1993 ivc iqMn mnuKI AiDkwr grupW Aqy iqMn pMjwb dy swbkw

Transcrição

1993 ivc iqMn mnuKI AiDkwr grupW Aqy iqMn pMjwb dy swbkw
nzrbMdI
1
7
nzrbMdI
ikMny kYdI hn ?
1993 ivc iqMn mnu~KI AiDkwr gru~pW Aqy iqMn pMjwb dy
swbkw AtwrnI jnrlW dI iek tIm ny A~qvwdIAW Aqy aunHW dy
smrQkW dIAW nzrbMdIAW dw iek iDAwnpUrvk AiDAYn krn
qoN bwAd ieh is~tw k~iFAw ik aus smyN pMjwb Aqy Bwrq dy
hornW rwjW ivc lgBg 70,000 is~K nzrbMdI ivc r~Ky hoey
sn[
1993 ivc kyNdrI igRh mMqRwly ny d~isAw ik pMjwb ivc
14,457 twfw kYdI hn[ ieh 10 mwrc, 1992 nUM sMsd ivc iek
inSwn vwly pRSn dy au~qr ivc d~isAw igAw[ pMjwb dy AMkVy qoN
ielwvw ieh d~isAw igAw ik dUjy rwjW ivc twfw kYdI r~Kx qoN
ielwvw gujrwq ivc 14,094 kYdI r~Ky gey hn[
(gujrwq mukwblqn iek SWq sUbw hY Aqy auQy nzrbMd
kIqy lok lybr XUnIAn nyqw, smglr Aqy ividAwrQI sn[ iPr
vI, ieh nhIN d~isAw igAw ik pMjwb qoN ikMny is~KW nUM gujrwq
rwj ivc aunHW ivru~D kys drj krky nzrbMd kIqw igAw sI[
ieh pqw hI sI ik pMjwb ivc is~KW ivru~D gujrwq, rwjsQwn,
m~D pRdyS, au~qr pRdyS, hirAwxw, id~lI vgYrw rwjW ivc kys
drj kIqy gey hn[ bwAd ivc, XU.pI. ny mMinAW ik auQy lgBg
5,000 Aijhy kYdI mOjUd hn[)
twfw ADIn kYdIAW dw srb-BwrqI AMkVw 52,268 kYdI
sI[
AYpr, 1985 Aqy 1993 ivckwr iksy vI rwj ny twfw
kYdIAW dy nWvW jW Asl igxqI bwry sMsd nUM kdI sUcnw nhIN
id~qI[ pihlI vwr AMkVy 1993 ivc imly prMqU nwm kdI nhIN
id~qy gey[
2
kOmGwq dI rwjnIqI : pMjwb 1984 - 1998
1994 ivc jgmIq isMG brwV, AYm.pI. ny pMjwb ivc twfw
ADIn igrPqwr kIqy gey kYdIAW dI kyNdrI igRh mMqRwly dI
14,873 igxqI dw hvwlw id~qw[ julweI, 1994 ivc, rwj dI
AsYNblI ivc mu~K mMqrI ny brwV dw ieh kihMidAW KMfn kIqw
ik “twfw ADIn kyvl 3 qoN 4 kYdI” sn (ky.pI.AYs. ig~l duAwrw
TIk kIqy gey : “nhIN, 800”)[ prMqU idnW ivc hI, Agsq 8 nUM,
sMKyp ivc rihMidAW, tweImz Aw& ieMfIAw ivc iek irport
CpI ijs ivc kOmI mnu~KI AiDkwr kimSn dy cyArmYn rMgwnwQn
imSrw dw ieh kihMidAW hvwlw id~qw igAw ik julweI, 1998
qk iqMn rwjW ivc twfw kYdIAW dI igxqI 47,000 qk ho geI
hY[ aus ny d~isAw ik 17,000 pMjwb ivc, 19,000 gujrwq ivc
Aqy 10,000 kYdI jMmU kSmIr ivc hn[
ApRYl, 1995 ivc, kOmI mnu~KI AiDkwr sMsQw ny pMjwb dI
mnu~KI AiDkwr sMsQw nUM twfw kYdIAW sbMDI sUcnw dI iek kwpI
ByjI ijhVI ies nUM pMjwb srkwr ny ByjI sI[ pMjwb srkwr ny
dwAvy nwl ikhw ik :
“1985 ivc twfw dy jwrI hox qoN 31 julweI, 1994 qk
twfw ADIn 17,529 kys drj kIqy gey sn ijnHW ivc 15,289
ivAkqI igrPqwr kIqy gey sn Aqy 4,402 nUM zmwnq qy irhw
kIqw igAw sI; 2,788 ivAkqIAW nUM C~f id~qw igAw sI; 7,408
