saqarTvelos da msoflios geografia

Transcrição

saqarTvelos da msoflios geografia
Tamila CubiniZe
Tamila CubiniZe
saqarTvelos
da msoflios
saqarTvelos
geografia
da msoflios
VII klasi
geografia
maswavleblis wigni
VIII klasi
maswavleblis wigni
Tbilisi 2009
Tbilisi 2010
maswavlebli wignis Sinaarsi
misalmeba kolegebisadmi VIII klasis standarti saxelmZRvanelos Sesabamisoba standartTan,
anu ra codnasa da unarebs SeiZens moswavle
saxelmZRvanelos daxmarebiT Sefasebis principebi Sefasebis komponentebi geografiaSi da maTi SerCevis wesi Sefasebis 10-baliani sistema (cxrilis prezentacia) gakveTilis gegmis CarCo da misi Sinaarsi dagegmili gakveTilebis nimuSebi danarTi (aqtivobebi) 2
3
10
15
15
16
25
25
38
I. misalmeba kolegebisadmi
mogesalmebiT, pativcemulo kolegebo!
gvsurs, warmogidginoT VIII klasis saxelmZRvanelo geografiaSi saqarTvelos da msoflios
geografiis saxelwodebiT. axali saswavlo wlidan Tqven miiRebT sagnobriv standarts sazogadoebriv mecnierebebSi, romelSic geografia da istoria cal-calkea warmodgenili. amdenad,
saxelmZRvanelos avtorebma gaiTvaliswines axali midgoma, gadaamuSaves da Seqmnes moswavlis
wigni iseTi SinaarsiT, rogoriTac swavlebis gamocdileba bevr Tqvengans ukve aqvs da sakmaod
warmatebiTac.
saxelmZRvaneloSi SexvdebiT TqvenTvis kargad cnobil sakiTxebs, Tumca ramdenime siaxlesac
gTavazobT.
saxelmZRvanelo 8 nawilisagan Sedgeba. TiToeul nawilSi Temebi paragrafebad aris warmodgenili. teqstisa da ilustraciebis moculoba erTmaneTis proporciulia da 1,5-1,5 gverds
moicavs. TiToeul paragrafs Tan axlavs terminTa ganmartebiTi leqsikoni, kiTxvebi da davalebebi. aseve TemasTan dakavSirebuli saintereso informacia, faqtebi da movlenebi rubrikiT `es
sainteresoa~.
vfiqrob, saxelmZRvanelo xels Seuwyobs swavla-swavlebis procesSi, moswavleebis, rogorc
SemecnebiTi, aseve praqtikuli unarebis ganviTarebas.
Tamila CubiniZe
Tbilisis 151-e sajaro skolis direqtoris moadgile, geografiis maswavlebeli
II. VIII
II. VIII klasis standarti
klasis standarti
saqarTvelosa
da msoflios geografia
saqarTvelosa
da msoflios
dro da sivrce
geo. VIII 1. aanalizebs
rukebs da sxva geografiul
saSualebebs (fotoebs,
grafikebs, cxrilebs,
diagramebs, sqemebs); adgens
martiv analogebs.
geo. VIII 2. gansazRvravs
teritoriebis
adgilmdebareobas rukaze da
aanalizebs mis mniSvnelobas.
geografia
garemo da socialuri
sistemebi
saxelmwifo mmarTveloba da
politika
geo. VIII 3. Seiswavlis
mosaxleobis demografiul
maxasiaTeblebs da
ukavSirebs maT qveynis
ganviTarebis perspeqtivas.
geo. VIII 11.
msjelobs
konfliqtebiT
cvlilebebze.
geo.VIII 4.
axasiaTebs mosaxleobis
geografiul (gansaxlebis)
Taviseburebebsa da migraciis
process.
geo. VIII 5.
axasiaTebs
process.
urbanizaciis
geo. VIII 6.
axasiaTebs mniSvnelovan
mogzaurobebsa da maT
Sedegebs.
geo. VIII 7.
msjelobs transportis
ganviTarebaze uZvelesi
droidan dRemde.
garemoSi
gamowveul
geo. III 12.
axasiaTebs msoflios
regionebis gamoyofis
principebs da qveynebis
klasifikaciis mniSvnelovan
kriteriumebs.
geo. III 13.
axasiaTebs kavkasiis regions.
geo.VIII 14.
msjelobs
saerTaSoriso
organizaciebis
mniSvnelobaze.
geo. VIII 8.
msjelobs vaWrobis rolze
ekonomikis ganviTarebaSi.
geo.VIII 9.
msjelobs kulturisa da
ganaTlebis sivrce-droiT
Taviseburebebze.
geo.VIII 10.
msjelobs mniSvnelovani
politikuri da ekonomikuri
procesebiT gamowveul
socialur cvlilebebze
3
Sedegebi da indikatorebi
dro da sivrce
geo. VIII 1. aanalizebs rukebs da sxva geografiul saSualebebs (fotoebs, grafikebs, cxrilebs, diagramebs da sqemebs); adgens martiv analogebs.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• kiTxulobs da xsnis geografiul saSualebebze, rukebisa da topografiul rukebze warmodgenil geografiul informacias;
legendis saSualebiT kiTxulobs rukebis Sinaarssa da masze mocemul informacias gamoxatavs sxvadasxva formiT (mag.: werilobiT an cxrilis saxiT);
mocemuli informaciis safuZvelze SeuZlia Seqmnas am miznisTvis metad morgebuli geografiuli saSualeba (sqema, diagrama, grafiki...);
xatavs mSobliuri mxaris martiv rukas da urTavs Sesabamis legendas;
• adgens wina epoqis lokaluri garemos (mcire dasaxlebuli punqti: sofeli, ubani daAa.S.)
mentalur gegmas da adarebs amave adgilis Tanamedrove gegmas; msjelobs, Tu ra anTropogenuli
cvlilebebi ganicada garemom am or epoqas Soris;
• konturul rukaze daaqvs saaTobrivi sartylebi dadgenili wesis mixedviT da adarebs
Tematur rukas; msjelobs, rogorc wesi, ratom ar emTxveva saaTobrivi sartylebis sazRvari
meridianebs;
• warmosaxviT _ rukis daxmarebiT mogzaurobs dedamiwis garSemo aRmosavleTidanNdasavleTisken an piriqiT; msjelobs TariRTa cvlis xazis daniSnulebasa da ganlagebis principebze;
aseve mogzaurobisas Seqmnil uxerxulobebze da maTi daZlevis saSualebebze.
geo. VIII 2. gansazRvravs teritoriebis adgilmdebareobas rukaze da aanalizebs mis mniSvnelobas.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• sakoordinato badis gamoyenebiT gansazRvravs sxvadasxva adgilis mdebareobas, maT Soris
manZilebsa da mimarTulebebs (msoflios mniSvnelovani qveynebi da dedaqalaqebi, saqarTvelos
regionebi da administraciuli centrebi);
• iyenebs rukas da msjelobs saqarTvelos mdebareobaze regionaluri da msoflio masStabiT. adarebs romelime sxva qveynis mdebareobas;
• jgufuri muSaobisas TiToeuli jgufi irCevs bunebrivi maxasiaTeblebiT an geografiuli mdebareobiT mkveTrad gansxvavebul qveyanas eqspediciis Casatareblad da klasis winaSe warmoadgens
misi ganxorcielebisaTvis martiv gegmas (mizani, marSruti, dro, gadaadgilebis saSualeba, arCeuli marSrutis upiratesoba sxvebTan SedarebiT, wasaRebi nivTebis sia da a.S.).
4
garemo da socialuri sistemebi
geo. VIII 3. Seiswavlis mosaxleobis demografiul maxasiaTeblebს da ukavSirebs maT qveynis
ganviTarebis perspeqtivas.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
demografiul sakiTxebze msjelobisas iyenebs Sesabamis terminologias;
statistikur monacemebze dayrdnobiT msjelobs msoflio mosaxleobis dinamikis Sesaxeb da
xsnis cvlilebis mizezebs;
ganmartavs ZiriTad demografiul maCveneblebs (Sobadoba, sikvdilianoba, bunebrivi mateba),
sqesobriv-asakobriv struqturas da msoflioSi gavrcelebul aRwarmoebis tipebs; kiTxulobs
Sesabamis grafikebs da diagramebs;
mosaxleobis aRweris masalebze dayrdnobiT adgens sxvadasxva tipis grafikebs da diagramebs;
iyenebs statistikur masalas da aanalizebs sxvadasxva aRwarmoebis tipis mqone qveynebis
demografiul politikas; msjelobs regionebis demografiul suraTze da eTikur WrilSi ganixilavs mosalodnel cvlilebebs.
geo. VIII 4. axasiaTebs mosaxleobis geografiul (gansaxlebis) Taviseburebebsa da migraciis
process.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
msjelobs sxavdasxva garemoSi mosaxleobis gansaxlebis Taviseburebebis Sesaxeb (mdinaris
xeobebis gaswvriv, zRvis napirebze, udabnoebSi, mTebSi, industriul da agrarul regionebSi);
adarebs (ecnoba da aanalizebs dasaxlebuli punqtebis fotosuraTebsa da adgilis gegmebs) maT
sakuTar dasaxlebul punqts;
Sesabamisi Tematuri rukis gamoyenebiT aanalizebs mosaxleobis simWidroves msoflios sxvadasxva regionSi; gamoyofs yvelaze mWidrod da yvelaze meCxrad dasaxlebul regionebs da
cxrilSi ajgufebs maT;
iyenebs Sesabamis terminologias da ganasxvavebs migraciis tipebs (gare, Sida, qanqarisebri
da sxva) mimarTulebisa da drois mixedviT;
asaxelebs migraciis tipebs, romlebsac ukve icnobs; msjelobs adamianis migraciis SesaZlo
mizezebze da mohyavs Sesabamisi magaliTebi;
varaudobs migraciis SesaZlo Sedegebze individisa (romelic CarTulia am procesSi) da
qveynebisaTvis (saidanac da saiTac mimarTulia konkretuli migracia);
individualurad an jgufuri muSaobisas cxrilis saSualebiT ajgufebs sxvadasxva migraciasa (nebayoflobiTi da iZulebiTi _ monobidan trefikingamde) da am migraciebis mizezebsa
da Sedegebs.
5
geo. VIII 5. axasiaTebs urbanizaciis process.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• agrovebs monacemebs sakuTari dasaxlebuli punqtis Sesaxeb, adarebs sasoflo da saqalaqo
dasaxlebebis fotoebs; ganmasxvavebel niSnebs ganaTavsebs cxrilSi;
• agrovebs informacias (literatura, fotoebi, rukebi) da aRwers Tanamedrove megapoliss
(aglomeracia, konurbacia da sxva); misTvis damaxasiaTebel niSnebs warmoadgens sqemis saxiT;
• ecnoba saqarTveloSi da sxva qveynebSi dasaxlebuli punqtebis statusis miniWebis kriteriumebs, pirobiTi niSnebis daxmarebiT rukaze aRniSnavs sxvadasxva dasaxlebis xalxmravlobas
da funqciebs;
interesis mixedviT agrovebs informacias (gegma, ruka, fotosuraTi, statistikuri informacia da sxva) kontinentebis udides qalaqebze da adarebs maT sxvadasxva niSnis mixedviT (dagegmareba, funqcionaluri daraioneba, infrastruqtura, mosaxleoba da sxva). Sedegebs warmoadgens misTvis sasurveli formiT (cxrili, sqema, Canaxati, werilobiTi Tema da sxva).
geo. VIII 6. axasiaTebs mniSvnelovan mogzaurobebsa da maT Sedegebs.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• moipovebs informacias (saxelmZRvanelosa da damatebiTi literaturis saSualebiT) didi
geografiuli aRmoCenebis Sesaxeb da konturul rukaze aRniSnavs am mogzaurobebis marSrutebs;
msjelobs didi geografiuli aRmoCenebis epoqis mniSvnelobaze kacobriobis ganviTarebisaTvis; mohyavs TvalsaCino magaliTebi (axali teritoriebis aTviseba, qveynebs Soris kavSirebis gaRrmaveba da sxva);
aanalizebs didi geografiuli aRmoCenebis epoqas da msjelobs, Tu rogori iqneboda dRevandeloba aRniSnul epoqaSi gakeTebuli aRmoCenebis gareSe;
erTmaneTs adarebs Tanamedrove da warsuli epoqis rukebs da adgens im qveynebis sias, romlebic ar aris aRniSnuli warsuli epoqis rukaze (mag. Tanamedrove da XV saukunis pirveli
naxevris rukebs);
• misTvis sasurveli formiT warudgens Tanaklaselebs warsulis da Tanamedrove gamoCenili
mogzaurebis mogzaurobebs (werilobiT, Canaxatis saxiT, zepiri informaciis formiT).
geo. VIII 7. msjelobs transportis ganviTarebaze uZvelesi droidan dRemde.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
asaxelebs misTvis cnobil satransporto saSualebebs da msjelobs maTi gamoyenebis efeqtianobaze sxvadasxva tipis produqciis gadazidvisas (mag.: manZili, xarjebi, dro);
msjelobs sxvadasxva tipis satransporto saSualebebis ganviTarebisa da gamoyenebis perspeqtivebze gansxvavebul bunebriv garemoSi;
cxrilSi ajgufebs garemo pirobebsa da Sesabamis efeqtur satransporto saSualebebs;
moipovebs informacias sxvadasxva satransporto saSualebebis garemoze uaryofiTi zemoqmedebis Sesaxeb; ecnoba garemosaTvis usafrTxo transportis Seqmnis Tanamedrove miRwevebs
mecnierebaSi;
6
konturul rukaze daaqvs is saxmeleTo da sazRvao marSrutebi, romlebiTac saqarTvelo
ukavSirdeba mezobel saxelmwifoebs;
msjelobs warsulSi da Tanamedrove epoqaSi kavkasiis rolze, rogorc satransporto damakavSirebel derefanze evropa-azias Soris; konturul rukaze daaqvs didi abreSumis gzis marSruti.
geo. VIII 8. msjelobs vaWrobis rolze ekonomikis ganviTarebaSi.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
konturul rukaze aRniSnavs mniSvnelovani mogzaurobebis Sedegad warmoqmnil savaWro
gzebs;
irCevs erT-erT mniSvnelovan savaWro centrs da msjelobs ekonomikis ganviTarebaSi mis saerTaSoriso da adgilobriv mniSvnelobaze; aRniSnavs mas konturul rukaze;
ikvlevs sasoflo-sameurneo bazris asortiments, asxvavebs adgilze warmoebul da importirebul produqcias; Sedegebs warmoadgens misTvis sasurveli formiT;
ikvlevs sasursaTo maRaziis asortiments, saqonels ajgufebs adgilze warmoebul da Semotanil produqciad; msjelobs saqarTvelos kvebis produqciaSi importis rolze da importiori qveynebi daaqvs konturul rukaze;
irCevs mrewvelobis (mag.: navTobis da bunebrivi airis mrewveloba) da soflis meurneobis
(mag.: xorblis da yavis warmoeba) zogierTi dargis produqcias, ikvlevs am produqciaze moTxovnas msoflio bazarze da konturul rukaze daaqvs umsxvilesi importiori da eqsportiori
qveynebi;
ganmartavs importisa da eqsportis cnebebs; statistikuri masalis analizis safuZvelze
ajgufebs sxvadasxva produqciis importior da eqsportior qveynebs.
geo. VIII 9. msjelobs kulturisa da ganaTlebis sivrce-droiT Taviseburebebze.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
ecnoba iunesko-s bunebrivi da kulturuli Zeglebis nusxaSi Setanil kavkasiaSi arsebul
dacul obieqtebs da maTi Setanis kriteriumebs;
gamoTqvams mosazrebas, ra obieqtebs daumatebda iuneskos-s bunebrivi da kulturuli Zeglebis nusxas saqarTveloSi da ratom;
• axasiaTebs saganmanaTleblo dawesebulebebis ganawilebas saqarTvelos regionebis mixedviT; msjelobs maT rolze mxaris ganviTarebaSi;
• konturul rukaze aRniSnavs misTvis cnobili antikuri xanis, Sua saukuneebisa Tu Tanamedrove qarTul da ucxour saganmanaTleblo centrebs.
