales iisque adnexas in modum heroum coluisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe. et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Iuliae Salzano, Fundatricis Congregationis Sororum Doctrinae Christianae Institutricum a SS. Corde Iesu, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 23 mensis Aprilis A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. £8 S. 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis PASTOPOLITANÀ Beatificationis et canonizationis Ven. Servae Dei Mariae a Caritate (in saec.: Mariae Iosephae Carolinae Brader) fundatricis Congregationis Sororum Franciscanarum a Maria Immaculata (1860-1943) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Maria a Caritate (in saec.: Maria Iosepha Carolina Brader) in lucem est edita in loco Kaltbrunn intra fines pagi Helvetii Sancti Galli, die 14 mensis Augusti anno 1860. Annos nata 29, Sororibus Tertiariis Franciscanis Regularibus in monasterio Mariae Auxiliatricis ("Maria Hilf) in loco Altstätten se aggregavit, apud quas votis religiosis Deo se obligavit, nomine sibi imposito Mariae a Caritate et a Spiritu Sancto. Una cum Beata 72 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Maria Bernarda Butler ut missionaria in Aequatoriam se contulit. Varias post vicissitudines, condidit in Columbia Congregationem Sororum Franciscanarum a Maria Immaculata, praesertim ad christiane educandas adulescentulas pauperes. Sancte obiit die 23 mensis Februarii anno 1943. Ioannes Paulus II, Pontifex Maximus, die 28 mensis Iunii anno 1999, declaravit Servam Dei virtutes théologales, cardinales et adnexas in gradu heroico coluisse. Causae Postulator nuper examini huius Congregationis de Causis Sanctorum proposuit miram, ut ferebatur, sanationem, quae contigit puellulae Ioannae Mariae de Mercede Melo, quae nata est (1986) affecta encephalopathia perinatali, indolis hypoxymico-ischaemicae, quae nimiam amplitudinem capitis, crura inferiora parva, diffusam "hypotoniam" musculorum, tarditatem incrementi, amissionem progressionis psychicae atque loquelae effecit. Habitus clinicus non est mutatus. Mater puellulae mense Decembri anno 1989 novendiales supplicationes adhibere coepit Famulae Dei Mariae a Caritate ut sanationem filiae impetraret; quae insequente die 15 mensis Decembris necopinato ac sponte ambulare et post duos fere menses loqui coepit. Postmodum status puellulae Ioannae Mariae de Mercede pergebat melior fieri, nulla adhibita curatione. De hoc casu, statim prodigiali habito, apud Curiam Pastopolitanam Inquisitio dioecesana est instituta, cuius vis iuridica agnita est a Congregatione de Causis Sanctorum, decreto die 20 mensis Novembris anno 1998 edito. Consilium Medicorum huius Dicasterii in sessione die 18 mensis Octobris anno 2001 habita, edixit, ad altioris doctrinae rationem, improvisam renovationem motorii, id est facultatis se movendi, explicari non posse, quam insecuta sit sanatio plena et mansura. Die 15 mensis Februarii anno 2002 celebratus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum atque die 9 mensis Aprilis subsequentis acta est Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Em.mo Henrico Card. Schwery. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio an de miraculo divinitus patrato constaret, responsum affirmativum prolatum est. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissi- Congregatio de Causis Sanctorum 73 mus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Ven. Servae Dei Mariae a Caritate (in saec.: Mariae Iosephae Carolinae Brader), Fundatricis Congregationis Sororum Fraciscanarum a Maria Immaculata, videlicet de improvisa, plena ac mansura renovationi motorii puellulae Ioannae Mariae de Mercede Melo, affectae "da encefalopatia perinatale su base asfittica con marcati deficit motori e neuropsichici". Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 23 mensis Aprilis A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. 88 S. SB Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis PIACENTINA in HISPANIA Beatificationis et canonizationis Servae Dei Mathildis a S. Corde (in saec.: Mathildis Téllez Robles) fundatricis Congregationis Sororum Filiarum Mariae Matris Ecclesiae (1841-1902) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS «Sit tota vita nostra actus amoris». Quae Serva Dei Mathildis a S. Corde (in saec.: Mathildis Téllez Robles) filiabus spiritualibus suis dictitabat verba, haec authentica fuerunt omnis actus eius ratio. Oboedienter enim divinae gratiae subiecta, animum Domino contulit et, in proximo imaginem Christi ipsius inspiciens, benigna cum sedulitate oeconomico maxime ac spirituali egenorum auxilio se tradidit. Testis haec Christi die 30 mensis Maii anno 1841 in vico Robledillo de la Vera prope Cáceres, in dioecesi Piacentina in Hispania, e parentibus nata est, qui convenientem educationem christianam ei suppeditaverunt. Decimum annum circiter agens aetatis cum familia in oppidum Béjar prope Salmanticam commigravit, ubi institutionem suam culturalem et religiosam perfecit. Iuventutis vero tempore, Consociationi Filiarum Mariae interfuit, cuius diutius antistes fuit, et infirmis assidendo puellisque pauperibus ac iuvenibus instituendis et catechesim impartiendo omnibus viribus et opibus laborem impendit. 74 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Vocatione ad vitam consecratam consummata, adversatio patris saltem in primis ei obeunda fuit, cuius aer in Hispania illius temporis intererat clero strenue infensus, sed divinae Providentiae funditus confisa, numquam animo cecidit, nec in angustissimis quidem illis difficultatibus, certa Deum eam haud derelicturum esse. Patris aliquando adepto consensu, Congregationem religiosam instituere pro Sanctissimo Sacramento adorando et humilissimis societatis coetibus consulendo sibi subiecit. Moderatore eius spirituali atque auctoritatibus ecclesiasticis consentientibus, die 19 mensis Martii anno 1875 operam incepit. Die autem destinato, septem ex octo iuvenibus, quae Servae Dei proposito initio adhaeserant, primum suum consilium abiecerunt, sed etiam in his experitis aerumnis nihil Mathildis defecit, inusitatam praebens animi fortitudinem et liberali corde ignoscens cui ei nocuerat. Die 20 mensis Ianuarii anno 1878 una cum prima sua socia Maria Briz habitum religiosum induit et in vi cum dehinc Don Benito prope Badajoz se contulit, ubi novitiatum instituit. Annis insequentibus, in operam solidandam incubuit, quae die 19 mensis Martii anno 1884 canonice erecta est utpote Institutum iuris dioecesani Amantium Iesu et Filiarum Mariae Immaculatae, quod nomen dein in Institutum Filiarum Mariae Matris Ecclesiae mutavit. Die 29 mensis Iunii eiusdem anni, professionem religiosam iunctim cum aliis Sororibus emisit, quae deinceps plures constituerunt domus variis in dicionibus Hispaniae. Virtutem fidei, quam sedula aluit vita orationis ac fervida devotione erga Eucharistiam et Beatissimam Virginem, constanter coluit. Uberem, praesertim inter paupérrimos, adimplevit apostolatum, praecipue sibi proponens gloriam Dei ac salutem animarum. Una cum filiabus suis spiritualibus summa cum caritate aegrotis assidebat, egenis subveniebat et puellas derelictas ita benigne tollebat, ut eam tamquam veram matrem spectarent. Prudenter Congregationem ab ipsa fundatam rexit, mira utens prudentia in iuvenibus, quae vitam religiosam peterent, moderandis. Parca et iusta mente, discrimen magis idoneum in omnibus adiunctis discernere sciebat. Aequam in quemquam se gessit et gratam iis, qui in eam beneficia contulissent. Temperans semper fuit in cibo atque in habitu; laeta mortificationes et paenitentias adivit. Alacri oboedientia mandatis Ecclesiae et Superiorum ecclesiasticorum respondit et summa cum sedulitate Regulam Instituti servavit. Cum spiritum Sacrae Familiae Nazareth imitari vellet, paupertatem evangelicam laete vixit, nihil cupiditati permittens. Valde humilis, nullam sibi quaesivit laudem vel honorem, quidquid meriti tribuens Cui omne bonum largitur. Christum Sponsum toto indivisoque corde dilexit, quem semper ac quovis modo gratificari conata est. Dum ad discessum e vita se parabat, iucunde Sororibus de Congregatio de Causis Sanctorum 75 praesenti sua profectione ad Caelum loquebatur, spem declarans Deo quam primum occurrendi. Saevo sanguinis ictu correpta, animam efflavit die 17 mensis Decembris anno 1902. Fama sanctitatis Servae Dei perspecta, Episcopus Placentinus in Hispania Causam beatificationis et canonizationis inivit et annis 1979-1980 Processum Ordinarium Informativum celebravit, cuius auctoritas et vis iuridica a Congregatione de Causis Sanctorum decreto diei 13 mensis Novembris anno 1992 probatae sunt. Confecta Positione, disceptatum est, ut ex norma, an Serva Dei more heroum virtutes christianas exercuisset. Die 22 mensis Februarii anno 1994 acta est Consultorum Historicorum sessio, postea disceptatum est ut ex norma an Serva Dei more heroum virtutes christianas exercuisset. Die 4 mensis Decembris anno 2001, prospero cum exitu, Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum factus est. Patres Cardinales porro et Episcopi in Sessione Ordinaria diei 15 mensis Ianuarii anno 2002, audita relatione Causae Ponentis, Excellentissimi Domini Andreae Mariae Erba, Episcopi Veliterni-Signini, professi sunt Servam Dei Mathildem a S. Corde virtutes théologales, cardinales iisque adnexas in modum heroum coluisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Mathildis a S. Corde (in saec.: Mathildis Téllez Robles), Fundatricis Congregationis Sororum Filiarum Mariae Matris Ecclesiae, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 23 mensis Aprilis A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAI VA MARTINS Praefectus L. 88 S. 88 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 76 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale SOPHIAE Beatificationis seu declarationis martyrii Servorum Dei Petri Vitchev et Pauli Djidjov necnon Iosaphat Chichkov sacerdotum professorum Congregationis Augustinianorum ab Assumptione (f 1952). DECRETUM SUPER MARTYRIO «Omnis lingua confiteatur: "Dominus Iesus Christus!", in gloriam Dei Patris» (Philp 2, 11). Divinus Praeceptor, a mortuis surrectus, discipulis suis munus commisit laetum nuntium ubique proclamandi, nempe ut omnes docerent homines baptizantes eos in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti (cfr Mt 28, 19). Domini Iesu mandato obsequens, Ecclesia populo quoque Bulgaro Evangelium tradidit. Marxistae quidem, altero mundiali bello composito, hunc populum subegerunt, saevam contra christianos persecutionem concitantes. Presbyteri et religiosi exteri ex nationis finibus expulsi sunt et publicae auctoritates communistae catholicos Búlgaros omni ope coegerunt ut tacerent. Statim arbitrariae subsecutae sunt in carcerem inclusiones, physica et psychologica tormenta contra detentos in carcere nec non poenae capitis ex simulatis causis incitatae. Quamvis perdifficilis evaserit hic rerum contextus, plures fideles omne genus vexationes subire maluerunt quam fidem abiurare. Quos inter recensentur servi Dei Petrus Vitchev, Paulus Djidjov et Iosaphat Chichkov, presbyteri professi ex Congregatione Augustinianorum ab Assumptione, qui Dei virtute firmati robur invenerunt ut testimonium redderent de amore erga Christum et Ecclesiam usque ad proprium fundendum sanguinem. De coniuratione contra regimen Bulgarum struenda ad secretas missiones Francogallicam et Vaticanam iuvandas iniuste accusati, processu breviter praehabito, mensibus Septembri et Octobri anni 1952 capitis damnati sunt. Idcirco noctu, inter dies 11 et 12 mensis Novembris eiusdem anni, in vestibulo carceris Sophiae interempti sunt simul cum Vincentio Eugenio Bossilkov, Episcopo Nicopolitano, quem Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 15 mensis Martii anno 1998 inter Beatos rettulit caelites. 1. Petrus Vitchev in pago v.d. Srem, intra fines olim Vicariatus Apostolici Traciae Bulgarorum sito, die 23 mensis Maii anno 1893 ex orthodoxis paren- Congregatio de Causis Sanctorum 11 tibus ortus est. Die 8 mensis Septembris anno 1910 habitum induit Augustinianorum ab Assumptione in Belgico oppido v. d. Gempe. Die 22 mensis Decembris anno 1921 sacro auctus est presbyteratus Ordine ritus orientalis. Philosophiam, theologiam et Bulgaricas litteras docuit; deinde Philippopoli munera sibi assumpsit praefecti studiorum et rectoris Collegii Sancti Augustini. Claras ob dotes tam ad institutionem quam ad formationem tradendam, unanimam alumnorum sociorumque praeceptorum existimationem sibi conciliavit. In pastorali explicando ministerio, singularem convertit mentem ad eos qui corporis et spiritus necessitatibus magis affligebantur. Unitatem studiose promovit inter Ecclesiam Catholicam et Orthodoxam sub regimine Romani Pontificis. Postquam communistae imperium sunt adepti hacque de causa omnes religiosi exteri e Bulgaria sunt expulsi, Servus Dei nominatus est Vicarius Provincialis Missionis Orientis. Comprehensus est die 4 mensis Iulii anno 1952. 2. Paulus Djidjov e catholica familia ritus latini die 19 mensis Iulii natus est anno 1919 Philippopoli, ex olim Vicariatu Apostolico eiusdem nominis. Die 2 mensis Octobris anno 1938 habitum sumpsit Augustinianorum ab Assumptione in Francogallico loco v. d. Nozeroy. Die 26 mensis Ianuarii anno 1945 sacerdotalem recepit ordinationem secundum ritum latinum. Primum apud Collegium Sancti Augustini ac deinde apud Vicariatum Orientis oeconomi functus est munere, quod exercuit maxime diligentem se praebens in bonis tum suae Congregationis tum Ecclesiae tuendis. Postquam contra christianos exarsit insectatio, fiducia Deo dedita roboratus aequum animum mirabiliter ostendit. Die 4 mensis Iulii anno 1952 captus est simul cum Servo Dei Petro Vitchev. 3. Iosaphat Chichkov die 9 mensis Februarii Philippopoli anno 1884 in vitam venit e catholica familia ritus latini. Die 24 mensis Aprilis anno 1900 veste Augustinianorum ab Assumptione indutus est et die 11 mensis Iulii anno 1909 presbyteratus Ordine ritus latini est insignitus. Docendi munus frugifere explicavit et varia typis exscripta catholica vulgavit. Anno 1949, quandoquidem plurimi religiosi coacti sunt Bulgariam relinquere, parochus nominatus est communitatis pagi v.d. Varna. Solida eminuit et authentica fide, quam ardenti cultu nutrivit erga Beatissimam Virginem Mariam. Prehensus est mense Decembri anno 1951. Simul atque hi Dei Servi necati sunt, christianus populus fidei martyres habuit illos, quorum fama annorum decursu non minuit. Anno 1995, cum Ecclesia in Bulgaria ob mutatas rerum condiciones a clandestino statu di- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 78 scedere potuit, Episcopus Sophiae Causam incohavit beatificationis seu declarationis martyrii Servorum Dei, Dioecesanam instruens Inquisitionem quae ad finem est perducta anno 1996 cuiusque iuridicam auctoritatem Congregatio de Causis Sanctorum approbavit per decretum datum die 5 mensis Februarii anno 1999. Prolata Positione, disceptatum est, secundum normam, de asserto martyrio Servorum Dei. Die 22 mensis Februarii anno 2002 actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum favorabili quidem cum exitu. Patres Cardinales et Episcopi in Sessione Ordinaria congregati die 12 mensis Martii anno 2002, audita relatione Ponentis Causae, Exc.mi D.ni Aemilii Eid, Episcopi titulo Sarepteni Maronitarum, agnoverunt Servos Dei Petrum Vitchev, Paulum Djidjov et Iosaphat Chichkov in odium fidei interemptos fuisse. De hisce omnibus rebus, referente subscripto Cardinali Praefecto, certior factus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, praecepit ut decretum super martyrio Servorum Dei rite conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis eisque adstantibus Beatissimus Pater declaravit: Constare de martyrio eiusque causa Servorum Dei Petri Vitchev, Pauli Djidjov et Iosaphat Chichkov, sacerdotum professorum Congregationis Augustinianorum ab Assumptione, anno 1952 interfectorum, in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 23 mensis Aprilis A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. £8 S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis Congregatio pro Episcopis 79 CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros praefecit praesules: die 27 Novembris 2002. — Metropolitanae Ecclesiae Salisburgensi Exc.mum P.D. Aloisium Kothgasser, Societatis Sancti Francisci Salesii sodalem, hactenus Episcopum Oenipontanum. die 28 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Aurelianensi Exc.mum P.D. Andream Fort, hactenus Elnesem Episcopum. die 30 Novembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Respectensi, R.P. Iosephum Oudeman O.F.M. Cap., hactenus adiutorem curionis paroeciae «Guardian Angels », in civitate vulgo « Wynnum » atque nederlandianae communitatis in archidioecesi Brisbanensi curionem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 3 Decembris. — Coadiutorem archidioecesis Victoriensis Spiritus Sancti Exc.mum P.D. Aloisium Mancilha Vilela, SS.CC, hactenus Episcopum Cachoëirensem de Itapemirim. die 6 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Caldensi, Exc.mum P.D. Iosephum Soleibe Arbeláez, hactenus Episcopum titulo Sullectinum et Auxiliarem Caliensem. die 7 Decembris. — Metropolitanae Ecclesiae Strigoniensi-Budapestinensi Exc.mum P.D. Petrum Erdó, hactenus Episcopum titularem Puppitanum et Auxiliarem Albae Regalensis. — Cathedrali Ecclesiae Novalichesinae, noviter erectae, Exc.mum P.D. Theodorum C. Bacani, hactenus Episcopum titularem Gaurianensem et Auxiliarem archidioecesis Manilensis. — Cathedrali Ecclesiae Paranaquensi, noviter erectae, Exc.mum P.D. Jesse E. Mercado, hactenus Episcopum titularem Talaptulensem et Auxiliarem archidioecesis Manilensis. 80 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 7 Decembris 2002. — Cathedrali Ecclesiae Antipolensi, Exc.mum P.D. Gabrielem V Reyes, hactenus Episcopum Kalibensem. die 10 Decembris. — Episcopum Coadiutorem dioecesis Grandicataractensis in Michigania Exc.mum P.D. Coëmgenum Michaelem Britt, hactenus Episcopum titularem Oescensem et Auxiliarem archidioecesis Detroitensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Florianensi, R.D. Petrum Andream Dumas, e clero archidioecesis Portus Principis, ibique rectorem seminarii maioris interdioecesani, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Lamdiensi, R.D. Simeonem Saint-Hillien, Congregationis a Sancta Cruce sodalem, hactenus a secretis Episcoporum conferentiae Haitiae, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Portus Principis. — Metropolitanae Ecclesiae Ianuensi Exc.mum P.D. Tharsicium Bertone, S.D.B., hactenus Secretarium Congregationis pro Doctrina Fidei. die 11 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Gagensi, Exc.mum P.D. Lilium Felicio, hactenus Episcopum titularem Iliberritanum et Auxiliarem archidioecesis Sancti Salvatoris in Brasilia. — Titulari episcopali Ecclesiae Auziensi R.D. Dominicum Marium Ioannem Dionysium You, e clero dioecesis Tutelensis, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Sancti Salvatoris in Brasilia. CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE PROVISIO ECCLESIARUM Ioannes Paulus divina Providentia Pp. II, latis decretis a Congregatione pro Gentium Evangelizatione, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros Pastores dignatus est assignare. Nimirum per Apostolicas sub plumbo Litteras praefecit: die 13 Septembris 2002. — Metropolitanae Ecclesiae Fianarantsoaënsi Exc.mum P.D. Fulgentium Rabemahafaly, hactenus Episcopum Ambositrensem. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 81 die 13 Septembris 2002. — Titulari episcopali Ecclesiae Vadesitanae R.D. Lucam Kim Un-hoe, e clero archidioecesis Seulensis, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 30 Septembris. — Exc.mum P.D. Soterem Phamo, Episcopum Loikavensem, Administratorem Apostolicum «sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis Yangonensis. die 1 Octobris. — Exc.mum P.D. Philibertum Randriambololona, S.I., Archiepiscopum emeritum Fianarantsoaënsem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem archidioecesis usquedum novus Archiepiscopus possessionem capiat. die 10 Octobris. — Exc.mum P.D. Ioannem-Mariam Keletigui, Episcopum emeritum Katiolaënsem, Administratorem Apostolicum «sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem dioecesis usquedum novus Episcopus possessionem capiat. — Cathedrali Ecclesiae Katiolaënsi Exc.mum P.D. Mariam Danielem Dadiet, hactenus Episcopum titularem Sitipensem et Auxiliarem dioecesis Korhogoënsis. die 11 Octobris — Metropolitanae Ecclesiae Gandhinagarensi, noviter erectae in India, P.D. Stanislaum Fernandes, S.I., hactenus Episcopum Ahmedabadensem. — Cathedrali Ecclesiae Ahmedabadensi R.D. Thomam Ignatium Macwan, e clero eiusdem dioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Forconiensi R.D. Alanum Harel e clero Portus Ludovici quem constituit primum Vicarium Apostolicum Rodrigensem. die 6 Novembris — Metropolitanae Ecclesiae Samoa-Apianae R.D. Alapati Mataeliga, e clero eiusdem archidioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Ngongensi R.P. Cornelium Schilder, M.H.M., hactenus provincialem Societatis Missionariorum «S. Joseph de Mil Hill» in Uganda et in Kenya. — Cathedrali Ecclesiae Auchianae, noviter conditae in Nigeria, R.D. Gabrielem Iacobum Dunia, hactenus professorem in Seminario maiore et parochum in oppido vulgo Okpeke. 6-A.A.S. 82 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 6 Novembris 2002. — Cathedrali Ecclesiae Haiphongensi R.D. Iosephum Vu Van Thien, in Seminario maiori Hanoiensi professorem theologiae. — Episcopum coadiutorem Canthoënsem R.D. Stephanum Tri Buu Thien, in Seminario maiori Canthoënsi professorem theologiae moralis. — Administratorem Apostolicum «sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis» dioecesis Diliensis Exc.mum P.D. Basilium do Nascimento, hactenus Administratorem Apostolicum «sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis» dioecesis Baucanae. die 19 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Abomeiensi R.P. Renatum-Mariam Ehuzu, C.I.M., hactenus parochum cathedralis templi Cotonuensis. die 20 Novembris. — Exc.mum. P.D. Evaristum Pinto, Episcopum titularem Castraseverianensem et Auxiliarem archidioecesis Karachiensis, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem archidioecesis. die 1 Decembris. — Exc.mum P.D. Fulgentium Rabemahafaly, Archiepiscopum Fianarantsoaënsem, Administratorem Apostolicum «sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis» dioecesis Ambositrensis. Diarium Romanae DIARIUM 83 Curiae ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Sabato, 30 Novembre 2002, S.E. il Signor IVAN Z. MISIC, Ambasciatore di Bosnia ed Erzegovina presso la Santa Sede. Ha, altresì, ricevuto in Udienza: Lunedì, 2 Dicembre 2002, S.E. il Signor sidente della Repubblica di Albania. ALFRED MOISIU, Pre- Giovedì, 5 Dicembre 2002, l'On. dott. JOAO BOSCO SOARES NOTA AMARAL, Presidente della Repubblica di Portogallo. DE Giovedì, 5 Dicembre 2002, S.E. il Signor mo Ministro della Repubblica di Polonia. LESZEK MILLER, Pri- Sabato, 7 Dicembre 2002, S.E. il Signor Presidente della Repubblica del Perú. ALEJANDRO TOLEDO, Con Bolla Papale del 30 Novembre 2002 T Em.mo Signor Cardinale Joseph Ratzinger, Decano del Collegio Cardinalizio, è stato nominato Vescovo del titolo della Chiesa suburbicaria di Ostia ritenendo il titolo della Chiesa suburbicaria di Vellet ri-Segni. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 9 11 novembre 2002 » » II sig. Elmar Theodor Mäder, Capitano Comandante della Guardia Svizzera Pontificia. Gli Em.mi Signori Cardinali Camillo Ruini, e Jan Pieter Schotte, Membri dell'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica « ad quinquennium ». 84 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 25 novembre 2002. do Rio de Janeiro, Consiglieri della Pontificia Commissione per l'America Latina «ad quinquennium». Mons. Pietro Parolin, Sotto-Segretario della Sezione per i Rapporti con gli Stati della Segreteria di Stato «ad quinquennium ». Il P. Michael Tavuzzi, O.P. Consultore della Congregazione delle Cause dei Santi « ad quinquennium ». 30 1 L'Em.mo Signor Cardinale Jorge Mario Bergoglio, S.E. mons. Eusebio Oscar Scheid, Arcivescovo di Säo Sebastiäo dicembre Il P Ferdinand Pratzner, S.S.S., Segretario del Pontificio Comitato per i Congressi Eucaristici Internazionali « ad quadriennium ». Mons. Jair Ferreira Pena; Don Miguel Vasco Costa de Salis Amaral; P. Fernando José Monteiro Guimaräes, C.SS.R., Consultori della Congregazione delle Cause dei Santi « ad quinquennium ». Protonotari 14 19 23 7 28 30 6 11 14 28 2 26 gennaio febbraio marzo maggio » » giugno » » » agosto » Apostolici soprannumerari 2002. Mons. Frederick A. Miles (Westminster) » Mons. Antoni Lassa (Wloclawek) » Mons. Francis Lau (Singapore) » Mons. Gonzalo Díaz Hernández (Mayagüez) » Mons. Thomas McGovern (Nottingham) » Mons. Luigi Crivelli (Milano) » Mons. Vicente Ponce Rubio (Tulcan) » Mons. Andrea Ruggiero (Nola) » Mons. Juan López Albanes (Maturin) » Mons. Giuseppe De Stefani (Adria-Rovigo) » Mons. Bernard C. Gerhardt (Washington) » Mons. Adolf Setlak (Warmia) Prelati d'onore di Sua Santità 7 dicembre 2001. » 21 gennaio 2002. » » febbraio » » » 27 » » » 11 marzo » » 23 » 27 » » » » Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. John Patrick Carty (Kingston) Matthew Joseph Lynch (Kingston) Alfons Hardt (Paderborn) Zigmunt Gil (Sandomierz) Michal Józefczyk (Sandomierz) Lamia Tamsanqa (Umtata) André Havugimana (Kigali) Michael S. Flannery (Jackson) Francesco Galdi (Napoli) Benedetto Abate (Nocera Inferiore-Sarno) Francesco Abbiati (Como) Konrad Hölzl (Augsburg) Andrzej Wawrzyniak (Toruñ) Diarium Romanae 5 » » » 26 » » » » 27 co » 13 » 28 » » » 30 6 » » 9 10 13 15 » » » 28 » 13 » 19 2 » » » » » » » » » 26 29 » aprile » » » » » » » » » maggio » » » » » » » » giugno » » » » » » » » » » » luglio » » agosto » » » » » » » » » » » 2002. » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Curiae Mons. Jan Guzowski (Warmia) Mons. Józef Lisowski (Legniea) Mons. Boguslaw Werminski (Legnica) Mons. Franciszek Krosman (Legnica) Mons. Juan Norberto Forero Castillo (Chiquinquirá) Mons. Domingo Gándara (Cartagena) Mons. David Cappo (Adelaide) Mons. James O'Loughlin (Adelaide) Mons. Robert Joseph Egar (Adelaide) Mons, Alejandro Caverò Caverò Bustamante (Ayacucho) Mons. Fernando Colomer Ferrándiz (Cartagena) Mons. José Manuel Lorca Planes (Cartagena) Mons. Bernard Campbell (Saint Thomas) Mons. Timothy Corcoran (Perth) Mons. Joseph Phelan (Nottingham) Mons. Jonathan Eric Moore (Nottingham) Mons. Gabriele Orsini (Teramo-Atri) Mons. Ferenc Paviekovics (Pees) Mons. Marcel Wolfe (Gatineau-Hull) Mons. Daniel Segura Espinoza (Tlalnepantla) Mons. Marco Emilio Mencias Chaves (Tulcan) Mons. Karel Simandl (Brno) Mons. Bertrand de la Soujéole (Carcassonne) Mons. Eugene Martin Nugent (Killaloe) Mons. Luis Mariano Montemayor (Buenos Aires) Mons. Johann Koller (Wien) Mons. Wilhelm Müller (Wien) Mons. Karl Hoffegger (Wien) Mons. Leopold Kaupeny (Wien) Mons. Martin Adrian González (Mérida-Badajoz) Mons. Patrick Mary Anene Mmuoh (Abakaliki) Mons. Claudio Gatti (Adria-Rovigo) Mons. José Miguel Abad Vallejo (Cádiz y Ceuta) Mons. Mesias Neyra Huaman (Tacna y Moquegua) Mons. Camillus Ratnakar Prabhu (Jamshedpur) Mons. Joseph Kariyil (Cochin) Mons. Boniface Kim Kyeong-Sik (Taegu) Mons. Jean Pak Chang-Su (Taegu) Mons. Stanislaw Jurek (Tarnów) Mons. Georges Marovitch (Istanbul dei Latini) Mons. Marcel Corinthios (Istanbul dei Latini) Mons. Etienne Sarria (Istanbul dei Latini) Mons. Stephen Brislin (Kroonstad) Mons. Elio Daniele Antelmi (Brindisi-Ostuni) Mons. Mario Guadalupi (Brindisi-Ostuni) Mons. Alois Haas (Augsburg) Mons. Martín De Zabala y Salegui (Bilbao) Mons. Wayne Joseph Peters (Armidale) 85 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 86 Cappellani di Sua Santità 19 » » » » » » » » » 21 » » » » » » » » » 27 11 febbraio » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » marzo 2002. » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 22 23 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Il sac. Edward Niedbach (Wlocìawek) Il sac. Stefan Maczak (Wlocìawek) Il sac. Lech Stanislaw Król (Wlocìawek) Il sac. Jan Andrzejczak (Wlocìawek) Il sac. Jerome A. Haberek (Providence) Il sac. Carlo F. Montecalvo (Providence) Il sac. Vincent de Paul Burns (Philadelphia) Il sac. Vito Tiboni (Newark) Il sac. William R. Charbonneau (Hartford) Il sac. Benno Reis (Cachoeira do Sul) Il sac. Manan Balicki (Sandomierz) Il sac Franciszek Buczyñski (Sandomierz) Il sac. Waldemar Gaia_zka (Sandomierz) Il sac. Wiestaw Gucwa (Sandomierz) Il sac Zdzislaw Janiec (Sandomierz) Il sac Marian Molga (Sandomierz) Il sac. Kazimierz Skawiñski (Sandomierz) Il sac. Stanisiaw Szczerek (Sandomierz) Il sac. Piotr Tarnowski (Sandomierz) Il sac. Mieczyslaw Wolanin (Sandomierz) Il sac. Luigi Patrizi (Subiaco) Il sac. Lucio Sembrano (Sorrento-Castellamare di Stabia) Il sac Francisco Fabris (Curitiba) Il sac. Diniz Mikosz (Curitiba) Il sac. Antonio Carlos Baggio (Curitiba) Il sac, Domingos Salomäo Kahel (Curitiba) Il sac Giuseppe Busani (Piacenza-Bobbio) Il sac. Claudio Giuliodori (Ancona-Osimo) Il sac. Vittorio Nozza (Bergamo) Il sac. Boleslaw Stefan (Kalisz) Il sac. Czesiaw Majorek (Kalisz) Il sac Wladisiaw Czamara (Kalisz) Il sac. Jerzy Adamczak (Kalisz) Il sac. Alfred Maka (Kalisz) Il sac. Andrzej Gawel (Kalisz) Il sac. Francis Ishola Ogunmodede (Lagos) Il sac. Saverio Bravin (Concordia-Pordenone) Il sac. Francesco Pepe (Nocera Inferiore-Sarno) Il sac. Giovanni Battista Borsato (Vicenza) Il sac. Domenico Piccoli (Vicenza) Il sac. Richard John Urizalqui (Fresno) Il sac. Patrick McCormick (Fresno) Il sac. Daniel Martinez Lopez (Fresno) Il sac. John Charles Griesbach (Fresno) Il sac. Myron Cotta (Fresno) Il sac Herman Bezunartea (Fresno) Diarium Romanae 27 5 » » » » » 20 » 26 » 27 » marzo aprile » » » » » » » » » » » » 2002. » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 6 11 13 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 20 23 » » » maggio » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Curiae 87 sac. Stanislaw Majewski (Toruñ) sac. Wieslaw Kropiewnicki (Warmia) sac. Robert Dziewiatowski (Warmia) sac. Adam Czarciñski (Warmia) sac. Lech Lachowicz (Warmia) sac. Marek Mendyk (Legnica) sac. Tadeusz Gadzala (Legnica) sac. Czeslaw Wlodarczyk (Legnica) sac. Domenico Vittorio Perin (Vittorio Veneto) sac. Denis Isizoh (Onitsha) sac. Timothy Finbarr O'Leary (Carditi) sac. Flores Manuel Plazola (Tepic) sac. Ales Opatmy (Praha) sac. Pasquale Potenza (Potenza - Muro Lucano - Marsico Nuovo) Il sac. Alessandro Rudi (Milano) Il sac. Giovanni Invernizzi (Milano) Il sac. Alfredo Francescutto (Milano) Il sac. Luigi Volpi (Milano) Il sac. Ferrario Gianpaolo (Milano) Il sac. Emilio Iannotta (Cerreto Sannita - Télese - Sant'Agata dei Goti) Il sac. Lorenz Kastenhofer (München und Freising) Il sac. Luis Miguel Muñoz Cardaba (Toledo) Il sac. Domenico Rinaldi (Pompei) Il sac. Jerome Feudjio (Saint Thomas) Il sac. Jesús González de Zarate Salas (Caracas) Il sac. Carlos A. Rodríguez (Caracas) Il sac. Henry W. Padilla (Caracas) Il sac. Jesus R. Crespo (Caracas) Il sac. Willy Polders (Caracas) Il sac. Juan Manuel Fuentes (Caracas) Il sac. Antonio Rezende de Souza (Aracaju) Il sac. Claudionor de Brito Fontes (Aracaju) Il sac. José Carvalho de Souza (Aracaju) Il sac. Luigi Venturi (Roma) Il sac. Alberto Ortolani (Roma) Il sac. Nicola Loiudice (Roma) Il sac. Vincenzo Josia (Roma) Il sac. Giancarlo Casalone (Roma) Il sac. Antonio Bragato (Roma) Il sac. Giorgio Ratti (Como) Il sac. Enrico Luppi (Como) Il sac. Giovanbattista Levi (Como) Il sac. Vittorio Vai (Imola) Il sac. Rui Cavalcante Barbosa (Palmas) Il sac. Romualdo Kujawski (Palmas) Il sac. Jones Ronaldo do Espirito Santo (Palmas) Il sac. Claudemir José dos Santos (Osasco) 88 23 » 28 » » » » » » » » 30 » » » 6 » » 15 » » » » » 17 27 28 » » » » » » » » » » » 1 » » » » 11 » 13 » » » Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale maggio » » » » » » » » » » » » » » giugno » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » luglio » » » » » » » » » » 2002 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » II sac. Danilo José de Oliveira (Osasco) Il sac. Angelo Grando (Osasco) Il sac. Stephan Hünseier (Köln) Il sac. Francesco Steri (Ales-Terralba) Il sac. Patrick Lynch (Nottingham) Il sac. Pier Enrico Stefanetti (Velletri-Segni) Il sac. Carmine Citarella (Nocera Inferiore-Sarno) Il sac. Frederic F. Elkin (Syracuse) Il sac. William Can (Richmond) Il sac. Joseph P. Lehman (Richmond) Il sac. Francis Muench (Richmond) Il sac. Benedetto Bernardo (Caserta) Il sac. Alberto Marchesi (Como) Il sac. Pasquale Cantalupo (Conversano-Monopoli) Il sac. Luigi Ruperto (Nardo-Gallipoli) Il sac. Humberto López Bonilla (Mayagüez) Il sac. Jorge Orozco García (Tlalnepantla) Il sac. Vincenzo Lo Duca (Monreale) Il sac. Giorgio Giuffrida (Catania) Il sac. Lambert Nouwens (Wien) Il sac. Josef Neumayer (Wien) Il sac. Walter Pischtiak (Wien) Il sac. Herbert Samm (Wien) Il sac. Heinrich Hahn (Wien) Il sac. Guillermo Javier Karcher (Buenos Aires) Il sac. Johannes Salzl (Eisenstadt) Il sac. Sebastiano Raciti (Acireale) Il sac. Stefano Sanchirico (Tricarico) Il sac. Joseph Quinn (Tuam) Il sac. Zsolt Cziglányi (Pees) Il sac. Carlo Chiarenza (Acireale) Il sac. Giuseppe Albano (Acireale) Il sac. Juan Enrique Zordan Lorenzini (Salto) Il sac. Lothar Schlegel (Paderborn) Il sac. Alphonsus Iwueke (Abakaliki) Il sac. Emmanuel NnaNna Egwu Eze (Abakaliki) Il sac. Guido Lucchiari (Adria-Rovigo) Il sac. Luciano Rametta (Otranto) Il sac. Ryszard Kurek (Tarnów) Il sac. Zdzislaw Sadko (Tarnów) Il sac. Józef Lesniak (Tarnów) Il sac. Boleslaw Klaus (Tarnów) Il sac. Antoni Mikrut (Tarnów) Il sac. Ednaldo Araújo dos Santos (Paraíba) Il sac. Ulderico Belli (Como) Il sac. Mario Santini (Terni-Narni-Amelia) Il sac. Henrique Neuredo Freiré (Paraíba) Il sac. Virgilio Bezerra de Almeida (Paraíba) Il sac. Ernando Luiz Teixeira de Carvalho (Paraíba) Diarium Romanae 13 » » » » » » » 19 » » » » 2 » » » 13 » luglio » » » » » » » » » » » » agosto » » » » 2002. » » » » » » » » » » » » » » » » » » » II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. Curiae 89 Gabriele Amorosi (Terni-Narni-Amelia) Nazzareno Cifoletti (Terni-Narni-Amelia) Aldo Giordano (Cuneo) Benito Terzuoli (Montepulciano-Chiusi-Pienza) Mose Mannelli (Montepulciano-Chiusi-Pienza) Mario Dionori (Montepulciano-Chiusi-Pienza) Henao José Angel Montoya (Tacna y Moquegua) Maselino Paulo (Samoa-Pago Pago) Mario Sciarretta (Ordinariato Militare d'Italia) Mario Mucci (Ordinariato Militare d'Italia) Bruno Gagliarducci (Ordinariato Militare d'Italia) Antonio Flavio (Ordinariato Militare d'Italia) Giovanni Bartolini (Ordinariato Militare d'Italia) Ezio Del Grosso (Avezzano) José Anaya Rodríguez (El Salto) Kevin T. Hart (Washington) Pedro Roger Quiroga Marinero (San Juan de Cuyo Guerrino Marta (Udine) José Geraldo da Silva (Niterói) Domenico Ricci (Castellaneta) ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito: Il Collare dell 'Ordine Piano 27 febbraio 2002. A S.E. il sig. Constantinos Stephanopoulos {Grecia) La Gran Croce dell'Ordine Piano 27 febbraio 2002. » » » » » » 2 18 maggio » » » » » 28 16 ottobre » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » A A A A A A S.E. S.E. S.E. S.E. S.E. S.E. A A A A A A A A A S.E. S.E. S.E. S.E. S.E. S.E. S.E. S.E. S.E. il il il il il il sig . Michel Chrissohodis (Grecia) sig . Georges Papandreou (Grecia) sig . Apostolos Kaklamanis (Grecia) sig . Constantinos Simitis (Grecia) sig . Stelios Rocanas (Grecia) sig . Ludwig Hoffmann von Rumerstein (Sovrano Militare Ordine di Malta) il sig . Julio César Lupinacci (Uruguay) il sig . Isidro Gómez Santos (Cuba) il sig . Vicente Espeche Gil (Argentina) il sig . Pedro José Rivera Saavedra (Bolivia) il sig . Widodo Sutiyo (Indonesia) il sig . Acisclo Valladares Molina (Guatemala) il sig . Farouk Hussein Raafat (Egitto) il sig . Yosef Ne ville Lamdan (Israele) il sig , Wilfrid Guy Licari (Canada) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 90 La Commenda con Placca dell 'Ordine Piano 6 maggio 2002. Al sig. Pius Segmüller (Stato Città del Vaticano) La Croce di Dama di Gran Croce dell 'Ordine Piano 16 » ottobre » 2002. » Alla sig.ra Edda Victoria Martinelli de Dutari (Panama) Alla sig.ra Blanca Elida Zuccolillo de Rodríguez Alcalá (Paraguay) La Gran Croce dell 'Ordine di San Gregorio Magno 12 24 16 giugno » ottobre 2002. » » » » » Al sig. Alfredo Santini (Ferrara-Comacchio) Al sig. Sergio Zaninelli (Milano) Al sig. Bjarne Bladbjerg (Danimarca) Al sig. Ampalavanar Selverajah (Singapore) Al sig. Henry Marie Joseph Lopes (Rep. del Congo) Al sig. Tayyab Siddi qui (Pakistan) La Croce di Dama di Gran Croce dell 'Ordine di San Gregorio Magno 19 21 luglio agosto 2002. » Alla sig.ra Johanna Gräfin von Westfalen (Paderborn) Alla sig.ra Waltraud Klasnik (Graz-Seckau) La Commenda con Placca dell 'Ordine di San Gregorio Magno Ci aprile 22 27 17 18 » » » 21 maggio » » » » co 6 27 6 20 26 » » » giugno » luglio agosto » » 2002. Al sig . Carlo Cabigiosu (Ordinariato Militare d'Italia) » Al sig . Wilhelm von und zu Liechtenstein (Graz-Seckau) » Al sig . Rodolfo Martín Villa (Madrid) » Al sig . Luis Sagrerà y Martinez-Villasante (Spagna) » Al sig . Carlo Arditi di Castelvetere (Sovrano Militare Ordine di Malta) » Al sig . Cari E. Paar (Sovrano Militare Ordine di Malta) » Al sig . E. Lisk Wyckoff, Jr. (New York) » Al sig . Frederick Massimi (Newark) » Al sig . Francesco Nicola Totino (Newark) » Al sig . Maurizio Carlotti (Roma) » Al sig . Danilo Di Gregorio (Roma) » Al sig . José Bouza Serrano (Portogallo) » Al sig . Rodolfo José Martin Saravia (Argentina) » Al sig . Boniface Yohou Gopré (Costa D Avorio) » Al sig . José Gómez Mata (Segorbe-Castellón de la Plana) » Al sig . Gerald Gleeson (Sydney) La Commenda dell 'Ordine di San Gregorio Magno 14 23 » 25 gennaio marzo » » 2002. » » » Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. Giovanni Belardi (Roma) Ubaldo Filotto (Vicenza) Innocenzo Mazzarella (Tursi-Lagonegro) Mario Patricio Arriagada de Lafuente (Cile) Diarium Romanae 20 26 aprile 2002. » » » » » 27 » » » » » » » » 6 13 21 maggio » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » giugno » » » » » CO » 28 30 31 5 » 7 15 28 1 » » » luglio » » » » » » » » » » » » » » » » » 16 21 » » agosto » » » » >> Curiae 91 Al sig. Werner O. Ciocarelli [Svizzera) Al sig. Angelo Bona {Italia) Al sig. Fabrizio Rindi (Roma) Al sig.. Dino De Poli (Treviso) Al sig. Bernard Ducamin (Nanterre) Al sig. Christian Lavialle (Toulouse) Al sig. Elmar Theodor Mäder {Stato Città del Vaticano) Al sig. Rafik Yassa (Alessandria dei Copti) Al sig. Shim Wai Lew (New York) Al sig. Sho Obkagawa (New York) Al sig. Jonathan O'Herron (New York) Al sig. George Doty (New York) Al sig. David Weyrich (Monterey in California) Al sig. Jude T. Barbera (Rockville Centre) Al sig. Martin J. Moran (Rockville Centre) Al sig. Augusto Strianese (Salerno-Campagna-Acerno) Al sig. Ugo Carpinelli (Salerno-Campagna-Acerno) Al sig. Alfonso Andria (Salerno-Campagna-Acerno) Al sig. Daniel E. Meehan (Milwaukee) Al sig. Gilles Deliance (Francia) Al sig. Jacques Fontaine (Nanterre) Al sig. Carl herzog von Württemberg (Rottenburg - Stuttgart) Al sig. Branislav Pekic (Yugoslavia) Al sig. Franco Reale (Monreale) Al sig. Chu Hui-Chin (Taiwan) Al sig. Francisco José Amorim de Carvalho Guerra (Porto) Al sig. John Rogers (Mosca) Al sig. David Louis Alexis Lloyd (Saint George's in Grenada) Al sig. Byron A. Red Adams, Sr. (Houma-Thibodaux) Al sig. Charles Mack (Houma-Thibodaux) Al sig. David Richard (Houma-Thibodaux) Al sig. Richard M. Haydel (Houma-Thibodaux) Al sig. Allen Danos, Jr. (Houma-Thibodaux) Al sig. Parker Conrad (Houma-Thibodaux) Al sig. Frank Savage (Port of Spain) Al sig. Thomas Chorherr (Austria) Al sig. Heinz Hafner (Austria) La Croce di Dama di Commenda dell 'Ordine di San Gregorio Magno 22 26 21 » » marzo aprile maggio ' 2002. » » » » » » » » » » » » Alla si g.ra Tawfìk Salloum (Siria) Alla si y.ra, Jan Ruff-O'Herne (Adelaide) Alla &i\g.ra Bertha McCan (New York) Alla sijy.ra, Catherine Gaisman (New York) Alla si|g.ra Mary Therese Martin Weyrich (Monterey in California) Alla si|y.ra Mary T. Moran (Rockville Centre) Alla si|y.ra, Claire J. Mutholland (Newark) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 92 21 6 11 » 24 28 maggio giugno » » » » 2002. » » » » Alla si g.ra Alla sig.ra Alla si g.ra Alla si g.ra Alla si g.ra Alla si g.ra Amelia A. Massimi (Newark) Maria Concetta Di Bella (Monreale) Susan Liban P. Cunliffe-Lister (Westminster) Annamaria Conti (Milano) Ana Virginia Hernández (Messico) June Rogers (Mosca) 77 Cavalierato dell 'Ordine di San Gregorio Magno 22 gennaio febbraio marzo » » 19 » 2002. » » » 23 » » » » » » » 25 » » » » » » » » 27 5 20 » » » » » aprile » » » OS 27 » » » » » » » » » » » maggio » » » » » » » » » » » » » » 13 21 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Al sig. Pascal Ralaitavy (Ambositra) Al sig. Thomas J. Connelly (Stati Uniti d'America) Al Sig Mansour Azzam (Siria) Al sig. Olatunji Onipede (Lagos) Al sig. Italo Bona (Chieti-Vasto) Al Sig Arduino Cailotto (Vicenza) Al sig. Claus Kühn (Hamburg) Al sig. Günter Gorschenek (Hamburg) Al sig. Brendan B. Nkanang (Calabar) Al sig. Sunday Udoeyop (Calabar) Al sig. Linus Okom (Calabar) Al sig. Edet Francis Asuquo (Calabar) Al sig. William Robert Coenen (Shreveport) Al sig. Lev M. Dawson (Shreveport) Al sig. William Henry Gallmann III (Shreveport) Al sig. Philip Lee Israel (Shreveport) Al sig. Michael McCarthy (Shreveport) Al sig. Leon Norman Plette (Shreveport) Al sig. Tom Ellsworth Pollard (Shreveport) Al sig. Jack Joseph Procell (Shreveport) Al sig. Paul Harmon Salvail (Shreveport) Al Sig Angelo Flavi (Città di Castello) Al sig. Giuseppe Vincini (Piacenza-Bobbio) Al sig. Paul Questier (Westminster) Al sig. John Nasseff (Our Lady of Lebanon of Los Angeles) Al sig. Paul Cluzeaud (Tulle) Al sig. Robert Perez (Agen) Al sig. Petrus Antonius Marinus De Jong ('s-Hertogenbosch) Al sig. Knolly Beszer (Saint Thomas) Al sig. Donald J. Herdrich (New York) Al sig. Richard J. Schmeelk (New York) Al sig. Barry F. Sullivan (New York) Al sig. Paul P. Woolard (New York) Al sig. Robert C. Wright (New York) Al sig. Francis C. Rooney, Jr. (New York) Al sig. Timothy J. Rooney (New York) Al sig. Frederic V Salerno (New York) Al sig. Kenneth G. Langone (New York) Al sig. Wellington T. Mara (New York) Al sig. Thomas S. Murphy, Sr. (New York) Diarium Romanae 31 » » » 11 maggio » 15 31 19 2 » 21 » » » luglio agosto » » » » » » » 26 » » » giugno » » » » » » » » » » » 2002. » » » » » >> » » » » » » » » » » » » » Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Curiae Josef Gronemann (Köln) Francis Leonard Tombs (Birmingham) Augustine Kolawole Onijamah (Lagos) Charles Ashun (Cape Coast) John Charles G. Grossmith (Saint Andrews and Edinburgh) Michael Jarmulowicz (Westminster) Emile Bourdin (Angers) Johann Ramoser (Sankt Pölten) Luciano Conti (Città di Castello) Jack Sehl (Hamilton) Bruno J. L. Richard (Paris) Modestino Adamo (Italia) Cosimo Baglivo (Italia) Fabio Ferrara (Italia) Paolo Ottomaniello (Italia) Roberto Marino (Italia) Andrea Scrivano (Italia) Markus Langer (Austria) Theodor Thanner (Salzburg) Victor Orbán (Esztergom-Budapest) Vidwan S. Adaikalamuthu (Jaffha) La Gran Croce dell'Ordine di San Silvestro Papa 20 giugno 2002. Al sig. Zsolt Semjen (Esztergom-Budapest) La Croce di Dama dell 'Ordine di San Gregorio Magno 23 » 25 » » » » » 26 21 » 11 » 1 13 marzo » » » » » » » aprile maggio » giugno » luglio » 2002. » » » » » » » » » » » » » » Alla sig;.ra Alla sig.ra Alla sig .ra Alla sig .ra Alla sig .ra Alla sig .ra Alla sig .ra Alla sig .ra Alla sig .ra Alla sig .ra Alla sig .ra Alla sig .ra Alla sig .ra Alla sig .ra Alla sig .ra r r Hildegard Schulz (Hamburg) Regina Pabst (Hamburg) Francés Mills Coenen (Shreveport) Ruthie Norton Coenen (Shreveport) Anne S. Dawson (Shreveport) Karen Oden Evans (Shreveport) Jody Marzula Pollard (Shreveport) Evelyn Bernice Ridings (Shreveport) Catherine Ann Black (Adelaide) Catherine P. Joyce (New York) Regina Quick (New York) Agnese Bucchia (Milano) Maria Teresa Archinti (Milano) Yvonne Adams (Houma-Thibodaux) Paloma Gómez Borrero (Madrid) La Commenda con Placca dell 'Ordine di San Silvestro Papa 22 5 marzo aprile 2002. » 93 Al sig. Ghassan Al Nseir (Siria) Al sig. Paul Jeambart (Aleppo dei Greco-Melkiti) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 94 27 26 aprile agosto 2002. » Al sig Sebastian Martín-Retortillo Baquer (Madrid) Al sig Ernst König (Ordinariato Militare d'Austria) La Commenda dell 'Ordine di San Silvestro Papa 11 22 marzo 2002. » » » » » » » 26 6 aprile maggio » » » » » » » » » » » » » 30 » » » » » » » » » 11 giugno » » » » » » 11 luglio 31 » » » » » 19 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Al sig Al sig Al sig. Al sig. Al sig Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig, Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Vincenzo Bertolotti (Roma) Maan Hay dar (Siria) Alfred Adesanya Browne (Lagos) Gregory Olaitan Anthony Deinde (Lagos) Clement Okeke Iwuchukwu (Lagos) Dazio Massimo Luca (Roma) Johannes Swinkels ('s-Hertogenbosch) Stanislas Deriemaeker (Antwerpen) Andreas Clemenz (Stato Città del Vaticano) Hans-Friedrich Von Solemacher (Esztergom - Budapest) Helmut Kopp (Innsbruck) Heinz Wieser (Innsbruck) Emmerich Beneder (Innsbruck) Bernhard Bläsi (Rottenburg-Stuttgart) Otto Herbert Hajek (Rottenburg-Stuttgart) Hendricus ten Brink (Utrecht) Oskar Mayer (Wien) Helmut Htittler (Wien) Walther Brauneis (Wien) Joäo Monteiro de Barros Filho (Botucatu) Karl Stix (Eisenstadt) Gerhard Jellasitz (Eisenstadt) Alois Schwarz (Eisenstadt) Josef Kimmeswenger (Sankt Pölten) Ernst Strasser (Sankt Pölten) Jean-Michel Lemoyne de Forges (Nanterre) Kamal Toufic Saredar (Baghdad dei Siri) La Croce di Dama di Commenda dell 'Ordine di San Silvestro Papa 11 giugno 2002. Alla sig.ra Annemarie Kury (Wien) Ol Il Cavalierato dell 'Ordine di San Silvestro Papa 11 » » » » 22 » » » marzo » » » » » » » » 2002. » » » » » » » » » Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Heinrich Steinkempen (Paderborn) Ignazio Musumeci (Roma) Massimo Sabbatucci (Taranto) Massimo Notarnicola (Taranto) Antonio Dragone (Taranto) Dario Maniglia (Taranto) Bassan Barabandi (Siria) Najib Alji Mohamed (Siria) Anthony Ibeggbunam Ibekwe (Lagos) Leo Babarinde Da-Silva (Lagos) Diarium Romanae 22 » » » » 23 » » » » » 27 » » » 5 » » 9 20 26 » 29 CO » » » 13 » » » 21 28 30 31 » » » » eo 11 » » 15 28 » » marzo » » » » » » » » » » » » » » aprile » » » » » » » maggio » » » » » » » » » » » » » » » giugno » » » » » » 2002. » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Curiae 95 Al sig. Joachim Macebong (Lagos) Al sig. Festus Olapade Adelabu (Lagos) Al sig Philip Afolabi Kolawole (Lagos) Al sig Andrew Olatunji Dada Makun (Lagos) Al sig. Francis Bamidele Ajiteru (Lagos) Al sig. Daniel Nyambi (Calabar) Al sig Edmund Solomon (Calabar) Al sig. Lawrence Ita (Calabar) Al sig. Etin Okoko (Calabar) Al sig. William Archibong (Calabar) Al sig. Edet Bassey (Calabar) Al sig. Gonzalo Cruz Reyes (Agaña) Al sig. Jesus Sabían Leon Guerrero (Agaña) AI sig. Edward Salas Terlajne (Agalla) Al sig. Anton Ruf (Augsburg) Al sig. Karl Pömbachen (Augsburg) Al sig. Riccardo Gabba (Piacenza-Bobbio) Al sig. Teresio Cerini (Piacenza-Bobbio) Al sig. Alcide Gualazzini (Piacenza-Bobbio) Al sig. Cristiano Desideri (Italia) Al sig. Henrik Amberg (Stockholm) Al sig. Martinus Henricus J. Sijstermans (Roermond) Al sig. Attilio Bonaduce (Rieti) Al sig. Pierangelo Ubezzi (Vercelli) Al sig. Desmond Doherty (Down and Connor) Al sig. Antonius Johannes Janssen ('s-Hertogenbosch) Al sig. Daniele Bisaro (Concordia-Pordenone) Al sig. Petrus Antonius Marinus de Jong ('s-Hertogenbosch) Al sig. Loris Razzi (Pitigliano-Sovana-Orbetello) Al sig. Tarcisio Baldelli (Pitigliano-Sovana-Orbetello) Al sig. Stefano Busonero (Pitigliano-Sovana-Orbetello) Al sig. Giovanni Porlezza (Como) Al sig. Mario Luppi (Como) Al sig. Herbert Vlatten (Paderborn) Al sig. Carmelo Curro (Salerno-Campagna-Acerno) Al sig. Andreas Kössier (Innsbruck) Al sig. Vitale Cominotti (Brescia) Al sig. Dietrich Weber (Rottenburg-Stuttgart) Al sig. Alban Lämmle (Rottenburg-Stuttgart) Al sig. Gino Righi (Bologna) Al sig. Giorgio Masina (Bologna) Al sig. Emilio Marchetti (Roma) Al sig. Albert R. M. Gudde (Haarlem) Al sig. Aloysius Fring (Roermond) Al sig. Giovanni Santoro (Montepulciano-Chiusi-Pienza) Al sig. Giuseppe Catalani (Roma) Al sig. Bruno Ballini (Brescia) Al sig. Vigilio Belletti (Brescia) Al sig, Italo Fava (Brescia) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 96 1 luglio 2002. » » » » » » » » » » » » » » 13 » » » » » » » 19 » » » » » » » » » » » » 21 agosto » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 26 » » » » » » » » » » » » » » » » Al sig . Mario Cavaretta (Brescia) Al sig . Walter Manzon (Brescia) Al sig . Pasquale Villano (Velletri-Segni) Al sig . Ravetto Flugy (Velletri-Segni) Al sig . Salvatore Vincenzo Marino (Velletri-Segni) Al sig . Francesco Maria Mariano (Velletri-Segni) Al sig . Ibrahim Habib (Egitto) Al sig . Gabriel Hanna (Egitto) Al sig . Antoine Salama (Egitto) Al sig . Ephrem Kispotta (Jamshedpur) Al sig . Joseph Soy (Jamshedpur) Al sig . Luigi Nocilli (Pesaro) Al sig . Marco Mantovani (Milano) Al sig . Americo Isopo (Italia) Al sig . Claudio Vagnoni (Italia) Al sig . Stefano Ercoli (Italia) Al sig . Bartolomeo Grauso (Italia) Al sig . Fabrizio Palombi (Italia) Al sig . Philip La Barbera (Italia) Al sig . Giampiero Zazzaro (Italia) Al sig . Domenico Ricciardi (Italia) Al sig . Fabio Breccia (Italia) Al sig . Michele Passabì (Italia) Al sig . Ciro Fecondo (Italia) Al sig Fabio Troiani (Italia) Al sig Pietro Di Biagio (Italia) Al sig Ettore Frentano (Italia) Al sig Claudio Ranaldi (Italia) Al sig Hans Martin (Würzburg) La Croce di Dama dell 'Ordine di San Silvestro Papa 11 5 marzo aprile 2002. » » » 26 13 » 1 » » » maggio » luglio » » » » » » Alla sig.ra Anna Maria Centurelli (Roma) Alla sig.ra Gerdina Antonia Vermeer-Van Hesst ('s-Hertogenbosch) Alla sig.ra Ingrid Bornewasser (Köln) Alla sig.ra Margret Antweiler (Köln) Alla sig. ra Adriana Marta M. Speetjens-Van Dongen (Roermond) Alla sig.ra Valeria Elmi (Pitigliano-Sovana-Orbetello) Alla sig.ra Antonietta Fanciulli (Pitigliano-Sovana-Orbetello) Alla sig.ra Kate Redaelli (Brescia) NECROLOGIO 27 novembre 2002 30 4 dicembre 9 Mons. Ronald G. Connors, Vescovo em. di San Juan de la Maguana (Rep. Dominicana) Mons. Eduardo Picher Peña, Arcivescovo tit. di Abitine. Mons. Adolfo Gerstner, Vescovo em. di Concordia (Argentina). Mons. Dante Sandrelli, Vescovo em. di Formosa (Argentina). An. et vol. XCV 5 Februarii 2003 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio. Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI P P . II LITTERAE DECRETALES quibus Paulae Montai Fornés a S. Iosepho Calasanctio Sanctorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Nisi granum frumenti cadens in terram mortuum fuerit, ipsum solum manet; si autem mortuum fuerit, multum fructum affert (Io 12, 24). Verba haec Iesu Matris Paulae Montai Fornés a S. Iosepho Calasanctio vitam illuminarunt, quae humanae christianaeque puellarum institutioni ac mulieribus item omnibus ex partibus provehendis suam addixit vitam, ut familiae salvarentur, Christi regnum prolataretur atque societas christiane animaretur. Testis haec Christi, quae agens contemplabatur, et contemplans agebat, in oppido Arenys de Mar provinciae Barcinonensis die xi mensis Octobris anno MDCCXCIX humili familia pientissimaque orta est. Parentes quinque liberis aucti sunt, qui ad Evangelii principia sunt instituti. Paula maxima erat natu. Cum puella ipsa decem annorum patrem amisisset, matrem iuvare in re familiari debuit, opus acu pictum faciens. A pueritia inde et iuventute dilectione in Virginem Mariam vehementer flagravit ipsaque valida fuit parochi adiutrix, pueris adulescentibusque catecheticam ministrans doctrinam. Suo nativo in oppido plane animadvertit impellentem esse societatis Ecclesiaeque necessitatem mulieres humane christianeque promovere, quae cum in societate familiaque plurimum possent, ad institutionem cultumque accedere parum poterant. Beata, temporum signa 98 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale respiciens, sensit se a Deo hanc ad missionem vocari atque constituit se institutionis apostolatui devovere, quem in oppido Figueras anno MDCCCXXIX incohavit. Ibidem primam suam puellis erudiendis scholam instituit, quam novis rationibus latisque educationis institutis condidit. Dei amore animarumque studio incitata, Beata usque puellarum, adulescentium futurarumque matrumfamilias bonum persécuta est. Sic, compluribus superatis difficultatibus, scholas instituit easque diversis in locis ordinavit. Calasanctianum charisma plane in se recipiens, spiritalitatem Regulasque Sancti Iosephi Calasanctii tenere voluit. Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum sodalibus suffulta, suam educatricis operam anno MDCCCXLVii in Scholam Piam intulit atque die x i mensis Februarii anno MDCCCXLVii veluti Filia Mariae Scolopiae vota religiosa nuncupavit, quartum addens institutionis votum. Congregatio Filiarum Mariae, Religiosarum Scholarum Piarum, ab ipsa condita, anno MDCCCLI dioecesanam et anno MDCCCLX pontificiam Pii IX comprobationem recepit. Ab anno MDCCCLII ad annum MDCCCLIX magistra fuit in oppido Sabadell noviciarum, quibus absolutum vitae religiosae, christocentricae, marialis et Calasanctianae exemplar exhibere solebat, quae in caritatis, humilitatis oboedientiaeque fundamento innitebatur. Postremi eius vitae xxx anni (MDCCCLIX-MDCCCLXXXIX), in schola Olesae Montis Serrati exacti, sanctitatis vitaeque Scolopicae uberrimi fuerunt. Omnium virtutum exercitium palam patuit, sed precationis spiritu, humilitate, austeritate erga se dilectioneque in pauperes eminuit. Quia Deo fidebat laeta usque fuit. Omnia quae ei accidit ex Dei manibus orientia suscepit. Paulatim eius vita extinguebatur: acerbum post morbum die XXVI mensis Februarii anno MDCCCLXXXIX de hoc mundo Olesae Montis Serrati demigra vit, magna sanctitatis fama circumfusa. Beatificationis canonizationisque causa apud Barcinonensem Sedem anno MCMLVII incohata est. Nobis coram de virtutibus heroum in modum exercitis decretum anno MCMLXXXVIII et MCMXCII decretum de miraculo Dei Servae intercessioni adscripto prodiit. Die xviii mensis Aprilis anno MCMXCIII Nos Ipsi Beatorum catalogo eam adscripsimus. Anno MCMXCV archiepiscopalis curia Medellensis processum canonicum de putata mira quadam puellae octo annorum sanatione incepit, quae anno MCMXCIII contigit. Die i mensis Iulii anno MM concessimus ut de miraculo decretum foras emitteretur. Post Consistorium die xin mensis Martii anno MMI actum, statuimus ut canonizationis ritus die xxv mensis Novembris anno MMI, D. N. Iesu Christi, universorum Regis sollemnitate contingente, celebraretur. Acta Ioannis Pauli Pp II 99 Hodie igitur in basilica Petriana, inter sacra hanc elocuti sumus canonizationis formulam: Ad honorem Sanctae et Individuae Trinitatis, ad exaltationem fidei catholicae et vitae christianae incrementum, auctoritate Domini nostri Iesu Christi, beatorum apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, matura deliberatione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de plurimorum Fratrum Nostrorum consilio, Beatos Iosephum Marello, Paulam Montai Fornés a Sancto Iosepho Calasanctio, Leoniam Franciscam Salesiam Aviat et Mariam Crescentiam Höss Sanctos esse decernimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo adscribimus, statuentes eos in universa Ecclesia inter Sanctos pia devotione recoli debere. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Laudabilis haec mulier insignes pietatis suo tempore dedit testificationes, quae eximio fuit universae Ecclesiae ornamento ac mirificum apostolatum explicavit. Spectata illius exempla magno sint hominibus qui nunc sunt documento firmoque subsidio, quo expeditius faciliusque sustineant difficultates atque certius terrestribus posthabitis rebus ad mansura se convertant. Quod autem decrevimus volumus et nunc et in posterum vim habere, contrariis minime officientibus rebus quibuslibet. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quinto et vicesimo mensis Novembris, anno Domini bis millesimo primo, Pontificatus Nostri quarto et vicesimo. EGO IOANNES PAULUS Catholicae Ecclesiae Episcopus Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Loco £8 Plumbi In Secret. Status tab., n. 507. 709 100 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale LITTERAE APOSTOLICAE Venerabili Dei Servo Nicolao Gross Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Si benefacientes et patientes sustinetis, haec est gratia apud Deum» (2 Pe 2, 20). Venerabilis Dei Servus Nicolaus Gross, baptismi gratiam fideliter tenens, ad Evangelium suam exegit vitam et in mundum Christi lumen effudit. Diligenter mariti patrisque officium sustinuit, operarius necnon opificum collegii curator ac diurnarius societati inservivit, ipseque humanas et christianas animose rationes tuitus est. Die xxx mensis Septembris anno MDCCCXCVIII in oppido Niederwenigern Germaniae primus ex septem liberis Nicolao et Elisabetha Nasse parentibus ortus est. Sua in domo primum humanam christianam que institutionem est adeptus. Adulescens opus egit, ac deinceps metallarii artem gessit. Vespertinam scholam adiit et perbene operariorum rationes et opificum collegii ius cognovit. Multum adlaboravit ut operariorum vitae modus in melius mutaretur, ad Ecclesiae doctrinam, potissimum ad Rerum novarum encyclicam. Anno MCMXIX christiano operariorum metallariorum collegio ac posthac catholicorum opificum Motui nomen dedit, cuius secretarius factus est ac dein districtus moderator. Iisdem imbutus rationibus, diurnarii sustinuit partes. Anno MCMXXIII Elisabetham Koch uxorem duxit et ex eorum coniugio septem liberi generati sunt, quos ipse, quamquam officii negotiis detinebatur atque a familia saepe aberat, religiose ac humane instituit. Diurnarius et opificum collegii curator, Germaniae Motus Operariorum Catholicorum hebdomadalia acta moderatus est. Una cum familia Coloniam adiit. Eius indefessum opus ad ministerium societatemque attinens, quod vivida fides dirigebat, haudquaquam a spiritali vita seiungebatur. Ferventer enim ipse precabatur et assidue Missam sacramentaque frequentabat. Intrepida spe ac liberali Dei, familiae proximique caritate detinebatur. Omnes tolerabat. Eius ex scriptis sermonibusque exstabat eum ad Ecclesiam catholicam pertinere, quibus monebat ut a nationalis socialismi periculis res christiana caveret. Nationalis socialismi regimen ab anno usque MCMXXXIII eum persequi coepit, quippe qui «Motui operis Germanico» non adhaesisset neve Hitlerianae iuventuti liberorum nomina dedisset, atque postmodum illi effecerunt ut acta diurna, quae ipsemet moderabatur, intermitterentur. Mense Iulio anno MCMXLIV, ut con- Acta Ioannis Pauli Pp,, II 101 tunderetur de Hitlerii insidiis insimulatus est, idcirco die xn mensis Augusti eiusdem anni Coloniae a « Gestapo » captus est. In Berolinensem-Tegelensem carcerem translatus, MCMXLV morte multatus est. Mansit Dei voluntati obnoxius, quadam in epistula, ad suos missa, scripsit: «Me ad quemcumque eventum comparo, quem Deus mihi procurabit. Scitote me eius voluntatem accepturum neque me incertum futurum: suam gratiam auxilium que dabit ipse». In carcere Berolinensi-Plötzenseensi iudicatum factum est atque is die XXIII mensis Ianuarii eiusdem anni suspensus est. Continuo fidei martyr habitus est, cum vitam in nomen dilectionemque Christi Iesu traderet. Martyris fama confirmata est et diffusa per annos ad nostra usque tempora. Quapropter Episcopus Essendiensis anno MCMXCII beatificationis seu declarationis martyrii causam incohavit. His ideo perfectis rebus, quas Congregatio de Causis Sanctorum praecipit, die VII mensis Iulii anno MMI Nobis coram Decretum super martyrio prodiit. Statuimus igitur ut sollemnis beatificationis ritus die VII mensis Octobris anno MMI Romae celebraretur. Hodie igitur inter sacra hanc ediximus formulam: « Nos, vota Fratrum Nostrorum Narsetis Petri XIX, patriarchae Ciliciae Armenorum, Huberti Luthe, Episcopi Essendiensis, Ioachimi Illiano, Episcopi Nucerini Paganorum-Sarnensis, Ioannis Claudii Cardinalis Turcotte, Archiepiscopi Marianopolitani, Silvii Caesaris Bonicelli, Episcopi Parmensis, et Renardi Lettmann, Episcopi Monasteriensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Ignatius Maloyan, Nicolaus Gross, Alfonsus Maria Fusco, Thomas Maria Fusco, Aemilia Tavernier Gamelin, Eugenia Picco et Maria Euthymia Üffing Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum: Ignatii Maloyan sabbato proximo diei undecimae Iunii, Nicolai Gross die vicesima tertia Ianuarii, Alfonsi Mariae Fusco die septima Februarii, Thomae Mariae Fusco die vicesima quarta Februarii, Aemiliae Tavernier Gamelin die vicesima tertia Septembris, Eugeniae Picco die septima Septembris et Mariae Euthymiae Üffing die nona Septembris in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quibus prolatis verbis Nos ante omnes pio fervore venerati hunc novum Beatum sumus atque studiose precati ut suo exemplo supernoque auxilio Ecclesiae semper salutariter adesset. 102 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Quod autem decrevimus volumus et nunc et in posterum vim habere, contrariis minime efficientibus rebus quibuslibet. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die VII mensis Octobris, anno Domini MMI, Pontificatus Nostri tertio et vicesimo. De mandato Summi Pontificis SS ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco & Sigilli In Secret. Status tab., n. 504.478 CONVENTIO INTER SANCTAM SEDEM ET LETTONIAE REM PUBLICAM AGREEMENT BETWEEN THE HOLY SEE AND THE REPUBLIC OF LATVIA The Holy See and the Republic of Latvia, Considering that in 1922 a Concordat was signed between the Holy See and the Republic of Latvia, which, given the changes that have occurred at both the national and international levels, should be now replaced by a new international Agreement; Taking into consideration, on the part of the Holy See, the documents of the Second Vatican Council and the norms of Canon Law, and, on the part of the Republic of Latvia, the principles enshrined in its Constitution and in the International Conventions to which it adheres; Aware that an important part of the population of the Republic of Latvia professes the Catholic Religion; Acknowledging the positive contribution of the Catholic Church within the Republic of Latvia to the religious and moral development, the social rehabilitation and reintegration of the Nation; Wishing to define the juridical status of the Catholic Church, to regulate collaboration in the areas of education and culture and to promote in a stable and appropriate manner religious assistance to the Catholic members of the National Armed Forces and to the Catholics being held in prison; have agreed the following by common accord: Acta Ioannis Pauli Pp. II 103 PART I. THE JURIDICAL STATUS OF THE CATHOLIC CHURCH Section 1. THE JURIDICAL PERSONALITY OF THE CATHOLIC CHURCH Article 1 The Holy See and the Republic of Latvia recognise that they are both, within their proper spheres of competence, independent and autonomous. They reaffirm their respect for this principle with regard to the services by which each party, both individually and jointly, intends to promote the greater spiritual and material development of Latvian society. Article 2 1. The Republic of Latvia recognises the public juridical personality of the Catholic Church in Latvia. 2. The institutions of the Catholic Church in the Republic of Latvia, which in accordance with Canon Law have the status of public juridical persons, shall also enjoy juridical personality in civil law, according to the legislation of the Republic of Latvia. 3. The competent ecclesiastical authority may—in accordance with the pertinent canonical norms—establish, modify, recognise and suppress ecclesiastical juridical public persons. In the case that such changes should affect the existing situation of the Catholic Church in the Republic of Latvia, they shall be communicated to the competent civil authorities, in accordance with the existing legislation of the Republic of Latvia. Article 3 The Republic of Latvia recognises the right of the Catholic Church, of the juridical persons dependent upon it, and of individual Catholics to communicate freely and maintain contacts with the Holy See and the other ecclesiastical institutions recognised by Canon Law, including those outside the Country. Article 4 As regards freedom of religion, sanctioned by the legislation of the Republic of Latvia and the international agreements to which the Republic of Latvia has adhered, the Catholic Church in the Republic of Latvia, together with its communities and institutions, shall be guaranteed freedom to deter- 104 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mine its internal government, to worship and to accomplish its mission through pastoral activities, including those of a social, educational and cultural nature. Article 5 The nomination, transfer and removal of Bishops is the exclusive right of the Holy See. The office of Bishop shall be conferred only on priests who are Latvian citizens. Before the publication of the appointment of a diocesan Bishop, the Holy See will, out of courtesy and in confidence, inform the President of the Republic of Latvia. Article 6 1. The Republic of Latvia guarantees the inviolability of all places of worship, which may not be used for other purposes without the prior agreement of the competent ecclesiastical authorities. 2. At the request of the ecclesiastical authority, the competent civil authorities or their representatives may intervene in case of emergency, if public order is being gravely threatened, or in order to avoid grave harm to persons or damage to items of particular historical or artistic value. Such a request may be presumed should urgent reasons favour an immediate intervention, in order to limit danger to public order and damage to persons or property. Article 7 The seal of the sacrament of confession is recognised as inviolable. Nobody may ever question a Catholic priest on matters connected with a confessional secret, even if that priest should appear as a witness or party before a civil tribunal. Article 8 1. From the moment of its celebration canonical marriage produces the civil effects determined by the legislation of the Republic of Latvia, provided no civil impediments exist between the contracting parties and the requisites foreseen by the laws of the Republic of Latvia have been fulfilled. 2. The way and the time within which a canonical marriage is to be registered with the competent civil authority are determined by the laws of the Republic of Latvia. Acta Ioannis Pauli Pp. II 105 Article 9 With respect to the laws of the Republic of Latvia and in view of its legitimate pastoral undertakings, to the Catholic Church shall be guaranteed: (a) freedom of access to the media and freedom of speech, including the establishment of its own means of social communication and access to those of the State, in accordance with the legislation of the Republic of Latvia; (b) freedom of association of the faithful, in order to promote social, cultural or educational initiatives inspired by the principles of the Christian faith, the social doctrine of the Catholic Church and according to the principles of ecumenism; (c) access to hospitals, prisons, orphanages and all other institutions of social or medical assistance, in which the presence of Catholics justifies the occasional or permanent pastoral presence of the authorised representatives of the Catholic Church. Article 10 The Republic of Latvia guarantees to the Catholic Church the restoration of unlawfully alienated property, in accordance with the legislation of the Republic of Latvia through a common accord between the competent State Authorities and the Bishops' Conference of Latvia. Section 2. THE SHRINE OF AGLONA Article 11 1. The Shrine of Aglona is part of the cultural and historical heritage of the Republic of Latvia, and as such is protected under existing legal provisions of Latvia. 2. Besides the building of the Basilica itself, the square in front of the Basilica and the cemetery, the spring area, the territory protected within the Shrine shall include all other buildings, structures and lands belonging to the Catholic Church. Article 12 1. In consideration of the international character of the Shrine of Aglona as a place for prayer, pilgrimage and various pastoral activities, and keeping in mind the existing legislation, the Republic of Latvia assumes the duty: 106 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale (a) to recognise and respect the religious and historical character of the Shrine; (b) to guarantee public order during the gatherings included in the schedule of events referred to in Article 13, as agreed either with the local Bishop himself or with the other members of the Bishops' Conference of Latvia; (c) to contribute towards the maintenance costs of the Shrine in relation to events of national significance; (d) to grant exemption from or the reductions of taxes in the circumstances foreseen by the laws. 2. For its part, the Holy See shall grant the Shrine of Aglona the status of an "international shrine", as foreseen in Canon Law (cf. can. 1 2 3 1 ff.). Article 13 Each year, before the State budget is drawn up, the Catholic Church shall provide the Cabinet of Ministers with a plan of the events scheduled for the following year which could be of national significance. In agreement with the local authorities, the Cabinet of Ministers shall adopt the measures necessary to meet the requirements of public order and the medical and sanitary needs. PART II. THE CATHOLIC CHURCH AND INSTITUTIONS OF EDUCATION Section 1. THE TEACHING OP THE CATHOLIC RELIGION IN SCHOOLS Article 14 The Republic of Latvia recognises the right of parents and their legal representatives, and, in the cases provided for by law, of children themselves, to ensure for their children an adequate religious education in institutes of education through religion classes in State and municipal schools, and the Catholic Sunday schools. The State guarantees this right within the terms established by law and the international treaties binding upon the Republic of Latvia. Article 15 The teaching of the Catholic religion shall be conducted exclusively on the basis of a programme approved by the Bishops' Conference of Latvia, in Acta Ioannis Pauli Pp. II 107 agreement with the Ministry of Education and Science, and shall be undertaken only by qualified teachers who possess a certificate of competence issued by the Bishops' Conference of Latvia; the revocation of which signifies the immediate loss of the right to teach the Catholic religion. Article 16 In conformity with the legislation of the Republic of Latvia, the Catholic Church has the right to found institutions of higher formation for teachers of religion which will grant civilly recognised diplomas. Article 17 The State authorities of the Republic of Latvia and the Catholic Church will strive, each within its own competence, to ensure that the teaching of the Catholic religion in educational establishments is undertaken with due academic and doctrinal competence, and with concern for the promotion of an ecumenical spirit, reciprocal respect between different religious confessions and equality for all. Section 2. CATHOLIC SCHOOLS Article 18 1. The Catholic Church has the right to establish and manage schools at every level, in conformity with the laws of the Republic of Latvia and the norms of Canon Law. 2. The foundation of Catholic Schools shall be requested by the Bishops' Conference of Latvia, the latter acting on behalf of the local Ordinary. 3. Catholic Schools, as well as institutions of higher formation, shall observe the laws of the Republic of Latvia concerning the general norms relating to the national curriculum, to their management and the granting of civilly recognised diplomas. Article 19 1. Catholic Schools are entitled to financial support, in accordance with the laws of the Republic of Latvia. 2. Teachers and other employees in officially recognised Catholic Schools, as well as students and their parents, shall enjoy the same rights and have the same obligations as their counterparts in State and local government schools. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 108 Section 3. THE MAJOR SEMINARY OF RIGA Article 20 1. The Major Seminary of Riga is an institution of the Catholic Church in Latvia for the academic formation of ecclesiastical students and the study of Catholic Theology. 2. Recognition of the Major Seminary of Riga as an institute of higher education will be granted by the State in accordance with the law. 3. The diplomas and courses of study of the Major Seminary of Riga, which conform to civil laws and regulations, will be considered valid and equivalent to those of the educational institutions of the State. 4. Within the framework of the law, the State will grant economic assistance to the Major Seminary of Riga to the same extent as it does to other equivalent institutes. Section 4. THE FACULTY OF CATHOLIC THEOLOGY AT THE UNIVERSITY OF LATVIA Article 21 The reinstatement of the Faculty of Catholic Theology within the University of Latvia will be negotiated in the future between the Holy See and the Government of the Republic of Latvia. Section 5. THE CULTURAL AND ARTISTIC HERITAGE OF THE CATHOLIC CHURCH Article 22 1. The cultural and artistic heritage of the Catholic Church is to be considered as an important part of the national heritage of the Republic of Latvia. The Republic of Latvia and the Catholic Church assume, by common accord, the duty to ensure its maintenance and care, and to make it accessible to the public, within the limits required for its safe custody and by international law. 2. In accordance with the law, the State will share with the Catholic Church in meeting the cost of cultural and artistic heritage of the Catholic Church. Acta Ioannis Pauli Pp. II 109 PART III. RELIGIOUS ASSISTANCE TO THE CATHOLICS IN THE NATIONAL ARMED FORCES OF THE REPUBLIC OF LATVIA Article 23 1. The Holy See shall establish within the Catholic Church in the Republic of Latvia a Military Ordinariate which, according to a special memorandum of understanding between the Ministry of Defence and the Bishops' Conference of Latvia, shall offer religious assistance to the Catholics within the National Armed Forces of the Republic of Latvia. 2. This Military Ordinariate, which is, according to the Apostolic Constitution "Spiritualis militum curae", canonically equivalent to a diocese, will be headed by a Bishop Military Ordinary. Article 24 1. The Military Ordinary, who shall be a Latvian citizen, may at the same time hold the office of a diocesan or auxiliary Bishop. 2. The Military Ordinary will be freely nominated by the Supreme Pontiff, and the President of the Republic of Latvia will be given prior notification of the appointment. Article 25 1. The Republic of Latvia shall guarantee to the Catholic members of the National Armed Forces the possibility of receiving adequate catechetical instruction and of participating in Eucharistic Celebrations on Sundays and on Holidays of obligation, provided these do not conflict with urgent official military duties. 2. In conformity with canonical norms, the Military Ordinary will nominate a Vicar General and, in consultation with the competent authority within the National Armed Forces, will designate an appropriate number of Military Chaplains of Latvian citizenship, who may be incardinated in the Military Ordinariate. They will be considered equivalent to a parish priest or an assistant parish priest. Article 26 Students of the Major Seminary of Riga and novices of Religious Congregations shall be exempted from military service and may be assigned to a community service equivalent to obligatory military service. In times of 110 Acta Apostolicae Sedis ~ Commentarium Officiale general mobilization, such students and novices will be assigned to operations which do not involve the use of weapons. Article 27 According to canonical norms, those falling under the jurisdiction of the Military Ordinariate are the following: (a) Catholic military and civilian personnel of the National Armed Forces of the Republic of Latvia; (b) the members of their families: spouses and children, including adult children, if they are Catholic and form part of the same household. Article 28 1. Chaplains and their assistants, subject to the canonical authority of the Military Ordinary, shall exercise their pastoral service in accordance with the regulations concerning the times and places for pastoral activities and other general conditions issued by the authorities of the National Armed Forces. 2. The Military Ordinariate shall co-ordinate its activities with the Ministry of Defence. Article 29 The Ministry of Defence will provide material assistance to the personnel of the Military Ordinariate, in accordance with the legislation of the Republic of Latvia, as well as the necessary logistical arrangements for pastoral activities. PART IV. RELIGIOUS ASSISTANCE TO THE CATHOLIC FAITHFUL IN THE PRISONS OF THE REPUBLIC OF LATVIA Article 30 1. In conformity with Article 9 (c) of the present agreement, the Catholic Church has the right to offer religious assistance to Catholics in prisons and other similar institutions of lawful detention. 2. In accordance with the laws of the Republic of Latvia and the norms of Canon Law, the competent authority shall guarantee to prisoners the right to appropriate religious assistance. Acta Ioannis Pauli Pp. II 111 PART V. FINAL PROVISIONS Article 31 1. The Holy See and the Republic of Latvia shall resolve by common accord and through diplomatic means every doubt or difficulty which may arise in the interpretation or application of the present Agreement. 2. The details of certain specific aspects of this Agreement will be regulated by special documents of understanding between the competent authorities of the Catholic Church and those of the Republic of Latvia. Article 32 If the Holy See and the Republic of Latvia were to judge certain modifications to be necessary, on account of some significant changes in the circumstances prevailing at the time of this Agreement, negotiations shall be duly initiated by the Apostolic Nuncio on the one hand and representatives of the Latvian Government on the other. Article 33 The present Agreement is subject to ratification according to the proper constitutional and procedural norms of the Holy See and the Republic of Latvia, and shall enter into force on the date of the exchange of the instruments of ratification. Signed on eight November 2000, in duplicate in English and Latvian, both texts being equally authentic. In case of a different interpretation, the English text shall prevail. On behalf of the Holy See ^ Erwin Josef Ender On behalf of the Republic of Latvia Ingnda Labucka Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 112 SVĒTA KRĒSLA UN LATVIJAS REPUBLIKAS LĪGUMS Svētais Krēsls un Latvijas Republika, Respektējot, ka 1922. gadā starp Svēto Krēslu un Latvijas Republiku tika parakstīts Konkordāts, kas pašlaik, ņemot vērā nacionālajā un starp tautiskajā līmenī notikušās izmaiņas, ir aizstājams ar jaunu starptautisku līgumu; Ņemot vērā, no Svētā Krēsla puses, Otrā Vatikāna koncila dokumentus un kanonisko tiesību normas un no Latvijas Republikas puses, tās Satversmē un starptautiskajos līgumos, kuru dalībvalsts tā ir, ietvertos principus; Ievērojot, ka nozīmīga Latvijas Republikas iedzīvotāju daļa ir katoļticīgi; Apzinoties Katoļu Baznīcas Latvijas Republikā pozitīvo ieguldījumu nā cijas reliģiskajā, morāles attīstībā un sociālizācijas procesā; Vēloties noteikt Katoļu baznīcas tiesisko statusu un reglamentēt sadar bību izglītības un kultūras jomās, kā arī attīstīt pastāvīgu un pilnvērtīgu Nacionālajos Bruņotajos Spēkos dienošo katoļticīgo locekļu un cietumā ieslodzīto katoļu garīgo aprūpi; ir savstarpēji vienojušās par sekojošo: I DAĻA. KATOĻU BAZNĪCAS TIESISKAIS STATUSS 1. nodaļa. KATOĻU BAZNĪCAS JURIDISKĀ PERSONĪBA 1. pants Svētais Krēsls un Latvijas Republika atzīst, ka tās katra savas atbilsto šās kompetences sfērās ir neatkarīgas un autonomas. Tās vēlreiz apliecina savu gatavību respektēt šo principu darbībās ar kurām katra puse, gan atse višķi, gan kopīgi, vēlas veicināt Latvijas sabiedrības garīgo izaugsmi un labklājību. 2. pants 1. Latvijas Republika atzīst, ka Katoļu baznīcai Latvijā ir publiskā tiesībsubjektība. 2. Katoļu baznīcas institūcijām Latvijas Republikā, kurām saskaņā ar kanoniskajām tiesībām ir publisko tiesību juridiskās personas statuss, ir juridiskās personas statuss arī saskaņā ar Latvijas Republikas likumiem. Acta Ioannis Pauli Pp, II 113 3. Kompetentā Baznīcas iestāde vai amatpersona saskaņā ar spēkā eso šajām kanonisko tiesību normām var dibināt, modificēt, atzīt un likvidēt baznīcas publisko tiesību juridiskās personas. Gadījumā, ja šādas izmaiņas var ietekmēt Katoļu baznīcas esošo stāvokli Latvijas Republikā, par tām ir jāpaziņo kompetentajām valsts iestādēm vai amatpersonām saskaņā ar pastāvošajām Latvijas Republikas likumu normām. 3. pants Latvijas Republika atzīst Katoļu baznīcas, no tās atkarīgo juridisko per sonu un atsevišķu katoļticīgo tiesības brīvi sazināties un uzturēt sakarus ar Svēto Krēslu un citām kanoniskajās tiesībās atzītajām baznīcas institūcijām, ieskaitot arī tās, kas atrodas ārpus valsts robešām. 4. pants Attiecībā uz Latvijas Republikas likumos un starptautiskajos līgumos, kuriem Latvijas Republika ir pievienojusies, noteikto ticības brīvību, Katoļu baznīcai Latvijas Republikā kopā ar tās kopienām un institūcijām tiek ga rantētas tiesības brīvi noteikt savu iekšējo pārvaldi, veikt kulta darbības un īstenot savu sūtību veicot pastorālas aktivitātes, tajā skaitā sociālajā, izglī tības un kultūras jomā. 5. pants Tikai Svētajam Krēslam ir tiesības iecelt, pārcelt un atcelt no amata bīskapus. Bīskapa tituls tiek piešķirts tikai garīdzniekiem, kas ir Latvijas Republikas pilsoņi. Pirms paziņojuma publiskošanas par diecēzes bīskapa iecelšanu, Svētais Krēsls neformāli un konfidenciāli informē par to Latvijas Republikas prezidentu. 6. pants 1. Latvijas Republika garantē visu kulta vietu neaizskaramību, kas ne drīkst tikt izmantotas citiem mērķiem bez iepriekšējas kompetento baznīcas amatpersonu piekrišanas. 2. Pēc Baznīcas amatpersonas pieprasījuma kompetentās valsts un paš valdību iestādes, amatpersonas vai to pārstāvji var iejaukties ārkārtējas nepieciešamības gadījumos, ja tiek nopietni apdraudēta sabiedriskā kārtība, 8 - A.A.S.. 114 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vai arī tieši — lai novērstu nopietnu kaitējumu personām vai īpaši vērtīgiem vēsturiskiem vai mākslas priekšmetiem. Šāda prasība var tikt piemērota ārkārtas apstākļos, kas prasa nekavējošu iejaukšanos, lai ierobežotu draudus sabiedriskajai kārtībai, kā arī kaitējumu personām vai īpašumiem. 7. pants Grēksūdzes sakramenta noslēpums tiek atzīts par neaizskaramu. Neviens un nekādā gadījumā nedrīkst pratināt katoļu priesteri jautājumos, kas sais tīti ar grēksūdzes noslēpumu pat tad, ja šis priesteris ir liecinieks vai procesa dalībnieks valsts tiesā. 8. pants 1. No kanonisko laulību noslēgšanas brīža šīs laulības rada Latvijas Re publikas likumos noteiktās civiltiesiskās sekas, ja vien starp līgumslēdzējām pusēm nepastāv nekādi civiltiesiski šķēršļi un ir izpildītas Latvijas Republi kas likumos paredzētās prasības. 2. Veids un laiks, kurā kanoniskās laulības ir reģistrējamas kompetentajā valsts vai pašvaldību iestādē, tiek noteikts Latvijas Republikas likumos. 9. pants Ievērojot Latvijas Republikas likumus un ņemot vērā Katoļu Baznīcas likumīgos pastorālos pienākumus, Baznīcai ir garantēta: (a) iespēja piekļūt masu saziņas līdzekļiem un vārda brīvība, ieskaitot savu sabiedriskās saziņas līdzekļu izveidi un pieeju valsts saziņas līdzekļiem saskaņā ar Latvijas Republikas likumiem; (b) iespēja ticīgiem brīvi veidot un izteikt sociālās, kulturālās vai izglītī bas iniciatīvas, kas izriet no kristīgās ticības principiem un Katoļu baznīcas sociālās doktrīnas, saskaņā ar ekumenisma principiem; (c) iespēja piekļūt slimnīcām, cietumiem, bērnu patversmēm un visām pārējām sociālās un medicīniskās palīdzības iestādēm, kurās katoļticīgo uz turēšanās prasa Katoļu baznīcas pilnvarotu pārstāvju vienreizēju vai pastā vīgu pastorālu klātbūtni. 10. pants Latvijas Republika garantē Katoļu baznīcai nelikumīgi atsavināto īpašumu tiesību atjaunošanu Latvijas Republikas normatīvajos aktos no- Acta Ioannis Pauli Pp. II 115 teiktajā kartība, kopīgi vienojoties valsts iestādēm ar Latvijas Bīskapu konferenci. 2. nodaļa. AGLONAS SVĒTVIETA 11. pants 1. Aglonas Svētvieta ir Latvijas Republikas kultūrvēsturiskā mantojuma daļa un šādā statusā Latvijas Republika to aizsargā saskaņā ar spēkā esoša jiem likumiem. 2. Svētvietas teritorija ietver Bazilikas ēku, laukumu Bazilikas priekšā, kapsētu un teritoriju ap avotu un visas pārējās Katoļu baznīcai piederošās celtnes, būves un zemesgabalus. 12. pants 1. Ņemot vērā Aglonas Svētvietas starptautisko statusu kā lūgšanu, svētceļojumu un dažādu pastorālu pasākumu vietu un, ievērojot spēkā esošos likumus, Latvijas Republika uzņemas pienākumus: (a) atzīt un ievērot Svētvietas reliģisko un vēsturisko nozīmi; (b) nodrošināt sabiedrisko kārtību 13. pantā minētajā pasākumu plānā iekļauto aktivitāšu laikā, kā tas ir saskaņots ar vietējo bīskapu vai citiem Latvijas Bīskapu konferences locekļiem; (c) piedalīties Svētvietas uzturēšanas izmaksu segšanā saistībā ar valsts nozīmes pasākumiem; (d) atbrīvot no nodokļiem vai piešķirt nodokļu atlaides likumos paredzē tajos gadījumos. 2. No savas puses Svētais Krēsls piešķir Aglonas Svētvietai "starptautis kas svētvietas" statusu, kā paredzēts kanoniskajās tiesībās (sk. 1231. un sekojošos kanonus). 13. pants Katru gadu pirms valsts budžeta projekta sastādīšanas Katoļu baznīca nosūta Ministru kabinetam nākamajam gadam paredzēto pasākumu plānu, kuri varētu būt valstiski nozīmīgi. Vienojoties ar vietējām pašvaldībām, Ministru kabinets paredz pasākumus, lai nodrošinātu sabiedrisko kārtību, medicīniskās palīdzības sniegšanu un sanitāro prasību ievērošanu. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 116 II DAĻA. KATOĻU BAZNĪCA UN IZGLĪTĪBAS IESTĀDES 1. nodala. KATOĻU TICĪBAS MĀCĪBAS PASNIEGŠANA SKOLĀS 14. pants Latvijas Republika atzīst vecāku un to likumīgo pārstāvju, bet likumā paredzētajos gadījumos arī pašu bērnu, tiesības nodrošināt bērniem atbilsto šu ticības mācības pasniegšanu izglītības iestādēs ticības mācības stundās valsts un pašvaldību skolās, un katoļu svētdienas skolās. Valsts garantē šīs tiesības likumos un Latvijas Republikai saistošajos starptautiskajos līgumos noteiktajā kārtībā. 15. pants Katoļu ticības mācība notiek tikai pamatojoties uz programmu, kuru apstiprinājusi Latvijas Bīskapu konference, saskaņojot ar Izglītības un Zi nātnes ministriju, un to veic tikai likumā noteiktajā kārtībā kvalificēti pe dagogi, kuriem ir Latvijas Bīskapu konferences izsniegta kvalifikācijas aplie cība. Ja šī apliecība tiek anulēta, tiek zaudētas tiesības pasniegt katoļu ticības mācību. 16. pants Saskaņā ar Latvijas Republikas likumdošanu, Katoļu Baznīcai ir tiesības dibināt augstākās mācību iestādes reliģijas skolotājiem, kuras izsniegs valsts atzītus diplomus. 17. pants Latvijas Republikas valsts iestādes un Katoļu Baznīca katra savas atbil stošās kompetences ietvaros dara visu iespējamo, lai Katoļu ticības mācība izglītības iestādēs tiktu veikta ar pienācīgu akadēmisku un doktrinālu kom petenci ar mērķi veicināt ekumenisku garu, savstarpēju cieņu starp dažādām reliģiskām konfesijām un līdztiesību. 2. nodaļa. KATOĻU SKOLAS 18. pants 1. Katoļu baznīcai ir tiesības dibināt un vadīt jebkura līmeņa skolas saskaņā ar Latvijas Republikas likumiem un kanonisko tiesību normām. Acta Ioannis Pauli Pp. II 117 2. Katoļu skolu dibināšana notiek pec Latvijas Bīskapu konferences lūguma, kura pārstāv vietējo Ordināriju. 3. Katoļu skolas, kā arī augstākās mācību iestādes ievēro Latvijas Re publikas likumos ietvertos vispārējos noteikumus, kas attiecas uz valsts noteiktu izglītības programmu, uz skolu darbību un uz valsts atzītu izglī tības dokumentu izsniegšanu. 19. pants 1. Katoļu skolām ir tiesības saņemt finansiālu atbalstu saskaņā ar Lat vijas Republikas likumiem. 2. Oficiāli atzītu katoļu skolu pasniedzējiem un citiem darbiniekiem, kā arī audzēkņiem un viņu vecākiem ir tādas pašas tiesības un pienākumi kā atbilstošajiem pārstāvjiem valsts un pašvaldību skolās. 3. nodaļa. RĪGAS GARĪGAIS SEMINĀRS 20. pants 1. Rīgas Garīgais seminārs ir Katoļu baznīcas institūcija Latvijā, kas sniedz akadēmisko izglītību priesterības kandidātiem un dod iespēju studēt Katoļu teoloģiju. 2. Rīgas Garīgais seminārs var iegūt augstākās mācību iestādes statusu likumā paredzētajā kārtībā. 3. Rīgas Garīgā semināra diplomi un mācību kursi, kuri ir saskaņoti ar valsts likumiem un citiem normatīvajiem aktiem, tiks uzskatīti par derīgiem un būs ekvivalenti attiecīgo valsts mācību iestāžu diplomiem un mācību kursiem. 4. Likumdošanas ietvaros valsts garantē ekonomisku atbalstu Rīgas Garīgajam semināram kā citām ekvivalentām institūcijām. 4. nodaļa. LATVIJAS UNIVERSITĀTES KATOĻU TEOLOĢIJAS FAKULTĀTE 21. pants Katoļu Teoloģijas fakultātes atjaunošana pie Latvijas Universitātes nākotnē tiks risināta sarunās starp Latvijas Republikas valdību un Svēto Krēslu. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 118 5. nodaļa. Officiale KATOĻU BAZNĪCAS KULTŪRAS UN MĀKSLAS MANTOJUMS 22. pants 1. Katoļu Baznīcas kultūras un mākslas mantojums ir svarīga Latvijas Republikas nacionālā mantojuma sastāvdaļa. Latvijas Republika un Katoļu Baznīca, savstarpēji vienojoties, uzņemas pienākumu nodrošināt tā uzturēšanu un aizsardzību un padarīt to par pieejamu sabiedrībai, ņemot vērā tā uzglabā šanas drošības prasības un starptautisko tiesību normu noteiktos ierobežojumus. 2. Saskaņā ar likumu valsts kopā ar Katoļu Baznīcu piedalās Katoļu Baznīcas kultūras un mākslas mantojuma uzturēšanas izmaksu segšanā. III DAĻA. KATOĻU GARĪGĀ APRŪPE LATVIJAS REPUBLIKAS NACIONĀLAJOS BRUŅOTAJOS SPĒKOS 23. pants 1. Svētais Krēsls Katoļu baznīcas iekšienē dibina Militāro Ordinariatu, kas, pamatojoties uz īpašu saprašanās memorandu starp Aizsardzības mini striju un Latvijas Bīskapu konferenci, veic katoļu garīgo aprūpi Latvijas Republikas Nacionālajos Bruņotajos Spēkos. 2. Šo Militāro Ordinariatu, kas saskaņā ar Apustulisko Konstitūciju «Spiritualis militum curae» ir kanoniski ekvivalents diecēzei, vada bīskaps - Militārais Ordinārijs. 24. pants 1. Militārais Ordinārijs, kas ir Latvijas Republikas pilsonis, var vienlai cīgi ieņemt diecēzes bīskapa vai palīgbīskapa amatu. 2. Militāro Ordināriju brīvi ieceļ Pāvests, un par iecelšanu tiek iepriekš paziņots Latvijas Republikas prezidentam. 25. pants 1. Latvijas Republika garantē Nacionālo Bruņoto Spēku katoļticīgajiem locekļiem iespēju saņemt atbilstošu katehētisko apmācību un piedalīties svētdienu un Baznīcas svētku dienu euharistiskajās celebrācijās, ja vien tas nekavē neatliekamu karadienesta pienākumu izpildi. 2. Saskaņā ar kanoniskajām normām Militārais Ordinārijs ieceļ ģenerālvikāru un sadarbībā ar kompetento Nacionālo Bruņoto Spēku amatpersonu nosaka atbilstošu Bruņoto Spēku kapelānu skaitu, kuriem jābūt Latvijas Acta Ioannis Pauli Pp. II 119 Republikas pilsoņiem un kas var veidot Militāra Ordinariata daļu. Tie atzīstami par līdzvērtīgiem prāvestiem vai vikāriem. 26. pants Rīgas Garīgā semināra studenti un reliģisko kongregāeiju noviči ir atbrī vojami no karadienesta un var tikt norīkoti civilā dienestā, kas līdzvērtīgs obligātajam karadienestam. Vispārējas mobilizācijas gadījumā šādi studenti un noviči norīkojami pasākumos, kur nav jālieto ieroči. 27. pants Saskaņā ar kanoniskajām normām, Militārā Ordinariata kanoniskajā jurisdikcijā atrodas šādas personas: (a) Latvijas Republikas Nacionālo Bruņoto Spēku katoļticīgais militārais un civilais personāls; (b) viņu ģimenes locekļi — laulātie un bērni, ieskaitot pilngadīgos bērnus, ja viņi ir katoļticīgi un dzīvo kopā. 28. pants 1. Kapelāni un viņu palīgi, kanoniski pakļauti Militārajam Ordinārijam un ievērojot kanoniskās normas, pilda savu pastorālo dienestu atbilstoši Nacio nālo Bruņoto Spēku amatpersonu izdotajiem noteikumiem attiecībā uz pasto rālo pasākumu norises laiku un vietu, un citiem vispārējiem nosacījumiem. 2. Militārais Ordinariāts saskaņo savus pasākumus ar Aizsardzības mi nistriju. 29. pants Aizsardzības ministrija sniedz materiālu palīdzību Militārā Ordinariata pastorālajam personālam saskaņā ar Latvijas Republikas likumiem, kā arī nepieciešamo saimniecisko un materiāltehnisko atbalstu tā pastorālo pasā kumu nodrošināšanai. IV DAĻA. KATOĻU GARĪGĀ APRŪPE LATVIJAS REPUBLIKAS CIETUMOS 30. pants 1. Saskaņā ar šī Līguma 9. panta "c" apakšpunktu, Katoļu Baznīcai ir tiesības veikt katoļu garīgo aprūpi cietumos un citās līdzīgās piespiedu brī vības atņemšanas iestādēs. 120 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 2. Saskaņā ar Latvijas Republikas likumiem un kanonisko tiesību nor mām, kompetenta iestāde nodrošina ieslodzītajiem tiesības uz pienācīgu garīgo aprūpi. V DAĻA. NOBEIGUMA NOTEIKUMI 31. pants 1. Svētais Krēsls un Latvijas Republika, savstarpēji vienojoties un iz mantojot diplomātiskos saziņas līdzekļus, atrisina jebkuras šaubas vai sa režģījumus, kas var rasties šī līguma iztulkošanā vai piemērošanā. 2. Šī Līguma specifisku aspektu detaļas tiks reglamentētas ar īpašiem saprašanās dokumentiem starp kompetentajām Katoļu Baznīcas un Latvijas Republikas iestādēm vai amatpersonām. 32. pants Ja Svētais Krēsls un Latvijas Republika uzskata par nepieciešamu ieviest grozījumus, ņemot vērā būtiskas apstākļu izmaiņas līguma darbības laikā, par to pienācīgā kārtā uzsāk pārrunas Apustuliskais Nuncijs no vienas puses un Latvijas Republikas valdības pārstāvji no otras. 33. pants Šis Līgums ir ratificējams saskaņā ar Svētā Krēsla un Latvijas Republi kas iekšējām konstitucionālajām un procesuālajām normām, un stājas spēkā ratifikācijas dokumentu apmaiņas dienā. Parakstīts 2000. gada astotajā novembrī divos eksemplāros, katrs no tiem angļu un latviešu valodā; abi teksti ir vienādi autentiski. Atšķirīgas iztulko šanas gadījumā noteicošais ir teksts angļu valodā. Svētā Krēsla vārdā Latvijas Republikas vārdā Erwin Josef Ender Ingrīda Labucka Conventione inter Apostolicam Sedem et Lettoniae Rem Publicam rata habita, die XXV mensis Octobris anno MMII ratihabitionis instrumenta accepta et reddita mutuo fuerunt in Civitate Vaticana; a quo die Conventio vigere coepit ad normam articoli XXXIII eiusdem Pactionis. 121 Acta Ioannis Pauli Pp,, II ALLOCUTIONES I Ad quosdam Brasiliae sacros praesules.* Queridos Irmãos no episcopado 1. E para mim motivo de alegria receber-vos hoje, Arcebispos e Bispos das Províncias eclesiásticas dos Regionais Oeste 1 e 2, correspondentes respectivamente ao Mato Grosso do Sul e ao Mato Grosso, que viestes a Roma para renovar vossa fé diante do túmulo dos Apóstolos. Esta é a primeira vez que a diocese de Juina e a prelazia de Paranatinga, erigidas no último quinquénio, efetuam a visita ad Limina, com a qual todos os Bispos confirmam o seu vínculo de comunhão com o Sucessor de Pedro. Agradeço de coração a D. Bonifácio Piccinini, Arcebispo de Cuiabá, a saudação que me dirigiu em nome de todos e, a cada um de vós, agradeço também a oportunidade que me foi proporcionada, nas entrevistas particulares, de conhecer o sentir das Comunidades a quem servis como Pastores, participando assim no anelo de que vosso rebanho cresça « em todas as coisas [...] naquele que é a Cabeça, o Cristo». Com o objetivo de encorajar a vossa solicitude pastoral, desejo agora compartilhar convosco algumas reflexões, sugeridas pela situação concreta em que exerceis o ministério de dar a conhecer e «anunciar o Mistério de Cristo». 1 2 2. A visita ad Limina dos sucessivos e numerosos grupos de Pastores que formam o Episcopado do Brasil vai marcando o caminho e realizando uma forte experiência de comunhão, afetiva e efetiva, através de muitos e enriquecedores diálogos, que quis ressaltar no precedente encontro com o grupo amazonense. Constato com satisfação o esforço que estais realizando, tanto de maneira conjunta como nas diversas dioceses, por forjar uma comunidade eclesial repleta de vitalidade e evangelizadora, que vive uma profunda experiência cristã alimentada pela palavra de Deus, pela oração e pelos sacramentos, coerente com os valores evangélicos na sua existência pessoal, familiar e social. Dentro da vasta e empolgante responsabilidade que vos é própria, quero deter-me hoje sobretudo na colaboração dos fiéis leigos na vida diocesana, mas sobretudo no sagrado ministério dos sacerdotes. * Die 21 Septembris 2002 Efá, 15. 1 2 Cl 4, 3. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 122 Não é uma novidade o fato de que vosso País conta o maior número de batizados na Igreja católica no mundo inteiro. Na esteira do Concílio Vaticano II, do Sínodo dos Bispos de 1987 e da Exortação Apostólica Christifideles laici, que é o seu fruto, houve um destaque a propósito da identidade dos leigos, fundada na « radical novidade que promana do Batismo ». A chamada feita a todos os membros do Corpo Místico de Cristo, a participar ativamente na edificação do Povo de Deus, ressoa continuamente nos documentos do Magistério. 3 4 3. Em 1997 voltou à luz este princípio em que se confirmou a identidade própria, na dignidade comum e na diversidade de funções, dos fiéis leigos, dos ministros sagrados e dos consagrados. E importante refletir sobre esta participação, para realizá-la da maneira mais oportuna, especialmente nas comunidades que normalmente constituem a vida das dioceses e, em torno das quais, seus membros colaboram ativamente. A Igreja nasce da «disposição totalmente livre e misteriosa da sabedoria e bondade do Pai», de salvar todos os homens através de seu Filho e no Espírito Santo. «De unitate Patris et Filii et Spiritus Sancti plebs adunata»: assim descreve a Igreja o Bispo e mártir São Cipriano. Cristo, ao fundar a sua Igreja, o faz não como uma simples instituição que se auto-sustentaria juridicamente e na qual se inseririam os homens para alcançar a salvação. Ela é muito mais do que isto. 0 Pai chamou homens e mulheres, para que constituíssem um Povo de filhos no Filho, em Cristo, mediante a carne imolada do seu Filho feito homem; dito de outro modo, para que fossem o Corpo de Cristo. 5 6 7 O Concílio abriu-se a uma visão positiva da índole peculiar dos fiéis leigos, que tem como específico «procurar o Reino de Deus, tratando das coisas temporais e ordenando-as segundo Deus». Os que vivem no mundo, e dele haurem sua matéria-prima de santificação, procuram transformar as realidades humanas a fim de favorecer o bem comum familiar, social e político, mas sobretudo para elevá-las a Deus, glorificando o Criador e vivendo cristãmente entre os seus semelhantes. 8 :i N. 10. 4 Cf. Lumen gentium, 3; Decr. Apostolicam actuositatem, 24. Cf. Instrução sobre a colaboração dos fiéis leigos no sagrado ministério dos sacerdotes, Pre- 5 missa. 0 7 8 Lumen gentium, 2. De Orat. dom. 23; PL 4, 553. Lumen gentium, 31. Acta Ioannis Pauli Pp, II 123 Alguns dos senhores Bispos aqui presentes recordarão que, por ocasião do meu Encontro com o Laicato católico de Campo Grande, em 1991, quis recordar as «diversas formas de participação orgânica dos leigos na única missão da Igreja-comunhão», justamente na situação e no lugar que Deus dispôs que eles ocupassem no mundo. A Igreja tem a finalidade de continuar no mundo a missão salvifica de Cristo. Ao longo da história, ela se compromete em realizar este mandato com a luz do Espírito Santo, mediante a ação dos seus membros, nos limites da função própria que cada qual exerce dentro do Corpo Místico de Cristo. 9 4. Entre os objetivos da reforma litúrgica, estabelecida pelo Concílio Vaticano II, estava a necessidade de levar «todos os fiéis àquela participação nas cerimónias litúrgicas, que exige a mesma natureza da liturgia, e à qual o povo cristão "linhagem escolhida, sacerdócio real, gente santa, povo de conquista" tem direito e obrigação, em virtude do Batismo»." Na prática, porém, nos anos posteriores ao Concílio, a fim de dar cumprimento a tal desejo, foi-se estendendo arbitrariamente «a confusão de funções naquilo que se refere ao ministério sacerdotal e à função dos leigos: a recitação indiscriminada e comum da oração eucarística, homilias pronunciadas por leigos, distribuição da Comunhão por parte dos leigos, enquanto os sacerdotes disto se eximem». Estes graves abusos práticos tiveram com frequência sua origem nos erros doutrinais, sobretudo quanto à natureza da Liturgia, do sacerdócio comum dos cristãos, da vocação e missão dos leigos e quanto ao ministério ordenado dos sacerdotes. Veneráveis Irmãos no episcopado, o Concílio, como sabeis, «considerou a Liturgia como exercício da função sacerdotal de Cristo. Nela, os sinais sensíveis significam e, cada um à sua maneira, realizam a santificação dos homens; nela, o Corpo Místico de Jesus Cristo, Cabeça e membros, presta a Deus o culto público integral». A Redenção é totalmente realizada por Cristo. No entanto, nesta obra tão grande, pela qual Deus é perfeitamente glorificado e os homens santificados, nosso Salvador associa sempre consigo sua Esposa amadíssima, a Igreja. 10 12 13 14 !) N. 1. 1 Pd 2, 9. " SC, 14. 10 12 ,:i 14 Instrução Inaestimabile donum 3.4.1980, Premissa. SC, 7. Cf. SC, 7. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 124 Através da Liturgia, o Senhor «continua na sua Igreja, com ela e por ela, a obra da nossa redenção». A Liturgia é ação de todo o Corpo Místico de Cristo, Cabeça e membros. E ação de todos os fiéis, porque todos participam do sacerdócio de Cristo. Mas nem todos têm a mesma função, porque nem todos participam do mesmo modo no sacerdócio de Cristo. Pelo Batismo, todos os fiéis participam do sacerdócio de Cristo; é o que veio a chamar-se «sacerdócio comum dos fiéis». Além deste sacerdócio, e para servi-lo, existe outra participação na missão de Cristo: a do ministério conferido pelo Sacramento da Ordem, ou seja o «sacerdócio ministerial». «O sacerdócio comum dos fiéis e o sacerdócio ministerial, embora se diferenciem essencialmente e não apenas em grau, ordenam-se mutuamente um para o outro; pois um e outro participam, a seu modo, do único sacerdócio de Cristo. Com efeito, o sacerdócio ministerial pelo seu poder sagrado, forma e conduz o povo sacerdotal, realiza o sacrifício eucarístico fazendo as vezes de Cristo e oferece-o a Deus em nome de todo o povo; os fiéis, por sua vez, concorrem para a oblação da Eucaristia em virtude do seu sacerdócio real, que eles exercem na recepção dos sacramentos, na oração e na ação de graças, no testemunho da santidade de vida, na abnegação e na caridade». 15 16 17 18 19 5. 0 prescindir desta diferença essencial e da mútua ordenação entre sacerdócio ministerial e sacerdócio comum dos fiéis teve repercussões imediatas nas celebrações litúrgicas — ações da Igreja organicamente estruturada. Desejei recordar aquelas declarações do Magistério da Igreja, na certeza de que, mesmo conhecendo-as, possam voltar a expô-las com simplicidade para que os leigos evitem de realizar na liturgia as funções que são de exclusiva competência do sacerdócio ministerial, pois só este age especificamente in persona Christi capitis. Já tive ocasião de me referir à confusão e, às vezes, à equiparação entre sacerdócio comum e sacerdócio ministerial; a escassa observância de certas leis e normas eclesiásticas; à interpretação arbitrária do conceito de «suplencia»; à tendência da «clericalização» de fiéis leigos, e t c . , assinalando a necessidade de que «os pastores estejam vigilantes para que se evite um fácil e abusivo recurso a supostas «situações de emergência» ou de «necessária su15 16 17 ,8 ,9 Catecismo da Igreja Católica, 1069. Ibid,, 1071 Ibid., 1141 e 1273 Ibid., 1591. Lumen gentium, 10. Acta Ioannis Pauli Pp. II 125 plência», onde não se verificam objetivamente ou onde é possível resolvê-las com um programa pastoral mais racional. Desejo recordar aqui, que os fiéis não ordenados podem exercer certas tarefas ou funções de colaboração no serviço pastoral, quando são expressamente habilitados para isto pelos seus respectivos Pastores sagrados (...) e de acordo com as prescrições do Direito. Igualmente, não gozam de direito à voz ativa ou passiva no Conselho presbiteral os diáconos, os fiéis não ordenados, bem como os presbíteros que perderam o estado clerical ou que, de algum modo, abandonaram o ministério sagrado. Enfim, lembro ainda que os componentes do Conselho pastoral diocesano ou paroquial gozam exclusivamente de voto consultivo, não podendo por isso tornar-se deliberativo. O Bispo ouvirá os fiéis, clérigos e leigos, para ter uma opinião, embora eles não possam formular o juízo definitivo da Igreja, que cabe ao Bispo discernir e pronunciar, não por mera questão de consciência, mas como Mestre da Fé. Deste modo, evitar-se-á que o Conselho pastoral possa ententer-se de modo negativo como órgão representativo ou porta-voz dos fiéis da diocese. 20 21 22 23 24 6. Dentro de um contexto mais amplo, mas sem querer afastar-me destas considerações que vos venho fazendo, desejo também referir-me ao tema da restauração do Diaconado permanente para homens casados, que constituiu um importante enriquecimento para a missão da Igreja após o Concílio. De fato, o Catecismo da Igreja Católica considera sua conveniência «na vida litúrgica e pastoral, e nas obras sociais e caritativas» A colaboração que o diácono permanente presta à Igreja, de modo especial onde há falta de presbíteros é, sem dúvida, de grande benefício para a vida eclesial. No Brasil existe a Comissão Nacional dos Diáconos, que tem a função de zelar a fim de que a índole do seu serviço possa atuar, sob a autoridade dos Bispos, onde for requerido para o bem do povo fiel. Certamente, o serviço do diácono permanente é e será sempre limitado às prescrições do direito, pois cabe aos presbíteros exercer a plena potestade ministerial; evita-se, desta forma, o risco da ambiguidade que pode confundir os fiéis, sobretudo nas celebrações litúrgicas. 25 20 Cf. Christifideles laici, 23, 21 Cf.. can,. 228, 1. 