Orain ghaidhealach. : Le Donnchadh Macantsaoir.

Transcrição

Orain ghaidhealach. : Le Donnchadh Macantsaoir.
'm
**.
1
8)
ffi-^-S'S^.
.ALEX*
II
ACKENZX E
.
/
,j £
1
I
I
\
O R A
I
N
GHAIDHEALACH,
JENTERED IN
STATIONERS
H A L L.
According to Act of Parliament.
O R A
I
N
GHAIDHEALACH.
LE
BONNCHADH MACANTSAOIR.
Clo-bhuailt' ann
DUNEIDIUNN,
Gu
feim an Ughciair.
M.DCC.XC.
ca
-
A
'V
TO THE
RIGHT HONOURABLE
JOHN CAMPBELL,
EARL OF BREADALBANE AND HOLLAND,
BEPUTY-GOVERNOR OF THE BRITISH SOCÌETY
FOR EXTENDÌNG THE
FISHERIES,-
VICE-PRESIDENT OF THE HIGHLAND SOCIETY
AT EDINBURGH,
&c. &c. &c.
THE FOLLOWING
COLLECTION OF GAELIC POEMS
ARE RESPECTFULLY
BY
FIIS
LORDSHIP'S
INSCRIBED,
MUCH
OBLIGED
AND MOST OBEDIENT HUMBLE SERVANT
DUNCAN M
C
INTYRE.".'
i
r
.
—
JLIuKCAN M'Intyre, Author
The
only arnufehient of his
Breadàlbane,
Douraàn
Duke
army
in 'the
the Right
refter to
;
in
and
'
follow-
Glenorchy, Argylefhire,
youth was fowling and
fome time
tlie
in
ingPoems, was born
'm the year 1724.
o£
He was
fiftiing.
for
Afterwards a Fo~
:
Honourable the Earl of
Coire-Cheathaich and Beinn-
thereafter
of Argyle,
in
to
his
Grace
Buachill-Eite.
the
He wa&
likewife, for a confiderable
time, in the City-
—He
began to compoie
guard of Edinburgh.
Songs
in the
twenty-third year of his age.
Though he
has
been
by any perfon,
afiifled
Songs,
tion.
Zsfc.
received
no
edueatìon,
nor
yet the following
are wholly of his
own
compofi-
1
>A
\J RAN
M
C
JL Ji
iv*
do bhlar na h Euglaìs brice
do Thailbcart a bha aig Ban-ri
Oran
do yn
Mhujg
Oran
do'n
Righ
Oran
do
-
-
Cumhadh
*9
27
33
-
.
do loin Caimbeul a' bhanc
t
42
-
-
49
5'2
Geard Dhuineidin
-
6l-
Taileir
6j
Cuynha Ghileajpaig Achaladoir
Cumha?
qo
Samhraidh
do Chaiptsan
Oran an
13
Choire-cheathaich
Oran Ghlin-urchaìdh
Oran
jo
~
-
Oran Jeacharan Jeilg
Oram an
-
-
Mhorair Ghlinn-urchaidh
Coh* -a-cheathaich
Oran
6
Mairì
-
-
r
-
Oran
-
Marbh-rann
74
-
Chaìleìn Glìnn-iuihair
79
coiJich
go*
Oran t mar gun deanadh Nian
Oran Beinn-Dourain
e do
Niain
-
Oran
do Cheile Nuadh-phoijde
Oran
do leanabh-altrom
-
90
02
eile-
-
-
-
-
1
io
1
6
AN
*'
Oran
-
gaoil
«
do chaora
-
luaidh
Oran
do
-
*
-
-
137
Ghunna ganainm Nioc-Coifeam
-
-
-
-
Aiiflair
144^
-
Oran
do Reijimeid Earra-ghael
147
J
Cumhadh
larla Bhraid-Albann
do'n Eideadh Ghaelach
148
-
152
-
156*
l6l
-
Oran, na'm Fineachan afhuair Fearann
-
R'i
-
Oran a Bhranndi
RANN
r/tf'«
-
-
GhaeHic
bliadhna,
don
-
bliadhna,
-
V
1781
GhaeHic
1782
1
*&'«
-
P/&;^
9
s
do^n
-
*
1
175
1
77
?^^o/r
180
•
Phiob
7
176
.-
'
-
-
16 f
-
don Pha'adh
Rann Arm
o^n
-
•?
Oran a Bhotail
i?««;;
141
-
do n tfeann Fhreacadan Ghaileach
i?j??/2
127
-
Oran
Oran
122
mhnaoi
o
-
-
Oran Duthcha
Oran
-
afhuarqdh a ghibht
nafail arraid
Oran
np
-
-
Oranfugraidh
Oran
CLAR.
mhoir
183
AN
Rann
dò'n
Rann ddn
do'n
Rann don
Rann Anna
's
Phiob
-
-
mhoir
-
d'on
1789
193
mhoir
-
-
189
Phiob
-
V
mhoir
-
do'n
1785
186
Phìob
do^n
1784
JJiJìean
-
-
GhaeWic
bliadhnay
Rann
V
mholr
Phiob
cPon
1783
GhaeTic
blìadhtia^
9C*
-
GhaeHic
bliadhna,
Rann
V
GhaeHic
bliadhna,
CLAR.
196
-
-
-
203
Rann
a ghabhas Maighdean ga leannan
Rann
I-challum-chille
Rann
Co'dhunaidh
-
-
-
~
199
206
207
-
2q8
O R A
I
N
GHAIDHEALACE
ORAN
Oran
I.
do bhlar na h Euglaìs brice%
air mach thir Àlba,
bha dh'armailt aig a chuigfe,
1~*A dhuinn
Na
Thachair iad oirne na reabail
'S
bu neo'-aobhain leoinn
a chuideachd
^Nuair a chuir iad an ratreud oirn,
'Siad 'nar diaigh a los ar murta,
mur deanamaid feum le'r cafan,
Cha d'thug finne frad le'r mufgan*
'S
* 'Se fo ceud oran
an ughdair.
A
$
2
[
1
II.
coinneamh a Phrionnfa,
Gu'm bu fhunntach a bha finne,
Shaoil finn gu'm faigheamaid cùis deth,
'S a dol àn
'S
nach ro dhuin, ach dol g'a {hireadh 5
Nuair
a bhuail iad air a cheile,
'S ard a
'S
leumamaid
ghabh
finn
'S dol g'ar
a tilleadh,
amach
air
an abhuin,
n amhaich ann fan
linne.
III.
'Nam do dhaoinibh
Los na reabalaich
do1
nan eideadh,
a thilleadh,
Cha do fhaoil finn, gus na gheil finn,
Gur finn fhein a bhi'dhte 'g iomain 5
Mar
gu'n rachadh cù
'S
ri
caoiribh,
nan ruith air aodann glinne,
ann marfm a ghabh iad fgaoileadh
'S iad
,5
Air an taobh
air
an ro finne.
IV.
Sin' 'nuair thanig cach
Gu'm bu
vSe'n
'fa
dhearbh iad
fhearbh dhuinn dol' nan cuideachd
troup Gallta g'an ro chall
fin,
Bha
Collin gun cheann air cuid dhibh
Nuair a thachair ribh clann Domhnuil,
Chum
iad comhail air an uchdan,
D'hfhag
iad creachd'an air an reubadh
Scha leifeadh leidh
a n'cuiileadhn.
-
y
;
C
]
3
V.
Bha na heich gu
crùitheach, frianach,
Girteach, iallach, fiamhaeh, troupach,
'S
bha na
fir
gu harmach, foghluimt',
Air an fonrachadh gu murta.
dhaom fihn bhar 'ntfleibh,
moran feum aguin air furtachd
'Nuair a
Is
Na
'S
bha beo bha cuid dhiubh leoint
bha fimi bronach
mun
a thuit ann«
VI.
Dh'eirich fuathas ann fan ruaig dhuinn,
'Nuair a ghluais an fluagh
Bha Prionns' Tearlach
'S iad
Cha
ann
le
le
geall air teachd 'nar rathad,
d' fhuair finn focal
command'
A dh'iaruidh ar naimhdean
Ach comas
'S cuid
leathad
chuid Francach,
a fgathadh
fgaoilidh feadh an tfaoghail,
aguin gun fhaotain fhathafd.
VII.
Sin 'nuair thainig mife dhathigh,
Dh' ionnfuidh Ghileafpic
'Sann a bha è
o'n Chrannuich 3
'n fin co'-fhiata,
Ri broc-lia a bhiodh ann garuidh
Bha è duilich ann fan àm fin,
Nach ro ball aige r'a tharruing,
'S mor an diù'ail na bha dhi air
Cloidheamh finnfireachd a
Ajj
;
fliean athar*
:
.14
3
VIII.
MoraÌn iarruing
Gu'm
'Se
'S
bheug faobhair,
air
b'e fud eagus a chloidheamh,
gu lubach, leumnach, bearnach,
bha car cam ann, ann fan amhuich,,
Dh'fhag
è
mo chruachanfa
bruite
Bhi 'ga ghiulan feadh an rathaid,
'Sè cho trom
'S
mairg
ri
cabar fearna,
a dh'fhairdeadh an ro rath airv
IX.
'Nuair a chruinich iad nan ciadaa
'N là fin air
Bha ratreud
fliabh
air
na h eaglais*
luchd na Beurla
'S ann doibh fein a b' eigin teicheadhj
Ged' a chaill mi ann fan àm fìn
Cloidheamh ceannart chloin an Leafdair £
Cloidheamh bearnach a mhi-fhortain,
'Sann bu choflach è ri greidlein.
X.
Am ball
Nach
teirmeafg a bha meirgeach,
d'rinn feirbhis a bha dieufnach y
leam r'a chunnta
Ged' a dh iontraich mi mu fheafgar
An cloidheamh duth nach d'fhuair a fgùradh.
'S beag an diù'ail
'S neul
'S
?
an
t
fuigh air a le'taobh,
beug a b'fhiugh e
S gum
b'e
's
e air lubadh,.
diuthadh a bhuill deis
è*
t
5
]
XI.
An
eloidheamh braoifgeach, bh'aig ha daoine
Nach d'rinn caonag
Cha ro eugas air an
'S
mairg
's
t
nach d'thug buillean,
faoghal,
a fhaoruich leis
an cumeafg;
An cloidheamh duth air an ro 'n taimhleas
Gun chrios, gun chrambait, gun duille,
Gun ruinn, gun fhaobhar, gun cheanbheartj
'S
mairg a tharladh
leis
an cunthart,
XII.
Thug mi lium an cloidheamh
S
Bhi ga ghiulan
'S
mo
ar
fhìiafuid
;
mairg mi riamh a thug o'n bhail
Cha
'S
bearnach,
b'olc an an afuig e fa' chabhaig,
toir è ftobadh
cha ro è
Gu'm
laidir
è>
na fathadh,
gu gearradh
b'e diuthadh a bhuill airm è a
'Se air meirgeadh air an fharadh.
XIIL
Chruinnich uaiflean Earraghaidheal,
Armailt
'S
laidir
ehuaidh iad
'S duil aca r'a
S ioma
do
choinnimh Phrionns' Tear-
champ
fear a bh'
[Iach,
mhilifi,
mu
a bhrifteadh
ann fan
ait'
;
ud
Nach ro fabhailt mur bha mife,
A'mhead fa dhfhag finn an fan àraichj
La blar na h Eaglais brice.
A
iij
;
ORAN
Oran
II.
do Thailbcart a bha aìg Ban-rì
I.
Deoch
Gu'n
Le
onoir
Nan
flainte
Ri Deorfa,
olainn ar thus,
's le
daoin
buaidh
uaifl'
tha na chuirt s
Le Seanalair Hawley,
As Maidfear Cochun,
Gun di' chuimhn' air Mairi,
Bean mhàlta mo ruin.
II.
Mo bheannachd
Aig
'San
a Bhan-ri
aic' a
gu bràth
nach beo
;
bha Mairi,
G'a h àrach 's i og
Bean fhiobhalta, {hamhach,
'S i nàrach gu leor
'Nuair theid mi 'n tigh thairne,
:
'Si
phaigheadh
mo ftòp.
Maìru
I
7
E
rn.
*Stu
*S
chumadh an
co'thromt
an onoir 'ud rium,
*S a chuireadh a'm fporan
Na
dollair
's
na crùin,
Ged' a dh' òlainn leann
Fion Spàinteach
lardir^
rùmj
as
'S tu b' urrain a phaigh,
mo
*S tu 'n ait air
chùl.
IV.
Nuair thiginn
Thar
7
S
faithch' an rabhiu,
am
tu sinnt ann
Bu
dathigh^
leat
bhreacan,
taitneach leam thu
j
Gu'n deanuin do thafguidh*
Far
am
Mo
Mhairi dhonn mhaifeach^
Air
'n
faicinn do ghnuis,
mo
do leag mi
rùn.
V.
ann do nian na Ban-ri
'S
Thug mi gràdh
O'n
Cha
a f huair
as
mi
mi òg,
air
laimh
ro faillin a'm lòn
i
f
;
Fhuair mi coir ort o'n chaiptein,
Nach tugainn
'S ge
Cha
feachad air òr,
do rachuin
am
blàr leat,
'n f hàgain thu beo.
;
8
C
ì
VI.
'S
ann
a fhuair mìs'
an toifeach,
Leis an f hortan a bh' ann,
A
bhean
Therd
a
as diriche pearfa,
mach
fa'
chommand
na h
'S a dh'aindeoin
;
aoife,
Cha dean i h aogas a chall,
Cha chaoluich a cafan,
cha
mho
Tha
Mairi cho boigheach
'S
ghlafas a ceann.
VII.
Ri mnaoi
'S
i
oig a tha
's tir,
giin uireafbhuidh foghluim,
Uafal, mordhalach, grinn
'Se
m
r
Gu'm
'S ge
aidhir
bheil
r
i
's
mo
;
fhòlas,
pòfda rium fhin>
d a thearuig dhuinn.ftoras^
Gheibh
fin òr aig
an
RL
VIII.
Bi finn
uil' aig
Ri Deorfa,
'S cha ghòruiche
dhuinn
O's ann aige
tha'
n iioras
As
chrùn
còir air a
;
Bheir è 'm paigh 'nar dorn duinn,
'S cha 'n iar è oirn dad g'a chion,
Gheibh
Co
finn anart as
faor ris a bhùrn.
aodach
;
9
C
1
IX.
Cha 'neil
triobloid r'a chunntas,
Air muintir an Ri,
Ach miorag
as fugradh,
gun churam do
'S bi
ni
Ged' a dh' òlainn na galain,
A h uile car a theid diom,
Cha troideadh mo bhean riumy
'S
cha leig
i
an
t
aran
am
dhì.
X.
ann agams' tha
'S
Nach
'eil
feammach na
'Si 'n uaifl' tha
Tha
brein,
na mala,
cuir a ceanail an geil,
'S tha
Nach
'S ni
'n leannan,
mi fad an am
'eil
barail,
a coimeas fu' 'n ghrein,
mi pòrfan
dith daingean,
Mu bhios i mairthean a'm dheigh.
ORAN
Oran
dò 'n
III.
Mhufg.
I.
'bioMADH caradh'fheudastighnairnafearaibh
Is theag'
gu'n gabh iad gaol
air
an tè nach fhuigh.
[mi,.
iad,
Thug mi
Is
chuir
fichead bliadhna do'n chiad tè
'rithift
i
cùl rium,
is
ghabh
bha mi folamh.
II-
Is thainig
mi Dhun-eudan
a dh'iarraidh Iean[bhaiie,
nain,
Is thùirt
Gu'm
Is
an Caiptin Caimbeul,
's
è 'n geard a
b'aithne dha bantrach ann àite falaich,
gu'n deanadh è àird
air a
r
cur a'm charaibh,
III.
Rinn
è
mar
a
b'
amhaift
co'mhaith
's
a
ghealladh,
Thug
è
dhamh
air
laimh
i, 's
Is ge b'e bhios a feòraich a
Their iad
ria
Seònaid,
's
am
pàidh marri;
h ainm no floinneadh^
b'e
Deorfa fean-air»
IV.
Tha
i
foitheamh, fuairce, gun ghruaim, gun
fmalan,
Is
i
cho' àrd ann uaifle re
Is culaidh a
Is
mòr an
mnaoi fan fhearan,
m' chumail fuas
i,
o'n tha
i
marrium,
àdh'r fmuairein do'n fhear nach
t'
fhuigh
i.
V.
Leig
me dhiom Nic-còfhum
ge d'tha
mair-
i
thean,
[aire,
mi na xlaimh chrocach an taobh bha 'a
thao' mi ris an og mhnaoi, 'fann lium nach
Is leig
Is
aithreach,
Cha
n'eil
mi gun
flòras
on phòs mi
'n sinnir.
VI.
Bheir mi fhein
mo
bhriathr'
gu
bheil
r^o-
i
mhaith,
Is
nach d'athinich mi riamh orra cron
Ach gu foinneamh,
Is
i
am
falach,
finealta, direach, fallain,
gun ghaoid, gun ghiomh, gun char
gun chamadh.
fiar,
VII.
Bithidh i air
Ni mi
mo ghiulan, 'sgur maith an airidh,
fhein a fgùradh gu maith
Chuirinn
Is cuiridh
ri'
an
mi
ri
t
's
a glanadh,
uilleadh ga cumail ceanalt,
m'
fhuil
i, 's
cha diult
i
aingeaL
;
i*
I
3
VIII.
'Nuair bhios cion an
ftòrais air
daoinibh ganna s
Cha leigeadh nian Deorfa mo phoca folamh
Cumaidh i rium òl ann fna tighibh leanna,
*S pàidh
i
gaeh ftòpan a ni mi cheannach.
IX.
Ni
mar bu mhian leam a h uilc car dhamh,
Cha 'n innis thi breug dhamh, no fgeul am
i
mearachd;
Cumaidh
Ge
mo
i
[lium,
theaghlach co-maith 's bu mhaith
nach dean mi foathair no obair fhalach.
X,
Sgithich
mi
ri
gniomh, ge nach d'rinn mj
[fgaloig,
earras,
Thug mi
boid nach fhiach leam bhi ann a'rn
^guiridh mi g'am phianadh, o'n thug mi
Gur th' è" n
duine diamhaoin
is
*h aire,
f haide mhaireas.
XI.
'Si
mo
bheanag ghaolach nach dean
mo mhe-
alladh,
Foghnuidh
Cha
i
dhamh daonan a dheanamh
orm no anart,
arain
5
bhi fàilliun eadaich
*S chuaidh curam an tfaoghail a nois' as m'aire,
ORAN
Oran
do'n
W\
Rigb.
L
Si deoeh
-flaint'
an Righ as
ail linn^
Sin an ioc-ihlaint aluinn, uafal,
dh'fhiòn na Spainte,
JBhi
ga h
No
do phuinfe
?
Nuair
Co
Ge
\kn
b'e
ol a
a bhios
lardir,
i
air a
uaibhreach,
ftràchdadh
'fa chumas na cuachan,
]amh an dean i tachairt,
PS coir gu'rri faiceadh è muncuairt
u
II.
mor an
'S
fonas th' ann fan rioghachd,
Ona chuai-dh an Ri fo chrùnadh,
Ann fan ait' a bh' aig a fhinns'reachd,
An d'fhuair a fhèan-feanair còir dhùthchais,
Albainn, as Safgunn, as Eirinn,
'Nois' a' gèileachduin dt) 'n aon fhear,
Mar nach
O'n
a
f hacas iad
chothuicheadh
riamh roimhe
air
B
thùs aid.
;
*4
[
3
III.
?
S mor an
An
t
àdh a
th* àir
an oig-fhear,
treas Deors' a {huith fa' chaithir,
Cha
neil
Ri ann
fan Roinn-eorpa,
Chumas còmhrag
ris le
cloidheamh
j
òg a thoifich ^e ri cruadal,
'S tha bhuanachd gu tric na lamhan,
'S
Fearann chaich
'ga fhir thoirt uatha,
9
fhuair è ghleidheadh.
S na h
uil' aite
IV.
iomadh
'S
ait*
an ro chuid armailt,
•Cliutach, ainmeil 'nuair a thairnt' iad
A
choifichin luthar, calma,
A's troup meamnach.nan each
Bha
laidir
;
Eirionnaich, Qaoili, as Sas'naich,
'Nan gaifgich ann
tir
an namhaid,
^S mairg a thach'radh air na fearuibh,
9
Nuair a theannadh iad
ri
lamhach.
y.
Ann
*S
fa
mor an
huile cas
t
urram
a's
cunthart,
f huair
na Gaidhil,
'S bha'as greis ga 'n cuir an duileachtì,
Mar nach huineadh iad do'n phairti
Ach 'nuair fhuair iad mios as creid'eas,
'Sa chreideadh nach deanadh iad failling^
'Siad
A
bu fheafmhaich'
air
an onair
thug lann fholais a fcàbart.
; ;
C
'5
3
VI.
Bha iad bras a h uile latha,
Ri àm catha dol fna blàruibh,
Chuaidh gach duine dhiu air chruadal,,
'S
ann orra bha buaidh gach làrach,
aig gach oig-fhear,
Bha commifean
'S e toirt
'S iad
òrdugh
cho
dileas
d'a bhratailean,
do Ri Deorfa,
'Sa bhiodh na leoghain dha'n cùid àlaich.
VILBha
Bha feoid
a
Ann
uìle blar a bh' aca,
chairt-iuil is cuimhl'
fa
h
chogaidh gu
Rinn Mars na bu
'N àm do
choir dha fein deth
i
loingis bhi 'gan gluafad,
Chuir -^Eolus fuaim
bhrèidean
led'
Thug Neptune co-throm
'S
an fhortain,
lerr leat
a chuain duit,
feum
co bha uait a dheanadh
dhuit,
VIIL
Bha na gearafdain cho daingean,
'S gu'm b' amaìdeach dol gan feifdeadhy
Aghaidh iaidir air gach balla,
Chum nam
barag a bhi gleidhteach,
Rampair àrd nach reachta
Bat'raidh
's
Bu mhairg
thairis,
canain orra gleufda,
a bhiodh
roimh an
'Nuair a theannadh iad
ri
anail
geifgih
Bij
;:
*6
C
1
IX.
Gach Ri a thoifich ad' aghaidh,.
Ghabh iad mar roghain an diutha,
'S ionan fin 's mur dh'eirich dhaibhfan>
'S mor a chaill iad air a chùis ud,
Thug
thu tarraing bhar an Fhrancaich,
cumhnant s
'S fhuair thu ceanglaichin a's
Nach togadh
Mu'n
,
è rithifd t'angar,
eireadh aimhleas ni bu
mho
dha=.
X.
Bha Ban-ri Hungary gòrach^
'Nuair
'S
a^
thoifich
i
ri ftri
riut
cha bu ghlice Ri na Spainte,.
Thoifich è gu dana mi-mho'il
Ged' a bha 'n dithifd ud laidir,
\S Ri no dha a bh'ann fna h innfean,
Fhuair thu dhiu gach cuis a dh'iarr
*S tha
na iìaehan
thu>,,
an dioladh.
air
XI.
Tha
'n
Ri
mar
anoìs'
as
aill leis*
Sàbhailt a dh' fhaodas è luighe,
Tharruing è gu
*S channeil
tir
feum
a chamhlach,
air
Gach duine bha dha
Chinn
?
3 tha
iad
carnp a ghlèidheadh>
'nan naimhdean,
da 'nan cairdean matha,
iad uile
dha cho
•S dh' fhuirich
an
t
dileas,
fiocha' fin fhathafdv
;
i7
[
]
XII.
An
Tha
ceithir airdean an
t
faoghail,
fearunn as daoin' aig Deorfa,
'S tha chinn-euglais
Chum
Tha
ann fgach
àite
an fàbhaladh o dho-bheairt5
lagh a T s parlamaid aca,
Chumail ceartais riu a's corach,
'S tha mheirr ann deigh a cafga,
Sguir na creachan
an tòrachd.
a's
XIII.
Bi' a
Mar
as
h uile diuc a's iarla,
miann leo am fad as beo
thu,
"S
gheibh gach mor-fhear, as gach tighearn^
A
h
uile dlitheadh as coir
dhoibh
Tha daon uaifl', as tuath an fhearuinn
Mar as math leo thaobh an ftòrais,
Tha luchd ceaird a faotain cofnaidh,
?
j
S channeil duine bochd gun phòrfan^
XIV.
Tha
Gu
toradh
am
fàs
na talmhuin,
miofach, ar* arach, pòrach,
?
Chinn ann fpreidh gu bliochdach, bainn òr3
Sona,. fliochdor, fàilleach, feòlor,
Tha
fitheann air fliabh gach garbhluich^
Sealgairean a faotain fpòrfa,
'S tha tighin air iafg
\S paillt
an
t
airgiod
na fairge,
ri
linn Dheorfa.
Biij
;
18
r
j
XV.
mor
'S
a rinn e dh' fhearas-tighe^
Sgaoil è h uile matheas oirne,
Ghuir è droehaid
S
S
rèitich è
air
gaeh
àiltan,
na riidean-mora
fcoil fa' h uile gleann,
gu'm faigheadh ar clann foghlumj,
Chuir è
A
los
'S gheibh finn airm a's aodach Gaidh'leach^
G
'fe 's
fhear Jinn.gji.bhi fporfail.
XV!..
na
'Se as airde do
J
fìaithibh,;
S am mac-ratha o thùs oige,
laidir fa h uiP ionad>
Ceannard
?
Air gach fineadh
's
gach feorfa r
air
Titul Bhreattain a's na Fraince,
Tha na banntan
phòchda,
fin 'na
Stoileadh Eirinn, fteibh
a'
chreidimh,,
G'a chumail creid'eafach ann ordugh..
XVII.
Gu
D'
meal thu do chrùn
uinein, do chloidh'
's
do chaithir,
's
do mhor-chuis*
theaghlach mòr, rioghail, cliutach,.
'S do-
'S an lu chairt
am
bheil thu
chomhnuidh
Ge
b'e uair a thig an aois ort,
Na
chaochla's tu bhar an
Gu'ra
Ann
bi
t
feoil fin r
do mhac-oighre fàbhailt,
ad' aite
mar
is
coir dha.
j.
ORAN
Oran
do
V.
Mhcr-fhear Ghlìnn-urchaldh,
L
&GEUL
a b' ait
Mu'n og
aigeannach, riomhach,
leam
r'a innfeadh,
Laoineach, bhafdalach,
phrifeil,
Chaoineil, mhacanta, {hiobhaiit,,
A rinn gach beart a
Ann
O
O
bha rioghail 5
.
an ceartas 'f am firinn,
thoifeach na
thoifeach,
ftri'
fo thainig^
&c.
II.
'S
Nach
ioma
ait'
am
bheil cliu ortj
ro 'm pairti do dhuthcha,
Sheas thu dàna gun chùram,,
Gun fhailing, gun lùbadh,
Gu neo'-fgàthach le dùrachd a
Ann fan aite bu rùn leat,
Far na gheali
tliu
.
o thùs a bhi cairdeaerii
Far na gheall, &c,
L
20
I
III.
'S
ann
àm
glùafaid,
na
carraid^.
Bha thu
cruadalach, fearail,
Mar bu
dual duit o d' fheanair,
Choifinn buaidh ann an Gallaibh,
'Nuair a bhuanaich è 'm fearann,
Bha na tuadhaich gun anam,
'N deis an ruagadh 's an gearradh
'N deis, Jjfe
fan arfhaich ?
IV.
Laoich ghleufda gun tioma r
Bu mhòr feum ann fan iomairt,
Nach geilleadh le giorag,
Fhuair iad
rèite le milleadh,
'S cha b'i *n eacoir a fhir iad
'S
O
O
mor
;
d' f heums' air bhi fgileil,
's
tu f hein a tha 'n ionad
's
tu,
nan armann*
&c.
V.
Sàr cheannard gach
fin' th\i 9
Deagh mhaighifdir nan gillean,
'S an commandair gun tioma,
An
tùs ai'-reit no iomart,
Nach dean parladh a fhireadh
Le d' lanndaibh geur, biorach,
Bhiodh caldach
Bhiodh, &c>
as
iomain
air
namhaid
i
'
21
[
]
VI.
5
S bidh do chinne mor fhein
Ann
J
leat,
fgach cunn'art an d'theid thu,
S iad gu fuileachdach, feumail,
Bhualadh- bhuilean as fpèicean,
'S lionar
curaidh 'na eideadh,
Bhi'os ullamh gu eiridh,
Anàra dhuit bhl 'g eubhach- crois-taraidh ;
Ann àm, fsTc,,
VII.
'S
ìoma caraid muncuairt duit r
Eadar Bealach
a's
Cruachan,
Leis 'm bu. mhath thu bhi 'n uachdar
Le
'S
neart tein' agus luaidhe,
nan lann tana, geur, cruaidhe,
Rachadh marriut g'am bualadh,
'Nnair a.thogadh tu fuaicheantas arda.s
*N.uair,
tsfc*.
VIII.
'S 'nuair a fgaoilte
Ri crann
Ofcionn dhaoin'
air
an
Chluinte gleoghraich
Bu
Na
do bhratacìv
caol, direaeh, fnaighte,
f haiche,
nam
ghraodhnaiche tartar
cinn-fheadhna
's
marcach^-
-
}
na gaifgich
Le maoim-bheirt' amach
Le maoim, &c.
leo buaidh larachv
22
I
J
IX.
Reacar, ardanach, morchuis,.
Duineal ceanfalach,
feòlta,
Marcach àrd, nan each mòra,
Bu mhor frann, 's bu mhaith foghlum
Fafan Gallta gu leoir ort,
'S
;.v
maith thig àd a bhil oir dhuit,
Air chùl clannach bu bhoidhche meafg Ghaidheal:
Air chùl, &c.
X.
Aghaidh mhacanta,
chaoineif,
Mhàltaj mheachaìr mar mhaighdin^.
Dàna, fmachdail mar fhaighd-f hear,
foilleir gun fhoill
Ann fa chomb is gloine nà 'n doimein;
,
Cridhe
D' aigne
Mar
uile le foifle,
ghrian chaoineil a boifgeadh air faireadii>
M'ar ghrian^ &c.
XI.
Suaìrce, fiobhallta, fearail,
ghorm, mheallach,^
Suil liondach,
Bu
chaol, finealta mala
Gruaidh, ghris-dhearg, channach,
Beul bi
a
bu
taine,
Cneas min-gheal mar chanach,
Channeil
ti
a
thug barrachd
Channeil, &c.
air d'ailleachd;
;
23
t
;
;
]
XII.
'Fhuàir thu urram gach cùife,
On
a b' urrain thu ghiulan
'Nàm
fuithe na cùirte
Far 'm bu lion'ora diùcan,
Bu riomhach do
dhiuti,
Bhi caradh a chniin,
Air an Ri d'am bhuil duthchas an
Air, &c.
aite 2
XIIL
Sàr chuirteirna.maife
Dh'an
ro cliu air gach fafan,
JFhuair iuì ann an Safgon
Air na cuifeannuibh tagraidh,
'Se do thùr a bha beacail,
Tha
*On
On
'n
duthaich lan
a thainig
a,
aitis
thu dhathighle fàike
&c.
XIV.
Sar phoiteir an fhion thu,
'S tu dh' oladh
'fa
;
dhioladh
Fhuair thu foghlum gach rioghachd,
^Meoir
Bu
is
grinne ni fgriobhadh,
tu fealgair na fithne-
Xed' chuileabhair
caol direach,
'Nuair a tharla' tu 'm
3
Nuair, &c»
.
fri'
nam beann
arda
[
2.4
]
XV.
Ann àm dhuit bhi taoghal
Ann fa' bheinn am bi 'n fhaodhailtj
bu mhiannach a ghreadhain,
ri h aodhairc,
Xieat
Fuaim mhiofar
Gunna
glaice do roghainn,
Gairm
ghallanaich gaothair,
"'Nuair a rachadh è 'n diaigh
"'Nuair,
fir
craice^
&c.
XVI.
'S 'nuair a Ioifge tu 'm fùdar,
Leis a ghunna nach -diultadh,
Bhiodh na peilearan du'-ghormj
Le
teine 'gan fliu'radh
'Ri
h
eilid
na
ftuice,
"S bhiodh a ceireannan bruite,
As do
ghillean 'ga giulan a fafach .:
.As do, &c.
XVII.
'S 'nuair a thearnda'
Mu
oidhche
le
gud' bhaile,
faram
Bu ghleoghrach an talla,
Tur greadhnach fin Bhealaich
.
Mòr chaoimhueas air d'aire
Bhiodh loinn air luchd ealaidh
Leis an feinute gach caithream a b'
Leis, &c.
ail leat
;
25
L
]
XVIIL
Mu
chroma' na greine
Nuair
a
dhonnadh na fpeuran,
Gheibhte
Ann
follain as aoibhneas,
tigh foilleir na feile,
Gach
ceol
bu bhinne r'an eifdeachd,
Co'-fhreagairt a cheile
An
fhiadhai,
?
s
na teudan,
'fa
chlàrfach
An, &c.
XIX,
Maduin
fhoiìeir
ag eiridh,
Gheibhte chomaine cheudna,
Piob
am
follais 'ga
fpeiceadh
Feadain loma 'gan gleufadh,
Dofa donna
ri
beus doibh,
Ceol loinneil bu reithe,
Sir -chakhè' na* feafd' an-n adt aros
&c.
Sir,
XX.
'Si
Bu
an trompaid
's
ghlan prondol as
na h'oragain 3
monmori
'Nuair a lomda gach corra-mheur
Nach bu trom
air
an
t
forachan,
Bu
phuncail an toraman,
Gu
fonnarach, foirmeil,
Ann
an teag'hlach a mhorfhir
Ann, &c.
C
ri
àbhachd
;
C
26
g
Talla flaitheafach, rioghaìl,
A'n ro maitheas, gun mhi-run,
Gheibht' ann tadhaich gu lion'ar,
Do: mhaitheamh na rioghachd,
Seol air caithe' an fhiona,
Uifge beatha ann ain piofan,
A sir ghabhail fios nan deoch
A
fiainte
1
&c.
sir,
:
XXIT.
Mar bu mhiannach leat fhaicin,
fBhi gu fialaidh mar chleachd thu,
Miofail, miaghail, gun airceas,
riomhadh
Uaifl' as
Or
as fafan
;
lion'ar g'a fgapadh,
Gluiche dian g'a chuir feachad,
Air dhiofnan,.air chairtibh,
's
air thaileafg
Air, &c.
XXIH.
led' thioghlach,
Beus nach b'
greadhnach,
*Bhi gu farumach,
ainneamh
,Ceol as aiteas
Seomar
Glean urchaidh do ftaoileadh,
\Se
\S
gach oidhehe
laifde le coinlibh,
thu air Bealach a'd oidhre
Gu
meal thu do ghreim
Gu
meal,
,&.c.
air
an
aite
j
;
OHAN VX
I,
De
coir*-a-cheathaich nan aighean fiùbhiach,
An
Gu
coire rùnach, a's ùrar fonn,
lurach, miad-fheurach,
Gach
Gu
luifean flùar
min
geal, fùghar,
bu chùbraidh leam
molach dùbh-ghorm,, torrach lùifreagach,
Corrach plùireanach, dlù'-ghlan grinn
•,
Caoin ballach ditheanach, cannach mifleanach,
Gleann
a'
mhilltich,
is
lionmhor manng«
IE
Tha
A
falluing, dhùìnte,
gu daìngean, dubuuY 3
mhair'eas ùine, m' an rùifg
Do'n fheur
a
's
i
lom,
cùl-fhinne dh'fhàs na h ùrach 3
'S a
bhàr
Mu
choire guanach nan torran uafne,
air
lùbadh
A' bheil luigh
'S
am
Num.
fàfach
b' àite
is
le
drùchda trom,
luachair a fuas g'a cheann,
guamach ann càs a bhuanadh,
cruaidh è, 'm biedh tuath le'n fuim.
Cij
;
28
[
3
III.
Tha. trufcan faolaidh
air cruit
an aonaich^
'Chuir fult as aoidh air gach taobh a d' chora,
Minrf heuf chaorach
'S
"M'an choir'
A
barra bhraonan,
is
gach ius a dh' fheudadh bhi
chunna daoine au taobh
Mur dean è
Da ghillean
'n
aodain thorn.
aoidheala tha r'a fhaotain,
is
Fhraing
rb *n
caochladh, b' è 'n
t
aithir faoghalt
ea-trom bhi daonan ann.
IV.
'S-ann m'an ruadh ais'-righ dh'fhàs na cuartagan^
Clùthar, cuaicheanach cuannar, àrd,
Ah
'S à
uile cluaineag
ghaoth
Bun na
A
cipe
am
's
is
bàr
a'
M'
brìoghar,
*s
's
r
a nall r
mhilltich,
?
chuifeag dhireach,
Muran
bàr air luafgadh,
an fguabadh a nun
'g
an fhiteag cham
s
j
an grunnafg Honmhor,
an chuilidh dhiomhair,
am
bi
na fuinn.
V.
Tha
fliabh
'Na mhothar
na
an raibh mac-Ehaidr,
làirig
fàfaich,
Slìos na bàn-leachdain
'S
gur
'na ftràchda
's
tric a dh' àraich
cha
;
i
trom
;
'ni is tàire,
'n làn
damh donn
r
'Sna h aighean dàra nach d'theid a 'n bhà-thigh,
A
bhios
'S
na laoigh gu h
'S
na h uiread cruinn diubh
lc 'n
àlach
gu h àrd 'nan grunn,
uifcil a là 'fa
air
dh'oidhche,
druim-clachfionn.
:
29
[
]
VI.
Do Ieachda chaoineil gu dearcach braoilèagach,
Breac
An
le
feireagan
creamh
's
ceann
crui nn dearg
am
'na chaithrichibh,
;
bac nan ftaith-
richean,
Stacan fraoidhneafaeh nach bu ghann
Am bearnan -bride,
'S
an canach min geal,
*S a
Gu
h
uile
am
's
miflean ann
mir dheth, o'n bhun
h ionad cirean na
:
pheighin ricghail,
's a'
erich'
is
j
is ifle'
àird'.
VII.
?
S riamhach
'S cha 'n
Ach meunan
Air
Na
a
fò'lach a ? d'chòir 'faU
o
coinich,
chòtachadh os
Iagain chònard
Am bi
Gu
còta na craige moire,
am
'eil
's
è
bu
àm }
nòfaire,
is thall
am bun
na fomhraichean,
's
nan fròineag,
neònain fann,
bileach, feornaineach, milis, roineagach^
Molach, ròmach, gach
feòrt' a th'
ann.
VIII.
Tha mala ghruamach
M'an h
uile
fuaran
do'n bhiolar uaine,
ann fan fhonn
bun nan garbh-chlach,
a' th'
Is dcire fhealbhag aig
;
'San grinneal gainxiich'gu meanbh-gheal pronn^
'N
a ghlugan
plumbach
air ghoil
gun aon
teas,
Ach coilich bùim tighin a grund eas lom,
Gach ftruthan uafal 'na chuailean cùI-ghorma
A' ruidh 'na fpùta,
's
na lùba
Ciij
fteoll.
:
]
IX.
Tha braddàn tara-ghèal fa choire gharalaich,
Tha tigh'a o'n £ hairge bu ghaileach tonn,
Le luimieis mheamnach a'ceapa'mhean'-chuileag,
Gu
neo chearbach
'Na èididh
Le
cclgail
cham-ghob crom
le
Air bhuinne borb,
as è
ieum gu
:
foirmeil,
bu gborm-glas druim,
gu h iteach mean'-bhreac,
fhoiilean airgid,
Gu
lannach, dearg-bhallach,. earr-gheal fliom.
'S è coir'-a-cheathaich
an
Is
bi'feidh air ghiulan
àite riogliail
t
an
mu'm
'S
le
t aithir prifeil,
bidht' a' fealg r
,
lamhach fùdair,
A' cur luaidhe dha'-ghorm gu
nan calg
dlu'
An gunna gleufda, s' an cuilean ea-trom,
Gu fuiieach, feumanach, treubhach, garg,
A ruidh
gu fiùbhlach,
'S a dol g'a
a'
gearradh murdag,
dhùlan re curfan dearg.
XI.
Ghcibhte daonnan
Na
h aighcan maola
Sùd bu mhiann
Bhi doì
Ge
g'
mu
na laoigh,
•,
leinn
d r ghlacaibh faoine,
am
an iarraidh,
's
na mainng,
maidain ghrianaich,
's a'
fiadhach bheann,
do thigeadh fìanntain oirnn'
uifg'
is dile,
mu'n chrich fan àm,
Bha
An creagan iofa! am bun na fridhe,
'S an leaba dhiona', 's mi m' ftuneadh ann-.
fcol g\ir didnein
:
3'
['
;
1
XII.
am dhamh dùfgadh|
mhadain chiuin-ghil, ann
Sa'
Aig bun na ftùice be' n' fugra' leam
A' chearc le fgiucan a' gabhail tùchain,
An
crom.
cùirteil a' dùrdail
an coileach
'S
dreathan fùrdeil,
's
a riobhaid ehiuil aige,
A' cur nan. fmùid deth gu lùthar binn,
An
druid
Ri
ceilear
's.
am brù-dhearg,
Ie
moran ùnaich 3
funndach bu fhiubhlach rana.
XIII.
Bha
eoin an
t
An
an ealtain ghle ghloki 3
fieibhe 'n
A' gabhail bheufan
air
uifeag cheutach,
's
ghèig
choiH,.
fa'
a luinneag fein aice 5
Feadan fpeifeil gu reidh a feirm
A chuag 's fmeòrach am bàr an ògain,
A gabhail òrain gu ceolrnhor hinn
:.
'Nuair ghoir an cuanal gu loinneil guanadh,
'S è
's
giarn' a ehualas
am
fuaim
fa'
ghleana*
XIV.