7
geo. VIII 10. msjelobs mniSvnelovani politikuri da ekonomikuri procesebiT gamowveul
socialur cvlilebebze.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
irCevs TvalsaCino kriteriumebs, risi saSualebiTac ajgufebs saqarTvelosa da evropaSi
sxvadasxva epoqaSi urbanizaciiT gamowveul cvlilebebs; Sedegebs gamoxatavs cxrilis saSualebiT;
ecnoba statistikur masalas da msjelobs ekonomikuri da politikuri mizezebis Sedegad
depopulaciasTan dakavSirebul socialur cvlilebebze;
ecnoba statistikur masalas da msjelobs ekonomikuri da politikuri mizezebis Sedegad
gare da Sida migraciuli procesebis cvlilebebze;
ikvlevs ekonomikuri da politikuri cvlilebebis gamo qalaqebis funqciis SeZena-dakargvis Sedegad warmoqmnil socialur problemebs; mohyavs Sesabamisi magaliTebi.
saxelmwifo mmarTveloba da politika
geo. VIII 11. msjelobs garemoSi konfliqtebiT gamowveul cvlilebebze.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
TanaklaselebTan erTad moipovebs informacias bunebaSi omebiT gamowveul cvlilebebze (wyali, haeri, niadagi, tye); cvlilebebis Sedegebs warmoadgens cxrilis an naxatis (plakatis)
saxiT;
moipovebs informacias im teqnogenuri katastrofebis Sesaxeb, romlebic warmoiqmna saomari moqmedebebis arealebSi (mag. a.S.S. _ erayis pirveli omiT gamowveuli ekologiuri katastrofa sparseTis yureSi) da msjelobs mis uaryofiT Sedegebze.
geo. VIII 12. axasiaTebs msoflios regionebis gamoyofis principebs da qveynebis klasifikaciis mniSvnelovan kriteriumebs.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
iyenebs rukas da gansazRvravs fizikur-geografiuli, istoriul-kulturuli, ekonomikuri
da politikuri niSniT msoflioSi regionebis gamoyofis Taviseburebebs;
iyenebs saswavlo rukas da gansazRvravs strategiuli resursebiT (saTbob-energetikuli)
mdidar regionebs; daaqvs isini konturul rukaze akvirdeba qveynebis CrdiloeT-samxreTad
dayofis (ekonomikuri ganviTarebis donis maCvenebel) rukas da ajgufebs cxrilSi qveynebs kontinentebis da ganviTarebis donis mixedviT;
ilustraciebis analizis safuZvelze SeimuSavebs qveynis ganviTarebis donis maCvenebel sakuTar kriteriumebs (samuSao adgilebi, savaWro obieqtebi, saSualo xelfasi, transporti,
sacxovrebeli) da gamoTqvams mosazrebebs;
adgens da adarebs im TvalsaCino resursebis nusxas, romlebic gamoiyeneba mdidari da Raribi qveynebis meurneobaSi (saSeni masala, gasaTbobi saSualebebi, transporti da gzebi, eleqtroenergiis warmoeba-moxmareba da sxva); msjelobs resursebsa da ekonomikuri ganviTarebis
doneebs Soris arsebul kavSirebze;
irCevs or regions da cxrilSi ajgufebs ganmasxvavebel da msgavs niSnebs; msjelobs msgavseba-gansxvavebis gamomwvev mizezebze.
8
geo. VIII 13. axasiaTebs kavkasiis regions.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
iyenebs Sesabamis Tematur rukebs da aanalizebs evropa-azias Soris sazRvris gatarebis
problemurobas _ ganixilavs da ganazogadebs sazRvris gatarebis alternatiul variantebs,
asabuTebs misTvis misaRebi variantis marTebulebas da daaqvs igi konturul rukaze;
politikuri da fizikuri rukebis gamoyenebiT ajgufebs qveynebs mdebareobis mixedviT; saubrobs kavkasiis da masSi Semavali qveynebis mdebareobaze;
iyenebs rukas da axasiaTebs Savi da kaspiis zRvebis fiziko-geografiul maxasiaTeblebs,
mniSvnelovan resursebs (mineraluri, biologiuri, rekreaciuli) da garemosdacviT problemebs; gamoTqvams mosazrebebs maT rolsa da perspeqtivebze;
iyenebs Sesabamis Tematur rukebs, statistikur informacias da msjelobs kavkasiis mosaxleobis rig maxasiaTeblebze (mag.: demografiuli, eTnikuri, religiuri mravalferovneba);
avsebs Sesabamis konturul rukebs;
rukasa da teqstSi moZiebuli informaciis gamoyenebiT aRwers kavkasiisaTvis damaxasiaTebel mniSvnelovan resursebs (navTobi, gazi, mineraluri wylebi da sxva), geografiul obieqtebs
da bunebriv Taviseburebebs; avsebs kavkasiis Sesabamis konturul rukas;
Tematuri rukebis meSveobiT kavkasiis bunebriv pirobebsa da resursebs akavSirebs mosaxleobis tradiciul sameurneo saqmianobasTan (mag.: zonaluroba da soflis meurneobis specializacia); cxrilSi ajgufebs kavkasiis qveynebs aRniSnuli maxasiaTeblis mixedviT;
agrovebs informacias, msjelobs kavkasiis bunebriv-katastroful movlenebze (miwisZvra,
mewyeri, Rvarcofi da sxva), garemosdacviT problemebze (mag.: Savi da kaspiis zRvebis problemebi) da maTi gadaWris SesaZlo gzebze;
kavkasiis regions adarebs msoflios sxva romelime regions TvalsaCino niSnebis mixedviT
(mdebareobis, bunebrivi pirobebis, mosaxleobis da sxva); msgavseba-gansxvavebebs gamosaxavs
misTvis misaRebi formiT;
adarebs sxvadasxva drois saqarTvelos geopolitikur mniSvnelobas msofliosa da kavkasiisTvis. mag.: XII saukunis saqarTvelo da Tanamedrove saqarTvelo.
geo. VIII 14. msjelobs saerTaSoriso organizaciebis mniSvnelobaze.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
gamoTqvams sakuTar mosazrebas saerTaSoriso organizaciebis warmoqmnis da ganviTarebis Sesaxeb, msjelobs erT-erT maTganze;
agrovebs informacias da msjelobs kavkasiisTvis mniSvnelovani saerTaSoriso samxedro-politikuri da ekonomikuri organizaciebis saqmianobis Sesaxeb; gansazRvravs maT rols qveynebis
integraciis sakiTxSi;
moipovebs informacias da msjelobs im saerTaSoriso organizaciebze, romlebSic gawevrianebulia saqarTvelo da kavkasiis sxva qveynebi (evrosabWo, gaero, suami, da sxv.);
msjelobs bunebis dacvis organizaciebis saqmianobis Sesaxeb; agrovebs informacias mSobliur regionSi maT mier ganxorcielebuli proeqtebis Sesaxeb.
rekomendebuli Sinaarsi
regionalizmi
komunikacia, vaWroba, mogzauroba
mdidari da Raribi qveynebi
mosaxleoba, gansaxleba, migracia,
saerTaSoriso organizaciebi
urbanizacia
konfliqtebis xasiaTi da maTi Sedegebi
xelovneba da ganaTleba
9
III. saxelmZRvanelos Sesabamisoba standartTan
anu ra codnas da unarebs SeiZens moswavle saxelmZRvanelos daxmarebiT
saxelmZRvanelos Sinaarsis gacnobis Semdeg, SegviZlia davadginoT, rom moswavleebi miiReben codnas TiToeuli kontinentis bunebis mravalferovnebisa da originalurobis Sesaxeb. davalebebis saSualebiT isini Seiswavlian da SeZleben rukebze muSaobas, martivi rukebis Seqmnas,
diagramebsa da cxrilebze muSaobas da maT Sedgenas. gamoumuSavdebaT sivrceSi orientaciis
unari, xolo gonieri da SemoqmedebiTad moazrovne maswavleblis xelSewyobiT miiReben araerT
inteleqtrualur informacis mravalmxrivi TvalsazrisiT, rogoricaa magaliTad, saintereso
istoriebi mkvlevarebis moRvaweobidan an msoflios unikaluri adglebis aRweriloba/prezentacia da a. S.
saxelmZRvanelos Sesabamisoba sagnobriv standartTan imaSi mdgomareobs, rom teqstis Sinaarsis gacnobisa da davalebebis Sesrulebis safuZvelze saswavlo wlis bolos moswavleebi:
VIII.1. SeZleben rukebisa da sxva geografiuli saSualebebis gaanalizebas, Seadgenen maT
martiv analogiebs, kerZod, mocemuli informaciis safuZvelze SeuZliaT Seqmnan am miznisaTvis
metad morgebuli geografiuli saxeoba (sqema, diagrama, grafiki):
nawili I; nawili II; nawili III; nawili IV; nawili V; nawili VI; nawili VII; nawili VIII;
VIII.2. gansazRvraven teritoriebis adgilmdebareobas rukaze. kerZod,
sakoordinato badis gamoyenebiT gansazRvraven sxvadasxva adgilis mdebareobas, maT Soris
manZilebsa da mimarTulebebs:
nawili I _ $ 1.1-dan $ 1.6-is CaTvliT
nawili II _ $2.1; $ 2.2; $2.3
nawili III _ $3.1 $ 3.2; $3.3
nawili IV _ $4.1 $ 4.2; $4.3
nawili V _ $5.1 $ 5.2; $5.3
nawili VI _ $ 6.1; $ 6.2; $6.3
nawli VII _ $7.1; $ 7.2; $7.3; $7.4
nawili VIII _ $8.1, $8.2, $8.3, $8.4; $ 8.6
iyeneben rukas da msjeloben saqarTvelos mdebareobaze regionaluri da msoflio masStabiT. adareben romelime sxva qveynis mdebareobas.
nawili VIII _ kavkasia. saqarTvelo da maTi mezoblebi: ruseTi, TurqeTi, azerbaijani, somxeTi.
10
VIII.3 Seiswavlian mosaxleobis demografiul maxasiaTeblebs da daukavSireben maT qveynis
ganviTarebis perspeqtivebs. kerZod,
statistikur monacemebze dayrdnobiT msjeloben msoflios mosaxleobis dinamikis Sesaxeb
da xsnian cvlilebis mizezebs
$2.4 $3.4; $4.4; $5.4; $6.4; $8.4;
ganmartaven ZiriTad demografiul maCveneblebs (Sobadoba, mokvdaoba, bunebrivi mateba),
sqesobriv-asakobriv struqturas.
$2.4 $3.4; $4.4; $5.4; $6.4; $8.4;
VIII.4 SeZleben mosaxleobis gansaxlebis Taviseburebebisa da migraciis procesis daxasiaTebas. kerZod:
msjeloben sxvadasxva garemoSi mosaxleobis gansaxlebis Taviseburebebis Sesaxeb (mdinaris
xeobis gaswvriv, zRvis napirebze, udabnoebSi, mTebSi, industriul da agrarul raionebSi).
Sesabamisi Tematuri rukis gamoyenebiT aanalizeben mosaxleobis simWidroves msoflios sxvadasxva regionSi.
asaxeleben migraciis tipebs: msjeloben adamianis migraciis SesaZlo mizezebze.
$2.4 $ 3.4; $ 4.4;$ 5.4;$ 6.4;$ 8.4;
VIII.5 SeZleben urbanizaciis procesis daxasiaTebas. kerZod,
agroveben monacemebs sasoflo da saqalaqo dasaxlebebis Sesaxeb.
$2.4 $ 3.4; $ 4.4;$ 5.4;$ 6.4;$ 8.4;
VIII.6 SeZleben mniSvnelovani mogzaurobebisa da maTi Sedegebis daxasiaTebas. kerZod:
moipoveben informacias didi geografiuli aRmoCenebis Sesaxeb da konturul rukaze aRniSnaven am mogzaurobebis mimarTulebas.
msjeloben didi geografiuli aRmoCenebis epoqis mniSvnelobaze kacobriobis ganviTarebisaTvis.
$2.1 $ 3.1; $ 4.1;$ 5.1; $ 5.6; $ 6.7; antarqtida, gv. 138
VIII.7 SeZleben msjelobas transportis ganviTarebaze uZvelesi droidan dRemde. kerZod:
asaxeleben maTTvis cnobil satransporto saSualebebs da msjeloben maTi gamoyenebis efeqtianobaze sxvadasxva tipis produqciis gadazidvisas.
msjeloben sxvadasxva tipis satransporto saSualebis ganviTarebisa da gamoyenebis perspeqtivebze gansxvavebul bunebriv garemoSi.
$2.5 $ 4.5; $ 8.5.
11
VIII.8 SeZleben msjelobas vaWrobis rolze ekonomikis ganviTarebaSi. kerZod:
konturul rukaze aRniSnaven mniSvnelovani mogzaurobebis Sedegad warmoqmnil savaWro
gzebs.
irCeven mrewvelobisa da soflis meurneobis zogierTi dargis produqcias. ikvleven am produqciis moTxovnas msoflio bazarze (da konturul rukaze daaqvT umsxvilesi importiori da
eqsportiori qveynebi).
ganmartaven importisa da eqsportis cnebebs; ajgufeben sxvadasxva produqciis importior
da eqsportior qveynebs.
$2.5 $ 3.5; $ 4.5; $ 5.5; $ 6.5; $ 8.5;
VIII.9. SeZleben msjelobas kulturisa da ganaTlebis sivrce-droiT Taviseburebebze. kerZod:
ecnobian iuneskos bunebrivi da kulturuli Zeglebis nusxaSi Setanil kavkasiaSi arsebul
dacul obieqtebs da maTSi Setanis kriteriumebs.
gamoTqvamen mosazrebas, ra obieqtebs daumatebda iuneskos bunebrivi da kulturuli Zeglebis nusxaSi saqarTveloSi.
axasiaTeben saganmanaTleblo dawesebulebebis ganawilebas saqarTvelos regionebSi. ician
antikuri, Sua saukuneebis Tu Tanamedrove qarTuli da ucxouri saganmanaTleblo Zeglebis
geografia. pouloben maT rukaze.
kavkasiis bunebrivi RirsSesaniSnaobebi gv. 177-179.
VIII.10. SeZleben msjelobas mniSvnelovani politikuri da ekonomikuri procesebiT gamowveul socialur cvlilebebze. kerZod:
ajgufeben (saqarTvelosa da evropaSi) urbanizaciiT gamowveul cvlilebebs.
msjeloben depopulaciasTan dakavSirebul socialur cvlilebebze.
msjeloben gare da Sida migraciuli procesebis cvlilebebze.
ikvleven qalaqebis funqciis SeZena-dakargvis Sedegad warmoqmnil socialur problemebs.
$2.4 $ 3.4; $ 4.4; $ 5.4; $ 6.4; $ 8.4;
VIII.11. SeZleben msjelobas garemoSi konfliqtebiT gamowveul cvlilebebze. kerZod:
moipoveben informacias omebiT gamowveul cvlilebebze bunebaSi.
moipoveben informacias im teqnogenuri katastrofebis Sesaxeb, romlebic warmoiqmna saomari moqmedebis adgilebSi da msjeloben maT uaryofiT Sedegebze.
