mascavleblis cigni V_2010_1.p65
Transcrição
mascavleblis cigni V_2010_1.p65
xelovneba V klasi maswavleblis wigni avtorebi: ana kldiaSvili nino RaRaniZe Tamar jayeli klio _ 2010 1 maswavleblis wignis Sinaarsi I. Sesavali . . . . . . . . 3 II. saxelmZRvanelos struqtura (komentarebi moswavlis wignis TiToeuli struqturuli elementis Sesaxeb) . . . 3 . . . 6 IV.saxelmZRvanelos Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan . 8 III.me-3 klasis standarti saxviT da gamoyenebiT xelovnebaSi/SromiT swavlebaSi . . V. rekomendebuli Sefaseba saxviT da gamoyenebiT xelovnebaSi/SromiT swavlebaSi . . . . 14 VI.SeniSvnebi maswavleblis wignTan dakavSirebiT . . . 18 VII. moswavlis wignis Sinaarsi . . VIII. gakveTilebis savaraudo scenarebi . . . . . 19 . . . . 20 © gamomcemloba `klio~ 2010 © a. kldiaSvili, n. RaRaniZe, T. jayeli 2010 yvela ufleba daculia gamomcemloba `klio~ aRmaSeneblis gamz. 1 # 91, Tbilisi, 0112, saqarTvelo tel.: (+995 32) 34 04 30. el-fosta: [email protected]; veb-gverdi: www.klio.ge 2 I. Sesavali SemoTavazebuli saxelmZRvanelo gankuTvnilia dawyebiTi skolis V klasisaTvis. saxelmZRvanelo acnobs moswavles sxvadasxva epoqis xelovnebas, aswavlis ama Tu im mxatvruli mimdinareobis Taviseburebebs; aziarebs mas saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis sxvadasxagvar mxatvrul teqnikasa da xerxs, uviTarebs mravalferovani bunebrivi da xelovnuri resursis SemoqmedebiTad gamoyenebis praqtikul unar-Cvevebs. Teoriuli da praqtikuli masalis erToblioba, asakis TaviseburebaTa gaTvaliswinebiT, xels uwyobs moswavlis bunebrivi SesaZleblobebis SemoqmedebiTad ganvi-Tarebas da farTo gasaqans aZlevs mas. II. saxelmZRvanelos struqtura (komentarebi moswavlis wignis TiToeuli struqturuli elementis Sesaxeb) saxelmZRvanelo Sedgeba moswavlis wignis, moswavlis samUuSao rveulisa da maswavleblis wignisagan. moswavlis wigni Sedgeba 57 gakveTilisagan, romelsac win uZRvis sarCevi da gakveTilis struqtura. yoveli gakveTili iwyeba mokle teqstiT, romelSic moswavlisTvis gasageb enazea gansazRvruli am gakveTilis Tema. teqsti imgvaradaa agebuli, rom amaRldes moswavlis motivacia da mas am Temisadmi interesi gauCndes. faqtobrivad, teqsti svams sakiTxs, romelsac Semdgom mTeli gakveTili exeba. A amdenad, moswavle TandaTanobiT emzadeba axali cnebis, movlenis an faqtis gasacnobad. axali masala mas etapobrivad miewodeba da gakveTilis man-Zilze saSualeba eZleva Tavad gaakeTos daskvnebi, daakvirdes da aRmoaCinos kanonozmiereba, gamoiyenos SeTavazebuli xerxi/teqnika da Seafasos miRebuli Sedegi. amasTanave, xSirad axali masala ukavSirdeba ukve gavlil Temebs, rac saSualebas aZlevs maswavlebels kidev erTxel SeEamowmos, ramdenad aqvs aTvisebuli moswavles gavlili masala da, amave dros, TvalnaTliv warmoaCinos, rogor ukavSirdeba xelovnebis nawarmoebis yvela elementi (mag. kompozicia, ferTa gradacia, faqtura da sxv.) erTmaneTs. teqstis saxiTaa mocemuli klasSi Sesasrulebeli davaleba da, aseve, ramdenime yvelaze arsebiTi SekiTxva, romlebic moswavles sailustracio masalisa da gakveTilis Temis urTierTdakavSirebaSi daexmareba. teqstebi im moculobisaa, rac V-klaseli moswavlis asaks Seesabameba, isini martivi da iolad aRsaqmelia. Tanafardoba teqstsa da ilustraciebs Soris yvela gakveTilSi erTnairia. ilustraciebi TiToeuli TemisaTvis sagangebodaa SerCeuli da konkretul mizans emsaxureba. saxelmZRvaneloSi Sesuli sailustracio masala SerCeulia ramdenime kriteriumis mixedviT: 1. nimuSis maqsimaluri tipuroba gansaxilvel TemasTan mimarTebiT; 2. masalis mravalferovneba (gamoyenebulia rogorc feradi reproduqciebi, ise amave asakis moswavleTa namuSevrebi) V klasis saxelmZRvaneloSi gazrdilia xelovnebis klasikuri nimuSebis wili, raTa moswavle eziaros WeSmariti xelovnebis nimuSebs, SeZlos maTi aRqma da maT Sesaxeb msjeloba asakis Sesabamisad. wigns mexuTeklaseli moswavlisaTvis gasagebi, naTeli struqtura aqvs. ramdenime struqturuli elementis saSualebiT xdeba ganSlis mowesrigeba da, rac mTavaria, es elementebi sistematuria anu yvela gakveTilSi meordeba da erTsa da imave adgilasaa ganTavsebuli, raTa am asakis moswavlem iolad, maswavleblis dauxmareblad moaxerxos orientireba wignSi. gakveTilis saTaurebi erTi feradi elementiTaa aRniSnuli. praqtikuli davaleba sityviTaa gawerili, ferad CarCoSia mocemuli da sagangebo niSniT 3 _ erTmaneTze gadajvaredinebuli fanqriTa da makratliTaa aRniSnuli. Tavad davalebis teqsti mokle da SeZlebisdagvarad sxartia. davalebebi umeteswilad klasSi sruldeba, Tumca zogierTi maTgani saxlSia Sesasrulebeli. davalebebi mravalferovania, sxvadasxva sirTulisaa. maTi formati saSualebas aZlevs maswavlebels gamoiyenos muSaobis sxvadasxva strategia, gamoumuSaos moswavles rogorc individualuri, aseve mewyvilesTan muSaobis da jgufuri muSaobis unar-Cvevebi. tipiuri gakveTilebis sanimuSo scenarebSi mocemulia magaliTebi, Tu rogor sruldeba amgvari davalebebi, gakveTilis romel konkretul monakveTSia mizanSewonili davalebis Sesruleba da ramdeni dro eTmoba mas. gakveTilis scenarebSi zustad aris miTiTebuli gakveTilis romel monakveTSia mizanSewonili ama Tu im davalebis/savarjiSos Sesruleba, xolo damoukidebeli samuSaos dawyebamde misacemi instruqcia, romelic Seicavs rogorc SemoqmedebiTi xasiaTis rCevebs (mag. konkretul mxatvrul teqnikasTan an procedurasTan dakavSirebiT, agreTve, samuSaos usafrTxoebis da higienis wesebis dacvasTan dakavSirebul rCevebs), dawvrilebiT aris gawerili. davalebebi pirobiTad ramdenime jgufad SeiZleba daiyos: 1. samuSao, romelic gakveTilSi mocemuli ZiriTadi Temis praqtikulad gamoyenebas isaxavs miznad da ganamtkicebs moswavlis Teoriul codnas. 2. samuSao, romlis Sesasrulebladac moswavles ara marto axali, aramed ukve gavlili masalis (teqnikis, xerxis, elementebis da a. S.) gamoyeneba uxdeba. 3. davaleba, romlis Sesasrulebladac moswavle informaciis mopovebis sxvadasxva gzas mimarTavs (mosapovebeli masalis aucilebeli minimumi moswavlis samuSao rveulSi warmodgenili ilustraciebis saxiTaa mocemuli, xolo maswavleblis wigns Tan axlavs yvelasaTvis xelmisawvdomi internetsaitebis misamarTebi). maT Sorisaa skolis biblioTekaSi, saxlSi moZiebuli gamocemebi da sailustracio masala, internetiT mopovebuli informacia da sxva. 4. davaleba, romelic mopovebuli masalis daxarisxebas da TvalsaCinod warmodgenas gulisxmobs (mag. SeTavazebul Temaze sainformacio stendis Seqmna). amgvari davalebis Sesasruleblad sxvadasxva tipis informaciis da masalis mopovebis 4 unarTan erTad (mag. konkretuli xelovanis biografia da misi namuSevrebi, Zeglis istoria da misi fotoebi) moswavles martivi SromiTi unar-Cvevebic uviTardeba (stendis Seqmna). 5. davaleba, romelic Seqmnili namuSevris an mopovebuli informaciis/masalis prezentacias gulisxmobs da, Sesabamisad, uviTarebs moswavles xelovnebis nawarmoebis Sefasebis da interpretaciis unars, aseve sakuTari namuSevris wardginebis, sakuTari mosazrebebis argumentirebis unar-Cvevebs. davalebebis erTi nawili sruldeba saxlSi an iwyeba gakveTilze da Semdeg Sin grZeldeba. aseT SemTxvevaSi maswavlebeli Tavad gegmavs, Tu rodis xdeba Sesrulebuli davalebis wardgena klasSi da am miznisaTvis iyenebs Tavisufali muSaobisaTvis sagangebod datovebul dros. davalebebis SesrulebaSi moswavles, saxelmZRvanelosTan erTad, samuSao rveuli exmareba, romelSic damatebiTi resursis saxiT warmodgenilia rogorc gakveTilis TemasTan dakavSirebuli Zeglebis an mxatvruli nawarmoebebis ilustraciebi, agreTve, is masala, romelic konkretuli praqtikuli davalebis SesrulebisTvis aris aucilebeli (mag. naxazi gamosaWreli detalebis miTiTebiT, ornamentis nimuSebi da sxva). samuSao rveuls Tan erTvis praqtikuli davalebebisTvis saWiro feradi furclebi. samuSao rveulSi gakveTilis saTauris Semdeg frCxilebSi Casmuli cifri miuTiTebs, Tu saxelmZRvanelos romel gakveTils Seesabameba aq mocemuli masala. moswavlis saxelmZRvanelos TiToeuli gakveTilis teqsti, sailustracio masala, interaqtivis SekiTxvebi, mravalferovani davalebebi da moswavlis samuSao rveuli miznad isaxavs SeZlebisdagvarad gauadvilos moswavles axali Teoriuli da praqtikuli masalis aTviseba. sagakveTilo procesSi gaTvaliswinebulia masalis aTvisebis ramdenime etapi; kerZod, wvdoma, gavarjiSeba da daufleba, da gakveTili igegmeba am fazebis monacvleobiT. moswavleTa motivacias uTuod aamaRlebs is garemoeba, rom maT mier Sesrulebuli namuSevrebi, sainformacio stendebi da dekoratiuli panoebi saklaso oTaxis, skolis, ezosa Tu sakuTari sacxovreblis Sesamkobad iqneba gamoyenebuli. saswavlo wlis ganmavlobaSi naswavli xerxis, teqnikisa Tu principis gamoyeneba maT realur cxovrebaSi sxvadasxva problemis gadaWraSi daexmareba. kidev erTi struqturuli elementia interaqtivis kiTxvebisaTvis sagangebod gamoyofili feradi are, romelSic mocemulia Sesabamis TemasTan da ilustraciebTan dakav-Sirebuli konkretuli da yvelaze aqtualuri SekiTxvebi. siaxle isaa, rom interaqtivis SekiTxvebi, wina klasebis saxelmZRvaneloebisgan gansxvavebiT, ganlagebulia ara gakveTilis bolos, aramed zustad im adgilas, sadac isini unda daisvas gakveTilis msvlelobisas. maswavleblis wignSi ki mocemulia pasuxi uklebliv yvela kiTxvaze. gakveTilis msvlelobisas interaqtivis meTodis gamoyeneba saSualebas aZlevs maswavlebels aqtiurad CarTos TiToeuli moswavle gakveTilis procesSi; es ki, Tavis mxriv, axali Teoriuli Tu praqtikuli masalis saTanadod aTvisebis winapirobaa. interaqtivis SekiTxvebi moswavleebs sakuTari azris gamoTqmis, msjelobis saSualebas aZlevs da exmareba imaSi, rom saxelmZRvaneloSi da samuSao rveulSi warmodgenili ilustraciebi ukeT gaiazros, SeZlos gadmosces dakvirvebis Sedegad Seqmnili ganwyobileba da Tavad gaakeTos Sesabamisi daskvnebi. kidev erTi elementia feriT gamoyofili furceli, romelzec axali terminebis martivi ganmartebaa mocemuli. es elementi mxolod im gakveTilebSia CarTuli, romlebSic raime axali cneba Semodis. yovel Tematur bloks moswavlis wignsa da moswavlis samuSao rveulSi mosdevs Semajamebeli gakveTili. Semajamebeli gakveTilebis umetesoba moicavs savarjiSoebis ramdenime tips. maT Sorisaa, rogorc Teoriuli codnis aTvisebis xarisxis Sesamowmebeli testuri saxis davalebebi, aseve, terminebis aTvisebis Sesamowmebeli krosvordebi. es saSualebas aZlevs maswavlebels Seamowmos, rogor aiTvisa moswavlem ganvlili masala, ramdenad gaigo moswavlem saxelmZRvanelos am nawilSi Semotanili axali terminebisa Tu cnebebis arsi. maswavlebels Tavad SeuZlia Seadginos analogiuri amgvar CarCoSi mocemulia davaleba. xasiaTis testebi da daamatos wignSi mocemuls. garda amisa, Semajamebel gakveTilebSi aris praqtikuli davalebebic, romelTa Sesrulebis drosac moswavleebs yvela im masalis, teqnikuri xerxisa Tu meTodis gamoyeneba uwevT, romlebic saxelmZRvanelos am nawilSi iswavles. amiT maswavlebels saSualeba eZleva Seamowmos, Tu ramdenad gamoumuSavdaT moswavleebs is unar-Cvevebi, romlebic saxelmZRvanelos am nawilis gavlis Sedegad miznad iyo dasaxuli. maswavleblis wignSi mocemuli tipiuri gakveTilebis scenarebSi dawvrilebiT aris gawerili Sefasebis mravalferovani formebi, romlebsac mimarTavs maswavlebeli aTvisebuli codnis da gamomuSavebuli unar-Cvevis Sesamowmeblad. TiToeul gakveTilSi miTiTebulia aqtivobis Sefasebis mizanSewonili forma, xolo mTlianad moswavlis saxelmZRvanelo da samuSao rveuli maswavlebels sTavazobs ramdenime tipis Sefasebis gamoyenebas (ganmaviTarebeli da ganmsazRvreli Sefaseba). agreTve urCevs mas saswavlo wlis ganmavlobaSi rodis aris rekomendirebuli winaswari, mimdinare da Semajamebeli Sefasebis gamoyeneba. saxelmZRvanelos struqtura iTvaliswinebs Sualeduri Semajamebeli Sefasebis gamoyenebasac, rac yoveli Tematuri blokis Semdeg Semajamebeli gakveTilebis saxiT aris mocemuli. amave mizans emsaxureba saxelmZRvaneloSi da samuSao rveulSi mocemuli sxvadasxva tipis Sefasebis nimuSebi krosvordis, testis Tu Sefasebis cxrilis saxiT. xolo saswavlo wlis ganmavlobaSi dagegmili gamofenebi Tu prezentaciebi SeZlebisdagvarad naTel warmodgenas qmnis TiToeuli moswavlis miRwevebze. maswavleblis wignSi V Tavi konkretulad Sefasebis Temas eTmoba. zogi Tema wignSi erT gverds moicavs, zogi ki _ mTel ganSlas. zogierTi Tema erT gakveTilze SeiZleba amoiwuros, zogi ki or gakveTilze gadanawildes. imis gadawyveta, Tu ramden gakveTilze gadaanawilebs maswavlebeli Temas, misi prerogativaa. amgvar furcelze axali, ucnobi sityvebia axsnili. movardisfro fonze interaqtivis kiTxvebia mocemuli 5 III. me-5 klasis standarti saxviT da gamoyenebiT xelovnebaSi/SromiT swavlebaSi wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi mimarTuleba: praqtikuli unar-Cvevebi da ideebis gamoxatva xelovnebaSi s.g.V.1. moswavle mizanmimarTulad iyenebs saxviTi xelovnebis elementebsa da principebs namuSevris Seqmnisas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs • Suq-Crdilis, blikis da dacemuli Crdilis saSualebiT gamosaxavs saganTa moculobas • peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa da TavSeyris wertils • namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT) • iyenebs erTi feris gradacias • gamosaxavs mravalfigurian kompoziciebs • gamosaxavs adamianis figuras ZiriTadi proporciebis gaTvaliswinebiT • sxvadasxva mxatvruli xerxiT gadmoscems dinamikas namuSevrSi (figurebis moZraoba, qari) • aqcevs Secdomas (xarvezs, defeqts) SemoqmedebiT mignebad s.g.V.2. moswavle iCens iniciativas da aviTarebs sxvadasxva masalis, teqnikis da proceduris gamoyenebis unars namuSevris Seqmnisas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs) • kompiuteris saSualebiT qmnis martiv gamosaxulebebs, ornamentebs, sxvadasxvagvar efeqts 6 • Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag. qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis saRebavebiT) s.g.V.3. moswavle afarToebs garemoSi obieqtebs Soris arsebuli kavSirebis asaxvis gzebs namuSevarSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT • gamosaxavs sakuTar Tavsa d D a sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situaciebSi mravali detalis gamoyenebiT s.g.V.4. moswavle afarToebs sakuTari grZnobebis, ganwyobilebebis da ideebis gamosaxvis gzebs namuSevarSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs • iyenebs sxva sagnebSi ganvlil masalas namuSevrebis siuJetisaTvis • iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad • iyenebs mimikas potretSi xasiaTis gadmosacemad • iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis, mxatvris namuSevrebs, rogorc wyaros sakuTari namuSevris Sesaqmnelad s.g.V.5. moswavle gegmavs da asrulebs sxvadasxva saxis samuSaos. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas • qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs • akeTebs saklaso oTaxis interieris eskizs • qmnis saskolo stendebs • dekoratiulad aformebs skolis ezos kuTxes • kinZavs da aaxlebs saskolo an saklaso biblioTekis wignebs • xatavs da amzadebs Teatraluri kostumis da dekoraciis detalebs (qudi, niRabi) s.g.V.6. moswavle TanamSromlobs sxvebTan, rogorc sakuTari, ise saerTo miznis misaRwevad. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs • monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi • anawilebs funqciebs Sesasrulebeli amocanis miznidan gamomdinare • iTxovs daxmarebas sakuTari ideis gansaxorcieleblad iTxovs daxmarebas da TanamSromlobs sxvebTan konkretuli problemis gadaWrisas K mimarTuleba: komunikacia da interpretacia s.g.V.7. moswavle warmoadgens individualur da jgufur namuSevrebs da miRebuli codnis safuZvelze msjelobs mxatvruli nawarmoebis Sesaxeb. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs • saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs • pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze • msjelobs sakuTar arCevanze da Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes sxva sagnebSi ganvlil masalas • amoicnobs istoriaSi da literaturaSi gavlil Temebs da personaJebs • saubrobs nawarmoebis Sinaarsze • msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) s.g.V.8. moswavles esmis da warmoaCens, rom xelovneba aris komunikaciis saSualeba. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • esaubreba megobrebs naxatebiT • gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb • saubrobs nawarmoebis Sinaarsze • saubrobs informaciaze, romelic miiRo speqtaklidan, filmidan, ferweruli/ grafikuli namuSevrebidan, wignis ilustraciebidan • msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT s.g.V.9. moswavle monawileobs sxvadasxva saxis RonisZiebaSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • monawileobs gamofenaSi • monawileobs speqtaklis dadgmaSi • monawileobs sxvadasxva saxis aqciebSi (mag. garemos dacva) • xvdeba xelovnebis gamoCenil moRvaweebs mimarTuleba: xelovnebis aRqma konteqstSi s.g.V.10. moswavle akavSirebs saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis sxvadsxva dargis nimuSebs istoriul, religiur da socialur konteqstTan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • gamoTqvams mosazrebas, romeli socialuri fenisTvis iyo gankuTvnili gamoyenebiTi xelovnebis esa Tu is nimuSi • asaxelebs cnobili arqiteqturuli Zeglebis Seqmnis ramdenime mizezs (piramidebi, CineTis kedeli, caTambjenebi da sxv.) • saubrobs dekoratiul-gamoyenebiTi xelovnebis nimuSebis daniSnulebaze msjelobs, ra gavlenas axdens socialuri da religiuri 7 konteqsti xelovnebis nimuSis vizualur mxareze s.g.V.11. moswavle akavSirebs nawarmoebis Sinarss istoriasTan da kulturasTan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi • ikvlevs romelime istoriul movlenasTan dakavSirebul xelovnebis nimuSebs • moiZiebs erTi da imave Temaze Seqmnil namuSevrebs sxvadasxva kulturaSi da adarebs erTmaneTs • amoicnobs xelovnebis nimuSs, rogorc ama Tu im kulturis kuTvnilebas vizualuri detalebis (samosi, aveji, WurWeli da sxv.) da stilis niSnebis mixedviT • amoicnobs istoriul movlenas, romelmac STaagona konkretuli nawarmoebi Semoqmeds s.g.V.12. moswavle ecnoba qarTul xelovnebas da xelovnebis moRvaweebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • msjelobs materialuri kulturis Zeg- lebze, romelic unaxavs da gamoxatavs Tavis damokidebulebas • agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis winaSe • moiZiebs informacias ramdenime cnobili qarTveli mxatvaris, moqandakis Sesaxeb da warmoadgens klasis winaSe s.g.V.13. moswavle acnobierebs, ra rols asrulebs xelovneba sazogadoebis cxovrebaSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • asaxelebs mis qalaqSi/raionSi/qveyanaSi arsebul kulturul dawesebulebebs (muzeumi, galerea, kinoTeatri) da msjelobs maT daniSnulebaze • agrovebs informacias da aanalizebs xelovnebis sferoSi vin da riT gauTqva saxeli mis qalaqs/sofels/qveyanas • msjelobs xelovnebis calkeuli nimuSis (qandakeba, plakati, afiSa, reklama) daniSnulebaze sazogadoebriv adgilebSi • ikvlevs msoflio mniSvnelobis mqone xelovanis Semoqmedebas da mis wvlils kulturis ganviTarebaSi IV. saxelmZRvanelos Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan Sinaarsisa da miznebis ruka 8 9 10 11 12 13 V. rekomendebuli Sefaseba saxviT da gamoyenebiT xelovnebaSi/SromiT swavlebaSi Sefasebis ori ZiriTadi tipi skolaSi ZiriTadad misaRebia ori tipis Sefaseba: ganmsazRvreli da ganmaviTarebeli. rodesac maswavlebeli niSans uwers moswavles da mxolod amiT Semoifargleba, es niSani gansazRvravs moswavlis miRwevis dones dasaxul miznebTan mimarTebiT. maSin, rodesac maswavlebeli Sefasebis iseT formas iyenebs, romelic moswavles ara mxolod sakuTari miRwevis donis gansazRvraSi exmareba, aramed ganvi-TarebaSic – es ganmaviTarebeli Sefasebaa. ganmaviTarebeli Sefasebis tipuri formaa komentarebi, romelic trimestris mimdinare Semajamebeli Sefasebis tipebi da maTi gamoyeneba drois mixedviT ganmsazRvreli ganmaviTarebeli yovldRiuri davalebebis yovldRiuri davalebebis Sesruleba, Sesruleba, gakveTilze gakveTilze CarTuloba, proeqtis romelime CarTuloba, proeqtis romelime etapi an sxv. romelSic vuxsniT moswavles, etapi an sxv. romelSic niSani rogor gaaumjobesos Sedegebi. iwereba. raime Temis, drois monakveTis, raime Temis, drois monakveTis, proeqtis proeqtis bolos miRebuli bolos miRebuli sityvieri Sefaseba, niSani. komentari, rubrikiT Sefaseba da sxv. trimestruli niSnis Semadgeneli nawilebi moswavlis niSani unda gamomdinareobdes mis mier sagnis Seswavlis sxvadasxva komponentisgan. moswavle SesaZlebelia Sefasdes Semdegi komponentebis mixedviT: a) gakveTilze CarTuloba; b) saSinao davalebebi; g) mimdinare saklaso davalebebi; d) Semajamebeli davalebebi (sakontrolo/ gamocda/testireba da sxv.); e) proeqtebi; v) damatebiTi komponenti, romelic araumetes saerTo Sefasebis 10%-ia da romelic moswavleebis mier dgindeba (mag. organizebuloba, SemoqmedebiToba, jgufSi efeqturi muSaoba da sxv.). TiToeuli sagnis swavlebisas, skola kaTedrebis meSveobiT adgens minimum sam kompo- 14 ganmavlobaSi an bolos, an romelime davalebis Sesrulebis Semdeg iwereba da romelic aRwers namuSevris Zlier da sust mxareebs da amavdroulad Seicavs rekomendaciebs miRwevebis gaumjobesebis Taobaze. ganmaviTarebeli Sefasebis erTerTi gavrcelebuli xerxia Sefasebis cxrilebis (rubrikebis) gamoyeneba. mniSvnelovania ganmsazRvreli da ganmaviTarebeli Sefasebis mudmivad gamoyeneba swavlis procesSi. rekomendebulia, rom ganmaviTarebeli Sefasebis wili saswavlo procesisas ufro meti iyos, vidre ganmsazRvrelis. nents pirveli xuTidan, romelsac aniWebs procentul wonebs 90%-is farglebSi. danarCeni 10 %-is ganawileba xdeba maswavleblis mier ukve moswavleebTan SeTanxmebiT. pirvelad maswavleblebi acnoben moswavleebs kaTedris mier SemuSavebul komponentebs da uxsnian, Tu ras moelian TiToeuli komponentis Sefasebisas. amis Semdeg moswavleebTan erTad eZeben im kriteriums, romelic, maTi azriT, kargi iqneboda, rom damatebiT aTi procentis farglebSi yofiliyo gamoyenebuli. maswavlebeli SesaZlebelia, exmarebodes moswavleebs am komponentis gaazrebaSi, magram mniSvnelovania, rom moswavleebma TviTon gadawyviton am komponentis raoba da Sefasebis doneebi. Sefasebis sistema gTavazobT mimdinare Sefasebis sistemas cxrilis saxiT, romlis mixedviTac maswavlebels gauadvildeba moswavlis ganviTarebaze dakvirveba da saswavlo procesis koreqcia, TiToeuli moswavlis individualobis gaTvaliswineba, masTan swori pedagogiuri taqtikis SemuSaveba. SemoTavazebuli sistema, aseve, gauadvilebs maswavleblebs saswavlo wlis bolos TiToeuli moswavlis srulyofilad daxasiaTebas. SemoTavazebuli cxrili Seicavs Semdeg komponentebs: praqtikuli samuSao, CarTuloba, prezentacia, organizebuloba. maswavlebeli aseT cxrils TiToeuli moswavlisaTvis adgens da yovel gakveTilze iniSnavs mis aqtivobas TiToeuli komponentis mixedviT. maswavlebelma, SesaZloa, gamoiyenos qulebi, magram dawyebiTi klasebisaTvis ufro gamarTlebulia am mizniT pirobiTi niSnebis SemoReba. mag., saukeTeso ++, saSualo +, susti _, Zalian susti 0. Tu moswavles mTeli trimestris ganmavlobaSi am cxrilSi ZiriTadad pliusebi (++, +) daugrovda, es niSnavs, rom igi yvela komponents akmayofilebda mTeli trimestris ganmavlobaSi da igi warmatebul moswavled SeiZleba CaiTvalos; daxasiaTebaSi ki daiweros, rom am saganSi moswavlem garkveul warmatebebs miaRwia. igi mTeli trimestris ganmavlo- baSi iCenda gulmodginebas, aqtiurad iyo CarTuli saswavlo procesSi, organizebuli iyo da modioda saWiro aRWurvilobiT, gulisyuriT muSaobda, aqtiur monawileobas iRebda kiTxva-pasuxSi; gunduri muSaobis dros warmatebiT TanamSromlobda TanaklaselebTan; prezentaciis dros naTlad da argumentirebulad warmoaCenda sakuTar namuSevars. sasurvelia, daxasiaTebis bolos ramdenime wamaxalisebeli sityvac daiweros momavalSi moswavlis motivaciis asamaRleblad. Tu moswavles mTeli trimestris ganmavlobaSi cxrilSi daugrovda ufro meti minusebi (_ _, _), am SemTxvevaSi, maswavlebeli unda daakvirdes cxrils da gansazRvros, romel komponentSi aqvs meti minusi moswavles, anu sad aqvs mas problema. amis mixedviT maswavlebelma unda SeimuSavos am moswavlesTan moqmedebis garkveuli taqtika (rogor miudges moswavles aRniSnuli xarvezebis aRmosafxvrelad). Tu moswavlem es xarvezebi gamoaswora, maswavlebelma saboloo daxasiaTebaSi igi aucileblad unda Seaqos waxalisebis mizniT. Tu xarvezebi ar gamosworda, maswavlebelma obieqturad unda miuTiTos moswavles maTze da gamoTqvas survili da imedi, momavalSi maTi aRmofxvris Taobaze. komponenti mimdinare Sefasebis cxrili 1.09 4.09 8.09 12.09 16.09 20.09 22.09 25.09 28.09 4.10 8.10 11.10 15.10 gakv.1 gakv.2 gakv.3 gakv.4 gakv.5 gakv.6 gakv.7 gakv.8 gakv.9 gakv.10 gakv.11 gakv.12 gakv.13 gakv.14 mimdinare saklaso davaleba + + + + + + + + + + + _ + + + + + + + + + + bavSvis Semajamebeli saxeli davalebebi da gvari CarTuloba + + + + _ + + + + + + + + + + + + _ _ + + + + + + _ + + + + + + + + + + + + + + + _ + + _ + + SemoqmedebiToba mimdinare Sefasebis es cxrili daexmareba pedagogs, raTa moswavles mis safuZvelze misces rekomendacia xarvezebis dasaZlevad. dakvirvebis Canawerebi moicavs mudmiv SeniS- vnebs moswavlis winsvlis Sesaxeb. aseTi tipis Canawerebis warmoeba mimdinare Sefasebis nawils warmoadgens. gTavazobT rekomendaciis savaraudo nimuSs. 