'Nuair thig iad còmhla' na bheil
Do na
Damh
h
na cròice
'S è gabhail
air frath
crònain
le
B'i fin
an ribhinn
Foinniumh,
dreocani àrd
le
re eildeig
a cih'fhàs
fìneilte,
;
na mointich,
A' doi fan fheathai' gu bras
A' mire-Ieumnaich
a'-d' choirfe
bu chòir bhi ann
uile feorta
;
h aoibhneaSj
dhulnn,
gu mileanta^
direach^ feanng,
;
C
3*
3
XV.
ÌrHa mhaoiflcach chul-bhuì
air
feadh nadiuluing,
Aig bun nam fiuran 'g an rufga' Iom^
_*S am boc gu h utluidh re Ieaba chuirteil,
*S è 'ga buraeh* le rùtan crom \
'S am'minnein riathaeh bu ìuime cliathach,
Le chuinncarr
ftadhta, a's fiadhaich ceann>
*Na chodal guamach ann lagan uaigneach_
Fuidh bhàr na luachrach 'na chuartaig chruinn.
XVI.
Is lionmhar cruafachd a bha m'an cuairt
Ri àm am buanadh bu Iuaineach clann
Ri tional guamach, gu fearail, fuairce,
*S a' roinn gu h uafal na fhuair iad ann
duita
:
Ceir-bheach 'na cnuacaihh,
*S
an nead 'na
chuairtaig,
^
a
mhil
'ga
buannachd
air
cruaidh an tuim 5
Aig'feillein riadhcha, breaca, frianach,
Le
'h
cronan cianaii
a's fiadhta frann.
XVII.
>S
Bha
cus r'a fhaotain do
cha
b' iad
Ach
bagailt,
chnomhan
caoine ?
na caochagan ea-trom gann
mhaola, ba taine plaoifg,
A' tòirtbrigh a iaoghan na mao-fhlait fann.
Srath nan caochan 'na dhofaibh caòrain,
'Sna phreafaibh caoJa, Ian chraohh
is
mheang,
Na gallain ùra, 's na faillein dhlùtha,
'S am barrach duinte. wiu chùl nan crann.
33
E
3
XVIII.
Gach
Màm
is
àite
timchiol 'n
fìon-ghleann,
Meall-tionail làimh
am
fafach iom-laa
an tuilm 'ga choir
's
gu mollach,
ris,
^
tlàthait
B'è chulaidh dh'àrach an àlaich oìg,
Na daimh
Gu moch
's
Greidhein dhearg dhiubh
Mu
?
am madain
na h eildean
ag eirigh air reidhlein
air
n choire gharalaich,
ORAN
Cumhadh
'g
cheitein„
feoir,-
taobh gach leargain,
an ainm an Ceo.
VIL
Choìre-cheathaich.
Aìrfonn 3 The Flowers of EdiuburgK,
I,
O
Duilich leam an caradh
Th'
gorm an fhàfaich 3
mi greis am arach
air coire
Ann
raibh
*S
an bhraidhe fothallj
'S
iomadh
A
thaitneadh e
fear a bharr
r'a
orm 5
nàdur,
;
Na ?m
biodh
mar
è
bha
a
,
3
34
t
.
è,
'Nuair dh' fhàg mi e nall
Gunnaireachd
Spurt
Chleachd bhi
A
na h àrmuinn-
aig.
b'abhatfd bhi IV ghleann,
R-inn na
'S
lamhach
is
adhbhar ghaire,
is
fir
ud
fhàgail,
mac eoghain tanna
Mar
An
drafta,.
chlach an ionnad càpaig
aite
na bh' ann.
m
Tha
'n c6if r*air dbl
Ged' ithear thun
Gun
duin aig
Mun
ait'
Na
am -fàillin,,
a bhlair e,
am
bheil càs deth
àm
ann fau
;
feidh a bh' ann air fhagail,
Cha
d' fhuirich gin air arruinn*.
'Scha
'neil
an
aite
tàmha
Mar bha e fa ghleann.
Tha 'm Baran aira (haruch'
'& dhartluich air
Gun
fgil aig air
an taladh,
an nadar
Ged' thainic e ann.
B' f hear dha bhi mar
Ofcionn an
t
b'
abhahl,
foigheich chàtha,.
\Sa
lamhan
Ga
fafgadh gu teann.
a bhi làn di f;
;
I
35
III.
Se mùgha'
A
J
an
air
t
facghal
coire laoghach gaolach,
,An
dhoì anois
air faoin-traigh,
maor a theaehd ann
*È gur h è bu.chleachdain riamh-dha,
S
a.m
:
Bhi trufa nan cearc
biata,
Gur tric a rinn iad fiathnàil,
Le pianadh do làmh,
•Is
iad
Mu
d'
na 'm baidnibh riabhach,
amhaich
Bhiodh
Mu
's
iotailìieh
ann ad fgiathan,
is
fgiabail
fan.àm,
d' fhiaclan
.Bu ghiobach thu re riaghailt,
Mu
chidfm tighe 'n
G.ar
nach
b'e
Bhi cuir bhian
air an.ftaing,
Ged' tha thu
'nois fa' bhraighe.,
-Cha chompanach
'S tha
h
uile
iarla,
do mhiann
càch thu,
le
duine
tair ort
O'n thainig thu ann
;
S eigin duit am fagail
Na 's meafa na mar thainic,
9
-Cha taitinn thu re 'n nàdur,
Le cnamhan 's
Gad fhaiceadh
le
cainnt
tu ghreidh uallach,
'Nuair raehadh tu mun-cuairt doihh^
;
36
I
Cha
dean
tliu
Suas feadh
ach
nam
am
3
fuadachadh,
beann.
Leis a ghunnadh nach raibh buagh'ar,
'Sa mheirg air a
Cha
An
'n
eirmis
cuaille
toll cluaife,
na cruachan,
i
dubh cam.
V.
Se
'n coire
chuaidh an deis-laimhj,
O'n
tha e nois'
Gun
duin aig
Ni feum
On
tha iad
Cha
?
air
gun fheidh ann,
am
bheil fpeis diu,
an cùl,
gun fhear ghlèdhte,
n' f huirich iad ri chèiie
S ann
a
ghabh
5
iad an .ra-treata
Seach rèdhlean nan lùb.
Cha
'n 'eil pris
An coille
na
an ruadh-bhuic,
air fuaran,
Nach b' eigin da bhi gluafad
Le ruaig feadh na duth'ch':
'S cha' n' eil a nois'
mun-cuairt da,
Aon fpùrt a dheanadh fuairceas,
Na thaitneadh re duin-uafal
Ged' fhuafgladh
e chù.
VI.
Tha
Na
choìlle bh'
ann fan
cuiflin fada direach
Air tuitim
is air
Sios as an rùfg
crionadh
f hri
ud s
I
Na
Na
37
bha brioghar
prifein a
dofaibh tiugha lionmhur,
Air feachda' mar gu'n
A
fpiont' iad
nios as an ùir •;
Na
bu bhoidhcheadh,
failleinin
"Na flatan
T
]
is
na hogain,
San t àitf am biodh an fmeòrach
mcdhar a fcin rcrail,
Gu
Tha iad uil' air coachladh,
Cha d' fhuirich fiodh na fraoch, annj
Tha mullach bhar gach craoibhe,
'S am maor 'ga thoirt diù.
r
VII.
Tha
uifge frath
na dige,
Na
fhruthladh dùbh gun fiola%
Le
barraig uaine liogh-ghlais.
Gu
mi-bhlafda grannd
Feur-lochain
An
is
'n
An
fan
'eil
ait'
Glumagan
gne
,
tuille fàs
ud fan
àm
a chathair,
Co
tiugh re fùdhan càthadh,
Na
làthaich 's na phlàm ;
Sean bhurn fàlach ruodhain
Na
ghloine ghrunnd na uachdar,
coilach re
4.
muir ruaidh
ruaimlc feàdh ftanng.
D
»
»
-,
ghluguibh domhain, famhach9
Cha
Gur
'
j
Na
9
-
tàchair
cinn.&n duilliag bhàìte,
Cha
\
e,
;
t
38
3
VIII.
Tha
Air
fàs
Gun
Gun
An
An
*n t ait
an raibh na fuarain
na chroite cruaidhe,
fobhrach, gun dail-chuach,
lus uafal air carn
fliadh
am
feur chinn e
Chuir Alaftair
A ghreidh ud
3
-eildeaa,
aite laidhe 's eiridh
Cho' lom re caufar
'S
;
an raibh na h
fèille,
gann
;
}c gheifgeil,
-as
a cheile,
S thur leam gur mor an eu-coir
An
eadail a chaJI
Cha lughadh n
?
t
;
adhbhar mio-thlachdj
Am fear a chleachd bhi tjorail,
A' tearnadh is a direadh
Re fri nan damh feang,
IX.
Ach
ma's duine do fhliochd Pharuic>
A theid a nois' do'n àite,
'S
gu
An
'n cuir e as a làraich
tàch'ran a tha 'nn
Bidh
'n coire
Bidh laoigh
Bidh daimh
is
mar
a
bha
e,
aidhein dar ann,
a dol fan
dàmhair3
Air fafach nam beann ;
Bi' buic fna baddan blàtha,
Na
bric fan
abhuinn laimh
'
riuj
39
C
Sna feidh an
Ag
frath
na
3
làir'ge
àrach na mang,
Thig gach
Le aidheir
uile ni g'a abhaift,
is le
'Nuair gheibh
Sud
fhàgai!
àbhachd,
am
gun
Baran
bairliri*
taing.
ORAN
VIIL
Qran feacharan feilg*
Chunnaic mi
'n
damh donn
JDireadh a Ihealuich
Chunnaic mi
S
'S
*»
9
j
na h eildean^
le cheile ;
damh dcnn
\f
na h
eildean*
mi tearnadh a Coir'-a-cheathaich,
mòr mo mighean 's mi gun aidhir,
Siubhaì frithe rè an Iàtha,
Thilg mi
'n fpraidh
nach d'rinn feum dhamh.
Channaic tmt &c.
Ged' tha bacadh
Ghleidh mi
'n
air
na h
arrrruibh,
Spainteach thun na fealga>
Ge
do rinn i orm do chearbaich,
Nach do mharbh i mac na h eilde.
Chunnaic mi 9 &c.
*
40
C
'Nuair a dh'erich mi
fa'
i
]
mhaduiiv
Chuir mi innte fùdar Ghlafcho,
Peulair teann
Cuiphein
Bha
'n fpor
Chuir mi
is tri
puift
afgairt air a
ùr an dèis' a breacadh 5
ùilie ris
an acfuin,
Eagal driùc bha
mùdan
Cumail fafgaidh
air
Ckunnaic
Luidh an
Shas'nàclv
dheidh fm.
tni 3
me
craicin,
cheile.
Scc.
eilid air
an fhuaran,
Chuaith mi farrafda muncuairt
Leig mi
'n
Leam
cruaidh gu'n d'rinn
as
di,
deannal ud m'a tuairmfe.
i
eiridhì
Chumiaic mi} &c.
Ranuig mife taòbh na bruaiche,
chofd mi ria mo chuid luaidhe j
'8 'nuair a fhaoil mii bhi buailte^
Sin an uair a b' aird' à leum i.
'S
Chunnaìc mì\ &c.
'S
Ri
\S
muladach bhi fmbhal
3à gaoith', as uifg',
frfthe^
as dile,
ordugh teann ag iarraidh
sith'ue*
Cuir nan gimeanach 'nan eigin.
Chunnaic miy
&c-i
41
t
'S mithich tearnadh
3
do na gleannuibhj
O'n tha gruamaich
air
na beannuibh,
ceathach duinte
mu
na meallaibh,
*S
A'
cuir dalladh air ar leirfin.
Chunnaic mi, &c.
Bi' finn
beo ann dòchas ro-mhath^
Gu'm bi' chùis rii's fhear an t ath h%
Gu'm bi' gaoth, as grian, as talamh,
Mur as maith linn air na fleibhtean»
Ghunnaìc mtt &c.
Bithidh an luaidh ghlas 'na deannuib!^
Siùbhal reith aig conaibh feanga,
'S
an
damh donn
a fileadh fola,
*S àbhachd aig na fearuibh gleufda.
Chunnaìc mi, &c.
D
iij
:
ORAN
Oran
IX.
f
do loìn Cahnbeul a bhanc.
I.
Ioin Chaimb'Eul
Gu'm
faiceam thu
5
a bhanca^
flàn,
Fhir a chumail na dàimh,
?
Gam
Le
A
buineadh bhi mòr
chroidhe
d'
fial,
thug barrachd
Ann
air càch,
iomadaidh càs
A thuilleadh
nan
fìògh.
Fhuair thu meas, nach
A
;
fearahy
'eil
bichiont5
meafg Bhreatonach
Banc an
oir bhi fuidh d' fgoit,
Ann an coir dhleafdanaich,
Na th' ann, cha 'n è 'm beagan
I's
è
'm
freafdal re d' ftait,
Fuidh leagadh do làmh
'S
gu freagradh do bheoih
II.
'S tu
Is
marcach nan
farramach ccum,
fra;:n-each<,
:
:
43
[
Le 'm
Gu
fallaireachd fein
dhiollait
nan cùrfan
dubailte freun,
'S tu
A
I
farafta fòil
Air
Bu
:
bhuidhneadh gach
rèis ?
.
(hiubhladh an ròd,
Na
h' eich bhearrcafach chalma,
Bhiodh garbh cumachdail,
Is iad gu h anmadail meamnach,
Le 'm
falbh gruilleamach,
Cruidheach, dlùth thairgneach,
Mear, ainfheafach,
fuafgailteach*,
Ceann-ardach, cluas-bhiorach,
Uallach gu
k
leoir.
III.
B'e do roghairm a dh'armachd,
An
Gu
targait
chruinn ùr,
meanbh-bhallach dlu,
Bui tairgneach cruaidh feolt
Is cloidheamh chinn airgid
Cruaidh, calma nach lùb,
Lann thana
Gu
gheur-chuil
daingean a'd dhòrn.
Marri dag ullamh ghrad,
A bhiodh
a fnap freafdalach,
Nach biodh
Ach
ftad air a fraid
bhi 'mach freagarach
Fùdar cruaidh
fgeilceara
Am feadan glè dhireach,
|
C 44
A*d lamhan
I
mine,
geal,
coliomhar caol, gorm.
'S
IV.
Bu
chean-ard
An am
air.
feac thu,
no feum
gaifgidh
;
Fear mifneachail treun
A b' fhiofrach gach feol.
A fhuair fòghlum fàfan,
is
Is aiteas g'a reir,
Tùr pailte le ceill
A' cur aignidh am
Ann am fuidhe na
moid,
cùirte,
No
dubladh an
An
uchd barra no binne,
'Si t
t
feifein,
fhirinn a (heafadh
:
Deadh theang fhear gu deafput
Bu
fhreagarach cainnt,
A bhuidhneadh gach geall
'£>
a
chumadh
a choir.
V.
'Se
do fhùgradh bha
earailteach^
Ceannalta, fuairc,
Ann àm
tional
Marruit a dh'
Gu
A
nan
uaiflean
61,
fàilteachail, furanach,
cuireadh a fuas,
Gach duine do'n t fluagh,
G'am buineadh bbi d' chòir.
r
Na
]
diubhcan bu riamhaiche,.
A chit ann
Is
4s-
am
Breatan,
bu chompanach Righ thu,
Le
firinn
's le
teiftneas,
Fhir ghreadhnuich bu^fheirceala,
Sheafadh
Fuidh
Do
air blàr,
'n deife
bhiodh
lan,>.
làftainean 'oir.
VI.
maith thig dhuit fan fhafan r
'S
An
àd
is
a ghruag,
Air an dreafadh a-fuas,
fafan an t floigh :
Am
Gu
Làn
Gu
camagaeh
chaifreag
-
daithte,
is
chuach,
bach'lach m'an cuairt,
Le maime ro-mhor.
Tha gach ciabh mar do mhìan%
Air an fniamh cumachdail,
Fiamh dhonn, torrach, trom*
Gun bhonn uireafbhuidhj
Amlagach, cleachdaeh,
Cruinne cas-bhuidh tlà^
Co-ghafda re bàr,
Th' air mac fan Roinn-eorp~
VII. \
*Si t
aghaidh ghlan,
-Bba caoineil
le fuairc*
'
fhoiileir^
;
4«
T
Caòl mhala gun ghruaim,
*Suil mheallach bu bhoidhch^
Gnuis
ailidh
mar chanach,
Bu cheanalta, fnuagh,
Mfn cannach do ghruaidh,
Mar bhara nan ros.
Cha 'n eii àilleachd air cach,
Nach d' thug pairt urram dhuit ^
Foinneamh
Deas,
finealta, direach,
chumachdail,
fìor
Calpa cruin comhthromach^
Corrach gu
Gun
d' fhàil,
chron ort
O mhulach gu
a' fàs,
broig.
VIII.
Do
fmaointine glice,
Le mifnich
Bo
's le ceill,
thuigfe ghlan, gheur,
deadh thuiteamas
'S
Gun
Gun
tuirfneadh,
beoil
gun
bhrifteadfr,
triobloid, fo'n ghrein,
A b' fhiofrach mi fein,
Is
mifd thu bhi
d' choir.
S ioma gibht a tha 'nois,
Lionmhor tric minig ort,
;
Iul
is fios,
Flùr
An
a'
muirn
's
mios,
miofg finnich thu,
uaifle le fpiorad,
Air mhireadh
a' d' chai!,
i
^S tu
3
4:7
iriofal, baidheil,
Cinneadail, coir.
IX.
Gheibhte fùd ann ad thalk,
Fion geal is rnaith tuar,
Deoch thana gun druaip,
gu pòit
agus farum
funnd
Bhiodh
fiuaigh,
t
ann
Air aire
ann
fan uair,
ghean
Deadh
Is
i
fallain
•,
A teannadh r'a h òh
Ann
fan tigh bu
mhòr
feadhj
Leis nach dyagh aithnichean,
Muirn is caoin, a bhios air
Cupa 's gloin, canachan,
f headlì
Coimhleirein airgid,
Dreois ghaiitheach a'n eheir,
Feadh
t
aitreamh gu
Is iad pailte
gu
leir,
leoir.
X
B'e do mhiann a lueha ealaidh,
Piob fgalanta chruaidh,
Le caithreim cho-luath,
S a ghearradh' na meoir
?
Puirt (hiulacha mheara,
Is fior alloil cur fuas,
Ann
£u
an
talla
b&arrail
nam buagh
mu'n
ftor.
*,
4«
I
3
ciuil, torman iir,
gu dluth ruidh-leumnach,
Feadainlom, chruinne, dhonn,
Cruite
Is è
i
Thogadh fonn mireanach,
Clàrfach
Bu
?
le
grinneas,
bhian=fhoclach fuaim,
Sa cha
tilleadh tu 'n duais*
'Nuair a ihireadh tu ceoh
XI.
'S
A
iomadh
ait'
am
bheil do charaid,
mu'n cuairt,
Ann deas is ann tuath,
Cho' dleas'nach 's bu chòir ;
Diubhc Eara-ghaidh'leach ainmeil,
Ceann armailt' nam buagh,
Leis' na dhearbhadh lamh chrùaidh^
Is ris an d'earbadh gu leoir.
d'fharaid
An
t
Iarlo' cliutach
g'an dù'chas,
Bhi 'n.toux Bheallaich,
A
chuir an ruaig
le
chuid iluaigh,
A.ir na fuar Ghallùich,
Morair Loudon nan feang-each 3
Ard
iheanoileir caimp,
Fhuair urram command,
Far na bhuidhin na
feoid.
XIL
Tha iomadh cas eile,
Nach ceilinn fan uair,
49
[
Tha
A
1
tarruing ort buaidh,
mhaireas re
Fuil rioghail
Amach ann
d'
bheo,
air lafadh,
a'd ghruaidh,,
Cuir h aigne
a fuas
Le aiteas rò-mhor;
Tha buntam as leirfin
Gu
leir
ann
a'd phearfain,
ìmir mùraitaich na
Sgeul aobhain
Na
'm faicinn
'Le abhach-d
Bhi
.Ann
a'
's le
charamh
'd
aite
feile,
a b' ait leam,
maireach
muirn,
fu' 'n chrùrì
Ri' Deors'.
OHAN
Oran
M.un
'ha
d" thig
X.
.
Ghlìn-urchaìcìhr,
ceann bliadhna
tuille,
bhi finn uile 'n Tora-mhuilkj
Theid
fmn
thar na bealaichm,
^o'n fhearann ann raibh 'n tlus
r
ar
am
bheil ar diflesn,
bin fan
tir
am
bheil ar cuid
E
5
i
:5
5°
C
3
an cor dhuinn criochnachadh,
•*S
an
'S
an tiodhlaicear ar cuirp,
't ait'
:
II.
ann Clachan-an-difeirt,
Is
;Bu ghrinn bhi ann an diu,
Suidhe
'n eaglais mhior'ailteach,
Ann dafg bu riamhaeh cur,
Ag eifdeachd ris na dh'innfeadh dhut%
Am
fear
ìhiobhailt guth
bu
;
Is è toirt fgeul a phiobail duin,
'S a bhrigh
a'
tigh'n
gu
buil.
III.
Gleannan blath na tioralachd,
Ann ro-mhaith 'n cinn an ituth,
Far am bheil na h innfeagan,
Am bheil
an
fiol
ann cur
Cinnidh arbhar crao'ach ann
Co'-chaoin gheal
Gu
ris a'
ghruth,
reachdmhar, biadhchar, brioghmhasj
Tronij torach, liontaCh, tiuth.
IV.
Bu
c'hriodhail bhi fa'
gheamhradh ann^
Air bainfean gheibhteadh fpùrt,
Fonn cheol reidh na piobaireachd,
Cha bhiodh fgios mu a fgur
Fuaim nan teud
A
fheinneadh
aig fileirean,
fios
na cuir
;
;
'S
1
S\
L
:
.
an luinneag fein aig nionagan*
Bu
bhinne mhiilfe guth.
V.
Gheifc'hteadh bradan fìor-uifg' ann$
A
direadh
Eoin an
gach fruth
ris
fleibh
t
gu lionmhor,
na milltean coileach dubh y
Earba bheag an fgriobain,
'S
Na
minnein chrion
am
'Sa ghlean
's
bheil
*S na giomanaich 'n
na buic,
na frigheachany
am bum
VI.
O'n a thainig mi do'n fhearan
Cha 'n fhuigh mi pris an eoin,
'S
cha 'n
'eil
(o r
fàth bhi bruidhinn,
Mu'n fhear bhuidh' air am bi 'n croc
Cha b'ionnann 's bhr mar b'àmhaft damh^
Aig bràigh doire-chrò,
Far
A
am
ni 'n
na ìàn-daimh,
bi'
damhair ann
fa chso,
VII.
Mo
Nan
Far
?
fhoruidh doGhlean-urchaidfr
tulchan glafa
am
Sa fhuair
A
iad
dhireadh
Am
feoir,-
bheil na fealgoirean,
ainm bhi còrr
ris
na garbhluichean,
bidh greidh dhearg na
Eij
leoir,,
;
[
'S
bhiodh gillean trom.Ie eallchan
A
dh'fhàgadh tarbhach bord.
vin.
\S an uair a thigteadh
Gu'm
A
fuidhe a ftigh-thairne,
'S bhi
dannfa marri ceòl:
Croidhealas
'S
dhathigh Ieo a
b'fhafanta bhur feoì,
r'a cheile,
na bèin a bhi 'gan
61
'S cha 'n fhaicìe cùis 'na
Ann àm
èigheach
air
ORAN
Oran an
'JlS
uair
Theid
thig.
fiann
t
XL
Samhraidh.-
an Samhra' geugach oirnn',
nan fpeur o'n ghruamaiche,
Thig
tlus
Gach
ni g'a reir
is
h eigin
an ftop.
bìàs
is
aoibhneas.
am
Theid
buadhalachd.
Thig feart le neart na greine oirnn',
Ni 'n faoghai gu lerr a chuartaehadh
Thig teas o ilios 'nuair dh'eir'eas
i
Ni feum,
's
cha treigear uainne
è#
j
;
53
E
:
1
II.
Bi'dh pòr.arrn an
C
hur
sil
tir
ghraiseirean r
ann fan tim ghnàthaicht'
A' toirt bridli as an ùr nàdurra
Q'n bhlàr g'a bhàrr a ghluaifeas è.
Gu reachdmhor, breac, neo-fhailleanach^
Trom-chuinlionach garbh-ghràineanach
Gu
Gu
diafach, riathach, càileanach,
biadhchar, iàn, 'nuair bhuainear
è«-
nr.
r
S glan faileadh nan geug liomh"ora r
Mu gbarradh nan feud lion'ora,
Am
Le
biodh àileagain gle riamhacha-
blàs
Gu
a'
fior-chur fnuadh' orra.
h ùbhlach, peurach,
figufach,.
Glan, brioghmhar,. diomhair, guaimeifeaeli
Gach
Mar
fràid' is àillidh
Pheàlas
Righ
:
grineachan,
r'an cuartachadh r
IV.
?
S ro-ghreannar gach gleann fior-mhonaidh^
Cur iomhaigh ghrinn an uachdar airj
Gach lus le bhar cho'-mhior'ailteach,
A' fas fuidh mhile fuaicheantas
j.
Gu
duilleach, lurach, ditheanach,
Glan, riamhach, lionmhor, cuaicheanacji,
Gu
Gu
ropach, dofach, miileanach,
millteachail,
min
uainealacfu
E
iij
54
I
3
V.
Bìdh fonn
gach neach nàdurra,.
air
Bhi fealltainn gach
Am blar
Gach
Gu
Gu
Gu
Le
là
lom
a'
nì'
gnàthaichte
;
cur dreach fafaich aiiy
cur ftràchd* neo-thruaiili
air,
molach, torach, càtuineach,
craobhaclì, cràfgach, cruafachdach^
h ùrar, dù-ghorm,
aileanta,
fràfa biàtha, bruaidieanach..
VI.
Bi'dh gach
fri
gu Hontach,
feurach
;
Na
feidh 'nan eidi'dh fuaicheanta,
Gu
h uallach, brnneach, eeumannach,.
Grad-leumanach, bior-chluaifeanach,,
Gu
Gu
cròcach, caprach, ceir-ghealach
Air
flios
;
manngach, eanngaeh, eildeagach,
'Gan grianadh fa' mhios cheiteanach,
an
t
ileibh
m'an cuartaich
iad*
VII.
Bi'dh Iao' re tao'
'Nan luidhe mar
Gach damh
is
is
gach aighe dhiubh,
còir
manng
dhoibh
;
bi'dh
cho'aithearach,
'Nuair thig Fil-leathan ròid orra.
Bu
tuille loin is faoghail,
Do
gach neach
Bhi
Is
tric
a
ghabhadh gaol orra
ag amharc caol orra,
ag cifdeachd gaoir an cronanaich.
's
theid
;
;
55
[
1
VIII.
Bi'dh maoifleach a chinn ghuanaich>
A
cur dreach
fnuadh
is
'Si tilgeadh cuilg a'
A
chuir gurt
O'n
greann
thainig blathas an
Cuiridh
ife
tuar orra>
is
t
fuachd orra.
Samhraidh oirnn^
mànntal ruadh orra,
'S tha inntin
Gu
is
is
gheamhraidh,
ghrinn g'a reir
aice-,
fallain, feitheach, fuafgailteach*
IX.
Bi'dh
am minnein
Gros tioram
air a
ùrar meanbh-bhallach,,
ghnùis bu fgeinmeile
Gu mireineach, luthar, anmadail,
Re fliannin na h earb' ann guailleacham
Bu chlis feadh pris mu an-moch iad^
Gu tric fuidh ioc nam meanNchuileag,
Gu
An
fgrideil,
gibeach, gear-mhafach,.
iliochd 'gan
ainm na ruaghagam
X.
Bi'dh gach creatair faillineach,
A bha greis ann càs na
A togail ann cinn gu h
O'n
a thainig blàthas le
fuaralachd,
àbhachdach,.
buaidh orra.
Na h 'eoin fa' phonnc am b'àmhaift
Gu ceolmhar, fonnar, failteachail
Feadh phreas
Gun
is
thom
re gàirdeachas
chàs a dh'fhàgadh truailli iad»
doibh^
;
: ;
J
C
xx.
am pòr lionmhor
'S neo-tnruaillidh
ud,-
7
S gur fpeifeil grinn a ghluaifeas iad
Le'm beus a 'feinn mar fhiieiirean,
Gur h aoibhinn binn rem' chluafaibh
?
S
iad,
glan luinneagach, fior-inntineach,
A' ehànmhain chinn thig uatha-fan
'S iad gobach, fgiathach, cireineach,
Gu h
iteach, dionach, cluaineifeach.
XIL
Bi'dh an coileach le
thorman tuchanachj.
Air chnocana gorm a clùrdanaich,
Puirt fhileanta, cheolmhor, fhiubhlacha^
Le
ribheid a* dlu'-chur feoil orra
Gob crom
rsam ponnca luthora,
'Sa chneas le dreach air a ^^^01^^^^'
Gu
'S
flios-dubh, girt-gheal, ùr-bhallach,
da chirc a fugradh boidheach
ris.-
XIII.
Thig
a chuag
fa'
mhios chekein oirnn,
'S bi'dh 'n uifeag 'na
feuehdan comhluadh
ria
'S an dreathan a gleufadh Iheannfoirean,
Air'a'gheig
a's aird' a
Bi'dh choill gu
Air chrathadh
Aig
mhothuicheas
leir 'fna
le
h'aoibhneas canntoireachd,
fuairn a chuanail cheannfalaich
ìeadh phreas,
is
e.
glcanntaichean,
chrann,
is
oganan.
"
:
57
[
Na
doireaehean
coill'
]
bu diamhaire,
mu'n iadh na fmeoraichean r
'S na croinn
Theid gach craobh ann ciatoichead
Bi'dh caochladh fìamh
is
neoil orra
5
Gu
meanganach, direaeh, .fniomhanach,
Theid croidhe nam friamh ann foghaireachd 3
Le
trufgan ùr g'a mhiudachadh,
Bar-guc
air
mhiuraibh nòfara.
Bi'dh
am
beatha gur cuifleach, fiuranadv
xv..;
Gu
failleanach, flatach, ùr-fhafach
Thig fnothach f uidh
Bi'dh duilleach
Le bruthinn
is
;
'n chairt is drùifealachdj,
rùfg
mar chomhdach air
ann
theid brigh na dùflain
Am barrach dlùth nan òganan,
Gu
pluireineach, caokij mao'-bhlafda,
Moroghainn do
fhnaoifean froine è»
XVI.
'Sa bhioiaire luidneach, fnliom-chluafach
.
Ghlas, chruinn-cheannach,chaoin, ghormneulacì^
Is
i
fàs glan,
Fuidh bar
uchd-ard, gilmeineach,.
geal, iomlan, fonraichte
f
Air ghlaic, bu taitneach cearmonta,
Le feamragan
'S
gach lus
a
's le
neoineanan
:
dh'fheudainn ainmeachadh>
Cuir anbharra dhreach boidhehead.
air.
I
53
E
XVII.
Gur
badanach, caoineil, milionta,
Cruinn, mopach, min-chruthach, mongoineach,
Fraoch groganach, dùbh-dhonn, gris-dearg,
Barr cluigeanach, smteacb, gorm-bhileach
Gu
Gu
°
9,
dofach, gafacb, uain-neulach,
cluthor, cluaineach, tolmagach
?
Sa mhil
?
Ga chumail
j
'na fudar gruaige dha,
fuas
ann fpòrfalachd.
XVIII.
'Si
gruag an deataich riamhaich
mòr
'S
a brigh
's is
Ceir-bheach nan fgeap a cinntin
Seillean breac feadh
Gu
i,
lionmhor buaidh orra r
tuim
orr',
'ga chruafachd fad,
cianail, tiamhaidh, frann aige,
Air bharra nam meas
dranndanaich,
a'
Bliiodh miann bhan òg
is
bhain-tighearnan
'Na fhàrdoieh ghreannar, ghuamaifich.
XIX.
Is
egu
friteach, riathach, ciar-cheannachj
Breac, buidh, ìtiallach, frian-bhallach,
Gobach, dubhanaeh, riafgach,
iargalta,
Ri gniomh gu dian mar thuathanachj
Gu
furdail, grunndail, dianadach,
Neo'-dhiomhanach
'na uaireinean
'Se fàiie lufan fiadhaiche
Bhios aige bhiadh
'fa
thuarafdaL
j
;
;
S9
I
1
XX.
Oach
tàin a's airde chruinnieheas
Bo'n àirigh uile ghluaifeas iad
Thig blioe is dàir gun uireafbhuidh,
Craobh àrd air cuman gruagaiche.
Na h aighean a's oige làdaire,
Nach
d'fhiofraich trà'
nam
buaraichean
:
Bi'dh luinneag aig righbhin chùl-duinn doibh5
KJam
briodal ciuin le-duanagan.
XXL
'S fìor
mu
ionmhuin
thra' noine
Na
laoigh òga choir na buaile fìn,
Gu
tarra-gheal, bali-bhreac, bòtainneach,
Sgiathach, druim-f hionn, froin-fhionn, guailleach^
fs iad gu lith-dhonn, ciar-dhubh, càraideach,
Buidh, gris-fhionn,
Seang,
Min,
crà'
fliogtaj bàrr
dhearg^ fuaichionta^
fàr-chumpach,
flios'ora direach,
an fuanaiche.
XXII.
Bi'dh foirm
Cki
Le forgan
An
An
is
colg air creatairean,
ftoirmeil, gleufV 'g
treud,
ath-nuadhachadh
torchuirt feudalach,
's
an fpreidh,
's
am
buachailles
gleann., barrach, bileach, reidhleanach
3
sCreamh, rainneach,
reifg, is hiachaireach,
*S è caoin, cannach, min-chruthach, ceutachp
fireach, fleihhteach, feurach, faaranach,
6o
t
]
XXIII.
Brdh
.
mionrriain, carnomhil,
%3
foghraichean,
Gèur-bhileach, lonach, luafganach,
Cathair thalamhonta,
's
.
carbhin chroc-cheannach,
Gharg, amlach, ròmach, chluas-bhiorach,
Suthan
Lan
Is
lairq.
liligh'
*s
ghroifeidean
fàile
5
ròfa cuaicheanach,
's
dann-bheug
a trufa' leòlaichean,
Buain chòr ann còs nam bruachagan,
XXIV.
Bi'dh 'm blar fuidh.ftràchd
le
ùraireachd,
Oidhch' iuchair bhruinneach, cheo-bànach,
Gach fràbh 'fa bàr air lùbadh orra,
Le cudthrom an drùchd 's le Iò'dalachd
^Na phaideirean lionmhar cùrnaineach,
Gu
brioghmher, fùghmhor, fòlafach,
Cuiridh ghrian gu dian 'na fmùidean
Le fiamh
a gnùis fan
e,
òg-mhaduin.
XXV.
'Nuair a dhearfas a gnuis bhaoifgeil,
Gu
fial,
flathail,
Thig mhaitheas
Chuir loinn
fìamh, geal, caòineil oirn
is
gniomh
le
faibhireachd,
air an lloinn-eorpa fo
Le aoibhneas
Air an fpeur gn reith a fpaoileas
Cuir an
geil
;
greine foillfeachadh,
gach feum a rinn
C'à fhoillfeachadh
's
g'a
i
i,
dhuin,
mhoideachadh.
5
,
;
ORAN
'Oran do Chaiptem
A
ehli'adhn'
Sa thainig an
XII.
Geard Bhuìneìdln*
a chruinnich an
triobloid,
Bha Donnacha òg Caimbeal*
Air cheann na
milifi
Fear urramach,
;
feolta,
Bu mhòr foghlum
as mifneaeh,
G'an tarruing ann òrdugh
Ann
an coireanuibh miofaih
II.
5
S mor do mhios aig na daoine,
Bh'air do thaobh ann fan uair lin,
A'dol
Ann
air
an adhairt,
an aghaìdh an fhuaghais
'Nuaìr bu bhrais a bha
As
'S
fras pheiJeir
ann
'n teine,
muncuairt dhuit,
air tboifeach
na h armailt 9
A dhearbh thu do chruadal.
F
campa,
;
62
C
;
}
III,
Ànn
an
la.
Chuileoidir,
A dol an toifeach
mor
'S
a bhattailt,
a b'fheaird iad
thu rompa,
A thoirt doibh profnacha facail
Fir Ghlinn-urchaidh bha
bu
'S
'd
dhiaigh,
tu roghain a Chaiptein,
Ge bu
fheanalair àrd thu,
W fhiach thu an
t
aite
bhi agad.
IV.
cha do fmaointich thu gealltachd,
'S
'S cha b' 'afan leat cùram,
5
S ann
a
An àm
'S
t
inntin a togaii
nan geur lannan
Bhi
Bu
bha
lofgaidh an fhùdair
le braife 'g
glafa
an rùfgadh,
tu ceannart an fheuchda
Nach gabhadh feachda na
lùbadh*
V,
Bu
Nach
cheann-faona deus calm thu,
raibh cearbach a 'd ghaifgeadh,
Tarruing fuas do chuid daoine,
'Nuair
a fgaoileadh a bhrattach,
Dh'eirich leatfa buaidh làrach,
Ann
?
'fgach càs a chuaidh feaehad,
S na fhuair thu do
P mn
r
thu
'n
phairti
aireamh thoirt da-thigh,
;
;
£3
C
]
VI.
Ceann na ceill' as na cuideachd,
Bu mhor tuigs' agus riafun,
Am
fear rrrifneachail cliuteach,
Comhlan ùr do fhliochd Dhiarmaid
Tha d' aigne mar leodhan,
Chuir thu moran ann gniomh dheth,
Led' chainnt bhunnailtich phuncail,
Sar chompanach
iarl' u.
VII.
Dhearbh thu
Ann
fein a bhi fuairce,
an uaiìT as an gìaoine,
S ioma car air gach taobh dhiot,
Air am'feudainn do fliloinneadh,
J
Shliochd nan comhlan bu chaoineile,
O
thigh Achaloinne,
Do'n fhuil
Tha
'n
as airde
mliochd Dhiarmaid,
dream chiatfhach g'am
bheil thu.
VIII.
*Se
meud na h
uaifle tha *d chorp,
Tha sir chuir mofgla a'd inntin,
Bu mhor t fheum ann fa chogadh,
'Nuair a b' oifhgeach Ri thu
Rinn thu gnothach do chairdean,
Gu
natura dileas,
'S cliu a
chofnadh a^d naimhdean,
'Nuair a thainic an
t
fiochaint.
F
tì
64
[
]
rx.
A
S
S
BhìiadhnJ a
thogadh na creachan,
a ioifgeadh aitreamh
nan garbh-chrioch 3
\S
mor
O
A
luchd nan cafaga dearga,
a rinn
thu g'am bacadh,
liuthad beannadidan bhochdan,
A rinn thu
chos'nadh fan àm fm,
Tha gu uorruidh am freafdal,,
Ri bhi leafacha' d' anama.
X.
Cha
b'e d' fhafan bhi 'n
Air cuid nam
Ach
Ann
?
an leigeadh
fgach
ti,
dhaoine bochda,
fior
roi' d'
tir uir 'n
iionuibh,
do chroifg thu,
Nuair bhiodh cach ann fna cùiltibh,fpùindeadh 's re ropadh,-
Re
?
S ann a bhiodh tu
Amach
air
le d'
dhaoinibh
aodain nan cnocan.
XI.
Bha thu teom'
air
gach fear-ghleus,
A fhiubhal garbhluich an
Bu
A
tu roghain an
t
fleibhe,
t
fealgoir,
dhol a mharbhadh na h
eilte,
Ann am fàfach na coille,
Na 'n doire na geige,
Bu tu namhaid a choiiich,
Is
moch
a
ghaoireadh
fa' chciteain*
I
1
6$
XIL
maith thìg
*S
Mun
-'èileadh
cruinn uafal,
do bhreacan,
cuairt air
Bonaid ghorm a hhile (hid
'S peiteag
ort,
riomhach do'n tartan,
dheagh chumadh
Bròg theann
air
Mu'n
troidh
is
'S air
do chalpanna
cuimeir ak faiche,
Ofain ghaoraid
foilìeir,
as gartain.
XIII.
'S
maith thig cloidheamh geur
Lann ùr nan
cuil
chiaifean,
tri
Tana, faobharach, fuileach,
Eu-trom, guineach, geur, fgaiteach,
Dias chuimeir do'n ftailein,
ann ceann aifnich,
'Si fpairt
Ann
'S
an iomachar ualach,
an crios guaiiean fan fhafaa.
XIV.
Paidhir dhag air do ghiulan,
B'è do rùn
a
bhi 'd ihiubhaj,
Marri cuileabhair deus eu-trom,
Gunna
caol a bheoil chuthain,
Aodharc chuimeir an fhùdair,
Flafg chùlbhui
Sgiath bhreac
Lann
's
beul luthaidh,
nam
fcriuta 'na
h
ball dlùtha,
ubhal.
r
iij
or.t,
;
66
[
]
XV.
Cha mhios*
Cho'-maith
Snioman
Air
'Si
thigeadh o'n chearduich,
lion'ora croma,
dhromanuich, chargnuich,
a cois
gu
'fa
thig dhuit biodag,
flnealta, fgeanail,
Ijireach, tana'? gle fgeanamail,
Eidir
An
bhonn agus mhui-neal,
taoim
'ian duille
's
a
chrambaiL
XVI,
Bha thu
Air gach
uafal a tighin,
fìighe tha 'n taic riut,
?
