YUNI 27–YULI 31, 2016
Transcrição
34567 MAYI 2 0 16 MASOLO YA KULONGUKA NA: YUNI 27–YULI 31, 2016 LUTITI YA ZULU: BANSAMUNI GHANA 125 443 Toko mosi ya nkento ke longa banduku na yandi ya nzo-nkanda nsangu ya mbote mpi yandi ke pesa bo trakiti. Yandi ke zingaka na mbanza Ho, na provense ya Volta na nsi Ghana BALONGOKI YA BIBLIA 382 408 BANTU YINA VANDAKA NA LUSUNGIMINU ( 2014) 347 725 MASOLO YA KE NA KATI 3 MPOSO YA YUNI 27–YULI 3 21 Yidika Makambu na Zola Yonso Sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka, bantangu ya nkaka mavwanga lenda basika na kati na beto. Na disolo yai beto ta tubila bansiku ya Biblia yina lenda sadisa beto na kuyidika makambu mpi kutula ngemba ti bantu ya nkaka. Keti Biblia Ke Landa Kusoba Luzingu na Nge? Nge me salaka bansoba ya nene na ntwala ya kubaka mbotika. Keti nge ke mona nde nge ke kuka diaka ve kusala bansoba ya fioti-fioti sambu na kulanda mbandu ya Yehowa mpi ya Yezu mbote-mbote? Disolo yai ta tendula mambu yina ke kangaka beto nzila ya kusala bansoba yai mpi mutindu Biblia lenda sadisa beto. 9 MPOSO YA YULI 18-24 MPOSO YA YULI 4-10 “Beno Kwenda mpi Beno Kumisa Bantu ya Makanda Yonso Balongoki” 27 Disolo yai ta sadisa beto na kubakisa sambu na nki beto ke tubaka nde bubu yai, Bambangi ya Yehowa mpamba bantu ke salaka kisalu yina Yezu tubaka na Matayo 24:14. Beto ta zaba mpi ntendula ya ngogo “balobi-bantu.”—Matayo 4:19. MPOSO YA YULI 25-31 Baka Mambote ya Mingi na Malongi ya Yehowa Na disolo yai, beto ta tubila kigonsa mosi yina beto fwete tina, beto ta mona mpi mutindu beto lenda baka kibeni mambote na malongi yonso ya Yehowa. 15 MPOSO YA YULI 11-17 Mutindu ya Kubaka Balukanu na Nge, Nge Mosi Ntangu nge ke bakaka balukanu, keti nge ke tadilaka kaka mambu yina ntima na nge me zola? Keti nge ke vingilaka nde bantu ya nkaka kusonga nge mambu yina nge fwete sala? Disolo yai ta monisa mutindu ya kuzaba bangindu ya Yehowa Nzambi sambu na kubaka balukanu ya kuluta mbote. Mukanda yai kele ve ya kuteka. Kubasika na yo kele mosi ya mitindu ya kisalu ya kulonga bantu Biblia na ntoto ya mvimba ya me simbama na makabu ya luzolo ya mbote. Sambu na kupesa makabu, kota na www.jw.org. 34567 Kana beto me zabisa yo ve, mikapu ya Biblia me katuka na Biblia —Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa ya Kikongo ya bilumbu yai. May 2016 Vol. 137, No. 8 KONGO The Watchtower (ISSN 0043-1087) Issue 8 May 2016 is published monthly with an additional issue published in January, March, May, July, September, and November by Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.; L. Weaver, Jr., President; G. F. Simonis, SecretaryTreasurer; 1000 Red Mills Road, Wallkill, NY 12589-3299, and printed by Watch Tower Bible and Tract Society of South Africa NPC, 1 Robert Broom Drive East, Rangeview, Krugersdorp, 1739. 5 2016 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Printed in South Africa. Yidika Makambu na Zola Yonso “Beno vanda na ngemba na kati na beno.”—MARKO 9:50. KETI nge me yindulaka dezia masolo ya Biblia ya ke tubila mavwanga yina basikaka na kati ya bantu? Mu mbandu, mukanda ya ntete ya Biblia ke tuba nde Kaini fwaka Abele (Kuyantika 4: 3-8); Lameki fwaka mwana-bakala mosi yina lwadisaka yandi (Kuyantika 4:23); bangungudi ya Abrahami swanaka ti bangungudi ya Loti (Kuyantika 13:5-7); Agare kudimonaka nde yandi me luta Sara, mpi Sara wilaka Abrahami makasi (Kuyantika 16: 3-6); Ismaele vandaka kunwanisa bantu yonso, mpi bantu yonso vandaka kunwanisa yandi.—Kuyantika 16:12. 2 Sambu na nki bo sonikaka masolo yai na Biblia? Masolo ya bantu yai ya kukonda kukuka lenda longa beto mambu mingi. Beto kele mpi bantu ya kukonda kukuka. Kana beto me kutana ti mambu ya mutindu mosi, beto lenda landa bambandu ya mbote yina kele na Biblia mpi kubuya bambandu ya mbi. (Baroma 15:4) Yo lenda sadisa beto na kuzaba mutindu ya kuzinga na ngemba ti bankaka. 3 Na disolo yai, beto ta tadila mfunu ya kuyidika makambu to mavwanga, mpi mutindu ya kusala yo. Beto ta longuka mpi 1, 2. Inki mavwanga mukanda ya Kuyantika ke tubila, mpi sambu na nki masolo yango kele mfunu? 3. Inki beto ta longuka na disolo yai? BANKUNGA: 39, 77 INKI MVUTU NGE TA PESA? Inki ndongisila ya Yezu ke sadisaka beto na kuyidika makambu na zola yonso? Inki bangiufula Mukristu lenda kudiyula ntangu yandi ke sosa kuyidika makambu ti bantu ya nkaka? Inki mutindu beto lenda sadila mambu tatu yina kele na Matayo 18:15-17 sambu na kuyidika makambu ya nkaka? 3 minsiku ya Biblia yina lenda sadisa beto na kuyidika makambu sambu na kuwakana mbote ti Yehowa mpi ti bantu ya nkaka. SAMBU NA NKI BANSADI YA NZAMBI FWETE YIDIKA MAVWANGA? 4 Satana muntu ke kabulaka bantu mpi ke kotisaka mavwanga mingi na kati ya bantu. Inki ke pusa beto na kutuba mpidina? Na kilanga ya Edeni, Satana tubaka nde bantu lenda zenga bo mosi nde kima mosi kele mbote to mbi kukonda kutadila dibanza ya Nzambi. (Kuyantika 3:1-5) Kansi mambu ya Keti nge ke lolulaka bampangi nswalu? ke salama na nsi-ntoto bubu yai ke monisa nde kikalulu yai ke basisaka kaka mavwanga. Bantu mingi ke yindulaka nde bo kele ti nswa ya kuzenga bo mosi nde kima mosi kele mbote to mbi. Bo ke vandaka lulendo, bwimi, mpi ke sosaka kaka kutesana. Bo ke sosaka mpi ve kuzaba kana balukanu na bo ke pesa bantu ya nkaka mpasi. Kikalulu yai ke basisaka mavwanga. Biblia ke yibusa beto nde kana beto ke wa makasi nswalu, beto ta wakanaka ve ti bantu mingi mpi beto ta salaka masumu mingi.—Bingana 29:22. 5 Na disolo na Zulu ya Ngumba, Yezu longaka balongoki na yandi na kuzinga na ngemba ti bantu mpi kusala nde mavwanga kubasika ve, ata bo ke mona nde yo kele ve sambu na mambote na bo. Mu mbandu, ya4. Inki mabanza ya mbi me mwanganaka na ntoto ya mvimba, mpi nki yo me basisaka? 5. Inki mambu Yezu longaka bantu sambu na kumanisa mavwanga? 4 NZOZULU YA NKENGI ndi songaka bo na kuvanda mawete, na kuzinga na ngemba ti bantu ya nkaka, kuyambula makasi, kuyidika makambu nswalu, mpi kuzola bambeni na bo.—Matayo 5:5, 9, 22, 25, 44. 6 Bubu yai, beto ke sambilaka Yehowa ntangu beto ke salaka bisambu, ke samunaka, mpi ke kwendaka na balukutakanu. Kana beto ke wakana ve ti bampangi na beto, Yehowa ta ndima ve lusambu na beto. (Marko 11:25) Sambu na kuvanda banduku ya Yehowa, beto fwete lolulaka bankaka kana bo me sala beto mbi.—Tanga Luka 11:4; Baefezo 4:32. 7 Yehowa ke zolaka nde bansadi na yandi yonso kulolulana mpi kuzinga na ngemba ti bankaka. Yo yina beto lenda kudiyula nde: ‘Keti mono ke lolulaka bampangi nswalu? Keti mono ke sepelaka kuvanda ti bo?’ Kana nge ke kukaka ve kulolula bampangi, lomba Yehowa na kusadisa nge. Yandi ke waka bisambu ya mutindu yai mpi yandi ta sadisa nge.—1 Yoane 5:14, 15. KETI NGE LENDA VILA MBI YINA BO ME SALA NGE? 8 Beto yonso kele bantu ya kukonda kukuka. Yo yina, beto fwete zaba nde bantu lenda tuba to kusala mambu yina lenda pesa beto mpasi. (Longi 7:20; Matayo 18:7) Kansi nki beto ta sala? Tadila mbandu yai: Mpanginkento mosi pesaka bampangi zole ya babakala mbote na kisika ya bantu mingi. Kansi mosi na kati na bo waka makasi nde mpanginkento pesaka bo ve mbote na mutindu ya luzitu. Ntangu mpangi-nkento kwendaka, 6, 7. (a) Sambu na nki beto fwete yidika makambu nswalu? (b) Inki bangiufula bansadi yonso ya Yehowa fwete kudiyula? 8, 9. Inki beto fwete sala kana muntu mosi me sala beto mbi? mpangi-bakala yina yantikaka kubokuta. Kansi mpangi-bakala yina ya nkaka yibusaka yandi nde mpangi-nkento ke sadilaka Yehowa na kwikama yonso bamvula 40, ata yandi ke kutana ti bampasi. Sambu na yandi, mpangi-nkento vandaka ve ti ngindu ya kupesa yandi mpasi. Mpangi-bakala yina waka makasi salaka nki? Yandi tubaka nde, “yo ke mpidina.” Na nima, yandi lolulaka mpanginkento. 9 Disolo yai ke longa beto nki? Kana muntu me sala beto mbi, beto kele ti kiyeka ya kupona mambu yina beto ta sala. Muntu ya zola ke lolulaka. (Tanga Bingana 10:12; 1 Piere 4:8.) Kana beto ke lolula bantu yina me sala beto mbi, Yehowa ke waka kiese. (Bingana 19:11; Longi 7:9) Yo yina, kana muntu mosi me tuba to me sala kima mosi yina me pesa nge mpasi, kudiyula nde: ‘Keti mono lenda vila mbi yina yandi me sala? Keti kulanda kuyindula yo kele kibeni mbote?’ 10 Kana bantu me tubila beto kima mosi ya mbi, yo lenda vanda mpasi na kuvila yo. Lucy, mupasudi-nzila mosi, kutanaka ti diambu yai. Bampangi ya nkaka na dibundu vandaka kutuba mambu ya mbi sambu na mutindu na yandi ya kusamuna mpi ya kusadila ntangu. Yo pesaka yandi mpasi mpi yandi lombaka ndongisila na bampangi ya kuyela. Inki mambote yandi bakaka? Yandi ke tuba nde, bo tangaka baverse ya Biblia yina sadisaka yandi na kuyindula mingi ve mambu ya mbi ya bantu ya nkaka ke tubila yandi, kansi kuyindula mingi Yehowa. Yandi bakaka kikesa ntangu yandi tangaka Matayo 6:1-4. (Tanga.) Baverse yai sadisaka yandi na kubakisa nde kupesa Yehowa kiese kele kima ya 10. (a) Mpangi-nkento mosi salaka ntete nki ntangu bo tubilaka yandi mbi? (b) Inki ndongisila ya Biblia sadisaka yandi na kuvanda kaka na ngemba? kuluta mfunu. Yo yina, yandi bakaka lukanu ya kulanda ve mambu ya mbi yina bo tubilaka yandi. Bubu yai, ata bantu ke tuba mbi sambu na kisalu na yandi ya kusamuna, yandi ke vandaka na kiese sambu yandi me zaba nde yandi ke salaka bikesa yina sambu na kusepedisa Yehowa. KANA NGE KE KUKA VE KUVILA MBI YINA BO ME SADILA NGE 11 “Beto yonso ke bulaka sakuba mbala mingi.” (Yakobo 3:2) Inki nge fwete sala kana nge me bakisa nde kima mosi ya nge tubaka to ya nge salaka pesaka mpangi mosi mpasi? Yezu tubaka nde “kana nge ke nata dikabu na nge na mesa-kimenga mpi kuna nge me yibuka nde mpangi na nge kele ti makambu ti nge, bika dikabu na nge pana na ntwala ya mesa-kimenga, mpi kwenda. Ntete, tula Lukanu na beto fwete vanda ya kutula ngemba ti bampangi ngemba ti mpangi na nge, na nima ntangu nge ta vutuka, pesa dikabu na nge.” (Matayo 5:23, 24) Yo yina, kwenda kusolula ti mpangi na nge. Ntangu beno ke solula, lukanu na nge fwete vanda ya kutula ngemba ti yandi. Nge fwete ndima kifu na nge mpi kusosa ve kupesa yandi foti. Kuzinga na ngemba ti bampangi na beto kele kima ya mfunu mingi kuluta. 