15 rekomendacia (bavSvis saxeli da gvari) Seecade ufro yuradRebiT iyo gakveTilze. iswavle me-8 gakveTili. meti gasaqani mieci sakuTar fantazias. Sen es SegiZlia. trimestrisa da wlis bolos maswavlebelma TiToeul moswavles unda dauweros Sema- gakveTilebze daswreba, saklaso davalebebsa da aqtivobebSi monawileoba jamebeli komentari teqstis saxiT, sadac b) saSinao davalebebi daaxasiaTebs moswavlis warmatebebs da mis- SeiZleba Sefasdes Semdegi davalebebis cems rCevebs sakuTari SesaZleblobebis ukeT mixedviT: masalis moZieba, referati, praqtikuli samuSao g) mimdinare saklaso davalebebi moicavs Semdegi tipis aqtivobebs: 1. konkretuli praqtikuli samuSaos Sesruleba an namuSevris Seqmna garkveul Temaze, rac SeiZleba Sefasdes Semdegi kriteriumebis mixedviT: • organizebuloba (sistemuroba, drois limitis dacva, saWiro masalis, aRWurvilobis qona) • teqnikis, masalis floba • SemoqmedebiToba (gadawyvetilebis damoukideblad miReba, sakuTari xelweris, xedvis, demonstrireba) • TanamSromloba jgufuri muSaobis dros 2. sakuTari da sxvisi namuSevrebis ganxilvaSi monawileoba; 3. garkveuli epoqis, Semoqmedis an xelovnebis nimuSis analizSi an mis irgvliv msjelobaSi monawileoba, rac Sei-Zleba Sefasdes Semdegi kriteriumebis mixedviT: • aqtiuri monawileoba • sakuTari azris dasabuTebulad warmoCena • sxvisi azris mimarT pativiscemis demonstrireba 4. sakuTari da sxvebis namuSevrebis prezentacia (auditoriisTvis wardgena), rac SeiZleba Sefasdes Semdegi kriteri- gamovlenisaTvis. aq mniSvnelovania, rom Zalian frTxilad movekidoT moswavlis problemebs da SevTavazoT gaumjobesebis gzebi. Sefasebis formebi da xerxebi unda miesadagebodes sagnobriv standarts. maswavleblis mier gamoyenebuli Sefasebis sxvadasxva xerxi gamomdinareobs saswavlo miznidan. Sefasebis formebisa da xerxebis SerCevisas unda ganisazRvros: 1. ra codnis SeZenas da ra unar-Cvevebis ganviTarebas iTvaliswinebs saswavlo mizani, riTac dadgindeba Tu ra unda Sefasdes; 2. Sefasebis ra xerxs gamoiyenebs maswavlebeli, anu ra aqtivobiT Seafasebs moswavlis codnasa da unar-Cvevas; 3. trimestruli niSnis Semadgenel romel komponents warmoadgens konkretuli unarCveva da aqtivoba; 4. Sefasebis konkretuli tipi: ganmsazRvreli an ganmaviTarebeli. Sefasebis farTod gamoyenebuli xerxebia: dakvirvebis Canawerebi, miRebuli Sedegebis analizi, kiTxva-pasuxi, testebi, krosvordi, portfolio (moswavlis sxvadasxva saxis namuSevrebiT Sedgenili saqaRalde), gamofena. ras iTvaliswinebs TiToeuli komponenti saxviT da gamoyenebiT xelovnebaSi/ SromiT swavlebaSi a) gakveTilze CarTuloba SeiZleba Sefasdes Semdegi kriteriumebis mixedviT: 16 umebis mixedviT: • saTqmelis naTlad da gasagebad gadmocema, auditoriasTan kontaqti • TvalsaCinoebisa da teqnikuri saSualebebis gamoyeneba • kiTxvebze adeqvaturi pasuxis gacema d) Semajamebeli davalebebi SeiZleba Sefasdes Semdegi aqtivobebiT: krosvordi, testireba/gamofena, praqtikuli samuSao. e) proeqtebi proeqtis savaraudo Temebi: eqspoziciis, speqtaklis momzadeba; gazeTis, wignis maketis damzadeba; skveris keTilmowyoba da sxva. proeqtis Sesrulebis dros fasdeba Semdegi aqtivobebi: proeqtis ideis gansazRvra, proeqtis dagegmva, funqciebis ganawileba; organizeba, sazogadoebasTan urTierToba, masaliT momarageba, musikaluri gaformeba, reJisura, scenografia, mxatvaroba, dizaini: kostumi, dekoracia, grimi; resursis Seqmna, warmodgenaSi monawileoba (msaxiobi, wamyvani, gamnaTebeli da a.S.), wardgena da sxva; v) damatebiTi komponenti, romelic ara umetes saerTo Sefasebis 10%-ia da romelic moswavleebis mier dgindeba (mag. organizebuloba, SemoqmedebiToba, jgufSi efeqturi muSaoba da sxv.) rubrikebis nimuSebi praqtikuli samuSaos (namuSevris) Sefaseba TariRi: _______________________ samuSaos (namuSevris) saxeoba: ______________________ moswavle Sefasebis kriteriumebi organizebulo ba (drois limitis dacva, saWiro aRWurvilobis qona) masalis, teqnikis da mxatvrulgamomsxvelobiTi saSualebebis floba SemoqmedebiToba, anu ramdenad efeqturad iyenebs teqnikas, masalas da mxatvrulgamomsaxvelobiT xerxebs Canafiqris gadmosacemad TanamSromlob a jgufuri muSaobis dros qulaTa maqsimaluri raodenoba 10 1. 2. 3. 4. 5 akademiuri moswrebis Sefaseba unda iyos mravalmxrivi; Sefasebis sxvadasxva meTodis gamoyeneba iZleva imis saSualebas, rom Sefaseba gaxdes ufro xarisxiani. 17 VI. SeniSvnebi maswavleblis wignTan dakavSirebiT 1. gakveTilebis savaraudo scenarebSi mocemulia gakveTilis dagegmvis vrceli varianti, sadac warmodgenilia Sefasebis meTodebsa da xerxebSi maswavleblisa da moswavlis aqtivobebi. 2. maswavleblis wignSi mocemulia pasuxi interaqtivis yvela SekiTxvaze. pasuxebi SemoklebiT asea aRniSnuli _ p.i.k. 3. gakveTilis TemasTan dakavSirebuli damatebiTi informacia maswavleblisaTvis SemoklebiT asea aRniSnuli _ d.i.m. 4. mniSvnelovania, rom yoveli gakveTilis bolos moswavleebma moawesrigon samuSao adgili, raTa saswavlo procesi sufTa garemo-Si gagrZeldes. moswavleebma samuSao adgili _ merxebi, klasi _ yovel jerze unda 18 daasufTaon. maswavlebelma am Cvevis gamomuSavebaze yuradReba unda gaamaxvilos da saWiroebisamebr, Seaxsenos moswavleebs am movaleobis Sesaxeb. 5. maswavlebeli unda ecados, aRzardos moswavleebSi sakuTar da sxvis namuSevarTan faqizad da gulisyuriT mopyrobis kultura. 6. gakveTilis scenarebSi yvela aqtivobis dro savaraudoa. maswavlebels, sakuTari Sexedulebisamebr, klasis SesaZleblobidan gamomdinare, SeuZlia, Secvalos TiToeuli aqtivobis xangrZlivoba. Tu maswavlebeli CaTvlis, rom praqtikul samuSaos meti dro unda dauTmos da prezentaciisaTvis dro aRar rCeba, mas SeuZlia is momdevno gakveTilze gadaitanos. VII. moswavlis wignis Sinaarsi 1. ardadegebi 2. figurebi da garemo 3. zRva da sivrce 4. Semodgomis peizaJi 5. gradacia 6. zedapiri da faqtura 7. dinamika 8. yvela Cemi samSobloa... 9. mxiaruli kacunebi 10. kidevac daizrdebian... 11. lado gudiaSvili 12. Semajamebeli gakveTili 6 8 10 11 12 14 16 18 20 21 22 24 13. mimika 14. sinaTle fanjrebSi 15. saxaliso sarWebi 16. rogor davxatoT vaSli 17. zooparkis binadarni 18. yvela Cemi samSobloa... 19. Rimili saCuqrad 20. axali weli 21. karnavali 22. iakob nikolaZe 23. Semajamebeli gakveTili 26 28 29 30 32 34 36 37 38 40 42 24. 25. 26. 27. 28. 29. 44 46 48 50 51 52 portreti wiTelquda sokoebi marao naxati kenWebze saCuqari dedas suraTi, epoqa, qveyana 30. aRdgoma 31. yvela Cemi samSobloa... 32. Sors mimavali gza 33. saRamo zRvaze 34. uCa jafariZe 35. Semajamebeli gakveTili 54 56 58 59 60 62 36. msoflios cnobili koSKkebi 37. momavlis koSki 38. tye Seunaxe Svilebsa... 39. akvareli _ faqizi da msubuqi saRebavi 40. sagamofeno darbazi 41. anabeWdi cilindriT 42. saklaso stendi 43. varlas samyaro 44. yvela Cemi samSobloa... 45. Semajamebeli gakveTili 64 66 67 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 80 82 83 84 86 88 90 92 93 94 96 97 saqarTvelos mefeebi STabeWdileba wvimiani amindi adamiani, saqmianoba, garemo aplikacia qsoviliT mrude sarke bataluri scenebi oTxfexa megobari akvariumi yvela Cemi samSobloa... anabeWdi Semajamebeli gakveTili 68 70 72 73 74 76 78 19 VIII. gakveTilebis savaraudo scenarebi 1. ardadegebi mizani: davadginoT, ra codnas da unarCvevebs floben moswavleebi, movaxdinoT moswavleTa SesaZleblobebis diagnostireba; ganvsazRvroT, ramdenad aqtiurad iyeneben isini wina wels naswavl principebs, elementebs, teqnikasa da proceduras sakuTari STabeWdilebebisa da emociebis gadmosacemad. moswavles gamovumuSavoT sakuTari STabeWdilebebis, emociebis gadmocemisa da mexsierebiT xatvis unari; ganvuviTaroT wyvilSi muSaobisa (TanamSromlobis) da saprezentacio unarebi. Sefaseba: fasdeba, Tu ramdenad SeZlo moswavlem wina wlebSi aTvisebuli masalisa da teqnikis gamoyenebiT STabeWdilebebis, emociebis asaxva; mexsierebiT xatva; TanamSromlobis unaris Sefaseba, saprezentacio unarebi. maswavlebeli afasebs dakvirvebiT, mosmeniT. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 4. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, formati, nebismieri saxatavi masala. muSaobis forma: individualuri, wyvilebSi (maswavleblis Sexedulebisamebr) 20 Sedegi: s.g. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT sg. V. 4 xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs s.g. V.7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs s.g. V.8. esaubreba megobrebs naxatebiT • gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb • saubrobs nawarmoebis Sinaarsze gakveTilis msvleloba aqtivoba I maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs, Tu sad daisvena TiToeulma maTganma. moswavleebi asaxeleben im adgilebs, sadac maT ardadegebi gaatares. Semdeg maswavlebeli esaubreba moswavleebs imis Sesaxeb, Tu ramden axal STabeWdilebas iRebs adamiani, rodesac dasasveneblad midis, naxulobs axal adamianebs, axal garemos, bunebas, xvdeba gansxvavebul wes-Cveulebebs, uCveulo Tavgadasavalic ki SeiZleba gadaxdes Tavs. SeniSvna: SesaZlebelia, maswavlebelma sakuTari cxovrebidan saintereso ambavic ki mouyves moswavleebs, romelic dasasveneblad yofnis dros Tavs gadaxda. maswavlebeli uxsnis bavSvebs, rom saxviTi xelovneba adamianebs Soris urTierTobis saukeTeso saSualebaa da axla maT SeuZliaT naxatebis saSualebiT mouyvnen erTmaneTs, Tu ra gaiges axali da ra gadaxdaT Tavs am zafxuls, gauziaron STabeWdilebebi erTmaneTs formisa da feris gamoyenebiT. maswavlebeli sTavazobs moswavleebs, Tavad SearCion masala da teqnika namuSevris Sesasruleblad. maswavlebeli axsenebs moswavleebs, rom maT SeuZliaT im masalisa da teqnikis gamoyeneba, romelsac wina klasebSi euflebodnen. mag: Rrublisa da jagrisebis, muyaos gamoyeneba da sxv. aqtivoba II moswavleebi muSaoben individualurad. muSaobis dasrulebis Semdeg wyvilebi cvlian namuSevrebs da cdiloben, amoicnon erTmaneTis namuSevrebis Tema, siuJeti, masSi asaxuli emocia, STabeWdileba. aqtivoba III wyvilebi akeTeben erTmaneTis namuSevrebis prezentacias: mewyvileebi saubroben erTmaneTis namuSevrebSi gadmocemul STabeWdilebebze, emociebze, imaze, Tu ra xerxebi gamoiyena maT gadmosacemad mewyvilem; sad iyo igi da, maTi azriT, risi asaxva surda namuSevarSi; afaseben megobrebis namuSevars. msjeloben, ramdenad kargad moaxerxa maTma mewyvilem namuSevarSi Canafiqris gadmocema. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, moawesrigon samuSao adgili da madlobas uxdis maT. maswavlebeli aTvalierebs moswavleTa namuSevrebs, akeTebs Canawerebs TiToeuli namuSevris Sesaxeb da inaxavs portfolioSi. 2. figurebi da garemo mizani: moswavles gavacnoT mravalfiguriani kompoziciis cneba, misi agebis sxvadasxva principi; ganvuviTaroT, aseve, axlo da Sori xedvis wertilis aRqmisa da gaanalizebis unari, gamovumuSavoT mravalfiguriani kompoziciis Seqmnis unari. Sefaseba: mravalfiguriani kompoziciis aRwera-analizis unari, mravalfiguriani kompoziciis Seqmnis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis Sesavali saubari, axali cnebis Semotana _ 5 wT; 2. kiTxva-pasuxi _ 5 wT; 3. namuSevrebis analizi _ 10 wT; 4. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 5. prezentacia _ 5 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samUuSao rveuli, nebismieri saxatavi masala, saxatavi furclebi. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 1. namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT) • gamosaxavs mravalfigurian kompoziciebs sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT s.g. V B . 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs 21 • msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) s.g. V.8. gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb • saubrobs nawarmoebis Sinaarsze p.i.k. 1. 1. kompoziciebis aRwerisas moswavleebma yuradReba unda gaamaxvilon imaze, Tu rogoraa Sevsebuli sasuraTe sibrtye gamosaxulebebiT wignSi mocemul pirvel da meore namuSevarze. 2. pirvel SemTxvevaSi es sibrtye mTlianad Sevsebulia figurebiT, meore suraTze ki meti Tavisufali area darCenili da igive kompozicia formatis qveda marjvena kuTxeSia ganTavsebuli. amis gamo meore suraTze meti sixalvaTis STabeWdileba rCeba. p.i.k. 2. 1. am suraTze gamosaxulia oTaxi, romelSic bevri adamiani ireva. yoveli maTgani Tavisi saqmiTaa dakavebuli. moswavleebma detalurad unda aRweron oTaxi, anu is garemo, romelSic adamianebi imyofebian. 2. moswavleebma unda daaxasiaTon figurebis moqmedeba, Cacmuloba, moZraobebi da saqmianoba. 3. am suraTze saqmiani atmosfero sufevs. p.i.k. 3 1. breigelis suraTze warmodgenilia moedani, romelzec uamravi adamiania gamosaxuli. figurebi WianWvelebiviT irevian, saqmianoben. aq didi, farTo xedia gadmocemuli. kirxneris suraTze ki sul 4 mamakacia gamosaxuli da isini mTlianad avseben sasuraTe sibrtyes da, Sesabamisad, sivrcec SezRudulia. 2. breigelis suraTze garemo Sori xedvis wertilidanaa danaxuli, kirxneris suraTze ki piriqiT _ axlo xedvis wertilia gamoyenebuli. 3. cxadia, guldasmiT daTvalierebas breigelis suraTi iTxovs, ragan Soridan 22 danaxuli mcire zomis mofusfuse figurebi mnaxvelis cnobismoyvareobas iwvevs, xolo kirxneris suraTze wina planze wamoweuli figurebi da garemos minimaluri detalebi mnaxvelis yuradRebas imTaviTve figurebze amaxvilebs. 3. zRva da sivrce mizani: moswavles gamovumuSavoT sxvadasxva saxatavi masalisa da teqnikis gamoyenebiT namuSevarSi sivrcis gadmocemis, misi asaxvis unari, raTa man SeZlos zRvis sivrcisa da Sesabamisi ganwyobilebis gadmocema; SeZlos saubari mis mier Seqmnil namuSevarze. Sefaseba: sxvadasxva saxatavi masalisa da akvarelis sveli teqnikis gamoyenebiT namuSevarSi sivrcis asaxvisa da ganwyobilebis gadmocemis unari, saprezentacio unari. maswavleblis aqtivoba: akvirdeba moswavlis muSaobis process; prezentaciis dros us-mens, usvams kiTxvebs. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari da savarjiSos Sesruleba samuSao rveulSi - 15 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, formati, akvarelis qaRaldi, fanqari, akvarelis saRebavebi, funji, wylis WurWeli, xelsaxocebi. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobilebas da qmnis faqturebs • peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa da TavSeyris wertils • namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT) sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT s.g. V B .5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas gakveTilis msvleloba aqtivoba I maswavlebeli gakveTils iwyebs saubriT: `zRvis napirze yofnisas, albaT gifiqriaT, rogori ukidegano sivrce iSleba Tqven Tvalwin~. mM a swavlebeli svams SekiTxvas: „rogor fiqrobT, zRvis sivrcis gamosaxva furclis brtyel zedapirze rogor aris SesaZlebeli?“ moswaleebis pasuxis Semdeg, maswavlebeli axsenebs moswavleebs horizontis xazs, romelic maT wina wels iswavles. mMaswavlebeli moswavlebs sTavazobs, sanam damoukidebel namuSevars Seqmnian, samuSao rveulSi Seqmnan zRvis peizaJis eskizi. samuSao rveulSi horizontalur formatze mxolod erTi palmis grafikuli gamosaxulebaa mocemuli. mMaswavlebeli sTavazobs moswavleebs, pirvel rigSi, eskizze horizontis xazi gaavlon, raTa wina da ukana planebi erTmaneTisagan gamijnon. A amis Semdeg ki maT SeuZliaT sxva detalebic daamaton: palmebi, navebi, gemebi, saxlebi, mze da a.S. eskizi sruldeba nebismieri masaliT. es aris mosamzadebeli samuSao, erTgvari savarjiSo, romelic moswavles damoukidebeli namuSevris Sesrulebam- de sivrcis gadmocemis garkveul gamocdilebas SesZens. aqtivoba II amis Semdgom, maswavlebeli moswavleebs zRvis peizaJis damoukidebeli namuSevris akvarelis saRebavebiT Seqmnas avalebs. sasurvelia, es samuSao akvareliT specialur an ufro sqel furcelze daixatos. maswavlebeli aA xsenebs moswavleebs: imis mixedviT Tu ras gamosaxaven isini peizaJze, maT sagangebod unda SearCion formati (horizontaluri Tu vertikaluri). maswavlebeli moswavleebs samuSaos dawyebamde acnobs akvarelis svel teqnikas, Tanmimdevrulad uyveba akvareliT muSaobis etapebis Sesaxeb. Tavdapirvelad, moswavleebma fanqriT mkrTalad unda moniSnon sxvadasxva de-tali: horizontis xazi da sanapiro zoli. Semdeg furceli Rrublis saSualebiT unda daasvelon, odnav SeSrobis Semdeg, sxvadasxva feris saRebaviT imuSaon; roca saRebavi SeSreba, wina planze palmebis da, aseve, sxva gamosaxulebebi gamSral zedapirze akvareliT unda daixatos. SesaZlebelia, akvareliT, feradi fanqriT an pasteliT damuSavdes wina planis detalebi. aqtivoba III samuSaos dasrulebis Semdeg moswavleebi akraven kedelze namuSevars, dgebian mis gverdiT da saklaso oTaxSi ewyoba ‚gamofenaprezentacia~. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, Zalian mokled isaubron, Tu rogor moewonaT aseTi teqnikiT muSaoba da SesZles Tu ara sakuTar naxatSi sivrcis asaxva. dasasruls, maswavlebeli madlobas uxdis moswavleebs muSaobisTvis da sTxovs, moawesrigon Tavisi samuSao adgili; axsenebs, Tu ra masala unda moitanon Semdeg gakveTilze da emSvidobeba maT. maswavlebeli aTvalierebs moswavleTa namuSevrebs, akeTebs Canawerebs TiToeuli namuSevris Sesaxeb da inaxavs portfolioSi. 23 4. Semodgomis peizaJi mizani: moswavles gamovumuSaoT mexsierebiT xatvis unari; sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gansxvavebuli faqturis da ganwyobilebis, STabeWdilebis, emociebisa da weliwadis am drosTvis damaxasiaTebeli feradovnebis gadmocemis unari. moswavlem unda SeZlos sakuTar namuSevarze, masSi gamoyenebul xerxebze saubari. Sefaseba: mexsierebiT xatvis unari (feradovneba, romelic am dros axasiaTebs) namuSevarSi gamoyenebuli sxvadasxva xerxiT Seqmnili faqtura, gamosaxulebebi da maTi saSualebiT gadmocemuli STabeWdilebebi, ganwyobileba. maswavleblis aqtivoba: maswavlebeli afasebs Sesrulebul namuSevars daTvalierebiT, moswavlis muSaobis procesze da prezentaciaze dakvirvebiT. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. savarjiSos Sesruleba samuSao rveulSi _ 10 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, formati, nebismieri saxatavi masala. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs • namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT) sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT s.g. 4 B . xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs • iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani gakveTilis msvleloba aqtivoba I maswavlebeli dafaze wers sityvas `Semodgoma~ da sTxovs moswavleebs, upasuxon, Tu ra axsendebaT am sityvaze. maswavlebeli Camowers dafaze im sityvebsa Tu movlenebs, romelic moswavleebs gaaxsendaT sityva Semodgomis xsenebisas. SesaZlebelia, es iyos kontrastuli ferebi (romelic namdvilad axasiaTebs Semodgomas), bunebis movlenebi (wvima, foTolcvena) da sxv. amis Semdeg maswavlebeli yuradRebas amaxvilebs kontrastul ferebze, romelTa gamoyenebiTac moswavleebma unda Seqmnan Semodgomis peizaJi, gamoiyenon sxvadasxva masala, monasmebi, Seqmnan gansxvavebuli faqtura, gadmoscen ganwyobileba. aqtivoba II maswavlebeli sTavazobs moswavleebs, gada-Salon saxelmZRvanelo, daakvirdnen wignSi mocemul nimuSebs, Semdeg gadaSalon samuSao rveuli. rveulSi mocemulia Semodgomis peizaJis wina plani, moswavleebma unda miuxaton ukana plani _ mTebis gamosaxuleba; amis Semdeg kbilis jagrisis, didi funjis, Rrublis gamoyenebiT ivarjiSon gansxvavebuli faqturis Seqmnaze. es iqneba eskizi, romlis Seqmnis gamocdilebac moswavleebs ukve aqvT. es iqneba erTgvari varjiSi, momzadeba, raTa Semdeg am xerxebis gamoyenebiT moswavleebma Seqmnan damoukidebeli namuSevari _ Semodgomis peizaJi. 24 aqtivoba III moswavleebi asruleben damoukidebel namuSevars. maswavlebeli akvirdeba muSaobis process da aZlevs maT rCevebs. aqtivoba IV samuSaos dasrulebis Semdeg moswavleebi akeTeben prezentacias, saubroben sak uTar namuSevarze, masSi gamoyenebul xerxebze, cdiloben Seafason sakuTari da megobrebis namuSevrebi. SeniSvna: Tu moswavleebma erT gakveTilze ver moaswres samuSaos dasruleba, SesaZlebelia, Tema meore gakveTilze gagrZeldes, an maT es samuSao saxlSi daasrulon. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, moawesrigon samuSao adgili, madlobas uxdis maT. maswavlebeli aTvalierebs moswavleTa namuSevrebs, akeTebs Canawerebs TiToeuli namuSevris Sesaxeb da inaxavs portfolioSi. 5. gradacia mizani: moswavles gavacnoT feris gradaciis cneba da ganvuviTaroT misi praqtikulad gamoyenebis unar-Cveva; ganvumtkicoT mxatvrul nawarmoebze dakvirvebisa da misi analitikuri gaazrebis unari, gavuRrmavoT namuSevriT aRZruli STabeWdilebebis Camoyalibebisa da nawarmoebTan maTi dakav-Sirebis unar-Cveva. Sefaseba: fersa da mxatvrul nawarmoebebze dakvirvebis unari, analitikuri msjeloba, Teoriuli codnis praqtikulad gamoyenebis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. arsebuli nivTebis gamoyenebiT (eqstensiuri aqtivoba) feris gradaciisagan mwkrivis Seqmna _ 5 wT; 2. vizualuri masalis gacnoba, Teo- riuli informacia, interaqtivi _ 10 wT; 3. saklaso davaleba _ 5 wT; 4. savarjiSos Sesruleba _ 10 wT; 5. praqtikuli samuSao _ 15 wT. SeniSvna: maswavlebelma, saWiroebidan gamomdinare, SesaZlebelia, aqtivobebi or gakve-Tilze gadaanawilos. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli furclebi, fanqari, saxazavi, akvarelis saRebavebi, funji, wylis WurWeli, xelsaxocebi. muSaobis forma: jgufebSi, individualuri. Sedegi: s.g. V. 1. iyenebs erTi feris gradacias • V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs • V. 7. saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs gakveTilis msvleloba aqtivoba I maswavlebeli moswavleebs acnobs gakveTilis mizans da yofs moswavleebs 4-5-kacian jgufebad. jgufis wevrebs sTxovs, merxze daawyon erTi feris nivTebi (mag. wiTeli penali, gansxvavebuli wiTeli feris fanqari, Tmis sarWi da wiTeli feris sxva nivTebi). SesaZlebelia, zogierTi moswavle Tavad moxvdes ama Tu im feris jgufSi, Tu mas Sesabamisi feris samosi acvia. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, Seadaron erTmaneTs erT jgufSi Semavali nivTeb- 25 is Seferiloba da daalagon isini gaRiavebis principiT, anu yvelaze muqidan TandaTanobiT Riasken. moswavleebi asruleben am davalebas da ramdenime wuTSi klasSi konkretuli ferebis _ mag. wiTlis, mwvanis, lurjis, yviTlis da sxva ferebis mwkrivebia, sadac feri muqidan Riamde aris warmodgenili. sasurvelia, ferebis daxasiaTebisas gamoiyenon Sedarebebi, mag.: Ria yviTeli da muqi yviTeli, Ria mwvane _ muqi mwvane da sxv. amis Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daaxasiaTon saxelmZRvaneloSi mocemuli ilustracia yviTeli feris gradaciiT. moswavle-Ta jgufebi Sejerebul azrs warmoadgenen. aqtivoba II Semdgom maswavlebeli moswavleebs acnobs pikasos namuSevars `gogona~, romelic cisfris gradaciiTaa Seqmnili da uyveba imis Sesaxeb, rom erTi periodi pikaso mxolod cisfers da mis gradacias iyenebda, ris gamoc mxatvris Semoqmedebis am etaps `cisfer periods~ uwodeben. amis Semdeg maswavlebeli meore interaqtivis kiTxvebs svams. p.i.k. 1. `arlekini~ vardisfris gradaciis meSveobiT aris Sesrulebuli 2. pikasos Semoqmedebis am periods `vardisferi periodi~ ewodeba. aqtivoba III maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen gakveTilis momdevno gverdze warmodgenil fragmentebs da Camoweron is sityvebi da Sedarebebi, romlebic Seesabameba am feradi fragmentebiT aRZrul ganwyobilebas. aqtivobis dasrulebis Semdeg jgufebi rigrigobiT asaxeleben TavianT pasuxebs, aRniSnaven msgavsebasa da gansxvavebas maT Soris da cdiloben sakuTari azris dasabuTebas. magaliTad, Tu moswavle ambobs, rom wiTeli feris gradacia sazeimo ganwyobilebas uqmnis, maswavlebeli sTxovs, daakonkreton, ratom xdeba ase. moswavle ganmartavs, rom wiTeli aqtiuri feria, misi gradacia xalisian, maJorul ganwyobilebas 26 qmnis. lurjis gradacia, savaraudod, saavdro RrublebTan gamoiwvevs asociacias. SesaZlebelia, moswavleebs sxva asociaciebic gauCndeT. aqtivobis arsi isaa, rom moswavleebma xelovnebis nawarmoebze da saxeldobr, ferze dakvirvebis Sedegad SeZlon sakuTari STabe-Wdilebebis, ganwyobilebebis gadmocema da dasabuTeba. aqtivoba IV amis Semdeg, maswavlebeli moswavleebs sTxovs, Seasrulon wignSi mocemuli savarjiSo: miuCinon calke gamosaxul ferad ujrebs Sesabamisi adgili gradaciis cxrilSi. aqtivoba V maswavlebeli sTxovs moswavleebs gadaSalon savarjiSo rveuli. rveulSi mocemulia ukve daxazuli ujredebiani sqema da miniSnebulia feri. moswavlem wylis nebismieri saRebavis gamoyenebiT unda Seasrulos feris gradacia _ muqidan Riamde. maswavlebeli axsenebs moswavleebs, rom yovel jerze SedarebiT ufro gazavebuli `wyalnarevi~ feri unda aiRon. 6. zedapiri da faqtura mizani: moswavles ganvumtkicoT qaRaldze sxvadasxva faqturis miRebisa da namuSevarSi gamoyenebis unar-Cveva, raTa man sxvadasxvagvari efeqtebiT da monasmebiT SeZlos ganwyobilebis gadmocema. Sefaseba: faqturis cnebis codna, sxvadasxva faqturis Seqmnis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. Sesavali saubari _ 5 wT; 2. kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 5 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samU uSao rveuli, formati, akvarelis saRebavebi, fanqari, funji, wylis WurWeli, Rrubeli, sarecxis sarWi, xelsaxocebi. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs • namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT) sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT s.g. V. 5 konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs • saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs V. 8. gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb • saubrobs nawarmoebis Sinaarsze wavlebeli sTxovs moswavleebs, gadaSalon saxelmZRvanelo da daakvirdnen aq warmodgenil sam peizaJs, romelTagan pirveli Savi fanqriTaa Sesrulebuli, meore _ pasteliT, xolo mesame _ zeTis saRebaviT. aqve maswavlebeli acnobs moswavleebs informacias zeTis saRebavis Sesaxeb: sad da rodis warmoiSva da vin gamoiyena is pirvelad. aqtivoba II amis Semdgom maswavlebeli sTxovs moswavleebs, pasuxi gascen interaqtivis SekiTxvebs. p.i.k. 1. 1. namuSevrebis daxasiaTebamde aucileblad unda aRiniSnos, rom samive suraTze erTi da igive motivia asaxuli. pirvel naxatze mTebs TeTrad datovebuli qaRaldi qmnis, meore naxatze pasteliT Sesrulebuli M mTebi pirvelTan SedarebiT ufro masiurad gamoiyureba, mesameze ki isini mZime da reliefuria. 2. cxadia, sxvadasxva masaliT Sesrulebuli erTi da igive xedi gansxvavebul STabeWdilebas qmnis. amis Semdgom, maswavlebeli ajamebs klasSi gamoTqmul mosazrebebs da svams interaqtivis momdevno SekiTxvas. gakveTilis msvleloba aqtivoba I gakveTilis dasawyisSi mas- 27 p.i.k. 2. masalis garda am gansxvavebul STabeWdilebas qmnis am masalebiT Seqmnili gansxvavebuli Tvisebis mqone zedapirebi. maswavlebeli axasiaTebs TiToeuli suraTis zedapiris Tvisebas. pirvel suraTze zedapiri gluvi da sadaa, meoreze _ xaoiani da msubuqi, mesameze ki _ mkvrivi da reliefuri. amis Semdgom mas Semoaqvs axali cneba _ faqtura da ambobs: ‚zedapiris Tvisebas, misi damuSavebis xasiaTs faqturas uwodeben~ da am SemTxvevaSi samive suraTze, erTi da imave motivis SemTxvevaSi sxvadasxva masaliT sruliad gansxvavebuli faqtura gvaqvs, Sesabamisad STabeWdilebac gansxvavebulia. aqtivoba III amis Semdgom maswavlebeli Tavadac sTavazobs moswavleebs, scadon da erT namuSevarSi, erTi masaliT _ akvarelis saRebaviT _ Seqmnan sxvadasxva faqtura. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, gadaSalon saxelmZRvanelo da gaecnon muSaobis etapebsa da xerxebs. maswavlebeli rCevebs aZlevs moswavleebs, rom maT sxvadasxva faqturis Sesaqmnelad, funjis garda, Rrublisa da sarecxis sarWis gamoyeneba mouwevT, ise, rogorc es wignSia naCvenebi. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, gadaSalon samuSao rveuli da iq grafikulad mocemul peizaJze scadon sxvadasxvagvari faqturis Seqmna. aqtivoba IV am savarjiSos dasrulebis Semdeg maswavlebeli moswavleebs aZlevs davalebas: Seqmnan namuSevari nebismier Temaze, romelSic moswavleebi sxvadasxva faqturis Seqmnis xerxebs gamoiyeneben. maswavlebeli urCevs maT, Tavdapirvelad motivi fanqriT daxaton, Semdeg ki saRebaviT imuSavon. aqtivoba V samuSaos dasrulebis Semdgom moswavleebi klasis winaSe waradgenen sakuTar namuSevrebs, isini saubroben, Tu romeli detalebi ganasxvaves faqturis mxriv, romeli xerxi, masala gamoiyenes sxvadasxva faqturis misaRebad da rogor Sedegs miaRwies. 28 7. dinamika mizani: moswavles ganvuviTaroT bunebis movlenebze dakvirvebis Sedegad miRebuli STabeWdilebebisa da dinamikis gadmocemis unari, martivi mxatvruli xerxebis praqtikulad gamoyenebis unari. ganvumtkicoT sakuTar namuSevarSi gamoyenebuli xerxebis Sesaxeb msjelobis unari, namuSevris kritikulad Sefasebis unar-Cveva. Sefaseba: garemosa da bunebis movlenebze dakvirvebiT miRebuli STabeWdilebebis asaxvis unari, namuSevarSi gadmocemuli dinamika, saprezentacio unarebi. maswavleblis aqtivoba: maswavlebeli moswavlis miRwevebs afasebs dakvirvebiT, mosmeniT, daTvalierebiT. aqtivoba da drois organizeba: 1. bunebrivi movlenis warmosaxva da garemoze dakvirvebiT miRebuli STabeWdilebebis gaazreba _ 5 wT. 2. mxatvruli nawarmoebebis gacnoba da analizi, interaqtivi _ 10 wT. 3. informaciis gacnoba, varjiSi _ 10 wT; 4. praqtikuli samuSao _ 15 wT; 5. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, furclebi, rbili fanqari an pasteli. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxva mxatvruli xerxiT gadmoscems dinamikas namuSevrSi (figurebis moZraoba, qari) • aqcevs Secdomas (xarvezs, defeqts) SemoqmedebiT mignebad s.g. V. 3. gamosaxavs sakuTar Tavsa D da sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situacieb-Si mravali detalis gamoyenebiT • V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs • V. 7. msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) gakveTilis msvleloba aqtivoba I maswavlebeli gakveTilis dawyebisTanave sTxovs moswavleebs, warmoidginon qariani amindi da ramdenime sityviT aRweron, rogor gamoiyureba garemo, buneba am dros. moswav- leebi rigrigobiT aRweren, rogor Srialeben xeebi, iRuneba totebi, miwaze cviva mowyvetili foTlebi. warmodgenisas SesaZlebelia, moswavleebma sxeulis plastikac gamoiyenon (mag., xelebis saSualebiT ganasaxieron qarSi moSriale xis totebi, azvirTebuli talRa da sxva). sasurvelia, rom maT monayolSi sakuTari SegrZnebebic iyos aRwerili, mag., qari Tmas wewavs, afrialebs samoss, xelidan `glejs~ sagnebs. amgvarad, ramdenime wuTi eTmoba im suraTis warmosaxvas, romelic qariani amindisTvis aris tipiuri. am dros moswavleebs uaqtiurdebaT warmosaxva, axsendebaT saxasiaTo detalebi da a. S. saubrisas maswavlebeli iyenebs sxvadasxva Sedarebas, raTa SeZlebisdagvarad saxierad warmoadginos, rogor moZraobs irgvliv yvelaferi qaris dros. aqtivoba II Semdgom maswavlebeli kiTxviT mimarTavs moswavleebs: `rogor ggoniaT, SesaZlebelia Tu ara amgvari moZraobis gadmocema suraTze?~ savaraudod, pasuxi dadebiTia. moswavleebis umravlesobas nanaxi aqvs is mxatvruli nawarmoebebi, romlebzec aseTi amindia gamosaxuli. maswavlebeli sTxovs maT, gaecnon saxelmZRvanelos Sesabamisi gakveTilis teqsts da ilustraciebs, romlebzec peizaJi da qalebis figurebia gamosaxuli qarian amindSi. interaqtivis kiTxvebi miznad isaxavs, daafiqros moswavle im mxatvrul xerxebze, romelTa meSveobiTac mxatvrebi axerxeben qariT gamowveuli moZraobis gadmocemas. ikaveben, rom qarisgan isinic ar gaufrindeT. maTi pozebi, moZraoba, gafrialebuli samosi mayurebels Zlieri qaris STabeWdilebas uqmnis. mxatvrebi ZiriTadad iribi, daxrili xazebis meSveobiT gadmoscemen qaris qrolvas. aqtivoba III maswavlebeli saubrobs imis Sesaxeb, rom yovelgvar moZraobas dinamika ewodeba. dinamikis gamosaxatad xelovnebaSi sagangebo xerxebi arsebobs. moswavleebi ecnobian gakveTilis momdevno nawils, sadac feriT gamoyofil areebze moTxrobilia, rogor aris SesaZlebeli suraTze dinamikis martivi xerxebiT gadmocema da akvirdebian teqstis Sesabamis ilustraciebs. maswavlebeli sityvierad uxsnis maT figuris an sagnis moZraobis gadmocemis xerxebs da Semdeg dafaze gakrul formatze asrulebs maT. moswavleebi ecnobian teqsts da ilustracias, Tvalyurs adevneben maswavleblis moqmedebebs da Tavadac cdiloben dinamikis STabeWdilebis gadmocemas. isini Tabaxis furcelze swrafad asruleben moZraobaSi myofi figuris, kadrSi `SemoWrili~ sagnis (burTi, TviTmfrinavi, varskvlavi da a. S.) Canaxatebs. am mosamzadebeli samuSaos Catarebisas maswavlebeli pasuxobs moswavleTa SekiTxvebs da Tvalyurs adevnebs, ramdenad aiTvises maT SeTavazebuli martivi xerxebi. p.i.k. moswavleebi aRweren peizaJs, aRniSnaven, rom mcenareebi erTi mimarTulebiT aris gadaxrili, rac TvalnaTliv agrZnobinebs mayurebels qaris mimarTulebas. iaponeli qalebis figurebic welSia moxrili, maTi samosis kalTebi gafrialebulia, xolo qudebs xeliT 29 aqtivoba IV praqtikuli samuSaos Sesasruleblad moswavleebma unda gamoiyenon dinamikis gadmocemis naswavli xerxebi da maTTvis sasurvel Temaze Seqmnan namuSevari, sadac moZraoba iqneba gadmocemuli. dinamikuri kompozicia Sei-Zleba iyos erT an mravalfiguriani. SesaZloa, moswavlem dinamika peizaJis xatvisas gadmosces. iribi, daxrili xazebi, `moZravi~ sagnis gadRabnili konturi da `kudi~ imis maCvenebeli iqneba, rom moswavlem aiTvisa SeTavazebuli martivi xerxebi da SeZlo maTi praqtikulad gamoyeneba dasmuli amocanis gadasaWrelad. muSaobis procesSi maswavlebeli urCevs moswavleebs, uneblie xarvezi namuSevris elementad aqcion, magaliTad, mowyvetil foTlad, gafrialebul detalebad da a. S. aqtivoba V samuSaos dasrulebis Semdeg moswavleebi awyoben namuSevrebis prezentacias, romlis drosac mouTxroben Tanaklaselebs konkretulad romeli xerxi gamoiyenes dinamikis gadmosacemad. maswavlebeli Tvalyurs adevnebs prezentaciis msvlelobas, waaxalisebs moswavleebs, sTxovs maT gansazRvron, romel namuSevrebSia dinamika yvelaze efeqturad gadmocemuli da a. S. 8. yvela Cemi samSobloa mizani: moswavles gavacnoT saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi daculi sxvadasxva drois Zeglebi, xelovnebis nimuSebi da gamovumuSavoT maTi analizis unari; ganvuviTaroT informaciis moZiebis unar-Cveva, aseve, gamovumuSavoT warmosaxviT xatvis unari. Sefaseba: xelovnebis sxvadasxva dargis nimuSis analizis unari, informaciis moZiebis unari, warmosaxviT xatvis unari, ideisa da sakuTari emociis namuSevarSi asaxvis unari. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, nebismieri saxatavi masala, formati. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs sg. V. 7. saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs • amoicnobs istoriaSi da literaturaSi gavlil Temebs da personaJebs • saubrobs nawarmoebis Sinaarsze • msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) • s.g. V. 8. saubrobs informaciaze, romelic miiRo speqtaklidan, filmidan, ferweruli/grafikuli namuSevrebidan, wignis ilustraciebidan s.g. V.11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi • ikvlevs romelime istoriul movlenasTan dakavSirebul xelovnebis nimuSebs V. 12 moiZiebs informacias ramdenime cnobili qar-Tveli mxatvris, moqandakis Sesaxeb da warmoadgens klasis winaSe p.i.k. 1. 1. `qarTl-kaxeTi, imereTi, guria da samegrelo, yvela Cemi samSobloa _ sayvareli saqarTvelo 30 p.i.k. 2. 1. moswavleebs SeiZleba gaaxsendeT kaxeTis romelime Zegli (alaverdi, gremi, da sxv.), an rTveli, vazi, CurCxela da a.S. 2. wina wels gavlili masalidan maT unda gaixsenon elene axvledianis mier Seqmnili kaxeTis peizaJebi. 3. moswavleebma kaxeTis istoriidan, SesaZloa, sxvadasxva pirovnebebi gaixsenon da maT Soris _ erekle mefec. p.i.k. 3. 1. erekle II-is Zegli sagangebod naSen momrgvalebuli formis postamentze dgas. mefe cxenze gamarTuli zis, marjvena zemoT aweul xelSi xmali uWiravs. oRond es sabrZolvelad SemarTuli xmali rodia. erekles xmali basri piriT uWiravs, xolo misi vada zemoTaa mimarTuli, ise, rom Soridan is jvris siluets qmnis. amgvarad aRmarTuli xmali ara brZolis, aramed Tanxmobis, mSvidobis simboloa. cxeni moZravia, TiTqos cmukavs, cali fexi aweuli aqvs, kiseri ki Zlierad aqvs gadrekili. 2. aq moswavleebma unda daaxasiaTon erekle II rogorc pirovneba da Seadaron qandakebaSi asaxul mefis saxes. d.i.m. nawyveti wm. ninos cxovrebidan (davalebisaTvis). `da egreTve movides mTiT kaxeTisaT. da Tques: `vixileT varskulavi aqaT momavali, da daadgra dabasa bodesa kuxeTisasa~... ...da mivediT borcusa mas queSe: wyarosa mas zeda aTies Rame, da iloces RmrTisa mimarT, da netari nino cremliTa Seazavebda wyaros mas, da iqmnebodes kurnebani da saswaulni didni.~ 9. mxiaruli kacunebi mizani: moswavles gamovumuSavoT adamianis figuris sqematurad agebis unari da misi moZraobaSi gamosaxvis unar-Cveva. aseve, eqsperimentis gziT gamovumuSavoT sxvadasxva masaliT faqturis Seqmnis, TanamSromlobisa da prezentaciis unar-Cvevebi. Sefaseba: adamianis figuris sqematurad ageba, dinamika-moZraobis gadmocema, faqturis Seqmna, gunduri muSaobis principebi. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, formati, pasteli, sanTeli, plastilini, guaSi an nebismieri sxva resursi, Cxiri, fanqari. muSaobis forma: individualuri, gunduri. Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs • namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT) • gamosaxavs adamianis figuras ZiriTadi proporciebis gaTvaliswinebiT • sxvadasxva mxatvruli xerxiT gadmoscems dinamikas namuSevrSi (figurebis moZraoba, qari) s. g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi 31 masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs) s.g. V.8. esaubreba megobrebs naxatebiT • saubrobs nawarmoebis Sinaarsze gakveTilis msvleloba aqtivoba I mM aswavlebeli mimarTavs moswavleebs, rom maT ukve aqvT erTmaneTTan namuSevrebiT saubris gamocdileba (axsenebs pirvel gakve-Tils, sadac wyvilebs erTmaneTis namuSevreb-Si unda amoecnoT, sad daisvena da ra naxa saintereso maTma mewyvilem ) da sTxovs, gadaSalon saxelmZRvanelo da gaecnon aq warmodgenil ilustraciebs, romlebzec avtorma erTi kacunas ambavi gadmosca. p.i.k. 1. pirvel suraTze kacuna wevs, meoreze _ zis da isvenebs, mesameze _ raRacas eyrdnoba marjvena xeliT, romelzec Tavi daudevs, marcxenaTi doinji Semouyria, fexebi gadajvaredinebuli aqvs, meoTxeze _ fexebi ganze gaudgams da xelebi zemoT aRumarTavs. 2. moswavleebma SesaZloa sxvadasxvagvari mniSvneloba miscen TiToeul pozas, magram ZiriTadad isini ase daaxasiaTeben gamosaxulebebs: pirvel suraTze kacunas Zinavs (an wevs, wamowolilia), meore suraTze kacuna zis da fiqrobs, mesameze _ dgas da fiqrobs, meoTxe suraTze kacunam, rogorc iqna, moifiqra, ra qnas da misi poza gamoxatavs amas. 3. savaraudod, moswavleebi aq warmodgenili kacunas gamosaxulebebis mixedviT moyvebian, rogor moifiqra man gamosavali raRac problemidan. aqtivoba II maswavlebeli da moswavleebi klasSi merxebs wriulad alageben, Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daarqvan kacunas saxeli, SeTxzan ambavi mis Sesaxeb da daasuraTon maT mier mofiqrebuli istoria (vin aris, sad midis, ra SeemTxva da a. S.). Tavdapirvelad maT unda gamoiyenon samuSao rveulSi daxazuli ujredebi. es gverdi daexmareba maT sakuTari ideis CamoyalibebaSi. samuSao rveulSi moswavlem SeiZleba ara mxolod eskizi, aramed Tavad saboloo 32 namuSevaric ki Seqmnas, Tumca aseTi tipis aqtivobisTvis umjobesia, ufro sqel da did formatze Seasrulos es praqtikuli samuSao. samuSao rveulSi gavarjiSebis Semdeg, moswavles SeuZlia gamoiyenos rveulSi mocemuli figurebis nimuSi did formatze muSaobisas. SeTxzuli ambis Sesabamisad, moswavle xazavs ujredebis konkretul raodenobas (Tu 4 moqmedeba unda aisaxos, iqneba 4 ujra, Tu 6 _ ma-Sin 6 da a. S.). moswavles SeuZlia, TiTOoeuli ujra sxvadasxvas masaliT dafaros, sxvadasxva faqtura Seqmnas (mag. erTi ujra pasteliT, meore Rrublis gamoyenebiT dafaros guaSis saRebaviT, mesame _ kbilis jagrisiT da a. S.). faqturis Seqmnis Semdeg moswavle xatavs, kawravs, awebebs da ase yveba Tavisi kacunas ambavs. rveulSi mocemul aqsesuarebs (qudi, Sarfi) nimuSad iyenebs. samuSaos dasrulebis Semdeg namuSevars awodebs mis marcxniv myof megobars. yvela moswavle erTmaneTis namuSevars raime detals umatebs, mag., Citi, raime cxoveli da a. S. ase moivlis TiToeuli moswavlis namuSevari mTel klass da bolos es namuSevari ubrundeba avtors. amgvarad, mTeli klasi CarTulia `naxatebiT dialogSi~ da patara kacunebis istoriebi erTiandeba. aqtivoba III moswavleebi warsdgebian klasis winaSe da saubroben Tavisi namuSevris Sesaxeb, rogori iyo maTi kacunas ambavi da ra daemata mas sxva moswavleebTan TanamSromlobis Sedegad. 10. kidevac daizrdebian mizani: moswavles gamovumuSavoT xelovnebis nawarmoebis aRqmis, analizis da misi dedaazris amokiTxvis unari, pirvelwyarosTan (literaturul teqstTan) misi mimarTebis gaanalizebis unar-Cveva. Sefaseba: xelovnebis nimuSis analizisa da misi pirvelwyarosTan mimarTebis analizi. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari da kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 2. informaciis miwodeba _ 10 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 15 wT; 4. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli formati, nebismieri saxatavi masala. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 4. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs • iyenebs erTi feris gradacias sg. V. 7. kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs • msjelobs sakuTar arCevanze da Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes sxva sagnebSi ganvlil masalas • msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) • V.11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi • V.12. msjelobs materialuri kulturis Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs Tavis damokidebulebas los arvis wavarTmevT, Cvenc nurvin Segvecileba, Torem iseT dRes davayriT, mtersac ki gaecineba~. SeniSvna I. samuSao rveulSi mocemulia damatebiTi sailustracio masala am gakveTilisaTvis. sasurvelia, rom merab berZeniSvilis aq warmodgenili kidev sami namuSevari moswavleebis mier iqnas gaanalizebuli gakveTilzeve. SeniSvna II. gakveTilis bolo monakveTi ki unda daeTmos elguja amaSukelis qandakebas `vefxvi da moyme~. maswavlebelma unda amcnos moswavleebs, rom es qandakeba mcxeTis mxridan Tbilisis SemosasvlelSi dgas, Semdeg sTxovs moswavleebs, aRweron is (yuradReba dinamikaze unda gamaxvildes). bolos ki man aucileblad unda uTxras moswavleebs, rom es Zegli vefxisa da moymis qarTuli baladis motiviTaa Seqmnili. maswavlebelma aucileblad unda mouyves moswavleebs baladis Sinaarsi, SesaZloa zogierTi adgili amowerilic hqondes da leqsad waukiTxos maT. gakveTilis bolos ki misces moswavleebs davaleba, romelic sagangebo CarCoSia moTavsebuli. p.i.k. 1. moswavleebma Tavisi sityvebiT unda gadmoscen am strofis Sinaarsi. paralelurad maswavlebelma unda miawodos informacia imis Sesaxeb, Tu ra aris da sad mdebareobs algeTi, ras gulisxmobs ‚mglis lekvebSi~ avtori. 2. moswavleebma unda imsjelon am strofis Sinaarsze. maswavlebelma maTi msjeloba imgvarad unda mimarTos, rom samSoblos dasacavad samarTliani brZolis warmoebaze gakeTdes aqcenti. aqve mas SeuZlia, moswavleebs kidev erTi strofi gaaxsenos: ‚samSob- 33 11. lado gudiaSvili mizani: moswavles gavacnoT cnobili qarTveli mxatvris lado gudiaSvilis Semoqmedeba, ganvuviTaroT mxatvruli nawarmoebis analizis unari, ganvumtkicoT asociaciuri azrovnebis unar-Cveva. Sefaseba: mxatvruli nawarmoebis analizis safuZvelze sakuTari STabeWdilebis mkafiod Camoyalibebis unari, asociaciuri azrovnebis unari, nawarmoebis detalebze yuradRebis gamaxvilebis Cveva. aqtivoba da drois ganawileba: 1. msjeloba, interaqtivi _ 15 wT. 2. informaciis gacnoba, nawarmoebebis analizi _ 15 wT. 3. msjeloba, interaqtivi _ 15 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, l. gudiaSvilis namuSevrebis reproduqciebi. muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 5 qmnis saskolo stendebs . V. 11 moiZiebs erTi da imave Temaze Seqmnil namuSevrebs sxvadasxva kulturaSi da adarebs erTmaneTs . V. 12. moiZiebs informacias ramdenime cnobili qarTveli mxatvaris, moqandakis Sesaxeb da warmoadgens klasis winaSe gakveTilis msvleloba aqtivoba I maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daasax elon yvelaze cnobili qarTveli mxatvrebi, romelTa Soris, savaraudod, lado gudi- 34 aSvilic iqneba dasaxelebuli. igi ekiTxeba moswavleebs, aqvT Tu ara maT nanaxi am mxatvris namuSevrebi da aqvT Tu ara raime informacia mis Sesaxeb. moswavleTa nawils, SesaZloa, hqondes nanaxi l. gudiaSvilis cnobili suraTebi. maswavlebeli mimarTavs klass: `iciT, rogor gaicno msofliom lado gudiaSvilis saxeli? modiT, erTad gavecnoT am informacias~. moswavleebi ecnobian gakveTilis teqstis pirvel nawils. Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen gakveTilis pirvel gverdze warmodgenil namuSevrebs da pasuxi gascen interaqtivis SekiTxvebs. p.i.k. 1. 1. moswavleebi aRweren l. gudiaSvilis suraTebs `Tevzi cocxali~ da `qeifi etliT~. 2. aRwerisas yuradReba maxvildeba personaJebis Cacmulobaze, etlze; es detalebi moswavleebs exmareba suraTebze asaxuli scenebis identificirebaSi. savaraudod, moswavleebi suraTebze asaxul scenebs XIX saukunis dasasrulsa da XX saukunis dasawyiss akuTvneben. 3.amgvari samosis xilva dRes SeiZleba qarTuli cekvis koncertebze, an TeatrSi am periodis Temaze dadgmul speqtaklebSi. maswavlebeli mouTxrobs moswavleebs, rom Zveleburi, e. w. qalaquri samosi, romelic Tbilisel yaraCoxelebsa da kintoebs ekuTvnodaT, amJamad muzeumebSi inaxeba. specialur gamocemebSi (albomebSi) dafiqsirebulia sazogadoebis sxvadasxva fenis warmomadgenelTa samosi. es aucilebelia, radgan kostiumi Cveni istoriis ganuyofeli nawilia. amgvarad dafiqsirebuli istoriuli kostiumi fasdaudebel daxmarebas uwevs Teatrisa da kinos reJisorebsa da mxatvrebs istoriuli Janris nawarmoebebis Seqmnisas. aqtivoba II momdevno aqtivobis dasawyisSi maswavlebeli azustebs, ician Tu ara moswavleebma romeli qveynis dedaqalaqia pa- rizi da mouTxrobs maT, rom XX saukunis dasawyisSi parizSi sxvadasxva qveynidan Casuli axalgazrda Semoqmedebi iyvnen TavSeyrili. swored parizSi iqmneboda axali xelovneba, romelic Zalze gansxvavdeboda Zvelisagan. parizSi qarTveli mxatvrebi _ lado gudiaSvili, daviT kakabaZe, elene axvlediani, Salva qiqoZe, qeTevan maRalaSvili gaemgzavrnen. moswavleebi ecnobian gakveTilis teqstis meore nawils, sadac moTxrobilia lado gudiaSvilis mier parizSi gatarebul wlebze. maswavlebeli svams meore interaqtivis SekiTxvas. p.i.k. 2 . amave periodis Tbilisi niko firosmanis suraTebzea asaxuli. moswavleebi, savaraudod, saubroben suraTebis personaJebis msgavsebaze, Tematikaze, anturaJze. d.i.m. Semdeg maswavlebeli agrZelebs saubars imis Sesaxeb, rom lado gudiaSvili erT-erTi imaTgani iyo, vinc xeli Seuwyo niko firosmanis Semoqmedebis farTo asparezze gamosvlas. l. gudiaSvili Zmeb kirile da ilia zdaneviCebTan erTad popularizacias uwevda firosmanis Semoqmedebas. piradi Sexvedrebi da saubrebi did qarTvel mxatvarTan lado gudiaSvilis mogonebebSic aris dafiqsirebuli. SesaZlebelia, klasSi saubari Seexos am ori qarTveli mxatvris msgavseba-gansxvavebas. moswavleebi Tavisuflad gamoTqvamen TavianT mosazrebebs, STabeWdilebebs. maswavlebeli sTxovs maT, gaecnon l. gudiaSvilis suraTs `freskis Rimili~ da scadon, pasuxi gascen momdevno interaqtivis kiTxvas. p.i.k. 3. `freskis Rimilze~ gamosaxuli axalgazrda qali marTlac mogvagonebs Suasaukuneebis qarTul mxatvrobas. misi Tavsaburi, gamoxedva, saxis nakvTebi, natifi TiTebi erTdroulad Soreulicaa da stilizebulic. d.i.m. maswavlebeli mouTxrobs moswavleebs imis Sesaxeb, rom axalgazrda mxatvari Sua- saukuneebis qarTuli mxatvrobis Semswavlel eqspediciebSi iRebda monawileobas, akeTebda qarTuli freskebis aslebs. qarTuli mxatvrobis mravalsaukunovani tradicia lado gudiaSvilis Semoqmedebis erT-erTi wyaro iyo. XX saukunis samocian wlebSi man qaSveTis eklesiis sakurTxeveli moxata, rac im droisTvis erTob Tamami nabiji iyo. am moxatulobis sanaxavad da Sesafaseblad sazogadoeba didxans sagangebod dadioda taZarSi. qaSveTis sakurTxevelSi gamosaxuli RvTismSobeli Zveli qarTuli moxatulobebisgan, rasakvirvelia, gansxvavdeba. es XX saukunis mxatvris xedvaa, Tumca moxatulobis ferebSi gamosWvivis qarTuli mxatvrobis tradiciebis gamoZaxili. aqtivoba III maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen lado gudiaSvilis mier Sesrulebul or portrets, romelic saxelmZRvaneloSia warmodgenili da pasuxi gascen interaqtivis SekiTxvebs. moswavleebi ecnobian ilustraciebs da aRweren portretze warmodgenil adamianebs. p.i.k. 4. 1. Tamar ciciSvilis portreti mSvenieri garegnobis mqone mandilosans warmogvidgens. misi poza, gragnili mis xelSi, garemo migviTiTebs, rom igi warCinebuli adamiani unda iyos. anano (lado gudiaSvilis SviliSvili) warmodgenilia axalgazrda, romantikuli qaliSvilis saxiT. erT xelSi mas Taiguli ukavia, meore xelze Citi uzis. 2. orive portretze mxatvari sagangebo garemos, ganwyobilebas qmnis da maTi meSveobiT axasiaTebs gamosaxul personaJebs. T. ciciSvilis Tavsaburi mefis gvirgvins hgavs, samosi _ dekoltirebuli kaba da mosasxami _ Teatraluria, xolo gaSlili gragnili xelSi qarTul freskebTan iwvevs asociacias. mxatvris warmosaxviT Seqmnili ananos Tavsaburic qarTuli tradiciuli Cixtikopis da mandilis erTgvari gamoZaxilia. xolo Taiguli da feradbumbuliani Citi gansakuTrebiT romantikul iers sZens gamosaxulebas. 35 lado gudiaSvilis Semoqmedebisadmi miZRvnili gakveTilis dasasruls maswavlebeli esaubreba moswavleebs imis Sesaxeb, rom mxatvris samyaro kidev ufro mravalferovani da mdidaria, vidre warmodgenili nawarmoebebi. maswavlebeli sTavazobs moswavleebs, gadaSalon samuSao rveuli da iq mocemul damatebiT sailustracio masalas gaecnon. aq mocemulia lado gudiaSvilis sxvadasxva dros Sesrulebuli kidev eqvsi namuSevari. sasurvelia, rom gakveTilze maT Sesaxebac gaimarTos msjeloba. aseve sasurvelia, klasma miiRos gadawyvetileba erToblivad moinaxulon lado gudiaSvilis saxl-muzeumi da daigegmos amgvari RonisZieba. Semdeg maswavlebeli avalebs moswavleebs moiZion l. gudiaSvilis namuSevrebis reproduqciebi da Seqmnan saklaso stendi. am mizniT SesaZlebelia gamoiyenon samuSao rveulSi warmodgenili namuSevrebi, agreTve, sxvadasxva saxis nabeWdi produqcia (katalogebi, kalendrebi, bukletebi) an isargeblon internetiT. sasargeblo internetmisamarTebi: http://art.dlf.ge/ http://ka.wikipedia.org/ http://skola.edu.ge 12. Semajamebeli gakveTili mizani: moswavlis mier Teoriuli da praqtikuli codnis aTvisebis xarisxis Semowmeba. 1) faqtura _ 4, 6, 10, 11; dinamika _ 3; gradacia _ 2, 5, 7, 8, 11; kontrasti _ 1, 8, 9. samuSao rveulSi mocemuli savarjiSoebis pasuxebi: 1) aq mocemuli kompoziciebidan mravalfiguriania pirveli kompozicia. 2) krosvordis pasuxebi: 1. dinamika 2. kaxeTi 3. faqtura 4. gradacia 5. bodbe 6. pikaso 7. amaSukeli 8. van eiki 9. gudiaSvili 10. holandia 11. tilo porizontalur zolSi _ merabiSvili. 36 13. mimika mizani: moswavles gamovumuSavoT mimikis saSualebiT personaJis xasiaTis Tu ganwyobilebis amokiTxvis unari da sakuTar namuSevarSi personaJis saxeze mimikis asaxvis unar-Cveva. Sefaseba: namuSevarSi personaJis saxeze mimikis asaxva. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, jgufuri samuSao _ 10 wT; 2. kiTxva-pasuxi _ 5 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, formati, nebismieri saxatavi masala. muSaobis forma: individualuri, jgufuri Sedegi: s.g. V. 4. iyenebs mimikas potretSi xasiaTis gadmosacemad s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs • saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs • saubrobs nawarmoebis Sinaarsze • msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) gakveTilis msvleloba aqtivoba I maswavlebeli gakveTilis dasawyisSi sTxovs moswavleebs, rigrigobiT gamoxaton sxvadasxva emocia: sevda, sixaruli, tanjva da a. S. bavSvebi, savaraudod, xalisiT Seasruleben am aqtivobas. am aqtivobis Semdeg maswavlebeli xazs usvams im garemoebas, rom yvelaze naTlad adamianis grZnobebi saxeze aRibeWdeba, rom emocia adamians saxisgamometyvelebas ucvlis. saxeze aRbeWdil emocias Cven mimikis saSualebiT amovikiTxavT. maswavlebeli jgufebad yofs klass. TiToeulma jgufma unda SearCios romel emocias warmoadgenen da rogori mimika Seesabameba am emocias. Semdeg jgufidan erTerTi moswavle warmoadgens am mimikas klasis winaSe da danarCeni jgufebi ki amoicnoben mas. aqtivoba II amis Semdeg maswavlebli svams interaqtivis meore SekiTxvas _ Tqveni azriT, saWiroa Tu ara mimikis ‚enis~ codna da vis sWirdeba is? savaraudod, moswavleebi am SekiTxvas dadebiT pasuxs gascemen da sxvadasxva profesias (mxatvari, msaxiobi) daasaxeleben. amis Semdgom maswavlebeli maT acnobs informacias ZvelberZnuli Teatris niRbebis Sesaxeb da sTxovs, gakveTilis pirvel gverdze mocemuli niRbebi daaxasiaTon. amis Semdgom maswavlebeli saubrobs multfilmebis gmirebze, romelTa emociebi swored mimikis saSualebiTaa xolme gadmocemuli da svams meore interaqtivis SekiTxvebs. p.i.k. 2. 1. aq moswavleebma mimikis aRweris safuZvelze unda daasaxelon TiToeuli personaJis emocia Tu xasiaTis romelime Tviseba. 2. orfigurian ilustraciaze erT-erTi jujas mimika mis keTilganwyobas da gulubryvilobas gamoxatavs, meoris saxeze mimikis saSualebiT braziani, ukmexi gamometyvelebaa aRbeWdili. 37 aqtivoba IV amis Semdgom maswavlebeli moswavleebs aZlevs davalebas, daxaton romelime maTTvis sasurveli personaJis saxe da masze mimikis sa-SualebiT romelime emocia asaxon. igi sTavazobs moswavleebs, gaecnon da daakvirdnen wign-Si mocemul nimuSebs da SeZlebisdagvarad gamoiyenon isini muSaobisas. aqtivoba V moswavleebi saubroben maT mier Seqmnil personaJebze, Tu romeli emociis gadmocema surdaT da ra xerxebi gamoiyenes amisaTvis; isini erTmaneTs SekiTxvebs usvamen da koreqtul SeniSvnebs aZleven. 38 14. sinaTle fanjrebSi mizani: moswavles gamovumuSavoT sxvadasxva masaliT eqsperimentis Catarebis unar-Cveva, gavuRvivoT fantazia. Sefaseba: nacnobi da axali masalis gamoyenebiT Seqmnili namuSevari, moswavlis SemoqmedebiToba, saprezentacio da sakomunikacio unarebi (wyvilSi TanamSromloba) maswavlebeli afasebs mosmeniT da namuSevris daTvalierebiT. maswavleblis aqtivoba: dakvirveba, mosmena. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari da davalebis micema detaluri axsna-ganmartebebiT _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 4. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, formati, feradi qaRaldebi, flomasterebi, makrateli, webo. muSaobis forma: individualuri/wyvilebSi Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs) sg. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas • qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs s.g. V.6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs • monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi • anawilebs funqciebs Sesasrulebeli amocanis miznidan gamomdinare s.g. V.7. msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) 15. saxaliso sarWebi mizani: moswavles gamovumuSavoT sxvadasxva masaliT eqsperimentis Catarebis unar-Cveva, gavuRvivoT fantazia, xelovnuri da bunebrivi masalis gamoyenebis unari. Sefaseba: fantaziiT xatva; eqsperimentis Catareba. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari da davalebis micema _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, sarecxis sarWebi, feradi qaRaldebi, Zafebi, Rilebi da sxv. flomasterebi, saRebavebi, webo, makrateli. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs) sg. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas • qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs V.7. msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) SeniSvna: moswavleebs SeuZliaT nebismieri cxoveli, frinveli an Tundac fantastikuri arseba gaakeTon sarecxis sarWebisagan. aseve, maswavlebels SeuZlia urCios moswavleebs, rom maT survilisamebr romelime literaturuli personaJi an multfilmis gmiri gaakeTon. prezentacias SeiZleba ‚gamocnobanas~ TamaSis forma mieces. 16. rogor davxatoT vaSli mizani: moswavles gavacnoT Suq-Crdilis, blikis (aTinaTis) da dacemuli Crdilis cnebebi. moswavles gamovumuSavoT sibrtyeze mrgvali sagnis asaxvis unar-Cveva Suq-Crdilis, blikis (aTinaTis) da dacemuli Crdilis saSualebiT. Sefaseba: sibrtyeze mrgvali sagnis gamosaxva; Suq-Crdilis, aTinaTis, dacemuli Crdilis gamoyeneba. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samUuSao rveuli, ramdenime vaSli (an sxva xili), formati, fanqari, saSleli, pasteli. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 1. iyenebs erTi feris gradacias sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT • V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad • V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas • V. 7. kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs 39 • saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs • pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze • msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) gakveTilis msvleloba aqtivoba I gakveTilis dawyebisTanave maswavlebeli moswavleebs win udebs vaSls (sasurvelia, vaSli erTi feris iyos) da amcnobs, rom isini dRes vaSls daxataven. magram sanam xatvas daiwyeben, aucilebelia, rom mas daakvirdnen. maswavlebeli uyveba moswavleebs, rom mxatvrebis muSaobis dawyebas win uswrebs saganze xangr-Zlivi dakvirvebis procesi. is uxsnis moswavleebs, rom xatva meqanikuri saqmianoba araa da es azrovnebis procesia. amis Semdgom maswavlebeli sTxovs moswavleebs, sityvierad aRweron vaSlis forma, feri, faqtura. moswavleebis pasuxebi SesaZloa, maswavlebelma daazustos da kidev ufro daakonkretos. aqtivoba II moswavleebma samuSao rveulSi mocemuli vaSlisa da msxlis konturuli gamosaxuleba (naxevari) unda daasrulon. unda daxaton vaSlisa da msxlis meore naxevris konturi da 40 Semdeg pastelis gamoyenebiT gamosaxulebas mianiWon moculoba. moswavleebi iwyeben vaSlis konturis fan qriT moxazvas. maswavlebeli aZlevs maT rCevas, rom Tavdapirveli monaxazi mqrqali gaakeTon, radgan Tu pirvelive cdaze forma zusti ar gamouvidaT, maT SeuZliaT, waSalon is mTlianad an nawilobriv da forma amgvarad Caasworon. maswavlebeli svams kiTxvas: ‚rogor fiqrobT, ra unda vqnaT axla?~ savaraudod, moswavleebi pasuxoben, rom axla feriT, pastelis saRebavebiT unda daiwyon muSaoba. maSin maswavlebeli svams kiTxvas _ ‚rogor?~ da Tavadve pasuxobs, ‚modiT, jer davakvirdeT ra feria vaSli? wiTeli? magram, rodesac vaSls uyurebT, gana es wiTeli yvelgan erTnairia?~ sad, romel adgilasaa yvelaze ufro Ria wiTeli, sad aris yvelaze muqi?~ savaraudod, moswavleebi daasaxeleben yvelaze Ria da muq adgilebs. amis Semdeg maswavlebeli svams kiTxvas: ‚ra qmnis am muqisa da Rias efeqts?~ moswavleebma unda upasuxon, rom es efeqti ganaTebis sa-SualebiT iqmneba. yvelaze Riaa is adgili, sadac meti Suqi ecema, yvelaze muqi ki iq _ sadac naklebi Suqi ecema. amis Semdeg maswavlebeli acnobs moswavleebs axal cnebas _ Suq-Crdils da eubneba, rom swored SuqCrdilis sibrtyeze gamosaxviT SeiZleba davamrgvaloT vaSlis forma sibrtyeze. ‚axla saWiroa es Suq-Crdili sworad gavanawiloT~ _ ambobs maswavlebeli. aqve igi axsenebs moswavleebs feris gradaciis princips da urCevs, rom xatvisas gamoiyenon is. maswavlebeli aseve urCevs moswavleebs, rom survilis SemTxvevaSi, maT SeuZliaT xatvisas Strixebic gamoiyenon, oRond Strixebs vaSlis formis Sesabamisi mimarUTuleba unda mieces. moswavleebi acnobiereben am informacias da iwyeben pasteliT muSaobas. rodesac moswavleebi am samuSaos Seasruleben, maswavlebeli maT yuradRebas amaxvilebs imaze, rom vaSlis erTi, SedarebiT mcire adgili yvelaze Riaa da prialebs kidec. am adgilas yvelaze Ria feri unda daidos aTinaTis saxiT. moswavleebi am davalebasac asruleben, ris Semdegac maswavlebeli maT urCevs, rom muqsa da Ria adgilebs Soris mkveTri zRvari ar iyos da vaSlis formac ukeT damrgvaldes, moswavleebs SeuZliaT naxats zemodan TiTi gadausvan, rac ferebs Soris mkveTr sazRvrebs waSlis da ferebi erTi-meoreSi rbilad gadava. amis Semdgom maswavlebeli moswavleebis yuradRebas amaxvilebs imaze, rom vaSli, romelic magidaze devs, Crdils ikeTebs imis sapirispiro mxares, saidanac Suqi ecema. amgvar Crdils dacemuli Crdili ewodeba. axla, rodesac moswavleebma ukve ician ra aris dacemuli Crdili, maT praqtikulad unda daxaton is. maswavlebeli urCevs maT, rom jer Crdilis formas daakvirdnen, Semdeg fanqriT frTxilad moxazon is furcelze, Semdeg gaiazron romeli feri iqneba ufro Sesaferisi mis dasaxatad da mxolod amis Semdgom daiwyon feriT Crdilis damuSaveba. aqtivoba III moswavleebi klasis winaSe warmoadgenen TavianT namuSevrebs; saubroben, ra gauadvildaT, ra gauWirdaT, ramdenad SeZles dasaxuli amocanis gadaWra. isini erTmaneTs SekiTxvebsac usvamen da azrsac gamoTqvamen megobrebis namuSevrebze. maswavlebelma yuradReba unda miaqcios, rom maTi gamonaTqvamebi koreqtuli da saqmiani iyos. SeniSvna: miRebuli codnis da gamocdilebis gasamyareblad maswavlebels SeuZlia moswavleebs daavalos romelime sxva xilis daxatva saxlSi. 17. zooparkis binadarni mizani: moswavles gamovumuSavoT bunebasa da garemoze dakvirvebis unari, xelovnuri da bunebrivi masalis gamoyenebis unari; Canaxatis gakeTebis unar-Cveva, ganvuviTaroT mexsierebiT an/da warmosaxviT xatvis unari. ganvumtkicoT mewyvilesTan erTad muSaobis unar-Cveva. Sefaseba: garemoze dakvirvebis unari, SemoqmedebiTi midgoma, mexsierebiT xatvis unari, mewyvilesTan muSaobis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, msjeloba _ 5 wT. 2. Teoriuli informaciisa da vizualuri masalis gacnoba _ 10 wT. 3. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 4. prezentacia _ 5 wuTi. resursi: saxelmZRvanelo, Tabaxis furclebi, fanqari, akvarelis saRebavi an guaSi, funji, wylis WurWeli, didi formati, webo, bunebrivi da xelovnuri masala. muSaobis forma: individualuri, wyvilebSi. Sedegi: s. g. V. 5. qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs s. g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs • monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi gakveTilis msvleloba aqtivoba I gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli saubrobs im adgilebis Sesaxeb, sadac moswavleebs cxovelebisa da frinvelebis naxva SeuZliaT (mag. tye-Si, sofelSi, zooparkSi). SesaZloa, klasi erTadac iyo eqskursiaze an momavalSi gegmavs aseTi adgilebis monaxulebas. aseT SemTxvevaSi Tadarigian adamians yovelTvis Tan unda hqondes furclebi (rveuli, ubis wignaki) da fanqari, raTa im frinvelisa Tu cxovelis Canaxati gaakeTos, romelic daaintersebs da moewoneba. Canaxatebs mxatvrebic xSirad akeTeben, xolo Semdeg saxelosnoSi maTi daxmarebiT dasrulebul namuSevrebs qmnian. maswavlebeli saubrobs imis Sesaxeb, rom Canaxati swrafad sruldeba da saSuale- 41 bas aZlevs adamians qaRaldze daafiqsiros esa Tu is saxasiaTo detali, CaniSnos dasamaxsovrebeli moZraoba an romelime elementi, romelic Semdeg muSaobisas gamoadgeba. moswavleebi ixseneben im adgilebs, sadac maT saintereso cxovelebi da frinvelebi hyavT nanaxi, aRniSnaven, aqvT Tu ara Sesrulebuli maTi Canaxatebi. sasurvelia, maswavlebelma gakveTilis Catarebamde erToblivi eqskursiis dros daavalos moswavleebs Canaxatebis gakeTeba, xolo Semdgom gakveTilze gamoiyenos isini. aqtivoba II moswavleebi maswavleblis TxovniT ecnobian saxelmZRvaneloSi ferad fonebze mocemul miTiTebas da maTi gaTvaliswinebiT gegmaven Sesasrulebeli samuSaos etiudebs. maswavlebeli yofs moswavleebs wyvilebad. TiToeulma moswavlem unda Seasrulos frinvelis gamosaxuleba naturidan gakeTebuli Canaxatis safuZvelze (umjobesia, Canaxati naturidan gakeTdes, magram Tu amis SesaZlebloba ar hqondaT moswavleebs, fotos an videofilmis gamoyenebac SeiZleba). amis Semdeg mewyvileebma unda SeaerTon namuSevrebi da feradi fonebisa da CarCoebis meSveobiT erTobliv dekoratiul namuSevrad aqcion is. aqtivoba III moswavleebi asruleben praqtikul samuSaos _ winaswar fanqriT gakeTebul Canax- 42 atebze akvarelis saRebaviT feraven detalebs. Semdegi etapi gamosaxulebisaTvis feradi fonis gakeTebaa. fonis Sesrulebisas moswavleebi furclis kideebze toveben Tavisufal areebs dekoratiuli CarCos gasakeTeblad. namuSevris dasrulebis Semdeg mewyvileebi Tanxmdebian, rogori iqneba maTi namuSevrebis dekoratiuli CarCo. CarCos morTvisas moswavleebs SeuZliaT geometriuli formebis gamoyeneba, mag., marTkuTxedi, samkuTxedi da a.S. CarCos morTvisas SesaZlebelia bunebrivi da xelovnuri masalis gamoyeneba, magaliTad, sxvadasxva feris lentebis, foTlebis, bumbulebis da a.S. aqtivoba IV mza namuSevrebi SeiZleba gverdigverd dawebdes did formatze an gadaebas erTmaneTs webovani lentis meSveobiT. dekoratiuli namuSevrebis prezentaciisas moswavleebi saubroben im frinvelebze, romlebic gamosaxes. aRniSnaven, zustad gamosaxes realuri frinveli, Tu sakuTari fantaziiT Seucvales mas ieri, ra masala gamoiyenes da a. S. gakveTilis dasasruls klasSi ewyoba dekoratiuli namuSevrebis gamofena. moswavleebis survilisamebr, SesaZloa, klasSi moewyos zoologiuri kuTxe, romelic drodadro axali namuSevrebiT Seivseba. 18. yvela Cemi samSobloa mizani: moswavles gavacnoT saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi daculi sxvadasxva drois Zeglebi, xelovnebis nimuSebi da gamovumuSavoT maTi analizisa da kvlevis unari; aseve, gamovumuSavoT warmosaxviT xatvis unari Sefaseba: xelovnebis sxvadasxva dargis nimuSis Sefasebis unari, warmosaxviT xatvis unari, ideisa da sakuTari emociis namuSevarSi asaxvis unari. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. informaciis gacnoba, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, formati, nebismieri saxatavi masala, formati. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs sg. V. 7. saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs • amoicnobs istoriaSi da literaturaSi gavlil Temebs da personaJebs • saubrobs nawarmoebis Sinaarsze • msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) • V.8. msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT • V.11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi • ikvlevs romelime istoriul movlenasTan dakavSirebul xelovnebis nimuSebs s.g. V.12. agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis winaSe p.i.k. 2. SuamTis taZars axasiaTebs zemoT aziduli, wagrZelebuli proporciebi, Zalze maRali gumbaTis yeli. misi erTaderTi samkaulia fasadebze wiTeli aguris wyobiT gamoyvanili didi jvrebi. aguriT nageb am taZars sxva Semkuloba (ornamenti) ar aqvs da is sisadavis STabeWdilebas qmnis. p.i.k. 3. aTormeti asureli mama: Sio mRvimeli, daviT garejeli, abibos nekreseli, iase wilkneli, anton martyofeli, ioane zedazneli, isidore samTavneli, miqael ulumboeli, zenon iyalToeli, ioseb alaverdeli, Tadeoz stefanwmindeli, piros breTeli. SeniSvna: samuSao rveulSi mocemulia damatebiTi sailustracio masala, romelsac maswavlebeli Tavisi Sexedulebisamebr iyenebs gakveTilis mimdinareobisas. d.i.m. istoriuli wyaroebidan viciT, rom VI saukuneSi siriidan saqarTveloSi Camosulia saeklesio moRvaweTa jgufi, romlebsac asureli mamebis saxeliT vicnobT. maTi mizani qristianuli religiis dacva-ganmtkiceba iyo. TiToeuli maTganis saxelTan didi istoriuli mniSvnelobis qristianuli kulturis kerebia dakavSirebuli. p.i.k. 1. moswavleebma SeiZleba daasaxelon gremi, iyalTo, gurjaanis yvelawminda, kvetera da a. S. 43 19. Rimili saCuqrad mizani: moswavles ganvuviTaroT kompiuteris meSveobiT sxvadasxva emociis amsaxveli naxatis Seqmnis unar-Cveva, ganvumtkicoT sakuTar mimikaze dakvirvebis unari. Sefaseba: sakuTar mimikaze dakvirvebis unari, mimikis amsaxveli sqematuri naxatis Seqmnis unari, kompiuteris meSveobiT sxvadasxva emociis gamomsaxveli naxatebis Seqmnis praqtikuli unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. saubari da msjeloba _ 15 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, kompiuteri, qaRaldi, fanqrebi, flomasterebi. muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 2. kompiuteris saSualebiT qmnis martiv gamosaxulebebs, ornamentebs, sxvadasxvagvar efeqts s.g. V. 8. esaubreba megobrebs naxatebiT. 