S cha do leig thu fhein a rithifd^
Bonn don d fiighe ud feachad
Fhir bu fhiobhalta bruidhin,
Bu
tu breitheamh a cheartais,
Sàr phoiteir na dithe,
G'an raibh
'n creidhe fial, farfuing.,
XVII.
'S
Ann
Cha
gach car a chuaidh dhiotfa,
an rioghachd na h Alba,
chuslas do mhi-chliu
:
Air do fgriob feadh nan garbh chrioch,
Aig feothas do ghiulain,
Bha chuis ud duit ainmeil,
Le barantas dùbailt,
Fhuair thu
cliu
na ciia-fheanchuidh*
ORAN
Oran an
XIII.
Taileir*
L
A
dhomh^uil
Bhàin mhic 6 Neacain*
Tha 'n droch nàtur à d' phearfuin,
Cha ghnàthaich thu 'n ceartas,
Gus am bàfaich thu 'n pheacadh,
'S
mairg
àit'
ann
s'na thachair,
Am ball-fampuil gun chneaftachd,
A rinn gràineil an fgaiteach'd ud oirn^
J
'A rinn
graineil,
&c.
Iì.
Fhir a thoifich re ealaidh,
Bha
Ga
J
J
thu gorach a d' bharail,
feòladh àm' charaibh,
S gun mi
t'
fheòraich, no
Chuir thu fgleò dhiot
is
t'
fharaid,
fanoid,
Cho dhiubh 's deoin leat no's
Tha mi 'n dòchas gu'm faigh
Tha mi, &c.
aimdeoin,,
thu do leoir 3
63
[
]
III.
Dhamh-fa
Tha
Is
Le
b'aithne do bheufan
ì
thu ain-eolach, beumnach,,
do theanga mar reufar,
tainnead
Thug
's le
geiread,
thu deannal
O's ann agad tha
damh
fhein dith,
'n eacoir,
Com' nach paidhin thu
Com' nach, tsfc*
'n 'eirig
do fgeoiL
IV.
'S tu
chraobh ghrodlaich
Làn mofgain,
A
is
air crionadh,.
fhineag,
dh'fhàs croganach,
iofal,
Gaoraid, crotach, neimh-dhireach,
Stoc thu togairt a'n ghriofaich,
A thoill
do iofgadh mar
Leig thu
'n foifgeul air
Leig thu,
iobairt,
di-chuimhn' gu mor #
Zsfc.
V.
Bu bheag
an diùdhail è thachairt,
An là thùr thu na facail,
Dà phunnd agus cairteal,
A
dh'fhùdar cruaidh,
A bhi
fgairteal,
à d' bhroin air a chalcadh,
'S bhi 'g ad' fgàineadh le maitfe,
Gus am fàkdh
Gus,
toV.
tu d' ablach
gun deo,
$9
t
1
VI,
'S blionach rithinn
Ge do
Coin
$
fithich a' d' theumadh-,
is
Cha bhiodh an
'S tric
gun fheura thu
bhitheadh tu 'm feithe,
diol beidh ac'.
thu teann^air 'na h eibhlean,
Bhreac òo fhuimeir gu
t èiflich,
Blàth an tein? air do fhleifdibh gu mòr,
Blàth,
*
cìjY.
VIL
O
nach
Tàileir. is fhiu thu 5
Chuir càch
BiMh
as
a-'
chuirt thu
;
ghnà ann 'fna cùiltean^
A' càradh nan lùireach,
Bu
?
S
tu
tu afuin
tric a
nan
clùtan,.
fhùidh thu fàn fmùrach,
'Nuair a bhithinns' air cùi
fir
nan croc^
'Nuair, bfc.
VIII,
'S è
do choltas
r'a
innfeadh,-
Fear fop-cheannaeh, grimeach,
Gun
Gun
bhonait,
gun phior-bhuic,
bhad-mullaich, gun chirean,
IJom uiì' air a fpionadh,
Càr gu t.uilitm a fios ort,
Stràchd na dunach do'n fgribich mu'd che6%
Stràchd, &c.
;
?o
[
I
IX.
J
S iomadh à^t' ann 's na thachair*
taileir MacNeacain,
An
Eidir Aibain
is
Safun,
Bailtean margaidh
is
machair,
'S tric a fhealg thu air praifich,
O
nach
d'
fhalbh thu
le
clapa,
Choidh' cha mharbh e duin' aca do*n
t
fiogh r
Choìdh', &c.
X.
'S duine dona gun mhios u,
Dh'f has gun onair gun ghliocas,
Fear gun chomas gun bhriofgadh,.
Chaill do fpionnadh
's
do mhifneach,
Leis na rinn thu do'n bhidfeachd,
Bu
J
S
tu 'n flaidhtire mifgeach,
cian o'n thoill thu do chuipeadh
'S cian,
mu'n
61*
&c.
XI.
'S
iomadh ceapaire ròmais,
Rinn thu ghlacadh
a' d'
chrògan,
ga ftailceadh
le d'
òrdaig,
Is bhi
Ann
'S
ad chap dheudach fgòrnach,
reamhar farfaing do fgornan,
Brù mar chuilean an òtraich,
Fhuair thu urram nan geocach
Fhuair, &c.
rc d'
bheo^
C
7*
]
XII.
Bi'dh na mnathan ag
ràir,
^Nuair a rachadh tu 'n airidh,
Gun
Ann
tolladh.tu 'n
aros,
t
'fam bitheadh an càife
;
'Nuair a dh'itheadh tu pairt deth,
*S a bhiodh tu air tràfgadh,
Ann
fa'
mhuidhe gu'n
fpàrr thu
do chrÒ£5
Ann, &c.
XIII.
cnàimhteach s
'S tu 'n tollaran
Ge bu ghionach do mhaileid,
Tha do mhionach air t' fhàgail,
Gun
chrioman deth
mu
Cochall glogach
Tha
do fgamhan
Làn galair
Làn ? &o.
làthair,
d'
àruinn
;
àinean
d'
is
fàilaieh, is chos,
is
XIV.
Beul do chlèibh
Air sèideadh
'S è
}
gu h
air
's
thachdadh 5
brachadh,
'eididh air malcadh,
S mòr fheum
air a
Ga-ch aon ea-cail
Oaitheamh,
Gus an
air a
'eitich,
d' eirich
chartadh,
a' d'
is
phearfahi,
cafdaich,
do chraicean o' d' fheoi^
72
t
]
xv.
Tha do chrèuchdun,
Xàn ea-cail is tnafdair,
S
do-chu'ifiean,
's
thu feumach air furtachd,
Tha
'n
deideadh
phluicin,
a' d'
r
S thu t eigin le clupaid
D' anail bhreun, gu trom, murtaidh,
9
9
S mairg adh'f heachadhdhiot moch-thradothÒQndj
S mairg, &c.
XVI.
Do
dheud fgrob-bhearnach, cabach,
Am bheil na fgòir-fhiaclan glafa,
Mofgain, còfacha, fgealpach,
Luibte, grannda, cam, feaehta,
A
null
's
a nall air an tairiìnn,
Cuid diubh
?
S na
'S na,
bheil
caillt,
air dol afad,
ann diubh
air
fpagadh do bheoil,
&c.
XVII.
Bi'dh na ronnan gu filteach,
'Nan tonnaibh gorm, ruidhtcach,
A
gabhail toinnearnh o d' liopan,
Thar cromadh do fmige
5
'S dorcha doilleir
do chlifneach,
Comh-dubh
phice,
Uchd
ris a
na curra, cean
Uchd, &c.
circ' ort,
gob geòidh,
73
[
]
XVIII.
Do
Gun
mhaol chruacach
thluafan,
gun
air faileadh>
fhaiilean
;
Tha thu uainealach tanna,
Co'-chruaidh
'S
ris
an darach
;
thu gun fuanach, gun anarr,
'S
adh'r truais thu re d' ghearan,
'S
gu fuairthu na gaillean an
reot,
$gur, &c.
XIX.
Tha cean binneach
'na ftùic ort,
Geotach, leith-cheann'ach, giugachj
Aodan brucainneach, grugach,
'Sròn
phlucach na mùire,
Tha cmit
do chùiaobh,
air
S moran lurcuich a'd' ghlùinibh,
Oà chois chama, chaoJ, chrùbach, gun treoir>
Dà chois, &c.
XX.
Cha
'n
r
eil
uiread nan fàiltean,
Vig à phliutaire
^ach
'ha
'eil
fpagach,
cufpach
is
gàgach,
thu d' chrioplach
Uionmhor tubaifl an
>h'
>
j»
a'd'
's
chraigheach,
taleir,
fhàg an faoghal 'na thràil
rnairg a fhaòraich air
mairg,
&c
è,
h àrach
,
G
's
tu òg,
74
C
3
xxi;
Mu's ann do fhliochd Adhamh thu,
Qia
cholfach re càch thu,
Aig
olca
's
a dh' fhàs ihu,
O thoifeach do làithean
:
Cha 'd thig cobhair gu bràth ort,
Gus am ibghain am bàs duit,
*S do chorp òdhar a c'hàramh fo'n fhoid,
?
S do chorp,
&.c.
ORAN
XIV.
Cwuha' Ghileafpaig Achaladoir.
I.
Cjtur muladach tha
Mu
E
finn,
Mhàidfeir Achaladoir-;
bhi dhi air an airearnh,
'Nuair thainig càch thairis oirn',
Chuaidh gach duine g'an
àite,
'S an leith-pàigh 'ga tharuing ac',
f
S ann tha
Ann
eifean air fhàgail,
fan àr-fhaich gun charuchadh*
t
75
*J
II.
Bu cheann-feadhna
'N
àm
deas calm' thu
5
dhuit falbh as an fhearann fo,
Air thoifeach na h armailt,
Far 'na dhearbh thu do cheann-ardachd,
Chaidh tu null
'S
"
air
muir-dhubh-ghuirm.,
bhi 'ga ftiubhradh
le
Maraichean,
Dol ma choinrreamh nam Francach,
Is iad 'nan camp air gach Gearafdan*
IIL
Bha thu
Ann
cruadalach, dana,
fgach càs a bhìodh barraichte,
A' dcl
air
h
adhairt fna blaruibh
Bu neo-fgàthaeh
Thug fin thu gu
'S theireadh
j
'gan taruing thu,
àite,
each gur tu b'airidh
air3
Bha do mifneach is d' eolas,
Mar à dh' fhoghnadh do fheanalair*
IV.
Bha d
Ann am
Brais
is
1
aigni
mar leomhan,
mòr-chuis,
àrdan
le
fearachas
$
le cheile,
Ann àm feuma no cabhaige,
Lamh chruaidh air chul fceith,
's ab' aithne dhamh
S ann àm bhualadh nan fpeicean,
Cha raibh deilìn ann ceangal riut.
Cho' treabhach
?
;
7<5
E
]
V.
Be do rnhiann na
'h
airm
Bhi gu acuineach, farumach
ghaifge.,
j
Coiliobhar caol fnaithte,
Nach do dhiult a fnap aingcal
Lann thana, gheur, flailin,
duit,,
Chruaidh, laidir gu gearradh,
Deigh fpionna do laimhe,
Bhiodh do namhad 'fa gcaranach.
VI.
Awn
an
là blàr
champin,
^Nuair bhuail an tacaid an feanalair,
Chuaidh
J
Thug
thu rnach e
'Sin an turn
9
?
ann fan
a lot
S dh'fhàg cach a
N àm fuithe
cail
àraich,
foladh è,
air ghiulan,
nach raibh aithreach
na
dhuit^,
cuirte,
S gach aon chuis be do charaid
è.
VII.
'S è la
A
Phealan-houfain
rinn an diuthail gu 'h ath-ghaoraid r
'Nuair a thuit an commandaìr,
A'
b' aird' air
Air
na fearuibh 'ud,
bha thu,
Ofeionn chàch fhuair thu barantas,
a phicaid a
Ann
an onoir na rioghachd,
's bu mhairthean thu.
'S an righ fhad
;
;
77
t
3
VIII.
Ge do theireadh luchd fàoineachd,
An taobh fo gu h ain-eolach
Gu'n do thearuing fliochd Dhiarmad,
reabadh, gun ghearradh ann,
Gun
'Nan fealiadh iad aireach,
'S
'S
gu'm bi 'n f hirin a chanadh
mòr ar call le Righ Deorfa*
O'n a
iad
\
thoifich a charraid fo
IX.
Chaidh Gilefpic a bhualadh,
Thain' an luaithe na deannuimh ah>
Far nach fhaiceadh è naimhdean,
*S
craobhan arda 'gam folach
air
Thuit mifneach na pàirti
A
bha
Bha
'n la' fin
'n taic air
ann caradh dhuit 3
am
'Nuair a bha thu
'Nuair
a
fàgaii,
gun
anaiì ac'.
thainig a-ghàfaid,
Thug fios do bhàis thairis duiun^
Bu mhuladach, craiteach,
Do bhrathair, 's do
Do chleamhnun gu
phearuichean
'h àraid,
'S
do chairdean a bharrachd
'S
bu mhor an cin-fàth
'S
'nu bha air an aire-fin.
G
aìr,
iij
orr'
5
$
;
73
c
1
XI.
Bha thu maith ann àm
Gu
fìochaint,.
fiobhalta, farafta,,
Cho-uafal ad' inntin,-
gu'm bu ghrinn gach
'S
Mar bu
ni
chanadh tu
dual duit òd fhins'reachd,
Thaobh gach
Cruaigh
a
]inn a chaidh tharud diu^
fheufamh na Jàruch,
'S bhi blàth
an
àm
,
caruinis*.
XIL
Bu
tu maighifdir na tuatha,-
an deagh uachdaran fearruin,
*S
Ann àm
paighe dhuit cifean,
Cha bhiodh
dith air do theanandan
%,
'Stu nach fealladh gu miothur
AÌr an ni
'Se
thoirt
bu mhianaeh
Iad a chinntin
a dh'ain-deoin uap',
led' inntin,
mar raineach
dhuìt.
XIIL
Bu
tu croidhe na
Ceann na
Bu
'Nàm
ceil' is a
mhaith labhairt
feile,
cheanaltuis,
is leirfin,
dhuit fein bhi meafg aithnichin 5
Sàr phoiteir an fhiona,
Lamh
dhioladh nan galan thu,
Marcach funntach eich cheumnaich,
Bhuithneadh
rèis
ann an cabhaig thu.
79
C
'J
XIV,
'S an deireadh an'
Thug do naimhdean
t
famhraidh,
an aire dhuit,
'Nuair a fhuair iad o'n champ thu,
Air command a mhòr chaìla dhuin,.
'S adhbhar mulad as campuir,
Do
gach aon duine dhearadh ovt 3
Bhi cluinntin do bheufan,
'S gun tu fhein a bhi mairtheàn ac\
ORAN
XV.
CurnhcC Chailein Glinn-ìuthmr
I.
Dmaointean
truagh a
Dh' fhàg orm fmuairean,
Ann àm
Cha
gluafad
am
is
m' aìgne,
airfneul,
leabidh,
chadal ach dùifg,
Tha mo ghruaighean
Gun
Mu'n
A
th'air
dion uair air
mo
air
feachda
3
,
rofguibh,
fgeul a chualas o'n
Appuin,
ghluais a chaifmeachd 'ud duìn',
80
E
1
Fear Glmn-iuthair a dh£ oirnV
Le puthar luchd mio-rùin,
Mo
mnfeadh
fgeul duthach r'a
Thu
bhi
M
{hine' fan ùir,
truagh gach duine do
'S
G'n a chuaìth do chorp
Ann
chuthainn,. chaoil,. dionaiehj
cifte
ann an
'S
'd dhilfean,.
prifeil,
lin-anart
iir.
II.
B'e fin an corp aluin,
'Nuair bha thu roimhe fo
'd fhlainte^
Gun chion. cumachd, no fas ort,
Gu foìnnimh, daicheil, deus, ùr,
Suairce, foifmneach, failteaclv
Uafal, iorafal, baidheil,
Caoineil, cineadail, cairdeil,
Gun
chron
Làn do
Gu
r'a gh'rait air
ghliocas,
's
do
a chùl,
leirfin,
dana, miofnachail, treubhach,
Gach
ait'
an
firte
gu feum thu,
'S ann leat a dh'eireadh gach cùis
B'e do choimeas an dreagan,
Na
'n t feothag 'fna fpeuran,
Co bu choflach r'a cheile
Ach iad fein agus tu ?
III.
'S cruaidh an teacair a thainfc,
*S
truagh mar thachair an dràfla,
1
[
«>
Nach do meachuin thu
'N do ghlac am
3
'ar-t
àite,
bàs.thu. aìr thiis
|
Suas o chachuile ghàruidh,
'n tacaid a chràith m\ s
gun do thaic a bhi laimh riut,
'Nuair gha^K iad fàth ort o'd clml,
Air do thaobh 's thu gun chomhradh^
San àm 'h do chaochaii an deo uait,
D' uil chraobhach, dhearg, bhoidheach^
Fhuair thu
'S
à gabhail dorta
'na brùchd,
Le gniomh, an amadain ghòraich s
A bha gun aithne gun eclas,
A chreic anam air ftòras,
Nach do
chuir ann tròcair a dhùiL.
IV.
gun tioma, gun deìfero 5
Gun àdh, gun chineas, gun cheatamh,,
A chuir lamh a'd mhille gun reafan,.
Le cion ceil' agus tùir,
B'e 'n croidhe
'Se ghlàc
'S
mar chomhahi' an eucoir3
boc an gnothach mar dh'eirich^
Dh'fhàg
è finne fuidh euflain^
Is e fein 'na
*S
fhear cuirn,
ge nach fàmhach a leaba*
Le eagal a ghlacadh,
Cha 'ne tha mi 'g acain,
Ach mar a thachair do'n chùi%
An t armun deus, tlachdmhor,
A
tha 'n
d'ràft*
ann Ardchàtaiu,
;
;
82
C
An
3
deis a chà-ramh an tafguidh*
Ann
nach dùifg.
àite codail
V.
'Se do chadal
A
fioruidh,
m* aigne cho tiomhaidh &
dh'f hàg
fmaointeana diomhain,
'S tric
A
tigh'n
'S
trom
As
gu
gu dian orm
a dh'fhàs
goirte tàrfa na
as ùr,
orm an
iargain r
'm fìadhrus,
Mo
chomh-alt àluin, deus, ciatfaclv
An
deis a
reubadh gu dlù'
Mile molachd do'n laimh
A
A
ghabh cothrum
fin,
fath ort,
thug an comas do rn lamhach,
'Nuair chuir e
Sgeula
Gu'n
E
is
'n
Spàinteach
foilleir a b' àil
cluinnt'
am
r'a ftmil^
leam,
foilais aig
cach,
erommaig le fàradh,.
Gus am miofa dha-fa na dhuinm
bhi dol
ri
VI.
Ge
b'e
neach
a rinn plòt ortj.
Le droch dhùrachd o
Bu dana chùis dha
Na do lota as ùr
thoifeach,
tigh'n ort-fa,
'na rùn bhi gu h olc dhuit,
gun a chroidh' aig aodan a nochdadh,
ann a thain' è fàmhach mu'n chnoean,
Bha
'S
'S
>S a
ghabh
ort focair o'd chùl.
;
83
t
j
mo dhiùthail a thachair,
Ann àm do'n fhùdar 'ud lafadh,
'S e
Nach raibh 'ad chairdean ann taic
Na bheireadh aichearnhail diù'
riur,
'Sa liuthad fiuran deus, tlachdmhors
Nach gabhadh cùram
Ji.
A
chuireadh fmùid
bhagra,
ro'
ris
an Appuin,
chion gu'm faiceadh iad.ihu*
VII.
''S
A
trom
a
phaigh finn an iobairt s
chuir ar namhaid a dhi oirnn,
Ged' tha 'n aich'mhail gun dioladh^
Thig fhathafd liondan mu'n chuis,
Chuireas ejàch ann ftaid iofail,
:
Airfon an aileagain phriofail,^
Bh' ann fan
àite
mar
fhirean,
A chleachd firinn is cliu
1
'S boc an nuaidheachd r'a aireamh,
Gur ann an nafguidh a tha thu,
Nach d'thainic fhathafd mu'n chàs
Na
dheanadh abhachd thoirt duinn,
Ach air fhad 's gam bi' dàil ann
Comh
cheart
Vtha mi
'g raite,
Bi'dh an fhalachd 'ud paighte,
Mun
d' theid
an garnhlas
air
chùL
VIII.
'S iad
$u
na fineachan
mhaith
a ghabhail
ìaidir,
do phàirti,
'ud*,
;
84
C
Ann
Nach
Righ,
is
;;
:
]
Diuc Earaghaidhealj
fhaiceadh fàiìinn ad' ehùis,
larla dligheach Bhraidealban,
Air thùs a tighinn.gun chearbuich,
S gur ioma' fear armach,
?
A fheas'adh calma
Mac
Caoi
's
chùl
r'a
a Ìuchd leanmhuin,
Leis an eireadh fuinn nach bu leanbuidh,
Na
laoich.buidhneach, mhòr,
Le'n lanna ceann-bheartach,
mheamnach,
cùil
Mac Dhom'uil
duith, 's cloinn Chamroin a
S gu leoir a thighearnan ainmeal
?
S fhad o'n chuala' flnn feanchaSj
Gu'n do dhearbh iad an cliù.
?
IX.
S ghabh thu àite le ordugh,
Air pàirt do Shrath-Iochay,
?
S cha b' ann air ghaol ftòrais,
?
Na los am pòrfan thoirt diù'
Ach a fheufamh an còrach,
Le meud do cheifd air an t feors'
?
5
'S
an oidhre dleafnach
G'am bu
choir bhi
'fa'
uà%
air fogra,
chùirt
$
S ge do theireadh luchd faoineachd 3
Gu'n raibh 'd airerfa daonan,
Bhi fgainneart nan daoin ud,
Na
'n leigeadh fgaoilteach. air.chùl,
Chite fhathafd a chaochladh,
Num
fuighe tu faoghal,
8j
C
Gur
è bhi tarruing
As gach
]
luchd gaoil 01%
taobb, a bha 'd ruu,
X.
Bu
Dh'
1
tu croidhe na feile,
fhàs gu tighearnail, ceut'ach,
Ann
lathair
briiheamh Dhuineidin 5
thu oùis
'S tric a reitich
"'S oil
''S
j
leam caramh do 'cheud-mhna,
òg a banntrach ad' dheidh
Lion campar gu
O'n
a
dheug
Fhuair mi
leir
i
3
i,
a ceile deus,
ùr
;
nach
b' aoibhni,
Wkn uaigh mud' choinnimh
'ga reitich,
'S
'n fealladh
truagh.gach
comman thug
fpeis dhuitj
O'n chuaidh tu fein ann fan ùir,
*S gun dùil a riois' ri thu dh'eiridh,
'Se dlrfhàg mife fuidh eu-flain,
I
Bhi
S
'n diu
nach
ag innfeadh do bheufan,
d' thig
thu dh'eifdeachd
R
mo
fgiùil
ORAN
XVI.
Marbh-rann
coìltch,
I.
j_\n
nbh an
cuala
A bha
ainmeal
Rinneadh
i
a'
bha
t
fealg,
nam
feadh
bailtean
i
dhuinn
i
bhi
?
S
Le
olc
raibh'n dorch ann,
a.n
mhaduin
fa
's
i
feachad,
nach fheudta
obair oidhche,
coinnlean, ged' thekì an lafadh,
Gunnaireachd dhaoin òga \
?S i ghòraich a thug amach
iad.
II.
Chùal iad fa h uil' aite,
Am breamas a rinn Pàraic,
'Nuair a dh'innis è ào chàch
Gu'n
d' thainig
è,
an croman-lachdan,
Bheireadh' e na bòidean
Gur mòr
Is
è,
%
cearbach
Le dearbhadh, 'nuair chuaidh
Cumaidh finn am foirm,
Gu'n
\
fan an-moch,
'S cha b* fhear
O'n
air
'fa
bhroileach glas
air,
gu'n do luidh è direach
Air cirein mulaich na h aitreabh,
faicinn,
:
[
87
]
Mur cumadh a' chomhl' e,
Gu'm biodli na h eoin air an
fgapadh
j
Nach mòr a bhi'odh beo dhiubh,
Gu'n leon mu'n d' thigeadh a' mhadain,
III.
Sin 'nuair ghlac an fealgair,
An
gunna
blr air an ealchain,
gharbh innte,
'S chuir è luaith
Dairearach do.'n acfuin Shas'naich
Chum
'S
*S
è fùd r'a ftiealbhan,
gu'm b' fhear gu'n rachadh
ann a rinn e marbhadh,
i
feachad,
A b' ainm-ic a ìeithid fhaicinn.
'Nuair a
las
am
fùdar,
'S è 'n dùil gu'n
:
dianadh è thapadhj,
Se coileach an dùnain,
A
bha
'n a
B'è
iìn
chrùban
fa cnlappaiì.
IV.
an coileach boidheach,
Bha cuid air.fiamh an òir dheth,
Cuid eile mar na ròfan,
'S bha mòran deth mar an fneachda*
Bu
leathan a chrògan,
B'è 'n fmògairneach è
air faithche y
Bu
ro-mhaith na botan,
An
ròmaich' a bh'
Bha
Bha
air a
chofan
j
fpuir air a fpògan,
còrr a dh'ionnfuidh a' ghleachdaidh;
Hij
:
88
E
J
'Nuair a thigeadh Di-màirt',
A bhiodh càch a' feuchain an gaifge*
V.
B'è
Bha
?
fìn
an coileach ceutach,,
colfach
S an
pheacaig,
ris a'
uair a chuaidh a reubadh,
B' è 'n dèifean leam bhi 'ga fhaicinn,
Cha kighifeadh
?
Sa ehreuchdan
Tonnan
leigh £,
dol
a'
A taomachadh as a
An
t fealg a
Gun
am
braifead^
g'a fhuil chrao'aich,
chraicean.
rinn na daoine,
faoireachadh.fad' air aftar,
Gun
uchdach a dhireadh,
Ach
eidir a ghriòfach
's
an ftairfneacn*
VL.
an dithifd thug
'S
9
S a dh' fhàg è
firi
am
binne,
'na fhineadh,
'm breitheamh rinn a dhiteadh
giomanach rinn a leagadh,
B' è
'S b'è 'n
'S cha 'n
Nam
Cha
'S
fhàgadh iad fhios
fuigheadh è firinn
è,
ceartas
d'rinn è riamh ea-coir,,
deadh bheùfan aige mar fhafan,
Theannadh è
Gu
ìs
is
re eigheach,
h eifeachdach
's
dhùifgeadh è gu
'S gu'n eireamaid
finn 'nar codal*.
leir finn,
ann
fa
mhadain
r
89
E
]
VII.
Chuaidh
litir
a Shrath-eirion y
A
dh' ionnfuidh nìon Sheumais,.
A
dh' innfeadh ceart an fgeula,
Do'n
Gu
tè
dhiubh
air
am
bheil Seh\
bheil finn fuidh champar,
O'n àm an
Mu'n
an fneachda,
d' thainig
choileach a chaill finn,
A's gann a dh' fheudar a fheachnadh*
O's
tè
nach
'eil
teann
i,
?
S n-ach ganndar a rinn i chleachdadh,,,
Gu'n dean i rumn fàbhor,
C's àmhaift rud a bhi
aice.
VIII.
Beannachd
A bha gu
Nach do
An
leig air
di-chuimhn',
fgriobha fm a chuir dha-thigh
Chuir
Le
aig an righbhinn,
fuairce fiobhailt,
i
g^ì 'an
fìoltaiche
'S ghiulain
t,
tir {o,
do na cearcan,
e gu riomhach,
A ghibht phriofail ud na achlais.
Tha
dreach an fhir a dh r f hàg fìnn^
A fàs
air
'S o'n tha
an fhear a th' againn 5
e«na
àite,.
Saoiìidh càch gur
h
è
mhac
Hiij
è.
ORAN
XVII.
OraHy mdr gun deanadh Nìan
e
do Nìain eilK
I.
nian du r Raineach
L/HUTR
orm ,''farran
mi»
is
thlachd,
Naeh
cuir rni dhiom- le cabhaig an- dràft,
Ghaoid
i
mo
Bh' agam
fu'
fporran, 'fna dollair gu lionmhor,
's
niofal
feathamh re m' laimh.
II.
Nam biodh a chail' 'ud gu daingeann am priofan,
Rachuinn
A
g*a diteadh dh'io.nnfuidh a bhàis
cnion gu'n do ghaoid
i 'n
*,
rud beug bha
fa
r
ehlùdan,
Bh' agam
fa' chu.il
nach d* innis mi chàeh..
III..
Gun
muladaeh mife gun fhios ciod è nr mi>
mi gun fearrach,. gun lair,
chaora, gun oifg, gun ghabhar, gun mhi-
Gun
a
'S
O'n
a tha
feach,
mart min a chraoimeas
am
blàr,
II
;
1
9*
t
IV.
Cha
raibh
mi gun
airgiod gus an cP f halbh e
go mi-mh'aii,
Leis an te chrion nach do fheal air
Rinn i mo chreachadh
Mis 'a chuir fios, gun
i
mo
chas,
bu pheacach an ni dhi%
's
fein chuir a naird*
V,
Ciomar a cheanuicheas mi camruìg na
Na 'n leig mi dhiom è tuille gu bràth $
Ged' thig a marfant le phachda do'n tir,
'n fhaigh finn aon sion bhios aige air
Cha
side^
dàil.
VI.
Bha mho chuid
'S ged' a
ftorais
am phoea
bhiodh buaile mhart
air
9
Si rinn an eu-coir a bheifd a thug
J
S tha mi
fu'
ghruaim
'o
co-uallach^
mo
fgàth,
uam
è,
mhaduin Di-mairt.
VII.
A rigli nach
raibh mairlich na cearna fò *b
rioghachd,
Ann
fa
Is caile
mhuir
iofail,
fada 'o thràigh
dhuth Raineach fan eummain an
Chuideaeha
bi'
do phartan nan fpàg.
iochda-r.
ORAN
XVIII.
Qran Bein-Douraìn,
/lirjbnn, PiobaireachtL
URLAR.
A.n t urram thar gach
Aig Beinn-dourain^
Na
Si
chunnaic
me
beinrì
fuidh 'n ghrein 5
bu bhoidhche leam 3
Monadh
fada, rèìdhy
Cuilidh 'm fuighte fèidh,
Soilleireachd an
t fleibh,
Bha mi fonruchadh,
Doireachan nan geug,
Ccill'
ann fàm
bi feur,
'S foineafach an fpreidh,
chomhnuidh ann $
Greadhainn bu gheal cèir,
Bhios
a
Faoghaid
air
an deigh,
'S laoghach leam an freud,
A bha
frcineifeach,
;
93
I
3
7
S aigeannach fear ea-trom,
Gun
mhòr-chuis,
Theid fafanda na
eitidh,
Neimh-fporfail,
Thà mhanntal uime
feih,
Gaidhtichc nach treig,
Brattach dhearg mar chefr
Bhios mar chomhdach
àir
9
S culuidh g'a chuir eùg,
Duin' a dheanadh teuchd^
Gunna bu mhaith
Ann
gleùs,
glac òganaich,
Spor ann fam biodh bearn*
Tarran
air a
ceann,
Snap a bhuaileadh teann,
Ris na h orduibh i;
Ochdihlifneach gun fheall,
Stoc do'n fhiòdh gun mheang
3
Lotadh an damh feang,
Is a
ieonadh
'S fear a
è.
bhiodh mar cheaird,
Riu' fonraichte,
Dh' fhodhnadh dhoibh gun
Le chuid feolanain ;
Gheibhte fud re
Padruic ann
fa'
àm
ghleann^
Gilìean as coin fheang,
'S e toirt
orduibh dhoibh
Peileirean nan deann,
Teine g'an cuir ann,
y
taing,
C
Eilid
nam beann
Theid
94
3
àrd,
a leonadh leo.
SIUBHAL,
II.
bheag, bhinneach,
'Si 'n eilid
Bu-ghunuiche fraonadh,
Le cuinnein
geur, biorach,.
A fìreadh na gaoithe,
Gafganach, fpeireach,
Feadh chreachan na beinn,
Le eagal roimh theine,
Cha
teirin
Ge do
i
theid
'n t
i
aonach y
na cabhaig,
Cha ghearain i maothan
Bha fmnfireachd fallain,
'Nuair a fhineadh
'S toil-inntin
i
j
h annail^
leam tannafg,,
G'a lanngan a chluinntm,
'Si 'g iarraidh a Ieannain>
'N àm dairaidh le caoi'neas,
S è damh a chin alluidh
?
Bu
gheal-cheireach feaman,
Gu
caparach, ceann-àrd,
A b'
*S è
fharumach raoiceadh,
chomhnuidh 'm Beinn-douraih>
'S e eolach m'a fraoinibh.
95
E
*S
ann am Bein-dourain
3
-,
Bu mhòr dhamh r'a innfeadh,
A liuthad damh ceannard,
Tha
fanntuin fan
f hri
ud,
Eilid chaol, eangach,
'S a laoighean 'ga leantuin,
Le
'n
Re
Re
bealach a direadh,
gafgana geala,
fraoidh choire-chruiteir,
A chuideachda phiceach
'Nuair a fhineas
^S a theid
i
i
:
h iongan,
na' deannaibh,
faltradh air thalamh,
Cha
Ach barra nan inean,
Co b'urrain g'a leantuin,
A dh' fhearaibh na rioghachd
5
?
S arraideach, farumach,
Carach
air grine,
Achòifri nach fhanr.dh
Cnè fmal air an inntin
Ach
caochlaideach, curaideach
Caol-chafach, ullamh,
An
aois cha chuir tru'm orra,
Mulad, no mi-ghion
;
'Se ihlànuich an culaidh,
Feoil mhàis, agus mhuineil,
Bhi tàmhachd
Ann
Le
am
bunailt,
cuilidh na frithe,
àilleas a fuireach,
;
9 (S
[
Air fafach
Tha
an grunnaibh,
*n
'Si 'n àfain a
]
mhuime,
cumail na ciche
Ris na laoigh bhreaca^ bhallachy
Nach meathluich na fiannta,
Le 'n criodhaciia meara
Le bainne na cipe,
Oroifeanach, eangach,
Le
Le
Xe
'n girteaga geala,
'n
corpanna glanna,
failaineachd fior uifg
;
Le farum gun ghearan,
Feadh ghleannan na
milltich$
Ge do thigeadh an fneachda
Cha 'n iarradh iad aitreabh,
5
Se è lag
a choir'-altrum
Bhios aca g'an diodunn.
Feadh
ftacan,
is
bhacan,
Is ghlacaga diomhair,
Le
An
'n
leapaichean fafgach,
taic Ais-an-tiain.
URLAR,
III.
Tha 'n eilid ann fan fhri
Mar bu chòir dhi bhi,
Far am fuigh millteach
i
Glan-feòrnaineach
:
97
f
Bruchorachd
Is
1
cip,
j
Luirean
I
am
Chuireadh
Air
i
bi brigli,
fult is igfi
a lòineinibb.
Fuaran ann
;
Biolaire
.
's
gun
am
?S milfe Iea' na
i
r*S è gu'n òladh
I
bi
dith,
Cuifeagan
is
Chinneas
air
'm
fion^
i.
riafg,^
an
t
iliabh,
I
B' annfadh lea'
"f
Na
i;
'S
na foghlalcheaii.
ann do*n tiochd-an-tir
A bha
|
fcghar
Sobhrach
i.
mar bhiadh
is
lea',
eala-bhi
?
I
S bara neònagan
Dobhrach bhallach, mhin,
I
Ghobhlach, bharrach,
I
Lcintean far an cinn
I
mòthraichean.
I 'na
I
-Sùd
am
pòrfan bidh
Mhèudaicheadh an
I
fhliorn 5
cli,
Bheireadh iad a nios
Ri
!
àm
do-lith'chean
IChuireadh
Brata
!Ì
faille
air
cruinn,
Air an carcais luim
!3Sfach
bu
:
an druim
lòdail.
98
C
B' è
fin
Mu
]
an caidreamh grinn
thrà' nòine,
'Nuair a thionaladh iad cruinn
Ann
fa'
ghlòmuinn
Air fhad
pad
's
:
ga'm biodh an oidhch',
cha d' thigcadh ribh,
Fafgadh bhun an tuim
B' àite còmhnuidh dhaibh,
Leapaichean
nam
fiadh,
Far an raibh iad riamh,
Ann
5
aonach farfaing
*S iad
bu taitneach fiamh,
'Nuair bu daithte
?
fial,
S ann am mor-mhonadh.
S cha
Ach
b'i 'n airc
am bian,
am miann,
Beinn-dòrain.
s
1
u E h A
L.
IV.
A
bheinn luifeanach, fhailleanach,
Mhcallanach liontach,
Gun
choi'-meas 'ga falluing
Air thalamh na Criofd'achd
'S
ro-ncònach tha mife,
Le bòidhchead a fliofa,
Nach 'eil còir aic' an cifte
Air
tiotal
'S
air
fl
S
na rioghachd
:
le
gibhtibh,
air lùifreadh le
miofaibh,
i
dùbladh
j
99
ì
Nach
'eil
bichiont'
Air phrifeanaibh
a'
tire
1
brifteadh
:
Làn trufgan gun deireas,
Le ufgruichean coille
?
Bar guc'
Gun
air
gach doire,
choir' ort r'a innfeadh
5
Far an uchd-ardach coileach,
-Le mriutaichibh loinneil,
'S eoin
bhuchalach bheag'
eile
Le'n ceileiribh lionmhor.
*S am buicean beag fgiulta,
£u fguibealt' air grine,
Gun fgiorradh gun tubuift',
Gun tuifleadh gun diobradh,
Crodhanach biorach
-Feadh coire 'ga fhireadh,
Feadh fraoich. agus fi rich,
Air mhireadh 'ga dhireadh
Feadh rannoich
is
%
barraich
Gu'm b' araideach inntirìn,
Ann an iofal gach feadain,
'S air àirde
Gu
gach creagain,
mireanach, beiceafach,
Eafgonach sinteach.
'Nuair a theid è 'na bhoile
Le
clifge fa' choille,
Is è
ruidh feadh gach dcire,
Air dheireadh cha bhi
è.
:
Leis an eangaìg bu chaoile
'S è b' ea-truime sinteag,
Mu
chnocanaibh donna
Le ruidh dara-tomain,
'S e togairt ann coinniumh
Bean-chomuinn os 'n iofal..
Tha
mhaoifleach beag bhranngacli
Sa' ghleannan a chomhHuidh,
'S
fuireach fan fhireach
i
Le minneinean
òga
Cluas bhiorach gu claifteachd,
Siiil
*S
chorrach gu faicinn,
earbfach 'na cafan,,
i
Chur feachad na mòintich.
Ge
do thig Caoilte
'S gach duine do'n
Na
tha dhaoine
Air
fafta'
Kan
O
Cha
Na
t feors'
ud,
do dh' eachaibh,
Righ Deòrfa,
tearnadh
luaithe
's
Cuchullin,
's
o
's
chual'
croicean
cha 'n fhac'
is
ghlacadh
a
lafair,
r'a
beo
i
i
'
r
?
S i grad-charach, fad-chofach^
Aigionnach neònacb,
Geal-cheireach gafganach*
Gealtach
mhadadh,
roi'
Air chaifead na leachdainn
Cha
faltradh
i
còmhnard.
:
101
[
]
noigeanach, groigeafach,
'Si
Gog-cheannach, fòrnach
Bior-fhùileacb, fgur-fliuileach,
Frionafach, furachair,
A
fuireach'
Ann
mhonadh,
fa'
do thuinich a feòrfa,
u R L A
R.
V.
B'i fin
a'
mhaoifleach luaineach,
Feadh òganan
Biolaichean
'S
;
nam bruach
àite-còmhnuidh
dh'i,
Duilleagan nan craobh,
Bileagan an fhraoich,
Criomagan
b'e 'm
Cha
a gaoil,
fòtrus.
A
h aigneadh ea-trom tiMrfy
Aobhach ait gun ghruaim,
Ceann bu
bhraife, ghuanaich;e ?
.
Ghòraiche ;
A' chrè bu cheanalt' ftuaim,
Chalaich i gu buan
Ann gleann
Bu nòfaire.
'S tric a
5
a bharaich uàifiè
ghabh
i
cluani
Sa' chreig mhòir,
O'n
is
Is a
dhòmhnach ann
miofail leàtha bhi luan
:
.:..
:
:
'
102
[
Prìs an dean
}
fuain
i
Bichionta m'an cuairt,
A
bhrifteas
'S
nach
Am
An
a'
ghaoth
tuatfr,
deo orra,
leig
fafgadh doire-chrò,
taiceadh
ris
an
fròTir,
t
Am meafg nam faillean
Is
òg
nan còfagan.
Mafgadh
'n
'S è pailte
fhuarain mh6ir,
gu
'S blafda iea'
Gu
bhi pòit orra.
Deoch do'n
R'a
leòr,
na bheoir
t
fruthan uafal
61 aice,
Dh' fhàgas
Ogail
fallain fuafgailteacb
i
Grad-charach re uair,
'S
eathlamh bheir
i
cuairt
'Nuair thachaireadh
i'n
ruaig
'Sa bhiodh toir orra.
'S
mac-bhuidh
Dearg
a
dreach
daitht' a fnuagh,
fa tuar,
S gur a h iomadh buaigh
Tha mar chòmhluath orra-;
Fulangach
Is
i
Urram
Na
air
fuachd,
gun chum'
air luathas
claifteachd cluas
Rinn-Èorpa
dh'i.
103
C
S I
3
U B H AL
<
VI.
Bu
ghrinn leam
am
pannal
A' tarruing'ann ordugh,
A' direadh le farum
Ri
carraig na fròine.
