mascavleblis cigni V_2010_1.p65

Transcrição

mascavleblis cigni V_2010_1.p65
xelovneba
V klasi
maswavleblis wigni
avtorebi:
ana kldiaSvili
nino RaRaniZe
Tamar jayeli
klio _ 2010
1
maswavleblis wignis Sinaarsi
I. Sesavali
.
.
.
.
.
.
.
.
3
II. saxelmZRvanelos struqtura (komentarebi moswavlis wignis
TiToeuli struqturuli elementis Sesaxeb)
.
.
.
3
.
.
.
6
IV.saxelmZRvanelos Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan .
8
III.me-3 klasis standarti saxviT da gamoyenebiT
xelovnebaSi/SromiT swavlebaSi
.
.
V. rekomendebuli Sefaseba saxviT da gamoyenebiT
xelovnebaSi/SromiT swavlebaSi
.
.
.
.
14
VI.SeniSvnebi maswavleblis wignTan dakavSirebiT .
.
.
18
VII. moswavlis wignis Sinaarsi .
.
VIII. gakveTilebis savaraudo scenarebi
.
.
.
.
.
19
.
.
.
.
20
© gamomcemloba `klio~ 2010
© a. kldiaSvili, n. RaRaniZe, T. jayeli 2010
yvela ufleba daculia
gamomcemloba `klio~
aRmaSeneblis gamz. 1
# 91, Tbilisi, 0112, saqarTvelo
tel.: (+995 32) 34 04 30.
el-fosta: [email protected]; veb-gverdi: www.klio.ge
2
I. Sesavali
SemoTavazebuli saxelmZRvanelo gankuTvnilia dawyebiTi skolis V klasisaTvis.
saxelmZRvanelo acnobs moswavles sxvadasxva epoqis xelovnebas, aswavlis ama Tu im mxatvruli mimdinareobis Taviseburebebs; aziarebs mas saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis
sxvadasxagvar mxatvrul teqnikasa da xerxs,
uviTarebs mravalferovani bunebrivi da xelovnuri resursis SemoqmedebiTad gamoyenebis
praqtikul unar-Cvevebs. Teoriuli da praqtikuli masalis erToblioba, asakis TaviseburebaTa gaTvaliswinebiT, xels uwyobs moswavlis
bunebrivi SesaZleblobebis SemoqmedebiTad
ganvi-Tarebas da farTo gasaqans aZlevs mas.
II. saxelmZRvanelos struqtura
(komentarebi moswavlis wignis TiToeuli
struqturuli elementis Sesaxeb)
saxelmZRvanelo Sedgeba moswavlis wignis,
moswavlis samUuSao rveulisa da maswavleblis
wignisagan.
moswavlis wigni Sedgeba 57 gakveTilisagan,
romelsac win uZRvis sarCevi da gakveTilis
struqtura.
yoveli gakveTili iwyeba mokle teqstiT,
romelSic moswavlisTvis gasageb enazea gansazRvruli am gakveTilis Tema. teqsti imgvaradaa agebuli, rom amaRldes moswavlis motivacia da mas am Temisadmi interesi gauCndes.
faqtobrivad, teqsti svams sakiTxs, romelsac
Semdgom mTeli gakveTili exeba. A
amdenad, moswavle TandaTanobiT emzadeba
axali cnebis, movlenis an faqtis gasacnobad.
axali masala mas etapobrivad miewodeba da
gakveTilis man-Zilze saSualeba eZleva Tavad
gaakeTos daskvnebi, daakvirdes da aRmoaCinos
kanonozmiereba, gamoiyenos SeTavazebuli xerxi/teqnika da Seafasos miRebuli Sedegi.
amasTanave, xSirad axali masala ukavSirdeba
ukve gavlil Temebs, rac saSualebas aZlevs maswavlebels kidev erTxel SeEamowmos, ramdenad
aqvs aTvisebuli moswavles gavlili masala da,
amave dros, TvalnaTliv warmoaCinos, rogor
ukavSirdeba xelovnebis nawarmoebis yvela elementi (mag. kompozicia, ferTa gradacia, faqtura da sxv.) erTmaneTs.
teqstis saxiTaa mocemuli klasSi Sesasrulebeli davaleba da, aseve, ramdenime yvelaze
arsebiTi SekiTxva, romlebic moswavles sailustracio masalisa da gakveTilis Temis urTierTdakavSirebaSi daexmareba.
teqstebi im moculobisaa, rac V-klaseli
moswavlis asaks Seesabameba, isini martivi da
iolad aRsaqmelia.
Tanafardoba teqstsa da ilustraciebs
Soris yvela gakveTilSi erTnairia. ilustraciebi TiToeuli TemisaTvis sagangebodaa SerCeuli da konkretul mizans emsaxureba.
saxelmZRvaneloSi Sesuli sailustracio
masala SerCeulia ramdenime kriteriumis
mixedviT:
1. nimuSis maqsimaluri tipuroba gansaxilvel TemasTan mimarTebiT;
2. masalis mravalferovneba (gamoyenebulia
rogorc feradi reproduqciebi, ise amave
asakis moswavleTa namuSevrebi)
V klasis saxelmZRvaneloSi gazrdilia xelovnebis klasikuri nimuSebis wili, raTa moswavle eziaros WeSmariti xelovnebis nimuSebs,
SeZlos maTi aRqma da maT Sesaxeb msjeloba
asakis Sesabamisad.
wigns mexuTeklaseli moswavlisaTvis
gasagebi, naTeli struqtura aqvs. ramdenime
struqturuli elementis saSualebiT xdeba
ganSlis mowesrigeba da, rac mTavaria, es elementebi sistematuria anu yvela gakveTilSi
meordeba da erTsa da imave adgilasaa ganTavsebuli, raTa am asakis moswavlem iolad,
maswavleblis dauxmareblad moaxerxos orientireba wignSi.
gakveTilis saTaurebi erTi feradi elementiTaa aRniSnuli.
praqtikuli davaleba sityviTaa gawerili,
ferad CarCoSia mocemuli da sagangebo niSniT
3
_ erTmaneTze gadajvaredinebuli fanqriTa
da makratliTaa aRniSnuli. Tavad davalebis
teqsti mokle da SeZlebisdagvarad sxartia.
davalebebi umeteswilad klasSi sruldeba,
Tumca zogierTi maTgani saxlSia Sesasrulebeli. davalebebi mravalferovania, sxvadasxva
sirTulisaa. maTi formati saSualebas aZlevs
maswavlebels gamoiyenos muSaobis sxvadasxva
strategia, gamoumuSaos moswavles rogorc
individualuri, aseve mewyvilesTan muSaobis da
jgufuri muSaobis unar-Cvevebi. tipiuri
gakveTilebis sanimuSo scenarebSi mocemulia
magaliTebi, Tu rogor sruldeba amgvari
davalebebi, gakveTilis romel konkretul
monakveTSia mizanSewonili davalebis Sesruleba da ramdeni dro eTmoba mas. gakveTilis
scenarebSi zustad aris miTiTebuli gakveTilis romel monakveTSia mizanSewonili ama Tu
im davalebis/savarjiSos Sesruleba, xolo
damoukidebeli samuSaos dawyebamde misacemi
instruqcia, romelic Seicavs rogorc SemoqmedebiTi xasiaTis rCevebs (mag. konkretul mxatvrul teqnikasTan an procedurasTan dakavSirebiT, agreTve, samuSaos usafrTxoebis da
higienis wesebis dacvasTan dakavSirebul
rCevebs), dawvrilebiT aris gawerili.
davalebebi pirobiTad ramdenime jgufad
SeiZleba daiyos:
1. samuSao, romelic gakveTilSi mocemuli
ZiriTadi Temis praqtikulad gamoyenebas isaxavs miznad da ganamtkicebs moswavlis Teoriul
codnas.
2. samuSao, romlis Sesasrulebladac moswavles ara marto axali, aramed ukve gavlili masalis (teqnikis, xerxis, elementebis da a. S.) gamoyeneba uxdeba.
3. davaleba, romlis Sesasrulebladac moswavle informaciis mopovebis sxvadasxva gzas
mimarTavs (mosapovebeli masalis aucilebeli
minimumi moswavlis samuSao rveulSi warmodgenili ilustraciebis saxiTaa mocemuli, xolo
maswavleblis wigns Tan axlavs yvelasaTvis xelmisawvdomi internetsaitebis misamarTebi).
maT Sorisaa skolis biblioTekaSi, saxlSi moZiebuli gamocemebi da sailustracio masala,
internetiT mopovebuli informacia da sxva.
4. davaleba, romelic mopovebuli masalis daxarisxebas da TvalsaCinod warmodgenas gulisxmobs (mag. SeTavazebul Temaze sainformacio stendis Seqmna). amgvari davalebis Sesasruleblad sxvadasxva tipis informaciis da masalis mopovebis
4
unarTan erTad (mag. konkretuli xelovanis
biografia da misi namuSevrebi, Zeglis istoria
da misi fotoebi) moswavles martivi SromiTi
unar-Cvevebic uviTardeba (stendis Seqmna).
5. davaleba, romelic Seqmnili namuSevris an
mopovebuli informaciis/masalis prezentacias gulisxmobs da, Sesabamisad, uviTarebs moswavles xelovnebis nawarmoebis Sefasebis da interpretaciis unars, aseve sakuTari namuSevris
wardginebis, sakuTari mosazrebebis argumentirebis unar-Cvevebs.
davalebebis erTi nawili sruldeba saxlSi
an iwyeba gakveTilze da Semdeg Sin grZeldeba.
aseT SemTxvevaSi maswavlebeli Tavad gegmavs,
Tu rodis xdeba Sesrulebuli davalebis wardgena klasSi da am miznisaTvis iyenebs Tavisufali muSaobisaTvis sagangebod datovebul dros.
davalebebis SesrulebaSi moswavles, saxelmZRvanelosTan erTad, samuSao rveuli exmareba, romelSic damatebiTi resursis saxiT
warmodgenilia rogorc gakveTilis TemasTan
dakavSirebuli Zeglebis an mxatvruli nawarmoebebis ilustraciebi, agreTve, is masala,
romelic konkretuli praqtikuli davalebis
SesrulebisTvis aris aucilebeli (mag. naxazi
gamosaWreli detalebis miTiTebiT, ornamentis
nimuSebi da sxva). samuSao rveuls Tan erTvis
praqtikuli davalebebisTvis saWiro feradi
furclebi. samuSao rveulSi gakveTilis saTauris Semdeg frCxilebSi Casmuli cifri miuTiTebs, Tu saxelmZRvanelos romel gakveTils
Seesabameba aq mocemuli masala.
moswavlis saxelmZRvanelos TiToeuli gakveTilis teqsti, sailustracio masala, interaqtivis SekiTxvebi, mravalferovani davalebebi da
moswavlis samuSao rveuli miznad isaxavs SeZlebisdagvarad gauadvilos moswavles axali Teoriuli da praqtikuli masalis aTviseba. sagakveTilo procesSi gaTvaliswinebulia masalis aTvisebis ramdenime etapi; kerZod, wvdoma,
gavarjiSeba da daufleba, da gakveTili igegmeba am fazebis monacvleobiT.
moswavleTa motivacias uTuod aamaRlebs is
garemoeba, rom maT mier Sesrulebuli namuSevrebi, sainformacio stendebi da dekoratiuli panoebi saklaso oTaxis, skolis, ezosa
Tu sakuTari sacxovreblis Sesamkobad iqneba
gamoyenebuli. saswavlo wlis ganmavlobaSi
naswavli xerxis, teqnikisa Tu principis
gamoyeneba maT realur cxovrebaSi sxvadasxva
problemis gadaWraSi daexmareba.
kidev erTi struqturuli elementia interaqtivis kiTxvebisaTvis sagangebod gamoyofili
feradi are, romelSic mocemulia Sesabamis TemasTan da ilustraciebTan dakav-Sirebuli
konkretuli da yvelaze aqtualuri SekiTxvebi. siaxle isaa, rom interaqtivis SekiTxvebi,
wina klasebis saxelmZRvaneloebisgan gansxvavebiT, ganlagebulia ara gakveTilis bolos,
aramed zustad im adgilas, sadac isini unda
daisvas gakveTilis msvlelobisas. maswavleblis wignSi ki mocemulia pasuxi uklebliv yvela kiTxvaze.
gakveTilis msvlelobisas interaqtivis meTodis gamoyeneba saSualebas aZlevs maswavlebels aqtiurad CarTos TiToeuli moswavle
gakveTilis procesSi; es ki, Tavis mxriv, axali
Teoriuli Tu praqtikuli masalis saTanadod
aTvisebis winapirobaa. interaqtivis SekiTxvebi moswavleebs sakuTari azris gamoTqmis,
msjelobis saSualebas aZlevs da exmareba imaSi,
rom saxelmZRvaneloSi da samuSao rveulSi warmodgenili ilustraciebi ukeT gaiazros, SeZlos gadmosces dakvirvebis Sedegad Seqmnili
ganwyobileba da Tavad gaakeTos Sesabamisi
daskvnebi.
kidev erTi elementia feriT gamoyofili
furceli, romelzec axali terminebis martivi
ganmartebaa mocemuli. es elementi mxolod im
gakveTilebSia CarTuli, romlebSic raime axali cneba Semodis.
yovel Tematur bloks moswavlis wignsa da
moswavlis samuSao rveulSi mosdevs Semajamebeli gakveTili. Semajamebeli gakveTilebis
umetesoba moicavs savarjiSoebis ramdenime
tips. maT Sorisaa, rogorc Teoriuli codnis
aTvisebis xarisxis Sesamowmebeli testuri saxis davalebebi, aseve, terminebis aTvisebis Sesamowmebeli krosvordebi. es saSualebas aZlevs
maswavlebels Seamowmos, rogor aiTvisa moswavlem ganvlili masala, ramdenad gaigo moswavlem saxelmZRvanelos am nawilSi Semotanili
axali terminebisa Tu cnebebis arsi. maswavlebels Tavad SeuZlia Seadginos analogiuri
amgvar CarCoSi
mocemulia davaleba.
xasiaTis testebi da daamatos wignSi mocemuls.
garda amisa, Semajamebel gakveTilebSi aris
praqtikuli davalebebic, romelTa Sesrulebis drosac moswavleebs yvela im masalis, teqnikuri xerxisa Tu meTodis gamoyeneba uwevT, romlebic saxelmZRvanelos am nawilSi iswavles.
amiT maswavlebels saSualeba eZleva Seamowmos,
Tu ramdenad gamoumuSavdaT moswavleebs is
unar-Cvevebi, romlebic saxelmZRvanelos am
nawilis gavlis Sedegad miznad iyo dasaxuli.
maswavleblis wignSi mocemuli tipiuri
gakveTilebis scenarebSi dawvrilebiT aris
gawerili Sefasebis mravalferovani formebi,
romlebsac mimarTavs maswavlebeli aTvisebuli codnis da gamomuSavebuli unar-Cvevis Sesamowmeblad. TiToeul gakveTilSi miTiTebulia aqtivobis Sefasebis mizanSewonili forma, xolo mTlianad moswavlis saxelmZRvanelo
da samuSao rveuli maswavlebels sTavazobs
ramdenime tipis Sefasebis gamoyenebas (ganmaviTarebeli da ganmsazRvreli Sefaseba).
agreTve urCevs mas saswavlo wlis ganmavlobaSi rodis aris rekomendirebuli winaswari, mimdinare da Semajamebeli Sefasebis gamoyeneba.
saxelmZRvanelos struqtura iTvaliswinebs
Sualeduri Semajamebeli Sefasebis gamoyenebasac, rac yoveli Tematuri blokis Semdeg
Semajamebeli gakveTilebis saxiT aris mocemuli. amave mizans emsaxureba saxelmZRvaneloSi
da samuSao rveulSi mocemuli sxvadasxva tipis Sefasebis nimuSebi krosvordis, testis Tu
Sefasebis cxrilis saxiT. xolo saswavlo wlis
ganmavlobaSi dagegmili gamofenebi Tu
prezentaciebi SeZlebisdagvarad naTel warmodgenas qmnis TiToeuli moswavlis miRwevebze. maswavleblis wignSi V Tavi konkretulad
Sefasebis Temas eTmoba.
zogi Tema wignSi erT gverds moicavs, zogi
ki _ mTel ganSlas. zogierTi Tema erT gakveTilze SeiZleba amoiwuros, zogi ki or gakveTilze gadanawildes. imis gadawyveta, Tu ramden gakveTilze gadaanawilebs maswavlebeli
Temas, misi prerogativaa.
amgvar furcelze axali,
ucnobi sityvebia axsnili.
movardisfro fonze
interaqtivis kiTxvebia mocemuli
5
III. me-5 klasis standarti saxviT da gamoyenebiT
xelovnebaSi/SromiT swavlebaSi
wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi
mimarTuleba: praqtikuli
unar-Cvevebi da ideebis gamoxatva
xelovnebaSi
s.g.V.1. moswavle mizanmimarTulad
iyenebs saxviTi xelovnebis elementebsa da
principebs namuSevris Seqmnisas.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs
• Suq-Crdilis, blikis da dacemuli
Crdilis saSualebiT gamosaxavs saganTa moculobas
• peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa da TavSeyris
wertils
•
namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT)
• iyenebs erTi feris gradacias
• gamosaxavs mravalfigurian kompoziciebs
• gamosaxavs adamianis figuras ZiriTadi
proporciebis gaTvaliswinebiT
• sxvadasxva mxatvruli xerxiT gadmoscems dinamikas namuSevrSi (figurebis
moZraoba, qari)
• aqcevs Secdomas (xarvezs, defeqts) SemoqmedebiT mignebad
s.g.V.2. moswavle iCens iniciativas da
aviTarebs sxvadasxva masalis, teqnikis da
proceduris gamoyenebis unars namuSevris
Seqmnisas.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• atarebs eqsperiments nacnobi masaliT
(sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis
minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT
da iRebs anabeWdebs)
• kompiuteris saSualebiT qmnis martiv
gamosaxulebebs, ornamentebs, sxvadasxvagvar
efeqts
6
• Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag.
qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis
saRebavebiT)
s.g.V.3. moswavle afarToebs garemoSi
obieqtebs Soris arsebuli kavSirebis
asaxvis gzebs namuSevarSi.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• xatavs portretebs, naturmortsa da
peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT
• gamosaxavs sakuTar Tavsa d
D a sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situaciebSi
mravali detalis gamoyenebiT
s.g.V.4. moswavle afarToebs sakuTari
grZnobebis, ganwyobilebebis da ideebis
gamosaxvis gzebs namuSevarSi.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs
• iyenebs sxva sagnebSi ganvlil masalas
namuSevrebis siuJetisaTvis
• iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas
namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad
• iyenebs mimikas potretSi xasiaTis gadmosacemad
• iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis,
mxatvris namuSevrebs, rogorc wyaros sakuTari namuSevris Sesaqmnelad
s.g.V.5. moswavle gegmavs da asrulebs
sxvadasxva saxis samuSaos.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• konkretuli amocanis gadasaWrelad
gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas
• qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs
• akeTebs saklaso oTaxis interieris eskizs
• qmnis saskolo stendebs
• dekoratiulad aformebs skolis ezos
kuTxes
• kinZavs da aaxlebs saskolo an saklaso
biblioTekis wignebs
• xatavs da amzadebs Teatraluri kostumis da dekoraciis detalebs (qudi, niRabi)
s.g.V.6. moswavle TanamSromlobs
sxvebTan, rogorc sakuTari, ise saerTo
miznis misaRwevad.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
• monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi
• anawilebs funqciebs Sesasrulebeli
amocanis miznidan gamomdinare
• iTxovs daxmarebas sakuTari ideis gansaxorcieleblad iTxovs daxmarebas da TanamSromlobs sxvebTan konkretuli problemis
gadaWrisas
K mimarTuleba:
komunikacia da interpretacia
s.g.V.7. moswavle warmoadgens individualur da jgufur namuSevrebs da miRebuli
codnis safuZvelze msjelobs mxatvruli
nawarmoebis Sesaxeb.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar
moswons romelime maTgani
• kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs
• saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs
• pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze
•
msjelobs sakuTar arCevanze da
Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes
sxva sagnebSi ganvlil masalas
• amoicnobs istoriaSi da literaturaSi
gavlil Temebs da personaJebs
• saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
• msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul
mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri,
teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.)
s.g.V.8. moswavles esmis da warmoaCens,
rom xelovneba aris komunikaciis
saSualeba.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• esaubreba megobrebs naxatebiT
• gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb
• saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
• saubrobs informaciaze, romelic miiRo
speqtaklidan, filmidan, ferweruli/
grafikuli namuSevrebidan, wignis ilustraciebidan
• msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT
s.g.V.9. moswavle monawileobs sxvadasxva
saxis RonisZiebaSi.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• monawileobs gamofenaSi
• monawileobs speqtaklis dadgmaSi
• monawileobs sxvadasxva saxis aqciebSi
(mag. garemos dacva)
• xvdeba xelovnebis gamoCenil moRvaweebs
mimarTuleba:
xelovnebis aRqma konteqstSi
s.g.V.10. moswavle akavSirebs saxviTi da
gamoyenebiTi xelovnebis sxvadsxva dargis
nimuSebs istoriul, religiur da socialur konteqstTan.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• gamoTqvams mosazrebas, romeli socialuri fenisTvis iyo gankuTvnili gamoyenebiTi xelovnebis esa Tu is nimuSi
• asaxelebs cnobili arqiteqturuli Zeglebis Seqmnis ramdenime mizezs (piramidebi, CineTis kedeli, caTambjenebi da sxv.)
• saubrobs dekoratiul-gamoyenebiTi xelovnebis nimuSebis daniSnulebaze msjelobs,
ra gavlenas axdens socialuri da religiuri
7
konteqsti xelovnebis nimuSis vizualur mxareze
s.g.V.11. moswavle akavSirebs nawarmoebis
Sinarss istoriasTan da kulturasTan.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• amoicnobs istoriul da literaturul
personaJebs xelovnebis nimuSebSi
• ikvlevs romelime istoriul movlenasTan dakavSirebul xelovnebis nimuSebs
• moiZiebs erTi da imave Temaze Seqmnil
namuSevrebs sxvadasxva kulturaSi da adarebs erTmaneTs
• amoicnobs xelovnebis nimuSs, rogorc
ama Tu im kulturis kuTvnilebas vizualuri
detalebis (samosi, aveji, WurWeli da sxv.) da
stilis niSnebis mixedviT
• amoicnobs istoriul movlenas, romelmac STaagona konkretuli nawarmoebi Semoqmeds
s.g.V.12. moswavle ecnoba qarTul
xelovnebas da xelovnebis moRvaweebs.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• msjelobs materialuri kulturis Zeg-
lebze, romelic unaxavs da gamoxatavs Tavis
damokidebulebas
• agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da
warmoadgens klasis winaSe
• moiZiebs informacias ramdenime cnobili qarTveli mxatvaris, moqandakis Sesaxeb da warmoadgens klasis winaSe
s.g.V.13. moswavle acnobierebs, ra rols
asrulebs xelovneba sazogadoebis cxovrebaSi.
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:
• asaxelebs mis qalaqSi/raionSi/qveyanaSi arsebul kulturul dawesebulebebs
(muzeumi, galerea, kinoTeatri) da msjelobs
maT daniSnulebaze
• agrovebs informacias da aanalizebs xelovnebis sferoSi vin da riT gauTqva saxeli
mis qalaqs/sofels/qveyanas
• msjelobs xelovnebis calkeuli nimuSis (qandakeba, plakati, afiSa, reklama) daniSnulebaze sazogadoebriv adgilebSi
• ikvlevs msoflio mniSvnelobis mqone
xelovanis Semoqmedebas da mis wvlils kulturis ganviTarebaSi
IV. saxelmZRvanelos Sesabamisoba
erovnul saswavlo gegmasTan
Sinaarsisa da miznebis ruka
8
9
10
11
12
13
V. rekomendebuli Sefaseba saxviT da
gamoyenebiT xelovnebaSi/SromiT swavlebaSi
Sefasebis ori ZiriTadi tipi
skolaSi ZiriTadad misaRebia ori tipis Sefaseba: ganmsazRvreli da ganmaviTarebeli. rodesac
maswavlebeli niSans uwers moswavles da mxolod
amiT Semoifargleba, es niSani gansazRvravs moswavlis miRwevis dones dasaxul miznebTan mimarTebiT. maSin, rodesac maswavlebeli Sefasebis
iseT formas iyenebs, romelic moswavles ara mxolod sakuTari miRwevis donis gansazRvraSi exmareba, aramed ganvi-TarebaSic – es ganmaviTarebeli Sefasebaa. ganmaviTarebeli Sefasebis tipuri formaa komentarebi, romelic trimestris
mimdinare
Semajamebeli
Sefasebis tipebi da maTi gamoyeneba drois mixedviT
ganmsazRvreli
ganmaviTarebeli
yovldRiuri davalebebis
yovldRiuri davalebebis Sesruleba,
Sesruleba, gakveTilze
gakveTilze CarTuloba, proeqtis romelime
CarTuloba, proeqtis romelime
etapi an sxv. romelSic vuxsniT moswavles,
etapi an sxv. romelSic niSani
rogor gaaumjobesos Sedegebi.
iwereba.
raime Temis, drois monakveTis,
raime Temis, drois monakveTis, proeqtis
proeqtis bolos miRebuli
bolos miRebuli sityvieri Sefaseba,
niSani.
komentari, rubrikiT Sefaseba da sxv.
trimestruli niSnis
Semadgeneli nawilebi
moswavlis niSani unda gamomdinareobdes
mis mier sagnis Seswavlis sxvadasxva komponentisgan. moswavle SesaZlebelia Sefasdes
Semdegi komponentebis mixedviT:
a) gakveTilze CarTuloba;
b) saSinao davalebebi;
g) mimdinare saklaso davalebebi;
d) Semajamebeli davalebebi (sakontrolo/
gamocda/testireba da sxv.);
e) proeqtebi;
v) damatebiTi komponenti, romelic araumetes saerTo Sefasebis 10%-ia da romelic
moswavleebis mier dgindeba (mag. organizebuloba, SemoqmedebiToba, jgufSi efeqturi
muSaoba da sxv.).
TiToeuli sagnis swavlebisas, skola kaTedrebis meSveobiT adgens minimum sam kompo-
14
ganmavlobaSi an bolos, an romelime davalebis
Sesrulebis Semdeg iwereba da romelic aRwers
namuSevris Zlier da sust mxareebs da amavdroulad Seicavs rekomendaciebs miRwevebis gaumjobesebis Taobaze. ganmaviTarebeli Sefasebis
erTerTi gavrcelebuli xerxia Sefasebis
cxrilebis (rubrikebis) gamoyeneba.
mniSvnelovania ganmsazRvreli da ganmaviTarebeli Sefasebis mudmivad gamoyeneba swavlis procesSi. rekomendebulia, rom ganmaviTarebeli Sefasebis wili saswavlo procesisas
ufro meti iyos, vidre ganmsazRvrelis.
nents pirveli xuTidan, romelsac aniWebs
procentul wonebs 90%-is farglebSi.
danarCeni 10 %-is ganawileba xdeba maswavleblis mier ukve moswavleebTan SeTanxmebiT.
pirvelad maswavleblebi acnoben moswavleebs kaTedris mier SemuSavebul komponentebs da uxsnian, Tu ras moelian TiToeuli
komponentis Sefasebisas. amis Semdeg moswavleebTan erTad eZeben im kriteriums, romelic, maTi azriT, kargi iqneboda, rom damatebiT aTi procentis farglebSi yofiliyo
gamoyenebuli. maswavlebeli SesaZlebelia,
exmarebodes moswavleebs am komponentis
gaazrebaSi, magram mniSvnelovania, rom moswavleebma TviTon gadawyviton am komponentis raoba da Sefasebis doneebi.
Sefasebis sistema
gTavazobT mimdinare Sefasebis sistemas
cxrilis saxiT, romlis mixedviTac maswavlebels gauadvildeba moswavlis ganviTarebaze dakvirveba da saswavlo procesis koreqcia, TiToeuli moswavlis individualobis
gaTvaliswineba, masTan swori pedagogiuri
taqtikis SemuSaveba. SemoTavazebuli sistema, aseve, gauadvilebs maswavleblebs saswavlo wlis bolos TiToeuli moswavlis srulyofilad daxasiaTebas.
SemoTavazebuli cxrili Seicavs Semdeg
komponentebs: praqtikuli samuSao, CarTuloba, prezentacia, organizebuloba. maswavlebeli aseT cxrils TiToeuli moswavlisaTvis adgens da yovel gakveTilze iniSnavs
mis aqtivobas TiToeuli komponentis mixedviT. maswavlebelma, SesaZloa, gamoiyenos
qulebi, magram dawyebiTi klasebisaTvis ufro gamarTlebulia am mizniT pirobiTi niSnebis SemoReba. mag., saukeTeso ++, saSualo
+, susti _, Zalian susti 0.