11, 12. (a) Inki Mukristu fwete sala kana yandi me bakisa nde ‘mpangi na yandi kele ti makambu ti yandi’? (b) Mutindu Abrahami yidikaka mavwanga ti Loti ke longa beto nki? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.) MAYI 2016 5 Ziku yo ta lomba kusolula ti mpangi na nge mbala mingi sambu na kutula ngemba (Tala paragrafe 15) 12 Biblia ke monisa mutindu bansadi ya Nzambi lenda landa kuzinga na ngemba ata ntangu mavwanga me basika. Mu mbandu, Abrahami kumaka ti bitwisi mingi mpi vandaka ti bangungudi, mwana-mpangi na yandi Loti mpi kumaka ti bitwisi mingi. Bangungudi na bo yantikaka kuswana sambu kisika kumaka fioti sambu na bitwisi na bo. Sambu Abrahami vandaka kuzola ngemba, yandi bikaka ntete Loti kupona kisika ya kuluta mbote ya insi yango. (Kuyantika 13:1, 2, 5-9) Yai kele mbandu ya mbote kibeni sambu na beto! Keti Abrahami niokwamaka sambu na kikalulu na yandi ya mawete? Ata fioti ve. Mbala mosi na nima ya mambu yai, Yehowa silaka Abrahami nde yandi ta pesa yandi bima mingi kuluta yina yandi vidisaka. (Kuyantika 13:14-17) Yo ke longa beto nki? Ata yo ke lomba nde beto vidisa bima na beto ya nkaka sambu na kutula ngemba, Yehowa ta sakumuna beto sambu beto me yidika makambu na zola yonso.[1]—Tala noti na nsuka ya disolo. 13 Tadila mbandu mosi ya bilumbu na beto. Bo tulaka mpangi mosi nkengi na biro mosi na lukutakanu ya distrike. Yandi bingaka mpangi ya nkaka na telefone sambu bo sala ti yandi. Mpangi yango tubilaka yandi mambu ya mbote ve mpi kangaka telefone. Sambu na nki? Yandi wilaka nkengi ya ntete ya biro yina makasi. Nkengi yai ya zole waka ve makasi. Ata mpidina, mambu yina mpangi tubilaka yandi na telefone yangisaka yandi. Yo yina, na nima ya ngunga mosi, yandi bingaka diaka mpangi yina mpi lombaka nde bo kutana. Na mposo yina landaka, bo kutanaka na Nzo ya Kimfumu. Na nima ya kusamba Yehowa, bo solulaka kiteso ya ngunga mosi. Mpangi yina songaka nkengi ya 13. Nkengi mosi salaka nki ntangu mpangi mosi tubilaka yandi mambu ya mbi, mpi yo ke longa beto nki? mpa mambu yina nkengi ya ntete salaka yandi. Nkengi ya mpa widikilaka yandi na dikebi yonso mpi bo tangaka mwa baverse. Nsuka-nsuka, bo tulaka ngemba mpi bo salaka kumosi na lukutakanu. Mpangi yango sepelaka mingi mutindu nkengi yina solulaka ti yandi na mawete yonso. KETI NGE FWETE ZABISA BANKULUNTU? 14 Makambu mingi ya ke basikaka na kati ya Bakristu, bo lenda yidika yo bo mosi. Kansi makambu ya nkaka bo lenda kuka ve kuyidika yo bo mosi. Makambu ya nkaka ke lombaka lusadisu ya bantu ya nkaka, mutindu Yezu monisaka yo na Matayo 18:15-17. (Tanga.) “Disumu” yina Yezu tubilaka na baverse yai kele ve makambu ya fioti-fioti yina ke basikaka na kati ya bampangi. Inki ke tinda beto na kutuba mutindu yina? Yezu tubaka nde, kana muntu mosi me sala disumu, solula ti yandi nge mosi. Kana yandi me wila nge ve, binga bambangi. Kana yandi me wa kaka ve, zabisa bankuluntu. Kana yandi me buya kubalula ntima, beto fwete tadila yandi bonso “muntu ya makanda mpi bonso kalaki ya mpaku.” Bubu yai, yo ke tendula nde bo fwete basisa yandi na dibundu. “Disumu” yina nge lenda sosa kusolula ti muntu nge mosi lenda vanda, kukusa sambu na kubaka mambote mosi buna, to kutonga, kansi yo ke tadila ve masumu bonso bizumba, kuvukisa nitu bakala ti balaka to nkento ti nkento, apostazi, to kusambila biteki. Bankuluntu bantu ke tadilaka masumu ya mutindu yai. 15 Yezu pesaka ndongisila yai sambu na kumonisa beto mutindu ya kusadisa mpangi ya 14, 15. (a) Inki ntangu beto fwete sadila ndongisila yina kele na Matayo 18:15-17? (b) Inki bitambi tatu Yezu tubilaka, mpi nki fwete vanda lukanu na beto ntangu beto ke sadila yo? MAYI 2016 7 me sala mbi sambu beto ke zolaka yandi. (Matayo 18:12-14) Inki mutindu beto lenda sadila ndongisila yai? (1) Beto fwete sosa kutula ngemba ti mpangi kukonda kukotisa bampangi ya nkaka. Ziku yo ta lomba kusolula ti yandi mbala mingi. Kansi nki beto fwete sala kana yandi ke zola kaka ve ngemba? (2) Ntangu beto ke solula ti mpangi, beto fwete binga muntu yina me zaba diambu yango mbote to yina lenda bakisa kana kele ti diambu ya mbi yina yandi me sala. Kana nge yidika dikambu yango ti yandi, pana nge me “vutula mpangi na nge na nzila ya mbote.” Kansi kana nge me solula ti yandi mbala mingi, kansi yandi ke zola ve ngemba, nge fwete (3) zabisa bankuluntu. 16 Yo ke pesa kikesa na kuzaba nde makambu mingi ke lombaka ve kibeni kusadila bitambi yonso tatu yina kele na Matayo 18:1517. Sambu na nki? Mbala mingi, muntu ya me sala disumu ke ndimaka mbi na yandi mpi ke yidikaka mambu. Yo ke lombaka diaka ve kubasisa yandi na dibundu. Muntu ya bo me sala mbi fwete lolula mpangi na yandi mpi kutula ngemba. Ndongisila ya Yezu ke monisa pwelele nde, beto fwete kwendaka ve nswalu kusonga bankuluntu. Beto ta za16. Inki ke monisa nde kulanda ndongisila ya Yezu kele mbote mpi yo kele kidimbu ya zola? NTENDULA YA BANGOGO YA NKAKA bisa bo kaka kana beto me sadila bitambi zole ya ntete mpi kana beto kele ti banzikisa nde muntu yango me sala disumu. 17 Sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka, beto ta salaka kaka bantu ya nkaka mbi. Yakobo tubaka nde: “Kana muntu ke bulaka ve sakuba na kutuba, yandi kele muntu ya kukuka, mpi yandi me fwana na kuyala nitu na yandi ya mvimba.” (Yakobo 3:2) Sambu na kuyidika makambu, beto fwete sala yonso sambu na kusosa ‘ngemba mpi kulanda yo.’ (Nkunga 34:14) Kana beto ke landa kutula ngemba ti bantu, beto ta wakanaka mbote ti bampangi mpi beto ta zinga na bumosi. (Nkunga 133:1-3) Kima ya kuluta mfunu kele nde, beto ta kuma banduku ya ngolo ya Yehowa, “Nzambi yina ke pesaka ngemba.” (Baroma 15:33) Beto ta baka mambote yai yonso kana beto ke yidika makambu na zola yonso. 17. Inki mambote beto ta baka kana beto ‘ke sosa ngemba’? NOTI NA NSUKA YA DISOLO: [1] (paragrafe 12) Bantu ya nkaka mpi yidikaka mambu na zola, mu mbandu Yakobi ti Ezau (Kuyantika 27:41-45; 33:1-11); Yozefi ti bampangi na yandi (Kuyantika 45:1-15); mpi Gideoni ti bantu ya Efrayimi (Bazuzi 8:1-3). Ziku nge lenda tadila mpi masolo ya nkaka ya mutindu yai na Biblia. Kukusa sambu na kubaka mambote: Ke tendula kukusa to kusadila mayele ya mbi sambu na kubaka kima mosi ya mbalu to kubaka banswa ya nkaka na mutindu ya muyibi Kutonga: Kutuba kima mosi ya mbi mpi ya luvunu, yina ke bebisa lukumu ya muntu ya nkaka “Beno Kwenda mpi Beno Kumisa Bantu ya Makanda Yonso Balongoki” “Beno kwenda mpi beno kumisa bantu ya makanda yonso balongoki, beno botika bo . . . , beno longa bo na kuzitisa mambu yonso ya mono songaka beno.”—MATAYO 28:19, 20. YEZU tubaka nde na bilumbu ya nsuka, bo ta samuna nsangu ya mbote ya Kimfumu na bantu yonso. (Matayo 24:14) Na ntoto ya mvimba, bantu me zabaka beto, Bambangi ya Yehowa, sambu na kisalu na beto ya kusamuna. Bantu mingi ke zolaka nsangu ya beto ke longaka, kansi bankaka ke zolaka yo ve. Ata na kati ya bantu yina ke zolaka yo ve, bankaka ke zitisaka beto sambu na kisalu na beto. Beto ke tubaka nde, beto mpamba bantu ke salaka kisalu yina Yezu tubaka. Inki ke pusaka beto na kutuba mpidina? Inki lenda sadisa beto na kubakisa nde kisalu ya kusamuna ya beto ke salaka kele yina Yezu tubaka? 2 Mabundu mingi ke tubaka nde bo ke longaka nsangu yina Yezu longaka. Kansi bo ke salaka yo kaka na banzo-nzambi, na televizio, na Internet, to bo ke telaka bantu kaka mutindu bo zabaka Yezu. Bankaka ke yindulaka nde kusadisa bantu ya mpasi, kusansa to kulonga bantu ya ofele kele mpi mutindu ya BANKUNGA: 141, 97 SAMBU NA NKI BAMBANGI YA YEHOWA ME SWASWANA TI MABUNDU YA NKAKA NA YINA ME TALA . . . nsangu ya bo ke longaka mpi bikuma yina ke pusaka bo na kulonga yo? bametode ya bo ke sadilaka? bisika yina bo ke samunaka? 1, 2. Mambu yina Yezu tubaka na Matayo 24:14 ke pusa beto na kuyula nki bangiufula? 9 nkaka ya kusamuna. Keti bisalu yai kele kibeni kisalu ya kusamuna yina Yezu tubilaka? 3 Keti Yezu tubaka nde balongoki na yandi fwete vingila nde bantu kwisa kusosa bo? Ve! Ntangu Yezu futumukaka, yandi Bambangi ya Yehowa mpamba bantu ke longaka nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi zabisaka balongoki na yandi nde: “Beno kwenda mpi beno kumisa bantu ya makanda yonso balongoki, beno botika bo . . . , beno longa bo na kuzitisa mambu yonso ya mono songaka beno.” (Matayo 28:19, 20) Yo ke tendula nde balongoki ya Yezu fwete sala mambu iya. Beto fwete kumisa bantu balongoki, kubotika bo, mpi kulonga bo. Kansi ntete beto fwete kwenda kusosa bo. Muntu mosi ya mayele yina ke longukaka Biblia tubaka nde: “Bakristu yonso fwete ‘kwenda,’ ata yo ta lomba kusabuka babalabala to banzadi.”