DONBOSCO

D
on Bosco
vieä t nam
NOÄI SAN
.
THAÙNG 10& 11 . 2010 soá 8
GIA ÑÌNH SA-LEÂ - DIEÂ N G DON BOSCO
BAÏN TREÛ
DIEÀU ÔI! BAY LEÂN
TÖÏ DO THAÄT
GIAÙO DUÏC
THÖÙ CON CAÀN...
TRAÙCH NHIEÄM:
GIAN KHOÅ & VINH QUANG
PHOÙNG SÖÏ
Gieârusalem
KINH THAØNH AÙNH SAÙNG
NHÒP SOÁNG
TREÂN MIEÀN ÑAÁT
ETHIOPIA
ÑÖÙC KI-TOÂ LÒCH SÖÛ
TÖÏ DO & TRAÙCH NHIEÄM
GIA ÑÌNH SA-LEÂ - DIEÂ N G DON BOSCO
thaù n g 10&11.2010 soá 8
L
NOÄI SAN
GIA ÑÌNH SA-LEÂ - DIEÂ N G DON BOSCO
AÛnh bìa: Ngoïc Yeán FMA
Don Bosco
NOÄI SAN
D
on Bosco
vieä t nam
ôøi Ngoû
Û
TÖÏ DO & TRAÙCH NHIEÄM
D
on Bosco
vieät nam
NOÄI SAN
Ñoäc giaû thaân meán,
.
GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO
Ñöùc Ki-toâ Lòch söû
TRONG SOÁ NAØY:
3
LÔØI NGOÛ
4
GIAÙO HOÄI
CHOÏN LÖÏA NEÀN TAÛNG
6
TU HOÄI
HUAÁN LUYEÄN CAÙC MOÂN ÑEÄ
8
TÆNH DOØNG
NOÙI VEÀ TÖÏ DO - BAÏN CAÀN BIEÁT ÑÖÙC KI-TOÂ ?
10
TRANG BAÏN TREÛ
DIEÀU ÔI, BAY LEÂN!
ÑÖÙC KI-TOÂ LÒCH SÖÛ
TÖÏ DO &
TRAÙCH NHIEÄM
12 MOÄT THOAÙNG PHAÛN TÆNH
13 BAØI HOÏC MEÏ DAÏY
14 CHÖÕ NHAÃN TRONG TÌNH YEÂU
15 SOÁNG TRAÙCH NHIEÄM TÌNH YEÂU
16 TÖÏ DO THAÄT
18 THOÛA MAÕN HAY XAÂY DÖÏNG
34 TAÛN MAÏN CHIEÁC LAÙ THU
20
THÔ
MÔ TÌM SÖÏ THAÄT
LÔØI KINH BOÁN MUØA
21 NHAÂN NAØO QUAÛ NAÁY
30
GÖÔNG SOÁNG CHO BAÏN TREÛ
CHIARA LUCE BADANO
22
TRANG GIAÙO DUÏC
TRAÙCH NHIEÄM HOÏC ÑÖÔØNG
THÖÙ CON CAÀN 24
BÍ MAÄT MOÄT CUOÁN SAÙCH 26
TRAÙCH NHIEÄM: GIAN KHOÅ & VINH
QUANG 28
XÖÛ THEÁ TRONG GIA ÑÌNH 29
32
NHÒP SOÁNG SA-LEÂ-DIEÂNG
TREÂN MIEÀN ÑAÁT ETHIOPIA
36
GIAÙO LYÙ CHO BAÏN TREÛ
TÖÏ DO ÑEÅ HÖÔÙNG THIEÄN
40
KINH THAÙNH CHO BAÏN TREÛ
SÖÏ THAÄT SEÕ GIAÛI PHOÙNG
THAØNH NA-DA-REÙT 41
GIEÂ-RU-SA-LEM 42
44
BAÏN TREÛ TRAO ÑOÅI
LAØM SAO THUYEÁT PHUÏC BA MEÏ?
46
CAÙC ÔN CHUYEÅN CAÀU
CHAÂN PHÖÔÙC EUSEBIA PALOMINO
DON BOSCO
ÑAMINH SAVIOÂ
N
oäi San Don Bosco ñaõ traûi qua moät naêm cuøng caùc ñoäc giaû xa
gaàn. Nhieàu vui buoàn, traên trôû, hy voïng vaø meán thöông ñaõ
ñöôïc seû chia. Ban bieân taäp cuûa Noäi San chaân thaønh caùm ôn
quí ñoäc giaû xa gaàn vaø mong raèng chuùng ta tieáp tuïc noái voøng tay lôùn.
BAN TRUYEÀN THOÂNG SA-LEÂ-DIEÂNG
SOÁ 08
10 &11.2010
BAN BIEÂN TAÄP
Noäi San laàn naøy cho thaáy nhieàu nhöõng traên trôû cuûa caùc ngöôøi treû. Hoï
mong ñôïi nhöõng chaân trôøi môùi cuûa töï do. Hoï ñang töï hoûi neân chòu
caûnh noâ leä hay truy tìm töï do. Hoï mong nhö caùnh dieàu bay cao giöõa
nhöõng traùch nhieäm cuûa chöõ nhaãn, cuûa “baøi hoïc meï daïy” hoaëc ngay
caû nhöõng vaáp vaùp ñaõ ñöôïc phaûn tænh. Caùc baïn treû ñaõ thoaùng thaáy
nhöõng giaù trò cao caû cuûa töï do vaø traùch nhieäm.
Tröôûng Ban Bieân Taäp
Haún nhieân, moïi ngöôøi ñeàu phaûi suy nghó cho kyõ xem chuùng ta coù
theå bay cao neáu moãi ngaøy ta quyeát ñònh “giöït ñi moät loâng caùnh” hay
“neân thao dôït cho ñoâi caùnh maïnh theâm”. Trang ñoàng haønh cuøng
baïn treû môû ra theá naøo laø ñieåm tôùi cuûa con ñöôøng traùch nhieäm.
Nguyeãn Vaên Am SDB
Phaïm Vaên Chính SDB
Hoaøng Ngoïc Yeán FMA
Noäi San naøy muoán noùi cho ñoäc giaû raèng cuoäc ñôøi laø caû moät haønh trình
cuûa nhöõng töï do töông taùc laãn nhau. Söùc maïnh chieám ñöôïc töø moät
quyeát ñònh vöôït thaéng ñieàu xaáu seõ aûnh höôûng ñeán chieán thaéng cuûa
cuoäc chieán laàn sau. Vaø söï yeáu ñuoái cuûa hoâm nay raát coù theå seõ mang
ñeán thaát baïi cuûa laàn tôùi. Theá nhöng, vaãn luoân coù choã cho hoaùn caûi.
Giaùo huaán cuûa Ñöùc Gio-an Phao-loâ II seõ soi daãn loái ñöôøng laøm ngöôøi
cuûa chuùng ta.
Trang Tænh doøng seõ kieän cöôøng ñoäc giaû nhìn leân cao. Muoán nhìn leân
cao ñeå ñöôïc söï töï do maõi maõi nhö Don Bosco haún chaéc phaûi laø nhìn
leân Ñöùc Gieâsu Kitoâ, nhìn leân Thieân Chuùa. Baïn ñöøng sôï haõi nhìn leân
söï thaät, vì chæ coù söï thaät môùi giaûi thoaùt. Baïn ñöøng sôï haõi khi nhìn
leân Ñöùc Kitoâ, vì ngaøi ñaõ ñöôïc treo leân ñeå chuùng ta coù theå nhìn leân
vaø ñöôïc soáng. Baïn ñöøng oaùn haän maø khoâng nhìn leân Thieân Chuùa vì
döôøng nhö Ngöôøi ñaõ khoâng cho baïn ñieàu baïn xin. Khoâng nhìn leân
Thieân Chuùa laø Cha, chuùng ta chæ coøn gaëp hö voâ vaø troáng roãng. Don
Bosco, ngöôøi Cha vaø baïn cuûa tuoåi treû, ñaõ tieâu hao caû ñôøi mình ôû giöõa
thanh thieáu nieân ñeå minh chöùng ñieàu treân.
Baây giôø Noäi San Don Bosco môøi baïn haõy ñi vaøo theá giôùi cuûa baàu trôøi
trong xanh cao nguùt ngaøn maø caùnh dieàu cuûa baïn ñöôïc thoûa söùc tung
bay khi ñöôïc noái chaët vôùi sôïi daây khoâng ñöùt cuûa traùch nhieäm.
Traàn Vaên Hieån SDB
Bieân Taäp Vieân
Coäng Taùc Vieân
Ngoïc Taâm FMA
Quyønh Anh FMA
Kim Uyeân FMA
Thò Quyeân FMA
Lm. Nhö Loan
Haûi Ñaêng SDB
An Phong SDB
Ngoïc Vinh SDB
Huyeàn Traâm
Trung Nghò
Trí Hieáu
Tieåu Nhaät
Phaùt Tieán
Lm. Nhö Bình
Traàn Trung
Toân Thaát Baøng
Trình Baøy
Vaên Chính SDB
Hình AÛnh
Ngoïc Yeán FMA
Lieân Laïc
BAN BIEÂN TAÄP
Thö töø vaø Baøi vôø xin gôûi veà
ñòa chæ email:
[email protected]
hay [email protected]
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
3
GIAÙO HOÄI
cuûa moät con ngöôøi.” (soá 65). Noù nhö böôùc ñaàu tieân
trong haønh trình ñi veà hay xa lìa Thieân Chuùa. “Nhôø
choïn löïa caên baûn, con ngöôøi coù khaû naêng trao ban cho
ñôøi soáng mình höôùng chieàu veà Thieân Chuùa, höôùng veà
cuøng ñích cuûa mình theo tieáng goïi cuûa Thieân Chuùa,
vôùi söï trôï giuùp cuûa aân suûng.” (soá 65)
NHÔØ CHOÏN LÖÏA CAÊN BAÛN, CON NGÖÔØI COÙ
KHAÛ NAÊNG HÖÔÙNG ÑÔØI SOÁNG MÌNH VEÀ
THIEÂN CHUÙA, HÖÔÙNG VEÀ CUØNG ÑÍCH CUÛA
MÌNH THEO TIEÁNG GOÏI CUÛA THIEÂN CHUÙA VAØ
VÔÙI ÔN TRÔÏ GIUÙP CUÛA NGÖÔØI
N
oäi San laàn naøy muoán trình baøy cuøng ñoäc
giaû giaùo huaán cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan
Phaoloâ II caùch rieâng trong thoâng ñieäp AÙnh
Raïng Ngôøi cuûa Chaân Lyù (06.08.1993) ñeå chuùng ta
coù theå xaây döïng moät neàn vaên hoùa cuûa töï do ñích
thöïc.
Ñöùng tröôùc traøo löu ‘toân thôø’ töï do, thoâng ñieäp loä ra
ngay söù ñieäp cuûa mình. Chính töïa ñeà thoaùng cho
thaáy ngay luaân lyù vaø nhaát laø töï do khoâng ñöùng rieâng
moät mình. Ñeå töï do thaät söï haáp daãn vaø laø moät taëng
phaåm khoâng theå chuyeån nhöôïng, noù phaûi gaén lieàn
baát khaû phaân vôùi aùnh saùng chaân lyù. Töï do trong
chaân lyù coøn chaân lyù ñaép xaây töï do. Söï hoøa hôïp aáy
taïo thaønh aùnh saùng choùi chang cuûa nhaân vò. Baèng
khoâng, töï do chæ ñoàng nghóa vôùi hoãn ñoän vaø hoãn
loaïn maø thoâi.
CHOÏN LÖÏA NEÀN TAÛNG LAØ
ÑAËT ÑÔØI MÌNH THUAÄN THEO
HAY CHOÁNG LAÏI SÖÏ THIEÄN,
THUAÄN THEO HAY CHOÁNG
LAÏI CHAÂN LYÙ, VAØ SAU
CUØNG LAØ THUAÄN THEO HAY
CHOÁNG LAÏI THIEÂN CHUÙA
AÙnh Raïng Ngôøi cuûa Chaân Lyù soá 65
CHOÏN LÖÏA
NEÀN TAÛNG
Nhìn kyõ nhaân vò trong tieán trình laøm ngöôøi, coù khôûi
ñaàu vaø keát thuùc, chuùng ta nhaän roõ ñöôïc tính toaøn
veïn vaø töông taùc cuûa nhöõng choïn löïa töï do nôi con
ngöôøi. Tröôùc tieân, chuùng ta phaûi ñeå yù ñeán söï thaät
trong kinh nghieäm sau ñaây: Chuyeän gì seõ xaåy ra
neáu nhö moät ngöôøi boä haønh muoán ñi veà höôùng
Ñoâng, nhöng böôùc chaân ñaàu tieân cuûa ngöôøi aáy laïi
ñaët ôû höôùng Taây? Roõ laø caøng ñi, ngöôøi boä haønh caøng
xa höôùng Ñoâng. Neáu theá, ta coù theå noùi, böôùc ñaàu
tieân seõ doïi boùng cuûa noù treân caû ñöôøng daøi ñi ñeán,
treân ñieåm heïn hay ñieåm tôùi. Böôùc chaân ñaàu tieân seõ
ñaët höôùng ñi tôùi cho caûm moät ñoaïn ñöôøng daøi, neáu
khoâng muoán noùi laø cho caû ñieåm tôùi. Ñoä nghieâng hay
ñoä thaúng ban ñaàu cuûa moät caây, phaàn naøo ñoù quyeát
ñònh cho boùng daùng cuûa caây ñoù. Noù doïi boùng cuûa
chính mình treân hình daùng hieän taïi cuûa caây. Hieåu
nhö theá neân cha oâng ta noùi: “caây nghieâng chieàu
naøo seõ ñoå theo chieàu aáy.”
Kinh nghieäm ñoù coù theå cho ta hieåu phaàn naøo veà söï
choïn löïa neàn taûng. Khoâng ñuùng sao töï do laø moät
haønh trình daøi? Neáu theá, haønh vi choïn löïa ñaàu tieân
cuûa con ngöôøi coù lyù trí veà maët luaân lyù, nghóa laø, choïn
gaén boù vôùi söï thieän hay söï xaáu, cuõng coù taàm voùc
quyeát ñònh trong vieäc laøm ngöôøi cuûa moät nhaân vò.
Ñöùc Thaùnh Cha vieát: Choïn löïa neàn taûng “khoâng chæ
laø choïn löïa cho moät haønh vi ñaëc thuø naøo ñoù, nhöng
laø moät quyeát ñònh, choïn löïa veà chính mình vaø ñaët
ñôøi mình thuaän theo hay choáng laïi Söï Thieän, thuaän
theo hay choáng laïi Chaân Lyù, vaø toái haäu laø thuaän
theo hay choáng laïi Thieân Chuùa. Ñoù laø choïn löïa ‘naén
ñuùc neân hình neân daïng’ toaøn theå ñôøi soáng luaân lyù
Chuùng ta khoâng
theå laøm ñöôïc
nhöõng chuyeän
lôùn lao, maø chæ
laøm ñöôïc nhöõng
chuyeän nhoû vôùi
tình yeâu lôùn lao.
Meï Teâ-reâ-xa
Calcutta
Baøi vieát:
VAÊN AM SDB
Haún nhieân, Ñöùc Thaùnh Cha khoâng chaáp nhaän quan
ñieåm ‘mang daùng daáp tieàn ñònh naøo ñoù’ cuûa moät soá
ngöôøi chuû tröông döôøng nhö khoâng theå thay ñoåi ñöôïc
caùi daùng daáp ñaàu tieân aáy. “Nhöõng haønh vi ñaëc thuø
xuaát töø choïn löïa naøy seõ chæ caáu thaønh neân nhöõng noã
löïc phieán dieän chöù khoâng bao giôø laø döùt khoaùt.” (soá
65) Vôùi hoï, “choïn löïa caên baûn coù taàm quan troïng cuûa
moät vai troø then choát trong ñôøi soáng luaân lyù.” (soá 65)
Noùi caùch khaùc, vôùi hoï, khoâng moät choïn löïa ñaëc thuø
naøo maø khoâng bò chi phoái vaø dieãn ñaït choïn löïa neàn
taûng naøy, ít laø moät caùch voâ thöùc. Vaø chæ laø theá. Traùi laïi,
Ñöùc Thaùnh Cha noùi roõ: Khoâng haún theá. Nhöõng choïn
löïa ñaëc thuø vaãn coù giaù trò tôùi möùc ñoä thay ñoåi ñöôïc
choïn löïa neàn taûng, cho daãu khoâng deã daøng gì. Khaû
naêng taïo höôùng cho ñôøi soáng “thöïc söï ñöôïc thöïc thi
trong nhöõng choïn löïa ñaëc thuø cuûa nhöõng haønh vi bieät
loaïi, qua ñoù con ngöôøi töï do hoøa hôïp chính mình vôùi
yù muoán, söï khoân ngoan vaø leà luaät cuûa Thieân Chuùa.”
(soá 65). Chính vì theá, “taùch bieät choïn löïa caên baûn khoûi
nhöõng loaïi haønh xöû cuï theå coù nghóa laø traùi nghòch tính
toaøn veïn coát yeáu hay söï thoáng nhaát nhaân vò cuûa taùc
nhaân luaân lyù trong thaân xaùc vaø linh hoàn cuûa hoï.” (soá
65)
Ñöùc Gioan Phaoloâ II muoán xaùc ñònh raát roõ: caùc choïn
löïa töï do coù taùc ñoäng hoã töông treân nhau. “Luaân lyù
tính cuûa caùc hanh vi nhaân linh khoâng ñöôïc suy dieãn
chæ töø yù höôùng, höôùng chieàu hay löïa choïn caên baûn
cuûa moät ngöôøi, ñöôïc hieåu nhö moät yù höôùng khoâng
coù noäi dung troùi buoäc ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng hay nhö
moät yù höôùng khoâng coù noã löïc tích cöïc töông öùng ñeå
hoaøn thaønh nhöõng boån phaän khaùc cuûa ñôøi soáng luaân
lyù. Nhöõng phaùn ñoaùn veà luaân lyù tính khoâng theå ñöôïc
laøm maø khoâng xeùt xem choïn löïa töï do moät loaïi haønh
xöû bieät loaïi coù phuø hôïp vôùi phaåm giaù vaø ôn goïi toaøn
dieän cuûa nhaân vò hay khoâng. Moïi choïn löïa luoân haøm
aån yù chí töï do qui chieáu nhöõng söï thieän vaø söï döõ ñöôïc
luaät töï nhieân chæ ra laø nhöõng ñieàu laønh phaûi ñöôïc theo
ñuoåi vaø ñieàu döõ phaûi traùnh xa.” (soá 66).
Ñöùc Giaùo Hoaøng höôùng daãn chuùng ta tôùi moät söï thaät
phaûi ñöôïc soáng haèng ngaøy: caùc quyeát ñònh cuûa chuùng
ta coù taùc ñoäng treân nhau. AÛnh höôûng töông taùc ñoù
thaät lôùn lao. Nhöng ñoàng thôøi, chuùng ta vaãn phaûi thaáy
roõ raèng hoaùn caûi laø chuyeän coù theå xaåy ra ñöôïc vôùi ôn
Chuùa. Vieäc trôû laïi ñoù khoâng gì nghòch laïi vôùi nhaân vò caû.
Chuùng ta ñöøng bao giôø ngaõ loøng. Trong Thieân Chuùa,
luoân coù choã cho söï trôû laïi cuûa moãi ngöôøi chuùng ta, vì
chuùng ta ñöôïc taïo döïng cho aùnh raïng ngôøi cuûa chaân
lyù. Chính vi theá, laøm ngöôøi caùch sung maõn vaø coù yù
nghóa gaén lieàn vôùi vieäc cam keát cho chaân lyù trong töï
do vaø traùch nhieäm.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
5
huaán luyeän
Tin möøng cho ngöôøi treû
Baøi vieát:
PASCUAL CHAVEZ
Chuyeån ngöõ:
VAÊN CHÍNH SDB
caùc moân ñeä
“Coøn caùc con, caùc con noùi Thaøy laø ai? “ (Mc 8,29). Bieát ngöôøi khaùc noùi gì veà
Ñöùc Gieâ-su thì chöa ñuû, vì chaúng coù gì coù theå thay theá cho ñöùc tin vaø loøng toân
kính ñoái vôùi Ñöùc Gieâ-su. Vieäc thieáu ñi nieàm tin naøy ñaõ laøm cho caùc moân ñeä
khoâng muoán ñoùn nhaän keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa.
L
aàn tröôùc, chuùng ta ñaõ
suy tö veà Tieáng Goïi môøi
cuûa Ñöùc Gieâ-su. Baây giôø,
chuùng ta haõy trôû veà vôùi cuoäc soáng
thöôøng ngaøy cuûa Ngaøi vaø cuûa caùc
moân ñeä. Ñöùc Gieâ-su ñaõ môøi goïi
caùc moân ñeä, khoâng phaûi ñeå hoï
hoïc hoûi caùch giaûng daïy cuûa Ngaøi
hay ñeå baøn thaûo veà nhöõng chuû ñeà
toân giaùo, nhöng laø ñeå chia seû söù
meänh cuûa Ngaøi: cuoäc Khoå Naïn vì
Nöôùc Chuùa vaø vì quyeàn Thoáng Trò
cuûa moät vò Thieân Chuùa laø Cha,
moät ñieàu mang laïi yù nghóa cho caû
cuoäc soáng cuûa Ngaøi. Tuy nhieân,
ñaây khoâng chæ laø moät coâng vieäc
phaûi ñöôïc hoaøn taát, nhöng laø
chính cuoäc soáng cuûa ngöôøi moân
ñeä ôû möùc ñoä saâu xa nhaát. “Ngaøi
goïi ñeán vôùi Ngaøi nhöõng keû Ngaøi
muoán...Ngaøi laäp nhoùm möôøi hai...
roài sai caùc oâng ñi rao giaûng, vôùi
quyeàn tröø quyû” (Mc 3, 13-15).
Lôøi môøi goïi trôû thaønh “baïn” cuûa
Ñöùc Gieâ-su khoâng töï ñoäng bieán
hoï thaønh caùc moân ñeä. Ñöùc Gieâsu ñaõ phaûi khôûi söï moät tieán trình
huaán luyeän laâu daøi cho ñeán ngaøy
Leã Hieän Xuoáng: “Khi naøo Thaàn
Khí söï thaät ñeán, Ngöôøi seõ daãn
anh em tôùi söï thaät toaøn veïn.”
(Ga 16,13)
ñaàu baùo tröôùc veà cuoäc Töû naïn cuûa
Ngaøi, thì hoï laïi tranh caõi vôùi nhau
xem ai laø keû lôùn nhaát (Mc 9,30-37).
Caùc con cuûa oâng Gieâ-beâ-ñeâ coøn nhôø
meï cuûa hoï ñeán xin vôùi Ñöùc Gieâ-su:
“Xin Thaøy truyeàn cho hai con toâi
ñaây, moät ngöôøi ngoài beân höõu, moät
ngöôøi ngoài beân taû Thaøy trong Nöôùc
Thaøy.” (Mt 20,21) Nhöõng moân ñeä
khaùc caûm thaáy töùc toái, nhöng Ñöùc
Gieâ-su khoâng leân aùn caùi öôùc muoán
raát con ngöôøi naøy, maø laïi chæ cho
hoï thaáy ñaâu laø con ñöôøng ñích thöïc
phaûi theo ñeå ñaït ñeán thaønh coâng:
“Ai muoán laøm lôùn giöõa anh em, thì
phaûi laøm ngöôøi phuïc vuï anh em. Vaø
ai muoán laøm ñaàu anh em thì phaûi
laøm ñaày tôù anh em.” (Mt 20,26-27).
Thaät khoâng deã laøm cho caùc moân ñeä
hieåu ñöôïc ñieàu naøy. Trong nhöõng
dòp khaùc, caùc moân ñeä coøn toû ra söï
khoâng khoan nhöôïng vôùi nhöõng
Cha Beà Treân Caû Pascual Chavez ñang noùi chuyeän vôùi
keû muoán toû ra mình lôùn hôn ngöôøi
caùc sinh vieân Hoïc vieän Ñaø Laït
khaùc. Ñöùc Gieâ-su ñaõ chænh söûa hoï
khi hoï muoán ngaên caûn ngöôøi khaùc
SÖÏ TRUNG THAØNH
khoâng thuoäc nhoùm cuûa hoï nhöng
laïi laøm ñieàu toát nhaân danh Ngaøi
Chuùng ta khoâng bieát nhieàu veà (Mc 9,38-40). Ñöùc Gieâ-su quôû traùch
cuoäc soáng cuûa caùc moân ñeä, nhöng hoï khi hoï ñoái dieän vôùi söï choáng ñoái
chuùng ta bieát chaéc raèng hoï vaãn cuûa nhöõng ngöôøi Samari nhaân dòp
c Gieâ-su ñi ngang qua vuøng ñaát
luoân trung thaønh vôùi Thieân Chuùa Ñöù
Samari: hoï xin Ngaøi sai löûa bôûi trôøi
vaø ñaõ laáy maùu cuûa hoï ñeå minh xuoáng ñeå thieâu huûy daân naøy (Lc 9,51Nhöõng khoù khaên gaëp phaûi
69). Khi ñoái dieän vôùi nhöõng yeáu ñuoái
chöùng loøng trung thaønh.
Moät trong nhöõng khoù khaên maø
raát con ngöôøi naøy, Ñöùc Gieâ-su toû ra
Ñöùc Gieâ-su gaëp phaûi nôi nhöõng
hieåu bieát, kieân nhaãn vaø caûm thoâng.
keû theo Ngaøi trong tö caùch laø moân ñeä: ñoù laø söï Kieâu
Theá nhöng Ngaøi laïi khoâng heà muoán ñi tôùi söï dung hoøa
haõnh vaø Öôùc muoán Quyeàn löïc. Trong khi Ngaøi baét
vôùi moät ñieàu chính yeáu: Ñöùc Tin. Ñieàu naøy khoâng theå laø
6
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
TU HOÄI
chuyeän “thöông thaûo” ñöôïc. Ngaøi khoâng heà
quan taâm ñeán vieäc ñaùm ñoâng nhöõng keû theo
Ngaøi ñaõ boû ñi khi ñoái dieän vôùi “nhöõng lôøi choùi
tai’ cuûa Ngaøi (Ga 6). Ñöùc Tin quaù beù nhoû cuûa
hoï khieán hoï khoâng theå hieåu ñöôïc nhöõng duï
ngoân (Mt 13,10tt), neân Ngaøi buoäc phaûi giaûi
thích cho hoï khi ngaøi baét ñaàu noùi tôùi cuoäc
Khoå naïn cuûa Ngaøi: “Caùc oâng khoâng hieåu lôøi
ñoù, vaø caùc oâng sôï khoâng daùm hoûi laïi Ngaøi.”
(Mc 9,32). Ñoù chính laø thaùi ñoä cuûa nhöõng keû
nhaän ra raèng toát hôn hoï khoâng neân bieát...
Taïi Cesarea Philippi
Taïi ñaây, Ñöùc Gieâ-su ñaõ hoûi caùc moân ñeä xem
ngöôøi ta noùi ra sao veà Ngaøi, roài sau ñoù laïi ñaët
caâu hoûi vôùi chính hoï: “Coøn caùc con, caùc con
noùi Thaøy laø ai? “ (Mc 8,29). Bieát ngöôøi khaùc
noùi gì veà Ngaøi thì chöa ñuû, vì chaúng coù gì
coù theå thay theá cho söï löïa choïn caù nhaân veà
Ñöùc Tin vaø loøng toân kính ñoái vôùi Ñöùc Gieâ-su.
Vieäc thieáu ñi nieàm tin naøy ñaõ laøm cho caùc
moân ñeä khoâng muoán ñoùn nhaän keá hoaïch cöùu
ñoä cuûa Thieân Chuùa, vaø vieäc naøy laïi xaûy ra
vôùi caû ngöôøi ñöùng ñaàu caùc moân ñeä laø Pheâroâ, ñeán ñoä Ñöùc Gieâ-su ñaõ phaûi quôû traùch
vôùi nhöõng lôøi leõ naëng neà maø Ngaøi chöa bao
giôø noùi: “Satan, haõy lui ra ñaèng sau Thaøy!
Vì tö töôûng cuûa anh khoâng phaûi laø tö töôûng
cuûa Thieân Chuùa, maø laø cuûa loaøi ngöôøi.” (Mc
8,31-33). Coù nhöõng tình huoáng maø ngöôøi ta
khoâng theå dung hôïp ñöôïc: ñieàu naøy xaùc ñònh
chính yeáu tính cuûa ngöôøi moân ñeä. Caùc saùch
Tin Möøng ñaõ chaúng giaáu dieám khi thuaät laïi
thaùi ñoä ñaùng traùch cuûa caùc moân ñeä: boû rôi
Thaøy cuûa mình trong ñeâm Ngaøi bò baét, ngay
caû chính Pheâ-roâ cuõng choái Thaøy cuûa mình.
Tuy nhieân, ngay trong chính ñeâm toái cuûa söï
boû troán vaø choái töø naøy, moät ngoïn löûa yeáu ôùt
vaãn leo leùt trong taâm hoàn cuûa caùc moân ñeä
maø khoâng bò daäp taét: tình yeâu daønh cho Ñöùc
Gieâ-su ñaõ khieán cho Pheâ-roâ “oøa leân khoùc”
(Mc 14,72), vaø giuùp caùc moân ñeä ñeán gaëp gôõ
Ñöùc Gieâ-su phuïc sinh cuõng nhö nhaän laõnh
söùc maïnh cuûa Thaùnh Thaàn (Cv 1,8). Chuùng
ta khoâng bieát nhieàu veà cuoäc soáng cuûa caùc
moân ñeä, nhöng chuùng ta bieát chaéc raèng hoï
vaãn luoân trung thaønh vôùi Thieân Chuùa vaø ñaõ
laáy maùu cuûa hoï ñeå minh chöùng loøng trung
thaønh. Ngoaïi tröø Giu-ña: vieäc soáng “gaàn guõi”
cuûa oâng vôùi Ñöùc Gieâ-su ñaõ khoâng chuyeån
bieán thaønh loøng toân kính. Tuy theá, Giaùo hoäi
chaúng bao giôø phaùn xeùt veà oâng ta. Chuùng ta
haõy thinh laëng tröôùc nhöõng gì chính Thieân
Chuùa cuõng ñaõ muoán giöõ thinh laëng.
Don Bosco vaø caùc Sa-leâ-dieâng ñaàu
tieân
Don Bosco vaø caùc Sa-leâ-dieâng ñaàu tieân ñaõ
bieát ñi theo ñöôøng loái sö phaïm cuûa Ñöùc Gieâ-
Neáu loøng ta
thanh thaûn nheï
nhoõm, thì khoâng
coù baàu trôøi naøo
naëng tróu u buoàn
caû.
su. Don Bosco ñaõ chaúng phaûi laø moät oâng noäi
luoân nuoâng chieàu, nhöng laø moät ngöôøi cha hieåu
bieát vaø nhaân aùi, tuy theá ngaøi vaãn ñoøi hoûi. “Ngaøi
thöôøng nhaém maét laïi, ñoâi khi caû hai con maét
nöõa, tröôùc nhöõng loãi laàm vaø khieám khuyeát cuûa
caùc coäng söï vieân treû cuûa Ngaøi”, nhöng Ngaøi raát
cöùng raén tröôùc nhöõng vaán ñeà luaân lyù, vì lôïi ích
cho caùc treû cuûa ngaøi. Ngaøi khoâng thoûa maõn vôùi
ñieàu taàm thöôøng, nhöng ñoøi hoûi ôû “möùc ñoä cao
hôn” veà söï thaùnh thieän. Baèng caùch ñoù, ngaøi
ñaõ thaønh coâng trong vieäc ñaøo taïo neân nhöõng
thaønh quaû öu tuù nhö Ñaminh Savio vaø caùc baïn
treû toát laønh khaùc, nhöõng ngöôøi ñaõ cheát trong
höông thôm thaùnh thieän.
Charles
Churchill
Taï Ôn Chuùa
ARNALDO PANGRAZZI
Chuyeån ngöõ:
NGOÏC YEÁN FMA
Caûm taï Ngaøi, laïy Chuùa, vì nhöõng “muøa” trong ñôøi soáng con
vaø nhöõng ñieàu thieän haûo Chuùa ñaët trong hai tay con.
Caûm taï Ngaøi, vì nhöõng ngöôøi baïn,
hoï ñaõ laøm cho tim con vui söôùng.
Caûm taï Ngaøi, vì nhöõng beänh taät vaø yeáu ñuoái,
chuùng ñaõ laøm cho con neân kieân nhaãn vaø khieâm nhöôøng.
Caûm taï Ngaøi, vì nhöõng neùn baïc khaû naêng,
chuùng laø daáu chæ veà söï quaûng ñaïi cuûa Ngaøi theå hieän treân con.
Caûm taï Ngaøi, vì cöù moãi muøa xuaân,
Ngaøi laïi höùa ban moät muøa thu hoaïch naëng traùi.
Caûm taï Ngaøi, vì cöù moãi muøa ñoâng,
laïi nhaøo naën trong con nhöõng ñôïi, nhöõng chôø.
Caûm taï Ngaøi, vì söï thinh laëng,
keû baûo veä aùnh huy hoaøng cuûa ngaøi.
Caûm taï Ngaøi, vì nhöõng baøi ca höôùng ñeán söï baát dieät,
ñaõ gôïi leân lôøi taùn döông nhaân danh Ngaøi.
Nhö theá ñoù, laïy Chuùa, xin haõy giuùp con,
trôû neân chöùng nhaân trung thaønh veà söï hieän dieän cuûa Ngaøi,
trong moïi khoaûnh khaéc cuûa ngaøy soáng.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 7
7
NOÙI VEÀ
TÖÏ DO
TÆNH DOØNG
bieát raèng: toâi chaúng coøn töï do thöïc söï nöõa neáu
toâi chæ muoán vaø thích laøm nhöõng ñieàu baát chính.
THIEÂN CHUÙA COÙ GIEÁT
CHEÁT SÖÏ TÖÏ DO CUÛA
TOÂI KHOÂNG?
baïn caàn bieát ÑÖÙC KI-TOÂ chaêng ?