Tu moswavles mTeli trimestris ganmavlobaSi am cxrilSi ZiriTadad pliusebi (++, +)
daugrovda, es niSnavs, rom igi yvela komponents akmayofilebda mTeli trimestris ganmavlobaSi da igi warmatebul moswavled SeiZleba CaiTvalos; daxasiaTebaSi ki daiweros,
rom am saganSi moswavlem garkveul warmatebebs miaRwia. igi mTeli trimestris ganmavlo-
baSi iCenda gulmodginebas, aqtiurad iyo
CarTuli saswavlo procesSi, organizebuli
iyo da modioda saWiro aRWurvilobiT, gulisyuriT muSaobda, aqtiur monawileobas iRebda kiTxva-pasuxSi; gunduri muSaobis dros
warmatebiT TanamSromlobda TanaklaselebTan; prezentaciis dros naTlad da argumentirebulad warmoaCenda sakuTar namuSevars.
sasurvelia, daxasiaTebis bolos ramdenime
wamaxalisebeli sityvac daiweros momavalSi
moswavlis motivaciis asamaRleblad.
Tu moswavles mTeli trimestris ganmavlobaSi cxrilSi daugrovda ufro meti minusebi (_ _, _), am SemTxvevaSi, maswavlebeli
unda daakvirdes cxrils da gansazRvros,
romel komponentSi aqvs meti minusi moswavles, anu sad aqvs mas problema. amis mixedviT
maswavlebelma unda SeimuSavos am moswavlesTan moqmedebis garkveuli taqtika (rogor
miudges moswavles aRniSnuli xarvezebis aRmosafxvrelad). Tu moswavlem es xarvezebi gamoaswora, maswavlebelma saboloo daxasiaTebaSi igi aucileblad unda Seaqos waxalisebis
mizniT. Tu xarvezebi ar gamosworda, maswavlebelma obieqturad unda miuTiTos moswavles maTze da gamoTqvas survili da imedi, momavalSi maTi aRmofxvris Taobaze.
komponenti
mimdinare Sefasebis cxrili
1.09
4.09
8.09 12.09 16.09 20.09 22.09 25.09 28.09
4.10
8.10 11.10 15.10
gakv.1 gakv.2 gakv.3 gakv.4 gakv.5 gakv.6 gakv.7 gakv.8 gakv.9 gakv.10 gakv.11 gakv.12 gakv.13 gakv.14
mimdinare
saklaso
davaleba
+
+ +
+ +
+
+ +
+ +
+
_
+
+ +
+ +
+
+ +
+ +
bavSvis Semajamebeli
saxeli davalebebi
da gvari
CarTuloba
+
+
+ +
_
+
+
+
+
+
+ +
+
+
+
+
+
_
_
+ +
+
+
+ +
_
+
+ +
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
_
+
+
_
+
+
SemoqmedebiToba
mimdinare Sefasebis es cxrili daexmareba
pedagogs, raTa moswavles mis safuZvelze
misces rekomendacia xarvezebis dasaZlevad.
dakvirvebis Canawerebi moicavs mudmiv SeniS-
vnebs moswavlis winsvlis Sesaxeb. aseTi tipis Canawerebis warmoeba mimdinare Sefasebis nawils warmoadgens. gTavazobT rekomendaciis savaraudo nimuSs.
15
rekomendacia
(bavSvis saxeli da gvari)
Seecade ufro yuradRebiT iyo gakveTilze.
iswavle me-8 gakveTili.
meti gasaqani mieci sakuTar fantazias. Sen es SegiZlia.
trimestrisa da wlis bolos maswavlebelma TiToeul moswavles unda dauweros Sema-
gakveTilebze daswreba, saklaso davalebebsa da aqtivobebSi monawileoba
jamebeli komentari teqstis saxiT, sadac
b) saSinao davalebebi
daaxasiaTebs moswavlis warmatebebs da mis-
SeiZleba Sefasdes Semdegi davalebebis
cems rCevebs sakuTari SesaZleblobebis ukeT
mixedviT: masalis moZieba, referati, praqtikuli samuSao
g) mimdinare saklaso davalebebi
moicavs Semdegi tipis aqtivobebs:
1. konkretuli praqtikuli samuSaos
Sesruleba an namuSevris Seqmna garkveul
Temaze, rac SeiZleba Sefasdes Semdegi kriteriumebis mixedviT:
• organizebuloba (sistemuroba, drois
limitis dacva, saWiro masalis, aRWurvilobis qona)
• teqnikis, masalis floba
• SemoqmedebiToba (gadawyvetilebis damoukideblad miReba, sakuTari xelweris, xedvis, demonstrireba)
• TanamSromloba jgufuri muSaobis dros
2. sakuTari da sxvisi namuSevrebis ganxilvaSi monawileoba;
3. garkveuli epoqis, Semoqmedis an xelovnebis nimuSis analizSi an mis irgvliv
msjelobaSi monawileoba, rac Sei-Zleba Sefasdes Semdegi kriteriumebis mixedviT:
• aqtiuri monawileoba
• sakuTari azris dasabuTebulad warmoCena
• sxvisi azris mimarT pativiscemis demonstrireba
4. sakuTari da sxvebis namuSevrebis
prezentacia (auditoriisTvis wardgena),
rac SeiZleba Sefasdes Semdegi kriteri-
gamovlenisaTvis. aq mniSvnelovania, rom
Zalian frTxilad movekidoT moswavlis problemebs da SevTavazoT gaumjobesebis gzebi.
Sefasebis formebi da xerxebi unda miesadagebodes sagnobriv standarts. maswavleblis mier gamoyenebuli Sefasebis sxvadasxva xerxi gamomdinareobs saswavlo miznidan.
Sefasebis formebisa da xerxebis SerCevisas unda ganisazRvros:
1. ra codnis SeZenas da ra unar-Cvevebis
ganviTarebas iTvaliswinebs saswavlo mizani, riTac dadgindeba Tu ra unda Sefasdes;
2. Sefasebis ra xerxs gamoiyenebs maswavlebeli, anu ra aqtivobiT Seafasebs moswavlis codnasa da unar-Cvevas;
3. trimestruli niSnis Semadgenel romel
komponents warmoadgens konkretuli unarCveva da aqtivoba;
4. Sefasebis konkretuli tipi: ganmsazRvreli an ganmaviTarebeli.
Sefasebis farTod gamoyenebuli xerxebia:
dakvirvebis Canawerebi, miRebuli Sedegebis
analizi, kiTxva-pasuxi, testebi, krosvordi,
portfolio (moswavlis sxvadasxva saxis namuSevrebiT Sedgenili saqaRalde), gamofena.
ras iTvaliswinebs TiToeuli
komponenti saxviT da
gamoyenebiT xelovnebaSi/
SromiT swavlebaSi
a) gakveTilze CarTuloba
SeiZleba Sefasdes Semdegi kriteriumebis
mixedviT:
16
umebis mixedviT:
• saTqmelis naTlad da gasagebad gadmocema, auditoriasTan kontaqti
• TvalsaCinoebisa da teqnikuri saSualebebis gamoyeneba
• kiTxvebze adeqvaturi pasuxis gacema
d) Semajamebeli davalebebi
SeiZleba Sefasdes Semdegi aqtivobebiT:
krosvordi, testireba/gamofena, praqtikuli samuSao.
e) proeqtebi
proeqtis savaraudo Temebi:
eqspoziciis, speqtaklis momzadeba; gazeTis, wignis maketis damzadeba; skveris keTilmowyoba da sxva.
proeqtis Sesrulebis dros fasdeba Semdegi aqtivobebi:
proeqtis ideis gansazRvra, proeqtis
dagegmva, funqciebis ganawileba; organizeba,
sazogadoebasTan urTierToba, masaliT momarageba, musikaluri gaformeba, reJisura,
scenografia, mxatvaroba, dizaini: kostumi,
dekoracia, grimi; resursis Seqmna, warmodgenaSi monawileoba (msaxiobi, wamyvani, gamnaTebeli da a.S.), wardgena da sxva;
v) damatebiTi komponenti, romelic ara
umetes saerTo Sefasebis 10%-ia da romelic moswavleebis mier dgindeba (mag. organizebuloba, SemoqmedebiToba, jgufSi efeqturi muSaoba da sxv.)
rubrikebis nimuSebi
praqtikuli samuSaos (namuSevris) Sefaseba
TariRi: _______________________
samuSaos (namuSevris) saxeoba: ______________________
moswavle
Sefasebis kriteriumebi
organizebulo
ba (drois
limitis dacva, saWiro
aRWurvilobis qona)
masalis, teqnikis
da mxatvrulgamomsxvelobiTi
saSualebebis
floba
SemoqmedebiToba,
anu ramdenad
efeqturad iyenebs
teqnikas, masalas
da mxatvrulgamomsaxvelobiT
xerxebs Canafiqris
gadmosacemad
TanamSromlob
a jgufuri
muSaobis dros
qulaTa
maqsimaluri
raodenoba 10
1.
2.
3.
4.
5
akademiuri moswrebis Sefaseba unda iyos mravalmxrivi; Sefasebis sxvadasxva
meTodis gamoyeneba iZleva imis saSualebas, rom Sefaseba gaxdes ufro xarisxiani.
17
VI. SeniSvnebi maswavleblis wignTan dakavSirebiT
1. gakveTilebis savaraudo scenarebSi
mocemulia gakveTilis dagegmvis vrceli
varianti, sadac warmodgenilia Sefasebis
meTodebsa da xerxebSi maswavleblisa da moswavlis aqtivobebi.
2. maswavleblis wignSi mocemulia pasuxi
interaqtivis yvela SekiTxvaze. pasuxebi
SemoklebiT asea aRniSnuli _ p.i.k.
3. gakveTilis TemasTan dakavSirebuli
damatebiTi informacia maswavleblisaTvis
SemoklebiT asea aRniSnuli _ d.i.m.
4. mniSvnelovania, rom yoveli gakveTilis
bolos moswavleebma moawesrigon samuSao
adgili, raTa saswavlo procesi sufTa garemo-Si gagrZeldes. moswavleebma samuSao adgili _ merxebi, klasi _ yovel jerze unda
18
daasufTaon. maswavlebelma am Cvevis gamomuSavebaze yuradReba unda gaamaxvilos da
saWiroebisamebr, Seaxsenos moswavleebs am
movaleobis Sesaxeb.
5. maswavlebeli unda ecados, aRzardos moswavleebSi sakuTar da sxvis namuSevarTan faqizad da gulisyuriT mopyrobis kultura.
6. gakveTilis scenarebSi yvela aqtivobis
dro savaraudoa. maswavlebels, sakuTari
Sexedulebisamebr, klasis SesaZleblobidan
gamomdinare, SeuZlia, Secvalos TiToeuli
aqtivobis xangrZlivoba. Tu maswavlebeli
CaTvlis, rom praqtikul samuSaos meti dro
unda dauTmos da prezentaciisaTvis dro
aRar rCeba, mas SeuZlia is momdevno gakveTilze gadaitanos.
VII. moswavlis wignis Sinaarsi
1. ardadegebi
2. figurebi da garemo
3. zRva da sivrce
4. Semodgomis peizaJi
5. gradacia
6. zedapiri da faqtura
7. dinamika
8. yvela Cemi samSobloa...
9. mxiaruli kacunebi
10. kidevac daizrdebian...
11. lado gudiaSvili
12. Semajamebeli gakveTili
6
8
10
11
12
14
16
18
20
21
22
24
13. mimika
14. sinaTle fanjrebSi
15. saxaliso sarWebi
16. rogor davxatoT vaSli
17. zooparkis binadarni
18. yvela Cemi samSobloa...
19. Rimili saCuqrad
20. axali weli
21. karnavali
22. iakob nikolaZe
23. Semajamebeli gakveTili
26
28
29
30
32
34
36
37
38
40
42
24.
25.
26.
27.
28.
29.
44
46
48
50
51
52
portreti
wiTelquda sokoebi
marao
naxati kenWebze
saCuqari dedas
suraTi, epoqa, qveyana
30. aRdgoma
31. yvela Cemi samSobloa...
32. Sors mimavali gza
33. saRamo zRvaze
34. uCa jafariZe
35. Semajamebeli gakveTili
54
56
58
59
60
62
36. msoflios cnobili koSKkebi
37. momavlis koSki
38. tye Seunaxe Svilebsa...
39. akvareli _ faqizi da
msubuqi saRebavi
40. sagamofeno darbazi
41. anabeWdi cilindriT
42. saklaso stendi
43. varlas samyaro
44. yvela Cemi samSobloa...
45. Semajamebeli gakveTili
64
66
67
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
80
82
83
84
86
88
90
92
93
94
96
97
saqarTvelos mefeebi
STabeWdileba
wvimiani amindi
adamiani, saqmianoba, garemo
aplikacia qsoviliT
mrude sarke
bataluri scenebi
oTxfexa megobari
akvariumi
yvela Cemi samSobloa...
anabeWdi
Semajamebeli gakveTili
68
70
72
73
74
76
78
19
VIII. gakveTilebis savaraudo scenarebi
1. ardadegebi
mizani: davadginoT, ra codnas da unarCvevebs floben moswavleebi, movaxdinoT
moswavleTa SesaZleblobebis diagnostireba; ganvsazRvroT, ramdenad aqtiurad iyeneben isini wina wels naswavl principebs, elementebs, teqnikasa da proceduras sakuTari
STabeWdilebebisa da emociebis gadmosacemad. moswavles gamovumuSavoT sakuTari STabeWdilebebis, emociebis gadmocemisa da mexsierebiT xatvis unari; ganvuviTaroT wyvilSi muSaobisa (TanamSromlobis) da saprezentacio unarebi.
Sefaseba: fasdeba, Tu ramdenad SeZlo moswavlem wina wlebSi aTvisebuli masalisa da teqnikis gamoyenebiT STabeWdilebebis, emociebis asaxva; mexsierebiT xatva; TanamSromlobis
unaris Sefaseba, saprezentacio unarebi. maswavlebeli afasebs dakvirvebiT, mosmeniT.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 3.
praqtikuli samuSao _ 25 wT; 4. prezentacia
_ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, formati, nebismieri saxatavi masala.
muSaobis forma: individualuri, wyvilebSi (maswavleblis Sexedulebisamebr)
20
Sedegi: s.g. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT
sg. V. 4 xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs
s.g. V.7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an
ar moswons romelime maTgani
• kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs
s.g. V.8. esaubreba megobrebs naxatebiT
• gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris
Sesaxeb
• saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs, Tu
sad daisvena TiToeulma maTganma. moswavleebi asaxeleben im adgilebs, sadac maT
ardadegebi gaatares. Semdeg maswavlebeli
esaubreba moswavleebs imis Sesaxeb, Tu ramden axal STabeWdilebas iRebs adamiani,
rodesac dasasveneblad midis, naxulobs axal
adamianebs, axal garemos, bunebas, xvdeba gansxvavebul wes-Cveulebebs, uCveulo Tavgadasavalic ki SeiZleba gadaxdes Tavs.
SeniSvna: SesaZlebelia, maswavlebelma
sakuTari cxovrebidan saintereso ambavic ki mouyves moswavleebs, romelic dasasveneblad
yofnis dros Tavs gadaxda.
maswavlebeli uxsnis bavSvebs, rom saxviTi xelovneba adamianebs Soris urTierTobis
saukeTeso saSualebaa da axla
maT SeuZliaT naxatebis saSualebiT mouyvnen erTmaneTs, Tu
ra gaiges axali da ra gadaxdaT
Tavs am zafxuls, gauziaron
STabeWdilebebi erTmaneTs
formisa da feris gamoyenebiT.
maswavlebeli sTavazobs moswavleebs, Tavad SearCion masala da
teqnika namuSevris Sesasruleblad. maswavlebeli axsenebs moswavleebs, rom maT SeuZliaT
im masalisa da teqnikis gamoyeneba, romelsac
wina klasebSi euflebodnen. mag: Rrublisa da
jagrisebis, muyaos gamoyeneba da sxv.
aqtivoba II
moswavleebi muSaoben individualurad.
muSaobis dasrulebis Semdeg wyvilebi cvlian
namuSevrebs da cdiloben, amoicnon erTmaneTis namuSevrebis Tema, siuJeti, masSi asaxuli emocia, STabeWdileba.
aqtivoba III
wyvilebi akeTeben erTmaneTis namuSevrebis prezentacias: mewyvileebi saubroben erTmaneTis namuSevrebSi gadmocemul STabeWdilebebze, emociebze, imaze, Tu ra xerxebi gamoiyena maT gadmosacemad mewyvilem; sad iyo
igi da, maTi azriT, risi asaxva surda namuSevarSi; afaseben megobrebis namuSevars. msjeloben, ramdenad kargad moaxerxa maTma mewyvilem namuSevarSi Canafiqris gadmocema.
maswavlebeli sTxovs moswavleebs, moawesrigon samuSao adgili da madlobas uxdis maT.
maswavlebeli aTvalierebs moswavleTa
namuSevrebs, akeTebs Canawerebs TiToeuli
namuSevris Sesaxeb da inaxavs portfolioSi.
2. figurebi da garemo
mizani: moswavles gavacnoT mravalfiguriani kompoziciis cneba, misi agebis sxvadasxva principi; ganvuviTaroT, aseve, axlo
da Sori xedvis wertilis aRqmisa da gaanalizebis unari, gamovumuSavoT mravalfiguriani kompoziciis Seqmnis unari.
Sefaseba: mravalfiguriani kompoziciis
aRwera-analizis unari, mravalfiguriani
kompoziciis Seqmnis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis Sesavali saubari, axali cnebis Semotana _ 5 wT; 2. kiTxva-pasuxi _ 5 wT; 3. namuSevrebis analizi _ 10 wT; 4. praqtikuli
samuSao _ 20 wT; 5. prezentacia _ 5 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samUuSao rveuli, nebismieri saxatavi masala, saxatavi
furclebi.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 1. namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT)
• gamosaxavs mravalfigurian kompoziciebs
sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa
da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti
detalis gamoyenebiT
s.g. V
B . 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an
ar moswons romelime maTgani
• saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs
21
• msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul
mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri,
teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri
ganawilebis principi da sxv.)
s.g. V.8. gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb
• saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
p.i.k. 1.
1. kompoziciebis aRwerisas moswavleebma
yuradReba unda gaamaxvilon imaze, Tu rogoraa Sevsebuli sasuraTe sibrtye gamosaxulebebiT wignSi mocemul pirvel da meore namuSevarze.
2. pirvel SemTxvevaSi es sibrtye mTlianad
Sevsebulia figurebiT, meore suraTze ki
meti Tavisufali area darCenili da igive
kompozicia formatis qveda marjvena kuTxeSia ganTavsebuli. amis gamo meore suraTze
meti sixalvaTis STabeWdileba rCeba.
p.i.k. 2.
1. am suraTze gamosaxulia oTaxi, romelSic bevri adamiani ireva. yoveli maTgani
Tavisi saqmiTaa dakavebuli. moswavleebma
detalurad unda aRweron oTaxi, anu is garemo, romelSic adamianebi imyofebian.
2. moswavleebma unda daaxasiaTon figurebis moqmedeba, Cacmuloba, moZraobebi da
saqmianoba.
3. am suraTze saqmiani atmosfero sufevs.
p.i.k. 3
1. breigelis suraTze warmodgenilia
moedani, romelzec uamravi adamiania gamosaxuli. figurebi WianWvelebiviT irevian,
saqmianoben. aq didi, farTo xedia gadmocemuli. kirxneris suraTze ki sul 4 mamakacia gamosaxuli da isini mTlianad avseben sasuraTe sibrtyes da, Sesabamisad,
sivrcec SezRudulia.
2. breigelis suraTze garemo Sori xedvis
wertilidanaa danaxuli, kirxneris suraTze
ki piriqiT _ axlo xedvis wertilia gamoyenebuli.
3. cxadia, guldasmiT daTvalierebas
breigelis suraTi iTxovs, ragan Soridan
22
danaxuli mcire zomis mofusfuse figurebi
mnaxvelis cnobismoyvareobas iwvevs, xolo
kirxneris suraTze wina planze wamoweuli
figurebi da garemos minimaluri detalebi
mnaxvelis yuradRebas imTaviTve figurebze
amaxvilebs.
3. zRva da sivrce
mizani: moswavles gamovumuSavoT sxvadasxva saxatavi masalisa da teqnikis gamoyenebiT namuSevarSi sivrcis gadmocemis, misi
asaxvis unari, raTa man SeZlos zRvis sivrcisa da Sesabamisi ganwyobilebis gadmocema;
SeZlos saubari mis mier Seqmnil namuSevarze.
Sefaseba: sxvadasxva saxatavi masalisa da
akvarelis sveli teqnikis gamoyenebiT namuSevarSi sivrcis asaxvisa da ganwyobilebis
gadmocemis unari, saprezentacio unari.
maswavleblis aqtivoba: akvirdeba moswavlis muSaobis process; prezentaciis dros
us-mens, usvams kiTxvebs.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari da savarjiSos Sesruleba
samuSao rveulSi - 15 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 3. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, formati, akvarelis qaRaldi, fanqari,
akvarelis saRebavebi, funji, wylis WurWeli, xelsaxocebi.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobilebas
da qmnis faqturebs
• peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa da TavSeyris
wertils
• namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT)
sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa
da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti
detalis gamoyenebiT
s.g. V
B .5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
maswavlebeli gakveTils iwyebs saubriT:
`zRvis napirze yofnisas, albaT gifiqriaT,
rogori ukidegano sivrce iSleba Tqven
Tvalwin~. mM a swavlebeli svams SekiTxvas:
„rogor fiqrobT, zRvis sivrcis gamosaxva
furclis brtyel zedapirze rogor aris
SesaZlebeli?“ moswaleebis pasuxis Semdeg,
maswavlebeli axsenebs moswavleebs horizontis xazs, romelic maT wina wels iswavles.
mMaswavlebeli moswavlebs sTavazobs, sanam damoukidebel namuSevars Seqmnian, samuSao rveulSi Seqmnan zRvis peizaJis eskizi.
samuSao rveulSi horizontalur formatze
mxolod erTi palmis grafikuli gamosaxulebaa mocemuli.
mMaswavlebeli sTavazobs moswavleebs, pirvel rigSi, eskizze horizontis xazi gaavlon,
raTa wina da ukana planebi erTmaneTisagan
gamijnon. A
amis Semdeg ki maT SeuZliaT sxva detalebic daamaton: palmebi, navebi, gemebi,
saxlebi, mze da a.S. eskizi sruldeba nebismieri masaliT. es aris mosamzadebeli samuSao, erTgvari savarjiSo, romelic moswavles damoukidebeli namuSevris Sesrulebam-
de sivrcis gadmocemis garkveul gamocdilebas SesZens.
aqtivoba II
amis Semdgom, maswavlebeli moswavleebs
zRvis peizaJis damoukidebeli namuSevris
akvarelis saRebavebiT Seqmnas avalebs. sasurvelia, es samuSao akvareliT specialur
an ufro sqel furcelze daixatos. maswavlebeli aA xsenebs moswavleebs: imis mixedviT
Tu ras gamosaxaven isini peizaJze, maT sagangebod unda SearCion formati (horizontaluri Tu vertikaluri).
maswavlebeli moswavleebs samuSaos dawyebamde acnobs akvarelis svel teqnikas, Tanmimdevrulad uyveba akvareliT muSaobis
etapebis Sesaxeb. Tavdapirvelad, moswavleebma fanqriT mkrTalad unda moniSnon sxvadasxva de-tali: horizontis xazi da sanapiro zoli. Semdeg furceli Rrublis saSualebiT unda daasvelon, odnav SeSrobis Semdeg, sxvadasxva feris saRebaviT imuSaon;
roca saRebavi SeSreba, wina planze palmebis
da, aseve, sxva gamosaxulebebi gamSral zedapirze akvareliT unda daixatos. SesaZlebelia, akvareliT, feradi fanqriT an pasteliT damuSavdes wina planis detalebi.
aqtivoba III
samuSaos dasrulebis Semdeg moswavleebi
akraven kedelze namuSevars, dgebian mis gverdiT da saklaso oTaxSi ewyoba ‚gamofenaprezentacia~. maswavlebeli sTxovs moswavleebs,
Zalian mokled isaubron, Tu rogor moewonaT aseTi teqnikiT muSaoba da SesZles Tu
ara sakuTar naxatSi sivrcis asaxva.
dasasruls, maswavlebeli madlobas uxdis
moswavleebs muSaobisTvis da sTxovs, moawesrigon Tavisi samuSao adgili; axsenebs, Tu ra
masala unda moitanon Semdeg gakveTilze da
emSvidobeba maT.
maswavlebeli aTvalierebs moswavleTa
namuSevrebs, akeTebs Canawerebs TiToeuli
namuSevris Sesaxeb da inaxavs portfolioSi.
23
4. Semodgomis peizaJi
mizani: moswavles gamovumuSaoT mexsierebiT xatvis unari; sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gansxvavebuli faqturis da ganwyobilebis, STabeWdilebis, emociebisa da weliwadis am drosTvis damaxasiaTebeli feradovnebis gadmocemis unari. moswavlem unda SeZlos sakuTar namuSevarze, masSi
gamoyenebul xerxebze saubari.
Sefaseba: mexsierebiT xatvis unari (feradovneba, romelic am dros axasiaTebs) namuSevarSi gamoyenebuli sxvadasxva xerxiT Seqmnili faqtura, gamosaxulebebi da maTi saSualebiT gadmocemuli STabeWdilebebi,
ganwyobileba.
maswavleblis aqtivoba: maswavlebeli
afasebs Sesrulebul namuSevars daTvalierebiT, moswavlis muSaobis procesze da prezentaciaze dakvirvebiT.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. savarjiSos Sesruleba samuSao rveulSi _ 10 wT; 3. praqtikuli
samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, formati, nebismieri saxatavi masala.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da
qmnis faqturebs
• namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis
wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero
buStiT)
sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa
da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti
detalis gamoyenebiT
s.g. 4
B . xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs
• iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas
namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad
s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an
ar moswons romelime maTgani
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
maswavlebeli dafaze wers sityvas `Semodgoma~ da sTxovs moswavleebs, upasuxon, Tu
ra axsendebaT am sityvaze. maswavlebeli
Camowers dafaze im sityvebsa Tu movlenebs,
romelic moswavleebs gaaxsendaT sityva Semodgomis xsenebisas. SesaZlebelia, es iyos
kontrastuli ferebi (romelic namdvilad
axasiaTebs Semodgomas), bunebis movlenebi
(wvima, foTolcvena) da sxv.
amis Semdeg maswavlebeli yuradRebas amaxvilebs kontrastul ferebze, romelTa
gamoyenebiTac moswavleebma unda Seqmnan Semodgomis peizaJi, gamoiyenon sxvadasxva masala, monasmebi, Seqmnan gansxvavebuli faqtura, gadmoscen ganwyobileba.
aqtivoba II
maswavlebeli sTavazobs moswavleebs,
gada-Salon saxelmZRvanelo, daakvirdnen
wignSi mocemul nimuSebs, Semdeg gadaSalon
samuSao rveuli. rveulSi mocemulia Semodgomis peizaJis wina plani, moswavleebma
unda miuxaton ukana plani _ mTebis gamosaxuleba; amis Semdeg kbilis jagrisis, didi
funjis, Rrublis gamoyenebiT ivarjiSon
gansxvavebuli faqturis Seqmnaze. es iqneba
eskizi, romlis Seqmnis gamocdilebac moswavleebs ukve aqvT. es iqneba erTgvari varjiSi,
momzadeba, raTa Semdeg am xerxebis gamoyenebiT moswavleebma Seqmnan damoukidebeli
namuSevari _ Semodgomis peizaJi.
24
aqtivoba III
moswavleebi asruleben damoukidebel namuSevars. maswavlebeli akvirdeba muSaobis
process da aZlevs maT rCevebs.
aqtivoba IV
samuSaos dasrulebis Semdeg moswavleebi
akeTeben prezentacias, saubroben sak uTar
namuSevarze, masSi gamoyenebul xerxebze,
cdiloben Seafason sakuTari da megobrebis
namuSevrebi.
SeniSvna: Tu moswavleebma erT gakveTilze ver moaswres samuSaos dasruleba,
SesaZlebelia, Tema meore gakveTilze gagrZeldes, an maT es samuSao saxlSi daasrulon.
maswavlebeli sTxovs moswavleebs, moawesrigon samuSao adgili, madlobas uxdis maT.
maswavlebeli aTvalierebs moswavleTa
namuSevrebs, akeTebs Canawerebs TiToeuli
namuSevris Sesaxeb da inaxavs portfolioSi.