—Matayo 10:7; Luka 10:3. 4 Yezu zolaka nde balongoki na yandi kusala nki? Keti yandi zolaka nde konso muntu kusamuna na mutindu na yandi, to bo fwete kudibongisa mbote mpi kusala na kimvuka? Sambu muntu mosi mpamba ta kuka ve kusamuna na “makanda yonso,” yo lombaka nde balongoki kudibongisa mbote 3. Inki mambu iya Matayo 28:19 ke tubila, yina balongoki ya Yezu fwete sala? 4. Kukuma “balobi-bantu” ke tendula nki? 10 NZOZULU YA NKENGI mpi kusala na kimvuka. Yo yina Yezu zabisaka bo na kukuma “balobi-bantu.” (Tanga Matayo 4:18-22.) Yezu vandaka kutubila ve mulobi-mbisi yina kele yandi mosi, me tula pambu na ndobo, mpi ke vingila kukanga mbisi. Kansi Yezu vandaka kutubila kuloba ti bukondi. Yo ke vandaka mpasi, ke lombaka nde bantu kuvanda mingi, mpi kudibongisa mbote.—Luka 5:1-11. 5 Sambu na kuzaba bantu yina ke longaka nsangu ya mbote bubu yai, beto fwete pesa mvutu na bangiufula yai: ˇ Inki nsangu balongoki ya Yezu fwete longa? ˇ Inki fwete pusa bo na kulonga yo? ˇ Inki bametode bo fwete sadila? ˇ Bo fwete longa na wapi, mpi yo fwete baka bantangu ikwa? Bamvutu na bangiufula yai ta sadisa beto na kuzaba bantu yina ke sala kisalu yai ya ke gulusaka bantu. Yo ta pesa beto mpi ngolo ya kulanda kusamuna.—1 Timoteo 4:16. INKI NSANGU BETO FWETE LONGA? 6 Tanga Luka 4:43. Yezu longaka “nsangu ya mbote ya Kimfumu.” Yandi zolaka mpi nde balongoki na yandi kusala bonso yandi. Banani ke longaka bantu yonso nsangu yina ya mbote? Kaka Bambangi ya Yehowa! Ata bantu ya nkaka yina ke zolaka beto ve ke ndimaka diambu yai. Mambu mumpe mosi, yina zingaka na bansi mingi, zabisaka Mbangi ya Yehowa mosi ke monisa yo. Na konso insi yina yandi vandaka kukwenda, yandi vandaka kuyula Bambangi 5. Inki bangiufula iya beto fwete pesa mvutu mpi sambu na nki? 6. Inki ke ndimisa nge nde Bambangi ya Yehowa ke longaka nsangu ya Yezu? ya Yehowa nki nsangu bo ke longaka. Mumpe yango ke tuba nde, “Bo yonso vandaka bazoba mpi bo vandaka kupesa kaka mvutu mosi nde: ‘Nsangu ya mbote ya Kimfumu.’ ” Kutuba ya mumpe yai ke monisa kibeni nde beto kele ve bazoba kansi beto kele Bakristu ya kieleka mpi beto kele na bumosi. (1 Bakorinto 1:10) Zulunalu, Nzozulu ya Nkengi Kesamunaka Kimfumu ya Yehowa, ke tubilaka ntete-ntete Kimfumu ya Nzambi. Beto ke basisaka konso nimero na yo na bakopi kiteso ya 59 000 000 mpi na bandinga 254. Yo kele mukanda ya ntete yina bo ke kabulaka mingi na ntoto ya mvimba! 7 Bamfumu ya mabundu ya Kikristu ke longaka ve bantu Kimfumu ya Nzambi. Mingi na kati na bo ke tubaka nde yo kele mawi mosi yina kele na ntima ya muntu. (Luka 17: 21) Bo ke longaka ve bantu nde Kimfumu ya Nzambi kele luyalu mosi ya zulu, mpi Yezu kele Ntotila na yo. Kansi, bo ke tangaka zina ya Yezu mingi na bankinsi na bo ya ¨ mpi ya Paki. Bo ke longaka ve nde KiNoel mfumu ta manisa bampasi yonso mpi ta katula mambu yonso ya mbi na ntoto. (Kusonga 19:11-21) Yo ke songa nde bamfumu ya mabundu me zaba ve mambu yina Yezu, Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi, ta sala. Sambu bo me zaba mpi ve nsangu ya Yezu, bo ke bakisaka ve sambu na nki bo fwete samuna. INKI FWETE PUSA BETO NA KULONGA NSANGU YA KIMFUMU? 8 Balongoki ya Yezu fwete samuna ve sambu na kuzwa mbongo to kutunga banzo ya 7. Inki mutindu beto me zaba nde bamfumu ya mabundu ya Kikristu ke samunaka ve nsangu ya Yezu? 8. Inki mabanza ya mbi ke pusaka bantu na kusamuna? nene-nene. Yezu tubaka nde: “Beno me baka ya ofele, beno pesa mpi ya ofele.” (Matayo 10:8) Yo yina, bantu fwete kumisa ve kisalu ya kusamuna mumbongo. (2 Bakorinto 2:17, noti na nsi ya lutiti) Balongoki ya Yezu fwete lomba ve nde bo futa bo sambu bo ke samuna. (Tanga Bisalu 20:33-35.) Ata ntuma ya Yezu kele pwelele, mabundu mingi me vilaka nzila. Bo ke lomba-lombaka Kulonga nsangu ya mbote fwete kuma ve mumbongo mbongo sambu na kuyidika banzo-nzambi, kufuta bantwadisi na bo mpi bantu ya nkaka. Yo yina bantwadisi mingi ya mabundu me kumaka bamvwama.—Kusonga 17:4, 5. 9 Keti Bambangi ya Yehowa ke lombaka mbongo na Banzo ya Kimfumu to na balukutakanu ya nene? Ve! Bo ke salaka kisalu na bo na nsadisa ya makabu yina bantu ke pesaka na luzolo na bo mosi. (2 Bakorinto 9:7) Na mvula ya me luta, Bambangi ya Yehowa lutisaka bangunga kuluta bamiliare zole na kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote, mpi bo longaka Biblia na bantu kuluta bamilio uvwa konso ngonda. Bo ke futaka bo ve sambu na kisalu yina bo ke salaka kansi bo ke sadilaka na kiese mbongo na bo mosi sambu na kusala kisalu yai. Muntu mosi ya mayele tubaka mambu yai sambu na kisalu ya Bambangi ya Yehowa: “Lukanu 9. Inki mutindu Bambangi ya Yehowa ke monisaka nde bo ke salaka kisalu ya kusamuna ti bikuma ya mbote? MAYI 2016 11 Beto ke samunaka bisika yonso yina beto lenda kuta bantu (Tala paragrafe 10) na bo ke vandaka ya kusamuna mpi kulonga.” Yandi tubaka mpi nde, Bambangi ya Yehowa ke vandaka ve ti bamfumu yina bo ke futaka mbongo. Kansi kana beto ke samunaka ve sambu na kuzwa mbongo, nki ke pusaka beto kibeni na kusamuna? Beto ke salaka kisalu yai na luzolo yonso sambu beto ke zolaka Yehowa mpi bantu. Beto ke lungisaka mambu yina Nzambi tubaka na Nkunga 110:3. (Tanga.) INKI BAMETODE BETO FWETE SADILA? 10 Inki bametode Yezu ti balongoki na yandi sadilaka sambu na kusamuna? Bo vandaka kukwenda na bisika yonso yina bo lenda kuta bantu. Mu mbandu, na babalabala mpi na bazandu. Bo vandaka mpi ku10. Inki bametode Yezu ti balongoki na yandi sadilaka sambu na kusamuna? 12 NZOZULU YA NKENGI kwenda kusosa bantu na banzo na bo. (Matayo 10:11; Luka 8:1; Bisalu 5:42; 20:20) Kusamuna nzo na nzo vandaka metode mosi ya mbote ya kusolula ti bantu ya mitindu yonso. 11 Keti bantu ya mabundu ya Kikristu ke landaka mbandu ya Yezu ya kusamuna nsangu ya mbote? Bamfumu ya mabundu ke longaka kaka bantu ya mabundu na bo. Bo ke kumisaka ve bantu ya nkaka balongoki, kansi bo ke sosaka kaka kutanina bantu yina ke kwisaka dezia na nzo-nzambi. Na nsungi mosi, bo zabisaka bantu ya mabundu na bo na kusamuna. Mu mbandu, Pape Jean Paul II sonikaka mukanda mosi na 2001 11, 12. Fwanisa bikesa yina mabundu ya Kikristu ke salaka sambu na kulonga nsangu ya mbote ti yina Bambangi ya Yehowa ke salaka. nde, bakristu ya katolika fwete longa Evanzile mpi fwete vanda kikesa bonso ntumwa Polo, yina tubaka nde: “Mawa na mono kana mono zabisa ve nsangu ya mbote.” Na nima, pape tubaka nde bakristu yonso ya katolika fwete longa nsangu ya mbote kansi ve kaka ndambu ya bantu yina bo longaka mutindu ya kusamuna. Ata mpidina, bantu fioti mpamba salaka yo. 12 Ebuna Bambangi ya Yehowa? Kaka bo bantu ke longaka nde Yezu me kumaka Ntotila ya ke yala, banda 1914. Bo ke lemfukilaka Yezu mpi ke tulaka kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete. (Marko 13:10) Mukanda mosi (Pillars of Faith—American Congregations and Their Partners) tubaka nde Bambangi ya Yehowa ke bakaka kisalu ya kusamuna na mbalu mingi. Yo tubaka mpi nde ntangu bo ke kutanaka ti bantu yina kele na nzala, bayina kele mawa-mawa mpi bayina ke bela, bo ke sadisaka bo. Kansi bo ke vilaka ve nde lukanu na bo ya ntete-ntete kele ya kulonga bantu nde nsi-ntoto yai me kuma na nsuka mpi Nzambi ta gulusa bantu. Bambangi ya Yehowa ke landa kulonga nsangu yai mpi bo ke sadilaka bametode yina Yezu ti balongoki na yandi sadilaka. BETO FWETE LONGA NA WAPI, MPI BANTANGU IKWA? 13 Yezu tubaka nde balongoki na yandi ta samuna mpi ta longa nsangu ya mbote na “ntoto ya mvimba.” Yandi songaka bo mpi na kukumisa bantu ya “makanda yonso” balongoki. (Matayo 24:14; 28:19, 20) Yo ke tendula nde beto fwete samuna nsangu ya mbote na ntoto ya mvimba. 13. Beto fwete longa nsangu ya mbote na wapi? 14 Bambangi ya Yehowa mpamba bantu ke lungisaka mbikudulu ya Yezu, ya kusamuna nsangu ya mbote na ntoto ya mvimba. Inki ´ ke ndimisa beto? Na Etats-Unis, bamfumu ya mabundu kele kiteso ya 600 000, kansi Bambangi ya Yehowa kiteso ya 1 200 000 bantu ke samunaka nsangu ya mbote na insi yina ya mvimba. Na ntoto ya mvimba, mimpe ya Katolika kele kiteso ya 400 000, kansi Bambangi ya Yehowa kele kuluta bamilio 8 mpi bo ke samunaka nsangu ya mbote na bansi 240. Ya kieleka, Bambangi ya Yehowa mpamba bantu ke samunaka nsangu ya mbote na ntoto ya mvimba; yo ke pesaka Yehowa lukumu mpi nkembo!—Nkunga 34:1; 51:15. 15 Lukanu na beto, Bambangi ya Yehowa, kele ya kusamuna nsangu ya mbote na bantu mingi kibeni na ntwala nde nsuka kukwisa. Sambu na kusamuna mbote, beto ke balulaka mpi ke basisaka bamilio ya mikanda, bazulunalu, batrakiti, mpi tumikanda ya kubingisa bantu na balukutakanu ya nene mpi na Lusungiminu, na bandinga kuluta 700. Beto ke kabulaka yo ya ofele. Kaka na mvula ya me luta, beto basisaka mikanda kuluta bamiliare 4. Beto me basisaka mpi Biblia—Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa kuluta bamilio 200, na bandinga kuluta 130. Site Internet na beto kele ti malongi na bandinga kuluta 750. Bambangi ya Yehowa mpamba bantu ke sala kisalu yai ya nene. 16 Beto ta sala kisalu ya kusamuna 14, 15. Inki ke monisa nde Bambangi ya Yehowa ke lungisaka mbikudulu ya Yezu ya kusamuna na ntoto ya mvimba? (Tala bifwanisu ya luyantiku ya disolo.) 