nUM brI kr id~qw igAw sI[ ies smyN 399 ivAkqI jylHW ivc
hn[ ip~Cy ijhy hI pMjwb ivc pMjwb srkwr dy mu~K sk~qr dI
AgvweI hyT, ijs ivc pRmu~K sk~qr, igRh ivBwg, fwierYktr
jnrl AwP puils Aqy kwnUMnI mSIr, pMjwb vI sn, pMjwb twfw
dy swry pYNifMg kysW dI smIiKAw krn leI iek kmytI giTq
kIqI geI sI[ rsmI smIiKAw krn qoN bwAd ies kmytI ny 107
kysW ivc v~K-v~K twfw aupbMDW nUM vwps lYx dI isPwrS kIqI
sI[ iPr vI, sbMDq doSI ivAkqIAW qy ies kwnUMn dIAW dUjIAW
DwrwvW ADIn muk~dmw clwieAw jwvygw[”
jdoN nYiqk ivigAwn (mOrl swieMs) ivc kimSn nUM koeI
irkwrf nw sONpy jw sky, qW ieh ihswb ivc zwihrw qOr qy PylH
ho gey[ ikrpw krky ies svwl nUM not kIqw jwvy :
nzrbMdI
zmwnq qy irhw kIqy
C~fy gey (ifscwrjf)
brI kIqy gey
jylH ivc
ku~l
3
:
:
:
:
4,402
2,788
7,408
399
:
14,997
pMjwb srkwr dy kimSn ny dwAvw kIqw ik 15,289 ivAkqI
igrPqwr kIqy gey sn[ 15,289 ivcoN 14,997 GtwieAw jwvy qW
bwkI 292 Awauxw cwhIdw hY[ ienHW 292 dw kI bixAw?
iesy
qrHW, ifscwrj kIqy gey 2,788 ivA~kqIAW dI srIirk hwlq
ikho ijhI sI ? kI aus smyN ijauNdy sn ?
{not : sB qoN sp~St g~l ieh hY ik twfw kYdIAW ivc
iPlmI sqwrw sMjy d~q vI irhw hY[ ey ky-56 kbzy ivc r~Kx dy
doS qy aus dI twfw ADIn nzrbMdI ny lokW dw ijMnw iDAwn
iK~icAw aunW iksy hor kys ny nhIN[ lyikn jdoN iPlm AiBnyqrI
SRI dyvI pMjwb fI jI pI, ky.pI.AYs. ig~l (aus dy ivAwkul pRymI)
dI mihmwn sI, qW aus ny aus nUM iek XwdgwrI 'mymYNto' dy rUp ivc
ey ky-47 pRdwn kIqI[ aus ny h~s ky (isAwxp nwl) twl id~qw[}
1993 ivc, twfw nzrbMdW dy irSqydwrW Aqy “suBwvk qOr
qy” imlIAW v~K-v~K irportW qoN iek~TI kIqI geI sUcnw dy
AwDwr qy pqw l~gw ik pMjwb qoN bwhr twfw ADIn nzrbMd kIqy
gey is~KW dI igxqI lgBg 15,000 dy krIb sI[ {not :
“ieqPwkIAw qOr qy AKbwrW ivcoN imlI iek Kbr Anuswr Brqpur,
rwjsQwn jylH ivc f~ky hVqwlI krmcwrIAW nUM ku~itAw igAw[
ienHW kYdIAW ivcoN lgBg 500 pMjwb dy sn Aqy twfw ADIn
Brqpur jylH ivc r~Ky gey sn[}
srkwr duAwrw svIkwr kIqy gey 15,000 ivc pMjwb qoN
bwhr r~Ky gey 15,000 kYdIAW nUM Swml krn nwl twfw ADIn
igrPqwr kIqy gey is~KW dw AMkVw lgBg 30,000 qy phuMc
jWdw hY[
twfw qoN ielwvw, is~K, pMjwb Aqy dUjy rwjW AMdr keI hor
kwnUMnW ijvyN kOmI sur~iKAw AYkt, hiQAwrbMd blW (pMjwb Aqy
cMfIgVH) AYkt Awid ADIn igrPqwr kIqy gey sn[ auh ienHW dy
4
kOmGwq dI rwjnIqI : pMjwb 1984 - 1998
mukwbly bhuq G~t sn : lgBg kul imlw ky 5,000 sn[
mnu~KI AiDkwrW dI tIm ny swry Bwrq AMdr 70,000 dw
AMdwzw lgwieAw[ lgBg 35,000 twfw Aqy hor kwnUMnW ADIn