5. gradacia
mizani: moswavles gavacnoT feris gradaciis cneba da ganvuviTaroT misi praqtikulad gamoyenebis unar-Cveva; ganvumtkicoT
mxatvrul nawarmoebze dakvirvebisa da misi
analitikuri gaazrebis unari,
gavuRrmavoT namuSevriT aRZruli STabeWdilebebis Camoyalibebisa da nawarmoebTan maTi
dakav-Sirebis unar-Cveva.
Sefaseba: fersa da mxatvrul nawarmoebebze dakvirvebis
unari, analitikuri msjeloba,
Teoriuli codnis praqtikulad gamoyenebis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. arsebuli nivTebis
gamoyenebiT (eqstensiuri aqtivoba) feris gradaciisagan
mwkrivis Seqmna _ 5 wT; 2. vizualuri masalis gacnoba, Teo-
riuli informacia, interaqtivi _ 10 wT; 3.
saklaso davaleba _ 5 wT; 4. savarjiSos Sesruleba _ 10 wT; 5. praqtikuli samuSao _ 15
wT.
SeniSvna: maswavlebelma, saWiroebidan
gamomdinare, SesaZlebelia, aqtivobebi or
gakve-Tilze gadaanawilos.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli furclebi, fanqari, saxazavi, akvarelis
saRebavebi, funji, wylis WurWeli, xelsaxocebi.
muSaobis forma: jgufebSi, individualuri.
Sedegi: s.g. V. 1. iyenebs erTi feris gradacias
• V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
• V. 7. saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
maswavlebeli moswavleebs acnobs gakveTilis mizans da yofs moswavleebs 4-5-kacian
jgufebad. jgufis wevrebs sTxovs, merxze
daawyon erTi feris nivTebi (mag. wiTeli penali, gansxvavebuli wiTeli feris fanqari, Tmis
sarWi da wiTeli feris sxva nivTebi). SesaZlebelia, zogierTi moswavle Tavad moxvdes
ama Tu im feris jgufSi, Tu mas Sesabamisi
feris samosi acvia.
maswavlebeli sTxovs moswavleebs, Seadaron erTmaneTs erT jgufSi Semavali nivTeb-
25
is Seferiloba da daalagon isini gaRiavebis
principiT, anu yvelaze muqidan TandaTanobiT Riasken. moswavleebi asruleben am davalebas da ramdenime wuTSi klasSi konkretuli
ferebis _ mag. wiTlis, mwvanis, lurjis, yviTlis da sxva ferebis mwkrivebia, sadac feri
muqidan Riamde aris warmodgenili.
sasurvelia, ferebis daxasiaTebisas gamoiyenon Sedarebebi, mag.: Ria yviTeli da muqi
yviTeli, Ria mwvane _ muqi mwvane da sxv. amis
Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs,
daaxasiaTon saxelmZRvaneloSi mocemuli
ilustracia yviTeli feris gradaciiT. moswavle-Ta jgufebi Sejerebul azrs warmoadgenen.
aqtivoba II
Semdgom maswavlebeli moswavleebs acnobs
pikasos namuSevars `gogona~, romelic cisfris gradaciiTaa Seqmnili da uyveba imis
Sesaxeb, rom erTi periodi pikaso mxolod
cisfers da mis gradacias iyenebda, ris gamoc
mxatvris Semoqmedebis am etaps `cisfer periods~ uwodeben. amis Semdeg maswavlebeli
meore interaqtivis kiTxvebs svams.
p.i.k. 1. `arlekini~ vardisfris gradaciis
meSveobiT aris Sesrulebuli
2. pikasos Semoqmedebis am periods `vardisferi periodi~ ewodeba.
aqtivoba III
maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen gakveTilis momdevno gverdze warmodgenil fragmentebs da Camoweron is sityvebi da Sedarebebi, romlebic Seesabameba
am feradi fragmentebiT aRZrul ganwyobilebas. aqtivobis dasrulebis Semdeg
jgufebi rigrigobiT asaxeleben TavianT pasuxebs, aRniSnaven msgavsebasa da gansxvavebas maT Soris da cdiloben sakuTari azris
dasabuTebas. magaliTad, Tu moswavle ambobs, rom wiTeli feris gradacia sazeimo
ganwyobilebas uqmnis, maswavlebeli sTxovs,
daakonkreton, ratom xdeba ase. moswavle
ganmartavs, rom wiTeli aqtiuri feria, misi
gradacia xalisian, maJorul ganwyobilebas
26
qmnis. lurjis gradacia, savaraudod,
saavdro RrublebTan gamoiwvevs asociacias.
SesaZlebelia, moswavleebs sxva asociaciebic
gauCndeT.
aqtivobis arsi isaa, rom moswavleebma
xelovnebis nawarmoebze da saxeldobr, ferze dakvirvebis Sedegad SeZlon sakuTari
STabe-Wdilebebis, ganwyobilebebis gadmocema da dasabuTeba.
aqtivoba IV
amis Semdeg, maswavlebeli moswavleebs
sTxovs, Seasrulon wignSi mocemuli savarjiSo: miuCinon calke gamosaxul ferad
ujrebs Sesabamisi adgili gradaciis cxrilSi.
aqtivoba V
maswavlebeli sTxovs moswavleebs gadaSalon savarjiSo rveuli. rveulSi mocemulia ukve daxazuli ujredebiani sqema da
miniSnebulia feri. moswavlem wylis nebismieri saRebavis gamoyenebiT unda Seasrulos
feris gradacia _ muqidan Riamde. maswavlebeli axsenebs moswavleebs, rom yovel jerze
SedarebiT ufro gazavebuli `wyalnarevi~
feri unda aiRon.
6. zedapiri da faqtura
mizani: moswavles ganvumtkicoT qaRaldze sxvadasxva faqturis miRebisa da namuSevarSi gamoyenebis unar-Cveva, raTa man
sxvadasxvagvari efeqtebiT da monasmebiT
SeZlos ganwyobilebis gadmocema.
Sefaseba: faqturis cnebis codna, sxvadasxva faqturis Seqmnis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. Sesavali saubari _ 5 wT; 2. kiTxva-pasuxi _ 10 wT;
3. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 5 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samU
uSao rveuli, formati, akvarelis saRebavebi, fanqari, funji, wylis WurWeli,
Rrubeli, sarecxis sarWi, xelsaxocebi.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da
qmnis faqturebs
• namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis
wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero
buStiT)
sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa
da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti
detalis gamoyenebiT
s.g. V. 5 konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas
V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani
• kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da
azrs
• saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs
V. 8. gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb
• saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
wavlebeli sTxovs moswavleebs, gadaSalon
saxelmZRvanelo da daakvirdnen aq warmodgenil sam peizaJs, romelTagan pirveli Savi
fanqriTaa Sesrulebuli, meore _ pasteliT, xolo mesame _ zeTis saRebaviT. aqve maswavlebeli acnobs moswavleebs informacias
zeTis saRebavis Sesaxeb: sad da rodis warmoiSva da vin gamoiyena is pirvelad.
aqtivoba II
amis Semdgom maswavlebeli sTxovs moswavleebs, pasuxi gascen interaqtivis SekiTxvebs.
p.i.k. 1.
1. namuSevrebis daxasiaTebamde aucileblad unda aRiniSnos, rom samive suraTze
erTi da igive motivia asaxuli.
pirvel naxatze mTebs TeTrad datovebuli qaRaldi qmnis, meore naxatze pasteliT
Sesrulebuli M mTebi pirvelTan SedarebiT
ufro masiurad gamoiyureba, mesameze ki isini mZime da reliefuria.
2. cxadia, sxvadasxva masaliT Sesrulebuli erTi da igive xedi gansxvavebul STabeWdilebas qmnis.
amis Semdgom, maswavlebeli ajamebs klasSi gamoTqmul mosazrebebs da svams interaqtivis momdevno SekiTxvas.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
gakveTilis dasawyisSi mas-
27
p.i.k. 2.
masalis garda am gansxvavebul STabeWdilebas qmnis am masalebiT Seqmnili gansxvavebuli Tvisebis mqone zedapirebi.
maswavlebeli axasiaTebs TiToeuli suraTis zedapiris Tvisebas. pirvel suraTze
zedapiri gluvi da sadaa, meoreze _ xaoiani
da msubuqi, mesameze ki _ mkvrivi da reliefuri. amis Semdgom mas Semoaqvs axali cneba
_ faqtura da ambobs: ‚zedapiris Tvisebas,
misi damuSavebis xasiaTs faqturas uwodeben~
da am SemTxvevaSi samive suraTze, erTi da
imave motivis SemTxvevaSi sxvadasxva masaliT
sruliad gansxvavebuli faqtura gvaqvs,
Sesabamisad STabeWdilebac gansxvavebulia.
aqtivoba III
amis Semdgom maswavlebeli Tavadac sTavazobs moswavleebs, scadon da erT namuSevarSi, erTi masaliT _ akvarelis saRebaviT _ Seqmnan sxvadasxva faqtura.
maswavlebeli sTxovs moswavleebs, gadaSalon saxelmZRvanelo da gaecnon muSaobis
etapebsa da xerxebs. maswavlebeli rCevebs
aZlevs moswavleebs, rom maT sxvadasxva faqturis Sesaqmnelad, funjis garda, Rrublisa
da sarecxis sarWis gamoyeneba mouwevT, ise,
rogorc es wignSia naCvenebi. maswavlebeli
sTxovs moswavleebs, gadaSalon samuSao rveuli da iq grafikulad mocemul peizaJze scadon sxvadasxvagvari faqturis Seqmna.
aqtivoba IV
am savarjiSos dasrulebis Semdeg maswavlebeli moswavleebs aZlevs davalebas: Seqmnan namuSevari nebismier Temaze, romelSic
moswavleebi sxvadasxva faqturis Seqmnis xerxebs gamoiyeneben. maswavlebeli urCevs maT,
Tavdapirvelad motivi fanqriT daxaton,
Semdeg ki saRebaviT imuSavon.
aqtivoba V
samuSaos dasrulebis Semdgom moswavleebi klasis winaSe waradgenen sakuTar namuSevrebs, isini saubroben, Tu romeli detalebi ganasxvaves faqturis mxriv, romeli
xerxi, masala gamoiyenes sxvadasxva faqturis misaRebad da rogor Sedegs miaRwies.
28
7. dinamika
mizani: moswavles ganvuviTaroT bunebis
movlenebze dakvirvebis Sedegad miRebuli
STabeWdilebebisa da dinamikis gadmocemis
unari, martivi mxatvruli xerxebis praqtikulad gamoyenebis unari. ganvumtkicoT sakuTar namuSevarSi gamoyenebuli xerxebis
Sesaxeb msjelobis unari, namuSevris kritikulad Sefasebis unar-Cveva.
Sefaseba: garemosa da bunebis movlenebze
dakvirvebiT miRebuli STabeWdilebebis asaxvis unari, namuSevarSi gadmocemuli dinamika, saprezentacio unarebi.
maswavleblis aqtivoba: maswavlebeli
moswavlis miRwevebs afasebs dakvirvebiT,
mosmeniT, daTvalierebiT.
aqtivoba da drois organizeba: 1. bunebrivi movlenis warmosaxva da garemoze dakvirvebiT miRebuli STabeWdilebebis gaazreba _ 5 wT. 2. mxatvruli nawarmoebebis gacnoba da analizi, interaqtivi _ 10 wT. 3. informaciis gacnoba, varjiSi _ 10 wT; 4. praqtikuli samuSao _ 15 wT; 5. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, furclebi,
rbili fanqari an pasteli.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxva mxatvruli xerxiT gadmoscems dinamikas namuSevrSi (figurebis moZraoba, qari)
• aqcevs Secdomas (xarvezs, defeqts)
SemoqmedebiT mignebad
s.g. V. 3. gamosaxavs sakuTar Tavsa D da sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situacieb-Si mravali detalis gamoyenebiT
• V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs
• V. 7. msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul
mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri,
teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri
ganawilebis principi da sxv.)
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
maswavlebeli gakveTilis dawyebisTanave
sTxovs moswavleebs, warmoidginon qariani
amindi da ramdenime sityviT aRweron, rogor
gamoiyureba garemo, buneba am dros. moswav-
leebi rigrigobiT aRweren, rogor Srialeben xeebi, iRuneba totebi, miwaze cviva mowyvetili foTlebi. warmodgenisas SesaZlebelia, moswavleebma sxeulis plastikac gamoiyenon (mag., xelebis saSualebiT ganasaxieron
qarSi moSriale xis totebi, azvirTebuli
talRa da sxva). sasurvelia, rom maT monayolSi sakuTari SegrZnebebic iyos aRwerili,
mag., qari Tmas wewavs, afrialebs samoss, xelidan `glejs~ sagnebs. amgvarad, ramdenime
wuTi eTmoba im suraTis warmosaxvas, romelic qariani amindisTvis aris tipiuri. am dros
moswavleebs uaqtiurdebaT warmosaxva, axsendebaT saxasiaTo detalebi da a. S. saubrisas maswavlebeli iyenebs sxvadasxva Sedarebas, raTa SeZlebisdagvarad saxierad warmoadginos, rogor moZraobs irgvliv yvelaferi qaris dros.
aqtivoba II
Semdgom maswavlebeli kiTxviT mimarTavs
moswavleebs: `rogor ggoniaT, SesaZlebelia
Tu ara amgvari moZraobis gadmocema suraTze?~ savaraudod, pasuxi dadebiTia. moswavleebis umravlesobas nanaxi aqvs is mxatvruli nawarmoebebi, romlebzec aseTi amindia
gamosaxuli. maswavlebeli sTxovs maT, gaecnon saxelmZRvanelos Sesabamisi gakveTilis
teqsts da ilustraciebs, romlebzec peizaJi da qalebis figurebia gamosaxuli qarian
amindSi. interaqtivis kiTxvebi miznad isaxavs, daafiqros moswavle im
mxatvrul xerxebze, romelTa
meSveobiTac mxatvrebi axerxeben qariT gamowveuli moZraobis gadmocemas.
ikaveben, rom qarisgan isinic ar gaufrindeT.
maTi pozebi, moZraoba, gafrialebuli samosi mayurebels Zlieri qaris STabeWdilebas
uqmnis.
mxatvrebi ZiriTadad iribi, daxrili xazebis meSveobiT gadmoscemen qaris qrolvas.
aqtivoba III
maswavlebeli saubrobs imis Sesaxeb, rom
yovelgvar moZraobas dinamika ewodeba. dinamikis gamosaxatad xelovnebaSi sagangebo
xerxebi arsebobs. moswavleebi ecnobian gakveTilis momdevno nawils, sadac feriT gamoyofil areebze moTxrobilia, rogor aris
SesaZlebeli suraTze dinamikis martivi xerxebiT gadmocema da akvirdebian teqstis Sesabamis ilustraciebs. maswavlebeli sityvierad uxsnis maT figuris an sagnis moZraobis
gadmocemis xerxebs da Semdeg dafaze gakrul
formatze asrulebs maT. moswavleebi ecnobian teqsts da ilustracias, Tvalyurs adevneben maswavleblis moqmedebebs da Tavadac
cdiloben dinamikis STabeWdilebis gadmocemas. isini Tabaxis furcelze swrafad asruleben moZraobaSi myofi figuris, kadrSi
`SemoWrili~ sagnis (burTi, TviTmfrinavi,
varskvlavi da a. S.) Canaxatebs. am mosamzadebeli samuSaos Catarebisas maswavlebeli pasuxobs moswavleTa SekiTxvebs da Tvalyurs
adevnebs, ramdenad aiTvises maT SeTavazebuli martivi xerxebi.
p.i.k.
moswavleebi aRweren peizaJs, aRniSnaven, rom mcenareebi
erTi mimarTulebiT aris gadaxrili, rac TvalnaTliv agrZnobinebs mayurebels qaris mimarTulebas. iaponeli qalebis figurebic welSia moxrili,
maTi samosis kalTebi gafrialebulia, xolo qudebs xeliT
29
aqtivoba IV
praqtikuli samuSaos Sesasruleblad moswavleebma unda gamoiyenon dinamikis gadmocemis naswavli xerxebi da maTTvis sasurvel
Temaze Seqmnan namuSevari, sadac moZraoba
iqneba gadmocemuli. dinamikuri kompozicia
Sei-Zleba iyos erT an mravalfiguriani. SesaZloa, moswavlem dinamika peizaJis xatvisas
gadmosces. iribi, daxrili xazebi, `moZravi~
sagnis gadRabnili konturi da `kudi~ imis
maCvenebeli iqneba, rom moswavlem aiTvisa
SeTavazebuli martivi xerxebi da SeZlo maTi
praqtikulad gamoyeneba dasmuli amocanis
gadasaWrelad. muSaobis procesSi maswavlebeli urCevs moswavleebs, uneblie xarvezi
namuSevris elementad aqcion, magaliTad,
mowyvetil foTlad, gafrialebul detalebad da a. S.
aqtivoba V
samuSaos dasrulebis Semdeg moswavleebi
awyoben namuSevrebis prezentacias, romlis
drosac mouTxroben Tanaklaselebs konkretulad romeli xerxi gamoiyenes dinamikis
gadmosacemad. maswavlebeli Tvalyurs adevnebs prezentaciis msvlelobas, waaxalisebs
moswavleebs, sTxovs maT gansazRvron, romel
namuSevrebSia dinamika yvelaze efeqturad
gadmocemuli da a. S.
8. yvela Cemi samSobloa
mizani: moswavles gavacnoT saqarTvelos
sxvadasxva kuTxeSi daculi sxvadasxva drois
Zeglebi, xelovnebis nimuSebi da gamovumuSavoT maTi analizis unari; ganvuviTaroT informaciis moZiebis unar-Cveva, aseve, gamovumuSavoT warmosaxviT xatvis unari.
Sefaseba: xelovnebis sxvadasxva dargis nimuSis analizis unari, informaciis moZiebis
unari, warmosaxviT xatvis unari, ideisa da
sakuTari emociis namuSevarSi asaxvis unari.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. kiTxva-pasuxi _ 10
wT; 3. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, nebismieri saxatavi masala, formati.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs
sg. V. 7. saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs
• amoicnobs istoriaSi da literaturaSi
gavlil Temebs da personaJebs
• saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
• msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.)
• s.g. V. 8. saubrobs informaciaze, romelic miiRo speqtaklidan, filmidan, ferweruli/grafikuli namuSevrebidan, wignis ilustraciebidan
s.g. V.11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi
• ikvlevs romelime istoriul movlenasTan dakavSirebul
xelovnebis nimuSebs
V. 12 moiZiebs informacias
ramdenime cnobili qar-Tveli
mxatvris, moqandakis Sesaxeb da
warmoadgens klasis winaSe
p.i.k. 1.
1. `qarTl-kaxeTi, imereTi, guria da samegrelo, yvela Cemi samSobloa _ sayvareli saqarTvelo
30
p.i.k. 2.
1. moswavleebs SeiZleba gaaxsendeT kaxeTis romelime Zegli (alaverdi, gremi, da
sxv.), an rTveli, vazi, CurCxela da a.S.
2. wina wels gavlili masalidan maT unda
gaixsenon elene axvledianis mier Seqmnili
kaxeTis peizaJebi.
3. moswavleebma kaxeTis istoriidan, SesaZloa, sxvadasxva pirovnebebi gaixsenon da
maT Soris _ erekle mefec.
p.i.k. 3.
1. erekle II-is Zegli sagangebod naSen momrgvalebuli formis postamentze dgas. mefe
cxenze gamarTuli zis, marjvena zemoT aweul
xelSi xmali uWiravs. oRond es sabrZolvelad
SemarTuli xmali rodia. erekles xmali basri
piriT uWiravs, xolo misi vada zemoTaa mimarTuli, ise, rom Soridan is jvris siluets
qmnis. amgvarad aRmarTuli xmali ara brZolis, aramed Tanxmobis, mSvidobis simboloa.
cxeni moZravia, TiTqos cmukavs, cali fexi
aweuli aqvs, kiseri ki Zlierad aqvs gadrekili.
2. aq moswavleebma unda daaxasiaTon erekle II rogorc pirovneba da Seadaron qandakebaSi asaxul mefis saxes.
d.i.m.
nawyveti wm. ninos cxovrebidan (davalebisaTvis).
`da egreTve movides mTiT kaxeTisaT. da
Tques: `vixileT varskulavi aqaT momavali,
da daadgra dabasa bodesa kuxeTisasa~...
...da mivediT borcusa mas queSe: wyarosa mas
zeda aTies Rame, da iloces RmrTisa mimarT,
da netari nino cremliTa Seazavebda wyaros
mas, da iqmnebodes kurnebani da saswaulni
didni.~
9. mxiaruli kacunebi
mizani: moswavles gamovumuSavoT adamianis figuris sqematurad agebis unari da misi
moZraobaSi gamosaxvis unar-Cveva. aseve, eqsperimentis gziT gamovumuSavoT sxvadasxva
masaliT faqturis Seqmnis, TanamSromlobisa
da prezentaciis unar-Cvevebi.
Sefaseba: adamianis figuris sqematurad
ageba, dinamika-moZraobis gadmocema, faqturis Seqmna, gunduri muSaobis principebi.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli,
formati, pasteli, sanTeli, plastilini, guaSi an nebismieri sxva resursi, Cxiri, fanqari.
muSaobis forma: individualuri, gunduri.
Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da
qmnis faqturebs
• namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri
ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis
wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero
buStiT)
• gamosaxavs adamianis figuras ZiriTadi
proporciebis gaTvaliswinebiT
• sxvadasxva mxatvruli xerxiT gadmoscems dinamikas namuSevrSi (figurebis moZraoba, qari)
s. g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi
31
masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze
saRebaviT da iRebs anabeWdebs)
s.g. V.8. esaubreba megobrebs naxatebiT
• saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
mM aswavlebeli mimarTavs moswavleebs, rom maT
ukve aqvT erTmaneTTan namuSevrebiT saubris
gamocdileba (axsenebs pirvel gakve-Tils, sadac
wyvilebs erTmaneTis namuSevreb-Si unda amoecnoT, sad daisvena da ra naxa saintereso maTma mewyvilem ) da sTxovs, gadaSalon saxelmZRvanelo
da gaecnon aq warmodgenil ilustraciebs, romlebzec avtorma erTi kacunas ambavi gadmosca.
p.i.k.
1. pirvel suraTze kacuna wevs, meoreze _
zis da isvenebs, mesameze _ raRacas eyrdnoba marjvena xeliT, romelzec Tavi daudevs,
marcxenaTi doinji Semouyria, fexebi gadajvaredinebuli aqvs, meoTxeze _ fexebi ganze gaudgams da xelebi zemoT aRumarTavs.
2. moswavleebma SesaZloa sxvadasxvagvari
mniSvneloba miscen TiToeul pozas, magram
ZiriTadad isini ase daaxasiaTeben gamosaxulebebs: pirvel suraTze kacunas Zinavs (an
wevs, wamowolilia), meore suraTze kacuna zis
da fiqrobs, mesameze _ dgas da fiqrobs,
meoTxe suraTze kacunam, rogorc iqna,
moifiqra, ra qnas da misi poza gamoxatavs amas.
3. savaraudod, moswavleebi aq warmodgenili kacunas gamosaxulebebis mixedviT
moyvebian, rogor moifiqra man gamosavali
raRac problemidan.
aqtivoba II
maswavlebeli da moswavleebi klasSi merxebs wriulad alageben, Semdeg maswavlebeli
sTxovs moswavleebs, daarqvan kacunas saxeli, SeTxzan ambavi mis Sesaxeb da daasuraTon
maT mier mofiqrebuli istoria (vin aris, sad
midis, ra SeemTxva da a. S.). Tavdapirvelad
maT unda gamoiyenon samuSao rveulSi daxazuli ujredebi. es gverdi daexmareba maT
sakuTari ideis CamoyalibebaSi. samuSao
rveulSi moswavlem SeiZleba ara mxolod eskizi, aramed Tavad saboloo
32
namuSevaric ki Seqmnas, Tumca aseTi tipis
aqtivobisTvis umjobesia, ufro sqel da did
formatze Seasrulos es praqtikuli samuSao.
samuSao rveulSi gavarjiSebis Semdeg, moswavles SeuZlia gamoiyenos rveulSi mocemuli figurebis nimuSi did formatze muSaobisas. SeTxzuli ambis Sesabamisad, moswavle xazavs ujredebis konkretul raodenobas (Tu 4
moqmedeba unda aisaxos, iqneba 4 ujra, Tu 6 _
ma-Sin 6 da a. S.). moswavles SeuZlia, TiTOoeuli
ujra sxvadasxvas masaliT dafaros, sxvadasxva faqtura Seqmnas (mag. erTi ujra pasteliT,
meore Rrublis gamoyenebiT dafaros guaSis
saRebaviT, mesame _ kbilis jagrisiT da a. S.).
faqturis Seqmnis Semdeg moswavle xatavs,
kawravs, awebebs da ase yveba Tavisi kacunas ambavs. rveulSi mocemul aqsesuarebs (qudi,
Sarfi) nimuSad iyenebs. samuSaos dasrulebis
Semdeg namuSevars awodebs mis marcxniv myof
megobars. yvela moswavle erTmaneTis namuSevars raime detals umatebs, mag., Citi, raime
cxoveli da a. S. ase moivlis TiToeuli moswavlis namuSevari mTel klass da bolos es namuSevari ubrundeba avtors. amgvarad, mTeli klasi CarTulia `naxatebiT dialogSi~ da patara
kacunebis istoriebi erTiandeba.
aqtivoba III
moswavleebi warsdgebian klasis winaSe da
saubroben Tavisi namuSevris Sesaxeb, rogori
iyo maTi kacunas ambavi da ra daemata mas sxva
moswavleebTan TanamSromlobis Sedegad.
10. kidevac daizrdebian
mizani: moswavles gamovumuSavoT xelovnebis nawarmoebis aRqmis, analizis da misi
dedaazris amokiTxvis unari, pirvelwyarosTan (literaturul teqstTan) misi mimarTebis gaanalizebis unar-Cveva.
Sefaseba: xelovnebis nimuSis analizisa da
misi pirvelwyarosTan mimarTebis analizi.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari da kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 2.
informaciis miwodeba _ 10 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 15 wT; 4. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli formati, nebismieri saxatavi masala.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 4. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da
qmnis faqturebs
• iyenebs erTi feris gradacias
sg. V. 7. kritikis dros pativiscemiT
ekideba sxvis namuSevars da azrs
• msjelobs sakuTar arCevanze da
Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes
sxva sagnebSi ganvlil masalas
• msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.)
• V.11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi
• V.12. msjelobs materialuri kulturis
Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs
Tavis damokidebulebas
los arvis wavarTmevT, Cvenc nurvin Segvecileba, Torem iseT dRes davayriT,
mtersac ki gaecineba~.
SeniSvna I. samuSao rveulSi mocemulia
damatebiTi sailustracio masala am gakveTilisaTvis. sasurvelia, rom merab berZeniSvilis aq warmodgenili kidev sami namuSevari
moswavleebis mier iqnas gaanalizebuli
gakveTilzeve.
SeniSvna II. gakveTilis bolo monakveTi ki
unda daeTmos elguja amaSukelis qandakebas
`vefxvi da moyme~. maswavlebelma unda amcnos moswavleebs, rom es qandakeba mcxeTis
mxridan Tbilisis SemosasvlelSi dgas, Semdeg sTxovs moswavleebs, aRweron is (yuradReba dinamikaze unda gamaxvildes). bolos
ki man aucileblad unda uTxras moswavleebs,
rom es Zegli vefxisa da moymis qarTuli baladis motiviTaa Seqmnili. maswavlebelma
aucileblad unda mouyves moswavleebs baladis Sinaarsi, SesaZloa zogierTi adgili
amowerilic hqondes da leqsad waukiTxos
maT. gakveTilis bolos ki misces moswavleebs
davaleba, romelic sagangebo CarCoSia moTavsebuli.
p.i.k.
1. moswavleebma Tavisi sityvebiT unda
gadmoscen am strofis Sinaarsi. paralelurad maswavlebelma unda miawodos informacia imis Sesaxeb, Tu ra aris da sad mdebareobs algeTi, ras gulisxmobs ‚mglis lekvebSi~ avtori.
2. moswavleebma unda imsjelon am strofis Sinaarsze. maswavlebelma maTi msjeloba
imgvarad unda mimarTos, rom samSoblos
dasacavad samarTliani brZolis warmoebaze
gakeTdes aqcenti. aqve mas SeuZlia, moswavleebs kidev erTi strofi gaaxsenos: ‚samSob-
33
11. lado gudiaSvili
mizani: moswavles gavacnoT cnobili qarTveli mxatvris lado gudiaSvilis Semoqmedeba, ganvuviTaroT mxatvruli nawarmoebis analizis unari, ganvumtkicoT asociaciuri azrovnebis unar-Cveva.