$2.6 $ 3.6; $ 4.6;$ 5.6;$ 6.6;$ 8.6;
12
VIII.12 SeZleben daaxasiaTon msoflios regionebis gamoyofis principebi da qveynebis klasifikaciis
mniSvnelovani kriteriumebi.
$2.6 $ 3.6; $ 4.6;$ 5.6;$ 6.6;$ 8.6;
VIII.13. SeZleben kavkasiis regionis daxasiaTebas. kerZod:
iyeneben Sesabamis Tematur rukebs da aanalizeben evropa-azias Soris sazRvris gatarebis problemurobas (ganixilaven da ganazogadeben sazRvris gatarebis alternatiul variantebs, asabuTeben maTTvis
misaReb variants), marTebulebas da daaqvT igi konturul rukaze;
politikuri da fizikuri rukebis gamoyenebiT ajgufeben qveynebs mdebareobis mixedviT; saubroben
kavkasiisa da masSi Semavali qveynebis mdebareobaze;
iyeneben rukas da axasiaTeben Savi da kaspiis zRvebis fizikur-geografiul maxasiaTeblebs, mniSvnelovan resursebs (mineraluri, biologiuri, rekreaciuli) da garemosdacviT problemebs; gamoTqvamen
mosazrebebs maT rolsa da perspeqtivebze.
iyeneben Sesabamis Tematur rukebs, statistikur informacias da msjeloben kavkasiis mosaxleobis
rig maxasiaTeblebze (mag.: demografiuli, eTnikuri, religiuri mravalferovneba); avseben Sesabamis konturul rukebs;
rukasa da teqstSi moZiebuli informaciis gamoyenebiT aRweren kavkasiisaTvis damaxasiaTebel mniSvnelovan resursebs (navTobi, gazi, mineraluri wylebi da sxva), geografiul obieqtebs da bunebriv Taviseburebebs; avseben kavkasiis Sesabamis konturul rukas.
Tematuri rukebis meSveobiT kavkasiis bunebriv pirobebsa da resursebs akavSireben mosaxleobis radiaciul sameurneo saqmianobasTan (mag.: zonaluroba da soflis meurneobis specializacia).
agroveben informacias, msjeloben kavkasiis bunebriv-katastroful movlenebze (miwisZvra, mewyeri,
Rvarcofi da sxva), garemosdacviT problemebze (mag.: Savi da kaspiis zRvebis problemebi) da maTi gadaWris SesaZlo gzebze.
kavkasiis regions adareben msoflios sxva regions TvalsaCino niSnebis mixedviT (mdebareobis, bunebrivi pirobebis, mosaxleobis da sxva); msgavseba-gansxvavebebs gamosaxaven misTvis misaRebi formiT.
adareben sxvadasxva drois saqarTvelos geopolitikur mniSvnelobas msofliosa da kavkasiisTvis.
$8.1 $ 8.2; $ 8.3;$ 8.4; $ 8.5; $ 8.6;
VIII.14. SeZleben msjelobas saerTaSoriso organizaciebis mniSvnelobaze. kerZod,
gamoTqvamen sakuTar mosazrebas saerTaSoriso organizaciebis warmoqmnisa da ganviTarebis Sesaxeb.
agroveben informacias da msjeloben kavkasiisaTvis mniSvnelovani saerTaSoriso samxedro-politikuri da ekonomikuri organizaciebis saqmianobis Sesaxeb; gansazRvraven maT rols qveynebis integraciis
sakiTxSi.
moipoveben informacias da msjeloben im saerTaSoriso organizaciebze, romlebSic gawevrianebulia
saqarTvelo da kavkasiis sxva qveynebi (evrosabWo, gaero, suami da sxv.).
msjeloben bunebis dacvis organizaciebis saqmianobis Sesaxeb; agroveben informacias mSobliur regionSi maT mier ganxorcielebuli proeqtebis Sesaxeb.
13
rCevebi maswavlebels!
imisaTvis, rom saxelmZRvanelom da sagakveTilo procesma zustad upasuxos standartis
moTxovnebs, saWiroa yvela ganxiluli Tema saklaso an saSinao aqtivobebiT iyos gamyarebuli.
saxelmZRvaneloSi ganxiluli Temebi, ra Tqma unda, standarts eTanxmeba, magram kargi iqneba,
Tu amas davalebebSic gaviTvaliswinebT. magaliTad:
transportis ganviTarebasTan dakavSirebiT (geo. VIII. 7)
kontinentis SigniT tvirTis gadatanis efeqturi santransporto saSualebebi da maTi garemoze zemoqmedebis masStabebis dadgena;
sxvadasxva satransporto saSualebebis ekonomikuri efeqtianobis gansazRvra qveynis ganviTarebaSi;
sxvadasxva satransporto saSualebebis ekonomikuri efeqtianobisa da garemoze zemoqmedebis masStabebis Sedareba;
mecnieruli miRwevebis gacnoba _ garemosaTvis yvelaze usafrTxo transporti msoflioSi.
vaWrobis rolTan dakavSirebiT (geo.VIII 8)
konturul rukaze mniSvnelovani savaWro gzebis datana;
qveynis ekonomikaSi adgilobrivi produqciis moxmarebis kvleva;
qveynis ekonomikaSi Semotanili produqcia (saqoneli) moxmarebisa da masze moTxovnilebis
kvleva;
eqsportisa da importis codnis fonze qveynebis dajgufeba konkretuli produqciis miTiTebiT;
kulturisa da ganaTlebis sivrce-droiT TaviseburebebTan dakavSirebiT (geo VIII. 9):
iuneskos Zeglebis nusxis gacnoba; kavkasiis bunebrivi da kulturuli ZeglebiT daintereseba;
mosazrebis gamoTqma: romel Zegls daumatebda iuneskos nusxas;
konturul rukaze Zveli da axali drois saganmanaTleblo obieqtebis datana: saswavleblebi saqarTveloSi; saswavleblebi msoflioSi;
garemoSi konfliqtebiT gamowveul cvlilebebTan dakavSirebiT (geo. VIII. 11):
bunebaSi omebiT gamowveul cvlilebebze informaciis mopoveba (narkvevis an plakatis Seqmna);
saomari moqmedebebiT gamowveuli teqnogenuri katastrofebis Sedegebi. mag. navTobis CaRvra sparseTis yureSi _ aSS-erayis I omi.
14
IV. Sefasebis principebi
trimestris manZilze maswavlebeli unda iyenebdes Sefasebis or ZiriTad tips: mimdinare da
Semajamebel Sefasebas. orive SemTxvevaSi maswavlebeli xan qulas wers, xan _ komentars akeTebs. qula gansazRvavs moswavlis codnis dones _ susti done (1, 2, 3 qula), saSualoze dabali
done (4, 5 qula), saSualo done (6, 7, qula) da maRali done (8, 9, 10 qula).
komentari ganmaviTarebeli Sefasebaa, romelSic maswavlebeli sityvierad ganmartavs, ra
gaakeTa moswavlem kargad da risi gakeTeba SeuZlia mas ukeT am etapze.
qula da komentari maswavlebelma SeiZleba gamoiyenos trimestris ganmavlobaSi, rogorc
mimdinare saklaso da saSinao davalebebis, aseve Semajamebeli samuSaoebis Sefasebis dros.
moswavlisTvis aucilebelia, rom maswavlebelma konkretulad auxsnas da mkafiod daanaxos
mas Tavisi miRwevebi. amitom maswavlebeli xSirad unda daexmaros moswavles sakuTari codnis
xarisxis gansazRvrasa da obieqtur TviTSefasebaSi, rac SesaZlebelia sityvieri ganmartebiT
_ komentariT. qula yovelTvis ar aris sakmarisi moswavlis codnis Zlieri da susti mxareebis gansasazRvrad. marTalia, qula gamoxatavs moswavlis codnis dones, magram mxolod niSniT bevrma moswavlem SeiZleba ver dainaxos, sad sWirdeba mas meti muSaoba. qulasTan erTad
(zogjer ki mis gareSec) maswavleblis mokle da naTeli komentari gasagebs xdis mozardisaTvis
yvela detals da saSualebas aZlevs, gaaaqtiuros swavlis procesi da gaiumjobesos Sedegi.
V. rogor SevarCioT Sefasebis komponentebi
Sefasebis komponentebi unda asaxavdes moswavlis mier sagnis codnis xarisxs. TiToeul komponentze dayrdnobiT maswavlebels saSualeba eZleva, Seafasos moswavle trimestris manZilze,
xolo moswavles SeuZlia, moaxdinos dakvirveba sakuTar Tavze da gansazRvros sagnis codnis
done da Tavisi Zlieri da susti mxareebi. ase rom, Sefasebis komponentebs unda SevxedoT, rogorc saSualebas moswavlis SesaZleblobebis obieqturad da mravalmxriv danaxvis saqmeSi.
erovnul saswavlo gegmaSi Sefasebis komponentebi imgvaradaa SemoTavazebuli, rom maswavlebels saSualeba eZleva, Seafasos moswavle rogorc codnasa da unar-CvevebSi, aseve qcevasa da
swavlisadmi damokidebulebaSi. Tumca iqvea naTqvami, rom `dabali niSniT Sefaseba disciplinuri sasjelis motiviT ar aris gamarTlebuli. niSani gamoxatavs moswavlis akademiur moswrebas. Tu moswavle gakveTilebze arasaTanadod iqceva, es avtomaturad imoqmedebs mis akademiur
moswrebaze, rac Sesabamisad niSnavs, rom moswavlis akademiuri moswreba mis SesaZleblobebTan
SedarebiT dabali iqneba”.
geografiaSi trimestruli niSnis Semadgeneli komponentebi SeiZleba iyos:
a) saSinao davalebebi
b) saklaso davalebebi
g) proeqtebi
d) SemoqmedebiToba an TanamSromloba, an
jgufSi efeqturi muSaoba
an:
a) gakveTilze CarTuloba
b) saSinao davalebebi
g) Semajamebeli davalebebi
d) organizebuloba.
komponentebis SerCevis variantebis CamonaTvali, SeiZleba kidev gavagrZeloT. aq mTavaria,
kaTedris maswavleblebma gansazRvron, ras iTxovs standarti.
15
cnobilia, rom bolo komponenti arCeviTia da is maswavleblis rekomendaciiT imis mixedviT,
Tu rogori tipis klasTan gvaqvs saqme, moswavleebma TviTon unda SearCion. kerZod, SeZleben
Tu ara bavSvebi erTmaneTTan TanamSromlobas, jgufur muSaobas, SemoqmedebiT saqmianobas, anu
mniSvnelovania, Sefasdes saswavlo procesSi moswavleTa organizebuloba. arCeviTi komponentis
SerCevisas maswavlebelma da moswavleebma unda ixelmZRvanelon klasis saWiroebiT. Tu inteleqtualur, Semoqmed bavSvebTan gvaqvs saqme, albaT sasurvelia, aqcenti gakeTdes SerCevis I
variantze, xolo Tu klasSi moZravi da celqi bavSvebi iyrian Tavs, SeiZleba umjobesi iyos,
swavlis xarisxTan erTad maTi qcevebis Sefasebazec gamaxvildes yuradReba.
erovnuli saswavlo gegmiT gansazRvrulia, rom TiToeul komponenets unda mieniWos %-uli
wili, romelsac wyvets kaTedra ise, rom sazogadoebriv disciplinebSi yvela komponenti da
maTi % erTnairi iyos. gansazRvrulia, rom bolo, arCeviTi komponentis wili 10%-ia. danarCen
komponentis procentulma jamma unda Seadginos 90%. magaliTad:
a) saSinao davalebebi _ 25%
b) saklaso davalebebi _ 25%
g) proeqtebi _ 40%
d) TanamSromloba _ 10%
SesaZlebelia kaTedram sxvagvaradac SearCios Sefasebis komponentebi da gansazRvros
maTi %-uli wili. magaliTad:
a) gakveTilze CarTuloba _ 40%
b) Semajamebeli davalebebi _ 50%
g) organizebuloba _ 10%
erovnul saswavlo gegmaSi naTqvamia, rom `Tu sam savaldebulo komponentSi gaTvaliswinebulia me-6 (damatebiTi) anu arCeviTi komponenti, danarCeni ori komponentisaTvis miniWebuli
%-uli wili 90%-ia. erTi komponentisaTvis miniWebuli procentuli wili ar unda aRematebodes 50%-s.~
VI. Sefasebis 10-baliani sistema (cxrili)
erovnuli saswavlo gegma `saskolo Sefasebis sistemebis SemuSavebisas gaTvaliswinebul aucilebel midgomebSi~ gvTavazobs, rom moswavleTa codnis Sefaseba unda iyos xSri da mravalmxrivi. `unda Sefasdes ara marto informaciis floba, aramed SeZenili unar-Cvevebi, azrovnebis demonstrirebis formebi da sxva. saswavlo procesis warmatebiT warmarTvisaTvis ar aris
sakmarisi, moswavle mxolod sakontroloebisa da testebis Sedegebis safuZvelze Sefasdes.
maswavlebeli unda afasebdes moswavles dakvirvebis Sedegad dagrovebuli monacemebiT, namuSevrebis krebulebis, prezentaciebis, moswavlisave TviTSefasebis, jgufuri muSaobisa Tu sxva aqtivobebis mixedviT~. amasTan, mniSvnelovania imis gaTvaliswinebac, Tu rogor ekideba moswavle
saxlSi micemuli davalebebis Sesrulebas, rogori xarisxiT asrulebs maT; ramdenad monawileobs sagakveTilo procesSi, rogoria misi interesi, Ziebis survili, SemoqmedebiToba... rac
mTavaria, moswavlem unda icodes, ris mixedviT fasdeba da rogor.
sagakveTilo aqtivobebs maTTvis Sesabamisi Sefasebebi eqnebaT, rasac dagegmili gakveTilis
nimuSebSi ganvixilavT. axla ki gTavazobT Sefasebis 10-baliani sistemis cxrils, sadac ganmartebuli iqneba TiToeuli qulis maxasiaTeblebi.
16
qula
maxasiaTeblebi
1
codna: ver wvdeba ganxiluli sakiTxebis Sinaarss. ver pasuxobs elementarul kiTxvebs. ver poulobs obieqtebs rukaze.
(susti done)
unarebi: daqveiTebuli aqvs aRqmis unari. ver gamoxatavs azrs verc TxrobiT, verc werilobiT. ar SeuZlia SekiTxvis Camoyalibeba da dasma. ar aqvs
rukaze orientirebis unari, ar aqvs savarjiSoebze, cxrilebze, diagramebze muSaobis unari, ar SeuZlia wyvilsa da jgufSi muSaoba
2
codna: ver wvdeba ganxiluli Temebis,sakiTxebis Sinaarss, ver pasuxobs elementarul kiTxvebs. TiTqmis ver poulobs geografiul obieqtebs rukaze.
SeuZlia naTqvamis gameoreba da rukaze Cveneba.