Eidir fliabh craobh-na-h-ainnis 9
Is
beul choire-dhaingein
Bu
bhiadhchar greid'h cheann-ard
Nach ceannatch am pòrfan
Dà
thao' choire-rannoich
Mu
fgèith fin
j
bhealaich,
a'
Coire rèidh Beinn-Achaladair
Is thairis
mu'n chonn-lon
:
Air lurgain na-laoidhre
Bu ghreadhnach
Mu
;
S
a'
chòifri,
làrach-na-fèinne
a'
chraig (heilich 'na dheigh iin,
Far an cruinnich na h eildean
Bu
f
neo-fpeifeal
S gu'm
mu'n fhòthlach
b'è 'n aithir
Bhi faicheachd
ri
chèile
leumnaich feadh mòintich
Ann am
pollachaibh daimfeir
Le fodradh gu meamnadh,
Gu
:
an aoibhnea's
air rèldhlein
A' comh-mhacnus
'S a'
is
togarrach mearrachdafach,
Ain-fheafach gòrach,
5
m
C
'S cha
Le
bhiodh
an teangaidh
iot air
fliios a'
mhill-teanail,
fion-uilit
na h Annaid,
Tao'
Blas meala
r'a 61 air
3
:
Sruth brioghmhar geal tana
5
S è siothlagh roimh 'n ghaineamh
'S è
's
j
milfe na 'n caineal,
Cha b' ain-eolach oirn' è.
Sùd an ioc-fhlainte mhairtheann,
A thig a icchdar an talamh,
Gheibhte lionmhoireachd mhaith dhith
Gun
1
cheannach le
Air faruin na beinne
a
ftoras
j
Is dàicheala fealladh,
A
dh'fhàs ann
A'
Le
Gu
bheil
mi
gloinid à
fa'
cheithreamh
'n
Rinn-Eorpa
h
uifge,
y
mac-bhlafda brlfg-gheal,
Caoin, caomhail, glan, meafail,
Neo-mhifgeach
re pòit' air
:
Le fuaranaibh grinne
Am bun gruamach na biolair',
Còineach uaine mu'n iomall,
.
iomadach feòrfa.
Bu ghlan uachdar na linne
Is
Gu
neo-bhuaireafach
Tighn
rnilis,
'na chuartaig o'n ghrinneal
Air ilinnein Beinn'-dòrain.
Tha leith-tao' na leachdaiim
Le mais' air a còmhdach,
:
*S
am
fri'-choirean creagach,
'Na fheafainh
Gu
g'a choir fln.
ftobanach ftacanach 3
Slocanach laganach,
Cnocanach crapanach,
Caiteanach ròmach ;
Pafgainneach badanach^
Bachlagach bòidheach
A
h
aifefrine'
'Nam
'Si
corrach
fafraichibh mollach 3
b'afadh
dhamh mhoìladh^
Bha fonas gu
leoir orra
1
CÌHÌgeanach gucagach,
XJchdanach còmhnard 5
Le
dithean glan ruiteach
Breac miileanach fultmhor
Tha
'n fhri air a
1
bufgadh
San trufgan bu chòir dh'L
u R % A R.
VII.
'S
am mona
,
farfaing faoin
Glacach, frònagach
Lag
a'
;
choire fhraoich
Cuid bu bhòidhche dheth,
Sin
am
fearan caoin
Air an d'fhàs an aoidh 3
Far
'S
am
bi
na laoigh
na dkimh chròcach
i
:
106
E
]
Is è deifearach re grèin,
§eafgoireachd g'a reir,
?
S neo-bheag
an eildeig
air
Bhi chòmhnuidh ann,
?
S glah
fallain a crè,
Is banail
Cha
Ge
i
raibh
'na beus
h
phògadh
b'è
;
breu%
anail
i.
'S è 'n coire chofainn gaol
A
A
h
uiì'
oganaich,
chunna' riamh
a
thaobh^
S a ghabh èolas air
?
S lionmhor feadan caol
?
eirich gaoth,
Air an
Far
am
bi
na laoich
Cumail còmhdhalacb,
Bruthaichean nan learg
Far
am
biodh greidh dhearg?
Ceann-uithe gach fealg
Fad am
beo-fhlaint'
Is è làn
do'n h uile maoin,
A
thig
Fàile
Is
amach
le
*,
braon
;
nan fugh craobh,
nan ròfan ann.
Gheibhte tachdar
Air
èifg^
a còrfa,
Is bhi 'gan ruidh le leus
Ann
fna mòr-ihruithean
j
Mordha cumhann geur,
Le chrann giuthais f-hein,
:
io7
[
I
Aig fir fhubhach threubhach
'Nan dòrnaibh
B-u (holafach
le'um
a'
Bric air buinne rèidh,
A' ceapadh chuileag ea-trom
*Nan dorlaichean.
Cha 'n'eil muir na
A'
tir
bheil tuille' brigh
'S tha
Air
a
feadh do chrich
h òrduchadh.
AN CRUNLUAITK.
VIII.
Tha n eilid anns
Cha 'n amadan gun
J
I
A leaaadh
i
mar
a ghleannan (o^
eolas
b' aithne
dha
Tigh'n farafda na codhail,
Gu
faiteach bhi 'na
Tigh'n am
h
faigfe dhi
Gu faicilleach,
Mu'm fairich I
earalas,
mun
caruich
i,
gle earraigeach,
ga còir è
;
Feadh ihlochd, is ghlac, is chamhanan,
Is chlach a dheanadh folach air,
Bhi beachdail
'S air a'
'S an
t
air
an talamh,
char a thig na neoil air;
afdar bhi 'ga tharruing air
Cho-macanta
?
s
a b' aithne dha,
Gu'n glacadh è ga h aindeoin
Le h anabharra feoltachd j
i
;
C
Le
tùr,
An
A'
w
]
gun ghainne baralach,
a chuir gu danara,
t fùil
ftiùbhra' na du'-bannaiche,
'Sah
aire ri rear-cròice
Bhiodh rùdan
Leis an lùbt' an
*,
an tarruing
air
iarun-earra,
t
Bheireadh ionnfuidh nach biodh mearachdaeh
Do'n fhear a bhiodh 'ga feòladh
Spor ùr an
deis a teannachadh,
Buill' uird a' fgailceadh daingean ris*
Cha
diùlt an.t frad, 'nuair
Do'n deannaig
9
a
bheanas
bha neònach:
i
Sè 'm fùdar tioram tean-abaich
Air chùl an
afgairt ghreannaich,
Chuireadh fmùid
rì
acfuin mheallanaiclà
A baraille Nic-Còifeam.
B'ionmhuinn
Nach
Bhi timchiol]
Le
Far
le fir
b'aithnealach
air
cheanalta,
mu
fearalachd na h oige
am
bi
fpòrfda,
na bealaichibh
:
na fèidh gu farumach,
S na fir 'nan deigh gu caithrifeach,
Le gunna bu mhaith barrandas
9
Thoirt aingil 'nuair bu chòir dhi j
''S le
cuilean foirmeal togarrach,
'G am biodh
a fliuir air
bhogadan,
'S è miol'airteich gu'fodanach
*S
nach ob è dol
'n
an còmhdhail
j
;
ic-9
C
'Na fhurbuidh
:
;
J
làidir cofgarrach,
Ra
inntinneach, neo-fhoifeannach,
Gu
guineach, fgiamhach, gob-eafgaidh
San obair bh'
aìg a iheòrfa
'S a fhrioghan cuilg a' tog'ail air,
'Gu maildheach, gruamach, doi-chiailaeh 2
j
a
gheanachan cnuafaichd
fofgailt',
I'S
'Comh-bhogartaich r'an fgòrnan.
Gu'm
$
b'
araideach
bu chabhagach
a'
charachcl ud,
'n
i
comhnuidh,
'Nuair a fhineadh iad na h iongannars
h athghaoraid na mòintich
Ipe
Na beanntaichean 's na bealaichean
Gu'm freagradh iad mac-thalla dhuitj>
Le fuaim na gairme galianaich
Aig farum a' choin romaich
'Gan tearnadh
Gu
'S
fan luineinich
'S
!
ì
!
ì
's
iad leointe,
na muneilibru
air
nach urrainn iad dol tuilleadh
Ach
!
.
na cuiieinean gu fulafgach
'G an cumail
*S
na mullaichibh
ann a bhitheas iad feadh na tuinne
Ann
'S
as
linnichean nach grunnaich iad,
fureach,
's
as,
bhi gun deo annt'.
ge do thubh'rt
mi beagan
Mu'n innfmn
uile
Chuireadh iad
a'
riu,
an dleafd'nas orra 3
m' bhreiflich mi
Le deifimearachd chòmhraidh.
K
:
ORAN
XIX.
tQran do Cbcile Nuadh-phoìfdec
I.
M H a R a i bhàn og,
Si'm bheo bhi far am
bithinn
O'n fhuair.mi
cho-mor
jpi
Xe
ort coir
fhein.,;
's
bu mha' leam,
pòfadh ceangailt' o'n chleir,
Le cùmhnanta
'S le
"*S
tu 'n 6igh th'air m'aire
's
è
teann, ^s le banntaibh daingean,
fnaim a dh'fhanas, nac'h trèig
t
fhaotain air làimh
:
gràdh gach caraid
le
llinn ilàinte mhairtheann a'm' chre.
U.
-Nuair bha mi gu tinn
's
mi
'n einnfeal leannàinj
'^Gun chinnt co theannadh rium fhein,
S
S ann
a
chunna' mi^n oigh
bu mhòthar ceanalt'
•Tharruing mi fuas ria,
\S
's
bord tigh-leanna,
air
a beus
:
fhuair mi gealladh
.O'n ghruagaieh bhanail bhi 'm
9
S mife bha aobhach
S
S crobh-laoigh
a'
t
reir
fhaotain marrurn,
bharain a'd' dheigh.
;
IM
t
]
III.
Maduìn
Di-Iuain, ge buan an
t flighe>
mi ruidhinn mar ghaoth*
'Nuair ghluais
A dh' fhaicinn mo luaidh
rud uainn' nar dithifi
's
Nach dual da rithift gu'n fgaoil
Thug mi i 'n uaigneas uair a bhruithinn,
mo ghaol,
mo chluas an fhuaim a bhitheadh
mo chroidhe ri 'm thaobh.
'S anri fhuair
:
Is
an nion
chiuirmeadh
Aig
luathas
IV.
Sin'nuair chuirGupid an t uldach a'm' bhroilkach^
I
:
!
G'a fhaighdean corranach
Leis an do thuit
mi ge
[choiuinn,
caol,
A dhrùith air mo chuiilean,
a chuir luchd air
leam
b'oil
's
mo
gu'n d'aom^
Dh'innis mi fgeul do'n tè rinn m' acain,
Nach
leigh a chaifgeadh
mo
*Sè leighis gach creuchd,
i
ghaoid
fhein
;
le feartan
"Theachd rèidh a'm' ghlacaibh mar fhaoiL
V.
Bheir'inn
A
dh' f hàs
mo
phog do'n òg-mhnaoi fhomult'a
gu boinneanta, caoin,
Gu mi'Ieant, comhnard, feocail, foinneamh j
Do chòmhradh gheibh mi gu faor.
Tha mi
air Iheòl
A mhòid
'fa
gu
Do m' fmaointean
'S còir
leoir a'd'
chomaln,
chuir thu gu faoin
dhamh
gòrach, pròis
fuireach
le
Kij
nam boireannach 3
h aon.
;
C
112
]
VI.
Chuaidh mi do'n
Bu
choill'
ann raibh
crcinìi as
bhoifgeil fealladh rau'n cuairt,
S bha
Ann
fu' bhla' o.bar
A lùb mi farrafda
Bu
[gallain
fhùl do dh'fhiùran barruicht'
nam meangana
dlù's
Geug
mo
miànn
fuas,
gu talamh>
nuas
:
duilich do chàch gu brath a gearradh^
'S è 'n
dàn damh 'm
faillean a bhuain.
VII.
Shuldhich mi liòn
'S
mi
'S
thug mi
'S a lith
air fìor-uifg tana,
'ga tharruing air bruaich,
ftri'
le fgriob air tir a
mar
eal' air a'
ghealag*
chuan
;
m' aigne*
'S toilicht' a dh'fhag è 'n là iln
An
roinn a bh'agam fan uair
B'i coi'meas
mo
Ivio chèile codail
j.
cheud mhna' reult na maidne>
's mi 'm fhuain.
VIII.
'Sè b'f hafan leat riamh bhi ciallach banarl
Ri gniomh,
's ri
Gu pàirteach,
ceanal mna-uaifl'
gun choire,
Gun ghiamh, gun ghoinne, gun chruas,
Gu
•Ri
bàigheal, blà',
dèirceach, daonntach, faoilidh, farrafd*>
daoine fanna, boc', truagh
Is tha
Gur
mi
le'd' fheòl,
lòn a d'
;
ann dòchas ro-mha%
anam do
dhuaist
;
t "3
]
IX.
Chuìr mi
Le
air
thùs ort iùl as aithne,
fùgra' ceanalta, fuairc,
'Nuair theannain riut diù', bu chùraidh' d' anail
Na
ùbhlan meala 'gam buain
bhiod-h fgeul rùin air
Cha
:
grunnd
b fhiu, nach mealladh i uam
Nan cuireadh i cùl rium 's diulta'
A
mo
ftamaic,.
1
Bu
chùis
damh
baileacb,,
anart as uaigh.
X.
Do bhriodal bla fdo mharan -milis,
Do nadur grinneas gach uair,
Gu bialchair gaireach aluinn coineil,
Gun chàs a thoille. dhuit fuath,
guin bhais fad rai 'm bhuineal
Dh'fhag lan mi mhulad fa ghruaim
Nuair thuig i mar bha fa thàr mi nukidh
Ghrad fpar i 'n cunnart ud uam.
Chuir
i
XI.
'S
An
J
ann thog e mi 'm
Sgusb do'n
An
pris o'n tiom.ib
fiol a's
ire
fhior-ghloin chrujnec.:...:
d' ìnntin bunailteach
umad
buan
5
:
Lionadh do fgiamhachd miann gach
An
uraidfc
urramachbuaidh.
Sin na chuir mi co-riomhach
Bha
'iì
ni 'fan urrain a fhuair,
dreach, fiamhj an
cumachd 5
Kiij
's
dulrse,
an fmiagh,
:
"4
[
3
XII.
Do
chuach-fhalt bàn air fàs cho-barrail,-
Sa bhàr ìan chamag as dhual
9
T aghaidh ghlan,
Do
j
mhàlta, nàrach, bhanail,
dhà chaol mhalaidh gun ghruaim
5
Sùil ghorm, lionntach, mhin-rofg, mheallacb,
Gun dith cur fal' ann a'd' ghruaidh,
Deud geal iobhraidh dionaeh, daingean,
Beul bidh nach canadh ach ftuaim.
xrn.
Shiùbhladh tu fàfach àiridh glinne
\San
àit'
an cinneadh an fprèidh,
G' am bleothan mu chrò, 's bhi chòir na h
Laoigh òg a' mireadh 's à' leum ;
Cha mhiofa do lamh
Na
'n
A'
feòmar
fuaidheal
An àm
's tuf
innis,
làimh re coinnil
foilleir ri grèin,
's a'
faithmeadh.
chur grinnis
bhann
as
phionar5
air greus.
XIV.
Do
chneas mar an èiteag glèghlan,
Corp feamh mar chanach an
Do
S
hhràigh co-mhin,
's
t
ilèibh
fallain^
;
do chiochan corrach
iad liontach, foluiiì le chèil'
Gaoirdeine
tlà'
geal
làmh na h ainnir^
Caol mheoir, glac thana, bas rèidh
\
Calpa deas ùr, troigh dhlù' 'm broig chuimir
Is
lùthar innealta ceum.
•
:
«5
:
3
XV.
?
S ann fhuair mi bhean chaoin
aig taobh
Mhàm-
charraidh,
?
Sa gaol a'm' mhealladh o'm
Bha
Cha b'fhaoin
chèill'j
[tharruing;
dhamh faor, 'nuair dh'fheud mi
damh bhar'aiì bhi d' reir
do chroidhe
:
'S ioma' fuil uafal, uai'reach,
Suas
ri d'
fharumach 3
cheann-aghaid'h fhein,
am pris an Righ 's MacCailei%
nam fear a bha 'n Slèit?.
Gad' chumail
'S tu fhiol
XVI.
?
Nam
faighinn an dràil do charamh dainneanrì
Ann àite faiuich o'n eug$
Ge d' thigeadh è d' dhàil,
as
m'
fhagail falamh
Cha b' àill leam bean eiF a'd' dheigh
Cha toir mi gu br&th dhuit dran-ndan
Mu'n ardaicb aileag do chlèibh,
Ach
teallaicbj
rogha' gach màrrain, gràdh as furran3
Cho-blà'
'fa
b'urraiun
mo
bheul.
XViL
Dheamiinn
An àm
I§
-
duit ceann, as crann, as dearrach^
chur ghearran an
dhèanainn mar chàch
èill,
air traigh
na
Chur àir'd air meallacm an èifg
Mharbhainn duit geoidh, as ròìn, as
5
S na h eoin air bharra nan geug,
9
S cha bhi thu ri d' bheo gun'feòl air.
*S mi chomhnuidh far am bi fèidh.
rriara,
eaìa,
aran-
ORAN
Qran
XX.
do leanabh-altrom*
I.
Iseabal òg
Do
Do
ghruai'
an or-fhuilt bhuidh,
mar
ròs 3
's
do phòg mar ubhall,
bheul dreachmhor meachair grinn,
O'm
fuighte na
h
òrain cheòlmhor bhinn.
II.
}
S tu
's
gloine
's is
cannaiche bhanaile fnuadh,
Gur deirge na'n t futhag an ruthadh tha d' ghraaidb,
Do mhin
rofg liontach, fiobhaiit, fuairc,
Gnùis mhàlta nàrach,
làn do ftuaim.
III.
'S e cofail na.h ainnir
an
eal' air
an
t
fnàmh,
Do chneas mar an canach co-cheanalta thla',
Do chiochan corrach air bhroileach geal bàn,
Do bhràigh mar ghrian, 's do bhian mar chnàimh.
;
1.1-7
C
j
IV.
Do eìmach-fhalt bachallach, cas-bhuidh, AW7
Gu h amlagach, daithte, làn chaifreag i§ lub,
'Na chiabhannaibh cleachdach
Air fniarnh gu
lèir
mar
am pleata' gu dlù%
theuda-ciuiL
V.
gun
'S ioma' fuil uafaì
Tha
truaille',
gun
tàlr-,
togail 'na ftuaidheannaibh fuas ann ad bharr f
Clann Dòmhnail
s
Gus an
gach
a'
chruadail fhuair buaigh ann
blàr,
d' thain'
an latha fuarach thugadh uath*
an deas làmh.
VI.
S'
ban-Chaimbeulach dhireach an.ribhinn dheas
[tha beo
òg,
Cha
'S
'S
ftriochdadh do dhiifean a luchd mioruin
gach car tha dol diotfa ga
d' fhior-chur
am mòid
thu theaghlach an Xarla fhìiochd Dhiarmaid'
nan iroL
VII.
Tha Cinneadh do
ihean-mhath'r
mor ainmeif
gu leoir,
Na Camronaich mheamnach bu gharg air an toir §
'S iomadh àit' ann s'na dhearbh iad le fearghleus
[DheòrsV
an dòrn,
Bhi marbhtach
le'n
armachd
air
dearganaich
;
I
m
i
vni.
*Si
7
nainnir bu taitnich a&R'
,
'Nuair a fheafas
i
le
fathafl air faidhir
Bi'dh ioma' fear-fearainn
a'
ann
ac'
A thachair bhi agam 'ga h altrom
fìir,,
an righ,
Co
faraid,
a
cich
i
ì
IX.
'S
Gruagach gheal, fhomulta, fhoilleir gu Ieoir5
finealta foinneamh, gun chroma } gun fgeòp
y
,
i
Calpa deas
cofail, a choÌHcheadh rod,
Troigh chuimir, fhocair, nach dc'chuinn
a'
bhrog^
X.
'S
maith thig dhuit fan f hafan gùn daithte do'n
t fròl,
IìC ftaidhs 'ga
thcannadhcho-daingean'sbu choiry
Fainneacha daoimein
Bi'dh rufles
is
air
roinn gach meoir,
ruibein air Ifeabail òig.
:
:
-ORÀNXXL
Qran gaoiL
I.
A. Mhàrai bhàn
'S gur barraicht'
:
gur barrail thu,
air gach.feòl thu,
O'n thug mi gaol cho-daingean duity
mi t fharraid ann s gach còmh'ail
'S earbfach mi a d' cheanaltas,
'S na f huair mi cheana d' chomhradh,
'JS
Nach
'N
urrainn càch do mhealladh
dèis
uam
do jjheallaidh dhamh-fa.
JI.
'S chuala
Mu'n
darach, gur flodh còrr è,
gur geinn dheth fhein 'ga theannachadh
'S
.
mi mar fhean-fhocal
A fpealtadh è
'S
mi
'na òirdnibh
'n duil, a reir
na h ealaidh
.Gur maith leat-mi.bhi
Nach
Xe
trèig
thu mi,
's
fin,
d' fhe6»rfa,
gu 'm faigh mi
bannaibh daingean pòfaidho
thtt'-
;
120
[
;:
]
III.
5
S
e
cnum
An
fpèiS a
Cha
'n 'eil
an raoir
mi m' aithreachadh
ghabh mi òg dhiot
Bha fmaointean tric air m' aithre-fe
Mu'n ainnir a's fhearr fòghlum
:
O'
cron
d' bhàrr
Ach
gu
r'a
fail
àireamh ort,
do bhroige,
ciallach, fialaidh, fàbhorach^
J
Air fìamh do ghàire n còmhnuidh,
IV.
T
S
M'
do chùl daite lan mhaifeach
an cuairt a
d'
bhraigh 'n òrdugh,
Air fniamh, mar theuda
J
Na
clarfaiche,
fhainneachaibh glan nòfar
:
Gu lith-dhonn, pleatach, fàr-chleachdach,
Gu dofach, fàfmhar, dòmhail,
Gu lùbach, dualach, bachlach, guairfgeack,
Snafmhor, cuachach, òr-bhuidh.
V.
Tha
Dà
t
aghaidh nàrach bhanail,
chaol mhaluidh
mar
ight eoin ort
Rofga rèidhe fallaine,
?
S dà
Do
fhùil
ghorm mheallach mhothar
ghruaidh mar chaoran meangain,
A thug barrachd air na ròfan
Do
S
P
;
dheud geal dreachmhor meachair grinn,
do bheul, o'm binn thig òran,
};
;
121
Ì
]
VI.
Tha do phognnar ùbhlan
r,
S tha do bhràigh
Do
j
chiochan liontach mulanach,
an
?S
ga.rraidh s
mar an neoinein
an cumail comhnard":
sit 'g
Corp feamh,
geal, gneadhail, furanach,
!Deadh-chumachdail, neo-fp6rfail
ì)o chalpa cruinne, lùthoraj
am
an troigh nach lùb
'S
feoirnein.
VII.
"'S è
'mfath
>Gur ra-bheag
mu'm biodh tu
leat mo ftòras
"'Bha dà-rud-dheug a' tarruing
Na
uam
is
fèifd, is rbanais
ann
ceannaichean,
JBha ceolj
is
beus,
'N
's
na gibhte leannanachd^
fhèill,
An
.
mi do phòrfan.
thionail
Bhiodh-61,
talach orm,
:
amaideachd
's
i-s
an cige.
VIII,
I
*'S
Cha
a nis"
nam
faighinn
marram thu3
fm
Dheanainn àiteach fearainn,
ìs
leanainn air an
crobh bainne chur
Mharainn
'S
am
a
iafg
feòl
mu
chrò dhuit
na mara dhuit,
iìadh fa' bhealach cheòthar
Le gunna
**>
t
caol
nach mearachdaichj,
mhealladh fear na cròice*
L
;
:
122
£
]
IX.
S mor an gaol
5
-jLe
?
?
ra-bheagan a
a
ghabh mi
ort
d' eòlas^
S mi 'n dùil gur tu bu leannan damh,
S nach mealladh tu mi m' dhòchas
Ge d' bhiodh am bàs an caraibh dhamh^
Gun bhar'ail ri tigrr'n beo uaith,
?
S è dh'fhagadh flàn mi 'n righbhinn mhàlta 5
Màrai bhàn o Lòch-Iairig.
ORAN
XXII.
Qran fugraidh*
Oi nìon-mo
ghaoil
An nion donn
Nam biodh tu
Cha bhithinn
?
Si nion
An
mo
òg
re
;
m' thaobh 3
fo bhròn.
ghaoil
nion donn òg.
^Si Màrai Nic-Neachduin
,Is
dàicheile pearfa,
Ghabh
mis' uiread bheachd ort
Ri'neach a tha beo.
'Si nioti)
&c»
123
C
-Nuair fheallas mi
?
S mi
'n
t
coinneamh
]
aodann,
ri t
fhaotainn 3
-
Gur maith leam nam feudainn
Bhi daonann
a'd' choir.
&c.
*Sì nion }
G'n a thug thu dhamh gealladh,
PS ann duitfe nach aithreach,
*S cha 'n f haic iad thu 'n ath-bhliadlmn,
A'd' bhan-araich bhò.
&c.
'Si nion }
s
Cha
theid thu do'n bhuailidh,
d'
A bhleothan
cruibh ghuaill-fhionn ;
Cha chuir thu
'S
'Si nion,
Cha
'n
&c.
fhoghnadh
A' bhuaraeh
?
ort cuaran,
gur uallach do bhròg.
110
le
m'
chruinrieig 5
chuinneag,
S cha chluinnear gu'n cumadh tu
Cuman
a'd'
dhorn.
'S'l 1ÙQ7I.
Cha
ì
|
d' theid
thu Bhad-odhair
A
leìgeadh nan gabhar,
'S
minn bheag as an deothaidh
'G an deothal mu'n chrò.
'Si nion,
&c.
Lij,
124
E
Gia
leig
Thoirt
mi thu
a'
I
'n fhireach
chruibh as an innisj
Air eagal na
gillean
Bhi fireadh do phòg»
&c.
'Si nion 3
Cha taobh thu
'S cha 'n
duin'-uafal,
àill leat
am
buachaiil^.
'S cha 'o fheairde fear-fuadain
Bhi cruaidh
Cha taobh
Air eagal
'S
i
air
do
th6ir.
fear idir,
mo
thriobioid
y.,
cha toilich tè mife
Ach
ife le
deoih*.
Si ri'bhinn a bhaiie,
Tha
sior-thigh'n air
Nam
Cha
d' fharraid
'5i nion 3
Bheir
A
m'
aire
%
bithidh i.marrum,
rnis'
mi
{lòr
.
&c.
thu Dhùn-eudainn
dh'iunnfacha' beurla,
'S cha 'n
Ri
fhàg mrthu
t
èigirm^
fprèidh an f hir mhcir*
'&i nion 3
&c.
m
C
A
1
'nicn na grùaige,
Gha chreidinn ort-tuailios 5
0'n a tharruing mi fuas riur,
Cha n fhuath leam do fheoh
;
&c.
Si 'nion,
ìnheaduich
'S è
Gu'n
'S
!
d'
mo
ghaol ort
fhas thu cho-aobhach,
gu'n leumadh tu daonnan
Cho-eutrom 's na heoin,
'Si niotty &c.
togarrach lao'ach
'Si 'n
A thogainn
Nam
mar roghuinnj
bithinn
San
tigh
a'
am
<
taoghal
bi'n
t
òL-
'Si nioti, <kc.
Gu'm b' fheairde daoin'-uaifiè
'N àm thionnda' nan cuach thu,
A
thoirt luineagan-luaidh
Mu'n
*Si nion 3
:
'S ieat
'S
dhoibh
cuairt air an ftòp.
&c.
urram an damhfaidh,
an fhidheall 'na teann-ruidh'i
Bu
chriodhal fan
'S
an dram air
'Si nion s
àm
a'
thu,
bhòrd.
&c.
Liij
126
[
gu h
'S tu fhreagradh
]
inneallt?
Am feadan an ribheid,
A fheinneadh gu fileanta
's
Ruidh-leumnaich ceoih
&c.
'Si nion 3
?
J
S
mo
tu thogadh
Nuair
Le
fpiorad,
mhireadh^
a .theid ihu air
d' cheileiribh
binne,
5
Sle grinneas do
bKeoil.
&c.
'Si riion)
mi do
Leis na ghabh
cheifd ort
Am
madainn s am feafgar,
Dheanainn riut cleaiachd.
Is beadurra gu leoir
:.
&c.
'Si nioti,
Dheanainn
riut furan
Am bliadhnn
Bu dòcha
is
na*n
t
an uraidh,
uireafohuidh^
Tuill' as a' chòir.
7
Si nion.
&c.
:
O-RAN XXIIL
Oran
do chaora a
fhuaradh a ghibht
o
mhnaoì uafaìì
arraid.
S
Hem
o,
ho
io,
He.m
o}
ho
io.
ehaora fhuair
a'
Gun
nri
o Shiùfaidlv
an cuinn a dhol g'a ceannach
Hem
Gu'm
O'n
ho ro chaora chean-fhiomir
o,
j,
&c.
bu-flàn do'h tfàr-mhnaoi
uafa,il,
d'f huaradh a' chaora chean-f hionn
Hem o
}
&c.
Cuimhnichidh mi do dheoch-nàinte
Sa' h uil' àit' ann òl mi drama*
Hem
o,
&c.
Chaora thàinig a Coir'-uanain
Pàirt g'a fuanaich
Hem
o}
mar an canach
&c.
Bha cuid dhith air dhath na carnaid,
S cuid eile mar bhàr na beaiuidhj
?
Hem
o}
&c»
%
;
123
[;
'S
ann bu chofail
ris
an
]
side
t
Caora mhin nan cafa geala.
Hem
*S
&c.
oy
iomadh cuileag hun an
Thàinig riamh
Hem
iafguich,-
cannach
as a cùl
&c.
oy
Cungaidh mhaith nam breacan daora
Ann
s a
h
uile
Hem
Cuiridh iad
?
S
àluin
i
?
i
j
air
na clàduibhj
'nuair theid a tarruing.
i
Hem
'S
taobh g'a faìluing
&c.
o}
&c.
o,
bu mholaiche na 'n
lion
S fhearrtha cirmtinn aig na Galluibh.
Hem
&c.
o}
fa' bhhadhnna
h aon riamh dhiubh fallain;
Bhiodh aice dà uan
7
S bha h
uile
Hem
&c.
o,
'S 'nuair a thigeadh
B' fheairde
Hem
Chumadh
i
aice
rium gruth
of
bhainne
-
9
&c.
o,
Air fhuairid
Hem
mios roimh Bhealltuinn,
mi na bh'
's
is
uachdar,
g'am biodh an
&c.
t
earrach:
r *9
C
3
Dh' fhoghnadh i dhamh fad an
Chumail annloln rium is aran.
Hem
o,
raibh leithid
Am
fad
Bhiodh
i
'S
y
S
Hem
oy
tha
mi
tric
i
fealmhain
-
i
fàn ranuich
:
&c.
'g-
amharc an
ait
?
blàth, 'sù cali a fola
/f<?;?2 o,
:
&c.
ann fan fhraoch-aig taohh Uillt-ghartain>.
Rinn
i
'n codal as
Hem
'S
t
&c.
la a leag iad
N raibh
'S
an
mife fhuair an fgobadh creachuidh;
*N
?
o,
Cailein*'
falbh o'n-bhaile.
's-a'
Hem
Mhac
&c.
air thoifeach
A' tighinn
famhruidh
hun an eadmidh
freagradh do
Hem o,
c
&c.
Cha
is
t
o,
nach
d' f hairich
:
&c.
diomach mi do'n ghile-mhàrtuin%-
Bha-cho'-dàna
Hem
o,
?
s dol-
'na oaruibh.
&c.
Feuduidlvna h eunlain bhi ròichdelV
Ag
itheadh a feola
Hetncy &c,
's
a faille
:
'3°
L
]
Cha 'n 'eil eun a làìclh air fulachd-:
Nach raibh umad ann an cabhai^.
Hemo, &c.
Ani
ruadh a chuir gu bàs
fear
Thug
è pairt dhith
Hem
?
Nuair
Cha
o,
&c.
a rànuig mis' an àr-fhaich%
raibh lathair dhiot ach faileas -5.
Hem
o}
&c.
Bha na cnaimhean
Is
bha
'n
olann
Hem
O'n
o5
leis a
oy
uile
&c.
nitear
nach beo
a'
oy
bean
Tha mi
dhamh
&c.
a th'
oy
còta,
chaora chean-fhionn.
'n dùil
Hem
?
&c.
1
Hem
H
an lornadh.
mi 'nois mo chaora,
m' aodach bhi tana
Hem
Gia
air
air a peailadh.
a chaill
'S cofail a
O
i
hun na garuidh.
ann
a s dùthaich,
ann dùrachd maith dhamh %
&c.
S theid mì dh' iarruidh na faoidh-chI6imhe 5
Air mnathan còire an
Hem
<?,.
&c.
f
hearainni
:;
;
Taoghluidh mi air Inner-ghinneachd,
'S innfidh mi na bhios air m' aire
Hem
o,
&c.
Gheibh mi tlam a chlòimh nan caorach^
0*na tha mi dh' aodach falamh
Hem
o:3
&c.
Gheibh mi rùfg an Tigh-na-fròine
O'n mhnaoi chòir a bha fan Arrar.
Hem
An
o9
&c.
Gleann-ceitilein an fheoir
Gheibh mi na
Hem
Gheibh mi
oy
rùifg
&c.
lan na fìige-chreachuinn
O nion-DònuiI
Hem
mhora, gheala.
oy
ghlais an
Guiridh mi fùd thar
mo
'S fheaird' a ghiùlaineas
Hem
o,
drama
&c.
rùchan,
mi
'n eallach.
&c
Huigidh mi bean Cheann loch èite,
èigin, 's cha bu mhaith
Tha mi 'm
Hem
o,
lea'
&c
<Sheibh mi uaithe tlàm a dh'fhaoidhe^
Tlàm
eile a thao'
Hem d9
&.c.
bhi 'm chàraid*
j
:
Their an
*S
mor
tè
is
Hem
Bheir
i
tha 'n Guala-chuilinn,
duilich leam do ghearan y
&c.
o,
nuas an.t*uifge-beatha
Dh' fheuchainn an
Hem
crath è
dhiom an
fmallan.
&c.
o}
Their gach tètha 'nDruim-a-chothuisj
Gheibh thu rud,
Hem
's
gurmaith an
airidh
&c.
o,
'Nuair a theid mi dh' Iner-chàrnain,
Cha
leig
aon
Hem
.tè
o,
th'
annmi
falamh.
&c.
Nuair theid mì 'n bhaiP tha làimh rìs 3
hnmi tlàman ann 's gach talla.
Gheibh
s
He
Cha'n
Nach
'eil
tè tha 'n Daile-'n-eafa
d' theid
mi 'm
Hem
&c.
o,
freafdal a-ceanaiL
Thig mi dhathigh leis na gheibh mi,
'S tomad deth co-mhòr ri gearran
Hem
o}
&c.
Foghnuidh fùd damh còr as bliadhna
Chumail fniamh ri nian a' bharain.j
Hem
os
&c.
:
;
133
C
S 'nuair a theìd
Ni i fàbhor rium
Hem
fS ioma'
0,
tè ni
jrh' uile
c}
è fuidh na fpàluibh,
a bhain-fhitheach,
&c.
aodach guamach
<Ach cha luaidh
Hem
3
i
è
gun chearthar
&c.
gruagach tha'n Gleann-èite
Dh' fheumainns' iad a thigfrn do'n bhaile;
Hem
J'S
0,
&c.
'nuair a chuireas
S ann
a theid
Hem
fcTuair a
0,
a.11
mi
air feel iad 5
clo' a
theannadh
5
&c.
theannas iad re fùchdadh 5
^ha bhi tùchadh air an anail
Hem
Nuair
0,
&c.
a fhuidheas ia'd air clèidh,
iu'n cluinnt' an eughaeh thar na beànnuibh
Hem
et
&c.
Nuair a fheinneas iad na h orain,
i^uirìdh iad
Hem
na h eoin an crannuibh
o,
&c.
Nuair a theannas iad
3
ri
luinneag,
binn' iad na guileag na
Hem
o3
&c.
M
h
eala
;
\
;
134
t
]
^S mor ishinne fuaim nan nionag
Na
ceòl piob air .thùs a' phannail
Hem
&c.
ot
JBithidh a t£rn an làimh gach tè dhiubh,
^S bithidh a-beul
Hem
a'
h
feinn na
Tè
ri
bùrn, as tè
^Tè
a'
cur feòì air an ainneal,
Hem
Te
ealaidh
j
&c.
o3
ri
mòinidh,
&c.
0,
ga phoftadh ann an tùbàdh
'Tè 'ga luidreadh, tè 'ga ghlanadh,
Hem
&c.
o,
Dithis 'ga^fhlachdadh
gu' làidir,
Dithis 'ga fhàfgadh gu gramailj
Hem
Ach mu'n
&c
o3
cuir iad as an
lài'
è
^S cinnteach mi gu'm fàs i daingeann
Hem
,
&c.
0,
T'heid a thiormachadh air bràighidh
Girrd. chàil air
Hem
Mur
Hcm
's
0,
bi barrann.
'm ionnfuidh an
d' thig e
^S.nàr dha è
am
&c.
o,
tàileir,
gu'n d' thug fmn bean da«
%2Tft
*&
ann an
ÌLeis a'
fin a
Hem
Gur mife
tha gu dùthach
Hem
*S
oy
beag an
Mulad
'n
chaora chean-fhionn s
&fc.
ìonghnadh dhamh bhi duilich
t
a bhi orm- as far-an y
Hem
|
£jV.
o,
Ri cumha do
,
chòmhdach*
theid rao
chloimh a rìnn mi thionaL
&c.
oy
Itfuair a (huidheas m'i air tulaich^
*S
turaman a bhios
Hem
A' cuimhneacha'
Nach
raibrr
Hem
h
o}
cofail
eug'as
i
riathach,
Bha
i
cais^fhtonn,
Bha
i
os
's
mòr
Hem
0)
na caorach
ann fan
bha
i
f hearan
i
lachdunn,
Ybha
i
cean-fhionn £
&c
croidh-fhionn,
Bha geal
aire,
&c.
3£ha
Hem
m'
air
&c»
o,
air
's
bha
i
bòtach^
bàr a-brefemain*
tsfc.
Nuair theid mi mealìtuinn nart caorach^
'undraichidh
Hem
mi chaora chean-fhionn
o f £grV.
Mij
-
y
i3«
C
1
mi gu'n d'rinn i m' f hagail,
mi i 'm fad 's a dh'fhan
Hem o, &c»
S* mifde
'S b'fheairde
Cha do
leig
i
1
riamh an fhàiling'
i
Ann am àrdaich, fhad
Hem o &c.
's
a mhair i;
y
'Nuair a rachuinn
Chuireadh
Hem
mife bha
'S
'M
fad
thogadh
's
a
Hem
ox
air
bha
0)
damh
Hem
Gu'm bu
o}
fian
?
S aa
o>
bheagan faokhreach
mo
chaora mairthcann
fa'
cheannachcL.
,
&c.
do'n chàta' chaorach
a'
chapra cheann-f hionn
;.
&c.
tè c'n d'fhuair
0,
i
a faoghail,
bhi daor
mi
"S ro-mhaith chofainn
Htm
mhaitli leani.
&c.
As an d' thain'
Hem
bu
&c.
O'na thàinig ceann
'S eigin
na pàifdean,
i
iad (àthach 'nuair
Hem
àiridh^
&c.
g,
'S ra-mhaith
Bhiodh
chum na h
na tràighaan tharum,
i
&c.
i
i
'n toìfeach,
mo
bheannachd.
m
E
Beannachd
Cha
'ne
'§
leis
an rud a dh'f halbhas
oy
bhi tuirfeach
Hem
o}
;
&c.
'S fhearr bhi criodhail leis
mu
na
na dh'fhuirgheas^
chailleas,
&c.
ORAN
Oran
Jtio ro gu'n togainn
Ho
Ho
%
fhearr dhuinn ach na dh'f hanas
Hem
Na
l
XXIV,
luaidh*
hùgan fhathafd^
mi laidhe ;
hùgan f hathafd.
air
ro io rriu'n d' theid
ro gu'n togainn air
Togamaid fonn air Ìuadh' a' chlòthlain $
Ga'aidh fmn ceòl, is òrain mhatha.-
Hem
o,
Scc,
B' fheaird' an clòth bhi chòir
A
dhèanadh an luadha'
Ho
ro,
le 'n
&c.
Miij
nan gruagach,
lamhan 5
13»
L
?
Nuair
1
a thionndas iad air cleidh è
Chluinrite fuaim gach tè dhiùbh labhairt,
Ho
ro 3
&c.
Orain ghrinne, bhinne, mhifle,
Aig na riobhainnean
Ho
ro 5
'g
ga'aii ;
an
&c.
I.uinneag ac ? air luadh' an aodaich 5
Sunndach,. faothrachail
ri
maitheas*
Ha-roy &c.
Thogamaid fonn gu
Air
Ho
An
ceòl'ar,
ao-trom s
chlòth bu daoire datham
a'
ro,
&c.
cloth brionnach, ballach, cìatf hach 3
Triuchanach, ftiallagach,, gathach
Ho
An
roy
-
x
&c.
cìòth taitneach, baiTach, borfgeil,,
Laifde, dacimeineach,
Ho
Gu'm bu
Air an
ro,
flàn a bhios
d' fhàs
Ho
roj
's
e leathan
&c.
an
t
na caoraich
aodach
flathail.
&c.