Vieäc nhìn nhaän hay choái boû Thieân Chuùa vì töï
do cuõng coù nguyeân nhaân. Ngöôøi ta hay “khoù
chòu” khi nghó ñeán vieäc coù moät “Ai ñoù” cöù chaêm
chaém xoi moùi ñôøi tö cuûa mình. Coù ngöôøi gheùt
Thieân Chuùa vì nghó raèng Ngaøi luoân “kieåm soaùt”
mình, bieát heát moïi chuyeän saâu kín trong loøng
mình. Laï hôn nöõa, nhieàu ngöôøi duø khoâng tin laø
Ngaøi hieän höõu laïi caûm thaáy khoù chòu khi nghe
ngöôøi khaùc noùi veà Thieân Chuùa, vì duø sao vaãn
caûm nhaän “mieân man” raèng coù “ai ñoù ngoài
treân ñaàu mình”. Coù ngöôøi gheùt Thieân Chuùa chæ
vì hoï ñöôïc ngöôøi khaùc giôùi thieäu veà moät Thieân
Chuùa raát “laï ñôøi” - Ngaøi nhö moät hung thaàn coù
quyeàn löïc maø thieáu loøng nhaân aùi, chæ thích chôø
con ngöôøi phaïm sai laàm roài tröøng phaït; baûo laø
“quyeàn naêng vaø yeâu thöông con ngöôøi” maø laïi
cöù ñeå cho hoï chìm ngaäp trong ñau khoå trieàn
mieân. Toäi nghieäp cho Ngaøi vì bò hieåu nhaàm,
vì chöa moät ai coù khaû naêng bieát roõ hoaøn toaøn
baûn thaân Ngaøi maø ngöôøi ta laïi voäi vaøng keát luaän
nhöõng ñieàu toäi tình nhö theá!
CAÂU TRAÛ LÔØI SEÕ HEÄ
TAÏI VAØO NHÖÕNG ÑIEÅM
CAÀN TRA VAÁN THÖÔØNG
XUYEÂN: VÔÙI TOÂI, THIEÂN
CHUÙA LAØ AI? LAØ BAÏN
HAY THUØ? NGÖÔØI
GHEÙT BOÛ TOÂI HAY YEÂU
THÖÔNG TOÂI? NGÖÔØI
MUOÁN GÌ NÔI TOÂI?
K
SÖÏ THAÄT
SEÕ GIAÛI
PHOÙNG
CAÙC
NGÖÔI
Ga 8,32
8
hoâng ít laàn caùc baïn treû than phieàn veà
vieäc ngöôøi naøy ngöôøi noï ngaên caûn hoï laøm
chuyeän noï chuyeän kia. Coù leõ ñoù cuõng laø
chuyeän thöôøng tình veà “töï do”. Con ngöôøi ta töø
khi baét ñaàu coù trí khoân luoân mô öôùc laøm moät ñieàu
gì ñoù maø mình thích, hoaëc moät vieäc gì ñoù ñöôïc
xem laø quan troïng ñoái vôùi baûn thaân, hoaëc quyeát
ñònh choïn vaø laøm nhöõng ñieàu caàn thieát vôùi cuoäc
ñôøi mình. Chöõ “töï do” vôùi moãi ngöôøi trong chuùng
ta coù theå ñöôïc ñònh nghóa nhö laø khaû naêng choïn
löïa vaø hieän thöïc hoùa moät ñieàu gì ñoù theo khaû naêng
ñeå phaùt trieån vaø hoaøn thieän con ngöôøi chính mình.
Töï do laø quyeàn cuûa moïi ngöôøi treân traùi ñaát vaø con
ngöôøi ñöôïc taïo thaønh ñeå höôûng töï do. Qua moïi
thôøi, con ngöôøi yù thöùc raát maõnh lieät veà töï do cuûa
mình. Tuy nhieân, con ngöôøi coù theå maát “quyeàn töï
Qua vieäc trao
do” cuûa mình khi xaâm phaïm ñeán moät luaät leä hay
taëng, baïn chöùng
quy öôùc naøo ñoù vaø phaûi chòu tröøng phaït theo luaät
toû raèng mình
ñònh.
hoaøn toaøn sôû höõu
noù. Baïn khoâng
Con ngöôøi cuõng coù theå töï ñaùnh maát töï do khi bò leä
theå taëng taát caû
thuoäc vaøo moät ñieàu gì ñoù hoaëc moät ai ñoù, vaø coù theå
nhöõng gì baïn
ñaùnh maát ngay caû khaû naêng choïn löïa hay quyeát
khoâng sôû höõu.
ñònh caên baûn nhaát cho baûn thaân mình laø “laøm
ngöôøi”. Khi baøn ñeán chuyeän “bò leä thuoäc vaøo moät
Andreù Gide
ai ñoù”, ñaõ coù thôøi moät soá caùc nhaø tö töôûng trình
baøy yù ñònh giaønh laïi töï do hoaøn toaøn cho baûn thaân
moãi caù nhaân con ngöôøi baèng caùch “gieát Thöôïng
ñeá” vaø “gieát tha nhaân”, vì Thöôïng ñeá noâ leä hoaù
con ngöôøi vaø ngöôøi khaùc laø keû ñaùnh caép töï do cuûa
ta – ngöôøi khaùc laø “ñòa nguïc cuûa toâi” (Nietzsche,
J.P. Sartre).
Con ngöôøi thöôøng hay “noåi loaïn” vì vieäc moät ai
ñoù ngaên caûn khoâng cho mình laøm ñieàu mình thích
hay öôùc muoán. Caùi baãy cuûa caùm doã Töï do chuû
nghóa laø “laøm taát caû moïi söï toâi muoán, toâi thích” maø
chaúng quan taâm ñeán ñieàu raát ñôn giaûn: Töï do cuûa
toâi phaûi döøng laïi nôi ñieåm giôùi haïn hay ñieåm khôûi
ñaàu söï töï do cuûa ngöôøi beân caïnh toâi, bôûi hoï cuõng
coù quyeàn ñöôïc töï do nhö toâi, quyeàn maø khoâng moät
ai treân theá gian naøy theå töôùc ñoaït. Ngoaøi ra phaûi
SOÁ 6 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
Chuùng ta coù theå töï hoûi, Thieân Chuùa coù gieát cheát
töï do cuûa toâi khoâng? Caâu traû lôøi heä taïi vaøo nhöõng
ñieåm caên baûn caàn tra vaán thöôøng xuyeân nhö
theá naøy: Vôùi toâi, Thieân Chuùa laø ai? Laø baïn hay laø
thuø? Ngöôøi gheùt boû toâi hay yeâu thöông toâi? Ñieàu
gì Ngaøi muoán nôi toâi?...
Neáu baïn laø ngöôøi tin Thieân Chuùa, baïn coù theå
hieåu theâm ñieàu naøy nhôø vaøo Ñöùc Kitoâ, raèng: Con
ngöôøi coù lieân heä maät thieát vôùi Thieân Chuùa vaø
vôùi nhau. Moái lieân heä naøy khoâng chæ baèng maùu
thòt maø coøn laø tinh thaàn trong gia ñình Thieân
Chuùa, nôi Ngaøi laø Cha vaø moïi ngöôøi laø anh chò
em cuûa nhau. Töï do nhö theá naèm trong quyeàn
laøm ngöôøi vaø quyeàn ñöôïc laøm con Thieân Chuùa.
Ñoù laø söï töï do ñeå vöôn tôùi vaø hy voïng luoân luoân
nôi söùc maïnh cuûa Söï thaät cho daãu soáng giöõa
ngaøn nghi nan vaø doái traù. Ñoù laø söï töï do töôùc boû
nhöõng ñam meâ vò kyû, ñeå môû roäng hôn coõi loøng
mình cho vaø vôùi ngöôøi khaùc cho daãu luoân phaûi
soáng chu toaøn boån phaän cuûa chính mình tröôùc
ñaõ cuøng vôùi nhöõng lo aâu kieáp ngöôøi. Ñoù laø söï töï
do ñeå can ñaûm hoaùn caûi vaø canh taân baûn thaân,
duø soáng giöõa bao toan tính xaáu xa gaëp phaûi vaãn
tieáp tuïc giöõ chöõ “Taâm”, chöõ “Tình”, chöõ “Ñaïo”
chöõ “Nhaân”... trong saùng vaø troïn veïn nhö lôøi
môøi goïi cuûa Thieân Chuùa.
Baïn coù theå thöû daønh moät chuùt thôøi gian ngaén
nguûi naøo ñoù ñeå tieáp tuïc khaùm phaù, raèng Ñöùc
Kitoâ “laø Ñöôøng, laø Söï thaät vaø laø Söï Soáng” nhö
Ngaøi noùi, coù theå giuùp baïn tìm thaáy moät chuùt töï
do nöõa chaêng? Hay ít nhaát laø: neáu vieäc coù moät
Baøi vieát: “Ai ñoù”, vôùi quyeàn töï do hoaøn toaøn, ñaõ daùm
AN PHONG SDB choïn con ñöôøng minh chöùng cho Tình Yeâu,
Söï Thaät vaø Tha Thöù daãu phaûi traû giaù baèng caùi
cheát... ñoái vôùi baïn vaãn coøn giaù trò nhö moät ñieàu
thaät cao ñeïp vaø ñaùng traân troïng, thì baïn coù theå
thöû soáng nhö vaäy xem sao!
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 7
9
TRANG BAÏN TREÛ
DIEÀU ÔI
bay leân!!!
Treân con ñöôøng töï do seõ coù nhöõng loái reõ mang teân
Choïn Löïa. Coù ngöôøi choïn loái reõ ñi vaøo cuoäc soáng bình
thöôøng, taàm thöôøng, voâ vò. Coù ngöôøi choïn loái reõ ñi vaøo
cuoäc soáng phieâu löu, maïo hieåm. Nhöng cuõng coù nhöõng
ngöôøi laïi choïn cho mình loái reõ mang teân Tình Thöông,
loái reõ laøm cho hoï phaûi “long ñong” vì “mang vaøo mình
thaân phaän cuûa ngöôøi khaùc”...
Muøa gaët keát thuùc. Nhöõng haït luùa cuoái cuøng ñaõ vaøo boà. Teát ñeán
roài teát ñi. Ñaát ñöôïc nghæ ngôi ít thaùng tröôùc khi vaøo vuï luùa môùi.
Muøa khoâ tôùi. Gioù loàng loäng thoåi treân caùnh ñoàng baït ngaøn nhöõng
goác raï khoâ. Treân khoâng, nhöõng con dieàu no gioù thoûa söùc ñuøa
giôõn, bay löôïn. Döôùi ñaát, boïn con nít phaán khích chaïy nhaûy hoø
heùt: “Dieàu ôi bay leân!”, “Cao hôn, cao nöõa naøo !...”.
Tình yeâu seõ laøm traùn
baïn bôùt nhaên vaø lau
khoâ doøng leä treân ñoâi
maét baïn.
Daphne Rose
Kingma
Baøi vieát:
TRUNG NGHÒ
Treû con ngaøy aáy giaøu trí töôûng töôïng neân laáy dao caét ñöùt daây
cho dieàu töï do bay leân chín taàng maây. OÀ khoâng, dieàu loaïng
choaïng roài rôi xuoáng ñaát raùch tan taønh. Treû con buoàn baõ, tieác
nuoái nhöng chöa bieát gì...
Treû con nay ñaõ lôùn khoân, khoâng coøn chôi dieàu nöõa nhöng laïi
chieâm nghieäm ra ñoâi ñieàu töø con dieàu bay...
Dieàu bay leân trôøi cao khoâng chæ nhôø gioù ñöa maø coøn bôûi sôïi daây
noái vaø giöõ noù vôùi ñaát baèng.
Töï do khoâng chæ laø söï thong dong cuûa theå xaùc maø coøn laø söï
thanh thoaùt cuûa taâm hoàn.
Ngöôøi ta chæ coù theå caàm tuø thaân xaùc cuûa moät ai ñoù chöù khoâng
theå kieåm soaùt hoaëc troùi buoäc ñöôïc taâm tö cuûa hoï. Ñoù laø söï kyø
dieäu vaø khaùc bieät nôi töï do cuûa con ngöôøi – söï
töï do ñöôïc Thieân Chuùa thieát keá ñaëc bieät vaø phuù
ban cho nhaân loaïi.
Töï do cuûa moãi ngöôøi seõ thaêng hoa vaø ñuû ñaày khi
coõi loøng “nheï teânh”, khi ñöôïc noái keát vôùi Ñaïo
Ñöùc, Tình Thöông, Choïn Löïa vaø Traùch nhieäm...
Töï do laø khi böôùc ra töø toøa giaûi toäi vôùi caûm giaùc
naøo raát “ñaõ” vaø nheï nhoõm nhö ngöôøi ñöôïc thôû
sau khi ngoi leân töø doøng soâng Thò Vaûi; laø khi
löông taâm chaúng laán caán, naëng neà chuyeän nôï
naàn, giaän gheùt, haän thuø, oaùn traùch, ghen aên töùc
ôû ... vôùi ai; laø khi khoâng dính daùng vaø giaõ töø ñöôïc
nhöõng ñam meâ nghieän ngaäp bôûi chuùng seõ laáy ñi
thôøi gian, sinh löïc, lyù trí, yù chí... cuûa moät ngöôøi
vaø deã daøng sai khieán hoï; laø khi xem chieác ñieän
thoaïi, chieác xe… laø nhöõng ñoà vaät ñeå söû duïng chöù
khoâng laøm neân giaù trò cuûa moät ngöôøi vaø cuõng
chaúng caàn quaù coi troïng, quaù lo chuyeän xaáu ñeïp,
cuõ môùi , tìm kieám, saém söûa... Töï do laø khoaûng
khaéc con ngöôøi coù ñöôïc Thieân Chuùa trong ñôøi
mình – khoaûng khaéc ñöôïc bieán ñoåi vaø thaêng hoa:
“...Moät chuùt gì raát Chuùa
Cho hoàn ta bay leân
Cho loøng ta khoâng queân
Cho tình ta raát nhôù.
Moät chuùt gì raát Chuùa
AÂm thaàm maø tinh khoâi.
Nhö laø chaát men laï
Daäy caû khoái boät ñôøi.”
(Moät Chuùt Gì Raát Chuùa – Lm Traêng Thaäp Töï)
Töï do khoâng chæ moät ngöôøi coù, neân töï do phaûi
ñöôïc söû duïng coù suy xeùt vaø ñuùng möïc. Ngöôøi ta
khoâng theå nhaân danh töï do caù nhaân ñeå cheø cheùn
say söa maø khoâng nghó tôùi mieáng côm manh aùo
cuûa vôï con; hay ñeå môû nhaïc, haùt karaoke aàm ó
maø khoâng toân troïng giôø giaác nghæ ngôi cuûa haøng
xoùm laùng gieàng. Ngöôøi ta khoâng theå nhaân danh
töï do caù nhaân ñeå soáng böøa baõi laøm göông muø
göông xaáu cho treû em; ñeå vöôït ñeøn ñoû ôû caùc
giao loä vaø laøm nguy haïi ñeán söùc khoûe cuõng nhö
tính maïng ngöôøi khaùc... Töï do khoâng coù nghóa
laø ngöôøi ta ñöôïc pheùp boû qua ñaïo ñöùc, boû qua
traùch nhieäm ñoái vôùi xaõ hoäi, coäng ñoàng vaø gia
ñình.
Töï do luoân coù maët trong leã cöôùi cuûa hai ngöôøi seõ
neân vôï neân choàng, trong leã thaùnh hieán cuûa ngöôøi
tu só, trong leã nhaäm chöùc cuûa moät nguyeân thuû
I SAN
DON
BOSCO
VIEÄ
T NAM
I SAN
DON
BOSCO
VIEÄ
T NAM
10 SOÁSOÁ8 -6NOÄ- NOÄ
10
quoác gia... bôûi leõ tình yeâu seõ chaúng coøn tình yeâu,
hoân nhaân seõ chaúng coøn laø hoân nhaân, baùc aùi seõ
chaúng coøn laø baùc aùi, cam keát seõ chaúng coøn laø cam
keát, traùch nhieäm seõ chaúng coøn laø traùch nhieäm,
söù meänh seõ chaúng coøn söù meänh, vaø phuïc vuï seõ
chaúng coøn laø phuïc vuï... neáu nhöõng ñieàu aáy khoâng
ñöôïc cho ñi, khoâng ñöôïc thöïc hieän, khoâng ñöôïc
ñoùn nhaän... trong töï do.
Treân con ñöôøng töï do seõ coù nhöõng loái reõ mang teân
Choïn Löïa. Coù ngöôøi choïn loái reõ ñi vaøo cuoäc soáng
bình thöôøng, taàm thöôøng, voâ vò; loái soáng an phaän,
khoâng muïc ñích, khoâng khaùt voïng. Coù ngöôøi choïn
loái reõ ñi vaøo cuoäc soáng phieâu löu, maïo hieåm; loái
soáng nhieàu tham voïng , aùp löïc vaø caïnh tranh...
ñeå ñaït ñöôïc nhöõng giaù trò cho baûn thaân – nhöõng
giaù trò mang teân tieàn baïc, danh voïng, quyeàn löïc,
höôûng thuï. Nhöng cuõng coù nhöõng ngöôøi laïi choïn
cho mình loái reõ mang teân Tình Thöông – loái reõ
laøm cho hoï phaûi “long ñong” vì “mang vaøo mình
thaân phaän cuûa ngöôøi khaùc”...
Toâi ñaõ gaëp nhöõng con ngöôøi nhö theá ôû hoäi nghò
Vides Chaâu AÙ ñöôïc toå chöùc taïi Thaùi Lan trung
tuaàn thaùng 8 vöøa qua. Hoï laø nhöõng thieáu nieân AÁn
Ñoä coøn ñang trong tuoåi “aên chöa no, lo chöa tôùi”
nhöng ñaõ sôùm böôùc vaøo con ñöôøng thieän nguyeän
vì caùc baïn ngheøo cuûa mình. Hoï laø nhöõng sinh vieân
Nhaät Baûn, Haøn Quoác duø ñang chòu raát nhieàu aùp
löïc töø xaõ hoäi ñeà cao caùc giaù trò baèng caáp, tieàn baïc,
söï noåi tieáng vaø höôûng thuï... vaãn coù ñöôïc nhöõng
döï aùn phaùt trieån coäng ñoàng cho ngöôøi ngheøo ôû
Cam Boát, vaø Phi Luaät Taân. Hoï laø nhöõng baø sô
ngöôøi YÙ, ngöôøi Myõ ñaõ baûy taùm möôi tuoåi nhöng
vaãn chöa muoán nghæ ngôi, vaãn muoán coáng hieán
vaø phuïc vuï, vaãn canh caùnh trong loøng nhöõng öu
tö veà thaân phaän cuûa nhöõng phuï nöõ vaø treû em thua
thieät trong cuoäc soáng, vaãn ñi khaép ñoù ñaây ñeå coå
vuõ ngöôøi treû trôû thaønh nhöõng coâng daân naêng ñoäng
daán thaân cho nhaân quyeàn, daân chuû, ñoái thoaïi lieân
vaên hoùa vaø xaây döïng neàn vaên minh tình thöông
cho theá giôùi... Coù leõ töï do cuûa hoï mang nhöõng giaù
trò nhaân vaên, nhöõng giaù trò cuûa Tin Möøng? Coù leõ töï
do cuûa hoï laø con ñöôøng ñöa ngöôøi ta ñeán gaëp gôõ
Thieân Chuùa vaø tha nhaân?
Dieàu ôi bay leân! ...
Caûm ôn caùnh dieàu tuoåi thô. Caùnh dieàu cho treû con
toâi ngaøy xöa moät khung trôøi neân thô. Caùnh dieàu
gôïi môû cho ngöôøi lôùn toâi hoâm nay nhaän dieän ra
nhöõng giaù trò ñích thöïc cuûa töï do ñeå töø ñoù soáng
troøn ñaày cuoäc ñôøi mình.
M
eï khoâng laø coâ giaùo. Meï chæ laø moät
phuï nöõ bình thöôøng. Ngaøy soáng
cuûa meï thaät giaûn ñôn vôùi böôùc ñi
khoâng quaù ñaàu ngoõ. Meï khoâng hoïc sö phaïm,
nhöng meï laø coâ giaùo cuûa toâi, töø khi toâi chaäp
chöõng bieát noùi. Baây giôø, meï khoâng coøn nöõa,
nhöng baøi hoïc meï daïy vaãn coøn soáng ñoäng
trong toâi: “Soáng phaûi coù traùch nhieäm”.
HAÙT LEÃ “MIEÃN PHÍ” ÑAÂU COÙ LÖÔNG
NHÖ VIEÂN CHÖÙC ÑAÂU MAØ PHAÛI BAÉT
BUOÄC!...NHÖNG MOÄT THOAÙNG SUY
NGHÓ KHIEÁN NHOÙM CHUÙNG TOÂI
CHÖÏNG LAÏI: PHAÛI CHAÊNG CHUÙNG
MÌNH QUAÙ NOÂNG CAÏN TRONG SUY
LYÙ VAØ QUYEÁT ÑÒNH ?
1thoaùng
Ngaøy aáy, anh chò, roài toâi, duø tuoåi khoâng baèng
nhau nhöng meï daïy cuøng moät baøi hoïc: soáng
phaûi coù traùch nhieäm, cho neân moãi coâng vieäc
chuùng toâi laøm ñeàu ñöôïc meï ño baèng “caùi
thöôùc traùch nhieäm”.
phaûn tænh
N
hoùm ca ñoaøn cuûa toâi, coù lôùn vaø coù nhoû.
Nhoùm lôùn chuùng toâi khoaûng moät phaàn ba.
Moät söï coá xaûy ra tuaàn roài laøm toâi suy nghó.
Nhoùm lôùn chuùng toâi quyeát ñònh ñi thaêm ñöùa baïn
thaân ôû xa vaøo ngaøy Chuùa Nhaät. Noù ñang ôû moät
mình, buoàn. Thöïc ra chuùng toâi khaù nhieàu phaân vaân
tröôùc quyeát ñònh naøy vì saùng Chuùa Nhaät ca ñoaøn
chuùng toâi haùt leã. Nhieàu yù kieán uyeân baùc ñöôïc ñöa
ra:
Caùc Baïn treû cuûa Taân Haø - Baûo Loäc
“haùt beå tan taønh”, sô phuï traùch moät maët lo
kieám ngöôøi ñaøn, laïi lo saùch haùt, ñaùnh nhòp...Noùi
chung moïi söï khoâng oån. Sô buoàn.
Mình haùt leã “mieãn phí”, ñaâu coù löông ñaâu nhö vieân
chöùc ñaâu maø phaûi baét buoäc. Haùt leã hay khoâng laø
quyeàn töï do cuûa mình.
Ca ñoaøn ñoâng, “khoâng coù môï chôï vaãn ñoâng nhö
thöôøng”!
Maø neáu coù xin pheùp, chaéc sô phuï traùch khoâng cho
ñaâu, mình cöù “tieàn traûm, haäu taáu”, muoán ra sao
thì ra...
Cuoäc thaûo luaän dieãn ra vôùi keát quaû toát ñeïp, ñaày
tính thuyeát phuïc, ai trong chuùng toâi ai cuõng haøi
loøng: Ñi!
Sôùm tinh mô ngaøy Chuùa Nhaät, chuùng toâi khôûi haønh
caùch laëng leõ. Ra ñeán ñöôøng loä, söùc treû tuoân traøn.
Chuùng toâi vöøa haønh trình, vöøa ca haùt, coù luùc ngoài
vui veû beân quaùn coùc ven ñöôøng. Cuoäc hoäi ngoä
vui khoâng taû xieát, chuyeän tieáp chuyeän, nieàm vui
noái tieáp nieàm vui, ñöùa baïn thaân cöôøi toeùt mieäng,
khuoân maët raïng rôõ. Ngaøy taøn, ra veà chuùng toâi laïi
coù quyeát ñònh môùi: giöõ bí maät veà lyù do cuûa chuyeán
du ngoaïn.
Nhöng nhöõng giaû thieát chuùng toâi ñaõ ñöa ra hình
nhö ñang choáng laïi chuùng toâi: Hoâm aáy ca ñoaøn
12
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
Tình Yeâu laø bieåu
töôïng cuûa vónh
cöûu: noù xoùa
nhoøa moïi khaùi
nieäm thôøi gian:
khieán ta khoâng
coøn nhôù veà thuôû
ban ñaàu cuõng
nhö khoâng sôï
hoài keát thuùc.
Madame
De Stael
Baøi vieát:
HUYEÀN TRAÂM
Gaëp nhau, Sô hoûi: “Chuùa Nhaät roài nhoùm ñi sao
khoâng baùo tröôùc ñeå sô bieát ñöôøng lo lieäu, hoaëc
coù theå gôûi chuùt quaø cho baïn”. Giaät mình. Ai noùi
sô bieát mình ñi thaêm baïn. Tuy theá chaúng ai lo
tìm thuû phaïm ñaõ baät mí vì coù moät chuùt gì ñoù
khieán nhoùm chöøng laïi: phaûi chaêng chuùng ta ñaõ
quaù phuõ phaøng hay noâng caïn trong suy lyù vaø
quyeát ñònh cuûa mình?!
Moät buoåi “kieåm thaûo” trong quaùn nöôùc Saân
Vöôøn. Töøng baïn chaân thaønh chia seû suy nghó
cuûa mình qua söï kieän vöøa roài.
Thöïc söï chaúng phaûi vì coù löông hay khoâng
löông maø chuùng toâi “bò raøng buoäc”, maø lyù do
duy nhaát khieán chuùng toâi phaûi coù traùch nhieäm,
aáy laø vì moãi chuùng toâi laø thaønh vieân cuûa nhoùm
vaø chuùng toâi töï nguyeän phuïc vuï.
Loãi laàm khoâng laø ñieàu tích cöïc, nhöng noù nhö
moät caùi phanh ñeå chuùng toâi döøng laïi vaø phaûn
tænh. Toâi vui vì thaáy mình vaø caùc baïn lôùn leân hôn
trong nhaän thöùc. Moät caùi baét tay chung cuûa caû
nhoùm vôùi lôøi höùa: Nhoùm seõ giuùp nhau soáng toát
hôn, tröôûng thaønh hôn.
baøi hoïc
TRANG BAÏN TREÛ
MEÏ DAÏY
Traùch nhieäm, chöõ aáy to quaù toâi chaúng hieåu,
nhöng caûm ñöôïc noù vì moãi khi toâi laøm toát
vieäc meï trao, hoaëc mang veà giaáy khen treân
tröôøng, meï ñeàu vuoát toùc toâi khen: Con thaät
coù traùch nhieäm, lôùn leân con seõ laø ngöôøi höõu
ích.
Khi toâi hoïc Tieåu hoïc, meï giuùp toâi “laøm baøi
taäp” baèng caùch giao cho vieäc ñoïc baùo. Ñoïc
tin: Thuû Töôùng Nhaät xin töø chöùc vì khoâng
hoaøn thaønh toát traùch nhieäm, meï noùi: OÂng aáy
coù traùch nhieäm. Ñoïc tin: nhöõng doøng soâng bò
“gieát cheát” bôûi nhöõng nguoàn nöôùc thaûi ñoäc
haïi, meï xoùt xa noùi: coù nhöõng con ngöôøi ñoäc
aùc, thieáu traùch nhieäm.
Cöù theá toâi lôùn daàn leân trong yù thöùc: neáu
khoâng laøm ñöôïc gì nhieàu thì ít nhaát laøm troøn,
laøm toát boån phaän cuûa mình. Lôùn hôn, toâi
ñöôïc meï hoûi yù kieán veà nhöõng vieäc trong gia
ñình. Toâi baét ñaàu ñoùng goùp phaàn mình vaøo
nhöõng thu nhaäp cuûa gia ñình, toâi lo laéng söûa
chöõa nhöõng hö haïi trong nhaø, toâi cuõng taäp
taønh “trang trí noäi thaát” ñeå caên nhaø luùc naøo
cuõng goïn gaøng, töôi môùi.
Khoâng chæ trong nhaø, cuøng moät soá baïn thanh
nieân, toâi tham gia vaøo “chuyeän ngoaøi ngoõ”
vôùi chieán dòch Muøa Heø Xanh; vaát vaû, nhieàu
hy sinh, nhöng nieàm vui khoâng bao giôø thieáu.
Töø kinh nghieäm aáy, caâu chuyeän “ngoaøi ngoõ”
cuûa toâi môû roäng hôn vôùi nhöõng sinh hoaït
thieän nguyeän: ñeán vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo,
nhöõng ngöôøi baát haïnh.
...Roài meï qua ñôøi, bình dò, nheï nhaøng nhö meï
vaãn theá. Toâi coù dòp ngoài ngaãm nghó veà cuoäc
ñôøi cuûa meï. Vôùi “chieác thöôùc traùch nhieäm”
quen thuoäc, toâi ño “ñoä lôùn” cuûa meï. Toâi chôït
nhaän ra: Cuoäc ñôøi meï roäng quaù, boùng meï
vöôït quaù chieác thöôùc traùch nhieäm haïn heïp
cuûa toâi.
Phaûi, meï daïy chuùng toâi soáng phaûi coù traùch
nhieäm, vaø meï ñaõ soáng heát traùch nhieäm “laøm
meï”, hôn theá meï coøn laøm cho traùch nhieäm
aáy trôû neân moät ngheä thuaät soáng, nhôø töï do.
Toâi hoïc maõi vaø seõ maõi coøn laø hoïc troø cuûa meï
veà khaû naêng töï do ñaûm nhaän traùch nhieäm
laøm ngöôøi, laø coâng daân, laø con Thieân Chuùa
trong Giaùo Hoäi.
Tình Yeâu laø bieåu
töôïng cuûa vónh
cöûu: noù xoùa
nhoøa moïi khaùi
nieäm thôøi gian:
khieán ta khoâng
coøn nhôù veà thuôû
ban ñaàu cuõng
nhö khoâng sôï
hoài keát thuùc.
Madame
De Stael
Baøi vieát:
TRÍ HIEÁU
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
13
TRANG BAÏN TREÛ
“Em haõy nhaän
chieác nhaãn naøy laøm
baèng chöùng tình
yeâu vaø loøng chaân
thaønh cuûa anh,
nhaân danh Chuùa
Cha, Chuùa Con,
vaø Chuùa Thaùnh
Thaàn”
C
Chöõ
“Anh nhaän em laøm
vôï vaø höùa seõ giöõ
loøng chung thuûy vôùi
em khi thònh vöôïng
cuõng nhö luùc gian
nan, khi maïnh khoûe
cuõng nhö luùc ñau
yeáu, ñeå yeâu thöông
vaø toân troïng em
suoát ñôøi anh”
NHAÃN
TRONG HOÂN NHAÂN
hieác nhaãn cöôùi thöôøng ñöôïc söû duïng nhö laø
baèng chöùng tình yeâu cuûa nhöõng ngöôøi yeâu
nhau vôùi moät traùi tim noàng say vaø moät tình
yeâu chaân thaønh, moät vaät maø haàu heát moïi ngöôøi,
moïi nöôùc treân theá giôùi ñeàu duøng tôùi trong nghi leã
cöôùi hoûi.
ngöôøi vôùi caû nhöõng ñieàu toát cuõng nhö xaáu, vôùi
nhöõng ñieåm tích cöïc cuõng nhö tieâu cöïc cuûa nhau.
Ñoù laø troïn veïn moät con ngöôøi thaät ñaày vôùi ñaày ñuû yù
nghóa nhaân sinh cuûa noù.
Giaù Trò beân ngoaøi vaø Giaù Trò Thaät
Chieác nhaãn cöôùi coù theå ñöôïc laøm baèng ñoàng, baèng
baïc, chöù khoâng nhaát thieát laø phaûi baèng vaøng. Ngaøy
nay, trong moät theá giôùi maø con ngöôøi thöôøng chuù
troïng nhieàu ñeán vaät chaát, ngöôøi ta deã queân ñi yù
nghóa cao quyù cuûa CHIEÁC NHAÃN CÖÔÙI. Ngöôøi ta
cho raèng chieác nhaãn cöôùi ñaùng quyù khi noù thaät ñaét
tieàn, ñöôïc laøm baèng hoät xoaøn, baèng kim cöông hay
ngoïc quyù... nhö theá môùi ñaùnh giaù ñöôïc ñaúng caáp
vaø giaù trò cuûa ngaøy thaønh hoân.
Cho ñeán baây giôø, sau hôn 25 naêm soáng ñôøi gia
ñình vaø soáng ñöôïc 3/4 ñôøi ngöôøi, ngöôøi vieát môùi
ngoä ra ñöôïc yù nghóa vaø giaù trò thaät cuûa CHIEÁC
NHAÃN CÖÔÙI: chöõ “Nhaãn” trong töø Haùn-Vieät chính
laø chìa khoùa ñeå mang laïi haïnh phuùc vaø giaù trò thaät
trong tình yeâu hoân nhaân gia ñình. Lôøi theá höùa trong
ngaøy thaønh hoân khi trao nhaãn cöôùi laø caâu: “ Anh...
nhaän em... laøm vôï vaø höùa seõ giöõ long chung thuûy
vôùi em khi thònh vöôïng cuõng nhö luùc gian nan, khi
maïnh khoûe cuõng nhö luùc ñau yeáu, ñeå yeâu thöông
vaø toân troïng em moïi ngaøy suoát ñôøi anh”.
Nhaãn cöôùi ñaõ ñöôïc trao, laø baïn ñaõ ñoùn nhaän moät
14
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
Loøng nhaân aùi
quan troïng hôn
söï thoâng thaùi,
vaø thöøa nhaän
ñieàu naøy chính
laø khôûi nguoàn
cuûa söï thoâng
thaùi
Isaac Rubin
Baøi vieát:
ÑÖÙC KHIEÂM
Trong tình yeâu, moïi söï ñeàu trôû neân raát ñeïp, laõng
maïn vaø neân thô vì yeâu laø cho ñi ,laø daâng hieán, laø
hy sinh queân mình, saün saøng cheát cho ngöôøi mình
yeâu. Khoâng caàn keå chi tôùi tình yeâu Chuùa Kitoâ, maø
ñaày daãy nhöõng caâu chuyeän treân baùo chí ñoù ñaây,
hay trong phim aûnh nhö “chuyeän tình Romeo vaø
Juliet”, “Anh phaûi soáng”...
Traùch
Nhieäm
tình yeâu
say ñaém. Nhöng roài caû hai vaãn ñoùi, vì caû hai khoâng
theå laøm cho nhau no thoûa.
Chæ trong Ñöùc Ki-toâ, con ngöôøi môùi khaùm
phaù ra yù nghóa ñích thöïc cuûa Tình Yeâu vaø
söï Quaûng ñaïi. Chæ coù Ñaáng laø suoái nguoàn
tình yeâu môùi laøm no thoûa khaùt voïng yeâu
cuûa con ngöôøi, vaø maëc cho Tình yeâu moät yù
nghóa ñích thöïc
Vieäc tìm kieám coù khi ñi tôùi caû vieäc giaønh giaät: hoï cöôùp
tình giaät nghóa vôùi nhau, laïm duïng thaân xaùc cuûa nhau
ñeå roài khi chaùn cheâ, hoï phuûi tay moät caùch voâ traùch
nhieäm, hoaëc chia tay trong nöôùc maét. Nhöõng moái
tình giaønh giaät nhö theá thöôøng ñöa ñeán söï phuõ phaøng
vaø cay ñaéng.