22 Cf., Instrução sobre a colaboração dos fiéis leigos no sagrado ministério dos sacerdotes, Art. 5. Ibid. 23 24 25 Cf., cann. 212 e 512 § 2. N. 1571,, 126 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Os pastores devem, porém, sentir a necessidade de estimular a pastoral vocacional dos jovens que, por amor a Deus e à sua Igreja, quiserem entregarle no celibato apostólico real e definitivo — com retidão moral e autêntica liberdade espiritual — à causa de Deus. A proposta do celibato sacerdotal por parte da Igreja é clara nas suas exigências: abraça a perfeita continência pelo Reino dos Céus. 7. Ao terminar este encontro, peço-vos encarecidamente que sejais portadores da minha lembrança cordial aos vossos diocesanos mato-grossenses. Tenho especialmente presente os jovens, no início da sua caminhada eclesial. Tornai-vos participantes da experiência daquelas comunidades diocesanas mais antigas e animai-vos para viver com alegria a fé em Cristo, nosso Salvador. Confio vossos propósitos e projetos pastorais à proteção materna da Virgem Maria que, com tanto fervor, é sempre invocada no Brasil como a Senhora Aparecida. Aproveito também para saudar, por vosso intermédio, os presbíteros e todos os ministros da Igreja, os diáconos permanentes, as comunidades de consagrados, as paróquias, as Associações cristãs, as famílias, os anciãos e os que sofrem todo tipo de penas físicas ou morais; lembro também com alegria os jovens e as crianças, objeto das minhas grandes esperanças; enfim, a todos os queridos diocesanos do Mato Grosso e do Mato Grosso do Sul, desejo que levem a certeza do meu afeto e o meu encorajamento a viverem a própria vocação cristã em união com Deus nosso Senhor e com o Sucessor de Pedro, com a ampla Bênção Apostólica que lhes dou de todo o coração. II Ad quosdam episcopos Brasiliae.* Queridos Irmãos no episcopado 1. Com alegria vos recebo hoje, Pastores da Igreja de Deus no Brasil, vindos das Sedes metropolitanas de Olinda e Recife, Paraíba, Maceió e Natal, e das dioceses sufragáneas. São Igrejas que carregam uma rica tradição espiritual e missionária — uma delas santificada pelo martírio de sacerdotes, religiosos e leigos — e enriquecidas com as sólidas virtudes de numerosas famílias cristãs que sedimentaram a fé do vosso solo pátrio.Vindes a Roma * Die 28 Septembris 2002 Acta Ioannis Pauli Pp. II 127 para realizar esta visita ad Limina, venerável instituição que contribui para manter vivos os estreitos vínculos de comunhão que unem cada Bispo ao Sucessor de Pedro. A vossa presença aqui faz-me sentir também próximos os sacerdotes, religiosos e fiéis das Igrejas particulares a que presidis. Agradeço ao Senhor Bispo D. Fernando Antônio Saburido, Presidente do Regional Nordeste 2, as amáveis palavras que me foram dirigidas, em nome de todos, renovando expressões de afeto e estima e fazendo-me participar das vossas preocupações e projetos pastorais. A ocasião me é propícia para recordar D. Antônio Soares Costa, seu predecessor à frente deste Regional que, por um misterioso desígnio da Providência, veio a falecer na metade deste ano; que Deus o tenha na sua glória! Peço ao Senhor cheio de misericórdia que, nas vossas dioceses e em todo o Brasil, progridam sempre a mesma fé, a esperança, a caridade e o corajoso testemunho de todos os cristãos, em conformidade com a herança recebida pela Igreja desde os tempos dos Apóstolos. 2. Inicialmente, desejo fazer constar minha profunda gratidão pelo zelo com que desempenhastes a missão que vos tem sido confiada, frequentemente em circunstâncias difíceis para pastorear vosso rebanho. Muitas vezes o Pastor deve tomar decisões, «graviter onerata conscientia», sobre assuntos que dizem respeito não só a uma pessoa, mas também a uma comunidade ou a instituições da sua diocese. «Deus, a Quem presto culto no meu espírito, a serviço do Evangelho de seu Filho, me é testemunha de como, constantemente, me recordo de vós». A Ele peço ardentemente que vos mantenhais firmes na fé e corajosos na esperança que vos foi dada, «pois nem a morte, nem a vida (...) nem o presente, nem o futuro, nem as potestades, nem a altura, nem a profundidade, nem qualquer outra criatura poderá separar-nos do amor de Deus, que está em Cristo Jesus, nosso Senhor». Conheço a dinâmica das vossas Assembleias e o esforço por definir os diversos planos pastorais, que dão prioridade à formação do clero e dos agentes da pastoral. Alguns de entre vós fomentaram movimentos de evangelização para facilitar o agrupamento dos fiéis numa linha de ação. Nestes últimos anos quis nomear novos Pastores em algumas dioceses, como as de Floresta, Guarabira e Palmares, por não citar outras, permitindo assim prosseguir a obra de evangelização naquelas regiões. O Sucessor de Pedro conta convosco para que vossa preparação se apoie sempre naquela espiritualidade de comunhão e de fidelidade à Sé de Pedro, a fim de garantir que a 1 2 1 2 Rmi, 9. Em 8, 38-39. 128 Acta Apostolicae Sedis —< Commentarium Officiale ação do Espírito não seja vã. Com efeito, a integridade da fé, junto à disciplina eclesial, é e será sempre tema que exigirá atenção e desvelo por parte de todos vós, sobretudo quando se trata de saber ponderar que existe «uma só fé e um só batismo ». 3. Entre os vários documentos que se ocupam, como sabeis, da unidade dos cristãos, está o Diretório para o ecumenismo, publicado pelo Pontifício Conselho para a Unidade dos Cristãos. Vários parágrafos deste Documento descrevem a «formação dos que se dedicam ao ministério pastoral », a « formação especializada» de agentes ecuménicos e a «formação permanente » de presbíteros e diáconos e outros agentes da pastoral «numa contínua atualização, tendo em vista que o movimento ecuménico está em evolução». Estas normas poderão dar uma sadia orientação ao estudo teológico. O fundamento, o centro, o objetivo final da fé é Cristo, e a missão da Igreja consiste em anunciá-Lo como nosso único Salvador. A ação da Igreja desenrola-se, em particular, mediante o ministério dos sacerdotes. Por isso, desejo renovar, uma vez mais, o apelo a considerar no vértice da vossa solicitude pastoral, a importância de promover vocações sacerdotais. Para atender à numerosa população de fiéis católicos, fazem falta sacerdotes possuídos de uma formação à altura, que lhes permita assumir a gravosa tarefa de representar a Pessoa de Cristo para as comunidades locais. 3 4 5 Por outro lado, uma adequada formação dos agentes da pastoral, como apoio à evangelização promovida pelos Bispos e presbíteros, revelar-se-á de grande utilidade para estimular a convivência e o testemunho da fé nos ambientes mais difíceis. 4. «Que todos sejam um; como Tu, ó Pai, estás em Mim e Eu em Ti, que também eles estejam em nós». Aquele que foi, ao mesmo tempo, um apelo e uma prece, «revela-nos a unidade de Cristo com o Pai, como lugar fontal da unidade da Igreja e dom perene que ela receberá misteriosamente d'Ele até o fim dos tempos». Estas considerações feitas logo após o início do novo milénio, nos lembram a importância de acolher e de fomentar decididamente o espírito ecuménico com as demais Igrejas e comunidades eclesiais. 6 7 8 4 5 8 7 NN.. 70-86. NN.. 87-90. N. 91 Jo 17, 21 Novo millennio ineunte, 48. 129 Acta Ioannis Pauli Pp.. II No limiar do ano 2000, tive a oportunidade de dar início à Campanha da Fraternidade, convidando a dialogar com os irmãos na fé, sendo corresponsáveis com a Igreja em sua missão pastoral e salvadora. A aproximação entre todos os cristãos na caminhada ecuménica promovida pelo Conselho Nacional das Igrejas Cristãs do Brasil, para que todos os homens acreditem em Cristo, tem colaborado para um maior entendimendo, numa busca comum da unidade querida pelo Senhor. Trata-se, porém, de querer ver concretizada tal unidade em espírito e vida, não só em vossas regiões, mas em todo o País. Certamente o Brasil continua sendo uma Nação prevalecentemente católica, devendo no entanto conviver com diversas outras Igrejas e comunidades eclesiais, com as quais é importante cultivar boas relações para uma ação evangelizadora mais incisiva. 5. A perspectiva ecuménica da teologia apela ao assentimento da fé contida ou explicitada nas Sagradas Escrituras e na Tradição, e ensinada pelo Magistério da Igreja. Conheço o esforço de vossas dioceses, dirigido a fixar as bases de um sadio ecumenismo. Mas, se o mesmo Diretório, antes citado, afirmava que «a diversidade é uma dimensão da catolicidade», isto não deve induzir a um certo indiferentismo que nivele, num falso irenismo, todas as opiniões. Faço votos de que o esforço das Comunidades cristãs por alcançar a tão suspirada unidade, esteja sempre fundado na verdade «já manifestada por Deus à Igreja na sua realidade escatológica» pois «os elementos desta Igreja já realizada existem, reunidos na sua plenitude na Igreja católica e, sem essa plenitude, nas demais Comunidades ». Não há, porém, incompatibilidade entre a afirmação de uma adesão incondicionada à Verdade de Jesus Cristo e o respeito pelas consciências. Se a religião não é somente uma questão de consciência, mas também de livre adesão à Verdade, que pode ou não ser acolhida, não deve porém ser transigida no seu conteúdo; por isso, é preciso ilustrá-la, sem deixar passar os elementos contidos nos dados revelados. Tal é a importância do vosso empenho em constituir formadores aptos para garantir a máxima fidelidade no ensino teológico. Formar as consciências, na plena fidelidade ao plano-da salvação revelado pelo Redentor dos homens, é tarefa de grande responsabilidade dos Pastores e dos seus presbíteros. 8 9 8 N. 16. 9 Carta Enc, Ut unum sint, 14. 9 - AAS, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 130 A catequese é, sem dúvida, outro campo que merece particular atenção, pois a existência de escolas, colégios, Universidades católicas ou não constitui a base cultural e educacional do povo dessa grande Nação. O Brasil sempre foi berço de uma convivência serena entre as diversas concepções de pensamento, e não poderá deixar de sê-lo. Junto com a típica atitude de acolhida e de convivência, capaz de abrir os braços a pessoas de tantas procedências, a alma do vosso povo soube sempre cultivar os valores da liberdade e do respeito mútuo, como algo inserido na própria cultura e formação. Não será este aspecto de muita importância para a educação ao verdadeiro ecumenismo? 6. Não duvideis, então, amados Irmãos no episcopado, que o melhor serviço prestado à causa do ecumenismo o oferecereis quando, na catequese para os adultos ou para os jovens, souberdes proporcionar uma profunda educação à liberdade, porque«onde está o Espírito do Senhor há liberdade». O cristão, quando vive integralmente sua fé, é pólo de atração, inspira confiança e respeito; jamais impõe suas convicções religiosas, mas sabe transmitir a verdade sem iludir a confiança nele depositada. Transige com as pessoas, sem jamais transigir com o erro. Por essa razão, o Catecismo da Igreja Católica pôde afirmar: «Afastando-se da lei moral, o homem atenta contra a sua própria liberdade, agrilhoa-se a si mesmo, quebra os laços da fraternidade com seus semelhantes e rebela-se contra a vontade divina». Possa esse espírito refletir-se nas diversas pastorais que estareis empenhados a orientar a partir deste nosso encontro romano. Ensinar a verdadeira dignidade da pessoa no trabalho e no lar, no campo e na cidade. Habituar-se a respeitar e a conviver com quem pensa de outro modo; transmitir paz aos corações divididos; rezar por todos, para que a graça de Deus possa abrandar os ânimos endurecidos, talvez pelo mau exemplo de conduta. 10 11 7. Para testemunhar a caridade que nos une, propus para o início deste século «fazer da Igreja a casa e a escola da comunhão: eis o grande desafio que nos espera no milénio que começa, se quisermos ser fiéis ao desígnio de Deus e corresponder às expectativas mais profundas do mundo» O cristão nela inserido e imbuído deste espírito saberá colher toda ocasião para unir-se aos seus anseios e esperanças: sejam, pois, também vossas as alegrias e as dores da Igreja; procurai fomentar a solidariedade com os cristãos perseguidos por causa da própria fé em muitos países. Ao mesmo tempo, 12 10 2 Cor 3, 17. 11 N. 1740. 12 Novo millennio ineunte, 43. Acta Ioannis Pauli Pp. II 131 procurai estimular o clamor da oração para que o Senhor se digne apressar aquela tão almejada unidade de fé que todos nós aspiramos. Queridos Irmãos, uma vez mais asseguro-vos minha profunda comunhão na oração, com uma firme esperança no futuro das vossas dioceses, nas quais se reflete um País sempre jovem, disposto a enfrentar os novos desafios deste início de século. Que o Senhor vos conceda a alegria de 0 servir, guiando em Seu nome as Igrejas particulares que vos foram confiadas. Que a Virgem Santíssima e os santos Padroeiros de cada lugar vos acompanhem e protejam sempre. A vós, amados Irmãos no episcopado, e aos vossos fiéis diocesanos, concedo de coração a Bênção Apostólica. III Ad Chiliae sacros praesules.* Queridos Hermanos en el episcopado: 1. Os recibo con profundo gozo, Pastores de la Iglesia en Chile, durante esta visita ad limina, en la que os acercáis a las tumbas de San Pedro y San Pablo, renovando la fe en Cristo Jesús transmitida por los Apóstoles, y que a vosotros os corresponde custodiar como sucesores suyos. Habéis venido a Roma para avivar también los vínculos de comunión con el Sucesor de Pedro y acrecentar vuestra «solicitud por todas las Iglesias». Agradezco las cordiales palabras que me ha dirigido el Señor Cardenal Francisco Javier Errázuriz, Arzobispo de Santiago y Presidente de la Conferencia episcopal, con las que se ha hecho portavoz de vuestros sentimientos de afecto y adhesión al Obispo de Roma, Sede «en la que siempre residió la primacía de la cátedra apostólica», participándome al mismo tiempo vuestras principales inquietudes y esperanzas pastorales. Al encontrarme con vosotros y alentaros en el incansable trabajo pastoral que desarrolláis, tengo muy presente al pueblo chileno, al que siento siempre muy cercano, del que guardo vivo recuerdo de mis encuentros con él y al que he visitado en su propia tierra, comprobando el profundo arraigo de la fe cristiana en sus gentes y el afecto y fidelidad de Pastores y fieles a la Sede 1 2 * Die 15 Octobris 2002 1 Christus Dominus, 6 2 S. Agustín, Ep. 43, 3. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 132 Apostólica. Una hermosa expresión de ello son tantos frutos de santidad en vuestra tierra, como Santa Teresa de los Andes, la Beata Laura Vicuña o el Beato Padre Alberto Hurtado, de cuya santa muerte celebráis el quincuagésimo aniversario. 2. Dichos aspectos son fuente de inspiración y esperanza en vuestra labor pastoral en el momento actual, caracterizado en los comienzos de un nuevo milenio por rápidas transformaciones en tantos ámbitos de la vida humana y por el gran reto del fenómeno de la globalización. En él se perciben a veces serias amenazas para las naciones más débiles, desde un punto de vista económico, técnico y cultural, pero contiene también elementos que pueden ofrecer nuevas oportunidades de crecimiento. Es de esperar que los esfuerzos del pueblo chileno para insertarse en el mundo global no lo lleven a perder su identidad cultural, evitando que todo se reduzca a un mero intercambio económico y ofreciendo por doquier los mejores valores de su alma patria, fuertemente vinculados a su tradición católica. Esto enriquecerá el ambiente pluricultural cada vez más difuso, mediante actitudes de mutuo respeto y el cultivo de un diálogo que busca apasionadamente la verdad, alejándose de la superficialidad y el relativismo, que promueven el desinterés y deterioran la convivencia. A ello han de contribuir las Universidades y Escuelas católicas, que gracias a Dios son numerosas en Chile. Estoy seguro de que los Obispos continuarán ocupándose de ellas con gran atención, porque están destinadas a llevar a la sociedad chilena el fermento saludable del Evangelio de Cristo. 3. Hoy es necesario iluminar el camino de los pueblos con los principios cristianos, aprovechando las oportunidades que la situación actual ofrece para desarrollar una auténtica evangelización que, con nuevo lenguaje y símbolos significativos, haga más comprensible el mensaje de Jesucristo para los hombres y mujeres de hoy. Por eso es importante, como vosotros mismos habéis indicado, que al inicio del nuevo milenio la Iglesia infunda esperanza, para que todos los cambios del momento actual se conviertan de verdad en un renovado encuentro con Cristo vivo, que impulse a vuestro pueblo a la conversión y la solidaridad. Teniendo en cuenta que la Revelación cristiana conduce a una « comprensión más profunda de las leyes de la vida social que el Creador inscribió en la naturaleza espiritual y moral del hombre», la Iglesia, desde su propia misión dentro de la sociedad, no debe eximirse de acompañar y orientar también los 3 3 Gaudium et spes, 23. Acta Ioannis Pauli Pp.. II 133 procesos que se llevan a cabo en vuestro País en la reforma de aspectos tan cruciales para el bien común, còrno son, entre otros, la educación, la salud o la administración de la justicia, velando para que sirvan a la promoción de los ciudadanos, particularmente de los más débiles y desfavorecidos. 4. Conozco y valoro cuanto estáis haciendo en favor de la familia, que afronta tantas dificultades de diversa índole y está sometida a insidias que atentan a aspectos esenciales según el proyecto de Dios, como es el matrimonio con carácter indisoluble. Estos esfuerzos, que son un servicio precioso a vuestra Patria, han de ir acompañados también por una pastoral familiar integral, que incluya una adecuada preparación de los cónyuges antes del matrimonio, les asista después, especialmente cuando se presenten las dificultades, y les oriente en la educación de los hijos. En este aspecto, nada puede suplir una verdadera cultura de la vida, una experiencia profunda de fidelidad o un arraigado espíritu de entrega, sobre lo cual la Palabra de Dios y el Magisterio eclesial iluminan sobremanera la existencia humana. Evangelizar a las familias es presentar a los cónyuges el amor sin límites de Cristo por su Iglesia, que ellos han de reflejar en este mundo. Se ha de inculcar también en sus miembros la vocación a la santidad a la que son llamados, sin temor a proponer ideales elevados que, si bien en ocasiones pueden parecer difíciles de alcanzar, son los que responden al plan divino de salvación. 4 5. La reciente experiencia vivida en la última Jornada Mundial de la Juventud celebrada en Toronto, me lleva también a evocar el Encuentro Continental de jóvenes que tuvo lugar hace unos años en Santiago. Vosotros fuisteis protagonistas de aquella magna convocatoria, seguros de la generosidad de su respuesta y del entusiasmo de su colaboración. En ellos, como les dije en mi mensaje, «late con fuerza un deseo de servicio al prójimo y de solidaridad», que requiere la orientación y la confianza de los Pastores para que se transforme en un encuentro vivo con Cristo, en un decidido proyecto de seguir fielmente su Evangelio y de propagarlo gozosamente en la sociedad chilena y en todo el mundo. En efecto, no obstante tantos señuelos que invitan al hedonismo, a la mediocridad o al éxito inmediato, los jóvenes no se dejan amedrentar fácilmente por las dificultades y, por tanto, son particularmente sensibles a las exigencias radicales y al compromiso sin reservas cuando se les presenta el 5 4 5 Cf. Ef5, 31 s. A los participantes en el primer Encuentro Continental Americano de jóvenes, 10-10-1998. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 134 verdadero sentido de la vida. No les asusta que éste sea un camino cuesta arriba si descubren a Cristo que lo recorrió primero y está dispuesto a recorrerlo de nuevo con ellos. Para ellos, llenos de iniciativa, lo más importante es hacerse constructores y artífices de la vida y del mundo al que se asoman. Por eso necesitan saber de vosotros, sin equívocos ni reservas sobre los valores evangélicos, los deberes morales o la necesidad de la gracia divina implorada en la oración y recibida en los sacramentos, cómo « poner piedra sobre piedra para edificar, en la ciudad del hombre, la ciudad de Dios». 6 7 6.' Como en otras ocasiones, os encomiendo muy encarecidamente a los sacerdotes, vuestros principales colaboradores en el ministerio pastoral. Ellos necesitan programas bien articulados de formación permanente, sobre todo en los ámbitos de la teología, espiritualidad, pastoral, doctrina social de la Iglesia, que les permitan ser evangelizadores competentes y dignos ministros de la Iglesia en la sociedad de hoy. En efecto, para gran parte del Pueblo de Dios ellos son el cauce principal por el que les llega el Evangelio y también la imagen más inmediata a través de la cual perciben el misterio de la Iglesia. Por ello, su preparación intelectual y doctrinal ha de ir siempre unida al testimonio de una vida ejemplar, a la estrecha comunión con los Obispos, a la fraternidad con sus hermanos sacerdotes, a la afabilidad en el trato con los demás, al espíritu de comunión con todos los sectores eclesiales de sus comunidades y a ese estilo de paz espiritual y de ardor apostólico que sólo el trato constante con el Maestro puede proporcionar y mantener siempre vivo. Como los discípulos de los que habla el Evangelio de Lucas, han de sentir una alegría incontenible por las maravillas que Jesús hace por medio de ellos, añadiendo así el testimonio personal al anuncio, y el ejemplo de vida a la enseñanza. 8 Para que los sacerdotes sientan cercana vuestra presencia, es de suma importancia que tratéis con ellos asiduamente de manera personal, « dispuestos a escucharlos y tratarlos con confianza», prestando interés por las dificultades cotidianas que tantas veces les afligen y haciéndoles ver lo precioso que es a los ojos de Dios y de la Iglesia ese abnegado trabajo cotidiano « a menudo escondido, que, si bien no aparece en las primeras páginas, hace avanzar el Reino de Dios en las conciencias». 9 10 e 7 8 9 10 Cf.. Discurso en la fiesta de acogida, Toronto, 25-7-2002, 3. En la Vigilia de oración, Toronto, 27-7-2002, 4. Cf. Lc 19, 7. Christus Dominus, 16. Carta a los Sacerdotes para el Jueves Santo de 2001, 3. Acta Ioannis Pauli Pp, II 135 Todo ello redundará también en benefìcio de una pastoral voeacional, que ha de acometerse con decisión, continuidad y rigor, pero que tendrá un punto de apoyo insustituible en el atractivo que susciten en los jóvenes quienes muestran la dicha de haber consagrado enteramente su vida a Dios y al servicio de la Iglesia. Por lo demás, el cultivo de las vocaciones ha de ser siempre un compromiso prioritario para cada Obispo en su diócesis, mediante la oración y la acción específicamente orientadas a ello, como yo mismo he destacado en la Exhortación apostólica Pastores dabo vobis y en tantas otras ocasiones. 7. Este comienzo de milenio, que acerca a Chile al segundo centenario de su independencia, plantea a la Iglesia y a todos los ciudadanos el desafío crucial de alcanzar una convivencia plenamente reconciliada en la que, sin ocultar la verdad, se ha de dar cabida al perdón, « que cura las heridas y restablece en profundidad la relaciones humanas truncadas». La Iglesia, que tiene la misión de ser instrumento de reconciliación de los hombres con Dios y entre sí, ha de ser « la casa y la escuela de la comunión » en la que se sabe apreciar y acoger lo positivo del otro y en la que nadie ha de sentirse excluido. Precisamente la actitud de marginación, que hace pasar de largo para no encontrar al hermano en necesidad por ser tal vez molesto e improductivo, es el aspecto negativo de ciertas pautas sociales de nuestro mundo, ante el cual la Iglesia ha de poner un especial empeño en recordar que precisamente los más necesitados no deben ser considerados el residuo insignificante de un progreso que sólo tiene en cuenta aquello que comporta éxito, acumulación desmesurada de bienes y posición de privilegio. 11 12 13 8. Al terminar este encuentro, os ruego que transmitáis a vuestras comunidades eclesiales mi afecto y cercanía espiritual. Llevad mi agradecimiento a los sacerdotes y a las comunidades religiosas masculinas y femeninas, que con tanta generosidad trabajan por anunciar y dar testimonio del Reino de Dios en Chile, así como a los catequistas y demás colaboradores en las tareas de la evangelización. Comunicad el reconocimiento del Papa a las personas e instituciones dedicadas a la caridad y solidaridad con los más necesitados, pues éste es uno de los grandes desafíos para la vida de la Iglesia en el nuevo milenio. 14 " Mensaje para la celebración de la Jornada Mundial de la Paz, 1-1-2002, 3. Novo millennio ineunte, 43. Cf, Lc 10, 31 Cf., Novo millennio ineunte, 49-50. 12 ,:! u Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 136 Confío vuestros desvelos pastorales a la Santísima Virgen María, bajo la advocación de Nuestra Señora del Carmen de Maipú, a la que pido ardientemente que guíe a los queridos hijos e hijas de Chile a encontrarse con Cristo, fuente de vida y verdad, que les ayude a vivir en tan hermosa tierra como hermanos e interceda ante su Divino Hijo para que el País prospere, en paz y concordia, en consonancia con los mejores valores de su tradición cristiana. A vosotros y a los fíeles de cada una de las Iglesias particulares que presidís, imparto de corazón la Bendición Apostólica. IV Ad Pontificii Consilii pro Familia sodales.* Signori Cardinali, Venerati Fratelli nell 'episcopato, Cari Sposi! 1. Sono lieto di ricevervi in occasione della XV Assemblea Plenaria del Pontificio Consiglio per la Famiglia. A tutti il mio saluto cordiale! Ringrazio di cuore il Signor Cardinale Alfonso López Trujillo, Presidente del Pontificio Consiglio, per le gentili parole, con le quali ha interpretato i sentimenti dei presenti. Estendo il mio ringraziamento a ciascuno di voi e a quanti, a diverso titolo, lavorano in codesto Dicastero, svolgendo con generosità e competenza un compito tanto importante per la Chiesa e per la società, al servizio della famiglia, santuario domestico e culla della vita. Molto è stato fatto in questi anni, ma molto resta da fare. Vi incoraggio a non perdervi d'animo di fronte alle proporzioni delle odierne sfide, ma a proseguire senza sosta nell'impegno di salvaguardare e promuovere il bene inestimabile del matrimonio e della famiglia. Da questo sforzo dipende, in buona parte, il destino della società e il futuro stesso dell'evangelizzazione. Il tema proposto per questa Plenaria è particolarmente attuale: Pastorale familiare e coppie in difficoltà. Si tratta di un argomento ampio e complesso, del quale intendete considerare soltanto alcuni aspetti, avendo avuto già l'opportunità di affrontarlo in altre circostanze. Vorrei, in proposito, offrirvi alcuni spunti di riflessione e di orientamento. * Die 18 Octobris 2002 Ada Ioannis Pauli Pp, 137 II 2. In un mondo che va sempre più secolarizzandosi, è quanto mai importante che la famiglia credente prenda consapevolezza della propria vocazione e della propria missione. Il punto di partenza per essa, in ogni contesto e circostanza, è salvaguardare ed intensificare la preghiera, una preghiera incessante al Signore, affinché cresca e sia sempre più vigorosa la propria fede. Come ho scritto nella Lettera apostolica Rosarium Virginis Mariae: « La far miglia che prega unita, resta unita». E vero che, quando si attraversano particolari momenti, il sussidio della scienza può offrire un buon aiuto, ma niente potrà sostituire una fede ardente, personale e fiduciosa, che si apra al Signore, il quale ha detto: «Venite a me, voi tutti che siete affaticati ed oppressi, ed io vi ristorerò» Fonte indispensabile di energia e di rinnovamento, proprio quando crescono la fragilità e la debolezza, è l'incontro con il Cristo vivo, Signore dell'Alleanza. Ecco perché bisogna far ricorso a un'intensa vita spirituale, aprendo l'animo alla Parola di vita. Occorre che nel profondo del cuore risuoni la voce di Dio, la quale, anche se a volte sembra tacere, in realtà risuona costantemente nei cuori e ci accompagna lungo il cammino segnato dal dolore, come accadde con i due pellegrini di Emmaus. Speciale sollecitudine va riservata ai giovani sposi, affinché non si arrendano di fronte a problemi e conflitti. La preghiera, l'accostamento frequente al sacramento della Riconciliazione, la direzione spirituale, non vanno mai abbandonati pensando di sostituirli con altre tecniche di supporto umano e psicologico. Mai va relegato nell'oblio ciò che è essenziale, ossia vivere in famiglia sotto lo sguardo tenero e misericordioso di Dio. La ricchezza della vita sacramentale, nell'ambito di una famiglia che partecipa all'Eucarestia di domenica in domenica, è, senza dubbio, il migliore antidoto per affrontare e superare ostacoli e tensioni. 1 2 3 3. Questo si rende ancor più necessario quando proliferano stili di vita e si diffondono mode e culture che pongono in dubbio il valore del matrimonio, giungendo perfino a ritenere impossibile il dono reciproco degli sposi fino alla morte, in una gioiosa fedeltà. La fragilità aumenta se domina quella mentalità divorzista, che il Concilio ha denunciato con vigore, perché conduce, molte volte, a separazioni e a rotture definitive. Anche una mal concepita educazione sessuale nuoce alla vita della famiglia. Quando viene meno un'in4 1 N 41 - Mt II, 28. Cfr Dies Domini, 81. Cfr Lettera alle Famiglie, 10. :! 4 138 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tegrale preparazione al matrimonio, che rispetti le progressive tappe della crescita dei fidanzati, nella famiglia si riducono le possibilità di difesa. Non c'è invece situazione diffìcile che non possa essere affrontata adeguatamente quando si coltiva un coerente clima di vita cristiana. L'amore stesso, ferito dal peccato, è anche un amore redento. E chiaro che se viene meno la vita sacramentale, la famiglia cede più facilmente alle insidie, perché resta senza difesa. Quanto è importante favorire il supporto familiare per le coppie, specialmente giovani, da parte di famiglie solide spiritualmente e moralmente! E un apostolato fecondo e necessario soprattutto in questo momento storico. 5 6 4. Vorrei aggiungere, a questo punto, una considerazione sul dialogo che deve essere coltivato nel processo formativo con i figli. Manca spesso il tempo per vivere e dialogare in famiglia. Molte volte i genitori si sentono impreparati e temono perfino di assumere, come è loro dovere, il compito dell'educazione integrale dei loro figli. Può succedere che questi, proprio a causa del mancato dialogo, incontrino seri ostacoli nel trovare nei loro genitori autentici modelli da imitare e vanno a cercare altrove modelli e stili di vita, che risultano spesso falsi e lesivi della dignità dell'uomo e del vero amore. La banalizzazione del sesso, in una società satura di erotismo, e la mancanza di riferimento a principi etici, possono rovinare la vita di bambini, adolescenti e giovani, impedendo il loro formarsi ad un amore responsabile, maturo, e lo sviluppo armonico della loro personalità. 5. Carissimi fratelli e sorelle! Grazie per l'attenzione che in questa vostra Assemblea Plenaria dedicate ad un tema così attuale e che a me sta tanto a cuore. Iddio vi aiuti a focalizzare ciò che è più utile per la famiglia oggi. Proseguite inoltre con entusiasmo nella preparazione dell'Incontro Mondiale delle Famiglie, che si terrà a Manila nel gennaio del prossimo anno. Auspico di cuore che tale raduno, che ho convocato in occasione della celebrazione del Giubileo delle Famiglie, e per il quale ho segnalato come tema: La famiglia cristiana: una buona novella per il terzo millennio, favorisca l'accrescimento dello slancio missionario delle famiglie nel mondo. Affido tutto ciò a Maria, Regina della Famiglia. Sia Lei ad accompagnarvi e a proteggervi sempre. Con affetto benedico voi e quanti collaborano con voi al servizio del vero bene della famiglia. Cfr Familiaris consortio, 66, (i Cfr CCC, 1608., 139 Acta Ioannis Pauli Pp., II V Ad quosdam episcopos Brasiliae.* Venerados Irmäos no episcopado! 1 1. «Cristo amou a Igreja e por eia Se entregou para a santificar». Me é grato recordar esta afirmacäo da Carta aos Efésios ao receber-vos hoje, Bispos do Maranhäo, aproveitando a ocasiäo para compartilharmos a riqueza do ministerio pastoral que nos foi confiado por Cristo. Encontrando-me convosco pessoalmente nos dias passados, muito me alegrei pelo vosso zelo apostólico, cuja fonte e modelo é a entrega de Cristo referida por S. Paulo. Abraço-vos com estima, amados Irmäos, e de modo especial quantos dentre vós iniciaram o serviço pastoral nestes últimos anos. Agradeço as palavras que me dirigiu, em vosso nome, D. Affonso Felippe Gregory, bispo de Imperatriz e presidente do Regional Nordeste 5, dando conta do estado atual das comunidades cristas a vós confiadas e das quais conservo uma grata lembrança da minha segunda Visita pastoral à vossa Naçâo. 2. A missäo fundamental do bispo é a evangelizaçao, uma tarefa a desempenhar näo apenas individualmente, mas como Igreja, e é missäo que se desdobra no tríplice munus de ensinar, santificar e governar. Como vigários e legados de Cristo, sois chamados inicialmente a oferecer o anuncio claro e vigoroso do Evangelho, de tal modo que se exprima na inteira existencia do cristäo em todas as situacöes. Anuncie-se com a palavra, sem a qual o valor apostólico das boas açôes diminui ou se perde. Anuncie-se com as obras da caridade, testemunho vivo da fé, näo esquecendo as obras de misericordia espiritual ao lado das obras materiais. Nao haja reservas no associar a palavra de Cristo as atividades caritativas, por um mal entendido sentido de respeito pelas convicçôes dos demais. Näo é caridade suficiente deixar os irmäos ao obscuro da verdade; näo é caridade nutrir os pobres ou visitar os doentes, levando-lhes recursos humanos e näo lhes dizendo a Palavra que salva. «Tudo quanto fizerdes por palavra ou por obra, fazei-o em nome do Senhor Jesus, dando por Ele graças a Deus Pai».3. Como é sabido, o Maranhäo participou do inicio da historia da evangelizaçao no Brasil pois, na segunda metade do século XVII, sua Igreja era * Die 19 Octobris 2002 Ef 5, 25.. Col 3, 17. 1 2 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 140 sufragánea da Provincia eclesiástica da Bahia. Vosso Estado, desde cedo, tornou-se o centro irradiador da açâo missionaria de grandes familias religiosas — jesuítas, capuchinhos, mercedários etc... — muitas das quais, ainda hoje, prestam sua colaboraçâo na açâo pastoral da maioria das vossas diocèses. Vai, pois, aqui o sentimento de gratidâo, elevado ao Todo-Poderoso, pela obra evangelizado ra ai realizada, e que o Sucessor de Pedro deseja estimular com « graça e paz da parte de Deus, nosso Pai, e da parte do Senhor Jesus Cristo! ». O Evangelho pregado com fìdelidade pelos Pastores, como «mestres da fé» e defensores da Verdade que liberta, é algo que marcará sempre a pauta, como o denominador comum, de cada um dos nossos encontros. As dificuldades que encontráis no desempenho do vosso munus pastoral nao me sao desconhecidas: a falta de emprego, de habitaçâo para tantas pessoas (penso, em concreto, nos problemas ligados à migraçâo interna do campo as cidades); os problemas relativos à educaçâo básica e da saúde de muitos segmentos da sociedade que, junto aos desequilibrios sociais e à agressiva presença das seitas, säo fatores geradores de incertezas para definir vossas prioridades pastorais. Mesmo levando-se em conta os delicados problemas sociais existentes nas vossas regiöes, é necessario näo reduzir a açâo pastoral à dimensäo temporal e terrena. Näo é possi vel pensar, por exemplo, nos desafíos da Igreja no Brasil limitando-se a algumas questôes, importantes mas circunstanciáis, relativas à política local, à concentracäo da terra, à questäo do meio ambiente e assim por diante. Reivindicar para a Igreja um modelo participativo de caráter político, onde as decisôes säo votadas na «base», limitada aos pobres e excluidos da sociedade, mas abstraído da presença de todos os segmentos do Povo de Deus, desvirtuaría o sentido original redentor preconizado por Cristo. 3 4. O pròprio Filho, enviado pelo Pai, confìou aos Apostolos a missäo de instruir «todas as naçôes, batizando-as em nome do Pai, do Filho e do Espirito Santo, ensinando-as a cumprir tudo quanto vos tenho mandado». Esta solene missäo de Cristo de anunciar a Verdade salvadora foi transmitida pelos Apostolos aos Bispos, seus sucessores, chamados a levá-la até aos extremos confins da terra, «para a edificaçâo do Corpo de Cristo» que é a Igreja. Os Bispos säo chamados pelo Espirito Santo a fazer as vezes dos Apostolos, como Pastores das Igrejas particulares. Para isto estäo revestidos de um poder proprio, que «näo é diminuido pela autoridade suprema e universal, 4 5 * Rmi, 7. * Mt 28, 19-20. Cf Act 1. 8 Ef 4, 12. 6 6 6 Acta Ioannis Pauli Pp, II 141 7 mas pelo contrario, é por eia assegurado, fortificado e defendido». Juntamente com o Sumo Pontífice e sob a sua autoridade, os Bispos têm a missäo de perpetuar a obra de Cristo, Pastor eterno. Com efeito, nosso Salvador deu aos Apostolos e aos seus sucessores o mandato e o poder de ensinar todas as naçoes, de santificar os homens na verdade e de os governar. Antes de refletir sobre a tríplice dimensäo da missäo pastoral, apraz-me primeiramente exaltar o centro para o qual todas as vossas atividades deveni convergir: « 0 misterio de Cristo como fundamento da missäo da Igreja». Aquele que, de algum modo, participa na missäo da Igreja deve crescer na fiel adesäo ao mandato recebido. Isto vale em primeiro lugar para os Bispos que foram, por assim dizer, «inseridos» de maneira muito especial no misterio de Cristo. Revestido da plénitude do sacramento da Ordern, o Bispo é chamado a propor e viver o misterio integral do Mestre na diocèse a ele confiada. E misterio que contém «insondáveis riquezas». Conservemos este tesouro! 8 9 10 11 5. No tríplice ministerio dos Bispos, como ensina o Concilio Vaticano II, sobressai a pregaçâo do Evangelho. Os Pastores devem ser sobretudo « arautos da fé que para Deus conduzem novos discípulos ». Como homens « que distribuem integralmente a palavra da verdade » devemos transmitir juntos aquilo que nos mesmos recebemos: näo a nossa propria palavra, por mais douta que seja, porque näo pregamos a nos mesmos, mas a Verdade revelada que deve ser transmitida com fìdelidade, conforme os ensinamentos da Igreja. Quanto ao ministerio de ensinar, encontráis um clima cultural de difícil equacionamento devido ao analfabetismo adulto e infantil, mesmo quando os dados do último Censo revelaram o encorajador aumento da média de anos de estudos entre a populaçâo mais pobre. Por outro lado, permanecem elevados os índices relativos à fragilidade do matrimonio, à violencia infantil e à desnutriçâo; a estes, juntam-se os problemas de moradia, de falta de saneamento básico em muitos lugares e da evidente influencia, às vezes negativa, dos meios de comunicaçâo social; estes últimos, em particular, quando orientados por uma mentalidade, hoje muito 12 13 7 8 9 10 11 12 13 Lumen gentium, 27. Cf. Christus Dominus, 2. Carta Enc. Redemptor hominis, 11. Cf.. Christus Dominus, 12. Ef 3 , 8. Lumen gentium, 25. 2 Tim 2, 15. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 142 difundida, de excluir da vida pública os interrogativos das verdades últimas, confinami na esfera privada a fé religiosa e as convicçÔes acerca dos valores moráis. Corre-se assim o perigo da existencia de leis que exercem uma forte influencia sobre o pensamento e o comportamento dos homens, prescindindo do fundamento moral cristäo da sociedade. Caros Irmäos, vós sabéis que é dever fundamental do Bispo, como Pastor, convidar os membros das Igrejas particulares a ele confiadas, a aceitar em toda a sua plénitude o ensinamento da Igreja a respeito das questöes de fé e moral. Näo de vemos desanimar se, às vezes, o anuncio da Palavra é acolhido somente em parte. Com a ajuda de Cristo, que venceu o mundo, o remedio mais eficaz é prosseguir, «oportuna e inoportunamente», na divulgaçao serena, mas corajosa, do Evangelho. Exprimo estes votos especialmente pensando nos jovens do vosso Estado, que chegam a constituir, por exemplo, na capital, a metade da populaçao. Ao exercerdes o ministerio eclesial de ensinar, em uniäo com os vossos sacerdotes e com os colaboradores no serviço catequético, tende particular cuidado na formaçao da consciência moral, que deve ser respeitada como « santuario » do hörnern a sós com Deus, cuja voz ressoa na intimidade do coraçâo. Mas, com igual fervor, recordai aos vossos fiéis que a consciência é um tribunal exigente, cujo juízo deve sempre conformar-se às normas moráis reveladas por Deus e propostas com autoridade pela Igreja, com a assistentia do Espirito Santo. 14 15 16 Um claro e unívoco ensinamento a respeito dessas questöes näo deixará de influir de maneira positiva no necessario retorno ao sacramento da reconciliaçâo, ho je infelizmente — também nas regiôes católicas do vosso País — bastante abandonado. 6. Quanto ao exercício da missäo de santificar, « o Bispo deve ser considerado como o sumo sacerdote do seu rebanho, de quem deriva e depende, de algum modo, a vida de seus fiéis em Cristo ». Por isso, ele é, por assim dizer, o primeiro liturgo da sua diocèse e o principal dispensador dos Misterios de Deus, organizando, promovendo e defendendo a vida litúrgica na Igreja particular a ele confiada. A este respeito, recomendó-vos vivamente os dois sacramentos fundamentáis da vida crista: Batismo e Eucaristia. Logo após ser elevado à Cátedra de 17 18 14 Cf Jo 16, 33 '"* 2 Tim 4, 2. Cf. Gaudium et spes, 16. Sacrosanctum Concilium, 41. Cf Christus Dominus, 15.. 10 17 18 Acta Ioannis Pauli Pp.. II 143 Pedro, aprovei a Instructo sobre o Batismo das crianças, na quai a Igreja confírmou a praxe batismal das crianças, em uso desde o inicio. Justamente nas vossas Igrejas locáis se insiste na exigencia de só administrar o Batismo no caso em que se tenha a fundada esperança de que a criança seja educada na fé católica, de maneira que o sacramento possa frutificar. As vezes, porém, as normas da Igreja säo interpretadas de modo restritivo, descurando-se o bem mais profundo das almas. Acontece assim que, aos pais, é adiado ou até mesmo rejeitado, em determinadas circunstancias, o batismo dos filhos. E justo que pais e padrinhos sejam preparados de modo adequado para o Batismo das crianças, mas também é importante que o primeiro sacramento da iniciaçâo crista seja visto sobretudo como um dom gratuito de Deus-Pai, pois «quem näo renascer da agua e do Espirito näo poderá entrar no Reino de Deus». Com a exigencia, em si justificada, de preparar pais e padrinhos, näo podem faltar a bondade e a prudencia pastorais. Näo se pode exigir dos adultos de boa vontade, aquilo para o que näo lhes foi dada adequada motivaçao. Quando for requerido o Batismo, pode-se aproveitar para iniciar urna catequese aos pais que os torne capazes de compreender melhor o Sacramento, e dar assim uma educaçâo crista ao novo membro da familia. —- De qualquer forma, näo se deve jamais extinguir a mecha que ainda fumega, mas criar novos processos de evangelizaçao adaptados ao mundo de hoje e às necessidades do povo. — O Bispo é o primeiro responsável para que todos os presbíteros, diáconos e agentes de pastoral tenham todo o zelo necessario, e toda a bondade e paciencia com o povo menos instruido. 19 20 Outra tarefa primordial do vosso ministerio sacerdotal consiste em reafirmar o papel vital da Eucaristía como « fonte e centro de toda a vida crista». Na celebraçâo do sacrificio eucaristico culmina näo só o serviço dos Bispos e presbíteros, mas nele encontra o seu centro dinámico a vida de todos os demais membros do Corpo de Cristo. A falta de sacerdotes e a sua distribuiçao desigual, por um lado e, por outro, a reduçâo preocupante do número de quantos regularmente frequentam a Santa Missa dominical constituerat um constante desafio para as vossas Igrejas. E evidente que essa situaçao sugere uma soluçao provisoria, para näo deixar a comunidade no abandono, com o risco de um progressivo empobrecimento espiritual. Po21 19 20 21 Cf. CIC, cân 868, § 2. Jo 3, 5 Lumen gentium, 11. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 144 rem, o incompleto caráter sacramental dessas funçôes liturgicas, levadas a cabo por pessoas näo ordenadas (leigos ou religiosos), deveria induzir toda a comunidade paroquial a orar com maior fervor a firn de que o Senhor envie trabalhadores para a sua messe. 22 7. Por firn, uma palavra sobre a missäo de governar a vós confiada. Ao exercerdes esta tarefa, tendes sem duvida diante dos olhos a imagem do Bom Pastor, que näo veio para ser servido, mas para servir. Neste sentido, recomendó-vos vivamente sobretudo os presbíteros das vossas Igrejas locáis, para os quais, como Bispos, constituís «o perpetuo e visivel fundamento da unidade». Velar pelos vossos sacerdotes é um serviço muito exigente, sobretudo quando tardam os frutos do trabalho pastoral, com a possivel tentaçao de esmorecimento e tristeza. Muitos pastores têm a impressäo de trabalhar näo numa vinha evangélica, mas numa estepe árida. Conheço o peso dos empenhos diarios ligados ao vosso ministerio. Porém, com paterna solicitude recordo as palavras claras e repletas de sensibilidade do Concilio Vaticano II: «Por causa desta comunhäo no mesmo sacerdocio e ministerio, os Bispos devem estimar os presbíteros, como irmäos e amigos, e ter a peito o bem deles, quer o material, quer sobretudo o espiritual... Estejam dispostos a ouvi-los, consultem-nos e troquem com eles impressöes sobre os problemas pastorais e o bem da Diocèse». «Tenham uma compaixäo pràtica pelos sacerdotes que se encontram em algum perigo ou faltaram já a alguns dos seus deveres ». 23 24 25 26 8. Ante a imensidade da missäo que vos está confiada, venerados Irmäos, nunca vos deixeis vencer pelo cansaço ou pelo desánimo porque o Senhor ressuscitado caminha convosco e torna fecundos os vossos esforços. É verdade que säo numerosas as urgencias pastorais, mas nptáveis säo também os recursos humanos e espirituais, com os quais podéis contar. A vós cabe a tarefa de conduzir este povo de Deus à plénitude da resposta fiel ao designio divino. Acompanhe-vos Maria neste àrduo mas entusiástico caminho. A cada um de vós, bem como aos sacerdotes e consagrados e a todos os fiéis das vossas comunidades, de todo o coraçâo concedo a minha Bênçao. 22 23 24 25 2(i Cf Mt 9, 38. Cf. Mt 20, 28, Lumen gentium, 23 Presbyterorum ordinis, 7. Christus Dominus, 16. Congregatio de Causis Sanctorum ACTA 145 CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM ROMANA seu VARSAVIENSIS Canonizationis Beatae Ursulae Ledóchowska (in saec.: Iuliae Mariae) Fundatricis Congregationis Sororum Ursulinarum a S. Corde Iesu Agonizantis (1865-1939) DECRETUM SUPER MIRACULO Beata Ursula Ledóchowska (in saec.: Iulia Maria) in Austriaco loco vulgo Loosdorf ex nobili familia Polona in vitam venit die 17 mensis Aprilis anno 1865. Inter Sorores Ursulinas cooptata, in iuvenes mulieres instituendas et educandas incubuit. Anno 1920 Congregationem condidit Sororum Ursulinarum a Sacro Corde Iesu Agonizantis, quae brevissimo tempore in diversas Europae nationes sese diffudit. Meritis ditata famaque sanctitatis circumdata Romae obiit die 29 mensis Maii anno 1939. Summus Pontifex Ioannes Paulus II inter Beatos caelites annumera vit eam die 20 mensis Iunii anno 1983. Ad canonizationem provehendam, Postulatio Causae iudicio summisit Congregationis de Causis Sanctorum praesumptum mirum eventum, patratum in beneficium iuvenis Danielis Gajewski. Hic enim, hospes cum fuerit in loco Ozarów (Polonia) apud Sorores Ursulinas a Sacro Corde Iesu Agonizantis, cupiens illic aliquid utile agere, circa horam tertiam postmeridianam diei 2 mensis Augusti anno 1996, horti herbam electrica falce recidere incepit. Ex prioris noctis tempestate terra manebat adhuc aquis conspersa; Daniel cummeis gymnicis calcéis muniebatur, manicas tamen non induebat. Operi iam intentus, inopinate vehementi eléctrico ictu correptus est in terram cadens et violentas subiens convulsiones musculares, angustias anhelitus, quendam suffocationis sensum, hebetem oculorum aciem, grave vulnus in manu dextra nec non plurima attrita corporis. Postea ipsemet narravit se, dum animo deficiebatur, quandam ignotam Sororem vidisse, quae a fune fluxus electrici laboriose eum eripere potuit. Deinde putatum est hanc Sororem ipsam Beatam Ursulam fuisse. In valetudinarium translatus debitas pertulit curationes. Periculi mortis effugium intercessioni adscriptum est Beatae Ursulae, cuius patrocinio aliquot dies priusquam casus occurreret Daniel a matre sua erat 10 - A A S . Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 146 commendatus. Ceterum Sorores eiusdem communitatis effundere preces consueverant pro suis hospitibus et ideo pro Daniele; qui vix a periculo ereptus in templum se contulit ut Deo et Beatae Ursulae gratias redderet. De hoc eventu Curia Varsaviensis anno 1998 dioecesanam instruxit Inquisitionem, cuius iuridicam validitatem ratam habuit Congregatio de Causis Sanctorum per decretum diei 17 mensis Octobris eiusdem anni. Medicorum Consilium huius Dicasterii in sessione diei 30 mensis Martii anno 2000 edixit ex scientia explicari non posse quomodo iuvenis incolumis evaserit a fulguratione. Die 12 mensis Ianuarii anno 2001 habitus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum; deinde, quo adiuncta quaedam huius asserti miri eventus lucidiora fierent, eodem anno 2001 ex officio additicia peracta est Inquisitio. Die 1 mensis Februarii anno 2002 alter subsecutus est Congressus Consultorum Theologorum; et die 12 sequentis mensis Martii celebrata est Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Causae Exc.mo D.no Andrea Maria Erba, Episcopo Veliterno-Signino. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio an de miraculo constaret divinitus patrato, responsum affirmativum prolatum est. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicto miro eventu conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Beatae Ursulae Ledóchowska (in saec.: Iuliae Mariae), Fundatricis Congregationis Sororum Ursulinarum a S. Corde Iesu Agonizantis, videlicet de incolumitate iuvenis Danielis Gajewski qui superavit "folgorazione elettrica con ustioni di 2° e 3° grado alle dita della mano destra, e con lesioni generali rappresentate da contratture muscolari, disturbi respiratori e perdita della coscienza". Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 23 mensis Aprilis A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. 83 S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 147 ROMANA seu VENTIMILIENSIS Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae a Passione (in saec.: Helenae Mariae de Chappotin de Neuville) Fundatricis Congregationis Sororum Franciscalium Missionariarum a Maria (1839-1904) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Maria a Passione (in saec.: Helena Maria de Chappotin de Neuville) Namnetibus, Francogallica in urbe, orta est die 21 mensis Maii anno 1839. Cooptata inter sodales Societatis Mariae Reparatricis, missa est in locum Maduré, in India, ubi localis ac dein provincialis exstitit moderatrix, assiduam explicans ac fructuosam missionalem actuositatem. Plurima perferens incommoda et angustias, condidit Congregationem Sororum Franciscalium Missionariarum a Maria, cuius regimen summo studio, sacrificii spiritu et mira prudentia tenuit. Fidelis erga crucem et amorem Christi, in mundum Evangelii lumen diffudit. Ad Patrem pertransiit in Italica urbe v. d. San Remo die 15 mensis Novembris anno 1904, relinquens plusquam duo milia sororum per quattuor continentes dispersarum. Summus Pontifex Ionnnes Paulus II die 28 mensis Iunii anno 1999 declaravit Servam Dei virtutes théologales, cardinales eisque adnexas heroum in modum coluisse. Ad beatificationem provehendam, Postulatio Causae inspiciendam commisit Congregationi de Causis Sanctorum praesumptam miram sanationem, in Canada patratam, Sororis Mariae Plautillae a Iesu (in saec.: Bernadette Saintonge), sodalis Congregationis ab ipsa Dei Serva conditae. Haec quidem soror, unum et viginti annos nata (nenrpe anno 1918), tuberculosim columnae vertebralis ad undecimam et duodecimam vertebram dorsalem subire coepit. Primam sectionem chirurgicam, quae anno 1930 facta est ad osseam vertebrarum insitionem aptandam, altera sequenti anno secuta est; utraque tamen nullum attulit beneficium. Examen radiologicum praesentiam detexit morbi Pottiani. Soror infirma missa est insanabilis in nosocomium Sanctae Annae v. d. de Beaupré, ubi medicus a cura comprobavit pulmonum laesiones. Deinde valetudinis condicio propter febrim, tenuationem corporis, emptiones sanguinis acerbosque spinae cruciatus in peius ruebat, quapropter infirma lecto tenebatur. Tanti periculi pondere perpenso, die 12 mensis Maii anno 1939 infirma ipsa preces iniit no vendi ales Deo fundendas, per intercessionem Servae Dei Mariae a Passione, ad sanationis donum obtinendum. Die 20 eiusdem mensis Soror Maria Plautilla ex Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 148 improviso sanam se sensit; etenim febris, dolores, tussis evanuerunt, immo incedere absque baculo necnon communitariam vitam instaurare potuit. De hoc miro eventu, apud Curiam Quebecensem, inter annos 19481953, instructus est Processus canonicus, cuius iuridicam validitatem recognovit Congregatio de Causis Sanctorum per decretum diei 1 mensis Octobris anno 1993. Consilium Medicorum huius Dicasterii in sessione diei 18 mensis Ianuarii anno 2001, affirmavit sanationem celerem fuisse, perfectam, diuturnam et inexplicabilem quoad modum. Die 27 sequentis mensis Novembris celebratus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum et die 5 mensis Martii huius anni habita est Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Em.mo Cardinali Vergilio Noè. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio an de miraculo divinitus patrato constaret, responsum affirmativum prolatum est. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Ven. Servae Dei Mariae a Passione (in saec. : Helenae Mariae de Chappotin de Neuville), Fundatricis Congregationis Sororum Franciscalium Missionariarum a Maria, videlicet de celeri, perfecta ac diuturna sanatione Sororis Mariae Plautillae a Iesu (in saec.: Bernadette Saintonge) a "TBC polmonare-vertebrale, morbo di Pott, progressivo defedamento, grave limitazione funzionale". Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 23 mensis Aprilis A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. £8 S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 149 SCIIAMCHIAMENSIS Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Gabrielis Mariae Allegra sacerdotis professi O.F.M. (1907-1976) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Servus Dei Gabriel Maria Allegra natus est in loco v.d. San Giovanni La Punta, provinciae Catanensis, die 26 mensis Decembris anno 1907. Ordinem Fratrum Minorum ingressus, religiosam emisit professionem anno 1924 et anno 1930 sacro presbyteratus Ordine est insignitus. Sequenti anno missionarius Sinas petiit, ubi usque ad obitum mansit. Fervida caritate indefatigabilem exsecutus est apostolatum, Sacram Scripturam in Sinensem linguam convertit, auxilium infirmis, egenis leprosisque tulit, atque christianorum unitatem promovit. Perquam studiosus Regni Dei Collegium Biblicum Pekini et Gollegium Sociologicum Singapurae condidit. Meritis onustus famaque sanctitatis circumdatus, Hongcongi die 26 mensis Ianuarii anno 1976 terrenam explevit exsistentiam. Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 15 mensis Decembris anno 1994 enuntiavit Servum Dei virtutes théologales, cardinales eisque adnexas heroum in gradum exercuisse. Ad eius beatificationem assequendam, Postulatio Causae examini Congregationis de Causis Sanctorum praesumptam subiecit miram sanationem doctoris Francisci Tomasello, qui mense Maio anno 1985 advertit naevolum quendam, quo iam ab infantia in dorsali regione signabatur, inopinanter auxisse coloremque mutavisse, quibus effectibus dolor et prurigo addebantur. Die 13 sequentis mensis Iunii Messanae sectionem chirurgicam subiit, quam secuta est diagnosis melanomatis nodularis secundi vel tertii gradus. Post mensem expletum in axillari regione lymphoglandula apparuit, quae die 8 mensis Augusti eiusdem anni Mediolani chirurgica sectione est ablata, et diagnosis densae metástasis est edita. Aliquot post dies infirmus ex valetudinario dimissus est, quin ulla praescriberetur therapia ad tumorem debellandum. Interea, a mense Iunio anni 1985, ipse doctor Tomasello simul cum suis fidenter invocare coeperat intercessionem Servi Dei Gabrielis Mariae Allegra ad sanationis donum a Deo impetrandum. Variae medicae recognitiones, quae post alteram sectionem chirurgicam factae sunt, confirmarunt absolutam morbi neoplastici cessationem. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 150 Super hanc sanationem, uti miram existimatam, apud Curiam Messanensem annis 1994-1995 instituta est Inquisitio dioecesana, cuius vim iuridicam Congregatio de Causis Sanctorum recognovit per decretum diei 31 mensis Martii anno 1995. Medicum huius Dicasterii Consilium, in sessione celebrata die 28 mensis Iunii anno 2001, notum faciens sedecim annos iam intercessisse a peracta sectione chirurgica, agnovit hic agi de sanatione « quoad substantiam » celere, perfecta, constanti et ex scientiae praeceptis inexplicabili. Die 22 mensis Ianuarii anno 2002 habitus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum et die 5 sequentis mensis Martii celebrata est Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Exc.mo D.no Hieronymo Grillo, Episcopo CentumcellarumTarquiniensi. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio an de miraculo divinitus patrato constaret, responsum affirmativum prolatum est. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Ven. Servi Dei Gabrielis Mariae Allegra, Sacerdotis professi O.F.M., videlicet de celeri, perfecta ac constanti sanatione doctoris Francisci Tomasello a « melanoma del dorso al III stadio con precoce metastasi linfonodale ascellare del diametro di 4 cm. ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 23 mensis Aprilis A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. £8 S. 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 151 URBEVETANA-TUDERTINA Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Spei a Iesu (in saec.: Mariae Iosephae Alhama Valera) Fundatricis Congregationum Ancillarum Amoris Miserentis et Filiorum Amoris Miserentis (1893-1983) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS «Euntes autem discite quid est: Misericordiam volo» (Mt 9, 13). Suis veritatis verbis, potissimum autem per Paschale Mysterium, Dominus Iesus mundo revelavit Patrem suum, qui dives est in misericordia (cf. Eph 2, 4), et propter nimiam caritatem suam, qua dilexit nos, nos quoque convivificavit etiam in Filii passione et resurrectione. Etenim Christus Ecclesiae commisit missionem testificandi Dei misericordiam, quam ipsa profiteri debet utpote salutarem fidei veritatem eamque opportune inducere et ad actum deducere in vitam christifidelium (cf. Ioannes Paulus II, Litt. Enc. Dives in misericordia, VII). Inter Ecclesiae filios qui nostra aetate Dei misericordiam modo eminenti professi sunt atque vitae operumque sanctimonia eam omnibus praedicaverunt, annumeranda est procul dubio Serva Dei, cui nomen est Spes a Iesu, quae germanam vivendi scientiam acquisivit a Cruce et Iesum, misericordem Caritatem, elegit vitae suae magistrum. Quae humilis et fervens testis caritatis Dei vixit semper in Christum crucifixum intenta atque confixa, et potum de fonte aquae vivae illius Cordis sauciati hauriens, sensus Christi suos fecit: « Hic, ipsa confitetur, didici amorem ». Primo loco genita novem fratrum, Mater Spes a Iesu nata est in pago vulgo Santomera nuncupato, in dioecesi Carthaginensi in Hispania, die 29 mensis Septembris anno 1893, patre Iosepho Antonio Alhama Palma et matre Maria a Monte Carmelo Valera Buitrago. Post paucos exactos annos in domo pauperrimae suae familiae, sextum vel septimum agens annum in parochi aedibus accepta est, ibique primis litterarum rudimentis imbuta vias Domini sequendas generoso animo didicit. Etenim vehementem suum patefecit amorem erga Eucharisticum Mysterium quin et desiderio affecta est vovendi se Domino. Itaque die 15 mensis Octobris anno 1914, in festo sanctae Teresiae a Iesu, firmiter sibi proponens eam sequi in via sanctitatis magnamque fieri sanctam, in Institutum Filiarum a Calvario ingressa est, quod anno 1921, sui conservandi gratia, confluit in Congregationem Religiosarum Mariae Immaculatae, Missionariae Claretianae nuncupatae. Gratiae Dei fidelis suae humanae et spirituali institutioni vacavit, multumque inter innumeras tribulationes corporis et animi profecit. Cuius charismata superiores ita admirati sunt ut traderent eam dirigendam optimis spiritualibus moderatoribus, qui revera ei auxilio fuerunt ut intellegeret Deum eam vocavisse ad duas novas institutiones vitae 152 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale consecratae condendas, quarum missio haec esset: curare ut omnes agnoscerent Deum « non veluti Patrem iratum propter filiorum suorum ingratitudines, sed ut Patrem bonum summa ope nitentem sublevare, adiuvare, beatos facere filios suos; ut Patrem ducentem et quaerentem eos constanti indefessaque dilectione, tamquam beatus esse non posset si ab eis esset seiunctus ». Itaque Dei Amori Misericordi Mater Spes a Iesu vovit non solum vitam suam, sed et Congregationem Ancillarum Amoris Miserentis, quam Matriti in Hispania fundavit in nocte Nativitatis Domini anno 1930, et Congregationem Filiorum Amoris Miserentis, quam in Urbe fundavit mense Augusto anno 1951. Hae Congregationes, nunc iuris Pontificii, constituunt florentem religiosam Familiam, quae viros ac mulieres complectitur, sex ramos efformantes sed eodemque fruentes charismate. Quae Instituta officium habent testificandi et nuntiandi universo mundo Dei Amorem Misericordem, mutuum sibi praestantes auxilium ad sanctitatem assequendam. Serva Dei, quae iam ab anno 1936 Romam deverterat, anno 1951 cum filiis et filiabus stabilem et definitivam sibi sedem elegit in parvo pago vulgo Collevalenza nuncupato, in dioecesi Tudertina, ubi ad Dei gloriam splendidum exstruxit Sanctuarium Amori Misericordi dedicatum et anno 1965 consecratum adstantibus sane multis Concilii Oecumenici Vaticani II Patribus. Prope Sanctuarium Mater Spes a Iesu vitam suam consummavit testis effecta Amoris Misericordis Iesu erga omnes homines. Zelo enim ardens Regni Dei atque animarum salutis, singulos quosque eosdemque innumeros peregrinos coram admittebat, eisdem aures praebebat, consilia dabat, solacium infundebat. Eius quotidianum officium — uti ipsa scripsit — fuit omnibus hominibus nuntiare «vel pessimum inter homines et miserrimum et a cunctis derelictum, a Iesu dulcissimo diligi summo amore, quia Iesus est ei pater et dulcis mater ». Licet Populus Dei semper eam veneraretur, ipsa Mater Spes a Iesu constanter sensit se non esse nisi humile instrumentum in Domini manibus atque meram simplicemque Divini Magistri discipulam, cuius vocem audire eiusdemque doctrinam et exemplum sequi desiderabat omnibus diebus vitae suae. Praeterea meditans infinitam Dei dilectionem, didicit semetipsam abnegare, crucem amare, indolem suam vehementem moderari et — ipsa teste — ab omnibus adhiberi «ut scopae quae neque queruntur neque reclamitant, sed silentes sinunt ut omnes sibi utantur alterutrius rei causa ». Mulier autem in firmissima fide fundata in agendo e in vivendo semper a Dei voluntate agi voluit cui adhaesit mente, corde et opere. Praecepta quoque et divina et ecclesiastica servavit atque acquirendae sanctitati semper studuit, bene utens innumeris donis quae a Deo susceperat et removens omnem peccati et imperfectionis formam. Intimam suam cum Deo unionem fovit meditatione Sacrarum Scripturarum aeternorumque mysteriorum, Sacra Liturgia, ferventi pie- Congregatio de Causis Sanctorum 153 tate erga Eucharistiam et Virginem Mariam, precibus assiduis. Spiritus Sanctus eam duxit ad excelsos contemplationis gradus et peculiaribus ditavit charismatibus, quibus semper ea usa est in simplicitate cordis ad animarum bonum. Cor eius iam vivebat in caelis, pedes autem firmiter terrae inhaerebant. Particeps quoque fuit Ecclesiae vitae et ut filia Sanctam Sedem adamavit Summumque Pontificem. Anno 1981 Dominus gratiam ei dedit suscipiendi in pago Collevaienza visitatorem ipsum Summum Pontificem Ioannem Paulum II. Sciebat enim Eum in quo spem suam fundaverat, scilicet in Deo-Amore. Propterea non suis viribus fisa, sed Dei bonitate providentiaque, animo sereno intimaque pace res vicit adversas, dolores, cruciatus et indecoras offensiones. Potissimum vero his in rerum adiunctis testis verax fuit et credibilis prophetici sui nominis, quod fuit Spes a Iesu. Ex eius cum Deo intima, sponsali et mystica conversatione profluxit illa urgens caritas, qua diligenter et sedulo ut germana mater dilexit misérrimos homines nulla personarum acceptione inter pauperes et divites, familiares et extraneos, amicos vel inimicos, quin ipsos inimicos habuit quoque veluti maximos benefactores ita ut numquam defendi ipsa sit ausa, neque quempiam accusaverit, neglectis indecoris offensionibus et calumniis. Dilexit summaque subservivit caritate filiis filiabusque suis spiritualibus, sacerdotibus, infirmis, inopibus, omnibusque qui opem eius peterent. Cum Spiritus luce duceretur supernaturalique prudentia, vere noverat reprehendere, monere et hortari pro cuiusque necessitatibus, semper matris cor exhibens rectum, dulce et vehemens, instans et patiens. Numquam favit vitae agendae rationi, neque suae neque ceterorum hominum, quae contrariis careret rebus et difficultatibus. Quinimmo Dei bonitati cum plene fideret quaelibet sui abnegationis genera veluti ab eius manibus suscipiebat omnibusque utebatur adversitatibus ut instrumentis purificationis et expiationis et tamquam occasionis ei datis compatiendi cum Christo Redemptore, qui fuit Vir Dolorum. Domino virginaliter se vovit; Ecclesiae Pastoribus, moderatoribus et suis spiritualibus magistris semper oboediens fuit et cum pauper nata esset pauper quoque vivere voluit seque ad pauperes inclinavit, in quibus vultum Christi dolentis intuebatur. Mente simplici perfecit misericordiae opera corporalia et spiritualia atque dulciter et fortiter hominis defendit dignitatem cuiuslibet condicionis. Cum fugeret ab honoribus humiliter operata est ad aedificandum Regnum Dei et ad parandum humanum cultum amoris, misericordiae, reconciliationis et pacis. Neque vita Matris Spei a Iesu caruit multis morbis a quibus saepe sanata est, testibus quoque medicis, modo subito et miro. Morbus qui ei letalis fuit tantum quattuor dies perseveravit, et vespere antequam manifestaretur Serva Dei spirituali suo moderatori dixit: «Fili mi, proficiscor». Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 154 Sereno et laeto vultu paravit se ut obviam decretorie iret Domino, qui ad se eam vocavit die 8 mensis Februarii anno 1983. Sancte vixit, sancte obiit. Eius vita fere nonaginta annorum breviari potest sententia: «Omnia propter Amorem». Eius corpus nunc requiescit in crypta Sanctuarii Amoris Misericordis in pago Collevalenza, circumsistentibus atque venerantibus filiis filiabusque spiritualibus necnon innumeris peregrinis, ex cunctis terrarum orbis regionibus advenientibus. Sanctitatis et miraculorum fama, quae vitam Servae Dei comitata est, perseveravit quoque post eius mortem, propterea Episcopus Urbevetanus-Tudertinus, Exc.mus Decius Lucius Grandoni, Causam beatificationis et canonizationis iniit celebravitque Inquisitionem dioecesanam (1988-1990), quam iuridice validam habuit Congregatio de Causis Sanctorum decreto die 12 mensis Iunii anno 1992. Cum parata esset Positio, iuxta morem quaesitum est utrum Serva Dei exercuisset gradu heroico omnes virtutes. Die 11 mensis Ianuarii anno 2002 habitus est, positivo exitu, Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum. Demum Patres Cardinales et Episcopi in Sessione Ordinaria die 5 subsequentis mensis Februarii, audita relatione Causae Ponentis, Exc.mi Iosephi Sebastiani Laboa, Archiepiscopi tit. Zaraiteni, ratum habuerunt Matrem Spem a Iesu exercuisse gradu heroico theologicas, cardinales iisque adnexas virtutes. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Spei a Iesu (in saec. : Mariae Iosephae Alhama Valera), Fundatricis Congregationum Ancillarum Amoris Miserentis et Filiorum Amoris Miserentis, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 23 mensis Aprilis A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. ES S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis Congregatio pro Episcopis 155 CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros praefecit praesules: die 8 Decembris 2002. — Metropolitanae Ecclesiae Massiliensi, noviter erectae, Exc.mum P.D. Bernardum Panafieu, hactenus Archiepiscopum eiusdem sedis. — Metropolitanae Ecclesiae Claromontanae, noviter erectae, Exc.mum P.D. Hippolytum Simon, hactenus Episcopum eiusdem sedis. — Metropolitanae Ecclesiae Divionensi, noviter erectae, Exc.mum P.D. Michaelem Coloni, hactenus Episcopum eiusdem sedis. — Metropolitanae Ecclesiae Montis Pessulani, noviter erectae, Exc.mum P.D. Vidonem Thomazeau, hactenus Episcopum eiusdem sedis. — Metropolitanae Ecclesiae Pictaviensi, noviter erectae, Exc.mum P.D. Albertum Rouet, hactenus Episcopum eiusdem sedis. die 13 Decembris — Cathedrali Ecclesiae Lexingtonensi, R.D. Ronaldum Villelmum Gainer, e clero dioecesis Alanopolitanae, ibique Vicarium iudicialem. — Titulari episcopali Ecclesiae Sitipensi, R.D. Ignatium Wang, e clero archidioecesis Sancti Francisci in California, ibique Cancellarium atque rectorem Societatis pro Gentium Evangelizatione, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 19 Decembris — Titulari episcopali Ecclesiae Silensi R.D. Angelum Amato, Societatis S. Francisci Salesii sodalem, quem Congregationis pro Doctrina Fidei a Secretis constituit atque archiepiscopali dignitate ornavit. — Titulari episcopali Ecclesiae Abitinensi R.P. Brennum Farrel, Congregationis Legionariorum Christi sodalem, quem Pontifìcii Consilii ad Unitatem Christianorum Fovendam a Secretis constituit. 156 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 27 Decembris 2002 — Cathedrali Ecclesiae Cabancalensi, R.D. Patritium A. Buzon S.D.B., Societatis S. Francisci Salesii superiorem provinciae in regione meridiana Philippinarum. — Titulari episcopali Ecclesiae Talaptulensi, R.D. Isabellum C. Abarquez, e clero archidioecesis Caebuanae, ibique Seminarii Collegii rectorem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Acariguaraurensi, noviter erectae, Exc.mum P.D. Ioachimum Morón Hidalgo, hactenus Episcopum Vallispaschalensem. — Cathedrali Ecclesiae Sancti Caroli in Venetiola, R.D. Salvatorem Thomam Zárraga Colmenares, e clero dioecesis Punctifixensis, ibique parochum atque Secretariatus dioecesani pro communicationibus socialibus et pro pastorali sociali moderatorem. die 28 Decembris — Cathedrali Ecclesiae Peterboroughensi, Exc.mum P. D. Nicolaum De Angelis, hactenus Episcopum titularem Remesianensem et Auxiliarem archidioecesis Torontinae. die 30 Decembris — Cathedrali Ecclesiae Fabrianensi-Mathelicensi R.D. Ioannem Carolum Vecerrica, e clero dioecesis Maceratensis-Tolentinae-Recinetensis-Cingulanae-Treiensis, hactenus Secretarium generalem curiae eiusdem dioecesis. die 3 Ianuarii 2003. — Cathedrali Ecclesiae Iacksoniensi, R.D. Iosephum Latino, e clero dioecesis Humensis-Thibodensis, ibique Vicarium generalem et curionem paroeciae templi cathedralis. die 4 Ianuarii — Titulari episcopali Ecclesiae Cuncacestrensi seu Sancti Cuthberti R.D. Alanum Stephanum Hopes, hactenus Vicarium generalem archidioecesis Vestmonasteriensis, quem deputavit episcopum Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Zarnensi R.D. Bernardum Longley, e clero Arundeliensi-Brichtelmestunensi, hactenus Secretarii generalis Conferentiae Episcoporum Angliae et Cambriae adiutorem, quem deputavit Episcopum Auxiliarem archidioecesis Vestmonasteriensis. die 8 Ianuarii — Coadiutorem dioecesis Vaccariensis R. P. Petrum Sbalchiero Neto, M.S., hactenus Vicarium provincialem Missionariorum Dominae Nostrae a La Salette in Brasilia. Congregatio pro Episcopis 157 die 9 Ianuarii 2003 — Cathedrali Ecclesiae Abulensi Exc.mum P.D. Iesum García Burillo, hactenus Episcopum titularem Basticensem et Auxiliarem dioecesis Oriolensis-Lucentinae. — Cathedrali Ecclesiae Salmantinae Exc.mum P.D. Carolum López Hernández, hactenus Episcopum Placentinum. — Cathedrali Ecclesiae Bellovacensi, Ioannem Paulum James, e clero archidioecesis Rhedonensis, ibique Seminarii maioris «Sancti Ivonis» moderatorem. die 10 Ianuarii — Metropolitanae Ecclesiae Ibaguensi, Exc.mum P.D Flavium Calle Zapata, hactenus Episcopum Sonsonensem-Rivi Nigri. — Cathedrali Ecclesiae Libanae-Hondanae, Exc.mum P.D. Raphaelem Arcadium Bernal Supelano, hactenus Episcopum Araucensem. — Episcopum Coadiutorem Quercopolitanum, Exc.mum P.D. Alanum Henricum Vigneron, hactenus Episcopum titularem Marianopolitanum in Michigania et Auxiliarem archidioecesis Detroitensis. 158 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Venerdì, 13 Dicembre 2 0 0 2 , le LL. EE. i Signori e le Signore: F O D E MCLEAN D A B O R , Ambasciatore di Sierra Leone; MARCIA G I L B E R T - R O B E R T S , Ambasciatore di Giamaica; P R A VEEN LAL GOYAL, Ambasciatore dell'India; A L B E R T OWUSUSARPONG, Ambasciatore del Ghana; H E L G A H E R N E S , Ambasciatore di Norvegia; EMMANUEL KAYTANA IMANZI, Amb asciatore del Rwanda; J E A N - P I E R R E RAZAFY-ANDRIANVAINGO, Ambasciatore del Madagascar; tutti accreditati presso la Santa Sede. Lunedì, 19 Dicembre 2002, S.E. la Signora DAGMAR VÁ Ambasciatore di Slovacchia presso la Santa Sede. BABCANO- Ha, altresì, ricevuto in Udienza: Giovedì, 12 Dicembre 2002, S.E. il Signor MOSHE KATSAV, Presidente dello Stato di Israele; S.E. il Signor SELLAPAN RAMANATHAN NATHAN, Presidente della Repubblica di Singapore. Lunedì, 16 Dicembre 2002, S.E. il Signor sidente della Repubblica di Croazia. STJEPAN MESIC, Lunedì, 23 Dicembre 2002, S.A.R. il Principe Pre- VITTORIO EMA- NUELE DI SAVOIA. Venerdì, 3 Gennaio 2003, l'On. Signor del Parlamento Europeo. PAT COX, Presidente Lunedì, 13 Gennaio 2003, l'Ecc.mo Corpo Diplomatico presso la Santa Sede. Venerdì 20 dicembre 2002 si è riunita alla presenza del Santo Padre la Congregazione delle Cause dei Santi. Diarium Romanae Curiae 159 SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 9 novembre 2002 Le LL.EE. i mons.ri Angelo Scola, Patriarca di Venezia; George Peli, Arcivescovo di Sydney; André VingtTrois, Arcivescovo di Tours; Anders Arborelius, Vescovo di Stockholm, Membri del Comitato di Presidenza del Pontificio Consiglio per la Famiglia «ad quinquennium ». » » » Le LL.EE i mons.ri Agustín García-Gaseo Vicente, Arcivescovo di Valencia; Elio Sgreccia, Vescovo tit. di Zama minore, Membri del Comitato di Presidenza del Pontificio Consiglio per la Famiglia « in aliud quinquennium ». » » » I signori Francisco e Géraldine Padilla; prof. Michael M. Waldstein e Susie Burnham Waldstein, Membri del Pontificio Consiglio per la Famiglia «ad quinquennium ». » » » Mons. Renzo Bonetti, P. David Maria A. Jaeger, O.F.M.; i signori prof. Cari Albert Anderson, prof. Pedro Morande Court, prof.ssa Dina Nerozzi Frajese, dott. Timothy T. O'Donnell, sig.ra Antonia Willemsen, Consultori del Pontificio Consiglio per la Famiglia « ad quinquennium ». » » » S.E. mons. Klaus Küng, Vescovo di Feldkirch; mons. Ignacio Carrasco de Paula; p. Jesús López-Gay, S.I.; p. Lino Ciccone, CM.; p. Tadeusz Styczen, S.D.S.; rev. Juan Ignacio Arri età Ochoa de Chinchetru; i signori dott. Joseph H. Hagan; prof. Humberto Leal Vieira; sig.ra Angela de Malherbe; sig.ra Maria Cristina Noronha de Sá; dott.ssa Janet E. Smith, Consultori del Pontificio Consiglio per la Famiglia « in aliud quinquennium ». 19 » » S.E. mons. Kevin McDonald, Vescovo di Northampton, Membro del Pontificio Consiglio per il Dialogo Inter-Religioso « ad quinquennium ». 3 dicembre » Il rev. Melchor Sánchez de Toca y Alameda, Capo Ufficio nel » Le LL.EE. i mons.ri Francesco Monterisi, Arcivescovo tit. di Alba Marittima; Pier Luigi Celata, Arcivescovo tit. di Doclea; Giampaolo Crepaldi, Vescovo tit. di Bi- Pontificio Consiglio della Cultura. 12 » sarcio, Membri del Pontificio Consiglio della Pastorale per i Migranti e gli Itineranti « ad quinquennium ». Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 160 12 dicembre 2002 II sig. Guzmán Carriquiry, Sotto-Segretario del Pontificio Con- » » » Mons. Pedro López Quintana, Arcivescovo tit. di Agropoli, 14 » » Mons. Francesco Borgia Tran Van Kha, Capo Ufficio nella siglio per i Laici « in aliud quinquennium ». Nunzio Apostolico. Congregazione per il Culto Divino e la Disciplina dei Sacramenti. 16 » » Mons. Eleuterio Francesco Fortino, Sotto-Segretario del Pontificio Consiglio per la promozione dell'Unità dei Cristiani fino al I marzo 2004. o » » » Gli Em.mi Signori Cardinali Joachim Meisner; Adam Joseph Maida; le LL.EE. i monsignori Attilio Nicora, Arcivescovo-Vescovo emerito di Verona; Lluís Martínez Sistach, Arcivescovo di Tarragona; Tarcisio Bertone, Arcivescovo di Genova, Membri del Pontificio Consiglio per i Testi Legislativi « ad quinquennium ». » » » Gli Em.mi Signori Cardinali Eduardo Martínez Somalo ed Achille Silvestrini, Membri del Pontificio Consiglio per i Testi Legislativi « usque ad octogesimum annum at. ».. » » » L'Em.mo Signor Cardinale Mario Francesco Pompedda; le LL.EE. i monsignori Luigi Dossena, Arcivescovo tit. di Carpi; Renato Raffaele Martino, Arcivescovo tit. di Segerme; Attilio Nicora, Arcivescovo-Vescovo em. di Verona; il sac. Daniel Lagni; p. Gianbattista Zanchi, Superiore generale del Pontifìcio Istituto Missioni Estere, Membri della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli « ad quinquennium ». 17 » » Mons. Gabriele Giordano Caccia, Assessore per gli Affari Ge- 23 » » Le LL.EE. i mons. Robert Sarah, Arcivescovo em. di Conakry; Csaba Ternyák, Arcivescovo tit. di Eminenziana; Piergiorgio Silvano Nesti, Arcivescovo em. di Camerino-San Severino Marche; Giuseppe Pittau, Arcivescovo tit. di Castro di Sardegna, Membri del Pontifi- nerali della Segreteria di Stato « ad quinquennium ». 30 7 » » gennaio 2003.. cio Consiglio della Pastorale per i Migranti e gli Itineranti « ad quinquennium ». Il sig. Jean Daniel Pitteloud, Tenente del Corpo della Guardia Svizzera Pontificia, L'Em.mo Signor Cardinale Juan Sandoval Iñiguez, Membro della Commissione Cardinalizia di vigilanza dell'Istituto per le Opere di Religione « ad quinquennium ». NECROLOGIO 16 dicembre 8 gennaio 2002 2003 Mons. Licinio Rangel, Vescovo tit. di Zarna. Mons. Antonio Palenzuela Velázquez, Vescovo em. di Sego- » Mons. Adolfo Arana, Vescovo em. di Villa de la Concepción del Rio Quarto (Argentina). via » » (Spagna). 3 Martii 2003 An. et vol. XCV ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI P P . II LITTERAE DECRETALES quibus Paulinae a Corde Iesu Agonizanti Sanctorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS AD SERVORUM PERPETUAM REI DEI MEMORIAM. «Unusquisque, sicut accepit donationem, in alterutrum illam administrantes sicut boni dispensatores multiformis gratiae Dei» (1 Pe 4, 10). Beata Paulina a Corde Iesu Agonizanti (quae saeculari nomine Amabilis Visintainer appellabatur) dona quae a Spiritu Sancto receperat optime lucri fecit, cuius virtus in eius vita missioneque conspecta est. Dei voluntati studiose obsequens, fructuosam evangelizationis operam praestitit ipsaque germana fuit testis Christi erga indigentes amoris, pro quibus Congregationem condidit Parvarum Sororum Immaculatae Conceptionis, quae prima fuit religiosa communitas Brasiliae Meridianae. Die X V I mensis Decembris anno M D C C C L X V parentibus pauperibus religiosisque orta est ipsa in oppido Vicolo Vattaro Tridentinae dicionis. Die postquam nata est Baptismi fonte abluta est. Puella una cum familia in Civitatem Sanctae Catharinae Brasiliae Meridianae se contulit. Societatis Iesus sodales, quibus locorum illorum pastoralis cura commissa est, de eius pietate mirabantur ideoque ei Virginiaeque Nicolodi munus demandarunt pueros doctrinam catholicam docendi atque aegrotis assidendi. Alacrem ea sustinuit apostolatus laborem atque mortua matre potissimum necessariis cul i -A.A.S 162 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale randis operam dedit. Spiritali moderatore consentiente, una cum socia vitam communem in paupere domu agere coepit ut in caritatis simplicitatisque spiritu pupillis aegrotisque curandis se devoveret. Die xn mensis Iulii anno M D C C C X C apud urbem v.d. Nova Trento ipsae mulierem cancro correptam susceperunt, quam amabiliter curaverunt. Primum iactum est semen illius Congregationis Parvarum Sororum Immaculatae Conceptionis, quam Episcopus loci anno M D C C C X C V comprobavit. Die vii mensis Decembris eiusdem anni Beata sibi sumpsit nomen Paulinae a Corde Iesu Agonizanti. Antistita exinde nominata est generalis, quae, Sancti Pauli urbem cum petivisset, hospitium moderata est pupillis senibusque suscipiendis iisque domibus carentibus. Institutum deinde crevit compluribus additis, in variis Brasiliae locis, domibus. Christo fidebat, cum Deo coniuncta subinde manebat atque in omnibus condicionibus divina consilia suscipiebat, ita ut saepe exclamaret: « Dei voluntatem, Paradisum meum ». Suam spiritalitatem per Eucharistiae, Virginis Mariae ac Sancti Ioseph devotionem aluit. Divinae Providentiae fidens, numquam difficilioribus etiam condicionibus amittebat spem, quod idem suis sororibus inculcabat. Ut ab omnibus adoraretur Iesus voluit atque assidue adlaboravit ut Dei regnum incresceret itemque peccatores ad bonam frugem se reciperent. Domini amor eam ad proximum se addicendam compulit, in quo Redemptoris vultum conspiciebat, idcirco sollicite operam dedit ut pauperes, senes, pupilli curarentur, eos solans curansque eorum aerumnas. Congregationem a se conditam prudenter rexit. Anno M C M I X alia electa est Antistita generalis, quam rem ipsa amabiliter humiliterque suscepit. In vocatione perstitit, aerumnas toleravit, difficultates fortiter sustinuit, quippe quae in Christo omnem vim inveniret. Ecclesiam adamavit, cui fideliter inservivit atque sacris pastoribus humiliter oboedivit. Annorum decursu eius valetudo in peius mutabat: diabete correpta est. Ideo manum amisit et in postremo vitae tempore caeca facta est. Quae omnia fortiter toleravit atque die ix mensis Iulii anno M C M X L I I obdormivit in Domino. Sanctitatis ob famam late patentem, anno M C M L X V Processus informativus incohatus est. His peractis iure statutis rebus, die xvm mensis Octobris anno M C M X C I Nos eam in Beatorum album sollemniter rettulimus. Die vii mensis Iulii anno M M I Nobis coram super miraculo prodiit decretum. Consentientibus Patribus Cardinalibus Episcopisque in Consistorio die xxvi mensis Februarii huius anni coadunatis, statuimus ut canonizationis ritus Romae die X I X mensis Maii celebraretur. Acta Ioannis Pauli Pp.. II 163 Hodie igitur, una cum ingenti coetu Pastorum et Christifidelium ex multis populis et regionibus pie sollemnitatem celebrantes Pentecostes, invocato Spiritus Sancti auxilio, in foro Petriano inter sacra hanc pronuntiavimus formulam: «Ad honorem Sanctae et Individuae Trinitatis, ad exaltationem fidei catholicae et vitae christianae incrementum, auctoritate Domini nostri Iesu Christi, beatorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, matura deliberatione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de plurimorum Fratrum Nostrorum consilio, Beatos Alfonsum de Orozco, Ignatium a Santhià, Humilem a Bisignano, Paulinam a Corde Iesu Agonizanti et Benedictam Cambiagio Frassinello Sanctos esse decernimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo adscribimus, statuentes eos in universa Ecclesia inter Sanctos pia devotione recoli debere. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Deinde Ipsi Nos libentes venerati sumus novam Sanctam, extollentes virtutes et merita eius, praesertim sane proponentes hominibus nostrae aetatis veluti exemplar authenticae vitae evangelicae, genuinae eius humilitatis, promptae oboeditionis et voluntariae paupertatis propter Christum. Quae autem decrevimus, volumus nunc et in futurum tempus vim habeant, contrariis rebus quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die undevicesimo mensis Maii, anno bismillesimo secundo, Pontificatus Nostri vicesimo quarto. EGO IOANNES PAULUS Catholicae Ecclesiae Episcopus Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n, 514.777 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 164 CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I GANDHINAGARENSIS Provincia ecclesiastica Gandhinagarensis appellanda in India conditur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS AD SERVORUM PERPETUAM DEI REI MEMORIAM. Dilecta in Indiae terra Christifideles commorantes diligentiore usque ratione salutiferas veritates contemplari conantur cotidianaque in vita Christi exemplum prosequi. Nos qui de spiritali omnium fidelium progressione solliciti sumus, nunc de pastoralibus ecclesialium communitatum in India necessitatibus cogitamus atque ad earum salubriorem prosperitatem ecclesiastica instituta aptare properamus. Itaque quorum interest cognitis sententiis, de consilio Congregationis pro Gentium Evangelizatione, Apostolica Nostra usi potestate, a dioecesi Ahmedabadensi distrahimus civiles districtus v.d. Gandhinagar, Mehasana, Patan, Banaskantha et Sabarkan- tha atque ex iis archidioecesim metropolitanam condimus, factis iuribus et privilegiis quibus ceterae metropolitanae Ecclesiae ad normam iuris communis gaudent, novamque provinciam ecclesiasticam Gandhinagarensem appellandam, cuique dioeceses Ahmedabadensis, Barodensis et Raikotensis, a sede metropolitana Bombayensi detractae, erunt suffraganeae. Novam provinciam ecclesiasticam iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione obnoxiam constituimus. Cathedrale templum archidioecesis Gandhinagarensis in sacra illa aede Sacratissimo Cordi Iesu et Dominae nostrae Reginae Mundi dicata, in urbe v.d. Gandhinagar sita, instituimus. Ad haec omnia exsolvenda Venerabilem Fratrem Laurentium Baldisseri deputamus, Archiepiscopum titulo Diocletianensem atque in India Apostolicum Nuntium, facta videlicet facultate aliquem aptum virum in ecclesiastica dignitate constitutum subdelegandi. Re tandem ad exitum perducta, documenta conficiantur, quorum sincera exempla ad Congregationem pro Gentium Evangelizatione mittantur, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Acta Ioannis Pauli Pp. II 165 Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die undecimo mensis Octobris, anno Domini bismillesimo altero, Pontificatus Nostri vicesimo quarto. £8 ANGELUS card. Secretarius SODANO CRESCENTIUM Status card. SEPE Congr. pro Gentium Evang. Praef Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Laurentius Civili, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 530.486 II COXINENSIS In Brasiliensi Natione praelatura territorialis Coxinensis ad gradum ac dignitatem dioecesis evehitur servatis iisdem finibus et nominibus sive de Curia sive linguae loci propriis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Cum Praelatura territorialis Coxinensis hisce postremis temporibus numero clericorum operibusque ecclesialibus aliquod incrementum cepisset, Venerabilis Frater Antoninus Migliore, Episcopus Praelatus Coxinensis, unanimo consensu Conferentiae Episcopalis Regionalis «occidentis I» atque Praesidis Conferentiae Episcoporum Brasiliae, ab hac Apostolica Sede petivit ut haec praelatura territorialis ad gradum et dignitatem dioecesis eveheretur. Nos vero existimantes id in animarum bonum esse cessurum, praehabito faventi voto Venerabilis Fratris A l n i Rapisarda, Archiepiscopi titulo Cannensis atque in memorata Natione tunc Apostolici Nuntii, de consilio Congregationis pro Episcopis admotae postulationi libenter concedendum esse putavimus. Summa igitur Nostra potestate, praelaturam territorialem Coxinensem attollimus ad gradum et dignitatem dioecesis, servatis iisdem finibus, quibus nunc ipsa terminatur, atque iisdem nominibus de Curia et linguae loci propriis, quibus ad praesens nuncupatur. Huiusce novae dioecesis sedem episcopalem in urbe « Coxim » ponimus ibique exstans templum, Deo in Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 166 honorem Sancti Ioseph dicatum, ad gradum et dignitatem ecclesiae Cathedralis evehimus. Insuper ipsius dioecesis Praesulem nominamus Venerabilem Fratrem Antoninum Migliore, hactenus Episcopum Praelatum eiusdem Sedis. Quae statuimus perficienda committimus Venerabili Fratri Laurentio Bai disseri, Archiepiscopo titulo Diocletianensi et in Brasilia Apostolico Nuntio, cui quidem tribuimus necessarias et opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito Congregationi pro Episcopis authenticum exemplar actus peractae exsecutionis mittendi. Hanc denique Constitutionem nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die decimo tertio mensis Novembris, anno Domini bismillesimo secundo, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. 83 ANGELUS card. £8 SODANO Secretarius Status IOANNES B. card. RE Congr. pro Episcopis Praef. Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Laurentius Civili, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 530 599 LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabilibus Dei Servis Aloisio Beltrame Quattrocchi et Mariae Corsini coniugibus Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — «Coniuges parentesque christiani oportet ut propriam viam sequentes, amore fideli, totius vitae decursu se invicem in gratia sustineant, et prolem amanter a Deo acceptam christianis doctrinis et evangelicis virtutibus imbuant» (Conc. Oecum. Vat. II Lumen gentium, 41). Fidei amorisque ubertas coniugum Aloisii et Mariae Beltrame Quattrocchi huius Concilii Oecumenici Vaticani II effati de omnium fidelium vocatione ad sanctitatem clara est testificatio. Hoc par coniugum singularem omni- Acta Ioannis Pauli Pp. II 167 no fidelitatem erga Christi Evangelium demonstravit nec non christianas virtutes heroum in modum exercuit. Maria, unica filia coniugum Angioli Corsini et Iuliae Salvi, die xxiv mensis Iunii anno M D C C C C L X X X I V Florentiae est nata. Familia Romam se contulit ubi puella cultus humani et artis litterarumque studio adducta in sapientia praesertim christiana progrediebatur. Aloisius die xn mensis Ianuarii anno M D C C C L X X X ex Carolo Beltrame et Francisca Vita Catinae est ortus. In familia materterae Stephaniae crescebat, nuptae Aloisio Quattrocchi. Gratias agens pro beneficiis ab illis acceptis, familiari suo nomini nomen Quattrocchi adiunxit. Lauream in iurisprudentia est consecutus atque optima ratione litterarum Italiae et Europae scriptores necnon theatrum artemque musicam cognovit. Nuptiis se iunxerunt die xxv mensis Novembris anno M C M V in Patriarchali Basilica Romana Sanctae Mariae Maiori dicata. Maria familiarem vitam agens plurima opera de arte docendi et educandi scripsit, christianam humanae progressionis interpretationem proponendo. Aloisius cursum honorum in advocatione Status laudabili omnino modo transcurrit. Una simul in re sociali, politica et ecclesiali, in navitate Crucis Rubrae, in Motu Puerorum Exploratorum atque in Actione Catholica nec non pro bono Catholicae Studiorum Universitatis Sacri Cordis studiose sunt versati. Maria et Aloisius evangelica humanaque ratione amorem compleverunt coniugalem nec non erga vitam hominis ministerium. Ex eorum unione quattuor nati sunt filii quorum tres usque vivunt. Quarta graviditas peculiare omnino pondus in spiritali itinere Mariae et Aloisii obtinuit. In periculo mortis Maria clare abortui obstitit atque filiam Henricam peperit quae parentibus usque ad eorum mortem studiose adfuit. Munus parentum diligenter explentes Maria et Aloisius omnibus viribus filiis suis se dederunt claram omnino cum praeberent amoris testificationem quae officina fuit vocationum: una filia se Deo dedit in vita consecrata, duo vero filii Sacerdotii dono sunt exornati. Variis in vitae coniugalis vicissitudinibus Maria et Aloisius constanti animo labores suscipiebant cotidianam vitam admirabili modo agentes. Unoquoque die Eucharistiam participabant, rosarium dicentes Virginem Sanctissimam invocabant aliisque precibus assidue Deum exorabant. Post Aloisii mortem, qui die ix mensis Novembris anno M C M L I pie obiit, Maria in via ad sanctitatem alacriter progrediebatur, cum Deo unionem altiore usque ratione assequi cupiens. Dominus eam vocavit die xxvi mensis Augusti anno M C M L X I V . Sanctimoniae fama, qua viventes florebant, etiam post obitum haud cessavit; quapropter beatificationis est suscepta causa anno M C M X C I V apud Vicariatum Romanum. Ipsi autem Nos die V I I mensis Iulii anno M M I Servos hos 168 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Dei virtutes théologales et cardinales atque adnexas heroum in modum factitavisse pronuntiavimus. Eodem die Nostro in conspectu prodiit super miraculo decretum quod eorundem Venerabilium adsignatum erat deprecationi. Ut beatificationis ritus Romae perageretur die xxi mensis Octobris anno M M I , deinde decrevimus. Hodie igitur in Petriano foro inter Missarum sollemnia hanc protulimus formulam: «Noi, accogliendo il desiderio dei Nostro Fratello Camillo Cardinale Ruini, Nostro Vicario generale per la diocesi di Roma, e di molti altri Fratelli nell'episcopato e di molti fedeli, dopo aver avuto il parere della Congregazione delle Cause dei Santi, con la Nostra Autorità Apostolica concediamo che i Venerabili Servi di Dio Luigi Beltrame Quattrocchi e Maria Corsini d'ora in poi siano chiamati Beati e che si possa celebrare la loro festa nei luoghi e secondo le regole stabilite dal diritto, ogni anno, il 25 novembre. Nel nome del Padre e del Figlio e dello Spirito Santo ». Quae autem his Litteris decrevimus, nunc et in posterum rata et firma esse volumus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxi mensis Octobris, anno M M I , Pontificatus Nostri quarto et vicesimo. De mandato Summi Pontificis 83 ANGELUS card. Secretarius SODANO Status Loco SB Sigilli In Secret.. Status tab., n.. 507 347 II Venerabili Dei Servo Methodio Dominico Trcka Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Omnia possum in eo, qui me confortât» {Philp 4,13). Coniunctione cum Christo, suo magistro, roboratus Venerabilis Dei Servus Methodius Dominicus Trcka Dei Verbo nuntiando desertissimis populis suam vitam devovit atque, ut hi confiteri et in catholica Ecclesia suam fidem tenere possent, suam tradere vitam non dubitavit. Acta Ioannis Pauli Pp, II 169 Methodius Dominicus Trcka die vi mensis Iulii anno M D C C C L X X X V I in oppido Frydlant nad Ostravici Reipublicae Cechae novissimus ex septem liberis ortus est. Subsequenti die sacro baptismate ablutus est. Gymnasio expleto, Congregationem Sanctissimi Redemptoris est ingressus atque die xxv mensis Augusti anno M C M I V vota religiosa nuncupavit ipseque die xvn mensis Iulii anno M C M X sacerdotali ordine auctus est. Primos sui sacerdotii annos in oppidis Svatd Hora et Pilzen exegit, missiones explicans populares. Primo saeviente mundano bello multum pastoralis operae in Croatarum, Slovenorum et Ruthenorum beneficium contulit, eos cunctis in necessitatibus iuvando. Seminarii iam tiro inter christianos ritus orientalis opus facere studuit, quod anno M C M X I X efficere potuit, cum Leopolim missus esset, inter fideles catholicos ritus Byzantini apostolatum explicaturus. Sanctissimi Redemptoris in communitate, sodale potissimum Nicolao Carneckyj iuvante, sermonem consuetudinesque locorum didicit. Hoc tempore sibi quoque Methodium imposuit nomen. Mense Decembri anno M C M X X I Stropkov missus est Slovakiae Orientalis, ut sociatam praestaret operam ad primam Sanctissimi Redemptoris communitatem ritus Latini Byzantinique condendam. Communitatis factus superior, studiosum missionale opus tribus in eparchiis Presoviensi, Uzhorodensi et Crisiensi gessit. Anno M C M X X X I Sanctissimi Redemptoris sodales ritus Byzantini in novam domum Michalovcensem se contulerunt, ubi pater Methodius usque ad mensem Iulium anni M C M X X X I I superior fuit, donec ob opus lassus Stropkov remigra vit, sanitatem recuperaturus. Michalovcensi urbe repetita, anno M C M X X X V , a Congregatione pro Ecclesiis Orientalibus visitator apostolicus nominatus est sororum Basilianarum Presoviensium et Uzhorodensium. Iterum superior electus, Sanctissimi Redemptoris moderante communitate, in oppido ZempUn spiritalis vitae fuit cardo. Templum perfecit sororumque claustrum aedificandum curavit. Complura alia patravit in pauperum derelictorumque beneficium. Altero saeviente bello mundano, quasdam ob difficultates adversum Slovakiae Statum, pater Methodius a superioris munere sese abdicavit. Bello absoluto ac necessitudinibus cum civilibus potestatibus in melius mutatis, die xxni mensis Martii anno M C M X L V I , Sanctissimi Redemptoris sodales vice-provinciam ritus Byzantini Michalovcensem condiderunt iique alterum a provinciali patrem Methodium elegerunt. Hi ergo religiosi Stropkov redierunt, ubi Sanctorum Cyrilli et Methodii aedificarunt templum atque complura apostolatus incepta susceperunt. Anno MCMXLix, postquam communistarum regimen rerum potitum est, vice-provincia est ablata atque nocte diei xin mensis Aprilis anno M C M L omnes religiosi in campum captivis custodiendis sunt delati. Pater Methodius in oppido Pedo- 170 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale linee translatus est indeque Leopoldov compluries quaestionis causa delatus. Die X u mensis Aprilis anno M C M L I I in duodecim carceris annos damnatus, vinculis detentus est in urbibus Bava, Mírov et Leopoldov. Licet ob aetatem vexationesque aegrotaret, usque ipse fortis et Christo, Ecclesiae suaeque religiosae consecrationi fidelis mansit. In carcere die xxni mensis Martii anno MCMLix, carnifícibus ignoscens, vita cessit. Latam perpetuamque martyrii ob famam beatificationis canonizationisque Causa incohata est, Processu Informativo primis anni M M I mensibus celebrato. His perfectis a iure statutis rebus, Nobis coram Decretum super martyrio die X X I V mensis Aprilis anno M M I prodiit. Statuimus igitur ut beatificationis ritus in Petriano foro die iv mensis Novembris anno M M I celebraretur. Hodie igitur in foro ante Patriarchalem Basilicam Vaticanam, inter Missarum sollemnia hanc ediximus formulam: «Nos, vota Fratrum Nostrorum Ioannis Hirka, Episcopi Presoviensis, Petri Iacobi Nonis, Episcopi Vicentini, Georgii Ferreira da Costa Ortiga, Archiepiscopi Bracarensis, Ioannis Aloisii Cardinalis Cipriani Thorne, Archiepiscopi Limani, Michaelis Cardinalis Giordano, Archiepiscopi Neapolitani, et Ioannis Mariae Uriarte Goiricelaya, Episcopi Sancti Sebastiani, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Paulus Petrus Gojdic, Methodius Dominicus Trcka, Ioannes Antonius Farina, Bartholomaeus Fernandes dos Mártires, Aloisius Tezza, Paulus Manna, Cai etana Sterni et Maria Pilar Izquierdo Albero Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque festum: Pauli Petri Gojdic die decima septima Iulii, Methodii Dominici Trcka die vicesima quinta Augusti, Ioannis Antonii Farina die decima quarta Ianuarii, Bartholomaei Fernandes dos Mártires die decima octava Iulii, Aloisii Tezza die vicesima sexta Septembris, Pauli Manna die decima sexta Ianuarii, Caietanae Sterni die vicesima sexta Novembris et Mariae Pilar Izquierdo Albero die vicesima septima Iulii in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Prudentiam, pietatem, patientiam, insignis huius viri extollere placet, qui sua opera luculenter in religiosae suae familiae sodales ceterosque homines contulit, quique tandem fidei strenuus fuit testis, Christo Ecclesiaeque clarum fidelitatis praebens exemplum. Exoptamus igitur ut huius caelitis testi ficationibus incitati homines qui nunc sunt ad superna mansuraque certo gradu contendant. Acta Ioannis Pauli Pp. II 171 Sueta demum oratione habita de vita, virtutibus ac operibus Beatorum, quos modo publice diximus, eos venerati sumus summaque Ipsi cum religione primi invocavimus. Quae autem decrevimus, volumus nunc et in posterum tempus vim habere, contrariis rebus quibuslibet non offici entibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Novembris, anno M M I , Pontificatus Nostri vicesimo quarto. De mandato Summi Pontificis £8 ANGELUS card. Secretarius SODANO Status Loco 89 Plumbi In Secret. Status tab., n 507.821 III Venerabili Dei Servo Ioanni Antonio Farina Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Venite filii, audite me: timorem Domini docebo vos» (Ps 34, 12). Psalmistae verba, quae Venerabilis Servus Dei Ioannes Antonius Farina uti sententiam episcopalem sibi sumpsit, luculenter adimplentur in eius vita et actione, qui tres et viginti annos in presbyterali et octo et triginta in episcopali ministerio transegit apud dioeceses Tarvisinam et Vicentinam. Natus in Vicentino pago vulgo Gambellara die xi mensis Ianuarii anno M D C C C I I I , Ioannes Antonius litterarum rudimenta didicit a coniuncto quodam, pio sacerdote. Quindecim annos natus episcopale seminarium Vicentinum ingressus est, ubi ita pietate mentisque dotibus eminuit, ut unum et viginti annos agenti munus docendi sacrorum alumnos concrederetur. Die X I V mensis Ianuarii anno M D O C C X X V I I sacerdotali ordinatione auctus est ac deinde magistri ludi diplomate est exornatus. In exordiis sui ministerii docere perrexit in Seminario, Vicentiae in ecclesia Sancto Petro dicata decem per annos alter a parocho exstitit, postea scholae publicae rector. Anno M D C C C X X X I eadem in urbe primam scholam popularem feminarum constituit, et anno M D C C C X X X V I condidit Institutum Sororum Magistrarum a Sancta Dorothea Filiarum a Sacris Cordibus, ad egenas, surdas mutasque et caecas puellas educandas, nec non ad infirmos senesque iuvandos. Anno M D C C C L Episcopus nominatus est Ecclesiae Tarvisinae, ubi decem permansit annos; 172 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die X V I I I mensis Iunii anno M D C C C L X in Vicentinam translatus est dioecesim quam usque ad obitum rexit. In utraque dioecesi fructiferum explevit ministerium, culturalem et spiritalem institutionem clero et fidelibus tradidit, studiorum rationem et disciplinam seminarii renovavit, innumeras beneficentiae associationes instituit, cultum fovit Sacri Cordis Iesu et Mariae Virginis. Utramque dioecesim pastorali itinere perlustravit et Vicentiae dioecesanam Synodum celebravit. Assidua ac paterna sedulitate Institutum suum est prosecutus, curam adhibens de spiritali et technica sororum formatione, ut proprio charismati heroum quoque in modum respondere possent. Iter spiritale Ioannis Antonii Farina misericordiae exstitit tractus, qui a timore Dei ad perfectionem caritatis duxit eum. Studiosus pastor solam habuit curam, id est gloriam Dei quaerere. Caritatis operibus iugiter intentus, propriam requiem minuebat, immo cibum sibi necessarium neglegebat, omnibus omnia factus sine intermissione. Dilexit Sacram Scripturam, frequentem communionem eucharisticam promovit; artam cum Deo consortionem vixit, qua actuositatem suam apostolicam perfudit. Episcopus semet ipsum libenter se obtulit ad infirmos valetudinarii corpore et spiritu curandos, suo exemplo attrahens sacerdotes sibi commissos. Caritas eius intellegens fuit et prophetica. Antesignanus evasit ad paedagogicas methodos creandas et ad iuventutem ducendam. Cogitavit educationem quae integram amplecteretur humanam formationem, prout ipse dicere solebat: «Vera scientia in sapientia cordis consistit» (cfr Ps 90, 12). Piissime obiit die iv mensis Martii anno MDCCCLXxxviii, sanctitatis circumdatus fama, quae magis in dies increbruit. Causam beatificationis et canonizationis incepit Episcopus Vicentinus anno M C M L X X X I . Nosmet Ipsi, die x x i v mensis Aprilis anno M M I , declaravimus hunc illustrem Ecclesiae Pastorem virtutes théologales, cardinales eisque adnexas heroum in modum exercuisse. Deinde die V I I mensis Iulii eiusdem anni Nobis coram Decretum prodiit super mira sanatione, Tarvisii patrata anno M C M L X X V I I I et intercessioni eiusdem Servi Dei adscripta. Quapropter statuimus ut ritus beatificationis Romae perageretur die iv mensis Novembris anno M M I . Hodie igitur in foro Basilicam Sancti Petri Apostoli Vaticanam prospiciente, inter sacra hanc ediximus formulam: «Nos, vota Fratrum Nostrorum Ioannis Hirka, Episcopi Presoviensis, Petri Iacobi Nonis, Episcopi Vicentini, Georgii Ferreira da Costa Ortiga, Archiepiscopi Bracarensis, Ioannis Aloisii Cardinalis Cipriani Thorne, Archiepiscopi Dimani, Michaelis Cardinalis Giordano, Archiepiscopi Neapolitani, et Ioannis Mariae Uriarte Goiricelaya, Episcopi Sancti Sebastiani, nec Acta Ioannis Pauli Pp. II 173 non plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Paulus Petrus Gojdic, Methodius Dominicus Trcka, Ioannes Antonius Farina, Bartholomaeus Fernandes dos Mártires, Aloisius Tezza, Paulus Manna, Cai etana Sterni et Maria Pilar Izquierdo Albero Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque festum: Pauli Petri Gojdic die decima septima Iulii; Methodii Dominici Trcka die vicesima quinta Augusti; Ioannis Antonii Farina die decima quarta Ianuarii; Bartholomaei Fernandes dos Mártires die decima octava Iulii; Aloisii Tezza die vicesima sexta Septembris; Pauli Manna die decima sexta Ianuarii; Caietanae Sterni die vicesima sexta Novembris et Mariae Pilar Izquierdo Albero die vicesima septima Iulii in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quae autem decrevimus, volumus et nunc et in posterum tempus vim sortiri, contrariis rebus minime quibuslibet obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Novembris anno M M I , Pontificatus Nostri quarto et vicesimo. De mandato Summi Pontificis £8 ANGELUS card. Secretarius SODANO Status Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 510.615 IV Venerabili Dei Servo Caietano Errico Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — «Reconciliamini Deo» [2 Cor 5, 20). Paenitentiae sacramentum subsidium est quoddam ab Ecclesia peccatoribus ministratum ut cum Domino reconcilientur. Hac de re conscius Venerabilis Dei Servus Caietanus Errico, confessionalis sedis vere martyr, excipiendis audiendisque paenitentibus operam acriter dedit, ad Dei misericordiae magnalia nuntianda. 