'
Beannachd aig an lài' a fhniomh è ;
'Si rinn gniomh na deagh bhean-tighe
Ho
ro,
&c.
;
l
C
?
S arm
is
cofail ris
min è,
Ho ro> &e.
Dh' fhàg
i
an
's
1
39
t sid
rinn
i
è
maith e
,-
Snath co-rithinn ria na teudan,
S' è co'-rèidh 's a dh' fheudta ihnaitheaàh
Ho
Cha
No
roy
%
&c
raibh pluc,. no meall, ntKgaog ann 5
giog chaol, no iìiafuid rearaharo
Ho
rày
&c.
'Nuair a theid an cloth a'n mhargadh^
9
S
è ni 'n
Ho
t
airgiod air an rathad.
roy
&c.
Cha bhi flat a sios a chrùn deth,
Miann gach fùil è ann fan fhaidhir.
Ho ro, Zsfc.
Cha bhi fuirighich' ann fan dùthaich
Nach bidh 'n du.il ri pàirt deth fhaighinn,
Ho ro t &c.
'S
ann
a tha 'n toil inntin aodaich
Aig na daoin'
Ho
ro 3
a bhios 'ga chaithe'.
&c.
Thogainn am fonn
Is
a dh'iarradh pòitear,
luaidhinn an cloth bu mhiann
Ho
roy
&c.
le
mnathan>
[
140
j
S olc an obaìr luadh' no fùcadlv
Ma- bhios tùchadh oirn' le padhadh,
5
Ho
fOy &c.
Chuireadh è funnd
Suidheadh
Ho
Puinfe
le
mu
ro,
air
muintir oga,
bhòrd ag
61 g.u latha^
&c.
gloineacha' làna,
Deochanna'-flainte 'gan ga'ail
Ho
ro,
(Treis air fion,
Greis
air
Ho
is
greis air branndì,-
dram do'n uifge-bheatha,
ro,
&c.
Greis air fidhleireachd
Greis
air cantaireachd'
Ho
•;
&c.
ro,
's
's
air dannfa,
air aidhear
;
&c.
'Nuair theid fràirn an àird an aodainn,
'S
ro-mhaith 'nt
Bo
ro,
&c.
àm do
dhaoinibh
laidhe'.
O-RAN' XXV,
Oran
Ghimna ga naìnm'Nioc~Coifeam
do
floRO mo
chuid chuideaehd thu 5
Gur muladach leam uam
thu,
Horo mo chuid chuideachd thu,
Smi direadh bheann is uchdanan 9
.
Bait leam thu bhi cuidir rium 3
Sdo chuidrim
air
mo
ghualinn.
Nuair chuaidb mi do Gleannlocha<,
Sa cheannuich mi Nioc-Coifeam,
Smife nach ro gorach,
Nuair chuir mi
'ntor ga fuafgladho
Horoy &c.
Thug mi
choire cheathaich thu,
Nuair bha mi fhein a thaich
Stric a chuir
Na daimh
mi
ann,..
laidhe ìeat,
fna haidhean ruadha.
Horo^ &.c*
J
142
C
J
Thug mi Bheinn a chaftil thu>,
Sdon fhafach atha 'ntaice ria,
Am am is Greug an Aparrain,Air leaca Beinn
nam
fuaran.
Horoy &c.
Thug mi
thu Bheinn-douraìn,,
*Ncinne na
Daimh
Nuair theanna iad
chrocach,
ri
cronan
Bu bhoidheach leam an
Nuallan*
Horoy &c.
Thug mi
choire chruiteir thu>
€>s aite grianach tlufeile,
Gu
biachar fearach luifeanach
Bhiodh fpurt aUn
Horo'y
aig daoin uaillfe^
&c~
Ghiulain mi Ghleann-eite thu>-
Thog mi ris na creifean thu,
Se mhead fa thug mi fpeus duit
A dhfhag mò cheum cho luaineach,
Horo, &c»
Smath am Meall a Bhuiridh thu*
€ho mhiofa 'm Beinn a chrulaift thu*
Stric a loifg mi fudar leat,
An
coire chul
Horo.
na cruaiche^
&c
I
Thug mi
»43
]
Lairig Gharftain thu,
iOs aluinn an coir altrum
i>na feidh
a
i,
deanamh leabaichean
Air Creachuinn Ghlas a bhuachailL
Horoj &c.
Thug mi
thu don fhas ghlaic,
Sa Gleann am
Mu bhraidhe
na lan daimh^
bi
Stvìc a chuaidh
ari
àrach
cloich an tuairnein
Horo, &Cc
Chuaidh mi do Bhfheadha
Le
chaorinrjj
aighear Choire-chaolain,
Far an rabh na daoine',
Abha
'n gaol air a
ghraoidh uallujcho
Ho.ro t &c*
Thug mi Bheinn
:Shireadh
Cho
Bhoc
beagal
is
gun
a chaorach
th%
Mhaoifeach,
a faotinn
Siad daonnan fan tor uaine=
Horo3 &c.
Nuair theid mi
.Stu
mo
ris
a mhona
raoghuinn do na GunnachaE
On
fhuair thu fèin an turram Cm
9
Co
nois a
chumas
HorO) &c.
uait e.
T. i44
Cad
Gu
tha
'tni
fuidhe
gann a
leis
ìì
ftoras,
na Poìtearan,
"Gad theid mi do'n tigh Ofda,
Cha nol mi ann a'n cuaich thu.
Horo, &c.
ORAN
XXVL
Oran Duthchtu
Horìnno ho
Horìnn
Ita'd
A
Hor'mno ho
irirìo
mo dhuthaicha dhfhag
a tha finn car tamuill,
tamh
Tha mo
'S
tririo
hìri uofi
aig na Gallaibh,
Dhuthaich
air
maire,
cho mhaii leam a haithcheadtu
HorinnOf &c.
OaM
is
eiginn dhuinn ga'II,
Leis gach ni thig fan rathad,
Gum
bfhearr na na frathan,
Bhi tathaich
fa
bhraidhe.
Horinm, &c.
i«
C
Ga'd
Am
comhnard na
is
Smor
Sraidean^,
a bfhearr bhi air airidh,
nam Beann
fri
Snam
]
arda,
fafaichean blatha.
Horinno, &c.
Beurla chruaidh gach aon Iatha*
Nar cluais o cheann ghrabhuinn
Se bu dual duinn òr Nathair,
Bhi labhairt na Gaelic.
Horinno, &c.
Ga'd
cliuteach
Ì5
Mhachthir*
"à
Le cunra 's le faflan
Bè air duthrachd doi Dathigh
'Sbhi 'n taice fa'r cairdean.
Horinnoy &c.
Bhi
'n
Clachan an Difeirt,
A faicinn air Dillfean
Gum baitt leinn an tir
O na
fi
fìn,
rinn air nathrach.
HorinnO) &c.
Cha be
faiTan
nan daoin ud
Bhi 'nconas na
Ach
5
'n
caonnaig,
fonas an tiaoghail,
Sbhi gaolach mar bhraithrean b
Horinno^ &c.
N
2
C
Nam
14«
3
fuidhe 'ftigh ofda,
;Gu luinneagach ceolar,
Bìi hhinn air cuid oran,
*"Sbhi gol
na'n deoch
ilainte<,
Horinno 9 &c.
Luchd dhireadh nan iìuicean 5
Le'n Gunnachan dughorm,
A loifge am
fudar,
Daimh.
lli udlaiche lan
Horinno, &c.
Se bu mhiann
Bhi
triall leis
A ehuir
Cha be
leis
na
na Macaibh
flattan,
Bhraddan
frian ris a
fhafìan
am
fagail.
Horinnoy &c.
Gu
fiaghach a mhonaidh,
Na dh' iafgach air buinne,
Ann fgach gniomh a ni duine
Smor urram na
'n
Gaidheih
Horinnoy &c.
ORA'N XXVIL
Oran
Àliflalr nanjìop
AJìJìair.
ann anfraid a chuìlr
Sin an duine coir air
ucoma
leat
Gha'n e
fin
am
bheil tno run„
an fiìe, bannfa leat an flòp,
bu dochadh aeh-am botal mor,
Aljftair,
&e.
Theid thu don tigh ofda
Cho rabh gainne
'Aliftair,
oluidh tu gu
's
ftorais air
fiai
do phoca riamh,
&c.
Bha thu greis ad
Gumaidh fin riut
aimfir
annan arm an Ri,
airgiod
s
m
fhearra dhuit e na
nì^.
Alijair y &c.
!
I
Gheibhe tu le'd cheanal Ieannan ann fgach txr
Gad a bhiodh tu falamh cho bhicdh bean ad dhi,Aliftair>
\
Tha thu maith
&c.
air fairge, ftric
thu marbha eifg
Gas a fhiubhai garalich, theid thu fhealg an fheidh.
AHjìair, &c.
Nij
M8
C
]
Gad thu'irt Callum breac nach rabh thu tappì riaml
Coa chreidde (ìn ach dume bha gun chiall.
Aìiftaìry
Nuair
Ann
&c.
mi Ghlafcha
a theid
mo
an tigh
ftaitneach leam bhi
goj^,
charraid Aliftair nan ftop.
AUjìair^ &c>
ORAN
Qran don
xxvnr.
tfeann Fhreacadan Ghaileacfc,
I.
Ueoch
Slainte an
cheiiì
nach beag oirnn
Cha r n fhag finn am
Na
feail
i,
s
afll'
leinn gufc
ean calma,
dliol deafaì ar cleìbh,
òn tha
,
na h armain bu Sheirc
curai'
5
i,
'Si an fhailte
Do
Fhreacadain,
eile
finn co dleafdanach,
Sheaiamh an Sreud,
gam buineadh
Feadh mhoninnean garbhlaich
bhi 'n Albainn,
a' fealg air
na Feidh,
Fhuair mis' orra feanachas, nach mios' an cois Fairg*
iad,,
Ehitludh an citcheanan tarbhach
le
raarhha' an eifg^
149
C
3
xr.
Buaidh gu brath
am
air
na Fleafgaich, fhuair an arach
Breattann,
Chuaidh air Sail o cheann ghreis uainn, dhol am
freafdal
re feam,.
An
loingeas laidir thug
Muir
a'
Chuir gach lamh mar bu
bu
K-i
nach Saruiche beagan
leis iad,
garrach gan greafa
freagradh dhoibh fein,
'si
deife, buill
do'n charcaich
treife,
barr nan crann Seafmhachre leath-taobh gach breid 9
'Si 'gimtheachd air chuantain, 'n uair a dheirich
tuath
gaoth
le
B'ainmeil air luathas
i,
'fi
gluafad
gu
reidh*
III.
Flagh'ras,
^Siad fada o'm
Bha
Bha
fìn
mar
Tna urram
Le feabhas
Bhi
5
pairti, 'fo'n aiteachan fein,
onoir nan gaidheil an earbfa r'an tabhachd,
dilis
a b'abhaift
gun
f haillinn fui' 'n-ghremy-
an drafl aig' gach
tir
ann fan d'fhas iad,
an abhaift an naduir fam beus,
d'an cairdean, cur
fios air
S ìomadh rioghachd an d'fhag
an nafmhde,
iad, fuil bhla' air arj
fheur
IV.
gu
'Se la Fòntenoi thug onoir
'N
Bu
Na
uair a chruinnich iad co' la
leoir
dhoibh,
Sa thoifich an Streap,
tart'rach ar Cornail, cur ghaifgeach an ordu
lafcairean oga, chuaidh
deonach na dheigh^
Niij
,
j
;
^
c
Na
gleachdairean co'ruig
A f huair fafon
*Se duil
am
is
is
foghlum
bheil miie
3
fearr th'aig'
eolas
is
ga
Righ DeorJa9
reir.
'nam rufgadh na
trioplaid,
G'un d'tugadh a fiehead dhiubh brifeadha' ceud.
Fir aigeannach mheamnach,
le
glas-Iann an cearm--
bheart,
S
i
An
Sgaiteach ga har-dheas,
'fi
an-barrach geur,
taice re targaid, crios breac
nam
ball airgiod,
San dag nach roibh cearbach, gan tearmunn nan Sge9 *
JLe'n gunnacha glana, nach diultadh dhoibh aimieaìj,
Spuir ùr air an teannadh gu daingeann nan gleus,
Gu
cuingfeorach biodagach, fudàrach miofarach,
Adharcach
miofail,
gu mifneachail treunVI..
Na
Nach
?
fpealpan
gun a'adh
a chleachd bhi
N tafdav a gha'il fa
fgathadh,.,
'nceartas a thaihaich,
Tri chlaifeach na'n lamhan
leis
Dol maidinn gu mathas cha
Gu
ri
feachna, dol fhathafd an rathad fin fhein,
deire an latha- 'fam laidhe
'Sdeas fhaclach an labhairt
an caithe fad beum-
niarradh iad aithis
le
don Ghrein,
caifmeachd chatha,
Se 'n Caiileal a'n claidhe, ga 'ngleidhe gun bheud*.
VIL
I
..
:
Fir acuinneach armach, le'm brataicheanball-bhreacj,
Bu
tlachdmhor an armaiìt'
iad,
's
b'ainmeil
Sliochd altrom nan garbh-chrioch,
am
am
feum,
feachd a tha
earbfach,,
Nach
coifgear
m ainea* gu'n dearbh iad nach
geiflj
Leinn
is
fad o na dh' fhalbh
Sibh
aflar
air
an
Ghermaìlt.
Chur
An
as
do gach cealgoir chuir fearg oirbh
glacadh.
's
fein,
amarbhadh, fan fgapadh mar mheana-
010-0*
Sna madaidh gan leanmhuinn
air
leargainn an t Sleibh*
VIII.
Sliochd fineachan uafal a ghin o na tuathaich,
San iomairt bu dual dhoibh dol
Gach
cas
mar bu
luaithe,
's
flias air
gach ceum,
gach lamh mar bu
chruaidhe,
San ardan an uachdar a'bualadh nan Speic,
Bu
ghna'
le'n-
luchd fuatha, bhi fan àr-fhaich gira
ghluafad,
Sa phairt dhiubh dhalbh
uatha,. bhi an ruaig air
m
deidh,
Le lamhach nan
Gillean,
Bhithidh an naimhdean
'fìe
lanntan geur biorachj
air iomain a' fìlleadh
nan
creae*
IX.
Bu
chliutach na lafcairean ùra deas gaftadh,
Mionn
Gach
ful iad r'an faLcinn-
feol
mar
a
do gach neach
chleachd
iad,
leis
le'n
an ìehv
co'duchs'
dreachmhor,
Le n ofana breaca, 's le ym
Tha mo dhuil r'an ti'inn
breacana'h fheil,
dhathigh, gun an uin ? a
bhi fada,
Le cumhnanta ceartais fir Shajjann gu leir,
Le fdiuradh anAigeii,muir dhubh-ghorm churfeachad^
3
Snach cum an cuan iairiing orra bacadh, no * eisi
* Maille,
152
t
I
'Nuair a thainig an trioploìd
'fi
a
* dha fan da
fhtcheod,
j
Bna dana
ie
mifneach,
's le
mios orra
fein,
Bras ardànach fìofrach, gun f hailiinn gun bhrifeadh,
^S cuid, airidh ga'n gibhtean, bhi'n gliocas San
Tha
tàlanndan
Sna h
uil' ait
Co ann dràil
Mar fag fcbh
tric' aig'
'ann fan tig iad, na idir a theid,
a their mife, thig an aird ribh a chlifge,
e nois, aig' an t Sliochd thig' nar deigh*
*
4ad.
GRAN
Qran
XXIX.
do RelfimeldlZarra-ghaeh
L
A
ri gur mì tha aithearach,
Mu'n nuaidheachd
Tha m' inntinn air
fo tha
a
ùr annj
h ardachadh
O'n thainig fir mo dhù'cha':
Guidheamfa buai'-l'arach leibh
'S
gach
àite 'n loifg fibh fùdar,
Toilinntinn
ceill,
a phairti ùd bithchionnt,
o air cairdean
aiq;
*S 'air naimhclean a bhi lùirfeach.
153
C
]
II.
Nuair thaìnig Mòr'ear Frederic^
Thug Dun-eideann cliu dha,
Gur Confpull air cheann iluaigh
Nuair ghìuaifeas
e,
iad r'a chul-thaobh^
Sàr cheann-feadhna treubhach
'S e leirfinneach 'g an ftiuradhj
Ag
?
S
im'eacbd
e fein
a'
leis
an Reifimeid
deanadh
iu-il
doibh*
III.
Tha oighichearan gafda
Co math 'f a tha fu'n ehrùn
'S
?
S
math
a thig
ann,
an airm-ghaifge dhoibh
iad fafanta ga'n giuìan.
r'am faicinn
'S toil-inntinne
Na
lafgairean g-lan ùra,
Nuair thog iad piob
is
brataicheaa
Air machraicheaa nan dù-ghalb
IV,
Is innfidh
O'n
mi
le
a b'aithne
Air chruas an
barantas
dhomh
àit'
o thùs fìbh*
an tachair fibh
Cha chèim air ais air dù'chas:
Sliochd nan curaidh calma,
Bh'anns na h-armailtean bha cliuiteadv
Ri'n goireadh càch na h-Earra-ghaelich.
& am
5
fearg cha
bu
chùis fhùgraidho
;
C
Tha. buaidh
air
*S4
I
feachd Earra-ghàeX
Cha ghabh iad fgà no cùram,
?
S iad neartmhor beachdail ardanach
Gu
reachdmhor
làidir lùgh'or.
'S daoin' uaille ceart tha fas
Nach
eil
'S neo-fheachantach
Ag
arm
fàillinneach na lùbach,
na h-armuinn
fin
iomain chàich gu'n dù'lan.
VI.
S math
S tha reufan air a chùis ud "
Tha gunnachan dea-ghleufd' aca s
S cha'n 'eil tè dhiu' dhiùltas 3
thig dol na'n èide' dhoibh
J
3
An
criof-gualann fein orra
?
S an 0101^^^' gle-gheur cùil anjj*
Bu mhath ann àm a'n fheime iad
Nuair a leumadh fibh ga'n rùijgadh.
VII.
Tha
iadTleathan
mu
Fir chothromach
Le 'n calpanna
's
na broiilichean,iad dùmhaii,
deas direach,
'S iad liontach fu'
na glùinean
Qfain ghairid bhreaca
Le
'S
dreach
math
air
an cur umpa,
thig gartain charnaid doibh
Is fearr a th' anns
na bùithin.
;
$
t 55
I
VIII.
Is iionmhor bain-tighearn' innealtaf
Nach fireadh le dùrachd
Ach cead bhi anns.na bileidean,
5
S na gillean fo bhi dìù dhoibh
i
A
bheireadh p6g
Cho
railis ris
an
le
fireadh dhoibh
fiucar,
t
'S a bhèireadh miltean dolar dhoibb.
rS na fporanan
an giulan.
g'
IX.
Tha
fuaicheantas na Ii-Alb' agaibh
Is dh' fhalbh fibh
Am fogh'nnan
leis
gu funntach,
cruaidh calgarra
*S neo-chearbach cur a chrùin air,
An
luigh
is
gairge riafgaiche
A bha riamh am
Is ceann na
rneafg
nam
flùranj,
muice fiadhaiche
A leag Diarmad
's
a choill ùdlaidh.
X.
f
S
e thubhairt
An
na bha
latha bha 'n
'€u'm bu fhreagarach
Nuair a thairngeadh
B' fharumach
'g araharc oirbh^
Rebheu
'air
fibh
ann,
làmhach,
'air
na rùdain .;
gluafad,
A* tarruing fuas gu fiubhlach,
3
S am breacan cruinn an fhèile
Air fleifdean ge.aj nam finran,
?
i5*
[
3
XI.
'S fiathail na«daoin uaifl' a th' ann,
?
S neul cruadail
Na
air
gach aon f hear,
faighdearan deas cumachdail,
f
S gach duine dhiu co ionnfuicht,
Narn bitheadh càs no cunthart ann
Cò
^S
b' urrainn ga thoirt dhiu'fan
i
'n Reifmieid as urramaich'
A chunnaic
mi
le
m'
fhùilean.
OIAN
Cumhadh
XXX.
Iarla Bhraid-Albann
%
I.
OTRUAGH
r'a
Fhuair mi fèin
èifdeachd an fgeul
tuille 's luath.
Rinn an t-eug ceann na cèille
S
S nam beus a thoirt uainn.
Cha 'n'eil lèigh tha fo 'n ghrèin,
Dheanadh feum dhuit fan uair
:
?
S bochd
9
S cha
a'd'
'n'eil
dhèigh finn gu
feum bhi
lèir,
'ga luaidh.
li
^57
C
3
11.
Tha do chairdean làidir lionmhor
Anns gach tir a tha m'an cuairt j
'So na dh'fhàg an aigneadh iofal,
Do
1
I
chorp
prifeil
Is iad
mar
Fad o
thir air
J
S
[
bhi fan uaigh
•,
gun bhi dionachj
druim a' ehuain
loingeas
:
tufa b'urrainn an toirt fàbhailt,
[•Ge do bhitheadh an gàbhadh cruaidh,
IIL
J
[
I
S ann an diugh a chaidh do charadh
*An ciile chiàr 'fan ieabaidh 'uair.
muladach a'd' dhèigh an tràths'
|ls
lA' chuid
UTha gach
S
is
s
d dhaoin' uaifP,
agad fo phràmh,
airde do
duin'
goirt an càs
am
bheil an tuath.
S iad do bhochdan a tha cràiteach
Thugadh an
1
taic iàidir uatha.
IV.
'S
iomadh dilleachdan òg falamh
|Bha le h-ainnis air dhroch fhnuagh,
Seann daoine
's
bantraichean fanna
Bha faotainn beathachaidh uait.
S ann bu iruagh 2? ghaoir a bh'aca
'S deoir gu frafach air an gruaidh,
f
Caoineadh cruaidh,
S bhi
toirt pairt
is
d'am
buaìadh bhafan 3
falt a
O
nuas.
;
*5*
C
!
:
]
v.
*S muladach an nochd do dhirthaich,
dtibhach tùirfeach tha do fhluagh
'S
-Clha 'n
An
ioghnadh
firi,
's
mòr an
diubhail
tionndadh fo thigh'n oirn co luath
-,
Am fear a b'àbhaift bhi ìe dùrachd
iGabhail
cùram dhiubh gach
jjh'fhàg iad 'na laidhe fan
Far nach dùifg e gu
uair,
fi-ir
e
Luain*
Ia
VI
*S ann an trathaibh na Feill-bride
Thàjnig crioch
lom
*S
Och mo
Ji-huail
Bha
nam
buadh.
dhith cha teichd a luath's
an gath
'gar
air faoi
an t-eug an fgriob oirn,
a thug
air flath
na firinn
dionadh o gach cruas
:
'S goirid leinn do rè fan àite,
Gad'
their càch
gu robh thu buam
VII.
Cha do
fheali
thu riamh gu
h-iofal
Air ni chuireadh sios an tuath.
chùl-taic dhoibh anns gach àit thu;
Bu
?S tu
bha ghnàth 'gan cumail
Cha bu mhiann
Sin
a'
fuas.
leat togail ùlaidh
chùis d'an d'thug thu fuath.
JBha thu faorainn gaoil gach duine,
r
.S
ghleidh thu
'ri
t-urram fm a fhuair.
:
1
159
C
VIII.
Bha thu
lèirfmneach
Dh'fhas
a'd'
Ciali
le fuairceas
chom an
uaille
5
mhòr.
mifneach, marre cruadal,
is
Fhuair thu
dualchas
'n
o d' fheors^
fin
Bha
thu fiofrach, glic^ neo-luaineach^
Bha
t'inntinn
O
buan anns
thug iad
'na
air
a'
chòir.
ghiùìan fluaigh thu^
'S aobhar fin a luathaich deoir*
IX.
Cha
Cha
'n'eil ei'neas
am
ann
Bealach
;
farum ann na ceòi j
Daoine dubhach, 's mnathan galach,
'n'eil
Is iad
gun
ealaidh ach
am
bron,
O 'na chaidh do ghiùlan dachaidh
O 'n mhachair air mhùthadh feoil
'N
àit'
Cifte,
an èidlgh's
lèine,
's
fin a
j
chleachd thu^
brat do'n t-frol,
X.
Nam
?
bu daoine bheireadh dhinn
Dh'èireadh miltean
O
air
an
tòir
thuj,
:
bheul Tatha gu Lathurn iochdrach 5
Sin £0 chis duit agus còr
Far an d'fhàs na gallain fhior-ghlan^
Is iad
A
lionmhor ann gu
leoir,
rachadh togarrach gud' dhioladhj
Nach obadh
dol SÌ03 le deoin-.
O
ij
160
[
J
XI.
'Sann tha chùis
ni's fearr
mar
tha \ %
.
Dòchas làidir„thu bhi beo
Am meafg nan aingeal a. tha 'm pharras>
Ann
an gairdeachas ro-mhor.
Gur e 'n Ti a
Thug fan àite
ghlac air làimh thu
fin
Air oighreachd
*An
àros
dhuit còir
a's fearr
na dh'fhag thu,
àghmhor Righ na
gloir.
XII.
Gad' tha 'm
fear a thig a'd' àite
Thall an tràths' thar chuantan mòr^
Guidheam
?
dlù gu'n d thig e fabhailt
(Soirbheas ard re cùl. gach feoil)
A
dh'fhaotainn feilbh air an t-faibhreas
'S air
fin bu chòir,
cùram ga chuid fearainn-
an oighreachd
A ghabhail
'S ga chuid daoine
is
fean 6g.
j
ORAN
Oran
dc-^/i
xxxr,
Eìdeadh Gfaaelach*
IfHUAiR nii nuaidheachd as ùr,
Tha taitneadh re run mo chroidh ^
Gu fuighemid
A
fafah-na dùthch'
chleachd finn an tùs ar tim.
O'ii tha finn le
A' bruidheann
So
A
gloineachah lan,
air
mànran binn,
deoch Siainte Mhontrofe,
i
fheafamh a
dhuinn/
choi'r fo
»
IL
Chunnaic mi
Comunn na
Litir
»n
diugh an JPuu-eadaihn^.
fèile
cruinn,
an fhortuin thug fgeul,
Air toifeach an ei'neis
dhuinn/
Piob gu loinneil an gleus,
A.ir
foilleireachd rè an tuim,
rhug fmn
fe
am follas
ar 'n eideadh^
co a-their Reahaii rinn.
O
HJ
i6z
[
]
III.
Deich bliadhna
Bha
fichid
is
corr,
cafag do'n chlo m'ar druim*
Fhuair finn àd agus
cloe,
ùd dhuinn*.
duna ar brog,
'Se 'm bar-ial bu bhòiche leinn,
'S cha bhuineadh an feors'
Buchdaill
a'
Rimi an droch
Na
f hafan
a bh'oirnn,
hodaich d'ar 'n aigridh ghrinn*
IV.
Mhill è pant d'ar cumachd
O'n bhlàr, gu mullach ar cinn.
Bha finn co làn do mhulad,.
'S gun d'fhas gach duine gu tinn^
'S
ann
a
bha
'n càs co duilich,
'Sa thainig uile re'm Iinn,
'Nuair a rinn pairte Lunduinn,
Gach
ait' is
urram
thoirt dhinn.
V.
'S fhada
Is fafan
bha
'n onoir air chall,
nan Gall oirnn dlù,
Cota ruigeadh an
Cha
d'
t fail,
tigeadh è dachail dhuinn'.
B'eigin d'on bhrigis bhi ann,
'N uair a chuaidh
*S
ar
comannd cho
gun drinneadh gach
fine
nan
ciuin
tràil!)
'Sgach fireannach fhagail ruifgt.'
'
t*3
[
1
VL
Tha
finn anois
mar
as
maith leinn*
'S gur ard ar caraid fa' chuirt,
chuir air na daoin' am fafan,
A
Rinn parlaimid Shafann
thoirt' diu'.
Beannachd gu brath d'on Mharcus s
A thagair
an dràft ar
cuis.
F'huair è gach dlighe air
Le
ceartas an
Riogh
fa
ais
dhuinnV
chrùin.
VIL
comas nan arm ?
Fhuair
Sealg nan Stùc^
dhuinn
A dheanamh
fa champ,
daoine
ar
'S a ghleadha
e dhuinn'
Le fagail an naimhdean brùìt.
Thogadh e mifneach nan clan%
Gu
iomairt nan lann le funttt,
Piob,
'Si
is
bratach re crann,
caifeamachd ard
mu
rùin,
VIIL
F'huair finn cothrom an draft,
A thoileichis gradh gach dùthch',
Comas
ar culaidh chur oirnn,
Gun
fharaid do phòr nan lùb,
Tha
finn anois
Is taitnidh
Chuir
*S cha
finn'
an
am
d'tig e
mar
as coir,
feol r'ar fuil,
brigis air iàr
gu brath a
cuil,
IX.
Chuir finn
a fuas
an dèife,
Bhios uallach freagarach drroinn y,
Breacan an fheile preafach
Is peiteag
Còt
a
d'on eadach ùr.
chadadh nam
Am bitheadh
a'
ball,
charnad
dlù',
Ofan nach ceangail ar ceim,
?
S nach ruigeadh mar rèis an glnn>
s:
Toagaidh na Gaidheil an ceann>
Cha bhi iad an fang n'as mo,
Dh' fhalbh na
Thug
fpeirichin teann,
orra bhi mall
gun
lùgh.
Siubhlaidh iad fireach
nam
A dh'
feang le'n cù,
}
iarruidh
S eatrom
dhamh
beann,
theid iad a dharmfa,,
Freagraidh iad frann gach cuih
XI.
Tha
A
finn an
comain an Uafail,
choifinn le chr.uadal cliu,
Chuir
e le
teomachd
Faoineachd chàich
laidir,
air
cùh
Oighre cinn-feadhna nan GràmaGtt
'S
ioma
fuil
ard na ghnuis
'Sann tha Marcus an àidh
Am mac thig
an
àit'an
Duic.
ORAN
nam
Qran,
1 ha
XXXXL
Fineachan afhualr Fearann c?n Ri
fgeul ur air trath fo's duthaigh,
mhòr oirnn-,
Gu'n d'fhuair ar cairdean, mar a b ?abhalft 5
Bhi nan àite comhnuidh
Gach fearann àr-bhaiticht' a bh ann s
O linn a Chaimp bha gorach,
Rinn na h aithrichean a chall |
'S chuir è fùnt ro
:
?
Ach
fhuair a chlann an coir
II-
'S
Mor
.
an fonas ann fan rioghachdj
Rioghalachd na h
A ghluas
'S iad
air,
gu
oigri',
gu feum,
leir
re guaillibh cheiìe9
co deònach,
Cinn fheadhna threun,
le'n
daoine fein^
Gach reafamaid an ordugh,
Le cliu gun cheilg, 's le durachd dearbht/
B' e 'n rùu bhi 'n feirbheas Dheorfa^
166
[
J
III.
Na
Do
Iaoich ghafta dh'eirigh leat,
dh'ior fhuil cheart Chlann DomhnuìIT,
S' lionmhòr gaifgeach treubhach tapaidh,
A thain' amach 'gan comhnadh,
Bha buaidh is feart, nan ruag, s'nam
Na
feachd*.
dhualchas ac o'n feorfa,
Dol
fuas
gu
nan
bras, le luas
cas,
Sa'n cruaidh-lann ghlas nan dornuiblu
IV.
Apìnny
'Slion'ar lafcair thig o'n
Piobach bratach Sròlach,
is arm nan glahr,
bu choir dhoibh,
Bhiodh lùaidh amaeh le fuaim nan fnap*
Fir chalma ghafta,
Co
ac fhuineach
's
A' bualadh chlach re ordaibh;
Aig' fluagh
Sa fhuair
le'n fafan eruadal ceart
a chleachduinn òg dhoibh.
V.
*S
ùnntach meamnach treubhach ainmeil*
Camaranich o Lochaidh,
Fir threin
gun
chealg, le'm beus bhi garg,
gu Ieor dheth,
Bhiodh gleus an arm nan eibhle dearg,
'S lann gheur gun chearb ga choir fin,
Bhiodh reubail marbh an deigh an fealg^
'S iad fein a dhearbh
'N
uair dheireadh fearg
nan oig fhear*
;
;
i6 7
c
3
VI.
*S lionmhor curaidh thig a
Feumail ullamh
Druman
ordail,
Eidear Muileann uifge Thurraid,
Agfls mullach Moirbheinn
nach duilich dol an cunntart
X.eis
Tir
is
muir a fheòladh,
urram bualadh bhuillean^
*S fhuair iad
Ann
-fa
h
u-ile
comhdhail.
VII.
Tha
A
Sàr cheann feachd
X«e pairtidh cheart,
A
is
laidir taic,
thig o'n Chadfteil Leodach,
iad ard
's
nam heachd^
dh'fhas gu reachdmhòr fòghluimt,
Tha
,
'n leabhai pailt a dh'eiridh leat,
Gu, feum do neart a cho'nadh,
'S bhi piob an gleas, is ceann an fheigh 5
Le
crann
is
breid an
t
froil ris.
VIII.
Thig
o'n Mhor-fhaich co'iain bhorb,
A theid l& foirm ann ordugh,
Gu
dana
colgail, lan air ftorbadh,
'S arda ftoirm an t-feors' ud,
Dol luath nan eideadh, cruaidh
Gluafaid
ceill is
Aig' fluagh nach
r'
am
feachainn^
mòrchuis,
geiil,
tha buaidh nan deigh,
.San uaifle fein ga cho' duch',
«S8
t
]
IX.
Thig Laoich
bharruight
'S ard an air' air
a' C'i7inalla\
mòrchuis,
Air mhead na carraid, beus nam
fear ùd,
Gleuftachd far an coir dhoibh
An
cliu bh'aig' finfireachd
Cha
beo
chaillear ra'm
Daoine
nan
gallan,
è,
rioghail dileas daingean,
Fior 'nan gealladh comhradh.
X.
Thig Clann Ghrigair le fàr mhifnich,
Anns a mheas 'm bu choir dhoibh,
Gu
priofail, aghar., lion'ar laidir,
Rioghail,
flatail, proifail:
Chuaidh riamh 'fgaeh aite -dian fna blaraibh
^S gniomh an laimh a chòdach
ainm as ur
Gleann Freoin e.
?S iad ard fa chuirt le 'n
Ge
d'
thuga dhiu
'n
XI.
Thig o
Ghluaìni* far dhaoin' uaifle,
Thairneas fuas gu
feòlta,
'S fad o'n chualas
gu'm be'n dualchas,
Buidhinn buaidh
Teine
3Far
's
chomhruig,
a'
luaidhe,
s
lamhan
luatha,
an gluais iad eomhla'
Ruidh na ruaig
air
an luchd fuathath,
San, cur uatha brònach.
169
[
1
XII.
Thig o Shruthan na
ùradh,
fir
Laidir luthmhor eolach,
'S o'n du'
Ann
ghiufaich theid gu fm'lachj
an tùs na do' ruinn,
Luaidh
Is fuil
is
fudar chuir na fmùidean,
na bruchda dortadh,
Claidhean cuil a bhi 'gan rùfgadh,
fS ruidh
gu dlù
fan toreachd.
XIIL
Thig na Cannnnaich nan deannamh,
*S iad a tional comhla',
Theid ceart fa chabhaig 's neart d'an
An dream is fearrail dochas,
3
Ga
b'e
Bhiodh
'S
theannadh riu
am
earaid,
falachd,
le
barail gòrrach,
mairg re'n tachradh an
am
gaifgidh 3
Aghaidh neart nan comhlan.
XIV.
'S
eideach arraiceach treud na h Alha>
Dh'eireagh fealbh gu leor dhoibh,
Gu'm
Is
fead iad falbh
gu
faor fo'n armadh,
eadach ball-bhreac boi'each
:
O'n thraoigh gach fearg, a.thaobh gach
Sean argumaid a thoifeach,
Tha
gaòl ga dhearbha,
s
feadar earbs',
A' deagh luchd leanmhuin Dheerfa.
cealg^
XV.
•S mòr an onoir th'aig' an Righ,
Rinn dilfìn ga luchd fogruidh,
»
Thug dhoibh
Ann's gach
a' ris,
tir
ga.ch
ài.te
priofal,
tha m'eolas,
A bh' aig' an finfireachd, fui chiofean,
A chuaidh gan di ie foirneart,
*S maith an d.urachd th'aig gach duthaigh,
A toirt cliu ga Mhorachd.
XVI.
Na
cinn cheiile
*s
Le'n inntinn fein
fearr fui' 'n ghrein,
a thoifich,
Ri gniomh an fheum, a luaigh gu
geiil gun fòradh,
Le flathan feile, a labhair reafan
leir,
Sa chuir an
A ghleadha fleigh na còrach,
Fhuair gach oighre an
An
ni, fan Staoile',
fai'bhreas fan cuid ftorais.
XVII.
Thainig
Is
leum
Tha
Gu
coir, is
dh'fhalbh an eacoir,
àr croidh' le fòlas,
uaiflean treun fan uair fo fein,
h uallach eatrom
Tha
ceòl
Air na fleibhtean mòra,
a' bhliadhna chrun an
So
jSin
mhòr,
'n tuath re feide fuas tein' ei'neis,
reite,
an fgeul tha co' duight/
GRAN
XXXIIL
Oran a Bhoìaìl
I.
ÌNuair
a
fhuidheas finn focair fa dh'olas finn
botal,
Cha'n aithnigh
ar ftoc ùaìnn
Thig onoir is' fortan le fpmas
Garfon nach bi deoch eiran
na chuiris finn ann
a chopain,
mu
'n tog. finn ar
ceann.
II.
gu
Bheir an ftuth grinn oirnn, feinn
Ghuir
a thoil-inntin
Chaifg
i
flleanta,
binneas nar cainnt,
ar n' iota 'n fhir
^u mhuiadach fmne na
dheoch
m biodh
mhillis,
i
air chall.
III.
Deoch
Gam
flainte
nan gaifgeach nan Gaeiibh
b abhaift mar fhafan bhi poit
?
Luchcl gaoil an ftuth bhlafta,
's
air
gafta y
an dram,
ar dha'oirid
lacha
Nach caomhna am
beartas a fcapa' fan airw
ÌPij
an
172
L
3
IV.
Fear 'ga bheil ni gheahh
e
na fhireas
Kear a tha crionda fanadh è
Fear a tha mi-'or cha fhulaing
?
S am
e,
thall,
finn' e,
ioman
fear a bheil grinneas theid
a nall,
V.
'S ra rioghail an obair fruth brioghar na togalach
gann
Ìoclaint a bhogaicheas croidh tha
'S e chuireadh an fodan air fear a
'S chuireadh è
am bodach
bhiodh togarach
a fear a bhiodh teann*
VI,
Cha'
Ga
no cumanta,
n'eil fan tir uafal
Nach'
eil air thi
do bhio'
Cia mar
a's
gach urram a
ftrith
ma
th'
ann,
thogail na muiriehinn,
urrainn fmn' fuirreach o'n dram.
VII..
Tha
e fionnar do'n
Thig
\Se
teas,
math
chreabhaig a h-uile
o na fpeura tnàr lleibhte
ri la
reoghta chuir blath's
la
grèine
nam beann,
ann am pora
An fhir theid ga dheain ann tigh ofda na
dheann,
VIII.
Cuiridh e funnt
aìr
muinntir eireachdail,
Tiomchioll a bhuird
's
cuid
Thogamaid fonn neo throm
eile
is
dhiu danns'
ceileirin,
'S freagarrach iheinuis iinn deire
gach rann.
1
C
J
73
1
IX,
O'h fhuidh fmn' cofada, fa dhol
'Si choir dol a
finn na bh' againn
chadal o'n thainig an
t
am,
Gha'n f honadh ach paillteasthoirt fòlas ga'rnaigne,
Deoch mhor anns a mhadainn gu leigheas ar ceann.
X.
Am
fear tha
gun
chli cuiridh e fpiorad ann,.
Togaidh e criodhe gach fir a tha fann,
Theid am fear tinn gu grinn air mhirre'
'$ e leigheas
gach tinnìs deoch mhilis an dram.
ORAN
XXXIV...
Oran a Bhranndi.
Di-haal-lum, Di-haaI-Ium 9
i
Di-i''il-i ili
hanndan^
Di-dir-ir-i-hal-hiHI-lurn, Di-dir-ir-i-hal-haoi-rum
Di-PiI-i'iI-hal-dir-ir-'i,
ha-ri-ha y aI-haoi-rum s
Di-PiI-haal-diI-iI-i'iI, dor-ri-hd-ol-hann*
1 ha
Na
fortan arin bi deoch againn,
biocth
Tha
an copan gann oirnnj
paiiteas
Cha'n
eil
ann fna botalaibh,
an ftoc
air chall oirnjìj,
P
iij
dan
.
»
;
174
C
?
S
fmn an
feairde
Gu
profnachadh
Gad bhiodh
3
toifeach e,
air cainnte,
a huile deoch againn
Se fdocha leinn am Branndi,
Di
Se
fin
An
&c.
haallu?n s
an fruthan-mireanach,
tobar milis feannfail,
Tha
binneas marri grinneas,
A
chuir fpioraid
iS'
heairde
Cha
am
fmn na
fear fann
r
chulai a mhille' cheann e
Sro mhath
Di
fir
Nach
fa bheil criodhalas^
an croidhe gann ac.
Combanaich na dighe,
ni fuidhe leis an dram
A
larruidh iad a
Mu
e,
haallum } &c.
ann
eil
3
'n feife muineil,
X)o gach duine gha'as rann
Na
ann 3
'hirreas fìnn,
iad,
ri'ifd e,
bhitheas beagan ann deth.
Nuair chluinneas iad an fhioghall
Bi iad fìgheareach gu dannfa.
Di
haaf/um, &C.