Sefaseba: mxatvruli nawarmoebis analizis safuZvelze sakuTari STabeWdilebis
mkafiod Camoyalibebis unari, asociaciuri
azrovnebis unari, nawarmoebis detalebze
yuradRebis gamaxvilebis Cveva.
aqtivoba da drois ganawileba: 1. msjeloba, interaqtivi _ 15 wT. 2. informaciis gacnoba, nawarmoebebis analizi _ 15 wT. 3. msjeloba, interaqtivi _ 15 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, l. gudiaSvilis namuSevrebis reproduqciebi. muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 5 qmnis saskolo stendebs
. V. 11 moiZiebs erTi da imave Temaze Seqmnil namuSevrebs sxvadasxva kulturaSi da
adarebs erTmaneTs
. V. 12. moiZiebs informacias ramdenime
cnobili qarTveli mxatvaris, moqandakis
Sesaxeb da warmoadgens klasis winaSe
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daasax
elon yvelaze cnobili qarTveli mxatvrebi, romelTa Soris, savaraudod, lado gudi-
34
aSvilic iqneba dasaxelebuli. igi ekiTxeba
moswavleebs, aqvT Tu ara maT nanaxi am mxatvris namuSevrebi da aqvT Tu ara raime informacia mis Sesaxeb. moswavleTa nawils,
SesaZloa, hqondes nanaxi l. gudiaSvilis cnobili suraTebi. maswavlebeli mimarTavs
klass: `iciT, rogor gaicno msofliom lado
gudiaSvilis saxeli? modiT, erTad gavecnoT am informacias~. moswavleebi ecnobian
gakveTilis teqstis pirvel nawils. Semdeg
maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen gakveTilis pirvel gverdze warmodgenil
namuSevrebs da pasuxi gascen interaqtivis
SekiTxvebs.
p.i.k. 1. 1. moswavleebi aRweren l. gudiaSvilis suraTebs `Tevzi cocxali~ da `qeifi
etliT~.
2. aRwerisas yuradReba maxvildeba personaJebis Cacmulobaze, etlze; es detalebi
moswavleebs exmareba suraTebze asaxuli
scenebis identificirebaSi. savaraudod,
moswavleebi suraTebze asaxul scenebs XIX
saukunis dasasrulsa da XX saukunis
dasawyiss akuTvneben.
3.amgvari samosis xilva dRes SeiZleba qarTuli cekvis koncertebze, an TeatrSi am periodis
Temaze dadgmul speqtaklebSi. maswavlebeli
mouTxrobs moswavleebs, rom Zveleburi, e. w.
qalaquri samosi, romelic Tbilisel yaraCoxelebsa da kintoebs ekuTvnodaT, amJamad
muzeumebSi inaxeba. specialur gamocemebSi (albomebSi) dafiqsirebulia
sazogadoebis sxvadasxva fenis
warmomadgenelTa samosi. es
aucilebelia, radgan kostiumi
Cveni istoriis ganuyofeli nawilia. amgvarad dafiqsirebuli
istoriuli kostiumi fasdaudebel daxmarebas uwevs Teatrisa da kinos reJisorebsa da
mxatvrebs istoriuli Janris
nawarmoebebis Seqmnisas.
aqtivoba II
momdevno aqtivobis dasawyisSi maswavlebeli azustebs,
ician Tu ara moswavleebma romeli qveynis dedaqalaqia pa-
rizi da mouTxrobs maT, rom XX saukunis
dasawyisSi parizSi sxvadasxva qveynidan Casuli axalgazrda Semoqmedebi iyvnen TavSeyrili. swored parizSi iqmneboda axali xelovneba, romelic Zalze gansxvavdeboda
Zvelisagan. parizSi qarTveli mxatvrebi _
lado gudiaSvili, daviT kakabaZe, elene axvlediani, Salva qiqoZe, qeTevan maRalaSvili
gaemgzavrnen. moswavleebi ecnobian gakveTilis teqstis meore nawils, sadac moTxrobilia lado gudiaSvilis mier parizSi gatarebul wlebze. maswavlebeli svams meore
interaqtivis SekiTxvas.
p.i.k. 2 . amave periodis Tbilisi niko firosmanis suraTebzea asaxuli. moswavleebi, savaraudod, saubroben suraTebis personaJebis msgavsebaze, Tematikaze, anturaJze.
d.i.m.
Semdeg maswavlebeli agrZelebs saubars
imis Sesaxeb, rom lado gudiaSvili erT-erTi
imaTgani iyo, vinc xeli Seuwyo niko firosmanis Semoqmedebis farTo asparezze gamosvlas.
l. gudiaSvili Zmeb kirile da ilia zdaneviCebTan erTad popularizacias uwevda firosmanis Semoqmedebas. piradi Sexvedrebi da
saubrebi did qarTvel mxatvarTan lado gudiaSvilis mogonebebSic aris dafiqsirebuli.
SesaZlebelia, klasSi saubari Seexos am
ori qarTveli mxatvris msgavseba-gansxvavebas. moswavleebi Tavisuflad gamoTqvamen
TavianT mosazrebebs, STabeWdilebebs.
maswavlebeli sTxovs maT, gaecnon l. gudiaSvilis suraTs `freskis Rimili~ da scadon, pasuxi gascen momdevno interaqtivis
kiTxvas.
p.i.k. 3. `freskis Rimilze~ gamosaxuli axalgazrda qali marTlac mogvagonebs Suasaukuneebis qarTul mxatvrobas. misi Tavsaburi,
gamoxedva, saxis nakvTebi, natifi TiTebi erTdroulad Soreulicaa da stilizebulic.
d.i.m. maswavlebeli mouTxrobs moswavleebs
imis Sesaxeb, rom axalgazrda mxatvari Sua-
saukuneebis qarTuli mxatvrobis Semswavlel
eqspediciebSi iRebda monawileobas, akeTebda
qarTuli freskebis aslebs. qarTuli mxatvrobis mravalsaukunovani tradicia lado gudiaSvilis Semoqmedebis erT-erTi wyaro iyo. XX
saukunis samocian wlebSi man qaSveTis eklesiis sakurTxeveli moxata, rac im droisTvis erTob Tamami nabiji iyo. am moxatulobis sanaxavad da Sesafaseblad sazogadoeba didxans sagangebod dadioda taZarSi. qaSveTis sakurTxevelSi gamosaxuli RvTismSobeli Zveli
qarTuli moxatulobebisgan, rasakvirvelia,
gansxvavdeba. es XX saukunis mxatvris xedvaa,
Tumca moxatulobis ferebSi gamosWvivis
qarTuli mxatvrobis tradiciebis gamoZaxili.
aqtivoba III
maswavlebeli sTxovs moswavleebs,
daakvirdnen lado gudiaSvilis mier Sesrulebul or portrets, romelic saxelmZRvaneloSia warmodgenili da pasuxi gascen
interaqtivis SekiTxvebs. moswavleebi ecnobian ilustraciebs da aRweren portretze
warmodgenil adamianebs.
p.i.k. 4.
1. Tamar ciciSvilis portreti mSvenieri
garegnobis mqone mandilosans warmogvidgens.
misi poza, gragnili mis xelSi, garemo migviTiTebs, rom igi warCinebuli adamiani unda iyos.
anano (lado gudiaSvilis SviliSvili)
warmodgenilia axalgazrda, romantikuli
qaliSvilis saxiT. erT xelSi mas Taiguli
ukavia, meore xelze Citi uzis.
2. orive portretze mxatvari sagangebo
garemos, ganwyobilebas qmnis da maTi meSveobiT axasiaTebs gamosaxul personaJebs. T.
ciciSvilis Tavsaburi mefis gvirgvins hgavs,
samosi _ dekoltirebuli kaba da mosasxami
_ Teatraluria, xolo gaSlili gragnili
xelSi qarTul freskebTan iwvevs asociacias.
mxatvris warmosaxviT Seqmnili ananos Tavsaburic qarTuli tradiciuli Cixtikopis da
mandilis erTgvari gamoZaxilia. xolo Taiguli da feradbumbuliani Citi gansakuTrebiT
romantikul iers sZens gamosaxulebas.
35
lado gudiaSvilis Semoqmedebisadmi miZRvnili gakveTilis dasasruls maswavlebeli
esaubreba moswavleebs imis Sesaxeb, rom mxatvris samyaro kidev ufro mravalferovani
da mdidaria, vidre warmodgenili nawarmoebebi. maswavlebeli sTavazobs moswavleebs,
gadaSalon samuSao rveuli da iq mocemul
damatebiT sailustracio masalas gaecnon.
aq mocemulia lado gudiaSvilis sxvadasxva
dros Sesrulebuli kidev eqvsi namuSevari.
sasurvelia, rom gakveTilze maT Sesaxebac
gaimarTos msjeloba. aseve sasurvelia, klasma miiRos gadawyvetileba erToblivad moinaxulon lado gudiaSvilis saxl-muzeumi da
daigegmos amgvari RonisZieba. Semdeg maswavlebeli avalebs moswavleebs moiZion l. gudiaSvilis namuSevrebis reproduqciebi da
Seqmnan saklaso stendi. am mizniT SesaZlebelia gamoiyenon samuSao rveulSi warmodgenili namuSevrebi, agreTve, sxvadasxva saxis
nabeWdi produqcia (katalogebi, kalendrebi, bukletebi) an isargeblon internetiT.
sasargeblo internetmisamarTebi:
http://art.dlf.ge/
http://ka.wikipedia.org/
http://skola.edu.ge
12. Semajamebeli
gakveTili
mizani: moswavlis mier Teoriuli da praqtikuli codnis aTvisebis xarisxis Semowmeba.
1) faqtura _ 4, 6, 10, 11;
dinamika _ 3;
gradacia _ 2, 5, 7, 8, 11;
kontrasti _ 1, 8, 9.
samuSao rveulSi mocemuli savarjiSoebis pasuxebi:
1) aq mocemuli kompoziciebidan mravalfiguriania pirveli kompozicia.
2) krosvordis pasuxebi:
1. dinamika
2. kaxeTi
3. faqtura
4. gradacia
5. bodbe
6. pikaso
7. amaSukeli
8. van eiki
9. gudiaSvili
10. holandia
11. tilo
porizontalur zolSi _ merabiSvili.
36
13. mimika
mizani: moswavles gamovumuSavoT mimikis saSualebiT personaJis xasiaTis Tu ganwyobilebis amokiTxvis unari da sakuTar namuSevarSi
personaJis saxeze mimikis asaxvis unar-Cveva.
Sefaseba: namuSevarSi personaJis saxeze
mimikis asaxva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, jgufuri samuSao _ 10 wT;
2. kiTxva-pasuxi _ 5 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, formati, nebismieri saxatavi masala.
muSaobis forma: individualuri, jgufuri
Sedegi: s.g. V. 4. iyenebs mimikas potretSi
xasiaTis gadmosacemad
s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an ar
moswons romelime maTgani
• kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs
• saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs
• saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
• msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.)
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
maswavlebeli gakveTilis
dasawyisSi sTxovs moswavleebs,
rigrigobiT gamoxaton sxvadasxva emocia: sevda, sixaruli,
tanjva da a. S.
bavSvebi, savaraudod, xalisiT Seasruleben am aqtivobas.
am aqtivobis Semdeg maswavlebeli xazs usvams im garemoebas, rom yvelaze naTlad adamianis grZnobebi saxeze aRibeWdeba, rom emocia adamians saxisgamometyvelebas ucvlis. saxeze aRbeWdil emocias Cven mimikis saSualebiT amovikiTxavT.
maswavlebeli jgufebad yofs
klass. TiToeulma jgufma unda SearCios
romel emocias warmoadgenen da rogori mimika Seesabameba am emocias. Semdeg jgufidan erTerTi moswavle warmoadgens am mimikas klasis
winaSe da danarCeni jgufebi ki amoicnoben mas.
aqtivoba II
amis Semdeg maswavlebli svams interaqtivis meore SekiTxvas _ Tqveni azriT,
saWiroa Tu ara mimikis ‚enis~ codna da vis
sWirdeba is? savaraudod, moswavleebi am SekiTxvas dadebiT pasuxs gascemen da sxvadasxva profesias (mxatvari, msaxiobi) daasaxeleben. amis Semdgom maswavlebeli maT acnobs informacias ZvelberZnuli Teatris niRbebis
Sesaxeb da sTxovs, gakveTilis pirvel gverdze mocemuli niRbebi daaxasiaTon.
amis Semdgom maswavlebeli saubrobs multfilmebis gmirebze, romelTa emociebi swored
mimikis saSualebiTaa xolme gadmocemuli da
svams meore interaqtivis SekiTxvebs.
p.i.k. 2.
1. aq moswavleebma mimikis aRweris safuZvelze unda daasaxelon TiToeuli personaJis emocia Tu xasiaTis romelime Tviseba.
2. orfigurian ilustraciaze erT-erTi
jujas mimika mis keTilganwyobas da gulubryvilobas gamoxatavs, meoris saxeze mimikis
saSualebiT braziani, ukmexi gamometyvelebaa aRbeWdili.
37
aqtivoba IV
amis Semdgom maswavlebeli moswavleebs
aZlevs davalebas, daxaton romelime maTTvis
sasurveli personaJis saxe da masze mimikis
sa-SualebiT romelime emocia asaxon. igi
sTavazobs moswavleebs, gaecnon da
daakvirdnen wign-Si mocemul nimuSebs da SeZlebisdagvarad gamoiyenon isini muSaobisas.
aqtivoba V
moswavleebi saubroben maT mier Seqmnil
personaJebze, Tu romeli emociis gadmocema surdaT da ra xerxebi gamoiyenes amisaTvis; isini erTmaneTs SekiTxvebs usvamen da
koreqtul SeniSvnebs aZleven.
38
14. sinaTle fanjrebSi
mizani: moswavles gamovumuSavoT sxvadasxva masaliT eqsperimentis Catarebis
unar-Cveva, gavuRvivoT fantazia.
Sefaseba: nacnobi da axali masalis gamoyenebiT Seqmnili namuSevari, moswavlis SemoqmedebiToba, saprezentacio da sakomunikacio unarebi (wyvilSi TanamSromloba)
maswavlebeli afasebs mosmeniT da namuSevris daTvalierebiT.
maswavleblis aqtivoba: dakvirveba, mosmena.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari da davalebis micema detaluri axsna-ganmartebebiT _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 4. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, formati, feradi qaRaldebi, flomasterebi, makrateli, webo.
muSaobis forma: individualuri/wyvilebSi
Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze
saRebaviT da iRebs anabeWdebs)
sg. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas
• qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs
s.g. V.6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
• monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi
• anawilebs funqciebs Sesasrulebeli
amocanis miznidan gamomdinare
s.g. V.7. msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.)
15. saxaliso sarWebi
mizani: moswavles gamovumuSavoT sxvadasxva masaliT eqsperimentis Catarebis
unar-Cveva, gavuRvivoT fantazia, xelovnuri da bunebrivi masalis gamoyenebis unari.
Sefaseba: fantaziiT xatva; eqsperimentis
Catareba.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari da davalebis micema _ 10 wT;
2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, sarecxis sarWebi, feradi qaRaldebi, Zafebi, Rilebi da sxv.
flomasterebi, saRebavebi, webo, makrateli.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze
saRebaviT da iRebs anabeWdebs)
sg. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos
Tanamimdevrobas
• qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs
V.7. msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul
mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri,
teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri
ganawilebis principi da sxv.)
SeniSvna: moswavleebs SeuZliaT nebismieri
cxoveli, frinveli an Tundac fantastikuri
arseba gaakeTon sarecxis sarWebisagan. aseve,
maswavlebels SeuZlia urCios moswavleebs,
rom maT survilisamebr romelime literaturuli personaJi an multfilmis gmiri gaakeTon. prezentacias SeiZleba ‚gamocnobanas~
TamaSis forma mieces.
16. rogor davxatoT
vaSli
mizani: moswavles gavacnoT Suq-Crdilis,
blikis (aTinaTis) da dacemuli Crdilis cnebebi. moswavles gamovumuSavoT sibrtyeze
mrgvali sagnis asaxvis unar-Cveva Suq-Crdilis, blikis (aTinaTis) da dacemuli Crdilis
saSualebiT.
Sefaseba: sibrtyeze mrgvali sagnis gamosaxva; Suq-Crdilis, aTinaTis, dacemuli
Crdilis gamoyeneba.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 2.
praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia
_ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samUuSao rveuli, ramdenime vaSli (an sxva xili), formati,
fanqari, saSleli, pasteli.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 1. iyenebs erTi feris gradacias
sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa
da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti
detalis gamoyenebiT
• V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad
• V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad
gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas
• V. 7. kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs
39
• saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs
• pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze
• msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.)
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
gakveTilis dawyebisTanave maswavlebeli
moswavleebs win udebs vaSls (sasurvelia,
vaSli erTi feris iyos) da amcnobs, rom isini
dRes vaSls daxataven. magram sanam xatvas
daiwyeben, aucilebelia, rom mas daakvirdnen.
maswavlebeli uyveba moswavleebs, rom mxatvrebis muSaobis dawyebas win uswrebs saganze xangr-Zlivi dakvirvebis procesi. is uxsnis moswavleebs, rom xatva meqanikuri saqmianoba araa da es azrovnebis procesia.
amis Semdgom maswavlebeli sTxovs moswavleebs, sityvierad aRweron vaSlis forma,
feri, faqtura. moswavleebis pasuxebi SesaZloa, maswavlebelma daazustos da kidev
ufro daakonkretos.
aqtivoba II
moswavleebma samuSao rveulSi mocemuli
vaSlisa da msxlis konturuli gamosaxuleba
(naxevari) unda daasrulon. unda daxaton
vaSlisa da msxlis meore naxevris konturi da
40
Semdeg pastelis gamoyenebiT gamosaxulebas
mianiWon moculoba.
moswavleebi iwyeben vaSlis konturis fan
qriT moxazvas. maswavlebeli aZlevs maT
rCevas, rom Tavdapirveli monaxazi mqrqali
gaakeTon, radgan Tu pirvelive cdaze forma zusti ar gamouvidaT, maT SeuZliaT, waSalon is mTlianad an nawilobriv da forma amgvarad Caasworon.
maswavlebeli svams kiTxvas: ‚rogor
fiqrobT, ra unda vqnaT axla?~ savaraudod,
moswavleebi pasuxoben, rom axla feriT, pastelis saRebavebiT unda daiwyon muSaoba. maSin maswavlebeli svams kiTxvas _ ‚rogor?~ da
Tavadve pasuxobs, ‚modiT, jer davakvirdeT
ra feria vaSli? wiTeli? magram, rodesac
vaSls uyurebT, gana es wiTeli yvelgan erTnairia?~ sad, romel adgilasaa yvelaze ufro
Ria wiTeli, sad aris yvelaze muqi?~ savaraudod, moswavleebi daasaxeleben yvelaze Ria da
muq adgilebs. amis Semdeg maswavlebeli svams
kiTxvas: ‚ra qmnis am muqisa da Rias efeqts?~
moswavleebma unda upasuxon, rom es efeqti
ganaTebis sa-SualebiT iqmneba. yvelaze Riaa
is adgili, sadac meti Suqi ecema, yvelaze muqi
ki iq _ sadac naklebi Suqi ecema. amis Semdeg
maswavlebeli acnobs moswavleebs axal cnebas
_ Suq-Crdils da eubneba, rom swored SuqCrdilis sibrtyeze gamosaxviT SeiZleba davamrgvaloT vaSlis forma sibrtyeze. ‚axla
saWiroa es Suq-Crdili sworad gavanawiloT~
_ ambobs maswavlebeli. aqve igi
axsenebs moswavleebs feris gradaciis princips da urCevs, rom
xatvisas gamoiyenon is.
maswavlebeli aseve urCevs
moswavleebs, rom survilis
SemTxvevaSi, maT SeuZliaT
xatvisas Strixebic gamoiyenon,
oRond Strixebs vaSlis formis Sesabamisi mimarUTuleba unda
mieces. moswavleebi acnobiereben am informacias da iwyeben
pasteliT muSaobas.
rodesac moswavleebi am samuSaos Seasruleben, maswavlebeli maT yuradRebas amaxvilebs
imaze, rom vaSlis erTi, SedarebiT mcire adgili yvelaze Riaa da prialebs kidec. am adgilas yvelaze Ria feri unda daidos aTinaTis saxiT. moswavleebi am davalebasac asruleben, ris Semdegac maswavlebeli maT urCevs, rom muqsa da Ria adgilebs Soris
mkveTri zRvari ar iyos da vaSlis formac
ukeT damrgvaldes, moswavleebs SeuZliaT
naxats zemodan TiTi gadausvan, rac ferebs
Soris mkveTr sazRvrebs waSlis da ferebi
erTi-meoreSi rbilad gadava.
amis Semdgom maswavlebeli moswavleebis
yuradRebas amaxvilebs imaze, rom vaSli,
romelic magidaze devs, Crdils ikeTebs imis
sapirispiro mxares, saidanac Suqi ecema. amgvar Crdils dacemuli Crdili ewodeba. axla,
rodesac moswavleebma ukve ician ra aris
dacemuli Crdili, maT praqtikulad unda
daxaton is. maswavlebeli urCevs maT, rom
jer Crdilis formas daakvirdnen, Semdeg
fanqriT frTxilad moxazon is furcelze,
Semdeg gaiazron romeli feri iqneba ufro
Sesaferisi mis dasaxatad da mxolod amis
Semdgom daiwyon feriT Crdilis damuSaveba.
aqtivoba III
moswavleebi klasis winaSe warmoadgenen
TavianT namuSevrebs; saubroben, ra gauadvildaT, ra gauWirdaT, ramdenad SeZles
dasaxuli amocanis gadaWra. isini erTmaneTs
SekiTxvebsac usvamen da azrsac gamoTqvamen
megobrebis namuSevrebze. maswavlebelma
yuradReba unda miaqcios, rom maTi
gamonaTqvamebi koreqtuli da saqmiani iyos.
SeniSvna: miRebuli codnis da gamocdilebis gasamyareblad maswavlebels SeuZlia
moswavleebs daavalos romelime sxva xilis
daxatva saxlSi.
17. zooparkis binadarni
mizani: moswavles gamovumuSavoT
bunebasa da garemoze dakvirvebis unari, xelovnuri da bunebrivi masalis gamoyenebis
unari; Canaxatis gakeTebis unar-Cveva, ganvuviTaroT mexsierebiT an/da warmosaxviT
xatvis unari. ganvumtkicoT mewyvilesTan
erTad muSaobis unar-Cveva.
Sefaseba: garemoze dakvirvebis unari,
SemoqmedebiTi midgoma, mexsierebiT xatvis
unari, mewyvilesTan muSaobis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, msjeloba _ 5 wT. 2. Teoriuli informaciisa da vizualuri masalis
gacnoba _ 10 wT. 3. praqtikuli samuSao _ 25
wT; 4. prezentacia _ 5 wuTi.
resursi: saxelmZRvanelo, Tabaxis furclebi, fanqari, akvarelis saRebavi an guaSi,
funji, wylis WurWeli, didi formati, webo,
bunebrivi da xelovnuri masala.
muSaobis forma: individualuri, wyvilebSi.
Sedegi: s. g. V. 5. qmnis dekoratiul da
gamoyenebiT namuSevrebs
s. g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis
iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
• monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli saubrobs im adgilebis Sesaxeb, sadac moswavleebs
cxovelebisa da frinvelebis naxva SeuZliaT
(mag. tye-Si, sofelSi, zooparkSi). SesaZloa,
klasi erTadac iyo eqskursiaze an momavalSi
gegmavs aseTi adgilebis monaxulebas. aseT
SemTxvevaSi Tadarigian adamians yovelTvis
Tan unda hqondes furclebi (rveuli, ubis
wignaki) da fanqari, raTa im frinvelisa Tu
cxovelis Canaxati gaakeTos, romelic daaintersebs da moewoneba. Canaxatebs mxatvrebic
xSirad akeTeben, xolo Semdeg saxelosnoSi
maTi daxmarebiT dasrulebul namuSevrebs
qmnian. maswavlebeli saubrobs imis Sesaxeb,
rom Canaxati swrafad sruldeba da saSuale-
41
bas aZlevs adamians qaRaldze daafiqsiros
esa Tu is saxasiaTo detali, CaniSnos dasamaxsovrebeli moZraoba an romelime elementi, romelic Semdeg muSaobisas gamoadgeba.
moswavleebi ixseneben im adgilebs, sadac
maT saintereso cxovelebi da frinvelebi
hyavT nanaxi, aRniSnaven, aqvT Tu ara Sesrulebuli maTi Canaxatebi. sasurvelia, maswavlebelma gakveTilis Catarebamde erToblivi eqskursiis dros daavalos moswavleebs Canaxatebis gakeTeba, xolo Semdgom
gakveTilze gamoiyenos isini.
aqtivoba II
moswavleebi maswavleblis TxovniT ecnobian saxelmZRvaneloSi ferad fonebze
mocemul miTiTebas da maTi gaTvaliswinebiT
gegmaven Sesasrulebeli samuSaos etiudebs.
maswavlebeli yofs moswavleebs wyvilebad.
TiToeulma moswavlem unda Seasrulos frinvelis gamosaxuleba naturidan gakeTebuli Canaxatis safuZvelze (umjobesia, Canaxati naturidan gakeTdes, magram Tu amis SesaZlebloba ar hqondaT moswavleebs, fotos an
videofilmis gamoyenebac SeiZleba). amis Semdeg mewyvileebma unda SeaerTon namuSevrebi
da feradi fonebisa da CarCoebis meSveobiT
erTobliv dekoratiul namuSevrad aqcion is.
aqtivoba III
moswavleebi asruleben praqtikul samuSaos _ winaswar fanqriT gakeTebul Canax-
42
atebze akvarelis saRebaviT feraven detalebs. Semdegi etapi gamosaxulebisaTvis
feradi fonis gakeTebaa. fonis Sesrulebisas moswavleebi furclis kideebze toveben
Tavisufal areebs dekoratiuli CarCos
gasakeTeblad. namuSevris dasrulebis Semdeg
mewyvileebi Tanxmdebian, rogori iqneba maTi
namuSevrebis dekoratiuli CarCo. CarCos
morTvisas moswavleebs SeuZliaT geometriuli formebis gamoyeneba, mag., marTkuTxedi,
samkuTxedi da a.S. CarCos morTvisas SesaZlebelia bunebrivi da xelovnuri masalis gamoyeneba, magaliTad, sxvadasxva feris lentebis, foTlebis, bumbulebis da a.S.
aqtivoba IV
mza namuSevrebi SeiZleba gverdigverd
dawebdes did formatze an gadaebas erTmaneTs webovani lentis meSveobiT.
dekoratiuli namuSevrebis prezentaciisas moswavleebi saubroben im frinvelebze,
romlebic gamosaxes. aRniSnaven, zustad gamosaxes realuri frinveli, Tu sakuTari
fantaziiT Seucvales mas ieri, ra masala
gamoiyenes da a. S.
gakveTilis dasasruls klasSi ewyoba dekoratiuli namuSevrebis gamofena. moswavleebis survilisamebr, SesaZloa, klasSi moewyos zoologiuri kuTxe, romelic drodadro axali namuSevrebiT Seivseba.
18. yvela Cemi samSobloa
mizani: moswavles gavacnoT saqarTvelos
sxvadasxva kuTxeSi daculi sxvadasxva drois
Zeglebi, xelovnebis nimuSebi da gamovumuSavoT maTi analizisa da kvlevis unari; aseve,
gamovumuSavoT warmosaxviT xatvis unari
Sefaseba: xelovnebis sxvadasxva dargis
nimuSis Sefasebis unari, warmosaxviT xatvis
unari, ideisa da sakuTari emociis namuSevarSi asaxvis unari.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. informaciis gacnoba, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 3. praqtikuli
samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, formati, nebismieri saxatavi masala,
formati.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs sg. V. 7.
saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs
• amoicnobs istoriaSi da literaturaSi
gavlil Temebs da personaJebs
• saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
• msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.)
• V.8. msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris
Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT
• V.11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis
nimuSebSi
• ikvlevs romelime istoriul movlenasTan dakavSirebul
xelovnebis nimuSebs
s.g. V.12. agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da
arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis
winaSe
p.i.k. 2.