174 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Humili piaque familia ortus est ipse die xix mensis Octobris anno M D C C X C I in oppido Secondigliano prope Neapolim, qui subsequenti die baptismi fonte ablutus est. Christianam initiationem complevit, cum primo ad sacrum convivium accederet et Confirmationis sacramentum susciperet. Cum se totum Domino mancipare vellet, xiv annos natus primum Fratrum Minorum Capuccinorum Ordinem ac post Congregationem Sanctissimi Redemptoris ut ingredi posset petivit, sed is propter aetatem haud est receptus. Postea Seminarium Neapolitanum ingressus est, quod veluti externus alumnus ob familiae paupertatem frequentavit. In studia incumbebat, sacris quotidie intererat, misericordiae opera agebat. Cum sacro ordine die xxin mensis Septembris anno M D C C C X V auctus esset, in paroecia Sanctorum Cosmae et Damiani coadiutor operam navare coepit. Magna cum alacritate Dei Verbum enuntiabat, sacramenta, potissimum reconciliationis, ministrabat, pauperes aegrotosque colebat. Templum in honorem Virginis Perdolentis aedificandum curavit, quod expiavit die ix mensis Decembris anno M D C C C X X X . Cum in orationem incumberet, animadvertit se ad novam condendam Congregationem vocari. Primum instituit ideo «Recessum Sacrorum Cordium» pro sacerdotibus, qui se ad populares missiones in parochorum beneficium dicare cupiebant, post Institutum condidit Missionariorum Sacrorum Cordium, qui « adlaborarent omnia amittentes, etiam vitam, ut omnes gentes ardentissimam Sacrorum Cordium in nos dilectionem cognoscerent atque in hominum cordibus sanctus divinus Amor accenderetur ». Dei Servus usquequaque fidem est testatus, quam Dei Verbum legendo ac meditando, usque precando, sacram Eucharistiam et Virginem Mariam colendo, alebat. Cum de Domini auxilio continenter confideret, in Divina Providentia nisus est, quod idem aliis tradidit patrandum. Christi caritas salutisque hominum desiderium omnes eius actus moverunt. Per caritatis opera Amorem Sacrorum Cordium Iesu Virginisque Mariae erga indigentiores manifestavit. Die X V mensis Septembris anno M D C C C X X X X V I Congregatio ab eo condita comprobata est definitive a beato Pio IX. Dei Servus Superior Generalis communi de sententia electus est Congregationis, quam prudenter sagaci terque rexit. Cum homines novisset, spiritalis veluti moderator eminuit. Coram difficultatibus praestabilem ostendit firmitudinem. Fidelis Ecclesiae filius, Superioribus ecclesiasticis usque fuit obnoxius. Omnia religiose mandata servavit. Die xxix mensis Octobris anno M D C C C L X in oppido Secondigliano e vita excessit. Eius crebrescente sanctitatis fama, anno M D C C C L X V I Processus informativus incohatus est, qui anno M D C C C L X X V I ad finem est adductus. His perfectis iure statutis rebus, coram Decessore Nostro Paulo Acta Ioannis Pauli Pp. II 175 VI, veneratae memoriae, Decretum de virtutibus heroum in modum exercitis die iv mensis Octobris anno M C M L X X I V prodiit, atque die xxiv mensis Aprilis anno M M I Decretum super miraculo coram Nobis comprobatum est. Statuimus igitur ut beatificationis ritus die xiv mensis Aprilis subsequentis anni Romae celebraretur. Hodie igitur inter sacra hanc ediximus formulam: «Nos, vota Fratrum Nostrorum Michaelis Giordano, Archiepiscopi Neapolitani, Iulii Sanguineti, Episcopi Brixiensis, Petri Cardinalis Rubiano Saenz, Archiepiscopi Bogotensis, Caroli Iosephi Náñez, Archiepiscopi Cordubensis in Argentina, Marcelli Angeli Melani, Episcopi Neuqueniani et Administratoris Apostolici Viedmensis, et Romani Arrieta Villalobos, Archiepiscopi Sancti Iosephi in Costarica, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Caietanus Errico, Ludo vicus Pavoni, Aloisius Variara, Maria a Transitu a Iesu Sacramentato, Artemides Zatti et Maria Romero Meneses Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum: Caietani Errico die vicesima nona Octobris, Ludovici Pavoni die vicesima octava Maii, Aloisii Variara die decima quinta Ianuarii, Mariae a Transitu a Iesu Sacramentato die vicesima quinta Augusti, Artemidis Zatti die decima quinta Martii, et Mariae Romero Meneses die septima Iulii in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Operositatem pietatemque insignis huius Christi ministri extollere placet, qui sua opera luculenter in sacerdotes colendos, in hominum salutem persequendam contulit. Exoptamus igitur ut huius caelitis testificationi bus incitati homines qui nunc sunt ad superna ac caelestia certo gradu contendant. Quod autem decrevimus, volumus et nunc et in posterum vim habere, contrariis minime officientibus rebus quibuslibet. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quarto decimo mensis Aprilis anno Domini bismillesimo secundo, Pontificatus Nostri quarto et vicesimo. De mandato Summi Pontificis £8 ANGELUS card. Secretarius Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 512.834 SODANO Status 176 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONVENTIO INTER SANCTAM SEDEM ET SLOVACHIAE REM PUBLICAM DE SPIRITALI ADIUMENTO PRAESTANDO CHRISTIFIDELIBUS CATHOLICIS, COPIARUM MILITARIUM AC CUSTODUM SLOVACHIAE PUBLICORUM CONSORTIBUS ACCORDO TRA LA SANTA SEDE E LA REPUBBLICA SLOVACCA circa l'assistenza religiosa ai fedeli cattolici nelle Forze Armate e nei Corpi Armati della Repubblica Slovacca La Santa Sede, riconoscendo condizioni particolari di vita e la necessità di forma specifica dell'assistenza religiosa ai membri delle Forze Armate e dei Corpi Armati ed alle persone private della libertà per ordine dell'autorità statale e la Repubblica Slovacca, riconoscendo il suo obbligo di garantire condizioni adeguate per la stabile e conveniente assistenza religiosa ai fedeli cattolici nell'ambito delle Forze Armate della Repubblica Slovacca, del Corpo di polizia, del Corpo di guardia carceraria e giudiziaria della Repubblica Slovacca, della Polizia ferroviaria (in seguito solo «Forze Armate e Corpi Armati») ed alle persone private della libertà per ordine dell'autorità statale, riferendosi all'Accordo Base tra la Santa Sede e la Repubblica Slovacca firmato il 24 novembre 2000 in Vaticano (in seguito solo «Accordo Base»), hanno concordato quanto segue: Articolo 1 1. La Santa Sede erigerà l'Ordinariato delle Forze Armate e dei Corpi Armati (in seguito solo «Ordinariato ») per l'assistenza religiosa ai fedeli cattolici nelle Forze Armate e nei Corpi Armati della Repubblica Slovacca ed alle persone private della libertà per ordine dell'autorità statale (in seguito solo «assistenza religiosa»). 2. L'Ordinariato sarà secondo il Diritto Canonico e secondo la Costituzione Apostolica Spirituali militum curae assimilato ad una diocesi e sarà anche istituzione peculiare nelle strutture delle Forze Armate e dei Corpi Armati. L'Ordinariato godrà della personalità giuridica canonica. L'Ordinariato avrà la personalità giuridica secondo le norme giuridiche della Repubblica Slovacca. Acta Ioannis Pauli Pp. II 177 3. Le sue attività verranno svolte secondo le norme del Diritto Canonico e della Costituzione Apostolica Spirituali militum curae, secondo il presente Accordo e secondo le norme giuridiche della Repubblica Slovacca. Articolo 2 1. All'Ordinariato sarà preposto l'Ordinario delle Forze Armate e dei Corpi Armati (in seguito solo «Ordinario»). L'Ordinario sarà membro della Conferenza Episcopale della Slovacchia e sarà anche inserito nella struttura delle Forze Armate della Repubblica Slovacca. La sede dell'Ordinariato sarà a Bratislava. 2. La Santa Sede ha il diritto esclusivo di nominare l'Ordinario. 3. La giurisdizione dell'Ordinario è personale, ordinaria, propria e cumulativa con la potestà dell'Ordinario locale. 4. L'Ordinario ha il diritto di comunicare liberamente con i sacerdoti e con i diaconi, con i religiosi, con i seminaristi (in seguito solo « chierici ») e con tutti coloro che svolgeranno l'assistenza religiosa; dirigerà, assicurerà e controllerà la loro attività in conformità con le norme giuridiche relative alla protezione dei fatti coperti da segreto. Articolo 3 In base alle norme del Diritto Canonico, alla giurisdizione dell'Ordinariato appartengono i fedeli cattolici: a) i membri ed i dipendenti delle Forze Armate e dei Corpi Armati ed i dipendenti dei relativi organi amministrativi statali che vi svolgono il loro lavoro, b) quanti compongono le loro famiglie, cioè coniugi e figli, anche maggiorenni, se abitano nella stessa casa, e così i parenti che abitano nella stessa c) gli uditori e gli studenti delle scuole delle Forze Armate e dei Corpi Armati, i degenti ed il personale delle istituzioni sanitarie e sociali subordinate ai relativi organi dell'amministrazione statale, d) tutti i fedeli cattolici incaricati o approvati secondo il Diritto Canonico dallo stesso Ordinario nel servizio permanente per l'Ordinariato, e) le persone in esecuzione della custodia carceraria, in esecuzione della pena detentiva, le persone arrestate o le persone fermate. 12-A.A.S. 178 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Articolo 4 1. Secondo le norme del Diritto Canonico, l'Ordinario verrà assistito nelle sue attività dal vicario generale, dagli altri vicari, dai sacerdoti e dai diaconi. 2. L'Ordinario farà indipendentemente ed esclusivamente la scelta del vicario generale, degli altri vicari e la scelta dei sacerdoti e dei diaconi per l'assistenza religiosa nell'Ordinariato e deciderà circa la loro nomina, il trasferimento, la rinuncia al servizio e la rimozione secondo il Diritto Canonico. Articolo 5 1. I vescovi diocesani ed i superiori degli istituti di vita consacrata e delle società di vita apostolica concederanno all'Ordinariato un numero adeguato di chierici. I chierici diocesani potranno essere incardinati nell'Ordinariato secondo le norme del Diritto Canonico. 2. L'Ordinario avrà il diritto secondo le esigenze e dopo l'accordo previo con i vescovi diocesani o con i superiori degli istituti di vita consacrata e delle società di vita apostolica di autorizzare i loro chierici anche solo all'ausilio temporaneo o occasionale nell'Ordinariato secondo il Diritto Canonico ed ai sensi delle norme giuridiche della Repubblica Slovacca. Articolo 6 I chierici avranno il diritto di svolgere il servizio militare obbligatorio ed il servizio civile nella forma dell'assistenza religiosa nelle Forze Armate. Articolo 7 1. I sacerdoti ed i diaconi, incaricati in modo permanente dell'assistenza religiosa nelle Forze Armate e nei Corpi Armati, avranno gli stessi obblighi e diritti che il Diritto Canonico accorda a tutti i sacerdoti diocesani e ai diaconi e manterranno un rapporto di servizio con le strutture delle Forze Armate e dei Corpi Armati. 2. I chierici che svolgeranno l'assistenza religiosa nelle Forze Armate e nei Corpi Armati, avranno il diritto alla comunicazione libera con i superiori dell'Ordinariato in conformità con le norme giuridiche relative alla protezione dei fatti coperti da segreto. Acta Ioannis Pauli Pp. II 179 Articolo 8 1. L'assistenza religiosa e la celebrazione dei riti religiosi faranno parte del servizio dei sacerdoti e dei diaconi dell'Ordinariato. 2. Nell'esercizio dell'assistenza religiosa, sacerdoti e diaconi si atterranno unicamente alle relative disposizioni liturgiche e canoniche. Articolo 9 1. Se qualche chierico incaricato dell'assistenza religiosa dovesse essere soggetto nel suo servizio a sanzioni disciplinari di carattere non canonico, il Superiore competente delle Forze Armate o dei Corpi Armati vi provvederà previo accordo con l'Ordinario. 2. L'Ordinario comunica l'eventuale sanzione canonica inflitta ad un chierico, al competente Superiore delle Forze Armate o dei Corpi Armati per i provvedimenti del caso. Articolo 10 1. La Repubblica Slovacca provvederà alle esigenze finanziarie e materiali dei chierici dell'Ordinariato secondo le norme giuridiche della Repubblica Slovacca. 2. La Repubblica Slovacca provvederà finanziariamente e materialmente alle attività dell'Ordinariato nelle Forze Armate e nei Corpi Armati, alla sede dell'Ordinariato, alla chiesa, alla curia dell'Ordinariato ed ai luoghi adeguati per le funzioni religiose. Articolo 11 Il funzionamento dell'Ordinariato verrà specificato negli Statuti del medesimo, elaborati dall'Ordinario, emanati dalla Santa Sede e conformi all'ordinamento giuridico della Repubblica Slovacca ed ai principi di quest'Accordo. Articolo 12 La Santa Sede e la Repubblica Slovacca (in seguito solo «Alte Parti»), s'impegnano a risolvere eventuali incompatibilità nell'interpretazione e nell'applicazione di quest'Accordo in forma di consultazioni bilaterali. 180 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Articolo 13 Quest'Accordo potrà essere modificato e completato in base al reciproco consenso delle Alte Parti. Le modifiche e le aggiunte dovranno essere fatte per iscritto. Articolo 14 1. Quest'Accordo sarà soggetto alla ratifica ed entrerà in vigore il giorno trenta (30) dopo il giorno dello scambio degli strumenti di ratifica. 2. Quest'Accordo sarà stipulato per un tempo indeterminato ed il suo vigore finirà al più tardi con la cessazione dell'Accordo Base. Firmato a Bratislava, il 21 agosto 2002, in doppio originale, ciascuno in lingua italiana e slovacca, ambedue i testi sono ugualmente autentici. per la Santa Sede Henryk J. Nowacki per la Repubblica Slovacca Josef Stank ZMLUVA MEDZI SVÄTOU STOLICOU A SLOVENSKOU REPUBLIKOU o duchovnej službe katolíckym veriacim v ozbrojených silách a ozbrojených zboroch Slovenskej republiky Svätá Stolica, uznávajúc osobitné životné podmienky a potrebu špecifickej formy duchovnej starostlivosti o príslušníkov ozbrojených síl a ozbrojených zborov a o osoby zbavené slobody rozhodnutím štátneho orgánu, a Slovenská republika, uznávajúc svoju povinnosť zabezpečiť vhodné podmienky na trvalú a primeranú duchovnú starostlivosť pre katolíckych veriacich v rámci Ozbrojených síl Slovenskej republiky, Policajného zboru, Zboru väzenskej a justičnej stráže, Železničnej polície, (ďalej len « ozbrojené sily a ozbrojené zbory ») a pre osoby zbavené slobody rozhodnutím štátneho orgánu, vychádzajúc zo Základnej zmluvy medzi Svätou Stolicou a Slovenskou republikou podpísanou vo Vatikáne 24. novembra 2000 (ďalej len « Základná zmluva »), dohodli sa takto: Acta Ioannis Pauli Pp II 181 Článok 1 1. Svätá Stolica zriadi ordinariát ozbrojených síl a ozbrojených zborov (ďalej len « ordinariát ») pre duchovnú službu katolíckym veriacim v oz brojených silách a ozbrojených zboroch Slovenskej republiky a osobám zbaveným slobody rozhodnutím štátneho orgánu (ďalej len « duchovná služba »). 2. Ordinariát bude podľa kanonického práva a podľa Apoštolskej konšti túcie Spirituali militum curae postavený na úroveň diecézy a bude zároveň osobitnou inštitúciou v štruktúrach ozbrojených síl a ozbrojených zborov. Ordinariát bude mať právnu subjektivitu kanonickú. Ordinariát bude práv nickou osobou podľa právnych predpisov Slovenskej republiky. 3. Činnosť ordinariatu sa bude riadiť kanonickým právom, Apoštolskou konštitúciou Spirituali militum curae, touto zmluvou a právnymi predpismi Slovenskej republiky. Článok 2 1. Na čele ordinariatu bude stáť ordinar ozbrojených síl a ozbrojených zborov (ďalej len «ordinar»). Ordinar bude členom Konferencie biskupov Slovenska a tiež bude organizačne začlenený v ozbrojených silách Slovenskej republiky. Sídlo ordinariatu bude v Bratislave. 2. Menovanie ordinára je výlučným právom Svätej Stolice. 3. Právomoc ordinára podľa kanonického práva je osobná, riadna, vlast ná a kumulatívna s právomocou miestneho ordinára. 4. Ordinar má právo slobodne komunikovať s kňazmi, diakonmi, rehoľ níkmi, seminaristami (ďalej len « klerici ») a so všetkými, ktorí vykonávajú duchovnú službu; riadi, zabezpečuje a kontroluje ich činnosť v súlade s právnymi predpismi upravujúcimi ochranu utajovaných skutočností. Článok 3 V zmysle predpisov kanonického práva podliehajú pod právomoc ordina riatu katolícki veriaci: a) príslušníci a zamestnanci ozbrojených síl a ozbrojených zborov a zamest nanci príslušných orgánov štátnej správy, ktorí v nich vykonávajú službu, 182 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale b) ich rodinní príslušníci, teda ich manželskí partneri, deti, a to aj plno leté, pokiaľ bývajú v spoločnej domácnosti, ako aj príbuzní, ktorí s nimi bývajú v spoločnej domácnosti, c) poslucháči a študenti škôl ozbrojených síl a ozbrojených zborov, pa cienti a personál zdravotníckych a sociálnych zariadení patriacich pod prí slušné orgány štátnej správy, d) všetci katolícki veriaci, ustanovení alebo schválení ordinárom do trva lej služby podľa kanonického práva pre ordinariát, e) osoby, ktoré sú vo výkone väzby, výkone trestu odňatia slobody, zadržané alebo zaistené. Článok 4 1. Ordinárovi pomáhajú v jeho činnostiach podľa kanonického práva generálny vikár, iní vikári, kňazi a diakoni. 2. Ordinar nezávisle a výlučne rozhoduje pri výbere generálneho vikára a iných vikárov a pri výbere kňazov a diakonov pre duchovnú službu v ordinariáte a rozhoduje o ich vymenovaní, preložení, vzdaní sa služby a odvolaní podľa kanonického práva. Článok 5 1. Diecézni biskupi a vyšší predstavení inštitútov zasväteného života a spoločností apoštolského života uvoľnia pre potreby ordinariatu primeraný počet klerikov. Diecézni klerici môžu byť podľa kanonického práva inkardinovaní do ordinariatu. 2. Ordinar bude mať právo podľa potreby a po dohode s diecéznymi biskupmi alebo vyššími predstavenými inštitútov zasväteného života a spo ločností apoštolského života poveriť ich klerikov aj len dočasnou alebo prí ležitostnou výpomocou v ordinariáte podľa kanonického práva a v zmysle právnych predpisov Slovenskej republiky. Článok 6 Klerici majú právo vykonávať brannú povinnosť a civilnú službu formou duchovnej služby v ozbrojených silách. Acta Ioannis Pauli Pp. II 183 Článok 7 1. Kňazi a diakoni, trvalé poverení duchovnou službou v ordinariáte, budú mať tie isté práva a povinnosti, ktoré stanovuje kanonické právo die céznym kňazom a diakonom a budú tiež v služobnom pomere v štruktúrach ozbrojených síl a ozbrojených zborov. 2. Klerici, ktorí budú vykonávať duchovnú službu v ozbrojených silách a ozbrojených zboroch, budú mať právo na slobodnú komunikáciu s predsta venými ordinariatu v súlade s právnymi predpismi upravujúcimi ochranu utajovaných skutočností. Článok 8 1. Duchovná služba a vykonávanie náboženských obradov bude súčas ťou výkonu služby kňazov a diakonov ordinariatu. 2. Kňazi a diakoni budú vykonávať duchovnú službu iba podľa príslu šných liturgických a kanonických predpisov. Článok 9 1. Ak by niektorý klerik, poverený duchovnou službou, mal byť podro bený vo svojej službe disciplinárnemu trestu nie kanonického charakteru, jeho nadriadený z ozbrojených síl, alebo ozbrojených zborov ho potrestá po predchádzajúcej dohode s ordinárom. 2. Ordinar oznámi prípadný kanonický trest klerika jeho nadriadené mu z ozbrojených síl, alebo ozbrojených zborov, aby vykonal príslušné opatrenia. Článok 10 1. Slovenská republika bude zabezpečovať finančné a materiálne potreby klerikov ordinariatu podľa právnych predpisov Slovenskej republiky. 2. Slovenská republika bude finančne a materiálne zabezpečovať činnosť ordinariatu v ozbrojených silách a ozbrojených zboroch, sídlo ordinariatu, kostol, kuriu ordinára a primerané miesta bohoslužieb. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 184 Článok 11 Činnosť ordinariatu bude podrobnejšie vymedzená v Štatúte ordinariatu, vypracovanom ordinárom, vydanom Svätou Stolicou a zodpovedajúcom právnemu poriadku Slovenskej republiky a princípom tejto zmluvy. Článok 12 Svätá Stolica a Slovenská republika (ďalej len « zmluvné strany ») sa za väzujú riešiť prípadné rozpory pri výklade a vykonávaní tejto zmluvy for mou vzájomných konzultácií. Článok 13 Táto zmluva môže byť menená a doplňovaná na základe vzájomnej do hody zmluvných strán. Zmeny a doplnky musia byť vykonané písomnou formou. Článok 14 1. Táto zmluva podlieha ratifikácii a nadobudne platnosť tridsiatym (30.) dňom po dni výmeny ratifikačných listín. 2. Táto zmluva sa uzatvára na neurčitý čas a jej platnosť skončí najne skôr skončením platnosti Základnej zmluvy. Podpísané dňa 21. augusta 2002 v Bratislave, v dvoch originálnych vy hotoveniach, každé v talianskom jazyku a v slovenskom jazyku, pričom obe znenia sú rovnako autentické. Za Svätú Stolicu Za Slovenskú republiku ^ Henryk J. Nowacki Josef Stank Conventione inter Apostolicam Sedem et Slovachiae Rem Publicam rata ha bita, die XXVIII mensis octobris anno MMII Ratihabitionis Instrumenta accepta et reddita mutuo sunt in Civitate Vaticana; a trigesimo exinde die Conventio vigere coepit ad norman Articuli XIV, § I eiusdem Pactionis. Acta Ioannis Pauli Pp. II 185 HOMILIA In beatificatione sex Dei servorum.* 1. «Andate, dunque, e ammaestrate tutte le nazioni, battezzandole nel nome del Padre e del Figlio e dello Spirito Santo». Gesù risorto si congeda così dagli Apostoli, prima di fare ritorno al Padre; « Andate! ». L'ultima sua parola è un invito alla missione, che è al tempo stesso una promessa, un testamento e un impegno. Cristo affida ai discepoli il suo messaggio di salvezza e chiede loro di diffonderlo e testimoniarlo sino agli estremi confini della terra. E questo il significato dell'odierna Giornata Missionaria Mondiale. Per una provvidenziale coincidenza, proprio in questa giornata vengono proclamati alcuni nuovi Beati, che hanno compiuto in modo singolare il mandato di annunciare e testimoniare il Vangelo. Essi sono Daudi Okelo e Jildo Irwa, Andrea Giacinto Longhin, Marcantonio Durando, Marie de la Passion, Liduina Meneguzzi. La loro beatificazione nel contesto della Giornata Missionaria Mondiale ci ricorda che il primo servizio da rendere alla missione è la ricerca sincera e costante della santità. Non possiamo testimoniare con coerenza il Vangelo, se prima non lo viviamo fedelmente. 1 2. My thoughts turn first of ali to the two young catechists from Uganda, Daudi Okelo and Jildo Irwa. These two courageous witnesses were no more than boys when, with simplicity and faith, they shed their blood for Christ and his Church. With youthful enthusiasm for their mission of teaching the faith to their fellow countrymen, they set out in 1918 for northern Uganda. It was there, as evangelization was just beginning in that région, that they chose to embrace death rather than abandon the area and forsake their duties as catechists. Truly, in their lives and witness we can see that they were "beloved by God and chosen by him". Daudi and Jildo are today raised to the glory of the aitar. They are given to the entire Christian community as examples of holiness and virtue, and as models and intercessors for catechists throughout the world, especially in those places where catechists stili suffer for the faith, sometimes facing social marginalization and even personal danger. May the life and witness of these two dedicated servants of the Gospel inspire many men and women — in Uganda, in Africa and elsewhere — to answer with generosity the cali to be a 2 * Die 20 Octobris 2002 Mt 28, 19. Cf. 1 Thes 1:4. 1 2 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 186 catechist, bringing knowledge of Christ to others and strengthening the faith of those communities that have recently received the Gospel of salvation. 3 3. «Ti ho chiamato per nome». Le parole con le quali il profeta Isaia indica la missione affidata da Dio ai propri eletti esprimono bene la vocazione di Andrea Giacinto Longhin, l'umile cappuccino che per trentadue anni è stato Vescovo della diocesi di Treviso, all'inizio del secolo scorso. Il ventesimo. È stato un Pastore semplice e povero, umile e generoso, sempre disponibile verso il prossimo, secondo la più genuina tradizione cappuccina. Lo chiamavano il vescovo delle cose essenziali. In un'epoca segnata da eventi drammatici e dolorosi, si è dimostrato padre per i preti e pastore zelante della gente, sempre accanto ai suoi fedeli, specialmente nei momenti di difficoltà e di pericolo. Anticipava così ciò che avrebbe sottolineato il Concilio Ecumenico Vaticano II, indicando nell'evangelizzazione «uno dei principali doveri dei Vescovi ». 4 4. «Memori... del vostro impegno nella fede, della vostra operosità nella carità e della vostra costante speranza». Le parole dell'Apostolo delineano il ritratto spirituale del padre Marcantonio Durando, della Congregazione della Missione e degno figlio della terra piemontese. Egli visse di fede e di ardente slancio spirituale, disdegnando ogni forma di compromesso o di tiepidezza interiore. Alla scuola di san Vincenzo de' Paoli, egli seppe riconoscere nell'umanità di Cristo l'espressione più grande, e al contempo più accessibile e disarmante, dell'amore di Dio verso ogni uomo. Ancora oggi egli ci indica il mistero della Croce come il momento culminante in cui viene rivelato il mistero insondabile dell'amore di Dio. 5 5. «Nous le savons frères biens-aimés de Dieu, vous avez été choisi par lui ». Marie de la Passion s'est laissée saisir par Dieu, capable de combler la soif de vérité qui l'habitait. Fondant les Sœurs Franciscaines Missionnaires de Marie, elle brûlait de communiquer les flots d'amour qui bouillonnent en elle et veulent se répandre sur le monde. Au coeur de l'engagement missionnaire, elle place l'oraison et l'Eucharistie, car pour elle adoration et mission se fondent en une même démarche. Nourrie de l'Ecriture et des Pères de l'Église, mystique et active, passionnée et intrépide, elle se donne avec une disponibilité intuitive et audacieuse à la mission universelle de l'Eglise. Chè6 3 4 5 6 Is 45, 4. Christus Dominus, 12; cfr Redemptoris missio, 63. 1 Ts 1, 2-3. 1 Th 1, 4. Acta Ioannis Pauli Pp. II 187 res Sœurs, à l'école de votre fondatrice, en communion profonde avec l'Église, accueillez l'invitation à vivre, dans une fidélité renouvelée, les intuitions de votre charisme fondateur, pour que nombreux soient ceux qui découvrent Jésus, celui qui nous fait entrer dans le mystère d'amour qui est Dieu. 6. «Date al Signore, o famiglie dei popoli, date al Signore gloria e potenza». Le parole del Salmo responsoriale ben esprimono l'anelito missionario, che ha pervaso suor Liduina Meneguzzi, delle Suore di san Francesco di Sales. Nel breve, ma intenso, corso della sua esistenza, suor Liduina si prodigò a favore dei fratelli più poveri e sofferenti, in particolare nell'ospedale della missione di Dire Dawa, in Etiopia. Con fervente zelo apostolico, cercava di far conoscere a tutti l'unico nostro Salvatore, Gesù. Alla scuola di Colui che è «mite e umile di cuore», ella imparò a diffondere la carità, che sgorga da un cuore puro, superando ogni mediocrità ed inerzia interiore. 7 8 9 7. « Ecco, io sono con voi tutti i giorni, fino alla fine del mondo ». Questa è la promessa che Cristo fece ai suoi discepoli, apprestandosi a lasciare il mondo per fare ritorno al Padre. Sono con voi tutti i giorni! Sono con te, dice Gesù, Chiesa pellegrina nel mondo. Sono con voi, giovani comunità ecclesiali nelle terre di missione. Non temete di entrare in dialogo con tutti. Portate a ciascuno il messaggio della salvezza! Abbiate coraggio! Maria, Stella dell'evangelizzazione, e i nuovi Beati proteggano e accompagnino i vostri passi sulle vie del mondo. Amen! ALLOCUTIONES I Ad sodales Pontificiae Commissionis de Bonis Culturalibus.* Venerati Fratelli nell'episcopato, carissimi fratelli e sorelle! 1. Sono lieto di accogliervi, al termine dei lavori della IV Congregazione Plenaria della Pontificia Commissione per i Beni Culturali della Chiesa. Porgo 7 Sai 95, 7. 8 Cfr uff 11, 9 Mt 28, 20. 29. * Die 9 Octobris 2002. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 188 a ciascuno un saluto cordiale, unendo sentimenti di viva gratitudine per il servizio sinora da voi svolto. Il mio pensiero va, anzitutto, a Mons. Francesco Marchisano, Presidente della Commissione, che ringrazio per i sentimenti espressi a nome di tutti e per T efficace sintesi dell'attività svolta. Il mio ringraziamento si estende ai Membri, agli Officiali e ai vari esperti, che generosamente offrono la loro intensa e proficua collaborazione. Desidero confermare a tutti il mio apprezzamento per quanto codesta Commissione sta facendo non soltanto per la tutela e la valorizzazione della ricca eredità artistica, monumentale e culturale accumulata dalla comunità cristiana nel corso di due millenni, ma anche per far meglio comprendere la sorgente spirituale da cui essa è scaturita. La Chiesa ha sempre ritenuto che, attraverso l'arte nelle sue varie espressioni si rifletta, in qualche modo, l'infinita bellezza di Dio e la mente umana venga quasi naturalmente indirizzata verso di Lui. Anche grazie a questo contributo, come ricorda il Concilio Vaticano II, «la conoscenza di Dio viene meglio manifestata e la predicazione evangelica si rende più trasparente all'intelligenza degli uomini». 1 2. La Plenaria appena conclusa ha dedicato la sua attenzione al tema: « I beni culturali per l'identità territoriale e per il dialogo artistico-culturale tra i popoli». Ai giorni nostri, una più marcata sensibilità verso la conservazione e la « fruibilità » delle risorse artistiche e culturali sta caratterizzando le politiche delle pubbliche amministrazioni e le molteplici iniziative di istituzioni private. Caratterizza infatti il nostro tempo la consapevolezza che arte, architettura, archivi, biblioteche, musei, musica e teatro sacro non costituiscono solamente un deposito di manufatti storico-artistici, bensì un insieme di beni fruibili dall'intera comunità. A ragione, pertanto, la vostra Commissione ha progressivamente esteso i suoi interventi su raggio mondiale, consapevole che i beni culturali ecclesiastici costituiscono un terreno favorevole per un fecondo confronto interculturale. Alla luce di ciò, è quanto mai importante che venga garantita la tutela giuridica di tale patrimonio con opportuni orientamenti e disposizioni, che tengano conto delle esigenze religiose, sociali e culturali delle popolazioni locali. 3. Vorrei qui ricordare, con sentimenti di viva gratitudine, il contributo delle circolari e degli orientamenti offerti a conclusione delle periodiche Con1 Gaudium et spes, 62 Acta Ioannis Pauli Pp. II 189 gregazioni plenarie della vostra Commissione. Con il tempo ci si rende conto di quanto indispensabile sia collaborare fattivamente con le amministrazioni e le istituzioni civili al fine di creare insieme, ciascuno per quanto di propria competenza, efficaci sinergie operative a difesa e salvaguardia dell'universale patrimonio artistico. Sta molto a cuore alla Chiesa la valorizzazione pastorale del suo tesoro artistico. Essa infatti sa bene che per trasmettere tutti gli aspetti del messaggio affidatole da Cristo, le è singolarmente utile la mediazione dell'arte. La natura organica dei beni culturali della Chiesa non permette di separare la loro fruizione estetica dalla finalità religiosa perseguita dall'azione pastorale. L'edificio sacro, ad esempio, raggiunge la sua perfezione «estetica» proprio durante la celebrazione dei divini misteri, dato che è proprio in quel momento che risplende nel suo più vero significato. Gli elementi dell'architettura, della pittura, della scultura, della musica, del canto e delle luci formano parte dell'unico complesso che accoglie per le proprie celebrazioni liturgiche la comunità dei fedeli, costituita da «pietre vive» che formano un «edificio spirituale». 2 3 4. Carissimi fratelli e sorelle! La Pontificia Commissione per i Beni Culturali della Chiesa rende da ormai 12 anni un prezioso servizio alla Chiesa. Vi incoraggio a proseguire nel vostro impegno, coinvolgendo sempre più quanti s'adoperano per vitalizzare il nostro patrimonio storico-artistico. Attraverso la vostra azione, si intensifichi un fecondo dialogo con gli artisti contemporanei, favorendo con ogni mezzo l'incontro e l'abbraccio fra la Chiesa e l'arte. A tale proposito, nella Lettera agli Artisti ricordavo che «a contatto con le opere d'arte, l'umanità di tutti i tempi — anche quella di oggi — aspetta di essere illuminata sul proprio cammino e sul proprio destino » 4 La Chiesa intende offrire un germe di speranza che superi il pessimismo e lo smarrimento anche attraverso i beni culturali, che possono rappresentare il fermento di un nuovo umanesimo su cui innestare più efficacemente la nuova evangelizzazione. Con tali sentimenti, invocando la materna intercessione di Maria, la Tota pulchra, imparto di cuore a voi e alle persone care la mia Benedizione. 2 3 4 Cfr Giovanni Paolo II, Lettera agli Artisti, 12. Cfr Pt 2, 5. N. 14.. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 190 II Ad quosdam Brasiliae episcopos.* Amados Irmäos no episcopado 1. A liturgia destes dias tem vindo a recordar o nosso chamamento comum e a graça recebida por cada um «para a obra do ministerio, para a edificaçào do Corpo de Cristo, até que cheguemos todos (...) à medida da estatura completa de Cristo ». Tudo deverà tender para a edificaçào do Corpo de Cristo, valorizando a providencial riqueza dos carismas, que o Espirito Santo nao cessa de fazer florescer na comunidade. Tenho a grata satisfaçâo de acolher-vos colegialmente, após o nosso encontró pessoal. Através das amáveis palavras de D. Celso José Pinto da Silva, Arcebispo de Teresina, pronunciadas em nome dos Regionais 1 e 4 da Conferencia nacional dos Bispos do Brasil, foi possi vel recolher as muitas esperan ças que animam as comunidades cristas confiadas pela divina Providencia aos vossos cuidados pastorais, sem omitir as preocupaçôes e problemas encontrados numa terra em vias de profundas transformaçoes sociais. 1 2. A realidade cearense e piauiense, e do nordeste em geral, apresenta um quadro inconteste de modernizaçao das estruturas criadas para o seu desenvol vimento, embora, em diversos aspectos, conviva com os rigores da marginalizaçào de inteiras populaçôes. Nestas últimas décadas, o esforço por combater o analfabetismo, as doenças endémicas e a mortalidade infantil; a coexistencia com a pobreza e a misèria crónicas, relacionadas em boa parte com a migraçâo do campo para as cidades; o problema da justa distribuiçào da terra e da atençào ao hörnern do mar e tantos outros itens, sem esquecer do binòmio estiagem-inundaçào, tem sido motivo de constante preocupaçào das autoridades locáis, bem como das diversas Pastorais diocesanas. Vossas Igrejas particulares datam do século passado, sendo assim relativamente jovens. Mas é proprio da juventude o dinamismo, o espirito de iniciativa e arrojo, que estäo no amago da nacionalidade brasileira, onde se encontra a força para enfrentar os desafios reinantes. Ambas Provincias defrontam-se com a falta de clero; deve ser potenciada a evangelizaçao e a catequese, tanto dos adultos como dos jovens e das crianças, na zona rural e nas cidades, sem descuidar as classes de poder decisorio e dos estudantes, a todos os ni veis. Conheço vosso esforço pela pregaçâo da justiça e da fraternidade numa das áreas mais pobres * Die 26 Octobris 2002 Efi, 12.13. 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 191 do País. O empenho em trabalhar nas Pastorais de forma coordenada, especialmente para promover vocaçôes de seminaristas, com formadores qualificados, a firn de cuidar, inclusive, da formaçao permanente dos sacerdotes, é digno de elogio. Peço a Deus que atenda às vossas necessidades materiais, pois a carencia de meios e o custo na formaçao dos seminaristas, näo podem interromper essa obra de promoçao de operarios para a sua messe. Mas precisamente dentro do dinamismo da fé, que nada faz desfalecer, desejo estimular a obra evangelizadora das vossas diocèses, animando-vos a dedicar as melhores energías, num renovado ardor missionàrio, para o crescimento do Reino de Deus neste mundo. 3. Múltiplas sao as iniciativas apostólicas que se estäo difundindo nas vossas Igrejas Particulares. Sensível e encorajador é o despertar religioso, sobretudo entre os jovens; fonte de esperança é também a sensibilidade dos fiéis a urna pratica crista mais firme e coerente. O nordestino é muito religioso. Procura muito a vida da Igreja e está sempre aberto à dimensäo transcendente da vida, embora deva ser bem orientado no que diz respeito às devoçôes populares e a uma inculturaçâo condizente com o Evangelho. Muitos obstáculos, porém, podem enfraquecer o entusiasmo dos cristäos, pelo influxo, nem sempre positivo, da cultura consumista dominante, ameaçando ofuscar a limpidez do pròprio anuncio evangélico. E preciso formar os fiéis numa fé firme e coerente, pois somente a efetiva redescoberta de Cristo, como fundamento sobre o quai construir a vida da inteira sociedade, lhes permitirá näo temer qualquer tipo de dificuldade: a casa näo desaba sob o furor dos rios que engrossam com a chuva torrencial e dos ventos que sopram ameaçadores, quando está fundada sobre a sólida rocha. E necessario um salto em qualidade na vivencia crista do povo, para que possa testemunhar sua fé de forma límpida e esclarecida. Essa fé, celebrada e participada na liturgia e na caridade, nutre e fortifica a comunidade dos discípulos do Senhor e os edifica como Igreja missionària e profética. Ninguém se sinta excluido deste designio apostòlico! 2 4. Quando, no inicio do novo milenio, quis apontar algumas prioridades pastorais, nascidas da experiencia do Grande Jubileu do ano 2000, näo hesitei em assinalar, em primeiro lugar, que «o horizonte para o quai deve tender todo o caminho pastoral é a santidade ». A « chamada universal à santidade », destacada pelo Concilio Vaticano IÍ na Constituiçâo dogmática Lumen gen3 2 Cf Mt 7, 2 4 - 2 5 . 3 NMI 30. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 192 tium, correspondet, a Igreja de hoje e do passado com uma cadeia sem firn de santos, alguns mundialmente conhecidos, outros que permaneceräo no anonimato. Todos souberam viver uma entrega incondicionada a Deus, abracando-se à Cruz de Cristo, pela contemptio mundi, o afastamento do mundo que os distinguía, ou pela consecratio mundi, que é propria dos leigos. Säo, contudo, «cristäos de qualquer estado ou ordern chamados à plénitude da vida crista e à perfeiçâo da caridade». A Igreja necessita de sacerdotes santos; de religiosos santos, que se distingam pela consagraçao exclusiva, dentro do pròprio carisma fundacional, a realizar a obra evangelizadora com generosi dade e sacrificio na missäo essencial que lhes foi confiada, a exemplo da Madre Paulina, Fundadora da Congregacäo das Irmäzinhas da Imaculada Conceiçao, que tive a ocasiäo de canonizar no passado mes de maio. A Igreja necessita, hoje mais do que nunca, de leigos santos que possam receber a honra dos altares, após terem buscado a perfeiçâo crista no meio das realidades temporais, no exercicio do p r o p r i o trabalho intelectual ou manual, todos eles gratos a Deus, quando se destinam para a sua honra e gloria. Das suas fileiras surgem as vocaçôes para o Seminario e para a Vida Religiosa. 4 5. Meu pensamento deseja dirigir-se hoje aos sacerdotes, religiosos e religiosas e leigos que se prodigalizam, muitas vezes com imensas dificuldades, para a difusäo da verdade evangélica. Dentre eles, muitos colaboram ou participam ativamente nas Associaçôes, nos Movimentos e em outras novas realidades que, em comunhäo com seus Pastores e de conformidade com as iniciativas diocesanas, le vam sua riqueza espiritual, educativa e missionaria ao coraçâo da Igreja, como preciosa experiencia e proposta de vida crista. Nas diversas visitas pastorais e viagens apostólicas, pude apreciar os frutos desta presença em tantos campos da sociedade através do mundo do trabalho, da solidariedade internacional pelos mais necessitados, do empenho ecuménico, da fraternidade sacerdotal, do acompanhamento das familias e da juventude e tantos outros. E uma realidade que representa a multiforme variedade de carismas, métodos educativos, modalidades e finalidades apostólicas, vivida na unidade da fé, da esperança e da caridade, em obediencia a Cristo e aos Pastores da Igreja. Na pràtica, «devem atuar como verdadeiros instrumentos de comunhäo no seio da Igreja, dando pro vas quer de uma sincera e efetiva colaboraçâo mutua ao enfrentarem os desafios da nova 4 LG 40 Acta Ioannis Pauli Pp. II 193 evangelizaçao, quer de uma indispensável sintonia com os objetivos indicados pelos Bispos, sucessores dos Apostolos, nas diversas Igrejas locáis». 5 6. Tenho acompanhado o estorco das vossas diocèses por alcançar estas metas. Um dos fatores a destacar no vosso sentire cum Ecclesia é que a presença das novas realidades suscitadas pelo Espirito, os Movimentos e as Associaçôes laicais em vossas Igrejas particulares serve a «participar responsavelmente na missäo da Igreja de levar o Evangelho de Cristo, quai fonte de esperança para o hörnern e de renovaçâo para a sociedade ». As vezes pode-se correr o risco de um certo apoucamento ou miopia acerca do valor transcendente que o fenómeno agregativo vem assumindo hoje em dia na vida da Igreja. Já tive ocasiäo de afirmar que há uma razäo «eclesiológica, como abertamente reconhece o Concilio Vaticano II, ao apontar o apostolado associado como um sinal de comunhäo e de unidade da Igreja em Cristo »; e näo só: aquela grande Assembléia recalcou naquilo que chamou de verdadeiro e pròprio « direito dos leigos de fundar associaçôes, dirigi-las e dar nome às já existentes». Naturalmente, os criterios de eclesialidade para um adequado inserimento dessas novas realidades väo sempre respeitados e examinados pela autoridade diocesana de acordo com as necessidades pastorais, näo só da pròpria Igreja particular mas da Igreja universal. A todas elas exige-se certamente uma comunhäo sempre mais sólida com os seus Pastores, pois «nenhum carisma dispensa da referencia e da submissäo aos Pastores da Igreja»; a estes, por outro lado compete a capacidade de discernimento a firn de julgar a autenticidade do caminho que aquelas iräo percorrer nos ámbitos diocesanos. Pódese também pensar em estruturas pastorais complementarias que comportem uma convergencia orgánica de padres e leigos. Com isto, se busca concretizar os esforços em direcäo das metas que realmente estäo inscritas na Pastoral diocesana e, em última análise, na mente do Sucessor de Pedro e do Magisterio corretamente apHcado; mas evita-se também o perigo de dispersäo das forças vivas em objetivos distintos da «solicitude por todas as igrejas». Neste sentido, gostaria de chamar à atençâo acerca do desejo manifestado em certos setores de transformar em 6 7 8 9 10 5 6 7 8 9 10 Mensagem para o Encontró nacional de Movimentos laicais, Lisboa, 28 de Marco de 2000. CFL 29. Ib. Cf. ib., 30. Ib., 24, 2 Cor 11, 28. 13 - A A S . Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 194 Conferencia o Conselho nacional dos Leigos, como instancia paralela à Conferencia nacional dos Bispos do Brasil. Pretender criar um organismo autónomo, representativo dos leigos, sem referencia à comunhäo hierárquica com os Bispos, constitui um defeito eclesiológico de graves implicaçoes facilmente detectáveis. Confío, portanto, na vossa diligencia em prevenir os fiéis contra tais iniciativas. 7. Por sua vez, o papel fundamental que os leigos desempenham na missäo da Igreja foi posto, como sabemos, em evidencia no Concilio Vaticano II e em numerosos Documentos p o s - c o n c i l i a r e s . Eles, lê-se na Lumen gentium, «säo chamados como membros vivos a contribuir com todas as suas forças (...) para o crescimento da Igreja», à sua expansäo entre os homens e os povos. Ainda mais explícito e categórico é o Decreto sobre o apostolado dos leigos, que reafirma « a parte ativa que os leigos têm na vida e na missäo da Igreja». Por isso, a sua atividade apostòlica näo é facultativa, mas um dever estrito que cabe a cada fiel, pelo simples fato de estar batizado. Todos «tenham uma consciência viva das suas responsabilidades para com o mundo, fomentem em si um espirito verdadeiramente católico, e ponham as suas forças ao serviço da obra da evangelizaçao ». A missäo é única, mas o modo de a realizar é diferente, conforme os dons distribuidos pelo Espirito aos varios membros da Igreja. A açâo dos leigos é indispensável para que a Igreja possa ser considerada realmente constituida, viva e operante em todos os seus setores, tornando-se pienamente sinal da presença de Cristo entre os homens. Mas isto supöe um laicato amadurecido, em comunhäo plena com a hierarquia e comprometido a plasmar o Evangelho nas distintas situaçôes em que se encontre. A funçâo dos Pastores se dirige a estimular e canalizar os esforços dos seus diocesanos, sempre quando se trate de verdadeira obra missionaria evangelizado ra, conforme foi transmitida pelo Redentor à sua Igreja. Como mestres na fé, confirmam nos seus diocesanos o respeito pelas leis canonicas da Igreja, procurando orientá-los, inclusive, a firn de que cumpram as leis do Estado, pois «näo se distinguem dos outros homens nem pelo país, nem pela lingua, nem pela organizaçâo política», distinguem-se, sim, pela fé e esperança cristas e pela pureza de vida. 11 12 13 14 11 N 33 12 Apostolica actuos., 10 Ad gentes, 36 Carta a Diogneto, 5: PG 2, 1173, 18 14 Acta Ioannis Pauli Pp. II 195 8. Por maior razäo, cabe uma diligente e atenta Pastoral da Juventude, chamada a testemunhar os valores cristäos no novo milenio. Näo é lugar comum afirmar novamente que os jovens säo o futuro da humanidade. Preocupar-se pela sua maturaçâo humana e crista representa um precioso investimento para o bem da Igreja e da sociedade. Daqui parte a convicçâo de que « a Pastoral da Juventude deve estar sempre entre as preocupaçôes primarias dos Pastores e das comunidades». Como sabemos, a juventude brasileira caracteriza a vida nacional näo só numericamente mas, também, pela influencia que exerce na vida social. A par do espinhoso problema do acompanhamento do menor privado da dignidade e da inocencia, os problemas ligados à inserçâo no mercado de trabalho; o aumento da criminalidade juvenil condicionado, em boa parte, pela condiçâo de pobreza endémica e pela falta de estabilidade familiar, junto à açâo, por vezes, deletèria de certos meios de comunicaçâo social; a migraçâo interna em busca de melhores condiçôes de vida nas grandes cidades; o preocupante envolvimento dos jovens no mundo da droga e da prostituiçâo constituem fatores que permanecem sempre na pauta das vossas atençôes pastorais. 15 Os jovens näo säo indiferentes ao que a fé crista ensina sobre o destino e o ser do hörnern. Ainda que näo f altem ideologías — e pessoas a sustentá-las — que permanecem fechadas, há em nossa época anseios elevados misturados com atitudes rasteiras, heroísmos a par de covardias, idealismos ao lado de desilusöes; criaturas que sonham com um mundo novo mais justo e mais humano. Por isso, «se Cristo for apresentado com o seu verdadeiro rosto, os jovens reconhecem-no corno resposta convincente e conseguem acolher sua mensagem, mesmo se exigente e marcada pela Cruz» 16 9. Antes de terminar este encontró fraterno, expresso em atitude de oraçao um pensamento especial aos Bispos falecidos, para que o Deus de misericordia possa recompensá-los com o premio eterno da sua gloria. Ao mesmo tempo, dirijo uma palavra de profunda estima e fraternidade aos Bispos que deixaram o serviço ativo das diocèses ao longo deste amplo quinquenio, renovando-lhes aqui a expressäo da minha gratidäo; com sua presença, seu exemplo de fé e de santidade continuam sendo uma verdadeira bênçâo para a Igreja peregrina. Possa o Espirito Santo saciar a todos com a abundancia das suas consolaçoes. 15 16 Ecclesia in America, 47. NMI 9. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 196 Maria Santissima, nossa Mae, vos proteja no caminho da vida e ampare nas difículdades do ministerio. Com estes votos, concedo de coraçâo a cada um de vós a minha Bênçâo Apostólica, tornando-a extensiva aos vossos sacerdotes e colaboradores, aos diáconos e às familias religiosas, aos seminaristas e a todos os fiéis dos vossos Regionais. III Ad Ordinarios Timorienses.* Venerados Irmäos no episcopado, 1. « Graça e paz vos sejam dadas da parte de Deus, nosso Pai, e do Senhor Jesus Cristo». Com estas palavras, dou-vos as boas-vindas ad sedem Petri, hoje particularmente feliz por poder trocar o ósculo santo com as Igrejas irmäs de Dili e de Baucau, que de certo modo « vieram da grande tribulaçào; lavaram os seus vestidos e os branquearam no sangue do Cordeiro », animadas pela certeza de que Ele as « apascentará e lhes servirá de guia para as fontes de aguas vivas; e Deus enxugará toda a lágrima dos seus olhos ». Dou graças a Deus pela generosidade com que a Igrej a de Timor se solidarizou com os seus concidadáos, tornando-se o seu apoio moral na hora da prova. Desejo mais uma vez confiar à misericordia divina as vítimas da violencia e exprimir a minha profunda soli dari edade a todas as pessoas que sofrena as consequendas do drama que se abateu sobre o vosso povo. De coraçâo agradeço aos sacerdotes e religiosos, aos catequistas e a todos os fiéis de Timor a sua coragem e fìdelidade a Cristo e à Igreja. Quando regressardes, levai-lhes a saudaçâo afectuosa do Papa e a certeza da sua oraçao, para que continuem a ser incansáveis testemunhas do amor de Deus no meio dos seus irmäos. De igual modo transmiti a todos os vossos compatriotas os ardentes votos que faço pelo melhor sucesso na construçao de uma Naçao fraterna e pròspera. 1 2 2. Nos primeiros passos do terceiro milenio, a familia das Naçoes pôde festejar o nascimento da República Democrática de Timor, com o seu povo e os seus líderes, determinados a reconstruir o País destruido pelo òdio e a incapacidade de compreender uma escolha: a de serem timorenses e, na sua grande maioria, timorenses católicos. * Die 28 Octobris 2002 Ef 1, 2. Ap 7, 14.17. 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp. II 197 Há séculos que a sua religiäo, parte integrante da cultura de cada povo, sublimou o temor supersticioso das crenças tradicionais com o timor Dei, o temor de Deus, mas um Deus de esperança, senslvel ao anseio de futuro e à força da oraçao. De facto, quando a insegurança obrigou os timorenses a fugirem para as montanhas, podiam näo levar mais nada, mas tinham consigo o Crucifixo ou a imagem de Nossa Senhora de Fatima dos seus oratorios familiares. Louvado seja Deus que, na sua bondade e providencia, nos permitiu ver o regresso à vossa terra da liberdade e da paz, consentindo que vos dediquéis agora com todas as energias ao serviço de uma messe promissofa. A medida que tal for possível, ajudai as vossas comunidades eclesiais a retomarem o ritmo normal da sua vida e testemunho cristäo. Elas seräo chamadas, aqui e além, a oferecer o abraco reconciliador, como o pai do filho pródigo, a irmäos que, esperançados no perdäo fraterno, regressam à «casa da comunhäo». Talvez iludidos, forçados, ou convencidos... semearam luto e orfandade. Provavelmente näo sabiam que, matando a outrem, davam a morte a si mesmos; agora batem à porta da Igreja, cuja «única ambiçâo é continuar a missäo de serviço e de amor [de Jesus Salvador], para que todos (...) tenham vida e a tenham em abundancia». 3 4 5 A recordaçâo daquela imane tragèdia näo poderá deixar de levantar uma pergunta: corno foi possível desencadear-se violencia tao cruel e irracional? Se se exceptúa quem deu a vida perdoando, poderá alguém considerar-se completamente preservado do contàgio daquela violencia homicida? Soam a propòsito aquelas palavras de Jesus — «Quem de vós estiver sem pecado, seja o primeiro a lançar-lhe uma pedra» — que motivaram, nos directos implicados, um exame de consciência e consequente decisâo ou, por outras palavras, uma « purificaçâo da memòria ». Poderia revelar-se útil às vossas comunidades eclesiais tal acto de purificaçâo, como sucedeu no Ano Santo, que « reforçou os nossos passos no caminho para o futuro, tornando-nos ao mesmo tempo mais humildes e vigilantes na nossa adesäo ao Evangelho », na nossa fé. 6 7 3. Acreditar em Jesus significa crer que o amor está presente no mundo e que este amor é mais forte do que toda a especie de mal em que o hörnern, a humanidade e o mundo estäo envolvidos. Por isso, « dar testemunho de Jesus Cristo é o maior serviço que a Igreja pode oferecer aos (timorenses), porque é 3 Cf. Lc 15, 11-32 Carta Apostólica Novo millennio ineunte, 43. Exortaçào Apostólica Ecclesia in Asia, 50. Jo 8, 7. ' Carta Apostolica Novo millennio ineunte, 6. 4 3 6 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 198 a resposta ao seu anelo profundo de Absoluto, e desvenda as verdades e valores que häo-de assegurar o seu desenvolvimento humano integral». Para permitir aos fiéis, jovens e adultos, urna descoberta cada vez mais clara da propria vocaçao e uma disponibilidade sempre maior para a viver no cumprimento da sua missäo, é necessario que eles possam beneficiar de uma catequese completa sobre as verdades da fé e as suas implicaçôes concretas na vida, capaz de os levar a encontrar Jesus Cristo, dialogar com Ele, deixar-se abrasar pelo seu amor e inflamar-se no desejo de O tornar conhecido e amado por todos. Esta formaçao, dada e recebida na Igreja, há-de gerar comunidades cristas sólidas e missionarias, porque «um fogo só pode ser aceso por algo que já esteja incendiado». O sujeito desta proposta catequética é a comunidade crista inteira, nas suas varias articulaçôes. Fundamental, porém, é a acçâo educativa das familias, de modo que os pais possam transmitir aos seus filhos aquilo que eles mesmos receberam. Com a vida familiar assente no amor, na simplicidade, no compromisso concreto e no testemunho quotidiano, defender-se-áo os seus valores essenciais contra a desagregaçao que, com demasiada frequéncia nos nossos dias, ameaça esta instituiçâo primordial da sociedade e da Igreja. Amados Irmáos no episcopado, continuai a fazer ressoar, oportuna e inoportunamente, o «apelo» lançado pelos Padres da Assembleia Sinodal para a Asia « aos fiéis dos seus países — onde frequentemente a questäo demográfica é usada como argumento para a necessidade de introduzir o aborto e programas de controle artificial da populaçao — para que se oponham à cultura da morte». Contra o pessimismo e o egoísmo, que ensombram o mundo, a Igreja está do lado da vida. 8 9 10 4. A experiencia eclesial ensina que « só dentro e através da cultura é que a fé crista se torna historia e criadora de h i s t o r i a (...) Por isso, a Igreja pede aos fiéis leigos que estejam presentes com determinaçâo e criatividade intelectual nos lugares privilegiados da cultura, como säo o mundo da escola e da universidade, os ambientes da investigaçâo científica e técnica, os lugares da criacáo artística e da reflexäo humanista». Tal presença é da máxima importancia nesta fase de arranque da vida nacional de Timor Leste, que muito espera na competencia e experiencia da Igreja, nomeadamente através das suas instituiçoes escolares, para uma adequada preparaçâo dos futuros animadores e dirigentes sócio-económicos e políticos do País. 11 8 9 10 11 Exortaçao Apostólica Ecclesia in Asia, 20 Ibid , 23 Ibid., 35. Exortaçao Apostólica Christifideles laici, 44.. Acta Ioannis Pauli Pp. II 199 Ao congratular-me com a obra benemérita das escolas católicas em Timor, recordo que lhes cabe «enfrentar com determinaçao a nova situaçâo cultural, colocar-se como instancia crítica dos projectos de educaçâo parciais, exemplo e estímulo para as outras instituiçôes de educaçâo, tornar-se fronteira avançada da preocupaçâo educativa da comunidade eclesial». Deste modo, a escola católica realiza um serviço de utilidade pública e, embora se apresente declaradamente na perspectiva da fé católica, näo é reservada só aos católicos, mas abre-se a todos os que mostram apreciar e partilhar urna proposta de educaçâo qualificada. 12 5. A eficacia de toda esta acçâo evangelizado ra depende em grande parte da tensäo espiritual dos sacerdotes, «esclarecidos cooperadores da Ordern Episcopal». Se é verdade que compete aos Bispos serem «os arautos da fé » e seus « doutores auténticos » no meio do rebanho a eles confiado pelo Espirito Santo, só a acçâo específica dos seus presbíteros poderá garantir a cada comunidade crista que seja nutrida com a Palavra de Deus e sustentada pela graça dos sacramentos, particularmente a Eucaristia — memorial da morte e ressurreiçao do Senhor que edifica a Igreja — ea Reconciliaçâo, de que me ocupei ainda recentemente no « Motu proprio » Misericordia Dei, convidando a um «solícito relançamento» deste sacramento. 13 14 Que os sacerdotes sejam sempre os homens de fé e de oraçao de que o mundo tem necessidade: « Näo simplesmente obreiros da caridade e administradores institucionalizados, mas homens cuja mente e coraçâo se encontram fixos nas coisas profundas do Espirito » De acordo com a sua vocaçao de pastores, dêem prioridade ao serviço espiritual dos fiéis que lhes estäo confiados, a firn de os conduzirem até Jesus Cristo, que eles representam, permanecendo homens de missäo e de diálogo. Convido-os a promoverem cada vez mais entre si o espirito de fraternidade sacerdotal e de colaboraçâo em ordern a uma frutuosa acçâo pastoral de conjunto. 15 6. Originarios do País ou vindos de fora, os religiosos e as religiosas participam plenamente na obra de evangelizaçao da Igreja, reservando um lugar de predilecçâo às pessoas mais pobres e mais frágeis da sociedade. Em nome da Igreja, agradeço-lhes o eloquente testemunho de caridade que däo através da oferta total de si mesmos a Deus e aos irmäos. A vida consagrada contrïbuiu 12 Congregaçâo para a Educaçâo Católica, A Escola católica no limiar do terceiro milenio, 16 13 Constituiçâo Dogmática Lumen gentium, 28. 14 Ibid., 25 15 Exortaçao Apostólica Ecclesia in Asia, 43. 200 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale decididamente para a implantaçao e o desenvolvimento da Igreja em Timor; formulo votos por que eia continue a ser objecto da vossa solicitude, venerados Irmäos no episcopado, p romo vendo-a nas suas formas activa e contemplativa, e salvaguardando o carácter proprio do seu serviço ao Reino de Deus. Estou feliz por saber que hoje as vocaçôes sacerdotais e religiosas aumentam numericamente nas vossas diocèses. Felicito-vos pela atençao que lhes dedicáis e pelos esforços que empreendeis para a formaçao dos jovens que, seguindo os passos de Cristo, desejam servir a Igreja. A todos os jovens que respondem ao apelo do Senhor, bem como às suas familias, transmití o reconhecimento do Papa pela generosa dádiva que fizeram a Cristo. 7. No termo do nosso encontró, o meu pensamento vai para o vosso nobre País, exortando todos os seus filhos e filhas, segundo o nivel de responsabilidade proprio de cada um, a empenharem-se decididamente na edificaçào de uma sociedade cada vez mais fraterna e solidaria, cujos membros partilhem equitativamente a honra e o ónus da nova Naçâo. Deus derrame sobre todos o seu Espirito de amor e de paz. Que os discípulos de Cristo se voltem para o Pai de toda a misericordia, numa atitude de conversäo profunda e de oraçao intensa, para Lhe pedirem a força e a coragem de serem, com todos os homens de boa vontade, agentes convictos de diálogo e reconciliaçao. Assegurai a cada uma das vossas comunidades e aos seus membros que ainda vivem longe da Patria ou privados do seu lar, a proximidade espiritual do Papa. Que este tempo proporcione à Igreja em Timor urna nova primavera de vida crista e lhe permita responder com audacia aos apelos do Espirito. Confio à Imaculada Virgem Maria o vosso ministerio e a vida das vossas comunidades eclesiais, a firn de que Eia guie os seus passos para Cristo Senhor, enquanto de bom grado concedo a ambos, extensiva aos sacerdotes, religiosos e religiosas, aos catequistas e a todos os fiéis das vossas diocèses, a minha Bênçao Apostólica. IV Ad academias pontificias.* 1. Sono particolarmente lieto di porgere il mio cordiale saluto a tutti voi che prendete parte alla settima seduta pubblica delle Pontificie Accademie, * Die 29 Octobris 2002 Acta Ioannis Pauli Pp II 201 impegnate con grande generosità, ciascuna nel proprio ambito di ricerca e di iniziativa, a promuovere efficacemente un nuovo umanesimo cristiano per il terzo millennio. Rivolgo un affettuoso pensiero al Signor Cardinale Paul Poupard, Presidente del Consiglio di Coordinamento fra accademie pontificie, e lo ringrazio per le gentili parole che ha voluto indirizzarmi a nome dei presenti. Con lui saluto i Signori Cardinali e gli Ambasciatori presenti, i Vescovi ed i sacerdoti, come pure tutti i presenti. 2. Questa assemblea delle pontificie accademie è dedicata alla riflessione mariologica ed è stata preparata dalla Pontifìcia Accademia Mariana Internazionale e dalla Pontificia Accademia dell'Immacolata. Rivolgo un particolare saluto ai due Presidenti, ai valenti relatori, nonché agli Accademici presenti. Nel tema di questa Seduta, Maria « aurora luminosa e guida sicura » della nuova evangelizzazione, avete voluto riprendere le espressioni con le quali concludevo la mia Lettera apostolica Novo millennio ineunte, affidando a Maria, Madre di Dio e Madre di tutti i credenti, le sorti del nuovo millennio ed il cammino della Chiesa. Ancora una volta l'ho voluta additare come «Stella della nuova evangelizzazione», perché sia davvero, nel cuore e nella mente di ogni discepolo del Signore, la stella che illumina e guida il cammino verso Cristo. «Ripartire da Cristo», è l'appello che ho rivolto a tutta la Chiesa al termine del Grande Giubileo dell'Anno 2000. Ripartire da Cristo, imparando a contemplare e ad amare il suo volto, su cui risplende la gloria del Padre. 3. Chi più di Maria, della Vergine Madre, può aiutarci ed incoraggiarci in questo impegno ? Chi più di Lei può insegnarci a contemplare e ad amare quel Volto che Lei ha fissato con immenso amore e con totale dedizione durante tutta la sua vita, dal momento della nascita fino all'ora della Croce, e poi all'alba della Resurrezione? Il Vangelo di Luca ci dice, per ben due volte, che Maria «serbava tutte queste cose meditandole nel suo cuore» (2, 19.51). Il cuore di Maria è uno scrigno prezioso in cui sono custodite anche per noi le ricchezze di Cristo. Se è vero, come afferma il Concilio Vaticano II nella Costituzione Gaudium et spes, che solo nel mistero di Cristo si chiarisce pienamente il mistero dell'uomo e quindi anche il mistero di quella eccezionale figlia della stirpe 1 Cfr n. 22 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 202 2 umana che fu Maria, non è meno vero che sul volto di Cristo e nei tratti della sua umanità si riflettono le caratteristiche della madre, il suo stile educativo, il suo modo di essere e di sentire. Per questo, volendo contemplare in profondità il volto di Cristo, dobbiamo ricorrere a Maria che, accogliendo pienamente il progetto di Dio, ha «plasmato» in modo singolarissimo il Figlio, accompagnandone passo passo la crescita. Possiamo, perciò, accogliere anche noi l'invito che san Bernardo rivolge al sommo poeta Dante Alighieri: «Riguarda ornai nella faccia che a Cristo / più si somiglia, che la sua chiarezza / sola ti può disporre a veder Cristo ». Maria è davvero l'aurora luminosa della nuova evangelizzazione, la guida sicura del cammino della Chiesa nel terzo millennio. 3 4. Riveste, dunque, una grande importanza l'impegno teologico, culturale e spirituale di quanti, a cominciare da voi, cari Accademici della Pontifìcia Accademia Mariana Internazionale e della Pontifìcia Accademia dell'Immacolata, riflettono sulla figura di Maria Santissima, per conoscerla in maniera sempre più approfondita. Ciò suppone anche una ricerca inter-disciplinare che sviluppi la riflessione mariologica, indagando nuove fonti, oltre quelle più tradizionali, per trarne ulteriori spunti di indagine teologica. Penso, ad esempio, ai Santi e alla loro esperienza personale, come pure all'arte cristiana che ha sempre avuto in Maria uno dei soggetti preferiti ed alla pietà popolare che, privilegiando la dimensione « affettiva » ci ha lasciato grandi testimonianze sulla missione di Maria nella vita della Chiesa. Occasione propizia per intensificare tale impegno sarà il centocinquantesimo anniversario della proclamazione dogmatica dell'Immacolata Concezione di Maria. Le due Pontificie Accademie Mariane, ciascuna nel proprio ambito di attività e con le proprie specifiche competenze, sono chiamate ad offrire tutto il loro contributo, affinché tale ricorrenza sia occasione di rinnovato sforzo teologico, culturale e spirituale per comunicare agli uomini e alle donne del nostro tempo il senso ed il messaggio più autentico di questa verità di fedo. 5. Carissimi fratelli e sorelle, è ormai noto a tutti voi che ho voluto istituire il Premio delle Pontificie Accademie per incoraggiare l'impegno di giovani studiosi e di istituzioni che dedicano la loro attività alla promozione dell'umanesimo cristiano. Accogliendo, dùnque, la proposta del Consiglio di Coordinamento fra Accademie Pontifìcie, in questa solenne occasione sono 2 3 Cfr Lett en. Redemptoris Mater, 4. Par XXXII, 85-87. Acta Ioannis Pauli Pp, II 203 lieto di consegnare tale premio alla dottoressa Rosa Cali per la tesi dottorale dal titolo « I testi anti-mariologici nell'esegesi dei Padri da Nicea a Calcedonia». Desidero, inoltre, offrire, quale segno di apprezzamento e di incoraggiamento, una medaglia del Pontificato al padre Stanislaw Bogusz Matula e a suor Philomena D'Souza, per i pregevoli studi da essi elaborati. Concludendo questa solenne Seduta, vorrei, infine, manifestare a tutti gli accademici vivo apprezzamento per l'attività svolta, ed esprimere l'auspicio di un rinnovato e generoso impegno in campo teologico, spirituale e pastorale tertio millennio ineunte. Con tali sentimenti, affido ciascuno di voi alla materna protezione della Vergine Maria, e di cuore imparto a tutti una speciale Benedizione Apostolica. V Ad sodales Comitatus Eucharisticis Conventibus provehendis.* Carissimi fratelli e sorelle! 1. Sono lieto di accogliere oggi, insieme con i Membri del Pontificio Comitato per i Congressi Eucaristici Internazionali, i Delegati nazionali designati dalle rispettive Autorità ecclesiali per prendere parte all'Assemblea plenaria che si svolge in questi giorni qui a Roma. Saluto cordialmente ciascuno di voi e, in particolare, il cardinale Jozef Tomko, Presidente del menzionato Comitato, che ringrazio per le cordiali parole rivoltemi a nome dei presenti. Estendo il mio saluto al cardinale Juan Sandoval Irriguez, Arcivescovo di Guadalajara, città nella quale avrà luogo il prossimo Congresso Eucaristico Internazionale. La vostra Assemblea ha dedicato speciale attenzione a tale Congresso, il cui tema sarà «L'Eucaristia, Luce e Vita del nuovo millennio». E passato poco tempo da quando il millennio è iniziato, ma già si vede chiaramente quanto sia necessaria per l'umanità intera e per la Chiesa la luce di Gesù Cristo e la vita che Egli offre nell'Eucaristia. Questo inizio non manca infatti di ombre minacciose. È necessario, pertanto, ripresentare all'umanità la « luce vera che illumina ogni uomo che viene in questo mondo», il Verbo incarnato che ha voluto restare con noi in un modo così significativo come quello eucaristico. In questo Sacramento è pre1 * Die 5 Novembris 2002. Gv 1, 9. 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 204 sente Gesù Cristo col dono di se stesso « per la vita del mondo » — « pro mundi vita » —, per la vita quindi anche di questo nostro mondo quale esso è, con le sue luci e le sue ombre. L'Eucaristia è espressione sublime dell'amore di Dio incarnato, amore permanente ed efficace. 2. Lo scopo principale del Comitato Pontifìcio per i Congressi Eucaristici Internazionali è quello di «far sempre meglio conoscere e amare il Signore Gesù nel suo Mistero eucaristico, centro della vita della Chiesa e della sua missione per la salvezza del mondo » (Statuti). Si tratta di uno scopo altissimo a cui il Comitato provvede, da un lato, promovendo la celebrazione periodica dei Congressi Eucaristici Internazionali e, dall'altro, favorendo le iniziative atte ad incrementare la devozione verso il Mistero eucaristico. Con il vostro lavoro apostolico, voi attuate l'insegnamento del Concilio Vaticano II, che presenta l'Eucaristia come «fonte e apice di tutta la vita cristiana». 2 I Congressi Eucaristici Internazionali hanno ormai una lunga storia nella Chiesa ed hanno assunto sempre più chiaramente la caratteristica della « Statio Orbis», che sottolinea la dimensione universale di tale celebrazione. Infatti, si tratta sempre di una festa di fede attorno a Cristo Eucaristico, alla quale partecipano non solo i fedeli di una Chiesa particolare o di una sola nazione ma, per quanto possibile, da varie parti dell'Orbe. E la Chiesa che si raccoglie attorno al suo Signore e suo Dio. A tale riguardo, quanto mai importante è l'opera dei Delegati nazionali, nominati dalle rispettive Autorità delle Chiese dell'Occidente e dell'Oriente. Essi sono chiamati a sensibilizzare le loro Chiese al tema del Congresso internazionale soprattutto nel periodo della sua preparazione, affinché esso diventi un evento fontale da cui rifluiscano nelle Chiese particolari frutti di vita e di comunione. 3. L'Eucaristia ha il posto centrale nella Chiesa, perché è essa a «fare la Chiesa ». Come afferma il Concilio Vaticano II, riportando le parole del grande Agostino, essa è «sacramentum pietatis, signum unitatis, vinculum caritatis» — « sacramento di pietà, segno di unità, vincolo di carità». E san Paolo dice: «Poiché c'è un solo pane, noi, pur essendo molti, siamo un corpo solo: tutti infatti partecipiamo all'unico pane». L'Eucaristia è sorgente di unità nella Chiesa. Il Corpo eucaristico del Signore alimenta e sostiene il suo Corpo mistico. 3 4 2 3 4 Lumen gentium, 11. Sacrosanctum Concilium, 47. 1 Cor 10, 17. Acta Ioannis Pauli Pp. II 205 I Congressi Eucaristici Internazionali contribuiscono anche a questa finalità squisitamente ecclesiale. La partecipazione dei fedeli di varia provenienza ad un tale evento eucaristico simboleggia, infatti, l'unità e la comunione. I Delegati nazionali possono riportare nelle loro comunità lo spirito di fervore eucaristico e di comunione che si vive in questi tempi forti di adorazione, di contemplazione, di riflessione e di condivisione. Il Congresso, vissuto in profondità, è fuoco per forgiare animatori di comunità eucaristiche vive ed evangelizzatori di quei gruppi che non conoscono ancora in profondità l'amore che si cela nell'Eucaristia. 4. Carissimi fratelli e sorelle, l'apostolato eucaristico a cui dedicate i vostri sforzi costituisce certamente una risposta all'invito del Signore: « Due in altum! » Perseverate in esso con impegno e passione, animando e diffondendo la devozione eucaristica in tutte le sue espressioni. Nel vostro servizio ecclesiale lasciatevi sempre guidare da un autentico spirito di comunione, favorendo la fattiva collaborazione tra il Comitato Eucaristico Pontifìcio e i Comitati Nazionali. Accompagno questi voti con l'assicurazione della mia preghiera e con la Benedizione Apostolica, che di cuore imparto a voi e alle persone care. VI Ad Pontificiam Academiam Scientiarum.* Dear Members of the Pontificai Academy of Sciences, It gives me great pleasure to greet you on the occasion of your Plenary Meeting, and I offer a particularly warm welcome to the new members among you. Your discussion and reflection this year focuses on "The Cultural Values of Science". This thème allows you to consider scientific developments in their relation to other general aspects of human expérience. In fact, even before speaking of the cultural values of science, we could say that science itself represents a value for human knowledge and the human community. For it is thanks to science that we have a greater understanding today of man's place in the universe, of the connections between human history and the history of the cosmos, of the structural cohésion and symmetry of the éléments of which matter is composed, of the remarkable * Die 11 Novembris 2002. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 206 complexity and at the same time the astonishing coordination of the life processes themselves. It is thanks to science that we are able to appiedate ever more what one member of this Academy has called "the wonder of being human": this is the title that John Eccles, récipient of the 1963 Nobel Prize for Neurophysiology and member of the Pontificai Academy of Sciences, gave to his book on the human brain and mind. This knowledge represents an extraordinary and profound value for the entire human family, and it is also of immeasurable significance for the disciplines of philosophy and theology as they continue along the path of in1 tellectus quaerens fidem and of fides quaerens intellectum, as they seek an ever more complete understanding of the wealth of human knowledge and of Biblical révélation. If philosophy and theology today grasp better than in the past what it means to be a human being in the world, they owe this in no small part to science, because it is science that has shown us how numerous and complex the works of création are and how seemingly limitless the created cosmos is. The utter marvel that inspired the first philosophical reflections on nature does not diminish as new scientific discoveries are made. Rather, it increases with each fresh insight that is gained. The species capable of "creaturely amazement" is transformed as our grasp of truth and reality becomes more comprehensive, as we are led to search ever more deeply within the realm of human expérience and existence. But the cultural and human value of science is also seen in its moving from the level of research and reflection to actual practice. In fact, the Lord Jesus warned his followers: "everyone to whom much is given, of him will much be required". Scientists, therefore, precisely because they "know more", are called to "serve more". Since the freedom they enjoy in research gives them access to specialized knowledge, they have the responsibility of using it wisely for the benefit of the entire human family. I am thinking here not only of the dangers involved in a science devoid of an ethic firmly grounded in the nature of the human person and in respect of the environment, thèmes which I have dwelt on many times in the past. 1 am also thinking of the enormous benefìts that science can bring to the peoples of the world through basic research and technological applications. By protecting its legitímate autonomy from economie and politicai pressures, 2 3 ' J C Eccles, D. N. Robinson, The Wonder of Being Human: Our Brain and Our Mind; Free Press, New York, 1984. 2 3 Lk 12:48. Cf. Addresses to the Pontificai Academy of Sciences, 28 October 1994, 27 October 1998 and 12 March 1999; Address to the Pontificai Academy for Life, 24 February 1998. Acta Ioannis Pauli Pp II 207 by not giving in to the forces of consensus or to the quest for profit, by committing itself to selfless research aimed at truth and the common good, the scientific community can help the w o r l d ' s peoples and serve them in ways no other structures can. At the beginning of this new C e n t u r y , scientists need to ask themselves if there is not more that they can do in this regard. In an ever more globalized world, can they not do more to increase levéis of instruction and improve health conditions, to study stratégies for a more équitable distribution of resources, to facilitate the free circulation of information and the access of all to that knowledge that improves the quality of life and raises standards of living? Can they not make their voices heard more clearly and with greater authority in the cause of world peace? I know that they can, and I know that you can, dear members of the Pontificai Academy of Sciences! As you prepare to celebrate the Academy's Fourth Centenary next year, bring thèse common concerns and aspirations to the international agencies that make use of your work, bring them to your colleagues, bring them to the places where you engage in research and where you teach. In this way, science will help to unite minds and hearts, promoting dialogue not only between individuai researchers in différent parts of the world but also between nations and cultures, making a priceless contribution to peace and harmony among peoples. In renewing my warm wishes for the success of your work during these days, I raise my voice to the Lord of heaven and earth, praying that your activity will be more and more an instrument of truth and love in the world. Upon you, your families and your colleagues I cordially invoke an abundance of divine grace and blessings. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 208 ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM TARVISINA Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Andreae Hyacinthi Longhin ex Ordine Fratrum Minorum Capuccinorum, Episcopi Tarvisini (1863-1936) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Famulus Dei Andreas Hyacinthus Longhin die 22 mensis Novembris anno 1863 natus est in pago Fiumicello di Campodarsego, intra fines dioecesis Patavinae sito. Postquam Ordini Fratrum Minorum Capuccinorum nomen dedit, votis religiosis se Deo obligavit anno 1880 atque anno 1886 est presbyter ordinatus. Cum munere Ministri provincialis Ordinis sui fungeretur, a S. Pio X nominatus est Episcopus Tarvisinus. Usque ad mortem, qua die 26 mensis Iunii anno 1936 rebus humanis est ereptus, dioecesi magna cum caritate pastorali, se devovendi studio et prudentia inserviit. Ioannes Paulus II, Summus Pontifex, die 21 mensis Decembris anno 1998, declaravit Famulum Dei gradu heroico exercuisse virtutes théologales, cardinales iisque adnexas. Postmodum Causae Postulator examini Congregationis de Causis Sanctorum subiecit prodigialem, ut ferebatur, sanationem, quae Tarvisii evenit et qua puerulus Dinus Stella est fruitus; qui, die 28 mensis Martii anno 1964, cum esset novem annos natus, sectionem chirurgicam in abdomine est passus. Cum interior ventris membrana aperiretur, exivit pus et ansae intestinorum se praebuerunt arcte conglutinatas. Effecta est siccatio et curatio adhibita ope variorum medicamentorum antibioticorum. Condicio autem ingravescebat amplius et hoc editum est morbi iudicium: péritonites plastica, abscessus in pelvi sinistra, gravis habitus toxico-sanguineus, infirmitas sanguinis, generalis virium defectio. Die 7 mensis Aprilis altera facta est corporis sectio chirurgica. Puerulus autem iam in statu fuit agoniam antecedente. Tum vesperi diei 8 mensis Aprilis, Episcopo Tarvisino suadente, precationes coep- Congregatio de Causis Sanctorum 209 tae sunt fundi ad Servum Dei. Duobus diebus peractis, Dini condicio in meliorem statum coepit pervenire idque celerrime usque ad perfectam sanationem. Apud Curiam Tarvisinam anno 1994 de eiusmodi sanatione Inquisitio dioecesana est instituta, cuius vis iuridica agnita est a Congregatione de Causis Sanctorum, decreto die 24 mensis Ianuarii anno 1997 emisso. Consilium Medicorum huius Dicasterii in sessione die 12 mensis Novembris anno 2001 habita, agnovit sanationem fuisse celerem, plenam, mansuram, sine morbi residuis et ad interioris doctrinae rationem inexplicabilem. Die 15 mensis Februarii huius anni coadunatus est Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris atque die 16 mensis Aprilis subsecuti, habita est Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Exc.mo Domino Salvatore Boccaccio, Episcopo Frusinatensi-Verulano-Ferentino. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo divinitus patrato constaret, responsum est prolatum affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Ven. Servi Dei Andreae Hyacinthi Longhin, ex Ordine Fratrum Minorum Capuccinorum, Episcopi Tarvisini, videlicet de celeri, plena ac mansura sanatione pueruli Dini Stella a "peritonite acuta diffusa post-appendico- lare con evoluzione in piastrone e fistola stercoracea, stato settico tossiemico generalizzato con insufficienza cardiocircolatoria e renale". Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 23 mensis Aprilis A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. m s. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 14 - A A S 210 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VIENNENSIS seu VENETIARUM Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Marci ab Aviano (in saec.: Caroli Dominici Cristofori) sacerdotis professi Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum (1631-1699) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Servus Dei Marcus ab Aviano (in saeculo: Carolus Dominicus Cristofori) Aviani, hodie in provincia Portas Naonis, natus est die 17 mensis Novembris anno 1631. Fratrum Minorum Capuccinorum Ordinem ingressus, anno 1649 vota religiosa professus est et anno 1655 presbyteratu auctus. Magna pastorali sollicitudine ac populi Dei utilitate omne stadium impendit in Evangelio nuntiando per Italiam et Europam, ubique ingentem sanctitatis et virtutis laudem movens. Fidem strenue defendit, concordiam inter populos conciliavit et apostolatu suo summam navavit operam in Europam a Turcis irrumpentibus liberandam. Die 13 mensis Augusti anno 1699, ipsa imperiali praesente familia, quae eum carissimum habebat, pie in Domino obdormivit. Die 6 mensis Iulii anno 1991, Summus Pontifex Ioannes Paulus II Servum Dei virtutes théologales, cardinales eisque coniunctas heroico gradu coluisse decrevit. Beatificationis respectu, Causae Postulatio iudicio Congregationis de Causis Sanctorum assertam subiecit miram sanationem Antonini Geremia, pueri sex annorum aetatis, qui, mense post chirurgicam sectionem adenoidum ac tonsillarum recisionis in nosocomio Paduano habitam, inopinatam exhibuit febrim, asperam cephaleam et vomitum. Cum die 26 mensis Maii anno 1941 in idem valetudinarium iterum receptus esset, medici diagnosim meningitidis acutae cum puris effluvio dixerunt et prognosim infaustam. Cum res ita adversae se haberent, mulier principis medicorum valetudinarii, inefficacibus curis, patrem Leopoldum de Castronovo, nunc sanctum, petivit, qui nomisma quoddam cum effigie servi Dei Marci ab Aviano ei commisit, eam adhortans ut fidenter ad auxilium eius confugeret, quod ipsa cum aliis iampridem a vespere diei 27 mensis Maii effecit. Eo ipso vespere, puer eo convalescere coepit, ut insequenti mane completa constataretur sanatio. De exitu casus per intercessionem patris Marci ab Aviano felici, annis 1942-1946 apud Curiam Patavinam Inquisitio dioecesana ce- Congregatio de Causis Sanctorum 211 lebrata est, cuius auctoritas et vis iuridica a Congregatione de Causis Sanctorum decreto diei 20 mensis Decembris anno 1 9 9 1 probatae sunt. Dicasterii Collegium Medicorum, pluries investigato eventu, in sessione diei 28 mensis Iunii anno 2 0 0 1 sanationem Antonini Geremia celerrimam, completam, duraturam et inexplicabilem secundum scientiam una voce fuisse affirmavit. Die 9 insequentis mensis Novembris Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum factus est et die 8 mensis Ianuarii huius anni 2 0 0 2 Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Causae Excellentissimo Domino Hieronymo Grillo, Episcopo Centumcellarum-Tarquiniensi. Et in utroque coetu, posito dubio an de miraculo constaret divinitus patrato, responsum prolatum est affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Cristofori), Ven. Servi Dei Marci ab Aviano Sacerdotis videlicet de celérrima, (in saec.: Caroli Dominici professi Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum, completa, duratura sanatione pueri Antonini Geremia "a meningite acuta purulenta in bambino di 6 anni con recente intervento di tonsillectomia". Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 23 mensis Aprilis A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. SB S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 212 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale FIANARANTSOAENSIS seu CRACOVIENSIS Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Ioannis Beyzym sacerdotis professi e Societate Iesu (1850-1912) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Servus Dei Ioannes Beyzym natus est in oppido Beyzymy Wielkie, in Polonia, die 15 mensis Maii anno 1850. Deinde anno 1872 Societatem Iesu ingressus est et anno 1881 sacerdos ordinatus. Multos per annos instituendis iuvenibus in Collegiis Tarnopolitano et Chiroviensi operam dedit. Iam inde ab anno 1898 in civitate Ambahivoraka in Madag asearía fervidum exercuit apostolatum pro leprosis, quorum magna caritatis ope et summis cum sacrificiis corpori ac spiritui inservivit. Multis toleratis difficultatibus et aerumnis, valetudinarium pro leprosis assistendis instituit. Magna sanctitatis fama succinctus, obiit die 2 mensis Octobris anno 1912. Summus Pontifex Ioannes Paulus II, die 21 mensis Decembris anno 1992, eum virtutes théologales, cardinales et his adnexas heroico gradu coluisse decrevit. Beatificationis respectu, Causae Postulatio iudicio Congregationis de Causis Sanctorum assertam subiecit miram sanationem iuvenis Martini Holda, qui, mane diei 23 mensis Augusti anno 1997, implicatus est in tam magno super viam accidente vehiculorum automobilium, ut, e reliquis laminis decerptus, instanter in valetudinarium regionale civitatis Piotrków Trybunalski in Polonia adveheretur, ubi ei trauma multiplex inventum est cranii, artuum intestinorumque membrorum. Examen dein encephalicum plures ostendit núcleos confusionis sanguinem profluentes in utroque integumento interno laevo ac dextero, sicut in utroque lobo frontis, et grave vulnus quoddam eiusdem trunci encephalici. Aegrotus, qui in statu lethargi comatis versabatur, exhibebat etiam confusionem pulmonis cum gravi statu spiritus defectus et hypoxygenationis corporis. Cum molestiores insuper secutae essent implicationes, medici igitur iuveni minimas facultates esse sanationis et sospitatis arbitrati sunt et prognosim valde dixerunt infaustam quoad vitam. Cum res ita se haberent adversae, perpensa inefficacia curarum, familiares et amici infirmi ad divinum confugerunt auxilium per intercessionem Servi Dei Ioannis Beyzym, ut sanationem Martini impetrarent, qui revera die 2 mensis Septembris eodem anno improviso eo convalescere coepit, ut periculum vitae superaret et rapide normalem apparatus locomotionis recuperaret rationem, Congregatio de Causis Sanctorum 213 sine ulla neurologica invaliditate. De casu anno 2001 apud Curiam Cracoviensem Inquisitio dioecesana celebrata est, cuius auctoritas et vis iuridica a Congregatione de Causis Sanctorum decreto diei 22 mensis Martii huius anni 2002 probatae sunt. Dicasterii Consilium Medicorum in sessione insequentis diei 23 mensis Maii anno 2002, affirmavit «die 2 mensis Septembris anno 1997 periculum vitae superatum esse cum refectione normalis respirationis rationis et recuperatione partim facultatum neurologicarum, extricata hyperthermia, cum graduali sanatione, sine effectibus neurologicis et locomotionis; supradictam sanationem ergo satis rapidam, completam, duraturam et inexplicabilem quoad modum secundum scientiam fuisse». Die 19 mensis Iunii eiusdem anno 2002 Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum factus est et die 2 mensis Iulii insequentis Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Causae Eminentissimo Domino Cardinale Andrea Maria Deskur. Et in utroque coetu, posito dubio an de miraculo constaret divinitus patrato, responsum prolatum est affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Ven. Servi Dei Ioannis Beyzym, Sacerdotis professi e Societate Iesu, videlicet de satis rapida, completa ac duratura sanatione iuvenis Martini Holda a « grave politrauma con interessamento delle strutture encefaliche diffuse e del tronco encefalico, coma iniziale 5° scala di Glasgow; assenza della f unzione respiratoria spontanea ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. 83 S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 214 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IANUENSIS Beatificationis et canonizationis Ven. Servae Dei Eugeniae Ravasco fundatricis Instituti Sororum Filiarum Cordium Iesu et Mariae (1845-1900) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Eugenia Ravasco Mediolani die 4 mensis Ianuarii anno 1845 nata est. Ianuae, quo adhuc pupilla migraverat, christianae institutioni puellarum et auxilio pauperum aegrotorumque omni sollicitudine se tradidit et anno 1868 Congregationem Sororum Filiarum Sacratissimorum Cordium Iesu et Mariae fundavit, quam prudentia, caritate et sacrificii studio rexit. Plurimis toleratis christiana cum fortitudine corporis atque animi doloribus, die 30 mensis Decembris anno 1900 pie requievit. Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 1 mensis Iulii anno 2000 virtutes théologales, cardinales et his adnexas heroico gradu coluisse decrevit. Antea asserta occurrerat mira sanatio Helenae Nataliae Jiménez Cardozo, pupillae, quae, Cochabambae in Bolivia nata anno 1989, usque ad tertium vitae suae annum optima valetudine usa erat, dein autem pergravis praebuit pathologiae musculorum signa, quam, licet pluries in nosocomiis recepta sit, nullo modo tamen curare potuit. Quattuor enim infirmitatis medelarumque post annis, nullam facultatem deambulationis exhibebat, paralysim flaccidam crurum, impotentiam physicam gradualem, hypotoniam musculorum colli, repentinas et assi duas temperaturae corporis mutationes, contagionem pharyngis, bronchiorum, entericam et ureticam. Radiographiae in lucem posuerunt ossium graves mutationes, fracturas multiplices cum magna carentia mineralium et densitatem osseam minutam. Biopsia ossium diffusam osteomalaciam exhibuit. Hac adversa fortuna, puella a mense Februario anno 1996 lectiones scholae elementariae a Sororibus Filiabus Sacratissimorum Cordium Iesu et Mariae directae audire coepit, quae statim eam sub Servae Dei praesidium supposuerunt. Cotidie vero Helena ipsa una cum Sorore magistra aliisque condiscipulis scholae intercessionem Matris Eugeniae Ravasco implorabat, ut salus eius reficeretur, quod infirmae propinqui et Filiae Sacratissimorum Cordium Iesu et Mariae Boliviae omni quoque die repetebant sicut et quibus salus puellae cordi erat. Vertente mense Augusto eiusdem anni, alia diagnosis aciditatis fistularis renium congenitae dicta est, cui consultum est nova quadam cura, quae parvam, omnino vero imparem, protulit recreationem. Procedebant in- Congregatio de Causis Sanctorum 215 terdum preces. Nocte diei 31 mensis Decembris anno 1996, Iesum somniavit puella, quae crastino die de improviso ambulare coepit. Beatificationis respectu, annis 1997-1998 apud Curiam Cochabambensem Inquisitio dioecesana super miro celebrata est, cuius auctoritas et vis iuridica a Congregatione de Causis Sanctorum decreto diei 17 mensis Octobris anno 1998 probatae sunt. Dicasterii Collegium Medicorum in sessione diei 17 mensis Ianuarii anno 2002, sanationem comparate rapidam, completam, duraturam quoad recuperationem facultatum psycho-motoriarum ac musculorum et autonomiam puellae, inexplicabilem quoad modum secundum scientiam fuisse una voce affirmavit. Die 14 mensis Maii eiusdem anni Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum factus est et insequenti die 4 mensis Iunii Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum habita est, Ponente Causae Eminentissimo Domino Cardinale Henrico Schwery. Et in utroque coetu, posito dubio an de miraculo constaret divinitus patrato, responsum prolatum est affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinale Praefecto necnon Causae Cardinale Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Ven. Servae Dei Eugeniae Ravasco, Fundatricis Instituti Sororum Filiarum SS. Cordium Iesu et Mariae, videlicet de comparate rapida, completa, duratura quoad recuperationem facultatum psycho-motoriarum ac musculorum et autonomiam sanatione Helenae Nataliae Jiménez Cardozo ab « acidosi tubuläre renale congenita, ipokaliemia sintomatica severa ricorrente e secondaria ali 'acidosi, osteodistrofia di origine renale avanzata con chiari segni radiologici di rachitismo e iperparatiroidismo secondario ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. £8 S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 216 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale MATRITENSIS Beatificationis et canonizationis Ven. Servae Dei Ioannae Mariae Condesa Lluch fundatricis Congregationis Ancillarum ab Immaculata Conceptione Protectricum Operariarum (1862-1916) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Ioanna Maria Condesa Lluch die 30 mensis Martii anno 1862 Valentiae in Hispania nata est. Iam inde a iuventute sollerti caritatis ac sacrificii amore pauperibus, pueris inopibus et iuvenibus operariis adiuvandis summam operam navavit, pro quibus Congregationem Ancillarum ab Immaculata Conceptione Protectricum Operariarum fundavit, quas in austeritate vitae et humili laboris studio efformavit. Meritorum ante Deum, Ecclesiam ac societatem locuples, die 16 mensis Ianuarii anno 1916 pie ad Dominum migravit. Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 7 mensis Iulii anno 1997 virtutes théologales, cardinales et his adnexas heroico gradu ipsam coluisse decrevit. Beatificationis respectu, Causae Postulatio iudicio Congregationis de Causis Sanctorum assertam subiecit miram sanationem iuvenis Ioachimi Auñón Magán, qui, die 2 mensis Septembris anno 1990, gravi casu viario implicatus est, ubi vitam perdidit amicus, qui eum comitabatur. In valetudinarium generale Albasitense, dein vero in aliud Matritense receptus, gravia inventa sunt vulnera cum damnis ossium capitis cerebrique, thoracis et abdominis, duarum vertebrarum cervicalium ac femoris laevi fractura atque lethargo comatis septimi "Glasguensis" gradus. Variis sectionibus chirurgicis confectis, eo molestiores secutae sunt implicationes, ut in dubium vita ipsa vel saltem salus ac robur iuvenis vocarentur. Cum res ita adversae se haberent, mater aegroti una cum Ancillis ab Immaculata Conceptione Protectricum Operariarum ad divinum confugit auxilium per intercessionem Servae Dei Ioannae Mariae Condesa Lluch. Inde a die 23 mensis Septembris aegroti valetudo in melius vertit, ut ipse sanatus, sine ulla invaliditate, de nosocomio dimitteretur. De hac sanatione, extemplo mira habita, anno 1999 apud Curiam Matritensem Inquisitio dioecesana celebrata est, cuius auctoritas et vis iuridica a Congregatione de Causis Sanctorum decreto diei 12 mensis Novembris eiusdem anni probatae sunt. Dicasterii Collegium Medicorum in sessionibus dierum 19 mensis Februarii anno 2001 et 10 insequentis mensis Decembris, sanationem comparate rapidam, completam, Congregatio de Causis Sanctorum 217 duraturam, cum restitutione ad integrum clinica, quoad relationem inter absentiam morbi notarum et praesentiam damni cerebri magni ponderis, inexplicabilem quoad modum, secundum scientiam fuisse una voce affirmavit. Die 15 mensis Aprilis anno 2002 Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum factus est et die 21 mensis subsequentis Maii Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Causae Excellentissimo Domino Mario Rizzi, Archiepiscopo tit. Balneoregiensi. Et in utroque coetu, posito dubio an de miraculo constaret divinitus patrato, responsum prolatum est affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinale Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Ven. Servae Dei Ioannae Mariae Condesa Lluch, Fundatricis Congregationis Ancillarum ab Immaculata Conceptione Protectricum Operariarum, videlicet de sanatione comparate rapida, completa, duratura, cum restitutione ad integrum clinica, quoad relationem inter absentiam morbi notarum et praesentiam damni cerebri magni ponderis, iuvenis Ioachimi Auñón Magán, qui passus est « grave politrauma da incidente stradale, con lesioni cranio-encefaliche, toraciche e addominali, con frattura di due vertebre cervicali e del femore sinistro, con coma di grado 7° alla scala di Glasgow ». Voluit antem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. £8 S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 218 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO PRO EPISCOPIS BRASILIAE De abbatiae territorialis Claravallensis in Brasilia exstinctione necnon de finium dioecesis Guaxupensis mutatione DECRETUM Ad uberius praesentis aetatis Christifidelium spirituali bono consulendum ac locorum Antistitum pastoralem actionem efficaciorem reddendam, iuxta normas a Decreto Concilii Oecumenici Vaticani II « Christus Dominus» exaratas, atque ad venerabilem monasticam institutionem proprio in suo spiritu tuendam utque, quacumque alia sollicitudine ablata, monachi ad divinam laudem se integre dicare possint, a Summo Pontifice postulatum est, ut abbatia territorialis Claravallensis in Brasilia exstingueretur atque territorium eiusdem alicui dioecesi adiungeretur. Gratias maximas agens monachis Claravallensibus pro ministerio in salutem animarum laudabiliter expleto, attentis huius temporis adiunctis Summus Pontifex Ioannes Paulus, divina Providentia PP. II, praehabito favorabili voto Exc.mi P.D. Alfii Rapisarda, Archiepiscopi titularis Cannensis et in Brasilia Apostolici Nuntii, necnon Exc.mi Conferentiae Episcoporum Brasiliae Praesidis, de consilio Congregationis pro Episcopis, preces ad Se admotas animarum saluti valde profuturas censuit benigneque excipiendas decrevit. Quapropter, suppleto quatenus opus sit eorum interesse habentium vel habere praesumentium consensu, praesenti Congregationis pro Episcopis Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, quae sequuntur decrevit: 1. abbatia territorialis Claravallensis in Brasilia exstinguitur; 2 integrum territorium exstinctae abbatiae territorialis Claravallensis in Brasilia dioecesi Guaxupensi adnectitur cuius Ordinario pastoralis cura fidelium ibi degentium committitur; 3. cura pastoralis paroeciae in cuius territorio monasterium Claravallense in Brasilia exstat monachis eiusdem monasterii mandetur. Statuit, quoque, ut una cum territorio paroeciarum, ecclesiae, oratoria et domus paroecialia, piae fundationes et quaecumque alia ecclesiastica bona et iura quomodocumque ad paroecias illas spectantia dioecesi Guaxupensi adnec- 219 Congregatio pro Episcopis tantur iuxta Iuris Canonici et legis civilis normas. Cathedrali abbatiali ecclesia, vero, quae posthac ecclesia paroecialis et monasterii simul erit, Ordinarius Guaxupensis et Abbas Claravallensis in Brasilia, communi consilio, uti poterunt. Ad haec perficienda, Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum Apostolicum Nuntium, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 31 mensis Iulii, anno 2002. 83 IOANNES BAPTISTA card. RE Praefectus 83 Franciscus Monterisi a L. 68 S. Secretis In Congr. pro Episcopis tab., n. 451/91 PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros praefecit praesules: die 8 Ianuarii 2003. — Cathedrali Ecclesiae Saxanigrensi, noviter erectae, R.D. Alfonsum Gerardum Garza Freviño, e clero archidioecesis Monterrey ensis ibique parochum. die 15 Ianuarii. — Episcopum coadiutorem dioecesis Carolinensis in Brasilia R.P. Iosephum Soares Filho, Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum sodalem, hactenus huius Ordinis oeconomum generalem. die 17 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Linarensi, Exc.mum P.D. Tomislav Koljatic Maroevic, hactenus Episcopum titularem Bencennensem et Auxiliarem archidioecesis Sanctissimae Conceptionis. die 20 Ianuarii. — Ordinariatui Militari Slovakiae, noviter erecto, Exc.mum P.D. Franciscum Rabek, hactenus Episcopum titularem Catrensem et Auxiliarem Nitriensem. 220 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 21 Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Gaurianensi R.D. Iosephum Boishu, e clero archidioecesis Rhedonensis, ibique delegatum dioecesanum pro pastorali vocationum, quem constituit Auxiliarem archidioecesis Remensis. — Cathedrali Ecclesiae Florentiae, R.D. Georgium Albertum Ossa Soto, e clero dioecesis Istminanae-Taduanae, ibique Vicarium generalem et rectorem Seminarii. die 22 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Limeirensi, Exc.mum P.D. Augustum Iosephum Zini Filho, hactenus Episcopum titularem Megalopolitanum in Proconsulari et Auxiliarem archidioecesis Sancti Sebastiani Fluminis Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Zaraitenae R.D. Assis Lopes, e clero Sancti Sebastiani Fluminis Ianuarii, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Itabirensi-Fabricianensi, Exc.mum P.D. Odilonem Guimaräes Moreira, hactenus Episcopum titularem Flumenpiscensem et Auxiliarem archidioecesis Victoriensis Spiritus Sancti. die 24 Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Marianopolitanae in Michigania, R.D. Franciscum Iosephum Kane, e clero archidioecesis Chicagiensis, ibique curionem paroeciae Sancti Iosephi in oppido vulgo Wilmette, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Tilulari episcopali Ecclesiae Vulturariensi, R.D. Thomam Ioannem Paprocki, e clero archidioecesis Chicagiensis, ibique curionem paroeciae Sanctae Constantiae, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Oescensi, R.P. Gustavum Garcia-Siller, Missionariorum a Spiritu Sancto sodalem, California eiusdem Congregationis Vicarium, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Chicagiensis. die 25 Ianuarii. — Metropolitanae Ecclesiae Monterreyensi, Exc.mum P.D. Franciscum Robles Ortega, hactenus Episcopum Tolucensem. die 27 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Molinensi R.D. Paschalem Roland, e clero Versaliensi, hactenus in Seminario vulgo dicto « Saint-Sulpices » docentem. die 31 Ianuarii. — Metropolitanae Ecclesiae Catacensi-Squillacensi, Exc.mum P.D. Antonium Ciliberti, hactenus Archiepiscopum MateranensemMontis Pelusii. Congregatio pro Episcopis 221 die 5 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Luceatinae R.D. Antonium Carolum Félix, e clero archidioecesis de Pouso Alegre, hactenus paroeciae Sancti Christophori curionem. die 8 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Tabasquensi, Exc.mum P.D. Beniaminum Castillo Plascencia, hactenus Episcopum titularem Sufasaritanum et Auxiliarem archidioecesis Guadalaiarensis. die 11 Februarii. — Metropolitanae Ecclesiae Durangensi, Exc.mum P.D. Hectorem González Martínez, hactenus Archiepiscopum Antequerensem. — Titulari episcopali Ecclesiae Aulonitanae, R.D. Rogerum Paulum Morin, e clero archidioecesis Novae Aureliae, ibique Vicarium generalem atque paroeciae « Verbi Incarnati » curionem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 13 Februarii. — Metropolitanae Ecclesiae Sanctae Fidei Verae Crucis Exc.mum P.D. Iosephum Mariam Arancedo, hactenus Episcopum Maris Platensis. die 14 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Angliae Orientalis R.D. Michaelem Carolum Evans, e clero Southvarcensi, hactenus paroeciae Sancti Augustini apud «Tunbridge Wells» curionem. — Ecclesiae Cathedrali Castellanetensi, R.D. Petrum Mariam Fragnelli, e clero archidioecesis Tarentinae, hactenus Pontifìcii Seminarii Romani maioris moderatorem. die 19 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Latacungensi R.D. Victorium Naranjo Tovar, hactenus Vicarium generalem eiusdem dioecesis. die 20 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Catrensi R.D. Varnerium Guballa, Vicarium generalem Moguntinum, quem deputavit Auxiliarem eiusdem dioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Maraguiensi R.D. Udalricum Neymeyr, e clero Moguntino, hactenus in pago vulgo Offstein, necnon in portionibus Horchheim et Wiesoppenheim civitatis Vormatiensis curionem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem dioecesis. die 24 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Scampinae R.D. Rainerium Woelki, e clero Coloniensi, hactenus convictus « Collegium Albertinum » in civitate Bonnensi moderatorem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 26 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Civitatensi Exc.mum P.D. Attilanum Rodríguez Martínez, hactenus Episcopum titularem Horaeensem et Auxiliarem archidioecesis Ovetensis. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 222 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza: Venerdì, 3 1 Gennaio 2 0 0 3 , S.E. il Signor RAFIC HARIRI, Presidente del Consiglio dei Ministri del Libano. Giovedì, 6 Febbraio 2 0 0 3 , S.E. il Signor NURSULTAN NAZARBAYEV, Presidente della Repubblica del Kazakhstan. Venerdì, 7 Febbraio 2 0 0 3 , S.E. il Signor JOSCHKA FISCHER, Ministro degli Affari Esteri della Repubblica Federale di Germania. Venerdì, 1 4 Febbraio 2 0 0 3 , S.E. il Signor TAREQ AZIZ, Vice Presidente del Consiglio dei Ministri della Repubblica d'Irak. Martedì, 1 8 Febbraio 2 0 0 3 , TOn. Signor KOFI ANNAN, Segretario Generale dell'Organizzazione delle Nazioni Unite. Sabato, 2 2 Febbraio 2 0 0 3 , S.E. il Signor TONY BLAIR, Primo Ministro della Gran Bretagna. Giovedì, 2 7 Febbraio 2 0 0 3 , S.E. il Signor JOSÉ MARIA AZNAR LÓPEZ, Presidente del Governo Spagnolo. Giovedì, 2 7 Febbraio 2 0 0 3 , S.E. il Signor SEYYED MOHAMMAD REZA KHATAMI, Vice Presidente dell'Assemblea Consultiva della Repubblica Islamica dell'Iran. Giovedì 6 febbraio 2003 si è svolta alla presenza del Santo Padre una riunione di tutti i Capi dei Dicasteri della Curia Romana. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 8 febbraio 2003 S.E. mons. Pedro López Quintana, Arcivescovo tit. di Agropoli, Nunzio Apostolico in India e in Nepal. Diarium Romanae Curiae 223 22 febbraio 2003 S.E. mons. Giuseppe Leanza, Arcivescovo tit. di Lilibeo, Nun- » » » S.E. mons. Karl-Josef Rauber, Arcivescovo tit.. di Giubalzia- zio Apostolico in Bulgaria.. na, Nunzio Apostolico in Belgio e in Lussemburgo. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 9 gennaio 2003 S.E. mons. Tarcisio Bertone, Arcivescovo di Genova, Membro della Congregazione per la Dottrina della Fede «ad quinquennium », 20 » » S.E. mons. Angelo Amato, Arcivescovo tit. di Sila, Consultore » L'Em.mo Signor Cardinale Theodore Edgar McCarrik e S.E. mons. Marc Ouellet, Arcivescovo di Québec, Consi- della Congregazione per i Vescovi « ad quinquennium ». 3 febbraio glieri della Pontifìcia Commissione per l America Latina « ad quinquennium ». » » » S E . mons. Csaba Ternyák, Arcivescovo tit. di Eminenziana, Segretario della Congregazione per il Clero «in aliud quinquennium ». » » » Mons. Damiano Marzotto Caotorta, Capo Ufficio nella Congre- 12 » » Mons. Josef Clemens, Sotto-Segretario della Congregazione per gazione per la Dottrina della Fede. gli Istituti di vita consacrata e le Società di vita apostolica « ad quinquennium », » » » L'Em.mo Signor Cardinale Alfonso López Trujillo e S.E. mons. Girolamo Grillo, Vescovo di Civitavecchia-Tarquinia, Membri della Congregazione delle Cause dei Santi, « in aliud quinquennium»; S.E. mons. Ottorino Pietro Alberti, Arcivescovo di Cagliari, Membro della Congregawm zione delle Cause dei Santi «usque ad 80 ». » » » I p. Anastasius Disch, O.F.M. Cap.; don Ottorino Pasquato, S.D.B.; mons. Helmut Joseph Moli; don Nicola Bux; p. Marek Inglot, S.I.; p. Szezepan Praskiewicz. O.C.D.; p. Euthymius Sastre Santos, CM.F., Consultori della Congregazione delle Cause dei Santi « in aliud quinquennium »; don Agostino Fa vale, S.D.B., Consultore della Congregazione delle Cause dei Santi « ad tempus ». 25 » » L'Em.mo Signor Cardinale Aloysius Matthew Ambrozic, Membro del Pontificio Consiglio della Pastorale per i Migranti e gli Itineranti « in aliud quinquennium ». » » » Gli Emmi Signori Cardinali Polycarp Pengo, Paul Shan Ruotisi e Darío Castrillón Hoyos, Membri della Congregazione per l'Evangelizzazione quinquennium », » » » dei Popoli « in aliud L'Em.mo Signor Cardinale Norberto Rivera Carrera, Membro della Pontificia Commissione « in aliud quinquennium ». per l'America Latina Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 224 25 febbraio 2003 Gli Em.mi Signori Cardinali Paul Shan Kuo-hsi e Darío Castrillón Hoyos, Membri del Pontificio Consiglio delle Comunicazioni sociali « in aliud quinquennium ». Gli Em.mi Signori Cardinali Jorge Arturo Medina Esté vez « usque ad 80 » e James Francis Stafford « in aliud um quinquennium», Membri Vescovi. della Congregazione per i Gli Em.mi Signori Cardinali Christoph Schönborn, James Francis Stafford, Membri della Congregazione per la Dottrina della Fede « in aliud quinquennium », e Jorge Arturo Medina Estévez, Membro della Congregazione um per la Dottrina della Fede «usque ad 80 ». Gli Em.mi Signori Cardinali Salvatore De Giorgi, Norberto Rivera Carrera, Membri del Comitato di Presidenza del Pontificio Consiglio per la Famiglia «in aliud quinquennium », e Jorge Arturo Medina Estévez, Membro del Comitato di Presidenza del Pontificio Consiglio per la Famiglia «usque ad 80 ». wm Mons. Bernard A. Hebda, Sotto-Segretario del Pontificio Con- marzo siglio per i Testi Legislativi « ad quinquennium » NECROLOGIO 14 16 gennaio » 2003 » Mons. José Iturriza Guillen, Vescovo em. di Coro (Venezuela). Mons, Michael Rusnak, Vescovo em. dei Santi Cirillo e Metodio di Toronto degli Slovacchi di rito Bizantino (Canada). » 2 Edward E. Samsel, Vescovo di Elk (Polonia). Hervé Renaudin, Vescovo di Pontoise (Francia). Carlos Galán, Arcivescovo em. di La Piata (Argentina). Giuseppe Carata, Arcivescovo em. di Trani, Barletta, Bisceglie (Italia). Mons. Camilo Faresin, Vescovo em. di Guiratinga (Brasile). Mons. Carlos A. Etchandy Navarro, Arcivescovo di Niterói Mons. Mons. Mons. Mons. 17 18 24 25 » febbraio (Brasile). Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Raúl O. Rossi, Vescovo di San Martin (Argentina). Philip Harvey, Vescovo tit. di Baanna. Joseph R. Crowley, Vescovo tit. di Maraguia. Décio Pereira, Vescovo di Santo André (Brasile). James R. Hoffman, Vescovo di Toledo (Stati Uniti d America). 14 17 Mons. Valfredo B. Tepe, Vescovo em. di Ilhéus (Brasile). Mons Jacques Le Cordiér, Vescovo em. di Saint-Denis 27 Mons Elizeu de Moráis Pimentel, Vescovo coadiutore di Paranavai (Brasile). (Francia). An. et vol. XCV 5 Aprilis 2003 N.> ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana* ACTA IOANNIS PAULI P P . II LITTERAE DECRETALES quibus beato Humili de Bisiniano Sanctorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. «Cum vis ut Tibi serviam, ecce, Domine, exsistentia mea, vita mea, cor meum, oblata in servitium Tuae Maiestatis». Haec verba, prolata a beato Humile de Bisiniano (in saeculo Luca Antonio Pirozzo), dum iuvenis adhuc laicus erat, voluntatem eius patefaciunt sese omnibus viribus Christo donandi. Contemplans enim infinitum amorem, quo Deus ad creaturas se vertit, omnimodo conatus est respondere eiusmodi amori totamque Domino suam consecravit vitam, Regulam observans sancti Francisci Assisiensis. Ipse Bisiniani, prope Consentiam, natus est die xxvi mensis Augusti anno MDLXXXII ex humili et religiosa familia eodemque die baptizatus est. Iuvenis opus exercebat in agris et praecipua eminebat pietate. Cotidie participabat celebrationem Eucharisticam, assiduus erat in oratione, paenitentia et Sacramentorum receptione. Curam insuper de pauperibus habuit et saepe invisebat aegrotos, quos solabatur atque hortabatur ut Christo suas efferrent infirmitates. Consilium sequens sui moderatoris spiritus, reverendi domini Marci Antonii Solima, nomen 15 - A.A.S. 226 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dedit Confraternitati Mariae Sanctissimae Immaculatae. Deinde, maturata vocatione ad vitam religiosam, ingressus est Ordinem Fratrum Minorum in Mesoraca. Expleto noviciatu, die iv mensis Septembris anno MDCX emisit professionem religiosam. A superioribus proinde varios in conventus missus provinciae Septem Martyrum Calabriae, ubique enituit fervore accuratae diligentisque observantiae Regulae. Plurima actuose explevit sibi concredita officia, nempe stipem colligendi, vestibulum conventus curandi, mensam communitatis apparandi, hortum colendi. Dominus praebuit ei singularia dona, sicut extasim, facultatem scrutandi corda, spiritum propheticum. Superiores subiecerunt eum multis temptationibus ut cernèrent an huiusmodi dona vere divino ex fonte profluissent, at ipse humiliationes libenter sustulit propter Christi amorem. Ex exemplari oboedientia eiusque vita simplici et abscondita persuasum est superioribus mirabilia phoenomena quae ipse operabatur reapse esse opus divinae gratiae. Vir vivae altaeque fidei, quam incessanti aluit oratione constantique devotione erga Eucharistiam, Virginem Sanctissimam et Angelum Custodem. Semper fiduciam habuit in Divina Providentia, numquam in animi demissionem incidit, sed potius fiduciam in Dominum iis transmisit qui apud eum solacium et columen quaerebant. Cupiens ut mundus universus laudaret et glorificaret Creatorem, omnes ad Dei amorem hortabatur. Propter Christi amorem magna sollicitudine concedebat postulatis multorum hominum qui, fama eius attracti, ab eo materiale aut spiritale auxilium petebant. Ob constans exercitium christianarum virtutum, quas iugiter re confirmavit, ob eius manifestam prudentiam donaque accepta charismatica aestimationem collegit Summorum Pontificum Gregorii XV et Urbani VIII, qui Romam vocaverunt eum ut eis praesto esset suis precibus et consiliis. Voluntatem deinde manifestavit proficiscendi veluti missionarius in terras non christianas, sed prohibitus a superioribus, oboedivit. Accurate leges Ecclesiae atque Regulam sui Ordinis servavit. Corporalem constanter exercebat paenitentiam, dormiebat in nuda terra, valde sobrius fuit in cibis, potionibus et vestibus. Passiones sensusque dominatus est, a iuventute castitatem suam integram servavit. Fortis exstitit in tribulationibus, patiens in difficultatibus, in Dei ministerio perseverans, erga omnes iustus et docilis. Ab omni terrestri ope segregatus et solum aeterna desiderans bona, excellenter vixit votum paupertatis, incarnando meliore modo franciscalem spiritum. Magna cum humilitate Deo cuncta ascribebat merita, sibi nullam Acta Ioannis Pauli Pp. II 227 cupiens gratitudinem, quoslibet humanos spernens honores; semper solumque Dei voluntatem conatus est perficere. In extrema versans infirmitate, solacium invenit nomen Iesum invocando. Pie in Domino obdormivit die XXVI mensis Novembris anno MDCXXXVII. Propter diffusam famam sanctitatis anno MDCCCLXIV incohatus est Processus Informativus. Servatis ex iure servandis, Decessor Noster Leo XIII die XXIX mensis Ianuarii anno MDCCCLXXXII sollemniter eum titulo beati decoravit. Deinde die vii mensis Iulii anno MMI Nobis coram promulgatum est Decretum super miraculo, quod eiusdem Beati intercessioni adsignatum erat. Excipientes favens votum Patrum Cardinalium et Episcoporum die XXVI mensis Februarii anno MMII in Consistorio coadunatorum, decrevimus ut ritus canonizationis Romae ageretur die xix insequentis mensis Maii. Hodie igitur, una cum ingenti coetu Pastorum et Christifidelium ex multis populis et regionibus pie sollemnitatem celebrantes Pentecostes, invocato Spiritus Sancti auxilio, in foro Petriano inter sacra hanc pronuntiavimus formulam: « Ad honorem Sanctae et Individuae Trinitatis, ad exaltationem fidei catholicae et vitae christianae incrementum, auctoritate Domini nostri Iesu Christi, beatorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, matura deliberatione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de plurimorum Fratrum Nostrorum consilio, Beatos Alfonsum de Orozco, Ignatium a Santhià, Humilem a Bisignano, Paulinam a Corde Iesu Agonizanti et Benedictam Cambiagio Frassinello Sanctos esse decernimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo adscribimus, statuentes eos in universa Ecclesia inter Sanctos pia devotione recoli debere. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Deinde Ipsi Nos libentes venerati sumus novum Sanctum, extollentes virtutes et merita eius, praesertim sane proponentes hominibus nostrae aetatis veluti exemplar authenticae vitae evangelicae, genuinae eius humilitatis, promptae oboeditionis et voluntariae paupertatis propter Christum. Quibus prolatis verbis, orationem pio quidem habuimus studio, qua tum eximiam vivendi viam tum singulas simul christianas virtutes laudibus extulimus huius Sancti, qui, veluti lucerna ardens et lucens, claras dedit pietatis operumque bonorum testificationes. Item omnes qui se christianos esse pro- 228 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Utentur hortati sumus ad illius vestigia sequenda. Denique publice cum adstantibus cunctis illum venerati sumus atque consentanea nimirum prece quasi praeeuntes Ipsi primi eum in adiutorium omnium nostrum in terra adhuc peregrinantium invocavimus. Quae autem decrevimus, volumus nunc et in futuram tempus vim habeant, contrariis rebus quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die undevicesimo mensis Maii, anno bismillesimo secundo, Pontificatus Nostri vicesimo quarto. EGO IOANNES PAULUS Catholicae Ecclesiae Episcopus Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Loco £8 Plumbi In Secret. Status tab., n 514.259 Acta Ioannis Pauli Pp, II 229 CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I AUCHIANA In Nigeria nova conditur dioecesis Auchiana appellanda. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Omnium fidelium studiose considerantes spiritales necessitates eorumque evangelicum iter, nunc prae oculis Nostris habemus ecclesiales communitates in Nigeria quae diligentiore usque ratione verba Christi audire conantur eiusque praecepta in cotidiana vita servare. Zelum illum laudabilem Nos augere etiam volentes, de nova cogitavimus dioecesi in Nigeria instituenda. Quapropter quorum interest cognita sententia, de consilio Congregationis pro Gentium Evangelizatione, plenitudine Apostolicae Nostrae potestatis, ab archidioecesi urbis Beninensis separamus regionem civilem vulgo "Auchi", cum sex v.d. "Local Government Areas", i.e. "AkokoEdo", "Etsako Central", "Etsako East, "Etsako West", "Owan East" et "Owan West" atque ex his distractis territoriis novam dioecesim constituimus Auchianam appellandam. Novae ecclesialis communitatis sedem in urbe v.d. "Auchi" statuimus templumque ibidem exstans, Deo in honorem Sancti Vincentii de Paul dicatum, ad gradum evehimus templi Cathedralis, cunctis consentaneis concessis iuribus et privilegiis. Dioecesim Auchianam metropolitanae Ecclesiae urbis Beninensis suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione subicimus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Ad haec tandem explenda quae per has Litteras iussimus, Venerabilem Fratrem Osvaldum Padilla, Archiepiscopum titulo Piensem et Apostolicum in Nigeria Nuntium, deputamus, necessarias eidem tribuentes facultates etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Congregationem pro Gentium Evangelizatione authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Hanc denique Con- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 230 stitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die sexto mensis Novembris, anno Domini bismillesimo et altero, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. £8 ANGELUS card. SODANO CRESCENTIUS Secretarius Status card. SEPE Congr. pro Gentium Evang. Praef Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Laurentius Civili, Protonot. Apost. Loco 6B Plumbi In Secret. Status tab., n. 530.964 II NYAHURURENSIS In Kenia nova conditur dioecesis Nyahururensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Nuper est petitum ut in Kenia nova dioecesis constitueretur ad efficacius consulendum aeternae spirituali saluti atque regimini Christifidelium in metropolitana Ecclesia Nyeriensi degentium. Quapropter Congregatio pro Gentium Evangelizatione, omnibus mature perpensis habitoque simul faventi voto Venerabilis Fratris Ioannis Tonucci, Archiepiscopi titulo Torcellani et in eadem Natione Nuntii Apostolici, admotae postulationi concedendum esse censuit. Nos igitur, qui gravissimo fungimur munere supremi Pastoris totius gregis Dominici, talem sententiam ratam habentes, Nostra Apostolica potestate haec decernimus. A Nyeriensi archidioecesi separamus territorium districtus civilis patrio sermone nuncupati Nyandarua et partem occidentalis districtus civilis Laikipia; ex iisque locis novam condimus dioecesim Nyahururensem, quam memoratae metropolitanae Ecclesiae Nyeriensi suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione subicimus. Praeterea iubemus Episcopi sedem poni in urbe « Nyahururu » atque templum Acta Ioannis Pauli Pp. II 231 Immaculatae Conceptionis Beatae Mariae Virginis ibidem exstans ad dignitatem Cathedralis ecclesiae evehimus; cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Quae praescripsimus perducet ad exitum praedictus Apostolicus Nuntius; qui, re acta, curabit documenta conficienda sincerisque exemplis Congregationi pro Gentium Evangelizatione mittenda. Hanc denique Apostolicam Constitutionem iugiter ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quinto mensis Decembris, anno Domini bis millesimo secundo, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. 68 ANGELUS card. SODANO CRESCENTIUS Secretarius Status card. SEPE Congr pro Gentium Evang, Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret, Status tab., n. 534.293 III PARANAQUENSIS In Philippinis nova conditur dioecesis Paranaquensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Ad efficacius providendum spirituali bono Christifidelium, Venerabilis Frater Noster Iacobus L. Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalis Sin, Archiepiscopus Metropolita Manilensis, audita Conferentia Catholicorum Episcoporum Philippinarum, ab hac Apostolica Sede petivit ut quodam distracto territorio a sua ecclesiastica circumscriptione nova conderetur dioecesis. Nos, praehabito faventi voto Venerabilis Fratris Antonii Franco, Archiepiscopi titulo Gallesini et in memorata Natione Nuntii Apostolici, de consilio Congregationis pro Episcopis admotae postulationi libenter concedendum esse putavimus. Summa igitur Nostra potestate Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 232 sequentia decernimus. A Manilensi archidioecesi separamus integrum territorium, prout in praesens civili lege circumscribitur, civitatum quae patrio sermone nuncupantur Parañaque, Las Pinas et Muntinlupa, atque ex ita distracto territorio novam constituimus dioecesim Parañaquensem appellandam. Sic conditae Ecclesiae sedem episcopalem in urbe «Parañaque City» ponimus, ibique exstans paroeciale templum, Deo in honorem Sancti Andreae dicatum, ad gradum et dignitatem Cathedralis ecclesiae evehimus cuique propria insignia, privilegia et honores tribuimus. Praeterea dioecesim Parañaquensem suffraganeam facimus metropolitanae Sedi Manilensi eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi ipsius metropolitanae Sedis subicimus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Quae statuimus perficienda committimus Venerabili Fratri Antonio Franco, quem diximus, vel, absente eo, illi, qui curat negotia Apostolicae Nuntiaturae in Philippinis, eisdem tribuentes necessarias et opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito Congregationi pro Episcopis authenticum exemplar actus peractae exsecutionis, cum primum fas erit, mittendi. Hanc denique Constitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die septimo mensis Decembris, anno Domini bis millesimo secundo, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. 83 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status 83 IOANNES B . card. RE Congr. pro Episcopis Praef. Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Laurentius Civili, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 534 050 Acta Ioannis Pauli Pp, II 233 IV NOVALICHESINA In Philippinis nova conditur dioecesis Novalichesina appellanda. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Animarum utilitati pro apostolico Nostro munere consulere studentibus iisque aptiora subsidia comparare, visum est Nobis supplices preces excipere Venerabilis Fratris Nostri Iacobi L. S.R.E. Cardinalis Sin, Archiepiscopi Manilensis, qui, audita Episcopali Philippinarum Conferentia, ah hac Apostolica Sede petivit ut, ecclesiasticae circumscriptionis sibi concreditae dismembrato territorio, nova exinde erigeretur dioecesis. Favente eidem rei Venerabili Fratre Antonio Franco, Archiepiscopo titulo Gallesino et in Philippinis Apostolico Nuntio, concedimus ut tale inceptum ad rem perducatur. Quapropter, sententiam excipientes Congregationis pro Episcopis, Nostra de Apostolica potestate, haec decernimus quae sequuntur. Ab archidioecesi Manilensi distrahimus integrum territorium — prout in praesens lege civili circumscribitur — urbis vulgo nuncupatae Kalookan CityNorth, atque partem illam urbis Quezon City quae ad septemtrionem viae vulgo nominatae Tandang Sora exstat; ita novam dioecesim Novalichesinam appellandam erigimus ac constituimus. Episcopalem novae dioecesis sedem in urbe vulgo Quezon City statuimus, templumque paroeciale, ibique exstans, Iesu Bono Pastori dicatum, ad gradum et dignitatem Cathedralis ecclesiae evehimus, eique insignia, privilegia et honores tribuimus, quibus ceterae in orbe catholico Cathedrales ecclesiae fruuntur. Novam erectam dioecesim Novalichesinam suffraganeam constituimus Metropolitanae Ecclesiae Manilensi eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi Manilensis subicimus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Haec omnia ad expedienda Venerabilem Fratrem Antonium Franco, quem supra memoravimus, delegamus, facta videlicet facultate quempiam alium virum in ecclesiastica dignitate constitutum subdelegandi. Re tandem ad exitum perducta, documenta apparentur, quorum sincera exempla ad Congregatio- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 234 nem pro Episcopis diligenter mittantur, contrariis rebus quibuslibet minime obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die septimo mensis Decembris, anno Domini bis millesimo secundo, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. 83 ANGELUS card. SODANO 83 IOANNES B . Secretarius Status card. RE Congr pro Episcopis Praef, Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Laurentius Civili, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 534.052 V ACARIGUARAURENSIS In Venetiola nova conditur dioecesis Acariguaraurensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Ad satius consulendum spirituali bono Christifidelium, Venerabilis Prater Alexander Figueroa Medina, tunc praesul Guanarensis, audita Conferentia episcopali Venetiolana, ab hac Apostolica Sede petivit ut quodam distracto territorio a circumscriptione ecclesiastica sua nova dioecesis conderetur. Nos, praehabito faventi voto Venerabilis Fratris Andreae Dupuy, Archiepiscopi titulo Saelesiensis et in eadem Natione Apostolici Nuntii, de consilio Congregationis pro Episcopis admotae postulationi animarum saluti valde profuturae libenter concedendum esse putamus. Summa igitur Nostra potestate sequentia decernimus. A Guanarensi dioecesi separamus integrum territorium municipiorum, quae patrio sermone nuncupantur Agua Blanca, Araure, E steller, Páez, San Rafael de Onoto, Santa Rosalia ac Turen; atque ex ita distracto territorio novam constituimus dioecesim Acariguaraurensem, quae iisdem limitabitur finibus, quibus memorata municipia simul sumpta terminantur. Sic conditae dioecesis sedem in urbe «Acarigua» ponimus, ibique exstans templum paroeciale, Deo dicatum in 235 Acta Ioannis Pauli Pp. II honorem Beatissimae Virginis « de la Corteza », ad gradum et dignitatem Cathedralis ecclesiae evehimus, praecipientes ut in eadem sacra aede Canonicorum Capitulum, ad normam iuris, instituatur. Praeterea dioecesim Acariguaraurensem suffraganeam facimus metropolitanae Sedi Barquisimetensi eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi pro tempore Barquisimetensis subicimus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Ad haec omnia perficienda deputamus Venerabilem Fratrem Andream Dupuy, quem diximus, vel, ipso absente a sede, illi, qui curat negotia Apostolicae Nuntiaturae in Venetiola, eisdem tribuentes necessarias et opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito Congregationi pro Episcopis authenticum exemplar actus peractae exsecutionis, cum primum fas erit, mittendi. Hanc denique Nostram Constitutionem nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo septimo mensis Decembris, anno Domini bis millesimo secundo, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. 83 ANGELUS card. SODANO 83 IOANNES B. card. Secretarius Status RE Congr. pro Episcopis Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 534.506 SLOVACHIAE Ordinariatus Militaris in Slovachia conditur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Spiritalem progressionem dilectorum fidelium qui Slovachiae terram incolunt studiose foventes nunc de pastoralibus solliciti sumus necessitatibus Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 236 militum ipsius Nationis deque eorum probando proposito divina praecepta altiore etiam ratione in cotidiana vita prosequendi. Cum nuper inter Apostolicam Sedem et Slovachiam feliciter inita sit pactio de stabili firmoque spiritali adiumento erga milites qui ad copias terrestres, maritimas et aéreas pertinent, Nos, audito favorabili voto quorum interest, Apostolicae Nostrae potestatis plenitudine hisce Litteris Ordinariatum Militarem in Slovachia constituimus, vehementer cupientes ut ibidem milites iisdem bonis frui valeant quibus ceteris in nationibus christiani gaudent huiusmodi munus exercentes. Novus constitutus Ordinariatus normis regetur generalibus Constitutionis Apostolicae «Spirituali militum curae», Statutibus ab Apostolica Sede editis legibusque ecclesiasticis universalibus. Ad haec omnia perficienda delegamus Venerabilem Fratrem Henricum Iosephum Nowacki, Archiepiscopum titulo Bleranum et in Slovachia Apostolicum Nuntium, necessarias eidem tribuentes facultates, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito remittendi ad Congregationem pro Episcopis, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis. Has Litteras Nostras firmas esse nunc et in posterum tempus volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo mensis Ianuarii, anno Domini bismillesimo tertio, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. E8 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status £8 IOANNES B. card. RE Congr.. pro Episcopis Praef Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 534.734 Acta Ioannis Pauli Pp. II 237 CONVENTIO INTER APOSTOLICAM SEDEM ET LIBERAM CIVITATEM THURINGIAE Vertrag zwischen dem Heiligen Stuhl und dem Freistaat Thüringen Accordo fra la Santa Sede e lo Stato Libero di Turingia Der Heilige Stuhl, vertreten durch den Apostolischen Nuntius in Deutschland Dr. Giovanni Lajolo, Titularerzbischof von Cesariana, und der Freistaat Thüringen, vertreten durch den Thüringer Ministerpräsidenten Dr. Bernhard Vogel, La Santa Sede, rappresentata dal Nunzio Apostolico in Germania, Dott. Giovanni Lajolo, Arcivescovo titolare di Cesariana, e lo Stato Libero di Turingia, rappresentato dal Ministro-Presidente della Turingia, Dott. Bernhard Vogel, einig in dem Wunsch, Pflege und Entwicklung der Katholischen Theologie in Gemeinschaft mit anderen Wissenschaften zu fördern, und in Anerkennung des Beitrags, den das Philosophisch-Theologische Studium Erfurt, aus dem die mit Dekret Nr. 1281/90 der Kongregation für das Katholische Bildungswesen vom 22. Mai 1999 kanonisch errichtete Theologische Fakultät Erfurt hervorgegangen ist, über Jahrzehnte im kirchlichen und kulturellen Bereich geleistet hat, treffen zur Verwirklichung der im Schlussprotokoll zu Artikel 11 Absatz 2 des Vertrages zwischen dem Heiligen Stuhl und dem concordi nel desiderio di favorire la promozione e lo sviluppo della teologia cattolica in società con altre scienze, e riconoscendo il contributo, che ha dato per decenni nell'ambito ecclesiastico e culturale lo Studio Filosofico-Teologico di Erfurt, dal quale è derivata la Facoltà Teologica di Erfurt eretta canonicamente con Decreto N. 1281/90 della Congregazione per l'Educazione Cattolica in data 22 maggio 1999, stipulano le seguenti intese supplementari per realizzare l'erezione di una Facoltà Teologica Cattolica dell'Università di Erfurt, prospettata nel Protocollo Finale in rela- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 238 Freistaat Thüringen vom 11. Juni 1997 in Aussicht genommenen Errichtung einer Katholisch-Theologischen Fakultät der Universität Erfurt die folgenden ergänzenden Vereinbarungen: zione all'articolo 11, comma 2, dell'Accordo fra la Santa Sede e lo Stato Libero di Turingia dell' 11 giugno 1997: Artikel 1 Articolo 1 Die Theologische Fakultät Erfurt wird Katholisch-Theologische Fakultät der staatlichen Universität Erfurt. La Facoltà Teologica di Erfurt viene costituita in Facoltà Teologica Cattolica dell'Università statale di Erfurt. (Schlussprotokoll ) (Protocollo Finale) Artikel 2 Articolo 2 Die Katholisch-Theologische Fakultät der Universität Erfurt dient in Forschung, Lehre und Studium der Pflege und Entwicklung der Katholischen Theologie, der wissenschaftlichen Vorbildung in Katholischer Theologie für den Priesterberuf und für andere kirchliche Dienste sowie der Ausbildung von Lehrern für den Katholischen Religionsunterricht. La Facoltà Teologica Cattolica dell'Università di Erfurt serve, nella ricerca, nell'insegnamento e nello studio, alla promozione e allo sviluppo della teologia cattolica, alla formazione scientifica nella teologia cattolica per lo stato sacerdotale e per altri ministeri ecclesiastici, come anche alla formazione di insegnanti per l'insegnamento della religione cattolica. (Schlussprotokoll) (Protocollo Finale) Artikel 3 Articolo 3 An der Fakultät werden die zur Wahrnehmung ihrer Aufgaben erforderlichen Studiengänge eingerichtet. Die Fakultät erhält die zur Wahrnehmung ihrer Aufgaben erforderliche Ausstattung an Personal und Sachmitteln. Presso la Facoltà vengono istituiti i curricoli degli studi, necessari per l'adempimento dei suoi compiti. La Facoltà riceve la dotazione in personale ed in mezzi materiali, necessaria per l'adempimento dei propri compiti. (Schlussprotokoll ) (Protocollo Finale) 239 Acta Ioannis Pauli Pp.. II Artikel 4 Articolo 4 ( 1 ) Die Fakultät besitzt das kirchliche und das staatliche Promotionsund Habilitationsrecht. (1) La Facoltà possiede il diritto, ecclesiastico e statale, di promuovere al dottorato e di abilitare all'insegnamento universitario. (2) Ferner verleiht sie die weiteren akademischen Grade in Katholischer Theologie. Diese Grade sind zugleich kirchliche und staatliche Grade. (2) Essa, inoltre, conferisce gli altri gradi accademici nella teologia cattolica. Tali gradi sono, in pari tempo, gradi ecclesiastici e statali. (Schlussprotokoll) (Protocollo Finale) Artikel 5 Articolo 5 Die Berufung zum Professor der Fakultät setzt voraus; La chiamata a professore della Facoltà presuppone: 1. Ein abgeschlossenes Studium der Katholischen Theologie 1. la conclusione degli studi della teologia cattolica; 2. Eine besondere Befähigung zur wissenschaftlichen Arbeit, die durch die Qualität einer Promotion in Katholischer Theologie oder in Übereinstimmung mit dem zu vertretenden Fach in einer verwandten Disziplin nachgewiesen wird 2. una particolare attitudine al lavoro scientifico, che è comprovata dalla qualità di una laurea nella teologia cattolica oppure, conformemente alla materia da insegnare, in una disciplina affine; 3. Die Habilitation in einer Disziplin der Katholischen Theologie oder in der Disziplin des zu vertretenden Lehrgebietes oder gleichwertige wissenschaftliche Leistungen innerhalb oder außerhalb des Hochschulbereiches 3. l'abilitazione all'insegnamento universitario in una disciplina della teologia cattolica o nella disciplina del ramo d'insegnamento da coprire, oppure equipollenti prestazioni scientifiche all'interno o fuori dell'ambito universitario. Artikel 6 Articolo 6 (1) Ein Professor oder eine andere Person, die zur selbständigen Lehre berechtigt ist, wird vom Freistaat Thüringen nur ernannt (1) Un professore o un'altra persona, che è autorizzata all'insegnamento autonomo, è nominato o ammesso dallo Stato Libero di Turingia oppure Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 240 oder zugelassen oder erhält nur einen Lehrauftrag, wenn durch den Bischof von Erfurt gegen den in Aussicht genommenen Kandidaten keine Einwendung erhoben wird. riceve un incarico d'insegnamento soltanto se da parte del Vescovo di Erfurt non viene sollevata alcuna eccezione contro il candidato preso in considerazione. (Schlussprotokoll) (Protocollo Finale) (2) Wird gegen einen der vorgenannten Lehrer nach seiner Berufung, Zulassung oder Beauftragung aus triftigen Gründen wegen eines Verstoßes gegen die Lehre oder gegen die Erfordernisse eines Lebenswandels nach der Ordnung der Katholischen Kirche durch den Bischof von Erfurt eine Beanstandung erhoben, so kann der Lehrer seine Lehrtätigkeit nicht mehr ausüben. Der Freistaat Thüringen wird alsbald für einen zur Erfüllung der Lehrbedürfnisse erforderlichen gleichwertigen Ersatz sorgen. (2) Qualora contro uno dei summenzionati docenti - dopo la sua chiamata, ammissione o incarico - venga opposta una contestazione da parte del Vescovo di Erfurt per valide ragioni a causa di un'offesa alla dottrina o alle esigenze di una condotta secondo l'ordinamento della Chiesa cattolica, il docente non può più svolgere la sua attività accademica. Lo Stato Libero di Turingia provvederà immediatamente a una sostituzione equivalente, necessaria per sopperire ai bisogni dell'insegnamento. (Schlussprotokoll) (Protocollo Finale) Artikel 7 Articolo 7 (1) Über Studien- und Prüfungsordnungen ist das Einvernehmen mit dem Bischof von Erfurt herzustellen. ( 1 ) Circa gli ordinamenti degli studi e degli esami si deve stabilire l'accordo con il Vescovo di Erfurt. ( Schlu ssprotokoll ) (Protocollo Finale) (2) Hinsichtlich der Studien- und Prüfungsordnungen zur Ausbildung der Religionslehrer im Fach Katholische Religion gilt Artikel 13 Absatz 5 des Vertrages zwischen dem Heiligen Stuhl und dem Freistaat Thüringen vom 11. Juni 1997 in (2) Per quanto riguarda gli ordinamenti degli studi e degli esami per la formazione degli insegnanti di religione nella materia Religione cattolica, vale l'articolo 13, comma 5, dell'Accordo fra la Santa Sede e lo Stato Libero di Turingia dell'11 Acta Ioannis Pauli Pp. II 241 Verbindung mit dem Schlussprotokoll. giugno 1997 in connessione con il Protocollo Finale. Artikel 8 Articolo 8 Die Vertragschließenden werden zwischen ihnen etwa auftretende Meinungsverschiedenheiten über die Auslegung oder Anwendung dieses Vertrages auf freundschaftliche Weise beilegen. Le Parti contraenti comporranno in via amichevole le divergenze d'opinione, che sorgessero eventualmente fra di esse circa l'interpretazione o l'applicazione del presente Accordo. Artikel 9 Articolo 9 Der deutsche und der italienische Text dieses Vertrages und des Schlussprotokolls hierzu, das Bestandteil des Vertrages ist, haben dieselbe Kraft. I testi tedesco e italiano del presente Accordo e del relativo Protocollo Finale, che è parte costitutiva dell'Accordo stesso, fanno medesima fede. Der Vertrag bedarf der Ratifikation. L'Accordo necessita di ratifica. Er tritt mit dem Tage des Austausches der Ratifikationsurkunden in Kraft. Esso entra in vigore il giorno dello scambio degli Strumenti di ratifica. Dieser Vertrag ist in doppelter Urschrift unterzeichnet worden. II presente Accordo è stato sottoscritto in doppio originale. Erfurt, den 19. November 2002 Erfurt, il 19 novembre 2002 Für den Heiligen Stuhl Der Apostolische Nuntius in Deutschland * Giovanni Lajolo Erzbischof Dr. Giovanni Lajolo Für den Freistaat Thüringen Der Thüringer Ministerpräsident Bernhard Vogel Dr. Bernhard Vogel 1 6 - A AS. 242 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Schlussprotokoll Protocollo Finale Zu Artikel 1: In relazione all'Articolo 1: (1) Die Studien- und Prüfungsordnungen der Theologischen Fakultät Erfurt gelten bis zum Erlass entsprechender Satzungen der Universität Erfurt als Studienund Prüfungsordnungen der Katholisch-Theologischen Fakultät der Universität Erfurt fort. ( 1 ) Gli ordinamenti degli studi e degli esami della Facoltà Teologica di Erfurt continuano a valere come ordinamenti degli studi e degli esami della Facoltà Teologica Cattolica dell'Università di Erfurt fino all'emanazione di relativi statuti dell'Università di Erfurt. (2) Hinsichtlich der Mitglieder und Angehörigen der Theologischen Fakultät Erfurt gilt: (2) Per quanto riguarda i membri e gli appartenenti della Facoltà Teologica di Erfurt, vale quanto segue: 1. Die Professoren und Hochschuldozenten der Theologischen Fakultät Erfurt werden Professoren und Hochschuldozenten der Katholisch-Theologischen Fakultät der Universität Erfurt und Mitglieder dieser Fakultät. Ihre Dienstverhältnisse werden in gleichwertige Dienstverhältnisse mit dem Freistaat Thüringen übergeleitet. 1. I professori e i docenti universitari della Facoltà Teologica di Erfurt diventano professori e docenti universitari della Facoltà Teologica Cattolica dell'Università di Erfurt e membri della medesima Facoltà. I loro rapporti di servizio vengono trasfusi in equivalenti rapporti di servizio con lo Stato Libero di Turingia. 2. Für die akademischen Mitarbeiter der Theologischen Fakultät Erfurt und für die Mitarbeiter dieser Fakultät im technischen und im Verwaltungsdienst gilt Nummer 1 entsprechend. 2. Per i collaboratori accademici della Facoltà Teologica di Erfurt e per i collaboratori della medesima Facoltà nei servizi tecnico e amministrativo vale il numero 1 analogamente. 3. Die gastweise, nebenberuflich oder ehrenamtlich an der Theologischen Fakultät Erfurt Tätigen werden Angehörige der Universität Erfurt. Auf Vertragsverhältnisse findet Nummer 1 Satz 2 entspre- 3. Le persone, che prestano la loro opera presso la Facoltà Teologica di Erfurt come ospiti, come secondo impiego o a titolo onorifico, diventano appartenenti dell'Università di Erfurt. Ai rapporti contrattuali Acta Ioannis Pauli Pp.. II 243 chende Anwendung. si applica analogamente il numero 1, periodo 2. 4. Die Studierenden der Theologischen Fakultät Erfurt werden Studierende der Universität Erfurt und Mitglieder der Studentenschaft der Universität. 4. Gli studenti della Facoltà Teologica di Erfurt diventano studenti dell'Università di Erfurt e membri della studentesca dell'Università. (3) Weitere Einzelheiten der Überleitung, insbesondere solche zur Sachausstattung der KatholischTheologischen Fakultät, werden durch gesonderte Vereinbarungen zwischen der Priesterseminar GbR, Erfurt, dem Kathedralkapitel Erfurt und dem Freistaat Thüringen geregelt. (3) Ulteriori particolari del trasferimento, specialmente quelli relativi alla dotazione materiale della Facoltà Teologica Cattolica, sono regolati mediante intese separate tra il «Seminario Maggiore, società di diritto civile, Erfurt», il Capitolo Cattedrale di Erfurt e lo Stato Libero di Turingia. Zu Artikel 2: In relazione all'Articolo 2: ( 1 ) Die Vertragschließenden sind einig, dass Katholische Theologie an der Universität Erfurt auf Grund des Einvernehmens zwischen Staat und Kirche gemäß den Bestimmungen der Verträge zwischen Staat und Kirche in Bindung an das Lehramt der Katholischen Kirche betrieben wird. ( 1 ) Le Parti contraenti concordano che, in base all'intesa fra Stato e Chiesa, secondo le disposizioni degli Accordi fra Stato e Chiesa, la teologia cattolica all'Università di Erfurt va coltivata in adesione al Magistero della Chiesa cattolica. (2) Für das Verhältnis der Fakultät zur kirchlichen Behörde gelten zur Zeit des Vertragsschlusses in Auswirkung von Artikel 19 Satz 2 des Konkordats zwischen dem Heiligen Stuhl und dem Deutschen Reich vom 20. Juli 1933 anstelle der im Schlussprotokoll zu Artikel 19 Satz 2 genannten kirchlichen Vorschriften die Apostolische Konstitution (2) Al momento della stipulazione del presente Accordo, in applicazione dell'articolo 19, periodo 2, del Concordato fra la Santa Sede ed il Reich Germanico del 20 luglio 1933, per i rapporti della Facoltà con l'autorità ecclesiastica sono in vigore, in luogo delle prescrizioni ecclesiastiche menzionate nel Protocollo finale all'articolo 19, periodo 244 A cta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sapientia Christiana vom 15. April 1979 sowie die hierzu erlassenen Ordinationes vom 29. April 1979 und das Akkommodationsdekret für die Katholisch-Theologischen Fakultäten in Deutschland vom 1. Januar 1983, soweit sich nicht aus den Verträgen zwischen dem Heiligen Stuhl und dem Freistaat Thüringen eine anderweitige Regelung ergibt. Hinsichtlich des kirchlichen Standes der Theologieprofessoren ist auf Grund des Akkommodationsdekrets vom 1. Januar 1983 der Beschluss der Deutschen Bischofskonferenz vom 21. - 24. Februar 1972 zu beachten. 2, la Costituzione Apostolica «Sapientia Christiana» del 15 aprile 1979, così come le relative «Ordinationes» del 29 aprile 1979 e il Decreto di Accomodazione per le facoltà teologiche cattoliche in Germania del I gennaio 1983, in quanto dagli Accordi fra la Santa Sede e lo Stato Libero di Turingia non risulti una regolamentazione diversa. Per quanto riguarda lo stato ecclesiastico dei professori di teologia, in base al Decreto di Accomodazione del I gennaio 1983 si deve osservare la risoluzione della Conferenza Episcopale Tedesca del 21-24 febbraio 1972. Zu Artikel 3: In relazione all'Articolo 3: (1) Zur Zeit des Vertragsschlusses werden die folgenden Studiengänge als zur Wahrnehmung der Aufgaben erforderlich angesehen: (1) Al momento della stipulazione del presente Accordo sono considerati necessari per l'adempimento dei compiti i seguenti curricoli degli studi: 1. Diplomstudiengang in Katholischer Theologie 1. curricolo degli studi per il diploma in teologia cattolica; 2. Aufbaustudium für den Erwerb des Lizentiats und des Doktorats in Katholischer Theologie 2. studi di specializzazione per il conseguimento della licenza e del dottorato in teologia cattolica; 3. Lehramtsstudiengänge im Fach Katholische Religionslehre 3. curricoli degli studi per l'abilitazione all'insegnamento della Religione Cattolica. (2) Zur Zeit des Vertragsschlusses wird die Ausstattung der Fakultät mit Professuren für folgende Fächer als zur Wahrnehmung ihrer Aufgaben erforderlich angesehen: (2) Al momento della stipulazione del presente Accordo è considerata necessaria per l'adempimento dei suoi compiti la dotazione della Facoltà di posti di professore per le seguenti discipline: o o Acta Ioannis Pauli Pp. II 245 — Philosophie — Filosofìa — Alte Kirchengeschichte / Patrologie / Christliche Archäologie — Storia della Chiesa dell'età antica / Patrologia / Archeologia Cristiana — Kirchengeschichte des Mittelalters und der Neuzeit — Storia della Chiesa del medioevo e dell'età moderna — Exegese und Theologie des Alten Testaments — Esegesi e Teologia dell'Antico Testamento — Exegese und Theologie des Neuen Testaments — Esegesi e Teologia del Nuovo Testamento — Fundamentaltheologie und Religionswissenschaft — Teologia Fondamentale e Scienza della Religione — Dogmatik — Dogmatica — Moraltheologie — Teologia Morale — Christliche Sozialwissenschaften -— Scienze Sociali Cristiane — Pastoraltheologie und Religionspädagogik — Teologia Pastorale e Pedagogia della Religione — Liturgiewissenschaft — Liturgia — Kirchenrecht — Diritto Canonico (3) Die Einrichtung, Änderung oder Aufhebung eines Studienganges oder einer Professur erfolgt im Einvernehmen mit dem Bischof von Erfurt. (3) L'istituzione, il mutamento o la soppressione di un curricolo degli studi o di un posto di professore ha luogo d'intesa con il Vescovo di Erfurt. Zu Artikel 4 In relazione all'Articolo 4, Absatz 2: comma 2: Zur Zeit werden die akademischen Grade eines Diplomtheologen in Katholischer Theologie sowie eines Lizentiaten in Katholischer Theologie verliehen. Attualmente vengono conferiti i gradi accademici di Diplomato in teologia cattolica, come anche di Licenziato in teologia cattolica. Zu Artikel 6 In relazione all'Articolo 6, Absatz 1: comma 1: (1) Die Fakultät hat das Recht, sich vor der Aufstellung der Vorschlagsliste mit dem Bischof von Erfurt ins (1) La Facoltà ha il diritto di consultarsi con il Vescovo di Erfurt prima della compilazione della lista 246 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Benehmen zu setzen. Näheres wird in einem Notenwechsel zwischen dem Ministerpräsidenten des Freistaats Thüringen und dem Apostolischen Nuntius in Deutschland niedergelegt. dei candidati. I particolari vengono fissati in uno scambio di Note tra il Ministro-Presidente dello Stato Libero di Turingia e il Nunzio Apostolico in Germania. (2) Das zuständige Ministerium holt die Äußerung des Bischofs von Erfurt vor der Erteilung des Rufs, der Zulassung oder der Beauftragung ein. (2) Il Ministero competente si procura il parere del Vescovo di Erfurt prima di partecipare la chiamata, l'ammissione o l'incarico. (3) Eine Einwendung kann aus triftigen Gründen wegen eines Verstoßes gegen die Lehre oder die Erfordernisse eines Lebenswandels nach der Ordnung der Katholischen Kirche erhoben werden. Mit der Einwendung sind die gegen die Lehre oder den Lebenswandel bestehenden Bedenken nach pflichtgemäßem Ermessen darzulegen. Über die Bedenken ist Vertraulichkeit zu wahren. (3) Un'eccezione può essere sollevata per valide ragioni a causa di un'offesa alla dottrina o alle esigenze di una condotta secondo l'ordinamento della Chiesa cattolica. Insieme con l'eccezione devono essere indicate, secondo una doverosa valutazione discrezionale, le obiezioni che esistono contro la dottrina o contro la condotta. Sulle obiezioni deve essere mantenuta la segretezza. (4) Wird gegen den Betreffenden keine Einwendung erhoben, so gilt dies zugleich als Erteilung der kirchlichen Lehrbefugnis und als Zustimmung, dass der Betreffende Mitglied der Fakultät wird. (4) Qualora contro l'interessato non venga sollevata alcuna eccezione, ciò vale in pari tempo come concessione dell'autorizzazione ecclesiastica a insegnare e come assenso a che l'interessato diventi membro della Facoltà. Zu Artikel 6 In relazione all'Articolo 6, Absatz 2: comma 2: (1) Mit der Beanstandung sind die gegen die Lehre oder den Lebenswandel bestehenden Bedenken nach pflichtgemäßem Ermessen darzulegen. (1) Insieme con la contestazione devono essere indicate, secondo una doverosa valutazione discrezionale, le obiezioni che esistono contro la dottrina o contro la condotta. Acta Ioannis Pauli Pp. II 247 (2) Die Beanstandung enthält zugleich den Entzug der kirchlichen Lehrbefugnis und bewirkt - unbeschadet des dienstrechtlichen Status - das Ausscheiden aus der Fakultät. (2) La contestazione contiene, in pari tempo, la revoca dell'autorizzazione ecclesiastica a insegnare ed ha come conseguenza il ritiro dalla Facoltà, senza pregiudizio dello stato derivante dal diritto che regola il servizio pubblico. Zu Artikel 7 In relazione all'Articolo 7, Absatz 1: comma 1: Das zuständige Ministerium wird eine Studien-, Prüfungs-, Promotions- oder Habilitationsordnung erst dann in Kraft treten lassen oder in Kraft setzen, wenn es zuvor die Erklärung des Bischofs von Erfurt eingeholt hat, dass begründete Einwendungen nicht erhoben werden. Il competente Ministero farà entrare in vigore o metterà in vigore un ordinamento per gli studi, per gli esami, per la promozione al dottorato o per l'abilitazione alla libera docenza soltanto se, prima, si sarà procurata la dichiarazione del Vescovo di Erfurt che non vengono sollevate eccezioni fondate. Erfurt, den 19. November 2002 Erfurt, il 19 novembre 2002 Für den Heiligen Stuhl Der Apostolische Nuntius in Deutschland * Giovanni Lajolo Erzbischof Dr. Giovanni Lajolo Für den Freistaat Thüringen Der Thüringer Ministerpräsident Bernhard Vogel Dr. Bernhard Vogel Conventione inter Apostolicam Sedem et Liberam Civitatem Thuringiae rata habita, Berolini in urbe die XVI mensis Decembris anno MMII Ratihabitionis Instrumenta accepta et reddita mutuo fuerunt. Quo quidem die ipsius mensis Decembris Conventio vigere coepit ad normam articuli noni eiusdem Pactionis. 248 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ALLOCUTIONES Romae, in palatio Montis citatorii, ad senatores et deputatos congregatos.* Signor Presidente della Repubblica Italiana, Onorevoli Presidenti della Camera dei Deputati, del Senato e della Corte Costituzionale, Signor Presidente del Consiglio dei Ministri, Onorevoli Deputati e Senatori! 1. Mi sento profondamente onorato per la solenne accoglienza che mi viene oggi tributata in questa sede prestigiosa, nella quale l'intero popolo italiano è da voi degnamente rappresentato. A tutti ed a ciascuno rivolgo il mio saluto deferente e cordiale, ben consapevole del forte significato della presenza del Successore di Pietro nel Parlamento Italiano. Ringrazio il Signor Presidente della Camera dei Deputati ed il Signor Presidente del Senato della Repubblica per le nobili parole con cui hanno interpretato i comuni sentimenti, dando voce anche ai milioni di cittadini del cui affetto ho quotidiane attestazioni nelle molte occasioni in cui mi è dato di incontrarli. E un affetto che mi ha accompagnato sempre, fin dai primi mesi della mia elezione alla sede di Pietro. Per esso voglio esprimere a tutti gli italiani, anche in questa circostanza, la mia viva gratitudine. Già negli anni degli studi a Roma e poi nelle periodiche visite che facevo in Italia come vescovo, specialmente durante il Concilio Ecumenico Vaticano II, è venuta crescendo nel mio animo l'ammirazione per un Paese in cui l'annuncio evangelico, qui giunto fin dai primi tempi apostolici, ha suscitato una civiltà ricca di valori universali ed una fioritura di mirabili opere d'arte, nelle quali i misteri della fede hanno trovato espressione in immagini di bellezza incomparabile. Quante volte ho toccato, per così dire, con mano le tracce gloriose che la religione cristiana ha impresso nel costume e nella cultura del popolo italiano, concretandosi anche in tante figure di Santi e di Sante il cui carisma ha esercitato un influsso straordinario sulle popolazioni d'Europa e del mondo. Basti pensare a san Francesco d'Assisi ed a santa Caterina da Siena, Patroni d'Italia. 2. Davvero profondo è il legame esistente fra la Santa Sede e l'Italia! Ben sappiamo che esso è passato attraverso fasi e vicende tra loro assai * Die 14 Novembris 2002, Acta Ioannis Pauli Pp, II 249 diverse, non sfuggendo alle vicissitudini e alle contraddizioni della storia. Ma dobbiamo al tempo stesso riconoscere che, proprio nel susseguirsi a volte tumultuoso degli eventi, esso ha suscitato impulsi altamente positivi sia per la Chiesa di Roma, e quindi per la Chiesa Cattolica, sia per la diletta Nazione italiana. A quest'opera di avvicinamento e di collaborazione, nel rispetto della reciproca indipendenza e autonomia, hanno molto contribuito i grandi Papi che l'Italia ha dato alla Chiesa ed al mondo nel secolo scorso: basti pensare a Pio XI, il Papa della Conciliazione, ed a Pio XII, il Papa della salvezza di Roma, e, più vicini a noi, ai Papi Giovanni XXIII e Paolo VI, dei quali io stesso, come Giovanni Paolo I, ho voluto assumere i nomi. 3. Tentando di gettare uno sguardo sintetico sulla storia dei secoli trascorsi, potremmo dire che l'identità sociale e culturale dell'Italia e la missione di civiltà che essa ha adempiuto ed adempie in Europa e nel mondo ben difficilmente si potrebbero comprendere al di fuori di quella linfa vitale che è costituita dal cristianesimo. Mi sia pertanto consentito di invitare rispettosamente voi, eletti Rappresentanti di questa Nazione, e con voi tutto il popolo italiano, a nutrire una convinta e meditata fiducia nel patrimonio di virtù e di valori trasmesso dagli avi. E sulla base di una simile fiducia che si possono affrontare con lucidità i problemi, pur complessi e diffìcili, del momento presente, e spingere anzi audacemente lo sguardo verso il futuro, interrogandosi sul contributo che l'Italia può dare agli sviluppi della civiltà umana. Alla luce della straordinaria esperienza giuridica maturata nel corso dei secoli a partire dalla Roma pagana, come non sentire l'impegno, ad esempio, di continuare ad offrire al mondo il fondamentale messaggio secondo cui, al centro di ogni giusto ordine civile, deve esservi il rispetto per l'uomo, per la sua dignità e per i suoi inalienabili diritti? A ragione già l'antico adagio sentenziava: Hominum causa omne ius constitutum est. E implicita, in tale affermazione, la convinzione che esista una « verità sull'uomo », che si impone al di là delle barriere di lingue e culture diverse. In questa prospettiva, parlando davanti all'Assemblea delle Nazioni Unite nel 50° anniversario di fondazione, ho ricordato che vi sono diritti umani universali, radicati nella natura della persona, nei quali si rispecchiano le esigenze oggettive di una legge morale universale. Ed aggiungevo: « Ben lungi dall'essere affermazioni astratte, questi diritti ci dicono anzi qualcosa di importante riguardo alla vita concreta di ogni uomo e di ogni gruppo sociale. Ci ricordano che non viviamo in un mondo irrazionale o privo di senso, ma Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 250 che, al contrario, vi è una logica morale che illumina l'esistenza umana e rende possibile il dialogo tra gli uomini e tra i popoli». 1 4. Seguendo con attenzione amica il cammino di questa grande Nazione, sono indotto inoltre a ritenere che, per meglio esprimere le sue doti caratteristiche, essa abbia bisogno di incrementare la sua solidarietà e coesione interna. Per le ricchezze della sua lunga storia, come per la molteplicità e vivacità delle presenze e iniziative sociali, culturali ed economiche che variamente configurano le sue genti e il suo territorio, la realtà dell'Italia è certamente assai complessa e sarebbe impoverita e mortificata da forzate uniformità. La via che consente di mantenere e valorizzare le differenze, senza che queste diventino motivi di contrapposizione ed ostacoli al comune progresso, è quella di una sincera e leale solidarietà. Essa ha profonde radici nell'animo e nei costumi del popolo italiano e attualmente si esprime, tra l'altro, in numerose e benemerite forme di volontariato. Ma di essa si avverte il bisogno anche nei rapporti tra le molteplici componenti sociali della popolazione e le diverse aree geografiche in cui essa è distribuita. Voi stessi, come responsabili politici e rappresentanti delle Istituzioni, potete dare su questo terreno un esempio particolarmente importante ed efficace, tanto più significativo quanto più la dialettica dei rapporti politici spinge invece ad evidenziare i contrasti. La vostra attività, infatti, si qualifica in tutta la sua nobiltà nella misura in cui si rivela mossa da un autentico spirito di servizio ai cittadini. 5. Decisiva è, in questa prospettiva, la presenza nell'animo di ciascuno di una viva sensibilità per il bene comune. L'insegnamento del Concilio Vaticano II in materia è molto chiaro: « La comunità politica esiste (...) in funzione di quel bene comune nel quale essa trova significato e piena giustificazione e dal quale ricava il suo ordinamento giuridico, originario e proprio ». Le sfide che stanno davanti ad uno Stato democratico esigono da tutti gli uomini e le donne di buona volontà, indipendentemente dall'opzione politica di ciascuno, una cooperazione solidale e generosa all'edificazione del bene comune della Nazione. Tale cooperazione, peraltro, non può prescindere dal riferimento ai fondamentali valori etici iscritti nella natura stessa dell'essere umano. Al riguardo, nella Lettera enciclica Veritatis splendor mettevo in guardia dal «rischio dell'alleanza fra democrazia e relativismo etico, che toglie alla convivenza civile ogni sicuro punto di riferimento morale e la priva, 2 1 2 Insegnamenti di Giovanni Paolo II, vol. XV1II/2, 1995, p. 732. Gaudium et spes, 74. Acta Ioannis Pauli Pp II 251 3 più radicalmente, del riconoscimento della verità». Infatti, se non esiste nessuna verità ultima che guidi e orienti l'azione politica, annotavo in un'altra Lettera enciclica, la Centesimus annus, « le idee e le convinzioni possono essere facilmente strumentalizzate per fini di potere. Una democrazia senza valori si converte facilmente in un totalitarismo aperto oppure subdolo, come dimostra la storia»; anche quella del XX secolo appena trascorso. 4 6. Non posso sottacere, in una così solenne circostanza, un'altra grave minaccia che pesa sul futuro di questo Paese, condizionando già oggi la sua vita e le sue possibilità di sviluppo. Mi riferisco alla crisi delle nascite, al declino demografico e all'invecchiamento della popolazione. La cruda evidenza delle cifre costringe a prendere atto dei problemi umani, sociali ed economici che questa crisi inevitabilmente porrà all'Italia nei prossimi decenni, ma soprattutto stimola — anzi, oso dire, obbliga — i cittadini ad un impegno responsabile e convergente, per favorire una netta inversione di tendenza. L'azione pastorale a favore della famiglia e dell'accoglienza della vita, e più in generale di un'esistenza aperta alla logica del dono di sé, sono il contributo che la Chiesa offre alla costruzione di una mentalità e di una cultura all'interno delle quali questa inversione di tendenza diventi possibile. Ma sono grandi anche gli spazi per un'iniziativa politica che, mantenendo fermo il riconoscimento dei diritti della famiglia come società naturale fondata sul matrimonio, secondo il dettato della stessa Costituzione della Repubblica Italiana, renda socialmente ed economicamente meno onerose la generazione e l'educazione dei figli. 5 7. In un tempo di cambiamenti spesso radicali, nel quale sembrano diventare irrilevanti le esperienze del passato, aumenta la necessità di una solida formazione della persona. Anche questo, illustri Rappresentanti del popolo italiano, è un campo nel quale è richiesta la più ampia collaborazione, affinché le responsabilità primarie dei genitori trovino adeguati sostegni. La formazione intellettuale e l'educazione morale dei giovani rimangono le due vie fondamentali attraverso le quali, negli anni decisivi della crescita, ciascuno può mettere alla prova se stesso, allargare gli orizzonti della mente e prepararsi ad affrontare la realtà della vita. L'uomo vive di un'esistenza autenticamente umana grazie alla cultura. E mediante la cultura che l'uomo diventa più uomo, accede più intensamente 8 4 5 N. 101. N. 46 Cfr art, 29. 252 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale all'«essere» che gli è proprio. È chiaro, peraltro, all'occhio del saggio che l'uomo conta come uomo per ciò che è più che per ciò che ha. Il valore umano della persona è in diretta ed essenziale relazione con l'essere, non con l'avere. Proprio per questo una Nazione sollecita del proprio futuro favorisce lo sviluppo della scuola in un sano clima di libertà, e non lesina gli sforzi per migliorarne la qualità, in stretta connessione con le famiglie e con tutte le componenti sociali, così come del resto avviene nella maggior parte dei Paesi europei. Non meno importante, per la formazione della persona, è poi il clima morale che predomina nei rapporti sociali e che attualmente trova una massiccia e condizionante espressione nei mezzi di comunicazione: è questa una sfida che chiama in causa ogni persona e famiglia, ma che interpella a titolo peculiare chi ha maggiori responsabilità politiche e istituzionali. La Chiesa, per parte sua, non si stancherà di svolgere, anche in questo campo, quella missione educativa che appartiene alla sua stessa natura. 8. Il carattere realmente umanistico di un corpo sociale si manifesta particolarmente nell'attenzione che esso riesce ad esprimere verso le sue membra più deboli. Guardando al cammino percorso dall'Italia in questi quasi sessantanni dalle rovine della seconda guerra mondiale, non si possono non ammirare gli ingenti progressi compiuti verso una società nella quale siano assicurate a tutti accettabili condizioni di vita. Ma è altrettanto inevitabile riconoscere la tuttora grave crisi dell'occupazione soprattutto giovanile e le molte povertà, miserie ed emarginazioni, antiche e nuove, che affliggono numerose persone e famiglie italiane o immigrate in questo Paese. E grande, quindi, il bisogno di una solidarietà spontanea e capillare, alla quale la Chiesa è con ogni impegno protesa a dare di cuore il proprio contributo. Tale solidarietà, tuttavia, non può non contare soprattutto sulla costante sollecitudine delle pubbliche Istituzioni. In questa prospettiva, e senza compromettere la necessaria tutela della sicurezza dei cittadini, merita attenzione la situazione delle carceri, nelle quali i detenuti vivono spesso in condizioni di penoso sovraffollamento. Un segno di clemenza verso di loro mediante una riduzione della pena costituirebbe una chiara manifestazione di sensibilità, che non mancherebbe di stimolarne l'impegno di personale ricupero in vista di un positivo reinserimento nella società. 9. Un'Italia fiduciosa di sé e internamente coesa costituisce una grande ricchezza per le altre Nazioni d'Europa e del mondo. Desidero condividere con voi questa convinzione nel momento in cui si stanno definendo i profili Acta Ioannis Pauli Pp II 253 istituzionali dell'Unione Europea e sembra ormai alle porte il suo allargamento a molti Paesi dell'Europa centro-orientale, quasi a suggellare il superamento di una innaturale divisione. Coltivo la fiducia che, anche per merito dell'Italia, alle nuove fondamenta della « casa comune» europea non manchi il « cemento » di quella straordinaria eredità religiosa, culturale e civile che ha reso grande l'Europa nei secoli. E quindi necessario stare in guardia da una visione del Continente che ne consideri soltanto gli aspetti economici e politici o che indulga in modo acritico a modelli di vita ispirati ad un consumismo indifferente ai valori dello spirito. Se si vuole dare durevole stabilità alla nuova unità europea, è necessario impegnarsi perché essa poggi su quei fondamenti etici che ne furono un tempo alla base, facendo al tempo stesso spazio alla ricchezza e alla diversità delle culture e delle tradizioni che caratterizzano le singole nazioni. Vorrei anche in questo nobile Consesso rinnovare l'appello che in questi anni ho rivolto ai vari Popoli del Continente: « Europa, all'inizio di un nuovo millennio, apri ancora le tue porte a Cristo! ». 10. Il nuovo secolo da poco iniziato porta con sé un crescente bisogno di concordia, di solidarietà e di pace tra le Nazioni: è questa infatti l'esigenza ineludibile di un mondo sempre più interdipendente e tenuto insieme da una rete globale di scambi e di comunicazioni, in cui tuttavia spaventose disuguaglianze continuano a sussistere. Purtroppo le speranze di pace sono brutalmente contraddette dall'inasprirsi di cronici conflitti, a cominciare da quello che insanguina la Terra Santa. A ciò s'aggiunge il terrorismo internazionale con la nuova e terribile dimensione che ha assunto, chiamando in causa in maniera totalmente distorta anche le grandi religioni. Proprio in una tale situazione le religioni sono invece stimolate a far emergere tutto il loro potenziale di pace, orientando e quasi « convertendo » verso la reciproca comprensione le culture e le civiltà che da esse traggono ispirazione. Per questa grande impresa, dai cui esiti dipenderanno nei prossimi decenni le sorti del genere umano, il cristianesimo ha un'attitudine e una responsabilità del tutto peculiari: annunciando il Dio dell'amore, esso si propone come la religione del reciproco rispetto, del perdono e della riconciliazione. L'Italia e le altre Nazioni che hanno la loro matrice storica nella fede cristiana sono quasi intrinsecamente preparate ad aprire all'umanità nuovi cammini di pace, non ignorando la pericolosità delle minacce attuali, ma nemmeno lasciandosi imprigionare da una logica di scontro che sarebbe senza soluzioni. Illustri Rappresentanti del popolo italiano, dal mio cuore sgorga spontanea una preghiera: da questa antichissima e gloriosa Città — da questa Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 254 6 « Roma onde Cristo è Romano », secondo la ben nota definizione di Dante — chiedo al Redentore dell'uomo di far sì che l'amata Nazione italiana possa continuare, nel presente e nel futuro, a vivere secondo la sua luminosa tradizione, sapendo ricavare da essa nuovi e abbondanti frutti di civiltà, per il progresso materiale e spirituale del mondo intero. Dio benedica l'Italia! II Ad quosdam episcopos Brasiliae.* Venerados Irmäos no episcopado 1. Saúdo todos vós afetuosamente, com as palavras de Sao Pedro, o primeiro Papa: «A graça e a paz vos sejam dadas em abundancia pelo conhecimento de Deus e de nosso Senhor Jesus Cristo», tendo também vós recebido, «pela justiça do nosso Deus e de Jesus Cristo, nosso Salvador, uma fé tao preciosa como a nossa», para acender a esperança no coraçâo dos homens e mulheres deste tempo. Desejo agradecer as palavras e os sentimentos que, em nome de todo o Episcopado de Minas Gérais e do Espirito Santo, foram expressos pelo Senhor Cardeal D. Serafini Fernandes de Araujo, Arcebispo de Belo Horizonte, feliz por ver como o amor de Cristo vos estimula a um apostolado intenso e generoso em prol do crescimento do Reino de Deus nas comunidades que vos foram confiadas. Esta Visita ad Limina deu-vos a ocasiäo de expor com suficiente amplidäo, quer mediante os relatónos que apresentastes, quer durante os coloquios pessoais que ti vestes comigo, os vossos anseios e preocupaçôes pastorais. O meu encontró convosco hoje consente-me, em primeiro lugar, agradecer em nome da Igreja, vosso zelo pelo trabalho que realizáis e, depois, confirmar-vos na missäo comum de Bom Pastor que providencia ao Povo de Deus, especialmente às familias, as pastagens onde encontrar a vida, e vida em abundancia. 1 2. Na Carta que dirigi às familias em 1994, dizia que « a familia se acha no centro do grande combate entre o bem e o mal, entre a vida e a morte, entre o amor e quanto a este se opöe. A familia está confiado o dever de lutar 6 Purg., 32, 102 * Die 16 Novembris 2Pd\, 1-2. 1 2002. Acta Ioannis Pauli Pp. II 255 sobretudo para libertar as forças do bem, cuja fonte se encontra em Cristo, Redentor do hörnern. E preciso fazer com que tais forças sejam assumidas por cada nùcleo familiar, para que [...] a familia seja forte de Deus». Célula originària da sociedade e «Igreja doméstica», a familia sempre constituiu o primeiro ambito naturai da maturaçâo humana e crista das novas geraçôes, formando-as para os valores cristäos da honestidade e da fìdelidade, da operosidade e da confîança na Providencia divina, da hospitalidade e da solidariedade; hoje, porém, tem necessidade de um apoio particular para resistir às ameaças desagregadoras da cultura individualista. 2 3 3. Ao longo do Pontificado, tenho insistido sobre a importancia do papel desempenhado pelo núcleo familiar na sociedade. Recordo, inclusive, que na minha primeira Viagem pastoral ao Brasil, destacava sua influencia na formaçao da vossa cultura. Existem valores que sinalizam uma tradiçao lungamente adquirida pela gente brasileira, tais como o respeito, a solidariedade, a privacidade; valores que nascem de uma origem comum: a fé vivida pelos vossos antepassados. A mulher brasileira, de modo especial, teve sempre um lugar p r o p r i o , näo intercambiável e fundamental, na origem e na duraçâo de qualquer familia. A esposa traz para o casamento e a mae para a vida da familia dotes peculiares, ligados à sua fisiologia e psicologia, caráter, inteligencia, sensibilidade, afeto, compreensäo da vida e postura perante eia mas, sobretudo, espiritualidade e relacäo com Deus, indispensáveis para forjar o hörnern e a mulher do amanhà. Eia constitui o elo fundamental de amor, paz e garantia do futuro de qualquer comunidade familiar. E certo que existem fatores sociais que tém levado a desestabilizar o núcleo familiar nestas últimas décadas e que foram apontados no Documento de Puebla: alguns deles, sociais (estruturas de injustiça), culturáis (educaçâo e meios de comunicaçâo social), políticos (dominaçao e manipulaçâo), económicos (salarios, desemprego, pluriemprego) e religiosos (secularismo). Sem esquecer que, em algumas regióes do vosso País, a carencia de moradia, de higiene, de saúde e de educaçâo contribuí para desestruturar a familia. A estes fatores une-se a falta de valores moráis, que abre as portas à infidelidade e à dissoluçâo do matrimònio. As leis civis que favoreceram o divorcio e ameaçam a vida, tentando introduzir oficialmente o aborto; as campanhas de controle da natalidade que, ao invés de convidar a uma pro4 5 2 N. 23. 3 LG, 11 4 Cf.. Homilia no Rio de Janeiro, 1/7/1980, n. 4. 5 Cf. n, 572. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 256 criaçâo responsável, através dos ritmos naturais da fertilidade, levaram à esterilizaçao de milhares de mulheres, sobretudo no nordeste, e propagaram o uso de meios anticoncepcionais, revelam agora seus resultados mais dramáticos. A mesma falta de uma informaçào objetiva e o desenraizamento geográfico prejudicam o convivio social, dando origem a um processo desagregador do núcleo familiar nos seus elementos mais essenciais. Esta situaçao, näo obstante os esforços inegáveis de varias iniciativas pastorais ou de movimentos religiosos, visando a recuperacäo da visäo crista da familia, parece continuar influindo na realidade social brasileira. 4. Conheço o vosso empenho em defender e promover esta instituiçâo, que tem a sua origem em Deus e no seu plano de salvaçâo. Hoje, assistimos a uma corrente muito difundida em algumas partes, que tende a debilitar sua verdadeira natureza. Com efeito, näo faltam intentos, na opiniäo pública e na legislaçào civil, para equiparar a familia a meras uniôes de fato ou para reconhecer corno tal a uniäo de pessoas do mesmo sexo. Estas e outras anomalías levam-nos a proclamar, com firmeza pastoral, a verdade sobre o matrimonio e a familia. Deixar de fazê- lo seria uma grave omissäo pastoral, que induziria as pessoas ao erro, especialmente aquelas que têm a importante responsabilidade de tomar decisôes sobre o bem comum da Naçâo. E necessàrio dar uma resposta vigorosa a esta situaçao, sobretudo através de uma açâo catequética e educativa mais incisiva e constante, que permita incentivar o ideal cristäo da comunhäo conjugal fiel e indissolúvel, verdadeiro caminho de santidade e abertura à vida. Neste contexto, volto aqui a recordar a necessidade de respeitar a dignidade inalienável da mulher, para fortalecer seu importante papel, tanto no ámbito do lar como no da sociedade em geral. Com efeito, é triste observar que « a mulher ainda é objeto de discriminaçôes », sobretudo quando é vítima de abusos sexuais e da prepotencia masculina. Por isso, é necessario sensibilizar as instituiçôes públicas a firn de promover ainda mais a vida familiar baseada no matrimonio e proteger a maternidade no respeito pela dignidade de todas as mulheres. Além disso, nunca é demais insistir sobre o valor insubstituível da mulher no lar: eia, depois de ter dado à luz uma criança, é o constante ponto de referencia para o crescimento humano e espiritual deste novo ser. 0 amor da mäe no lar é um dom precioso, um tesouro que se conserva para sempre no coraçâo. 6 7 8 6 7 8 Cf. Familiaris consortio, 49 Ecclesia in America, 45. Cf. ibid.. Acta Ioannis Pauli Pp. II 257 5. Nao podemos esquecer que a familia deve testemunhar seus proprios valores diante de si e da sociedade. As tarefas que Deus a chama a desenvolver na historia brotam do p r o p r i o designio original e representam seu desenvolvimento dinamico e existencial. Os casados devem ser os primeiros a testemunhar a grandeza da vida conjugal e familiar, fundada na fìdelidade ao compromisso assumido diante de Deus. Graças ao sacramento do matrim o n i o , o amor humano adquire um valor sobrenatural, capacitando os cônjuges a participarem do p r o p r i o amor redentor de Cristo e a viverem como parcela viva da santidade da Igreja. Este amor, de por si, assume a responsabilidade de contribuir para a geraçào de novos filhos de Deus. Mas como aprender a amar e a dar-se generosamente? Nada impele tanto a amar, dizia S. Tomás, como saber que se é amado. E é precisamente a familia — comunhäo de pessoas onde reina o amor gratuito, desinteressado e generoso — o lugar em que se aprende a amar. O amor mùtuo dos esposos prolonga-se no amor aos fìlhos. A familia é, com efeito — mais do que qualquer outra realidade humana — o ambiente em que o hörnern é amado por si mesmo e aprende a viver « o dom sincero de si ». A familia é, portante, uma escola de amor, na medida em que persevera na pròpria identidade: a comunhäo estável de amor entre um hörnern e uma mulher, fundada no matrimònio e aberta à vida. Quis recordar estes principios, venerados Irmäos no episcopado, pois quando desaparecem o amor, a fìdelidade ou a generosidade perante os filhos, a familia se desfigura. E as consequências näo se fazem esperar: para os adultos, solidäo; para os filhos, desamparo; para todos, a vida se torna territòrio inóspito. Eu o fìz, de certo modo, para convocar todas as forças da Pastoral diocesana, a firn de näo hesitar em atender aqueles casais que se encontram em difìculdade, animando-os oportunamente a serem fiéis à sua vocaçao de serviço à vida e à plena humanidade do hörnern e da mulher, fundamento da « civilizacäo do amor ». Aos que temem as exigencias que tal fìdelidade comporta, o Papa diz: Näo tenham medo dos riscos! «Näo existe uma situaçao difícil que näo possa ser enfrentada de modo adequado, quando se cultiva um clima de vida crista coerente». De resto, imensamente maior que o mal que opera no mundo é a eficacia do sacramento da Penitencia, caminho de reconciliacäo com Deus e com o próximo. 9 6. Na Campanha da Fraternidade de 1994 voltei a observar, com uma certa apreensäo, os rumos tomados pela instituiçâo da familia na vossa pá9 Discurso à Assembléia Plenaria do Pontificio Conselho para a Familia, 18/10/2002, n. 3. 17 - AA S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 258 tria. « O clima de hedonismo — dizia naquela ocasiäo — e de indiferentismo religioso, que está na base do esfacelamento da sociedade, propaga-se no seu interior e é a causa da desagregaçâo de muitos lares ». Quisera, por isso, convidar os que se dedicam à Pastoral Familiar das vossas diocèses a dar um novo impulso na defesa e na promocäo da instituiçâo familiar, com uma adequada preparaçao deste Sacramento grande, «com referencia a Cristo e à Igreja», como diz Säo Paulo. Através dos ensinamentos da Igreja, fornecidos em aulas, cursos de noivos, conversas particulares com algum casal idóneo ou um sacerdote experiente, o matrimonio reforcará a fé, a esperança e a caridade dos noivos face à nova situaçao social e religiosa que säo chamados a assumir. A ocasiäo também é propicia para uma nova evangelizaçao dos batizados, quando estes se aproximam da Igreja para pedir o sacramento do matrimonio. Neste sentido, chama à atençâo a educaçâo escolar e superior que, mesmo tendo dado em alguns lugares passos significativos, carece da correlativa evoluçao na vida crista das jovens geraçôes. Neste setor, as comunidades eclesiais tém um papel importante a desempenhar, pois deste modo, ao experimentar e testemunhar o amor de Deus, poderäo manifestá-lo com eficacia e em profundidade aqueles que necessitarci de conhecé-lo. Urna proposta pastoral para a familia em crise supóe, como exigencia preliminar, uma clareza doutrinária, efetivamente ensinada no campo da Teologia Moral, sobre a sexualidade e a valorizacäo da vida. As opiniôes contrastantes de teólogos, sacerdotes e religiosos, divulgadas inclusive pela imprensa escrita e falada, sobre as relaçôes pré-matrimoniais, o controle da natalidade, a admissäo dos divorciados aos sacramentos, a homossexualidade e o lesbianismo, a fecundacao artificial, o uso de práticas abortivas ou a eutanasia mostram o grau de incerteza e a confusäo que perturbam e chegam a anestesiar a consciência de muitos fiéis. 10 Na base da crise percebe-se a ruptura entre a antropologia e a ética, marcada por um relativismo moral segundo o qual se valoriza ó ato humano, näo com referencia a principios permanentes e objetivos, proprios da natureza criada por Deus, mas conforme uma ponderaçâo meramente subjetiva acerca do que é mais conveniente ao projeto pessoal de vida. Produz- se entäo uma evoluçao semántica em que o homicidio se chama morte induzida, o infanticidio, aborto terapéutico e o adultèrio passa a ser uma simples aventura extramatrimonial. Näo havendo mais certeza absoluta nas questöes 10 Ef5, 32, Acta Ioannis Pauli Pp' II 259 ^norais, a lei divina torna-se urna proposta facultativa na oferta variegada das opiniôes mais em voga. Certamente, devemos dar graças a Deus porque estäo bem enraizadas as tradiçôes religiosas da familia mineira, donde surgem muitas vocaçôes religiosas e para o Seminàrio. Mas, sem descurar as demais prioridades do trabalho pastoral — de modo especial a Pastoral vocacional e o acompanhamento e a formaçao dos candidatos ao sacerdocio — é necessàrio um esforço generoso no amplo campo do apostolado da familia através da catequese, das pregaçôes, do aconselhamento pessoal. De resto, é neste sentido que as comunidades eclesiais capixabas vém favorecendo o enriquecimento da vida eclesial no seu Estado. Também a elas desejo fazer constar meu louvor e estímulo pela obra evangelizadora que estäo realizando. 7. Meu pensamento dirige-se, enfìm, aos processos de nulidade matrimonial, submetidos ao exame dos vossos Tribunais diocesanos e, quando for o caso, à Rota Romana. Na sua fìdelidade a Cristo, a Igreja näo pode deixar de reafirmar com persuasäo « o alegre anuncio da forma definitiva daquele amor conjugal, que tem em Jesus Cristo o seu fundamento e vigor». Por isso, «o juiz eclesiástico, auténtico "sacerdos iuris" — como já o afirmei — näo pode deixar de ser chamado a exercer um verdadeiro "officium caritatis et unitatis". Sua tarefa é exigente e, ao mesmo tempo, de alta dimensäo espiritual, fazendo dele artífice de uma singular diaconia para cada hörnern e, mais ainda, para o "christifidelis"». Na sua preocupaçâo por aplicar autenticamente as normas processuais, está em jogo näo só a credibilidade da fé revelada, mas a paz das consciéncias. Em algumas das vossas diocèses, tem havido um esforço organizativo dos Tribunais, reforçando aqueles Interdiocesanos. Faço votos de que, neste delicado processo interdisciplinar, a fìdelidade à verdade revelada sobre o matrimonio e sobre a familia, interpretada de maneira auténtica pelo Magisterio da Igreja, constitua sempre o ponto de referencia e o verdadeiro estímulo para uma profunda renovaçào deste setor da vida eclesial. 11 12 8. A Sagrada Familia, icone e modelo de cada familia humana, ajude cada um a caminhar no espirito de Nazaré. Para isso, amados Irmäos no Episcopado, levai aos fiéis que vos foram confiados o estímulo de que, « como estava em Cana da Galiléia, Esposo entre aqueles esposos que mu" Cf. E f 5, 25; Familiaris consortio, 20. Discurso à Rota Romana, 17/1/1998, n. 2. 12 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 260 tuamente se entregavam por toda a vida, o bom Pastor está hoje convosco como motivo de esperança, força dos coraçôes, fonte de entusiasmo sempre novo e sinal da vitória da "civilizaçao do amor". Jesus, o bom Pastor, repete-nos: näo tenhais medo. Eu estou convosco. "Estou convosco todos os dias, até o firn do mundo". Esta certeza guie os cônjuges e quantos os ajudam a compreender e pôr em pràtica o ensinamento da Igreja sobre o matrimonio, e delà se nutra incessantemente o vosso ministerio episcopal, venerados Irmäos, na quai vos confirmo com a Bênçao Apostólica que de bom grado vos concedo, tornando-a extensiva a cada uma das vossas comunidades diocesanas. 13 III Ad Pontificium Consilium pro Laicis * 1. «La grazia del Signore Gesù Cristo, l'amore di Dio e la comunione dello Spirito Santo siano con tutti voi». Questo saluto dell'apostolo Paolo ai Corinzi rivolgo a tutti voi, carissimi fratelli e sorelle, riuniti in questi giorni per la ventesima Assemblea plenaria del Pontificio Consiglio per i Laici. Saluto innanzitutto il Presidente, il Signor Cardinale James Francis Stafford, il Segretario, il Sottosegretario e tutti i collaboratori del Dicastero. Saluto voi, cari Membri e Consultori di questo Pontificio Consiglio, provenienti da Paesi e continenti diversi. Un pensiero speciale è per voi, cari fratelli e sorelle, che rappresentate le svariate esperienze dei christifideles laici, e prestate il vostro servizio al Successore di Pietro nell'ambito delle competenze del vostro Dicastero. Dando a ciascuno il più cordiale benvenuto, desidero manifestare profonda gratitudine per la generosa disponibilità con la quale offrite la vostra fedele e competente collaborazione. 1 2. I lavori dell'Assemblea plenaria si svolgono nel 40° anniversario dell'apertura del Concilio Vaticano II, il più grande evento ecclesiale dei nostri tempi, che ha fatto confluire nella Chiesa una vasta corrente di promozione del laicato nell'alveo della rinnovata consapevolezza della Chiesa di essere 13 Mt 28, 20; Carta às Familias, 18. * Die 21 Novembris 2002 2 Cor 13-13. 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 261 mistero di comunione missionaria. In occasione del Giubileo dell'Apostolato dei laici nell'anno Duemila, ho invitato tutti i battezzati a ritornare al Concilio, a riprendere in mano i documenti del Concilio Vaticano II per riscoprirne la ricchezza di stimoli dottrinali e pastorali. Come due anni fa, rinnovo quest'oggi ai fedeli laici quest'invito. E a loro che «il Concilio ha aperto straordinarie prospettive di coinvolgimento e di impegno nella missione della Chiesa», ricordandone la peculiare partecipazione alla funzione sacerdotale, profetica e regale di Cristo. Ritornare al Concilio significa, pertanto, collaborare al proseguimento della sua attuazione secondo gli orientamenti tracciati nell'Esortazione apostolica Christifideles laici e nella Lettera apostolica Novo millennio ineunte. C'è oggi bisogno di fedeli laici, consapevoli della loro vocazione evangelica e della responsabilità che loro deriva dall'essere discepoli di Cristo, per testimoniare la carità e la solidarietà in tutti gli ambiti della moderna società. 2 3. Come tema della vostra Assemblea avete scelto: « Occorre continuare a camminare ripartendo da Cristo, cioè dall'Eucaristia». È un tema che viene a completare il percorso sui Sacramenti dell'iniziazione cristiana, iniziato con l'approfondimento del Battesimo e della Confermazione nel corso delle due precedenti Plenarie. La riflessione sui Sacramenti dell'iniziazione cristiana porta naturalmente l'attenzione verso la parrocchia, comunità in cui questi grandi misteri vengono celebrati. La comunità parrocchiale è il cuore della vita liturgica; è il luogo privilegiato della catechesi e dell'educazione alla fede. Nella parrocchia si snoda l'itinerario dell'iniziazione e della formazione per tutti i cristiani. Quanto importante è riscoprire il valore e l'importanza della parrocchia come luogo in cui vengono trasmessi i contenuti della tradizione cattolica! Molti battezzati, anche per l'impatto di forti correnti di scristianizzazione, sembrano aver perduto il contatto con questo patrimonio religioso. La fede viene spesso confinata in episodi e frammenti di vita. Un certo relativismo tende ad alimentare atteggiamenti discriminatori nei confronti dei contenuti della dottrina e della morale cattolica, accettati o rigettati sulla base di preferenze soggettive e arbitrarie. La fede ricevuta cessa così di essere vissuta come dono divino, come straordinaria opportunità di crescita umana e cristiana, come avvenimento di senso e di conversione di vita. Soltanto una fede che affonda le radici nella struttura sacramentale della 3 2 Cfr L'Osservatore Romano, 27-28 novembre 2000, p. 6-7 3 Cfr Catechismo della Chiesa Cattolica, 2226. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 262 Chiesa, che si abbevera alle fonti della Parola di Dio e della Tradizione, che diventa nuova vita e rinnovata intelligenza della realtà, può rendere i battezzati effettivamente capaci di reggere l'impatto della cultura secolarizzata dominante. 4. Completa e corona l'iniziazione cristiana l'Eucaristia, «fonte e culmine di tutta la vita cristiana». Essa accresce la nostra unione a Cristo, ci separa e ci preserva dal peccato, rafforza i vincoli di carità, sostiene le forze lungo il pellegrinaggio della vita, fa pregustare la gloria alla quale siamo destinati. I fedeli laici, partecipi dell'ufficio sacerdotale di Cristo, nella celebrazione eucaristica consegnano la loro esistenza — gli affetti e le sofferenze, la vita coniugale e familiare, il lavoro e gli impegni che assumono nella società — come offerta spirituale gradita al Padre, consacrando così il mondo a Dio. Chiesa ed Eucaristia si compenetrano nel mistero della communio, miracolo di unità tra gli uomini in un mondo dove i rapporti umani sono non di rado offuscati dall'estraneità, se non addirittura lacerati dall'inimicizia. Vi incoraggio, carissimi, ad avere sempre presente questa centralità dell'Eucaristia nella formazione e nella partecipazione alla vita delle comunità parrocchiali e diocesane. E importante ripartire sempre da Cristo, cioè dall'Eucaristia, in tutta la densità del suo mistero. 4 5 5. Una preghiera che aiuta a penetrare il mistero di Cristo con lo sguardo della Vergine è il Rosario, diventato per me e per innumerevoli fedeli una familiare esperienza contemplativa. Affidatevi, carissimi fratelli e sorelle, con questa preghiera a Maria. Nel suo grembo immacolato si è formato il corpo umano di quel Gesù di Nazareth, morto e risorto, che ci viene incontro nell'Eucaristia. E l'Eucaristia, cari Membri e Consultori del Pontifìcio Consiglio per i Laici, Dicastero al quale mi sento particolarmente legato per essere stato da arcivescovo di Cracovia tra i suoi consultori, che vi renderà capaci di svolgere la vostra importante missione al servizio di una « matura e feconda epifania del laicato cattolico ». Con tali sentimenti, imparto una speciale Benedizione Apostolica a voi e ai vostri cari. 6 4 5 6 Lumen gentium, 11. Lumen gentium, 34 Udienza generale, L'Osservatore Romano, 25 novembre 1998, 6. Acta Ioannis Pauli Pp, II 263 IV Ad sodales Congregationis pro Ecclesiis Orientalibus.* Signori Cardinali, venerati Patriarchi delle Chiese Orientali Cattoliche, carissimi Fratelli nell'episcopato! 1. Con grande gioia accolgo tutti voi, che prendete parte alla Sessione Plenaria della Congregazione per le Chiese Orientali. Vi ringrazio per la vostra presenza e con affetto vi saluto. Saluto in modo speciale Sua Beatitudine il Cardinale Ignace Moussa Daoud, e lo ringrazio per le amabili espressioni che mi ha rivolto a nome dei presenti. Estendo il mio grato pensiero al Segretario, al Sottosegretario della Congregazione per le Chiese Orientali e a tutti i Collaboratori. 2. Il vostro Dicastero è chiamato a coadiuvare il Vescovo di Roma nell'esercizio del supremo ufficio pastorale in tutto ciò che riguarda la vita delle amate Chiese Orientali e la loro testimonianza evangelica. La presente Plenaria riserva un'opportuna attenzione a tre temi, che toccano aspetti importanti della vita delle Chiese Cattoliche Orientali. Nel primo tema avete preso in considerazione l'attività svolta dalla Congregazione per le Chiese Orientali in questi ultimi quattro anni. Vi do atto volentieri di quanto è stato compiuto in questo frattempo, e vi incoraggio a proseguire con determinazione nel cammino intrapreso. Mi è nota la priorità che è stata riservata dalla vostra Congregazione al rinnovamento liturgico e catechetico, come alla formazione delle varie componenti del Popolo di Dio, a partire dai candidati agli ordini sacri e alla vita consacrata. Tale azione formativa è inscindibile dalla cura permanente per i rispettivi formatori. Vorrei qui ricordare quanto ho avuto modo di dire, al riguardo, nell'Esortazione Pastores dabo vobis: «E evidente che gran parte dell'efficacia formativa dipende dalla personalità matura e forte dei formatori sotto il profilo umano ed evangelico». Colgo volentieri questa occasione per inviare, per vostro tramite, un cordiale saluto ai Superiori ed agli alunni dei vari Collegi ed Istituti che la Congregazione sostiene qui a Roma. Auspico che quanti hanno la possibilità 1 * Die 21 Novembris 2002 N. 66 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 264 di esservi accolti possano ricevere una formazione completa e crescano in un amore sempre più ardente verso la Chiesa, che è una, santa, cattolica ed apostolica. La diversità di rito non deve far dimenticare che tutti i cattolici fanno parte dell'unica Chiesa di Cristo. 3. Importanza del tutto particolare riveste poi il tema concernente la procedura delle elezioni vescovili nelle Chiese patriarcali. Sarò lieto di prendere in attenta considerazione le vostre proposte, alla luce delle relative Norme del Codice dei Canoni delle Chiese Orientali. In esse infatti ho voluto stabilire un modus procedendi che salvaguardi nel contempo le prerogative dei responsabili delle Chiese e il diritto del Romano Pontefice di intervenire in singulis casibus. Questo modo, con l'accresciuta possibilità di comunicazione impensabile nei tempi passati, permette al Capo del Collegio dei Vescovi di poter ammettere alla gerarchica comunione — senza la quale «Episcopi in officium assumi nequeunt» — i nuovi candidati con un suo «assensus», per quanto possibile, previo alla stessa elezione. In ogni caso, quando vengono segnalate alla Santa Sede delle difficoltà nell'applicazione delle norme canoniche vigenti, si cercherà di aiutare a superarle, con spirito di fattiva collaborazione. Riguardo alle Norme, che in questa delicata materia furono elaborate insieme con tutti i Patriarchi Orientali, ribadisco tuttavia quanto ebbi ad osservare circa il principio della territorialità, in occasione della presentazione del Codice dei Canoni delle Chiese Orientali al Sinodo Straordinario dei Vescovi del 1990: «Vogliate aver fede che il Signore dei signori e il Re dei re non permetterà mai che la diligente osservanza di tale legge venga a nuocere al bene delle Chiese Orientali». 2 3 4 4. Infine, venerati Fratelli, vorrei sottolineare quanto importante sia pure studiare in una visione di insieme le tematiche relative allo stato delle Chiese Orientali e le loro prospettive di rinnovamento pastorale. Ogni comunità ecclesiale particolare, infatti, non deve limitarsi a studiare i suoi problemi interni. Deve piuttosto aprirsi ai grandi orizzonti dell'apostolato moderno, verso gli uomini del nostro tempo, in modo speciale verso i giovani, i poveri e i « lontani ». Sono note le difficoltà che incontrano le Comunità orientali in non poche parti del mondo. Esiguità numerica, penuria di mezzi, isolamento, 2 3 4 Orientalium Ecclesiarum, 9 Lumen gentium, 24. AAS 83 (1991), p. 492. Acta Ioannis Pauli Pp. II 265 condizione di minoranza, impediscono frequentemente una serena e profìcua azione pastorale, educativa, assistenziale e caritativa. Si registra poi un incessante flusso migratorio verso occidente da parte delle componenti più promettenti delle vostre Chiese. E che dire delle sofferenze in Terra Santa, e in altri Paesi orientali, trascinati in una pericolosa spirale che sembra umanamente inarrestabile? Iddio faccia cessare quanto prima questo vortice di violenza! Vorrei quest'oggi consegnare un'accorata invocazione di pace all'intercessione del beato Giovanni XXIII, mentre si avvicina il quarantesimo anniversario della promulgazione della sua celebre Enciclica Pacem in terris. Egli che visse a lungo in Oriente, e tanto amò le Chiese Orientali, presenti la nostra supplica al Signore. Interceda altresì perché queste Chiese, non chiudendosi nelle formule del passato, si aprano a quel sano aggiornamento che egli stesso auspicò nella linea della sapiente armonia tra «nova et vetera». 5. La Chiesa latina ricorda oggi la Presentazione della Beata Vergine Maria al Tempio, memoria liturgica celebrata in Oriente fin dal vi secolo. Alla Madre di Dio che, mossa dallo Spirito, fece di se stessa una totale «dedicazione» al Signore, affido la vita e l'attività delle vostre comunità. In questi anni ho avuto modo di visitarne molte: dal Medio Oriente all'Africa, dall'Europa all'India. Invoco la protezione della Vergine Santa per tutti questi nostri fratelli e sorelle, in particolare per quelli che nella Terra Santa e nell'Iraq attraversano momenti difficili di grandi sofferenze. Con tali sentimenti, rinnovo a ciascuno di voi la mia gratitudine per i servizi che rendete alla Chiesa e di cuore imparto a tutti la propiziatrice Benedizione Apostolica. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 266 NUNTIUS Ob diem ad sacras vocationes fovendas dicatum. Venerati fratelli nell 'episcopato, carissimi fratelli e sorelle di tutto il mondo! 1. «Ecco il mio servo che io ho scelto; il mio prediletto, nel quale mi sono compiaciuto». Il tema del Messaggio di questa 40 Giornata Mondiale di preghiera per le Vocazioni ci invita a tornare alle radici della vocazione cristiana, alla storia del primo chiamato del Padre, il Figlio Gesù. Egli è «il servo» del Padre, profeticamente annunciato come colui che il Padre ha scelto e plasmato fin dal seno materno, il prediletto che il Padre sostiene e di cui si compiace, nel quale ha posto il suo spirito e a cui ha trasmesso la sua forza e che esalterà. Appare subito evidente il radicale senso positivo, che il testo ispirato dà al termine «servo». Mentre, nell'attuale cultura, colui che serve è considerato inferiore, nella storia sacra il servo è colui che è chiamato da Dio a compiere una particolare azione di salvezza e redenzione, colui che sa d'avere ricevuto tutto quel che ha ed è, e che dunque si sente anche chiamato a porre al servizio degli altri quanto ha ricevuto. Il servizio nella Bibbia è sempre legato a una chiamata specifica che viene da Dio, e proprio per questo rappresenta il massimo compimento della dignità della creatura, o ciò che ne evoca tutta la dimensione misteriosa e trascendente. Così è stato anche nella vita di Gesù, il Servo fedele chiamato a compiere l'universale opera della redenzione. 1 a 2 3 4 5 6 2. «Come Agnello condotto al macello...». Nella Sacra Scrittura c'è un forte ed evidente legame tra servizio e redenzione, come pure tra servizio e sofferenza, tra Servo e Agnello di Dio. Il Messia è il Servo sofferente che si carica sulle spalle il peso del peccato umano, 1 2 3 4 5 6 Mt 12, 18; cfr Is 42, 1-4. Cfr Is 49, 1-6. Cfr ibid. 42, 1-9. Cfr ibid, 49, 5. Cfr ibid, 52, 13-53, 12. Ibid. 53, 7, Acta Ioannis Pauli Pp II 267 7 è l'Agnello «condotto al macello» per pagare il prezzo delle colpe commesse dall'umanità e rendere così ad èssa il servizio di cui più abbisogna. Il Servo è l'Agnello che, «maltrattato, si lasciò umiliare e non aprì la sua bocca», mostrando così una straordinaria forza: quella di non reagire al male con il male, ma di rispondere al male con il bene. E la mite energia del servo, che trova in Dio la sua forza e che da Lui, proprio per questo, è reso «luce delle nazioni» e operatore di salvezza. La vocazione al servizio è sempre, misteriosamente, vocazione a prender parte in modo molto personale, anche costoso e sofferto, al ministero della salvezza. 8 9 3. « ...come il Figlio dell'uomo, che non è venuto per essere servito, ma per servire». Gesù è davvero il modello perfetto del « servo » di cui parla la Scrittura. Egli è colui che s'è spogliato radicalmente di sé per assumere « la condizione di servo» e dedicarsi totalmente alle cose del Padre, quale Figlio prediletto in cui il Padre si compiace. Gesù non è venuto per esser servito, «ma per servire e dare la sua vita in riscatto per molti »; ha lavato i piedi dei suoi discepoli e ha obbedito al progetto del Padre fino alla morte e alla morte di croce. Per questo il Padre stesso lo ha esaltato dandogli un nome nuovo e facendolo Signore del cielo e della terra. Come non leggere nella vicenda del «servo Gesù» la storia d'ogni vocazione, quella storia pensata dal Creatore per ogni essere umano, storia che inevitabilmente passa attraverso la chiamata a servire e culmina nella scoperta del nome nuovo, pensato da Dio per ciascuno? In tale «nome» ciascuno può cogliere la propria identità, orientandosi verso una realizzazione di se stesso che lo renderà libero e felice. Come non leggere, in particolare, nella parabola del Figlio, Servo e Signore, la storia vocazionale di chi è da Lui chiamato a seguirlo più da vicino, ad esser cioè servo nel ministero sacerdotale o nella consacrazione religiosa? In effetti, la vocazione sacerdo10 11 12 13 14 15 16 Is 53, 7. Ibid, 53, 7. Cfr ibid. 49, 5-6. Mt 20, 28. " Fil 2, 7. Cfr Lc 2, 49. 7 8 9 10 12 13 Cfr Aß 17, 5 14 Ibid, 20, 28. Cfr Fil 2, 8. Cfr ibid. 2, 9-11. 15 16 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 268 tale o religiosa è sempre, per natura sua, vocazione al servizio generoso a Dio e al prossimo. Il servizio diventa allora via e mediazione preziosa per giungere a meglio comprendere la propria vocazione. La diakonia è vero e proprio itinerario pastorale vocazionale. 17 18 4. «Dove sono io, là sarà anche il mio servo». Gesù, il Servo e il Signore, è anche colui che chiama. Chiama ad esser come Lui, perché solo nel servizio l'essere umano scopre la dignità propria ed altrui. Egli chiama a servire come Lui ha servito: quando le relazioni interpersonali sono ispirate al servizio reciproco, si crea un mondo nuovo, e in esso si sviluppa un'autentica cultura vocazionale. Con questo messaggio, vorrei quasi prestare la voce a Gesù, per proporre a tanti giovani l'ideale del servizio, e aiutarli a superare le tentazioni dell'individualismo e l'illusione di procurarsi in tal modo la felicità. Nonostante certe spinte contrarie, pur presenti nella mentalità odierna, c'è nel cuore di molti giovani una naturale disposizione ad aprirsi all'altro, specie al più bisognoso. Ciò li rende generosi, capaci di empatia, disposti a dimenticare se stessi per anteporre l'altro ai propri interessi. Servire, cari giovani, è vocazione del tutto naturale, perché l'essere umano è naturalmente servo, non essendo padrone della propria vita ed essendo, a sua volta, bisognoso di tanti servizi altrui. Servire è manifestazione di libertà dall'invadenza del proprio io e di responsabilità verso l'altro; e servire è possibile a tutti, attraverso gesti apparentemente piccoli, ma in realtà grandi, se animati da amore sincero. Il vero servo è umile, sa di essere « inutile », non ricerca tornaconti egoistici, ma si spende per gli altri sperimentando nel dono di sé la gioia della gratuità. 19 Vi auguro, cari giovani, di saper ascoltare la voce di Dio che vi chiama al servizio. E questa la strada che apre a tante forme di ministerialità a vantaggio della comunità: dal ministero ordinato ai vari altri ministeri istituiti e riconosciuti: la catechesi, l'animazione liturgica, l'educazione dei giovani, le più varie espressioni della carità. Ho ricordato, a conclusione del Grande Giubileo, che questa è «l'ora di una nuova "fantasia" della carità». Tocca 20 21 17 18 18 20 21 Cfr Nuove vocazioni per una nuova Europa, 27c. Gv 12, 26 Cfr Lc 17, 10. Cfr Novo millennio ineunte, 46. Ibid., 50. Acta Ioannis Pauli Pp. II 269 a voi giovani, in modo particolare, far sì che la carità si esprima in tutta la sua ricchezza spirituale ed apostolica. 22 5. «Se uno vuol essere il primo, sia l'ultimo di tutti e il servo di tutti». Così Gesù disse ai Dodici, sorpresi a discutere tra loro su «chi fosse il più grande». E la tentazione di sempre, che non risparmia nemmeno chi è chiamato a presiedere l'Eucaristia, il sacramento dell'amore supremo del «Servo sofferente». Chi compie questo servizio, in realtà, è ancor più radicalmente chiamato a esser servo. Egli è chiamato, infatti, ad agire « in persona Christi », e perciò a rivivere la stessa condizione di Gesù nell'Ultima Cena, assumendone la medesima disponibilità ad amare sino alla f i n e , sino a dare la vita. Presiedere la Cena del Signore è, pertanto, invito pressante ad offrirsi in dono, perché permanga e cresca nella Chiesa l'atteggiamento del Servo sofferente e Signore. Cari giovani, coltivate l'attrazione per i valori e per le scelte radicali che fanno dell'esistenza un servizio agli altri sulle orme di Gesù, l'Agnello di Dio. Non lasciatevi sedurre dai richiami del potere e dell'ambizione personale. L'ideale sacerdotale deve essere costantemente purificato da queste e altre pericolose ambiguità. Risuona anche oggi l'appello del Signore Gesù: «Se uno mi vuol servire mi segua». Non abbiate paura di accoglierlo. Incontrerete sicuramente difficoltà e sacrifici, ma sarete felici di servire, sarete testimoni di quella gioia che il mondo non può dare. Sarete fiamme vive di un amore infinito ed eterno; conoscerete le ricchezze spirituali del sacerdozio, dono e mistero divino. 23 24 6. Come altre volte, anche in questa circostanza volgiamo lo sguardo verso Maria, Madre della Chiesa e Stella della nuova evangelizzazione. Invochiamola con fiducia, perché non manchino nella Chiesa persone pronte a rispondere generosamente all'appello del Signore, che chiama ad un più diretto servizio del Vangelo: «Maria, umile serva dell'Altissimo, il Figlio che hai generato Ti ha resa serva dell'umanità. La tua vita è stata un servizio umile e generoso: sei stata serva della Parola quando l'Angelo Ti annunciò il progetto divino della salvezza. 22 23 24 Me 9, 35 Ibid 9, 34. Ov 12, 26. 270 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sei stata serva del Figlio, dandogli la vita e rimanendo aperta al suo mistero. Sei stata serva della Redenzione, "stando" coraggiosamente ai piedi della Croce, accanto al Servo e Agnello sofferente, che s'immolava per nostro amore. Sei stata serva della Chiesa il giorno della Pentecoste e con la tua intercessione continui a generarla in ogni credente, anche in questi nostri tempi diffìcili e travagliati. A Te, giovane figlia d'Israele, che hai conosciuto il turbamento del cuore giovane dinanzi alla proposta dell'Eterno, guardino con fiducia i giovani del terzo millennio. Rendili capaci di accogliere l'invito del Figlio tuo a fare della vita un dono totale per la gloria di Dio. Fa' loro comprendere che servire Dio appaga il cuore, e che solo nel servizio di Dio e del suo regno ci si realizza secondo il divino progetto e la vita diventa inno di gloria alla Santissima Trinità. Amen ». Dal Vaticano, 16 Ottobre 2002. IOANNES PAULUS PP. II Congregatio pro Doctrina Fidei ACTA 271 CONGREGATIONUM CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI Recursus quarundam excommunicatarum mulierum reicitur. DECRETO Il 29 giugno 2002 il fondatore di una comunità scismatica di nome Romulo Antonio Braschi ha « attentato » di conferire l'ordinazione sacerdotale alle Signore cattoliche Christine Mayr-Lumetzberger, Adelinde Theresia Roitinger, Gisela Forster, Iris Müller, Ida Raming, Pia Brunner e Dagmar Braun Celeste, presentatasi nell'occasione sotto il nome di Angela White. Richiamandosi ai precedenti interventi del Vescovo di Linz e della Conferenza Episcopale Austriaca, il 10 luglio 2002 la Congregazione per la Dottrina della Fede pubblicò una Dichiarazione, con la quale si ammonivano le suddette persone che sarebbero state punite con la scomunica, se — entro il 22 luglio 2002 — non avessero riconosciuto la nullità dell'« ordinazione » ricevuta e chiesto perdono per lo scandalo causato tra i fedeli. Poiché esse non manifestavano alcun segno di ravvedimento, con Decreto del 5 agosto 2002 questa Congregazione — oltre a confermare che il vescovo «ordinante», in quanto scismatico, era già scomunicato — inflisse la scomunica, riservata alla Sede Apostolica, alle persone summenzionate, esprimendo nel contempo la speranza che esse potessero ritrovare il cammino della conversione. Successivamente le medesime hanno pubblicato lettere ed interviste, nelle quali si dichiaravano convinte della validità dell'« ordinazione» ricevuta, chiedevano di cambiare la dottrina definitiva secondo la quale l'ordinazione sacerdotale è riservata esclusivamente agli uomini, e ribadivano di celebrare la « messa» ed altri « sacramenti » per piccoli gruppi. Con lettera del 14 agosto 2002 esse hanno chiesto la revoca del Decreto di scomunica, e con lettera del 27 settembre 2002 hanno fatto ricorso contro il medesimo Decreto, facendo riferimento ai cann. 1732-1739 del CIC. Il 21 ottobre 2002 sono state informate che le loro richieste sarebbero state sottoposte alle istanze competenti. 1 2 1 AAS 94 (2002), pp. 584 2 Ibid., pp. 585. 272 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Nei giorni 4 e 18 dicembre 2002 la richiesta di revoca ed il ricorso sono stati esaminati dalla Sessione Ordinaria della Congregazione, con la partecipazione dei Membri della medesima residenti a Roma, cioè degli Em.mi Cardinali Joseph Ratzinger, Alfonso López Trujillo, Ignace Moussa I. Daoud, Giovanni Battista Re, Francis Arinze, Jozef Tomko, Achille Silvestrini, Jorge Medina Estévez, James Francis Stafford, Zenon Grocholewski, Walter Kasper, Crescenzio Sepe, Mario Francesco Pompedda e gli Ecc.mi Presuli Tarcisio Bertone S.D.B e Rino Fisichella. In queste riunioni è stato deciso collegialmente di rigettare detto ricorso. Nel caso in parola, infatti, non è ammissibile un ricorso gerarchico, trattandosi di un Decreto di scomunica emanato da un Dicastero della Santa Sede, che agisce a nome del Sommo Pontefice (cfr can. 360 del CIC). Pertanto allo scopo di dissipare ogni dubbio in materia, i Membri hanno ritenuto necessario ribadire alcuni punti fondamentali. 1. Occorre precisare anzitutto che nel caso in parola non si tratta di una pena latae sententiae, nella quale s'incorre per il fatto stesso d'aver commesso un delitto espressamente stabilito dalla legge, ma di una pena, ferendae sententiae, irrogata dopo la doverosa comminazione ai rei (cfr cann. 1314; 1347, § 1 del CIC). In forza del can. 1319, § 1 del CIC, questa Congregazione ha di fatto la potestà di comminare, con un precetto, pene determinate. 2. E evidente la particolare gravità degli atti compiuti, che si articola sotto diversi aspetti. a) Il primo aspetto è quello scismatico: le donne summenzionate si sono fatte « ordinare » da un vescovo scismatico e — pur non aderendo formalmente al suo scisma — sono entrate in una complicità con lo scisma. b) Il secondo aspetto è di natura dottrinale: esse rifiutano formalmente e con pertinacia la dottrina, da sempre insegnata e vissuta dalla Chiesa e in modo definitivo proposta da Giovanni Paolo II, cioè che «la Chiesa non ha in alcun modo la facoltà di conferire alle donne l'ordinazione sacerdotale» (Lettera Apostolica Ordinatio sacerdotalis, n. 4). La negazione di questa dottrina merita la qualifica di rifiuto di una verità appartenente alla fede cattolica, e richiede pertanto una giusta pena (cfr cann. 750, § 2; 1371, n. 1 del CIC; Giovanni Paolo II, Lettera Apostolica data Motu Proprio Ad tuendam fidem, n. 4A). Inoltre, negando la suddetta dottrina, le persone in questione sostengono che il Magistero del Romano Pontefice sarebbe vincolante soltanto se fosse basato su una decisione del Collegio Episcopale, sostenuto dal sensus fidelium e accolto dai maggiori teologi. In tal modo contrastano la dottrina sul Magi- Congregatio pro Doctrina Fidei 273 stero del Successore di Pietro, proposta dai Concili Vaticani I e I I , e di fatto non riconoscono l'irreformabilità dell'insegnamento del Sommo Pontefice su dottrine da tenersi in modo definitivo da tutti i fedeli. 3. Il rifiuto di ottemperare al precetto penale comminato da questa Congregazione viene ulteriormente aggravato dal fatto che alcune di esse stanno creando circoli di fedeli, in aperta e di fatto settaria disobbedienza al Romano Pontefice e ai Vescovi diocesani. Data la gravità di questa contumacia (cfr can. 1347 del CIC), la pena inflitta non soltanto è giusta, ma anche necessaria, allo scopo di tutelare la retta dottrina, di salvaguardare la comunione e l'unità della Chiesa e di orientare la coscienza dei fedeli. 4. I summenzionati Membri della Congregazione per la Dottrina della Fede confermano pertanto il Decreto di scomunica emanato il 5 agosto 2002, precisando ancora una volta che l'attentata ordinazione sacerdotale delle suddette donne è nulla ed invalida (cfr can. 1024 del CIC) e che perciò tutti gli atti propri dell'Ordine sacerdotale da loro compiuti, sono anche essi nulli ed invalidi (cfr cann. 124; 841 del CIC). Come conseguenza della scomunica, è fatto pertanto loro divieto di celebrare sacramenti o sacramentali, di ricevere i sacramenti e di esercitare qualsiasi funzione in uffici, ministeri o incarichi ecclesiastici (cfr can. 1331, § 1 del CIC). 5. Nel contempo si ribadisce la speranza che, sorrette dalla grazia dello Spirito Santo, esse possano ritrovare il cammino della conversione per il ritorno all'unità della fede e alla comunione con la Chiesa infrante con il loro gesto. 77 Sommo Pontefice Giovanni Paolo II, nell'Udienza concessa il giorno 20 dicembre 2002 al sottoscritto Cardinale Prefetto, ha dato la sua approvazione al presente Decreto, deciso nella Sessione Ordinaria di questa Congregazione, approvandone in forma specifica il n. 4, e ne ha ordinato la pubblicazione. Roma, dalla Sede della Congregazione per la Dottrina della Fede, 21 dicembre 2002. 83 IOSEPH card. RATZINGER Prefetto L. 88 S. SB Tarcisio Bertone, S.D.B. Arcivescovo eletto di Genova Segretario 18-A.A..S. 274 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM POSNANIENSI Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Sanctiae Szymkowiak (in saec.: Ianinae) Sororis Professae Congregationis Filiarum Beatae Mariae Virginis Perdolentis (1910-1942) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Sanctia Szymkowiak in oppido Mozdzanów, tunc in archidioecesi Posnaniensi-Gnesnensi, die 10 mensis Iulii anno 1910 nata est. Relictis studiis universitariis, vocationem ad vitam consecratam secuta est et Congregationem igitur Filiarum Beatae Mariae Virginis Perdolentis inivit, professionem religiosam emittens anno 1938. Fervens fuit caritate, Regulae observantiam studens, in humilibus muneribus diligens ipsi commissis. In tempestatibus secundi totius mundi belli omni ope et studio operam navavit militaribus reclusis consulendo. Patienter longum morbum tulit, quo ad mortem die 29 mensis Augusti anno 1942 ducta est. Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 18 mensis Decembris anno 2000 virtutes théologales, cardinales et his adnexas heroico gradu ipsam coluisse decrevit. Deinde, beatificationis respectu, Em.mus D. Cardinalis Zeno Grocholewski, Causae Postulator, iudicio huius Congregationis de Causis Sanctorum assertam subiecit miram sanationem, intercessioni Servae Dei Sanctiae tributam atque Posnaniae occursam, Zosiae (Sophiae) Bobrowska, infantis, die 14 mensis Decembris anno 1996 ex sera operatione caesarea ortae, cum tantum post irritis duobus conatibus normalis partus facta esset, qui, feto ex improviso de facie prodito, ad effectum nullomodo pervenire poterat. Cum infantula nata esset, exhibebat damna capiti ex usu forcipis hypotoniam artuum omnium, nullam animi conscientiam, pulsum cordis levissimum sensibus et irregulärem, sanguinis profluvium e naribus, pharyngé et aure dextero. Gravissimus praesertim erat status spiritus suffocationis et syndrome ischaemica cerebris. Dein occurrerunt coagulatio late dispersa ductuum sanguinis, cessatio pulsus cordis quattuor minutorum temporis longa et convulsiones. Medici iam diagnosim dicebant infaustam de infanti vel, si puellula supervixisset, graves praevidebant exitus neurologicos. Interdum vero parentes et avi Zosiae una cum Filiabus Congregatio de Causis Sanctorum 275 Beatae Mariae Virginis Perdolentis eorumque cappellano, sicut et alii novendiali supplicatione ad divinum confugerunt auxilium per praefatae Servae Dei intercessionem, ut salus reficeretur infantis, quae octavo vitae die statim usque ad completam sanationem convalescere coepit. Annis 2000-2001 apud Curiam Posnaniensem Inquisitio dioecesana super miro celebrata est, cuius auctoritas et vis iuridica a Congregatione de Causis Sanctorum decreto diei 15 mensis Iunii anno 2001 probatae sunt. Dicasterii Collegium Medicorum in sessione diei 11 mensis Aprilis anno 2002, sanationem rapidissimam, completam, duraturam, sine exitibus permanentibus, inexplicabilem quoad modum secundum scientiam fuisse una voce affirmavit. Die 6 mensis Iunii eiusdem anni Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum factus est et insequenti die 25 mensis Iunii Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Causae Em.mo D. Cardinale Edmundo Casimiro Szoka. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio an de miraculo constaret divinitus patrato, responsum prolatum est affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinale Praefecto necnon Causae Cardinale Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Ven. Servae Dei Sanctiae Szymkowiak (in saec.: Ianinae), Sororis professae Congregationis Filiarum Beatae Mariae Virginis Perdolentis, videlicet de rapidissima, completa ac duratura sanatione Zosiae (Sophiae) Bobrowska, « neonata gravemente asfittica con sindrome ipossico-ischemica cerebrale, con emorragie intraventricolari, coagulazione intravasale disseminata (CID), stato di incoscienza, crisi convulsive, arresto cardiaco e danno multiorgano ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. E8 S. 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 276 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale PREMISLIENSIS LATINORUM Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Ioannis Adalberti Balicki Sacerdotis dioecesis Premisliensis Latinorum (1869-1948) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Servus Dei Ioannes Adalbertus Balicki in loco Staromiescie, nunc civitatis Ressoviae in Polonia regione, die 25 mensis Ianuarii anno 1869 natus est. Anno 1892 in dioecesi Premisliensi Latinorum sacerdotio auctus est, in cuius Seminario maiore theologiam dogmaticam multos docuit annos, aliquantulum temporis etiam officium gerens rectoris. Multiplicem pro universis generibus populi Dei navavit apostolatum, speciali sedulitate ad Evangelium praedicandum, ad sacramentum Reconciliationis ministrandum ac lapsis moribus puellis assidendum animum intendens. Moralibus physicisque passionibus emundatus die 15 mensis Martii anno 1948 pie in Domino obdormivit. Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 15 mensis Decembris anno 1994 eum virtutes théologales, cardinales et his adnexas heroico gradu coluisse decrevit. Beatificationis respectu, Causae Postulatio iudicio Congregationis de Causis Sanctorum assertam subiecit miram sanationem dominae Christinae Rymarz, Poloniae natione, quae, die 29 mensis Decembris anno 1999, in valetudinario Iaroslaviae chirurgicae sectioni cholecystis per viam endoscopicam commissa est, quae autem vulnus in bilis ductu produxit. Die 31 eiusdem mensis Decembris ergo nova sectione chirurgica mulieri opus fuit, ut remedium insequenti ictero ingravescenti afferetur et die vero 12 mensis Ianuarii anno 2000 infirma in clinicam chirurgicam Varsaviae translata est, quo citius laesi ductus bilis refectioni consuleretur. Valetudo aegrotae in gravius interdum vertit. Nam provecta quoque inventa est cirrosis hepática, cuius causa ductus bilis refici nequivit et, prognosi infausta dicta, in valetudinarium Iaroslaviensem rursus infirma revecta est. In universo morbi decursu, praesertim vero in ultimo eius spatio temporis, infirmae familiares constater intercessionem Servi Dei Ioannis Adalberti Balicki invocaverant, cuius sepulcrum etiam visitaverant, ut Christinae sanationem impetrarent, quae revera die 14 mensis Februarii eo convalescere coepit, ut die 3 mensis Martii anno 2000 de valetudinario dimitteretur: medici enim ductum bilis sua sponte, modo porro inexplicabili secundum scientiam, sanavisse agnoverunt. Congregatio de Causis Sanctorum 277 De hoc casu anno 2000 apud Curiam Premisliensem Latinorum Inquisitio dioecesana celebrata est, cuius auctoritas et vis iuridica a Congregatione de Causis Sanctorum decreto diei 12 mensis Aprilis anno 2002 probatae sunt. Dicasterii Collegium Medicorum in sessione diei 23 insequentis mensis Maii, sanationem rapidam, completam, duraturam et inexplicabilem secundum scientiam fuisse una voce affirmavit. Die 19 mensis Iunii eiusdem anni Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum factus est et insequentis die 2 mensis Iulii Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Causae Eminentissimo Domino Cardinale Andrea Maria Deskur. Et in utroque coetu, posito dubio an de miraculo constaret divinitus patrato, responsum prolatum est affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinale Praefecto necnon Causae Cardinale Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Ven. Servi Dei Ioannis Adalberti Balicki, Sacerdotis dioecesis Premisliensis Latinorum, videlicet de rapida, completa ac duratura sanatione dominae Christinae Rymarz a « lesione iatrogena del dotto epatico comune postcolecistectomia (per via laparoscopica) in paziente con cirrosi epatica avanzata ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. 83 S. 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 278 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PATBNSIS et UBERABENSIS de finium mutatione DECRETUM Quo aptius christifidelium pastorali curae consuli posset, Exc.mi PP. DD. Ioannes Bosco Oliver de Earia, Episcopus Patensis, et Aloisius Rochus Oppermann, S.C.I., Archiepiscopus Uberabensis, unanimi consensu ab Apostolica Sede expostulaverunt ut circumscriptionum sibi concreditarum fines immutarentur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P.D. Alfii Rapisarda, Archiepiscopi titulo Cannensis et in Brasilia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem christifidelium bono profuturam, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia PP. II, tributarum, oblatis precibus annuendum censuit. Quapropter, hoc Decreto, perinde valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, a dioecesi Patensi distrahit et archidioecesi Uberabensi adnectit integrum territorium urbis vulgo «Araxá», mutatis, hac ratione, utriusque ecclesiasticae circumscriptionis finibus. Quamobrem documenta et acta praefati territorii clericos, fideles ac bona temporalia respicientia a Curia Patensi ad Curiam Uberabensem transmittantur. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum Apostolicum Nuntium vel, ipso a sede absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia gestorem, necessarias et opportunas eisdem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Contrariis quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 9 Novembris anno 2002. £8 IOANNES BAPTISTA card. RE Praefectus 68 Franciscus Monterisi L. 68 S. In Congr pro Episcopis tab., n. 736j02 a Secretis Congregatio pro Episcopis 279 SIPONTINAE-VESTANAE De nominis archidioecesis mutatione DECRETUM Sanctum Pium a Pietrelcina, noviter inter sanctos numeratum, omnibus pernotum est quali dilectione atque fidei et vitae christianae incremento universi orbis christifideles honorent, qui in urbem vulgo nuncupatam « San Giovanni Rotondo» pie devoteque innumeri conveniunt. Ibi novus Sanctus totam fere suam vitam orationis atque apostolatus expendit, nosocomium vulgo « Casa Sollievo della Sofferenza » ab eo conditum adstat atque venerata sua spolia requiescunt atque solacium in corpore et in spiritu multi infirmi inveniunt. Cum praedicta urbs intra fines archidioecesis Sipontinae-Vestanae oriatur, Summus Pontifex Ioannes Paulus, divina Providentia PP. II, ad devotionem erga sanctum Pium a Pietrelcina sustinendam signumque Suae benevolentiae in urbem Sancti Ioannis Rotundi ostendere cupiens, archidioecesis Sipontinae-Vestanae nomen immutandum censuit et memoratae Ecclesiae titulum Sancti Ioannis Rotundi unit. Quapropter, praesenti Congregationis pro Episcopis Decreto, Sanctitas Sua statuit ac decernit ut memorata archidioecesis posthac nuncupari possit Sipontina-Vestana-Sancti Ioannis Rotundi; itidemque eiusdem Archiepiscopus pro tempore Sipontinus-Vestanus-Sancti Ioannis Rotundi appelletur. Ad haec perficienda idem Summus Pontifex Exc.mum P.D. Paulum Romeo, Archiepiscopum titulo Vulturiensem et in Italia Apostolicum Nuntium, deputare dignatus est, eidem tribuens facultates etiam subdelegandi quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Congregationem pro Episcopis, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 10 mensis Decembris anno 2002. £8 IOANNES BAPTISTA card. RE Praefectus £8 Franciscus Monterisi a Secretis L. £8 S. In Congr. pro Episcopis tab., n. 990102 280 Acta Apostolicae Sedis ~ Commentarium Officiale PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros praefecit praesules: die 8 Martii 2003. — Archiepiscopali Ecclesiae Sipontinae-Vestanae-Sancti Ioannis Rotundi, Exc.mum P. D. Dominicum Humbertum D'Ambrosio, hactenus Archiepiscopum Fodianum-Bovinensem, quem constituit etiam Delegatum Sanctae Sedis pro Institutionibus sancti Pii a Pietrelcina. die 10 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Ambianensi R. D. Ioannem Lucam Bouilleret, e clero dioecesis Sancti Claudii, hactenus Seminarii Universitarii Lugdunensis docentem. die 11 Martii. — Metropolitanae Ecclesiae Sinus Albi Exc.mum P.D. Villelmum Iosephum Garlatti, hactenus Episcopum Fororaphaëliensem. — Cathedrali Ecclesiae Norvicensi, Exc.mum P.D. Michaelem Richardum Cote, hactenus Episcopum titularem Cebaradesensem et Auxiliarem dioecesis Portlandensis. die 15 Martii. — Metropolitanae Ecclesiae Granatensi Exc.mum P.D. Franciscum Xaverium Martínez Fernández, hactenus Episcopum Cordubensem. die 20 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Araucensi R.D. Carolum Germanum Mesa Ruiz, e clero archidioecesis Tunquensis, ibique Seminarii rectorem. die 21 Martii. — Metropolitanae Ecclesiae Quitensi Exc.mum P.D. Radulfum Eduardum Vela Chiriboga, hactenus Ordinarium Militarem in dicione Aequatoriana. Congregatio de Institutione Catholica 281 CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA DECRETUM quo ordo studiorum in Facultatibus Iuris Canonici innovatur Novo Codice Iuris Canonici et Codice Canonum Ecclesiarum Orientalium promulgatis, numerus studentium in Facultatibus Iuris Canonici multiplicatus quidem est, at simul semper magis animadversum est curriculum studiorum ad Licentiam prout statutum fuerat in Constitutione Apostolica Sapientia christiana die 15 aprilis 1979 a Ioanne Paulo II promulgata non sufficere ad singulas disciplinas recte exponendas et assimilandas nec ideo absoluto biennio ad Licentiam formationem iuridicam alumnorum illum gradum cognitionis iuris Ecclesiae attingere qui hodie requiritur ad munera ecclesiastica obeunda quae specificam praeparationem in iure canonico praesupponunt. Biennium ad Licentiam in iure canonico statutum primum fuerat in Constitutione Apostolica Deus scientiarum Dominus a Pio XI die 24 maii 1931 data, cum quattuor semestria sufficientia esse ad Licentiam tunc viderentur, attenta optima praeparatione qua alumni instructi erant tum in lingua latina tum etiam in institutionibus iuris canonici cum ad Facultatem Iuris Canonici accedebant. Mutatis autem temporum adiunctis, vix non ubique in scholis mediis lingua latina vel non amplius docetur vel inter disciplinas secundi ordinis aestimatur. Quod attinet autem ad curriculum studiorum in Facultatibus theologicis atque in Seminariis maioribus, auctis post Concilium aliis disciplinis theologicis et pastoralibus, paulatim institutionibus iuris canonici et etiam linguae latinae semper minor attentio minusque tempus concessum est. Hinc factum est ut studentes clerici ut plurimum expertes lingua latina atque absque vix ulla praeparatione praevia in iure canonico ad Facultates Iuris Canonici accedant. Quod attinet vero ad laicos, qui quidem plures quam antea Facultates Iuris Canonici frequentant, defectus sufficientis praeparationis ad secundum cyclum incipiendum est adhuc magis perceptibilis, siquidem, cum ad Facul1 2 1 Cf AAS 71 (1979), pp 469-499. 2 Cf AAS2Z (1931), pp, 241-284, 19 - A A S . Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 282 tates Iuris Canonici accedunt saepe nec ullam formationem theologicam possident nec in primo cyclo, prout hic ordinatus est, illum gradum vel minimum cognitionis Theologiae acquirere possunt qui prorsus necessarius est ad principia fundamentalia iuris canonici recte intellegenda. Qui autem gradum academicum in iure civili iam consecuti sunt, ad biennium Licentiae, omisso saepe primo cyclo, directe admitti, immo et iudicio Facultatis curriculum biennii contrahere possunt, quo fit ut, absque ulla praeparatione theologica, uno anno Licentiam in iure canonico obtinere possint. Concilium vero Vaticanum II auspicatur ut « in iure canonico exponendo [...] respiciatur ad Mysterium Ecclesiae, secundum Constitutionem dogmaticam De Ecclesia ab hac S. Synodo promulgatam». Hoc autem auspicium exigit imprimis ut uterque Codex exponatur sub luce Ecclesiologiae Vaticani II, cuius notae huc spectantes in Constitutionibus Apostolicis Ioannis Pauli II 3 Sacrœ disciplinai leges 4 et Sacri Canones 5 in synthesim redactae indicantur. Hic autem novus prospectus theologicus quo in iure canonico exponendo intenditur, ulterius tempus exigit quam limites biennii permittunt. Accedit quod praeter studium linguae latinae aliae disciplinae auxiliares et cursus optionales additi sunt qui necessarii hodie videntur ad formationem institutionalem in iure canonico complendam. Attentis igitur difficultatibus quas Facultates Iuris Canonici ad necessariam formationem studentium obtinendam experiuntur, Congregatio de Institutione Catholica anno 1997 omnibus Facultatibus et Institutis Iuris Canonici ab ipsa erectis quaestionarium misit, quo de uniuscuiusque statu atque specifice de opportunitate protrahendi curriculum studiorum notitiae quaerebantur. Acceptis responsionibus plures consultationes ab hac Congregatione habitae sunt. Praeter alia minoris momenti, concordatum est curriculum ad Licentiam protrahendum esse ad tres annos seu sex semestria necnon primum cyclum omnino obligatorium reddendum ac melius ordinandum pro iis omnibus, qui primum cyclum Theologiae in Facultate vel curriculum philosophico-theologicum in Seminario non absolverunt, non exceptis iis qui gradum academicum in iure civili iam consecuti fuerint. Res subiecta quoque fuit Congregationibus Plenariis huius Congregationis, habitis annis 1998 et 2002. Patres vero vix non unanimiter sententiam positivam expresserunt. Cum praeterea aliquae ex innovationibus propositis tangerent Constitutionem 3 Concilium Vaticanum II, Decretum de Institutione sacerdotali Optatam totius, n 16d. * Ioannes Paulus II, Const. Apost Sacrae disciplinae leges, 25 ianuarii 1983: AAS 75/11 (1983), pp. VII-XIV Ioannes Paulus II, Const Apost Sacri Canones, 18 octobris 1990: AAS 82 (1990), pp. 10331044. 5 Congregatio de Institutione Catholica Apostolicam Sapientia christiana, res toritate, quae nihil obstare quominus Ideo, omnibus attente perpensis, Apostolicae Sapientia christiana atque ventur sequenti modo: 283 communicata est cum Superiore Auculterius procederetur manifestavit. statuitur ut articuli 76 Constitutionis 56 et 57 eiusdem Ordinationum inno- I. Art. 76 Const. Apost. Sapientia christiana Studiorum curriculum Facultatis Iuris Canonici complectitur: a) primum cyclum, per quattuor semestria seu duos annos protrahendum, pro iis qui debita formatione philosophico-theologica carent, non exceptis iis qui gradum academicum in iure civili iam consecuti sunt; in eo studium impenditur generalibus institutionibus iuris canonici iisque disciplinis philosophicis et theologicis quae ad superiorem formationem canonisticam requiruntur; b) secundum cyclum per sex semestria seu triennium pro omnibus protrahendum, qui integri Codicis per plenam tractationem eiusdem fontium sive magisterialium sive disciplinarium altiore studio impenditur, addito studio affinium disciplinarum; c) tertium cyclum, saltem per duo semestria seu per annum protrahendum, quo canonistica formatio perficitur ad dissertationem doctoralem, per scientificam investigationem, elaborandam. II. Art. 56 Ordinationum Disciplinae obligatoriae sunt: o I in primo cyclo: a) elementa philosophiae: anthropologia philosophica; metaphysica; ethica; b) elementa theologiae: introductio in S. Scripturam; theologia fundamentalis: divina revelatio, eiusdemque transmissio et credibilitas; theologia trinitaria; christologia; tractatus de gratia; peculiari autem modo ecclesiologia, theologia sacramentalis generalis et specialis, theologia moralis fundamentalis et specialis; c) institutiones generales iuris canonici; d) lingua latina. 284 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 2° in secundo cyclo: a) Codex Iuris Canonici vel Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium secundum omnes eorundem partes aliaeque leges canonicae; b) disciplinae conexae: theologia iuris canonici; philosophia iuris; institutiones iuris romani; elementa iuris civilis; historia institutionum canonicarum; historia fontium iuris canonici; relationes Ecclesiam inter et societatem civilem; praxis canonica administrativa et iudicialis; c) introductio in Codicem Canonum Ecclesiarum Orientalium pro studentibus Facultatis Iuris Canonici latini; introductio in Codicem Iuris Canonici pro studentibus Facultatis Iuris Canonici orientalis; d) lingua latina; e) disciplinae speciales et exercitationes atque seminaria ab unaquaque Facultate praescripta. 3° in tertio cyclo: a) latinitas canonica; b) cursus speciales vel exercitationes ab unaquaque Facultate praescripta. III. Art. 57 Ordinationum § 1. Qui curriculum philosophico-theologicum in Seminario vel in Facultate theologica absolverit, directe ad secundum cyclum admitti potest, nisi necessarium aut opportunum appareat aliquem cursum praevium linguae latinae vel institutionum generalium iuris canonici exigere. Qui aliquibus disciplinis primi cycli in apta Facultate vel Instituto universitario se iam rite studuisse comprobaverit, ab iisdem dispensari potest. § 2. Qui gradum academicum in iure civili iam consecutus est, ab aliquibus cursibus secundi cycli (ut iure romano et iure civili) dispensari potest quin a triennio ad Licentiam eximatur. § 3. Ad finem secundi cycli studentes linguam latinam ita cognoscant ut Codicem Iuris Canonici et Codicem Canonum Ecclesiarum Orientalium et alia documenta canonica bene intellegant; in tertio autem cyclo fontes iuris canonici rite interpretari possint. Quae hoc decretum statuit de Facultatibus Iuris Canonici valent quoque de Institutis Iuris Canonici ab hac Congregatione erectis, vel ad normam art. 62-63 Constitutionis Apostolicae Sapientia christiana cum aliqua Facultate Iuris Canonici conexis. Congregatio de Institutione Catholica 285 Hoc decretum vigere incipiet pro cuiusque regionis moribus initio anni academici 2003-2004. Quce hoc decreto statuuntur, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, in Audientia infrascripto Cardinali Praefecto die II mensis Septembris a. D. MMII concessa, rata habuit et confirmavit, innovatum articulum 76 Constitutionis Apostolices « Sapientia christiana » in forma specifica approbavit, contrariis quibuslibet non obstantibus, atque publici iuris fieri iussit. Datum Romas, ex aedibus eiusdem Congregationis, die II mensis Septembris, a. D. MMII. ZENON card. GROCHOLEWSKI, Praefectus 83 Iosephus Pittau, S.I. a Secretis Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 286 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza: Martedì, 4 Marzo 2 0 0 3 , S.E. il Signor SILVIO BERLUSCONI, Presidente del Consiglio dei Ministri della Repubblica italiana. Venerdì, 2 1 Marzo 2 0 0 3 , S.E. il Signor MIRKO SARO VIC, Presidente di turno della Presidenza; S.E. il Signor DRAGAN COVIC, Membro della Presidenza; S.E. il Signor SULEJMAN TÌHIC, Membro della Presidenza, Membri della Presidenza Collegiale di Bosnia ed Erzegovina. Venerdì 7 Marzo 2003 il Santo Padre ha tenuto Concistoro ordinario pubblico. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 22 marzo 2003 S.E. mons. Jean-Claude Périsset, Arcivescovo tit. di Giustiniana Prima, Nunzio Apostolico in Romania, Nunzio Apostolico in Moldova. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 6 marzo 2003 L'Em.mo Signor Cardinale Ioachim Meisner, Membro della Prefettura degli Affari Economici della Santa Sede «ad quinquennium ». 8 » » S.E. mons. Francesco Marchisano, Arcivescovo tit. di Populonia, Presidente della Commissione Permanente per la tutela dei Monumenti Storici e Artistici della Santa Sede «ad quinquennium ». Diarium Romanae Curiae Protonotari 1 luglio 2002 13 settembre » » » » 4 ottobre » 31 » » 7 novembre » » » » 16 » » 25 » » 14 dicembre » » » » Apostolici 287 soprannumerari: Mons,. Józef Fijalkowski (Lodz) Mons. Olaf Colerus-Geldern (Gurk) Mons. Vincenzo Baldari (Oria) Mons. Bronislaw Gwózdz (Lviv dei Latini) Mons. José Raimundo Pérez Gómez (Duitama-Sogamoso) Mons., John A. Alesandro (Rockville Centre) Mons. Robert E. Fagan (Rockville Centre) Mons. Donald Shea (Helena) Mons. Domenico Bassino (Ivrea) Mons. Giacinto Marianecci (Palestrina) Mons. Vito Cinti (Palestrina) Prelati d'onore di Sua Santità: 25 aprile 2002 19 luglio » 13 agosto » 22 » » » » » 23 » » » » » 26 » » 29 » » 6 settembre » » » » » » » » » » 13 » » » » » » » » 19 » » 22 » » 1 ottobre » 4 » » » » » » » » » » » » » » 18 » » 31 » » » » » » 7 novembre » » 13 » » » » » » » » » Mons. Walter Hlinka (Wien) Mons. Philipp Kaiser (Würzburg) Mons. Alfonso Fernández Benito (Toledo) Mons. Konstanty Kusyk (Siedlce) Mons. Mauricio W. Arron West (Charlotte) Mons. Carl A. Kemme (Springfield in Illinois) Mons. Kenneth C Steffen (Springfield in Illinois) Mons. Francesco Coppola (Nola) Mons. Peter John O'Keefe (Ord. Militare in Australia) Mons. Anton Markelj (Ljubljana) Mons. Daniel Kamara (Makeni) Mons. Giuseppe Bertini (Foligno) Mons. Mario Sensi (Foligno) Mons. Elia Farina (Oria) Mons. Pietro Chirico (Oria) Mons. Sebastian Luiz (Verapoly) Mons. Raimund Hug (Freiburg im Breisgau) Mons. Lorenzo Dattrino (Vercelli) Mons. Heinrich Schnuderl (Graz-Seckau) Mons. Antonio Manuel Fernández Martínez (Cumana) Mons. Blas Heriberto Flores Montes (Ecatepec) Mons. Joseph Dich Nguyen Ngoc Oanh (Ha Noi) Mons. Lucas Mario Topno (Raiganj) Mons. Rafael S. Magno (Lingayen-Dagupan) Mons. James Cornelius Shannahan (Auckland) Mons. Brian Richard Madders (Ord. Militare in Gran Bretagna) Mons. Peter-Martin Schmidt (Fulda) Mons. Rudolf Hofmann (Fulda) Mons.. Nelson Roque Viola (La Plata) Mons. Robert J. Brennan (Rockville Centre) Mons.. Alejandro Alvites Bermudez (Huari) Mons. Eimer Demetrio Norabuena Meza (Huaraz) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 288 13 novembre 2002 » » » 16 » » » » » » » » » » » » 6 dicembre » » » 14 » » » » » » » » » » » » » 15 17 20 » » » • » » » » » » » » » » » Mons Jan Czajkowski (Elbl^g) Mons. José Ciucci Roscetti (Huari) Mons. Gustavo Fernández Camargo (Facatativá) Mons. Juozapas Franciskus Gedgaudas (Telsiai) Mons. Juozas Siurys (Tëlsiai) Mons. Kevin O'Neill (Helena) Mons Samson Mariadas (Tuticorin) Mons. Ángel Cepeda Cannona (Córdoba) Mons. Paulino Cantero García (Córdoba) Mons. Donald Wayne Neumann (Vancouver) Mons. Félicien Mubiligi (Butare) Mons. Francesco Saverio Manco (Andria) Mons. Michel G.C..M. Bonnet (Nantes) Mons. Richard Joseph Gagnon (Vancouver) Mons. Alan Robert McCormack (Toronto) Mons. Gabriele Giordano Caccia (Milano) Mons. Hermann Scheipers (Dresden-Meissen) Mons. Michael Palud (Mandeville) Mons. Norbert Maginot (Augsburg) Cappellani di Sua Santità: 31 1 19 2 gennaio luglio 2002 » » » agosto » » » » » » » » » » » » » » » » 13 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 22 » » » » » » » » » » » » » » » » » ». » » 23 » » » » » » » » Il sac. Thomas Dornseifer (Paderborn) Il sac. Konrad Krajewski (Lodz) Il sac. Roberto Zagnoli (Ravenna-Cervia) Il sac. André Daoust (Saint-Jérôme) Il sac. Luigino Pizzo (Roma) Il sac. Rosario Matera (Roma) Il sac. Bartolomeo Peller (Ivrea) Il sac. Carlo Deiro (Ivrea) Il sac, Fernando Salvetti (Ivrea) Il sac. Fiorenzo Rastello (Ivrea) Il sac. Gerardo Ortega Gutiérrez (Toledo) Il sac Jesús Martín Gómez (Toledo) Il sac. José Luis Martín Fernández-Marcóte (Toledo) Il sac. Juan Sánchez Rodríguez (Toledo) Il sac. Lorenzo Babando (Ivrea) Il sac Mario Bosio (Ivrea) Il sac. Miguel Sánchez Torrejón (Toledo) Il sac. Anthony Marcaccio (Charlotte) Il sac. Gustavo Castaño Estrada (Ord, Militare in Colombia) Il sac. John Arnold (Westminster) Il sac. Karlheinz Diez (Fulda) Il sac. Mark Langham (Westminster) Il sac. Richard Michael Bellow (Charlotte) Il sac. Thomas Richard Walsh (Charlotte) Il sac. David S. Lantz (Springfield in Illinois) Il sac. John R. Ossola (Springfield in Illinois) Il sac. Lawrence Auda (Springfield in Illinois) Diarium Romanae 23 agosto 2002 » » » » » » 26 » » » » » 29 » » » » » » » » » » » 6 settembre 2002 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 13 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 19 » » 26 » » 2 ottobre » 4 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 10 » » » » » » » » » » » » » » » » » 18 » » Curiae 289 II sac. Leo J.. Enlow (Springfield in Illinois) Il sac. Michael R Kuse (Springfield in Illinois) Il sac. Robert Jallas (Springfield in Illinois) Il sac. Gerhard Wagener (Paderborn) Il sac. Pierre Tran Van Hoa (My Tho) Il sac. Gaudencio Andres Noriego (San Felipe) Il sac. Gerardo Navas Contreras (San Felipe) Il sac. Guillermo León Ramírez Valencia (San Felipe) Il sac. Heraclio Martín y Calleja (San Felipe) II sac. Alojzij Snoj (Ljubljana) Il sac. Angelo Lini (Foligno) Il sac. Dino Ambrogi (Foligno) Il sac Eros Mancinelli (Foligno) Il sac. Flavio Orazi (Foligno) Il sac. Franc Trunkelj (Ljubljana) Il sac. France Dular (Ljubljana) Il sac. Janez Rihar (Ljubljana) Il sac. Joze Kastelic (Ljubljana) Il sac. Joze Plut (Ljubljana) Il sac. Milan Grden (Ljubljana) Il sac. Paolo Aquilini (Foligno) Il sac. Peter Zakrajsek (Ljubljana) Il sac. Venanzo Peppoloni (Foligno) Il sac. Angelo Altavilla (Oria) Il sac. Francis Frost (Belley-Ars) Il sac Franco De Padova (Oria) Il sac. Gérard G. Schmilz (Hartford) Il sac. Giovanni Zanzarelli (Oria) Il sac Giuseppe Desantis (Oria) Il sac. Pierre Aubert (Blois) Il sac. Ambrogio Choi (Suwon) Il sac. Marek Trybowski (Pelplin) Il sac. Paul Phan Van Hien (Bac Ninh) Il sac. Alejandro Pérez Castro (Ecatepec) Il sac. Arturo Alejandro Cruz Monroy (Ecatepec) Il sac. José Resendiz Frutz (Ecatepec) Il sac. Józef Trela (Przemysl dei Latini) Il sac. Ronald William Metha (Yakima) Il sac. Salvador Diez de Sellano Ortega (Ecatepec) Il sac. Vicente María Boada y Gordon (Ecatepec) Il sac. Arturo Fierro Estrada (Chihuahua) Il sac. Felipe Pineda Prieto (Chihuahua) Il sac. José Gómez Flores (Chihuahua) Il sac. Juan Manuel Hernández Fierro (Chihuahua) Il sac. Manuel Eugenio Ríos García (Chihuahua) Il sac. Simón Benavides Allende (Chihuahua) Il sac. Attilio Marinsalti (Macerata-Tolentino-Recanati-Cingoli-Trei a) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 290 18 ottobre 2002 » » » 28 31 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 6 novembre » 7 » 12 13 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 16 6 dicembre » » » » » » » 12 » » » » » » » » » » » » » » » » » » 14 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » II sac. Egidio Pietrella (Macerata-Tolentino-Recanati-CingoliTreia) Il sac. Giancarlo Vecerrica (Macerata-Tolentino-RecanatiCingoli-Treia) Il sac. Miguel Antonio Díaz Rojas (Ord. Militare in Colombia) Il sac. Jair dos Santos Pinto (Säo Joäo del Rei) Il sac. José Hugo Resende (Säo Joäo del Rei) Il sac. Waldir Henrique Mancini (Säo Joäo del Rei) Il sac. Feliks Jura (Krakow) Il sac. Marian Malysiak (Krakow) Il sac. Franz Auer (Ord. Militare in Austria) Il sac. José Manuel Del Río Carrasco (León) Ii sac. Rudolphus Henricus Maria Smit (Breda) Il sac. Anthony Mafeo (Saint-Maron de Montréal dei Maroniti) Il sac. Alberto Gonzales López (Huaraz) Il sac. Alois Jungwirth (Sankt Polten) Il sac. Alois Sallinger (Sankt Polten) Il sac. Edward Jurek (Wroclaw) Il sac. Ferdinand Holzweber (Sankt Polten) Il sac. Hermann Hirner (Sankt Polten) Il sac. Josef Lammerhuber (Sankt Polten) Il sac. Kazimierz Zygmunt Paczkowski (Elbl^g) Il sac. Leon Juchniewicz (Elbl^g) Il sac. Rinaldo De Menech (Belluno-Feltre) Il sac Silvestre Carmen del Corazón de Jesús López (Cruz del Eje) Il sac. Ignaci Siluvai (Tuticorin) Il sac. Agio Augusto Moreira (Crato) Il sac. Dermi val de Anchi eta Gondim (Crato) Il sac. Francisco Murilo de Sa Barreto (Crato) Il sac. Glenn L. Nelson (Rockford) Il sac. Concaio Parias Filho (Crato) Il sac. James W. McLoughlin (Rockford) Il sac. José Honor de Brito (Crato) Il sac. Joseph B. Linster (Rockford) Il sac. Pasquale Iacobone (Andria) Il sac. Thomas J. Dempsey (Rockford) Il sac. Enrico Adirano Rosa (Bergamo) Il sac. Janusz Urbañczyk (Elbla_g) Il sac, José López Fernández (Chihuahua) Il sac. Luis Padilla Lomeli (Chihuahua) Il sac. Nabih Moawad (Tripoli del Libano dei Maroniti) Il sac. Victor Manuel Gómez Royval (Chihuahua) Il sac. Alessio Ferrari (Reggio Emilia-Guastalla) Il sac. Augusto Iacobini (Palestrina) Il sac. Eugenio Anceschi (Reggio Emilia-Guastalla) Il sac. Guido Agosti (Reggio Emilia-Guastalla) Il sac. Günter Kießwetter (Bamberg) Il sac. José Astrogildo Moreira (Alagoinhas) Diarium Romanae 14 dicembre » » » » » » » » » » » » » » 20 » » » » » » » » » 2002 » » » » » » » » » » » » II Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. Curiae 291 José Justino de Almeida (Alagoinhas) Manoelito da Cruz Brito (Alagoinhas) Oreste Mambrini (Reggio Emilia-Guastalla) Otávio Gonçalves da Silva (Alagoinhas) Peter Fleetwood (Liverpool) Pietro Baracchi (Reggio Emilia-Guastalla) Raúl Nicola Delfino (Mercedes-Luján) Stanislao De Prosperis (Palestrina) Antonio Rizzi (Castellaneta) Gennaro Inglese (Castellaneta) Leonardo Fazio (Castellaneta) Luigi De Donato (Castellaneta) Luigi Gozzi (Castellaneta) ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito: II Cavalierato di Collare dell 'Ordine Piano: 20 21 agosto ottobre 2002 » A S.E. il sig. Rudolf Schuster (Slovacchia) A S.E. il sig. Gustavo Noboa Bejarano (Ecuador) La Gran Croce di Dama di Gran Croce dell'Ordine Piano: 1 ottobre 2002 A S.E. la sig.ra Ana Palacio Vallelersundi (Spagna) La Gran Croce dell 'Ordine di san Gregorio Magno: 29 agosto 2002 26 settembre » 14 ottobre » » » » 11 novembre » 22 » » 30 » » Al sig. Flavio Cotti (Svizzera) Al sig. Bernard Billaud (Francia) Al sig. Alfredo R. Contreras Villavicencio (Quito) Al sig, Marcelo A. Santos Vera (Quito) Al sig. Raúl Alfredo Estrada Oyuela (New York) Al sig. Vincenzo Barile (Napoli) Al sig. Paolo Andrea Mettel (Lugano) La Gran Croce di Dama di Gran Croce dell 'Ordine di san Gregorio Magno: 21 agosto 2002 Alla sig.ra Waltraud Klasnic (Graz-Seckau) La Commenda con Placca dell 'Ordine di san Gregorio Magno: 18 agosto 2001 11 dicembre » Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. Enrico Fiore (Pompei) Anatoliy Konstantynovych Orel (Ucraina) Anatoliy Maksymovych Zlenko (Ucraina) Volodymyr Mykhaylovych Lytvyn (Ucraina) Yuriy Petrovych Bohutskiy (Ucraina) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 292 27 29 23 aprile agosto ottobre » » » » » » 11 novembre 4 dicembre 2002 » » » » » » » Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Heinz Keilbach (Passau) Max Schaffner (Svizzera) Angelo Cherchi (Cagliari) Carlo Terzoli (Cagliari) Giovanni Fenoglio (Cagliari) Giovanni Viarengo (Cagliari) John Paul Reinie (New York) Gabriele Corbo (Ferrara-Comacchio) La Croce di Dama di Commenda con Placca dell 'Ordine di san Gregorio Magno: 7 settembre 2002 » 25 novembre Alla si g.ra Chryssoula Caricopoulou-Vlavianou (Grecia) Alla si g.ra Maria Hampel-Fuchs (Wien) La Commenda, dell 'Ordine di san Gregorio Magno: 11 dicembre » » » » » » » » » » » » 26 agosto 6 settembre » 13 » » » » » » 19 » 26 4 ottobre » 18 29 7 novembre 11 » » 13 18 21 25 » 27 » » » » » » » » » » » » » » 2001 » » » » » » 2002 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Al sig. Anatoliy Andriyovych Zasukha (Ucraina) Heorgiy Volodymyrovych Cherniavskiy (Ucraina) Mykhailo Vasylovych Hladiy (Ucraina) Oleksandr Oleksandrovych Omelchenko (Ucraina) Volodymyr Ivanovych Radchenko (Ucraina) Yuriy Oleksandrovych Dahayev (Ucraina) Yuriy Oleksandrovych Smirnov (Ucraina) Orlando Guzmán Vásquez {Costa Rica) Elmar Brök (Paderborn) Ángel Olovarría Téllez (Sevilla) Hendrikus Cornelis Van Der Pías (Utrecht) José Ibáñez Pradilla (Sevilla) Juan Balbás De Los Ríos (Sevilla) John Barrie (Westminster) Ilario Pagani (Reggio Emilia-Guastalla) Alberto Mobilio (Tursi-Lagonegro) Friedhelm Ost (Paderborn) Enrico Ragosa (Roma) Umberto Lorenzetti (Urbino-Urbania-Sanf Angelo in Vado) Carlos Fernando Diaz Pani agua (New York) E. Clifford Lazzaro (New York) Vincent V. Labruna (New York) Juan Manuel Gramajo (Argentina) Georges Renson (Mechelen-Brussel) Sandro Benedetti (Roma) Cesare Branca (Roma) Sandro Ungari Trasatti (Roma) Claude-Elie Batarekh (Damas dei Greco-Melkiti) Habib Betenjani (Damas dei Greco-Melkiti) Jean Chaccour (Damas dei Greco-Melkiti) Philippe de Fabribeckers De Cortils et Grâce (Mechelen-Brussel) Diarium Romanae 5 dicembre 14 >> 20 » » » 2002 » » » Curiae 293 Al sig.. Hisashi Shimizu {Giappone) Al sig. Johannes C.G.M Bakker (Rotterdam) Al sig. Aldo Ta vani (Roma) Al sig. Bruno Tavani (Roma) La Croce di Dama di Commenda dell 'Ordine di san Gregorio Magno: 7 novembre 2002 11 » » 20 dicembre » Alla sig. ra Maria Cristina Carlo-Stella (Milano) Alla sig.ra Anna Giuditta Ruggiero Torres (New York) Alla sig.ra Hannelore Hage (Mainz) Il Cavalierato dell 'Ordine di san Gregorio Magno: 19 luglio 2002 23 agosto » » » » 6 settembre » » » » » » » 13 » » 19 » » » » » » » 26 » 18 ottobre 29 » » » 31 » » » 11 novembre 13 » 16 » » » 25 » » » » » » » 28 » 6 » » » 14 » » » » » » » 20 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Wolfgang Lermann (Würzburg) Joseph Bergschneider (Springfield in Illinois) Paul Kardos (Springfield in Illinois) Catalino A. Mabasa (Capiz) José A. Mabasa (Capiz) Robert Lamy (Fréjus-Toulon) Maroun Bou-Abdallah (Tripoli del Libano dei Maroniti) Al sig. Ambrose Udozo Okoye (Kano) Al sig. Giovanni Franchi de' Cavalieri (Roma) Al sig. Günter Osthof (Osnabrück) Al sig. Petrus Renatus H.M. van Der Linden (Roermond) Al sig. James O'Beirne (Arlington) Al sig. Inaco Macean (Vittorio Veneto) Al sig. Angelo Intruglio (Italia) Al sig. Villi Lanzini (Ord. Militare in Italia) Al sig. Etienne de Roaldes (Tarbes et Lourdes) Al sig. Roger Groslier (Tarbes et Lourdes) Al sig. Hassan Khaksarian (Algeria) Al sig. Mauro De Angelis (Terni-Narni-Amelia) Al sig. Luigi Cirillo (Roma) Al sig. Samir Baz (Saida dei Maroniti) Al sig. Francis Roy (Dijon) Al sig. George Milne (Aberdeen) Al sig. Leslie John MacFarlane (Aberdeen) Al sig. Robert Jean Baptiste Mathieu (Dijon) Al sig. Ermanno Consigli (Città di Castello) Al sig. Antonio Teodosio Nunes (Crato) Al sig. John Michael Ruggero (Maitland-Newcastle) Al sig. George Andrew Ewen Brand (Aberdeen) Al sig. James Anthony Campbell (Aberdeen) Al sig. Mario Pagliari (Aberdeen) Al sig. Peter Love (Westminster) Al sig. Alfred Stone (Nottingham) Al sig. George Brian Hargreaves (Lancaster) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 294 La Croce di Dama dell 'Ordine di san Gregorio Magno: 2 agosto 2002 23 » » » 19 settembre 31 ottobre 16 novembre 25 » » » 6 dicembre Alla síg.ra Flora Skargioti (Grecia) Alla sig. ra May mie Bergschneider (Springfield in Illinois) Alla sig.ra Paulette Kardos (Springfield in Illinois) Alla sig.ra Martha Ortmann (Osnabrück) Alla sig.ra Margaret Melady (Ord. Militare in U.S.A.) Alla sig.ra Marie-Thérèse Batt-Schnur (Strasbourg) Alla sig.ra Patricia Smith (Aberdeen) Alla sig.ra Roma Leonora Hossak (Aberdeen) Alla sig.ra Ernestine Eilender (Houma-Thibodaux) La Croce di Dama di Commenda con placca dell 'Ordine di san Silvestro Papa: 25 novembre 2002 Alla sig.ra Stilla Schüller (Radom) La Commenda dell 'Ordine di san Silvestro Papa: 11 dicembre 2001 » » » » » » » » » 6 settembre 2002 » » » » » » » » » » 23 7 novembre » » » » » » » » » » » » » » 25 14 dicembre » » » » Al sig. Anatoliy Petrovych Kartysh (Ucraina) Al sig. Mykola Hryhorovych Malomuzh (Ucraina) Al sig. Valeriy Ivanovych Stroghyj (Ucraina) Al sig. Yuriy Volodymyrovych Zemiliansky (Ucraina) Al sig. Alberto Coroni (Roma) Al sig. Eduard Spork (Wien) Al sig. Hans Günter Schugard (Rotterdam) Al sig. Irio Fantini (Roma) Al sig. Koshy Parapatt (Roma) Al sig. Walter Rechberger (Wien) Al sig. Aristide Tulini (Roma) Al sig. Arnaldo Carli (Concordia-Pordenone) Al sig. Ermanno Bianchi (Concordia-Pordenone) Al sig. Franco Trevisan (Concordia-Pordenone) Al sig. Giovanni Del Fre (Concordia-Pordenone) Al sig. Giuseppe Bressan (Concordia-Pordenone) Al sig. Giuseppe Pugliese (Cerignola-Ascoli Satriano) Al sig. Nunzio Di Giulio (Cerignola-Ascoli Satriano) Al sig. Johannes Prochaska (Wien) Al sig. Jan Keulders (Liège) Al sig. Johannes Schoonhoven (Utrecht) Il Cavalierato dell 'Ordine di san Silvestro Papa: 19 luglio » agosto 2 » 29 6 settembre 2002 Al sig. Gunter Pfeufer (Würzburg) Al sig. Hans Reffel (Würzburg) Al sig. Heinz Mayer (Würzburg) Al sig. Rudolf Rachor (Würzburg) Al sig. Guerino Grimaldi (Nola) Al sig. Rinaldo Duo (Bologna) Al sig. Erich Benedikt (Wien) Diarium Romanae Curiae 6 settembre 2002 » » » » 13 » » 19 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 20 » » 23 » » » » » » » » » » » 26 » » » » » » » » » » » » » » » » 11 ottobre » » 18 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 29 » » » » 31 » » » » » 7 novembre » » 16 » » » » » 25 » » » » 14 dicembre » » » » » » » » » >> 295 Al sig, Franco Giacomelli (Roma) Al sig. Paolo Di Michele (Roma) AI sig, Pietro Coccolini (Bologna) Al sig. Godifridi Joannis Antonii Van Der Lugt (Haarlem) Al sig. Andreas H.A. Filott (Roermond) Al sig. George Urban (Osnabrück) Al sig. Henricus Fideles Loomans ('s-Hertogenbosch) Al sig, Johannes B.L.. Hachmang ('s-Hertogenbosch) Al sig. Johannes Van Poppel ('s-Hertogenbosch) Al sig. Johannes Voetlause (Osnabrück) Al sig. José Antonio Al ves da Cunha Coutinho (Lisboa) Al sig. Manuel Domingos Bombo (Ndalatando) Al sig. Norbert Groll (Osnabrück) Al sig. Petrus Mathias Stijnen (Roermond) Al sig. Werner Bensmann (Osnabrück) Al sig, Stefano Zauli (Lviv degli Ucraini) Al sig. Lorenzo Pecol (Ord. Militare in Italia) Al sig. Marcel vito Danisi (Ord. Militare in Italia) Al sig. Thomas Bruni (Ord. Militare in Italia) Al sig. Walter Tarisciotti (Ord. Militare in Italia) Al sig. Carlo Lapucci (Firenze) Al sig. Erich Keuchel (Dresden-Meissen) Al sig. Gerard Picaud (Moulins) Al sig. Giovanni Palazzi (Urbino-Urbania-Sant'Angelo in Vado) Al sig. Martin Habermann (Görlitz) Al sig. Virgilio Gori (Firenze) Al sig. Anselmo Grillo (Civitavecchia-Tarquinia) Al sig.. Devram Peter Masani (Khandwa) Al sig. Gelsingh Dawar (Khandwa) Al sig. Gregory Sisdia (Khandwa) Al sig. Harsingh Singoria (Khandwa) Al sig. Ishwardas Singania (Khandwa) Al sig. Mangilal Gregory Pawar (Khandwa) Al sig. Nansingh Bhudi Jamra (Khandwa) Al sig. Peter G. Bhalrai (Khandwa) Al sig. Simon Bandod (Khandwa) Al sig. Vincenzo Vicini (Parma) Al sig. Luca Steffensen (Albano) Al sig. Salvatore Altavilla (Roma) Al sig. Adolf Schinnerl (Salzburg) Al sig. Theo Merholz (Köln) Al sig. Johannes W.L. Stubbe (Rotterdam) Al sig. Francesco Introna (Cosenza-Bisignano) Al sig. Paul Friedrich von Fuhrherr (Bratislava-Trnava) Al sig.. Domenico Petricca (Velletri-Segni) Al sig. Ernst Dienstbier (Sankt Polten) Al sig. Friedrich Grosse (Bamberg) Al sig. Gerald Cunningham (Aberdeen) Al sig. Nicolas Youssef Barakat (Le Caire dei Maroniti) 296 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale La Croce di Dama dell 'Ordine di san Silvestro Papa: 19 luglio 2002 19 settembre » 18 ottobre » 15 novembre » 25 » » Alla Alla Alla Alla Alla sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra Ulla Becker (Würzburg) Amanda Schamburg (Osnabrück) Manette Bosma-Ceelaert (Utrecht) Mirella Giacalone (Stati Uniti d'America) Ursula Winkelhoch (Köln) NECROLOGIO 2 marzo 2003 Mons. Leonard Hsu Ying-fa, Vescovo tit. di Abtugni. » » » Mons. Jorge A. Meinvielle, Vescovo di San Justo (Argentina). 6 » » Mons. Saba Youakim, Arcivescovo em. di Petra e Filadelfia dei Greco-Melkiti (Giordania). 7 » » Mons. Martin Wiesend, Vescovo tit. di Migirpa. 8 » » Mons. Harry A. Clinch, Vescovo em. di Monterey in Califor- » » » Mons. Abel Alonso Núñez, Vescovo em. di Campo Maior nia (Stati Uniti d'America). (Brasile). 15 » » Mons. Leonard J. Crowley, Vescovo tit. di Monte di Numidia. 16 » » Mons. Eduardo T. Boza Masvidal, Vescovo tit.. di Vinda. 17 » » Mons. Bruno B. Heim, Arcivescovo tit. di Xanto. » » » Mons. Charles Alexander K. Salatka, Arcivescovo em. di Oklahoma City (Stati Uniti d'America). 18 » » Mons. Theodorus H. Moors, Vescovo em. di Manado (Indonesia). 24 » » Card. Hans H. Groër, del Titolo dei Santi Gioacchino e Anna al Tuscolano. An. et vol. XCV 3 Maii 2003 TFT ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI P P . II LITTERAE DECRETALES quibus Ignatio a Santhià sanctorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. «Unicuique autem datur manifestatio Spiritus ad utilitatem» (1 Cor 12, 7). Pauli Apostoli memor doctrinae beatus Ignatius a Santhià (saeculari nomine Laurentius Mauritius Belvisotti appellatus) conscius gratusque Domini dona suscepit, quae ad maiorem Dei gloriam Ecclesiaeque utilitatem lucrosa reddidit. Ipse enim omnino Christo vocanti respondens ac Francisci Assisiensis persequens spiritalitatem, Dei verbi proclamationi, Sacramentorum administrationi, misericordiae operibus in indigentes collatis assidue studioseque se tradidit. Dei Servus die v mensis Iunii anno MDCLXXXVI in oppido Santhià, intra Vercellenses fines sito, e locupleti religiosaque domo est ortus. Patre mortuo, mater eum curae demandavit pii doctique presbyteri, quo moderante in pietate crevit atque sacerdotalem vocationem est persecutus. Presbyterali ordine anno MDCCX auctus, primum ad Vercellensem urbem est destinatus, post ad oppidum Santhià, ubi studio eminuit concionandique popularium missionum tempore facultatibus. Praestabile curriculum insignes eius dotes prae se ferebant. Sed ipse intellexit sibi a Domino aliam viam demonstrari, quam tenens minus esset consecuturus honorum, sed plus meritorum. Vitam igitur consecratam complecti instituit atque Fratrum Minorum Capuccinorum Ordinem est ingressus. Mensis Maii 20 - A A S . . 298 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die XXIV anno MDCCXVI vestimentum religiosum induit atque in Cheriensi claustro novitiatum incohavit, nomen sumens Ignatium. Vota religiosa nuncupavit atque iter suscepit precationis spiritu, quod distinguebatur integra Superioribus oboeditione, bonorum terrestrium repudiatione, frugifero apostolatu variis in locis explicato. Deo suam oculorum infirmitatem obtulit atque quamvis hac difficultate impeditus cappellanus est destinatus exercitus regni Sardiniae. Curiose militibus sauciatis assedit. Usque fidem est testatus, quam assiduam per precationem, erga sacram Eucharistiam Virginemque Mariam devotionem, Dei verbi lectionem meditationem que aluit. Cum in Divina Providentia confideret, perpetuam tranquillitatem etiam in difficillimis condicionibus servavit. Continuatam servavit cum Domino coniunctionem, quem prae omnibus amavit. Beneficus fuit in sodales et in cunctos qui innumeri ad eum decurrebant. Bello expleto, ad Claustrum Montis Capuccinorum Augustae Taurinorum missus est, ubi postremam suae vitae partem exegit, frugiferum sustinens apostolicum opus. Progrediente iam aetate aegrotationibusque adstantibus, ostiatim pauperes infirmosque invisebat, qui ab eo consolationis verbum ac benedictionem requirebant. In reconciliationis ministerium multum temporis conferebat. Fideles de peccati gravitate ac simul de divinae misericordiae granditate monebat. Spiritalis moderator prudens fuit ac sapiens ita ut ad eum complures decurrerent consilia petituri. Ecclesiae leges Regulaeque Ordinis normas ad amussim observavit. Iustitiam coluit et se continuit suasque prodi vitates. Austerus fuit atque a terrestribus honoribus alienus, ad aeterna intentus. In claustro humiliter ac servitii spiritu opera sibi demandata gerere solebat. Religiose evangelica consilia servavit. Patienter diuturna acerbaque tolerata aegrotatione, suo in cubiculo die xxn mensis Septembris anno MDCCLXX e vita discessit. Sanctitatis fama omnino patente, paulo post eius mortem Causa incohata est. His iure statutis peractis rebus, Decessor Noster Paulus VI die xvn mensis Aprilis anno MCMLXVI eum in Beatorum album rettulit. Die xx mensis Decembris anno MMI Nobis coram Decretum super miraculo prodiit. Patribus Cardinalibus Episcopisque faventibus, in Consistorio die xxvi mensis Februarii superioris anni coadunatis, statuimus ut canonizationis ritus Romae die xix mensis Maii anni MMII celebraretur. Hodie igitur, una cum ingenti coetu Pastorum et Christifidelium ex multis populis et regionibus pie sollemnitatem celebrantes Pentecostes, invocato Spiritus Sancti auxilio, in foro Petriano inter sacra hanc pronuntiavimus formulam: Acta Ioannis Pauli Pp,, II 299 «Ad honorem Sanctae et Individuae Trinitatis, ad exaltationem fidei catholicae et vitae christianae incrementum, auctoritate Domini nostri Iesu Christi, beatorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, matura deliberatione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de plurimorum Fratrum Nostrorum consilio, Beatos Alfonsum de Orozco, Ignatium a Santhià, Humilem a Bisignano, Paulinam a Corde Iesu Agonizanti et Benedictam Cambiagio Frassinello Sanctos esse decernimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo adscribimus, statuentes eos in universa Ecclesia inter Sanctos pia devotione recoli debere. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Deinde Ipsi Nos libentes venerati sumus novum Sanctum, extollentes virtutes et merita eius, praesertim sane proponentes hominibus nostrae aetatis veluti exemplar authenticae vitae evangelicae, genuinae eius humilitatis, promptae oboeditionis et voluntariae paupertatis propter Christum. Quae autem decrevimus, volumus nunc et in futurum tempus vim habeant, contrariis rebus quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die undevicesimo mensis Maii, anno bismillesimo secundo, Pontificatus Nostri vicesimo quarto. EGO IOANNES PAULUS Catholicae Ecclesiae Episcopus Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Loco £8 Plumbi In Secret, Status tab., n. 514.586 300 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONSISTORIA Feria vi, die VII mensis Martii a. MMIII fuit Consistorium ordinarium publicum. SS.mus D.N. Ioannes Paulus II, auditis audiendis peragendisque peractis, coram omnibus de more vocatis haec verba ad Sanctorum caelitum honores propositis Beatis decernendos protulit: Auctoritate Dei Omnipotentis, Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, decernimus ut beatus Petrus Poveda Castroverde, beatus Iosephus Maria Rubio y Peralta, beata Genovefa Torres Morales, beata Angela a Cruce, et beata Maria a Mirabilibus Iesu, die quarta Maii anno bismillesimo tertio; beatus Iosephus Sebastianus Pelczar, beata Ursula Ledóchowska, beata Maria de Mattias, et beata Virginia Centurione vidua Bracelli, die decima octava Maii anno bismillesimo tertio; beatus Daniel Comboni, beatus Arnoldus Janssen, et beatus Iosephus Freinademetz, die quinta octobris anno bismillesimo tertio in Sanctorum album referantur. Protonotarii Apostolici solio adstantes de actis in Consistorio publicum instrumentum ad perpetuam rei memoriam se confecturos esse promiserunt. Acta Ioannis Pauli Pp,. II 301 ALLOCUTIONES I Ad quosdam episcopos Brasiliae.* Venerados Irmäos no episcopado 1. Formados para urna fé adulta, os discípulos do Senhor säo chamados a anunciar e promover no mundo, dominado hoje por crescentes incertezas e temores, as transcendentes realidades da vida nova em Cristo. Ao mesmo tempo, eles devem sentir-se empenhados em contribuir ativamente para a promoçâo integral do hörnern, para a afirmaçao do diálogo e da compreensäo entre os individuos e os povos, para o progresso da justiça e da paz. Como recorda a Carta a Diogneto, os cristäos säo « a alma do mundo». Que todo fiel compreenda, com renovada consciência, a sua tarefa de ser alma do mundo! Esta é a vossa preocupaçâo prioritària, carissimos Irmäos, Pastores das diletas Igrejas dos Regionais Sui 3 e 4. A eia voltais insistentemente nos vossos planos pastorais, vendo nisto um exigente desafio missionàrio pelo quai toda a comunidade se deve sentir seriamente interpelada. Enquanto vos exprimo ap reco pelo vosso generoso trabalho apostòlico, dirijo a cada um a minha fraterna e grata saudaçâo. Agradeço em particular a D. Dadeus Grings, Arcebispo de Porto Alegre e Presidente do Regional Sul 3, os sentimentos cordiais que me expressou em vosso nome; envio um pensamento afetuoso também aos Bispos que já deixaram o ministerio pastoral direto. O Senhor da messe, que vos chamou para trabalhar no seu campo, cumule todos vós da sua benevolencia. 1 2. Num ambiente em que näo raramente a liberdade de palavra é usada como arma para difundir mensagens contrarias aos ensinamentos da moral crista, näo falte a franca presença pública do pensamento católico. Fiel ao mandato de Cristo, a Igreja insiste em que a verdadeira e perene «novidade das coisas» provém do poder infinito de Deus: é Deus que faz novas todas as coisas. Os homens e mulheres redimidos por Cristo säo participantes desta novidade e seus dinámicos colaboradores. Urna fé socialmente insignificante já näo seria a fé exaltada pelos Atos dos Apostolos e pelos escritos de Paulo e de Joäo. 2 * Die 26 Novembris 2002 6, 1 Cf. Ap 21, 5. 1 2 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 302 A Igreja näo pretende usurpar tarefas e prerrogativas do poder político; mas sabe que deve oferecer também à política sua contribuiçâo específica de inspiraçâo e de orientaçao acerca dos grandes valores moráis. A imperiosa distinçâo entre Igreja e poderes públicos näo deve fazer esquecer que urna e outros se dirigem para o hörnern; e a Igreja, «perita em humanidade», näo pode renunciar a inspirar as atividades políticas a firn de orientá-las ao bem comum da sociedade. Uma missäo tao comprometedora requer audacia, paciencia e confiança; näo é uma empresa fácil, näo o é sobretudo nos dias de hoje, porque, como vós proprios notais, a sociedade moderna está marcada por uma evidente desorientaçâo ideal e espiritual. 3. No n. 12 da Carta Apostólica Tertio millennio adveniente, destinada a preparar o Grande Jubileu do Ano 2000, quis recordar a tradiçao dos anos jubilares de Israel, tempos dedicados especialmente a Deus, nos quais, ao mesmo tempo, se previa a emancipaçao dos presos, a redistribuicäo das terras e o resgate das dividas. Tratava-se da implementaçâo de uma eqüidade e uma justiça, que fossem o reflexo da alegría de saber-se escolhidos e amados por Deus. Por isso, «na tradiçao do ano jubilar, encontra uma das suas raízes a doutrina social da Igreja», isto é, esse conjunto de principios e criterios que, como fruto da Revelaçâo e da experiencia histórica, foram decantando-se para facilitar a formaçao da consciência crista e da implementaçâo da justiça na convivencia humana. 3 Estes principios e criterios säo das mais distintas formas. Por exemplo, o amor preferencial pelos pobres, com a finalidade de que alcancem um nivel mais digno de vida; o cumprimento das obrigaçôes assumidas em contratos e convenios; a proteçao dos direitos fundamentáis exigidos pela dignidade humana; o uso correto dos proprios bens, que redundem no beneficio individual e coletivo, coerentemente com o objetivo social que corresponde à propriedade; o pagamento dos impostos; o desempenho adequado e honesto — com espirito de serviço — dos cargos e funçôes que se exercem; a veracidade, tanto na palavra dada quanto nos processos e juízos; o cumprimento do trabalho com competencia e dedicaçâo; o respeito pela liberdade das consciéncias; a universalizacäo da educaçâo e da cultura; a atençao aos inválidos e aos desempregados. Porém, desde uma perspectiva negativa, pode-se assinalar entre as violaçôes da justiça, a insuficiencia salarial para a sustentaçâo do trabalhador e da sua familia; a injusta apropriaçâo dos bens alheios; a discriminaçâo no trabaJetó, 13, Acta Ioannis Pauli Pp. II 303 lho e os atentados contra a dignidade da mulher; a corrupçâo administrativa ou empresarial; o afa exagerado de riqueza e de lucro; os planos urbanísticos concretizados em moradias que, na pràtica, levam ao controle da natalidade devido às pressöes económicas; as campanhas que violam a intimidade, a honra ou o direito à informaçao; as tecnologías que degradam o ambiente, e assim por diante. No exercício do triplice munus de santificar, ensinar e governar, os bispos ajudam os fiéis a ser auténticas testemunhas de Jesus ressuscitado. Nem sempre resulta fácil orientá-los na busca de respostas adequadas, segundo os ensinamentos de Jesus Cristo, aos desafios do contexto económico e social. 4. Näo é nenhuma novidade a constataçao de que vosso País convive com um déficit histórico de desenvolvimento social, cujos traeos extremos säo o imenso contingente de brasileiros vivendo em situaçao de indigencia e uma desigualdade na distribuicäo da renda que atinge patamares muito elevados. Mesmo assim, por seu volume total, a economia brasileira se coloca entre as dez primeiras do mundo e a renda média per capita é bem superior à dos países mais pobres. O Brasil apresenta, entäo, o paradoxo de possuir um grau de desenvolvimento industrial científico-tecnológico equiparável, em certos períodos, ao primeiro mundo, embora deva conviver com uma crònica marginalizaçâo econòmica de grandes setores sociais, corno a massa de trabalhadores rurais sem terra, os microproprietários rurais empobrecidos e endividados e os grandes contingentes de trabalhadores urbanos margináis, fruto das migraçoes internas e das rápidas mudanças na estrutura do emprego. 5. A pobreza e as injustiças sociais do Brasil têm inicio no período colonial e nos primeiros anos de vida independente. Os pianos de desenvolvimento aplicados durante o século XX asseguraram o conjunto do crescimento material do País, e o florescimento de uma economia urbano-industrial diversificada e a correspondente classe média, rica de criatividade e iniciativa. Todavía, eles näo foram capazes de eliminar a pobreza e a misèria, nem de reduzir as desigualdades de riqueza e de renda, que vem acentuando-se no periodo mais recente. Tal vez a propria historia econòmica brasileira seja uma boa demonstraçâo da ineficacia dos sistemas económicos destinados a resolver por si só os problemas do desenvolvimento humano, quando näo säo acompanhados e corri gidos por um forte compromisso ético e pelo empenho constante de serviço à dignidade humana. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 304 Faz alguns anos, a propósito da queda do muro de Berlim e do fracasso do marxismo, quis recordar que «näo é possível compreender o hörnern a partir de uma visäo económica unilateral, e nem mesmo poderá ser definido de acordo com a di visäo de classes». Do mesmo modo, ele näo pode ser julgado como um elemento a mais da economia de mercado, porque « antes da lògica da cornereializaçâo dos valores equivalentes e das formas de justiça, que lhe säo proprias, existe algo que é devido ao hörnern porque é hörnern, com base na sua eminente dignidade. Esse algo que é devido comporta, inseparavelmente, a possibilidade de sobreviver e de dar uma contribuiçao ativa para o bem comum da humanidade ». As experiencias económicas registradas no Brasil a partir dos anos 40 do século passado — substituicäo das importaçôes, industrializaçâo protegida, açâo empresarial do Estado, expansäo subsidiada da fronteira agrícola, etc. — procuraram combinar elementos técnicos dos grandes sistemas económicos entäo vigentes, favorecendo, sem dúvida, o crescimento global. Porém, elas näo acertaram no objetivo fundamental de reduzir substancialmente a pobreza. Os recentes planos de estabilizaçâo monetaria, modernizaçâo tecnológica e abertura comercial, apesar da sua relativa eficacia, permitiram aleancar tal objetivo somente em parte. Na verdade, a par de insuficientes medidas de proteçâo social e de redistribuicäo da renda, o que verdadeiramente pode ter faltado é urna concepçao ética da vida social. A simples instrumentaçao de planos e medidas a longo prazo, para corrigir os desequilibrios existentes, jamais pode prescindir do empenho de solidariedade institucional e pessoal de todos os brasileiros. Para tal firn, os católicos, que constituem a maioria da populaçâo brasileira, podem dar uma contribuiçao fundamental. 4 5 6. O novo cenário internacional, devido à globalizacäo, impöe aos Estados importantes decisòes quanto à sua capacidade de intervir na vida econòmica também na tentativa de corrigir desequilibrios e injustiças sociais. Já em 1967 meu venerado predecessor Paulo VI chamava a atençâo sobre a crescente interdependencia dos povos e sobre a impossibilidade dos países viverem isolados; ressaltava-se entäo que este processo de interdependencia poderia ser equacionado por uma globalizacäo solidaria, na quai as naçôes mais fortes garantissem certas vantagens fmanceiras e comerciáis aos mais débeis, a firn de ajudar a nivelar, na medida do possível, o marco internacio1 5 Centesimus annus, 24. Ibid . 34. Acta Ioannis Pauli Pp. II 305 nal de referencia ou, pelo contrario, poderia servir para acentuar as distorçôes. Infelizmente, ainda hoje a globalizacäo age muitas vezes a favor do mais forte, fazendo com que as vantagens decorrentes do desenvolvimento tecnològico sejam vinculadas ao quadro normativo internacional. Vosso País está também condicionado pelo entorno internacional, como os demais Estados, mas possui urna economia suficientemente forte que, até hoje, permitiu enfrentar as recurrentes crises financeiras globais. A populaçao, alias, tem confianca na pròpria moeda e no funcionamento das instituí çôes. Deve-se agradecer a Deus, portanto, que existem no conjunto da sociedade os elementos básicos para resolver os problemas sociais, à margem dos condicionamentos externos. É possível trabalhar no Brasil por uma sociedade mais justa, e o compromisso nesse trabalho faz parte das exigencias derivadas da difusäo da mensagem evangélica. 6 7. A vós, veneráveis Irmäos, como hierarquia do povo de Deus, vos compete promover a busca de soluçoes novas e cheias de espirito cristäo. Uma visäo da economia e dos problemas sociais, desde a perspectiva da doutrina social da Igreja, leva a considerar as coisas sempre do ponto de vista da dignidade do hörnern, que transcende o simples jogo dos fatores económicos. Por outro lado, ajuda a compreender que, para alcançar a justiça social, se requer muito mais do que a simples aplicaçao de esquemas ideológicos originados pela luta de classes como, por exemplo, através da invasäo de terras — já reprovada na minha Viagem Pastoral em 1991 — e de edificios públicos ou privados ou, para näo citar outros, a adocäo de medidas técnicas extremas, que podem ter consequendas bem mais graves do que a injustiça que pretendiam resolver, como no caso de näo cumprimento unilateral dos compromissos internacionais. O mais importante, segundo a missäo que Jesus Cristo confiou aos Bispos e, também, o mais eficaz é estimular toda a potencialidade e riqueza do povo de Deus, especialmente dos leigos, para que, na medida do possível, reine no Brasil uma justiça e solidariedade auténticas, que sejam fruto de urna coerente vida crista. Numa democracia verdadeira sempre deve haver espaço legal para que grupos, longe de recorrerem à violencia, possam fazer valer processos de justa pressäo para acelerar-se o estabelecimento da täo almejada eqüidade e justiça para todos. 6 Cf.. Populorum progressio, 54-55, 306 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 8. Deve-se, por isso, trabalhar incansavelmente para a formaçao dos politicos, de todos os brasileiros que têm algum poder decisorio, grande ou pequeño e, em geral, de todos os membros da sociedade, de modo que assumami plenamente as proprias responsabilidades e saibam dar um rosto humano e solidario à economia. E preciso formar nas classes políticas e empresariais um autentico espirito de veracidade e de honestidade. Quem assume uma liderança na sociedade, deve procurar prever as consequendas sociais, diretas e indiretas, a curto e a longo prazo, das proprias decisöes, agindo segundo criterios de maximizaçâo do bem comum, ao invés de procurar ganancias pessoais. Os cristäos devem estar dispostos a renunciar a qualquer vantagem econòmica ou social, se näo for por meios absolutamente honestos, näo somente de acordo com as leis civis, mas segundo o excelso padräo moral marcado pelo pròprio nome de cristäos, que seguem o rasto de Cristo sobre a terra. 9. Viver coerentemente como cristäos significa converter a pròpria vida num constante e generoso serviço ao proximo. Na minha Carta aos Sacerdotes por ocasiäo da Quinta-Peira Santa de 2002, falando do sacramento da Penitencia, procurei estimular nos meus irmäos sacerdotes aquela amizade de Jesus com Zaqueu: de hörnern que vi via da exploracäo dos seus irmäos, àquele que decide dar generosamente parte dos seus bens aos pobres e remediar as injustiças cometidas. O episodio de Zaqueu, narrado pelo evangelista Lucas, indica o caminho do exercício da opçâo preferencial pelos pobres. Eia näo é uma opçâo classista, mas serve de base de aproximaçao a todos os cristäos e a todos os homens, ricos e pobres, de qualquer partido ou opiniäo política com o espirito de Cristo, para provocar neles o milagre da misericordia. Conseguiréis desse modo, veneráveis Irmäos, fazer com que todos os brasileiros façam como Zaqueu, uma opçâo de vida em favor de seus irmäos, e abriréis nos cristäos, e em todos os homens de boa vontade do Brasil, as infinitas potencialidades do amor de Deus. No pensamento e na açâo política e econòmica, com a finalidade de zelar pelo bem comum, floresceräo numerosas iniciativas — economia de comunhäo e participaçao, iniciativas assistenciais e educacionais, formas inovadoras de auxilio à populaçâo carente, etc. — que expressaräo a variedade do povo de Deus e a incomensurável riqueza humana e espiritual do povo dessa grande Naçâo. 10. Venerados Irmäos no episcopado, os desafios do trabalho nunca esmoreçam o vosso entusiasmo; sede antes apostolos do otimismo e da espe- Acta Ioannis Pauli Pp.. II 307 ranca, infundindo confïança nos mais diretos colaboradores e na inteira sociedade da vossas Regiöes episcopais. Na exaltante fadiga da edificaçào do Reino de Deus vos assistam os Santos e Beatos da Terra de Santa Cruz. Proteja-vos Nossa Senhora Aparecida, venerada com particular e intensa devoçâo pelo vosso povo. A sua vigilante e materna proteçâo, confio os vossos planos apostólicos e as necessidades materiais e espirituais das diocèses de que sois Pastores. Recebam a minha Bênçao Apostólica que, de bom grado, estendo a quantos vos estäo confiados. II Ad catholicarum universitatum sodales.* Signori Cardinali, Signor Presidente della Federazione Internazionale delle Università Cattoliche Cari Rettori e Professori delle Università Cattoliche, Cari Amici! 1. Sono lieto di porgervi un saluto cordiale e di manifestarvi il mio apprezzamento per l'impegno culturale ed evangelizzatore delle Università Cattoliche di tutto il mondo. La vostra presenza mi offre l'opportunità di rivolgermi al Corpo accademico, al personale e agli studenti delle vostre istituzioni, che insieme costituiscono la comunità universitaria. L'appuntamento odierno mi ricorda con emozione il tempo in cui ho preso parte anch'io all'insegnamento superiore. Ringrazio il Signor Cardinale Zenon Grocholewski per le parole con le quali ha interpretato i sentimenti di voi tutti, illustrando, al tempo stesso, le motivazioni e le prospettive che animano l'attività di ricerca e di insegnamento che ferve nei vostri Atenei. 2. Organizado conjuntamente por la Congregación para la Educación Católica y la Federación Internacional de Universidades Católicas, vuestro congreso sobre el tema « La globalización y la Universidad Católica » es particularmente oportuno. Pone de relieve que la Universidad Católica ha de tener siempre presente en su reflexión los cambios de la sociedad para proponer nuevas consideraciones. * Die 5 Decembris 2002. 308 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale La institución universitaria nació en el seno de la Iglesia en las grandes ciudades europeas como París, Bolonia, Salamanca, Padua, Oxford, Coimbra, Roma, Cracovia, Praga, poniendo de relieve el papel de la Iglesia en el ámbito de la enseñanza y la investigación. Ha sido alrededor de hombres que eran a la vez teólogos y humanistas como se organizó la enseñanza superior no sólo en teología y en filosofía, sino también en la mayoría de las materias profanas. Las Universidades Católicas continúan jugando hoy un papel importante en el panorama científico internacional y están llamadas a tomar parte activa en la investigación y desarrollo del saber, para la promoción de las personas y el bien de la humanidad. 3. Las nuevas cuestiones científicas requieren gran prudencia y estudios serios y rigurosos; éstas plantean numerosos desafíos, tanto a la comunidad científica como a las personas que deben tomar decisiones, especialmente en el ámbito político y jurídico. Os animo, pues, a permanecer vigilantes, para percibir en los avances científicos y técnicos, y también en el fenómeno de la globalización, lo que es prometedor para el hombre y la humanidad, pero también los peligros que entrañan para el futuro; entre los temas que en la actualidad revisten un interés particular quisiera citar los que atañen directamente a la dignidad de la persona y sus derechos fundamentales y con los cuales están íntimamente relacionados los grandes interrogantes de la bioética, como son el estatuto del embrión humano y las células estaminales, hoy objeto de experimentos y manipulaciones inquietantes, no siempre ni moral ni científicamente justificados. 4. Globalization is most often the resuit of economie factors, which today more than ever shape politicai, legal and bioethical décisions, frequently to the détriment of human and social concerns. The university world should strive to analyze the factors underlying thèse décisions and should in turn contribute to making them truly moral acts, acts worthy of the human person. This means strongly emphasizing the centrality of the inalienable dignity of the human person in scientific research and in social policies. Through their activities, the professors and students of your institutions are called to bear clear witness to their faith before the scientific community, showing their commitment to the truth and their respect for the human person. For Christians, research must in effect be undertaken in the light of faith rooted in prayer, in listening to the word of God, in Tradition and in the teaching of the Magisterium. Acta Ioannis Pauli Pp.. II 309 5. The role of uni versifies is to train men and women in the différent disciplines, taking care to show the profound structural connection between faith and reason, "the two wings on which the human spirit rises to the contemplation of truth". It should not be forgotten that a trae éducation ought to présent a compiete and transcendent vision of the human person and educate people's consciences. I am aware of your efforts, in teaching the secular disciplines, to transmit to your students a Christian humanism and to présent to them in their university curriculum the basic éléments of philosophy, bioethics and theology; this will confirai their faith and inform their consciences. 1 2 6. L'Université catholique doit exercer sa mission avec le souci de maintenir son identité chrétienne, participant à la vie de l'Eglise locale. Tout en ayant son autonomie scientifique, elle a la charge de vivre l'enseignement du Magistère dans les différents domaines de la recherche dans lesquels elle est impliquée. La Charte Ex corde Ecclesiae souligne cette double mission: en tant qu'université, elle «est une communauté académique qui, de manière rigoureuse et critique, contribue à la sauvegarde et au développement de la dignité humaine et de l'héritage culturel grâce à la recherche, à l'enseignement et aux différents services offerts ». En tant que catholique, elle manifeste son identité fondée sur la foi catholique, dans la fidélité aux enseignements et aux orientations qui sont donnés par l'Église, assurant «une présence chrétienne dans le monde universitaire, face aux grands problèmes de la société et de la culture». Il revient en effet à chaque enseignant ou chercheur, mais aussi à la communauté universitaire tout entière et à l'institution elle-même, de vivre cet engagement comme un service de l'Evangile, de l'Eglise et de l'homme. En ce qui les concerne, les Autorités universitaires ont le devoir de veiller à la rectitude et au maintien des principes catholiques dans l'enseignement et la recherche au sein de leur établissement. Il est clair que les centres universitaires qui ne respectent pas les lois de l'Église et l'enseignement du Magistère, notamment en matière de bioéthique, ne peuvent pas se prévaloir du caractère d'Université catholique. J'invite donc chaque personne et chaque Université à réfléchir sur sa façon de vivre dans la fidélité aux principes caractéristiques de l'identité catholique et à prendre en conséquence les décisions qui s'imposent. 3 4 1 2 3 4 Fides et ratio, 1 Cf. Ex corde Ecclesiae, 15. Ibid., n. 12. Ibid., n 13 310 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 7. Au terme de notre rencontre, je voudrais vous exprimer ma confiance et mes encouragements. Les Universités catholiques sont précieuses pour l'Eglise. Elles remplissent une mission au service de l'intelligence de la foi et du développement du savoir; elles créent inlassablement des ponts entre les scientifiques de toutes les disciplines. Elles sont appelées à être toujours davantage des lieux de dialogue avec l'ensemble du monde universitaire, pour que la formation culturelle et la recherche soient au service du bien commun et de l'homme, qui ne peut pas être considéré un simple objet d'investigation. En vous confiant à l'intercession de la Vierge Marie, de saint Thomas d'Aquin et de tous les Docteurs de l'Église, je vous accorde, ainsi qu'aux personnes et aux Institutions que vous représentez, la Bénédiction apostolique. III Ad quosdam Brasiliae praesules.* Venerados Irmäos no episcopado 1. É para mim motivo de grande alegria acolher-vos hoje, em conclusâo do encontró pessoal que ti ve convosco. Saúdo-vos a todos com cordialidade fraterna e dou graças ao Senhor pela piena comunhäo que vos liga às vossas Igrejas locáis e ao Sucessor de Pedro. A ainda recente divisäo da Provincia Eclesiástica de Salvador, com a constituiçâo de duas novas Provincias, de Feira de Santana e de Vitoria da Conquista, destina-se a facilitar o trabalho organizativo e de acompanhamento desse territorio que, a par da Provincia Eclesiástica de Aracaju, interpela e representa um desafio à criatividade e à capacidade evangelizado ra de toda a Igreja. Tendes diante dos olhos, como um livro aberto, essa grande regiäo, com toda a sua realidade histórica, social e religiosa. A fé do povo brasileiro teve origem especialmente nestas paragens. Em 1676 ficou constituida a Provincia Eclesiástica do Brasil, com a métropole na Bahia, em torno à quai se agruparan!, depois, como sufrag aneas, as diocèses do Rio de Janeiro, Fernambuco, Maranhäo e, no século seguinte, as do Gräo-Para, Säo Paulo e Mariana, com as Prelazias de Cuiabá e Goiás. O tempo näo pode cancelar a memoria de * Die 10 Decembris 2002. Acta Ioannis Pauli Pp, II 311 tantos pastores originarios dali e muitos vindos do exterior, que se dedicaram generosamente a plantar as Sementes do Verbo. Agradeço a D. Ricardo José Weberberger, Bispo de Barreiras e Presidente do vosso Regional, ter-se feito intérprete dos vossos sentimentos, ao descrever as esperanças e as dificuldades, os pro jetos e as expectativas das Diocèses que vos foram confiadas. Quero aproveitar esta circunstancia para enviar a minha afetuosa recordaçao aos sacerdotes, religiosos, religiosas e a todo povo cristäo das vossas Comunidades diocesanas, nas quais penso com estima e simpatia. 2. Um lugar especial está reservado no coraçâo do Papa e — tenho a certeza — também no coraçâo de todos vós, amados Bispos, aos consagrados na Igreja. 0 carisma de cada um é sinal eloquente de participaçao na multiforme riqueza de Cristo, cujas «largura, comprimento, altura e profundidade » sempre ultrapassam em muito tudo quanto nos podemos sorver da sua plénitude. E a Igreja, que é o rosto visível de Cristo no tempo, acolhe e nutre no seu pròprio seio Congregaçoes e Institutos com estilos tao diferentes, porque todos contribuem para revelar a variegada presença e o polivalente dinamismo do Verbo de Deus encarnado e da Comunidade dos que nele crêem. Num tempo em que se palpa o risco de construir o hörnern com uma só dimensäo, que inevitavelmente acaba por ser a historicista e imanentista, os consagrados säo chamados a manter de pé o valor e o sentido da oraçao adoradora, näo separada mas unida ao compromisso vivo de um generoso serviço prestado aos homens, que precisamente dai recebe impulso e eficacia: oraçao e trabalho, açâo e contemplaçâo säo binomios que em Cristo nunca se deterioram em contraposiçôes antitéticas, antes maturam em mutua complementaridade e fecunda integraçâo. A sociedade atual precisa de ver nos homens e nas mulheres consagrados quanta harmonia existe entre o humano e o divino, entre as coisas visi veis e as invisíveis e o quanto as segundas superam as primeiras, sem nunca as banalizar nem humilhar, mas vivificando-as e elevando-as ao nivel do plano eterno de salvaçao. Tal é o testemunho que eles devem dar hoje ao mundo: mostrar quanta bondade e amor estäo contidos no misterio de Cristo e simultaneamente quanto de transcendente e de sobrenatural se requer no empenho entre os homens. 1 2 3 1 2 8 Cf. Ef3, 18. Cf. 2 Cor 4, 18. Cf. Tt 3, 4, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 312 3. Desejo fazer constar novamente o mérito de tantas Congregaçoes religiosas, por terem enviado a fina flor das suas vocaçôes para formar e educar esse povo com tanto amor e dedicaçao. Podemos acaso esquecer-nos dos franciscanos, dos dominicanos, dos agostinianos, dos beneditinos, dos jesuítas, dos salesianos, dos lazaristas, dos combonianos, dos presbíteros «fidei donum »? O que hoje vemos por toda a geografia nacional é fruto do trabalho escondido, silencioso e benemérito de muitos leigos e leigas e de tantos religiosos e religiosas que contribuíram e contribuem para a edificaçào dessa alma crista do brasileiro. Reconheça-mo-lo e demos g raças a Deus, porque no silencio e na entrega desinteressada a Cidade de Deus cresceu, e a árvore frondosa da Igreja deu os seus frutos de bem e de graça. Constituem, sem dúvida, uma grande riqueza das Igrejas que presidís as numerosas Comunidades religiosas, de vida tanto ativa quanto contemplativa. Cada uma délas é um dom para a diocèse, que contribuí para edificar, oferecendo a experiencia do Espirito pròpria do seu carisma, e a atividade evangelizadora característica da sua missäo. Precisamente por ser um dom inestimável para toda a Igreja, recomenda-se ao Bispo «apoiar e ajudar as pessoas consagradas, para que, em comunhäo com a Igreja, se abram às perspectivas espirituais e pastorais que correspondam às exigencias do nosso tempo, na fìdelidade à inspiraçao originària». Nesta importante tarefa, o dialogo respeitoso e fraterno será o caminho privilegiado para unir esforços e assegurar a indispensável coerência pastoral em cada diocèse, sob a guia do seu Pastor. 4 4. As comunidades religiosas que se inserem na vida da propria diocèse merecem todo apoio e estímulo. E uma contribuiçao preciosa que oferecem pois, apesar da « diversidade de dons, o Espirito é o mesmo ». Neste sentido o Concilio Vaticano II afirmava: « Procurem os religiosos com empenho que, por seu intermedio, a Igreja revele cada vez mais Cristo, orando sobre o monte, anunciando às multidöes o Reino de Deus, curando os enfermos e feridos, convertendo os pecadores». A Igreja näo pode senäo manifestar alegría e apreço por tudo aquilo que os religiosos vêm realizando mediante Universidades, escolas, hospitais e outras obras e instituiçoes. Este vasto serviço em favor do povo de Deus é fortalecido por todas as comunidades religiosas que responderam de modo adequado à exortaçao do Concilio, mediante a fìdelidade ao carisma funda5 6 4 5 6 Vita consecrata, 49, 1 Cor 12, 4. Lumen gentium, 46. Acta Ioannis Pauli Pp.. II 313 cional e o empenho renovado no que se refere aos elementos essenciais da vida religiosa. Peço a Deus que recompense abundantemente todas as Comunidades religiosas pela colaboraçâo que prestam na pastoral diocesana, tanto na vida escondida e silenciosa de um mosteiro, como no empenho em atender e formar na fé todos os segmentos da sociedade, inclusive as populaçôes indígenas. As atividades pastorais sejam orientadas por um dinamismo sadio, em vista da expansäo, por todos os ambientes, da fé revelada; ai estäo também, por exemplo, os meios de comunicaçao social a interpelar por uma correta difusäo da verdade. Os religiosos no mundo inteiro, e o Brasil nâo é exceçâo, fazem da imprensa escrita e falada um grande meio de difusäo da Boa Nova. Dai a importancia de urna boa orientaçao, a firn de que nao se deixem arrastar por ideologías contrarias ao Magisterio da Igreja, e se empenhem por manter a unidade com a Sé de Pedro. Na sua grande diversidade, a vida consagrada constitui uma riqueza da Igreja no vosso País. A qualidade espiritual dos seus membros, que beneficia os fiéis e é, inclusive, uma preciosa ajuda para os sacerdotes, torna cada vez mais presente na consciência do povo de Deus « a exigencia de responder com a santidade de vida ao amor de Deus, derramado nos coraçôes pelo Espirito Santo, reíletindo na conduta a consagraçâo sacramental realizada por obra de Deus no Batismo, na Confirmaçâo ou na Ordern». Na fìdelidade ao carisma que lhes é pròprio, em comunhäo e em dialogo com os outros componentes da Igreja, em primeiro lugar com os Bispos, as Comunidades religiosas responderäo com generosidade aos apelos do Espirito e teräo a solicitude de buscar caminhos novos para a missäo, a fìm de que Cristo seja anunciado a todas as culturas, até às regiöes mais longinquas. 7 8 5. Num ambiente profundamente secularizado é determinante a proclamaçâo do Reino de Deus, mediante o testemunho dos religiosos e das religiosas. Por isso, desejo convidar-vos a prestar urna renovada atençâo à promoçâo e ao cuidado da vida consagrada no vosso País. A pratica dos conselhos evangélicos testifica « a vida nova e eterna adquirida pela redençâo de Cristo, e preanuncia a ressurreiçâo futura e a glòria do Reino celeste». O papel distintivo da mensagem evangélica justifica plenamente o aumento de iniciativas, tanto no àmbito diocesano quanto através da Conferencia episcopal, a fìm de estimular ainda mais os jovens a responderem com generosidade à 9 7 8 9 Cf. Decr Perfectae caritatis, 2 Vita consecrata, 33. Lumen gentium, 44. 21 - A A s Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 314 vocaçao para os Institutos de Vida Consagrada e as Sociedades de Vida Apostòlica. Se levarmos em conta que, em menos de duas décadas, no Brasil as vocaçôes sacerdotais de diocesanos superaram as de religiosos, compreenderemos o peso do esforço que se deveria dispensar, também entre estes últimos, para promover novos operarios para a messe do Senhor. Trata-se de um problema de grande importancia para a vida da Igreja em todo o mundo. E «urgente estruturar uma vasta e capilar pastoral das vocaçôes, que envolva as paróquias, suscitando uma reflexâo mais atenta sobre os valores essenciais da vida, cuja síntese decisiva está na resposta que cada um é convidado a dar ao chamamento de Deus, especialmente quando se pede a total doaçâo de si mesmo e das proprias forças à causa do Reino». Encorajo os responsáveis das Congregaçôes e Institutos presentes nas vossas diocèses a oferecerem aos noviços e às noviças uma formaçao humana, intelectual e espiritual, que permita uma conversäo de todo seu ser a Cristo, a firn de que a consagraçâo configure sempre mais sua oblaçâo ao Pai. As atividades e os programas da Conferencia Nacional dos Religiosos devem, antes de tudo, «primar pelo reverente acatamento e pela especial obediencia ao Sucessor de Pedro e às diretrizes» emanadas por esta Sé Apostólica. Mais ainda, volto a recordar aqui que «todas as iniciativas, tanto as que sao promovidas pela Conferencia Nacional dos Religiosos, como as demais, empreendidas pelas outras estruturas de coordenaçâo regional ou local, devem estar sob a supervisäo e a responsabilidade concreta dos Superiores Maiores e do Bispo Diocesano. Estes têm uma responsabilidade objetiva e devem ter a possibilidade de um controle e de um efetivo acompanhamento». Por outro lado, ouve-se falar, às vezes, de refundaçâo de Congregaçôes, descurando-se, porém — para além da insegurança e do transtorno causados em muitas pessoas de boa fé — que se trata sobretudo de partir de novo e integralmente de Cristo, e de examinar com humildade e generosidade o sentire cum Ecclesia. Em seguida, é urgente que, com o remanejamento, nao se vise somente a competencia humana, mas a explícita formaçao crista e católica. Uma vida religiosa que näo expressa a alegría de pertencer à Igreja e, com eia, a Jesus Cristo, já perdeu a primeira e fundamental oportunidade de uma pastoral vocacional. 10 11 10 Novo millennio ineunte, 46. " Discurso, 11/7/1995, n. 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 315 6. Como Conferencia e também como Pastores individualmente, examinareis sem dúvida, com objetividade e respeito, a crescente escassez de vocaçôes, que se está verificando em muitos Institutos, enquanto outros floresceret continuamente. E parte constitutiva do vosso ministerio apoiar e orientar a observancia dos conselhos evangélicos, mediante os quais os religiosos säo consagrados a Deus, em Jesus Cristo, para lhe pertencerem exclusivamente. O cuidado da vida religiosa é particularmente urgente quando se discute acerca da identidade vocacional. Num espirito de profunda humildade, e tendo como ponto de referencia Aquele «que, pela virtude que opera em nos, pode fazer infinitamente mais do que tu do quanto podemos ou entendemos», os religiosos e as religiosas se interroguem sobre o renovamento proposto pelo Concilio Vaticano II: procuram segui-lo fielmente e foram produzidos os frutos de santidade e de zelo apostólico que se esperavam? Alguns documentos publicados em anos posteriores, com a minha aprovaçâo, sobre a formaçao nos Institutos religiosos e sobre a vida contemplativa, foram postos em pràtica? A renovacäo da vida religiosa dependerá do crescimento no amor de Deus, tendo sempre presente que « a contemplaçao das coisas divinas e a uniäo com Deus pela oraçao assidua sejam o primeiro e principal de ver de todos os Religiosos». O único modo efetivo de descobrir sempre mais a p r o p r i a identidade é o arduo, mas consolador, caminho da conversäo sincera e pessoal, com um humilde reconhecimento das proprias imperfeiçôes e pecados; e a confiança na força da ressurreiçâo de Cristo ajudará a superar toda aridez e fraqueza, ao eliminar o sentido de desilusäo experimentado em certas ocasiôes. 12 13 14 15 7. O hörnern e a mulher consagrados a Deus na castidade perfeita defrontam-se às vezes com o abandono ou a indiferença dos que os rodeiam e, consequentemente, com a solidäo no sentido amargo e duro do vocabulo. Nesse momento, o desejo de apoio e consolo humanos podem levar à recordaçâo daquilo que ficou para tras na vida: a natural a n s i a de perpetuaçào através dos filhos, o desejo do afeto de alguém e a consolaçao do calor familiar. Säo aspiraçôes humanamente compreensíveis mas, na perspectiva da fé, é possível transcendê-las em vista do Reino de Deus. 12 ,3 14 15 EfZ, 20. V.g., a Instr Verbi sponsa de 1999. C.I.C., can. 663 § 1. Cf, Fl 3, 10. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 316 Quem deu o passo decisivo para a consagraçâo, o fez assegurado pela promessa de Cristo que « näo há ninguém que tenha abandonado, por amor do Reino de Deus, sua casa, sua mulher, seus irmäos, seus pais ou seus fìlhos, que näo receba muito mais neste mundo e no mundo vindouro a vida eterna». Nas horas de provaçâo é necessàrio imitar a Jesus que, na noite da Paixâo, se abandonou sem reservas à vontade do Pai, dando assim o exemplo de uma verdadeira obediencia, que näo é servil nem limitadora da pròpria autonomia, mas caminho da verdadeira liberdade dos filhos de Deus. Por isso, é preciso reafirmar a serena convicçâo de que Aquele que iniciou nos consagrados esta obra, a levará a cabo até o dia de Cristo Jesus. A historia ensina que certos casos de declínio no fervor e na vitalidade da vida religiosa estâo ligados a um correspondente declínio na compreensäo e na pràtica da pobreza evangélica, embora o incumprimento dos demais conselhos evangélicos incida certamente, num grau maior ou menor, na fìdelidade à vida consagrada. Ao imitarem a Cristo, que « se tornou pobre» pela nossa salvaçâo, os religiosos sao chamados a « fazer uma sincera revisäo da pròpria vida, na perspectiva da solidariedade com os pobres ». Caso contrario, cairäo na tentaçao de ser pregadores de uma pobreza que nao encontra modelo na pròpria vida, quando reivindica a pobreza alheia e näo a pròpria. E fácil cair nas malhas de ideologías materialistas, quando o testemunho pessoal näo serve de conduta para os demais. Enfim, mediante o livre e total dom de si mesmos a Cristo e à Igreja, as religiosas e os religiosos podem testemunhar de modo surpreendente que o espirito das Bem-Aventuranças é caminho por excelencia para a transformaçâo do mundo e para a restauraçâo de todas as coisas em Cristo. 16 17 18 19 20 8. Venerados Irmäos, ao concluir este meu coloquio fraterno convosco, quero reafirmar todo o afeto e estima que nutro por cada um. Ao escutar-vos, dei-me conta da dedicacäo com que guiáis as vossas diocèses e apreciei a comunhäo que vos une uns aos outros. Maria, sublime modelo de consagraçâo, sustente o vosso empenho e unidade que, de todo o coraçâo, confirmo com uma ampla Bênçâo Apostólica, extensiva aos sacerdotes e seminaristas, aos consagrados, noviços, noviças e demais membros das vossas comunidades cristas. 16 ,; 18 19 20 Lc 18, 29-30. Cf. Fl 1, 6. Cf 2 Cor 8, 9. Redemptoris missio, 60. Cf. Lumen gentium, 31 Acta Ioannis Pauli Pp.. II 317 IV Ad patres cardinales Humanamque curiam.* Signori Cardinali, Venerati Confratelli nell 'episcopato e nel sacerdozio, religiosi, religiose e laici delia Curia Romana! 1. Cum Maria contemplemur Christi vultum! L'incontro che oggi, secondo una bella consuetudine, ci vede radunati, ha un sapore decisamente familiare. Ci vogliamo scambiare gli auguri nell'imminenza della Notte Santa, nella quale ci soffermeremo a contemplare, insieme con Maria, il volto di Cristo. Ringrazio il Card. Joseph Ratzinger, nuovo Decano del Collegio Cardinalizio, per i pensieri e i sentimenti che con nobili parole mi ha voluto esprimere a nome di tutti. Desidero pure far giungere un affettuoso saluto ed augurio al Decano emerito, Card. Bernardin Gantin, manifestandogli, anche in questa circostanza, viva riconoscenza per tutto il lavoro svolto a servizio di questa Sede Apostolica. E un Natale per me particolarmente significativo, perché cade nel mio venticinquesimo anno di Pontificato. Proprio questa circostanza mi spinge a farvi partecipi del mio «grazie» al Signore per i doni che mi ha elargito in questo non breve arco di tempo speso a servizio della Chiesa universale. Un cordialissimo « grazie » desidero esprimere anche a voi, che giorno per giorno, con la vostra collaborazione competente e affettuosa, mi siete particolarmente vicini. Il mio ministero non potrebbe esprimersi in modo adeguato ed efficace senza di voi. Chiedo al Signore di ripagarvi di questo servizio al Successore di Pietro, consentendovi di trarne intima gioia e spirituale conforto. 2. Una tonalità particolare è data a questo nostro incontro dal suo svolgersi nell'Anno del Rosario. Esso intende rilanciare nella comunità cristiana una preghiera più che mai valida, anche alla luce degli orientamenti teologici e spirituali delineati dal Concilio Vaticano IL Si tratta infatti di una preghiera mariana dal cuore spiccatamente cristologico. Nel riandare, com'è consuetudine in questa circostanza, ai principali avvenimenti che hanno scandito il mio ministero durante gli scorsi mesi, desidero farlo nell'ottica che il Rosario suggerisce, ossia con uno sguardo contem* Die 21 Decembris 2002 318 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale piativo che faccia emergere, negli eventi stessi, il segno della presenza di Cristo. In questo senso, nella Lettera apostolica Rosarium Virginis Mariae ho sottolineato la valenza antropologica di questa preghiera: essa, allenandoci a contemplare Cristo, ci orienta a guardare l'uomo e la storia alla luce del suo Vangelo. 1 3. Come dimenticare, innanzitutto, che il volto di Cristo continua ad avere un tratto dolente, di vera passione, per i conflitti che insanguinano tante regioni del mondo, e per quelli che minacciano di esplodere con rinnovata virulenza? Emblematica rimane la situazione della Terra Santa, ma altre guerre «dimenticate» non sono meno devastanti. Il terrorismo poi continua a mietere vittime e a scavare ulteriori fossati. Di fronte a questo orizzonte rigato di sangue, la Chiesa non cessa di far sentire la sua voce e, soprattutto, continua ad elevare la sua preghiera. E quanto è avvenuto, in particolare, il 24 gennaio scorso nella Giornata di preghiera per la pace ad Assisi quando, insieme con i rappresentanti delle altre religioni, abbiamo testimoniato la missione di pace che è speciale dovere di quanti credono in Dio. Dobbiamo continuare a gridarlo con forza: «Le religioni sono al servizio della pace». Questa verità ho ribadito anche nel Messaggio per la pace del prossimo I gennaio, evocando la grande Enciclica Pacem in terris del Beato Giovanni XXIII, che T11 aprile del 1963 — sono trascorsi quasi quarant'anni! — levò la sua voce in una diffìcile congiuntura storica per additare nella verità, nella giustizia, nell'amore e nella libertà i «pilastri» portanti della vera pace. 2 o 4. Il volto di Cristo! Se ci guardiamo intorno con occhi contemplativi, non sarà diffìcile scorgere un raggio del suo splendore nelle bellezze del creato. Ma al tempo stesso saremo costretti a lamentare la devastazione che l'incuria umana è capace di arrecare all'ambiente, infliggendo ogni giorno alla natura ferite che si ritorcono contro l'uomo stesso. Per questo sono contento di aver potuto anche quest'anno testimoniare in diverse occasioni l'impegno della Chiesa in ambito ecologico. E, a questo riguardo, doppiamente significativa, perché frutto di collaborazione tra le Chiese, la Dichiarazione che ho firmato con Sua Santità il Patriarca ecumenico Bartolomeo I, presente a Venezia, collegandomi con lui in video-conferenza il 10 giugno. Abbiamo detto al mondo che è necessario per tutti, per il futuro dell'umanità e specialmente guardando ai bambini, 1 Cfr n 25 2 L'Osservatore Romano, 25 gennaio 2002 Acta Ioannis Pauli Pp. II 319 una nuova « coscienza ecologica », quale espressione di responsabilità verso se stessi, verso gli altri, verso il creato. 5. Lo sguardo va poi a quanto mi è stato dato di fare sul versante dei rapporti con gli Stati. Ho ricordato a tutti l'urgenza di porre al centro della politica, nazionale e internazionale, la dignità della persona umana e il servizio al bene comune. E in funzione di questo annuncio che la Chiesa partecipa, nella sua veste propria, ad Organismi internazionali. E questo il senso degli accordi che essa stipula, guardando non solo alle attese dei credenti, ma anche al bene di tutti i cittadini. Nel discorso che ho pronunciato davanti al Parlamento della Repubblica Italiana il 14 novembre scorso, ho sottolineato che la grande sfida di uno Stato democratico è la capacità di incardinare il suo assetto sul riconoscimento degli inalienabili diritti dell'uomo e sulla cooperazione solidale e generosa di tutti all'edificazione del bene comune. E doveroso ricordare che a questi valori faceva già riferimento, giusto sessantanni or sono, il mio venerato predecessore Pio XII nel Radiomessaggio del 24 dicembre 1942. Accennando con accorata partecipazione «alla fiumana di lagrime e amarezze » ed « al cumulo di dolori e tormenti » derivanti « dalla rovina micidiale dell'immane conflitto », il grande Pontefice delineava con chiarezza i principi universali e irrinunciabili secondo cui, una volta superata la «spaventosa catastrofe» della guerra, avrebbe dovuto essere costruito il «nuovo ordine nazionale e internazionale invocato con cocente anelito da tutti i popoli ». Gli anni da allora trascorsi non hanno fatto che confermare la lungimirante saggezza di quegli ammaestramenti. Come non auspicare che i cuori si aprano, soprattutto i cuori dei giovani, ad accogliere tali valori per costruire un futuro di vera e durevole pace? 3 4 5 6. Parlando di giovani, il pensiero va alle esperienze indimenticabili della Giornata Mondiale della Gioventù, celebrata in luglio a Toronto. Quello con i giovani è un appuntamento sempre coinvolgente, e direi « rigenerante ». Quest'anno il tema ricordava ai giovani l'impegno missionario, sulla base del mandato di Cristo: essere «luce del mondo» e «sale della terra». E bello constatare che i giovani, ancora una volta, non ci hanno delusi. Sono stati in tanti a partecipare, nonostante le difficoltà. 3 AAS 35 [1943], 24. Ibid., p 18. ' Ibid , p. 10. 4 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 320 Certamente, la presenza di giovani così numerosi all'incontro col Vangelo e col Papa non può far dimenticare i tanti altri che restano ai margini o si tengono lontani, adescati da altri messaggi o disorientati da mille contrastanti proposte. Tocca ai giovani di farsi evangelizzatori dei loro coetanei. Se la pastorale saprà interessarsi di loro, i giovani non deluderanno la Chiesa, perché il Vangelo è «giovane» e sa parlare al cuore dei giovani. 7. Ricordo poi, con animo particolarmente grato al Signore, i passi in avanti che, anche quest'anno, ha fatto il cammino ecumenico. In verità, occorre riconoscerlo, non sono mancati motivi di amarezza. Ma dobbiamo guardare alle luci più che alle ombre. Tra le luci, oltre alla già menzionata Dichiarazione congiunta con il Patriarca Bartolomeo I, desidero ricordare soprattutto l'incontro con la Delegazione della Chiesa ortodossa di Grecia, che l'il marzo è venuta a farmi visita, recando un messaggio di Sua Beatitudine Christodoulos, Arcivescovo di Atene e di tutta la Grecia. Ho potuto così rivivere, in qualche misura, il clima sperimentato lo scorso anno nella visita compiuta in Grecia sulle orme dell'Apostolo Paolo. Se ancora restano motivi di distanza, lascia ben sperare questo atteggiamento di reciproca apertura. Altrettanto va detto riguardo alla visita che mi ha fatto il Patriarca ortodosso di Romania Teoctist, col quale nello scorso ottobre ho firmato una Dichiarazione comune. Quando il Signore ci darà finalmente la gioia della comunione piena con i fratelli ortodossi? La risposta rimane nel mistero della Provvidenza divina. Ma la fiducia in Dio non dispensa certo dall'impegno personale. E necessario per questo intensificare soprattutto l'ecumenismo della preghiera e della santità. 8. Proprio alla santità, come alla «cima» più alta del «paesaggio» ecclesiale, desidero rivolgere l'ultimo sguardo di questa panoramica, giacché anche quest'anno ho avuto la gioia di elevare agli onori degli altari tanti figli della Chiesa, che si sono distinti per la loro fedeltà al Vangelo. Cum Maria contemplemur Christi vultum! E nei santi che « Dio manifesta vividamente agli uomini la sua presenza e il suo volto». Rendo lode al Signore per le beatificazioni e canonizzazioni compiute nel corso del viaggio apostolico a Ciudad de Guatemala e a Ciudad de México. E come non menzionare, anche per la particolare eco suscitata nell'opinione pubblica, la canonizzazione di san Pio da Pietrelcina e di san Josemaria Escrivá de Balaguer? 6 6 Lumen gentium, 50. 321 Acta Ioannis Pauli Pp.. II Nel segno della santità si è pure svolto il mio viaggio apostolico in Polonia, per la dedicazione del Santuario della Divina Misericordia a Krakow-Lagiewniki. In quell'occasione ho potuto ancora una volta ricordare al nostro mondo, tentato dallo scoraggiamento di fronte ai tanti problemi irrisolti e alle incognite minacciose del futuro, che Dio è « ricco di misericordia». Per chi confida in Lui mai nulla è definitivamente perduto; tutto può essere ricostruito. 9. Cum Maria contemplemur Christi vultum! Carissimi collaboratori della Curia Romana, carissimi fratelli e sorelle, è con questo invito che vi formulo gli auguri più cordiali per il prossimo Natale. 7 Natus est vobis hodie Salvator, qui est Christus Dominus. Che questo annuncio porti gioia ai vostri cuori e vi dia slancio nel lavoro che ogni giorno svolgete per la Santa Sede. Nel suo Natale Cristo ci trovi con l'animo pronto ad accoglierlo, e Maria, Regina del Santo Rosario, ci guidi maternamente alla contemplazione del suo volto. Buon Natale a tutti! V Ad oratores Nationum coram admissos.* Excellences, Mesdames, Messieurs, 1. Heureuse tradition que cette rencontre du début d'année qui me donne la joie de vous recevoir et d'embrasser en quelque sorte tous les peuples que vous représentez! En effet, à travers vous et grâce à vous, me parviennent leurs espérances et leurs aspirations, leurs réussites et leurs échecs. Aujourd'hui, je désire former pour vos pays des voeux fervents de bonheur, de paix et de prospérité. Au seuil de l'an nouveau, il m'est agréable aussi de vous présenter à tous mes meilleurs souhaits, alors que j'invoque sur vos personnes, sur vos familles et sur vos compatriotes l'abondance des Bénédictions divines. Avant de partager avec vous quelques réflexions inspirées par l'actualité du monde et de l'Église, je me dois de remercier votre Doyen, l'Ambassadeur Giovanni Galassi, pour le discours qu'il vient de m'adresser, ainsi que pour les 7 Le 2, n . * Die 13 Ianuarii 2003. 322 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vœux qu'il a délicatement exprimés, en votre nom à tous, pour ma personne et pour mon ministère. Veuillez tous accepter ma vive gratitude! Monsieur l'Ambassadeur, vous avez également évoqué avec sobriété les légitimes attentes de nos contemporains, hélas trop souvent contrariées par des crises politiques, par la violence armée, par des conflits sociaux, par la pauvreté ou par des catastrophes naturelles. Jamais comme en ce début de millénaire l'homme n'a senti combien le monde qu'il a façonné est précaire. 2. Je suis personnellement impressionné par le sentiment de peur qui habite souvent le cœur de nos contemporains. Le terrorisme sournois qui peut frapper à tout instant et partout; le problème non résolu du MoyenOrient, avec la Terre Sainte et l'Irak; les soubresauts qui perturbent l'Amérique du Sud, particulièrement l'Argentine, la Colombie et le Venezuela; les conflits qui empêchent de nombreux pays africains de se consacrer à leur développement; les maladies qui propagent la contagion et la mort; le grave problème de la faim, tout spécialement en Afrique; les conduites irresponsables qui contribuent à l'appauvrissement des ressources de la planète: ce sont autant de fléaux qui menacent la survie de l'humanité, la sérénité des personnes et la sécurité des sociétés. 3. Mais tout peut changer. Cela dépend de chacun de nous. Chacun peut développer en lui son potentiel de foi, de probité, de respect d'autrui, de dévouement au service des autres. Cela dépend aussi, bien évidemment, des responsables politiques, appelés à servir le bien commun. Vous ne serez pas surpris que devant un parterre de diplomates j'énonce à ce sujet quelques impératifs qu'il me semble nécessaire de satisfaire si l'on veut éviter que des peuples entiers, peut-être même l'humanité, ne sombrent dans l'abîme. D'abord, un «oui a la vie»! Respecter la vie et les vies: tout commence là puisque le plus fondamental des droits humains est bien le droit à la vie. L'avortement, l'euthanasie ou le clonage humain, par exemple, risquent de réduire la personne humaine à un simple objet: la vie et la mort sur commande en quelque sorte! Lorsqu'elles sont dépourvues de tout critère moral, les recherches scientifiques touchant aux sources de la vie sont une négation de l'être et de la dignité de la personne. La guerre elle-même attente à la vie humaine car elle porte avec elle la souffrance et la mort. Le combat pour la paix est toujours un combat pour la vie! Ensuite le respect du droit. La vie en société — en particulier la vie internationale — suppose des principes communs intangibles dont le but Acta Ioannis Pauli Pp. II 323 est de garantir la sécurité et la liberté des citoyens et des nations. Ces règles de conduite sont la base de la stabilité nationale et internationale. Aujourd'hui, les responsables politiques ont a leur disposition des textes et des institutions d'une grande pertinence. Il suffit de les mettre en pratique. Le monde serait totalement différent si l'on commençait par appliquer sincèrement les accords signés! Enfin le devoir de solidarité. Dans un monde surabondamment informé mais qui paradoxalement communique si difficilement et où les conditions d'existence sont scandaleusement inégales, il est important de ne rien négliger afin que tous se sentent responsables de la croissance et du bonheur de tous. Il en va de notre avenir. Un jeune sans travail, une personne handicapée marginalisée, des personnes âgées abandonnées, des pays prisonniers de la faim et de la misère, font trop souvent que l'homme désespère et succombe à la tentation de la fermeture sur soi ou à la violence. 4. Voilà pourquoi des choix s'imposent pour que l'homme ait encore un avenir. Pour cela, les peuples de la terre et leurs dirigeants doivent avoir parfois le courage de dire « non». «Non à la mort»! C'est-à-dire non à tout ce qui attente à l'incomparable dignité de tous les êtres humains, à commencer par celle des enfants à naître. Si la vie est vraiment un trésor, il faut savoir le conserver et le faire fructifier sans le dénaturer. Non à tout ce qui affaiblit la famille, cellule fondamentale de la société. Non à tout ce qui détruit chez l'enfant le sens de l'effort, le respect de soi et de l'autre, le sens du service. « Non à l'egoïsme »! C'est-à-dire à tout ce qui pousse l'homme à se protéger dans le cocon d'une classe sociale privilégiée ou d'un confort culturel qui exclut autrui. La façon de vivre de ceux qui jouissent du bien-être, leur manière de consommer, doivent être revues à la lumière des répercussions sur les autres pays. Que l'on songe, par exemple, au problème de l'eau que l'Organisation des Nations unies propose à la réflexion de tous durant cette année 2003. L'egoïsme, c'est aussi l'indifférence des nations nanties par rapport aux pays laissés-pour-compte. Tous les peuples ont le droit de recevoir une part équitable des biens de ce monde et du savoir-faire des pays les plus capables. Comment ne pas penser ici, par exemple, à l'accès de tous aux médicaments génériques, nécessaire pour soutenir la lutte contre les pandémies actuelles? Cet accès est souvent entravé hélas par des considérations économiques à court terme. «Non à la guerre»! Elle n'est jamais une fatalité. Elle est toujours une défaite de l'humanité. Le droit international, le dialogue loyal, la solidarité 324 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale entre États, l'exercice si noble de la diplomatie, sont les moyens dignes de l'homme et des nations pour résoudre leurs différends. Je dis cela en pensant à ceux qui mettent encore leur confiance dans l'arme nucléaire et aux trop nombreux conflits qui tiennent encore en otage des frères en humanité. A Noël, Bethléem nous a rappelé la crise non résolue du Moyen-Orient où deux peuples, l'israélien et le palestinien, sont appelés à vivre côte à côte, également libres et souverains, respectueux l'un de l'autre. Sans avoir à répéter ce que je vous disais l'an passé en pareille circonstance, je me contenterai d'ajouter aujourd'hui, devant l'aggravation constante de la crise moyen-orientale, que sa solution ne pourra jamais être imposée en recourant au terrorisme ou aux conflits armés, pensant que des victoires militaires peuvent être la solution. Et que dire des menaces d'une guerre qui pourrait s'abattre sur les populations d'Irak, terre des prophètes, populations déjà exténuées par plus de douze années d'embargo? La guerre n'est jamais un moyen comme un autre que l'on peut choisir d'utiliser pour régler des différends entre nations. Comme le rappellent la Charte de l'Organisation des Nations unies et le Droit international, on ne peut s'y résoudre, même s'il s'agit d'assurer le bien commun, qu'à la dernière extrémité et selon des conditions très strictes, sans négliger les conséquences pour les populations civiles durant et après les opérations. 5. Il est donc possible de changer le cours des événements dès lors que prévalent la bonne volonté, la confiance en l'autre, la mise en œuvre des engagements pris et la coopération entre partenaires responsables. J'en donnerai deux exemples. L'Europe d'aujourd'hui, à là fois unie et élargie. Elle a su abattre les murs qui la défiguraient. Elle s'est engagée dans l'élaboration et la construction d'une réalité capable de conjuguer unité et diversité, souveraineté nationale et action commune, progrès économique et justice sociale. Cette Europe nouvelle porte en elle les valeurs qui ont fécondé, deux millénaires durant, un art de penser et de vivre dont le monde entier a bénéficié. Parmi ces valeurs, le christianisme occupe une place de choix dans la mesure où il a donné naissance à un humanisme qui a imprégné son histoire et ses institutions. Se souvenant de ce patrimoine, le Saint-Siège et l'ensemble des Églises chrétiennes ont insisté auprès des rédacteurs du futur Traité constitutionnel de l'Union européenne afin qu'y figure une référence aux Églises et institutions religieuses. Il nous paraît en effet souhaitable que, dans le plein respect de la laïcité, trois éléments complémentaires soient reconnus: la liberté religieuse dans sa dimension non seulement individuelle et cultuelle mais également Acta Ioannis Pauli Pp. II 325 sociale et corporative; l'opportunité d'un dialogue et d'une consultation structurés entre les Gouvernants et les communautés de croyants; le respect du statut juridique dont les Églises et les institutions religieuses jouissent déjà dans les États membres de l'Union. Une Europe qui désavouerait son passé, qui nierait le fait religieux et qui n'aurait aucune dimension spirituelle serait bien démunie face à l'ambitieux projet qui mobilise ses énergies: construire l'Europe de tous! L'Afrique, elle aussi, nous donne aujourd'hui l'occasion de nous réjouir: l'Angola a commencé sa reconstruction; le Burundi a pris le chemin qui pourrait conduire à la paix et attend de la communauté internationale compréhension et aide financière; la République démocratique du Congo s'est engagée sérieusement dans un dialogue national qui devrait conduire à la démocratie. Le Soudan a également fait preuve de bonne volonté, même si le chemin vers la paix est long et ardu. On doit se féliciter sans aucun doute de tels progrès et encourager les responsables politiques à n'épargner aucun effort pour que, petit à petit, les peuples d'Afrique connaissent un début de pacification et donc de prospérité, à l'abri des luttes ethniques, de l'arbitraire et de la corruption. C'est pourquoi nous ne pouvons que déplorer les graves événements qui secouent la Côte-dTvoire et la République Centrafricaine, tout en invitant leurs habitants à déposer les armes, à respecter leurs Constitutions respectives et à jeter les bases d'un dialogue national. Il sera alors aisé d'impliquer toutes les composantes de la communauté nationale dans l'élaboration d'un projet de société où tous se retrouvent. En outre, il est bon de constater que, de plus en plus, les Africains tentent de trouver les solutions les plus adaptées à leurs problèmes, grâce à l'action de l'Union africaine et à des médiations régionales efficaces. 