•Nuair gheibh fmn do na
Na
Na
Bhi
fmail leinn'fu'r
barrailleart,
cummannda,
cupain a tha falamh,
le fearraig a cuir
annda
;
175
E
]
caraid a bhios a taitne rinn 3
Gach
Gum bait
Nuair
leinn e bhi cainnt rinn,
a thig a ghloine bhafdalach,
Air bhlas an tfmcair channdi,
Di
haallum> &c.
Cho chunnart duinn e heanrichdinn 3
Tha fealoir ann fan Fhraing dheth,
Cha'n
eil
eagal gainne
Air an loinneas thug a
Fheir fìnne on bu
Nach dean
nall e,
toil linn e,
a choire call oirnn
;
Air fhad fga'n dean finn fuireach
Bhi ga 'ail tuille fannd air.
Di
Na
fir
haallum s &c.
a tha
na
Nach caith an
Cha nimir iad
Na
'n fcrupairean,
cuid fan
fir
am
fo 3
bhi cuidirinn,
'n tubaifdean le
Cha
ris 3
ganndar,
iad dol an cuideachd,
Is cha'n iarr a
chuideachd ann
iad,
am burnn am pagha dhiu/
Cha'n fhaidhe iad am Branndi.
Di haalluni) &c»
Mar
cuir
;;
RAN-N
Rann
oboc
oil
Smuladach fuidhe
Gun
Pha'adh
an deireadh beatha bron,
Solc an deireadh
f
Y
do n
X.
pa'adh
mun
an ftob a lionadh
\
bhord,
f hathafd r
Saidhearach daoin uailfe coir,
Aig am
bheil ftoras
nan lamhan
;
'Ni 61 nuair bhios iad paiteach,.
'Sa bheir paighe do na mnathan.
Seibhinn
fa
mhadinn
a cho'ail,
Thigh'n oirnne toifeach an
Bean
latha,
uafal a tigh'n ga feomar,
Achuire
Bottal
folas
mor
feadh an tighe,
aice
na
lai',
'Se dearrlàn a dhuifge-beatha
'Sòl
gu
'Stheir
Se
;
criodheil air a cheile,
i
fhein gur è air beatha
faffan ceart a Stigh-thairnne,
Mifneach ard
fa
nam gu
caithe
[
Bithidh fear
leis
nach
Ri
cul chainnt oirnn
Se
'their
Lion
combanaeh
a iuas a'n
*77
3
toil
am
Branndl,
cheann a
gha'il
j
a Bhottail,.
copan fa'afd
;
Smor na mhaoi'eas orm mo dheoch 3
Ach fbeag na dh'idireas mo.Pha'adh.
RANN
IL
Rann Arm~
C/Hunaic mi
'S
'n diu' a chlach
bhuaghach.
an lcàg aluinn,
Ceanglaichean do'n or mu'n cuairt
Na
dhi,.
chruinn mhaiile,
Bannan
Mo
A lean
Mar
tha daingean
air.
fuaigheantas>
chairdean
gr'amail r'an feann dualchas,
a b' abhaift,
Inneal gu imtheachd roimh chruadal,
Le fmagh
laidir,
Fir nach gabh giorag na fuathas 5
Le fuaim lamhaich,
1-78
t
Fineadh
Ann
Bha
minic a ghluais,
an ruaig namhaid,
Nach
No
a's
]
firreadh tilleadh
gun bhuannachtf
buaidh làrach.
fibh uair
Air tuinn
gu grinn a feòladh
fàiieadh,
Chuaidh tarrunn
Druim
a
a
aon do bhòrda,
bhata,
Leis a chabhaig fparr e 'h ordag,
Sios na h-aite
'S bhuail e
'S
gu teann
leis
an ord
i
5
ceann dhi fhàgail.
An
onair a fhuaìr an faor Slei'tèach,
Leis gach treuntas a dh'fhàs ann,
Ghleadha
fathafd ga fhliochd fein
i,
Adhainnein eacorach gach namhad,
Na h airm ghaifge, ghafta ghlèufta,
Dh' orduigh an riogh gu feum dliafàn
Co math 'fa th' aig duine 'n dream threun (ìn
A fhliochd Cholla Cheud chathaich Spaintich.
Dornn an claidheamh
Le crois tàraidh,
is
lamh duin'
uafail
Iolairean le 'n fgiathan luatha,
Gu
cruas gàbhaidh,
Long aig imtheachd
Le fiuil àrda^
air
druim chuantair*
*79
C
Gearra arm Mhic-Saoir
'o
1
Chruachatis
Aonach uachdarach Eara-Ghael
Tha do
dhaoine
„
tric air fairrge,
Sgiobairean cahna neo fgàthach,
Tha
'n
aogas cumachdail dealbhach.
am bheil
Thug iad gaol a fniughal
Moch a's anmoch a fealg
'S
ioma armailt
Cuid
eile dhiu'
'S tha cuid
f
|
S
garbhlaich^
fàfaich,
nan daoin'
uaille,
dhiubh nan tuath
ri
aiteacH
rioghail an eachdraidh na chualas
Riamh m'ud
'S
pairt dhiu',
phairte,
lionmhor an
taic
na tha fuas dhmbhj
Na'm biodh càs ort,
Tha gach buaidh eile
An
Gteann-Nodha
Piob
is
bratach
An Ceann
a's
ga
reir fin
fein an
tamhachd
neart ag Seumas,
cinnìdh nach
treijg
gu brath &im
RANN
Ranti d<?n Ghaèlic
III.
do'n Phiob mhoìr bliadhna>
lr
1781.
Tha 'h comunn rioghail
Ann
Gaelic,
trath fa cumail fuas,
Cuimhn'
air
feolnan àrmunn,
A b' a'aift a bhi ga luaidh,
A chainnt a dh' eannfaich iadfan dhurbh
ghnathaich fibh gu buan,
'Si
Ghlè fibh ftoc na cà'nain,
Scha 'n fhailnich i uainn.
?
Is folafach
an cruinneacha,
Cinn-chinnidh
a's
daoin
Ard mhòralachd nam
'S
uaills',
fineachan,
gach ionad tha mu'n cuairt,
Onoir
Ga
a
thaobh nadair,
gnathachadh a nuadh,
Gu'n
glè, fibh piob
Is Gaelic
mar
b' a'aift
ullamh chruaidh.
*Si 'n labhairt
bha
Dh' fhàg Adh'mh
fa
i
Ghàrradh,
aig an
t
fluagh,
f
i8i
[
^Si chainnt a bh' aig
Thug
]
na Faidhean,
Pharrais dhuinn anuas,
fios
bhruigheann
'Si
a bh' ann fan f haiach,
tragha do'n mhuir ruaidh,
'Nam
^S
nios a meafg an àlaich,
i
Tha
*S
lathair anns an uair.
binne bhi ga heifdeachd,
's
i
Thuirt beul na chuala cluas,
Their Aìbainn agus Eirinn,
"Safunn fein gur
Àon duin
Cha treig
aig
è
i
mor
am
'S i
chuis
deis dhi bhi
a luach,
feum
is fe'arr
gu'n d'eirich
chàn'ain
'S
i
i
na fuain.
Bu mhor am beud gu'm
A
orra,
dhuais
air
Àn
bi
a's fearr
bàfaìche,
buaidh,
flreis thoirt greis air
àbhàchd,
5a h uil ait 'n teid a luaigh
S
's
i
'S is
S
i
fearr
gu aobhar ghaire,
binne bhlaithe'fuaim,
ceol
nam Piob
's
nan
cìàrfach,
Luchd dan
a's
S
gu togbhail inntin
^»e
>i
's
i
fearr
dheanamh Dhuan.
binn-guth chomhra
fgaitiche
S à
's
tlath,
gu miomhola'
mine nochdas gradh
Q~
m
[
'Nam cruinneacha nam
Le piob gu
'S
i
dhuifgeadh colg
piob
'Si
milltean,
iomairt lann,
'Nuair thogta
A
]
nam
bhuineadh
fròl ri
air oigridh,
crann:
feadan fìu'lach,
cl'tu fa
champ,
Air thoifeach nan laoch ùra,
'S rneoir lùghar dlu
A
nan deann,
chaifmeachd ghafda fhunntacl^
Bu
duchas
di bhi
ann,
'S pailt a nis as ur
Ge
d'
bha
i
i,
aon fhuair gann.
Le fpionna chairdean Gaeleaeh,
Tha Lunnainn
làn a nios,
Aig ardàcha na
A h uile la mar
Aig
Ga
feothas
's
Gaelic,
thig
tha na
gnathacha gu
h armuinn,
tric
B' e gaol gach duine an fafunn,
I
A
bhi acafan na meafg.
chainnt chaoi'neil thaitneach,
Dheas labhrach,
'S
lionmhor
Fafan agus meas
Tha
'S
;
ceol às Gaelic Alba,
luchd feanachais 'ga 'm bheil
Ga foghlam
'
bhlafta, bhrifg,
cliu tha'n taice ri,
fìos
feadh nan garbh chrioch
S gan cieara'adh fan Eaglais bhric
f
RANN
Rann
do^n GhaeHic
V
dcì'n
IV,
Phiob mhoir
hlìadhrieu
1782.
X ha
A'
'n
comunn
uafal rioghail,
chur feol an draft,
Air nadurachd an finnfìreachd,
A
sior
thogbhail cinn
A'
ghàilic air a
's
O's cinnteach gur
An
gach
àit*.
mineacha'dh
i
Rinn cùmhnanta
re
fearr.
's
labhairt phriofail
chùramach,
Adhamh.
Tha gach duine 'g innfeadh
Co chinteach ris a bhàs,
Gur i bu chainnt aig' Noah
?
Nam
gu lionmhor,
Aig gach linnidh
'S cha d'teid
i
Gus an tim an
Do
dhuinri,
feòladh ann fan airc',
'Si uaith fìn
Tha
,
ata fa's,
chaoidh
tig
am
air
brà.
ghailic air a lionadh,
mhiorbhuiie gu
leir,
Qjj
dio-chuimhn,
184
[
fonnmhor
lular
A*
]
failteachail,
cuir a gràdh an geiTl,
Mire 's cluieh is gairdeachas,
Is mànran ann 's gach beuì,
Cha
Na
chu-ala iìnn
ceairte
's
Tha gach
an eachdam',,
's-
na
i
fein.
fafon gaidhealach,
Ann dràiì a'ti'nn gu feum,
Na deitìchin a abha-iiV dhpibh
]>'
Sa b^fhearr leo aca
fein.
Coirmeabh ann fgach
Aig na h armainn is
Gach duine labhair.t
Sa phiob
piob
'Si
a
as
eu
o
i
Gai'lig dhiu,
h'Eaglais-brice,.
mo meas
ann Albainn,
chnàmh
air a dofaibh,
Fainneachan.
'S
\
ghna' a 'n.gleus.
mhòr na
A' phiob
aite,
fearr beus,
laidir focair
calma,
Sèidbar na màla an rpiieach,
Nà
lionas a corp le aintheas,
Suntach an ionframaid phort
i,
Is ard a chluinnte glochd a feaibhain-
Tha
Cha'
i
eireachdail r'a faicinn,
n'eil ball d'on
acfhuinn cearbach.,
Le riobhaid nam binn ghuth blafda
San ftoc dreachar air a charblia'dh.
;
C
Gaothradh deas direach
Ann
1
tff
gafta,
.
fna fafona as fearr jdhiabh,
Sionfoir choi'-lionadh gach facaiì
A
chaifeamachd
ni
Tha
A
meafail air gach banais,
i
bhithas
fearran nan gar.bh-chrioch,
i
am
'n
h
feinn coi'thionaì na
maith
'S
am
an camp
\S fearrd'
Gu
dhearbhadh.
a
i
gan dufgadh
^S gan cuir a chadal
Tha
corr an
i
am
fa
mu
dhoibh 'tarruing,
armailt.
mhadainn,
an-moch,
an eudraidh
Se 'm feafgar a chuid
is
fearr dh'i.
'Slionmhor fuir'eich aig an ainnir,
Tha
Ga
ti
b'e aca leis
eudach
Bith'
Am
'$
fear
ann
gu'm
nam
i
bheil
dan
ati
à cofnadh,
fortan margaidh,
p'Òrìgànnan glana
le.
meafail ann an Lunduinn,
Fhuair
'S fearr
thug
urram ann fan
i
i
i
tir fo,
na torman na clarfaich,
barr air cluiche -fighle
mor an onoir th'aig
Nach leig iad gu brath
'S
i
agus farmad.
eibhinn ga leannan bhi falbh
Tha
'S
an d'theid
ris
air ata 'rn
lurach
'S
.
'ghin ceanalta na tairgfe,
a phàirti,
a dhi' oirn',
QJu
186
[
1
Ceol gun a leithid ra aireamh
cà'nain
Is
urramach na
firinn.
Raogha gach calnnt gailic ro mhaith,.
Tagha gach ciuil fgal na pioba,
'S ann anois tha 'n t'am gu tarruing 5
Aig ard luchd ealaidh na R.ioghachd..
Le
ceol fiubhlach
lùthmhor ealamh,.
Suntach caireafach luath dìonach.
Tha
'S
'n fo
breathanais air talamh,
gheibh gach fear a reir na ni
R ANN
Rann
è.
V..
r
do'u GhaeUic s efon Phiob mhoìr bliadhn^
|
1783.
1
a fgeul ag'am dhuibh r'a innfe^
Air ccol
's
air ca'hain
\
A' toirt cliu air cluiche Pioba,
S air labhairt Gallic
?
:
'Ta
'S
G
'n dràft a
na h
cinntin lionmhor,-
uil' aite
;
ardùchadh onoir na rioghachd^
Ann
fan d'fhas finn.
I
m
c
gacb Minifteir fgiorachd,
th'aig
'S
i
'S
gach
j
tir
arraidh,
Toirt gu ceart dhuinn eachdruidh Phiobuil 3
An
crabhaidh
feòl
'Ta
;
'm beul gach
i
fiii
mineachadh,
Ceol dana,
Is
i
'S
gu
fearr
ìs
'Ta
fior
gu moladh
priofail,
chaineadh.
cruadalach cruaidh fgairtea] 5
i
Do dhaoin' uaiile reachdar laidir
An am treuntais na gaifgeadh,
'Si is
Ta
A
deas-fhacalich fan
ait'
.
3
ùd,
ciun an cuifean fialaidh,
i
chur an gniomh a briathra blatha^
corr a fgoltadh riafain,
'S tha
i
Chum
iluadh
'Ta
i
gun
chiall a
chur famhach,
iular fiofrach caoineil,
Freagarach faoi'neachdach baigheoif,
'S
meafal a labhairt
A chur gach
A
A'
deud
's
air
a
h eifteachd,
fiamrvan gaireadK:
fugra' fa bruidheann le cheile,
tog'ail èabhnais,
mir',
is
mànran
Siobhalta farafla beufach,
Am beul
gach neach
'Ta Ghai'lig,
fa
Gu mor
an
fpeis
atat
nàrach.
Phiob ag
tir
eirigh,
nan Gaidheil
Urram gach
i
188
ciuìì le
deagh
'S
ann
'S
tormanach pongail
Gach fonn
'S
is
i
Phiob fein
aig' a
i,
o bragad,
aird'.a fheinneas,
*s is
Cha chluinnthear
Is
reufan.,
ata è,
a their
ceilleir thig
binne
]
ceol eile laimh rL
binn an nualan ùd ra eifteachd,
'Nuair a chuir'ear feid na màla,
Sa cheartaicheas
Ceart
fear a gieas
^'S cianaii a fhinneas
Subhach
Urrlar,
Is
a fhinneàs
curnhadh*
i
i
m'am
da chuid
i
fuirich
bha
i
riamh
air
Ri dian mhacnos
famhach.
tàmh
bheul gach
i
a'
bhi ac' ach an corr àite,
Ta
nios
gu grinn am
fafan,
'S cinnteach dhi mairfin
Ban-mhaifteir gach
A Phiob
A
gu brath ann.
irtneal ciuil,
ùr fo thainig an draft oirn,
chuireas
Nach
-
cleachduinn,
Gun
i
i,
Caifteil,
ceunvfraide,
le
aon uair
Is leig iad
i
ceol is, cais'machdy'
'S croidheal air aftar fan
Is
•
failte
fiubhal gu fiubhlach,
is
crùn-ludh
'Si 'n
i,
na duis arda,
r'a cheile
leig
fir
ghleufta ga'n dubh-lan*
dhiubh gun d'fheuchain ghabhaidU
«*9
t
3
Fear a buighne bidh e cliutach,
?
S onoir ga dhuthaigh *s ga chairdeaHj
Phiob fo'bhi mv a ghiulan,.
A
Gar dufgadh maidinn a maireach.
RANN
Rarn
dc'n GhaeTic
V
ck'tt
YL
P.hiob mhoir bliadhna^
1784.
Innsi' mi fgeul
Air ca'nain,
is
Raogha na deas
fearr
*S
i
A
chainnt
is-
'S is milie
airid
dhuibh 3
air ceol,
ghailic,
gu innfe
is
•
fgeoil,
lionmhor pairtin
mànran
\
beoil,
Gu
freagrach deas-labhrach*
'S
i
ard chuifeach gu ieoir.
'S
i
chainnt a bh'aig 'na righridh y
Gan
'S
!
S
roibh *n rioghaehd fo nan
i
bruidhean Dhuic,
i
dh'iarradh iad ma'n b&rd.
is
cohy
Iàrlachan^
r9°
t
1
?
S bh' aig 'na daoin' uaifìe,
Sa gheabht' aig' an tuath choir;
i
'S
bha, fa tha aig' BUachaillean*
i
A' cuartachadji
'N
nam
bò.
uair a fgaoìl na cainntin,
Aig' tùr ai'readh mor,
Fhuair a ghaidhlig maighftearaehd,
San am
Gur
Tha
'n
Geur
An
*S
fin
thar gaeh
fearr
is
i
ceann aon neach tha beo,
foilleir
fònnmhor oranachy
feomraichean an
Iionmhor urram
Fhuair a ghailic
'S
i
rinn
Do'n
Is
i
fi^ors',
gu teangairèachd,.
air
acheud
laidir,
gach
Gach
la toirt
Gaol
filli,
is
feol,
facraniaint,
phap'" a bha fan
th'aig' cleir
òil.
an
Roimh,
àite fo,
comhahi'
oirn'^
luchd dàna,
Chainnt nadurra gun ghò.
S
A
'S
fhuair finn o na paranta,
i
rinn ar'n àthrach òg,
i
bu mhaith leinn
Aig' an
Tha h
A' cur
àl
fhagail,
tha teachd oirn',
uile car a dh'innfinn
a pris a' niòid,
orr/
19'
[
Gur
'S
i
i
cainnt
phiob
is
is
brioghora,
gu
fearr
ceòl.
A phiob ùr fo thainig
A dh'fhaoititi urram,
'S
i
3
ceann inneal
do'n bhaile,
an fh, arainn,
ciuil
Sna duthch' uile,
Le meoir luthmhor
air a
crannaibh,
binn
'a
'S le dlu' bhuiilean.
'S ard a chluint
's
i
'
'S grinn a
cumachd.
Tha
le
dofan
langan,
iobhruidh ballach,
Cochull do 'n
t
fide nia
muineal,
'S ofgara' dionach a callan
Air thoifeach mhiltìn
Profnuchadh
An
rioghail
cabhaig, an
ilri',
Cha bhi fprochd
Is
fortunach an
fan
ti
Is deo' greine leis
Tha
'n
ti
am
fan
i,
i.
an luchd ealaidh,
leir,
maith gleus,
is
fann Lunduin,
is
gearradh,
Laidir falluin, eatrom ullamh,
'S
mòr an
tei'neas
Bhi aige na
fge'
Fonn cheol
rè
a'
-
nan cumafg,
g'am buin
Albainn gu
A phiob
air thurus,
na canaid,
i
ga leannan,
ga cumail,
crè na
h
ainnir,
Beufan gJana na treun chulaidh.
192
L
|
'S e cheud cheol a bh'air an talamh,
A phiob mhor
?
S
is
boi'each guileag,.
bh'aig' Fiowiy aig' Golly
i
Ann
an
talìa na<n
's
ai^ Garadh,
laòch fuileach,
'S mairg a chitheadh air feòl calla,
Caifmeachd chairifeach nan curaidh
Mhofgladh i le feid ga h ainail,
Gu feum
Mo
ealamh an Fheìnn
uile,
ghibht phriofail gun a ceannach,
Tna
'n coi' thional fo air
chumail,
Breitheachan dileas gan tarruing,
A
ni ceart an f hirinn uiìe,
Gbeibh gach
Ann
fam
fearr a reir na healaidh,
bi è fhein
*S tha è faòr aig
A pliiob
na urrainn,
maith an
airi',
.
fhaotainn thar gach duine.
RANN
Rann
do*n Ghailic
's
VII.
do'n Phiob mhoìr bliadhna y
J785.
00
cruinneachadh
Tha
Na
cumail fuas
a'
cainnt a tha
Le 'n
Tha
i
'S tha
i
cha 'n
Si
bha
'eil
a
tric aig'
fiofrach,
a chualas eachdraidh,
cha' n'eil
's
cruaidh
'S
fafan,
buagh-mhor
fior bhrifc,
luath
uaiflin meafail,
am
ma
i
liotach,
labhrar ceart
ì,
iuchd fuath bicheant,
luchd
nam
breacan.
Can'mhuin gan truailieadh gun mheafga,
'S gaidheil
*S
gan dual
i
bhi aca,
nadura ga fuaim bhi miofail,
S mifneachail an Sluagh
a chleachd
Cainnt mhathaireil gun bhruaidlein
Axh
i,
idir,
bhi, lan do Shuairceas tIachd-mhor 5
£eol gàire ga ìuaidh gu bicheant,
S luchd dàna ga luadh chur-feachad.
Tha Lunduin
gle ard
am
mifnich,
Le fpionnadh nan gaidheil
R
gafta',
*94
E
À
fhuair urram
Na
?
an
firt'
iad,
gabhail
curam
riochdail,
chumail na rioghachd neart-mhor,
S dh' orduigh gu fiorruidh nach briosfior,
Gaidhllg) piobaireachd}
T Iia
.
ait'
curaidhean calma reachd-mhòr,
Tha
A
gach
's
]
Gu
bratach.
is
uailean Dhun-euda'm
le gliocas,
rioghail re~bheartach tlachd-mhor,
Cha
'n f head eacoir bhi
Sm
dhoibh fein
nam meafg
fan,
an ceartas,
is Ieir
Ris an fheumach tha iad iochdmhòr,
Is air
na beiftein tha iad fmachdail,
Ann am
?
treabhantas no triobloid,
S mairg
a
theannadh
Co theannadh
re
Air na laochaibh
Na
re
leum
leum
tharta
thairis,
fearail
treubhach,
Gaidheii ardanach uaibhreach,
'S iad laidir re guaillibh a cheile,
A
chuireadh crith
Ann am
?
S maìrg
Comunn
Tha gach
An
air
Gun
cach
le
fuathas,
an cromadh na tuathaich,
cruadalach nach geilleadh.
m'an cuairt dhoibh,
buaghmhòra na cheile,
car tha tigh'n
trà's as
Am
air
bhualadh nan lann geura',
fearann a chuaidh a thoirt uatha,
d'fhuair iad uile gu
Ièir e,
i?5
[
]
Bithidh gach dligheach far 'm bu dual dhoibh,
uachdahain
'S
air
an cuid fein iad,
Bithidh na h oighreachan fuas dheth,
?
S cha bhi tuathnach na eigin.
'Nuair a fheallas finn air ar falluinn,
Bheir fìnn beannachd
Is air
A, moirear
S
air a
Ghreumach^
Mac-Shimidh mòr na Moraich,
a
bu mhath feum dhuinn,
a chùirt a b'airde
bha
Fhuair iad ann urram
'S tha 'n
is
'n
Lunduin,
eifìeachd,
rioghachd uile nan comain,
Fhuair iad dhuinn comas ar
'n eideadh*
Tha
coi'-thionail rioghail ghaidheil,
Ann
tràs
am baile Dhun-eudain,
am prios na gaidhlig,
A' cumail
A
thaobh nadair o's cionn beurla,
'S a' gleidheadh piob
'O
's
mhòr mar
b'abhaift,
cionn clarfaich y na ceòl theudan,
San da
thoil-inntin fin fhagai),
Aig' an àlach thig 'nar deighne.
——
RANN
Hami
do'ti
GhaeHic
9
s cPon
VIII.
Phicb mholr blìadbnas
1789.
Prosnachaòh
Dh' innfinn
Ann
cluiche na pioba,
pairt deth,
toifeach, a gieufadh,
'Nuair a Ìionar fèid na màladh,
Fonnar freagarrach ga
Na
cheile,
duis arda,
Làn
toil-inntin do'n luchd eifteachdj
Bhios ga clàifm.
Piob ualìach na maidin rèithe,
\S na'n
Do
'n
ceanna cnamha,
fhiogh chrùaidh thig a Seumèca,
\S fhearr tha fàs
Air
ann^
a thuairneireachd
cruinn dìreach,
Xobhuireach fainneach,
Gaoidhearach, feadanach,
Le binne
finealt,
chaileachd.
'S freagafrach a
'£ tha 'n taobh
chuid a fteach dhi,
'mach dhi dreachar
daicheil.
111
197
C
]
Tonnagach, Ribeineach, riomhach,
Dofan do'n
Mu
fhioda
t
nam
mhuineal
Cumail dion
ri
frannraich,
buaidhean
prifeil>
min bhragad,
air a
Cuiìc na flugan tha ga lionadh,
Air a dhionachadh
?
le
fnaithean.
Dun-eudann,
Si phiob ùr a tha 'n
Eabhnas Ghaidheil,
Inneal ciùil a
Le
r
s
fhearr
fui' 'n
ghrein,
reafan arraid,
Tha
fnafrnhor, maifeach, finealt,
i
Cuimir, dreachdmhor, dionach,
Gu
laidir,
binne, boigheach, feocail, ceutach,
Ceolmhor, eatrom, eabhuinn, aluinn*
Piob a chuireadh fund gu mire ?
Fonn
is
farum,
Air gach diuc
is
ard cheann-cinnidh,
'S oighre fearainn,
Biodh gach duln' uafal ga
Gu
togail
'Nam
a
Ceol
a's
air
r
a s
fireadh,
a charraid,
bhualadh nan cruaidh lannan.
rioghaile
's
a's fine
's
a's
binne,
grinne thug meoir a crannaibh,
Riij
'
chuala finne,
thalamh,
Ceol as brioghmhoire
S
's
tharruing a fuas gach fine,
Dhol
Bhi
na iluaigh
m
[
Cha chualas neach riamh
X>reaeh
?
is
3
a dhimaiJ-,
deanadas na hainnir,
S fhuair i cliu le beul gach fili,
bha 's duthaich b fhiach gu rannan.
A
Tha
'S
rioghachd lan eabhnais
'n
Dun-eudann gu
Liughad treun-fhear
Reachd
Caint
?
is
a's
th*
uile,
aire,
ann
a
cumail^
reafan a choi-thionail,
geire chuala duine,
S urramach gach beul
A
nan
tric
a chanas,
chànain ata reidh ullamh,
Beufach furanach, gle eallamh.
'S onair
Na
do'n GhaiPteachd turas,
thainig an draft do'n bhaile,,
Cliumail
am
pris
Tha farmadach
Gailic
?
S
An
a
briogh an
leìs
t
•
meanachais,
na Gallaibh,
Albannach nan curaidh,
phiob bana-mhaiftir gaeh ealaidh,
ccol
's
a chaint afhuair
»3 luaithe bh'
ann
's a's-
gach urram,
fhaide mhaireas*
;
RANN
Rann
IX.
Uifìean,
i urras a chuaidh mi air aftar a Chlnntaile,
Chunna mi daoin Uaiìfe tlachdmhor, caoineil
pairteach,
Bha aon Bhallach ann
air Bainis, a
thug
dhamh
tamailt,
O na bha
mar
eifean
fin
damhfa, bi mife mar fo
dhàfan.
Sann an
Mar
firj
a ni cu'n
a thoifich Uiftean*
droch naduir,
Taumhannaich
'S
ri
fluadh na Duthcha,
bè run gu'n gearra' è
'n failtean
'Smath a'n Companach don chu
'Sdona 'n companach
Cho chuideachd
Aig
a
Aidich fhein nach
'm
gu
è,
è,
fa dha's è.
'eil
barail
X)aoine criodheil iad
'3 bithidh iad
cach
Bhard no Phiobair,
è
mhiomhalachd
'Sleig dhiot bhi
le
thu
*d phiobair,.
gur Bard thu,
le cheile,
leir a tair ort,
soo
[
Fear
]
gun bhinneas gun ghrinneas*
ciuil
Fuadaichi' fìnn as air pairt
Mar
e',
a thilgeas iad craGbh chrionaieh,
Ffhionain a mach as a Gharradh.
-n
Mu
chi thufa
Bard na
Filli,
No
fear dana,
Mu
bhios aon diubh giarruidh GilÌe^
Ghiulan mailaid,
Lean an duine fin le duthrachd,
Los gu'n fìu*14 tu huil aite,
Smor
a'nglanadh
1 chuir cul riut
Na ma
's
air
do dhuthaich,
thu ga fagail.
chi thu fear a fheinneas*
Piob no clarfach,
Feaduidh tufa
'n tinneal ciuil,
A
Ghiulan dafan,
Gus ambi craiceann do dhroma',.
Fas na bhallaibh lomma bana,
Mar
a chi thu mille' Srathrach^
Air gearran a bhios
Cia mar
Gun
O
Bu
eolas
à
ri
aiteach.
dheana' è oran,
gun
tuigfe
nach deana' è
air
Naduir,
doidh
è,
chora dha fuireach famhach,
Bruidhinn ghluggach
Moran
ftaddich ann
's
am
cuid di mabbach,
pairt di,
201
[
Na
ni e phlabbartich
Cho bheo na
]
chomhradh,
thuigeas a Ghaelic.
'Sgimmeleir cheanna na'm bord thu,
am
Far
fuidh thu 'ntol gun phàidh,
Cia mar chunntas finn na geocaich,
Mar
bi Uiftean òg. fan aireamh,
Cha rabh do bhru riamh aig fiothcha*,
Gus an liona tu bhiadh chaich i,
Smor an tolc na chaifge tiotadh,
Nuair a
'Stric
chit thu fdo ghloc paiteach.
do leab an lagg an otraich,
Na'n cul garraidh,
Bi do cheann air conntom comhnart,
'Sro mhath 'ntàit è,
Bithi' na coin a giomlich teofaig,
A
toirt diot a
Do
chraos
bheoil fa chairean,
dreammach
toirt
phog
fallach 5
A'd dhearra bhraithrean.
Na'n cluinne'
fibh
muc
a rucail,
Geoidh is tunnagan a vacail,
Sann mar fin a bha piob.Uiftean,
Bronach muladach a ranaich,
Muineal gun 'Aolmann air tucha,
*Nribheid cho nfheud bhi laidir,
'Se call
Na
daonnan
air a
gaoth bu choir dol
chulaibh,
fa
mhaladh.
202
[
|
Bha lurga coin airfon gaoir^
A'd chraos fairfìn,
'Sculai' fin a thogail Plaigli,
Sa
'n cnai' air
Rinn
Mu
malca,
è tanarl fallach brein,
theid neach fo*n
Ghrein an
talc riut,
'Sfhearr bhi eìdir thu fa ghaoth,
Na
feafamh
an afga\
air tao'
Cia mar a ni Uiflean og dhuibb 3
Ceol gu dannfa,
Nuair
On
a chithe tu fruth ronn,
huile toll a bh' air an.tfiunnfair,
'Sgeul tha fior a dhinnfeas mife,
Gur he
Gun
dh'ag e nois cho manntach,
dtug iad dheth
leis
an
tiofar,
Bar na teanga.
'Seidi'
Uiftean Piob an rongain,
'Smor
a hanntlachd,
Bithidh
i
A bhiodh
'N
A
cofa'il ri gaoir
chonnfpeach^
an cnoc frioich a dranndail,
circeapoll
lai' ri
baiggearachd
air
Tongue,
muinntir Bainns',
Fhuair mife piobaire 'n rumbuiil,
'Sdh' ag
mi ann
è.
RANN
X.
Rann Anna,
Anna
Nion uilleam a'n Cromba,
Bean gun chonn fi fhein air ai'rea',
Nùair chuaidh mi 'ntoifeach ga feolltainn,
Cho'n e 'mfortan a chuir ann mi,
Bhruidhmn mife famhach focair,
Mar dhuine bochd
Thoifich
a giarruidh fardaich,
mar chu
ife
crofda,
Bhiodh ann fna dorfan
a
'Sann aice tha beul na
Gu
dranndaih
fgallais,
fanoid a dheanadb air feannduin^
Nach Urainn
Mar
a
bha
a
dheanadh feum dhi,
fein an geall air,
i
Chunna mife
laeth' ghluaifinn,
mar chairdeas,
gun dalbh an uair fin,
Leis na Gruagaichean
Dhaithnich
'Schuir
i
uaithe
Innfidh
O
i
mi
le
mi dhuibh
angar.
teifnas
na faithne dhamh fan arn
Anna,
i,
2 °4
I
1
TSean a dhòl a peighinn phifìch,
Cho bheo idir gun an dram i,
Cho neonach leam bhi mifgeach,
i
Si 'ncomhnuidh a meafg a Bhranndi,
bha na broinn a
'Stric a
?
Sbha
Cha'n
Ach
eil
fear
Se nonoir
leoir dheth,
choir na ceann deth.
tuiile fa
a leannan ra fhaicinn,
ma
is
feach do na ceardaibh,
fmo
t-h'
aice,
Gu'm fairtlich air na bardaibh,
Thug dhiom om beul fa'n tmrou,
i
i
O
na dh'ag
Chuir
i
beo ml tha mi
taingeil,
mife famhach balbh,
i
'Sdhalbh mi
Smor an
mun
dtuga'
treuntas
Bhi cho gheur
le
le
i
'nceann diom,
Anna,
fgainneil chainnte,
air na thachair bean bheumnach,
Aig am bheil am bsul gun aime,
'Smairg
'Mfear
a bheir ife dhathigh,
'Sann
air thig a
Nuair
fhaoil è
Sann thachair
A
chreach fa'n calldach,
gum bu bhean
.e
ri
i,
Bhana-chleufaiche gun ghrìnneas,
Smairg fleufgach
'Stric
Ceap
cheart
Bhana-mhàighifdir.
i
tuiteam
tuiflidh
i
a theid
leis
na carramh,
na Gillean,
do na fearaibh,
205
L
A
j
Bhean bhruidhneach mhifgeach ghionach*
Ghlearach lonach, fhanntach fhallach,
Roinn gu
reuba' air a teangai,
•Cofail ri gath
geur na Nathrach.
Comhdach nach falaich a cr-aiceann,
Leomach gun feol air cuir leis ann,
Cha'n
eil
brogan
Cha'n
eil
cota nairt
mu "cafTan,
mu leaflan,
flan
Orra tha aogafg na
glaiftig,
Neul an Aoig na haodan
CIofTach
Bconail
Tigh
i
i
air fearga',
ri
dealbh na Leifge.
tha lan do mhna-than mifgeach,
*Solc an tait an drinn
Ga'd
preaflach,
lachdan,
thaine
mi
me ann gun
tachairt,
f hios
damh 9
*S fhearr falbh tra na fuireach aca,
Banamhaifdir a chomuinn bhrifdich,
Anna
Mu
tha ainmeil fan Eachdrai',
gheibh cach
i
mar fhuair mis
lCha dtig iad gu brath ga faicinm
i,
;
;
RANN
Kann
sUha
XI.
a ghabhas Maighdean ga Ieannan.
neolas graidh dhuit,
Uifge fhrabh na fhop
Ach gradh an fhir thig riut,
Le bias a tharruing ort
Eirlch moch Didomhnuich,
Gu
lic
choinhnairt phlattaich
'S thoir leat
Agus currachd
Tog
fud
Agus
;
beannachd Pobuiil,
Sagairt;
ghualinn,
air a
mhaide,
iluafaid
Faigh naoi gafian ranaich,
Ai'r
an gearra
Is tri
le tuaith
Air an tarruing
Loifg
air teine
Dean
fud gu
Suath
An
;
chnaimhean feannduine,
fifi
è uaidh
;
crionaich è,
leir
na luath
;
ra gheala-bhroilleach,
aghaidh na gaoth tuath
;
'Stheid rnifc 'nra fa'm barrantas,
Nach
falbh 'mfear
ùd
uait.
RANN
XIL
Rar.n l-chal!um-chilìe.
jb e a n n a c k a d h I-chalum-chiIIe,
Innis tha beannuichte cheana,
Eilean a tha 'n iochdar mhuile,
'Se uile fui 5 chis
Mhic
Cailein,
Ionad naomha a fhuair urram,
Ofcionn iomad
tir is
Ghabhas
dilis ris
Thig o'n
uile
*S
iomad righ
rioghachd
a th'
'S daoin' uaifle
Sa
O
tulaich,
bharrachd,
bu mhath cumachd,
uir
's
na min ghaineamh,
dhochus ann Criofd
Gu 'n
Mile
a
deireadh crich gach duine,
'fe
Do
ann fan
leagail fios fui 'n talamh,
Tuiteam nan
Mo
aineil.
riomhach
'n cuirp phiifeiì
Air an
fearann,
gach duine,
d'
is
ullmhaich e
a db' fhulaing,.
fith
d'an anam.
da chiad da h uillidh,
bhliannachan
air dol thairis 3
S
ij
208
F
3
O na fhuithieh a eheùd cluine,
Dea' chiach bhunaidh ftè a bhalla,
'S iomad dealbh a th' arm a fuireach,
7
S ìeachdannan mharbh
air
Clach fhnaite o'n bhlar gu
'tS
rinn iad
e laidir fahainn..
uii'
Fhuair iànn fearroain
On
?
S chuala mì luchd
Toirt urram do
\S
fheilleir ullamh,,
fhearr a bba' n de
'Nois
n.a
dhea' ghearradfe*.
rnhuilacfr,.
'n
a
's
chrannaig,
eifleachd uile,
bheul aehan
i,
dh' eug Callum-ciHe,
nach bu du dha fcin bhi maireann,,
Tlìa aoibhneas air duthaich mhuile,,
Du'all a bhi 'n aite Chaìum^
RANN
Rann
Tha
Tha
mife
m
T
Co'dhunaiah.
fhuidh air an uajgn*
'n lèaba' fin fnar
Gu'nfhios agam
cait'
Gus an teannar mi
Comhdach fianin '3
Is cifte
XIIL
gu
fcoir,
an tim,
fhin da coir;
l.eine lin,
dhu' dhionach bhord,
W
L
Air mhead fga
Sud na
'n
ni,
;
bhas,
'n
a bhios finn laidir og,
Saoilidh
Gur
mi
cruinnich
theid leam fios fo'n 'Oid
'Sbeag air curam ro
'Mfad
]
fmn
mu
gheibh finn
e air naite fuireach
Feaduidh finn fhaicinn
"S iad gar fagail
beo
dail 3
;
air cach,.
gach aon
lo,
Gur nadurra dhuinne gach trath,
Gu bheil am bas a teanna oirn
;
Tha'mo
Smuladach
Tha mi
pheacafa' ra throm,
fin
liom an dràfd,
fmaoineacha' gu
tric,
Liuthad uair a bhrifd mi naithn
Le miann mo dhroch
^
inntin fein,
mo chrebhag lan
Gun chuimhn air ughdarras Dhe,
Le duthrachd am bheul nam laimh
Leis an rabh
Gt'd
Smi
is
le fuil
gu daor,
dhoirte fgaoilteach air a bhlàr,
Tha mo
;
mor mo pheaca gniomh,
pheacaidh Adh'mh r
'n cionta ciad
Cheannacha' mi
A
;
dhuil fcho dochas faoin^,
Ri iochd fhaotinn air a
Gu'n glacar manam gu
fga',
fith,
Le fuiannas Chriofd amhain
S
iij
;
;
[
J
sfifrr
Tha mo dhachas ann a'n
Nach dibir e mi gu brath
Nuair
a leagar
Aiui an ftaid
mo
chorp a
Criofcl,
fios r
iofaif fo'n bhlar
j
Gun togar manam a fuas>.
Gu rioghachd na rm buadh fna'n
Gum bi mo leaba fo dhion,
gràs,
4
Cois cathrach an
~*
aird' r
ti is
Cha bhiodh meagalt
Ge'd thigeadh
Nam
?
Ndeis
Gun
5
ro an aog,
thaobh gun
bithinn do pheaca
a ghaoil a
Tha mo
Mo
è 'in
thug mi dha
dhuil ann fan
dail 3
faor,.
;
Dia bheo,
dean e trocair orm an drafd,
naomh,
Abraham
thoirt a 'fìeach a dhionad
Neuideachd Mhaois
Ga'aidh mi nois
Lan
toirt fuas
Is
mo
doìbh
;,
chead an tiluagh 3
a-nn
am
chainnt,
Fagaidh mi aca na chnuafich,
Na
iiuaghan a bhann
Los gu nabair
Mar a
Co air
am
cheann,
iad ra cheile,
leugh finn fhein gach rann,
an dtèid iìnn ga'n
v
Nois cho n
e-il
am
firreadh.,
Phijli ann.
L
I
S
6
F
T
SUBSCRIBERS,
H
Mr
Mr
ER Grace the Duchefs of Athol
John Anderion, Kingaffie
John Anderfon, Druimantuirk
B
Dugald Bannatyne, Efq. Glafgow
William M-'Leod Bannatyne, Efq.