(susti done)
3
(susti done)
4
(saSualoze
dabali done)
unarebi: ver amJRavnebs aRqmisa da sivrceSi orientaciis unarebs: uWirs azris gamoxatva rogorc TxrobiT, aseve werilobiT; ar SeuZlia, SekiTxvis
Camoyalibeba da dasma. Zalian sustad aqvs ganviTarebuli rukaze orientirebis unari; ver asrulebs praqtikul samuSaoebs (konturuli ruka, cxrilebi,
diagramebi da sxv.) ar SeuZlia wyvilsa da jgufSi muSaoba.
codna: amJRavnebs ganxiluli Temebis,sakiTxebis elementarul codnas; SeuZlia, pasuxi gasces faqtobriv sakiTxebze dasmul umartives SekiTxvebs. sxvisi
daxmarebiT SeiZleba aCvenos obieqti rukaze.
unarebi: sustad aqvs ganviTarebuli aRqmisa da faqtobrivi sakiTxebis damaxsovrebis unari. sustad aqvs ganviTarebuli naazrevis TxrobiTa da
werilobiT gadmocemis unari. sustad aqvs ganviTarebuli sivrceSi orientaciisa da rukaze muSaobis unari. TiTqmis ver asrulebs praqtikul davalebebs
(konturis Sevseba, fotosuraTebsa da ilustraciebze muSaoba, cxrilebze, diagramebze muSaoba); ar SeuZlia wyvilsa da jgufSi muSaoba.
codna: amJRavnebs ganxiluli Temebis (sakiTxebis) codnas. ramdenime winadadebiT SeuZlia, gadmosces sakiTxis Sinaarsi; SeuZlia pasuxi gasces faqtobriv
sakiTxze dasmul ramdenime SekiTxvas; SeuZlia zogierTi obieqtis rukaze Cveneba.
unarebi: aqvs aRqmis unari. imaxsovrebs faqtobriv informacias;
aradamajereblad, magram mainc SeuZlia gamoxatos sakuTari azri TxrobiTac da werilobiTac; uWirs rukis kiTxva da obieqtebis Cveneba rukaze.
saWiroebs sxvebis daxmarebas. damoukideblad ar SeuZlia praqtikuli samuSaoebis Sesruleba (konturze muSaoba, fotoebsa da ilustraciebze muSaoba,
cxrilebsa da diagramebze muSaoba); uWirs wyvilsa da jgufSi muSaoba. ver gamoxatavs sakuTar azrs.
5
codna: amJRavnebs ganxiluli Temebis (sakiTxebis) codnas. SeuZlia, Camoayalibos azri; ganmartos termini, sakiTxi, cneba. SeuZlia pasuxi gasces
faqtobriv sakiTxebze dasmul SekiTxvebs; SeuZlia aCvenos obieqtebi rukaze.
(saSualoze
dabali done)
unarebi: ganviTarebuli aqvs damaxsovrebis unari. sxvadasxva situaciaSi iyenebs damaxsovrebul informacias; SeuZlia sakuTari azris gamoxatva, magram
ar SeuZlia argumentirebuli msjeloba; aqvs rukaze orientirebis unari, Tumca xSirad saWiroebs sxvebis daxmarebas; damoukideblad ar SeuZlia muSaoba
praqtikul savarjiSoebze, rogoricaa, cxrilebi, diagramebi, fotoebi da ilustraciebi. ar aqvs informaciis damoukideblad mopovebisa da analizis
unari; SeuZlia wyvilsa da jgufSi muSaoba.
6
codna: icis ganxiluli Temebi (sakiTxebi. wvdeba sakiTxis Sinaarss da gamarTulad ayalibebs azrs. icis ruka. Tavisuflad aCvenebs obieqtebs rukaze.
uWirs Tematuri rukebis kiTxva da maTze muSaoba.
saSualo done
unarebi: aqvs kargi mexsiereba. SeuZlia faqtobrivi sakiTxebis gamoyeneba Sesabamis situaciaSi. aqvs azris TxrobiTa da werilobiT gadmocemis unari.
uWirs msjeloba da azris dacva. sustad aqvs ganviTarebuli informaciis moZiebisa da kvlevis unari; SeuZlia wyvilsa da jgufSi muSaoba. Seaqvs
sakuTari wvlili.
7
saSualo done
8
maRali done
codna: wvdeba ganxiluli Temebis, sakiTxebis Sinaarss. nanaxisa da wakiTxulis Sinaarss gebulobs kargad. pasuxobs dasmul SekiTxvebs, Tavadac SeuZlia
SekiTxvis Camoyalibeba da dasma; miRebuli pasuxis koreqtireba. icis ruka da rukebze muSaoba.
unarebi: kargad aqvs ganviTarebuli aRqmis, wakiTxvis an nanaxis gagebis unari; uWirs damaxsovrebisa da gagebulis saWiro dros gamoyeneba. aqvs sakuTari
azris gamoxatvis unari zepirad da werilobiT; uWirs argumentirebuli msjeloba da azris dacva. SeuZlia praqtikul savarjiSoebze muSaoba da
informaciis miReba. uWirs cxrilebisa da diagramebis Sedgena. SeuZlia wyvilsa da jgufSi muSaoba. kerZod, mosmena, azris gamoxatva. uWirs sxvisi azris
gaziareba da gadawyvetilebis miReba.
codna: Rrmad flobs ganxilul Temas, sakiTxs. SeuZlia msjeloba da analizi. gaazrebulad iyenebs rukas da sxva TvalsaCinoebebs Txrobis Tu weris
momentSi; uWirs problemis danaxva zogierT sakiTxSi.
unarebi: flobs azrovnebis yvela dones: mexsiereba, SinaarsSi wvdoma (gageba), naswavlis gamoyeneba, analizi, sinTezi, daskvnis gakeTeba; aqvs sivrceSi
orientaciis kargi unari. Tavisuflad muSaobs rukebze. SeuZlia martivi rukebis Seqmna; Tavisuflad asrulebs yvela tipis praqtikul samuSaos:
konturi, cxrilebi, diagramebi, ilustraciebi.
uWirs jgufSi muSaoba, radgan yovelTvis ver axerxebs sxvisi azris mosmenas da gaziarebas; aqvs gadawyvetilebis miRebis unari, magram xSirad zedmetad
Cqari da tendenciuria.
9
maRali done
10
maRali done
codna: Rrmad flobs ganxilul Temas, sakiTxs. SeuZlia msjeloba da analizi. gaazrebulad iyenebs rukas da sxva TvalsaCinoebebs Txrobis Tu weris
momentSi; uWirs problemis danaxva zogierT sakiTxSi.
unarebi: aqvs analitikuri azrovneba, aqvs sivrceSi orientaciis kargi unari, Tavisuflad muSaobs rukebze, SeuZlia martivi rukebis Seqmna, Tavisuflad
asrulebs yvela tipis praqtikul samuSaos, kiTxulobs cxrilebs, diagramebs, ilustraciebs, SeuZlia informaciis gamosaxva grafikulad. aqvs
SemoqmedebiTi weris kultura. kargad aqvs ganviTarebuli informaciis moZiebisa da kvlevis unari. aqvs problemis danaxvisa da misi gadaWris gzebis
moZiebis unari; kargad arTmevs Tavs wyvilsa da jgufSi muSaobas; aqvs sakuTari codnisa da SesaZleblobebis rwmena, rac zogjer xels uSlis
TanamSromlobaSi.
codna: Rrmad flobs ganxilul Temas, sakiTxs. SeuZlia msjeloba da analizi. gaazrebulad iyenebs rukas da sxva TvalsaCinoebebs Txrobis Tu weris
momentSi; zogjer uWirs problemis danaxva.
unarebi: aqvs analitikuri azrovneba, sivrceSi orientaciis kargi unari, Tavisuflad muSaobs rukebze, SeuZlia martivi rukebis Seqmna, Tavisuflad
asrulebs yvela tipis praqtikul samuSaos, kiTxulobs cxrilebs, diagramebs, ilustraciebs, SeuZlia informaciis gamosaxva grafikulad. aqvs
SemoqmedebiTi weris kultura. kargad aqvs ganviTarebuli informaciis moZiebisa da kvlevis unari. aqvs problemis danaxvisa da misi gadaWris gzebis
moZiebis unari; kargad arTmevs Tavs wyvilsa da jgufSi muSaobas; pativs scems sxvis azrs, Tundac gansxvavebuls, SeuZlia codnis gaziareba da
TanamSromloba.
Sefasebis cxrilebi komponentebis mixedviT
maswavleblebs xSirad ainteresebT, Tu ra igulisxmeba ama Tu im komponentis SinaarsSi. albaT, geografiis maswavleblebisTvisac aris saintereso, Tu ra SeiZleba moeTxovos moswavleebs
magaliTad, saklaso davalebebis komponentSi anu ra TvalsazrisiT SeiZleba maTi Sefaseba. amitom gTavazobT Sefasebis cxrilebs komponentebis mixedviT. aqve ganvmartavT, rom es cxrilebi
SegiqmniT zogad warmodgenas, xolo konkretul aqtivobebTan misadagebul Sefasebis cxrilebs
dagegmili gakveTilis nimuSebSi ixilavT.
17
komponenti _ gakveTilze CarTuloba
qulebi
0
Sefasebis kriteriumebi
moswavlis Sefaseba SeuZlebelia, is ar dadis gakveTilze an
saerTod ar monawileobs gakveTilis msvlelobaSi
1-2
moswavle iSviaTad monawileobs gakveTilis msvlelobaSi,
SesaZlebelia xelsac uSlides gakveTilis msvlelobas, gamoxatavs gakveTilis
procesis mimarT indiferentul an agresiul damokidebulebas.
3-4
moswavle damoukideblad ar erTveba gakveTilis msvlelobaSi,
iSviaTad iCens iniciativas, maswavleblis daxmarebis gareSe misi CarTuloba
xSirad ar mJRavndeba.
5-6
moswavle damoukideblad erTveba gakveTilis msvlelobaSi, cdilobs iyos
aqtiuri, magram misi aqtiuroba qmnis problemebs _ mag. is zedmetad bevrs
saubrobs, awyvetinebs mosaubreebs, xandaxan cdilobs,zedmeti aqtiurobiT
damalos sakuTari moumzadebloba, zogjer ar scems pativs sxvis muSaobas da sxv.
7-8
aqtiurad monawileobs gakveTilis msvlelobaSi da umetesad
amJRavnebs winaswar momzadebulobas, pativs scems sxvebis azrsa da muSaobas,
damoukideblad erTveba diskusiebsa Tu jgufur muSaobaSi, Tumca ver amJRavnebs
maqsimalur CarTulobas perioduli Cavardnebis gamo.
9-10
mudmivad mzadaa, monawileoba miiRos gakveTilis msvlelobaSi,
damoukideblad erTveba muSaobaSi, diskusiasa Tu problemebis
gadaWraSi, exmareba da pativs scems sxvebs, kargad aqvs
gacnobierebuli sakuTari roli klasis mier raimes SeswavlaSi.
komponenti _ saSinao davalebebi
qulebi
1-2
TiTqmis arasodes ar asrulebs micemul davalebas. uWirs
saxelmZRvaneloze damoukideblad muSaoba. ver axerxebs
teqstisa da vizualuri masalis gagebas. iSviaTad axerxebs
damatebiTi (umartivesi) masalebis moZebnas.
3-4
aqvs mcdeloba, Seasrulos micemuli davalebebi. cdilobs, gaigos teqstis
Sinaarsi, magram uWirs damoukideblad muSaoba. uZneldeba rukebis, diagramebis da
sxva vizualuri masalis gageba. zogjer axerxebs damatebiTi masalis moZiebas da
gakveTilze motanas.
5-6
damoukideblad SeuZlia saSinao davalebebis Sesruleba. Tavs arTmevs
saxelmZRvaneloze muSaobas. Sinaarsobrivad esmis Sesrulebuli davaleba.
SeuZlia imuSaos vizualur masalaze, magram drodadro sWirdeba daxmareba.
daxmarebis gareSe ver axerxebs damatebiTi masalis moZiebas, problemur
sakiTxebze msjelobas, sakiTxis analizs werilobiTi an TxrobiTi formiT.
7-8
yovelTvis asrulebs saSinao davalebas. damoukideblad SeuZlia
saxelmZRvaneloze muSaoba. akeTebs teqstisa da vizualuri masalis analizs.
SeuZlia Seqmnas TvalsaCinoeba, damoukideblad SeuZlia informaciis moZieba da
analizi rogorc werilobiT, aseve TxrobiT. aqvs davalebis prezentaciis kargi
unari.
xarvezebi aqvs argumentirebul msjelobasa da masalis daskvna-SefasebaSi. uWirs
analizi da sinTezi, sakuTari azris dacva.
9-10
18
Sefasebis kriteriumebi
yovelTvis mzad aqvs davaleba. Tavisuflad SeuZlia nebismier damatebiT
literaturasa da masalaze muSaoba, sakiTxis yovelmxriv srulyofilad
damuSaveba. SeuZlia namuSevris maRal doneze warmodgena. SeuZlia
argumentirebuli msjeloba, rogorc werilobiT, aseve TxrobiT. Rrmad flobs
masalas. aqvs sxarti azrovneba. SeuZlia, Seadaros, gaavlos paralelebi, gaakeTos
analizi, daskvna da Sefaseba.
komponenti _ mimdinare saklaso davalebebi
qulebi
Sefasebis kriteriumebi
1-2
iSviaTad asrulebs saklaso davalebebs. uWirs saxelmZRvanelos
teqstze muSaoba. ver swvdeba wakiTxulis Sinaarss. ver adgens
diagramebs da sqemebs. ar SeuZlia maTi gageba, ver scems pasuxs
micemul SekiTxvebs. uWirs Sinaarsis gageba da SekiTxvis dasma.
3-4
SeuZlia, gaigos Temis Sinaarsi, pasuxi gasces martiv SekiTxvebs.
daxmarebis gareSe ver arTmevs Tavs savarjiSoebisa da kiTxva-davalebebis
Sesrulebas. uWirs rukebis, diagramebis, sqemebisa da cxrilebis analizi, maTze
muSaoba, maTi Sedgena.
5-6
SeuZlia, Tavi gaarTvas micemul davalebebs. kerZod, muSaobs teqstze. swvdeba mis
Sinaarss, svams kiTxvebs, pasuxobs dasmul SekiTxvebs. uWirs teqstisa da rukis
analizi, ver akeTebs daskvnebs.
damoukideblad ver arTmevs Tavs diagramebis, rukebis, sqemebis
Sedgenas. zogjer bolomde ver asrulebs davalebas.
7-8
aqtiurad erTveba saklaso davalebebSi. swvdeba Temis Sinaarss,
aanalizebs wakiTxuls da mosmenils. SeuZlia, gaavlos paralelebi, gaakeTos
Sedarebebi da daskvna. kargad msjelobs, erTveba diskusiebSi, icavs sakuTar azrs
argumentebiT. SeuZlia rukebis, sqemebis, cxrilebis, fotoebis analizi. Tumca,
maTi Sedgenisas aqvs xarvezebi, uSvebs Secdomebs.
9-10
yovelTvis mzadaa, Seasrulos saklaso davalebebi. SeuZlia,
damoukideblad gaarTvas Tavi nebismier savarjiSos. erTveba
polemikaSi. wamoWris problemebs da SeuZlia maTi gadaWris gzis povna jgufur
ganxilvebSi. aqvs damoukidebeli azri. SeuZlia naazrevis dacva argumentebiT.
srulyofilad asrulebs davalebebs. akeTebs analizs, sinTezs, daskvnas da
Sefasebas sakiTxis irgvliv. SeuZlia rukebis, diagramebis, sqemebis kargad
Sedgena.
komponenti _ Semajamebeli davalebebi
qulebi
Sefasebis kriteriumebi
1-2
warmodgena aqvs Seswavlil Temaze. SeuZlia, pasuxi gasces an
isaubros umartives (faqtobriv) sakiTxebze. ver swvdeba Temis
Sinaarss.
3-4
amJRavnebs Seswavlili Temis Sinaarsobriv codnas. maswavleblis daxmarebiT
SeuZlia, Tavi gaarTvas martivi sakiTxebis ganxilvas da maTze msjelobas.
5-6
damoukideblad SeuZlia, Tavi gaarTvas Sinaarsobriv da saazrovno analitikur
davalebebs. SeuZlia, monawileoba miiRos msjelobis procesSi. uWirs sxvisi
azris gaTvaliswineba, argumentirebuli msjeloba.
7-8
kargad icis ganxiluli sakiTxebi. damoukideblad SeuZlia gaarTvas Tavi
analitikur davalebebs. aqtiuria diskusiebSi, zogjer zedmetadac. uWirs
sakuTari azris mkafiod Camoyalibeba da dacva, daskvnis gamotana da Sefasebebi,
radgan yvela sakiTxs ver swvdeba Rrmad.