K
hi taïo döïng neân con ngöôøi, Thieân Chuùa ñaõ
ñaët vaøo trong taâm hoàn ngöôøi nam vaø ngöôøi söï
cuoán huùt laãn nhau . Ñeán moät luùc naøo ñoù töø nôi
thaâm saâu cuûa loøng mình, con ngöôøi nhaän ra moät lôøi
môøi goïi höôùng veà ngöôøi khaùc. Con ngöôøi cöù maûi mieát
tìm vaø goïi cho ñeán khi coù tieáng ñaùp traû. Söï cuoán huùt
giöõa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ maõnh lieät ñeán ñoä hai beân
coù theå lìa boû cha meï ñeå tìm ñeán nhau (St 2,24). Ñoù
laø tieáng voïng cuûa tình yeâu... moät tình yeâu raát ñeïp, raát
haáp daãn vaø neân thô.
Theá nhöng trong cuoäc soáng ñôøi thöôøng, vôùi taát caû
nhöõng khieám khuyeát nôi baûn thaân moãi ngöôøi, thì söï
chung thuûy vaø toân troïng nhau trong hoân nhaân laø caû
moät vaán ñeà khoâng nhoû chuùt naøo. Chính vì theá, nhìn
ra ñöôïc vaø soáng caùi yù nghóa thöïc cuûa chieác nhaãn
cöôùi môùi laø vaán ñeà quan troïng nhö theá naøo trong ñôøi
soáng hoân nhaân gia ñình. Khoâng bieát nhaãn nhòn, tha
thöù cho nhau thì khoâng theå coù Haïnh Phuùc. Tính vò
kyû thöôøng nhen nhuùm trong taâm hoàn moãi ngöôøi, theá
maø trong tình yeâu thì laïi caàn phaûi loaïi tröø ích kyû. Do
ñoù, chæ coù nhaãn nhòn vaø tha thöù môùi mong mang laïi
haïnh phuùc thöïc söï trong ñôøi soáng gia ñình.
Theá nhöng trong thöïc teá, con ngöôøi ñöôïc sinh ra vôùi
nhieàu baát toaøn, vaø lôùn leân vôùi moät khoaûng troáng trong
tim. Caøng lôùn, caùi khoaûng aáy caøng saâu. Con ngöôøi khaùt
voïng ñöôïc yeâu, mong moûi ñöôïc yeâu ñeå buø ñaép vaøo
choã thieáu thoán, ñeå laáp ñaày khoaûng troáng trong taâm
hoàn mình. Vaø nhö theá, tình yeâu con ngöôøi duø coù cao
thöôïng ñeán ñaâu , thô moäng ñeán ñaâu vaãn nhen nhuùm
maàm vò kyû: yeâu baïn vì söï hieän dieän cuûa baïn mang ñeán
cho baûn thaân toâi nieàm vui. Nuï cöôøi cuûa baïn khieán tim
toâi ngaäp traøn haïnh phuùc. AÙnh maét cuûa baïn xua tan
baêng giaù trong taâm hoàn toâi. Toâi khoâng daùm xa baïn
vì thieáu baïn toâi caûm thaáy ñau khoå. Moät coâ gaùi coù theå
daâng hieán troïn caû taâm hoàn laãn theå xaùc cho ngöôøi mình
yeâu thì trong söï daâng hieán ñoù vaãn nuoâi maàm vò kyû bôûi
chính trong söï daâng hieán maø coâ gaùi tìm ñöôïc haïnh
phuùc cho rieâng mình. Suy cho cuøng, toâi yeâu baïn cuõng
chæ laø toâi yeâu chính toâi, vì toâi, vì haïnh phuùc cuûa toâi.
Haïnh Phuùc ñeán töø söï nhaãn nhòn. Nhaãn nhòn caøng
nhieàu, thì Haïnh Phuùc caøng lôùn. Trong tình yeâu, chöõ
”nhaãn” ñöôïc duøng thay cho chöõ ”hy sinh“, vaø noù
mang ñeán moät aâm ñieäu nheï nhaøng hôn trong tình
yeâu.
Nhöõng cuoäc tình treân döông theá duø sao cuõng ñaõ öôm
saün maàm vò kyû vì con ngöôøi laø moät höõu theå coâ ñôn vaø
ñoùi khaùt tình yeâu. Con ngöôøi baét ñaàu ñi tìm tình yeâu
vôùi yù thöùc veà söï ñoùi khaùt cuûa mình. Roài trong côn ñoùi
khaùt hoï ñeã ñi tôùi moät tình yeâu voäi vaøng, noàng nhieät, vaø
Haïnh phuùc con ngöôøi mang ñeán cho nhau thaät giôùi
haïn, moûng manh vaø nhoû beù so vôùi loã hoång saâu hun
huùt trong taâm hoàn. Bôûi theá söï ly dò, ngoïai tình laïi deã
trôû thaønh côù maëc laáy moät daùng veû hôïp lyù, vaø vieäc tìm
ñeán vôùi ngöôøi thöù ba nhö moät khaû theå ñeå thoûa maõn
côn ñoùi khaùt tình yeâu ñang aâm æ trong loøng. Roát cuoäc,
trong moät voøng laån quaån, con ngöôøi vaãn laø nhöõng höõu
theå ñoùi khaùt maø thoâi.
Haõy ñaët traùi
tim, trí oùc, trí
tueä vaø taâm hoàn
baïn vaøo moãi
haønh vi nhoû
nhaát. Ñaây laø bí
quyeát cuûa söï
thaønh coâng.
Swami Sivanada
Baøi vieát:
VAÊN HIEÅN
SDB
Caùc baïn treû ôi, ai laø xoa dòu noãi coâ ñôn vaø laøm thoûa
maõn côn ñoùi khaùt tình yeâu cuûa con ngöôøi chuùng ta?
Ai laø ngöôøi töï nôi mình ñaõ no thoûa vaø traøn ñaày tình
yeâu? Ñöùc Gieâsu Kitoâ ! Chæ coù Ngaøi laø nguoàn suoái cuûa
Tình yeâu, laø Chuùa cuûa doøng lòch söû. Caùc baïn haõy ñeán
vôùi Ngaøi ñeå kín muùc tình yeâu vaø soáng traùch nhieäm
trong tình yeâu. Chæ trong Ngaøi, con ngöôøi môùi khaùm
phaù ra ñöôïc ñaâu laø tình yeâu, loøng quaûng ñaïi vaø söï
khoân ngoan trong löïa choïn. Ñöøng ñeå cho mình bò
chao ñaûo bôûi nhöõng aâu lo hay tính toaùn vuï lôïi, ích kyû.
Tôùi toøa hoøa giaûi maø thieáu tin töôûng thì chæ coøn run
sôï. Ñeán vôùi Thaùnh Theå maø thieáu tin yeâu thì chæ coù
troáng roãng. Ñeán vôùi anh chò em maø cöù tìm mình, lo
bò thieät thoøi maët naøy maët khaùc, sôï va chaïm choã naøy
choã kia, thì laøm sao coù theå daán thaân, phuïc vuï, cho ñi
heát mình ñöôïc.
Moät khi ñeán vôùi Ñöùc Gieâsu, aét phaûi ñeå cho Ngaøi ñieàu
höôùng, chi phoái, haàu caùi toâi vò kyû vaø voâ traùch nhieäm
daàn bieán khoûi saân khaáu cuoäc ñôøi chuùng ta. AÙc moäng
vaø tính chuû quan coá chaáp seõ bò ñaùnh baät, sôï haõi cuoán
goùi ra ñi, vaø baáy giôø taâm hoàn baïn seõ bình an, thö thaùi.
Töï do vaø traùch nhieäm cuûa baïn laïi tieáp tuïc leân ngoâi.
Cuoäc soáng cuûa baïn môùi thöïc söï tìm ñöôïc bình an vaø
giaù trò ñích thöïc cuûa noù.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
15
TRANG BAÏN TREÛ
MOÄT CHUÙT NHOÛ BEÙ TA GOÙP
CHO CUOÄC ÑÔØI, THIEÂN CHUÙA
CUÕNG NHÌN ÑEÁN VAØ NGAØI
DUØNG NOÙ CHO KEÁ HOAÏCH
TÌNH YEÂU LÔÙN LAO...
Tö do
thaât
Em, moät taân toøng treû môùi trôû laïi ñaïo khi laäp gia ñình. Ñoái
vôùi em, nhöõng gì ñöôïc hoïc trong lôùp döï toøng thaät môùi meû,
em khoâng hieåu maáy vaø nhaát laø em chöa ñöôïc traûi nghieäm.
Nieàm tin cuûa em coøn non nôùt laém. Chuùa vaãn laø moät Ñaáng
voâ hình xa xaêm... Duø vaäy, em vaãn döï leã haøng tuaàn vì em
ñöôïc daïy phaûi nhö theá.
Moà coâi moät mình, em giaõ töø queâ nhaø ngheøo
khoå vaøo thaønh phoá möu sinh vaø keát baïn vôùi
anh. Cuoäc soáng vôï choàng em eâm aám, laàn löôït
hai ñöùa treû ra ñôøi nhö taêng theâm nieàm haïnh
phuùc cho gia ñình beù nhoû. Vaäy maø boãng choác,
bao nhieâu gian nan ñoå aäp vaøo em! Em ñau beänh,
thaát nghieäp, vôï choàng em baét ñaàu coù nhöõng raïn
nöùt vaø cuoái cuøng choàng em boû ñi, ñeå laïi cho em 2
ñöùa con nheo nhoùc. Em baát ngôø quaù! Ñau khoå toät
cuøng! Töông lai em theá naøo ñaây? Maët muõi naøo maø
veà queâ? Em goàng gaùnh laøm sao ñeå soáng, ñeå nuoâi
con? Em coøn treû quaù maø! Ai seõ laø ñieåm töïa cho em?
Thaát voïng! Beá taéc! Suy suïp! Em muoán giaûi thoaùt khoûi
cuoäc ñôøi u aùm naøy.
Hoâm aáy laø Chuùa nhaät. Em nhuû loøng seõ ñi leã laàn cuoái ñeå xin
loãi Chuùa, xin loãi thaät nhieàu, roài veà nhaø, em seõ uoáng thuoác
raày töû vaän cuøng 2 ñöùa beù. Em ñaén ño suy nghó nhieàu roài
vaø ñeán giaây phuùt naøy thì em vaãn muoán choïn caùi cheát ñeå
keát thuùc taát caû, duø em bieát laøm theá laø heøn, laø troán traùnh
traùch nhieäm, laø gieát ngöôøi, laø phaïm toäi troïng. Ñöôøng cuøng
roài, bieát sao ñöôïc. Em ñaõ choïn vaø em hoaøn toaøn töï do ñeå
choïn.
16
Em gôûi hai ñöùa beù cho ngöôøi troâng hoä roài ñi leã. Em chaúng
bieát hoâm aáy caùc baøi ñoïc noùi gì, cha giaûng caùi gì. Loøng em
xaùo troän döõ doäi, giaèng co giöõa choïn löïa söï soáng vaø caùi
cheát, giöõa toäi loãi vaø bình an... Keát leã, cha chuû teá “Chuùc
anh chò em ra veà bình an” maø sao loøng em cuoàn
cuoän soùng! Em laàm luõi ñi ra. Ñeán cuoái nhaø thôø,
em döøng laïi. ÔÛ ñoù coù taám baûng daùn nhöõng thoâng
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
tin trong giaùo xöù, nhöõng baøi vieát veà giaùo duïc,
nhöõng baøi chia seû thieâng lieâng haøng tuaàn. Em
muoán ñoïc - nhö theå ñeå keùo daøi theâm vaøi phuùt
nöõa söï soáng cuûa mình vaø hai ñöùa beù voâ toäi.
Em ñoïc ñeán ñaâu thì luoàng aùnh saùng caøng soi
toû vaøo taâm hoàn u meâ, ñau khoå cuûa em. Loøng
em nheï daàn theo töøng doøng chöõ. Moät nieàm
bình an nheø nheï thaám vaøo taâm hoàn, em caûm
thaáy mình ñöôïc an uûi. Döôøng nhö coù ai ñaõ
taït caû moät “thuøng nöôùc laïnh” vaøo maët laøm
em tænh haún. Coù baøn tay maïnh meõ naøo vöøa
can thieäp vaø loâi em leân khoûi vöïc thaúm ñeå em
thaáy laïi aùnh saùng bình minh. Em hieåu mình
sai roài! Em phaûi coù traùch nhieäm ñoái dieän vôùi
hoaøn caûnh bi thöông naøy. Em khoâng ñöôïc
pheùp duøng töï do cuûa mình maø töôùc ñoaït söï
soáng cuûa em, cuûa caùc con. Chuùng noù caàn em.
Chính em phaûi traùch nhieäm treân söï soáng vaø
taêng tröôûng cuûa meï con em. Chính em chöù
khoâng phaûi ai khaùc. Chuùa vaãn ôû vôùi em maø
tröôùc giôø em coù bieát ñaâu. Ngaøi vöøa tieáp cho
em söùc maïnh ñeå em can ñaûm choïn ñieàu Ngaøi
muoán. Nieàm vui oøa vôõ! Haïnh phuùc quaù!
Em ñi xuoáng nhöõng baäc thang vôùi böôùc chaân
nheï teânh. Giaùo daân ñaõ veà gaàn heát, chæ coøn vaøi
ngöôøi ôû laïi ñoïc kinh tröôùc ñaøi Ñöùc Meï. Em
thaáy coøn ngöôøi ñang ngoài trong vaên phoøng
giaùo xöù. Em run run böôùc vaøo. Em muoán chia
seû vôùi ngöôøi aáy nieàm haïnh phuùc quaù ñoãi lôùn
lao cuûa em luùc naøy. Em khoâng theå keàm laïi
ñöôïc nöõa. Em noùi, em keå veà ñôøi em, veà nhöõng
gì ñaõ qua, veà yù ñònh toäi loãi cuûa em vaø nhaát laø
veà aân suûng quaù lôùn Chuùa ban cho em, cho caùc
con. Neáu tröôùc ñaây em duøng töï do ñeå choïn
toäi loãi, thì nay em duøng töï do ñeå choïn ñieàu
Chuùa muoán: ñoái dieän vôùi söï thaät! Taâm hoàn em
bình an, duø gian nan coøn nguyeân ñoù, nhöng noù
khoâng coøn ñaùng khieáp haõi nhö xöa. Em bieát
mình khoâng coâ ñoäc. Chuùa beân em.
cuûa Chuùa ñang tuoân ñoå traøo traøn, vì Ngaøi ñaõ
möôïn chuùt coâng söùc beù nhoû cuûa ngöôøi aáy ñeå
laøm neân vieäc lôùn lao, maø söï theå vöøa xaûy ra laø
cöùu soáng 3 maïng ngöôøi, chæ qua moät baøi vieát
nho nhoû!
Ñeán hoâm nay em môùi thöïc söï ñöôïc “röûa toäi”,
ñöôïc taùi sinh. Hoâm nay em môùi bieát coù Chuùa
thöïc vaø Ngaøi ñang raát gaàn em. Hoâm nay em
môùi nghieäm thaáy mình coù yù nghóa lôùn lao
trong cuoäc ñôøi naøy. Cuoäc soáng cuûa em khoâng
chæ cho rieâng mình...
Saéc ñeïp maø khoâng coù
ñöùc haïnh, khaùc naøo
ñoùa hoa hoàng khoâng
toûa höông
Ngaïn ngöõ Myõ
Baøi vieát:
QUYØNH ANH FMA
Ngöôøi aáy laéng nghe em, nghe vôùi coõi loøng. Em
ñaâu ngôø ngöôøi ñang nghe em traûi loøng cuõng
coù ít nhieàu coâng söùc chuaån bò cho nhöõng gì
em vöøa ñoïc treân taám baûng aáy. Ngöôøi aáy xuùc
ñoäng laém vì cuõng caûm nghieäm tình thöông
Trao
TAËNG
Chuyeän xaûy ra ñaõ gaàn 10 naêm. Chuùa vaãn beân
em vaø cho em traûi nghieäm ñeå nieàm tin cuûa
em vöõng chaéc hôn. Em coù coâng vieäc oån ñònh
vôùi möùc löông ñuû ñeå nuoâi hai con ñang tuoåi aên
hoïc. Cho ñeán hoâm nay, moãi Chuùa Nhaät, em
vaãn chôû hai ñöùa beù ñi leã vaø em khoâng queân
nhìn vaøo vaên phoøng giaùo xöù, ñeå neáu nhìn thaáy
ngöôøi aáy – ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc em chia seû
hoàng aân “taùi sinh” – em gaät ñaàu chaøo vôùi nuï
cöôøi thaân thieän vaø haïnh phuùc, duø em vaãn moät
mình vôùi hai con...
Caâu chuyeän cuûa em moät laàn nöõa giuùp toâi xaùc
tín hôn töï do thaät laø khi mình daùm choïn ñieàu
Chuùa muoán, duø noù ñoøi mình ra khoûi baûn thaân
vaø phaûi vöôït thaéng nhieàu ñieàu. Töï do choïn
ñieàu Chuùa muoán vaø traùch nhieäm treân söï choïn
löïa ñoù laø moät haønh trình daøi, thaät daøi cuûa nieàm
tin, cuûa tình meán, cuûa noã löïc, cuûa coá gaéng vaø
hy sinh... Buø laïi, “caùi giaù” cuûa vieäc choïn laøm
theo yù Chuùa laø nieàm vui, laø haïnh phuùc, laø bình
an, “bình an maø khoâng ai laáy ñi ñöôïc”. Gieâsu ñaõ laøm theá khi hoaøn toaøn töï nguyeän vaâng
phuïc yù Cha ñeå töø coõi trôøi böôùc xuoáng, maëc
xaùc phaøm nhaân doøn moûng, chung chia phaän
ngöôøi vaø neân hieán teá ñeå cöùu ñoä moïi ngöôøi...
Moät chuùt nhoû beù ta goùp cho cuoäc ñôøi, Thieân
Chuùa cuõng nhìn ñeán vaø Ngaøi duøng noù cho keá
hoaïch tình yeâu lôùn lao... Vôùi ngaøy thaùng, toâi
nghieäm saâu hôn ñieàu aáy vaø thaàm xin Chuùa
giuùp mình bieát duøng nhöõng gì “laø mình” ñeå
coäng goùp vôùi Chuùa cho nhöõng maàu nhieäm maø
chæ mình Ngaøi môùi bieát...
Moät caäu beù con caàm tay meï, tung taêng treân ñöôøng phoá. Treân tay kia cuûa caäu caàm moät chieác
keïo to, nhìn thaät ngon maét. Hoï ñi ngang moät ngöôøi phuï nöõ ñang giô tay xin ngöôøi ñi ñöôøng
giuùp ñôõ vôùi aùnh nhìn nhaãn naïi. Beân caïnh baø, moät ñöùa treû khuoân maët nheách nhaùc, baån thæu,
boä quaàn aùo roäng hôn ngöôøi cuûa noù. Caäu beù con naém aùo meï, döøng laïi vaø nhìn ñöùa treû kia
khoâng chôùp maét. Sau ñoù, caäu nhìn chieác keïo treân tay vaø nhìn ngöôøi meï nhö xin pheùp. Baø meï
nheï gaät ñaàu. Caäu beù con ñöa baøn tay nhoû beù cuûa mình veà phía ñöùa treû vaø taëng cho noù chieác
keïo ngon. Theá roài hoï tieáp tuïc böôùc ñi vaø caäu beù con nhaûy chaân saùo beân ngöôøi meï.
Moät ngöôøi qua ñöôøng chöùng kieán toaøn boä caûnh töôïng ñoù, ñeán gaàn vaø noùi vôùi ngöôøi meï: “Toäi
nghieäp, baây giôø baø haõy mua cho caäu con moät chieác keïo khaùc ñi. Noù deã thöông quaù.” Nhöng
ngöôøi meï traû lôøi caùch ñôn sô: Khoâng!
-- Taïi sao?
-- Vì ngöôøi naøo cho thì phaûi bieát töø boû.
(Löôïc dòch töø “ma noi abbiamo le ali” cuûa Bruno Ferrero)
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
17
TRANG BAÏN TREÛ
Thoû
a
maõ
n
hay xaây döïng?
BAÏN ÑAÂU ÑÖÔÏC DÖÏNG NEÂN ÑEÅ
SOÁNG TRONG GIAÛ DOÁI. BAÏN
CHAÚNG ÑÖÔÏC SINH RA ÑEÅ LAØM
BAÏN VÔÙI SÖÏ XAÁU. BAÏN ÑÖÔÏC SINH
RA ÑEÅ TÖÏ DO BAY CAO TREÂN BAÀU
TRÔØI CUÛA CHAÂN LYÙ VAØ SÖÏ THIEÄN.
gieát ngöôøi, toâi coù quyeàn soáng voâ nghóa, toâi coù
quyeàn ñeå cheát muoân ñôøi; noùi taét, toâi coù quyeàn
ñeå maát haún chính mình, coù quyeàn ñeå lao vaøo
ñöôøng töû. Khi ñoù, baïn seõ laø ngöôøi töï do thaät söï
ö? Toâi nghi ngôø ñaáy. Hay lieäu baïn seõ noùi raèng
moät xaùc cheát laø luùc ñaït ñöôïc töï do sung maõn?
Baïn coù theå traû lôøi nhöõng caâu hoûi ñoù maø.
Caùc baïn treû thaân meán,
Toâi bieát caùc baïn luoân thao thöùc ñöôïc töï do. Toâi
möøng vì caùc baïn cuõng ñang noã löïc tìm ra moái
lieân keát maät thieát vaø khoâng theå chia lìa giöõa töï
do vaø traùch nhieäm. Töø chuyeän nhaãn cöôùi ñeán
cuoäc ‘hoài sinh’ töø ñoáng tro taøn cuûa phaûn boäi vaø
söï cheát, töø chuyeän töï do ‘daáu dieám’ ngöôøi traùch
nhieäm ñeán noã löïc tìm laïi cuoäc ñôøi coù cam keát
hôn. Theá laø toâi yeân chí ñeå môøi baïn cuøng ñi tôùi
moät chaân trôøi nöõa cuûa töï do.
18
Naøy baïn, giöõa theá giôùi hoâm nay, baïn seõ thöôøng
nghe veà thöù ‘töï do ñeå ñi sai laàm’, toâi coù quyeàn
ñeå laøm sai traùi. Thuù thöïc, thoaït nghe quaû laø
haáp daãn. Theá môùi ‘anh huøng’ chöù. Theá nhöng
baïn bieát ñoù, coù nhöõng vieân thuoác ñoäc ñöôïc boïc
baèng ñöôøng. Khi lôùp maät ñöôøng moûng dính nhö
tôø giaáy bieán maát, seõ chæ coøn laïi ‘cheát thaûm vaø
u buoàn.’ Baïn seõ hieåu roõ chaát ñoäc aáy laø gì, neáu
baïn thay thay ñoåi vaøi chöõ trong caâu treân kia: toâi
coù quyeàn ñeå soáng baát haïnh, toâi coù quyeàn ñeå
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
Haïnh phuùc
khoâng phaûi laø sôû
höõu nhieàu, maø laø
hy voïng vaø yeâu
thöông nhieàu
Felicite
Robert De
Lamenais
Baøi vieát:
VAÊN AM SDB
Baïn haõy nghe vaø nhaän ñònh caâu chuyeän sau
ñaây nheù, trong thinh laëng. Moät ngaøy kia, moät
chuù meøo meï daãn theo moät ñaøn con. Chuùng
chôi ñuøa vôùi nhau döôùi moät caây coå thuï. Vui
laém. Treân ñoù coù moät con saùo thaät ñeïp. Noù
cöù bay löôïn ôû treân nhö theå muoán treâu choïc
ñaùm meøo con. Nhöõng chuù meøo con theøm baét
goïn con saùo ñoù trong tay, ñeå laøm cho noù heát
ñöôïc bay cao. Xem thaáy maø gheùt. Nhöng laøm
theá naøo? Treân ñöôøng veà, chuùng hoûi meøo meï.
Nhöng meøo meï chæ tuûm tæm cöôøi, khoâng ñaùp.
Ñaùm meøo con baét ñaàu ñoäng naõo. Chuùng nhaát
quyeát tìm ra ñöôïc caùch toùm goïn con saùo kieâu
ngaïo treân.
Vaøi ngaøy sau, ñaùm meøo con keùo moät chieác xe
nhoû, löôïn quanh goác caây ñoù. Treân ñoù, coù moät
chieác loàng ñöïng ñaày nhöõng chuù caøo caøo beùo
maäp. Ñaùm meøo cöû moät con coù gioïng ngoït
nhaát rao haøng: “Caøo caøo beùo maäp, moät ñoàng
moät con. Caøo caøo thôm ngon boå döôõng, giaù
reû.” Saùo ta treân caây cao lao xuoáng ñaùm meøo,
treân caønh caây an toaøn, caát tieáng: “Baùn chòu
cho tôù hoâm nay, tôù seõ traû sau, gaáp ñoâi.” Ñaùm
meøo ñaùp laïi: “haøng ñoäc khoâng baùn chòu.” Saùo
ta töùc giaän laém, nhöng bieát laøm sao. Ñôøi maø!
Luaät maø! tieàn trao chaùo muùc. Ngaøy hoâm sau,
saùo ta theøm nhoû daõi ra roài, ñaùm meøo vaãn cöù giöõ
nguyeân laäp tröôøng. Nhöõng ngaøy keá tieáp, ñaùm
meøo vaãn cöù baøy nhöõng con caøo caøo beùo maäp
tröôùc maét saùo, coøn saùo ta cöù phaûi naên næ ñaùm
meøo. Daàn daàn, ñaùm meøo cuõng coù veû nhöôïng
boä khaùch haøng. Chuùng noùi: “chuùng tôù seõ baùn
cho caäu vôùi giaù moät loâng caùnh cuûa caäu.” Nghó
tôùi “giaät loâng caùnh haún laø ñau laém,” saùo ta lieàn
ñieàu ñình: “Caùc caäu ra ñieàu kieän khaùc ñi. Caùi
gì cuõng ñöôïc chöù ñöøng baét tôù giaät loâng caùnh,
ñau laém.” Ñaùm meøo im laëng, nhaát quyeát khoâng
theøm noùi moät lôøi, ngoe nguaåy boû ñi vôùi chieác
ñuoâi cong tôùn.
Cuoái cuøng saùo ta cuõng thöû. Treân caønh caây cao,
noù giaät moät chieác loâng caùnh ra vaø thaû xuoáng
ñaùm meøo. Ñaùm meøo raát giöõ lôøi. Chuùng laáy moät
con caøo caøo maäp nhaát, buoäc vaøo daây vaø saùo ta
keùo leân. Saùo ta thöôûng thöùc böõa aên thònh soaïn,
laáy moû duïi duïi vaøo choã loâng caùnh bò nhoå. Maùu ræ
ra, cuõng hôi ñau chuùt chuùt. Nhöng chaúng maáy
choác, maùu khoâ laïi. Khoâng coù gì xaåy ra. Noù tieáp
nhaän caøo caøo, vöøa aên vöøa bay cao, bay vuùt leân.
Vaø döôøng nhö coøn cao hôn moïi ngaøy. Maët trôøi
hoâm nay döôøng nhö tuyeät ñeïp. Saùo nghó. Mình
bay cao hôn moïi ngaøy vì ñöôïc thöùc aên boå döôõng
hôn moïi ngaøy. Saùo sung söôùng. Ñôøi tuyeät quaù!
ñöôïc aên ngon, khoâng
phaûi ñi kieám moài. Ai saùnh
ñöôïc vôùi mình. Saùo nhuû
thaàm. Mình tìm ñöôïc
chính mình. Roài, ngaøy
hoâm sau saùo ta cuõng ñeán
ñoù thaät sôùm. Moïi söï vaãn
eâm ñeàm suoâng seû. Saùo
khoâng coøn ‘ñaén ño töï hoûi’
nhö hoâm qua nöõa. Quen
roài. Qui luaät môùi ñaõ thaønh
khoâng treân vaên baûn: Coù
aên, khoâng phaûi laøm vieäc;
thoûa maõn, quaù söôùng roài
coøn gì! Coøn ñaùm meøo
cuõng toû ra raát chieàu
khaùch haøng.
Cho ñeán moät hoâm, saùo
ta cuõng hoûi mua caøo
caøo. Laàn naøy, ñaùm meøo
baét ñaàu trôû maët. Chuùng
noùi nhöõng lôøi thoâ loã coäc
caèn hôn. Saùo ta öùc laém,
nhöng laøm sao ñöôïc. Vaø
roài chuyeän buoân baùn vaãn
tieáp dieãn nhö thöôøng.
Theá nhöng hoâm nay, sau
khi buoäc caøo caøo vaøo daây
vaø con moài ñöôïc keùo leân nhö bình thöôøng, thì
moät chuù meøo khoûe nhaát ñaùm cuõng thoaên thoaét
treøo leân caây. Saùo ta nhìn thaáy theá ñang luùc
vöøa moå laáy moùn aên mó vò. Saùo ta sôï haõi quaùt
to: “Xuoáng ngay, ñaây laø vöông quoác cuûa tao.”
Nhöng chuù meøo döôøng nhö ñieác, chaúng nghe
thaáy tieáng quaùt thaùo om soøm cuûa saùo. Noù treøo
leân, giöông maét khinh bæ. Linh caûm nhö coù
gì khoâng oån saép ñeán, saùo tìm caùch laån giöõa
caùc laù caây. Vaø chaúng maáy choác, meøo ñaõ tôùi
caïnh beân saùo. Noù ñöùng nhìn saùo caùch khinh
khænh. Saùo ta xoøe to ñoâi caùnh, vaãy vaãy ñeå bay
leân. Meøo ñöùng ñoù thaùch thöùc, maét chaúng caàn
nhìn vaøo saùo. Saùo coá gaéng ñaäp caùnh, nhöng
löïc baát toøng taâm. Noù chôït nhaän ra, ñoâi caùnh
khoâng coøn coù theå quaït gioù ñöôïc roài. Saùo ta
ñaõ nhaän ra söï thaät: loâng caùnh maø moãi ngaøy
noù nhoå ñi moät caùi ñeå ñaùnh ñoåi laáy nhöõng con
caøo caøo maäp troøn khoâng moïc ra kòp ñeå noù
coù theå bay cao treân baàu trôøi xanh bieác. Laøm
sao baây giôø? Saùo voäi nhaûy qua caønh khaùc, laån
troán. Luùc naøy, meøo chaúng caàn voäi vaøng. Chæ
hai cuù nhaûy, meøo ñaõ naém goïn con saùo trong
tay. Moät ñôøi bay löôïn treân vuøng trôøi cao xanh
nay keát thuùc trong moùng vuoát cuûa con meøo
beù nhoû.
Baïn meán, caâu chuyeän ñeå laïi cho baïn moät caâu
hoûi: thoûa maõn hay xaây döïng? Taïi sao toâi ñaët
ra caâu hoûi ñoù. Neáu giaû söû moãi ngaøy saùo ta
thay vì nhoå loâng caùnh laïi tìm caùch ñeå ‘laøm cho
ñoâi caùnh khoûe theâm’ thì hieån nhieân baïn bieát
ñieàu gì xaåy ñeán. Khoâng chæ meøo khoâng theå
chaïm ñeán saùo nhöng saùo coøn coù theå bay cao
treân baàu trôøi thanh,
uoáng thoûa thích aùnh
saùng maët trôøi. Baïn
roõ khoâng theá naøo
laø thuoác ñoäc ñöôïc
boïc ñöôøng trong
chuû tröông soáng ‘coù
quyeàn ñeå ñi sai laàm’.
Thaät ra naøy baïn,
baïn ñaâu ñöôïc döïng
neân ñeå soáng trong
giaû doái, laøm baïn vôùi
sai laàm. Baïn khoâng
ñöôïc sinh ra ñeå ñaùnh
baïn vôùi söï xaáu. Baïn
ñöôïc sinh ra ñeå töï
do bay cao treân baàu
trôøi raïng ngôøi cuûa
chaân lyù, treân laøn
meânh moâng cuûa söï
thieän. Baïn haõy löôùt
bay treân caùnh gioù ñeå
ñeán vôùi MAËT TRÔØI
COÂNG CHÍNH. Baïn
ñöôïc döïng leân ñeå
soáng vaø soáng doài
daøo. Baïn ñöôïc sinh
ra cho moät yù nghóa.
Baïn coù maët treân theá giôùi naøy cho moät baàu trôøi
meânh mang vöôït quaù chính baïn. Vaø chæ khi ñoù
baïn seõ an nghæ trong töï do thaät söï.
Chuùc baïn neân con caùi cuûa töï do ñích thöïc
trong cuoäc ñôøi hoâm nay.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
19
MÔ TÌM SÖÏ THAÄT
Ngöôøi ôi! Söï thaät laø gì?
Ngaøn sau nhaân loaïi vaãn mô kieám tìm
Hoûi Ngöôøi… Ngöôøi cöù laëng thinh
Hoûi ñôøi …ñôøi maõi giaû hình thöïc hö!
Söï Thaät… khoâng phaûi Ngöôøi ö?
Giang tay chòu cheát laøm gì Ngöôøi ôi!
Söï Thaät… chaúng leõ nhöõng lôøi
Ñaåy ñöa choùt löôõi ñaàu moâi noõn naø?
Hay baùnh veõ, keïp myõ töø
Daân con aên vôùi thòt löøa caàm hôi?
Cao nguyeân suoái leä khoâ roài
Ñaûo xa heát nöôùc, thoùp thoi ñôïi chôø
Röøng vaøng, chuoät beù chuoät to
Tranh nhau ñaøo bôùi nheùt cho caêng dieàu
Bieån baïc soùng theùt keâu gaøo
Beân ñôøi hôø höõng treân cao höõng hôø!
Daân ngheøo buïng ñoùi hoïng khoâ
Khaùt mong Söï Thaät töøng giôø töøng giaây
Söï Thaät ôi! con laïy Ngöôøi
Xin mau möa xuoáng, xin sai thieân thaàn
Ñoå vaøo taâm trí chuùng con
Öôùc ao Söï Thaät, thaät loøng tin yeâu
Ñöôøng Söï Thaät, daãu thöông ñau
Xin dìu con böôùc, böôùc theo chaân Ngöôøi
Ñöôøng Söï Thaät daãu choâng gai
Chôù ñeå con sôï… goùt hoaøi laõng du
Ngöôøi ôi, Söï Thaät laø gì?