Mr Archibald Ballantine, Edinburgh
Mr Aìexander Bai)lie, of Little Tarull
Mr Robert Baigrie, Leith
Mr Henry Balneavis, of Edradour
Mr John Bayne, merchant, Oban
Mr John Bell, writer, Inverary
Mr Archibald Bell, writcr, Inverary
Mr
Mr
Donald
Bell, rneffenger, 'inverary
Archibald Bell, Killichamaig
Rev. John Bethune, Dornach
Rev. Wiliiam Bethune, Sky
Mr Jchn Bethune, Breaboft, Sky
Mr John Beatton, Mongaftle
#12
tfST OF SUBSCRIBÈRS.
Mr Nìèì Beton, Oroboft, Sky
Mr Angus Beaton, bookfeller,
,
Edinburgh,
Mr Andrew Black, Invervoidde
Mr Aìexander Blew, Arinachkine
Mr James Boog, of Shalbo
Mr Charìes Borrie, Athol-houfe
Mr Damel Brodie, Glafgow
Mr Peter Brolachan,. fenior, Campbleton
Mr Peter Brolachan, junior, Catnpbleton
Mr John Brown, merchant, Inverary
Mr John Brown, Achbeg
Mr Donald Brown, Eaiter Duncroflc
Mr Wilìiam Brewn, Aberuchill
Henry
Butter, Efq. of Pit-Lochrie
Butter, fchoolmafter, Fortingal
Mr Thomas
^John Buchanan, Efq. Cambufmore
Rev. John Buchanan, Harris
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
James Buchanan, writer, Glafgow
James Buchanan, at the Saracen's Head
Archibald Buchanan, comptroller of the cuftòms>Campbleton
Archibald Buchanan, vintner, Callander
John Buchanan, Carftoun
John Buchanan, Narachan
Peter Buchanan, Leney
Wiiliam Byron, Holloton
Ewen Cameron Efq. of Pasfern
Ewen Cameron Efq. of Glcnevis
Angus Cameson,. Efq. KmlocUeven
John Cameron, Efq. of Giilort
George Cameron, Efq. of Letterfìnley
Capt. Donald Cameron, Strontian
Lient. John Cameron, Strontian
Lieut. Ronald Cameron, 76th regiment
LiST CF SU3SCRTBERS.
IJeut. Donald Cameron, Fort-William
tiieut. John Ca-meron, Glenroy
Lieut. Rcnald Cameron, Muirmearlach
Mr James Cameror?, Kenlochleven
Mr George Cameron> engraver, Edinburgh
Mr Donald Cameron, of Clunes
Mr John Cameron, of Drimnafally
Mr Hedlor Cameron, merchant, Glafgow
Mr Ewen Cameron, cf Muick
Mr John Cameron, Grafs-market, Edinburgh
Mr John Cameron, Lcehairkaig;
Mr James Cameron, Moulin
Mr John Carneron, Moulin
Mr John Cameron, Weìter Carnguran
Mr Duncan Cameron, Kirktoun
Mr Jolm Cameron, Kenlochbeg
Mr John Caroeron, Culchinna
Mr /illan Cameròn^ Lundavra
Mr-JDòhald Cai eron, Liekroy
_F,rt-WiIliam
Mr Donàld-Ca*
"•"k WJÌliam
Mr E'vc
tì
MrAITanCa
rèfcànt,
Fort-Wffliaitt.
Mr'John,:Cami
tèache'fy Auchdrom
Mi' Joha Came'^j 1 ow feridge
Mr Hugh Cameron, merèhànf, Slrjofntìiai*
Mr John Cameron, Lin: ;."'!
Mr Jofea Cam-eron, Inverv.iu. 'oiitv
Mr Alexander Cameron, Moy
Mr John Cameron, Glenfulag
Mr Dugald Cameron, Barr
Mr Dougald Cameron, Achnaherie
Mi Ewen Camerou, Eariack
Mr Donald Camerou, Stronlia
Mr Donald Cameron,, Kenlcchiel
Mr Lachlane Camercn, Stronleah
Mr John Càmeron, Achdaleu
Mr Gkean Cameron, Glenpean
Mr Alexander Cameron^. Glencamagary.
2*3
21^.
tlST'
0$ SUBSCRlBER.s,
Mr Donald Cameron, Glenhurrich
Mr Donald Cameron, Poloch
Mr Alìan Cameron, Scamadale
Mr Alexander Camerou, Achanelan
Mr James Cameron, Glenboradale
Mr Donald Cameron, Clafli
Mr Ewen Cameron, Arundle
Mr Donald Cameron, merchant, Ranachan
Mr Donald Cameron, Strontian
Mr Dougald Cameron, Anaheilte
Mr Alexander Cameron, Gortaneorn
Mr John Cameron, Kenlochaline
Mr
i lugh Cameron,
Knock Morvern
Rìght Honourable John Campbell Earl of Breadalbane,
8 copies
Right Honourable Jobn Campbell Lord
Stonfield,
2
copies
William Campbelì, Efq. of Glenfallach
Mr Colin Campbell* younger, of Glenfillach
Alexander. Campbell, Eiq. of Barcaldine, 2 copies
John Campbell, Efq. of Airds, 2 copies
Donald Campbell, Efq. of Sonnachan
Donald Campbell, Efq. of Dunftaffnage
John Campbeli, Efq. of Otter
Colin Campbell, Efq. younger, of Baliveelan, 2 copies
Patrick Campbell, Efq. of Ardchattan, 2 copies
Robert Campbeìl, Efq. of Aiknifh,
David Campbell, Efq. of Glenlyon,
Alexander Campbell, Efq. of Ormidale
Alexander Campbell, Efq. of Ballchyle
Robert Campbell, Efq. of Dunlolkine
Duncan Campbtll, Efq. colle£tor of excife
General Campbell, Strachur, 2 copies
Dugald Campbell, El'q. of Ederline
Dugald Campbell, Efq. of Carradell,
Archibald Campbell, Efq. of JuraJames Carnpbell, Efq. Silvereraig
2 copies
1
LIST OF SUBSCRI2ERS.
21$
John Campbell, Efq. of Lochend, 2 copies
Archibald Campbcll, Efq. of Glenmore
Duncan Campbell, Efq. of Glenfeachan
John Campbell, Efq. lieutenant-governor of FortGeorge, 2 copies
John Campbell, Efq. writer to the fignet, 8 copies
Lieutenant-colonei .^lexander Campbell,. Glendarual
Major Colin Campbeìl, Glendarual
Major Archibald Campbell, of Afkomell
Capt. N. Campbell, lnerliver
Capt. James^ Campbell, 42 d regiment, 2 copies
Captain Colin Campbelì, of the 44th regiment
Lieut. Hugh Campbell, Barcaldine
Lieut. Niel Campbell, 2d batal. Royals
Lieut. Dugàì Campbelì, Achlian
Lieut. James Campbell, Corryghoyell
Lieut. Kenneth Campbelì, Harries
Lieut. Ronald Campbell, Achrioch
Lieut. Daniel Campbell, Ardtang
Lieut. Archibald Campbell, Sunipoll
Lieut. John Campbell, Auch
Lieut. WiIIiam Campbell, 74th regiment
Enfìgn William Campbell, Barnamuck'
Enfign Alexander Campbell, Aflìnt
Capt. Niel Campbell, of Milford
Rev. Alexander Campbell, M. A. Kilcalmonill
Rev. Patrick Campbell, Kilninver
Rev. Dugald Campbell, Kilmichaeì
Rev. Hugh Campbell, Kilmartin
Rev. Archibald Campbell, N. Knapdale
Rev. Dugald Campbell, Rofs, Mull
Mr Alexander Campbell, comptroller of the cuftoms,
2 copies
•
Mr Peter Campbell, younger, of Combie
Mr Colin Campbell, younger, of Kilmuiline
Mr Colin Campbell, younger, of Edefìine
Mf Patrick Campbell, writer, Greenock
Mr Malcolm Campbell, of Barmcloch
Mr Duncan CampbeU, junior, Greenock
•Zl6
Mr
Mr
I^IST OF SUB-S-CR.IBERS.
Duncan Campbell,
writer, Campbleton, i copies
Patrick Campbell, of Corries
Mr Archibald Campbell, Killchamaig
Mr Alexander Campbell, of Blaracherin
Ivìr Donald Campbell, lludent of divinity, Glenorchy
Mr Colia Campbell, collecìior of the cuftoms
Mr Alexander Campbell, Fort-William
Mifs. Catharine Campbell, Lix
Mifs P. Campbell, Lochdochart
Mr Dun. Campbell, of Àros, Mull
Mr john Campbell, of Knock, Mull
Mr Archibald Campbell, of Killuchronau
Mr John Campbell, of Trachadale
Mr Archibald Campbell, of Trefhnifh
Mr Don, Campbell,' mer-chant, Campbleton
Mrs Margaret Campbell, Camufnaherie
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Dun. Campbell, furgeon,
Killin
James Campbell, furgeon, MiiTl
Alexander Campbell, Barmaddy
John Campbelì, Chamberlain, of Tiry
Archibald Campbèlì, merchant, Kinchraic'han
John Cnmpbdl, Wfìghjt? Lcchgilphead
James Campbeì] mn-keeper, Foord
Robert Campbeiì, Barnaliue, Lochow
Angiis Gampbell, Upper Fernach
s
.
Dr ì>un. Campodl, GlafFghour
Mr Angus Campbell, DunftaftYiage
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
A.Iexander Campbell, merchant, Glafgow
Alexander Campbelì, grocer, Glaigow
Malcolm Cnurpbell, grocer, Glafgow
Alexander Campbcll, candle-maker, Glafgow
john Campbcìl, land-waiter
Murdooh Campbell, taylor, Greenock
lohn Campbell, CoiIIeifan
James Campbell, Invcrary
?eter Campbeli, Kinchrcgan
Alexander Campbtll, Achlean
Dun. Campbeil,
Brailey
L-r3T
OF SU^SCRIBERS*
217
Mr John Campbell, Drimnamuikloch
Mr Nie! Campbell, Achenewie
Mr James Campbell, junior, writer, Edinburgh
Mr Col. Campbell, land-waiter, Campbclton
Mr Dugald Campbell, Kintarbert
Mr Martih Campbell, Campbelton
Mr Niel Campbell, factor, in Kintyre
Mr Archibald Campbell, Eafdale
M-r Alexander Campbell, Stronchormaig
Mr Alexander Campbell, merchant, Oban
Mr Archibald Campbell, Craigintagart
Mr Du'ncan Campbelì, Drimliart
Mr Patrick Campbell, Clafghour
Mr Donald Campbell, Corlarich, Sky
Mr Murdoeh Campbell, Corlarich, Sky
Mr Colin Campbell, Sannuige, Iflay
Mr Archibald Campbell, Ardnahow
Mr Colin Campbelì, facìor, Roffneath
Mr John CampbelL, of the Frince of Wales cutter
Mr James Campbell, Barcaldine-Wood
Mr John Campbell, at Airds
Mr Dugald Campbell, Appine carrier
Mr Alexander Campbell, Back-wynd, Glafgow
Mr Kenneth Campbcll, Scalpa
Mrs Campbell, Scalpa
Mr
Kenneth Campbell, Strond, Harris
Lieut. Colin Campbeìl, late 74CI1 regiment, at Auch
Mr John Campbell, colleclor of the cuiloms, Iflemartin
Mr Alexander Campbell, mufic-maftcr
Mr Patrick Campbdl, Royal Bank
Mr Alexander Campbell, merchant, Perth
Mr James Campbeli, merchant, Loggìerate
Mr John Campbcll, flax-dreffer
Mr Dun. Campbell, Eafter Carie
Mr John Campbell, mafon, Kenmore
Mr John Campbell, manufaCturer, KiIIin
Mr Malcolm Campbell, Killin
T
2l8
LIST OF SUBSCRIBERS.
Mr John Campbell, Benmore, Glendoehart
Mr William Campbell, Benmore
Mr James Campbell, flax-dreffer, Comrie
Mr John Campbell, Callender
Mr Dun. Campbell, Inverfcadle
Mr Patrick Campbell, Inverfcàdle, 2 copies
Mr Archibald Campbell, Gergudd
Mr Donald Campbell, Mingary
Mr Donald Campbell Glenmafibn
Mr Alexander Campbell, Kilmun
Mr Donald Campbell, Lochgoilhead
Mr Lachlan Campbell, Achdacheranmore
Mr Ronald CampbelL, Achinbreack
Mr George Campbell, Ardtarig*
Mr Andrevv Campbell Balimore
Mr Archibald Campbell, Affipoli
Mr John Campbell, Fidden
Mr Malcom Campbell, Baliphetris
Mr Arehibald Campbel), Searinifh
Mr Hugh Campbell, Killundine
Mr John Campbell, fhip-mafter, Oban
Mr Patrick Campbelì, of Auch and Beinndourain
f
;
Mr John Campbelì, North PoU
Mr Alexander Campbell, excife-officer, Dunbarton
Mr John Cameron, brewer, Fasfern
Mr Patrick Carmichael, Cultom-houfe, Port-GIafgow
Mr John Carmichael, Balichatrigine
Mr
Mr
Mr
Donald Carmichael, teacher, S. Uift
Archibald Carmichael, Renton
John Carmichael, Crieff
Lieut. John Chifholm, Fafnakyle
John Chimolm, M. A. P. Fafnakyle
Eneas Chifholm, M. A. Crochel
Mr Hugh Chifholm, Kintail
Mr Hugh
Chrirtie,
Lochearnhead
Lieut. Alexander Clark, Invemahavan, 2 copies
Mr John Clark, clerk of the mail-coach, Edinburgh
'Mr Donild Clark, Auchmcre, of Ovie
LIST Of SUBSCRIBÈRS.
Mr
Mr
Mr
.
210,
Robert Clark, Garachran
Gordon Clunes, Dorncch
William Colby, vintner, Killin
Robert Colquhoun, Efq. Camiiìrodan
Mr Dun, Colquhoun, taylor, Appin Stewart
Mr Lauchlan Colquhoun, Cuil, Appin
Mr Angus Colquhoun, Arturr
Mr Peter Comrie, furgeon, Comrie
Mr CharleG Connachar, merchant, Logierait
Mr Donald Connachar, Logierait
Mr Duncan Cowan, merehantj Edinburgh
Ronald Crawford, Efq. of Friikey
Mr Samuel Crawford, furgeon, Xilay
Mr Joim Crawford, hofier
Mr Robert Craigie, advocate
Mr John Corriej Crogan, Mull
Mr Alexander Caldel, Moulin
Mr George Cromar, Tayndrom
Mr Hugh Camming, ichooimafte^, Balrain, Stratherie
Mr John Curnming, Auchdalew
Mr Patrick Cunningham Acha, Benderloch
Mr John Curry, meiTenger, lflay
Mr Làchlan Curry, South Uift
Mr Archibald Currie, Garachrait
D
George Dempfter, Efq, M. P.
David Dale, Efq. Glafgow
Mr Andrew Davidfon, of OveriTdho
Mr Colin Daves, Torblaran
Mr John Dallas, Airds
Mr John Darrach, tailor, Kilcalmonell
Mr James Dewar, Tempar, Rannach
Mr John Dewar, tailor, LuÌTaiitulicb
Mr John Dewar, Wefter Temper
Mr John Dewar, merchant, Killin.
Tij
220
*
tlST 0F SUBSCRIBERS'.
Mr John Dow, of Tirehard
Mr John Dow, Plaggertfon's wynd
Mr John JDow, grammar-fchool, Glafgow
Mr Murdo Downie, writer,. Edinburgh
Mr John Downie, merchant* Glafgow
Mr Patrick Downie, merchant, Stornaway
Mr A. Downie, Urray, Dingwall
Mr Donald DufF, merchant, Logierait.
Mr Doaald DufF, Tumble
Mr John Duff, Pitlochry
Mr John Dunbar, Glenlochy, Abernethy
Mr Robert Dunmore,. merchant,. Glafgpw.
John Farquharfbn, ^.id regiment
Alexander Farquharfon, fchoolm.aff.cr, Blair
3Lieut.
Mr
Athol
IMr John Farquharfon, Aberfeidy
Mr Dimean
B.ev.
Mr
Mr
Mr
Mr
ivlr
Mr
Mr
Farquarfon, carter, Ponton-ffreet
Duncan Fergufon, Binbicula
Jolm Fergufon, junior, of Glenfheìlicri
James Fergufon, Edinburgh
James Fergufon, Paiiley
Fergus Fergufon, feacher, N. Uiffc
Daniel Fergufon, teaeher, Comrie
Robert Fergufon, Killichangie
John Fergufon, Wefter Dundurn
John Fergufon, mafon, Callander
Robert Ferguibn, Stronvar, Balquhidder
James Finlay, merchant, Glafgow
Mr
Mr
Mr
Mr Duncan
Fifher,
Weft Tarbert
John Fktcher, Efq. of Bcrnie
Donald Fletcher, Efq. younger, of Bernie
Angus
Fletcherj,
Lieut.
Andrew
Mr
Efq. of
Dunan
Fletcher, Bernie
Archibald Fleteher, writer to the fignet
m
LIST OP SUBSCRIBERS.
221
Mr Archibald Fletclier, tailor, Achalader
Mr Angus Fletcher, Ardvrecknifh
Mr Hugh Fletcher, fherirf-oilìcer, Appia
Mr Thomas Fleming, Moulin
Mr John Fleming', Bridge-end of Tilt
James Forbes, Efq. Ardchoyline
Mr John Fovbes, teacher, Fofs
Mr James Forbes, Findynet
Mr Donald Forbes, Ribigle
Alexander Frafer, Efq. of Struy
Colonel Frafer, of Bruick
William Frafer, Efq. o£ Culbockie
Rev. William Frafer, M. A. Keantra
Rev. Paul Frafer, Craignifh
Rev. Alexander Frafer, Invernefs
Rev. John Frafer, Glafgovv
Rev. Alexander Frafer, Kirkhill
Rev. William Frafer, Arafaig
Rev. Alexander Frafer, Kilmalie
Rev. John Frafer, Kilmorach
Mr Simon Frafer, Bublany
Mrs Frafer, Brueach
Mrs Eiizabeth Frafer, Blair in Athcl
Mr Simon Frafer, younger, Foyers
Mr Alexander Frafer, Foyers
Mr Donald Frafer, Dulcrag
Mr David Frafer, officer cf exeife, Ardnamurchun
:
,
Mr Thomas Frafei
Mr John Frafer, at
Mr Neil Fuìlerton,
,
ftudent of divinity, Coll
Kirktoun, by Dornoch
Princff William Henry cutter
Rev. Andrew Gallie, of Kincardine
Archibald Galbreath, fludentof dmnity, In-verar^
Ephraim Gardner, Glafgow
Rev. John GiUefpie, Arrochar
Mr
Mr
Tiij
222
LI'ST*
07
S
tTE-SCRIBERS.
Mr Tbomas Gillefpie, Glencoich, K-illinai*
Mr Archibald Gillies, Bowmore, Ifl ay
Mr Dugald Gilchriit, of Ofpifoile
Mr George Gillanders, of Highiìeld
Her Grace the Duchefs of Gordon, 8 copies
Lieut. George Gordon, Tongue
Lieut. Robert Gordon, Rhine
Mr
John Gordon, of Carrol
Jofeph Gordon, Nairdale
Rev. Patrick Graham, Aberfoyle
Mr Robert Graham, of Burden
John Graham, Efq. of Drunky
Mr Patrick Graham, Baliehatrigine
Mr
Mr
Robert Graham, gardiuer, Greenock
William Graham, Rogart
Sir Jaraes Grant, of Grant, 2 copies
James Grant, Efq. of Corimony
Grant, Efq. of Shugiie
Patrick Grant, Efq. of Glenmorìiton
Colonel William Grant, of Rothimurchus
Major James Grant, Birchfield
Major Louis Grant, Achernuk
Capt. Grant, Glenmorifton
Capt. Gregory Grant, Lakefield
Capt. Allan Grant, of Inverwick
Lieut. Robert Grant, 55th regiment
Lieitt. John Grant, Achterblair
Lieut. William Grant, 55th regiment
Lieut. Charles Grant, 55 th regiment, 2 copiei
J)r Gregory Grant
Enngn john Grant, of Atinlia
3vev. Patrick Grant, Duthil
Rev. John Grant, Abernethy
Mr John Grant, Gartmore
Mr Akxander Grant, of Port-Clair
Mr P. Grant, Fort-Auguilus
Mr John Grant, vintner, Polchor
J araes
Mr
John Grant,
vintner,
Lufs
MST
OF SUBSCRIBERS*.
22\
Mr
Mr
Alexander Grant, Tulla'chgrebm
James Grant, Dilrachin
]Mr james Grant, Laggan
Lieut. Alexander Grigorfon, Greenock
Mr John Grigorfon, Ardtorinifli
Mr Charles Grierfon, merchant, Glafgow
Mr Duncan Gray, merchant, Glafgow
Mr Donald Gray, Kilbride
Mrs P. Gray, Jura
H
Capt. Archibald Hamilton, Oban
James Hamilton, Prince Wìlliam Henry cutter
William Hagart, Leith
Mr William Hardie, Glafgow
Mr Donald Henderfon, Ariveon
Mr Donald Henderfon, Lubnamart
Mr James Hill, mailer of the Illay packet
Mr Hugh Houfton, of Brora
Mr James Hufack, officer of excife, Dunkeld
Mr Peter Hunter, Glafgov/
Mr Robert Hutchifon, bookfelkr, Campbelton>
Mr
Mr
ij
Mr "William Ingram, Glafgow, 6 copies
Mr Hugh Innes, Callort
Mr Hugh Inglis, printer, Edinburgh
Mr William Johnfton, Achtrichtan
Mr Archibald Johnfton, Taycararigan
K
Rev. William Kieth, Golfpie
Rev. John Kennedy, Auchteraw
Mr Hugh Kennedy, merchant^ Glafgow, 2 copies.
irST.
2 24
OT SITBSCRIFERS.
Mr Duncarc Keranèd'y, merchant, Glafgovr
Mr Daniel Kennedy, merchant, Glafgow
Mr Daniel Kennedy, gardiner,, Glafgow
Mr Donald Kennedy, grocer, Anderftorc
Mr Duncan Kennedy, teacher, Logierait
Mr Samuel Kennedy, Fòmbowy
Mr John Kennedy, Auldlochran
Mr John Kennedy, Comxie
Mr Angus Kennedy, Paiiley
Mr Daniel Kerr, merchant, Paifley
Colonel
Mr
Adam
Livingfton, of Bantaikfne
Livingfton, Inverghaunain, engineeE t&
the king's road
John Livingfton, Fort-William
Duncan
Mr
Mr Malcolm'Livingilon, North Garvant
Mr Niel Livingfton, Oban
Mr Hugh Leflie, writer, Dornach
ìfir
Gabricl Laird, bookfeller, Greenock
writer, Inverary
Grachvoil
Mr Co. Lindfay,
Mr James Litch,
E
I
M
Rev. Alexander Maeadam, of Nigg
Macalafter, Efq. of Loup
John Macalafter, Efq. of Cour
Capt. William Macalpine, Druml'ane
Mr Donald Macalpine, Brenichyle
Mr Daniel Macalpine, Glafgow
Rev. Archibald Macarthur,. Kilninean
Mr Archibald Macarthur, ftudent of divinftw
Mr Peter Macarthur, writer, Inverary
jfc&r John Macarthur, vintner, Glafgow
Angus
LIST OF SUESCRIBEffS.
%±$
Mr John Macarthur, merchant, Tarbert
Mr Duncan Macarthur, teacher, Rora
Mr Donald Macarthur, Coirrecharmig.
Mr Rìbert Macarthur, Callander
Mr Donald Macarthur,< king's carpenter
Mr Arthur Macarthur,. Greenock
Mr John Macarthur, Bnllimeneach
Mr Duncan Macarthur, Tobermory
Mr Aulay Macaulay, Sandaig
M-r John Macaulay, Badintarbet
Mr Murdoch Macaulay, fhip-mafter
Mr Donald Macaulay, Leniheder, Lewis
Mr George Macaulay, Catteruifh, Le-wis Iiland
Mr Niel Macbrayne, of Summer Lee, 3 copies
Mr Kenneth M'CalIurn,. merchant, Glafgow
Mr Dugald M'Callum, merchant, Greenock
Mr Donald M'Callum, merchant, Inverveach
Mr Hugh M'CalIum, merchant, Campbelton
Mr Jolm M'Gallum, ilore-keeper, Eafdale
Mr Alexander M'CalIam, cow-feeder, EdinbuEgli;
Mr John M'CalIum, Auchnafrie
Mr John M'CalIum, Coileatir,. Glenfaloch.
Mr Edvvard M'Callum, Bengìafn, Glenfalech
.
.
Mr Edward
M'Callum, Crianlarach
M.r Donald M'Calhim, tailor, Muckern
Mr John M'Calman, Portfonachan
Mr Donald M'Calman, Invernarule
Mr Andrew M'Carra, merchant, EdiuburgB
Mi John M'Caikill, furgeon, Sky
Mr Kenneth, M'Cafkill, of Ruduna, Sky
.
Mr Hugh M'Coll, Salchari
Mr Dugald M'Coll, Gìafgow
Mr Archibald M'CoIl, Druimchoim.
Mr John M'Coll, Druimchoiih
Rev. Donald M'Coll, Inverco
John M'CoIl, Ballachelim
Mr Donald M'Coll, Glenahyle
Mr Donald M'ColI, Tayantobar
Mr
.
.
22,6
.
X.IST
OF SUBSCRIBEKJ,
Mr Donald M'Cormick, Achofragain
Mr Duncan M'Cormick, Achofragain
Mr John M'Corquodale, writer, Inverary
Mr H. M'Corquodale, merchant, Greenock
Mr John M^Corquodale, merchant, Balabeg
Mr Duncan M'Corquodale, merchant, Oban
Mr Angus M'Cuaig, Cragabofs, Iflay
Rev. David M'Culloch, Strathfillan
RightHonourableAlexander Macdonald, lord of Slate
MacdonaH, Efq. of
Mrs Macdonald, 2 copies
Colin
Boifdale,
4
copies
Lieut. Donald Macdonaid, Boifdale
John Macdonald, Efq. of Kenlochmoidart
John Macdonald, Efq. of Mtaror
Simon Macdonald, Efq. younger, of Moror, 2 copies
Eneas Macdonald, Efq. of Scothoufe, 2 copies
Mr Norman Macdonald, of Scaìpa
Capt. Allan Macdonald, 84th regiment
Capt. M'Donald, 55th regiment
Capt. Charles Macdonald, at Airds
Lieut. Donald Macdonald, at Ayr
Lieut. James Macdonald, S. Uift
Lieut. WiIIiam Macdonald,, Blarich
Lieut. Angus Macdonald, junìor, Milton
Lieut. R. Mucdonald, 4id regiment, by Dornoclr
Lieut. Duncan Macdonald, I5th regiment
Lieut. Alexander Micdonald, late Sid regiment
Adjut. Donald Macdonald,. late lOOth regiment, Dalchofme
Enfign Angus Macdonald, late S^th regiment
Rev. Norman Macdonald, D. D. Arifaig
Mr Coll Macdonald, of Barifdale
Mr Donald Macdonald, of Bvoadford
Mr Ronald Macdonald, of Meable, 2 copies
Mr John Macdonald, fheriff-fubftitute, Sky
Mr Donald Macdonald, fa£tor for General Macleod
Mr John Macdonald, late of Crowlin
IIST OF SUBSCRIBERS.
Mr Angus
Mr Angus
227
Macdonald, Milton
Macdonald, grocer, Edinburgh
Mr Donald Macdonald, jo£ Lochanmoydart
Mr James Macdonald, Bororadale
Mr John Macdonald, cotton-fpinner, Glafgow
Mr Donald Macdonald, Bunaw
Mr Gilbert Macdonald, teacher, Campbeltoa
Mr Andrew Macdonald, merchant, Orafaig
Mr Hugh Macdonald, Meuble
Mr Archibald Macdonald, Lagavuline
Mr John Macdonald, Sandaig
Mr James Macdonald, merchant, Portrie
Mr Angus Macdonald, merchant, Portrie
Mr Archibald Macdonald, Armidale
Mr Angus Macdonald, Conilìa
Mr Duncan Macdonald, fmith, Portrie
Mr Williarn Macdonald, poftmafler, Sconfìer
Mr James Macdonald, Knock Slate
Mr Angus Macdonald, Gillen Slate
Mr Dugald Macdonald, Drimmore
Mr John Macdonald, merchant, Kildonan, S. Uift
John Macdonald Efq. Bornim
Mr Ronald Macdonald, Bornim, S. Uift
Mr Ewen Macdonald, Dreamifdale
Mr Alexander Macdonald, Boifdale
Mr Donald Macdonald, Ballifher
Mr Allan Macdonald, mercha»t, N. Uifl
Mr Alexander Macdonald, Valay, N. Uiil
Mr John Macdonald, Kyles, Bernara
Mr Niel Macdonald, Sandwick
Mr John Macdonald, of Strathy, Sutherland
Mr Angus Macdonald, Dalilea
Mr Peter Macdonald, Fort-Auguilus
Mr Alexander Macdonell, Garva
Mr William Macdonald, Finelairg, Strathfpe
Mr Dun. Macdonald, Rinichulick
"M-: William Macdonald, St. Martins
Mr Archibald Macdonald, glafier, Edinburgk
228
LaST OF SUESCRIBERS.
Mr
Mr
Mr
Donald Macdonald, Blair in Athol
John Macdonald, Auchochar
Alexander Macdonald, Brolofs
Jvlr John Macdonald, Bealachroy
Mr Donald Macdonald, Balranald
Mr John Macdonell, Aberardor
Mr Ranald Macdonell, Glenturatt
Mr Angus Macdonald, Cranachan
Mr Alexander Macdonald, Dalilea
Mr Donald Macdonald, Drimintorran
Mr Angus Macdonald, mafon, Fort-Willìam
Alexander Macdonald, Efq. Glenco, 2 copies
Angus Macdonell, Efq. of Achtrichtan
Coll Macdonald, Efq. Dalnefs
Mr
Mr
Mr
Mr
Aneas Macdonald, Achtrichtan
James Macdonald, ,at Gìenco
Donald Macdonald, furgeon, Fort-William
John Macdonald, junior, Duchamifs
Ivlr Angus Macdonell, Inch
Mr Ronald Macdonell, Keapach
Mifs Juliet Macdonell, Keapach
T Ir Alexander Macdonell, M. Ap. Badanach
Mr Allan Macdonald, of Gallavy
Mr Archibald Macdonell, Brealaggan
.
Mr Angus Macdonell, Strathmafìiie
Mr Donald Macdonald, Glenartney
Mr Alexander'Macdonald, Penninerin,
Mr Archibald Macdonald, Sanda
S. Uiil
Rev. James Macdiarmid, Weems
Rev. Hugh Macdiarmid, Comrie
Mr Angus Macdiarmid, preacher, Iflay
Mr Colin Macdiarmid, Glenure
Mr George Macdiarmid, Eafthaugh
Mr John Macdiarmid, Dunan, Rannach
Mr Dun. Macdiarmid, Kynnachanone
Mr Donald Macdiarmid, Archyle
Mr Archibald Macdiarmid, Kenknock
Mr John Macdiarmid, Tomchrocher
LIST OF 5U8SCR.IBER.S.
Mr
Mr
229
Duncap Macdougall, Dunoliie
Allan Macdougall,
writer to the fignet, Edin-
burgh
Mr
Patrick Macdougall, Gallanach
Dugald Macdougall, Lochgile'head
Samuel Macdougall, younger, of Soroba
Alexahder Macdougall, ftudent of philofophy,
R.ev.
Mr
Mr
Edinburgh
John Macdougaìl, Efq. of Lunga
Mr Donald Macdougall, Lochfinehead
Mr John Macdougall, Clatich, Lochow
Mr Dun. Macdougall, Bridge-end, Iflay
Mr John Macdougall, P.itlochry
Mr James Macdowall, furgeon, Fort-WMliatn
Mr Alexander Macdougalì, Milton, of Artalanaig
Mr Dun. Macdougall, Crogan
Mr Allan Macdougall, Drimfaynibeg
Mr John Macdougall, Upper Fernoch
Mr Alexander Maceachan, Hovebeag, S. Utft
Mr John Maceachan, furgeon, Moydart
Mr Heclor Maceachan, Pennineran, S. Uift> 2 copies
Rev. Ronald Maceachàn,
Mr
Gilbert
Macewen,
S. Uirt
teacher, Callanoer
Rev. Dun. Macfarlane, Perth
Rev. AIexand.j r Macfarlane, Killfìnan
Rev. John Macfarlane, Saoiìe
Mr Peter Macfarlane, drover, Glafgow
Mr Robert Macfarkne, manufacturer, Lufà
Mr Donald Macfarlane, teaeher, Glenary
Mr Patrick Macfarlane, teacher, Glenco
Mr Wiliiam Màcfarlane, Edindonich
Mr John Macfarlane, jimior, merchant, Tarbert
Mr John Macfarlane, dyer, Connele
Mr Dun. Macfarlane, Blarcrine
Mr Dun. M.'.cfarlane, Auchnagavan
Mr Norman Macfarlane, Garifiock
Mr John Macfarlane, merchant, Glenddchart
-
,
U
LIST OF SUBSCR.ÌBERS..
33°
Mr
Mr
Mr
Robert Macfarlane, Lix, Glendochart
Peter Macfarlane, junior, Comrie
Walter Macfarlane, General Excife-offiee, Edin-
Mr
Mr
Charles Macfarlane, Auchnar-d
Robert Macfarlane, teacher, Edinburgh
burgh
^vlr Andrew Macfarlaiie, Auchrofian
jMr George Macfarlane, AuehroiTan
Mr John Macfee, muiician, Inverary
Mr John Macfaiden, miìler, Stratblachan
|lev. Jofeph R. Macgregor, Edinburgh
Capt. John Macgregor, Invernefs
Mr Robert Macgregor, ftudent of philofophy, Ard-
trafkirt
Mr
John Macgregor, teacher, Kinnoul
^Mr John Macgregor, merchant, Kinnoul
Mr Robert Macgregor, factor to Rathimurchus
Mr John Macgregor, Glafgow
Mr Alexander Macgregor, Daiquhurn
Mr Dun. Macgregor, junior, merchant
Mr Robert Macgregor, Paifley
Mr Dugald Macgregor, Taynuilt
Mr John Macgregor, of the Cuftom-houfe, Invernefs
Mr Gregor Macgregor, Ardcheanrochdar
Mr Gregor Macgregor, Gartnafuara
Mr Gregor Macgregor, Ardnandave
Mr James Macgregor, Kirktoun
Mr Alexander Macgregor, Dalnahatnich
Mr Malcolm Macgregor, at Ovie
Mr Patrick Macgregor, Glentarkin
Mr James Macgregor, Garrechew
Mr Roderick Macgregor, tailor, Edinburgh
Mr Niel Macgibbon, vvriter, Inverary
Mr Jarnes Macgibbon, ^teacher, Killin
Mr Patrick Macgibbon, Windfor, Jamaica
Mr Alexander Macglalhen, mufician, Edinburgh
Mr
M"
John Macglafhen, teacher, Inverneadan
Dugal M.ic 6 ]afhcn, Stronchinore
LIST OF SUESCRIBÈRJT.
S^I
Hev. John Mackeich, Tarbert
Mr Don. Mackeich, of Damiìde
Mr John Machardy, Xingafiìe
Mr James Macintyre, of Gienoe, 4
copies
Capt. John Macintyre,. late fecretary to the Board cf'
Ordnance, Bengal, 4 copies
Donald Macintyre, Efq. of Blarchoni, Glenartney
Donald Macintyre, Efq. Blarmore
John Macintyre, Efq. Murlakan, Balquhidder
Jofeph Macintyre, D. D. Glenorchy, 2 copies
Rev. Dun. Macintyre, Fort-William
Rev. John Macintyre, minifter, Amalrie
Mr Samuel Macintyre, furgeon, Gìenorcfry
Mr John Macintyre, furgeon, Maryburgh'
Mr Ewen Macintyre, of Drumafoor
Mr Archibald Macintyre, of Refhpoll
Mr James Macintyre, writer, Gordonburgh
Mr James Macintyre, teacher, Glendochart
Mr Peter Macintyre, teacher, Inverarnan
Mr John Macintyre, junior, Craig
Mr John Macintyre, Stronmilochan
Mr John Macintyre, drover,. Glafgow
Mr Hugh Macintyre, drover, Glafgow
Mr John Macintyre, Inverary, 8 copies
Mr Alexander Macintyre, merchant, Glafgow
Ivlr Archibald Macintyre, dancing-mafter, Eafdals
Mr John Macintyre, fhip-grieve, Eafdale
Ivlr Donald Macintyre, Cuftom-houfe, Obaa
Mr Donald Macintyre, Clachanibile
Mr Donald Macintyre, fawer, Glafgow
Mr Donald Macintyre, Glafgow
Mr Donald Macintyre, DalchanaaMr Donald Macintyre, Tullich
Mr Donald Macintyre, Narachan
Mr Donald Macintyre, Blair in Athol
Mr Donald Macintyre, gardiner,. kiverary
Mr Donald Macintyre, officer, Inverary
Mr Alexander Mucmtyre, meiTenger, Inverary
;
L1ST OF SUESCRIEERS*
.33 2
Mr Peter Maclntyre, Geddies's Clofe, Edinburgh
Mr John Macintyre, Inverary
Mr John Macintyre, gardiner, Inverary
Mr Maìcolm Macintyre, Glafgow
Mr Malcolm Macintyre, ihtoemaker, Glafgow
Mr Angus Macintyve, Gìafgow
Mr Alexander Macintyre, Inverary
Mr Archibald Macintyre, gardiner, Paifley
Mr Dun. Mactntyre, Kilblathan
Mr.Alexander Macìntyrc, mercbant,
Fort-Willianft.
Mr Peter Macintyre, Kiìbìam
Mr Dun. Macihtyre, innkeeper, Inverary
Mr Dun. Macintyre, Bunaw
Mr Duncan Macintyre,. grocer, Edìnbu-rghMr Dun. Macintyre, wright, Inverary
Mr Peter Macintyre, Kilblathan
Mr John Macintyre, merchant, Edinburgh
Mr John Macintyre, Kinnchrachin
Mrs Macintyre,
Kinnchrachii*
James Macintyre, Mam
Archibald Macintyre, A ccurach
Gilbert Macintyre, Duchail
Mrs Mary Masintyre, Lornfurnace
Mrs Mary Macintyre, Roxburgh's Clofe, Edinburghs
Mr
Mr
Mr
Mr
Finlay Macintyre, dyer, Benderloach
Macintyre, Dwo
Mr Dun.
Mr Malcolm Macintyre, InverìnanbegMr Dun„ Macintyre, Inverinanmore
Mr John Macintyre, Killchamanaig
Mr Archibald Macintyr.e, Dippen
Mr Jofeph Macintyre, carpenter, Oban
Mr John Macintyre, at Letter
Mr Archibald Macintyre, Drrcnìiart
Mr John Macintyre, fenior, Glafghour
Mr Johra Macintyre, junior, Glafghour
Mr Patrick Macintyre, Glafghour
Hugh Macintyre, Derinaniaor
Mr Dimcan Macintyre, for refter, DàìnfeisjVT.r
LIST OF SUBSCRIBERS.