44 20. axali weli mizani: moswavles gamovumuSavoT bunebrivi da xelovnuri masaliT namuSevris Seqmnis unar-Cveva, gavuRvivoT fantazia; aseve, gamovumuSavoT konkretuli amocanis gadasaWrelad Sesasrulebeli samuSaos Tanmimdevrulad dagegmvis unari. Sefaseba: dekoratiul-gamoyenebiTi namuSevris Seqmna, fantazia, samuSaos sworad, Tanmimdevrulad dagegmva. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, bunebrivi da xelovnuri resursi: bostneuli _ wiTeli bulgaruli wiwaka, kombostos foTlebi, stafilo, Rilebi, lentebi, feradi qaRaldebi, webo, makrateli. muSaobis forma: individualuri/wyvilebSi Sedegi: s.g. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas • qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs sg. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs. SeniSvna: moswavleebs SeuZliaT, wignSi mocemuli Tojinebi mxolod nimuSad gamoiyenon da sakuTari fantaziiT Seqmnan Tovlis babua da gogona sxvadasxva bunebrivi Tu xelovnuri masaliT. 21. karnavali mizani: moswavles gamovumuSavoT sxvadasxva masalisa da teqnikis damoukideblad arCevis unari, sxvadasxva masaliTa da faqturiT namuSevarSi ganwyobilebis gadmocemis unari; aseve, Teatraluri kostiumis calkeuli detalis damzadebis unar-Cveva. Sefaseba: masalisa da teqnikis damoukideblad arCeva, sxvadasxva masalis Sexamebis unari, namuSevarSi ganwyobilebis Seqmna, Teatraluri kostiumis detalebis damzadeba. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, sxvadasxva saxis bunebrivi da xelovnuri resursi, webo, makrateli. muSaobis forma: wyvilebSi. Sedegi: s.g. V. 2. Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag. qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis saRebavebiT) sg. V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad V. 5. xatavs da amzadebs Teatraluri kostumis da dekoraciis detalebs (qudi, niRabi) V.6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs 22. iakob nikolaZe mizani: moswavles gavacnoT didi qarTveli moqandakis iakob nikolaZis Semoqmedeba, gamovumuSavoT xelovnebis nawarmoebSi istoriuli pirebis amocnobis unari; aseve, im istoriuli movlenis amocnobis unari, romelmac STaagona Semoqmeds konkretuli nawarmoebi. moswavles gamovumuSavoT xelovnebis nimuSebze da konkretul qarTvel Semoqmedze informaciis moZiebis da klasis winaSe wardgenis unar-Cveva. Sefaseba: xelovnebis nawarmoebSi istoriuli piris amocnoba, konkretul Semoqmedze da mis namuSevrebze informaciis Segroveba da wardgena. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. I kiTxva-pasuxi da informaciis miwodeba _ 15 wT; 3. konkretuli nimuSis analizi _ 10 wT; 4. II kiTxva-pasuxi da informaciis miwodeba _ 15 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samU uSao rveuli, internet-gverdi: http://art.dlf.ge. muSaobis forma: individualuri/ wyvilebSi Sedegi: s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs • iTxovs daxmarebas sakuTari ideis gansaxorcieleblad, iTxovs daxmarebas da TanamSromlobs sxvebTan konkretuli problemis gadaWrisas SeniSvna: moswavleebs SeuZliaT daamzadon ara marto wignSi da samuSao rveulSi mocemuli sakarnavalo kostiumis detalebi (niRabi, qudi), aramed sxva elementebic. mag., qamari, fexsacmeli, Sarfi, sayelo, mosasxami da sxv. 45 sg. V. 7. amoicnobs istoriaSi da literaturaSi gavlil Temebs da personaJebs • V. 8. saubrobs nawarmoebis Sinaarsze • V. 9. monawileobs gamofenaSi s.g. V. 11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi • amoicnobs istoriul movlenas, romelmac STaagona konkretuli nawarmoebi Semoqmeds s.g.V. 12. agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis winaSe • moiZiebs informacias ramdenime cnobili qarTveli mxatvaris, moqandakis Sesaxeb da warmoadgens klasis winaSe s.g. V. 13. ikvlevs msoflio mniSvnelobis mqone xelovanis Semoqmedebas da mis wvlils kulturis ganviTarebaSi p.i.k. 1. moswavleebma unda isaubron ilia Wav-WavaZis mkvlelobis Sesaxeb wiwamurTan. Tu moswavleebma araferi ician amis Sesaxeb, maSin maswavlebeli Tavad uyveba maT am istoriuli faqtis Sesaxeb. sasurvelia, rom maswavlebelma aqve mouTxros moswavleebs ilias meuRlis, olRa guramiSvilis saqcielis Sesaxeb, rodesac man TxovniT mimarTa xelisuflebas, rom ar daesajaT sikvdiliT ilias mkvlelebi. am sakiTxze SesaZloa diskusiac ki gaimarTos klasSi. 46 p.i.k. 2. 1. CaxruxaZis portreti warmodgenilia poetis biustis saxiT. esaa wveriani Suaxnis mamakaci daxvewili saxiT. misi SeWmuxnuli Subli da TiTqos Tavis TavSive ‚CaZiruli~ mzera Zlier, magram mgrZnobiare, sulierebiT gamsWvalul adamians warmogvidgens. 2. esaa seriozuli, Wkviani, TiTqos dardiTa da sevdiT aRvsili Zalian Rrma adamiani. SeniSvna: davalebis SesrulebaSi moswavleebs samuSao rveulSi warmodgenili sailustracio masala da miTiTebuli internetsaitis misamarTic daexmarebaT. iakob nikolaZis stendze warmodgenili namuSevrebis prezentacia xdeba sajarod, saklaso oTaxSi. 23. Semajamebeli gakveTili mizani: moswavlis mier Teoriuli da praqtikuli codnis aTvisebis xarisxis Semowmeba. 1) 1. _ sixaruli 1. _ mrisxaneba 2. _ SiSi 3. _ sevda 4. _ ocneba. 3) momdevno gakveTilze moswavleebi warudgenen klass sakuTar namuSevars, yvebian mis siuJets da ismenen Tanatolebis komentarebs. 4) krosvordis pasuxebi. 1. iosebi; 2. dacemuli; 3. kvirike; 4. nikolaZe; 5. CaxruxaZe; 6. lukiane; 7. mimika; 8. Strixi; 9. lavra; 10. niRabi; 11. alaverdi; 12. biusti. horizontalur ferad zolSi _ berZeniSvili. 2) 1. biWis saxeze mxiaruli, laRi gamometyvelebaa aRbeWdili. am STabeWdilebas misi gaRimebuli saxe qmnis. 1. moxuci qalis saxeze dardi, sevda da Wmunvaa aRbeWdili. am STabeWdilebas misi SeWmuxnuli Subli da kideebisaken daSvebuli warbebi qmnis. 2. axalgazrda qalis saxeze sikekluces, moxdenilobas, simSvides amovikiTxavT, rasac misi moRerebuli yeli da saxis mSvidi gamometyveleba qmnis. 3) 1,2 _ biusti 3 _ dacemuli Crdili 4 _ Strixi 4) iakob nikolaZis namuSevrebis daxasiaTebisas moswavleebi iyeneben Sesabamis terminologias, aRweren da axasiaTeben konkretul qandakebebs. samuSao rveulis savarjiSoebis pasuxebi: 1) samuSao rveulSi mocemuli davalebis Sesasrulebad moswavleebi sityvierad axasiaTeben sxvadasxva mimikiT gamosaxul ganwyobilebas sagangebod am miznisTvis datovebul baraTebze. 2) komiqsis mofiqreba da Seqmna moswavleebs saxlSi evalebaT. TiToOeuli maTgani igonebs komiqsis siu-Jets da oTx ferad baraTze aTavsebs gamogonil personaJebs, SesaZloa gverdiT warwerebsac ukeTebs maT. 47 24. portreti mizani: moswavles gavuRvivoT xelovnebis nawarmoebidan (portreti) informaciis amokiTxvis unari; aseve, gamovumuSavoT portretis Seqmnis unar-Cveva da masSi detalebis asaxvis unari. Sefaseba: xelovnebis nawarmoebidan informaciis amokiTxva, portretis Seqmna da masSi detalebis asaxva. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 20 wT; 4. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, formati, nebismieri saxatavi masala. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT sg. V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad • iyenebs mimikas potretSi xasiaTis gadmosacemad • iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis, mxatvris namuSevrebs, rogorc wyaros sakuTari namuSevris Sesaqmnelad V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs • pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze • msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) • V.8. saubrobs informaciaze, romelic miiRo speqtaklidan, filmidan, ferweruli/ grafikuli namuSevrebidan, wignis ilustraciebidan • V.11. amoicnobs xelovnebis nimuSs, rogorc ama Tu im kulturis kuTvnilebas vizualuri detalebis (samosi, aveji, WurWeli da sxv.) da stilis niSnebis mixedviT p.i.k. 1. 1. namuSevrebis aRwerisas moswavleebma yuradReba unda gaamaxvilon imaze, rom rafaelis portretze Zvirfas samosSi gamowyobili didebulia gamosaxuli, romelic sruliad sada fonzea warmodgenili. van gogis portretze ki Cveulebrivi adamiania warmodgenili, romelsac fons uqmnis Wreli, iaponuri naxatebiT Semkuli kedeli. 2. baldasare kastilione maRali wris warmomadgenelia, misi saxe simSvidesa da Rirsebas asxivebs. mamilo tangi ubralo adamiania, gaburZgnuli wveriT, mRelvare, TiTqos Sewuxebuli saxiT, is daZabuli zis. p.i.k. 2. bronzinos mier Seqmnil eleonora toledoelis portretze Cvens yuradRebas iqcevs qalis mdidruli, msxvili ornamentiT Semkuli qsovilisagan Sekerili kaba da qalis samkaulebi. p.i.k. 3. 1. van gogis mier Seqmnil portretze foni Wreli da brtyelia. is faqtiurad iaponuri naxatebiT mTlianad dafarul kedels warmoadgens. degas portretze mamakacis ukan magidaa, romelzec wignebi da naxatebi uwesrigod yria; ukan, 48 kedelze suraTis qveda kide moCans, suraTis marcxena kideSi ki karadas vxedavT, romlis minis miRma cxenis patara zomis TeTri qandakeba ikiTxeba. 2. orive SemTxvevaSi foni garkveul informacias gvawvdis am adamianebis Sesaxeb. edgar degas portretze warmodgenili adamiani inteleqtualia, is albaT mxatvaria, radgan magidazec da kedelzec suraTebi kidia; am azrs kidev ufro ganamtkicebs mis win, fexebTan didi saqaRalde, romelSic suraTebi awyvia. mamilo tangi ki albaT iaponuri xelovnebis moyvarulia, radgan Tavisi saxlis kedlebi mTlad auWrelebia iaponeli mxatvrebis namuSevrebiT. 25. wiTelquda sokoebi mizani: moswavles gamovumuSavoT sxvadasxva saxis xelovnuri resursis gamoyenebiT dekoratiuli samganzomilebiani namuSevris Seqmnis unari; samuSaos Tanmimdevrulad dagegmvisa da sxvebTan TanamSromlobis unar-Cveva. Sefaseba: dekoratiuli samganzomilebiani namuSevris Seqmna, sxvebTan TanamSromloba, xelovnuri resursisadmi SemoqmedebiTi midgoma. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, kiTxva-pasuxi _ 5 wT; 2. individualuri praqtikuli samuSao _ 20 wT; 3. jgufuri praqtikuli samuSao _ 15 wT; 4. prezentacia _ 5 wT. gakveTili, maswavleblis Sexedulebisamebr, SesaZlebelia or sagakveTilo droze gadanawildes. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, feradi qaRaldebi, erTjeradi Wiqebi, flomasterebi, makrateli, webo, bamba, bunebrivi resursi. muSaobis forma: individualuri, jgufuri. Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs) s.g. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas • qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs • monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi • anawilebs funqciebs Sesasrulebeli amocanis miznidan gamomdinare • iTxovs daxmarebas sakuTari ideis gansaxorcieleblad iTxovs daxmarebas da TanamSromlobs sxvebTan konkretuli problemis gadaWrisas gakveTilis msvleloba aqtivoba I gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli moswavleebs sokos Sesaxeb uyveba; igi amcnobs moswavleebs, rom sokos, sxva mcenareebisagan gansxvavebiT, arc fesvebi aqvs, arc foTlebi, is arc yvavilobs da arc nayofi gamoaqvs. 49 amis Semdgom maswavlebeli svams interaqtivis kiTxvebs: p.i.k. 1. 1. savaraudod, moswavleebis umetesoba ityvis, rom maT soko unaxavT saxlSi, bazridan motanili; zogi moswavle ki ityvis, rom soko tyeSi unaxavs. 2. yvela sokos Wama ar SeiZleba, radgan zogierTi maTgani Sxamiania. 3. Tu soko Sxamiania da is adamianma SeWama, SeiZleba adamiani moiwamlos. zogjer sokoTi mowamlulebs eqimebic ki veRar Svelian, imdenad Zliermoqmedia es Sxami. wignSi mocemuli interaqtivis kiTxvebis Semdgom maswavlebeli damatebiT kiTxvebs svams: `xom ar iciT, rodis da sad izrdeba soko?~ moswavleebis pasuxi, savaraudod, Semdegnairi unda iyos: `soko tyeSi izrdeba. gazafxulze, zafxulSi da Semodgomaze gansakuTrebiT didi raodenobiTaa soko tyeSi wvimis Semdeg~. amis Semdgom maswavlebeli moswavleebs uyveba, rom sokos uamravi saxeoba arsebobs, aCvenebs maT sokoebis winaswar momzadebul fotoebs, sTxovs, aRweron isini, maTi forma, feri. da svams SekiTxvas: `mravalferovnebis miuxedavad, ra aqvs yvela sokos saerTo?~ pasuxi martivia: `qudi~. amis Semdeg maswavlebeli askvnis: `soko fexze wamoskupuli qudiT xSirad cocxal arsebas gvagonebs da Tu cota fantazias moviSveliebT, Cven SegviZlia `cocxali sokoebi~ SevqmnaT, TiToeuls sakuTari saxec davuxatoT da sakuTari xasiaTic mivceT~. aqtivoba II am samuSaos Sesrulebamde maswavlebeli moswavleebs sTxovs, gadaSalon saxelmZRvanelos Sesabamisi gakveTili da daakvirdnen samuSaos aq warmodgenil etapebs. maswavlebeli uxsnis maT TiToeul etapze Casatarebel samuSaos da moswavleebi iwyeben muSaobas. muSaobis procesSi maswavlebeli maT rCevebs aZlevs. mag., erTjeradi Wiqebi sxvadasxva zomis unda iyos _ erTi mozrdili da meore momcro, raTa isini erTmaneTSi moxerx- 50 ebulad Cajdes; Tu moswavles mxolod erTi zomis Wiqebi aqvs, maSin maswavlebelma unda urCios mas, rom erTi Wiqis piri odnav CaWras makratliT, raTa Wiqebi erTmaneTs kargad moergos. garda amisa, sokoebis saxeebis Seqmnisas maswavlebelma moswavleebs unda urCios, gamoiyenon nebismieri maTTvis sasurveli masala: maT SeuZliaT sokoebs saxeebi miaxaton; SeuZliaT, Tvalebi, cxviri da sxva nakveTebi feradi qaRaldebisgan gamoWran da miawebon; saxis nakvTebisaTvis Seu-ZliaT gamoiyenon Rilebi, Rrubeli, bamba da sxva resursi sakuTari fantaziiT. garda amisa, maswavlebelma moswavleebs unda Seaxsenos, rom maT ukve bevri ram ician mimikis Sesaxeb da axla praqtikulad unda gamoiyenon es codna _ sokoebis `saxeebze~ mimikis saSualebiT sxvadasxva gamometyveleba Seqmnan. aqtivoba III rodesac TiToeuli moswavle ramdenime sokos gaakeTebs, maswavlebeli sTavazobs moswavleebs, gaerTiandnen jgufebad da TavianT sokoebs gaukeTon garemo anu tye. maswavlebeli urCevs moswavleebs, aiRon muyaos mozrdili naWeri, masze plastiliniT an webovani lentiT foTlebi, xavsi an balaxi daamagron. moswavleebs, sakuTari survilisamebr, SeuZliaT garemos sxva elementebic gaakeTon (xeebi, buCqebi da sxv.). aqtivoba IV TiToeuli jgufi Tavis namuSevars klasis winaSe warmoadgens, sabolood ki moswavleebi yvela namuSevars klasis erT kuTxeSi mouyrian Tavs da klasis saerToO namuSevars _ `sokoebiT dasaxlebul tyes~ gamofenen. 26. marao mizani: moswavles gamovumuSavoT dekoratiul-gamoyenebiTi nivTis martivad Seqmnis unari; gamoyenebiTi xelovnebis nimuSis ama Tu im socialuri fenisaTvis mikuTvnebis unari, dekoratiul-gamoyenebiTi nivTis ama Tu im kulturisaTvis mikuTvnebis unari, analizisa da argumentirebuli msjelobis unari. Sefaseba: dekoratiul-gamoyenebiTi nivTis Seqmna, gamoyenebiTi xelovnebis nimuSis aRweraanalizi da misi socialuri fenisaTvis da konkretuli kulturisaTvis mikuTvneba. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli sqeli qaRaldi, saRebavebi, funji, wylis Wur-Weli, sxvadasxva saxis masala _ Zafebi, mZivebi da sxv. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 2. kompiuteris saSualebiT qmnis martiv gamosaxulebebs, ornamentebs, sxvadasxvagvar efeqts sg. V. 4. iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis, mxatvris namuSevrebs, rogorc wyaros sakuTari namuSevris Sesaqmnelad V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas • qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs V. 8. msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT V. 9. monawileobs gamofenaSi s.g. VB . 10 . gamoTqvams mosazrebas, romeli socialuri fenisTvis iyo gankuTvnili gamoyenebiTi xelovnebis esa Tu is nimuSi V.11. moiZiebs erTi da imave Temaze Seqmnil namuSevrebs sxvadasxva kulturaSi da adarebs erTmaneTs gakveTilis msvleloba aqtivoba I gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli svams SekiTxvas: ‚Tu gifiqriaT odesme, ra funqcia aqvs maraos?~ moswavleebis pasuxi martivi iqneba: `marao saWiro nivTia zafxulis cxel dReebSi. maraos qalebi iniaveben da ase igrileben Tavs~. amis Semdgom maswavlebeli moswavleebs acnobs wignSi mocemul informacias maraos warmoSobis, misi saxeobebis da sxvadasxva daniSnulebis Sesaxeb. igi uyveba klass, rogor gavrcelda es nivTi aRmosavleTidan evropaSi, risgan amzadebdnen maraos, vin iyenebda am nivTs da a. S. amis Semdgom maswavlebeli moswavleebs sTxovs gadaSalon saxelmZRvanelo da daaTvalieron maraos mocemuli nimuSebi, ris Semdegac igi svams SekiTxvas: ‚Tqveni azriT, aq warmodgenili nimuSebidan romelia aRmosavluri da romeli _ evropuli?~ moswavleebi, savaraudod, sworad amoicnoben, rom 49-e gverdze Camwkrivebuli nimuSebi yvela evropuli warmoSobisaa. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daasabuTon sakuTari mosazrebebi. amis Semdgom maswavlebeli sTxovs moswavleebs, kidev erTxel daakvirdnen 48-e gverdze mocemul aRmosavluri maraos nimuSebs da upasuxon Semdeg SekiTxvas: `am maraoebidan romeli iqneboda gankuTvnili maRali wris warmomadgenlebisaTvis da romeli 51 ara?~ savaraudod, moswavleebi upasuxeben, rom vardisferi maraoebi, romelic mocekvave gogonas uWiravs xelSi SedarebiT dabali wris warmomadgenlebisaTvis iqneboda gankuTvnili, radgan isini qaRaldisganaa damzadebuli da sruliad sadaa. danarCeni maraoebi ki maRali wris kuTvnilebaa, radgan isini abreSumisganaa damzadebuli da Semkulia gamosaxulebebiT (yvavilebiT, drakonebiT, adamianis gamosaxulebiT); es gamosaxulebebi daxatulia abreSumze an amoqargulia, amitomac isini bevrad ufro Zvirfasia da, Sesabamisad, maRali wris warmomadgenelTa kuTvnileba unda iyos. aqtivoba III samuSaos dasrulebis Semdgom moswavleebi waradgenen sakuTar naxelavs, saubroben, isargebles Tu ara samuSao rveulSi mocemuli nimuSebiT; rogor Seamkes marao, rogori forma misces mas da ratom. prezentaciis dasrulebis Semdgom SesaZlebelia klasSi kedlebze gamoifinos moswavleTa naxelavi, aRmosavleTis qveynebSi maraos xom es funqciac hqonda. 27. naxati kenWebze aqtivoba II amis Semdgom maswavlebeli klass aZlevs davalebas _ Seqmnan nebismieri formis marao da Seamkon is sxvadasxva (aRmosavluri Tu evropuli) motivebiT. maswavlebels SeuZlia SesTavazos moswavleebs, visac amis saSualeba da survili eqneba kompiuterSi gaakeTon ornamentuli saxeebi da Semdeg isini gamoiyenon sakuTari maraosaTvis; visac surs, marao mTlianad sakuTari xeliT SeuZlia Seasrulos. agreTve moswavleebs SeuZlia samuSao rveulSi mocemuli ornamentebi gamoiyenon maraos Sesamkobad. samuSao rveulSi mocemulia sxvadasxva formisa da zomis ornamentebi, moswavles SeuZlia amoWras da daawebos maraos ukve Seqmnil (dakecil) gverdebze, an gamoiyenos es motivebi (Tu survili eqneba, Tavad daxatos an aplikaciis teqnika gamoiyenos). gaaCnia, rogori tipis ornamentiT Semkobas isurvebs moswavle. SeniSvna: maswavlebeli Seaxsenebs biWebs, rom maraos kacebic xmarobdnen. maswavlebeli sTxovs moswavleebs gaecnon wignSi mocemul samuSaos etapebs, samuSao rveulSi mocemul ornamentis nimuSebs da Seudgnen muSaobas. maraos formisa da Semkulobis SerCevisas moswavleebs sruli Tavisufleba unda mieceT. 52 mizani: moswavles gamovumuSavoT dekoratiuli namuSevris Seqmnis unari, gavuRvivoT fantazia, gamovumuSavoT mas mexsierebiT portretis xatvis da portretSi mimikis asaxvis unari. Sefaseba: bunebrivi da xelovnuri resursis gamoyenebiT portretis Seqmna, portretSi mimikis asaxva, dekoratiuli namuSevris Seqmna. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, brtyeli kenWebi, guaSis saRebavebi, funji, wylis WurWeli, xelsaxocebi. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT s.g. V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs • iyenebs mimikas potretSi xasiaTis gadmosacemad . V. 5 qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs . V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs • saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs • pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze SeniSvna: TiToeulma moswavlem SesaZloa ramdenime namuSevari gaakeTos da Semdeg klasSi moewyos gamofena. 28. saCuqari dedas mizani: moswavles gamovumuSavoT dekoratiuli namuSevris Seqmnis unari; gavuRvivoT fantazia; aseve, gamovumuSavoT samuSaos Tanmimdevrulad dagegmvis unar-Cveva. Sefaseba: dekoratiuli namuSevris Seqmna, fantazia, samuSaos Tanmimdevruli dagegmva. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia, gamofenis mowyoba _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samU uSao rveuli, formatebi, saRebavebi, funji, Rrubeli, makrateli, webo, feradi qaRaldebi. muSaobis forma: individualuri Sedegi:sg. V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad s.g. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas • qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani 53 29. suraTi, epoqa, qveyana mizani: moswavles gamovumuSavoT xelovnebis nawarmoebis meSveobiT epoqisa da qveynis damaxasiaTebeli niSnebis amocnobis unari. ganvumtkicoT mxatvruli nawarmoebis analizis unari. ganvuviTaroT praqtikul namuSevarSi epoqis, qveynis damaxasiaTebeli niSnebis asaxvis unar-Cveva. Sefaseba: mxatvrul nawarmoebze dakvirvebis unari, analitikuri azrovnebis unari, damaxasiaTebeli niSnebis praqtikulad asaxvis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, msjeloba, interaqtivi _ 10 wT. 2. mxatvrul nawarmoebze dakvirveba, aRwera, interaqtivi _ 10 wT. 3. epoqis, qveynis daxasiaTeba nawarmoebze dakvirvebis meSveobiT _ 10 wT. 4. praqtikuli samuSao _ 15 wT. resursi: saxelmZRvanelo, furceli, nebismieri saxatavi masala. muSaobis forma: individualuri, wyvilebSi. Sedegi: s.g. V.1. gamosaxavs mravalfigurian kompoziciebs s.g. V. 3. gamosaxavs sakuTar Tavsa D da sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situaciebSi mravali detalis gamoyenebiT V. 4. iyenebs sxva sagnebSi ganvlil masalas namuSevrebis siuJetisaTvis • iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis, mxatvris namuSevrebs, rogorc wyaros sakuTari namuSevris Sesaqmnelad 54 s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs • pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze • msjelobs sakuTar arCevanze da Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes sxva sagnebSi ganvlil masalas • msjelobs sakuTar arCevanze da Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes sxva sagnebSi ganvlil masalas s.g. V.8. gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb • msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT gakveTilis msvleloba aqtivoba I gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli kiTxviT mimarTavs klass: `Tqveni azriT, saidan viRebT informacias gardasul saukuneTa civilizaciebis, qveynebis Sesaxeb?~ savaraudod, moswavleTa didi nawilis azriT, amgvari informacia istoriul matianeebSia Semonaxuli. SesaZloa, zogierTis azriT, informacia xelovnebis nawarmoebmac mogvawodos. maswavlebeli saubrobs imis Sesaxeb, rom istoriuli dokumentebi mxolod aRweren ama Tu im movlenas, xolo xelovnebis Zeglebi vizualur (xilul) informacias gvawvdis, rac fasdaudebel samsaxurs gviwevs, radgan maT gareSe, mxolod aRweris mixedviT, Zneli warmosadgeni iqneboda ama Tu im qveynis kultura sazogadod. maswavlebeli acnobs moswavleebs gakveTilis pirveli nawilis teqsts da sTxovs yuradRebiT gaecnon renesansis epoqis niderlandeli mxatvris ian van eikis suraTs `kancler rolenis madona~. interaqtivis kiTxvebze pasuxis gasacemad, moswavleebma guldasmiT unda daaTvalieron suraTis fragmenti, romelic iqvea warmodgenili. p.i.k. 1. renesansis epoqis mxatvris ian van eikis suraTze warmodgenilia savarZelze mjdomi ma-dona yrmiT da maT winaSe muxlmoyrili mamakaci. madonas zurgs ukan angelozis figuraa gamosaxuli. mas xelSi Zvirfasi gvirgvini ukavia da TiTqos Tavze adgams mas madonas. moqmedeba interierSi xdeba, darbazis iataki filebiT aris mopirkeTebuli, xolo suraTis siRrmeSi Ria TaRedi da peizaJis fragmenti moCans. 