16. Inki ke ndimisa beto nde Bambangi ya Yehowa kele ti mpeve santu? MAYI 2016 13 bantangu ikwa? Yezu tubaka nde bo ta samuna nsangu ya mbote tii ntangu nsuka ta kwisa. Beto Bambangi ya Yehowa, beto ke landa kusamuna na bilumbu yai ya nsuka sambu beto kele ti mpeve santu ya Yehowa. (Bisalu 1:8; 1 Piere 4:14) Bantu ya mabundu ya nkaka lenda tuba nde, “Beto kele ti mpeve santu.” Kansi, keti bo ke salaka kisalu yina Bambangi ya Yehowa ke salaka na bilumbu yai ya nsuka? Mabundu ya nkaka me mekaka kusamuna bonso beto, kansi bo me kukaka ve. Bankaka ke zolaka kusamuna, kansi bo ke salaka yo kaka bantangu fioti. Bankaka diaka ke mekaka mpi kusamuna nzo na nzo, kansi bo ke longaka ve nsangu ya mbote ya Kimfumu. Yo yina bo ke kukaka ve kusala kisalu yina Yezu salaka. BANANI KIBENI KE LONGAKA NSANGU YA MBOTE BUBU YAI? 17 Banani ke longaka nsangu ya mbote ya Kimfumu bubu yai? Kaka Bambangi ya Ye17, 18. (a) Sambu na nki beto lenda tuba nde Bambangi ya Yehowa mpamba bantu ke longaka nsangu ya mbote ya Kimfumu bubu yai? (b) Inki ke sadisaka beto na kulanda kulonga? NTENDULA YA BANGOGO YA NKAKA howa! Inki ke ndimisa yo? Beto ke longaka nsangu ya Yezu, disongidila, nsangu ya mbote ya Kimfumu. Ntangu beto ke kwendaka kusosa bantu na kisalu ya kusamuna, beto ke sadilaka bametode ya mbote. Beto ke samunaka ti bikuma ya mbote, disongidila, zola sambu na Yehowa mpi bantu. Kulonga bantu ya makanda mpi ya bandinga yonso ke sadisaka beto na kusamuna na bisika mingi kibeni. Beto ta landa kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu tii na nsuka! 18 Kisalu ya nene ya kusamuna nsangu ya mbote, yina bansadi ya Yehowa ke sala na bilumbu yai ya nsuka, ke yitukisa kibeni. Kansi nki ke sadisaka beto na kusala kisalu yai? Ntumwa Polo tubaka nde: “Nzambi muntu ke pesaka beno kikesa sambu na mambu yina ke pesaka yandi kiese, mpi yandi ke pesaka beno nzala ti ngolo ya kusala mambu.” (Bafilipi 2:13) Beto ke lomba Yehowa na kulanda kupesa beto ngolo ya kufwana sambu na kulemba ve kusamuna nsangu ya mbote!—2 Timoteo 4:5. Nene ya kisalu ya kusamuna ke tendula kulonga nsangu ya mbote na bantu ya makanda yonso na ntoto ya mvimba. Yo ke tadila mpi ntalu ya Bambangi ya Yehowa, yina ke longaka nsangu ya mbote, mikanda ya mingi yina beto ke basisaka, mpi bandinga mingi mpenza ya beto ke sadilaka sambu na kusamuna nsangu ya mbote Mutindu ya Kubaka Balukanu na Nge, Nge Mosi “Beno landa kubakisa kana luzolo ya Yehowa kele inki.” —BAEFEZO 5:17. YEHOWA me pesaka beto bansiku na Biblia sambu na kuzaba luzolo na yandi. Mu mbandu, yandi ke tuba nde beto fwete sambila ve biteki, beto fwete yiba ve, kulawuka malafu ve, to kusala ve mansoni. (1 Bakorinto 6:9, 10) Yezu, Mwana ya Yehowa, me pesaka mpi balongoki na yandi nsiku yai: “Beno kumisa bantu ya makanda yonso balongoki, beno botika bo na zina ya Tata mpi ya Mwana mpi ya mpeve santu, beno longa bo na kuzitisa mambu yonso ya mono songaka beno. Mpi mono kele ti beno bilumbu yonso tii na nsukilu ya ngidika ya bima.” (Matayo 28:19, 20) Bansiku yonso ya Yehowa ti ya Yezu ke vandaka kaka sambu na mambote na beto. Yo ke sadisaka beto na kulungisa bampusa na beto mosi mpi ya mabuta na beto, kuvanda ti mavimpi ya mbote mpi kuzinga na kiese. Kima ya mfunu kele nde, ntangu beto ke zitisaka bansiku ya Yehowa, mu mbandu nsiku ya kusamuna, yandi ke sepelaka ti beto mpi ke sakumunaka beto. 1. Tanga mwa bansiku ya Biblia, mpi tubila mambote yina beto ke bakaka ntangu beto ke zitisaka yo. BANKUNGA: 69, 57 INKI MVUTU NGE TA PESA? Inki mutindu balukanu na beto lenda natila beto mpi bantu ya nkaka mambote to bampasi? Inki mutindu beto lenda zaba dibanza ya Yehowa na mambu yina Biblia ke tubila ve pwelele? Inki mutindu beto lenda kuma kubakisa mbote-mbote mabanza ya Yehowa? 15 2 Ata mpidina, Biblia ke pesaka ve bansiku na mambu yonso ya luzingu. Mu mambu, yo ke tubilaka ve na siki-siki bilele ya beto fwete lwata. Yo ke monisa mpenza mayele ya Yehowa. Ata na ntoto ya mvimba bantu ke lwataka bilele ya mutindu na mutindu mpi bo ke sobaka ntangu yonso mutindu ya kulwata, bandongisila ya Biblia na mambu ya kulwata ke manaka ve ngala. Yo ke pesaka mpi ve bansiku mingi ya me tala kisalu yina beto fwete sala, bansaka ya kulutisila ntangu, to mambu yina beto fwete sala sambu na kuvanda ti mavimpi ya mbote. Na mambu ya mutindu yai, Yehowa ke bikaka nde muntu yandi mosi to bamfumu ya mabuta kubaka lukanu. 3 Yo yina, kana beto ke zola kubaka lukanu mosi ya mfunu, yina lenda natila beto mambote to bampasi, kansi ata nsiku mosi ve ya Biblia ke tubila yo, beto lenda kudiyula nde: ‘Inki mutindu Yehowa ta tadila lukanu yai? Keti yandi ta sepela na konso lukanu yina mono lenda baka, yina ke fwa ve bansiku ya Biblia? Inki lenda ndimisa mono nde yandi ta sepela ti lukanu ya mono ke baka?’ BALUKANU NA BETO LENDA NATILA BETO MOSI MPI BANKAKA MAMBOTE TO BAMPASI 4 Bantu ya nkaka ke yindulaka nde bo lenda sala konso kima yina bo me zola. Kansi beto fwete sala mambu yina ke pesaka Yehowa kiese. Yo yina, na ntwala ya kubaka lukanu mosi, beto fwete tadila mbote mambu 2, 3. (a) Sambu na nki Biblia ke pesaka beto ve bansiku na konso kima ya beto fwete sala? (b) Inki bangiufula beto ta tadila na disolo yai? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.) 4, 5. Tendula mutindu balukanu na beto lenda natila beto mosi to bankaka mambote to bampasi. 16 NZOZULU YA NKENGI Biblia ke tuba mpi kulemfukila yo. Mu mbandu, Biblia ke songaka beto mabanza ya Yehowa sambu na menga mpi beto ke zitisaka yo. (Kuyantika 9:4; Bisalu 15:28, 29) Beto lenda lomba Yehowa na kusadisa beto na kubaka balukanu yina ta pesa yandi kiese. 5 Balukanu na beto lenda natila beto mambote to bampasi. Lukanu ya mbote ta sadisa beto na kukangama ti Yehowa. Kansi lukanu ya mbi lenda fwa kinduku na beto ti yandi. Balukanu na beto lenda natila mpi bankaka mambote to bampasi. Beto ke sosaka ve kusala mambu yina lenda pesa bampangi na beto mpasi to kulembisa lukwikilu na bo. Beto ke zolaka mpi ve kubasisa mavwanga na kati ya bampangi na dibundu. Yo yina, kubaka balukanu ya mbote kele mfunu mingi.—Tanga Baroma 14:19; Bagalatia 6:7. 6 Inki lenda sadisa beto na kubaka balukanu ya mbote na mambu yina Biblia ke tuba ve pwelele? Beto sala ve kaka mambu yina beto ke zola, kansi beto fwete tadila mbote luzingu na beto mpi kubaka lukanu yina ta pesa Yehowa kiese. Kana beto ke sala mpidina, Yehowa ta sadisa beto na kubaka mambote mingi.—Tanga Nkunga 37:5. YEHOWA KE ZOLA NDE MONO SALA INKI? 7 Inki mutindu beto lenda zaba mambu yina ta pesa Yehowa kiese? Baefezo 5:17 ke tuba nde: “Landa kubakisa kana luzolo ya Yehowa kele inki.” Kana Biblia ke monisa ve pwelele nsiku ya Yehowa na kima mosi ya beto ke zola kusala, beto fwete sosa kaka 6. Inki lenda sadisa beto na kubaka balukanu? 7. Kana Biblia ke tubila ve kima mosi ya beto ke zola kusala, nki mutindu beto lenda bakisa luzolo ya Yehowa? kubakisa luzolo ya Yehowa. Inki mutindu? Beto fwete samba yandi mpi kubika nde mpeve santu na yandi kutwadisa beto. 8 Yezu vandaka kubakisa ntangu yonso luzolo ya Yehowa. Mu mbandu, na mabaku zole, ntangu bantu vandaka na nzala, Yezu sambaka mpi salaka kimangu sambu na kudisa bo. (Matayo 14:17-20; 15:34-37) Kansi na ntoto ya zelo na zelo, ntangu yandi mosi waka nzala mpi Diabulu songaka yandi na kukumisa matadi mampa, Yezu buyaka. (Tanga Matayo 4:2-4.) Yandi zabaka Tata na yandi mbote-mbote. Yo yina yandi bakisaka nde Yehowa ta zola ve nde yandi sadila mpeve santu sambu na mambote na yandi mosi. Yandi zabaka nde Tata na yandi ta sadisa yandi mpi ta pesa yandi madia na ntangu ya me fwana. 9 Bonso Yezu, beto lenda baka balukanu ya mbote kana beto ke sosa lutwadisu ya Yehowa. Biblia ke tuba nde: “Tula ntima na nge ya mvimba na Yehowa, mpi kutula ve ntima na mayele na nge mosi ya kubakisa mambu. Na banzila na nge yonso, yindula yandi, ebuna yandi ta katula basakuba na banzila na nge. Kukuma ve mayele na meso na nge mosi. Wa Yehowa boma mpi tina mambu ya mbi.” (Bingana 3:5-7) Kana beto ke longuka Biblia mpi ke sosa kuzaba mabanza ya Yehowa, beto ta bakisa luzolo na yandi ntangu beto ke zola kusala kima mosi. Kulonguka mingi bangindu ya Yehowa ta sadisa beto na kubaka balukanu yina ta pesa yandi kiese. Mpidina, beto ta lemfukaka 8. Inki mutindu Yezu bakisaka luzolo ya Yehowa? Pesa mbandu. 9, 10. Inki ta sadisa beto na kubaka balukanu ya mbote? Pesa mbandu. “kukonda mpasi na lutwadisu ya Nzambi.” —Ezekiele 11:19, noti na nsi ya lutiti. 10 Beto baka mbandu. Nkento mosi me mona sapatu ya kitoko na zandu. Kansi yo kele ntalu mingi. Ata bakala na yandi kele ve pana, yandi me zaba nki bakala ta tuba kana yandi basisa mbongo mingi sambu na kusumba yo. Inki me sadisa yandi? Sambu bo me kwelanaka ntama, yandi me zaba mutindu bakala na yandi ke zolaka nde bo sadila mbongo na bo. Mutindu mosi, kana Kutanga mpi kulonguka Biblia konso kilumbu ta sadisa beto na kuzaba bangindu ya Yehowa beto ke longuka bangindu ya Yehowa mpi mambu yina yandi salaka na ntama, beto ta zaba luzolo na yandi na mambu mingi. INKI MUTINDU NGE LENDA ZABA BANGINDU YA YEHOWA? 11 Inki mutindu beto lenda zaba bangindu ya Yehowa? Kutanga mpi kulonguka Biblia konso kilumbu ta sadisa beto mingi. Ntangu beto ke tanga mpi ke longuka yo, beto lenda kudiyula nde: ‘Mambu yai ke longa mono nki sambu na Yehowa? Sambu na nki Yehowa salaka mambu mutindu yai?’ Bonso Davidi, beto fwete lomba Yehowa na kusadisa beto na kuzaba yandi mbote. Davidi 11. Inki bangiufula beto lenda kudiyula ntangu beto ke tanga Biblia to ke longuka yo? (Tala lupangu “Biblia Ke Landa Kusoba Luzingu na Bo.”) MAYI 2016 17 NTANGU NGE KE TANGA BIBLIA, KUDIYULA NDE: ˛ Mambu yai ke longa mono nki sambu na Yehowa? (Nkunga 25:4) ˛ Inki mutindu mono lenda sadila yo . . . na dibuta? na kisalu? na nzo-nkanda? na kisalu ya kusamuna? lombaka nde: “Songa mono banzila na nge, O Yehowa; longa mono banzila na nge. Tambusa mono na kieleka na nge mpi longa mono, sambu nge kele Nzambi na mono ya luguluku. Mono ke tula kivuvu na nge kilumbu ya mvimba.” (Nkunga 25:4, 5) Ntangu beto me longuka kima mosi ya me tala Yehowa, beto lenda yindula mutindu ya kusadila yo. Keti yo ke lomba kusadila yo na dibuta, na kisalu, na nzo-nkanda, to na kisalu ya kusamuna? Kuyindula mpidina ta sadisa beto na kubakisa mutindu Yehowa ke zola nde beto sadila mambu yina beto ke longuka. 18 NZOZULU YA NKENGI 12 Kutula dikebi na malongi ya Biblia yina dibundu na yandi ke longaka beto ta sadisa beto mpi na kuzaba bangindu ya Yehowa. Mu mbandu, kana beto ke zola kubaka lukanu mosi buna, Index ti Mukanda ya Bansosa Sambu na Bambangi ya Yehowa lenda sadisa beto na kuzaba bangindu ya Yehowa. Beto lenda baka mpi mambote na balukutakanu na beto kana beto ke landa na dikebi yonso, ke pesa bakomantere, mpi ke yindulula mambu yina bo ke longa. Yo ta sadisa beto na 12. Inki mutindu mikanda na beto mpi balukutakanu ke sadisaka beto na kuzaba dibanza ya Yehowa na mambu mingi? kutadila mambu bonso Yehowa. Mpidina, yo ta sadisa beto na kubaka balukanu yina ta pesa yandi kiese mpi yandi ta sakumuna beto. SOSA KUZABA NGINDU YA YEHOWA NA NTWALA YA KUBAKA LUKANU 13 Beto tadila mbandu mosi ya ke monisa mutindu beto lenda baka lukanu ya mbote kana beto me zaba ngindu ya Yehowa. Ziku nge ke zolaka kukuma mupasudi-nzila. Nge me sala bansoba na luzingu na nge sambu na kukuma ti ntangu mingi ya kusamuna. Kansi nge ke kudiyula kana nge ta zinga kibeni na kiese mutindu nge ta kuma kuzinga ti mbongo fioti mpi bima fioti. Ya kieleka, Biblia ke tuba ve nde sambu na kusadila Yehowa, beto fwete kuma bapasudi-nzila. Beto lenda landa kusadila Yehowa na kwikama yonso ata beto kele kaka bansamuni. Kansi, beto vila ve nde Yezu tubaka nde Yehowa ke sakumunaka bantu yina ke salaka bibansa sambu na Kimfumu. (Tanga Luka 18:29, 30.) Biblia ke tuba diaka nde Yehowa ke sepelaka ntangu beto ke salaka bikesa sambu na kupesa yandi lukumu, mpi yandi ke zolaka nde beto sadila yandi na kiese. (Nkunga 119:108; 2 Bakorinto 9:7) Kana beto ke samba sambu na mambu yai mpi ke yindula yo, beto lenda baka balukanu yina ta sadisa beto na luzingu mpi Yehowa ta sakumuna beto. 14 Mbandu ya nkaka yo yai: Nge ke sepela mingi ti lele mosi, kansi nge me zaba nde 13. Pesa mbandu ya ke monisa mutindu kuzaba bangindu ya Yehowa lenda sadisa beto na kubaka balukanu ya mbote. 14. Inki mutindu nge lenda zaba kana lele mosi kele mbote na meso ya Yehowa? kana nge lwata yo, yo lenda pesa bampangi ya nkaka mpasi. Ata Biblia ke tuba ve ata kima sambu na lele yina, nki mutindu nge lenda zaba ngindu ya Yehowa? Biblia ke tuba nde: “Bankento fwete kuditomisa ti bilele ya me fwana, kukonda kulutisa ndilu mpi bo vanda ti mabanza ya mbote, kansi ve ti mitindu ya kutunga nsuki mpi wolo to mayaka to bilele ya ntalu mingi kibeni, kansi na mutindu yina me fwana sambu na bankento yina ke tubaka nde bo ke kangamaka na Nzambi, disongidila, na nzila ya bisalu ya mbote.” (1 Timoteo 2:9, 10) Bansadi ya Yehowa yonso, yo vanda babakala, lenda baka mambote ya ndongisila yai. Kudikulumusa ta sadisa beto na kuyindula mutindu bankaka ta kudiwa kana beto me lwata lele mosi buna. Zola na beto sambu na bampangi ta sadisa beto na kusala ve mambu yina ta pesa bo nsoni to mpasi. (1 Bakorinto 10:23, 24; Bafilipi 3:17) Kana beto ke tadila mambu yina Biblia ke tuba mpi bangindu ya Yehowa, beto ta baka balukanu yina ta pesa Yehowa kiese. 15 Biblia ke longa beto nde Yehowa ke waka mpasi mingi mpi mawa ntangu bantu ke salaka to ke yindulaka mambu ya mbi. (Tanga Kuyantika 6:5, 6.) Yo ke pwelele nde Yehowa ke zolaka ve nde beto yindula mambu ya mansoni. Nkutu kana beto ke landa kuyindula mambu ya mbi, beto lenda sala yo mpenza. Yo yina Yehowa ke 15, 16. (a) Yehowa ke kudiwaka nki mutindu kana beto ke landa kuyindula mambu ya mansoni? (b) Kana beto ke pona nsaka ya kulutisila ntangu, nki mutindu beto lenda zaba yina ke sepedisa Yehowa? (c) Inki beto fwete sala na ntwala ya kubaka balukanu ya nene? MAYI 2016 19 zolaka nde beto yindula mambu ya mbote mpi ya bunkete. Longoki Yakobo sonikaka nde, mayele ya Yehowa kele “ntete-ntete bunkete, na nima ngemba, makambu ngolo ve, ya kuyilama na kulemfuka, ya kufuluka ti mawa mpi bambuma ya mbote, yo ke pona-ponaka ve, mpi yo ke vandaka ve ti luvunu.” (Yakobo 3:17) Biblia ke longa beto nde beto fwete buya bansaka yina lenda pusa beto na kuyindula to kuzola mambu ya mvindu mpi ya mbi. Kana beto ke bakisa mbote mambu yina Yehowa ke zolaka mpi ke mengaka, beto ta pona mbote mikanda, bafilme, to bansaka na beto. Beto ta vingilaka ve nde bantu kusonga beto mambu ya beto fwete sala. 16 Mbala mingi kana beto ke zola kubaka lukanu mosi, bangindu ya kusadila sambu na kusepedisa Yehowa ke vandaka mingi. Kansi, kana beto ke zola kubaka lukanu mosi ya mfunu mingi, yo kele mbote na kulomba ndongisila na nkuluntu to na mpangi mosi ya kuyela na kimpeve. (Tito 2:3-5; Yakobo 5:13-15) Ata mpidina, beto fwete lomba ve mpangi yina na kubakila beto lukanu. Beto fwete tadila mbote-mbote mambu yina Biblia ke tuba mpi kubaka lukanu beto NTENDULA YA BANGOGO YA NKAKA mosi. (Baebreo 5:14) Ntumwa Polo tubaka nde: “Konso muntu ta nata kilo na yandi mosi.”—Bagalatia 6:5. 17 Kana beto ke baka balukanu yina ke sepedisa Yehowa, beto ta kuma banduku na yandi ya ngolo, yandi ta ndima mpi ta sakumuna beto. (Yakobo 4:8) Lukwikilu na beto ta kuma mpi ngolo. Yo yina beto fwete yindulula mambu ya beto ke tanga na Biblia sambu na kubakisa bangindu ya Yehowa. Beto ta longukaka ntangu yonso mambu ya mpa ya me tala Yehowa. (Yobi 26:14) Kansi kana beto ke sala bikesa sambu na kuzaba yandi bubu yai, beto ta kuma mayele mpi ta bakaka balukanu ya mbote. (Bingana 2:1-5) Bangindu ti balukanu ya bantu ke sobaka; kansi Yehowa ke sobaka ve ata fioti. Muyimbi-bankunga tubaka nde: “Balukanu ya Yehowa ta bikala kimakulu; bangindu ya ntima na yandi kele tii na bandonga yonso ya bantu yina ta kwisa.” (Nkunga 33:11) Ya kieleka, beto lenda baka balukanu ya kuluta mbote kana beto ke tadila mambu bonso Yehowa mpi kana beto ke sala mambu yina ke pesa yandi kiese. 17. Inki mambote beto ta baka kana beto ke baka balukanu yina ke sepedisa Yehowa? Kubakisa luzolo ya Yehowa: Ke tendula kuzaba ngindu ya Yehowa mpi mambu yina ke sepedisaka yandi. Yo kele mfunu, mingi-mingi na mambu yina Biblia ke pesa ve bansiku ya pwelele. Beto fwete samba mpi kuyindulula mambu ya Yehowa yina beto me longukaka, mambu yina yandi ke zolaka to ke mengaka, mpi mambu yina yandi salaka na ntangu ya ntama Keti Biblia Ke Landa Kusoba Luzingu na Nge? “Beno kumisa mabanza na beno ya mpa.”—BAROMA 12:2. NA NSUNGI ya bamvula mingi, Kevin vandaka kusala bansaka ya mbongo, kunwa malafu mingi, makaya mpi bima ya nkaka ya ke lawusaka.[1] (Tala noti na nsuka ya disolo.) Na nima, yandi longukaka mambu ya Yehowa mpi zolaka kukuma nduku na yandi. Yo lombaka nde yandi soba kibeni bikalulu na yandi. Yehowa mpi Ndinga na yandi Biblia sadisaka Kevin na kusoba.—Baebreo 4:12. 2 Na nima ya mbotika, Kevin landaka kusoba bikalulu na yandi sambu na kukuma Mukritu ya mbote kibeni. (Baefezo 4: 31, 32) Mu mbandu, yandi vandaka kuwa makasi nswalu. Yandi yitukaka na kumona nde kuyambula kifu yina vandaka pete ve. Kevin ke tuba nde kuyambula kifu yina vandaka 1-3. (a) Inki bansoba beto lenda mona mpasi na kusala na nima ya mbotika? (b) Inki bangiufula beto lenda kudiyula kana beto ke kuka ve kuyambula bifu ya nkaka? (Tala bifwanisu ya luyantiku ya disolo.) BANKUNGA: 61, 52 INKI MVUTU NGE TA PESA? Sambu na nki beto fwete landa kusoba bikalulu na beto na nima ya mbotika? Sambu na nki Nzambi ke zolaka nde beto sala bikesa sambu na kuyambula bifu na beto? Inki beto fwete sala sambu Ndinga ya Nzambi landa kusoba bikalulu na beto? 21 mpasi kuluta kuyambula mambu yina yandi vandaka kusala na ntwala ya kubaka mbotika! Kansi kusamba Yehowa mpi kulonguka mbote Biblia sadisaka yandi na kununga. 3 Na ntwala ya kubaka mbotika, bampangi mingi salaka bansoba ya nene sambu na kukuma ti bikalulu ya mbote yina Biblia ke lombaka Bakristu. Kansi bubu yai beto lenda mona nde beto fwete soba mwa bikalulu ya nkaka sambu na kulanda mbote mbandu ya Yehowa ti ya Yezu. (Baefezo 5:1, 2; 1 Piere 2:21) Mu mbandu, beto lenda mona nde beto ke bokutaka mingi, ke tongaka bampangi to ke tubaka mambu ya mbi sambu na bo. Bantangu ya nkaka, kudiyangisa mingi sambu na mambu yina bantu ya nkaka lenda yindula to kutuba sambu na beto ke kangaka beto nzila ya kusala mambu ya mbote. Ziku, beto me mekaka bamvula mingi kuyambula bikalulu yai, kansi beto ke kukaka ve. Yo yina beto lenda kudiyula nde: ‘Sambu na nki mono ke kuka ve kusala mwa bansoba yai? Inki mono lenda sala sambu na kusadila bandongisila ya Biblia mpi kukuma ti bikalulu ya mbote?’ NGE LENDA SEPEDISA YEHOWA 4 Beto ke zolaka Yehowa mpi nzala na beto ya ngolo kele ya kusepedisa yandi. Kansi sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka, beto lenda sepedisa yandi ve konso ntangu. Mbala mingi beto ke kudiwaka bonso ntumwa Polo, yina tubaka nde: “Mono kele ti nzala ya kusala mambu ya mbote kansi mono ke kukaka ve kusala yo.”—Baroma 7:18; Yakobo 3:2. 4. Sambu na nki beto ke kukaka ve kusepedisa Yehowa na mambu yonso? 22 NZOZULU YA NKENGI 5 Na ntwala ya kukuma Bambangi ya Yehowa, beto yambulaka mambu yina Yehowa ke zolaka ve. (1 Bakorinto 6:9, 10) Kansi beto kele kaka bantu ya kukonda kukuka. (Bakolosai 3:9, 10) Beto ke landa kusala bifu ata beto me bakaka mbotika banda ntama. Bangindu ya mbi lenda kwisila beto mbala na mbala na mabanza, to ziku beto ke kukaka ve kuyambula kifu mosi buna. Ya kieleka, beto lenda nwana ti kifu mosi bamvula mingi. 6 Ata beto kele bantu ya kukonda kukuka, beto lenda landa kuvanda banduku ya Yehowa mpi kusadila yandi. Yibukaka ntangu yonso mutindu nge kumaka nduku ya Yehowa. Yandi muntu monaka mambu ya mbote yina nge kele ti yo mpi zolaka nde nge zaba yandi. (Yoane 6:44) Yehowa zabaka bifu na nge. Yandi zabaka mpi nde nge ta salaka bifu. Kansi yandi zolaka kaka nde nge kuma nduku na yandi. 7 Yehowa ke zolaka beto mingi, yo yina yandi me pesaka beto dikabu mosi ya mbalu mingi. Yandi tindaka Mwana na yandi Yezu na ntoto sambu na kutambika luzingu na yandi bonso kimenga sambu na masumu na beto. (Yoane 3:16) Kana beto me sala disumu, beto lenda lomba Yehowa ndolula. Beto lenda tula ntima nde Yehowa ta lolula beto na nsadisa ya kimenga ya Yezu mpi beto ta vanda kaka banduku na yandi. (Baroma 7:24, 25; 1 Yoane 2:1, 2) Kuvila ve nde Yezu fwaka sambu na bantu ya masumu 5. Inki bansoba beto salaka na ntwala ya kubaka mbotika, kansi nki bifu beto lenda vanda ti yo kaka? 6, 7. (a) Inki me sadisaka beto na kukuma banduku ya Yehowa ata beto kele bantu ya kukonda kukuka? (b) Sambu na nki beto fwete yambula ve kulomba Yehowa ndolula? yina ke balulaka ntima. Yo yina, ata beto me salaka mambu ya mbi kibeni, beto fwete yambula ve ata fioti kulomba Yehowa ndolula. Kubuya kulomba Yehowa ndolula kele bonso kubuya kuyobisa maboko kana yo me kuma mvindu. Beto ke tonda Yehowa mingi mutindu yandi me sadisaka beto na kukuma banduku na yandi ata beto kele bantu ya kukonda kukuka!—Tanga 1 Timoteo 1:15. 8 Ya kieleka, beto fwete kanga ve meso na bifu na beto to kupesa-pesa bikuma. Yehowa me zabisaka beto bikalulu yina yandi ke zolaka nde banduku na yandi kuvanda ti yo. (Nkunga 15:1-5) Yo yina, kana beto ke zola kukuma banduku na yandi ya ngolo, beto fwete landa mbandu na yandi ti Mwana na yandi. Beto fwete sala mpi bikesa ya kuyala banzala na beto ya mbi; nkutu beto lenda kuka kuyambula ya nkaka. Yo vanda beto me bakaka mbotika ntama to ve, beto fwete landa kutomisa bikalulu na beto.—2 Bakorinto 13:11. 9 Ntumwa Polo zabisaka Bakristu nde: “Bo longaka beno na kukatula kimuntu ya ntama, yina ke wakana ti bikalulu na beno ya ntama mpi yina ke beba na kulanda banzala na yo ya ke kusaka. Mpi beno fwete landa kukuma ya mpa na ngolo yina ke twadisaka mabanza na beno, mpi beno fwete lwata kimuntu ya mpa yina bo gangaka na kuwakana ti luzolo ya Nzambi na lunungu mpi na kwikama ya kieleka.” (Baefezo 4:22 24) Yo ke tendula nde beto fwete landa kusala bikesa sambu na kusoba mpi ‘kulwata kimuntu ya mpa.’ Yo yina, ata beto ke sadi8. Sambu na nki beto fwete tula dikebi na bifu na beto? 9. Inki mutindu beto me zaba nde beto lenda landa kulwata kimuntu ya mpa? laka Yehowa banda ntama to ve, beto fwete landa na kulonguka bikalulu na yandi. Biblia lenda sadisa beto mpi na kusoba bikalulu na beto sambu na kukuma bonso Yehowa. SAMBU NA NKI YO KE VANDAKA MPASI MINGI? 10 Beto yonso ke zolaka kusala mambu yina Biblia ke tubaka. Kansi beto fwete sala ngolo kana beto ke zola kulanda na kusoba. Keti kusala mpidina kele mfunu? Keti Yehowa lenda kumisa ve mambu pete sambu beto kuka kusala mambu ya mbote? Kana beto ke zola kukuma banduku ya ngolo ya Yehowa, beto fwete landa mbandu na yandi ti Mwana na yandi 11 Kana beto tala bima yonso yina Yehowa me gangaka, beto ke ndima nde yandi kele ti ngolo ya kusala konso kima. Mu mbandu, yandi me salaka ntangu, kima mosi ya ngolo mingi kibeni. Na konso sekondi, ntangu ke basisaka nsemo mpi tiya ya mingi mpenza; kansi ndambu mpamba ke kumaka awa na ntoto mpi ke sadisaka bigangwa yonso na kuzinga. (Nkunga 74:16; Yezaya 40:26) Yehowa ke pesaka mpi bansadi na yandi awa na ntoto ngolo yina bo kele na yo 10. Inki beto fwete sala sambu Ndinga ya Nzambi kulanda kusoba kimuntu na beto, mpi nki bangiufula beto lenda kudiyula? 11-13. Sambu na nki Yehowa ke zolaka nde beto sala bikesa mingi sambu na kuyambula bifu na beto? MAYI 2016 23 ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ Biblia mpi Kisambu Sobaka Luzingu na Bo Mbala mingi Russell vandaka kubokuta sambu na bampangi, mpi kumona nde bo ke sala ve mambu ya mbote. Maria Victoria vandaka ti kikalulu ya kutonga. Linda vandaka kuwa boma ya mambu yina bantu lenda yindula to kutubila yandi ntangu yandi ke samuna. Ata bampangi yai tatu vandaka me baka dezia mbotika, bo yindulaka nde bo ta kuka ve ata fioti kusoba bifu na bo yina. Kansi bo sobaka yo. Inki sadisaka bo? Russell: “Kisambu mpi kutanga Biblia konso kilumbu sadisaka mono. Kuyindulula 2 Piere 2:11 mpi bandongisila ya bankuluntu sadisaka mono na kusala bansoba ya nene.” Maria Victoria: “Mono bondilaka Yehowa na kusadisa mono na kuyala ludimi na mono. Mono bakisaka mpi nde mono fwete kangama ve ti bantu yina ke tongaka. Nkunga 64:1-4 sadisaka mono na kubakisa nde kifu na mono vandaka kukanga mono nzila ya kuvanda na kati ya bantu yina ke sambaka sambu Nzambi kutanina bo! Mono bakisaka mpi nde kana mono bika ve kutonga, mono ta vanda mbandu ya mbi mpi ta fingisa zina ya Yehowa.” Linda: “Mono kumaka kuyidika mutindu ya kukabula batrakiti mpi mono yikanaka ti yo. Kusamuna ti bampangi yina ke sadilaka bametode ya kuswaswana sadisaka mono mingi. Mono landaka kusamba Yehowa mpi kutudila yandi ntima.” ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ 24 NZOZULU YA NKENGI mfunu. (Yezaya 40:29) Yo kele pwelele nde, kana Yehowa me zola, yandi lenda kumisa mambu pete kibeni sambu beto yambula bifu na beto mpi beto wa diaka ve nzala ya kusala mbi. Kansi sambu na nki yandi ke salaka ve mpidina? 12 Yehowa me pesaka beto kimpwanza ya kupona beto mosi kana beto ta lemfukila yandi to ve. Ntangu beto ke bakaka lukanu ya kulemfukila yandi mpi ke salaka bikesa ya kusala luzolo na yandi, beto ke monisaka nde beto ke zolaka yandi mpi ke zolaka kupesa yandi kiese. Satana ke tubaka nde Yehowa kele ve ti nswa ya kuyala. Yo yina, ntangu beto ke lemfukilaka Yehowa, beto ke monisaka nde beto ke zolaka nde yandi yala beto. Beto tula ntima nde Tata na beto ya zola ke bakaka na mbalu bikesa yina beto ke salaka sambu na kulemfukila yandi. (Yobi 2:3-5; Bingana 27:11) Kana beto ke sala bikesa sambu na kuyala bifu na beto, ata yo kele ve pete, beto ke monisaka kwikama na beto na Yehowa mpi ke zolaka nde yandi yala beto. 13 Yehowa ke lombaka beto na kusala ngolo sambu na kulanda mbandu na yandi. (Bakolosai 3:12; tanga 2 Piere 1:5-7.) Yandi ke zolaka mpi nde beto yala bangindu mpi mawi na beto. (Baroma 8:5; 12:9) Beto ke waka kiese mingi kana beto me sala bikesa sambu na kununga mpi kusoba kifu mosi. BIKA NDINGA YA NZAMBI LANDA KUSOBA NGE 14 Inki beto fwete sala sambu na kukuma ti bikalulu yina Yehowa ke zolaka? Beto fwete bika Ndinga ya Nzambi kusonga beto 14, 15. Inki mutindu beto lenda kuma ti bikalulu yina ke sepedisaka Yehowa? (Tala lupangu “Biblia mpi Kisambu Sobaka Luzingu na Bo.”) Tula kisika mosi masolo ya mikanda na beto to baverse ya Biblia yina lenda sadisa nge na kuyambula bikalulu na nge ya mbi, mpi tangaka yo mbala na mbala (Tala paragrafe 15) mambu yina beto fwete soba, na kisika ya kuyindula yo beto mosi. Baroma 12:2 ke tuba nde: “Beno yambula kulanda ngidika yai ya bima, kansi beno soba kimuntu na beno mpi beno kumisa mabanza na beno ya mpa, sambu beno kudindimisa luzolo ya Nzambi yina kele ya mbote, yina yandi lenda ndima, mpi yina kele ya kukuka.” Yo yina, sambu na kuzaba luzolo ya Yehowa, beto fwete tula ntima na lusadisu yina yandi ke pesaka beto. Beto fwete tangaka Biblia konso kilumbu, kuyindula mambu ya beto ke tanga mpi kulomba Yehowa mpeve santu. (Luka 11:13; Bagalatia 5:22, 23) Kana beto sala mpidina, Yehowa lenda sadisa beto na kuzaba mambu yina ke pesaka yandi kiese, mpi beto lenda kuma kuyindu- la bonso yandi. Nsuka-nsuka, bangindu na beto, mambu ya beto ke tuba mpi ke sala ta sepedisa Yehowa, mpi beto ta zaba mutindu ya kuyambula bifu na beto. Ata mpidina, yo ta lomba kaka nde beto landa kunwana ti bifu na beto.—Bingana 4:23. 