6. Excellences, Mesdames et Messieurs, une constatation s'impose: l'indépendance des États ne peut se concevoir désormais que dans l'interdépendance. Tous sont liés dans le bien comme dans le mal. Pour cela, justement, il convient de savoir distinguer le bien du mal et de les appeler par leur nom. A leur sujet, quand le doute ou la confusion s'installent, les plus grands maux sont à redouter, comme l'histoire nous l'a maintes fois enseigné. Pour éviter de tomber dans le chaos deux exigences me semblent s'imposer. D'abord retrouver au sein des États et entre les États la valeur primordiale de la loi naturelle, qui a inspiré jadis le droit des gens et les premiers penseurs du droit international. Même si certains remettent aujourd'hui en question sa validité, je suis convaincu que ses principes généraux et universels sont toujours capables de faire mieux percevoir l'unité du genre humain 326 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale et de favoriser le perfectionnement de la conscience des gouvernants comme des gouvernés. Ensuite l'action persévérante d'hommes d'Etat probes et désintéressés. En effet, l'indispensable compétence professionnelle des responsables politiques ne peut être légitimée que par l'attachement à de fortes convictions éthiques. Comment pourrait-on prétendre traiter des affaires du monde sans référence à cet ensemble de principes qui sont à la base de ce «bien commun universel» dont l'encyclique Pacem in terris du Pape Jean XXIII a si bien parlé? Il sera toujours possible à un dirigeant logique avec ses convictions de se refuser à des situations d'injustice ou à des déviances institutionnelles, ou d'y mettre fin. Nous retrouvons là, je crois, ce que l'on appelle couramment aujourd'hui la «bonne gouvernance». Le bien-être matériel et spirituel de l'humanité, la tutelle des libertés et des droits de la personne humaine, le service public désintéressé, la proximité avec les situations concrètes, passent avant tout programme politique et constituent une exigence éthique qui est le mieux à même d'assurer la paix intérieure des nations et la paix entre les Etats. 7. Il est évident que, pour un croyant, s'ajoutent à ces motivations celles que lui donne la foi en un Dieu créateur et père de tous les hommes, qui lui confíe la gestion de la terre et le devoir de l'amour fraternel. C'est dire combien l'État a tout intérêt à veiller à ce que la liberté religieuse, droit naturel — c'est-à-dire à la fois individuel et social —, soit effectivement garantie à tous. Comme j'ai eu l'occasion de le dire, des croyants qui se sentent respectés dans leur foi, qui voient leurs communautés juridiquement reconnues, collaboreront avec d'autant plus de conviction au projet commun de la société civile dont ils sont membres. Vous comprendrez alors que je me fasse le porte-parole de tous les chrétiens qui, de l'Asie à l'Europe, sont encore victimes de violence et d'intolérance, comme cela s'est produit tout récemment à l'occasion de la célébration de Noël. Le dialogue œcuménique entre chrétiens et les contacts respectueux avec les autres religions, en particulier avec l'Islam, sont le meilleur antidote aux dérives sectaires, au fanatisme ou au terrorisme religieux. En ce qui concerne l'Église catholique, je ne mentionnerai qu'une situation, qui est pour moi cause de grande souffrance: le sort réservé à des communautés catholiques dans la Fédération de Russie qui, depuis des mois, voient certains de leurs pasteurs empêchés de les rejoindre pour des raisons administratives. Le Saint-Siège attend des autorités gouvernementales des décisions concrètes qui mettent un terme à cette crise et qui soient conformes aux engagements internationaux souscrits par la Russie Ada Ioannis Pauli Pp, II 327 moderne et démocratique. Les catholiques russes veulent vivre comme leurs frères du reste du monde, avec la même liberté et la même dignité. 8. Excellences, Mesdames et Messieurs, nous qui sommes réunis en ce lieu, symbole de spiritualité, de dialogue et de paix, puissions-nous contribuer par notre action quotidienne à ce que tous les peuples de la terre avancent, dans la justice et la concorde, vers des situations plus heureuses et plus justes, loin de la pauvreté, de la violence et des menaces de guerre! Veuille Dieu combler vos personnes ainsi que tous ceux que vous représentez d'abondantes bénédictions! Bonne et heureuse Année pour tous! VI Ad quosdam episcopos Brasiliae.* Senhores Cardeais Venerados Irmäos no episcopado 1. Depois de me ter encontrado pessoalmente com cada um de vós nos dias passados, é-me grato agora saudar-vos conjuntamente e, por vosso intermèdio, agradecer a Deus esta ocasiäo de entrar em contato com as Comunidades cristas que représentais, a todas el as dirigindo neste momento uma saudaçâo afetuosa e sincera. Transmiti-lhes, amados Irmäos, os meus mais cordiais sentimentos, assegurando a minha solidariedade espiritual aos sacerdotes, aos religiosos e às religiosas, ao laicado cristäo, aos jovens, aos doentes e a todas as componentes do Povo de Deus. A D. Fernando Antonio Figueiredo, Bispo de Santo Amaro e Presidente do Regional Sul 1, o meu agradecimento pela sua gentil atençâo e pelas expressöes de obsequio que há pouco me dirigiu também em vosso nome. 2. « A época em que vivemos — escrevi na encíclica Redemptoris missio — é ao mesmo tempo dramática e fascinante. Se por um lado parece que os homens väo no encalco da prosperidade material, mergulhando cada vez mais no consumismo materialista, por outro lado manifestam a angustiante procura de sentido, a necessidade de vida interior, o desejo de aprender novas formas e meios de concentraçâo e de oraçao. Näo só nas culturas densas de religiosidade, mas também nas sociedades secularizadas, procura-se a dimen* Die 23 Iannuarii 2003 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 328 1 säo espiritual da vida como antídoto à desumanizaçao». É o chamado «ressurgimento religioso » que, embora nâo desprovido de ambiguidades, contém todavía fermentos e estímulos a näo transcurar. Vós percebeis quäo difundida é esta exigencia de Deus entre a vossa gente, uma populaçâo tradicionalmente ancorada nos perenes principios do cristianismo, mas submetida a influencias negativas de vària ordern. Porventura o fenòmeno das seitas, que também nas vossas terras se está difundindo com incidencia intermitente de zona para zona e com pontas acentuadas de proselitismo entre as pessoas mais fracas social e culturalmente, näo é um sinal concreto de uma insatisfeita aspiraçao ao sobrenatural? Näo constituí ele para vós, Pastores, um auténtico desafio a renovar o estilo do acolhimento dentro das comunidades eclesiais e um estímulo premente a uma nova e corajosa evangelizaçao, que desenvol va formas adequadas de catequese, sobretudo para os adultos? Bem sabéis que, na base dessa difusäo, há também muitas vezes uma grande carencia de formaçao religiosa, com a consequente indecisäo acerca da necessidade da fé em Cristo e da adesäo à Igreja por Ele instituida. Tendere a apresentar as religiôes e as varias experiencias espirituais como niveladas a um mínimo denominador comum, que as tornaría praticamente equivalentes, com o resultado de que toda a pessoa seria livre de percorrer indiferentemente um dos muitos caminhos propostos para alcançar a desejada salvaçâo. Se a isto se acrescentar o proselitismo arrojado, que caracteriza algum grupo particularmente ativo e invasivo destas seitas, compreende-se logo como é urgente hoje sustentar a fé dos cristäos, dando-lhes a possibilidade de uma continua formaçao religiosa, para aprofundarem cada vez melhor a relaçâo pessoal com Cristo. 0 vosso esforço deve ser principalmente prevenir esse perigo, consolidando nos fiéis a pràtica da vida crista e favorecendo o crescimento do espirito de auténtica fraternidade no seio de cada uma das comunidades eclesiais. 3. Desde Roma, acompanhei com especial interesse o desenrolar do XIV Congresso Eucaristico Nacional realizado em Campinas, que contou com a participaçao de uma multidäo de brasileiros reunida à volta da Eucaristía, na presença do meu representante e Legado especial,, o Cardeal José Saraiva Martins. Aquele foi, sobretudo, um momento de comunhäo, de vitalidade e de esperançosa celebracäo da Igreja de hoje no Brasil. Faço votos de que este acontecimento tenha despertado a consciência crista do povo fiel da vossa N. 38 Acta Ioannis Pauli Pp II 329 terra, encorajando-o para o compromisso de urna vida exemplar que estreite os vínculos de comunhäo e reconciliaçâo na fé e no amor, para ser também fermento daquela renovaçâo interior a que antes me referia. A Eucaristia é, com efeito, o supremo bem espiritual da Igreja porque contém o pròprio Cristo, nossa Páscoa e Päo vivo, que com sua carne dà a vida ao mundo. Deste modo, assim como o coraçâo leva a vitalidade a todas as partes do corpo humano, também a vida eucaristica chegará — a partir do aitar do sacrificio, da presença real e da comunhäo — a todas as zonas do corpo celestial, e farà sentir os seus efeitos salutares também nos complexos tecidos da sociedade, por meio dos cristäos que prolongam hoje a açâo de Redentor no mundo. 2 4. A Eucaristia deve estar, pois, no centro da Pastoral para irradiar a sua força sobrenatural em todos os ambientes cristäos, tanto de evangelizaçao, de catequese e da múltipla açâo caritativa, quanto no compromisso de renovaçao social e de justiça em favor de todos, começando pelo respeito da vida e dos direitos de cada pessoa, e no empenho em favor da familia, do ensino a todos os niveis, da reta ordern política e da promocäo da moralidade pública e privada. Mas para dar toda a sua eficacia à açâo eucaristica, deve-se cuidar sempre da digna e genuina celebraçâo do misterio, segundo a doutrina e as diretrizes da Igreja, como recordei em diversas ocasiöes. Com efeito, a celebraçâo da Eucaristia a Igreja, além de participar na eficacia redentora do misterio de Cristo, desempenha uma pedagogia da fé e da vida através da proclamaçâo da Palavra, das oraçôes, dos ritos e de todo o simbolismo eclesial da liturgia. Por isso, quai quer manipulaçâo destes elementos incide negativamente na pedagogia da fé; por outro lado, a reta, ativa e consequente participaçao litúrgica, segundo as normas aprovadas pela Igreja, constrói a fé e a vida dos fiéis. 3 Quero, pois, exortar-vos a conservar a genuina celebraçâo da liturgia, esforçando-vos para que sejam seguidas as indicaçôes da Santa Sé e as que competem à vossa Conferencia episcopal. Recordai nisto o dever de os Bispos serem «moderadores, promotores e guardiäes de toda a vida litúrgica» nas suas respectivas diocèses. 4 2 3 4 Cf. Presbyterorum ordinis, 5 Cf. Carta Dominicae cenae, 12. Can, 835 § 1. 22-AAS Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 330 5. Na esteira deste serviço pastoral, desejaria submeter à vossa consideraçâo alguns ternas sobre os quais venho insistindo, para dar novo impulso à evangelizaçao nas Comunidades que vos estäo sujeitas. Como näo recordar, inicialmente, äquele meu apelo a dar «particular relevo à Eucaristia dominical e ao pròprio domingo, considerado um dia especial de festa, dia do Senhor ressuscitado e dom do Espirito, verdadeira Páscoa da semana» ? Numa época de grandes manifestaçôes populares movidas, às vezes, por objetivos superfìciais, faz-se necessario restaurar, pela açâo da graça, o mundo interior das almas infinitamente mais rico de valores e de esperanças. «As nossas comunidades, amados irmäos e irmäs — dizia eu — devem tornar-se auténticas "escolas" de oraçao, onde o encontró com Cristo näo se exprima apenas em pedidos de ajuda, mas também em açâo de graças, louvor, adoraçâo, contemplaçâo ». 5 6 O que significa isto, senäo dar novo impulso aos valores da Eucaristia, tanto na Santa Missa quanto nas diferentes manifestaçôes eucaristicas: Congressus, Procissöes eucaristicas, Adoraçôes do Santissimo, Horas Santas e assim por diante? E preciso ensinar a rezar pessoalmente, e näo a coletivizar a oraçao. E o encontró semanal do cristäo com Deus, na Missa e nas outras manifestaçôes litúrgicas, deve poder proporcionar uma maior intimidade com o seu Senhor, porque o « Reino de Deus está no meio de vós » , assim como o sacerdote reza juntamente com o povo, pedindo a Deus no Pai-Nosso: « venha a nos o vosso Reino ». 7 Se a Liturgia da Palavra é um «diálogo de Deus com o seu povo», este « sente-se chamado a corresponder a este diálogo de amor, agradecendo e louvando mas, ao mesmo tempo, verificando a propria fìdelidade no esforço por uma continua conversäo». Os meios proporcionados para um correto entendimento da Eucaristia: a homilia e a preparaçao catequética, os Folhetos do Domingo etc., devem poder enriquecer a expectativa do povo por este dia. Caso contràrio, tendem a esvaziar o conteúdo do Sacramento e da mesma mensagem litúrgica. Por isso, a Celebraçâo eucaristica näo pode nem deve transformar-se numa ocasiäo para reivindicaçôes de cunho politico corno, às vezes, säo sugeridas em publicaçôes de caráter nacional, editadas para as Missas do domingo. 8 5 6 7 8 Novo millennio ineunte, 35. Ibid., 33. Lc 17, 21 Carta ap.. Dies Domini, 41. Acta Ioannis Pauli Pp. II 331 6. Outro dos ternas de considerável importancia para as vossas diocèses consiste na religiosidade popular. 0 necessàrio crescimento na fé e o testemunho evangélico na transformaçâo das realidades temporais segundo os designios de Deus devem levar os fiéis da Igreja a uma participaçao ativa na vida litúrgica e sacramental. Com efeito, o Concilio recorda-nos que a liturgia é « a meta para a qual se encaminha a açâo da Igreja e a fonte de onde promana toda a sua força. Na verdade, o traballio apostólico ordena-se a que todos os que se tornaram filhos de Deus pela fé e pelo Batismo... participem no sacrificio e comam a Ceia do Senhor». Dai decorre que as açôes litúrgicas, enquanto « celebraçôes da Igreja, que é "sacramento da unidade" » , devem ser disciplinadas unicamente pela autoridade competente , exigindo de todos grande e respeitosa fìdelidade aos ritos e aos textos auténticos. Uma errada aplicaçâo do valor da criatividade e da espontaneidade nas celebraçôes, mesmo se típica de tantas manifestaçôes da vida do vosso povo, näo deve alterar os ritos e os textos e, sobretudo, o sentido do misterio que se celebra na Liturgia. 9 10 11 7. Näo me é desconhecido, todavia, que a vossa pastoral litúrgica convive com a presença de varios grupos culturáis, que säo uma manisfestaçâo a mais da catolicidade da Igreja. Muitos destes grupos vivem nas áreas urbanas, um ao lado do outro, transformando a sua cultura em perfeita simbiose. Este fenòmeno implica uma resposta particularmente sensível, confiada ao vosso critèrio e prudencia pastoral. Como compreenderäo, o respeito pelas diversas culturas e a correspondente inculturaçâo evangélica abordam questöes que merecem um destaque à parte. Certamente, näo é possível descurar aqui a consideracäo da cultura afro-brasileira no quadro mais amplo da evangelizaçao «ad gentes», e que hoje é bem presente na vossa reflexäo teológica e pastoral. Trata-se da delicada questäo de aculturaçâo, especialmente nos ritos litúrgicos, no vocabulario e nas expressöes musicais e corporais típicas da cultura afro-brasileira. E bem sabido que a interaçao do cristianismo com os costumes e as tradiçôes africanas trouxe ao vocabulario, à sintaxe e à prosodia da lingua portuguesa falada no Brasil uma feiçâo pròpria. A presença do elemento negro na arte sacra barroca do período colonial, que deixou tao belos monumentos arquitetónicos e de escultura religiosa, e incorporou a música sacra e profana nos 9 10 11 Sacrosanctum Concilium, Ibid., 26 Can, 838 § 4, 10 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 332 festejos da religiosidade popular marcou, de modo inconfundível, as expressöes culturáis mais auténticas desta sociedade multirracial que é o Brasil. E evidente, porém, que se estaría distanciando da fìnalidade específica da evangelizaçao, acentuar um destes elementos formadores da cultura brasileira, isolá-lo deste processo interativo tao enriquecedor, de modo quase a se tornar necessària a criaçâo de uma nova liturgia propria para as pessoas de cor. Seria incomprensível dar ao rito litúrgico uma apresentaçâo externa e uma estruturaçâo — nas vestes, na linguagem, no canto, nas cerimônias e objetos litúrgicos — baseada nos chamados cultos afro-brasileiros, sem a rigorosa aplicaçâo de um discernimento sèrio e profundo acerca da sua compatibilidade com a Verdade revelada por Jesus Cristo. E necessàrio manter, por exemplo, uma adequada e prudente vigilancia em certos ritos que inspiram a aproximaçâo do augusto Misterio Trinitàrio ao panteäo dos espíritos e divindades dos cultos africanos, pois corre-se o risco de modificar as fórmulas sacramentáis em sua referencia trinitaria; mais ainda, deve-se assinalar, corrigindo oportunamente, a introduçâo no rito sacramental de ritos, cantos e objetos pertencentes explícitamente ao universo dos cultos afro-brasileiros. A Igreja Católica vé com interesse estes cultos, mas considera nocivo o relativismo concreto de urna pràtica comum de ambos ou de uma mistura entre eles, como se tivessem o mesmo valor, pondo em perigo a identidade da fé católica. Eia sente-se no dever de afirmar que o sincretismo é dañoso quando compromete a verdade do rito cristäo e a expressäo da fé, em detrimento de uma auténtica evangelizaçao. A tarefa de adaptaçâo e de inculturaçâo é importante para o futuro do renovamento da vida litúrgica. A Constituiçâo conciliar sobre a Sagrada Liturgia estabeleceu os seus principios. Por sua vez, a Instruçâo sobre a « Liturgia Romana e a inculturaçâo » aprofundou o tema e precisou os procedimentos que devem ser seguidos por parte das Conferencias episcopais, à luz do Direito Canónico, depois da reforma litúrgica. 12 13 8. Na vossa açâo evangelizadora, um setor que merece toda atençâo da solicitude pastoral é o das comunidades indígenas. No ano passado, vossa Conferencia episcopal propos como tema da Campanha da Fraternidade: «A Fraternidade e os povos indígenas ». Alegra-me saber que a Pastoral diocesana de algumas Igrejas particulares vem contribuindo decididamente para que as comunidades indígenas tomem maior consciência da sua propria identida12 Cf. nn 37-40. 13 Cf.. Ins.. Varietates legitimae, 62 e 65-68. Acta Ioannis Pauli Pp. II 333 de, dos valores das suas culturas e do lugar que devem ocupar no conjunto da populaçâo brasileira. A celebraçâo do V Centenario da Evangelizaçao do Brasil propiciou também a ocasiäo para renovar o empenho na evangelizaçao das comunidades indígenas do País. O Evangelho deve continuar penetrando na cultura indígena, e tornar possível a sua expressäo na vida comunitaria, na fé e na liturgia. Sirva-me a ocasiäo para reiterar aqui, que uma Igreja viva e unida à volta de seus Pastores melhor defesa, para rebater a obra desagregadora que certas seitas estäo realizando entre os vossos fiéis, semeando entre eles a confusäo e desvirtuando o conteúdo da mensagem crista. 9. Ao terminar este encontró, desejo reiterar-vos, queridos Irmäos, a minha gratidäo pelos esforços realizados nos diferentes campos da açâo pastoral; pelo bom espirito com que guiáis o Povo de Deus; pela decidida vontade de servir o hörnern, através do anuncio do Evangelho que salva todo aquele que ere em Jesus Cristo. Ao encorajar-vos a prosseguir com renovado empenho na vossa missäo, peço-vos que levéis a minha afetuosa saudaçâo e bênçâo aos vossos sacerdotes, religiosos, religiosas e fiéis, em especial aqueles que estäo doentes, säo idosos ou sofrem por qualquer causa, os quais tém sempre um lugar particular no coraçâo do Papa. Que Nossa Senhora Aparecida interceda diante do Senhor pela santidade de todos os fiéis do Brasil, pela prosperidade da Naçâo, pelo bem-estar de cada uma das suas familias. Com estes ardentes votos, concedo-vos de coraçâo a Bênçâo Apostólica. 14 VII Ad Pontificium Consilium de Legum textibus.* 1. Sono molto lieto di accogliervi, cari partecipanti alla Giornata Accademica organizzata dal Pontifìcio Consiglio per i Testi Legislativi sui « Vent'anni di esperienza canonica», che sono trascorsi da quando, il 25 gennaio 1983, ebbi la gioia di promulgare il nuovo Codex Iuris Canonici. Ringrazio di cuore il Presidente del Pontifìcio Consiglio, l'Arcivescovo Julián Herranz, per i sentimenti espressi a nome di tutti e per la efficace illustrazione del Convegno. 14 Cf. Rm 1, 16. * Die 24 Ianuarii 2003. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 334 La coincidenza tra la data di promulgazione del nuovo Codice di Diritto Canonico e quella del primo annuncio del Concilio — ambedue gli eventi portano la data del 25 gennaio —, mi induce a ribadire ancora una volta lo stretto rapporto esistente tra il Concilio e il nuovo Codice. Non si deve infatti dimenticare che il beato Giovanni XXIII, nel manifestare il proposito di indire il Concilio Vaticano II, rivelava di voler procedere anche alla riforma della disciplina canonica. Proprio pensando a questo, nella Costituzione apostolica Sacros disciplinae leges sottolineavo che tanto il Concilio quanto il nuovo Codice erano scaturiti «da un'unica e medesima intenzione, che è quella di restaurare la vita cristiana. Da una tale intenzione, in effetti, tutta l'opera del Concilio ha tratto le sue norme e il suo orientamento». In questi vent'anni si è potuto constatare fino a che punto la Chiesa avesse bisogno del nuovo Codice. Felicemente le voci di contestazione del diritto sono ormai piuttosto superate. Tuttavia, sarebbe ingenuo ignorare quanto resta da fare per consolidare nelle presenti circostanze storiche una vera cultura giuridico-canonica e una prassi ecclesiale attenta alla intrinseca dimensione pastorale delle leggi della Chiesa. 1 2. L'intenzione che ha presieduto la redazione del nuovo Corpus Iuris Canonici è stata ovviamente quella di mettere a disposizione dei Pastori e di tutti i fedeli uno strumento normativo chiaro, che contenesse gli aspetti essenziali dell'ordine giuridico. Sarebbe però del tutto semplicistico e fuorviante concepire il diritto della Chiesa come un mero insieme di testi legislativi, secondo l'ottica del positivismo giuridico. Le norme canoniche, infatti, si rifanno ad una realtà che le trascende; tale realtà non è solo composta di dati storici e contingenti, ma comprende anche aspetti essenziali e permanenti nei quali si concretizza il diritto divino. Il nuovo Codice di Diritto Canonico — e questo criterio vale anche per il Codice dei Canoni delle Chiese Orientali — deve essere interpretato ed applicato in quest'ottica teologica. In tal modo, si possono evitare certi riduzionismi ermeneutici che impoveriscono la scienza e la prassi canonica, allontanandole dal loro vero orizzonte ecclesiale. Ciò avviene, com'è ovvio, soprattutto quando si pone la normativa canonica al servizio di interessi estranei alla fede e alla morale cattolica. 3. In primo luogo, perciò, il Codice va contestualizzato nella tradizione giuridica della Chiesa. Non si tratta di coltivare un'astratta erudizione storica, ma di penetrare in quel flusso di vita ecclesiale che è la storia del Diritto 1 AAS, 75, 1983, pars II, pag. VIII. Acta Ioannis Pauli Pp. II 335 Canonico, per trarne lume nell'interpretazione della norma. I testi codiciali, infatti, si inseriscono in un insieme di fonti giuridiche, che non è possibile ignorare senza esporsi all'illusione razionalistica di una norma esaustiva di ogni problema giuridico concreto. Una simile mentalità astratta si rivela infeconda, soprattutto perché non tiene conto dei problemi reali e degli obiettivi pastorali che sono alla base delle norme canoniche. Riduzionismo anche più pericoloso è quello che pretende di interpretare ed applicare le leggi ecclesiastiche distaccandole dalla dottrina del Magistero. Secondo tale visione, i pronunciamenti dottrinali non avrebbero alcun valore disciplinare, valore che sarebbe da riconoscere soltanto agli atti formalmente legislativi. E noto che, in quest'ottica riduzionista, si è arrivati talvolta ad ipotizzare perfino due diverse soluzioni dello stesso problema ecclesiale: l'una ispirata ai testi magisteriali, l'altra a quelli canonici. Alla base di una simile impostazione vi è un'idea di Diritto Canonico molto impoverita, quasi che esso si identificasse con il solo dettato positivo della norma. Così non è: la dimensione giuridica infatti, essendo teologicamente intrinseca alle realtà ecclesiali, può essere oggetto di insegnamenti magisteriali, anche definitivi. Questo realismo nella concezione del diritto fonda un'autentica interdi sciplinarità tra la scienza canonistica e le altre scienze sacre. Un dialogo davvero profìcuo deve partire da quella realtà comune che è la vita stessa della Chiesa. Pur studiata da angolature diverse nelle varie discipline scientifiche, la realtà ecclesiale rimane identica a se stessa e, come tale, può consentire un interscambio reciproco fra le scienze sicuramente utile a ciascuna. 4. Una delle novità più significative del Codice di Diritto Canonico, come pure del successivo Codice dei Canoni delle Chiese Orientali, è la normativa che i due Testi contengono sui doveri e diritti di tutti i fedeli. In realtà, il riferimento della norma canonica al mistero della Chiesa, auspicato dal Vaticano II, passa anche attraverso la via maestra della persona, dei suoi diritti e doveri, tenendo ovviamente ben presente il bene comune della società ecclesiale. Proprio questa dimensione personalistica dell'ecclesiologia conciliare consente di comprendere meglio lo specifico ed insostituibile servizio che la Gerarchia ecclesiastica deve prestare per il riconoscimento e la tutela dei diritti dei singoli e delle comunità nella Chiesa. Né in teoria né in pratica si può prescindere dall'esercizio della potestas regiminis e, più in generale, dell'intero 2 3 2 Cfr CIC, cann 208-223; CCEO, cann 7-20 3 Cfr Decr. Optatam totius, 16 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 336 munus regendi gerarchico, quale via per dichiarare, determinare, garantire e promuovere la giustizia intraecclesiale. Tutti gli strumenti tipici attraverso cui si esercita la potestas regiminis — leggi, atti amministrativi, processi, sanzioni canoniche — acquistano così il loro vero senso, quello di un autentico servizio pastorale in favore delle persone e delle comunità che compongono la Chiesa. Talvolta tale servizio può essere frainteso e contestato: proprio allora esso si rivela più necessario per evitare che, in nome di pretese esigenze pastorali, si prendano decisioni che possono causare e addirittura favorire inconsciamente delle vere ingiustizie. 5. Consapevole dell'importanza del contributo specifico che, come canonisti, voi recate al bene della Chiesa e delle anime, vi esorto a perseverare con rinnovato slancio nella vostra dedizione allo studio e alla formazione canonistica delle nuove generazioni. Ciò non mancherà di favorire un significativo apporto ecclesiale a quella pace, opera della giustizia, per la quale ho chiesto di pregare specialmente in quest'Anno del Rosario. Con questi auspici a tutti imparto con affetto la mia Benedizione. 4 5 NUNTII I Ob diem migratoribus et profugis dicatum. 1. Migration has become a widespread phenomenon in the modern-day world and involves ail nations, either as countries of departure, of transit or of arrivai. It affects millions of human beings, and présents a challenge that the pilgrim Church, at the service of the whole human family, cannot fail to take up and meet in the Gospel spirit of universal charity. This year's World Day of Migrants and Refugees should be a time of special prayer for the needs of all who, for whatever reason, are far from home and family; it should be a day of serious reflection on the duties of Catholics towards these brothers and sisters. Among those particularly affected are the most vulnerable of foreigners: undocumented migrants, refugees, asylum seekers, those displaced by con4 5 Cfr Is 32, 17. Cfr Lett ap.. Rosarium Virginis Mariae, nn. 6 e 40 Acta Ioannis Pauli Pp. II 337 tinuing violent conflicts in many parts of the world, and the victims — mostly women and children — of the terrible crime of human traffícking. Even in the recent past we have witnessed tragic instances of forced movements of peoples for ethnie and nationalistic pretensions, which have added untold misery to the li ves of targeted groups. At the root of thèse situations there are sinful intentions and actions that go contrary to the Gospel and constitute a call to Christians everywhere to overeóme evil with good. 2. Membership in the Catholic community is not determined by nationality, or by social or ethnie origin, but essentially by faith in Jesus Christ and Baptism in the name of the Holy Trinity. The "cosmopolitan" make-up of the People of God is visible today in practically every particular Church because migration has transformed even small and formerly isolated communities into pluralist and inter-cultural realities. Places that until recently rarely saw an outsider are now home to people from différent parts of the world. More and more, for example, the Sunday Eucharist involves hearing the Good News proclaimed in languages not heard before, thus giving new expression to the exhortation of the ancient psalm: "Praise the Lord, all you nations, glorify him all you peoples". These communities therefore have new opportunities of living the expérience of catholicity, a mark of the Church expressing her essential openness to all that is the work of the Spirit in every people. 1 The Church understands that restricting membership of a locai community on the basis of ethnie or other external characteristics would be an impoverishment for all concerned, and would contradict the basic right of the baptized to worship and take part in the life of the community. Moreover, if neweomers feel unwelcome as they approach a particular parish community because they do not speak the locai language or follow locai customs, they easily become "lost sheep". The loss of such "little ones" for reasons of even latent discrimination should be a cause of grave concern to pastors and faithful alike. 3. This takes us back to a subject which I have often mentioned in my Messages for the World Day of Migrants and Refugees, namely, the Christian duty to welcome whoever comes knocking out of need. Such openness builds up vibrant Christian communities, enriched by the Spirit with the gifts brought to them by new disciples from other cultures. This basic expression of evangelical love is likewise the inspiration of countless programmes of Ps. 116: 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 338 solidarity towards migrants and refugees in ail parts of the world. To understand the extent of this ecclesial héritage of practical service to immigrants and displaced people we need only to remember the achievements and legacy of such figures as saint Francés Xavier Cabrini or bishop John Baptist Scalabrini, or the extensive present-day action of the Catholic relief agency "Caritas" and of the International Catholic Migration Commission. Often, solidarity does not come easily. It requires training and a turning away from attitudes of closure, which in many societies today have become more subtle and penetrating. To deal with this phenomenon, the Church possesses vast educational and formative resources at all levéis. I therefore appeal to parents and teachers to combat racism and xenophobia by inculcating positive attitudes based on Catholic social doctrine. 4. Being ever more deeply rooted in Christ, Christians must struggle to overeóme any tendency to turn in on themselves, and learn to discern in people of other cultures the handiwork of God. Only genuine evangelical love will be strong enough to help communities pass from mere tolérance of others to real respect for their différences. Only Christ's redeeming grace can make us victorious in the daily challenge of turning from egoism to altruism, from fear to openness, from rejection to solidarity. Understandably, as I urge Catholics to excel in the spirit of solidarity towards newcomers among them, I also invite the immigrants to recognize the duty to honour the countries which receive them and to respect the laws, culture and traditions of the people who have welcomed them. Only in this way will social harmony prevail. The path to true acceptance of immigrants in their cultural diversity is actually a difficult one, in some cases a real Way of the Cross. That must not discourage us from pursuing the will of God, who wishes to draw ail peoples to himself in Christ, through the instrumentality of his Church, the sacrament of the unity of ail mankind. At times that path needs a prophétie word that points out what is wrong and encourages what is right. When tensions arise, the credibility of the Church in her doctrine on the fundamental respect due to each person rests on the moral courage of pastors and faithful to "stake everything on love". 2 3 5. It hardly needs to be said that mixed cultural communities off er unique opportunities to deepen the gift of unity with other Christian Churches 2 3 Cf Lumen gentium, 1 Cf. Novo millennio ineunte, 47. Acta Ioannis Pauli Pp.. II 339 and ecclesial communities. Many of them in fact have worked within their own communities and with the Catholic Church to form societies in which the cultures of migrants and their special gifts are sincerely appreciated, and in which manifestations of racism, xenophobia and exaggerated nationalism are prophetically opposed. May Mary our Mother, who also experienced rejection at the very time when she was about to give her Son to the world, help the Church to be the sign and instrument of the unity of cultures and nations in one single family. May she help all of us to witness in our lives to the Incarnation and the constant présence of Christ, who through us wishes to continue in history and in the world his work of libération from all forms of discrimination, rejection and marginalization. May God's abundant Hessings be with those who welcome the stranger in Christ's ñame. From the Vatican, 24 October 2002. IOANNES PAULUS PP. II II Ob diem I Ianuarii anni MMIII PACEM IN TERRIS: A PERMANENT COMMITMENT 1. Almost forty years ago, on Holy Thursday, 11 April 1963, Pope John XXIII published his epic Encyclical Letter Pacem in terris. Addressing himself to "all men of good will", my venerable predecessor, who would die just two months later, summed up his message of "peace on earth" in the first sentence of the Encyclical: "Peace on earth, which all men of every era have most eagerly yearned for, can be firmly established and sustained only if the order laid down by God be dutifully observed" (Introduction: AAS, 55 [1963], 257). Speaking peace to a divided world 2. The world to which John XXIII wrote was then in a profound state of disorder. The twentieth Century had begun with great expectations for progress. Yet within sixty years, that same Century had produced two World Wars, devastating totalitarian Systems, untold human suffering, and the greatest persécution of the Church in history. 340 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Only two years before Pacem in terris, in 1961, the Berlin Wall had been erected in order to divide and set against each other not only two parts of that City but two ways of understanding and building the earthly city. On one side and the other of the Wall, life was to follow différent patterns, dictated by antithetical rules, in a climate of mutual suspicion and mistrust. Both as a world-view and in real life, that Wall traversed the whole of humanity and penetrated people's hearts and minds, creating divisions that seemed destined to last indefínitely. Moreover, just six months before the Encyclical, and just as the Second Vatican Council was opening in Rome, the world had come to the brink of a nuclear war during the Cuban Missile Crisis. The road to a world of peace, justice and freedom seemed blocked. Humanity, many believed, was condemned to live indefìnitely in that precarious condition of "cold war", hoping against hope that neither an act of aggression nor an accident would trigger the worst war in human history. Available atomic arsenals meant that such a war would have imperilled the very future of the human race. The four pillar s of peace 3. Pope John XXIII did not agrée with those who claimed that peace was impossible. With his Encyclical, peace — in ali its demanding truth — came knocking on both sides of the Wall and of ali the other divi ding walls. The Encyclical spoke to everyone of their belonging to the one human family, and shone a light on the shared aspiration of people everywhere to live in security, justice and hope for the future. With the profound intuition that characterized him, John XXIII i denti fìed the essential conditions for peace in four precise requirements of the human spirit: truth, justice, love and freedom (cf. ibid., I: l.c., 265-266). Truth will build peace if every individual sincerely acknowledges not only his rights, but also his own duties towards others. Justice will build peace if in practice everyone respects the rights of others and actually fulfils his duties towards them. Love will build peace if people feel the needs of others as their own and share what they have with others, especially the values of mind and spirit which they possess. Freedom will build peace and make it thrive if, in the choice of the means to that end, people act according to reason and assume responsibility for their own actions. Looking at the présent and into the future with the eyes of faith and reason, Blessed John XXIII discerned deeper historical currents at work. Things were not always what they seemed on the surface. Despite wars Acta Ioannis Pauli Pp.. II 341 and rumours of wars, something more was at work in human affairs, something that to the Pope looked like the promising beginning of a spiritual revolution. A new awareness of human dignity and inalienable human rights 4. Humanity, John X X I I I wrote, had entered a new stage of its journey (cf. ibid., I: l.c., 267-269). The end of colonialism and the rise of newly independent States, the protection of workers' rights, the new and welcome présence of women in public life, all testified to the fact that the human race was indeed entering a new phase of its history, one characterized by "the conviction that all men are equal by reason of their natural dignity" (ibid., I: l.c., 268). The Pope knew that that dignity was still being trampled upon in many parts of the world. Yet he was convinced that, despite the dramatic situation, the world was becoming increasingly conscious of certain spiritual values, and increasingly open to the meaning of those pillars of peace — truth, justice, love, and freedom (cf. ibid., I: l.c, 268-269). Seeking to bring thèse values into local, national and international life, men and women were becoming more aware that their relationship with God, the source of ali good, must be the solid foundation and supreme criterion of their lives, as individuáis and in society (cf. ibid.). This evolving spiritual intuition would, the Pope was convinced, have profound public and politicai conséquences. Seeing the growth of awareness of human rights that was then emerging within nations and at the international le vel, Pope John XXIII caught the potential of this phenomenon and understood its singular power to change history. What was later to happen in centrai and eastern Europe would confimi his insight. The road to peace, he taught in the Encyclical, lay in the defence and promotion of basic human rights, which every human being enjoys, not as a benefit given by a différent social class or conceded by the State but simply because of our humanity: "Any human society, if it is to be well-ordered and productive, must lay down as a foundation this principie, namely, that every human being is a person, that is, his nature is endowed with intelligence and free will. Indeed, precisely because he is a person he has rights and obligations, flowing directly and simultaneously from his very nature. And as thèse rights and obligations are universal and inviolable so they cannot in any way be surrendered" (ibid., 259). As history would soon show, this was not simply an abstract idea; it was an idea with profound conséquences. Inspired by the conviction that every 342 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale human being is e q u a l in dignity, and that society therefore had to adapt its form to that conviction, human rights movements soon arose and gave concrete politicai expression to one of the great dynamics of contemporary history: the quest for freedom as an indispensable component of work for peace. Emerging in virtually every part of the world, these movements were instrumental in replacing dictatorial forms of government with more démocratie and participatory ones. They demonstrated in practice that peace and progress could only be achieved by respecting the universal moral law written on the human heart (cf. JOHN PAUL II, Address to the United Nations General Assembli/, 5 October 1995, No. 3). The universal common good 5. On another point too Pacem in terris showed itself prophétie, as it looked to the next phase of the évolution of world politics. Because the world was becoming increasingly interdependent and global, the common good of humanity had to be worked out on the international plane. It was proper, Pope John XXIII taught, to speak of a "universal common good " (Pacem in terris, IV: l.c, 292). One of the conséquences of this évolution was the obvious need for a public authority, on the international levet, with effective capacity to advance the universal common good; an authority which could not, the Pope immediately continued, be established by coerción but only by the consent of nations. Such a body would have to have as its fundamental objective the "récognition, respect, safeguarding, and promotion of the rights of the human person" (ibid., IV: l.c, 294). Not surprisingly therefore John XXIII looked with hope and expectation to the United Nations Organization, which had come into being on June 26, 1945. He saw that Organization as a crédible instrument for maintaining and strengthening world peace, and he expressed particular appréciation of its 1948 Universal Déclaration of Human Rights, which he considered "an approx- imation towards the establishment of a juridical and politicai Organization of the world community" (ibid., IV: l.c, 295). What he was saying in fact was that the Déclaration set out the moral foundations on which the évolution of a world characterized by order rather than disorder, and by dialogue rather than force, could proceed. He was suggesting that the vigorous defence of human rights by the United Nations Organization is the indispensable foundation for the development of that Organizatione capacity to promote and défend international security. Acta Ioannis Pauli Pp II 343 Not only is it clear that Pope John XXIII's vision of an effective international public authority at the service of human rights, freedom and peace has not yet been entirely achieved, but there is still in fact much hésitation in the international community about the obligation to respect and implement human rights. This duty touches all fundamental rights, excluding that arbitrary picking and choosing which can lead to rationalizing forms of discrimination and injustice. Likewise, we are witnessing the émergence of an alarming gap between a series of new "rights" being promoted in advanced societies — the resuit of new prosperity and new technologies — and other more basic human rights still not being met, especially in situations of underdevelopment. I am thinking here for example about the right to food and drinkable water, to housing and security, to self-determination and independence — which are still far from being guaranteed and realized. Peace demands that this tension be speedily reduced and in time eliminated. Another observation needs to be made: the international community, which since 1948 has possessed a charter of the inalienable rights of the human person, has generally failed to insist sufficiently on corresponding duties. It is duty that establishes the limits within which rights must be contained in order not to become an exercise in arbitrariness. A greater awareness of universal human duties would greatly benefit the cause of peace, setting it on the moral basis of a shared récognition of an order in things which is not dependent on the will of any individuai or group. A new international moral order 6. Nevertheless it remains trae that, despite many difficulties and setbacks, significant progress has been made over the past forty years towards the implementation of Pope John's noble vision. The fact that States throughout the world feel obliged to honour the idea of human rights shows how powerful are the tools of moral conviction and spiritual integrity, which proved so decisive in the revolution of conscience that made possible the 1989 nonviolent revolution that displaced European communism. And although distorted notions of freedom as licence continue to threaten democracy and free societies, it is surely significant that, in the forty years since Pacem in Terris, much of the world has become more free, structures of dialogue and coopération between nations have been strengthened, and the threat of a global nuclear war, which weighed so heavily on Pope John XXIII, has been effectively contained. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 344 Boldly, but with all humility, I would like to suggest that the Church's fìfteen-hundred-year-old teaching on peace as "tranquillitas ordinis — the tranquillity of order" as Saint Augustine called it (De Civitate Dei, 19, 13), which was brought to a new level of development forty years ago by Pacem in terris, has a deep relevance for the world today, for the leaders of nations as well as for individuáis. That there is serious disorder in world affairs is obvious. Thus the question to be faced remains: What kind of order can replace this disorder, so that men and women can live in freedom, justice, and security? And since the world, amid its disorder, continues nevertheless to be "ordered" and organized in various ways — economie, cultural, even politicai — there arises another equally urgent question: On what principies are thèse new forms of world order unfolding? These far-reaching questions suggest that the problem of order in world affairs, which is the problem of peace rightly understood, cannot be separated from issues of moral principie. This is another way of saying that the question of peace cannot be separated from the question of human dignity and human rights. That is one of the enduring truths taught by Pacem in terris, which we would do well to remember and reflect upon on this fortieth anniversary. Is this not the time for all to work together for a new constitutional Organization ofthe human family, truly capable of ensuring peace and harmony between peoples, as well as their integral development? But let there be no misunderstanding. This does not mean writing the constitution of a global super-State. Rather, it means continuing and deepening processes already in place to meet the almost universal demand for participatory ways of exercising politicai authority, even international politicai authority, and for transparency and accountability at every level of public life. With his confidence in the goodness he believed could be found in every human person, Pope John XXIII called the entire world to a nobler vision of public life and public authority, even as he boldly challenged the world to think beyond its présent state of disorder to new forms of international order commensurate with human dignity. The bond between peace and truth 7. Against those who think of politics as a realm of necessity detached from morality and subject only to partisan interests, Pope John XXIII, in Pacem in Terris, outlined a truer picture of human reality and indicated the path to a better future for all. Precisely because human beings are created with the capacity for moral choice, no human activity takes place outside the sphère of moral judgment. Politics is a human activity; therefore, it too is Acta Ioannis Pauli Pp II 345 subject to a distincti ve form of moral scrutiny. This is also trae of international politics. As the Pope wrote: "The same natural law that governs the life and conduct of individuáis must also regúlate the relations of politicai communities with one another" (Pacem in terris, III: l.c, 279). Those who imagine that international public life takes place somewhere outside the realm of moral judgment need only reflect on the impact of human rights movements on the national and international politics of the twentieth Century just concluded. These developments, anticipated by the teaching of the Encyclical, decisively refute the claim that international politics must of necessity be a "free zone" in which the moral law holds no sway. Perhaps nowhere today is there a more obvious need for the correct use of politicai authority than in the dramatic situation of the Middle East and the Holy Land. Day after day, year after year, the cumulative effect of bitter mutuai rejection and an unending chain of violence and retaliation have shattered every effort so far to engage in serious dialogue on the real issues involved. The volatility of the situation is compounded by the clash of interests among the members of the international community. Until those in positions of responsibility undergo a véritable revolution in the way they use their power and go about securing their peoples' welfare, it is difficult to imagine how progress towards peace can be made. The fratricidal struggle that daily convulsés the Holy Land and brings into conflict the forces shaping the immediate future of the Middle East shows clearly the need for men and women who, out of conviction, will implement policies fìrmly based on the principie of respect for human dignity and human rights. Such policies are incomparably more advantageous to everyone than the continuation of conflict. A start can be made on the basis of this truth, which is certainly more liberating than propaganda, especially when that propaganda serves to conceal inadmissible intentions. The p remises of a lasting peace 8. There is an unbreakable bond between the work of peace and respect for truth. Honesty in the supply of information, equity in legal Systems, openness in démocratie procédures give Citizens a sense of security, a readiness to settle contro versies by peaceful means, and a desire for genuine and constructi ve dialogue, all of which constitute the true premises of a lasting peace. Politicai summits on the regional and international levéis serve the cause of peace only if joint commitments are then honoured by each party. Otherwise these meetings risk becoming irrelevant and useless, with the result that people 23 - A.A.S.. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 346 believe Iess and less in dialogue and trust more in the use of force as a way of resol ving issues. The negative repercussions on peace resulting from commitments made and then not honoured must be carefully assessed by State and government leaders. Pacta sunt servanda, says the ancient maxim. If at all times commitments ought to be kept, promises made to the poor should be considered particularly binding. Especially frustrating for them is any breach of faith regarding promises which they see as vital to their well-being. In this respect, the failure to keep commitments in the sphère of aid to developing nations is a serious moral question and further highlights the injustice of the imbalances existing in the world. The suffering caused by poverty is compounded by the loss of trust. The end resuit is hopelessness. The existence of trust in international relations is a social capital of fundamental value. A culture of peace 9. In the end, peace is not essentially about structures but about people. Certain structures and mechanisms of peace — juridical, politicai, economie — are of course necessary and do exist, but they have been derived from nothing other than the accumulated wisdom and expérience of innumerable gestures of peace made by men and women throughout history who have kept hope and have not given in to discouragement. Gestures of peace spring from the li ves of people who f oster peace first of all in their own hearts. They are the work of the heart and of reason in those who are peacemakers (cf. Mt 5:9). Gestures of peace are possible when people appreciate fully the community dimension of their Uves, so that they grasp the meaning and conséquences of events in their own communities and in the world. Gestures of peace create a tradition and a culture of peace. Religion has a vital role in fostering gestures of peace and in consolidating conditions for peace. It exercises this role all the more effectively if it concentrâtes on what is proper to it: attention to God, the fostering of universal brotherhood and the spreading of a culture of human solidarity. The Day of P r ayer for Peace which I promoted in Assisi on 24 January 2002, involving représentatives of many religions, had this purpose. It expressed a desire to nurture peace by spreading a spirituality and a culture of peace. The legacy of Pacem in terris 10. Blessed Pope John XXIII was a man unafraid of the future. He was sustained in his optimism by his deep trust in God and in man, both of which Acta Ioannis Pauli Pp II 347 grew out of the sturdy climate of faith in which he had grown up. Moved by his trust in Providence, even in what seemed like a permanent situation of conflict, he did not hesitate to summon the leaders of his time to a new vision of the world. This is the legacy that he left us. On this World Day of Peace 2003, let us all résolve to have his same outlook: trust in the merciful and compassionate God who calis us to brotherhood, and confidence in the men and women of our time because, like those of every other time, they bear the image of God in their souls. It is on this basis that we can hope to build a world of peace on earth. At the beginning of a new year in our human history, this is the hope that rises spontaneously from the depths of my heart: that in the spirit of every individual there may be a renewed dedication to the noble mission which Pacem in terris proposed forty years ago to all men and women of good will. The task, which the Encyclical called "immense", is that "of establishing new relationships in human society, under the sway and guidance of truth, justice, love, and freedom". Pope John indicated that he was referring to "relations between individuai Citizens, between Citizens and their respective States, between States, and fìnally between individuáis, families, intermediate associations and States on the one hand, and the world community on the other". He concluded by saying that "to bring about true peace in accordance with divinely established order" was a "most noble task" (Pacem in Terris, V: l.c, 301-302). The fortieth anniversary of Pacem in terris is an apt occasion to return to Pope John XXIII's prophétie teaching. Catholic communities will know how to celebrate this anniversary during the year with initiatives which, I hope, will have an ecumenical and interreligious character and be open to ail those who have a heartfelt desire "to break through the barriers which divide them, to strengthen the bonds of mutuai love, to learn to understand one another and to pardon those who have done them wrong" (l.c, 304). I accompany this hope with a prayer to Almighty God, the source of ail our good. May he who calis us from oppression and conflict to freedom and coopération for the good of ail help people everywhere to build a world of peace ever more solidly established on the four pillars indicated by Blessed Pope John XXIII in his historie Encyclical: truth, justice, love, freedom. From the Vatican, 8 December 2002 IOANNES PAULUS PP. II Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 348 SECRETARIA STATUS Romanae Rotae iudicum muneris cessatio usque ad LXXV ae. a. expletum prolatatur. Ex Audientia SS.mi, diei VIII mensis Aprilis anno MMIII. Attentis circumstantiis Summus Pontifex Ioannes Paulus II motu proprio et certa scientia Romanae Rotae iudicum muneris cessationem usque ad septuagesimum quintum aetatis annum expletum prolatavit, facta autem facultate singulis in praesens rotali collegio adscriptis iudicibus iure quaesito fruendi secundum compositam formulam quam unicuique accommodato tempore Administratio Patrimonii Sedis Apostolicae proponet. Quapropter in linea prima secundae paragraphi articuli tertii Normarum Rotalium anno MCMXCIV promulgatarum verbum «expleverint» pro verbo « attigerint » subiciatur nec non et paragraphus tertia eiusdem articuli tertii aboleatur. 1 SB ANGELUS card. SODANO Secretarius Status L. SB S. In Secret. Status tab., n. 516.560¡P Cf. AAS LXXXVI (1994), pag. 510 Congregatio de Causis Sanctorum ACTA 349 CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM ROMANA Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae a Iesu Crucifixo (in saec.: Mariae Petkovic) fundatricis Congregationis Filiarum a Misericordia T.O.R. (1892- 1966) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS «Amatum Dominum vestrum Iesum Christum incessanter diligite, pro Eo tantum operamini et omnem vitam vestram in operibus misericordiae insumite. In Congregatione omnia ad Eum convertite: pro Eo vitam gerite et mortem oppetite. Eius Regnum amoris per mundum universum nuntiate». Hae admonitiones, quas Serva Dei Maria a Iesu Crucifixo ad suas Sorores in testamento spirituali scripserat, regula exstiterunt eius vitae, in laudes Domini insumptae et in famulatum pauperiorum, pro quibus spiritalia et corporalia misericordiae opera toto pectore explevit. Serva Dei in Croato pago vulgo Blato, e dioecesi Ragusina, die 10 mensis Decembris anno 1892, sexta ex tredecim liberis, nata est parentibus Antonio Petkovic et Maria Marinovis, rite matrimonio coniunctis, sive fide sive terrenis substantiis ditatis, qui in ritu Baptismatis nomen Mariae indiderunt ei. A parentibus spiritali et culturali formatione recte est erudita; a tenera inde aetate se praebuit alacrem animo, firmam indole, proclivem ad pietatem, ad oboedientiam et ad caritatem. Anno 1899 sacramento Confirmationis est insignita, et anno 1905 ad primum Eucharisticum Convivium accessit; qui eventus magni ponderis fulcrum exstiterunt eius vitae spiritualis. Ancillas Caritatis saepe invisens, percepit se a Deo ad vitam consecratam vocari, attamen adversabantur parentes eius, qui ad matrimonium adigebant eam. Quattuordecim annos nata privatum perpetuae castitatis votum emisit. Actuose participavit missionem Ecclesiae et apostolatui operam dedit. Praeses exstitit Associationis Filiarum Mariae et condidit quo- 350 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale que Associationes tum Boni Pastoris anno 1914, tum Matrum Christianarum sequenti anno. Cotidie infirmos invisebat et senes, et pauperibus, orphanis et pueris derelictis spiritualiter ac corporaliter succurrebat. Sacrificio eucharistico, sacra communione, contemplatione SS.mi Sacramenti et meditatione Passionis Domini animam suam pascebat. Cum anno 1919 Ancillae Caritatis reliquerunt domum loci Blato, Serva Dei, invitata ab Exc.mo D.no Iosepho Marcelic, episcopo Ragusino suoque moderatore spiritus, curam illius domus sumpsit et, una cum aliquot sociis, prospexit quoque operibus ei adnexis. Die 4 mensis Octobris sequentis anni induit vestem religiosam et oriri fecit Congregationem Filiarum a Misericordia Tertii Ordinis Regularis Sancti Francisci, eo fine ut, per opera misericordiae, cognitionem divini amoris propagarent. Tunc nomen assumpsit Mariae a Iesu Crucifixo. Die 14 eiusdem mensis nominata est Suprema Moderatrix et per plus quam quadraginta annos in bonum sui Instituti prudenter ac sollicite vires impendit, curam agendo de Sororum formatione et suscitando varia incepta pro feminea iuventute, pro pueris egenis et pro infirmis. Fundavit asyla, scholas rei domesticae et vestificiae artis. Dioecesanam obtinuit approbationem Constitutionum anno 1923 et aggregationem Instituti ad Ordinem Fratrum Minorum anno 1928. Anno 1936 Congregationem constituit in Argentina, ibi commorans ab anno 1940 ad annum 1952, nova opera educationis et beneficentiae promovendo in variis nationibus Americae Latinae. Deinde Romam se contulit ubi deinceps in nova sede generali vixit. Anno 1954 cerebrali correpta est haemorrhagia cum permanenti hemiparesi; anno 1960 adversae valetudinis causa, munus Supremae Moderatricis sponte reliquit. Extremos vitae suae annos in humilitate transegit, orando et laborando pro suis Sororibus, quibus exemplum praebebat virtutum suarum, quae in annorum decursu fulgentiores perfectioresque efficiebantur. Etenim fidem, spem, caritatem aliasque virtutes munifico, constanti laetoque animo exercuit. Firmiter in Deum speravit, voluntatem eius adimplevit, pro Regno Dei aedificando assidue laboravit. Praecipuum Servae Dei munus in eo fuit ut caelestem Patrem glorificaret eiusque Sanctum Nomen, cui per Sacrum Cor Iesu laudes offerebat. Communionem cum Deo fovit per liturgiam, per pietatem erga SS.mam Eucharistiam, per amorem filialem erga Virginem Mariam, per orationem aeternarumque veritatum meditationem. Intensae vitae suae spirituali, Dei amore illustratae, apostolicum coniunxit opus ad fidem per universum mundum diffundendam et ad amorem pusillis, pauperibus, aegrotis, peccatoribus, aetate provectis, humilibus ferendum. De suis filiabus spiritualibus singularem adhibuit curam, quas per Congregatio de Causis Sanctorum 351 evangelicam viam suaviter conduxit et fortiter. Gaudium experta est et officium animas Deo admovendi, et hunc ad exsequendum finem fatigationes, sacrificia, res adversas et contumelias oppetere potuit, quia solamine Divinae Providentiae, in qua spem reposuerat, firmabatur. Fortitudinem trahebat et prudentiam a communione cum Deo, ab oratione, a consiliis pastorum Ecclesiae, quibus docilem et obsequentem se praebuit. Supernaturali sapientia se gessit in condendo et in regendo Instituto, in Sororibus erudiendis, in inceptis apostolicis exsequendis et in instrumentis ad sanctificationem aptioribus seligendis. Iustitiam optime exercuit erga Deum et proximum, temperantiam in terrenis adhibendis substantiis. Fortem se ostendit ad difficultates perferendas, patientem ad morbos tolerandos, constantem ad Christum sequendum. Vera sancti Francisci Assisiensis discipula, Crucifixum dilexit corde indiviso, et magni fecit paupertatem et humilitatem. Paradisum appetens, ad vitam aeternam aequo animo se paravit, donec Dominus eam ad se vocavit die 9 mensis Iulii anno 1966. Fama sanctitatis, qua Dei Serva vivens fruebatur, post mortem confirmata est, qua de re Vicariatus Urbis inchoavit Causam beatificationis et canonizationis, dioecesanam instruens inquisitionem, cuius vim iuridicam agnovit Congregatio de Causis Sanctorum per decretum diei 8 mensis Maii anno 1998. Apparata Positione, disceptatum est num Serva Dei heroico gradu virtutes exercuisset. Die 23 mensis Aprilis anno 2002 actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum faventi quidem voto. Patres Cardinales et Episcopi, congregati in Sessione Ordinaria die 21 mensis Maii huius anni, audita Relatione Ponentis Causae, Exc.mi D.ni Aemilii Eid, Episcopi titulo Sarepteni Maronitarum, edixerunt Dei Servam Mariam a Iesu Crucifixo heroicum virtutum theologalium, cardinalium eisque adnexarum fastigium attigisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Mariae a Iesu Crucifixo (in saec.: Mariae Petkovic), Fundatricis Congre- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 352 gationis Filiarum a Misericordia Tertii Ordinis Regularis, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. £8 S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis ROMANA Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae Piae Mastena (in saec.: Teresiae Mariae) fundatricis Instituti Religiosarum a Sancto Vultu (1881-1951) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Persuavis caritas centrum sit refulgens omnium motionum spiritus, cordis, operum. Numquam, numquam, numquam hoc nobis est obliviscendum: Pati, sed alios pati ne feceris ». Verba haec, quae Serva Dei Maria Pia Mastena aliquot mensibus ante mortem ad suas Sorores scripserat, eius vitae compendium haberi possunt nec non spirituale testamentum. Caritas enim suam sponsalem iugiter collustravit cum Domino consortionem atque ecclesialem suam missionem, quae in hoc erat ut propagaretur, repararetur, in animabus restauraretur vultus Iesu, divinae dilectionis epiphania. Christi vultum contemplans, Serva Dei adimplevit ea quae Summus Pontifex Ioannes Paulus II sua in Epistula Apostolica «Novo millennio ineunte» nuntiaverat: «... nostrae aetatis homines, quamvis haud semper conscii, ab hodiernis fidelibus quaerunt ut non modo de Christo "loquantur", sed aliquo modo ut efficiant ut "videatur". Nonne Ecclesiae est officium Christi in unoquoque historiae aevo lucem referre, efficere ut ipsius vultus etiam coram novi millennii generationibus splendeat?» (n. 16: AAS XCIII [2001] 276-277). Congregatio de Causis Sanctorum 353 Maria Pia, prima ex septem liberis, die 7 mensis Decembris anno 1881 nata est a parentibus Iulio Mastena, mercatore, et Maria Antonia Casarotti, magistra ludi, in amplo oppido vulgo Bovolone, intra fines dioecesis Veronensis sito. Eiusdem mensis die 29 Baptismatis aquis abluta est, cui nomen Teresia Maria est inditum. Novem annos nata, spirituali miroque cum fructu ad primum Eucharisticum accessit convivium et sacro chrismate est confirmata. Familiari in ambitu christiana institutione piorumque parentum exemplo optime est imbuta. Adhuc adulescens, castitatis votum emisit, singulari cultu Eucharistiam et Immaculatam Virginem exornavit, atque in catechesim pueris tradendam libenti incubuit animo. Postquam in terra natali publicas frequentaverat scholas, studia privatim perrexit. Persentiens ad vitam consecratam vocari, quandam temporis periodum propter praematuram aetatem exspectare debuit. Tandem anno 1901 Veronae ingredi potuit Institutum Sororum a Misericordia. Sequenti anno religiosum induit habitum et anno 1903 vota nuncupavit nomen assumens Passiteae. Diplomate magistrae elementariae anno 1905 honestata, primum in pago Boscochiesanuova ac deinde in loco S. Giovanni Lupatoto docuit. Anno 1908 in oppidum vulgo Miane, in Provincia Tarvisina, missa est ut parvam communitatem Sororum suarum moderaretur magistraeque municipalis munus impleret. Inibi quoque fidelitate eminuit suae consecrationi et studio apostolico erga alumnos, orphanos, iuvenes, adultos, infirmos. Singulariter sollicitam se ostendit de suscitandis et firmandis sacerdotalibus et religiosis vocationibus. Una cum suo parocho sociatam navavit operam catechesim tradendo, liturgiam animando, celebrationes et festa religiosa ordinando atque supellectiles sacras templique decorem providendo. Contemplationis vita vehementer allecta, anno 1927 ingressa est monasterium Cisterciense Sancti Iacobi "di Veglia", ex dioecesi olim Cenetensi, in praesens Victoriensi Venetorum; die 2 mensis Iunii huius ipsius anni religiosam sumpsit vestem et nomen Mariae Piae, quod per omnem vitam servavit. Claustrali silentio et oratione perfusa persensit a Domino vocari ad novam congregationem religiosam condendam; quapropter, de consilio Exc.mi D.ni Eugenii Beccegato, Episcopi illius dioecesis, monasterium reliquit et docendi munus implere perrexit. Anno 1930, eodem Episcopo approbante, in loco vulgo San Fior di Sopra, in provincia Tarvisina, fundamenta iecit Instituti Religiosarum a Sancto Vultu, quod die 8 mensis Decembris anno 1936, diversis victis difficultatibus, erectum est uti Congregatio iuris dioecesani sequentem habens scopum: «Propriam navare operam quasi missionariam pro redemptione in locis derelictis et pauperioribus, promovendo: a) curationes quas "ambulatoria" dicunt gratuitas pro pauperibus; b) 354 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale valetudinaria pro locupletibus, quorum proventus in beneficia erogabuntur; c) asila pro infantibus in locis dissitis et destitutis; orphanotrophia; d) scholas pro doctrina christiana tradenda, domus puerorum ludicris et puellarum laboribus et industriis, et quaeque alia opera promovenda et pro ecclesiarum munditia et cultu. Adiuvando pueros facultatibus destitutus qui Sacerdotium et Missiones adfectant...». Sedes Apostolica anno 1947 pontificiam concessit approbationem huic novae Congregationi, quae, a propria conditrice prudenter gubernata, per diversas Italiae regiones erat diffusa. Serva Dei sedulam adhibuit curam de spirituali noviciarum formatione, quibus suadere consueverat ut «verae fierent victimae et martyres Amoris, pro Amore et cum Amore». Sorores ad vultus Iesu contemplationem et ad sanctitatem hortabatur; ita ipsis scribebat: « Iesus nescit quid faciat de illis timidis animabus quae fugiunt ex Hortu Olivarum, quae timent verbera, spinas, crucem, martyrium, mortem». Quidquid alios docebat, ipsamet summo studio, constantia et spirituali delectatione ad rem deducebat, Iesum habens veluti sponsum, pastorem, magistrum, lumen, gaudium vitae suae. In Iesum firmiter credidit, cuius doctrinae mente et corde adhaesit eiusque exemplum ferventer est secuta. Artam cum ipso coluit communionem per liturgiam, meditationem Evangelii, divinarum veritatum contemplationem, assiduam orationem; per cultum quoque tributum Eucharistiae, sancto Vultui et Mariae Virgini. Deo, quem maximopere dilexit, omnino sese obtulit eiusque manibus se tradidit. Caritate compulsa, anno 1903 votum victimae emisit et anno 1915 votum actiones pro Dei gloria animarumque salute perfectius adimplendi. Diligenter divinae obsecuta est voluntati, religiosa vota servavit, a peccato abhorrait, sanctitatem tetendit. Dei amore allecta, omnibus bene fecit, et ex se fiduciam, bonitatem et laetitiam sparsit. Adlaboravit ut Iesum in animabus vivere faceret; orationibus et sacrificiis offensiones in Dominum illatas reparare intendit; lánguidos adiuvit et infirmos et pauperes; afflictis solamen tulit; omnibus ignovit qui molestias afferebant illi; dulcedine et firmitudine suas confirmavit Sorores in itinere perfectionis et in apostolicis operibus. Christiana spe illustrata, non super terrenas facultates curam proiecit sed super Providentiam, et, corde ab humanis opibus remoto, aeternam appetì vit mercedem, quam merendam curavit cotidiana munera erga Deum et proximum ad amussim adimplendo. Omnia a Dei bonitate exspectabat, sese tamen gerebat ac si omnia ex ipsa penderent. In tribulationibus fortis exstitit, patiens in sacrificiis, constans in divino famulatu, Ecclesiae auctoritatibus obsequens; temperantiam, castitatem, paupertatem, humilitatem et iustitiam coluit. Prudentem se praebuit in iis seligendis quae magis idonea erant ad Congregatio de Causis Sanctorum 355 propriam obtinendam sanctificationem et ad suum Institutum regendum, cui praefuit uti suprema moderatrix usque ad suum transitum, qui die 28 mensis Iunii anno 1951 Romae evenit. Sanctitatis fama, qua vivens fruebatur, post mortem permansit, quamobrem Vicariatus Urbis beatificationis et canonizationis Causam inchoavit; et annis 1990-1992 instructa est inquisitio dioecesana, cuius iuridicam auctoritatem Congregatio de Causis Sanctorum ratam habuit per decretum diei 30 mensis Aprilis anno 1993. Exarata Positione, disceptatio peracta est apud idem Dicasterium quaerens num Serva Dei virtutes heroico in gradu exercuerit. Die 17 mensis Martii anno 2002 Peculiaris Congressus Consultorum Theologorum habitus est cum voto quidem favorabili. Patres Cardinales et Episcopi in Sessione Ordinaria die 7 sequentis mensis Maii congregati, audita Relatione Exc.mi D.ni Marii Rizzi, Archiepiscopi titolaris Balneoregiensis, Ponentis Causae, edixerunt Servam Dei Mariam Piam Mastena in theologalibus, cardinalibus eisque adnexis virtutibus exercendis heroicum gradum attigisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Mariae Piae Mastena (in saec.: Teresiae Mariae), Fundatricis Instituti Religiosarum a Sancto Vultu, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. 8B S. 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 356 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale TAURINENSIS Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Nemesiae Valle (in saec.: Iuliae) sororis professae Instituti Sororum a Caritate (1847-1916) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Tantummodo Deus! ». Dictio haec, peculiaris Sororum Caritatis sententiola, ratio quoque exstitit vitae Sororis Nemesiae Valle, quae Domino omnino se consecravit, et cupiens ab Ipso libenter accipi, viam sanctitatis humiliter percurrit. Hoc se gerendi modo, ad effectum adduxit quidquid ipsamet scripserat: «Sanctae efficiamur oportet per patientiam, per caritatem, per deditionem Deo factam, ac praesertim per rectam officiorum conscientiam. Sanctitas enim non sibi vult multa vel magna exsequi opera, sed agere quod Deus a nobis requirit. Vere sanctus est ille, qui sciens Dei voluntatem, Ei perseveranter subicitur». Haec Domini sponsa Augustae Praetoriae vitam iniit die 26 mensis Iunii anno 1847. Parentes eius, Anselmus Valle et Maria Christina Dalbar, mercatores et optimi christiani, in fonte baptismali nomina indiderunt ei Magdalenae, Teresiae, Iuliae. Quattuor agens annos, matre est orbata, et simul cum fratre adolevit in domo avi paterni, ubi legere, scribere nec non cultum Deo reddere didicit per pietatis exercitia, quorum peculiariter studiosam se praebebat. Anno 1857 ad Eucharisticam Cenam primum accessit et sequenti anno in urbe Vesontina educandatum apud Sorores a Caritate ingressa est. Diligenter studiis vacavit, mores suos expolivit, spiritualem vitam intentius vixit. Recta institutione erudita et titulo decorata magistrae linguae Gallicae, anno 1862 paternam in domum rediit, in oppidum vulgo Pont-SaintMartin. Illic eam praestolabantur pater huiusque nova uxor, a qua Serva Dei peroptatam comprehensionem non obtinuit. Ceterum tempore illo consilium perfecit Domino se vovendi. Idcirco sese adscripsit inter Sorores a Caritate, propositum nutriens eas imitandi in munere pauperibus serviendi et iuvenes instituendi, ad exemplum et doctrinam earum Conditricis, Sanctae Ioannae Antidae Thouret (1765-1826). Vercellis postulatum incepit die 8 mensis Septembris anno 1866. Tempore quo ad religiosam se parabat vestitionem, sibi proposuit quodlibet vitare verbum quod animum proximi deprimere posset atque immodicam suiipsius cupiditatem cohibere. Titulo magistrae ludi exornata, Derthonam missa est ut apud Institutum Sancti Congregatio de Caváis Sanctorum 357 Vincentii, ubi septem lustra permansit, doceret. Docendi et educandi munus competenter et studiose, aequo animo, dignitate et materno spiritu adimplevit, uberrimos colligens fructus ac praesertim aestimationem, affectum gratumque animum tum discipularum tum harumque familiarum. Anno 1873 religiosam emisit professionem, et anno 1886 moderatrix nominata est eiusdem Instituti Sancti Vincentii, quod summa cum bonitate et prudentia rexit assidua praebens Sororibus communitatis et omnibus qui adibant eam exempla sanctitatis, quae in memoria Derthonensium insculpta fuerunt. Cum nova provincia religiosa Sanctae Ioannae Antidae erecta fuit, Serva Dei in oppidum Borgaro, prope Augustam Taurinorum, translata est ut magistrae noviciarum munus exerceret. Quod magni ponderis officium ab anno 1903 usque ad mortem implevit, veram se iugiter ostendens matrem et magistram singularum noviciarum, quas sapienter et suaviter formavit ad serviendum Deo, Ecclesiae suoque religioso Instituto. Vitae exemplo magis quam verbis edocuit; etenim eius modus se gerendi continua exstitit lectio quomodo Iesus amandus, quomodo servitium proximo ferendum, quomodo fidelitas erga vocationem servanda, quomodo Regula adamussim adimplenda sit. In officiis cotidianis diligenter observandis et in virtutibus summo studio, perseverantia et spirituali iucunditate exercendis eminuit. Fides, spes, caritas veluti lumen fuerunt et fortitudo eius. Deum super omnia dilexit, in eius Verbum credidit, voluntati eius obtemperavit, in omnibus Illi placere cupivit. Communionem cum Domino coluit aeternas meditando veritates, liturgiam sacrasque celebrationes participando, eucharisticam et marialem alendo pietatem, orationem fovendo, propria vitae consecratae sacrificia tolerando, actioni interiori divinae gratiae iugiter obsecundando. Per quam sibi dilecta haec fuit precatiuncula: «Iesu, pro te vivo; Iesu, pro te morior; Iesu, et in vita et in morte tua sum». Quamlibet arripiebat occasionem ad sermonem de Domino instituendum, adlaborans ut Ipse cognosceretur et amaretur. Catechismum tradendum promovit; inter alumnas et novicias missionalem diffudit spiritum, orabat aliosque orare faciebat pro populorum evangelizatione, pro reparatione offensionum in Deum illatarum et pro conversione peccatorum. Animabus in purgatorio detentis suffragabatur. Suam per educationis operam favit promotioni humanae et christianae mulieris atque incremento Regni Dei. Antistitas suas, Sorores, puellas orphanas omnesque iuvenes curae suae creditas summa cumulavit caritate; viduis in difficultatibus versantibus, sacrorum alumnis egentibus, pauperibus et infirmis auxilio succurrit. In verbis et in opere prudenter egit, omnia coram Deo perpendens et aptiora seligens inst rumen- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 358 ta ad sanctificationem suam et ad animarum salutem. Iustam se gessit et modestam; fortis mansit in tribulationibus, patiens in aegritudine, a rebus terrenisque vanitatibus seiuncta, casta, auctoritatibus Ecclesiae suique Instituti oboediens. Humilis et simplex mulier neglegi et extremum locum occupare cupiebat; nec recusabat ab alumnis et noviciis veniam petere, quoties agnoscebat se in errorem incidisse. Spem in Deo posuit et aeternam concupivit mercedem, quam merendam curavit, exemplum et doctrinam Iesu Christi sollicite sequens. Anno 1910 valetudo eius deficere coepit, attamen cum Domino necessitudo in dies intimior fiebat et profundior; et ex corporis condicione, iam tunc curvati et dolentis, summa collucebat pax spiritualis. Dominus eam ad se vocavit sub vesperum diei 18 mensis Decembris anno 1916. Coram sua Congregatione Deique populo Soror Nemesia sanctitatis fama in vita, in morte et post mortem refulsit, quapropter Archiepiscopus Taurinensis Causam beatificationis et canonizationis inchoavit per celebrationem Processus Ordinarii Informativi annis 1951-1954, cui additus est Processus Rogatorialis Derthonensis. Iuridicam harum Inquisitionum canonicarum validitatem ratam habuit Congregatio de Causis Sanctorum per decretum die 2 mensis Aprilis anno 1982 promulgatum. Apparata Positione, ad normam iuris disceptatio facta est num Serva Dei in virtutibus observandis heroicum gradum attigisset. Die 4 mensis Iunii anno 2002 actus est felici cum exitu Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum. Patres Cardinales et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 25 eiusdem mensis congregati, Ponente Causae Exc.mo D.no Petro Georgio Silvano Nesti, C.P., Archiepiscopo emerito Camerinensi-Sancti Severini in Piceno, agnoverunt Servam Dei Nemesiam Valle virtutes théologales, cardinales eisque adnexas heroicum in modum excoluisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Nemesiae Valle (in saec.: Iuliae), Sororis professae Instituti Sororum a Caritate, in casu et ad effectum de quo agitur. Congregatio de Causis Sanctorum 359 Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. œ S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis TRICHURIENSIS Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Euphrasiae a SS. Corde Iesu (in saec.: Rosae Eluvathingal) sororis professae Congregationis Matris de Carmelo (1877-1952) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS «Infirmitas haec non est ad mortem sed pro gloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam» (Io 11, 4). Verba quibus Iesus Lazari sorores allocutus est intime commoverunt animum Servae Dei Euphrasiae a SS. Corde Iesu (in saec.: Rosae Eluvathingal). Ipsa enim, quamvis iuvenili aetate diuturnis et acerbis infirmitatibus correpta fuerit, ob abiectionem et aegrimoniam se animo non defecit; quin immo, proprios cruciatus alacriter obtulit ad hominum peccata reparanda pro maiore Dei gloria proque animarum salute. Serva Dei nata est in loco vulgo Edathuruthy (qui olim pertinebat ad dioecesim Trichuriensem, nunc vero ad dioecesim Irinialakudensem Syrorum Malabarensium) die 17 mensis Octobris anno 1877 a familia terrenis opibus ditata. Octo dies nata lavacro Baptismatis abluta est. Christiana formatione a matre apte erudita, a tenera iam aetate, apertam ostendit propensionem ad opera pietatis et ad mortificationem. Cupiens Christo prorsus se vovendi, quamvis patre invito, perquam iuvenis candidata ingressa est conventum Sororum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo situm in loco Koonammavu. Ob eius adversantem valetudinem, Sorores suadebant ei ut a vita consecrata discederet, attentis tamen modo se gerendi et consilio ab ipsa firmiter capto sequendi Christum pauperem, oboedientem et castum, Sorores approbarunt ut Serva Dei in conventu manere pergeret. Potuit igitur ad Postulatum accedere, assu- 360 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mens religiosum velamen et nomen Euphrasiae a SS. Corde Iesu. Interea eius physicae vires in peius ruebant ita ut sacro Viatico et Infirmorum Unctione reficeretur; postea parum eonvaluit, attamen plurimum adhuc patiebatur et, Passionis Christi particeps, peculiari robore acerbos tolerabat dolores. Die 24 mensis Maii anno 1900 vota perpetua nuncupavit; postea munus creditum est illi Magistrae noviciarum, quod studiose ac prudenter implevit. Peculiarem in modum contendit ut noviciae sese mutuo diligerent et venerarentur. Deinde vocata est ad munera explenda Supremae Moderatricis, Consiliariae, Moderatricis localis et Delegatae ad Generale Congregationis Capitulum. Pleramque vitae suae partem transegit in conventu loci Ollur, se conferens ad domos locorum Manalur et Ampazhakad tantum per brevia temporis intervalla. Charismatica dona, quibus Dominus eam ditavit, Serva Dei laetanter et humiliter recepit, indignam se reputans ut favoribus adeo peculiaribus ornaretur. Ob continuum exercitium christianarum virtutum, quas semper comprobavit, nec non ob dona recepta, innumerae personae adibant eam consilia et preces petiturae. Simpliciter, intense et consequenter servavit fidem, cardinem totius vitae spiritualis. In diversis vitae adiunctis in Deo speravit, quam virtutem aluit per cultum Eucharistiae, stigmatum Christi, Beatissimae Virginis Mariae, in cuius honorem cotidie ac ferventer recitabat Rosarium Mariale, cuius mysteria ferventer meditabatur. In Eucharistica celebratione omnes commovebat ob altissimum gradum communionis cum Domino. Pro nihilo habuit laudes et terrenas honorificentias, quoniam hoc unum sibi proposuerat, aeternam scilicet assequi beatitudinem. Eo quod Deum diligebat, innumeras aerumnas patienter toleravit, et sollicitam se praebuit de peccatoribus ad Christum revocandis, quos hortabatur ut ad reconciliationis sacramentum assidue accederent. Caritatem exercuit erga Sorores religiosas, maxime iuniores vel infirmas, et a quibuscumque minoribus abhorrait. Pestilentiae cholerae saeviente, deditione eminuit et alacritate qua morale et corporale auxilium indigentibus tulit. In explendis regiminis muneribus prudentia excelluit et aequitate, quin neglegeret, cum necesse erat, instrumenta admonitionis. Leges ecclesiasticas et Regulam Instituti diligentissime servavit, contendens ut partes haberet vitae communitatis, quamvis aegritudo minime remitteret; eius animosam indolem et proprias appetitiones summo cum labore continuit. In cibo et potu moderata exstitit et sponte acerbis castigationibus se subiecit. Quamvis in saeculo vivebat apud familiam copiis instructam et assuefacta ad opulentiam, in conventu vitam gessit in paupertate, prorsus aliena a terrenis opibus. Mandata auctoritatis ecclesiasticae et moderatoris spiritus submisse accepit ita ut ad suum scriberet moderatorem: « Prompta sum, oboedientiae merito, ad mortem oppe- Congregatio de Causis Sanctorum 361 tendam ». Deum indiviso corde dilexit ita ut, per assiduam et continuam vigilantiam, castitatem a quocumque periculo vel tentatione tueretur. Aestivis temporibus anni 1952 eius physicae vires in deterius ruerunt, et Viatico Infirmorumque Unctione refecta, placide in Domino obdormivit eodem anno die 29 mensis Augusti, transiens ad recipiendam mercedem a Christo fidelibus servis promissam. Diffusa eius sanctitatis fama, Archiepiscopus Trichuriensis Causam inchoavit beatificationis et canonizationis, instruens dioecesanam inquisitionem annis 1987-1991, cuius auctoritatem iuridicam adprobavit Congregatio de Causis Sanctorum per decretum datum die 16 mensis Novembris anno 1991. Apparata Positione, disceptatio habita est, ut de more, num Serva Dei heroicum virtutum gradum attigisset. Die 3 mensis Maii anno 2002 actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum, felici cum exitu. Patres Cardinales et Episcopi congregati in Sessione Ordinaria die 4 sequentis mensis Iunii, audita Relatione Ponentis Causae, Em.mi Domini Simonis Cardinalis Lourdusamy, agnoverunt Euphrasiam a SS. Corde Iesu virtutes théologales, cardinales eisque adnexas in gradu heroico excoluisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Euphrasiae a SS. Corde Iesu (in saec.: Rosae Eluvathingal), Sororis professae Congregationis Matris de Carmelo, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. £8 S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 24 - A A S 362 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VARSAVIENSIS seu CRACOVIENSIS Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Sigismundi Felicis Feliñski Archiepiscopi tit. Tarsensis olim Archiepiscopi Varsaviensis fundatoris Congregationis Sororum Franciscalium Familiae Mariae (1822-1895) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Famulus Dei Sigismundus Felix Feliñski natus est die 1 mensis Novembris anno 1822 in loco Wojutyn, quod nunc finibus Ucrainae continetur. Ordinatus sacerdos, in ministerium pastorale incubuit; anno autem 1857 Congregationem Sororum Franciscalium Familiae Mariae condidit. Beatus Pius IX eum Archiepiscopum Varsaviensem creavit, sed anno transacto moderatores rei publicae eum in Russiam deportarunt. Post viginti annos, quos in exsilio egerat, liberatus est nominatusque Archiepiscopus titulo Tarsensis. In postrema parte vitae apostolatum impense exercuit, praesertim in utilitatem agricolarum Polonorum et Ucrainorum. Mortuus est die 17 mensis Septembris anno 1895. Coram Ioanne Paulo II, Summo Pontifice, promulgatum est, die 24 mensis Aprilis anno 2001, decretum super virtutibus heroicis. Beatificationem Servi Dei prospectans, Causae Postulator iudicio huius Congregationis proposuit prodigialem, ut ferebatur, sanationem iuvenis mulieris Dalmarae Koziol, quae die 16 mensis Iulii anno 1995 in Polonia gravem casum adversum autocineticum est perpessa, ex quo maritus statim morte est abreptus, post hebdomadam etiam filius quattuor annorum. Domina Dalmara gravissimis est affecta vulneribus internis et fractura femoris sinistri pelvisque, quibus accessit maxima perturbatio haemoragico-hypovolemica ob copiosam sanguinis amissionem. Statim in valetudinarium recepta, sectionem chirurgicam est passa. Postmodum comparuit infectio meatuum urinalium, quae secum tulit ardentissimam febrim et grave vitium renale. Prognosis, a medicis edita, fuit maxime cauta. In eiusmodi rerum condicione mater aegrotae et Sorores Franciscales Familiae Mariae fidentes auxilium divinum expostulaverant per intercessionem Famuli Dei Sigismundi Felicis Feliñski impetrandum, cuius imago photographica et reliquiae partibus sauciis aegrotantis sunt applicatae; quae quidem coepit se melius habere ac tandem ad perfectam sanationem est perducta. De hac re apud Curiam Rzeszoviensem, inter annos 1998-1999, instituta est Inquisitio dioecesana, cuius vis Congregatio de Causis Sanctorum 363 iuridica agnita est ab hoc Dicasterio per decretum die 24 mensis Martii anno 1999 editum. Consilium Medicorum Congregationis, qui bis in rem inquisiverunt, in Sessione diei 8 mensis Maii anno 2002 declaraverunt sanationem fuisse comparate celerem, perfectam et mansuram, sine consequentiis postumis, ad altioris doctrinae rationem inexplicabilem. Die 21 eiusdem mensis habitus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum, et die 4 mensis Iunii subsequente congregata est Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Eminentissimo Edmundo Casimiro Cardinali Szoka. Et in utroque Coetu sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio an de miraculo constaret divinitus patrato, responsum prolatum est affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Ven. Servi Dei Sigismundi Felicis Feliñski, Archiepiscopi tit. Tarsensis, olim Archiepiscopi Varsaviensis, Fundatoris Congregationis Sororum Franciscalium Familiae Mariae, videlicet de comparate celeri, perfecta ac mansura sanatione Dalmarae Koziol a «grave insufficienza renale e grave insufficienza cardiocircolatoria in soggetto obeso politraumatizzato, con marcato shock ipovolemico, infezione urinaria e "crushing syndrome " ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. SB S. SB Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 364 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO P R O EPISCOPIS RIOPRETENSIS De nominis dioecesis mutatione DECRETUM Summi Pontificis Pii XI Apostolicis sub plumbo Litteris «Sollicitudo omnium ecclesiarum», die 25 Ianuarii anno 1929, dioecesis Riopretensis in Republica Brasiliensi erecta fuit. Ad memoriam Sancti Iosephi, Redemptoris Custodis, honorandam, primigeniumque civile nomen loco restituendum, civitas Brasiliensis vulgo Rio Prelo nuncupata, die 30 novembris anno 1944, denominationem suam mutare statuit, ita ut in posterum Säo José do Rio Preto appellaretur. Cum in praefata urbe etiam cathedra episcopalis dioecesis Riopretensis exstet, eius Episcopus, Exc.mus P.D. Oranus Ioannes Tempesta, audito Collegio Consultorum, Sanctae Sedi preces enixe porrexit, ut et dioecesis non amplius Riopretensis sed Sancti Iosephi Riopretensis nominaretur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P.D. Alili Rapisarda, Archiepiscopi titularis Cannensis et in Brasilia hactenus Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem cuilibet ambiguitati semovendae profuturam, porrectis precibus benigne annuendum censuit. Quapropter, eadem Congregatio, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia PP. II, tributarum, praesenti Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, statuit ut dioecesis Riopretensis, uti de more, nomen assumat ab urbe episcopali vulgo « Säo José do Rio Preto » et posthac Sancti Iosephi Riopretensis nuncupetur eiusque pro tempore Episcopus item Sancti Iosephi Riopretensis cognominetur. Ad haec perficienda, Congregatio pro Episcopis deputat Exc.mum Apostolicum Nuntium in Brasilia vel, ipso a sede absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia gestorem, necessarias et opportunas eisdem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Congregatio pro Episcopis 365 Ecclesiae tandem orbique omni impetret Iosephus sanctus, perinde ac singulis nobis, Patris et Filii et Spiritus Sancti benedictionem. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 11 mensis Decembris anno 2002. 83 IOANNES BAPTISTA card. RE Praefectus 83 Franciscus Monterisi a L. 83 S. Secretis In Congr, pro Episcopis tab., n. 1011 ¡02 HUMAIT ANENSIS et BORBENSIS De finium mutatione DECRETUM Quo aptius christifidelium pastorali curae consuli possit, Exc.mi PP. DD. Franciscus Iosephus Meinradus Merkel, Episcopus Humaitanensis, et Iosephus Alfonsus Ribeiro, Episcopus Praelatus Borbensis, unanimi consensu ab Apostolica Sede expostulaverant, ut circumscriptionum sibi concreditaram fines aliquantulum immutarentur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P.D. Laurentii Baldisseri, Archiepiscopi titulo Diocletianensis et in Brasilia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem christifidelium bono profuturam, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia PP. I I , tributarum, oblatis precibus annuendum censuit. Quapropter, hoc Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, a praelatura Borbensi integrum territorium municipii « Manicoré » distrahitur idque dioecesi Humaitanensi assignatur, mutatis, hac ratione, utriusque ecclesiasticae circumscriptionis finibus. Ad clerum quod attinet eadem Congregatio statuit ut simul ac praesens Decretum ad effectum deductum fuerit sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio ecclesiasticum officium detinent; ceteri autem sacerdotes, clerici seminariique tirones circumscriptioni illi incardinati maneant vel incardinentur in cuius territorio legitimum habent domicilium. 366 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Quamobrem documenta et acta praefati municipii clericos, fideles ac bona temporalia respicientia a Curia Borbensi ad Curiam Humaitanensem transmittantur. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum Apostolicum Nuntium vel, ipso a sede absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia gestorem, necessarias et opportunas eisdem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Contrariis quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 20 mensis Ianuarii anno 2003. ES IOANNES BAPTISTA card. RE Praefectus £8 Franciscus Monterisi ^ ^ a L. ffî S. e c r e s In Congr. pro Episcopis tab., n. 971 ¡95 PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros praefecit praesules: die 25Martii 2003. — Cathedrali Ecclesiae Vladislaviensi, R.D. Vieslavum Aloisium Mering, e clero Pelplinensi ibique Seminarii rectorem. — Titulari episcopali Ecclesiae Vindensi R.D. Franciscum Beschi, hactenus pro-Vicarium generalem dioecesis Brixiensis, quem deputavit Auxiliarem eiusdem dioecesis. die 3 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Abthugnitanae, R.D. Paulum Henricum Walsh, e clero dioecesis Petropolitanae in Insula Longa, hactens curionem paroeciae Sancto Patricio dicatae, in civitate vulgo Smithtown, quem deputavit Auxiliarem eiusdem dioecesis. Congregatio pro Episcopis 367 die 4 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Bahannensi, R.D. Christophorum Prowse, e clero archidioecesis Melburnensis, ibique Vicarium generalem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Essendiensi Exc.mum P.D. Felicem Genn, hactenus Episcopum titularem Uzalensem et Auxiliarem dioecesis Trevirensis. — Cathedrali Ecclesiae Albae Regalensi Exc.mum P.D. Antonium Spányi, hactenus Episcopum titularem Tharrensem et Auxiliarem Strigoniensem-Budapestinensem. die 5 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Antigonicensi Exc.mum P.D. Raimundum Ioannem Lahey, hactenus Episcopum Sancti Georgii Terrae Novae. die 7 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Bencennensi R.D. Vitalem Skomarovskyi, Seminarii maioris dioecesis Kioviensis-Zytomeriensis vicerectorem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem dioecesis. die 8 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Montensi in Numidia R.D. Adalbertum Polak, Seminarii maioris archidioecesis Gnesnensis rectorem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 11 Aprilis. — Praelatitiae Ecclesiae Calamensi in Chilia, R.D. Villelmum Patricium Vera Soto, e clero dioecesis Melipillensis ibique parochum. — Titulari episcopali Ecclesiae Basticensi R.D. Antonium Marino, hactenus Seminarii maioris Bonaërensis rectorem, quem constituit archidioecesis Platensis Auxiliarem. die 12 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Uzalensi R.D. Ansgarium Dominicum Sarlinga, hactenus Vicarium generalem archidioecesis Mercedensis-Luianensis, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 15 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Mugensi R.D. Thomam Antonium Williams, e clero archidioecesis Liverpolitanae ibique paroeciae Sancti Antonii curionem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Sillitanae R.D. Hervinum Giraud, e clero dioecesis Vivariensis, hactenus Seminarii Universitarii Lugdunensis moderatorem, quem constituit Auxiliarem archidioecesis Lugdunensis. 368 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 15 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesia Zallatensi R.D. Theodoricum Brac de la Ferrière, e clero archidioecesis Lugdunensis, ibique Vicarium generalem, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 16 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Salutiarum R.D. Iosephum Guerrini, e clero dioecesis Cuneensis, hactenus ibidem Vicarium iudicialem. — Titulari episcopali Ecclesiae Aecanae R.D. Paulum Stobrawa, decanum et curionem in urbe vulgo Opole, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Opoliensis. die 17 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Liccanensi Exc.mum P.D. Georgium Mazur, hactenus Episcopum Ircutscanum Sancti Iosephi. — Cathedrali Ecclesiae Ircutscanae Sancti Iosephi Exc.mum P.D. Cyrillum Klimowicz, hactenus Episcopum titularem Arbensem et Auxiliarem Minscensem Latinorum-Mohiloviensem Latinorum. die 25 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Sonsonensi - Rivi Nigri, R.D. Richardum Antonium Tobón Restrepo, e clero dioecesis Sanctae Rosae de Osos, hactenus officialem Nuntiaturae Apostolicae in Columbia. — Titulari episcopali Ecclesiae Cebaradesensi, R.D. Dominicum Mai Luong, e clero archidioecesis Novae Aureliae, ibique hactenus curionem paroeciae « Mary Queen of Vietnam » dicatae, quem deputavit Auxiliarem dioecesis Arausicanae in California. — Titulari episcopali Ecclesiae Iliberritanae R.D. Christianum Contreras Villarroel, Vicarium generalem archidioecesis Santi Iacobi in Chile ibique parochum, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 30 Aprilis. — Metropolitanae Ecclesiae Paranensi Exc.mum P.D. Marium Aloisium Baptistam Maulión, hactenus Episcopum Sancti Nicolai de los Arroyos. — Cathedrali Ecclesiae Stantianae R. D. Marcum Eugenium Galräo Leite de Almeida, e clero Aracaiuensi, hactenus paroeciae Sancti Marci Evangelistae in eadem archidioecesi curionem. — Cathedrali Ecclesiae Riverormensi, R.D. Georgium Villelmum Coleman, hactenus administratorem dioecesanum eiusdem sedis. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 369 die 30 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Izirzadensi R.D. Henricum Díaz, Vicarium episcopalem archidioecesis Moreliensis, quem constituit Auxiliarem dioecesis Sancti Christophori de las Casas. — Cathedrali Ecclesiae Satmariensi, R.D. Eugenium Schönberger, e clero eiusdem dioecesis, curionem paroeciae in urbe vulgo Sighetu Marmatiei. CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE CUEVENSIS de nominis Vicariatus Apostolici mutatione DECRETUM Exc.mus ac Rev.mus Dominus Leonardus Bernacchi, O.F.M., Vicarius Apostolicus Cuevensis in Bolivia, postulavit ab Apostolica Sede ut denominatio de Curia eiusdem circumscriptionis ecclesiasticae in « Camiriensis » mutaretur, vernacula dictione «Camiri» vertenda. Haec Congregatio, praehabito favorabili voto Episcoporum Conferentiae Boliviae, porrectis precibus benigne annuendum censuit. Quapropter, idem Dicasterium Missionale, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia Pp. II tributarum, praesenti Decreto, statuit ut deinceps Vicariatus Apostolicus Cuevensis, novo nomine «Camiriensis» designetur. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Gentium Evangelizatione, die XXIX mensis Martii, anno Domini MMIII. CRESCENTIUS card. SEPE Praefectus £8 Robertus Sarah L. m s. In Congr. pro Gentium Evangelizatione tab., n. 1600¡03 a Secretis 370 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale PROVISIO ECCLESIARUM Ioannes Paulus divina Providentia Pp. II, latis decretis a Congregatione pro Gentium Evangelizatione, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros Pastores dignatus est assignare. Nimirum per Apostolicas sub plumbo Litteras praefecit: die 5 Decembris 2002. — Cathedrali Ecclesiae Muyinganae R.D. Ioachimum Ntahondereye, e clero dioecesis Ruyigiensis et in Seminario maiore Kitagaënsi Theologiae moralis professorem. — Cathedrali Ecclesiae Otukpoënae R.D. Michaelem Apochi, e clero eiusdem dioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Chipatensi R.D. Georgium Cosmam Zumaire Lungu, hactenus Administratorem Apostolicum eiusdem dioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Nyahururensi, noviter conditae in Kenya, R. D. Aloisium Paiaro, missionarium fidei donum dioecesis Patavinae. die 19 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Puppitanae R.D. Ioannem Hsane Hgyi, hactenus Seminarii maioris theologici nationalis in dioecesi Yangonensi rectorem, quem constituit Auxiliarem dioecesis Patheinensis. — Cathedrali Ecclesiae Ratnapurensi R.D. Antonium Haraldum Perera, hactenus directorem Seminarii maioris nationalis philosophiae. — Cathedrali Ecclesiae Isirensi-Niangaraënsi R.D. Iulianum Andavo Mbia, rectorem Collegii philosophici interdioecesani Kisanganiensis. die 11 Ianuarii 2003. — Cathedrali Ecclesiae Niameyensi Exc.mum P.D. Michaelem Christianum Cartatéguy, S.M.A., hactenus Episcopum titularem Aulonitanum et Auxiliarem eiusdem dioecesis. — Metropolitanae Ecclesiae Samarindaënsi, noviter erectae, Exc.mum P.D. Florentinum Sului Hajang Hau, M.S.F., hactenus Episcopum eiusdem sedis episcopalis. — Titulari episcopali Ecclesiae Horreoaninicensi R.D. Abrahamum Desta, hactenus cancellarium et secretarium generalem Secretariatus Catholici Eparchiae Adigratensis, quem constituit Vicarium Apostolicum Mekiensem. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 371 die 14 Ianuarii 2003. — Titulari episcopali Ecclesiae Sullectinae R.P. Faustum Gabrielem Trávez Trávez, O.F.M., in oppido vulgo dicto Ambato coenobii superiorem, quem constituit Vicarium Apostolicum Zamorensem in Aequatoria. — Cathedrali Ecclesiae Mysuriensi R.D. Thomam Vazhapilly, in praesens «St. Peter's Pontifical Seminary» in urbe Bangalorensi rectorem. die 6 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Melakanae Giohoranae R.D. Paulum Tan Chee Ing, S.I., Assistentem regionalem pro Asia Orientali Societatis Iesu. — Metropolitanae Ecclesiae Maputensi Exc.mum P.D. Franciscum Chimoio, O.F.M. Cap., hactenus Episcopum Pembanum. — Cathedrali Ecclesiae Maiduguriensi R.D. Matthaeum Man-oso Ndagoso, Seminarii maioris «Good Shepherd» dioecesis Kadunaënsis rectorem. — Cathedrali Ecclesiae Sancti Ludovici Senegalensis R.D. Ernestum Sambou, Instituti Catholici pro Africa Occidentali rectorem. die 19 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Ebebiyinensi R.P. Alfredum Mariam Oburu Asue, C.M.F., hactenus Superiorem regionalem Congregationis Missionariorum Filiorum Immaculati Cordis B.M.V., et parochum in oppido vulgo Franceville in Gabone. — Cathedrali Ecclesiae Kabalenae R.D. Callistum Rubaramira, e clero eiusdem dioecesis ibique oeconomum. — Metropolitanae Ecclesiae Madhuraiensi Exc.mum P.D. Petrum Fernando, hactenus Episcopum Tuticorensem. — Cathedrali Ecclesiae Machakosensi R.D. Martinum Musonde Kivuva, e clero archidioecesis Mombasaënsis et Nairobiae directoris adiutorem Societatis Catholicae televisificae « Ukweli Video ». die 7 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Portus Gentilis, noviter erectae, Ecx.mum P.D. Matthaeum Madega, hactenus Episcopum titularem Zallatensem et Auxiliarem archidioecesis Liberopolitanae. — R.P. Iosephum Koerber, C.S.Sp., parochum in urbe Liberopolitana, primum Praefectum Apostolicum Makokuensem. — Cathedrali Ecclesiae Arcis Portal R.D. Robertum Muhiirwa, e clero eiusdem dioecesis et hactenus parochum templi cathedralis. 372 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 7 Martii 2003. — Cathedrali Ecclesiae Homa Bayensi Exc.mum P.D. Philippum Anyolo, hactenus Episcopum Kerichoènsem. — Titulari episcopali Ecclesiae Catabitanae R.D. Matthiam Lee YongHoon, e clero archidioecesis Suvonensis, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Kerichoënsi R.D. Emmanuelem Okombo, e clero dioecesis Bungomaënsis. NOMINATIONES Peculiaribus datis decretis, Congregatio pro Gentium Evangelizatione ad suum beneplacitum renuntiavit: die 23 Novembris 2002. — Exc.mum P.D. Colin Cameron Davies, M.H.M., Episcopum emeritum Ngongensem, Administratorem Apostolicum «sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis» eiusdem dioecesis. die 24 Ianuarii 2003. — Exc.mum P.D. Bonifatium Lele, Episcopum Kituiensem, Administratorem Apostolicum « sede plena et ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis Machakosensis. die 25 Ianuarii. — Exc.mum P.D. Aloisium Gonzaga Ferreira da Silva, S.I. Episcopum emeritum Lichingaënsem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem dioecesis. die 13 Februarii. — Exc.mum P.D. Vidonem Romano, C.SS.R., Episcopum emeritum Niameyensem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem dioecesis. die 19 Februarii. — Exc.mum P.D. Bonifatium Lele, Episcopum Kituiensem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis» dioecesis Machakosensis. die 22 Martii. — Exc.mum P.D. Philippum Anyolo, Episcopum Homa Bay ensem, Administratorem Apostolicum «sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis Kerichoënsis. Diarium Romanae Curiae DIARIUM ROMANAE 373 CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Lunedì, 2 8 Aprile 2 0 0 3 , S.E. il Signor PAVEL JAJTNER, Ambasciatore della Repubblica Ceca presso la Santa Sede. Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha, altresì, ricevuto in Udienza: Giovedì, 2 7 Marzo 2 0 0 3 , S.A. HENRY DI NASSAU BORBONE PARMA, granduca di Lussemburgo. Venerdì, 2 8 Marzo 2 0 0 3 , S.E. il Signor SERGEY MIRONOV, Presidente del Senato della Federazione Russa. S.E. il Signor VOLODYMYR LITVIN, Presidente del Parlamento dell'Ucraina. Sabato, 2 9 Marzo 2 0 0 3 , S.E. il Signor PAVOL HRUSOVSKY, Presidente del Parlamento della Repubblica Slovacca. Lunedì, 3 1 Marzo 2 0 0 3 , S.E. il Signor Luiz NUNES AMORIM, Ministro degli Affari Esteri del Brasile. Venerdì, 4 Aprile 2 0 0 3 , S.E. il Signor DOMINIQUE DE VILLEPIN, Ministro degli Affari Esteri di Francia. Lunedì, 7 Aprile 2 0 0 3 , S.E. il Signor EDUARDO DUHALDE, Presidente della Repubblica di Argentina. Giovedì, 1 0 Aprile 2 0 0 3 , S.E. il Signor GIULIANO URBANI, Ministro per i Beni e le attività culturali dell'Italia. Sabato 12 aprile 2003 si è riunita alla presenza del Santo Padre la Congregazione delle Cause dei Santi. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 374 SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 9 aprile 2003 S.E,, mons. Santos Abril y Castellò, Arcivescovo tit. di Tarn ada, Nunzio Apostolico in Slovenia, Bosnia ed Erzegovina, » » » S.E. mons. Juliusz Janusz, Arcivescovo tit. di Caorle, Nunzio 12 » » S.E. mons. Santos Abril y Castellò, Arcivescovo tit. di Tamada, Nunzio Apostolico in Slovenia e in Bosnia ed Apostolico in Ungheria. Erzegovina, Nunzio Apostolico nella Repubblica di Macedonia (ex Repubblica Jugoslava di Macedonia). 26 » » S.E. mons. Adriano Bernardini, Arcivescovo tit. di Faleri, Nunzio Apostolico in Argentina. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 16 gennaio 2003 S.E. mons. Giacinto-Boulos Marcuzzo, Vescovo tit. di Emmaus; p. Georges Marie Martin Cottier, O.P., don Elias Chacour; p. Patrik Desbois dell'Istituto del Prado; suor Lucy Thorson della Congregazione delle Religiose di Nostra Signora di Sion; il dott. Hans Hermann Henrix, Consultori della Commissione per i Rapporti Religiosi con l Ebraismo presso il Pontificio Consiglio per la Promozione dell 'Unità dei Cristiani « ad quinquennium ». » » » S.E. mons. Stanislaw Gadecki, Arcivescovo di Poznan; mons. Pier Francesco Fumagalli, p. Jésus Hortal Sánchez, il dott. Eugene Fisher, Consultori della Commissione per i Rapporti Religiosi con l'Ebraismo presso il Pontificio Consiglio per la Promozione dell'Unità dei Cristiani « in aliud quinquennium ». 24 Febbraio 2003 S.E. mons. Marcello Bordoni; don Pier Giorgio Marcuzzi, S.D.B.; p. Edward Kaczynski, O.P., Consultori della Congregazione per la Dottrina della Fede «in aliud quinquennium ».. » 3 » Marzo » 2003 S.E. mons. Brian Farrell, Vescovo titolare di Abitine, Consultore della Congregazione per la Dottrina della Fede « ad quinquennium ». II sac. Ivo Panteghini, Consultore della Pontificia Commissione per i Beni Culturali della Chiesa « ad quinquennium ». Diarium Romanae Curiae 375 8 » » Il dott. Luca Carboni, Segretario Generale dell'Archivio Segreto Vaticano. 18 » » P. Gianfranco Ghirlanda, S.I.; mons. Jean Laffitte; mons. Carlos José Errázuriz Mackenna, Consultori della Congregazione per la Dottrina della Fede «ad quinquennium ». 31 » » P. Massimo Cenci, P.I.M.E.; mons. Frank J. Dewane; i sac.ti Salvador López Mora e Michael Yeung; il sig. José Sánchez Faba, Membri del Pontificio Consiglio « Cor Unum » « ad quinquennium ». » » » L'Em.mo Sig. Card. Francis Eugene George ed il dott. JeanLoup Dherse, Membri del Pontificio Consiglio « Cor Unum » « in aliud quinquennium ». 4 aprile » S.E. mons. Carlo Maria Vigano, Arcivescovo tit. di Ulpiana, Delegato per le Rappresentanze Pontificie «in aliud quinquennium ». 8 » » S.E. mons. Francesco Monterisi, Arcivescovo tit. di Alba marittima, Segretario della Congregazione per i Vescovi « in aliud quinquennium ». » » » Gli Em.mi Signori Cardinali Julius Riyadi Darmaatmadja e Juan Sandoval Iñiguez, Membri del Pontificio Consi- » » » Gli Em.mi Signori Cardinali Aloysius Matthew Ambrozic e glio della Cultura « ad quinquennium ». Christoph Schönborn, Membri del Pontificio Consiglio della Cultura « in aliud quinquennium ». NECROLOGIO 23 febbraio 2003 30 marzo » Mons. Jan Olszañski, Vescovo em. di Kamyanets-Podilskyi dei Latini (Ucraina). Mons. Vincent dePaul Breen, Vescovo em. di Metuchen (Stati 5 aprile » Mons. Luis G. Fernandes, Vescovo em. di Campiña Grande 6 » » » » » 8 » » Card. Gerald E. Carter, del titolo di S. Maria in Traspontina. Mons. Emmanuel Pothanamuzhy, Vescovo di Mananthavady dei Siro Malabaresi (India). Mons. Patrick Fani Chakaipa, Arcivescovo di Harare (Zim- 11 » » Mons. Joannes G. ter Schure, Vescovo em. di 's-Hertogen- 16 19 » » » » » » » Mons. John R. Sheets, Vescovo tit. di Murcona. Card. Aurelio Sabattani, del Titolo «pro hac vice» di S. Apollinare. Mons. Alejandro Duran Moreira, Vescovo em. di Rancagua Uniti d'America). (Brasile). babwe). bosch (Paesi Bassi). (Cile). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 376 20 24 25 » » » » » » Mons. Henry Lemaître, Arcivescovo tit. di Tongeren. Mons. Renato Hasche Sánchez, Vescovo di Arica (Cile). Mons. Jacob Bastiampillai Deogupillai, Vescovo em. di Jaffha » » » Mons. Luis A. Carvajal Rosales, Vescovo em. di Portoviejo » » » Mons. André Perraudin, Arcivescovo-Vescovo em. di Kabgayi » » » » » » Mons. Otmar Mäder, Vescovo em. di Sankt Gallen (Svizzera). Mons. José Calasanz Rosenhammer, Vescovo tit. di Ampora. (Sri Lanka). (Ecuador). (Rwanda). An. et vol. XCV c 4 Iunii 2003 ' " N. 6 ACTA APOSTOLICAE SEDIS • COMMENTARIUM \ •.... \ OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI P P . II LITTERAE DECRETALES quibus Alfonso de Orozco sanctorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. « Qui autem seminat in spiritu, de spiritu metet vitam aeternam » (Gal 6, 8). Spiritus Sanctus qui in Christi amicorum cordibus residet eosque ad Deo Ecclesiaeque serviendum per vitae operaeque sanctitatem impellit, illuminavit etiam et direxit beatum Alfonsum de Orozco, qui Iesum contuens, auctorem et consummatorem fidei (cfr Heb 12, 2) Evangelii lumine mundum collustravit, Dei Verbum nuntiando, misericordiae opera praestando ac spiritalitatis doctrinaeque catholicae magni momenti scripta edendo. Fidelis hic S. Augustini discipulus die xvn mensis Octobris anno MD Oropesae Toletanae provinciae diviti e familia religiosaque ortus est, quae eum Dei semitas tenere docuit. Puer fuit aliquandiu cantor cathedralis templi Toletani atque artem musicam magno cum emolumento didicit. Dum adulescens studiorum Universitatem Salmaticensem adibat, S. Thomae a Villanova captus est sermonibus. Animadvertit ideo se a Domino ad vitam consecratam presbyteratumque vocari atque Ordinem Sancti Augustini ingressus est. In pervigilio Pentecostes anno MDXXII religiosum vestimen25 - A.A.S.. 378 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tum induit atque die ix mensis Iunii subsequentis anni vota religiosa nuncupavit. Philosophiae theologiaeque expletis curriculis anno MDXXVII sacerdotali ordine auctus est. Insignis cum esset concionator, praedicationis ei ministerium commiserunt superiores. Defmitor quoque fuit provincialis, visitator et variis in coenobiis Hispanicis prior. Prudenter aequabiliterque talia sustinuit officia atque sodalibus probos per mores fuit exemplo. Ut evangelicum nuntium inter gentes diffunderet, navem conscendit Mexicum petiturus, sed repentino morbo correptus in Hispaniam remigrare est coactus. Cum prior esset coenobii Vallisoletani, quae urbs erat tunc princeps regni, concionator regis nominatus est. Matriti, quo cum ceteris aulicis venerat, sibi humile cubiculum postulavit et se superioribus subdidit, licet immediata iurisdictione suum propter officium solveretur. Etsi compluribus detinebatur officiis, infirmos, captivos pauperesque subinde invisebat, quos sollicite paterneque confirmabat et iuvabat. Cum insignis esset humanitatis litterarum, sacrorum bibliorum, patrum rei que spiritalis cultor, complura scripta edidit, ut Christi vita ac normae morales liturgicaeque Ecclesiae latius cognoscerentur. Sensum momentumque orationis et Marialis devotionis explicavit, annales spiritalitatemque sui Ordinis collustravit, Dei misericordiae magnitudinem extulit. Grato animo Concilii Oecumenici Tridentini doctrinam recepit. Complura condidit coenobia Augustinianorum Augustinianarumque contemplativae vitae. Constanter perfectionis semitam tenuit. In omnibus vitae condicionibus fidem in Christum palam manifestavit virtutesque per sacrae Eucharistiae, Virginis Mariae devotionem aluit. Cum Domino coniunctionem coluit, Dei verba meditanda, assiduas precationes curavit, sibi plane conscius «precationem magnos bonorum spiritalium thesauros de Dei manibus impetrare». Cunctis rebus in adversis tranquillus mansit, Providentiae fidens. Maiorem Dei gloriam et Regni Christi amplificationem affectavit. Senex etiam in viis ambulans universis Redemptionis bonum exhibebat. Cum Iesum diligeret indigentes homines corporis spiritusque praesidiis iuvabat ipseque regis familiam, nobiles humiliorisque ordinis personas studiose curabat. Augustiniano in Ordine sapienter acriterque reformationis operam praestitit. Licet vitae severitatem persequeretur, humaniter benigneque officium gubernandi gessit. Religiose Ecclesiae leges ac Sancti Patris Augustini tenuit normas. Patienter infirmitates toleravit, parabili cibo potuque usus est, quietem solummodo necessariam adhibuit, sensus per voluntarias castigationes continuit. In paupertate et oboedientia cum viveret, castitatem insigniter servavit, cum per praedicationem doceret, hoc evangelico consilio servato artius cum Domino coniungi fidelem. Mense Augu- Acta Ioannis Pauli Pp. II 379 sto anno MDXCT vehementi febri est correptus, quem infirmum primarii homines inviserunt, quorum sibi aestimationem conciliaverat. Matriti die XIX mensis Septembris eiusdem anni e vita excessit, cum usque in finem Dei amorem testaretur. Latam propter sanctitatis apud omnes ordines invalescentem famam anno MDCXix Processus Informativus incohatus est. His iure statutis perfectis rebus, Decessor Noster Leo XIII die xv mensis Ianuarii anno MDCCCLXXXII eum in Beatorum numero reposuit. Die xxiv mensis Aprilis anno MMI Nobis coram decretum de miraculo prodiit. Consentientibus exinde Patribus Cardinalibus Episcopisque, in Consistorio die xxvi mensis Februarii coadunatis, statuimus ut canonizationis ritus Romae die xix mensis Maii anni MMII celebraretur. Hodie igitur, una cum ingenti coetu Pastorum et Christifidelium ex multis populis et regionibus pie sollemnitatem celebrantes Pentecostes, invocato Spiritus Sancti auxilio, in foro Petriano inter sacra hanc pronuntiavimus formulam: «Ad honorem Sanctae et Individuae Trinitatis, ad exaltationem fidei catholicae et vitae christianae incrementum, auctoritate Domini nostri Iesu Christi, beatorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, matura deliberatione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de plurimorum Fratrum Nostrorum consilio, Beatos Alfonsum de Orozco, Ignatium a Santhià, Humilem a Bisignano, Paulinam a Corde Iesu Agonizanti et Benedictam Cambiagio Frassinello Sanctos esse decernimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo adscribimus, statuentes eos in universa Ecclesia inter Sanctos pia devotione recoli debere. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti». Operositatem doctrinamque insignis huius Christi ministri extollere placet, qui sua opera luculenter in sodales colendos, in hominum salutem persequendam contulit. Exoptamus igitur ut huius caelitis testificationibus incitati homines qui nunc sunt ad superna ac caelestia certo gradu contendant. Deinde Ipsi Nos libentes venerati sumus novum Sanctum, extollentes virtutes et merita eius, praesertim sane proponentes hominibus nostrae aetatis veluti exemplar authenticae vitae evangelicae, genuinae eius humilitatis, promptae oboeditionis et voluntariae paupertatis propter Christum. Quae autem decrevimus, volumus nunc et in futurum tempus vim habeant, contrariis rebus quibuslibet non obstantibus. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 380 Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die undevicesimo mensis Maii, anno bismillesimo secundo, Pontificatus Nostri vicesimo quarto. EGO IOANNES PAULUS Catholicae Ecclesiae Episcopus Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Loco 68 Plumbi In Secret. Status tab., n. 517.190 CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I MUVATTUPUZHENSIS Nova eparchia in India constituitur Muvattupuzhensis appellanda. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Communitates terrarum in orbe ecclesiales multiplices variasque prae se ferunt formas condicionesque, quas legitimas Nos tueri volumus, atque contendimus et studemus, ut floridiorem statum per proprium ritum illae adipiscantur. Nunc de Tiruvallensi eparchia cogitamus ac de eiusdem amplo territorio fideliumque efficaciori cura. Itaque, postquam de hac re Congregationis pro Ecclesiis Orientalibus Praefectus rettulit, iudicavimus opportunum Acta Ioannis Pauli Pp. II 381 nonnulla loca ab eadem distrahere et novam eparchiam condere. Quapropter Apostolica Nostra de auctoritate novam eparchiam constituimus ab urbe « Muvattupuzha» Muvattupuzhensis appellandam, ubi eparchialis sedes locatur, quae regiones in districtis Ernakulam, Thrissur, Palakkad in Statu Keralensi, necnon Coimbatore et Tiruchirappalli positas complectitur, quamque metropolitanae archieparchiae Trivandrensi suffraganeam facimus. Huius provisionis exsecutionem absolvent Excellentissimus Episcopus Tiruvallensis una cum Excellentissimo Episcopo Muvattupuzhensi. Ad haec tandem perficienda consuetudines iuraque congrua serventur et quae a Codice Orientali praecipiuntur, quibusvis rebus minime officientibus. Novensilem tandem ad hanc communitatem benignum animum Nostrum convertentes, exoptamus, ut novum spiritale iter animose ipsa suscipiat, quae per translaticias consuetudines et fervidam pietatem magnum progressum consequatur et fidelibus salutifera largiter afferat beneficia. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die undevicesimo mensis Decembris, anno Domini bismillesimo altero, Pontificatus Nostri quinto et vicesimo. 83 ANGELUS card. SODANO 83 Secretarius Status IGNATIUS MOUSSA card. DAOUD Congr. pro Eccl. Orientalibus Praef. Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Laurentius Civili, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 534.864 II IDDUKKENSIS Nova constituitur in India eparchia Syrorum-Malabarensium nominata «Idukkensis ». Maturescens Catholica fides ac pietas et maximis quidem auctibus intra fines Indiae non sinit tantum verum quodam modo poscit ut singulis inibi communitatibus efficientius consulatur, novis etiam passim excitandis ecclesiasticis dicionibus. Cum igitur eparchia Kothamangalamensis Syrorum Malabarensium ita tum christifidelium creverit numero tum apostolatus coti- 382 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale diani necessitatibus, haec quae sequuntur pro apostolica Nostra auctoritate statuimus fieri que praecipimus. Ab ipsa commemorata eparchia Kothamangalamensi totam seiungimus regionem loca provinciae civilis dictae Udumbanchola necnon civilium circumscriptionum Thodupuzha et Devicolam complectentem, unde apud urbem Idukki novam condimus eparchiam, in posterum Idukkensem vocandam quam volumus veluti suffraganeam subdi archieparchiae metropolitanae Ernakulamensi-Angamaliensi, cunctis additis ei propriis iuribus et privilegiis, propriis operibus et officiis obligationibus quae in normis Codicis Canonum Ecclesiarum Orientalium recensentur de huius generis constitutione. Documentum autem hoc Nostrum sanctum ratumque in omne esse tempus iubemus, contrariis quibuslibet causis rebusve haudquaquam obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die undevicesimo mensis Decembris, anno Domini bis millesimo altero, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. 83 ANGELUS card. SODANO 83 IGNATIUS MOUSSA Secretarius Status card. DAOUD Congr. pro Eccl, Orientalibus Praef Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Laurentius Civili, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret Status tab., n. 534.979 III SAXANIGRENSIS In Mexico nova conditur dioecesis Saxanigrensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Sollicitus de spirituali bono suorum fidelium, Venerabilis Frater Iosephus Radulfus Vera López, O.P., sacrorum Antistes Saltillensis, audita Conferentia Episcoporum Mexici, ab hac Apostolica Sede petivit ut, quodam seiuncto territorio a circumscriptione ecclesiastica sua, nova dioecesis Acta Ioannis Pauli Pp, II 383 conderetur. Nos vero, favente quoque eidem rei Venerabili Fratre Iosepho Bertello, Archiepiscopo titulo Urbis Salviae et in memorata Natione Nuntio Apostolico, audito consilio Congregationis pro Episcopis, enixas preces libenter audiendas esse putavimus. Summa igitur Nostra potestate sequentia decernimus: a Saltillensi dioecesi separamus integrum territorium, prout in praesens civili lege circumscribitur, municipiorum nuncupatorum: Acuña, Allende, Guerrero, Hidalgo, Jiménez, Juárez, Morelos, Múzquiz, Nava, Piedras Negras, Progreso, Sabinas, San Juan de Sabinas, Villa Unión, Zaragoza et borealem partem (scilicet, a 28 gradu septemtrionalis latitudinis) municipii Ocampo atque ex ita distractis locis novam constituimus dioecesim Saxanigrensem, quae iisdem limitabitur finibus, quibus praedicta municipia simul sumpta, prout lege civili exstant, nunc terminantur. Sic conditae Ecclesiae sedem in urbe «Piedras Negras» ponimus, ibique situm paroeciale templum, Deo in honorem Martyrum a Christo Rege dicatum, ad gradum et dignitatem ecclesiae cathedralis evehimus, mandantes ut in eo Capitulum Canonicorum, ad normam iuris, instituatur. Praeterea dioecesim Saxanigrensem suffraganeam facimus metropolitanae Sedi Monterreyensi eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi Monterreyensis pro tempore subicimus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Quae praescripsimus perficienda committimus praedicto Venerabili Fratri Iosepho Bertello, vel, absente eo, illi, qui curat negotia Sanctae Sedis in eadem Natione, eisdem tribuentes necessarias et opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito Congregationi pro Episcopis authenticum exemplar actus peractae exsecutionis, cum primum fas erit, mittendi. Hanc denique Constitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die octavo mensis Ianuarii, anno Domini bis millesimo tertio, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. £8 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status £8 IOANNES B. card. RE Congr. pro Episcopis Praef. Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Franciscus Bruno, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 534.755 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 384 IV SAMARINDAËNSIS In Indonesia constituitur nova Provincia ecclesiastica Samarindaënsis, cuius metropolitana Ecclesia erit sedes eiusdem nominis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Cum Ecclesia catholica in Indonesia, in territorio Provinciae ecclesiasticae Pontianakensis, haud parva incrementa passim suscepisset, ut ipsis Episcopis, sacerdotibus, religiosis viris atque mulieribus et Christifidelibus ibidem operose adlaborantibus meritae tribueretur testimonium laudis eorumque animi incitentur ad novos maioresque in dies exantlandos labores necnon ut ipsa Ecclesia firmius constabiliretur, Congregatio pro Gentium Evangelizatione, re mature perpensa acceptisque pariter eorum, quorum interest, faventibus votis, censuit nuper novam Provinciam ecclesiasticam iisdem in locis esse condendam. Nos vero de totius Dominici gregis bono solliciti, talem sententiam ratam habentes, summa Apostolica potestate sequentia decernimus. A metropolitana sede Pontianakensi seiungimus dioeceses Tanjungselorensem, Bangiarmasinam, Palangkaraiensem et Samarindaënsem, ex iisque constituimus novam Provinciam ecclesiasticam Samarindaënsem atque dioecesim eiusdem nominis ad gradum archidioecesis metropolitanae evehimus cuique àssignamus uti suffraganeas memoratas dioeceses Tanjungselorensem, Bangi armasinam, Palangkaraiensem, Samarindaënsem Praesulem Florentinum Sului Hajang Hau, nominamus Archiepiscopum Metropolitam Samarindaënsem. Omnia committimus perficienda Venerabili Fratri Laurentio Fratini, Archiepiscopo titulo Botrianensi et Apostolico Nuntio in Indonesia, onere imposito sincerum exemplar actus effectae exsecutionis mittendi memoratae Congregationi. Hanc denique Constitutionem nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die decimo quarto mensis Ianuarii, anno Domini bis millesimo tertio, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. ANGELUS card. SODANO Secretarius Status CRESCENTIUS card. SEPE Congr. pro Gentium Evang. Praef. Leonardus Erriquenz, Protonot. Apost. Laurentius Civili, Protonot. Apost. Loco 68 Plumbi In Secret. Status tab., n. 534.926 Acta Ioannis Pauli Pp. II 385 LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabili Dei Servo Theodoro Romza Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — «Donum autem Dei vita aeterna in Christo Iesu Domino nostro» (Rom 6, 23). Venerabilis Dei Servus Theodorus Romza, Eparchiae Munkacsiensis ritus Byzantini pastor, res affectusque terrestres omnino posthabuit atque animum suum in perpetuam beatitudinem tantum direxit, quam Iesus suis fidelibus servis est pollicitus. Cum ipse sibi plane conscius esset, quemadmodum in epistula quadam significavit, pro Christo mori idem esse ac in aeternum vivere, suum pastorale officium absolvere perrexit, licet Sovietici eum persequerentur, atque per sanguinis effusionem suum in Deum Ecclesiamque testatus est amorem. Dei Servus die xiv mensis Aprilis anno MCMXI in oppido Nagybocsko, quod in orientali plaga Transcarpatiae (Ruteniae) locatur, atque nunc ad Ucrainum agrum pertinet, ortus est. Humilis fuit eius familia et religiosa. Suam sequens vocationem, Romam petiit atque disciplinis theologicis apud studiorum Universitatem Gregorianam operam dare coepit, transmigrans deinde ad collegium Russicum. Die xxv mensis Decembris anno MCMXXXVI ordinationem presbyteralem recepit, sed ante quam studia absolveret, patriam repetere debuit ut militiae nomen daret. Ipsius curationi duae commissae sunt montanae paroeciae, quae in districtu Huszt reperiebantur. Dei Servus perstudiose suum explevit ministerium, ut summam apud fideles mereretur aestimationem. Cum apud Seminarium Ungvdr philosophiam doceret, in alumnos caritatem et iustitiam exercuit, praestantis vitae patefaciens mores. Aestate anno MCMXLIV Episcopus electus est titulo Appi anus et Auxiliaris Administratoris Apostolici Munkacsiensis. Die xxiv mensis Septembris anno MCMXLIV episcopalem consecrationem recepit atque duobus post annis Eparchiae factus est Administrator Apostolicus. Cum rerum potiti sunt communistae, etsi vexatus et minis affectus, in eorum partes haudquaquam transiit, sed unitatis et erga Romanum Pontificem oboedientiae servavit vinculum. Fidem palam testatus est, quam precatio, Dei Verbi lectio et meditatio, filialis in Virginem Mariam devotio aiebant. Divino auxilio usque nisus, tum quoque cum condicio magis magi- 386 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sque difficilis fiebat, suum ministerium explere absque metu perrexit: pa roecias invisebat, sacris ritibus praesidebat Dei Verbum proclamando, Sacra menta ministrabat. Aperte declaravit se ad monendum esse paratum potius quam a Christo Ecclesiaque deficeret. Die xxvi mensis Octobris anno MCMXLVII parvum pagum Lochovo adiit, ut paroeciale templum modo resti tutum consecraret. Rediens interceptus est a Sovieticis et male est mulcatus. In valetudinarium Munkacsiense receptus, Dei Servus, mentis potestate recuperata, corollam precatoriam postulavit ut orare posset atque veniae verba in persecutores dixit. Paulo post, die i mensis Novembris, propter plagas receptas vel, ad nonnullorum opinionem, propter venenum e vita discessit. Martyrii increbrescente fama, anno MCMXCV Munkacsiensis Episcopus bea tificationis seu declarationis martyrii Causam incohavit. His rite a iure sta tutis peractis rebus, Nobis coram super martyrio Decretum die xxiv mensis Aprilis anno MMI prodiit. Statuimus exinde ut beatificationis ritus Leopoli Ucrainorum die xxvn mensis Iunii eiusdem anni, Nostri pastoralis itineris tempore, celebraretur. Hodie igitur inter sacra hanc ediximus formulam: Здійснюючи прохання наших братів, Любомира Кардинала Гузара, Верховного Архиепископа Львівського для українців, Кир Івана Семедія, Епископа Мукачівського візантійського обряду, Кир Софрона Стефана Мудрого, Єпископа Івано-Франківского (Станіславівського) для українців, Кир Михаїла Колтуна, Єпископа Сокальського для українців, і багатьох інших братів у єпископстві та багатьох вірних, після вислухання думки Конгрегації у справах святих, нашою апостольською владою ми дозволяємо, щоб відтепер і надалі всечесних Слуг Божих: Миколая Чарнецького і двадцять чотирьох співмучеників, Теодора Ромжу, Омеляна Ковча і Йосафату Гордашевську, величати блаженними і щоб їхні празники святкувалися кожного року у місцях і згідно з чином, визначеними уставом, Acta Ioannis Pauli Pp. 387 II a саме: Миколая Чарнецького i двадцяти чотирьох співмучеників двадцять сьомого червня; Теодора Ромжи першого листопада; Омеляна Ковча двадцять сьомого червня і Йосафати Гордашевської двадцятого листопада. В ім'я Отця і Сина і Святого Духа. Амінь. Амінь. Аміиь. Quae autem his Litteris decrevimus, nunc et in posterum rata et firma esse volumus, contrariis rebus minime obstantibus. Datum Leopoli, sub anulo Piscatoris, die xxvn mensis Iunii, anno Domini MMI, Pontificatus Nostri tertio et vicesimo. De mandato Summi Pontificis ES ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 497.601 II Venerabili Dei Servae Mariae a Transitu a Iesu Sacramentato Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — «Si quis mihi ministraverit, honorificabit eum Pater» (Io 12, 26). Haec verba, a Divino pronuntiata Magistro, penitus in animo Venerabilis Dei Servae Mariae a Transitu a Iesu Sacramentato (in saec.: Mariae a Tran situ Cabanillas) resonaverunt quae, studiose sancti Francisci spiritalem ra tionem in cotidiana vita sequens, Iesu Christo servire voluit. Praeclara haec spiritalis sancti Francisci Asisinatis filia in Argentinae loco vulgo dicto «Carlos Paz», prope Cordubam, die xv mensis Augusti anno MDCCCXXI e fecunda et omnino christiana familia est orta. Adhuc iuvenis assidua fuit in precibus, in austeris vitae moribus, atque artam cum Christo Eucharistico coniunctionem nutrivit. Alacrem exercuit navitatem in commu- 388 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nitate paroeciali, potissimum in catechesi tradenda et in navanda opera pro spiritali pauperum progressione. Anno MDCCCCVIII se ascripsit in Ordinem Franciscanum Saecularem. Animo in afflictorum ipsius Christi dolentis vultum percipiebat atque alacriter morbo cholerae aegrotantibus aderat. Consilio capto cum moderatore spirituali, consecratam vitam amplecti decrevit. Monasterium ingressa est Carmelitarum in urbe Bonaerensi, sed deinde communitatem Sororum Visitationis in Monte Visivo se rettulit. Adversam ob valetudinem in urbem natalem reversa est. Attamen, plurimis superatis difficultatibus, die VIII mensis Decembris anno MDCCCLXXVIII, ut Deus glorificaretur in opera pro spiritali pauperum bono atque in christiana iuvenum educatione, novam condidit religiosam familiam, Sorores scilicet Missionarias Franciscanas de Argentina. Serva Dei peculiares virtutes demonstravit atque in vitae variis angustiis versans, Infantem Iesum, Eucharistiam atque Virginem Sanctissimam studiose coluit. Munus moderatricis prudenter exercuit suis filiabus spiritalibus cotidianae vitae exemplum praebens. Ecclesiam Christi vehementer amavit singularique eminuit oboedientia erga ecclesiasticas auctoritates. Die II mensis Februarii anno MDCCCLXXX vota nuncupavit. Institutum a Serva Dei conditum celeriter auxit atque, sub patrocinio Fratrum Minorum susceptum, novum accepit spiritalem moderatorem, patrem Cyriacum Porreca. Ille precarias videns valetudinis condiciones Mariae a Transitu a Iesu Sacramentato, munus moderatricis generalis ipsi abrogavit. Etiam hoc in rerum contextu Serva Dei omnes difficultates pro Christi amore libenti animo pertulit ad praemium aeternum cotidie diligenter aspirans. Cordubae, die xxv mensis Augusti anno MDCCCLXXXV, pie in Domino obdormivit haec sororibus suis dicens: «Nunc nihil possum, sed de caelo multa pro vobis faciam bona». Sanctimoniae fama crebrescente post obitum Mariae a Transitu a Iesu Sacramentato, anno MCMLXIX Processus Informativus est initiatus et anno MCMLXXIV feliciter conclusus. Expletis diligenter legibus, Nobis adstantibus die xxvni mensis Iunii anno MCMXCIX Servam hanc Dei virtutes théologales et cardinales atque adnexas heroum in modum factitavisse est pronuntiatum. Die VII mensis Iulii anno MMI prodiit super miraculo decretum quod eiusdem Venerabilis Servae intercessioni adsignatum erat. Decrevimus igitur ut beatificationis ritus Romae perageretur die xiv mensis Aprilis anno MMII. Hodie igitur in Petriano foro inter Missarum sollemnia hanc protulimus formulam: « Nos, vota Fratrum Nostrorum Michaelis Cardinalis Giordano, Archiepiscopi Neapolitani, Iulii Sanguineti, Episcopi Brixiensis, Petri Cardinalis Acta Ioannis Pauli Pp.. II 389 Rubiano Sáenz, Archiepiscopi Bogotensis, Caroli Iosephi Ñáñez, Archiepiscopi Cordubensis in Argentina, Marcelli Angeli Melani, Episcopi Neuqueniani et Administratoris Apostolici Viedmensis, et Romani Arrieta Villalobos, Archiepiscopi Sancti Iosephi in Costarica, nec non plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Caietanus Errico, Ludovicus Pavoni, Aloisius Variara, Maria a Transitu a Iesu Sacramentato, Artemides Zatti et Maria Romero Meneses Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum: Caietani Errico die vicesima nona Octobris, Ludovici Pavoni die vicesima octava Maii, Aloisii Variara die decima quinta Ianuarii, Mariae a Transitu a Iesu Sacramentato die vicesima quinta Augusti, Artemidis Zatti die decima quinta Martii, et Mariae Romero Meneses die septima Iulii in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quae autem his Litteris decrevimus, nunc et in posterum rata et firma esse volumus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xiv mensis Aprilis, anno MMII, Pontificatus Nostri quarto et vicesimo. De mandato Summi Pontificis £8 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 68 Sigilli In Secret. Status tab., n. 512.618 III Venerabili Dei Servo Ludovico Pavoni Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Omnibus omnia factus sum » (1 Cor 9, 22). Quod vitae propositum Paulus Apostolus usque tenuit, ad id Venerabilis Dei Servus Ludo vicus Pavoni se continenter contulit, quod ad Dei amorem manifestandum per humilem studiosumque pauperiorum fratrum, 390 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sibi a Providentia concreditorum, famulatum re illum compulit. Hi fuerunt iuvenes derelicti Brixiensis urbis, in qua ipse die xi mensis Septembris anno MDCCLXXXIV natus est. Presbyterali ordine anno MDCCCVII auctus, ab Episcopo suo Gabrio M. Nava suffultus, quem Secretarium itemque Canonicum Cathedralis templi nominavit, Oratorium «pro pauperculis», scilicet «pro adulescentibus illis pannosis ac laceris » condidit, qui aliis institutis illius urbis deserebantur. Cum complurium adulescentium, qui ab omnibus deserti in locis quoad mores attinebat periculosis operari cogebantur atque christiana principia in Oratorio percepta amittebant, videret condicionem, illis domicilium, familiam, opus obtulit, Institutum condens anno MDCCCXXI S. Barnabae. «Collegium Artium » voluit, in quo adulescentium tutela cum educationis proposito coniungebatur, quod personae centralitatem amoremque, veluti praesumptionis methodi, ut aiunt, cardines, prae se ferebat. Ipse quoque animadvertit, ut in posterum illis convenienter prospiceretur, oportere ut artem quandam adipiscerentur, qua nulli obnoxii essent et societati utiles; idcirco in S. Barnabae collegio octo officinas, inter quas principem obtinuit locum typographeum, quod primum habitum est artis graphicae institutum. Surdos mutosque quoque recepit, quos perdilexit. Colonia agris colendis in oppido Saiano, prope Brixiam, adulescentibus agricolis destinavit. Ut sua opera sustentaret anno MDCCCXLVII Congregationem Filiorum Mariae Immaculatae, cuius sodales — presbyteri religiosi que — ad unam missionem pertinerent ipsique « vitam omnino communem» exigèrent. In praesentia sui Conditoris charisma variis in Nationibus persequitur Congregatio, rem pastoralem educationisque agendo, scripta edendo. Ut suos adulescentes a pyrobolis vastationibusque tempore «Decem Dierum» Brixiensium servaret, Ludovicus Pavoni cum illis Saianum petivit atque sibi peripneumoniam contraxit. De hoc mundo mensis Aprilis die i anno MDCCCXLIX eximiae caritatis exemplar demigravit. Per donum sui «perlibenter» factum, tener fuit parvulis postremique ordinis hominibus pater. Omnino divinae Providentiae fidens, aptissima ipse repperit instrumenta ut convenienter adulescentibus subveniretur. Illud « ora et labora» propositum officium fuit eiusdem asseclis commissum, qui vocabuntur «fratres operarii». Omnia sua consilia Ecclesiae Pastorum iudicio demanda vit. Oboedientia cum humilitate simplicitateque coniuncta «praecipua virtus» eius religiosae familiae fuit. Virginem Mariam filii pietate dilexit atque Immaculatam « caelestem inspiratricem ac tutricem » putavit Congregationis. Acta Ioannis Pauli Pp. II 391 Beatificationis Canonizationisque causam anno MCMVIII Brixiae incohata est. Die v mensis Iunii anno MCMXLVII Pius XII decretum de virtutibus heroum in modum exercitis foras emisit in quo Ludovicus Pavoni, appellatus est «alter Philippus Nerius» vel «praecursor» S. Ioanni Bosco vel S. Iosephi Benedicti Cottolengo «perfectus aemulator». Die xx mensis Decembris anno MMI Nobis coram decretum de mira sanatione Mariae Stevani, Venerabili Dei Servo adscripta, prodiit. Statuimus ut Beatificationis ritus Romae die xiv mensis Aprilis anno MMII celebraretur. Hodie igitur inter sacra hanc ediximus formulam: «Nos, vota Fratrum Nostrorum Michaelis Giordano, Archiepiscopi Neapolitani, Iulii Sanguineti, Episcopi Brixiensis, Petri Cardinalis Rubiano Saenz, Archiepiscopi Bogotensis, Caroli Iosephi Náñez, Archiepiscopi Cordubensis in Argentina, Marcelli Angeli Melani, Episcopi Neuqueniani et Administratoris Apostolici Viedmensis, et Romani Arrieta Villalobos, Archiepiscopi Sancti Iosephi in Costarica, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Caietanus Errico, Ludovicus Pavoni, Aloisius Variara, Maria a Transitu a Iesu Sacramentato, Artemides Zatti et Maria Romero Meneses Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum: Caietani Errico die vicesima nona Octobris, Ludovici Pavoni die vicesima octava Maii, Aloisii Variara die decima quinta Ianuarii, Mariae a Transitu a Iesu Sacramentato die vicesima quinta Augusti, Artemidis Zatti die decima quinta Martii, et Mariae Romero Meneses die septima Iulii in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quod autem decrevimus volumus et nunc et in posterum vim habere, contrariis minime efficientibus rebus quibuslibet. Datum Romae apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xiv mensis Aprilis anno Domini MMII, Pontificatus Nostri quarto et vicesimo. De mandato Summi Pontificis 83 ANGELUS card. Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 514.091 SODANO Secretarius Status 392 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV Sanctuarium Cracoviae Deo dicatum in honorem Divinae Misericordiae ad gradum Basilicae Minoris evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Cum postremum iter Nostrum apostolicum fecimus in dilectam Poloniae nationem, Cracoviensi in urbe spiritali cum gaudio gratiarumque actione die xvn mensis Augusti anno MMII Sanctuarium Deo consecravimus in honorem Divinae Misericordiae aedifìcatum, loco scilicet commorationis sanctae Faustinae Kowalska. Instante deinde Venerabili Fratre Nostro Francisco S.R.E. Cardinale Macharski, Archiepiscopo Cracoviensi, de propagatione cultus Divinae Misericordiae omnino sollicito, Apostolicae potestatis Nostrae plenitudine, de Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum consulto, statuimus ut Sanctuarium Deo dicatum in honorem Divinae Misericordiae Cracoviensi in urbe ad titulum ac dignitatem Basilicae Minoris evehatur, omnibus adiectis iuribus et privilegiis, quae templis hoc nomine insignibus rite competunt, secundum Decretum « De titulo Basilicae Minoris» die ix mensis Novembris anno MCMLXXXIX datum. Exoptamus ut hoc Nostrum Decretum in divulgationem proficiat cultus Divinae Misericordiae tum in archidioecesi Cracoviensi tum in toto orbe terrarum atque in spiritalem cunctorum fidelium progressionem. Contrariis quibusvis non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die vi mensis Martii, anno MMIII, Pontificatus Nostri vicesimo quinto. IOANNES PAULUS PP. II Loco 83 Sigilli In Secret, Status tab., n. 536.783 Acta Ioannis Pauli Pp II 393 ALLOCUTIONES I Ad Romanae Rotae iudices.* 1. La solenne inaugurazione dell'Anno Giudiziario del Tribunale della Rota Romana mi offre l'opportunità di rinnovare l'espressione del mio apprezzamento e della mia gratitudine per il vostro lavoro, carissimi Prelati Uditori, Promotori di Giustizia, Difensori del Vincolo, Officiali e Avvocati. Ringrazio cordialmente Mons. Decano per i sentimenti manifestati a nome di tutti e per le riflessioni sviluppate sulla natura e sui fini del vostro lavoro. L'attività del vostro Tribunale da sempre è stata altamente apprezzata dai miei venerati Predecessori, che non hanno mancato di sottolineare che amministrare la giustizia presso la Rota Romana costituisce una diretta partecipazione ad un aspetto importante delle funzioni del Pastore della Chiesa universale. Da ciò il particolare valore nell'ambito ecclesiale delle vostre decisioni, che costituiscono, come da me affermato nella Pastor bonus, un punto di riferimento sicuro e concreto per l'amministrazione della giustizia nella Chiesa. 1 2. Attesa la marcata prevalenza delle cause di nullità di matrimonio deferite alla Rota, Mons. Decano ha sottolineato la profonda crisi che attualmente investe il matrimonio e la famiglia. Un dato rilevante che emerge dallo studio delle cause è l'offuscamento tra i contraenti di ciò che comporta, nella celebrazione del matrimonio cristiano, la sacramentalità del medesimo, oggi assai frequentemente disattesa nel suo intimo significato, nel suo intrinseco valore soprannaturale e nei suoi positivi effetti sulla vita coniugale. Dopo essermi soffermato in anni precedenti sulla dimensione naturale del matrimonio, vorrei oggi richiamare la vostra attenzione sul peculiare rapporto che il matrimonio dei battezzati ha con il mistero di Dio, un rapporto che, nell'Alleanza Nuova e definitiva in Cristo, assume la dignità di sacramento. Dimensione naturale e rapporto con Dio non sono due aspetti giustapposti: anzi, essi sono così intimamente intrecciati come lo sono la verità sull'uomo e la verità su Dio. Questo tema mi sta particolarmente a cuore: torno su di esso in questo contesto, anche perché la prospettiva della comunione dell'uo* Die 30 Ianuarii 2003 Cfr art. 126. 1 26 - AAS Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 394 mo con Dio è quanto mai utile, anzi necessaria, per l'attività stessa dei giudici, degli avvocati e di tutti gli operatori del diritto nella Chiesa. 3. Il nesso tra la secolarizzazione e la crisi del matrimonio e della famiglia è fin troppo evidente. La crisi sul senso di Dio e sul senso del bene e del male morale è arrivata ad oscurare la conoscenza dei capisaldi dello stesso matrimonio e della famiglia che in esso si fonda. Per un ricupero effettivo della verità in questo campo, occorre riscoprire la dimensione trascendente che è intrinseca alla verità piena sul matrimonio e sulla famiglia, superando ogni dicotomia tendente a separare gli aspetti profani da quelli religiosi, quasi che esistessero due matrimoni: uno profano ed un altro sacro. «Dio creò l'uomo a sua immagine; a immagine di Dio lo creò; maschio e femmina li creò». L'immagine di Dio si trova anche nella dualità uomodonna e nella loro comunione interpersonale. Perciò, la trascendenza è insita nell'essere stesso del matrimonio, già dal principio, perché lo è nella stessa distinzione naturale tra l'uomo e la donna nell'ordine della creazione. Nell'essere «una sola carne», l'uomo e la donna, sia nel loro aiuto reciproco che nella loro fecondità, partecipano a qualcosa di sacro e di religioso, come ben mise in risalto, richiamandosi alla coscienza dei popoli antichi sulle nozze, l'Enciclica Arcanum divinae sapientiae del mio predecessore Leone XIII. Al riguardo, egli osservava che il matrimonio «fin da principio è stato quasi una figura (adumbratio) dell'incarnazione del Verbo di Dio». Nello stato di innocenza originaria Adamo ed Eva avevano già il dono soprannaturale della grazia. In questo modo, prima che l'incarnazione del Verbo avvenisse storicamente, la sua efficacia di santità già si riversava sull'umanità. 2 3 4 5 4. Purtroppo, per effetto del peccato originale, ciò che è naturale nel rapporto tra l'uomo e la donna rischia di essere vissuto in modo non conforme al piano e alla volontà di Dio e l'allontanamento da Dio implica di per sé una proporzionale disumanizzazione di tutte le relazioni familiari. Ma nella «pienezza dei tempi », Gesù stesso ha restaurato il disegno primordiale sul matrimonio e così, nello stato di natura redenta, l'unione tra l'uomo e la donna non solo può riacquistare la santità originaria, liberandosi dal peccato, ma viene realmente inserita nello stesso mistero dell'alleanza di Cristo con la Chiesa. 6 2 8 4 5 6 On 1, 27. Ibid. 2, 24. 10 febbraio 1880, in Leonis XIII P,M Acta, vol II, p, 22. Ibid.. Oír Mt 19, 1-12 Acta Ioannis Pauli Pp, II 395 La Lettera di san Paolo agli Efesini collega direttamente il racconto della Genesi con quel mistero: « Per questo l'uomo lascerà suo padre e sua madre e si unirà alla sua donna e i due formeranno una carne sola. Questo mistero è grande; lo dico in riferimento a Cristo e alla Chiesa! ». L'intrinseco nesso tra il matrimonio, istituito al principio, e l'unione del Verbo incarnato con la Chiesa si mostra in tutta la sua efficacia salvifica mediante il concetto di sacramento. Il Concilio Vaticano II esprime questa verità di fede dal punto di vista delle stesse persone sposate: « I coniugi cristiani, in virtù del sacramento del matrimonio, col quale essi sono il segno del mistero di unità e di fecondo amore che intercorre fra Cristo e la Chiesa, e vi partecipano, si aiutano a vicenda per raggiungere la santità nella vita coniugale, nell'accettazione e nell'educazione della prole, e hanno così, nel loro stato di vita e nel loro ordine, il proprio dono in mezzo al Popolo di Dio». L'intreccio tra ordine naturale ed ordine soprannaturale viene subito dopo presentato dal Concilio anche in riferimento alla famiglia, inseparabile dal matrimonio e vista come « chiesa domestica ». 7 8 9 10 n 5. La vita e la riflessione cristiana trovano in questa verità una fonte inesauribile di luce. In effetti, la sacramentalità del matrimonio costituisce una via feconda per penetrare nel mistero dei rapporti tra la natura umana e la grazia. Nel fatto che lo stesso matrimonio del principio sia diventato nella Nuova Legge segno e strumento della grazia di Cristo, si evidenzia la trascendenza costitutiva di tutto ciò che appartiene all'essere della persona umana, ed in particolare alla sua relazionalità naturale secondo la distinzione e la complementarità tra l'uomo e la donna. L'umano e il divino s'intrecciano in modo mirabile. L'odierna mentalità, altamente secolarizzata, tende ad affermare i valori umani dell'istituto familiare staccandoli dai valori religiosi e proclamandoli del tutto autonomi da Dio. Suggestionata com'è dai modelli di vita troppo spesso proposti dai mass-media, si domanda: « Perché si deve essere sempre fedeli all'altro coniuge? » e questa domanda si trasforma in dubbio esistenziale nelle situazioni critiche. Le difficoltà coniugali possono essere di varia indole, ma tutte sfociano alla fine in un problema di amore. Perciò, il precedente interrogativo si può riformulare così: perché bisogna sempre amare l'altro, 7 8 9 10 11 Gn 2, 24.. Ef 5, 31-32. Cfr ibid. 5, 32. Cost. dogm. Lumen gentium, 11 Cfr ibid Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 396 anche quando tanti motivi, apparentemente giustificativi, indurrebbero a lasciarlo ? Si possono dare molte risposte, tra cui hanno senz'altro molta forza il bene dei figli e il bene dell'intera società, ma la risposta più radicale passa anzitutto attraverso il riconoscimento dell'oggettività dell'essere coniugi, visto come dono reciproco, reso possibile ed avallato da Dio stesso. Perciò la ragione ultima del dovere di amore fedele non è altra che quella che è alla base dell'Alleanza divina con l'uomo: Dio è fedele! Per rendere possibile la fedeltà di cuore al proprio coniuge, anche nei casi più duri, è quindi a Dio che bisogna ricorrere, nella certezza di riceverne l'aiuto. La via della mutua fedeltà passa, peraltro, attraverso l'apertura a quella carità di Cristo, che «tutto copre, tutto crede, tutto spera, tutto sopporta». In ogni matrimonio si rende presente il mistero della redenzione, operata mediante una reale partecipazione alla Croce del Salvatore, secondo quel paradosso cristiano che lega la felicità all'assunzione del dolore in spirito di fede. 12 6. Da questi principi si possono trarre molteplici conseguenze pratiche, d'indole pastorale, morale e giuridica. Mi limito ad enunciarne alcune, connesse in modo speciale con la vostra attività giudiziaria. Anzitutto, non potete mai dimenticare di avere nelle vostre mani quel mistero grande di cui parla san Paolo, sia quando si tratta di un sacramento in senso stretto, sia quando quel matrimonio porta in sé l'indole sacra del principio, essendo chiamato a diventare sacramento mediante il Battesimo dei due sposi. La considerazione della sacramentalità mette in risalto la trascendenza della vostra funzione, il nesso che l'unisce operativamente con l'economia salvifica. Il senso religioso deve pertanto permeare tutto il vostro lavoro. Dagli studi scientifici su questa materia fino all'attività quotidiana nell'amministrazione della giustizia, non c'è spazio nella Chiesa per una visione meramente immanente e profana del matrimonio, semplicemente perché tale visione non è teologicamente e giuridicamente vera. 13 7. In questa prospettiva occorre, ad esempio, prendere molto sul serio l'obbligo formalmente imposto al giudice dal can. 1676 di favorire e cercare attivamente la possibile convalidazione del matrimonio e la riconciliazione. Naturalmente lo stesso atteggiamento di sostegno al matrimonio ed alla famiglia deve regnare prima del ricorso ai tribunali: nell'assistenza pastorale le coscienze vanno pazientemente illuminate con la verità sul dovere trascen12 1S 1 Cor 13, 7. Cfr Ef5, 32. Acta Ioannis Pauli Pp. II 397 dente della fedeltà, presentata in modo favorevole ed attraente. Nell'opera per un positivo superamento dei conflitti coniugali, e nell'aiuto ai fedeli in situazione matrimoniale irregolare, occorre creare una sinergia che coinvolga tutti nella Chiesa: i Pastori d'anime, i giuristi, gli esperti nelle scienze psicologiche e psichiatriche, gli altri fedeli, in modo particolare quelli sposati e con esperienza di vita. Tutti devono tener presente che hanno a che fare con una realtà sacra e con una questione che tocca la salvezza delle anime! 8. L'importanza della sacramentalità del matrimonio, e la necessità della fede per conoscere e vivere pienamente tale dimensione, potrebbe anche dar luogo ad alcuni equivoci, sia in sede di ammissione alle nozze che di giudizio sulla loro validità. La Chiesa non rifiuta la celebrazione delle nozze a chi è bene dispositus, anche se imperfettamente preparato dal punto di vista soprannaturale, purché abbia la retta intenzione di sposarsi secondo la realtà naturale della coniugalità. Non si può infatti configurare, accanto al matrimonio naturale, un altro modello di matrimonio cristiano con specifici requisiti soprannaturali. Questa verità non deve essere dimenticata al momento di delimitare l'esclusione della sacramentalità e l'errore determinante circa la dignità sacramentale come eventuali capi di nullità. Per le due figure è decisivo tener presente che un atteggiamento dei nubendi che non tenga conto della dimensione soprannaturale nel matrimonio, può renderlo nullo solo se ne intacca la validità sul piano naturale nel quale è posto lo stesso segno sacramentale. La Chiesa cattolica ha sempre riconosciuto i matrimoni tra i non battezzati, che diventano sacramento cristiano mediante il Battesimo dei coniugi, e non ha dubbi sulla validità del matrimonio di un cattolico con una persona non battezzata se si celebra con la dovuta dispensa. 14 15 9. Al termine di questo incontro, il mio pensiero si volge agli sposi ed alle famiglie, per invocare su di loro la protezione della Madonna. Anche in questa occasione mi è caro riproporre l'esortazione che ho rivolto loro nella Lettera apostolica Rosarium Virginis Mariae: «La famiglia che prega unita, resta unita. Il Santo Rosario, per antica tradizione, si presta particolarmente ad essere preghiera in cui la famiglia si ritrova». 16 A tutti voi, cari Prelati Uditori, Officiali ed Avvocati della Rota Romana, imparto con affetto la mia Benedizione! 14 15 16 Cfr can.. 1101 § 2. Cfr can. 1099. N. 41. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 398 II Ad quosdam Brasiliae episcopos.* Venerados Irmãos no episcopado 1. Sede bem-vindos à Casa do Sucessor de Pedro, nesta vossa Visita ad Limina Apostolorum, testemunho visível da colegialidade episcopal da Igreja. Saúdo fraternalmente cada um de vós e Dom Jayme Henrique Chemello, Presidente da Conferência nacional dos Bispos do Brasil. Desejo agradecer de coração as palavras do Senhor Cardeal, Dom José Freire Falcão, Arcebispo de Brasília, por querer transmitir os bons sentimentos que vos animam e os desafios pastorais dos Regionais Centro-Oeste e Norte 2. Ao observar num relance o mapa dos vossos Estados, desde Goiás até atingir as fronteiras internacionais do norte brasileiro, passando por Tocantins, Pará e Amapá, posso imaginar as dificuldades que tendes para exercer vossa missão de pastores daquelas imensas regiões. Ser bispo nunca foi fácil, pois hoje supõe obrigações, compromissos e dificuldades que, por todo o lado, e em circunstâncias tantas vezes imprevistas, constituem obstáculos enormes, complexos e, às vezes, humanamente insuperáveis. Mas é Deus quem vos chama a servir, com sentido de responsabilidade, o povo que vos foi confiado, e nunca cessará de sustentar e acompanhar a quantos escolheu, na certeza de que os fiéis, «reconhecendo este ministério, glorificarão a Deus pela vossa obediência na profissão do Evangelho de Cristo e pela sinceridade de vossa comunhão com eles e com todos». 1 2. Sem negar as diversidades específicas de cada diocese, existem situações e problemas que exigem uma ação pastoral concorde para exercer, na unidade e na caridade, «algumas funções pastorais (...) a fim de promover o maior bem que a Igreja oferece aos homens (...) por formas e métodos de apostolado convenientemente ajustados às circunstâncias de tempo e de lugar, nos termos do direito ». Conforta-me saber que esta é a vossa experiência, e que este é também o empenho da vossa Conferência episcopal: uma longa e profícua experiência de comunhão e de co-responsabilidade, que vem ajudando vossas dioceses a unirem seus esforços em prol da evangelização, dando vida a um organismo de comunhão episcopal, para que os Pastores de 2 * Die 7 Februarii 2003 2 Cor 9, 13. Motu proprio Apostolos suos, 14 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp. II 399 um determinado território possam renovar seu afeto colegial no exercício de algumas funções, inspirados pela solicitude pastoral comum. Desde o seu início, em 1952, a Conferência Nacional dos Bispos do Brasil vem realizando esta missão, com numerosas iniciativas destinadas não só a aprimorar a sua organização, mas também a certificar a presença do Redentor, e sua mensagem salvadora, no meio dos homens. Esta foi a constatação havida ao concluírem-se as celebrações do Jubileu de Ouro da entidade. A Conferência dos Bispos ajudou a Igreja que está no Brasil a permanecer ao lado do povo, compreendendo a sua situação e assumindo as suas causas. Isto leva-nos também a recordar a importância de que, se a Igreja precisa estar perto do povo, como Jesus o fez ao colocar-se nos caminhos da Palestina para ir ao encontro das almas, ela deve, sobretudo, aproximar Jesus ao povo, dando-o a conhecer, fazendo que a graça, que brotou do seu lado aberto, como fonte de água viva, alcance os corações que anelam pela glória no Reino dos céus. A Igreja, como instrumento de salvação, recebeu de Cristo, através dos apóstolos, a missão vital de «ir por todo o mundo e pregar o Evangelho a toda a criatura» recordando que «quem crer e for batizado, será salvo, mas quem não crer, será condenado ». Vossa missão, venerados Irmãos no episcopado, assume então um caráter próprio e específico na hora de decidir os diversos enfoques da pastoral e, mais amplamente, da evangelização. Como sucessores dos Apóstolos, recebestes a luz que vem do Alto, mediante a consagração episcopal. «O Senhor Jesus, depois de ter orado ao Pai, chamando a Si os que Ele quis, elegeu doze para estarem com Ele (...) constituiu-os em colégio ou grupo estável e deu-lhes como chefe a Pedro. Enviou-os primeiro aos filhos de Israel e, depois, a todos os povos para que, participando do seu poder, fizessem de todas gentes discípulos seus e as santificassem e governassem e, deste modo, propagassem e apascentassem a Igreja». Pela consagração sacramental e a comunhão hierárquica com a Cabeça e os membros, o Bispo torna-se membro do Colégio Episcopal, e participa portanto da solicitude por todas as Igrejas, para ser mestre da doutrina, sacerdote do culto sagrado e ministro da governação. Sua tarefa primária é, com efeito, governar a diocese que lhe foi encomendada, consciente de que assim fazendo, «concorre eficazmente para o bem de todo o Corpo místico, 3 4 5 6 3 Mc 16, 16 * Lumen gentium, 19. Cf. ibid., 23 Cf. CIC, can. 375 5 6 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 400 7 que é também o corpo das Igrejas». Todos sabem, porém, que são bastantes as ocasiões nas quais os Bispos não conseguem realizar convenientemente sua missão, « se não tornam mais íntima e harmónica a colaboração com os outros Bispos ». Esta é a razão pela qual, hoje, as Conferências episcopais cooperam com uma ajuda fecunda e diversificada para dar vida, de modo efetivo e concreto, à união colegial ou collegialis affectus entre os Bispos. A união com aqueles irmãos no Episcopado, com os quais cada um se encontra especialmente vinculado, muitas vezes pela proximidade geográfica e por bastantes problemas pastorais comuns, serve de veículo ao bem comum da diocese que lhe está encomendada, caso contrário seu Pastor ver-se-ia impossibilitado de cumprir eficazmente a sua missão. Penso, por exemplo, na importante questão da formação dos candidatos ao sacerdócio. A necessidade de encontrar vocações firmes e seguras tem exigido das vossas Igrejas particulares um renovado esforço e dispêndio de energias. Faço votos de que o Ano Vocacional, promovido pela Conferência episcopal, seja coroado de sucesso, para o qual tendes, desde já, meu apoio e asseguradas minhas preces elevadas ao Todo-Poderoso. 8 3. Pode-se afirmar, desta forma, que a tarefa pastoral do Bispo na sua diocese inclui necessariamente a participação ativa nos trabalhos da Conferência episcopal, configurando, ao mesmo tempo, seus limites: limites por parte da Conferência, devendo esta ocupar-se daqueles assuntos que necessitam de ser por ela conduzidos, de acordo com os seus Estatutos, para o bem do conjunto das dioceses; e limites, também, por parte da dedicação pessoal de cada Bispo, correspondente à importância dos problemas que devem ser tratados na Conferência, ou seja, de acordo com os benefícios que redundarão para todas as dioceses. Tende em conta, porém, que o excesso de organismos e de reuniões, obrigando muitos Bispos a permanecerem frequentemente fora das próprias Igrejas particulares, além de ser contrário à «lei de residência», tem consequências negativas tanto no acompanhamento do seu presbitério, quanto em outros aspectos pastorais, como poderia ser o caso da penetração das seitas. Por isso, foi indicada explicitamente a necessidade de evitar, além da excessiva multiplicação de organismos, a burocratização de órgãos subsidiários e comissões que continuam ativos no período entre as reuniões plenárias; 9 7 Lumen gentium, 23. 8 Motu proprio Apostolos suos, 15 CIC,can. 395 9 Acta Ioannis Pauli Pp. II 401 destarte, estes órgãos «existem para ajudar os Bispos, e não para ocupar o lugar deles». 10 4. No desempenho desta missão, ao dirigir-me aos meus Irmãos no episcopado, através da Carta Apostólica sob forma de Motu proprio Apostolos suos, pus em evidência que a «união colegial do Episcopado manifesta a natureza da Igreja que, enquanto semente e início do Reino de Deus na terra, é — citando o Concílio Vaticano I I — "para todo o género humano o mais firme germe de unidade, de esperança e de salvação" ». Quisera, pois, recordar aqui com satisfação o espírito que vem imbuindo a Conferência Nacional dos Bispos do Brasil, como fruto também da recente revisão dos seus Estatutos. Ao empenhar-se em «fomentar uma sólida comunhão entre os Bispos (...) e promover sempre maior participação deles na Conferência» (Cap. I, art. 2), quisestes reafirmar a tradição apostólica mantida sempre ao longo da vida da Igreja, desde a sua constituição. Não me é desconhecido o vulto da Igreja no Brasil, que se encontra entre as maiores do orbe católico. Os dezessete Regionais que a compõe, cada um deles com um numeroso grupo de Dioceses e, às vezes, de Prelazias, Eparquias, um Exarcado, Abadias Territoriais, um Ordinariado Militar e outro para os fiéis de Rito Oriental, uma Administração Apostólica Pessoal, mostram-nos o imenso e exigente panorama de trabalho que vos depara e a contínua preocupação por manter unido o processo evangelizador. Tal estruturação deve estar a serviço da Conferência e de cada um dos Ordinários locais, para pôr em execução as decisões da Assembleia Geral e, quando for o caso, do Conselho Permanente como «órgão de orientação e acompanhamento da atuação da CNBB» (Cap. V, art. 46). Por isso, confio no vosso zelo pastoral, a fim de que seja evitada qualquer discrepância relativa às normas estatutárias aprovadas. 1 1 12 5. A dimensão continental do Brasil requer uma atenção renovada, a fim de que a todos chegue a certeza pela qual Cristo instituiu o Povo de Deus «para ser comunhão de vida, de caridade e de verdade». O Povo de Deus apresenta-se como uma comunidade, na medida em que os seus membros possuem e participam dos mesmos «bens», que servem para identificá-lo e distingui-lo dos demais grupos sociais. São Paulo resume quais são os bens 13 10 11 Motu proprio Apostolos suos, 18. Lumen gentium, 9. 12 N. 8. 13 Lumen gentium, 9. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 402 que concorrem para constituir o Povo de Deus, ao proclamar que para os seguidores de Cristo «há um só Senhor, uma só fé, um só batismo». A todos cabe o direito de receber de forma unitária e homogénea não só a verdade revelada, mas o pensamento comum do Episcopado nacional, através das declarações feitas em nome da Conferência dos Bispos. Apelo, portanto, ao vosso sentido de responsabilidade nos pronunciamentos realizados através dos meios de comunicação social, em representação da mesma Conferência. O fato de uma comunicação ser de inteira responsabilidade pessoal, conforme indicam vossos Estatutos, não exime a coerência doutrinal e a fidelidade ao Magistério da Igreja. 14 15 6. Como Mestres na Fé e dispensadores dos mistérios de Deus, cabe uma sintonia ainda maior quando se trata de analisar, nas diversas instâncias da Conferência episcopal, assuntos de dimensão nacional que repercutem nas diversas pastorais diocesanas. A Conferência episcopal tem a própria responsabilidade no âmbito da sua competência, mas «as suas decisões possuem reflexos inevitáveis na Igreja universal. O ministério petrino do Bispo de Roma permanece o garante da sincronização da atividade das Conferências com a vida e o ensinamento da Igreja universal ». Por sua vez, no âmbito da competência de cada organismo que compõe vossa entidade, cabe ao bispo um diligente e atento exame das matérias que lhe são submetidas, não podendo isentar-se, por falta de tempo, da análise objetiva dos assuntos. Como «testemunhas da verdade divina e católica» os Bispos, «dotados da autoridade de Cristo, são doutores autênticos que pregam ao povo a eles confiado a fé que se deve crer e aplicar na vida prática». A esta exigência deve-se acrescentar também a correta aplicação, para cada caso, das normas do Direito da Igreja, tanto ocidental como oriental. Se, por um lado, teoricamente, reina um acordo bastante estendido de conceber o Direito na Igreja à luz do mistério revelado, como foi indicado pelo Concílio Vaticano I I , ainda persiste a ideia de um certo legalismo que, na prática, reduz esse Direito a um conjunto de leis eclesiásticas pouco teológicas e pouco pastorais, contrárias em si à liberdade dos filhos de Deus. Tal visão é certamente inadequada, visto que, como já tive oca16 17 18 14 15 16 17 18 Ef 4, 5. Cf. Cap. IV, art 131. Audiência geral de 7 de outubro de 1992, n 8. Lumen gentium, 25 Cf. Optatam totius, 16. Acta Ioannis Pauli Pp. II 403 sião de dizer, até mesmo recentemente, «as normas canónicas se baseiam numa realidade que as transcende», e compreende «aspectos essenciais e permanentes nos quais se concretiza o direito divino». Por isso, é necessário considerar que a ação pastoral não pode reduzir-se a um certo pastoralismo, entendido no sentido de desconhecer ou atenuar outras dimensões essenciais do mistério cristão, entre elas a jurídica. Se a pastoral dilui qualquer obrigação jurídica, relativiza a obediência eclesial, esvaziando o sentido das normas canónicas. A verdadeira pastoral jamais poderá ser contrária ao verdadeiro Direito da Igreja. 19 7. Venerados Irmãos, é uma graça saber-se e sentir-se unidos, próximos uns dos outros, decididos a caminhar e trabalhar em conjunto, sobretudo quando se sente tantas forças que nos são contrárias, forças de divisão que procuram separar ou mesmo contrapor os irmãos entre si, chamados antes a viverem unidos. Prossegui o vosso caminho buscando sempre uma sintonia fraterna no âmbito da vossa Conferência episcopal e com o Sucessor de Pedro que, neste momento, renova seu abraço de comunhão com todos, inclusive com os que aqui estiveram, desde o ano passado, em Visita ad Limina. Por ser este o último grupo previsto do Episcopado brasileiro, deixo-vos os meus votos de paz e de fraternidade, na esperança de que sigais construindo a unidade na verdade e na caridade e para que possais, juntos, responder aos grandes desafios da hora atual. Ao concluir este encontro, dirijo o meu pensamento à Virgem Aparecida, Mãe das vossas Comunidades cristãs e Padroeira da grande Nação brasileira. A Ela confio todos vós e vossos sacerdotes, religiosos, religiosas e fiéis leigos das vossas dioceses, ao conceder-vos de coração a minha Bênção Apostólica. III Ad episcopos Bielorussiae.* 1. "Прыказанне meae даю вам: палюбіце адзін аднаго, як Я палюбіў вас, 1 так вы палюбіце адзін аднаго". Дарагія i шаноўныя Браты ў Біскупстве, гэтыя словы, якія Езус пакідае ў якасці запавету Апосталам у Вячэрніку, няспынна гучаць у нашым сэрцы! Ій Cf. Discurso ao Pontifício Conselho para os Textos Legislativos, 24/1/2003, n. 2. * Die 10 Februarii 2003. Ян 13, 34. 1 404 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Вітаю вас y доме Апостала Пятра! 3 любоў'ю абдымаю кожнага з вас. Асаблівым чынам вітаю Вас, ксёндз Кардынал, Пастыр Мінска-Магілёўскай мітраполіі, i сардэчна дзякую Вам за словы, з якімі Вы пажадалі звярнуцца да мяне ад імя не толькі іншых Сабратоў па біскупству, але i ад усёй каталіцкай грамады Беларусі. Вітаю вас, любыя Пастыры Гродна, Пінска i Віцебска. 3 любоў'ю накіроўваюся ў маіх думках да маленькай, але руплівай каталіцкай грамады бізантыйскага абраду, спадкаемніцы міссыі Святога Ясафата, i вітаю Вялебнага Апостальскага Візітатара ad nutum Sanctae Sedis, які штодзённа займаецца яе апекай. Любоў Хрыстовая яднае нас. Менавіта Ягоная любоў павінна напаўняць наша жыццё i наша пастырскае служэнне ды заахвочваць да аднаўлення нашай вернасці Эвангеллю i імкнення да ўсё болып вялікадушнага пасвячання апостальскай міссыі, якую нам даручыў Пан. 2. Я добра памятаю наша спатканне ў красавіку 1997 года. Тады былі ўсе падставы да глыбокай радасці, выкліканай вясной аднаўлення касцёльнага жыцця ў вашай Краіне, якая надыйшла пасля зімы гвалтоўных пераследаванняў, што цягнулася некалькі дзесяцігоддзяў. Тады яшчэ былі добра заўважальныя вынікі сістэматычнай атэізацыі вашага народа, асабліва моладзі, амаль поўнага знішчэння касцёльных структур i гвалтоўнага закрыцця месцаў хрысціянскага выхавання. Дзякуй Богу, гэты жёрсткі перыяд скончыўся i ўжо на працягу некалькіх гадоў працягваецца станоўчы, натхняючы ўздым. За мінулае пяцігоддзе правядзенне Сынодаў Мінскай арцыдыяцэзіі i Пінскай ды Віцебскай дыяцэзій дало вам магчымасць лепей засяродзіць прыярытэтныя напрамкі пастырскай дзейнасці, выпрацоўваючы ўласныя планы апостальскай дзейнасці для розных патрэбаў даручанай вам тэрыторыі. На гэты раз вы прыбылі сюды, каб паведаміць мне аб плёне вашай адданай пастырскай працы, і, разам з вамі, я дзякую за гэта заўсёды міласэрнага i прадбачлівага Пана. 3. Цяпер размова ідзе аб планах на будучыню. Першае месца тут займае сям'я, якая таксама i ў Беларусі, нажаль, перажывае сур'ёзны ды глыбокі крызіс. Першымі ахвярамі гэтай сітуацыі з'яўляюцца дзеці, якія рызыкуюць захаваць яе вынікі на працягу ўсяго свайго жыцця. Жадаў бы паўтарыць, каб падтрымаць i натхніць вас, тое, што ўжо сказаў шматлікім сем'ям, якія сабраліся ў Маніле 25 студзеня на ІМ Сусветнае спатканне сем'яў. Неабходна з упэўненасцю i паслядоўнасцю Acta Ioannis Pauli Pp,, II 405 засведчыць праўду аб сям'е заснаванай на шлюбным саюзе. Яна ёсць вялікім дабром, неабходным для жыцця, для развіцця i будучыні чалавецтва. Перадайце сем'ям Беларусі мой заклік, з якім я ўжо звярнуўся да ўсяго свету: імкніцеся, каб Эвангелле сталася фундам ентальным правілам сям'і, i каб кожная сям'я сталася старонкай Эвангелля, што пішацца ў нашы часы. 4. Ваша краіна налічвае каля дзесяці мільёнаў жыхароў, большая частка якіх пражывае ў гарадах. У Беларусі, нягледзячы на тое, што яна пацярпела меней за іншыя народы у пост-савецкі перыяд, працэсы ўваходу ў шырокі кантэкст існавання Еўрапейскага кантыненту адбываюцца запаволена. Вынікі такога адставання абцяжарваюць рэарганізацыю эканомікі і, перад усім у сельскай мясцовасці, вядуць да ўзросту галечы. Канцэнтрацыя насельніцтва ў гарадскіх цэнтрах патрабуе значных высілкаў у ажыццяўленні прысутнасці ў ix Касцёла. Асабліва гэта тычыцца сталіцы Рэспублікі - Мінска, дзе пражывае болын за 20 % насельніцтва. Сярод прыярытэтных напрамкаў дзейнасці вы надаеце ўвагу моладзі, усё большая колькасць якой накіроўваецца ў гарады ў пошуках магчымасці знайсці сабе занятак. Беспрэцэндэнтны дэмаграфічны крызіс, які ахапіў вашу Краіну, з'яўляецца, сярод іншага, сур'ёзным выклікам у тым, што тычыцца аб'яўлення "Эвангелля жыцця". Таксама i з'явы адштурхвання на ўскраіну грамадскага жыцця, такія як алкагалізм, які ў апошні час набыў яшчэ больш цяжкія формы, чакаюць тэрміновых i эфектыўных рашэнняў. Ва ўсіх гэтых праблемах Каталіцкі Касцёл, нягледзячы на тое, што з'яўляецца меншасцю ў вашай Краіне, прыкладае высілкі, каб знайсці выхад з падобнай сітуацыі даступнымі сродкамі i структурами Заахвочваю вас, дарагія Сабраты, i надалей крочыць гэтым шляхам ды хацеў бы выкарыстаць гэтую нагоду, каб падзякаваць каталіцкім арганізацыям іншых краінаў, асабліва італьянскім i нямецкім, за тое, што яны прапануюць вам сваю падтрымку i супрацоўніцтва. 5. "Жніво багатае, але работнікаў мала". 2 У сувязі з вялізарным аб'ёмам працы, якую трэба выканаць, у думкі адразу прыходзяць гэтыя словы Езуса. Што ж рабіць? Адказ мы знаходзім у Эвангеллі: "Дык прасіце, - кажа Хрыстус, - гаспадара жніва, каб паслаў работнікаў на 2 Мт 9, .37. 406 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 3 жніво сваё". Перад усім - малітва. Неабходна ўзмацніць упрошванне Божай дапамогі ды навучыць вернікаў зрабіць малітву асноўным момантам сярод штодзённых абавязкаў. Для гэтага будзе карыснай справа, якую вы пачалі па перакладу на беларускую мову Святых тэкстаў, асабліва тэкстаў Рымскага імшала. Апрача малітвы не магу не прыпомніць вашы высілкі ў галіне выхавання кандыдатаў да святарства i да пасвячанага жыцця, асабліва ў вышейшых семінарыях Гродна i Пінска. Жадаў бы падкрэсліць таксама неабходнасць увагі да святароў, якія займаюцца душпастырскай апекай. Супрацоўніцтва дыяцэзіяльных святароў i законнікаў, што паходзяць з суседняй Полыпчы сёння з'яўляецца неабходнасцю, якая, безумоўна, дапаможа ўзмацненню каталіцкай суполкі вашай Краіны. I ўрэшце, хачу звярнуцца да экуменічнага дыялогу з Праваслаўнай Царквой. На вашай зямлі Каталіцкі Касцёл i Праваслаўная Цэрква заўсёды жылі разам, таму існуе не мала змешаных у канфесыйным сэнсе сем'яў, якія маюць патрэбу ў апецы, таксама, i з боку Каталіцкага Касцёла. Няхай Пан i надалей працягвае кіраваць вашымі крокамі ў пошуку ўзаемнай павагі i супрацоўніцтва. У гэтым годзе спаўняецца 380 гадоў з моманту мучаніцкай смерці Святога Ясафата, Полацкага арцыбіскупа, кроў якога асвяціла белару скую зямлю. Памяць аб ягонай пакутніцкай смерці можа быць крыніцай трывалага ўпрошвання аб еднасці хрысціянаў ды натхняе хрысціянскія грамады, якія жывуць у Беларусі, крочыць па шляху прымірэння. 6. Даручаю ўсіх апецы Найсвяцейшай Панны Марыі, якая ўшаноўваецца на вашай зямлі пад імянем Маці Божай Жыровіцкай. Прашу Яе быць заступніцай вас, вялебныя i любыя Сабраты, i вашых бліжэйшых памочнікаў - святароў, законнікаў i законніц, семінарыстаў i свецкіх асобаў, якія актыўна займаюцца апостальскай дзейнасцю, i ўсёй каталіцкай грамады, што жыве ў Беларусі. Няхай на ўсіх i на кожнага прасцягне Яна, разам ea святымі Заступнікамі вашай зямлі, сваю матчыну апеку. Са свайго боку, запэўніваю вас у маім штодзённым успаміне ў малітве i ад усяго сэрца бласлаўляю вас. 3 Мт 9, 38. Acta Ioannis Pauli Pp.. II 407 NUNTIUS Die Nativitatis Domini missus* 1. Puer natus est nobis, et Filius datus est nobis. «Un bambino è nato per 1 noi, ci è stato dato un figlio». Si rinnova oggi il mistero del Natale: nasce anche per gli uomini del nostro tempo questo Bambino che reca al mondo la salvezza; nasce portando gioia e pace per tutti. Ci accostiamo al presepe commossi, per incontrare, insieme con Maria, l'Atteso dei popoli, il Redentore dell'uomo desiderato da tutte le genti. Cum Maria contemplemur Christi vultum. Con Maria contempliamo il volto di Cristo: in quel Bambino, avvolto in fasce e deposto nella mangiatoia, è Dio che viene a visitarci per guidare i nostri passi sulla via della pace. Maria lo contempla, lo accarezza e lo riscalda, interrogandosi sul senso dei prodigi che avvolgono il mistero del Natale. 2 3 2. Mistero di gioia è il Natale! Gli Angeli hanno cantato nella notte: «Gloria a Dio nel più alto dei cieli, e pace in terra agli uomini che egli ama». Hanno descritto ai pastori l'evento come «una grande gioia per tutto il popolo». Gioia, nonostante la lontananza da casa, la povertà della mangiatoia, l'indifferenza del popolo, l'ostilità del potere. Mistero di gioia nonostante tutto, perché nella città di Davide «oggi è nato-un salvatore». Della stessa gioia partecipa la Chiesa, pervasa quest'oggi dalla luce del Figlio di Dio: le tenebre non potranno mai oscurarla. È la gloria del Verbo eterno, che si è fatto uno di noi per amore. 4 5 6 3. Mistero di amore è il Natale! Amore del Padre, che ha inviato nel mondo il suo Figlio unigenito, per farci dono della sua stessa vita. Amore del « Dio-con-noi », l'Emmanuele, venuto sulla terra per morire sulla Croce. Nella fredda capanna, avvolta dal silenzio, la Vergine Madre, con il cuore presago, assapora già il dramma cruento del Calvario. Sarà una lotta sconvolgente tra le tenebre e la luce, tra la morte e la vita, tra l'odio e l'amore. Il 7 * Die 25 Decembris 2002. Is 9, 5. Cfr Lc 2, 7. 1 2 3 Cfr ibid, 1, 79. ' Ibid, 2, 14. Ibid, 2, 10. Ibid, 2, 11 Cfr 1 Gv 4, 8-9. 5 6 7 408 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Principe della pace, nato oggi a Betlemme, darà la sua vita sul Golgota perché regni sulla terra l'amore. 4. Mistero di pace è il Natale! Dalla grotta di Betlemme si leva quest'oggi un appello pressante perché il mondo non ceda alla diffidenza, al sospetto, alla sfiducia, anche se il tragico fenomeno del terrorismo accresce incertezze e timori. I credenti di tutte le religioni, insieme agli uomini di buona volontà, bandendo ogni forma d'intolleranza e discriminazione, sono chiamati a costruire la pace: in Terra Santa, innanzitutto, per frenare finalmente l'inutile spirale di cieca violenza, e in Medio Oriente, per spegnere i sinistri bagliori di un conflitto, che con l'impegno di tutti può essere superato; in Africa, poi, dove devastanti carestie e tragiche lotte intestine aggravano le condizioni già precarie di interi popoli, anche se non mancano spiragli di ottimismo; in America Latina, in Asia, in altre parti del mondo, dove crisi politiche, economiche e sociali turbano la serenità di non poche famiglie e nazioni. Accolga l'umanità il messaggio di pace del Natale! 5. Mistero adorabile del Verbo incarnato! Insieme con Te, o Vergine Madre, sostiamo pensosi davanti alla mangiatoia in cui giace il Bambino, per condividere il tuo stesso stupore davanti all'immensa condiscendenza di Dio. Dacci i tuoi occhi, o Maria, per decifrare il mistero che si nasconde dentro le fragili membra del tuo Figlio. Insegnaci a riconoscere il suo volto nei bimbi di ogni razza e cultura. Aiutaci ad essere testimoni credibili del suo messaggio di pace e di amore, affinché anche gli uomini e le donne di questo nostro tempo, segnato ancora da forti contrasti e inaudite violenze, sappiano riconoscere nel Bambino che sta nelle tue braccia l'unico Salvatore del mondo, fonte inesauribile della pace vera a cui, nel profondo, aspira ogni cuore. Natus est nobis Salvator mundi. Congregatio de Causis Sanctorum ACTA 409 CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM VERONENSIS Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae Dominicae Mantovani confundatricis et primae antistitae Instituti Parvarum Sororum a S. Familia (1862-1934) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Maria Dominica Mantovani die 12 mensis Novembris anno 1862 in vico Castelletto di Brenzone dioecesis Veronensis nata est. Parochum suum Beatum Iosephum Nascimbeni in Congregatione Parvarum Sororum a Sacra Familia fundanda adiuvit, cui prudens et sedula Superiorissa Generalis praefuit. Humilitate, caritate et oboedientiae spiritu emicuit et sanctitatis fama circumfusa, die 2 mensis Februarii anno 1934, in Domino requievit. Summus Pontifex Ioannes Paulus II, die 24 mensis Aprilis anno 2001, virtutes théologales, cardinales et his adnexas heroico gradu coluisse decrevit. Beatificationis respectu, Causae Postulatio iudicio Congregationis de Causis Sanctorum assertam subiecit miram sanationem infantis Larae Pascal, quae, sequenti die nativitatis suae, 6 mensis Martii scilicet anno 1999, in nosocomio italico urbis Sinus Albi in Argentina de cubili matris suae fortuito decidens caput in pavimentum illisit. Statim medicorum investigationi commissa est, qui signa irregularis invenerunt respirationis et morarum ipsius respiratus, necnon cyanosim, cardiaci pulsus tarditatem atque haematoma in occipite parietali laevo cum fractura lineari eiusdem sedis. Infans ergo in lethargo comatis versabatur. Paucis post horis tomographia computatoria in alio nosocomio patrata sanguinis profluvium in meninge fibrosa exhibuit cum aedemate reagenti trans supradictam fracturam. In prius reducta valetudinarium, infans in machina incubatrice oxygeni inductione ditata pro curandi ratione deposita est, ubi vero subsidia respirationis ei suppeditata sunt ac remedia contra cerebri aedema et convulsiones. Cum res pupillae ita adversae se haberent, Parva quaedam Soror a Sacra Familia, quae infirmis ministra27 - A.A.S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 410 bat apud italicum nosocomium, ad divinum confugit auxilium per intercessionem Mariae Dominicae Mantovani, cuius reliquiam super caput Larae infantis apposuit, quae statim usque ad completam sanationem convalescere coepit. De hoc casu, annis 2000-2001, apud Curiam Sinus Albi Inquisitio dioecesana celebrata est, cuius auctoritas et vis iuridica a Congregatione de Causis Sanctorum decreto diei 22 mensis Iunii anno 2001 probatae sunt. Dicasterii Collegium Medicorum in sessione diei 17 mensis Ianuarii huius anni 2002, quamvis prognosis aegrotis infausta quoad vitam et valetudinem diceretur, tamen sanationem rapidissimam, completam, duraturam et inexplicabilem quoad modum secundum scientiam fuisse una voce affirmavit. Die 15 insequentis mensis Aprilis Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum factus est et die 21 mensis Maii Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Causae Excellentissimo Domino Petro Georgio Silvano Nesti, C. P., Archiepiscopo emerito Camerinensi-Sancti Severini in Piceno. Et in utroque coetu, posito dubio an de miraculo constaret divinitus patrato, responsum prolatum est affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter intercessionem declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per Ven. Servae Dei Mariae Dominicae Mantovani, Confundatricis et Primae Antistitae Instituti Parvarum Sororum a S. Familia, videlicet de rapidissima, completa ac duratura sanatione infantis Larae Pascal a « trauma cranioencefalico in neonata con conseguente stato di coma, insufficienza respiratoria e cardiocircolatoria grave ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. SB S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 411 VINDOBONENSIS seu SABARIENSIS seu SIDEROPOLITANA Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Ladislai Batthyány-Strattmann, patrisfamilias (1870-1931) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Servus Dei Ladislaus Batthyány-Strattmann in civitate Duimkiliti in Hungaria natus est die 28 mensis Octobris anno 1870. Currente anno 1898, matrimonium cum Maria Teresia Coreth inivit, e qua filios quattuordecim habuit. Doctoris dignitatem et nomen consecutus est in Universitate Studiorum et magna cum caritate operam aegrotis assidendo dedit, pro quibus prius valetudinarium in vico K&pcsény fundavit, alterum dein in castro suo Körmend nuncupato. Tum in familia cum in civili societate sanctitate vitae et operum Christum testificavit usque ad mortem, die 22 mensis Ianuarii anno 1931 occursam. Summus Pontifex Ioannes Paulus II, die 11 mensis Iulii anno 1992 decretum super virtutibus heroico gradu exercitis theologalibus, cardinalibus hisque adnexis promulgavit. Beatificationis respectu, Causae Postulatio iudicio Congregationis de Causis Sanctorum assertam subiecit miram sanationem Ioannis Tamas, ex natione Hungarorum, qui, die 5 mensis Iulii anno 1989, in nosocomio pro morbis cutis correptis Universitatis Studiorum Quinque Ecclesiensis (v. d. Pees) chirurgicae sectioni commissus est ad magnum tumorem in regione capitis dextera auferrendum. Examine histológico peracto, diagnosis mutationis glandularum lymphaticarum capitis ex aliquo iniquo naevulo ignotae primigeniae sedis elata est. Ob summam vero huius naevuli mutationis malignitatem prognosis infausta dicta est. Die ipsa chirurgicae sectionis, socer et mulier patientis una cum propinquis amicisque quibusdam auxilium divinum per intercessionem Servi Dei Ladislai Batthyány-Strattmann invocare coeperunt. Paucis post diebus, condicionis aegroti repentina vicissitudo ita occurrit, ut insequentes recognitiones sanationem completam ac persistentem confirmaverunt. De hoc casu, annis 1995-1996 apud Curiam Quinque Ecclesiensis Inquisitio Dioecesana celebrata est, cuius auctoritas et vis iuridica a Congregatione de Causis Sanctorum decreto diei 16 mensis Maii anno 1997 probatae sunt. Dicasterii Collegium Medicorum in sessione diei 15 mensis Februarii anno 2001 sanationem rapidissimam, completam, duraturam et inexplicabilem secundum scientiam fuisse una voce affirmavit. Insequenti die 2 mensis Octobris Congressus Peculiaris Consultorum Theologo- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 412 rum factus est, cui de aliquibus peculiaribus adiunctis sanationis ulterius inquirere visum est. Quae cum facta essent, die 15 mensis Februarii huius anni 2002, alter Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum prosperum dixit votum. Insequenti die 7 mensis Maii, Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Causae Exc.mo Domino Laurentio Chiarinelli, Episcopo Viterbiensi, posito dubio an de miraculo constaret divinitus patrato, responsum protulit affirmativum quoad sanationem Ioannis Tamas mire a Deo per intercessionem Servi Dei praefati patratam. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Ven. Servi Dei Ladislai Batthyány-Strattmann, patrisfamilias, videlicet de rapidissima, completa ac duratura sanatione Ioannis Tamas a « melanoma metastatizzato in sede laterocervicale, a sede primaria sconosciuta in stadio avanzato ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. 88 S. SB Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis ZAGREBIENSIS Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Ioannis Merz, christifidelis laici (1896-1928) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS «Mihi vivere Christus est et mori lucrum» (Philp 1, 21). Verba haec, quae Servus Dei Ioannes Merz in sepulcro inscribi voluit, haberi possunt compendium vitae eius omnimode insumptae in amorem Chri- Congregatio de Causis Sanctorum 413 sti, in testificationem Evangelii et in famulatum Ecclesiae. Ille quidem, Christi Spiritu penitus inductus, per sanctimoniae viam alacriter incedit, atque verbo et opere divini Redemptoris lumine omnes gentes collustravit (cf. Mt 5, 16), ad rem deducens quidquid postea dicturum erat Concilium Oecumenicum Vaticanum II: « Praecepto caritatis, quod est maximum mandatum Domini, omnes christifideles urgentur ad procurandam gloriam Dei per adventum Regni eius, et vitam aeternam omnibus hominibus ut cognoscant solum Deum verum et quem misit Iesum Christum (cf. Io 17, 3). Omnibus igitur christifidelibus onus praeclarum imponitur adlaborandi ut divinum salutis nuntium ab universis hominibus ubique terrarum cognoscatur et accipiatur» (Decretum de apostolatu laicorum Apostolicam actuositatem, 3). Servus Dei a parentibus Mauricio Merz et Teresia Mersch ortus est die 16 mensis Decembris anno 1896 in loco Banja Luka, in Bosnia, quae ab imperio Austriaco-Hungarico tunc occupabatur. Die 2 mensis Februarii anno 1897 Baptismatis lavacro est regeneratus; novem annos natus ad primam sacram Synaxim accessit ac sequenti anno sacro Confirmationis chrismate est roboratus. Studiose et efficaciter maternum litterarium que ludum et gymnasium frequentavit; violina et cymbalo canere privatim didicit; linguam Gallicam colendam curavit. In eius humanam et christianam institutionem potissimum ac salutariter contulit professor Ljubomir Marakovic, qui praeclarus erat assertor motus catholici inter iuvenes. Ab illo suffultus Dei Servus, qui a familia solidis moribus erat eruditus, cognitionem doctrinae catholicae penitus perspicere incepit et studiose communionem cum Deo excolere per Eucharistiam, orationem, cultum Mariae Virginis, contemptionem peccati bonique cupiditatem. Anno 1914 scribere coepit sua acta diurna, quae veluti speculum sunt eius animae eiusque itineris ad sanctitatem. Expletis scholae mediae studiis sua in terra natali, parentum voluntati obsequens, ingressus est Academiam Castrensem loci Wiener Neustadt, quam post tres menses reliquit, fastidio affectus prae corruptis moribus ibi grassantibus. Anno 1915 ad philosophiam se applicare coepit apud Studiorum Universitatem Vindobonensem, sequenti tamen anno exercitui nomen dedit ut deinde ad aciem Italicam mitteretur. Participans militares actiones in primo omnium gentium bello, sese spiritu roboravit, ductum se sentiens ad altiorem Dei cognitionem tenaciusque virtutum exercitium. Militia relicta, studia Vindobonae perrexit annis 1919-1920 et Lutetiis Parisiorum annis 1920-1922. Doctoris titulo in philosophia ornatus est apud Studiorum Universitatem urbis Zagabriae, ubi cum familia morabatur; eadem in urbe inde ab anno 1922 Gallicam docuit linguam in gymnasio archiepiscopali. Quo perfectius in dies 414 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale instrumentum in Dei manibus fieret, philosophiae scholasticae et theologiae studiis incubuit. Ferventer coluit spiritualem vitam et continenter progressus est in imitando Christo. Actuosas habuit partes in missione Ecclesiae, varia sua impendens talenta pro Actione Catholica, cuius exstitit indefatigabilis fautor secundum doctrinam Summi Pontificis Pii XI. Apud Croati cum Aquilarum Sodalicium sapienter ac bénéfice prospexit christianae iuvenum institutioni, quibus praesertim suadebat vitam gratiae, cultum eucharisticum, spiritum sacrificii, apostolatum et fidelitatem erga Summum Pontificem. Hortari consueverat ut ad vitam transferretur liturgia, quam optimam scholam sanctitatis esse arbitrabatur. Omnia quae Dei Servus alios docebat, ipsemet ad rem deducebat largo, constanti laetoque animo, obsecundans verbo Dei, qui dixit: «Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant vestra bona opera et glorificent Patrem vestrum, qui in caelis est» (Mt 5, 16). Fide illuminatus, cum Deo ambulavit tam eius Verbo quam Ecclesiae Magisterio firmiter fidens. Anno 1921 ita scribebat: «Tota vita mea Christum Dominum circuit», quem Dei Servus in Ecclesia, in Eucharistia, in sacramentis, in Sacris Scripturis, in proximo praesentem contuebatur. Deum dilexit ex toto corde suo, ex tota anima sua et ex tota virtute sua (cf. Me 12, 30); fideliter adimplevit eius voluntatem, debellavit tentationes, effugit peccatum, ad evangelicam tetendit perfectionem, laetanti ferventique animo Domino respondit eum vocanti ad laborandum in vinea sua (cf. Mt 20, 3-4). Christum diligendo, animas quoque dilexit. Alloquens ad iuvenes catholicos occasione Congressus Eucharistici Zagrebiensis anno 1923, Servus Dei haec asserebat: « Quoniam Iesus siti compellitur et sollicitatione afficitur de singulis animabus, quippe quae ad aeternam beatitudinem sunt creatae, haec profecto de animabus proximorum nostrorum sitis et sollicitudo ex Iesu ad nos transferuntur ita ut in nobis desiderium scateat in manus Dei commendandi omnes has animas, quae ad hoc ipsum sunt creatae». Antesignanum se praebuit liturgici motus in Croatia, spiritualia et corporalia misericordiae opera exercuit, hospitalitatem coluit, concordiam fovit, fidem tribuit amicitiae, simpliciter vixit mysterium communionis sanctorum. Spe plenus in Deo, bonum semen super petrosam quoque et aridam terram largiter seminavit; efficacitatem contendit orationis et sacrificii; Divinae Providentiae se commendavit et in difficultatibus quoque et in aegritudine versans spiritualem servavit pacem. Sedulo se paravit ad vitam aeternam, quam merendam curavit Dei mandatis et Ecclesiae obsequens. Integerrime excoluit iustitiam erga Deum et proximum, temperantiam in humanis substantiis adhibendis, patientiam, fortitudinem, paupertatem, castitatem, oboedientiam in parentes et in supe- Congregatio de Causis Sanctorum 415 riores. Pro Dei amore acerbos serene pertulit morbi cruciatus, qui duxerunt eum ad mortem mane diei 10 mensis Maii anno 1928. Vivens, moriens et post mortem iuvenis Ioannes Merz verus Christi testis habetur, atque memoria eius apostolici fervoris praestantiumque virtutum coram Dei populo viva remanet. Sanctitatis fama, qua in Croatia Dei Servus fruebatur, labentibus annis non est infirmata, quin obstaret ei communistarum in Catholicam Ecclesiam insectatio. Inchoata apud Curiam Zagrebiensem Causa beatificationis et canonizationis, instructus est Processus Ordinarius Informativus, cuius vim iuridicam ratam habuit Congregatio de Causis Sanctorum per decretum diei 5 mensis Iunii anno 1992. Apparata Positione, ad normam iuris disceptatio habita est num Servus Dei virtutes heroico gradu observavisset. Die 19 mensis Aprilis anno 2002 habitus est, cum suffragiis quidem positivis, Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum. Patres Cardinales et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 7 sequentis mensis Maii congregati, audita Relatione Ponentis Causae, Exc.mi D.ni Salvatoris Fisichella, Episcopi titulo Vicohabentini, edixerunt Ioannem Merz heroum in modum coluisse virtutes théologales, cardinales eisque adnexas. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, Iustitia, necnon de cardinalibus Prudentia, Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Ioannis Merz, Christifidelis laici, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 5 mensis Iulii A. D. 2002. IOSEPHUS card. SARAIVA MARTINS Praefectus L. ffl S. ES Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 416 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale PREMISLIENSIS LATINORUM Canonizationis beati Iosephi Sebastiani Pelczar episcopi Premisliensis Latinorum fundatoris Congregationis Ancillarum a S. Corde Iesu (1842-1924) DECRETUM SUPER MIRACULO Beatus Iosephus Sebastianus Pelczar die 17 mensis Ianuarii anno 1842 natus est Corcini, intra fines dioecesis Premisliensis Latinorum. Christi minister anno 1864 consecratus, aliquod tempus in paroeciale incubuit ministerium, deinde theologiae iurisque canonici studia Romae perfecit. Cracoviae praeceptor et rector exstitit apud Studiorum Universitatem Iagellonicam. Cooperante Serva Dei Giara Ludovica Szczçsna (18631916), Congregationem condidit Ancillarum a Sacro Corde Iesu. Anno 1899 auxiliaris renuntiatus est Episcopus dioecesis Premisliensis Latinorum, cuius regimen sequenti anno uti Ordinarius assumpsit. In dioecesi regenda pastorali caritate eminuit et prudentia. Coram populo ac praesertim coram sacerdotibus et viris mulieribusque consecratis sive exemplo sive scriptis magistrum vitae se ostendit. Meritis onustus famaque sanctitatis circumdatus die 28 mensis Martii anno 1924 ad caelestem Patrem transiit. Summus Pontifex Ioannes Paulus II in album Beatorum rettulit eum die 2 mensis Iunii anno 1991. Ad canonizationem quod attinet, Postulatio Causae iudicio huius Congregationis de Causis Sanctorum miram protulit praesumptam sanationem puellae Polonae, Iustinae Zych nomine, septemdecim annos natae, quae die 9 mensis Ianuarii anno 2001, dum viam quandam urbis Crosnae transiret, a curru sarcinario nimis celeriter procedente vehementer est impulsa et aliquot metra tracta. Medicus quidam ex itinere statim auxilio iuvit eam et gravitatem comprobavit condicionum puellae, quae post breve temporis spatium in valetudinarium loci est excepta. Diagnosis edicta est commotionis cerebralis, osseae cranii fracturae, traumatis ocularis dexteri, tonicarum convulsionum, defectus reflexionis pupillaris, anisocoriae, haemorrhagiae peripapillaris ad sinistram, oedematis papillarum et retinarum bilateralium, status acuti comatis. Eodem die subiecta est tomographiae computatoriae (TAC), quae grave oedema cerebrale revelavit. Exinde medici infaustam edixerunt prognosim. Interea parentes aegrotae aliaeque personae intercessionem beati Iosephi Sebastiani Pelczar implorare coeperant ut a Deo im- Congregatio de Causis Sanctorum 417 petraretur sanatio Iustinae, quae sequenti die post acceptum viarium infortunium levem virium recuperationem obtinuerat. Die 29 mensis Ianuarii aegrota, quae in efficacioris curationis sede degebat, sua sponte oculos aperuit et, ut videtur, matrem illic praesentem recognovit. Ex clinicis inquisitionibus faustus detegebatur regressus haematomatis cerebralis. Die 14 sequentis mensis Februarii Iustina translata est in redintegrationis membrorum sedem; die 1 mensis Martii voces emittere coepit; die 9 eiusdem mensis ex valetudinario dimissa est. Mensibus sequentibus gradatim, satis celeriter, perfecte ac stabiliter convaluit. De hac sanatione Curia Premisliensis Latinorum annis 2001-2002 dioecesanam instruxit Inquisitionem, cuius vim iuridicam agnovit Congregatio de Causis Sanctorum per decretum quod die 26 mensis Iunii anno 2002 edidit. Medicorum Dicasterii Consilium in sessione habita die 14 sequentis mensis Novembris declaravit sanationem Iustinae «satis celerem, progredientem, perfectam, cum regressione anatomo-pathologica, effectibus invalidantibus carentem, atque potius ob absentiam sequelarum inexplicabilem » fuisse. Die 29 mensis Novembris anno 2002 actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum et die 10 sequentis mensis Decembris celebrata est Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Causae Em.mo D. Andrea Maria Card. Deskur. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio an de miraculo constaret divinitus patrato, responsum affirmativum prolatum est. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato per intercessionem Beati Iosephi misliensis Iesu, Latinorum, Fundatoris Sebastiani Pelczar, Congregationis Ancillarum Episcopi Prea S. Corde videlicet de satis celeri, progredienti, perfecta sanatione puellae Iusti- nae Zych a «trauma cranico-encefalico con commozione cerebrale, ne tronco-encefalica, sia pupillare, bacino ». 28-A A.S.. stato di coma profondo prolungato, edema papillare della retina. anisocoria, contusioarefles- Frattura della base cranica e Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 418 Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 20 mensis Decembris A. D. 2002. IOSEPHUS card. S ARAI VA MARTINS Praefectus L. S S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros praefecit praesules: die 3 Maii 2003. — Archiepiscopum Coadiutorem archidioecesis Dublinensis Exc.mum P.D. Diarmuid Martin, hactenus Archiepiscopum titularem Glendalacensem et Observatorem Permanentem Apostolicae Sedis apud Officium Europaeum Nationum Unitarum et apud Instituta Specialibus in Rebus versantia, quae sunt in Genava, necnon apud Mundiale Commercii Consilium. die 5 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Pontisarensi R.D. Ioannem Ivonem Riocreux, e clero archidioecesis Parisiensis, ibique templi cathedralis vulgo dicti «Notre-Dame» curionem. die 7 Maii. — Metropolitanae Ecclesiae Guayaquilensi Exc.mum P.D. Antonium Arregui Yarza, hactenus Episcopum Ibarrensem. die 14 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Migirpensi R.D. Danielem Bohan, e clero archidioecesis Monctonensis, ibique parochum et Vicarium episcopalem pro fidelibus linguae anglicae, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Torontinae. Congregatio pro Episcopis 419 die 14 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Colatinensi, Exc.mum P. D. Decium Zandonade, S.D.B., hactenus Episcopum titularem Gemellensem in Byzacena et Auxiliarem archidioecesis Bellohorizontinae. — Cathedrali Ecclesiae Velezanae, noviter erectae, R.D. Aloisium Albertum Cortés Rendón, e clero dioecesis Pereiranae ibique Seminarii rectorem. die 22 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Tornacensi, R.D. Vidonem Harpigy, e clero eiusdem dioecesis, ibique decanum vicariatus foranei vulgo MonsBorinage. die 23 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Madisonensi, Exc.mum P.D. Robertum Carolum Morlino, hactenus Episcopum Helenensem. 420 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Giovedì, 1 5 Maggio 2 0 0 3 , le LL.EE. i Signori e le Signore JOHN HERRON, Ambasciatore d'Australia; KELEBERT NKOMANI, Ambasciatore dello Zimbabwe; SIBA NASSER, Ambasciatore della Repubblica Araba di Siria; EDGAR ROUSSEAU, Ambasciatore di Trinidad e Tobago; NEGASH KEBRET, Ambasciatore di Etiopia; ALBERT SARKANIS, Ambasciatore della Lettonia; EMITAI LAUSIKI BOLADUADUA, Ambasciatore delle Isole Fiji; TÉRENCE USANZE, Ambasciatore del Burundi; ALEXANDER D. CHIKRAIDZE, Ambasciatore di Georgia; MICHEL RITTIÉ, Ambasciatore di Vanuatu; MIKAIL LAUZ, Ambasciatore di Moldova; FAUZIA ABBAS, Ambasciatore del Pakistan, tutti accreditati presso la Santa Sede. Ha, altresì, ricevuto in Udienza: Giovedì, 1 5 Maggio 2 0 0 3 , S.E. il Signor WLODZIMIERZ CIMOSZEWICZ, Ministro degli Affari Esteri di Polonia. Lunedì, 1 9 Maggio 2 0 0 3 , S.E. il Signor ALEKSANDER KWASNIEWSKI, Presidente della Repubblica di Polonia. Venerdì, 2 3 Maggio 2 0 0 3 , S.E. il Signor BRANKO CRVENKOVSKI, Primo Ministro della Repubblica di Macedonia. Sabato, 2 4 Maggio 2 0 0 3 , S.E. il Signor SIMEONE DI SASSONIA COBURGO-GOTHA, Primo Ministro della Repubblica di Bulgaria. S.E. il Signor GRZEGORZ W. KOLODKO, Vice Primo Ministro e Ministro delle Finanze della Repubblica di Polonia. Diarium Romanae Curiae 421 SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 24 marzo 2003 P.D. Fabio Bernardo D'Onorio, O.S.B., Consultore della Congregazione per il Culto Divino e la Disciplina dei Sacramenti. » » » Il sac. Joseph Gyetin, Direttore Nazionale delle Pontifìcie Opere Missionarie per il Burkina Faso ed il Niger; il sac. Jan Piotrowski, Direttore Nazionale delle Pontifìcie Opere Missionarie per la Polonia; il sac. Ignace Siluvai, Direttore Nazionale delle Pontificie Opere Missionarie per l'India, Membri della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli «ad quinquennium ». 26 aprile » Mons. Francesco Di Muzio, Capo Ufficio nella Congregazione 12 maggio » S.E. mons. Luigi De Magistris, Arcivescovo tit. di Nova, Membro della Pontificia Commissione « Ecclesia per l'Evangelizzazione dei Popoli. Dei » « usque ad octogesimum annum ae. s. ». 18 » » » » » S E . mons. Francesco Monterisi, Arcivescovo tit. di Alba marittima, Membro della Pontificia Commissione per l'America Latina «in aliud quinquennium ». Gli Em.mi Signori Cardinali D. Simon Lourdusamy «usque ad octogesimum »; Francis Arinze, Paul Poupard, Friedrich Wetter, Bernard Francis Law « in aliud quinquennium »; LL.EE. i monsignori Renato Corti, Jean Bonfils, Antonio Bayter Abud; P. Giacomo Bini, O.F.M. « in aliud quinquennium », Membri della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli. Protonotari gennaio » febbraio marzo » » » » 2003 » » » » » » » Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Apostolici soprannumerari Eleuterio Francesco Fortino (Lungro) Giuseppe Azeglio Manzetti (Roma) Stanislaw Tkocz (Katowice) Giuseppe Visentin (Venezia) Ezio Memo (Venezia) Angelo Centenaro (Venezia) Jean Luc Pigeon (Saint Paul in Alberta) Manuel Cuesta Cabanillas (Madrid) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 422 Prelati d'onore di Sua Santità 6 dicembre 3 gennaio » » » » » » » » 15 » » » 28 » » » » » 2 febbraio » » 8 » » » » » » » 12 » » » 17 » » » 3 marzo » » » » 5 » » » » » 6 » 7 » 8 » » » » » 14 » » » » » » » » » » » 24 » 2002 2003 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Sergio Ielmetti (Fiesole) Alejandro Gonzales Gatica (Opus Dei) Fernando Ocáriz (Opus Dei) ítalo Altimari Gásperi (Opus Dei) Manuel Dacal (Opus Dei) Soichiro Nitta (Opus Dei) László Böcskei (Timiçoara) László Tury (Timi§oara) John Murphy (Down and Connor) José David Henao Marín (Sonsón-Rionegro) Sean Connolly (Down and Connor) Demetrio Pérez Ocaña (Madrid) Henry Docherty (Motherwell) Josef Mixa (Plzeñ) Tadeusz Krawczenko (Bialystok) Jindrich Suchanek (Plzeñ) Peter Holec (Kosice) Jean Amesland (Aire et Dax) André Darrieutort (Aire et Dax) Andrés Aníbal Berríos Piedra (Lima) René Paredes Araya (Lima) James Ryan (Cashel) Ivan Colak (Prizren) Luigi Stucchi (Milano) David S. Kandathil (Quilon) Lothar Ruppert (Fulda) Charles Hendry (Dunkeld) Luigi Bianco (Casale Monferrato) John Baptist Lee Hong-ki (Pusan) Christian Montfalcon (Lyon) Pierre Berger (Lyon) James O'Donnell (Cloyne) Jan Sikorski (Warszawa) Jan Twardowski (Warszawa) Roman Bartnicki (Warszawa) José Luis del Rincón Cibrián (Burgos) Pablo del Olmo Amo (Burgos) Luigi Piccioli (Spoleto-Norcia) Stanislao Pikul (Bratislava-Trnava) Cappellani di Sua Santità 3 » » » gennaio » » » 2003 » » » II Il Il Il sac. sac. sac. sac. Agustín López Kindler (Opus Dei) Alberto Marianetti (Opus Dei) Alberto Pampillón (Opus Dei) Alfonso Monroy (Opus Dei) co Diarium Romanae » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 15 » » » » » 17 » » 22 » » » » » » » 28 » » » » » » 2 » » gennaio » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » febbraio » » 2003 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac sac. sac sac sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. Curiae 423 Andrés Lavin (Opus Dei) Ángel Rodríguez Luño (Opus Dei) Antonio Miralies (Opus Dei) Antonio Torres (Opus Dei) Armando Vera (Opus Dei) Arturo Blanco (Opus Dei) Enrique Doval (Opus Dei) Fernando Martín González (Opus Dei) Francis Wurmser (Opus Dei) Francisco Ugarte Corcuera (Opus Dei) Guillermo Schnell (Opus Dei) Ignacio Gonzales Sotos (Opus Dei) Jesús Gonzales Gaitano (Opus Dei) José Rafael Rebelo do Espirito Santo (Opus Dei) Luis Baura de La Peña (Opus Dei) Manuel Cabello (Opus Dei) Mariano Fazio (Opus Dei) Pedro Huidobro (Opus Dei) Pedro Prieto (Opus Dei) Peter Rutz (Opus Dei) Valentín Gómez-Iglesias (Opus Dei) Vicente Ariza (Opus Dei) Antonio Raho (Nardo-Gallipoli) George Augustino v (Timiçoara) László Wonerth (Timisoara) Peter Jager (Timisoara) Peter-Pal Tamasko (Timiçoara) S.M. George (Tiruchirapalli) Blaise Zubuor (Roma) Camillus Johnpillay (Roma) Godefroy Sankara (Roma) Benno Elbs (Feldkirch) Gilberto De Santis (Civita Castellana) Giuseppe Costante Pernigotti (Civita Castellana) Mauro Pace (Civita Castellana) Pasquale La Rocca (Civita Castellana) Renzo Tanturli (Civita Castellana) Smaragede Mbonyintege (Kabgayi) Walter Vonbank (Feldkirch) Claudio Barros Vieira (Leopoldina) Darío del Socorro Gómez Zuluaga (Sonsón-Rionegro) Gilberto Muñoz Ospina (Sonsón-Rionegro) José Antonio Alvarez Muniz (Leopoldina) Marco Tulio Aristizábal Giraldo (Sonsón-Rionegro) Osear Aníbal Marín Gallo (Sonsón-Rionegro) Ramón Iván Castaño Gómez (Sonsón-Rionegro) Antonio Pianca (Caetité) Józef Kloch (Tarnów) Zbigniew Dusza (Tarnów) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 424 febbraio 2003 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. II II II II II II II II II sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. Wieslau Skonieczny (Lowicz) Michael Charo Ruwa (Mombasa) Donato Piacentini (Sora-Aquino-Pontecorvo) Ruggero Martini (Sora-Aquino-Pontecorvo) Osvaldo Ribeiro dos Santos (Caetité) Stanislaw Hodun (Bialystok) Stanislaw Rabiczko (Bialystok) Tadeusz Malinowski (Bialystok) Wladyslaw Kulikowski (Bialystok) Stanislaw Zdziech (Bialystok) Gino Orlandi (Velletri-Segni) Luigi Vari (Velletri-Segni) Andrzej Kakareko (Bialystok) Joseph Caggiano (Brooklyn) Anton Fabian (Kosice) Eugene 0'Connor (Birmingham in Alabama) Stanislav Stolárik (Kosice) Gabriel Ragan (Kosice) Thomas Gerard Caserta (Brooklyn) Juraj Kamas (Kosice) Martin M. Muller (Birmingham in Alabama) Pavol Dráb (Kosice) Henryk Ciereszko (Bialystok) Henryk Holubowski (Bialystok) Antoni Licwinko (Bialystok) Josef Gschanes (Graz-Seckau) Jan Majernik (Kosice) Andrew James Vaccari (Brooklyn) John Edward Delendick (Brooklyn) Michael John Hardiman (Brooklyn) Raymond J. Kelly (Brooklyn) Michael Joseph Curran (Brooklyn) Cornelius Henry Mahoney (Brooklyn) Guy Anthony Massie (Brooklyn) Michael James Reid (Brooklyn) Paolo Picea (Velletri-Segni) Vladimir Bom (Plzeñ) Witold Lozowicki (Grodno) Giovanni Anelli (San Benedetto del Tronto-Ripatran sone-Montalto) Andrzej Glos (Lublin) Józef Kruk (Lublin) Ferenc Cserhati (Satu Mare) Jan Kielbasa (Lublin) Wladyslaw Kopysc (Drohiczyn) Józef Kupny (Katowice) Kazimierz Siekierko (Drohiczyn) Marian Swierszczyñski (Drohiczyn) Zdzislaw Jan Borkowski (Drohiczyn) Diarium Romanae GO » » » 17 3 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 11 » » 14 » » » 18 24 » febbraio » » » » » marzo » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 2003 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II Curiae 425 sac. Marek Szkudlo (Katowiee) sac. Wincenty Myszor (Katowiee) sac. Stephen Happel (Washington) sac. Piotr Kurzela (Katowiee) sac. Alfred Wloka (Katowiee) sac. Luis Cordero Rodríguez (Lima) sac. Jerzy Zaj^c (Plock) sac. Antonio Borsani (Milano) sac. Jòzef Spisak (Warmia) sac. Marian Piotrowski (Warmia) sac. Kazimierz Ziólkowski (Plock) sac. Tadeusz Zaborny (Plock) sac. Janusz Mackiewicz (Plock) sac. Jan Kasiñski (Plock) sac. Piotr Joniak (Plock) sac. Bronislaw Gostomski (Plock) sac. Ryszard Czekalski (Plock) sac. Ryszard Andrukiewicz (Warmia) sac. Stanislaw Losiakowski (Wlocìawek) sac. Zygmunt Skrobicki (Wlocìawek) sac. Benone Parcas (Ia§i) sac. Aleksander Suchan (Katowiee) sac. Jòzef Wysocki (Wlocìawek) sac. Antoni Poniñski (Wlocìawek) sac. Ferdinand Peter (Quilon) sac. Gintaras Grusas (Vilnius) sac. Roman Malecki (Wlocìawek) sac. Kçstutis Latoza (Vilnius) sac. Sean Harty (Montréal) sac. Claude Gauvin (Montréal) sac. Stefano De Paulis (L'Aquila) sac. Rubén Darío Ruiz Mainardi (Santo Tomé) sac. Nivaldo Antonino Dias (Petrópolis) sac. José Genro Carvalheira (Portalegre-Castelo Branco) sac. Giuseppe Crisci (Acerra) sac. Francesco Perrotta (Acerra) sac. Giancarlo Petrella (Acerra) sac. Severino Ramos Lins (Petrópolis) sac. Paulo Francisco Machado (Petrópolis) sac. Brian Robert Moore (Dodge City) sac. Denis Reidy (Cloyne) sac. St. John Thornhill (Cloyne) sac. Wlodzimierz Czerwinski (Warszawa) sac. Marian Raciñski (Warszawa) sac. Wlodzimierz Artyszuk (Warszawa) sac. Luciano Vindrola (Susa) sac. Donato De Mattia (Salerno-Campagna-Acerno) sac. Martin Okpala (Awka) sac. Cyril Ezenduka (Awka) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 426 24 26 marzo 2003 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » II II II II II II II II II II II II sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. » » » » » » » » II II II II II » » » » » » II sac. II sac. II sac. Bertrand Muojekwu (Awka) Basil Kanayo Nwazojie (Awka) Jerome Ndubuisi Anthony Madueke (Awka) Philip Nwora Chinyelu (Awka) Giuseppe Mastro vi ta (Benevento) Francesco Sampietro (Benevento) Giuseppe Rosario Girardi (Benevento) Ermanno Rocchio (Benevento) Domenico Votino (Benevento) Mario Antonio Carmine Colantuoni (Benevento) Aurelio Pulla (Benevento) Giustino D'Addezio (Potenza-Muro Lucano-Marsico Nuovo) Domenico Venezia (Acerenza) Joseph T. Trinh (Philadelphia dei Latini) Charles P. Vanee (Philadelphia dei Latini) John B. Wendrychowicz (Philadelphia dei Latini) José Maria Verçosa Bezerra (Brasile, Ordinariato militare) Gabriele Castelli (Roma) Severino Mottironi (Brescia) Mario Simonelli (Como) ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito: La Gran Croce dell'Ordine Piano 16 ottobre 2002 gennaio 2003 » 22 A S.E. il sig. Acisclo Valladares Molina (Guatemala) A S.E. il sig. Farouk Hussein Raafat (Egitto) A S.E. il sig. Isidro Gómez Santos (Cuba) A S.E. il sig. Pedro José Rivera Saavedra (Bolivia) A S.E. il sig. Vicente Espeche Gil (Argentina) A S.E. il sig. Widodo Sutiyo (Indonesia) A S.E. il sig. Wilfrid Guy Licari (Canada) A S.E. il sig. Yosef Neville Lamdan (Israele) A S.E. il sig. Louis Esmel (Costa d'Avorio) La Gran Croce di Dama di Gran Croce dell'Ordine Piano 16 ottobre 2002 A S.E. la sig.ra Bianca Elida Zucconilo de Rodríguez Alcalá » » » A S.E. la sig.ra Edda Victoria Martinelli de Dutari (Panamá) (Panamá) Diarium Romanae Curiae 427 La Gran Croce dell 'Ordine di San Gregorio Magno 16 » » » 17 12 27 28 ottobre » » » gennaio febbraio marzo » 2002 » » » 2003 » » » A S.E. A S.E. A S.E. A S.E. Al sig. A S.E. A S.E. Al sig. il sig. Ampalavanar Selverajah [Singapore) il sig. Bjarne Bladbjerg (Danimarca) il sig. Henri Marie Joseph Lopes (Rep. del Congo) il sig. Tayyab Siddiqui (Pakistan) Dominio R. Massaro (New York) il sig. Mariano Fontecilla (Cile) il sig. Christos N. Psilogenis (Cipro) Antonio Boggiano (Buenos Aires) La Commenda con Placca dell 'Ordine di San Gregorio Magno Cn 6 dicembre 17 gennaio » 22 » » » 31 10 febbraio marzo » 14 » 17 2002 2003 » » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig, sig. sig. sig. sig. sig. sig. John Billings (Melbourne) Abdolah Edrisi Haghighi (Iran) Alfonso Ramonet García (Madrid) Angél César Beltrán Sanz (Madrid) Mario Seren Tha (Roma) José Carlos de Araujo Leitao (Brasile) William Deane (Canberra) Peter Low Kok Chye (Singapore) Alberto Gasbarri (Roma) La Commenda dell 'Ordine di San Gregorio Magno 15 » 22 2 » 5 13 3 » » » 7 11 18 24 » » » 26 » 28 » » » gennaio » » febbraio » » » marzo » » » » » » » » » » » » » » » » 2003 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig, sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Jacques Gabriel M.P. Hardy (Sées) José Maria Cruz Román (Valencia) José Luis Gutiérrez García (Madrid) Abdallah Anton Khoury M.D. (Gerusalemme dei Latini) Gérard Stephanesco (Bucuresti) Dong-Wan Kim (Corea) Jean-Baptiste Dardel (Montpellier) Christopher Donahue (Pittsburgh) Frederick P. O'Brien, M.B.A. (Pittsburgh) Daniel M. Darragh, J.D. (Pittsburgh) Paul Michael Pohl (Pittsburgh) Enrico Filipponi (Ancona-Osimo) Edoardo Teodoro Brioschi (Milano) Paolo Iddas (Roma) William Reginald dApice (Sydney) Joseph M. Nardi (Camden) Secondo Ricci (Faenza-Modigliana) B. Francis Saul (Stati Uniti d'America) Manuel Guerrero Pemán (Asidonia-Jerez) Victoriano Carrascal Mañero (Asidonia-Jerez) Florencio Aldrey Iglesias (Buenos Aires) Julio Marcelo Conte-Grand (Buenos Aires) Gerardo Conte-Grand (Buenos Aires) Miguel Angel Pio (Buenos Aires) 428 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale La Croce di Dama di Commenda con placca dell 'Ordine di San Gregorio Magno 5 marzo 2003 Alla sig.ra Helen Deane (Canberra) La Croce di Dama di Commenda dell 'Ordine di San Gregorio Magno 6 dicembre 2002 Alla sig.ra Evelyn Billings (Melbourne) La Croce di Dama dell 'Ordine di San Gregorio Magno 14 dicembre 2002 3 marzo 2003 » » » » » » 28 » » » » » Alla sig.ra Margaretha M. van der Meer-Sweyen (Breda) Alla sig.ra Marion Smith-Reynoso (Pittsburgh) Alla sig.ra Veronica Morgan-Lee, Ph.D. (Pittsburgh) Alla sig.ra Rosemary L. Corsetti, J.D. (Pittsburgh) Alla sig.ra Renata McManus Cicioni (Buenos Aires) Alla sig.ra Ana Fernández de Cotonat (Buenos Aires) Il Cavalierato dell 'Ordine di San Gregorio Magno 1 gennaio 6 dicembre » 14 » » » » » » 20 15 gennaio » » » » » » » » 28 2 7 3 24 » febbraio » marzo » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 2002 » » » » » » 2003 » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig » » » » » » » » » » » » » »> » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig Antonio Libonati (Avezzano) Francesco Schittulli (Bari-Bitonto) Celso Taioli (Cesena-Sarsina) Giuseppe Cantoni (Cesena-Sarsina) Luciano Veneri (Cesena-Sarsina) Paolo Rizzo (Cesena-Sarsina) Ezio Fizzotti (Novara) Ara Aharonian (Bairut degli Armeni) Bernard Moretti (Bairut dei Latini) Jean-François Chaumont (Tours) Philip Resha (Our Lady of Lebanon of Los Angeles dei Maroniti) Yves-Marie Deshays (Marseille) Adrianus Marinus Gordijn (Roermond) Norman John Coultas (Glasgow) Pierpaolo Crocetta (Roma) Giuseppe Pezzoli (Bergamo) Atherton C. Lowry (Philadelphia dei Latini) Stan H. Retif (Philadelphia dei Latini) Reinaldo Pacheco (Philadelphia dei Latini) Robert J. Miller (Philadelphia dei Latini) Glenn J. Masakowski (Philadelphia dei Latini) Martin McKernan, Jr. (Camden) Paul M. Henkels (Philadelphia dei Latini) C. Clark Hodgson, Jr. (Philadelphia dei Latini) Gérard Guyon (Bordeaux) Matthew H. McCloskey (Philadelphia dei Latini) Robert Bechler (Philadelphia dei Latini) Edward Roach (Philadelphia dei Latini) Diarium Romanae Curiae 24 marzo» 2003 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. David Girard-di Carlo (Philadelphia dei Latini) Chinh Dinh (Philadelphia dei Latini) Edward Cahill (Philadelphia dei Latini) James J. Bock, Jr. (Philadelphia dei Latini) William Bradley (Philadelphia dei Latini) Cono Antonio Tropiano (Crotone-Santa Severina) Mario Pio Galima (Crotone-Santa Severina) Joseph Ozoemena Nwankwu (Awka) La Gran Croce dell 'Ordine di San Silvestro Papa 15 8 gennaio febbraio 2003 » » » 14 17 febbraio febbraio » » » La 7 3 sig. sig. sig. sig. sig. Eugenio Antiliei (Roma) Anton Hart (Plzeñ) Lubos Hruska (Plzeñ) Antonio Angelucci (Velletri-Segni) Mario Baccini [Italia) Commenda con Placca dell 'Ordine di San Silvestro febbraio marzo 2003 » » » » » » 18 Al Al Al Al Al » » Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. Peter Hasler (Svizzera) Gérard Cholvy (Francia) Marcel Launay (Francia) Yves-Marie Hilaire (Francia) Pier Giorgio Ramini (Roma) La Commenda dell'Ordine di San Silvestro Papa 14 dicembre marzo 3 » 11 » 18 » 24 » » » » » 2002 2003 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » . Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Dieter Kirchmair (Augsburg) Peter Schnell (Eichstätt) Artur Hussene Canana (Maputo) Pio Turchetti (Roma) Hermann Fechtrup (Münster) Luciano Casi ero (Benevento) Luca Valente (Benevento) Geremia Cianchetti (Sulmona-Valva) Giuseppino Napoleoni (Sulmona-Val va) Aldo Merigo (Udine) Luciano Ferrari (Carpi) Bruno Ghidoni (Carpi) Brigadier David Neville (Portsmouth) Roland Machatschke (Wien) Dieter Kindermann (Wien) Johann Schadenbauer (Wien) Alfons Ribbens (Antwerpen) Henderikus Paulus R. Rosenberg (Utrecht) Giuseppe Sangiorgi (Faenza-Modigliana) Filippo Monti (Faenza-Modigliana) 429 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 430 24 26 27 29 » » » » » 31 marzo » » » » » » » » » 2003 » » » » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Filippo Innocente Bruno (Castellaneta) Maurice Durand-Dubief (Paris) Hans Klimmer (Sankt Pölten) Arthur Barnett (Nassau) Winston Davis (Nassau) Michael Dingman (Nassau) Burton Hall (Nassau) Joseph Lleida (Nassau) Francis Canoino (Nassau) Walter Pecoraro (Roma) La Croce di Dama di Commenda dell'Ordine di San Silvestro 3 5 marzo » 2003 » Alla sig.ra Elin Reissmüller (Eichstätt) Alla Contessa Elisabeth von Enzenberg (Eisenstadt) Il Cavalierato dell'Ordine di San Silvestro Papa 28 gennaio 6 dicembre 2002 » » » » » » gennaio » » » » » » 2003 » » » 22 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 28 » » » » » 3 7 » » » » » » » marzo » » » » » » » » » » 14 » 20 » » 15 » » » » Al sig . Vincenzo Bommino (Castellaneta) Al sig . Domenico Sorrenti (Messina-Lipari-Santa Lucia del Mela) Al sig Felice De Lucia (Cesena-Sarsina) Al sig Huib Everdijk (Breda) Al sig Antonio Moretto (Reggio Emilia-Guastalla) Al sig Medoro Ligabue (Reggio Emilia-Guastalla) Al sig Primo Bertolotti (Reggio Emilia-Guastalla) Al sig Bernardus Stephanus Dicker (Haarlem) Al sig Giuseppe Genovese (Potenza-Muro Lucano-Marsico Nuovo) Al sig Hendrici Gerardus Dijkstra (Haarlem) Al sig Johannes A.B. Molleman (Haarlem) Al sig Leonida Vecchi (Imola) Al sig Martinus J.M. Van der Hülst (Haarlem) Al sig Nicola Plescia (Nola) Al sig Petri Gerardus W. Bakkum (Haarlem) Al sig Piero Cirillo (Spoleto-Norcia) Al sig Arnoldus Cornelis Steenbergen ('s-Hertogenbosch) Al sig Beniamino Chiabudini (Lausanne, Genève et Fribourg) Al sig Maurizio Evangelista (Civita Castellana) Al sig Alberto Galbiati (Velletri-Segni) Al sig Carmine Gravina (Castellaneta) Al sig Ernesto Mario Cerri (Vigevano) Al sig Jacobus Franciscus A.C. Hack (Breda) Al sig Johannes Adam Antonius Van Strien (Breda) Al sig Scipione Di Bello (Castellaneta) Al sig Hans Amier (Eichstätt) Al sig Costantino Camponeschi (L'Aquila) Diarium Romanae 7 » » » » » » 11 » » » » » » 17 marzo » » » » » » » » » » » » » » 2003 » » » » » » » » » » » » » » Al Al Al Al AI Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al 18 » » » » 24 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Curiae sig. O viglio Boldrini (Bologna) sig. Vittorio Forlani (Bologna) sig. Gualtiero Savazzini (Parma) sig. Mario Tito Franceschi (Parma) sig. Arduino Verzola (Parma) sig. Alberto Signo retti (L'Aquila) sig. Bartolomeo Grillini (Bologna) sig. Franciscus Leonardus P. Veugen (Roermond) sig. Paolo Murino (Rieti) sig. Giuseppe Giampaolo (Rieti) sig. Giuseppe Cararelli (Rieti) sig. Giuseppe Palatucci (Rieti) sig. Mario Severoni (Rieti) sig. Severo Bocchio (Brescia) sig. Giuseppe Camusi (Sant'Angelo dei Lombardi-ConzaNusco-Bisaccia) sig. Franco Fegatelli (Roma) sig. Roberto Leila (Roma) sig. Nicola Porchetta (Roma) sig. Benedikt Steinschulte (Roma) sig. Giuseppe Papa (Roma) sig. Isaac llora Maduka Okoye (Awka) sig. Charles Nwabueze Ezeudogu (Awka) sig. Nze Benedict Anozie (Awka) sig. Ozoemena Benedict Onyali (Awka) sig. Polycarp A. 0. Okonkwo (Awka) sig. Pita Ejiofor (Awka) sig. Charles Ngene Nnebe (Awka) sig. Josephat Kanayo Okoye (Awka) sig. Augustine Ike Okoli (Awka) sig. Clement N.C. Nwafor (Awka) sig. Jerome Chukwuemeka Major-Azike (Awka) sig. John Wilkins (Westminster) sig. Franz Stauber (Wien) sig. Johannes Marinus Jacobus Vos (Utrecht) sig. Lewis Katz (Camden) La Croce di Dama dell 'Ordine di San Silvestro Papa 14 dicembre 28 gennaio 7 marzo 18 » » » 24 » 26 » 29 » » » 2002 2003 » » » » » » » 431 Alla Alla Alla Alla Alla Alla Alla Alla Alla sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra Johanna M.T. Gras (Breda) Carla Sala Bonomi (Vigevano) Ines Pavan (Bologna) Leticia Soberón Maniero (México) Claudia Di Giovanni (Roma) Regina Chizube Okafor (Awka) Renée Durand-Dubief (Paris) Elizabeth Dingman (Nassau) Mary Sweetnam (Nassau) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 432 NECROLOGIO eo maggio 2003 6 » » » 18 » » 20 » » 21 » » eo » » » » » 9 22 25 » » » Mons. Jozef Feranec, Vescovo em. di Banska Bystrica (Slovacchia). Mons. F. Paul McHugh,Vescovo tit. di Legis di Volumnio. Mons. Carlo Aliprandi, Vescovo em. di Cuneo (Italia). Mons. Louis Ferrand, Arcivescovo em. di Tours (Francia). Mons. Adolfo Rodríguez Herrera, Arcivescovo em. di Camagüey (Cuba). Mons. Teodoro Ubeda Gramage, Vescovo di Mallorca (Spagna). Mons. Michael Praphon Chaicharoen, Vescovo di Surat Thani (Thailandia). Mons. Pierre Nguyên Van Nho, Vescovo Coadiutore di Nha Trang (Viêt Nam). Mons. Packiam Arokiaswamy, Arcivescovo-Vescovo em. di Tanjore (India). Mons. George E. Lynch, Vescovo tit. di Satafì. Recens nuntiatum est Ioannem Pisanu, episcopum emeritum Octeriensem, die 1 mensis Iulii a. 2000 de vita decessisse. An. et vol. XCV 7 Iulii 2003 N. 7 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI P P . II LITTERAE ENCYCLICAE Cunctis Catholicae Ecclesiae episcopis presbyteris et diaconis viris et mulieribus consecratis omnibusque christifidelibus laicis de Eucharistia eiusque necessitudine cum Ecclesia PROOEMIUM 1. Ecclesia de Eucharistia vivit. Non modo cotidianam fidei experientiam haec patefacit veritas sed quadam in summa ipsius Ecclesiae nucleum mysterii complectitur. Cum laetitia multiplicibus formis illa experitur quomodo promissio continenter impleatur: « Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi » (Mt 28,20); verum sacra in Eucharistia propter panis vinique conversionem in Corpus ac Sanguinem Domini gaudet ipsa singulari quadam vehementia de hac praesentia. Ex quo enim tempore, die videlicet Pentecostes, suscepit Ecclesia, Novi Foederis Populus, peregrinationis suae iter ad caelestem patriam, pergit dies eius Divinum Sacramentum signare quos fidenti omnino spe replet. Merito edixit Concilium Vaticanum II: «Sacrificium eucharisticum, totius 1 vitae christianae fontem et culmen». «In Sanctissima enim Eucharistia totum bonum spirituale Ecclesiae continetur, ipse scilicet Christus, Pascha 1 Conc. Oecum. Vat. Il, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 11. 29 - A.A.S. Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 434 nostrum panisque vivus per carnem suam Spiritu Sancto vivificatam et vi2 vificantem vitam praestans hominibus». Hanc ob causam Ecclesiae oculi semper in Dominum intenduntur in Altaris Sacramento praesentem, ubi plenam immensi eius amoris demonstrationem detegit. 2. Volvente Magno Iubilaeo Anni MM licuit Nobis in Cenáculo Hierosolymitano Eucharistiam celebrare, ibi videlicet ubi secundum traditam doctrinam primum a Christo ipso est celebrata. Locus huius Sanctissimi Sacramenti institutionis est Cenaculum. Ibi enim suas in manus panem sumpsit Christus quem fregit discipulisque dedit dicens: «Accipite, comedite: hoc est corpus meum (Mt 26,26), quod pro vobis datur (Lc 22,19)». Deinde calicem in manus vini sustulit eisque dixit: «Accipite et bibite ex eo omnes: hic est enim calix Sanguinis mei novi et aeterni testamenti, qui pro vobis et pro multis effundetur in remissionem peccatorum ». Grati erga Dominum Iesum sumus Nobis qui permisit eodem loco ut repeteremus, mandato illius oboedientes: « Hoc tacite in meam commemorationem » (Lc 22,19), voces eas ab Eo duobus annorum abhinc milibus pronuntiatas. Qui Ultimae Cenae participes fuerunt Apostoli, intellexeruntne verborum significationem ex Christi labiis provenientium? Fortasse nullo modo. Eadem enim verba plenam lucem acceptura erant tantummodo sub finem Tridui Sacri, illius intervalli inter vesperam Feriae Quintae in Cena Domini et diei Dominici mane. Iis diebus adscribitur Mysterium Paschale; in iis etiam inscri3 bitur Mysterium Eucharisticum. 3. Paschali nascitur Ecclesia de mysterio. Hac de causa Eucharistia, quae Mysterii Paschalis sacramentum per excellentiam est, in ipso corde ecclesialis vitae reponitur. Hoc ex primis Ecclesiae imaginibus percipitur quae nobis in Actibus Apostolorum praebentur: «Erant autem perseverantes in doctrina Apostolorum et communicatione, in fractione panis et orationibus» (2,42). In « fractione panis » Eucharistia commemoratur. Post duo annorum milia pristinam illam Ecclesiae imaginem explere pergimus. Et dum in eucharistica Celebratione id facimus, mentis oculi ad Triduum Paschale reducuntur: ad id nempe quod vespere Feriae Quintae in Cena Domini, Ultimae Cenae tempore, et postea est actum. Etenim praecipiebat sacramentali modo ipsa Eucharistiae 2 3 Conc. Oecum Vat. II, Decr. de presbyterorum ministerio et vita Presbyterorum ordinis, 5 Cfr MR, 3 ed., p. 586 a Acta Ioannis Pauli Pp 435 II institutio eventus qui paulo post intercessuri erant iam ab ipsa agonia in horto Gethsemani. Conspicimus iterum Iesum qui de Cenáculo exit cum discipulisque descendit ut torrentem Cedron transeat atque in Hortum Olivarum adveniat. Eodem in Horto etiam hodie vivunt arbores quaedam olivae sane antiquissimae. Fortasse testes ipsae eorum fuerunt quae in earum umbra ea vespera contigerunt, cum Christus precans mortalem subiit anxietatem: «Et factus est sudor eius sicut guttae sanguinis decurrentis in terram » (Lc 22,44). Quem paulo ante Ecclesiae commisit sanguinem veluti salutis potionem in eucharistico Sacramento, iam coeptus est effundi; effusio autem illius in Golgotha postea compleri debebat et nostrae redemptionis instrumentum fieri: «Christus [...] advenit pontifex futurorum bonorum [...] neque per sanguinem hirco rum et vitulorum, sed per proprium sanguinem introivit semel in Sancta, aeterna redemptione inventa » (Heb 9,11-12). 4. Nostrae redemptionis hora. Quamquam penitus afflictus, Iesus suam «horam» non refugit: «Et quid dicam? Pater, salvifica me ex hora hac? Sed propterea veni in horam hanc» (Io 12,27). Cupit ut sibi discipuli comites adsistant, tamen solitudinem pati debet et derelictionem: «Sic non potuistis una hora vigilare mecum? Vigilate et orate, ut non intretis in tentationem» (Mt 26,40-41). Unus sub cruce Ioannes manebit iuxta Mariam aliasque pias feminas. Agonia in horto Gethsemani initium modo erat Crucis agoniae die Veneris. Hora sacra, hora mundi redemptionis. Quotiens apud Iesu tumulum Hierosolymitanum Eucharistia celebratur, modo quasi concreto ad eius reditur « horam », crucis horam et glorificationis. Eum in locum eamque ad horam spiritaliter omnis revertitur sacerdos Sanctam Missam celebrans, una cum christiana communitate quae illius est particeps. Crucifixus est, mortuus et sepultus; descendit ad inferos; tertia die resurrexit a mortuis. Tamquam vocis imaginem his verbis fidei professionis referunt verba contemplationis et proclamationis: Ecce lignum crucis, in quo salus mundi pependit. Venite adoremus. Hanc ad omnes invitationem dirigit Ecclesia postmeridianis horis Feriae Sextae Hebdomadae Sanctae. Suum deinde repetit cantum Ecclesia Paschali tempore ut proclamet: Surrexit Dominus de 1 sepulcro qui pro nobis pependit in ligno. Alleluia.' 4 Liturgia Horarum II, ed typica altera, p 533. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 436 5. Mysterium fidei! Cum haec enuntiat sacerdos aut cantat verba, acclamant praesentes: «Mortem tuam annuntiamus, Domine, et tuam resurrectionem confitemur donec venias ». His similibusve verbis suum etiam proprium recludit mysterium Ecclesia, dum in ipsius Passionis mysterio indicat Christum: Ecclesia de Eucharistia. Si per Spiritus Sancti donum Pentecostes die Ecclesia prodit in lucem et iter suscipit per orbis vias, tempus certissime decretorium eius constitutionis est Eucharistiae institutio in Cenáculo. Fundamentum autem eius atque origo totum Triduum Paschale est, at hoc quasi colligitur et antecapitur et « consummatur» sempiternum in eucharistico dono. Ecclesiae enim tradidit Iesus Christus hoc in dono perpetuam mysterii Paschalis adimpletionem. Eo etiam arcanum quendam «temporis concursum» instituit inter illud Triduum et omnium saeculorum transitum. Haec nos cogitatio ad affectus perducit magni gratique stuporis. Etenim in Paschali eventu atque Eucharistia, quae illum per saecula exsequitur, exsistit re vera immensa «capacitas», qua tota continetur historia uti cui gratia redemptionis destinata est. Semper oportet hic S t u p o r Ecclesiam pervadat in eucharistica Celebratione congregatam. Verum comitari debet praecipue Eucharistiae ministrum. Ipse enim, propter facultatem ipsi in sacramento Ordinationis sacerdotalis concessam, peragit consecrationem. Ex potestate, quae a Christo in Cenáculo ei obtingit, ipse pronuntiat voces: «Hoc est enim Corpus meum quod pro vobis tradetur... Hic est enim calix Sanguinis mei novi et aeterni testamenti qui pro vobis et pro multis effundetur...». Enuntiat haec verba sacerdos vel potius os suum suamque vocem 5 praestat Illi qui in Cenáculo haec vocabula exprompsit, et qui voluit ut per aetates ab omnibus illis eadem iterarentur qui in Ecclesia ministeriale illius communicant sacerdotium. 6. Illum cupimus eucharisticum « stuporem » his Litteris Encyclicis rursus excitare, tamquam iubilarem hereditatem quam Epistula Apostolica Novo millennio ineunte Ecclesiae commendare voluimus et cum Mariali eius consummatione in documento Rosarium Virginis Mariae. Vultum Christi contemplari, quin immo eum cum Maria contueri, est propositum seu «programma» quod illucescente tertio Millennio Ecclesiae significavimus, cum eam simul hortaremur ut in altum historiae mare cum novae evangelizationis 5 MR, 3 ed., p. a 586 437 Acta Ioannis Pauli Pp, II fervore procederet. Christum contemplari idem valet ac Eum agnoscere ubicumque sese ostendit, multiplici quidem in ipsius praesentia, sed potissimum in vivo corporis sanguinisque illius Sacramento. De Christo eucharistico vivit Ecclesia, ab Eo nutrita et ab Eo illustrata. Fidei mysterium Eucharistia est ac simul «mysterium lucis». Quotiens eam celebrat Ecclesia, vivere rursus quodammodo possunt fideles experientiam duorum discipulorum de Emmaus: «Et aperti sunt oculi eorum et cognoverunt eum» (Lc 24,31). 6 7. Ex quo tempore ministerium Nostrum Petri Successoris incohavimus, semper Feriae Quintae Hebdomadae Sanctae, Eucharistiae nempe diei et Sacerdotii, peculiaris diligentiae documentum servavimus, Epistulam universis mundi sacerdotibus mittentes. Hoc anno, vicesimo quinto videlicet Pontificatus Nostri, plenius velimus totam Ecclesiam huius meditationis eucharisticae participem facere, etiam ut gratias Domino pro Eucharistiae et Sacerdotii dono referamus: « Donum et mysterium ». Si Rosarii Annum indicentes hunc Nostrum vicesimum quintum annum statuimus collocare sub 7 Christi contemplationis signo in Mariae ipsius schola, transire nolumus hanc Feriam Quintam Hebdomadae Sanctae anno MMIII quin ante « eucharisticum vultum » Christi commoremur ac nova quadam vi Ecclesiae inculcemus principalem Eucharistiae partem. Ex ipsa enim vivit Ecclesia. Hoc se alit « Pane vivo». Quis non necesse esse arbitretur omnes cohortari ut iterum eandem rem semper experiantur? 8. Cum Eucharistiam cogitamus, vitam Nostram respicientes uti sacerdotis et episcopi et Petri Successoris, ultro etiam recordamur de tot occasionibus totque locis ubi eam Nobis celebrare licuit. Templum paroeciale meminimus Niegoviae, primum ubi explevimus pastorale officium, ecclesiam collegiatam sancti Floriani Cracoviae, aedem cathedralem Wawel, sancti Petri basilicam ac tot alias basilicas et aedes Romae ac totum per orbem. Sanctam Missam celebrare potuimus in sacellis iuxta semitas montanas, in lacuum ri vis, in litore maritimo; eam pariter in areis celebravimus apud stadia urbiumque plateas... Hic adeo varius Celebrationum eucharisticarum Nostrarum prospectus efficit ut earum universalem indolem vehementer per6 Cfr Ioannes Paulus II, Ep. Ap. Rosarium Virginis Mariae (16 Octobris 2002), 21: AAS 95 (2003), 19. ' Hic est titulus, quem dare voluimus autobiographico testimonio occasione data quinquagesimi anniversarii Nostrae ordinationis sacerdotalis. 438 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cipiamus, immo, ut ita dicamus, «cosmicam». Ita est, cosmicam! Quoniam quotiens etiam parvo in altari sacelli rustici celebratur, Eucharistia quodam sensu semper celebratur in ara orbis. Caelum enim coniungit et terram. Continet et penetrat omnia creata. Homo factus est Filius Dei ut totam creaturam redintegraret, extremo quidem laudis actu, in Eum, qui omnia ex nihilo creaverat. Itaque Ipse, summus atque aeternus Sacerdos, per suae Crucis sanguinem in sanctuarium aeternum pervenit Creatorique et Patri totam creaturam redemptam reddit. Hoc consequitur per Ecclesiae sacerdotale ministerium, in Sanctissimae Trinitatis gloriam. Hoc reapse est mysterium fidei quod in Eucharistia completur: orbis e Dei Creatoris manibus egressus ad Eum a Christo redemptus revertitur. 9. Eucharistia, salvifica nempe Iesu praesentia in fidelium communitate eiusque spiritalis alimonia, est pretiosissimus thesaurus quem Ecclesia sua in historiae peregrinatione possidere potest. Ita explicatur sollicita cura, quam Ecclesia semper Mysterio eucharistico reservavit, quae porro cura magna cum auctoritate elucet in operibus Conciliorum et Summorum Pontificum. Quis non stupeat de doctrinarum expositionibus in Decretis super Sanctissima Eucharistia et Sacrosancto Sacrificio Missae quae e Concilio Tridentino prodierunt? Paginae illae per subsequentia saecula tum theologiam tum catechesim direxerunt et adhuc caput quoddam dogmaticum sunt ad quod reliqua referuntur ut continenter renovetur et crescat Dei Populus in fide atque Eucharistiae amore. De temporibus vero nobis propinquioribus tres oportet Encyclicae Litterae commemorentur: Mirae Caritatis Leonis XIII (28 Maii 1902), Mediator Dei Pii XII (20 Novembris 1947) et Mysterium Fidei Pauli VI (3 Septembris 1965). 8 9 10 Licet proprium documentum non ediderit Concilium Vaticanum II de Mysterio eucharistico, varios tamen eius aspectus per longam documentorum suorum seriem collustrat ac praesertim in Constitutione dogmatica de Ecclesia Lumen gentium sicut et in Constitutione de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium. Nos etiam Ipsi primis annis apostolici Ministerii in Petriana Cathedra per Epistulam Apostolicam Dominicae Cenae (24 Februarii 1980) potuimus 11 Leonis XIII Acta, XXII (1903), 115-136. AAS m (1947), 521-595. AAS 57 (1965), 753-774. " AAS 12 (1980), 113-148. 8 9 10 Acta Ioannis Pauli Pp. II 439 quasdam Mysterii eucharistici rationes pertractare eiusque impulsionem in vitam illius qui eius est minister. Hodie illius sermonis repetimus cursum animo etiam magis permoto sensibus et gratiarum actionibus, veluti verbum Psalmistae referentes: « Quid retribuam Domino pro omnibus quae retribuit mihi? Calicem salutaris accipiam et nomen Domini invocabo» [Ps 116 [115],12-13). 10. Huic nuntiandi officio ipsius Magisterii respondit crescens interior communitatis christianae vita. Nihil dubitatur quin permagnas utilitates attulerit liturgica Concilii reformatio ad magis consciam, actuosam ac fructuosam fidelium participationem sancti Sacrificii altaris. Tot praeterea locis amplum cotidie spatium accipit Sanctissimi Sacramenti adoratio fitque inexhausta sanctitatis origo. Pia deinde fidelium actio in eucharistica processione sollemnitatis Corporis et Sanguinis Christi exstat Domini gratia quae quotannis participes omnes laetitia replet. Alia similiter fidei et amoris eucharistici solida signa memorari possunt. Dolendum tamen est quod iuxta lucida haec umbrae non desunt. Etenim est ubi fere tota neglegentia cultus adorationis eucharisticae deprehendatur. Accedunt in hoc vel illo ecclesiali ambitu abusus qui ad rectam obscurandam fidem doctrinamque catholicam super hoc mirabili Sacramento aliquid conferunt. Nonnumquam reperitur intellectus valde circumscriptus Mysterii eucharistici. Sua enim significatione et vi sacrificii destitutum, mysterium retinetur tamquam si sensum ac momentum alicuius fraterni convivii non excedat. Praeterea sacerdotii ministerialis necessitas, quae successioni apostolicae innititur, nonnumquam absconditur atque Eucharistiae sacramentalitas ad solam nuntiationis efficacitatem redigitur. Hinc etiam incepta oecumenica, quantumvis voluntate nobilia, passim consuetudinibus eucharisticis indulgent disciplinae illi contrariis qua suam exprimit Ecclesia fidem. Denique quis non intimum patiatur dolorem? Donum enim Eucharistia nimis magnum est ut ambiguitates et imminutiones perferat. Litteras has Encyclicas Nostras conducere efficaciter posse confidimus ut doctrinarum umbrae dissipentur et usus reprobati submoveantur, unde omni in sui mysterii fulgore Eucharistia resplendere pergat. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 440 CAPUT I MYSTERIUM FIDEI 11. «Dominus Iesus, in qua nocte tradebatur» (1 Cor 11,23), eucharisticum corporis sui sanguinisque Sacrificium instituit. Apostoli Pauli verba ad commoventem nos reducunt eventum ubi Eucharistia est nata. Ipsa passionis et mortis Domini eventum inscriptum affert, qui deleri non potest. Non sola est commemoratio, sed sacramentalis repraesentatio. Crucis est sacrificium quod per saecula perpetuatur. Hanc veritatem bene voces declarant quibus in ritu Latino populus appellationi a sacerdote factae: «Mysterium fidei» 12 respondet: Mortem tuam annuntiamus, Domine! A Christo, suo Domino, Eucharistiam accepit Ecclesia non veluti donum, licet magni pretii inter tot alia, sed donum per excellentiam. Quoniam donum est eius ipsius nec non illius Personae in sancta humanitate sicut etiam donum operis salutis. Hoc non definitur praeterito tempore, quoniam « quidquid Christus est, et quidquid Ipse pro omnibus hominibus fecit et passus est, aeternitatem participat divinam et sic omnia transcendit tempora». 13 Cum Eucharistiam celebrat Ecclesia, mortis et resurrectionis Domini sui memoriam, hic praecipuus salutis eventus re vera praesens redditur et « opus nostrae redemptionis exercetur». Hoc sacrificium ita funditus afficit generis humani salutem ut Iesus Christus illud compleverit et ad Patrem redierit 14 tantummodo postquam nobis instrumentum reliquit ut participes essemus ac si ibi praesentes adfuissemus. Quisque sic christifidelis partem capere potest eiusque fructus inexhausto percipere. Haec fides est, ex qua christianae generationes per saecula vixerunt. Hanc fidem Ecclesiae Magisterium sine intermissione inculcavit gaudens gratiasque agens de dono inaestimabili. Rursus cupimus hanc veritatem revocare Nosque iuxta vos, carissimi Nostri fratres ac sorores, in adoratione adstare ante Mysterium hoc: Mysterium magnum, misericordiae Mysterium. Quid pro nobis amplius facere potuit 15 12 Conc. Oecum. Vat. II, Const. de Sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 47: Salvator noster [ ] Sacrificium Eucharisticum Corporis et Sanguinis sui instituit, quo Sacrificium Crucis in saecula, donec veniret, perpetuaret. Catechismus Catholicae Ecclesiae, 1085. 13 11 Conc. Oecum. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 3. Cfr Paulus VI, Sollemnis professio fidei (30 Iunii 1968), 24: AAS 60 (1968) 442; Ioannes Paulus II, Ep„ Ap. Dominicae Cenae (24 Februarii 1980), 12: AAS 72 (1980), 142. 15 Acta Ioannis Pauli Pp II 441 Iesus? Re vera in Eucharistia amorem nobis demonstrat qui procedit «in finem» (cfr Io 13,1), amorem qui non novit limitem. 12. Haec ratio universalis caritatis ipsius Sacramenti eucharistici innititur ipsis Salvatoris verbis. Illud enim instituens non tantum dixit « hoc est corpus meum», «hic est sanguis meus», sed addidit: « quod pro vobis datur... qui pro vobis funditur» (Lc 22,19-20). Non affirmavit dumtaxat, quod eis ad comedendum daret atque ad bibendum suum esse corpus suumque sanguinem, sed eius pariter virtutem sacrificalem patefecit, cum sacramentali modo suum sacrificium praesens efficeret, quod in Cruce nonnullis post horis ad omnium salutem perfecturus erat. «Missa simul et inseparabiliter sacrificale est memoriale in quo Crucis perpetuatur Sacrificium, et sacrum convivium Communionis corporis et sanguinis Domini». 16 Continenter vivit Ecclesia de hoc salutifero sacrificio, ad quod non modo per recordationem fidei plenam accedit, sed etiam in solido quodam tactu quia hoc Sacrificium revertitur praesens, se dum sacramentali via in omni communitate perpetuat quae illud per ministri consecrati offert manus. Hoc modo hominibus nostri temporis applicat Eucharistia reconciliationem semel in perpetuum a Christo effectam pro omnium temporum hominibus. Etenim « Sacrificium Christi et Sacrificium Eucharistiae unum sunt sacrificium ». Efficaciter hoc iam locutus est sanctus Ioannes Chrysostomus: « Eundem enim semper offerimus [Agnum], non nunc aliam, cras aliam o vem, sed semper eandem. Quamobrem unum est sacrificium propter hanc rationem. [...] Illam nunc quoque offerimus [hostiam], quae tunc fuit oblata, quae non potest consumi». 17 18 Sacrificium Crucis praesens efficit Missa, non illi adiungitur neque id multiplicata Quod repetitur est memorialis celebratio, memorialis demonstratio' ipsius, unde unicum et postremum redimens Christi sacrificium sese in tempore semper efficax praestat. Sacrificalis Mysterii eucharistici natura non potest propterea intellegi tamquam res a se stans, longe a Cruce, vel cum obliqua sola coniunctione cum Calvarii sacrificio. 9 20 16 17 ,s 19 Catechismus Catholicae Ecclesiae, 1382. Ibid., 1367. In Epistolam ad Hebraeos homiliae, 17,3: PC 63,131. Conc Oecum. Tridentinum, Sess. XXII, Doctrina de ss.. Missae sacrificio, cap. 2: DS 1743: «Una enim eademque est hostia, idem nunc offerens sacerdotum ministerio, qui se ipsum tunc in cruce obtulit, sola offerendi ratione diversa». Cfr Pius XII, Litt. Enc, Mediator Dei (20 Novembris 1947): AAS 39 (1947), 548. 20 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 442 13. Virtute huius suae necessitudinis cum Golgothae sacrificio Eucharistia sensu proprio sacrificium est, non tantum quadam universali significatione veluti si de simplici oblatione Christi tractaretur tamquam spiritalis fidelibus dati cibi. Nam amoris eius atque oboedientiae usque ad novissimum vitae momentum (cfr Io 10,17-18) in primis est donum Patri ipsius oblatum. Certe donum hoc nobis favet, quin immo, universo hominum generi (cfr Mt 26,28; Me 14,24; Lc 22,20; Io 10,15), attamen donum imprimis ad Patrem: « Quod quidem sacrificium Pater suscepit ac vicissim pro eadem plena donatione Filii sui, qui erat "factus oboediens usque ad mortem" (Philp 2,8), donationem suam paternam reddidit, nempe donum novae vitae immortalis in ipsa resurrectione ». 21 Suum Ecclesiae concedens sacrificium voluit pariter Christus suum facere totius Ecclesiae spiritale sacrificium, quae etiam ut se ipsam cum Christi sacrificio offerat invitatur. Hoc nos docet, quod ad omnes fideles spectat, Concilium Vaticanum II: « Sacrificium eucharisticum, totius vitae christianae fontem et culmen, participantes, divinam Victimam Deo offerunt atque se ipsos cum Ea». 22 14. Una cum passione et morte comprehendit etiam Christi Pascha illius resurrectionem. Hoc iterat populi acclamatio post consecrationem: Tuam resurrectionem confitemur. Sacrificium namque eucharisticum non modo in praesentiam reducit passionis mortisque Salvatoris mysterium, verum etiam resurrectionis mysterium, suam ubi consummationem attingit sacrificium. Quatenus vivit resuscitatus, potest se Christus in Eucharistia «panem vitae» (Io 6,35.48) facere, «panem vivum» (Io 6,51). Hoc neophytis sanctus Ambrosius memorat tamquam applicatum vitae eorum resurrectionis eventum: « Si tibi hodie est Christus, tibi cotidie resurgit». Sanctus Cyrillus Alexandrinus rursus inculcabat sanctorum Mysteriorum participationem, quia «Confessio vera quaedam est atque commemoratio Dominum mortuum esse et revixisse propter nos, et pro nobis». 23 24 15. Sacrificii Christi in Sancta Missa sacramentalis repraesentatio, quod resurrectione eius cumulatur, secum singularem quandam praesentiam infert 21 22 23 24 Ioannes Paulus II, Litt. Enc. Redemptor hominis (15 Martii 1979), 20: AAS 71 (1979), 310. Const. dogm. de Ecclesia gentium, 11. De sacramentis, V, 4, 26: CSEL 73, 70. In Ioannis Evangelium, XII, 20: PG 74, 726. Acta Ioannis Pauli Pp 443 II quae — ut sermones repetamus Pauli VI — « "realis" dicitur non per exclusionem, quasi aliae "reales" non sint, sed per excellentiam, quia est substantialis, qua nimirum totus atque integer Christus, Deus et homo, fit praesens». 25 Ita etiam semper valida Concilii Tridentini revocatur doctrina: « Per consecrationem panis et vini conversionem fieri totius substantiae panis in substantiam Corporis Christi, Domini nostri, et totius substantiae vini in substantiam Sanguinis eius. Quae conversio convenienter et proprie a sancta 26 Catholica Ecclesia transsubstantiatio est appellata ». Eucharistia re vera est Mysterium fidei, quod mysterium nostras superat cogitationes unaque fide percipi potest, quemadmodum patristicae super hoc divino Sacramento catecheses meminerunt. Ita hortatur sanctus Cyrillus Hierosolymitanus: «Quamobrem ne tamquam nudis et communibus elementis pani et vino Eucharisticis attende: sunt enim corpus et sanguis Christi, secundum Domini asseverationem; nam etiamsi illud tibi suggérât sensus, fides tamen te certum et firmum efficiat ». 27 Adoro te devote, latens Deitas concinere cum Doctore Angelico pergemus. Coram hoc amoris mysterio omnem suam experitur humana ratio inertiam. Facile intellegitur quomodo saeculorum decursu theologiam ipsam haec veritas ad arduos comprehendendi incitaverit conatus. Laudabiles hi sunt omnino conatus, qui eo sunt utiliores et efficaciores quo magis criticum cogitationis usum coniungere possunt cum « fide viventi » Ecclesiae, quae praesertim in « charismate veritatis certo » Magisterii nec non 28 «ex intima spiritualium rerum [...] intellegentia» accipitur, quam quidem sancti praesertim attingunt. Terminus a Paulo VI est commonstratus: « Quaevis porro theologorum interpretatio, quae aliquam huiusmodi mysterii intellegentiam quaerit, ut cum catholica fide congruat, id sartum tectum praestare debet, in ipsa rerum natura, a nostro scilicet spiritu disiuncta, panem et vinum, peracta consecratione, esse desiisse, ita ut adorandum Corpus et Sanguis Domini Iesu post ipsam vere coram nobis adsint sub speciebus sacramentalibus panis et vini». 25 26 29 Litt. Enc, Mysterium fidei (3 Septembris 1965): AAS 57 (1965), 764, Sess, XIII, Decretum de ss.. Eucharistia, cap. 4: DS 1642, 27 Catecheses mystagogicae, IV, 6: SCh 126, 138. 28 Conc, Oecum, Vat. II, Const dogm. de divina Revelatione Dei Verbum, 8. 29 Sollemnis professio fidei (30 Iunii 1968), 25: AAS 60 (1968) 442-443. 444 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 16. Sacrificii salutaris efficacitas tum plene attingitur cum excipiendo corpus et sanguinem Domini communicatur. Ex se enim ordinatur eucharisticum sacrificium ad intimam nostrum credentium coniunctionem cum Christo ipsam per communionem: Eum enim recipimus qui sese pro nobis obtulit, eius nempe corpus quod Ipse pro nobis in Cruce tradidit illiusque sanguinem qui «pro multis effunditur in remissionem peccatorum» {Mt 26,28). Eius verba memoria bene tenemus: «Sicut misit me vivens Pater, et ego vivo propter Patrem, et qui manducat me, et ipse vivet propter me» (Io 6,57). Confirmat nobis Iesus ipse hanc necessitudinem, ab eo affirmatam cum aliqua similitudine ipsius vitae trinitariae, re vera contingere. Verum est Eucharistia convivium, in quo se tamquam nutrimentum Christus offert. Cum prima illa occasione hunc cibum Iesus nuntiat, audientes obstupescunt et dubitant, Magistrum simul cogentes ut verborum suorum obiectivam efferat veritatem: « Amen, amen dico vobis: nisi manducaveritis carnem Filii hominis et biberitis eius sanguinem, non habetis vitam in vobismetipsis » {Io 6,53). Non de quadam metaphorica agitur alimonia: « Caro enim mea verus est cibus, et sanguis meus verus est potus» {Io 6,55). 17. Per corporis sui sanguinisque communionem nobiscum etiam communicat Christus Spiritum suum. Scribit enim sanctus Ephrem: «Panem corpus vivum suum vocavit, quod et se ipso et suo Spiritu implevit. [...] Qui illud ex fide comedit, Ignem comedit et Spiritum. [...] Accipite et comedite omnes et edite cum ipso Spiritum Sanctum. Est re vera corpus meum et quicumque 30 illud comederit sempiternum vivet». Eucharistica in epiclesi hoc donum divinum, omnis alterius doni originem, expetit Ecclesia. Verbi causa in Divina Liturgia sancti Ioannis Chrysostomi legitur: «Rogamus, precamur et obsecramus, mitte Spiritum Sanctum in nos, et in haec proposita dona [...] ut fiat accipientibus in vigilantiam animae, in remissionem peccatorum, 31 in communicationem Spiritus Sancti». Et in Missali Romano precatur celebrans: «Concede, ut qui Corpore et Sanguine Filii tui reficimur, Spiritu eius 32 Sancto repleti, unum corpus et unus spiritus inveniamur in Christo». Dono itaque corporis et sanguinis sui in nobis sui Spiritus auget Christus donum, 30 31 32 Sermo IV in Hebdomadam Sanctam: CSCO 413/Syr. 182,55. Anaphora.. Prex Eucharistica III: MR, 3 ed., p, 588. a 445 Acta Ioannis Pauli Pp. II iam in baptismate effusum et veluti "signum" in Confirmationis sacramento praeditum. 18. Quam profert post consecrationem populus acclamatio, peropportune terminatur eschatologica ipsa visione quae eucharisticam Celebrationem designat (cfr 1 Cor 11,26): «donec venias». Contentio enim est Eucharistia ad ultimam metam, laetitiae plenae praegustatio a Christo promissae (cfr Io 15,11); certo quodam sensu est Paradisi anticipatio, «futurae gloriae nobis 33 pignus». Omnia enim in Eucharistia fidentem exprimunt exspectationem quae indicat «beatam spem et adventum Salvatoris nostri Iesu Christi». 34 Qui de Christo se in Eucharistia nutrit, non debet ultra mortem exspectare ut aeternam recipiat vitam: in terris iam eam possidet, tamquam primitias plenitudinis venturae, quae totum quidem hominem complectetur. Namque in Eucharistia confirmationem corporeae resurrectionis sub mundi finem percipimus: «Qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem, habet vitam aeternam; et ego resuscitabo eum in novissimo die» (Io 6,54). Inde profecto oritur confirmatio haec resurrectionis futurae quod Filii hominis caro, in cibum tradita, corpus ipsius est in ratione gloriosa illius resuscitati. Eucharistia sic comparatur, ut ita dicamus, resurrectionis "secretum". Qua de causa recte Ignatius Antiochenus eucharisticum Panem definivit «pharmacum immortalitatis, antidotum eius quod est non mori ». 35 19. Eschatologica contentio ex Eucharistia ipsa ex citata declarat roboratque cum Ecclesia caelesti communionem. Non casu accidit ut in anaphoris Orientalibus et eucharisticis precibus Latinis memoria fiat cum veneratione semper Virginis Mariae, Matris Dei nostri ac Domini Iesu Christi, angelorum sanctorumque apostolorum, martyrum gloriosorum omniumque sanctorum. Haec Eucharistiae pars digna quidem videtur quae maiore in luce collocetur: Agni enim celebrantes sacrificium, consociamur cum caelesti "liturgia", assentientes immensae illi multitudini quae clamat: «Salus Deo nostro, qui sedet super thronum, et Agno! » (Apc 7,10). Est re vera Eucharistia quaedam caeli vorago quae in terris panditur. Gloriae radius est Hierosolymo33 Sollemnitas Ss.mi Corporis et Sanguinis Christi, antiphona ad Magnificat II Vesperarum. Cfr Liturgia Horarum, III, ed typica altera, p. 542. Missale Romanum, Embolismus post Orationem Dominicam. 34 35 Epistula ad Ephesios, 20: PG 5, 661. 446 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale rum caelestium, qui historiae nostrae nubes penetrat lucemque nostrum iactat in iter. 20. Consectarium etiam magnum eschatologicae tensionis in Eucharistia insitae id nempe est quod movet peregrinationem nostrae historicae atque semen spei vivacis serit in cotidiana singulorum devotione erga propria officia. Si enim nos adducit christiana visio ut « caelos novos » et « terram novam » respiciamus (cfr Apc 21,1), hoc non infirmât, sed potius sensum nostrum 36 officiorum concitat erga praesentem hanc terram. Ineunte novo millennio ve- hementer commonere cupimus ut se christiani quam maxime obligatos videant ne civitatis suae terrestris officia neglegant. Eorum est per Evangelii lucem conferre ad mundi aedificationem qui cum homine congruat ac Dei consilio plene respondeat. Quaestiones complures sunt nostrum quae tempus obscurant. Sufficit cogitare operandi necessitatem pro pace, in necessitudinibus inter populos fundamenta solida iaciendi iustitiae et solidarietatis, vitam humanam a conceptione eiusque ad naturalem finem defendendi. Et quid deinde dicendum de innumerabilibus repugnantiis in mundo "unoglobo" facto, ubi debilissimi et minimi et pauperrimi perpaulum habere videntur quod sperent? Hoc omnino in orbe christiana effulgere debet spes! Hanc etiam ob causam nobiscum in Eucharistia manere voluit Dominus et hac in sua sacrificali et conviviali praesentia promissionem inscribere generis hominum suo amore renovati. Insigniter Ioannis Evangelium, ubi institutionem Eucharistiae narrant Synoptici, proponit narrationem «lavationis pedum», sic significationem altam Eucharistiae illuminans, ubi magistrum Iesus se efficit communionis ac ministerii (cfr Io 13,1-20). Apostolus rursus Paulus "indignarci" christianam denotat communitatem quae Domini Cenam communicet, cum hoc in condicionibus accidit dissentionum et indifferentis animi erga pauperes (cfr 1 Cor 11,17-22. 27-34). 37 36 Cfr Conc. Oecum. Vat II, Const. past. de Ecclesia huius temporis Gaudium et spes, 39 «Vis corpus Christi honorare? Non despidas ipsum nudum: neque hic sericis vestibus honores, foris autem frigore ac nuditate afflictum negligas. Nam is qui dixit: Hoc est corpus meum, et verbo rem firmavit, idem ipse dixit: Esurientem me vidistis, et non nutrivistis; et, In quantum non fecistis uni horum minimorum, nec mihi fecistis [.,..]. Quae enim utilitas si mensa Christi sit aureis poculis onusta, ipse vero fame pereat? Primo esurientem imple, et tunc ex superabundanti mensam eius exorna»: S. IOANNES CHRYSOSTOMUS, Homiliae in Evangelium Matthaei 50,3-4: PG 58, 508-509; cfr Ioannes Paulus II, Sollicitudo rei socialis (30 Decembris 1987), 31: AAS 80 (1988), 553-556. 37 447 Acta Ioannis Pauli Pp. II Domini mortem annuntiare «donec veniat» (1 Cor 11,26) idem est Eucharistiam participantibus ac vitam ex officio transformare, ut certo modo tota "eucharistica" fìat. Hic plane fructus transformationis vitae et hoc officium commutandi mundum secundum Evangelium faciunt ut eschatologica Celebrationis eucharisticae contentio emineat tum etiam universae christianae vitae: «Veni, Domine Iesu!» (Apc 22,20). CAPUT II ECCLESIAM AEDIFICAT EUCHARISTIA 21. Commonefecit nos Concilium Vaticanum II eucharisticam Celebrationem in media sistere parte totius progredientis incrementi Ecclesiae. Etenim cum prius dixisset: «Ecclesia, seu regnum Christi iam praesens in mysterio, ex virtute Dei in mundo visibiliter crescit», 38 quasi interrogationi respondere vellet: «Quomodo crescit? », addidit: « Quoties sacrificium Crucis, quo "Pascha nostrum immolatus est Christus" (1 Cor 5,7), in altari celebratur, opus nostrae redemptionis exercetur. Simul sacramento panis eucharistici repraesentatur et efficitur unitas fidelium, qui unum corpus in Christo constituunt (cfr 2 Cor 10,17)». 39 Sub ipsis Ecclesiae originibus subest causalis Eucharistiae impulsus. Evangelistae ipsi clare definiunt Duodecim, nempe Apostolos, cum Iesu in Ultima Cena esse congregatos (cfr Mt 26,20; Me 14,17; Lc 22,14). Haec est proprietas magni momenti, quandoquidem «Apostoli fuerunt novi Israel germina simulque 40 hierarchiae origo ». Suum eis corpus sanguinemque in cibum offerens, Christus arcano quodam modo inducebat eos in sacrificium quod paucis inde horis erat in Calvario peracturus. Similiter ac Foedus effectum in monte Sina, quod erat sacrificio sanguinisque aspersione signatum, 41 actus et Iesu sermones in Ultima Cena novae communitatis messianicae fundamenta iacebant, scilicet novi Foederis Populi. 38 39 40 Const. dogm, de Ecclesia Lumen gentium, 3 Ibid. Conc. Oecum. Vat. II, Decr. de activitate missionali Ecclesiae Ad gentes, 5, Tunc Moyses «sumptum sanguinem respersit in populum et ait: "Hic est sanguis foederis, quod pepigit Dominus vobiscum super cunctis sermonibus his" » (Ex 24, 8). 41 448 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Iesum in Cenáculo invitantem: «Accipite et comedite... Bibite ex hoc omnes...» (Mt 26,26-27), Apostoli sequentes, primum intraverunt in sacramentalem cum Ipso unionem. Ex quo tempore, usque ad saeculorum terminum, sese Ecclesia per sacramentalem communicationem aedificat cum Dei Filio pro nobis immolato: «Hoc facite in meam commemorationem... Hoc facite, quotiescumque bibetis, in meam commemorationem» (1 Cor 11,2425; cfr Lc 22,19). 22. Renovatur incorporatio in Christum, primum per baptismum effecta, atque corroboratur perpetuo Sacrificii eucharistici participatione, potissimum per plenam eius participationem quae evenit in communione sacramentali. Asseverare licet non solum nostrum unumquemque Christum recipere, sed etiam Christum nostrum unumquemque recipere. Amicitiam nobiscum ille contrahit: «Vos amici mei estis» (Io 15,14). Nos, immo, vivimus ex Eo: « Qui manducat me, vivet propter me» (Io 6,57). Eucharistica in communione sublimiter completur « commoratio » Christi ac discipuli in alterutro: « Manete in me, et ego in vobis» (Io 15,4). Cum Christo se coniungens, novi Foederis Populus tantum abest ut in se claudatur, ut "sacramentum" omni hominum generi fiat, signum et instrumentum salutis a Christo effectae, lux mundi et sal terrae (cfr Mt 5,13-16) ad omnium redemptionem. Ecclesiae munus continuatur Christi operi: «Sicut misit me Pater, et ego mitto vos» (Io 20,21). Quapropter ex Eucharistiae perpetuatione in sacrificio Crucis et ex communione cum corpore et sanguine Christi haurit necessarias spiritales vires Ecclesia unde suum possit exsequi munus. Sic enim collocatur Eucharistia veluti fons eodemque tempore culmen universae evangelizationis, quoniam finis eius est hominum communio cum Christo in Eoque cum Patre et Spiritu Sancto. 42 43 44 23. Eucharisticam per communionem stabilitur pariter Ecclesia sua iii unitate corporis Christi. Ad hanc constringentem efficaciam participationis eucharistici convivii refertur sanctus Paulus ad Corinthios scribens: «Panis quem frangimus, nonne communicatio corporis Christi est? Quoniam unus panis, unum corpus multi sumus, omnes enim de uno pane participamus 42 Cfr Conc Oecum. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 1. 43 Cfr ibid., 9. 44 Cfr Conc. Oecum. Vat. II, Decr. de presbyterorum ministerio et vita Presbyterorum ordinis, 5 Idem Decretum in n. 6 dicit: «Nulla tamen communitas christiana aedificatur nisi radicem cardinemque habeat in sanctissimae Eucharistiae celebratione ». Acta Ioannis Pauli Pp,. II 449 (1 Cor 10,16-17). Statim vero accedit alta commentatio sancti Ioannis Chrysostomi: «Quid est enim panis? Corpus Christi. Quid autem fiunt communicantes? Corpus Christi; non corpora multa, sed unum corpus. Sicut enim panis ex multis granis constans, unitus est, ita ut grana nusquam appareant; sed sint quidem ipsa, non manifesta autem sit illorum differentia propter coniunctionem: sic nos et mutuo et cum Christo coniungimur». Persuadet argumentatio: nostra cum Christo unio, quae donum est et gratia singulis, ita efficit ut in Eo cum corporis eius, quod Ecclesia est, unitate consociemur. Roborat enim Eucharistia insertionem in Christum, baptismate incohatam Spiritus dono (cfr 1 Cor 12,13.27). 45 Communis et inseparabilis Filii et Spiritus Sancti actio, quae Ecclesiam generavit eius in constitutione ac permanentia, operatur in Eucharistia. Huius rei sibi bene conscius est auctor Liturgiae sancti Iacobi: in epiclesi anaphorae Deus Pater rogatur ut Spiritum Sanctum super fideles atque dona emittat, corpus et sanguis Christi «ut fiant omnibus qui eorum participes sunt [...] in sanctificationem animarum corporumque». Confirmatur a divino Paraclito Ecclesia per christifidelium eucharisticam sanctificationem. 46 24. Christi donum eiusque Spiritus, quod in eucharistica recipimus communione, effusa plenitudine complet unitatis fraternae desideria, quae in animo hominum permanent, simulque fraternitatis experientiam insitae in communi participatione eiusdem mensae eucharisticae ad ordinem attollunt, qui longe excedit simplicem convivialem hominum experientiam. Per corporis Christi communionem Ecclesia altius semper suam vitam attingit «in Christo veluti sacramentum seu signum et instrumentum intimae cum Deo unionis totiusque generis humani unitatis». 47 Seminibus discidii inter homines quae cotidianum experimentum tam alte insita demonstrat humana in natura propter peccatum, opponitur vis generatrix unitatis corporis Christi. Aedificans enim Ecclesiam, Eucharistia hanc ipsam ob causam conciliat inter homines communitatem. 25. Cultus Eucharistiae extra Missae sacrificium tributus est inaestimabilis cuiusdam pretii in Ecclesiae vita. Talis cultus arte cum eucharistici Sacrificii 45 In I Epistolam ad Corinthios homiliae, 24,2: PG 61,200. Cfr Didache, IX, 4: F. X. Funk, I, 22: S. Cyprianus, Ep. LXIII, 13: PL 4,384. PO 26,206. 48 47 Conc Oecum. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 1. 30 - A A S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 450 celebratione iungitur. Christi enim praesentia sacris sub speciebus quae post Missam asservantur — praesentia quae tamdiu manet quamdiu species panis ac vini subsistunt — ex celebratione Sacrificii derivatur atque ad communionem sacramentalem ac spiritalem continuatur. Sacrorum est officium Pastorum sustentare, etiam vitae suae testificatione, cultum eucharisticum, praesertim expositionem Sanctissimi Sacramenti, tum etiam adorantem commorationem coram Christo speciebus sub eucharisticis adstante. 48 49 50 Pulchrum est versari cum Eo et, morando super pectus eius more discipuli praedilecti (cfr Io 13,25), affici infinito cordis eius amore. Si eminere debet nostris diebus christiana religio, praesertim ob «artem precandi», quis non renovatam necessitatem percipit diutius deversandi spiritali in colloquio, tacita in adoratione, amanti in habitu ante Christum in Sanctissimo Sacramento praesentem? Quotiens, cari fratres ac sorores, hoc idem sumus experti indeque vires et consolationem et sustentationem sumus consecuti! 51 52 Huius consuetudinis, saepius a Magisterio laudatae et commendatae, complures nobis Sancti exempla reliquerunt. Singulariter quidem hac in re eminuit Alfonsus Maria de' Liguori, qui scripsit: «Cunctis ex devotionibus haec Iesu sacramentati adoratio primum post sacramenta occupat locum, eaque carissima Deo et nobis utilissima». Thesaurus inaestimabilis est Eucharistia, non solum cum celebratur, sed etiam cum ante eam extra Missam sistitur: hoc permittitur ut suo de fonte gratia hauriatur. Communitas christiana quae magis cupit posse Christi vultum contemplari, eadem ex illa affectione quam in Epistulis Apostolicis proposuimus Novo millennio ineunte et Rosarium Virginis Mariae, facere non potest quin etiam hanc partem eucharistici cultus enucleet, ubi duplicantur et continuantur communionis corporis et sanguinis Domini fructus. 53 48 Cfr Conc. Oecum. Tridentinum, Sess. XIII, Decretum de ss. Eucharistia, can. 4: DS 1654. 49 Cfr Rituale Romanum: De sacra communione et de cultu mysterii eucharistici extra Missam, 36 (n. 80). '° Cfr ibid.., 38-39 (nn 86-90). '' Ioannes Paulus II, Ep Ap. Novo millennio ineunte (6 Ianuarii 2001), 32: AAS 93 (2001), 288. «Visitationem sanctissimi Sacramenti, in nobilissimo loco et quam honorificentissime in ecclesiis secundum leges liturgicas adservandi, interdiu facere ne omittant, utpote quae erga Christum Dominum, in eodem praesentem, sit et grati animi argumentum et amoris pignus et debitae adorationis officium»: Paulus VI, Litt. Enc. Mysterium fidei (3 Septembris 1965): AAS 57 (1965), 771, r r 52 53 Visitationes ad Sanctissimum Sacramentum adque Mariam Sanctissimam, re ascetiche, Avellino 2000, p.. 295. Prooemium: Ope- Acta Ioannis Pauli Pp, II 451 CAPUT III EUCHARISTIAE ECCLESIAEQUE APOSTOLICA INDOLES 26. Si, sicut antea memoravimus, Ecclesiam aedificat Eucharistia et Ecclesia Eucharistiam efficit, inde consequitur, ut coniunctio inter utramque sit artissima. Tam verum illud est ut liceat eucharistico Mysterio dictionem illam adhibere, quam de Ecclesia proferimus cum in Symbolo Nicaeno-Constantinopolitano eam «unam sanctam, catholicam et apostolicam» confitemur. Una et catholica etiam Eucharistia est. Sancta etiam est, quin immo, est Sanctissimum Sacramentum. At nunc in primis mentem Nostram con vertere interest ad apostolicam eius indolem. 27. Catechismus Catholicae Ecclesiae, cum explanat quo pacto sit Ecclesia apostolica, sive super Apostolos fundata, triplicem sensum illius locutionis distinguit. Ex quadam parte «ipsa fuit et permanet aedificata "super fundamentum Apostolorum" (Eph 2,20), testium ab ipso Christo electorum et missorum ». Etiam veluti fundamentum Eucharistiae sunt Apostoli, non quod sacramentum ad Christum ipsum non reducatur, sed quia Apostolis a Iesu concreditum est et ab iis eorumque successoribus usque ad nos traditum. Ergo cum Apostolorum actione consentiens et Domini praeceptis oboediens Ecclesia saeculorum decursu Eucharistiam celebrat. 54 Ex altera parte, quam Catechismus indicat, apostolica Ecclesiae indoles etiam significatur quod «ipsa, adiutorio Spiritus habitantis in ea, doctrinam, bonum depositum, sana verba ab Apostolis audita custodit et transmittit ». Etiam hoc altero sensu Eucharistia est apostolica, quoniam Apostolorum ad fidem celebratur. Pluribus in occasionibus, per duo milia annorum historiae novi Foederis Populi, Magisterium Ecclesiae definivit subtilius doctrinam eucharisticam, etiam quod attinet ad accuratam terminologiam, ut sane apostolicam fidem de hoc excelso Mysterio tueatur. Permanet immutata haec fides, et Ecclesiae essentiale est, ut eadem permaneat. 55 28. Ecclesia tandem est apostolica, eo quod «ipsa doceri, sanctificari et dirigi pergit ab Apostolis usque ad Christi reditum ope eorum qui illos in eorum munere pastorali succedunt: ope collegii Episcoporum, "cui assistunt 55 N.. 857. Ibid. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 452 56 presbyteri, una cum Successore Petri Ecclesiaeque Summo Pastore" ». Apostolorum successio pastorali in missione necessario sacramentum Ordinis secum fert, continuatam scilicet seriem, retro usque ad initia, Ordinationum episcopalium validarum. Successio haec omnino est essentialis, ut adsit proprio sensu plenoque Ecclesia. Hunc etiam apostolicae indolis sensum exprimit Eucharistia. Etenim, quemadmodum docet Concilium Vaticanum II, quamquam «fideles [...], vi regalis sui sacerdotii, in oblationem Eucharistiae concurrunt», tamen est sacerdos ministerialis qui « Sacrificium eucharisticum in persona Christi conficit illudque nomine totius populi Deo offert». Quocirca in Missali Romano ita praescribitur: « Prex eucharistica natura sua exigit ut solus sacerdos, vi ordinationis, eam proferat. Populus vero sacerdoti in fide et cum silentio se societ, necnon interventibus in eucharisticae Precis cursu statutis, qui sunt responsiones in dialogo Praefationis, Sanctus, acclamatio post consecrationem et acclamatio Amen post doxologiam finalem, necnon aliae acclamationes a Conferentia Episcoporum probatae et a Sancta Sede recognitae». 57 58 59 60 29. A Concilio Vaticano II crebro adhibita locutio, secundum quam «sacerdos ministerialis [...] Sacrificium eucharisticum in persona Christi conficit», iam in doctrinam pontificiam suas radices bene insertas habuit. Sicut alibi potuimus explicare rem, in persona Christi «plus sane significat, quam "nomine Christi" vel etiam "Christi vicem". Offertur nempe "in persona" Christi: cum celebrans ratione peculiari et sacramentali idem prorsus sit ac "summus aeternusque Sacerdos", qui Auctor est princepsque Actor huius proprii sui Sacrificii, in quo nemo revera in eius locum substitui potest». Sacerdotum ministerium, qui Ordinis sacramentum receperunt, in salutis disciplina a Christo instituta, Eucharistiam ab iis celebratam comprobat 61 62 63 56 Ibid. 57 Congregatio pro Doctrina Fidei, Litt. Sacerdotium ministeriale (6 Augusti 1983), III. 2: AAS 75 (1983), 1005. Const.. dogm de Ecclesia Lumen gentium, 10. 58 59 Ibid 00 Cfr Institutio generalis: Editio typica tertia, n. 147. ' Const. dogm de Ecclesia Lumen gentium, 10 et 28; Decr. de presbyterorum ministerio et 6 vita Presbyterorum Ordinis, 2. 02 «Altaris administer personam Christi utpote Capitis gerit, membrorum omnium nomine offerentis »: Pius XII, Litt. Enc. Mediator Dei (20 Novembris 1947): AAS 39 (1947), 556; cfr Pius X, Adhort. Ap Haerent animo (4 Augusti 1908): Pii X Acta, IV, 16; Pius XI, Litt. Enc. Ad catholici sacerdotii (20 Decembris 1935): AAS 28 (1936), 20. Ep. Ap.. Dominicae Cenae (24 Februarii 1980), 8: AAS 72 (1980), 128-129. 88 \ Acta Ioannis Pauli Pp.. II 453 donum esse quod auctoritatem communitatis funditus excedat et profecto sub- stitui non potest ulla alia re ut eucharistica consecratio valide cum Crucis sacrifìcio coniungatur et Ultima Cena. Communitati sese colligenti ad Eucharistiam celebrandam opus omnino est ordinato sacerdote, qui ei praesideat ut re vera eucharistica convocatio esse possit. Aliunde sibi ex se sola communitas non potest concedere ministrum ordinatum. Hoc enim donum est quod ipsa per successionem episcopalem recipit usque retro ad Apostolorum tempus. Per sacramentum quidem Ordinis Episcopus novum presbyterum constituit eique potestatem Eucharistiae consecrandae tribuit. Quapropter «mysterium Eucharisticum a nullo nisi a sacerdote ordinato celebrari posse quod expressis verbis Concilium Lateranense IV declaravit ». 64 30. Simul haec doctrina Ecclesiae catholicae de sacerdotali ministerio ad Eucharistiam relato, simul etiam doctrina de eucharistico Sacrificio fuerunt proximis his decenniis argumentum fructuosi colloquii in actionis oecumenicae provincia. Sanctissimae Trinitari gratias referamus oportet quod hac in re progressiones maiores factae sunt et appropinquationes, quae sperare nos sinunt venturam aliquando plenam fidei consentionem. Valet autem etiam nunc plane admonitio a Concilio prolata de ecclesialibus Communitatibus in Occidente saeculo xvi ac deinceps exortis et ab Ecclesia catholica seiunctis: «Communitates ecclesiales a nobis seiunctae, quamvis deficiat earum plena nobiscum unitas ex baptismate profluens, et quamvis credamus illas, praesertim propter sacramenti Ordinis defectum, genuinam atque integram substantiam Mysterii eucharistici non servasse, tamen, dum in Sancta Cena mortis et resurrectionis Domini memoriam faciunt, vitam in Christi communione significari profitentur atque gloriosum eius adventum exspectant». Catholici fideles idcirco licet religiosas persuasiones horum suorum fratrum separatorum revereantur, sibi temperare debent ne communionem eorum in ritibus percipiant, ne quid ambiguitatis afferant de natura Eucharistiae neve propterea in officio suo desint veritatem luculenter testandi. Hoc enim nisi fiet, iter ad plenam visibilemque unitatem tardabit. Similiter nemo cogitare potest sanctam diei dominici Missam celebrationes oecumenicas Ver65 °* Congregatio pro Doctrina Fidei, Litt. Sacerdotium ministeriale (6 Augusti 1983), III. 4: AAS 75 (1983), 1006; cfr Conc. Oecum. Lateranense IV, cap 1, Const.. de fide catholica Firmiter credimus: DS 802. 65 Conc. Oecum. Vat. II, Decr. de oecumenismo Unitatis redintegratio, 22. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 454 bi substituere vel conventus precationis communis cum christianis pertinentibus ad praedictas Communitates ecclesiales, vel etiam communicationem eorum liturgici ritus. Tales enim celebrationes et congressiones, quantumvis in se laudabiles, opportunis occasionibus datis, praeparant homines quidem ad plenam exoptatam eucharisticam communionem, verum non possunt eius occupare locum. Quod autem potestas Eucharistiae consecrandae solis commissa est Episcopis et presbyteris, nihil minuit pro reliquo Populo Dei, quandoquidem in communione unius corporis Christi, quod est Ecclesia, hoc donum recidit in omnium commoditatem. 31. Si vitae Ecclesiae et media pars et summa est Eucharistia, aequabiliter id valet de ministerio sacerdotali. Qua de causa Nos, gratias Iesu Christo Domino nostro agentes, id iterum inculcamus: Eucharistia «ipsa videlicet princeps summaque ratio est cur omnino sit sacerdotii Sacramentum, quod nempe ortum simul sit instituta Eucharistia unaque cum ea». Multiplices quidem sunt presbyteri pastorales actuositates. Praeterea si orbis hodierni ponderamus sociales et culturales condiciones, facile intellegitur quantum presbyteros premat periculum dissipationis ob magnum operum diversorum numerum. In caritate pastorali defixit Concilium Vaticanum II vinculum quod eorum vitam operamque colligit. Ipsa — addit item Concilium — «maxime profluit a Sacrifìcio eucharistico, quod ideo centrum et radix totius vitae presbyteri exstat ». Comprehenditur itaque quantum habeat momentum in spiritali vita sacerdotis, nec non pro totius Ecclesiae et mundi emolumento, ut propositum conciliare Eucharistiae quotidie celebrandae exsequatur, « quae quidem etiam si praesentia fidelium haberi non possit, actus est Christi et Ecclesiae». Hoc pacto potest sacerdos omnem vincere dispersi vam animi contentionem suos per dies, dum in eucharistico Sacrificio, vero vitae suo centro suique ministerii, necessarias detegit spiritales vires ut variis pastoralibus occurrat muneribus. Ita dies ipsius revera fient eucharistici. 66 67 68 Ex principatu Eucharistiae in vita ac ministerio sacerdotum defluit etiam primatus eius in pastorali industria pro vocationibus sacerdotalibus. In primis 66 67 68 Ep. Ap, Dominicae Cenae (24 Februarii 1980), 8: AAS 72 (1980), 115. Decr. de presbyterorum ministerio et vita Presbyterorum ordinis, 14. Ibid., 13; cfr Codex Iuris Canonici, can. 904; Corpus Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 378. Acta Ioannis Pauli Pp II 455 quoniam precatio pro vocationibus ibi deprehendit praecipuum locum maximae coniunctionis cum Christi summi et aeterni sacerdotis prece; sed etiam quia sollicita ministerii eucharistici curatio ab ipsis sacerdotibus, consociata cum cohortatione ad consciam, actuosam et fructuosam christifidelium ipsius Eucharistiae participationem, exemplum efficax constituit et invitamentum ad magnanimam iuvenum responsionem Dei appellationi. Utitur enim saepenumero Deus exemplo ferventis pastoralis caritatis in uno sacerdote ut inserat et fecundet in iuvenis animo semen vocationis ad sacerdotium. 32. Id ipsum omne ostendit quam dolenda sit atque extra normam cuiusdam communitatis christianae condicio, quae quamvis pro numero varietateque fidelium se praebeat paroeciam, sacerdotem tamen desiderat qui eandem temperet. Paroecia namque baptizatorum est communitas qui suam identitatem per Sacrificii eucharistici potissimum celebrationem exprimunt et confirmant. Sed id requirit presbyteri praesentiam, ad quem pertinet unum Eucharistiam offerre in persona Christi. Cum communitas sacerdote caret, iusta de causa aliquo modo suppletur ut dominicae celebrationes producantur, atque religiosi laicique, qui suos fratres ac sorores in precatione dirigunt, laudabiliter commune omnium fidelium sacerdotium sustinent, quod in Baptismi gratia nititur. Sed haec remedia sunt temporaria habenda, dum communitas sacerdotem opperitur. Eo quod imperfectae sunt hae celebrationes, tota communitas ad ferventiorem precationem impellitur, ut Dominus operarios mittat in messem suam (cfr Mt 9,38); quae incitatur praeterea ut omnia instrumenta adhibeat ad congruam vocationum pastoralem efficiendam apta, quae tamen per morales institutionisque qualitates imminutas, quae a sacerdotii candidatis requiruntur, difficultates haud expedire conetur. 33. Cum, sacerdotum propter paucitatem, fidelibus sacro ordine carentibus quaedam paroeciae pastoralis curae participatio committitur, illud ob oculos habeant hi, sicut Concilium Vaticanum II docet: «Nulla [...] communitas christiana aedificatur nisi radicem cardinemque habeat in Sanctissimae 69 Eucharistiae celebratione». Eorum idcirco erit cura ut vera Eucharistiae « fames » servetur, quae efficiat ut nulla Missam celebrandi amittatur occasio, 69 Decr. de presbyterorum ministerio et vita Presbyterorum ordinis, 6. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 456 adhibito etiam sacerdote per occasionem interveniente, qui iure Ecclesiae quominus celebret non impeditur. Caput IV EUCHARISTIA ET COMMUNIO ECCLESIALIS 34. Extraordinaria Synodi Episcoporum congressio, anno MCMLXXXV, «ecclesiologiam communionis» agnovit uti praecipuam fundamentalem que 70 ideam Concilii Vaticani II. Dum hic in terra peregrinatur Ecclesia, ad tenendam ac promovendam tum communionem cum Deo Trinitate tum inter fideles communionem vocatur. Hoc ut consequatur, possidet ipsa Verbum et 71 Sacramenta, Eucharistiam potissimum, «qua continuo vivit et crescit» et qua eodem tempore se ipsam patefacit. Haud casu et fortuito communionis vocabulum praecipuum in quoddam nomen excelsi huius versum est Sacramenti. Omnium igitur Sacramentorum principem locum obtinet Eucharistia, ut cum Deo Patre communio per Filii Unigeniti aequationem Spiritus Sancti virtute consummetur. Fidei subtilitate hanc veritatem significavit praeclarus Byzantinae traditionis scriptor: in Eucharistia «prae omnibus sacramentis, [communionis] mysterium sic est perfectum ut ad fastigium omnium sacramentorum perducat: hic novissimus est finis omnium hominum desideriorum, quia hic Deum consequimur Deusque nobiscum in perfecta coniunctione iugatur». 72 Hanc propter rationem opportunum est continuatum Sacramenti eucharistici desiderium alere. Inde « communionis spiritualis » orta est consuetudo, quae feliciter complura iam saecula in Ecclesia viget et a vitae spiritalis Sanctis magistris commendatur. Sancta Teresia a Iesu scripsit: «Cum communionem non sumitis neque Missae estis participes potestis spiritaliter communicare, id quod est valde frugiferum... Sic Domini nostri amor multum in vobis imprimitur». 70 73 Relatio finalis, II, C. 1: L'Osservatore Romano, 10 Decembris 1985, 7. Conc. Oecum. Vat., II, Const.. dogm, de Ecclesia Lumen gentium, 26. Nicolas Cabasilas, Vita in Christo, IV, 10: SCh 355, 270. 73 p f tionis iter, c. 35. 71 72 er ec Acta Ioannis Pauli Pp 457 II 35. Eucharistiae celebratio tamen non potest esse principium communionis, quandoquidem illam iam veluti exsistentem praeponit, ut eam confirmet et ad perfectionem perducat. Vinculum huiusmodi communionis exprimit Sacramentum tum ratione invisibili, quae per Spiritus Sancti motum in Christo nos cum Patre alligat atque inter nos, tum visibili ratione quae communicationem in Apostolorum doctrina, in Sacramentis, in hierarchico ordine secum infert. Necessitudo intima inter invisibilia atque visibilia communionis ecclesialis elementa Ecclesiam veluti salutis sacramentum constituit. 74 Tantummodo his in rerum adiunctis accidit legitima Eucharistiae celebratio veraque eius participatio. Quapropter intrinseca emergit necessitas ut in communione Eucharistia celebretur atque in solida vinculorum suorum integritate. 36. Quantumvis suapte natura semper crescat communio invisibilis, gratiae vitam necessariam semper supponit, ex qua effìcimur « divinae consortes naturae» (2 Pe 1,4), et virtutum fidei, spei et caritatis exercitationem. Sic enim solum vera efficitur communio cum Patre et Filio et Spiritu Sancto. Fides non sufficit, sed perseverandum est in gratia sanctificante et caritate, 75 dum quis in "Ecclesiae sinu corpore quidem... et corde remanet"; opus videlicet est, ut sancti Pauli dicatur verbis « fides, quae per caritatem operatur» (Ca 5,6). Invisibilium vinculorum integritas est christiani officium omnino morale, qui plene Eucharistiam participare cupit Corpus et Sanguinem Christi communicans. Hoc commemorat idem Apostolus officium dum admonet: « Probet autem seipsum homo, et sic de pane illo edat et de calice bibat» (1 Cor 11,28). Eloquentiae suae virtute sanctus Ioannes Chrysostomus fideles adhortatus est: « Ideo nunc etiam ex hoc tempore clara voce denuntio, obtestor, precor et obsecro ne cum macula, ne cum prava conscientia ad sacram hanc mensam accedamus: neque enim hoc accessus, neque communio dici potest, quamvis milies sanctum illud corpus attingamus, sed condemnatio, supplicium et poenarum accessio ». 76 74 Cfr Congregatio pro Doctrina Fidei, Litterae ad Catholicae Ecclesiae episcopos de aliquibus aspectibus Ecclesiae prout est communio Communionis notio (28 Maii 1992), 4: AAS 85 (1993), 839-840. Cfr Conc. Oecum. Vat. II, Const dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 14. 75 76 Homiliae in Isaiam 6, 3: PG 56, 139. 458 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ad hanc sententiam recte statuit Catechismus Catholicae Ecclesiae: « Qui peccati gravis est conscius, Sacramentum Reconciliationis recipere debet an77 tequam ad Communionem accedat». Hinc repetere volumus semper in Ecclesia vigere vigorem que suum habituram illam nempe normam qua Concilium Tridentinum gravem apostoli Pauli concorporavit monitionem, quaeque ad digne suscipiendam Eucharistiam praecipit « illis, quos conscientia peccati mortalis gravat, [...] necessario praemittendam esse confessionem sacramentalem ». 78 37. Duo sunt sacramenta valde inter se viñeta, Eucharistia scilicet et Paenitentia. Si redimens Sacrificium Crucis repraesentat Eucharistia, quod sacramentali ratione perpetuat, inde sequitur ut continuata necessitas conversionis defluat, responsionis nempe uniuscuiusque illi cohortationi, quam sanctus Paulus christianis Corinthiis protulit: «Obsecramus pro Christo: reconciliamini Deo» (2 Cor 5,20). Si porro sua in conscientia christianus onus gerit peccati gravis, paenitentiae iter per Reconciliationis sacramentum necessaria omnino fit via ad plenam Sacrificii eucharistici participationem. De gratiae statu, ut patet, iudicium solum ad singulos homines spectat, cum de conscientiae aestimatione agatur. Quotiens vero de moribus exterioribus agitur graviter et manifesto et perpetuo contra normam moralem, Ecclesia, pro sua pastorali cura boni ordinis communitatis et ex observantia ipsius Sacramenti, non potest quin se etiam appellari sentiat. De hac condicione manifestae moralis perturbationis loquitur norma Codicis Iuris Canonici ad eucharisticam communionem non admittens quotquot « in manifesto gravi peccato obstinate perseverantes » inveniuntur. 79 38. Quemadmodum iam meminimus, ecclesialis communio est etiam visibilis, et in vinculis illis exprimitur quod idem Concilium recenset docens: « Illi plene Ecclesiae societati incorporantur, qui Spiritum Christi habentes, integram eius ordinationem omniaque media salutis in ea instituta accipiunt, et in eiusdem compage visibili cum Christo, eam per Summum Pontificem 77 N 1385; cfr Codex Iuris Canonici, can. 916; Corpus Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 711. Sermo sodalibus Sacrae Paenitentiariae Apostolicae et Confessariis Basilicarum Patriarchalium Romanarum habitus (30 Ianuarii 1981): AAS 73 (1981), 203. Cfr Conc. Oecum, Trid., 78 Sess XIII, Decretum de ss. Eucharistia, cap, 7 et can, 11: DS 1647, 1661, 79 Can 915; cfr Corpus Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 712, \ 459 Acta Ioannis Pauli Pp.. II atque Episcopos regente, iunguntur, vinculis nempe professionis fidei, Sacramentorum et ecclesiastici regiminis ac communionis ». 80 Cum Ecclesiae communionis maxima sit sacramentalis declaratio, oportet Eucharistiam in adiunctis integritatis in vinculis quoque exterioribus commu- nionis celebrari. Praecipue vero, quoniam ipsa «est quasi consummatio spi81 ritualis vitae, et omnium sacramentorum finis», postulat ut vera sint communionis vincula in Sacramentis, praesertim Baptismi atque sacerdotalis Ordinis. Non licet communionem cuipiam largiri, qui non baptizatus est aut totam fidei veritatem de Mysterio Eucharistico accipere recusat. Veritas enim Christus est et veritatis testimonium reddit (cfr Io 14,6; 18,37); corporis eius et sanguinis Sacramentum figmenta non permittit. 39. Praeterea propter ipsam naturam ecclesialis communionis et necessitudinis quam sacramentum Eucharistiae cum ea sustinet, hoc est recordandum: «Sacrificium eucharisticum, quamvis celebretur semper in communitate particulari, numquam tamen est celebratio a sola istiusmodi communitate peracta: ipsa enim, recipiens praesentiam eucharisticam Domini, totum recipit donum salutis, ideoque, etsi in sua permanenti particularitate visibili, sese ostendit ut imago veraque praesentia Ecclesiae, quae est una, sancta, catholica et apostolica ». Hinc sequitur ut communitas re vera eucharistica in se non possit revolvi, tamquam si ex se sola sufficiat, sed debet cum omni alia catholica communitate consentientem se conservare. 82 Eucharisticae communitatis ipse congressus communis est etiam coniunctio cum proprio Episcopo et cum Pontifice Romano. Episcopus enim visibile principium est et fundamentum unitatis ipsius in Ecclesia particulari. Hinc incongruum quiddam maxime accideret si Sacramentum per excellentiam Ecclesiae unitatis sine vera cum Episcopo consociatione celebraretur. Scripsit enim Ignatius Antiochenus: « Valida eucharistia habeatur, illa quae sub episcopo peragitur, vel sub eo, cui ipse concesserit». Aequabiliter quandoquidem «Romanus Pontifex, ut successor Petri, est unitatis, tum Episcoporum 83 84 80 Const dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 14. Sanctus Thomas Aquinas, Summa theologiae, III, q. 73, a. 3c, Congregatio pro Doctrina Fidei, Litterae ad Catholicae Ecclesiae Episcopos de aliquibus aspectibus Ecclesiae prout est communio Communionis notio (28 Maii 1992), 11: AAS 85 (1993), 844. Cfr Conc Oecum Vat. II, Const, dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 23, 81 82 83 84 Epistula ad Smyrnenses, 8: PG 5, 713. 460 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tum fidelium multitudinis, perpetuum ac visibile principium et fundamentum», coniunctio cum eo intrinseca est celebrationis Sacrificii eucharistici necessitas. Hinc maxima veritas, quae variis modis exprimitur in Liturgia: « Quamlibet Celebrationem eucharisticam fieri in unione non modo cum Episcopo proprio, sed etiam cum Papa, cum ordine episcopali, cum universo clero et cum omni populo. Quaevis igitur valida celebratio Eucharistiae prae se fert hanc universalem cum Petro cumque tota Ecclesia communionem, seu obiective ipsam requirit, ut apud Ecclesias christianas a Roma seiunctas contingit». 85 86 40. Communionem efficit Eucharistia et ad communionem instruit. Fideli- bus Corinthiis scripsit sanctus Paulus monstravitque quantum dissentiones eorum, quae in Eucharisticis conventibus ostendebantur, ab ea ipsa re dissiderent quam celebrabant, scilicet Cena Domini. Eos propterea hortabatur Apostolus ut veritatem Eucharistiae ponderarent ut ad communionis fraternae affectum redirent (cfr 1 Cor 11,17-34). Hanc necessitatem quasi vocis imagine efficaciter inculcavit sanctus Augustinus, qui verba Apostoli repetens «vos autem estis corpus Christi et membra» (1 Cor 12,27), animadvertit: «Si ergo vos estis corpus Christi et membra, mysterium vestrum in mensa Dominica positum est: mysterium vestrum accipitis ». Qua ex ratione etiam illud collegit: «Dominus Christus [...] mysterium pacis et unitatis nostrae in sua mensa consecravit. Qui accipit mysterium unitatis, et non tenet vinculum pacis, non mysterium accipit pro se, sed testimonium contra se». 87 88 41. Haec peculiaris facultas communionis provehendae, quae ad Eucharistiam pertinet, una est causarum ipsius momenti Missae dominicalis. De ea aliisque simul rationibus, quae pro Ecclesiae vita ac singulorum fidelium eam praecipuam reddunt, plura diximus in Epistula Apostolica de die dominico sanctificando, cui titulus est Dies Domini^ atque inter alia commonuimus officium fidelibus esse Missam participare, nisi difficultate gravi impedirentur, ita ut congruum Pastoribus officium imponeretur praebendi omnibus 85 Cfr Conc Oecum. Vat. I I , Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 23. Cfr Congregatio pro Doctrina Fidei, Litterae ad Catholicae Ecclesiae Episcopos de aliquibus aspectibus Ecclesiae prout est communio Communionis notio (28 Maii 1992), 14: AAS 85 (1993), 847. 86 87 88 89 Sermo 272: PL 38, 1247. ibid . 1248. Cfr nn.. 31-51: AAS 90 (1998), 731-746. 461 Acta Ioannis Pauli Pp.. II 90 fidelibus veram possibilitatem huic praecepto satisfaciendi. Recentius autem in Epistula Apostolica Novo millennio ineunte, pastorale Ecclesiae iter designantes incipiente tertio millennio, singulare quoddam pondus tribuere voluimus Eucharistiae dominicali, cum efficaciam eius actuosam communionis efficiendae extolleremus: « Locus insuper praeoptatus illa est, ubi annuntiatur communio atque constanter frequentatus Plane per eucharisticam participationem dies Domini etiam Ecclesiae dies evadit, quae sic tam efficaciter potest suum munus uti sacramenti unitatis explere ». 91 42. Uniuscuiusque christifidelis officium est ipsa tutela et communionis ecclesialis provectio, quod in Eucharistia, tamquam unitatis Ecclesiae sacramento, locum invenit peculiaris curae. Hoc officium — ut accuratius loquamur — incidit praecipua cum gravitate in Ecclesiae Pastores, secundum singulorum gradum munusque ecclesiale. Hac de causa normas iam edidit Ecclesia eo spectantes ut frequens et fructuosus adiuvetur fidelium aditus ad Mensam eucharisticam et ut condiciones definiantur quibus a communione subministranda omnino abstineatur. Cura illa ut hae normae fideliter observentur significatio solida evadit amoris erga Eucharistiam et erga Ecclesiam. 43. Contemplantibus nobis Eucharistiam uti sacramentum communionis ecclesialis aliud superest argumentum haud neglegendum suum ob momentum: de coniunctione loquimur cum opere oecumenico. Sanctissimae Trinitati gratias nos omnes agamus oportet quandoquidem proximis his decenniis plurimi in omni orbis parte christifideles permoti sunt fervido quodam desiderio unitatis inter christianos universos. Initio decreti sui super oecumenismo peculiare Dei donum hac in re agnoscit Concilium Vaticanum II. Gratia efficiens haec erat, quae in oecumenicam viam tum nos Catholicae Ecclesiae filios tum fratres ac sorores aliarum Ecclesiarum et Communitatum ecclesialium introduxit. 92 Studium ad unitatis metam impellit Nos ut oculos ad Eucharistiam convertamus, quae supremum est Populi Dei unitatis Sacramentum, quoniam eius est apta declaratio et insuperabilis origo. Precationem suam in eucharistici Sacrificii celebratione tollit Ecclesia ad Deum Patrem misericordiae, 93 90 Cfr ibid., nn. 48-49, AAS 90 (1998), 744, 91 N. 36: AAS 93 (2001), 291-292 92 Cfr Decr, de oecumenismo Unitatis redintegratio, 1. Cfr Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 11. 98 462 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ut filiis suis Spiritus Sancti largiatur plenitudinem ita ut in Christo unum 94 corpus unusque evadant spiritus. Hanc suam precem Patri luminis exhibens, ex quo descendit «omne datum optimum et omne donum perfectum» (lac 1,17), credit Ecclesia efficaciae ipsius, quandoquidem cum Christo capite et sponso precatur, qui sponsae suae precem suam efficit dum eam cum Sacrificio redimente coniungit. 44. Cum prorsus Ecclesiae unitas, quam per sacrificium atque communionem corporis et sanguinis Domini Eucharistia complet, necessarium omnino habeat postulatum integrae communionis in vinculis professionis fidei, Sacramentorum et ecclesiastici regiminis, fieri non potest ut eadem liturgia eucharistica celebretur donec universitas talium vinculorum restituatur. Huiusmodi concelebratio non esset validum instrumentum, immo vero, posset se veluti obstaculum consecutionis plenae communionis demonstrare, sen- sum diminuens longinquitatis metae et inducens vel comprobans ambiguitatem de hac vel illa fidei veritate. Nonnisi in veritate iter peragi potest ad plenam unitatem. Qua in quaestione vetitum legum Ecclesiae non aperit incertitudinibus spatium, secundum normam moralem a Concilio Vaticano II propositam. 95 96 Nihilominus id inculcare volumus, quod in Litteris Encyclicis Ut unum sint addidimus, cum nullam communicationem eucharisticam fieri posse notavissemus: «Et tamen ardenter exoptamus unicam Domini Eucharistiam celebrare coniunctim, et haec optatio iam laus communis fit, eadem imploratio. Simul nos ad Patrem convertimus, idque magis usque "uno corde" facimus ». 97 45. Si numquam concelebratio permittitur, deficiente plena communione, hoc non idem accidit in Eucharistiae administratione, quibusdam in peculiaribus adiunctis, pro hominibus singulis ad Ecclesias aut Communitates eccle64 « Concede ut nos, qui unum panem et unum calicem participamus, in communione unius Spiritus Sancti vicissim coniungamur»: Anaphora Liturgiae S. Basilii Magni. 95 Cfr Codex Iuris Canonici, can. 908; Corpus Canonum Ecclesiarum Orientalium, can, 702; Pontificium Consilium ad Unitatem Christianorum Fovendam, Directorium oecumenicum, 25 Martii 1993, 122-125, 129-131: AAS 85 (1993), 1086-1089; Congregatio pro Doctrina Fidei, Litt. Ad exsequendam, 18 Maii 2001: AAS 93 (2001), 786, «Communicatio in sacris, quae unitatem Ecclesiae offendit aut formalem errori adhaesionem vel periculum aberrationis in fide, scandali et indifferentismi includit, lege divina prohibetur» Decr, de Ecclesiis Orientalibus catholicis Orientalium Ecclesiarum, 26, N. 45: AAS 87 (1995), 948. 96 97 Acta Ioannis Pauli Pp II 463 siales pertinentibus quae non habent cum Ecclesia Catholica plenam communionem. His enim in casibus propositum est gravi spirituali necessitati prospicere de aeterna singulorum fidelium salute, non constituere aliquam intercommunionem, quae fieri non potest nisi plene visibilia vincula ecclesialis communionis iam contracta sunt. Hanc in partem sese Concilium Vaticanum II movit, cum mores statueret cum Orientalibus observandus, qui bona quidem fide ab Ecclesia Catholica separati sua sponte Eucharistiam a ministro catholico recipere cupiunt et bene 98 sunt dispositi. Haec agendi via deinceps rata habita est in utroque Codice, in quo etiam aptandis aptatis casus aliorum christianorum non orientalium respicitur, qui non fruuntur plena cum Ecclesia Catholica communione. 99 46. In Litteris Encyclicis Ut unum sint magni aestimavimus Nos Ipsi hanc regulam quae animarum saluti opportuno iudicio consulere sinit: « Quae cum ita sint, iuvat commemorare ministros catholicos, aliquibus in certis definitisque casibus peculiaribus, sacramenta Eucharistiae, Paenitentiae, Unctionis Infirmorum aliis christianis posse ministrare, qui non in plena sunt communione cum Ecclesia catholica, sed qui ardenter cupiunt illa recipere, ea libere petunt et fidem ostendunt quam Ecclesia catholica in haec confitetur sacramenta. Vicissim in peculiaribus casibus catholici quoque petere possunt eadem sacramenta a ministris earum Ecclesiarum, in quibus ea valida sunt». Has condiciones oportet bene extollere, quibus nihil detrahi potest, etiamsi de peculiaribus certis agitur casibus, quoniam repudiatio unius aut alterius veritatis fidei de his Sacramentis, et inter quas veritates invenitur etiam necessitas Sacerdotii ministerialis ut sint valida, iam petentem reddit haud idoneum ad legitimam eorum administrationem. Et ex contrario, non valebit catholicus fidelis communionem percipere apud communitatem cui deest validum Ordinis sacramentum. 100 101 102 Omnium harum hac in re statutarum regularum fidelis observantia monstrat simulque in tuto collocat amorem tum erga Iesum Christum in 98 Decr. de Ecclesiis Orientalibus catholicis Orientalium Ecclesiarum, 27. Cfr Codex Iuris Canonici, can.. 844 §§ 3-4; Corpus Canonum Ecclesiarum Orientalium, can.. 671 §§ 3-4 N. 46: AAS 87 (1995), 948. Cfr Conc Oecum Vat I I , Cfr Decr. de oecumenismo Unitatis redintegratio, 22 Cfr Codex Iuris Canonici, can. 844; Corpus Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 671. 99 100 101 102 464 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sanctissimo Sacramento tum in fratres ac sorores alterius confessionis christianae, quibus veritatis testificatio debetur, ac postremo etiam erga ipsam causam unitatis promotionis. CAPUT V CELEBRATIONIS EUCHARISTICAE DECUS 47. Quicumque narrationem institutionis eucharisticae apud Evangelia synoptica perlegit, commovetur ipsa simplicitate atque «gravitate», qua Iesus illo tempore Ultimae Cenae magnum Sacramentum instituit. Eventus autem quidam aliquo modo praeludium confert: nempe unctio apud Bethaniam. Mulier quaedam, a Ioanne uti Maria Lazari soror designata, infundit in Iesu caput vasculum pretiosi nardi, cum inter discipulos — praesertim in luda (cfr Mt 26,8; Me Io 12,4) — reclamationes excitaret, tamquam si actus ille, pauperum inspectis necessitatibus, « prolusionem » intollerandam prae se ferret. At Iesu existimatio omnino alia est. Nihil quidem detrectans de caritatis officio erga indigentes, quibus discipuli se debebunt semper dedere — «semper pauperes habetis vobiscum» (Mt 26,11; Me 14,7; cfr Io 12,8) — eventum potius Ipse respicit mortis suae et sepulturae imminentem et idcirco unctionem magni aestimat quae adhibita est ei tamquam illius honoris anticipalo quo corpus eius dignum esse perget etiam post obitum, ligatum vinculo indissolubili cum personae eius mysterio. Prosequitur in synopticis Evangeliis narratio cum Iesus discipulis officium concredit praeparationis accuratae «magni cenaculi», ad cenam Paschalem celebrandam necessarii (cfr Me 14,15; Lc 22,12), nec non cum Eucharistiae institutionis enarratione. Dum partim saltem narratio permittit ut rationes rituum Hebraicorum cenae Paschalis usque ad canticum Hallel (cfr Mt 26,30; Me 14,26) percipiantur, simul nobis offert modo conciso atque sollemni, etiam secundum variantes traditiones diversas, verba ipsa a Christo pronuntiata super pane et vino, ab Eo accepta veluti indicationes solidas corporis eius donati sanguinisque ipsius effusi. Minutiae hae omnes ab Evangelistis commemorantur iam sub lumine consuetudinis « fractionis panis » pridem in Ecclesia pristina confirmatae. At iam ab ipsis Iesu temporibus eventus Feriae Quintae in Cena Domini manifesto ostentat modos alicuius Acta Ioannis Pauli Pp. II 465 liturgicae « affectationis », secundum traditum morem Veteris Testamenti conformatae atque praeparatae ad sese aliter reformandam in celebratione christiana secundum novam doctrinam Paschatis et persuasionem. 48. Quemadmodum unctionis Betaniae mulier, non dubitavit Ecclesia «profundere» optimas suas opes ut admirationem suam adoratricem coram dono Eucharistiae inaestimabili testaretur. Haud minus ac primi discipuli, quibus mandatum est ut «magnum cenaculum» disponerent, ipsa Ecclesia per saecula nec non per civitatum successiones, se impelli semper sensit ut Eucharistiam in adiunctis tanti Mysterii dignis celebraret. Secundum verborum gestuumque Iesu impulsionem nata est christiana liturgia, traditum Iudaicae religionis ritum enodans. Atque tandem aliquando quid umquam sufficere possit, ut convenienter donum recipiatur quod Sponsus divinus perpetuo sui facit Ecclesiae-Sponsae, cum singulis credentium generationibus pervium offert Sacrificium semel in Cruce oblatum seseque omnibus fidelibus nutrimentum exhibens? Etiamsi ratio ipsa « convictus » familiaritatem accendit, numquam Ecclesia invitamento concessit ut hanc « familiaritatem » suo cum Sponso vulgarem redderet aut oblivisceretur Eum simul ipsius esse Dominum atque restare « convivium » semper sacrificii alicuius convictum, sanguine in Calvaria versato signatum. « Sacer » semper convictus est eucharisticus, ubi signorum ipsa simplicitas sanctitatis Dei abscondit profundum: « O sacrum convivium, in quo Christus sumitur! ». Qui nostris in aris frangitur panis, nobis in condicione peregrinantibus per huius orbis vias, est semper «panis angelorum», ad quem accedere nisi cum demissione centurionis in Evangelio non licet: « Domine, non sum dignus, ut intres sub tectum meum » (Mt 8,8; Lc 7,6). 49. Secundum hunc sublimem mysterii sensum facile intellegitur quomodo Ecclesiae fides de Mysterio eucharistico per aetates non solum per interioris cuiusdam devotionis affectum declarata sit, sed etiam per complures exteriores demonstrationes, quae elicere et extollere debent eventus celebrati magnitudinem. Hinc natus est etiam cursus quidam quo paulatim specialis regula liturgiae Eucharistiae est delineata, secundum varias traditiones ecclesiales iure constitutas. Hinc etiam ortum est abundans artis patrimonium. Architectura et sculptura, pictura et musica, quae mysterio christiano se dirigi siverunt, in Eucharistia recta vel obliqua via invenerunt magni afflatus causam. 31 - A.A.S 466 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ita exempli causa architectura vidit transitum, cum primum istud fieri licuit, a pristinis eucharisticis sedibus in familiarum christianarum «domibus » usque ad sollemnes primorum saeculorum basilicas, ad magnificas Mediae Aetatis cathedrales sedes, usque ad magna aut parva templa quae paulatim terras exornaverunt christiana fide contactas. Altarium vero et tabernaculorum formae progressae sunt intra locorum liturgicorum spatia secundum non solum impulsionis causas, sed etiam postulationes certae Mysterii huius comprehensionis. Idem dici potest de musica sacra, etiamsi tantummodo cogitantur modi Gregoriani divino afflatu confecti et respiciuntur tot tamque magni auctores, qui in Sanctae Missae liturgicis periclitati sunt textibus. Nonne etiam forsitan ingens efferri potest multitudo operum artis, a fructibus domestici cuiusdam artificii usque ad vera artis opera, inter paramenta et ornamenta eucharisticae celebrationi adhibita? Ita Eucharistia dici ideo potest, Ecclesiam eiusque spiritualem doctrinam effingens, vehementer affecisse « culturam » Ecclesiae, praesertim in provincia artis. 50. In hoc adorandi Mysterii studio, quod percipitur in quodam rituali et aesthetico prospectu, aliquo modo christiani Occidentis et Orientis inter se « contenderunt ». Quis non Domino gratias praesertim idcirco agit, quod suam partem christianae arti magna opera architecturae et picturae contulerunt ex traditione Graeco-Byzantina omnique ex culturae Slavae regione? Affectum valde fortem mysterii ars sacra in Oriente servavit, qui artifices etiam impulit ut suum officium rebus in pulchris efficiendis non solum proprii ingenii haberent declarationem, sed etiam verum fidei ministerium. Longius ultra simplicem technicam artem progressi, sese dociles Spiritus Dei instinctui aperire potuerunt. Patrimonium universale credentium sunt opera architecturae et musiva tum Orientis tum Occidentis christiani secumque optatum afferunt, ac dicere licet officium, plenitudinis desideratae communionis in fide et celebratione. Hoc praeponit et exigit, quemadmodum videtur in celebrata pictura Trinitatis Rublev, Ecclesiam penitus «eucharisticam», ubi communicatio Christi mysterii in pane fracto tamquam immergitur in unitatem ineffabilem trium Personarum divinarum, unde Ecclesia ipsa fit Trinitatis «icona». In hoc prospectu, ubi ars suis ex omnibus elementis ad sensum Eucharistiae secundum Ecclesiae doctrinam intenditur, opus est omnem animi curam Acta Ioannis Pauli Pp. II 467 in normas dirigere quae disponimi aedificiorum sacrorum aedificationem et ornationem. Amplissimum quidem concessit semper artificibus Ecclesia creandi spatium, sicut et annales comprobant et Nos Ipsi in Epistula ad 103 Artifices extulimus. Tamen oportet sacra ars sese etiam facultate distin- guat exprimendi convenienter Mysterii secundum fidei Ecclesiae plenitudinem recepti nec non secundum pastorales monitiones ab Auctoritatibus competentibus traditas. Haec ratio tam ad artes figurarum quam ad sacram musicam valet. 51. Id, quod in terris antiquae evangelizationis christianae accidit de arte sacra et disciplina liturgica, iam progreditur etiam in continentibus ubi nomen christianum adhuc iuvenescit. Omnino a Concilio Vaticano II haec facta est indicatio de necessitate sanae et debitae « inculturationis ». Multis Nostris in pastoralibus itineribus potuimus in omnibus orbis partibus inspicere quam vitalis esse posset Celebratio eucharistica coniuncta cum formis, moribus et diversarum culturarum sensibus. Sese accommodans variis temporis et loci condicionibus, nutrimentum praebet Eucharistia non tantum singulis hominibus, sed ipsis etiam integris populis, et culturas christiana ratione institutas conformat. Attamen oportet hoc magni momenti opus accommodationis cum perpetua conscientia compleatur ineffabilis Mysterii, cui unaquaeque aetas vocatur ut se aptet. Nimis magnus est hic «thesaurus» et pretiosus, quam ut vilescat aut in periculum adducatur per experimenta aut consuetudines inductas sine accurata comprobatione a competentibus Auctoritatibus ecclesiasticis. Praecipuus Mysterii eucharistici locus talis praeterea est, ut iubeat comprobationem semper cum Apostolica Sede arto vinculo effici. Haud secus ac scripsimus in Adhortatione Apostolica postsynodali cui titulus Ecclesia in Asia: «Haec adiutrix opera necessaria est, quoniam declarat celebratque Liturgia Sacra unicam fidem quam omnes profitentur, et quia est totius Ecclesiae hereditas, non potest a particularibus Ecclesiis, ab Ecclesia universali seiunctis, decerni ». 104 52. His ex omnibus dictis magnum officium intellegitur, quod habent in eucharistica Celebratione praesertim sacerdotes, quorum est praesidere eam 103 104 Cfr AAS 91 (1999), 1155-1172 N. 22: AAS 92 (2000), 485. 468 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale in persona Christi et testificationem reddere et ministerium communionis non solum pro communitate perficere quae recta via particeps est celebrationis, verum etiam pro universali Ecclesia, quae in Eucharistiae causam semper involvitur. Necesse tamen est conqueri, potissimum ab annis liturgicae reformationis post Concilium Vaticanum II, non defuisse abusus propter male acceptum creationis et aptationis sensum, qui multis etiam causas attulerunt doloris. Quaedam oppugnatio «formalismo» nonnullos, quibusdam praesertim in regionibus, adduxit ut «formas» magna liturgica Ecclesiae traditione eiusque Magisterio approbatas non obligare arbitrarentur et novationes non probatas, immo saepius omnino incongruas, inducerent. Nostrum propterea esse censemus vehementer hortare, ut in eucharistica Celebratione magna quidem fidelitate liturgicae observentur regulae. Ipsae enim sunt significatio solida verae ecclesialis indolis Eucharistiae; hic eorum est altissimus sensus. Numquam privata alicuius proprietas est liturgia, neque ipsius celebrantis neque communitatis ubi Mysteria celebrantur. Debuit acriora verba apostolus Paulus communitati Corinthiae proferre ob graviora vitia eorum in eucharistica Celebratione, quae pepererunt divisiones (schismata) atque factionum constitutiones (haereses) (cfr 2 Cor 11,17-34). Nostris pariter temporibus observantia liturgicarum normarum iterum est detegenda et aestimanda veluti actus et testimonium unius universalisque Ecclesiae, quae in omni Eucharistiae celebratione praesens redditur. Tam sacerdos, qui Missam ex liturgicis normis fideliter celebrat, quam communitas, quae his se conformat, modo tacito sed eloquenti suum testificantur erga Ecclesiam amorem. Ut alta sane haec aestimatio normarum liturgicarum roboretur, a dicasteriis Curiae Romanae competentibus petivimus ut proprium appararent documentum cum monitionibus etiam generis iuridici de hoc tanti ponderis argumento. Nulli quidem parvi pendere licet Mysterium nostris manibus concreditum: maius quidem illud est quam ut quisquam sibi permittat proprio id arbitratu tractare, unde nec sacra eius natura observetur nec universalis ratio. Acta Ioannis Pauli Pp. II 469 Caput VI AD MARIAE SCHOLAM, MULIERIS «EUCHARISTICAE» 53. Si intimam Ecclesiae cum Eucharistia necessitudinem eiusque omnes divitias denuo detegere volumus, oblivisci non possumus Mariam, Matrem Ecclesiaeque exemplar. In Epistula Apostolica Rosarium Virginis Mariae, Virginem Sanctissimam tamquam in contemplatione Christi vultus Magistram demonstrantes, in mysteria lucis etiam Eucharistiae institutionem inseruimus. 105 Ad hoc enim Sanctissimum Sacramentum Maria nos perducere potest, quandoquidem ipsi cum eo arta est necessitudo. Prima specie, Evangelium hac de re silet. In institutionis narratione, Feriae Quintae in Cena Domini vesperi, nullus fit de Maria sermo. E contra scimus Eam inter Apostolos adfuisse, « perseverantes unanimiter in oratione » (Act 1,14:), in prima communitate post Domini Ascensionem Pentecosten exspec- tantem. Eius haec praesentia procul dubio in eucharisticis Celebrationibus primae christianae aetatis inter fideles deesse non potuit, assiduos «in fractione panis» (Act 2,42). Sed praeter eius eucharistici Convivii participationem, Mariae cum Eucharistia necessitudo ex eius interiore habitu erui potest. Maria mulier cum tota sua vita est « eucharistica ». Ecclesia videlicet Mariam respiciens tamquam exemplar, ad eam imitandam etiam in hac eius necessitudine cum Mysterio hoc sanctissimo invitatur. 54. Mysterium fidei! Si Eucharistia mysterium est fidei, quod eo usque intellectum nostrum praetergreditur ut nos plane Dei Verbo dedere cogamur, nemo praeter Mariam sustinere nos potest et in simile propositum ducere. Cum nos Christi in Ultima Cena actionem, eius mandato obtemperantes, iteramus: «Hoc facite in meam commemorationem!», eadem opera Mariae invitationem ei absque dubitatione parendi suscipimus: « Quodcumque dixerit vobis, facite» (Io 2,5). Materna quidem sollicitudine, quam apud Canae nuptias est testata, Maria nobis videtur dicere: « Nolite cunctari, verbo mei Filii confidite. Ipse, qui immutare aquam in vinum potuit, pariter panem vinumque efficere suum corpus suumque sanguinem potest, in hoc mysterio 105 Cfr n 21: AAS 95 (2003), 20. 470 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vivam suae Paschae memoriam credentibus tradens, ut hac ratione "panis vitae" fiat». 55. Quodam nempe modo Maria suam jidem eucharisticam significavit antequam Eucharistia institueretur, eo quod suum virginalem uterum Dei Verbi incarnationi commodavit. Eucharistia, dum passionem resurrectionem que attingit, eodem tempore Incarnationis continuationem secum fert. In Annuntiatione divinum Filium in physica etiam veritate corporis sanguinisque Maria concepit, id praecipiens in se quod sacramentaliter quodammodo in singulis credentibus fit, qui sub panis vinique specie corpus et sanguinem Domini recipiunt. Itaque arta intercedit similitudo inter illud fiat quod Maria Angelo nuntianti dixit, et illud amen, quod quisque fidelis Domini corpus suscipiens enuntiat. Maria rogata est ut eum crederet, quem Ipsa concepisset Spiritus Sancti virtute, esse «Dei Filium» (cfr Lc 1,30-35). Virginis fidei in continuatione, in eucharistico Mysterio nos rogamur ut eundem Iesum, Filium Dei et Mariae Filium, sua cum tota humana ac divina exsistentia credamus sub specie panis vinique adesse. «Beata quae credidisti» (Lc 1,45): Maria in Incarnationis mysterio etiam Ecclesiae fidem eucharisticam praesumpsit. Cum in Visitatione Verbum incarnatum in utero gestat, fit ipsa aliquo modo "tabernaculum" — primum historiae "tabernaculum" — ubi Dei Filius, adhuc invisibilis hominum oculis, se Elisabeth exhibet adorandum, quasi suam per Mariae oculos vocemque "radians" lucem. Stupens Mariae visus, dum Christi vultum modo nati contemplatur eumque brachiis amplexatur, nonne amoris incomparabile est exemplar, cui unaquaeque nostra communio eucharistica est referenda? 56. Maria, omnem gerens vitam apud Christum, et non tantummodo in Calvariae loco, sibi assumpsit sacrificalem Eucharistiae dimensionem. Cum infantem Iesum in templum Hierosolymitanum tulit "ut sisteret Domino" (Lc 2,22), nuntium percepit a sene Simeone illum Infantem futurum esse "signum contradictionis" et "gladium" etiam ipsius animam transfixurum (cfr Lc 2, 34-35). Ita gravis praenuntiabatur casus Filii cruci affixi et quodam modo praefigurabatur illud « stabat Mater » Virginis iuxta Crucem. Dum cotidie ad eventum Calvariae paratur, Maria veluti «anticipatae Eucharistiae» speciem vivit, id est « communionem spiritalem » desiderii et oblationis, quae consummabitur per comunicationem cum Filio in passione, ac deinde, post- Acta Ioannis Pauli Pp, II 471 paschali tempore, ' illustrantur per eius participationem eucharisticae Celebrationis, cui, veluti passionis "memoriae", praesederunt Apostoli. Quo modo percipiendi sunt sensus Mariae, dum ex ore Petri, Ioannis, Iacobi ceterorumque Apostolorum verba audivit Ultimae Cenae: "Hoc est corpus meum, quod pro vobis datur" {Lc 22,19)? Corpus illud, quod sacrificio offertur et per signa sacramentalia rursus proponitur, idem erat corpus in eius utero conceptum! In Maria Eucharistiae receptio significabat quasi iterum in uterum excipere cor illud, quod cum corde eius uno pulsu palpitabat, atque quidquid ipsamet sub Cruce experta erat denuo vivere. 57. «Hoc facite in meam commemorationem» {Lc 22,19). In «memoria» Calvariae praesens est id quod in passione et in morte sua Christus explevit. Quare id non deest quod Christus explevit etiam erga Matrem pro nobis. Ipsi enim tradens discipulum praedilectum, et in eo tradit unumquemque nostrum: «Ecce filius tuus!». Pariter dicit quoque unicuique nostrum: «Ecce mater tua! » (cfr Io 19,26-27). In Eucharistia vivere memoriam mortis Christi requirit etiam ut hoc donum continenter excipiatur. Significat sumere nobiscum — exemplum Ioannis secuti — illam quae identidem uti Mater nobis datur. Significat eodem tempore munus exsequi se Christo conformandi, sive scholam Matris frequentando sive comitatum eius acceptando. Maria praesens est, cum Ecclesia et uti Mater Ecclesiae, in singulis nostris celebrationibus eucharisticis. Sicut Ecclesia et Eucharistia indivisibile constituunt binomium, ita quoque dicendum est de binomio Maria et Eucharistia. Idcirco commemoratio quoque Mariae in eucharistica Celebratione, ab antiqua inde aetate, unanimis est in Ecclesiis tam Orientalibus quam Occidentalibus. 58. In Eucharistia, Ecclesia cum Christo plene coniungitur et cum eius sacrificio, proprium faciens spiritum Mariae. Veritas haec altius perspici potest novam instituens lectionem cantici Magnificat sub prospectu eucharistico. Eucharistia enim, sicut Mariae canticum, praesertim laus est et gratiarum actio. Cum Maria exclamat: «Magnificat anima mea Dominum, et exsultavit spiritus meus in Deo salvatore meo», Iesum in utero gerit. Laudat Patrem «per» Iesum, sed laudat Eum etiam «in» Iesu et «cum» Iesu. Hic quidem verus est « habitus eucharisticus ». Maria simul mirabilia memorat a Deo in historia salutis patrata, sicut Ipse locutus est ad patres nostros (cfr Lc 1,55), nuntians illud prodigium quod 472 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale omnia exsuperat, nempe Incarnationem redemptricem. In cantico Magnificat adest denique eschatologica Eucharistiae intentio animi. Quotiescumque Filius Dei reproponitur nobis «in paupertate» signorum sacramentalium, panis et vini, ponitur in mundo novae illius historiae semen, quod «deposuit potentes de sede » et « exaltavit humiles » (cfr Lc 1,52). Maria illos « novos caelos » celebrat et «novam terram», quae in Eucharistia suum antecessum et quodam sensu suum agendi « consilium » inveniunt. Si canticum Magnificat enuntiat spiritalitatem Mariae, haec spiritalitas qualibet alia melius nos adiuvat ad eucharisticum Mysterium vivendum. Eucharistia nobis datur ut omnis vita nostra, sicut vita Mariae, canticum Magnificat fiat! CONCLUSIO 59. Ave, verum corpus natum de Maria Virgine/ Paucis ante annis quin- quagesimum anniversariam a presbyterali ordinatione Nostra celebravimus memoriam. Hodie gratiam percipimus has de Eucharistia Litteras Encyclicas Ecclesiae tradendi, videlicet Feria Quinta in Cena Domini, quae in quintum et vicesimum Nostrum annum Petrini ministerii incidit. Id perquam grato animo facimus. Plus dimidium saeculum, quotidie, inde ab illo die II mensis Novembris anno MCMXLVI, cum «primam» Missam in crypta sancti Leonardi cathedralis templi Wawel Cracoviae celebravimus, oculos Nostros in hostiam calicemque intendimus, in quibus tempus spatiumque quodammodo sese « contraxerunt » et Calvariae drama vivi dum iterum est expressum, cum suam arcanam « contemporalem » praesentiam manifestaret. Singulis diebus in pane vinoque consecratis fides Nostra divinum Peregrinatorem agnovit, qui quondam ad duos Emmaus discipulos accessit, ut eorum oculorum fidei lucem et cordis spem recluderet (Lc 24,13-35). Sinite, carissimi fratres sororesque, ut intima animi elatione, una vobiscum ac vestram fidem roborantes, Nostram fidem in Sanctissimam Eucharistiam testificemur. Ave, verum corpus natum de Maria Virgine, \ vere passum, immolatum in cruce pro homine! Hic adest Ecclesiae thesaurus, mundi cor, pignus metae ad quam singuli homines, etiam inscii, anhelant. Mysterium est magnum, quod nos procul dubio transcendit ac nostrae mentis facultatem summopere temptat ea quae apparent transgrediendi. Hic nostri sensus falluntur — visus, tactus, gustus in te fallitur: sic enuntiatur in hymno Adoro te Acta Ioannis Pauli Pp. II devote 473 , sed sola fides, quae in Christi verbo nititur nobis ab Apostolis tradito, sufficit nobis. Sinite, perinde ac Petrus in sermonis eucharistici exitu in Ioannis Evangelio, ut Nos, totius Ecclesiae nomine, uniuscuiusque vestrum nomine, Christo repetamus: «Domine, ad quem ibimus? Verba vitae aeternae habes» (Io 6,68). 60. Tertio millennio illucescente, nos omnes Ecclesiae filii renovato animi impetu ad vitae christianae semitam tenendam impellimur. Quemadmodum in Epistula Apostolica Novo millennio ineunte scrip