9-10
srulyofilad icis Seswavlili Tema. mzad aris Seasrulos
nebismieri analitikuri samuSao. SeuZlia individualuri
SemoqmedebiTi muSaoba. SeuZlia sakiTxis interpretacia,
argumentirebuli msjeloba, sakuTari azris dacva. akeTebs
safuZvlian daskvnas da Sefasebas. SeuZlia TanamSromloba., sxvisi azris
pativiscema da gaTvaliswineba msjelobis procesSi.
19
komponenti _ proeqti
Sefasebis
kriteriumebi
elemntaruli 1-4
qula
misaRebi 5-7 qula
ostaturi 8-10 qula
mizani
ar aris kargad
gamokveTili, bundovania
xdeba umniSvnelo
sakiTxebze fokusireba
kargad aris gamokveTili,
martivad aRsaqmelia
Sinaarsis
sizuste da
gamarTuloba
gvxvdeba mcdari
informacia. SecdobaSi
Sehyavs mkiTxveli/ msmeneli
ZiriTadad gamarTuli
Sinaarsia, SeiniSneba
uzustobebi informaciebSi
Sinaarsi gamarTulia.
faqtebi zusti da
mravalmxrivia
kvleva dagegmilia.
wyaroebi sworadaa
SerCeuli, magram
arasakmarisia. analizi
damakmayofilebelia.
kvleva kargadaa dagegmili.
gamoyenebulia
avtoritetuli wyaroebi da
savele kvlevis masalebi
kvleva
kvleva araefeqturadaa
dagegmili. wyaro ar aris
sando. analizi zedapirulia
TvalsaCinoeba
TvalsaCinoeba SinaarsTan
Seusabamoa da abnevs
mkiTxvels/masmenels
TvalsaCinoebebi misaRebia,
magram erTferovani.
Seqmnilia proeqtze
momuSave jgufis mier
TvalsaCinoebebi
mravalferovania da
Sinaarsic Sesatyvisia.
daxvewilia
daskvnebi
ar aris Camoyalibebuli,
Tumca aris mcdeloba
daskvnebi aris, magram
aklia sizuste da sicxade.
daskvna mkafio da
orginaluria.
SesabamisobaSia kvlevasTan
damatebiTi komponenti _ organizebuloba
20
qulebi
Sefasebis kriteriumebi
1-2
damoukideblad ar SeuZlia saswavlo resursebis gamoyeneba. Tavs ver arTmevs
samuSaos dagegmvas da drois miznobrivad gamoyenebas.
TiTqmis verasodes axerxebs micemuli davalebis Sesrulebas. xels
uSlis sxvebs xSiri SekiTxvebiT. esaWiroeba mudmivi meTvalyureoba da meurveoba
muSaobis procesSi.
3-4
cdilobs, magram xSirad Tavs ver arTmevs damoukideblad muSaobas. uWirs
micemuli samuSaos dagegmva da Sesruleba. cdilobs, gamoiyenos micemuli dro.
arasrulyofilad, magram aqvs saswavlo nivTebi gakveTilze da cdilobs maT
gamoyenebas. sWirdeba sxvebis daxmareba, riTac aferxebs sagakveTilo process.
5-6
aqvs damoukideblad muSaobis unari. SeuZlia samuSao procesis
dagegmva da drois miznobrivad gamoyeneba, magram xandaxan ar aqvs amis survili.
yovelTvis ver iyenebs saswavlo resursebs. uWirs sxvebTan erTad muSaoba.
7-8
mizanmimarTuli da Tanmimdevrulia muSaobis procesSi. TiTqmis
yovelTvis gonivrulad iyenebs saswavlo resursebs. damoukideblad SeuZlia,
dagegmos saswavlo procesi. iSviaTad sWirdeba maswavleblis rCeva da miTiTebebi.
xarvezebi aqvs sxvebTan muSaobis TvalsazrisiT. erTnairi mondomebiT da xarisxiT
ver asrulebs yvela davalebas.
9-10
yovelTvis mobilizebulia, dagegmos samuSao da izrunos mis
Sesrulebaze. icis drois fasi da gonivrulad iyenebs mas.
miznobrivad muSaobs sagakveTilo procesSi, rogorc
individualurad, aseve sxvebTan TanamSromlobis dros. gaazrebulad iyenebs yvela
saswavlo resurss. SeuZlia sxvebis daxmareba.
damatebiTi komponenti _ jgufSi efeqturi muSaoba
qulebi
Sefasebis kriteriumebi
1-2
ar SeuZlia jgufSi muSaoba. moridebuli da arakontaqturia. uWirs sakuTari
poziciis gamoxatva. Tavs ver arTmevs micemuli davalebis Sesrulebas. ar
SeuZlia Tavisi wvlili Seitanos jgufis muSaobaSi.
3-4
uWirs jgufuri muSaoba. gaubedavad afiqsirebs sakuTar azrs.
arasrulyofilad asrulebs micemul davalebas. cdilobs, sakuTari wvlili
Seitanos jgufis warmatebaSi.
5-6
SeuZlia jgufTan muSaoba, kontaqturia, aqvs sakuTari poziciis
gamoxatvisa da sxvisi azris mosmenis unari. asrulebs micemul davalebas.
miznobrivad iyenebs dros. zogjer uWirs sakuTari poziciis dacva, sxvisi azris
gaTvaliswineba da emociebis marTva.
7-8
kargad arTmevs Tavs jgufSi muSaobas. droulad da Sinaarsianad SeuZlia
davalebis Sesuleba. aqvs lideris Tvisebebi. SeuZlia samuSaos gonivrulad
gadanawileba jgufis wevrebze. cdilobs emociebis marTvas, rasac yovelTvis ver
axerxebs. zogjer erTpirovnulia da uWirs sxvisi azris gaziareba.
9-10
gonivrulad SeuZlia jgufSi muSaoba. pasuxismgebelia Sesrulebuli samuSaos
xarisxze. aqvs lideris Tvisebebi. kargad arTmevs Tavs samuSaos dagegmvasa da
movaleobebis gadanawilebas. exmareba jgufis wevrebs samuSaos SesrulebaSi.
SeuZlia jgufis namuSevris Tavmoyra da wardgena. SeuZlia sakuTari emociebis da
aqtiurobis daregulireba.
damatebiTi komponenti _ TanamSromloba
qulebi
Sefasebis kriteriumebi
1-2
ar SeuZlia sxvasTan erTad muSaoba. mkveTrad individualuria da
urCevnia samuSao damoukideblad Seasrulos. zogjer konfliqturia. uWirs
sxvisi azris mosmena da gaziareba. ar aqvs sxvisi daxmarebis unari.
3-4
cdilobs, iyos kontaqturi da SeZlos sxvebTan erTad muSaoba. aqvs sxvisi
mosazrebis gaziarebis survili. cdilobs, daZlios
konfliqturoba da iyos keTilganwyobili sxvisi azris mimarT.
5-6
SeuZlia TanamSromloba. kontaqturia. aqvs sxvisi daxmarebis unari. cdilobs,
iyos gawonasworebuli, Tumca, zogjer uWirs sakuTari aqtiurobisa da emociebis
marTva. pativs scems sxvis azrs, magram uWirs misi gaziareba.
7-8
aris kontaqturi da keTilganwyobili sxvebisadmi. SeuZlia samuSaos ganawileba
da mis Sesrulebaze zrunva. aqvs unari, daexmaros sxvas samuSaos gagebasa da
SesrulebaSi. zogjer imdenad aqtiuria, rom xels uSlia sxvebs sakuTari
poziciis dafiqsirebaSi. xandaxan uWirs emociebis marTva da sxvisi azris
gaziareba.
9-10
yovelTvis mzad aris TanamSromlobisaTvis. kolegialuri da
keTilganwyobilia sxvebisadmi. SeuZlia daxmarebis gaweva davalebis gaazrebasa da
SesrulebaSi. aqvs samuSaos ganawilebis unari da zrunavs mis Sesrulebaze. aris
gawonasworebuli da pativs scems sxvis azrs. SeuZlia daareguliros sakuTari
aqtiuroba da emocia. exmareba sxvas sakuTari poziciis gamoxatvaSi.
21
VII. gakveTilis gegmis CarCo da misi Sinaarsi
sagani/maswavlebeli _ aq Caiwereba sagnis dasaxeleba da maswavleblis saxeli da gvari
klasi _ igulisxmeba is klasi, romelSic tardeba gakveTili
Tema _ aq Caiwereba ZiriTadi Tema an paragrafis saTauri.
sakiTxebi _ CamovTvliT ZiriTad TemaSi/paragrafSi Semaval mniSvnelovan sakiTxebs.
mizani _ igulisxmeba is ZiriTadi Rirebulebebi, risi miRwevac gvinda gakveTiliT.
aqtivoba I _ Caiwereba aqtivobis saxelwodeba
maswavleblis roli _ am aqtivobaSi ras gaakeTebs maswavlebeli
moswavlis roli _ am aqtivobaSi ras gaakeTeben moswavleebi
resursebi _ CamovTvliT yvelafers, rac aqtivobis gansaxorcieleblad gvWirdeba.
dro _ CavwerT aqtivobisaTvis saWiro wuTebs
Sefasebis tipi _ mivuTiTebT, Tu rogor SeiZleba, rom moswavleebi Sefasdnen _ qulebiT Tu
komentarebiT moswavleebi.
cxrili/rubrika _ aq Caideba Sefasebis cxrili/rubrika, romelSic naCvenebi iqneba Sefasebis is komponenti im SemTxvevaSi, Tu moswavleebi qulebiT fasdebian.
aqtivoba II
aqtivoba III
_ igive gakeTdeba, rac zemoT
_ igive gakeTdeba, rac zemoT
VIII. dagegmili gakveTilis nimuSebi
gakveTili I
sagani/maswavlebeli _
klasi VIIII
Tema:
sakiTxebi:
mizani:
kontinentebisa da okeaneebis geografia
mariam arabiZe
•afrikis geografiuli mdebareoba, reliefi da sasargeblo wiaRiseuli
•afrikis mdebareoba okeaneebisa da kontinentebis mimarT
•afrikis mdebareoba ekvatorisa da 00-iani meridianis mimarT.
•siTburi, klimaturi da sasaaTo sartylebi afrikis kontinentze.
•afrikis kontinentis Seswavla ucxoelebis mier; devid livingstoni.
•afrikis geografiuli nomenklatura: mTebi, vulkanebi, dablobebi,
qvabulebi, kunZulebi, naxevarkunZulebi, yureebi, mdinareebi da udabnoebi.
•afrikis sanapiro zolis moxazuloba.
•afrikis reliefi.
•afrikis sasargeblo wiaRiseuli.
•terminebi da cnebebi (mag. yure da ube, iSviaTi liTonebi,
kristaluri qanebi, axalgazrda mTebi)
•saintereso ambebi.
kontinentis originalurobis gacnoba da codnis horizontis gafarToeba;
informaciis grafikulad gamosaxvis unaris ganviTareba;
rukaze muSaobis unaris ganviTareba
ganxiluli sakiTxebis erTmaneTTan dakavSirebisa da daskvnebis gakeTebis
unaris ganviTareba.
25
aqtivoba I
_
gonebrivi ieriSi: ra viciT afrikis Sesaxeb?
maswavleblis roli:
moswavleTa roli:
resursebi:
dro:
SekiTxvis dasma da pasuxebis mosmena
(araswor azrs maswavlebeli ar akritikebs da ar ixilavs).
mosazrebis rig-rigobiT gamoxatva.
materialuri resursebi saWiro ar aris,
gvWirdeba mxolod inteleqtualuri resursebi
_ moswavleTa codna.
2-3 wT.
aqtivoba II
_
maswavleblis roli:
moswavleTa roli:
miRebuli informaciis kategorizacia da cxrilSi Setana.
cxrilis daxazva da informaciis Setana
sakuTari naazrevis gaxseneba, gameoreba
da cxrilSi Sesabamisi adgilis povna.
kontinenti
mdebareoba
klimati
reliefi
wiaRiseuli
cxeli
kontinentia;
udabnoebia;
saharis udabnoa;
udabnoSia
egvipte da
piramidebi;
wvima TiTqmis ar
modis
kilimanjar
os mTaa;
kilimanjar
o vulkania
da TovliT
aris
dafaruli
bevria
oqro;
bevria
almasi
afrika
ekvatori Suaze
kveTs;
00-iani meridiani
gaivlis;
xmelTaSua zRva da
wiTeli zRva
akravs;
esazRvreba
indoeTisa da
atlantis okeaneebi
organuli
samyaro
zangebis
samSoblo;
bevria
spilo;
bevria zebra;
gvxvdeba
Jirafebi;
gvxvdeba
lomebi.
resursebi: inteleqtualuri resursebi
_ moswavleTa azrovneba da codna;
materialuri: dafa da carci, an maia
formati da
markerebi. malxaz
giorgi
nino
Sefasebis
kriteriumebi
dro: 5-7 wT.
axvlediani
asaTiani
Todua
ingoroyva
Sefasebis tipi:
dakvirveba klasze. aqtiurebis da mixvedrilebis CaniSvna maswavleblis mier.
gamarTuli metyveleba
2
1
1
1
sakiTxis gasagebad Camoyalibeba
2
1
0
0
auditoriasTan kontaqti
2
1
1
0
aqtivoba III
_
teqstze muSaoba
maswavleblis roli: klasis dayofa jgufebad da maTTvis winaswar momzadebuli
saWiro
masalebis gamoyeneba
1
2 sadac miTiTebuli
1
0 sakiTxebi,
furclebis darigeba,
iqneba
romelzec jgufebma unda imuSaon. magaliTad:
drois
dacva
1/3
2/ 10
1/5
1 /3
• afrikis mdebareoba
• afrikis kontinentis Seswavla
• sanapiro zoli
moswavlis
moswavlis
moswavlis
moswavlis
• reliefi
Sefasebis
kriteriumebi
gvari,saxeli
gvari,saxeli
gvari,saxeli
gvari,saxeli
• sasargeblo wiaRiseuli
namuSevris vizualuri mxare
(akuratuloba)
1
1
2
2
instruqciis
micema jgufebisaTvis:
saxelmZRvaneloSi,
Sinaarsis
gamarTuloba
2 TiToeuli 2jgufi ecnoba sakiTxs
2
2
iyenebs
rukas
da emzadeba
faqtobrivi
informaciis
sizusteTemis wardgenisaTvis. maswavlebeli uxsnis jgufebs, rom saWiroa
2
2
2
2
(realisturoba)
SearCion
prezentatorebi, romlebic Sefasdebian cxrilis mixedviT. maswavlebeli Sefasebis
informaciis sxvadasxva xerxiT
cxrils
akravs dafaze, midis jgufebTan
1 da akvirdeba
0 maT muSaobas.0
2
warmodgena (cxrili, grafiki, diagrama)
sakuTari mosazrebis gamoxatva da
dasabuTeba
26
2
0
0
1
8 qula
4 qula
6 qula
9 qula
moswavleTa roli:
resursebi:
dro: sxdebian jgufebSi. ecnobian teqsts, ilustraciebs, rukas
da emzadebian sakiTxis klasisaTvis warsadgenad.
saxelmZRvanelo, furclebi, avtokalmebi, ruka, Sefasebis cxrili
7-10 wT.
aqtivoba IV
_
prezentacia
organuli
kontinenti
mdebareoba
klimati
reliefi
wiaRiseuli
samyaro
maswavlebis roli:
prezentaciis drois limitis dadgena da SeTavazeba,
TiToeuls 2-2 wuTi. drois regulireba.