SuamTis taZars axasiaTebs zemoT aziduli, wagrZelebuli proporciebi, Zalze maRali gumbaTis yeli. misi erTaderTi samkaulia
fasadebze wiTeli aguris wyobiT gamoyvanili didi jvrebi. aguriT nageb am taZars sxva
Semkuloba (ornamenti) ar aqvs da is sisadavis
STabeWdilebas qmnis.
p.i.k. 3.
aTormeti asureli mama: Sio mRvimeli,
daviT garejeli, abibos nekreseli, iase
wilkneli, anton martyofeli, ioane zedazneli, isidore samTavneli, miqael ulumboeli, zenon iyalToeli, ioseb alaverdeli,
Tadeoz stefanwmindeli, piros breTeli.
SeniSvna: samuSao rveulSi mocemulia
damatebiTi sailustracio masala, romelsac maswavlebeli Tavisi Sexedulebisamebr
iyenebs gakveTilis mimdinareobisas.
d.i.m. istoriuli wyaroebidan viciT, rom
VI saukuneSi siriidan saqarTveloSi Camosulia saeklesio moRvaweTa jgufi, romlebsac asureli mamebis saxeliT vicnobT. maTi
mizani qristianuli religiis dacva-ganmtkiceba iyo. TiToeuli maTganis saxelTan
didi istoriuli mniSvnelobis qristianuli
kulturis kerebia dakavSirebuli.
p.i.k.
1. moswavleebma SeiZleba daasaxelon gremi, iyalTo, gurjaanis yvelawminda, kvetera da
a. S.
43
19. Rimili saCuqrad
mizani: moswavles ganvuviTaroT kompiuteris meSveobiT sxvadasxva emociis amsaxveli naxatis Seqmnis unar-Cveva, ganvumtkicoT
sakuTar mimikaze dakvirvebis unari.
Sefaseba: sakuTar mimikaze dakvirvebis
unari, mimikis amsaxveli sqematuri naxatis
Seqmnis unari, kompiuteris meSveobiT sxvadasxva emociis gamomsaxveli naxatebis Seqmnis praqtikuli unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. saubari
da msjeloba _ 15 wT; 2. praqtikuli samuSao
_ 20 wT; 3. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, kompiuteri,
qaRaldi, fanqrebi, flomasterebi.
muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 2. kompiuteris saSualebiT
qmnis martiv gamosaxulebebs, ornamentebs,
sxvadasxvagvar efeqts
s.g. V. 8. esaubreba megobrebs naxatebiT.
44
20. axali weli
mizani: moswavles gamovumuSavoT bunebrivi da xelovnuri masaliT namuSevris Seqmnis unar-Cveva, gavuRvivoT fantazia;
aseve, gamovumuSavoT konkretuli amocanis
gadasaWrelad Sesasrulebeli samuSaos Tanmimdevrulad dagegmvis unari.
Sefaseba: dekoratiul-gamoyenebiTi namuSevris Seqmna, fantazia, samuSaos sworad,
Tanmimdevrulad dagegmva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, bunebrivi da
xelovnuri
resursi: bostneuli _ wiTeli bulgaruli wiwaka, kombostos foTlebi, stafilo,
Rilebi, lentebi, feradi qaRaldebi, webo,
makrateli.
muSaobis forma: individualuri/wyvilebSi
Sedegi: s.g. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos
Tanamimdevrobas
• qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs
sg. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an ar
moswons romelime maTgani
• kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs.
SeniSvna: moswavleebs SeuZliaT, wignSi
mocemuli Tojinebi mxolod nimuSad gamoiyenon da sakuTari fantaziiT Seqmnan Tovlis
babua da gogona sxvadasxva bunebrivi Tu xelovnuri masaliT.
21. karnavali
mizani: moswavles gamovumuSavoT sxvadasxva masalisa da teqnikis damoukideblad
arCevis unari, sxvadasxva masaliTa da faqturiT namuSevarSi ganwyobilebis gadmocemis unari; aseve, Teatraluri kostiumis
calkeuli detalis damzadebis unar-Cveva.
Sefaseba:
masalisa
da
teqnikis
damoukideblad arCeva, sxvadasxva masalis
Sexamebis unari, namuSevarSi ganwyobilebis
Seqmna, Teatraluri kostiumis detalebis
damzadeba.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, sxvadasxva saxis bunebrivi da xelovnuri
resursi, webo, makrateli.
muSaobis forma: wyvilebSi.
Sedegi: s.g. V. 2. Tavad irCevs masalas da
teqnikas (mag. qsovils, moxatavs mas guaSis da
temperis saRebavebiT)
sg. V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas
namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad
V. 5. xatavs da amzadebs Teatraluri kostumis da dekoraciis detalebs (qudi, niRabi)
V.6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT
exmareba Tanaklaselebs
22. iakob nikolaZe
mizani: moswavles gavacnoT didi qarTveli moqandakis iakob nikolaZis Semoqmedeba,
gamovumuSavoT xelovnebis nawarmoebSi istoriuli pirebis amocnobis unari; aseve, im
istoriuli movlenis amocnobis unari,
romelmac STaagona Semoqmeds konkretuli
nawarmoebi. moswavles gamovumuSavoT xelovnebis nimuSebze da konkretul qarTvel
Semoqmedze informaciis moZiebis da klasis
winaSe wardgenis unar-Cveva.
Sefaseba: xelovnebis nawarmoebSi istoriuli piris amocnoba, konkretul Semoqmedze
da mis namuSevrebze informaciis Segroveba
da wardgena.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. I kiTxva-pasuxi da
informaciis miwodeba _ 15 wT; 3. konkretuli nimuSis analizi _ 10 wT; 4. II kiTxva-pasuxi da informaciis miwodeba _ 15 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samU uSao rveuli, internet-gverdi: http://art.dlf.ge.
muSaobis forma: individualuri/
wyvilebSi
Sedegi: s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
• iTxovs daxmarebas sakuTari ideis gansaxorcieleblad, iTxovs daxmarebas da TanamSromlobs sxvebTan konkretuli problemis
gadaWrisas
SeniSvna: moswavleebs SeuZliaT daamzadon ara marto
wignSi da samuSao rveulSi
mocemuli sakarnavalo kostiumis detalebi (niRabi, qudi),
aramed sxva elementebic. mag.,
qamari, fexsacmeli, Sarfi,
sayelo, mosasxami da sxv.
45
sg. V. 7. amoicnobs istoriaSi da literaturaSi gavlil Temebs da personaJebs
• V. 8. saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
• V. 9. monawileobs gamofenaSi
s.g. V. 11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi
• amoicnobs istoriul movlenas, romelmac STaagona konkretuli nawarmoebi Semoqmeds
s.g.V. 12. agrovebs informacias qarTuli
qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis winaSe
• moiZiebs informacias ramdenime cnobili
qarTveli mxatvaris, moqandakis Sesaxeb da
warmoadgens klasis winaSe
s.g. V. 13. ikvlevs msoflio mniSvnelobis
mqone xelovanis Semoqmedebas da mis wvlils
kulturis ganviTarebaSi
p.i.k. 1. moswavleebma unda isaubron ilia
Wav-WavaZis mkvlelobis Sesaxeb wiwamurTan.
Tu moswavleebma araferi ician amis Sesaxeb,
maSin maswavlebeli Tavad uyveba maT am istoriuli faqtis Sesaxeb.
sasurvelia, rom maswavlebelma aqve mouTxros moswavleebs ilias meuRlis, olRa
guramiSvilis saqcielis Sesaxeb, rodesac man
TxovniT mimarTa xelisuflebas, rom ar daesajaT sikvdiliT ilias mkvlelebi. am sakiTxze
SesaZloa diskusiac ki gaimarTos klasSi.
46
p.i.k. 2.
1. CaxruxaZis portreti warmodgenilia
poetis biustis saxiT. esaa wveriani Suaxnis
mamakaci daxvewili saxiT. misi SeWmuxnuli
Subli da TiTqos Tavis TavSive ‚CaZiruli~
mzera Zlier,
magram mgrZnobiare, sulierebiT gamsWvalul adamians warmogvidgens.
2. esaa seriozuli, Wkviani, TiTqos dardiTa da sevdiT aRvsili Zalian Rrma adamiani.
SeniSvna: davalebis SesrulebaSi moswavleebs samuSao rveulSi warmodgenili sailustracio masala da miTiTebuli internetsaitis misamarTic daexmarebaT. iakob nikolaZis
stendze warmodgenili namuSevrebis prezentacia xdeba sajarod, saklaso oTaxSi.
23. Semajamebeli
gakveTili
mizani: moswavlis mier Teoriuli da praqtikuli codnis aTvisebis xarisxis Semowmeba.
1) 1. _ sixaruli
1. _ mrisxaneba
2. _ SiSi
3. _ sevda
4. _ ocneba.
3) momdevno gakveTilze moswavleebi warudgenen klass sakuTar namuSevars, yvebian mis siuJets da ismenen Tanatolebis komentarebs.
4) krosvordis pasuxebi.
1. iosebi; 2. dacemuli; 3. kvirike; 4. nikolaZe;
5. CaxruxaZe; 6. lukiane; 7. mimika; 8. Strixi;
9. lavra; 10. niRabi; 11. alaverdi; 12. biusti.
horizontalur ferad zolSi _ berZeniSvili.
2) 1. biWis saxeze mxiaruli, laRi gamometyvelebaa aRbeWdili. am STabeWdilebas
misi gaRimebuli saxe qmnis.
1. moxuci qalis saxeze dardi, sevda da
Wmunvaa aRbeWdili. am STabeWdilebas misi
SeWmuxnuli Subli da kideebisaken daSvebuli warbebi qmnis.
2. axalgazrda qalis saxeze sikekluces,
moxdenilobas, simSvides amovikiTxavT,
rasac misi moRerebuli yeli da saxis mSvidi
gamometyveleba qmnis.
3) 1,2 _ biusti
3 _ dacemuli Crdili
4 _ Strixi
4) iakob nikolaZis namuSevrebis daxasiaTebisas moswavleebi iyeneben Sesabamis terminologias, aRweren da axasiaTeben konkretul qandakebebs.
samuSao rveulis savarjiSoebis pasuxebi:
1) samuSao rveulSi mocemuli davalebis Sesasrulebad
moswavleebi sityvierad axasiaTeben sxvadasxva mimikiT gamosaxul ganwyobilebas sagangebod am miznisTvis datovebul
baraTebze.
2) komiqsis mofiqreba da Seqmna moswavleebs saxlSi evalebaT. TiToOeuli maTgani igonebs
komiqsis siu-Jets da oTx ferad
baraTze aTavsebs gamogonil
personaJebs, SesaZloa gverdiT
warwerebsac ukeTebs maT.
47
24. portreti
mizani: moswavles gavuRvivoT xelovnebis nawarmoebidan (portreti) informaciis
amokiTxvis unari; aseve, gamovumuSavoT portretis Seqmnis unar-Cveva da masSi detalebis asaxvis unari.
Sefaseba: xelovnebis nawarmoebidan informaciis amokiTxva, portretis Seqmna da
masSi detalebis asaxva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. kiTxva-pasuxi _ 10
wT; 3. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, formati, nebismieri saxatavi masala.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 3. xatavs portretebs,
naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT
sg. V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas
namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad
• iyenebs mimikas potretSi xasiaTis gadmosacemad
• iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis,
mxatvris namuSevrebs, rogorc wyaros sakuTari namuSevris Sesaqmnelad
V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar
moswons romelime maTgani
• kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis
namuSevars da azrs
• pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze
• msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.)
• V.8. saubrobs informaciaze, romelic
miiRo speqtaklidan, filmidan, ferweruli/
grafikuli namuSevrebidan, wignis ilustraciebidan
• V.11. amoicnobs xelovnebis nimuSs,
rogorc ama Tu im kulturis kuTvnilebas vizualuri detalebis (samosi, aveji, WurWeli
da sxv.) da stilis niSnebis mixedviT
p.i.k. 1.
1. namuSevrebis aRwerisas moswavleebma
yuradReba unda gaamaxvilon imaze, rom
rafaelis portretze Zvirfas samosSi gamowyobili didebulia gamosaxuli, romelic
sruliad sada fonzea warmodgenili. van gogis portretze ki Cveulebrivi adamiania
warmodgenili, romelsac fons uqmnis Wreli,
iaponuri naxatebiT Semkuli kedeli.
2. baldasare kastilione maRali wris warmomadgenelia, misi saxe simSvidesa da Rirsebas asxivebs. mamilo tangi ubralo adamiania, gaburZgnuli wveriT, mRelvare, TiTqos
Sewuxebuli saxiT, is daZabuli zis.
p.i.k. 2.
bronzinos mier Seqmnil eleonora toledoelis portretze Cvens yuradRebas iqcevs qalis mdidruli,
msxvili ornamentiT Semkuli
qsovilisagan Sekerili kaba da
qalis samkaulebi.
p.i.k. 3.
1. van gogis mier Seqmnil portretze foni Wreli da brtyelia. is faqtiurad iaponuri
naxatebiT mTlianad dafarul
kedels warmoadgens. degas
portretze mamakacis ukan magidaa, romelzec wignebi da naxatebi uwesrigod yria; ukan,
48
kedelze suraTis qveda kide moCans, suraTis
marcxena kideSi ki karadas vxedavT, romlis
minis miRma cxenis patara zomis TeTri qandakeba ikiTxeba.
2. orive SemTxvevaSi foni garkveul informacias gvawvdis am adamianebis Sesaxeb.
edgar degas portretze warmodgenili
adamiani inteleqtualia, is albaT mxatvaria, radgan magidazec da kedelzec suraTebi kidia; am azrs kidev ufro ganamtkicebs mis win, fexebTan didi saqaRalde, romelSic suraTebi awyvia.
mamilo tangi ki albaT iaponuri xelovnebis moyvarulia, radgan Tavisi saxlis kedlebi mTlad auWrelebia iaponeli mxatvrebis
namuSevrebiT.
25. wiTelquda sokoebi
mizani: moswavles gamovumuSavoT sxvadasxva saxis xelovnuri resursis gamoyenebiT dekoratiuli samganzomilebiani namuSevris Seqmnis unari; samuSaos Tanmimdevrulad dagegmvisa da sxvebTan TanamSromlobis unar-Cveva.
Sefaseba: dekoratiuli samganzomilebiani namuSevris Seqmna, sxvebTan TanamSromloba, xelovnuri resursisadmi SemoqmedebiTi
midgoma.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari,
kiTxva-pasuxi _ 5 wT; 2. individualuri praqtikuli samuSao _ 20 wT; 3. jgufuri praqtikuli samuSao _ 15 wT; 4.
prezentacia _ 5 wT.
gakveTili, maswavleblis
Sexedulebisamebr, SesaZlebelia or sagakveTilo droze
gadanawildes.
resursi: saxelmZRvanelo,
samuSao rveuli, feradi
qaRaldebi, erTjeradi Wiqebi,
flomasterebi, makrateli,
webo, bamba, bunebrivi resursi.
muSaobis forma: individualuri, jgufuri.
Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze
saRebaviT da iRebs anabeWdebs)
s.g. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos
Tanamimdevrobas
• qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs
s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis
iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
• monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi
• anawilebs funqciebs Sesasrulebeli
amocanis miznidan gamomdinare
• iTxovs daxmarebas sakuTari ideis gansaxorcieleblad iTxovs daxmarebas da TanamSromlobs sxvebTan konkretuli problemis
gadaWrisas
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli moswavleebs sokos Sesaxeb uyveba; igi amcnobs
moswavleebs, rom sokos, sxva mcenareebisagan
gansxvavebiT, arc fesvebi aqvs, arc foTlebi, is arc yvavilobs da arc nayofi gamoaqvs.
49
amis Semdgom maswavlebeli svams interaqtivis kiTxvebs:
p.i.k. 1.
1. savaraudod, moswavleebis umetesoba
ityvis, rom maT soko unaxavT saxlSi, bazridan motanili; zogi moswavle ki ityvis, rom
soko tyeSi unaxavs.
2. yvela sokos Wama ar SeiZleba, radgan
zogierTi maTgani Sxamiania.
3. Tu soko Sxamiania da is adamianma SeWama,
SeiZleba adamiani moiwamlos. zogjer sokoTi mowamlulebs eqimebic ki veRar Svelian,
imdenad Zliermoqmedia es Sxami.
wignSi mocemuli interaqtivis kiTxvebis
Semdgom maswavlebeli damatebiT kiTxvebs
svams: `xom ar iciT, rodis da sad izrdeba
soko?~ moswavleebis pasuxi, savaraudod,
Semdegnairi unda iyos: `soko tyeSi izrdeba.
gazafxulze, zafxulSi da Semodgomaze gansakuTrebiT didi raodenobiTaa soko tyeSi
wvimis Semdeg~.
amis Semdgom maswavlebeli moswavleebs uyveba, rom sokos uamravi saxeoba arsebobs, aCvenebs
maT sokoebis winaswar momzadebul fotoebs,
sTxovs, aRweron isini, maTi forma, feri. da
svams SekiTxvas: `mravalferovnebis miuxedavad,
ra aqvs yvela sokos saerTo?~ pasuxi martivia:
`qudi~. amis Semdeg maswavlebeli askvnis: `soko
fexze wamoskupuli qudiT xSirad cocxal arsebas gvagonebs da Tu cota fantazias moviSveliebT, Cven SegviZlia `cocxali sokoebi~ SevqmnaT, TiToeuls sakuTari saxec davuxatoT da
sakuTari xasiaTic mivceT~.
aqtivoba II
am samuSaos Sesrulebamde maswavlebeli
moswavleebs sTxovs, gadaSalon saxelmZRvanelos Sesabamisi gakveTili da daakvirdnen samuSaos aq warmodgenil etapebs. maswavlebeli
uxsnis maT TiToeul etapze Casatarebel samuSaos da moswavleebi iwyeben muSaobas.
muSaobis procesSi maswavlebeli maT rCevebs aZlevs. mag., erTjeradi Wiqebi sxvadasxva zomis unda iyos _ erTi mozrdili da meore momcro, raTa isini erTmaneTSi moxerx-
50
ebulad Cajdes; Tu moswavles mxolod erTi
zomis Wiqebi aqvs, maSin maswavlebelma unda
urCios mas, rom erTi Wiqis piri odnav CaWras
makratliT, raTa Wiqebi erTmaneTs kargad
moergos.
garda amisa, sokoebis saxeebis Seqmnisas
maswavlebelma moswavleebs unda urCios, gamoiyenon nebismieri maTTvis sasurveli masala: maT SeuZliaT sokoebs saxeebi miaxaton;
SeuZliaT, Tvalebi, cxviri da sxva nakveTebi
feradi qaRaldebisgan gamoWran da miawebon;
saxis nakvTebisaTvis Seu-ZliaT gamoiyenon
Rilebi, Rrubeli, bamba da sxva resursi sakuTari fantaziiT.
garda amisa, maswavlebelma moswavleebs
unda Seaxsenos, rom maT ukve bevri ram ician
mimikis Sesaxeb da axla praqtikulad unda
gamoiyenon es codna _ sokoebis `saxeebze~
mimikis saSualebiT sxvadasxva gamometyveleba Seqmnan.
aqtivoba III
rodesac TiToeuli moswavle ramdenime
sokos gaakeTebs, maswavlebeli sTavazobs
moswavleebs, gaerTiandnen jgufebad da TavianT sokoebs gaukeTon garemo anu tye. maswavlebeli urCevs moswavleebs, aiRon muyaos
mozrdili naWeri, masze plastiliniT an webovani lentiT foTlebi, xavsi an balaxi
daamagron. moswavleebs, sakuTari survilisamebr, SeuZliaT garemos sxva elementebic
gaakeTon (xeebi, buCqebi da sxv.).
aqtivoba IV
TiToeuli jgufi Tavis namuSevars klasis winaSe warmoadgens, sabolood ki moswavleebi yvela namuSevars klasis erT kuTxeSi
mouyrian Tavs da klasis saerToO namuSevars
_ `sokoebiT dasaxlebul tyes~ gamofenen.
26. marao
mizani: moswavles gamovumuSavoT dekoratiul-gamoyenebiTi nivTis martivad Seqmnis
unari; gamoyenebiTi xelovnebis nimuSis ama Tu
im socialuri fenisaTvis mikuTvnebis unari,
dekoratiul-gamoyenebiTi nivTis ama Tu im
kulturisaTvis mikuTvnebis unari, analizisa da argumentirebuli msjelobis unari.
Sefaseba: dekoratiul-gamoyenebiTi nivTis Seqmna, gamoyenebiTi xelovnebis nimuSis
aRweraanalizi da misi socialuri fenisaTvis
da konkretuli kulturisaTvis mikuTvneba.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 2.
praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia
_ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli sqeli qaRaldi, saRebavebi, funji, wylis
Wur-Weli, sxvadasxva saxis masala _ Zafebi,
mZivebi da sxv.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 2. kompiuteris saSualebiT
qmnis martiv gamosaxulebebs, ornamentebs,
sxvadasxvagvar efeqts
sg. V. 4. iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis, mxatvris namuSevrebs, rogorc
wyaros sakuTari namuSevris Sesaqmnelad
V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad
gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas
• qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs
V. 8. msjelobs, ra gaigo ama
Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT
V. 9. monawileobs gamofenaSi
s.g. VB . 10 . gamoTqvams mosazrebas, romeli socialuri
fenisTvis iyo gankuTvnili
gamoyenebiTi xelovnebis esa Tu
is nimuSi
V.11. moiZiebs erTi da imave
Temaze Seqmnil namuSevrebs sxvadasxva kulturaSi da adarebs
erTmaneTs
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli svams
SekiTxvas: ‚Tu gifiqriaT odesme, ra funqcia
aqvs maraos?~ moswavleebis pasuxi martivi
iqneba: `marao saWiro nivTia zafxulis cxel
dReebSi. maraos qalebi iniaveben da ase igrileben Tavs~.
amis Semdgom maswavlebeli moswavleebs
acnobs wignSi mocemul informacias maraos
warmoSobis, misi saxeobebis da sxvadasxva
daniSnulebis Sesaxeb. igi uyveba klass,
rogor gavrcelda es nivTi aRmosavleTidan
evropaSi, risgan amzadebdnen maraos, vin iyenebda am nivTs da a. S.
amis Semdgom maswavlebeli moswavleebs
sTxovs gadaSalon saxelmZRvanelo da
daaTvalieron maraos mocemuli nimuSebi, ris
Semdegac igi svams SekiTxvas: ‚Tqveni azriT,
aq warmodgenili nimuSebidan romelia aRmosavluri da romeli _ evropuli?~ moswavleebi, savaraudod, sworad amoicnoben, rom 49-e
gverdze Camwkrivebuli nimuSebi yvela evropuli warmoSobisaa. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daasabuTon sakuTari mosazrebebi.
amis Semdgom maswavlebeli sTxovs moswavleebs, kidev erTxel daakvirdnen 48-e gverdze mocemul aRmosavluri maraos nimuSebs
da upasuxon Semdeg SekiTxvas: `am maraoebidan romeli iqneboda gankuTvnili maRali
wris warmomadgenlebisaTvis da romeli
51
ara?~ savaraudod, moswavleebi upasuxeben,
rom vardisferi maraoebi, romelic mocekvave gogonas uWiravs xelSi SedarebiT dabali wris warmomadgenlebisaTvis iqneboda
gankuTvnili, radgan isini qaRaldisganaa
damzadebuli da sruliad sadaa. danarCeni
maraoebi ki maRali wris kuTvnilebaa, radgan isini abreSumisganaa damzadebuli da
Semkulia gamosaxulebebiT (yvavilebiT, drakonebiT, adamianis gamosaxulebiT); es gamosaxulebebi daxatulia abreSumze an amoqargulia, amitomac isini bevrad ufro Zvirfasia da, Sesabamisad, maRali wris warmomadgenelTa kuTvnileba unda iyos.
aqtivoba III
samuSaos dasrulebis Semdgom moswavleebi waradgenen sakuTar naxelavs, saubroben,
isargebles Tu ara samuSao rveulSi mocemuli nimuSebiT; rogor Seamkes marao, rogori
forma misces mas da ratom.
prezentaciis dasrulebis Semdgom SesaZlebelia klasSi kedlebze gamoifinos moswavleTa naxelavi, aRmosavleTis qveynebSi
maraos xom es funqciac hqonda.
27. naxati kenWebze
aqtivoba II
amis Semdgom maswavlebeli klass aZlevs
davalebas _ Seqmnan nebismieri formis marao
da Seamkon is sxvadasxva (aRmosavluri Tu
evropuli) motivebiT.
maswavlebels SeuZlia SesTavazos moswavleebs, visac amis saSualeba da survili eqneba kompiuterSi gaakeTon ornamentuli saxeebi da Semdeg isini gamoiyenon sakuTari maraosaTvis; visac surs, marao mTlianad sakuTari xeliT SeuZlia Seasrulos.
agreTve moswavleebs SeuZlia samuSao
rveulSi mocemuli ornamentebi gamoiyenon
maraos Sesamkobad. samuSao rveulSi mocemulia sxvadasxva formisa da zomis ornamentebi, moswavles SeuZlia amoWras da daawebos
maraos ukve Seqmnil (dakecil) gverdebze, an
gamoiyenos es motivebi (Tu survili eqneba,
Tavad daxatos an aplikaciis teqnika gamoiyenos). gaaCnia, rogori tipis ornamentiT
Semkobas isurvebs moswavle.
SeniSvna: maswavlebeli Seaxsenebs biWebs,
rom maraos kacebic xmarobdnen.
maswavlebeli sTxovs moswavleebs gaecnon
wignSi mocemul samuSaos etapebs, samuSao
rveulSi mocemul ornamentis nimuSebs da
Seudgnen muSaobas.
maraos formisa da Semkulobis SerCevisas
moswavleebs sruli Tavisufleba unda mieceT.
52
mizani: moswavles gamovumuSavoT dekoratiuli namuSevris Seqmnis unari, gavuRvivoT fantazia, gamovumuSavoT mas mexsierebiT portretis xatvis da portretSi mimikis
asaxvis unari.
Sefaseba: bunebrivi da xelovnuri resursis gamoyenebiT portretis Seqmna, portretSi mimikis asaxva, dekoratiuli namuSevris Seqmna.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, brtyeli kenWebi, guaSis saRebavebi, funji, wylis WurWeli, xelsaxocebi.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da
qmnis faqturebs
sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa
da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti
detalis gamoyenebiT
s.g. V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs
• iyenebs mimikas potretSi xasiaTis gadmosacemad
. V. 5 qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs
. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an
ar moswons romelime maTgani
• kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs
• saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs
• pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze
SeniSvna: TiToeulma moswavlem SesaZloa
ramdenime namuSevari gaakeTos da Semdeg
klasSi moewyos gamofena.
28. saCuqari dedas
mizani: moswavles gamovumuSavoT dekoratiuli namuSevris Seqmnis unari; gavuRvivoT
fantazia; aseve, gamovumuSavoT samuSaos
Tanmimdevrulad dagegmvis unar-Cveva.
Sefaseba: dekoratiuli namuSevris Seqmna, fantazia, samuSaos Tanmimdevruli
dagegmva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia, gamofenis
mowyoba _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samU
uSao rveuli, formatebi, saRebavebi, funji, Rrubeli, makrateli, webo, feradi
qaRaldebi.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi:sg. V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas,
Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis
Sesaqmnelad
s.g. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos
Tanamimdevrobas
• qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs
s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an
ar moswons romelime maTgani
53
29. suraTi, epoqa, qveyana
mizani: moswavles gamovumuSavoT xelovnebis nawarmoebis meSveobiT epoqisa da
qveynis damaxasiaTebeli niSnebis amocnobis
unari. ganvumtkicoT mxatvruli nawarmoebis
analizis unari. ganvuviTaroT praqtikul namuSevarSi epoqis, qveynis damaxasiaTebeli niSnebis asaxvis unar-Cveva.
Sefaseba: mxatvrul nawarmoebze dakvirvebis
unari, analitikuri azrovnebis unari, damaxasiaTebeli niSnebis praqtikulad asaxvis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, msjeloba, interaqtivi _ 10
wT. 2. mxatvrul nawarmoebze dakvirveba, aRwera, interaqtivi _ 10 wT. 3. epoqis, qveynis
daxasiaTeba nawarmoebze dakvirvebis meSveobiT _ 10 wT. 4. praqtikuli samuSao _ 15 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, furceli, nebismieri saxatavi masala.
muSaobis forma: individualuri,
wyvilebSi.
Sedegi: s.g. V.1. gamosaxavs mravalfigurian kompoziciebs
s.g. V. 3. gamosaxavs sakuTar Tavsa D da sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situaciebSi mravali detalis gamoyenebiT
V. 4. iyenebs sxva sagnebSi ganvlil masalas
namuSevrebis siuJetisaTvis
• iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis,
mxatvris namuSevrebs, rogorc wyaros sakuTari namuSevris Sesaqmnelad
54
s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an
ar moswons romelime maTgani
• kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs
• pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze
• msjelobs sakuTar arCevanze da
Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes
sxva sagnebSi ganvlil masalas
• msjelobs sakuTar arCevanze da
Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes
sxva sagnebSi ganvlil masalas
s.g. V.8. gamoTqvams azrs avtoris
Canafiqris Sesaxeb
• msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli kiTxviT mimarTavs klass: `Tqveni azriT, saidan
viRebT informacias gardasul saukuneTa civilizaciebis, qveynebis Sesaxeb?~ savaraudod,
moswavleTa didi nawilis azriT, amgvari informacia istoriul matianeebSia Semonaxuli.