Ngöôøi beân con, con laïi ñi kieám tìm.
ÑÌNH CHAÅN
thô
LÔØI KINH BOÁN MUØA
Nhaân naøo
QUAÛ NAÁY
Chuyeån ngöõ:
TOÂN THAÁT BAØNG
Thaùng Maân Coâi, ngaøn taâm tình yeâu meán
Daâng veà Meï, lôøi chaøo kính A-ve!
Cuøng Meï hieàn ñoaøn con thô tieán böôùc
Vui, Saùng, Thöông, Möøng: maàu nhieäm khi xöa…
Naêm söï Vui, vui trong töøng khoaûnh khaéc
Ñoùn nhaän Con, Meï thöa tieáng “xin vaâng”
Ngay giôø aáy Meï cuøng Con nhaäp theá
Môû ra muøa cöùu ñoä khaép traàn gian.
Haønh trình Con cuõng laø ñöôøng cuûa Meï
Duoåi dong qua suoát naêm thaùng ngaøy daøi
5 söï Saùng, saùng hoaøi cho nhaân theá
Loái ñöôøng yeâu – Muïc töû hieán trao mình.
Baûn tình ca chieàu naøo coøn vang voïng
Meï cuøng Con chung hy teá thaäp hình
Boùng thaùnh giaù phuû gian traàn laàm loãi
Ñaát vôùi trôøi se keát laïi tình thaân.
Qua ñau thöông ñeán Phuïc Sinh raïng rôõ
Saùng huy hoaøng soi toû coõi ñeâm ñen
Chuùa soáng laïi naâng phaän heøn tro buïi
Leân taàng trôøi vinh hieån aùnh haøo quang.
Seõ coù moät luùc baïn phaûi giaûi thích cho con baïn
vì sao chuùng sinh ra, vaø seõ laø tuyeät vôøi neáu luùc
ñoù baïn bieát ñöôïc vì sao.
Hazel Scott
M
oät hoâm, moät ngöôøi ñaøn oâng troâng thaáy
moät baø laõo vôùi chieác xe bò ‘pan’ ñaäu beân
ñöôøng. Tuy trôøi ñaõ saåm toái anh vaãn coù theå
thaáy baø ñang caàn giuùp ñôõ. Vì theá anh laùi xe taáp vaøo
leà ñaäu phía tröôùc chieác xe Mercedes cuûa baø roài böôùc
xuoáng xe. Chieác xe Pontiac cuõ kyõ cuûa anh vaãn noå
maùy khi anh tieán ñeán tröôùc maët baø. Duø anh töôi cöôøi
nhöng baø laõo vaãn toû veû lo ngaïi. Tröôùc ñoù khoaûng moät
tieáng ñoàng hoà, khoâng moät ai döøng xe laïi ñeå giuùp baø.
Ngöôøi ñaøn oâng naøy lieäu coù theå haõm haïi baø khoâng?
Troâng oâng khoâng an toaøn cho baø vì oâng nhìn coù veû
ngheøo ñoùi.
Ngöôøi ñaøn oâng ñaõ coù theå nhaän ra noãi sôï haõi cuûa baø
cuï ñang ñöùng beân ngoaøi chieác xe giöõa trôøi laïnh. Anh
bieát caûm giaùc lo sôï cuûa baø nhö theá naøo roài. Caùi run
ñoù, noãi lo sôï trong loøng ñoù môùi laø lyù do chính.
Anh noùi: “Toâi ñeán ñaây laø ñeå giuùp baø thoâi. Baø neân
ngoài chôø trong xe cho aám aùp. Luoân tieän, toâi töï giôùi
thieäu toâi teân laø Bryan Anderson.”
Nguyeän caàu Meï daét dìu ñoaøn thô daïi
Vöõng nieàm tin, yeâu meán, caäy troâng hoaøi.
Choán gian traàn Meï hoä phuø che chôû
Höôùng veà trôøi, heïn gaëp Meï… Ngaøy Mai!
Thaät ra thì xe cuûa baø chæ bò xeïp baùnh thoâi, nhöng vôùi
moät baø giaø thì noù cuõng ñuû gaây phieàn haø roài. Bryan
boø xuoáng phía döôùi gaàm xe ñeå tìm choã ñaët con ñoäi,
vaø choå khôùp xöông baøn tay cuûa anh ñaõ bò traày moät
hai laàn gì ñoù.
QUYØNH ANH, FMA
Chaúng bao laâu sau, anh cuõng ñaõ thay xong baùnh
xe. Ngöôøi anh bò dô vaø hai baøn tay cuõng bò traày truïa
ñau raùt.
Trong khi anh ñang sieát chaët nhöõng chieác oác cuûa
baùnh xe, baø cuï haï kieáng xe xuoáng vaø gôïi chuyeän vôùi
anh. Baø cho bieát mình töø St. Louis ñeán vaø chæ môùi
ñi ñöôïc moät ñoaïn ñöôøng. Baø heát loøng caùm ôn anh
ñaõ giuùp baø. Bryan chæ mæm cöôøi trong luùc anh ñoùng
naép thuøng xe cuûa baø laïi. Baø cuï hoûi phaûi traû cho anh
bao nhieâu tieàn. Bryan khoâng heà nghó mình seõ ñöôïc
traû tieàn, vì ñaây chaúng phaûi laø ngheà cuûa anh. Anh chæ
giuùp nhöõng ai ñang caàn ñöôïc giuùp ñôõ, nhö ñaõ töøng
coù raát nhieàu ngöôøi trong quaù khöù ñaõ giuùp anh. Caû
ñôøi anh soáng nhö theá ñoù vaø chöa heà nghó seõ laøm
ngöôïc laïi.
Anh noùi vôùi baø cuï raèng neáu baø thaät söï muoán traû ôn
cho anh, thì laàn khaùc khi baø bieát ai caàn ñöôïc giuùp ñôõ
thì baø haõy giuùp hoï.
Anh chôø cho baø cuï noå maùy vaø laùi xe ñi khuaát, anh
môùi baét ñaàu laùi xe trôû veà nhaø. Hoâm aáy laø moät ngaøy
aûm ñaïm vaø laïnh leõo, nhöng anh laïi caûm thaáy raát
khoan khoaùi treân ñöôøng veà nhaø.
Chaïy ñöôïc vaøi daëm, baø cuï troâng thaáy moät tieäm aên
nhoû beân ñöôøng. Baø gheù laïi vaø tìm caùi gì ñoù ñeå aên
cuõng nhö ñeå ñôõ laïnh phaàn naøo tröôùc khi hoaøn taát
ñoaïn ñöôøng choùt veà nhaø. Ñoù laø moät nhaø haøng troâng
coù veû khoâng ñöôïc thanh lòch laém. Beân ngoaøi laø hai
chieác bôm xaêng cuõ kyõ. Caûnh vaät raát xa laï vôùi baø. Chò
haàu baøn böôùc qua choã baø ngoài mang theo moät khaên
saïch ñeå baø lau toùc öôùt. Chò mæm cöôøi vui veû vôùi baø
duø ñaõ phaûi ñöùng suoát ngaøy ñeå tieáp khaùch. Baø cuï ñeå
yù thaáy chò haàu baøn naøy ñang mang thai khoaûng taùm
thaùng gì ñoù, nhöng baø thaáy chò khoâng bao giôø ñeå loä
ra söï caêng thaúng hay meät moûi gì caû.
Sau khi baø aên xong, baø ñöa tôøø giaáy baïc moät traêm
ñoâ-la ñeå traû tieàn. Chò haàu baøn mau maén ñi laáy tieàn
ñeå thoái laïi, nhöng baø cuï ñaõ coá yù nhanh chaân böôùc ra
khoûi cöûa roài. Luùc chò haàu baøn quay trôû laïi thì baø cuï ñaõ
ñi maát . Chò haàu baøn thaéc maéc khoâng bieát baø cuï kia
ñi ñaâu. Khi ñeå yù treân baøn, chò thaáy coù doøng chöõ vieát
leân chieác khaên giaáy lau mieäng.
Ngöôøi laäp
coâng baèng
ñöùc haïnh, thì
khoâng bao giôø
thaát baïi. Ngöôøi
choïn ñöôïc
baïn ñöôøng, thì
khoâng theå bò
laät nhaøo
Chang Ying
Nöôùc maét voøng quanh khi chò ñoïc doøng chöõ maø baø
cuï vieát: “Coâ chaúng maéc nôï gì vôùi toâi caû. Toâi cuõng ñaõ
ôû vaøo tình caûnh caàn söï giuùp ñôõ nhö coâ. Coù ngöôøi ñaõ
moät laàn giuùp toâi gioáng nhö baây giôø toâi giuùp coâ. Neáu
coâ thöïc söï nghó raèng muoán traû ôn cho toâi, thì ñaây laø
ñieàu coâ neân laøm: Ñöøng ñeå cho haønh vi tình thöông
naøy keát thuùc ôû nôi coâ.”
Beân döôùi taám khaên giaáy lau mieäng, baø cuï coøn loùt
taëng theâm boán tôø giaáy baïc 100 ñoâ-la.
Toái hoâm ñoù khi ñi laøm veà vaø leo leân giöôøng naèm
nghæ, chò vaãn coøn nghó veà soá tieàn vaø nhöõng gì baø
cuï vieát treân giaáy. Laøm theá naøo baø cuï ñaõ bieát chò vaø
choàng cuûa chò caàn soá tieàn aáy? Vôùi vieäc sanh nôû ñöùa
beù vaøo thaùng tôùi, ñieàu aáy quaû thöïc cuõng khoù khaên...
Chò thöøa bieát choàng cuûa chò lo laéng ñeán möùc naøo.
Nhìn choàng naèm nguû beân caïnh, chò hoân nheï vaø thì
thaøo beân tai anh: “Roài moïi chuyeän seõ toát ñeïp caû.
Em thöông anh, anh Bryan Anderson’
Coå nhaân coù noùi “NHAÂN NAØO QUAÛ NAÁY”. Hoâm nay
toâi göûi ñeán caùc baïn caâu chuyeän naøy, vaø xin baïn haõy
chuyeån tieáp noù. Haõy ñeå cho ngoïn ñeøn naøy chieáu
saùng. Ñöøng xoùa noù, ñöøng göûi noù trôû laïi. Chæ vieäc
chuyeån caâu chuyeän naøy ñeán moät ngöôøi baïn khaùc.
Nhöõng ngöôøi baïn toát töïa nhö nhöõng vì sao. Baïn
khoâng luoân luoân troâng thaáy hoï, nhöng baïn bieát hoï
luoân luoân coù maët ôû ñoù.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
21
TRANG GIAÙO DUÏC
taïo neân con ngöôøi höõu ích mai ngaøy. Ñoù laø ñieàu
dó nhieân ñoái vôùi xaõ hoäi. Nhöng thöû hoûi, caùc phuï
huynh coù theå mong ñôïi gì nöõa nôi hoïc ñöôøng
chaêng?
hoûi vaø phaùt trieån toaøn dieän cuûa ñôøi soáng con
ngöôøi.
Taát nhieân, cha meï phaûi chòu traùch nhieäm
vaø quan taâm ñeán vieäc hoïc vaán cuûa con caùi.
Nhöng laàn naøy, chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu
theâm veà traùch nhieäm cuûa con caùi, vaø nhöõng
gì cha meï caàn phaûi laøm ñeå coå voõ tinh thaàn
traùch nhieäm aáy.
Traùch nhieâm
Hoïc sinh Maãu giaùo cuûa FMA Xuaân Hoøa
hoïc ñöôøng
N
KHOÂNG CAÀN PHAÛI QUAÙ HOAÛNG SÔÏ KHI CON CAÙI BÒ ÑIEÅM XAÁU TRONG MOÄT
VAØI MOÂN HOÏC NAØO ÑOÙ. THAÁT BAÏI ÑOÙ COÙ THEÅ LAØ CÔ HOÄI THUAÄN TIEÄN, LAØ
KINH NGHIEÄM QUYÙ GIAÙ ÑEÅ CAÙC EM TÖÏ ÑAÙNH GIAÙ MÌNH, TÖÏ KHAÙM PHAÙ RA
NHÖÕNG KHAÛ NAÊNG CUÕNG NHÖ YEÁU ÑIEÅM CUÛA MÌNH
haø taâm lyù hoïc Alfred Adler hoài coøn nieân thieáu
voán laø moät hoïc sinh raát keùm veà moân toaùn. Caùc
thaày giaùo, coâ giaùo cuûa
em ñeàu coâng nhaän nhö vaäy.
Hoï coøn cho cha meï cuûa em
bieát ñeå ñöøng mong ñôïi gì quaù
vôùi khaû naêng cuûa con mình.
Ngay caû ñeán caäu beù Alfred
cuõng ñaønh phaûi chaáp nhaän
yù kieán cuûa moïi ngöôøi, vaø soá
ñieåm thaáp keùm caäu nhaän ñöôïc
qua caùc baøi toaùn cuõng ñeàu xaùc
nhaän ñieàu ñoù.
Theá roài moät hoâm, moät tia
saùng böøng leân trong taâm trí
caäu. Trong luùc taát caû moïi hoïc
sinh trong lôùp ñeàu khoâng tìm
ra ñöôïc ñaùp soá cho baøi toaùn
coâ giaùo vieát treân baûng, Alfred
ñaõ nhanh trí tìm ra ñöôïc. Caäu
beù giô tay xin pheùp coâ giaùo
leân baûng giaûi baøi toaùn, nhöng
coâ giaùo vaø caû lôùp ñeàu phaù leân
cöôøi caùch khinh bæ. Alfred nhaát
quyeát laø mình coù theå giaûi ñöôïc
22
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
baøi toaùn ñoù. Laàn ñaàu tieân em caûm thaáy noåi giaän tröôùc
thaùi ñoä khinh thò cuûa coâ giaùo vaø baïn beø trong lôùp. Em
hieân ngang böôùc tôùi gaàn baûng
vaø tröôùc söï ngaïc nhieân söûng soát
cuûa moïi ngöôøi, em vieát roõ raøng
töøng böôùc caùch giaûi baøi toaùn ñoù.
Thaáy vaäy, moïi ngöôøi ñeàu phaûi
coâng nhaän raèng em khoâng phaûi
laø ñöùa hoïc sinh doát toaùn.
Hoïc sinh Tieåu hoïc mieàn Baéc treân ñöôøng veà nhaø
Töø ngaøy ñoù, Alfred caûm thaáy moät
nieàm töï tin môùi traøo daâng trong
taâm trí em. Em baét ñaàu xaùc tín
raèng mình coù khaû naêng veà toaùn
hoaïc. Quaû thaät, caäu beù ñaõ trôû
thaønh moät sinh vieân xuaát saéc veà
toaùn vaø coøn laø moät nhaø taâm lyù
hoïc chuyeân veà ngaønh phaân taâm
lyù nöõa.
Caùc baïn treû thaân meán, tình
thöông laø bí quyeát caên baûn cuûa
thaønh coâng trong vaán ñeà hoïc
vaán, tuy nhieân loøng töï tin vaø tinh
thaàn traùch nhieäm cuõng giöõ vai
troø then choát trong tieán trình hoïc
Baét ñaàu töø trong gia ñình, vieäc hoïc baøi, laøm
baøi phaûi ñöôïc aán ñònh roõ raøng. Caû hai beân ñeàu
phaûi ñoàng yù thoûa thuaän nguyeân taéc chung laø:
boån phaän tröôùc heát roài ñeán vui chôi sau. Caàn
taïo ñieàu kieän thuaän tieän ñeå con em coù thôøi
giôø vaø moät choã yeân tónh thuaän tieän trong gia
ñình ñeå hoïc baøi, laøm baøi. Cha meï phaûi bieát
khoân kheùo dung hoøa nhu caàu cuûa vieäc hoïc vaø
giôø giaûi trí laønh maïnh cuõng nhö nhöõng coâng
vieäc laët vaët trong gia ñình. Caùc con em phaûi
ñöôïc xaùc tín raèng, hoïc haønh laø traùch nhieäm
chính vaø laø traùch nhieäm tröôùc tieân cuûa caùc
em. Tuy cha meï caàn nhaéc nhôû vaø chæ daïy
con caùi, nhöng caàn ñeå cho chuùng ñöôïc dòp vaø
ñöôïc “roäng choã” thi haønh traùch nhieäm cuûa
mình cuõng nhö trong caùch lieân heä vôùi thaày
giaùo, coâ giaùo vaø vôùi baïn beø.
Khoâng caàn phaûi quaù hoaûng sôï khi con caùi
ñöôïc ñieåm xaáu trong moät vaøi moân hoïc naøo
ñoù. Thaát baïi ñoù coù theå laø cô hoäi thuaän tieän, laø
kinh nghieäm quyù giaù ñeå caùc em töï ñaùnh giaù
mình, töï khaùm phaù ra nhöõng khaû naêng cuõng
nhö nhöõng yeáu ñieåm cuûa mình. Neáu caùc em
cheånh maûng ham chôi khoâng hoïc baøi, laøm
baøi, noäp baøi ñaày ñuû, chính caùc em seõ phaûi
traû leõ vôùi thaày giaùo, coâ giaùo cuûa mình. Neáu
vì haïnh kieåm xaáu ñöôïc goïi ñeán vaên phoøng
cuûa giaùm ñoác tröôøng, haõy ñeå caùc em töï thaân
thöa veà caùch cö xöû cuûa caùc em. Chính khi
caùc em phaûi traû giaù ñaét ñoû veà haønh ñoäng cuûa
mình, caùc em seõ daàn daàn töï hoïc bieát vieäc
phaûi laøm vaø phaûi haønh ñoäng nhö theá naøo.
Nhaø tröôøng khoâng nhöõng chæ laø nôi hoïc chöõ,
nhöng laø tröôøng cuûa ñôøi soáng nöõa. Ngöôøi ta
thöôøng noùi: kinh nghieäm chính laø thaày daïy.
Theá nhöng, kinh nghieäm moãi ngöôøi phaûi bieát
töï laøm laáy cho mình.
Con em caàn ñöôïc giuùp ñôõ chæ daïy trong vieäc
hoïc baøi, laøm baøi, nhöng khoâng theå ñöôïc ngöôøi
khaùc laøm theá cho. Caùc em deã naûn loøng tröôùc
nhöõng ñieàu khoù hieåu, nhöng neáu ñöôïc chæ daïy
caùch kieân nhaãn vaø khích leä vôùi tình thöông
thoâng caûm, caùc em seõ ñöôïc theâm phaán khôûi
haêng haùi. Con em raát sung söôùng ñöôïc bieát
cha meï quan taâm ñeán chuùng, khoâng nhöõng
chæ khi caùc em ñöôïc laõnh thöôûng, ñöôïc thaønh
coâng ñoã ñaït thoâi, nhöng caû trong moïi sinh
hoaït thöôøng ngaøy, ñeán baïn beø, moâi tröôøng
hoïc ñöôøng cuõng nhö caùc sinh hoaït ngoaøi hoïc
ñöôøng.
Caùc phuï huynh cuõng nhö xaõ hoäi thöôøng
mong ñôïi hoïc ñöôøng laø nhö loø ñuùc luyeän, ñaøo
Nhaø giaùo duïc Marcello Bernardi vieát:
Phieàn muoän laø
moät phaàn cuûa ñôøi
soáng, vaø neáu baïn
khoâng chia seû,
baïn seõ khoâng cho
ngöôøi thaân yeâu
cuûa baïn cô hoäi ñeå
yeâu baïn ñaày ñuû.
Dinah Shore
Baøi vieát:
FERRERO
BRUNO
- Hôõi caùc phuï huynh, xin ñöøng chæ coi nhaø
tröôøng nhö moät cô caáu ñeå truyeàn ñaït kieán thöùc,
cuõng khoâng phaûi laø baõi chieán tröôøng nôi con em
phaûi tranh ñaáu ñeå ñöôïc thaéng cuoäc vôùi baát cöù
giaù naøo, hoaëc laø baõi ñaäu xe döøng chaân nghæ ñeå
may ra hoïc theâm ñöôïc chuùt gì. Neáu hoïc ñöôøng
coù muïc ñích roõ reät, thì ñoù chính laø ñeå coáng hieán
cho tuoåi treû cô hoäi thuaän tieän ñeå thöïc thi nhöõng
kinh nghieäm höõu ích, ñeå hoïc caùch soáng chung
vôùi ngöôøi khaùc, toân troïng vaø hieåu bieát ngöôøi
khaùc hôn. Muïc ñích cuûa hoïc ñöôøng chính laø
giuùp caùc em ñi töø caûm tình thu heïp trong phaïm
vi gia ñình ñeå roäng môû ra theá giôùi beân ngoaøi.
Muïc ñích cuûa hoïc ñöôøng khoâng chæ laø ñeå daïy
hoïc maø thoâi, nhöng laø caùc em ñöôïc dòp töï hoïc,
ñöôïc thuùc ñaåy ñeå töï khaùm phaù ra nhöõng ñieàu
môùi meû, nhöõng chaân giaù trò cao ñeïp vaø nhöõng
chaân trôøi môùi.
Neáu con em khoâng quaù bò doàn eùp bôûi aùp löïc
hoïc ñöôøng hoaëc tham voïng cuûa cha meï, chuùng
seõ deã daøng chaáp nhaän nhöõng thaùch ñoá cuûa
cuoäc soáng vaø nhöõng thaát baïi cuõng coù theå trôû
thaønh nhöõng baøn ñaïp ñeå tieán tôùi. Traùi laïi neáu
söùc eùp quaù naëng, nhaát laø veà phía gia ñình thì
veát thöông tình caûm cuõng seõ aên saâu raát khoù maø
chöõa laønh.
Hoaëc neáu cha meï coi hoïc ñöôøng nhö moät
chaëng ñöôøng baát ñaéc dó ñeå ñaït tôùi ñích ñieåm
cuûa ñöôøng danh voïng, thì hoïc ñöôøng quaû laø
moät gaùnh naëng con caùi phaûi chòu ñeå laøm vui
loøng cha meï, trong khi daønh phaûi chaáp nhaän
moïi hy sinh sôû thích caù nhaân ñeå ñöôïc coâng
thaønh danh toaïi nhö loøng cha meï öôùc nguyeän.
Tröôùc maét con caùi, ñoù chæ laø moät caùch aùp ñaët
baát coâng khoâng chòu noåi, nhaát laø khi, baát chaáp
moïi noã löïc coá gaéng, maø chæ coøn gaët haùi ñöôïc
nhöõng thaát baïi naëng neà maø thoâi.
Thaät laø ñieàu xaây döïng bieát bao khi con caùi vaø
cha meï coù cuøng moät quan nieäm chung veà hoïc
ñöôøng, nhö cuoäc gaëp gôõ giöõa caùc baïn höõu, nhö
moät caùch thöùc soáng chung, laøm vieäc chung
trong tinh thaàn ñoaøn keát coäng taùc vôùi nhau, laø
nôi thöïc thi nhöõng kinh nghieäm soáng maø trong
phaïm vi gia ñình beù nhoû khoâng thöïc hieän ñöôïc.
Hoïc ñöôøng, vì theá laø moâi tröôøng ñaøo luyeän vaø
hoïc hoûi döôùi moïi hình thöùc, chöù khoâng chæ ñeå
thu thaäp moät soá kieán thöùc maø thoâi.
Vôùi caùi nhìn roäng môû treân ñaây, caùc phuï huynh
seõ traùnh ñöôïc nhieàu lo laéng vaø baän taâm voâ ích,
seõ khoâng coøn bò hao moøn bôûi nhöõng tham voïng
coù nguy haïi laøm caûn trôû söï phaùt trieån cuûa con
caùi theo ñuùng khaû naêng ñöôïc phuù baåm vaø con
ñöôøng ôn goïi cuûa chuùng.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
23
TRANG GIAÙO DUÏC
nieân ñaõ boäc baïch noãi loøng mình qua moät laù thö:
cuûa chuùng ta coù theå trôû thaønh voâ nhaân ñaïo. Chò
em haõy laøm cho ngöôøi ta bieát hoøa hôïp vôùi söï
soáng. Vaø nhaát laø chò em haõy canh chöøng töông
lai cuûa loaøi ngöôøi chuùng ta...”
“... Töø khi meï con ôû beân Thaùi veà Vieät nam ñeå tìm
con, con vui söôùng bieát bao khi gaëp meï. Theá roài meï
daãn con qua Thaùi vôùi meï.
Ngöôøi meï tuyeät vôøi
Nhöng nieàm haïnh phuùc meï – con chaúng ñöôïc bao
laâu vì ngoaøi con ra, meï coù ñeán 5 ñöùa con khaùc nöõa.
Haèng ngaøy tuïi noù ñöôïc meï naâng niu, chieàu chuoäng.
Coøn con, meï nghó cöù thaåy tieàn laø xong. Nhöng thöù
con caàn khoâng phaûi laø tieàn maø laø tình thöông cuûa
meï.
Moät ngöôøi meï giaøu phaåm chaát höùa heïn seõ cho
moät theá heä môùi toát ñeïp.
Tuïc ngöõ Phi Chaâu coù caâu: “Neáu baïn giaùo duïc
moät treû nam, baïn giaùo duïc moät con ngöôøi,
trong khi giaùo duïc moät treû nöõ, baïn giaùo duïc
toaøn theå moät daân toäc”.
Luùc naøy con môùi hieåu raèng mình soáng ôû ñaây laø dö
thöøa, con nhaát quyeát ñoøi veà Vieät Nam, duø sao veà
soáng vôùi noäi coøn ñöôïc thöông, chöù ôû beân ñoù ñaâu coù
moät chuùt tình thöông naøo!
Neáu baûn thaân ngöôøi phuï nöõ yù thöùc ñöôïc vai troø
vaø traùch nhieäm cuûa mình, neáu xaõ hoäi quan taâm
vaø ñaàu tö cho vieäc thaêng tieán phuï nöõ veà moïi maët
thì seõ goùp phaàn khoâng nhoû cho vieäc phaùt trieån
con ngöôøi vaø xaõ hoäi caùch höõu hieäu vaø laâu daøi.
Thöù con caàn khoâng phaûi laø tieàn maø laø tình thöông
cuûa meï...”.
Döôõng khí tình thöông
Tình thöông laø thöù döôõng khí khoâng theå thieáu ñeå con
ngöôøi thöïc söï ñöôïc lôùn leân vaø haïnh phuùc.
Thöù con caàn...
Meï vaø con trong ngaøy hoäi cuûa Giaùo xöù Loäc Taân
“Thöù con caàn khoâng phaûi laø tieàn maø laø
tình thöông cuûa meï...”
Haún ñaây khoâng chæ laø noãi loøng cuûa moät
thieáu nieân Vieät Nam, maø coøn laø tieáng
keâu cuûa bieát bao treû em, thanh thieáu
nieân ngheøo, bò boû rôi, bò baïo haønh treân
haønh tinh naøy.
Trong gia ñình, vai troø vaø traùch nhieäm cuûa ngöôøi
cha vaø ngöôøi meï ñeàu quan troïng, nhöng treû em
bao giôø cuõng gaàn guõi vôùi meï hôn, vì meï luoân
beân caïnh, chaêm soùc, yeâu thöông. Ngöôøi meï naøo
cuõng tuyeät vôøi neáu bieát thöông con, nuoâi daïy
con neân ngöôøi.
Nhöõng ñoâi maét buoàn
Moãi khi baét gaëp nhöõng ñoâi maét buoàn cuûa nhöõng
treû em thieáu tình thöông, nhaát laø thieáu tình
thöông cuûa cha meï, toâi laïi nhôù ñeán moät thieáu
24
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
Nhaø taâm lyù Maslow nhaän ñònh raèng nhu caàu ñöôïc
yeâu thöông laø nhu caàu ñaëc tröng cuûa con ngöôøi vaø
laø moät trong nhöõng nhu caàu troïng yeáu. Caûm töôûng
bò boû rôi, khoâng ñöôïc yeâu thöông, khoâng ñöôïc töông
giao vôùi ngöôøi khaùc laø nhaân toá gaây ra bieát bao haäu
quaû tieâu cöïc, nhaát laø ñoái vôùi treû em vaø thanh thieáu
nieân.
Khi loït loøng meï, Erik Homburger Erikson, nhaø taâm
lyù noåi tieáng, nghieân cöùu veà söï phaùt trieån cuûa treû em
nhaän ñònh raèng ngay ôû ñoä tuoåi 0 – 1, söï aâu yeám, yeâu
thöông cuûa cha meï raát caàn thieát ñoái vôùi ñöùa beù. Neáu
em beù ñöôïc bao boïc bôûi tình thöông, sau naøy em deã
daøng yeâu thöông vaø tin töôûng nôi ngöôøi khaùc. Noùi
khaùc ñi, yeâu thöông seõ laø neàn taûng cho söï trieån nôû
nhöõng moái töông quan toát ñeïp sau naøy.
Nhöõng ngöôøi
yeâu nhau thöïc
söï khoâng bao
giôø nghó ñeán
baûn thaân. Hoï
luoân töï nhuû:
Baûn thaân baïn
coù gì, haõy cöù
ñem ban phaùt
nöõa ñi.
Tình yeâu phaûi
ñöôïc ban phaùt
maø khoâng bao
giôø nghó ñeán
söï ñaùp traû.
Frank Tyger
Vai troø cuûa ngöôøi meï
“Cha sinh khoâng baèng meï döôõng”. Trong gia ñình,
vai troø cuûa ngöôøi meï khoâng theå thieáu cho söï phaùt
trieån toaøn dieän cuûa treû em. Nhìn nhaän aûnh höôûng
giaùo duïc toát cuûa ngöôøi phuï nöõ, tuïc ngöõ Vieät Nam coù
caâu: “Phuùc ñöùc taïi maãu” vaø ngöôïc laïi coù caâu: “Con
hö taïi meï, chaùu hö taïi baø”.
Theo caùc chuyeân gia taâm lyù phaùt trieån, treû em caàn
ñöôïc daïy doã ngay töø thuôû coøn thô vì thôøi gian khôûi
ñaàu vieäc giaùo duïc toát nhaát khi em beù leân 2 tuoåi.
ÔÛ tuoåi naøy, cha meï, caùc nhaø giaùo duïc coù theå ñöa
vaøo cuoäc soáng caùc em nhöõng nguyeân taéc caên baûn
veà luaân lyù, tình caûm, kyû luaät, vaø xaõ hoäi. Ñaây laø neàn
ñeå xaây döïng nhöõng böôùc tieáp theo trong vieäc hình
thaønh nhaân caùch cuûa caùc em. Vaøo giai ñoaïn tuoåi thô,
ai gaàn guõi caùc em cho baèng ngöôøi meï?
Baøi vieát:
NGOÏC TAÂM
FMA
Ngöôøi meï naøo cuõng tuyeät vôøi neáu bieát thöông
yeâu, hy sinh, daïy doã con; bieát nuoâi döôõng caùc
naêng löïc veà trí tueä, theå chaát, tình caûm, tinh thaàn
vaø taâm linh cuûa con; giaùo duïc con trôû thaønh
nhöõng con ngöôøi coù tín ngöôõng, coù söï nghieäp,
coù taøi naêng vaø coù ích cho xaõ hoäi.
Thaät bình dò nhöng saâu saéc nhöõng vaàn thô veà
tình meï trong baøi thô “Con coø” cuûa Cheá Lan
Vieân:
...Duø ôû gaàn con,
Duø ôû xa con,
Leân röøng xuoáng beå,
Coø seõ tìm con,
Coø maõi yeâu con.
Con duø lôùn vaãn laø con cuûa meï,
Ñi heát ñôøi, loøng meï vaãn theo con.
“Thöù con caàn khoâng phaûi laø tieàn maø laø tình
thöông cuûa meï...”, khoâng chæ laø noãi loøng cuûa
moät thieáu nieân Vieät Nam maø coøn laø tieáng keâu
cuûa bieát bao treû em, thanh thieáu nieân ngheøo, bò
boû rôi, bò baïo haønh treân haønh tinh naøy.
Chuùng ta caàn laøm gì ñeå moïi ñöùa treû coù ñöôïc
moät maùi aám gia ñình, ñöôïc thöông yeâu vaø daïy
doã neân ngöôøi?
Taát caû daønh cho beù - moät gia ñình taïi Giaùo xöù Ñöùc Huy - Gia Kieäm
Nhaán maïnh ñeán vai troø vaø traùch nhieäm quan troïng
cuûa phuï nöõ trong gia ñình, Coâng ñoàng Vatican II
phaùt bieåu nhö sau:
“Caùc chò em luoân ñöôïc chia cho vieäc canh giöõ gia
ñình, quí yeâu truyeàn thoáng vaø saên soùc treû thô. Chò
em hieän dieän trong maàu nhieäm söï soáng môùi baét
ñaàu. Chò em an uûi trong luùc chia ly töû bieät. Kyõ thuaät
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
25
TRANG GIAÙO DUÏC
FERRERO BRUNO
Chuyeån ngöõ:
NGOÏC YEÁN FMA
MOÄT CUOÁN SAÙCH QUAN TROÏNG MAØ MOÃI
NGÖÔØI PHAÛI VIEÁT: ÑOÙ CHÍNH LAØ CUOÄC SOÁNG
CUÛA RIEÂNG MÌNH. HAÕY VIEÁT LEÂN NHÖÕNG
ÑOÙ BAÈNG CHÍNH THAÙI ÑOÄ SOÁNG ÑAÀY TRAÙCH
NHIEÄM VAØ TÖÏ DO TRONG MOÃI KHOAÛNH
KHAÉC CUÛA CUOÄC SOÁNG
X
öa thaät xöa, coù moät chaøng trai soáng trong ngoâi
nhaø nhoû loït thoûm giöõa moät thung luõng coû xanh
möôùt maét. Chaøng trai aáy coù ñoâi chaân lanh leï
vaø ñoâi tay deûo dai. Teân chaøng laø Rinaldo. Chaøng mang
trong loøng moät giaác mô lôùn: chinh phuïc Thaùp Trôøi. Ñoù
laø moät ngoïn thaùp baèng ñaù voâi traéng toaùt, töïa vaøo vaùch
nuùi cheo leo bao boïc thung luõng vaø vöôn thaúng ngaïo
ngheã nhö chaïm ñeán trôøi xanh. ÔÛ ñoù, caát giöõ Cuoán Saùch
Bí Maät cuûa Cuoäc Soáng. Raát nhieàu nhöõng kieám khaùch,
anh huøng oâm moäng ñöôïc môû cuoán saùch quyù ñoù. Moät vaøi
ngöôøi trong hoï ñaõ thaønh coâng, tuy nhieân, chaúng moät ai
heù nöûa lôøi cho nhöõng ngöôøi ñeán sau bieát hoï ñaõ laøm theá
naøo vaø ñaõ thaáy nhöõng gì. Roát cuoäc, ñaõ laâu laém roài, chaúng
coøn ai phieâu löu ñeán ngoïn thaùp ñoù.