2. suraTis ukana planze, TaRebs miRma mdinarisa da mis napirebze gaSenebuli qalaqis xedi moCans. suraTis fragmentze kargad Cans, rom qongurebian kedelTan, mayureblisken zurgSeqceviT, ori mamakacis figuraa warmodgenili. isini interesiT aTvaliereben raRacas, rac kedlis miRma xdeba. 3. erTi SexedviT wina da ukana planze warmodgenil scenebs Soris araviTari kavSiri ar arsebobs. suraTis wina planze gamosaxuli figurebi religiuri Sinaarsis mqone siuJets warmogvidgenen, razec RvTismSoblis zurgsukan mdgomi angelozi, gvirgvini, agreTve locvis JestiT xelapyrobili, daCoqili mamakacis figura metyvelebs. magram, miuxedavad am religiuri Sinaarsisa, suraTis ukana planze gamosaxuli adamianebi da peizaJi TiTqos sakuTari cxovrebiT cxovroben, maT araferi aqvT saerTo. ufro metic, rom ara zemoT aRniSnuli detalebi, suraTis ukana plani Suasaukuneebis qalaqis mSvidi, yoveldRiuri cxovrebis amsaxvel suraTad warmoudgeboda mayurebels. aqtivoba II gakveTilis Semdegi monakveTi eTmoba msjelobas imis Sesaxeb, adamianis Cacmulobis, varcxnilobis romeli detalebi migvaniSnebs mis warmomavlobaze. moswavleebi aRniSnaven, rom maT mier nanax portretebze samosisa da samkaulis mixedviT SesaZlebelia amoicno esa Tu is qveyana, epoqa, gamoTqva varaudi sazogadoebis romel fenas miekuTvneba warmodgenili adamiani. maswavleblis TxovniT moswavleebi ecnobian gakveTilis teqstis momdevno nawils da girlandaios `qalbatonis portrets~. interaqtivis momdevno SekiTxvebze pasuxis gasacemad maswavlebeli wyvilebad yofs klass. TiToeulma wyvilma 2-3 wuTis Semdeg mokled unda daasabuTos, romeli detalebi iqcevs yuradRebas am portretze da ras gviyveba is qveynisa da epoqis Sesaxeb. p.i.k. 1. portretze axalgazrda qalia warmodgenili. igi peizaJis fonze odnav Sebrunebuli welamdea gamosaxuli. mas gulamoRebuli wiTeli kaba acvia. SuaSi gayofili Tmis erTi nawili kefaze aqvs damagrebuli da TeTri Tavsaburi ukeTia, meore nawili ki saxis gaswvriv xveulebad CamouSvia. sada gulsakidi mkerds umSvenebs. 2. yuradRebas iqcevs qalbatonis wiTeli kaba, xveuli Tma, peizaJis detalebi. 3. kabisa da varcxnilobis mixedviT SeiZleba davaskvnaT, rom qalbatoni Suasaukuneebis evropuli saxelmwifos mkvidria. amaze miuTiTebs agreTve peizaJis detalebi. aqtivoba III Semdegi aqtivoba eTmoba domeniko girlandaios kidev erTi nawarmoebis _ `mariamisa da elisabedis Sexvedra~ _ gacnobas. suraTs religiuri Sinaarsi aqvs. mariam RvTismSobeli da ioane naTlismcemlis deda elisabedi erTmaneTs TavianTi pirmSoebis dabadebamde xvdebian, magram mayurebeli mxolod maTi SaravandebiT (Tavis garSemo gamosaxuli naTeba) mixvdeba, rom es mandilosnebi Cveulebrivi mokvdavebi ar arian. suraTis siRrmeSi sivrce or nawilad aris gayofili. marjvena mxares galavnis kedelze mayureblisken zurgSeqceviT gadayudebuli adamianebi interesiT aTvaliereben raRacas, rac qveviT xdeba. marcxniv, siRrmidan momaval quCaze SemTxveviTi gamvleli da Tavze langarSedgmuli gamyidveli qali moCans. araferi migvaniSnebs, rom Cven Tvalwin Cveulebrivi yofiTi scena ki ara, mistiuri mniSvnelobis mqone Sexvedraa gamosaxuli. girlandaios mier warmodgenili personaJebi da garemo maT irgvliv Suasaukuneebis italiuri qalaqis yofas asaxavs. 55 aqtivoba IV gakveTilis bolo monakveTi eTmoba praqtikul samuSaos, romliTac moswavleebma sakuTari qveynisa da epoqis Sesaxeb warmodgena unda Seuqmnan momavlis adamianebs. mniSvnelovania, rom moswavleebs naTlad esmodeT, suraTis nebismieri detali informaciis Semcvelia da amitom mniSvnelovania, rom is zustad Seesabamebodes Cven dros. suraTis siuJets moswavleebi Tavad irCeven. namuSevarSi Cveni epoqis damaxasiaTebeli niSnebi unda Candes _ mag., mravalsarTuliani Senobebi, Tanamedrove manqanebi, TviTmfrinavebi da a. S. SeniSvna: masStaburi namuSevris Seqmnisas moswavles SeuZlia namuSevris saxlSi dasruleba. aseT SemTxvevaSi momdevno gakveTilze ewyoba namuSevrebis ganxilva. avtorebi mokled asabuTeben, ratom gamosaxes esa Tu is elementi, ratom CaTvales is epoqis damaxasiaTebel niSnad. msjeloba da kamaTi mimdinareobs sa-Tanado argumentebis moSveliebiT. moswavleebi msjeloben sakuTar Canafiqrsa da miRweul Sedegze. 56 30. aRdgoma mizani: moswavles ganvumtkicoT qarTUuli religiuri da kulturuli tradiciebis codna, ganvuviTaroT mxatvrul nawarmoebze dakvirvebis unari, praqtikul namuSevarSi tradiciuli elementebis gaazrebulad gamoyenebis unar-Cveva. Sefaseba: mxatvruli nawarmoebis gaanalizebis unari, kulturuli da religiuri tradiciebis codna, mxatvruli namuSevris Seqmnis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. msjeloba, mxatvruli nawarmoebis analizi _ 10 wT; 2. saubari, interaqtivi _ 10 wT; 3. praqtikuli samuSao, prezentacia _ 25 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuUSao rveuli, furceli, nebismieri saxatavi masala. moswavles, survilisamebr, SeuZlia sxva teqnikis (mag., kolaJi, aplikacia) gamoyeneba. muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs . V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT . V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs • iyenebs sxva sagnebSi ganvlil masalas namuSevrebis siuJetisaTvis • iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis, mxatvris namuSevrebs, rogorc wyaros sakuTari namuSevris Sesaqmnelad s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namu-Sevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • msjelobs sakuTar arCevanze da Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes sxva sagnebSi ganvlil masalas • msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) s.g. V. 8. gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb • msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT gakveTilis msvleloba aqtivoba I gakveTilis dawyebisaTanave maswavlebeli moswavleebs esaubreba erT-erTi umniSvnelovanesi qristianuli dResaswaulis _ aRdgomis Sesaxeb. igi mouTxrobs maT am dResaswaulis Sinaarsze, imaze, Tu rogor aRdga mkvdreTiT jvarcmuli qriste. am brwyinvale dResaswaulis aRsaniSnavad qristianebi sagangebod emzadebian; TiToeul ojaxSi arsebobs tradicia, romelic aRdgomis dResaswaulis Sexvedras ukavSirdeba. maswavlebeli kiTxviT mimarTavs moswavleebs: `rogor SeiZleba SevityoT, aRdgomis dResaswaulTan dakavSirebuli tradiciebi aseTive iyo mravali wlis win Tu Seicvala?~ moswavleTa erTi nawili varaudobs, rom SesaZlebelia ufrosebs, babuebsa da bebiebs gamovkiTxoT maT Sesaxeb, meoreni literaturul nawarmoebebSi aRweril tradiciebs ixseneben. informaciis miRebis wyarod SeiZleba saxviTi xelovnebis nawarmoebi gaxdes. maswavlebeli sTavazobs daakvirdnen niko firosmanis or saaRdgomo suraTs da interaqtivis SekiTxvebze pasuxis gasacemad moemzadon. p.i.k. 1. firosmanis orive suraTze TeTri kravi, paska, wiTeli kvercxebia gamosaxuli; garda amisa, saaRdgomo naturmortze sxvadasxva sax-is sursaTia warmodgenili. 2. aRdgomis dResaswaulze migvaniSnebs tradiciuli paska, wiTeli kvercxebi. 3. dRevandel saaRdgomo sufraze isev aucileblad devs es simboluri mniSvnelobis mqone sakvebi, Tumca, SesaZlebelia, odnav saxecvlili saxiT. magaliTad, bevr ojaxSi aRdgomamde ori-sami kviriT adre sagangebod Tesaven mcire raodenobis xorbals da ax-lad amosul mwvane jejilSi deben wiTel kvercxebs. aqtivoba II Semdeg maswavlebeli saubars agrZelebs swored im elementebze, romlebic aRdgomis auci- lebel atributebad aris miCneuli. mouTxrobs moswavleebs, rom macxovris mier kacobriobis codvebis mosananieblad gaRebuli sisxlis simboluri gansaxierebaa kravi, romelsac tradiciulad aRdgomaze eklesias swiraven; amitomac, niko firosmanis suraTebze TeTri kravi brwyinvale dResaswaulis pirdapiri miniSnebaa. maswavleblis kiTxvaze: `rogor amzadebT tradiciul kvercxebs saaRdgomo sufrisaTvis?~ _ moswavleebi, savaraudod, Tavadve pasuxoben, rom aRdgomis wina paraskevs kvercxebi ixarSeba da wiTlad iRebeba. zog ojaxSi es tradiciulad im mcenaris meSveobiT xdeba, romelsac endro ewodeba. zogi ki sxva xelovnur saRebavs xmarobs. zogjer kvercxebi xeliT ixateba feradi saRebavebis gamoyenebiT. sxvadasxvagvari ornamentebis datana, jvrisa da warweris Sesruleba naWuWze faqizad da guldasmiT Sesasrulebeli samuSaoa. sasurvelia, Tu moswavleebi Tavad iReben am procesSi monawileobas da exmarebian ufrosebs. aRdgomis tradiciebs exeba momdevno interaqtivis kiTxvebic. moswavleebs saSualeba eZlevaT megobrebs sakuTari saojaxo tradiciis Sesaxeb mouTxron an gauziaron romelime saintereso saaRdgomo tradiciis detalebi, romelzec ufrosebisgan smeniaT raime. aqtivoba III momdevno aqtivoba miznad isaxavs saaRdgomo naturmortis Seqmnas. saxatavi masalis arCevani moswavlis survilzea damokidebuli. saxelmZRvaneloSi warmodgenili nimuSebi maTi Tanatolebis Sesrulebulia. samuSao rveulSi ki is nimuSebia warmodgenili, romelTa gamoWra SeiZleba da Semdeg maTi meSveobiT saaRdgomo naturmortis Temaze kolaJis Seqmna. moswavleebi xalisiT asruleben davalebas. naturmorti aucileblad unda asaxavdes im elementebs, romlebic saaRdgomo sufris atributebs warmoadgens, Tumca moswavlis fantaziazec iqneba damokidebuli rogori feris kvercxebs gamosaxavs, an rogori forma eqneba saaRdgomo paskas. survilisamebr SeiZleba naturmorts warwerac gaukeTdes. praqtikuli samuSaos dasrulebis Semdeg moswavleebi warudgenen klass namuSevrebs da yvebian, ra masala da teqnika gamoiyenes misi Seqmnisas. 57 31. yvela Cemi samSobloa mizani: moswavles ganvumtkicoT mSobliuri kulturis, istoriis umniSvnelovanesi movlenebis codna, ganvuviTaroT qarTuli materialuri kulturis Sesaxeb arsebuli informaciis damoukideblad moZiebis unar-Cveva; gavuRvivoT interesi saqarTvelos istoriuli mxareebis warsulisa da awmyosadmi. Sefaseba: qarTuli kulturis Zeglebis Sesaxeb informaciis moZiebisa da gadamuSavebis unar-Cveva, analitikuri azrovnebis unari, integracia sxva sagnebSi gavlil masalasTan. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, interaqtivi _ 15 wT; 2. msjeloba, vizualuri masalis gacnoba _ 10 wT; 3. istoriuli eqskursi, interaqtivi _ 15 wT; 4. saSinao davalebis dagegmva _ 5 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, saeklesio kalendari, wminda mamaTa swavlebani, zugdidis saxelmwifo istoriul-arqiteqturuli muzeumis masalebi (wmindanTa Sesaxeb informaciis mosaZieblad). muSaobis forma: individualuri, jgufebSi. Sedegi: s.g. V. 11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi • ikvlevs romelime istoriul movlenasTan dakavSirebul xelovnebis nimuSebs • amoicnobs istoriul movlenas, romelmac STaagona konkretuli nawarmoebi Semoqmeds V. 12. msjelobs materialuri kulturis Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs Tavis damokidebulebas • agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis winaSe p.i.k. 1. Wyondidi warmarTTa kerpi iyo qristianobamde. gadmocemis mixedviT am kerps adgilobrivi mosaxleoba bavSvebs msxverplad swiravda. ZvelqarTulad wamebuls martvili ewodeba, swored aq msxverplad SewirulTa anu martvilTa saxelze aigo pirveli eklesia da soflis da taZris saxelic am gadmocemas ukav-Sirdeba. 2. Wyondideli (anu Wyondidis episkoposi) daviT aRmaSeneblis sulieri moZRvari da misi uaxloesi Tanamoazre iyo. qveynis aRmSeneblobasTan dakavSirebuli yvela RonisZieba Wyondidelis saxelTanaa dakavSirebuli. mas SeuTavsa mefem mwignobarTuxucesoba da Tavis vazirad daniSna. Wyondidis episkoposi yvelaze gavleniani mRvdelmTavari iyo dasavleT saqarTveloSi. p.i.k. samegrelos mTavrebi _ dadianebi naTesaur kavSirSi iyvnen safrangeTis samefo gvarTan miuratebTan. swored am kavSiris Sedegad dadianTa sasaxleSi evropis sxvadasxva qveynis samefo gvarebis reliqviebi moxvda, romelsac isini saCuqrad iRebdnen. SeniSvna: gakveTilis msvlelobisas maswavlebeli sakuTari Sexedulebisamebr iyenebs damatebiT sailustracio masalas, romelic samuSao rveulSia warmodgenili. davalebis Sesasruleblad maswavlebeli saTanado literaturas usaxelebs moswavleebs. wmindanTa Sesaxeb informacia saeklesio kalendrebSi, wminda mamaTa qadagebebsa da swavlebebSi moipoveba. amave mizniT SesaZlebelia samuzeumo masalis (katalogebis, bukletebis) gamoyeneba. 58 32. Sors mimavali gza mizani: moswavles ganvuviTaroT garemoze dakvirvebis unari, gavaxsenoT naswavli masala da gamovumuSavoT peizaJSi horizontis xazisa da TavSeyris wertilis gamoyenebis unari. Sefaseba: naswavli masalis (daSorebis mixedviT sagnebis zomis Semcireba) codna/ gameoreba, axali masalis _ peizaJSi horizontis xazisa da TavSeyris wertilis gamoyeneba. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, formati, nebismieri saxatavi masala (fanqari, saRebavebi, flomasterebi da sxv.) muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 1. peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa da TavSeyris wertils • namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT) • iyenebs erTi feris gradacias sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT gakveTilis msvleloba aqtivoba I gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli axsenebs moswavleebs sivrcis asaxvis maTTvis ukve nacnob xerxs: rac ufro Sorsaa sagani Cvengan, miT ufro mcirea misi zoma; gza, romelic siRrmisaken miemarTeba, TandaTan viwrovdeba. maswavlebeli ganmartavs, rom ase xedavs adamianis Tvali da sTxovs, gaixsenon sakuTari dakvirvebebi am TemasTan dakavSirebiT. sasurvelia, saubari Seexos yvelasTvis nacnob adgilobriv garemos, quCas, gzas, romlebze dakvirvebac TiToeul moswavles SeuZlia. amis Semdgom maswavlebeli sTxovs moswavleebs, gadaSalon saxelmZRvanelo, daakvirdnen aq mocemul namuSevrebs da upasuxon interaqtivis SekiTxvebs. p.i.k. 1. moswavleebma orive namuSevris aRwerisas gansakuTrebuli yuradReba unda miaqcion imas, rom gza siRrmeSi uxvevs da nelnela viwrovdeba, xolo pirvel naxatze xeebis zomac, siRrmis kvalad, mcirdeba. 2. swored am xerxiT _ gzis Seviwroveba, xeebis zomis Semcireba _ aris gadmocemuli am namuSevrebSi sivrce. aqtivoba II maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daiwyon muSaoba da wignSi mocemul rCevebs Tanmimdevrulad aZlevs maT. Tavdapirvelad moswavleebi furcelze fanqriT moxazaven gzas, romelic uxvevs. am dros maswavlebelic dafaze an did formatze moswavleebTan erTad muSaobs da isic moxazavs ra gzas, iqve uxsnis moswavleebs, rom im wertils, sadac gzis xazebi iyris Tavs TavSeyris wertili ewodeba; aqve acnobs igi moswavleebs horizontis xazis mniSvnelobas da aCvenebs sakuTar namuSevarze, Tu sad gadis is. maswavlebeli sTavazobs moswavleebs daakvirdnen saxelmZRvaneloSi warmodgenil naxazs, romelzec sqematurad aris naCvenebi horizontis xazi da TavSeyris wertili. moswavleebi naxazs adareben sakuTar namuSevars da Tavad afaseben, sworad aqvT moniSnuli es elementebi Tu ara. Semdeg maswavlebeli Tavisuflebas aZlevs moswavleebs, maT saku- 59 Tari Sexedulebisamebr SeuZliaT SearCion ras gamosaxaven gzis gaswvriv _ xeebs, saxlebs Tu buCqebs. amis Semdeg moswavleebi ferebiT iwyeben muSaobas. maswavlebeli axsenebs maT, rom moswavleebs SeuZliaT ferTa gradaciis xerxi gamoiyenon. maT SeuZliaT, sakuTari Sexedulebisamebr da drois Sesabamisad, kidev erTi namuSevari Seqmnan TavSeyris wertilisa da horizontis xazis gamoyenebiT. aqtivoba III samuSaos dasrulebis Semdgom, moswavleebi sakuTar namuSevrebs klasis winaSe waradgenen, saubroben, Tu rogor, ra xerxiT gadmosces sivrce naxatze. 33. saRamo zRvaze mizani: moswavles gamovumuSavoT horizon-tis xazis gamoyenebiT perspeqtivis agebis praqtikuli unar-Cveva, ganvumtkicoT mexsierebiT xatvis unari, sxvadasxva faqturis gamosaxvis unar-Cveva. Sefaseba: Teoriuli codnis praqtikulad gamoyenebis unar-Cveva, garemoze dakvirvebis unari, mexsierebiT xatvis unari, xelovnuri resursis meSveobiT gansxvavebuli faqturis miRebis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, gavlili masalis gaxseneba _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT., prezentacia _ 5 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, sxvadasxva saxis vizualuri masala (peizaJebi), formati, TeTri qaRaldebi, fanqari, akvarelis an guaSis saRebavi, funji, wylis Wur-Weli, xelsaxoci, makrateli, Rrubeli an bamba. SeniSvna: moswavle sakuTari surviliT irCevs saxatav masalas. muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs 60 • peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa da TavSeyris wertils • namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT) • V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT • V. 4. xatavs emociebiT gamowveul asociaciebs da STabeWdilebebs • iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs • pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze gakveTilis msvleloba aqtivoba I gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli esaubreba moswavleebs da axsenebs maT naswavl masalas, kerZod, horizontis xazsa da TavSeyris wertils. maswavlebeli iSveliebs vizualur masalas (sxvadasxva peizaJs) da moswavleebisaTvis dasmuli kiTxvebis meSveobiT rwmundeba, rom maT kargad axsovT am terminebis mniSvneloba, SeuZliaT Seumcdarad miuTi-Ton, sad mdebareobs isini ama Tu im suraTze. Semdeg maswavlebeli esaubreba maT im dasamaxsovrebel peizaJebze, romlebic nanaxi aqvT mTasa Tu barSi yofnisas. sTxovs sityvierad aRweron isini. moswavleebi rigrigobiT aRweren im peizaJs, romelic yvelaze metad daamaxsovrdaT. maswavlebeli sTxovs daakvirdnen saxelmZRvaneloSi warmodgenil namuSevars, romelzec zRvis xedia gamosaxuli. moswavleebi ecnobian maTi Tanatolis mier Seqmnil namuSevars. maswavlebeli sTxovs maT warmoidginon mTiani peizaJi da scadon gaixsenon, rogor gamoiyureba horizontis xazi am SemTxvevaSi, sad mdebareobs is _ zemoT Tu qvemoT. moswavleebi warmosaxviT mTian peizaJs adareben warmodgenil namuSevars da savaraudod, horizontis xazs ufro zemoT asaxeleben, riTic maswavlebeli rwmundeba, rom maT kargad axsovT horizontis xazis raoba. Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs moemzadon praqtikuli samuSaos Sesasruleblad da TiToeulma sasurveli saxatavi masalis gamoyenebiT Seqmnas yvelaze samaxsovro peizaJi. aqtivoba II praqtikuli samuSaosTvis 30 wuTia gamoyofili. moswavleebi muSaobis dawyebamde ecnobian miTiTebebs, romlebic saxelmZRvaneloSi sagangebo ferad fonzea mocemuli. isini detalurad ecnobian warmodgenili namuSevris Sesrulebis etapebs, teqnikas da resurss, romelic gamoyenebulia muSaobis procesSi. moswavleebs SeuZliaT gaiTvaliswinon es rCevebi an sakuTari surviliT airCion masala da teqnika, romliTac Seqmnian peizaJs. aqtivoba III samuSaos dasrulebis Semdeg TiToeuli moswavle klass warudgens sakuTar namuU Sevars, aRniSnavs realurad nanaxi peizaJi Seasrula man Tu warmosaxviT Seqmna is. Txrobisas maswavlebeli usvams namuSevris avtors damxmare kiTxvebs gamoyenebuli masalisa da teqnikis, miRebuli faqturisa Tu sxva mxatvruli Taviseburebebis Sesaxeb. moswavleebi sworad pasuxoben dasmul kiTxvebs, iyeneben saTanado terminebs, aRniSnaven, ra elementebi da xerxebi gamoiyenes muSaobis procesSi. 34. uCa jafariZe mizani: moswavles ganvuviTaroT xelovnebis nawarmoebis aRqmis, masTan `urTierTobis~, misi aRwera-analizis unari; ganvumtkicoT saku-Tari azris srulfasovnad gamoTqmis unari, gavuRvivoT interesi qarTuli xelovnebis gamoCenili moRvaweebis Semoqmedebis mimarT da gamovumuSavoT maT Sesaxeb informaciis moZiebis praqtikuli unar-Cveva. Sefaseba: xelovnebis nawarmoebze dakvirvebis, misi aRwera-analizis unari, qarTuli mxatvrobis Sesaxeb informaciis moZiebis unar-Cveva, sakuTari azris gamoTqmis unari. aqtivoba da drois organizeba: 1. saubari, kiTxva-pasuxi, msjeloba, analizi _ 15 wT; 2. xelovnebis nawarmoebis analizi _ 10 wT; 3. vizualuri masalis gacnoba, interaqtivi _ 15 wT; 4. davalebis ganxilva, dagegmva _ 5 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, sasurvelia uCa jafariZis namuSevrebis albomi an katalogi. masalis moZieba SesaZlebelia internet-misamarTze: http:// art.dlf.ge. muSaobis forma: individualuri, jgufebSi. Sedegi: s.g. V. 8. pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze s.g. V. 11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi • amoicnobs xelovnebis nimuSs, rogorc ama Tu im kulturis kuTvnilebas vizualuri detalebis (samosi, aveji, WurWeli da sxv.) da stilis niSnebis mixedviT V. 12. moiZiebs informacias ramdenime 61 cnobili qarTveli mxatvaris, moqandakis Sesaxeb da warmoadgens klasis winaSe gakveTilis msvleloba aqtivoba I maswavlebeli gakveTilis dasawyisSi esaubreba moswavleebs imis Sesaxeb, rom xelovnebis nawarmoebTan `urTierToba~ mayurebelSi Sesabamis emociebs iwvevs _ igi TanaugrZnobs suraTis personaJebs, esmis maTi, iziarebs maT ganwyobilebas. moswavleebi gamoTqvamen TavianT mosazrebebs am sakiTxTan dakavSirebiT. maswavlebeli ekiTxeba razea, maTi azriT, amgvari emociebis gaCena damokidebuli. moswavleebis savaraudo pasuxSi mxatvris niWi da ostatoba iqneba dasaxelebuli, rogorc amgvari kontaqtis ganmsazRvreli winapiroba. Semdeg maswavlebeli acnobs gakveTilis Temas moswavleebs da aRniSnavs, rom uCa jafariZe swored im mxatvarTa ricxvs miekuTvneba, romel-Ta nawarmoebebic sapasuxo reaqcias da emocias iwvevs mayurebelSi. moswavleebi ecnobian u. jafariZis suraTs `dedis fiqrebi~ da pasuxs scemen interaqtivis SekiTxvebs. p.i.k. 1. u. jafariZis suraTze `dedis fiqrebi~ warmodgenilia qali, romelsac wyarosTvis doqi aqvs Sedgmuli da misi gavsebis molodin-Si fiqrebSia CaZiruli. suraTis ukana planze mTagoriani peizaJi moCans. doinjSemortymuli qali Cafiqrebuli dgas, 62 TiTqos sakuTar Tavs esaubreba, bunebac garindebula mis irgvliv. wyaro xis CrdilSia moqceuli, qalic CrdilSi dgas, ukan gaSlili peizaJi ki mziTaa ganaTebuli. 