SesaZloa, zogierTis azriT, informacia xelovnebis nawarmoebmac mogvawodos. maswavlebeli saubrobs imis Sesaxeb, rom istoriuli dokumentebi mxolod aRweren ama Tu im movlenas,
xolo xelovnebis Zeglebi vizualur (xilul) informacias gvawvdis, rac fasdaudebel samsaxurs gviwevs, radgan maT gareSe,
mxolod aRweris mixedviT, Zneli
warmosadgeni iqneboda ama Tu im
qveynis kultura sazogadod.
maswavlebeli acnobs moswavleebs gakveTilis pirveli nawilis teqsts da sTxovs yuradRebiT gaecnon renesansis epoqis niderlandeli mxatvris ian
van eikis suraTs `kancler rolenis madona~. interaqtivis kiTxvebze pasuxis gasacemad, moswavleebma guldasmiT unda daaTvalieron suraTis fragmenti,
romelic iqvea warmodgenili.
p.i.k. 1.
renesansis epoqis mxatvris ian van eikis
suraTze warmodgenilia savarZelze mjdomi
ma-dona yrmiT da maT winaSe muxlmoyrili
mamakaci. madonas zurgs ukan angelozis figuraa gamosaxuli. mas xelSi Zvirfasi gvirgvini ukavia da TiTqos Tavze adgams mas madonas. moqmedeba interierSi xdeba, darbazis
iataki filebiT aris mopirkeTebuli, xolo
suraTis siRrmeSi Ria TaRedi da peizaJis
fragmenti moCans.
2. suraTis ukana planze, TaRebs miRma mdinarisa da mis napirebze gaSenebuli qalaqis
xedi moCans. suraTis fragmentze kargad Cans,
rom qongurebian kedelTan, mayureblisken
zurgSeqceviT, ori mamakacis figuraa warmodgenili. isini interesiT aTvaliereben
raRacas, rac kedlis miRma xdeba.
3. erTi SexedviT wina da ukana planze warmodgenil scenebs Soris araviTari kavSiri
ar arsebobs. suraTis wina planze gamosaxuli figurebi religiuri Sinaarsis mqone siuJets warmogvidgenen, razec RvTismSoblis
zurgsukan mdgomi angelozi, gvirgvini,
agreTve locvis JestiT xelapyrobili, daCoqili mamakacis figura metyvelebs. magram,
miuxedavad am religiuri Sinaarsisa, suraTis ukana planze gamosaxuli adamianebi da
peizaJi TiTqos sakuTari cxovrebiT cxovroben, maT araferi aqvT saerTo. ufro
metic, rom ara zemoT aRniSnuli detalebi,
suraTis ukana plani Suasaukuneebis qalaqis
mSvidi, yoveldRiuri cxovrebis amsaxvel
suraTad warmoudgeboda mayurebels.
aqtivoba II
gakveTilis Semdegi monakveTi eTmoba
msjelobas imis Sesaxeb, adamianis Cacmulobis,
varcxnilobis romeli detalebi migvaniSnebs
mis warmomavlobaze. moswavleebi aRniSnaven,
rom maT mier nanax portretebze samosisa da
samkaulis mixedviT SesaZlebelia amoicno esa
Tu is qveyana, epoqa, gamoTqva varaudi sazogadoebis romel fenas miekuTvneba warmodgenili adamiani. maswavleblis TxovniT moswavleebi ecnobian gakveTilis teqstis momdevno nawils da girlandaios `qalbatonis portrets~.
interaqtivis momdevno SekiTxvebze pasuxis
gasacemad maswavlebeli wyvilebad yofs klass.
TiToeulma wyvilma 2-3 wuTis Semdeg mokled
unda daasabuTos, romeli detalebi iqcevs
yuradRebas am portretze da ras gviyveba is
qveynisa da epoqis Sesaxeb.
p.i.k.
1. portretze axalgazrda qalia warmodgenili. igi peizaJis fonze odnav Sebrunebuli welamdea gamosaxuli. mas gulamoRebuli
wiTeli kaba acvia. SuaSi gayofili Tmis erTi
nawili kefaze aqvs damagrebuli da TeTri
Tavsaburi ukeTia, meore nawili ki saxis
gaswvriv xveulebad CamouSvia. sada gulsakidi mkerds umSvenebs.
2. yuradRebas iqcevs qalbatonis wiTeli
kaba, xveuli Tma, peizaJis detalebi.
3. kabisa da varcxnilobis mixedviT SeiZleba davaskvnaT, rom qalbatoni Suasaukuneebis evropuli saxelmwifos mkvidria. amaze
miuTiTebs agreTve peizaJis detalebi.
aqtivoba III
Semdegi aqtivoba eTmoba domeniko girlandaios kidev erTi nawarmoebis _ `mariamisa da
elisabedis Sexvedra~ _ gacnobas. suraTs religiuri Sinaarsi aqvs. mariam RvTismSobeli
da ioane naTlismcemlis deda elisabedi erTmaneTs TavianTi pirmSoebis dabadebamde xvdebian, magram mayurebeli mxolod maTi SaravandebiT (Tavis garSemo gamosaxuli naTeba) mixvdeba, rom es mandilosnebi Cveulebrivi mokvdavebi ar arian. suraTis siRrmeSi sivrce or
nawilad aris gayofili. marjvena mxares galavnis kedelze mayureblisken zurgSeqceviT
gadayudebuli adamianebi interesiT aTvaliereben raRacas, rac qveviT xdeba. marcxniv, siRrmidan momaval quCaze SemTxveviTi
gamvleli da Tavze langarSedgmuli gamyidveli qali moCans. araferi migvaniSnebs, rom
Cven Tvalwin Cveulebrivi yofiTi scena ki ara,
mistiuri mniSvnelobis mqone Sexvedraa gamosaxuli. girlandaios mier warmodgenili personaJebi da garemo maT irgvliv Suasaukuneebis italiuri qalaqis yofas asaxavs.
55
aqtivoba IV
gakveTilis bolo monakveTi eTmoba praqtikul samuSaos, romliTac moswavleebma sakuTari qveynisa da epoqis Sesaxeb warmodgena
unda Seuqmnan momavlis adamianebs. mniSvnelovania, rom moswavleebs naTlad esmodeT, suraTis nebismieri detali informaciis Semcvelia da amitom mniSvnelovania, rom
is zustad Seesabamebodes Cven dros. suraTis siuJets moswavleebi Tavad irCeven. namuSevarSi Cveni epoqis damaxasiaTebeli niSnebi
unda Candes _ mag., mravalsarTuliani Senobebi, Tanamedrove manqanebi, TviTmfrinavebi da a. S.
SeniSvna: masStaburi namuSevris Seqmnisas
moswavles SeuZlia namuSevris saxlSi dasruleba. aseT SemTxvevaSi momdevno
gakveTilze ewyoba namuSevrebis ganxilva.
avtorebi mokled asabuTeben, ratom gamosaxes esa Tu is elementi, ratom CaTvales is epoqis damaxasiaTebel niSnad. msjeloba da kamaTi mimdinareobs sa-Tanado argumentebis
moSveliebiT. moswavleebi msjeloben sakuTar Canafiqrsa da miRweul Sedegze.
56
30. aRdgoma
mizani: moswavles ganvumtkicoT qarTUuli
religiuri da kulturuli tradiciebis
codna, ganvuviTaroT mxatvrul nawarmoebze
dakvirvebis unari, praqtikul namuSevarSi
tradiciuli elementebis gaazrebulad
gamoyenebis unar-Cveva.
Sefaseba: mxatvruli nawarmoebis gaanalizebis unari, kulturuli da religiuri
tradiciebis codna, mxatvruli namuSevris
Seqmnis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1.
msjeloba, mxatvruli nawarmoebis analizi
_ 10 wT; 2. saubari, interaqtivi _ 10 wT; 3.
praqtikuli samuSao, prezentacia _ 25 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuUSao rveuli, furceli, nebismieri saxatavi masala.
moswavles, survilisamebr, SeuZlia sxva teqnikis (mag., kolaJi, aplikacia) gamoyeneba.
muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da
qmnis faqturebs
. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da
peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT
. V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs
• iyenebs sxva sagnebSi ganvlil masalas
namuSevrebis siuJetisaTvis
• iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis,
mxatvris namuSevrebs, rogorc
wyaros sakuTari namuSevris
Sesaqmnelad
s.g. V. 7. saubrobs sakuTar
da/an sxvis namu-Sevarebze da
asabuTebs, ratom moswons an ar
moswons romelime maTgani
• msjelobs sakuTar arCevanze da Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes sxva sagnebSi ganvlil masalas
• msjelobs namuSevrebSi
gamoyenebul mxatvrul xerxebsa
da elementebze (Janri, teqnika,
masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.)
s.g. V. 8. gamoTqvams azrs avtoris
Canafiqris Sesaxeb
• msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
gakveTilis dawyebisaTanave maswavlebeli
moswavleebs esaubreba erT-erTi umniSvnelovanesi qristianuli dResaswaulis _ aRdgomis
Sesaxeb. igi mouTxrobs maT am dResaswaulis Sinaarsze, imaze, Tu rogor aRdga mkvdreTiT
jvarcmuli qriste. am brwyinvale dResaswaulis aRsaniSnavad qristianebi sagangebod emzadebian; TiToeul ojaxSi arsebobs tradicia,
romelic aRdgomis dResaswaulis Sexvedras
ukavSirdeba. maswavlebeli kiTxviT mimarTavs
moswavleebs: `rogor SeiZleba SevityoT,
aRdgomis dResaswaulTan dakavSirebuli
tradiciebi aseTive iyo mravali wlis win Tu
Seicvala?~ moswavleTa erTi nawili varaudobs,
rom SesaZlebelia ufrosebs, babuebsa da bebiebs gamovkiTxoT maT Sesaxeb, meoreni literaturul nawarmoebebSi aRweril tradiciebs ixseneben. informaciis miRebis wyarod SeiZleba
saxviTi xelovnebis nawarmoebi gaxdes. maswavlebeli sTavazobs daakvirdnen niko firosmanis or saaRdgomo suraTs da interaqtivis SekiTxvebze pasuxis gasacemad moemzadon.
p.i.k.
1. firosmanis orive suraTze TeTri kravi,
paska, wiTeli kvercxebia gamosaxuli; garda
amisa, saaRdgomo naturmortze sxvadasxva
sax-is sursaTia warmodgenili.
2. aRdgomis dResaswaulze migvaniSnebs
tradiciuli paska, wiTeli kvercxebi.
3. dRevandel saaRdgomo sufraze isev aucileblad devs es simboluri mniSvnelobis mqone
sakvebi, Tumca, SesaZlebelia, odnav saxecvlili saxiT. magaliTad, bevr ojaxSi aRdgomamde ori-sami kviriT adre sagangebod Tesaven
mcire raodenobis xorbals da ax-lad amosul
mwvane jejilSi deben wiTel kvercxebs.
aqtivoba II
Semdeg maswavlebeli saubars agrZelebs
swored im elementebze, romlebic aRdgomis auci-
lebel atributebad aris miCneuli. mouTxrobs
moswavleebs, rom macxovris mier kacobriobis
codvebis mosananieblad gaRebuli sisxlis simboluri gansaxierebaa kravi, romelsac tradiciulad aRdgomaze eklesias swiraven; amitomac,
niko firosmanis suraTebze TeTri kravi brwyinvale dResaswaulis pirdapiri miniSnebaa. maswavleblis kiTxvaze: `rogor amzadebT tradiciul
kvercxebs saaRdgomo sufrisaTvis?~ _ moswavleebi, savaraudod, Tavadve pasuxoben, rom
aRdgomis wina paraskevs kvercxebi ixarSeba da
wiTlad iRebeba. zog ojaxSi es tradiciulad im
mcenaris meSveobiT xdeba, romelsac endro ewodeba. zogi ki sxva xelovnur saRebavs xmarobs.
zogjer kvercxebi xeliT ixateba feradi saRebavebis gamoyenebiT. sxvadasxvagvari ornamentebis datana, jvrisa da warweris Sesruleba naWuWze faqizad da guldasmiT Sesasrulebeli samuSaoa. sasurvelia, Tu moswavleebi Tavad iReben
am procesSi monawileobas da exmarebian ufrosebs.
aRdgomis tradiciebs exeba momdevno interaqtivis kiTxvebic. moswavleebs saSualeba eZlevaT megobrebs sakuTari saojaxo tradiciis
Sesaxeb mouTxron an gauziaron romelime saintereso saaRdgomo tradiciis detalebi,
romelzec ufrosebisgan smeniaT raime.
aqtivoba III
momdevno aqtivoba miznad isaxavs saaRdgomo naturmortis Seqmnas. saxatavi masalis
arCevani moswavlis survilzea damokidebuli.
saxelmZRvaneloSi warmodgenili nimuSebi
maTi Tanatolebis Sesrulebulia. samuSao
rveulSi ki is nimuSebia warmodgenili, romelTa gamoWra SeiZleba da Semdeg maTi meSveobiT
saaRdgomo naturmortis Temaze kolaJis Seqmna. moswavleebi xalisiT asruleben davalebas. naturmorti aucileblad unda asaxavdes
im elementebs, romlebic saaRdgomo sufris
atributebs warmoadgens, Tumca moswavlis
fantaziazec iqneba damokidebuli rogori
feris kvercxebs gamosaxavs, an rogori forma
eqneba saaRdgomo paskas. survilisamebr SeiZleba naturmorts warwerac gaukeTdes.
praqtikuli samuSaos dasrulebis Semdeg moswavleebi warudgenen klass namuSevrebs da yvebian, ra masala da teqnika gamoiyenes misi Seqmnisas.
57
31. yvela Cemi samSobloa
mizani: moswavles ganvumtkicoT mSobliuri
kulturis, istoriis umniSvnelovanesi movlenebis codna, ganvuviTaroT qarTuli materialuri kulturis Sesaxeb arsebuli informaciis damoukideblad moZiebis unar-Cveva; gavuRvivoT interesi saqarTvelos istoriuli mxareebis warsulisa da awmyosadmi.
Sefaseba: qarTuli kulturis Zeglebis
Sesaxeb informaciis moZiebisa da gadamuSavebis unar-Cveva, analitikuri azrovnebis unari,
integracia sxva sagnebSi gavlil masalasTan.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, interaqtivi _ 15 wT; 2. msjeloba, vizualuri masalis gacnoba _ 10 wT; 3. istoriuli eqskursi, interaqtivi _ 15 wT; 4. saSinao davalebis dagegmva _ 5 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli,
saeklesio kalendari, wminda mamaTa swavlebani,
zugdidis saxelmwifo istoriul-arqiteqturuli muzeumis masalebi (wmindanTa Sesaxeb informaciis mosaZieblad).
muSaobis forma: individualuri, jgufebSi.
Sedegi: s.g. V. 11. amoicnobs istoriul da
literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi
• ikvlevs romelime istoriul movlenasTan
dakavSirebul xelovnebis nimuSebs • amoicnobs
istoriul movlenas, romelmac STaagona
konkretuli nawarmoebi Semoqmeds
V. 12. msjelobs materialuri kulturis Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs Tavis
damokidebulebas
• agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis winaSe
p.i.k.
1. Wyondidi warmarTTa kerpi iyo qristianobamde. gadmocemis mixedviT am kerps
adgilobrivi mosaxleoba bavSvebs msxverplad swiravda. ZvelqarTulad wamebuls martvili ewodeba, swored aq msxverplad SewirulTa anu martvilTa saxelze aigo pirveli eklesia da soflis da taZris saxelic am gadmocemas
ukav-Sirdeba.
2. Wyondideli (anu Wyondidis episkoposi)
daviT aRmaSeneblis sulieri moZRvari da misi
uaxloesi Tanamoazre iyo. qveynis aRmSeneblobasTan dakavSirebuli yvela RonisZieba Wyondidelis saxelTanaa dakavSirebuli. mas
SeuTavsa mefem mwignobarTuxucesoba da Tavis
vazirad daniSna. Wyondidis episkoposi yvelaze
gavleniani mRvdelmTavari iyo dasavleT
saqarTveloSi.
p.i.k. samegrelos mTavrebi _ dadianebi naTesaur kavSirSi iyvnen safrangeTis samefo
gvarTan miuratebTan. swored am kavSiris Sedegad dadianTa sasaxleSi evropis sxvadasxva qveynis samefo gvarebis reliqviebi moxvda, romelsac isini saCuqrad iRebdnen.
SeniSvna: gakveTilis msvlelobisas maswavlebeli sakuTari
Sexedulebisamebr iyenebs damatebiT sailustracio masalas,
romelic samuSao rveulSia warmodgenili. davalebis Sesasruleblad maswavlebeli saTanado literaturas usaxelebs
moswavleebs. wmindanTa Sesaxeb
informacia saeklesio kalendrebSi, wminda mamaTa qadagebebsa da swavlebebSi moipoveba.
amave mizniT SesaZlebelia samuzeumo masalis (katalogebis,
bukletebis) gamoyeneba.
58
32. Sors mimavali gza
mizani: moswavles ganvuviTaroT garemoze
dakvirvebis unari, gavaxsenoT naswavli masala
da gamovumuSavoT peizaJSi horizontis xazisa
da TavSeyris wertilis gamoyenebis unari.
Sefaseba: naswavli masalis (daSorebis
mixedviT sagnebis zomis Semcireba) codna/
gameoreba, axali masalis _ peizaJSi horizontis xazisa da TavSeyris wertilis gamoyeneba.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 2.
praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia
_ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, formati, nebismieri saxatavi masala (fanqari, saRebavebi, flomasterebi da sxv.)
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 1. peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa
da TavSeyris wertils
• namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis
wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero
buStiT)
• iyenebs erTi feris gradacias
sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa
da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti
detalis gamoyenebiT
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli axsenebs
moswavleebs sivrcis asaxvis maTTvis ukve nacnob xerxs: rac ufro Sorsaa sagani Cvengan, miT
ufro mcirea misi zoma; gza, romelic siRrmisaken miemarTeba, TandaTan viwrovdeba. maswavlebeli ganmartavs, rom ase xedavs adamianis
Tvali da sTxovs, gaixsenon sakuTari dakvirvebebi am TemasTan dakavSirebiT. sasurvelia,
saubari Seexos yvelasTvis nacnob adgilobriv
garemos, quCas, gzas, romlebze dakvirvebac
TiToeul moswavles SeuZlia. amis Semdgom maswavlebeli sTxovs moswavleebs, gadaSalon saxelmZRvanelo, daakvirdnen aq mocemul namuSevrebs da upasuxon interaqtivis SekiTxvebs.
p.i.k.
1. moswavleebma orive namuSevris aRwerisas gansakuTrebuli yuradReba unda miaqcion imas, rom gza siRrmeSi uxvevs da nelnela viwrovdeba, xolo pirvel naxatze xeebis zomac, siRrmis kvalad, mcirdeba.
2. swored am xerxiT _ gzis Seviwroveba,
xeebis zomis Semcireba _ aris gadmocemuli
am namuSevrebSi sivrce.
aqtivoba II
maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daiwyon muSaoba da wignSi mocemul rCevebs Tanmimdevrulad aZlevs maT. Tavdapirvelad
moswavleebi furcelze fanqriT moxazaven
gzas, romelic uxvevs. am dros maswavlebelic dafaze an did formatze moswavleebTan
erTad muSaobs da isic moxazavs ra gzas, iqve
uxsnis moswavleebs, rom im wertils, sadac
gzis xazebi iyris Tavs TavSeyris wertili
ewodeba; aqve acnobs igi moswavleebs horizontis xazis mniSvnelobas da aCvenebs sakuTar namuSevarze, Tu sad gadis is. maswavlebeli sTavazobs moswavleebs daakvirdnen saxelmZRvaneloSi warmodgenil naxazs,
romelzec sqematurad aris naCvenebi horizontis xazi da TavSeyris wertili. moswavleebi naxazs adareben sakuTar namuSevars da
Tavad afaseben, sworad aqvT moniSnuli es
elementebi Tu ara. Semdeg maswavlebeli
Tavisuflebas aZlevs moswavleebs, maT saku-
59
Tari Sexedulebisamebr SeuZliaT SearCion
ras gamosaxaven gzis gaswvriv _ xeebs, saxlebs
Tu buCqebs.
amis Semdeg moswavleebi ferebiT iwyeben
muSaobas. maswavlebeli axsenebs maT, rom moswavleebs SeuZliaT ferTa gradaciis xerxi
gamoiyenon. maT SeuZliaT, sakuTari Sexedulebisamebr da drois Sesabamisad, kidev erTi
namuSevari Seqmnan TavSeyris wertilisa da
horizontis xazis gamoyenebiT.
aqtivoba III
samuSaos dasrulebis Semdgom, moswavleebi sakuTar namuSevrebs klasis winaSe waradgenen, saubroben, Tu rogor, ra xerxiT gadmosces sivrce naxatze.
33. saRamo zRvaze
mizani: moswavles gamovumuSavoT horizon-tis xazis gamoyenebiT perspeqtivis agebis praqtikuli unar-Cveva, ganvumtkicoT
mexsierebiT xatvis unari, sxvadasxva faqturis gamosaxvis unar-Cveva.
Sefaseba: Teoriuli codnis praqtikulad
gamoyenebis unar-Cveva, garemoze dakvirvebis unari, mexsierebiT xatvis unari, xelovnuri resursis meSveobiT gansxvavebuli faqturis miRebis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, gavlili masalis gaxseneba
_ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT.,
prezentacia _ 5 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli,
sxvadasxva saxis vizualuri masala (peizaJebi),
formati, TeTri qaRaldebi, fanqari, akvarelis an guaSis saRebavi, funji, wylis Wur-Weli,
xelsaxoci, makrateli, Rrubeli an bamba.
SeniSvna: moswavle sakuTari surviliT
irCevs saxatav masalas.
muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da
qmnis faqturebs
60
• peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa da TavSeyris
wertils
• namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis
wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero
buStiT)
• V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa
da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti
detalis gamoyenebiT
• V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs
• iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas
namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad
s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an
ar moswons romelime maTgani
• saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs
• pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli esaubreba moswavleebs da axsenebs maT naswavl
masalas, kerZod, horizontis xazsa da TavSeyris wertils. maswavlebeli iSveliebs vizualur masalas (sxvadasxva peizaJs) da moswavleebisaTvis dasmuli kiTxvebis meSveobiT
rwmundeba, rom maT kargad axsovT am terminebis mniSvneloba, SeuZliaT Seumcdarad
miuTi-Ton, sad mdebareobs isini ama Tu im
suraTze.
Semdeg maswavlebeli esaubreba maT im
dasamaxsovrebel peizaJebze, romlebic nanaxi aqvT mTasa Tu barSi yofnisas. sTxovs sityvierad aRweron isini. moswavleebi rigrigobiT aRweren im peizaJs, romelic yvelaze metad daamaxsovrdaT. maswavlebeli
sTxovs daakvirdnen saxelmZRvaneloSi warmodgenil namuSevars, romelzec zRvis xedia
gamosaxuli. moswavleebi ecnobian maTi Tanatolis mier Seqmnil namuSevars. maswavlebeli sTxovs maT warmoidginon mTiani peizaJi
da scadon gaixsenon, rogor gamoiyureba
horizontis xazi am SemTxvevaSi, sad mdebareobs is _ zemoT Tu qvemoT. moswavleebi warmosaxviT mTian peizaJs adareben warmodgenil namuSevars da savaraudod, horizontis
xazs ufro zemoT asaxeleben, riTic maswavlebeli rwmundeba, rom maT kargad axsovT
horizontis xazis raoba.
Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs
moemzadon praqtikuli samuSaos Sesasruleblad da TiToeulma sasurveli saxatavi masalis gamoyenebiT Seqmnas yvelaze samaxsovro
peizaJi.
aqtivoba II
praqtikuli samuSaosTvis 30 wuTia gamoyofili. moswavleebi muSaobis dawyebamde ecnobian miTiTebebs, romlebic saxelmZRvaneloSi sagangebo ferad fonzea mocemuli.
isini detalurad ecnobian warmodgenili namuSevris Sesrulebis etapebs, teqnikas da
resurss, romelic gamoyenebulia muSaobis
procesSi. moswavleebs SeuZliaT gaiTvaliswinon es rCevebi an sakuTari surviliT airCion masala da teqnika, romliTac Seqmnian
peizaJs.
aqtivoba III
samuSaos dasrulebis Semdeg TiToeuli
moswavle klass warudgens sakuTar namuU
Sevars, aRniSnavs realurad nanaxi peizaJi Seasrula man Tu warmosaxviT Seqmna is.
Txrobisas maswavlebeli usvams namuSevris
avtors damxmare kiTxvebs gamoyenebuli
masalisa da teqnikis, miRebuli faqturisa
Tu sxva mxatvruli Taviseburebebis Sesaxeb.
moswavleebi sworad pasuxoben dasmul kiTxvebs, iyeneben saTanado terminebs, aRniSnaven, ra elementebi da xerxebi gamoiyenes
muSaobis procesSi.
34. uCa jafariZe
mizani: moswavles ganvuviTaroT xelovnebis nawarmoebis aRqmis, masTan `urTierTobis~, misi aRwera-analizis unari; ganvumtkicoT saku-Tari azris srulfasovnad
gamoTqmis unari, gavuRvivoT interesi
qarTuli xelovnebis gamoCenili moRvaweebis Semoqmedebis mimarT da gamovumuSavoT
maT Sesaxeb informaciis moZiebis praqtikuli unar-Cveva.
Sefaseba: xelovnebis nawarmoebze dakvirvebis, misi aRwera-analizis unari, qarTuli
mxatvrobis Sesaxeb informaciis moZiebis
unar-Cveva, sakuTari azris gamoTqmis unari.
aqtivoba da drois organizeba: 1. saubari, kiTxva-pasuxi, msjeloba, analizi _ 15 wT;
2. xelovnebis nawarmoebis analizi _ 10 wT; 3.
vizualuri masalis gacnoba, interaqtivi _
15 wT; 4. davalebis ganxilva, dagegmva _ 5 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, sasurvelia uCa jafariZis namuSevrebis
albomi an katalogi. masalis moZieba SesaZlebelia internet-misamarTze: http://
art.dlf.ge.
muSaobis forma: individualuri,
jgufebSi.
Sedegi: s.g. V. 8. pasuxobs auditoriis mier
dasmul SekiTxvebze
s.g. V. 11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi
• amoicnobs xelovnebis nimuSs, rogorc
ama Tu im kulturis kuTvnilebas vizualuri
detalebis (samosi, aveji, WurWeli da sxv.) da
stilis niSnebis mixedviT
V. 12. moiZiebs informacias ramdenime
61
cnobili qarTveli mxatvaris, moqandakis
Sesaxeb da warmoadgens klasis winaSe
gakveTilis msvleloba aqtivoba I
maswavlebeli gakveTilis dasawyisSi esaubreba moswavleebs imis Sesaxeb, rom xelovnebis nawarmoebTan `urTierToba~ mayurebelSi
Sesabamis emociebs iwvevs _ igi TanaugrZnobs
suraTis personaJebs, esmis maTi, iziarebs maT
ganwyobilebas. moswavleebi gamoTqvamen TavianT mosazrebebs am sakiTxTan dakavSirebiT.
maswavlebeli ekiTxeba razea, maTi azriT, amgvari emociebis gaCena damokidebuli. moswavleebis savaraudo pasuxSi mxatvris niWi da ostatoba iqneba dasaxelebuli, rogorc amgvari
kontaqtis ganmsazRvreli winapiroba.
Semdeg maswavlebeli acnobs gakveTilis
Temas moswavleebs da aRniSnavs, rom uCa jafariZe swored im mxatvarTa ricxvs
miekuTvneba, romel-Ta nawarmoebebic sapasuxo reaqcias da emocias iwvevs mayurebelSi. moswavleebi ecnobian u. jafariZis suraTs `dedis fiqrebi~ da pasuxs scemen interaqtivis SekiTxvebs.
p.i.k.
1. u. jafariZis suraTze `dedis fiqrebi~
warmodgenilia qali, romelsac wyarosTvis
doqi aqvs Sedgmuli da misi gavsebis molodin-Si fiqrebSia CaZiruli. suraTis ukana
planze mTagoriani peizaJi moCans. doinjSemortymuli qali Cafiqrebuli dgas,
62
TiTqos sakuTar Tavs esaubreba, bunebac
garindebula mis irgvliv. wyaro xis CrdilSia moqceuli, qalic CrdilSi dgas, ukan gaSlili peizaJi ki mziTaa ganaTebuli.