ekvatori
Suaze
cxeli Sefasebakilimanjar
bevria
zangebis
prezentatorebis
cxrilis mixedviT
kveTs;
kontinentia;
os mTaa;
oqro;
samSoblo;
moswavleTa roli:
Tematurad dalagebuli prezentaciebi ise, rom klass
00-iani meridiani
udabnoebia;
kilimanjar
bevria
bevria
sruli warmodgena darCes paragrafSi ganxilul sakiTxebze.
saharis udabnoa; o vulkania
gaivlis;
almasi
spilo;
resursebi:
rukebi, Sefasebis
cxrili.
xmelTaSua zRva saxelmZRvanelo,
da
udabnoSia
da TovliT
bevria zebra;
afrika
dro:
wiTeli zRva 8-10 wT. egvipte da
aris
gvxvdeba
Sefasebis tipi:
ganmsazRvreli.
prezentatorebi
fasdebian
qulebiT
akravs;
piramidebi;
dafaruli
Jirafebi;
esazRvreba Sefasebis
wvimacxrilis
TiTqmis mixedviT.
ar
gvxvdeba
indoeTisa da
modis
lomebi.
atlantis
okeaneebi
prezentatorebis
Sefasebis cxrili
ganmarteba: maswavlebeli qulebs Cawers JurnalSi, romelime komponentSi _ mimdinare saklaso davalebebi an gakveTilze CarTuloba, romelic SerCeuli aqvT kaTedraze.
maia
axvlediani
giorgi
Todua
malxaz
asaTiani
nino
ingoroyva
gamarTuli metyveleba
2
1
1
1
sakiTxis gasagebad Camoyalibeba
2
1
0
0
auditoriasTan kontaqti
2
1
1
0
saWiro masalebis gamoyeneba
2
1
0
1
2/ 10
1/5
1 /3
1/3
Sefasebis kriteriumebi
drois dacva
aqtivoba V
_
maswavleblis mini-leqcia: afrikis geografiuli nomenklatura
Sefasebis
kriteriumebi
maswavleblis
roli:
namuSevris
vizualuri mxare
(akuratuloba)
Sinaarsis
gamarTuloba
faqtobrivi
informaciis sizuste
(realisturoba)
informaciis
sxvadasxva xerxiT
warmodgena
(cxrili, grafiki, diagrama)
sakuTari mosazrebis gamoxatva da
dasabuTeba
moswavleTa roli:
resursebi:
dro:
moswavlis
moswavlis
moswavlis
moswavlis
maswavlebeli
da rukaze aCvenebs
yvela im obieqts,
gvari,saxeli saubrobs
gvari,saxeli
gvari,saxeli
gvari,saxeli
romelic saxelmZRvaneloSia naxsenebi. amasTan, uxsnis
1
1
2
2
moswavleebs
ramdenime sityvis/cnebis
mniSvnelobas:
2
2
ube da yure
– msgavseba 2da gansxvaveba; iSviaTi
liToni; 2
kristaluri
qani; axalgazrda
mTebi. sasurvelia
aCvenos 2
2
2
2
kristaluri qanis erTi nimuSi, Tu maswavlebels xeli
1
0
0
2
miuwvdeba qanebisa da mineralebis koleqciaze. mini leqciis dasrulebis
Semdeg maswavlebeli
ikvlevs
2
0
0 da moswavleTa 1
daxmarebiT pasuxs scems klasSi dasmul SekiTxvebs.
8 qula
4 qula
6 qula
9 qula
mosmena, SekiTxvebis dasma, gageba, SinaarsSi wvdoma
inteleqtualuri resursi _ maswavleblis codna;
ruka (sasurvelia afrikis fizikuri ruka), qanebis koleqcia.
10-12 wT.
27
aqtivoba VI
_
davalebis micema
maswavleblis roli:
martivi davalebebi: SedarebiT rTuli: ufro rTuli:
paragrafis miTiTeba saxelmZRvaneloSi,
davalebebidan sakiTxis gamoyofa sirTulis mixedviT
da moswavleTaTvis SeTavazeba SesaZleblobebis mixedviT
moswavlis saxelmZRvaneloSi mocemul SekiTxvebze
werilobiTi pasuxis gacema
I davalebaSi: 1; 2; 3; 4; 6.
II davalebaSi: 2
I davalebaSi: 5
II davalebaSi: 1; 3; 4
rubrikis `es sainteresoa~ ganxilva; msgavsi tipis
informaciis moZieba JurnalebSi da momdevno
gakveTilze ganxilva.
gakveTili II
Tema
sakiTxebi:
mizani:
afrikis hava
afrikis havis warmomqmneli faqtorebi
• havis elementebi da maTi xasiaTi _ haeris temperatura;
atmosferuli naleqebi
afrikis kontinentis klimaturi da wylis resursebis Camoyalibebis
Sesaxeb informaciis miReba;
• informaciis sxvadasxva formiT gamoxatvis unaris ganviTareba
• Tematur rukebze muSaobisa da msjelobis unaris ganviTareba
• geografiuli obieqtebis maxasiaTeblebis SedarebiTi
analizis unaris ganviTareba
aqtivoba I
saSinao davalebis analizi
maswavleblis roli:
moswavleTa roli:
resursebi:
dro:
wina gakveTilze SeTavazebuli davalebebis Sesrulebis xarisxis
dadgena; Secdomebis an uzustobebis gasworebaSi monawileobis
miReba da daxmareba.
Sesrulebuli davalebis prezentacia da, saWiroebis SemTxvevaSi,
koreqtivebis Setana
moswavleTa rveulebi; Sefasebis cxrili
10 wT
Sefasebis tipi: ganmsazRvreli. maswavlebelma SeiZleba qulebiT Seafasos ramdenime moswavle saSinao davalebis komponentSi. amisaTvis igi iyenebs Sefasebis cxrils. SeiZleba maswavlebelma moswavleebi gakveTilzec Seafasos an gakveTilis Semdeg gaasworos ramdenime moswavlis
rveuli.
28
drois dacva
2/ 10
1/5
1 /3
1/3
weriTi saSinao davalebis Sefasebis cxrili
moswavlis
gvari,saxeli
moswavlis
gvari,saxeli
moswavlis
gvari,saxeli
moswavlis
gvari,saxeli
Sinaarsis gamarTuloba
1
2
1
2
2
2
2
2
faqtobrivi informaciis sizuste
(realisturoba)
2
2
2
2
informaciis sxvadasxva xerxiT
warmodgena (cxrili, grafiki, diagrama)
1
0
0
2
sakuTari mosazrebis gamoxatva da
dasabuTeba
2
0
0
1
8 qula
4 qula
6 qula
9 qula
Sefasebis kriteriumebi
namuSevris vizualuri mxare
(akuratuloba)
aqtivoba II
_ gonebrivi ieriSi: ra viciT afrikis klimatis Sesaxeb?
maswavleblis roli: SekiTxvis dasma da moswavleTa pasuxebis mosmena
kritikisa da analizis gareSe.
moswavleTa roli:
mosazrebebis rig-rigobiT gamoxatva. mag. cxeli kontinentia;
bevri udabnoa; wvima da Tovli TiTqmis ar modis da a.S.
maswavlebeli agrZelebs kvlevas da svams meore SekiTxvas ratom
aris afrikaSi cxeli klimati da bevri udabno?
moswavleebi gamoTqvamen varaudebs da asaxeleben mizezebsac,
zogs swors, zogs – araswors, romlebsac maswavlebeli
kritikis gareSe ismens.
resursebi:
inteleqtualuri: moswavleebi TavianTi azrebiT da codniT.
dro:
5 wT
aqtivoba III
_ teqstze muSaoba
maswavleblis roli:
moswavleTa roli:
resursebi:
dro:
aqtivoba IV
gamoTqmuli mosazrebebis gadamowmebisa da gamyarebis mizniT,
maswavlebeli moswavleebs sTxovs, waikiTxon masala
saxelmZRvaneloSi da uTiTebs teqsts Sesabamis gverdze.
moswavleebi ecnobian Sesabamis masalas saxelmZRvaneloSi
saxelmZRvanelo
5 wT.
_ Tematur rukebze muSaoba
maswavleblis roli: maswavlebeli wyvilebs aZlevs davalebas: Seadaron afrikis
reliefis da havis rukebi, raTa aRweron da daadginon klimaturi
sartylebis geografiuli Taviseburebebi.
reliefis da klimaturi sartylis rukebi.
moswavleTa roli: moswavleebi iyeneben atlasebs an saklaso oTaxSi arsebul Tematur
rukebs da rveulebSi akeTeben Canawerebs.
resursebi:
moswavleTa rveulebi, avtokalmebi, atlasebi, fizikuri da
klimaturi sartylebis rukebi.
dro:
10 wT.
Sefasebis tipi:
ganmsazRvreli: dakvirveba wyvilebis muSaobaze da sakuTar
gegmaSi Canaweris gakeTeba _ aqtiuri da pasiuri wyvilebi.
29
aqtivoba V
namuSevrebis prezentacia
maswavleblis roli: maswavlebeli wyvilebs aZlevs dros 2-2 wuTs, ismens ramdenime
wyvilis ( 2 an 3) naazrevs. bolos akeTebs komentars da sizuste
Seaqvs wyvilebis namuSevrebSi. dafaze akravs Sefasebis cxrils,
romelic maswavlebels winaswar aqvs momzadebuli.
moswavleTa roli: msurveli wyvilebi klass warudgenen Sesrulebul davalebas.
saWiroebis SemTxvevaSi isini akeTeben Sesworebas sakuTar
CanawerebSi, rasac axdenen erTmaneTis davalebis mosmenisa da
maswavleblis komentaris Semdeg.
resursebi:
moswavleTa rveulebi da maTi namuSevrebi. Sefasebis cxrili.
dro:
8-10 wT.
Sefasebis tipi:
SesaZlebelia maswavlebelma Seafasos wyvilebi qulebiT,
risTvisac is iyenebs Sefasebis cxrils.
wyvilebis Sefasebis cxrili
wyvili
Sefasebis kriteriumi
wyvilSi TanamSromloba da SeTanxmebiT
muSaoba (orives monawileoba prezentaciaSi)
warmodgenili namuSevris davalebasTan
Sesabamisoba (Sinaarsis gamarTuloba)
informaciis sizuste da rukebze muSaobis
unaris gamovlena
swori aRweriloba da msjeloba
drois miznobrivad gamoyeneba
aqtivoba
klimaturi
sartylebi
VI
wyvili
saxeli,
gvari
saxeli,
gvari
saxeli,
gvari
saxeli,
gvari
saxeli
gvari
2
2
2
0
1
1
2
2
1
1
1
1
2
2
1
0
1
1
2
2
2
2
1
1
0
1
1
1
1
1
10 qula
10 qula
6 qula
2 qula
5 qula
5 qula
_ davalebis
micema
zafxulis
zamTris temperatura
wyvili
saxeli,
gvari
temperatura
atmosferuli naleqebis
raodenoba
maswavleblis roli: maswavlebeli dafaze akravs formats, romelzec winaswar aqvs
momzadebuli davalebebi:
1. ganedebis mixedviT gansazRvron ZiriTadi da gardamavali
wyvili
wyvili
wyvili
klimaturi
sartylebis
mdebareoba
da
maTi
geografiuli
saxeli,
saxeli,
saxeli,
saxeli,
saxeli,
saxeli
Sefasebis kriteriumi
klimaturi
sartylebi
zamTris
temperatura
zafxulis
naleqebi
gvari
gvari
gvari
gvari
gvari Siga wylebi
gvari
mimarTulebebi;
(davaleba
1 temperatura
saxelmZRvaneloSi)
wyvilSi TanamSromloba da SeTanxmebiT
2. cxrilSi moaTavson
zamTrisa
da zafxulis
2
2
2
0temperaturebi
1
1
muSaoba (orives monawileoba prezentaciaSi)
da naleqebi klimaturi sartylebis mixedviT.
warmodgenili
namuSevris davalebasTan
2
2
1
1
1
1
Sesabamisoba
(Sinaarsis
gamarTuloba)
moswavleTa roli: davalebebis Cawera rveulSi
informaciis sizuste da rukebze muSaobis
moswavlis
moswavlis
Sefasebis
kriteriumebi
2 moswavlis
2
1
0
1 moswavlis
1
resursebi:
formati, markerebi,
rveulebi,
avtokalmebi.
unaris
gamovlena
saxeli, gvari
saxeli, gvari
saxeli, gvari
swori
aRweriloba
da msjeloba
dro:
5 wT
2
2
0 1
1
namuSevris
esTetikuri
mxare
21
1 1
drois
miznobrivad
gamoyeneba
2 carieli
2
1 2gakveTilisaTvis
1
ganmarteba:
cxrilSi erTi sveti
datovon
Sinaarsis
gamarTuloba
11 momdevno
1 1
10
qula
10
qula
6
qula
2
qula
5
qula
5
faqtebisa da sakiTxebis sizuste
1
2
1 qula
informaciis sworad organizeba (cxrilSi, grafikze,
1
1
1
diagramaze, sqemaSi)
klimaturi
zafxulis
atmosferuli naleqebis
zamTris
temperatura
argumentacia
da
daskvnebis
gakeTeba
1raodenoba
1
0
sartylebi
temperatura
6
7
4
30
hava
klimaturi sartylebi
wylebi
zamTris temperatura
mcenareebi
cxovelebi
zafxulis temperatura
naleqebi
Siga wylebi
gakveTili III
Tema
sakiTxebi:
mizani:
afrikis Siga wylebi
afrikis mdinareebisa da tbebis ganawileba kontinentze
mdinareebi da maTi reJimi; mniSvnelovani mdinareebi da maTi maxasiaTeblebi;
mniSvnelovani tbebi;
saintereso informacia.
afrikis wylis resursebis gacnoba
havisa da wylis resursebis ganawilebis kanonzomierebis Sesaxeb msjeloba
grafikuli informaciidan teqsturi Canaweris Seqmnis unaris ganviTareba
geografiuli obieqtebis SedarebiTi daxasiaTeba da
daskvnis gakeTebis unarebis ganviTareba
aqtivoba I
_ gonebrivi ieriSi
maswavleblis roli:
moswavleTa roli:
resursebi:
dro:
aqtivoba II
SekiTxvis dasma: afrikis mdinareebi Caedinebian indoeTis da
atlantis okeaneSi. ratom?
maswavlebeli pasuxs ismens kritikis gareSe.
pasuxebis mofiqreba da individualurad gamoxatva
inteleqtualuri _ moswavleTa mosazrebebi
5 wT
_ rukaze muSaoba
maswavleblis roli: wyvilebisaTvis davalebis micema: atlasebze an fizikur rukaze
afrikis mdinareebisa da tbebis moZebna. imis garkvevea,
Tu romeli mdinare da tba, sad Caedineba.
moswavleTa roli:
rukaze an atlasze mdinareebisa da tbebis moZebna da rveulSi
Canawerebis gakeTeba.
resursebi:
afrikis fizikuri ruka an atlasebi, moswavleTa rveulebi,
avtokalmebi.
dro:
10 wT.