2. qali ise Rrmad aris Cafiqrebuli, TiTqos verafers amCnevs garSemo. misi fiqrebi albaT Svilebis garSemo trialebs. maswavlebeli yuradRebiT usmens moswavleebs. bunebrivia, maTi pasuxebi SeiZleba gansxvavdebodes Tavisi SinaarsiT, Tumca mTavaria, rom moswavleebma igrZnon is ganwyobileba, romelic am suraTzea asaxuli. maswavlebeli amaxvilebs moswavleebis yuradRebas iseT detalebze, rogoricaa garemo, sadac mxolod dedis figuraa gamosaxuli. Sesabamisad, aq `ar ismis~ adamianebis xmebi, rac sakuTar fiqrebSi CaZiruli, garinduli adamianis STabeWdilebas qmnis. aqtivoba II momdevno aqtivobis dros moswavleebi ecnobian u. jafariZis meore suraTs `saCxereli~. maswavlebeli maT yuradRebas amaxvilebs imaze, rom suraTze minimaluri raodenobis detalebia gamosaxuli. es, erTi SexedviT, unda iwvevdes naklebi informaciis miRebas suraTidan. igi sTavazobs moswavleebs Tavad gaerkvnen amaSi da amisaTvis aRweron da daaxasiaTon suraTis gmiri da ganwyobileba, romelsac es suraTi qmnis. p.i.k. 1. TeTrwvera moxuci miwaze Camomjdara. win kalaTi udevs, saidanac raRacis amoReba unda. iqve joxi devs. suraTze meti araferia gamosaxuli, magram personaJis Cacmuloba naTlad migviTiTebs, rom es moxuci, savaraudod, imereli glexia _ Coxa, TeTri windebi da napirSekecili imeruli qudi sakmaod damaxasiaTebeli detalebia. moxuci daRlili Cans, misi moZraobebi nelia, dinji. mayurebels uCndeba gancda, rom igi aseve dinjad amoixedavs da daelaparakeba mas. 2. suraTis saerTo ganwyo- bileba mSvidi da amave dros sakmaod emociuria. mayurebeli TanaugrZnobs TiTqos da dasasveneblad Camomjdar moxucs. nili mxatvruli saxe sinamdviles, damajerebeli gaxados is. moswavleebi pasuxoben Sesabamisi interaqtivis kiTxvebs. moswavleebi gamoTqvamen sakuTar mosazrebebs, SesaZlebelia, kamaToben kidec sura-TiT aRZruli emociebis Sesaxeb. maswavlebeli TiToeul maTgans mouwodebs koreqtulad da argumentirebulad gamoTqvas sakuTari mosazreba, Seecados daasabuTos nebismieri azri, raTa gasagebi gaxados is yvelasaTvis. aqtivoba III Semdeg maswavlebeli acnobs moswavleebs uCa jafariZis Semoqmedebis kidev erT waxnags _ portretebs. saxelmZRvaneloSi warmodgenili portretebis gacnobis Semdeg, maswavlebeli esaubreba moswavleebs ra gansxvavebaa mxatvris Tanamedrove adamianisa da didi xnis win mcxovrebi pirovnebebis portretebs Soris. cxadia, rom Tanamedrove adamianis xatvisas mxatvari an naturidan xatavs mas, an vizualuri masaliT sargeblobs (foto). `Tqveni azriT, mxatvars yovelTvis aqvs SesaZlebloba isargeblos ase-Ti masaliT da rogor iqceva mxatvari, rodesac aseTi masala mas ar gaaCnia?~ _ mimarTavs maswavlebeli moswavleebs. moswavleebs Soris imarTeba diskusia. TiToeuli maTgani gamoTqvams sakuTar azrs da cdilobs ganmartos, riTi xelmZRvanelobs mxatvari iseTi pirovnebebis gamosaxvisas, rogoric aris, magaliTad, SoTa rusTaveli. savaraudod, moswavleebi gamoTqvamen mosazrebas, rom aseT SemTxvevaSi mxatvari sakuTari warmosaxviT qmnis mxatvrul saxes. maswavlebeli damxmare kiTxvebis saSualebiT akonkretebs moswavleTa mosazrebebs. magaliTad, igi ekiTxeba maT, rogori detalebis gamosaxva uwevs mxatvars, yvela maTgani gamogonilia Tu SesaZloa isini realurad arsebuli iyos. amis magaliTad SeiZleba moviyvanoT Suasaukuneebis qarTuli freskebi, romlebzec istoriuli pirebi arian gamosaxuli. maTi samosi, samkaulebi utyuari vizualuri masalaa da maTi gamoyeneba saSualebas aZlevs mxatvars ufro dauaxlovos warmosaxviT Seqm- p.i.k. savaraudod, samive portretis personaJi nacnobia moswavleebisaTvis. isini erTmaneTs uziareben, im informacias, romelic ician maT Sesaxeb. maswavlebeli sTavazobs moswavleebs daakvirdnen da gamoTqvan mosazreba, romel suraTze gamoiyena mxatvarma masala Suasaukuneebis qarTuli freskebidan. savaraudod, moswavleebi asaxeleben SoTa rusTavelis gamosaxulebas, romelsac freskebidan cnobili qudi da samosi acvia. sasurvelia, Tu msjeloba interieris im fragmentsac Seexeba, romelic am suraTzea mocemuli (mag. sarkmeli SuSebis gareSe, farda). maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs, rogor warmoudgeniaT maT is interesi, romelSic Suasaukuneebis didgvarovani adamianebi cxovrobdnen (im SemTxvevaSi, Tu moswavleebi ver gansazRvraven daaxloebiT romeli epoqis warmomadgenelia rusTaveli, maswavlebeli mouTxrobs klass mis Sesaxeb). maswavlebeli damatebiT informacias awvdis moswavleebs gamosaxuli pirovnebebis Sesaxeb. aqtivoba IV gakveTilis daskvniTi nawili eTmoba msjelobas uCa jafariZis Semoqmedebis Sesaxeb. maswavlebeli acnobs moswavleebs samuSao rveulSi warmodgenil ilustraciebs da sTxovs, gansazRvron maTi xasiaTi. moswavleebi saubroben am namuSevrebis Sesaxeb, aRniSnaven, rom erT suraTze ucnobi qarTveli glexebia warmodgenili. Tavisi xasiaTiT es suraTi saxelmZRvaneloSi warmodgenil `dedis fiqrebs~ da `saCxerels~ enaTesaveba. personaJebi aqac uSualod aris warmodgenili. meore suraTze ki konkretuli adamiani, qarTveli kompozitori zaqaria faliaSvilia warmodgenili. maswavlebeli sTxovs moswavleebs gauziaron erTmaneTs ra ician mis Sesaxeb, xolo Tu saWiro gaxdeba, Tavad mouTxrobs maT, rom zaqaria faliaSvili qarTuli saopero musikis fuZemdebelia. farTod aris cnobili misi operebi `abesalom da eTeri~ da `dai- 63 si~. am or namuSevarze saubrisas maswavlebeli kvlav amaxvilebs moswavleebis yuradRebas im detalebze, romlebic personaJebis warmomavlobaze da socialur kuTvnilebaze gvawvdis informacias (samosi, kalaTa, garemo, interieris detalebi). amdenad, moswavleebi suraTebze saubrisas asaxeleben im elementebs, romlebic gamosaxuli personaJebis identificirebaSi exmareba maT. moswavleebi da maswavlebeli ajameben gakveTilze aTvisebul informacias am qarTveli mxatvris Semoqmedebis Sesaxeb. maswavlebeli moswavleebTan erTad gegmavs saSinao davalebis Sesasruleblad aucilebel samuSaos, urCevs moswavleebs sad da ra saxis Teoriuli da vizualuri informaciis mopoveba SeuZliaT maT saklaso stendis Sesaqmnelad (ix. internet-misamarTi: http://art.dlf.ge). 35. Semajamebeli gakveTili mizani: moswavlis mier Teoriuli da praqtikuli codnis aTvisebis xarisxis Semowmeba 1) 1 _ samurai 2. 4 _ portreti 3 _ reproduqcia. 2) 1 _ egvipte, uZvelesi dro. 2 _ espaneTi (suraTze toreadoria gamosaxuli). 3 _ Suasaukuneebis evropa (evropeli meomari raindi). 4 _ holandia (tipiuri qaris wisqvili). 3) moswavleebi aRweren maT mier stendze warmodgenil namuSevrebs, axasiaTeben TiToeul maTgans. Semajamebel gakveTilis Semdegi monakveTi samuSao rveulSi mocemuli davalebebis Sesrulebas eTmoba. 1) 1. aRmosavleTi _ 1, 4, 7, 8 2. evropa _ 2, 3, 5, 6 2) krosvordis pasuxebi 1. zugdidi; 2. martvili; 3. portreti; 4. reliqvia; 5. marao; 6. anjafariZe; 7. aRdgoma; 8. kvarTi; 9. utiva; 10. reproduqcia. horizontalur zolSi _ girlandaio. SeniSvna: savaraudod, krosvordis Sevseba moswavleebs Sin mouwevT. damoukideblad Sesasrulebeli davaleba saSualebas aZlevT maT, TviTSefasebis gziT Tavad gaarkvion sakuTari codnis xarisxi da gaimeoron is termini an ucxo sityva, romlis gaxsenebac gauWirdaT davalebis Sesrulebisas. horizontalur svetSi misaRebi gvari mianiSnebs maT, ramdenad sworad Seasrules es davaleba. momdevno gakveTilze maswavlebeli amowmebs maT mier Sevsebul krosvords. 64 36. msoflios cnobili koSkebi mizani: moswavles gavuRvivoT interesi msoflio mniSvnelobis arqiteqturuli Zeglebis mimarT, ganvuviTaroT maTi sazogadoebrivi daniSnulebisa da funqciis amocnobis unari. gamovumuSavoT damoukidebeli da kritikuli azrovnebis unar-Cveva. Sefaseba: msoflios cnobili arqiteqturuli nagebobebis codna, maTi daniSnulebis gansazRvris unari, Zveli da Tanamedrove arqiteqturis nimuSebze msjelobis unari, damoukideblad da kritikulad azrovnebis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, informaciis gacnoba, msjeloba _ 5 wT; 2. SemoqmedebiTi proeqti (pizis koSkis gamagreba) _ 10 wT; 3. informaciis gacnoba _ 10 wT; 4. damatebiTi vizualuri resursis gacnoba da msjeloba _ 10 wT; 5. informaciis gacnoba, diskusia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, sareklamo, turistuli bukletebi, albomebi. muSaobis forma: individualuri, wyvilebi. Sedegi: s.g. V. 8. msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT V. 10. asaxelebs cnobili arqiteqturuli Zeglebis Seqmnis ramdenime mizezs (piramidebi, CineTis kedeli, caTambjenebi da sxv.) s.g. V. 13. msjelobs xelovnebis calkeuli nimuSis (qandakeba, plakati, afiSa, reklama) daniSnulebaze sazogadoebriv adgilebSi moswavleebis pasuxebi mravalferovania, Tumca, savaraudod, dasaxelebul nagebobebs Soris aucileblad iqneba magaliTad piramidebi. maswavlebeli agrZelebs saubars da ganumartavs moswavleebs, rom gakveTilis Tema ara ubralod cnobili nagebobebi, aramed yvelaze cnobili koSkebia. Tu moswavleebis mier dasaxelebul nagebobaTa Soris eifelis koSkic iyo, maswavlebeli yuradRebas amaxvilebs imaze,rom is dRevandeli gakveTilis erT-erTi mTavari obieqtia. igi uyveba moswavleebs, rom im nagebobebis mSeneblobis istoria, romelTac Semdeg saqveynod gaiTqves saxeli, sakmaod dramatuli iyo. maswavleblis TxovniT moswavleebi saxelmZRvaneloSi warmodgenil fotoebs ecnobian. maswavlebeli ganmartavs axali terminis _ kampaniles _ mniSvnelobas da ekiTxeba moswavleebs, xom ar ician raime pizas cnobili kampaniles Sesaxeb. p.i.k. 1. pizas koSki an pizas kampanile msoflios yvelaze cnobili gadaxrili nagebobaa. 2. moswavleTa erTi nawili gamoTqvams varauds, rom koSki ase daaproeqtes, xolo meoreni Tvlian, rom is Semdeg gadaixara. maswavlebeli agrZelebs saubars pizas koSkis Sesaxeb da acnobs moswavleebs informacias, romelic saxelmZRvaneloSia mocemuli. Semdeg igi kiTxviT mimarTavs moswav- gakveTilis msvleloba aqtivoba I maswavlebeli gakveTils iwyebs saubriT saqveynod cnobili arqiteqturuli nagebobebis Sesaxeb. igi sTxovs moswavleebs daasaxelon msoflios yvelaze cnobili nagebobebi. 65 leebs: `Tqveni azriT, ratom ar igegmeba pizis koSkis gasworeba?~ savaraudod, moswavleebi pasuxoben, rom aseT SemTxvevaSi koSki dakargavs mTavar Taviseburebas, rac did zarals moutans qalaqs. aqtivoba II gakveTilis momdevno monakveTi eTmoba SemoqmedebiT proeqts, romlis mizani Sesabamis interaqtivSia Camoyalibebuli. moswavleebma unda moifiqron pizas koSkis gamagrebis meqanizmi ise, rom ar gaasworon is. bunebrivia, winadadebebi sxvadasxvagvari SEe iZleba iyos, Zalian Tamamic da sruliad fantastikuric. aqtivobis arsi swored isaa, rom daanaxos moswavleebs, ramdeni saintereso problemaa msoflioSi, romlebic ama Tu im epoqis xelovnebis nawarmoebebs ukavSirdeba da gauRvivos maT interesi am Zeglebis mimarT. aqtivoba III maswavlebeli ganagrZobs Txrobas da uyveba moswavleebs kidev erTi cnobili koSkis da aranakleb cnobili saaTis _ londonis big benis agebis istorias. moswavleebi ecnobian informacias da vizualur masalas. informacia sruldeba cnobiT imis Sesaxeb, rom big benis popularobis dasturia misi patara zomis oreulebis simravle londonis gzajvaredinebze. interaqtivis SekiTxva sTavazobs moswavleebs, Tavad gamoitanon daskvna, ras uwodeben ingliselebi maT. p.i.k. big beni inglisurad did bens niSnavs, Sesabamisad, patara beni smol benia. aqtivoba IV gakveTilis Semdegi monakveTi eZRvneba parizis simbolos _ eifelis cnobil koSks. savaraudod, moswavleebi informaciis gacnobamde amoicnoben mas fotosuraTebze. maswavlebeli ekiTxeba maT, saidan icnoben isini am nagebobas. pasuxebi mravalferovania: zogs televiziiT aqvs koSki nanaxi, zogi sareklamo bukletebiT an wignebidan icnobs mas. eifelis koSkis istoria kidev erTxel amtkicebs, 66 rom yovel axal, originalur ideas, rogorc wesi, momxreebic yavs da mowinaaRmdegeebic. Tumca Zveli parizelebis aRSfoTebis obieqti dRes qalaqis simbolod aris qceuli. aqtivoba IV maswavlebeli sTxovs moswavleebs wyvilebad daiyon, gaecnon samuSao rveulSi warmodgenil Tanamedrove koSkebs da gamoTqvan TavianTi mosazrebebi maT Sesaxeb. mewyvileebis yuradReba maxvildeba Tanamedrove koSkebis simaRleze, ucnaur formebze da samSebenlo masalaze (rkinis konstruqciebi, mina), romliTac isini gansxvavdeba wina epoqebis arqiteqturisgan. gakveTili sruldeba msjelobiT imis Taobaze, ramdenad mizanSewonilia axali, originaluri nagebobebis mSenebloba Zvel, istoriul qalaqebSi. mewyvileebi Tanxmdebian da gamoTqvamen TavianT mosazrebebs, mohyavT maTTvis cnobili magaliTebi da axasiaTeben maT. 37. momavlis koSki mizani: moswavles ganvuviTaroT xelovnuri masalis gamoyenebiT sivrciTi konstruqciis agebis unar-Cveva, gavuRvivoT masalisadmi SemoqmedebiTi midgomis unari, praqtikuli samuSaos Sesrulebisas originaluri gadawyvetilebis miRebis unar-Cveva. Sefaseba: SemoqmedebiTi midgoma, xelovnuri masalis gamoyenebiT sivrciTi konstruqciis agebis unari, ideis, Canafiqris xorcSesxmis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. saubari, praqtikuli samuSaos Temis gansazRvra _ 5 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, feradi qaRaldebi, erTjeradi Wiqebi, flomasterebi, muyaos yuTebi, webo, makrateli, webovani lenti. SeniSvna: SemoTavazebuli resursis garda moswavle iyenebs nebismier misTvis sasurvel xelovnur resurss Canafiqris xorcSesasxmelad. muSaobis forma: individualuri an wyvilebSi (maswavleblis Sexedulebisamebr). Sedegi: s.g. V. 2. Tavad irCevs masalas da teqnikas. . V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas . V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs • anawilebs funqciebs Sesasrulebeli amocanis miznidan gamomdinare • iTxovs daxmarebas sakuTari ideis gansaxorcieleblad iTxovs daxmarebas da Tanam-Sromlobs sxvebTan konkretuli problemis gadaWrisas s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs • pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze • msjelobs sakuTar arCevanze da Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes sxva sagnebSi ganvlil masalas 67 38. tye Seunaxe Svilebsa mizani: moswavles gamovumuSavoT jgufuri muSaobis unar-Cveva, ganvuviTaroT nebismieri saxatavi masalis da bunebrivi/xelovnuri resursis SemoqmedebiTad gamoyenebis unari, CavunergoT moqalaqeobrivi pasuxismgeblobis grZnoba dedamiwaze mwvane safaris SenarCunebis mizniT. Sefaseba: SemoqmedebiTi midgoma xelovnuri/ bunebrivi resursis mimarT. jgufuri muSaobis unar-Cveva, moqalaqeobrivi TviTSegneba. aqtivoba da drois organizeba: 1. saubari, informaciis gacnoba, interaqtivi _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSaos Temis gansazRvra, masalisa da mxatvruli teqnikis SerCeva _ 10 wT; 3. praqtikuli jgufuri samuSao _ 25 wT. resursi: saxelmZRvanelo, formati, xelovnuri/bunebrivi resursi, makrateli, webo, nebismieri saxatavi masala. muSaobis forma: individualuri, jgufuri. Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs) •Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag. qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis saRebavebiT) 68 V. 5. qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs • monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi • anawilebs funqciebs Sesasrulebeli amocanis miznidan gamomdinare s.g. V. 9. monawileobs sxvadasxva saxis aqciebSi (mag. garemos dacva) p.i.k. 1. parkebsa da tyeebSi mcenareTa iSviaTi jiSebia Semonaxuli. maTi SenarCuneba am jiSebis gadarCenis erTaderTi SesaZlebelobaa. Tavad mwvane safaris mniSvneloba qalaqad Tu soflad jansaRi, sufTa, JangbadiT mdidari haeris arsebobis aucilebeli pirobaa. 2. xis dargva odiTganve saSur saqmed iTvleboda. adamians, sazogadoebas yovelTvis uxdeboda da dResac uxdeba sakuTari miznebisaTvis xeebis moWra, magram es ar unda xdebodes ukontrolod da ar unda nadgurdebodes dedamiwis unikaluri tyis safari. xis dargva simboluradac da realuradac sakuTari wvlilis Setanas niSnavs mcenareTa gadarCenis sapatio da aucilebel saqmeSi. 39. akvareli _ msubuqi da faqizi saRebavi mizani: moswavles ganvuviTaroT garemoze dakvirvebis unari da dakvirvebis Sedegebis praqtikul namuSevarSi gamoyenebis unar-Cveva; gamovumuSavoT akvarelis saRebaviT qalaqis an soflis peizaJis Seqmnis unari, sxvadasxva efeqtisa da faqturis Seqmnis unar-Cveva. Sefaseba: garemoze dakvirvebis unari, akvarelis saRebaviT muSaobis Cveva, qalaqis an soflis peizaJis Seqmnis unari aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari da davalebis micema _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, akvarelis formati an Cveulebrivi furceli, akvarelis saRebavebi, funji, wylis WurWeli, xelsaxocebi. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs • peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa da TavSeyris wertils • namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT) • iyenebs erTi feris gradacias sg. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT sg. V. 7. msjelobs namuSevrebSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa da elementebze (Janri, teqnika, masala, koloriti, kompoziciuri ganawilebis principi da sxv.) 69 40. sagamofeno darbazi mizani: moswavles ganvuviTaroT xelovnebis nawarmoebis aRqmis, analizis unari, ganvumtkicoT saxviTi xelovnebis ZiriTadi elementebis _ kompoziciis, feris, xazis da a. S. gaanalizebisa da STabeWdilebasTan dakav-Sirebis unar-Cveva. Sefaseba: analitikuri azrovnebis unari, saxviTi xelovnebis ZiriTadi elementebis gaanalizebis da maTi STabeWdilebasTan dakav-Sirebis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. msjeloba, interaqtivi _ 10 wT; 2. damoukidebeli samuSao _ 15 wT; 3. saklaso davaleba _ 20 wT. resursi: saxelmZRvanelo. muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 7. saubrobs nawarmoebis Sinaarsze s.g. V. 8. gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb • saubrobs informaciaze, romelic miiRo speqtaklidan, filmidan, ferweruli/ grafikuli namuSevrebidan, wignis ilustraciebidan p.i.k. sagamofeno darbazebSi gadaRebul fotoebze asaxulia mxatvrul nawarmoebebTan moswavleTa Tanatolebis `urTierTobis~ amsaxveli momentebi. 70 p.i.k. moswavleebi asaxeleben yvelaze STambeWdav nawarmoebebs da aRweren am STabeWdilebis ganmsazRvrel saxviT elementebs. p.i.k. mark Sagalis suraTze cirkis arenaa warmodgenili. suraTze wiTeli, mwvane, lurji ferebia gamoyenebuli. misi ganwyobileba sacirko zeimis atmosferos Seesabameba. benjamin kelis suraTze wvimian amindSi qolgis qveS Semaluli mamakacia warmodgenili. qolga mas naxevrad faravs da mayurebels misi eulobis, martosulobis STabeWdileba eufleba. 41. anabeWdi cilindriT mizani: moswavles ganvuviTaroT aratradiciuli xerxebiT feradi anabeWdis miRebis unar-Cveva, ganvumtkicoT dekoratiuli namuSevris Seqmnis unari. Sefaseba: xelovnuri masalis meSveobiT feradi anabeWdis miRebis unar-Cveva, dekoratiuli namuSevris Seqmnis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. praqtikuli samuSaosaTvis mzadeba, informaciisa da vizualuri masalis gacnoba _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 5 wT. resursi: saxelmZRvanelo, Tunuqis cilindri (yuTi), xis an plastmasis RerZi (fanqari, kalmistari da a. S.) feradi saRebavi; Toki, webo, muyao, formati, xe, qsovili da sxv. muSaobis forma: individualuri, wyvilebSi. Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs) • Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag. qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis saRebavebiT) s.g. V. 5. konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanamimdevrobas • qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs • anawilebs funqciebs Sesasrulebeli amocanis miznidan gamomdinare 42. saklaso stendi mizani: moswavles ganvuviTaroT sakuTari Semoqmedebis warmoCenis unari, ganvumtkicoT materialuri kulturis Zeglebis Sesaxeb informaciis moZiebis da warmodgenis unar-Cveva. Sefaseba: istoriuli Zeglebis da xelovanebis Sesaxeb informaciis mopovebis da warmoCenis unari, eqspoziciis warmodgenis kultura. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari _ 5 wT; 2. sastendo masalebis SerCeva-daxarisxeba _ 15 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 25 wT. SeniSvna: mza masalis arsebobis SemTxvevaSi gakveTils eTmoba 45 wuTi. sxva SemTxvevaSi gakveTilis manZilze igegmeba saklaso stendis SeqmnisTvis aucilebeli RonisZiebe- 71 bi. samuSao nawildeba or an met sagakveTilo saaTze. resursi: saxelmZRvanelo, xis an plastmasis stendi, fotomasala, Canaxatebi da naxatebi, sqemebi, sainformacio teqsti, flomasterebi, formatebi, webovani lenti. makrateli. muSaobis forma: jgufebSi. Sedegi: s.g. V. 5. qmnis saskolo stendebs s.g. V. 9. monawileobs sxvadasxva saxis aqciebSi (mag. garemos dacva) • xvdeba xelovnebis gamoCenil moRvaweebs Tavis damokidebulebas V. 12. msjelobs materialuri kulturis Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs • agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis winaSe s.g. V.13. agrovebs informacias da aanalizebs xelovnebis sferoSi vin da riT gauTqva saxeli mis qalaqs/sofels/qveyanas 43. varlas samyaro mizani: moswavles gavacnoT qarTveli mxatvris feliqs varlamiSvilis Semoqmedeba, gamovumuSavoT mxatvruli nawarmoebis analizis unari, ganvumtkicoT informaciis moZiebis unari. Sefaseba: mxatvrul nawarmoebebze dakvirvebisa da msjelobis unari, informaciis moZiebis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. Teoriuli da vizualuri masalis gacnoba _ 5 wT; 2. interaqtivi _ 15 wT; 3. xelovnebis nawarmoebebis aRwera-daxasiaTeba _ 20 wT; 4. saSinao davalebis dagegmva _ 5 wT. resursi: saxelmZRvanelo, sam uSao rveuli. muSaobis forma: individualuri, jgufuri. Sedegi: s.g. V. 8. gamoTqvams azrs avtoris Canafiqris Sesaxeb • saubrobs nawarmoebis Sinaarsze • saubrobs informaciaze, romelic miiRo speqtaklidan, filmidan, ferweruli/ grafikuli namuSevrebidan, wignis ilustraciebidan s.g. V. 12. msjelobs materialuri kulturis Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs Tavis damokidebulebas • moiZiebs informacias ramdenime cnobili qarTveli mxatvaris, moqandakis Sesaxeb da warmoadgens klasis winaSe p.i.k. 1. 1. moswavleebi aRweren mravalfigurian kompoziciebs `sazeimo dRe~ da `moqeifeni~. 2. personaJebis qarTuli samosi (Coxebi, qarTuli kabebi), musikaluri instrumentebi, cekvis damaxasiaTebeli moZraobebi miu-TiTebs imaze, rom suraTebze imdroindel evropelTaTvis naklebad cnobili qveyana _ saqarTveloa warmodgenili. p.i.k. 2. 1. suraTebze `me- 72 Tevzeebi~ da `mosavlis aReba~ yoveldRiuri Sromis momentebia aRbeWdili. adamianebi dakavebuli arian maT-Tvis Cveuli saqmiT. 2. suraTebis feradovneba, gamosaxuli personaJebis stilizebuli figurebi zRaprul iers sZens namuSevrebs. 44. yvela Cemi samSobloa mizani: moswavles gavacnoT saqarTvelos sxvadasxva kuTxe da iq daculi qarTuli kulturis Zeglebi; gamovumuSavoT masalis Segrovebis, gaanalizebisa da sakuTari naSromis farTo auditoriis winaSe wardgenis unar-Cveva. Sefaseba: xelovnebis sxvadasxva dargis nimuSis analizi, masalis moZieba, gaanalizeba, prezentacia. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, interaqtivi _ 15 wT; 2. msjeloba, vizualuri masalis gacnoba _ 10 wT; 3. istoriuli eqskursi, interaqtivi _ 15 wT; 4. saSinao davalebis dagegmva _ 5 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, albomebi qarTuli kulturisa da xelovnebis nimuSebis Sesaxeb. muSaobis forma: individualuri/wyvileb-Si. Sedegi: s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs • monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi • anawilebs funqciebs Sesasrulebeli amocanis miznidan gamomdinare V. 7. msjelobs sakuTar arCevanze da Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes sxva sagnebSi ganvlil masalas • agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis winaSe V. 9. monawileobs gamofenaSi V. 12. msjelobs materialuri kulturis Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs Tavis damokidebulebas p.i.k. 1. dolmeni didi zomis lodebiT nagebi Senobaa. iseTi STabeWdileba rCeba, TiTqos lodebi erTmaneTTan mWidrod aris dadebuli. rogorc SemorCenili fragmentidan Cans, gadaxuruli iyo aseTive uzarmazari lodiT. Sesasvlels vertikalur lodSi gakeTebuli mrgvali xvreli warmoadgenda. 2. uZveles xanaSi micvalebuls samarxSi atandnen samkauls, iaraRs, sayofacxovrebo nivTebs. 73 45. Semajamebeli gakveTili mizani: moswavlis mier Teoriuli da praqtikuli codnis aTvisebis xarisxis Semowmeba 1) 1 - akvareli 2 - kampanile 3, 4 - panorama 2) moswavleebi aRweren saxelmZRaneloSi warmodgenil ilustraciebs. maswavlebeli sa-Sualebas aZlevs maT Tavisuflad gamoTqvan sakuTari mosazrebebi, cdilobs gaamaxvilos moswavleebis yuradReba TiToeuli suraTis feradovnebaze, kompoziciaze, im detalebze, romlebic konkretul ganwyobilebas qmnis. 