2. qali ise Rrmad aris Cafiqrebuli, TiTqos
verafers amCnevs garSemo. misi fiqrebi albaT
Svilebis garSemo trialebs. maswavlebeli
yuradRebiT usmens moswavleebs. bunebrivia,
maTi pasuxebi SeiZleba gansxvavdebodes Tavisi SinaarsiT, Tumca mTavaria, rom moswavleebma igrZnon is ganwyobileba, romelic am suraTzea asaxuli. maswavlebeli amaxvilebs moswavleebis yuradRebas iseT detalebze,
rogoricaa garemo, sadac mxolod dedis figuraa gamosaxuli. Sesabamisad, aq `ar ismis~ adamianebis xmebi, rac sakuTar fiqrebSi CaZiruli, garinduli adamianis STabeWdilebas qmnis.
aqtivoba II
momdevno aqtivobis dros moswavleebi ecnobian u. jafariZis meore suraTs `saCxereli~. maswavlebeli maT yuradRebas amaxvilebs
imaze, rom suraTze minimaluri raodenobis
detalebia gamosaxuli. es, erTi SexedviT,
unda iwvevdes naklebi informaciis miRebas
suraTidan. igi sTavazobs moswavleebs Tavad
gaerkvnen amaSi da amisaTvis aRweron da daaxasiaTon suraTis gmiri da ganwyobileba,
romelsac es suraTi qmnis.
p.i.k.
1. TeTrwvera moxuci miwaze Camomjdara.
win kalaTi udevs, saidanac
raRacis amoReba unda. iqve joxi
devs. suraTze meti araferia
gamosaxuli, magram personaJis
Cacmuloba naTlad migviTiTebs, rom es moxuci, savaraudod, imereli glexia _ Coxa,
TeTri windebi da napirSekecili imeruli qudi sakmaod damaxasiaTebeli detalebia. moxuci daRlili Cans, misi moZraobebi nelia, dinji. mayurebels
uCndeba gancda, rom igi aseve
dinjad amoixedavs da daelaparakeba mas.
2. suraTis saerTo ganwyo-
bileba mSvidi da amave dros sakmaod emociuria. mayurebeli TanaugrZnobs TiTqos da
dasasveneblad Camomjdar moxucs.
nili mxatvruli saxe sinamdviles, damajerebeli gaxados is. moswavleebi pasuxoben Sesabamisi interaqtivis kiTxvebs.
moswavleebi gamoTqvamen sakuTar mosazrebebs, SesaZlebelia, kamaToben kidec
sura-TiT aRZruli emociebis Sesaxeb. maswavlebeli TiToeul maTgans mouwodebs koreqtulad da argumentirebulad gamoTqvas
sakuTari mosazreba, Seecados daasabuTos
nebismieri azri, raTa gasagebi gaxados is yvelasaTvis.
aqtivoba III
Semdeg maswavlebeli acnobs moswavleebs
uCa jafariZis Semoqmedebis kidev erT waxnags _ portretebs. saxelmZRvaneloSi warmodgenili portretebis gacnobis Semdeg,
maswavlebeli esaubreba moswavleebs ra gansxvavebaa mxatvris Tanamedrove adamianisa
da didi xnis win mcxovrebi pirovnebebis portretebs Soris. cxadia, rom Tanamedrove adamianis xatvisas mxatvari an naturidan xatavs mas, an vizualuri masaliT sargeblobs
(foto). `Tqveni azriT, mxatvars yovelTvis
aqvs SesaZlebloba isargeblos ase-Ti
masaliT da rogor iqceva mxatvari, rodesac aseTi masala mas ar gaaCnia?~ _ mimarTavs maswavlebeli moswavleebs. moswavleebs
Soris imarTeba diskusia. TiToeuli maTgani
gamoTqvams sakuTar azrs da cdilobs ganmartos, riTi xelmZRvanelobs mxatvari iseTi
pirovnebebis gamosaxvisas, rogoric aris,
magaliTad, SoTa rusTaveli. savaraudod,
moswavleebi gamoTqvamen mosazrebas, rom
aseT SemTxvevaSi mxatvari sakuTari warmosaxviT qmnis mxatvrul saxes. maswavlebeli
damxmare kiTxvebis saSualebiT akonkretebs
moswavleTa mosazrebebs. magaliTad, igi
ekiTxeba maT, rogori detalebis gamosaxva
uwevs mxatvars, yvela maTgani gamogonilia
Tu SesaZloa isini realurad arsebuli iyos.
amis magaliTad SeiZleba moviyvanoT Suasaukuneebis qarTuli freskebi, romlebzec
istoriuli pirebi arian gamosaxuli. maTi
samosi, samkaulebi utyuari vizualuri masalaa da maTi gamoyeneba saSualebas aZlevs mxatvars ufro dauaxlovos warmosaxviT Seqm-
p.i.k.
savaraudod, samive portretis personaJi
nacnobia moswavleebisaTvis. isini erTmaneTs
uziareben, im informacias, romelic ician maT
Sesaxeb. maswavlebeli sTavazobs moswavleebs
daakvirdnen da gamoTqvan mosazreba, romel
suraTze gamoiyena mxatvarma masala Suasaukuneebis qarTuli freskebidan. savaraudod, moswavleebi asaxeleben SoTa rusTavelis gamosaxulebas, romelsac freskebidan cnobili qudi
da samosi acvia. sasurvelia, Tu msjeloba interieris im fragmentsac Seexeba, romelic am
suraTzea mocemuli (mag. sarkmeli SuSebis
gareSe, farda). maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs, rogor warmoudgeniaT maT is interesi,
romelSic Suasaukuneebis didgvarovani adamianebi cxovrobdnen (im SemTxvevaSi, Tu moswavleebi ver gansazRvraven daaxloebiT romeli epoqis warmomadgenelia rusTaveli, maswavlebeli mouTxrobs klass mis Sesaxeb). maswavlebeli damatebiT informacias awvdis moswavleebs gamosaxuli pirovnebebis Sesaxeb.
aqtivoba IV
gakveTilis daskvniTi nawili eTmoba
msjelobas uCa jafariZis Semoqmedebis Sesaxeb. maswavlebeli acnobs moswavleebs samuSao
rveulSi warmodgenil ilustraciebs da sTxovs, gansazRvron maTi xasiaTi. moswavleebi
saubroben am namuSevrebis Sesaxeb, aRniSnaven,
rom erT suraTze ucnobi qarTveli glexebia
warmodgenili. Tavisi xasiaTiT es suraTi saxelmZRvaneloSi warmodgenil `dedis fiqrebs~
da `saCxerels~ enaTesaveba. personaJebi aqac
uSualod aris warmodgenili.
meore suraTze ki konkretuli adamiani,
qarTveli kompozitori zaqaria faliaSvilia
warmodgenili. maswavlebeli sTxovs moswavleebs gauziaron erTmaneTs ra ician mis Sesaxeb, xolo Tu saWiro gaxdeba, Tavad mouTxrobs
maT, rom zaqaria faliaSvili qarTuli saopero musikis fuZemdebelia. farTod aris cnobili misi operebi `abesalom da eTeri~ da `dai-
63
si~. am or namuSevarze saubrisas maswavlebeli
kvlav amaxvilebs moswavleebis yuradRebas im
detalebze, romlebic personaJebis warmomavlobaze da socialur kuTvnilebaze gvawvdis
informacias (samosi, kalaTa, garemo, interieris detalebi). amdenad, moswavleebi suraTebze saubrisas asaxeleben im elementebs, romlebic gamosaxuli personaJebis identificirebaSi exmareba maT. moswavleebi da maswavlebeli ajameben gakveTilze aTvisebul informacias am qarTveli mxatvris Semoqmedebis Sesaxeb. maswavlebeli moswavleebTan erTad gegmavs
saSinao davalebis Sesasruleblad aucilebel
samuSaos, urCevs moswavleebs sad da ra saxis
Teoriuli da vizualuri informaciis mopoveba SeuZliaT maT saklaso stendis Sesaqmnelad
(ix. internet-misamarTi: http://art.dlf.ge).
35. Semajamebeli
gakveTili
mizani: moswavlis mier Teoriuli da praqtikuli codnis aTvisebis xarisxis Semowmeba
1) 1 _ samurai
2. 4 _ portreti
3 _ reproduqcia.
2) 1 _ egvipte, uZvelesi dro.
2 _ espaneTi (suraTze toreadoria gamosaxuli).
3 _ Suasaukuneebis evropa (evropeli meomari raindi).
4 _ holandia (tipiuri qaris wisqvili).
3) moswavleebi aRweren maT mier stendze
warmodgenil namuSevrebs, axasiaTeben TiToeul maTgans.
Semajamebel gakveTilis Semdegi monakveTi
samuSao rveulSi mocemuli davalebebis Sesrulebas eTmoba.
1) 1. aRmosavleTi _ 1, 4, 7, 8
2. evropa _ 2, 3, 5, 6
2) krosvordis pasuxebi
1. zugdidi; 2. martvili; 3. portreti; 4. reliqvia; 5. marao; 6. anjafariZe; 7. aRdgoma;
8. kvarTi; 9. utiva; 10. reproduqcia.
horizontalur zolSi _ girlandaio.
SeniSvna: savaraudod, krosvordis Sevseba moswavleebs Sin
mouwevT. damoukideblad Sesasrulebeli davaleba saSualebas
aZlevT maT, TviTSefasebis gziT
Tavad gaarkvion sakuTari codnis xarisxi da gaimeoron is termini an ucxo sityva, romlis gaxsenebac gauWirdaT davalebis
Sesrulebisas. horizontalur
svetSi misaRebi gvari mianiSnebs
maT, ramdenad sworad Seasrules
es davaleba. momdevno gakveTilze maswavlebeli amowmebs
maT mier Sevsebul krosvords.
64
36. msoflios cnobili
koSkebi
mizani: moswavles gavuRvivoT interesi
msoflio mniSvnelobis arqiteqturuli Zeglebis mimarT, ganvuviTaroT maTi sazogadoebrivi daniSnulebisa da funqciis amocnobis unari. gamovumuSavoT damoukidebeli
da kritikuli azrovnebis unar-Cveva.
Sefaseba: msoflios cnobili arqiteqturuli nagebobebis codna, maTi daniSnulebis
gansazRvris unari, Zveli da Tanamedrove arqiteqturis nimuSebze msjelobis unari,
damoukideblad da kritikulad azrovnebis
unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, informaciis gacnoba, msjeloba _ 5 wT; 2. SemoqmedebiTi proeqti (pizis
koSkis gamagreba) _ 10 wT; 3. informaciis
gacnoba _ 10 wT; 4. damatebiTi vizualuri
resursis gacnoba da msjeloba _ 10 wT; 5. informaciis gacnoba, diskusia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, sareklamo, turistuli bukletebi, albomebi.
muSaobis forma: individualuri, wyvilebi.
Sedegi: s.g. V. 8. msjelobs, ra gaigo ama Tu
im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT
V. 10. asaxelebs cnobili arqiteqturuli
Zeglebis Seqmnis ramdenime
mizezs (piramidebi, CineTis
kedeli, caTambjenebi da sxv.)
s.g. V. 13. msjelobs xelovnebis calkeuli nimuSis (qandakeba,
plakati, afiSa, reklama) daniSnulebaze sazogadoebriv adgilebSi
moswavleebis pasuxebi mravalferovania,
Tumca, savaraudod, dasaxelebul nagebobebs
Soris aucileblad iqneba magaliTad piramidebi. maswavlebeli agrZelebs saubars da
ganumartavs moswavleebs, rom gakveTilis
Tema ara ubralod cnobili nagebobebi,
aramed yvelaze cnobili koSkebia. Tu moswavleebis mier dasaxelebul nagebobaTa Soris
eifelis koSkic iyo, maswavlebeli yuradRebas amaxvilebs imaze,rom is dRevandeli
gakveTilis erT-erTi mTavari obieqtia. igi
uyveba moswavleebs, rom im nagebobebis
mSeneblobis istoria, romelTac Semdeg
saqveynod gaiTqves saxeli, sakmaod dramatuli iyo. maswavleblis TxovniT moswavleebi
saxelmZRvaneloSi warmodgenil fotoebs
ecnobian. maswavlebeli ganmartavs axali
terminis _ kampaniles _ mniSvnelobas da
ekiTxeba moswavleebs, xom ar ician raime pizas cnobili kampaniles Sesaxeb.
p.i.k. 1. pizas koSki an pizas kampanile msoflios yvelaze cnobili gadaxrili nagebobaa.
2. moswavleTa erTi nawili gamoTqvams
varauds, rom koSki ase daaproeqtes, xolo
meoreni Tvlian, rom is Semdeg gadaixara.
maswavlebeli agrZelebs saubars pizas koSkis Sesaxeb da acnobs moswavleebs informacias, romelic saxelmZRvaneloSia mocemuli. Semdeg igi kiTxviT mimarTavs moswav-
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
maswavlebeli gakveTils iwyebs saubriT saqveynod cnobili arqiteqturuli nagebobebis Sesaxeb. igi sTxovs moswavleebs daasaxelon msoflios
yvelaze cnobili nagebobebi.
65
leebs: `Tqveni azriT, ratom ar igegmeba pizis
koSkis gasworeba?~ savaraudod, moswavleebi pasuxoben, rom aseT SemTxvevaSi koSki dakargavs mTavar Taviseburebas, rac did zarals moutans qalaqs.
aqtivoba II
gakveTilis momdevno monakveTi eTmoba
SemoqmedebiT proeqts, romlis mizani Sesabamis interaqtivSia Camoyalibebuli. moswavleebma unda moifiqron pizas koSkis gamagrebis
meqanizmi ise, rom ar gaasworon is. bunebrivia,
winadadebebi sxvadasxvagvari SEe iZleba iyos,
Zalian Tamamic da sruliad fantastikuric.
aqtivobis arsi swored isaa, rom daanaxos moswavleebs, ramdeni saintereso problemaa msoflioSi, romlebic ama Tu im epoqis xelovnebis
nawarmoebebs ukavSirdeba da gauRvivos maT
interesi am Zeglebis mimarT.
aqtivoba III
maswavlebeli ganagrZobs Txrobas da uyveba moswavleebs kidev erTi cnobili koSkis da
aranakleb cnobili saaTis _ londonis big
benis agebis istorias. moswavleebi ecnobian
informacias da vizualur masalas. informacia sruldeba cnobiT imis Sesaxeb, rom big
benis popularobis dasturia misi patara
zomis oreulebis simravle londonis
gzajvaredinebze. interaqtivis SekiTxva
sTavazobs moswavleebs, Tavad gamoitanon
daskvna, ras uwodeben ingliselebi maT.
p.i.k.
big beni inglisurad did bens niSnavs, Sesabamisad, patara beni smol benia.
aqtivoba IV
gakveTilis Semdegi monakveTi eZRvneba
parizis simbolos _ eifelis cnobil koSks.
savaraudod, moswavleebi informaciis gacnobamde amoicnoben mas fotosuraTebze. maswavlebeli ekiTxeba maT, saidan icnoben isini
am nagebobas. pasuxebi mravalferovania: zogs
televiziiT aqvs koSki nanaxi, zogi sareklamo bukletebiT an wignebidan icnobs mas. eifelis koSkis istoria kidev erTxel amtkicebs,
66
rom yovel axal, originalur ideas, rogorc
wesi, momxreebic yavs da mowinaaRmdegeebic.
Tumca Zveli parizelebis aRSfoTebis obieqti dRes qalaqis simbolod aris qceuli.
aqtivoba IV
maswavlebeli sTxovs moswavleebs wyvilebad daiyon, gaecnon samuSao rveulSi warmodgenil Tanamedrove koSkebs da gamoTqvan
TavianTi mosazrebebi maT Sesaxeb. mewyvileebis yuradReba maxvildeba Tanamedrove koSkebis simaRleze, ucnaur formebze da samSebenlo masalaze (rkinis konstruqciebi,
mina), romliTac isini gansxvavdeba wina epoqebis arqiteqturisgan.
gakveTili sruldeba msjelobiT imis
Taobaze, ramdenad mizanSewonilia axali,
originaluri nagebobebis mSenebloba Zvel,
istoriul qalaqebSi. mewyvileebi Tanxmdebian da gamoTqvamen TavianT mosazrebebs, mohyavT maTTvis cnobili magaliTebi da axasiaTeben maT.
37. momavlis koSki
mizani: moswavles ganvuviTaroT xelovnuri masalis gamoyenebiT sivrciTi konstruqciis agebis unar-Cveva, gavuRvivoT
masalisadmi SemoqmedebiTi midgomis unari,
praqtikuli samuSaos Sesrulebisas originaluri gadawyvetilebis miRebis unar-Cveva.
Sefaseba: SemoqmedebiTi midgoma, xelovnuri masalis gamoyenebiT sivrciTi konstruqciis agebis unari, ideis, Canafiqris
xorcSesxmis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1.
saubari, praqtikuli samuSaos Temis gansazRvra _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30
wT; 3. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, feradi
qaRaldebi, erTjeradi Wiqebi, flomasterebi,
muyaos yuTebi, webo, makrateli, webovani lenti.
SeniSvna: SemoTavazebuli resursis garda moswavle iyenebs nebismier misTvis sasurvel xelovnur resurss Canafiqris xorcSesasxmelad.
muSaobis forma: individualuri an
wyvilebSi (maswavleblis Sexedulebisamebr).
Sedegi: s.g. V. 2. Tavad irCevs masalas da
teqnikas.
. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad
gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas
. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
• anawilebs funqciebs Sesasrulebeli
amocanis miznidan gamomdinare
• iTxovs daxmarebas sakuTari ideis gansaxorcieleblad iTxovs daxmarebas da Tanam-Sromlobs sxvebTan konkretuli problemis gadaWrisas
s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an
ar moswons romelime maTgani
• saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs
• pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze
• msjelobs sakuTar arCevanze da
Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes
sxva sagnebSi ganvlil masalas
67
38. tye Seunaxe Svilebsa
mizani: moswavles gamovumuSavoT jgufuri muSaobis unar-Cveva, ganvuviTaroT nebismieri saxatavi masalis da bunebrivi/xelovnuri resursis SemoqmedebiTad gamoyenebis
unari, CavunergoT moqalaqeobrivi pasuxismgeblobis grZnoba dedamiwaze mwvane safaris SenarCunebis mizniT.
Sefaseba: SemoqmedebiTi midgoma xelovnuri/ bunebrivi resursis mimarT. jgufuri
muSaobis unar-Cveva, moqalaqeobrivi TviTSegneba.
aqtivoba da drois organizeba: 1.
saubari, informaciis gacnoba, interaqtivi
_ 10 wT; 2. praqtikuli samuSaos Temis gansazRvra, masalisa da mxatvruli teqnikis
SerCeva _ 10 wT; 3. praqtikuli jgufuri samuSao _ 25 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, formati, xelovnuri/bunebrivi resursi, makrateli,
webo, nebismieri saxatavi masala.
muSaobis forma: individualuri, jgufuri.
Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze
saRebaviT da iRebs anabeWdebs)
•Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag.
qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis
saRebavebiT)
68
V. 5. qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs
s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis
iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
• monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi
• anawilebs funqciebs Sesasrulebeli
amocanis miznidan gamomdinare
s.g. V. 9. monawileobs sxvadasxva saxis
aqciebSi (mag. garemos dacva)
p.i.k. 1. parkebsa da tyeebSi mcenareTa iSviaTi jiSebia Semonaxuli. maTi SenarCuneba
am jiSebis gadarCenis erTaderTi SesaZlebelobaa. Tavad mwvane safaris mniSvneloba
qalaqad Tu soflad jansaRi, sufTa, JangbadiT mdidari haeris arsebobis aucilebeli
pirobaa.
2. xis dargva odiTganve saSur saqmed iTvleboda. adamians, sazogadoebas yovelTvis
uxdeboda da dResac uxdeba sakuTari miznebisaTvis xeebis moWra, magram es ar unda xdebodes ukontrolod da ar unda nadgurdebodes dedamiwis unikaluri tyis safari. xis
dargva simboluradac da realuradac sakuTari wvlilis Setanas niSnavs mcenareTa gadarCenis sapatio da aucilebel saqmeSi.
39. akvareli _ msubuqi
da faqizi saRebavi
mizani: moswavles ganvuviTaroT garemoze dakvirvebis unari da dakvirvebis Sedegebis praqtikul namuSevarSi gamoyenebis
unar-Cveva; gamovumuSavoT akvarelis saRebaviT qalaqis an soflis peizaJis Seqmnis unari, sxvadasxva efeqtisa da faqturis Seqmnis unar-Cveva.
Sefaseba: garemoze dakvirvebis unari, akvarelis saRebaviT muSaobis Cveva, qalaqis an
soflis peizaJis Seqmnis unari
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari da davalebis micema _ 10 wT;
2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, akvarelis
formati an Cveulebrivi furceli, akvarelis saRebavebi, funji, wylis WurWeli, xelsaxocebi.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da
qmnis faqturebs
• peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa da TavSeyris
wertils
• namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis
wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero
buStiT)
• iyenebs erTi feris gradacias
sg. V. 3. xatavs portretebs,
naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT
sg. V. 7. msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala,
koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.)
69
40. sagamofeno darbazi
mizani: moswavles ganvuviTaroT xelovnebis nawarmoebis aRqmis, analizis unari,
ganvumtkicoT saxviTi xelovnebis ZiriTadi
elementebis _ kompoziciis, feris, xazis da
a. S. gaanalizebisa da STabeWdilebasTan
dakav-Sirebis unar-Cveva.
Sefaseba: analitikuri azrovnebis unari,
saxviTi xelovnebis ZiriTadi elementebis
gaanalizebis da maTi STabeWdilebasTan
dakav-Sirebis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. msjeloba, interaqtivi _ 10 wT; 2. damoukidebeli samuSao _ 15 wT; 3. saklaso davaleba _ 20 wT.
resursi: saxelmZRvanelo.
muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 7. saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
s.g. V. 8. gamoTqvams azrs avtoris
Canafiqris Sesaxeb
• saubrobs informaciaze, romelic miiRo
speqtaklidan, filmidan, ferweruli/
grafikuli namuSevrebidan, wignis ilustraciebidan
p.i.k.
sagamofeno darbazebSi gadaRebul fotoebze asaxulia mxatvrul nawarmoebebTan
moswavleTa Tanatolebis `urTierTobis~
amsaxveli momentebi.
70
p.i.k.
moswavleebi asaxeleben yvelaze STambeWdav nawarmoebebs da aRweren am STabeWdilebis ganmsazRvrel saxviT elementebs.
p.i.k.
mark Sagalis suraTze cirkis arenaa warmodgenili. suraTze wiTeli, mwvane, lurji
ferebia gamoyenebuli. misi ganwyobileba
sacirko zeimis atmosferos Seesabameba.
benjamin kelis suraTze wvimian amindSi
qolgis qveS Semaluli mamakacia warmodgenili. qolga mas naxevrad faravs da mayurebels
misi eulobis, martosulobis STabeWdileba
eufleba.
41. anabeWdi cilindriT
mizani: moswavles ganvuviTaroT aratradiciuli xerxebiT feradi anabeWdis miRebis
unar-Cveva, ganvumtkicoT dekoratiuli namuSevris Seqmnis unari.
Sefaseba: xelovnuri masalis meSveobiT feradi anabeWdis miRebis unar-Cveva, dekoratiuli namuSevris Seqmnis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. praqtikuli samuSaosaTvis mzadeba, informaciisa da vizualuri masalis gacnoba _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 5 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, Tunuqis cilindri (yuTi), xis an plastmasis RerZi (fanqari,
kalmistari da a. S.) feradi saRebavi; Toki, webo,
muyao, formati, xe, qsovili da sxv.
muSaobis forma: individualuri, wyvilebSi.
Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze
saRebaviT da iRebs anabeWdebs)
• Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag. qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis saRebavebiT)
s.g. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad
gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas
• qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs
s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
• anawilebs funqciebs Sesasrulebeli
amocanis miznidan gamomdinare
42. saklaso stendi
mizani: moswavles ganvuviTaroT sakuTari Semoqmedebis warmoCenis unari, ganvumtkicoT materialuri kulturis Zeglebis Sesaxeb informaciis moZiebis da warmodgenis unar-Cveva.
Sefaseba: istoriuli Zeglebis da xelovanebis Sesaxeb informaciis mopovebis da warmoCenis unari, eqspoziciis warmodgenis kultura.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. sastendo masalebis SerCeva-daxarisxeba _ 15 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 25 wT.
SeniSvna: mza masalis arsebobis SemTxvevaSi gakveTils eTmoba 45 wuTi. sxva SemTxvevaSi gakveTilis manZilze igegmeba saklaso
stendis SeqmnisTvis aucilebeli RonisZiebe-
71
bi. samuSao nawildeba or an met sagakveTilo
saaTze.
resursi: saxelmZRvanelo, xis an plastmasis stendi, fotomasala, Canaxatebi da naxatebi, sqemebi, sainformacio teqsti, flomasterebi, formatebi, webovani lenti.
makrateli.
muSaobis forma: jgufebSi.
Sedegi: s.g. V. 5. qmnis saskolo stendebs
s.g. V. 9. monawileobs sxvadasxva saxis
aqciebSi (mag. garemos dacva)
• xvdeba xelovnebis gamoCenil moRvaweebs
Tavis damokidebulebas
V. 12. msjelobs materialuri kulturis
Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs
• agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da
warmoadgens klasis winaSe
s.g. V.13. agrovebs informacias da aanalizebs xelovnebis sferoSi vin da riT gauTqva
saxeli mis qalaqs/sofels/qveyanas
43. varlas samyaro
mizani: moswavles gavacnoT qarTveli mxatvris feliqs varlamiSvilis Semoqmedeba,
gamovumuSavoT mxatvruli nawarmoebis analizis unari, ganvumtkicoT informaciis
moZiebis unari.
Sefaseba: mxatvrul nawarmoebebze
dakvirvebisa da msjelobis unari, informaciis moZiebis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. Teoriuli da vizualuri masalis gacnoba _ 5 wT;
2. interaqtivi _ 15 wT; 3. xelovnebis nawarmoebebis aRwera-daxasiaTeba _ 20 wT; 4. saSinao davalebis dagegmva _ 5 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, sam uSao rveuli.
muSaobis forma: individualuri, jgufuri.
Sedegi: s.g. V. 8. gamoTqvams azrs avtoris
Canafiqris Sesaxeb
• saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
• saubrobs informaciaze, romelic miiRo
speqtaklidan, filmidan, ferweruli/
grafikuli namuSevrebidan, wignis ilustraciebidan
s.g. V. 12. msjelobs materialuri kulturis Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs
Tavis damokidebulebas
• moiZiebs informacias ramdenime cnobili
qarTveli mxatvaris, moqandakis Sesaxeb da
warmoadgens klasis winaSe
p.i.k. 1.
1. moswavleebi aRweren
mravalfigurian kompoziciebs
`sazeimo dRe~ da `moqeifeni~.
2. personaJebis qarTuli samosi (Coxebi, qarTuli kabebi),
musikaluri instrumentebi,
cekvis
damaxasiaTebeli
moZraobebi miu-TiTebs imaze,
rom suraTebze imdroindel
evropelTaTvis naklebad cnobili qveyana _ saqarTveloa
warmodgenili.
p.i.k. 2. 1. suraTebze `me-
72
Tevzeebi~ da `mosavlis aReba~ yoveldRiuri
Sromis momentebia aRbeWdili. adamianebi
dakavebuli arian maT-Tvis Cveuli saqmiT.
2. suraTebis feradovneba, gamosaxuli
personaJebis stilizebuli figurebi zRaprul iers sZens namuSevrebs.
44. yvela Cemi samSobloa
mizani: moswavles gavacnoT saqarTvelos
sxvadasxva kuTxe da iq daculi qarTuli
kulturis Zeglebi; gamovumuSavoT masalis
Segrovebis, gaanalizebisa da sakuTari naSromis farTo auditoriis winaSe wardgenis
unar-Cveva.
Sefaseba: xelovnebis sxvadasxva dargis
nimuSis analizi, masalis moZieba, gaanalizeba, prezentacia.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, interaqtivi _ 15 wT; 2.
msjeloba, vizualuri masalis gacnoba _ 10
wT; 3. istoriuli eqskursi, interaqtivi _
15 wT; 4. saSinao davalebis dagegmva _ 5 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, albomebi qarTuli kulturisa da xelovnebis nimuSebis Sesaxeb.
muSaobis forma: individualuri/wyvileb-Si.