igxy jw skdy hn[ bwkI dy lok ibnW iksy doS dy cu~ky gey Aqy
nzrbMd kIqy gey sn[ n~ibAW dy SurU ivc, pMjwb dIAW jylHW Aqy
hvwlwqW dw dOrw krn vwilAW ny dyiKAw ik jylHW burI qrHW
BrIAW peIAW sn[
jylH smr~Qw:
1993 ivc, pMjwb dI jylH smr~Qw 9,000 sI[ tIm ny
dyiKAw ik jylH irkwrfW muqwbk corI jW kql dy kysW ivc doSI
pwey gey kyvl 2,000 kYdI sn[ lyikn jylHW BrIAW peIAW sn[
aunHW ny hzwrW hor bMdy, AOrqW Aqy b~cy jylHW ivc dyKy ikauNik auh
“rwj dy duSmx” sn[ aunHW ivc bhuqy pyNfU, AnpVH Aqy inqwxy
lok sn prMqU aus smyN aunHW nUM bwgI jlwvqnIAW dy qOr qy AMdr
nhIN sI fikAw igAw[ ^Yr, moty Anumwn qy vI, ieh isAwsI kYdI
pMjwb dIAW jylHW ivc koeI 7,000 sn[
puils ihrwsqW “kyvl stYNifMg rUm” sn[ pMjwb ivc,
iek puils izlHy ivc 20 Qwxy huMdy hn; pMjwb ivc 20 puils
izlHy hn : ies qrHW ku~l Qwxy 400 hoey[ jykr hryk puils lwkAp ivc kyvl 20 kYdI AwauNdy hn (iPr iek swdy Anumwn
Anuswr) qW kul igxqI 8,000 hoeI[
bhuq swry nIm-POjI blW, sI Awr pI AYP Aqy bI AYs AYP
dy kYNps ivc r~Ky hoey sn ijvyN btwlw nyVy ipMfW dy nOjvwnW Aqy
pMcwieq mYNbrW dI v~fy p~Dr qy mwr-kutweI dI iek irport ivc
d~isAw igAw[
iek~ly pMjwb dIAW jylHW, hvwlwqW Aqy nIm POjI blW dy
kYNpW ivc lgBg 17,000 kYdI sn[ keI hzwrW kYdI lwgly rwjW
dIAW jylHW Aqy puils ihrwsqW ivc ibnW irkwrf r~iKAW, bMd
kIqy hoey sn[
mnu~KI AiDkwrW dI tIm duAwrw iek~TI kIqI geI sUcnw
muqwbk nzrbMdI Aqy pu~C-ig~C kyNdrW ivc bhuq BwrI igxqI
ivc kYdI r~Ky hoey hn[ AwE iPr AsIN pihly AMkiVAW qy Jwq
mwrIey : twfw ADIn 30,000 dohW pMjwb Aqy pMjwb qoN bwhr;
nzrbMdI
5
5,000 hor kwly kwnUn
M ADIn; 10,000 pMjwb puils dIAW ihrwsqW
ivc Aqy 7,000 pMjwb dIAW jylHW ivc, Swied 10,000 hor rwjW
dIAW hvwlwqW Aqy jylHW ivc hn[ ieh ku~l 62,000 bxdy hn[
bwkI dy AsIN smJdy hW ik nzrbMdI Aqy pu~C-ig~C kyNdrW ivc
bMd sn[
srkwr pMjwb puils duAwrw rwj AMdr Aqy bwhr sQwpq
kIqy gey kYNpW ivc r~Ky is~K A~qvwdIAW dI nzrbMdI qoN mukrI
nhIN[ pMjwb dy fI jI pI, ky pI AYs ig~l muqwbk (28 jUn, 1994
dI id itRibaUn AKbwr dy hvwly nwl) pMjwb puils ny XU.pI. dy
qrweI dy ielwky bwzpur, lKImpur Aqy purnwpur ivKy A~qvwd nUM
^qm krn leI XU.pI. puils dI mdd vwsqy iqMn kyNdr vI
kwiem kIqy hn Aqy ienHW qoN ielwvw, pMjwb puils dy froN pMjwb
qoN B~jy A~qvwdIAW nUM pkVn leI Awswm, p~CmI bMgwl, bMbeI,
hYdrwbwd, ieMdOr, Aihmdwbwd Aqy bVOdw ivc pu~C-ig~C kyNdr
kwiem kIqy hn[ (ienHW nzrbMdI kyNdrW bwry mShUr iehI sI ik
ieh kyNdr isrP guAWFI rwjW rwjsQwn, hirAwxw, ihmwcl
pRdyS, XU.pI, jMmU kSmIr Aqy id~lI ivc hn)[ lyikn ienHW qoN