Mr Donald Macintyre, Inverellan
Mr John Macintyre, Dailchaderly
Mr Peter Macintyre, Inverellan
Mr John Macintyre, Kenlocheatie
Mr Duncan Macintyre, in Barr
Mr Peter Macintyre, Cadderlie
Mr Dun. Macintyre, of the Mally
floop,
2$J
Oban
Mrs Jean Macintyre, Ardachy
Mr Donàìd Macintyre, Ardachy
Mr John Macintyre, Ardachy
Mr Donald Macintyre, Achanrear
Mr Patrick. Macintyre, Ruardchoirck
Mr Eugen Macintyre, merchant, Port,Appin, 4copìes
Mr Archibald Macintyre, miiier, Taycharnan
Mr Jolm Macintyre, Breckkt
Mr Duncan Macintyre, Gortanlongart
Mr John Macintyre, Kìlchonnan, Ifìay
Mr Archibald Macintyre, tailor,. Edinburgh, 4 copies
ìlr
Angus Macintyre, Carnach
Mr Duncan
Macintyre, ftore-keeper, Balichelifh
Mrs Janet Macintyre, Daikhaiderly
Mr John Macintyre, Innvercharnan
Mr Ewen Macintyre, wright, Maryburgh
Mr Alexander Macintyre, Camufnaherie
Mr Patrick Macintyre, Claflifern
Mr Patrick Macintyre, writer,. Fort-William
Mr Alexander Macintyre, Fort-William
Mr Duncan Macintyre, Fort-Wiiliam
Mr Donald Macintyre, vintner, Fort-William
Mr Allan Macintyre, Maryburgh
Mr Duncan Macintyre, Drumafoor
Mr John Macintyre, Annate
Mr Peter Macintyre, Glendarual
Mr John Macintyre, Inveronich
Mr Niel Macintyre, Ardelnifh
Mr Donald Macint)Te, Glafgow
Mr Gilbert Macintyre, Lefmore
Mr John Macintyre, Badenach
U
iij
234
LIST"
OF StTBSCKrBEKSV
Mr Samuel Macintyre, Couì, Badenocfe
Mr John Macintyre, merchant, Ivenmore
Mr Duncan Macintyre, Kenmore
Mr John Macintyre, merchant, Stuicks
Mr John Macintyre, Laganclia
Mr John Macintyre, Miggerney
Mr Malcolm Macintyre, Invercharnan
Mr Duncan Macintyre, Craigeiik
Mrs Macintyre,
Craigelik
Mr James Macintyre, Kenmore
Mr James Macintyre, fmitli, Killira
Mr Hugh Macintyre, Inverarnan
Mr John Macintyre, Dalchìaehaig
Mr Donald Macintyre, Auchiner
Mr Patrick Macintyre, baker, Callander
Mr John Macintyre, Gartnafuran
Mr John Macintyre, junior, Glafgow
Mr John Macintyre, Glafgow
Mr Peter Macintyre, mariner
Mr i^lexander Macintyre, Cannonmills
Mr John Macintyre, Nevs Town, Edinburgb
Mr Duncan Macintyre, Tulibanuchar
Mr Malcolm Macintyre, Refìpoll
Mr John Macintyre, fmith, Obarfoil
Mr Colin Macintyre,. innkeeper, Eriinburgh,
Mr John Macinnis, Salachan
Mr John Macinnis, joiner, S. Uiil
Mr Lachlan Macinnis, Drimfarn
Mr Donald Macinnis, junicr, Bunrie
Mr Thomas Macilchonel, Little Port, Lochearn
Rev. Murdoch Maciver, Lochalfii
Rev. Colin Maciver, Glenelg
Mr Kenneth Maciver, merchant, Stomaway
Mr Alexander Maciver, fenior, merchant, Stornaway
Mr Alexander Maciver, junior, merchant, Stornaway
Mr Donald Maciver, ìhip-mafler, Stornaway
Mr Roderick Maciver, fhip-mafter, Stornaway
Mr Ewan
Maciver, Grefs, Lewis lfiand
tlST OF SUBSCRrBERS^
235
Mr Alexander Macintofh, Glenelg
Mr George Macintofn, Glafgow
Mr Duncan Macintofh, Rathimurchus
Mr Angus Macintcfh, merchant, Fort-WiIIiaro
Mr Alexander Macintofli, teacher, Locharkaig
George Mackay, Efq. of Bighoufe
Mrs Louifa Mackay, Bighoufe
Mrs Mackay, of Barvas
Capt. John Mackay, Fort-Aiiguftus
Dr Alexander Mackay, Kyiftrom
Mr Donald Mackay, of Eriboll
John Mackay, Efq. of Borgie
Mr Robert Mackay, Glafgow, 2 copies
Mr Hugh Mackay, writer, Campbelton
Mr Robert Mackay, Edinburgh
Mr Kenneth Mackay, Muckle TorboìE
Mr Donald Mackay, Clafliady
Mr Hugli Mackay, of Cìibrig, by Tongue
Sir Hecìor Mackenzie, Baronet, of Gairloch, 2 copies
Mr Kenneth Mackenzie, Dandonald, 4 copies
Thomas Mackenzie, Efq. of Aplecrofs, 2 copies
Laurence Mackenzie, Efq. collector of excife
John Mackenzie, Eiq. of Lentron, 2 copies
Capt. Alexander Mackenzie, 7 1 it regiment> Rives
Lieut. John Mackenzie, of Guenard
Lieut. John Mackenzie, Affint
Enfign Alexander Mackenzie, Ledbeg
Enfìgn Alexander Mackenzie, Letterice
Rev. William Mackenzie, Aiììnt
Rev. Lachlan Mackenzie, Locbcarron
Rev. Roderick Mackenzie, by Dingwall
Mr John Mackenzie, iifli-curer, Cullaig, Afiint
Mr He&or Mackenzie, of Inverafpidale
Mr Thomas Mackenzie, of Langwell
Mr George Mackenzie, of Achnahafrd
Mr Roderick Mackenzie, of Achvany
Mr Roderick Mackenzie, junior, Kiihom
Mr Murdoch Mackenzie, of Letterice
2$6
Ìft&'Ht sO'ggcRrBERs,-
Mr Alexander Mackenzie, of Lochend
Mr Roderìck Mackenzie, of Kernfarv
Mr Colin Mackenzie, of Fafchrinich, Lochbroom
Mr William Mackenzie, of Eailerfearn
Mr Colin Mackenzie, of Achrlty
Mr John Mackenzie, of Kineray
Mr Charles Mackenzie, of Rikoy, Tore
Mr Thomas Mackenzie, of Ord
Mr Kenneth Mackenzie, Ledbeg
Mr Murdoch Mackenzie, Lukmilm
Mr Murdoch Mackenzie, Stronchrubie
Mr Donald Mackenzie, Skinet
Mr Hugh Mackenzie, teacher, Tongue
Mr Duncan Mackenzie,. Eray
Mr John Mackenzie, mercrnnt,. Strath
Mr Kenneth Mackenzie, of Strathnaihalg
Mr George Mackenzie, Kildonan, Lochbroom
Mr Alexander Mackenzie,, of BadchrOj. Gairloc&
Mr William Mackenzie, Skinidine
Mr Wilìiam Mackenzie, PolìewMr Murdoch Mackenzie,. Inverafpidaìe
Mr John Mackenzie, Balton
Mr Murdoch Mackenzie, Rivachan
Mr Donald Mackenzie, fliop-keeper, Inverary
Mr Duncan Mackenzie, Campbelton
Mr Nieoì Mackenzie^ Glackeriika
Mr Kenneth Mackenzie, Dachcairn, by DingwalL
Mr Peter Mackenzie, Paifley
Mr John Mackenzie, waiter, South Bridge
Mr John Mackellar, Kilmun
Mr John Mackellar, Kilmun
Mr Malcolm Mackellar, Glafgow
Mr Finlay Mackercher, Kerrewmore
Rev. John Mackilican, Dores
Mr Alexander Mackinlay, Guftom-houfe r
Mr Dun. Mackinlay, Anie
Mr John Mackinlay, Ardehillary
Mr Alexander Mackinlay, Kilmuo
Greenock
UST
OF SUBSCRIBER3.
1%*f
Rev. Donald Mackinnon, Stratli
Lieut. John Mackinnon, Corrichatan
Rev. John M;ickinnon, Glendarual
Mr John Mackinnon, Mibort, Strath
Mr Charles Mackinnon, Breckifh
Mr John Mickinnon, Duifdale Beg
Mr Charles Mackinnon Gkfnokile
Mr Jobn Mackinnon, Àrgyle-houfe
Mr Rohert Mackinnon, tailor, KiIcoImoneH
Mr John M 'ckown, Crortachony
?
:
Donald Mackehkn, Efq. o£ Cknlachkn, 2 copies
Major Lachlan Mickchkn, late 7^d regiment
Lieut. Art. Mackcìikn, Coukreviile
Rev. L. Maclachlan, Inverary
Mr Dugald M:tcìachìan, furgeon, Glafgow
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Robert Maclachlan, of
Alexander Maclachlan,
Arcbibald Mackchkn,
Alexander Mackchlan,
William
Archibald Mackchkn,
Dunda
merchant, Port-Gkfgot?
writer, Fort-William
deputy poft-mafter, F@rt-
younger, of Craigantoirie
Peter Maclachlan, of the late 74th regiment
Donald Mackchkn, knd-waiter, G-reenock
Mrs Unnie Maekchkn, Bo.wmore
Dun. Mackchkn, gardiner
Mr John Mackchkn, Aryhoukn
Mr Donald Mackchkn, G-Ienfanda
Mr Lachlan Mackchkn, "Kilbridemore
Mr
Mr John Maclachkn, Ballingry
Mr Donald Mackchkn, Laggan, Moryerit
Mr Hugh Mackchkn, vintner, Tarbert
Mr DugaldMackchkn, Coiruanam
Mr Dugald Mackchkn, Achnacraig
Mr Ewen Mackchkn, Achnacraig
Mr James Mackchkn, fhoemaker, Edinburgh
Rev. James Mackgan, Blair in Athol
Mr
John Mackgan, M. D. Taymouth
Rev. Archibald Macky,. Bute
2j8
Mr
Mr
LIST OF SUBSCMBEKS.
Angits Maclardy, Otter, Ferrey
Lachlan Maclather, tailor, Iflay
X)r Malcolm Maclaren, Inverefrigan
Mr John Maclauren, ftudent of divinity, Ardtorinifh
Mr John Maclaren, teacher, Bridge of Turk
Mr Alexander Macleran, mefTenger, Inverary
Mr Dun. Macleran, St. Cath.arine's
Mr Don. Maclaren, fenior, merchant, Moulin
Mr Lachlan Macburen, Inverleith
Mr Alexander Maclaurin, Edinburgh
Mr Archibaìd Maclaren, Blairgarie
Mr Dun. Maclaren, Dalveich
Mr Finlay Maclaren, merchant, Callander
Mr Peter Macleran, Ardveich
Mr John Macleran, teacher, Appine
Mr John Mieleran, Stockwall, Glafgow
Mr Duncan Miclaurin, drover at Lochearnhead
Hecìor Maclean, Efq. of Trumpan
Donald Maclean, Efq. of Kingerloch, 2 copietf
John Maclean, Efq. of Bororay
Lachlan Maclean, Efq. of Tòrloifk
Alexander Maclean, Efq. of Coli
Mrs Macìean, Coll
Allan Maclean, Efq.~ of Drimnan
Alexander Maclean, Efq. of Shuna
Mr Alexander Maclean, of Mlngary
Capt. Lachlan Maclean,. of iflamonk
Lieut. Angus Maclean,, Cuidrach
Lieut. Murdoch Maclean, Greenock
Lieut. Hugh Maclean, Cliad
Lieut. Archibald Maclean, Scuir, Mull
Mr Andrew MicTean, furgeon, Mull
Mr Donald Maclean, cierk to the chamberlain, o£
Kintyre
Mr John Maclean, Glafgow
Mr Donald Maclean, Inverary
Mr John Miclean, Cluny
Mr Colin Maclean, Kingerloch,
LIST 07 SUBSCRIEERS*
2$$
Mr He&or Maclean, STilachan, Ardgour
Mr Donald Maclean, Achalenny
Mr Douald Maclean, Crogan, Muli
Mr John Macìean, Crogan, Mall
Mr HeCtor Maclean, Ardfinaig
Mr John Maclean, Torrinbeg
Mr John Maclean, Lagan, Ulva
Donald Maclean, Efq. lilamouik
Mr Allan Maclean, Crofspoll
Mr Archibald Maclean, Kilmoluag, Tyrie
Mr John Maclean, merchant, Balìaminach, Tyrìe
Mr John Maclean, Gruline
Mr Niel Maclaine, of the Highland Society, Lon*
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
don
John Maclean, of Achdindrein
Niel Maclean, Eafdale
Archibald Maclean, Pennycrof&
Godfrey Maclean, Elifter
Niel Maclean, Breabift, Sky
Heftor Maclean, Vallin
John Maclean, Edihbain
Archibald Maclean, Heifker
iclean, Ardtìnaig
Niel
Archibald Maclean, Soìlas, N. Uift
John Maclean, junior, Cluny
Allan Maclean, Ruthven
John Maclean, of Inverfcadle
John Maclean, Quality-ftreet, Lekh
Alexander Macleod, Efq. of Ulliniuh
James Macìeod, Efq. of Raafy
Mrs Macleod, of Raafy
Major Alexander Macleod, Dunvegan
Major Roderick Macleod, Balmeanach
Capt. Alexandei Macleod, Cleggin
John Macleod, Eiq. òf Unifh
Lieut. John Macleod, junior, Unifh
Lieut. Norman Macleod, Gruilc
Mr Malcolm Macleod, of Eyre
M
*4°
L* ST ° F SUBSCRIBES.S*
Dr Murdock Macleod, of Eyre
Alexander Macleod, ,Efq. of Bay
Dr Macleod, Glafgow
Dr William Macleod, Luflcentue
Mrs Macleod, Lufkentue
Rev. Norman Macleod, Morven
Rev. John Macleod, Kenlocharkeig
Rev. Roderick Macleod, Bracadaie
Rev. John Macleod, Harrifs
M.s Micleod
Mr Kenneth Macleod, of 'Swardle, Sky
Mr Murdoch Macleod, furgeon, N. Uift
Mr Roderick M'cìeod, of Balnacile
Mr Micleod, of Rogart, by Dornach
Mr Donald Maclesd, junior, Arnifdale
Mr Norman Micleod, Drynach
Mr William Micleod, merchant, S. Uift
Mr Murdoch Macleod,' Frafland, Sky
Mr William Macleod, of Hamir
Mr Niel Macleod, Gefto
Mr Alexander Macleod, Ferrinìlea
Mr Norman Macleod, Balmore
M. Mtlcolm Maclennon,
Mr
fhip-mafter,
Donald Macleririon, Bervie,
Rev. George Macleifh, Saddle
Stornaway
LT ig
Rev. John Macleifh, Killchonnan, Tfìay
John Maclulich, poft-mafìer, Tarbert
Duncan Macmillan, Efq. of Dunmore
Alian Macmillan, Efq. of Glenpeinmore
Lieut. Alexander Macmillan, Glenpeinmore
Rev. William Macmillan, Jura
Mr Daniel Macmillan, fnoemaker, Glafgow
Mr He&or Macmillan, grocer, Glafgow
Mr Archibald Macmillan, Murlagan, Lochairkaig
Mr John Macmillan, Glengarry
Mr Angus Macmilian, merchant, Fort-William
Mr A.lexander Macmilian, Murlagan
Mr Donald Macmartin, Corlarach
Mr
UST
OF 5UESCRIBERS.
2^1
Tran. Macnab, Efq. of Macnab
-Major-general Archibald Macnab
Lieut. Duncan Macnab, Roudle
Mr John Macnab, writer, Edinburgh
Mr John Macnab, Catnifh
Mr Alexander Macnab, Baron, Gìenorchy
Mr Duncan Macnab, near Falkirk
Mr John Macnab, Barchaftlan
Mr Peter Macnab, Edindonich
Mr Malcolm Macnab, Barchaillan
Mr Archibald Macnab, Campbelton
Mr Dun. Macnab, Sleoich
Mr Robert Macnab, Millmore
Mr Robert Macnab, Portend
Mr Archibald Macnab, Callender
Mi" John Macnab, fenior, Callender
Mr John Macnab, junior, Callender
Mr
Mr
Mr
Donald Macnab, fmith, Barachafllan
Daniel Macnab, piper to Macnab, of Macnab
Daniel Macnaughtan, Edinburgh
Mr Dun. Macnaughtan, fchoolmader, Muirtown
M? Finlay Macnaughtan, mefTenger, Stirling
Mr Duncàn Macnaughtan, Glenlyoti
Mr Dun. Maenaughtan,. Meggernie
Mr Robert Macnaughtan, Inverarnan
Mr Dun. Macnaughtan, teacher, Callender
Mr Hugh Macnaughtan, Tarbert
Mr Duncan Macnaughtan, junior, Meggernìe
Rev. Donald Macnicol, Lifmore
Mr
Patrick M^.cnicol, Lifmore, 2 copies
Mr. Archibald Macnicol, faftor for Lord Stonfìeld
Mr Alexander Macnicol, Lambàih
M
Dun. Macnicol, Achnafaundach
Mr
Mr
John Macrìcol, Corries, Glenorchy
Nicol Macnicol, AchrJader
M: Archibald.MacnLol, Carnwall
Mr Nicol Macnicol, Glafgow
Mr James Macnicol, Duiletter
,
X
24-1
LIST O p SUBSCRIEERS,
Mr Alexander Macnicol, Sockoch
Mr Donald Macnicol, Arrichaftlich
Mr Peter Macnicol, Paifley
Mr John Macnicol, mufician, Glenorchy
Mr Donald Macnicol, fmith, Port Appin
Mr Duncan Macnicol, Port Appin
Mr Donald Macnicol, Kirktoun
Mr Ronald Macnicol, Ruebcdach
Mr John Macnicol, Ruebodach
Mr Archibald Macnicol, Inverary
Capt. Godfrey Macniel, of the Weft Fencibles
Mr. He&or Macniel, Canna
Mr Roderick Macniel, Pabby, Harrifs
Mr John Macniel, Oranfay
Mr Dum- Macnie, Lochearnhead, fhoemaker
Mr Alexander Macniven, Leittermore
Mr John Macnuior, Gargunnock
Sir John Macpherfon, baronet, 2 copies
Capt J. Macpherfon, of Benachar, Badenoch
Capt. Charles Macpherfon, Gordonhall, 2 copies
Capt. John Macpherfon, Inverefl<ie, 2 copies
Mr James Macpherfon, of Belleville, 2 copies
Lieut. Evan Macpherfon, Cullachie
Lieut. Hugh Macpherfon, Lochfinehead
Lieut. Donald Macpherfon, Gaflcmore
Enfign Allan Macpherfon, Fort-William
Mr Macpherfon, of Invernahaun
Rev. Martin Macpherfon, Sleat, 2 ccpies
Mrs Macpherfon, Sleat
Mr Peter Macpherfon, Callender
Mr Alèxander Macpherfon, deputy barrack-mafter,
Duort^caftle
Mr Alexander Macpherfon, Coulufmore,
Mr Alexander Macpherfon, Shion
Mr Kenneth Macpherfon, Gauloch
Mr Alexander Macpherfon, by Ruthven
Mr Donald Macpherfon, Laggan
Mr Evan Macpherfon, Ruthven
2 copies
LJST OF SUBSCRIBERS.
243
Mr John Macpherfon, Ballachroan
Mr John Macpherfon, Tomachlagan
Mr Andrew Macpherfon, SawmiÌler
Mr Charles Macpherfon, Sherowbeg
Mr Aiexander Macpherfon, Blaragy
Mr Evan Macpherfon, Muckoul
Mr Alexander Macpherfon, Taynluib
Mr john Macpherfon, Corychoily
Mr Alexander Macpherfon, Ccuftone
Mr Duncan Macphail, Leadchary
Mr John Macphie, of Crief
Mr Donaid Macphie, Fort-William
Rev, John Macqueen, Applecrofs
Rev. Allan Macqueen, N. Uift
Rev. Edmund Macqueen, of Barra
Mr William Macqueen, late of Caroiina
Mr Murdoch Macqueen, of Skirrinim
Mr Charles Macquarie, Lochbuy
Mr Archibald Macquilkan, writer, Campbelton
Mr Donald Macquiiftan, Campbelton
Mr Farq. Macrae, Inverinate
Mr Dun. Macrae, Inverinate
Mr Archibald Maerae, of Ardintoul
Mr Farq. Macrae, of Conchrae
Mr Dun. Macrae, junior, of Achtertyre
Rev. John Macrae, Glenfheil
Peter Maccraw, merchant, Comrie
Rev. Hugh Mactavifh, Inverchaolan
Mr John Mactavifh, writer, Inveraiy
Mr
Mr Donald Mactaviih, Acharn
Mrs Anna Nic-Thaufh, Maighdean-chiuil an Duineidean
Mr Archibald Mactavifh, meffenger, Invernefs
Mr Donald Mactaviili, Tomchrochar
Mr Donaid Mactavifh, Tirchardie
Mr Archibald Mactamfom, Eaft Crigans
Mr Alexander Macturk, Achachar
Rev. Patrick Macvean, of Kenmore
Xi;
244
LISTOF
SUB-SCRIBERS,.
Mr Charles Macvean, Tulloch
Mr Malcolm Macvean, merchant,, Glenorcby
Mr John Macvean, Callort
Mr Peter Macvean, in Carnis, Glenaray
Mr John Macvean, Inimdaive
Mr
Alexander Macvean, Kenknock
Mr John Macvean, Botuarniemore
Mr Dun. Macvean, Botuarniebeg
Mr Jolin Macbean, Fort-William carrier
Mr John Macvean, Inifhchaoraeh
Mr Patrick Macvean, Inimchaòrach
Mr James Macvean, Stirling
Mr Archibald' Macvicar, poftmafler, Inverary
'
Jam.es Rivers Maxwell, Efq. of South Caroiins
James Maxwell, Efq. Chamberlain of Mull
Mr
Mr
ArchibaTd Mathie, collector, Inverary
Alexander Mathifon, of Attadaìe
Capt. Donald Mathifon, of Shiniik
Capt. John Martin, Hodigary
Rev. Donald Martin, Kilinuir
Mr John Martin, Carndow
Mr Thomas Manfon, Strachur
Mr Niel Marquis, grocer, Glafgew
Allan Mafterton, Edinburgh
Mr Farq. Mathifon, Attadale
Mr James Mathifon, Tulluch
Rev. Archibald Menzies, DuII, Appin,
Mr Robert Menzies, M. A. Edinburgh, 2 copfes
Eieut, Menzies, Boìfracks
Mr Robert Menzies, writer, Edinburgh
Mr Vrchibald Menzies, merchant, Edinburgh
Mr John Menzies, Cuftom-hqufe, Edinburgh
Mr Alexander Menzies, fìabler, Edinhmgh
Mr Colin Mmzies, Cuftonjs, Greenock
Mr John Menzies, Fàrtèyer
Mr John Menzies, writer, Edìnburgh.
Mr Alexander Menz .:,, ComeviHe.
Mr John Menzies, Innervare
LI"$T
OF SUBSCRIBERSa
Mr
2^5
William Menzies, wright, Sheftal
Rev. John Melvill, Dunoon
Rev. John Moncreiffe, minifter of Rannach
Mr Matthew Moon, merchant, ifland of Bute
Rev. Mr Roderick Morifon, Kìntail
Mr William Morifon, writer, Edmburgh
Mr Donald Morifon, elder, Glafgow
Mr Donald Morifon, Tarbet, Harrifs
Mr James Morifon, merchant, Stornaway
Mr Kenneth Morifon, Stornaway
Mr John Morifon, Druimchork
Mrs Morifon
Mrs Morifon, Tanira
Mr Hugh Morifon, meffenger, Kilbeg
Simon Munro, Efq. London, 2 copies
William MuHro, Efq. of Achanifs, by Dornach
Archibald Munro, Efq. of Stuchtaghay
Mr William Munro, writer, Inverary
Rev. Hugh Munro, Uig
Rev. George Munro, S. Uift
Mr George Munro, of Rives
Mr Martin Munro, Paifley
Mr Donald Munro, Glenary
Mr
Mr
Mr
George Munro, Culrain
William Munro, of the 5^th regiment
Robert Muirhead, merchant, Glafgow
Rev. John Murdoch, Bowmore
Mr John Murchifon, of Beclary, Glenelg
Lieutenant-colonel Alexander Murray
Mr Roderick Murray, of Suaniboft, Eewis
Mr John Murray, Talliflcir, Sky
Mr George Murray, teacher, Sornaway
Mr James Murray, merchant, Edinburgh
N
Robert Nafmyth, Efq. advocate
Kenneth Nicolfon, of Edirahile, Uig
Mr
X
iij
LIST OF S"'JÌ>3CRISER3,
24-6
Mr John Nicolfon, of Carnifh, Uig
Mr Donald Nicolfon, of Aird
Mr Patrick Nicelfon, Nuntoun, 2 copies
Mr John Nicoìfon, Boriine
Mr Malcolm Nicolfon, Scorbreak
Mr Maìcclm Nicolfon, Kiltarlity
Mr Walter Nielfon, merchant, Glafgow
Mr William Neilfon, Gartchofan, lila
Mr William Paterfon, ftudent of divinity, Lefmorc
Mr Peter Paterfon, writer, Glafgow
Mr Lachlan Paterfon, brewer, Port Appin
R
Alexander Robertfon, Eìq. of Strowan, 4 copies
Rev. James Robertfon, Callender
/Alexahder Robertfon, Efq. coìlector of excife, Invernefs
John Robertfon, Efq. younger, of TuIIibelton
Robert Robertfon, Efq. ycmnger, of Auchlecks
Dun. Robertfon, Efq. of Trinarbr
Capt. William Robertfon, yòunger, of Leod, 2 copie3
Lieut. John Robertfon, of the c^th regiment
James Robertfon, Efq. younger, of Kindrochit
Rev. Harry Robertfon, Kihearn
Mr James Robertfon, controller of the eultoms, Stornaway
Mr Andrew Robertfon, merchant, Glafgow
Mr John Robertfon, waiter, Inverary
Mr Andrew Robertfon, Glafgow
Mr Niel Robertfon, Kiìlmorc
Mr Donald Robertfon, miller, S. Uift
Mr William Robertfon, Perth
Mr Robcrt Robertibn, Logurait
.
LIST OF SU£?CRIBERS.
24.7
Mr Tliomas Robertfon, Balìiniiug
Mr Dùncàn Robertfon, Eaithaugh
Mr William Robertfon, TuIloch°
Mr John Robertfon, teacher, Murlegan
Mr Peter Robertfon, vintner, Dalwhinie
Mr Nìel Robertfon, Invercomrie
Mr James Robertfon, Tmnble Bridge
Mr John Robertfon, Finlarig
Mr Daniel FLòbertfon, fox-hunter, Breadalbane
Mr Patrick Roberfon, fox-hunter, Cachladow
Mr Wiilìàm Robertfcn, Teuchnouk, by Beauly
Hugh Rofe, Efq. of Aanock
Profeffor Richardfon,
Giafgow
Rev. Robert Rofe, Invernefs
Rev. Walter Rofs, Clyne
Lieut. John Rofs, Ederton
Mr David Rofe, teacher, Lairg
Mr John Rofs, of Inveran, by Dornodi
Mr George Pvofs, Midfearn, by Tain
Mr John Rofs, junior, merchant, Stornaway
Mr Roderick Rofs, tackfman, Cromore
Mr William Rofs, Lindall
Mr Alexander Rofs, carpenter, Strath
Mr William Rofe, teacher, Strathfìlian
R.ev.
Thomas
Rofs, Kilmanivaig
Mr
Patrick Ranken, furgeon, Strontian
iMr John Ranken, fmith, Bailachelifh,
Mr Angus Ranken, Torgulbin
Mr John Reid, colleclior of the cuiloms,
Mr David Reid, Pitlochry
Mr David Reid, Inch of Tuilymit
Mr Mungo Reid, Braes of Fofs
Mr John Rowan, lhoemaker,
Duncan
Stewart, Efq. of Ardlheal
Alexander' Stewart, Efq. of Invernahyle
Stornaway
248
tl'ST
Lieut.
John
OF SUÈSCRIBERS,
Dugald Stewart, Invernahyle
Stewart,- Efq.
of Balachaolifh
Colonel Ailan Stewart, 2 copies
Capt. Dun. Stewart, Woodiide
Capt. James Stewart, Edinburgh
Mr James Stewart, of Derculich
Ronald Stewart, Efq. of Fafnacloich
Mr Peter Stewart, of Tartnefs
Mr John Stewart, of Culrofs
Stewart, Efq. of Ardvcrlich
David Stewart, Efq. of Glenbuckie
Robert Stewart, Efq. of Gàirth
Jofeph Stevvart, Efq. junior, of Fofs
Xjieut. Stewart, of the Invalids, Fort-Auguflua
Lieut. John Stewart, Khaig
Lieut. Duncan Stewart, Leck
Lieut. Kenneth Stewart, Sky
Mr Angus Stewart, Inverefragan
Enllgn James Stewart, Killin
Rev. Patrick Stewart, Killin
Rev. John Stewart, Lufs
Alexander Stewart, Efq. Fort-Auguilus, 3 copies
John Stewart, Efq. of Crofsmount
John Stewart, Efq. of Shiergiafs
Gilbert Stewart, Efq. of Foncaftle
Rev. Charles Stewart, Strachur
Rev. Dun. Stewart, Balquhidder
Mr Duncan Stewart, deputy barrack-mailer, FortWilliam.
Mr Adam Stewart, writer, Edinburgh, 2 copies
Mr Robert Stewart, writer, Edinburgh
Mr Alexander Stewart, Leck
Mr John Stewart, Lagnaha
Mr Charles Stewart, Coilifnacon
Mr Robert Stewart, Achadafhinaig, Mull
Mr William Stewart, teticher, Kenlochfpelrc
Mr James Stewart, Erif]ca
Mr David Stewart, Duniverig, Monteith,
LIST OF SÙBSCRlBERS.
Mr Akxander Stewart, Shanochyle
Mr James Stewart, Offerance
Mr Dun. Stewart, Ardeheanrochdan
Mr Robert Stewart, Duart, Gknfìnglafs
Mr John Stewart, Duart, Glerffmglafs
Mr James Stewart, Duart, Gknfìnglafs
Mr Robert Stewàrt, Auchnahard
Mr Walter Stewart, Ederlackhie
Mr Akxander Stewart, merchant, Mouìlree
Mr John Stewart,. merchant, Pitlochry
Mr Charles Stewart, Piticchry
Mr Henry Stewart, of Balingiy
Mr Jolin Stewart, Blair in Athol
Mr Donald Stewart, Blair in At&òl
Mr James Stewart, Blair in Athol
Mr Dun. Stewart, Blair in Athol
Mr Alexander Stewart, Bìair in Athol
Mr John Stewart, Tighnafiad
Mr John Stewart, Pityoulifh
Mr John Stewart, Tempar, Elder
Mr William Stewart, junior, Dakhalìocìi
Mr Ailan S'tewart r Innerhaddan
Mr William Stewart, Perth
M" Donald Stewart, Camlie
2^9
'
.
:
.
''
.
Mi Maleolm
Stuart, Cambuflai
Mr Finlay Stewart, Multon, Eonan, Gknlyou
Mr Robert Stewart, Kirktoun, of Fortingale
Mr Duaean Stewart, joiner, Gknorchy
Mr Robert Stevvart, Dochearnhead
Mr Alexander Stewart, merchant, Callander
Mr Dun. Stewart, Achkìkin
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
Do.iaìd Stewart, Craickiniìh
Alexander Stewart, Idiaig
Dun. Stewart, Ardfhell
Don. Stewait, fenior, Achnacon
Don. Stewart, junior, Achnacoa
John Stewart, Achnacon
James Stewart, Shuna
..
'
-
25O
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
LIST OF SUBSCRIBERSr
Allan Stewart, drover, Glafgow
Peter Stewart, drover, Glafgow
John Stewart, Portnecroifh
John Stewart, Achnadarrach
Allan Stewart, Coull,
Appm
James Stewart, Efq. Fafnacloich,
Mr
Mr
Mr
Mr
Allan Stewart, Colifnacon
Peter Stewart, at Clathick
Sohn Stewart, Tempar, Rannach
John Stewart, merchant, Edinburgh
Lieut. John Scobie, Glendow
Lieut. John Scobie, Milnefs
Dr Hugh Scobie, Ardmore, by Tain
Mr Kenneth Scobie, Achmore, Affint
Mr James Scot, merchant, Moulin
Mr Alexander Scot, Mulleon
Mr Finiay Scot, Balagulan
Mr James Scot, Kingaffie
Lieut. Donald Shaw, Harrifs
Mr Angus Shaw, Dunvegan
Mr Alexander Shearer, officer of excife
Mr Robert Sinclair, merchant, Greenock
Mr Duncan Sinclair, teacher, Dalavich
Mr Archibald Sinclair, Glenorchy
Mr Donald Sinclair, Croitachruaran
Mr Angus Sinclair, Kilchrinan
Mr Alexander Sinclair, Kilchamaig
Mr John Sinclair, Balleveollan
Mr Archibald Sinclair, Paifley
Mr John Sinclair, Taymouth
Mr Hugh Sinclair, miller, Roro
Mr Archibald Sinclair, Auchiner
.
Rev. John Smich, Campbelton
Donald Smith, Lochgilphead
Patrick Smith, merchant, Glenorchy, 2 copìe3
Niel Smith, tailor, Glafgow
Archibald Smith, Crunnachy
John Spalding, Mouline
Mr
Mr
Mr
Mr
Mr
IIST OF SUBSCRIBBRS.
2$l
Mr Thomas Stevenfon, Oban
Mr F. Stobie, Dunkeld
Rev. Alexander Stronach, Lochbroom
Mrs Stronach
Mr Thomas Stoddart, Killinan
Mr Donald Stalker, merchant, Comrie
Major George Sutherland, of Rierchar
Mr David Sutherland, of Debidale
Mr James Sutherland, of Uppat
Mr Robert Sutherland, Clyne, Milnton
Right Honourable George Hay, Marquis of Tweedale,
2 copies
Profeffor Thorkeline, of
Copenhagen
Mr William Taylor, writer, Dornach
Mr Daniel Thomfon, merchant, Edinburgh.
Mr Alexander Thomfon, grocer, Edinburgh
Mr Dugald Thomfon, Achrear
Mr Patrick Thomfon, ferjeant, late Welè Fencible*
Mr Dugald Thomfon, Dunoon
Mr John Tolme, Dunvegan
Mr Thomas Tolme, Dunvegan
Mr Coll Turner, fmith, in Lufs"
Mr Martin Turner, portioner of Druimlie
Mr Donald Turner, Druimlie
Mr John Turner, in Bovuy
Mr Dugald Turner, Barbreck
w
Rev. John Widrow, Iflay
Da. Urquhart, Brelangwell
James Wallace, Blair in Athol
M- Alexander Weir, merchant, Paifley
John Wright, Efq. advocate
Mr
Mr
HST
25-2
Mr
John Wright, Nicolfon's Square, 4 copìes
Mrs Wright,
Mr
OT SUBSCRIBERS.
2 copies
Archibald Wrig'ht, druggifl, Glafgow, 6 copies
Mrs Wright,
2 copies
Mr
Mr
Mr
Malcolm Wright, of Glenmowing
John Wright, junior, merchant, Glafgow
John Wright, gardiner, Anderfton
Mrs'Wright
Mr John Wright, farmer, Glafgow
Mr John Wright, merchant, Lochowfide
Mr John Wright, tailor, Paifley
Mr Donald Wright, vintner
Mr Peter Wrìght, gardiner
Mr Dun. Wright, Paifley
Mr William Wright, Fort-William
Mr George Wyllie, furveyor of the cufloms, Storna-
way
Mr
Alexander
Wyllie.,' (hip-mafler,
Stornaway
Mr Thomas Young, fcudent of* divinity, Collinfay
Mr Robert Young, taiìor, Garengill
Mr William Young, farmer, Stennymuir
Mrs Jean Young, Cprnrigg
THE
/
END.
Otan J-.ùn Faochag. Lc D, Macanlfaoir.
j
Faochag
ann an Saffunn,
mhafladh is a mhichliu ;
Chaill c na bhaige do chairdcan,
\S tlia naimhdean air cinntinn Kon'oTi
Ge b' fhaca theich e air aitar,
n
Srtior a
Chaidh a ghlaea,
's thà'
e ciofnaicht,
Ch:-irich iad e fo na gxafFao,
\S tha niuchair taiigt aig
Tha
e'
maor
a phriofuin.
cumhann
nife' 'n aite
\Se na chruban dubhach deurach
chas daingcann ann an iarunn
A
Ga
phianadh
is
na eiginn
e
3
iJafadh dha bhi ann fan fhia'rus
Na
'n iargain a tha na chreubhaigj
8' e 'n fm o cheann còr as biiadhra^
A h uile
la
Ach na'm
An
ag iarruidh
reite.
faidhe' tufa reit'e,
na rinn thu fheanaehas,
Baobhar mifnìch do gach beift e
Gu'm feudadh iad fein do Icanmhuinn j
Fear g'un feadh gun laodh gun reafan ?
Sann fan eacoir a tha tearbf?.,
Theann thu mach c? àchd na cleire,
\S thu'g thu moid nach eild thu Searmain.,
eirig
Thug
an Eaglaisv
na fainndean
Chuir thu breugan air an Trionaid,
'S air na h iartafan a dh'ag iad j
Tha e nis na ghnothach eofail,
i'eir an t fhoifgeil tha mi clajiìnn'
Gun a chutr thù cul ri fochair,
Na fasrfainn a choiimn air Slanuigh'ear.
Air
thu di-meas
a Chreidimh
air àir
's
air
A
Chuir thu cul
ri'd
mhoidean-baifde,
'S mor a mafla' dhuit an aicheadh,
Chaill thu chuirt am biodh an eeartas
Raoinich thu 'm peacadh na hàite
Ghkidh thu
'n riaghailt ìa'a
kol
ftiuraidiij
A blràig Judas do dhearbh-bhr.athair,
'S
mor an
rhufa
do dhuthaich,
gu'n d'rinn thu fas inat.
lgair.nil air
bliruil
Ach
ga do
Cha
raibli coille
huik doire
riamh gv.n chnonach,
Sheaiita?
"S tha èos aig an't faoghal uile
Nach
bi choill uile cho direach :
8' tufa chraobh tha'n diaigh feachda,
irun
gun mheangain, gun irheuran
bhr: gua dir'Heach^
gun urad am treuni;
chairt,,
Gun, fnothach, gun
Gurt
rufg,
'S tu 'n.teun a ehardh ian denchamh,
*S e'n nead creacht' an deaclui t' fhagaiL.
'S tu 'm iìtheach lìach d' rinn an ceartas,
chaidh air th?ru:hdaireachd'o''n airce ;
'S tu 'xn madadh-aliuidh gun fhiaelan
*S uaaìrg a dhiarradh bhi mar tha thu,
'S tu 'n Ceann-einftidh aig na biailan 7
As tlia gaoh cuin a 's fh'ach a fcair oru
A
Cha
j.
'n
ioglmadh leam thu bhi'd bhalaoch
bhi ialach ann ad nadar
O'n
a lean thu
A bh'
ris
an duthcìlas
aig na fg'mrfaiiean o'nd' thain thu
'S tu an tifean a fhuair an tumaidh
Ris an t iiurfaich air na fraidean,
Si 'n
Sr.nn
droch-bhciit a thog ad chloinn thu,
ad fk*3oighsire chaidh t crach
Thoiiìcn thu
'n.
toifeach
gu
hiofaìj
hhochduinn,
'S< 'n dooasa ttuig diiuit hhi fpòrfail,
'Sann bu choir dhtnt bhi gad choifhcv.ch
\S elc nach d' fhan thu aig do dhu'chas,
Air
Ad
a chrine
'» air a
hhriu'air a bruich nam poitean,
cumail dibhe ris gach Giaidair
Nuair a dhruithcadh iad na botail.
A
;
;
C
i
3
;
I
greis ad
'S laidh thu 'n fhad
fin air
na cairdean,^
A bhi' oidhch ann fg£eh't%h as duthaich>
A dtauraigeadh/ cuid an Srafh dhuit
Mhead
fa bha do dh' ainmheach ortfa,
Chuir thu cuid nam bochd ga phaidheadh;
Giod c nis' a chinr au itoc thu,
Ach
an robaireachd fa mheirleadh.
Shaoiì thu
ga'm faitheadh tu achain
mhaflàch ga'm bfodh rd thairgfe,,
Gead fuidhe 'm Parlamafd Bhreatan,,
Gun chiall gun cheartas'ad teauaehinn
Bu
Duine dall a elraìdh air feachran,
Nach eil beachdail air na s'fhearr
jLe
''ò
comhradh, tubaifdeach
\c
j;
dha>-
tuiileach,
iìerdhrochthuiteamas, cearbach.-
Duine £un fhearann g-un oigdìreachd,
Gun ni gun ilaoile gun airgiod,
Gun bheua gmvchreidearah gun Ghrei-dèan^
•
Gun
ghin a chreidìs a fheanaehas
Duine mifgeach briileach breugach,
B'urri tha-na bheifd fna ainmhidh,
^S trioblaid inntin air itheadh deifneach,
Gutrar-a teumadh'a ehroidhe chealgaicb-i-.
Tha
thu fonraieht ann ad' clionan^
A togail conais a miofg dhaoine.
Cha chualas roimhè do choimeas,
A bhi dhonas an faoghal,.
air
t
Ach
A
A
A
an Naitheir an Gara-Edain,
mheaE Eubh aig bun na craoibh
chomhairlich gu buain a mhios ì
dh' fhag ris an Cinnea'-daoine,
Thoiilch thu 'n toifeach fan eucatr,
innfeadh bhreugan air Ri'-Deorfa,
Cha chreid duine uait an fgeul ud,
'Schad' thoiriad eifdeachd ad cho'radh i
Ag
;
C
4
1
V
S beag a dhruitheas do dhroch dhurachd,;
Air oighr' a chruin is na corach,
Sa liuihad neach a tha gu toileach,
A toirt onorach ga mhorachd.
Ga
beag
ortfa
Moroir Loiìdin,
Baithne dhamhfa n fònn o'n dh'fhae &}
Duin-uafal roifmneach' fonn'ar,
Criodh cònnar, aigneadh arda,
Seanailear air thus na harmailt,
A bha ainsneil amY fna blaraibh,
Cha mhifd c madaefh
bhaitheal
A bhi tsfohunnaich an tràsrio.
air
'S gorach a labhair thu moranAir cùl Jarlo Bhoid an tarmunn,
Co'fball onorach lè iirinn,
A
feafamh na rioghachd gu laidif,.
egu hard urramach prifeil,
Ann an cuirt an PJogh fna Banriogh'nv
Adhaindeoin na Faochaig 's na 'm biafdan,
Leis ara b' fhiach dol ann um pairt ris.
'S
Bhruithin thu gu kir
nSrif
Arbainn,
'S b' fhcarr dhuit gu 'm fa'nadh tu famhach,
garbh chrioch
Na 'n d»' tigeadh tu choir na
m
Bu
mhairg a bhiodh ana ad aite,
Bhiodh tu 'm prìofan re do lathan,
JDh' aindeoin na ghabhadh do phairtfc,
'S an eiric na r-inn thu dhroch-bheirt,
Bheirte chroich mar ghalair bais duit.
Clia 'n ioghnadh dhuit bhi fo mhulad,
Fhuair thu diom gach duin an al fo,
Se fin f hein a bha thu coimeadh,
'S creutair crofd thu o'n dh' fhas thu,
'Slionar mio-run ann ad chuideachd,
Mallachd aa Cuigfe fa Phap ort
Mallachd an tfaoghail gu Itir ort,
Smo
iuhallachd fhcin maiTÌ' cach ortv
<
N

Documentos relacionados

Adobe - Comhairle nan Eilean Siar

Adobe  - Comhairle nan Eilean Siar air toirt a thaobh persuaded adj tha an argamaid air mo thoirt a thaobh I am persuaded by the argument

Leia mais