Sefasebis tipi:
aqtivoba III
ganmaviTarebeli:
maswavlebeli akvirdeba wyvilebs da gegmaSi iniSnavs
SeTanxmebulad momuSave wyvilebs
_ informaciis sqematurad gamosaxva
maswavleblis roli: davalebis micema da dafaze sqemis gamosaxva. maswavlebeli
avalebs moswavleTa wyvilebs Camoweron da isrebiT daakavSiron
indoeTis, atlantis da Siga mdinareebi da tbebi. mag.
kongo
Siga Camonadeni
Cadi
atlantis okeane
niasa
indoeTis okeane
31
moswavleTa roli: Sefaseba:
Sefasebis kriteriumi
dro:
wyvilebSi muSaoba wyvili
da rukis gamoyenebiT
rveulebSi sqemis
gakeTeba
wyvili
wyvili
maswavlebeli akvirdeba
da
iniSnavssaxeli,
SeTanxmebulad
saxeli,
saxeli,
saxeli, momuSave
saxeli, wyvilebs
saxeli
gvari
gvari
gvari
gvari
gvari
gvari
5-7 wT
wyvilSi TanamSromloba da SeTanxmebiT
2
2
2
muSaoba (orives monawileoba prezentaciaSi)
warmodgenili
namuSevris
aqtivoba IV
_ davalebasTan
rukaze muSaoba 2
2
1
Sesabamisoba (Sinaarsis gamarTuloba)
informaciis sizuste da rukebze muSaobis
2
2
1
maswavleblis
unaris
gamovlena roli: wina gakveTilze gamoyenebuli da nawilobriv
swori
aRweriloba da msjeloba
2
1
dafaze ganTavseba.2wyvilebisaTvis
davalebis
drois miznobrivad gamoyeneba
2
2
1
0
1
1
1
1
1
0
1 cxrilis
1
Sevsebuli
0
1
1
micema:
gaarkvion,
1
1
afrikis romeli mdinare da tba romel klimatur sartyelSi 1
10 qula 10 qula 6 qula
2 qula 5 qula
5 qula
mdebareobs?
moswavleTa roli:
wyvilSi muSaoba da davalebis Sesruleba. rveulebSi Canawerebis
klimaturi
zafxulis
atmosferuli
naleqebis mier cxrilSi
gakeTeba cxrilSi
Sesatanad. ramdenime
wyvilis
zamTris temperatura
raodenoba
sartylebi
temperatura
monacemebis Setana.
afrikis klimaturi sartylebi da Siga wylebi
klimaturi sartylebi
zamTris temperatura
zafxulis temperatura
naleqebi
Siga wylebi
resursebi:
klimaturi ruka, cxrili, moswavleTamoswavlis
rveulebi damoswavlis
avtokalmebi.
moswavlis
Sefasebis
kriteriumebi
Sefaseba:
saxeli, gvari
saxeli,
gvari wyvilebs
saxeli, gvari
maswavlebeli akvirdeba da iniSnavs SeTanxmebulad
momuSave
namuSevris
esTetikuri
dro:
7-10 mxare
wT
Sinaarsis gamarTuloba
faqtebisa da sakiTxebis sizuste
informaciis sworad organizeba (cxrilSi, grafikze,
atqivoba V
davalebis micema
diagramaze,
sqemaSi)_ argumentacia da daskvnebis gakeTeba
2
1
1
1
2
2
1
1
1
1
1
1
1
6
1
7
0
4
maswavleblis roli: davalebis micema klasisaTvis:
• afrikis Siga wylebi _ teqstis Txroba
• informaciis gacnoba _ es sainteresoa
• afrikis mdinaris
wylis
auzebis ganawileba da gamosaxva grafikze
hava
wylebi
mcenareebi
cxovelebi
• tbebis _ tanganikasa da niasas daxasiaTeba, Sedareba,
msgavseba-gansxvavebis dadgena
tropikuli Raribi
kaktusi
qvewarmavali
• afrikis klimaturi sartylebisa da Siga wylebi _ cxrilis
analizi: romeli klimaturi sartyeli gamoirCeva Siga wylebis
simdidriT da ratom?
moswavleTa roli:
davalebis CaniSvna saxelmZRvanelosa da rveulSi
resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavleTa rveulebi, avtokalmebi
dro:
5-7 wT
aqtivoba VI
_
gakveTilis Sefaseba
maswavleblis roli: klasisaTvis SekiTxvis dasma da pasuxebis mosmena: riT iyo
mniSvnelovani es gakveTili?
maswavleblils mier pozitiuri komentaris gakeTeba SeTanxmebulad
momuSave wyvilebis Sesaxeb.
moswavlis roli:
Sexedulebebis gamoxatva
dro:
3-5 wT
32
wyvili
Sefasebis kriteriumi
saxeli,
gvari
wyvili
saxeli,
gvari
saxeli,
gvari
wyvili
saxeli,
gvari
saxeli,
gvari
saxeli
gvari
wyvilSi TanamSromloba
da SeTanxmebiT
gakveTili
IV_ afrikis
cocxali
samyaro
2
2
2
0
1
1
muSaoba (orives monawileoba prezentaciaSi)
warmodgenili namuSevris davalebasTan
2
2
1
1
1
1
sakiTxebi:(Sinaarsis
• afrikis
flora;
Sesabamisoba
gamarTuloba)
informaciis
rukebze muSaobis
sizuste •dacxovelTa
samyaro;
2
2
1
0
1
1
unaris gamovlena
• klimaturi sartylebi da bunebrivi zonebi.
swori aRweriloba da msjeloba
2
2
1
0
1
1
mizani:
afrikis cocxali organizmebis gavrcelebis kanonzomierebebSi wvdoma;
drois
miznobrivad gamoyeneba
2
2
1
1
1
1
klimaturi
aqtivoba
sartylebi
erTi da igive informaciis
sxvadasxva
xerxiT
gamosaxvis
unaris
gamomuSaveba;
10 qula
10 qula
6 qula
2 qula
5 qula
5 qula
rukisa da teqstis gamoyenebiT informaciis miReba.
zafxulis
I zamTris
saSinao
davalebis Semowmeba.
temperatura
temperatura
atmosferuli naleqebis
raodenoba
maswavleblis roli: saSinao davalebis ganxilva da SesworebaSi daxmareba.
moswavleTa roli:
davalebis prezentacia da saWiroebis SemTxvevaSi cvlilebebis Setana.
resursebi:
moswavleTa rveulebi, avtokalmebi, Sefasebis cxrili;
Sefaseba:
prezentatorebis
Sefaseba
saSualebiT;Siga wylebi
klimaturi
sartylebi
zamTris
temperatura
zafxulis qulebiT
temperaturacxrilisnaleqebi
moswavleebi SeiZleba Sefasdnen saSinao davalebis komponentSi.
weriTi davalebis Sefasebis cxrili
Sefasebis kriteriumebi
moswavlis
saxeli, gvari
moswavlis
saxeli, gvari
moswavlis
saxeli, gvari
2
1
1
1
2
2
1
1
1
1
1
1
1
6
1
7
0
4
namuSevris esTetikuri mxare
Sinaarsis gamarTuloba
faqtebisa da sakiTxebis sizuste
informaciis sworad organizeba (cxrilSi, grafikze,
diagramaze, sqemaSi)
argumentacia da daskvnebis gakeTeba
dro:
10-15 wT.
aqtivoba hava
II
_ wylebi
teqstis analizi
mcenareebi
cxovelebi
maswavleblis
roli: Raribi
maswavl;ebeli
klass yofs
3-4-5 kacian jgufebad.
tropikuli
kaktusi
qvewarmavali
TiToeul jgufs aZlevs baraTebs 1 an 2 davalebiT da sTxovs
ipovon Sesatyvisi pasuxi teqstSi, misi wakiTxvis Semdeg.
maswavlebeli akvirdeba jgufebis muSaobas, exmareba da
aZlevs miTiTebebs. SesaZlebelia 2 jgufs msgavsi davaleba mieces.
SekiTxvebi: • ras adasturebs afrikaSi, samxreT amerikaSi, indoeTsa
da kunZul madagaskarze gavrcelebuli saxeobebi?
• ram ganapiroba afrikaSi savanebis masStaburad aTviseba?
• sad SemorCa subtropikuli sartylis maradmwvane tyeebi
da buCqnarebi?
• romeli teritoria gamoirCeva mcenareTa endemuri saxeobebiT?
• Seadgine bunebrivi zonebis ganawilebis amsaxveli diagrama
• Camowere svetebis saxiT da isrebiT daukavSire erTmaneTs
afrikis mcenareuloba da cxovelTa samyaro
• ram ganapiroba cxovelTa samyaros saarsebo garemos SezRudva?
moswavleTa roli:
teqstis wakiTxva da jgufebSi davalebaze muSaoba.
resursebi:
saxelmZRvanelo, rukebi an atlasebi, moswavleTa rveulebi, avtokalmebi.
dro:
10-15 wT.
33
aqtivoba III
_ maswavleblis mini-leqcia
maswavleblis roli:
moswavleTa roli:
klimaturi sartylisa da bunebrivi zonebis Sesaxeb saubari da
rukaze Cveneba; mini-leqciis dasrulebis Semdeg dasmul SekiTxvebze
pasuxis gacema da sakiTxTan dakavSirebuli davalebebis micema
wyvilebisaTvis.
mosmena, informaciis miReba da gageba. gaugebar da saintereso
sakiTxebze maswavleblisTvis SekiTxvebis dasma; miRebuli davalebis
Sesruleba wyvilSi.
davalebebi:
Casvi bunebrivi zonebis Casvi klimaturi sartylis
saxelwodebebi siaSi saxelwodebebi siaSi
1. teniani ekvatoruli tyeebi
1. ekvatoruli
2.
2.
3.
3.
4.
4. gaagrZele sia
5. gaagrZele sia
Seadgine cxrili sadac mocemuli iqneba cocxali organizmebi bunebrivi zonebis
mixedviT.
cocxali organizmebi
1. buzi cece
2.
3.
4 da a.S.
resursebi
dro
1. ekvatoruli tyeebi
2.
3.
4 da a.S.
saxelmZRvanelo, Tematuri rukebi (klimaturi, bunebrivi zonebis,
organuli samyaros), davalebis baraTebi, moswavleTa rveulebi, avtokalmebi.
10 wT.
Sefasebis kriteriumebi weriTi namuSevrisaTvis
namuSevris vizualuri mxare (akuratuloba)
obieqtis detaluri daxasiaTeba
obieqtis originalurobis damajereblad aRwera
saintereso Txroba
daskvnis gakeTeba, sakuTari damokidebulebis gamoxatva
34
bunebrivi zonebi
moswavlis
saxeli,
gvari
moswavlis
saxeli,
gvari
moswavlis
saxeli,
gvari
2
1
1
1
1
6
1
2
2
1
1
7
1
1
1
1
0
4
aqtivoba IV
Sefasebis
kriteriumebi
_ saSinao
davalebis
moswavlis
saxeli, gvari
micema
moswavlis
saxeli, gvari
moswavlis
saxeli, gvari
namuSevris esTetikuri mxare
2
1
Sinaarsis
gamarTuloba
1
2
maswavleblis roli: formatze winaswar gamzadebuli davalebis gakvra dafaze
faqtebisadavalebebis
da sakiTxebisCawera
sizuste
1
2
moswavleTa roli:
rveulSi
informaciis sworad organizeba (cxrilSi, grafikze,
1
1
davaleba
diagramaze,
sqemaSi) 1. Seadgine bunebrivi zonebis ganawilebis amsaxveli
diagrama
an grafiki
(monacemebi mocemulia teqstSi).
argumentacia
da daskvnebis
gakeTeba
1
1
6
7
2. Seadgine cxrili,sadac mocemuli iqneba bunebrivi pirobebis
1
1
1
1
0
4
(hava, wylebi) kavSiri cocxali samyaros sxvadasxva saxeobasTan
hava
wylebi
tropikuli Raribi
mcenareebi
kaktusi
cxovelebi
qvewarmavali
3. Seni azriT, ra izidavs afrikaSi turistebs?
resursebi: formatze Sesrulebuli davalebis piroba
dro
5 wT
gakveTili V
Tema
sakiTxebi
mizani:
aqtivoba I
afrikis RirsSesaniSnaobebi
sahara
tba kivu
afrikuli savana
mcenareebi _ mixakis xe da baobabi
zanzibarelebi da pigmeebi
devid livingstoni
saintereso informaciis miwodeba, interesis gaRviveba da
analogiuris moZiebis survilis gaRviveba;
mosmenis unaris ganviTareba.
gonebrivi ieriSi
maswavleblis roli:
moswavleTa roli:
resursebi:
dro
SekiTxvis dasma da pasuxebis dawera dafaze:
ra SeiZleba CaTvalon adamianebma afrikis RirsSesaniSnaobebad?
pasuxebis individualurad mofiqreba da
zrebis rig-rigobiT gamoxatva.
inteleqtualuri _ moswavleTa varaudebi da codna
5 wT
35
aqtivoba II
maswavlebli mini-leqcia
maswavleblis roli:
moswavlis roli:
resursebi:
dro
aqtivoba III
kargi iqneba, Tu maswavlebeli saubars daiwyebs wina
aqtivobaSi moswavleTa mier dasaxelebuli erT-erTi
RirsSesaniSnaobiT da Semdeg isaubrebs sxva obieqtebze.
moswavleebs aCvenebs suraTebs saxelmZRvaneloSi,
aCvenebs obieqtebs afrikis an kontinentebis fizikur rukaze;
iyenebs sxva vizualur saSualebebs (suraTs, plakats),
rac SeiZleba momzadebuli hqondes gakveTilisaTvis; leqciis
Semdeg maswavlebeli pasuxobs moswavleTa SekiTxvebs.
mosmena, saxelmZRvanelosa da sxva vizualur saSualebebze
dakvirveba; SekiTxvebis dasma.
inteleqtualuri _ maswavleblis codna;
saxelmZRvanelo, suraTebi, ilustraciebi, plakatebi.
10-15 wT
SekiTxvebi, davalebebi, pasuxebi.
maswavleblis roli:
svams winaswar momzadebul SekiTxvebs, raTa gaarkvios,
Tu ra gaiges moswavleebma leqciis dros,
ramdenad dainteresdnen mosmeniliT.
SekiTxvebi _ davalebebi
• imogzaurebdi Tu ara afrikaSi da sad?
• SSen midixar afrikaSi. adgils, sadac unda Caxvide, ar icnob. ras moimoqmedeb gamgzavrebamde da ra nivTebs waiReb Tan?
moswavleTa roli:
resursebi
dro:
aqtivoba IV
Sexedulebebis gacvla
maswavleblis roli:
moswavleTa roli:
resursebi:
dro
aqtivoba V
dafiqreba, pasuxebis momzadeba da rveulebSi Cawera.
inteleqtualuri _ moswavleTa codna; davalebebis paketi.
10 wT.
wyvilebisaTvis davalebis micema: gaecnon erTmaneTis namuSevrebs.
erTmaneTis mosazrebebis gacnoba. uzustobebis gasworebaSi
daxmareba da erTmaneTisaTvis rCevebis micema.
moswavleTa rveulebi da Canawerebi, avtokalmebi.
10 wT.
saSinao davalebis micema.
maswavleblis roli: davalebis pirobis dafaze dawera winaswar, sanam wyvilebi muSaoben;
saSinao davalebis cxrilis wardgena klasisaTvis.
1. dainteresdi afrikiT, gaecani mis sxva RirsSesaniSnaobebs JurnalebSi an internet gverdebze da moamzade informacia Semdegi TanmimdevrobiT:
36
-
-
-
-
cocxali organizmebi
bunebrivi zonebi
ra hqvia obieqts, romelzec mogviTxrob
buzi cece Sens mier ganxiluli obieqti 1. ekvatoruli tyeebi
sad 1.
mdebareobs
2.
2. (aRwere da daaxasiaTe igi)
riT aris obieqti mniSvnelovani da originaluri
3.
3.
ra daniSnuleba
aqvs obieqts
4 da a.S.
4 da a.S.
moswavleTa roli:
resursebi:
dro:
davalebis Cawera rveulebSi.
dafa, carci, moswavleTa rveulebi, avtokalmebi.