ielwvw dUjy kyNdrW nUM iblkul gupq r~iKAw igAw hY[
1992 ivc kYdI nUM Adwlq ivc pyS krn (hYbIAs kwrps)
dI pYtISn dy islisly ivc AYm ey AYs Awr ny pMjwb Aqy
hirAwxw hweI kort ny pMjwb srkwr nUM pMjwb ivc Aqy pMjwb qoN
bwhr swry nzrbMdI Aqy pu~C-ig~C kyNdrW dI sUcI pyS krn dy
hukm dyx leI ikhw prMqU ies mMg nUM pUrw krn dI bjwey
srkwr ny kYdIAW nUM irhwA kr id~qw Aqy Adwlq ivc pyS
krn qoN prhyz kIqw[
1991 ivc mUvmYNt AgyNst styt irprYSn, pIplz Aw&
isvl ilbrtIz - pM j wb Aqy pM j wb ihaU m n rweIts
AwrgynweIzySn ny pMjwb Aqy pMjwb qoN bwhr nzrbMdI kYNpW Aqy
pu~C-ig~C kyNdrW dI auqpqI vl pRDwn mMqrI nrismhw rwE dw
iDAwn idvwaux leI aunHW nUM iliKAw[ ienHW kYNpW Aqy kyNdrW
ivc kYdIAW dw koeI irkwrf nhIN r~iKAw igAw sI[ aunHW nUM
swlW-b~DI ies qrHW kYdI bxweI r~iKAw jw skdw hY - jW iek
idn auh “^qm” kr id~qy jwxgy - ibnW iksy dy koeI svwl
pu~Cy[
6
kOmGwq dI rwjnIqI : pMjwb 1984 - 1998
{not : 1992 ivc iek sInIAr suprfMt Aw& puils nUM
jdoN aus nUM iksy hor izlHy ivc bdilAw igAw sI, inrivGn
pu~C-ig~C krn dy Xog bxwaux leI “aus” nUM iek ivSyS igxqI
ivc Awpxy kYdIAW nUM lY jwx leI iek gYr-srkwrI AiDkwr
id~qw igAw sI[ ieQy ieh vI Xwd krvwieAw jWdw hY ik kMvr
isMG DwmI nUM AYs AYs pI AjIq isMG sMDU duAwrw, aus dI bdlI
hox qy, ropV iljwieAw igAw sI[
kuJ kysW ivc, jurm bwAd jurm ienHW kYdIAW isr miVHAw
igAw sI ijs nwl Anupwqk h~iqAwvW (“golI bdly golI nIqI”)
“puils - A~qvwdI mOq dr nUM sMquln ivc r~iKAw igAw”[ jykr
somvwr nUM iksy mukwbly ivc iqMn puils vwly mrdy sn qW
mMglvwr nUM iek hor mukwbly dI ^br Aw jWdI sI ijs ivc pMj
A~qvwdI mwry gey huMdy sn[
pMjwb dy mu~K mMqrI dI jwx lYx dI koiSS iek Adly-dwbdlw lYx dI koiSS sI[ mu~K mMqrI ny Awpxy jvweI lY&tInYNt
krnl rimMdr isMG nUM &Oj ivcoN irhwA krvw ky aus nUM fwierYktr,
sports vjoN AwpxI srkwr ivc lY AWdw[ rimMdr isMG, ijs dy
nwl puils dIAW BrIAW keI jIpW dw pihrw sI, ropV izlHy dy
ivcoN dI jw irhw sI jdoN A~qvwdIAW ny ausdy kwPly qy golI clw
id~qI[ kuJ GMitAW ivc hI ieh AYlwn kIqw igAw ik aus hmly
leI izMmyvwr pMj “^qrnwk A~qvwdI” mwr id~qy gey hn[
ies nwl puils dy hOsly bulMd rhy Aqy lokW nUM ieh ikhw
igAw ik rwj kMtRol ivc hY[ mnu~KI AiDkwr gru~pW ny ienHW
GtnwvW dI jWc kIqI Aqy is~tw k~iFAw ik auh ivAkqI JUTy
mukwbilAW ivc mwry gey hn Aqy ienHW GtnwvW dI inAWiek
jWc krvwaux leI ikhw prMqU srkwr ny nWh kr id~qI[}
iksy dy “in~jI kYdI” nUM PWsI dyxI vI lwBdwiek sI iksy nUM
gupq rUp ivc pkV ky aus qy keI jurm mVH id~qy jWdy sn Aqy
ies qrHW aus nUM AMqm qOr qy “srkwrI qOr qy” ^qm kIqy jwx dy