15 Katula kutanga Biblia konso kilumbu, beto fwete longukaka yo na nsadisa ya mikanda na beto, mu mbandu Nzozulu ya Nke´ ngi mpi Reveillez-vous ! Masolo mingi ya mikanda yai ke sadisaka beto na kulanda mbandu ya Yehowa mpi kuzaba mutindu ya kununga bifu na beto. Beto lenda kuta mpi masolo to baverse yina ta sadisa beto mingi. Beto lenda tula baverse ti masolo yina kisika mosi sambu na kutangaka yo mbala na mbala. MAYI 2016 25 16 Yo ke lombaka ntangu mingi sambu na kukuka kulanda mbandu ya Yehowa. Yo yina, kana nge mona nde nge me sala ve bansoba yina nge ke zolaka kusala, kulemba ve nitu. Ziku yo ke lomba nde nge sala bikesa sambu na kusala mambu yina Biblia ke tuba. Kuyindula mpi kusala mambu yina Yehowa ke lomba nge ta sadisa nge na kukuma kuyindula bonso yandi mpi kusala mambu ya mbote.—Nkunga 37:31; Bingana 23: 12; Bagalatia 5:16, 17. YINDULA MAMBU YA KITOKO YINA KE VINGILA BETO NA BILUMBU KE KWISA 17 Beto ke vingila na kiese ntangu yina beto ta kuma bantu ya kukuka mpi ta sadila Yehowa mvula na mvula. Na ntangu yina, beto ta vanda diaka ve ti bikalulu ya mbi, mpi beto ta landaka mbandu ya Yehowa kukonda mpasi. Kansi ata bubu yai, beto lenda sambila mpi Yehowa sambu yandi me pesaka beto dikabu ya nkudulu. Ata beto kele bantu ya kukonda kukuka, beto lenda sepedisa Yehowa kana beto ke landa kusala ngolo sambu na kusoba mpi kuzitisa mambu yina yandi ke longa beto na Biblia. 16. Sambu na nki beto fwete lemba ve kana beto ke kuka ve kusala bansoba nswalu? 17. Inki mambote beto ta baka kana beto me bikala ya kwikama na Yehowa? NTENDULA YA BANGOGO YA NKAKA 18 Kevin salaka bikesa sambu na kuyambula kikalulu na yandi ya makasi. Yandi yindululaka mambu yina yandi tangaka na Biblia mpi salaka bikesa sambu na kusoba bikalulu na yandi. Yandi sadilaka mpi bandongisila yina bampangi pesaka yandi. Kevin yambulaka kikalulu yina, ata yo bakaka yandi mwa bamvula. Na nima, yandi kumaka nsadi ya kisalu. Bubu yai yandi kele nkuluntu banda bamvula 20. Kansi ata bubu yai, yandi me zaba nde yandi fwete landa kunwana ti bifu na yandi. 19 Beto lenda landa kutomisa mpi bikalulu na beto bonso Kevin. Kana beto sala yo, beto ta landa kuvanda banduku ya ngolo ya Yehowa. (Nkunga 25:14) Kana beto ke sala bikesa sambu na kusoba mpi kusepedisa Yehowa, yandi ta sadisa beto na kununga. Beto lenda tula ntima nde Biblia ta sadisa beto na kulanda kusoba kimuntu na beto. —Nkunga 34:8. 18, 19. Inki ke ndimisa beto nde Biblia kele ti ngolo ya kulanda kusoba luzingu na beto? NOTI NA NSUKA YA DISOLO: [1] (paragrafe 1) Beto me soba zina. Kuyambula bifu na beto ya fioti-fioti: Beto lenda vanda ti bifu ya fioti-fioti yina beto ke kukaka ve kuyambula, to beto lenda vutukila kifu mosi mbala na mbala. Mu mbandu, beto lenda vanda ntima zulu-zulu, kuwa makasi nswalu, to kubokuta-bokuta. Beto fwete sala bikesa sambu na kuyambula bikalulu yai ya mbi sambu Yehowa kuzola beto mingi. Kusala bikesa ya mutindu yai kele bonso kunwana mvita Baka Mambote ya Mingi na Malongi ya Yehowa “Mono, Yehowa, mono kele Nzambi na nge, Muntu yina ke longa nge sambu na mambote na nge mosi.”—YEZAYA 48:17. BETO Bambangi ya Yehowa, beto ke zolaka Biblia. Yo ke lembikaka beto, ke pesaka beto kivuvu mpi malongi ya me fwana. (Baroma 15:4) Yo kele ve bangindu ya bantu, kansi “ndinga ya Nzambi.”—1 Batesalonika 2:13. 2 Ya kieleka, konso muntu na kati na beto ke vandaka ti mukanda mosi ya Biblia yina yandi ke zolaka mingi. Bantu ya nkaka ke zolaka Baevanzile sambu yo ke monisaka mutindu Yezu monisaka bikalulu ya kitoko ya Yehowa. (Yoane 14:9) Bankaka ke sepelaka ti mikanda ya bambikudulu, mu mbandu Kusonga, yina ke monisaka “mambu yina fwete salama ntama mingi ve.” (Kusonga 1:1) Bankaka diaka ke bakaka kikesa ntangu bo ke tangaka mukanda ya Bankunga, mpi bankaka ke sepelaka na bandongisila ya mbote yina kele na Bingana. Yo kele pwelele nde, Biblia kele mukanda ya bantu yonso. 3 Sambu beto ke zolaka Biblia, beto ke zolaka mpi mikanda 1, 2. (a) Inki mutindu Bambangi ya Yehowa ke tadilaka Biblia? (b) Inki mukanda ya Biblia nge ke zolaka mingi? 3, 4. (a) Inki mutindu beto ke tadilaka mikanda na beto? (b) Inki mikanda ya nkaka ke basisaka sambu na bantu ya mutindu mosi buna? BANKUNGA: 117, 114 INKI MVUTU NGE TA PESA? Inki lenda sala nde beto baka ve mambote na malongi ya nkaka ya Yehowa? Inki mambu beto lenda sala sambu na kubaka mambote ya Biblia ya mvimba? Inki mambote beto lenda baka kana beto ke tanga mikanda yina bo ke basisaka sambu na batoko mpi sambu na bantu yonso? 27 na beto sambu yo ke tendulaka Ndinga ya Nzambi. Mikanda yonso, disongidila mikanda, tumikanda, bazulunalu mpi mikanda ya nkaka kele makabu yina Yehowa ke pesaka beto. Yo ke sadisaka beto na kutanina kinduku na beto ti yandi mpi kuvanda ti lukwikilu ya ngolo.—Tito 2:2. 4 Bo ke sonikaka mikanda na beto mingi sambu na beto mosi Bambangi ya Yehowa. Kansi bo ke sonikaka ya nkaka sambu na batoko to bibuti. Masolo mpi bavideo mingi yina kele na site Internet na beto, bo me tulaka yo mingi-mingi sambu na bantu yina kele ve Bambangi ya Yehowa. Mikanda yai yonso ke monisa nde Yehowa ke lungisa lusilu na yandi ya kulonga kibeni bantu yonso.—Yezaya 25:6. 5 Bampangi mingi ke bakaka ntangu mingi ya kutanga Biblia mpi mikanda na beto. Bantangu ya nkaka beto lenda baka ntangu mingi sambu na kulonguka mukanda mosi kuluta mukanda ya nkaka. Ata mpidina, Yehowa ke sepelaka kana beto ke bumba ntangu sambu na kutanga mpi kulonguka Biblia mpi mikanda na beto. (Baefezo 5:15, 16) Kansi beto fwete keba na kigonsa mosi. Inki kigonsa? 6 Kana beto keba ve, beto lenda yindula nde mikanda ya nkaka ya Biblia to mikanda na beto ya nkaka kele ve ti malongi yina lenda sadisa beto. Mu mbandu, nki beto ta sala kana beto ke mona nde mukanda mosi ya Biblia ke tubila ve mambu ya luzingu na beto? Inki beto ke salaka kana mukanda mosi ke tadila beto mpenza ve? Keti beto ke 5. Inki ke sepedisaka Yehowa? 6. Inki lenda sala nde beto baka ve mambote ya malongi ya Yehowa? 28 NZOZULU YA NKENGI tangaka yo nswalu-nswalu to nkutu kubuya kibeni kutanga yo? Kana mpidina, beto ta baka ve mambote ya malongi ya mfunu yina kele na kati. Inki beto lenda sala sambu na kubwa ve na mutambu yai? Beto fwete vila ve nde Yehowa muntu ke pesaka beto malongi yina yonso. Yandi ke tuba nde: “Mono, Yehowa, mono kele Nzambi na nge, Muntu yina ke longa nge sambu na mambote na nge mosi.” (Yezaya 48:17) Na disolo yai, beto ta tubila mambu tatu yina ta sadisa beto na kubaka mambote na malongi yonso yina Yehowa ke pesaka beto. MAMBU YA KUSALA SAMBU NA KUBAKA MAMBOTE YA LUTANGU YA BIBLIA 7 Tanga ti mabanza ya mbote. Ya kieleka, bo sonikaka mikanda ya nkaka ya Biblia sambu na bantu ya mutindu mosi buna. Ata mpidina, Biblia ke tuba nde “Masonuku yonso kele ya kupemama na Nzambi mpi yo kele mfunu.” (2 Timoteo 3:16) Yo yina beto fwete vanda ti mabanza ya mbote ntangu beto ke tanga Biblia. Mpangi-bakala mosi ke tuba nde yandi lenda baka malongi mingi na disolo mosi ya Biblia, ata disolo yango me tubila ve pwelele malongi yango. Yo yina, na ntwala ya kutanga Biblia, beto fwete lomba Yehowa na kupesa beto mabanza ya mbote mpi mayele sambu na kubakisa malongi yina yandi ke zola nde beto baka. —Esdrasi 7:10; tanga Yakobo 1:5. 8 Kudiyula bangiufula. Ntangu nge ke tanga Biblia, pema mpi kudiyula bangiufu7. Sambu na nki beto fwete tanga Biblia ti mabanza ya mbote? 8, 9. (a) Inki bangiufula beto fwete kudiyula ntangu beto ke tanga Biblia? (b) Mambu yina Yehowa ke lombaka bankuluntu ke longa beto nki sambu na Yehowa? la yai: ‘Mambu yai ke longa mono nki sambu na Yehowa? Inki mutindu mono lenda sadila dilongi yai na luzingu na mono? Inki mutindu mono lenda sadila yo sambu na kusadisa bantu ya nkaka?’ Kana beto ke yindulula mutindu yai, beto ta baka mambote mingi ntangu beto ke tanga Biblia. Mu mbandu, Biblia ke monisa bikalulu yina bankuluntu fwete vanda ti yo. (Tanga 1 Timoteo 3:2-7.) Kansi bampangi mingi kele ve bankuluntu, yo yina bo lenda yindula nde mambu yina lenda sadisa bo ve ata fioti. Bika beto tadila bangiufula tatu yina beto me tubila sambu na kumona mutindu mambu yina bo ke lombaka bankuluntu lenda sadisa beto yonso. 9 “Mambu yai ke longa mono nki sambu na Yehowa?” Yehowa me songaka beto bikalulu yina bankuluntu fwete vanda ti yo. Yandi ke lombaka bampangi yina ke twadisaka dibundu na kuvanda ti bikalulu ya kuluta mbote. Yo ke monisa nde Yehowa ke bakaka dibundu na mbalu. Biblia ke tuba nde yandi sumbaka dibundu ti “menga ya Mwana na yandi mosi.” (Bisalu 20:28) Yo yina Yehowa ke zolaka nde bankuluntu kupesa mbandu ya mbote, mpi yandi ta sambisa bo na mutindu bo ke sadila bampangi mambu. Yandi ke zolaka nde beto kudiwa mbote na nsi ya lutaninu na bo. (Yezaya 32:1, 2) Ntangu beto ke tanga mambu yina Yehowa ke lombaka bankuluntu, beto ke bakisa nde yandi ke zolaka beto mingi. Keti nge ke bakaka kibeni mambote na lutangu na nge ya Biblia? (Tala paragrafe 7) MAYI 2016 29 10 “Inki mutindu mono lenda sadila dilongi yai na luzingu na mono?” Kana nge kele nkuluntu, tadilaka mbala na mbala mambu yina Biblia ke lombaka bankuluntu mpi sala bikesa sambu na kutomisa diaka bikalulu na nge. Kana nge ke zola kukuma nkuluntu, sala bikesa ya kulungisa mambu yina bo ke Yehowa ke zolaka nde beto yonso kuvanda ti bukati-kati mpi mabanza ya mbote lombaka. (1 Timoteo 3:1) Kansi Bakristu yonso lenda vanda mpi ti bikalulu yango. Mu mbandu, Yehowa ke zolaka nde beto yonso kuvanda ti bukati-kati mpi mabanza ya mbote. (Bafilipi 4:5; 1 Piere 4:7) Kana bankuluntu kele “bambandu sambu na mameme,” beto lenda “landa mbandu ya lukwikilu na bo.”