Rinaldo thöôøng ñem ñaøn cöøu cuûa cha chaøng ñeán chaân
nuùi vaø thaû chuùng giöõa ñoàng coû, coøn chaøng vôùi aùnh maét
khoâng rôøi ngoïn thaùp, vaãn mô moät ngaøy naøo ñoù seõ chinh
phuïc ñöôïc ngoïn thaùp ñoù. Chaøng töôûng töôïng mình vôùi
chieác aùo giaùp baïc loùng laùnh treân ngöôøi vaø cöôõi treân löng
moät con baïch maõ, haõnh dieän giô tay ra ñeå ñoùn nhaän
cuoán saùch töø tay moät thanh nöõ ñeïp meâ hoàn daâng taëng.
Nhöng roài, ñoù chæ laø giaác mô vuït qua. Rinaldo chaúng coù
ngöïa, chaúng coù aùo giaùp vaø cuõng chaúng heà quen moät
ngöôøi ñeïp naøo, ngoaøi maáy baø giaø 80 tuoåi, cau coù vaø laém
chuyeän trong thung luõng naøy.
Caùm doã
Moät ngaøy noï, Rinaldo caûm thaáy mình ñaõ lôùn ñuû, coù söùc
khoeû deûo dai ñeå thöïc hieän öôùc mô. Chaøng chaøo cha meï,
roài vôùi chieác gaäy raén chaéc, chaøng hôùn hôû leân ñöôøng.
bí maät
1 cuoán saùch
26
Ngaøy thöù nhaát chaøng ñi saâu vaøo khu röøng raäm, len loûi
treân con ñöôøng moøn aåm öôùt, reâu phong. Sau ñoâi giôø
haønh trình, chaøng doûng tai nghe ngoùng tieáng ñoäng laï
xuaát phaùt töø phía tröôùc, tay naém chaët chieác gaäy. AØ thì
ra moät chuù thoû röøng ñang coá leát ñi vôùi moät chaân dính
vaøo chieác baãy. Chaøng ñeán gaàn, vuoát ve, traán an vaø nheï
nhaøng thaùo chieác baãy ôû chaân chuù thoû. Ñöôïc giaûi thoaùt,
chuù thoû taäp teãnh chaïy ñi vôùi aùnh nhìn ñaày bieát ôn. Ñeâm
aáy chaøng nguû döôùi nhöõng taùn caây röøng, ngaém nhöõng
ngoâi sao qua keõ laù, vaø mô moät giaác mô ñeïp.
Tieáp tuïc leân ñöôøng, chaøng vöôït khoûi ñöôïc khu röøng.
Ngaøy thöù ba, Rinaldo ñeán moät quaùn aên, nôi coù ñoâng daân
hôn caû cuûa thung luõng. Ñaùm trai treû hoûi chaøng: “Baïn
ñi ñaâu vaäy?”. Rinaldo vui veû ñaùp: “Toâi muoán ñoïc Cuoán
Saùch Bí Maät”. “Hay ñaáy,” hoï traû lôøi, “nhöng tröôùc khi
ñi, ñöøng tieác uoáng vôùi chuùng toâi moät vaïi bia.”
Rinaldo nghó ngôïi moät laùt. Töï nhuû: ÖØ, moät vaïi bia chaúng
coù nghóa gì, hôn nöõa noù laïi laøm mình leân tinh thaàn nöõa.
Noác caïn moät hôi heát vaïi bia thöù nhaát. Roài thöù hai, thöù ba,
... thöù saùu. Vôùi ñaàu oùc cheánh choaùng say, chaøng nghe
ñaùm baïn baøn luaän: “Cuoán Saùch Bí Maät Vó Ñaïi... chuyeän
SOÁ 7 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
trong ngoâi nhaø nhoû loït thoûm giöõa moät thung luõng coû
xanh möôùt maét. Chaøng trai aáy coù ñoâi chaân lanh leï vaø
ñoâi tay deûo dai. Teân chaøng laø Rinaldo. Chaøng mang
trong loøng moät giaác mô lôùn: chinh phuïc Thaùp Trôøi. Ñoù
laø moät ngoïn thaùp baèng ñaù voâi traéng toaùt, töïa vaøo vaùch
nuùi cheo leo bao boïc thung luõng vaø vöôn thaúng ngaïo
ngheã nhö chaïm ñeán trôøi xanh. ÔÛ ñoù, caát giöõ Cuoán
Saùch Bí Maät cuûa Cuoäc Soáng.”
vôù vaån! Chaéc toaøn laø nhöõng caâu chuyeän haøi...”. Vaø
chaøng thaáy ñaùm baïn môùi quen noùi coù lyù. Chaøng thöïc
ñang laøm moät chuyeän hoang ñöôøng. Rinaldo keát luaän:
“Cuoán saùch aáy chaúng aên nhaäu gì vôùi toâi caû. Toâi veà nhaø
ñaây”. Laûo ñaûo ñöùng leân, chaøng cöôøi, haùt moät mình, vaø
böôùc xieâu veïo treân con ñöôøng daãn veà nhaø.
Hai ñieàu kinh ngaïc
Ñeán quaõng ñöôøng moøn cuûa khu röøng, Rinaldo chôït
chuù yù ñeán moät ñaùm coû ñang ñoäng ñaäy. Veùn nheï buïi
caây, chaøng thaáy moät chuù thoû röøng ñang say söa gaëm
coû. Moät chuù thoû röøng vôùi caùi chaân taäp teãnh gôïi chaøng
nhôù ñeán giaác mô thuôû tröôùc, chaøng trai treû böøng tænh:
“Thaät ngu ngoác bieát bao khi boû cuoäc nhö theá naøy!”.
Quay phaét laïi phía ngoïn thaùp, chaøng höùa vôùi chuù thoû
vaø röøng caây raäm: “Toâi seõ môû Cuoán Saùch Bí Maät Vó
Ñaïi kia.”
Laàn naøy, chaøng ñi voøng treân nhöõng ngoïn ñoài, traùnh
nhöõng khu ñoâng daân cö nhieàu caùm doã. Ba ngaøy
ñöôøng raûo qua thung luõng, chaøng leo daàn leân ngoïn
nuùi. Cuoái cuøng, chaøng ñaõ ñeán ñöôïc ngoïn thaùp cheânh
veânh. Taïi ñoù, ñieàu thöù nhaát laøm chaøng kinh ngaïc laø
ngoïn thaùp chaúng heà coù cöûa lôùn hay cöûa soå. Noù trôn
tuoät, nhaün boùng, roõ raøng laø khoâng theå loït qua. Rinaldo
töï hoûi: Baây giôø, mình phaûi laøm theá naøo ñaây!
Ngoài phòch treân taûng ñaù, chaøng böng ñaàu suy nghó.
Hôn luùc naøo heát, caùm doã quay trôû veà thaät maõnh lieät.
Nhöng chaøng khoâng deã töø boû giaác mô. Tieáp tuïc quan
saùt ngoïn thaùp ñaày thaùch thöùc, chaøng ngaïc nhieân khi
nhaän thaáy moät ñieàu.
Döôùi aùnh maët trôøi, treân maûng töôøng cuûa ngoïn thaùp
baét ñaàu loä ra nhöõng chöõ vieát laï. Chaøng reo leân khi
khaùm phaù ra nhöõng doøng chöõ ñoù. Chaøng ñoïc: “Khi
hoøn ñaù maø baïn ñaõ ngoài leân coù theå loït qua caùi loã, naèm ôû
cuoái haøng chöõ naøy, thaùp seõ töï môû cho baïn vaøo”. Quaù
vui söôùng, Rinaldo laàn tay theo haøng chöõ, chaøng tìm
thaáy caùi loã nhoû xíu. “A! ñaây laø oå khoaù cuûa ngoïn thaùp.
Baây giôø mình phaûi laøm chieác chìa khoaù”.
Nhìn taûng ñaù maø chaøng ñaõ ngoài, roài nhìn vaøo caùi loã.
Chaøng laéc ñaàu ngao ngaùn. Laøm theá naøo ñeå taûng ñaù
chæ coøn nhoû nhö chieác chìa khoaù! Nhöng roài chaøng töï
ñoäng vieân mình: “Khoâng ñöôïc thaát ñaûm, ta ñaõ gaàn
tôùi ñích.”
Tìm moät hoøn ñaù khaùc ñeå ñaäp vaøo taûng ñaù, nhöng noù
bò vôõ tan. Noùng naûy laøm hoài laâu, cuoái cuøng chaøng hieåu
raèng chæ coù kieân nhaãn chaøng môùi ñaït ñöôïc ñieàu mình
caát coâng tìm kieám. Nhaët moät maûnh ñaù, Rinaldo cuoän
vaøo mieáng da cuûa chieác tay naûi, vaø chaøng maøi thöû.
Taûng ñaù ñöôïc maøi deã hôn chaøng töôûng raát nhieàu.
Sau moät tuaàn lieân tuïc maøi ñaù, chaøng ñaõ coù trong tay
chieác chìa khoaù ñeå môû thaùp. Traùi tim chaøng ñaäp loaïn
xaï khi tra chìa vaøo chieác loã. Caùnh cöûa baät môû, keøm
theo moät aâm thanh dìu daët ngoït ngaøo, moät caàu thang
baèng caåm thaïch daãn vaøo thaùp. Rinaldo vui söôùng
chaïy leân töøng hai baäc moät, vaø ñeán moät saûnh lôùn. ÔÛ
giöõa, treân giaù saùch baèng ñaù, cuoán Saùch Bí Maät Cuoäc
Soáng toaû chieáu moät thöù aùnh saùng lung linh. Chaøng
cung kính ñeán gaàn, ñöa tay môû saùch. Laï quaù, caùc
trang saùch haàu nhö boû traéng, chaúng coù chöõ naøo. Chæ
coù vaøi trang ñaàu naén noùt nhöõng haøng chöõ. Rinaldo
kính caån ñoïc: “Xöa thaät xöa, coù moät chaøng trai soáng
Ñeán ñaây, chaøng thoát leân: “Ñaây laø caâu chuyeän ñôøi toâi!
Chính toâi ñang vieát... ñaây laø Bí Maät cuûa Cuoäc Soáng!”
Rinaldo gaáp laïi cuoán saùch, ñeå laïi choã, rôøi khoûi thaùp.
Loøng vui phôi phôùi, chaøng trôû veà nhaø, treân moâi vaãn
ñoïng moät nuï cöôøi. Chaøng ñaõ khaùm phaù ra Bí Maät
Cuoäc Soáng.
NHÖÕNG CHÆ DAÃN SÖ PHAÏM
Kinh nghieäm aån daáu trong chuyeän keå
Coù nhieàu cuoán saùch ñaõ ñöôïc vieát, vaø coù nhieàu cuoán
höõu ích giuùp ta soáng toát hôn. Nhöng coù moät cuoán
saùch quan troïng maø moãi ngöôøi phaûi vieát: ñoù chính laø
cuoäc soáng cuûa rieâng mình. Cuoäc soáng gioáng nhö moät
cuoán saùch lôùn ñöôïc trao cho moãi ngöôøi töø khi sinh ra,
Daàu chuùng ta vaø moãi ngöôøi vieát leân nhöõng trang traéng ñoù nhöõng
ñi khaép maët haøng chöõ, baèng chính thaùi ñoä soáng ñaày traùch nhieäm
ñaát ñeå tìm caùi vaø töï do cuûa mình trong töøng khoaûnh khaéc.
ñeïp, neáu ta
khoâng mang
caùi ñeïp theo,
ta seõ khoâng
tìm thaáy noù
ñaâu.
Ralph Waldo
Emerson
Chaøng trai treû Rinaldo tìm kieám Cuoán Saùch Bí Maät
Cuoäc Soáng. Chaøng tìm ñöôïc cuoán saùch ngang qua
caù tính maïnh meõ, nhôø vaøo söï vöôït thaéng côn caùm
doã, nhôø vaøo söï quan taâm ñeán söï caàn thieát cuûa ngöôøi
khaùc.
Ñeå chieán thaéng, Rinaldo ñaõ caàn ñeán söï kieân taâm,
söï chuù taâm, vaø loøng kieân nhaãn. Rinaldo cuõng khaùm
phaù ra raèng cuoán saùch môùi chæ ñöôïc vieát moät phaàn
vaø chaøng coøn raát nhieàu trang trong cuoäc ñôøi chaøng
caàn phaûi vieát. Chaøng seõ coøn phaûi vieát moãi ngaøy, baèng
chính thaùi ñoä soáng vaø nhöõng choïn löïa haøng ngaøy cuûa
mình, trong tinh thaàn TÖÏ DO vaø TRAÙCH NHIEÄM.
Nhöõng caâu hoûi gôïi yù cho ñoái thoaïi
Taïi sao trong khi thöïc hieän öôùc mô, nhieàu laàn Rinaldo
muoán thoaùi lui trôû veà nhaø?
Nhöõng trang traéng cuûa cuoán saùch coù yù nghóa gì?
Ñieàu gì Rinaldo ñaõ hoïc ñöôïc ngang qua cuoäc haønh
trình daøi? Ñieàu gì chaøng phaûi luyeän taäp ñeå chieám höõu
ñöôïc cuoán saùch.
Baïn coù bieát ñeán nhöõng cuoán saùch naøo maø trong ñoù noù
phaûn aùnh veà cuoäc soáng cuûa con ngöôøi?
Hoaït ñoäng
Giaùo lyù vieân cho hoïc sinh vieát treân tôø giaáy traéng ngaøy
soáng cuûa caùc em, nhöng vieát daïng keå chuyeän, vôùi
nhaân vaät laø chính mình, nhöng ñöôïc keå laïi trong “ngoâi
thöù ba”, nhö theå caùc em quan saùt chính mình töø beân
ngoaøi vaø keå laïi.
Caû Kinh Thaùnh cuõng keå laïi...
Chuùa Gieâsu vaøo Hoäi Ñöôøng, Ngaøi ñoïc saùch vaø noùi
raèng ñoaïn saùch naøy ñang keå veà chính Ngaøi. Giaùo Lyù
Vieân keå laïi vaø caét nghóa cho hoïc sinh ñoaïn Kinh Thaùnh
Lc 4, 16-21.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 7
27
Traùch nhieäm
TRANG GIAÙO DUÏC
gian khoå & vinh quang
Baøi vieát:
HAÛI ÑAÊNG SDB
V
aøo moät buoåi saùng muøa ñoâng caùch ñaây
khoaûng 10 thaùng, baø coá cuøng vôùi ngöôøi
em cuûa moät thaày trong giaùo xöù chuùng
toâi treân ñöôøng ñi ñeán nhaø thôø tham döï thaùnh
leã ñaõ gaëp thaáy moät söï kieän. Hoï nhìn thaáy moät
chieác gioû beân ñöôøng döôøng nhö cuûa moät ai ñoù boû
queân! Luùc ñeán gaàn, hoï ngaïc nhieân ñeán söõng sôø
vì beân trong chieác gioû laø moät beù gaùi sô sinh raát deã
thöông. Em beù ñang nguû say trong giaác nguû an
laønh maø khoâng hay bieát con thuyeàn cuoäc ñôøi
em ñang gaëp côn gioâng toá. Baø coá ñaõ ñöa em
beù veà nuoâi cho ñeán hoâm nay...
28
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
Theá roài saùng nay khi ñang ngoài keå laïi hai caâu
chuyeän ñau loøng treân, toâi laïi ñöôïc moät chò trong
giaùo xöù ñeán keå cho nghe moät caâu chuyeän ñau loøng
khaùc: Moät baïn treû khi bieát mình coù thai “ngoaøi yù
muoán”(?) thì ñaõ coù yù ñònh phaù. Do ngöôøi thaân cuûa
chò ñaõ caûn ngaên, baïn ñoù ñaõ boû yù ñònh huûy hoaïi thai
nhi. Tuy nhieân, ngöôøi baïn ñoù cho bieát seõ noùi lôøi
vónh bieät con cuûa mình, khi noù vöøa caát tieáng khoùc
chaøo ñôøi...
Chaéc chaén ñaây môùi chæ laø ba trong soá raát nhieàu ñöùa
treû khaùc ñaõ ñang bò cha meï chuùng boû rôi. Taøn aùc
vaø nhaãn taâm hôn khi coøn coù nhieàu ngöôøi khaùc saün
saøng gieát cheát ñöùa con cuûa mình maø khoâng cho noù
ñöôïc dieãm phuùc nhìn thaáy theá giôùi nhaân loaïi naøy,
moät ñieàu maø hoï ñaõ höôûng nhaän töø cha meï cuûa hoï.
Toâi thaàm töï hoûi: sao laïi nhöõng baäc laøm cha laøm
meï aáy laïi khoâng muoán chu toaøn traùch nhieäm cuûa
hoï nhæ ? Vaø vaúng ñaâu ñaây caâu traû lôøi: chuùng toâi coù
nhöõng noãi khoå rieâng. Chuùng toâi boû con vì chuùng
toâi khoâng coù tieàn, khoâng coù thôøi gian... Chuùng toâi
phaûi boû thoâi vì khoâng muoán caùi “haäu quaû” ñoù aûnh
höôûng xaáu ñeán thanh danh, gia ñình, söï nghieäp.
Chuùng toâi khoâng coù choïn löïa naøo khaùc khi “keû thöù
ba” naøy caûn trôû ñeán töông lai cuûa chuùng toâi.
Sôï traùch nhieäm, thieáu traùch nhieäm,
troán traùnh traùch nhieäm...vaãn laø moät
caùm doã trong cuoäc soáng cuûa con
ngöôøi. Baïn vaø toâi coù rôi vaøo caùm doã
naøy khoâng ?
Ñaõ chín thaùng qua ñi keå töø daïo aáy, khi baø con
trong giaùo xöù vaãn chöa heát baøng hoaøng vôùi
söï nhaãn taâm cuûa ngöôøi meï voâ danh noï, thì laïi
moät chuyeän khoù tin khaùc xaûy ra. Saùng hoâm
aáy, ngöôøi tröïc coång nhaø thôø chuù yù tôùi moät
ngöôøi meï treû, chò ta ñi qua ñi laïi vôùi veû noân
noùng nhö ñang chôø ñôïi moät ai ñoù. Chò ñaõ chôø
ôû ñoù töø saùng cho ñeán tröa maø chaúng thaáy ai
ñeán... Thaáy chò ñöôïm veû meät moûi, ngöôøi tröïc
coång môøi chò vaøo hoäi tröôøng nghæ ngôi cho ñôõ
meät. Chò boàng em beù vaøo hoäi tröôøng vaø moät
luùc sau, ngöôøi ta tìm khaép nôi maø chaúng thaáy
chò ñaâu. Chò ñaõ ñeå laïi ñöùa con cuøng vôùi maáy
doøng chöõ vieát voäi : “Toâi mong cha xöù vaø caùc
“chò xô” (soeur) nuoâi con toâi neân ngöôøi. Toâi cuõng
khoå laém môùi boû con, vì toâi khoâng coù tieàn. Toâi chaân
thaønh caûm ôn!” Em beù naøy hieän ñang trong voøng
tay chaêm soùc thöông yeâu cuûa moät gia ñình oâng
truøm trong giaùo xöù.
Haïnh phuùc khoâng
phaûi laø sôû höõu
nhieàu, maø laø
hy voïng vaø yeâu
thöông nhieàu.
Felicite Robert
de Lamenais
Haún nhieân hoï coøn coù haøng vaïn lyù do khaùc nöõa ñeå
bieän minh cho vieäc laøm cuûa hoï. Song duø vôùi baát cöù
lyù do naøo ñi nöõa thì chaéc moïi ngöôøi cuõng hieåu raèng:
nhöõng oâng boá, baø meï naøy ñaõ boû qua moät baøi hoïc
raát quan trong trong cuoäc soáng: Tinh thaàn Traùch
nhieäm. Sôï traùch nhieäm, thieáu traùch nhieäm, troán
traùnh traùch nhieäm... vaãn laø moät caùm doã trong cuoäc
soáng cuûa con ngöôøi.
Hôn hai ngaøn naêm tröôùc khi Ñöùc Gieâsu Kitoâ ñeán
traàn gian, Ngaøi ñaõ neâu göông cho taát caû chuùng ta
trong vieäc thöïc thi traùch nhieäm cuûa mình: cöùu ñoä
con ngöôøi. Daãu coù phaûi gian lao, khoán khoå hay coù
phaûi cheát ñi nöõa, Ngaøi vaãn hoaøn taát traùch nhieäm
ñoù. Kinh thaùnh thuaät laïi raèng trong laàn Ngaøi laøm
pheùp laï hoaù baùnh ra nhieàu ñeå cho hôn naêm ngaøn
ngöôøi aên no neâ vaø con dö. Theá roài daân chuùng ñaõ
muoán coâng keânh Ngaøi leân laøm vua (Ga 6,1-15).
Phaûi nhö toâi vaø caùc baïn thì coù leõ chuùng ta ñoàng yù
ngay thoâi. AÁy theá maø Ngaøi laïi töø choái. Laï thaät!...
Hay moät laàn khaùc trong vöôøn Caây Daàu, khi Ngaøi bieát
laø giôø cuûa ngaøi ñaõ ñeán, caùi cheát vaø cuoäc thöông khoù
cuûa Ngaøi ñaõ gaàn keà, Ngaøi caûm thaáy sôï haõi, run raåy
(Mt 26,36-57). Neáu nhö toâi vaø baïn, thì luùc ñoù coù leõ
chaïy troán laø thöôïng saùch. Ngaøi coù dö khaû naêng ñeå thöïc
hieän chuyeän ñoù. AÁy theá maø Ngaøi ñaõ khoâng laøm nhö
vaäy. Thaät laï ñôøi!... Ngaøi ñaõ trung thaønh vôùi söù maïng
cuûa mình ñeå roài trôû neân Ñaáng Cöùu tinh cuûa nhaân loaïi.
Ngaøi khoâng tham soáng sôï cheát, cuõng khoâng vì danh lôïi
tröôùc maét ñeå boû ñi traùch nhieäm cuûa Ngaøi ñoái vôùi Chuùa
Cha vaø nhaân loaïi. Thaät tuyeät vôøi!
Trong thaân phaän con ngöôøi, baïn vaø toâi haún cuõng deã bò
caùm doã chaïy troán traùch nhieäm? (St 3,8-13) Trong lòch
söû nhaân loaïi ñaõ coù bieát bao taám göông luoân trung kieân
vôùi söù maïng, vôùi boån phaän. Söï trung thaønh cuûa hoï vôùi
traùch nhieäm ñaõ khieán moïi ngöôøi phaûi neå phuïc, kính
troïng vaø toân vinh. Moät trong nhöõng con ngöôøi ñoù laø
Don Bosco, Ñaáng laø cha vaø thaày cuûa giôùi treû.
Naêm 1850 vì quyù meán Don Bosco, Ñöùc Thaùnh Cha
Pioâ IX muoán phong cho ngaøi chöùc “Ñöùc OÂng”. Voán
chaúng maøng danh voïng, Don Bosco ñaõ caûm ôn Ñöùc
Thaùnh Cha caùch khieâm toán vaø noùi: “Taâu Ñöùc Thaùnh
Cha, con maø maëc phaåm phuïc Ñöùc OÂng vaø xuaát hieän
giöõa ñaùm thanh thieáu nieân cuûa con thì thaät laø oai nghi
laém! Nhöng caùc em seõ khoâng nhaän ra con nöõa, vaø
seõ khoâng coøn daùm ôû gaàn con ñeå loâi keùo con heát phía
naøy tôùi phía khaùc nhö chuùng vaãn quen laøm. Roài ngöôøi
ta seõ töôûng laø con giaøu coù vaø nhö theá khoâng ai boá thí
cho chuùng con nöõa. Caùc treû nhoû ñaùng thöông cuûa con
seõ cheát ñoùi, vaø coâng cuoäc cuûa con seõ suy taøn. Con
muoán cöù maõi laø Don Bosco ngheøo vaø ñaùng thöông
hôn!” Ñöùc Thaùnh Cha caûm phuïc tính khieâm nhu deã
thöông cuûa Don Bosco vaø caøng quyù meán ngaøi nhieàu
hôn. (Louis Chiavarino, Don Bosco vui tính, “Khoâng
muoán laøm Ñöùc OÂng”)
Roài moät ngaøy kia khi baø Baù töôùc Ba-roâ-loâ ra toái haäu
thö ñoøi ngaøi phaûi quyeát ñònh: hoaëc laøm vieäc cho coâng
cuoäc cuûa baø, hay bò sai thaûi neáu cöù tieáp tuïc laøm vieäc
ôû nguyeän xaù vôùi caùc thanh thieáu nieân ngheøo khoå. Don
Bosco ñaõ khoâng ngaàn ngaïi traû lôøi : “Baø coù tieàn baïc, vaø
coù theå tìm ñöôïc nhieàu linh muïc ñeå thay theá choã cuûa
toâi. Coøn caùc thanh thieáu nieân cuûa toâi, chuùng chaúng coù
ai caû. Neáu toâi boû chuùng, thì ñoái vôùi chuùng, ñieàu ñoù coù
nghóa laø chaám heát. Vì theá, toâi chaáp nhaän söï sa thaûi cuûa
baø. Toâi seõ hieán taát caû thôøi giôø cho caùc caùc thanh thieáu
nieân ngheøo vaø bò boû rôi...” (Don Bosco, Hoài kyù, soá 22)
Don Bosco ñaõ coù nhöõng quyeát ñònh maïnh meõ nhö vaäy
vì ngaøi muoán chu toaøn söù maïng cöùu vôùt giôùi treû maø
ngaøi ñaõ nhaän ñöôïc töø trôøi cao qua giaác mô chín tuoåi.
Ñoàng thôøi qua nhöõng quyeát ñònh ñoù, Ngaøi nhö muoán
khaúng ñònh laïi quyeát taâm cuûa mình: “Cha ñaõ nguyeän
höùa vôùi Chuùa laø cho ñeán hôi thôû cuoái cuøng, cha vaãn
soáng cho caùc treû ngheøo khoå cuûa cha” (Hieán luaät 1).
Baïn thaân meán! Frank Crane coù vieát: “Traùch nhieäm
chính laø thöù maø con ngöôøi ñoâi luùc caûm thaáy bò raøng
buoäc nhaát. Tuy nhieân, ñoù cuõng chính laø yeáu toá cô baûn
caàn phaûi coù ñeå xaây döïng vaø phaùt trieån nhaân caùch moãi
con ngöôøi.” Qua maãu göông cuûa Chuùa Gieâsu, cuûa Don
Bosco vaø cuûa nhieàu ngöôøi khaùc nöõa, baïn vaø toâi, chuùng
ta haõy luoân laø nhöõng con ngöôøi traùch nhieäm, baïn nheù!
XÖÛ THEÁ trong gia ñình
Baïn thaân meán,
BÍCH TRAÂM FMA
Moät söï thaät ñaùng tieác maø ngaøy nay chuùng ta hay queân soùt:
yeáu toá lòch thieäp ñoái vôùi ngöôøi thaân. Xin maïn pheùp ñöôïc cuøng
vôùi caùc baïn nhìn laïi caùch xöû theá trong töông quan giöõa cha
meï vaø con caùi.
Xöû theá toát thì nhö moät chaát “daàu“giuùp laøm cho cuoäc soáng
ñöôïc troâi chaûy vaø thuù vò. Vieäc xöû theá kheùo leùo khôûi ñi töø nhöõng
ñieàu nhoû nhaët cuûa cuoäc soáng gia ñình seõ taïo neân moät söï keát
noái kyø dieäu giöõa cha meï vaø con caùi.
Vôùi cha meï, con caùi phaûi toû loøng kính troïng, neå nang, khoâng
neân gaét goûng duø coù nhöõng chuyeän böïc mình. Haõy coù thaùi ñoä
caûm thoâng khi caùc baäc cha meï lôùn tuoåi khoù baét kòp vôùi nhöõng
suy nghó cuûa thôøi ñaïi ngöôøi treû. Moãi khi ñi ñaâu veà, neân gheù laïi
thaêm hoûi cha meï. Haõy bieát mau maén vaâng lôøi tröôùc nhöõng öôùc
muoán cuûa cha meï nhö cha oâng ta ngaøy xöa ñaõ daïy:
Baûo vaâng, goïi daï, con ôi!
Vaâng lôøi sau tröôùc, con thôøi chôù queân.
Coâng cha nghóa meï khoân ñeàn,
Vaøo thöa, ra gôûi, môùi neân con ngöôøi
Vôùi con caùi, cha meï cuõng haõy hoïc bieát ngheä thuaät laéng nghe
vaø ñoái thoaïi, chöù khoâng aùp ñaët. Haõy bieát tìm hieåu veà theá giôùi
cuûa ngöôøi treû ñeå thaáu hieåu con caùi hôn nhö cha Thaùnh Gioan
Bosco coù noùi: “Haõy thích nhöõng gì treû thích, thì treû seõ thích
nhöõng gì ta thích”. Cha meï haõy trôû neân nhö ngöôøi cha, ngöôøi
baïn vaø thaày cuûa con caùi ñeå cuøng seû chia, giaùo duïc vaø laø choã
döïa tinh thaàn cuûa con caùi, ñoàng thôøi cuõng ñeå con caùi tin töôûng
boäc baïch nhöõng suy nghó cuûa chuùng.
Neáu coù muoân vaøn caùch ñeå theå hieän loøng hieáu thaûo ñoái vôùi cha
meï, thì cuõng coù muoân vaøn caùch ñeå cha meï hieåu con caùi. Neáu
thöïc hieän ñöôïc nhöõng ñieàu naøy, haún raèng nieàm vui, haïnh phuùc
vaø bình an seõ luoân traøn ngaäp trong gia ñình.
Xöû theá laø moät ngheä thuaät. Noù ñoøi chuùng ta phaûi khoâng ngöøng
roäng môû ñeå hoïc hoûi, kieân trì trong theå hieän vaø bieát thoaùt ra
khoûi chính mình. Khi noã löïc thöïc thi nhöõng ñieàu naøy ñoái vôùi
chính ngöôøi thaân, baïn seõõ luoân nghieäm thaáy pheùp maàu trong
nhöõng ñieàu bình dò cuûa cuoäc soáng gia ñình baïn.
Chuùc baïn thaønh coâng!
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
29
GÖÔNG SOÁNG CHO BAÏN TREÛ
Chiara Luce Badano
life love light
u
s
â
e
i
g
s
g
â
ø
n
e
i
u
g
c
i
g
ñ
ø
n
u
ù
c
c
ô
i
ö
b öôcù ñ
b
a
r
a
i
o
h
n
C UCEbada
L C
25.10
MOÄT NGAØY KIA, CHIARA
NHAÄN RA THIEÂN CHUÙA
LAØ TÌNH YEÂU, VAØ COÂ ÑAÕ
XAÛ THAÂN CHO ÑEÁN CUØNG
TRONG CUOÄC PHIEÂU LÖU
THAÀN THAÙNH NAØY
Chiara Lubic
Baøi vieát:
NGOÏC YEÁN FMA
30
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
hiara Badano sinh ngaøy 29.10.1971, taïi Sassello, moät
vuøng thuoäc Liguria, ñòa phaän Acqui, nöôùc YÙ. Cha meï
coâ ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa ban taëng moùn quaø nhoû naøy sau
11 naêm chôø ñôïi trong nieàm tin vaø nieàm hy voïng. Beù gaùi ñöôïc
mang teân Chiara, coù nghóa laø trong saùng, roõ raøng, saùng toû. Theá
nhöng, teân aáy cuõng dieãn taû chính dieän maïo cuûa coâ beù: ñoâi maét
to, trong saùng, linh ñoäng, keøm theo nuï cöôøi raïng rôõ, töôi taén.
Töø nho,û Chiara ñaõ toû ra moät tö chaát thoâng minh, coù yù chí maïnh
meõ, cöông quyeát, soáng ñoäng, vui nhoän vaø yeâu thích theå thao.
Söï hieän dieän cuûa Chiara ñaõ laøm gia ñình taêng theâm nieàm haïnh
phuùc vaø cha meï coâ ñaõ heát loøng chaêm soùc, giaùo duïc coâ. Baèng
nhöõng duï ngoân trong Tin Möøng, ngöôøi meï ñaõ giaùo duïc con bieát
noùi chuyeän vôùi Thieân Chuùa vaø taäp luoân “thöa vaâng” vôùi Ngaøi.
Nhö nhöõng treû khaùc, Chiara lôùn leân khoûe maïnh, öa ngaém thieân
nhieân, ham thích nhöõng troø chôi, tuy nhieân, ngöôøi ta nhaän ra
ngay söï noåi baät nôi coâ beù bôûi tình thöông ñaëc bieät daønh cho
nhöõng ngöôøi keùm may maén. Coâ beù luoân chuù yù ñeán nhöõng baïn
khoâng ñöôïc ñoùn nhaän; roài ñeå gaàn guõi vaø giuùp ñôõ hoï, coâ töø boû caû
nhöõng giôø vui chôi rieâng cuûa mình.
Töø luùc coøn laø hoïc sinh maãu giaùo, Chiara ñaõ bieát “boû oáng” tieát
kieäm ñeå coù theå giuùp caùc treû da maàu, coâ beù mô sau naøy lôùn leân
seõ laøm baùc só ñeå chaêm soùc caùc treû da maøu ôû Chaâu Phi.
Trong ngaøy Röôùc Leã Laàn Ñaàu, Chiara nhaän ñöôïc moùn quaø quyù
laø cuoán Tin Möøng, ñoái vôùi coâ noù laø moät “cuoán saùch kyø dieäu” vaø
moät “söù ñieäp phi thöôøng”. Coâ xaùc nhaän: “Neáu vieäc hoïc chöõ
ñoái vôùi toâi deã daøng nhö theá naøo thì toâi cuõng phaûi hoïc soáng Tin
Möøng caùch deã daøng nhö theá!”
Luùc 9 tuoåi, Chiara tham gia vaøo nhoùm Gen 3 (daønh cho treû
em löùa tuoåi 9-17) trong phong traøo Focolare do Chiara Lubich
saùng laäp. Töø ñoù, cuoäc soáng cuûa Chiara Badano taát caû höôùng
leân cao trong noã löïc “ñaët Thieân Chuùa ôû vò trí toái thöôïng”.
Sau khi hoïc xong Trung Hoïc vaøo naêm 17 tuoåi, trong moät
laàn chôi theå thao, Chiara bò moät côn ñau baát ngôø ôû vai traùi.