AYlwn qoN bwAd ienwm lYx dw dwAvw kIqw jWdw sI[ mnu~KI
AiDkwr kwrjkrqw swlW-b~DI puils nUM loVINdy Aqy ijnHW dy
isrW qy ienwm r~Ky gey hn, AprwDIAW dI sUcI leI ivArQ
duhweI pwauNdy rhy[ puils gupq nzrbMdI Aqy aus qoN bwAd
nzrbMdI nUM ^qm krky ienwm lYx dw dwAvw krn dI AwpxI
nzrbMdI
7
pRQw qoN kdI nhIN tlI[
kwly kwnUMn
ienHW kYdIAW nUM ibnW muk~dmw clwieAW lMbw icr bMdI
bxweI r~Kx leI keI kwly kwnUMn bxwey gey[ ienHW ivc Aihm
kwly kwnUMn sn A~qvwdI Aqy BMn-qoV dIAW kwrvweIAW AYkt
(twfw), kOmI sur~iKAw AYkt, jy AYNf ky pbilk sy&tI AYkt,
hiQAwrbMd bl (pMjwb Aqy cMfIgVH) ivSyS SkqIAW AYkt,
gVbVI vwly Kyqr AYkt[ ienHW ivcoN pMjwb ivc lwgU izAwdw
mh~qvpUrn twfw sI Aqy aus qoN bwAd kOmI sur~iKAw AYkt sI[
twfw, jo ik iek bhuq ^qrnwk kwnUMn sI, ivSyS qOr qy
pMjwb leI bxwieAw igAw sI Aqy ies nUM sMsd 'coN pws krvwieAw
igAw sI, kyNdr srkwr ny Brosw idvwieAw ik ieh rwjsI
kYdIAW nUM dUjy rwjW ivc r~Kx leI nhIN vriqAw jwvygw[ dUjy
rwjW ny jldI mihsUs kIqw ik Aijhw nhIN kIqw jwvygw[ ieh
kwnUMn izAwdwqr G~t-igxqIAW ivru~D vriqAw igAw sI, SurUSurU ivc is~KW qy Aqy iPr muslmwnW ivru~D[ bwAd ivc ieh
kSmIr dy lokW ivru~D vriqAw igAw ijnHW qy izAwdwqr jy AYNf
ky pbilk sy&tI AYkt hI lwgU kIqw igAw sI[ jdoN hornW rwjW
dy lokI vI BwrI igxqI ivc igrPqwr kIqy jwxy SurU ho gey, qW
sMsd ny ies nUM gMBIrqw nwl ilAw[
twfw dw mu~K mMqv nwgirk nUM AwpxI inAWiek nzrbMdI
dy h~k qoN vWiJAW r~Kxw, aus nUM zmwnq qoN nWh krnw Aqy
puils nUM lMby smyN leI GtIAw FMgW rwhIN kYdI qy qS~dd krn dw
mOkw dyxw hY[ Awpxy Awp nUM inrdoS swbq krn dI izMmyvwrI
kYdI qy su~tI jWdI hY Aqy iksy puils A&sr dy swhmxy iekbwl
kIqy nUM gvwhI vjoN mMinAw jWdw hY[ gvwh dI pCwx rokI jw
skdI hY[ dUjy rwjW dI jylH ivc twfw kYdIAW nUM r~Kx dw Pwiedw
ieh sI ik kYdIAW nUM Awpxy h~k ivc gvwhI pyS krnw suBwvk
hI AsMBv ho jWdw sI[ ies sB kuJ dy bwvjUd doSI Tihrwaux dI
dr iek pRiqSq nwloN vI G~t sI[ jykr aunHW qy muk~dmw clw ky
aunHW nUM szw id~qI jWdI qW auh twfw ADIn doSI sn Aqy jykr
Awm kwnUMnW ADIn muk~dmw clwieAw jWdw qW ienHW kYdIAW ivcoN
bhuq swry jldI jylHW ivcoN bwhr Aw jWdy[
8
kOmGwq dI rwjnIqI : pMjwb 1984 - 1998
jUn 12, 1995 nUM ihMdosqwn tweImz ny ky pI AYs ig~l dw
hvwlw id~qw : “ieh iek pRiqSq qoN vI G~t sI[ pMjwb ivc
223 ivAkqIAW nUM doSI TihrwieAw igAw hY, aunHW ivcoN bhuqy
Aslw AYkt ADIn hn; ieh dUjy rwjW nwloN vI G~t hn[”
keI swlW qoN nzrbMd kIqy gey kYdIAW dI iksm dIAW
imswlW swhmxy AweIAW[ ApRYl, 1995 ivc, ieMfIAn AYkspRYs