—1 Piere 5:3; Baebreo 13:7. 11 “Inki mutindu mono lenda sadila dilongi yai sambu na kusadisa bantu ya nkaka?” Beto lenda monisa balongoki ya Biblia mpi bantu yina ke sepelaka na kieleka mambu yina Biblia ke lombaka bankuluntu sambu bo bakisa nde bankuluntu me swaswana ti bantwadisi ya mabundu. Mambu yango lenda sadisa beto mpi na kuyibuka kisalu ya ngolo yina bankuluntu ke salaka na dibundu. Kuyindula yo ta sadisa beto na kuzitisa bankuluntu. (1 Batesalonika 5:12) Kana beto 10, 11. (a) Na luzingu na beto, nki mutindu beto lenda sadila mambu yina Biblia ke lombaka bankuluntu? (b) Inki mutindu beto lenda sadila yo sambu na kusadisa bantu ya nkaka? 30 NZOZULU YA NKENGI ke zitisa bo, bo ta landa kusala kisalu na bo ti kiese.—Baebreo 13:17. 12 Sala bansosa. Ntangu beto ke longuka Biblia, beto lenda sosa bamvutu na bangiufula yai: ˇ Nani sonikaka mukanda yai? ˇ Inki ntangu mpi nki kisika bo sonikaka yo? ˇ Inki mambu ya mfunu vandaka kusalama ntangu bo sonikaka mukanda yai? Bansangu ya mutindu yai lenda sadisa beto na kubaka malongi yina ke monana ve pwelele na mukanda yina beto ke tanga. 13 Beto baka mbandu. Ezekiele 14:13, 14 ke tuba nde: “Kana insi mosi kusala disumu na meso na mono mpi kusala mambu kukonda kwikama, mono ta tandula diboko na mono sambu na kunwanisa yo mpi ta bebisa kima na yo yina ke pesaka yo madia, ebuna mono ta tinda nzala na insi yina mpi ta fwa muntu ti mbisi na kati na yo. ‘Ata kana babakala yai tatu—Noa, Daniele, mpi Yobi —vandaka na kati na yo, bo zolaka kudigulusa kaka bo mosi sambu na lunungu na bo,’ Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene muntu me tuba.” Kana nge sala bansosa, nge ta mona nde Ezekiele sonikaka mambu yai bamvula kiteso ya 612 na ntwala ya Kristu. Noa mpi Yobi vandaka dezia me fwa bamvula mingi me luta, kansi Yehowa vilaka ve kwikama na bo. Kansi Daniele vandaka na luzingu. Ziku, yandi vandaka ti bamvula 20 ntangu Yehowa bingaka yandi muntu ya lunungu bonso Noa mpi Yobi. Yo ke longa beto nki? 12, 13. (a) Inki bansosa beto lenda sala na mikanda na beto? (b) Pesa mbandu ya ke monisa mutindu bansangu ya nkaka lenda sadisa beto na kumona malongi yina kele ve pwelele na disolo mosi ya beto ke tanga? Yehowa ke monaka mpi ke bakaka na mbalu bansadi na yandi ya kwikama, baleke mpi bambuta.—Nkunga 148:12-14. BAKA MAMBOTE YA MIKANDA MINGI YINA BETO KELE TI YO 14 Mikanda ya batoko. Beto me mona nde mikanda yonso ya Biblia lenda longa beto mambu mingi. Mutindu mosi mpi, mikanda na beto yonso lenda longa beto mambu mingi. Beto tadila mwa bambandu. Na bamvula ya me katuka kuluta, Yehowa me longa batoko mambu mingi.[1] (Tala noti na nsuka ya disolo.) Malongi yango ke sadisaka bo na kununga mambu ya mbi na banzonkanda mpi mambu ya mpasi yina bo ke kutanaka ti yo ntangu bo ke yela. Kansi nki mutindu beto yonso lenda baka mambote na masolo mpi mikanda ya batoko? Kutanga yo ta sadisa beto na kubakisa mambu yina batoko ke kutanaka ti yo, mpi beto ta zaba mutindu ya kusadisa bo mpi kupesa bo kikesa. 15 Bambuta fwete tuba ve na lulendo yonso nde bo lenda tanga ve masolo yina ke tubila batoko. Masolo yango ke tubilaka mambu mingi ya ke tadila Bakristu yonso. Mu mbandu, beto yonso fwete tendudila bantu balukwikilu na beto, kuyala mawi na beto, kulanda ve bangindu ya mbi ya bantu, kubuya banduku ya mbi mpi bansaka ya mbi. Yo yina ata mikanda yina kele ya batoko, malongi na yo ke katukaka na Biblia mpi Bakristu yonso lenda bakila yo mambote. 14. Masolo ya bo ke sonikaka sambu na batoko ke sadisaka bo na nki mambu, mpi nki mutindu bantu ya nkaka lenda bakila yo mambote? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.) 15. Sambu na nki bambuta fwete tangaka masolo yina bo ke sonikaka sambu na batoko? 16 Mikanda ya batoko ke sadisaka bo mpi na kukumisa kinduku na bo ti Yehowa ngolo. (Tanga Longi 12:1, 13.) Bambuta mpi lenda bakila yo mambote. Mu mbandu, Re-´ veillez-vous ! ya Aprili 2009 vandaka ti disolo “Baleke ke kudiyula . . . Inki Mono Lenda Sala Sambu Kutanga Biblia Kupesa Mono Kiese?” (na Kifalansa.) Disolo yai vandaka ti bandongisila ya mfunu mpi bo tulaka lupangu na lutiti mosi, yina muntu lenda zenga sambu na kusadila ntangu yandi ke longuka Biblia. Keti bambuta mpi bakaka mambote na disolo yai? Mama mosi ke tuba nde, yandi vandaka kutanga Biblia na mpasi. Kansi yandi sadilaka bandongisila ya disolo yango mpi bubu yai kutanga Biblia ke sepedisaka yandi mingi. Yandi ke tuba nde, Bambuta fwete tuba ve na lulendo yonso nde bo lenda tanga ve masolo yina ke basikaka sambu na batoko kumona kuwakana yina kele na kati ya mikanda ya Biblia mpi mutindu yo ke monisaka mambu pwelele ke pesaka yandi kiese. Yandi ke yika nde: “Bubu yai, kutanga Biblia me kumaka kupesa mono kiese mingi kuluta.” 17 Mikanda sambu na bantu yonso. Banda na 2008, beto me kumaka ti Nzozulu ya Nkengi nimero ya kulonguka. Bo ke 16. Mikanda na beto ke sadisaka batoko na nki mambu ya nkaka? 17, 18. Inki mambote beto lenda baka kana beto ke tanga masolo yina bo ke sonikaka sambu na bantu yonso? Pesa mbandu. MAYI 2016 31 Yehowa ke pesaka beto bandongisila mpi malongi sambu na mambote na beto mosi. Biblia, mikanda mpi masolo yina ke basikaka na jw.org kele na kati ya malongi yina Yehowa ke pesaka beto. Beto ke bakilaka yo mambote, ntangu beto ke tangaka mpi ke longukaka yo na dikebi yonso basisaka yo sambu na Bambangi ya Yehowa, kansi beto kele mpi ti bazulunalu sambu na bantu yonso. Inki mutindu beto lenda bakila yo mambote? Beto tadila mbandu mosi. Nge kele na kiese sambu muntu mosi ya nge bingisaka na lukutakanu me kwisa. Ntangu mutubi ke sala diskure, nge ke yindula mpi ke kudiyula mutindu muntu yango ke kudiwa sambu na malongi yina yandi ke wa mpi mutindu yo lenda soba luzingu na yandi. Inki mambote nge ta baka? Diskure yango ta simba mpi ntima na nge, nkutu nge ta sepela ti yo mingi. 18 Beto lenda kudiwa mpi mutindu yai ntangu beto ke tanga mikanda yina bo ke basisaka sambu na bantu yonso. Mu mbandu, Nzozulu ya Nkengi nimero ya bantu yonso mpi masolo yina kele na site jw.org ke tendulaka malongi ya Biblia na bangogo ya pete yina bantu lenda bakisa. Kutanga yo ta sadisa beto na kubakisa diaka Biblia mbotembote mpi kuzola diaka mingi bakieleka ya Biblia yina beto ke zabaka dezia. Yo lenda s n o Baka zulunalu yai mpi mikanda ya nkaka ya ofele na Internet p Kuvanda ti mabanza ya mbote ke tendula kundima na luzolo yonso mambu ya mpa mpi yina beto zabaka ve. Ntangu beto ke tanga Biblia mpi mikanda na beto, beto fwete yindulula mutindu beto lenda bakila yo mambote sadisa beto mpi na kutendudila bantu pwelele balukwikilu na beto na kisalu ya kusa´ muna. Mutindu mosi, Reveillez-vous ! ke landaka kundimisa beto nde kele ti Nzambi yina gangaka bima yonso. Yo ke sadisaka beto mpi na kutendudila bantu balukwikilu na beto.—Tanga 1 Piere 3:15. 19 Ya kieleka, Yehowa ke pesaka beto bandongisila mpi malongi mingi sambu na mambote na beto mosi. (Matayo 5:3) Bika beto landa kutanga mpi kusadila yo. Kana beto sala mpidina, beto ta baka mambote mpi beto ta monisa Yehowa nde beto kele na ntonda sambu na mambu yonso yina yandi ke longoka beto.—Yezaya 48:17. 19. Inki mutindu beto lenda tonda Yehowa sambu na mambu yina yandi ke longaka beto? NOTI NA NSUKA YA DISOLO: [1] (paragrafe 14) Malongi yango kele na mikanda bonso Les ´ jeunes s’interrogent—Reponses pratiques, Volime 1 mpi 2, mpi masolo ya kulandana ya ke basikaka kaka na site Internet na beto, na ntu-diambu “Les jeunes s’interrogent.” Nge lenda tanga mpi Biblia—Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa na Internet Kota na www.jw.org, to scanner kidimbu yai w16.05-MK 160121 NTENDULA YA BANGOGO YA NKAKA
Documentos relacionados
Keti Biblia Ke Landa Kusoba Luzingu na Nge? Baka
Mbala mingi Russell vandaka kubokuta sambu na bampangi, mpi kumona nde bo ke sala ve mambu ya mbote. Maria Victoria vandaka ti kikalulu ya kutonga. Linda vandaka kuwa boma ya mambu yina bantu lenda...
Leia maisaprili 4–mayi 1, 2016
nge muntu yina mono me solaka, bana ya Abrahami nduku na mono.”—YEZAYA 41:8. BANDA na lubutuku tii na lufwa, beto ke sosaka nde bantu kuzola beto. Bantu ke zolaka kuvanda ti banduku ya ngolo, yina ...
Leia mais1 MAYITA « Bika ndinga ya Kristu kuzinga na
ya Nzambi. Mono ke vutudila beno matondo sambu na luzolo na beno ya mbote ti ngindu na beno ya kuyidika mpila ya kusamba na dibundu na beto ya katolika. Ye mono ke pesa beno lusambulu na mono. Tuka...
Leia mais1 BETO BAKWIKIDI KELE NA KIYEKA NA ZULU YA BAMPEVE YA
4. Nzambi zola nde bantu yonso bakisa nde, beto kele bantu ya masonga. Sambu Konso ntangu beto tuba. beto tuba mambu ya kieleka Konso nsilulu beto sila, beto sala yonso ya beto me tuba. Kana beto k...
Leia maisHomélie du Dimanche de Pâques 2013, prononcée par
Kana beto me landa Yezo, kana beto me sala ngolo na kulungisa luzolo ya Nzambi na luzingu na beto, nzambi lenda bika beto ata fioti vé. Yandi ke futumuna beto na Kristo. Bakristu na munu ya nzolua,...
Leia maiskm15 02-FF Gh - Akamaihd.net
“lif” bii sukuu kma basega saa la ta ml yelesoma la, ho kan malum tam la yele ho zi’irego poan. To san dek to tm ke ta tum z’an ti ba ka pu bo tansugere to wan nya so sba n boti yel...
Leia mais