Ñoù chính laø trieäu chöùng cuûa caên beänh ung thö xöông maø coâ
seõ phaûi chòu trong hai naêm trôøi. Nhaän keát quaû chuaån beänh,
Chiara khoâng khoùc, khoâng than traùch, coâ chæ im laëng, moät söï
im laëng saâu thaúm. Nhöng ñoä 25 phuùt sau, khuoân maët coâ laïi
raïng ngôøi nieàm vui vaø töø ñoâi moâi coâ thoát leân lôøi nguyeän xin
vaâng, lôøi nguyeän naøy ñaõ khoâng bao giôø bò ruùt laïi: “Gieâsu, neáu
Ngaøi muoán thì con cuõng muoán.”
Chiara baét ñaàu chieán ñaáu vôùi caên beänh hieåm ngheøo baèng nuï
cöôøi töôi taén, baèng tình thöông meán daønh cho nhöõng ai ñeán
gaàn coâ. Chiara ñaõ töø choái duøng morphin giaûm ñau ñeå vôùi
nhöõng ñau khoå naøy, coâ daâng hieán söï soáng mình cho Giaùo
Hoäi, cho ngöôøi treû, cho nhöõng ngöôøi khoâng coù nieàm tin, cho
Phong traøo Focolare, cho coâng vieäc truyeàn giaùo. Coâ laëp laïi:
“Toâi chaúng coøn gì nöõa caû, nhöng toâi coøn traùi tim vaø vôùi traùi
tim naøy toâi coù theå luoân yeâu thöông”.
Caên phoøng cuûa Chiara taïi beänh vieän Toâ-ri-noâ vaø taïi gia ñình
luoân laø nôi gaëp gôõ, nôi hoaït ñoäng toâng ñoà vaø laø nôi cuûa
söï hieäp nhaát: ñoù laø ngoâi nhaø nguyeän cuûa coâ. Caû
nhöõng baùc só ñieàu trò cho coâ cuõng tìm thaáy ñöôïc söï
bình an trong taâm hoàn qua tieáp xuùc vôùi coâ. Ai naáy
ñeàu caûm nhaän bò coâ cuoán huùt nhö nam chaâm huùt
ñeå roài ngaøy hoâm nay hoï vaãn nhôù vaø keå laïi, cuõng
nhö xin söï chuyeån caàu cuûa Chiara.
Baïn beø ñeán ñeå an uûi coâ, nhöng khi trôû veà, chính hoï
laïi ñöôïc Chiara an uûi. Chæ ít laâu tröôùc khi veà trôøi, khi hai
chaân coâ ñaõ bò lieät, Chiara taâm söï: “...Caùc baïn khoâng theå
hình dung giôø ñaây töông quan cuûa toâi vôùi Thieân Chuùa theá
naøo...Toâi caûm thaáy raèng Thieân Chuùa ñoøi hoûi toâi moät caùi gì ñoù
lôùn hôn. Coù leõ toâi seõ naèm lieät treân chieác giöôøng naøy nhieàu
naêm... toâi khoâng bieát nöõa. Toâi chæ quan taâm moät ñieàu laø thi
haønh yù muoán cuûa Thieân Chuùa vaø soáng toát giaây phuùt hieän
taïi. Neáu baây giôø ai ñoù hoûi toâi coù muoán böôùc ñi khoâng, toâi seõ
noùi raèng khoâng, bôûi vì nhö theá naøy toâi thaáy mình gaàn Chuùa
Gieâsu hôn.”
Nhö moïi coâ gaùi ôû ñoä tuoåi thanh xuaân, Chiara cuõng öôùc ao
ñöôïc soáng, ñöôïc bay nhaûy. Theá nhöng quyeát ñònh thi haønh
yù Chuùa vöôït treân moïi öôùc muoán. Trong moät mieáng giaáy nhoû,
Chiara vieát cho Meï Maria: “Laïy Meï Thieân Quoác, con xin Meï
chöõa con khoûi beänh; nhöng neáu öôùc muoán cuûa con khoâng
phuø hôïp vôùi yù Chuùa, con xin Meï ñöøng bao giôø cho con söùc
maïnh naøy!”. Chiara ñaõ luoân trung thaønh vôùi quyeát ñònh naøy.
Thuôû thieáu thôøi, Chiara ñaõ ñöôïc daïy: khoâng trao ban Chuùa
Gieâsu cho baïn höõu baèng lôøi noùi, nhöng qua chính loái soáng.
Soáng ñieàu naøy quaû tình khoâng deã chuùt naøo! Nhieàu laàn Chiara
ñaõ laëp laïi: “Thaät khoù khaên ñeå loäi ngöôïc doøng!”. Roài ñeå coù
theå vöôït qua moïi trôû ngaïi, coâ ñaõ luoân thaàm nhaéc: “OÂi Gieâsu,
taát caû vì Ngaøi ñaáy!”
Coâ gaùi treû Chiara ñaõ noã löïc soáng nhö moät Kitoâ höõu toát vôùi
quyeát taâm thöôøng xuyeân tham döï thaùnh leã haèng ngaøy bao
coù theå. Trong moãi thaùnh leã, coâ ñaõ röôùc laáy Chuùa Gieâsu, Ñaáng
maø coâ heát loøng yeâu meán. Chiara ñoïc Lôøi Chuùa vaø suy nieäm
trong caû ngaøy. Coâ thöôøng suy tö veà caâu noùi cuûa chò Chiara
Lubich: “Toâi seõ laø thaùnh, neáu baây giôø toâi laø thaùnh”.
Vôùi ngöôøi meï thaân yeâu, Chiara lo laéng khi nghó ñeán töông
lai baø seõ phaûi ôû laïi traàn gian maø khoâng coù coâ beân caïnh. Coâ
vaãn hay noùi vôùi meï: “Meï haõy tin vaøo Thieân Chuùa, vaø Ngaøi
seõ laøm taát caû” hay “Khi con khoâng coøn nöõa, meï haõy baùm
víu vaøo Thieân Chuùa ñeå tìm ñöôïc söùc maïnh maø tieán böôùc”.
Bieát cuoäc soáng cuûa mình khoâng coøn bao laâu, Chiara naèm
treân giöôøng beänh vaø chuaån bò cho cuoäc gaëp gôõ vôùi Vò Hoân
Phu. Coâ choïn cho mình moät aùo daøi traéng cuûa coâ daâu trong
ngaøy cöôùi. Coâ cuøng coâ baïn thaân ca haùt, ghi aâm, nghe laïi
vaø choïn nhöõng baøi haùt cho Thaùnh Leã an taùng cuûa mình.
Nghi thöùc an taùng seõ phaûi laø moät ngaøy leã, nôi ñoù khoâng ai
phaûi khoùc loùc, buoàn phieàn.
Ñoùn nhaän Thaùnh Theå laàn cuoái, loøng traøn ngaäp aùnh saùng
cuûa Thieân Chuùa, Chiara nguyeän caàu: “Laïy Thaùnh Thaàn
Thieân Chuùa, xin ngöï ñeán vaø ban cho chuùng con aùnh saùng
töø trôøi”. AÙnh Saùng (Luce) laø teân maø chò Chiara Lubic,
ngöôøi Saùng Laäp phong traøo Focolare, ñaõ ñaët cho Chiara
Badano. Teân goïi naøy ñaõ dieãn taû ñuùng phaåm chaát vaø noã löïc
soáng tình yeâu cuûa coâ gaùi treû, cuõng nhö dieãn taû loái soáng
ñaëc thuø cuûa moät thaønh vieân phong traøo Focolare.
Khoâng heà sôï haõi caùi cheát, Chiara Luce noùi vôùi meï: “Con
khoâng xin Chuùa Gieâsu ñeán ñeå mang con veà Trôøi nöõa, bôûi
vì con vaãn coøn muoán daâng Ngaøi chuùt ñau khoå cuûa
con, vaø ñeå con coù theå chia seû chuùt ít thaùnh giaù cuûa
Ngaøi”. Vôùi caùc baïn treû, Chiara Luce ñeå laïi söù
ñieäp: “...Caùc baïn treû laø töông lai. Con khoâng coøn
coù theå chaïy nöõa, tuy nhieân con muoán chuyeån
trao cho hoï ngoïn ñuoác nhö ôû Theá vaän hoäi. Caùc
baïn treû coù moät söùc soáng traøn ñaày vaø thaät ñaùng
ñeå tieâu hao ñôøi soáng ñoù cho söï Thieän!”
Vò Hoân Phu ñaõ ñeán ñeå ñöa Chiara Luce veà trôøi vaøo
saùng ngaøy 7 thaùng 10 naêm 1990 sau moät ñeâm ñau quaèn
quaïi trong ñau ñôùn. Ñoù cuõng laø ngaøy kính Meï Maân Coâi.
Ñaây laø nhöõng lôøi cuoái cuøng cuûa Chiara: “Meï ôi, meï haïnh
phuùc nheù, bôûi vì con haïnh phuùc. Chaøo meï”.
Haøng ngaøn ngöôøi treû ñaõ ñeán döï leã an taùng cuûa Chiara.
Thaùnh leã ñöôïc cöû haønh bôûi chính Ñöùc Giaùm Muïc vaø nhieàu
linh muïc ñoàng teá. Nhoùm Gen Rosso vaø Gen Verde (thuoäc
phong traøo Focolare) ñaõ ñaûm traùch vieäc haùt leã vôùi nhöõng
baøi haùt maø Chiara Luce ñaõ choïn cho mình. Göông soáng
toûa saùng cuûa Chiara ñaõ lay ñoäng con tim cuûa haøng vaïn
baïn treû, ñeå roài höôùng hoï ñeán gaàn Thieân Chuùa.
“Höông thôm thaùnh thieän” cuûa Chiara lan toaû vaø sinh
nhieàu hoa traùi ñaõ coù söùc hoaùn caûi nhieàu taâm hoàn. Ngaøy 11
thaùng 6 naêm 1999, Ñöùc Cha Livio Maritano, Giaùm Muïc
ñòa phaän Acqui ñaõ môû aùn phong thaùnh cho Chiara Luce
Badano. Ngaøy 03 thaùng 07 naêm 2008, Chiara ñöôïc tuyeân
phong laø Ñaáng Ñaùng Kính qua nhöõng nhaân ñöùc anh huøng.
Ngaøy 19 thaùng 12 naêm 2009, Ñöùc Thaùnh Cha Beâ-neâ-ñíctoâ XVI ñaõ chuaån nhaän moät pheùp laï xaûy ra nhôø lôøi chuyeån
caàu cuûa Ñaáng Ñaùng Kính Chiara Badano.
Ngaøy 25 thaùng 09 naêm 2010 vöøa qua, tröôùc söï hieän dieän
cuûa haøng chuïc ngaøn Kitoâ höõu maø phaàn ñoâng laø caùc baïn
treû, Giaùo Hoäi ñaõ toân phong Chaân phöôùc cho Chiara Luce
Badano. Trong soá ngöôøi ñeán tham döï leã phong Chaân
Phöôùc naøy, coù nhieàu ngöôøi laø chöùng nhaân, laø baïn beø, vaø
caû cha meï cuûa Chiara Badano nöõa. Chiara Badano quaû
laø moät vò thaùnh, moät con ngöôøi cuûa thôøi ñaïi, vaø moät maãu
göông soáng ñoäng cho ngöôøi treû hoâm nay.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
31
NHÒP SOÁNG SA-LEÂ-DIEÂNG
NGÖÔØI KI-TOÂ HÖÕU ETHIOPIA TÖÏ HAØO KHI
TEÂN “ETHIOPIA” ÑÖÔÏC NHAÉC ÑEÁN TRONG
THAÙNH KINH. THEO SÖÛ LIEÄU, GIAÙO HOÄI
COÂNG GIAÙO TAÏI ETHIOPIA ÑAÕ ÑÖÔÏC HÌNH
THAØNH NGAY TÖØ THÔØI GIAN ÑAÀU CUÛA GIAÙO
HOÄI SÔ KHAI (Cv 8:26-40)
Treân Mieàn Ñaát
ETHIOPIA
C
oäng hoøa Daân chuû Lieân bang Ethiopia laø moät
ñaát nöôùc ôû phía ñoâng chaâu Phi. Phía baéc
giaùp Eritrea, phía ñoâng baéc giaùp Djibouti,
phía ñoâng giaùp Somalia, giaùp Sudan ôû phía taây, vaø
phía nam giaùp Kenya.
Harari, Kambata, Konso, Ongota, Oromo,
Saho, Sidamo, Silt’e, Soddo, Somali, Tigrinya,
Wolaytta, Xamtanga, Zay, Gedeuffa...
Ethiopia coù nhöõng kyù töï Alphabet ñöôïc goïi
Ge’ez or Ethiopic vaø lòch cuûa hoï thì khaùc haún
vôùi caùc nöôùc khaùc treân theá giôùi. Naêm môùi cuûa
Ethiopia seõ vaøo ngaøy 11 thaùng 9 Taây lòch.
Vaøi neùt veà ñaát nöôùc Ethiopia
Ethiopia coù soá daân soá ñoâng thöù hai taïi Chaâu Phi
vôùi hôn 79,2 trieäu daân treân. Vôùi dieän tích lôùn hôn
1.100.000 caây soá vuoâng, quoác gia naøy ñöôïc coi laø
moät trong 27 quoác gia quoác gia roäng nhaát treân theá
giôùi. Thuû ñoâ cuûa Ethiopia laø Addis Abeba.
Theo caùc nhaø khoa hoïc thì Ethiopia laø
moät trong nhöõng ñaát nöôùc coå nhaát cho
ñeán nay.
Veà ngoân ngöõ, ngöôøi daân Ethiopia
coù ñeán 84 ngoân ngöõ khaùc nhau,
trong ñoù coù theå noùi ñeán moät soá caùc
ngoân ngöõ chính nhö Afar, Amharic,
Anfillo, Anuak, Awngi, Berta,
Burji, Bussa, GamoGofa,
Gurage,
Hadiya,
Loøng nhaân aùi laø
laø vuõ khí cao quyù
nhaát ñeå chieán
thaéng
Thaønh Ngöõ Myõ
Baøi vieát:
KINH LUAÂN
SDB
Veà toân giaùo, taïi Ethiopia coù nhöõng toân giaùo
chính nhö Kitoâ giaùo, Chính Thoáng Giaùo, Hoài
Giaùo, Tin Laønh... Rieâng Chính Thoáng giaùo ñaõ
coù moät beà daøy lòch söû ngay töø nhöõng theá kyû
ñaàu cuûa Ethiopia. Chính Thoáng giaùo vaø Lin
Laønh phaùt trieån maïnh ôû mieàn Nam vaø khu
vöïc phía Taây Ethiopia. Chính Thoáng giaùo ñaõ
aûnh höôûng raát saâu ñaäm treân ñôøi soáng cuûa
ngöôøi daân taïi ñaây.
Vôùi nieàm töï haøo veà neàn vaên hoùa laâu ñôøi,
ngöôøi daân Ethiopia khoâng ngöøng tìm caùch
duy trì nhöõng truyeàn thoáng vaên hoùa maø caùc
baäc cha oâng ñaõ ñeå laïi. Trong boái caûnh ñoù,
ngöôøi Kitoâ höõu Ethiopia raát töï haøo hôn khi teân
“Ethiopia” ñöôïc nhaéc ñeán trong Kinh Thaùnh.
Theo söû lieäu, Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Ethiopia
ñaõ ñöôïc hình thaønh ngay töø thôøi gian ñaàu cuûa
caùc Giaùo hoäi sô khai. Saùch Coâng Vuï Toâng Ñoà
coù ñoaïn ñeà caäp ñeán moät trong nhöõng Kitoâ
höõu ñaàu tieân ñöôïc laø ngöôøi Ethiopia vaø ñaõ
ñöôïc Toâng ñoà Phi-líp röûa toäi (Cv 8:26-40).
Giaùo hoäi Coâng giaùo Ethiopia raát gaàn
guõi vôùi Chính thoáng
32
Nguyeän ñöôøng cuûa caùc anh em Sa-leâ-dieâng ôû Ethiopia
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
giaùo taïi ñaây caû veà giaùo thuyeát laãn nhöõng nghi leã thôø
phöôïng truyeàn thoáng. Ngoaøi ra, Giaùo Hoäi Coâng giaùo coøn
gaàn guõi caû vôùi nhöõng anh chò em Tin Laønh, nhöõng ngöôøi
cuøng chia seû moät ñöùc tin vaøo Ñöùc Kitoâ, vaøo Tin möøng vaø
moät cuoäc soáng môùi trong pheùp Röûa toäi.
Söï hieän dieän vaø caùc coâng cuoäc cuûa caùc tu só Saleâ-dieâng taïi Ethiopia
Caùc tu só Sa-leâ-dieâng Don Bosco ñaõ ñeán laøm vieäc taïi
Ethiopia töø ngaøy 17.10.1975, vaø söï hieän dieän cuûa hoï aûnh
höôûng raát maïnh treân ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân ñòa phöông
nôi ñaây. Caùc anh em Sa-leâ-dieâng môû caùc tröôøng hoïc,
tröôøng kyõ thuaät, trung taâm treû, giaùo xöù, caùc coâng cuoäc
xaõ hoäi... Taát caû nhöõng coâng cuoäc ñoù mang laïi nhieàu lôïi
ích cho ngöôøi daân Ethiopia, ñaëc bieät cho caùc ngöôøi treû
laø töông lai cuûa xaõ hoäi vaø Giaùo hoäi. Coäng theå Sa-leâ-dieâng
ñaàu tieân ñaõ ñöôïc thieát laäp taïi thò traán Mekelle, Tigray vaø
tröïc thuoäc vaøo tænh doøng Trung Ñoâng. Hieän nay, coäng theå
ñaàu tieân naøy laø moät tröôøng Kyõ thuaät, coäng ñoaøn Tu sinh
vaø Trung taâm treû.
Vaøo naêm 1982, tænh Doøng Milano cuûa YÙ ñaõ môû coâng cuoäc
môùi taïi Dilla. Coâng cuoäc naøy ñaõ phaùt trieån taát caû veà caùc
maët nhö giaùo duïc, y teá vaø vieäc phuùc aâm hoùa taïi thò traán
naøy vaø caùc vuøng laân caän. Ñoààng thôøi taïi ñaây caùc anh em
sa-leâ-dieâng cuõng coù moät giaùo xöù lôùn vaø hôn 17 giaùo hoï
naèm raûi raùc trong caùc vuøng ñoài nuùi. AÙ Tænh Ethiopia ñaõ
daàn töï ñöùng vöõng vôùi con soá nhöõng coäng ñoaøn vaø coâng
cuoäc gia taêng. Taát caû nhaèm ñaùp öùng cho nhu caàu cuûa caùc
thanh thieáu nieân taïi ñaây. Tính ñeán nay, AÙ tænh coù ñöôïc
15 coäng theå vaø ñieåm hieän dieän naèm ôû mieàn Baéc vaø mieàn
Nam Ethiopia. Beân caïnh ñoù, coøn phaûi keå ñeán Eritrea nöõa.
Dilla. Nôi ñaây chæ vôùi con soá 7 anh em hoäi vieân, nhöng
nhieàu coâng cuoäc khaùc nhau ñaõ ñöôïc môû ra nhö: trung
taâm Cung caáp löông thöïc, nhaø treû moà coâi, moät giaùo
xöù vaø 17 giaùo hoï, tröôøng kyõ thuaät, tröôøng maãu giaùo,
tröôøng caáp 1 vaø caáp 3, trung taâm treû, nguyeän xaù, caùc
coâng taùc xaõ hoäi... Vôùi nhu caàu cuûa caùc thanh thieáu nieân
taïi Ethiopia, anh em Sa-leâ-dieâng raát chuù troïng tôùi vieäc
môû caùc tröôøng hoïc, nguyeän xaù vaø trung taâm treû ñeå töø
ñaây coù theå tieáp caän vôùi caùc em vaø thöïc thi söù meänh
giaùo duïc nhaân baûn, trau doài kieán thöùc caàn thieát cho
cuoäc soáng theo phöông phaùp Giaùo duïc Döï phoøng cuûa
Cha Thaùnh Gioan Bosco. Beân caïnh ñoù, caùc anh em
phuï traùch giaùo xöù cuõng thöôøng xuyeân thaêm vieáng caùc
gia ñình Kitoâ höõu coù hoaøn caûnh khoù khaên, naâng ñôõ hoï
khoâng chæ veà ñôøi soáng vaät chaát, maø coøn khích leä hoï yù
thöùc hôn veà vieäc soáng ñôøi Ki-toâ höõu trong moâi tröôøng
chòu aûnh höôûng maïnh cuûa Chính Thoáng Giaùo, Tin Laønh
vaø Hoài Giaùo.
Söï hieän dieän cuûa anh em Sa-leâ-dieâng taïi Ethiopia ñaõ
ñem laïi nhöõng thaønh quaû raát toát ñeïp cho ngöôøi daân ñòa
phöông, ñaëc bieät cho caùc baïn treû. Caùc baïn treû ñaõ ñöôïc
hoïc hoûi vaø tieáp xuùc vôùi moät neàn giaùo duïc môùi, moät neàn
giaùo duïc cuûa con tim, cuûa tình yeâu maø chính nhöõng
ngöôøi con cuûa Don Bosco ngaøy nay qua Heä thoáng Giaùo
duïc Döï phoøng ñaõ ñem laïi cho hoï.
Maëc duø caùc coâng cuoäc Sa-leâ-dieâng phaùt trieån raát maïnh,
nhöng beân caïnh ñoù vaãn coøn nhu caàu raát lôùn veà soá hoäi vieân
sa-leâ-dieâng laøm vieäc, vaø caû veà trình ñoä chuyeân moân. Soá
hoäi vieân laøm vieäc taïi Ethiopia goàm: Ethiopia (68), YÙ (22),
Eritrea (17), AÁn ñoä (4), Taây Ban Nha (2), Hoa Kyø (2), Ba
Lan (2), Phi luaät Taân (1), Uruguay (1) vaø Vieät Nam (2).
Ñeå ñaùp öùng cho nhu caàu ngöôøi treû taïi ñaây, anh em Saleâ-dieâng ñaõ môû caùc tröôøng Kyõ thuaät, tröôøng Daïy ngheà,
Trung taâm treû, Tröôøng hoïc... Ngoaøi ra, coøn coù moät soá
coâng cuoäc khaù ñaëc bieät nhö coâng cuoäc Treû em ñöôøng
phoá, trong ñoù caùc em ñöôïc ñoùn nhaän vaøo moät coäng ñoaøn
Sa-leâ-dieâng ñeå soáng, sinh hoaït vaø ñöôïc giaùo duïc. Caùc em
xuaát thaân töø nhöõng gia ñình ngheøo khoå, hay bò gia ñình
boû rôi, hoaëc laø naïn nhaân cuûa moät soá teä naïn xaõ hoäi. Moät
soá em coù cha meï bò nhieãm HIV, hoaëc boá meï khoâng coøn
chung soáng vôùi nhau nöõa. Chính vì theá, caùc em thieáu
moät neàn giaùo duïc ban ñaàu, khoâng coù ñöôïc moät tinh thaàn
gia ñình laø moät yeáu toá caên baûn maø moãi ngöôøi treû caàn
ñöôïc laõnh nhaän. Trong coäng ñoaøn Sa-leâ-dieâng, caùc em
ñöôïc hoïc caùc moân phoå thoâng, hoïc ngheà... Vôùi coâng cuoäc
naøy, coäng theå Bosco Children ñaõ ñoùn nhaän hôn 80 em treû
ñöôøng phoá tính cho ñeán nay.
Hình treân: Thaøy Kinh Luaân SDB vaø nhoùm treû em taïi Ethiopia
Hình döôùi: Caùc anh em Truyeàn giaùo Vieät Nam vaø ngoaïi quoác taïi Ethiopia
Naèm veà phía Nam cuûa Ethiopia, caùch thuû ñoâ Addis
Abeba hôn 200 caây soá laø moät thò traán nhoû Zway vôùi caùc
coâng cuoäc nhö tröôøng hoïc caáp 1, caáp 2 vaø caáp 3, trung
taâm treû, nguyeän xaù, vaø nhöõng keá hoaïch ñeå giuùp ñôõ caùc
phuï nöõ cô nhôõ do caùc tình nguyeän vieân ñaûm traùch. Doïc
theo con ñöôøng ñi Awasa, caùch thò traán Zway khoaûng
7 Km ñoù laø coäng theå Adamatullu. Tieáp theo ñoù khoaûng
hôn 200 km laø söï hieän dieän cuûa em em Sa-leâ-dieâng taïi
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
33
Taûn maïn
chieác laù thu
Baøi vieát:
TRAÀN TRUNG
TOÂI VAÃN THAÀM ÖÔÙC “NHÖÕNG CHIEÁC LAÙ
MUØA THU” NAØY ÑANG MAËC CHO ÑÔØI
MÌNH NHÖÕNG KHOAÛNH KHAÉC YÙ NGHÓA
THAÄT SÖÏ. NHÖÕNG KHOAÛNH KHAÉC MAØ
DUØ HOÏ COÙ QUA ÑI, NHÖNG VAÃN COÙ ÑOÙ
YÙ NGHÓA CUÛA NHÖÕNG NUÏ CÖÔØI, CUÛA
SÖÏ HOÀI TAÂM HOAÙN CAÛI, CUÛA VIEÄC HOÏC
BIEÁT SOÁNG BAO DUNG, CUÛA KHAÙT
VOÏNG SOÁNG VAØ HÖÔÙNG THIEÄN
S
aùng nay, trôøi ñoät nhieân trôû laïnh, laïnh nhö caét
xöông caét thòt. Laïy Meï ôi, sao maø laïnh theá
naøy! Wow!!! Tieáng wow cuûa toâi nhö oøa vôõ
trong khoâng gian vaø tan vaøo vuõ ñieäu bieán ñoåi cuûa
thôøi gian. Theá ñaáy, ñaát trôøi laø vaäy. Môùi chæ caùch ñaây
hai ngaøy thoâi, thôøi tieát ñang coøn noùng ran noùng böùc,
aáy vaäy maø saùng nay ñaõ trôû laïnh khuûng khieáp. Nhöng
ñieàu laøm toâi chuù yù coù leõ laø nhöõng taøn laù trong caùnh
röøng quanh nhaø, chuùng töï döng khoaùc moät chieác
aùo môùi maø chaúng bieát töï bao giôø, coù leõ töï ban ñeâm
chaêng. OÀ, thieân nhieân quaù ö huyeàn dieäu, laù cuõng thay
aùo môùi; vaø toâi chôït hieåu ra raèng, ñoù laø
chieác aùo môùi cuûa muøa Thu maø Nguyeãn
Ñình Thi ñaõ nhaéc tôùi. “Muøa Thu thay
aùo môùi” nhö chæ môùi baét ñaàu vaø giôø
ñaây trong toâi cuõng baét ñaàu daäy leân moät
caûm xuùc laï thöôøng. Maø khoâng! ñuùng ra laø
söï nhen nhuùm cuûa moät yù nghóa veà phaän
ngöôøi. Con ngöôøi roài moät luùc naøo ñoù cuõng
phaûi maëc laáy chieác aùo môùi cuûa cuûa muøa thu
ñôøi mình. Chieác aùo maø coù theå hoï ñoùn nhaän nhö
moät phaàn thöôûng sau nhöõng ngaøy lam luõ cuûa
cuoäc ñôøi. Tuy theá, ñoù cuõng coù theå laø chieác aùo
maø hoï chaúng muoán maëc vaøo vì muøa Thu cuoäc
ñôøi ñeán quaù voäi. Muøa Thu ñôøi hoï thay aùo sôùm
quaù chaêng!
Toâi laàn böôùc theo loái vaøo cuûa trung taâm Mai Hoøa.
Mai Hoøa, caùi teân nghe coù veû cuõng eâm tai ñaáy
chöù; vaâng coù theå noùi noù laø caùi teân cho moät nieàm
hy voïng, caùi teân muoán keùo con ngöôøi laïi gaàn nhau
hôn. Toâi böôùc vaøo trong vôùi thaùi ñoä deø daët, vì ñaây
laø laàn ñaàu tieân toâi ñeán ñaây cô maø. Ai maø laïi chaúng
theá! Tröôùc laï sau quen, toâi töï nhuû loøng mình nhö
vaäy. Nhöng thöïc ra caûm giaùc trong toâi luùc ñoù coøn
hôn laø moät söï laïnh luøng cô; ñuùng ra thì phaûi noùi ñoù
laø moät söï ngôõ ngaøng vì söï thinh laëng ñeán coâ tòch
cuûa caùi vuøng queâ voán noåi tieáng laø “thaønh ñoàng”
cuûa ñaát nöôùc.
Söï coâ tòch cuûa nôi ñaây ñaõ daàn ñöa toâi böôùc vaøo
thöïc taïi cuûa moät trung taâm AIDS, nôi an döôõng
cuûa nhöõng con ngöôøi ñang haáp hoái chôø cheát. Toâi
buoät mieäng keâu leân: OÂi töû thaàn! sao ngöôi taøn
nhaãn quaù vaäy! Nhöng phaûi chaêng töû thaàn taøn
nhaãn hay chính laø con ngöôøi taøn nhaãn? Nhìn moät
beù L. chæ môùi vaøi ba tuoåi maø ñaõ phaûi quaèn quaïi
34
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
chieán ñaáu vôùi söï ñau ñôùn khoân cuøng. “Laïy Chuùa”, toâi
keâu leân, “xin caát ñi söï khoå aûi ñang ñaøy ñoïa thaân xaùc
ñöùa beù naøy.” Moät nieàm xuùc caûm daâng traøo nhö oøa vôõ
trong toâi khieán toâi döôøng nhö khoâng theå böôùc ñi khoûi
caùi giöôøng nôi chuù beù ñang vaën mình trong ñau ñôùn.
Toâi chôït nghó: theá ñaáy, cuoäc ñôøi voán dó voâ tình maø!
Noù voâ tình khoâng phaûi vì baûn chaát cuûa noù, nhöng voâ
tình vì baûn chaát cuûa con ngöôøi. Cuï theå laø cuoäc ñôøi cuûa
moãi ngöôøi nôi ñaây cöù khaéc khoaûi khoân nguoâi, khi hoï
chöa tìm ra yù nghóa cuûa ñôøi mình. Luùc ñoù, cuoäc soáng
trôû neân thaät söï voâ tình. Beù L. ñaõ phaûi ñoùn laáy haäu quaû
cuûa “chieác aùo muøa thu” chuïp xuoáng treân ñôøi em nhö
chính söï voâ tình cuûa con ngöôøi daønh cho em.
Laúng laëng moät khoaûnh khaéc, toâi quyeát ñònh tìm hieåu
veà moät soá beänh nhaân. Nôi ñaây, nhöõng con ngöôøi nhö
beù L. cuõng ñang ñau ñôùn nhaän caùi cheát ñeán vôùi hoï
moät caùch baát öng, töøng ngaøy töøng giôø. Nhöõng gì toâi
ñaõ chöùng kieán vaø nhöõng gì toâi caûm nhaän thaät chua
xoùt quaù ñoãi. Ñaõ moät thôøi hoï coù nhöõng luùc sung söôùng,
tuûi nhuïc, giaän hôøn, yeâu thöông... nhöng daãu hoï ñaõ
neám traûi cuoäc ñôøi nhö theá naøo ñi nöõa, thì ñieåm chung
nhaát cuûa hoï luùc naøy laø thieáu ñieåm töïa vaø tình thöông,
nhaát laø thieáu ñi moät lyù töôûng soáng cho baûn thaân. Coù
nhöõng ngöôøi tuoåi ñôøi cuõng ñuû ñeå coù theå goïi ñöôïc laø
nhuoám maøu söông gioù, nhöng cuõng coù nhöõng ngöôøi
chæ môùi böôùc vaøo ñôøi hay thaäm chí chæ nhôùm chaân nôi
ngöôõng cöûa cuoäc ñôøi, theá maø cuõng phaûi mang cuøng
moät heä quaû vaø laõnh nhaän cuøng moät aùn nhö nhau. Hoï
ñaùng traùch hay ñaùng thöông? Ai daùm baûo laø hoï ñaùng
traùch, cuoäc ñôøi ö! Khoâng theå. Con ngöôøi ö! Coù theå
moät phaàn naøo. Nhöng caùi phaàn aáy ai ñuû khaû naêng ñeå
ñaûm nhaän ñaây. Maø neáu nhö hoï ñaùng traùch thì nhöõng
ngöôøi cuøng lieân ñôùi trong tình thöông vaø traùch nhieäm
coù theå döûng döng ñöôïc chaêng? Dó nhieân laø khoâng roài.
Neáu nhö xaõ hoäi maø ñem ñeán cho con ngöôøi nhöõng
ñieàu kieän toát nhaát, thì lieäu nhöõng taám thaân ñoïa ñaøy kia
coù ñeán noãi theá khoâng ! Neáu ai cuõng tìm maëc cho ñôøi
mình vaø ñôøi ngöôøi yù nghóa vaø neùt
ñeïp cuûa cuoäc soáng, daàu
noù thaät mong manh
nhö chieác laù muøa thu
hay daãu chæ toàn taïi
trong moät khoaûnh
khaéc, thì lieäu
raèng chuùng ta
Nhöõng nuï cöôøi
hoàn nhieân vaø
deã thöông cuûa
caùc treû em taïi
Trung Taâm
MAI HOØA
coøn bao giôø phaûi chöùng kieán nhöõng maûnh ñôøi coøm coõi
quaïnh ñau nhö theá nöõa chaêng?
OÂi chieác laù muøa Thu! Chieác laù treân caønh coù luùc xanh
luùc vaøng, cuoäc ñôøi con ngöôøi cuõng coù thôøi treû vaø luùc
giaø. Theá nhöng, vieäc gaùn nghóa cho söï vaät thì döôøng
nhö quaù deã daøng ñoái vôùi con ngöôøi, nhöng maëc laáy
“yù nghóa” cho ñôøi mình thì laø moät vieäc chaúng deã chuùt
naøo. Nhö chieác laù muøa Thu, neáu ta cöù nhìn noù trong
moät chu kyø muøa thì coù gì laø yù nghóa ñaâu. Nhöng muøa
Thu vôùi saéc maøu tuyeät dieäu cuûa caû moät thieân nhieân
thay ñoåi khieán loøng ngöôøi thanh thoaùt hôn, thì aâu cuõng
laø moät caùi gì ñaùng cho ta ñaët caâu hoûi laém chöù. Hôn theá
nöõa, khi laù ruïng veà coäi theo ñuùng chu kyø muøa laø luùc
laù trôû neân chaát xuùc taùc nuoâi döôõng vaø aáp uû thaân caây
trong suoát muøa ñoâng baêng giaù, vaø khi xuaân ñeán caây
laïi maïnh meõ ñaâm choài naûy loäc. Chieác laù muøa Thu daãu
khoâng coøn nöõa, nhöng coøn ñoù moät thaân caây maïnh
khoûe vaø moät muøa hoa traùi tieáp theo nhö vaãn nhaéc cho
ta nhôù yù nghóa cuûa nhöõng muøa Thu thay laù ñaõ qua.