ny ^br id~qI ik iqMn 69 qoN 79 virHAW dI aumr dy kYdIAW, 2
AwdmI Aqy iek AOrq, nUM AwKrkwr iqMn swlW bwAd iek ir~t
pYtISn rwhIN irkwrf kIqI geI nzrbMdI qoN irhwA kIqw igAw[
aunHW nUM Awpxy pu~qr nUM Awqm-smrpx leI mjbUr krn leI
pkiVAw igAw sI prMqU AOrq ny d~isAw ik aus ny bhuq icr
pihlW jylH ivc aus dI lwS dI pihcwx kIqI sI[ ies dy
bwvjUd vI aunHW nUM iqMn swl igrPqwr krI riKAw - zwhrw qOr
qy, ikauNik puils APsrW nUM rsoeIey Aqy sPweI syvkW dI loV sI
Aqy ieh ibnW mzdUrI qoN kMm krdy sn[
Aqy iPr byAMq isMG srkwr smyN jnqw dw duSmx nMbr
iek, ismrnjIq isMG mwn sI[ bIqy 11 swlW qoN ieh iek~lw
swbkw krmcwrI kyNdr srkwr leI vI haUAw bixAw hoieAw
sI[ Aqy ijMnW icr pMjwb Aqy kyNdr ivc kWgrs dI srkwr
rhI, auh pitAwlw jylH ivc hI bMd r~Ky gey[
meI 13, 1995 dI sMfy AKbwr ivc ilKidAW pqvMq
isMG ny ismrnjIq isMG mwn dy kys dI qulnw fRyPs APyAr nwl
ku~J AMqr nwl kIqI hY ik AkwlI nyqw nwl kIqy gey s^q Aqy
p~KpwqI ivvhwr qoN sMBv qOr qy koeI ros pYdw nhIN hoieAw :
“ipCly 11 swlW dOrwn mwn nUM 30 vwr igrPqwr Aqy
nzrbMd kIqw igAw hY[ ies swbkw AweI pI AYs APsr dI
musIbq nvMbr 29, 1984 nUM SurU hoeI jdoN ieh doS lgwieAw
igAw ik aus ny pRDwn mMqrI ieMdrw gWDI dI h~iqAw dI swijS
GVI hY[ pMj swlW leI aus nUM iekWqvws r~iKAw igAw sI jdoN
aus nUM jIvn dIAW Aiq Av~Sk loVW qoN vI vWiJAW r~iKAw
igAw Aqy aus qy byqhwSw qS~dd kIqw igAw[ jdoN aus nUM 1989
ivc Acwnk irhwA kIqw igAw qW koeI sp~StIkrn nhIN id~qw
igAw ik aus nUM srkwr ny pMj swl ikauN AMdr f~kI r~iKAw Aqy
aus qy qS~dd kIqw igAw[
nzrbMdI
9
“5 jnvrI, 1995 qoN, pMjwb dy v~K-v~K izilHAW AMdr 11
QwixAW ivc aus ivru~D kys drj kIqy gey sn[ isrP iek kys
ivc hI aus qy muk~dmw clwieAw igAw; bwkI kys “jWc ADIn”
hn jd ik auh Ajy vI ihrwsq ivc hY[ mwn nUM aus ivru~D
dwier kIqy gey iksy vI kys ivc kdI doSI nhIN TihrwieAw
igAw[ kwnUMnI kqlyAwm dw kwrx ieh hY ik srkwr ieh XkInI
bxwauxw cwhuMdI hY ik hmySW koeI nw koeI ieho ijhI vjHw bx
jWdI hY ijs leI aus nUM AMdr krnw pY jWdw hY[ ienHW ivcoN kuJ
kys twfw ADIn dwier kIqy gey hn ijhVy AiDkwrIAW nUM aus nUM
Ax-im~Qy smyN leI AMdr r~Kx dy Xog bxwauNdy hn[ hryk koJI
cwl ies g~l dI gvwhI BrdI hY ik vwsqv ivc 'lokqWiqRk'
Bwrq ikvyN kMm krdw hY[”
hux qk mwn ^ud BwrqI sMivDwn nwl KyfW Kyfdw irhw hY[
1989 ivc Ajy jylH ivc huMidAW aus ny Aqy aus dy nW qy bxI
nvIN pwrtI ny sMsd dI cox lVI Aqy pMjwb dIAW 13 ivcoN 10
sItW ij~qIAW - pMjwb ivc iksy pwrtI duAwrw kdI ij~qIAW
geIAW sB qoN v~D sMsdI sItW sn[ kyNdr srkwr dw ivSvws