Sedegi: s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas
da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
• monawileobs erToblivi
gadawyvetilebis miRebaSi
• anawilebs funqciebs Sesasrulebeli amocanis miznidan
gamomdinare
V. 7. msjelobs sakuTar arCevanze da Canafiqrze, romelic
SeiZleba efuZnebodes sxva sagnebSi ganvlil masalas
• agrovebs informacias
qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis
winaSe
V. 9. monawileobs gamofenaSi
V. 12. msjelobs materialuri kulturis
Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs
Tavis damokidebulebas
p.i.k.
1. dolmeni didi zomis lodebiT nagebi Senobaa. iseTi STabeWdileba rCeba, TiTqos
lodebi erTmaneTTan mWidrod aris dadebuli. rogorc SemorCenili fragmentidan Cans,
gadaxuruli iyo aseTive uzarmazari lodiT.
Sesasvlels vertikalur lodSi gakeTebuli
mrgvali xvreli warmoadgenda.
2. uZveles xanaSi micvalebuls samarxSi
atandnen samkauls, iaraRs, sayofacxovrebo
nivTebs.
73
45. Semajamebeli
gakveTili
mizani: moswavlis mier Teoriuli da praqtikuli codnis aTvisebis xarisxis Semowmeba
1) 1 - akvareli
2 - kampanile
3, 4 - panorama
2) moswavleebi aRweren saxelmZRaneloSi
warmodgenil ilustraciebs. maswavlebeli
sa-Sualebas aZlevs maT Tavisuflad gamoTqvan sakuTari mosazrebebi, cdilobs gaamaxvilos moswavleebis yuradReba TiToeuli
suraTis feradovnebaze, kompoziciaze, im
detalebze, romlebic konkretul ganwyobilebas qmnis.
3) feliqs varlamiSvilis stendze warmodgenili nawarmoebebis aRwerisas moswavleebi
inawileben funqciebs da rigrigobiT
saubroben TiToeul maTganze.
Semdegi davaleba samuSao rveulSia
mocemuli da miznad isaxavs imis Semowmebas,
Tu rogor aqvT aTvisebuli moswavleebs gavlili masala.
1) inglisi _ vestminsteris sasaxle
saqarTvelo _ samTavisis taZari
74
italia _ pizas kampanile
safrangeTi _ eifelis koSki.
3) krosvordis pasuxebi
1. akvareli; 2. barZimi; 3. moqvi; 4. panorama; 5. afxazeTi; 6. londoni; 7. piza; 8. dolmeni; 9. eifeli.
horizontalur zolSi _ kampanile.
d.i.m.
barZimi maRalfexiani sasmisi, qristianuli eklesiis erT-erTi aucilebeli nivTia,
romelic simbolurad warmoadgens qristess
sasmiss saidumlo serobaze. barZimi tradiciulad mzaddeba oqros, vercxlis, liTonis
am xisagan.
46. saqarTvelos mefeebi
mizani: moswavles gamovumuSavoT xelovnebis nawarmoebSi qarTvel istoriul
pirTa amocnobis unari, ganvuviTaroT xelovnebis nawarmoebis aRwera-analizis unarCveva.
Sefaseba: xelovnebis nawarmoebSi cnobil
istoriul pirTa amocnobis unari saxviTi xelovnebis nawarmoebis aRwera-analizis unari.
aqtivoba da drois organizeba: 1. saubari, kiTxva-pasuxi,
msjeloba _ 10 wT; 2. ilustraciebis gacnoba, aRwera-analizi _ 10 wT; 3. diskusia _ 10 wT;
4. msjeloba, xelovnebis
nawarmoebis analizi _ 15 wT.
resursi: saxelmZRvanelo.
muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 11. amoicnobs
istoriul da literaturul
personaJebs xelovnebis nimuSebSi
• ikvlevs romelime istoriul movlenasTan dakav-Sire-
bul xelovnebis nimuSebs
V. 12. msjelobs materialuri kulturis
Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs
Tavis damokidebulebas
• agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da
warmoadgens klasis winaSe
p.i.k. 1. daviT aRmaSenebeli am saxeliT mis
mier qveynis aRmSeneblobaSi Setanili wvlilisTvis aris cnobili.
giorgi brwyinvale da demetre Tavdadebuli eris mexsierebaSi maTi sagmiro saqmeebiT SerCnen.
p.i.k. 2.
1. Tamar mefis qandakeba didebuli, brZeni
da Zlieri mefis saxes gvixatavs. Tamari samefo gvirgviniT da SesamoseliT aris warmodgenili. igi samefo taxtze zis da xelT samefo atributebi upyria.
2. moqandakem am qandakebis Seqmnisas Suasaukuneebis istoriidan, freskebidan cnobili elementebi gamoiyena.
gakveTilis dasasruls moswavleebi ecnobian farnavaz mefis qandakebas. maswavlebeli mouTxrobs maT imis Sesaxeb, rom farnavazi qarTuli anbanis Semqmnelad iTvleba.
amitom moqandakem gragniliT xelSi gamosaxa
farnavazi, riTic xazi gausva mis Rvawls.
47. STabeWdileba
mizani: moswavles ganvuviTaroT misTvis
sasurvel Temaze nawarmoebis Seqmnis praqtikuli unar-Cveva, ganvumtkicoT Temis Sesabamisi saxviTi elementebis SerCevisa da
gamoyenebis unari, ganvuviTaroT nawarmoebis wardgenisa da masze msjelobis unari.
Sefaseba: Canafiqris ganxorcielebis praqtikuli unar-Cveva, saprezentacio unarebi.
aqtivoba da drois organizeba: 1. msjeloba, warmodgenili vizualuri masalis Sedareba-analizi _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _
25 wT; 3. prezentacia da diskusia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, furceli, nebismieri saxatavi masala
muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da
qmnis faqturebs
s.g. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti
detalis gamoyenebiT
• gamosaxavs sakuTar Tavsa Dda sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situaciebSi
mravali detalis gamoyenebiT
• iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis,
mxatvris namuSevrebs, rogorc wyaros sakuTari namuSevris Sesaqmnelad
V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad
75
s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an
ar moswons romelime maTgani
•pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze
• msjelobs sakuTar arCevanze da
Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes
sxva sagnebSi ganvlil masalas
• saubrobs nawarmoebis Sinaarsze
p.i.k. 1. saxelmZRvaneloSi warmodgenili
yvela suraTi dedaSvilobis Temazea Seqmnili. ogiust renuaris suraTi axalgazrda,
momRimar qalsa da mis kalTaSi mjdom bavSvs
interierSi warmogvidgens. maTi Cacmuloba,
interieris detalebi yoveldRiuri cxovrebidan aRebuls hgavs.
pikasos suraTzec deda-Svilia warmodgenili, magram mxatvruli ena aq gacilebiT
ufro pirobiTia, formebi _ gamartivebuli,
TiTqos moqmedeba Cveulebriv garemoSi ki
ara, sxva mistikur sivrceSi xdeba.
paul klees nawarmoebi didxans unda aTvaliero da mxolod Semdeg aRmoaCen, rom aqac
dedisa da Svilis TiTqos daSlili, danawevrebuli fragmentebia gamosaxuli. es gamosaxuleba yvelaze ufro pirobiTia am Temaze
Seqmnil sxva nawarmoebebTan SedarebiT.
SeniSvna: samuSao rveulSi warmodgenilia suraTebi, romlebzec musikosebi arian gamosaxuli.
76
48. wvimiani amindi
mizani: moswavles ganvuviTaroT aplikaciis xerxiT sxvadasxva ganwyobilebis mqone namuSevris Seqmnis unar-Cveva, ganvumtkicoT xelovnuri resursis SemoqmedebiTad gamoyenebis unari.
Sefaseba: aplikaciis xerxis floba, SemoqmedebiTi midgoma xelovnuri resursisadmi,
Canafiqris ganxorcielebis praqtikuli
unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. saubari
da Teoriul-vizualuri masalis gacnoba _
10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3.
prezentacia _ 5 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, formati, feradi qaRaldebi, makrateli, webo.
muSaobis forma: individualuri,
wyvilebSi.
Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze
saRebaviT da iRebs anabeWdebs)
• Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag.
qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis
saRebavebiT)
s.g. V. 3. gamosaxavs sakuTar Tavsa Dda sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situacieb-Si mravali detalis gamoyenebiT
V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas
namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad
s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis
iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
• monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi
• anawilebs funqciebs Sesasrulebeli
amocanis miznidan gamomdinare
s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an ar
moswons romelime maTgani
• kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs
49. adamiani, saqmianoba,
garemo
mizani: moswavles ganvuviTaroT xelovnebis nawarmoebze dakvirvebis meSveobiT
sxvadasxva socialuri fenis warmomadgenelTa amocnobis unari, ganvumtkicoT suraTze
asaxuli garemosa da detalebis personaJebTan dakavSirebis unari.
Sefaseba: xelovnebis nawarmoebze
dakvirvebis da misi analizis unari, sxvadasxva socialuri fenis warmomadgenelTa amocnobis unari garemosa da utilitaruli daniSnulebis detalebze dakvirvebis meSveobiT.
aqtivoba da drois organizeba: 1. msjeloba, vizualuri masalis analizi _ 10 wT; 2. saklaso davaleba _ 20 wT; 3. ganvlili masalis Sedareba-analizi
_ 15 wT.
resursi: saxelmZRvanelo,
samuSao rveuli.
muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 8. msjelobs, ra
gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi
xelovnebis nimuSebis gacnobiT
• V.10. gamoTqvams mosazrebas,
romeli
socialuri
fenisTvis iyo gankuTvnili
gamoyenebiTi xelovnebis esa
Tu is nimuSi
• V.11. amoicnobs xelovnebis
nimuSs, rogorc ama Tu im kul-
turis kuTvnilebas vizualuri detalebis
(samosi, aveji, WurWeli da sxv.) da stilis
niSnebis mixedviT
p.i.k.
fransua buSes suraTze Zvirfas kabaSi
gamowyobili axalgazrda qali, markiza de pompaduria gamosaxuli. igi sasaxlis parkSi, graciozuli qandakebis gverdiT dgas. moxdenili
qali aristokratiis warmomadgenelia. Jan
fransua miles erT suraTze ubralo samosSi
gamowyobili, winsafriani qali _ glexis
coli, grZeltariani cocxiT gvis oTaxs. misi
ieri, samosi da saqmianoba naTlad miuTiTebs,
rom es dabali socialuri fenis warmomadgenelia. miles meore suraTze mindorSi sada samosSi gamowyobili qali da mamakaci xvdeba
erTmaneTs. suraTs ase ewodeba _ `Sexvedra
mindorSi~. maTi samosi, samuSao iaraRebi, kalaTa, urika migvaniSnebs imaze, rom suraTze
glexebi arian warmodgenili.
van deikis suraTze didgvarovanTa Zvirfas samosSi gamowyobili uiliam orleaneli
da mariam stiuarti arian warmodgenili.
maTi samosi priala atlasis da moqarguli
farCis qsovilisganaa damzadebuli. samosi,
fexsacmeli, interieris detalebi (mag., sveti) miuTiTebs maT warCinebulobaze.
SeniSvna: saxelmZRvaneloSi warmodgenil
masalas emateba rveulSi mocemuli ilus-
77
traciebic, romlebzec firosmanis sami suraTia aRbeWdili. moswavleebi ecnobian maT
da sityvierad aRweren gamosaxul personaJebs _ meezoves, SeSis gamyidvels da glexis qals, romelic Zroxas wvelis.
nobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas,
ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs)
• Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag.
qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis
saRebavebiT)
s.g. V. 5. qmnis dekoratiul da gamoyenebiT
namuSevrebs
50. aplikacia qsoviliT
mizani: moswavles ganvuviTaroT sxvadasxva xelovnuri resursisa da tradiciuli saxatavi masalis sinTezis meSveobiT aplikaciis Seqmnis unari.
Sefaseba: xelovnuri masalisa da saxatavi masalis sinTezis unari, aplikaciis xerxis gamoyenebis unari, SemoqmedebiTi midgoma
dekoratiuli namuSevris Seqmnisadmi.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, samuSaos etapebis gacnoba
_ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3.
prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, nebismieri saxis xelovnuri resursi, webo, makrateli, guaSis saRebavi, funji, wylis WurWeli, xelsaxoci.
muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nac
51. mrude sarke
mizani: moswavles ganvuviTaroT adamianis ZiriTad proporciebze dakvirvebisa da
misi praqtikulad gamoyenebis unari figuris xatvis dros.
Sefaseba: dakvirvebis unari, Teoriuli
codnis praqtikulad gamoyenebis unari.
aqtivoba da drois organizeba: 1. ilustraciebis gacnoba, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 2.
informacia, msjeloba, saklaso eqsperimenti _ 15 wT; 3. praqtikuli samuSao, prezentacia _ 20 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, vizualuri
resursi _ adamianis figura sxvadasxva epoqis nawarmoebebSi.
muSaobis forma: individualuri,
wyvilebSi. Sedegi: s.g. V.1. gamosaxavs adamianis figuras ZiriTadi proporciebis
gaTvaliswinebiT
s.g. V. 3. xatavs portretebs,
naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli svams SekiTxvas: ‚ra
aris sarkis daniSnuleba?~ moswavleebi, rasakvirvelia, pasuxoben, rom sarkis meSveobiT adamiani sakuTar gamosaxulebas
xedavs. maswavlebeli morig Se-
78
kiTxvas svams: ‚Tu sarke realuri gamosaxulebis dasanaxad aris saWiro, rogor
fiqrobT, mrude sarke risTvisaa sa-Wiro?~
moswavleebi gamoTqvamen varaudebs, rom
mrude sarkeSi asaxuli gamosaxuleba
sasaciloa. maswavlebeli sTxovs moswavleebs,
daakvirdnen saxelmZRvaneloSi warmodgenil
mrude sarkeebs da gansazRvron, ratom aris
sasacilo iq asaxuli figurebi. amisTvis moswavleebi aRweren orive anarekls.
p.i.k. pirveli gamosaxuleba siganeSi gawelilia da Tavi Zalian patara aqvs. meores
dagrZelebuli da dawvrilebuli fexebi aqvs,
xolo misi Tavi deformirebulia.
mrude sarkeSi areklili gamosaxulebebis
aRweris Semdeg maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs, rogor STabeWdilebas tovebs es gamosaxulebebi. moswavleebi pasuxoben, rom amgvari gamosaxulebebi sasaciloa. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakonkreton, ra
iwvevs aseT STabeWdilebas. moswavleebis pasuxidan Cans, rom gamosaxuleba sasacilo xdeba, rode-sac misi nawilebi erTmaneTs ar
efardeba, maxinjdeba. maswavlebeli axsenebs
moswavleebs wina wlebSi naswavl cnebas _
proporcias (nawilTa urTierTSefardebas)
da klasi er-Toblivad akeTebs daskvnas, rom
proporciis gadaWarbebuli darRveva amaxinjebs, sasacilos xdis figuras.
Semdeg maswavlebeli acnobs gakveTilis
pirvel monakveTs da moswavleebi saubroben mrude sarkeebis oTaxis Sesaxeb. SesaZloa,
zogierTi maTgani namyofia iq.
2-3 wuTi eTmoba uSualod STabeWdilebebis gaziarebas.
Canaxats, agreTve renesansis periodis cnobili mxatvrebis leonardo da vinCisa da albrext diureris Canaxatebs, romlebzec
swored adamianis sxeulis sxvadasxva nawilebis urTierTSefardebaa gamosaxuli. aqtivobis arsi isaa, rom moswavlem naTlad
dainaxos, raoden did mniSvnelobas aniWebdnen sxeulis proporcias didi xelovanebi da
rogor ikvlevdnen mas TavianT namuSevrebSi.
maswavlebeli sTavazobs moswavleebs Tavadac Caataron eqsperimenti. xelT arsebuli
vizualuri masalidan jgufebad dayofili
moswavleebi irCeven adamianis maTTvis sasurvel (maTi azriT lamaz, moxdenil) gamosaxulebas. saxazavis an muyaos naWris meSveobiT
maT unda gazomon jer Tavis sigrZe, xolo Semdeg gaarkvion, ramdenjer eteva es zoma mTeli figuris sigrZeSi da siganeSi. monacemebi
moswavleebma unda CainiSnon furcelze. eqsperimentis dros miRebuli Sedegebi moswavleebs daexmarebaT adamianis figuris gamosaxvisas, Tu isini daicaven msgavs proporcias. sasurvelia, maswavlebelma amgvari saSinao davaleba SesTavazos moswavleebs.
aqtivoba III
maswavlebeli sTxovs moswavleebs daakvirdnen ori personaJis _ maTi Tanatoli gogonasa da biWis portretebs, romlebic saxelmZRvaneloSia warmodgenili. `ra gansxvavebaa am gamosaxulebebs Soris?~ _ svams kiTx-
aqtivoba II
momdevno aqtivoba xelovnebis istoriaSi adamianis
figuris proporciis Seswavlasa da mniSvnelobas eTmoba. maswavlebeli sTxovs
gaecnon saxelmZRvaneloSi
warmodgenil ZvelberZnul qandakebasa da mis proporciaTa
79
vas maswavlebeli. moswavleebi pasuxoben, rom
erT SemTxvevaSi daculia proporcia, xolo
meore SemTxvevaSi is darRveulia.
saklaso davaleba, romlis Sesrulebasac
maswavlebeli sTavazobs moswavleebs, swored
megobris ori portretis daxatvas gulisxmobs _ swori da darRveuli proporciebiT.
moswavleebi asruleben davalebas da Semdeg klasSi ewyoba saxeldaxelod Seqmnili
saxumaro portretebis prezentacia. maswavlebeli Tvalyurs adevnebs prezentaciis msvlelobas. moswavleebi waradgenen namuSevrebs da asaxeleben saxeldobr ra proporcia Secvales namuSevarSi. sasurvelia,
maswavlebelma ganumartos moswavleebs, rom
amgvar xerxs xSirad mimar-Taven mxatvrebi,
rodesac qmnian saxumaro portretebs _
karikaturebs. gakveTili sruldeba mxiarul
notaze. moswavleebi iReben saSinao davalebas, scadon adamianis figuris gamosaxva ZiriTadi proporciebis dacviT.
52. bataluri scenebi
mizani: moswavles ganvuviTaroT sxvadasx
va kulturaSi erTi da imave Temaze Seqmnili namuSevrebis Sedarebis unari, ganvumtkicoT nawarmoebebis meSveobiT informaciis miRebis unar-Cveva.
Sefaseba: mxatvrul nawarmoebze dakvirve-
80
bis unari, sxvadasxva kulturaSi erTi da imave
Temaze Seqmnili namuSevrebis Sedarebis unari.
vizualuri informaciis moZiebis unari.
aqtivoba da drois organizeba: 1.
msjeloba, xelovnebis nawarmoebis aRwera _
15 wT; 2. informaciis gacnoba da interaqtivi
_ 15 wT; 3. Teoriuli informacia, praqtikuli davaleba _ 15 wT.
resursi: saxelmZRvanelo.
muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 8. msjelobs, ra gaigo ama Tu
im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT
s.g. V. 11. moiZiebs erTi da imave Temaze Seqmnil namuSevrebs sxvadasxva kulturaSi da
adarebs erTmaneTs
• amoicnobs istoriul movlenas, romelmac STaagona konkretuli nawarmoebi Semoqmeds
p.i.k. halikarnasis mavzoleumis reliefze amorZalebis brZolaa gamosaxuli. maTi
pozebi mkveTria, samosi gafrialebuli, erT
maTgans xelSi fari uWiravs. figurebis pozebi, dinamika brZolis simZafres usvams xazs.
p.i.k. aleqsandre makedonels liTonis abjari mosavs; darios II-s muzaradismagvari
Tavsaburi xuravs, mis meomrebs xelT grZeli
Subebi upyriaT.
p.i.k. vereSCaginis suraTze
mTebs Sua gaSlil mdeloze
saomari moqmedebebia gamosaxuli. jariskacTa jgufi mowinaaRmdeges umiznebs da esvris.
mindori daWrilebiTa da moklulebiTaa mofenili.
jariskacebis samosisa da
iaraRis mixedviT es suraTi XIX
saukunes miekuTvneba.
53. oTxfexa megobari
mizani: moswavles gamovumuSavoT akvarelis saRebaviT sasurvel Temaze namuSevris
Seqmnis unari, ganvumtkicoT garemoze,
naturaze dakvirvebis unari.
Sefaseba: garemoze, naturaze dakvirvebis
unari, mexsierebiT an warmosaxviT xatvis unari, akvarelis saRebaviT muSaobis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1.
saubari, praqtikuli samuSaos Temis gansazRvra _ 10 wT; 2.samuSaos etapebis gacnoba _ 5 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 30 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, formati, akvarelis saRebavi, funji, wylis WurWeli, xelsaxocebi.
muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da
qmnis faqturebs
• peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa da TavSeyris
wertils
• namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis
wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero
buStiT)
• gamosaxavs mravalfigurian kompoziciebs
• gamosaxavs adamianis figuras ZiriTadi
proporciebis gaTvaliswinebiT
• sxvadasxva mxatvruli xerxiT gad-
moscems dinamikas namuSevarSi (figurebis
moZraoba, qari)
s.g. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti
detalis gamoyenebiT
• gamosaxavs sakuTar Tavsa D da sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situaciebSi
mravali detalis gamoyenebiT
s.g. V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas
namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad
54. akvariumi
mizani: moswavles ganvuviTaroT qaRaldis plastikiTa da aplikaciis xerxiT dekoratiuli namuSevris Seqmnis unari, ganvumtkicoT faqturis sxvadasxva xerxiT miRebis
unar-Cvevebi.
Sefaseba: qaRaldis plastikis gamoyenebis unari, Canafiqris Sesabamisi ferebis SerCevis unari, dekoratiuli namuSevris Seqmnis unar-Cveva.
aqtivoba da drois organizeba: 1. qaRaldis plastikis meSveobiT Tevzebis damzadebis etapebis gacnoba _ 5 wT; 2. praqtikuli sa-
81
muSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, formati, feradi qaRaldebi, makrateli,
akvareli an guaSis saRebavi, funji, wylis
Wur-Weli, webo.
muSaobis forma: individualuri,
wyvilebSi.
Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze
saRebaviT da iRebs anabeWdebs)
•Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag.
qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis
saRebavebiT)
• V. 5. qmnis dekoratiul da gamoyenebiT
namuSevrebs
• V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs
SeniSvna: praqtikuli davalebis Sesasruleblad moswavleebi iyeneben samuSao
rveulSi warmodgenil damatebiT resurss.
55. yvela Cemi samSobloa
mizani: moswavles gavuRvivoT interesi
qarTuli kulturisadmi, ganvuviTaroT informaciis damoukideblad mopovebis unari.
ganvuviTaroT informaciis moZiebis, daxarisxebis da wardgenis unarebi.
Sefaseba: Teoriuli da vizualuri masalis Sejerebis unari, sasurvel Temaze informaciis mopovebis unari, saprezentacio
unarebi.
aqtivoba da drois organizeba: 1. Teoriuli informaciis gacnoba _ 15 wT; 2. interaqtivi _ 10 wT; 3. maswavleblis saubari, Teoriuli da vizualuri informaciis gacnoba
_ 10 wT; 4. praqtikuli samuSaos dagegmva _
10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli.
muSaobis forma: individualuri.
Sedegi: s.g. V. 12. msjelobs materialuri
kulturis Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs Tavis damokidebulebas
• agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da
warmoadgens klasis winaSe
s.g. V. 13. agrovebs informacias da aanalizebs xelovnebis sferoSi vin da riT gauTqva saxeli mis qalaqs/sofels/qveyanas
• msjelobs xelovnebis calkeuli nimuSis
(qandakeba, plakati, afiSa, reklama) daniSnulebaze sazogadoebriv adgilebSi
p.i.k. 1. gandegili berebi
sofel/qalaqidan daSorebul
dausaxlebel adgilebSi iyvnen
gadasaxlebulebi da TavianT
cxovrebas RvTismsaxurebasa
da locvaSi atarebdnen.
2. gandegili berebi, savaraudod, kibis an Tokebis meSveobiT adiodnen amgvar svetze.
82
rxiT anabeWdis miRebis proceduras. igi uyveba moswavleebs, rom anabeWdis SemTxvevaSi
xSirad avtorma winaswar arc ki icis rogor
gamosaxulebas miiRebs. Semdeg maswavlebeli
aZlevs moswavleebs davalebas da uxsnis
Sesasrulebel aqtivobaTa Tanmimdevrobas.
56. anabeWdi
mizani: moswavles ganvumtkicoT anabeWdis sxvadasxva xerxiT miRebis unari, Secdomis SemoqmedebiT mignebad gadaqcevisa da dekoratiuli namuSevris Seqmnis unar-Cveva.
Sefaseba: dekoratiuli namuSevris Seqmna, Secdomis SemoqmedebiT mignebad gadaqceva, sxvadasxva xerxiT anabeWdis miReba.
aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis axsna-ganmarteba da davalebis micema _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3.
prezentacia _ 10 wT.
resursi: saxelmZRvanelo, formatebi,
saRebavebi (guaSi an akvareli), funji, wylis
WurWeli, Cxirebi, xelsaxocebi.
muSaobis forma: individualuri
Sedegi: s.g. V. 1. aqcevs Secdomas (xarvezs,
defeqts) SemoqmedebiT mignebad
sg. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi
masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze
saRebaviT da iRebs anabeWdebs)
s.g. V.5. qmnis dekoratiul da gamoyenebiT
namuSevrebs
aqtivoba II
moswavleebi iwyeben muSaobas. formatis
centrSi isini Tavdapirvelad deben wyalSi
gazavebul guaSis saRebavis ramdenime ferad
laqas, Semdeg zemodan meore furcels
afareben da xelis rbili moZraobiT saRebavs
Tanabrad anawileben or furcels Soris.
rodesac furclebs erTmaneTs moaSoreben,
isini iReben Cxirs da zedapirze CxiriT iwyeben xatvas. maswavlebelma unda urCios moswavleebs, rom CxiriT xatvis procesi
swrafad unda warimarTos. Tu moswavles
raime ar moewoneba, mas SeuZlia funjiTac
Caasworos Tavisi namuSevari da amgvarad
xarvezi SemoqmedebiT mignebad aqcios.
anabeWdis xerxiT moswavlem SeiZleba ori
an sami namuSevaric Seqmnas gakveTilis ganmavlobaSi da yoveli momdevno cdisas wina
gamocdileba gaiTvaliswinos.
aqtivoba III
muSaobis dasrulebis Semdgom moswavleebi klasis winaSe waradgenen sakuTar namuSevrebs, uziareben Tanaklaselebs miRebul STabeWdilebebsa da gamocdilebas.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba I
gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli moswavleebs axsenebs anabeWdis miRebis ukve naswavl xerxebs da sTavazobs, gaecnon sxva xe-
83
57. Semajamebeli
gakveTili
mizani: moswavlis mier Teoriuli da praqtikuli codnis aTvisebis xarisxis Semowmeba
1) 1. martvili _ samegrelo
1. kacxis sveti _ imereTi
2. dolmeni _ afxazeTi
3. geguTi _ imereTi
4. alaverdi _ kaxeTi
5. biWvinTa _ afxazeTi
Semdegi davalebebi mocemulia moswavlis
samuSao rveulSi:
1) aristokratia _ 2, 5
saSualo fena _ 3
dabali fena _ 1, 4
2) krosvordis pasuxebi:
1. fsevdonimi; 2. meTuneoba; 3. bataluri;
4. geguTi; 5. aristokratia; 6. parizi; 7. akvariumi; 8. mRvime; 9. nostalgia; 10. amaSukeli; 11. kacxi; 12. gelaTi; 13. SroSa.
horizontalur zolSi _ interpretacia.
84

Documentos relacionados

saqarTvelos da msoflios geografia

saqarTvelos da msoflios geografia geografiis saxelwodebiT. axali saswavlo wlidan Tqven miiRebT sagnobriv standarts sazogadoebriv mecnierebebSi, romelSic geografia da istoria cal-calkea warmodgenili. amdenad, saxelmZRvanelos avtoreb...

Leia mais

geografia 7

geografia 7 V saxelmZRvanelos Sesatyvisoba erovnul saswavlo gegmasTan (Sinaarsisa da misaRwevi Sedegebis ruka) ------------------------------ 24 VI saswavlo masalis wardgenis axsna-ganmartebebi ---------------...

Leia mais

maia ioramaSvili

maia ioramaSvili gakveTilebi Sedgenilia 2005 wlis erovnuli saswavlo gegmis mixedviT. maswavlebelTa meTodur saxelmZRvanelos Tan erTvis A3 formatis TvalsaCinoeba. saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis gakveTilebze maswa...

Leia mais