Muøa thu cuûa caùc baïn toâi, nhöõng beänh nhaân ôû trung
taâm Mai Hoøa, lieäu coù mang ñaày ñuû yù nghóa cuûa noù
chaêng? Toâi khoâng bieát vaø cuõng chaúng theå ño löôøng
ñöôïc möùc ñoä yù nghóa cuûa chieác aùo muøa thu maø caùc
baïn toâi ñaõ maëc vaøo. Nhöng moät ñieàu chaéc chaén maø
toâi coù theå bieát ñöôïc laø “sinh, laõo, beänh, töû”, moät “chu
kyø muøa” ñeo baùm laáy thaân phaän con ngöôøi, roài aét
phaûi ñeán. Neáu nhö theá, caùc baïn toâi giôø ñaây ñang daàn
ñoùn nhaän laáy caùi chu kyø cuûa soá phaän ñoù trong chính
cuoäc ñôøi
mình. Hoï ñoùn nhaän noù vôùi moät
giaù trò
naøo, toâi khoâng coù caâu traû lôøi xaùc
thöïc. Laém luùc toâi cuõng hoaøi nghi
veà vieäc hoï ñang ñoùn nhaän caùi
“chu kyø muøa” ñoù baèng chính yù
nghóa cuûa ñôøi hoï. Nhöng daãu sao
toâi vaãn thaàm öôùc ”nhöõng chieác laù
thu naøy” ñang maëc cho mình nhöõng
khoaûnh khaéc yù nghóa thaät
söï. Nhöõng khoaûng
khaéc maø duø hoï coù
qua ñi, nhöng
vaãn coøn ñoù
yù nghóa cuûa
nhöõng nuï cöôøi,
cuûa söï hoài taâm
hoaùn caûi, cuûa vieäc
hoïc bieát soáng bao
dung, cuûa moät chuùt
khaùt voïng soáng maø
hoï ñaõ giaønh laáy ñöôïc
trong nhöõng giaây
phuùt cuoái cuøng cuûa
ñôøi mình, vaø nhaát
laø cuûa khaùt voïng
höôùng THIEÄN.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
35
TÖÏ DO ÑEÅ HÖÔÙNG THIEÄN
COÙ LÔØI ÑÖÙC CHUÙA PHAÙN VÔÙI OÂNG GIOÂ-NA,
CON CUÛA OÂNG AMITTAI
Chöông
1
GIOÂNA ÑÖÙNG DAÄY NHÖNG LAØ ÑEÅ TROÁN ÑI
TAÙC-SÍT TRAÙNH NHAN ÑÖÙC CHUÙA...
GIAÙO LYÙ CHO BAÏN TREÛ
PHILIP WILLIAMS
lôøi Vieät: VAÊN CHÍNH
Naøo baây giôø haõy noùi cho chuùng toâi.
Vì sao maø chuùng ta gaëp phaûi tai hoïa
naøy ?
Haõy troãi daäy, ñi ñeán Niniveâ, moät
thaønh phoá lôùn, vaø hoâ cho daân thaønh
bieát raèng söï gian aùc cuûa chuùng ñaõ leân
thaáu tôùi Ta.
VAØ OÂNG ÑAÕ ÑI XUOÁNG
GIOÙP-PA...
ROÀI CUØNG THUÛY THUÛ XUOÁNG TAØU ÑEÅ ÑI
TAÙC-SÍT HAÀU TRAÙNH MAËT ÑÖÙC CHUÙA.
HOÏ ÑAÕ KEÂU KHAÁN CAÙC THAÀN MINH CUÛA HOÏ
THUYEÀN TRÖÔÛNG LAÏI GAÀN VAØ QUÔÛ TRAÙCH OÂNG...
Sao laïi nguû theá naøy ? Daäy mau! Haõy keâu
caàu thaàn cuûa oâng ñi ! May ra vò thaàn aáy seõ
nghó ñeán chuùng ta vaø chuùng ta khoûi maát
maïng.
COØN GIOÂ-NA THÌ XUOÁNG HAÀM TAØU,
NAÈM ÑOÙ VAØ NGUÛ THAÄT SAY.
CAÙC THUÛY THUÛ BAÛO NHAU...
Naøo, chuùng ta haõy baét thaêm cho
bieát taïi ai maø chuùng ta gaëp tai
hoïa naøy.
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
Chuùng toâi phaûi xöû vôùi oâng theá naøo ñeå
cho bieån laëng ñi haû ?
QUAÛ THAÄT. BIEÅN CAØNG LUÙC CAØNG
ÑOÄNG MAÏNH...
HOÏ KEÂU CAÀU ÑÖÙC
CHUÙA...
NGÖÔØI TA COÁ CHEØO
VAØO ÑAÁT LIEÀN...
Haõy ñem toâi neùm
xuoáng bieån thì bieån
seõ laëng ñi, khoâng coøn
ñe doïa caùc oâng nöõa.
Toâi bieát laø taïi toâi maø
caùc oâng gaëp côn baõo
lôùn theá naøy !
OÂi! Laïy Ñöùc Chuùa, öôùc
gì chuùng con khoâng phaûi
cheát vì maïng ngöôøi naøy.
Chính Ngaøi haønh ñoäng
theo sôû thích.
Nhöng khoâng theå ñöôïc, vì
bieån moãi luùc moät ñoäng theâm
vaø uy hieáp hoï...
HOÏ QUAÚNG CAÙC HAØNG HOÙA TREÂN
TAØU XUOÁNG BIEÅN CHO NHEÏ BÔÙT
ROÀI HOÏ GIEO QUEÛ...
36
OÂng ñaõ laøm gì
theá ?
THAÄT VAÄY! DO OÂNG KEÅ LAÏI MAØ HOÏ ÑÖÔÏC
BIEÁT LAØ OÂNG ÑANG TROÁN ÑI ÑEÅ TRAÙNH
NHAN ÑÖÙC CHUÙA.
NHÖNG THIEÂN CHUÙA TUNG RA MOÄT CÔN GIOÙ TO TREÂN
BIEÅN, KHIEÁN TAØU TÖÔØNG CHÖØNG NHÖ SAÉP TAN VÔÕ RA.
CAÙC THUÛY THUÛ HEÁT SÖÙC SÔÏ HAÕI...
OÂng thuoäc daân naøo ?
OÂng thuoäc veà nöôùc naøo ?
NGHE THEÁ, HOÏ VOÂ CUØNG SÔÏ
HAÕI
TÌM TAØU VAØ OÂNG TRAÛ TIEÀN...
Toâi laø ngöôøi Híp-ri. Ñaáng toâi kính sôï laø
Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa caùc taàng trôøi,
Ñaáng ñaõ laøm ra bieån khôi vaø ñaát lieàn.
OÂng laøm ngheà gì ? OÂng töø ñaâu ñeán?
...VAØ QUEÛ RÔI TRUÙNG
OÂNG GIOÂ-NA.
ROÀI HOÏ TUÙM LAÁY OÂNG GIOÂ-NA
VAØ QUAÊNG XUOÁNG BIEÁN.
BIEÅN ÑAÕ DÖØNG CÔN
GIAÄN DÖÕ
ÑÖÙC CHUÙA KHIEÁN
MOÄT CON CAÙ LÔÙN
NUOÁT OÂNG GIOÂ-NA.
VAØ OÂNG GIOÂ-NA ÑAÕ
ÔÛ TRONG BUÏNG CAÙ 3
NGAØY 3 ÑEÂM
NHÖÕNG NGÖÔØI AÁY SÔÏ ÑÖÙC
CHUÙA LAÉM. HOÏ DAÂNG HY LEÃ
LEÂN ÑÖÙC CHUÙA VAØ KHAÁN
HÖÙA.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
37
Chöông
Con ñaõ noùi: “Con bò ñuoåi ñi
khuaát maét Chuùa roài! Nhöng
con vaãn höôùng nhìn veà
thaùnh ñieän cuûa Chuùa!”
TÖØ TRONG BUÏNG CAÙ, OÂNG GIOÂ-NA CAÀU
NGUYEÄN CUØNG ÑÖÙC CHUÙA LAØ THIEÂN CHUÙA
Töø caûnh ngaët ngheøo, toâi
keâu leân Ñöùc Chuùa, Ngöôøi
ñaõ thöông ñaùp lôøi. Töø aâm
phuû, con caàu cöùu, Ngaøi
ñaõ nghe tieáng con.
Nöôùc buûa vaây con ñeán coå,
vöïc thaúm vaây boïc con, treân
ñaàu con, rong reâu quaán
chaèng chòt.
ÑÖÙC CHUÙA TRUYEÀN BAÛO CON CAÙ, NOÙ LIEÀN MÖÛA
OÂNG GIOÂ-NA RA TREÂN ÑAÁT LIEÀN.
38
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
COÙ LÔØI CUÛA ÑÖÙC CHUÙA PHAÙN VÔÙI
OÂNG GIOÂ-NA LAÀN THÖÙ HAI RAÈNG”
Ngaøi ñaõ neùm con vaøo vöïc saâu,
giöõa loøng bieån. laøn nöôùc meânh
moâng vaây boïc con, soùng coàn
theo nöôùc cuoán, Ngaøi ñeå cho
traøn ngaäp thaân naøy.
“Haõy
ñöùng daäy, ñi ñeán
Ni-ni-veâ, thaønh phoá lôùn,
vaø hoâ cho daân thaønh bieát
lôøi tuyeân caùo Ta truyeàn
cho ngöôi.”
OÂNG GIOÂ-NA BAÉT ÑAÀU ÑI VAØO
THAØNH, ÑI MOÄT NGAØY ÑAØNG VAØ
COÂNG BOÁ:
Con ñaõ xuoáng taän neàn moùng nuùi
non, cöûa loøng ñaát ñaõ caøi then
nhoát con maõi maõi. Nhöng Ngaøi ñaõ
ñöa söï soáng con leân khoûi huyeät,
laïy Ñöùc Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa
con.
TIN BAÙO ÑEÁN CHO VUA NI-NI-VEÂ. VUA
RÔØI KHOÛI NGAI, CÔÛI AÙO CHOAØNG,
KHOAÙC AÙO VAÛI THOÂ, VAØ NGOÀI TREÂN
TRO BUÏI.
Boïn thôø thaàn hö aûo,
chôù gì chuùng boû ñieàu
chuùng vaãn toân suøng.
Khi maïng soáng con haàu
taøn, con ñaõ nhôù ñeán Ñöùc
chuùa vaø lôøi caàu nguyeän
cuûa con ñaõ tôùi Ngaøi, tôùi
ñeàn thaùnh cuûa Ngaøi.
Chöông
OÂNG GIOÂ-NA ÑÖÙNG DAÄY VAØ ÑI ÑEÁN
NI-NI-VEÂ NHÖ LÔØI ÑÖÙC CHUÙA PHAÙN.
NI-NI-VEÂ LAØ MOÄT THAØNH PHOÁ CÖÏC KYØ
ROÄNG LÔÙN, ÑI NGANG QUA PHAÛI MAÁT
BA NGAØY ÑAØNG.
“Coøn 40 ngaøy nöõa
Ni-ni-veâ seõ bò phaù
ñoå.”
VUA CHO RAO TAÏI NI-NI-VEÂ:
Phaàn con, giöõa tieáng haùt taï ôn,
con seõ daâng tieán Ngaøi hy leã; con
xin giöõ troïn ñieàu ñaõ khaán nguyeàn.
Ñöùc Chuùa môùi laø Ñaáng ban ôn
cöùu ñoä.
Do s
vaø ca aéc chæ cuûa
ngöô ùc quan ñ ñöùc vua
vaø ch øi vaø suùc vaïi thaàn,
neám ieân deâ kh aät, boø be
ñöôïc baát cöù ca oâng ñöôïc â
uoáng aên coû, kh ùi gì, khoân
vaät p nöôùc. Ng oâng ñöôïc g
thoâ v haûi khoaùc öôøi vaø su
Thieân aø heát söùc aùo vaûi ùc
Chuùa
keâu c
.
aàu
DAÂN NI-NI-VEÂ TIN VAØO THIEÂN CHUÙA, HOÏ COÂNG
BOÁ LEÄNH AÊN CHAY VAØ MAËC AÙO VAÛI THOÂ, TÖØ
NGÖÔØI LÔÙN ÑEÁN TREÛ NHOÛ.
M
laïi oãi ng
va , bo öô
ba ø nhö û ñaøn øi ph
B ïo l õng g aûi
cha ieát ñ öïc cu haøn gian trôû
bo úng aâu ûa h aùc
va û yù ñ ngh Thie mình vi
no ø ng ònh ó l ân C .
kh ä, kh uoâi gia aïi, ch huùa
oûi ieán côn ùng aún
ph ch th ph g
aûi uù òn aït
che ng h
át ? ta
”
THIEÂN CHUÙA THAÁY VIEÄC HOÏ LAØM,
THAÁY HOÏ BOÛ ÑÖÔØNG GIAN AÙC
MAØ TRÔÛ LAÏI, NGÖÔØI HOÁI TIEÁC VEÀ
TAI HOÏA NGÖÔØI ÑAÕ TUYEÂN BOÁ SEÕ
GIAÙNG PHAÏT TREÂN HOÏ. NGÖÔØI ÑAÕ
KHOÂNG GIAÙNG XUOÁNG NÖÕA.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
39
“Caùc oâng seõ bieát söï thaät, söï thaät seõ giaûi phoùng caùc oâng”
(Gioan 8:32)
Baïn,
T
rong cuoäc tranh luaän vôùi ngöôøi Do Thaùi, Chuùa cho
hoï bieát laø neáu soáng theo lôøi Chuùa thì hoï phaûi soáng
theo söï thaät vaø söï thaät seõ giaûi phoùng hoï khoûi cuoäc
soáng noâ leä toäi loãi.
“Caùc oâng seõ bieát söï thaät, söï thaät seõ giaûi phoùng caùc oâng”
(Gioan 8:32)
Chuùa laø Söï Thaät. Chính Chuùa Gieâsu ñaõ tuyeân boá nhieàu laàn
nhö theá. Chuùa ñaõ daïy caùc moân ñeä söï thaät veà Thieân Chuùa
vaø con ngöôøi.
Söï thaät treân laø neàn taûng cho ñôøi soáng Coâng Giaùo cuûa
chuùng ta.
Ma quyû laø keû gian doái vaø löøa ñaûo. Ma quyû ñaõ löøa doái oâng baø
nguyeân toå. Neáu aên traùi caám – khoâng vaâng lôøi Chuùa – oâng
baø seõ ñaày uy quyeàn nhö Thieân Chuùa. Haäu quaû cuûa haønh
ñoäng naøy laø caû nhaân loaïi chòu aûnh höôûng cuûa toäi.
Kinh Thaùnh ñaõ nhaán maïnh:
“Cha caùc oâng laø ma quyû...Noù ñaõ khoâng ñöùng veà phía söï
thaät, vì söï thaät khoâng ôû trong noù. Khi noù noùi doái laø noùi
theo baûn tính cuûa noù, bôûi vì noù laø keû noùi doái, vaø laø Cha
söï gian doái. Coøn toâi chính vì toâi noùi söï thaät, neân caùc oâng
khoâng tin toâi.” (Gioan 8:44-45).
Haäu quaû cuûa gian doái thaät laø khoù löôøng. Gian doái phaù vôõ
tình ngöôøi (Rom 1;9)
“...Moät soá ngöôøi seõ boû ñöùc tin vaø theo nhöõng thaàn khí löøa
doái vaø nhöõng giaùo huaán cuûa ma quyû” (1 Tim 4:1-2)
“Caùc oâng seõ bieát söï thaät, söï thaät seõ giaûi phoùng caùc oâng”
(Gioan 8:32)
Ñöùc Hoàng Y tieân khôûi Vieät Nam sau khi nhaän töôùc Hoàng
Y, giaùo daân xin Ngaøi cho bieát hoï phaûi laøm gì ñeå giuùp Giaùo
Hoäi vaø queâ Höông Ngaøi ñaõ xin moïi ngöôøi can ñaûm noùi leân
söï thaät.
Baïn,
Ngöôøi treû chuùng ta coù ñeà cao söï thaät khoâng? Coù daùm
ñem chaân lyù vaøo nôi oaùn thuø nhö chuùng ta thöôøng haùt
khoâng? (Thaùnh Phanxicoâ)
thaùng 2 naêm 1732. Khi oâng ta sinh ra thì nöôùc Myõ chöa
ñöôïc thaønh laäp. Luùc ñoù Myõ laø thuoäc ñòa cuûa nöôùc Anh.
Hoï chieán ñaáu choáng ngöôøi Anh ñeå giaønh ñoäc laäp; Geroge
Washington laø moät vò töôùng trong quaân ñoäi. Ngöôøi Myõ
ñaõ thaéng traän vaø laáy teân nöôùc laø Hieäp Chuûng Quoác Myõ
(United States of America). OÂng George Washington ñaõ
ñöôïc baàu laøm vò toång thoáng ñaàu tieân cuûa nöôùc Myõ.
Ngöôøi ta keå raèng khi George Washington coøn laø moät caäu
beù. Caäu coù moät caùi buùa môùi, vôùi caùi buùa naøy caäu ñaõ chaët
moät caây cherry trong vöôøn. Cha oâng ñaõ noåi giaän khi thaáy
caây quyù cuûa oâng bò ñoán, oâng hoûi: ‘George coù phaûi con chaët
caây ñoù khoâng?’ George sôï khoâng daùm nhaän! Nhöng sau
cuøng caäu quyeát ñònh noùi söï thaät. “Daï, thöa Cha, chính
con”. Chính con chaët caây cherry, con khoâng theå noùi laùo.”
Ngöôïc laïi, Cha oâng ñaõ khen oâng vaø haõnh dieän vì con oâng
ñaõ daùm noùi thaät.
thaønh
Ñòa danh Thaùnh Kinh
T
NA-DA-REÙT
aát caû chuùng ta ñaõ ñöôïc nghe nhieàu laàn ñòa
danh naøy. Thaønh Na-da-reùt laø queâ höông
cuûa Chuùa Gieâsu, Meï Maria vaø Thaùnh
Giuse. (Lc 2:51)
Xin Chuùa giuùp chuùng ta soáng theo söï thaät trong moät xaõ
hoäi chöùa nhieàu gian doái, daàu coù khi thua thieät hay phaûi traû
giaù ñaét vì chuùng ta muoán theo Chuùa laøm con caùi cuûa Söï
Thaät.
OÂng Na-tha-na-en ñaõ cheâ laø ôû Na-da-reùt laøm sao
maø coù gi hay ñöôïc? (Gioan 1:45-46).
Baøi vieát: Lm. NHÖ BÌNH
Thaønh naèm ôû phía Baéc nöôùc Do thaùi, laø moät
thaønh nhoû, naèm treân ñænh ñoài, nhìn xuoáng thung
luõng Jezreel. Daân soá 66.000 ngöôøi (2008).
Sö
thaât
seõ giaûi phoùng
Coù nhieàu di tích lieân quan ñeán cuoäc ñôøi Chuùa:
Gieáng nöôùc cuûa Maria; Nhaø thôø Truyeàn tin. Ñaây
laø nhaø thôø quan troïng nhaát, xaây naêm 1909 hoaøn
thaønh naêm 1966. Trong nhaø thôø coù hang ñaù
truyeàn tin. Nôi thieân thaàn Ga-bri-en ñaõ truyeàn tin
cho Meï Maria. Ngoaøi ra coøn Nhaø thôø thaùnh Giuse – nôi thaùnh Giuse- haønh ngheà thôï moâc. Vöông
cung thaùnh ñöôøng Chuùa Gieâ-su thôøi nieân thieáu.
Laø hoïc sinh, sinh vieân chuùng ta coù hoïc taäp thi cöû nghieâm
tuùc khoâng?
1099:Thaäp töï quaân ñaõ chieám ñoùng, Na-dareùt thaønh thuû ñoâ cuûa mieàn Ga-li-leâ.
yy
Laø Ngöôøi coâng giaùo chuùng ta coù laøm chöùng vaø
soáng theo söï thaät khoâng?
1187: Töôùng Saladin cuûa Ai Caäp chieám Nada-reùt nhöng vaãn cho ngöôøi Kitoâ cö nguï.
yy
1291: Thaäp töï quaân bò ñaùnh baïi vaø hoï
khoâng bao giôø trôû laïi.
yy
1517: Vöông quoác Thoå chieám Ñaát thaùnh
vaø truïc xuaát ngöôøi Kitoâ ra khoûi Na-da-reùt.
yy
1620: Ngöôøi Kitoâ ñöôïc trôû laïi Na-da-reùt
yy
1730: Caùc linh muïc doøng Phan-xi-coâ xaây
nhaø thôø treân choã Meï Maria ñaõ ñöôïc
truyeàn tin.
yy
1947: Na-da-reùth thuoäc vuøng AÛ raäp khi
Lieân Hieäp Quoác phaân chia ñaát thaùnh laøm
hai cho ngöôøi AÛ raäp vaø Do thaùi.
yy
1948: Ngöôøi Do thaùi chieám ñoùng Na-da-reùt
cho ñeán ngaøy nay.
40
SOÁ 8 NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
1
2
Trong lòch söû, Na-da-reùth ñaõ traûi qua nhieàu bieán
coá quan troïng.
yy
George Washington
sinh ngaøy 22
Na-da-reùt vaø Nhaø thôø Truyeàn Tin
Nhaø thôø Thieân söù Ga-bri-en
Hang ñaù nôi Thieân söù Truyeàn Tin
Gieáng nöôùc Maria
Thaønh quan troïng ñoái vôùi Kitoâ giaùo vì theo Tin
Möøng laø nôi Chuùa Gieâsu ñaõ soáng qua tuoåi thô.
Laø ngöôøi treû chuùng ta coù toân troïng söï thaät khoâng?
Baïn,
1.
2.
3.
4.
Na-da-reùt laø trung taâm thöông maïi cuûa ngöôøi AÛ
raäp ôû mieàn Baéc. Kyõ ngheä chính taïi ñaây laø du lòch.
Theá kyû 4 vua Coâng-tan-ti-noâ ñaõ xaây moät
ñeàn thôø taïi Na-da-reùt.
“Caùc oâng seõ bieát söï thaät,
söï thaät seõ giaûi phoùng caùc
oâng” (Gioan 8:32)
Lm. NHÖ LOAN
Thaønh khoâng ñöôïc nhaéc tôùi trong Cöïu Öôùc. Nada-reùt chæ trôû neân quan troïng vì laø queâ höông cuûa
Chuùa Gieâsu.
yy
Chuùng ta phaûi laø men trong boät, phaûi ñem
söï thaät lôøi Chuùa vaøo trong cuoäc soáng. Chuùng
ta cuõng phaûi ñöùng leân ñeå laøm chöùng cho
cho söï thaät veà Chuùa veà Giaùo hoäi vaø veà Queâ
Höông.
KINH THAÙNH CUÛA BAÏN TREÛ
3
4
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
41
KINH THAÙNH CUÛA BAÏN TREÛ
vaø khaùch haønh höông coù theå nhaän ra khi ñi thaêm vieáng
trong nhöõng ngaøy naøy. Ngöôøi Hoài giaùo nghæ leã vaøo ngaøy
thöù saùu, ngöôøi Do thaùi vaøo ngaøy thöù baûy vaø ngöôøi Kitoâ
giaùo vaøo ngaøy Chuùa nhaät. Theá nhöng ngaøy nghæ chính
thöùc cuûa nhaø nöôùc Ít-ra-en laø ngaøy thöù baûy.
GIEÂRUSALEM
KINH THAØNH AÙNH SAÙNG
Thaønh phoá Gieâ-ru-sa-lem coå coù 7 coång thaønh raát ñeïp: coång
Giaffa, coång Damasco, coång Erode, coång thaùnh Stefano, coång
Magrebini vaø coång Sion. Trong thaønh phoá coå ñöôïc chia thaønh
boán khu phoá: Do thaùi, Ki-toâ giaùo, Armeno vaø Hoài giaùo. Coù 3
coäng ñoàng toân giaùo lôùn taïi ñaây: Do thaùi, Ki-toâ giaùo vaø Hoài giaùo
nghieân cöùu cuûa caùc chuyeân gia khaûo coå. Nhöõng
cuoäc khai quaät ñaàu tieân taïi ñaây ñöôïc baét ñaàu vaøo
naêm 1864 bôûi moät ngöôøi Phaùp teân laø Feùlicien de
Saulcy (1807-1880). OÂâng ñöôïc xem nhö laø moät
trong nhöõng ngöôøi saùng laäp nghaønh khaûo coå hoïc
Kinh thaùnh. Qua nhieàu cuoäc khai quaät cuûa ngaønh
khaûo coå, ngöôøi ta thaáy raèng Gieâ-ru-sa-lem ñaõ traûi
qua nhieàu giai ñoaïn xaây döïng vaø phaù huûy doïc
theo chieàu daøi lòch söû cuûa noù.
Bieåu töôïng cuoän saùch luaät Tora ôû coång Giaffa cuûa
thaønh phoá Gieâ-ru-sa-lem coå
G
ieâ-ru-sa-lem, moät thaønh phoá chieám vò
trí raát quan troïng veà khía caïnh lòch söû
laãn thieâng lieâng, neân chuùng toâi seõ daønh
hôn ba tuaàn ñeå hoïc hoûi vaø nghieân cöùu. Chuùng
toâi ñeán Gieâ-ru-sa-lem vaøo chieàu thöù saùu vaø töø
cöûa soå cuûa xe, toâi thaáy raát nhieàu ngöôøi Do thaùi
haønh höông leân thaønh coå Gieâ-ru-sa-lem ñeå caàu
nguyeän taïi böùc töôøng phía Taây (hay coøn goïi laø
böùc töôøng than khoùc). Hoï maëc nhöõng trang
phuïc truyeàn thoáng raát ñeïp tieán veà thaønh phoá
thaùnh thieâng cuøng vôùi gia ñình vaø nhöõng hình
aûnh naøy laøm cho toâi nhôù laïi thaùnh vònh 122(121):
Vui döôøng naøo khi thieân haï baûo toâi:
Ta cuøng traåy leân ñeàn thaùnh Chuùa!
Vaø giôø ñaây, Gieâ-ru-sa-lem hôõi,
Cöûa noäi thaønh, ta ñaõ döøng chaân.
Gieâ-ru-sa-lem khaùc naøo ñoâ thò
Ñöôïc xaây neân moät khoái veïn toaøn.
Töøng chi toäc, chi toäc cuûa Chuùa,
traåy hoäi leân ñeàn ôû nôi ñaây,
ñeå danh Chuùa, hoï cuøng xöng tuïng,
nhö leänh ñaõ truyeàn cho Ít-ra-en ...
Beà daøy lòch söû cuûa Gieâ-ru-sa-lem
Theo chöùng töø cuûa nghaønh khaûo coå hoïc thì ngöôøi
ta ñaõ ñeán ñònh cö taïi Gieâ-ru-sa-lem khoaûng hôn
2000 naêm tröôùc Chuùa giaùng sinh. Lòch söû cuûa
thaønh phoá thaùnh thieâng naøy vaãn laø ñoái töôïng
42
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
Coång Giaffa cuûa thaønh phoá Gieâ-ru-sa-lem coå
Caùi haáp daãn vaø ñeïp
thì khoâng luoân laø
toát, nhöng caùi toát
thì bao giôø cuõng
ñeïp
Ninon De
L’Enclos
Baøi vieát:
NGOÏC VINH SDB
Trong Kinh Thaùnh, Gieâ-ru-sa-lem ñöôïc nhaéc ñeán
laàn ñaàu tieân trong saùch Saùng Theá kyù khi keå veà
vieäc Abraham ñaùnh thaéng vua Chedorlaomer
vaø caùc vua lieân minh. Sau khi thaéng traän trôû
veà, Abraham ñöôïc oâng Melchizedek, vua thaønh
Salem ra ñoùn (St 14,18). Gieâ-ru-sa-lem ñöôïc Ñavít chieám ñoùng vaøo khoaûng naêm 1000 B.C (2Sm
5,6tt) vaø oâng ñaõ choïn Gieâ-ru-sa-lem nhö thuû ñoâ
toân giaùo vaø haønh chaùnh cuûa vöông quoác cuûa
mình. Sa-loâ-moân, ngöôøi keá vò vua Ña-vít ñaõ xaây
döïng Gieâ-ru-sa-lem thaønh moät thaønh ñoâ traùng leä
vôùi moät ñeàn thôø raát lôùn vaø nguy nga ñeå daâng
kính cho Thieân Chuùa (1V 7). Sau khi Sa-loâ-moân
qua ñôøi, nöôùc Ít-ra-en böôùc vaøo giai ñoaïn suy
taøn vaø phaân chia ra thaønh hai vöông quoác: mieàn
Baéc (Ít-ra-en) vaø mieàn Nam (Giu-ña). Gieâ-ru-salem laø thuû ñoâ cuûa Giu-ña. Vaøo naêm 602 B.C, vua
Nabuconodosor cuûa Babilonia, ñaõ chieám ñoùng
Giu-ña vaø sau ñoù phaù huûy Gieâ-ru-sa-lem. Tuy
nhieân, thaønh phoá Gieâ-ru-sa-lem cuõng ñöôïc taùi
thieát theo thôøi gian cuûa lòch söû daân Ít-ra-en. Theá
nhöng cuoái cuøng noù ñaõ bò phaù huûy hoaøn toaøn
vaøo naêm 70 A.D döôùi söï chæ huy cuûa töôùng Ti-toâ,
Cöû haønh leã Bar Mitzvah (con cuûa Leà luaät) khi caäu thieáu nieân Do thaùi troøn 12 tuoåi.
Luùc ñoù, caäu phaûi ñoïc vaø hieåu saùch luaät Moâi-sen cuõng nhö caùc saùch ngoân söù
ngöôøi sau naøy ñaõ trôû thaønh hoaøng ñeá Roma.
Gieâ-ru-sa-lem ngaøy nay
Ngaøy nay khi ñeán thaêm Gieâ-ru-sa-lem, chuùng ta nhaän
thaáy thaønh phoá ñöôïc bao boïc bôûi moät böùc töôøng thaønh
raát kieân coá vaø kieâu haõnh. Thöïc ra ñaây laø töôøng thaønh
môùi ñöôïc xaây döïng vaø nôùi roäng ra theâm döôùi thôøi cai trò
cuûa töôùng Solimano ngöôøi Thoå Nhó Kyø vaøo naêm 1516.
Thaønh phoá coå coù 7 coång thaønh raát ñeïp: coång Giaffa,
coång Damasco, coång Erode, coång thaùnh Stefano, coång
Magrebini vaø coång Sion. Trong thaønh coå ñöôïc chia thaønh
4 khu phoá cuûa caùc nhoùm ngöôøi: Do thaùi, Ki-toâ giaùo,
Armeno vaø Hoài giaùo. Du khaùch coù theå nhaän ra caùc khu
naøy moât caùch deã daøng qua nhöõng gì bieåu hieän beân ngoaøi.
Khu phoá cuûa ngöôøi Do thaùi luoân ngaên naép vaø saïch seõ, vôùi
nhöõng cöûa hieäu ñöôïc baøi trí raát trang nhaõ. Ngöôïc laïi, khu
phoá cuûa ngöôøi Hoài giaùo thì oàn aøo, taáp naäp vaø hôi dô baån.
Khu phoá cuûa ngöôøi Kitoâ giaùo vaø Armeno thì naèm naèm
ôû möùc trung bình, khoâng sang vaø cuõng khoâng toài. Taïi
ñaây coù ba coäng ñoàng toân giaùo lôùn: Do thaùi, Ki-toâ vaø Hoài
giaùo. Moãi coäng ñoaøn coù nhöõng ngaøy leã nghæ khaùc nhau
Gieâ-ru-sa-lem luoân ñaày aáp khaùch haønh höông nhöng noù
thöïc söï laø vuøng ñaát nhaïy caûm vaø noùng boûng. Xeùt treân
khía caïnh thieâng lieâng, thì thaønh phoá naøy coù moât vò trí
ñaëc bieät ñoái vôùi ba toân giaùo ñoäc thaàn lôùn vaø vì theá ñeå giöõ
ñöôïc söï hoøa hôïp trong vieäc soáng chung vôùi nhau laø ñieàu
khoâng deã daøng. Xeùt treân khía caïnh chính trò cuõng khoâng
keùm phaàn phöùc taïp, bôûi vì caû Ít-ra-en vaø Palestin ñeàu
nhaém tôùi Gieâ-ru-sa-lem nhö moät phaàn khoâng theå thieáu.
Böôùc vaøo moät trong nhöõng coång thaønh cuûa Gieâ-ru-sa-lem
chuùng ta ñeàu thaáy söï hieän dieän cuûa caùc binh lính Ít-ra-en
ñöôïc trang bò suùng oáng ñaày ñuû. Hoï luoân luoân ôû trong tö
theá saün saøng treân ñöôøng phoá, treân nhöõng ban coâng cuûa
caùc toøa nhaø vaø taïi nhöõng khu vöïc quan troïng, ñeå ñoái phoù
vôùi nhöõng baïo ñoäng hay xoâ saùt.
Khoùa hoïc cuûa chuùng toâi khôûi söï ngay taïi coång Giaffa,
moät coång thaønh raát quan troïng vaø chính yeáu noái thaønh
phoá coå vaø thaønh phoá môùi. Khoâng nhöõng theá, coång Giaffa
coøn laø con ñöôøng daãn tôùi Beâ-lem vaø Heâ-bron. Moät chi
tieát raát nho nhoû maø toâi quan saùt thaáy khi ñöùng ôû coång
Giaffa, moät chi tieát maø haàu nhö caùc khaùch haønh höông
khoù ai coù theå nhaän thaáy, ñoù laø treân vaùch cuûa coång thaønh
coù gaén moät bieåu töôïng cuoän saùch Tora treân ñoù coù khaéc
moät chöõ caùi uø, vieát taét cuûa chöõ Shema (coù nghóa laø “nghe
ñaây”). Toâi ñeå yù thaáy khi ñi ngang qua cöûa thaønh, ngöôøi
Do thaùi laáy tay ñuïng vaøo bieåu töôïng naøy. Haønh vi naøy
nhaéc nhôù hoï veà ñoaïn Kinh Thaùnh quan troïng trong saùch
Ñeä Nhò Luaät 6,4-9 (Nghe ñaây, hôõi Ít-ra-en, Ñöùc Chuùa
Thieân Chuùa cuûa chuùng ta laø Ñöùc Chuùa duy nhaát... ). Ñoaïn
naøy noùi veà nieàm tin vaøo moät Thieân Chuùa duy nhaát, ñoàng
thôøi yeâu meán vaø kính sôï Ngöôøi. Nhöõng baäc oâng baø cha
meï coù boån phaän truyeàn daïy nieàm tin ñoù cho caùc theá heä
con chaùu duø soáng trong hoaøn caûnh naøo ñi nöõa cuûa cuoäc
soáng. Ngöôøi Do thaùi thöôøng gaén bieåu töôïng naøy treân cöûa
nhaø hoaëc coång thaønh. Toâi cuõng mua moät vaät löu nieäm veà
bieåu töôïng naøy vôùi nieàm thaàm mong noù cuõng nhaéc nhôû
toâi bieát soáng caùch xaùc tín nhöõng gì mình tin vaø truyeàn ñaït
nieàm tin aáy trong cuoäc soáng. Ngoaøi ra, chuùng ta neân bieát
raèng ngaøy xöa, coång thaønh coù moät vò trí raát quan troïng
trong ñôøi soáng sinh hoaëc haèng ngaøy cuûa ngöôøi Do thaùi.