ij~qx dI bjwey ij~q ny qwkq vjoN mwn Aqy aus dI pwrtI qy
mohr lgweI ijs nUM iksy qrHW pRBwvhIx krnw ipAw[ mwn jwqI
qOr qy ^qrnwk sI ikauNik auh AwpxI rwjsI mMg nwl AwswnI
nwl smJOqw nhIN sI krdw Aqy ausdy AnukUl nhIN irhw[ mwn
iek~ly in~jI vPwdwrI qy AwDwirq rwjnIqk kMm-kwr dy
rwjvwVwSwhI FMg qoN kUc kr igAw[ jd ik mwn in~jI brwbrIAW
qy purwxy ivSvws nUM iblkul D~kw nhIN dy skdw, ieh vI s~c hY
ik dUsirAW dy ault auh Awpxy in~jI muPwd qoN ielwvw iksy hor
leI KiVHAw[
meI 23, 1995 nUM kyNdr srkwr ny twfw nUM pwrlImYNt ivc
ies nUM nivAwaux leI nw ilAw ky ^qm kr id~qw[ Aijhw
srkwr vloN Awpxw “mn bdlx” krky nhIN sgoN cox mjbUrIAW
krky kIqw igAw[
{not : 15 Agsq, 1989 nUM hoieAw iek vwikAw, jylHW
AMdrlI siQqI Aqy puils dy vqIry dohW nUM ibAwn krdw hY[
mnu~KI AiDkwrW dy kwrjkrqw bljIq kOr Aqy jsits AjIq
isMG bYNs nUM luiDAwxy jWidAW pkV ilAw igAw ijQy auh iksy
10
kOmGwq dI rwjnIqI : pMjwb 1984 - 1998
mnu~KI AiDkwr dI aulMGxw dI pVqwl krn leI jw rhy sn[
aunHW nUM fyhloN Qwxy iljwieAw igAw Aqy auQy aunHW ny Qwxy dy ivhVy
ivcoN AwdmIAW dIAW cIkW suxIAW[}
auh bwhr Awey Aqy dyiKAw ik iek ey AYs AweI keI
kYdIAW nUM koVy mwrn dI ingrwnI kr irhw sI[ aunHW bwry pqw
l~gx qy ey AYs AweI Gbrw igAw Aqy aunHW nUM XkIn idvwieAw
ik “ieh ivAkqI auh nhIN hn ijnHW nUM auh l~Bdy hn, ieh
swDwrn kYdI hn[ quhwfy Cokry aus kmry ivc hn[” ies qoN
pihlW ik auh aunHW nUM rokdw bljIq kOr Aqy jsits AjIq isMG
bYNs aus kmry ivc jw vVy Aqy dyiKAw ik 25 ivAkqI PrS qy
iltwey hoey sn ijnHW dy h~Q Aqy pYr bMny hoey sn[
{sbk : puils iek “swDwrn” kYdI nUM ku~txw Awpxw h~k
smJdI hY Aqy dUjy rwjnIqk kYdIAW nUM lukw ky r~iKAw jWdw hY[}
prMqU twfw hI iek kwlw kwnUMn nhIN sI[ iksy ivAkqI nUM
kOmI sur~iKAw AYkt ADIn vI igrPqwr kIqw jw skdw sI[
ies AYkt dI v~fy p~Dr qy vrqoN kIqI geI Aqy ies ivc iksy
kYdI nUM ibnW iksy doS jW muk~dmw clwey iek swl (pMjwb ivc do
swl) leI nzrbMd krn dw aupbMD sI[
jMmU Aqy kSmIr pbilk sy&tI AYkt “Drm, nsl, iPrky
jW Kyqr dy AwDwr qy duSmxI, n&rq jW gYr-ieksurqw dI Bwvnw
nUM auqswhq krn, pRwpygMfw krn jW pYdw krn dI koiSS krn
leI ” kIqIAW geIAW iksy A~qvwdI kwrvweIAW dy iksy S~k
ivc iksy ivAkqI nUM iek swl qk ibnW muk~dmw clwieAW
nzrbMd krn leI puils nUM SkqI pRdwn krdw hY[
hiQAwrbMd bl (pMjwb Aqy cMfIgVH) ivSyS SkqIAW AYkt
Aqy hiQAwrbMd bl (jMmU Aqy kSmIr) ivSyS SkqIAW AYkt
sur~iKAw blW nUM ibnW vrMt iksy dy Gr dI qlwSI lYx, ibnW
vrMt igrPqwrIAW krn, “A~qvwdI lukxgwh” smJI jwx vwlI