5 wT.
saSinao davalebis prezentacia _ Sefasebis cxrili
Sefasebis kriteriumebi weriTi namuSevrisaTvis
namuSevris vizualuri mxare (akuratuloba)
obieqtis detaluri daxasiaTeba
obieqtis originalurobis damajereblad aRwera
saintereso Txroba
daskvnis gakeTeba, sakuTari damokidebulebis gamoxatva
moswavlis
saxeli,
gvari
moswavlis
saxeli,
gvari
moswavlis
saxeli,
gvari
2
1
1
1
1
6
1
2
2
1
1
7
1
1
1
1
0
4
gakveTili VI
ganmarteba: mizani:
am gakveTiliT SeiZleba Sejamdes afrikis kontinentis Seswavla.
amitom SesaZlebelia, mTeli gakveTili daeTmos
saSinao davalebis prezentacias.
naswavlis Tavmoyra;
SemoqmedebiTi azrovnebis ganviTarebisaTvis xelSewyoba;
mosmenisa da sakuTari azris gamoxatvis unaris ganviTareba;
obieqturi TviTSefasebis unaris ganviTareba.
maswavleblis roli:
saklaso oTaxis momzadeba saprezentacio (sakonferencio)
garemos Sesaqmnelad. mag.: skamebis naxevar wreze dalageba,
prezentatorebisaTvis adgilis gamoyofa;
Sefasebisa da TviTSefasebis cxrilebis TvalsaCino adgilze
ganTavseba;
prezentaciisaTvis optimaluri drois gansazRvra;
pozitiuri garemos uzrunvelyofa da SenarCunebaze zrunva.
moswavleTa roli:
resursebi:
dro
Sefaseba:
gakveTilis sainteresod warmarTvisaTvis xelSewyoba;
gakveTilis procesSi saTanadod monawileoba;
momzadebuli davalebis efeqturad da organizebulad
wardgenaze zrunva;
sakuTari prezentaciis obieqturi TviTSefaseba.
moswavleTa saprezentacio masalebi, Sefasebis cxrilebi.
5-5 wT. TiToeuli prezentatorisaTvis.
ganmsazRvreli: moswavleebi Sefasdebian qulebiT Sefasebis im
cxrilebis gamoyenebiT, romlebic maswavlebelma wina gakveTilze
gaacno da gakveTilis dasawyisSi ganaTavsa TvalsaCino adgilze.
37
daskvnis gakeTeba,
sakuTari damokidebulebis gamoxatva
saintereso
Txroba
daskvnis gakeTeba, sakuTari damokidebulebis gamoxatva
Sefasebis kriteriumebi zepiri prezentaciisaTvis
Sefasebis kriteriumebi zepiri prezentaciisaTvis
saintereso Sesavali
obieqtis detaluri
saintereso
SesavalidaxasiaTeba
obieqtis
originalurobis
damajereblad aRwera
obieqtis detaluri daxasiaTeba
1
61
6
moswavlis
saxeli,
moswavlis
gvari
saxeli,
2
gvari
1
71
7
moswavlis
saxeli,
moswavlis
gvari
saxeli,
1
gvari
01
04
4
moswavlis
saxeli,
moswavlis
gvari
saxeli,
21
21
1
2
prezentaciis
gamdidreba TvalsaCinoebebiT
(mag. fotoebi)
obieqtis
originalurobis
damajereblad aRwera
1
21
auditoriasTan
kontaqti TvalsaCinoebebiT (mag. fotoebi)
prezentaciis
gamdidreba
1
1
auditoriasTan kontaqti
61
71
6
7
Sefasebis cxrilebTan axlos maswavlebeli gakveTilis dasawyisSi ganaTavsebs kidev
rils: prezentatoris TviTSefaseba
TviTSefasebis kriteriumebi
kargi _ 5
TviTSefasebis kriteriumebi
kargi _ 5
Cems mier wardgenili sakiTxi saintereso iyo
+
SevZeli
detalurad
daxasiaTebaiyo
+
Cems
mierobieqtis
wardgenili
sakiTxi saintereso
SevZeli
masalebis efeqturad
gamoyeneba
SevZelivizualuri
obieqtis detalurad
daxasiaTeba
+
SevZeli
masalebis
gamoyeneba
SevZelivizualuri
SekiTxvebze
pasuxisefeqturad
gacema
kontaqti
SevZeli auditoriasTan
SekiTxvebze pasuxis
gacema
SevZeli auditoriasTan kontaqti
ra viciT
ra gvinda vicodeT
umaRlesirareitinguli
qulaa
25,
saSualo
15, damakmayofilebeli
10.
viciT
ra gvinda
vicodeT
saSualo - 3
saSualo - 3
1
gvari
1
1
1
01
04
4
erT cx-
damakmayofil
ebeli
damakmayofil
2
ebeli
+
+
+
ra viswavleT
ra viswavleT
2
+
+
TviTSefasebis qulebi reitingulia.
amiT moswavle xedavs sakuTar miRwevebs.
TviTSefasebisas dagrovili qulebi ar niSnavs moswavleTa qulebiT (niSnebiT) Sefasebas.
TviTSefaseba Tavisi arsiT emsgavseba ganmaviTarebel (komentarebiT) Sefasebas, roca pirovneba mkafiod xedavs, ra aris misi Zlieri mxare da piriqiT, ra mxriv sWirdeba winsvla.
aqtivobebis `banki~
kiTxvis meTodebi
vici / minda vicode / viswavle
aRniSnuli meTodi moswavleebSi Temis Seswavlis motivacias aZlierebs. xels uwyobs gaazrebul kiTxvas da teqstis bolomde gagebas. strategia saSualebas aZlevs moswavles, Temis irgvliv arsebuli codna `amoativtivos~, sakuTari interesebi daafiqsiros da Sesaswavli sakiTxi
safuZvlianad daamuSaos.
meTodis aRwera:
1. dafaze gamoakariT (an daxazeT) samsvetiani cxrili (ix. qvemoT). pirvel svetSi CawereT
_ `ra viciT?~, meoreSi _ `ra gvinda vicodeT~ / `ra gvainteresebs?~; mesameSi ki _ `ra
viswavleT?~;
2. moswavleebs Semdegi SekiTxviT mimarTeT: `ra viciT mocemuli Temis Sesaxeb?~ maTi naazrevebi I svetSi CawereT;
3. pirveli svetis Sevsebis Semdeg kvlav dasviT SekiTxva: `ra gvainteresebs am TemasTan dakavSirebiT?~ moswavleTa interesebi meore svetSi CawereT;
4. moswavleebs sTxoveT, teqsti Semdegi instruqtaJiT waikiTxon: `SeecadeT kiTxvis dros
yuradReba gaamaxviloT im sakiTxebze, romlebic meore svetSia dafiqsirebuli~;
38
saintereso Sesavali
obieqtis detaluri daxasiaTeba
2
1
1
1
2
1
obieqtis originalurobis damajereblad aRwera
1
2
1
prezentaciis gamdidreba TvalsaCinoebebiT (mag. fotoebi)
1
1
1
5. kiTxvis dasrulebis Semdeg klasSi warmarTeT diskusia Sevsebuli cxrilis mixedviT:
auditoriasTan kontaqti
1
1
0
CaikiTxeT pirvel svetSi dafiqsirebuli yvela mosazreba da mimarTeT
klass
6
7 _ `ramdenad
4 See-
sabameba es informacia wakiTxul teqsts?~ is informacia, romelic sinamdviles ar Seesabameba,
gadaxazeT;
6. Semdeg CaikiTxeT meore svetSi dafiqsirebuli moswavleTa interesebi da dasviT SekiTxva:
`ramdenadkriteriumebi
dakmayofilda Tqveni interesebi teqstis wakiTxvis
Semdeg?~ `xom ar darCa
romedamakmayofil
TviTSefasebis
kargi _ 5
ebeli
saSualo - 3
lime sakiTxi gaurkveveli?~
2
7. mier
mas Semdeg,
rac cxrilis
svets iyo
ganixilavT, moswavleebs
sTxoveT Seajamon, `ra visCems
wardgenili
sakiTxi orive
saintereso
+
SevZeli da
obieqtis
detalurad
+
wavleT~
maTi pasuxebi
mesamedaxasiaTeba
svetSi CawereT;
SevZeli
vizualuri
masalebis
efeqturad
gamoyeneba
+ dasamuSaveblad
8. Tu II svetidan romelime sakiTxi moswavleebs gaurkveveli darCaT, isini
SevZeli
SekiTxvebze
pasuxis
gacema
+
mieciT da miuTiTeT literatura, xolo rTuli kiTxvebi klasTan erTad ganixileT.
SevZeli auditoriasTan kontaqti
ra viciT
+
ra gvinda vicodeT
ra viswavleT
Sedegebi
moswavleebs SeuZliaT:
• wignze damoukideblad muSaoba;
• teqstis gaazrebulad wakiTxva da gaanalizeba.
pauzebiT kiTxva
pauzebiT kiTxva moswavleebs xels uwyobs, gaiazron da ufro Rrmad daamuSaon (TxrobiTi)
teqstebi. aRniSnuli meTodis gamoyenebisas moswavleebs uviTardebaT kritikuli azrovneba _
isini swavloben kiTxvis dasmas, varaudebis gamoTqmasa da argumentirebul msjelobas. meTodi
maswavlebels saSualebas aZlevs, yvela donis moswavles gaaazrebinos da daamuSavebinos Tundac rTuli teqsti. amasTanave, `pauzebiT kiTxva~ kiTxvisadmi motivaciis gaZlierebis saukeTeso
saSualebaa.
meTodis aRwera:
1. teqsti winaswar ramdenime nawilad dayaviT. mniSvnelovania, rom wyveta sakvanZo sakiTxebTan ar moxdes, raTa moswavleebma Semdeg monakveTSi mocemuli siuJetis Sesaxeb winaswari
varaudi gamoTqvan;
2. gakveTilis dasawyisSi mokled gaacaniT Tema, mokled isaubreT am sakiTxze (am saubars nu
dauTmobT 5 wuTze mets);
3. moswavleebs ganumarteT, rom teqsti pauzebiT unda waikiTxon da yovel pauzasTan SeCereba
mouwevT. auxseniT, rom am pirobis dacva Zalian mniSvnelovania;
4. moswavleebs teqstis pirveli nawili garkveuli mizniT waakiTxeT. mieciT davaleba, magaliTad: teqstis am nawilSi moZebneT movlenis mizezebi; xazi gausviT ucxo sityvebs; amoiwereT
yvelaze mniSvnelovani faqti da a.S. es mniSvnelovania imisaTvis, rom moswavleebma yuradRebiT
waikiTxon teqstis pirveli nawili;
5. pirveli pauzis dros Semdeg klasSi diskusia gamarTeT Semdegi SekiTxviT: `romel faqtze
gamaxvilda yuradReba?~ an, `vis SeuZlia ganmartos...~ `gTxovT, gadmosceT teqstis es nawili
Tqveni sityvebiT~ da a.S.;
6. moswavleebs sTxoveT, Semdeg monakveTSi ganviTarebul movlenebze winaswari varaudebi gamoTqvan. SegiZliaT, dasvaT Semdegi saxis SekiTxva: `ratom fiqrobT ase?~ `ra miniSneba gaqvT
saamisod?~/ `raze iqneba saubari momdevno abzacSi?~ teqstidan moiyvaneT argumenti;
7. varaudebis dafiqsirebis Semdeg, moswavleebs sTxoveT, kiTxva meore pauzamde gaagrZelon;
39
8. gaimeoreT me-5 da me-7 punqtebSi aRwerili nabijebi imdenjer, ramden pauzasac Seicavs
teqsti;
9. teqstis nawil-nawil damuSavebis dasrulebis Semdeg moswavleebs SekiTxvebi dausviT. magaliTad: ` wakiTxulidan romelia yvelaze mniSvnelovani informacia?~ `vinmes xom ar aqvs sxva
mosazreba?~ `ratom fiqrobT ase?~ da a.S.
Sedegebi
moswavleebs SeuZliaT:
• wignze damoukideblad muSaoba;
• teqstis gaazrebulad wakiTxva da gaanalizeba;
• argumentirebuli msjeloba;
• daskvnebis gamotana da wakiTxulis Sejameba;
• logikuri azrovneba;
• sxvisi azris mosmena da pativiscema.
ormxriv CanawerTa dRiuri
aRniSnuli strategia Sesaswavli sakiTxisadmi moswavlis piradi damokidebulebis Camoyalibebasa da kiTxvis procesSi teqstis Rrmad gaazrebas uwyobs xels.
meTodis aRwera:
1. moswavleebs sTxoveT, rveulis furceli vertikaluri xaziT orad gayon. TvalsaCinoebis
mizniT, SegiZliaT dafaze uCvenoT magaliTi (daxazoT dafaze);
2. auxseniT, rom teqstidan is winadadebebi an frazebi unda Seitanon marcxena grafaSi, romlebmac maTze didi STabeWdileba moaxdines. demonstrirebis mizniT, Tavad SearCieT romelime
aseTi gamonaTqvami da dafaze marcxena grafaSi CawereT;
3. Semdeg auxseniT, rom SerCeul frazasTan an problemasTan piradi gamocdileba an
damokidebuleba furclis marjvena grafaSi Caweron. es SeiZleba iyos raime faqti, movlena
sakuTari gamocdilebidan, uaryofiTi an dadebiTi emociebi im faqtis Sesaxeb, ramac Caafiqra;
marjvena grafa moswavlem Semdegi SekiTxvebis mixedviT unda Seavsos: `ra mosazrebiT SearCie
swored es monakveTi?~/ `raze dagafiqra?~/ `raime xom ar gagaxsenda?~ TvalsaCinoebis mizniT,
Tqven Tavad SeitaneT aseTi informacia dafis marjvena nawilSi;
4. auxseniT, rom wakiTxuli teqstidan maT TavianT samuSao rveulebSi sami Canaweri mainc
unda gaakeTon. CanawerTa raodenoba damokidebulia teqstis sidideze;
5. miuTiTeT, rom Canawerebis Semowmebis mizniT, samuSao rveulebs ar gamoarTmevT. Canawerebi
mogvianebiT klass unda gauziaron;
6. sTxoveT, rom teqsts gaecnon. daakvirdiT klass da darwmundiT, rom yvelam gaigo
instruqtaJi. Tu sworad gaigeben Tqvens mier miwodebul instruqciebs da savarjiSos Sesrulebis teqnikas, sTxoveT, teqstis aseTi gziT damuSaveba damoukideblad ganagrZon. miujeqiT
magidas da davaleba moswavleebTan erTad Tqvenc SeasruleT;
7. kiTxvis dasrulebis Semdeg moxaliseebs sTxoveT, klass TavianTi Canawerebi gauziaron
ise, rom teqstSi ganviTarebuli movlenebis Tanmimdevroba daicvan.
Sedegebi
moswavleebs SeuZliaT:
• wignze damoukideblad muSaoba;
• teqstis gaazrebulad wakiTxva da gaanalizeba;
• argumentirebuli msjeloba da azris werilobiT Camoyalibeba;
• daskvnebis gamotana da wakiTxulis Sejameba;
• sxvisi azris mosmena da pativiscema;
• teqstidan mniSvnelovani informaciis amokreba / kategorizeba.
40

Documentos relacionados

mascavleblis cigni V_2010_1.p65

mascavleblis cigni V_2010_1.p65 Sualeduri Semajamebeli Sefasebis gamoyenebasac, rac yoveli Tematuri blokis Semdeg Semajamebeli gakveTilebis saxiT aris mocemuli. amave mizans emsaxureba saxelmZRvaneloSi da samuSao rveulSi mocemuli...

Leia mais

geografia 7

geografia 7 ist. geo. VII. 2. moswavle informaciis mosapoveblad kiTxulobs sxvadasxva isto­riul-geografiul saSualebebs. Sedegi miRweulia, Tu moswavle: • geografiuli da istoriuli informaciis interpretacias axden...

Leia mais