Ñoù laø cöûa ngoõ cuûa moät thaønh phoá, moät nôi gaëp gôõ, moät
nôi ñeå tuï hoïp vaø giaûi quyeát nhöõng tranh chaáp trong cuoäc
soáng (Ruùt 4,1).
Chuùng ta seõ gaëp laïi nhau taïi Gieâ-ru-sa-lem ñeå cuøng khaùm
phaù nhöõng ñieåm quan troïng ñöôïc nhaéc tôùi trong Kinh
Thaùnh vaøo soá tôùi cuûa noäi san.
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
43
BAÏN TREÛ TRAO ÑOÅI
LAØM SAO THUYEÁT PHUÏC ÑÖÔÏC BA MAÙ CON ?
Kính thöa cha ,
Bí Quyeát
M
oät vò ñaïi quoác vöông nhaän ñöôïc leã vaät goàm
hai chim öng con quyù hieám, ngay laäp töùc
nhaø vua trao cho vò Thaøy huaán luyeän chim
öng chaêm soùc chuùng. Sau maáy thaùng, oâng baùo caùo
vôùi nhaø vua raèng moät trong hai chim öng con hoaøn taát
vieäc huaán luyeän caùch hoaøn haûo.
Nhaø vua thaéc maéc: “Vaäy con kia thì sao?”
“Beä haï, thaàn raát tieác, nhöng chim öng con kia coù loái
öùng xöû raát kyø quaëc, hình nhö noù maéc moät chöùng beänh
hieám thaáy maø chuùng thaàn duø ñaõ heát söùc vaãn khoâng
hieåu ñeå chaêm soùc noù. Beä haï bieát khoâng, khoâng ai coù
theå laøm cho bay khoûi caønh cao, nôi maø chuùng thaàn ñaõ
ñaët noù vaøo töø ngaøy ñaàu. Haèng ngaøy, moät chuyeân vieân
coân truøng phaûi leo leân caây ñeå ñem ñoà aên cho noù”.
Nhaø vua cho môøi caùc thuù y, thaàn y ñeán ñeå nghieân cöùu
tình hình, nhöng khoâng ai laøm cho con chim öng ñoù
bay khoûi nôi noù ñaõ ñaäu. Töø treân cöûa soå laâu ñaøi, vò quoác
vöông nhìn thaáy chim öng quyù naèm beïp treân caønh
caây, caû ngaøy laãn ñeâm. Moät ngaøy kia, nhaø vua ra chieáu
chæ cho caùc thaàn daân haàu tìm ngöôøi coù theå giuùp ngaøi
giaûi quyeát vaán ñeà naøy.
Ngay saùng hoâm sau, töø cöûa soá, vò quoác vöông ngôõ
ngaøng khi thaáy con chim öng noï caát caùnh bay löôïn
caùch thoaûi maùi giöõa nhöõng caây cao trong vöôøn Thöôïng
Uyeån. Ngay laäp töùc vò ñaïi ñeá ra leänh ñem trình dieän
cho ngaøi ngöôøi ñaõ laøm neân “pheùp laï” naøy. Vaø ngöôøi
ta ñem ñeán cho ngaøi moät chaøng noâng daân. Nhaø vua
hoûi chaøng: “Phaûi chaêng nhaø ngöôi laø moät phuø thuyû?”
Beõn leõn nhöng haïnh phuùc, chaøng giaûi thích: “Taâu Beä
haï, beà toâi khoâng phaûi laø moät tay phuø thuyû. Beà toâi chæ
laøm moät vieäc raát ñôn giaûn, ñoù laø caét ñi chieác caønh caây
maø chim öng ñang ñaäu, ngay laäp töùc noù nhaän ra raèng
noù coù ñoâi caùnh vaø baét ñaàu bay.”
Söù ñieäp cho baïn
Cuoäc soáng ñoâi luùc coù nhöõng thöû thaùch maø ta töôûng
chöøng nhö chuùng vuøi taét heát moïi nieàm hy voïng. Luùc
aáy baïn haõy nhôù: thænh thoaûng Thieân Chuùa cho pheùp
ai ñoù caét ñi “caønh caây” maø chuùng ta quaù gaén boù, haàu
cho chuùng ta nhaän ra raèng chuùng ta coù “ñoâi caùnh”.
Baïn haõy bay cao, bay töï do trong baàu trôøi cuoäc soáng,
vôùi ñoâi caùnh laø khaû naêng vaø söï naâng ñôõ cuûa Ngaøi.
(“ma noi abbiamo le ali “ cuûa Bruno Ferrero)
44
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
Xin cha haõy giuùp con thuyeát phuïc ba maù con nhö theá naøo ñeå
con tieáp tuïc ñöôïc laøm baïn vôùi baïn trai cuûa con. Baïn aáy teân
laø Huøng .
Thöa cha, caùch ñaây khoâng laâu baïn trai con toû ra ham chôi,
laïi möôïn tieàn cuûa ngöôøi ta khoaûng 500.000ñ ñeán khi hoï ñoøi
thì caû nhaø baïn aáy vaø ba maù con ñeàu bieát. Sau ñoù, ba maù con
khoâng cho con chôi vôùi baïn aáy nöõa. Baïn ñaõ nhieàu laàn tìm con
naên næ vaø höùa seõ khoâng taùi phaïm nöõa. Cuï theå laø hai thaùng nay
baïn ñaõ ñi hoïc laïi bình thöôøng vaø hoïc raát chaêm chæ, ít ra ñöôøng
vaø ít noùi naêng. Con cuõng ñaõ noùi vôùi ba maù con veà chuyeän baïn
Huøng ñaõ söûa ñoåi nhöng ba maù con vaãn caám con. Con bieát
baïn aáy buoàn vaø con cuõng buoàn, nhöng caõi laïi lôøi ba maù thì con
khoâng daùm. Nhaø tuïi con ôû gaàn nhau vaø chuùng con cuøng hoïc
chung lôùp 10 (con vaãn chôi laïi vôùi baïn con). Con xin cha cho
con moät lôøi khuyeân .
Con caùm ôn cha – Bích Thuûy (Goø vaáp)
Bích Thuûy thaân meán,
Tröôùc heát, cha raát hieåu vaø thoâng caûm cho tình baïn cuûa con
vaø Huøng, nhaát laø khi baïn Huøng ñaõ thay ñoåi vaø troâng mong söï
tha thöù cuûa con. Tuy nhieân, cha nghó raèng con cuõng caàn hieåu
noãi loøng cuûa ba maù con. Trong xaõ hoäi ngaøy hoâm nay, nhieàu troø
chôi giaûi trí và nhieàu moái töông giao baïn beø khoâng ñöôïc laønh
maïnh cho laém, nhöng laïi raát cuoán huùt giôùi treû, ñaëc bieät laø caùc
hoïc sinh vaø sinh vieân. Töø nhöõng ngöôøi toát, caùc em ñaõ trôû neân
TRAO ÑOÅI BAÏN TREÛ
hö hoûng. Vì theá, caùc baäc phuï huynh lo laéng vaø ra söùc ngaên
caám con em mình laøm baïn vôùi nhöõng thaønh phaàn bò mang
tieáng do nhöõng haønh vi khoâng toát laønh.Hôn nöõa, cha meï naøo
cuõng ñeàu mong cho con mình gaëp ñöôïc baïn toát, neân cuõng raát
lo laéng khi bieát con mình quen vôùi moät ngöôøi baïn khoâng toát.
Tröôøng hôïp cuûa Huøng, baïn cuûa con, laø moät hoïc sinh trung hoïc
maø laïi ñi möôïn tieàn tieâu xaøi, roài chuyeän vôõ lôõ... ngöôøi ta ñoøi
thì laáy tieàn ñaâu ra maø traû nôï, vì baïn aáy vaãn coøn leä thuoäc vaøo
gia ñình.
Thöù ñeán, maëc duø nhö con ñaõ noùi baïn aáy ñaõ coù yù hoái loãi vaø
söûa ñoåi: chaêm hoïc, ít ñi chôi... nhöng cha e raèng chæ môùi hai
thaùng thoâi, thì baïn Huøng cuõng chöa ñuû uy tín vaø thieän chí ñeå
chöùng toû raèng baïn aáy ñaõ thay ñoåi thöïc söï, neân vieäc ba maù
caám con tieáp tuïc chôi vôùi Huøng cuõng laø ñeå cho baïn aáy soáng
toát hôn thoâi. Cha khoâng khuyeân con xa laùnh Huøng, nhöng con
cuõng khoâng neân leùn ba maù ñeå tieáp tuïc töông quan vôùi baïn aáy.
Trong tröôøng hôïp naøy, khoâng neân vì tình baïn maø con laïi noùi
doái ba meï con.
Con vaø Huøng naêm nay ñeàu hoïc lôùp 10. Cha nghó vieäc chính
cuûa caùc con laø hoïc haønh. Con haõy khuyeân Huøng hoïc thaät toát,
cuõng nhö coá gaéng soáng toát. Coøn rieâng con haõy bieát vaâng lôøi
ba meï. Bôûi vì cha meï con raát thöông con, lo laéng cho töông
lai cuûa con. Cha nghó raèng mai moát caùc con coá gaéng hoïc toát,
soáng toát, coù töông lai cuoäc soáng oån ñònh, thì luùc aáy ba meï con
seõ chaáp nhaän tình baïn chaân thaønh cuûa caùc con.
Cha noùi ít nhöng mong con hieåu nhieàu. Caàu chúc con có nhieàu
nieàm vui trong cuoäc soáng.
Thaân aùi , chaøo con !
Linh muïc chuû bieân.
Moái phuùc thôøi ñaïi
Phuùc cho ai bieát cöôøi chính mình:
hoï seõ khoâng bao giôø vôi caïn söï giaûi trí.
Phuùc cho ai bieát phaân bieät hoøn ñaù cuoäi vôùi moät ngoïn nuùi:
hoï seõ traùnh ñöôïc nhieàu noãi phieàn muoän.
Phuùc cho ai bieát laéng nghe vaø thinh laëng:
hoï seõ hoïc hoûi ñöôïc nhieàu ñieàu môùi laï.
Phuùc cho ai bieát chuù taâm ñeán lôøi caàu xin cuûa ngöôøi khaùc:
hoï seõ laø ngöôøi ban phaùt nieàm vui.
Baïn seõ laø ngöôøi coù phuùc
neáu bieát nhìn nhöõng ñieàu nhoû moïn vôùi söï chuù taâm,
vaø nhöõng ñieàu quan troïng vôùi söï bình thaûn:
baïn seõ tieán nhanh trong ñôøi soáng.
NGOÏC YEÁN, FMA
Baïn seõ laø ngöôøi coù phuùc neáu bieát ñaùnh giaù moät nuï cöôøi
vaø queân ñi söï khieám nhaõ:
böôùc ñi cuûa caùc baïn seõ luoân ñaày traøn aùnh saùng.
Baïn seõ laø ngöôøi coù phuùc neáu bieát duøng loøng nhaân
ñeå giaûi thích veà thaùi ñoä cuûa ngöôøi khaùc,
ngay caû khi hoï coù veû choáng ñoái baïn:
baïn seõ ñöôïc xeùt xöû laø voâ toäi, vaø ñaây laø giaù traû cuûa tình yeâu.
Phuùc cho ai bieát suy nghó tröôùc khi haønh ñoäng,
vaø bieát caàu nguyeän tröôùc khi suy nghó:
hoï seõ traùnh ñöôïc nhöõng daïi doät, ngoác ngheách.
Phuùc cho baïn neáu tröôùc heát,
baïn nhaän ra Thieân Chuùa trong nhöõng ngöôøi caùc baïn gaëp gôõ:
baïn seõ tìm thaáy aùnh saùng thaät vaø nguoàn bình an thaät söï.
con tim
D
haïnh phuùc
ick, ngöôøi canh giöõ Ñeàn Thôø Lôùn, nhaän moät
meänh leänh laø tuyeät ñoái khoâng ñöôïc pheùp ñeå
moät con choù, meøo, chuoät hay baát cöù thuù vaät
naøo leùo haùnh ñeán nôi “thaùnh”.
Suoát nhöõng naêm thaùng daøi caém ñaàu saùt maët ñaát,
quan saùt töøng gang tay treân neàn ñeàn thôø ñeå canh
chöøng boïn chuoät, meøo, choù, Dick voâ cuøng haïnh
phuùc vôùi boån phaän vaø chuyeân chaêm chu toaøn nhieäm
vuï. Nhöng moät hoâm, moät con böôùm raát ñeïp bay loït
vaøo ñeàn thôø.
Ngay laäp töùc, Dick nhaän ra söï hieän dieän cuûa “keû laï
maët” naøy, anh ta ngaång ñaàu theo doõi “ñöôøng bay”
cuûa con böôùm. Vaø khi ngöôùc leân nhö theá, Dick chôït
nhaän ra söï loäng laãy, neùt ñeïp kyø dieäu cuûa caùc böùc
tranh veà caùc thaùnh, nhöõng ngöôøi nam, ngöôøi nöõ, giôùi
quyù toäc vaø nhöõng kî binh ñöôïc veõ thaät soáng ñoäng
treân töôøng ñeàn thôø.
Sau nhieàu voøng löôïn, con böôùm hoàn nhieân bay trôû
ra ngoaøi khoaûng trôøi xanh. Dick khoâng rôøi maét khoûi
con böôùm, anh ta voäi vaõ chaïy theo. Laàn theo ñöôøng
bay cuûa con böôùm, Dick khaùm phaù ra caû moät baàu
trôøi roäng meânh moâng, vôùi nhöõng ñaùm maây troâi boàng
beành, nhöõng caùnh chim chao lieäng, nhöõng boâng hoa
röïc rôõ vaø nhöõng khuùc soâng daøi, uoán löôïn.
Dick ngaây ngaát thoát leân: “Laïy Chuùa, Ngaøi vó ñaïi bieát
bao treân toaøn coõi ñaát!”
Vaø coõi loøng anh traøn ngaäp nieàm haïnh phuùc voâ bôø.
Söù ñieäp cho baïn
Cuùi xuoáng ñeå laéng lo cho nhöõng nhu caàu traàn theá,
con ngöôøi queân maát raèng coù bieát bao ñieàu kyø dieäu
bao quanh cuoäc soáng, chæ caàn bieát “ngöôùc leân” vaø
khaùm phaù.
(“ma noi abbiamo le ali” cuûa Bruno Ferrero)
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
45
ÔN CHUYEÅN CAÀU
Caùc Thaùnh & Ôn Chuyeån caàu
Chaân Phöôùc EUSEBIA
Eusebia Palomino Yenes sinh ngaøy
15.12.1899 taïi Cantalpino thuoäc tænh
Salamanca ôû phía taây cuûa Taây Ban
Nha. Gia ñình cuûa oâng
Augustine Palomino
raát ngheøo, nhöng
oâng laø moät con ngöôøi
coù ñöùc tin maïnh meõ.
Eusebia thöïc söï khao
khaùt trôû thaønh moät
nöõ tu, vaø sau naøy ñaõ
ñöôïc nhaän vaøo nhaø
taäp taïi Barcellona.
Vôùi loái soáng khieâm toán vaø nuï cöôøi ñoân
haäu, chi ñaõ giuùp xaây döïng tình baïn
vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Eusebia ñaõ trôû
thaønh Nöõ tu cuûa Tu Hoäi Con Ñöùc Meï
Phuø Hoä vaøo naêm 1924, roài sau ñoù ñöôïc
gôûi tôùi Valverde del Camino trong vai
troø moät ngöôøi laøm beáp vaø giuùp vieäc
nhaø. Chò ñaõ baét ñaàu thöïc thi vieäc phuïc
vuï bình thöôøng moät caùch phi thöôøng
nhö Don Bosco töøng mong muoán.
Tröôùc khi cheát, chò ñaõ coù moät soá caùc
thò kieán vaø ngaát trí. Chò ñaõ veà vôùi Chuùa
vaøo ngaøy 10.02.1933. Ñöùc Thaùnh Cha
Gioan Phao-loâ II ñaõ tuyeân phong Chaân
phöôùc cho chò vaøo ngaøy 25.04.2004.
Thi haøi cuûa chò hieän ñang ñöôïc ñaët taïi
Valverde.
ÑÖÔÏC VIEÄC LAØM
Toâi laø meï cuûa ba ngöôøi con. Con gaùi
cuûa toâi ñaäu cöû nhaân Vaät lyù hoïc, ñaõ
nhieàu thaùng trong thôøi buoåi khuûng
hoaûng chaùu khoâng tìm ñöôïc vieäc laøm.
La baäc cha meï, chuùng toâi raát lo laéng
tröôùc söï thaát voïng cuûa chaùu moãi ngaøy
moãi lôùn hôn. Chuùng toâi ñaõ caàu nguyeän
xin cho tình traïng naøy ñöôïc giaûi quyeát.
Moät ngaøy kia, khi ñoïc tôø taïp chí Saleâ-dieâng, toâi ñöôïc bieát Chaân Phöôùc
Eusebia Palomino ñaõ ban nhieàu ôn cho
nhieàu ngöôøi, neân ngay laäp töùc toâi ñaõ
chaïy ñeán caàu xin ngaøi. Toâi ñaõ heát loøng
caàu xin ñeå ngaøi cöùu giuùp chuùng toâi.
Khoâng ñaày moät tuaàn sau, con gaùi toâi
ñaõ nhaän ñöôïc moät coâng vieäc toát ñeán
46
SOÁ 8 - NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM
khoâng ngôø, maëc duø vaãn chæ taïm thôøi,
vì hình nhö hoï coøn muoán kieåm tra
theâm khaû naêng cuûa chaùu. Nhöng toâi
ñaõ khoâng heà nghi ngôø veà taát caû nhöõng
gì chuùng toâi ñaõ caàu xin qua söï chuyeån
caàu cuûa Chaân Phöôùc Eusebia FMA. Toâi
caùm ôn söï trôï giuùp cuûa ngaøi vaø toâi seõ
tieáp tuïc caàu xin söï trôï giuùp cuûa ngaøi
trong cuoäc soáng.
Don Bosco qua ñôøi vì lao nhoïc ôû tuoåi
72 vaøo ngaøy 31.01.1888. Ñöùc Thaùnh
Cha Gioan Phaoloâ II ñaõ tuyeân phong
ngaøi laø: “Cha, Thaày cuûa Giôùi treû” trong
dòp kyû nieäm 100 naêm qua ñôøi cuûa ngaøi.
Ngoïc Yeán FMA phoûng dòch
THAÊNG TIEÁN TRONG HOÏC TAÄP
toâi khoâng heà nghi ngôø. Töø luùc aáy, toâi
thöôøng caàu nguyeän vôùi sô Eusebia,
ngöôøi maø tröôùc ñoù toâi khoâng heà bieát
ñeán.
Loreti Maria Elena, Roma
Toâi bieát chaéc raèng sô ñaõ giuùp toâi traùnh
ñöôïc nguy hieåm coù theå ñöa toâi ñeán caùi
cheát do vieäc hoûng tay laùi xe hoâm aáy.
Giôø ñaây, toâi luoân taï ôn ngaøi vaø luoân
tin töôûng vaøo ngaøi, vì thöïc söï ngaøi ñaõ
ñoàng haønh vôùi toâi.
ÑUÙNG LAØ NGAØI ROÀI!
Antonio Joseù Montoro Briceno
Venezuela, 2007
Laø moät nhaø thaàu xaây döïng, toâi ñaûm
nhaän hai coâng trình khaùc nhau cuûa caùc
cha Sa-leâ-dieâng ôû Caracas, vì theá toâi
phaûi di chuyeàn thöôøng xuyeân töø vuøng
ngoaïi oâ ñeán moät thaønh phoá khaùc treân
chieác xe oâtoâ cuõ meøn cuûa toâi.
Moät ngaøy kia, trong khi toâi ñang treân
ñöôøng ñeán gaàn moät coâng trình, quaõng
ñöôøng naøy coù nhieàu khuùc quanh vaø
nhieàu doác döïng ñöùng. Khi ñeán meùp
ñöôøng, toâi thaáy moät oâ toâ döôøng nhö bò
hoûng hoùc gì ñoù, treân xe coù moät sô. Toâi
nghó ngay ñeán vieäc mình seõ döøng laïi vaø
giuùp sô moät tay. Khi döøng laïi tröôùc ñoù
moät vaøi meùt, toâi ñaõ thöïc ngaïc nhieân khi
nhìn laïi tay laùi oâ toâ cuûa toâi. Caùi truïc laùi
ñaõ bò rôùt ra. May maø toâi döøng laïi, neáu
khoâng toâi ñaõ khoâng theå ñieàu khieån ñöôïc
xe vaø chaéc chaén xe seõ lao xuoáng vöïc.
Toâi ñeán gaàn chieác xe ñang döøng tröôùc
maët, nhöng toâi ñaõ khoâng tìm thaáy ai ôû
beân trong caû. Toâi ngaïc nhieân voâ cuøng,
nhöng roõ raøng laø khoâng coù ai thaät.
Thaät ñaõng trí. Toâi thaàm nghó vaäy vaø trôû
laïi xe. Sau khi söûa laïi baùnh laùi, toâi laïi
tieáp tuïc leân ñöôøng. Vöøa ñi toâi vöøa suy
nghó veà söï kieän xaûy ra: neáu toâi khoâng
döøng laïi maø tieáp tuïc ñi vôùi caùi baùnh laùi
rôøi ra nhö theá treân con ñöôøng nhieàu
khuùc quanh, coù theå toâi ñaõ rôùt xuoáng
vöïc vaø cuõng chaúng coøn ôû ñaây ñeå keå laïi
caâu chuyeän.
Ñeán nhaø caùc cha Sa-leâ-dieâng, toâi keå laïi
caâu chuyeän vöøa xaûy ra vôùi moät cha laø
baïn cuûa toâi. Ngaøi nghe toâi keå, roài ñöa
cho toâi xem moät cuoán saùch, ngaøi cuõng
cho toâi xem hình cuûa sô trong cuoán
truyeän. Toâi nhaän ra sô chính laø ngöôøi
ñaõ ngoài treân xe. Chính laø sô Eusebia,
Thaùnh GIOAN BOSCO
Gioan Bosco sinh taïi Castelnuovo
thaønh Asti ngaøy 16 thaùng 8 naêm
1815 trong moät gia
ñình nhaø queâ. Cha
laø Phanxicoâ Bosco
ñaõ qua ñôøi khi Gioan
chæ môùi 2 tuoåi. Meï
laø Magarita Ochiena
ñaõ moät mình nuoâi
döôõng Antoân, Giuse
vaø Gioan.
Ngay töø thôøi beù, Gioan ñaõ baét ñaàu
caûm thaáy moät öôùc muoán trôû thaønh
linh muïc. Caäu keå laïi giaác mô 9 tuoåi noùi
veà söù meänh cuûa cuûa caäu trong töông
lai: Moät ngöôøi ñaøn baø saùng laùng töïa
maët trôøi ñaõ noùi vôùi caäu: “Con haõy trôû
neân khieâm nhöôøng, maïnh meõ vaø ngay
thaät” vaø “ñieàu gì con thaáy ñaõ xaûy ra
cho nhöõng vaät tröôùc laø soùi nay thaønh
cöøu naøy thì con haõy laøm nhö vaäy cho
caùc con cuûa Ta. Ta seõ laø baø giaùo cuûa
con. Con seõ hieåu taát caû khi tôùi giôø.”
Khi trôû thaønh chuûng sinh taïi Chieri,
Thaày ñaõ coù saùng kieán toå chöùc moät
“Hoäi vui”quy tuï nhöõng ñöùa treû xung
quanh thaønh phoá. Thaùng 6 naêm 1841,
Gioan laõnh nhaän thieân chöùc linh muïc
vaø tieáp tuïc theo hoïc taïi Hoïc Vieän Giaùo
só theo lôøi khuyeân cuûa cha linh höôùng
Cafasso. Trong khi theo hoïc taïi ñaây,
Don Bosco ñaõ baét ñaàu quy tuï nhöõng
ñöùa treû laïi vaø toå chöùc sinh hoaït nguyeän
xaù. Nguyeän xaù ban ñaàu ñaõ phaûi thay
ñoåi nhieàu ñòa ñieåm, vaø sau naøy môùi
ñöôïc thieát laäp coá ñònh taïi Valdocco.
Toâi laø moät ngöôøi meï. Toâi ñaõ khaån caàu
Chuùa ngang qua söï chuyeån caàu cuûa
thaùnh Gioan Bosco, cho hai con trai
cuûa toâi laø Nino vaø Marco ñöôïc vöôït qua
lôùp hoïc cuoái caáp Trung Hoïc nieân khoaù
2008-2009.
Nhôø söï chuyeån caàu cuûa thaùnh Bosco,
hai con trai toâi ñaõ ñaït thaønh tích toát.
Do ñoù, toâi luoân ñaët hai chaùu döôùi söï
baûo trôï cuûa ngaøi trong suoát naêm hoïc
tôùi vaø hôn theá, cho moïi ngaøy trong ñôøi
cuûa chuùng.
Mondello Francesca, Faro Superiore
Smeriglio Giuseppe, Torino
Thaùnh ÑA-MINH SAVIOÂ
Ña Minh Savio sinh ngaøy 02. 04. 1842
taïi San Giovanni di Riva, vuøng Chieri,
thuoäc tænh Torino,
mieàn Baéc nöôùc YÙ.
Laø moät thieáu nieân deã
thöông vaø noåi baät veà
loøng ñaïo. Gaëp Don
Bosco, caäu bò chinh
phuïc bôûi söï thaùnh
thieän cuûa ngaøi. Caäu
ñaët khaùt voïng neân
thaùnh cuûa mình trong
söï höôùng daãn cuûa Don Bosco, nhö
taám vaûi toát trong tay ngöôøi thôï may,
ñeå cuoäc ñôøi caäu trôû neân chieác aùo ñeïp
cho Thieân Chuùa.
Ña Minh Savio qua ñôøi taïi Mondonio
ngaøy 09 thaùng ba naêm 1857, luùc 15
tuoåi. Leã möøng thaùnh Ña Minh Savio cöû
haønh vaøo ngaøy 06 thaùng 05.
MOÄT VÒ THAÙNH KYØ DIEÄU
Toâi laø moät ngöôøi meï, vaø töø nhieàu naêm
toâi theo doõi coät baùo “I nostri santi”
(Caùc thaùnh cuûa chuùng ta), vaø toâi raát
an taâm khi bieát raèng chuùng ta ñöôïc söï
ñoàng haønh cuûa caû moät ñoaøn nguõ caùc
thaùnh treân traàn gian naøy: hoï chuyeån
caàu cho chuùng ta vôùi nieàm tin vaø naâng
ñôõ chuùng ta trong nhöõng côn khoán
khoù.
Hai thaùng sau khi haï sinh ñöùa con trai
yeâu daáu, toâi ñaõ coù yù ñònh laøm chöùng veà
söï vó ñaïi cuûa Thaùnh Ña-minh Savio, ñeå
chia seû nieàm hy voïng ñoái vôùi taát caû caùc
baø meï trong hoaøn caûnh khoù khaên.
Toâi ñaõ mang thai ñöôïc ba thaùng vaø
buoäc phaûi nghæ ngôi vì vaán ñeà nhau
thai. Toâi lo laéng vaø sôï bò saåy thai hay
sanh non. Meï toâi ñaõ trao cho toâi moät
“di vaät thaùnh” (moät mieáng giaáy nhoû,
coù gaén moät maûnh ñoà duøng cuûa Ña
Minh Savio khi coøn soáng vaø moät lôøi
kinh nguyeän caàu ngaén) cuûa Thaùnh Ña
Minh Savio.
Vôùi loøng suøng kính, toâi caàu nguyeän caû
vôùi Meï Maria Raát Thaùnh vaø vò thaùnh
treû trong suoát thôøi gian toâi mang thai.
Vaø taát caû ñaõ xaûy ra caùch toát ñeïp, sau
39 tuaàn, toâi sanh chaùu Michele, moät
ñöùa treû ñeïp, deã thöông, khoûe maïnh.
S.Z., Vicenza
Feola Alfonsina, Campora (SA)
VÖÔÏT QUA CÔN BEÄNH
Sau ngaøy cöôùi maáy thaùng, toâi ñaõ voâ
cuøng sung söôùng khi bieát mình coù thai.
Thaät khoâng may, laàn mang thai naøy ñaõ
khoâng thaønh coâng, vì sau ñoù toâi ñaõ maát
chaùu beù do bò saûy thai.
Nhöõng ngaøy thaùng sau ñoù, toâi ñaõ bò
khuûng hoaûng ñöùc tin. Sau ñoù ít laâu, toâi
thöû tìm hieåu nguyeân nhaân cuûa “thaûm
hoïa” naøy, vaø toâi khaùm phaù ra mình bò
moät loaïi beänh lieân quan ñeán ñöôøng
ruoät töø nhieàu naêm maø khoâng heà hay
bieát: vieäc dö chaát glutin (ñaïm thöïc vaät)
trong cô theå. Vôùi moät phuï nöõ mang
thai, vieäc dö chaát glutin coù theå gaây neân
söï thieáu huït vitamin vaø chaát khoaùng laø
nhöõng thöù caàn cho baøo thai. Ñoù chính
laø nguyeân nhaân daãn ñeán vieäc saûy thai.
Khi bieát roõ nhö theá, toâi baét ñaàu aên
kieâng nghieâm chænh ñoái vôùi nhöõng thöù
coù chaát glutin. Trong khi ñoïc baùo Taïp
chí Sa-leâ-dieâng, toâi bieát ñeán loøng suøng
kính ñoái vôùi Thaùnh treû Ña-minh Savio.
Ngaøi ñöôïc xem nhö ñaáng baûo trôï caùc
baø meï ñang chôø ñôïi coù con. Ngay laäp
töùc toâi xin “di vaät thaùnh” cuûa ngaøi vaø
caàu nguyeän vôùi ngaøi.
Toâi ñi laøm laïi nhöõng cuoäc kieåm tra caàn
thieát vaø cuoái cuøng baùc só cho hay raèng
toâi ñaõ coù thai. Laàn naøy, keát quaû thaät
toát ñeïp.
Toâi ñaõ luoân giöõ beân mình “di vaät thaùnh”
trong suoát thôøi gian mang thai vaø sinh
nôû. Vaø roài, toâi ñaõ coù moät ñöùa con gaùi
teân Chiara. Chaùu raát deã thöông, ñeïp,
khoeû maïnh vaø ñuùng laø chaùu ñöôïc chuùc
phuùc.
S.C., Varena (TN)
Caùcthaùnh
Moät ngaøy kia, oâng boá daãn caäu con trai vaøo
nhaø thôø. Caäu beù döøng laïi ngô ngaùc nhìn
nhöõng cöûa soå raùp kính ñaày maøu saéc. Ngoâi
nhaø thôø saùng röïc rôõ phaûn chieáu aùnh saùng
töø aùnh maët trôøi qua nhöõng mieáng kính
maøu.
Ñöùa treû hoûi cha:
--
Ba ôi, caùi gì ôû treân kia maø chieáu nhieàu
maøu ñeïp vaäy ba?
Ngöôøi cha traû lôøi:
--
Ñoù laø nhöõng taám kính. Nhöõng cöûa
soå kia ñöôïc laøm baèng kính vôùi nhieàu
maøu saéc. Nhöõng maøu saéc naøy ñöôïc
phoái hôïp thaønh nhöõng böùc tranh
khaùc nhau, con thaáy khoâng?
Ñöùa beù tieáp tuïc chieâm ngaém nhöõng khung
kính roài laïi thaéc maéc.
--
Ba ôi, theá nhöõng oâng baø ñöôïc gaén
treân khung kính kia hoï laø ai vaäy?
Ngöôøi cha traû lôøi:
--
Ñoù laø hình caùc vò thaùnh.
--
Hình caùc vò thaùnh aø. Nhöng caùc
thaùnh laø ai? - Ñöùa treû ngaïc nhieân hoûi.
--
Caùc thaùnh laø nhöõng ngöôøi toát laønh,
ngang qua ñôøi soáng cuûa hoï ngöôøi ta
coù theå hieåu ñuôïc Thieân Chuùa toát laønh
theá naøo. Hoï tieâu hao ñôøi mình trong
vieäc laøm ñieàu thieän.
Ñöùa treû tö löï ñoâi chuùt, roài reo leân.
--
A, con hieåu roài. Caùc thaùnh laø nhöõng
khung kính maøu.
OÂng boá giaûi thích tieáp:
--
Caùc vò thaùnh gioáng nhö nhöõng khung
kính. Neáu ngang qua nhöõng khung
kính naøy chuùng ta nhìn thaáy aùnh
saùng maët trôøi, thì ngang qua caùc
thaùnh chuùng ta cuõng coù theå nhìn
xem Thieân Chuùa. Nhö theá, con ñaõ
bieát laøm theá naøo ñeå mình coù theå trôû
thaønh moät vò thaùnh roài ñaáy.
(dòch töø “C’era una volta...al catechismo”
cuûa Joseù Navarro)
NOÄI SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 8
47
Ñoùn chôø Söï kieän ñaëc bieät !
Don Bosco: Cha, Thaøy vaø Baïn cuûa caùc ngöôøi treû
Don Bosco ñeán Vieät Nam
Don Bosco
ñeán giöõa chuùng ta
Thaùnh quan cuûa Don Bosco seõ ñeán Vieät Nam töø ngaøy 16.01.2011 ñeán 01.02.2011
Cha nguyeän höùa vôùi Chuùa laø cho ñeán hôi thôû
cuoái cuøng, cha vaãn soáng cho caùc treû ngheøo
khoå cuûa cha.”
Don Bosco - Hoài Kyù cuoán XVIII, 258
NOÄI SAN DON BOSCO CUÛA GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG VIEÄT NAM
Naêm thöù II - Thaùng 10 & 11 - Soá 8