iksy jgHw nUM nSt krn Aqy ibnW muk~dmw clwieAW iksy nUM golI
mwr ky mwrn dI SkqI idMdy hn[
julweI 4, 1995 dI stytsmYn AKbwr ny Kbr id~qI ik
mnu~KI AiDkwr gru~pW vloN bhuq dbwE pYx qy kOmI mnu~KI AiDkwr
kimSn ny hiQAwrbMd bl (ivSyS SkqIAW) kwnUMnW nUM r~d krn
nzrbMdI
11
jW aunHW ivc soDW krn dy nz~rIey nwl ienHW dw ivsiqRq AiDAYn
kIqw[ kOmI mnu~KI AiDkwr kimSn ny dyiKAw ik ienHW ivc
klwzW 4a, 4e Aqy 4s ivSyS qOr qy ieqrwzXog hn[ ienHW
ivcoN pihlI klwz hiQAwrbMd blW dy iksy kimSnf APsr,
vwrMt APsr, nwn-kimSnf APsr jW ienHW dy brwbr dy Ahudy
dy iksy APsr nUM kwnUMn Aqy ivvsQw bxweI r~Kx leI “iksy qy
golI clwaux jW hor qwkq dI vrqoN krn, ijs ivc mOq vI ho
skdI hY”, dw AiDkwr idMdI hY[ Dwrw 4e ienHW APsrW nUM iksy
aus ivAkqI, ijs ny h~Q-pwauxXog (kwgnIzybl) AprwD kIqw
hovy jW aus qy Aijhw AprwD dy krn dI SMkw hovy jW auh Aijhw
krn vwlw hI hovy, nUM ibnW vrMt igrPqwr krn Aqy igrPqwr
krn leI hor qwkq jutwaux dw AiDkwr idMdI hY[ Dwrw 4s
ienHW blW nUM hiQAwr, curweI geI sMpqI jW pkVy gey ivAkqIAW
nUM brwmd krn leI iksy jgHw dI ibnW vrMt qlwSI lYx dI
AwigAw idMdI hY[
irport ivc kOmI mnu~KI AiDkwr kimSn dy iek sInIAr
krmcwrI, ijs ny kSmIr ivc AsYNblI coxW krvwaux dI cwl nUM
kyNdr dI Xojnw nwl joiVAw, dw hvwlw id~qw igAw : “jdoN
srkwr rwjnIqk pYkyj bwry g~l kry qW Awrmf Porisz AYkt
nUM soDx dIAW gqIivDIAW iblkul ausy qrHW sMkyq dyxgIAW, ijvyN
aunHW ny twfw nUM bdlx leI nvW ivDwn bxwaux dI GoSxw smyN
id~qw[”
mOrl : kdI nw mMno ik shI cIz kIqI jWdI ikauNik ieh
shI hY[ lokW dy h~k Aqy AwzwdI hmySW “pYkyj fIlz” ADIn
AwauNdI hY[

Documentos relacionados

Parenting - Younger children

Parenting - Younger children jy bwcf TIk qrHF vrqx jF inXmF dI pflxf krn qoN nf krdf hovy, qF Aus nUM tfeIm-afAUt idE[ 2 qoN 12 sfl dy bwicaF leI ieh bhuq pRBfvsfLlI ZMg huMdf hY[ hyT drj gwlF dI pYrvI kro: 1) bwcy nUM iekFq Q...

Leia mais

HealthLinkBC File #59a Kwxw sur`iKAw: Kwxw

HealthLinkBC File #59a Kwxw sur`iKAw: Kwxw Awpxy Bojn dy nwl cWs nw lE[Xwd r~Ko, sMBv hY ik dUiSq Krwb nw idKy jW aus iv~coN Krwb mihk nw Awey ies leI jy S~k hoey, qW aus nUM bwhr su~t idE[Bojn nUM Pirj iv~c r~Kx qoN pihlW quhwnUM ieh Xwd r...

Leia mais

6 qsIhy dyxw mnoN imiQAw jykr kwnUMn lwgU krn dy pwT

6 qsIhy dyxw mnoN imiQAw jykr kwnUMn lwgU krn dy pwT Agvw kIqw jw irhw hY : auh ivAkqI dOV igAw Aqy iekbwl dy dosq nUM d~isAw ijs ny iekbwl dy mwipAW nUM sUicq kIqw[ aus dy Gr vwly AYs AYs pI, PrIdkot, goibMd rwm kol gey ijs ny iekbwl nUM igrPqwr kIq...

Leia mais