3) feliqs varlamiSvilis stendze warmodgenili nawarmoebebis aRwerisas moswavleebi inawileben funqciebs da rigrigobiT saubroben TiToeul maTganze. Semdegi davaleba samuSao rveulSia mocemuli da miznad isaxavs imis Semowmebas, Tu rogor aqvT aTvisebuli moswavleebs gavlili masala. 1) inglisi _ vestminsteris sasaxle saqarTvelo _ samTavisis taZari 74 italia _ pizas kampanile safrangeTi _ eifelis koSki. 3) krosvordis pasuxebi 1. akvareli; 2. barZimi; 3. moqvi; 4. panorama; 5. afxazeTi; 6. londoni; 7. piza; 8. dolmeni; 9. eifeli. horizontalur zolSi _ kampanile. d.i.m. barZimi maRalfexiani sasmisi, qristianuli eklesiis erT-erTi aucilebeli nivTia, romelic simbolurad warmoadgens qristess sasmiss saidumlo serobaze. barZimi tradiciulad mzaddeba oqros, vercxlis, liTonis am xisagan. 46. saqarTvelos mefeebi mizani: moswavles gamovumuSavoT xelovnebis nawarmoebSi qarTvel istoriul pirTa amocnobis unari, ganvuviTaroT xelovnebis nawarmoebis aRwera-analizis unarCveva. Sefaseba: xelovnebis nawarmoebSi cnobil istoriul pirTa amocnobis unari saxviTi xelovnebis nawarmoebis aRwera-analizis unari. aqtivoba da drois organizeba: 1. saubari, kiTxva-pasuxi, msjeloba _ 10 wT; 2. ilustraciebis gacnoba, aRwera-analizi _ 10 wT; 3. diskusia _ 10 wT; 4. msjeloba, xelovnebis nawarmoebis analizi _ 15 wT. resursi: saxelmZRvanelo. muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 11. amoicnobs istoriul da literaturul personaJebs xelovnebis nimuSebSi • ikvlevs romelime istoriul movlenasTan dakav-Sire- bul xelovnebis nimuSebs V. 12. msjelobs materialuri kulturis Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs Tavis damokidebulebas • agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis winaSe p.i.k. 1. daviT aRmaSenebeli am saxeliT mis mier qveynis aRmSeneblobaSi Setanili wvlilisTvis aris cnobili. giorgi brwyinvale da demetre Tavdadebuli eris mexsierebaSi maTi sagmiro saqmeebiT SerCnen. p.i.k. 2. 1. Tamar mefis qandakeba didebuli, brZeni da Zlieri mefis saxes gvixatavs. Tamari samefo gvirgviniT da SesamoseliT aris warmodgenili. igi samefo taxtze zis da xelT samefo atributebi upyria. 2. moqandakem am qandakebis Seqmnisas Suasaukuneebis istoriidan, freskebidan cnobili elementebi gamoiyena. gakveTilis dasasruls moswavleebi ecnobian farnavaz mefis qandakebas. maswavlebeli mouTxrobs maT imis Sesaxeb, rom farnavazi qarTuli anbanis Semqmnelad iTvleba. amitom moqandakem gragniliT xelSi gamosaxa farnavazi, riTic xazi gausva mis Rvawls. 47. STabeWdileba mizani: moswavles ganvuviTaroT misTvis sasurvel Temaze nawarmoebis Seqmnis praqtikuli unar-Cveva, ganvumtkicoT Temis Sesabamisi saxviTi elementebis SerCevisa da gamoyenebis unari, ganvuviTaroT nawarmoebis wardgenisa da masze msjelobis unari. Sefaseba: Canafiqris ganxorcielebis praqtikuli unar-Cveva, saprezentacio unarebi. aqtivoba da drois organizeba: 1. msjeloba, warmodgenili vizualuri masalis Sedareba-analizi _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia da diskusia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, furceli, nebismieri saxatavi masala muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs s.g. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT • gamosaxavs sakuTar Tavsa Dda sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situaciebSi mravali detalis gamoyenebiT • iyenebs sxvadasxva kulturis, periodis, mxatvris namuSevrebs, rogorc wyaros sakuTari namuSevris Sesaqmnelad V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad 75 s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevarebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani •pasuxobs auditoriis mier dasmul SekiTxvebze • msjelobs sakuTar arCevanze da Canafiqrze, romelic SeiZleba efuZnebodes sxva sagnebSi ganvlil masalas • saubrobs nawarmoebis Sinaarsze p.i.k. 1. saxelmZRvaneloSi warmodgenili yvela suraTi dedaSvilobis Temazea Seqmnili. ogiust renuaris suraTi axalgazrda, momRimar qalsa da mis kalTaSi mjdom bavSvs interierSi warmogvidgens. maTi Cacmuloba, interieris detalebi yoveldRiuri cxovrebidan aRebuls hgavs. pikasos suraTzec deda-Svilia warmodgenili, magram mxatvruli ena aq gacilebiT ufro pirobiTia, formebi _ gamartivebuli, TiTqos moqmedeba Cveulebriv garemoSi ki ara, sxva mistikur sivrceSi xdeba. paul klees nawarmoebi didxans unda aTvaliero da mxolod Semdeg aRmoaCen, rom aqac dedisa da Svilis TiTqos daSlili, danawevrebuli fragmentebia gamosaxuli. es gamosaxuleba yvelaze ufro pirobiTia am Temaze Seqmnil sxva nawarmoebebTan SedarebiT. SeniSvna: samuSao rveulSi warmodgenilia suraTebi, romlebzec musikosebi arian gamosaxuli. 76 48. wvimiani amindi mizani: moswavles ganvuviTaroT aplikaciis xerxiT sxvadasxva ganwyobilebis mqone namuSevris Seqmnis unar-Cveva, ganvumtkicoT xelovnuri resursis SemoqmedebiTad gamoyenebis unari. Sefaseba: aplikaciis xerxis floba, SemoqmedebiTi midgoma xelovnuri resursisadmi, Canafiqris ganxorcielebis praqtikuli unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. saubari da Teoriul-vizualuri masalis gacnoba _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 5 wT. resursi: saxelmZRvanelo, formati, feradi qaRaldebi, makrateli, webo. muSaobis forma: individualuri, wyvilebSi. Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs) • Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag. qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis saRebavebiT) s.g. V. 3. gamosaxavs sakuTar Tavsa Dda sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situacieb-Si mravali detalis gamoyenebiT V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad s.g. V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs • monawileobs erToblivi gadawyvetilebis miRebaSi • anawilebs funqciebs Sesasrulebeli amocanis miznidan gamomdinare s.g. V. 7. saubrobs sakuTar da/an sxvis namuSevrebze da asabuTebs, ratom moswons an ar moswons romelime maTgani • kritikis dros pativiscemiT ekideba sxvis namuSevars da azrs 49. adamiani, saqmianoba, garemo mizani: moswavles ganvuviTaroT xelovnebis nawarmoebze dakvirvebis meSveobiT sxvadasxva socialuri fenis warmomadgenelTa amocnobis unari, ganvumtkicoT suraTze asaxuli garemosa da detalebis personaJebTan dakavSirebis unari. Sefaseba: xelovnebis nawarmoebze dakvirvebis da misi analizis unari, sxvadasxva socialuri fenis warmomadgenelTa amocnobis unari garemosa da utilitaruli daniSnulebis detalebze dakvirvebis meSveobiT. aqtivoba da drois organizeba: 1. msjeloba, vizualuri masalis analizi _ 10 wT; 2. saklaso davaleba _ 20 wT; 3. ganvlili masalis Sedareba-analizi _ 15 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli. muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 8. msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT • V.10. gamoTqvams mosazrebas, romeli socialuri fenisTvis iyo gankuTvnili gamoyenebiTi xelovnebis esa Tu is nimuSi • V.11. amoicnobs xelovnebis nimuSs, rogorc ama Tu im kul- turis kuTvnilebas vizualuri detalebis (samosi, aveji, WurWeli da sxv.) da stilis niSnebis mixedviT p.i.k. fransua buSes suraTze Zvirfas kabaSi gamowyobili axalgazrda qali, markiza de pompaduria gamosaxuli. igi sasaxlis parkSi, graciozuli qandakebis gverdiT dgas. moxdenili qali aristokratiis warmomadgenelia. Jan fransua miles erT suraTze ubralo samosSi gamowyobili, winsafriani qali _ glexis coli, grZeltariani cocxiT gvis oTaxs. misi ieri, samosi da saqmianoba naTlad miuTiTebs, rom es dabali socialuri fenis warmomadgenelia. miles meore suraTze mindorSi sada samosSi gamowyobili qali da mamakaci xvdeba erTmaneTs. suraTs ase ewodeba _ `Sexvedra mindorSi~. maTi samosi, samuSao iaraRebi, kalaTa, urika migvaniSnebs imaze, rom suraTze glexebi arian warmodgenili. van deikis suraTze didgvarovanTa Zvirfas samosSi gamowyobili uiliam orleaneli da mariam stiuarti arian warmodgenili. maTi samosi priala atlasis da moqarguli farCis qsovilisganaa damzadebuli. samosi, fexsacmeli, interieris detalebi (mag., sveti) miuTiTebs maT warCinebulobaze. SeniSvna: saxelmZRvaneloSi warmodgenil masalas emateba rveulSi mocemuli ilus- 77 traciebic, romlebzec firosmanis sami suraTia aRbeWdili. moswavleebi ecnobian maT da sityvierad aRweren gamosaxul personaJebs _ meezoves, SeSis gamyidvels da glexis qals, romelic Zroxas wvelis. nobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs) • Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag. qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis saRebavebiT) s.g. V. 5. qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs 50. aplikacia qsoviliT mizani: moswavles ganvuviTaroT sxvadasxva xelovnuri resursisa da tradiciuli saxatavi masalis sinTezis meSveobiT aplikaciis Seqmnis unari. Sefaseba: xelovnuri masalisa da saxatavi masalis sinTezis unari, aplikaciis xerxis gamoyenebis unari, SemoqmedebiTi midgoma dekoratiuli namuSevris Seqmnisadmi. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis saubari, samuSaos etapebis gacnoba _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, nebismieri saxis xelovnuri resursi, webo, makrateli, guaSis saRebavi, funji, wylis WurWeli, xelsaxoci. muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nac 51. mrude sarke mizani: moswavles ganvuviTaroT adamianis ZiriTad proporciebze dakvirvebisa da misi praqtikulad gamoyenebis unari figuris xatvis dros. Sefaseba: dakvirvebis unari, Teoriuli codnis praqtikulad gamoyenebis unari. aqtivoba da drois organizeba: 1. ilustraciebis gacnoba, kiTxva-pasuxi _ 10 wT; 2. informacia, msjeloba, saklaso eqsperimenti _ 15 wT; 3. praqtikuli samuSao, prezentacia _ 20 wT. resursi: saxelmZRvanelo, vizualuri resursi _ adamianis figura sxvadasxva epoqis nawarmoebebSi. muSaobis forma: individualuri, wyvilebSi. Sedegi: s.g. V.1. gamosaxavs adamianis figuras ZiriTadi proporciebis gaTvaliswinebiT s.g. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT. gakveTilis msvleloba aqtivoba I gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli svams SekiTxvas: ‚ra aris sarkis daniSnuleba?~ moswavleebi, rasakvirvelia, pasuxoben, rom sarkis meSveobiT adamiani sakuTar gamosaxulebas xedavs. maswavlebeli morig Se- 78 kiTxvas svams: ‚Tu sarke realuri gamosaxulebis dasanaxad aris saWiro, rogor fiqrobT, mrude sarke risTvisaa sa-Wiro?~ moswavleebi gamoTqvamen varaudebs, rom mrude sarkeSi asaxuli gamosaxuleba sasaciloa. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen saxelmZRvaneloSi warmodgenil mrude sarkeebs da gansazRvron, ratom aris sasacilo iq asaxuli figurebi. amisTvis moswavleebi aRweren orive anarekls. p.i.k. pirveli gamosaxuleba siganeSi gawelilia da Tavi Zalian patara aqvs. meores dagrZelebuli da dawvrilebuli fexebi aqvs, xolo misi Tavi deformirebulia. mrude sarkeSi areklili gamosaxulebebis aRweris Semdeg maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs, rogor STabeWdilebas tovebs es gamosaxulebebi. moswavleebi pasuxoben, rom amgvari gamosaxulebebi sasaciloa. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakonkreton, ra iwvevs aseT STabeWdilebas. moswavleebis pasuxidan Cans, rom gamosaxuleba sasacilo xdeba, rode-sac misi nawilebi erTmaneTs ar efardeba, maxinjdeba. maswavlebeli axsenebs moswavleebs wina wlebSi naswavl cnebas _ proporcias (nawilTa urTierTSefardebas) da klasi er-Toblivad akeTebs daskvnas, rom proporciis gadaWarbebuli darRveva amaxinjebs, sasacilos xdis figuras. Semdeg maswavlebeli acnobs gakveTilis pirvel monakveTs da moswavleebi saubroben mrude sarkeebis oTaxis Sesaxeb. SesaZloa, zogierTi maTgani namyofia iq. 2-3 wuTi eTmoba uSualod STabeWdilebebis gaziarebas. Canaxats, agreTve renesansis periodis cnobili mxatvrebis leonardo da vinCisa da albrext diureris Canaxatebs, romlebzec swored adamianis sxeulis sxvadasxva nawilebis urTierTSefardebaa gamosaxuli. aqtivobis arsi isaa, rom moswavlem naTlad dainaxos, raoden did mniSvnelobas aniWebdnen sxeulis proporcias didi xelovanebi da rogor ikvlevdnen mas TavianT namuSevrebSi. maswavlebeli sTavazobs moswavleebs Tavadac Caataron eqsperimenti. xelT arsebuli vizualuri masalidan jgufebad dayofili moswavleebi irCeven adamianis maTTvis sasurvel (maTi azriT lamaz, moxdenil) gamosaxulebas. saxazavis an muyaos naWris meSveobiT maT unda gazomon jer Tavis sigrZe, xolo Semdeg gaarkvion, ramdenjer eteva es zoma mTeli figuris sigrZeSi da siganeSi. monacemebi moswavleebma unda CainiSnon furcelze. eqsperimentis dros miRebuli Sedegebi moswavleebs daexmarebaT adamianis figuris gamosaxvisas, Tu isini daicaven msgavs proporcias. sasurvelia, maswavlebelma amgvari saSinao davaleba SesTavazos moswavleebs. aqtivoba III maswavlebeli sTxovs moswavleebs daakvirdnen ori personaJis _ maTi Tanatoli gogonasa da biWis portretebs, romlebic saxelmZRvaneloSia warmodgenili. `ra gansxvavebaa am gamosaxulebebs Soris?~ _ svams kiTx- aqtivoba II momdevno aqtivoba xelovnebis istoriaSi adamianis figuris proporciis Seswavlasa da mniSvnelobas eTmoba. maswavlebeli sTxovs gaecnon saxelmZRvaneloSi warmodgenil ZvelberZnul qandakebasa da mis proporciaTa 79 vas maswavlebeli. moswavleebi pasuxoben, rom erT SemTxvevaSi daculia proporcia, xolo meore SemTxvevaSi is darRveulia. saklaso davaleba, romlis Sesrulebasac maswavlebeli sTavazobs moswavleebs, swored megobris ori portretis daxatvas gulisxmobs _ swori da darRveuli proporciebiT. moswavleebi asruleben davalebas da Semdeg klasSi ewyoba saxeldaxelod Seqmnili saxumaro portretebis prezentacia. maswavlebeli Tvalyurs adevnebs prezentaciis msvlelobas. moswavleebi waradgenen namuSevrebs da asaxeleben saxeldobr ra proporcia Secvales namuSevarSi. sasurvelia, maswavlebelma ganumartos moswavleebs, rom amgvar xerxs xSirad mimar-Taven mxatvrebi, rodesac qmnian saxumaro portretebs _ karikaturebs. gakveTili sruldeba mxiarul notaze. moswavleebi iReben saSinao davalebas, scadon adamianis figuris gamosaxva ZiriTadi proporciebis dacviT. 52. bataluri scenebi mizani: moswavles ganvuviTaroT sxvadasx va kulturaSi erTi da imave Temaze Seqmnili namuSevrebis Sedarebis unari, ganvumtkicoT nawarmoebebis meSveobiT informaciis miRebis unar-Cveva. Sefaseba: mxatvrul nawarmoebze dakvirve- 80 bis unari, sxvadasxva kulturaSi erTi da imave Temaze Seqmnili namuSevrebis Sedarebis unari. vizualuri informaciis moZiebis unari. aqtivoba da drois organizeba: 1. msjeloba, xelovnebis nawarmoebis aRwera _ 15 wT; 2. informaciis gacnoba da interaqtivi _ 15 wT; 3. Teoriuli informacia, praqtikuli davaleba _ 15 wT. resursi: saxelmZRvanelo. muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 8. msjelobs, ra gaigo ama Tu im eris Sesaxeb misi xelovnebis nimuSebis gacnobiT s.g. V. 11. moiZiebs erTi da imave Temaze Seqmnil namuSevrebs sxvadasxva kulturaSi da adarebs erTmaneTs • amoicnobs istoriul movlenas, romelmac STaagona konkretuli nawarmoebi Semoqmeds p.i.k. halikarnasis mavzoleumis reliefze amorZalebis brZolaa gamosaxuli. maTi pozebi mkveTria, samosi gafrialebuli, erT maTgans xelSi fari uWiravs. figurebis pozebi, dinamika brZolis simZafres usvams xazs. p.i.k. aleqsandre makedonels liTonis abjari mosavs; darios II-s muzaradismagvari Tavsaburi xuravs, mis meomrebs xelT grZeli Subebi upyriaT. p.i.k. vereSCaginis suraTze mTebs Sua gaSlil mdeloze saomari moqmedebebia gamosaxuli. jariskacTa jgufi mowinaaRmdeges umiznebs da esvris. mindori daWrilebiTa da moklulebiTaa mofenili. jariskacebis samosisa da iaraRis mixedviT es suraTi XIX saukunes miekuTvneba. 53. oTxfexa megobari mizani: moswavles gamovumuSavoT akvarelis saRebaviT sasurvel Temaze namuSevris Seqmnis unari, ganvumtkicoT garemoze, naturaze dakvirvebis unari. Sefaseba: garemoze, naturaze dakvirvebis unari, mexsierebiT an warmosaxviT xatvis unari, akvarelis saRebaviT muSaobis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. saubari, praqtikuli samuSaos Temis gansazRvra _ 10 wT; 2.samuSaos etapebis gacnoba _ 5 wT; 3. praqtikuli samuSao _ 30 wT. resursi: saxelmZRvanelo, formati, akvarelis saRebavi, funji, wylis WurWeli, xelsaxocebi. muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 1. sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT gadmoscems ganwyobas da qmnis faqturebs • peizaJis, quCis (landSaftis) gamosaxvisas iyenebs horizontis xazsa da TavSeyris wertils • namuSevris Seqmnisas iyenebs kompoziciuri ganawilebis ZiriTad xerxebs mag. xedvis wertils, wonasworobas (mogzauroba sahaero buStiT) • gamosaxavs mravalfigurian kompoziciebs • gamosaxavs adamianis figuras ZiriTadi proporciebis gaTvaliswinebiT • sxvadasxva mxatvruli xerxiT gad- moscems dinamikas namuSevarSi (figurebis moZraoba, qari) s.g. V. 3. xatavs portretebs, naturmortsa da peizaJs naturidan da mexsierebiT meti detalis gamoyenebiT • gamosaxavs sakuTar Tavsa D da sxvebs sxvadasxva realur da gamogonil situaciebSi mravali detalis gamoyenebiT s.g. V. 4. iyenebs monasmebs, kontrastebs, aqcentebs, detalebs, faqturas, Sereul masalas namuSevarSi ganwyobilebis Sesaqmnelad 54. akvariumi mizani: moswavles ganvuviTaroT qaRaldis plastikiTa da aplikaciis xerxiT dekoratiuli namuSevris Seqmnis unari, ganvumtkicoT faqturis sxvadasxva xerxiT miRebis unar-Cvevebi. Sefaseba: qaRaldis plastikis gamoyenebis unari, Canafiqris Sesabamisi ferebis SerCevis unari, dekoratiuli namuSevris Seqmnis unar-Cveva. aqtivoba da drois organizeba: 1. qaRaldis plastikis meSveobiT Tevzebis damzadebis etapebis gacnoba _ 5 wT; 2. praqtikuli sa- 81 muSao _ 30 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli, formati, feradi qaRaldebi, makrateli, akvareli an guaSis saRebavi, funji, wylis Wur-Weli, webo. muSaobis forma: individualuri, wyvilebSi. Sedegi: s.g. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs) •Tavad irCevs masalas da teqnikas (mag. qsovils, moxatavs mas guaSis da temperis saRebavebiT) • V. 5. qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs • V. 6. iCens sxvebTan TanamSromlobis iniciativas da xalisiT exmareba Tanaklaselebs SeniSvna: praqtikuli davalebis Sesasruleblad moswavleebi iyeneben samuSao rveulSi warmodgenil damatebiT resurss. 55. yvela Cemi samSobloa mizani: moswavles gavuRvivoT interesi qarTuli kulturisadmi, ganvuviTaroT informaciis damoukideblad mopovebis unari. ganvuviTaroT informaciis moZiebis, daxarisxebis da wardgenis unarebi. Sefaseba: Teoriuli da vizualuri masalis Sejerebis unari, sasurvel Temaze informaciis mopovebis unari, saprezentacio unarebi. aqtivoba da drois organizeba: 1. Teoriuli informaciis gacnoba _ 15 wT; 2. interaqtivi _ 10 wT; 3. maswavleblis saubari, Teoriuli da vizualuri informaciis gacnoba _ 10 wT; 4. praqtikuli samuSaos dagegmva _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, samuSao rveuli. muSaobis forma: individualuri. Sedegi: s.g. V. 12. msjelobs materialuri kulturis Zeglebze, romelic unaxavs da gamoxatavs Tavis damokidebulebas • agrovebs informacias qarTuli qandakebisa da arqiteqturis ramodenime nimuSze da warmoadgens klasis winaSe s.g. V. 13. agrovebs informacias da aanalizebs xelovnebis sferoSi vin da riT gauTqva saxeli mis qalaqs/sofels/qveyanas • msjelobs xelovnebis calkeuli nimuSis (qandakeba, plakati, afiSa, reklama) daniSnulebaze sazogadoebriv adgilebSi p.i.k. 1. gandegili berebi sofel/qalaqidan daSorebul dausaxlebel adgilebSi iyvnen gadasaxlebulebi da TavianT cxovrebas RvTismsaxurebasa da locvaSi atarebdnen. 2. gandegili berebi, savaraudod, kibis an Tokebis meSveobiT adiodnen amgvar svetze. 82 rxiT anabeWdis miRebis proceduras. igi uyveba moswavleebs, rom anabeWdis SemTxvevaSi xSirad avtorma winaswar arc ki icis rogor gamosaxulebas miiRebs. Semdeg maswavlebeli aZlevs moswavleebs davalebas da uxsnis Sesasrulebel aqtivobaTa Tanmimdevrobas. 56. anabeWdi mizani: moswavles ganvumtkicoT anabeWdis sxvadasxva xerxiT miRebis unari, Secdomis SemoqmedebiT mignebad gadaqcevisa da dekoratiuli namuSevris Seqmnis unar-Cveva. Sefaseba: dekoratiuli namuSevris Seqmna, Secdomis SemoqmedebiT mignebad gadaqceva, sxvadasxva xerxiT anabeWdis miReba. aqtivoba da drois organizeba: 1. maswavleblis axsna-ganmarteba da davalebis micema _ 10 wT; 2. praqtikuli samuSao _ 25 wT; 3. prezentacia _ 10 wT. resursi: saxelmZRvanelo, formatebi, saRebavebi (guaSi an akvareli), funji, wylis WurWeli, Cxirebi, xelsaxocebi. muSaobis forma: individualuri Sedegi: s.g. V. 1. aqcevs Secdomas (xarvezs, defeqts) SemoqmedebiT mignebad sg. V. 2. atarebs eqsperiments nacnobi masaliT (sxvadasxva gamosaxulebas, ornaments qmnis minaze, liTonze, xeze, qsovilze saRebaviT da iRebs anabeWdebs) s.g. V.5. qmnis dekoratiul da gamoyenebiT namuSevrebs aqtivoba II moswavleebi iwyeben muSaobas. formatis centrSi isini Tavdapirvelad deben wyalSi gazavebul guaSis saRebavis ramdenime ferad laqas, Semdeg zemodan meore furcels afareben da xelis rbili moZraobiT saRebavs Tanabrad anawileben or furcels Soris. rodesac furclebs erTmaneTs moaSoreben, isini iReben Cxirs da zedapirze CxiriT iwyeben xatvas. maswavlebelma unda urCios moswavleebs, rom CxiriT xatvis procesi swrafad unda warimarTos. Tu moswavles raime ar moewoneba, mas SeuZlia funjiTac Caasworos Tavisi namuSevari da amgvarad xarvezi SemoqmedebiT mignebad aqcios. anabeWdis xerxiT moswavlem SeiZleba ori an sami namuSevaric Seqmnas gakveTilis ganmavlobaSi da yoveli momdevno cdisas wina gamocdileba gaiTvaliswinos. aqtivoba III muSaobis dasrulebis Semdgom moswavleebi klasis winaSe waradgenen sakuTar namuSevrebs, uziareben Tanaklaselebs miRebul STabeWdilebebsa da gamocdilebas. gakveTilis msvleloba aqtivoba I gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli moswavleebs axsenebs anabeWdis miRebis ukve naswavl xerxebs da sTavazobs, gaecnon sxva xe- 83 57. Semajamebeli gakveTili mizani: moswavlis mier Teoriuli da praqtikuli codnis aTvisebis xarisxis Semowmeba 1) 1. martvili _ samegrelo 1. kacxis sveti _ imereTi 2. dolmeni _ afxazeTi 3. geguTi _ imereTi 4. alaverdi _ kaxeTi 5. biWvinTa _ afxazeTi Semdegi davalebebi mocemulia moswavlis samuSao rveulSi: 1) aristokratia _ 2, 5 saSualo fena _ 3 dabali fena _ 1, 4 2) krosvordis pasuxebi: 1. fsevdonimi; 2. meTuneoba; 3. bataluri; 4. geguTi; 5. aristokratia; 6. parizi; 7. akvariumi; 8. mRvime; 9. nostalgia; 10. amaSukeli; 11. kacxi; 12. gelaTi; 13. SroSa. horizontalur zolSi _ interpretacia. 84
Documentos relacionados
saqarTvelos da msoflios geografia
geografiis saxelwodebiT. axali saswavlo wlidan Tqven miiRebT sagnobriv standarts sazogadoebriv mecnierebebSi, romelSic geografia da istoria cal-calkea warmodgenili. amdenad, saxelmZRvanelos avtoreb...
Leia maisgeografia 7
V saxelmZRvanelos Sesatyvisoba erovnul saswavlo gegmasTan (Sinaarsisa da misaRwevi Sedegebis ruka) ------------------------------ 24 VI saswavlo masalis wardgenis axsna-ganmartebebi ---------------...
Leia maismaia ioramaSvili
gakveTilebi Sedgenilia 2005 wlis erovnuli saswavlo gegmis mixedviT. maswavlebelTa meTodur saxelmZRvanelos Tan erTvis A3 formatis TvalsaCinoeba. saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis gakveTilebze maswa...
Leia mais